You are on page 1of 24

BỘ XÂY DỰNG - MINISTRY OF CONSTRUCTION

VIỆN VẬT LIỆU XÂY DỰNG – VIETNAM INSTITUTE FOR BUILDING MATERIALS (VIBM)

NGHIÊN CỨU XÂY DỰNG BỘ TIÊU CHUẨN QUỐC GIA PHƯƠNG


PHÁP THỬ ĐÁNH GIÁ ĐỘ BỀN LÂU VÀ KHẢ NĂNG CHỐNG ĂN
MÒN CỐT THÉP CỦA BÊ TÔNG”, MÃ SỐ TC 10-20

BÊ TÔNG – PHƯƠNG PHÁP XÁC ĐỊNH HỆ SỐ DỊCH CHUYỂN ION CLO


ThS. Phan Văn Quỳnh
Viện Vật liệu xây dựng, Bộ Xây dựng

Hà Nội, 20 tháng 06 năm 2022


BỘ XÂY DỰNG - MINISTRY OF CONSTRUCTION
VIỆN VẬT LIỆU XÂY DỰNG – VIETNAM INSTITUTE FOR BUILDING MATERIALS (VIBM)

GIỚI THIỆU CHUNG

Hiện nay, các công trình xây dựng làm việc trong các môi trường chứa tác nhân xâm
thực như ion clo ngày càng phổ biến như các công trình ven biển, hải đảo hoặc các
công trình ngầm, các công trình trong các khu công nghiệp, hóa chất.

Sự thâm nhập của ion clo ảnh hưởng đến chất lượng của bê tông theo thời gian
phụ thuộc vào thành phần bê tông và mức độ thâm nhập.

Hệ số dịch chuyển của bê tông là thông số cần thiết cho xác định khả năng thâm nhập ion clo
mô phỏng trong điều kiện thực tế của bê tông khi tiếp xúc với môi trường chứa ion clo (môi
trường bên ngoài). Từ thông số này cho phép xác định được hàm lượng ion clo ở các độ sâu
khác nhau của bê tông theo thời gian, qua đó cho phép xác định được thời điểm cốt thép
trong kết cấu bê tông bị ăn mòn khi biết chiều dày của lớp bảo vệ. Đây là cơ sở để dự báo tuổi
thọ của kết cấu bê tông cốt thép
BỘ XÂY DỰNG - MINISTRY OF CONSTRUCTION
VIỆN VẬT LIỆU XÂY DỰNG – VIETNAM INSTITUTE FOR BUILDING MATERIALS (VIBM)

Tình hình đối tượng tiêu chuẩn

Nước ngoài

Tại Bắc Âu, hệ số khuếch tán ion clo được xác định theo tiêu chuẩn:

- NT BUILD 443 Concrete, Hardened: Accelerated Cloride Penetration (Bê tông đóng rắn –
Thúc đẩy thấm ion clo).
- NT BUILD 492 Concrete, mortar and cement-based repair materials: Chloride migration
coefficient from non-steady-state migration experiments (Bê tông, vữa và vật liệu gốc xi măng
– Hệ số dịch chuyển ion clo ở trạng thái không ổn định)

Tại Hoa Kì, hệ số khuếch tán ion clo được xác định theo tiêu chuẩn ASTM C1556-11a Standard
test method for determining the apparent chloride diffusion coefficient of cementitious mixtures
by bulk diffusion (Phương pháp thử tiêu chuẩn xác định hệ số khuếch tán ion clo biểu kiến của
vật liệu gốc xi măng bằng phương pháp chiều sâu khuếch tán).
BỘ XÂY DỰNG - MINISTRY OF CONSTRUCTION
VIỆN VẬT LIỆU XÂY DỰNG – VIETNAM INSTITUTE FOR BUILDING MATERIALS (VIBM)

Tình hình đối tượng tiêu chuẩn

Nước ngoài

Tại Bắc Âu, hệ số khuếch tán ion clo được xác định theo tiêu chuẩn:

- NT BUILD 443 Concrete, Hardened: Accelerated Cloride Penetration (Bê tông đóng rắn –
Thúc đẩy thấm Tại châu Âu, người ta sử dụng tiêu chuẩn:

- BS EN 13396 Products and Systems for the Protection and Repair of Concrete Structures -
Test Methods Measurement of Chloride Ion Ingress (Sản phẩm, hệ thống bảo vệ và sửa chữa
kết cấu bê tông – Phương pháp thử nghiệm thâm nhập ion co).
- BS EN 12390-11 Testing Hardened Concrete – Determination of the Chloride resistance of
concrete, unidirectional diffusion (Bê tông đóng rắn – Phương pháp xác định chống thâm
nhập ion clo bằng khuếch tán một chiều).
- BS EN 12390-18 Testing Hardened Concrete – Determination of the chloride migration
coefficient (Bê tông đóng rắn – Xác định hệ số dịch chuyển ion clo).
BỘ XÂY DỰNG - MINISTRY OF CONSTRUCTION
VIỆN VẬT LIỆU XÂY DỰNG – VIETNAM INSTITUTE FOR BUILDING MATERIALS (VIBM)

Tình hình đối tượng tiêu chuẩn

Việt Nam

TCVN 9492:2012 “Bê tông – Xác định hệ số khuếch tán clorua biểu kiến theo chiều sâu
khuếch tán”.

Tiêu chuẩn này được chuyển dịch từ tiêu chuẩn ASTM C1556-11a:2016. Nội dung của
tiêu chuẩn ASTM C1556-11a:2016.

Tuy nhiên, phương pháp này tốn nhiều thời gian, cách tiến hành cũng tương đối phức
tạp. Tiêu chuẩn xác định hệ số khuếch tán ion clo bằng gia tốc thấm ion clo cho phép rút
ngắn thời gian thí nghiệm và người thực hiện thí nghiệm cũng dễ dàng hơn
BỘ XÂY DỰNG - MINISTRY OF CONSTRUCTION
VIỆN VẬT LIỆU XÂY DỰNG – VIETNAM INSTITUTE FOR BUILDING MATERIALS (VIBM)

Phương pháp thực hiện và tài liệu làm căn cứ xây dựng tiêu chuẩn

Tiêu chuẩn được xây dựng trên cơ sở biên dịch và đồng bộ các nội
dung tiêu chuẩn nước ngoài, với các tiêu chuẩn trong nước có liên
quan đến yêu cầu. Tài liệu làm căn cứ để xây dựng tiêu chuẩn là BS
EN 12390-18:2021 Testing Hardened Concrete –
Determination of the chloride migration coefficient.
BỘ XÂY DỰNG - MINISTRY OF CONSTRUCTION
VIỆN VẬT LIỆU XÂY DỰNG – VIETNAM INSTITUTE FOR BUILDING MATERIALS (VIBM)

Nội dung dự thảo

Bố cục và nội dung tiêu chuẩn được giữ nguyên theo tiêu chuẩn ASTM bao gồm 11 Điều, 01
Phụ lục (tham khảo) như sau:

Lời nói đầu 7 Chuẩn bị mẫu thử


1 Phạm vi áp dụng 8 Quy trình thí nghiệm
2 Tài liệu viện dẫn 9 Kết quả thí nghiệm
3 Thuật ngữ và định nghĩa 10 Báo cáo kết quả
4 Kí hiệu 11 Độ chụm ước tính
5 Nguyên tắc Phụ lục A
6 Thiết bị và hóa chất
BỘ XÂY DỰNG - MINISTRY OF CONSTRUCTION
VIỆN VẬT LIỆU XÂY DỰNG – VIETNAM INSTITUTE FOR BUILDING MATERIALS (VIBM)

Phạm vi áp dụng

Tiêu chuẩn này quy định phương pháp xác định hệ số thấm ion clo ở trạng thái
không ổn định của mẫu bê tông ở độ tuổi xác định (xem phụ lục A). Phương pháp
thử nghiệm này không tính đến bất kỳ sự tương tác nào của bê tông với dung dịch
muối theo thời gian. Kết quả thí nghiệm là chỉ số độ bền liên quan đến khả năng
chống lại sự thâm nhập ion clo của bê tông.

Phương pháp thử nghiệm này không áp dụng cho các mẫu bê tông đã được xử lý
bề mặt ví dụ như chất chống chống thấm silanes.

Nếu cốt liệu hoặc bất cứ thành phần nào khác (sợi kim loại hoặc hạt dẫn điện) có
khả năng dẫn điện sẽ ảnh hưởng đến mức độ dịch chuyển ion clo của bê tông. Mức
độ ảnh hưởng này được tính đến khi thiết lập các ngưỡng giá trị. Việc so sánh mức
độ dịch chuyển ion clo sẽ không chính xác nếu ảnh hưởng của cốt liệu làm sai lệch
giá trị căn bậc hai của độ sâu thâm nhập ion clo
BỘ XÂY DỰNG - MINISTRY OF CONSTRUCTION
VIỆN VẬT LIỆU XÂY DỰNG – VIETNAM INSTITUTE FOR BUILDING MATERIALS (VIBM)

Tài liệu viện dẫn

TCVN 3105 Hỗn hợp bê tông và bê tông nặng. Lấy mẫu, chế
tạo và bảo dưỡng mẫu thử.

BS EN 14488-1 Testing sprayed concrete – Sampling fresh and


hardened concrete (Bê tông phun – lấy mẫu hỗn hợp bê tông và
bê tông đóng rắn).
BỘ XÂY DỰNG - MINISTRY OF CONSTRUCTION
VIỆN VẬT LIỆU XÂY DỰNG – VIETNAM INSTITUTE FOR BUILDING MATERIALS (VIBM)

Thuật ngữ và định nghĩa

Khoang chứa mẫu (Migration cell)

Dụng cụ dùng để giữ mẫu hình trụ với một đệm kín bằng vật liệu không dẫn điện cho
phép hai bề mặt song song của mẫu thử tiếp xúc với dung dịch thí nghiệm.

Bố trí thiết bị thí nghiệm (Migration test set-up)

Thùng chứa các bộ phận thí nghiệm với giá đỡ khoang chứa mẫu, dung dịch thí
nghiệm, ống bọc, đai siết ống bọc, các điện cực, các thiết bị điện.

Sự dịch chuyển (Migration)

Sự di chuyển của các ion dưới tác dụng của điện trường ngoài.

Hệ số dịch chuyển ion clo (Chloride migration coefficient)

Đặc tính di chuyển phản ánh khả năng chống lại sự thâm nhập ion clo dưới tác dụng
của một điện trường ngoài.
BỘ XÂY DỰNG - MINISTRY OF CONSTRUCTION
VIỆN VẬT LIỆU XÂY DỰNG – VIETNAM INSTITUTE FOR BUILDING MATERIALS (VIBM)

Thuật ngữ và định nghĩa

- cd: nồng độ ion clo, tại đó xảy ra sự thay đổi - Mw: khối lượng mẫu thử ở trạng thái bão hòa
màu sắc cd = 0,07 mol.l-1 nước [kg]

- c0: nồng độ ion clo của dung dịch kali - R: hằng số khí, R = 8,314 J.(K.mol)-1

hydroxit (catot) [mol.l-1] - t: thời gian thí nghiệm dịch chuyển với tác

- d, h: đường kính và chiều cao của mẫu [m] dụng của điện áp lên mẫu.

- Mnss: hệ số dịch chuyển ion clo (ở trạng thái - T: nhiệt độ trung bình của hai dung dịch thí

không ổn định) [× 10-12 m2.s-1] nghiệm trong suốt quá trình thí nghiệm [K]

- E: gradient điện áp [V.m-1] - U: giá trị tuyệt đối của điện áp (V)

- erf-1: hàm lỗi nghịch đảo - xd: độ sâu thâm nhập trung bình của ion clo
trên hai nửa phân tách của một mẫu thử
- F: hằng số Faraday, F = 9,649.104 J. (V.mol)-1
- xmax: độ sâu thâm nhập lớn nhất

- z: điện tích ion, đối với ion clo, z=1


BỘ XÂY DỰNG - MINISTRY OF CONSTRUCTION
VIỆN VẬT LIỆU XÂY DỰNG – VIETNAM INSTITUTE FOR BUILDING MATERIALS (VIBM)

Nguyên tắc

Mẫu bê tông hoặc mẫu vữa được đặt giữa hai dung dịch kiềm, một dung dịch có
chứa ion clo và dung dịch còn lại không chứa ion clo.

Áp một hiệu điện thế vào điện cực ngoài để định hướng các ion clo vào trong mẫu
thử. Sau một thời gian nhất định, mẫu thử được tách đôi và đo độ sâu thâm nhập
ion clo bằng dung dịch chỉ thị màu phù hợp.

Hệ số dịch chuyển ion clo được tính toán từ độ sâu thâm nhập, điện áp và các
thông số khác.
BỘ XÂY DỰNG - MINISTRY OF CONSTRUCTION
VIỆN VẬT LIỆU XÂY DỰNG – VIETNAM INSTITUTE FOR BUILDING MATERIALS (VIBM)

Thiết bị

1) Ống bọc mẫu   6) Thùng chứa


2) Dung dịch anot 7) Đế nhựa
3) Điện cực dương   8) Điện cực âm
4) Mẫu thử   9) Nguồn điện
5) Dung dịch catot      
BỘ XÂY DỰNG - MINISTRY OF CONSTRUCTION
VIỆN VẬT LIỆU XÂY DỰNG – VIETNAM INSTITUTE FOR BUILDING MATERIALS (VIBM)

Thiết bị

1) Điện cực âm   8) Lớp chống thấm


2) Cửa rót dung dịch 9) Khoang xuôi dòng
3) Mối nối   10) Khoang ngược dòng
4) Nguồn điện   11) Dung dịch anot
5) Điện cực   12) Dung dịch catot
6) Điện cực dương   13) Nhiệt kế
7) Mẫu thử      
BỘ XÂY DỰNG - MINISTRY OF CONSTRUCTION
VIỆN VẬT LIỆU XÂY DỰNG – VIETNAM INSTITUTE FOR BUILDING MATERIALS (VIBM)

Cách tiến hành

Bảng 1 – Điện áp và thời gian thí nghiệm khi dự đoán được khoảng giá trị Mnss
Giá trị dự đoán Điện áp U Thời gian thử nghiệm
10-12 m2/s V giờ

Mnss 1 168
1 Mnss 2 96
30
2 Mnss 5 48
5 Mnss 10 24
10 Mnss 20 20 24
20 Mnss 40 15 24
40 Mnss 80 24
10
80 Mnss 6
BỘ XÂY DỰNG - MINISTRY OF CONSTRUCTION
VIỆN VẬT LIỆU XÂY DỰNG – VIETNAM INSTITUTE FOR BUILDING MATERIALS (VIBM)

Cách tiến hành

Bảng 2 – Thời gian thí nghiệm phụ phuộc vào dòng điện ban đầu ở điện thế 30 V đối
với mẫu thử đường kính 50 mm
Dòng điện ban đầu I0 Điện áp U Thời gian thử nghiệm
D = 50 mm V giờ
H = 50 mm
mA

I0 1 168
1 I0 2 96
2 I0 7 30
48
7 I0 15 24
15 I0 30 20 24
30 I0 45 15 24
45 I0 90 10 24
BỘ XÂY DỰNG - MINISTRY OF CONSTRUCTION
VIỆN VẬT LIỆU XÂY DỰNG – VIETNAM INSTITUTE FOR BUILDING MATERIALS (VIBM)

Cách tiến hành

Bảng 3 – Thời gian thí nghiệm phụ phuộc vào dòng điện ban đầu ở điện thế 30 V đối
với mẫu thử đường kính 100 mm
Dòng điện ban đầu I0 Điện áp U Thời gian thử nghiệm
D = 100 mm V giờ
H = 50 mm
mA

I0 5 168
5 I0 10 96
10 I0 30 30
48
30 I0 60 24
60 I0 90 25 24
90 I0 120 20 24
120 I0 180 15 24
180 I0 360 24
360 I0 10
6
BỘ XÂY DỰNG - MINISTRY OF CONSTRUCTION
VIỆN VẬT LIỆU XÂY DỰNG – VIETNAM INSTITUTE FOR BUILDING MATERIALS (VIBM)

Cách tiến hành

Hình 5 – Vị trí các điểm đo chiều sâu thấm io clo


trên mẫu đường kính 100 mm
BỘ XÂY DỰNG - MINISTRY OF CONSTRUCTION
VIỆN VẬT LIỆU XÂY DỰNG – VIETNAM INSTITUTE FOR BUILDING MATERIALS (VIBM)

Kết quả thí nghiệm


BỘ XÂY DỰNG - MINISTRY OF CONSTRUCTION
VIỆN VẬT LIỆU XÂY DỰNG – VIETNAM INSTITUTE FOR BUILDING MATERIALS (VIBM)

Một số kết quả thực nghiệm

Thử tính công tác chế tạo mẫu thử Mẫu thử trước khi bắt đầu thử nghiệm
BỘ XÂY DỰNG - MINISTRY OF CONSTRUCTION
VIỆN VẬT LIỆU XÂY DỰNG – VIETNAM INSTITUTE FOR BUILDING MATERIALS (VIBM)

Một số kết quả thực nghiệm

Lắp mẫu vào thiết bị thử hệ số thấm clo


BỘ XÂY DỰNG - MINISTRY OF CONSTRUCTION
VIỆN VẬT LIỆU XÂY DỰNG – VIETNAM INSTITUTE FOR BUILDING MATERIALS (VIBM)

Một số kết quả thực nghiệm

Mẫu thử sau khi bổ đôi Đo chiều sâu thấm ion clo
BỘ XÂY DỰNG - MINISTRY OF CONSTRUCTION
VIỆN VẬT LIỆU XÂY DỰNG – VIETNAM INSTITUTE FOR BUILDING MATERIALS (VIBM)

Một số kết quả thực nghiệm

Dòng Dòng Thời Chiều


Chiều
Đường điện điện gian sâu Hệ số
Nhiệt độ cao Điện áp
kính mẫu ban trước khi thí thấm khuếc
Nhóm mẫu Kí hiệu mẫu (K) mẫu (V)
thử (m) đầu kết thúc nghiệ trung h tán
thử (m)
(mA) (mA) m (s) bình (m)

T d h I U I t Xd Mnss
M30-PC40 296,9 0,099 0,051 165 15 181 86400 0,0351 8,74

M30-PCB40 296,9 0,098 0,050 140 15 144 86400 0,0293 7,20

M30-20 296,8 0,098 0,055 148 15 158 86400 0,0265 7,02

M30-30 295,9 0,099 0,050 134 15 141 86400 0,0238 5,70


Mác 300
M30-40 296,3 0,098 0,050 112 20 123 86400 0,0254 4,64

M30-50 297,2 0,098 0,051 98 20 87 86400 0,0268 5,03

M30-60 297,9 0,099 0,050 77 20 79 86400 0,0281 5,20

M40-60 296,2 0,098 0,050 98 20 102 86400 0,0232 4,29


BỘ XÂY DỰNG - MINISTRY OF CONSTRUCTION
VIỆN VẬT LIỆU XÂY DỰNG – VIETNAM INSTITUTE FOR BUILDING MATERIALS (VIBM)

You might also like