Geneza i rozwój koncepcji

Corporate Social Responsibility

Kamilla Masłowska-Pietrzak Zachełmie 2023

 Agenda
I. CSR (SOB) –tło historyczne
II. CSR a standardy międzynarodowe
III. Raportowanie ESG
IV. Dyrektywa CSRD - wyzwania dla
audytorów
CSR - fazy rozwoju
Okres

Faza 1 Koniec XIXw – lata 20te XXw

Faza 2 koniec lat 20tych – początek lat 60tych XXw.

1953 – pierwsze próby definiowania CSR
Faza 3 Koniec lat 60tych – koniec lat 80tych XXw

Faza 4 Początek lat 90tych – do dzisiaj

 Faza 1 Era przedsiębiorców
„Robber barons”

John Rockefeller
(przemysł naftowy)

Fot. opublikowana przez Scientific

American Compiling Dep't, New York.
1907. - https://resource.rockarch.org Cornelius Vanderbilt
domena publiczna (transport morski i kolejowy) John P. Morgan
(przemysł stalowy, bankowość)
Fot. J. C. Buttre - Buttre, Lillian C. Fot. z Images of American Political History,
American Portrait Gallery, domena publiczna.
Henry Ford New York. on: www.lib.utexas.edu
(przemysł samochodowy)

Fot.https://
www.britannica.com/biography/
Henry-Ford
 Andrew Carnegie (1835-1919)
1865r. Zakłada własną firmę
1889r. Esej „The Gospel of Wealth”, w którym sformułował pierwsze poglądy
mówiące o tym, że bogactwo firmy nie powinno być celem samym w sobie
Zadaniem przedsiębiorstwa jest powiększanie majątku społeczeństwa poprzez
rozsądne inwestowanie posiadanych zasobów
1892r. Powstaje Carnegie Steel Company
1892r. Strajk w Homestead Works
1901r. Odchodzi na emeryturę sprzedając swoje udziały za $480mln J.P. Morganowi
Fot. http://www.gutenberg.org/etext/17976
domena publiczna

Najbogatszy Amerykanin ($298,3 mld) oraz najhojniejszy filantrop

 Faza 1 w Europie
Hans Carl von Carlowitz (1645 – 1714) Otto von Bismarck (1815 – 1898)
„Ojciec” zrównoważonego leśnictwa Idea ubezpieczeń społecznych
Sustained Yield Forestry Model społecznej gospodarki rynkowej

Fot. Autor nieznany, opublikowano w „Allgemeine Fot. Franz von Lenbach -

Forstzeitschrift“, Monachium, domena publiczna Deutsches Historisches Museum, Berlin, domena
publiczna
 Faza 2 Wielki Kryzys
Wielki Kryzys (1929-1933) – rozpoczął się w Stanach Zjednoczonych i objął niemal
wszystkie światowe gospodarki

Główne przyczyny:
1. koniec 1928r. pierwsze problemy ze zbytem produktów i spadkiem produkcji,
zwiększenie zapasów różnych towarów
2. koniec 1928r. kryzys na rynku budowlanym (wpływ na wytwórców materiałów i
rynek pracy)
3. amerykańscy inwestorzy zaczynają lokować wszystkie środki na giełdzie w Nowym
Jorku
 Faza 2 Wielki Kryzys (1929-1933)
„Czarny czwartek” 24 października 1929r.
Spadek cen akcji

Masowa wyprzedaż papierów wartościowych

Obniżenie wartości przedsiębiorstw

Liczne bankructwa

Załamania produkcji

Wzrost bezrobocia

Fot. www,.reepik.com
 Faza 2 Konsekwencje
F. D. Roosevelt w latach 1933-1939 wprowadza tzw. Nowy Ład (ang. New Deal)
Reformy społeczno-ekonomiczne nakładające na sferę biznesu obowiązek budowania
dobrobytu społeczeństwa
Zwiększenie transparentności spółek notowanych na giełdzie
Bieżąca sprawozdawczość
Publikowanie raportów przedstawiających kondycję spółek

Fot. Leon Perskie (1944) domena publiczna

Faza 3
Lata 60 i • Pierwsze próby wprowadzenia obowiązkowych „kodeksów
postepowania” (ONZ, ILO, OECD)
• Publikacja ICC „Wytycznych dotyczących inwestycji zagranicznych”

70 XX w.
• Korporacje wdrażają dobrowolnie własne „Kodeksy
postepowania”

Lata 80 • Wzrost znaczenia w ekonomii nurtu neoliberalnego

• Odrzucenie idei interwencjonizmu państwowego

XX w.
• Rezygnacja z prób regulowania działalności
korporacji międzynarodowych
Faza 4

Lata 90 • Eskalacja krytyki wobec praktyk korporacyjnych

XX w.
• Naciski ze strony organizacji pozarządowych,
międzynarodowych związków zawodowych,
organizacje proekologiczne

do
• Zaangażowanie międzynarodowych organizacji (np.
ONZ)
• Przyjęcie przez UE roli lidera we wdrażaniu

dzisiaj
zrównoważonego rozwoju
 Międzynarodowe standardy i wskaźniki

seria norm dotyczących

systemu zarządzania seria norm dotyczących
jakością (1994 i kolejne) zarządzania środowiskowego
(1996 i kolejne)

wytyczne dotyczące społecznej

Źródło: https://www.iso.org/
odpowiedzialności (2010 i kolejne)
 Międzynarodowe standardy i wskaźniki

Global
Reporting
Initiative

Źródło: https://www.globalreporting.org/about-gri/mission-history/
 CSR - definicje
„ CSR to koncepcja dobrowolnego uwzględniania przez przedsiębiorstwa aspektów
społecznych i ekologicznych w swoich działaniach handlowych oraz w kontaktach ze
swoimi interesariuszami” (Komisja Europejska, 2011)
Odpowiedzialność organizacji za wpływ jej decyzji i działań na społeczeństwo oraz
środowisko, poprzez etyczne i przejrzyste zachowanie, które:
•przyczynia się do zrównoważonego rozwoju, zdrowia i dobrobytu społeczeństwa,
•uwzględnia oczekiwania interesariuszy,
•jest zgodne z obowiązującym prawem i spójne z międzynarodowymi normami
zachowania,
•jest wprowadzone w całej organizacji i praktykowane w jej relacjach.”
(Norma PN-ISO 26000, 2012)
 Kluczowe światowe porozumienia
Agenda ONZ na rzecz
zrównoważonego rozwoju 2030 (2015)

5 kluczowych obszarów
People (Ludzie)
Prosperity (Dobrobyt)
Planet (Planeta)
Peace (Pokój)
Partnership (Partnerstwo)
Kluczowe światowe porozumienia
Agenda ONZ na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 - cele
(ang. Sustainable Development Goals, SDGs) (2015)

169 zadań

231
wskaźników

https://www.gov.pl/web/rozwoj-technologia/agenda-2030
 Kluczowe światowe porozumienia
Porozumienie Paryskie (grudzień 2015)
pierwsze w historii uniwersalne, prawnie
wiążące porozumienie w dziedzinie
klimatu formalnie
ratyfikowane przez UE 5 października
2016r.
Pakiet Katowicki (grudzień 2018)
wspólne, szczegółowe zasady, procedury i
wytyczne umożliwiające realizację
zobowiązań zawartych w porozumieniu
paryskim.
obejmuje wszystkie kluczowe obszary (w
tym przejrzystość, finansowanie,
łagodzenie zmiany klimatu)
 Działania Komisji Europejskiej w
zakresie CSR

11 grudnia 2019r. Europejski Zielony

Ład
Strategia wzrostu zmierzająca do uczynienia
Europy pierwszym kontynentem neutralnym
klimatycznie do 2050 r.

Źródło: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/HTML/?uri=CELEX:52019DC0640&from=DE
Działania Komisji Europejskiej w zakresie
18 grudnia 2019r. pierwsza na świecie „Zielona lista”
System klasyfikacji zrównoważonych działań gospodarczych (znany również jako taksonomia)

Cele ekologiczne

Wymogi, aby uznać działalność znaczący wkład w brak znaczącej Zgodność z solidnymi Zgodność z
realizację co szkody" dla i naukowo minimalnymi
gospodarczą za zrównoważoną najmniej jednego z któregokolwiek z uzasadnionymi gwarancjami
sześciu celów pozostałych celów kryteriami społecznymi i w
pod względem środowiskowym środowiskowych środowiskowych inżynierskimi zakresie zarządzania

Źródło: https://pl.materiality.pl/dyrektywa-i-europejskie-standardy-sprawozdawczosci-w-zakresie-zrownowazonego-rozwoju/
Prace KE nad zagadnieniem
Komisja wykorzystuje własnych ekspertów i organizacje oraz znane międzynarodowe punkty
odniesienia, takie jak:
— wytyczne ONZ dotyczące biznesu i praw człowieka (Agenda 2030);
— inicjatywa Global Compact;
— Trójstronna deklaracja zasad dotyczących przedsiębiorstw wielonarodowych i polityki społecznej
Międzynarodowej Organizacji Pracy (ILO);
— norma ISO 26000 dotycząca odpowiedzialności społecznej oraz
— wytyczne OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych.
 Raportowanie ESG

E nvironment
S ociety
G overnance
Źródło: https://www.freepik.com
Raportowanie ESG
Dyrektywa NFRD (2014) Non-Financial Reporting Directive
Kogo dotyczy?
raportowanie NF obowiązkowe dla przedsiębiorstw JZP spełniających kryteria dot. liczby
pracowników (pow. 500 osób) oraz jednego z dwóch kryteriów finansowych (suma bilansowa
pow. 20mln euro lub roczne przychody netto pow. 40mln euro)
Obecnie w Polsce obowiązkowi podlega ok. 300 podmiotów, z czego 150 to spółki giełdowe

Spółki mogą ustalić własne zasady raportowania bądź wykorzystać dowolne krajowe, unijne lub
międzynarodowe wytyczne czy standardy.
Jednostki raportują takie zagadnienia jak:
model biznesowy; kluczowe niefinansowe wskaźniki efektywności (KPI); potencjalne ryzyka
związane z działalnością spółki w odniesieniu do kwestii zrównoważonego rozwoju oraz sposób
zarządzania nimi; polityki społeczne, pracownicze, środowiskowe, praw człowieka,
przeciwdziałania korupcji, ich wyniki; procesy należytej staranności oraz istotne ryzyka, które
mogą negatywnie wpływać na kwestie ESG.
Raportowanie ESG

Dyrektywa CSRD (2022) Corporate Sustainability Reporting Directive

Kogo dotyczy?
 za rok obrotowy 2024 – podmioty raportujące do tej pory na gruncie NFRD
 za rok obrotowy 2025 - dodatkowo duże przedsiębiorstwa spełniające 2 z 3
kategorii (zatrudnienie pow. 250 os., suma bilansowa 20mln euro, przychody netto
40mln. euro)
 za rok obrotowy 2026 – dodatkowo małe i średnie przedsiębiorstwa notowane na
giełdzie

Szacowany jest 10-krotny wzrost liczby podmiotów objętych raportowaniem

 Raportowanie ESG zgodnie z CSRD

 raportowanie zgodnie z jednolitym europejskim zestawem standardów (European Sustainability Reporting

Standards, ESRS)
31 lipca 2023 r. KE wydała rozporządzenie delegowane wprowadzające pierwszy zestaw standardów ESRS
 raportowanie w oddzielnej części sprawozdania z działalności
 obowiązkowy audyt zewnętrzny
początkowo przeprowadzany jedynie z ograniczoną pewnością (przegląd audytora lub
"ograniczona pewność")
najpóźniej do października 2028 r. KE UE zamierza podjąć decyzję o ewentualnym
zwiększeniu głębokości audytu do wystarczającej pewności
 przepisy zobowiązują państwa członkowskie do wdrożenia sankcji za nieprawidłową realizację obowiązków
raportowych, w tym sankcji obejmujących administracyjne kary finansowe.
DYSKUSJA
 Źródła
https://eur-lex.europa.eu

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/95/UE z dnia 22 października 2014 r. (NFRD)

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2022/2464/UE z dnia 14 grudnia 2022 (CSRD)

Komunikat Komisji Europejskiej, Europejski Zielony Ład (2019)

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno- Społecznego i Komitetu Regionów EMPTY „Gotowi na
55”: osiągnięcie unijnego celu klimatycznego na 2030 r. w drodze do neutralności klimatycznej (2021)

Komunikat z Wytycznych Komisji w sprawie sprawozdawczości niefinansowej: Suplement dotyczący zgłaszania informacji związanych z klimatem
(2019/C 209/01)

https://unglobalcompact.org

https://www.gov.pl/web/rozwoj-technologia

https://www.globalreporting.org
 Źródła
https://www.dqsglobal.com/pl-pl/nauka/blog

https://commission.europa.eu/strategy-and-policy/priorities-2019-2024/european-green-deal_pl

https://odpowiedzialnybiznes.pl/baza-wiedzy-o-csr

https://www.iso.org/

https://rachunkowosc.com.pl/raportowanie-esg-ujawnianie-i-prezentacja-informacji-niefinansowych

https://przemyslprzyszlosci.gov.pl/kogo-dotyczy-raportowanie-esg/

https://pl.materiality.pl/dyrektywa-i-europejskie-standardy-sprawozdawczosci-w-zakresie-zrownowazonego-rozwoju/

Uzyskano zgodę na wykorzystanie w prezentacji logo Koła Naukowego CSR przy Wydziale Zarządzania i Inżynierii Produkcji Politechniki Łódzkiej