ZIGORTZEKO AHALMENA

ZIGOR KONTZEPTUA
Legeak
Administrazio
Ezartzen duen Egitatea
Prozedura
jokaera

Errugabetasun Epean ez
Kondena
aitorpena jakinarazi

Ordaintzeko Administrazio
Zigorra egintza
xedea

Helburua:
hertsatze
Araua ez bete Administrazioaren Ondorio legalak
oharra
Helburua:
prebentzioa
Adibideak:
Zigorra ez da Hertsatze isunak eta dekomisuak
 ERREJIMEN JURIDIKOA
• 2015/40 Legea (25-31 art.) eta 2015/30 Legea (53-105 art.)
• 1998/2 Euskal Legeak arautzen duen zigortzeko ahalmena. Euskal
Autonomi erkidegoan izapidetzen diren prozeduretan, Erakunde erkideek
duten eskumenak egikaritzen dituztenean.
• Lurralde historikoak: Beraiek izapidetzen duten zigortzeko prozedurei
lotutako arauak aplikatu ahal dituzte, beti ere eskudunak direnean gai
esklusiboetan. Gainera, oinarrizko arau izanda, 1992/30 Legea aplikatuko
da.
• Udalak: 2015/39 eta 40 Legeak, 1998/2 Euskal Legea eta arau-hausteak
eta zigorrak jasotzen duten beraien arauak.
• Sektore-Legeak: ingurumena, diru-laguntzak, industria, merkataritza,
kontsumo, elektrizitatea, telekomunikazioak, etab.
• Eremu aplikagarriaz kanpo geratzen dira: zerga eta gizarte gaiei lotutako
prozedurak (2015/39 Legea ordezkotasunez aplikatzen da) eta diziplina
prozedurak. Azken kasuan 2015/39 Legea ordezkotasunez aplikatzen da.
 PRINTZIPIOAK
• Legaltasuna
• Tipikotasuna
• Erruduntasuna
• Proportziokotasuna
• Egiletasuna
• Preskripzioa
• Non bis in idem
 LEGEZKOTASUNA
Ahalmena
aitortu

Lege lerruneko Atzera

araua Arau-hauste diren Eraginkortasuna:
jokaerak debekua

Zehaztasuna eta
Lege erreserba ziurtasuna
printzipioa

Printzipioa Oinarrizko
urratu Eskubidea bortxatu Babes errekurtsoa tarteratu

Eguneratu, Bakar bakarrik

Konstituzioaren
Errepikatu, Lege lerruneko
Aurreko arauak
garatu arauez
 ERREGELAMENDUZ GARATU
Lege lerruneko Arau
Erregelamenduari Eduki material
araua Haustearen
Gaikuntza eman propioa
Funtsezko edukia

Arau-hausteen Tipo eta zigor

Zigorrak
tipoak berririk ez jaso

Lege lerruneko
Arauak garatu ez

Tipoak garatu eta

zehaztu
 TOKI ADMINISTRAZIOAREN
ZIGORTZEKO AHALMENA
Konstituzio Interpretazio
Toki Autonomia Lege erreserba
Bermea malgua

Lege lerruna duen

araua

Udalek bete
behar dituzte irizpide Zilegitasun
horiek Faltaren
arau-hausteak Gutxieneko
eta tipoak zehazteko irizpideak

Arau-hausteak
Ordenantzak Legez ezarritako
irizpideak Zigor
Zigorrak motak
LEGALTASUNA ETA MENPEKO
BEREZIEN HARREMANAK
Menpeko Gainerako Legaltasun
Berezien Harremanekiko Printzipioa
harremanak aldeak aplikatu

Erregelamenduak
Esku hartu

Tipoaren
Garapenean Araupen
Parte hartu Independenterik
Ezin onartu

Legearen menpe
 TIPIKOTASUNA
• Zilegizkontrako jokabideak zehaztu eta ziurtasunez ezarri, arau-
hausletzat jo eta beraiei lotutako zigorrak. Arau-haustea jasotzen
duen arauak ziurtasunez aurreikusi behar du arau-hausteak diren
jokabideak eta beren zigorrak.
• Arau-hasuteak Legeak berak aurreikusi behar ditu..
• Arauak babestu behar duen ondasun juridikoak aurreikusi eta
zehaztu behar ditu.
• Ezin dira nahastu, alde batetik, penal arauek babesten duten
ondasuna juridikoak eta,bestetik, beste arau batzuek jasotako
ondasun juridikoak.
• Tipikotasun printzipioa eta Lege erreserbaren printzipioa bereizketa.
Arau-hasuteak erregelamenduz tipifika daitezke, nahiz eta Legeak
bidegabeko jokaeraren funtsezko edukia zehaztu.
 TIPIKOTASUNA II
Tipoa zuriz Erregelamendu Zein jokaera
Arauak ez bete Eta zein arau
Ez zehaztu

Tipikotasun
Printzipioa
urratu

Tipoa zuriz Arau zehatzei Tipikotasun

bidali Printzipioa
Ez bortxatu
 ERRUDUNTASUNA
Arau Dolu eta errurik
Ez bete Erruduntasuna
aplikagarria gabe

Euskal Legearen
Arabera:
arduragabekeria

Ezin izango da
Profesionalen
artean
Zuzenbideko
akatsa
posiblea Ezin gainditutako Arauen
sinesmena Arrazoizko
interpretazioa

Auzitegiek
Baimendutako
jokaerak
 ERRUDUNTASUNA II
• Pertsona juridikoen erantzukizuna: ordenamendu juridikoa urra
dezakete, salbu eta:
- Beharrezko zuhurtzia erabiltzen dutenean.
- Langileek arau-haustea egin dutenean.
- Langileen gainetik ezinbesteko kontrol biderik egikaritu ezin
dituztenean.
- Erakundeak eman duten jarraibideak langileek bete ez dituztenean.
Solidaritatea: Legez ezarri behar da eta erantzuleen dolu edo errua
eskatzen du.
Subsidiariotasuna: Legez arautu behar da, beste batzuek egindako
arau-haustea saihesteko beharra egotzi ahal zaionean.
 PROPORTZIOKOTASUNA
Jokabidearen
Jokabidea Arau-haustea Zigorra Larritasunaren
arabera

Tipoen
Abstraktuan Legegilea
zehaztasuna
Arau hausleak
Ezin du etekinik
Zigorrak Eskuratu
Konkretuan Administrazioak
ezarri Bidegabeko
jokaeragatik

Berariazkotasuna
Kontuan
Zioak Hartzeko Eragindako
irizpideak kalteak

Berriro egin

Auzitegiek
Egindako
kontrola
 EGILETASUNA
Bakarrik

Pertsona fisiko
Edo juridikoak Taldeka

Beste batzuk
erabili Arau-haustearen
Egiletasuna
Arau-haustea Egotzi ezinezko
Zehazteko
Saihesteko Zioa gertatu arren
beharra
beharra
Arau-haustea

Pertsona Osatzen duten Pertsona fisiko eta

juridikoak Pertsona fisikoen Juridikoak
erruduntasuna ez zigortu
egitate berdinagatik
 ZIGORRA EZARTZEA
Inguruabar
Arau-hausteari
aringarri eta Zigorra ezarri
dagokion zigorra
astungarri neurtu

Inguruabar
Beheko zigor Arau-hauste
aringarri batzuk
maila larritik arinera
edo funtsezko bat

Inoiz ez
Inguruabar Zigorra handituko
Gorako zigor
astungarriak da maila berean
maila

20.000 eurotik
100.000 eurora:
larriena aukera
dezake
 ARAU-HAUSTEEN
PRESKRIPZIOA
Noiztik
Epeak: Arau-haustea
Zenbatzen da
Arau orokorra Egin eta hurrengo
epea
Egunetik aurrera

Arau Arau-haustea Hirigintza

bereziak Ezagutzen arauak
denetik

Jarraitutako Arau-haustea
Arau-haustea Egindako
Azken egunetik

Epea Ustezko
Prozedura
geldiarazi Erantzuleari
hasi
jakinarazten
denetik
 PRESKRIPZIOA ETA
IRAUNGITZEA
Prozedura
Arau-haustea Ustezko
Hasteko Erantzuleari Preskripzio
Egin zen data egintza jakinarazi Epea eten egin

Ebazpena
Hurrengo
Jakinarazteko Prozedura
Eguna: epea
Gehienezko epea izapidetu
hasi
Zenbatzen hasi

Ebatzi eta
Jakinarazteko
epea gainditu
Prozedura
Ezin ireki Arau-haustea
Preskribitu da
Preskripzio Iraungitzea
Epea ez eten
Prozedura Arau-haustea
Berria Ez da prekribitu
has dezake Aitortzeko
Beharra: ebazpena
 PROZEDURAREN BERMEAK
• Bidezko epaiketari lotutako oinarrizko eskubide
eta bermeak.
- Defentsa eskubidea
- Frogabideak proposatu eta alegazioak
aurkezteko eskubideak
- Errugabetasun presuntzioa
- Norberaren burua erruduna ez aitortzeko
eskubidea
- Zertaz leporatzen zaiola ezagutzeko eskubidea
- Norberaren kontra ez aitortzeko eskubidea.
 PROZEDURAREN ARAUBIDEA
• 2015/39 Legea
• 1998/2 Euskal Legea, zigortzeko
ahalmenari buruzkoa
• Esparruz esparruen inguruko araubideak:
ingurumena, ibilgailuen trafikoa, industria,
kontsumoa etab.
 ZIGORTZEKO ORGANO
ESKUDUNAK
Instrukzioa A organoa
Menpeko
Faseak
Harremanik ez

Ebazpena B organoa

Administrazio
Eskumena Zigortzeko
Eskuordetzea Beste organo
duen organoa ahalmena
bat
 ERRUGABETASUN
PRESUNTZIOA
- Erruduntasunari buruz edozein arrazoizko
zalantza argitu.
- Administrazioari dagokio frogatzea
- Argi eta garbi frogatu behar da ustezko
erantzulearen erruduntasuna
- Ikuskatzeko aktak: Frogaren balorazio
askea. Benetazko presuntziorik ez
daukate. Froga gehiago dira ebazpenean
kontuan hartzeko.
 NORBERAREN BURUA ERRUDUN
EZ AITORTZEKO ESKUBIDEA
• Legeak ezartzen dituen beharrak ez dira
eskubide horren barruan sartzen: Adib. Zerga
aitorpena edo agiriak entregatzeko beharra.
• Bereizketa: Administrazioari laguntza eman eta
norberaren burua errudun ez aitortzeko
eskubidea.
• Adibideak: zergen gaineko informazioa eskatu,
alkoholemia kontrolak.
• Ikusi: Konstituzio Auzitegiaren 1990/76 Epaia.
 PROZEDURAN BESTE
INTERESDUN BATZUK
Ustezko
erantzulea Ebazpena
Prozeduran Eskubide eta Jakinarazi,
interesduna bermeak Espedienteaz
Eskubideak eta jakin,
Bidezko interesak Alegazioak
dutenak Etab.

Berme eta
Interesduna eskubideak
Salatzailea

Interesduna Interesdunei
ez dena aitortutako eskubideak
Ezin egikaritu.