Wielka Brytania pod rządami Margaret Thatcher

Koniec lat 60. i lata 70. XX w. to w Wielkiej Brytanii okres kryzysu gospodarczego. Rosły wydatki na
cele publiczne, system społeczny (m.in. świadczenia socjalne dla imigrantów) i znacjonalizowany
przemysł. Sytuacje pogarszał również kryzys paliwowy. Mimo wstąpienia do Europejskiej Wspólnoty
Gospodarczej w 1973r., sytuacja pogarszała się coraz bardziej. Rosła inflacja oraz pojawiło się
zjawisko stagflacji (zjawisko polegające na jednoczesnym występowaniu stagnacji w rozwoju
gospodarki i rosnącej inflacji), którego nie opanowano mimo reformom władz konserwatywnych i
przedstawicieli Partii Pracy (laburzystów). Problemem, przy wprowadzaniu reform przez rząd, były
związki zawodowe, które uważały, że reformy są przeciwne robotnikom. Na przełomie 1978r. i
1979r. doszło do tzw. zimy niezadowolenia. Rozpoczęła się masowa fala strajków organizowanych
przez związki zawodowe, a ich celem było pobudzenie
aktywności obywateli. Sytuacje w kraju miała naprawić
Margaret Thatcher.
Margaret Thatcher – brytyjska polityk, przyszła na świat 13 października
1925r. w Grantham w hrabstwie Lincoln. W 1944 r. Margaret rozpoczęła
studia chemiczne na Uniwersytecie Oksfordzkim. Po studiach pracowała
w dużym przedsiębiorstwie jako chemik doświadczalny. Na początku
lat 50.zadebiutowała jako polityk. Kandydowała do parlamentu z okręgu
Dartford. Po zwycięstwie partii konserwatywnej w 1970 r.
Margaret Thatcher została ministrem edukacji. Cztery lata później objęła
stanowisko ministra środowiska w gabinecie cieni. W 1979 r. została
pierwszą w historii Wielkiej Brytanii kobietą premierem. Urząd
sprawowała do 1990 r. Pokonała głęboki kryzys ekonomiczny, ograniczyła
wpływy związków zawodowych. Jej metody zostały określone
„thatcheryzmem”, a ona sama nazwana „Żelazną Damą”. Margaret Thatcher sprzeciwiała się
ideom integracji europejskiej oraz podtrzymywała autonomiczność Wielkiej Brytanii. To
spowodowało protesty opozycji i zmusiło ją do rezygnacji z fotela premiera. Zmarła 8 kwietnia
2013 w Londynie na skutek udaru mózgu.
 Polityka wewnętrzna Margaret Thatcher
W 1979r. społeczeństwo brytyjskie doprowadziło do objęcia władzy przez konserwatystów, a
premierem została Margaret Thatcher. Przystąpiła ona do realizacji planu gospodarczego zwanego
thatcheryzmem. Był on oparty na przywróceniu gospodarki wolnorynkowej. Ograniczono kontrolę
państwa nad gospodarką oraz zwiększono udział sektora prywatnego. Zredukowano wydatki na
cele socjalne, a wydatki publiczne poddano ścisłej kontroli. Ważnymi słowami Margaret Thatcher
były:
,, Nie ma czegoś takiego jak publiczne pieniądze. Jeśli rząd mówi, że komuś coś
da, to znaczy, że zabierze tobie, bo rząd nie ma żadnych własnych pieniędzy. ‘’
Miały one uświadomić obywateli, skąd biorą się pieniądze na świadczenia
socjalne i usprawiedliwić działania nowego rządu.
W obliczu działań rządu na rzecz zamknięcia nierentownych kopalń węgla i
Zwolnienia kilkudziesięciu tysięcy górników w poł. lat 80. XX w.
pracownicy kopalń rozpoczęli gwałtowne i masowe protesty, które
wspierane były przez związki zawodowe (strajkowało ok. 120 – 130 kopalń
i ok. 140 tys. górników). Strajkujący pikietowali pod kopalniami,
blokowali elektrownie, huty i porty, aby zatrzymać transport węgla w
kraju, co miało doprowadzić do braku energii elektrycznej i zmusić
rząd do ustępstw. Dochodziło także do starć z policją.
Mimo protestów rząd pozostawał nieugięty w swoich decyzjach. Po roku
strajki zakończyły się porażką protestujących. Kopalnie zostały zamknięte
a siłę związków zawodowych ograniczono. Reformy Margaret Thatcher
doprowadziły do wzrostu wydajności pracy i siły nabywczej społeczeństwa.
Udało się zatrzymać inflację i zmniejszyć bezrobocie.
 Polityka zagraniczna Margaret Thatcher
W polityce zagranicznej Thatcher chciała przywrócić pozycję Wielkiej Brytanii na arenie
międzynarodowej. Aktywnie współpracowała ze Stanami Zjednoczonymi i Ronaldem Reganem. W
1982 r. zdecydowała się na zbrojną konfrontacje z Argentyną o Falklandy (Malwiny). Zwycięstwo
wojnie i odzyskanie wysp przyniosło wzrost poparcia dla premier wśród społeczeństwa dzięki
czemu jej partia ponownie zwyciężyła w wyborach w 1983 r.
Była pierwszym premierem brytyjskim, który przyjechał do Polski. 3 listopada 1988 roku spotkała
się w Warszawie z generałem Wojciechem Jaruzelskim oraz premierem Mieczysławem
Rakowskim. W swoim przemówieniu wyraziła pragnienie zniesienia zimnowojennego podziału
Europy oraz nadzieję na przywrócenie Polski kulturze europejskiej. 4 listopada udała się
do Gdańska, gdzie złożyła wizytę w Ratuszu Głównego Miasta. Na zaproszenie księdza
prałata Henryka Jankowskiego spotkała się także nieoficjalnie z Lechem Wałęsą oraz innymi
członkami Solidarności. Spotkanie odbyło się na plebanii kościoła św. Brygidy. Złożyła kwiaty
przed Pomnikiem Poległych Stoczniowców.