GABAY SA PAGSUSURI

NG MAIKLING
KWENTO
BAYWALK
ni Letty C. Pagkalinawan
PAANO NAILALARAWAN ANG MGA PANGUNAHING
TAUHAN SA MAIKLING KWENTO? 1
LOLO MILYONG
-siya ay seaman at nagkaroon ng masaya at mapayapang tahanan
subalit noong siya ay nakatungtong na ng barko siya ay hindi
nakuntento sa mga meron siya at siya ay nag patukso sa babae at
nagpalinlang dahil doon nawala ang lahat nang napaghirapan niya
at dahil sa mga pangyayari sa buhay niya siya ay nagkaroon ng
maraming bisyo at hindi na muling naka-apak sa barko at lahat ng
ito ay dinadamdam niya at naging mainitin ang kanyang ulo. Kaya
siya tumatanaw sa mga barkong dumadaan sa baywalk dahil
inaalala niya ang mga nangyari sa kaniyang buhay.
 "NAPAG-ALAMAN KO NA SA TUWING TINATANAW NIYA ANG MGA
BARKONG IYON, NAAALALA RIN ANG MAPAYAPA AT MASAYANG
TAHANANG BINUO NIYA NOONG HINDI PA SUMAKAY NG BARKO.
NANG NARANASAN NITO ANG KARANGYAANG IBINIGAY NG
PAGSAKAY SA BARKO, TULAD SA MALAKAS NA ALON ANG BUHAY
NILA AY NASIRA. KAYA PALA NABATO NIYA ANG LALAKING IYON
AY DAHIL NAGALIT SIYA SA KANYANG SARILI NANG IWAN NIYA
ANG KANYANG PAMILYA DAHIL SA TUKSO NG ISANG BABAE AT
ANG BABAENG ITO NA KINASAMA NIYANG NANG HALOS APAT NA
TAON, BINIGYAN NG MARANGYANG BUHAY KAPALIT NG
PAGHIHIRAP NG KANYANG AY NAGTAKSIL DIN SA KANYA."
ANO-ANONG TEORYANG PAMPANITIKAN
ANG NAKAPALOOB SA KWENTO? 2
TEORYANG EKSISTENSYALISMO

Ang kwentong "Baywalk" ay isang halimbawa ng

teoryang ito, kung saan ang bawat tao ay mayroong
kalaayang magdesisyon sa kanyang sarili. Ang pagpili
ni Lolo Milyong sa kanyang kinasama kaysa sa
kanyang totoong pamilya ay sariling niyang desisyon na
kinalaunan ay kanyang pinagsisihan.
 "Kaya pala nabato niya ang lalaking iyon ay dahil nagalit siya sa
kanyang sarili nang iwan niya ang kanyang pamilya dahil sa tukso ng
isang babae."
ANO-ANONG TEORYANG PAMPANITIKAN
ANG NAKAPALOOB SA KWENTO? 2
TEORYANG REALISMO

Ang kwentong ito ay maaari ring isang teoryang realismo

sapagkat nilalarawan dito ang totoong paghihirap na
pinagdadaanan ng mga kababayan nating seaman na
naglalayag sa karagatan upang mabigyan ng magandang
buhay ang kanilang minamahal. At panloloko ng ibang
mga kinakasama nila habang sila ay walang kaalam-alam
sa mga pinaggagawa ng kanilang mahal.
 "At ang babaeng ito na kinasama niya nang halos apat na taon,
binigyan ng marangyang buhay kapalit ng paghihirap ay nagtaksil din
sa kanya. Ang anak na pinaniwalaan niyang kanya ay bunga pala ng
kataksilan ng babae sa ibang lalaki."
ANO-ANONG TEORYANG PAMPANITIKAN
ANG NAKAPALOOB SA KWENTO? 2
TEORYANG SIKOLOHIKAL

Ang kwentong ito ay maaari ring mauuri sa teoyang

sikolohikal kung saan pinagtutuunan ng pansin ang pag-
iisip ng tao at ipinapakita din ang pagbabago ng tao dahil
sa mga paktor na naging dahilan ng kanyang pagbabago.
Dahil sa tukso ay nagkasala si Lolo Milyong sa kanyang
pamilya kung saan pinili nito ang kanyang kinakasama na
kinalaunan ay lumoko sa kanya. Kaya sila'y naging pulubi
at kaawa-awa.
"Huli na ang lahat ng siya’y nagsisi, hindi na niya nakita ang iniwang
pamilya."

"Meron din namang lumalapit kay Lolo, nag-aabot ng pagkain o

kaunting barya at ang iba’y nakikitabi ng upuan."
ANO-ANONG TEORYANG PAMPANITIKAN
ANG NAKAPALOOB SA KWENTO? 2
TEORYANG HUMANISMO

Ang kwentong ito ay maaaring mahanay sa teoryang

humanismo sapagkat ang tao ang sentro ng mundo,
binibigyang diin ang kalakasan at kabutihan ng tao. Gaya ni
Lolo Milyong ang pangunahing tauhan sa kwentong ito.
Siya ang binibigyang-diin sa kwento, ang kanyang mga
karansan na nagpabago sa kanya ng tuluyan at naging
dahilan upang siya'y maging isang kawawang matanda na
pinagsisihan ang mga na gawang kamalian.
"Napag-alaman ko na sa tuwing tinatanaw niya ang mga barkong iyon, naaalala rin ang mapayapa at masayang tahanang
binuo niya noong hindi pa sumakay ng barko. Nang naranasan nito ang karangyaang ibinigay ng pagsakay sa barko, tulad
sa malakas na alon ang buhay nila ay nasira. Kaya pala nabato niya ang lalaking iyon ay dahil nagalit siya sa kanyang
sarili nang iwan niya ang kanyang pamilya dahil sa tukso ng isang babae."

"At ang babaeng ito na kinasama niya nang halos apat na taon, binigyan ng marangyang buhay kapalit ng paghihirap niya
ay nagtaksil din sa kanya. Ang anak na pinaniwalaan niyang kanya ay bunga pala ng kataksilan ng babae sa ibang lalaki.
Lahat ng perang inipon niya'y kinuha ng babae pati ang bahay ay binenta. Huli na ang lahat ng siya'y nagsisi, hindi na
niya nakita ang iniwang pamilya. Nagtungo na sila sa malayong lalawigan at namatay ang bunsong anak niyang babae
dahil sa kawalan ng pera. Ang lahat ang iyon ay labis niyang dinamdam, nalulong muli siya sa iba't ibang bisyo hanggang
sa magkasakit. Hindi na siya muling nakabalik sa kanyang trabaho sa barko. Ngayo'y tanging alaala na lamang ng
nakaraan ang kanyang binabalik-balikan."
SAAN NAGANAP ANG MGA PANGYAYARI
SA KWENTO? 3
Naganap ang pangyayari ng kwento sa lugar ng
"BAYWALK" kung saan dito nakilala ng manunulat
si Lolo Milyong na nagbahagi ng kanyang
malungkot na karanasan.
 "WARING NAKADARAMA AKO NG LUNGKOT… WARING LAGING
MAY KULANG. MARAHIL, LAGI PA RIN AKONG UMAASA NA SA
MULING PAGBALIK KO SA LUGAR NA ITO AY MULI KO MAKIKITA SI
LOLO MILYONG, DOON SA LUGAR NA LAGI NIYANG KINAUUPUAN,
DOON MALAPIT SA BANTAYOG NI NINOY AQUINO, NAKAHARAP SA
MALAWAK NA KARAGATAN NG MANILA, AT PINAGMAMASDAN
ANG MGA NAKAHIMPIL AT MGA NAGLALAYAG NA BARKO…
KASAMA ANG KANYANG MGA PANGARAP."

"SIYA AY UNA KONG NAKITA NANG MINSANG NAMASYAL KAMI NG

AKING KAIBIGAN SA BAYWALK"
PAANO NAGSIMULA ANG KWENTO?
4
Nagsimula ang kuwento sa pagpapakilala sa lugar na
Baywalk, kung anong klaseng lugar ba ito, ano ang
makikita rito at binanggit dito kung paano binabalik-
balikan ng mga tao mula sa iba’t ibang lugar ang
Baywalk. Sa simula rin ipinakilala ang bida sa kuwento
na si Lolo Milyong kung saan ang matandang ito ay
nakilala dahil sa dalas nitong mamalagi sa Baywalk.
 “ANG BAYWALK AY ISA SA MGA DINARAYONG LUGAR SA MAYNILA. HINDI PA
MAN LUMULUBOG ANG ARAW AY DINADAGSA NA ITO NG MARAMING TAO
MULA SA IBA'T IBANG LUGAR AT IBA'T IBANG ANTAS NG LIPUNAN. NGAYONG
NALALAPIT NA NAMAN ANG KAPASKUHAN, TIYAK NA IBA'T IBANG
MAKUKULAY NA PALBAS ANG MULING MATUTUNGHAYAN DITO. SADYA
NGANG NAKAAAKIT ANG GANDA AT LIGAYANG DALA NG BAYWALK SA LAHAT
NG SINUMANG MAGAWI RITO UPANG PAGKATAPOS AY MANABIK NA BALIKAN
AT MULING BALIKAN ANG LUGAR NA ITO.”

“Marahil, lagi pa rin akong umaasa na sa muling pagbalik ko sa lugar na ito ay muli ko
makikita si Lolo Milyong, doon sa lugar na lagi niyang kinauupuan, doon malapit sa
bantayog ni Ninoy Aquino.”
ANO ANG SAGLIT NA KASIGLAHAN SA
KWENTO? 5
Ang saglit na kasiglahan sa kwento ay nang
nagtrabaho si Lolo Milyong sa barko at nagkaroon
ng marangya at masayang pamilya. Sa kabilang
banda, ito’y naglaho nang siya ay nagkaroon ng isa
pang kinakasama na kalauna’y ipinagpalit din siya.
“NAPAG-ALAMAN KO NA SA TUWING TINATANAW NIYA ANG MGA BARKONG IYON,
NAAALALA RIN ANG MAPAYAPA AT MASAYANG TAHANANG BINUO NIYA NOONG
HINDI PA SUMAKAY NG BARKO. NANG NARANASAN NITO ANG KARANGYAANG
IBINIGAY NG PAGSAKAY SA BARKO, TULAD SA MALAKAS NA ALON ANG BUHAY
NILA AY NASIRA.”

“AT ANG BABAENG ITO NA KINASAMA NIYA NANG HALOS APAT NA TAON,
BINIGYAN NG MARANGYANG BUHAY KAPALIT NG PAGHIHIRAP AY NAGTAKSIL DIN
SA KANYA. ANG ANAK NA PINANIWALAAN NIYANG KANYA AY BUNGA PALA NG
KATAKSILAN NG BABAE SA IBANG LALAKI. LAHAT NG PERANG INIPON NIYA’Y
KINUHA NG BABAE PATI ANG BAHAY AY BINENTA. HULI NA ANG LAHAT NANG
SIYA’Y NAGSISI, HINDI NA NIYA NAKITA ANG INIWANG PAMILYA. NAGTUNGO NA
SILA SA MALAYONG LALAWIGAN AT NAMATAY ANG BUNSONG ANAK NIYANG
BABAE DAHIL SA KAWALAN NG PERA.”
ANO-ANONG SULIRANIN ANG
KAHAHARAPIN NG TAUHAN SA KWENTO? 6
Ang pangunahing suliranin ni Lolo Milyong sa kwento ay
ang kanyang paglalakbay mula sa karangyaan sa pagiging
seaman patungo sa pagkakaroon ng masalimuot na
personal na buhay. Ipinapakita niya ang pag-angat at
pagbagsak ng kanyang buhay, ang paghihirap at pagsisisi
sa mga desisyon na kanyang ginawa. Isa itong kwento ng
pagbabalik-loob sa sarili at paghahanap ng kahulugan sa
kabila ng mga pagsubok at pagkukulang.
"PAGKARAAN NG ILANG LINGGO AY MULI KONG NAKITA SI LOLO MILYONG
SA BAYWALK. MAGALING NA NGA SIYA. AT MULI KAMING
NAGKWENTUHAN, DOON AY NAGSIMULA NANG SABIHIN NI LOLO ANG
KANYANG NAKARAAN. NAPAG- ALAMAN KO NA SA TUWING TINATANAW
NIYA ANG MGA BARKONG IYON, NAAALALA RIN ANG MAPAYAPA AT
MASAYANG TAHANANG BINUO NIYA NOONG HINDI PA SUMAKAY NG
BARKO. NANG NARANASAN NITO ANG KARANGYAANG IBINIGAY NG
PAGSAKAY SA BARKO, TULAD SA MALAKAS NA ALON, ANG BUHAY NILA AY
NASIRA. KAYA PALA NABATO NIYA ANG LALAKING IYON AY DAHIL
NAGALIT SIYA SA KANYANG SARILI NANG IWAN NIYA ANG KANYANG
PAMILYA DAHIL SA TUKSO NG ISANG BABAE."
ANO ANG TUNGGALIAN SA KWENTO?
7
TAO LABAN SA SARILI
Ang tunggalian sa kuwentong ito ay nakasentro sa mga
pagsubok at suliranin na hinaharap ng pangunahing tauhan
na si Lolo Milyong. Sa kanyang kabataang panahon, siya
ay nagtrabaho sa barko bilang isang seaman at nagkaroon
ng pagkakataong makapunta sa iba't ibang bansa. Subalit,
sa kanyang paghahangad ng karangyaan, nagawa niyang
iwanan ang kanyang pamilya para sa isang babaing
nagtaksil rin sa kanya.
 “SA HULI, ANG KANYANG MGA ANAK NA LALAKI ANG
NAGLIGTAS SA KANYA AT DINALA SIYA SA ILOILO UPANG
DOON MAGPAHINGA AT ALAGAAN. ANG TUNGGALIAN SA
KUWENTO AY NATAPOS NANG SIYA AY MULING
NAKAPILING ANG KANYANG MGA ANAK AT
NARAMDAMAN ANG KASIYAHAN.”
ANONG KAPANA-PANABIK NA PANGYAYARI
ANG NAKAPALOOB SA KWENTO? 8
Ang mas nagpanabik sa kwento ay ang pagsisisi ni
Lolo Milyong at ipinakita dito ang ugali na sa kabila
ng kaniyang maling nagawa at pagpapasya ay mas
nangibabaw ang kaniyang pagsisisi ng taos-puso at
pagkatuto sa kaniyang nagawang kamalian.
 “NAPAG-ALAMAN KO NA SA TUWING TINATANAW NIYA
ANG MGA BARKONG IYON, NAAALALA RIN ANG
MAPAYAPA AT MASAYANG TAHANANG BINUO NIYA NOONG
HINDI PA SUMAKAY NG BARKO. NANG NARANASAN NITO
ANG KARANGYAANG IBINIGAY NG PAGSAKAY SA BARKO,
TULAD SA MALAKAS NA ALON ANG BUHAY NILA AY
NASIRA.”
ANO ANG NAGING KALUTASAN SA
SULIRANIN SA KWENTO? 9
Ang kalutasan sa kwento ay makikita sa
pagkakaroon ni Lolo Miyong ng pagsisisi sa lahat
ng kanyang ginawang kamalian at pagkawala ng
landas ng kanyang buhay. Makikita rin sa kwento
ang pagtanggap niya sa mga resulta o bunga ng
kanyang pagkakamali.
 “AT ANG BABAENG ITO NA KINASAMA NIYANG HALOS APAT NA
TAON, BINIGYAN NG MARANGYANG BUHAY KAPALIT NG
KANYANG PAGHIHIRAP AY NAGTAKSIL DIN SA KANYA. ANG ANAK
NA PINANIWALAAN NIYANG KANYA AY BUNGA PALA NG
KATAKSILAN NG BABAE SA IBANG LALAKI. LAHAT NG PERA
NIYA’Y KINUHA NG BABAE PATI ANG BAHAY AY BINENTA. HULI NA
ANG LAHAT NG SIYA’Y NAGSISI, HINDI NA NIYA NAKITA ANG
INIWANG PAMILYA. NAGTUNGO NA SILA SA MALAYONG
LALAWIGAN AT NAMATAY ANG BUNSONG ANAK NIYANG BABAE
DAHIL SA KAWALAN NG PERA. ANG LAHAT NG IYON AY LABIS
NIYANG DINAMDAM, NALULONG MULI SA BISYO HANGGANG SA
ITO’Y MAGKASAKIT.”
PAANO NAGWAKAS ANG KWENTO?
10
Nagwakas ang kwentong Baywalk sa pagbabago at
pag-unlad ng karakter ni Lolo Miyong dahil siya ay
nagtapuan ng kaniya pang dalawang lalaking anak
na muli syang tinanggap at inalagaan sa kabila ng
kanyang kamalian. Naging masaya at nakahanap
nang pagtanggap at respeto mula sa kanyang
pamilya.
“MAHIGIT DALAWANG BUWAN AKONG HINDI NAKAPUNTA
SA BAYWALK. NANG BUMALIK AKO ROON AY DI KO NA
SIYA NAKITA, NATAGPUAN NA RAW SIYA NG KANYANG
DALAWANG ANAK NA LALAKI. ISINAMA SIYA SA ILOILO
UPANG DOON MAGPAHINGA AT ALAGAAN. IPINASASABI NI
LOLO MILYONG SA AKIN NA MASAYA NA RAW SIYA AT
MARAMING SALAMAT. SIMULA NOON AY WALA NA AKONG
NARINIG PANG ANUMANG BALITA SA KANYA.”
ANONG KABISAAN ANG NAKAPALOOB SA
KWENTO? 11
KABISAANG PANDAMDAMIN

Sinasabi sa bahagi ng kwento na lubos ang pag-sisisi ni

Lolo Milyong sa kaniyang nagawang desisyon na ibigay
ang marangyang buhay para sa babaeng kaniyang inibig na
mali at sa kabila ng kaniyang ginawang mabuti at
pagbibigay kasabay din nito ang tila’y hampas ng alon sa
dagat dahil kataksilan at kapighatian din ang kaniyang
natanggap.
ANONG KABISAAN ANG NAKAPALOOB SA
KWENTO? 11
KABISAANG PANG-KAISIPAN
Sa kwentong ito nangibabaw ang damdaming pang-kaisipan sapagkat
pagkatapos namin ito basahin ay nagbigay ito sa amin ng kaisipan, at
magandang aral patungkol sa benipisyo ng masamang desisyon sa
buhay na ating ginagawa. Dito din sa bahagi ng kwentong ito ay
nagbigay at nagbukas sa aming mga isipan na ang tunay na kaligayahan
ay ang ating pamilya o ang pamilyang ating bubuoin pagdating ng
tamang panahon. Ang tunay na ligaya ay matatagpuan hindi sa materyal
na bagay o salapi, bagkus ang tunay na ligaya na pang-habang buhay ay
ang ating pamilya na ipinagkaloob sa atin ng Diyos na makapangyarian
sa lahat.
“NAAALALA RIN ANG MAPAYAPA AT MASAYANG TAHANANG BINUO NIYA NOONG HINDI PA
SUMAKAY NG BARKO. NANG NARANASAN NITO ANG KARANGYAANG IBINIGAY NG
PAGSAKAY SA BARKO, TULAD SA MALAKAS NA ALON ANG BUHAY NILA AY NASIRA. KAYA
PALA NABATO NIYA ANG LALAKING IYON AY DAHIL NAGALIT SIYA SA KANYANG SARILI
NANG IWAN NIYA ANG KANYANG PAMILYA DAHIL SA TUKSO NG ISANG BABAE, AT ANG
BABAING ITO NA KINASAMA NIYANG NANG HALOS APAT NA TAON, BINIGYAN NG
MARANGYANG BUHAY KAPALIT NG PAGHIHIRAP AY NAGTAKSIL DIN SA KANYA. ANG ANAK
NA PINANIWALAAN NIYANG KANYA AY BUNGA PALA NG KATAKSILAN NG BABAE SA IBANG
LALAKI. LAHAT NG PERANG INIPON NIYA’Y KINUHA NG BABAE PATI ANG BAHAY AY
BINENTA. HULI NA ANG LAHAT NG SIYA’Y NAGSISI, HINDI NA NIYA NAKITA ANG INIWANG
PAMILYA. NAGTUNGO NA SILA SA MALAYONG LALAWIGAN AT NAMATAY ANG BUNSONG
ANAK NIYANG BABAE DAHIL SA KAWALAN NG PERA. ANG LAHAT ANG IYON AY LABIS
NIYANG DINAMDAM, NALULONG MULI SIYA SA IBA’T IBANG BISYO HANGGANG SA
MAGKASAKIT. HINDI NA SIYA MULING NAKABALIK SA KANYANG TRABAHO SA BARKO.
NGAYO’Y TANGING ALAALA NA LAMANG NG NAKARAAN ANG KANYANG BINABALIK-
BALIKAN.”
ANO-ANONG ARAL O KAISIPAN ANG
NAPULOT SA KWENTO? 12
Likas sa tao ang makagawa ng mga bagay na hindi napag-
iisipan ng mabuti, at ito ay nagiging sanhi ng mga
kasalanan na higit nating pagsisisihan kapag tapos na ang
pangyayari. Si Lolo Milyong ay isa sa mga nagpatunay sa
kasabihang “nasa huli ang pagsisisi”. Dahil hindi siya
nakuntento sa buhay na mayroon siya at siya’y naghangad
ng pansamantalang kasiyahan, nawala sa kaniya ang
pagkakataon na magkaroon ng masayang pamilya.
 “KAYA PALA NABATO NIYA ANG LALAKING IYON AY DAHIL
NAGALIT SIYA SA KANYANG SARILI NANG IWAN NIYA ANG
KANYANG PAMILYA DAHIL SA TUKSO NG ISANG BABAE.”

“Ngayo'y tanging alaala na lamang ng nakaraan ang kanyang binabalik-

balikan.”

“Ipinasasabi ni Lolo Milyong sa akin na masaya na raw siya at maraming

salamat. Simula noon ay wala na akong narinig pang anumang balita sa
kanya.”
MARAMING
SALAMAT!