ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ

MÜHENDİSLİK VE MİMARLIK FAKÜLTESİ

MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
ARAZİ TİPİ VE ÇATI TİPİ FV SİSTEMLERİNİN
TEKNİK VE EKONOMİK MUKAYESESİ
ÖĞRENCİNİN ADI-SOYADI: MURAT KUŞ DANIŞMAN: Prof. Dr. Haydar ARAS
FOTOVALTAİK SİSTEMLERİN(FV) ÇALIŞMA PRENSİBİ:
Güneş enerjisini, doğrudan elektrik enerjisine çeviren düzeneklere FV sistem
denilmektedir. FV hücreler, silisyum, galyum, arsenit gibi yarı iletken maddelerden
meydana gelmektedir ve bu maddeler üzerine ışık düştüğü zaman uçlarında
elektrik gerilimi oluşmaktadır. Buradan elde edilen elektrik doğru akımla çalışır.
DC gerilim, evlerimizde kullanabilmemiz için güç vermez. Bu elektriği AC
gerilime çevirmemiz gerekir ve bunun için eviricilere ihtiyacımız var. Panellerde
bulunan solar kablolar, DC gerilimli elektriği inventere iletir ve bu sayede
şebekelere dağıtılabilecek, evlerde kullanılabilecek AC elde edilir.

FV sistemlerin kurulum tiplerine göre arazi tipi, çatı tipi ve yüzer FV sistemler
olmak üzere 3’e ayrılır.

ARAZİ TİPİ GES ÇATI TİPİ GES

- Güneş panellerinin sabitlenmesi açısından beton temel atılması
gerekebilir, bu kurulum maliyetini arttırır.
- Üreteceğiniz elektriğin limiti sadece elinizdeki sermayaye ve alanınıza
bağlıdır fakat bu da sistemin kompleksliği arttırır.
- Paneller istenilen yön ve açıda konumlandırılabilir. Bu sayede, verim
artar.
- Bakım periyotlu düzgün bir şekilde yapılmalıdır ve arıza olma ihtimali
çatı tipine göre daha yüksektir ama bakımı daha rahattır.
- Gölgelenme problemi yaşanmaz.
- Kullanılacak arazi, kurulum maliyeti arttırır.
- Kurulum maliyeti yüksektir ve amaç şebekeye elektrik satmaktır.
- Trafo, enerji nakit hattı ve OG hücreleri arazi tipi GES’ini çatı tipi
GES’lerinden ayıran en önemli teknik farklardır.
- Yatırımı korumak adına çit, güvenlik kameraları, güvenlik sağlanması
gerekir.
- Güneş panelleri güvenli bir yapıya sabitlenir.
- Çatının alan kısıtlı olması, üreteceğiniz elektriğin potansiyelini
belirler.
- Çatınızın yön ve açısını büyük oranda değiştiremezsiniz.
- Sistemin komplekliği düşüktür ve bundan dolayı arıza daha az
yaşanır.
- Çatıdaki baca, çatı penceresi ve ağaçlardan oluşacak
gölgelenmelerden önemli derecede etkilenir.
- Arazi kullanımına gerek yoktur.
- Çatı tipi GES’inin amacı öztüketim yapmaktır. Bu sayede,
- Elektrik şebekesine özellikle yoğun saatlerde destek sağlanmış
olur ve isteğe bağlı olarak fazla üretilen enerji akümülatörlerde
depolanabilir.
- Çatı üstü FV sistemlerin düşük kapasite büyüklükleri için kilovat
başına 1.500-2.000 ABD$ arasında değişen ilk yatırım maliyetleri
vardır.

23kW’lık Çatı Tipi Güneş Enerji Santrali için ortalama gider yüzdesi. 500kW’lık Arazi Tipi Güneş Enerji Santrali için ortalama gider yüzdesi.

SONUÇ:
Ekonomik açıdan, arazi uygulamalarında yaklaşık 1.200.000 $/MWp yatırım maliyeti olan sistemler, çatı üzeri kurulumlarda ise 900.000$/MWp seviyelerindedir.
Arada ki bu farlılık, arazi uygulamalarında ki tarla maliyetleri, proje geliştirme masrafları, imar planı masrafları, alt taşıyıcı sistemin çatıya oranla yüksek
maliyette olması ve çatı sistemlerinde Orta Gerilim grubunun maliyetinin, mevcut olması durumunda, yatırım dışı kalması gibi etkenlerdi. Yani özetle üretilmesi
istenen güç yükseldikçe birim maliyet azalmakta, tam tersi olması durumunda ise artmaktadır.
Teknik açıdan, iki tür GES’in oluşumu arasında bariz farklar vardır: Arazi tipi GES’in ürettikleri elektrik enerjisinin daha yüksek olması, sistemin daha komplike
olması anlamına geliyor. Bu durum, sistemin kurulurken çok dikkatli bir şekilde hesaplamaların simülasyonlarla desteklenerek yapılması demektir çünkü panelin
bir derece bir farkı bile 25 yıllık ömrü olan bu yatırımcının milyarca para kaybetmesine neden olabilir. Çatı tipi GES çatı genişliği, bölge, açı ve malzemeye göre
değişen bir verime göre, solar panel, inventör, çift taraflı sayaç, solar kablo ve konnektörler giderleri dışında yatırımcıya yılda sadece 2-3 kere temizleme ve 1
kere bakım dışında yormaz ama arazi tipi GES’i oluşturan daha önce sayılan ekipmanlar dışında trafo, enerji nakil hattı ve OG Hücreleri sistemi kontrol
edilmesini zorlaştırıyor.

REFERANSLAR:
GÜNEŞ PANELLERİ İLE ELEKTRİK ÜRETİMİNİN TEKNİK VE EKONOMİK ANALİZİ: BURSA ÖRNEĞİ, TUĞBA BİÇEN, 2018
https://www.enerjibes.com/gunes-enerji-santrali-kurulumu-maliyeti/