Bahagi ng Panalita/Pananalita

(Parts of Speech)
• Sa aklat na Balarila ng Wikang Pambansa (1939-
1944) ni Lope K. Santos (kilala rin sa tawag
na Balarilang Tagalog at Matandang Balarila)

1)Pangngalan 8. Pang-ukol
2) Panghalip 9. Pang-angkop
3) Pandiwa 10. Pandamdam
4)Pang-uri
5) Pang-abay
6) Pangatnig
7) Pantukoy
 Bahagi ng Panalita
( Parts of Speech)
1) Pangngalan (Noun)
2) Panghalip (Pronoun) 9)Pang-angkop (Ligature)
3) Pandiwa ( Verb) 10. Pangawing (Lingking)
4) Pang-uri (Adjective)
5) Pang-abay (Adverb)
6) Pangatnig (Conjunction)
7) Pantukoy (Article/determiner)
8. Pang-ukol- (Preposition)
1)Pangngalan (Noun)
- ngalan ng tao, bagay,hayop, pook, lugar
o pangyayari.

Halimbawa:
Jenny, aso, paaralan, Manila, lapis,
Araw ng Kagitingan atbp.
 Uri ng Pangngalan

1) Pangngalan Pantangi
- Tiyak o partikular na pangalan ng tao,
bagay,hayop, pook, lugar o pangyayari.

Halimbawa:
Capiz, CARL Balita Review Center, Adidas,
Puppy, Jennifer, Samsung atbp.
2. Pangngalan Pambalana
- Pangkalahatan katawagan ng ngalan ng tao, bagay,
hayop, lugar o pangyayari.
Halimbawa:
sapatos, bansa, bata, paaralan, kasiyahan, guro atbp.
Uri ng Pangngalang Pambalana:
1. Konkreto- bagay o materyal nakikita o nahahawakan
Halimbawa: kagubatan, punongkahoy, aklat atbp.
2. Di-konkreto- diwa o kaisipan ang tinutukoy at hindi
materyal na hindi nakikita o nahahawakan.
Halimbawa: pag-asa, pagsisikap, pagtutulungan atbp.
 Uri ng Pangngalan Ayon sa Konsepto

1) Basal – pangngalang tumutukoy hindi sa material kundi

sa diwa o kaisipan
Halimbawa: kagandahan, kabiguan, kasamaan, pag-asa
2) Tahas- pangngalang tumutukoy sa bagay na materyal
na maaaring hawakan.
Halimbawa: tao, hayop, pagkain, gamit, bulaklak
3) Palansak – tumutukoy sa pangkat ng iisang uri ng tao
bagay Halimbawa: langkay, kumpol, tumpok, hukbo,
lahi ,madla atbp.
2) Panghalip (Pronoun)
- Ang panghalip ay humahalili sa pangngalan.
Halimbawa:
ako, ikaw, siya, tayo, nila, kanila, sila,
lahat, ano, sino, magkanuman,
kailanman atbp.
 Kaukulan ng Panghalip
-Kaukulan ang tawag sa kakayahan ng panghalip na
nagpapakita ng gamit nito sa pangungusap.
1. Palagyo-ginagamit na paksa at kaganapang
pansimuno.
Hal. Ako ay tumutulong sa mga biktima ng sakuna.
2.Paukol- kung ang katabi o kasunod ito ng pandiwa
o layon ng pang-ukol.
Hal. Bibigyan ko ang mga nasalanta ng mga damit.
3. Paari- nagpapakita ng pagmamay-ari at hindi katabi
ng pangngalan.
Hal. Kanila ang toldang ginagamit sa evacuation center.
3. Panghalip na Pananong- tumutukoy sa
pagtatanong.

Halimbawa:
sino, ano, paano, kailan, magkano atbp.
sino- tao
ano- bagay
paano- paraan
kailan- petsa
magkano- presyo atbp.
4. Panghalip na Panaklaw- sinasaklaw na
kaisahan, bilang o dami o kalahatan.

Halimbawa:
1) Tiyakan- isa , madla, langkay, sandatahan atbp.
2) Di-tiyakan- anuman, sinuman, ninuman,
saanman atbp.
3) Pandiwa (Verb)
- Ang pandiwa ay nagsasaad ng kilos
o galaw.
Halimbawa:
takbo, sayaw, lundag, inom, awit atbp.
tumakbo, sumayaw, umiinom, umaawit atbp.
• Salitang-ugat = Pandiwa
Halimbawa:
awit, inom, lundag, suklay, sayaw atbp.

• Panlapi + Salitang-ugat = Pandiwa

Halimbawa:
umawit, umiinom, umakyat , sumayaw
• Panlapi - Ang tawag sa mga ikinakabit sa
salitang-ugat.

Halimbawa:
um, in, an, i, hin, ka, ipang, mag/nag atbp.
 Posisyon ng Panlapi
1. Unlapi- una
2. Gitlapi- gitna ang panlapi
3. Hulapi- huli ang panlapi
4. Kabilaan- una-huli
5. Laguhan- una-gitna-huli
 Mga Aspekto ng Pandiwa
1. Perpektibo (Past Tense)
–natapos na ang sinimulang kilos.
pangnagdaanan o naganap, iba pang katawagan.
Halimbawa:
Nagpaalam kami sa nanay mo nang kami’y umalis.
Nagprito ng isda si Mang Kulas
2. Imperpektibo- (Present Tense)
- ang kilos ay ginagawa o kasalukuyang nangyayari
- pangkasalukuyan o nagaganap, iba pang katawagan.
Halimbawa:
Hayan at umuulan na naman.
Naglalaba ng mga damit si Aling Bining sa ilog
3. Kontemplatibo Future Tense)
–hindi pa nasisimulan o naisasagawa ang kilos
- panghinaharap o gaganapin, iba pang katawagan
Halimbawa:
Magagawa mo ba ang bagay na ito?
Magbibigay ng pagsusulit ang guro bukas ng hapon.
4. Aspektong Katatapos
– nangangahulugan itong katatapos pa lamang ng kilos o pandiwa
- panlaping ka at pag-uulit sa unang pantig ng isang salita.
- Ito ‘y nasa ilalim din ng aspektong perpektibo.
Halimbawa:
Pawatas Katatapos
Magbigay kabibigay
Mag-ayos kaaayos
Mag-usap kauusap
 Aspekto ng Pandiwa
Pawatas Perpektibo Imperpektibo Kontemplatibo Perpektibong
Katatapos

laba lumaba lumalaba lalaba kalalaba

hukay hinukay hinuhukay huhukay kahuhukay

suklay sinuklay sinusuklay susuklay kasusuklay

laro naglaro naglalaro maglalaro kalalaro

Pagsasanay:
1. Nagdulot ng malaking baha ang magdamag na ulan.
2. Lumulutang sa tubig baha ang mga plastik at iba
pang basura.
3. Ang mga kabahayan ay nalulubog sa tubig ulan.
4. Ang mga sasakyan ay naiwan sa lansangan.
5. Itinutulak ng mga tao ang mga tumirik na sasakyan
upang hindi makaabala sa ` lansangan.
Sagot:
Pandiwa - Aspekto
1. nagdulot - Perpektibo
2. lumulutang - Perpektibo
3. nalubog - Perpektibo
4. naiwan - Perpektibo
5. itinutulak - Imperpektibo
 Pokus ng Pandiwa

Pokus- pinapaksa o simuno sa

pangungusap.
• Aktor sa pangungusap
• Simuno sa pangungusap
• Paksa sa pangungusap
1.) Pokus sa Tagaganap/ Aktor Pokus
- ang tagaganap ng kilos na isinasaad sa pandiwa

- Sumasagot sa tanong na “sino.”

Panlapi: “mag”, “um”, “mang-ma”, “maka”, “makapa”,

“ maki” “magpa”
Halimbawa:

1. Nanguna si Richard Gordon sa pagsulong

ng turismong bansa.
2. Nagtayo ng bahay ang karpintero.
3. Bumili si Letecia ng mga bulaklak.
4. Himingi si Ian ng payo sa kanyang kuya.
2.) Pokus sa Layon o Gol

• ang paksa o ang binibigyang-diin sa pangungusap.

• Nagsasaad kung ano ang mga bagay na tinutukoy sa

pandiwa.

• Sumasagot sa tanong na “ ano.”

Panlapi: um, in, i ipa,

Halimbawa:
1. Sumabog ang gulong ng kanyang kotse.
2. Bantayan natin ang sinaing.
3. Kinain niya ang tinola sa kusina.
4. Hinugasan niya ang maruruming plato at
baso.
5. Ipatapon mo ang basura.
6. Diligin ninyo ang halaman.
3. Pokus sa Ganapan o lokatib .
• ang lugar na ginaganapan ng pandiwa sa
pangugusap.
• Sumasagot sa tanong na “saan?”

• Panlapi: “pag-an”, “an-han”, “ma-an”,

“pang-an”, “mapag-an”
Halimbawa:
1. Pinagsayawan ng mga kabataan ang entablado.
2. Pinagbilhan namin ang tindahan ng mga tela.
3. Pinagtaniman namin ang bukiran ng gulay.
4. Pinagdarausan ng eksibit ang Intramuros
Manila.
4.) Pokus sa Benepaktib o Tagatanggap

• tao o bagay na nakikinabang sa resulta o kilos na

isinasaad ng pandiwa.
• ang tumatanggap sa kilos ng pandiwa sa
pangungusap.
• Sumasagot sa tanong na “para kanino?”, “sa”, “para
sa”, at “para kay”

Panlapi: nag, ipinag, in

Halimbawa:

1. Ipinaghanda niya ng masarap na

kakanin ang mga panauhin.
2. Pinagsalubungan namin ng imported na
tsokolate ang mga kasamahan sa
trabaho.
3. Nagpaluto ng kakanin ang kanyang ina
para sa ama.
5.) Pokus sa Gamit o Instrumental

• kasangkapan o bagay na ginagamit upang maisagawa

ang kilos ng pandiwa ng pangungusap.

• Sumasagot sa tanong na “sa pamamagitan ng ano?”

• Panlapi: “ipang”, “ maipang” , “ipan”

Halimbawa:
1. Ipinamili niya ang pera para sa eksibit.
2. Ipinampunas niya ang sirang tela sa lamesa.
3. Ipanggunting mo ang gunting sa panatalon.
4. Ipanturok mo ang karayom sa butas ng ilong.
6.) Pokus sa Sanhi o Kusatib

• nagpapahayag ng dahilan o sanhi ng kilos ng

pandiwa

• Sumasagot sa tanong na “bakit”

• Panlapi: “i”, “ika”, “ikina”

Halimbawa:

1. Ikinatuwa ng Pangulo ang katagumpayan ng

programang WOW.
2. Ikinamatay ng tatay mo ang kanser sa baga.
3. Ikinalungkot niya ang pagkamatay ng lola.
7.) Pokus sa Direksyon
• Nagsasaad ng direksyon ng kilos ng pandiwa ng
pangungusap.

• Sumasagot sa tanong na “tungo saan?”,

“tungo kanino?”.

Panlapi: “an”, “han”, “in” “hin”

Halimbawa:
1. Pasyalan natin ang WOW sa Intramuros.
2. Pupuntahan ni Inday ang simbahan bukas.
3. Nagtungo siya sa madilim na parte ng bahay.
4. Tumakbo siya papuntang Gaisano Market.
Pagsasanay:
Panuto: Tukuyin kung nasa anong pokus ng pandiwa ang
may salungguhit.
1. Nilagnat siya dahil sa sobrang pagod.
2. Namalantsa siya ng damit gamit ang plantsa.
3. Naghanda ng litson ang mayor para sa mga bisita.
4. Kinain nya ang tinola sa kusina.
5. Nagtayo ng bahay ang karpintero.
6. Ikinatuwa niya ang pagkakaroon ng kuryente.
7. Ipinangluto niya ang kakanin sa kawali.
 Kaganapan ng Pandiwa
- kaganapan ang nagbibigay na ganap
na kuhulugan sa pandiwa.
 Uri ng Kaganapang Pandiwa
1. Kaganapang Tagaganap
- nakikilala sa pamamagitan ng pariralang “ng” at
gumaganap sa kilos na isinasaad ng pandiwa.

Halimbawa:
Bumili ako ng bagong sapatos sa Robinsons.
Pinagawa ko ang kwarto ng amin bunso.
2. Kaganapang Layon
– Nagsasaad kung ano ang mga bagay na tintukoy
sa pandiwa.

Halimbawa:
Kinain niya ang tinola sa kusina.
Hinugasan niya ang maruruming plato at baso.
3. Kaganapang Ganapan
– ipanakilala ang lugar o pook na ginagampanan ng
kilos ng pandiwa.

Halimbawa:
Nag-ensayo ng basketball sa gym ang mga
manlalaro.
Nag-alaga ng babaoy sa kanilang bakuran si Zeny.
4. Kaganapang Tagatanggap
–ang tumatanggap ng kilos ng pandiwa at
naipapahayag sa pariralang “sa” “para sa” at “para
kay”.
Halimbawa:
Naghanda ng litson, ang Mayor para sa mga bisita.
Nagpaluto ng kakanin ang kanyang ina para sa ama.
5. Kaganapang Kagamitan/Instrumental
– nagpapakilala ng instrumento o mga bagay upang
magawa ang kilos ng pandiwa.

Halimbawa:
Hiniwa niya ang kalamansi sa pamamagitan ng
tinidor.
Namalantas siya ng mga damit gamit ang plantsa..
6. Kaganapan Direksyonal
-nagsasaad ng direksyon ng kilos ng pandiwa.

Halimbawa:
Nagpunta siya sa kanang bahagi ng simbahan.
Nagtungo siya sa kanlurang bahagi ng Pilipinas.
6. Kaganapang Sanhi/Kadahilanan
- nagsasaad ng dahilan upang masagawa ang kilos
ng pandiwa.

Halimbawa:
Bumagsak siya sa Bilogy dahil hindi nag-aral.
Nilagnat siya dahil sa sobrang pagod niya.
4) Pang-uri ( Adjective)

- Naglalarawan sa pangngalan o panghalip.

• anyo, hugis, sukat, dami, bilang, kulay atbp.

Halimbawa:
maganda, malaki, isang dosena, dalawa , pula
isang dangkal atbp.
URI NG PANG-URI
1. Palarawan- nagalarawan at nagsasaad ng
hugis, kulay, anyo at katangian.
Halimbawa:
pula, gwapo, bilog, mabait atbp.
2. Pamilang- nagsasaad ng tiyak o di-tiyak na
bilang

Halimbawa: isa , dalawa, tatlo apat, lima atbp.

 Uri ng Pamilang
1) Patakaran- mga likas na bilang na
pinagbabatayan ng pagbibilang.
Halimbawa:
una, dalawa ,tatlo, apat, lima atbp.
4) Palansak
- Nangangahulugang minsanan, maramihan,
at langkay-langaky ang bilang.
Halimbawa:
libo-libo, laksa,-laksa, milya-milya
5. Patakda
- Nagsasaad ng tiyak na bilang, hindi
mababawasan o madaragdan man, eksakto
ang bilang nito.
Halimbawa:
pipito, aapat, dadalawa atbp.
 Kayarian ng Pang-uri

1. Payak
2.Maylapi
3. Inuulit
4. Tambalan
 Kayarian ng pang-uri
1. Payak - Ito'y binubuo ng mga salitang-ugat
lamang.
Halimbawa: hinog, sabog, ganda,
2. Maylapi - Ito'y mga salitang-ugat na
kinakabitan ng mga panlaping ka-, ma-,
main, ma-hin, -in, -hin, mala-, kasing-,
kasim-, kasin-, sing-, sim-, -sin, at kay-,
Halimbawa: kasintaas, simputi, atbp.
3. Inuulit - Ito'y binubuo sa pamamagitan ng pag-ulit ng
buong salita o bahagi ng salita. (Ganap at Di-ganap)

Halimbawa:
• Ganap-pulang-pula, puting-puti,araw-araw, gabi-gabi
atbp.
• Di-ganap- matatamis, matataas, malalaki atbp.
Tandaan:
Hindi maituturing na salitang inuulit ang
mga salitang:
halo-halo, paru-paro, gamu-gamo, pakpak,
dibdib atbp.
4. Tambalan –Ito’y binubuo ng dalawang salitang magkaiba ang
kahulugan ngunit nang pinagsama ay makabuo ng isang salita .

Halimbawa:
a) Tambalang Di-Ganap: (gumagamit ng gitling)
Halimbawa:
balat-sibuyas, kapit-tuko, tulog-mantika, anak-pawis,
abot-kamay atbp.
b) Tambalang Ganap: (di-gumagamit ng gitling)
bahaghari, dalagambukid atbp.
 Kaantasan ng Pang-uri
1. Lantay
2. Pahambing/Paghahambing
3. Pasukdol
 Kaantasan ng pang-uri
1. Lantay -Naglalarawan na walang
pinaghahambingan o karaniwang anyo
ng pang-uri
Halimbawa:
maputi, malaki, matangos atbp.
2. Pahambing: nagpapahayag ng magkatulad o magkaiba ang
kalagayan ng isang pangngalan o panghalip.

• Ang pahambing na pang-uri ay may dalawang kalagayan:

a. magkatulad b. di-magkatulad
Halimbawa: mas, kaysa, mas atbp.
Halimbawa:
a. Magkatulad
Parehong matamis ang manggang hilaw na dala mo.
b. Di-magkatulad
Mataas si Peter kaysa kay Maria.
Mas matalino si Ana kaysa kay Yna.
3. Pasukdol
• Katangiang namumukod tangi o nagngingibabaw sa lahat
ng pinaghahambingan .

• Ginagamit ang:pinaka, napaka, hari ng, ubod ng, saksakan

ng, lubos na, sakdal, at pag-uulit ng pang-uri atbp.

Halimbawa:
1) Ubod ng ganda ang suot ng niyang gown.
2) Saksakan ng gwapo ang kanyang kasintahan.
3. Ang nagyari sa magkakaibigan ay itinuturing nilang
pinakamagandang karanasan sa kanilang buhay.
5) Pang-abay (Adverb)
- nagbibigay turing sa pandiwa, pang-uri at
kapwa pang-abay.
Halimbawa:

halos, lubha, labis, tila, marahil, siguro,

tuwing umaga, sadyang atbp.
URI NG PANG-ABAY
1. Pang-abay na Pamanahon –kailan naganap o magaganap ang kilos na
taglay ng pandiwa.
-nang, sa, noon, kung, kapag, tuwing, buhat, mula, umpisa, hanggang
Halimbawa:
1) Kailangan mo bang pumasok nang araw-araw?
2)Tuwing pasko ay nagtitipon silang mag-anak.
2. Pang-abay na panlunan –pook na pinangyarihan, o pangyayarihan ng
kilos sa pandiwa. Karaniwang ginagamit ang pariralang sa/kay
Sa – ginagamit kapag ang kasunod ay pangngalang pambalana o
panghalip.
Kay /kina – ginagamit kapag ang kasunod ay pangngalang pantanging
ngalan ng tao.
Halimbawa:
1)Maraming masasarap na ulam ang itinitinda sa kantina.
2)Nagpaluto ako kina aling Ingga ng masarap ng keyk para sa iyong
kaarawan
3. Pang-abay na Pamaraan –paano naganap, nagaganap, o
magaganap ang kilos na ipinahahayag ng pandiwa. Ginagamit ang
panandang nang o na/-ng.
Halimbawa: 1) Kinamayan niya ako nang mahigpit.
2) Bakit siya umalis na umiiyak?
4. Pang-abay na Pang-agam –di-katiyakan sa pagganap sa kilos ng
pandiwa.
Halimbawa: marahil, siguro, tila, baka, wari, atb.
5. Pang-abay na Panang-ayon – nagsasaad ng pagsang-ayon.
Hal. Oo, opo, tunay, sadya, talaga, atb.
Halimbawa: Oo,asahan mo ang aking tulong.
Talagang mabilis ang pag-unlad ng bayan.
Sadyang malaki ang ipinagbago mo.
6. Pang-abay na Pananggi
– nag-sasaad ng pagtanggi, tulad ng hindi/di at ayaw.
Halimbawa: 1) Hindi pa lubusang nagagamot ang kanser.
2) Ngunit marami parin ang ayaw tumigil sa paninigarilyo.
7. Pang-abay na Panggaano o pampanukat
– nagsasaad ng timbang o sukat. Sumasagot sa tanong na
gaano o magkano.?
Halimbawa: 1) Tumaba ako nang limang libra .
2) Tumagal nang isang oras ang operasyon.
8. Pang-abay na Pamitagan – nagsasad ng paggalang.
Halimbawa: 1) Kailan po kayo uuwi?
2) Opo, aakyat na po ako
6) Pangatnig (Conjunction)
- Mga salitang nag- uugnay ng dalawang
salita, parirala o sugnay.
Halimbawa:
samantala, habang, o , at, datapwat,
ngunit, subalit, sapagkat, atbp.
salita- salitang na may taglay na kahulugan

parirala- magkakaugnay na salita na walang

simuno at panaguri
sugnay- may simuno at panaguri na may buo
at di-buo ang diwa.
1. subalit - ginagamit lamang kung ang datapwat at ngunit
ay ginamit na sa unahan ng pangungusap
Mga Halimbawa:
a. Datapwat matalino siya, wala naman siyang kaibigan.
b. Mahal ka niya, subalit hindi niya gaanong naipapakita
ito.
c. Marami na akong natutuhan, ngunit tila kulang pa ito.
2. samantala, saka – ginagamit na pantuwang
Mga Halimbawa:
Siya ay matalino saka mapagbigay pa.
Abala ang lahat, samantalang ikaw ay walang ginagawa.
3. kaya, dahil sa – ginagamit na pananhi
Halimbawa:
Kaya hindi natututo ang tao dulot ng kaniyang kapalaluan.
Siya’y nagtagumpay dahil sa kaniyang pagsisikap.
4. sa wakas, sa lahat ng ito - panapos
Mga Halimbawa:
Sa wakas, natuwa ang ama dahil sa kabaitan ng anak.
Sa lahat ng ito, napagtanto ng mga anak na sila’y mahal na mahal ng
kanilang ama.
5. kung gayon – panlinaw
Halimbawa:
Malinaw ang paalala ng ina sa kaniya, kung gayon kailangan niyang
pagbutihin ang kaniyang pag-aaral.
Mga Uri ng Pangatnig
 Mga Uri ng Pangatnig
1. Paninsay.-ang dalawang kaisipan ay nagkakasalungatan.
Pangatnig: ngunit, subalit, bagaman, kahit, maliban, habang, atbp.
Halimbawa:
a) Namatay si Mang Isko ngunit ang kanyang prinsipyo ay
mananatiling buhay.
b) Maliit ang lupang sinasaka ni Mang Kulas subalit napakadami
ng nagiging ani nito taon-taon.
2. Pananhi.-nagpahayag ng dahilan o kadahilanan ng isang
pangyayari at ng anumang iniisip o niloloob.
Pangatnig: dahil sa, dahil kay, sanhi sa, sanhi kay, sapagkat,
palibhasa , kasi, atbp.
Halimbawa:
a) Ang kanyang prinsipyo ay mananatiling buhay sapagkat nariyan
si Dong na magpapatuloy ng kanyang naudlot na gawain.
3. Pamukod-ginagamit kung sa dalawa o ilang bagay at
isipan.
Pangatnig: at, pati, o, ni, saka, maging atbp.
Halimbawa:
a) Maging ang mga kasamahan niya’y nagpupuyos ang
kalooban.
b) Ang pangulo at ang mga senador ay bumuo ng
programa sa kapayapaan.
4. Panlinaw- ginagamit kung nais lalo pang paliwanagan
bagay o kaisipang nasabi na.
Pangatnig: sa madaling sabi, sa maikling salita, anupa’t,
samakatwid, kung gayon, sa tuwirang sabi atbp.
Halimbawa:
Sa maikling salita magpakatotoo ka sa iyong sinabi.
5. Panubali- pag-aalinlangan at pangungusap na di-
ganap upang mabuo ang kahulugan o diwa.
Pangatnig: kung, pag, kundi, di, kapag, sakali, sana,
baka, tila, wari atbp.
Halimbawa:
Sakaling hindi ibigay, magpapatuloy ang welga.
6. Panapos.- nagsasaad ito ng wakas ng pagsasalita.
Pangatnig: sa wakas, sa lahat ng ito, sa kabuuan atbp.
Halimbawa:
At sa wakas naibigay rin ang kanilang sahod.
 7. Panulad- pagtutulad ng mga gawa o pangyayari.
Pangatnig: kung ano siya, kung ganon-gayon din,
kung alin siya rin atbp.
Halimbawa:
Kung ano ang utang, siya ring kabayaran. 11
8. Panibang- pagkakatulad o parehas
Halimbawa:
Si Aida o si Lorna ay maaaring magluto ng ulam.
Transitional devices ( pangatnig)
• Ang transitional devices ay ginagamit sa pag-
uugnay-ugnay o pagkasunod-sunod ng mga
pangyayari sa isang kwento.

• at, o, ngunit, habang, pati, sapagkat atbp.

7) Pantukoy ( Article/determiner)
• Katagang laging nangunguna sa pangngalan o panghalip na
ginagamit sa simuno o kagananapang pansimuno o pamuno sa
alinman sa dalawa.

Halimbawa: si, sina, ang, ang mga, ng mga, ni, nina

• Si at sina- pantukoy sa pangngalan pantangi
• ang, ang mga- pantukoy sa pangangalang pambalana

Hal: Si Ana ay maganda.

Sina Ana at Rita ay naglalaro.
Ang mga indutriyang pambahay ay isa sa mga
nagpasok sa bansa ng libo-libong dolyar.
Ang paggawa ng mga kagamitang katutubo ay lubhang
kapaki-pakinanabang.
8) Pang-ukol (Preposition)
• Kataga o salitang nag-uugnay sa isang pangngalan sa iba pang
salita sa pangungusap.

• Nagsasabi kung saan pook o bagay ang pinag-uukulan ng kilos o

gawa, balak, uri o layon.
Pang-ukol:
ng, ni/nina, kay/kina, laban sa, para, sa, tungkol kay hinggil sa,
alinsunod sa, ayon kay, sa, ng, atbp.
Halimbawa:
Para kay Melchor ang binili kong laruan.
Tumutulong siya sa kampanya laban sa
pagkasugapa sa bawal na gamot.
Ang balita raw ay hinggil kay Aldrin ay totoo.
Ang ukol kina Rita ay huwag mong pakiaalamn.
 9) Pang-angkop (Ligature)
• Mga katagang nag-uugnay sa panuring at salitang
tinuturingan
Pang-angkop: na, ng, g
na- ginagamit kapag ang sinusundan salita ay nagtatapos
sa katinig.
Halimbawa: sapatos na itim, itim na tupa atbp.
ng- ginagamit kapag ang sinusundan salita ay
nagtatapos sa patinig.
Hal. asong-ulol, batang makulit, lutong bahay atbp.
g- kapag ang sinusundan salita ay nagtatapos sa katinig na
n
Halimbawa: halamang dagat, luntiang -bukid
10) Pangawing o Pangawil (Linking o copulative)
- makabagong pananaw panggramatika
- salitang nagkakawing ng simuno at
panaguri ( ay)
- ginagamit ang di-karaniwang ayos ng
pangungusap
Halimbawa:
1) Ang bata ay umiiyak.
2) Ang Carl Balita ay pinakasikat na review center
sa buong Pilipinas.
Pagsasanay: Tukuyin kung anong bahagi ng panalita ang
mga sumusunod:
1. Jenny, Manila, at guro
2, habang, samantala, at, o
3. si, sina, ang mga, ni, nina
4. alinsunod sa, ayon kay, para kay
5. Ang Capiz ay Seafood Capital of The Philippines.
6. mataas, matalino, pula, isang dosena
7. takbo, langoy, iyak
8. ako, ikaw, tayo, namin
9. tila, marahil, wari, baka, lubha
10. na, ng, g