NHÓM 6

BÁO CÁO
BÀI TẬP
LỚN
ỨNG DỤNG ĐẠO
HÀM TRONG
DÂN SỐ
DANH SÁCH THÀNH VIÊN
HỌ VÀ TÊN MSSV

Nguyễn Danh Cường 2210431

Nguyễn Duy Khiêm 2211571

Nguyễn Anh Khoa 2211611

Nguyễn Ân Khoa 2211616

Nguyễn Anh Quân 2212794

Nguyễn Đặng Thức 2213428

Ngô Nguyễn Quốc Tuấn 2213773

Nguyễn Tuệ 2213812

 MỤC LỤC

Cơ sở lý thuyết Bài toán

01 Định nghĩa đạo hàm, các
loại đạo hàm
02 Các bài toán về khảo sát
dân số

Matlab Tổng kết

03 Các câu lệnh được sử dụng
và cách chạy code
04 Đánh giá về đề tài
01
Cơ sở lý thuyết
Định nghĩa về đạo hàm, các loại đạo
hàm
 ĐỊNH NGHĨA
- Hàm số xác định trong lân cận của điểm
=
- được gọi là đạo hàm của f(x) tại điểm
Ý NGHĨA
● Đạo hàm thể hiện tốc độ biến thiên của đại lượng y theo x .
● Ý nghĩa hình học: Đạo hàm của hàm số f(x) tại điểm là hệ số góc ( ) của
tiếp tuyến tại điểm M ( , f() ) đó.

Khi => 0

=> Phương trình của tiếp tuyến tại điểm M:

Đạo hàm đến từ 1 phía:
- Hàm số xác định trong lân cận của điểm

được gọi là đạo hàm phải của f tại điểm .

- Hàm số xác định trong lân cận của điểm

được gọi là đạo hàm trái của f tại điểm .

- Hàm số y = f(x) có đạo hàm tại khi và chỉ khi nó có đạo hàm trái và đạo hàm
phải tại và chúng phải bằng nhau

- Nếu thì ta nói hàm có đạo hàm vô cùng tại điểm

Ví dụ: Cho hàm số f (x) = Tính đạo hàm của hàm số tại
- Đạo hàm bên trái của hàm số y = f(x) tại điểm x=0
f’(0-) =

- Đạo hàm bên phải của hàm số y =f(x) tại điểm x=0
f’(0+) =

Nhận xét: f’(0-) f’(0+) nên hàm số không có đạo hàm tại x = 0
02
Bài toán
Các bài toán về khảo sát dân số
Bài toán:
Cho f (t) là dân số của Bỉ ở các thời điểm t . Bảng dưới đây sẽ cho biết dân số
của Bỉ , từ 1980 đến 2000.Hãy lập bảng về tốc độ thay đổi dân số của Bỉ trong
những năm đó
t f(t)
1980 9847
1982 9857
1984 9855
1986 9862
1988 9884
1990 9962
1992 10036
1994 10109
1996 10152
1998 10175
2000 10186
Yêu cầu đề bài :
**Ứng dụng đạo hàm trong dân số (applications of derivatives in population).
Viết code matlab giải một ví dụ thực tế.
a) Điều kiện:
- Sinh viên cần có kiến thức vào về lập trình cơ bản matlab.
- Tìm hiểu các lệnh Matlab liên quan.
b) Nhiệm vụ:
- Viết code matlab hoặc các ngôn ngữ lập trình khác để giải một hoặc một vài ví
dụ thực tế trong đề tài.
 Giải bài toán:
Dựa vào định nghĩa đạo hàm: ta thấy được tốc độ thay đổi của dân số là sự biến thiên của dân
số trong thời gian t năm

t=
Ta có: B’(1982) là tốc độ thay dổi dân số của năm 1982 so với t khi t =1982. Và ta thấy
khoảng lân cận nhất bên trái của 1982 là năm 1980 . Vậy khoảng cách nhỏ nhất xác định được
là t=-2

 =5
Ta thấy khoảng lân cận nhất bên phải của 1982 là năm 1984 . Vậy khoảng cách nhỏ nhất xác
định được là t=2

=-1

Qua hai giá trị trên ta thấy nằm đâu đó giữa 5 và -1 ngàn người trên năm. [Ở đây chúng ta
giả định rằng số người trên năm không quá giao động giữa 2 giá trị năm 1980 và năm 1984] Vì
vậy tốc độ thay đổi dân số của nước Bỉ nă 1982 là trung bình cộng của 2 con số này.
= =2

Làm tương tự các năm sau đó và lưu ý 2 mốc thời gian 1980 và 2000 ta chỉ có giá trị đạo hàm
1 bên nên đó cũng xem là tốc độ thay đổi dân số của năm đó.
t B(t)(nghìn)
1980 9847
1982 9857
1984 9855
1986 9862
1988 9884
1990 9962
1992 10036
1994 10109
1996 10152
1998 10175
2000 10186

Ý nghĩa: Tốc độ tăng trưởng bình quân là con số vô cùng hữu ích để chúng ta có thể nhìn thấy
sự tăng trưởng trong một năm như thế nào để từ đó có những định hướng, phát triển. Đồng thời
thông qua chỉ số thống kê này, chúng ta cũng không quá khó để dự đoán, tự tính toán xem xét
đến những cơ hội về đầu tư đô thị, trường học và các dịch vụ khác.
03
MATLAB
Các câu lệnh được sử dụng và cách
chạy code
Các lệnh MATLAB sử dụng:
Lệnh Ý nghĩa
x=input() Nhập vào một giá trị cho biến x
disp() Xuất ra màn hình
for … end Vòng lặp
i =1980:+2:2000 i chạy từ 1980 đến 2000 bước nhảy 2
= Phép gán
~= Toán tử điều kiện “”
+ Phép cộng
- Phép trừ
* Phép nhân
/ Phép chia
^ Phép mũ
subs(f,x,t) Tính giá trị của f tại t
diff(f,x) Đạo hàm riêng của f theo biến x
grid on Hiển thị lưới tọa độ
plot(x,y,’-m*’) Vẽ giá trị x theo y, nét liền, màu hồng, đánh dấu
điểm *
Các ví dụ thực tế sử dụng MATLAB:
VD1: Dân số của một vùng nông thôn (đơn vị nghìn người) từ năm 2000 đến
năm 2030 cho bởi hàm:
. Tìm tốc độ gia tăng dân số năm 2022 của vùng đó.
Run code:
Các ví dụ thực tế sử dụng MATLAB:
VD2: Gọi B(t) là dân số của nước Bỉ vào thời điểm t. Bảng bên dưới đưa ra dân
số từng năm tính bằng nghìn từ năm 1980 đến năm 2000. Xây dựng một bảng
các giá trị của đạo hàm của hàm này.
t B(t)(nghìn)
1980 9847
1982 9857
1984 9855
1986 9862
1988 9884
1990 9962
1992 10036
1994 10109
1996 10152
1998 10175
2000 10186
Run code:
04
Tổng kết
Đánh giá về đề tài
- Đạo hàm thực sự rất hữu ích trong đời sống thực tế đặc biệt là trong ứng
dụng khảo sát dân số, đề tài mà chúng em đã được giao và thực hiện.
- Qua đề tài trên, chúng em đã hiểu thêm về đạo hàm và những ứng dụng
quan trọng của nó trong đời sống.
 TÀI LIỆU
THAM KHẢO
Tài liệu tham khảo matlab: https://
www.mathworks.com/products/matlab.html

Tài liệu tham khảo môn giải tích 1: các bài giảng của thầy
Đặng Văn Vinh, sách James Stewart và các tài liệu tham khảo
trên mạng.