Dolaşım Sistemi-3

Yrd.Doç.Dr.Hakan AY
Kalbin İletim Sistemi

• Nodus sinuatrialis
• Nodus atrioventriculais
• Fasciculus atrioventricularis
• Crus dextrum & sinistrum
• Purkinje lifleri
Sinir dokusu içermez.

Regülasyonu otonom sinir sistemi

tarafından yapılır.

2
Kalbin İletim Sistemi

Nodus sinu-atrialis (S-A nodülü, Keith-Flack

düğümü)-Pacemaker
• Bulunduğu yer:

• Modifiye bir kalp kası kitlesidir.

• Kalbin kontraksiyonunu
başlatır (70 defa/dk.)

Nodus atrioventricularis (A-V nodülü,

Aschoff-Tawara düğümü)
• Bulunduğu yer:
Trigonum nodi A-V (Koch üçgeni)

3
Kalbin İletim Sistemi

Fasciculus atrioventricularis (A-V veya His

bandı)
• Başladığı yer:
•pars membranacea
• Crus dextrum (pars muscularis)
• Pl. subendocardiales
(Purkinje lifleri)
Moderator bant

• Crus sinistrum

4
Kalbin İletim Sistemi

Atrium dexter Atrium sinister

Nodus
sinoatrialis
Nodus
Fasciculus
atrioventricularis
atrioventricularis
Crus dextrum ve
Ventriculus dexter sinistrum
Ventriculus sinister

Purkinje lifleri

M. papillaris

5
Kalbin İletim Sistemi
Aorta ascendens

Valva trunci
v. cava superior pulmonalis

Nodus sinoatrialis

His demetleri

Nodus atrioventricularis

Purkinje lifleri SAĞ TARAF 6

Kalbin İletim Sistemi

Valva aortae

Purkinje lifleri

Crus sinister

SOL TARAF 7
Kalbin Sinirleri

Otonom SS

Parasempatikler
• N. vagus ile gelir.
Sempatikler
T1 • Truncus sympathicus ile gelir.
Plexus cardiacus
T4
• Sempatik ve parasempatik lifler
tarafından oluşturulur.

8
Kalbin Sinirleri

Sempatikler
• N. cardiacus (cervicalis) superior (GCS)
• N. cardiacus (cervicalis) medius (GCM)
• N. cardiacus (cervicalis) inferior (GCI)
T1 (Not: bunlar sadece postganglionik
efferent sempatik lifler taşır.

T4 • Ganglia thoracica 1-4

(Not: bunlar farklı olarak hem
postganglionik efferent hem de afferent
sempatik lifler taşır. Bu sinirler, medulla
spinalis’e girerler ve kalpten ağrı
duyusunu taşırlar.)
9
Kalbin Sinirleri

Parasempatikler

• Rr. cardiaci cervicales superiores

• Rr. cardiaci cervicales inferiores
T1 • Rr. cardiaci thoracici
Not: bunlar preganglionik parasempatik
T4 lifler içerir.

• Ganglia cardiaca (en büyük Wrisberg

ganglionu)

10
Kalbin Sinirleri

Pelxus cardiacus superficialis (ant.)

Lig.arteriosum ve , truncus pulmonalis

önünde, arcus aorta altında.
• N. cardiacus sup.sin.
Pelxus cardiacus profundus (post.)

Lig.arteriosum sağında, bifurcatio

trachea ve arcus aorta arasında.

11
Kalbin Sinirleri

Parasempatik etki

• Kalp atışı yavaşlar.

• Kan pompalama gücü azalır.
• Koroner damarlar daralır.
Sempatik etki

• Kalp atışı hızlanır.

• Kan pompalama gücü artar.
• Koroner damarlar genişler.

12
Vuran (Yansıyan) Ağrı

Karaciğer ve
Akciğer ve Karaciğer
safra kesesi
diaphragma ve safra
kesesi
Kalp
Küçük Mide
bağırsak
Pankreas
Ovaryum
Appendix
Kolon
Böbrekler

Ureter
İdrar kesesi
13
Vuran (Yansıyan) Ağrı, Angina

14
Kalbin Arterleri

• A. coronaria dextra
•A. coronaria sinistra 15
Kalbin Arterleri
A. coronaria dextra
• R. coni arteriosi: Vieussens
halkasının oluşumuna katılır.
•Rr. atriales
r. nodi sinuatrialis
• Rr. atrioventriculares
•R. marginalis dexter
•R. interventricularis post.
rr. interventriculares septales
r. nodi atrioventricularis (%80)

16
Kalbin Arterleri

Dominant koroner arter:

Septum interventriculare’nin 1/3 arka alt bölümünü besleyen arter.

İnsanların ~70’inde bu görevi r.interventricularis posterior yapar.

17
Kalbin Arterleri
A. coronaria sinistra
• R. interventricularis ant. (LAD)
Rr. interventriculares septales
R. coni arteriosi: Vieussens
halkasının oluşumuna katılır.
Rr. laterales
• R. circumflexus
R. atrialis anastomoticus
Rr. atrioventriculares
R. marginalis sinister
R. nodi atrioventricularis (%20)

18
Vieussens halkası

19
Kalbin Arterleri

V. cava superior A. coronaria sinistra

A. circumflexa

Ramus marginalis
sinister

A. coronaria dextra A. lateralis

(diagonalis)

R. interventricularis
Ramus marginalis ant.
dextra
R. interventricularis
post. 20
Kalbin Venleri (Venae Cordis)

Sinus coronarius
Kalp venlerinin %60’nı drene eder.
Atrium dexter’e açılır.
Valvula sinus coronarius (Thebesius kap.)

• V. interventricularis anterior (v. cordis magna

•V. interventricularis posterior (v.cordis media)
• V. coronaria dextra (v. cordis parva) (sinus
coronarius’un sağ uçuna açılır)
V. marginalis dextra

•Vv.ventriculi sinistri posteriores

•Vv.obliqua atrii sinistri (Marshall veni)
21
Kalbin Venleri (Venae Cordis)

• Vv. ventriculi dextri anterior (atrium dexter’e

boşanır)

• Vv. cardiacae minimae (Thebesius venleri)

(doğrudan kalp boşluklarına açılırlar)

22
Kalbin Venleri (Venae Cordis)

V. cava superior

V. interventricularis
ant. (v. cordis magna)
Vv. ventriculi
dextri anterior
Sinus coronarius

V. coronaria dextra V. interventricularis post.

(v. cordis parva) (v. cordis media)
23
Crux cordis
Coroner Arterlerin Tıkanması ve Bypass

25
Coroner Arterlerin Tıkanması ve Bypass

26
Coroner Arterlerin Tıkanması ve Bypass

Greft yapılmış
damarlar

Tıkanmış damarlar

27
Coroner Arterlerin Tıkanması ve Bypass

28
Kalbin Büyük Damarları

• Kalpten çıkanlar (arterler):

• Truncus pulmonalis
• Aorta
• Kalbe gelenler (venler):
• V. cava superior
• V. cava inferior
• Vv. pulmonales

29
Truncus Pulmonalis

• Conus arteriosus’un tabanından

başlar (5cm)

• Başlangıçta aorta’nın ön sağ

tarafında bulunur.

• Yukarıya, arkaya, ve sola doğru

seyrederek arcus aorta’nın altına girer.

• Burada a. pulmonalis dextra ve sinistra

dallarına ayrılır.

• Bifurcatio trunci pulmonalis (T5-6)

30
Truncus Pulmonalis

• Komşulukları
• Tamamı pericardium içerisinde bulunur.
• Vagina serosum arteriorum
• Önde: pleura, sol akciğer,
• Arkada: aorta ascendens, a. coronaria
sinistra, atrium sinistrum

31
Truncus Pulmonalis

A. pulmonalis dextra

• Hilum pulmonis’te iki ana dala ayrılır.

• Üst dal: lobus superior’e gider ve
burada verdiği dallara rr. lobi
superioris denir.

• Alt dal: lobus medius ve inferior’e

gider ve burada verdiği dallara rr. lobi
medii ve inferiores denir.

• A. pulmonalis’in dalları, bronşları

takip eder.

32
Truncus Pulmonalis

A. pulmonalis sinistra

• Lig. arteriosum ile arcus aorta’ya

bağlanır.

• Hilum pulmonis’te bronchus

principalis sinistri’nin üzerinden geçer
ve iki dala ayrılır.

• Üst dal: lobus superior’e gider ve

burada verdiği dallara rr. lobi
superioris denir.

• Alt dal: lobus inferior’e gider ve

burada verdiği dallara rr. Lobi
inferiores denir.
33
Aorta

• Başlama yeri
• 3.KK hizasında sol ventrikül
• Sol akciğer kökü üzerinde sola ve
arkaya yön değiştirir.

• Bölümleri
• Pars ascendens aorta (5cm)
• Arcus aorta
• Pars descendens aorta

34
Pars Ascendens Aorta

Pars ascendens aorta (5cm)

• 3.KK hizasında sol ventrikülden başlar

• Vagina serosum arteriorum ile sarılıdır.
• Ostium aorta
• Bulbus aorta
• Sinus aorta (Sinus Valsalvae)
• Yukarı, öne ve sağa doğru uzanarak
2KK üst kenarına gelir

Dalları
• A. coronaria dextra
35
• A. coronaria sinistra
Arcus Aorta

Başlama ve sonlanma yeri:

• Sağda 2. art. sternocostalis’in arka

tarafından başlar.

• Solda 2.KK’nın sternum’a tutuntuğu

yerde (T4) sonlanır.

Dalları

• Truncus brachiocephalicus
a. subclavia dextra
a. carotis communis dextra

• A. carotis communis sinistra

• A. subclavia sinistra 36
V. Cava Superior

• Oluşumu (5cm)
• V. brachiocephalica dextra ve sinistra’nın
birleşmesiyle oluşur.

• 7cm olup 1.-3. KK’ın alt kenarları arasına

uzanır.

• 2.KK hizasında pericardium’u delerek içine

girer.

37
V. Cava İnferior

• Oluşumu (L5-T9-10)
• V. iliaca communis
v. iliaca externa
v. iliaca interna

• Dalları (L5-T9-10)
• Vv. lumbales
• V. testicularis (ovarica) dexter
• Vv. renales
• Vv. suprarenalis dextra
• Vv. phrenica inferiores

38
V. Cava İnferior

Cavitas thoracis’e girişi:

• For. venae cavae’de geçerek girer.

• Pericardium’u deler.
• Ostium venae cavae inferior
• Valva venae cavae inferior

39
Dolaşım, Genel Olarak

Pulmoner
kapillerler
A. pulmonalis
V. pulmonalis’ler

V. Cava superior Arcus aorta

Atrium dexter Atrium sinister

Ventriculus dexter Ventriculus sinister

V. cava inferior Aorta descendens

O2 zengin
O2 fakir CO2 fakir kan
CO2 zengin Sistemik
kan kapillerler 40
Sağ ve Sol Kalp

O2 zengin
CO2 fakir kan
O2 fakir, CO2 zengin kan

O2 fakir, CO2 O2 zengin

zengin kan CO2 fakir kan

41
Dolaşım, Genel Olarak

• Circulus arteriosus
•Arterielize kan
• Circulus venosus
• Venöz kan

42
Akciğer Dolaşımı

• Küçük dolaşım (pulmoner)

•Atrium dexter
Ventriculus dexter

a. pulmonalis

akçiğerler

v. pulmonalis
Atrium sinister 43
Sistemik Dolaşımı
• Büyük dolaşım
•Atrium sinister
Ventriculus sinister

Aorta

Bütün vücut

v. Cava inf. & sup.

44
Atrium dexter
Hepatik Portal Sistem

Sindirim sistemi karaciğer kılcal

kılcal damarları damarları

Dalları:
V. splenica
V. mesenterica superior
V. gastrica dextra
V. gastrica sinistra
Vv. paraumblicales
V. cystica

v. porta’nın sağ v. porta’nın sağ

yarısının kanı yarısının kanı sağ
sol yarısının karaciğere sol yarısının
kanıyla karışmaz. kanı sol karaciğere gider
45
Fötal Dolaşım

V. umbilicalis

• Lig. falciforme hepatis’i takip ederek

karaciğer’in alt yüzüne gelerek 2-3
dala ayrılır.

• Lobus sinister
• Lobus caudatus
• Lobus quadratus
• Porta hepatis’e gelen v. umbilicalis
2 terminal dala ayrılır.

• Kalın dal: V. potae hepatis

• İnce dal (ductus venosus): VCİ
• Kan 3 farklı yolla VCI’e ulaşır.
46
Fötal Dolaşım
Bu yollar

• V. umbilicalis– v. porta hepatis– v. hepatica–

VCI

• V. umbilicalis – v. hepatica– VCI

• V. umbilicalis – ductus venosus– VCI
Fötal kalbe gelen kanın dolaşımı:

• VCI’e gelen kan for. ovale’den geçerek

atrium sinister’e gider.

• Burada akciğerlerden gelen bir miktar

kanla karışır.

• Aorta’ya geçen kanın büyük bir kısmı baş,

boyun ve üst ext. dağılır. 47
Fötal Dolaşım

Fötal kalbe gelen kanın dolaşımı:

• Ancak bir kısmı aorta descendens’e gider.

• Baş, boyun ve üst ext. giden kan VCS ile
sağ atriuma dönerek turuncus
pulmonalis’e ulaşır.

• Turuncus pulmonalis kanının küçük bir

kısmı akciğerlere gider.

• Kalan büyük kısım ductus arteriosus

yoluyla aorta’ya geçer.

• Aorta descendens’e gelen kanın küçük bir

kısmı alt. Karın ve pelvis organlarına gider.

• Büyük bölümü ise a. umbilicalis’lere geçer.

48
Doğumdan Sonra Görülen Değişiklikler

•Foramen ovale à Fossa ovalis

• Ductus arteriosus à lig. arteriosum
(lig. Botalli)
• A. umbilicalis à lig. umbilicale
• V. umbilicalis à lig. teres hepatis
• Ductus venosus à lig. venosum

49