ÇOCUK HAKLARI

ÇOCUK NEDİR?
 ÇOCUK HAKLARI NELERDİR?
• Çocuk hakları, hem kanunen hem ahlaki olarak
dünya üzerindeki bütün çocukların doğuştan
sahip olduğu; eğitim, sağlık, yaşama, barınma;
fiziksel, psikolojik veya cinsel her türlü istismar
ve ihmale karşı korunma gibi haklarının
hepsini birden tanımlamakta kullanılan
evrensel bir kavramdır.
Çocukların haklarını öğrenmesi neden önemlidir?

• İnsan hakları insanın doğuştan ve sadece insan olduğu için

sahip olduğu haklardır ama, doğuştan ve kendiliğinden
bilinemezler.
• İyi bir şekilde yaşamımızı sürdürebilmemiz haklarımızı
bilmemiz, her koşulda gözetmemiz ve talep etmemize bağlıdır.
Dolayısıyla insan hakları eğitimi, hem yetişkinler hem de
çocuklar için çok önemlidir.
• Çocuk hakları, çocuklara özgü insan haklarıdır.
• Çocuk hakları eğitimi, çocukların haklarını öğrenmelerini,
hakların ihlal edildiği durumları fark etmelerini ve sadece
kendilerinin değil tüm insanların haklarını içtenlikle
korumalarını sağlamayı amaçlar.
• Çocuk hakları, aslen dünya üzerinde ya
savaş ortasında ya da açlık sınırında yaşamını
sürdüren çocukların bu zor koşullarını ortadan
kaldırmak ve onlara daha iyi bir yaşam sağlamak
amacıyla hazırlanmıştır. Günümüzde yaşanılan
her çatışma ve savaş, en çok çocukları
etkilemektedir. Bu vahim durum ise ne
çocukların seçimi ne de kontrolü dahilindedir.
• Çocuk hakları ile ilgili olan uluslararası
belge 20 Kasım 1989 tarihinde Birleşmiş
Milletler tarafından kabul edilen ve
Türkiye dahil 193 ülke tarafından
onaylanmış olan Birleşmiş Milletler
Çocuk Haklarına dair sözleşmedir.
• 18 yaşın altındaki her bireyi çocuk olarak
tanımlayan Sözleşme’de en temel değerler,
• ayrım gözetmeme,
• çocuğun yararının gözetilmesi,
• yaşama,
• gelişme ve
• katılım olarak yer almaktadır.
Bu Sözleşmede Yer Alan Vazgeçilmez Hakları Şu Temel Başlıklarda Sıralayabiliriz:

• Yaşama ve gelişme hakkı; çocuktan sorumlu herkesin yani

ailenin, toplumun, devletin en birinci sorumluluğu çocukların
yaşamını korumak ve sağlıklı gelişimlerini desteklemektir.
• Bir isme ve vatandaşlığa sahip olma ve bunu koruma
hakkı; devlet, çocuk doğduğunda bu ismi kaydeder
ve çocuğa bir kimlik verir. Çocuklara verilen isim,
vatandaşlık hakkı ve aile bağları korunmalıdır.
• Çocuklara yönelik hiçbir şekilde ayrımcılık
yapmamak; yani çocuk hakları, bütün çocuklar
içindir! Doğdukları yer, konuştukları dil, dini
inançları, ten renkleri ne olursa olsun fark
etmez.
• Bazen, kendi ülkelerindeki olumsuz koşullardan dolayı
çocuklar tek başına ya da aileleriyle başka ülkelere
göç etmek durumunda kalabilirler, işte böyle
durumlar için de haklarımız var. Çocukların yeni gittiği
devletler de bu çocuklara tüm çocuk haklarını
sağlamakla sorumlular. Yaşadığı ülkenin dışında bir
başka ülkeye gitmek zorunda kalan her çocuğun,
gittiği ülke tarafından korunma hakkı vardır.
• Sağlık hizmetlerine erişim hakkı;
• Eğitime erişim hakkı;
• İnsana yakışır bir yaşam standardına erişim
hakkı;
• İstismar ve ihmalden korunma hakkı;
• Zararlı etkilerden korunma hakkı;
• Eğlence, dinlenme ve kültürel etkinlikler için
zamana sahip olma hakkı;
• Ekonomik sömürüden korunma hakkı;
• Düşünce özgürlüğü hakkı;
• İfâde özgürlüğü hakkı;
• Çocukların kendileriyle ilgili konularda
görüşlerini dile getirme hakkı;
• Dernek kurma özgürlükleri hakkı;
• Özel gereksinimleri olan çocukların hakları;
• Engelli çocukların hakları.
• Kısacası çocukların yaşamaya, eğitime, sağlıklı
olmaya, seslerinin duyulmasına, kendilerine
adilce davranılmasına hakları var!
• Her şeyden öte
çocukların çocuk olmaya
hakkı var!
 Çocuk hakları ihlalleri

• Çocukların ağır işlerde çalıştırılması

 Çocuk hakları ihlalleri
• Çocukların asker olarak görevlendirilmesi
 Çocuk hakları ihlalleri
• Çocuk istismarları
 Çocuk hakları ihlalleri
• Çocuklara şiddet
• “Eğer bir toplumda çocuklar ihmal ediliyorsa o
toplum geri kalmış bir kültürdür.
Ancak çocukların gelişimine önem veriliyorsa o
toplumun kültürü gelişmiş bir kültürdür.”
John Dewey
• Çocuk Hakları ilgili daha çok şey öğrenmek
isterseniz bakabileceğiniz bir internet sayfası
unicef.org/turkey/çocuk-haklarına-dair-sözleşme
• Eğer bazı haklarımızı kullanamadığımızı
düşünüyorsak bu konuda ailemizden, okuldan
ve devletin farklı kurumlarından da destek
alabiliriz.
• Unutmayın! haklarımızın hayata geçmesini
talep etmekten biz de sorumluyuz!
BİZ DE
HAKLIYIZ
DİNLEDİĞİNİZ İÇİN
TEŞEKKÜR EDERİM

HAZIRLAYAN
Elif DURAN
REHBER ÖĞRETMENİ