BAB 11: SABAH

B1D3E8: Menyenaraikan kumpulan etnik di Sabah

1. Penduduk Sabah terdiri daripada pelbagai kumpulan etnik. Dianggarkan terdapat lebih daripada 30

kumpulan. Gambar berikut merupakan di antara kumpulan etnik di Sabah. Nyatakan kumpulan etnik berikut.
KUMPULAN ETNIK DI SABAH

Bajau

Suluk

Kadazandusun

Melayu Brunei

Murut

2. Senaraikan kumpulan etnik di Sabah

Sabah

Bajau

Suluk

Kadazandus un

Melayu Brunei

Murut

3. Senaraikan kumpulan etnik yang terdapat di Sabah.

i) _______Melayu-Brunei____________________ ii) _______Bajau___________________________ iii) _______Suluk___________________________ iv) _______Kadazandusun____________________ v) _______Murut___________________________

4. Labelkan kumpulan etnik masyarakat Sabah mengikut penempatan mereka.

Penempatan Penduduk persisiran pantai Penduduk lembah pantai Penduduk pedalaman ii) Bajau iii) Suluk

Kumpulan Etnik i) Melayu-Brunei

iv) Kadazandusun v) Murut

B2D3E10: Menjelaskan latar belakang Sabah

1. Isikan tempat kosong berikut dengan perkataan yang tepat.

Nama negeri Sabah dikatakan berasal daripada perkataan ___saba_______ iaitu sejenis buah pisang yang dipanggil pisang saba .

Sebelum abad ke-16, pemerintahan Sabah terbahagi kepada tiga iaitu sistem __politik kesukuan___ , sistem politik kesultanan dan sistem ____politik ketua bebas___.

Bermula abad ke-17, Sabah diperintah oleh dua kesultanan iaitu, Kesultanan __Brunei_____ dan Kesultanan ___Sulu_____ .

2. Apakah kaitan nama asal usul Sabah dengan gambar berikut?

Nama negeri Sabah berasal dari perkataan saba iaitu sejenis buah pisang yang dipanggil pisang saba.

Negeri ini disebut Sabah kerana masyarakat Sabah kebanyakkannya menanam pokok pisang jenis ini sebagai bahan makanan.

3. Lengkapkan rajah berikut tentang bentuk pemerintahan di Sabah sebelum abad ke-16 dan selepas abad ke -17. Sistem pemerintahan di Sabah (sebelum abad ke-16)

Sistem politik kesukuan

Sistem politik kesultanan

Sistem politik Ketua bebas

Sistem pemerintahan di Sabah (abad ke-17)

Kesultanan Brunei

Kesultanan Sulu

B2D3E12: Menjelaskan cara hidup dan budaya kumpulan etnik di Sabah

1. Rajah berikut merupakan cara hidup dan budaya kumpulan etnik di Sabah. Padankan pernyataan berikut

dengan tepat.

Pendidikan

Sekiranya mereka tidak mengikut undangundang adat yang di tetapkan, maka malapetaka dipercayai akan menimpa masyarakat

Kesenian

Kumpulan etnik yang beragama islam dan mengamalkan kepercayaan animisme

Agama dan kepercayaan

Terdapat pelbagai jenis tarian yang menjadi kebanggaan masyarakat Sabah.

Peraturan dan adat resam

Mereka di ajar cara-cara memanjat, memancing, berburu, bertukang dan mereka juga di ajar menulis jawi dan membaca al quran.

2. Lengkapkan rajah berikut tentang tarian tradisional Sabah.

Gambar

Nama tarian

Kumpulan etnik

Sumazau

Kadazandusun

Magunatip

Murut

Limbai

Bajau

Mangalang

Murut

3. Mengapakah masyarakat Sabah mementingkan pendidikan tidak formal terhadap anak-anak mereka? -

Bertujuan untuk memberi kemahiran Membolehkan mereka berdikari apabila mereka dewasa Contoh: memancing, memanjat, berburu, menyumpit, bertukang, bersawah dan berternak.

B3D3E8: Menerangkan kegiatan sosiobudaya dan sosioekonomi kumpulan etnik di Sabah (UP) 1. Rajah berikut menerangkan kegiatan sosiobudaya dan sosioekonomi kumpulan etnik di Sabah. Lengkapkan rajah berikut dengan perkataan yang sesuai. Contoh :

Pendidikan formal

PENDIDIKAN Contoh : Pendidikan tidak formal

Adat Perkahwinan

Maglamilami

Menjamu selera

Hiburan

PERATURAN DAN ADAT RESAM

Adat Pertanian

Pesta Menuai

Tarian Sumazau

Adat Kematian

Mayat dibersihkan

Dipakaikan pakaian bersih

Dikebumikan dalam posisi duduk

Disimpan dalam masa 7 hari

Dibakar

Peringkat Awal : Pagan Animisme AGAMA DAN KEPERCAYAAN Bermula abad ke-16 : Islam

contoh

Etnik Murut: Aki Kopuno

Etnik Kadazandusun: Kinorohingan

Tarian

Tarian Magunatip

Tarian Sumazau

Tarian Limbai

KESENIAN

Muzik

Sompoton

Kulintangan

Gabang/ Suling/ Bas

Kraftangan

Alat muzik

Kain Tenun

Senjata

Anyaman

Pertukangan

Pertahanan diri

Ukiran & Binaan

Kegiatan sara diri

Pertanian

Pertanian Kekal

EKONOMI

Memungut hasil hutan

Pertanian pindah

Memunggut hasil hutan

Menangkap ikan

Perikanan

Jaring

Lukah

Perdagangan

Pertukaran barang Menggunakan Wang

2. Lengkapkan rajah di bawah mengenai peraturan dan adat resam di Sabah.

Undang-undang Adat

__Adat Pertanian______ Upacara yang dijalankan:

i) Monogit upacara memuja

__Adat Perkahwinan____ Ia diadakan pada: i) pada 14 dan 15hb Hijrah ii) hari Rabu dan Ahad Mengadakan upacara: Maglamilami (beramai-ramai)

____Adat Kematian____ Jika ia berlaku: i) saudara mara akan memukul tiang rumah ii) mayat dibersihkan dan dipakaikan pakaian iii) Dikebumikan dalam posisi duduk iv) Dibakar dalam tembikar v) Disimpan dalam rumah selama 7 hari

semangat padi
ii) Pesta Menuai

3. Berdasarkan gambar tersebut, terangkan adat kematian orang Murut.

saudara mara akan memukul tiang rumah

mayat dibersihkan dan dipakaikan pakaian

Dikebumikan dalam posisi duduk dibakar dalam tembikar

Disimpan dalam rumah selama 7 hari

B4D3E8: Mengelaskan kegiatan sosiobudaya dan sosioekonomi mengikut kumpulan etnik di Sabah (KPS)

1. Lengkapkan jadual dibawah dengan perbandingan dalam adat resam, kesenian, kegiatan ekonomi

masyarakat Sabah.
Suku Kaum Bajau Kadazandusun Murut Agama/ Kepercayaan Islam Animisme Animisme Undangundang adat Perkahwinan Pertanian Kematian Nama tarian Tarian Limbai Tarian Sumazau Tarian Magunatip Tarian Mangalang Kegiatan ekonomi utama Memungut hasil laut Pertanian Memungut hasil hutan Contoh hasil kegiatan Agar-agar, timun laut, karang laut Padi huma, padi sawah Damar, rotan dan madu lebah

2. Namakan kumpulan etnik tentang cara hidup, adat resam dan kepercayaan penduduk Sabah.

Bil 1 2 3 4 5 6 7

Ciri-ciri Mengamalkan upacara memuja semangat padi Perkahwinan akan diadakan pada 14 dan 15 haribulan Hijrah Saudara mara akan memukul tiang rumah apabila berlaku kematian Pesta Kaamatan Mempercayai Aki Kapuno Tarian Limbai Penganut agama Islam dan pagan

Kumpulan etnik Murut Bajau Murut Kadazandusun Murut Bajau Bajau / Melayu-Brunei

3. Padankan kumpulan etnik dengan jenis kegiatan ekonomi yang dijalankan.

Kumpulan etnik a) Bajau b) Kadazandusun c) Melayu-Brunei d) Murut e) Suluk

Kegiatan ekonomi Memungut sarang burung Memungut hasil hutan Penyelam Menanam padi sawah Berdagang

B5D1E8: Sentiasa mengamalkan unsur patriotisme

1. Apakah nilai-nilai yang diperolehi daripada senibina rumah panjang masyarakat Sabah.

Rumah panjang tempat tinggal orang Murut dan Rungus Diperbuat daripada hasil hutan buluh, rotan, dan daun rembia Keistimewaan dapat hidup dalam sebuah keluarga yang besar Nilai semangat kejiranan semangat kekeluargaan mengeratkan hubungan semangat perpaduan hormat menghormati

bertolak ansur

B5D1E9: Mengambil iktibar daripada peristiwa sejarah. 1. Apakah iktibar yang diperolehi daripada gaya hidup rumah panjang masyarakat Sabah.

Rumah panjang tempat tinggal orang Murut dan Rungus Diperbuat daripada hasil hutan buluh, rotan, dan daun rembia Keistimewaan dapat hidup dalam sebuah keluarga yang besar Nilai semangat kejiranan semangat kekeluargaan mengeratkan hubungan semangat perpaduan hormat menghormati

bertolak ansur

B6D1E2: B6D1E1:

Menjadi contoh dalam pengamalan unsur patriotisme.

Instrumen: Pemerhatian

Berdasarkan gambar berikut, pelajar dikehendaki : i) menceritakan tentang tarian tradisional Sabah tersebut ii) menarikan tarian tersebut iii) Menyatakan harapan terhadap keunikan warisan budaya Sabah - Tarian sumazau ditarikan semasa sambutan pesta menuai Kaum kadazandusun Penari baju hitam bersulamkan benang emas

Pertandingan unduk ngadau atau ratu cantik Pelajar dikehendaki

menari tarian ini dengan penuh bersemangat serta penuh penghayatan. Menyatakan harapan sebagai generasi masa kini tentang keunikan warisan Sabah.