KALP ve DOLAŞIM

SİSTEMİNİN MUAYENESİ
 Anamnez
 ♥ Signalement (Yaş, cinsiyet, ırk, beslenme)
 ♥ Hastanın geliş sebebi
 ♥ Problemin kronolojisi
 ♥ O güne kadar yapılan testler
 ♥ O güne kadar gördüğü tedavi ve başarı?
 Tek hayvan yada sürü?
 Kalp hastalıklarının potansiyel belirtileri

 ♥ Lethargie, Yorgunluk, Kondüsyon zayıflığı,

aktivite değişikliği
 ♥ Respiratorik problemler – Dyspnoe, Tachypnoe,
öksürük
 ♥ Synkop/Kollaps/Şok
 ♥ Abdominal genişleme
 ♥ Kilo alma yada kilo kaybı
Kardiyovasküler Muayene
GENEL MUAYENE
 Her zaman tam ve düzgün yapılmalıdır !
 Başka problemlere ait belirtilere dikkat !
 Primer/Sekonder ayrımı

ÖZEL MUAYENE
 İnspeksiyon
 Mukozalar
 Palpasyon
 Jugular-Ven-Nabız
 Arteriyel Nabız
 Oskültasyon
 Perküsyon
 İnspeksiyon
 Vücudun tutuluşu
 • Baş ve boynun tutuluşu
 • Bacakların ayrık tutuluşu
 • Kambur duruş
 Mukozalar
 Normal
 Siyanotik (O2-CO2)
 Anemik (anemi, hipotansiyon,zayıf kalp Skleral damarlar
vurumu
 Kapillar dolum zamanı (<2sn)
Perifer Venler

 Jugularven (Vv. jugulares)

 Kulak venası (Vv. auriculares)
 Milchvenen (Vv. epigastricae
superficiales craniales)
Ödem
 Çene
 Gerdan
 Karın altı
Solunum (sekonder)
 Primer/Sekonder olup olmadığı
 Polypne
 Dyspne
 Ağızdan solunum
 Köpüklü burun akıntısı
 PALPASYON Distal bacak kısımları

Meme

Perifer ısı Kulak

Gövde

Fizyolojik
Ödem Flegmon
Hematom
Abse
Lökoz
Arteriyel Nabız

Venöz nabız
NABZIN MUAYENESİ
 NABIZ
 Kalbin her kontraksiyonunda pompaladığı
kanın, altında sert bir doku bulunan ve ele
gelecek kalınlıkta bir arterden geçerken
yaptığı basıncın parmakla saptanmasına
nabız denir.
 Nabız dalgası : kalp frekansı, kalp vurum
volümü, damar elastikiyeti ve perifer dirence
bağlıdır.
 Nabız en az 30 sn sayılmalıdır.
 Median arter

ATLARDA
Başta
– A. maxillaris externa
– A. facialis (Incisura vasorum)
– A. temporalis süperficialis
Ayaklarda
– A. transversa faciei
– A. brachialis
– A. coccygea lateralis
-A. Metatarsalis dorsalis lateralis
Metatarsal arter
Ergin 28-40/dk
Tay 70-80/dk

Digital arter
 Koyun keçi:70-90/dk
Sığırlarda Kuzu-oğlak: 100-120/dk
Kanatlı: 150-400/dk

A. facialis externa
A. saphena magna
A. coccygea medialis
A. femoralis (Buzağı)

Ergin sığır: 55-80/dk

Buzağı : 100-120/dk

Koyun, keçi, buzağı,

köpek ve küçük domuzlarda
A. femoralis
Normal değerler :
• Köpek: 70-120/min
• Küçük ırklar: bis 180/min
• Yavru: 210/min
• Kedi: 110 - 130/min
Dikkat edilen noktalar

 1. Nabız frekansı
 2. Kalitesi (Kraft der Pulswelle, Blutdruck)
 3. Ritmi
 4. Düzeni
 5. Damarların dolumu
 6. Damar gerginliği

 Fizyolojik bulgu: Nabız frekansı, güçlü, düzenli,

arter dolumu iyi ve damarlar gergin
Nabzın Frekansı(sayı/zaman)
 Belirli bir zaman dilimi içindeki kalp vurumlarının
sayılan arterlerden sayıca algılanmasına nabzın
frekansı denir.
 Tür, cüsse, yeni doğmuş, genç, atletik yapı, gebe,
çalışma sırası, sinirli huylu, yem yeme zamanı
yüksek.
 Büyük tür, iri cüsseli, lenfatik, yaşlı ve gebe
olmayanlarda düşük.
 Normal nabız dalga boyu, uzunluğu, aralıkları eşit,
düzenli ve orta şiddetteki nabız türüdür.
 Patolojik
 P. frequens: Frekansı yüksek nabızdır
 P. rarus: Frekansı az olan nabızdır.
Nabzın ritmi (Nabız aralıklarının düzeni)
 Nabızda ritim; nabız dalgaları arasındaki süre ve kanın damar
iç çeperine yaptığı basıncın her vuruşta eşit olmasıdır.
 P. regularis: Nabız dalgaları arasındaki sürelerin ve damar iç
çeperine yaptığı basınçların her vuruşta eşit olarak alınan
nabızdır.
 P. irregularis:Nabız dalgaları arasındaki süresi ve basıncı eşit
olmayan nabız türüdür.

 Köpekte: respiratorik Sinusarrhythmie (Vagustonusundan

kaynaklanır, nabız inspirasyonda daha hızlıdır.

 Puls-Defizit: Kalp vurumları duyulur ama nabız hissedilmez.

Nabzın kalitesi

 Nabız alınan damarın içinden geçen kanın basıncıyla

damarın genişlemesi (dalga boyu), bu basıncın şiddeti
(dalga şiddeti) ve iki vurum arasındaki uzunlukların (dalga
uzunluğu) özelliğine nabzın kalitesi denir.
 P. differens (fizyolojik)
 P. equalis: Nabız aralıkları eşit, dalga boyu ve
şiddeti düzensiz
 P. inequalis: Nabız aralıkları eşit, dalga boyu ve
şiddeti düzensiz
 P.debilis (zayıf nabız): Damar dolgunluğu ve şiddeti
az, fakat dalga boyu ve uzunluğu normal.
Damarların dolgunluğu (Şiddeti)

 İyi
 Orta
 P. parvus: Damar dolgunluğu zayıf, şiddeti
az
 P. magnus: Normal nabız gibidir ancak
damar dolgunluğu fazla.
 P. fortis: Şiddeti fazla olan nabız, kuvvetli
nabız.
Damar gerginliği
 Gergin
 Orta derecede gergin
 Az gergin (P. mollis)
 Çok fazla gergin (P. durus)
 Pulsus contrarus (tel nabız):Dalga boyu kısa,
şiddeti az, aralıkları normal, dolgunluğu sert
hissedilen nabızdır.
 Pulsus filiformis (İp nabız) :Dalga boyları kısa,
şiddeti çok az, aralıkları uzun, dolgunluğu belli
belirsiz. (Taşikardi, atrial fibrilasyon)
 Pulsus fremitus: Nabız alınan arter üzerinde nabız
dalgaları yerine titreme, sıçrama şeklinde.
Arteriyel tromboz, kongenital stenoz, yavru
canlılığında , a. uterina media dan alınan nabız.
 A. Metacarpalis, a.metatarsalis furbürde
Venaların Muayenesi
 Kalp bozuklukları tanısı
 Venöz kan dolaşımından kaynaklanan
bozuklukların tanısı
 V.jugularis
 Dolgunluk
 Ondulasyon
 Pozitif ven nabzı
 Negatif ven nabzı
 Yangı (Thromboflebit)
 Venaların değerlendirilmesi

 • Palpe edilebiliyor mu?

 • Tıkanabiliyor mu ?
 • Vena nabzı görülüyor mu ?
 • Nabız hissediliyor mu ?

V.saphena
Venalarda dolgunluk
 Venöz kanın kalbe gitmesinin engellenmesi
 Mastitis (V. mammaria subcutanea)

 Damarlarda şişme
 Venaların kendisinde bozukluk yok
 Pozitif ven nabzı
 Tricuspidal kapak yetmezliği (incufficienta
tricuspitalis)

SİSTOL sırasında
Kapaklarda iyi Kan
Atrium
kapanamama
Kan
Perifer
miktarı artar
venöz kan
V.cavalardan KALP

Kanın vena cavalara, dolayısiyle

V. Jugularisten geçiş hissedilir vena jugularisde
Alt tarafta kan boşalmaz, Akışı yavaşlamasına
vena dolgunluğu devam eder Venalarda dolgunluğa sebep olması
Pozitif ven nabzı
 Negatif ven nabzı
 Ventrikulusların sistol hareketi başlangıcında
 Sağ atrium diastole geçemediği için (Sistolde
uzama)
 Kalbe gelen venöz kanın, atriuma dolması gecikir.
 Venalarda geçici dolgunluk
 Vena parmakla bastırıldığında, alt tarafta
venadaki kan atriuma boşalır
 Dolgunluk ortadan kalkar
 FİZYOLOJİK
Venaların Yangılaşması(Thromboflebit)

 Yakıcı ilaç
 IV enjeksiyon
 Enfeksiyon
 Çeperde kalınlaşma
 Sertleşme
 Kan akışında yavaşlama
 Ağrı
KALBİN MUAYENESİ
 Göğüs boşluğu ventralinde
 Costa alt 1/3 seviyesinde
 Olegranon gerisinde
 Büyük bölümü solda
 Apexi sol geriye uzanmış
 Sternum üzerine yerleşmiş

At (2-3.-6 costalar arasında)

Köpek 3. (4.) -6. (7.) Costa
Kedi 4. - 7.
Koyun-keçi 2-5
Sığır 3. -5. (6.)
 Anemi
 Genişleme
 Tricuspidal kapak bozuklukları
 Soldan muayene imkanı yoksa
 SAĞDAN MUAYENE
İnspeksiyon
Palpasyon
 Parmak ucu yada el ayası kalp bölgesi üzerine (3-6 İNTERCOSTAL) (10-15sn)
 Kalp vurumu şiddeti
 Kalp kası kuvveti ve hacmi
 Kalp kesesi sıvısı miktarına
 Akciğerlerdeki hava miktarına
 Göğüs duvarı kalınlığı
 Göğüs duvarı titreşimi
 Bölgede normal ve patolojik durumlar
 Ağrı (costalar arasına parmak ucuyla bastırmak)
 Kalp büyümesi
 Dilatasyon
 Aşırı çalışma Kalp titreşimi kuvvetli
 Taşikardi

 Aşırı besili ve yağlı

Plörapneumoni
Kalp titreşimi az yada hiç


 Plöritis exudativa
 Amfizem

Perküsyon
 Alan el ayası genişliğinde
 Perküsyon çekici ve plessimetre yada parmak
 Ön sol ayak 1 adım öne
 Mat ses
 Perküsyon alanında daralma
 Akciğer amfizemi
 Perküsyon alanı genişlemesi
 Kalp büyümesi
 Perikarditis traumatica
 Pneumothorax
 Pleuritis exudativa
 Oskültasyon

Her zaman sağdan ve soldan oskulte edilmeli

Oskültasyonda
Kalbin
 Frekansı
 Vurumların Açıklığına
 Ritmine
 Ses Kalitesine
 Üfürümler
Kalp sesleri
 1. Kalp sesi: Sistolik ses „buh“
 Sağ ve sol ventrikulusların kontraksiyona geçtiğinde

 2. Kalp sesi : Diastolik „dupp“

 Aorta ve a.pulmonalise pompalanan kan geri seminular
kapaklara çarpar. Atriumlardaki kan ventrikuluslara
geçer, tekrar sistol başlar.
 3. Kalp sesi : Kanın atriumdan ventrikulusa akışı
sırasında ventrikulustaki vibrilasyon
 4. Kalp sesi : Sistolden önce ventrikulus duvarının
hareketi
 → 3. und 4. Kalp sesi sığırda duyulmaz
Normal kalp sesleri
Normal oskultasyon, Normal, küçük köpek
küçük köpek, apexten Kalp bazisi

Kedi normal ses

Frekans (sayı/zaman)
 Nabız frekansıyla birlikte kabul edilir.
 Taşikardi; Belli bir zaman diliminde kalp vurumlarının
normal sayısının 2-3 katına çıkması
 Aşırı heyecan, ağrı, ekstrasistol,vb.
 Paroxymal taşikardi;genelde atlarda. Bilinmeyen nedenle
kısa süre içerisinde ansızın ortaya çıkan taşikardi
 Bradikardi;
 Belli bir zaman diliminde kalp vurumları normal
sayısının 2/3 yada yarısı oranında azalması.
 MSS hastalıkları, yaşlılık, Hofflund vb.
 Yalancı bradikardi İç ileti sistemi bozukluğu

 Hakiki (Vagus) Bradikardi Vagus uyarılması

 Açıklık
 Oskültasyonda kalp vurum seslerinin açık
(net) olup olmadığı
 Vurum başlangıç ve bitişinde netliğin aynı
olup olmadığı

Ritim
Kalp vurumlarının düzenidir
Vurum sesleri
ve sesler arasındaki aralığın düzenini ifade eder

Sadece köpekte respiratorik Sinusarrhythmi

fizyolojiktir.
Kalite
 Kalp vurumları arasında duyulan seslerin
kuvvetine denir.
 Normalde kuvvet tek düzedir.
 Fizyolojik olarak sistolde hafif artış vardır
(aşırı yorgunluk, heyecan, anemi)
 Kalp tonusundaki artış diastol sesinin daha
kısa, keskin ve yüksek şekle dönüştürür.
 ÜFÜRÜMLER
 Kalp vurumları sırasında normal seslerin dışında
duyulan seslere denir.
 Endocardial üfürümler:Kalp içi bozukluklardan
kaynaklanır.(Tricuspital, bicuspital,seminular)
 Sistolik üfürümler:Sistolde
 Bicupital ve tricuspital yetmezliği (incufficientia)
 Seminular kapak stenozu
 Diastolik üfürümler:Diastolde
 Bicupital ve tricuspital stenozu
 Seminular kapak yetmezliği (insufisens)
 Exocardial üfürümler:Kalp kesesi
bozukluklardan kaynaklanır

 Sürtünme sesleri:Bazı hastalıkların seyri

sırasında perikard yangılaşır, yaprakların
yüzeyleri pürüzlenir ve kalp vurumlarına
paralel olarak perikard yaprakları birbirine
sürter ve sürtünme ya da çalkantı sesi çıkarır.
 Pericarditis sicca
 Pericarditis travmatica exudativa
PUNCTA MAXİMA

Kalp kapaklarının bulunduğu bölgelerde

kendine ait üfürümlerin net olarak
duyulduğu noktalardır

Aorta kapağı punkta maximası sol 4-5

A. Pulmonalis semilunar kapak sol 3-4
Bicuspital kapak solda 4-5
Trikuspital kapak sağ 4-5
intercostal aralık
 -(T) Tricuspid valve or Right AV;
 (M) Mitral valve or Left AV;
(A) Aortic valve;
 (P) Pulmonic valve
P = Pulmonalklappe
A = Aortenklappe
B = Biskuspidal-(Mitralis-
)klappe
T = Trikuspidalklappe
 Hafif derecede Orta derecede
mitral regurgitasyon, müzikal ses sistolik kalp sesi,
mitral regurgitasyon

Şiddetli mitralregurgitasyon Mitral kapak yetmezliği

 EKG -tanım

 Elektrokardiograf (EKG);
-
pozitif ve negatif elektrotlar
aracılığıyla kalpteki elektriksel
aktivite değişimini, vücut
yüzeyinden, kayıt edebilen bir
voltmetre(galvonometre)dir. +
EKG
 Elektrikli özel aygıtların yardımıyla kalbin
çalışmasını yansıtan eğrinin çıkarılmasına
denir.
 Hayvan hareketsiz durmalı
 At ve sığırlar ayakta
 Köpekler sağına yatarak ya da ayakta
hareketsiz
 Sedasyon uygulanmaz
 Ayaklar altına kalın lastik minder
 R

P T

Q
S
 EKG
• Kalp atımı için uyarı normalde
sinoatrial düğümden (SA
nodu)(pacemaker) başlar ve kalp
kası içine yayılır (atiyumlara).
• Yayılan bu uyarı dalgasını kasılma
takip eder. Bu arada uyarı
atriyumlar ile ventriküller arasında
bulunan atriyoventriküler düğüme
(AV nodu) ulaşır ve burada geçici
olarak bir duraklama olur.
• Daha sonra uyarı AV nodundan his
hüzmesi ve purkinje sistemi
aracılığıyla ventrikül kaslarına
kadar geçer ve kasılma
gerçekleşir.
EKG trasesinin bölümleri
P dalgası: Atriumların depolarizasyonunu ifade eder.
PR aralığı: Atriumların kasılma başlangıcından ventriküllerin
kasılmasına kadar geçen süredir.
PR segmenti: Atrium depolarizasyonunun sonundan ventriküllerin
depolarzasyonuna kadar geçen süredir. Uyarının AV kavşaktan
ventriküler iletim sistemine kadar geçen süreyi gösterir. İzoelektrik
hattı temsil eder.
Q dalgası: İntrventriküler septumun aktivasyonunu gösterir.
R dalgası: Sol ventrikül depolarizasyonunu gösterir.
S dalgası: Sağ ventrikül depolarizasyonunu gösterir.
QRS: Ventriküllerin depolarizasyonunu ifade eder.
ST segmenti: Ventriküllerde depolarizasyon bitip repolarizasyon
başlayıncaya kadar geçen süreyi ifade eder. İzoelektrik hatta olması
beklenir.
J noktası: ST segmentinin başlangıç noktasını gösterir.
T dalgası: Ventriküllerin repolarize olmasını ifade eder.
QT aralığı: Ventrikül depolarizasyon ve repolarizasyon süresini ifade
eder
 EKG Çekerken
• Kağıt hızı 25 mm/sn olacak, hızlı(50 mm/sn gibi) olursa bradikardik,
yavaş(12,5 mm/sn gibi) olursa taşikardik görülür.
• Amplitüd 1 mV 1 cm olacak şekilde olacak, daha çok olursa(20
mm/1 mV gibi) kalp hipertrofisi vs. patolojileri çağrıştırır
• Hastanın sırtüstü yatar pozisyonda, sakin olması titrememesi, EKG
çekilirken hareket etmemesi gerekir. Titremeler ve hareket etmek
artefaktlara sebep olur.
• EKG Elektrotlarının uygun pozisyonlara takılması ve elektrot-cilt
arasının iyi jellenmesi gerekir.(Uygun pozisyonlarda olmayan
elektrotlar kalbin uygun bölgeleri hakkında bilgi vermez.
• Takip edilmesi gereken hastalarda ciltte işaretlenerek aynı
elektrodun hep aynı noktaya gelmesi sağlanmalıdır.
• Uzun ritim gereken hastalarda DII yada V1 uzun tutulmalıdır.
• Yorumlamanın uygun yapılabilmesi için her derivasyonda en az 3
atım alınmış olmalıdır.
Kardiyak diagnostikler
 EKG -tanım
 Kalp hastalıklarının kesin tanısında
fonksiyonel ve morfolojik
değerlendirme için
EKOKARDİYOGRAFİK muayeneye
gereksinim duyulmaktadır.

 EKG – ritim analizi

EKG -endikasyon  Non-kardiak
 Senkop veya kriz
 Şüphelenilen kardiovasküler
hastalığın diyagnozunda.  Egzersize bağlı semptomlar
 Aritmi, ekzersiz int., üfürüm  Hipotermi
 Kongenital kalp hasarları  Elektrolit dengesizlikleri
 Edinsel kalp hastalığı  İlaç alımı
 DCM, MVD, HCM vb.  Intoxikasyon
 Taşiaritmi, Bradiaritmi
 Siyanotik nöbetler
 Myokarditis, Myokardial
kontüzyon (travma)  Monitorizasyon! (anestezi)
 Perikardial hastalık
 Kalp yetmezliği
 Post kardiak cerrahi
EKG - Kalpte ileti fizyolojisi
İleti sayısı, SA düğümden aşağı inildikçe azalır; ancak ileti hızı artar

SA
70-160/dk
AV

HIS
40-60/dk

Bundle brunche

20-40/dk

Purkinje
 İlk EKG - 1902

EKG – kayıt - ortam

SAKİN BİR ORTAM

İZOLASYONLU MASA
EKG CİHAZI VE EKİPMANLARI
JEL, KAGIT, ELEKTROTLAR
EKG - kağıt
Tek kanal Üç kanal

Altı kanal
 EKG – Çekim tekniği
 KÖPEK: SAĞ LATERAL YATIŞ
 KEDİ: SAĞ LATERAL YATIŞ
(STERNAL YATIŞ)

Sedatif ilaç! Önce kalp frekansı ve ritmini belirle-ilaç sonrası ile karşılaştır
EKG – Çekim tekniği

EXTREMİTE DERİVASYONLARI ?
EKG - Elektrotlar EXTREMİTE DERİVASYONLARI

Sol, ön-KUBİTİ eklemi

Sağ, ön-KUBİTİ eklemi
Sol-arka; Genu eklemi
Sağ-arka; Genu eklemi
EKG - Elektrotlar
GÖĞÜS DERİVASYONLARI

Precordial derivasyonlar

V1 – V6 (C1 – C6)
 EKG- Derivasyonlar EXTREMİTE DERİVASYONLARI

Sağ ön Sol ön
bacak bacak

Sol arka bacak

Ext.
Ext. derivasyonları
derivasyonları
Bipolar
Bipolar I,I, II,
II, III
III (standard)
(standard)
Unipolar
Unipolar aVR,
aVR, aVL,
aVL, aVF
aVF
(augmented)
(augmented)

DERİVASYON (LEAD): En az 2 ölçüm yapan elektrot kombinasyonu

Einthoven üçgeni
Her derivasyon (-) ve (+) uca sahiptir - bipolardır
 EKG -Kalibrasyon & ölçüm

25 mm/sn; 1cm-1mV 50 mm/sn; 1cm-1mV

0.06 sn
0.04 sn

0.08 sn

0.1sn

0.3 mV 1.3 mV
EKG okuma cetveli
Nasıl bir ekg cihazı
 Yüksel çözünürlükte çıktı  Precordial derivasyonlar
(noktalı olanlar tercih esansiyel değil
edilmemeli)  İnternal bataryası olmalı –
 Gerçek zamanlı sürekli kayıt mobil
yapabilme  Uygun krokodil klipsler
 Otomatik (derivasyon, hız,  Montorizasyon ekranı –
kalibrasyon ve filtre) yararlı olabilir
 Manuel mod a geçebilme  Kayıtlar termal kağıda
 Yorumlu software den yapılmalı
kaçınılmalı
 Çok kanallı (3 band) kayıt
ve kağıt >8cm eninde
olmalı
 Derivasyon II tekrar
verilmemeli
Terier - 14 yaş - öksürük
EKG - sürekli çıktı

 A4 kağıdına çıktı alan

cihazlarda mümkün
değil
 Z-fold ya da yuvarlak
kağıtlara çıktı alınabilir
 Z-fold;
 Z-fold çıktılar daha
düzenli saklanabilir

Z-fold; VPC’ler
gözden kaçabilir
• Kağıt hızı 25mm/sn ise:
• Her Küçük yatay kare 1mm olup 0.4 sn’ye yani 40 milisaniyeye
denk gelir
• 10 mm 1 mV olacak şekilde çekildiyse
• Her küçük dikey kare 1 mm olup 0.1 mV’a denk gelir
 RİTM DEĞERLENDİRME

• Ritim: Bir EKG de ritmin düzenli olabilmesi

için her R – R ve P-P dalgalarının araları
birbirine eşit olmalıdır.

• Eğer bu eşitlik var ise ritm düzenli yok ise

düzensizdir.

75
• EKG’de KALP HIZININ HESAPLANMASI
• Yatay düzlemde her bir küçük kare 0.04 sn olduğuna
göre ve her büyük kare 0.2 sn olduğuna göre en az 6 R
dalgasının arasındaki karelerin kaç sn’ye karşılık geldiği
hesaplanır. O kadar sn’de 6 atım olduğuna göre 60
sn’de kaç atım olur şeklindeki orantı ile kalp atım sayısı
hesaplanır. Uzun D II derivasyonu çekilmiş ise R sayısı
ne kadar fazla tutularak bu hesap yapılırsa o kadar
doğru netice alınır.