Professional Documents
Culture Documents
در هنگام تکلم جریان هوای بازدم در مسیر خود به خارج به موانعی برخورد می کند.
این موانع که ساختمان دستگاه گفتاری و حرکات اندام های آن می باشد سبب پدید آمدن
.صدا ها یا آوا های گوناگون می شود
آوا در نتیجه برخورد جریان هوای بازدم با تار های صوتی پدید می آید و نیز سایر اندام
های گفتاری در کیفیت عبور جریان هوا تاثیر می گذارد و مجموع این عملکرد ها سبب
.پیدایش آوا های مختلف زبانی خاص می شود
:تعریف تکلم،زبان و اندام های تکلمی
تکلم یا گفتار یا سخن گفتن شکلی از زبان است که در آن با استفاده از نشانه های کالمی
یا عالئم قراردادی مقاصد و عواطف فرد به دیگری منتقل می شود .تکلم شامل نمادین
سازی،فرایند های تنفسی،آواسازی،طنین و تولید صداست .این عالئم از طریق اندام های
گفتاری یعنی لب ها،زبان،نرم کام،سخت کام،دندان ها،حفره بینی،حلق،حنجره و تار های
.صوتی انجام می شود
:اندام های تنفسی
اندام های تنفسی شامل شش ها نایژه ها و نای است .نقش فیزیولوژیکی این اندام ها عمل
تنفس می باشد .فروبردن هوا به درون شش ها جریان هوای دمی و خارج شدن هوا از
.شش ها جریان هوای بازدمی نامیده می شود
:اندام های واج ساز
این اندام ها در محفظه غضروفی موسوم به حنجره قرار گرفته است و در انتهای فوقانی
.نای جای دارد
.اندام های تلفظی از ۳حفره تشکیل شده است که باالی حنجره واقع شده اند
:این سه حفره عبارتند از
حلق۱.
دهان۲.
بینی۳.
:حفره حلق
دیواره های حفره حلق میتواند منقبض و منبسط شود و لذا حفره حلق از حفره بینی
انعطاف پذیر تر است .هنگامی که دیواره های حلق منقبض می شود ،فضای حلق تنگ
می گردد و در چنین حالتی گذر واج یا هوای بازدم از حفره حلق موجب تولید نوعی
.سایش یا طنین خاص می شود که به آن صدای حلقومی می گویند
:حفره دهان
حفره دهان در واقع پر کار ترین و انعطاف پذیر ترین بخش اندام های گفتاری است.
انعطاف پذیری دهان معلول تحرک نرم کام،شکل پذیری لب ها و دیواره های دهان و
.حرکت محوری فک پایین و بیش از همه حرکت های همه جانبه زبان است
.زبان شکل کلی حفره دهان را تغییر می دهد و با هر تغییری واج تازه ای تولید می شود
:لب ها
به دلیل انعطاف پذیری بیشتر لب پایين ،وجود نقص ساختمانی در لب باال به تنهایی به ندرت
سبب اختالل در تولید درست واجهای دولبی میگردد .اختالالت عصبی ممکن است سبب فلج
لبها شود که در نتيجه ،فرد واجهای دولبی را به طور نامفهوم،غیر دقیق یا به صورت دور
از هدف ،تولید می کند .بنابراین ،در معاینه لب ها الزم است ظاهر لب ها و نیز تحرک آنها
مشاهده و بر رسی گردد .برای این منظور ،درمانگر باید از فرد بخواهد که لب هایش را
سریعا و به دفعات جمع کند و پس از آن به عقب بکشد .برای تفهیم مطلب به وی الزم است
درمانگر چند بار این عمل را شخصا انجام دهد .فرد طبیعی قادر است در هر ثانیه دو بار لب
.هایش را جمع کند و به عقب بکشد
:زبان
زبان یکی از مهم ترین اندامهای گفتاری در ناحيه دهان است که در کار تولید صداهای
گفتاری نقش اساسی ایفا میکند .زبان به طور طبیعی قادر است حرکات سریع و ظریفی را
انجام دهد و اندازه و شكل دهان را هماهنگ با سایر اندامهای گفتاری ،متناسب با واجی که
.قرار است تولید شود ،تغییر دهد
:دندان
دندانهای هر فرد در تولید صحیح واجهای سایشی ،لبی دندانی ،زبانی -دندانی و زبانی لثوی
از اهمیت ویژهای برخوردار است .بنابراین ،انحراف یا نامتناسب بودن دندانها و یا هرگونه
مشکلی که سبب گرد د دندانهای آرواره باال و پایین به طور طبیعی و به صورتی متناسب
.روی هم قرار نگیرد ،می تواند موجب پیدایش نقص در تولید تکلم شود
:کام
کام یا سقف دهان از پشت دندانهای آرواره باال تا زبان کوچک امتداد دارد .بخش پیشین آن
به نام سخت کام ،استخوانی و بدون حرکت است ،اما بخش پسین آن ،که نرم کام نامیده می
.شود ،گوشتی و متحرک می باشد
حرکٹ نرم کام به سوی باال منجر به بسته شدن راه عبور هوا از طریق حفره های بینی می
شود ،اما هنگام پایین آمدن ،حفره های بینی و دهان و گلوگاه به هم مربوط می گردند.
حرکات نرم کام سبب کم و زیاد شدن حجم حفره دهان نیز می شود .هنگام تنفس معمولی نرم
.کام پایین می آید و بنابراین ،عبور هوا از طريق بینی صورت می گیرد
نقص در ساختمان کام با وجود شکاف با سوراخ در آن سبب خروج و ورود غیر ضروری
هوا به حفره بینی می شود که ممکن است تولید بسیاری از واجها به ویژه واجهای انفجاری
.را دچار مشکل کند .شکاف کام معموال در امتداد خطوط جوش خوردن کام به وجود می آید
حفره بینی
نام دیگرآن خیشوم می باشد
خصوصیات:
-1انعطاف پذیری کمتر
-2تاثیرکم درپیدایش واج ها
-3تولیدواج های خیشومی مانند ن و م
دستگاه گفتاری
ارزیابی آن دارای اهمیت ویژه ای است زیرابااین ارزیابی
اختالالت تکلمی ونقایص ساختمانی دستگاه گفتاری
.مشخص می شود
نحوه ارزیابی دستگاه گفتاری
-1پرسش نامه ارزیابی حرکات غیرکالمی دستگاه گفتاری
*پرسشنامه مشخصات کلی
*پرسشنامه مشاهدات کلی
با توجه به خصوصیات روانی اغلب افراد لکنتی باید به تقویت خودپنداره و شخصیت انها از طریق رها ساختن هراس ها تردید ها و
اضطراب های درونی انها پرداخت.
در این حالت فرض میشود که افراد دارای لکنت زبان کشمکش های درونی و حل نشده دارند که از طریق تعادل های عاطفی مختلف
مثل قصه درمانی بازی درمانی و نقاشی درمانی استفاده شود.
همچنین مهم هست که به موقعیت های مختلف کودک که لکنت او افزایش میابد توجه شود.
نکات مهمی که در ارتباط با کودک دارای لکنت باید توجه
شود:
الف.برخوردی ارام و صمیمی با او داشته باشیم
.
ب.هرگز از نحوه صحبت کردن او تقلید نکنیم
خ.با دادن کارهایی که میتواند انجام دهد اعتماد به نفس او را تقویت کنید
توجه:
.
نباید انتظار داشت که با شروع درمان لکنت زبان فوری برطرف شود.
گاهی ممکن هست بهبودی نسبی چندماه طول بکشد و لکنت زبان گاهی بهتر و گاهی بدتر شود.
. 1از نظر پایه ی تحصیلی مخصوص در زمینه مهارت های کالمی در سطح پاییم قرار دارند.
. 2تلفظ "ی" به جای "ر" در تمامی کلماتی که دارای واج "ر"هستند.مثل":آیه"به جای "آره"
کودکان کوچکتر معموال اشکاالت تلفظی دارند که ممکن هست تا کالس اول ادامه داشته باشد.
معموال این مشکل برطرف میشود.
ولی اگر اشکاالت تلفظی انان تا 8سالگی ادامه پیدا کند به گفتار درمانی نیزا دارند
علل اختالالت ارتباطی
برای رشد تکلم به صورت طبیعی عوامل زیر باید مهیا باشد:
.2شنوایی طبیعی
الف.ارگانیکی
ب .محیطی
نکته:
اکثر اختالالت تکلمی مربوط به استفاده نامناسب از رفتار های غیر کالمی به جای
رفتار های کالمی و
.2ارزیابی هوش
.3سنجش شنوایی
همانگونه که اشاره شده میزان شیوع اختالالت تکلمیبا رشد و بلوغ کاهش میابد
نقص شنوایی%0.5:
شکاف کام%0.1:
گردآورندگان:
سعیده صtفی زاده –مهدی عبداللهی
مهدی طوفانی