MIKROEKONOMICZNY MODEL

RYNKU
 GOSPODARKARYNKOWA
GOSPODARKA RYNKOWA(market
(marketeconomy)
economy)to
totaka
takagospodarka,
gospodarka,wwktórej
której
decydującywpływ
decydujący wpływna
naalokację
alokacjęzasobów
zasobówmają
mająbezpośrednie
bezpośredniedecyzje
decyzje
nabywców(konsumentów
nabywców (konsumentówi iprzedsiębiorców),
przedsiębiorców),aanie
niedecyzje
decyzjepodejmowane
podejmowane
ponadnimi,
ponad nimi,przez
przezorgany
organyadministracyjne.
administracyjne.

RYNEKto
RYNEK toproces,
proces,wwktórym
którymnabywcy
nabywcyi isprzedawcy
sprzedawcyokreślają
określająprzedmiot
przedmiot
obrotui iwarunki
obrotu warunkitego
tegoobrotu,
obrotu,aawięc
więcdecydują
decydująoocenach
cenachi iilościach
ilościachtowaru
towaru
będącegoprzedmiotem
będącego przedmiotemkupna-sprzedaży.
kupna-sprzedaży.W Wujęciu
ujęciuwspółczesnym
współczesnymrynek rynek
toniekoniecznie
to niekonieczniekonkretne
konkretnemiejsce
miejscespotykania
spotykaniasprzedających
sprzedającychi i
kupujących.
kupujących.
 Zakłada się, że na rynku w określonych warunkach działa mechanizm rynkowy,
rynkowy
którego istotą jest występowanie zależności przyczynowo skutkowych pomiędzy
popytem, podażą i ceną, w których uczestniczą podmioty gospodarcze dążące do
osiągnięcia korzyści ekonomicznych.

CENA

POPYT PODAŻ

Niewidzialna ręka rynku

Kierujące się własnym interesem jednostki są w swoim postępowaniu prowadzone przez
„niewidzianą rękę” w kierunku takich działań, które służą celom społeczeństwa jako
całości.
Adam Smith „Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów”.
 PODZIAŁ RYNKÓW.

1. Ze względu na formę działania

 rynek tradycyjny – miejsce, gdzie spotykają się
kupujący i sprzedający w celu dokonania transakcji;
 rynek nowoczesny – zawieranie transakcji bez
konieczności spotykania się uczestników transakcji.

2. ze względu na zasięg geograficzny:

 rynek lokalny
 rynek regionalny
 rynek krajowy
 rynek zagraniczny
 rynek międzynarodowy
rynek światowy
3. ze względu na przedmiot obrotu
 rynek dóbr i usług
 rynek czynników wytwórczych

4. ze względu na stopień zrównoważenia

 rynek producenta

wielkość zapotrzebowania na ilość produktów oferowanych do

produkty > sprzedaży

 rynek konsumenta
ilość produktów
wielkość zapotrzebowania oferowanych do
na produkty < sprzedaży
5. ze względu na zakres kontroli
 rynek wolny
władze nie sprawują bezpośredniej kontroli; sprzedawcy i nabywcy
mają swobodę w określeniu sprzedawanych i nabywanych dóbr
oraz cen, po jakich dokonują wymiany;

 rynek regulowany

władze gospodarcze sprawują bezpośrednią kontrolę poprzez

udzielanie licencji, ustalanie cen urzędowych, określanie
minimalnych lub maksymalnych kwot wymiany itp.
 FUNKCJE RYNKU

1. Funkcja realizacji towarów – na rynku następuje społeczne potwierdzenie

przydatności wytworzonych dóbr, w wyniku czego stają się towarami.

2. Funkcja informacyjna – w wyniku wzajemnego oddziaływania na siebie

dostawców i odbiorców, na rynku kształtują się kategorie ekonomiczne
wyrażające dostępność i rzadkość zasobów ekonomicznych. Kategorie te
to: ceny, kursy walut, stopy procentowe, stawki płac itp. Poziom i
wzajemne relacje tych wielkości stanowią informację dla podmiotów
gospodarujących niezbędną, do dokonania wyboru ekonomicznie
racjonalnych kierunków działania.

3. Funkcja regulacji produkcji - rynek jest mechanizmem dostosowującym

produkcję towarową do zapotrzebowania zgłaszanego przez odbiorców.
Dostosowanie to dotyczy wielkości, asortymentu i jakości wyrobów. Oznacza
to, że producenci podejmują decyzję o kontynuacji bądź zmianie produkcji, po
otrzymaniu sygnału z rynku.
4. Funkcja alokacyjna – rynek dokonuje regulacji produkcji nie tylko w
krótkim, ale również w długim okresie czasu poprzez alokację
kapitału. Decyzje inwestycyjne podejmowane przez podmioty
gospodarujące wynikają z rynkowych kryteriów wyboru, tzn. stopnia
opłacalności dotychczasowej i przewidywalnej produkcji,
przewidywanej wielkości popytu na rynku krajowym i zagranicznym,
konieczności obniżania kosztów produkcji w celu utrzymania rynku
itp.

5. Funkcja selekcyjna – na rynku dokonuje się selekcja towarów i

producentów - nabywcy dokonują akceptacji produktów z punktu
widzenia ich przydatności w procesie zaspokajania potrzeb,
poniesionych kosztów ich wytwarzania, nowoczesności, jakości itp.
Brak akceptacji oznacza konieczność wycofania produktu z rynku.
Jednocześnie następuje selekcja producentów z punktu widzenia
efektywności ich działania. Ci z producentów, którzy w długim okresie
nie są w stanie uzyskać ze sprzedaży przychodów przewyższających
koszty ich działalności, muszą opuścić rynek.
 PODMIOTGOSPODARCZY
PODMIOT GOSPODARCZY --jest jestto
tookreślona
określonaforma
forma
organizacji,która
organizacji, którasamodzielnie
samodzielniepodejmuje
podejmujedecyzje,
decyzje,
kierującsię
kierując sięwłasnym
własnyminteresem
interesemi izwiązanym
związanymzztym
tym
ryzykiem.
ryzykiem.

GOSPODARSTWO SPÓŁKI GIEŁDA

GIEŁDA
GOSPODARSTWO SPÓŁKI
ROLNE
ROLNE

GOSPODARSTWO
GOSPODARSTWO
DOMOWE - - BANKII IINNE
BANKI INNE
DOMOWE INSTYTUCJE
podmiotekonomiczny
ekonomiczny PRZEDSIĘBIORSTWO––podmiot
PRZEDSIĘBIORSTWO podmiot INSTYTUCJE
podmiot FINANSOWE
prowadzącedziałalność
działalność gospodarczywykonujący
gospodarczy wykonujący FINANSOWE
prowadzące
systematycznezadania
zadania
wwcelu
celumaksymalizacji
maksymalizacji systematyczne
korzyścizzkonsumpcji
konsumpcji gospodarcze(produkującydobra
gospodarcze(produkujący dobrai i
korzyści
usługi)wwcelu
usługi) celumaksymalizacji
maksymalizacji
nadwyżkiekonomicznej
nadwyżki ekonomicznej