Bab 1

MIKROORGANISMA
DAN KESANNYA
TERHADAP BENDA
HIDUP
 1.1 PENGELASAN
MIKROORGANISMA
 Hasil pembelajaran
Di akhir pembelajan, pelajar akan dapat :

Menyenaraikan ciri-ciri pelbagai jenis mikroorganisma

 mengelaskan pelbagai kumpulan mikroorganisma
kepada bakteria, kulat, protozoa, virus dan alga
 memerihalkan ciri-ciri bagi setiap kumpulan
mikroorganisma
 Pengelasan mikroorganisma

Bakteria Kulat protozoa virus Alga

Bakteria
 Pembiakan bakteria

a) seks

b) aseks
 Ada
Ada kapsul
flagelum
berlendir-
Bentuk - untuk
perlindungan
tetap – ada bergerak
dinding sel

Hidup di
Ciri-ciri tempat
Mendapat makanan Bakteria lembap
melalui penguraian
bahan organik mati
(pereputan)
2 cara membiak : -
1) seks -konjugasi
Bakteria 2) aseks-belahan
berklorofil dedua/spora
membina
makanan sendiri
(AUTOTROF)
Peta Buih : ciri-ciri bakteria
 kulat

cendawan mukor /yis

 Pembiakan kulat
a) spora b) pertunasan
 Bernafas 2 jenis :
secara 1) besar- cendawan
Tidak ada anaerob 2) seni – yis & mukor
klorofil

Hidup di
Ciri-ciri tempat
Kulat lembap
Mendapat makanan
melalui penguraian
bahan organik mati
dan perumah Mukor membiak Yis membiak
(parasit) secara aseks- melalui
pembentukan pertunasan
spora

Peta Buih : ciri-ciri kulat

 protozoa

Pembiakan protozoa-aseks (belahan dedua)

 Hidup di dalam air
Saiz (akuatik), tanah
mikroorganisma lembap & dalam
terbesar badan parasit Membiak melaui :
1) Seks –konjugasi
2) aseks – belahan
dedua
Ciri-ciri
protozoa
Protozoa
autotrof-bina
makanan
melalui
fotosintesis Protozoa parasit- Protozoa saprofit –
bina makanan makan makanan
dalam sel parasit tepu

Peta Buih : ciri-ciri protozoa

apakah yang kamu nampak?
virus
BENTUK VIRUS
 Tidak mempunyai
organisasi sel
lengkap – bukan
haiwan dan bukan
tumbuhan

Tidak berespirasi,
Ciri-ciri berkumuh dan
Paling seni-kecil
virus metabolisme

Membiak
dalam sel
hidup

Peta Buih : ciri-ciri virus

Pembiakan virus
apakah yang kamu nampak?
alga
 Bentuk tetap-ada
dinding sel

Hidup di tempat
Tumbuhan Ciri-ciri lembap dan
unisel
alga bercahaya

Membiak melalui :
1) seks-konjugasi
2) aseks – belahan
dedua, spora

Peta Buih : ciri-ciri alga

1.2 PERTUMBUHAN
MIKROORGANISMA
 Faktor yang mempengaruhi pertumbuhan mikroorganisma

nutrien kelembapan cahaya suhu pH

Berasid dan
Semua Mikroorganisma Akan mati
Semua perlu beralkali akan
memerlukan aktif dalam pada suhu
nutrien mematikan
air kecuali gelap kecuali rendah
kecuali virus mikroorganisma
virus mikroorganisma
fotosintetik
Aktif pada
Mikroorganisma suhu bilik Persekitaran
akan (normal) neutral-
membentuk sesuai hidup
spora apabila
kering Akan mati pada
takat didih
kecuali spora
 Proses pereputan
Bakteria dan
Percernaan makanan Perubatan
kulat pengurai
Bakteria dalam usus besar manusia menjalankan -Antibiotik dihasilkan
hasilkan vitamin K dan B12 proses
- Protozoa dalam haiwan herbivor drp bakteria dan
cerna selulase kepada glukosa
penguraian kulat, cth : peniselin
- - protozoa dalam anai-anai cerna - Hasilkan vaksin
makanan
untuk hasilkan
Kegunaan antibodi
mikroorganisma

Pertanian
-Bakteria pengurai
tambahkan humus tanah
- Bakteria pengikat
nitrogen – membekalkan
nitrat kpd pokok
perindustrian Kejuruteraan ginetik
-Makanan –yis, bakteria Organisma ubahsuai
-Tali – bakteria digunakan dalam
- barangan kulit-bakteria perubatan- insulin,
protein
 1.4 KESAN
MIKROORGANISMA
BERBAHAYA KEPADA
MANUSIA
Ialah Terdiri daripada :
mikroorganisma -Bakteria
berbahaya yang patogen - Virus
menyebabkan -Kulat
penyakit -Protozoa
 Kesan patogen terhadap manusia

Bakteria Virus protozoa kulat

Membiak dan
Membiak Menghasilkan Merembeskan
menghasilkan
dalam sel bahan kimia yang enzim untuk
bahan kimia
perumah dan bertoksik yang mencernakan sel
yang bertoksik
memecahkan boleh membunuh perumah lalu
yang boleh
sel perumah sel perumah menyerap hasil
membunuh sel
pencernaan
perumah
tersebut
Tibi (tuberkulosis) Taun (kolera)

Penyakit
disebabkan
bakteria

Bacillus tuberculosis Vibro cholerae

Penyakit kelamin
sifilis Gonorea

Bakteria berbentuk spirilum Bakteria berbentuk kokus

 Tibi (tuberkulosis) Taun (kolera)

•Ialah batuk kering bawaan •Disebabkan bakteria vibro

bakteria Bacillus tuberculosis cholea berbentuk koma
berbentuk rod • cara jangkitan:
• cara jangkitan : - air atau makanan kotor
- udara tercemar • simpton :
• simpton :
Penyakit - Cirit-birit teruk
-Penurunan berat badan disebabkan -Muntah
- batuk berterusan bakteria -Kelesuan badan
- sakit dada - dahaga
- cepat letih

Penyakit kelamin
Ada 2 iaitu :
1) sifilis :
disebabkan oleh bakteria berbentuk spirilum yang berflagelum
simpton : - bintik-bintik merah pada ulser di bahagian pembiakan

2) Genorea (biasa)
Disebabkan bakteria kokus
Simpton : - sakit pada organ pembiakan, pengeluaran bendalir yang
pekat dan berwarna putih dari organ pembiakan
selesema poliomielitis

Penyakit
disebabkan
virus

Virus inflenza
hepatitis Vibro poliomielitis
Demam denggi
AIDS

Virus hepatitis B
Virus HIV
Nyamuk aedes
 selesema
• disebabkan virus influenza
• cara jangkitan :
- air tercemar di udara
• simpton :
- demam, hidung berair,
sesak nafas, sakit
kerongkong.
hepatitis
• disebabkan virus hepatitis A & B
yang menyerang sel hati
• cara jangkitan :
- air dan makanan tercemar
• simpton :
- demam, sakit sendi dan otot,
bengkak hati
Demam denggi poliomielitis
• disebabkan virus yang • disebabkan virus poliomielitis
• cara jangkitan :
dibawa nyamuk Aedes
• simpton : - air tercemar di udara
- Makanan @ minuman
- demam panas, bintik-bintik
merah pada kulit, sakit tercemar
• simpton :
tulang, pendarahan dalaman
- demam, otot x berfungsi,
lumpuh
Penyakit
AIDS
disebabkan
• disebabkan virus HIV yang
virus
membunuh sel limfosit
menyebabkan sistem pertahanan
badan menjadi lemah
• cara jangkitan :
- seks, kongsi jarum penagih
dadah
• simpton :
- penurunan berat badan,
bengkak kelenjar limfa
 panau
kurap

• sejenis penyakit kulit lebih

• sejenis penyakit kulit serius dari panau- celah jari,
• cara jangkitan : kaki, kulit kepala.
- melalui sentuhan • cara jangkitan :
- melalui udara dan air - udara dan air
• simpton : • simpton :
- kegatalan , tompok-tompok - keguguran rambut, kegatalan,
Penyakit
putih pada kulit tompok merah pada kulit dan
disebabkan
kulat pengelupasan kulit.
 Malaria
• penyakit kronik bawaan
parasit plasmodium yang
memusnahkan sel hati &
darah merah.
• cara jangkitan :
- dibawa oleh nyamuk
Anopheles betina.
• simpton :
- demam dingin, air kencing
pekat, anemia dan limpa
bengkak.
Disenteri ameba
• disebabkan oleh protozoa
Entamoeba histolytica
• cara jangkitan :
- makanan dan minuman
tercemar
Penyakit • simpton :
disebabkan - cirit-birit, sakit perut,
protozoa kesukaran membuang air
besar
 Kaedah jangkitan patogen

udara air makanan sentuhan vektor

Patogen dari Patogen dari Peralatan Seperti seks Haiwan @

air liur – najis yang masak tidak serangga
batuk, bersin mencemarkan bersih dan yang bawa
air (banjir) ada patogen patogen

Penyakit
Kolera, Kolera,tifoid dan Nyamuk,
kelamin dan
Selesama, tifoid, hepatitis A lalat, tikus
AIDS
batuk kering, hepatitis A
demam dan
campak, tibi disenteri
dan difteria
 1.5 CARA-CARA
MENCEGAH JANGKITAN
PENYAKIT YANG
DISEBABKAN OLEH
MIKROORGANISMA
 Cara mencegah jangkitan penyakit

Kawalan vektor Kaedah pensterilan Keimunan

Proses
Kawalan
membunuh Aktif Pasif
pembiakan
patogen
nyamuk

Penggunaan Badan Diberi

Kawalan haba sendiri hasil antibodi
pembiakan antibodi -suntikan
lalat
Penggunaan
bahan kimia

Penggunaan
sinar gama
CARA KAWALAN NYAMUK
CARA KAWALAN LALAT
Keimunan aktif- iaitu
terhasil apabila badan
sendiri hasilkan antibodi

Keimunan Keimunan pasif- iaitu

Keimunan diperoleh
secara terus dari
suntikan bukan badan
yang hasilkan
Ialah keupayaan badan
seseorang untuk
menghasilkan antibodi
yang mencukupi bagi
menentang penyakit
R.....ehat 2 minit….layan..
 Jenis-jenis keimunan

Aktif Pasif

Semula jadi buatan Semula jadi buatan

 Antibodi
Antibodi yang Antibodi yang
dihasilkan oleh
terhasil secara terhasil oleh sel
sel darah putih
sendiri oleh sel darah putihapabila
(badan kita
darah putih badan sendiri diberi
sendiri)
apabila badan suntikan vaksin bagi
dijangkiti merangsang sel
patogen Keimunan Keimunan darah putih.
(demam, batuk aktif aktif
kering)
semulajadi buatan
 Antibodi yang Kedua-dua ini, Antibodi yang
diperoleh antibodi secara diperoleh hasil
secara terus terus diperoleh suntikan antiserum.
dari seseorang dari sumber Cth : darah
dan tidak tahan luar manunia,haiwan
lama. Cth : bayi
yang imun terhadap
dapat antibodi Keimunan Keimunan penyakit
dari ibunya. pasif pasif
semuladi buatan
 1.6 memahami cara
merawat penyakit
yang disebabkan
oleh mikroorganisma
 Cara merawat penyakit

Rawatan tradisional Rawatan moden

Guna akar kayu,
pokok herba, Penggunaan pembedahan radioterapi Penggunaan
haiwan antibiotik antiserum

Merawat @ Guna Sinar-X Cecair

Bawang putih – Berbentuk membuang @ sinar Gama darah yang
cegah selesema kapsul, bahagian ada
cecair, pil yang Bunuh sel antibodi
Halia – rawat berpenyakit kanser
sakit perut Membunuh
Drpd : darah
patogen
Pokok lidah haiwan @
kecuali virus
buaya – rawat manusia
kegatalan
Contoh :
Limau nipis- darah kuda
rawat sakit kulit