Protokol Yönetimi

DOÇ.DR. ASLI YAĞMURLU

 Protokol Listesi

1. Cumhurbaşkanı 2. TBMM Başkanı 3. Başbakan

4. Anayasa Mahkemesi Başkanı 5. Genelkurmay Başkanı
6. Ana Muhalefet Partisi Başkanı 7. Eski Cumhurbaşkanları
8. Başbakan Yardımcıları 9. Yargıtay Birinci Başkanı
10. Danıştay Başkanı 11. Diyanet İşleri Başkanı 12. Bakanlar
Kurulu üyeleri 13. Kuvvet komutanları (Kara, Deniz, Hava,
Jand.) 14. Orgeneraller/Oramiraller 15. YÖK Başkanı
16. TBMM Başkan Vekilleri 17. TBMM’de Grubu Bulunan
Siyasi Partilerin Genel Başkanları 18. TBMM Katip Üyeleri
ve İdare Amirleri 19. TBMM’de Temsil Edilen Siyasi
Partilerin Genel Başkanları 20.TBMM Siyasi Partiler Grup
Başkanları ve Başkan Vekilleri
 Taşrada Protokol Sırası
1.İlde Vali, İlçede Kaymakam 2. TBMM Üyeleri 3. Mahallin en büyük komutanı,
general ve amiraller, garnizon komutanı, 4. Belediye Başkanı 5.  Cumhuriyet
Başsavcısı 6. Adli Yargı Adalet Komisyonu Başkanı 7. Bölge İdare Mahkemesi
Başkanı 8. Üniversite Rektörleri 9. Baro Başkanı 10. Rektör yardımcıları, fakülte
dekanları, enstitü ve yüksek okul müdürleri 11. Genel Müdürler 12. Valilikçe
belirlenecek sayıda, Garnizon Komutanınca tespit edilecek silahlı kuvvetler
mensupları 13. Vali yardımcıları, İl Emniyet Müdürü, (Büyük Şehir Belediyesi
olan İllerdeki İlçe Kaymakamları ile İlçe Belediye Başkanları) 14.  Hakimler,
Savcılar 15. İktidar Partisi İl (İlçe) Başkanı 16.  Ana Muhalefet Partisi İl (İlçe)
Başkanı 17.   Mecliste Grubu Bulunan Partilerin İl (İlçe) Başkanları 18.   Dekan
yardımcıları, enstitü ve yüksek okul müdür yardımcıları ile üniversitelerce
belirlenecek diğer öğretim üyeleri 19.   Bakanlık müfettişleri, hesap uzmanları,
sayıştay denetçileri 20.   Bakanlar Kurulu kararlarındaki imza sırasına göre
bakanlıkların il teşkilatındaki amir, başkan ve müdürleri, il milli eğitim
müdürlüğünce belirlencek orta öğretim ve temel eğitim okul müdürleri ile
öğretmenler 21. Genel müdürlük ve bölge müfettişleri 22. Resmi bankalar
müdürleri, KİT ve TRT üst yönetecileri 23. Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde
grubu bulunmayan siyasi partilerin il başkanları (alfabetik sıraya göre) 24. İl
genel meclisi ve belediye meclisi üyeleri 25.  O yerdeki mesleki kuruluşlar ve en
fazla üyeye sahip basın kuruluşunun temsilcileri
 TOPLANTI PROTOKOLÜ
BAŞKAN
1 2
3 4
5 6
7 8
9 10

TEK BAŞKANLI ÇİFT TARAFLI TOPLANTI DÜZENİ

BAŞKAN
KONUK EVSAHİBİ
1 1
2 2
3 3
4 4
5 5
 EŞBAŞKANLI VE ÇİFT TARAFLI
TOPLANTI DÜZENİ

4
5

2
3

EŞBAŞKAN 1 1 EŞBAŞKAN

2 3

4 5
 Tören Oturma Düzeni

Onur konuğu her zaman orta merkezde oturur.

Ev sahibi onun sağında oturur.
4 – 2 – 1 – EVSAHİBİ – 3 – 5
 TÖRENLERDE
TAKDİM HİTAP VE KONUŞMA KURALLARI

 Konuşmacıları takdim sırasında, önce konuşmacının kurumunu

ve/veya unvanını, varsa akademik titrini ya da rütbesini, sonra
“sayın” sözcüğünü ekleyerek adını ve soyadını söyler. Örnek:
- Maliye Bakanı Sayın Kemal ŞİMŞEK
- Millî Eğitim Bakanlığı Müsteşarı Prof. Dr. Sayın İsmail
Bircan.
 Takdimde, ast konuşmacıları kürsüye davet ederken, “… davet
ediyorum”; üst konuşmacıları ve onur konuklarını davet
ederken “… teşriflerini arz ediyorum” demek uygundur. Örnek:
- Konuşmalarını yapmak üzere, Devlet Bakanı Sayın Ali
BABACAN’ın teşriflerini arz ediyorum.
 TÖRENLERE ÇAĞRILI OLDUĞU HALDE KATILAMAYANLARIN
TELGRAFLARINDAN YALNIZCA, TÖRENDEKİ ONUR KONUĞUNUN
ÜSTÜNDE OLANLARIN MESAJLARI, AÇILIŞ KONUŞMASINDAN SONRA,
PROGRAM SUNUCUSU TARAFINDAN OKUNUR.
 ONUR KONUĞU İLE EŞDÜZEYDE OLANLARDAN TELGRAF
ÇEKENLERİN SADECE ADI, SOYADI VE/VEYA UNVANLARI
ZİKREDİLİR.
 ONUR KONUĞUNUN ALTINDA OLUP TELGRAF ÇEKENLERİN HEPSİNE
SADECE TEŞEKKÜR EDİLİR.
 HİTAPTA; TÖRENE KATILAN TÜM KONUKLAR EN ÜST’TEN ASTLARA
DOĞRU ÖNDEGELME SIRASINA GÖRE ZİKREDİLİR:
 SAYIN BAKAN, SAYIN MÜSTEŞAR, SAYIN GENEL MÜDÜRLER,
SAYIN MÜFETTİŞLER, SAYIN MÜHENDİSLER, SAYIN KONUKLAR
 TÖRENDE EN UYGUN HİTAP YÖNTEMİ, YALNIZCA TÖRENE KATILAN
ONUR KONUĞU İLE TÜM KONUKLARI VE VARSA BASIN
MENSUPLARINI ZİKRETMEKTİR:
 “SAYIN BAKAN, SAYIN KONUKLAR”.
 ONUR KONUĞU (1 NUMARA), KONUŞMASINDA YALNIZCA “SAYIN
KONUKLAR” DİYE HİTAP EDER.
 Kılık-Kıyafet ve Protokol

Dış etkilerden korunmak için değil, kültürel,

ekonomik ve sosyal konumlarla ilgili olarak
giyiniyoruz.
Kıyafet, ayakkabılar, saç, makyaj ve kullandığımız
aksesuarlar sözsüz iletişim araçları olarak
değerlendirilmelidir.
Moda önemli bir belirleyici, biz modayı takip
etmesek de moda bizi takip ediyor.
Erkekler
Erkekler- Resmi Tören Kıyafeti
Yarı-Resmi
İş kıyafeti
İkili takım
Spor-şık
Gündelik kıyafet
 Mekan Kullanımı ve Protokol

Mekanların tasarımının iletişim davranışı üzerinde

etkisi vardır. Pek çok tasarım katılımı kısıtlayıcı rol
oynar.
Büyük odalar, büyük sandalyeler, masalar kişileri
hiyerarşik olarak daha üst konuma oturtmak için
sıklıkla kullanılır.
Aynı şekilde yapay olarak konulan engeller, örneğin
kapılar, iletişim üzerinde de engel oluşturur.
Protokolde oturuş biçimleri
Protokolde tokalaşma kuralları
Kartvizit protokolu
Çiçek Protokolu
 Hediye verme/alma

Kişisel değil kurumsal olmalı

Paketli olmalı
Verildiğinde açılmalı ve teşekkür edilmeli
Yabancı bir ülke heyetine verilecekse yerel bir ürün
olmalı
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün Amerikan Başkanı
Obama’ya hediyesi Sevan Bıçakçı tarafından yapılmış
iki kol düğmesi ve mavi ve gümüşlü cam vazo
(4/6/2009. Yaklaşık değerleri $1,550.00)
 Davetler

Yemek davetleri
 Akşam yemeği
 Öğle yemeği
 Brunch
 Kahvaltı
Büfeler
 Kokteyl büfe
 Akşam yemeği büfe
 Garden party
Köşk Daveti
Kokteyl
Kokteyl
Sofra Düzeni
 Kuver

Molton, masa örtüsü

Peçete
Çeşitli tabaklar
Çeşitli çatal, kaşık ve bıçak takımları
Çeşitli bardaklar
Menaj
 Mönüde yemek sıralaması

Meze-ordövr
Çorba
Antre
Balık
Et
Salata
Tatlı
Meyve
Kahve
Oturma planı
 Yemek yeme kuralları

Ağız kapalıyken yemek çiğnenir

Yemek yerken ağız şapırdatılmaz
Ağızda lokma varken konuşulmaz
Yemekte sandalyeye dik oturulur
Yemek ağıza götürülür
Masaya fazla yaklaşılmaz
Dirsekler masaya dayanmaz, bilekler dayanır
Otururken ayaklar uzatılmaz
Tabakta yemek tabağın ortasında olacak şekilde yenir
Çatala bir lokmadan fazla yemek alınmaz
İçki içmeden önce dudaklar silinir
Masadan kalkmak gerekirse izin istenir ve sandalye içeri itilir
Otururken hanımlara yardımcı olunur
Garsondan bir şey istenecekse alçak sesle istenir
Servise yardımcı olunmaz
Yere düşürülen şey alınmaz
Dişler karıştırılmaz
Masada el kol sallanmaz
Yemek ve davetle ilgili beğenmeme ifade edilmez