12. GAIA.

KONTRATUETATIK DATOZEN
OBLIGAZIOAK

1
 10. GAIA. KONTRATUETATIK DATOZEN OBLIGAZIOAK

0. SARRERA. KONTRATUARI EZARGARRI ZAION LEGEA

1.KONTRATUARI EZARGARRI ZAION LEGEAREN ZEHAZTAPENAREN AITZINDARIAK

2. 2008KO EKAINAREN 17KO 2008/593, KONTRATUETATIK DATOZEN OBLIGAZIOEI

EZARGARRI ZAIEN LEGEARI BURUZKO ERREGELAMENDUA (ERROMA I)
2.1. Ezarpen eremua
2.2.Alderdien borondate askatasuna
2.3. Adostasun ezean ezargarri den legea
2.4. Kontratu bereziei ezargarri zaien legea
2.5.Aginduzko arauak edo “polizia arauak”
2.6.Formazko baldintzak
2.7.Kontratuari ezargarri zaion legearen ezarpen eremua

3.BRUSELA I BIS ETA ERROMA I-en ARTEKO ANTZEKOTASUN/EZBERDINTASUNAK

2
0. SARRERA. KONTRATUARI EZARGARRI ZAION LEGEA

 NZPr.an, kontratuei aplikatu beharreko legearen zehaztapena Konplexutasun

eta nahasmen handiko gaiatzat hartzen da. Sortzen diren ondorioak
Kontratuak burutzen diren herriko mugetatik haratago doazen kasuetan, zein
lege aplikatu behar da?Kontratua ospatu zen herriko legea? (lex
celebrationis)? Betebeharra sortzen den herriko Legea (lex executionis)?Eta
erantzunaren oinarrian lege aniztasuna egotekotan, zein lege izango litzateke
aplikazioan lehentasuna eukiko lukena?

 Hasteko, “nazioarteko kontratua”: funtsean, ordenamendu bat baino gehiago

harremanetan jartzen duen kontratua.

 Lex Mercatoria berria. Nazioarteko merkataritzan ohizko erabilpenen eta

praktiken multzoa da. Osatzen duten arauak Nazioarteko Hitzarmenetan,
Lege estataletan, arbitral praktiketan, merkataritza-usadio juridikoetan,
merkatari elkarteetan eginiko arauetan biltzen dira
3
0. SARRERA. KONTRATUARI EZARGARRI ZAION LEGEA

 Lex Mercatoria berriaren edukia. Lex Mercatoria berria 3 edukiz osatua dago:
a) nazioarteko salerosketa harremanen Zuzenbidearen Oinarrizko
Printzipioak.b) Nazioarteko merkataritza praktikan behaturiko erabilpen eta
baliatze uniformeak.c) Nazioarteko merkataritzan arbitroek sorturiko arauak.

 Lex Mercatoria berriko arauak aplikagarri izateko, ezargari den legeak

ahalbidetu beharko du.

4
1. KONTRATUARI EZARGARRI ZAION LEGEAREN ZEHAZTAPENAREN
AITZINDARIAK (I)

 Erroma I Erregelamendua (593/2008 Erregelamendua, Europako Parlamentu eta

Kontseiluarena, 2008ko ekainaren 17koa) Kontratuetako Betebeharrei Aplikatu
Beharreko Legeari Buruzkoa, EB.ean legearen hautaketa arautzen duen
erregelamendua da. 1980ko Kontratuko Betebeharrei Aplikatu Beharreko Legeari
Buruzko Hitzarmena ordezkatzen du eta bere edukian oinarritzen da.

 1980ko Kontratu-betebeharrei Aplikatu Beharreko Legeari Buruzko Hitzarmena edo

"Erromako Hitzarmena" nazioarteko zuzenbide pribatuaren esparruko legeen arteko
gatazka arautzen du, EB.ean gauzatutako kontratuetan legeak hautatzeko sistema bat
sortzen duena. 1980ko ekainaren 19an sinatu zuten Erroman, eta 1981n sartu zen
indarrean.

 Garai hartako beste oinarrizko araua gaian izan zen, 1980ko apirilaren 11an, Vienan
egindako Nazio Batuen Hitzarmena, salgaien nazioarteko salerosketa kontratuei
buruzkoa.

5
1. KONTRATUARI EZARGARRI ZAION LEGEAREN ZEHAZTAPENAREN
AITZINDARIAK (II)
 Hitzarmen hau nazioarteko kontratazioaren nahitaezko erreferentetzat hartu
da, alde batetik mundu osoko salerosketak arautzen zituelako eta beste
aldetik, partaidetza aldetik, merkataritza globalaren zati handi bat biltzen
duten 83 herrialdek baino gehiagori eragiten ziolako. Haren helburua
salgaien nazioarteko salerosketa-kontratuei araubide sendo bat eskaintzea
zen, merkataritza-trukeentzako erabat lagungarria izan zena segurtasun
juridikoa emanez eta eragiketen gastuak murriztean.

 Erroma I Erregelamendua eta Bruselako Erregimenaren arteko

ezberdintasuna: bigarrenak – Bruselakoak- Kontratu obligazioen eskumenari,
aintzatespen eta egikaritza arautzen duen bitartean , Erroma I aplikatu
beharreko legea zehazten du. Brusela I bis-en arautzen da.

 Erregelamendua EBko estatu kide guztiei aplikatzen zaie, Danimarkari izan

ezik (Danimarkako gobernuak araudiarekin bat egiteko asmoa zuen, baina
2015ean proposamena atzera bota zuten).
6
2. 2008KO EKAINAREN 17KO 2008/593, KONTRATUETATIK DATOZEN
OBLIGAZIOEI EZARGARRI ZAIEN LEGEARI BURUZKO ERREGELAMENDUA
(ERROMA I)

2.1. Ezarpen eremua

 Atzerritartasun osagaia duten eta ordenamenduen arteko gatazka sortzen

duten kontratuen gaietan, beti eta 2009ko abenduaren 17aren ondoren
eginak badira, Zibil eta merkatal gaietan izango da aplikagarri (1. art)
 Art.1.1 In fine eta 1.2 art.en arabera, ezarpen eremutik kanpo gelditzen
diren gaiak dira:
 Gai fiskal, administratibo eta aduaneroak.
 Egoera zibila, familia harremanetatik eratorritako obligazioak, ezkontza
erregimenetatik eratorritako obligazioak.
 Erregelamendua, aplikazio unibertsalekoa da, Erga omnes izaera du (2.
Art) zehazten den legea aplikagarria da nahiz eta estatukide baten
legea ez izan.
7
2.2.Alderdien borondate askatasuna (I)

 Arau orokorra bezala, kontratuko alderdiek aukeratu duten legea aplikatu

dezakete, betiere hori espresuki zehazten bada kontratuan edo kontratuaren
edukitik ondorioztatu ahal bada. (3.1. art)

 Aukera askatasun hau erlatiboa da, oro har, beronen baldintzak eta
ezaugarriak alderdiek erabaki ahal izanez aukeratzen duten legea kontratuari
bere osotasunean aplikatzea edo soilik zati bati.

 Aldatzeko aukerakontratu sinatzaileek kontratuan aurretiaz aplikatutako

legea aldatu eta hura ez den beste bat aplikatzea erabaki dezakete edozein
momentutan, bai aurretiazko akordio batean oinarrituz, baita
erregelamenduan aurreikusitako xedapenetan oinarrituz (3.2. art).

8
2.2.Alderdien borondate askatasuna (II)

 3 ohar garrantzitsu:

i. Kontratuari aplikagarri den legearen inguruko aldaketak, ez du bere

baliozkotasun formalean eraginik izango (11. Art.)
ii. Ezin du hirugarren subjektuen eskubideetan eragin edota euren interesak
kaltetu.
iii. Legearen aplikagarritasunaren aldaketak, atzerako eraginik ez (Adibidez:
kontratua sinatu eta alderdiek ezargarri den legea zehaztu ez-
erregelamenduen xedapenen araberako lege aplikagarria; Gerora
alderdiek erabakitzen dute legea aplikagarria aukeratzea, hori izango da
aplikagarri momentu horretatik aurrera)

9
2.2. Alderdien borondate askatasuna (III)

 Dena dela, edozein kasutan kontratuaren inguruabarrari dagokion ordenamenduaren

aginduzko arauak aplikagarriak izango dira nahi ta nahiez (3.3.art eta 3.4.) = nahiz eta
alderdiek ez hautatu lege hori aplikagarri gisa,ordenamendu horren aginduzko arauak
aplikagarriak izango dira  alderdien borondatea ez dago aginduzko arauen gainetik,
ezingo dituzte bertako arau inperatiboak saihestu.
Art.3.3.
Cuando todos los demás elementos pertinentes de la situación estén localizados en el momento de la elección
en un país distinto de aquel cuya ley se elige, la elección de las partes no impedirá la aplicación de las
disposiciones de la ley de ese otro país que no puedan excluirse mediante acuerdo.

 Azkenik, 3.5. artikuluak zehazten ditu lege aplikagarriaren zehaztapena erabakitzeko

alderdien gaitasuna eta oniritziaren existentzia eta baliozkotasuna, 10., 11. eta 13.
art.ei jarraituz
3.art.
5. La existencia y la validez del consentimiento de las partes en cuanto a la elección de la ley aplicable se
regirán por las disposiciones establecidas en los artículos 10, 11 y 13.

 (Artículo 10. Consentimiento y validez material; Artículo 11. Validez formal: Artículo
13. Incapacidad)
10
2.3. Adostasun ezean ezargarri den legea (I)

 Oro har, aipaturiko legearen aukeraketan adostasunik ez badago, 4. art.aren

arabera ezarriko da lege aplikagarria:

1. A falta de elección realizada de conformidad con lo dispuesto en el artículo 3, y sin perjuicio de lo dispuesto en los
artículos 5 a 8, la ley aplicable al contrato se determinará de este modo:

a) el contrato de compraventa de mercaderías se regirá por la ley del país donde el vendedor tenga su residencia
habitual;
b) el contrato de prestación de servicios se regirá por la ley del país donde el prestador del servicio tenga su residencia
habitual;
c) el contrato que tenga por objeto un derecho real inmobiliario o el arrendamiento de un bien inmueble se regirá por
la ley del país donde esté sito el bien inmueble;
d) no obstante lo dispuesto en de la letra c), el arrendamiento de un bien inmueble celebrado con fines de uso personal
temporal para un período máximo de seis meses consecutivos se regirá por la ley del país donde el propietario tenga
su residencia habitual, siempre que el arrendatario sea una persona física y tenga su residencia habitual en ese mismo
país;
e) el contrato de franquicia se regirá por la ley del país donde el franquiciado tenga su residencia habitual;
f) el contrato de distribución se regirá por la ley del país donde el distribuidor tenga su residencia habitual;
g) el contrato de venta de bienes mediante subasta se regirá por la ley del país donde tenga lugar la subasta, si dicho
lugar puede determinarse;
h) el contrato celebrado en un sistema multilateral que reúna o permita reunir, según normas no discrecionales y
regidas por una única ley, los diversos intereses de compra y de venta sobre instrumentos financieros de múltiples
terceros, tal como estipula el artículo 4, apartado 1, punto 17, de la Directiva 2004/39/CE, se regirá por dicha ley. 11
2.3. Adostasun ezean ezargarri den legea (II)

 Hotskasuaren araberako aplikazioa:

 Salerosketa kontratuan, saltzaileak ohiko egoitza duen estatuko legea

 Zerbitzu kontratuetan zerbitzu-emailearen ohiko egoitzako legea
 Higiezinen eskubide erreala objektutzat duten kontratu eta higiezinen
errenta kontratuetan, higiezina dagoen estatuko legea
 Etab. (Frankizia kontratuan, Banatze kontratuan, Enkante bidezko ondasunen
salmenten kontratua,..)

 Kontuz!, Oro har esan dugu , 5-8 artikuluetan adierazitako kasuak kanpoan
geratzen direlako: 5-8 art.etako kontratuetan “alderdi ahula”ri begiratzen zaio
lege aplikagarria zehazteko prozedura: 5-8 artikuluetako kasua ez?-->
4.art.ko jarraibidea aplaikatu.

12
2.3. Adostasun ezean ezargarri den legea (III)

 Artikulu hauekin zalantzak (kontratua non kokatu definitu ezin edo kontratu
bat baino gehiago nahasten direlako, adib.ez),lege aplikagarritzat hartuko da
zerbitzu-eskaintza burutu behar duen alderdiaren egoitzako legea (4.2),
baina:

1.Baita beste herri bateko legea 1. eta 2. ataletan zehaztutako herrialdea ez

den beste herrialde batekiko harreman sendoagoak baldin baditu (4.3.art).

2. edo kontratuaren inguarabarrak direla eta, kontratuarekin harreman

sendoena duen herrialdearen legea (4.4.art.) baldin eta 1 eta 2. ataletan
zehaztutakoarekin nahikoa ez bada aplikagarri den legea zehazteko

13
2.4. Kontratu bereziei ezargarri zaien legea

 Kontratu berezietan, hots ez da 4. artikulua ezarriko, baizik eta

“berezitzat” hartutako egoerei dagokien arauak (5-8.art).

 Brusela I bisen arautzen diren kontratu bereziak Erroma I-en arautzen

dira, eta kontsumitzailearen izaeraren baldintzak ere berdinak dira bi
Erregelamenduetan Garraio kontratuak, erosleei loturiko kontratuak
eta aseguru kontratua izanik:

14
2.4.1. Garraio Kontratuak (I)

 5. artan, Salgai garraioak (5.1.art) eta pertsonen garraioak (5.2.art) bereizten dira -alderdi
ahularen babesa bidaiaria)

 Garraioen kasuan, oro har garraiolariaren egoitzako lege ezargarria zehazten da, beti eta
salgaiaren harrera, irteera edo merkantziaren jabegoa bertan ere badago; bestela, salgaiaren
helmuga

5.art.
1. En defecto de elección de la ley aplicable al contrato para el transporte de mercancías de conformidad con el
artículo 3, la ley aplicable será la ley del país donde el transportista tenga su residencia habitual, siempre y cuando
el lugar de recepción o el lugar de entrega, o la residencia habitual del remitente, también estén situados en ese
país. Si no se cumplen estos requisitos, se aplicará la ley del país donde esté situado el lugar de entrega convenido
por las partes.

 Pertsonen kasuanadostu; ezean bidaiariaren ohiko egoitza garraioaren irteera edo

helmuga bertan bada; bestela garraiolariaren egoitza, garraiolariaren bulego
zentrala, bidearen irteera herria edo helmuga herria.

15
2.4.1. Garraio Kontratuak (II)

2. En defecto de elección por las partes de la ley aplicable al contrato para el transporte de pasajeros
de conformidad con el párrafo segundo, el contrato se regirá por la ley del país donde el pasajero
tenga su residencia habitual, siempre y cuando el lugar de origen o el lugar de destino también estén
situados en ese país. Si no se cumplen estos requisitos, se aplicará la ley del país donde el
transportista tenga su residencia habitual. Las partes podrán elegir como ley aplicable a un contrato
para el transporte de pasajeros, de conformidad con el artículo 3, únicamente la ley del país donde:
a) el pasajero tenga su residencia habitual, o b) el transportista tenga su residencia habitual, o c) el
transportista tenga el lugar de su administración central, o d) se encuentre el lugar de origen, o e) se
encuentre el lugar de destino.

 Hauetaz aparte eta salbuespen bezala, adostasun ezean, bete herriko legea ezarri ahal izango da
hurarekin lotura sendoa badago (aurreko lerroetan zehaztutako baino lotura sendoagoa (5.3.art)

16
2.4.2.Erosleen Kontratuak (I)
 Salmenta kontratu bat aintzat hartzeko arau “berezi” baten beharraz,
baldintza nagusi bi bete behar dira (6.1. art.): a) Kontsumitzailea pertsona
fisiko bat izan behar du; b) Kontsumitzaileak salmenta kontratua hori bere
jarduera profesionalarekin zerikusirik ez eta horretatik kanpo burutu behar
du; eta c) kontratuaren alderdi saltzailea profesionala izatea, bere
jardueraren eremuan kontratua burutuz.
 Baldintzak betetzen ez badira, legedi aplikagarria zehazteko 3 eta 4
artikuluetan adierazitako irizpide orokorra erabiliko da.
 Oharra: 6.4. art.ak, Kontratu batzuk kontsumitzaileen kontratutzat ezin hartu
daitezkela esatera datorkigu, erregelamenduaren aplikazio eremuari begira=
erregelamenduak ez ditu bere eraginetarako kontsumitzaile gisatzat hartzen
(ikusi 6.4.art)

17
2.4.2.Erosleen Kontratuak (II)
 Oro har Kontsumitzailearen ohiko egoitzako estatuaren legea aplikatuko zaio,
baina adostu dezakete ere bai, edozein kasutanbaldintzak:

 Profesionalaren jarduera nagusia kontsumitzailearen ohiko egoitzaren

estatuan gauzatzen bada.
 Profesionalak bere jarduera nagusia Kontsumitzailearen Estatuan ez BAINA,
kontsumitzailearen ohiko egoitzaren estatura bideratzen badu bere jarduera,
baita aldi berean beste estatu batzuetara bideratu arren -horretarako
baliabide edo bitartekoak edozein izanik; Adibidez, publizitatea!-
 Bestalde, alderdiek ezargarri den legea adostu ahal izateko baldintza nagusia,
kontsumitzailearen -alderdi ahula- interesak babestea da (6.2.art)= aukera
horrek ezin dio alderdi ahulari aplikagarria den legediak baino babes gutxiago
eman, bakarrik babes maila altuago bat lortzeko adostu daiteke aukeraketa
(bestela, deuseztagarria).
18
2.4.3.Aseguru eta lan kontratuak (7 eta 8. Art)
 Laburbilduz, aurrekiko egitura ta edukin oso parekoa ematem da azken
hauetan: lehentasuna ematen zaio alderdi ahularen babesari (aseguratua eta
langilea, jakina).

Artículo 8
Contratos individuales de trabajo
1. El contrato individual de trabajo se regirá por la ley que elijan las partes de conformidad con el artículo
3. No obstante, dicha elección no podrá tener por resultado el privar al trabajador de la protección que le
aseguren las disposiciones que no pueden excluirse mediante acuerdo en virtud de la ley que, a falta de
elección, habrían sido aplicables en virtud de los apartados 2, 3 y 4 del presente artículo.
2. En la medida en que la ley aplicable al contrato individual de trabajo no haya sido elegida por las partes,
el contrato se regirá por la ley del país en el cual o, en su defecto, a partir del cual el trabajador, en
ejecución del contrato, realice su trabajo habitualmente. No se considerará que cambia el país de
realización habitual del trabajo cuando el trabajador realice con carácter temporal su trabajo en otro país.
3. Cuando no pueda determinarse, en virtud del apartado 2, la ley aplicable, el contrato se regirá por la ley
del país donde esté situado el establecimiento a través del cual haya sido contratado el trabajador.
4. Si del conjunto de circunstancias se desprende que el contrato presenta vínculos más estrechos con un
país distinto del indicado en los apartados 2 o 3, se aplicará la ley de ese otro país.

19
2.5.Aginduzko arauak edo “polizia arauak”
 Aginduzko arauak edo Polizia arauak, Estatu baten interes publikoen
babeserako ezinbestekotzat jotzen diren arauak saihestu ezin ditzaketen
arauei erreferentzia egiten diete (9.art.)
Artículo 9
Leyes de policía
1. Una ley de policía es una disposición cuya observancia un país considera esencial para la
salvaguardia de sus intereses públicos, tales como su organización política, social o económica, hasta
el punto de exigir su aplicación a toda situación comprendida dentro de su ámbito de aplicación,
cualquiera que fuese la ley aplicable al contrato según el presente Reglamento.
2. Las disposiciones del presente Reglamento no restringirán la aplicación de las leyes de policía de la
ley del foro.

2.6.Formazko baldintzak
 Alderdien oniritzia (consentimiento) eta bere baliozkotasun material eta formalarako
beharrezko betekizunen ezargarria den legea 10 eta . 11. artikuluetan ezartzen dira

20
2.7. Kontratuari ezargarri zaion legearen ezarpen eremua
 Kontratuari aplikagarri zaion legea erabateko eragina du ekintzen
ondorioetarako eta hainbat alor arautuko ditu 12.1 art.en arabera:

 Kontratuaren interpretazioa
 Kontratuak sortzen dituen obligazioen betetzea
 Obligazioen ez betetzearen -partzial zein totalak- ondorioak eta ez betetze
horretatik ondorioztatutako kalteen azterketa
 Obligazioen bukaerak: horien preskripzio eta iraungipena.
 Kontratuaren deuseztasuna eta bere ondorioak

 Oro har, 12.2 art.ari jarraiki, betetzearen modu eta akatsen ondorioz hartu
beharreko neurriak ezartzeko, kontratuaren betetzea eman den legeari
erreparatuko zaio .

21
3.BRUSELA I BIS ETA ERROMA I-en ARTEKO ANTZEKOTASUN/EZBERDINTASUNAK

 Lehenik eta behin, kontuan hartu beharra dago bi erregelamenduetan arau

orokorra alderdien aukera askatasuna litzatekela, eta bi erregelamenduetan
alderdien aukera ezean, legedi aplikagarria zein izango den zehazteko
irizpideak ematen direla ere
 Era berean, bi erregelamenduetan, kontratu mota berdinak arautzen dira; eta
kontsumitzaileen kasuan, kontsumitzailea zehazteko baldintzak berdinak dira,
subjektu bera “alderdi ahula”tzat hartuz bi kasutan.
 Ildo horretatik jarraiki, bi erregelamendutan babestu beharreko alderdi ahul
baten existentzia onartzen da, eta haren babeserako zenbait muga ezartzen
dira (adib. aginduzko arauek eskaintzen duten babesaren bermea).
 Ezberdintasunei dagokienez, nahiz eta bi erregelamenduetan kontratu
berdinei erreferentzia egin, esan bezala, Erroma I-ean ezargarria den legeari
erreferentzia egiten zaio eta Brusela I bis-en eskuduntza zehazteko arauei ,
alderdien ohiko egoitzari errreparatuz behintzat printzipioz. Gainera , Brusela I
bis-ek bestelako esparruak arautzen ditu, besteak beste, aintzatespena...
22