Ekosystem rzeki

Co to ekosystem?
Ekosystem to fragment przyrody stanowiący
funkcjonalną całość, w której zachodzi wymiana
między jej częścią żywą – biocenozą, a
nieożywioną – biotopem.
Każdy w pełni rozwinięty ekosystem składa się z elementów:
• nieożywionych
• ożywionych
 Do elementów nieożywionych należą:
 woda
 gleba
 gazy atmosferyczne (tlen, azot, dwutlenek
węgla)
 rzeźba terenu
 klimat
 temperatura
 Elementy ożywione to:
Na elementy ożywione składają się
wszystkie organizmy żywe, czyli
rośliny i zwierzęta, które pozostają
między sobą w różnego rodzaju
zależnościach.
Ekosystem rzeki
Rzeki są większymi niż potoki i strumienie ciekami
wodnymi.

Wielkość rzek może się znacznie różnić.

• Szerokość może wynosić od kilku metrów do kilku
kilometrów, a długość od kilku kilometrów do kilku
tysięcy kilometrów.
• Rzeki mogą mieć też zróżnicowaną głębokość, sięgającą
od kilku decymetrów do kilkudziesięciu metrów.

Podobnie jak w przypadku strumieni, kilka czynników

wpływa na charakter rzeki, takich jak prędkość przepływu
wody, kształt koryta oraz obecność roślinności,
fitoplanktonu, zooplanktonu, bentosu i ryb. W życiu rzek
Elementy nieożywione
Temperatura
Temperatura ma istotny wpływ na występowanie
odpowiednich gatunków organizmów w danym
obszarze. W przypadku rzek, temperatura wody
ulega zróżnicowaniu wzdłuż ich biegu. Im dalej od
źródeł, tym temperatura płynącej wody zbliża się
do średniej temperatury powietrza.
 Nasłonecznienie
Światło jest ważne dla roślin i zwierząt wodnych. Promienie
świetlne padające na wodę mogą się odbijać lub przenikać w głąb.
Ilość światła zależy od kąta padania i pory roku. Woda pochłania
światło, zwłaszcza przez zawiesiny i substancje rozpuszczone. Ilość
światła przenikającego zależy głównie od zawartości zawiesin. W
rzekach i zbiornikach woda może zawierać również zawiesiny z
lądu po ulewnych opadach.
 Tlen
Organizmy wodne mają tolerancję i optimum pH. Zmiana pH
wpływa na transport jonów i równowagę chemiczną. Wpływ pH na
zwierzęta zależy od amoniaku i toksyczności jonów metali,
zwłaszcza glinu. Zakwaszanie zbiorników wodnych wpływa
negatywnie na organizmy ze względu na stres kwasowy i
toksyczność glinu.
 Prąd wodny
Prąd wody mieszającej się w zbiornikach jest spowodowany różnicą
gęstości wody i działaniem wiatru. W wodach płynących prąd jest
jednokierunkowy i ma silny wpływ na selekcję organizmów. Prędkość
prądu decyduje o jakości podłoża i możliwości jego zasiedlenia. W
dużych strumieniach i rzekach, prędkość prądu może być niska,
przypominając warunki stojącej wody. Prąd tworzy różnicę między
życiem w strumieniach a w stawach, a jego szybkość zależy od spadku
wysokości, szorstkości podłoża, głębokości.
Elementy ożywione
Rośliny żyjące w rzekach
Różne rodzaje roślin mogą występować w różnych rzekach, w
zależności od lokalnych warunków siedliskowych. Przykładami takich
roślin są:
o Rdestnica Rdestnica
o Grążel żółty
o Pałka wodna
o Lilia wodna

Lilia wodna Pałka wodna Grążel żółty

Zwierzęta żyjące w rzekach
Różne rodzaje zwierząt mogą występować w różnych biegach rzek, w
zależności prędkości prądu wodnego. Przykładami takich zwierząt są:
o Pstrąg
o Szczupak Szczupak
o Kaczka
o Wydra

Wydra
Pstrąg
Kaczka
Koniec