GEED 10033:

Readings in Philippine
History
A. Chronicles About the 16th
Century Filipinos

B. Kartilya ng Katipunan

C. Declaration of
Philippine Independence
A. Chronicles About the 16th
Century Filipinos

- Antonio Pigafetta
- Fray Juan de Plasencia
 Ika – 15 at Ika – 16 na Siglo
- Itinuturinng na panahon ng pagsisimula ng
pagsasakasaysayan ng Pilipinas

- 1521, nang hindi inaasahang marating ni

Magellan ang kapuluan sa Visayas at mula dito ay
nasundan pa ang mga eksplorasyon sa Pilipinas

- Miguel Lopez de Legazpi, dumating noong 1564

– sinakop ang Cebu noong 1565 at nagsimula ang
333 pananakop ng Espanya sa Pilipinas
 Unang Paglalakbay
Paikot ng
Mundo
Antonio Pigafetta
- Nakapag aral ng astronomiya, heograpiya at
kartograpiya

- Naging tagatala ni Magellan noong ekspedisyon nito,

at kabilang sa 18 natirang naglayag na nakabalik ng
Espanya

- Ang kaniyang tala ay maituturing na isang primaryang

batis, kaiba kay Transylavanus sapagkat kasama siyang
naglayag ni Magellan at Elcano

*kontrobersiya
 Unang Paglalakbay
Paikot ng
Mundo
Tala ni Antonio Pigafetta sa Kasaysayang
ng Mundo at ng Pilipinas

- Nagpatunay sa kasaysayan ng mundo na ang daigdig

ay nalibot ng paikot

- Nagsasalaysay ng kasaysayan na mahalaga sa Pilipinas

(Pagdating at pag alis sa lupain ng ating mga ninuno,
at paglalarawan sa ating mga ninuno)
Mga Tala ni Pigafetta

- Nagtala ng mga kaganapan na kinaharap ng

ekspedisyon ni Magellan maging pagdating
ng ekspedisyon sa Pilipinas, at ang kamatayan
ni Magellan

- Ang kaniyang tala ay mayroong apat na

bersyon:

- A. Nasusulat sa Italyano
- B. ang iba pang tatlo ay nasusulat sa PRanses
Mga Tala ni Pigafetta

- Setyembre 20, 1519 – nang nagsimulang

maglayag ang ekspedisyon

- Mayroong limang barko: 270 na tauhan

a. Victoria
b. Concepcion
c. San Antonio
d. Santiago
e. Trinidad

- Nadiskubre ang tinatawag na “Strait of

Magellan” , ngunit 3 barko na lamang ang
nakatawid dito. - San Antonio at Santiago ang
hindi na kabilang
Mga Tala ni Pigafetta

- Narating nila ang Guam matapos ang ilang

araw na tag gutom na paglalayag, at
pinangalanan itong Islas de Ladrones ,

- March 16, 1521, narating nila ang isla ng

“Zamal” (Samar) at pinangalanang Arkipelago
ni San Lazaro

- Homonhon (Humunu)  Raha Siagu at Raha

Kulambo

- Sanduguan – pagitan ni Magellan at Raha

Kulambo
Mga Tala ni Pigafetta

*Pagdaraos ng unang misa (Limasawa batay sa

huling memorandum ng NHCP)

- Sumunod ay naglayag patungong Cebu kung

saan nakasalamuha si Raha Humabon at
nagkaroon ng pagbibinyag: Fernando at Juana

- Hindi lahat ng mga pinuno sa kapuluan ng

Cebu ay tinanggap sila Magellan
Mga Tala ni Pigafetta

Lapulapu at Datu Zula

- Magkatunggaling mga pinuno

- Humingi ng tulong si Zula kay Magellan

upang gapiin si Lapulapu

- Abril 27, 1521 – nagkaroon ng labanan

- Matapos ang labanan ay nagkaroon din ng

pagkakataon si Raha Humabon na kitlin ang
buhay ng iba pang mga Espayol kabilang na si
Duarte Barbosa at Padre Pedro de
Valderamma
Mga Tala ni Pigafetta

- Tanging ang barkong Victoria ang nakabalik ng

Espanya na may lulan na 18 tauhan mula sa 270 na
orihinal na bilang nito

- kung mababasa din natin ang tala ni Pigafetta,

binibigyan nya din ng description yung mga
ninuno natin n nakakasalamuha nila..
(pananamit, mga tanim, mga seremonyas, mga
lutuin at iba pa))

*Ang tala ni Pigafetta ay maaaring gamiting batayan

sa pag –aaral ng sinaunang lipunan ng mga Pilipino
 Customs of the Tagalogs
Fray Juan de Plasencia
- Pransiskanong misyonero, dumating sa
Pilipinas noong 1578

- Naitalga sa iba’t ibang lalawigan sa Luzon

(katagalugan)

- Naatasan ng hari ng Espanya na magtala ng

paglalarawan ng mga katutubo kung saan siya
nakatalaga
 Customs of the Tagalogs
Mga Tala ni Plasencia

Antas sa Lipunan: Datu, Maharlika, Alipin

Pag – aasawa: Pagbibigay ng bigay – kaya

Pangungutang: pagbibigay ng sobrang interes

Pagpapamana: ang mga ari – arian ay minamana ng mga

anak, ngunit mayroong hindi pagkakapantay – pantay
 Customs of the Tagalogs
Mga Tala ni Plasencia

Mga Kaparusahan at batas: ang datu ang siyang

magpapasiya , ang mga parusa ay nakabatay din sa
nakagawang kasalanan batay na din sa kinabibilangang
antas

Ang relihiyon: idolatry , Bathala, pagsamba sa araw at

buwan, ang mga lic – ha

Mga paniniwala
 Customs of the Tagalogs
Mga Tala ni Plasencia

- Mga Pag – aalay

- Ang Kaparian at iba pang pinaniiwalaan: catolonan,

mangangauay, manyisalat, mangcocolam, hocloban,
silagan, magtatangal, osuang, mangagayoma, sonat,
pangatahojan, bayoguin

- Mga Paniniwala sa kamatayan:

*ang kaniyang tala ay ginamit na basehan upang
lalo pang manatili sa Pilipinas ang mga
Espanyol at itama ang mga sumusunod:

- Pamamahala
- Pakikipagkapwa
- Pang – aalipin
- Relihiyon
 Mga Bunga:
- Ang mga gawain ng mga prayle ay nagsilbing dahilan upang
bigyang katwiran ang pananatili ng mga Espanyol sa Pilipinas

- Ang mga tala ng mga prayle ay nagpapakita ng mayabong na

kultura ng mga ninuno, ngunit ito din ay kakikitaan ng mga
dahilan upang lalo pa umano dapat paigtingin ang
pagpapalaganap ng Kristiayanismo sa Pilipinas

- Ang pagpapalaganap ng Kristiyanismo ay nagbunga ng

paghahalo ng kultura ng mga Pilipino at Kristiyanismo

- Pagtatala ng mg diccionario at doctrina sa lokal na wika

Mga tala ni Pigafetta at Plasencia
- Mga primaryang batis na nagpapakita ng mga gawi at kalagayan
ng ating mga ninuno sa panahon ng pagdating ng mga
mananakop

- Ang mga ito ay maaaring gamitin sa pag – aaral ng tiantawag na

“Pre 16th – Century Philippines”

- Ang mga tala ng Costumbres ng ating mga ninuno ay nagamit

upang bigyang katwiran ang apnanatili ng mga Espanyol sa
ating lupain
B. Kartilya ng Katipunan

ni
Emilio Jacinto
 Ang Kartilya
Emilio Jacinto
- Kilala bilang “Utak ng Katipunan”

- Naging kaibigan ni Andres Bonifacio

- Taglay ang karunungan ay naging kilala sa kilusan

- Nagsulat ng ilang mga sanaysay:

Sa Anak ng Bayan, Ang Ningning at ang Liwanag,
Kalayaan, Ang Tao‘y Magkakapantay, Ang Bayan at
ang mga Pinuno and Ang Maling Pagsampalataya
(―Liwanag at Dilim‖, n.d.).
 Ang Kartilya
Emilio Jacinto
- Namatay dahil sa sakit na malaria sa Laguna
 Ang Kartilya
- Tala ng mga aspirasyon, adhikain at ugali na dapat
taglayin ng mga Katipunero

- May pagkakahawig mula sa deklarasyon ng masonariya

- Pagkakapantay – pantay ng lahat ng tao, lalaki man o

babae

- Ayon kay Jim Richardson, ang kartilya ay kaiba sa

Dekalogo ni Bonifacio, na naglalaman ng mga gawain
naman ng mga katipunero
 Ang Kartilya
- Ang pagpapahalaga sa kapwa ay dapat isaalang – alang

- Pagkakaisa at paggalang

- Katwiran at kaliwanagan

- Ang mga Pilipino ay hinihikayat na gamitin ang isip at

mabuting gawa upang makamit ang kalayaan
3 minutes water break /
C.R. Break
 C. Declaration of
Philippine Independence

By:
Ambrosio Rizanzares Bautista
 Events prior to the Independence
- Battle between the Americans and Spanish
Armada (Admiral Dewey and Admiral Montojo)

- Emilio Aguinaldo returned from Hongkong

- Aguinaldo established a dictatorial government

The Declaration of Independence

Emilio Aguinaldo, who had become the president

of the newly established dictatorial government,
planned to proclaim independence in order to
inspire his forces to fight the Spaniards and to lay
down the basis through which other countries
would recognize the independence of the country
(Agoncillo, 1990)
The Declaration of Independence
- Proclamation was made on June 12, 1898 in
Cavite el Viejo (Kawit)

- Acta de la Proclamacion de la
Independencia del Pueblo Filipino
-was read by Ambrocio Rianzares Bautista

- The flag was raised along with the music of the

national anthem
The Declaration of Independence
- Admiral Dewey was invited but did not come

- Apolinario Mabini was not in favor of declaring

the independence

- Aguinaldo’s sign is not found

Ambrocio Rianzares Bautista

- Born in Biñan, Laguna, December 7, 1830

- Nakapagtapos ng abogasya sa UST

- Naging abogado sa kaso ng Calamba Hacienda ,

ngunit hindi ipinagpatuloy ito dahil sa mga
maaaring gawin ng mga prayle

- Naging bahagi at opisyal ng La Liga Filipina

Ambrocio Rianzares Bautista

- Naging patnugot sa La Independencia at

nabilanggo dahil sa pakikisapi sa mga gawain ng
kilusan ngunit nabigyan ng amnestiya

- Nag – alok sa sarili na magsilbi sa pamahalaan na

itinatag ni Aguinaldo, at naging tagapayong
pampolitika ni Aguinaldo, ngunit matapos ang
deklarasyon ng kalayaan ay pinalitan siya ni
Mabini
Acta de la Proclamacion de la Independencia del
Pueblo Filipino

- Ang hindi makitang pirma ni Aguinaldo ay

nagbigay ng ilang katanungan tungkol sa
proklamasyon na ito

- Gayundin, ang ilang mga bahagi na umano ay

tinututulan ni Mabini ay nagbibigay din ng duda sa
mga nakakabasa nito