PAPAN SUIS UTAMA

4.1 Draw The Switchboard Diagram.

4.1.1 Block Diagram Protection And Metering

4.1.2 Draw Circuit Diagram
4.1.3 Draw The Capacitor Bank Circuit

4.2 Draw The Fighting System Circuit.

4.2.1 Type Of Load

4.2.2 Structure Plan Symbol
4.2.3 Protection And Control Circuit

4.3 Draw The Standby Generator Set Circuit.

4.3.1 Block Diagram

4.3.2 Structure Plan Symbol
4.3.3 Protection And Control Circuit
 MEREKABENTUK PAPAN SUIS UTAMA

PENGENALAN

Melukis litar Papan Suis Utama merupakan salah satu unit dalam Modul ini yang perlu
dipelajari oleh setiap pelatih. Topik ini sangat penting bagi memantapkan pengetahuan pelatih
dalam melukis, memahami dan mentafsir semua simbol dalam litar Papan Suis Utama. Topik ini
juga Meliputi Sistem Pencegah Kebakaran dan Janakuasa Tunggu Sedia.

OBJEKTIF PEMBELAJARAN
Diakhir pembelajaran pelatih akan dapat

1. Memahami Rajah Skematik bagi Papan Suis Utama

2. Melukis Rajah Skematik bagi Papan Suis Utama.

HASIL PEMBELAJARAN
Diakhir pembelajaran ini, pelatih dapat:

1. Memahami dan membaca rajah Skematik bagi Papan Suis Utama.

2. Melukis Rajah Skematik bagi Papan Suis Utama dengan menggunakan simbol yang
piawai.
4.0 PAPAN SUIS UTAMA

4.1 MELUKIS LITAR PAPAN SUIS UTAMA.

Bagi pemasangan elektrik yang melebihi 60A, TPN sambungan pendawaian

pada alat pelindung dan alat jangka tidak disambung secara terus seperti yang terdapat
pada pendawaian kurang daripada 60 A.

Pendawaian kepada alat jangka dan alat pelindung bagi system 3 fasa akan
dibuat menerusi sesuatu alat tambahan iaitu pengubah arus. Bagi memudahkan
seorang juruelektrik, juruteknik membuat lakaran rajah pendawaian dan rajah skematik.
Bagi sistem pemasangan suis utama perlu dilukis dengan kemas dan jelas untuk tujuan
memudahkan kerja-kerja penyelenggaraan dan kenal pasti kedudukan bahan.
4.1.1 GAMBARAJAH SATU GARISAN PAPAN SUIS UTAMA.

CONTOH RAJAH SKEMATIK GABUNGAN KEMASUKAN KABEL BAWAH TANAH

DAN SAMBUNGAN PANEL SEHINGGA PALANG BUS
PALANGBUS

R Y B
LAMPU PENUNJUK
5A
V
SUIS JANGKA
JANGKA
FAKTOR KUASA PF PEMILIH VOLT

KWJ

3 x CT’S A
SUIS JANGKA
GEGANTI KEROSAKAN PEMILIH AMPIAR
BUMI / GEGANTI ARUS
LAMPAU EFR
4 X CT’S
OCR
6 A STF

MCCB / ACB
S/
T

KOTAK KABEL N

BEKALAN KABEL BAWAH TANAH

Rajah 4.1.1
4.1.1.1 GAMBARAJAH SATU GARISAN PAPAN SUIS UTAMA.

CONTOH RAJAH SKEMATIK PECAHAN KOMPONEN KEMASUKAN KABEL BAWAH

TANAH DAN SAMBUNGAN PANEL SEHINGGA PALANG BUS

PALANGBUS

R Y B N
LAMPU PENUNJUK
3 X 5A
V
SUIS
PEMILIH

3 x CT A
SUIS PEMILIH
1 x CT M.D

1 x CT P.F
2x5A

3 x CT’S 3
3x5A KWH

EFR
4 X CT’S
OCR
6 A STF

MCCB / ACB
S/
T

KOTAK KABEL N

BEKALAN KABEL BAWAH TANAH

 Rajah 4.1.1.1

4.1.2 DIAGRAM PAPAN SUIS UTAMA

CONTOH RAJAH PEPASANGAN KEMASUKAN KABEL BAWAH TANAH

DAN SAMBUNGAN PANEL HINGGA KE BUS BARS

R
Y
B
N

M K B

VOLTMETER
V
SUIS
5A PEMILIH

PF
CT CT CT
KWJ

AMMETER
A
E
SUIS
EFR PEMILIH

E
CT CT CT CT OCR

ACB
U/N NO-VOLT COIL

Rajah 4.1.2
 CONTOH RAJAH PEPASANGAN ACB

Ke DB - B
Ke DB - A MENGGUNAKAN SHUNT TRIP

Ke DB - C

Ke DB - D
RAJAH SKEMATIK AGIHAN PAPAN SUIS UTAMA
LAGENDAKETERANGANA
CT
R EFR
Y
B CONTOH AGIHAN SUISBOD - AKWJ
N
MCCB
1 2 3 4 OCR
1 NO – 10KK Motor

1 NO – 10KK Motor

1 NO – 10KK Motor
1 NO – 5KK Motor

1 NO – 5KK Motor

1 NO – 5KK Motor

PF
S.S
V
Jangka Ampiar
EFR
CT CT CT CT Current Transformer (alatubah arus)
Earth Fault Relay
E Jangka Kilowatt / Jam
Moulded Case Circuit Breaker
1 2 3 4 5 6
Over Current Relay
Power Factor (Jangka Faktor Kuasa)
Selector Switch (Suis Pemilih)
100A 100A 60A 60A BUSBARS
Jangka Volt
4 x 25MM2 x 4MM2
P P P P P P
S S S
5A S S S
SUISBOD UTAMA
D D D D D D
R Y B
20A-3
FASA ISO
PF V
5A S.S
OCR
16A 16A 16A 20A
KWJ 20A 20A

CT 300/5 A
S.S AC
ACB A 5A B
SUISBOD ST
EFR R Y B
ACB LOCK
CT 300/5 CT 100/5 C/W KEY LAMPU PENUNJUK
OCR
EFR
MCCB OCR
300A Rajah 4.1.2.1
LAGENDA
MCCB 100A 150MM2 KABEL 4-TERAS KETERANGAN
ST
CT Current Transformer
BEKALAN (alatubah arus)
KOTAK KABEL ISO Isolator (Pengasing)
4 X 25MM2 PSD Penghidup Bintang Delta
KABEL Rajah 4.1.2.3
KOTAK
BEKALAN KABEL BAWAH TANAH KABEL
Rajah 4.1.2.2
DARI SUISBOD UTAMA
 1 NO – 3KK Motor

1 NO – 3KK Motor

1 NO – 3KK Motor

1 NO – 3KK Motor

1 NO – 3KK Motor

1 NO – 3KK Motor

1 NO – 3KK Motor

1 NO – 3KK Motor
1 NO –3KK Motor

SIMPANAN
CONTOH AGIHAN SUISBOD - B

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

P P P P P P P P P P
T T T T T T T T T T
T T T T T T T T T T

20A-3 FASA ISO

16A 16A 16A 16A 16A 16A 16A 16A 16A 16A

5A
SUISBOD B
R Y B
LAMPU PENUNJUK
CT 100/5
EFR
OCR

MCCB 100A ST

LAGENDA
4 X 25MM2 PTD
KABEL
Penghidup Talian Terus
Rajah 4.1.2.4
DARI SUISBOD UTAMA
 16A
1
1 NO –3/4KK Motor

16A

KABEL
2
1 NO –3/4KK Motor

4 X 16MM2
3
1 NO –3/4KK Motor

16A 16A
4
1 NO – 1.5KW Peny. Udara

16A

0.3A
5
1 NO – 1.5KW Peny. Udara

MCCB 60A
16A

DARI SUISBOD UTAMA

6
1 NO – 1.5KW Peny. Udara

16A
7 1 NO – 1.5KW Peny. Udara

RCCB 3 FASA 60A /

CONTOH AGIHAN SUISBOD - C

16A

Rajah 4.1.2.5
KABEL
3 X 2.5MM2
 6A
1
3 Litar x 10 Poin Lampu

6A
2
3 Litar x 10 Poin Lampu

3
3 Litar x 10 No. 13A Soket Alir Keluar

16A 16A
4
3 Litar x 10 No. 13A Soket Alir Keluar

16A

0.3A
Simpanan

MCCB 60A
RCCB 3 FASA 60A /
CONTOH AGIHAN SUISBOD - D

KABEL
KABEL
3 X 2.5MM2
3 X 1.5MM2
 4 X 16MM2
KABEL

Rajah 4.1.2.6
DARI SUISBOD UTAMA
4.1.3 LITAR CAPACITOR BANK.

Rajah 4.1.3
4.1.4 LITAR KAPACITOR BANK SATU GARISAN

MCCB X

Step 1 Step 2 Step 3 Step 4 Step 5

Rajah 4.1.3.1
 4.2 LITAR SISTEM JANAKUASA TUNGGU SEDIA

Melukis litar sistem janakuasa tunggu sedia merupakan salah satu tajuk yang perlu
dipelajari oleh setiap pelatih. Dalam topik ini pelatih akan dapat melukis litar sistem
janakusa tunggu sedia.
Dalam bab ini pelatih akan diajar melukis litar gambarajah satu garisan dan
gambarajah penuh bagi sistem ini. Gambarajah ini adalah bagi memudahkan
juruelektrik, juruteknik membuat penyelenggaraan sistem ini

Bahagian janakuasa;
Sesuatu stesen janakuasa boleh dibahagikan kepada tiga bahagian utama
iaitu;
i. Janakuasa
ii. Penggerak Utama.
iii. Penguja

Stator Badan Penguja

Penggerak Rotor Anker Penguja

Utama

Badan Penguja Arah Pusingan

Stator Ekanikal

Alternator
Penguja

Rajah 4.3
4.2.1 GAMBARAJAH LITAR JANAKUASA TUNGGU SEDIA
(SATU GARISAN)

Rajah 4.3.1
4.2.2 LITAR JANAKUASA TUNGGU SEDIA
ESSENTIAL BUS-BAR NONESSENTIAL BUS-BAR

v v
v
v
v
6A 6A
R Y B R Y B
INTERLOCKED 4 POLE
AUTOMATIC CHANGE OVER
CONTACTOR
CT-1
GC-2
MC-1 GT

1 R
ACB
2

GT-1
G CT
C
1
GC-3 3
MT

1
415 50Hz BEKALAN ACB

DARI PENJANA TUNGGU SEDIA M

C

Rajah 4.3.2
415V 50Hz BEKALAN DARI TNB