się na jakie pięć grup dzielimy kręgowców. Zwierzęta kręgowe • Zwierzęta kręgowe, podobnie jak rośliny, dzielimy na grupy w zależności od stopnia przystosowania do życia na lądzie. Rozróżniamy pięć grup kręgowców: ryby; płazy; gady; ptaki; ssaki. • Zwierzęta kręgowe mają sztywny szkielet, najczęściej kostny, i kręgosłup. Jest to osiowa część szkieletu, do której przymocowane są inne kości. Kręgosłup składa się z niedużych kości kręgów (rys. 1). Kręgowce mają głowę i dobrze rozwinięte organy zmysłów. W poszukiwaniu po karmu mogą aktywnie się poruszać, bo mają kończyny przystosowane do pływania, biegania lub latania. Ryby i płazy • Ryby żyją tylko w wodzie. Mają obłe ciało, pokryte łuskami i śluzem. Pływają i utrzymują równowagę przy pomocy płetw. Oddychają skrzelami. Zapłodnienie i rozwój jajeczek odbywa się w wodzie. • Płazy mają cztery kończyny. Mogą żyć i w wodzie, i na lądzie. Skóra gładka i wilgotna. W wodzie te kręgowce oddychają skórą, na lądzie - płuca- mi. Na lądzie szybko tracą wodę, dlatego trzyma- ją się wilgotnych miejsc. Jajeczka składają i zapładniają w wodzie. Gady i ptaki • Gady są dobrze przystosowane do życia na lądzie. Mają ciało pokryte suchą skórą i zrogowaciałą łuską. Te kręgowce oddychają tylko płucami. Większość ma cztery kończyny (u węży w zaniku). Jajeczka pokryte skórzastą błoną składają na lądzie. • Ciało ptaków pokrywa inna powłoka niż u gadów - pióra. Są one potrzebne do lotu i zatrzymywania ciepła. Przed- nie kończyny przekształciły się w skrzydła. Ptaki nie mają zębów, ich szczęki okrywa rogowy dziób. Oddychają płucami. Składają jaja w twardej łupinie, opiekują się wylęgłymi pisklętami. Ssaki • Ciało ssaków pokryte jest zatrzymującym ciepło włosiem. Oddychają płucami. Młode rozwijają się w organizmie samicy, w specjalnym narządzie zwanym macicą. Rodzą się dość dobrze rozwinięte. Samice mają gruczoły mleczne i karmią młode mlekiem. Zimno i ciepłokrwiste • Ryby, płazy i gady są zimnokrwiste. Organizm tych zwierząt nie może podtrzymywać stałej temperatury ciała. Zależy ona od temperatury otoczenia. W chłodną pogodę ciało płazów i gadów też staje się zimniejsze. Tylko rozgrzane ciepłem słonecznym mogą one szybko się poruszać. Jesienią płazy kryją się w zbiornikach wodnych, a gady szukają schronienia pod mchem i pniami i nieruchomieją na całą zimę. • Ptaki i ssaki są ciepłokrwiste. Ich organizm utrzymuje stałą temperaturę ciała. Dzięki temu ptaki i większość ssaków są aktywne przez cały rok i potrafią przeżyć w warunkach nawet bardzo chłodnego klimatu. Ciepłokrwistość jest jedną z przyczyn rozpowszechnienia się tych zwierząt na całym świecie i ich dominacji na lądzie, w wodzie i powietrzu. Człowiek jest ssakiem • Gatunek homo sapiens posiada wszystkie cechy właściwe ssakom. Np. jesteśmy ciepłokrwiści. Całe ciało człowieka pokryte jest rzadkimi włoskami. Mamy gruczoły mleczne. Po urodzeniu niemowlęcia pojawia się w nich mleko. Każdy z nas w pierwszym okresie życia spożywał ten odżywczy płyn. Człowiek posiada też cechy właściwe tylko jemu. Większość ssaków porusza się na czterech kończynach, my nauczyliśmy się chodzić na dwóch. Kończyny górne człowieka są nadzwyczaj sprawne, możemy wykonywać nimi złożone ruchy. Mózg jest dobrze rozwinięty. Dzięki niemu możemy myśleć i tworzyć, znacznie przekształcając środowisko zamieszkania. Żaden inny gatunek zwierząt nie może pochwalić się takimi osiągnięciami.