Lënda: Mikroekonomia

3. KËRKESA, OFERTA DHE EKUILIBRI I TREGUT

Dr. Florentina Xhelili Krasniqi

 Kërkesa dhe lakorja e kërkesës
 Oferta dhe lakorja e ofertës
 Ekuilibri i tregut dhe Disekuilibri
Ekonomistët përdorin modelin e kërkesës dhe të ofertës
për të analizuar tregjet konkurruese.
• Kërkesa dhe oferta i referohen sjelljes së
njerëzve…..se si ata bashkëveprojnë njëri me
tjetrin në tregje.

• Tregu paraqet grupin e blerësve dhe të shitësve

të të mirave dhe shërbimeve të caktuara.
 KËRKESA
• Sasia e kërkuar përfaqëson sasinë e produktit që
konsumatorët do të blejnë me një çmim të caktuar, gjatë
një periudhe të dhënë kohore.

• Kërkesa përfaqëson sasinë e produktit që

konsumatorët janë të gatshëm dhe në gjendje të blejnë
me çmime të ndryshme (për çdo çmim të mundshëm),
gjatë një periudhe të dhënë kohore.

• Ligji i kërkesës
Kur çmimet e produkteve ulen, sasia që blerësit janë të
gatshëm të blejnë rritet dhe kur çmimet rriten, sasia e
kërkuar zvogëlohet, me kusht që faktorët tjerë të mbesin
të pandryshuar (ceteris paribus).
Paraqitja tabelare - kërkesa

Çmimi i produktit x Sasia e kërkuar

1.00 € 8
1.50 6
2.00 4
2.50 2
Lakorja e kërkesës është grafik që shpreh
raportin mes çmimit të të mirave dhe sasisë
së kërkuar.
 Lakorja e kërkesës
P Q
1.00$ 8

Çmimi 1.50 6
2.00 4
2.50 2

$2.50 A

1. rënja e B
2.00
çmimit ...
C
1.50
Lëvizje përgjatë lakores
D
1.00 (ndryshon vetëm çmimi)

0.50

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Sasia
2. ... rritje në sasinë
. e kërkuar
Faktorët që përcaktojnë kërkesën:

• Të ardhurat e konsumatorëve
• Çmimet e mallrave të lidhur
Zhvendosja e
• Shijet dhe preferencat e lakores së
konsumatorëve kërkesës
• Pritjet e konsumatorëve
• Numri i blerësve
 Zhvendosja e lakores së kërkesës

Çmimi

Rritja e
kërkesës

Zvogëlimi i
kërkesës
Lakorja e
kërkesës D 2
Lakorja e kërkesës
D1
Lakorja e kërkesës, D
3
0 Sasia
Kërkesa individuale dhe kërkesa e tregut

P Konsumatori A P Konsumatori B
p1
p1
p2 p2
DA
DB

5 10 Q 6 12 Q
P

p1
p2
Kërkesa e
tregut
11
11 22 Q
Pyetje për diskutim:
1. Cila nga fjalia e mëposhtme është e thënë saktë:
a) Nëse çmimi i një produkti x është 15 Euro,
sasia e kërkuar është 20 ;
b) Nëse çmimi i një produkti x është 15 Euro,
kërkesa është 20.
2. Nëse ka ndryshim në kërkesë, a do të ketë
zhvendosje apo lëvizje përgjatë kurbës së
kërkesës ?

3. Analizo faktorët që përcaktojnë kërkesën. Në

cilat raste kurba e kërkesës do të zhvendoset
majtas?
 OFERTA
• Sasia e ofruar përfaqëson sasinë e produktit që
shitësit e ofrojnë në treg me një çmim të caktuar, për një
periudhe të dhënë kohore.

• Oferta përfaqëson sasinë e produktit që shitësit janë të

gatshëm dhe në gjendje ta ofrojnë me çmime të
ndryshme, për një periudhe të dhënë kohore.

• Ligji i ofertës
Kur çmimet e produkteve rriten, sasia që shitësit janë të
gatshëm të ofrojnë në treg rritet dhe anasjelltas, me
kusht që faktorët tjerë të mbesin të pandryshuar (ceteris
paribus).
Lakorja e ofertës është grafik që shpreh
raportin mes çmimit të së mirave dhe sasisë
së ofruar.
 Paraqitja tabelare - oferta

Çmimi i produktit x Sasia e ofruar

1.00 $ 1
1.50 2
2.00 3
2.50 4
 Kurba e ofertës

Çmimi
P Q
oferta 1.00$ 1
1.50 2
2.00 3
2.50 D
1. rritja e 2.50 4
çmimit ...
2.00
C

1.50
B
1.00 Lëvizje përgjatë lakores
A
(ndryshon vetem çmimi)

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Sasia

2. ... rritje ne sasine

. e ofruar
Faktorët që përcaktojnë ofertën:

• Çmimet e inputeve
• Teknologjia Zhvendosja e
• Çmimet e mallrave të lidhur lakores së ofertës
• Pritjet e ofruesve
• Numri i ofruesve
 Oferta individuale dhe oferta e tregut
P Firma A P Firma B

SA SB
p2 p2
p1 p1

10 15 Q 12 20 Q

P
Oferta e tregut

p2

p1

19
22 35 Q
 Zhvendosja e lakores së ofertës

Çmimi S3

S1 S2

Zvogëlimi i Rritja e
ofertës ofertës

0
Sasia
Pyetje për diskutim:
1. Cila nga fjalia e mëposhtme është e thënë saktë:
a) Nëse çmimi i një produkti x është 10 Euro,
sasia e ofruar është 25 ;
b) Nëse çmimi i një produkti x është 10 Euro,
oferta është 25.
2. Nëse ka ndryshim në sasinë e ofruar a do të
ketë zhvendosje apo lëvizje përgjat kurbës
së kërkesës ?

3. Analizo faktorët që përcaktojnë ofertën. Në

cilat raste kurba e ofertës do të zhvendoset
dajthtas?
EKUILIBRI I TREGUT
 Kërkesa Oferta

Çmimi Tregu Çmimi Tregu

Tregu

13 1
1.00 $ 1.00 $
10 4
1.50 1.50
7 7
2.00 2.00
4 10
2.50 2.50
 Ekuilibri i kërkesës dhe ofertës

Çmimi

Oferta

Çmimi ekuilibër E Ekuilibri

$2.00

Sasia Kërkesa
ekuilibër

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
Sasia
 Tregu disekuilibër

(a) Tejkalimi i ofertës

Çmimi
Oferta
Tepricë
$2.50

2.00

Kërkesa

0 4 7 10
Sasia
Sasia e Sasia e
kërkuar ofruar
 Tregu disekuilibër

(b)Tejkalimi i kërkesës

Çmimi
Oferta

$2.00

1.50

Mungesë Kërkesa

0 4 7 10
Sasia e Sasia e Sasia
ofruar kërkuar
 Si ndikon rritja e kërkesës në ekuilibër?

Çmimi

Oferta
E’
$2.50 Ekuilibri i ri
E
2.00

0 7 10
Sasia
 Si ndikon zvogëlimi i ofertës në ekuilibër?

Çmimi

S2
S1

E’
Ekuilibri ri
$2.50

2.00 Ekuilibri fillestar

Kerkesa

0 4 7
Sasia
Pyetje për diskutim:

1. Supozohet se ka ardhur deri te një ngritje e

madhe e punësimit që ka shkaktuar rritjen e të
ardhurave të konsumatorit. Çfarë do të
ndodh me çmimin ekuilibër?

2. Supozohet se në kushte të tjera të

pandryshuara si rezultat i motit të favorshëm, të
korrat e grurit janë më të larta në krahasim me
parashikimet. Çfarë do të ndodh me çmimin
ekuilibër?
KËRKESA, OFERTA DHE POLITIKAT
QEVERITARE
 Ndikimi i një takse në mekanizmin konkurrencial
P

S1

E’ S
P’
E
P*

Q’ Q* Q

Nëse oferta është më elastike se kërkesa, konsumatori do të paguajë

pjesën më të madhe të taksës dhe anasjelltas.
 Çmimi maksimal (tavan)

(a) Çmimi maksimal (tavan) i benzinës

Çmimi i
benzines

P* E* D> S

E’ Çmimi tavan (nën p*)

P’

D
D’

0 Q’ Q* Sasia e
benzines
 Çmimi minimal (dysheme)

(a) Çmimi minimal (dysheme) i pagës orare

Paga
orare

S
F J K
w’
Paga orare
minimale
E
W*

0 Q’ Q* Numri i
punëtorëve
Pyetje për diskutim:

1. Çfarë do të rezultojë nga aplikimi i pagave

minimale nga qeveria, si masë disekuilibruese?
 Tema në vijim:
Elasticiteti i kërkesës dhe i ofertës