international business, 5th edition

Тақырып 8
Менеджменттің
парадигмасының
өзгеруі
 Менеджменттің анықтамасы

• Менеджмент – бұл ұйымның мақсатына жоспарлау,

ұйымдастыру, көшбасшылық (басқару) және
ұйымдастыру ресурстарын бақылау арқылы тиімді
және жемісті нәтижеге жету.
• Бұл нәтижеде екі маңызды идея бар:
– Негізгі басқару қызметтері, оның ішінде жоспарлау,
ұйымдастыру, көшбасшылық және бақылау;
– Ұйымның мақсаттарына тиімді және жемісті жету;
• Негізгі қызметтерді орындау менеджерлерден әртүрлі
дағдылар мен шеберлікті пайдалануды шамалайды.

11-2
 Менеджменттің негізгі
қызметтері

Жоспарлау

Ұйымдастыру

Көшбасшылық

Бақылау

11-3
 Жоспарлау

Жоспарлау – бұл ұйымның болашақтағы

мақсаты мен көрсеткіштерін анықтау,
жәнеде осыларды шешудегі қажетті
ресурстарды міндеті мен бағалауды
жолға қою. Мысалы: ҚР жоғарғы
басшылығы Индустрия және жаңа
технология министрлігі алдында
индустриалды-инновациалық саясатты
жүргізу туралы мақсат қояды.

11-4
 Ұйымдастыру

Жоспарлаудан кейін ұйымдастырудың

кезегі келеді, жоспарды орындау
әдістері мен инструменттері туралы
шешім қабылдау. Ұйымдастыру
жұмыстың міндеттерін белгілеуден,
оларды ұйымның бөлімдерінде
нақтылау және солардың арасында
ресурстарды бөлу басталады.

11-5
 Көшбасшылық

Менеджмент қызметінің бірі көшбасшылықтың

маңыздылығы ылғи өсуде. Көшбасшылықты
ұйымның алға қойған мақсаттарына жетудегі
менеджердің жұмысшыларды ынталандырудағы
(мотивация) пайдаланатын ықпалы есебінде түсінуге
болады. тиімді басқару дегеніміз ұйымның барлық
қызметкерлері оның мақсатына, құндылықтарына
және мәдениетіне бөлетін болса, бірлескен қызмет
арқылы жоғарғы нәтижеге тырысу.

11-6
 Бақылау

Бақылау – жұмысшылардың іс әрекетін

қадағалау, ұйымның таңдаған бағыты
бойынша жүру мен алға қойған мақсатқа жету,
жәнеде қажетті өзгерістер енгізу.

11-7
 Ұйымның қызметі

Ұйымның
тиімділігі

Өнімділік

11-8
 Менеджердің шеберлігі

Концептуалды
дағдысы

Кісілік
дағдысы

Техникалық
дағдысы

11-9
 Концептуалды дағдылар

Концептуалды дағдылар – бұл адамның

ұйымды біртұтас есебінде қарастыру
қабілеттілігі, оның бөліктеріннің арасындағы
байланысты белгілеу. Осынындай дағдаларға
менеджердің ойлау қабілетін жатқызуға болады,
оның келіп тұрған ақпаратты өңдеу және оны
жоспарлауға деген қабілеттілігі.

11-10
 Кісілік дағдысы

Кісілік дағдыны менеджерлердің адамдармен

және адамдар арқылы жұмыс істеу
қабілеттілігін түсінуге болады, команда мүшесі
есебінде тиімді өзара әрекет жасау шеберлігі.
Бұл қасиеттілік қызметкерлерді
ынталандыруда, олардың қызметтеріне
көмектесу мен үйлестіруде және конфликттерді
шешуде көрінеді.

11-11
 Техникалық дағдылар

Техникалық дағдылар – бұл жұмыс міндетін

орындауға қажет арнайы білім мен шеберлік
(жаңа техналогияларды пайдалану).

11-12
 Менеджменттің түрі

Вертикалды Горизанталды
айырмашылық айырмашылық

11-13
 Г. Минцберг бойынша
менеджерлердің 10 ролі
Категория Роль Қызметтің түрі
Ақпараттық Ақпаратты іздеу және алу, периодикалық басылымдарды пайдалану
Бақылаушы

Ұйымның басқа мүшелеріне ақпараты тарату

Өткізгіш

Оратор Сыртқы субъектілерді ақпараттандыру; сөйлеу, есеп беру

Тұлға аралық Әртүрлі церемонияларды өткізу, заңды құжаттарға қол қою

Басшы

Көшбасшы Қол астындағы адамдарды басқару және ынталандыру

Байланыстырушы буын Почта, телефон соғу

Шешім қабылдаумен
байланысты Жаңа жобаларды инициациялау; жаңа идеялар іздеу
Кәсіпкер

Кризис пен проблемаларды шешу

«Өрт сөндіруші»

Ресурстарды таратушы Ресурстарды бөлуді шешім қабылдау, бюджет

Келіссөз жүргізуші Қаржыны тарту

11-14
 Басқару революциясының
қозғалтушы күштері

Хаос теориясы

Жұмыс күшінің
әр түрлігі

Жаһандану

11-15