Forcat e Tregut: Oferta

Ekuilibri
  Oferta dhe kërkesa janë dy termat që
ekonomistët përdorin më shpesh.
 Oferta dhe kërkesa janë forcat që vënë në
funksionim ekonomitë e tregut.
 Mikroekonomia moderne ka të bëjë me
ofertën, kërkesën dhe ekuilibrin e tregut.
Tregu: Kërkesa, oferta dhe elasticiteti

 Çfarë e përcakton çmimin e një të mire apo një

shërbimi dhe sasinë e blerë dhe të shitur?
 Modeli i kërkesës dhe ofertës së një tregu
 Ky model i thjeshtë supozon kushte konkurrence
 Bëhet dallimi midis anës së kërkesës dhe asaj të
ofertës për tregun
 Sëbashku, kërkesa dhe oferta përcaktojnë çmimin dhe
sasinë ekuilibër
 OFERTA
 Sasia e ofruar është sasia e të mirës që shitësit
dëshirojnë dhe janë në gjendje të shesin.

 Ligji i Ofertës
 Ligji i ofertës thotë që, kur të gjithë faktorët e tjerë
janë të pandryshueshëm, sasia e ofruar e një të mire
rritet kur çmimi i të mirës rritet.
 Çmimet më të larta do të thotë që do të jetë
fitimprurës rritja e prodhimit
 Me rritjen e kostove marxhinale, nevojiten çmime më
të lartë për firmat që dëshirojnë të rrisin prodhimin
Kurba e Ofertës: Lidhja midis
Çmimit dhe Sasisë së Ofruar

 Tabela e ofertës

 Tabela e ofertës është një tabelë që tregon

lidhjen midis çmimit të së mirës dhe sasisë
së ofruar.
Kurba e Ofertës së Benit

Çmimi i Akullores $ Sasia e Akullores

0.00 0
0.50 0
1.00 1
1.50 2
2.00 3
2.50 4
3.00 5
Kurba e Ofertës:
fertës Lidhja midis
Çmimit dhe Sasisë së Ofruar

 Kurba e Ofertës
 Kurba e ofertës është një grafik që pasqyron
lidhjen midis çmimit të së mirës dhe sasisë së
ofruar.
 Figura 1: Paraqitja tabelare e ofertës dhe kurba e ofertës së Benit

Çmimi i
akulloreve
$3.00

2.50
1. një
rritje në
çmim ... 2.00

1.50

1.00

0.50

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Sasia e
akulloreve
2. ... rrit sasinë e ofruar të akulloreve.
Oferta e Tregut përballë
Ofertës Individuale
 Oferta e tregut i referohet shumës së të gjitha
ofertave individuale për produkt ose shërbim
të veçantë.

 Grafikisht, kurbat e ofertës individuale

mblidhen horizontalisht për të përfituar
kurbën e ofertës së tregut.
Zhvendosjet e
Kurbës së Ofertës

 Çmimet e Inputeve
 Teknologjia
 Pritshmëritë
 Numri i Shitësve
 Lëvizjet në Kurbën e Ofertës

 Ndryshime në sasinë e ofruar

 Lëvizje përgjatë kurbës së ofertës
 Shkaktuar nga ndryshimi në çmimin e
produktit.
 Ndryshimi në Sasinë e Ofruar

S
Çmimi i
akulloreve
C
$3.00
Një rritje në
çmimin e
akulloreve
rezulton në lëvizje
A përgjatë kurbës së
1.00
ofertës.

Sasia e
akulloreve
0 1 5
Zhvendosjet e
Kurbës së Ofertës

 Ndryshimi në Ofertë

 Një zhvendosje e kurbës së ofertës, në të

djathtë ose në të majtë
 Shkaktuar nga çdo ndryshim që alternon
sasinë e ofruar për çdo nivel çmimi
 Figura 3: Zhvendosjet e Kurbës së Ofertës

Çmimi i Kurbë oferte S3

akulloreve kurbë
Oferte S
,1
kurbë
Rënie oferte, S2
në ofertë

Rritje
në ofertë

0 Sasia e
akulloreve
Një rritje në ofertë ndodh nëse:
 Çmimet e inputeve bien
 Përdoret një teknologji më efiçente
 Çmimet e pritshëm bien
 Firmat rriten në madhësi
 Numri i firmave në industri rritet
 Bien taksat ose rriten subvencionet
 Rritet çmimi i plotësuesit në prodhim
 Ulet çmimi i zëvendësuesit në prodhim
Kurbat e Ofertës

P = 10 + 2Q

P S

Pjerrësia = 2

10

Një kurbë lineare është:

P = a + bQ ku a është ndërprerja me boshtin e çmimeve
dhe b është pjerrësia që është pozitive, pasqyrim i ligjit të ofertës
Kurbat e ofertës
Kurbat e ofertës zakonisht shkruhen si Q në varësi
të çmimit, Q = a + bP, ku a është pikëprerja me
boshtin e sasisë dhe b është e anasjellta e
pjerrësisë
P
dhe është pozitive
S

pjerrësia = 2, e anasjellta
e pjerrësisë = 1/2

10
Q = -5 + ½ P

-5 0
Q
Oferta dhe Kërkesa sëbashku

 Ekuilibri i referohet situatës në të cilën

çmimi ka arritur atë nivel për të cilin sasia e
ofruar është e barabartë me sasinë e
kërkuar.
Oferta dhe Kërkesa sëbashku
 Çmimi Ekuilibër
 Çmimi që balancon sasinë e kërkuar me sasinë e
ofruar.
 Në grafik është çmimi në të cilin kurbat e kërkesës
dhe të ofertës ndërpriten.
 Sasia Ekuilibër
 Sasia e kërkuar dhe e ofruar në nivelin e çmimit
ekuilibër.
 Në grafik, sasia për të cilën kurba e kërkesës dhe e
ofertës ndërpriten me njëra-tjetrën.
 Tabela e Ofertës Tabela e Kërkesës
Çmimi i Sasia e Çmimi i Akullores Sasia e Akullores
Akullores $ Akullores $

0.00 0
0.00 12
0.50 0
0.50 10
1.00 1 1.00 8
1.50 2 1.50 6

2.00 7 2.00 7

2.50 4 2.50 2

3.00 0
3.00 5

Për $2.00,sasia e kërkuar është e barabartë me

sasinë e ofruar!
 Figura 6: Ekuilibri i Ofertës dhe Kërkesës

Çmimi i
akulloreve
Oferta

Çmimi Ekuilibër Ekuilibri

$2.00

Sasia Kërkesa
Ekuilibër

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
Sasia e akulloreve
Figura 7: tregjet jo në ekuilibër

(a)Tepricë oferte
Çmimi i
akulloreve oferta
tepricë
$2.50

2.00

kërkesa

0 4 7 10
Sasia e
Sasia e Sasia e akulloreve
kërkuar ofruar
Ekuilibri

 Teprica
 kur çmimi > çmimi ekuilibëri, atëherë sasia e
ofruar > sasia e kërkuar.
 Ekziston një tepricë oferte ose tepricë.
 Ofruesit do të ulin çmimin për të rritur shitjet, kështu
lëvizet drejt ekuilibrit.
Ekuilibri

 Mungesa
 Kur çmimi < çmimi ekuilibër , atëherë sasia e
kërkuar > sasia e ofruar.
 Ekziston një tepricë kërkese ose mungesë
 Ofruesit do të rrisin çmimin sepse shumë blerës
“luftojnë” për shumë pak të mira, duke lëvizur kështu
drejt ekuilibrit.
Figura 8: Tregjet në disekuilibër

(b)Tepricë kërkese
Çmimi i
akulloreve Oferta

$2.00

1.50
Mungesë

Kërkesa

0 4 7 10
Sasia e
Sasia e Sasia e akulloreve
ofruar kërkuar
Ekuilibri i tregut në ekuacione
 Kurba e kërkesës D = a + bP, ku a është pikëprerja
me boshtin e sasisë Q dhe b është e anasjellta e
pjerrësisë dhe është negative
 Kurba e ofertës S = c + dP ku c është pikërerja me
boshtin e sasisë (zakonisht zero ose negative) dhe d
e anasjellta e pjerrësisë me shenjë pozitive
 Në ekuilibër D = S
 Zgjedhet barazimi për të gjetur P* dhe Q*,
domethënë çmimin dhe sasinë ekuilibër
Ekuilibri i tregut në ekuacione:
 Kurba e kërkesës D = 400 – 0.5P
 Kurba e ofertës S = – 200 + 1P
 në ekuilibër D = S, pra kemi sa më poshtë:
400 – 0.5P* = – 200 + 1P*
600 = 1.5P*
 P* = 400
 Gjejmë sasinë ekuilibër duke zëvendësuar çmimin e
gjetur në kurbën e kërkesës ose të ofertës
Q* = 400 – 200
Q* = 200
Ekuilibri i tregut në ekuacione
Paraqitja grafike e ekuilibrit
P
800

S = -200 + 1P

400

D = 400 - 0.5P

-200 200 400 Q

 Figura 10 Si ndikon një zhvendosje në kërkesë mbi ekuilibrin

Çmimi i
akulloreve 1. Moti i nxehtë rrit
Kërkesën për akullore. . .

Oferta
$2.50 Ekuilibri ri

2.00
2. . . . rezulton
në çmim
më të lartë. . . Ekuilibri
fillestar D

0 7 10
Sasia e
3. . . . Në sasi më
akulloreve
të madhe të shitur
 Zhvendosjet në kurba përballë lëvizjeve
përgjatë kurbave
 Një zhvendosje e kurbës së ofertës quhet
ndryshim në ofertë.
 Një lëvizje përgjatë një kurbe të dhënë oferte
quhet ndryshim në sasinë e ofruar.
 Një zhvendosje e kurbës së kërkesës quhet
ndryshim në kërkesë.
 Një lëvizje përgjatë një kurbe të dhënë kërkese
quhet ndryshim në sasinë e kërkuar.
Përmbledhje
 Ekonomistët përdorin modelin e kërkesës dhe
të ofertës për të analizuar tregjet kompetitivë.

 Në një treg konkurrence, ekzistojnë shumë

blerës dhe shitës, secili prej të cilëve ka shumë
pak ose aspak influencë mbi çmimin e tregut.
Përmbledhje
 Kurba e kërkesës tregon mënyrën se si sasia e një të mire
varet nga çmimi.
 Sipas ligjit të kërkesës, me rënien e çmimit të së mirës, sasia e
kërkuar rritet. Në këtë mënyrë, kurba e kërkesës është me pjerrësi
negative.
 Përveç çmimit, ekzistojnë përcaktues të tjerë sa i përket se sa
konsumatorët dëshirojnë të blejnë ku përfshihen të ardhurat,
çmimet e zëvendësuesve apo plotësuesve, shijet, pritshmëritë dhe
numri i blerësve.
 Nëse njëri nga këta faktorë ndryshon, kurba e kërkesës zhvendoset.
Përmbledhje
 Kurba e ofertës tregon mënyrën se se sasia e një të mire
varet nga çmimi.
 Sipas ligjit të ofertës, me rritjen e çmimit të së mirës, sasia e
ofruar rritet. Në këtë mënyrë, kurba e ofertës është me pjerrësi
pozitive.
 Përveç çmimit, ekzistojnë përcaktues të tjerë sa i përket se sa
shitësit dëshirojnë të shesin ku përfshihen çmimet e inputeve,
teknologjia, pritshmëritë dhe numri i shitësve.
 Nëse njëri nga këta faktorë ndryshon, kurba e ofertës
zhvendoset.
Përmbledhje

 Ekuilibri i tregut përcaktohet nga ndërprerja e

kurbës së kërkesës dhe të ofertës.
 Në nivelin e çmimit ekuilibër, sasia e kërkuar
është e barabartë me sasinë e ofruar.
 Sjellja e blerësve dhe e shitësve në mënyrë të
natyrshme e udhëheq tregun drejt situatës së
ekuilibrit.
Përmbledhje
 Për të analizuar se si një ngjarje influencon
tregun, ne përdorim grafikun e kërkesës dhe të
ofertës me qëllim ekzaminimin e mënyrës se si
kjo ndikon mbi çmimin dhe sasinë ekuilibër.
 Në ekonomitë e tregut, çmimet janë sinjale që
drejtojnë vendimet ekonomikë dhe në këtë
mënyrë alokojnë burimet.