‫هباݢني ڤڠوروسن مسجد دان سوراو‬

‫ قدح دار األمان‬،‫ الور ستار‬05676 ،‫ جالن راج‬، ‫ابنڠونن وان مات سامن‬

V Taklimat Garis Panduan

ENGURUSAN KEWANGAN
MASJID DAN SURA
NEGERI KEDAH DARUL AM
TAHUN 2022
1. PENGENALAN
2. KAWALAN PENGURUSAN
3. TATACARA
PENGURUSAN
KEWANGAN MASJID
4. PENERIMAAN DAN
HASIL
5. BAYARAN
6. PEROLEHAN
7. ASET
8. PERAKAUNAN
9. AUDIT
10. PELBAGAI
11. PENUTUP
 KENAPA ???
Sebagai panduan utama kepada semua pihak
yang terlibat dalam pengurusan kewangan
masjid dan surau.

membentuk sistem pengurusan kewangan

yang sistematik, kemas, tersusun dan
diselaraskan di semua masjid dan surau.
 KENAPA ???
Meningkatkan kompetensi serta
memperkukuhkan akauntabiliti pihak
pengurusan masjid dan surau secara
keseluruhannya.

Menyeragamkan format atau bentuk rekod

dan laporan kewangan.
 MUDAHNYA
“BAGAIMANA WANG DIURUS SECARA
SISTEMATIK MENGIKUT PANDUAN”
 PERAKAUNAN KEWANGAN

Memberi maklumat kewangan mengenai

urusniaga MASJID kepada pihak di dalam
MASJID (J/KUASA) dan di luar MASJID
(MAJLIS/KARIAH) melalui penyata kewangan
yang disediakan setiap tahun

6
1. PENGENALAN
2. KAWALAN PENGURUSAN
3. TATACARA
PENGURUSAN
KEWANGAN MASJID
4. PENERIMAAN DAN
HASIL
5. BAYARAN
6. PEROLEHAN
7. ASET
8. PERAKAUNAN
9. AUDIT
10. PELBAGAI
11. PENUTUP
 TUJUAN
SYARATDAN PEMAKAIAN
PERMOHONAN

1
Panduan tatacara pengurusan kewangan dan akaun masjid dan surau
kepada Jawatankuasa Kariah masjid / Jawatankuasa surau di Negeri
Kedah Darul Aman.

2 Garis Panduan ini perlu diikuti dan dipatuhi sepenuhnya

3 Peruntukan dalam undang-undang bertulis yang mesti diikuti

hendaklah mengatasi garis panduan ini.

4 Jika sesuatu perkara yang tidak diperuntukkan secara nyata dalam garis
panduan ini, arahan, peraturan atau prosedur yang dikeluarkan oleh
Majlis Agama Islam Negeri Kedah, Jabatan Agama Islam Negeri Kedah,
Pejabat Setiausaha Kerajaan Negeri Kedah dan Perbendaharaan Malaysia
hendaklah terpakai.
TUJUAN DAN PEMAKAIAN

KUATKUASA
1 SEPTEMBER
2022
1. PENGENALAN
2. KAWALAN PENGURUSAN
3. TATACARA
PENGURUSAN
KEWANGAN MASJID
4. PENERIMAAN DAN
HASIL
5. BAYARAN
6. PEROLEHAN
7. ASET
8. PERAKAUNAN
9. AUDIT
10. PELBAGAI
11. PENUTUP
 TAFSIRAN
Jawatankuasa Kariah” ertinya
Jawatankuasa Kariah yang ditubuhkan
melalui peraturan yang dibuat di bawah
seksyen 67 Enakmen Pentadbiran Undang-
Undang Islam (Kedah Darul Aman) 2008.

PENGERU
SI
Your Text12Here
TIMB.
PENGERU
SI

BENDAHA PEMERIKSA KIRA-

S/U AJK
RI KIRA
4 6 2 4 11
 PERANAN JAWATANKUASA
PENGERUSI
1. mengawal perbelanjaan yang diluluskan oleh
Jawatankuasa Kariah/ Jawatankuasa surau bagi
sesuatu tujuan;

2. memastikan rekod kewangan dikemaskini;

3. mengesahkan Penyata Kutipan Jumaat dan

derma;

4. meluluskan dan mengesahkan perbelanjaan

kewangan;
 PERANAN JAWATANKUASA
PENGERUSI
5. mengesahkan Baucar Pembayaran dan Borang
Permohonan Panjar Wang Runcit;

6. memastikan dokumen-dokumen kewangan disimpan

dengan selamat di dalam kabinet yang dikunci dan
berpalang;

7. memegang serta menyimpan kunci peti besi atau kunci

kabinet;

8. Menandatangani semua cek yang dikeluarkan bagi pihak

masjid/ surau;
 PERANAN JAWATANKUASA
PENGERUSI
9. Memeriksa semua Harta Modal dan Aset Bernilai Rendah
sekurang-kurangnya sekali setahun dan menghantar
laporan bertulis pada atau sebelum 15 Mac setiap tahun
kepada Majlis;

10. Menjadi Pengerusi di dalam semua mesyuarat berkaitan

dengan kewangan;

11. Memastikan resolusi dan keputusan mesyuarat

dilaksanakan oleh ahli jawatankuasa kariah / jawatankuasa
surau dan anak kariah;

12. Menerima dan mematuhi arahan dari Majlis atau Jabatan

atau Pegawai Agama Daerah dari semasa ke semasa
 PERANAN JAWATANKUASA
BENDAHARI

1. Menasihati Jawatankuasa Kariah berkaitan dengan kewangan

masjid;

2. Menyediakan Penyata Kewangan Bulanan untuk diperiksa oleh

Pemeriksa Kira-Kira dan dibentangkan dalam mesyuarat
Jawatankuasa Kariah;

3. Menyenggara Panjar Wang Runcit;

4. Menyediakan Penyata Kewangan Tahunan yang lengkap -

diperiksa oleh Pemeriksa Kira-kira - dibentangkan dalam
mesyuarat Jawatankuasa Kariah dan Mesyuarat Agung untuk
disahkan sebelum dihantar kepada Majlis;
 PERANAN JAWATANKUASA
BENDAHARI

5. Memegang serta menyimpan kunci peti besi

atau kunci kabinet; dan

6. Melaksanakan arahan Pengerusi dari semasa

ke semasa.
 PERANAN JAWATANKUASA
SETIAUSAHA

1. Menyelia dan menyimpan rekod, dokumen-dokumen dan surat

menyurat yang berkaitan dengan pentadbiran masjid/ surau;

2. menandatangani cek yang dikeluarkan bagi pihak masjid

bersama dengan Pengerusi atau Bendahari, jika sekiranya
Pengerusi belum dilantik, Pengerusi hilang upaya atau berada
di luar kariah dengan kebenaran Majlis atau pegawai yang
diberi kuasa atau Pegawai Agama Daerah;

3. Menyenggara aset-aset masjid/ surau; Menyelia dan

mengemaskini rekod-rekod masjid/ surau; dan

4. Melaksanakan arahan Pengerusi dari semasa ke semasa.

 PERANAN JAWATANKUASA
PEMERIKSA KIRA -KIRA
1. Bertanggungjawab memeriksa rekod-rekod kewangan
masjid/ surau sekurang-kurangnya enam (6) bulan
sekali.

2. Memberi laporan lengkap atas pemeriksaan itu

kepada Jawatankuasa Kariah / Jawatankuasa surau;

3. Bertanggungjawab memeriksa dengan segera penyata

kewangan yang dikemukakan oleh Bendahari; dan

4. Walau apa pun peruntukan di bawah Garis Panduan

ini, Pemeriksa Kira-kira boleh memeriksa rekod
kewangan masjid/ surau pada bila-bila masa.
 PERANAN JAWATANKUASA
Ahli Jawatankuasa Kariah/ Jawatankuasa Surau

1. Membantu menambah sumber kewangan

masjid/ surau; dan

2. Melaksanakan arahan Pengerusi dari semasa

ke semasa.
 TAFSIRAN
 “Aktiviti Khas” ertinya program pengimarahan yang wujud
hanya sekali sekala dalam tempoh masa yang tertentu;

 “Resit Rasmi Masjid/ Surau” ertinya sebarang bentuk

akuan terimaan wang daripada orang awam yang mana
amaun bayaran tetap ditulis atau dicetak padanya atau
melalui media elektronik dan diluluskan penggunaanya oleh
Majlis;

 “Garis Panduan” ertinya Garis Panduan Pengurusan

Kewangan Masjid dan Surau (Kedah Darul Aman) 2022;
 TAFSIRAN

 “Jawatankuasa Surau” ertinya jawatankuasa yang

dilantik oleh Majlis Agama Islam Negeri Kedah
untuk menguruskan surau.

 “Majlis” ertinya Majlis Agama Islam Negeri

Kedah Darul Aman yang ditubuhkan di bawah
subseksyen 4(1) Enakmen Pentadbiran Undang-
Undang Islam (Kedah Darul Aman) 2008;
 TAFSIRAN

 “Pegawai Pengawal” ertinya seseorang yang dilantik oleh Majlis

sebagai wakil yang diberi kuasa dalam garis panduan ini. - PAD

 “Projek Khas” ertinya pembangunan yang dilaksanakan hanya sekali

sekala dalam tempoh masa yang tertentu; dan

 “Setiausaha Majlis” ertinya Setiausaha yang dilantik di bawah seksyen

16 Enakmen Pentadbiran Undang-Undang Islam (Kedah Darul Aman)
2008.
1. PENGENALAN
2. KAWALAN PENGURUSAN
3. TATACARA
PENGURUSAN
KEWANGAN MASJID
4. PENERIMAAN DAN
HASIL
5. BAYARAN
6. PEROLEHAN
7. ASET
8. PERAKAUNAN
9. AUDIT
10. PELBAGAI
11. PENUTUP
 PEMBENTANGAN DAN PENGESAHAN REKOD-
REKOD KEWANGAN

1. Asas Tunai

2. Penyata Kewangan Bulanan dibentangkan setiap tiga (3) bulan

untuk kelulusan

3. Notis mesyuarat -sekurangnya tujuh (7) hari sebelum tarikh

mesyuarat.

4. Penyata Kewangan Bulanan dipamerkan di papan kenyataan.

5. Satu salinan Penyata Kewangan Bulanan dihantar kepada Majlis.

6. Bendahari - simpan semua dokumen asal dan rekod kewangan.

 JIKA LEWAT DAN GAGAL BUAT PEMBENTANGAN

Bendahari

Penjelasan yang munasabah kepada Jawatankuasa

Dicatatkan di dalam minit mesyuarat.

PENYATA KEWANGAN PROJEK ATAU AKTIVITI KHAS

1. Dibentangkan dalam tempoh satu (1)

bulan selepas sesuatu projek atau Aktiviti
Khas disiapkan.

2. Penyatadimasukkan ke dalam Penyata

Kewangan Bulanan Masjid/ Surau.
PENYATA KEWANGAN TAHUNAN

1. Berakhir tahun kewangan - 31 Disember

2. Disiapkan selewat-lewatnya pada 31 Januari tahun

berikutnya.

3. Pengesahan Pemeriksa Kira-Kira

4. Dibentangkan dalam mesyuarat Jawatankuasa Kariah/

Jawatankuasa Surau dan dalam mesyuarat agung untuk
kelulusan.

5. Salinan di hantar kepada Majlis.

 DOKUMEN KEWANGAN
1. Anggaran Penerimaan dan Pembayaran;
2. Buku Tunai;
3. Buku Resit Rasmi;
4. Borang Kutipan Jumaat;
5. Baucer Bayaran;
6. Borang Serah Tugas;
7. Daftar Buku Resit Rasmi;
8. Daftar Harta Alih / Harta Tidak Alih;
9. Fail Sebutharga;
 DOKUMEN KEWANGAN
10. Penyata Kutipan Jumaat;
11. Penyata Akaun Bank Bulanan;
12. Perjanjian Sewaan;
13. Penyata Penerimaan dan Pembayaran;
14. Penyata Penyesuaian Bank;
15. Ringkasan Penerimaan dan Pembayaran
16. Bulanan.
17. Slip Bank;
18. Tongkol Cek;
 REKOD-REKOD KEWANGAN

 Perlulah dikemaskini dan diselenggarakan dengan baik

 Jika berlaku pertukaran, Bendahari lama serah semua dokumen kewangan

di REKOD KEWANGAN dalam tempoh empat belas (14) hari selepas pelantikan
kepada Bendahari yang baru

 Borang Penyerahan Dokumen -ditandatangani oleh kedua-dua pihak

 Semua dokumen dan rekod yang hilang hendaklah dinyatakan di dalam borang
tersebut.

 Mana-mana Bendahari yang telah tamat tempoh pelantikan bolehlah terus

menjalankan tugas-tugasnya dengan kebenaran Majlis atau wakil yang diberi
kuasa sehingga pelantikan Bendahari baru.
PENYIMPANAN ]DOKUMEN KEWANGAN

Disimpan sekurang-kurangnya tujuh (7)

tahun selepas diaudit.
PELUPUSAN DOKUMEN KEWANGAN

 Satu senarai dokumen hendaklah dibentang dan

disahkan dalam mesyuarat Jawatankuasa Kariah/
Jawatankuasa Surau sebelum pelupusan.

 Melantik dua (2) orang saksi dalam kalangan ahli

Jawatankuasa Kariah atau anak kariah bagi
memastikan semua barang yang disenaraikan serta
dilupuskan dengan sempurna dengan kebenaran
Majlis.
PETI BESI ATAU KABINET BERKUNCI
DAN BERPALANG
 Kutipan melebihi RM3,000.00 sebulan - peti besi berkunci
yang dicantumkan dengan kukuhnya pada rangka binaan
bangunan.

 Kutipan tidak melebihi RM 3,000.00 sebulan - kabinet

berkunci dan berpalang.

Semua wang kutipan sebelum disimpan ke

dalam bank dan dokumen-dokumen lain yang
berharga
PETI BESI ATAU KABINET BERKUNCI
DAN BERPALANG
 Ditempatkan dengan selamat di dalam masjid/ surau.

 Kunci peti besi atau kabinet berkunci dan berpalang

 Pengerusi
 Bendahari
 Seorang lain yang diberi kuasa oleh Jawatankuasa
kariah
 KEHILANGAN KUNCI PETI
BESI

 Dilaporkan dengan serta merta kepada

Pegawai Agama Daerah dan Polis serta
dimaklumkan di dalam mesyuarat
Jawatankuasa Kariah/ Jawatankuasa Surau.
Kunci tersebut hendaklah ditukarkan dengan
secepat mungkin
1. PENGENALAN
2. KAWALAN PENGURUSAN
3. TATACARA
PENGURUSAN
KEWANGAN MASJID
4. PENERIMAAN DAN
HASIL
5. BAYARAN
6. PEROLEHAN
7. ASET
8. PERAKAUNAN
9. AUDIT
10. PELBAGAI
11. PENUTUP
 PEMBUKAAN AKAUN BANK

Surat
Majlis

* Satu (1) akaun Pengerusi Bergantung

sahaja Bendahari kepada tatacara
(Akaun Semasa) Setiausaha bank

* Lebih- Kebenaran Majlis Agama

Takrifan TERIMAAN?
Proses mengutip, menerima dan mengakaunkan
semua kutipan/pungutan secara manual atau
elektronik
.

Rujukan: Seksyen 3 AAK 1957

 TERIMAAN MASJID/SURAU
 Semua urusan terimaan wang masjid hendaklah
menggunakan RESIT RASMI MASJID/ SURAU

 Jawatankuasa Kariah/ Jawatankuasa Surau

hendaklah bertanggungjawab memastikan stok Resit
Rasmi masjid adalah mencukupi .

 Semua terimaan perlu direkodkan di dalam buku

tunai.
 RESIT RASMI

Sebarang bentuk akuan terimaan wang dari

orang awam termasuk dalam bentuk lesen, tiket,
borang yang mana amaun bayaran tetap ditulis
atau dicetak padanya atau melalui media
elektronik.

TAKRIFAN ARAHAN PERBENDAHARAAN

 RESIT RASMI MASJID

Majlis
RESIT RASMI /Jabatan
MASJID seragamkan
 BUKU RESIT RASMI

“Diperiksa oleh saya pada hari ini bertarikh

…………. dan didapati mengandungi …….. borang
Resit Rasmi berpendua yang bernombor dengan
Semakan pada resit yang diterima – betul”
cukup/rosak.

Jika rosak, lapor - Majlis Tandatangan pemungut:

…………………………………
Nama penuh pemungut:
…………………………………
 BUKU RESIT RASMI

Daftar buku resit – Simpan selamat

selenggara. buku resit.

Satu buku resit

pada satu masa
MENGIKUT NO. SIRI
KEHILANGAN BUKU RESIT RASMI

Dilaporkan kepada Pegawai Agama

Daerah dan polis serta dimaklumkan
di dalam mesyuarat Jawatankuasa
Kariah.
 TERIMAAN

1 2 3 4
Resit perlu
Resit Rasmi mesti dikeluarkan pada Meminda sesuatu
Resit hanya sah
dikeluarkan sebagai hari yang sama resit adalah
setelah di oleh
akuan terimaan wang
(wang melalui mel) dilarang.
pada masa urusan bendahari
dibuat.). diterima dan perlu .
dihantar selewat- Resit yang rosak
.
lewatnya hari kerja harus dibatalkan
berikutnya dan disimpan.
MENYEMAK BUKU RESIT RASMI

Pengerusi semak sekurang-

kurangnya sekali dalam satu (1)
bulan.
 MENYEMAK CATATAN

 Pengerusi hendaklah memeriksa dan menyemak setiap

catatan urusniaga yang dicatat di dalam Buku Resit
Rasmi, Buku Tunai dan buku-buku akaun yang lain

 Tandatangan ringkas dan bertarikh ditempat setakat

mana buku-buku tersebut telah disemak bagi
memastikan semua akaun yang disediakan oleh
Bendahari adalah betul.
 KUTIPAN JUMAAT, DERMA ATAU
SUMBANGAN DAN LAIN-LAIN
HASIL

Tabung kutipan Jumaat, derma atau sumbangan

hendaklah dikira dengan segera oleh sekurang-
kurangnya dua (2) orang Ahli Jawatankuasa Kariah/
Jawatankuasa Surau

Jumlah kutipan ditandatangani oleh Jurukira berkenaan

 Disahkan oleh Bendahari atau Pengerusi atau

Timbalan Pengerusi dalam Borang Pengesahan Kutipan
Tabung Jumaat.
MS 36
 KUTIPAN JUMAAT, DERMA ATAU
SUMBANGAN DAN LAIN-LAIN
HASIL

 Satu penyata Kutipan disediakan tidak lewat

empat (4) hari daripada hari kutipan dan
dipamerkan di papan kenyataan masjid/
surau.

 Dibentang di dalam mesyuarat

Jawatankuasa Kariah/ Jawatankuasa Surau.
 KEMASUKAN WANG KE BANK

*Semua kutipan hendaklah dimasukkan ke dalam bank

dengan kadar segera.

Slip Penerimaan Bank atau Slip Bank.

*Terimaan yang tidak sempat dimasukkan ke bank

hendaklah disimpan dengan selamat.

* Peti besi/almari palang

- Bank in hari kerja berikutnya.

 KEMASUKAN WANG KE
BANK
 Semua slip bank hendaklah disimpan oleh
Bendahari bagi tujuan pemeriksaan .

 Slip bayar masuk bank diakui terima oleh

bank disemak oleh Bendahari – TT ringkas –
BukuTunai
 Tarikh;
 Amaun; dan
 Nombor akaun.
1. PENGENALAN
2. KAWALAN PENGURUSAN
3. TATACARA
PENGURUSAN
KEWANGAN MASJID
4. PENERIMAAN DAN
HASIL
5. BAYARAN
6. PEROLEHAN
7. ASET
8. PERAKAUNAN
9. AUDIT
10. PELBAGAI
11. PENUTUP
 KAEDAH BAYARAN

*TUNAI CEK
*perbelanjaan runcit/Kecil dan pendahuluan
pembayaran aktiviti masjid SAHAJA.
 PEMBAYARAN
Pembayaran yang dibuat secara terus dari
semua sumber kutipan seperti kutipan
Jumaat, derma, sumbangan dan lain-lain
ADALAH DILARANG.
 BAUCAR BAYARAN
 Semua Baucar Bayaran hendaklah menggunakan
Baucar yang diluluskan oleh Majlis.

 Baucar Bayaran disediakan oleh Bendahari, disemak

oleh Setiausaha dan diluluskan oleh Pengerusi.

 Baucar Bayaran hendaklah dikeluarkan mengikut

susunan nombor yang betul dan berturutan serta
difailkan.

 Hanya satu (1) baucar bayaran boleh dikeluarkan untuk

setiap satu (1) jenis pembayaran.
 DOKUMEN SOKONGAN PEMBAYARAN

 Semua baucar bayaran hendaklah disertakan

dokumen sokongan Asala yang disahkan oleh
Pengerusi.

 Penyataan - Kerja/ Bekalan sempurna diterima.

 Jika Hilang, Bagi salinan dokumen sokongan hendaklah dicop

“SALINAN DIAKUI SAH DARI SALINAN ASAL”

 Baucar yang telah dibayar mestilah dicop dengan perkataan

“TELAH BAYAR”/
 DAFTAR PEMBAYARAN

 Buku Daftar Pembayaran hendaklah

disedia dan disenggara dengan teratur.
 KAWALAN PERBELANJAAN

 Perbelanjaan setiap jenis item yang melebihi

RM20,000.00 hendaklah mendapat kelulusan Majlis
atau pegawai yang diberi kuasa oleh Majlis serta
disokong oleh Pegawai Agama Daerah.

 Perbelanjaan yang telah diluluskan hendaklah direkod

dan disahkan di dalam minit mesyuarat Jawatankuasa
Kariah/ Jawatankuasa Surau.

 Setiap perbelanjaan yang telah dibuat hendaklah

direkodkan di dalam Buku Tunai.
 PANJAR WANG RUNCIT

Sejumlah wang yang diberikan kepada

Bendahari untuk membolehkannya membuat
pembayaran kecil yang segera dan
perbelanjaan runcit;
 PANJAR WANG RUNCIT
Diluluskan : Jawatankuasa Kariah

Had Nilai Tunai: RM1,000.00 pada

satu satu masa.

Had maksimum Bayaran : RM500.00

dalam satu (1) resit tuntutan
 BUKU TUNAI PANJAR WANG
RUNCIT
 Apabila Panjar Wang Runcit dikehendaki direkupkan, penyata ringkasan
baucar pembayaran hendaklah disediakan.

 Buku Tunai Panjar Wang Runcit hendaklah diselenggarakan dengan

menunjukkan amaun yang diterima dan dibayar. Semua baucar bayaran
hendaklah dinombor dan dicatatkan ke Buku Tunai tersebut pada hari ianya
dibayar.

 Buku Tunai PWR hendaklah dijumlah serta diseimbangkan dari semasa ke

semasa apabila rekupan perlu dibuat. Buku tunai tersebut hendaklah
ditutup setiap bulan dan bakinya dibawa ke bulan hadapan.

PERTUKARAN BENDAHARI

sesuatu penyata yang serupa dengan yang

ditunjukkan di Lampiran 17 menunjukkan
kedudukan panjar pada masa penyerahan tugas
hendaklah disediakan, kemudian ditandatangani
oleh kedua-duanya dan diserahkan kepada
Pengerusi
 BUKU CEK

Bendahari atau wakil yang diberi kuasa sahaja

Buku cek hendaklah diperiksa serta merta apabila

diterima

Tandatangan ringkas di belakang buku cek dan di

dalam Daftar Buku Cek bahawa pemeriksaan telah
dibuat.

No cek mesti berturutan

 BUKU CEK

Disimpan selamat – Peti besi /

Almari berkunci

1 Buku – sekali guna

• Daftar buku cek

No cek mesti berturutan

 PENGELUARAN CEK
Cek ditandatangani oleh dua (2) orang ahli
Jawatankuasa Kariah iaitu Pengerusi dan
Setiausaha atau Bendahari.

Semua bayaran Kecuali PWR - cek yang dipalang

“Akaun Penerima Sahaja”.

Cek tak berpalang atas nama penerima hanya

dibenarkan kepada penerima yang tidak mempunyai
akaun bank sahaja dengan mencatat nama, nombor
kad pengenalan dan tandatangan pada cek itu.
 PENGELUARAN CEK

Tarikh, nama penerima, tujuan cek dikeluarkan serta jumlah pembayaran

hendaklah ditulis dengan jelas pada setiap keratan buku cek.

Setiap cek yang salah hendaklah ditulis perkataan ‘BATAL’ dan cek
tersebut hendaklah dikepilkan bersama-sama dengan keratannya.

Tiada cek kosong dibenarkan ditandatangani terlebih dahulu oleh mana-

mana pihak yang diberi kuasa untuk menandatangani cek tersebut.
 TI NG!
PEN
!!!
Pembayaran terus
daripada semua
sumber terimaan
adalah tidak
dibenarkan. Semua
terimaan hendaklah
dimasukkan ke bank
terlebih dahulu.
 KEHILANGAN CEK

 Jika cek yang dikeluarkan didapati hilang tetapi masih

belum ditunaikan, cek ganti boleh dibuat atas
permohonan secara bertulis oleh penerima cek.

 Bendahari atau wakil yang diberi kuasa hendaklah

mengambil tindakan seperti berikut

o Mengambil tindakan segera bagi menahan cek itu dari

ditunaikan
o Menyemak nombor cek tersebut dalam penyata bank dan
penyata penyesuaian bank
o Membatalkan cek tersebut sekiranya belum dijelaskan
 KAWALAN PERBELANJAAN

Baucar disertakan
Baucar Bayaran diisi
dokumen sokongan
lengkap
lengkap
 DAFTAR PEMBAYARAN – AP 98 (A)
Suatu Daftar Pembayaran yang digaris dengan ruang mengikut tajuk
seperti di bawah hendaklah disenggara dalam semua pejabat
menunjukkan butir-butir mengenai semua wang tunai dan cek terbuka
yang dikeluarkan atau diterima untuk dibahagi-bahagikan.

 Nombor Baucar;
 Perihal Ringkas;
 Butir-butir cek (nombor dan bank) atau wang tunai;
 Tarikh diterima untuk dibahagi-bahagikan;
 Amaun;
 Tarikh diperakui sah(endorsed) dan tandatangan ringkas pegawai;
 Tandatangan pegawai yang menerima wang tunai atau cek yang
diperakui sah (endorsed); dan
 Tarikh bayaran disempurnakan dan ditandatangan ringkas oleh
pegawai.
1. PENGENALAN
2. KAWALAN PENGURUSAN
3. TATACARA
PENGURUSAN
KEWANGAN MASJID
4. PENERIMAAN DAN
HASIL
5. BAYARAN
6. PEROLEHAN
7. ASET
8. PERAKAUNAN
9. AUDIT
10. PELBAGAI
11. PENUTUP
 KATEGORI PEROLEHAN

PERKHIDMA
BEKALAN KERJA
TAN
 J/Kuasa Kariah
(3 sebutharga)
Pembelian J/Kuasa
Terus Sebutharga
Jenis Perolehan

RM RM RM

Bekalan dan 1 - 1,000 1,001 – 20,000 Lebih

Perkhidmatan daripada
20,000

Kerja 1 - 2,000 2,001 – 20,000 Lebih

daripada
20,000
Pembelian bekalan dan perkhidmatan
termasuk pembaikan kecil yang
nilainya melebihi RM20,000.00
hendaklah mendapat kelulusan Majlis
atau wakil yang diberi kuasa terlebih
dahulu dan adalah tertakluk kepada
Garis Panduan ini.
 PEROLEHAN MELALUI SEBUT HARGA

Spesifikasi
Jawatankuasa
sekurang-
Kariah kurangnya tiga Tarikh tutup dan
BINCANG (3) sebut harga masa bagi sesuatu
sebut harga
DAN SETUJU daripada hendaklah
– mesyuarat pembekal yang dinyatakan
berlainan.
-minitkan
PEROLEHAN MELALUI SEBUT HARGA

KEPUTUSAN
paling menguntungkan
dari segi harga, kualiti
Satu (1) Jawatankuasa
Penilaian sebut harga dan keperluan bekalan
Sebut Harga dianggotai
hendaklah berasaskan dan perkhidmatan yang
sekurang-kurangnya
kepada spesifikasi dibeli. Jika tawaran
tiga (3) orang dan tidak
perolehan dalam yang paling rendah
melebihi lima (5) orang.
dokumen sebut harga. tidak dipersetujui, maka
sebab-sebab
hendaklah dicatatkan
 Pengecualian Sebut Harga adalah dibenarkan dengan
kebenaran Majlis atau wakil yang diberi kuasa jika :

(a) berlaku darurat atau kecemasan;

(b) pembekal tersebut merupakan ejen tunggal untuk sesuatu barangan atau
kontraktor itu mahir untuk perkhidmatan itu sahaja; atau

(c) pesanan tersebut merupakan pesanan semula daripada pembekal yang

sama di mana ia berlaku di dalam enam (6) bulan daripada pesanan
terdahulu dan terma-terma asal tidak ditukarkan atau dipinda.
1. PENGENALAN
2. KAWALAN PENGURUSAN
3. TATACARA
PENGURUSAN
KEWANGAN MASJID
4. PENERIMAAN DAN
HASIL
5. BAYARAN
6. PEROLEHAN
7. ASET
8. PERAKAUNAN
9. AUDIT
10. PELBAGAI
11. PENUTUP
 Kumpulan Aset Alih

Aset Alih Bernilai Rendah

Harta Modal

Aset Alih yang harga Aset Alih yang harga perolehan

perolehan asalnya asalnya kurang RM2,000
RM2,000 atau lebih setiap setiap unit
satu unit

87
 ASET ALIH
 Semua Harta Modal hendaklah direkodkan di dalam Daftar Harta Modal dan dikelaskan
kepada beberapa bahagian seperti berikut :

 perabot dan kelengkapan;

 mesin dan peralatan pejabat;
 perkakasan elektrik dan elektronik; dan
 kenderaan.

 Semua Aset Alih Bernilai Rendah hendaklah direkodkan di dalam Daftar Aset Alih
Bernilai Rendah.
PEMERIKSAAN DAFTAR ASET
ALIH

  Pengerusi hendaklah memeriksa semua Daftar Aset Alih masjid/ surau sekurang-
kurangnya satu (1) tahun sekali.

 Semua buku daftar yang telah diperiksa hendaklah ditandatangani dan dicatatkan tarikh.
 PELUPUSAN ASET ALIH

 Senarai aset yang dicadang untuk dilupuskan hendaklah dibentang dan diluluskan dalam
mesyuarat Jawatankuasa Kariah/ Jawatankuasa Surau. Kelulusan pelupusan aset-aset
tersebut hendaklah dimaklumkan kepada Majlis

 Semua proses perlaksanaan pelupusan akan diuruskan oleh Jawatankuasa Kariah/

Jawatankuasa Surau dengan menggunakan kaedah-kaedah yang dipersetujui dalam
mesyuarat Jawatankuasa Kariah/ Jawatankuasa Surau.
1. PENGENALAN
2. KAWALAN PENGURUSAN
3. TATACARA
PENGURUSAN
KEWANGAN MASJID
4. PENERIMAAN DAN
HASIL
5. BAYARAN
6. PEROLEHAN
7. ASET
8. PERAKAUNAN
9. AUDIT
10. PELBAGAI
11. PENUTUP
MENUTUP AKAUN BANK

 Majlis boleh mengarahkan mana-mana masjid yang mempunyai lebih

dari satu (1) akaun untuk menutup akaun tersebut.

 Pengerusi dan Pemeriksa Kira-kira hendaklah memastikan semua baki
dari akaun yang ditutup disahkan terlebih dahulu sebelum dipindahkan
ke akaun utama.

 PELABURAN

 Jawatankuasa Kariah dibenarkan membuat pelaburan dalam
Akaun Simpanan Tetap (Fixed Deposit) dengan kebenaran
Majlis atau wakil yang diberi kuasa.

 Cadangan pelaburan hendaklah dibentang dan diluluskan
dalam mesyuarat Jawatankuasa Kariah/ Jawatankuasa Surau.

 Semua pelaburan yang dibuat hendaklah didaftar atas nama
masjid dan sijil pelaburan hendaklah disimpan di tempat
yang selamat atau di dalam peti besi atau kabinet berkunci
dan berpalang.

 PELABURAN

 Sebarang penambahan atau pencairan pelaburan

hendaklah diluluskan dalam mesyuarat Jawatankuasa
Kariah/ Jawatankuasa Surau.

 Pelaburan yang dibuat hendaklah pelaburan yang tidak

berisiko serta patuh syariah.

 Daftar simpanan tetap hendaklah diselenggarakan dan
dikemaskini dari semasa ke semasa.
 BUKU TUNAI

Buku Tunai adalah buku yang merekodkan urusniaga terimaan dan bayaran wang
masjid. Catatan dalam buku tunai hendaklah dibuat mengikut susunan urusan yang
berlaku.
 Buku tunai mengandungi dua (2) bahagian

 Bahagian Debit digunakan untuk merekod segala penerimaan tunai dan cek; dan

 Bahagian Kredit digunakan untuk merekod segala pembayaran melalui cek.

Pembayaran melalui tunai direkodkan dalam buku tunai Panjar Wang
Runcit.
 Dokumen rujukan untuk merekod Buku Tunai - resit penerimaan (penerimaan tunai
dan cek), slip bank dan baucar bayaran (pembayaran cek).
 Buku Tunai diselenggarakan oleh Bendahari dan hendaklah sentiasa dikemaskini dan
disahkan betul oleh Pengerusi atau wakil yang diberi kuasa. Buku Tunai hendaklah
dibuat penyesuaian dengan penyata bank setiap bulan.
PENYATA PENYESUAIAN
BANK
 Setiap masjid/ surau hendaklah menyediakan satu penyata
penyesuaian bank setiap bulan yang bertujuan :

 mengesan cek-cek yang dikeluarkan tetapi tidak dikemukakan

oleh penerima ke bank;
 mengesan resit direkodkan di dalam Buku Tunai tetapi tidak
didepositkan di dalam bank;
 caj perkhidmatan;
 kesilapan bank; atau
 kesilapan Buku Tunai.
 Hibah/Dividen yang diterima.

Penyata Penyesuaian Bank hendaklah disimpan bersama-sama

Penyata Bank di dalam fail.
1. PENGENALAN
2. KAWALAN PENGURUSAN
3. TATACARA
PENGURUSAN
KEWANGAN MASJID
4. PENERIMAAN DAN
HASIL
5. BAYARAN
6. PEROLEHAN
7. ASET
8. PERAKAUNAN
9. AUDIT
10. PELBAGAI
11. PENUTUP
 AUDIT
 Jawatankuasa Kariah adalah bertanggungjawab untuk memastikan bahawa
buku-buku daftar, akaun dan baucar berhubung dengan urusan kewangan
dikemukakan kepada Juruaudit apabila dikehendaki.


 Satu (1) senarai lengkap, yang ditandatangani oleh Bendahari mengenai
buku-buku yang dikemukakan untuk diaudit hendaklah disampaikan kepada
Juruaudit bersama dengan buku-buku itu.


 Jika Juruaudit ingin mengambil dokumen tersebut, akuan terima bertulis
hendaklah diberi oleh Juruaudit dan satu (1) salinan mengenainya disimpan
di masjid.
 AUDIT
 Bendahari hendaklah memberi kerjasama kepada Juruaudit sepanjang proses
pengauditan dijalankan dan mengambil tindakan segera dengan apaapa
pertanyaan yang dikemukakan.

 Majlis boleh pada bila-bila masa mengarahkan Unit Audit Dalam Majlis
mengadakan pemeriksaan mengejut atau pun berkala ke atas pengurusan
kewangan masjid.

 Majlis boleh mengadakan pemeriksaan pada bila-bila masa terhadap peti

besi, peti wang tunai, laci atau bekas-bekas lain untuk menyimpan wang
dalam jagaan seseorang pegawai masjid yang diamanahkan.
1. PENGENALAN
2. KAWALAN PENGURUSAN
3. TATACARA
PENGURUSAN
KEWANGAN MASJID
4. PENERIMAAN DAN
HASIL
5. BAYARAN
6. PEROLEHAN
7. ASET
8. PERAKAUNAN
9. AUDIT
10. PELBAGAI
11. PENUTUP
 SEWAAN

Tiada sebarang sewaan dibenarkan

dibuat oleh masjid/surau melainkan
mendapat kebenaran daripada Majlis.
 SEWAAN TANAH MAJLIS

 Dibawah kawalan Majlis dan kadar sewaan tertakluk

kepada Majlis.

 Semua terimaan bagi sewaan tersebut hendaklah

diperakaunkan ke dalam akaun yang ditentukan oleh
Majlis.
 SEWAAN

 Jawatankuasa Kariah/ Jawatankuasa Surau boleh, dengan kebenaran Majlis, untuk

membuat sewaan jangka pendek seperti sewaan dewan secara harian dan sewaan
peralatan seperti sewaan kanopi, kerusi, meja dan lain-lain. Kadar sewaan hendaklah
diputuskan oleh Jawatankuasa Kariah/ Jawatankuasa Surau berdasarkan pertimbangan
yang wajar.


 Semua terimaan sewa oleh masjid hendaklah dikeluarkan resit dan direkodkan dalam
Buku Tunai serta diperakaunkan sebagai pendapatan.


 Semua keputusan atau persetujuan Jawatankuasa Kariah berkaitan sewa hendaklah
direkodkan di dalam minit mesyuarat Jawatankuasa Kariah/ Jawatankuasa Surau.


 Semua aktiviti yang dianjurkan oleh Majlis hendaklah dikecualikan daripada sebarang
sewaan.
PELANTIKAN KAKITANGAN LANTIKAN MASJID/
SURAU

 Jawatankuasa Kariah/ Jawatankuasa Surau boleh

melantik kakitangan lantikan masjid jika ada keperluan
dan hendaklah mendapat kebenaran daripada Majlis
atau wakil yang diberi kuasa.

 Elaun kakitangan lantikan masjid hendaklah dibayar

menggunakan kewangan masjid/ surau dengan
persetujuan mesyuarat Jawatankuasa Kariah /
Jawatankuasa Surau.
PENAMATAN KAKITANGAN
LANTIKAN MASJID/ SURAU
 Seseorang kakitangan lantikan masjid/ surau yang ingin
meletak jawatan hendaklah terlebih dahulu memberi notis
satu (1) bulan sebelum tarikh peletakan jawatan

 Masjid boleh menamatkan perkhidmatan kakitangan dengan

memberi notis selama satu (1) bulan.

 Penamatan jawatan hendaklah dengan kebenaran daripada

Majlis atau wakil yang diberi kuasa.
SEKIAN,
TERIMA KASIH

106