Opakowania i odzież-polimery w

życiu codziennym.
Autor: Michał Leniart
 Polimery
• Polimery to substancje chemiczne o bardzo dużej
masie cząsteczkowej, które składają się z
wielokrotnie powtórzonych jednostek zwanych
merami.
• Materiały te mają unikalne właściwości, w
zależności od rodzaju łączonych cząsteczek i
sposobu ich wiązania. Niektóre polimery zginają
się i rozciągają, podobnie jak guma i poliester,
inne są twarde i wytrzymałe, jak epoksydy i szkło.
 Zastosowania
• Polimery są stosowane w prawie każdej
dziedzinie współczesnego życia. Np. Torby
spożywcze, butelki z wodą i sodą, włókna
tekstylne i wiele innych.
• Popularne polimery do produkcji obejmują
polietylen i polipropylen. Ich cząsteczki mogą
składać się 10 000 do 200 000 monomerów.
 Polimeryzacja
• Reakcja, w wyniku której związki chemiczne o
małej masie cząsteczkowej zwane
monomerami lub mieszanina kilku takich
związków reagują same ze sobą, aż do
wyczerpania wolnych grup funkcyjnych, w
wyniku czego powstają cząsteczki o
wielokrotnie większej masie cząsteczkowej od
substratów tworzących polimer.
 Podział polimeryzacji
• Polimeryzacje stopniowe- w których reakcje
następuje „krok po kroku” tj. najpierw reagują z
sobą dwa monometry tworząc dimer, a następnie
dimery reagują ze sobą tworząc tetramery. Itd..
• Polimeryzacje łańcuchowe- reakcja następuje
„lawinowo”, zaczyna się ona od reakcji inicjowania
aktywnej formy monomeru, która jest w stanie
przyłączać do siebie kolejne monomery w reakcji
propagacji pozostając aktywna aż do momentu
„śmierci” w wyniku reakcji terminacji.
 Polimery syntetyczne
• Polimery, które (w odróżnieniu od
biopolimerów) nie występują naturalnie lecz
są w całości otrzymywane ze związków
chemicznych o małej masie cząsteczkowej
zwanych monomerami. Występuje znaczący
wzrost produkcji polimerów syntetycznych,
ponieważ na przełomie wieków XX oraz XXI
produkowano ich około 180mln ton, natomiast
w roku 2006 było to już 245 mln ton.
 Zastosowanie
• Polimery syntetyczne stanowią podstawowy składnik
wielu materiałów. Są to m. in.:
• Tworzywa sztuczne
• Włókna sztuczne ,takie jak np. Anilana, której głównym
składnikiem jest poliakrylonitryl, czy Nylon, którego
głównym składnikiem są poliamidy,
• Farby, lakiery. Laminaty i inne materiały do pokrywania
powierzchni
• Kleje i inne środki powierzchniowo czynne, membrany
i inne materiały o zdolnościach rozdzielczych.
 Biopolimery
• Polimery występujące naturalnie w
organizmach żywych, które są przez nie
produkowane. Znaczna część związków
organicznych występujących w tych
organizmach to właśnie biopolimery. Wchodzą
w skład komórek, są też budulcem w
obszarach między komórkowych. Szczególnie
ważną rolę pełnią biopolimery mające wiele
grup funkcyjnych.
 Trzy najważniejsze grupy polimerów
• Polisacharydy- celuloza, skrobia, pektyna,
chityna, glikogen, inulina i inne
• Polinukleotydy-DNA i RNA
• Polipeptydy i białka(w tym białka
enzymatyczne)
• Biopolimerami nienależącymi do powyższych
grup są na przykład lignina, kauczuk naturalny,
melaniny.
 Polimery modyfikowane
• Polimery, które nie są otrzymywane bezpośrednio w wyniku
polimeryzacji z monomeru, lecz poprzez reakcję chemiczną
wcześniej otrzymanego lub naturalnego biopolimeru ze
związkami niskocząsteczkowymi lub innymi polimerami.
• Polimery naturalne i sztuczne modyfikuje się zwykle w celu
zmiany ich właściwości użytkowych. Można w ten sposób
zmienić ich rozpuszczalność własności powierzchowne,
barwę itp. Modyfikacja polega zwykle na przyłączeniu do
wszystkich lub części merów innych związków chemicznych
lub czasami też na eliminacji z tych merów określonych grup
funkcyjnych.
 Przykład polimerów modyfikowanych
• Poli(alkohol winylowy)-otrzymywany jest
zwykle przez reakcję hydrolizy poli(octanu
winylu)
• Octan celulozy jest otrzymywany poprzez
działanie kwasu octowego na celulozę.
 Koniec
• Dziękuję za uwagę