BREAST TALKS:

Breast Cancer
Awareness
LAY FORUM
 Kuwento ng
breast
cancer
109, 581,
000
Populasyon ng Pilipinas

153,751
Bilang ng mga bagong kaso ng kanser

92,606
Bilang ng mga kaso ng namatay sa
kanser
Insidente ng Breast
Cancer sa Pilipinas

Source: Globocan 2020

Insidente ng Breast
Cancer sa Pilipinas

Breast cancer ang

pangunahing kanser
sa mga babae.

Source: Globocan 2020

Mga 70% ng Pilipino ay
nag papatingin sa doktor
kapag malala na ang
sintomas ng
breast cancer.
 Ang maagang
pagdiskubre ng
kanser ay ang
pinakamahalagang
uri ng proteksyon.
Kapag maaga nadiskubre
ang breast cancer,
mas madali itong
gamutin at mas mura
ang lunas.
Ano ba ang
kanser sa
suso?
Ano ang breast cancer?
Ito ang hindi
pangkaraniwang pagtubo
ng mga abnormal na cell
sa suso na nagiging
tumor.
Ano ang breast cancer?
Kadalasan, ang mga babae ang
nagkakaroon ng breast cancer,
ngunit maaari ding magka-
kanser sa suso ang mga lalaki.
 Risk factors o
maaaring maging
sanhi ng
panganib.
 Risk
factors
Wala pang katiyakan kung
paano nagkakaroon ng
breast cancer.
 Risk
factors
Ang mga “risk factors” ay
anumang bagay na maaaring
magpataas ng pagkakataong
magkaroon ng breast cancer.
 Risk
factors
Subalit ang pagkakaroon
ng “risk factor” ay hindi
nangangahulugan na ikaw
ay magkaka-kanser.
 Ang mga risk factors:
Family history
lalo na kung malapit na
kamag-anak ay nagkasakit
nito, tulad ng nanay, anak, at
kapatid na babae.
Ang mga risk factors:

Personal history
kung nagkaroon na ng
kanser.
 Ang mga risk factors:
Maagang
pagkakaroon ng
regla bago
dumating sa
edad na 12
taong gulang.
 Ang mga risk factors:

Matagal o bago
magmenopos,
higit sa edad na
55 taong
gulang.
 Ang mga risk factors:

Hindi pa nanganak
o unang
nagkaanak sa
edad na 35 pataas.
 Ang mga risk factors:

Kapag mabigat ang

timbang.
 Ang mga risk factors:

Pag-inom ng alak.
 Ang mga risk factors:

Paninigarilyo
Tamang impormasyon
at maling akala
tungkol sa breast
cancer
 Maling Akala Tama
Mga babae lang Isa sa bawat
ang maaaring 100 kaso ng
magkaroon ng kanser sa suso
breast cancer. ay nangyayari
sa lalaki.
 Maling Akala Tama
Nagiging sanhi lang
Kapag nabunggo o ito ng
natamaan ang suso pagkadiskubre ng
ay puwedeng bukol o kanser na
magkaroon ng dati nang nasa
kanser sa suso. suso. Ang mga ito
ay hindi sanhi ng
bukol o kanser.
 Maling Akala Tama
Ang kanser sa Walang
suso ay pinipili ang
nangyayari kanser sa suso.
lang sa mga
babaeng
walang asawa.
 Maling Akala Tama
Ang paggamit ng Sa mga pag-aaral,
deodorant o bra walang nakitang
na mahigpit ang kinalaman ang
underwire ay deodorant o
sanhi ng kanser sa underwire bra sa
suso. pagkakaroon ng
kanser sa suso.
 Maling Akala Tama
Kapag wala kang 7 sa bawat 10
family history babaeng
ng kanser, hindi nagkakaroon ng
ka magkakaroon kanser sa suso
ng breast cancer. ay walang
family history
ng cancer.
Maling Akala Tama
Nagagamot ang Wala pang herbal na
breast cancer ng gamot o dietary
herbal na gamot at supplement na
dietary napatunayang
supplements. direktang
nakakapatay sa
cancer cells.
 Maling Akala Tama
Maaaring
Nakakahawa
ang breast manahin ang
cancer. breast cancer
pero hindi ito
nakakahawa.
 Maling Akala Tama

Mamamatay ka May lunas ang

kapag kanser sa suso,
nagkaroon ka lalo na kapag
ng breast maaga itong
cancer. nadiskubre.
Sariling Salat sa Suso
(Self- Breast Examination)
Sariling Salat sa Suso
isang linggo matapos
Gawin ito
ang regla o mens, kung kailan
ang suso ay hindi masakit salatin.

Umpisahan sa edad na 20.

Sariling Salat sa Suso

Sa mga hindi nagme-mens,

gawin ito sa parehong
araw bawat buwan.
Sariling Salat sa Suso
Huwag magulat kung maraming
masalat na maliliit na bukol.
Kadalasan ay normal ang mga
ito. Punahin ang anumang
pagbabago.
 Sariling Salat sa
SusoPagsuri ng Anyo
Humarap sa salamin, ilapat ang mga kamay sa baywang,
at yumuko
nang bahagya.
 Sariling Salat sa
SusoPagsuri ng Anyo
Tignan ang anumang pagbabago sa suso, at
punahin kung ang utong ay pumapaloob.
 Sariling Salat sa
SusoPagsuri ng Anyo
Pisilin nang bahagya ang mga utong at
punahin kung may lumalabas.
 Sariling Salat sa
Suso
Pagkapa sa suso
Mahiga at dapat nakataas ang kaliwang braso.
 Sariling Salat sa
Suso
Pakiramdaman ang kilikili
Suriin ang bawat kilikili habang nakaupo
o nakatayo.
Sariling Salat sa
Suso
• Gamitin ang umbok— hindi dulo
—ng tatlong gitnang daliri.

• Panatilihing tuwid ang mga

daliri. Ilapat ang mga daliri sa
kanang kamay sa kaliwang
suso.
 Sariling Salat sa
Suso
• Gamit ang tatlong daliri, salatin
ang dibdib mula sa kilikili, gamit
ang mumunting paikot na galaw.

• Ulit-ulitin ito, pataas at

pababa, hanggang masalat ang
buong suso.
 Sariling Salat sa
Suso
Gamitan ng tatlong uri ng diin ang pagkapa.
1.Ang magaan ay para maramadaman ang
tisyu na pinakamalapit sa balat.
2.Ang katamtamang diin ay para maabot ang mas
malalim na parte ng dibdib.
3.Ang pinakamariin ay para makarating sa mismong
dibdib at tisiyu sa buto-buto.
Sintomas na
dapat bigyang
pansin
Sintomas na dapat bigyang
pansin
Kapansin-pansin o nakakapang bukol sa suso.
 Sintomas na dapat bigyang
pansin
Pamamaga o pagpula ng suso.
Pagbabago ng kulay at pakiramdam ng balat ng suso.
Sintomas na dapat bigyang
pansin
Pagbabago sa laki at hugis ng suso.
Sintomas na dapat bigyang
pansin
Paglubog ng balat ng suso.
Sintomas na dapat bigyang
pansin
Baliktad o paurong na utong.
Sintomas na dapat bigyang
pansin
Dugo o nana sa utong.
 Sintomas na dapat bigyang
pansin
Panibagong pananakit sa isang bahagi ng
suso.
 Sintomas na dapat bigyang
pansin
Pangangati, pagpantal, o mala-kaliskis na
pakiramdam.
Mga Alituntunin para
maagang madiskubre
ang kanser sa suso
 Mga alituntunin para
maagang madiskubre ang
kanser sa suso

salatin ang
sariling
suso kada
buwan.
 Mga alituntunin para
maagang madiskubre ang
kanser sa suso
maliban sa pagsalat ng
sariling suso, magpatingin
ng dibdib sa doktor o sa
nakapagsanay na health
worker kada taon.
 Mga alituntunin para
maagang madiskubre ang
kanser sa suso
ipagpatuloy ang pagsalat sa
sariling suso at
pagpapatingin sa doktor, at
simulan ang taunang
mammogram.
Mga healthy
tips
 Mga healthy
tips

Iwasan
ang
paninigaril
yo.
 Mga healthy
tips
Bawasan ang
pag-inom ng
alak.
Huwag
hihigit sa
isang baso
bawat araw.
 Mga healthy
tips
Iwasan ang
pagkain ng
maraming
taba, sobrang
tamis, at
sobrang alat.
 Mga healthy
tips
Iwasan
ang
mabigat
na
timbang.
 Mga healthy
tips
Mag-exercise
palagi, mga 2.5
to 5 na oras
bawat linggo.
 Mga healthy
tips
Matulog nang
sapat na oras.
 Mga healthy
tips
Huwag
magpa- stress.
 Huwag matakot.
May lunas ang
breast cancer lalo
na kung maagang
nadiskubre.
Ugaliing gumawa ng
sariling salat sa suso
at ang
pagpapatingin sa
doktor.
BREAST TALKS:
Breast Cancer
Awareness
LAY FORUM