Professional Documents
Culture Documents
Bài Mở Đầu - Giới Thiệu Môn h
Bài Mở Đầu - Giới Thiệu Môn h
1. Định nghĩa:
“Giải phẫu bệnh là ngành khoa học nghiên cứu các tổn thương, cả về
hình thái và cơ chế.”
Trước mỗi loại bệnh tật, giải phẫu bệnh sẽ cho biết nguyên nhân, biến
đổi hình thái, tiến triển của bệnh, đối chiếu các biến đổi hình thái của tế
bào, mô hay cơ quan với triệu chứng của người bệnh trên lâm sàng.
2. Tên gọi:
Pathology
- Nguồn gốc tên giải phẫu bệnh : Anatomy pathology
- Tên gọi tắt: Ana-pathology, Anapath
+ Ở nước ngoài: Sinh lý bệnh và Giải phẫu bệnh được ghép
chung trong môn bệnh học (Pathology)
+ Ở Việt Nam: Tách riêng hai môn học GPB và SLB. Tuy tên
gọi là “Pathogoly” xong môn Giải phẫu bệnh có xu hướng
thiên về mô tả hình thái tế bào, mô và cơ quan bị bệnh.
II. SỰ PHÁT TRIỂN GIẢI PHẪU BỆNH
GPB phát triển cùng với sự phát triển của y học nói chung, được chia
làm 4 giai đoạn:
2.1. Giai đoạn giải phẫu bệnh kinh nghiệm (trước năm 1850)
- Mô tả tổn thương của bệnh tật là chủ yếu mà không giải thích được tổn
thương.
2.2. Giai đoạn giải phẫu bệnh bệnh căn (từ 1850-1900)
- Bắt đầu tìm ra nguyên nhân và cơ chế của các tổn thương.
- Thời kỳ của Rudolf Virchow (1821-1902), nhà bệnh học người Đức,
cuốn “Bệnh học tế bào” do ông viết năm 1858 được xem là cơ sở của
môn giải phẫu bệnh hiện đại.
Rudolf Virchow (1821-1902),
“Nhà giải phẫu bệnh, cuối cùng cũng thành
công…”
II. SỰ PHÁT TRIỂN GIẢI PHẪU BỆNH
- Đây là giai đoạn ngành giải phẫu bệnh phát triển với các kỹ thuật chuyển
đúc nến, cắt mảnh mô học, các kỹ thuật nhuộm thông thường và đặc biệt
2.4. Giai đoạn giải phẫu bệnh học hiện đại (từ 1950 cho đến nay):
- Đặc biệt trong khoảng vài ba chục năm gần đây những tiến bộ to lớn
về kính hiển vi điện tử, về gen, về hóa tổ chức, hóa mô miễn dịch, sinh
học phân tử,... kết hợp với lâm sàng và chẩn đoán hình ảnh đã giúp cho
thầy thuốc chẩn đoán được chính xác và cặn cẽ hơn nhiều bệnh tật, đặc
Nội soi bang quang qua niệu đạo, nếu cần Sinh thiết tuyến tiền liệt (vùng nghi ngờ ung
thiết thư)
Sinh thiết Sinh thiết
vú thận
- Bên cạnh siêu âm, các xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh cao cấp cũng rất hữu
ích trong việc hỗ trợ lấy mẫu bệnh phẩm (CT scan, MRI,…)