You are on page 1of 29

REHIYON II

•Ang rehiyon II ay matatagpuan sa isang malaking


lambak sa hilagang-silangang Luzon, sa pagitan ng
kabundukang Cordilleras at ng Sierra Madre.
•Binabagtas ng Ilog Cagayan, ang pinakamahabang
ilog sa bansa, ang gitna ng rehiyon at dumadaloy
patungong Kipot ng Luzon sa hilaga.
•Ang pangalan ng lalawigan ay nagmula sa halaman
na kung tawagin ay “Tagay”, na karaniwang tumutubo
nang malago sa hilagang bahagi ng lalawigan, kung
kaya ang “Catagayan” na ang ibig sabihin ay “lugar
kung saan ang halamang tagay ay tumutubo” ay pinaikli
sa “Cagayan,” ang kasalukuyang pangalan ng lalawigan.
MGA LALAWIGANG BUMUBUO SA REHIYON II
MGA LALAWIGANG BUMUBUO SA REHIYON II

QUIRINO
MGA LALAWIGANG BUMUBUO SA REHIYON II

CAGAYAN
MGA LALAWIGANG BUMUBUO SA REHIYON II

BATANES
MGA LALAWIGANG BUMUBUO SA REHIYON II

ISABELA
MGA LALAWIGANG BUMUBUO SA REHIYON II

NUEVA
VIZCAYA
•Cagayan Valley

 Ang Cagayan Valley ay biniyayaan ng lupang alluvial o lupaing


nadeposituhan ng putik at buhangin na dulo ng umaagos na ilog,

MGA sapa’t iba pa. Magandang pagtaniman ng tabako, palay, mais, gulay at
prutas, kape, cacao, sibuyas, halamang ugat, tabla, rattan, at kawayan.

KALIGIRANG •Likas na Yaman ng Rehiyon


 Bakal

KAALAMAN
 Pilak
 Ginto

UKOL SA
 Limestone
 Manganese
 Bato

REHIYON 


Pagsasaka pa rin ang karaniwang hanapbuhay sa rehiyon II.

Pangunahing produkto ang palay, mais, at tabako.


 Masiglang Industriya ang pagtrotroso, paglililok ng kahoy, at paggawa
ng mga produktong yari sa yantok, paghahabi, paggawa ng asin, alak
at suka.
• Mga Ilog na matatagpuan sa Rehiyon
 Cagayan River
- Pinagkukuhanang tubig para sa irigasyon.

MGA - Ito din ang pinakamahabang ilog sa Pilipinas.


 Chico River
KALIGIRANG  Magat River

KAALAMAN
 Pinacanauan River
• Mga Katutubo sa Rehiyon II
UKOL SA  Ivatan sa Batanes
 Gaddang at Ibanag sa Cagayan, Isabela, at Nueva
REHIYON Vizcaya
 Dumagat
 Isneg
 Ita
 Igorot
• Mga Punong-Kahoy na
matatagpuan sa bulubundukin ng
MGA Rehiyon
KALIGIRANG • Benguet Tree
KAALAMAN • Narra Tree
• Ipil-Ipil
UKOL SA • Teak
REHIYON • Mahagony
MGA KILALANG MANUNULAT
SA REHIYON
- Si Dr. Marcelino Foronda Jr., kilalang mananalaysay,
manunulat, at propesor, ay nararapat sa natatanging
karangalan bilang unang tumanggap ng isang
Festschrift sa De La Salle. Ang mga kaibigan,
kasamahan at tagahanga ay nag-ambag ng mga artikulo
sa kanyang karangalan. Doble ang kahalagahan na
ipinagdiriwang din ng De La Salle University ang
Diamond Jubilee nito.
- kumakatawan sa "klasikal na lalaki ng mga liham na
bihira sa ating kultura at lipunan.“
- Si Dr. Foronda ay nagpayunir sa kasaysayan ng
pasalita ng Pilipinas, sa pag-aaral ng mga kultong
Rizalista at ng panitikang Iloko sa Hawaii, gayundin sa
mga aspeto ng kasaysayan at bibliograpiyang lokal at
kultural ng Pilipinas. Nagsagawa siya ng archival at
library research sa Pilipinas, Spain, United States at
Mexico, at nag-publish ng mga libro, monographs, at
mga artikulo sa mga nabanggit na larangan dito at sa
ibang bansa.

Marcelino Foronda Jr.


- Si Edith Tiempo(Abril 22, 1919 - Agosto 21, 2011), poet, manunulat
ng kathang isip, guro at manunulat saliteratura ay isang Pilipinong
manunulat sa wikang Ingles.

- Isinilang sa Bayombong, Nueva Vizcaya, ngunit naging residente ng


DumagueteCity, Negros Oriental.

- Ang kanyang mga tula ay masalimuot na mga transpigurasyon ng


pandaraya ng mgamakabuluhang karanasan na ipinahayag, sa dalawa
sa kanyang maraming mga anthologized na piraso, "Lament para sa
Littlest Fellow" at "Bonsai."

- Ang kanyang wika ay minarkahan bilang "mapaglarawang ngunit


hindi pinalalakas ng masinsinang detalya."

- Siya ay isang maimpluwensyang tradisyon sa PhilippineLiterature


sa Ingles.

- Kasama ang kanyang huli na asawa, manunulat at kritiko na si


Edilberto K.Tiempo, itinatag nila (noong 1962) at itinuro ang
Silliman National Writers Workshop saDumaguete City, na gumawa
ng ilan sa mga pinakamahusay na manunulat ng
Pilipinas.Ipinagkaloob niya ang National Artist Award para sa
Literatura noong 1999.

Edith L. Tiempo
- Ipinanganak sa Laoag, Ilocos Norte.

- Sinimulan niya ang pagsulat noong 1950s, na nag-aambag


sa mga komiks hanggang sa magingisang tagapangasiwa sa
sinasabing Liwayway magazine.

- Nanalo siya sa Palanca Memorial Awards for Literature


noong 1965 para sa kanyang Landas saBahaghari at noong
1981 para sa Di Ko Masilip ang Langit.
- Ang kanyang nobelang Utos ng Hari ay nanalo sa Grand
Prize ng Cultural Center ng kasalananng Pilipinas noong
1975.

- Pagkaraan ng mga dekada ng taimtim na pagsulat, kinilala


si Benjamin P. Pascual ng Unyon ngmga Manunulat sa
Pilipinas (UMPIL) noong 1994 dahil sa kanyang mga
kontribusyon saliteratura sa Pilipinas.

- Ang kanyang pinaka-popular na maikling kuwento sa mga


mag-aaral sa mga paaralan saPilipinas ay Ang Kalupi (Ang
Wallet).

Benjamin M. Pascual
- Ipinanganak noong 12 Marso 1931 , isang ilokanong
patnugot at manunulat sa Pilipinas. Siya ay isinilang sa
Natividad Pangasinan.

- Sa Larangan ng panitikan si Greg Laconsay ay isang punong


patnugot ng magasing Bannawag noong 1966.

- Naging asistenteng direktor na pang editoryal siya ng


liwayway publishing at ng lumaon ay naging ganap na
direktor pang-editoryal ng buong palimbagan ng liwayway
nang sumapit ang 1977.

- Nagretiro siya noong 1991.

-Tumanggap siya ng dalawampu't pitong mga pangunahing


gantimpala at pagkilala mula sa mga samahan sa pilipinas at
maging sa ibang bansa .

- Naging kasapi rin siya ng (FAMAS) Filipino Academy of


Movie Arts and Sciences.

Gregorio Laconsay
- Ipinanganak sa Tucalana, Cagayan.

- Opisyal sa GUMIL Filipinas at pangalawang-


pangulo sa GUMIL, Metro Manila.

- Umani siya ng maraming gantimpala sa mga


paligsahan sa pagsulat sa Panitikang Iluko. Tampok
sa kaniyang mga sinulat ang nobelang may pamagat
na Ragadi (Lagari).

Rogelio A. Aquino
- Mula sa Candon, Ilocos Sur.

- Manunulat ng maikling kwento, tula, nobela,


sanaysay, iskrip sa radio, telebisyon, pelikula at
komiks.

- Nakapaglathala na siya ng mahigit na 300


kuwento sa Bannawag, Liwayway, pambata,
Parents Diges, Asia Magazine, observer, Sagisag,
Focus Philippine at Giliw Magasin.

- Premyadong manunulat-tumanggap ng
gantimpala mula sa GRAAFIL at Palanca
Memorial Awards for Literature, GUMIL at iba
pa.

Reynaldo A. Duque
Iba pang mga manunulat sa Rehiyon:
 Facundo Madriaga
 Arnold M. Azurin
 Pelagio Alcantara
 Danilo Consumido
 Benigno Ramos
 Manuel Domingo Berosa
PANITIKAN SA
REHIYON

• 3.4.1 AWITING BAYAN

• 3.4.2 ALAMAT

• 3.4.3 MAIKLING KUWENTO

• 3.4.4 TULA
3.4.1 AWITING
BAYAN

 Ang mga awitin ay mga kantang para


sa mga pag-ibig at madalas ang
mensaheng dinadala nito ay pangako,
pagtatapat, paninigurado ng mga
pagtuturo at pag-alalay na maibibigay.

 Nagpapahayag ng damdamin,
kaugalian, karanasan, pananamplataya
at gawain o hanapbuhay.
Manang Biday
Manang Biday, ilukatmo man
‘Ta bintana ikalumbabam
Ta kitaem ‘toy kinayawan
Ay, matayakon no dinak kaasian

Siasinnoka nga aglabaslabas


Ditoy hardinko pagay-ayamak
Ammom ngarud a balasangak
Sabong ni lirio, di pay nagukrad

Denggem, ading, ta bilinenka


Ta inkanto ‘diay sadi daya
Agalakanto’t bunga’t mangga
Ken lansones pay, adu a kita

No nababa, dimo gaw-aten


No nangato, dika sukdalen
No naregreg, dika piduten
Ngem labaslabasamto met laeng

Daytoy paniok no maregregko


Ti makapidut isublinanto
Ta nagmarka iti naganko
Nabordaan pay ti sinanpuso

Alaem dayta kutsilio


Ta abriem ‘toy barukongko
Tapno maipapasmo ti guram
Kaniak ken sentimiento
3.4.2 ALAMAT

 Ang alamat ay isang uri ng panitikan na nagkukuwento tungkol sa

mga pinagmulan ng mga bagay-bagay sa daigdig. Karaniwang

nagsasalaysay ang mga ito ng mga pangyayari hinggil sa tunay na

mga tao, pook, at mayroong pinagbatayan sa kasaysayan. Ito ay mga

kwento ng mga mahiwagang pangyayari na nagpasalin-salin sa bibig

ng mga taong-bayankaya't walang nagmamay-ari o masasabing may

akda ito. Ang alamat ay karaniwang tumatalakay sa mga katutubong

kultura, kaugalian o kapaligiran. Ito ay tumatalakay din sa mga

katangiang maganda tulad ng pagiging matapat, matapang,

matulungin, at sa mga katangiang hindi maganda tulad ng pagiging

mapaghiganti, masakim, o mapanumpa, Nguni't sa bandang huli ang

kuwento ay kinapupulutan ng aral para sa ikabubuti ng iba. Ito ay

sumasalamin sa kultura ng bayang pinagmulan nito. Higit na

mauunawaan at mapahahalagahan ang alamat ng sariling rehiyon

kung pag-aaralan ito sa orihinal nitong wika.


3.4.3 MAIKLING
KWENTO

 Ang maikling kuwento - binaybay ding maikling kwento -

ay isang maiksing salaysay hinggil sa isang mahalagang

pangyayaring kinasasangkutan ng isa o ilang tauhan at

may iisang kakintalan o impresyon lamang. Isa itong

masining na anyo ng panitikan. Tulad ng nobela at dula,

isa rin itong paggagad ng realidad, kung ginagagad ang

isang momento lamang o iyong isang madulang

pangyayaring naganap sa buhay ng pangunahing tauhan.

Si Deogracias A. Rosario ang tinuturing na "Ama ng

Maikling Kuwento". Tinawag rin itong dagli noong

panahon ng mga Amerikano at ginagawa itong libangan

ng mga sundalo.
Ang Ginto Sa Malabo
ni John Louis Caga

Sa aking paglalakad binabalot ang sarili sa kadilim ng gabi. Hindi ko pinansin na may kasama pala akong
makukulay na ilaw na likha ng mga poste sa tabi ng daanan ng Cagayan de Oro. Lahat ng mga sasakyang dumaraan sa
gitna ng daan, na limulikha ng kanilang sariling himig ay hindi ko pinapansin. Kahit na ang malumanay na pagsasalita
ng mga tao na aking nakakasalubong ay hindi ko man lang naiintindihan, kaya’t hindi ko na lamang ito pinapansin. Ako
ay patuloy na naglalakad ng walang pagod sa malabong sulok ng Cagayan de Oro. Tinatamasa ang mga alikabok na
dumapo sa’king mga paa na dumudungis kaya’t ito binaliwala. Ang lamig ng hangin na hindi ko sinubukang ramdamin
ang simoy na dala nito. Nagtataka ako kung bakit pa ba ako naglalakad sa lugar na hindi ko man lang alam kung saan
ako dinadala. Hangga’t sa isang pagkakataon na may isang gintong lumitaw, kumikinang ang init na binibigyang pag-
asa ang aking mga mata. Sinamahan niya ako sa aking paglalakad, at binigyan niya ng kamalayan ang aking mga
pandama. Napakapalakaibigan ng gintong ito, na siya mismong nagbigay kaalaman sa akin kung ano ang mga bagay-
bagay sa Cagayan de Oro. Mga bagay na hindi ko man lang sinubukang makita, madama, at marinig ang kagandahan
at lambing nito.
3.4.4 TULA

 Ang panulaan o tula ay isang uri ng sining at panitikan

na kilala sa malayang paggamit ng wika sa iba't ibang

anyo at estilo. Pinagyayaman ito sa pamamagitan ng

paggamit ng tayutay. Ang mga likhang panulaan ay

tinatawag na tula. Madaling makilala ang isang tula

sapagkat karaniwan itong may batayan o pattern sa

pagbigkas ng mga huling salita.


 Binubuo ang tula ng saknong at taludtod. Karaniwan

itong wawaluhin, lalabindalawahin, lalabing-animin, at

lalabing-waluhing pantig. Matalinghaga at ginagamitan

din ng tayutay. May tugma at sukat. Kung minsan ay

maiksi o kaya naman ay mahaba.


Tula: Sa Cagayan
Ni Jane Arnelle Caracho

Bakit gusto mong umalis?

Dito ka naman namulat ah

Dito ka natuto

Dito ka nangarap

Dito ka nagsumikap

Bakit nga ba gusto mong umalis?

Kay dali bang limutin ang lugar?

Hindi ba naging importante ang tao?

Hindi mo ba hahanapin ang Cagayan de Oro?

Bakit ba gusto mong umalis?

Ikaw ba’y nasaktan?

Gusto mo bang makalimot?

Gusto mo bang umiwas?

Bakit ka lilisan?

Hindi ka ba masaya rito?

Oo.

You might also like