Hasta / Yaralı Taşıma

Teknikleri
 Hasta / Yaralı Taşınmasında Genel
Kurallar- 1
• Hastanın taşımasında ilk yardımcı kendi
sağ lığ ını riske sokmamalıdır.

• Hastaya yakın mesafede çalışılmalıdır.

• Daha uzun ve kuvvetli kas grupları

kullanılmalıdır.

• Sırtın gerginliğ ini korumak için dizler ve

kalçalar bü kü lmelidir.
Hasta / Yaralı Taşınmasında Genel
Kurallar- 2
• Yerden destek alacak şekilde her iki ayağ ı da kullanarak biri diğ erinden
biraz ö ne yerleştirilmelidir.

• Kalkarken, ağ ırlığ ı kalça kaslarına vererek dizler en uygun biçimde

doğ rultulmalıdır.

• Baş her zaman dü z tutulmalıdır.

• Yavaş ve dü zgü n adımlarla yü rü mek gerekir,

adımlar omuzdan daha geniş olmamalıdır.
Hasta / Yaralı Taşınmasında Genel
Kurallar-3

• Ağ ırlık kaldırılırken karın muntazam tutulup kalçayı kasmak gerekir.

• Omuzlar leğ en kemiğ inin ve omuriliğ in hizasında tutulmalıdır.

• Yö n değ iştirilirken ani dö nme ve bü kü lmelerden kaçınılmalıdır.

• Hasta mü mkü n olduğ unca az hareket ettirilmelidir.

 Hasta / Yaralı Taşınmasında Genel
Kurallar- 4
• Hasta baş-boyun-gö vde ekseni esas alınarak en az 6 destek noktasından
kavranmalıdır.

• Hasta taşımak mü kemmel bir ekip çalışmasını gerektirir.

Hasta / Yaralı Taşınmasında Genel
Kurallar- 5

• Tü m hareketleri yö nlendirecek sorumlu tek bir kişi olmalıdır.

Bu kişi;
• Hareketler için gereken komutları “Dikkat, Kaldırıyoruz!” gibi kesin ve
net bir ifadeyle vermelidir.
• En fazla dikkat edilmesi gereken bö lge olan baş ve boyun kısmını tutan
kişi olmalıdır.
Hasta / Yaralı Taşınmasında Genel
Kurallar- 6

• Genel kural olarak, hastanın yeri değ iştirilmemeli ve dokunulmamalıdır.

• Olağ anü stü bir tehlike sö z konusuysa, taşıdığ ı her tü rlü riske rağ men
acil taşıma zorunludur.

• En kısa sü rede yaralılar gü venli bir yere taşınmalıdır.

 Genel Kural

• Ağ ırlığ ı kendinize her zaman yakın

tutun.

• İtemediğ iniz, sü rü kleyemediğ iniz

hastaları kaldırın.

• Belinizi dik tutun.

• Fiziksel kapasitenizi dikkate alın.

 Sürükleme Yöntemleri

• Hasta/ yaralının sü rü klenmesi, oldukça faydalı bir yö ntemdir.

Ö zellikle,
• Çok kilolu ve iriyarı kişilerin taşınması gerekiyorsa,
• Dar, basık ve geçiş gü çlü ğ ü olan bir yerden çıkarmalarda
herhangi bir yaralanmaya neden olmamak için seçilebilecek bir yö ntemdir.

• İlk yardımcının fiziksel kapasitesi gö z ö nü nde bulundurulmalıdır.

• Mü mkü nse battaniye kullanılmalıdır.

 Sürükleme Yöntemleri

• Ayak Bileklerinden Sü rü kleme

• Koltuk Altından Tutarak Sü rü kleme
• Giysisinden Sü rü kleme
• Battaniye ile Sü rü kleme
 Sürükleme Yöntemleri
Ayak Bileklerinden Sürükleme

• Yü zey Dü z

• Başın Çarpma Riski Yoksa

• Baş – Boyun Gö vde Birlikte

• Travması Olmayan H / Y
 Sürükleme Yöntemleri
Koltuk Altından Tutarak Sürükleme

• Yü zey Ayaklardan Sü rü klemeye Uygun Değ ilse

 Sürükleme Yöntemleri
Giysisinden/ Battaniye ile Sürükleme
 Kısa Mesafede Süratli Taşıma
Teknikleri
• İlk yardımcının Omzundan Destek Alma (Yan
Koltuk Desteğ i)
• Kucakta Taşıma
• Sırtta Taşıma
• Altın Beşik Yö ntemi
• Kollar ve Bacaklardan Tutarak Taşıma
• Sandalye ile Taşıma
• İtfaiyeci Yö ntemi (Omuzda Taşıma)
 Kısa Mesafede Süratli Taşıma
Teknikleri
İlk Yardımcının Omuzundan Destek Alma
(Yan Koltuk Desteği)

• Hafif yaralı ve yü rü yebilecek

durumdaki hasta/yaralıların
taşınmasında kullanılır.

• Bir ya da iki ilk yardımcı

tarafından uygulanır.
 Kısa Mesafede Süratli Taşıma
Teknikleri
Kucakta Taşıma

• Bilinci açık olan çocuklar ve hafif

yetişkinler için kullanışlı bir
yö ntemdir.

• Bir ilk yardımcı tarafından

uygulanır.
 Kısa Mesafede Süratli Taşıma
Teknikleri
Sırtta Taşıma

• Bilinçli hastaları taşımada kullanılır.

• Bir ilk yardımcı tarafından uygulanır.
 Kısa Mesafede Süratli Taşıma
Teknikleri
Altın Beşik Yöntemi

• Hasta/yaralının ciddi bir

yaralanması yoksa ve yardım
edebiliyorsa iki, ü ç, dö rt elle altın
beşik yapılarak taşınır.
Kısa Mesafede Süratli Taşıma
Teknikleri
Altın Beşik Yöntemi- 2 Elle
Kısa Mesafede Süratli Taşıma
3 ELLE ALTIN
Teknikleri BEŞİK
Altın Beşik Yöntemi- 3 Elle
Kısa Mesafede Süratli Taşıma
4 ELLE ALTIN
Teknikleri BEŞİK
Altın Beşik Yöntemi- 4 Elle
Kısa Mesafede Süratli Taşıma
Teknikleri
İtfaiyeci Yöntemi (Omuzda Taşıma)
• Yü rü yemeyen ya da bilinci kapalı olan kişiler için kullanılır.
• Bir ilk yardımcı tarafından uygulanır.
 Kısa Mesafede Süratli Taşıma
Teknikleri
Sandalye ile Taşıma

• Hasta/yaralının bilinçli olması

gereklidir.
• Ö zellikle merdiven inip çıkarken
kullanılan bir yö ntemdir.
• İki ilk yardımcı tarafından uygulanır.
 Kısa Mesafede Süratli Taşıma
Teknikleri
Kol ve Bacaklardan Tutarak Taşıma

• Hasta/yaralı bir yerden kaldırılarak

hemen başka bir yere aktarılacaksa
kullanılır.
• İki ilk yardımcı tarafından uygulanır.
 Sedye ile Taşıma Teknikleri
Genel Kurallar
• Hasta/yaralı battaniye ya da çarşaf gibi bir malzeme ile sarılmalıdır.
• Hasta/yaralının dü şmesini ö nlemek için hasta sedyeye bağlanmalıdır.
• Hasta/yaralının başı gidiş yönünde olmalıdır.
• Sedye daima yatay konumda olmalıdır.
• Ö ndeki ilk yardımcı sağ , arkadaki ilk yardımcı sol ayağ ı ile yü rü meye
başlamalıdır (Sü rekli değ iştirilen adımlar sedyeye sağ lam taşıma sağ lar).
• Daima sedye hareketlerini yö nlendiren bir sorumlu olmalı ve komut
vermelidir.
• Gü çlü olan ilk yardımcı hasta /yaralının baş kısmında olmalıdır.
 Kısa Mesafede Süratli Taşıma
Teknikleri
Sedyenin İki Kişi Tarafından Taşınması

• Her iki ilk yardımcı çö melirler, sırtları dü z, bacakları kıvrık olacak şekilde
sedyenin iki ucundaki iç kısımlarda dururlar.

• Komutla birlikte sedyeyi kaldırırlar ve yine komutla dö nü şü mlü adımla

yü rü meye başlarlar.

• Ö nde yü rü yen yoldaki olası engelleri haber vermekle sorumludur.

 Kısa Mesafede Süratli Taşıma
Teknikleri
Sedyenin Dört Kişi Tarafından Taşınması
• Yaralının durumu ağ ır ise ya da yol uzun, zor ve engebeli ise sedye 4 kişi ile taşınmalıdır.
• İlk yardımcıların ikisi hasta/yaralının baş, diğ er ikisi ayak kısmında sırtları dik, bacakları
bü kü lü olarak sedyenin yan kısımlarında çö melirler.
• Sedyenin sapından tutarlar ve yukarı komutu ile sedyeyi kaldırırlar.
• Sedyenin sol tarafından tutan ilk yardımcılar sol, sağ tarafındakiler sağ adımlarıyla yü rü meye
başlarlar.
• Dar bö lgeden yü rü rken ilk yardımcılar sırtlarını sedyenin iç kısmına vererek yerleşirler.
• Merdiven, yokuş inip çıkarken sedye mü mkü n olabilecek en yatay pozisyonda tutulmalıdır.
• Bunun için ayak tarafındakiler sedyeyi uyluk hizasında, baş tarafındakiler omuz hizasında
tutmalıdır.
Kısa Mesafede Süratli Taşıma
Teknikleri
Sedyenin Merdivende Taşınması
Sedyeye Yerleştirme Teknikleri

• Kaşık Tekniği

• Köprü Tekniği

• Karşılıklı Durarak Kaldırma

• Kütük Yuvarlama Tekniği*

 KÜTÜK YUVARLAMA TEKNİĞİ
• Bu teknik; baş-boyun ya da omurga
yaralanmasından şü phelenilen tü m
hastalara uygulanır.

• Amaç, hasta/yaralının bazı mü dahaleler

ve taşıma sırasında daha fazla zarar
gö rmesini engellemektir.

• Uygulama sırasında dikkat edilmesi

gereken husus, hasta/yaralının yan
tarafına dö ndü rü lmesi sırasında baş-
boyun ve omurganın aynı hizada
tutulmasıdır.
KÜTÜK YUVARLAMA TEKNİĞİ
 KÜTÜK YUVARLAMA TEKNİĞİ

Bu tekniğ i uygun bir şekilde gerçekleştirebilmek için en az 2 (iki) kişi

gereklidir. Ancak baş-boyun ya da omurga yaralanmasından
şü phelenilen hastalarda ideal olanı en az 4 (dö rt) kişinin bulunmasıdır.

• Hasta/yaralının başını tutmak ve tekniğ i yö nlendirme için 1 (bir) kişi

• Gö ğ ü s, karın ve alt uzuvları destekleyerek hastayı dö ndü rmek için 2
(iki) kişi
• Planlanan faaliyeti (sedyenin yerleştirilmesi gibi) gerçekleştirmek
için 1 (bir) kişi
 KÜTÜK YUVARLAMA TEKNİĞİ

Uygulamanın 4 (dö rt) kişi ile yapılışı ve

hasta/yaralının sedye ü zerine alınışı:

1.Aşama: Hasta/yaralının başını tutacak olan ilk yardımcı,

hasta/yaralının baş kısmına geçer. Hasta/yaralıya tekniğ i açıklar ve
hareketsiz kalmasını ister.

2.Aşama: Her iki elinin avuç içlerini hasta/yaralının kulaklarının

ü zerine gelecek şekilde yerleştirir. Herhangi bir çekme, itme ya da
dö ndü rme hareketi uygulamadan baş ve boyun nö tr (dü z) pozisyonda
tutar. Bu sırada başka bir ilk yardımcı hasta/yaralıya boyunluk takar ve
boyunluğ un tam oturduğ undan emin olur.
 KÜTÜK YUVARLAMA TEKNİĞİ

3. Aşama: Hasta/yaralının yan tarafında yer alan ve hastanın

dö ndü rü lmesinde gö rev alacak olan ilk yardımcılar, hasta/yaralı hangi
tarafa dö ndü rü lecek ise o tarafa geçerler. Bunun için bir tanesi hasta
/yaralının gö ğ ü s hizasına, diğ eri ise bacak hizasına geçip diz çö ker. Eğ er
hasta/yaralının kollarından biri yaralanmış ise dö ndü rme işlemi sağ lam
olan tarafa doğ ru yapılır.

4. Aşama: Dö ndü rme işlemine başlamadan ö nce gö ğ ü s hizasında

yer alan ilk yardımcı, hasta/yaralının yakın kolunu dizleri ile
sabitleyerek yerinde tutar. Uzak olan kol ise herhangi bir yaralanma
yoksa hasta/yaralının gö ğ sü nü n ü zerine yerleştirilir.
 KÜTÜK YUVARLAMA TEKNİĞİ

5. Aşama: Gö ğ ü s hizasında yer alan ilk yardımcı, hasta/yaralının

karşı taraftaki omuz ve kalçasından, bacak hizasında yer alan ilk
yardımcı ise uyluk ve baldırından tutar.

6. Aşama: Herkes hazır olduğ unda, baş tarafta yer alan ilk
yardımcıdan gelen komutlara uyularak ve eş zamanlı olarak ‘3’, ‘2’, ‘1’
şeklinde sayarken hasta/yaralı yan tarafına doğ ru dö ndü rü lü r.
 KÜTÜK YUVARLAMA TEKNİĞİ

7. Aşama: Dö ndü rme sırasında hasta/yaralının baş ve boynu nö tr

(dü z) pozisyonda tutulur.

8. Aşama: Bu aşamada hasta/yaralının baştan ayağ a kadar arka

tarafı hızlı bir şekilde bir ilk yardımcı (tercihen 4. ilk yardımcı)
tarafından yaralanmalar için incelenir.
 KÜTÜK YUVARLAMA TEKNİĞİ

9. Aşama: Hasta/yaralı, dö ndü rme işleminde yer alan ilk

yardımcılar tarafından 30-45 derece açı ile tutulurken 4. ilk yardımcı
hastanın altına sedye yerleştirir.

10. Aşama: Baş tarafta yer alan ilk yardımcıdan gelen komutlara
uyularak ve eş zamanlı olarak ‘3’, ‘2’, ‘1’ şeklinde sayarken hasta/yaralı
tekrar sedye ü zerine gelecek şekilde sırt ü stü pozisyona getirilir.
 Sedyeye Yerleştirme Teknikleri
Kaşık Tekniği

• Bu teknik hasta/yaralıya sadece bir taraftan ulaşılması durumunda üç

ilk yardımcı tarafından uygulanır.
• İlk yardımcılar hasta/yaralının tek bir yanında bir dizleri yerde olacak
şekilde diz çö kerler.
• Hasta/yaralının elleri gö ğ sü nde birleştirilir.
• Birinci ilk yardımcı baş ve omzundan, ikinci ilk yardımcı sırtının alt kısmı
ve uyluğ undan, ü çü ncü ilk yardımcı dizlerinin altından ve bileklerinden
kavrar.
• Daha sonra kendi ellerini hasta/yaralının vü cudun altından geçirerek
kavrarlar.
 Sedyeye Yerleştirme Teknikleri
Kaşık Tekniği

• Başını ve omzunu tutan birinci ilk yardımcının komutu ile tü m ilk

yardımcılar aynı anda hasta/ yaralıyı kaldırarak dizlerinin ü zerine
koyarlar.

• Sonra uyumlu bir şekilde ayağa kalkarlar.

• Aynı anda tek bir hareketle hasta/yaralıyı gö ğ ü slerine doğ ru çevirirler ve

aynı anda dü zgü n bir şekilde sedyeye koyarlar.
Sedyeye Yerleştirme Teknikleri
Kaşık Tekniği
 Sedyeye Yerleştirme Teknikleri
Karşılıklı Durarak Kaldırma
• Omurilik yaralanmalarında ve şüphesinde kullanılır. Üç ilk yardımcı tarafından
uygulanır.

• İki ilk yardımcı hasta/ yaralının gö ğ ü s hizasında karşılıklı diz çö kerler.

• Ü çü ncü ilk yardımcı hasta/ yaralının dizleri hizasında diz çö ker.

• Hasta/ yaralının kolları gö ğ sü nü n ü zerinde birleştirilerek, dü z yatması sağ lanır.

• Baş kısımdaki ilk yardımcılar kollarını baş- boyun eksenini koruyacak şekilde hasta/ yaralının
sırtına yerleştirirler.

• Hasta/ yaralının dizleri hizasındaki ü çü ncü ilk yardımcı kollarını açarak hasta/ yaralının
bacaklarını dü z olacak şekilde kavrar.

• Verilen komutla, tü m ilk yardımcılar hasta/ yaralıyı dü z olarak kaldırarak sedyeye yerleştirirler.
Sedyeye Yerleştirme Teknikleri
Karşılıklı Durarak Kaldırma
 Sedyeye Yerleştirme Teknikleri
Köprü Tekniği

• Hasta/ yaralıya iki taraftan ulaşılması durumunda dö rt ilk yardımcı

tarafından yapılır.
• İlk yardımcılar bacaklarını açıp, hasta/ yaralının ü zerine hafifçe çö melerek
yerleşirler.
• Birinci ilk yardımcı başı koruyacak şekilde omuz ve ensesinden,
• İkinci ilk yardımcı kalçadan,
• Ü çü ncü ilkyardımcı da dizlerinin altından tutar.
• Birinci ilk yardımcının komutu ile her ü ç ilk yardımcı hastayı kaldırırlar.
• Dö rdü ncü ilk yardımcı sedyeyi arkadaşlarının bacakları arasına iterek
yerleştirir ve hasta/ yaralı sedyenin ü zerine konulur.
Sedyeye Yerleştirme Teknikleri
Köprü Tekniği
 Geçici Sedye Oluşturma
Bir Battaniye ile Geçici Sedye Oluşturma

• Bir battaniye ile sedye oluşturmada battaniye yere serilir.

• Kenarları rulo yapılır.

• Yaralı ü zerine yatırılarak kısa mesafede gü venle taşınabilir.

 Geçici Sedye Oluşturma
Bir Battaniye ve İki Kiriş ile Geçici Sedye
Oluşturma

• Yeterli uzunlukta iki kiriş ile sedye oluşturmak mü mkü ndü r.

• Bir battaniye yere serilir.
• Battaniyenin 1/3'ü ne birinci kiriş yerleştirilir ve battaniye bu kirişin
ü zerine katlanır.
• Katlanan kısmın bittiğ i yere yakın bir noktaya ikinci kiriş yerleştirilir.
• Battaniyede kalan kısım bu kirişin ü zerini kaplayacak şekilde kirişin
ü zerine doğ ru getirilir.
• Hasta/yaralı bu iki kirişin arasında oluşturulan bö lgeye yatırılır.
 Geçici Sedye Oluşturma
Bir Battaniye ve İki Kiriş ile Geçici Sedye
Oluşturma
Araçtan Hasta/ Yaralı Çıkarma
Tekniği (Rentek Manevrası)
 Araçtan Hasta/ Yaralı Çıkarma
Tekniği (Rentek Manevrası)

• Kaza geçirmiş kişiyi eğ er bir tehlike söz konusu ise omuriliğine

zarar vermeden araç içinden çıkarmada bu teknik kullanılır.

• Solunum durması, yangın tehlikesi, patlama gibi olağ anü stü

durumlarda uygulanır.

• Vücuda saplanmış yabancı bir cisim varsa asla çıkarılmamalıdır!

 Araçtan Hasta/ Yaralı Çıkarma
Tekniği (Rentek Manevrası)
Hasta/ Yaralıyı Araçtan Çıkarma
Aşamaları
• Kaza ortamı değ erlendirilir; patlama, yangın tehlikesi belirlenir
• Hastanın yaşam bulguları değ erlendirilir (Bilinç Kontrolü , ABC)
 Araçtan Hasta/ Yaralı Çıkarma
Tekniği (Rentek Manevrası)
Hasta/ Yaralıyı Araçtan Çıkarma
Aşamaları
Solunum yok ise;
• Hastanın ayaklarının pedala sıkışmadığ ından emin olunur.
• Emniyet kemeri açılır.
• Hastaya yan tarafından yaklaşılır.
• Bir elle hastanın kolu diğ er elle de çenesi tutularak boynu tespit
edilir, hafif hareketle hasta dışarı çekilir.
• Hasta, baş-boyun-gö vde hizası bozulmadan araçtan dışarıya hafif
hareketlerle çıkarılır.
• Hasta/ yaralı yavaşça yere veya sedyeye yerleştirilir.