ΕΡΓΑΣΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΚΗΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ: ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΤΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ

ΕΠΙΜΕΛΗΤΕΣ:
 ΚΑΡΑΟΥΛΗ ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΒΙΡΓΙΝΙΑ
 ΛΥΤΡΑ ΙΓΝΑΤΙΑ
 ΜΠΟΝΤΑΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
 ΣΑΜΠΡΑΚΟΥ ΜΑΡΙΑ
 ΡΑΠΑΙ ΙΝΑ

ΕΠΙΒΛΕΠΟΥΣΑΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ:
 ΤΕΚΕΝΛΗ ΘΕΑΝΩ

ΕΤΟΣ: 2020
ΕΙΣΑΓΩΓΗ

 Η γλώσσα αποτελεί ένα πολυσύνθετο φαινόμενο μέσω του οποίου ο άνθρωπος επικοινωνεί με τους συνανθρώπους του, εκφράζει τις
σκέψεις του, και αντιλαμβάνεται τον κόσμο γύρω του.

 Η γλώσσα αποτελεί το θεμέλιο ανάπτυξης και διαμόρφωσης του ανθρώπου και της κοινωνίας στην οποία ζει.

 Η γεωγραφική εξάπλωση μια γλώσσας εξαρτάται από ιστορικούς ΄παράγοντες και από τις σύγχρονες εξελίξεις.

 Η γλώσσα που χρησιμοποιείται από το μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού είναι η κινεζική, παρόλα αυτά έχει καθιερωθεί παγκοσμίως
ως επίσημη γλώσσα η αγγλική.

 Η γλώσσα διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην προβολή και συγχρόνως στην εξέλιξη της ταυτότητας του ατόμου.
ΣΧΕΣΕΙΣ ΓΛΩΣΣΩΝ

 Η γλώσσα αφενός ομογενοποιεί τους ομιλητές της και αφετέρου τους διαφοροποιεί.

 Η χρήση της γλώσσας και η συμβολική ισχύ που έχουν οι διαφορετικές γλώσσες και λέξεις στο παγκόσμιο σύστημα, αποτελούν καθοριστικό
παράγοντα εξέλιξής της κοινωνίας.

<< Οι λέξεις που απομένουν, οι λέξεις είναι το πολυτιμότερο στοιχείο στην ανθρώπινη ζωή και θέλουν προσοχή περισσότερη απ΄
την πραγματικότητα. >> Δημήτρης Φατούρος.

 Η διαφορετική χρήση της γλώσσας από τα δύο φύλλα και η σχέση γλώσσας και διαλέκτου είναι ένα από τα χαρακτηριστικά της γλωσσικής
ανισότητας.
 ΣΧΕΣΗ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΕΘΝΟΤΗΤΑΣ

 Η σχέση γλώσσας και έθνους είναι δύσκολη να περιγραφεί με τρόπο που να καλύπτει όλους του δυνατούς συνδυασμούς μεταξύ των δύο.

 Καμία γλώσσα δεν τάχθηκε από τη φύση της να υπηρετήσει ένα και μόνο ένα έθνος.

 ΄΄Κάθε έθνος τη γλώσσα του΄΄ σε αυτή την εκδοχή υπάρχουν : έθνη που βρίσκουν ’’έτοιμη’’ την γλώσσα τους και έθνη που την επινοούν.

 Το τελικό προϊόν η <<εθνική γλώσσα>> δεν θα μπορούσε να χαρακτηριστεί απολύτως <<φυσικό>>.

 ΣΧΕΣΗ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

 Ο πολιτικός λόγος παρατηρείται ήδη από την αρχαιότητα. Αναφέρεται κυρίως σε οικονομικά, κοινωνικοπολιτικά και γενικότερου ενδιαφέροντος
θέματα.

 Ο πολιτικός λόγος χαρακτηρίζεται από επιχειρηματολογία, ρητορεία και τεχνικές που έχουν ως αποτέλεσμα την συναισθηματική φόρτιση του δέκτη.

‘’Η ιδεολογική γλώσσα επιβάλλει σιωπή στο δέκτη, παγιδεύοντάς τον σε εκβιαστική αποδοχή αυτών που λέει ο πομπός, με την παρανόηση,
την ακατανοησία και την απαγόρευση του αν­τιλόγου. Η επιβολή αυτή είναι από μόνη της άσκηση βίας. Αφαιρεί από το λόγο τη «διπολική»
του ιδιότητα και από το δέκτη το ρόλο του εξίσου κύριου προσώπου της ομιλίας. Ο λό­γος μετατρέπεται σε μονόλογο, άρα εξουσιάζει τους
δέκτες. Ο μονόλογος του πομπού μετατρέπει τη σιωπή του δέκτη σε υπο­ταγή, γιατί τον εμποδίζει να ασκήσει το ρόλο του δέκτη, έστω και
αρνούμενος την επικοινωνία….

…Στην πολιτική γλώσσα ωστόσο, που έχει ρητό αντικείμενο και σκοπό να κατακτήσει τους δέκτες, αποδεικνύοντας το σω­στό και το
συμφέρον, να τους πείσει να ασπαστούν ορισμένη πολιτική και να ψηφίσουν ορισμένους υποψηφίους, μοιάζει πα­ράδοξος ο ισχυρισμός ότι
υπάρχει πολιτική γλώσσα που δεν έχει στόχο την επικοινωνία…

Άννα Φραγκουδάκη, Γλώσσα και ιδεολογία

Η γλώσσα των εξουσιών και η υποτέλεια της σιωπής.

ΣΧΕΣΗ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ

 Για την προαγωγή της αμοιβαίας κατανόησης των λαών, απαραίτητη προϋπόθεση είναι οι θρησκείες και οι πολιτισμοί να αναπτύσσονται
σε ένα πλουραλιστικό περιβάλλον και να εξελίσσονται αμφίδρομα με κοινωνικοπολιτισμικά πρότυπα και αντιλήψεις της καθημερινής
ζωής.

 Η πίστη στον θεό διαφέρει σημαντικά μεταξύ των ευρωπαϊκών και μεσογειακών χωρών.

 Σύμφωνα με το Σύνταγμα της Ελλάδας (άρθρο 3) επικρατούσα θρησκεία στην Ελλάδα είναι η θρησκεία της Ανατολικής Ορθόδοξης
Εκκλησίας του Χριστού.

 Στην Ελλάδα ανεξάρτητα με το ποια γλώσσα μιλάει κάποιος έχει τη ελευθερία να ασπαστεί όποια θρησκεία διαλέξει.

΄΄ Όπου βρίσκεται ένας βωμός, εκεί υπάρχει πολιτισμός.΄΄ , Joseph De Maistre, 1753-1821, Γαλλοϊταλός διπλωμάτης &
φιλόσοφος
ΣΧΕΣΗ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

 Στην Ευρώπη παρατηρείται το φαινόμενο της γλωσσικής ποικιλότητας. Κάποιες χώρες δίνουν μεγαλύτερη βαρύτερη στην απόκτηση
γλωσσικών δεξιοτήτων.

 Οι επίσημες γλώσσες της Ελλάδας είναι η δημοτική και η καθαρεύουσα.

 H σχέση της γλώσσας και της εκπαίδευσης ,συνδέεται και με τη θρησκεία, διότι όταν αναφέρουμε τη γλώσσα, η γλώσσα
χαρακτηρίζει κάποιο λαό, σύμφωνα με το άρθρο 16 του Συντάγματος, αποτελεί βασική αποστολή του κράτους και έχει ως σκοπό
την ηθική, πνευματική, επαγγελματική και φυσική αγωγή των Ελλήνων, την ανάπτυξη εθνικής και θρησκευτικής τους συνείδησης
και τη διάπλασή τους ως ελευθέρων και υπεύθυνων πολιτών.

 Σε μια χώρα, όπως στην Ελλάδα κατοικούν άνθρωποι με πολυποίκιλες γλωσσικές και πολιτισμικές ιδιαιτερότητες. Για αυτό
αναπτύχθηκαν εκπαιδευτικές παρεμβάσεις στο πλαίσιο της << Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης >>.

 Παρατηρείται λοιπόν ότι η σχέση γλώσσας και εκπαίδευσης παρουσιάζει μία μεγάλη βελτίωση σε σχέση με το παρελθόν, ακόμα
όμως σε ορισμένα ζητήματα χρήζει από βελτίωση.

΄΄Η εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας όχι μόνο αποκαλύπτει πώς σκέφτονται και αισθάνονται άλλες κοινωνίες, τι έχουν
περάσει, τι εκτιμούν και πώς εκφράζονται, αλλά ακόμα παρέχει έναν πολιτισμικό καθρέπτη μέσα στον οποίον μπορούμε
να δούμε πιο καθαρά την ίδια μας την κοινωνία (Έντουαρντ Λη Γκόρσατς)΄΄
 ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ
 Η ελληνική γλώσσα αποτελεί συνδετικό κρίκο όλων των ιστορικών περιόδων του Ελληνικού πολιτισμού από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα.

 Η ελληνική γλώσσα είναι από τις αρχαιότερες, με ρίζες 3000 περίπου χρόνων.

 Οι Έλληνες μέσα από τη γλώσσα τους δημιούργησαν μια σειρά, τεχνών, επιστημών καθώς και την ρητορεία και τη φιλοσοφία.

 Η ελληνική γλώσσα οριοθετείτε σε τέσσερεις περιόδους. Την προϊστορική, την αρχαία, την Ελληνιστική κοινή, τη Μεσαιωνική και νεότερη Ελληνική
περίοδο με τις διαλέκτους τους.

 Η ελληνική γλώσσα παρουσιάζει τοπικές παραλλαγές και ιδιωματισμούς

‘’Η Ελληνική γλώσσα είναι μία γλώσσα η οποία διαθέτει όλα τα χαρακτηριστικά, όλες τις προϋποθέσεις μιας γλώσσης διεθνούς... εγγίζει
αυτές τις ίδιες τις απαρχές του πολιτισμού... η οποία όχι μόνον δεν υπήρξε ξένη πρός ουδεμία από τις μεγάλες εκδηλώσεις του
ανθρωπίνου πνεύματος, στην θρησκεία, στην πολιτική, στα γράμματα, στις τέχνες, στις επιστήμες, αλλά υπήρξε και το πρώτο εργαλείο, –
πρός ανίχνευση όλων αυτών – τρόπον τινά η μήτρα... Γλώσσα λογική και συγχρόνως ευφωνική, ανάμεσα σε όλες τις άλλες…’’

Theodore F. Brunner
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Η γλώσσα είναι δύναμη. Είναι δύναμη για τον άνθρωπο και την κοινωνία. Ο άνθρωπος και η κοινωνία είναι έννοιες αλληλένδετες και
ανάλογες. Μεγαλώνει η μια, μεγαλώνει και η άλλη. Παρακμάζει η μια παρακμάζει και η άλλη. Οι λέξεις και οι γλώσσες,
αντικατροπτύζουν τον εκάστοτε πολιτισμό, τις φιλοδοξίες και ασπάζονται τα κοινωνικά οράματα. Κρύβουν τις συνήθειες, την
κουλτούρα και τη ιστορία κάθε λαού. Με την πάροδο του χρόνου η γλώσσα αναπλάθεται και ωριμάζει. Βοηθά στην εξέλιξη της
επιστήμης και επομένως στην ανάπτυξη και στην πρόοδο του κόσμου. Μέσω της γλώσσας επιτυγχάνεται η επικοινωνία μεταξύ των
ανθρώπων σε κάθε γωνία της Γης. Αυτό δίνει τη δυνατότητα γνωριμίας μεταξύ των λαών, την άρση των προκαταλήψεων και του φόβου
για το άγνωστο, τη δημιουργία φιλικών και διακρατικών σχέσεων. Όλοι οι τομείς της κοινωνίας συνδέονται άρρηκτα με τη γλώσσα, από
τη θρησκεία και την εκπαίδευση μέχρι την πολιτική.

Γιατί να υπάρχει σκέψη αν δεν υπάρχουν λέξεις; απόσπασμα από το ποίημα “Λέξεις” Της Ελένης Τριβέλλα
 
 ΔΙΧΩΣ ΓΛΩΣΣΑ

Περπατώ ανάμεσα σε ανθρώπους που περπατούν μιλώντας

γλώσσες που δεν καταλαβαίνω
σε δρόμους που δεν ξέρω πού με πάνε.

Στους τοίχους φράσεις που δεν ξέρω τι λένε,

τι φωνάζουν σιωπηλές.

Μια γυναίκα πλησιάζει

και με ρωτάει κάτι που δεν καταλαβαίνω,
με ξαναρωτά, και πάλι δεν την καταλαβαίνω.

Φαίνεται όνειρο μα είμαι ξυπνητός.

Κι έτσι, μέρες τώρα θα μπορούσα να πω χρόνια,

συνήθισα σιγά σιγά να μην καταλαβαίνω.

Τη συμπάθησα τούτη την άγνοια,

την έλλειψη που είμαι, την πραϋντική
χαρά να μην μπορώ να επικοινωνήσω.

Θυμάμαι ότι ο Κανέττι ονειρευόταν έναν άνθρωπο

που δεν μιλούσε καμιά από τις γλώσσες του κόσμου.
Juan Vicente Piqueras, Αθήνα, μετ.: Κώστας Βραχνός, Γαβριηλίδης, 2014