KALP ( COR )

Prof.Dr.Sait BİLGİÇ
Tıp fakültesi Anatomi Bölümü
Samsun
 KALP
• Kan dolaşımını sağlayan, pompa
vazifesi gören, kastan yapılmış koni
biçiminde bir organdır.
• Günde yaklaşık 100000 defa atar ve
yaklaşık 3800 Lt kan pompalar.
• Mediastinum medium’da, iki akciğerin
arasında ve diaphragma’nın üstünde
yer alır.
• Pericardium denilen bir torba içinde
bulunur.
• 250 -300 gr ağırlıktadır.
• 2/3 orta hattın solunda, 1/3 orta hattın
sağında yer alır.
• Apex cordis aşağıda, basis cordis
yukarıda yer alır.
 KALP (Dış yüzü)

• Facies diaphragmatica (inferior)

• Facies sternocostalis (anterior)
• Facies pulmonalis dexter
• Facies pulmonalis sinister

• Basis cordis
• Apex cordis
1- Kalbin ön yüzü (facies sternocostalis)
• Sağ ventrikül’ün tamamı, Sağ atrium ve sol ventrikül’ün
bir kısmı
•sulcus interventricularis anterior
•sulcus coronarius

sulcus in
s
iu
ar
n

terventr
ro
co
us
lc
su

ic
ularis an
terior
•Apex cordis’in sağ tarafında incisura apicis cordis’de sulcus
interventricularis’ler birleşirler.
2. Diaphragmatik yüz (facies diaphragmatica)
• Pericardium aracılığı ile centrum tendineum’un üzerine oturmuştur.
• Büyük kısmını sol ventrikül oluşturur.
•Sulcus coronarius’un arka bölümü bu yüzü basis cordis’ten ayırır
•Sulcus interventricularis posterior
3. Facies pulmonalis dexter ve sinister
• Kalbin akciğer’lerle temas eden yüzleridir
• Sağ pulmoner yüz daha dar olup sağ atrium tarafından oluşturulur, Röntgen
filmlerindeki görüntüsünden dolayı margo dexter olarak da isimlendirilir

• Sol pulmoner yüz, yukarı, arkaya ve sola bakar. Bu yüzün yukarıda kalan küçük bir
bölümünü atrium sinistrum aşağıda kalan büyük bölümünü ise ventriculus sinister
oluşturur.
Facies pulmonalis dexter et sinister

pericardium aracılığı ile

n. phrenicus, a. ve v.
pericardiacophrenica ile komşudur.
 Kalbin boşlukları
• Atrium dextrum
• Atrium sinistrum
• Ventriculus dexter
• Ventriculus sinister
 Atrium dextrum
• Arka üst duvarına v. cava superior
açılır.
• Arka alt duvarına v. cava inferior
açılır.
• Ön-üst bölümünden sola doğru
uzanan çıkıntısına auricula dextra
denir.
• İç yüzde v. cava superior ile v. cava
inferior arasında ve önde crista
terminalis yer alır. Dış yüzde sulcus
terminalis’i oluşturur.
• Crista terminalis içinde nodus sinu-
atrialis yer alır.
 Atrium dextrum
• Crista terminalis
• Sinus venarum cavarum
• Atrium proprium
• Septum interatriale
• Fossa ovalis
• Musculi pectinati
• Ostium atrioventriculare dextrum
• Ostium sinus coronarii
• Ostium vena cava inferioris
• Ostium vena cava superioris
• Valvula vena cava inferioris
 Ventriculus dexter
• Crista supra marginalis
• Ventriculus dexter proprius
• Conus arteriosus (infundibulum)
• Ostium atrioventriculare dextrum
• Valva atrioventricularis dextra (valva
tricuspidalis)
• Cuspis anterior, cuspis posterior, cuspis
septalis
• Chorda tendinea
• Trabecula carnea
• M. papillaris (anterior, posterior, septal)

• Trabecula septomarginalis
 Ventriculus dexter
• Septum interventriculare
• Pars membranacea
• Pars muscularis

• Conus arteriosus
• Ostium trunci pulmonalis
• Valva trunci pulmonalis
(valvula semilunaris
dextra, sinistra, anterior)
 Atrium sinistrum

• Kalbin sol arka-üst kısmında yer

alır.
• Auricula sinistra
• Ostia venarum pulmonalium ( 4
adet v. pulmonalis)
• Musculi pectinati (sadece auricula
sinistra duvarında yer alır)
• Ostium atrioventriculare sinistrum
• Valva atrioventriculare sinistra
(Valva mitralis, bicuspidalis)
 Ventriculus sinister
• Valva mitralis
• Cuspis anterior
• Cuspis posterior
• Chorda tendinea
• Trabecula carnea
• M. papillaris (anterior, posterior)
• Ostium aortae
• Valva aortae
• Valvula semilunaris dextra, sinistra,
posterior
• Sinus aortae ( Sinus valsalvae)
(Koroner arterler)
Ventriculus sinister proprius

Vestibulum aortae
KALP İSKELETİ
• Kalp kasları için başlangıç ve sonlanma yerini
oluşturur.
• Odacıklar arasındaki deliklerde, aorta ve truncus
pulmanalis’te bulunan kapakların tutunduğu fibröz
halkalardır.
• Trigonum fibrosum dextrum;sağ ve sol
atrioventrikular delikler ile aorta açıklığı arasındadır.
• Trigonum fibrosum sinistrum; aorta açıklığı ve
ostium atrioventriculare sinistrum arasındadır.
• Anulus fibrosus sinister
• Anulus fibrosus dexter
• Anulus fibrosus valva aortae
• Anulus fibrosus valva trunci pulmonalis

• Kalp iskeleti, atrium ve ventrikulus kaslarını

birbirinden ayırır
Kalbin tabakaları
 PERICARDIUM
Kalp
Kalp veve büyük
büyük damarların
damarların kök kök kısımlarını
kısımlarını
saran
saran koni
koni şeklinde,
şeklinde, iki
iki tabakalı
tabakalı serofibröz
serofibröz
bir
bir torbadır.
torbadır.
-- Dıştaki
Dıştaki fibröz
fibröz
(pericardium
(pericardium fibrosum),
fibrosum),
PERICARDIUM
Cavitas pericardialis:
PERICARDIUM
İki seröz tabaka arasında bulunan ince bir aralıktır.
Bu aralıkta 20-30 cm3 arasında değişen ve liquour pericardii denilen bir sıvı bulunur.
-- Dıştaki
Dıştaki fibröz
fibröz tabaka
tabaka ----
---- pericardium
pericardiumfibrosum
fibrosum

Pericardium’un taban kısmı diaphragmanın

centrum tendiumuna hemen hemen kaynaşmış şekildedir.
Altta Lig. phrenicopericardiale
Önde Lig. sternopericardiale
Arkada Lig. pericardiacovertebrale
Sinus transversus
pericardii

Sinus obliquum
pericardii
Pericardium’un
Pericardium’un damarları:
damarları:
Ana
Ana arterler
arterler A.
A. thoracica
thoracica interna’nın
interna’nın dalları
dalları
olan
olan
a.
a. pericardiacophrenica
pericardiacophrenica ve ve
a.
a. musculophrenica’dır.
musculophrenica’dır.

Venleri;
Venleri; v.
v. azygos’a
azygos’a açılır.
açılır.
Ayrıca
Ayrıca v.
v. pericardiacophrenica,
pericardiacophrenica, v.
v. thoracica
thoracica
interna’ya
interna’ya açılır.
açılır.
N. vagus ile gelen lifler içerisinde
afferent lifler de bulunur. Bu
liflerle arcus aortae, V. cava
superior ve akciğer
damarlarındaki basınca hassas
reseptörlerden alınan impulslar
beyindeki ilgili merkezlere taşınır.
 Kalbin ileti sistemi
Systema conducens cordis
• Nodus sinu-atrialis
(keith-Flack nodülü)
• Nodus atrioventricularis
(Aschoff-Tawara nodülü)
• Fasciculus atrioventricularis
(AV bandı) (His huzmesi)
• Crus dextrum
• Crus sinistrum
• Rami subendocardiales
(purkinje flifleri)
 Kalbin arterleri
• Arteria coronaria dextra
( sağ atrium, sağ ventrikül, sol ventrikülün
diafragmatik yüzü, septum atrioventriculare’nin
posterior 1/3’ü, SA and AV node )

• Arteria coronaria sinistra

( sol atrium, sol ventrikül, septum
interventriculare)
 Koroner Arterler
• Arteria coronaria dextra
• Ramus marginalis dexter
• Ramus interventricularis posterior
• Arteria coronaria sinistra Ramus circumflexus
• Ramus circumflexus Ramus interventricularis anterio
• Ramus marginalis sinister
• Ramus interventricularis anterior
Ramus marginalis siniste

Ramus marginalis dexter

Ramus interventricularis posterior

 Kalbin venleri

• Vena cardiaca magna

• Vena cardiaca media
Vena cardiaca magna
• Vena cardiaca parva
• Vena ventriculi posterior Sinus coronarius

• Sinus coronarius Vena ventriculi posterior

Vena cardiaca parva

Vena cardiaca media

(Vena interventricularis posterior)
KALBİN LENF BOŞALTIMI
Truncus bronchomediastinalis
 Kalbin iki matite alanı vardır
1- Rölatif (izafi) matite alanı
2- Mutlak (absolut) matite alanı

1 4

2 3
 Kalbin rölatif matite alanı dört nokta ile işaretlenir ve bu noktalar uygun olarak
birleştirilir.

1. Nokta: Sağ 3. kıkırdak kaburganın üst kenarı

(orta hattan 2-3 cm uzaklıkta)

4
2. Nokta : Sağ 6. kıkırdak kaburga 1
(2. cm uzaklıkta)
2 3
3. Nokta: Sol 5. interkostal aralıkta, (orta
hattan 8-10 cm uzaklıkta)

4. Nokta: Sol 2. kıkırdak kaburganın alt kenarı

(orta hattın 3 cm. sol tarafında)
Kalbin absolut (mutlak) matite alanı kalbin ön yüzünün göğüs ön duvarı ile doğrudan
komşuluk yaptığı alandır.
Kalp
Kalpkapaklarının
kapaklarınınbulunduğu
bulunduğudeliklerin
delikleringöğüs
göğüsön
önduvarındaki
duvarındakiizizdüşümleri:
düşümleri:

Pulmoner kapak
Aort kapağı
Tricuspid kapak Mitral kapak

2 Kalp kapakçıkları sol 3. kıkırdak kaburgayı sağ 6.

4 3 kıkırdak kaburgaya birleştiren oblik bir hat üzerinde
1
bulunur
Valva tricuspidalis; İD. 4.intercostal
aralık hizasında sternumun sağ
yarımında, DO. aynı taraf 6. kostanın
sternuma birleşme yerinde.
Valva mitralis; İD. 4. kosta düzeyinde
sternumun sol yarımında, DO. Sol 5.
interkostal aralıkta sternumdan 9cm
lateralde.
Valva trunci pumonalis; İD. Sol 3.
kostanın sternuma tutunduğu yerde,
DO.sol 2. İnterkostal aralığın medial
ucunda.
Valva aortae; sol 3. İnterkostal aralık
hizasında sternum sol yarımı
arkasında, DO. Sağ.2. interkostal
aralığın medial ucunda
 KARDİOVASKÜLER GÖLGE Aort topuzunun
Kabarık olması hipertansiyon ve
Kalp, büyük damarlar ve bunların içini dolduran kan sayesinde sol ventrikül hipertrofisinin bir
göstergesidir
röntgen filmlerinde (A-P grafilerinde ) özel bir dansite gösterir.
Fibröz
Fibrözperikard
perikarddiyafragmaya
diyafragmayayapıştığı
yapıştığıiçin
içinkardiovasküler
kardiovaskülergölge
gölgeinsprasyon
insprasyonsırasında
sırasındadaha
dahadar
dar
ve
veuzun,
uzun,
ekspirasyon
ekspirasyonsırasında
sırasındadaha
dahayatık
yatıkve
vekısa
kısaolur.
olur.

ekspirasyon inspirasyon
Dilate kardiyomyopati (Cor bovinum,
Öküz kalbi)
DOĞUM ÖNCESİ DOLAŞIM
DOĞUM SONRASI DOLAŞIM