Deprem Bölgelerinde Güvenli

Ankraj: Sismik Etkiler Altında

Bağlantılar.

Planlamacılar, yapı ve inşaat

mühendislerine yönelik Beyaz Kitap.
 Beyaz Kitap • Depreme dayanıklı ankraj

İçindekiler
Beyaz Kitap "Deprem Bölgelerinde Güvenli Ankraj:
Sismik Etkiler Altında Bağlantılar".

Depremler - Derinliklerden gelen tehlike.

Bir bakışta rakamlarla gerçekler.

Depremler nasıl gelişir?

Binalar üzerindeki yıkıcı etkiler.

Yapısal ve yapısal olmayan yapı elemanları.

Farklılıklar ve riskler.

Depreme dayanıklı ankraj.

Üç önemli belge.

EN 1998-1 standardına göre sismik yükler.

Ankraj üzerinde etkili olan yüklerin belirlenmesi.

Bağlantı elemanlarının sismik yeterliliği.

Performans kategorileri C1 ve C2.

EN 1992-4 standardına göre Sismik Tasarım.

• Üç tasarım kriteri.
• Ankraj dayanımının hesaplanması.

fischer çözümleri.
Sismik uygulamalara yönelik ürünler.

fischer hizmetleri.
Teknik danışmanlık, fischer Academy, FiXperience -
Her şey tek bir kaynaktan.
Beyaz Kitap Özeti.

Beyaz Kitap Yayıncısı: fischerwerke GmbH & Co. KG, Klaus-Fischer-StraBe 1, 72178 Waldachtal, Almanya, T + 49 7443 12 - 0, info@fischer.de;
Annika Armbruster (Proje Yönetimi). Konsept, üretim ve düzen: Kresse & Discher GmbH, İçerik Pazarlama, Offenburg; Marcus Stradinger (Proje
Yönetimi), Astrid Paz (Grafik Tasarım). Metin/Çeviri: Dr. Thilo Pregartner, Enrico Crivellaro, Dr. Boglarka Bokor (Basın Kanunu açısından fischer
sorumludur), Christiane Muller und Marcus Stradinger (Kresse & Discher). Sayfa 5, 11, 13, 14, 16, 18'deki fotoğraflar ve teknik çizimler: fischer.
Diğer fotoğraflar: stock.adobe.com/Takashi Yamashita (s. 1), stock.adobe. com (s. 3), stock.adobe.com/Maurizio Distefano (s. 4),
stock.adobe.com/Marc Xavier (s. 6). Beyaz Kitap Yayın Tarihi: 2022
 Beyaz Kitap • Depreme dayanıklı ankraj

Depremler - Derinlerden gelen tehlike.

Bir bakışta rakamlarla gerçekler.

ABD (9.2)
Rusya (9.0)

Japonya (9.1)

Endonezya (9.1)

Şili (9.5)
1900 yılından bu yana
dünya genelinde yaşanan
en güçlü beş deprem
(Richter ölçeğindeki
Depremler genellikle tektonik plakaların sınırları boyunca meydana gelir. Bu, merkez
üslerinin kırmızı ile işaretlenerek gösterildiği yukarıdaki haritada açıkça görülebilmektedir. büyüklüğüne göre
Depremler, Pasifik Okyanusu'nu yaklaşık 40.000 kilometre uzunluğunda çevreleyen Pasifik Ateş sıralanmıştır):
Çemberi boyunca sıklıkla gözlemlenebilir. 1900 yılından bu yana en yüksek büyüklükteki beş
depremin hepsi de bu bölgede meydana gelmiştir (yukarıdaki haritaya bakınız). 1. Şili: Valdivia Bölgesi
(1960), Büyüklük: 9.5 2.
ABD: Prinz - William -
Ağır hasar 130.000 küçük deprem Sund/Alaska (1964)
2011 Tohoku depremi ve Büyüklük: 9.2
Dünya genelinde, yılda
depremle ilgili oluşan tsunami 3. Endonezya: Sumatra
yaklaşık 130.000 kez 3,0 ila
nedeniyle Fukushima'daki nükleer 4,0 büyüklüğünde deprem (2004), Büyüklük: 9.1
enerji santrali de dahil olmak meydana gelmektedir. 4. Japonya: Tohoku -
üzere yaklaşık 1 milyon bina 7.0 ila 8.0 arasında Bölgesi/Fukushima,
yıkılmış veya hasar görmüştür. büyüklükteki yıkıcı depremler (2011), Büyüklük: 9.1
ise yılda ortalama 15 kez 5. Rusya: Kamçatka
meydana gelmektedir.
(1952), Büyüklük: 9.0

Orta Şiddette Şiddetli

Hafif
Çok Şiddetli

Çok Hafif

Çok Çok
Şidetli

San Andreas Fayı Çok Çok

Her yıl on binlerce küçük depremin meydana
geldiği Kaliforniya (ABD)'deki 1.400 km
uzunluğunda kıtasal dönüşüm fayı. San
Andreas fayı, 1906 yılında San Francisco'da
8.6 büyüklüğünde bir depremi tetiklemiştir.
Hafif
Richter ölçeği: Kaliforniyalı sismolog Charles F. Richter, 1935'te
depremlerin büyüklüğüne ilişkin kendi adını taşıyan ölçeğini tanıtmıştır. 6.0
büyüklüğündeki bir deprem, 5.0 büyüklüğündeki bir depremden on kat daha
güçlü yer hareketlerine neden olmaktadır.
 Beyaz Kitap • Depreme dayanıklı ankraj

Depremler nasıl gelişir?

Binalar üzerindeki yıkıcı etkiler.
24 Ağustos 2016 tarihinde İtalya'nın orta
bölgesinde büyük bir deprem meydana
geldi. Deprem (Richter ölçeğine göre 5.9
büyüklüğünde) Roma'nın doğusundaki
Amatrice kasabasını neredeyse
tamamen yıktı. Ana deprem ve çok
sayıda gerçekleşen artçı sarsıntıdan
toplamda, 130'dan fazla belediye
etkilenmiş ve yaklaşık 300 kişi ölmüştür.
Yüzyıllarca ayakta duran eski kiliseler
aniden harabeye dönmüş, evler, okullar
ve hastaneler kullanılamaz hale
gelmiştir. 2009 yılının başlarında,
L’Aquila depremi de aynı bölgede ciddi
hasara neden olmuştur.
Tektonik kaymalar
Orta İtalya'nın depremlerden bu kadar
sık etkilenmesi tesadüf değildir. Bölge,
Afrika plakası ve Avrasya plakasının
çarpışmasıyla oluşan karmaşık
tektonik faylar üzerinde yer almaktadır.
Adriyatik plakasının Apenninler
plakasının altına girmesi (subdiksiyonu)
ve Tiren
Havzasının açılması ek harekete
neden olmaktadır. Avrupa'da, doğu
Akdeniz'deki diğer bölgeler özellikle
Balkan ülkeleri ve Yunanistan olmak Subdiksiyon: Plaka
tektoniği konusunda terim.
üzere depremlere eğilimlidir. Tektonik Tektonik bir plakanın
depremlere ek olarak, örneğin petrol kenarında batması
üretimi veya jeotermal enerji ile anlamına gelir, bu kenar
aynı zamanda başka bir
tetiklenen indüklenmiş depremler de plakaya "yayılır".
vardır.
Adriyatik Plakası: Afrika
Plakasının bir kısmıdır,
İnsanlar ve binalar için tehlike Avrasya Plakası ile
Depremin büyüklüğüne bağlı olarak, çarpışması Alp ve Apenin
Dağ aralıklarının
binalardaki titreşimler duvarlarda
oluşumuna neden olan
çatlaklara, temelde deplasmana ve plakadır.
boruların patlamasına neden olur. İndüklenen deprem:
Şiddetli depremlerde, bina bileşenleri İnsan faaliyetinden
ve hatta tüm bina çökebilir. kaynaklanan deprem.
Tiren Havzası: Akdeniz'de
Korsika, Sardunya ve
Depremler ayrıca sıklıkla toprak Sicilya arasında bir bölge.
kaymalarını, toprakta sıvılaşmayı,
selleri ve tsunamileri de tetikler. Hasar
gören elektrik veya gaz hatları yıkıcı
yangınlara yol açabilir ve ek hasara
neden olabilir.

Deprem gelişir: Yer

kabuğunun kırılma
yüzeyleri boyunca ani
deplasmanları ile elastik
enerji birikmiştir. Deprem
dalgaları, merkez
üssünden başlayarak
dünya yüzeyine yayılır.

Depremlerin yıkıcı sonuçları olabilir: İtalya'da olduğu gibi bir bölgedeki binalar ve altyapı
genellikle yıllarca tahrip olur.
 —Beyaz Kitap • Depreme dayanıklı ankraj

Sismik bölgelerdeki teorik

tasarım ilkeleri ve pratik bağlantı
uygulaması, Enrico
Crivellaro'nun ana görevleri
arasındadır. Uzun yıllardır
yetkinlik aktarımı alanında
fischer'de çalışmakta ve
akademide eğitmen olarak görev
yapmaktadır.

» Deprem bölgesinde yaşayan herkes,

gece binanın sarsılmasıyla uyanmanın
ne demek olduğunu bilir. Depreme
dayanıklı ankrajların kullanılması
güvenliği artırır. Herkes huzur içinde
uyuyabilir.«

Yüksek Mühendis Enrico Crivellaro

fischer İtalya'da yetkinlik aktarımı, standartlar ve onaylar

Yapısal ve yapısal olmayan yapı
elemanları.
Farklılıklar ve riskler.
Deprem sadece bir binanın dengesini
etkilemekle kalmaz, aynı zamanda
binaya bağlı bileşenler de risk oluşturur.
Bu nedenle, yük taşıyan ve yük
taşımayan yapısal bileşenler arasında
önemli bir ayrım vardır.
Yapısal elemanlar
Bir deprem sırasında, yer ivmesi
titreşmeye başlayan binanın yapısına
aktarılır. Bu oynatma etkisi, salınımı kullanılamaz. Deprem araştırması,
zeminler boyunca güçlendirir. Yapısal
bileşenlerin arızalanması, tüm yapının görmemesinin önemli finansal hasara
veya parçalarının arızalanmasına
neden olabilir.
Yapısal olmayan elemanlar
Deprem tarafından üretilen etki ile
yapıya bağlı bileşenler arasında ek bir
etkileşim meydana gelir. Borular, kablo
kanalları vb. de titreşmeye başlar ve
ivmelenme gerçekleşir. Bir deprem
genellikle sadece birkaç dakika sürdüğü
için yüksek yük değerleri elde edilir
(dinamik olmayan yükler). Yapısal
olmayan elemanlar şunlardır:
2012 yılındaki
depremde hasar
gören Cavezzo
(Kuzey
İtalya)'daki
Fabrika.
Beyaz Kitap • Depreme dayanıklı ankraj
• Boru hatları ve kablolar
• Asma tavanlar
• Kablo kanalları, klima üniteleri
• cepheler
Bu yapısal olmayan elemanlar, bir Onarım maliyetleri (%)
deprem sırasında insanların üzerine
düşebilir veya kaçış yollarını
engelleyebilir. Bir binanın hasar görmesi
durumunda, yapının kendisi hala
sağlam olsa bile uzun süre
yapısal olmayan elemanların işlevini
neden olduğunu göstermektedir. Bir Hastane Otel Büro
konut binasında, onarım maliyetlerinin
yaklaşık yüzde 40'ı yapısal olmayan Objeler
elemanlara, yüzde 40'ı yük taşıyıcı
Yapısal olmayan bileşenler Yük
taşıyan bileşenler
elemanlara ve yüzde 20'si mobilya gibi
Kaynak: Taghavi & Miranda (2003)
taşınabilir öğelere gitmektedir.
Hastaneler, ofis binaları ve oteller için,
yapısal olmayan elemanlardaki hasarın
maliyeti önemli ölçüde daha yüksektir
(sağ taraftaki tabloya bakınız). Bu
nedenle, sismik yükleme tasarımı
durumunda, yapı mühendisleri ve
planlamacılar, yük taşımayan elemanlar
için bile her zaman depreme dayanıklı
bağlantı elemanları sağlamalıdır.
 Beyaz Kitap • Depreme dayanıklı ankraj

Depreme dayanıklı ankraj.

3 önemli belge.
EN 1998-1 standardının en önemli göre EN 1992-4'ün uygulanması
amacı, bir deprem durumunda insan gereklidir. ETA'lar, bağlantı Betondaki bağlantı
yaşamını korumak, hasarı sınırlı tutmak elemanının sismik yeterliliği hakkında elemanlarının
ve önemli yapıların insan yaşamını bilgi vermekte ve uygun bir ürünün tasarımı konusunda
korumak için işlevsel kalmasını seçiminde yardımcı olmaktadır. EN 1992-4
sağlamaktır. Sismik yükleme altında standardının önemi
alternatif yükler ve statik yüklemeye EN 1998-1
göre daha büyük çatlaklar Uygulanacak yükler, sismik bölgedeki
Beyaz Kitap için
oluşturduğundan bağlantı elemanları zemin ivmesine bağlıdır (bkz. sayfa 8).
tıklayınız
çatlak hareketlerine dayanabilmelidir. Tüm kullanıcılar için önemlidir:
Sismik yükleme altındaki ankrajların Sismik yüklere yönelik yük değerleri EN
tasarımı için aşağıdaki üç belge 1991-1'de değil EN 1998-1
gereklidir: standardında bulunabilir.
• EN 1992-4 (EC2-4)
Aşağıdaki sayfalarda, tasarımcıların ve
• Bağlantı elemanının Avrupa Teknik
yapı mühendislerinin sismik etkiler
Değerlendirmesi (ETA)
altındaki ankrajların geçerli bir
• EN 1998-1 (EC8-1)
tasarımını gerçekleştirebilmek için
EN 1992-4 yukarıda belirtilen üç belgeyi nasıl
Hesaplamada, betondaki ankrajların kullanabileceklerine dair adım adım
tasarımı için geçerli olan EN 1992-4 açıklanmaktadır:
(EC2-4) esas alınmaktadır (2019 yılında • sayfa 8: EN 1998-1 standardına göre
Avrupa
yayınlanmıştır). EN 1992-4 yüklerin belirlenmesi Teknik Değerlendirmesi
standardında, bağlantı elemanının • sayfa 9: C1 ve C2 kategorilerine göre (ETA)’da, bir bağlantı
dayanımının hesaplanmasında bağlantı elemanlarının yeterliliği elemanının performansı
tanımlanmaktadır.
kullanılacak yöntem belirtilmektedir. • sayfa 12 : EN 1992-4 standardına
Betondaki ankrajlar için münhasıran göre üç tasarım yönteminin tanımı ve
geçerlidir. bağlantı elemanının dayanımının
hesaplanması
ETA
Avrupa Teknik Değerlendirmelerine (ETA)

Depremler sırasında beton

bileşeni ve ankrajlar, betonda
Çatlaklar değişen çekme ve kesme
kuvvetlerinin yanı sıra farklı
çatlak genişliklerine sahip
döngüsel yüklemeye maruz
Deforme
kalırlar.
olmuş yapı
Çatlak Genişliği Δw
Gerilim Yükü, N

Kesme Yükü, V

Zemin hareketi

Deplasman

Kaynaklar: Mahrenholtz, P.: .."Sismik Uygulamalar İçin Sonradan Kurulan Ankrajların Yeterliliğine İlişkin Deneysel Performans ve Öneriler
", Sismik Uygulamalar”, Tez, İnşaat Mühendisliği Malzeme Enstitüsü, Stuttgart Üniversitesi, 2012 (solda).
Hoehler, M.: “Deprem Uygulamalarında Kullanılmak Üzere Betona Bağlantı Elemanlarının Davranışı ve Testi", Tez, İnşaat Mühendisliği
Malzeme Enstitüsü, Stuttgart Üniversitesi, 2006 (sağda).
 Beyaz Kitap • Depreme dayanıklı ankraj

EN 1998-1 standardına göre sismik yükler.

Ankraj üzerindeki yükün belirlenmesi.
Deprem yükünün yapısal olmayan
bileşenler üzerindeki etkileri EN 1998 -1
dtandardına göre belirlenmiştir. Fa ,
yapısal olmayan elemanın ağırlık
merkezinde en elverişsiz yönde etki
eden yatay sismik kuvvettir. Buna ek
olarak, dikey sismik kuvvet olan
FFva'nın hesaplanması da dikkate
alınmalıdır. İki denklem (sağdaki kutuya
bakınız) kuvvetlerin belirlenmesini
kolaylaştırır.
Yüklerin hesaplanması
Sismik yükün büyüklüğü, belirli bir
bölgedeki bir binaya etki eden zemin
ivmesine (ag) bağlıdır (aşağıdaki
haritaya bakınız). Bu değer, deprem
katsayısının (Sa) hesaplanmasında
kullanılmaktadır. Bununla birlikte, EN
1992-4 standardında sismik katsayısı
için daha basit bir hesaplama yöntemi
sunulmakta ve Aa parametresi (sismik
amplifikasyon faktörü) kullanılmaktadır.
Yapısal olmayan elemanlara yönelik
davranış faktörü qa olduğu için bu, EN
1992-4'teki Tablo C.2'den alınmıştır. Yapısal olmayan elemanlara
yönelik sismik etkinin yatay
Önem katsayısı (γa) ise genellikle 1.0 (statik eşdeğer) etkileri:
olarak alınmıştır. Makine elemanlarının,
güvenlik sistemlerinin veya toksik veya
patlayıcı maddeler içeren konteynerlerin
ankrajları için bu faktör 1.5 'ten küçük Yapısal olmayan
olmamalıdır (EN 1998-1 standardı ile elemanlara uygulanabilir
karşılaştırın). Dikey etkileri belirleme yatay sismik katsayı;
Hesaplama yöntemi için
denklemi sadece Sva faktöründe farklılık EN 1992-4 standardındaki
göstermektedir. Aa, γa ve qa'nın üçü de C.3 denklemine bakınız
yatay kuvvetlere uygulanabilen Yapısal olmayan
değerlere eşit olarak ayarlanır. elemanın ağırlığı
EN 1998-1 standardına
Farklı ülkelere göre özellikler göre yapısal olmayan
elemanın önem faktörü
Yukarıda açıklanan basitleştirilmiş
yaklaşım, bazı ulusal düzenlemelerde EN 1992-4 standardındaki
Tablo C.2'ye göre yapısal
(örneğin İtalyan bina yönetmeliği), olmayan elemanların
birincil yapının tüm titreşim modlarını davranış faktörü
(modal analiz) dikkate alan daha
sofistike bir yaklaşımla değiştirilmiştir.
EN 1998 standardının gelecekteki bir Yapısal olmayan elemanlara
revizyonunda muhtemelen bu yaklaşım yönelik sismik etkinin dikey
(statik eşdeğer) etkileri:
benimsenecektir.

Yapısal olmayan
elemanlara uygulanabilir
dikey sismik katsayı;
Hesaplama yöntemi için
EN 1992-4 standardındaki
C.6 denklemine bakınız
Yapısal olmayan
elemanın ağırlığı
EN 1998-1 standardına
göre yapısal olmayan
elemanın önem faktörü
EN 1992-4 standardındaki
Tablo C.2'ye göre yapısal
olmayan elemanların
davranış faktörü

Avrupa araştırma
projesi SHARE'de, MS
1000'den itibaren
meydana gelen
depremler kaydedilmiş
ve bu temelde bir yer
ivmesi haritası
oluşturulmuştur.

Kaynak: SHARE

Bağlantı elemanlarının sismik yeterliliği.
C1 ve C2 Performans kategorileri.
Sismik yükleme konusunda, bağlantı
elemanları iki farklı performans
kategorisine ayrılmaktadır. Sabitleme
için seçilmesi gereken kategori üç
kritere bağlıdır: • bölgedeki zemin
ivmesi (bkz. sayfa 8)
• yapısal veya yapısal olmayan bileşen
(bkz. sayfa 6)
• binanın önem kategorisi
Buna göre doğru bağlantı elemanı
seçilebilir.
C1 ve C2 Kategorileri
Bir bağlantı elemanının sismik yeterliliği
konusundaki temel şart, çatlak betonda
yapılacak ETA değerlendirmesidir. C1
veya C2 performans kategorisine göre
sertifikasyon için, bağlantı elemanları
kapsamlı testlerden geçer.
C1 performans kategorisi: Bağlantı
elemanı, 0,5 mm çatlak genişliğine
kadar titreşen gerilim yükü ve alternatif
kesme yükü altındaki testlere
dayanmalıdır. C1 kategorisi için
dayanım sadece yüklerin özellikleri ile
sınırlıdır.
C2 performans kategorisi: Yeterlilik
için 0,8 mm çatlak genişlikli
Depremsellik seviyesi Bileşenler
Yapısal
Yapısal
olmayan
Yapısal
Yapısal olmayan
Yapısal
Yapısal
Tabloda zemin ivmesi, bileşen tipi olmayan
ve bina önem sınıfı kriterlerinin birbirleriyle nasıl ilişkili
olduğu gösterilmektedir.
Beyaz Kitap • Depreme dayanıklı ankraj
çatlak açma testleri yapılmaktadır.
Ayrıca, bağlantı elemanları çatlak
değişikliklerine dayanabilmelidir. C2
kategorisine göre, yüklere ek olarak EN 1990 Avrupa
deformasyonlar da önemli bir rol standardının adı
Eurocode 0 (EC 0)'dır.
oynamaktadır. Böylece, C2 kategorisi Standartta, yapısal
ankrajlar en yüksek sismik yüklere tasarımın temel ilkeleri
yönelik tasarlanmıştır. açıklanmaktadır.
Binanın önem sınıfına göre
sınıflandırma
Eurocode 0'da, bina yapıları için dört
farklı önem sınıfı belirtilmektedir.
Kategori I'deki binalar kamu güvenliği
açısından düşük öneme sahiptir. Bunlar
örneğin tarımsal yapılardır. Bu önem
sınıfında, C1 yeterliliğine sahip
bağlantı elemanı her zaman
yeterlidir. Konut binaları Kategori II,
okullar ve kültürel tesisler ise Kategori III
olarak sınıflandırılmaktadır. En yüksek
önem sınıfı ise Kategori IV'tür; bu
kategoride bir deprem sırasında nüfus
açısından bütünlüğü özellikle önemli
olan yapılar vardır: örneğin, hastaneler,
itfaiye istasyonları ve enerji santralleri.
II-IV önem kategorileri için, her
zaman C2 sertifikalı bir bağlantı
elemanı kullanılmalıdır.
EN 1992-4: 2018, 4.2.5'e göre önem sınıfı
ETA, statik yük
ETA, Sismik, Kategori C2
ETA, Sismik, Kategori C1
ETA, Sismik,
Kategori C1 ETA, Sismik, Kategori C2
Depremsellik
seviyesi
 Beyaz Kitap • Depreme dayanıklı ankraj

EN 1992-4 standardına göre Sismik Tasarım.

Üç tasarım kriteri.
Bu ve sonraki sayfada EN 1992-4 • iş sertleşmesi ve malzemenin aşırı
standardına göre ayrıntılı olarak mukavemeti dikkate alınarak ankraj
açıklanan üç farklı tasarım yöntemi yapılacak bileşenin sünek akma Süneklik, malzemenin
mekanizması, mekanik bir özelliğidir ve
vardır. Yöntemler arasındaki temel fark, bir malzemenin çekme
bağlantı sistemleri için süneklik • taban plakasının sünek akma gerilmesi altında
gereksinimlerinin ayarlanıp mekanizması, yani taban plakasının bozulmadan plastik
deformasyonu
ayarlanmadığıdır. Yaygın olarak plastik deformasyonuna izin verilir
sürdürebilme derecesi ile
kullanılan a1 ve a2 tasarım (Aşağıdaki şemada sadece bu tanımlanır.
yöntemlerinde (aşağıdaki şekle seçenek gösterilmiştir.)
bakınız), bağlantı elemanlarının sünek • Akma yapmayan bir taban plakasının
histeretik davranış yoluyla enerjiyi veya fikstürün kapasitesinin
ememediği varsayılmaktadır. Aksine, b kullanılması, yani fikstürün
yöntemi (bkz. sayfa 11) sabitlemenin arızalanmasına izin verilmesi
sünekliği konusundaki gereksinimleri
belirlemektedir, ancak şimdiye kadar Bu şekilde, bağlantı elemanı üzerindeki
sismik yükleme için kapsamlı bir şekilde yük sınırlı kalır ve bağlantı elemanı
araştırılmamıştır. “korunur”. Süneklik açısından bağlantı Histerez, bir sistemin
elemanı için herhangi bir şart durumunun (örn.
a1: Kapasite tasarımı belirlenmemiştir. Tüm durumlarda zorlanma) sadece strese
Ankraj (bağlantı elemanları, taban kırılgan arızaların önlenmesi için değil, aynı zamanda stres
geçmişine de
plakası ve ekli profil), bir deprem bağlantı elemanı daha büyük bağımlılığıdır. Sismik
durumunda meydana gelebilecek boyutlandırılmıştır. sistemlerde, gerilmeler ve
maksimum çekme veya kesme yükü için gerinimler bu nedenle düz
çizgiler halinde değil
tasarlanmıştır. Bağlantı elemanı a2: Elastik tasarım döngüler halinde çalışır.
üzerinde meydana gelen çekme ve Ankraj grubu, EN 1998-1'deki yük
kesme yükleri, örneğin bir akma kombinasyonlarına göre deprem
mekanizması vasıtasıyla düşürülür. durumunda ortaya çıkan maksimum
Kapasite tasarımının üç seçeneği vardır: yüke göre tasarlanmıştır. Taban plakası
veya fikstürün

a1: Kapasite tasarımı a2: Elastik tasarım b: Bağlantı elemanı süneklik

tasarımı

Sismik yükleme durumunda geçerli bir ankraj tasarımı yapılmasında kullanılabilecek üç yöntem.

yeterince rijit olduğu varsayılmaktadır
(doğrusal gerinim dağılımı). Tasarım
için, hem taban plakasının hem de
yapının elastik davranışının
elastikiyet teorisine göre olduğu
varsayılır. Bu nedenle, sismik yükler
hesaplanırken q (yapısal bileşenler)
veya qa (yapısal olmayan bileşenler)
davranış faktörünün 1.0 olduğu
varsayılmaktadır.
b: Bağlantı elemanı süneklik
tasarımı Bu tasarım yöntemde,
bağlantı elemanının maksimum
sünekliği kullanılarak hesaplama
yapılır. Bağlantı elemanının sünek
deformasyonları hedeflenir. Bağlantı
elemanının çekme yükü altındaki akma
dayanımı belirleyicidir. Bu nedenle
bağlantı elemanının
Sünek bir bağlantı elemanının, uzama uzunluğunun ve kopma uzamasının yeterli olması gerekir.
Beyaz Kitap • Depreme dayanıklı ankraj
yeterince sünek olması gerekir (EC2-4:
örneğin, kırılma gerinimi > % 12, daha
fazla bilgi için standarda bakınız).
Not: Bağlantı elemanı süneklik
tasarımının izlenmesinde sismik
yüklemeye yönelik neredeyse hiç
uygulama deneyimi yoktur. Bu Bir bileşenin elastik ve
dolayısıyla tersinir
nedenle, bu yöntem yapısal olmayan deformasyonunu
elemanlarla sınırlıdır ve bağlantı
tanımlamak için
elemanının C2 kategorisi yeterliliğinde elastisite teorisi
olması gerekir. Bu yöntem sadece kullanılır.
Gerilerek yüklenen bileşenler için
geçerlidir. Kesme yükleri, a 1 veya a2
seçeneğine göre tasarlanmış ek
yardımcılar veya bağlantı elemanları ile
aktarılmalıdır. Çapraz yüklerin çapraz
bağlantılarla aktarıldığı bir boru sistemi
buna örnek gösterilebilir.
Literatürdeki çalışmalar:
Roeser W, Schluter F.-H.:
Avrupa Deprem Bölgelerinde
Bağlantı Elemanları, ”EN 1992-
4'in Yorumlanması.
Betonda kullanıma yönelik
bağlantı elemanlarının tasarımı“;
Alman Yapısal Beton Komitesi,
Heft 615, Beuth Verlag, 2019.
 Beyaz Kitap • Depreme dayanıklı ankraj

EN 1992-4 standardına göre

Sismik Tasarım.
Ankraj dayanımının hesaplanması.
Bağlantı elemanlarının sismik yarı statik yüklemedeki hesaplama
Sismik tasarım
dayanımının tasarım değeri Rd,eq EN prosedürüne benzer şekilde, EN 1992-4 dayanımı:
1992-4 standardına göre hesaplanır standardının 7. Bölümüne göre
(Denklem C.7, sağdaki kutuya bakınız). belirlenir. Statik yükleme tasarımına
Sismik uygulamalara yönelik kısmi göre önemli bir farkı, αgap ve αeq Sismik yükleme
güvenlik faktörünün (γM,eq) deeğeri, yarı azaltma faktörlerinin sismik tasarımda altında karakteristik
statik yükleme değeri ile aynıdır ve EN dikkate alınması gerektiğidir. dayanım; aşağıdaki
eşitliğe bakın
1992-4'ün 4.4.2.2 bölümüne göre
belirlenir. Ek olarak, ankrajların İndirgeme Faktörü, αgap Kısmi güvenlik
faktörü; bkz. EN-
tasarımında sismik yük için karakteristik Bağlantı elemanı ile taban plakası veya
1992-4 Bölüm 4.4.2
dayanım (Rk,eq) hesaplanacaktır (EN fikstür arasındaki halka şeklindeki
1992-4'teki denklem C.8, sağdaki boşluk, ankrajın sismik yükleme
kutuya bakınız). Çekme ve kesme yükü altındaki yük dağılımı üzerinde olumsuz
ve aralarındaki herhangi bir etkileşim bir etkiye sahip olabilir. Bu nedenle,
için her bir arıza modu için ankrajın dayanımı, indirgeme faktörü
(αgap) ile azaltılmalıdır. Sismik yükleme altında
belirlenmelidir. karakteristik dayanım:
Depremde meydana gelebileceği gibi,
En düşük dayanıma sahip arıza modu
hızlı döngüsel yükleme durumunda
tasarım için belirleyicidir. R k,eq'nin
(aşağıdaki şekle bakın) fikstür tekrar
hesaplanması için, temel karakteristik İndirgeme faktörü;
tekrar bağlantı elemanına çarpar ve bu
sismik dayanım R0k,eq gereklidir. Bu bkz. ETA
çekiçleme hareketi bağlantı elemanının
değer, çekme yükü altında çekme İndirgeme faktörü;
dayanımını azaltır. Ankraj gruplarında
arızasının ve kesme yükü altında çelik EN 1992-4'teki
ise kesme kuvvetlerinin, isteğe bağlı Tablo C.3'e
kırılmasının yanı sıra çelik arızası için
delik açıklığı modelinden dolayı bağlantı bakınızyükleme
Sismik
Avrupa Teknik Değerlendirmesinden altındaki karakteristik
elemanları arasında eşit olarak
(ETA) kolayca alınabilir. R0k,eq diğer tüm direncin temel değeri;
dağılmadığı varsayılmalıdır.
arıza modları için bkz. ETA veya EN
1992-4

Taban plakası veya fikstür, sismik yükleme altında beton yüzey üzerinde kayabilir ve halka
şeklindeki boşluk doldurulmazsa çapaya çekiçleme hareketi ile vurabilir. Sonuç olarak, bağlantı
elemanlarının erken arızalanması beklenmektedir.
 Beyaz Kitap • Depreme dayanıklı ankraj

Prof. Akanshu
Sharma, j bağlantı
elemanları kullanılan
güçlendirme
yöntemlerine
odaklanan yapı
mühendisliği
konusunda geniş
deneyime sahiptir.

»Yapısal güçlendirmede, genellikle

deprem altındaki yapının
performansını ankrajların sismik
davranışı belirler. Yapıların sismik
güvenliği için güvenli ve güvenilir bir
ankraj gereklidir. «

Doç. Dr. Akanshu Sharma

Lyles İnşaat Mühendisliği Bölümü,
Purdue Üniversitesi, ABD
 Beyaz Kitap • Depreme dayanıklı ankraj

Bu nedenle, delik açıklığı olan hem bağlantı elemanı boyunca beton

ankrajlar için, indirgeme faktörü boşluğu yüzey hem de bağlantı elemanı zarar
0,5 değerinde olmalıdır. Bu, bağlantı görmektedir.
elemanının yalnızca maksimum %50'ye • Ankraj gruplarında, bazı ankrajların
kadar yüklenebileceği anlamına gelir. çatlak betonda ve bazı ankrajların da
Bu nedenle sismik yükleme için, halka çatlak olmayan betonda olmasından
şeklindeki boşluğun bir doldurma diski dolayı yük dağılımı eşit olmayabilir.
ile doldurulması önerilir (aşağıdaki • Sismik etkiler nedeniyle,
resme bakınız; sayfa 16'da daha fazla deplasmanlarla ilişkili saçılma
bilgi bulabilrsiniz). Bu, yük taşıma büyüktür.
kapasitesini önemli ölçüde artırır: Halka
şeklindeki boşluk doldurulursa, αgap İndirgeme faktörü (αeq), arıza moduna
1.0 değerini alabilir. ve yükleme yönüne bağlı olarak 0.75
ila 1.0 arasında değişir. En yüksek
İndirgeme Faktörü, αeq indirgeme, αeq'nin 0.75 olduğu beton
İndirgeme faktörü αeq'nin, ankrajların arızasına uygulanmalıdır. Çelik arızası,
sismik yüklenmesiyle ilişkili farklı sünek bir arıza modu olduğu için daha
fenomenleri hesaba kattığı az sorunludur. αeq için gerekli değerler Maksimum çatlak
varsayılmaktadır: genişliği, bağlantı
EN 1992-4 standardındaki Tablo C.3'ten elemanları için C1 sismik
• Deprem durumunda statik alınabilir (aşağıdaki tabloya bakınız). performans kategorisine
yüklemeye göre nispeten geniş göre 0,5 mm ve C2
kategorisi için 0,8 mm'dir.
çatlaklar gelişebilir. Gerilim ve kesme yüklerinin
• Eşzamanlı yük ve çatlak açılması etkileşimi
meydana gelir. Çatlakların açılıp Çekme ve kesme yükleri arasındaki
kapanması nedeniyle beton yüzeyler etkileşime ilişkin tasarım kanıtı, EN
tam olarak aynı lokasyonlarda 1992-4 standardının 7.2.3.1 ve 7.2.3.2
eşleşmemektedir. Sonuç olarak, Bölümlerine benzer şekilde
deprem sırasında gerçekleştirilir (EN 1992-4
standardındaki

Halka şeklindeki
boşluğun bir doldurma
diski ile doldurulması
durumunda, αeq 1.0
olarak kabul edilebilir.
 Beyaz Kitap • Depreme dayanıklı ankraj

Eşitlik C.9, sağdaki metin kutusuna alan ek takviyeli bağlantı elemanları için
Sismik tasarım için
bakınız) Çelik arızası modu için ve k15'in değeri 2/3'tür. Diğer tüm etkileşim:
çelik arızası dışındaki arıza modları durumlarda, k15, 1 değerine sahiptir.
için bu yapılacaktır.
Ankraj dayanımının hesaplanması için
NEd ve VEd, karşılık gelen arıza modları aşağıdaki değerler kullanılır: çelik Hareketli gerilim yükü
için bağlantı elemanları üzerindeki arızası için NRd,i,eq ve VRd,i,eq değerleri
tasarım etkileridir (sismik etkiler dahil). NRd,s,eq ve VRd,s,eq ile aynıdır. Diğer tüm Dayanım gerilim yükü
k15 farklı değerler alabilir: Çelik arızası arıza modları için, en büyük NEd/NRd,i,eq
için k15'in değeri 1 varsayılır. Yalnızca ve VEd/VRd,i,eq belirleyicidir. Hareketli kesme yükü
Dayanım kesme yükü
çekme veya kesme yüklerini
Soldaki metne bakınız

Yük Arıza modu Tekli ankraj Ankraj grubu

1)
Parantez içindeki değerler sadece başlı
Çelik arızası
bağlantı elemanları ve alttan kesilmiş
bağlantı elemanları içindir (beton
Gerilim yükü Çıkma ve birleşik arıza vidaları için değildir)
2)
Beton arızası modları = beton konisi
arızası, yarma ve lokal beton koni si
Beton arızası modları3 arızası.

Çelik arızası ɑeq değerleri Tabloda verilmiştir.

Tabloda, indirgeme faktörünün değerleri
EN 1992-4 standardına göre verilmiştir
Kesme yükü Beton kenarının kırılması (Tablo C.3'e göre).

Ard kapak çıkması

Doç.Dr. Akanshu Sharma: “Deplasman temelli yaklaşımlar esastır”

Çelik güçlendirme, perçin güçlendirme çözümü, sismik performansı, büyük ölçüde sonradan
kesme duvarlarının eklenmesi, çelik kaplama, monte edilen ankrajların sismik performansıne
beton mantolama ve hatta FRP (fiber takviyeli göre gerçekleşir. Burada ankrajların deplasmanı
polimer) sarma gibi sismik güçlendirme ve histeretik davranışı yük taşıma kapasitesinden
çözümlerinde, güçlendirme elemanı ile mevcut daha fazla önem kazanmaktadır.
yapı arasında iyi bir bağlantı kurulması için
ankrajlara ihtiyaç vardır. Bu nedenle, güvenli, güvenilir ve verimli sismik
güçlendirme çözümleri sağlamak için ankrajların
Sonradan monte edilen ankrajlar, güçlendirme tasarımı, testi ve yeterliliği için deplasman temelli
elemanları ve yapı arasındaki bağlantının yaklaşımlar gereklidir.
oluşturulması için çekici bir çözümdür, böylece
güçlendirme sistemlerinin invazivliği azalır. Bu
gibi durumlarda, güçlendirilmiş yapının Doç. Dr. Akanshu Sharma

fischer çözümleri.
Sismik uygulamalara yönelik ürünler.
Alman Federal Yerbilimleri ve Doğal
Kaynaklar Enstitüsü'ne (BGR) göre, her
yıl dünya çapında 6.0 ve daha yüksek
büyüklükte 150'den fazla deprem
meydana gelmektedir. Etkilenen
bölgelerdeki nüfus ve binalarda ciddi
kayıplara yol açmaması için, deprem
durumunda yapısal olmayan bileşenler
de sabitlenmelidir. Bu amaçla, bağlantı
elemanları uzmanı fischer, sismik
yükler altındaki ankrajlara uygun çeşitli
ürünler sunmaktadır.
Kimyasal ankrajlar
FIS EM Plus enjeksiyon harcı, C1 ve
C2 sismik performans kategorilerindeki
sismik uygulamalar için onaylanmıştır.
Zorlu koşullar altında bile güvenli bir
tutuş sağlar. FIS SB/RSB super
bağlantı reçine sistemi kullanılarak
çok yüksek bir bağ dayanımı ve
dolayısıyla çok yüksek bir yük seviyesi
mümkündür. Çatlaklı ve çatlaksız beton
Beyaz Kitap • Depreme dayanıklı ankraj
ve sismik yükler için ETA, güvenlik
açısından ek bir fayda sağlar. fischer,
FIS V Plus ile ETA derecesine göre 100
yıllık kullanım ömrünü garanti eden
evrensel olarak uygulanabilir ve sismik
uygulamalar için de uygun bir
enjeksiyon harcı üretmiştir. fischer'in
FIS A ver RG M ankraj çubukları,
fischer'in kimyasal sabitleme çözeltileri FFD doldurma diski:
ile kullanıma uygun bir sistem Sismik yük altında yük
bileşenidir. taşıma kapasitesini
önemli ölçüde artırmak
Mekanik ankrajlar için taban plakası veya
fischer UltraCut FBS II beton vidası, fikstür ve çelik bağlantı
en yüksek sismik yüklerin yanı sıra elemanı arasındaki
çatlamış ve çatlamamış beton için de dairesel boşluğun daha
idealdir. R 120 yangına dayanıklılık sonra doldurulması için
sınıfında yangın derecesinde sahip vida uygundur. Fischer
için bu ETA değerlendirmesi ile garanti enjeksiyon harcı ile
edilmektedir. Ayrıca, FAZJI cıvatalı uygulama.
dübel, FH II yüksek performanslı
dübel ve FZA Zykon alttan kesme FFD doldurma
dübel de deprem bölgelerinde kullanım diski için buraya
için onaylanan bağlantı tıklayın
elemanlarındandır.
Güvenilir: Bu fischer
ürünleri yüksek
sismik etkilere bile
dayanıklıdır.
 Beyaz Kitap • Depreme dayanıklı ankraj

Yrd.Doç.Dr. Giovanni
Muciaccia, uzun
yıllardır binalarda
depreme dayanıklı
ankrajların zorlukları
üzerine çalışmaktadır.

» Güney Avrupa neredeyse tamamen

sismik eğilim göstermekte ve önemli
miktardaki bina envanterinin önümüzdeki
yıllarda güvenilir sabitleme çözümleri
gerektiren tekniklerle güçlendirilmesi
gerekecek.«

Yrd. Doç. Dr. Giovanni Muciaccia

Politecnico Milano, İtalya İnşaat ve Çevre Mühendisliği
Bölümü (DICA) Yapısal tasarım ve sabitleme teknolojisi
Kıdemli Yardımcı Doçenti
 Beyaz Kitap • Depreme dayanıklı ankraj

fischer hizmetleri.
Aradığınız her şey tek bir kaynakta.
fischer'deki uzmanlar, planlamacıları kimyasal bağlantı elemanlarının
ve yapı mühendislerini birçok farklı tasarımı için dahil edilen C-FIX
şekilde desteklemektedir. Örneğin, çevrimiçi modülü ile kullanıcılar, FE
teknik danışmanlık departmanındaki Metodu ile birlikte bir lineer yay
uzmanlara Pazartesi-Cuma arasında modeliyle taban plakasının sertliğini
telefon, e-posta ve sohbet yoluyla değerlendirebilir ve gerçekçi ankraj
ulaşılabilir ve depreme dayanıklı kuvvetlerini kısa zamanda
ankrajların tüm yönleri ve uygun hesaplayabilir. EN 1992-4 standardına
sabitleme çözümlerinin seçimi hakkında göre her üç tasarım kriteri de C-FIX
tavsiyele alabilirsiniz. çevrimiçi modülünde mevcuttur.
Program, en iyi durum için geçerli bir FiXperience Online
FiXperience ile Tasarım tasarımı onaylar ve doğrulanabilir bir tasarım yazılımını
Bir ankrajın sismik yükleme altında çıktı üretir. Bağlantı elemanı seçiminin şimdi ücretsiz
arızalanmasını önlemek için, seçilen optimizasyonu için çoklu tasarım da deneyin!
ürünlerin uygulanan yükleme için uygun mümkündür.
olduğuna dair bir kanıt sağlanmalıdır. FiXperience
Genel olarak, yapı mühendisleri ve fischer Academy için tıklayın.
planlamacılar, komple projelerin ve fischer, 30 yılı aşkın bir süredir inşaat
bireysel uygulamaların sabitleme sektöründe çalışanlara yönelik hedef
çözümlerini fischer FiXperience Suite gruba özel seminerler sunmaktadır.
yazılımı ile özellikle uygun, esnek ve Tüm eğitim kursları son teknolojiye
güvenilir bir şekilde tasarlayabilirler. uygun verilmektedir ve mevcut ulusal ve
Avrupa standartları ve yönergelerinin
Tasarım yazılımı, FiXperience Suite yanı sıra yasal düzenlemeler ve
çevrimdışı versiyonuna ek olarak artık bunların uygulanması hakkında bilgiler
FiXperience Online tarayıcı sürümü sunulmaktadır. fischer Academy
olarak da sunulmaktadır. Betonda tarafından sunulan online seminerler
mekanik ve için tıklayınız.

Teknik danışmanlarımız
FiXperience Online, size yardımcı olmaktan
kurulum yapmaya mutluluk duyacaktır!
gerek olmadan
yaygın tarayıcılarda Hemen fischer'la iletişime
kullanılabilir. geçin.

Tel: +49 7443 12-4000

(Pzt. - Per.: 07:30 - 17:30;
Cuma: 07:30 - 17:00)

technical@fischer.co.uk
 Beyaz Kitap • Depreme dayanıklı ankraj

Özet.

Beyaz Kitap Özeti

Depreme dayanıklı ankraj.
Depremler binalar üzerinde yıkıcı bir güç EN 1998-1 standardına göre yük tayini
geliştirebilir. Tektonik plakalardaki kaymalar Yatay sismik kuvvet Fa ve dikey sismik kuvvet Fva
nedeniyle, Avrupa'daki bölgeler özellikle Doğu EN1998 -1 standardına göre hesaplanır.
Akdeniz boyunca bulunan yerler özellikle İtalya,
Yunanistan ve Balkan ülkeleri deprem riski C1 ve C2 Performans kategorileri
altındadır. Deprem sadece bir binanın istikrarını Sismik yükleme konusunda, bağlantı elemanları
etkilemekle kalmaz, binaya bağlı tüm yapısal C1 ve C2 olmak üzere iki farklı performans
bileşenler de tehlike oluşturabilir. kategorisine ayrılmaktadır. Doğru bağlantı
elemanının seçimi, ilgili bölgedeki zemin ivmesine
Yapısal olmayan bileşenlerden kaynaklanan ve binanın önem kategorisine bağlıdır. Bir başka
tehlikeler Borular, kanallar, asma tavanlar, kablo belirleyici faktör de bileşenin yük taşıyan veya yük
kanalları ve klima üniteleri gibi yapısal olmayan taşımayan bileşen olup olmadığıdır.
bileşenler, bir deprem sırasında insanların üzerine
düşebilir veya kaçış yollarını engelleyebilir. EN 1992-4 göre tasarım: 3 kriter
Yapısal olmayan bileşenler de önemli miktarda EN 1992-4 standardına göre 3 tasarım kriteri
finansal hasara neden olabilir. Bu nedenle, sismik vardır: kapasite tasarımı, elastik tasarım ve
yükleme durumunda, yapısal olmayan bileşenler bağlantı elemanının sünekliği dikkate alınarak
için bile sabitleme her zaman depreme dayanıklı tasarım. Üç yöntem, Beyaz Kitabın ilgili
olmalıdır. bölümünde açıklanmıştır.

Tasarım konusunda üç temel belge Tasarım: Bağlantı elemanının dayanımı

EN 1992-4, EK-C, sismik yükleme altındaki
bağlantıların tasarımı konusunda temel
oluşturmaktadır. EN 1992-4'ün uygulanmasına
yönelik temel şart, ankrajın sismik yeterliliğini
belgeleyen ETA değerlendirmeleridir. Sismik
yükleme etkilerin hesaplanmasına ilişkin özellikler
EN 1998-1'de bulunabilir.
Bir bağlantı elemanının sismik tasarım direnci Rdeq
EN 1992-4 standardına göre hesaplanır. Statik
yüklere yönelik tasarıma kıyasla önemli bir farkı,
αgap ve αeq indirgeme faktörlerinin dikkate alınması
gerektiğidir.
fischer bunlar demek

Sabitleme sistemleri
Otomotiv
fischertechnik
Danışmanlık
Elektronik Çözümler

fischer Germany Vertriebs GmbH fischer Austria Gesellschaft m.b.H.

Klaus-Fischer-StraBe 1 • 72178 Waldachtal Almanya Wiener StraBe 95 • 2514 Mollersdorf / Traiskirchen Avusturya
Telefon: +49 7443 12 — 6000 • Faks: +49 7443 12 — 8297 Telefon: +43 2252 53 - 730 • Faks: +43 2252 53 - 145
www.fischer.de • info@fischer.de www.fischer.at • office@fischer.at

Bu yayında, herhangi bir yükümlülük olmaksızın genel bilgi sunulmaktadır. İçerik, fischer'in yayınlandığı tarihteki görüşünü yansıtmaktadır. Bilgiler mümkün olan en üst özen seviyesinde hazırlanmış
olmasına rağmen, olgusal doğruluğu, bütünlüğü ve/veya güncel olduğu iddiası yoktur; özellikle, bu yayın bir vakaya ilişkin özel koşulları dikkate alamaz. Bu nedenle herhangi bir kullanım okuyucunun
kendi sorumluluğundadır. Herhangi bir sorumluluk içermez. Alıntı yapılarak çoğaltılma hakları da dahil olmak üzere tüm haklar, telif hakkı yasası uyarınca fischer'e atfedilebildikleri sürece fischer'e
aittir.