YILDIRIM

Yıldırım, bulutların üst katmanlarında oluşan

pozitif yükler ile alt katmanlarda oluşan negatif yükler
arasındaki enerji transferi olarak tanımlanabilir. Yıldırım
konusunda kesin bilgiler bulunmamakla birlikte,
bulutlardaki buz kristallerinin sürtünerek elektrik
yüklerini meydana getirdiği ve etkileşim sonucunda
yıldırım oluştuğu söylenmektedir. Yıldırım ile şimşek
birbirinden farklı kavramlardır. Şimşek bulutlar arasında
gerçekleşirken, yıldırım bulutlar ile toprak arasında ve
yaklaşık 1000 km hızla gerçekleşmektedir. Yıldırımın
düştüğü bölgede ani ısı değişimleri olur ve sonucunda
hortumlar meydana gelebilir.
x
 YILDIRIM ÇEŞİTLERİ
• 4 çeşit yıldırım türü vardır;
• Bulut İçi
• Bulutlar Arası
• Buluttan Havaya
• Bulut-Yer Arası

Bunlardan en çok bilinen ve en tehlikelisi Bulut-

yer Arası; en sık yaşananı Bulut İçi olandır.
 YILDIRIM ÇARPMASI
• Yıldırım çarpması, bulut ile yer arasında oluşan bir yıldırımın
canlılara isabet etmesidir. Yıldırım çarpması, elektrik yükü
nedeniyle ölümcül sonuçlar doğurabilecek, oldukça tehlikeli bir
hadisedir. Dünya genelinde ise yılda ortalama 24.000 kişi
ölmekte, 240.000 kişi yaralanmaktadır. Bizim ülkemizde kesin
bir sayı belirtilmemiştir. İstatistiksel olarak yıldırım çarpmasına
en çok şu durumlarda rastlanır:
• Açık arazideyken
• Kayık veya botla gezerken, balık tutarken veya yüzerken
• Tarla ve ağır iş makineleri kullanırken
• Telefonla konuşurken
• Elektrikli aletler kullanırken veya tamir ederken
 YILDIRIMDAN KORUNMA
YOLLARI
• Korunma yıldırım çarpmasının en iyi tedavisidir. Yıldırım düşme
ihtimalinin olduğu hava şartlarında kapalı alanlarda bulunma,
arabanın içinde veya evde olma korunmayı sağlar. Havanın yağışlı
ve yıldırım düşme ihtimalinin olduğu sürelerde banyo yapılmaması,
telefon ve elektrikli alet kullanılmaması yaralanmaların
önlenmesinde etkilidir. Metal objeler takma, mücevher gibi
iletkenlerde yaralanmaları artırabilir. Uzun ağaçlar, su birikintilerinin
yanına kamp kurulmamalıdır. Korunak yoksa diğerlerinden daha
küçük, kısa ağaç altlarında durulabilir. Şimşek çakmasının fark
edildiği durumlarda, yıldırım düşme ihtimali varsa iletken olmayan
bir yağmurluk veya benzeri örtünün yere serilerek üzerine anne
karnındaki pozisyonla (ayaklar karına doğru çekilerek, baş öne doğru
eğilerek yan yatılması en güvenli korunma yöntemidir. Ayrıca grup
halinde dolaşıldığında çok yakın hareket edilmemesi olası bir
yaralanmada yardım edecek kişilerin kalmasını sağlayacaktır.
Ayakların birbirine mümkün olduğu kadar yakın olması ayakta olan
kişiler için yaralanma ihtimalini en aza indiren pozisyondur.
• Bunun yanında binaların çatılarına yıldırımsavar (paratoner)
olarak bilinen elektriği toprağa ileten aletler kullanılması önemli
bir koruma yöntemi olacaktır.
• ‘Asla aynı yere 2 kez yıldırım düşmez.’ kanısı kesinlikle
yanlıştır. Çünkü New York’ta bulunan Empire State binasına on
beş dakika içerisinde on beş defa yıldırım düştüğü görülmüştür.