,.

~

(' ,) Beni Bu Disandan Ctkarm!(' .)

1. Baski Subat 2007

© Cengiz Erdem 2007

On Kapak Foto Cengiz Erdem

Arka Kapak Foto Sener Levent

Kapak Tasanmi Serkan Ejder, 6vgu lnce, Cengiz Erdem ..

. Sayfa Tasarrm ve Dizayn . Mediart Ajans Yonca Sok 27/2 D.burnu Kizilbas Lefkosa Tel: (392) 228 43 43 Gsm: (533) 8674747

Baski ve Cilt

Dumat Of set Matbaacihk San. ve Tic. Ltd. Sti, Gersan Sanayi Sitesi 654. Sokak No.54 Ergazi/Ankara Tel: (312) 257 11 78 pbx > Faks: (0312) 251 11 79

Bu kitabin yaymlanmasmdaki katkilanndan dolayi Bastaci'tis. sonsuz tesekknrler ..

(' ,)Beni Bu DrsandanCikarml (' ,)

Cengiz Erdem

1. Bask!

$ubat2007

Cengiz Erdem 1978 senesinin soguk ve yagmurlu bir Kasun aymm birinci gununde, saat sabah alb sulannda Lefkosa'nm Arabahmet mahallesinde dogdu, Erdem ilk veorta ogrenimini kosuculuk ve uzun atlamacihk yapa yapa ve madalyalan bogazma taka taka Lefkosa'da tamamladtktan sonra tmiversite tahsili icin Ankara'ya giderek oradaki Dil ve Tarih-Cografya Fakiiltesi'nde ingiliz Dili ve Edebiyau okudu. Ankara' da tarifi imkansiz actlar icerisinde gecirdigi yillardan sonra ise ingiltere'ye gecerek kendisini Norwich'teki East Anglia Universitesi'nde kultnr ve iletisim alanmda master yapmaya vakfetti. Master tezine bunahmmm ve yasama sevincirtin damgasmi aym anda vuran ve/fakat lnzmi alamayan Cengiz Erdem, elinizdeki bu kitap yayma hazrrlandigi sirada kemale ennek maksadiyla aymuniversitede kaleme almaya basladigi Kulturel-Elestirel Teori dalmdaki ve yaraticihkla yikicihk arasmdaki iliskiyi konu alan doktora tezine bir vecd hali icerisinde SOll rotuslan atmakla mesguldu, Avrupa-Afrika gazetesinin yamsira Turkiye ve lngiltere'deki cesitli edebiyat dergilerinde de oyku ve denemeleri yaymlanan Cengiz Erdem'in ilk kitabi Beni Bu Disandan Cikann! 1997-2007 yillan arasmda ruhen tecrube ettigi act; keder, elem ve istiraplann beynine yansunasiyla zuhur edenolum durtusunu yasam durtusune cevirmek maksadiyla kaleme aldigi oykulerden olusuyor, Kapaktaki fotografi yillar evvel "belki bir gun bir kitap basanm da hayatim bit anlam kazamr" dustmcesiyle ashnda fotograf cekmeyi ve cektirmeyi hie sevrneyen bir kisi olan Cengiz Erdem'in bizzat kendisi Altm Kumsal'da cekmistir,

Icindekiler

Onsoz: Yerynzunun Arka Bahcesinden Notlar 7

Giris: Bir Gozitn Icinde Binbir Goz 15

l-Panoptik Kitap 23

2-E~ik 27

, 3-Anahtar :........................................................................................ 31

4-tki Gemi Bir Deniz 37

5-Manolya ve Katatonya ; '................... 49

6-Hikayem Tarihtir, Tarihim Hikaye 57

7-BenimAdlm Kibns?' 61

8-01ii Yorum Londra '.............................................................. 63

9-Elis ,.......................................... 69

10-Valizdeki Kukla , 73

l l-Ortada Kalanm Durumu 77

12-Klnnlzl Bir KOpek OIUm 79

13-Siipermen ve Rozalinda 89

14-Cozef'inTarifi Imkansiz Acilan ve Bir Dizi Dogaiistii Hadise 93

15- Nice Hiikiimdarlar Soyunun Son Hnkumdan i.: 99

16- Afrodit Bir Kopekti :... 101

17-Dii~iinenAdam Mikelanjelo'nun Siyah-Beyaz Kabuslan ve Daha Baska Olaganustu Oiaylar109 18-Ekmek-arasl Doner Siirsalata .~............................................................................................... 111

19-Afrodit'in Mesarya Dii~ii 119

20 .. Olnler Listesini Acikhyoruz 129

21-Sevgili Cita ,....................................................................................................... 133

22-Simon Bolivar'm Lefkosa Sokaklanndaki Hazin Oykiisii ,....................... 137

23-Ayna :.................................................................................. 141

24-Kordiigtimdii Gordugum , ,'.................... 147

25-Koy Kahvesinde Katliam ; " , .. ' 151

26-Tabut Giinlukleri ,.................................... 155

27-evrende1ikde~ikti " .. 157

28-Alice in Chains , ~ .. ~........................ 161

29-iyiler ve Kotuler 165

30-ipini Koparan Idam Mahknmu , , , '......... 171

31- Bir Roman ve Bir Hayat 173

32-Kanser Sozlerin Otopsi Raporu :......................................................................................... 179

33-iki Filozof Uc Kore Esittir , '........................ 183

34-Klskans:hk Krizi ,................................................ 187

ss-oeem Krizi 191

36-Kiil 195

37-Transparan Tavsamn Anlam Dunyasi 205

38-Mektupla~anlar , , :................................................. 209

39-Durumun Geldigj Nokta , , ".......................... 223

40- Y ildonumu Kutlamasi Mnnasebetiyle Yenen Bir Yemek ve Dnsundurdukleri 227

41- Azmhk Psikolojisi ,...................... 231

42-i~in Icindeki Bit Yenigi 235

43- Smir Otesi ve Sinir Sistemi Arasmdaki Iliski ". 237

44-Tav~anAyet1eri 241

45-Recep Sezgili'nin ACI Dolu Yasami, Ibret Verici Olumu ve

Sonrasmda Gelisen Doganstu Hadiseler "....................................................... 245

46-Kaygl Verici Bir Muammalar Sarmah ,.................................... 249

Sonsoz , , ;......... 271

Beni Bu Disandan Ctkartnl

Dipsiz bir ucurumun icine bakttgtntz zaman, 0 da sizin icinize bakar.

Friedrich Nietzsche

Hep denedin, hep yenildin. Gene dene, gene yenil. Daha iyi yenil.

Samuel Beckett

Yazmak mutsuzlugun nedeni degtl, sonucudur.

Montaigne

ONSOZ

Yeryiiziinun Arka Bahcesinden Notlar ~

Senden ricam bir sureligine bir bahk oldugunu dttsunmendir sevgili okur. Bir bahk olarak sen, eger karsmda bir olta gorsen, gidip kendini seytani bir hazla kahkahalar ata ata 0 oltaya takar , nuydm? Kendini bir baligm yerine koyan bir insan olarak ben bunu pek sik yapar ve bundan da buyuk bir haz almm. Hatta bununla da kalmaz ve kendimi kendini bir leopann dislerine geciren bir geyik olarak da duyumsanm zaman zaman. lnsanm dusmanmi sonsuz bir askla sevmesi bir sapkmhk olarak nitelendirilir cogunluk tutsagi zihniyetler tarafmdan; lakin isin ash hie de oyle degildir ashnda. Bir insanm dusmamnm istedigi yonde hem de abartih bir bicimde dusmanmm istedigi bicimde hareket etmesi ve bunu yaparken de seytani bir haz duymasi son derece takdire sayan bir davrams bicimidir aslmda. Dusmanm senin .icin arzuladigmi sen dusmandan daha cok arzula ve bunu yaparken de dttsmarundan daha cok daha buyuk bir haz duy ki dusmamnm seni dusman ola- . rak gormesi anlammi yitirsin ve dusmanm komik hall ere dusup

. kendi manyakhgmm kurbam olsun. Dusmamm sevebilecek kadar ozgur olmak herkese nasip olmaz. KIsmet isi de degildir dusmamm sevmek. Zaman icerisinde caba sarf edilerek kazamlan biryetenektir.

Bir virus dusun sevgili okur ve kendini 0 dusundttgtln

Beni Bu Dtsandan Ctkartn!

virusun yerine koy. Sen de takdir edersin ki 0 kendini yerine koydugun virusun varhgmi surdurebilmesi icin elbette ki karsismdaki insam hasta etmesi gerekir. Virusler-baskalanmn hastalanmasiyla varhk surduren seylerdir, Virnsler hastahklann hem uruntt hem de ureticisidirler. BiT virus olsaydm sevgili okur, ilaclara seve seve yenik duser miydin hastanm saghgina kavusabilmesi icin? Bu bfiyiikliigii gosterebilir miydin?

***

Mesela unlu dusunur Friedrich Nietzsche gerek felsefesiyle, gerekse de yasamiyla ve olumuyle emsal teskil ediyor bu buyukluge. Nietzsche boylece kozmik bir gosterge, beyaz bir gecede kimsenin net olarak goremedigi ama varligim hissettigi, kendini arayan bir yrldiz haline geliyor iste, Kendisini oldurmeyen seyin kendisini guclu kilacagma olan inancmdan otiirfi yasami boyunca cektigi tarifi imkansiz acilar karsismda yenilmemis, yazilanna yasamm cok anlamhhgi karsismdaki nesesinin damgasim vurmusturNietzsche, Bu nesenin kaynagmi olusturan derin bunahmma.karsm Nietzsche asIa yasamdan nefret etmemis, her zaman nefrete sevgiylekarsiltk vermis, "sana bir kovan an sunana sen bir kavanoz balla karsihk ver" diyebilecek kadar askmci ve/fakat aym zamanda da ickin bir tavir takmmayi bilmistir, Onun yasamm guclukleri karsismdaki, kimilerince akil disi diye nitelenen durusu ve bu durusun gostergeleri olan yapitlan pek cok insana dayanma gticu verirken, kimilerini de-onun ayaktakuni diye niteledigi kendini bilmez putperestlerikustuklan nefretin kurbanlan kilarak kendi drskilannda bogmustur,

Nietzsche'nin yasami bir alum sureci, yasamayi ise olume ve kole ahlakmm hastahkh yasam bicimlerine karst girisilen amansiz bir mucadele olarak gormesi yasami boyunca ugradig: derin hayal kmkliklanndan ileri gelir. Hastayken saghga karst durmamayi, saghkhyken de hastalara yukandan bakmamayi bilen Nietzsche hem guncel siyasetin kisrtlaytci ortammdan beslenerek varhk surduren dar kafali politikacilardan, hem de ukalahgierdem sayan akademik cevreden tiksinerek, kole mentalitesinin hem uriinii hem de ureticisi olan snru psikolojisinin

Onsoz

dayattigi dunyevi budalahklardan elini ayagnu cekerek kendini daglara vurmus ve herkesin "bir baska dunya olamaz" diye bas bas bagrrdigi bir ortamda daha baska dunyalar tahayyul ederek bu dtinyalan kitaplannda yaratngi anlam dunyalan vasitasiyla binbir guclukle deolsa kitlelere ulasnrmayi basarrmstir, Universitede daha yirmi bes yasmdayken filoloji profesorlugune yukselen Nietzsche. akademik ortamm kendine sunduklarmt elinin tersiyle iterek ozgur ve bagimsiz bir yazar olarak daglarda surdurmustur yasamnu. Onceleri kitaplan basilmayan, 'bastlsa da ragbet gormeyen Nietzsche, sonra, ama cok sonra fine kavusmustur, Nietzsche kendini kendi kafasmda yarattigi dunyaya hapsetmeyi gaze alarak, okurlanna 0 dtmyadan haberler vermek yolunda kaybetti akil saghgrm, Son eseri Ecce Homo' da megalomanyakhk seviyesine varan kendine bakis biciminde bile seytani bir ironi sezilen, aldigi son derece olumsuz elestirileri lehine cevirerek yanlan bilincini yok olana kadar insanligm hizmetinde kullanmistir. lnsanhk icin cok buyuk ama kendisi icin cok kucuk adimlar attigmi dusundugum Nietzsche'nin kiymeti konusunda hala daha kusku duyan insanlar vardir dunyamizda ve/fakat kaybedecek hicbir seyi kalmayana dek -, kaybetmesini bilen ve yenilik yaratmak yolunda kendisine kiyici yollara sapmaktan cekinmeyen, yirminci yuzyila Marx ve Freud ile birlikte damgasmi vuran Nietzsche'yi anlamaya muktedir olamayan ve onun gibi yasamaktan aciz bu idrak kabiliyeti cuzi zatlann hayati sevmesi ve olumlamasi mumkun olabilir mi hie? Dogustan tutsak, dogal olarak gfiysiiz olanlardir erk sahibi olmak arzusuyla yamp tutusanlar, Nietzsche'nin guc istenci kavrammi iktidarda olmak arzusu diye carpitarak yorumlayanlardir olum durtusunun kurbanlan. Kendine yonelik yikicihkla kendini yeniden yaratmak arasmdaki ince cizgi Iizerinde kahkahalar ata ata cambazhk yapan Nietzsche cildirma siirecinin baslangicma denk gel en 1889 yihnda yazdigi son metinlerde bakm nasil konusturuyor yanldrkca isik sayan bilincini: "Su stralar olup bitenler izleyici bile olunamayacak kadar igrenc geliyor bana: Halklart, trklart benmerkezcilige kiskirtan, bu giinlerde buyuk: politika adtna sahip ctkilan bu lanet o las I politika -, Odevimin yiice anlamtna bundan daha aykin bir §'ey~ tantmtyorum. " Nietzsche'nin daha 0 zamandan yirminci yuzyilda

Beni Bu Dtsandan 'Cikann!

cok korkunc savaslann ctkacagmi ongormesi ve Avrupa'daki silahlanmayr siddetle elestirmesi basit bir kehanet degildi. 0, insanm zaman igerisindeki konumunu cok iyianaliz etmis ve icgudnleriyle akhm diyalektik otesi diye nitelendirilebilecek daha baska bir sentezleme .teknig;iyle birbirlerini besleyecek sekilde kullanarak varnustir son yazilarmdaki bugelecek senaryolanna. Yasami kisrtlayan indirgemeci tutumlann insanm gercekle baglanni kopararak anu kendi yarattigi yanilsamalarla bezenmis bir dus dunyasi icine hapsederek kendine kryici yollara sapmaya iten durtuleri en buyuk dusmam olarak gormustt; Nietzsche. Ve bu durtulere karst, yani oz-kiyima ve olume direnirken yasami olumlayici bir tavirla bassiz, bayraksiz, kralsiz, tannsiz bir arka bahce yasammi onaylayan yasama sevincini kitaplan vasitasiyla gonderiyordu okuyuculanna. Bakm ne diyor Nietzsche ilk kitabi alan Trajedinin Dogu§u'nda: "Insan sarktlar terenniim ederek ve raksederek daha ulvi bir beraberligin bir iiyesi olarak kendini gosterir: 0, yuriimeyi ve konusmayi unutmus ve vecd halinde raksederken havada yiikselme yolundadtr. Tum hareketlerinde bir biiyillenmislik dile gelir. "

Olumlayici dusuncenin hem nedeni hem de sonucu olan nesedir Nietzsche'yi "iyinin ve kotuntm otesine": tasiyan. Trajik alan da iste bu nesedir zaten. Nietzsche'nin kendine kendi icinde yarattigi otekilerin gozuyle bakip gulmesidir onun nihilizme goturen her seye abartih bir ironiyle karst cikismi anlamh kilan. En ciddi anlannda bile ironik bir ozelestiri vardrr ashnda. Devletin ve insamn bilincaltma inerek, insamn icine islemis devlet mekanizmasmm derinliklerini kendilerine mesken tutmus korkunc canavarlan sahveren, yuzeydeki masumiyetin maskeleri altmdaki gercek yuzleri teshire yonelik gezintilere cikip yerynzunun arka bahcelerinde kaybolusunun oyknlerini duzerek ve kendi icindeki kotulukten korkmak yerine ona karst savasmak suretiyle herkesin insanhgm kanayan yaralan karsrsmda tiksinip gerceklere -sirtmi dondugt; bir zamanda bu yaralan desen bir nesterdir Nietzsche. Sunu soyler kendine: "Sen kU9Uk ve actnacak kisilere pek yakuiyasadin. Onlartn goze goriinmez oclerinden kacl Onlar sana karst ocden baska bir §ey degildirler. Arttk el kaldirma onlara! Saytstzdtr onlar,hem senin yazgtn sinek kovmak

Onsoz

. degi/dir ki ... " Ve kendine bunu soylerken Nietzsche iste ashnda hem herkese, hem de hickimseye, ne herkese, ne de hickimseye soyler agnyan disine ragmen: "Ktrtn carnian ve attn kendinizi pencereden asagtya; insan devletin bittigi yerde baslar zira ... "

Insanm tambunlan dustmup kaleme alabilmesi ve bununla da kalmayip kendisini ve baskalanm bunlara inandirmaya cahsmasi icin ne denli derin bir buhranm pencesinde krvranmakta oldugunu soylemeye sanmm ki gerek bile yoktur sevgili okur. "Beni oldiirmeyen §ey beni gur;lu kilar" demek suretiyle Nietzsche aslmda basmuza gelmis kotu hadiseler karsismda umutsuzluga kapihp yenilgiye ugramak yerine bu hadiselerin su anda gerceklestirecegimiz eylemler vasitasiyla uzun vadedeki anlamlanna kavusacaklanm, dolaytsiyla da bu kotu hadiseleri lehimize cevirmek yolunda caba sarf etmemiz gerektigini soylemek istemektedir. Yani evet benim basima bu 'son derece iiziintii verici sey geldi ve/fakat ben bunun beni gucsuz kilmasi yolunda degil, bilakis gucume guc katmasi yolunda hareket etmeliyim ki bu hayatta mutlu olabileyim. Yani iste ashnda Nietzsche istirabm yaraticihk icin sart oldugunu degil, yeni bir §ey yaratmis bulunmanm genellikle rstiraph bir surecin neticesi oldugunu soylemektedir. Nietzsche 'nin soylemedigi, hatta tam tersini soyledigi seyi soylemeye calisirsak belki ne soylemek

istedigini daha iyi anlayabiliriz, kiNietzsche'nin soylemedigi 0 sey sudur sevgili okur: Cekilen acilann insanm gucune guc katngi, dolayisiyla da guclu olmak icin tarifi imkansiz acilar cekmenin, akla hayale fazla gelecek istiraplara maruz kalmanm sart oldugu ... Eserlerine bunahmmm damgasuu vuran Nietzsche'nin yasami boyunca maruz kaldrgr rstiraplan nasil bir vecd hali icerisinde kaleme aldiguu dusunursek kendisinin kemale ermek icin aCI cekmenin geregine degil, kemale ennis kisinin geneUikle kemale eris siirecinde acr cekmis olduguna vurgu yaptiguu idrak ederiz. Yani iste Nietzsche aci, keder, elem ve istirap tutkunu bir filozof degil, bilakis istiraplardan mumkun mertebe kacinmanm oneminden vel fakat istirap gerektiren bir mevzu oldugu takdirde de bu istiraplara gogus germeyi bilmenin gerekliliginden bahseden bir filozoftur. Otekini oldttrmek ve intihar etmek, kendine veya baskasma zarar

.. vermek dusuncelerine kesinlikle steak bakmayan bir kisidir Ni-

Beni Bu Dtsandan Ctkartnl

etzsche. Steak bakmadigi gibi hatta budusuncelere karsidir bile ... Bu karst durusun, olume karst bu direnisin sebebi ve hatta itici

. kuvveti ise yasanu tum karmasa ve celiskileriyle, tum belirsizligi ve sonluluguyla, icinde barmdirdigi tum iyilikler ve kotuluklerle, tum mutluluk ve mutsuzluklanyla, yani oldugu gibi gorup olumlamak azminin simr tammaz gucudur kudretidir sevgili okur,

***

Nietzsehe'nin yasami ve felsefesini kisaca anlatmak suretiyle gelmek istedigim nokta aslmda coktan geride brraktigun bir nokta ki 0 da birtakim bireylerin toplum tarafmdan islenen birtakim dosyasiz einayetlerin, nahak yere mahkumiyetlerin ve yargrsiz infazlann kurbam olusudur, Bu bireyler toplumun iyilesmesi yolunda hastalamrlar. Onlann hastalanmasi topluma terapidir. Onlar hastalandikca toplum iyilesir, zira onlar hep kendi saghklanm toplumun hastahklanm iyilestirmenin yollanni asfaltlamakta kullamrlar, Toplum onlan birer hastahk belirtisi olarak gorurken onlar aslmda cok derinden gel en bir saghk dalgasunn, onune katngi hastahklan yok ederek ilerleyen bir iyilesme surecinin dinamolandir. Zihinlerinde cakan simseklerin aydmlattigi karanliklara nisbet, sirtlannda saklayan kirbaclara inat, kimi zaman kendi 'iclerinde yaratnklan bosluklara duserek, kimi zaman da kure-i arzm malum enginlerindeki dinginlikleri hareketlendirerek sttrdururler yasamlanm. Yeryuzunun arka bahcelerini kendilerine mesken tutmus, beynin Iabirentinde kayboluslanrun oykulerini duzerek, ve bilinein arka sokaklanndaki lesleri gozler online sererek nefrete sevgiyle karsihk veren ve hicbir yuce kavmin hicbir ulu sefine yama olmak istemeyen, yuce kavimlerden ve ulu seflerden tiksinen birer nester gibidir onlar .

. Biliyorsun doktorlar ameliyat sirasmda nesteri hastanm etine vurup vucutta yanklar olustururlar, lste etteki 0 yanklar birer yaralanmadir belki ama bu yaralanmalar iyilestirici etkiler doguran, icinden saghk akan kanallar acarlar, Ameliyat vucutta tahribata sebep olabilir ama bu tahribat .hastayi uzun vade de iyilestirici etkiler yaratmak icindir, Toplumumuzdaki ve dunyamizdaki dislanrms, marjinallestirilmis, elma kurdu ilan

Onsoz

edilmis, semptomluk damgasi yemis kisiler de iste aslmda tipki Nietzsche gibi kiymetleri cok sonra anlasilacak birer yasamsever, birer nesterdirler, Icinde yasadiklan toplum onlan tukettikce onlann topluma sevgisi katlanarak artar. Toplum dislerini onlara gecirdikce onlar seytani bir hazla kahkahalar ata ata kendilerini toplumsal carkm dislileri arasma atar. Dis izleri olumculdur, Ahnan olumcul yaralardan kanlar sizar. Sizan kanlar damlar damlar gol olur ve onlar kendi kanlannda bogulur olur, Onlann cesetleri yuzeyde sahmr durur; diptekiler sag olsundur. Bu kitabi onlara ve tabii ki onlarla hirlikte sana ithaf ediyorum ey kara hahth okur.

Cengiz Erdem

GiRiS

Bir Gozun Icinde BinbirGoz ~

Michel Foucault Hapishanenin Dogusu: Giizetim ve CeZG adh basyapitmda mimar ve dusunur Jeremy Bentham'rn yeni bir hapishane modeli olarak tasarladrgi ve Panopticon adim verdigi, zamanma gore (Ondokuzuncu yuzyil) devrimci sayilabilecek gozetim ve denetim mekanizmasim modem zamanlardaki iktidann isleyis bicimini gozler online seren bir metafor olarak lanse eder. Foucault'ya gore Panopticon mahkumlann hareketlerini, davrams bicimlerini ve hatta dusuncelerini kontrol altmda tutan bir aygit.bir makinedir adeta. Panopticon ic ice gecmis halkalardan olusan bir binadir ve tam ortasmda birgozlem kulesi bulunur. Mahkumlann hucreleri bu gozlem kulesinden rahathkla gorulebilecek sekilde dizilmistir, 0 kadar ki mahkumun kendisi ne kadar saklanmaya cahsirsa calissm hapishanenin mimari yapisr vasitasiyla olusturulmus isiklandirma .duzenegi oyle bir tasarlanmrstir ki mahkumun golgesi rahathkla gorulebilir kuleden. Surekli gozetim ve denetim altmda tutulmakta oldugunu bilen rnahkum sahsiyet zaman icerisinde kendisinikuledeki gardiyanm gozuyle gormeye ve ogozun beklentileri dogrultusunda hareket etmeye baslar, 0 kadar ki artik kulede bir gardiyan olup olmadigi bile onemsizlesir, zira zaten artik mahkfim hapishanenin gozunu, otoritenin bakis acismi icsellestirmis ve otornatikrnan mahkumluk rolunu benimsemistir,

, '

Beni Bu Dtsandan Cikann!

Dolayisiyla cogu zaman kulede bir gardiyan tutmaya bile gerek yoktur artik, ne de olsa zaten mahkfnnlar surekli kulede bir gardiyan varmis gibi hareket etmeyi ahskanhk haline getirmislerdir .

. Cevrede halka halinde bir bina, merkezde bir kule; bu kulenin halkantn if; cephesine bakan gents pencereleri vardtr; c;evre bina hiicrelerle baliinmii$tiir, bunlardan her biri binantn tum kaltnltgtni katetmektedir; bunlann, biri iceri bakan ve kuleninkilere karst gelen, digeri de dtsart bakan ve l$lgzn hiicreye girmesine olanak veren ikiser pencereleri vardtr. Bu durumda merkezi kuleye tek bir gozetmen ve her bir hiicreye tek bir deli, bir hasta, bir mahkum, bir isci veya bir okul cocugu kapatmak yeterlidir. Geriden gelen tstk sayesinde, c;evre binadaki hiicrelerin icine kapatilmis ki1C;i1k siluetleri oldugu gibi kavramak miimkiindiir. Ne kadar kafes varsa, 0 kadar kiiC;iik tiyatro vardtr; bu tiyatrolarda her oyuncu tek bastnadtr; tamamen bireysellesmistir ve siirekli olarak gariilebilir durumdadtr: Goriilmeden gozetim altmda tutmaya olanak veren duzenleme, siirekli gormeye ve ~einen tanimaya olanak veren mekdnsalbirimler olusturmaktadtr. Sonuc olarak, hiicre ilkesi tersine dondurulmekte veya daha dogrusu onun uc islevi - kapatmak, tstktan yoksun btrakmak ve saklamak- tersyiiz edilmektedir; bunlardan yalntzca birincisi korunmakta, diger ikisi kaldtrtlmaktadtr: Tam tstk alttnda alma ve bir gozetmenin bakist, aslinda koruyucu alan karanltktan daha fazla yakalaytctdtr. Gorunurluk bir tuzakttr: 1

Panopticon denilen bu hapishane modelininonemi modem toplumlardaki iktidann isleyis bicimini temsil edenbir yapiya sahip olmasidir, Biliyoruz ·ki modem toplumla birlikte merkezi iktidar cozulerek birey lerin icine islemistir, Olum ilaru venn eye hevesli pek cok kisi merkezi otoritenin bu C;oztilii~tinti iktidann olumu olarak telakki etmistir, ama -bu son derece yanhs bir yorumdur, zira iktidar olmemis, sadece sekil degistirmek ve kendisini gorunmez

1 Michel Foucault, Hapishanenin Dogusu, cev, Mehmet Ali Kilicbay (istanbul: lmge, 2006), 295~96

Bir G6ziln Icinde Binbir G6z

. kilmak suretiyle gucuneguc katmistir sevgili okur. Artik iktidar toplumu olusturan bireylerin vdismda degil, icindedir, Yani toplumu olusturan bireyler kendilerini icinde bulduklan sistem

. tarafmdan oyle bir kurulmustur ki artik onlara ne yapmalan, nasil davranmalan gerektigini soylemek bile igereksizlesmistir, zira onlar zaten sistemin aksamadan cahsmasi icin oynamalan gereken rolu oynamaya dunden raz~ bir hale getirilmislerdir,

Elindeki bu kitap Panopticon adh gozetim mekanizmasmm bir kitap formunda zuhur edisinin urunudur ey kara bahth okur! Disandan iceriye, iceriden disanya, disandan disanya ve iceriden iceriye gecis noktasmda konumlanmis, disanyla icerinin birbirine girdigi, icindekilerle dismdakilerin rolleri degistig! bir kitap ve yazmm hayata, hayatm da yazrya nufuz ettigi 0 kmlma noktasim kendine mesken tutmus bir yazma eylemi SQZ konusu burada. Kitapta ne yapacagmi bilemez bir vaziyette ve saskmhk icerisinde bir o yana bir bu yana savrulan insanm tipkt bir Panopticon icerisine hapsolmus mahkumlan andiran durumunu mizahi bir dille kaleme almaya cahstim. Yani bu kitap panoptik hapishane modelindebir timarhane, icindeki karakterler mahkumlan andiran birer aktl, ruh veya sinir hastasi, kitabi olusturan anlatilar da birer hucre oluyor, Bu hucreler karakterlerin hem icinde hem de dismda; yani iste icindedir karakterler hucrelerin, hucreler de karakterlerin ... Bu da demek oluyor ki bu kitap ic dunya ile dis dunya arasmdaki yerde,

" esikte konumlanmis ve arada kalrmslann durumunu anlatiyor, Her bir hucrede farkh bir bilinc oyunu oynamyor ve karakterlerin zihinlerinde vuku bulan, ic dunyalannda sahnelenen bu oyunlan birlestiren sey de zaman ve mekan. Zira turn bu olaylar ashnda aym anda ve aynl binada, ayni zaman ve uzamda gerceklesiyor, Bu panoptik mekanizma karakterlerin kollektif ic dunyasmr ve toplumsal bilincdisuu temsil ediyor. Dolayisiyla karakterlerin kafasmda sahnelenmekte olan tum oyunlar ve onlan olusturan olaylar ashnda yak daha buyuk ve bilinmeyen bir kurgunun parcalan ... Ve iste ben bu kurgunun bilinmezligi ve biiyukliigfi karsismda neredeyse bir hie alan insamn trajikomik durumunu disa vurmaya cahsiyorum bu panoptik kitap vasitasiyla. Beni bu dtsandan ctkartnl diyerek bu kitap hem kendisini icinde buldugu, hem de

117

Beni Bu Dtsandan Ctkannl

icindeki karakterleri du~iirdugii duruma isyan ediyor sevgili okur.

Dunyanm anlatilamayan duzensizligi ve hayatm anlasilamayan rastlannsalhgi karsismda, dilin anlami aktarmada ve iletisim kurmada yetersiz kaldigi noktada, yapilan tum eylemlerin sadece olum sureci diye nitelendirilen yasami gecirmede insanlara yardimci olan birer oyundan ibaret olmasma beni bu disartdan cikarin diyerek isyan eden bu kitap insamn evrendeki yalruzhgim ve birbirinden kopan, uzaklasan ins anI ann bu yalnizhgi paylasmada ne denli zorlandiklanm konu altyor, Kitaptaki siradisi ve marjinal karakterlerin gozleri ve bilinciyle aym anda pek cok degisik pencereden bakiyorum dunyaya ve hayata. Boylelikle de algilama asamasmda karsilasilan farklihklann yarattigi goreceligin insan iliskileri uzerindeki etkilerini mercek altma almayi umuyorum.

Beni bu disaridan cikarin! diye sessizce fisildayan bu panoptik kitaptaki karakterler tamyamadiklan ve tammlayamadiklan bir dunyadadirlar, Icinde bulunduklan bu dtmya belirsizliklerle doludur ve sekilsizdir, Onem atfedilebilecek seylerin, olaylann ve olgulannsayrsi minimal duzeydedir, hatta hie yoktur. Karakterlerin kafasi kansiktir, Karakterlerin kafa kansikhg: celiskili ve birbirini curuten anlamlann varligmdan ziyade kisinin kendisini, ', varhk nedenini, varolus amacnu ve dunyadaki konumunu actklayabilecek herhangi . bir seyin yoklugundan kaynaklamr, Neden-sonuc iliskilerinde aksakhklar vardir, Bunun sebebi gercek hayattakinden farkh neden-sonuc iliskileri yaratmak suretiyle bu dunyadan izler tasiyan farkh bir dunya yaratmaya cahsmis olmamdir, Emelim boylece gercek ve sanal kavramlanm sorgulamaya kalkismakur, "N eredeyiz? Icinde bulundugumuz bu dunyanm kurallan nelerdir? NeIer olup bittiginden, nasil bir gerceklikle karst karsiya bulundugumuzdan ve kisilerin davrams bicimlerinin anlammdan emin degilken cevremiz uzerinde nasil etkili olabiliriz?" Iste bu gibi sorulann yanrtlannm gizli oldugu bu kitapta ask, nefret, anlam, guzellik, hakikat ve gerceklik kavramlanm insanm zaman ve mekandaki konumuy la iliskileri baglammda ele almaya cahstim. Soy lemeye gerek bile yok belki ama karakterlerin dunyayla iliskileri sorunludurve uyumlu olmak icin harcadiklan tum cabalar bosunadir, Kitapta adeta ne yaptigmi bilmeyen birer palyacoya donnsen kara-

Bir Goziin kinde Binbir Goz

, kterler panoptikhapishane modelindeki bir umarhanede olmakla . beraber sanki kendilerini lSSlZ ve kurak bir colun ortasmda bulmus gibidirler veya en azmdan oyle hissetmektedirler sevgili okur.

, Kahramanlann, daha dogrusu kurban-kahramanlann

kendilerine guvenleri yoktur. Mantikh dusunebilme, dogru karalar alma, cesaret gibi vasiflardan yoksun olduklan icin kisisel deger yargilanni olusturup kaderlerini cizebilecekleri veya geleceklerini yaratabilecekleri hicbir yol yoktur. Sanki Takamuro Kootaro 'nun dedigi gibi "yo 1 yoktur onleriude ve onlar yurudukce yol arkalannda olusmaktadir," Ama onlar tum bunlann farkmda biledegildirler, TUm zamanlanm anlasilmaz bir dtmyayla umutsuzca mucadele etmekle geciren karakterleri ayakta tutan tek sey kendilerini kurtaracaguu umit ettikleri ve/fakat ne oldugunu bile bilmedikleri bir seyin veya bir kimsenin gelip onlara yardnnci olacagidir .: Durumlanni daha kotu kilan sey ise guvenilir hir hafizaya sahip olmamalandir, Hafizalan kotU oldugu icin gecmise bakip, gecmisten dersler cikanp bugunku konumlanm belirleyememekte ve sorgulayamamaktadtrlar. Yasamlarmm . tarihini, yani gecmislerini anlatmaktan aciz olan bu kurban-kahramanlar dolayisiyla bugunku durumlannm analizini de yapamazlar ve kim olduklanm kavrayamazlar. Kendilerini bile tamyamayacak bir halde olan bu karakterlerin varolusla ve anlamsizhkla basa cikma girisimleri ve basa cikma bicimleri bu siradrsi anlatilarla zuhur eden dogaustu hadiselerin izlegini meydana getirir. Anlattlarda "olay orgusu" diye tabir edilebilecek pek bir sey olmaz. Egemen edebiyat anlayismda karsilastrgimtz gibi anlatmm basmda bir sorunun varligi uzerinde durulmasi, soma kisilerin bu sorundan kaynaklanan bir dizi catisma icerisine cekilmesi, sonra da sorunun su veya bu sekilde coztlmlenmesini saglamak suretiyle catismayi ortadan kaldinp kisilerin yasamlannm normale .dondurulmesi seklindeki bildik senaryonun yapisi tamamen bozulmus durumdadir bu panoptik kitapta. Beni bu dtsaridan ctkarin demekten baska secenegi kalmamis bu anlati kisileri bagrmsiz ve bilincli hareket etmekten aciz olduklan icin yaptiklan seyler hep aymdir: Birinin gelmesini, kendilerini bilgilendirmesini, varhklanru anlamlandrrmasmi ve onlan disandan iceriye cikanp yonlendirmesini beklerler. Bekler-

Beni Bu Disandan Ctkartnl

ken de cesitli oyunlar oynarlar ayru anda hem ic hem de dis dunyalan olan hiicrelerinde. N e var ki oynadiklan bu oyunlar yaratici birer zekaya sahip olmadiklanndan sadece zaman gecirmeye yonelik, islevsellikten ve mantiktan yoksun oyunlardir, Icinde bulunduklan bu hapishane dunyasi onlann gitgide daha da iclerine donmelerine . ve dislanndaki hapishaneden kurtulmak icin kendilerini tamamen ic dunyalanna hapsederek bu disandan cikmaya meylettirir. Ve/fakat

ic dunyalan aym zamanda dis dunyalan da oldugu icin ice dondukce kendilerinin disina yonelmektedirler ashnda. Boylelikle 0 kadar bir uzaklasirlar ki kendilerinden artik tam amen korlesmislerdir icinde bulunduklan durumun gerceklerine. Varhklan surekli kendilerinden kacmak, kendi gercekliklerini kendilerinden saklamak ve kendilerini aramak, gercekliklerini bulmak arasmda gidip geldigiicin tek kisilik bir saklambactan farksizdir yasamlan, Beni bit dtsandan ctkartn! hepsinin hep bir agizdan ama sadece kendilerine soyledikleri seydir ashnda; bagirarak degil ama, sessizce. ..

HUCREI

Panoptik Kitap ~

lcerideki kisilikler delirdi. Ben disanda kaldignn icin akilh kaldim. Simdi bildim, ben hep genis zamanda konusmayi sevdim .

. Istisnalar kaideyi bozdugundan beridir kendimde degilim. Geridir. tekniklerim. Bozulan bit suursal kaidenin hizmentinde eylemlerim. Kendime mektup yazmaya adirm ogrendigim zaman basladim. Gergin bir kitabim. Ne dedigimi bildigim zamanlar krttir, 0 zaman-

lar kendime gelirim. Gelirim ki geri gidebileyim. ,

Bir kisi kapuni nu cahyor? Disandan birisi benimle muhattap olmak dusuncesiyle mi yanip tutusuyor ve yamk yamk kapima vuruyor? Hergele! Eger onemli bir seyse kapiyi kiracaknr, Olaganiistii hallerde kaptmi kirtp iceriye girebilirsin hergele kisi, yazryor kapimm ustunde. Yazdiydi kapiya yazanm ahmakahgma doymasm domuz oluleri. Gozlerim okumasm icimde yazanlan. Benim olmasm bu yazilan okuyan gozler ki baskalanmn gozu benimkilerin yerine gecsin. Panoptik goz olsun benimki. Oyle bits in goz ve kapi meselesi:

Oyle veya boyle, soyle katatonik bir vaka vermis kendisiyle sirt sirta oyle ki tantana yaratir olu dogan diyarlarda. Neye kanaat getirecegimi sasirdim gene? Gene bulbul kesildi dillerim, gozler hep su adi yazar bozuntusu kopeginki, geride kaldi suurumun in-

Beni Bu Dtsandan Ctkartnl

cileri; incileri suurumun ki nefessiz birakiyor kalbimi, kan soluyorum hava niyetine, boguluyorum kendi agzimdan cikan alevlerde, kana kansiyor ice akan yaslar, taban tabana verdik kana kana iyi-· yoruz selaleyi, Yedik mi kelleyi? Yedik mi gerisine hacet kalmtyor zaten yerik dil goz ne varsa herseyi. Oyle bir gerilerek oluyor ki yazar sekilli temsilcim, emzikcim gelsin diye soyluyorum bunlan. Gelsin versin emzigimi susolayim kalaynn diye iste.

Siste bes kisiye yetecek et, ben tek kisi genzime kaciracagun bunlan simdi. Bilincli bir sekilde kendimi bogmaya tesebbus j edecegim siskebaplanm icime gecirmek suretiyle. Olene kadar yemeye devam edecegim kelleyi, Seni de. Icki de icecegim. Su da. Bok da yerim belki.

Ne desem bilmem kif G6z kirpma bana oyle bilin bilin der gibi. Aha bilin neler cektigimi gene geldin gecirdin icime sisi, Emzik diye diye sisledin beni. Genzime gecirdin sisi, geberdim yetinmedin gene denedin. Rep denedin, sen denedikceben deIirdim. Yarah yarasma duser ya, delirmeyi yenilgim belledim bir muddet ve/fakat neticede kendime geri gelmemeyi sectim ve akabinde gelistirdigim bir teknik beceriyle deliligi stratejik bir eylem niyetine kisilik bellemeyi yegledim. Agachktan kitaphga terfi ettim gorunru itibariyle simdi. Agay kiligmdan kitap kihgina belki. Gerisinde bir sey oldugundan degil goruntumun, bilirim bilmez olaydim dibine kadar boslukla doludur icim,

Kendimden baskasma deginmiyorum burda, ne demeye i.istiine ahmyorsun ey hergele kisi"! Sevisme kalmtilarmi topladim sabah ilk is. Aksam son is hayal kurdum kaderime dair. Icime sakladim kendimi boslugu doldurabileyim diye, hep kendimi arar durur oldum sonra, oldurabileyim diye kendimi, Oyle bir kitap ki anlanum arayan da kendi, saklayan da. Ustelik kendidir aradrgi da, sakladrgi da. 0 kadar ki kendini kendi icinde kaybettigi dusuncesinin hakimiyetinde eylemleri. Hal ve tavir gidisata gore sekillenmekte. Eide ne varsa en iyi sekilde degerlendirilmekte. Su halde elin kendisi iste. Bir el oteki elde. Ne cennette, ne cehennemde, ikisinin kesistigiyerde el ele.

lkisinden biri beni yazmak icin otekinden siynlmaya meyilli. Birakma onu. Yazmasm beni. Okumasm bu yazilan hicbir goz:

Panoptik Kitap

Kendisine karst durmasm gayn kimse. Kendisinikendinden kurtulmaya sevketsin mi? Saklansm? Tek kisilik saklambaca kim dayamr

, zevkine doyum olsa? Ah ne sehvet duskunuyum, olaydim keske, ne sersem. Kopsun yavasca aynlamiyorsa sevenler birbirinden sokmeksuretiyle dikisleri dibinden. Dusebildigin kadar uzaga dus seni yaralayan seyden; dan ekme dibine, dallanmasm budaklanmasln, dtiseyim deme icine. Panoptik goz cok genis bir sekilde goruyor evreni. Evrenin semptomlanm dillendiren kitabm gozleri ... Binbir goz, biridaha cok goruyor otekilerden.Kendi yarasina dusmeyi goremesin diye kisi, dipsizdir bu kuyu, duselim dusledigimiz surece ... Bosluk bile yok icimde, dusuyorurn olumune. Dusene kadar dusecegim, Yere vurunca kalkanm belki. Kattnn aciyi onume, kirbachyorum olumune, gidiyorum mechule. Bok da yerim belki.

"

HUCRE2

Kotulukten bikip usanan kronikkopek, deli numarasi yaparak, etsiz ve dolayisiyla da ,tetisiz kemigini olU bir delinin, sessiz sessiz yahyor da yahyordu. Olmekten soz ettigim sanilsm ''istiyorum ve yanilsm sananlar bunu boyle. Yamlsamalarla dolu bir yasami, yilanlann ve farelerin otoritesine boyun egmeksizin ...•••.....•. surdursunler, Bilincsizligin olu enginliginde, sanya calan bir kedi ". . zehiri yuzunden, farelerin karanhk zaferine aldamp yasasmlar; mutlu bir olme sureci gecsin uzerlerinden. Sursunler atlanm deni. . ... ze dogru istiyorum.

Bu yilanlara ne oluyor yahu boyle? BiitUn gun sss da ssss, .' ..... baska da sess yok dahp gitmek icin, kalmak icin gidip. Ornegin i.suyuzeyindeki koptik seslerini cagnstiran sesler; ama olsun, hala canhyiz ya ...

Beyninizin taa icinde dans eden resimler ciziktiren bir ses uz mu siz hie? Haydi, surtm atlannizi simdi, ama sakm fazla

...... ""J .... .L.LJl .... yln yoksa Stevie Smith'in siirindeki gibi, insanlar kendilee.l salladrgimzi sana sana bogulup olursunuz. Sakm atlanmzm tlanmasim arzulamaym, kanatlanip ucmayin; yoksa sonunuz . 'unki gibi olur. Biliyorsunuz ki arzuetmek cesaret etmektir, de biliyorum ki hayat anlamim ancak bilememezlik ortahgi

Beni Bu Disandan Ctkartnl

kapladigmda yitirir ve/fakat iste insan hep bildigini samr ve yasar, Bu tnr yamlsamalara kurban gitmek istemezsiniz herhalde t

. Evi temizlemek lazrm, Kopek cok buyuk bir yamlsama icerisinde; onu bundan kurtarmak lazim, Kiskanchk iste; 0 mutlu, sen degilsin. HiC; de bile. Sadece "eksi" kokusu cok yogunlasti. Gittikce daha dayarulmaz bir hal ahyor bu durum. Yoksa bu semsiyesini kaybetmis bir mutlulugun habercisi mi acaba? Kene; iste butun mesele bu. Kene veya degil, ne fark eder? Kor bir kene kanimca, Olsun. Kor kor kan emiyor; farkinda degil kopek. Kene kor, kopek kronik. Kan emilmekte, damarlar cekilmekte, dunya buzusmekte, insanlar duzusmekte, kene sistikce sismekte .

. Elma kurduma ne oldu benim? Kac gundur ortalarda yok.

Yoksa DNA'lannl yayihmci politikalar ugruna tum evrene mi salrverdi? Bilinmiyor. Neden acaba insanhktan bu denli nefret ediyor? DNA'lannt sahverdiyse isimiz bitik. RNA'lara gelince, onlar zaten hie olgunlasmadi ki. Elma cope, cop kurban, kurtcuk evini terk etti. Kene hala daha sisiyor; patlamasa bari. ..

Yasanuma anlam katan 0 kazadan sonrasnn hatirlamryorum ashnda. Hepsi elma kurdunun ve 0 kor kenenin isi, Nefret, __ ofke sinir ve bilimum bilinc kaymasr semptomlanndan muzdarip bir tip oldu cikti komsum da sayemde. Hepsi 0 elma kurdunun ve 0 kor kenenin isi bunlann; bana yansiyor, e tabii ben de insanim, yansrtiyorum neticede. Bir nevi drsavurum bu; komsumkamasiyor. Onda kendimigoruyorum. Seni gidi hedonist kene seni ... Kor kor pislik yaparsln ha ...

Sabah ilk is balkondan asagi baktnn. Belediye iscileri yoldan bir kopek kaziyorlardi, Kroniklesmisti yolda. Kopegin sucu yoktu, benim derdim keneyleydi. Peki ya deli, ona ne oldu? Kronik kopek taklidi yapmasaymis 0 da. Soru hazir, cevap nazir.

Dostum Zona geldi, Godot'dan selam getirdi. Pozzo kor olmus, onun da bana selanu varnns, ikisi de beni gormeyi cok ozlemisler, Zona otuz iki yildir evimin.duvannda benek seklinde lekeler oldugunu iddia ediyor. E ben de ne yapayim, caresiz varsaymuru dogru kabul ediyorum. Zona her seyi bilir; var diyorsa vardir, yok derse yok olur, Yok "olmak" ,yani var "olmamak". HiC; olmasaynns ashnda ne de iyi olurmus. Keske hie; olsaymis.

. Zona ile birlikte, her zaman oldugu gibi Sekspir ' e faks cektik . gene:

Sevgili dostumuz Sekspir; .

Olmamak. Hie birsey hie olmamaktan daha iyi olamaz.

Sevgiler, saygtlar.

Sekspir ' e on yildir her hafta sah gunu duzenli olarak aym faksi cekerdik, Ne bir ses, ne bir seda; sadece bosluk, Sanmm artik bazi seylere karst geimek, direnmek anlammi yitirdi. Yapilmasi

. .

gereken tek sey yeniIgiyi yegane kazanc olarak gormek, gore-

bilmek. Bense bakmak istemiyorum. Yorgunum. Siz de yorgunsunuz. Herkes cok yorgun. Dunyanm yorgunluguysa doruk noktasma varmak uzere, Buznsuyor da buzusuyor, ice dogru yavas yavas pathyor, Koyun saymak tek care; kurt saymaya omur yetmez.

Picasso 'yu bilirsiniz; bir ressamdi, Darwin bilim adami, gezgin, yazar, su, bu. Komsumsa sagir, Oh ne rahathk benim icin, ne buyuk bir umut kaynagi. Gecenlerde bir sergiye gitmis. -, Sergide Picasso'nun resimleri varmis. Sagir komsum sergiyi hie begenmemis.Picasso' dan ise gicik kapnus. Hatta bir resim varmis ki, hayatmda gordugu en kotu bahkrms, Resmin altmda "Balik" yaziyormus, Picasso da resmin ressamiynus ve oradayrms. Bizim sagir, gozleri goruyor ya, Picasso 'yutanmus; yanma cagmp sormus "bunun neresi bahk?" diye. E tabii yash bash kadm, Picasso da saygih, efendi bir beyefendi, nitekim saygida kusur etmemis, AYIP olmasm diye bizim sagir komsunun yamna gidip "0 bahk degil ki, resim" demis, Dogru, yalan bilmiyorum. Bu Zona'nm hikayesi. Sagir komsum sadece Picasso 'nun resim yapmayi bilmedigini, basit bir baligi bile .dogru durust cizemedigini soyluyor, Israr ediyor. Her gun kapnm cahp bunu soyluyor, Bana rahatsizhk veriyor, sinirlerime dokunuyor. Oldurecegim onu, nefret ediyorum ondan, tiksiniyorum.

Simdi, en cok uyuyan hayvan koala olduguna gore (gunde 21 saat), insanhk uyuzlukla suclanmamah. Dilimiz var konusuyoruz, Y ilanlann da dili var ama onlar sadece ne idfigii belirsiz, sss diye

bir 's' sesi cikarabiliyorlar. N e mutlu insanliga. Darwin ne dese hos ama bos artik. Zona bana kustu, gitti. Darwin hakhymis meger, D-u~iindiigiimii soylemem sucmus; Zona oyle diyor. Galiba hakh da, ne de olsa konusmakla kimilerinin ozgiirliigiinii kistthyorum.

Zona, Darwin'i 90k severdi; en iyi dostumdu ama yilanlar aramiza dillerini soktu. Karst taraf olustu, bu taraf olustu, iki ayn taraf olustu. Ortasi var ama kimse farkmda degil. Kaldi ki karst taraf, bu taraf hatta ortasi olmasi bile gerekmiyor. Galiba en giizeli bilmemek; daha da guzeli bilmediginin farkmda olmamak.

Gunes batmakta oldukca gee; kaldi, Bat artik, bat da yatip uyuyahm. Yeter bize ettigin kotulukler ey Tannm, batir artik su gunesi, Ikarus ' a yazik oldu bak. Onu dusunmedin, bari bize birazcik olsun act. Bak Ban sabirsizlamyor, Sen de biliyorsun ki gunes dogudan dogar ama batidan batar. Batidan dogmus olsaydi, mecburen dogudan batacakti. Bati-Dogu ikilemi iste buradan dogar, bundan kaynaklamr, Banr onu, oldur gunesi, dogur geceyi; biraz da karanhkta aglayahm. Celiski buyumekte. Zitlasma had safhada, Yoruldum.

Cok kisa sureli bir gecis olacak bu. Bakm, hoop, D.{\N!!!

Patdadanak bitti bile. Acidi rm? Acunadi degil mi? Kafa, kol hepsi yerIi yerinde, ama 0 da nesi: Bir kapi, Uzerinde bir tabela var; kanla yazilrms:

CEIENNEMIII GIRllMEZll1

Imza: Korkene, Kronikkopek Picasso, Darwin, Elmakurdu, Sekspir, Pozzo ve GODOT.

Ben bittim; artik ne etim var ne de tenim. YaZI da bitti.

Gidecek yer yok. HiC; olmadi ki cennet; sagir komsum parsellemis orayi diyorlar. Kimseyi sokmuyormus iceri. HiC; inanasnn gelmiyor ya, neyse; oyle diyorlarsa oyledir, bir bildikleri vardir elbet, Zona'yi ozledim. Benek lekeli duvanmi da, ama en cok da aynaya bakmayi, bakabilmeyi ozledim. Kendimi gorebilmeyi ozledim ...

HUCRE3

ANAHTAR ~

Insan sadece iistesinden gelebilecegi seyler hakktnda yazabilir; gerisi edebiyatttr.

Friedrich Nietzsche.

Agzmdan cikan her SQZ tapilasi anlamlar yttkluymusgibi hareket etmesi beni hep 0 cemberi kirmaya, cemberin disma cikmaya itiyordu. Yadsmamayacak bir "gercek" bu; bir cemberdim ben ve cemberliydim, cemberleydim her. Icinden gecer, ustunde ziplar, cevresinde donerdim. Cemberle vardim ben. 0 konustukca boguldugum hissine kapihyordum, Anlayamiyordum onu .. Oyle samyordum iste, Hissiyatimm sannsalhgmdan ise supheliyim.

o cok bilgiliydi. Cemberlerden de anlardi, "0 varken benim burada ne isim var?" diye sorardim bazen kendime. 0 vardi; ben olmamahydim.

Evrenin cirpunsiyla kasilan bilinclerin nasil da birer birer kendilerini yaktiklanna tamk oldum, Cikis yolu bulmak istemiyorum.Kendi kanat cirprsnnda hapsolmus kalayim istiyorum. Gozlerim ucuyor, beynim batryor, Beynim kafatasuna batiyor .

. Her optiigiinde yazgim beni, sanki bir a kadar daha kanatlamyor, bir 0 kadar daha cirpryorum kanatlanm yazgimm ve bir 0 kadar daha gorunmez oluyor kafesim. Her nasilsa olecek olmayi cok takiyorum kafama su son gunlerde. Diyetini odemis olmama

Beni Bu Dtsandan Cikartnl

ragmen varhgmun, .sanki daha da vermek istiyorum. Bu deli yerden gitmek istiyorum artik.

Bir kafes var; icinde miyim, dismda mryim belli degil, Neresi icerisi? Neresi disansi? Neresi tam ortasr? Sorup duruyorum bu sorulan kendime surekli. Beni gorduklerini samyor insanlar. Beni gordugunuzu samyorsunuz demek ha? Ama yamhyorsunuz iste; kimse kimseyi gozleriyle goremez ki. Gozler yetmez ki gormeye. Donusuyorum sanki. Yasiyorum ... Bu seyin nasil basladigmi hatirlamiyorum. Onlann goztmde ben bir canhyim.

Her sabah: "Gunaydm, nasilsm bakahm bugun", Her gun:

"Senin isin bitmis, senden artik hayir gelmez", E birak da gideyim o zaman. Sanki ben cok merakhydtm burada kalmaya, cok mutluydum sanki burada olmaktan. Her gunolup olup dirilmek bu benimkisi; sonsuz muyum neyim?

Bir kus gonryorum her gece ruyamda; kanatlan budanmis bir kus bu. Sonra birden ben cikrveriycrum ortaya. "Altm kafesteki tok bir kus mutsuzdur. A1t1n kafesin dismdaki ac bir kus da mutsuzdur. Butun kuslar mutlu olmak ister, ama ben bir kus degilim; ucamiyorum ki. Ucabilseydim keske, Ucup gidebilseydim. Peki, ama nereye? Neresi benim yerim? Ben burada dogdum; baska bir yer bilmiyorum; ben burada olecegim. lyi ki kus degilim. Bntun act kuslar mutsuzdur. Ucabilmek ama gidememek demek kus 01- mak" diye de bir hayat bilgisi dersi veriyorum kendime. Ruya sona eriyor,· sabah oluyor uyamyorum,

Katiksiz bir vol yilani yolu nasil gorurse iste ben de oyle goruyorum burayi. Goruyorum en azmdan ve bu da gorecek bir sey var demek oluyor; ne oldugunu simdilik bilemesem bile.

Annem vardi benim, oldu. Bizim buraya ait olmadigmnzr soylerdi hep, ama nereye ait oldugumuzu soylemezdihic, Kocasi varmis bir zamanlar (yani babam oluyor herhalde bu) ve kardeslerim (babamsa eger kocam dedigi), Onlar yokmus artik; orada kalmislar. Ben burada dogmusum ama insallah burada olmezmisim. Nerede olmek en iyisi? En iyi olme yeri neresi acaba? Suraya git ve 51 diye tavsiyede bulunabilecek birisi var midir ki? Umanm yoktur.

Cocuklar pek sever beni. Buyukler de cok sever ama cocuklar en cok beni, buyukler en cok onu sever. Kiskanchk mi? AsIa.

Anahtar

, Bu anlatida kom duygulara yer yok. Gerek de yok zaten kotii duygulardan bahsetmeye; zira yasanacak bir hayatmnz vardrr, Populist bir yaklasun olacak belki ama oyle iste. Ben pek populerim zaten,

. cok gucluyum ben.' Onun kadar olmasa bile gucluyum ve onun asla yap amayac agl pek ,yok seyi hie zorlanmadan yapabilmekteyim. Yeteneklerim kavramlan karmasiklastmnaya yetecek duzeyde, Kavram karmasalan ve gokyuzu, N e buyuk celiski ama; yazgi geregi kafestelik.

Gokyuzunu unutmus insanlar keman calan palyacoyu bilmezler. Siz bilirsiniz; hani su turuncu pantolonlu, yesil coraph, kmmzt ayakkabih, Mavi cepli ve mavi yakah, pembe-yesil kareli bir ceket giyen ve kirrmzi-yesil benekleri olan bir papyon takan, kahve fincanlanna boy boy resimleri cizilmis su zavalh olumsuz palyaco, Kernan calar, sarki soyler, hoplar, ziplar, takla atar, amuda kalkar; 0 iste. Hatirladmiz degil mi? Unuttunuz mu? Unuttuysarnz eger, mavi bile ozgurlestiremez artik sizi. Okyanus bile yetmez bogulmamza. Tum dunyayi maviye, uzayi maviye, evreni maviye, Tann 'yr maviye boyasaniz bile Ozgurlesemezsiniz artik. Mavi bile hayatta tutamaz sizi, mavinin 'oliim oldugunu unutursamz. Ozgur- '" luk istiyorsunuz demek?! Kaldirabilir misiniz ki siz ozgfirlfigii? Catir cutur ezim ezim olmaz rmsnnz altmda? insanlar ozgur olamadiklan icin insandirlar, Ozgur volmamaktir, olamamaktir insanm yazgisi. Peki ya ben? Mavidir deniz ve kara parcalan denizin hucre duvarlandir, Hie bir sey gorundugu gibi degildir aslmda; her sey gorundugunden daha kotudur; hele hele de hayat. Gercek

, bir anicin gosterir kendini, iea yapar, dil cikanr; sonra tekrar ,0 kasvetli, catik kash, otoriter sann ve onun sag kolu yamlsama damdan duser,

o bir palyacovO da aciz. 0 da ihtiyac icinde. Onun da odasi karanhk ve 0 da sadece duymak isteyenlere soylenen sozler soyluyor herkese. Buyuk bir yamlsama ashnda o. Ne mutlu biz canhlara ki yanilsamalarla doluyasamlanmiz var. Yazgi secenegi kithgmdan muzdarip var oluslanmiz, sannsal bir pembeligin hakimiyeti altmdaki karanhk zaferlerinin saltanatmi surnyor ve yasami surdurmenin, hayatta kalmanm, var kalabilmenin tek yolunda emin adimlarla ilerliyorlar. Kaldi ki zaten yasam bol virajh,

'I . 'm

'~

Beni Bu Disandan Ctkann!

inisli cikish bir cikmaz sokak olmakla vat olabiliyor ve hatta deyim yerindeyse en adice bir "essek" sakasmdan bile daha can yaktci ve sinir bozucu oldugu halde surdurulebiliyor; anlamli anlamh akip . gidiyor. Yamlsama icerisinde oldugunun farkma varanlar da var elbet ama farkmdahk idrak etmis olmayi gerektirmez ki. Yamlsama icerisinde oldugunun farkmda olanlar bunu idrak edebilmis olsaydilar zaten var olamazlardi ki. (Neden ruhlanmiza tecavuz ediyorsun ki kara kopek? Icimdeki seytan mism nesin; ya defol, ya da kes sesini. Nedenbana bunlan soyletiyorsun bre les kargasi? Gormuyor musun ki zaten olecek yer anyor insanhk?) Yasam ancak yamlsama icerisine hapsolunursa surdurulebilir, zira hayatm bir yamlsamadan ibaret olma olasihgi hep vardrr,

Bir kafes var; ici disi bir sanki. Kaprsi kilitli bir kafes bu; kimse acanuyor, Anahtan yok ki. Disanya cikmak icin kilidi kirmak gerek. Kilidi kiranlardan hicbirisi var kalamadi simdiye dek. Kilidi kiramamaya bak sen; kilit kinhrsa disanya cikarsm cunktl veya iceriye girersin belki de. Akvaryuma hapsolmus bir bahk gibi iste. Akvaryum dnnyah bir bilinc; icerisiyle var, icerde var; icerde. Gidip gidip cam duvara vuruyor kafasmi giinde en az birkac kere. Cami kirmak nu istiyor ne. Derdi ne ki? Disanciktigi anda yok olacagmi bilmiyor olsa gerek. Iyi ki kapryi goremiyor, Akvaryumlann kapisi da nu olurmus? Olsa bile kapiyi acamaz ki; bahgm ne eli var ne de kolu.

Bilmiyorum, bilemiyorum. Bildigim tek sey kilidi gorememem gerektigi. Keske annem yasiyor olsaydi, 0 her seyi bilirdi, ona sorup ogrenirdim.

Bir atim var benim. Elimde cember, altnnda bir at var. 0 var. Baska insanlar var; bir suru insan. Yollanni sasrrmis, saskm saskm insanlar. Atmn surmek uzaklara gitmek istiyorum. Burada kalmak istemiyorum; gitmek istiyorum buralardan. Atmu 0 kadar hizh sureyim ki uzaklara dogru, atim kanatlansm da bilinmeze ucayun istiyorum.

Ne bicim hayat bu? Bu ne bicim olum? Olduruyorlar beni, ben kendimi olduruyorum. Yasayim derken oluyorum. 0 da oluyor, Hepimiz oluyoruz, birbirimizi o Iduruyoruz, hepimiz olmekte ve oldttrmekteyiz.

Anahtar

Isik bir yamyor, bir sonuyor, Gemi hepimizi ahp goturmeye geliyor. Ben bir deniz feneriyim; bir yaniyorum, bir sonuyorum, Bekliyorum. Hayir hayir bir yamlsamayim ben ve benim disimdaki . her sey de bir baska yamlsama. Burasi bir sirk. Ben biro maymunum. Bir maymuncuk; bir dunya., , Kafesin bir yerlerinde ... Belki icinde, belki dedismda ...

HUCRE4

Iki Gemi Bir Deniz +=$:+

"Hayvanlar mi dogru sayler sence, insanlar mt?"

"Hayvanlar: " .

"Dogru. 0 takdirde dogru siiyliiyorum diyen insan ben hayvanim demektedir asltnda. "

"Dogru. "

Birbirlerinin sonlanm hazirlayacak sekilde birbirlerini "sevmek" icin kullanan iki insanm siradisr hikayesi. ..

Basmda ctkanlara inanmaym sakm. Sehrin isiklan ne kadar da turuncu adeta kirrmzi ve misafirperver. Burada fakir ama iyi yurekli ve diiriist bir mahalle halkiyla, diizenlerini bozmak isteyen kabadayilarm miicadele tarihine yer yok. Gel cenneti gor, Ask, aIdatma ve intikam ucgeninde gezinen bir film cekmiyoruz burada. N e de aski yiiceltiyoruz. N e de onu melodramm kliselesmis anlatrm tarzmdan kurtanp gercekci boyutlanyla aktanyoruz.

Deniz asla uyuyamayacakmis gibi yatiyor yatakta. Yatmadan once biitiin gece benim resmimi cizmeye cahsti. Galiba aslauyuyamayacak. Resmimi cizemedi, daha yak bir karikature . benzedi resmim. Portre karikaturune, karikatnr portresine. Hep soyluyorum ana, "resmi bosver.beceremiyorsun iste, yazar 01 sen,"

, Beni Bu Dtsandan Ctkartn!

dinlemiyor beni, i1Ie ressam olacak. Hayir, yetenegi olsa bir. sey demeyecegim, ama yok. Yaziya yetenegi var ama yazr yazmayi da , sevmiyor. Halnmz da les olmus. Y illardrr aym hahyi kullamyoruz, Kim bilir kay kisi kusmustur bu halrya? Deniz uyudu. Kendini kendi icinde kaybeden insanlar artik uyuyamazlar, Herseye ragmen kasilacak bir sey bulurIar, belki de bu kabuslannm elbet bir gun sona erecegi umududur. Son zamanlarda tarla fareleri bile boyle dusunur olmuslardir. Onlar da geceleri yalmz uyuyamazIar, hayallerinin gercege doni.i~tiigii noktada oniarda insan olurlar. Bu onlann iste asIa sonlanmayan kabuslandtr, Inis a~agl tirmaruslann sarsmti boyutundaki yakanslann mutluluk taciri mahkumlann bile olur hayallerinin gercege donli§tiigu ve cezasiz kalan suclan ve asIa sonlanmayan kabuslan ve sen bile diyebilirsin ben senden gectim de geldim diyebilirsin sen bile ve reytingi yuksek yalanlannla, sefil sefil kostura kostura donercinin onunden gecen bir kedi bile ye-

, mezken benim icinden kurtcuklar cikan donerimi ama sen yumusak bir sesle icime dusersen ben 'de dusersem bile icime ... Tolerans

sifrr, '

UN eden geldik diinyaya?"

"Insan olmaya. "

Duygusalhktan ote bir sey bu. Komadaki bir insanm gordfigii dusler gibi veya belki de bunahma girmemek icin Faverin tedavisi goren, Emesdon enjeksiyonuna ragmen kasilan bilinciyle olecek bir kanser hastasimn dusunceleri. lste oyle gerdim sinirlerimi, yatiya kaldi kabuslanm. Sanki her gun bir gece once olmeksizin yeniden cikacakmisun gibi ana rahminden. Bir gun mutlu, bir gun mutsuz. Bunlar Denizin kendi ruyasr hakkmda yaptigi aciklamalardi uyurken. Belli ki benimle paylasmak istemisti ruyasmi ama bunu bilmeden yapmisti bunu.

Ertesi aksam cok gey kalkti Deniz. Ben bu arada hahyi yikadim, temizlenmedi, gittim yeni bir hah aldim. Deniz hahyi hie begenmedi, "Bu hall 90k cirkin, hatta hayattmda gordiigiim en cir- .

- kin hall" dedi, sonra da hahya tnkurdu. Halbuki halmm sucu yoktu, Denizin benim suratima tuktirmesi gerekirdi. Ben de Deniz'in suratma tukurdum bu hatasmdan dolayi ve sonra bunu oyun ettik, birbirimize tukurmeye basladik kosusturarak. Gunler boyle geci-

iki Gemi Bir Deniz

- yordu iste, Evlenecektik neredeyse.

Kaza gunu, Bogazdayiz. - Corek ve hellim yiyoruz. Sonra .

Karpaz'a gidecegiz. KI~. Yagmur yagiyor,

"Sen bir salakstn Deniz, senin kadar salak bir kadtn gormedim daha once? "

Tamsmanuzdan bir bucuk sene sonra soylemistim bu lafi ve tabii kiDeniz yuzume tukurmustu, Sonra hellim ve coreklerimizi bitirip, ayranlanmizi da icip Karpaz'a gitmistik. Yolda yaptignmz tek ~ey birbirimizi asagilamakti. Sonra cinsi munasebette bulunan essekleri gorunce birbirimizin yuzune tukurmustuk.

"Erkeklerden cok cekiin galiba?"

"Evet, surattma stcmadiklan kaldt. "

Gidip yeni bir hah daha aldik. Halmm ustune oturup neskahve icip pisgot yedik. Pisgotlan neskahvelere batmp batmp yedik. Sonra siir okuduk.

Bu arada opak gozlu, kirnnzi benekli san bahk seyre dalmisken batan geminin mallanni ve rencide ederken istiridyeleri, mor gozlti essek baligi haince planlanm yururluge sokmak icin uygun zamam kolluyordu. Yururluk, Yururduk Altm Kumsal'da. "Buralarda bir evimiz olsaydt keske. "

"Keske. "

"Lefkosa cok cirkin. Bir mezarltgi animsattyor adeta band. Evler beyaz birer mezar sanki."

Beyaz bir dortluk nesreden bahkci sair oltasmi atmis kafa dinliyordu. Smirsiz bir ozgtirlfige yelken acan yesil benekli beyaz gemiden el saUayan sansm kiz 0 kadar uzaktan bile asik edebilmisti eskinin bahkci sairini ve simdinin donerci ciragnu kendine. Gecmisin olft tamklan neden susuyor? Her yer su ve/fakat icecek bir damla bile yok. .

"Doktor bey, bana bir intihar recetesi yazar mistniz?"

Tum gemiler sirra kadem, benim elimden d-U~tii kalem.

Balik yoksa bahkci sair ne yazsm? Deniz yoksa basmi hangi tasa vursun? Collere daIs In collere, yesil ordek gibi collere, deniz onun neyine? Hindistau'dan bir esinti gelse Gandi'nin ruhunu getirse, pasif pas if dirensek!

Istiridyelertekertekerciktilar Deniz 'in sepetinden. Karpaz'a

Beni Bu Dtsandan Ctkartnl

kar yagiyordu 0 sabah; essekler donup donup olduler, Alice harikalar diyanm terketti ve Ares'le evlenmeye gitti. istiridyeler kiyafet balosuna gidecekmiscesine neseli ve kostumluyduler, Cicek yuklu bir gelin arabasi sarampole yuvarlandi. Gelincikler hep soldu. Devir seyir devriydi. Bak sana su getirdim. Yaa, haklism, her yer su ve/fakat icecek bir damla bile yok.

"Telefonu kapa. Milmkunse bir daha konusmayalim. "

TIp fakultesini bitirdikten beridir kmruziyi sevemez 01- dum. Senin neden aklm uzun sacm kisa? .

"Doktor bey bana bir intihar recetesi yazmantzt rica edecegim. " "Tabii. Deniz'di degil mi adtntz?"

"Ya, oyleydi. "

Yuzyil gecti, istiridyeler bizden nefret etti ve evreni fethet-

ti.

Aksam yemeginde opak gozlu, krrrmzi benekli san bir

balik yediler. Kedilere de verdiler. , '

Size cok hayati bir tavsiyem var; sakin seffaf bir duvan hafife ahp yikmazhk etmeyin, Buyuklerden korkmaym, Birbirinize

sanlm, 0 yeter. Onlar yapamadi, siz yapin, -,

Kucuktum, beni yediler, midelerine taht kurdum! Ve dedim

ki:

"Sadakat yasamsalsa ask olianciildur: " Olmayan pek cok sey var daha.

iki arkadasim geldi az once, bana uc sigara birakti gitti.

Rica etmistim, "ttseniyorum disan cikmaya, bana biraz sigara birakin" demistim. Hayatm hizma erismek istemiyorum. Hayatm hep bir adim gerisinde gitmekle kendimi emniyette hissetmekten ve bu yantlsamayla bile yeterince mutlu olamamaktan muzdaribim. Hayatm irzma gecmek istiyorum askimm irzma gectiklerinden beridir. Sekersiz ama anasonlu oksuruk pastillerine benzetiyorum aski da yasami da. Kimisi sever, kimisi sevmez ama oksurugun varsa emmek zorundasm, baska secenegin yoktur. Ha! Diger yandati hayallerin gercege donti~tugu bir yer mutlaka vardrr ama hayalIer gercege donusunce hayal olmaktan cikar diye bir senaryo da vardir, Beklendigi gibi olmayabilir tabii hayaller hayata nufuz edince. Hayal esnek ve gevsek bir seydir; kurulur, bozulur. Duragan

Iki Gemi Bir Deniz

bir butunluk izlenimi verecek sekilde yan yana yerlestirmek lazim hayallerle hayati,

Heniiz olmamis pek cok sey var.

Deniz bu aralar Postyapisalci.Anarsizme dogru emin adimlar atmaya yelteniyor .sik sik. Resimlerini Postyapisalci Anarsizm uzerine ve daha baska dogaustu -izmler iizerine yazilmis kitaplan okuyarak .yapryor, Kelimelerin resimlerini cizmeye cahsiyor, Cumleler anlamlidir. Onu bundan ahkoyannyorum tabii. Mumkun mn? Hayir, yani teori iiretmenin bir eylem bicimi olarak pratigin ta kendisi oldugunu dnstmursek evet de, acaba bunu dusunebilir miyiz? Yani soyle dustmelim: Diyelim Deniz bugiine kadarki tum teorilerden farkh bir noktadan hareketle oldukca farkh bir uzamda, adeta bu zamana ait olmayanbir uzamda ilerleyen bir teori uretmeyi basardi, acaba onun bu eylemi zaten sistem disma cikmis oldugu icin bir pratik sayilabilir mi? Teoride duzenin disma cikrms olmak pratigin ta kendisi olanlk nitelendirilebilir mi? Iste soru bu. Duzenle dalga gecer gibi sanki, ama ben gene de emin olamiyorum

, haliyle hayalimden. Ben nasil emin olayim ki? Kimim ki ben? H'em sonra ne fark eder ki? lste bu 'yiizden Deniz'i sahverdim. .Istedigi , gibi konusma ozgo.rliigii taniyorum ona, istedigi gibi dustmme alam, Deli gibi kostursun sahil boyunca. Eger beni rahatsiz ederse demek ki 0 hakb. Yani demek ki evet, ben de hakhyun 0 hakhysa; dtizen disi teori pratik olarak nitelendirilebilir ve bu da ... benim icin bir tehdittir. Mesela gecen gun, Deniz niyetinin ne oldugunu masamm iizerine biraktigi su yaziyla ifade etti:

Hikmet Dino Fikri

Ne cizdin Abidin?

Agar; resmi cizdim Naztm. Dallannt giizel cizmissin Abidin. Agaclari severim Naztm.

, Peki, bana, mutlulugun resmini cizebilir misin Abidin?

Mutluluk iir; boyutludur Naztm. Sen bana siirle mutlulugu anlat, sana resmini cizeyim.

***

Beni Bu Dtsandan Ctkannl

Mutsuzum Abidin. Ben de Naztm.

Neden bu kadar mutsuzuz Abidin. Komigiz. de ondan Naztm.

***

Dersini aldin degil mi Nazim?

Ben dersimi aldtm ama sen siiri hala yazmamtsstn Abidin. Simdi bitiriyorum N aztm.

Bekliyorum Abidin.

***

Bekledin ama degdi Nazim. Hani? Bu mu mutluluk? Budur Nazim.

Bu ne bicim mutluluk Abidin?

Bu iki boyutlu bir Mutluluk resmidir Naztm. ***

Olmamts Abidin, mutlulugun resmini cizememissin.

Ama bakiyorum bu arada sen insanlartn okuyunca mutluluktan olebilecegi siirler yazmtsstn Nazim!

Siirlerim bu yiizden mi yasaklandt dersin Abidin? Bisey demiyorum, dur bari cizeyim Naztm.

***

Simdi ben senin mutluluk resminin siirini yazsam ve onlart yan yana koysak, belki bir yerlere gelebilirdik Abidin.

Belki Naztm; yartm boyut kaltrdt mutluluga ...

***

Giinaydin Nazim. Giinaydtn Abidin.

Riiyamda mutlulugun resmini gordiim Naztm?

Abidin? Efendim Naztm.

lnsallah mutlulugu goriirsiin riiyanda. Insallah Naztm.

iyi geceler Abidin.

Iyi geceler Naztm.

***

iki Gemi Bir Deniz

Nastldt? Cizebilir misin Abidin? . Oe; boyutluydu Naztm. Cizemem.

, Sen boyut olarak degil de renk olarak giinneye 'caltssan mutlulugu, belki cizebilirdin resmini Abidin.

Belki Naztm. Sen de belki kelimeler seklinde gorsen mutlulugu, siirini yazabilirdin.

Belki Abidin. Belki 0 zaman mutlu olabilirdik. Cizebilirdim resmini mutlulugun ... Yazabilirdim siirini ...

Mutlu olurduk ...

Belki ...

Anhyorum ashnda Deniz'i. Yazdigi bu yazryi okuduktan sonra, icimden, "keske bunlar da konusulsaydi, belki 0 zaman mutlu olabilirdik" dedim. Anhyorum Denizi. Anhyorum ama anlayacak 0 kadar cok sey var ki, boguluyorum icinde ...

H U)lumsuzuz! "

"Bu en dogrusu " ,

"Farktmtz olmadtgt halde uyumsuzuz"

" "

Seni dusunuyorum. Ben senin beni gercege d6ufi~tfirdugfinfi, beni, iste gerceklestirdigini dusunuyorum. Sense benim seni sevmeme izin vermiyorsun, bile bile sadece ask oldugunu hayati yasamaya da olmeye de deger kilan tek seyin, Ve sen benim seni sevmemden korkuyorsun ve sen bile korkuyorsan benim seni sevmemden ... asktan suphe duymaya ve gerceklesememeye mi mahkumum ben?

"Sen beni diisimmiryorsun. "

"Baksana tatli tatli gulumsiiyorum sana. Seni dusunmuyorsam seni dusunmem gerekmedigi icindir: "

"Her lafin yalan, her bakttgtnda yiiziinde 0 act dolu giilumseyisi goriiyorum ve senin icin ve benim icin artik cok gee; oldugunu fark ediyorum. Ayrtlmamtz icin cok gee; oldugunu ... "

"Ya sen, ya da ben otekini oldurecegiz bir gun nastl olsa. " "Her gun, her gece aynt muhabbet. "

"Ben seni sen aksamlari uyurken bile ozluyorum ama. "

- Beni Bu Dtsandan Ctkartnl

"Sen de benim uyudugum saatlerde uyu ozaman. "

"Biliyorsun ki ben gimdilzleri uyantk kalmaya dayanamtyorum, . ayriyeten geeeden baskast yardtm etmiyor bana iiretimlerimde. " "Urettigin bir §'ey olsa yiiregim yanmayacak. "

"Olacak. Simdi bekliyor. Olaeak. Bekliyor."

"Bence hep bekliyor olaeak. "

"Gecenin rahatlattct bir etkisi olduguna ... s»

HAT ?" lye.

"Siktiret. "

Kanlarakryordu Denizin her yerinden. Gel cenneti gor diyordu sanki bakisi. Delirdin mi sen Deniz? Sinek gibisin, sinek gibi ezilmissin kendi beyninin altmda. Agzmdan cikan kanlarda beni de bogmaya kalkisti Deniz. Gel diyordu, gel, tek istedigi benim de gitmemdi, gitmedim.

, Elini tuttum sonra, bana da bulastirdr, ikimiz de durmaksizm

kamyorduk. Ben beyin bosluguma dustum, 0 beyninin kenanndan evrene el salladi. Gel diyordu, gel, gittim. Agladim, gtildum ve gittik. Anlamhydi kelimeler.: Gitmeden once boceklerin, anlann, sineklerin, fillerin, baliklann, kuslann ve yilanlann, duserlerse cikabilmeleri icin, lavabo, hanyo ve tuvaletlere tuvalet kagrtlanndan yolcuklar yaptik. Cunku lavabo, banyo ve tuvalet yuzeyleri kaygan olur ve iceriye dusen veya kendi istegiyle giren bu hayvanciklar disanya cikamaz, Cikmak icin ugrasirken yorgun duser ve uykuya dalar, oltir, Bunu onlemenin en kolay yolu, tuvalet kagrtlanm banyo, tuvalet ve lavabolann icine, onlann disan cikabilecekleri sekilde yerlestirmektir, Tuvalet kagldl bile hayat kurtarabiliyor hazen diye dusunmeyi ihmal etmedik.

(Bu hayat, ah bu hayat ne de+cabuk degisiyor mumkun mertehe ve miimkiin olan her yonde. Gozlerimi actigunda goremedigim seyler ihtiva ediyorbu hayat ve sanki ben bunu daha once de du§unmu§ gibiyim. Beni uyann, bas etmek imkansiz bu-

nunla, ne yaptigum bilmiyorum ben). '

Tamamen net her §ey~ Nasil ki gozler acilmca korlesirse beynin gozleri ...

Bundan sonrakaderirnizi tayinyetkisi beyinlerimizde degildi artik. Kanayan beyinlerimizle ve icimize akan gozyaslanmizla

iki Gemi Bir Deniz

. uygarligm coplugune dogru arzu sellerinde bogulmaya yazgih ve karaya kosan kertenkeleler misali ilerliyorduk .... Deniz ve Ben.

Terlerimizin ve spermlerimle kanmm bulusma noktasmm

- gizini aradigmuzi bilmeksizin ilerliyorduk. OLAMAZDI!!! MANTIKLI GORUNEN TEK BiR ~EY ... En tath ruhi bunalimlar ve en tath ve en tath erisim aglan ve hayaletlerini kusan bir gemi misali yeni bir Nuhgemisi misali en tath ruh dokukleri ve ... KInk dokuk bir ruhu birakrp kink dokuk bir yasamla geri geldim ben.

"Ben santyordum ki bu essekler ... "

"Sana saygl duymuyorum. "

Beni nasil da oyle cmlciplak birakip gitti ama ... Deniz bu dusunceyle yasayacakti olumti uzunca bir sure ve pek cok iyilik melegini kendine esir edip insanhgi rezil edecekti, ta ki yirtilan gokyuzunden mavi benekli san bir canavar gelsin de kurtarsm yamlsamalan bilincin hakimiyetinden ...

o hissediyordu ve ben onun hislerini dusunce samyordum, Nerdeydik biz yoksa neresi bizdeydi mi? Deniiiiz. Denizdeydik ve mavistik.

"Radyoyu ac. "

"Basim agrtyor. "

"Radyoyu ac. "

"Bastm agrtyor" .

Medyaya sakm oia inanayim demeyin. Onlar yarattiklan yapay gerceklikle insanlann kafa yaprsmi sekillendirerek igrenc bir gelecegin temellerini atarlar genellikle. Biz asla duzene karst gelmedik. Ve ben kendimi asla kaybetmek istemedim ve siz asla bizi anlamak istemediniz. Biz sadece sizin bizim kim oldugumuzu bilmenizi istedik. San istedik sohret istedik her sey filmlerdeki gibi olsun istedik sadece hayatta oldugumuzu bilmek ve bilmenizi istedik ki biz de vanz; tipki filmIer gibi.

Cenazede aglamayacagima soz vermistim kendime! Bunun sacma oldugunu bilmiyordum. Bilmek istemiyorum, anlamamzi da beklemiyorum. Sadece onun kim oldugunu bilin yeter. Her ~ey paramparca, kink, dokuk, hayatlar, ruhlar. Yesil bir kahve gibi sanki. Kendi icimi gormem kendimi ve onu, yani ikimizi beraber, bizi, onun olUmfinfin los I~Igi altmda yeniden yasamamla gerceklesti.

BeniBu Dtsandan Ctkartnl

Ben gerceklestim. Simdi artik tamamen ve kuskusuz mekansiz ve uzamsiz yalruzim.

"Sen in le uyumak icin onca yol teptim ben. " "Bos sokaklar gibisin. "

"Nedir bu? Bir sarkt mt?"

"Gercek. "

"Keske ucmasaydtn. " "Yataltm mt?" "Uyuyaltm. "

"Resmimize son seklini verelim. "

Deniz iskemleye oturdu ve hemen uyudu. Zamansiz ve uzamsiz bir dfi~u bir tek 0 gordu. iki gemi denizde bir yere .gidiyorduo Gemiler batti, Deniz kalkti, resmi bitirdi. Portre karikaturunu. .. Karikatur portresini. .. bitirdi. ironik bir rastlantiydt hayat egreti bir monolog.

HBu muydu hayat?" "Buydu. "

"Peki oyleyse, bir daha. "

Essekler anmr Ai Ai.

"Hap§uu!" "Cok yasa. "

"Boyle bitecekseydi neden basladi ki?" "Belki de hayati taklit etmistir. s» HHap§uuJ"

" "

Dunya surekli degisiyorken, neydi ki gercek ask? KInk dokuk bir ruhtu onlannki.

. "Burnumu clzmeyi unutmussun. Kulaklartmi da -yanlts yere ciz-

d' "

In.

"Duraganlik yoksa butunluk hit; olmadi diye du§unmu§umdur belki

de senin yerine. " .

"Cok yasa. "

"Hapsuuul "

"Tesaduf iste. "

Solda bir tabela yoktur: Dikkat E~~ek Crkablllr,

"Cenazenin kaldirilmastndaki yardtmlartniz icin tesekkiir ede-

'.

jki Gemi Bir Deniz

. "

rtm.

"Bir §ey degil efendim. Kink dokuk bir tabuttu onunki" "Sizce hayvanlar mt dogru sayler, insanlar mt? "

. "Hayvanlar soyleyemez ki! " "Dogru. "

Tum bu gorduklerim tabutumda gordugum dusler olamazdi elbet. Tum bu olanlar ya soylan ikibinoniki yihnda tukenecek kaplanlann, ya da soylan zaten tukenmis olan dinozorlann kabuslanydr olsa olsa yoksa ask ne demeye ortsundu ki ustumu bir tabutun kapagi misali yapacak baska isi olsaydi insanhgm ttikenmekten baska ... Tuvalet kagltlan bile yetmiyordu. Yoktu hie vIkI~

. yolu. Su korakil olukuslar kusmaktan baska bir ise yarannyordu.

KInk dokuk bir tabuttu hayat.

"E askolsundu be hayat!"

HUCRE 5

Manolya ve Katatonya ~

Tahta bir sandalyede don atlet otururum, Hava 90k steak.

Nefes almakta zorlamnm. Su .da yok. Bir esinti gelmesini . temenni ederim .. Biresinti gelsin, oyle bit esinti ki evrenin derin-. likIerinden, dunyanm hala daha donmekte olduguna kani olayim. o da var odada. Oda kafamm icinde, biz odamn. Belli ki -en az iki kisiyiz, Terliyoruz. Bir arb bit en az uyeder diye dfi~uniiriii. Cok tizgunuz, Bunahyoruz. Durumnmuz gun gectikce kotiile~iyor. Her ask kendi sonuna dogru ilerler, Her bilinc kendi oliimiinti ister, Bu du~iinceleri degistirmek gerek. Herkes degismek icin once yok olrnasi gerektigini benet. Bir durumdan bir baska duruma gecisin bir seyin yok olup bir baska formda yeniden dogmast oldugunu dilIendirmeyi marifet beller kimi diller. Donii~:fiyoruz evet, ama hangi yonde gerceklesiyor donti~ftmiimiiz. Gidis iyiye dogru mu, yoksa kotuye? Korkunun ecele faydasi kittir elbet ve/fakat delirmekten korkmazsam nasil muhafaza ederim aktl sagbglml bu sicakta. Bilincim donsa keske de son bulsa bu delirme snreei, Panik yok ama. Acele etmemeli, gelecegin neler 'getirecegini merak etmekten vazgecmemeliyim, Umut delleme denir buna. Umutsuzlugun beni ne kendime direnmekten alrkoymasma izin vermemeliyim. Krsa bir sure sonra fiztintiimiin yerini delilige birakacagr dii~iincesi

Beni Bu Dtsartdan Ctkannl

beni kendi anlam dunyama hapsetmekte kanaatimce. Delinnektense aCI, keder, elem ve izdiraplanmm rahimlik ettigi bir anlam dunyasi icerisinde tek kisilik saklambaclar oynuyorum, Kendi icimde yarattigim otekine Manolya admi verdim. Manolya beni terketmeyi marifet belleyen ve her terk ediliste cektigim acilarla yasamma anlam katan bir sevgili. Benden kaciyor hep, saklamyor ve sonra da onu arayip bulmami bulunca da pesinden kosmami arR zuluyor. Sadist bir kisi, benim aCI cekmemden zevk ahyor. Bense bunu bildigim icin hicbir sey yaprmyorum, sadece oyle, bu odanm icinde, bu tahta sandalyede, bu sicakta, bu kafayla bekliyorum. Gelmiyor kimse, sevmiyor beni kimse. Ah Manolya, ne zaman calacaksm kapimi, ne olur sanki gelsen gelmeden katatonya?

o ve ben. Hangimiz gercek hangimiz sanal bilemiyorum.

Kim kimi yaratti? Belki de birbirimizi dogurduk ve dogumdan hemen sonra ayn yonlere dogru son surat ilerlemeye basladik. Belki de ben diyorum bazen, ne biriyim ne de oteki. Ben belki de bu ikisinin arasmda stkisip kalmis bir ucnncu kisiyim. Titreye titreye aynaya bakanm henuz delirip delirmedigimi anlamak icin, Melun melfm gozlerimin icine bakanm. Bakisima "ben deliyi gozunden tamnm" dusuncesi hakimdir, Yuz ifademde en ufak bir degisiklik olmaz. Cok bonlestim son donemde. Tepki vermekten acizim. Cevremde etki yaratamamaktan muzdaripim. Gunlerdir kendimden baskasuu gormedim. Kendimden baskasinm sesini.duymadim gunlerdir. Kendimden baskasma dokunmadim, kendimden baskasma zarar vermedim.

Ya Manolya gelecek ya katatonya. Ah katatonya, neden sanki Manolya'mn yoklugu senin varhgim kacimlmaz kilmak zorunda? Aslmda bir yanm severken seni, oteki yanm nefret ediyor senden. Ben seni seven yanmdan nefret ederken, senden nefret eden yammi seviyorum. Bu durumu tersine cevirmeliyim. Ben seni seven yanmi severek senden nefret eden yanmi yok etmeliyim. Ben havada oyle bas asagr asih boslukta salmiyorum gece gunduz demeden kendimi seni bir hapishaneye donen kafamm icindeki mahkumiyetindenkurtarmaya cahsiyorum, N e kadar igrenc bir ask bicimi bu boyle. Ben sana degil, senin kafamdaki imgene asigim Manolya ve iste senin bedensel yoklugun icimde degil, tam ak-

150

Manolya ve Katatonya

sine disimda bir bosluk yaratiyor, Bosluk benim icimde degil, ben bo~lugun icindeyim; boslukta bir 0 yana bir bu yana sahmyorum sevgili Manolya. Katatonya gelecek bir gun ve ben 0 gun

, geldiginde senin kafamdaki imgeni katledecegim kendimi hayatm

. disma atmak suretiyle. Seni seytanlara satacak, kutsal kitaplann satir aralanna hapsedilmeni saglayacagim, Vucudunla olsaydm hayatimda, zamammda, odamda, sonsuz bir askla sevecektim seni, ama yoksun ya, nefret ediyorum senden, igreniyorum hatta.

Artik gelmesen de olur sevgili Manolya. Gelmis gibi yap yeter.Gelme ama. Daha da uzaga git hatta. Siktir git kafamdan. Kafamm icindesin, bulamiyorum seni. 0 kadar yakimmdasm ki goremiyorum seni. Beklemek istemiyorum artik seni; sevmek de .istemiyorum, nefret etmek de istemiyorum, kendimi seninle ozdeslestirmek de istemiyorum. Seni istemiyorum ama seni beklemekten baska bir sey yok beni hayatta tutan. Manyakhk bu. Bir manyak kihgma girip anlam dunyamm hakimiyetini ele gecirdin, yetinmedin, anlam dunyamm kodlany la oynadm, Gostergeler birbirine girdi. Gostergeler, gosterenler, gosterilenler birbirlerini dolledi

.vebir elin parmaklanm gecerek akrl ve rub saghmm muhafizhgmi yapagelen duvarlan asarak icinde yuzegeldigim denizleri tasrrdi, Suurum demir atacak yer, benligim sigmacak delik bulamiyor gayn.

Taskmhk beni toplum disma atti. Sayende dislandnn Manolya. Kendimi karaya vurmus, sehvetin ucsuz bucaksiz sahillerinde amfibi yaratiklara yuvahk eden bir gemi kahntisi seklinde goruyorum her gece ruyamda, Iyiyle kotii arasmda aynm yapmaktan aciz kildm beni. Benim icin iyi oldugunu dusundugum seylerin uzun vadede

. hayatimi bir felaketler zincirine donusmesine yatakhk ettin. Kendi duslerini benim duslerimmis gibi gosterdin herkese. N eredeyse beni bile inandirdm 0 duslerin benim olduguna. Ama biliyorum, ben hie; gormedim oyle .dusu. Oyle bir dii~ ki ah dususume hapsolusumun resmi ... Yamyorum Manolya, katatonyadan betersin, cek cammi ·Ylksln da er muradina. Bir dalga gibi gel, islat beni, yerle bir et , icinde bog, oradan oraya savur. Ama dur, yapma, bekle bidaha belki bir esinti gelir evrenin derinliklerinden, beni bana,

bana, seni sana getirir. Dun iki kisiydim, bugun fie; ki~iyim,. bilir yann kay kisi olacagiz bu odada. Kim bilir daha ne kadar

Beni Bu Disandan Ctkannl

ismaeak hava. Deliriyorum yoklugunda, veya oyle hissediyorum; veya oyle olmasmdan korkuyorum. Katatonyaya yem etme beni camm Manolya, mideye otururum ben, karaya oturan bir gemiyi ammsatmm sonra sana, kendimi ustnne kusar, seni sindirilmemis benligimde boganm. Kapim eahmyor Manolya. Geldiler. Iceriye girecekler, Beni goturecekler, Beni drsladilar, ben kendimi kendi ieime hapsettim, Ben kendimi kendi insa ettigim hapishanede kaybettim, Beni toplum disma attilar, simdi icerden birileri benimle muhatap olmak arzusuyla yanip tutusuyor. Bu mnmkun olabilir mi ki? Manolya, yoksa sen misin bu kapryi calan? Sen olabilir misin? . Yoksa ben rahmin kapilanm rm cahyorum? Yoksa kafamm icinde mi bu sesler? Bu odanm dismda sudan ylkml~ baliktan farkim kalmayacak, cikarsam eger disanya, ciktrgimda ben ben olmayacagim. Sinir sistemim iflas edeeek, yerlerde tepinecek, kendimi oradan oraya savuracagim. Aesam ml· kapilanmr? Kendimi ozgiir kilsam mi? Acihrsa, acarsam kapryr, ya geri donecegim rahme,ya da belki ilk ve son kez girecegim tabutuma. Ya da belkibir surpriz olacak ve hie; heklenmedik bir anda ve sekilde beni kendime dondurecek bit melek gelmis olacak Ama ya sonra her melek gibi 0 da kaybolursa? Ya her zaman oldugugibi ben kendimi bulur bulmaz onu kaybedersem? Bilemiyorum. Sen en iyisi hie 9alrna kapuni. Itme beni. Cekme de. Ben kendim dii~erim dusecegim yere. Gormuyor musun bosluk bile yok icimde, ReT yerimi kendinle doldurdun, kendini icime hapsettin, ben disinda kaldrm, Hasta bir ask; kattrm oniime sanki krrbachyorum acryi oliimfine ve her kirbacla biraz daha gUy kaybediyorum C;iinku "beni oldttrmeyen f1ey beni gU91u krlar" dusnncesine katrlmakta guC;liik cekiyorum artik. Ben esiktelik tutsagiyrm, hep aradaynn, hep dQnu§uyorum, bir gecise hapsoldum, nereden gelip nereye gittigimi sorma bana, anla, meehuldur varacagnn yer de en az kactigrm yet kadar. Belli ki ne ev varbana bu diinyada, ne de el. Ben simdi buradayim, sen nerdesin Manolya? Hangi zamanda kaybettim hatirlamryorum seni, kim bilir hangi mekanda bulacagrm yann sabah uyanmca kendimi.

***

Ertesi sabah ·uyandtglmda kendimi gecnnse hapsolmns

Manolya ve Katatonya

bulurum. Hanralar olumcul olabilir.OIup bitmis olaylann bugunde yarathgtetkilerden minimal hasarla siynlmak pek

. kolay oimayabilir. Dun olanlan bugunun gozleriyle gormeliyim belli kLOyle bir gormeliyim ki dunumu bugiiniim ve yanmm duntimden daha yasanabilir, daha mutiu oisun iste, Manolya'dan nefretetmekten vazgecmeliyim. Manolya'yi sevmekten de vazgecmeliyim. Manolya 'ya karst ve Manolya iciaen ufak bir his barmdmnamahyim biinyemde. Ona karst duyarstzlasmahyrm. Manolya 'run bana yaptiklanrn unutmasam da onu affedebilmeli .ve defterden silmeliyim, tereddutsuz. Manolya'yi ne kara defterime, ne de kirmizi defterime yazacagim. Manolya'yi beyaz ustune beyaz cizecek, onu kendim icin gorunmez kilacagim. Onu tarihime hapsetmeyecek, boylelikle kendime karst durmaktan ve gecmisimi bugnnume ve yanmma zarar verecek sekilde okumaktan vazgececegim. Kararhyim. Manolya'run kendi zayifhklanm ve kendi hastahklanru dillendirerek bana karst birer silah haline donu~tiirmii~ olmasi gercegini degistiremeyecegim belki, amaen azmdan onun tuzaklanna dusmedigimi kendime kanitlayacak, hasta ve zayif bir kisi olmadigimi gosterecegim herkese.

Manolya bana sik sik sorardi: "Paranoya var rm .sende?' Paranoyak olan kendisiydi aslmda. Soylerdi bana:"Senin icin endise ediyorum. Seni terk edersem camna kiyacagmdan korkuyorum." Intihara meyilli elan da kendisiydi. Manolya, karsismda zayif karakterler gormek ister, . hep zayif ve hasta kisilerle iliski kurardi. Boylelikle kendisini guclu ve saghkh his seder, iliskide . hukmeden taraf rolunu oynadigma inanarak aski hasta ederdi. Ne mutlu Manolya'ya simdi; asknm oldurmeyi basardi. Cok sevinmesin ama, zira kazanmak istedigi zaferi kazanamadi; ben hayattayim

haIa, son derece iri ve diri, simdi ve burada. .

***

Kendi icimdebir oteki yarattun, Kendi icimde yaratngnn oteki benden daha gUylii ciktr ve zamanla benligimiele gecirerek kendisini orekilikten kurtardi, Simdi ben kendi icimde yaratngun otekinin icinde bir otekiyim. Kendi benligimde azmhk konumuna

Bent Bu Dtsandan Ctkannl

dustum, kendi evimde yabancihk cekiyorum simdi ben.

Bu odadayim hala. 0 da bu odada. Bu oda benim disimda, ben bu odanm icindeyim. Biz bu adada cok -odalar yarattik kafalanrmzda. Sonra 0 odalara hapsettik kendimizi. Anahtarlan pencerelerden disanya attik, Pencereleri kapayarak tahtalarla kapladik. Bu sandalyede oturuyorum ben hala. 'Terliyorum. Manolya bir hayalet gibi geziniyor ortahkta. Arada sirada yamma yaklasip suratima melun melun bakiyor, Delirecegim gunu iple cekiyor, Inadina delirmiyorum, 0 ustume geldikce akillaniyorum hatta. Akil sagligimm muhafazasim tannya havale ettigimden haberi yok Manolya 'nm. Tannya inaner sorgulamakla geciriyor gnnlerini ve geceleriniManolya. Tannya inanca siddetle karst Manolya, 'Allah seni kahretsin sevgili Manolya. Allah senin gibi sevgiliyi dusmammm basmdan bile eksik etsin. Kim bilir belki de ben tannya olan inancimi Manolya tannya karst durdugu icin pekistirmeye giristim, ne kadar da sersemim ama, 0 kadar ki sersemlik dogru kelime degil adeta. Manolya'mn inadma yasiyorum belki de ben. Belki de ben ashnda hie istemedim ne Manolya'nm tannya olan .inancmu pekistirmesini, ne de alkolun tannya alan inancnm sarsmasmi. Ama belki de ben Manolyakarsismda zayif du§tiigum icin tannya sigmdim, Simdi tek dilegim tanndan delilige naklimi mumkun mertebe ertelemesi, hatta bununla da kalmayip Manolya 'yi da yanma alarak basimdan cekip gitmesi. Bir gun gelecek metafizigin bu kara sulanndan cikaracagim ak basmu ve gokyuznne bakarak beyaz bir gecede tek bir yildizi arayacagnn. Oyle bir tek yildiz ki oyle bir beyaz gecede, ins an beyaz ustune beyaz cizilmis, oyle cizildigi icin gorunmeyen sevgilisini gordfigUnu hissetsin ona bakmca, Icimden icime akan ve akarken beni yaran nehirlerin gun gectikce beni bolerek cogalttrgnn kavrayah cok olmadi. Cogahyorum. Duygu ve dusnncelerimi yogun bir kargasa seklinde hayata geciriyorum. Ama onlan hayata gecirirken onlara belirli bir dnzen empoze ediyorum: Kendi anlam dunyamda bogulmamak icin yapiyorum bunu. Anlam dunyamm hakimiyetini elimde tutmalryim kibaskalan gelip kodlanmla oynamasm, Cunku baskalan gelip kodlanmla oynarsa neler olacagmi biliyorum. Manolya'da biliyordu baskalanmn anlam dunyalarmm kodlanyla

Manolya ve Katatonya

oynamanm nelere yol acabilecegini, Ama Manolya kotu bir insandi ve bu yiizden de elinden geleni yapti anI am' dunyarm allak bullak etmek icin. Bilincimin yuzeyine cikmayi basardim ama ben. Bunu Manolya 'yr ne kara ne de kirmizi defterime yazarak yaptim. Manolya beni kendi icine hapsetmeye cahsmisn ya, ben de buna karst kendimi Manolya'nm disma hapsedecek sekilde yeniden yaratmaya giri~tim.· Kendimi yeniden yaratmaktayim su anda. Bunu hissediyorurn, hissedebiliyorum. Hissetmekten aciz degilim henuz. Hatta her gecen gun her seyin her bakimdan daha iyiye gittigini hissedebilecek kadar ileri gittim son donemde. 0 kadar ki, yaydan cikan bir okun geriye donfi~u olmayan bir yola koyulmus oldugunu ve/fakat iste 0 okun aslmda asla hedefe varamayacagmi zira okun hedef diye varrnakta oldugu seyin ashnda okun hedefi olmayabilecegi ve iste hedef dedigimiz seyin okun online cikan ilk engeli okun asil hedefi bellemeleri sonucu olustugunu kavradim, Hedefirn yok benim veya tek hedefim onume cikan engelleri asip hedefsiz bir ucusa hapsolmak, boylece Ozgurlesmeyi, yani hem kendiniden hem de Manolya' dan kurtulusu bir donusumler dizisi seklinde yasayarak varhgmu bir olusum sfireci seklinde hayata . gecirmek. Manolya'dan kurtulmakta oldugumu hissediyorum. Hedefime yaklasmakta oldugumu hissetmekten cok uzagim ama ...

***

Sorunun ne oldugunu buldugumu saniyorum. Neden sanki yaptigun her eylemin ve dfi~iindfigi.im her dusuncenin gerceklik kazanabilmesi icin Manolya'mn tamkhgma gereksinim duyuyorum? Ask aska asik olmak degil ki. Arzulanmak arzusu arzunun alabilecegi en igrenc sekil degil mi sanki? Trajedinin smmna dayadim sirtima, ya hungur hungur aglayip kendi gozyaslanmda bogulacagnn, ya da isler daha kotuye gidemeyecek hale gelirse daha iyiye gider felsefesinden hareketle karmma sizilar girene dek kahkahalar atacagun. Keder yerini delilige birakir yavas yavas ve gozyaslan caktirmadan kahkahalara donusur, ne ilginc, Ben simdi bu odada hayatm bir kumar oldugunun bilincine varan bir kisi, kumar oynamayi sevmeyen ama kader dedigimiz seyin rastlanti ve

155

Beni Bu Dtsandan Ctkannl

zorunlulugun birlesiminden baska bir sey olmadiguu idrakeden ve bu yuzden de Kumar oynamaktan baska secenegi olmadigma kani olmus bir kisi, Kumar oynamayi sevmedigi halde kendini hayati kumar oynar gibi yasamak zorunda hissettigi icin askta kaybeden bir kisi, her zarla, .hamleyle, herelde yenilgiye yeni yelkenler acan bir kisi, yenilgilerini zafere donusturmek icin didinip duran, didindikce kendini Kendi icinde kaybeden, Kendi icine gomulen, kendine yabancilasmis, kendine yabancilastigr icin dogru durust yemek yemeyen, kendineozen gostermeyen, kendini sevmeyen bir benlik, benim olmaktancikmrs bir ben iste, benden iceri bir .ben, beni disma hapsetmis bir ben, kattim icimdeki su kendini bilmez, yersiz yurtsuz otekinin acrsmr-onume, krrbachyorum o_lumiine ve iste her kirbacla bir adrm daha yaklasiyorum olumume cunku "beni oldurmeyen sey beni giiylii kilar" dusuncesine katilmakta gUyliik cekiyorum artik, Hayata 0 Kadar deger veriyor, yasami 0 kadar ciddiye ahyorum ki, kahkahalarla guluyorum Kendi halime goziinliziin onunde elaleme ibretolsun diye, baska ne yapabilirim ki?

[56

HUCRE 6

Hikdyem Tarihtir, Tarihim Hikdye ... ~

Bay Tera bu kez kurtulamayip oleccginden emin bir sekilde elindeki makasi prize soktu. Artik sebepsiz yere ders vermesi gerekmeyeeekti ogrenmekten nefret eden insaniara ve onlann beyinler-·

inden akan kara kara kanlan emmesi... .

Sebepsiz yere gerilemesi ve geriye gitmesi gerekmeyeeekti onlara ulasabilmek ve onlar kadar kara kaniar kadar yasamsal buhranlarda bogulmasi gerekmeyecekti artik ... .Zamam yakalamaktan bikmasi.vhatta bazi zamanlar zamanm otesine gecmesi gerekmeyeeekti. Yesil isik kirmizrya donmustu artik.

'Ae; gozlerini olume ve anm tadmi cikar: Anm tepecikIerinde yasamadm hie; Nice'nin kopekleri misali, hie; degilse amn tepeciginde kapa gozlerini yasama' diye dusunurken Bay Tera, 'umanm gecikmemisimdir; ne kadar hos olurdu bir kez olsun tath bir tebessumun rsilti kmntilanm gorebilseydim gozlerinde' diye dnsunmekteydi Zona.

Iliklerinden gecerken elektrik ve sinirlerinden sinirler begenirken, en yakm dostu ve tek dostu sinir ueu iltihaplanmasi Zona geldi beynieriyip akmadan; kapiyt kirdi, iceri girdi, elektrigi kesti ve "ve iste devam ediyoruz oyunumuza" dedi Bay Tera'ya. Hayallerinin izdtisumleri bile silinip gitmisti evrenin yuzunden

Beni Bu Dtsartdan Ctkann!

ve gemileri batnustr Bay Tera'nm Akdenizinde ve Akdeniz'in gobeginde bir piercing misali Akdeniz'i aciya began bu zalim ucak gemisinde, bu kafesin icinde mi dismda nu oldugunu kestiremeyen bu zavalh petrol boru hath nobeteisine telkin yoluyla teskin enjeksiyonundan baska bir sey degildi yalan vaatler ve ikiyuzlu serefsiz kahramanhklar, F edakarhk aptalcaydi.

"N eden kendilerini satmayi marifet belleyenlerin borclanru odemen gerektigi dustmcesiyle kasihyorsun ki?" diye sordu Zona Bay Tera 'ya.

"Mutluluk saltik bir kasmtidrr sevgili Zona." diye yanitladi Bay Tera.

"Erkeksen fedakarhk yap da mutlulugunu feda etme. 'ille de fedakarhk yapacaksan kendini degil, atalanru feda et. Kendini atalannm yaptigi hatalar icin feda etmek yakisnnyor senin gibi bir bilgeye, F edakarhk kahramanhktir ve kahramanhk, neyi, ne zaman ve nerede yapacaguu bilmektir." dedi Zona.

"Belki de ashnda bilge bir kahraman olmadrgmnngosterge-

sidir bu." soyledi Bay Tera. .

"Sacmal Sen sadece boyle bir ortamda bilge olmanm.sana . zarardan baska bir ~ey getirmeyecegini gormek istemiyorsun."

"Asil sen bilge olabilmenin sana yarardan baska bir sey getirmeyecegini gormek istemiyorsun. U stelik eger ben bilgeysem bilge degilmis gibi davranamam ki!"

"Am a ben de eger bilge degilsem bilgeymis gibi davran-

amam ki!"

"0 zaman sen de bir bilge gibi davranma." "0 zaman sen de bilge gibi davran."

"N e toplumun serbetcisi, ne de onun bunun kuklasi olmak istiyorum ben. Kole olarak dogdum, kale olarak yasadim, kdle olarak yasiyorum, kale olarak olmek istemiyorum. .. Ve ben kedimin bile efendisi olmak istemiyorum."

"Sen kendinin bile efendisi olamamissm zaten dostum." Ayrildilar Bay Tera'yla Zona. Zona evine gitti. Bay Tera evinde kaldi. Huysuzluk huysuzluga oldu Bay 'Iera'nm kedisi. Birden kendini biraz evvelkinden cok daha derin bir buhranda buldu Bay Tera; kendine neskahve yapti. 0 zaman neden elimi tut-

158

Hikdyem Tarihtir; Tarihim Hikdye ...

muyorsun ki? Tut elimi, mutasyona ugrayip hayvani icgudulerimize done lim, gercegi yakalayahm, degisimi yasayahm, Sepetler do-

. lusu bahk tasirdi kedim Akdeniz' den bir zamanlar bana ve birlikte yerdik bahklan. Ayagmm altmdaki topraga tapanlarla, ayagimm altmdaki topraga tapanlarm kurbamyim simdi, Bu denli karmasik degil oysa yasam yeterince derin dusunursen ve duslerine ve hayallerineseni yonetmeleri icin izin verirsen. Can sesleri, ezan sesleri, bayraklar, opusen gullet, birbirine sanlan dikenli teller ve yikmtilar, harabeler. Yitirilen cocuklar, cocukluklar, analar, babalar, neneler, dedeler, bebekler; cesetler ... Degdi mi? Deger mi?Degecek mi?!

Sadece duymak isteyenlere soylenen sozler vardir, Dipsiz bir kuyunun dipsizliginde sahmr durur oysa gercek, Bay Tera'rnn hikayesi, Zona'nm hikayesi, Akdeniz'in hikayesi, ucak gemisi-. nin hikayesi, nobetcinin, gobekteki piercingin hikayesi; ikiyuzlu kahramanhklann, kuklalann, gercek kahramanlann, cesetlerin ve iste tum bunlann ortak hikayesidir tarihim.

aU-eRE 7

Benim Adtm Kibrtsr l ~

Hayata saka yapmak istedi annemle baham, ben ciktrm; essek sakasi oldu, ben son derece biiyiik bir hataydim, hatayim, hatalrgnm surdurmekte bir sakmca gormuyorum, goremiyorum, Boyle de saka yapilmaz ki. Tamam anladik, dalgagecmek istediniz . hayatla, hep 0 sizinle gececek degil ya! Ama bu kadan da. biraz faz1a. Sakanm da bir dozu olmah, ustelikher gecen gun biraz daha buyuyen bir saka ·bu. Adnm da Kibns koydular, ne eirkin oldum boyle; tam bir hilkatgaribesi. Dedim ya, tam bir essek sakasi. Hayatla ve dnnyayla dalga geciyor adeta.

Feodalite.

Lefkosa'nm kft~iik bir Akdeniz kasabasi olmaktan daha degerli vasiflan var.

Mesela Lefkosa'nm Arabahmet'i var, Kaymakh'si var, kanh bir deresi var, dikili bir tasi var .. Kay Lefkosa var? Fedakarhk yapmak lazim ashnda, Ama neyi neye feda edeceksin iste? Garanti .' altma almdt ya hayatlarmnz, oh kelsin keyfimiz kel.

Ders vermemek, ogretici olmamak lazim. Bence bir baskasma bir sey ogretmeye cahsan herkes kendi kendini kii~uk dusurur, vunkti zaten herkes her seyi bilir,

Gaz odalan.

Yutkunmak lazrm belki. Hazmetmek. Once bolduler beni,

161

Beni Bu Dtsandan Ctkannl

sonra da hayatlanmi garanti altma almak arzusuyla kasmtiyla birbirlerine girdiler anamla babam, aldilar da ... Hayatlanm seklen degisime ugranusti gayn. Evrim bu muydu?

Oto sansur,

Beyin kendi kendisiyle gayet .ciddimeselelerle ilgili sohbetler yaparken, beynin sahibi kucuk gunluk islerle ilgilenir. Asil amac . dusunmemektir ve dnslememektir. Hayat dedik ya az once, yansi otomatik sansurdur, Diger yansi ise ise yaramaz kurtanlmis bolge.

Zamanm ve sal yah arzulann bedenden intikami.

Tuyleri teker teker bahk sosu yapilmis zavalh bir kus gibiyim ben; benim adim Kibns. Kisa kisa mutluluklar, yok yok, anhk mutluluklar, artik mutluluklar, kusulmus mutluluklar, serpilip uzun uzadiya gayret sarfiyati devsirmekten, umudun guzele olan inancla mukavemetiyle dansmdan baska bir sey degildir mutluluklar. Guya gelinlik giyecekti ...

Huysuz jinekologlar dernegiyle randevumuz var sevgili hayat, istersen sen evde kal.

Sel ahr hazen, goturur koyuna en derin denizin, kumlan

sayarlar beraberce iliklerine kadar islak.. . -,

Bu rejim galiba bana bir beden buyuk. Sanata senden daha fazla onem vermeliyim sevgilim, kusura bakma. .

Kirlarda kelebekler takla kilarlar, Sadece ter ve kan akar bazen kilcal damarlar kadar, degildir besikle mezar arast kilcal damarIar kadar... Gayret sarf etmek lazim, Huysuz. Kil. Hayat. F eda. Kisiler, Jinekologlar. Lefkosa. Demek. Lirik siir, Ikinci yeniler. Oyun. Gelinlik. Siyahhk. Orospu bakire.

Bin kitap okudum hayatnn zerre kadar 'degismedi. Vefakarlar ve cefakarlar, ACt, keder, elem, istrrap; olecegim uzuntuden. Yoklama fash.

Hayata essek sakasi: Ben: Anam: Baham: Garantor akrabalanmiz: Sevgideger kardeslerim: Sevgilim ve gelinligi: Aile boyu alem ahkam ve otesi. ..

"Kibns, buradaysan elini kaldir!"

HUCRE 8

OLU ... YORUM LONDRA ~

DIu ... yorum, yunkii ozluyorum. En cok kime 01 dersiniz?

En cok ozlediginize? Artik ozlememek icin?

Kapah kapilar ardmda kalrms, oldukca donuk sorular bunlar ve Londra'nm boylesine soguk ve her zaman oldugu gibi yagmurlu bir gecesi icin de oldukca gereksiz. Boyle sacma sapan sorulara yamt aramaktan daha onemli islerim var benim yapacak. "Cigerlerimde bisey var benim."

"Cigerlerinde bisey yokdur, kafada bisey var senin",

Yagmur ve soguk pek etkilemez beni ama gene de iste daha onemli isler soz konusu. Her .sabah kalkanm. Zorla kalkanm her sabah. Sonra, zaten herkes zorla kalkar her sabah diye teselli bulurum kendim icin baskalannda. Beni buraya getiren sebepler var tabii, yok degil yani. Guya alb yil once hem biraz cahsip para kazanmaya, hem de bir iki ay tatil yapmaya gelmistim buraya; gelis 0 gelis; hala daha "tatil" yapiyorum. Gideyim buralardan diyorum, o lmuy or. Nereye gidecegim ki? lyi.ki Linda var. Linda da olmasaydi nasil katlamrdim tum bu ruhsal ve fiziksel acilara. Ne act bir gercek bu, ama isteLondra'nm da tek alternatifi; Linda'yi bir uyusturucu gibi kullanmak;. acilan dindirmesi icin. Alternatif

Beni Bu Dtsartdan Ctkartn!

sifir, Tolerans had safhada.

Rambo, evet Rambo''yum ben burda. ASII adimki onu neredeyse unutacagim, Osman; ama sag 01 sun. sevgili ustam Rambo der bana. "Rambo hade abim git iki okga masrumcuk, ucer okga da bomilargacignan badadezcik al da "busy" olacayik birazsora". Giderim, ahnm, gelirim. Hie ikiletmem; hatta birer okka da fazladan ahnm belki daha "busy oluruk" biraz sonra diye. Adim Osman ama iste ashnda Rambo ... Giderim, ahnm, gelirim.

Yolda hie horoza rastlamam. Sadece "rastamannar" ve "ganjamannar" gorurum, Hep mutlu, hep neselidir bu "rastamannar" ama hie horoz yoktur iste Brixton' da ve hep gidip beykmcik, masrumcuk, domadezcik, badadezcik almm ben Brixton Market 'ten. Hi9 acele etmem, sola bakanm saga bakanrn, Elimde bira, sakin sakin yururum. iki saat geride kalmistrr, saat 9:00' dir ve oniimde on saat daha vardir bulasik yikayarak, badadez soyarak, lngilizi, Jamaikahyi, ltalyam sunu, bunu besleyerek geeirilecek, grillin onnnde, ayakta ve/fakat iste hie horoz yoktur Brixton'da ve ben her sabah biyolojik saatimin yardnmyla goz acanm Brixton'a; o oIesiye kara, ucra, Gttney Londra C;opliigiine. Karmm toktur ama saatim yoktur; tavan arasmdaki odamdan Paris trenlerini seyrederim. Penceremden bir kilise gorunur; saatin kac oldugunu oradan ogrenirim. Saat yediye on var; yedide isimin basmdayim. Sagolsun kilisenin saati.

"Nerdesin be, kay saatda ahn ama iki okga seyi, Gee hade soy hem dogra genneri da oylen oluyor, gelecek musderiler".

"Tamam tuvalete gideyim iki tayka da soyar hem dogranm",

"Ne tuvaleti be gene? Biiffin gun hie cikman 0 tuvaletten. Sicasm diye oderik seni? Hem sterna acikmayasm da hep cepden gider". "Sreacak degilim babi".

"Ya napacan? Otuzbir eekecen? Gene vgordnn tabii ganlan, ganciklan yolda sokakda .. "

"lseycem "' •.

"Hade hade ise da soy artik 0 badadezleri, hep dil oldun gene", Boyle bir konverzasyondan sonra asagrya inip, giilmekten doruk noktasma ulasan, dayanilmaz bir acrya donii~en isenmislik hissimi ortadan. kaldmna . ey lemine girisirim. Yukandan bir ses:

:i

OLo. .. YORUM LONDRA

. "Rambo, gelirkan iki bahk hem half-pounderinan bizelye 'da getir yukan, Annadmun be? 0 yanm okgahklardan." Gulsem mi aglasam mi diye dusunmeye firsat bulamadan, kann agnlanma kann agnlan katan, kasmti boyutunda olumcul ikinci bir gulme krizine girerim.

Zaten aglamak kime, ne getirdi ki bu zamana kadar? Madem ki baska sansim yok 0 zaman yapilmasi gereken sey zevk almak tarzi bir dusunce, aklimdaki dusuncenin sadece bir kismidrr ve yagmur hala daha yagmaktadir. Yagsm. Daha cok yagsm. Zaten bizi pek

, etkilemez yagmur cunku gunun on iki saati dam altindayizdir biz.

Gri1lin onunde, bangonun arkasmda. Gecelerse malum; hal mi kahr sokaga ciktp gezmeye?

"Tu kops of ti, van kop of kofi.No sugar in nan" "Cirz meyt, pliz hev e sit, its redi in e minit", "'Getirdin be?"

"Getirdim"

"Ha sor bakayim nesder 0 araplar", Giderim, soranm, gelirim. "N esdellermis?"

"Soy lemisler"

"Cekdiler da geldiler galibagene, Neyisa birak genneri. 0 gancik nesder orasda? Git bak bakayim genne"

"Hangisi ?"

"Aha 0 ki simdi geldi re"

"Ha, gardasimdir babi o. Ziyarete geldi beni Kipnsdan" "RInk. Amman anam. Sori be abim, bilmezdim"

"Yok yahu bisey deyil".

"Ver genne nesdersa da bendendir"

Goriildiigii uzere ustamla cok iyi anlasmz, Gunlerimiz oyle gule oynaya, yan saka yan ciddi gecer gider. Yasiyor muyuz 01- mekte miyiz hie onemi yoktur. Onemli olan hicbir seykalmarmstir ki zaten artik; hepsini alip goturmuslerdir bizden. Bazen iki parabk insanlar yaptigumz yemegi begenmez; sover, sayar, asagilar, "Fuckin' foreigners"; boyle der bize "asil lngiliz". Hie utanmayiz, hie utanma yoktur bizde, cunku biliriz ki konumumuzun sorumlusu, hatta belki de suclusu biz degiliz, baskalandir, "Bizi buralara dusttrenler, bizi kendi memleketimizden edenler utansm" deyip

Beni Bu Dtsandan Ctkartnl

geceriz, gecer gideriz.

iki u<; yilda bir tatile gidecek olsak bin pi§man.Memleket . elden gitmis.arnk orda yabanci, burda yabanci. Yalmz bir farkla;

. .

burada "fuekin' foreigners" orda " Londurahlar". Nereye gidelim?

N eresi bizimevimiz? Bilinmiyor. .

Bir gun benim usta, dnkkanm otuz yilhk musterisi, her gun hie aksatmadan gelen vegenelde masrumcugu, domadezoigi, badadezcigi, sutcugn ahp da gelen eski Lefkosa'Ii Nigo 'yasoyle demisti:

"Kipns' a gidiyom Nigo, iki hafdahgma tatile. Bisey isden? N e getireyim saa, gonyacik monyacik?"

"Bisey isdemem oglum, Yanmz Bandabulya' da Amet Daymvandi; git bir bak genne bakayim daha yasarsa da getir ba bir resmini zere esgiden yanyanaydi bizim dukyannar Bandabulya'da. Hem versin sa pulyacik getiresin da camm cekdi cok. Ma bak bura, de ge ki ben yolladim se da zere huysuzdur pezevek".

Ustam tatile gitti, geldi. Gitmez olaydim deyerek geldi, Gitmezden bir gun evvelki cocuksu heyecanmm yerini nefretle kansik bir htizun almisti. Anlatti anlatti bitirernedi. Memleketin durumunuoyle bir anlatn ki, duygulanmm olmedigini, hala ·da insan kalabildigimi anladim, Bana yurt sevgisini ve insan olmayi anlatti. Bana beni anlatti ve beni aglatti. Ama benden daha cok aglattig; birisi vardi; kan aglatngi ... Gozyasmdaki kanmetten akan kandan daha kan oldugunu bilen birisi ...

"Hos geldin oglum". "Yasu Nigo, bos bais?"

"Napahm oglum aha, sen napan? Noldu buldun Amet Daymi?" "Buldum Nigo, buldum da bulmaz olaydim".

"Noldu re, vermedi sa pulyacik?"

"Amet Day! bildigin Arnet Dayideyil artik Nigo.Amet Dayi yokdur artik. Cok hasdadrr Amet Dayi; turnarhanaya kapatdilar geni, cok fenadir durumu, insan giligmdan cikmis dedi oglu, Oglu bakar artik dtikyana, rna pulya mulya satrnaz. Ne pulyacik galdiartik ne da bok. Senin dukyam da bir Turkiyahya verdiler. Bandabulya esgi

OLO ... YORUM LONDRA

Bandabulya deyil artik. Arasda'ya gidelim dedik gitmiskan bircez cif potin alahm bizim cocuklara, in cin top oynan-Galmadi Nigo

, artik onda bize gore bisey, Allah yaksm beni gitdikden birafda sora canatardim geleyim geri. Sinir hasdasi oluyordum onun icinde, Tatile gitdik giiya; yok gannm akrabalarm ziyaret, yok bizimkileri, yok ora, yok bura. Yanmz paramtzi seveller Nigo onda, yok bizi. Bilmezler 0 su her gun oniki saat essek gibi islerik bu bokun icinde da gazanmk guduzu, bilmezler ki vakit bile bulmayik harcayhm da onun icin birikir para, beytambal galsm, Annadim simdi necin gitmen kac sene var Kipns' a. Onda bundakmdan daha yabanci hisseden yiiUkii gendini. Annadim necin her gun giden ° Brixton Hill Park'daki ya ° Kilapam (Clapham)' dakrefgaliptolann altmdaki gannepbaya oturun da bakinm saga sola bisey goresin, Mernleketini geri isden sen Nigo. Amet Dayiyi geri isden sen, ama Amet dayrm yokdur artik Nigo, gitdi Nigo Amet dayt, goturduler geni Nigo. Amet Dayiyi isden sen oturasmiz baraber 0 efgalipdolann altmdaki gannepbaya da gonusasimz, bilirdin ki delirdi Amet Dayi ha Nigo? Deyil Nigo? Ma inanmazdm, inanamazdm Nigo, isdemezdin inanasm, AI, aha getirdim saa Arnet Dayr'run resmini". Nigo tek bir laf etmedi. Dudaklan titredi. Gozunden bir damla ya~ akti. Yurudu, gitti; bir daha da gelmedi.

Nigo, benim ustanm kaynatasmm en yakm dostuyduo U stamm kaynatasi oldukten sonra Nigo dukkana gelmeyi kesmemisti. Hie bir sey degismemiscesine her gun aym saate gelip, aym saate gitmisti; ama artik Nigo da yoktu.O da gitmistiD da kopmustu. Neydi benim adim? Hanrlayamiyordum ki. Neydi Allah kahretsin, Osman miydi? 'Omit miydi? Ozan miydi? Neydi? ..

Kopmustum, kopmustuk, kopuyorduk, kopuyorum. Londra bizi kopanyordu; kopanyorlar bizi.Kibns 'tan' turunde dusuncelerle caresizce bogusurken ben, Thames butun pisligiyle, olft bir dinginligi taklit edercesine, gelismenin yopliigft, uygarligm tum artiklan, teknolojinin lesleri arasmda sonsuz uykuya yatan duygularrmizr icine katip, sessiz sessiz akmaktaydi. Yagmur yagryordu. Hava serindi hatta soguktu. Asiklar Thames' in kenannda huzur ve suh icerisinde birbirlerini opup kokluyorlardi. Yarumdan bir bisikletli gecti; Maykil Caksm' m "Thriller" adh sarkismi haykmyor, asiklan

Beni Bu Dtsandan Ctkartnl

tedirgin ediyordu. Artik sonuna geldigim sigarami tam Thames' e savuracaktim ki, yanmdan gecmekte oldugum yash Ingiliz dilenci: "Sigaram Thames' e· atma, ver ben oldtlreyim onu" dedi. Verdim. Big Ben ii<; kere vurdu, ona baktim durdu. Thames' e baktim akmiyordu. Thames de durmustu. Yash Ingiliz hareketsizdi, her

. sey durmustu, sanki Londra donmustu. Yeryuzunun pusuda yatan olumuydu sanki 0 aksam Londra ve ben horozlarm iiiirriiiififi'siiIie uyanmayi 90k ozlemistim, ozlemistim; ozluyorum, 6lii ...

HUCRE9

Elis +=$:+

Istikametimin belirsizligine ragl1}en bisikletime binip gezmeye ciktim. Gezmek icin belki, hayatima ara verdim. Kirmizryr cok severim. Mevsimimse IIkbahardi.

Karsima cikan kusun rengi belirsizlikten muzdaripken, ben ne demeye durduysam durdum bakkahn onunde. "Sevgili bakkal bey, sizden bir ricam olacak. Su karsiki daglara en kolay nasil gidilebilir? Bana bunu soylemenizdir sizden rica edecegim."

"0 karsiki daglar yavrucugum, cok uzaktir, .yok tehlikelidir, Senin ne isin var oralarda. Al bak sana benden bir sigara; 550bin lira!"

"Bakkal amca, bakkal amca, sen en iyisi bana bir kilo baklayla iki adet kalem pil ver. Volkmenimle Fur Elise dinleyip kirlarda bisiklet surmek arzusundayim."

Sigarami aldiktan sonra, bakla yoktu, kalem pil yoktu, mahallemizinbanna gittim, bira ictim. Bu bara pek sik gelirdim; muzik kutusunda Fur Elise vardi bu bann. Belirli arahklarla oldugum asklardan sonra, belirli arahklarla ettigim nefret donemlerinde bunu boyle yapardnn hep. Birkac bira ictikten sonra nasil olsa yoluma devam ederim belledim. Ne bilirdim Beethoven ge-

BeniBu Dtsartdan Ctkartn!

lecek de dikilecek karsima; ahkam kesecek olmadik konularda. "0 kusun rengi belirsiz degildi, 0 kus seffafti."

"Saym Beethoven size saygim sonsuzdur, ama lutfen gidiniz. Maalesef biz ayn dtinyalarm insanlanyiz."

"0 daga gitmemelisin. Hem sonra neden gideceksin ki?

Bok mu var 0 dagda?"

"Oraya gidip siir yazacam." "Dagda siir mi yazihr allahaskma!" "Ya n'apihr"!"

"Sevisilir belki, belki aska dusulnr,"

"San tisorttimu begenmediginize uzuldum."

"Pembe sortun cok hosuma gitti ama. Sehre fazlasiyla saglanussm gereken uyumu."

"Bira icer misiniz Bay Beethoven?"

. "Sagol kardes, niyetliyim. Askin kulleri, tuketimin gidasr ...

Bu sehir dumanaltt."

"iyi ya iste, duygulan faIakaya yatmyor, Bagirtryor. Uretime katki saghyor, Kanmla tamstigmnzda krrrmzi bir elbise giyiyordu."

"Huzurla kasilanlann kurdugu bir imparatorluk varmis bir zamanlar. Bunlar kronik uyku sersemligi cekenler imparatorluguyla savasmak istiyorlarmrs. Gelin gorun ki Huzurla kasilanlar imparatorlugunun zalim krahna bir hailer olmus, 'Savas kotudur, yani iyidir de, kronik uyku sersemligi cekenler imparatorluguyla savasmamrz sacmadrr, Onlar zaten uyuzdur, bize bir zararlan dokunmaz ki' demis. Halkin tepkisi eok ilginc olmus, Halk kendi icinde demokratik bir secim yaprms ve sectigi eleileri kralm huzuruna gondermis, Kral temsilcileri bizzat kendi yatakodasmda kabul etmis, Zaten ne olduysa bundan sonra olmus, Yasannn rastlantisalhktan muzdarip kisir olmayan bir dongtiden ibaret oldugunu anlamrs herkes 0 gunden sonra. Temsilcilerin aralannda yaptrklan kendi icinde demokratik bir secimle sectikleri sozcu krala demis ki: 'Muhterem zalim Kralnmz, biliyorsunuz ki savaslar ya kazanmak ya da kaybetmek icin yapihr, Kazanmak ashnda dusmanm guysuzlfigiinden' dogan bir seydir; KAZANANIN GUCUNDEN DEGIL. .Bu durumda bizim bu savast baslatmamannz sacma ve

170

Elis

. anlamsizdir, <;iinkfi biliyorsunuz ki mustakbel dii~manlanmlz kronik uyku sersemliginden ve biteviye uzayip giden bir uyuzluktan . muzdariptir, Onlan yenecegimiz kesindir, Savasi kazanmak varken neden savasmayahm ki?' Bunun uzerine zalim kral birden 'Eliiis!' diye bagirmis. Ne -oldugunu anlayamayan temsilciler hayatlannm en btiyuk sokunu yasannslar sonra, Ne olmus biliyor musun? Kronik uyku sersemleri imparatorlugumm krali Elis, zalim kralm yatagmm perdesini aralayip, anadan dogma bir vaziyette, ustelik de ereksiyon halinde, belirivermis karsilarmda."

"Eee?"

"0 kadar.'

"Peki, benim napmam lazim simdi?'

"Sen artik istesen de bisey yapamazsm, Daglar sana yaramaz gayn. Cinsellik ihtiva eden sevgilerden gecmedin mi sen? Oyle mi sanryorsun?"

" " .

•• -li'.'.' iI ....

"Ashnda ben de .... Yani demek istiyorum ki, insanlar gitti. ..

Silahuna tiikfirdiim .. Sen kendinden gecip giderken hit de baktm ki oliimsuzluk sana da uzak. Devam ettirmekten soz ederken kendini, senden baskasr kalmadi artrk. lnsan arnklarrysa sahnarak ilerle- -, meye devam ediyor, Kizma krzma. Hie tamyamadrgi annesine de kizma, Brrak gitsin, sen de ayakkabtlanna bin, evine git. Ver bisikletini gitsin, gecmisi geride birak, Oyle birak ... ~'

S'u karsrki daglan ben yaratttm, edasiyla barmen:' "Kapatiyoruz efendim, Kendi kendinizle muhabbete evinizde deyam edin isterseniz,"

Camdan baktnn, kirnnzi elbiseli kIZHl teki bisikletime atlamis okarsiki daglara dogru yol alryordu. Camdan bakakaldrm bisikletimin ardmdan, Benim icin mevsim, artrk sonbahardi.

"Bir kizrm yard! Bay Beethoven; adr EIis... Kmmzryi cok severdi. Mevsimlerdense ilkbahan. .. '~

HUCREIO

Valizdeki Kukla ~

Sabahtir, Suheyla elinde fineanla mutfaga girer, Ben mutfakta bolibifli, hellimli ve domatesli tost yemekte ve bir yandan da daha fazla tost yemek icin domates, hellim ve bolibifleri kesip ozenle yagladigun tost ekmeklerinin arasma koymaktayimdir, Suheyla bir miktar yay doldurma ve icme eylemlerini gerceklestirmeye baslar yammda. Bunu gerceklestirirken bana soyle der: "Umanm artik dersini alrmssmdir, Basin cok buyuk belada. Artik Adana' daki mafya akrabalanm da kurtaramaz seni. Yuz kere soyledim oynama boyle oyunlar diye."

"iki sokum yemek yeycem, burnumdan getirdin baa. Gurtarmaym artik beni yahu. Adana' daki akrabalann gurtaracagna beni borclanmdan, yasam tarzimm sozde bedelini oderim dahayi; hayat bir gumardir zaten, bilmezmin sen bunu?" soylerim Suheyla'ya. "Tamam. Sen bilirsin. N eyse, aksama ne yiyecegiz onu dusunelim simdi." der Suheyla,

"Aksama da tost yeyceyik." derim ona.

Aksam olmasuu beklerken ben cesitli insanlarla iletisime gecmek fikrine steak bakanm. Suheyla ise aksama kadar yay ustune yay icip Irwin Welsh'in "Trainspotting" adh romanun, Danny Boyle'un cektigi "Trainspotting" adh filmle karsilastirmah okuma eylemine

Beni Bu Disandan Ctkartn!

girisir, Eylem ustune eylem yapmaktadir Suheyla, ben ise sadece birtakim eylemlerin fikirlerine steak bakmaktayimdir.

Neticede hen kimseyle iletisime gecmem, Suheyla He hirlikte, ama yay degil neskahve icerek filmi izlerim. Filmi izierken akhma "tek kurtulusumuz ekonominin dnzelmesine mi bagh?" sorusu takihr .

. Bu soruyu Mark Renton'un filmdeki bebek oldiigu zaman soyledigi cumle ile yanitlanm: "Soyleyecek bir sey bulamryorum."

Saat oniki sularmda istanbul' da bir ucagm Taksim Meydam 'na du~tfigiinil ogreniriz radyodan. Bvde televizyon olmadtgi icin hemen isi giicu birakip detaylan ogrenmek uzere intemete gireriz: 1789

·oH1; binlerce yarah varmrs, maddi hasar ise tespit edilemiyormus.

Hayatm bir kumar oldugunu tekrar ogreniriz; bir daha birbirimizi uzmemeye karar veririz, hatta birbirimize bu konuda soz bile veririz. Aksam olur; tostlanrmzr yeyip caylanrmzi icip, bugiine kadar olmadik sebeplerden dolayr duydugumuz uzuntnleri hatirlayrp kendimizden utanmz. lnsan hayatmm ne kadar degerli oldngu konusunda fikir birligine vannz, kapi cahmr, Gelen Suheyla'nm c;ah§bgl bankadan bir arkadasrdir, Cay icerler, Ben konusmalarim dinlermis gibi yapanm ama dinlemem; ben cekyatmustundeki ye kendimi buraya ait degilmisim gibi hissettirdigi icin hep orada durmasma ozen gosterdigim valizin icinde oturan kuklayi ahp oynanm. Oynarken kuklanm iplerini birbirine dolayrp diigiimlerim. Siiheyla bunu farkedince sinirlenir ve ~oyle der once bana sonra Banu'ya: "0 kuklayr ben almistrm sana. Bak ne hale getirmissinl Goruyor musun Banu'cugum, bana clair hie; bir seyin degeri yok bunun goztmde."

Ben ve Banu sessizliklerimizi koruruz. Banu 'yu bilmem ama ben bu noktada sessizligi bir nevi anlam aktanm araci olarak kullanarak Snheyla'nm son sozlerini onaylamaktaytmdir, Suheyla aym konuda soyleameye devam eder ve soylediklerinden dolayi olmasa da soylendigi icin beni uzer, Belli ki 0 az once verdigi sozft unutmustur, Ama ben sozamden kolay kolay donen birisi olmadigmnn bilincinde oldugum icin munakasa etmek yerine kuklamn iplerini teker teker <;ozup yeniden baglamamrn Sfiheyla'yr susturmanm TEK yolu oldugunu anlanm. Elbette ki sair dostum Thomas'm dedigi gibi "Tanrr biz tek yollardan korusun." derim Suheyla'ya.

174

Valizdeki Kukla

. " ... Ama bazen de baska yol oImuyor iste ... " derbana Suheyla.

Kuklayt eski haline getirdikten sonra Suheyla 'ya soranm: "Oldu mu?". "Oldu' der Suheyla. Tekrar bozmamakicin kuklayi valize geri koyanm. Bu arada Banu evin pisligine dayanamamis, etrafi toparIamaya baslamistir. 0 mutfakta bulasiklan yikamakta, Suhey- , la ve ben ise ucak kazasmda olen arkadaslanrmz olup olmadrgnn dU~iinmekteyizdir.

Gece olmustur, Banu mutfagi temizlemekle kalmaz, bize yemek yapmayr da onerir. Kabul ederiz. Banu'yayardrm etmek aklmnzm ucundan bile gecmez, nasil olsa biz tost yesek de olur, ona ~oyle

.deriz: "Istedigin yemegi yap, mutfak senindir."

Banu aslen Istanbulludur, Besiktas 'taki "Mac Donalds" da siparisleri kansmca tamsrmslar Siiheyla'yla. Akabinde ise once beraber Ro-

,bin Hood'a gitmisler, .sonra da sarhos sarhos Ankara'ya gelmisler Inter Bank'da ise girmek icin. Banu on yasmdayken bir gun babasi ve annesi yeni yil ahsverisi yapmak icin bir magazamn yanma park etmisler arabayi. Banu da arabanm icindeymis, yo! yokusmus, el freni cekili oldugu halde araba yokustan asagiya dogru akmaya baslamis. Banu'nun babasi bunu goriince annesinin ~aghklaf1. arasmda arabaya kosmus belki kurtannm diye; araba yolun bittigi yerden asagiya yuvarlanrms; Banu kurtulmus, babasi arabanm altmda kahp olmii~. Banu 'ya yeni yil hediyesi olarak aldlgl kukla da elindeymis.

Banu mantarh tavuk sote yapar. Tavugu, mantan ve soteyi bakkaldan ahr, tencereye koyar, bir saat sonra yemek hazrrdir; Yemegi yedikten sonra Banu gider. Suheyla elinde fincanla nmtfaga girer

... ve 0 esnada kuklayi parcalamak icin temiz bit break arayan bana su soruyu sorar: "Sence Trainspottingin :filmi mi daha gnzel yoksa romam rm T"

"Samnm burada Trainspotting'i bir olay veya kavram olarak ele alrp, bu olay veya kavrarm goruntunttn mu yoksa yazmm nn daha iyi aktardrgmi soruyorsun, oyle degil mi?" derim.

"Soruma soruyla karsihk verme." der,

"R· . k . d ·"d . ,

. omant 0 uma lm.enm.

"Banu ne kadar iyi bir insan degil mi?" der; derim,

175

Beni Bu Disandan Ctkartnl

"Sence sanat sanat icin midir, yoksa toplum icin mi?" "Sanat insan icindir sevgili Suheyla, insansa ask icin." 0: "Galiba bu aksam mantikh seylerden bahsediyoruz." Ben: "Sanmiyorum.'

O:"Uyuyahm mi?"

Benr'Uyuyahm." .

Uyuyamayiz. Banu giderken valizdeki kuklayi calrmsnr, Elimizde fineanlarla, iclerinde kan, sokaga ctkip aglanz. Aglarkensunu soyleriz gulerek: "Olmasa da sahibimiz biz de birer kuklayiz." Ertesi sabah ogrendik; bir kiz elinde bir kuklayla kendini Atakule' den asagiya atmis. Kukla yasiyormus ama kiz olmus. Akhmiz basmnzda, gozlerimiz alabildigine acik, iclerinde pihulasmts kan, elimizde ici bos bir valiz, sokaga cikip aglanz. Banu'nun . annesi-ucak kazasmda olmus. Akhn varsa eanh bir kukla olmak ya da olmamak icin nedene ne gerek var ki? Ertesi aksam uyandik sonra tekrar uyuduk; sanki olum zorunlu bit secim degilmis gibi ...

Ertesi sabah: Uyumamak icin hie; bir neden yoktu. Suheyla elinde valizle evden cikn. Ben yatakta yatiyor ve uyumamak icin sebep arama eylemine steak bakiyordum, goremiyordum ama ... Sabahti; butun eylemler soguktu. Bir ktz elinde bir valizle kendini Anadolu Ekspresi 'nin onune atmis. Valiz yasiyormus ama kiz olmns.

Ertesi gun "ulkenin en iyi gazetesi" mansetten soyle birhaber verdi, yani ben okuyamadim ama vermis diyorlar:

Bu da nu olacakur!

Dusunurken tost yemeye kalkisan ve kimligi gizli tutulan gene; adam iki kisinin olumune sebebiyet verdi. Bu viedan azabma dayanamayan gene; kendini bir valize kapatip "Ben kuklayim, ben kuklayim; iplerim dugumlenmis; hareket edemiyorum.Beni bu disandan cikarm! Sahibim olmasa da ben bir kuklayim ... " diye bagirmaktan oldu. Ele gecirilen otopsi raporundan gene adamm uzun bir sureden beridir kumar borcundan otUrii bunahmda oldugu ogrenildi. Polis sorusturmayi, medya ise tarihi yeniden yazmayi surduruyor,

HUCRE 11

OrtadaKalantn Durumu ~

Onlara kendimi nasil tanrtacagmu bilemiyordum. Benim aslmda bir seyle ilgili olmadigmu, 0 seyin ta kendisi oldugumu anlamalanm nasil saglayacaknm. Kendimi .icinde buldugum bir durum sozkonusuydu. Kendimi oy le bir durumun icinde bulmustum ki durumum geregi durumumdan baska bir ~ey dusunmekten acizdim. Durumumu unutup, baska bir durum yaranp onun icine dusmek yerine kendimi icinde buldugum durumdan cikmayi "dii~iinmeye adiyordum. Icinde bulundugum durum bir ne diyecegini bilememe hali, bir kilitlenme amydi. 0 anda hapsolupkalmis olma durumuyla karst karsiyaydrm. Yani durumun hem icinde, hem de dismdaydnn. Benim erne lim "mevcut durum"un kendisini literaturden kaldirmaktt. Oyle ki bundan gayn tantana yaratamayacakti kendine karst duranlann her durumu tek seferde degerlendirmeye tabi tutan ahkam kesimleri. Kesilen ahkamlann kanlan damlardi tavandan, aman zehir niyetine icmesindi cocuklar; zehirden beterdi kafanuza dusen damlalar. Asit gibi eritir elbiseleri bu salyalar.

***

Ortada kalan durumunun farkmda degildir henuz. Ortada kalmis bulunmakla basma gelecekleri bilmez. "N eden kaldim ben

ortada?" sorusunu soracak bilince ulasmamistir hennz. Bu bilincin ulasilacak degil, yaratilacak bir sey oldugundan dahi bihaberdir. Nedenini bilmedigi hit kalp carpmtisi, bir ic sikmtisi ortada kalam pek yipratrr, 0 kadar ki, yipranmak dogrukelime degildir adeta ortada kalanm durumunu tammlamak icin. Ortada kalan su hadisey le farkma vanr durumunun: Bir sabah uyandigmda knllere donusmek iizere olan bir odun olarak bulur ortada kalan kendini. Kendini buldugu bu hal ne arzuedilesi, ne de 01as1 bir haldir, Dolayisiyla haHl daha uykuda olduguna ve korkunc bir du~ gormekte olduguna kani kilmaya kalkar ortada kalan kendini. Ortada kalan iste tam da bu sirada ruya ve gercek arasmda yan uyur yan uyamk bir halde panige kapihr, Ortada kaldigmm farkina varnns ve bu durum onu daha da ortada biraknnstir, Ortada kalan yanmakta ve kullere donusmekte olan bir kitaptrr, Onun bu durumu atese hayat oduna

. olum verir.

Beni Bu Dtsandan Ctkannl

HUCRE12

KIRMIZI BjR KOPEK aLUM +:$:+

Adam, dusunun, hah kirmizi oldugu haide siseyi kmmzi hahya dusurur, Sarabm rengi kurgu acismdan onemsizdir; ~H~e kirnnzi sarabm sisesidir, Kansi pek tabii kizacaktir adama. Adam kansim elbette ki sevmekte ve adim kaniyla karlara yazmaktadir her kis, ilk kar. Ve/fakat su da bir gercektir ki adamm bu eylemi hos oimakia beraber bostur, Bu doldurulmasi gereken bir bosluktur, Tipki aniam gibidir yani. Yani aniam vardir, ordadrr ama ici bostur, Bizler iste onu doldurmaya cahsan saiakianz. Adam salaknr, Adamm bu ozelligi onu kitap okumaya ve bos bos dusunmeye iter. Okur ve iter. Bu, onu. Kart kitap okumayi sevmemekle beraber adarnm kitap okumasmda bir sakmca gormez, 0 'na dokunmayan yilan bin yasasmdir, Bu ikisinin cocugu mocugu yoktur. Kart, cocugu doguramadan tuvalete di1~iirmii~, cocuk cocuk olamadan, daha miniminnacik bir ceninken bok icinde kalmis, bok olmustur, Adam siseyi hahdan almak icin egilir, Durumu fark eden kan arkadansinsice adama yaklasip adamm gotune orta parmagmi atar. Parmak 0 gotte oyle duradursun adam siseyi almaktanvazgecmistir, hahdan. Ama dogrulmaz adam. Durur oyle duruk duruk dusunur, Simdi, der, ben bu siseyi alsam yay almasam yay. Kannm parmagi koptu, gotumde bir parmak. Simdi ben su siseyi alsam su kannm olmadik yerine soksam yeridir. Simdi ben su siseyien iyisi alayim

.r

Beni Bu Disandan Ctkannl

su kannm gotune bir guzel sokayim. Icinden boyle der adam; bu ' dusnncedir, Kitaplar bunu boyle tammlar, Ben cok kitap okurum. ' Ben en iyisi su siseyi ahp su kanmn gotune sokayim, dii~i.inur adam. Dusunceli dusunceli ahr siseyi, gotunde parmak, kannm gotune sokar. Allah; bir gotte parmak, bir gotte sise; bir hikmet var bu iste.

"alan kaltak, 0 gadar para verdik, saa ne guzel barmak dakdirdik. Oimaz sanki sokmayasm oguduzu gotume her defasmda. Bikdim usandim elinden be!"

"Sersem sersem gonusma gene herif. Gidiyon bakgala, alasm sarabi, icesin, sora da bilmemnapasm arabi. Husol yahu artik!"

Adam bakkala gider, bir sise sarap ahr, icer, eve donerken bir de arap siker. Yani tarm tamma kansmm soyledigini yapar; zaten bunu siz de fark etmissinizdir. Aslmda bu ikisi normal sartlarda, yani tum insanhgm mutluluk ortalamasi goz onunde bulunduruldugunda pek mutludur. Mutsuzluklannm sebebi hayatlarmm tekduzeligidir. Her seyin fazlasi zarardir, mutlulugun da. Mutluluktan bikanlar mutsuz olurlar.Ne adam, ne de kadm bunun farkmdadir .. Onlar icin onemli olan: Kadm icin sarap, adam icin hah ve araptir. Adamla kadmm ortak noktasi da vardir, ikisi de secmeyi hie sevmez,

, secimlerde 'oy moy vermezler. Bosvermislik hakimdir. Adamm felsefesi "Egemenlik kayitsiz sartsiz bosvermisligindir" dir. Para savcidir. Kadmm felsefesi "Ne mutlu param var diyene"dir. Bunlarm cocuklan olsa idi onun da felsefesi "Dosedim teknolojiyi, basiyorum otuzbiri" olurdu herhalde.Adam eve geldiginde kansim sarki soyleyip hahyi silerken bulur.

"Oh vallahi, keyfin yerinde. Barmagi nere godun?"

Kadm umursamaz. Bilinmeyen, daha dogrusu kimsenin bilmedigi bir sebepten dolayi savas cikar. Adam bu ise cok sevinir. Adamm mono ton hayatma renk gelecek, tekduze varolusu bir aulam kazanacaktir olnleri gordukce. Adam vatan hainidir. Adam ulke sinden 0 kadar nefret etmektedir kigidip dusman.saflarmda kendi ulkesine karst savasrr. Zaten bu savasta kimin kimi oldfudugft belli degildir, Onemli olan olmemek icin oldnrmektir,

Aradan 14 ay gecer, OlnmlerinZxl Zsi intihardan kaynak-

180

KlRMIZI BiR KOPEK OLUM

. lanmakla beraber toplam olarak 278654 kisi olmfi~ ve artik kiyunm neredeyse sonuna gelinmistir. -adamm eskiden yasadigi sehir kimligi belirsiz kisilerce isgal edilmek uzeredir. Adam da kimligi

, belirsiz kisilerin olusturdugu on saflarda kendi sehrini isgal eder.

Evine gider; maksadi frrsattan istifade kansnu katletmektir. Onu kapida taze taze olii kopegi Bobi 'nin Iesi karsilar, Aslmda adam evini terk ettikten sonra Bobi de kacmistrr evden, ama sanki Bobi sahibinin geri geldigini hissetmis ve evin onunde adami beklemeye koyulmustur, Zaten Bobi evin onunde beklemeyi bilmedigi ve sabrrsizlamp kapiyi caldigi icin olmnstnr, Sanki 0 gun, 0 saatte, 0 evin onunde bulusmayi kararlasnrmislar gibidir. Hesapta olmayan tek sey Bobi'nin olumudnr, Hemeysedir, Bobi'nin oldiiriildugiil1ii anlamayan ve onun uyudugunu sandiktan ve onu hafif hafif oksadiktan sonra adam evin kapisun kirar ve girer adam eve. Bir de ne gorsundur adam evinde: Kansi bryikh bir adamla cinsi munasebette bulunmaktadir, Hem de adamm yatagmda. Adamm nefreti bir o kadar daha artar ve bu daha baslangicnr,

Gunessiz bir pazar sabahi oldugu halde yagmur yagmamaktadir ve/fakat kadmm urnursamazhgmm sebebi bu degildir, Olmadik seyler bilmekte, yasanmarms anilarla bogusmakta ve hatta kimsenin goremedigi sahneler gormektedir adam bu arada.

"Ben isderdim yasayim, halbuki ruhum cokdan oldu, Hade dirilt genni." Adamm agzmda sigara olmasma ragmen kadm bu sozlerle adamla sevismek istedigini ima etmektedir. Adam imayi havada kapar, beraber yere duserler, Onlan 0 halde yerde gorenler adamm imanm ustune atladigmi samr,

"Git ruhunu masturbasyonunan dirilt" adamm sozleridir, Kadm adamm sozlerini kaale ahr ve cekyati cekip uzerine yatmaya yonelir, 0 artrk yonlendirilmistir. Bu kadar kolayca yonlendirilebilmesinin sebebi suphesiz caresizligidir, Caresiz yaresiz masturbasyonfiluzyon,' difUzyon, konfuzyon, haliisinasyon, infUzyon}'a koyulur. "Ah, oh, nh" gibi birtakim sesler cikarmaktadrr, Amaci buyuk bir ihtimalle adami tahrik edip hakh ve hos ve iyi emellerine alet etmektir. Kadmm emelleri hakh ve hosve iyi olabilir, kotn

olan adami bu emelleri gerceklestirmede bir alet, bir madde olarak

Beni Bu DisandanCtkann!

kullanmak istemesidir.Adam bunun farkmda degildir ama gene de adamdaoyle bir goz yoktur. Bu kez adam umursamazdir, Kadm siddetlenmekte, hiddetlenmekte, krvranmakta, kopeklesmekte ve amuda yatip kalkmakta israr etmektedir, Kadm soyler: "Hade dak maskeni." Adam sigarasmi sondurur, Adam bir baska sigara yakar, sarabi siseden icertsarapsisesini kafasma diker). Yudumu yutarken once kadma, sonrasiseye bakar, Pis pis' gulumser; smtmaktir bu. Gulnmserken agzmm yansmt kullamr, Kapi cahnir, Kadm kalkip kapryi acmaz. 0 anda 90k mesgul degildir ama gene de kalkip kapiyi acmaz, Kapi tekrar calrmr, Adam mesgul ve isteksiz oldugu halde kapryi .acar.Karsismdacinsi, turu, kamnm katikh rm, yoksa katiksiz mr oldugu onemsiz, kendi halinde bir kopekdurmaktadir, Soz konusu kopek iki kere "hav" der: "Hay hay". Adam kopege bir sure bon bon baktiktan sonra "alsarap iy"der. Kopek bu kez iiy kere "hav" der: "Hav,hav, hav". Adam "tamam" deyip sarabi bir bardaga doker ve kopege uzanr, Kadm olup bitenlerin ve basma geleceklerin farkmda degildir, zaten olup bitenler ve hatta olmakta olanlar umurunda da degildir, 0 simdi mutsuzdur ve mutlu 01- maya calismakla mesguldur, Bu kez bon bonbakma strasikopege gecmistir, Kopek, "sen salakmm?" dercesine ad aID III yuzune iki kere bon bakar. Adam, olen milyonlarca beyin hucresine ragmen hala dahazekidir, akilhdir, Bu bakism manasmi hemen cozer, Belli ki kopegin bakisi, "hav" demesinden dahamanahdir, adam a gore. Kopegin acizligi ve kendine muhtac olrnasi onu mutlu etmistir; yankes, yankestpis, pis) smnr, Kopek ellerini ayak olarak kullanmakta, bardagi adamm elinden alamamaktadir, Almaya kalkisirsa dusecektir, Adammelinden bardagralamamaktir kopegin yazgtsi.

. Adam kopegin seviyesine iner ve bir bardaksarabi kopege icirir, Sarabia rengi kurgu acismdanonemsizdir ve/fakat anlam aktanrm baknmndan onemlidir, Kopek ,olur. Adam ayaga kalkar. Kopege bakmaktadir, bakislanna bir bosluk hakimdir, alii kopek mutludur. Adamm da kopegin de ynzlerine saklamaya cahsmadiklan, tath birer tebessum hakimdir, Adam gulumserken agzmm tnmunu kullanmamakta rsrarhdir, Adam kopek gibidir, kopek adam gibi; biri oiu, birr diri. .. Herneysedir, her nasrlsalardir hatta. Adam geriye dogru bir adim eeker vekapiyi kapatmakuzere bir hamle yapmaya

KlRMlZI BiR KOPEK OVJM

. yeltenir, ama 0 da nesidir? Kapi tam kapanacakken, kapiesigiyle kapmm kendisi arasma bir el girer, Diger bir el, ki bu el adamm gorii~ alam dismdadir, azimle kapiyi itmektedir, Bu ikielinortak

, amaci belli ki kapmm kapanmasim onlemek, hatta onu acmaknr, Bu arada kadm zevkin doruklannda gezme taklidi yapmaktadir ve bu "politik bir tavir olarak dusunmeden harekettir";eylem olarakeylemsizlik bundan iyidir. Iste tam bu noktada, bir an icin bile olsa adamla kadmm ortak bir ozelligi karsmuza cikar, belirir,

. bize gorunur, goz kirpar, iea yapar: Bunlarm ikisi de dii~iinmeden ; hareketi politik tavir bellemis hatta bellemekle kalmamis, bunu ozumsemis ve sonuna kadar savunmaya terfi etmislerdir, Adam

.. ' var gticuyle kapryi itmekte, kapi ise kapanmamakta israretmektedir.Kapmmesigiyle, kapmm kendisi arasmdaki dort iri parmagm, kapmm kapanmasi halinde kopup yere dusecekolusu adamm kapryi kapatma azminin korelmesine engel teskil etmeye yetmemektedir,

Buraya kadar her ~ey cok guzel gelisti. Bir simetri, bir uyum soz konusuydu, ama bundan sonrasim, yani disandan kapiyr iten adamm iceri girmeyi basarmasi veya iceri giremeyip parmaklanndan olmasi durumunda olacaklan dustmmekten korktugum icin-korku- -, nunecele faydasrolmadiguu unutarak-bunlan dustmmek istemi- , yorum. Buniar derin dusunceler, Belki de simdi yapilacaken iyi sey olaylann kendiliginden olmasim beklemek veolunca da donup geriye bakmaknr.-Tabii boylebir durumda hikayenin anlatIldlgl zaman degisime ugrayip gecmis zaman olacaktir, Henuz olmanns bir olay uzerine kafa yormaktansarsu anda gelismekte olan bir baska olaythikaye) uzerine kafa yormamizr oneriyor ve bununla da kalmayip, bunu saghyorum,

- 'Su inegin memelerini sik-inegi sag- bakahm ne olacak.

- Peki siktyorurn.

<Stktm nn? - Siknm,

- Ne cikti?

-0 da nesi?Olamaz, birmasa.

=Masa mi?

,_ Evet.masa, Sanmm yazarm yazs masasi.

- Demek yazann yazi masasi ha? Iyiama tum buolanlann yazarm

183

BeniBu Dtsandan Cikartn!

yazi masasiyla ne alakasi var ki?

- Olur mu ne alakasr var? Her sey bu masa uzerinde olup bitmekte.

- 0 zerinde bir sey var mi?

- Olmaz olur mu? Her sey 0 masa uzerinde gelisiyor zaten.

- Arnan tannin bu inamlmaz. Peki, biz neyiz?

- Bizler sadece birer figuramz. Bak neler gordiigumii sana

anlatayim. Haydi anlat.

- Bir bini sisesi, ttzerinde killar var. Birayi siseden icmeme istegi uyandmyor, Onun arkasmda bir baska, ikinci bir bira sisesi var, Onda da killar var ama bu killar sayica daha az. Bu iki bira sisesi uzerindeki ktllar birbirleriyle savassa birinci bira sisesindekiler ikinci sisedekileri yenerdi samrtm. Birinci sisenin hemen yanmdaki acacagm yamnda bir kalem-kursun- ve bir buyutec var. Acacagm uzerinde "orijinal,dogal besinlerle besleniniz" yaziyor, "Kalem kmmzr ve siyah cizgilerden olusuyor, Buyutec kiside onu ele ahp siseler uzerindeki killara uzaktan bakip onlan yakmdan gorme istegi uyandmyor, rengi siyah ve/fakat tum bunlarm ne yaz~k ki konumuzla bir ilgisi yok. Bizi asil ilgilendiren masanm fizetindeki o fotograf makinesi, Sanmm icerisine gecmise ait an parcaciklan hapsedilmis. Bir nevi ayrmti akvaryumu. Icerisinde kucuk bir gezintiye cikmak, bir baska insamn gecmis yasantismda, bir rontgenci olarak bile olsa yer almak hos olurdu sanmm.

Gorevleri burada biten figuranlannnza tesekkur ettikten hemen sonra.fotograf makinesine yoneliyoruz. Onu elimize ahyoruz veakabinde de yaptigmuz bu hareketin tie kadar anlamsiz oldugunu fark ediyoruz. F otograf'makinesinin icinde film olmadigmi gorunce derin bir hayal kmkhgma ugruyoruz. F otograf makinesinin icinde . film yok .. Zaten olsaydi da gecmis an hapishanesindeki hucreler

olmaktan oteye gidemezlerdi, ama istebu da hem onlara hem de bize yetetdi.

Bu garip dusuncelerden bizi masanm sag kosesindeki " fotograflar kurtanyor ve rontgenleme bashyor, ilk resimde dehset icinde yerde yatan, korku dolu vesaskm gozlerle fotograf makinesinin gozune bakan bir adam var. Elinde bir sarap sisesi, Resim kapi

KlRM1Z1 BiR KOPEK OLUM

esiginden cekilmis. Ikinci resimdeki sahne, sarap sisesinin adamm kafasmda kmldiktan sonra adamm yuzunun parcalanmasmda kesici, gozlerinin yuvalanndan crkanlmasmda ise delici madde olarak kullamldigi izienimini veriyor. Adamm sol kulagi yerde, saga kulagm haia olmasi gereken yerde olusu dikkati cekiyor. Adam buyuk ihtimalle olmus. Bunu ve yuznntln kink sarap sisesiyle parcalamp, gozlerinin oyuldugunu, bogazma saplanmis bir halde duran kink sarap sisesinden anhyoruz. Ucuncu resimde cekyatm iizerinde, yan ciplak yatan bir kadm gorulmektedir. Korku dolu gozlerinden yaslar akmakta, bakislan, "yalvannm bana zarar verme, nesdersan yapanm, zaten buna dunden raziyrm" demektedir, Dorduncn resim tahminen yanhshkla cekilmistir, Yerdeki hah kirmizrdir, yumusaktir ve elle dokunma istegi yamnda, eli ona surtme istegi dogurmaktadir-hahyr oksamaktir bu. Besinci resimde kadm uc;iincu resimdeki gibi hareketsizdir. 0 cuncu resimde bir duyguyu, bir dustmceyi anlatan gozleri, besinci resimde fal tasi gibi, yani alabildigine kapanmis tavana bakmaktadir, Olulerdeki acik gozler akla gelir. Kadmm gozleri neden acaba alabildigine acik olacagi yerde, alabildigine kapahdir, iste orasi bir muammadir, -, Kadmm bogazmm tipki hah gibi kipkirrmzi olusu, kadmm buyuk ihtimalle bir baskasi tarafmdan bogularak olduruldugu dusuncesini akla getirir. Kadmm karnmdan cekyatm uzerine ve oradan da yere sarkan, siyahimsi, uzun seylerin bagirsaklan olmasi ihtimali buyuktur, Altmci resim sadece kadmm kilh vajinasmm yakm plan goruntusunden ibarettir. Vajinamn uzerinde ve kenarlannda taze spermlervardtr. D cuncu resimle dorduncu resim arasmda veya en kotii ihtimalle besinci resimden once gerceklesmis olmasi olasi

. olaylar oto-sansure ilaveten normal sansur korkusundan dolayi okuyucunun hayal gucune brrakilmis ve dolayrsiyla da okuyucunun hayal gucuyle mecburen sunrlandmlmistrr, Yedinci ve son re-

o sim, yerde yatan 6lii bir kopek resmidir. Kopek olii ama mutludur . . Kopegin yuzundeki gulumsemetgulumseyis) gozden kacmaz. Tath

bir tebessumdur bu. Bu tebessum, bu gulumseyis pek tamdiktrr; sanki kopek, kopek sanki. .. .Aman tannsidir yazann! Bu olamazdirl Ve/fakat iste olmustur, Bu yerde yatan, kadmm eski kocasmm kopegi Bobi'dir. Bu oldukca kansik, hatta gereginden karmasik bir

185

Bent Bit Dtsartdan Cikann!

hikayedir, Yazar belli ki bunu yazmak icin cok ugrasnus, gunlerce "ne olmah?" sorusu uzerinde kafa patlatnustir, Anlasilan yazar ,da . salaktrr,

Polis soz konusu dehsetengiz olaylann cereyan ettigi eve gelir, Adam' kimnzi hahnm uzerinde, elinde bir kmmzr sarap sisesiyle bos bos yerde yatan cesetlere bak~aktadlr. Sarabia rengi kurguacismdan hala daha onemsizdir.

Polisr''Eski kanmzi dograyrp parcalanm televizyona sokmussunuz, sonra da karsisma gecip duzen boyle, devir 0 devir diye bagrrnnssunz. Komsulanmz oyle diyor. Su karsrki binadaki bey durbunuyle surekli sizin evi izliyormus."

Adam: "Dahasi da var. Bende pismanhk yok. Tek fiztildugum aCI verecek, eziyet edecegim birinin kalmamis olmasi. Tann kaderimizi tayin yetkisinibana verdi. Tann yasayan tum ruhlann kontrolnnu bana verdi. Ben de' her yone saldirmaya karar verdim. Siz duzeninizin korunmasr gerektigini dusunttyorsunuz, oysa bence sizin ruhunuzda bile duzen yak. Akildansa yoksunsunuz. Asil cinayeti isleyen sizsiniz. Her gun milyonlan oldurerek duzeni sagladlglnlzlc samyorsunuz; insanlan daha dogmadan hucrelere tikryorsunuz, KU9Uk cocuklann beyinlerine yerlestirdiginiz yip lerle iktidarsiz iktidanmzm surmesini saghyorsunuz ve iste hie pismanlik duymuyorsunuz. Eziyet edecek kimseniz kalmadi artik."

Polisr''Ama bu bir vahset. Peki, siz kanmzr neden o ldurdunuz?"

Adamr''Onu sizden kurtarmak icin. Agacsiz ve insansiz bir dunyaya katlanamayaeagmi biliyordum y~nkfi. Siz buna vahset mi diyorsunuz? Ben sadece iktidarmizm surmesini saglayan hikayelerinize bir yenisini ekledim, Bu sefer biraz daha ciddi belki. Cennet yolgecen hamna dondti. Cehennemse dingonun ahm. Cennet rnisafir agrrlamayi reddettigi gun dunya kurtulmaya baslayacak, Tannnm bana verdigi yetkiye dayanarak hayannizi sizden ahyorum ... "

DAN!!! Adampolisin beynini vurur ve soylemeye devam

eder:

~, ... aci cekmek icin sebebi olan insanlan, bir sebep yokken aCI cekenleri, birde sebebioldugu halde act cekmemeyi bilenleri

186

KlRMIZI BiR KGPEK GLUM

goruyorum cevremde, t~lg1 sondurdugnm anda. Zeka nedir sizce? ACI cekmemeyi bilmek degil de nedir? Iki veya mnmkunse daha

.fazla ZIt gorfi~u aym anda zihninde banndirabilen ve bunnnla da kalmayip delirmemeyi basarabilen insan degildir de kimdir zeki insan? Bir avuc suda firtma koparmak degildir marifet; bir anlami yoktur ki bunun ... "

. Tannnm bana verdigi yetkiye day anarak ben kan koca Han etmistim bu ikisini. Gelmelerini bekliyordum; en sonunda geldiler. Biz vanz, bizim var oldugumuzu herkese gostermelisin diyorlardi bana. Yaptim. Elmah pastayi sevdiler, cilekli dondurmayi sevdiler, kadayrfi pek begenmediler, Beklemeyi coktan biraknuslardr. Oniar vardt ve bunu herkesin bilmesini istiyorlardi. Iletisim cagmda iletisimsizligi yasadignmz su zarnanda bir uzamdi onlara gereken. Siddeti yegane iletisim araci belleyenlere meydan okurcasma yasadilar ama sonunda onlar da yenildiler. insanlann sadece kendileri icin bir tehdit unsuru olan kisileri ve durumlan kaale . almalanydi onlann varlik sebebi. O kadm 0 adamm 0 canavar maskesini neden takmasmi istedi samyorsunuz sevismezden evvel? Iste korkmak ve adami daha derinden hissedebilmek icin, .

Adam asimile olmus bir haide konusmasma soyle devam eder: " ... Ne yapngmuzr samyoruz ki biz? Basbayagi yasiyoruz iste, zira yasanacak bir hayatimiz vardir, Baska da bir seyimiz yoktur zaten. Halbuki ben ottan farkim oldugunu samyordum aynaya bakarak. Angel of survivahm nerde benim? Yoksa bitti mi? Bundan otesi yok mu? Simdi merak ediyorum kimin umrunda kaplanlann neslinin 2012'de tukenecek olmasi diye. 'Nothing you can measure cruelty by' sarkisi bitti. Pismanhksa dogadan silinmeye yilz tutmus duygulanmizdan. Bu hikayeyi gumus sulara yazacagim, ve cennetin kapilanmn artik esiksiz oldugunu pismanhga esir edecegim, Yanhs degerler ·uzerine kurmuslar dunyayi ve degistirmenin de bir yolu yok.Yapabilecegimiz tek sey bunu farketmek ve algilama bicimimizi, yani kafa yapimizi degistirmek. Konu sudur: Kulturlerde deIikler var; igne yok, iplik yok; terzi olmak imkansiz. Beklentim yok, umudum yok, mutluyum. Baska da bir sey istemiyorum zaten. I~lgl sondurdugum anda yok olacagmn biliyorum cunku. Bobii! Nere gayboldun be Bobi gene? Bobi gel oglum! Bobi ner-

Beni Bu Dtsandan Ctkartnl

desin? Hangi cehennemdesin Bobi?! Senin cehennemin hangisi?"

Adam, dusunnn, kullere donusmeden yeniden dogmak umuduyla evini de kendini de yakti, Sarabm rengi kurgu acismdan onemliydi. Hahda kan yoktu. Artik hah bile yoktu. Bobi de yoktu artik. Sarabm rengi kurgu acismdan onemliydi. Adam evini de kendini de cayir cayir yakn. Sarap yoktu, renk yoktu, kurgu yoktu, aC;l yoktu, onemi yoktu - artik ... Gozlerimizse sadece film seritsiz birer kameraydi,

Cok onemli not: Bu hadise gercek hayattan altnmadtr:

188

I

. I

HUCRE 13

Supermen ve Rozalinda ~

Rozalinda merdivenlerden inerken sunu dusundu: "~Yay keratalar yay, kibritlerle yaktilar teker teker orgazm sigaralanni . ve hal a daha benim merdivenden inisimi seyre dahyorlar, Aman dikkatli olayim da etegimin altmda neler oldugunu gormelerini engelleyeyim. Ben daha cok gencim."

Rozalinda sahip oldugu unun, sanm, sohretin farkmdaydi.

Duvarm arkasmda garanti altmdaki yasamlar oldugunu sandigi icin merdiveni kullanarak duvann oteki. tarafma gecmeye yeltenmisti. Ne bilsindi Roazalinda hani duvann otesi berisi yoktu ... Sadece sen sakrak, matrak ve tepetaklak yuvarlanan bir insan olacakti pek yakmda!

Simdi veya bir sure sonra ne olacagi umurunda bile degildi ama ... Supermen gelse belki bir kriptonit olmaktan vazgecerdi Rozalinda. Supermen' i severim. -0 C; kere gtmde resmini keserim Nice'nin ... Rozalinda da benim gibi kriptik bir insan sureti ...

o sabunu koymuslardi onlar 0 merdiven ayaklanna. Rozalinda akhnda eteginin altmdakileri gizlemek dusuncesiyle kasildigi icin sabunu gormedi, sabuna bash Rozalinda ve kayip dustu. .. Belli ki 0 da tipki Supermen gibi sadece kayip bir dustn.

Beni Bu Disandan Ctkartn!

Ahsik . olmadigi . bir durumla karst karsiyaydt Rozalinda.

Agir kokular yoktu duvann oteki tarafmda, Rozalinda duvann . "buteki" tarafina yuvarlanrmsti,

Islevsellik tartismaya acikti bir zamanlar. Artik 0 zamanlar kapandi ama ... Mesela 0 sabunu oraya koyan manyaklar sabunun bir temizlik malzemesinden cok daha baska amaclar icin kullamlabilecegini biliyorlardi. Ne kadar da propagandist bir soylemdi "bans icin son sans" soylemi! Ne kadar propagandistse iste 0 kadar gerekliydi.

Bitisikligin bolunmusluge 'donfi~me nesnesiydi duvar. Duvar bir aracti, bir gerecti, hatta bir gerekceydi. Duvar bolttnmuslugun hem gereci hem de gerekcesiydi. Bitisikligin ve hatta yan yanahgm online konmus birengeldi, Tehdit unsuru olmayan seyler kaale ahnmaz ya; samnm simdi anhyorum neden duvann bu tarafindakileri kimsenin tannnadiguu. Para yok, nufus yogunlugu yok, oy cogunlugu yok. E tabii haliyle hayallerle kucaklasmaktan baska secenek de yok. Rozalinda'nm kendi dunyasi var, onu rontgenleyenlerin kendi dunyasi. .. Bir suru dunya var dunyada.

·Yere yapisnnsti ya Rozalinda, yasama yapismishk olarak telakkietti bunu. Yaprskan cozueu bulmaliydi yerden kalkmak icin, ya da kurtulmak icin disanda yasamaktan. Rozalinda televizyondan ciktigma bin pisman bir haide gokyuzune bakti. Supermen sersem sersem geziniyor ve kurtarmaya deyecek can anyordu ortahkta, Rozalinda'yi gordu Supermen yerde ve ona soyle dedi.t'Disansr sana gore degil sevgili Rozalinda. Bana ozendigini biliyorum ama unuttugun bir sey var; ben ucabiliyorum sen ucarmyorsun. U9abilmeme ragmen ben bile mutsuzum disanda, senin ne isin var burada?l"

Bunun uzerine Rozalinda duvara bakip soyle soyledi:

"Ayna ayna soyle banaben miyim bu evrenin tek derdi? Ben 01- masam duzelecek mi her sey sevgili ayna? Ya sen olmasan gorebilecek miyim ben kendimi? Biz birbirimizi tamamhyoruz sevgili ayna; ben olmazsam sen olmazsm, sen olmazsan benolmam."

Rozalinda basmi seyircilere cevirdi: "lcinde hie siir 01- 'mayan burusuk bir not defterin vardi senin. Ben 0 defteri calmaya cahsrrdim senden. Ben televizyon izlemezdim. Ben olmasam da evde sen hayal gucunu kullamr beni orda kilardm; hen bu sirada el-

Supermen ve Rozalinda

'bette ki namaz kilmazdim ... Celik ekranh bir duvar vardi aramizda. Bir tarafi televizyonun icine bakiyordu, oteki disma; biri bana, .biri

. sana ... " Rozalinda gene duvara bakarak: "Onlar icin televizyonun ekranlydin sen sevgili ayna ... Ve insanlar kendilerini olduklanndan farkh gormeye bashyorlardi baknkca sana. Cok buyuktun, cok derindin sen ayna ... Bir kuyu gibi olmustun adeta .... Ayakkabilanmr . giymek istedigimde sen de giyerdin benimle. Ayna ayna soyle bana, var fit benim kadar sana benzeyen bid bu dunyada"!'

Rozalinda gene seyircilere bakarak: "U zatmayacagim daha fazla ... Yeter ki siz parcalamaym dfi~iimu daha fazla ... " Rozalinda duvara bakarak: "Bak simdi ne haldeyim sevgili 'ayna ... Tipki senin gibi ben de parca parca ... "

Rozalinda gokyuznne bakarak: "Bir yerde hata yapnns olmahydik, belli ki cok gecti ama ... "

Supermen: "Hakhsm Rozalinda. Gel simdi otur kucagrma.

Merak etme, kurtaracagnn seni kendinden ve kendime benzetecegim seni ben."

Rozalinda: "Mersi cok Supermen."

191

HUCRE14

COZEF'iN TARiFi iMKANSIZACILARI Ve BiR ntzt DOG-AU-STU HADisE

~

Meshur sarkrci Cozef Haydm gunlerden bir gun evinin kapismi acik unutup manava incir almaya gitmis. Bunun iizerine . kansi arkadan, "Cozefcim bir kilo da seftali al" demis, Kansmm. guzel sesiyle tuyleri diken diken olan Cozef arkasma donup kafasiyla tarnam isareti yapmis. Cozef' in en sevdigi seymis kansma kafasiyla tarnam isareti yaprnak. Kusursuz bir iliskileri varmis ve Cozef'le kanst cok mutluymus. Derken giinlerden bir baska gun, bu olaydan

. asagr yukan dokuz ay sonra, yagmurlu bir gun ve Cozef'le kansi evde oturmaktadir. Cozef birden ayaga firlar ve "Evelin, Evelin kos odamizm pencerelerini kapa, bak yagmur yagiyor ve yatagmnz da pencerenin kenannda, eger pencereleri kapamazsan yatagmnzm ttzerindeki carsaflar islamr, bu gece uyumamiz zorlasir, hasta oluruz, oluruz." der. Kocasmm bu hiddetini anlamlandirmakta zorlanan Evelin vaziyeti caktirmadan "merak etme kocacrgim, carnIan ben zaten yagmur baslar baslamaz kapattnn." Derin bir nefes ahr Cozef ve gazetesini okumayi surdurur, Bir de ne gorsundur zavalh Cozef gazetede, en yakm arkadasmm alum haberini gormus ve derinden etkilenmistir Cozef. lste 0 andan itibaren artik hayat bir cehennemden farksizdir Cozef icin ve dolayh olarak kansr Evelin icin, Gunlerce odasma kapamr, yuzlerce beste yapar Cozef. Hayatim

Beni Bu Disandan Ctkannl

bir sanat dalr-olarak muzige adamis, muzik olarak surdnrmekte yasammi, drs dunyayi iplememektedir.Kansr ile cinsel iliski yapmayah uzun zaman oldugundan, kansr da baska erkelerle yatmaya vecinsel ihtiyaclanm bu sekilde gidermeye baslanusur, Aynca halk arasmda da Cozef'in homos eksue 1 olduguna dair dedikodular alnus basim gitmistir, Dogaldir tabii bu tip olaylar, ne de olsa kncuk bir kasabadir Cozef'in kasabasi, Fakat Tann elbette ki biliyordur Cozef" in homoseksuel degil, heteroseksnel oldugunu, Gerci Tann icin pek birsey fark etmez ama Cozef icinedecektir elbet, Tann, gecelerden bir gece Cozef" e oyle bir ilham gonderir ki Cozef dunyanmen guzel bestesini yapar. Bu melodi 0 kadar guzeldir ki tumevrende yankilamr ve dunyanm cesitli uclanndan popcular Cozef'in kasabasma akin ederler. Maksatlan eserin telif haklanm satin ahp, onu bir pop sarkisi, Cozef"i de bir pop star yapmaknr, Bu arada yas tutmaktan ve bu surgun hayatmdan sikilan Cozef bu teklifi bir kurtulus olarak nitelendirir ve hemen bayan popculann uzerine atlayiponlara tecavuz ettikten sonraen iyi olanim kendine menajerolarak secer, Tabii bunu yaparken bir maksadi da yedigi homoseksnellik damgasmdan kurtulmak ve boylelikleerkek egemen duzenin ekmegine yag,. bal tUm gida maddeleri surmektir, Populer kiilqir toplumu yagh balhekmegi pek sevdigindenelbette ki hemen buekmege saldrracak ve Cozef'in oyununa gelecektir,

Albumu ciktiktan sonra nesesi artar Cozef'in. Artik onun icin zevk crtasi yukselmis.sohretin bedelini odeme zamam gelmistir, Cozef 0 kadar cok bayanlacinsi munasebettebulunmustur ki, bu duzcinsellik onu tatmin etmemektedir, Degisik arayislara giren Cozef, uzun zamandir gorusmedigi kansun arayip ona ilginc bir teklifte bulunur.Konusmalan kisacasu sekildedir:

"Merhaba Evelin, nasilsm," "Iyiyim Cozef, sen nasilsm?"

"Ben de ryiyim Evelin. Beni nedenaradm Evelin?"

"0 soruyu sen degil ben soracaktim sevgili Cozef, ama istersen gene deyamtlayabilirim"

"O halde derhal yamtla lutfen."

"Seni sevdigim icin Cozef Iste bunun icin aradunseni." "Anhyorum, Peki, 0 halde teklifin nedir?" .

COZEF'iN TARiFi iMKANSIZ ACILARI Ve BiR otz: DOGAOSrO HADisE

"Teklifte bulunmasi gereken birisi varsa 0. da sensin sersem!" "Bana senin eski sevgililerden birini ayarla Evelin."

"Ben de yer alacaksam olur sevgiliCozef."

, "Ne demek, ne demek? Elbette ki sen de katilabilirsin bize." ,

"Ee ne de olsa ben de degisik heyecanlar yasamak arzusundayim."

'''Tamam,o zaman sen adam I kap benim eve gel."

"Biz artik farkh ulkelerde yasiyoruz sevgili Cozef. Senin eve gelmem icin bana ve yammda getirecegimeucak bileti, beslenme, bannma ve ulasim konularmda yardim yapmahsm, aksi taktirde plan suya duser, Hatirhyor musun Cozef, yagmur yagiyordu, sen

" arkadasmm oldiigiinti gorup bunahma girmistin, ha hatirhyor mu,. sun?"

"Hatirlamak istemiyorum 0 gunleri, gecmisi unutmak istiyorum, biliyorsun benNice'nin insan unuttukca mutlu olur dusuncesini ozumsemis bir insanim."

"Bilmez olur muyum sevgili Cozef. Adresi ver,"

Cozef adresi verdikten hemen sonra telefonu kapar. Cat.

Sonra, keske aramasaydim, bak bana gecmisi hatirlatti, tekrar bunahma girecegim, hayatim mahvolacak, istemiyorum gelmelerini, gecmisi-de istemiyorum, homoseksuel olmaktan da vaz " gectim, pop - star olmak da istemiyorum. Nice nerdesin sevgili Nice? Neden bu zalim dunyada act, keder, elem ve rstiraplarla tek basnna bogusmak zorunda biraktm beni? N edenoldtm sevgili dostum Nice? Keske almasaydnn da okumasaydim 0 gazetede senin oliim haberini. Ah 0 salak sey de, neydi adr unuttum simdi, dalga .gecmiyor mu seninolumunle, saga sola "Niceoldu. lmza: Tann." yazmak suretiylevlGotune kma bile yaknustir hergele. Hah tamam! Hatrrladim admi, Allahm belasi Wagner pustu.

lste bu dusuncelerle bogusa bogusa ve Wagner 'e kin kusa kusa venefretini dolleye dolleye dii~iinceleri, Wagner 'e, aleme ve ekonomiye karst, beyninin derinliklerine dala dala iste, lye dogru siddetli patlamalanyla bogulma noktasma gelir Cozef; bogulup bogulup daolmemektir bu, bunahmdadir gene Cozef. Her bunalima

girdiginde yaptigr gibi gene hayattanelini etegini ceker Cozef Ne pop starhk kalrmstir artik, 'ne de bestekarhk, zira pop yapa yapa .beste yapma yetenegini de yitirmistir Cozef ve duygulanrumuzik

Beni BuDisandan Ctkartnl

:; .

aracihgryla disa vuramamaktadir. 0 da icine doner daha beter, battikca batar, ickiyi sevmediginden kendini alkole de veremez, ama bir seye vermelidir kendiniCozef ve .yaziya vermekte bulur careyi kendini. Bir kitap yazar Cozef, kitabmda soyle bir cumle ve genel olarak su konular yer ahr:

. Cumle: "Olmaya devlet cihanda bir nefes sihhat gibi, sakla samam gelir zamam, baslar yasam bir anda ve sonra bir anda biter; astrologlar bile kaderlerine karsi cikiyorlar,"

Konular: lnsanlarin iist iiste umutsuzluga kaptlmast; sonra yeni insanlarla karsilasarak ve yeni gozlitkler takarak kendilerini toparlamalari,

Kadtnlarla erkeklerin ilgi cekici konusmalar yapmayt zamanla ogrenmes i, .

Koklerini arastiran insanlann, yeterince derinlere bakmaya ancak baslamast,

BaZI insanlartn yalntzliga bagtsikltk kazanmasi, yeni ask bicimlerinin icadt,

Mutfak sanattndaki ilerlemenin seksteki ilerlemeyi geride btrakmastntn nedenleri, Erkeklerin kadtnlara ve diger erkeklere duydugu arzunun yiizytllar icinde sekil degistirmesi,

Saygt gormenin, kudretli olmaktan daha arzulantr hale gelisi, Emir vermekten de almaktan da hoslanmayanlann, arabuluculuk icin uygunadaylar olusu,

Insanlartn korkulartndan kurtulmak icin yeni korkular icat edisi, Merakin ozgurlugiin anahtari haline gelisi,

Diismanlan yok etmenin giderek gilclesmesinin nedenleri, Dertlerden kacma sanatimn gelisip de nereye kacacagtnt bilme sanattntn gelisememesi,

Kirac toprakta bile merhamet bitmesinin strrt, .

Hosgorilniin, sorunlan cozmede yetersiz kalmastntn nedenleri, Tiiketim toplumunun sundugu her seyi elde edebilmelerine, hem de cinselozgiirlesmeye ragmen, imtiyazli kisilerin bile hayata bir olciide karamsar bakmastnm nedenleri,

Diinyanin enkalabalik ulusu haline gelmek iizere olan seyyahlann, gormek istediklerinden baska seyleri de gormeyi ogrenmeleri, Kadinlarla erkekler arastndaki dostlugun . bu kadar ktrtlgan

f·;

COZEF'jN TAJUFj jMKANSIZ ACILARl Ve BjR otzt DOGAUSTU HADjSE

. olmastntn nedenleri,

Insanlann, birkac hayat birden yasayacak zamani bulamamastnin nedenleri,

'Aile kurumundaki kriz, asltnda comertligin evriminde bir asamadan baska bir $ey degildir.

Insanlar kendi hayat tarzlartnt serer, ama bunda tam bir tatmin bulamazlar.

Insanlartn birbirlerine kucak acmayt ogreni$i, Kardes ruhlar bulusunca ... *

E~ sonunda gunlerden bir gun, oldukca yagmurlu bir gun, kendi gozlerinden akan kanlarda bogulur oltrr Cozef. 0 oldukten sonra "lnsanhgm Mahrem Tarihi' adh tek kitabi, Theodore Zel-· din takma adiyla, yani sahte bir imzayia yaymlanrr ve tum evrende sans rekor Ian kirar,

Eskiden yasadigi kasabadaki bir incir agacmm altrna gornerler Cozef'i; bir tek kansi ve eskilerden uc bes hayrani vardrr cenazede, bir de smta smta seyredalan alemi ve ekonomiyi, Tann ile Nice; cennette ya da cehennemde olmasa bile,· cennetle cehennemim kesistigi yerde, esikte hepsi de' elele ...

"Theodore Zeldin, lnsanligm Mahrern Tarihi (istanbul: Ayrmtr, 1997)