FAKULTI PENDIDIKAN

UNIVERSITI KEBANGSAAN MALAYSIA

KERTAS CADANGAN
KAJIAN TINDAKAN
2009

TAJUK

MENINGKATKAN PENGLIBATAN PELAJAR DALAM AKTIVITI

PEMBELAJARAN SAINS DALAM TOPIK ”INTERDEPENDENCE
AMONG LIVING ORGANISMS AND THE ENVIRONMENT” DENGAN
MENGGUNAKAN DAM ULAR SEBAGAI ALAT BANTU MENGAJAR

OLEH:
NURUL HUDA BT. MAHMUD TARIDI ( P48645 )
UMMI SALMAH BT. ADNAN ( P48606)
SAMINI BIANUS ( P48690)
NURULHUDA BT. MOHD REJAB ( P48657 )
NOR SYARIAH BT. SIRUN (P48694)

SEKOLAH :
Sekolah Menengah Kebangsaan Jalan Reko ,
Jalan 5 ,Seksyen 5 ,Bandar Baru Bangi,
43000,Kajang ,Selangor.
PENSYARAH :
Puan Nor Sakinah Mohamad
 BAB 1 – PENGENALAN

1.1 – Tajuk Kajian

Meningkatkan penglibatan pelajar dalam aktiviti pembelajaran Sains dalam topik

“Interdependence Among Living Organism And The Environment “dengan
menggunakan dam ular sebagai alat bantu mengajar.

1.2 – Latar belakang kajian

Penggunaan kaedah biasa dalam pengajaran dan pembelajaran iaitu kaedah

syarahan didapati tidak dapat menarik perhatian pelajar dalam proses
pengajaran dan pembelajaran bagi topik “Interdependence Among Living
Organism And The Environment “.Pelajar didapati kurang berminat untuk
membaca dan sukar untuk memahami subjek Sains dalam Bahasa Inggeris .
Oleh itu,satu kaedah yang dapat menarik pehatian pelajar untuk bergiat aktif
dalam proses pengajaran dan pembelajaran bagi topik ini perlu dilaksanakan.

1.3- Masalah /Fokus kajian

i- Pelajar sukar untuk memahami silibus yang diajar dalam Bahasa Inggeris
ii- Pelajar yang berada di tingkatan 2 masih kurang mahir untuk menguasai
pengajaran dan pembelajaran dalam Bahasa Inggeris.

1.4- Setting Kajian ( Alamat sekolah)

Sekolah Menengah Kebangsaan Jalan Reko ,Jalan 5 ,Seksyen 5 ,Bandar Baru

Bangi,43000,Kajang ,Selangor.

1.5- Kumpulan Sasaran ( Sampel Kajian)

20 orang murid tingkatan 2 SMK Jalan Reko,Bandar Baru Bangi,Kajang.

1.6- Rasional kajian

Rasional kajian ini dijalankan kerana pelajar tingkatan 2 sering mengantuk dan
pasif semasa pembelajaran sains dan ini menyebabkan para pelajar sering
mendapat markah rendah dalam latihan Sains yang diberikan oleh guru di dalam
kelas.

1.7- Tujuan kajian

Kajian ini bertujuan untuk meningkatkan penglibatan pelajar dalam pembelajaran

sains topic “interdependence among living organisms and the environment ‘’.

1.8- Objektif Kajian

Untuk menarik perhatian pelajar untuk melibatkan diri dalam proses pengajaran
dan pembelajaran serta meningkatkan kefahaman pelajar bagi topik
“Interdependence Among Living Organism And The Environment “.

1.9- Persoalan Kajian

i. Adakah permainan “Dam Ular” akan meningkatkan penglibatan dan minat

pelajar dalam aktiviti pembelajaran sains topik “Interdependence Among
Living Organism And The Environment “.

ii. Adakah permainan “Dam Ular” akan meningkatkan kefahaman dan

kemahiran pelajar dalam topik “Interdependence Among Living Organism
And The Environment “.
 BAB 2- SOROTAN LITERATUR

Permainan di dalam kelas merupakan kaedah yang boleh dikatakan berjaya

menarik perhatian pelajar dalam pengajaran dan pembelajaran. Ini kerana terdapat
ramai penyelidik mendapati penggunakan kaedah permainan dapat menarik
penglibatan pelajar dalam P&P. Belajar melalui bermain adalah satu teknik pengajaran
dan pembelajaran yang berkesan sama ada kepada kanak-kanak atau remaja. Melalui
teknik ini juga akan mendatangkan keseronokkan dan kepuasan kepada mereka dalam
sesuatu pengajaran yang hendak disampaikan.

Antara kajian yang berjaya menarik minat pelajar di dalam P&P ialah kajian yang
telah dijalankan oleh Norsuhaida Binti Nain di dalam tajuk “Kepelbagaian Kaedah
Mampu Menarik Minat pelajar Untuk Mengenal dan Mengingati Simbol-Simbol
Pemetaan di atas Peta Topografi”. Di dalam kajian beliau kaedah yang ketiga
merupakan kaedah yang berjaya menarik minat pelajar iaitu kaedah permainan kad
yang mana penumpuan pelajar semakin meningkat. dan menunjukkan minat serta
tekun mendengar arahan guru
(jpnperak.edu.my/portal/download/KajianTindakanWeb/2006/rumusan/kemanusian/15_
norsuhaida.pdf).

Pendekatan belajar melalui bermain yang disarankan oleh Pusat Perkembangan

Kurikulum, (2003) adalah satu pendekatan yang terancang dan berstruktur bagi
memberi peluang kepada murid belajar dalam suasana yang menggembirakan dan
bermakna. Pendekatan belajar melalui bermain dirancang supaya penekanannya dalam
proses pengajaran dan pembelajaran kerana melalui bermain mereka dengan gembira
dan senang hati membuat penerokaan, penemuan dan pembinaan melalui pengalaman
langsung secara semulajadi.

Oleh itu penekanan kepada pendekatan ini menjadikan proses pengajaran dan
pembelajaran itu menggembirakan di samping keupayaan kognitif, keinginan untuk
meneroka bagi memenuhi perasaan ingin tahu, kemahiran motor kasar dan motor
halus, serta meningkatkan kemahiran berfikir secara kreatif dan inovatif
(www.ipislam.edu.my/index.php/research/read/21/pelaksanaan-aktiviti-belajar-melalui-
bermain-di-tadika-tadika-kawasan-melaka-tengah).
 BAB 3 – PROSEDUR KAJIAN

3.1 Reka bentuk Kajian

Dalam kajian ini kami memilih Model Lingkaran Kemmis dan McTaggart, 1988.
Model ini mengandungi empat elemen utama iaitu, perancangan (Plan), tindakan
(action), pemerhatian (observe), refleksi (Reflect). Terdapat dua kitaran yang
digunakan dalam kajian ini. Dimana setiap kitaran mengambil masa selama satu
minggu (dalam satu minggu terdapat tiga kali perjumpaan).

a) Kitaran pertama

- Perjumpaan pertama = guru menerangkan maksud ’’consumer’’, ”producer”,

dan ”decomposer” serta elemen-elemen yang terlibat dalam topik.

- Perjumpaan Kedua = Guru menerangkan tentang aktiviti dan meminta

pelajar bersedia untuk permainan.

- Perjumpaan ketiga = Guru memantau permainan dan merakamkan

aktiviti dengan menggunakan video tape, apabila tamat permainan guru
meminta para pelajar membuat pembentangan, guru kemudian mencatatkan
pada nota lapangan dan menanda penglibatan pelajar.

b) Kitaran kedua

Aktiviti yang sama dijalankan dan guru membuat perbandingan terhadap

penglibatan pelajar berdasarkan nota lapangan dan analisis video yang
dirakam.
3.2 Perlaksanaan Kajian

3.2.1 Pemerhatian

Daripada pemerhatian didapati pelajar kurang berminat untuk mengambil

bahagian dalam proses pengajaran dan pembelajaran dengan
menggunakan kaedah syarahan/kuliah.

3.2.2 Tindakbalas Dalam Aktiviti Pengajaran Dan Pembelajaran

Pelajar kurang memberi tumpuan ketika proses pengajaran dan

pembelajaran berlangsung. Mereka sering mengantuk dan membuat kerja
sendiri.

3.2.3 Perancangan

Bagi mengatasi masalah ini satu perancangan khusus telah dibuat

dengan menggunakan bahan bantu mengajar yang dapat menarik
perhatian pelajar iaitu dam ular dalam topik “Interdependence Among
Living Organism And The Environment “.

3.2.4 Tindakan

Guru membahagikan kelas kepada beberapa kumpulan dan setiap

kumpulan diberikan dam ular dan sampul surat berlainan warna yang
berisi soalan.Setiap ahli kumpulan melantik seorang ketua bagi setiap
kumpulan. Ketua berperanan untuk memantau permainan dalam
kumpulan dan membacakan soalan apabila sampai giliran ahli untuk
menjawab. Ahli yang dapat menjawab soalan boleh meneruskan
permainan ke peringkat yang seterusnya manakala ahli yang tidak dapat
menjawab soalan dengan betul perlu menunggu giliran yang seterusnya.
Guru berperanan sebagai pemantau keseluruhan dalam permainan ini
dan di akhir pembelajaran guru akan menerangkan nilai murni di sebalik
permainan ini.
 DAILY LESSON PLAN

Date : 6 July 2009

Day : Monday
Time : 8.10 am – 8.50 am (40 minutes)
Form : 2 Ibnu Sina
Subject : Science
Topic : Interdependence Among Living Organisms And The Environment
Sub-topic : Interdependence among living organisms
Main concepts: Interdependence of living organisms creates a balanced ecosystem.
Key words : Species, population, community, habitat and ecosystem.
Aims/ Goals : Understand the interaction among living organisms.
Objectives : At the end of the lessons, student should be able
i. to differentiate the difference between species, population,
community, habitat and ecosystems.
ii. to state the importance of interaction between living organisms.
Noble Value : i. Be grateful for god creation
ii.Conserve and care our environment and organisms
Thingking
Skills : Classification, Evaluation, Problem solving, Listing
Teaching
Methods : i. Students activity (games)
ii. Short lecture
iii. Discussion
iv.Question- answer
v.Report (group presentation)
Teaching aids: i. Manila card (Snakes and ladder drawing)
ii. Dice and different colour of chips
iii.Mahjong paper, different colour of envelopes contains question.
iv.Handouts and worksheet
v. Pictures of organisms, habitat and community (In Power Point)

Previous
Knowledge : Students already learnt about Biodiversity in previous chapter

References :

1. Campbell N.A., & Reece J.B. 2005. Biology. (7th ed). New York:
Pearson.
2. Chang See Leong, Chong Kum Ying, Choo Yan Tong and Low Swee
Neo. 2009. Focus Ace PMR Science. Bangi: Penerbitan Pelangi
Sdn.Bhd.
3. Mah Chee Wai & Tina Lim Swee Kim. 2009. Nexus vista SPM
biology form 4 & 5. Petaling Jaya: Sasbadi Sdn Bhd
Content and Teaching Procedures:

(First Meeting)

Steps Procedure Materials

/Notes
Introduction 1. Teachers reflects what
(5 minutes) they have learned in last
lesson
- Video (To attract students
2. Teacher show video of attentions)
population includes all the
living organisms in a
particular habitat and
relates with today’s
lesson.
Development 1.Teacher shows a picture -Shows the pictures in power point
(30 minutes) about balanced using LCD
ecosystem consist of
various habitat,
community, population
and species to overview
the lessons
-Teacher give handouts to students
2.Teacher explains and brief ( For students understand about
about the species, the terms in the lesson)
community, population
and habitat.

3.Teacher divides the

students into four groups
of people.
Each of members will
have their own number to
represent theirself. - Worksheet

4. Teacher gives some

homework to students to
make sure they will studies
about the topic as a
preparation to play the
games in next meeting.
Closure 1.Teacher summarizes the
lesson.
Self evaluation :

Supervisor’s comment

(Second Meeting)

Steps Procedure Materials

/Notes
Introduction 1. Teachers reflects what
(5 minutes) they have learned in last
lesson by asking question
to students

2. Teacher and students

discuss about the
question.
Development 1.Teacher briefly explain the -Shows the pictures in power point
(30 minutes) importance between using LCD
living organisms

2. Teacher highlight an
example about interaction
between orgnisms
-Teacher give handouts to students
3.Teacher check the ( For students understand about
students homework with the terms in the lesson)
discussing the answer with
students
- Teacher gives the material of the
4. Teacher gives an games such as manila card (with
explaination about the pictures of snakes and ladder),
snakes and the ladder dice and five small different colour
games and the procedures of chips, different colour of
of the games to students to envelopes contains a question..
makesure students
understand what they
gonna do and why they do
that.

5. Students play the games,

teacher guide and observe
the students involvement
and reactions when
playing the game.
Closure 1.Teacher ask a volunteer to
summarise the lessons
and share their
understanding of the topic
with the class.
-teacher note the students
reactions and the number of
volunteer that speaks out.

Self evaluation :

Supervisor’s comment:

(Third Meeting)

Steps Procedure Materials

/Notes
Introduction 1. Teachers reflects what
(5 minutes) they have learned in last
lesson by asking question
to students

2. Teacher and students

discuss about the
question.
Development 1. Teacher ask students to -Shows the pictures in power point
(30 minutes) answer a question in the using LCD
white board ( To
strengthen students
understanding about
topic)
- Teacher gives the material of the
2. Students continue play games such as manila card (with
the games, teacher guide pictures of snakes and ladder),
and observe the students dice and five small different colour
involvement and reactions of chips, different colour of
when playing the game. envelopes contains a question
( different question from last
game).
3. Teacher ask student to
wrote what they feel and
understand about the topic
after play that game in a
piece of paper.
Closure 1.Teacher ask a volunteer to -teacher note the students
share their writing with the reactions and the number of
class. volunteer that speaks out.
Self evaluation :

Supervisor’s comment:
 BAB 4 – PENGUMPULAN DATA DAN ANALISIS DATA

4.1. Pengumpulan data

Instrumen pengumpulan data yang digunakan ialah

a) Video tape – guru merakam setiap aktiviti pelajar semasa permainan dam ular
dijalankan
b) Temubual - guru menemubual pelajar secara ”one to one” atau berkumpulan.
c) Nota lapangan – guru mencatatkan penglibatan pelajar semasa aktiviti
dengan menandakan
V= Volunteer
AV= Asked Volunteer
dan guru membandingkan data pada kitaran pertama dengan data
pada kitaran kedua.(lampiran 5)

4.2 Analisis data

Analisis data dibuat dengan pemerhatian dan analisis terhadap video yang dirakam dan
pemerhatian terhadap perubahan dan perbandingan yang wujud pada nota lapangan
kedua-dua kitaran.
 BAB 5-DAPATAN KAJIAN

Kitaran pertama :
Daripada aktiviti yang dijalankan dianggarkan jumlah penglibatan pelajar akan
meningkat berdasarkan pemerhatian dan nota lapangan yang dicatatkan oleh
guru.Guru akan mencatatkan penglibatan pelajar samada pelajar itu sukarela
(volunteer) untuk menjawab soalan atau hanya menjawab apabila diminta oleh
guru(asked volunteer).

Kitaran kedua:
Dalam kitaran kedua ini,pelajar masih menjalankan aktiviti yang sama tetapi berlaku
penambahbaikan daripada kitaran pertama samada dari segi soalan yang dijawab atau
penalti dan insentif yang diterima apabila berjaya atau gagal menjawab
soalan.Kemudian guru akan mencatatkan kembali penglibatan pelajar di dalam nota
lapangan dan membandingkan jumlah volunteer (v) dan asked volunteer (AV) dalam
kitaran pertama dan kedua.Dianggarkan penglibatan pelajar dalam kitaran kedua akan
meningkat berbanding kitaran pertama.
 BAB 6-PERBINCANGAN

Daripada kajian tindakan yang dilakukan didapati penglibatan pelajar dalam

kelas akan meningkat kerana terdapat tarikan untuk pelajar belajar .Dengan pemberian
insentif dan juga penalti atau dendaan jika pelajar tidak dapat menjawab soalan akan
meningkatkan motivasi intrinsik dan ekstrinsik pelajar supaya dapat menjawab dengan
betul.Dengan cara itu pelajar akan berusaha untuk membaca dan memahami konsep
yang diterangkan.
Kajian ini juga dapat membuktikan pengajaran melalui permainan akan
meningkatkan kefahaman pelajar kerana pelajar mengalami sendiri pengalaman
bermain dan belajar dan melakukan eksplorasi secara semulajadi.Dengan cara itu
,pengalaman yang mereka peroleh akan menjadi lebih bermakna dan mudah diingati.
Jika tidak berlaku sebarang peningkatan penglibatan pelajar maka beberapa
perkara perlu diambil kira untuk tujuan penambahbaikan contohnya adalah dengan
mempelbagaikan soalan dan juga dengan mereka insentif dan penalty yang lebih
mencabar.
 LAMPIRAN

Lampiran 1: Contoh Permainan Dam Ular Yang akan Digunakan

 Lampiran 2 : Contoh soalan dalam permainan

1. A species refers to:

a) Organism that live together in a habitat

b) Organism with common characteristics
c) Organism that can breed among themselves
d) Organism with common characteristics that can breed among themselves to
produce fertile offspring’s

2. Which of the following is not a parasite

a) Head lice
b) Tape worm
c) Termite
d) HIV virus

3. Organism interact with other organism and the environment for

I-Food
II- Shelter
III-Protection

a) I and II only
b) I and III only
c) II and III only
d) I, II and III

4. Which of the following organism are producer?

a) Paddy
b) Aphids
c) Spiders
d) Bats

5. Deforestation will cause

I- Soil erosion
II- Depletion of water catchment areas
III- Global warming

a) I and II only
b) I and III only
c) II and III only
d) I, II, and III

6. A relationship between two types of organisms in which one organism benefits

while the other is not affected is called?

a) Prey-predator
b) Commensalism
c) Parasitism
d) Mutualism

7. Which of the following is not an advantage of using biological control?

a) It does not pollute the environment

b) It upsets the natural food webs in the area
c) It does not affect the health of humans
d) It is not costly

8. Why the Rafflesia is describes as a parasite?

a) It causes harm to the host

b) It lives on the root of trees
c) It reproduces rapidly
d) It makes its own food

9. Which of the following is not a step to conserve and preserve living things?

a) Using pesticides to control pest

b) Practising controlled logging
c) Creating and maintaining forest reserves
d) Restoring damaged or destroyed habitats
 Lampiran 3 : Jadual Perancangan Kerja

Bil. Aktiviti Tarikh Pelaksanaan

1. Mengenal pasti masalah dan
pengumpulan data awal 1/6/09
2. Menulis proposal 8/6/09
3. Merancang tindakan 4/6/09
4. Melaksanakan kajian
Kitaran 1 9/6/09-12/6/09
Kitaran 2 16/6/09-19/9/09
5. Analisis data 20/6/09-22/6/09
6. Refleksi menyeluruh 23/6/09
7. Menulis laporan kajian 24/6/09-30
8. Pembentangan dapatan kajian 1/7/09

Lampiran 4 : Kos Kajian (BBM)

Bil Jenis bahan Kuantiti x harga seunit Jumlah kos

1. Kad manila 10 x RM 0.50 RM 5.00
2. Marker pen 3 x RM 2.00 RM 6.00
3. Magic colour 2 x RM 2.00 RM 4.00
4. Kertas warna 1 Peket x RM 3.50 RM 3.50
5. CD Video Cam 1CDR x RM19.00 RM 19.00
RM 37. 50
 Lampiran 5 :Contoh Nota Lapangan

NURUL AISYAH / V

FARID / AV

VELOO / AV

CHIN MEI / V

LEE KUM SZE / V

 RUJUKAN

Pelaksanaan aktiviti belajar melalui bermain di tadika-tadika kawasan Melaka Tengah

Melaka.(n.d.).Retrieved June 14,2008,from
www.ipislam.edu.my/index.php/research/read/21/pelaksanaan-aktiviti-
belajar-melalui-bermain-di-tadika-tadika-kawasan-melaka-tengah).

Kepelbagaian kaedah mampu menarik minat pelajar untuk mengenal & mengingati
simbol-simbol pemetaan di atas peta topografi .(n.d.) .Retrieved June
14.2008,fromjpnperak.edu.my/portal/download/KajianTindakanWeb/2006/
rumusan/kemanusian/15_norsuhaida.pdf