Veiligheid & Milieu

VEILIGHEID & MILIEU
steven.elseviers@basf.com
2023-2024 Veiligheid 1
1
Internal
VEILIGHEID & MILIEU
Deel 1 Veiligheid - Les 2
2
Internal
DEEL 1 – INHOUD
1. Inleiding en statistieken
2. Regelgeving
1. Evolutie
2. Europese regelgeving
3. Welzijnswet & Codex
3. Actoren in preventiebeleid
4. Aansprakelijkheid
3
Internal
2. REGELGEVING
4
Internal
2.1. EVOLUTIE
5
Internal
MOTIEVEN VOOR WELZIJN
Waarom moeten we ons bezig houden met veiligheid?

1. Menselijke motieven
2. Sociale motieven
3. Economische motieven
4. Wettelijke motieven
5. Milieu
 Al deze motieven hebben geleid tot een evolutie in de

regelgeving
6
Internal
ALGEMENE EVOLUTIE REGELGEVING
 Schade aan productieproces voorkomen

 Bescherming van de werknemer
 Welzijn van de werknemer
 Integratie in het beleid
 Regelgeving steeds ontstaan door wisselwerking tussen de

verschillende actoren in een veiligheidsbeleid.
7
Internal
HISTORIEK REGELGEVING
 Decreet 15/10/1810 Bescherming van de buurt
 Wet 5/5/1888 Toezicht gevaarlijke inrichtingen
 Wet 2/7/1899 Veiligheid werknemers Verplichting ongevallen te voorkomen
 Wet 11/2/1946 Veiligheid, gezondheid, verfraaiing
Algemeen reglement voor de arbeidsbescherming (ARAB)
 KB 10/3/1981 Voorschriften elektrische installaties
Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties (AREI)
 KB 14/9/1992 Omzetting Europese richtlijn
Omvorming ARAB naar CODEX over het welzijn op het werk
 WET 4/8/1996 Welzijnswet
8
Internal
2.2. EUROPESE REGELGEVING
9
Internal
SOORTEN REGELGEVING
 Verordeningen
− Algemene strekking
− Zijn bindend in alle onderdelen
− Rechtstreeks toepasselijk in iedere lidstaat
 Richtlijnen
− Legt een doel vast voor lidstaten
− Bindend ten aanzien van het te bereiken resultaat voor elke lidstaat waarvoor zij
bestemd zijn
− Aan alle nationale instanties wordt de bevoegdheid gelaten vorm en middelen te kiezen
− Vb. richtlijnen m.b.t. arbeidsomstandigheden
10
Internal
SOORTEN REGELGEVING
11
Internal
SOORTEN RICHTLIJNEN
 Economische richtlijnen (veiligheid van producten)

− Machine richtlijn
− Laagspanningsrichtlijn
− Richtlijn EMC
− …
 Sociale richtlijnen (veiligheid van werknemers)
− Kaderrichtlijn “Arbeidsveiligheid en –gezondheid”
− Richtlijn “gebruik arbeidsmiddelen”
− …
12
Internal
ECONOMISCHE RICHTLIJNEN
 Doel: harmonisatie van de wetgevingen van de lidstaten op het

gebied van de gezondheids- en veiligheidseisen voor bepaalde
producten
 Voor wie: fabrikanten en invoerders van deze producten
 Inhoud: waarborg dat voor deze producten een voldoende
beschermingsniveau voor de veiligheid en gezondheid van de
verbruikers wordt gewaarborgd
13
Internal
SOCIALE RICHTLIJNEN
 Doel: minimumeisen die moeten worden gerespecteerd m.b.t.

de veiligheid en gezondheid van werknemers, strengere eisen
zijn mogelijk, maar mogen geen economische impact hebben
 Voor wie: werkgevers
 Zijn terug te vinden in welzijnswet & CODEX
14
Internal
2.3. WELZIJNSWET & CODEX
15
Internal
WELZIJNSWET
 De wet betreffende het welzijn van de werknemers bij de

uitvoering van hun werk.
 Belgische basiswet op vlak van veiligheid en gezondheid op het
werk
 Omzetting van Europese richtlijn (4 augustus 1996)
 Kaderwet
− Algemene principes die door uitvoeringsbesluiten KB’s verder concreet
ingevuld worden.
− De meeste uitvoeringsbesluiten van deze wet vormen de CODEX over het
welzijn op het werk
16
Internal
WELZIJNSWET
Voornaamste punten:
− Welzijnsbeleid
− Interne Dienst voor Preventie en Bescherming op het werk
− Technische controles op de werkplaats
− Werken met derden (contractoren, onderaannemers, etc.)
− Uitzendkrachten
− Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het werk
− Comité voor Preventie en Bescherming op het werk
− Psychosociale risico’s
− Voorkomen herhaling arbeidsongevallen
17
Internal
WELZIJNSDOMEINEN
Welzijn op het werk definieert men als het geheel van factoren
met betrekking tot de arbeidsvoorwaarden waarin het werk wordt
uitgevoerd:
1. veiligheid op het werk
2. bescherming van de gezondheid van de werknemer
3. psychosociale aspecten van het werk
4. ergonomie
5. arbeidshygiëne
6. verfraaiing van de werkplaatsen
7. milieu
18
Internal
CODEX - STRUCTUUR
1. Algemene beginselen
2. Organisatorische structuren en sociaal overleg
3. Arbeidsplaatsen
4. Arbeidsmiddelen
5. Omgevingsfactoren en fysische agentia
6. Chemische, kankerverwekkende, mutagene en reprotoxische agentia
7. biologische agentia
8. Ergonomische belasting
9. Collectieve en individuele bescherming
10. Bijzondere werknemer categorieën en werksituaties
Regelgeving beschikbaar op http://www.werk.belgie.be
19
Internal
ALGEMENE BEGINSELEN: PREVENTIEBELEID
• Werkgever moet structureel en planmatig preventie aanpakken

− Dynamisch risicobeheersingssysteem
• Omvat planning en uitvoering van het preventiebeleid
• Gebaseerd op een systematische risicoanalyse
Vb. BASF:
− Omzetten complexe wetgeving (Be, Du en EU) in hands-on documentatie
(wegwijzers)
− Individuele plants wegwijzers laten omzetten in plantspecifieke richtlijnen
− Maatregelen omzetten in praktijk
− Interne audits/KPI’s
20
Internal
DYNAMISCH RISICOBEHEERSINGSSYSTEEM - PDCA
• Criteria • Doelstellingen
vaststellen • Middelen
• KPI’s • Statistieken
• Audit • JAP/GPP
Evalueren Uitwerken
Uitvoeren Programmeren
• Methodes
• Verantwoorde- • Opdrachten
lijkheden • Middelen
21
Internal
DYNAMISCH RISICOBEHEERSINGSSYSTEEM -
RISICOANALYSE
Strategie voor risicoanalyse:
1. Gevaren identificatie
2. Risico’s voor het welzijn vaststellen
3. Risico’s voor het welzijn evalueren
 Dit leidt tot adequate preventiemaatregelen
22
Internal
PREVENTIEBELEID - PREVENTIEMAATREGELEN
Praktische ‘hiërarchie’:
Instructies en opleiding
Houding en motivatie
1. Risico wegnemen
2. Vervang door veilig alternatief
 Bestrijding van risico’s aan de
bron
3. Collectieve bescherming
4. Persoonlijke bescherming
5. Signalisatie –Waarschuwing
6. schadebeperking
23
Internal
Praktische ‘hiërarchie’:
Instructies en opleiding
Houding en motivatie
1. Risico wegnemen
2. Vervang door veilig alternatief Beveiliging
 Bestrijding van risico’s aan de
bron
3. Collectieve bescherming
4. Persoonlijke bescherming Bescherming
5. Signalisatie –Waarschuwing
6. schadebeperking schadeberperking
24
Internal
Beveiliging Bescherming
− Het gevaar − Inwerking gevaar op persoon of
uitschakelen/elimineren zaak bemoeilijken
− Uitwerking gevaar beperken
25
Internal
1. Verwijder:
2. Vervang:
3. CBM:
26
Internal
ZORGSYSTEEM - PREVENTIEMAATREGELEN
4. PBM
5. Signalisatie:
6. Schadebeperking:
27
Internal
WELKE MAATREGEL WERD HIER GENEGEERD?
28
Internal
PREVENTIEHIËRARCHIE
29
Internal
DEEL 1 – INHOUD
1. Inleiding en statistieken
2. Regelgeving
1. Evolutie
2. Europese regelgeving
3. Welzijnswet & Codex
3. Actoren in preventiebeleid
4. Aansprakelijkheid
30
Internal
3. ACTOREN IN PREVENTIEBELEID
31
Internal
PREVENTIEBELEID - INTERNE ACTOREN
• Werkgever (WG)
• Hiërarchische lijn (HL)
• Werknemer (WN)
• Interne dienst preventie en bescherming op het werk (IDPBW)
• Preventieadviseur (PA)
• Comité voor preventie en bescherming op het werk (CPBW)
32
Internal
INTERNE ACTOREN – WERKGEVER (WG)
• Nodige maatregelen treffen ter bevordering welzijn van de

werknemers bij de uitvoering van hun werk (Art. 5 welzijnswet)
• De preventiebeginselen worden daarbij overgenomen
(Kaderrichtlijn)
• Zorgt ervoor dat een welzijnsbeleid gevoerd wordt in de
onderneming
• Dynamisch risicobeheersingssysteem implementeren (Art. 3 KB
27/03/1998)
• Draagt volledige eindverantwoordelijkheid
33
Internal
INTERNE ACTOREN – WERKNEMER (WN)
• Plicht om mee te werken aan beleid werkgever

• Handelen overeenkomstig opleiding
• Zorg dragen voor eigen welzijn en anderen:
− Correct gebruik arbeidsmiddelen en PBM’s
− WG en PA informeren van dreigen gevaar
− WG en PA bijstand verlenen
34
Internal
INTERNE ACTOREN – HIËRARCHISCHE LIJN (HL)
• Plicht om mee te werken aan beleid werkgever

• Onderzoeken ongevallen en incidenten
• Controle machines, toestellen en producten
• Tijdig advies inwinnen
• Controleren of taken uitgevoerd worden door bekwaam personeel
• Waken over naleven instructies
• Controle dat iedereen instructies begrepen heeft
• Onthaal nieuwe medewerkers organiseren
35
Internal
ACTOREN PREVENTIEDIENST
1. Interne dienst (IDPBW)

− Verplicht aanwezig
− Aantal & vorming afhankelijk van #WN en bedrijfsactiviteit
2. Externe dienst (EDPBW)
− Alle opdrachten waarvoor IDPBW geen expertise heeft
− Meestal arbeidsgeneeskunde
36
Internal
INTERNE ACTOREN – IDPBW
Adviseert en werkt mee bij:

- Risicoanalyses
- Incidentenonderzoek
- Psychosociale factoren
- Instructies, vorming en onthaal
- Nieuwe activiteiten, toestellen en installaties
- Noodprocedures
- …
37
Internal
INTERNE ACTOREN – IDPBW
• Verleent advies aan WG, HL en WN:

− Aankoop
− Opleiding en instructies
• Administratieve verplichtingen
− Maandverslag (of 3-maandelijks)
− Jaarverslag
38
Internal
INTERNE ACTOREN – CPBW
• Verplicht vanaf 50 WN’s

• Paritair overlegorgaan
• Voorzitter: werkgever
• Secretaris: preventieadviseur
• Voornamelijk adviesbevoegdheid
39
Internal
INTERNE ACTOREN – CPBW
• Maandelijkse vergadering
• Goedkeuring aanstelling preventieadviseur/milieucoördinator
• Bespreking JAP/GPP/jaarverslag
• Bespreking IDPBW
• …
40
Internal
EXTERNE ACTOREN - INSPECTIEDIENSTEN
Arbeidsinspectie:
− “Het geheel van diensten van de federale administratie die kunnen
tussenkomen in het toezicht op het werk”
− FOD werkgelegenheid, arbeid en sociaal overleg:
• Toezicht op sociale wetten
• Toezicht op het welzijn op het werk
− Sociale inspectie van de FOD sociale zekerheid
− Inspectie van de rijksdienst voor sociale zekerheid (RSZ)
− Inspectie van de rijksdienst voor arbeidsvoorziening (RVA)
41
Internal
4. AANSPRAKELIJKHEID
42
Internal
AANSPRAKELIJKHEID
• Hoe zit het met je verantwoordelijkheid als het misloopt?

− Is er menselijk verlies?
− Is er financieel verlies?
− Is er een mogelijkheid tot gerechtelijke vervolging?
• Onderscheid tussen
− Strafrechtelijke aansprakelijkheid bij inbreuken op de welzijns- en
milieuwetgeving
− Burgerlijke aansprakelijkheid bij schade
43
Internal
AANSPRAKELIJKHEID - STRAFRECHTELIJK
• Werkgever: wet welzijn/milieuwetgeving

• Iedereen: strafwet art. 418 – 420
“Onopzettelijk doden en onopzettelijk toebrengen van
lichamelijk letsel”
• Gebrek aan voorzichtigheid of voorzorg
• Gevangenisstraf
• Geldboete
44
Internal
AANSPRAKELIJKHEID - BURGERRECHTELIJK
“Diegene door wiens fout of nalatigheid schade wordt

veroorzaakt aan iemand anders, is verplicht de opgelopen schade
te herstellen of te vergoeden”
3 voorwaarden:
1. Fout
2. Schade
3. Oorzakelijk verband
45
Internal
AANSPRAKELIJKHEID - BURGERRECHTELIJK
• Werkgever is BA voor de fouten van zijn personeel

• Werknemer is beschermd, behalve:
− Bedrog
− Zware fout
− Herhaaldelijke lichte fout
• Schadevergoeding
46
Internal
WRAP UP: DEEL 1 VEILIGHEID
• https://www.youtube.com/watch?v=2UpgtUe13C0
• Filmpje vat besproken topics samen
− Veiligheidspiramide
− Preventiebeleid
− Aansprakelijkheid
− Enz…
47
Internal

Veiligheid & Milieu - 2023-2024 - Deel 1 Veiligheid - Les 2

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Veiligheid & Milieu - 2023-2024 - Deel 1 Veiligheid - Les 2

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Waarom moeten we ons bezig houden met veiligheid?

 Al deze motieven hebben geleid tot een evolutie in de

 Schade aan productieproces voorkomen

 Regelgeving steeds ontstaan door wisselwerking tussen de

 Economische richtlijnen (veiligheid van producten)

 Doel: harmonisatie van de wetgevingen van de lidstaten op het

 Doel: minimumeisen die moeten worden gerespecteerd m.b.t.

 Zijn terug te vinden in welzijnswet & CODEX

 De wet betreffende het welzijn van de werknemers bij de

Regelgeving beschikbaar op http://www.werk.belgie.be

• Werkgever moet structureel en planmatig preventie aanpakken

 Dit leidt tot adequate preventiemaatregelen

• Nodige maatregelen treffen ter bevordering welzijn van de

• Plicht om mee te werken aan beleid werkgever

• Plicht om mee te werken aan beleid werkgever

1. Interne dienst (IDPBW)

Adviseert en werkt mee bij:

• Verleent advies aan WG, HL en WN:

• Verplicht vanaf 50 WN’s

• Hoe zit het met je verantwoordelijkheid als het misloopt?

• Werkgever: wet welzijn/milieuwetgeving

“Diegene door wiens fout of nalatigheid schade wordt

• Werkgever is BA voor de fouten van zijn personeel

You might also like