KORONA BOŞALMASI VE

KAYIPLARI

HAZIRLAYANLAR :
İREM DAĞLI 120310015
MELİHA ÖZDEMİR 3103100044
Korona Olayı
Nemli ve sisli havalarda enerji nakil
hattı faz iletkenlerinin yüzeyinde havanın
iyonize olması ile mor renkli, ışıklı
halkalar görülür. Bu duruma korona olayı
denir. İletkenin yüzeyindeki bu mor
renkli, ışıklı silindirler birbirine temas
edecek olursa iletkenin yüzeyinde
delinmeler olur. Bu sırada ıslık sesine
benzer ses titreşimleri duyulabilir.
 Bu olaya daha çok aralarında 15 iletken
yarıçapından daha az mesafe bulunan faz
iletkenleri üzerinde rastlanır.
Nemli ve sisli havanın iletken yüzeyine
temas ederek çarpması neticesinde iyonize
olan gerilime, kritik korona (Uo) denir. Faz
iletkenleri etrafında mor renkli, parlak ışıklı
silindir halkaların görüldüğü veya deşarjın
devamlı bir şekilde kendini beslediği
gerilime ise görünür korona gerilimi (Uk)
denir.
 Korona olayı ısı, ses ve kimyasal
reaksiyonlar şeklinde kendini gösteren bir
enerji kaybıdır. Enerji nakil hatlarında
korona olayı sonucu meydana gelen
kayıpları azaltmak için iletkenlerin
yüzeyleri oldukça düzgün ve parlak bir
sırla kaplanır.
Faz iletkenlerinin demetler halinde
tesis edilmeleri halinde de korona
kayıpları azaltılır.
 Korona iletilen
enerji bakımından bir
kayıptır. Nakil
içindeki enerjinin
dışarıya
kaçmasından başka
bir şey değildir.
 Bu durumu şu örnekle açıklamak
daha uygundur. Üzerinde çok sayıda
delikleri bulunan su borusundan
gönderilen belli bir miktar su, borunun
öbür ucundan aynı miktarda alınamaz.
Belki de hiç su alınamayacaktır, suyun
tamamı deliklerden akıp giderse , elektrik
enerjisi de tam korona deşarjı ile nakil
hattının diğer ucuna gidemeyebilir.
YÜZEYSEL KORONA

Yüzeysel korona boşalmasına örnek

Korona Kaybına Etki Eden Faktörler
Korona olayı sonucu meydana gelen
kayıplara işletme gerilimi, frekansı,
iletkenin yarıçapı ve faz iletkenleri
arasındaki uzaklık etkilidir.
Ayrıca havanın nemli, sisli,
yağmurlu ve karlı oluşu da bu kaybı
artırır. İletkenin yüzeyinin düzgün
olmaması ve damar sayısı da korona olayı
sonucunda meydana gelen kayıpları
artırır.
 76 cmHg ve 25 derecede (standartlar
koşullar) kuru havanın delinme gerilimi
29.8 kV/cm ve üzeridir. Nemli ve yağışlı
havalarda havanın dayanma gerilimi
düştüğünden dolayı bu değer aşılır ve
elektrik alan içindeki bir elektron hızlanır,
enerji kazanır ve havayı iyonize eder. İlk
boşalmalar pozitif alternansta iletkene
doğru, negatif alternansta iletkenden
zayıf alanlara doğrudur.
Korona kaybını engellemek için
yapılması gerekenler :
Enerji nakil
hatlarında korona
kaybını engellemek
için iletkenlerin
yüzeyleri düzgün ve
parlak sirla kaplanır.
Ayrıca korona kaybını
minimize etmek için
demet iletkenler
kullanılır ya da çapı
büyük iletkenler seçilir
 Örneğin, Boğaz Atlama bölümünde 380
kV’luk hatlarda kullanılan demet iletkenler
yerine tek demetli özel alaşım
iletken kullanılmıştır. Kullanılan iletkenin çapı
her faz için 59 mm olup, bu iletkenin 380 kV’da
ortalama elektrik alanı 13 kV/cm’dir. Korona
olayı bakımından maksimum elektrik alan
değeri 17 kV/cm olduğuna göre, herhangi bir
korona olayının ortaya çıkması mümkün
değildir. Kullanılan hat malzemeleri de bu sınırı
aşmayacak şekilde boyutlandırılmış
olduğundan korona yönünden bir sorun
çıkmamaktadır.
Korona Çeşitleri
Korona deşarjının laboratuarlarda
tespit edilen 3 farklı türü ya da derecesi
vardır.
Bunlar; bulut (tüy şeklinde) deşarjı,
fırça deşarjı ve parıltı deşarjıdır. Bu
isimler deşarjın şeklinden dolayı
verilmiştir.
►Bu üçünün içinde en çok görüleni bulut
(plume) deşarjıdır. Karanlıkta bakıldığında E.İ.H
‘nın gerilim seviyesine göre bir ya da 5 – 10 cm
(birkaç inç) uzunluğunda olduğu görülebilir.

►Fırça (brush) deşarjı genelde iletkenin tüm

çevresinde görülür. Deşarj uzunluğu düşük
gerilimde 2,5 cm (bir inç), yüksek gerilimde ise 5
cm ( bir-iki inç ) kadardır. Genelde ıslık gibi ya da
kızartma sesi gibi bir ses bu tip deşarjda duyulur.

►Parıltı (glow) deşarjı ise;iletkenin yüzeyini

saran solgun, zayıf bir ışıktır. Ayrıca yüksek nem
koşullarında iletkenin kritik noktalarında
oluşabilir. Bu tip deşarjda genelde ses çıkmaz.
SORULAR
1) KORONA NEDİR ?
2) KORONA BOŞALMASINA ETKİ
EDEN FAKTÖRLERDEN 3 TANESİ
NEDİR ?

KAYNAKLAR :
►MEGEP
►TEİAŞ
Cevaplar:
1- Nemli ve sisli havalarda enerji nakil
hattı faz iletkenlerinin yüzeyinde havanın
iyonize olması ile mor renkli, ışıklı
halkalar görülür. Bu duruma korona olayı
denir.
2- İşletme gerilimi, frekansı, iletkenin
yarıçapı ve faz iletkenleri arasındaki
uzaklık etkilidir.