Rikonceptimi i NATO –s, Gjeopolitika dhe

Gjeostrategjia
(Në vigjilie të dymbëdhjet vjetorit të ndërhyrjes ushtarake të NATO-s,
prespektiva nga lindja dhe këndëvështrimi i sotshëm politiko - ushtarak i
NATO -s)

Bahri M.Gashi, 24.Mars. 2011

Përsosja politiko - ushtarake gjashtë dekadëshe e alenacës më jetgjate

të globit nënkuptohet si aftësaia e mbidominimit gjeopolitik dhe
gjeostrategjik të NATO-s në hapsirat për ndikimin në shkallën e një
qëndrueshmërie gjithpërfshirëse rajonale e globale e cila do ta gjente mesin
e barazpeshimit për të ulur tensionet çoftë me mjete politike, diplomatike
apo edhe ekskluzivisht ushtarake me theks të veçantë për shtetet anëtare të
saj.
NATO- ja gjithashtu ka arritur të ofroj mbështetje superiore edhe për
vendet tjera të rajonit, siq ishte ishte lufta e Kosovës ku më 24 mars 1999 me
rastin e ndërhyrjës ushtarake ajrore kundër caqeve të ushtërisë serbe në
(hapsirat) e ish-Jugosllavisë dymbëdhjet vjet më parë ka ndikuar që
gjeopolitika e saj në shtrirjen e civilizimit global, të ruajtjës të së drejtës
humanitare duke krijuar hapësira të lira gjostrategjike në zgjidhjen e
problemeve të marrëdhënieve në mes dhe brenda shteteve ka vënë në
ndikimin e vet në dispozicion shumëdimensional, kooperues, koordinues dhe
operacional, fuqinë moderne ushtarake të saj.

Origjina dhe fillet e krijimit dhe rrugëtimit të vendeve antëtare

të NATO –s

Shikuar historikun në fillim të viteve 90-ta, një numër vendesh të

Europës shprehen interesim të madhë për anëtarësimin në NATO duke parë
se interesat e tyre të sigurisë në të ardhmen mund të mbroheshin në
mënyrën më të mirë.
Vendet e para nënshkruese - Me 4 Prill 1949 Pakti i Organizatës se
Atlantikut Verior në Uashington nënshkruhet nga; Belgjika, Kanadaja,
Danimarka, Franca, Islanda, Italia, Luksemburgu, Netherlanda, Norvegjia,
Portugalia, Mbretëria e Bashkuar (Britania e Madhe) dhe Shtetet e Bashkuara
të Amerikës (SHBA). Ndërsa me vonë me 1952, Greqia dhe Turqia iu
bashkohen dymbdhejtë vendeve antare të Aaleances. Në vitin 1955
Gjermania pranohet anëtare e NATO-s. Ndersa me 1982 Spanja. Në vitin,
1999 për herë të parë tri shtete ish pro- sovjetike (dhe gjithashtu ish pjestare
të Traktatit te Varshavës) bashkohen me NATO-n. Këto ishin Republika Çeke,
Polonia dhe Hungaria, duke quar kështu numrin e përgjithshëm në 19-të.
Ndërsa me 23 Nentor, 2002 Bulgaria, Estonia, Latvia, Lituania, Rumania,
Slovakia dhe Slovenia u ftuan që në fillimin e bisedimeve për anëtarësim në
NATO brenda vitit 2007. Shtetet e lartëcekura u bënë formalisht anëtare të
Aleancës në fund të marsit 2004. Ndërsa për shumë arsye (politike,
ushtarake, ekonomike) tri shtetet e tjera që pretendonin për tu antarësuar në
familjen e madhe, në NATO: Shqipëria, Kroacia dhe Maqedonia nuk u pranuan
si antare në këtë fazë. Por edhe përkundër përjashtimeve, zgjerimi i NATO-s
për shtetet nuk mund të shihet si një proces i mbyllur.
Misioni i NATO-s për antarësim shihet si një procesin gjeopolitik e
gjeostrategjik, si i hapur, progresiv, profesional, efikas dhe efektiv në
vazhdimësi. Megjithatë e gjithë kjo kronologji ngjarjesh të rëndësishme që
nga lindja dhe 60 –të vjetori i saj u kurorëzua me ëndrrën dhe realitetin e
shqiptarëve për antarësim.
Ditëlindjet dhe zhvillimiet e NATO-së në hapësirat e sigurisë dhe të
stabilitetit në rajon dhe botë, në fillimet e shekullit të XXI, kërcënohen jo
vetëm nga lëvizje politike apo tendenca e mentalitete të vjetra të krijimit të
blloqeve rivale, por sidomos nga organizata dhe lëvizje terroriste, të cilat
përdorin paaftësitë dhe dobësinë e institucioneve të shtetit për të krijuar
ndjenjën e frikës për të ardhmen ndaj shtetit apo shoqërisë. Por kjo rritje dhe
kjo gjeopolitikë dhe gjeostrategji e NATO-së tashmë është e pakonkurencë në
rajon dhe botë si në; politikë, gjeopolitikë dhe gjeostrategji.
Samiti i NATO-s, në 60 vjetorin e saj, ishte i rëndësishëm jo vetëm për
faktin se është i pari i këtij lloji që mbahet në një vend të gadishullit
Ballkanik, por sidomos sepse u mor vendimi historik që Shqipëria dhe
Kroacia, dy vende të po këtij rajoni, ftohen për t’u anëtarësuar me të drejta të
plota në këtë Aleancë të rëndësishme të sigurisë politike dhe ushtarake.
Shqipëria, e përgjegjshme për rëndësinë e aftësive të saj, merr pjesë në
kuadër të Forcave Ndërkombëtare për Siguri dhe Asistencë të NATO-s, në
Afganistan, qysh në vitit 2002, Irak dhe Bosnje për të ndihmuar në
konsolidimin e rimëkëmbjen e këtyre vendeve postluftrake, jo vetëm në
planin profesional ushtarak, por edhe në atë logjistik e operativ. Shqipëria e
konsideron pjesëmarrjen e Forcave të saj të Armatosura në misione, në
kuadër të NATO-s, jo vetëm si një kontribut të rëndësishëm në përmbushjen e
qëllimeve të përbashkëta për sigurinë dhe stabilitetin rajonal e global, por
edhe një pasurim profesional dhe përvoje të re, të domosdoshme në
përballjen e detyrave dhe misioneve të një rëndësie të veqantë strategjike
kombëtare dhe ndërkombëtare.
NATO – ja sot është konkurente me kapacitetet e saja në gjeopolitikë
dhe gjeostrategji kundrejt të gjithë atyre vendeve që akoma mendojnë të
kaluarën e intrigave dhe bestytnive për të tjerët. Kodifikimi i raporteve
strategjike në mes ShBA –së, Unionit Europian dhe NATO –së janë argumenti
kryesor i kësaj superfuqie politike ekonomike dhe ushtarake në mes
kontineteve të globit.

Shqipëria dhe Kroacia pikërisht me 1 prill 2009 u bënë vendet e 27

dhe 28 të aleancës së NATO-s.
Shqipëria sot në alencën e NATO – së do të thotë politikë të ekuilibruar,
stabilitet të garantuar, siguri vigjilente dhe permanente të monitoruar nga
NATO dhe gjeopolitikë e gjeostrategji të qartë euoatlantike. Misioni për
antarësim e mëmëdheut tim dhe të gjithë shqiptarëve, Shqipërisë u
konkretizua dhe u realizua nga vullneti dhe dëshira e mbi 94% të
bashkombasëve për të qenë tani e përgjthmonë të lirë dhe pa frigë nga
hijenat e zeza e të urryera Ruso - sllavo – helene për ta coptuar teritorin e saj.
Antarësimi i Shqipërisë dhe Koacisë ndikoi drejtpërdrejtë edhe në
kohezionin impresiv të Francës për tu futur bindshëm në të gjitha obligimet
dhe përgjegjësitë e alencës duke drejtimin e alenacës për ti garantuar liderët
e vendeve antare të NATO-së për kooperim dhe bashkpunim permanent në të
tashmën dhe të ardhmen e saj. Zgjerimi i NATO-s mbetet një koncept i ri i
strategjisë kryesore për konsolidimin e sigurisë së Evropës dhe vendeve të
tjera. Gjithashtu e ardhmja e Evropës nuk mund të mbetet peng i koncepteve
të vjetra me sferat e influences duke iu referuar së kaluarës. Pikëpamjet mes
NATO-s dhe Rusisë ndryshojnë për çështje të tilla si zgjerimi, sistemet e
mbrojtjes, madje dhe Kosova.
Së këndejmi edhe Republika e Kosovës si zonë gjeostrategjike dhe FSK-
ja bërthama e ushtrisë së Kosovës po hapëron drejt plotësimit të standardeve
të NATO –s që sa më shpejt të jet e mundur të përfshihet në gjirin e saj, të
aleancës padyshim e vendeve më prosperuese të botës për të qenë brenda
kontekstit ekonomik, politiko - ushtarak e të stabilitetit gjithpërfshirës të së
ardhmës së sigurisë dhe paqes stabile. Në këndvështrimin e saj gjeopolitik
dhe gjeostrategjik NATO – ja sot është formësuar plotësisht dhe në organikën
e saj komanduese. Ajo posedon të gjitha aftësitë inteligjente potencialisht
konkuruese të politikave të sigurisë rajonale e globale.
Së fundi mund të themi se çlirimi i Kosovës ështe i lidhur me
ndërhyrjen ushtarake dhe rajoni as sot pa NATO – në nuk do ta kishte
kuptimin e sigurisë dhe vlerave të lirisë së sotshme. Aspketi gjeopolitik dhe
gjeostrategjik i NATO –së ngërthen në vete domosdoshmërinë koopruese,
opreacionale e manovruese të influencës politike dhe ushtarake të përballjës
dhe intervenimit të menjëhershëm në çdo kohë dhe vend. Koncepti i ri
strategjik i NATO-së vazhdimisht do të ngërthej që alenaca do të jet e hapur
për sa kohë që vendet e të dyja koncepteve të kuptojnë rëndësinë e sigurisë
kolektive dhe përfundimisht në nëntor të vitit 2010 në Samitin e Lisbonës
pranohet Koncepti i Ri Strategjik i NATO-s

(Autori është duke vijuar studimet pasdiplomike të magjistraturës në UEJL, në

Shkencat Politike)