Kontabiliteti

I Menaxhmentit Nderrimi I rolit te kontabilitetit te menaxhmentit ne nje mjedis dinamik biznesor Ligjeruesi; Agron Berisha abriinvest@hotmail.com

2003 Prentice Hall Business Publishing, Cost Accounting 11/e, Horngren/Datar/Foster

OBJEKTIVAT E LIGJERATES Te definohet kontabiliteti I menaxhmentit dhe te pershkruhet roli I tij ne procesin e menaxhmentit Te kuptohet se si kontabiliteti I menaxhmentit ndikon ne vendimet strategjike Te pershkruhen dallimet kryesore ne mes te kontabilitetit financiar dhe ati manaxherial Te pershkruhen 5 objektivat kryesore te veprimtarive te kontabilitetit te menaxhmentit Te kuptohet se cfar kenkupoton etika profesionale per kontabilitetin e menaxhmentit 2003 Prentice Hall Business Publishing, Cost Accounting 11/e, Horngren/Datar/Foster

2-3

KONTABILITETI PROCESI INFORMATIV

Identifikimi i shfrytzuesve

Nevojat e shfrytzuesve pr informacione

T dhnat dhe aktivitetet ekonomike

Sistemi I kontabilitetit

Raportet

Vendimet e shfrytzuesve

KONTABILITETI PROCESI INFORMATIV

Sistemi i informacionit kontabl brenda ndrmarrje ka dy nnsisteme kryesore:

nj

1. 2.

1) Sistemi i informacionit kontabl q lidhet me kontabilitetin financiar, 2) Sistemi kontabl i menaxhimit t kostos q lidhet me kontabilitetin menaxherial.

Nj ndr ndryshimet kryesore midis dy nnsistemeve sht se kujt i dedikohet informacioni.

2-5

LLOJET E SISTEMEVE T KONTABILITETIT

KONTABILITETI FINANCIAR Rregullat dhe procedurat Sistemi informativ i kontabilitetit dhe kontrolli i brendshm Auditimi KONTABILITETI I MENAXHMENTIT Prkrahje n marrje t vendimeve Kontroll organizacional Menaxhment i kostos Menaxhmenti i profitit Menaxhmenti i investimeve KONTABILITETI I KOSTOS Prllogaritja e produktit Prllogaritja pr prodhimin sipas porosis Pllogaritja pr prodhimin n seri Prllogaritja sipas ABC metods KONTABILITETI I TAKSAVE I bizneseve individuale Ortakrive dhe korporatave Trusteve dhe karteleve Tatimimi ndrkombtar shtje speciale n lidhje me tatimet

KONTABILITETI I MENAXHMENTIT & KONTABILITETI FINANCIAR

KONTABILITETI I MENAXHMENTIT sht proces i prgatitjes, raportimit dhe interpretimit t informacionit llogaritar q u jepet marrsve t brendshm t informatave per vendim marrje

KONTABILITETI FINANCIAR sht procesi i prgatitjes, raportimit dhe interpretimit t informacionit kontabl q u ofrohet marrsve t jashtm per vendim marrje

RAPORTI I KONTABILITETIT T MENAXHMENTIT DHE KONTABILITETIT FINANCIAR

SISTEMI I KONTABILITETIT (akumulimi i t dhnave financiare dhe I MENAXHMENTITe)

KONTABILITETI I MENAXHMENTIT Informacioni pr marrjen e vendimeve dhe kontrollin e operacioneve t ndrmarrjes Shfrytzuesit e brendshm

KONTABILITETI FINANCIAR Publikimi i pasqyrave financiare dhe raporteve tjera financiare Shfrytzuesit e jashtm

SHFRYTZUESIT E INFORMATAVE T KONTABILITETIT

Kontabiliteti i menaxhmentit sht i drejtuar kah shfrytzuesit e brendshm Kontabiliteti financiar sht i drejtuar kah shfrytzuesit e jashtm

Menaxhert Zyrtart Auditort e brendshm Stafi Zyrtar t buxhetit Kontrollort

Kreditort Aksionart Qeveria Sindikatat Auditort e jashtm Konsumatort

KONTABILITETI FINANCIAR DHE I MENAXHMENTIT

KONTABILITETI FINANCIAR
KONTABILITETI I MENAXHMENTIT

Shfrytzuesit e informatave t kontabilitetit

Aksionart Kreditort Qeveria Publiku i prgjithshm Menaxhmenti

Menaxhmenti

KONTABILITETI FINANCIAR
Shfrytzuesit

Raportet financiare

T jashtm dhe menaxhmenti

Objektive
Karakteristikat T prgatitura sipas GAAP

T prgatitura periodikisht
Entitete biznesore

KONTABILITETI I MENAXHMENTIT

Raportet e menaxhmentit

Shfrytzuesit
Karakteristikat

Menaxhmenti
Objektive dhe subjektive

T prgatitura n pajtim me nevojat e menaxhmentit

T prgatitura periodikisht apo sipas nevojs Pr entitetin biznesor apo nj segment t tij

KONTABILITETI FINANCIAR DHE I MENAXHMENTIT

Kontabiliteti i menaxhmentit ka t bj n mnyr specifike me mnyrn se si informacioni i kostos dhe inforamcionet tjera financiare dhe jofinanciare duhen prdorur pr: Planifikimin, kontrollin, prmirsimin e vazhdueshm dhe vendimmarrjen.

1. 2. 3.

4.

2 - 13

KONTABILITETI FINANCIAR DHE I MENAXHMENTIT: PRMBLEDHJE

# 1 2 FUSHA E KRAHASIMIT PRDORUESIT KRYESOR T INFORMACIONIT LLOJET E SISTEMEVE KONTABL KONTABILITETI FINANCIAR Personat dhe organizatat jasht njsis s biznesit KONTABILITETI I MENAXHMENTIT DHE I KOSTOS Nivele t ndryshme t menaxhimit t brendshm

Sistemet e regjistrimit t dyfisht

Respektimi i parimeve t prgjithshme t pranuara t kontabilitetit

Jo i kufizuar nga sistemi i regjistrimit t dyfisht. do sistem q sht i dobishm

Nuk ka udhzime ose kushtzime. I vetmi kriter sht dobishmria do njsi monetare ose fizike q sht e dobishme: ort e puns s puntorit, ort e puns s makineris, etj. N rast t prdorimit t vlers monetare-mund t jet historike ose e ardhshme Segmente t ndryshme t njsis s biznesit Kur sht e nevojshme, bile jo n mnyr t rregullt Mjaft subjektiv pr qllimet e planifikimit, por kur sht e nevojshme prdoren edhe t dhnat objektive; nga pikpamja e natyrs sht me drejtim nga e ardhmja

RREGULLAT E VEPRIMIT

NJSIA E MATJES

Njsia monetare (vlera historike)

5 6

KNDVSHTRIMI PR ANALIZ SHPESHTSIA E RAPORTIMIT

Njsia e biznesit si nj e tr N mnyr t rregullt, periodikisht Krkohet objektivitet, sht historik nga pikpamja e natyrs

SHKALLA E BESUESHMRIS

KA SHT KONTABILITETI I MENAXHMENTIT?

Kontabilitet pr:

Planifikim Kontroll Vlersim Marrje e vendimeve

FUNKSIONET E MENAXHMENTIT
Funksionet e menaxhmentit:
Planifikimi pr t ardhmen (strategjik)

Pyetjet jan:
far dua un t bj?

Planifikimi pr t ardhmen (operacional)

Monitorimi dhe kontrolli i gjendjes prezente Vlersimi i gjendjes s kaluar

Si do ta bj at?
A jam duke e br?

A jam duke e br mir?

...FUNKSIONET E MENAXHMENTIT Planifikimi Veprimi Kontrolli

Marrja e vendimeve

PLANIFIKIMI DHE CIKLI I KONTROLLIT

Formulimi i planeve afatshkurtra dhe afatgjata (PLANIFIKIMI) Krahasimi i performancave aktuale me ato t arriturat (KONTROLLI)

Fillon

Vendim marrja

Implementimi i planeve
(DREJTIMI DHE MOTIVIMI)

Matja e performancave (KONTROLLIMI)

SI E SHTON VLERN E ORGANIZATS KONTABILITETI I MENAXHMENTIT?

Duke ofruar informata pr vendimmarrje dhe planifikim Asistimi pr menaxhert n drejtimin dhe kontrollimin e aktiviteteve Motivimi i menaxherve dhe t punsuarve t tjerve drejt qllimeve t kompanis Matja e performancave t aktiviteteve, menaxherve dhe t punsuarve tjer Prcaktimi i pozits konkurruese t organizats

T DHNA KARAKTERISTIKE MBI KONTABILITETIN FINANCIAR DHE T MENAXHMENTIT

Rregullat e kontabilitetit financiar jan prcaktuar nga shfrytzuesit t cilat jan pajtuar midis vete n lidhje me kto rregulla (GAAP). Kto t dhna jan t fuqishme, objektivisht t verifikuara, q duhet t plotsojn kriteret e pranueshme t auditimit Rregullat e kontabilitetit t menaxhmentit prcaktohen brenda kompanis pr t knaqur objektivat e menaxhmentit n lidhje me shtimin e vlers s kompanis. Kto t dhna mund t jen m t buta apo t prafrta, q duhet t vrtetojn vlern e vendimit t marra m tepr se informacioni mbi koston. T dhnat e kontabilitetit t menaxhmentit duhet t jen relevante vetm pr vendim marrje menaxheriale.

ROLI I KONTABILSITIT T SOTM T KOSTOS DHE MENAXHERIAL

sht ai i mbshtetjes dhe puns n grup, Bn pjes n pozita t stafit (pozicionet q kan natyr mbshtetse dhe q kan prgjegjsi jo t dretjprdrejt n objektivat baz t ndrmarrjes si p.sh. zv. i financave, kontrollori, arkatari, auditori...), U ndihmon pozitave t linjs (pozita q kan prgjegjsi t drejtprdrejt pr objektivat baz t ndrmarrjes, si p.sh. presidentit, zv.presidentit, mbikqyrsit t prodhimit, prgjegjesve t linjave prodhuese etj.).
2 - 21

KONTABILITETI DHE SJELLJA ETIKE

Etika e biznesit sht t msuarit e asaj ka sht e drejt dhe e gabuar n nj mjedis pune, dhe zgjedhja e asaj q sht e drejt, Etika e biznesit mund t prshkruhet edhe si shkenca e sjelljes pr mjedisin e puns. Parimet e sjelljes s etiks personale prfshijn shqetsimin pr mirqenien e t tjerve, respektin pr t tjert, besueshmrin dhe ndershmrin, drejtsin... Pr profesionistt si kontabilistt, menaxhert, inxhiniert...parimet e sjelljes me etik mund t shtrihen pr t prfshir koncepte t tilla si: objektiviteti, hapja e plot, konfidencialiteti, prgjegjshmria dhe shmangia e konflikteve t interesit.
2 - 22

RNDSIA E ETIKS PROFESIONALE

Prgjegjshmria Konfidencialiteti Integriteti Objektiviteti Shmangia e konfliktit etik

KODI I ETIKS PR KONTABILISTT MENAXHERIAL

Prcjellja e ligjeve aplikative, rregulloreve dhe standardeve
Ruajtja e kompetencs profesionale

KOMPETENCA

Prgatitja komplete dhe e qart e raporteve pas analizave t duhura

KODI I ETIKS PR KONTABILISTT MENAXHERIAL

T mos zbuloj informata konfidenciale derisa legalisht t mos obligohet

T mos
shfrytzohen informatat konfidenciale pr avantazhe personale

KONFIDENCIALITETI

T sigurohet se vartsia nuk i zbulon informatat

KODI I ETIKS PR KONTABILISTT MENAXHERIAL

Shmangia nga konflikti i interesave dhe konsultimi i t tjerve n konflikt potencial T mos shkatrroj objektivat legjitime t kompanis

Shmangia...
Njohja dhe komunikimi i kufizimeve personale dhe profesionale

KODI I ETIKS PR KONTABILISTT MENAXHERIAL

Shmangia e aktiviteteve q mund ndikojn n prmbushjen e detyrave Prmbajta ndaj aktiviteteve q mund t diskreditojn profesionin Refuzimi i dhuratave n favor t ndikimit t mundshm

INTEGRITETI
Komunikimi i informatave jo t favorshme si dhe atyre t favorshme

KODI I ETIKS PR KONTABILISTT MENAXHERIAL

Komunikimi i informatave t drejta dhe objektive

OBJEKTIVITETI
Paraqitja e t gjitha informatave q mund t jen t dobishme pr menaxhmentin

RNDSIA E ETIKS PROFESIONALE

Praktikat e kontabilitetit etik ndrtojn raporte t besueshme, produktive dhe t sinqerta me shfrytzuesit e informatave kontabl

Shum kompani dhe organizata profesionale, si sht Instituti i Kontabilistve menaxherial (IMA), ka shkruar kodin e etiks i cili u shrben t punsuarve si udhrrfyes

Kodi i mirsjelljes pr kontabilistt menaxherial

RNDSIA E ETIKS PROFESIONALE

Organizatat dhe shoqatat e profesionistve shpesh vendosin nj kod etike ose standarde t sjelljeve pr menaxhert dhe t punsuarit. T gjitha firmat q zbatojn dekretin e Sarbanes-Oxley t vitit 2002, duhet t caktojn nj kod t etiks profesionale. Nj studim i kryer nga Deloitte & Touche dhe revista Corporate Board Members n vitin 2003, tregon se: 83 % t korporatave t studiuara kishin vendosur kode formale t etiks, 98 % ishin dakord me faktin se nj program etike dhe pajtimi sht pjes e rndsishme e menaxhimit t korporats, ndrsa 75 % e atyre me kod etike ishin dukem onitoruar zbatimin e tij.
2 - 30

KONTABILISTI PROFESIONAL MENAXHERIAL

CERTIFIKATAT PROFESIONALE

Kontabilistt publik t certifikuar Kontabilistt menaxherial t certifikuar Auditort intern t certifikuar

Auditort e certifikuar t sistemit informativ

T certifikuarit n menaxhmentin financiar

Kontabilistt me diplom

KARAKTERISTIKAT PROFESIONALE T KONTABILISTIT MENAXHERIAL

SHUM E RNDSISHME: Etika n pun Aftsi analitike pr zgjidhje t problemeve Aftsi interpersonale Dgjueshmria Njohja e biznesit T kuptuarit e linjs s siprme t implikimit n vendim marrjen menaxheriale Aftsi pr t shkruar I afrt me procesin e biznesit M PAK T RNDSISHME Interpretimi i pasqyrave financiare Matja dhe raportimi i t ardhurave dhe shpenzimeve Regjistrimet akruale, t shtyra, rregullimi i regjistrimeve etj.

SYSTEMET E MENAXHMENTIT TE KOSTOS

1. Te definohet dhe te kuptohet nocioni i kostove 2. Te strukturohen dhe percaktohen llojet e kostove 3. Te percaktohen dallimet ne mes te kostove te drejtperdrejta dhe te terthorura 4. Te percaktohen dallimet ne mes te kostove te prodhimtarise dhe kostove te perjudhes 5. Te percaktohet dallimet ne mes te kostove margjinale dhe kostove mesatare 6. Percaktimi I kostove fikse dhe veriable ne tersi dhe ne nje njesi 7. Definimi I kostove operative, margjinale, te depozituara dhe te kostove diferenciale 8. Pershkrimi I kornizes per kontabilitetin e kostos dhe menaxhmentin e kostos 9. Te analizohen kostot ne tersi
1- 33

JU FALEMINDERIT PER PREZENCEN

Nese keni ndonje pyetje, ju lutem mos hesitoni !

Sllajdi ne vijim, pershkruan planin / objektinin e ligjerates se ardheshme

KONCEPTI I MENAXHIMIT T KOSTOVE

Te definohet dhe te kuptohet nocioni I kosotove Te strukturohen dhe percaktohen llojet e kostove Te percaktohet dallimet ne mes te kostove dhe drejtperdrejta the te terthorta Te percaktohen dallimet ne mes te kostove te prodhimtaris dhe te kosotove te perjudhes Te percaktohen dallimet ne mes te kostove margjinale dhe kostove mesatare Te pershkruhet sjelljet e kostove fikse dhe veriable ne tersi dhe per njesi Te definohet kosto oportune, margjinale, te deposzituara dhe te kostove diferenciale Te pershkruhet korniza per kontabilitetin e kosotos dhe menaxhmentin e kostos Te analizohen kostot e tersishme