BAB : 4

JADUAL BERKALA UNSUR

 JADUAL BERKALA UNSUR
4.1 Perkembangan Jadual Berkala Unsur
4.2 Susunan Unsur dalam Jadual Berkala Unsur
Moden
4.3 Unsur dalam Kumpulan 18
4.4 Unsur dalam Kumpulan 1
4.5 Unsur dalam Kumpulan 17
4.6 Unsur dalam Kala 3
4.7 Unsur Peralihan
PERKEMBANGAN JADUAL BERKALA UNSUR

Antoine Lavoisier
Bahan dikelaskan kepada 4 kumpulan
dengan sifat kimia yang sama.
 PERKEMBANGAN JADUAL
BERKALA UNSUR
Johann W. Dobereiner
Bahan disusun dalam kumpulan yang
mengandungi 3 unsur yang mempunyai sifat
kimia yang serupa.
Kumpulanunsur dengan sifat kimia sama
dinamakan Triad.
Sistem Triad terhad kepada beberapa unsur
sahaja.
 PERKEMBANGAN JADUAL
BERKALA UNSUR
John Newlands
Unsur disusun mengikut pertambahan jisim
atom.
Hukum Oktaf kerana sifat sama berulang pada
setiap unsur kelapan.
Sistem ini tidak tepat kerana ada unsur dengan
nombor jisim yang salah.
 PERKEMBANGAN JADUAL
BERKALA UNSUR
Lothar Meyer
Isipadu atom = Jisim 1mol(g)
ketumpatan (gcm-3)
Memplotkan graf isipadu atom melawan jisim
atom.
Mendapati unsur dengan sifat kimia yang sama
menduduki tempat setara dalam lengkungan.
 PERKEMBANGAN JADUAL BERKALA
UNSUR
Dmitri Mendeleev
Unsur disusun mengikut pertambahan jisim
atom.
Unsur dengan sifat kimia sama berada dalam
kumpulan sama.
Ruang kosong disediakan untuk unsur yang
belum ditemui.
Penyumbang kepada pembentukan Jadual Berkala
moden.
 PERKEMBANGAN JADUAL
BERKALA UNSUR
Henry Moseley
Mengelaskan unsur berdasarkan konsep nombor
proton dan menyusun unsur-unsur mengikut
turutan menaik nombor proton.
Penyumbang kepada pembentukan Jadual
Berkala moden.
 JADUAL BERKALA UNSUR
• Ada 18 lajur unsur ( baris menegak) yang
dinamakan KUMPULAN 1 hingga KUMPULAN
18
• Terdapat 7 baris ufuk unsur,baris-baris ini
dipanggil KALA 1 hingga KALA 7
• Kumpulan 3 hingga kumpulan 12 dikenali
sebagai unsur PERALIHAN
 Hubungan Susunan Elektron Atom Unsur
dengan Kumpulan
• Bilangan elektron valens menentukan
kumpulan unsur itu dalam Jadual Berkala
Unsur.
• Contoh :
Bilangan 1 2 3 4 5 6 7 8
elektron (kecuali
valens He)

Kumpulan 1 2 13 14 15 16 17 18
Hubungan Susunan Elektron Atom
Unsur dengan Kala

• Bil petala yang berisi elektron dalam suatu

atom menentukan kala unsur itu dalam Jadual
Berkala.
• Contoh :
Kala 1 2 3 4 5 6 7

Bilangan 1 2 3 4 5 6 7
petala
 JADUAL BERKALA UNSUR

• Semakin menuruni kumpulan, saiz atom semakin besar kerana

• Bilangan proton semakin bertambah
• Bilangan petala yang berisi elektron semakin bertambah
• Saiz jejari atom semakin bertambah
• apabila merentasi kala, saiz atom unsur semakin kecil kerana
• bilangan proton bertambah dan bilangan elektron valen bertambah
• daya tarikan antara nukleus dengan elektron valen semakin kuat
 KUMPULAN 18
Unsur-unsur kumpulan 18
* Helium,He 2 (duplet)
* Neon,Ne 2.8
* Argon ,Ar 2.8.8
* Kripton,Kr 2.8.8.8
* Xenon,Xe 2.8.18.18.8
* Radon,Rn
 KUMPULAN 18
• Mempunyai 8 elektron valens
• Dikenali sebagai gas adi
• Semua unsur wujud sebagai gas pada suhu
bilik
• Zarah gas adi terdiri daripada atom tunggal
juga dikenali sebagai Gas monoatom
 Sifat Fizik Kumpulan 18

• Merupakan gas tak berwarna

• Takat lebur dan takat didih yang rendah
• Tidak mengalirkan arus elektrik
• Ketumpatan yang rendah
 Sifat Fizik Kumpulan 18 Apabila
Menuruni Kumpulan

• Saiz atom bertambah

• Jejari atom bertambah
• Takat lebur dan takat didih bertambah
• Ketumpatan bertambah
 Kereaktifan Unsur Kumpulan 18

• Tidak reaktif secara kimia.

• Tidak bertindak balas dengan unsur lain dan
sesama sendiri.
 Kereaktifan unsur Kumpulan 18

• Unsur kumpulan 18 lengai iaitu tidak reaktif secara kimia kerana

• Atom unsur kumpulan 18 telah mencapai susunan elektron valens duplet
(bg helium sahaja) atau octet yang stabil.
• Petala terluar atom unsur kumpulan 18 telah penuh
• Atom unsur tidak boleh menderma, menerima atau berkongsi elektron
dengan atom unsur yang lain atau atom unsurnya sendiri
 Kegunaan unsur kumpulan 18
* Helium Diisi dalam belon kaji cuaca.
Digunakan dalam tangki oksigen
penyelam.
* Neon Lampu Neon dan papan iklan
* Argon Isian mentol elektrik
* Kripton Diguna dalam lampu denyar kilat pada
kamera.
* Xenon Diguna di dalam lampu rumah api.
Digunakan dalam ubat bius.
* Radon Digunakan untuk merawat kanser.
 KUMPULAN 1
Unsur-unsur kumpulan 1 :
* Litium,Li 2.1
* Natrium,Na 2.8.1
* Kalium,K 2.8.8.1
* Rubidium,Rb 2.8.18.8.1
* Sesium,Cs
* Fransium,Fr
 KUMPULAN 1

• Mempunyai 1 elektron valens.

• Dikenali sebagai unsur logam alkali.
 Sifat Fizik Unsur Kumpulan 1

• Bersifat logam
• Mempunyai permukaan yang berkilat.
• Mengalirkan arus elektrik.
• Ketumpatan ,takat lebur dan takat didih
rendah berbanding logam berat yang lain
 Sifat Fizik Apabila Menuruni
Kumpulan 1
• Saiz atom bertambah.
• Jejari atom bertambah.
• Takat lebur dan takat didih semakin
berkurang.
• Ketumpatan semakin bertambah.
 Sifat Kimia Unsur Kumpulan 1

• Bertindak balas dengan air

2 Li + 2 H2O 2 LiOH + H2

• Bertindak balas dengan oksigen

4 Li + O2 2 Li2O

• Bertindak balas dengan gas klorin

2 Na + Cl2 2 NaCl
 Sifat Kimia Unsur Kumpulan 1

• Semua unsur kumpulan 1 mempunyai sifat

kimia yang sama kerana elektron valensnya
sama.
• Kereaktifan semakin bertambah apabila
menuruni kumpulan.(Kemudahan elektron
valens disingkirkan)
Tindak balas Unsur Kumpulan 1 Dengan Air

• Semua logam alkali bertindak balas cergas

dengan air.
• Apabila menuruni kumpulan 1 (logam
alkali),tindak balas logam alkali dengan air
menjadi semakin cergas.
 Tindak balas unsur kumpulan 1 dengan air
Tindak balas menghasilkan larutan beralkali( ion hidroksida ).

Inilah sebabnya mengapa kumpulan 1 dikenali sebagai logam

alkali.

Persamaan am bagi tindak balas antara logam alkali dengan

air :

Logam alkali + water  Logam alkali + hidrogen

hidroksida

2M(p) + 2H2O(c)  2MOH (ak) + H2(g)

 Tindak balas litium dengan air
Litium merupakan logam alkali
yang paling kurang reaktif .
Apabila bertindak balas dengan air,
ia mengeluarkan bunyi ‘fizz ’dan
bergerak perlahan –lahan diatas
permukaan air.

Persamaan tbls :

Litium + water  Litium + Hidrogen

hidroksida
2Li (p) + 2H2O (c)  2LiOH (ak) + H2 (g)
 Tindak balas Natrium dengan air
Apabila dimasukkan ke dalam air, natrium lebih reaktif bertindak
balas berbanding litium.

Natrium bergerak lebih

cergas di permukaan air,
terbakar dengan nyalaan
kuning.

Persamaan tbls: Natrium

Natrium + Air  Natrium hidroksida + Hidrogen

2Na (p) + 2H2O (c)  2NaOH (ak) + H2 (g)

 Tindak balas Kalium dengan air
Apabila dimasukkan ke dalam air,
Kalium sangat reaktif bertindak balas
dengan air berbanding Li dan Na.

Kalium bergerak sangat cergas di

permukaan air dengan nyalaan
ungu yang sangat terang.
Persamaan tindak balas :

Kalium + Air  Kalium + Hidrogen

hidroksida
2K (p) + 2H2O (c)  2KOH (ak) + H2 (g)
Tindak balas Unsur Kumpulan 1 dengan Oksigen

Semua logam alkali bertindak balas dengan

oksigen dalam udara membentuk oksida
logam.

Semakin menuruni kumpulan,semakin

reaktif logam alkali bertindak balas
dengan oksigen

Logam alkali disimpan dalam minyak

Parafin bagi mengelakkan ia bertindak
balas dengan oksigen.
 Tindak balas Unsur Kumpulan 1 dengan Oksigen

Apabila logam alkali terbakar di dalam gas oksigen, pepejal putih

iaitu oksida logam akan terbentuk:
Contohnya :
Litium + oksigen  litium oksida
4Li (p) + O2 (g)  2Li2O (p)

Pepejal oksida logam akan membentuk larutan yang beralkali

apabila larut dalam air.
Contohnya :

Litium oksida + Air  Litium hidroksida

Li2O (p) + H2O (ce)  2LiOH (ak)
 Tindak balas Unsur Kumpulan 1 dengan Klorin

Apabila logam alkali terbakar di dalam gas klorin, pepejal putih

iaitu logam klorida akan terbentuk:

Contohnya :

Natrium + Klorin  Natrium klorida

2 Na(p) + Cl2 (g)  2 NaCl (p)
 Perubahan Kereaktifan Unsur Menuruni Kumpulan 1
Kereaktifan unsur kumpulan 1 semakin bertambah apabila
menuruni kumpulan :
Kereaktifan bertambah
Li

Na

K
• Kereaktifan unsur kumpulan 1 semakin bertambah apb menuruni
kumpulan kerana
• bilangan proton bertambah menyebabkan saiz atom bertambah
• Jarak antara nukleus dgn elektron valen semakin jauh
• Daya tarikan antara nukleus dengan elektron valen semakin lemah
• Atom lebih senang membebaskan elektron valen untuk mencapai
susunan oktet atau duplet yang stabil menghasilkan kation
KUMPULAN 17
• Nama HALOGEN diambil
TAHUKAH ANDA ? daripada perkataan Greek iaitu
hal- (yang bermaksud ‘garam’)
Unsur dalam dan -gen (yang bermaksud
kumpulan 17 juga ‘untuk membentuk’).
dikenali sebagai
• kedua-dua perkataan ini
HALOGEN. digabungkan dan membawa
maksud ‘‘pembentuk garam’’,
merujuk kepada fakta:
HALOGEN membentuk garam
apabila bertindak balas dengan
logam.
UNSUR KUMPULAN 17 - HALOGEN
• Kesemua unsur Kumpulan 17 adalah bukan logam.
• Halogen adalah elemen yang sangat reaktif dan
kebanyakan mereka wujud secara semulajadi sebagai
halida.
• Halida adalah nama yang diberi untuk ion halogen.

Halogen Halida

Fluorin Fluorida

Klorin Klorida

Bromin Bromida

Iodin Iodida
UNSUR KUMPULAN 17 - HALOGEN
• Molekul halogen wujud sebagai molekul
dwiatom kovalen dengan formula X2: F2, Cl2,
Br2, I2, At2.
• Oleh itu mereka mempunyai petala terluar
yang penuh.
 Sifat Fizik Kumpulan 17/Halogen
• Unsur halogen mempunyai takat lebur dan
takat didih yang rendah
• Flourin dan klorin wujud sebagai gas pada
suhu bilik.
• Bromin sebagai cecair pada suhu bilik.
• Iodin sebagai pepejal pada suhu bilik.
 Fluorin (F)
Gas kuning pucat

Klorin (Cl)
Gas kuning kehijauan

Bromin (Br)
Cecair merah keperangan

Iodin (I)
Pepejal hitam keunguan

Astatin (At)
Pepejal hitam, logam
Air alkali

SIFAT KIMIA KUMPULAN

HALOGEN

Logam
a) Tindak balas halogen dengan air

Apabila halogen bertindak balas dengan air,larutan

berasid akan terbentuk:

3 Cl2 + 2 Fe 2 FeCl3
X2 (g) + H2O (ce) HX (ak) + HOX(ak)

Cl2 + H2O HCl + HOCl

Br2 + H2O HBr + HOBr

3 I2 + H2O
HI + HOI
b) Tindak balas halogen dengan logam

Apabila halogen bertindak balas dengan logam,halida

logam akan terbentuk:

3 Cl2 + 2 Fe 2
3X2 (g) + 2Fe (p) 2FeX3 (p)

3 Cl2 + 2 Fe 2 FeCl3

3 Br2 + 2 Fe 2 FeBr3

3 I2 + 2 Fe 2 FeI3
c) Tindak balas halogen dengan Natrium hidroksida
Apabila halogen bertndak balas dengan larutan beralkali, halida
logam dan air akan terbentuk .

X2 (p) + 2NaOH (ak) NaX (ak) + NaOX (ak) + H2O (ce)

Cl2 + 2 NaOH NaCl + NaOCl + H2O

Br2 + 2 NaOH NaBr + NaOBr + H2O

I2 + 2 NaOH NaI + NaOI + H2O

 Kereaktifan Unsur Kumpulan 17

• Kereaktifan unsur kumpulan 17 semakin berkurangan apb menuruni

kumpulan kerana
• bilangan proton bertambah menyebabkan saiz atom bertambah
• Jarak antara nukleus dgn elektron valen semakin jauh
• Daya tarikan antara nukleus dengan elektron valen semakin lemah
• Atom semakin sukar untuk menerima elektron untuk mencapai
susunan oktet yang stabil untuk menghasilkan anion
UNSUR KALA 3