PA G S A S A L I TA

Komunikasyon sa
Akademikong Filipino
 • Unang nalinang sa isang tao ay ang
pakikinig at ang una namang natutunan ng
tao ay ang pagsasalita. Mas malaking
panahon at oras ang ginugugol ng isang
tao sa pagsasalita kaysa sa pagbasa at
pagsulat.
KAHULUGAN • Ang pagsasalita ay isang makro ng
AT S I L B I komunikasyon na may 30% bahagdan na
ginagamit ng isang indibidwal sa araw-
araw na takbo ng kanyang buhay.
Samakatuwid, ang pagsasalita ang daan
upang buong layang maipahayag ng tao
ang kanyang karapatan, niloloob at
damdamin.
 BAKIT
MAHALAGA
ANG • Sa makrong pagsasalita, may tungkulin
PA G S A S A L I TA
itong maiayos ang daloy ng
AT A N U - A N O
ANG pakikipagtalastasan upang magkaroom ng
MAAARING magandang resulta. Tunay na mahalagang
MAGING tungkulin ang ginagampanan nito sa
S I L B I N I TO pakikipagkomunikasyon.
SA ISANG
I N D I B I D WA L ?
 • 1. Nagiging mabilis at makatotohanan ang
pagsulong ng kabihasnan sapagkat sa
pamamagitan ng kakayahan ng taong
T U N G H AYA N makipag-unawaan sa kanyang kapwa ay
ANG MGA
nagagamit sa pagsasalita.
SUMUSUNOD
NA • 2. Sa pamamagitan ng pagsasalita ay
KAHALAGAHA nagkakaroon ng pagkakataon na
N NG
PA G S A S A L I TA :
makipagpalitang-kuro, makapagsalaysay ng
mga karanasan ang isang tao.
• 3. Magbabahagi at magpamagpamana ng
karunungan sa mga sumusunod na salinlahi.
• 4. Ang karunungang natatamo sa pamamagitan ng
pakikipag-usap ay higit na mabilis at marami.
• 5. Sa pagtatagumpay ng tao sa kanyang mga
hangarh buhay ay nakasalalay sa kanyang
kakayahang magsalita sa paraang mabisa, may
pang-akit at kapani-paniwala
• 6. Madaling makakuha ng kaibigan at
kapalagayang-loob ang isang mahusay magsalita.
• 7. Higit na may oportunidad at nakalalamang ang
isang taong mahusay magsalita.
• 8. Higit na nakadarama ng katuparan at kaganapan
ng kanyang pagkatao pakikipagkapwa sapagkat
naihahayag niya ng lubos ang kanyang damdamin,
naisasalaysity ang kanyang mga karanasan át
maisasali ang kaniyang kaalaman şa pinakamadali
al pinakatiyak na paraan.
• 9. Magagamit din ang kasanayan sa pagsasalita sa
iba’t ibang pagkakataon, kasama na ang gawaing
pang-akademika. Kailangang sumagot sa loob ng
sabek, magtalumpati kung kinakailangan, mag-
interbyu ng mga tao, magkwento, magpaliwanag,
mangatwiran at iba pa.
 Upang makapagsalita ang
isang tao, kailangan ang
tatlong salik nito

MGA SALIK
1. Pinanggagalingan ng lakas o
SA
enerhiya.2. Pumapalang na
EPEKTIBONG
bagay o artikülador.
PA G S A S A L I TA

3. Patungan resonador
• Ang interaksyong nagaganap sa tatlong salik na ito ay
lumilikha ng alon ng mga tunog na ating
naririnignaririnig. Alam natin na Ang hangin ang
magiging midyum o pahatiran ng mga alon ng tunog.
• Ang mga tunog o salita ay nalilikha sa pamamagitan ng
mga sangkap ng tao na ang pinakasadyang gamit ay
para sa pagkain, pag-inom at paghinga. Wala ni isa sa
mga sangkap na ito ang sadyang para sa pagsasalita. Sa
katotohanan, ang pagsasalita ay pangalawang resulta
lamang ng paghinga. Ang presyon na nalilikha ng
papalabas na hangin ang pinagmumulan ng enerhiya na
siyang nagsasalaysay sa kwerdas pantinig upang
lumikha ng tunog na minomodipika ng bibig na siyang
tinuturing na patunugan o resonador.
 • 1. May maayos na kaanyuan, may personalidad,
wastong pananamit, magandang tindig at
MGA kagalang-galang.
KATANGIA • 2. May layunin at lubos na kaalaman sa paksa na
N NG ibinabagay sa pinag-uukulan at sa okasyon.
ISANG • 3. May matatag na damdamin at malawak na
MAHU SAY kaisipan.
NA ISPIKE R • 4. May kasanayan sa wika, retorika at balarila.
• 5. Kawili-wili ang tinig, wasto ang intensyon.
• 6. Malinaw ang pagbigkas ng mga salita.
• 7. May nalilinang na ugnayan sa pagitan ng taong
nagsasalita at ng mga nakikinig. Nagiging
magiliw, magalang, mahinahon at marunong
makitungo sa tao.
• 8. Malaki ang tiwala sa sarili na maipakita ang
kasanayan sa paggamit ng mga angkop na galaw at
kumpas upang tawagin ang pansin ng mga
nakikinig.
• 9. Kailangang bigyan-pansin din ng ispiker ang
mga kompetensi sa pagsasalita na dapat linangin.
Ito ay ang mga sumusunod:
• 9.1 Pagkuha at pagpapaliwanag sa mga isyu at
konsepto.
• 9.2 Paghahambing sa mga ideya.
• 9.3 Pagsusuro sa himig ng teksto.
• 9.4 Sub-kontexto ng pagsasalita kung paano
pahahalagahan ang mga sinasabi sa pamamagitan ng
pag-unawa dito.
• 9.5 Pagbibigay ng halimbawa ayon sa konseptong
ibinigay.
• 9.6 Pagsusuri kung opinyon o katotohanan ang
pahayag.
• 9.7 Pagbibigay-puna sa reaksyon sa inilahad na ideya.
 • Iba’t ibang kasanayan ang nililinang
MGA
K A S A N AYA N upang magkaroon ng epektibong bunga
SA ang pagsasalita. Ang ang kasanayang ito
PA G S A S A L I TA ay maaring hatiin sa pormal o di pormal
na sitwasyon.
 • 1.Pakikipag-usap
MGA • 2.Pagpapakilala sa Sarili o sa Ibang Tao
K A S A N AYA N G • 3.Pakikipag-usap sa Telepono
DI-PORMAL
SA • 4.Pagbibigay ng Direksyon at Panuto
PA G S A S A L I TA • 5.Pagkukwento
• 6. Pakikipagdebate
 • Ang pagpapalitan ng kaisipan at
damdamin sa pamamagitan ng mga salita
ay tinatawag ma pakikipag-usap. Ang
karanasan sa pakikipag-usap ay
1. nakakatulong sa isang tao upang maging
matalas ang pakiramdam. Maaari ng na sa
PAKIKIPAG pamamagitan ng pakikipag-usap ay
-USAP maunawaan niya ang pananaw sa buhay
ng ibang tao naman ay makakatulong
upang magkaroon ng kakayahang
umunawa, bumuo ng mga palagay at
humula sa kahulugan ng kilos ng kausap.
 May mga paraan upang maipakilala ang isang tao:
Una, ipakilala sa isat isa ang mga hindi magkakilala sa
2. inyong pangkat.
Ikalawa,unahing banggitin ang pangalan ng taong nais
PA G PA PA K I L A L bigyan ng espesyal na paggalang tulad ng mga
A SA SARILI O nakakatanda o yaong nasa mas mataas na
katungkulan.
S A I B A N G TA O
Ikatlo, pakinggang mabuti ang pangalan ng tsong
ipinakilala sa atin
Kung hindi napakinggan mabuti ang kanyang
pangalan, magalang nating hilingin sa kanyan na ulitin
ito.
 • Sa pamamagitan ng telepono, nakakapagpalitan ng
mga impormasyon at karanasan.May mga wastong
pamantayang dapatna isaalang-alang sa pagyawag
sa telepono:
3. • 3.1 Magsasalita nang malinaw at marahan.
PAKIKIPAG • 3.2 planuhing mabuti ang sasabihin bago tumawag
-USAP SA • 3.3 Tiyakin kung sino ang kakausapin bago
TELEPONO tumawag.
• 3.4 Itanong sa operator ang pangalan ng taong
maaring makapagbigay ng kinakailangang
impormasyon at sabihing nais mo siyang kausapin.
 • Sa pagbibigay ng direksyon at panuto sa
iba, maaring ito ay may kinalaman
4. sapagsasagaa sa isang gawain, pagtatamo
PA GB IB IGA ng isang bunga a resulta, o pagpunts sa
Y NG isang lugar. Sa kasanyang ito, kailangang
DIRE KSYON isama ang lahat ng mahahalagang detalye
AT PA NUTO o impomasyon tulad ng mga pangalan at
sanggunian, deskripsyon, at mga paalala o
bahala sa may kaugnayan dito.
 • Isang impormal na kasanayan sa
pagsasalita ang pagkukwento na may
kaugnayan na pagkatapos mapanood ang
isang pelikula, ikinukwento sa mga
5. kakilala, kaanak at kaibigan. Kapag may
PA G K U K W E N T O karanasang masaya, malungkot,
nakakatakot o nakakainis o kaya naman
ay hindi malilimutang mga karanasan,
naikukwenton natin ito sa mga taong
malapit sa atin.
 • Pagtatalo tungkol sa isang mahalagang
paksa o isyu. Bagamat impormal ang
6.
PA K I K I PA G D E B AT kasanayang ito, nalilinang nnamanang
E pagiging matalas na pag-iisip ng isang
indibidwal upang makapangatwiran na
mabuti.
 1. Masining na Pagkukwento
MGA 2. Balagtasan
POR MAL NA 3. Pakikipanayam
KA SANAYA 4. Pangkatang Talakayan
N 5. Newscasting o Pagbabalita
6. Pagtatalumpati
 • Isang sining ang pagkukwento na
1. MASINING naglalaman ng isang akdang pampanitikan
NA na nagsasaad ng mga pangyayaring
PA G K U K W E N T O maaaring totoo o kaya ay likhang-isip
lamang.
 MGA ILANG • 1.1 Tiyaking alam na alam ang ikukwento.
PAMANTAYAN • 1.2 Balangkasi sa isip ang kwento bago
G DAPAT magsalaysay.
SUNDIN SA • 1.3 Iwasang ikwento ang di-mahalagang bahagi.
MASINING NA • 1.4 Gumamit ng mga angkop na salita sa
PAGKUKWENT pagkukwento.
O. ITO AY ANG • 1.5 Isalaysay ang kwento na parang nakikipag-
usap.
MGA • 1.6 Sikaping maging masigla sa pagkukwento.
SUMUSUNOD: • 1.7 Bigkasing malinaw ang mga salita.
 2. BALAGTASAN
• Uri ng tulang patingin na may layunin na
pagtatagisan ng talino sa parang patula. Tatlo
lamang ang participant na pinangungunahan ng
Lakandiwa at dalawang mambabalagtas na
nagtatagisan ng katwiran. Ang isa ay maaring
sang-ayon at ang isa ay di sang-ayon sa
paksang pinagtatalunan.
 • Ito ang interview sa ingles ito ay ang
pakikipag pulong o pakikipag usap ng
3.
PA K I K I PA N AYA M isang taong kumakalap ng mga
impormasiyon sa isang tao makukunan
ng impormasiyon.
 • Isang kasanayan sa pag sasalita na
tuwirang pag uusap ng isang maliit na
pangkat ng tao.
4. • Mga iba’t ibang uri ng pangkatang
PA N G K ATA N G talakayan gawa ng mga sumusunod:
TA L A K AYA N
• 4.1 Lecture- Forum
• Katulad ng symposium iisa lamang ang
nag tagapagsalita.
• 4.2 Panel Discussion
• Impormal na talakayan ng tatlo hanggang anim na
kasapi na nag lalayong mapag usapan at malutas ang isang
problema o isyu sa harap ng mga manonood o tagapakinig.
• 4.3 Simposyum
•Isa itong kalipunan ng mga di kahabaang talumpati na
binibigkas ng iba't ibang tagapag salita sa lugar ng mga
tagapakinig. Sa halip na makahanap ng solusyon tungkol
sa isang problema, layunin nitong mag lahad ng iba't ibang
pananaw tungkol sa itinakdang paksa.
• 4.4 Round Table Discussion
• Binubuo ng apat o higit pang eksperto sa isang paksa
na nagpapalitan ng mga pananaw o kuro-kuro tungkol sa
isang nadaramang problema.
 4.5 Malayang talakayan(Open Forum)
•Tinatawag ng moderator ang ilang
tagapakinig na nasa audience na ibig
magsalita tungkol sa isyung pinag
uusapan.Kapag tapos na magsalita ang lahat
maaring ibuod ng moderator ang mga
pananaw na ibinigay, o kung
kinakailangan,mamumuno siya sa
pagbobotohan tungkol sa isang isyung
kailangan mapagkasunduan.
4.6 Meet the Pres
• Walang tiyak na paksa o problema sa
uring ito. Mga grupo ng mga tagapagtanong
( maraming mga reporter) ang nag tatanong
sa isang eksperto o kilalang tao tungkol sa
isang paksa sa layunin makukuha ng mga
impormasiyon kaugnay ng iba’t ibang
problemang panlipunan o pangpulitikal.
 • Ito ay kasanayan sa pagsasalita na
pagsasahimpapawid ng mga araw-araw na
pangyayari sa lipunan,pamahalaan, sa
5. mga sakuna, sa industriya, sa agham at
NEWSCASTING iba’t ibang paksa sa loob at labas ng
bansa. May layuning maghatid sa madla
O ng mahalagang impormasiyon sa
PAGBABALITA pamamagitan sa pinakamadaling paraan
ng pakikipagtalastasan. Ito ay ang radyo at
telebisyon.
 1. Pagkakaroon ng kasanayan sa wikang
Ingles at Filipino.
2. Marunong magdala ng isang diskusyon.
MGA
K ATA N G I A N 3. May nalalaman tungkol sa kaniyang
NG ISANG ibinabalita.
NEWSCASTER: 4. May tiwala sa kaniyang sarili.
5. Malakas ang loob.
6. Kahali- halina ang tinig.
 • Isang sining ng pasalitang pahayag na ang layunin
ay makaakit at makahikayat sa mga nakikinig sa
mahalagang paksang inilalahad.
Apat na paraan ng pagbigkas ng talumpati:
6. 1. Pagbasa sa isinulat na talumpati.
PA G TATA L U M PAT I
2. Pagbigkas mula sa balangkas ng talumpati.
3. Pagbigkas mula sa buod ng mahahalagang
paksang-diwa ng talumpati.
4. Pagbigkas ng hindi pinaghandaan o
extemporaneous.
 1. Kaalaman
•Maaaring gumamit ng pag babasa ,
pagmamasid at masusing pag aaral upang umunlad
ang kaalaman.
TAT L O N G
2. Pag titiwala sa sarili
K ATA N G I A N N G
ISANG • Hindi magkakaroon ng tiwala sa sarili kung
hindi sapat ang kaalaman o kahandaan sa
M A N A N A L U M PAT I : talumpating bibigkasin.
3. Kasanayan
• Sanayin ang sariling magsalita ng malakas at
malinaw na himig na nakikipag usap.
 Kapag bumibigkas ng talumpati:
1. Tindig
• Mahalaga ang tindig sapagkat sa pamamagitan nito ay
masusukat kaagad ang mga tagapakinig kung ano mga uri ng
mananalumpati ang nasa harap nila.
2.Galaw
• Kung nasa tanghalan , dalawa ang uri ng galaw na tinutukoy.
M G A D A PAT Una ang galaw ng katawan, kung lumilipat sa iba’t ibang
TA N D A A N S A entablado o ang galaw ng bahagi ng katawan kung kumukumpas,
ang bawat galaw ay dapat may kahulugan.
I B A B AW N G 3. Kumpas
TA N G H A L A N • Gumagamit ng kumpas upang bigyang diin ang ipinapahayag.
4. Tinig
• Ibat- ibang pagpapakahulugan ang maibibigay sa isang
pahayag dahilsa tinig. Maisasagawa ito sa pamamagitan ng
pagiiba iba ng bigkas,diin, intonasyon, hinto at uri ng tinig.
Bibihirang maging likas sa tao ang magandang tinig sa pag
sasalita. Naaangkin ito sa tulong ng matyagang pag aaral at
pagsasanay.
Prepared by: KATHRINA MARIE LATOGA
JOEM MARTINEZ
JOHN AARON DE JESUS