Ang Kabataan ni Rizal

“Tahanan ng Pamilya Rizal”

at lugar kung saan ipinanganak si Jose Rizal
• Hunyo 19, 1861 – si Jose Rizal ay ipinanganak
• Hunyo 22, 1861 – bininyagan ni Padre Rufino
Collantes , si Pedro Casañas ang
kanyang ninong

Unang litrato ni Jose na kinuhaan

noong siya ay labing tatlong gulang.
Jose Protacio
Rizal Mercado
y Alonzo
Realonda
 Saan nga ba hango
ang pangalan ng
ating Pambansang Bayani?
 NA
JOSE- sa patrong si San Jose
PROTACIO- sa kalendaryo: Gervacio y Protacio
RIZAL- apelyidong tinaglay ng kanilang pamilya,
bilang pagsunod sa kautusan ni Gob. Hen.
Narciso Claveria (Ricial-”Luntiang Bukid”)
MERCADO- sa kanyang nunong lalaki sa ama
ALONZO- apelyido ng ama ng kanyang ina
REALONDA- apelyido ng ninang ng kanyang
ina
TATAY – Francisco
Mercado Rizal * Olympia
NANAY – Teodora * Lucia
Alonzo y Realonda * Maria
MGA KAPATID * Concepcion
* Saturnina- *Josefa
panganay * Trinidad
* Paciano * Soledad- bunso
* Narcisa
• Ang kanilang kabuhayan ay nanggaling sa
mga lupaing inuupahan ng kanyang ama sa
mga paring Dominiko.

• Tatlong taon pa lamang si Jose ay marunong

na siyang bumasa at sumulat.

• Ang kanyang ina ang una niyang guro.

• Bago umalis ang ina ay muli siyang pinagsabihan
na “ Huwag siyang tutulad sa batang gamugamong
napahamak dahil sa pagsuway sa pangaral ng ina”.
• Kapansin- pansin ang pagkahilig ni Jose sa iba’t
ibang sanagay ng karunungan.
• Sa gulang na tatlong taon ay natutuhan niya ang
“caton” at sanay na siyang gumuhit ng mga
larawan.
•Natuklasan ng kanyang pamilya ang likas na
katalinuhan ni Jose kaya’t inisip nilang dapat
itong malinang at mapaunlad.

•Tinulungan siya ng tatlong kapatid na lalaki

ng kanyang ina ayon sa hilig ng bawat isa.
Mga Tiyuhin ni Rizal:
Tiyo Gregorio- tinuruan siya ng kasipagan,
pagtitiwala sa sarili sa halip na umasa sa iba, liksi
sa mga gawain, pagmamasid at paglalarawan sa
kapaligiran.
Tiyo Jose- sa pagguhit at pag-ukit.
Tiyo Manuel- hinikayat siya na mag-aral ng
iba’t ibang larong pampalakas ng katawan tulad ng
paglangoy, eskrima at buno upang siya’y lumusog.
• Palagi siyang pinapasyal ng kanyang kapatid na
si Paciano sa bukid upang makasagap ng sariwang
hangin.
Nagpagawa si Don Francisco ng isang bahay-
kubo sa ilalim ng punongkahoy upang siya’y
magkaroon ng maaliwalas at malinis na laruan.
• Noong siya’y apat na taong gulang ay naranasan
niya ang unang pamimighati nang pumanaw ang
kanyang kapatid na si Concepcion.
•Sumulat siya ng isang dula para sa pista ng bayan sa
gulang na pitong taon, itinanghala sa liwasang bayan
ng Calamba ang naturang dula.
•Ang Alkalde ng Paete, Laguna ay labis na nasiyahan
sa dula kaya’t hiniling niyang maitanghal ito sa
knayang bayan. Pinagkalooban niya ng dalawang
piso si Jose.
• Noong walong taong gulang siya ay nakasulat na
siya ng isang tula na may pamagat na “Sa Aking Mga
Kabata”. Nasaad sa tulang ito kung bakit nawala ang
katutubong ABAKADA ng ating bansa.
 SA AKING MGA KABATA
KAPAGKA ANG BAYA'Y SADYANG UMIIBIG
SA KANYANG SALITANG KALOOB NG LANGIT
SANLANG KALAYAAN NASA RING MASAPIT
KATULAD NG IBONG NASA HIMPAPAWID.

PAGKAT ANG SALITA'Y ISANG KAHATULAN

SA BAYAN,SA NAYO'T MGA KAHARIAN,
AT ANG ISANG TAO'Y KATULAD,KABAGAY
NG ALINMANG LIKHA NOONG KALAYAAN.
ANG HINDI MAGMAHAL SA KANYANG SALITA
MAHIGIT SA HAYOP AT MALANSANG ISDA,
KAYA ANG MARAPAT PAGYAMANING KUSA
NA TULAD NG INANG TUNAY NA NAGPALA.

ANG WIKANG TAGALOG,TULAD DIN SA LATIN,

SA INGLES,KASTILA'T SA SALITANG ANGHEL,
SAPAGKAT ANG POONG MAALAM TUMINGIN
ANG SIYANG NAGGAWAD,NAGBIGAY SA ATIN.

ANG SALITA NATI'Y TULAD DIN SA IBA

NA MAY ALPABETO AT SARILING LETRA,
NA KAYA NAWALA'Y DINATNAN NG SIGWA
ANG LUNDAY SA LAWA NOONG DAKONG UNA
Padre Leoncio Lopez-
Kura Paroko ng Simbahan sa Calamba na
nagpapatunay ng Partido de Bautismo ni
Rizal
 Ang Aking Unang Salamisim
(Mi Primera Inspiracion)

Bakit kaya ngayo’y totoong masaya

Ang mga bulaklak sa naglundog sanga
Humahalimuyak yaong bango nila,
Yaman ng talutot na pagkagaganda?
At bakit sa lambak at sa kagubatan,
Magagandang awit ang napapakinggan
 Katulad ng huni na naglalambingan,
Ng ibon kung sila’y nangag-aawitan?
At bakit sa mga malalagong damo
May mga awitang naririnig tayo
Habang naglalaro sa lahat ng dako
Ang maraming ibon nanagaglukso-lukso?
May bunting-hiningang kay sarap pakinggan
Parang nagheheleng marahang-maraha
Kasaliw ng simoy ng hanging amihan?
O mahal kong ina, bilang pagdakila
Sa kaarawan mong lubhang masanghay
Bango ng bulaklak ay nananagana,
At ang mga ibo’y may awit ng tuwa,
 Ang masayang awit ng tubig sa bukas
Ay para bang isang malakas na dasal,
Nawa’y bigyan siya ng mahabang buha
At ngayon, sa tulong ng kudyaping angk
Sa awit ng bukal ay makikisilaw,
Pakinggan mo , ina, ang unang tagintin
Na ang sinasabi’y Mahal ka sa akin”
• Si Maestro Justiano Aquino Cruz ang naging guro niya
sa Binyang
• Ang guro ay may lubos na kabatiran sa mga
assignaturang kanyang itinuturo at sanay sa Latin at
Español
• Kaklase ni Jose ang isang anak ni Maestro Cruz na si
Pedro
• Isang araw habang natutulog si Maestro Cruz hinamon ni
Pedro si Jose sa isang pag bubuno
• Nanalo si Jose at napahiya si Pedro sa kanilang mga
kaklase kaya’t hinamon niya ulit si Jose
•Ngunit tinanggihan na niya sapagkat baka ito ang
maging dahilan ng pag kagising ng kanilang maestro
at maparusahan pa siya
• Hinangaan siya ng kanyang mga kaklase at dahil
dun isang kaklase niya ay hinamon siya sa
pagbubunong braso at marangal niyang tinanggap ang
pagkatalo
• Malimit mapalo si Jose kahit na alam ng lahat na
mabait siyang bata
• Merong ibang kaklase na mabait sa kanya ngunit
meron din ma ilan ilan na malimit na tumutudyo at
bumibiro sa kanya
•Pinakikiharapan niya nang buong tapang ang mga
ito
• At siya ay palaging nananalo sa pagalingan sa klase
• Nirespeto siya at kinaibigan siya ng lahat sa klase
matapos makilala na isang mabuting tao
Ganito ang buhay ni Jose sa Binyang:

• Araw -araw ay gumigising siya bago mag ika apat

ng umaga upang makinig ng misa, kung magising
siya ng mas maaga ay nag aaral muna siya ng leksyon
•Pagkatapos ng agahan ay papasok na siya ng
paaralan at tuloy-tuloy naman siyang umuuwi sa
bahay pagkatapos ng kanyang klase sa ganap na ika
10:00 ng umaga
• Pagkapananghali ay pumapasok siya mula ika 2:00
hanggang 5:00 ng hapon.
• Lagi siyang nag aaral ng leksyon bago at matapos
ang hapunan
• Pagkatapos nang hapunan ay nag darasal sila
magkakasambahay
• Kapag maliwanag ang buwan ay nakikipaglaro sila
ng isa nyang pinsan sa iba pang mga bata sa
lansangan
• Bukod sa pag aaral sa kanyang Maestro si Jose ay
nag aaral din gumuhit nang larawan.
• Ang guro niya sa pag guhit ay si Juancho biyenan
ni Maestro Cruz
• Pagkalipas ng mahigit na isang taon ay sinabi ni
Maestro Cruz na pwede na siya umuwi sapagkat
natutunan na nya ang lahat nang maaring ma ituro
sa kanya ng isang guro.
• Tumanggap sya nang isang liham na galing kay
Saturnina na nag sasabi kung saan siya sasakay
pauwi sa Calamba
•Nilisan ni Jose ang binyang noon Disyembre 17,
1871
• Ito ang unang pagkakataon na nakakita at nakasakay
siya sa tunay na bapor
•Si Arturo Campos isang Pranses na kaibigan nang
kanyang ama ang tumingin sa kanyang pag lalakbay
habang sakay sa barkong talim.
•Malaki ang kaligayahan ang nadama ni Jose nang
muling makapiling nya ang kanyang magulang at
kapatid.
•
• Sa umpisa di makapaniwala si Don Francisco na
tapos na siya sa mga leksyon na ituro ni Maestro Cruz
kay Jose ngunit napatunayan eto ni Don Francisco sa
paraan na itanong nya ang mismong guro nya
•Pinag-aral naman ni Don Francisco si Jose nang
aritmetika sa ilalim nang patuturo ni gurong Lucas
Padua bilang handa sa pagsusulit na kukunin niya sa
Maynila
• Si Jose ay may matalas na pakiramdam, masusing
pangmasid at mabilis ang kanyang pandinig sa
mahahalagang bagay na pinag uusapan ng matatanda
• Katulad na lang ng pagdalaw sa Binyang ng
Gobernador ng Hongkong na si Sir John Bowring na
pinag-ukulan ng puri ng kanyang Tiyo Alberto
• Ang pinakamahalagang naitanim sa kanyang musmos
na pag iisip ay ang balita ng gobernador na sinulat ni
Morgam tungkol sa kasaysayan ng Pilipinas
• Ayon kay Bowring mas higit na my katarungan
ang pagkakalarawan ni Morgam sa mga unang
Pilipino kaysa sa ginawa nang mga historyador na
Kastila noong ikalabinsyam na siglo
• Nagkaroon nang interes si Jose na basahin ang
aklat ni Morgam
 Mga Paaralang Pinasukan ni Rizal:
1. Biñan School (I869-I870)
2. Ateneo Municipal de Manila (I872-
I877)- pinamamahalaan ng mga paring
Heswita (Jesuit); nahahati sa 2 pangkat
ang mga mag-aaral-Imperyo Romano at
Imperyo Carthagena
3. Unibersidad ng Santo Tomas (I877-
I882)- pinamamahalaan ng mga paring
Dominiko (Dominican)
4. Universidad Central de Madrid (I882-
I885)
 Mga Pag-ibig ni Jose Rizal
(I877-I882)
1. Segunda Katigbak- Lipa, Batangas-
unang pag-ibig
2. Binibining L- Calamba, Laguna
3. Leonor Valenzuela- Pagsanjan, Laguna
4. Leonor Rivera- Camiling, Tarlac-
pinsang buo ni Rizal
5. Consuelo Ortiga y Perez- Madrid, Spain
 Mga Akdang Sinulat ni Jose Rizal
1. Sa Aking Mga Kabata (Calamba, 1869)-
unang tulang sinulat sa katutubong wika sa
gulang na 8
2. Un Rucuerdo A Mi Pueblo (Ateneo de
Manila, I876)- pag-alala sa Calamba, ang
kanyang bayang sinilangan sa gulang na I5
3. Mi Primera Inspiracion (Ateneo de Manila,
I874)- binati niya ang ina sa kaarawan nito
at ipinahayag niya ang kanyang pagmamahal
4. A La Juventud Filipina (Manila, I879)-
nanalo ng unang gantimpala sa
paligsahan sa panitikan ng Liceo
Artistico-Literario, dito hinango ang
palasak na “nasa kabataan ang pag-asa
ng bayan”
5. El Consejo de los Dioses (Manila, I880)-
dulang alegorikal na nanalo ng unang
gantimpala sa paligsahan sa panitikan ng
Liceo Artistico-Literario
6. Junto al Pasig (Manila, I880) –
sarsuwela na itinanghal ng mga Atenista
noong Disyembre 8, I880, pista ng
Immaculada Concepcion, ang Patron ng
Ateneo
Mga Natatanging Guro ni Jose Rizal
1. Teodora Alonzo- unang guro na nagturo
sa kanya ng alpabeto at mga dasal
2. Maestro Justiniano Aquino Cruz- may-
ari at guro niya sa Paaralan sa Biñan
3. Padre Jose Bech- unang propesor sa
Ateneo
4. Padre Francisco de Paula Sanchez-
naging inspirasyon para mag-aral mabuti
at sumulat ng tula
Mga Paboritong Aklat ni Jose Rizal
1. The Count of Monte Cristo (Alexander
Dumas)- una naging paboritong nobela
2. Universal History (Cesar Cantu)
3. Travels in the Philippines (Dr. Feodor
Jagor)
 Mga Ilang Tala sa Pag-aaral ni Jose
Rizal
Kumuha ng pagsusulit sa Colegio de San
Juan de Letran at pumasa
Nagbago ng isip ang kanyang ama at
nagdesisyon na ipasok siya sa Ateneo
Tinanggihan ni Padre Magin Fernando
ngunit nilakad ni Xerez Burgos upang
makapasok siya sa Ateneo
Sa Ateneo unang ginamit ang apelyidong
Rizal at siya ang una sa kanilang pamilya
 Ateneo
Misa sa umaga, dasal sa umpisa at
pagkatapos ng klase
Hinahati ang klase sa internos (borders) at
externos (non-borders)
Nagtapos ng Bachelor of Arts (AB) na
may mataas na karangalan noong Marso
23, 1877
Kumuha ng Vocational course at nagtapos
ng Perito Agrimensor (Expert Surveyor)
noong Nob. 25,1881
 UST
Tinutulan ni Teodora Alonzo ang
kanyang pag-aaral
Nagsimulang kumuha ng kursong
Pilosopiya at Letra
Pinayuhan ni Padre Pablo Roman na
kumuha ng kursong Medesina
Tumira sa Casa Tomasina
Hindi tinapos ang kurso
Sistema ng Paggragrado sa UST
Sobresaliente -
Excellent
Notable/Aprovechado- Very Good
Bueno - Good
Aprobado - Fair/Poor
Suspenso - Conditional
Reprobado - Failed
 Kabanata 5
Ang Unang Pangingibang Bansa
ni Rizal (Mayo 1, 1882-Agosto 5,
1887)
 Spain (1882-1885)
Salvadora- barkong sinakyan mula
Maynila patungong Singapore
Djemnah- barkong sinakyan mula
Singapore patungong Marseilles, France
Mga Lungsod sa Spain na Narating:
1. Barcelona
2. Madrid
Mga Sinulat:
1. Amor Patria- kauna-unahang akdang
isinulat sa ibang bansa;gumamit ng sagisag
na Laong-Laan
2. Los Viajes
3. Revista de Madrid
4. Me Piden Versos- hiniling ng Circulo
Hispano Filipino 5.
A La Senorita C.O. y P.- inialay kay
Consuelo Ortiga y Perez
Mga Ginawa:
1. Pakikipagkaibigan kay Consuelo Ortiga y
Perez
2. Talumpati para kay Juan Luna at Felix
Resurreccion Hidalgo
3. Pagkasangkot sa mga Demonstrayon para
kay Miguel Morayta
4. Pagsapi sa Mosonerya- Acacia at
Solidaridad, gumamit ng sagisag na
Dimasalang
5. Pagkumpleto ng Pag-aaral sa
Universidad Central de Madrid- dito
tinapos ang mga kursong Medesina at
Pilosopiya at Letra
6. Lihim na Misyon- magmasid sa
pamumuhay at kultura, mga wika at
kaugalian, at mga pamahalaan at batasng
mga bansang Europeo
 France (1885-1886)
Pinuntahan ang Paris
Nagtrabaho kay Dr. Louis de Weckert
Naging modelo ni Juan Luna sa mga
painting nito- Ang Kamatayan ni
Cleopatra at Sanduguan
Kinatha ang “Alin Mang Lahi”
 Germany (1886-1887)
Mga Lungsod na Pinuntahan:
1. Heidelberg
Sinulat ang “A Las Flores de Heidelberg”
2. Wilhelmsfeld
Nagbakasyon kina Pastor Karl Ullmer
Nakipagsulatan kay Ferdinand
Blumentritt
3. Leipzig
Pagsalin sa Tagalog ng “William Tell” ni
Schiller at “Fairy Tales” ni HansChristian
4. Berlin
Nakilala si Dr. Feodor Jagor
Nagtrabaho kay Dr. Karl Ernest
Schweigger
Nilimbag ang Noli Me Tangere
 Noli Me Tangere
Naging Inspirasyon: Uncle Tom’s Cabin
ni Harriet Beecher Stowe
Sinimulan sa: Madrid, Spain 1884 (1/2)
Ipinagpatuloy sa: Paris, France 1885 (1/4)
Tinapos sa: Wilhelmsfeld, Germany 1886
(1/4)
Ganap na Tinapos/ Nilimbag sa: Berlin,
Germany, Pebrero 21, 1887)
 Noli MeTangere
Halaga ng 2,000 Kopya: P300.00
Lumabas: Marso 21, 1887
Tumulong sa Pagpapalimbag: Maximo
Viola
Saan Kinuha ang Pamagat: Bibliya- Juan
20:13-17
Kahulugan: Huwag mo akong Salangin
Pinaghandugan: Inang Bayan
Bilang ng Kabanata: 63
Simula ng Nobela: Piging na binigay ni
Kapitan Tiago para kay Crisostomo Ibarra
Wakas ng Nobela: Pumasok sa kumbento
ng Santa Clara si Maria Clara
Pangunahing Tauhang Lalaki: Crisostomo
Ibarra
Pangunahing Tauhang Babae: Maria
Clara
Iba Pang Tauhan:
*Elias * Basilio
*Pilosopong Tasio * Dona
Victorina
*Kapitan Tiago
*Padre Damaso
*Padre Salvi
*Sisa
*Crispin
 Paglalakbay sa Europa Kasama si
Maximo Viola (1887)
Mga Bansang Narating:
1. Germany
2. Czeck Republic
3. Austria
4. Switzerland
5. Italy
6. Vatican