COLLECTIO

SKLECTA

SS. ECCLESI.E PATRUM

XLI

PATRES QUARTI EGCLESI^E SJECULT.

S. EPIIIUEM.
TITUS BOSTIIENSIS.
S. DAMASUS PAPA.
VIII.
 PROSTAT INSUPER VENALE

MONTJS PESSULAN1,

Apud VIRENQUE, bibuopolam;

PAIUSUS,

Apud BIBLIOPOLAM, cui nomen gallice;

SOCIETE POUR LA PUBLICATION DES BONS LIVRES

Rue des Saints-Peres, 16

PARISIIS, E TYPOGRAPHEO BETHUNE ET PLON,

VIA VULGO DICTA DE VAUGIRARD, 30
 COLLECTIO

SS. E^CLESiuEl^ATRlIIII^
^**« ——^lflECTENS
EXQUl&TJSSIMA OPERA
TUM DOGMATl
TICA Ej\*rrfoAfcI\, iTORATORlAj
TUM APOLOGETICA K1
ACCURANTIBUS

D. A. B. CAILLAU,
CANONICO IIONORARIO CBJiOUANENSI ET CADURCErSI,

NONNULLISQUE CLERI GALLICANI PRESBYTERIS ,

UNA CUM

D. M. N. S. GUILLON,
KIMSCOPO MAROCHIENSI, 1N FACULTATE THEOLOGIjE PARISIENSI ELOQUENTI/E
SACR* PROFESSORE, AUCTORE LIBRI CUI TITULUS GALLICC X

BlBLIOTttEQUE CHOISIE DES PERES GBECS ET LJTINS.

c OPUS REGI DICATUM,

TOMUS QUADRAGESIMUS PRIMUS.

PARISHS,
APUD 1'ARENT-DESBARRES, EDITOREM,
VIA VULGO DICTA DF SEINE , 48.

M. DCCC. XXXV.
 S. P. N. EPHR^IM
SYRI

OPERUM.

CLASSIS XIII. — DE VITA ASCETICA.

CLASSIS XIV. — epistol^.
CLASSIS XV. — precationes, cantica et hymni.
CLASSIS XVI. — CANTICA ET HYMM.

XLJ.
 Digitized by the Internet Archive
in 2011 with funding from
University of Toronto

http://www.archive.org/details/operasyr08ephr
 S. P. N. EPHILEM
SYRI
OPERUM.

CLASSIS XIII. — DE VITA ASCETICA.

SERMONES PARiENETICl
AD MONACHOS JEGYPTI.

PARAENESIS I.

PROLOGUS.

Gloria tibi, Deus, gloria tibi : iterumque dicam : Gloria

tibi, Deus superlaudaluset superexallatus in sarculo. Omni
tempore, charissimi, gratias agere dcbemus Deo, qui digna-
tus est nos suavi jugo suo, ct liberovit nos a caducis et
corruptibilibus mundi rebus. Statutum est mihi sermones
subministrare, quales lnmine gratiae occurrunt menti meae.
Loqui autem volo, non in doclis sapienliae verbis : nam
et ego homo sum idiota, ac vilissimus. Yerumtamen quia
argule dicla non omnibussunt perspicua. ct iis polissimo»,
qui non deguslarunt sapientiam mundanam : idcirco cla-*

1
i Cor. n, 4.

393"?
 4 S. ENIR£M SYRI

ram oportet proferre orationem, quam assequl possint qui

legunt, secundum bealum Apostolum : « Si enim, ait, nes-
» ciero virtulem vocis, cro ei, cui loquor, burbnrus, et qui
» loquilur mecum, mihi barbarus \ » Potens est autem
sermo Spirilnlis persuadere oblemperanlibus fidei, eliam
absquc grnmmatica et rhelorica. Benedictus autem Deus,
qui cunctis cuncla proebet, et unumquemque, quantum ex-
pedit, illuminat. Id vero captum meum excedere, non sum
nescius. Sed scriptum est; « Tempus tacendi, et tcmpus
»loquendi 3
. » Quam ergo excusationcm in die judicii habi-

turi sumus, non succurrenles pro viribus imperitia labo-

rantibus, et maxime lemporc isto, quo fluclibus perversae
doctrinne prnvique consilii agitanlur? Leo enim cruenlus,
et vcritalis inimicus non cessnt eos, qui non valde atlcn-
dunt, decipere non quidem humanas cnrnes devore vo-
:

lens, vernm animas secum in gehennam trahere gcstiens.

Quot nntatis post abdicalionem rerum tcrrenarum, ilerum
perlurbalionibus ac passionibus i^nominiosis per eum su-
Ligi? Quot posl prima rcligionis elemenla tradila, effecit

apolastns, et hubilu ipso spoliavil? Quarea via non eM aber-

randum : scd fraler adjulus a fratrc, laqueis diaboli capi
nequit. Nos autcm cum Apostolo dicimus : « Non quod suf-

»ficienles simus cogilare aliquid a nobis, quasi ex nobis;

» sed suflicientia nostra cx Deo est : qui et idoneos nos fecit
» sibi ministros, licet indignos 3
. » Vobis autem concedat
Dominussuscipcre verbum instar lcrraebonac, utperfectum
mullipliccmque fructum in justitia referatis Christo Salva-

tori noslro : cui sit gloria in saecula. Amen.

1
i Gor, xiv, ii, — * Eccl. Iil, 7.— 3
2 Gor. m, 5, 6.
 PAlLENESIS II. O

WVVW \w wwwwwwwww W\ V w vw wvv vwwwwwwww wv wv vvv vvww wwww wv w» vvv w>

PARAENESIS II.

Adhorlatio ad pletatem.

h Charissime, divina gralia Christianus es? Serva man-

data Domini nostri Jesu Christi, et salvaberis. Scriptuni

est enim : « In verilale comperi, quia non est personarum

» acceptor Deus : sed in omni genle, qui timet eum, ct
«operatur jusliliam, acceptus est illi *. » Si aulem volueris
eliam ad perfcclam vila? monachorum rationcm conlendere,
ut et melioribus potiaris : scito quod, nisi ita slatueris, jam
le ex hac vita migrasse, mundumque istum cnm omni glo-

rin sua instar umbrae evanescere ; non poteris affectiones

terrenas et concopiscentias mundanas superare; quae qui-
dem demergunt homines in perniciem carnis atque perdi-
tionem. Verax enim est, qui ait : « Si quis vult post me
»venire, abneget se ipsum, et tollat crucem suam, et sc-
» qualur me. Qui enim voluerit animam suam invenire,
»perdeteam. Quiautemperdiderileam propterme, inveniet
»eam. Quid enim proderit homini, si universum mundum
» lucretur, animae vero suaj detrimenlum patialur aut quaui :

» dabit homo commutationem pro anima sua a

- » Neque
enim cst labor fundamentum jacere, sed aedificium perfi-
cere. Quanto enim amplius in altum erigilur aedificium,
tanlo major labor relinqnilur redificarjli usque ad perfec-
tionem operis. Audiamussalutarem vocem dicenlis : « Quis
»enim ex vobis volens lurrim oedificare, nonnc prius sedens
» computal sumptus,si habeat ad perficiendum? ne postea-
• Act. x, 34, 55.— Matth. xvi, »4- 16. Marc. vm, 34-56, et Luo.
20-25.
O S. EPDIUEM SYRI

• craam posuerit fundamenlum, et non potueril perficere,

»omnes qui vident, incipiant illuderc ci,Quia
dicentes :

» hic homo coepit tedificare, et non poluit consummare '. »

Bellum quidemmilitum, breve sed monachi pugna, quoad :

usque emigret nd Dominum, durat. Idcirco omni cum

studio ac vigilanlia et patientia opificium auspicari oportel.
Si igilur, dilectissime, leonem jugularc tentes, firmiler
opprchende, ne foile tibi confringat ossa inslar vasis tes-
tac< i. ipsum
mare proecipitem dederis, cave
Si vcro te in

animum, donec ad tcrram cvaseris, ne forte in

abjicias
profundum dcscendas tanquam lapis.
If. Fralcr, si ad certamcn ingrediaris, sobrius esto ac
vigilans, ne forle adversarius luus victor evadcns, supcr-

gaudcal tibi, cl pro corona conlrarium referas. Quicumquo

igitur cupit esso monachus, ad fortitcr rcsistendum se
promptum exhibeat : ne ingressus, dicat ignorassc se quod
isla sibi cventura esscnt. Eccc pnescivisli isla, ut ct lu co-
gitalioncm tuam componas, sciens quod in hoc manifesla-
bilur tua probatio. Inlellige quod dicilur, charissime, ne
hodieproforibusconsistens, intcrrogatusquedicas: c Omuia
sufiero; i cras nulem in verbis et operibusdelrcclcs. Angelt
enim Dei astant, audiunlque omnia de labiis tuis procc-
deiilia. Vide, charissimc, quod nemo lc cogit : ct si vere et
ex animo hoc inslitulum ccpisti, cavc mcnliaris, quoniam
Dominus perdit omncs, qui loquunlur mcndacium. Hsec
igitur ad Deum acccdcnti contingunt : primo quidem ten-
tatio, deinde tribulalio, poslea labor , taediuin, nuditas,
passiones, angustia , conlemptus. Atqui in islis npparet
patientia anleprobatio fideliuai :et in his omnibus superior
est, qui se ipsum cx tolo cordc gubernalioni divina) ofFert,

volunlalis ejus imperio sc subdcns. Bonum cnim tantum-

modo a nobis propositum postulal atque requirit Dcus, ct
1
Luc. xiv, 28-5o.
 PAILENESIS II.
7

ipse nobis fortitudinem subministrabit, concedetque viclo-

riam, sicut scriptum : « Protector est omnium speranlium
»in se \ Rursusque ait « Prope est Dominus omnibus
» :

«invocnntibus ipsum in veritate voluntatem timentium se :

»faciet, et deprecationem eorum exaudiet, et salvos faciet

a
»eos . »

III. et pro nobis, obsecro, ut quae sumus

Orate autem
dicturi,Domino nobis danle, sine reprehensione peragamus.
Non enim, quasi ad hanc mensuram pervenerimus, vos
adhortari stoluimus sed invocato prius Domino Jesu Ghristo
;

datore et largitore gratias verbi, incipimus sermonem exer-

cere, ut simul et juvemur et juvemus. Nam si ii, qui dicun-
tur pigmentarii , sive pharmacopolae, studiose inquirunt
radices ac species herbarum, easque in scriptis tradunt :

et hoc dispensationem divinam ostendit in solalium infir-

moriim secundum carnem, nonne multo magis debemus
thesaurum gratiae ab eo donatum promulgare? nequaquam
cnim effugit poenam servus nequam, qui talentum Domini
sui per negligentiam abscondit. At quis super me non
ingemiscat, qui fictitium mihi nomen monachi altribuo?
Quis super me non plangat, qui pietalem et patientiam
deperdidi? Et quid agam, quando me visitaverit dominus
meusChristus?Idcoprecor, charissimi, orale pro meservo
inutili, ut ex praesenti sasculo nequam liberer, et gratia ejus

mihi labia aperiat, ad glorificationem sanctae et consub-

stanlialis Trinitatis, Patris et Filii et Spiritus sancti. Quia
in manu ejus et nos et sermones nostri. « Ipse enim est
»qui hominum docet scientiam 3 . »Ipsi gloria in scecula.
Amen.
1
Psal, xvu, 3i, — a
Id. cxliv, 18. — 3
Id. xcui, 10.
8 S, EPHILEM SYRI

*\\\\« \V\V\\VV\V\\V\\\\\\\\VV\V\\V\\\\\\\\\\\V\\\\\\\\\\\\V\VV\\V\V\\\\\\\\\\\\\V\»^\NW\

PARAENESIS III.

Ad monachos novillos.

I. Charissime, si saeculo renuntians ad fratres inpressus

sis, incidVrisque in coenobium fratrum, cnm iis vivere et
Domino nostro Jesu Christo servire cupiens ; conspexeris-
que ibi frntres qnosdam immodeste atque incomposite in-

cedenles, aut qune non placent Deo loquenles : tu cave

ipsis ant eorum sermonibus attendas sine eos loqui sibi :

ipsis. Qui enim loquuntur displicenlia Deo, ipsi Deum non

timent, vilam in negligentia trnnsigentes os eorum semper :

loquitur superba. Tu nutem Deum prne oculis habe. Scrip-

tum quippc est in Psalmo a Pmvidebnm Dominum in :

jconspeclu meo sempcr quoniam a dextris est mihi, ne

:

»commovear \ » Et ne te serpcns callidus dicerc doceat :

i Quod si senes isti improbne sint conversalionis, ego qui

sum junior, quid agam? sed Dominum audi diccnlem :

2
a Multi vocati; pauci vero electi . nSalvari igitur cxopta,
ut sis unus inter clectos. Qui enim malum commitlunt,
sive in ccenobio, sive in qualicumque loco, ipsi filii sunt
hoslis nequam, assimilali zizaniis in medio triciti. Esto
igitur tu triticum, ut congrcgeris in horrea Domini, et non
instar zizanicrum comburaris igne inextinguibili. Yerum
ncque judicemus quemquam; non enim ejus novimus pce-
nilentiam neque si ridentem, out qtiia loquentem aspexe-
:

rimus cum : nobis exploratum non sit, quomodo in sua celln

vitam degat, aut cnjusmodi erga Deum Inborem subent.
Ideo unumqucmque nostrum oportet sibi allendere : quia

« Psal. xv, 16.— * Matth. xx, 8.

 PAILENESIS III.
9
singuli nostrum Deo rationem redditnri sunt. Toto corde
tuo allende psalmodiae, et leclioni divinarum Scripturarum,
et utilitalem ex iis manantem in anima tua combibe, sicut
infans matris sugit ubera. Ex iis quippe virtutum disces
prarmia, eritque gaudium et exultalio cordi luo.

II. Alansuelum te pracbe, et morigerum, atque pruden-

tem, mansuelnm quidem, ut si te vel puer compulerit,
sequarls ipsum; et opere tuo confecto, lacens revertere in
cellam luam; ac corde ora. Obedienlem vero,
labiis silens,

tanquam pretiosam margaritam

ut caslitatem tui corporis,
conscrves in Domino. Vestium ornatu non delccleris, et
parentum diviliis non efferaris « Qui enim gloriatur, in :

«Domino glorietur \ «Omnisquippe caro fcenum, et om-

» nis gloria hominis tanquam flos fceni : exaruit fcenum, et
verbum aulem Domini manet in aeter-
»flos ejus dccidit;
»num a nOculosin terram defixos habe, animam vero in
.

coelos. Cum adolesccntulo nimiam familiaritatem cavelo :

cum muliere vcro, etiam loqui superfluum ducito. Cum

pucro verba ne multiplicaveris; cum ebriis vero, et inobe-

dientibus, risuique deditis non commiscearis ; at in timore

Dei omni tempore persiste, quemadmodum ait Apostolus :

« Sapienter ambulale, redimenles tcmpus, quoniam dies

»mali sunt. Propterea nolite fieri imprudenles, sed intelli-

»gentes, quae sit voluntas Dei, el nolile inebriari vino, in

3
»quo est luxuria . » Et rursus : « Ut is, qui ex adverso est,
»vereatur, nihilhabens malum dicere de vobis 4.

1
i Cor. j, 3i,— 2 Isai. XL7, 8.— 3
Epbes. v, i5-i8,— 4 Tit. n, 8.
10 S. EPHR.EM SYBI

^A^VX^VV^VXriX^X^VVVXVVXlX^VVVVVXVVXW/W-VX^V^VyvXVi^VXAVVXV^VVNVXX^XVX^^VN^^V^^ANNNr

PARAENESIS IV.

De eodem arzumento.
D

I. Chnrissime, ecce aliud tibi servandttm commendo

depositum in Domino, quod si custodieris, in fine hetitiam

aiqoe jucunditalem tibi rotribuet. Si, vanahujus sseculivila

abdicata, ingressus fueris coenobium plurium fralrum, cu-

picnsfieri monachus vide nc le decipiat iuimicus ad
,

exeundum cconobio tentans, antcquam sanclum monachi

indumentum assumas; ut ne ad exlremum le vehemenler
poeniteat, scd perfer; bona jaciens fundamentn cum omni
humilitale. Supervenientes vero alque immissas ab inimico
tcnlalioncs nc perlimneris, vcrum sufter ac tolera, nt bea-

titudinem consequaris; scriptum quippc est :« Beatus vir

»qui sufTert tenlalionem, quoniam cum probatus fuerit,
»acci[>iet coronam vitae, quam ropromisit Dominus dili-

agentibus sc \ » Cupis autem non succumbere lenlalioni-

bus? omnem tuam voluntalcm abscinde. Si vcro et bona
tibi res videalur, quae a tuo pncfecto in Domino non bona
judicelur; crede illi in Domino. Nam conlentiosum esse
ac perlinacem, proprioquc consilio duci, subversionis sig-
num extitit; novitius cnim cum quis sit ct inobcdiens,

contumeliosum probrisque obnoxium sibi nomen conciliat.

Dicil enim in Psalmo : « Servile Domino in timorc, et exul-

»tateei cum tremore. Apprehenditedisciplinam, nequando
2
» irascalur Dominus, et pereatis de via justa . »Qui igitur

justiliam diligit, non peribit; at qui disciplinam aversatur,

sibi ipsi damnum infert. Quemadmodum autem in dolium

•
Jacob. i, 12. — J
Psal, n, u, la.
 PAIUENESIS V. 1 l

immltti vinum simul ct acetum nequeunt : sic neque in

solitaria vita virlus simul degero cum dissolutione poterit.
Fidemque hujus tibi faciat Aposlolus : « Quae enitn con-
» ventio Ghristi ad Belial ? aut quae societas luci ad tene-
»bras \ »

II. Ama igitur temperantiam summopere, ut divini Spi-

ritus tabernaculum efficiaris. Et quandoquidem vitae mo
naslicac habitum ferremeruisti, ne sic, quaeso, cogitationibus
consentias; siquidem te a fraternitate separe voluerint, ne
forte a juventute tua discas esse vagabundus et instabilis.

Vide aulem, ne pietatem, quam dum ingredereris hobebas,

deperdas; sed eam ad finem usque relinere contende. Ma-
ledicentia autem, vel jusjurandum nec nominetur in labiis
3
tuis, sicut decet sanclos : sed humilis esto, et in omni tua
responsione hoc verbum, « Ignosce, »adhibeto; ut inutiles
saeculi mores abs le evellas ac destruas; vitamque Dco
gratam ducens, ab eo laudem obtineas. Cum vero jam
monachismum inchoaveris, ne aurum, argentum vestesque
desideres; verum cuncta in ccelum tibi praemitlens secun-
dum Salvatoris nostri Jesu Chrisli praeceplum, haec tibi
acquiie, fidem, continenliam, patienliam, humilitatem, et
reliqua, quae Deus ex sua benignitale tibi pra^bebit. Cui
gloria in saecula sa3culorum. Amen.

*V>\\* VVVVV\ VV\*WVV*V\AA/V>VV\VV*VV\VV*VV\ V\A\\V\W W>XV>VV^

PARMNESIS V.

De eodem argumenlo,

Si quis a magna vani sajculi existimatione ad monacha-

tum accesserit, se ipsum a fastus et arrogantiae daemone
1
2 Gor, vi, i4> i5, — 2 Ephes, t, 3.
12 S. EPIHLEM SYRI

custodiat oportet, ne in spiritum superbiae ct inobedientiae

incidat, sibique ipsi delrimcntum afferat. Non tibi hic,

charissime, sit pudor, quod sub obedienlia vivas inDomino,

neque quod propriis opereris manibus bonum. Nam exigua
ista angustia et tribulatio, quam Domini causa toleras, vi-
tam libi sclernam conciliabit. Et quid amplius dicam ? Si-
cut enim qui drachmam unam cum decem millibus talen-
torum anri commutat; ita et vilae monasticae tribulatio, ad
futuram tribulationem comparala, quac improbe ac perdile
viveniibus conlingit. Exigua igilur proebes, et magna libi

rcdduntur. Advigila ergo, dilcclissime, lanquam bonus

miles; graliam, quae in tcest, non neglexeris, nc forle ulrum-
que in te eveniat, ut et homines conlrisles, hoc est, tuos
secundum carnem parentes; el Deo non placcas. Verum
decerta, ut et videnles te, glorificcnt Deum super bona
conversalione tua; scriptum quippe cst : « Qui limcnt Do-
» minum, videbunt mc, et lactabunlur '. » Et rursum, « Pax
»mulla diligentibus legem luam, et non est illis scanda •

» lum \ o Propterca custodi le a superbia, ct Dominus pars

tibi erit. Cui gloria in saecula. Amcn.

<V\\ v\> W» WVW VV» \\\ \\v\« VWW\ VW VV\ V\\ W\VV\ W\ VW VWVVV \M vvww w\ w,w w> w\ w w\

PARAENESIS YI.

De eodcm argumcnto.

Charissimc, si bona ac pulchra jcceris principia, sic ct

sencetuUm luam Dco gratam cl acceplam traducas, eris-
que instar luminaris, quod multos in via illuminot Domini.
Sin aulern ab utero malus ct non rectus cxicris, ipsam
quoque vitam misere transigcs. Forte igilur ac validum
1
Psal. cxvin, ;\, — * lbid. i65.
 :,

PAB^NESIS VI. l3

fundarnenlum colloca, ut opus in altum ascendat. Ante

omnia autem, fratcr, Deum time, ipsumque loto corde luo
glorificn, ut ipse cum omnibus sanclis suis te gloriiicet.

A juvenlute tua mansuelissimam sapientiam acquirito

eamque ad exlremum usque spiritum non relinqnito. Hsec
enim in semitas justilioe deducct te, erisque vas electionis
a juventute tua, et honorabilis in senectute tua; obline-
bisque laudem apud Deum ; et hornines in le magnifica-
bunl Dominum. Si igitur a praifeclo in manus fratris sis

Iradilus , non libi tacita mentis cogitutione dicere videaris

oEgoquidem magnorum parenlum sum filius;
etillustrium
hic aulem nullius existimationis et mendicorum filius; aut
s&peeliam exservorum turba originem ducit, et quomodo
ego huic subesse alque obedire polcro? ignominia enim
mihi erit, si istud fecero. » Ne talia lecum cogilaveris, cha-
rissime; non enim prudens hanc cogitalionem suscepisli.
Nam qui ejusmodi cogitat, nondum veterem hominem

exnit, « Qui corrumpitur secundum dcsideria erroris \ »

Nos aulem, dileclissitne, tanquam a Deo commendati in
obsequium concordibus fratribus, sulferamus, ut digni ef-
ficiamur libertate justorum ; mente recolentes omnium
Dominum, « Qui cum esset dives, propter nos pauper per
3
»est factus, ut nos illius inopia divites essemus . »Charis~
sime, collum jugo ipsius submitte, nt requiem animae tuae
invenias, quia scriplum est : « Immundus coram Domino
3
»omnis qui elato est corde . » Quoniam ipsi est gloria in
saecula saeculorum. Amen.
1
Ephes. iv, 22. — » a Cor, vxn, 9« — 3 Prov. xvi> 5.
14 S. EpHR/EM SYRI

«VVWWW W\ \\\ \ \ \ MMMMMM \ V\ VW W WVW VVWVW WVVVVN VV\ VW W\ WWVWW/W w wvw www

PARAENESIS VII.

Ad monachos novitios de operemanuum.

Opus quoque manuum non negligas. Nam saepe libi co-

gitatio suggerit dicens: « Nunquam manuale istud opus ad-
discere poteris; debilis enim es, ac negligens, et operis
hujus labores suflerre in finem usque neqnibis. Nam ecce
tua membra prae labore defatigari ac frangi coeperunt ; non
cnim laboribus es assuetus. » Caeterum transiens, abi unde
ven?sti;nametibi,inquit,silimereDeum volueris,salvabcris,
At lu, tanquam fidelis, non frangaris ejusmodi cogitationi-
bus : sed Dominnm expecta, qui te ad suum invitavit reg-
num et gaudium. Ipse quippe dixit :« Amen amen dico
»vobis, si habueritis fidem sicut granum sinapis, dicetis
»monti huic : Transi, et transibit : et nihil impossibile erit
» vobis 1
, » Et nosergo, charissimi, suslineamns; non cnimin
hominem, qui salvarc ncqueat, speramus; sed in Deum,
qui salvos facit sperantes in se. Sicut scriplum est : « Qui
/) confidunl in Domino, sicul mons Sion a
. d Et rursus bea-
tos praedicat Spiritus sanctus eos, qui sperant in Domino,
dicens : « Domine Deus virtulum, bcatus homo qui spcrat
3
»in te . «Susline crgo, o dilecle a Domino. Nonne si lilte-
ras disccres, vexationem sustineres? quod si opificium ali-
quodsa:cuii; nonne laborem subires? Nonne crgo multo
magis cuncta propler Dominum sufFerre debemus? Scrip-
tumquippe est : « Laborcs palmarum tuarum manducabis;
»bealus es, et benc tibi erit 4 . »Et Aposlolus admonet,
• Matih. xvii, i<
); ct Luc. xvu, G. — » Psal. cxxiv, 1. — !
Id.
LXXXJU, i3. — 4 Id. CXXVIJ, 3.
 :

PARJENESIS VIII. 15

dicens : « Operantes propriis manibus quod bonum est

»ut scilicet non solum vobis quod edatis, laborando cure-

» lis ; sed etiam ex propriis laboribus habeatis, unde neces-

«sitatem habenti tribuatis \ » Studium ergo omne nostrum

in co sit, ut a peccatis nostris liberemur : nam si ipsi vo-

luerimus, liberabimur. Ipse quippe dixit : « Petite, et da-

»bitur vobis : omnis enim qui petit, accipit : et qui queerit,

2
» invenit ; et pulsanti aperietur . » Ipse enim est, qui
thesaurum poenitentiae non deficientem mundo largitur.

Ipsi gloria in saecula. Amen.

N\\ WWAIW VWWWWW <WWVt WMVWW\ <WVW» W\ VWWWWW» WMMVWWWWWVWWMWIW

PARAENESIS VIII.

De perseverantia,

De scandnlis porro occnrrentibns, novimus eum, qui

ait :« Nolite judicare, et non judicabimini. In quo cnim
»judicio judicaverilis, judicabimini, et in qua mensura
3
»mensi fueritis, remelietur vobis : » et quae sequuntnr.
Ut vero cogitationem tuom adjuvare possis, animo revolve,
quomodo justus Lot in Sodomis commoratus sit 4 ; sed ne-
quaquam illorum abductus est superbia atque lascivia :

quare et salvatus cst, sicut scriplum reperitur : « Visu enim

» atque andilu dum justus inter eos habitaret, quotidie ani-
»mamjustam operibus illicitis torquebant 5
. » Sed quid
infert, dicens : « Novit Dominus pios de tentationibus eri-
6
»pere, impios auleui in diem judicii cruciandos servare . »

et reliqua. Ne ergo hodie continentia, atque mansuetudo,

et cras incontinentia atque snperbia. Ne hodie silcnliuni,

• Ephes. iv, 28. — Matth. vii, 7, et Luc. xi, 9. — 3

Matth. vn,
*, 3, et Luc, vj, 5y, 38,— * Gen, m.- 5
2 i?etr, n, 8,— 6 Ibid. 9.
 lG S. EI>HR£M Ifftl

vigilinc et humilitas; cras autem distractiones, somnus in-

satuibilis, inobedientia, et his similia. Ne hodie rennnlia-
tio saeculi, et abdicatio rerum terrenarum, ac valediclio
palriae et amicorum, parenlumque carnalinm, propter
spem in Dominum; cras ;iulem noslram regionem el pa-

triam, atque haereditatem inquiramus, demergentes nos-

melipsos in plurima mala. Uxor siquidem Lot relrorsum
conversn in staluam salis inulala est l
. Dominus
Quare et

instrnit, dicens : « Ncmo miltens manum suam ad ara*

3
»lrum, et respiciens relro, aptns est regno coelorum . »

Quare semper in menle diem illum habeto, quando exu-

lus omnibus, propler Dominum roliquisti saeculum , et

quando divino incensns cras timore, fcrvensque spiritu in

Dominum acidem : inslilulum retineusqne adfinem : « Qui
3
»enim perseveraverit nsqne ad fmem, hic salvabitur : »

ut mercedem laboris referas atque operationis una cum

Vltasterna. Quoniam ad Deum verum accessisti, omnia-
que conlempsisli, ut Ghristum lucrifacias. Gui gloria in
soecula. Amen.

W\ \\\ W WWWWVWWVWWWW WWW VVWVVWWVVWVVVVVW WWWVWWWVWWWVrt wvvwvwwv

PARAENESIS IX.

Ve obedicntia.

Circn tempus etiam noli esse negligens : nam quibus-

dam inimicus suggerit desiderium suscipiendi habitus prae-
ter tcmpus; ut frater vim cupiditatis non ferens, stadium
fugiat. At tu, charissime, quippe qui Deo placere sludeas,
patienlem te prsebe atque longanimem cum dicat Apos- :

'
Gcn. xn, aC. — * Luc. ix, 62. — Matlh, x, 22, et Marc
'xin, i3.
 PAfi^NKSIS IX. 17

lolus : « Sed etsi potcs fieri liber, magis utcre \ » Genera-

tiones porro antiquas respice, et vide quo pacto Sancli
omncs pcr longaniinitatem et pntientiam adepti sint repro-
missionem. Consolemur ergo et cohorlemur nos ipsos
quotidie, ut eorum cohaeredes inveniamur in regno coelo-
rum. Primum quidem patrinrcha Jacob nonne qualuor-
decim inservivit annos, propter Rachel, Laban Syro in
Mcsopotamia, in calore diei, et gelu noctis? Similiter au-
tem ct Joseph dilectus nonne multis annis servivit in terra

alicna? Sicut scriptum est : « Et erat Joseph septemdecim

»annorum, dum oves pasceret cum fratribus suis 3 » Rur- .

susque ait « Triginta annorum erat Joseph, quando stelit

:

»in conspectu rcgis Pharaonis 4 «Similiter vero et Moyses .

servus Domini qundraginta annis incola fuit ac peregrinus

in terra Madian. Et filii Israel post annos quadraginla in
5
terram ingressi sunt promissionis . Item et Daniel vir
praeclarus una cum tribus pueris, qui fornacis ignem ro-
rem pcr fidem efFecerunt, servitutem et tribulaliones at-
que opprobria in lerra aliena pertulerunt, quare et salvati
6
sunt . Nos autem ne minimam quidem molestiam suflerre
volumus; nam quia non credimus, palienlia longe recedit
a nobis. Sic enim dolori te ipsum tradidisti, ac si ob alie-
num deperditum deposilum, in captivilalem abiisses. Ala-
crilatem tibi ipsi adhibe in Domino, et viriliter age tanquam
fidelis, ne quando pra3 multa tristitia firmitalem ac robur
animi deperdas, et in fine te pceniteat. Perpende igilur
aniino, charissime, eos, qui in exilio, et in metallis, atque
acerba servitute torquenlur, et subditus esto proefecto tuo
in Domino. Quod si humano more potius scrvilutcm re-
pulas, quain propter Deum sustines, quis obsecro unquam
pro rege ignominia afFectus, non potius injuriam pro glo-

* 1 Cor. vu, 21. — Gen. xxix. — 3

Id. xxxvn, 2. — * Id. xu,
46, — s
Exod. 11, Id, xiv et xv, et Num, xiv. — § Dan. 111.

XU. 2
 ]8 S. LPHR.EM SYRI

rla arbitratur? Verum sacpe forte dicturus es, quod res

laborcm in se alquc molesliam contincat. Hci mibi pecca-
tori etservo inulili ! Si laborem propler Dominum suflerre

nolumus, quorsum e saeculo exivimus? Quis, dilcclissime,

dignus esl, ac sic felix, ut pro eo patialur, qui pro ipso
estpassus?Exigua, cborissime, praestas, et magna reportas.
Palienlia porro nobis est nccessnria, ut Dei voluntatem fa-
cientes, promissiones ejus consequamur. « Qui enim in

» finem usque perseveraverit, hic salvabitur '. »

ivw vv <w wv\ww wa /www wwvw wvw>wvw\ w vvwv^wwvwvvwjwwww wvwwvv

PARAENESIS X.

Dc pravis cvgilationibus.

I. Nc frangaris fraler ab ingruentibus cogitalionibus ;

principium enim est cerlaminis. Pcrdisce autcm cx fluviali

lacu; quando enim pluerit, ct bcnedictio aquae in lacu

collectn fuerit , inilio quidem turbata est aqua; quanto
anlem diulius pcrsliteril, purior reddilur ac clarior. Caele-
rum nc ahjicias animum, o dileclc. Scriptum quippc est :

« Torrcntes iniquilalis conlurbaverunt me \ »Rursusque

in alio dicit Psalmo : « Rcj)lela est maiis anima mca, et
3
» vita niea iuferno appropinquavit . «Ideoque dicit : « Do-
»miuus mihi adjutor, ct non timcbo quid faciat mihi
»homo 4 > Qunndo crgo obrcpserit menli luae prnva
. eogi-
tatio, cum lacrymis ad Dominum exclama, dicens : « Do-
minc, propitius cslo mihi peccatori, et parce mihi, benig-
nissime. Malumanobis, Dominc, funditusevellc. » Cordium
enimscrulalorestDeus,clnovit cogitalioncs, qure ex male-

1
Mallli. x, 22, — 2 Psal, xvu, 5, — 3
Jd. lxxxvii, <$• — 4 ld«
cxvn, 6.
 PAR.ENESIS X. lg

volo animo procedunt, novitque suggestiones, qutc nobis

a dicmonum amaritudinc infcruntur. Hoc aulem scilo,
quod quanto certaveris et suslinueris in serviendo Domino,
tanto purior tibi mens redditur et cogilaliones. Ait enim
Dominus nostcr Jesus Ghristus: « Omnem palmitem in me
»non ferentem fruclum, purgabo eum, ut fructum plus
» afterat \ » Velis modo salvari; quoniam Dominus amat,

ct cooperalur iis, qui ut salventur, sunt sollicili.

II. Audi porro et parabolam adversus lurpes et sordi-

das cogitationes. Uva dum ex vite fuerit vindemiata, et iti

torcular projecta alque calcata, vinumque suum dederit,

et in vasa immissa fuerit; tantum inilio vinum ebullit,

quanlum ab ardentissimo labro succensum est ita ut vasa :

quanlumvis praeclara non ferentia violentiam, prae conten-

tionc atque vigorc rumpantur ct difiluant. Sic quoque ho-
minum cogitaliones, quando ex vano hoc saeculo ejusque
sollicitudinibus transferuntur ad coelestia. Siquidem dae-
mones zelum non ferentes, multifariam multisque modis
hominis menlem perturbant, turbidam ci eversioncm ad-
miscere volentes; ut si vas obnoxium ac fragile invenerint.

mox perfodianl illud, hoc est, animam infulelcm ac du-

plicem. Sunt enim daamones lupis rapacibus similes, qui
obeunt monachorura cellas, januam sibi apertam inqui-
rcntes; ut intro insilientes, animam ipsis obedienlem cor-
rumpant. Sin autem ostium repererint occlusum, in fa-

ciem suam maesti concidcnlcs recedunt dico aulem de ;

anima in fide fundala. j\e ergo timcas, neque vcrcans a

versutia et callidilate eorum ; non enim nocere libi pole-
runt, Christum adjutorem habenti. Ait quippc Aposlolus :

i Non enim dedit nobis Deusspirilum limoris; sed virlu-

2
» lis, et dilectionis ct sobrietatis . » Quin et ipse Doininus
ad suos dixit Discipulos. « Yidebam Salanam sicut fulgur
1
Joan. xv, 2. — 2
2 Tim. i, 7.

2.
 20 S. LPHR.EM SYIU

» de caelo cadcntern : ct eccc dedi vobis potestatem calcandi

»supra serpentes et scorpiones, et super omnem virtutcm
1
• intmici, ct nihil vobis nocebit . wldcirco. charissime, vi-
riliter age, et confortare in Deo luo, quia in aeternum mi-
scricordia ejus. Si porro eliam nobis parentum secundum
carnem memoriam addncunt, dicamus ad eos melius esse
parenles conlristare, qmm Dominum. Quod si divilias

quoque nobis in medium atlulerint, ad eos dicamus : « Scrip-

lum est : « Thesaurizas, ct nescis cui congregabisea '. » Ac
rursns : « Simul insipiens et stnltus peribunt, et relinquent
2
• alienis divilias suas :»ut mihi quidem peccala nc culpas,
aliis vero pecunias : non expcdit milii hoc; est enim mali-
tiamulta. Idco ncque thcsaurizare in terra edocti sumus,
nbi aerugo ct tinea demolilur, et fures perfodiunt alque ftt-

ranlnr. Ubi enim thesaurus tuus, ibi et cor tuum eril. Bc-
nediclus autem Deus, qni forlitudinem nobis adversus hos-
tes invisibiles largitur. Gui gloria in saccula saiculorum.

Amen.

PARiSEXESIS XI.

De ignavia et conlenlionc.

Deccrta, frater, tnnquam bonus miles Chrisli , donec

tempus suppclit; quia non super corruplibili corona tibi

ccrtamcn propositum est; verum de peccalorum expia-

tionc et vita aeterna. Vindica crgo tibi in cunclis operibus
luis iuimiliiatem, qune est maler obedienlia\ Projice anlcm
abs tc animi duplicilatcm, el in omnibus fidem induerc, ut
Dominus ccrncns animi tui promptitudinem, confirmet le

Lae, x, 18, 19.— a

Pt>al. xxxvw, 7. — J
ld. xlvui, n.
 P4R£NESIS XI. 21

in opere. Vehementer porro ignaviam et conlenlionem

detestarecum omniperversa veluntaleet inviclentia : quippe
qui propler Dominum rcliquisti parenles tnos sccundum
carnein, amicos et facullales; nam si ab inilio in cogila-

tioniLus relaxatus fueris, molestiam consequeris ct dam -

num. Si ergo aliquando acciderit nobis, vel modicum

amore Domini laborarc, vel etiam supra vircs, ne obmur-
muraverimus. Nam qni murmurat, se ipsum declarat non
ex proprio laborare instituto ac voluntale. Tu igitur lan-
quam prudens, ne contenderis cum negligentioribus fra-
tribus, neque zelaveris eos, qui absque timore Dei vitam
traducunt, illud certo sciens, quod qui cadit, sibi ipsi de-
cidit, et qui vincit, coronalur. Verum noli litigare cum
fratre : non enim nosti , an morbus aiiquis eum dive-
xet,quem tu ignores , et hujus causa imbecillior sit;

cum eidem nos potius oporlcat compati, solatiumque

pnebere, et nequaquam cxagitare, quasi perlurbationum
experles. Tu ergo bonum certa certamen, conscius ad
quaenam exieris. Nunc enim tempus tibi commodum ap-
tumque est propositum congregnndi divilias indeficienles

per minislerium et fructum. quem facis erga fralres. Qua-

proj)ter, charissime, si a stcrcoribus iutimas axles vindicas
ac reprimis, inlrinsecus eliain mundanas concupisccntias
comprimc. Et si cineres coquinae purgas alque aufers;
multa cum humilitate opus perficilo, mcmor Prophelae
dicentis : « Quia cinerem lanquam pancm comedebam, et
»potum meum cum flclu miscebam \ » Considera etiam
simul, dilcclissime, corruplibilcm ignem et perpende ,

animo flammam illam aclcrnam, cjuae peccalores dcvora-

luraest; ac deplange peccata, quae commisisli; pariler au-
tcm ct pro me pcccnlorc, ut remissionem nobis peccato-
rum largialur Dominus. Gui gloria in saecula. Amen.
* Psal. ci. 10.
32 8. tPJIR.EM STRI

PARAENESIS XII.

Dc humilllale.

Fraler, si post abdicalionem vanae vila», ingressus sis

coenobium plurium fralrum , et a praefecto traditus fueris

allei i monacho, qui le virlulum praennia doceat : ne tibi

conlraria videaris dicere majori tuo, aut agere; dum lu

tccum quee non convcniunt, cogilas, dicisque : « Ego qui-
dem divilias, domos , agros, servos , ct ancillas reliqui,

omniaque ul slercora arbitratus sum, ut Chrislum lucrifa-

cerem '
: hic vero, cum nullius rei dominus csset, srepeque

eliam cx nccessitale ad hoc vcncrit, huic-ne ego subjiciar,

ut clin cjusmodi vililalem redigar? numquid huic mccorn-
pulit fames? Noli, charissime, talia tccum menle volvere,
cum isli superbia pleui scrmones sint : sed perpendc quo
paclo omniuin noslrum Dominus Chi islus proplcr nos hu-
miliavcrit scmelipsum, « Faclus obediens usque ad mor-
»tcm, morlem aulem crucis\ Intclligc qurc dico; dabit
» enim libi Dominus in omnibus inlellcclum 3
. » Duo nthlcUe
simul ad ceiiamcn venerunt, quorum aller splendida indu-

tus erat vesle, allcr aulem vili ac sordida. Sed numquid

splcndidum ftibi veslimenlum adhibct cerlaminis temporc
nlhlcta in subsidium contra adversarium? aut non polius
1'oiiiludinem arlcmquc cum animi vigorc secum afFeft an-

tagoni>la a iversus colluclatorcm ? aut quomodo ausi simus

remissionem nobis piiorum pecralorum a Deo eilhigilare,

si ipsi non obliviscamur conversalionis prislinre? aut quo

paclo novum hominem, qui sccundum Dcum crealus csl,

1
Ptiilip. m, 7, 8. — 2 Id. ii, 8. — 3
2 Tim, n, ;.
 PAILENESIS XIII. *3

indueraus; si veterem hominem, qui secundum desidcria

corrumpilur, non prius exuerimus? non enim vetus novo
coalesccre polcsl, cnm dicat Salvator noster : « Nemo im-
»mitlit commissuram panni rudis in vestimentum velus :

» tollit enim plenitudinem ejus a vestimenlo, et pejor scis-

»sura fit
1
Neque mitlunt vinum novum
.» Ac rursus : «

»in utrcs veteres sed vinum novum in ulres novos mit-

:

atendum, et ambo conservantur*. » Ncque sapias secnn-

dum vetcrem hominem quia scriptum est « Qui vult : :

»inter vos sapiens esse in hoc saeculo, stultus fiat, ut sit

«sapiens : sapientia enim hujus mundi, stultitia est apud

»Deum 3
. » Quocirca humilitatem amplectere : quoniam
scriptum hahetur : « Quae apud homines alta sunt, abomi-
» nabilia sunt coram Deo 4 » ut omnia recte prohcque ex :

virtute cgens, laudem apnd Deum obtineas, coronamque

vitae accipias, quam repromisit diligentibus se : cui gloria
in saecula saeculorum. Amen.

PARAENESIS XIII.

De eodem argumento,

Oporlet porro ct eos, qui ex misera atque aerumnosa

vita ad solitariam vitam accedunt, non suhlime sapere,
neque exlolli quin potius omnem mansuetudinem, ani-
:

miquedemissionem exhihcre; memoria recolentes ac simul

pcrpendentes heneficia Domini, ex cujusmodi ipsos exe-
merit hujus saeculi turbotione; ne forle mente clati, tan-
quam ingrati audiant aBenefactore quod in Psalmo dictum
1 Malth. ix, 16, 17. Marc. 11, 21, 22, ct Luc. v, 36, 3;.— 1 Gor.
111, 18, 19. — J
Luc. xti, i5.
 :

24 S« EPIIR/EM SYRI

est « Et homo cum in honore esset, non intellexlt : com-

»paratus esl jumentis insipientibus , et similis factus est

» illis "
• »Serviamus ergo Domino, charissimi, magna cum
humilitale omnibus dicbus vitae nostrae ; « Qui suscitat a
;d terra inopem , et de stercore erigil pauperem a
: » ut et
post finem vitae hujus nos gloria dignelur mansuctorum
atque huniilium. Quia scriptum est : « Dominus retribuet
»abundantcr facienlibus supcrbiam 3 . » Et rursus : «Domi-
»nus superbis resistit, humilibus aulem dat gratiam . »

Cui gloria in soccula. Amcn.

%\y \\s vww*w> vwwx w w www w ww wv w\ w\ wvw vmw wv w\ wa wvwwwwv vww>

v v

PARAENESIS XIY.

Dc prceposilis,

I. Fratcr, credita tuae curac est anima? cingere sicut vir

lumbos tuos : cerlamen quippe imminct non cxiguum.
Pcrfcctarum animarum opus suscipe. Quare sobrium te

pr.xbe vehemcnter ac vigilantem quoniam multam res

:

exigit altentioncm, ct nc despexeris; vcrum in omni sanc-

litate ac purilale sit noslra conversalio ad invicem : ne
fortc cx srgnitie aliquid de proprio subseminet inimicus
pcr cjus,qui morem gcrit, obedientiam. Namqui tcrminos
caslilnlis ac pudicitiio transgrcditur , ct obedicntiam ad
voluplalem atque libidinem rcquirit , non iinpunis evadet.
« Nam vineo cjus cx Sodomis, et palmes ipsius ex Gomor-
5
irlia »cum dicat Aposlolus u Qui Iutc spernit, non ho-
: :

smincm snernit, scd Deum, qui dcdit Spiritum sanclum

* P.^al. XLvm, i3. — 2 Id. cxn, 7. — 3

Id. xxx, 34. — 4 Pior. m,
34. Jacob. iv, 6, et 1 Petr. v, 5. — • Deut, xxxn, 3a.
 PAR^NESIS XIV. 25

» suum in nobis *, » Sed neque qui ejusmodi rem audit, lau-

dem apud Deum oblinel : qnoniam neque Josephimitatur,

nequcbeatamSusannamaemulatur. Siquidem Joseph etiam
inscrvitutem venundalus /Egyptiae, non est abductus blan-
ditiis ejus a
; nec mortis minae amicum Dei deterruerunt.
Nam cum aliquando blandiliis juvenem demulceret, pro-
mittebat se daturam autem eum in
ei dona pluriina. Cum
sententiam pertrahere nequiret, etiam mortem ac tormenta
socpe cst comminata. At isle nihil prius habebat pudicitia,
morigerus alioquin in omnibus sedistud solum recusabat, :

symbolum noslras vila? proponcns. Similiter autemet beata

Susanna morlem potius elegit, quam peccare coram Deo 3 .

IVIagnum porro sibi supplicium conciliat, qui justum ca-

luuiniatur. Unde et Aposlolus dicit : « Gum metu et tremo-
»re vestram salutem operamini 4. » Valdc enim inimicus
adversatur iis, qui virlulum studio sunt dediti; verumta-
men conculcalur a fidelibus. Oportet vero majores mino-
ribus formam praebere atque exemplum ad omnem virtu-

tem, ut non demus occasionem cupientibus occasionem.

Nam si nos inobcdienles simus, quomodo minores obe-
dienliam docebimus? si gulosi, aut ebrii, aut avari; quo-
modo iuferiores nobis temperantiam ac patientiam docere
poterimus? Si nos temerarii, aut multiloqui, instabilesque
foerimus; quo paclo juniores nobis gravitatcm morum ac
tolerantiam constantiamque docebimus? Cum dicat Domi-
nus et Salvalor noster Jesus Chrislus : « Qui fecerit et do-
vcuerit, hic magnus vocabitur in regno ccelorum 5
. » Rur-
6
susque per Apostolum ait : « Exemplum eslo fidelium . »

II. Seddicesmihi : «Tametsiego non faciam, dico tamen

quod expedit fralri meo. » Ego autem dico : « Quid prodcst
nobis, charissime, alios admonere, si ipsi contraria agamus?
1
i Thess. iv, 8. — 2 Geo. xxx\x. — 3
Dan. xni. — * Philipp. n,
12. — 5
Matth, v, 19. — 6
i Tim. iv, 12,
36 S. EPIIR.EM SYRI

Domino per prophctam Ezechielem dicente : « Unumquem-

»quc vestrum secunclum viam vestram judicabo, dicit Do-
»ininus Adonai » Non fecimus? al nunc faccrc ne ncgli-
1
.

gnmus. Victi sumus? at nunc nc vincamur. Nogligentcs

fuimus? at vero jam ne negiigamus. Deinceps ad Domi-
num convertamur. De doccndo porro, et admonendo nos
inlcr nos invicem, prrcceplum a Spiritu sanclo habcmns.
« Nam qui convcrterit, inquit, peccatorem ab crrorc vitne

DSU33, salvabit animam a mortc, et operiet mullitudinem

a
»peccalorum . » Itaque, charissimi, ncque nobis convenit
supcriorcs nostros judicarc. Narn scriptum cst : « No-
lile judieare, ut non judicemini 3
» Excmplum autcm hu-
militatis, fratres, in Samuele propheta habctis : non enim
exaitalum est cor cjus advcrsus lleli sacerdotcm, quam-
vis ctiam a Dco audissct de viro Admonct quoquo
islo 4 .

apostolus Pctrus , dicens : a Non solum bonis ct mo-

«deslis obedilc, vcrumeliam discolis. Harc est enim gra-
» tia apud Deum, si proplcr Dci conscientiam sustinet
» quis trislitias, patiens injuslc. Qiuc cst cnim gloria, si
»pcccantcs ct colaphis excepti, sufTerlis? Sed si benc fa-
» cicntes, et paticnlcs, sustinclis, hn?c cst gralia apud Deum.
»In hoc enim vocali cstis : quia ct Chrislus passus est pro
» nobis, nobis rclinqucns cxemplum, ut sequamur vestigia

»ejus, qui pcccalum non fccit, ncc inventus est dolus in

»orcejiis; qui Cttm malcdiccrelur, non maledicebat : cum

«pateretur, non comminabatur; tradcbat autcm so judi-
5
»canti injuslc . » Salutcm crgo nostram curemus, charissi-

mi, prompti ntque parati ad pocnilcnliam, in omni vcrbo,

quodcumquc audierimus; potissimum vcro a pracfecto in
Domiiio. Nam qucmadmodum aqua cxlinguit igncm : ila

pncnilcnliapura rcslinguit iram, et avcrlit furorem. Fidem-

• Ezcch. xvni, 20.— a Jacob. v, ao. — 3
Matth. vu, l. — 4 1 Rcg.
n.— 5
1 Pcti. n, iS-a3.
 :,

PAILENESIS XV. 27

que tibi faciat quinquagenarius, Elioe temporibus, qui cum

Prophclam huinililate ac submissione placasset, ab ira li~
1
beralus est . In cunetis igitur obedienliam cole, dilectis-
sime, in Domino, ut cor tuum ab omni superbia alienum
ac humile cernens Dominus, te exaltet. Sermones porro
ejus cuslodi. Eritque nobiscum qui ait : « Ubicumque sunt
» duo vel tres congregali in nominc meo, ibi suin ego in
2
»medio eorum . » Ipsi gloria in saecula. Amen.

fc^AWXA/VVWWAVAVVA^VWXAWVVVVVVXAWA^VVVAAAW

PARAENESIS XV.
De codem argumento.

I. Paulatim ac pcr parles sedificatur civitas, ct cum gu-

bernatione fit bellum. Nequit inexpertus, sicutexercitatus,
arcum ac lelum tenere : ncque puerulus inslar viri polest
currere. Si puero onussupra viresimposueris, nocebis ipsi
et, si eum instruere omiseris, nequam et inulilis evadet.
Sic quoque novitium monachum curn judicio et discrelione
gubernare oporlet, et non per inanem gloriam imponere
ei onus, neque rursus despiccre animam ipsius. Caelerum
instar prudentis perpende tecum, quomodo superiori tuo
ipsc subjectus fueris : atque ita paulalim ac per partes
przebe ei exercitalionem. Sed neque aiTectione avaritiae,
quoniam cordium scrulator est
fralrem ad opus impellas :

Dominus, verum tanquam apud Deum retributionem te

accepturum sperans, doce ipsum virlutum praemia, ac
casla) rcligiosaeque vitae conversalionem. Si igilur post
adimplclas vigilias et consuelam rcgulam vigilare ij>se pri-
valim volueris ; subditus aulem paululum dormire cupicrit
requiem ipsi conccde. Non enim, nt ante dictum est, po-
?.
4 neg. 1.— * Matth. xvui, ao.
28 S. EPHR.EM SYIU

test puer currere inslar perfecli atque ndulli viri. Etsi in-
firmo sit corpore, nespernas ntque rejicias eum; sed com-
patcre et auxiliare ipsipaticnter atque longanimiier ; super
ipsum, ut prudens agricola , plantam inserens bonam in
agro ipsius. Omne porro sludium adhibeas, ut corpus ejus
hosliam exhibeas vivenlcm, ac bcne placenlem Deo ; ut
non cum iis judicemur, quos Aposlolus accus;it, dicens :

« Specicm quidem hnbenlcs pietalis, virtutem aulem cjus

» abneganle? 3
. » Omnem igiturl)onam edoceaclioncm eum,
qui Bub obedicutia vivil; quia scriplum est : a Si preliosum
«exindigno eduxeris, quasi os meum eris 3
. » Si enim prae-
ceptorcs hujus sncculi non rcspuunt molestias infantium
animarum, neque rccusant cum pueris convcrsari, propler
mercedcm, quam ab hominibus expectant, quanlo magis
oportet perfcclos proptcr Dominum tolerare imbecilles?
Scriptum quippe est : a Ilocc nutem dicit Dominus : Beatus
• qui habet scmen in Sion, et domesticos in Jerusalcm 4. »

Ipse igitur, charissime, vide ne rcjicias patris, qui le gcnuit

in Domiuo, adhortaliones. Ail euini Apostolus :« Obcdile
))praposilis veslris , et subjacctc eis : ipsi eniin pervigi-
»laut pro auimabus vcstris, quasi ralionem reddiluri : ut
»cum gaudio hoc faciant, el non gemenles : hoc enim non
»cxpedit vobis '. » Idco in Psahno ait : a Corripiet me juslus
»in misericordia, et incrcp;ibit me oleum autem : peccnto-
6
» ris non impinguel caput mcnin . » Si enim qui secundum
carncm aegrolanl, sikc vim inferunt naturac , ut scrvcnt
quftcumque ij>sis prrescripsrrint medici : nonne multo nos
magis decet morem iis gcrcre, quibus cura animarum nos-
trarum est crclila ?

II. Ctipiamut porro etiam Spiritns sancli cdisccre man-

dala. Si enim qui mundi bujus pra?ceptores atquc inlcr-
1
Bom. xi!, i, et Philip. iv, 18. — 2 2 Tim. ui, 5. — 3
Jer. xv,
ig, — * Isai. xxxi, 9. — 5
llcbr, xui, 17. — * P»al. cxi, 5.
 PAR^NESIS XVI. 29
preles ngunt, studiose in leclioncm sapientiai, quae non est,
incumbunt: (cum sapientia hujus mundi stultitia sitcoram
Deo '
:) quanto magis meditari nos decet alque perdiscere
ad salutem animarum noslrarum eloquia Dei ? Quin et
Spirilus sanctus bealificat eos , qui exquirunt tcstimonia
ip^ius, dicens : « Beati qui cxquirunt tcslimonia ejus : quia
» in toto corde exquirent ipsum *. » Et rursus in alio ait
3
Psalmo : « Bealus populus, qui scit jubilationem . » Audi
et Aposlolum dicenlem « Omnis disciplina in prcescnti :

» quidem videtur non esse gaudii, sed maeroris; poslea au-

» lem iVuetum pacatissimum exercitatis peream reddit jus-
• titise*. » Cui gloria in saecula. Amen.

WVVV^VWVVV^VVVVVVVVVVVVVVV^^^VVfVVXVV^VWVVX^WVV^V^^^/VV^

PARAENESIS XVI,
Didactica.

I. Frater, dignns es habitus sancto indumento monas-

tico? ne extollarisadversusexpectantes in futurum annum.
Non enim vidcri aliquem primum esse, virtus est : sed ad
finem usque tolerare. Neque videaris libi dicere apud teip.
sum, assumpto haLitu « Jam a laboribus sum liberatus: » :

imo nuncmulto magis invirtutum labore occupari debes,

ne tibi ipsi damnum inferas. Adhuc enim saepe eliam supe-
riore cogente, tuam salutcm non neglexisli. Nam adhucin
exteriore versatus cs tholo nunc vero in interiorem tho- :

lum inlroisti. Ne igilur te ipsum neglexeris, ut non pcrdas

labores tuos, scd ut mercedem potius luarn recipias. Ex
hoc enim tempore apparct tuus labor, ac studium, et pu-
1
i Cor. 111, 19. — 2 Psalt cxvm, 2, — 3
Id. lxxxvih , 16. —
4 Hcbr, xii, 1 1,
3o S. EPHR/EM SYRI

rilas, alque trnnquillitas. Kx nunc appnret, qualcm inire

viain tlesicleres; an lalam, cL amplam, cjuic ducit ad perdi-
lioncm; an anguslam et arctam, c|ua3 clucit ad vitam rcter-

nam 1
. VA quidem in lala via haec sunt : lemeritas, distrac-
tioncs, ingluvies , ebrictas, luxuria , Jascivia, contentio,

cxcandescenlia, inflalio, instabilitas , ac his similia, cjua3

consecjuuntur infldclitas , dilTidenlia , inobedienlia; om-

niumquemalorum ultimum, cjuod est desperatio. Et qui ia
istis versalur, a via veritatis aberrat, sibique ipse propriam
pcrditionem concilial. In angusta vero et arcta via sunt
isla : quics , continentia, temperanlia, charilas, patienlia,
gaudium, pax, humilitas, et hiscc similia, quae consequilur
vita immortalis. Cum crgo jamcognovcris, charissime, quae
in lata et spatiosa Iateant via, recede ab ea, ut vilam aeter-

nam accipias. Si cnim a juvcntulc lua per semilas justitiae

incesscris, ctiam cxitus tuus in pacc erit. Sin vero ex nunc

per viamlatam ambulare inccepcris, poslrcmum amarc lu-
gcbis.
II. Quod si conspexeris eos, qui absque timore Dei vi-
lam agunt, crassos et pingucs, ac corporc sanos; ne opera
corum timoris Dei cxpcrtia iuiitatus fueris. Quid cnim
mclius fueril? paucos dies in deliciis versari, et carnis de-
sideria perficerc, vitaque acterna privari : an vero modi-
cum angustiis premi, et elTugcre judicium atque suppli-
cium sempiternum, slridoremque denlium, ac vila perlrui

sempilcrna? Valde le ipsum custodi a liccntia viLcque li*

bcttalc; ne forte niulliloquio ct impudcntiac inservias, le-

que daemonibus ridiculum pracbeas, ac denique a fralcrni-

tate le eliam abrumpas. INon tantum onagri devaslant

frumcntum, quanlum nimia libertas corrumpit labores
monachorum. Pra^cingc igitur lc ipsum pietale, humiii-

tale, ct longanimitate in paticntia veritnlis. Admonc te ip-

1
Mallb. vii, i3, ot Luc. sui, 24.
 PAILENKSM XVI. 01

suro,et cohortare, dicens: « Etsi monachi assumpsi habitum,

monachi tamen mores nondum didici. »In his igitur per-
manehit humilitas tuo. Considente porro te in silenlio ac

tranquillitate cellae tuae, recollige cogitationes tuas, et dic

tecum cordc : « Nonne, o homo, mundum reliquisti, et pa-
rcntes carnales, alque amicos, et civitatem, et patriam, ac
divitias, Domino tihi cooperante? Quae porro erit utilitas,

siquidem huc profeclus ut salutem consequaris, agas ea,

quae aliena sunt a salute, peccesque coram Domino, nu-
dum et otiosum nomen circumferens, dum a familiarihus
et amicis praedicaris heatus ? » Aiunt enim : « Beatus ille est,

quoniam mundum istum aversatur, et gloriam ipsius, ac

fallaciam ejus; et non amplius quidquam rerum curat ter-

renarum : secessit enim,inquiunt, etfactusest monachus.o

Et ecce lu hic non monastico ritu ac more vitam degis.

Cujusmodi ergo confusio nos occupabit, si qui beatos nos

jam praedicant, iidcm nos prcecesserint in regno ccelorum?
Qualis quantusque limor ac tremor nobis obveniet, dum
fletu comprimemur amaro ? Si qui felices jam noscensent,
genuque nobis flectunt,ac dicunt; «Oratepro nobis pecca-
toribus, servi Christi : »si, inquam, ipsi reperti fuerint in
quiete ac refrigerio; nos autem propler noslra delicta in
aerumnis et angustiis ?Quapropter, charissimi, sobrii simus
et vigilemus acl Dominuin, obsecro, donec tempus nobis
suppetit : et non efferamur, neque dislrahamur fraudibus
saeculi hujus. «Nam mundus hic transit, et concupiscentia
»ejus. Qui autem facit voluntalem Domini manet in ,

sselernum '. »Cunclas igitur res sacculares ac temporales,

menlem a Deo avellentes, despiciamus. Nam vires, et pul-

chritudinem senectus excjpit atquc infirmitas : gloriam

autem et divitias mors dissolvit atque corruptio; justitia
autem manet in saecula. Bene ergo decerta, charissime;
1
i Joan, it, 17,
52 8. EPHR.EM SYRl

eccc enim stadium omnibus apertum est : dicitque certa-

minis praefectus pcr Apostolum : a Sic currite, ut comprc-
«hendalis. »Et, « Omnis qui certat in agone, ab omnibus
» se abstinet \ » Rursusque ait : « Nemo militans, implicat

»se negoliis saecularibus, ut ei placeat, qni ipsum mililiae

lascrtpsit. Nam et qui cerlat in agone, non coronatur,

»ni»i legitime certaverit \ » Deus autem, et Pater Domini
nostri Jesu Christi det nobis spiritum forliludinis, et sa-
picnti.T, atque pnlienliae, ad serviendum ipsi omnibus die-

bus vitae noslrae. Cui gloria in soecula. Amen.

PARAENESIS XVII.
De amore proprio, ct de vana deceptione.

Frater, cur deciperis, corrcptus a diabolo, nt gradus

transilias, in quibus nullnm capies utililalem, libi ipsi ho-
norem acquirans? Apostolum diccnlem audi :*Non enim
»qni se ipsum commendat, ille probatus est, sed quem Do-
»minus commendat 3 » Ipsumque Dominum ausculta . i

a Qnomodo poteslis credere, qui gloriam ab hominibus

» accipilis, et gloriam, quae a Deo est, non quaerilis?» In
le ergo descendc, charissitne, ct inente causam rcvolve,
quarc vana? huic vilae, et diabolo, ac superbioe ipsius re~

nuntiaveris, et desino res mundanas sapere. An ignoros

quod, si proximum tuum depresseris, peccalum com-
miltas amoris proprii, et inanis erroris? Finge ergo tc

promolum csse, et primutn antc fralrcm conslilulum, ac

ad majora per conlenlionem ct ambitionem progrcssum,

i Cor. ix, 24, 25, — * i Tim, n, 4, 5. — ' a Cor. x, 18. —

* Joaa, v, 44.
 PAR/ENESis XVII. 35
quodque fralri numquid
luo submiltiachumiliari nolueris :

vana ista gloria praesenlabit te Ueo? Vidc, frater, ne forte,

dum vis primus supra fratrem tuum csse, ibi minimus in-
veniaris in fi.it uro sacculo luncque audias quod audivit :

dives ille ambitiosus, qui uritur igne illo inexlinguibili :

« Recordare quod receperis bona tua in vila tua \ » Scrip-

tum quippe est ; « Quae alta sunt in hominibus, abomina-
»bilia sunt coram Deo 2 » Numquid oblitus es diccnlis . :

« Qui cupit inter vos magnus fieri, sit vester minisler et :

» si quis vult inler vos magnus esse, sit vesler servus

3
.» Go-

gito ergo quod mortuus sis mundo, et vila lua est abscon-

dita cum Christo in Deo 4. Quando igilur apparuerit

Chrislus vita noslra, tunc et vos apparebitis in gloria. Ne
ergo gloriam humanam dilexeris ; non enim permanebit
tecum in saeculum, secundum eum, qui ait: « Omnis caro
5
»sicut foenum, et omnis gloria hominis ut flos foeni . »

Bealus porro, qui inter homines perfectos connumeralur.

« Quac enim videnlur, momentanea sunt : quae vero non
6
»videnlur, aeterna . » Nam si adhuc terreno sensui servis,
vanitati res tua obnoxia redditur. « Nemoenim potest duo-
»busdommis servire -. «Projice igilurabs le juguminimici,
charissime, omnemque faslum ipsius : et subde cervices
tuas jugo suavissimi Domini et Salvaloris nostri Jesu
Chrisli. Ipse enim dixit : « Qui se ipsum humiliaverit, exal-
8
«tabilur . » Et rursus; « Deus superbis resistit, humilibus
» aulem dat gratiam 9. » Timeamus ergo, charissimi, ne
forle dicat dc nobis : « Dilexerunt gloriam hominum ma-
»gis quam gloriam Dci. » Cui gloria in saecula. Amen.
1
Luc. xyj, "25. — a
lbid. 15.— ' Mallh. xx, 26, 27. — 4 Coloss.
Iil, 5. — * Eccli. xiv, 18. Lsai. xl, 6. 1 Petr. 1, ^4, ei Jacoh. i, 10.
— 6
2 Cor. iv, 18. — 7 Mallh. vj, 2.4, ct Luc. xvi, i3. — 8
Luc,
xiv, ii, ct xviij, 14. — 9 Jacob. iv, 6, ct 1 Petr. v ; 5.

XLI.
 '

54 S. EPHR/EM SYIU

V\V\\\\V\W\W\\WWV\VVVWWVWVW*.\WWVVVVWVWWWVWWVWVVWWVVW\WVV\\V\ wwvwvv»

PAR^ENESIS XVIII.

Depi°rilia»

I. Frater, quando fores ttias noctu frater pulsaverit, ut

ad collaudandum Chrislum consurgas, prompte atque ala-
criter le erige; ut et negligcntiores promptitudinem tuam
cernenles, animam suam ad sobriclalem vigilanliamque
cxcitent, secundum eum, qui dicit « Praevcnerunt oculi :

»moi ad dilnculum, ut medilarer eloquia tua '. » Et rursus:

« Media nocle surgcbam ad conulendum libi snper judicia
» juslificationis tute
a
. » Quod si contigcrit te profundiore
obdormisccre somno, ct daemoniacis districlum lcneri vi-

sionibus, poslca aulcm evigilaveris ; ne per nrgligenliara

pigent tc expcrgisci, et>$urgere atquc abirc ad synaxim :

hoc sciens, quod sicut qui ad mala j)ergunt, dc inressu ac

sermonc olioso ralioncm rcddiluri sunt in die judicii; sic
etdc unico bono verbo, et incessu praemium relcrct quis-
quis nd id, quod bonum est, concurril. i\oli igilur pigres-

ccrc, sed cvigila atque cxpergiscerc, et ne inlra le dixeris;

« Nunc synaxis absoluta cst atquc dimissa, ct cgo quo me
confcram ? «Ignavorum enim ista sunl vcrba. Sed polius e
slralo mox le erige, projiciens abs le slragulum; moxque
tuns ad Dcum exlendens manus, thronumque graliae ipsius

adorans, celiam tuani aperi, et ad synaxim propcra, quasi

vi eo adaclus, et sicut coprca ex laqueis elliigiens. Et li-

cct ad posleriorcs adventares orationcs, sallcm nc pigri-

teiis; verum cvigila ac surge; poleris enim post absolutas
prcces, psalmos luos fundcrc in cella lua, quos phanlasia
subtroxii dajmonum.
1
P*a|. r.xvin, i}5. — I ji
T
. St,
 paiugnesis xvnr. 55
II. Ncque pigritiae occasione suggeras tibi posteriorem
csseprecationem, charissime; sedposlero diepromntiornt-
que alacrior ad opus Domini inveniaris. Nain si absque
necessitate aut infirmitate praetermiscris , audies quod
dictum est in Psalmo ; « Dormierunt somnum suum, et

»nihil invcnerunt
1
. » Illud vero scito, charissime, quod
quantum quis perperom suam fovet carnem, tanto amplius
in se ipso perturbaliones ac passiones auget;ipsaque deinde
anima a prava consuetudine corporis gravata, inutilis ct

infructuosa reddilur. Idcirco oit Salvator; « Videte ne

»forte graventur corda vestra in crapula et ebrietate et
»curis hnjus saeculi \ » Hinc et Aposlolus dicit : « Castigo
» corpus meum, et in servitutem redigo; ne forte, cum
» aliis praedicavero, ipse reprobus efhciar 3
. » Si quis autem
se ipsum ad opus Domini compulerit, tanlo etiam magis
corpus ejus sanum validumque reddetur, et anima illus-

trabitur. Nam quemadmodum athleta corpus suum stu-

optum com-
diose exercet, ut illud ad certaminis artificium
positumque reddat; ila et pietatis pugil se ipsum ad omne
opus bonum exercere debet; cum dicat Apostolus « Te :

wipsumvero acl pietatem exerce : nam corporalis exerci-

» talio ad modicum ulilis est; pietas autem ad omnia ulilis

»est, promissionemhabens vilae, quaenuncest, etfulurae 4 . »

Dominus porro nostras excitet animas ad timorem ipsius.

Cui gloria in scecula. Amen.

1
Pial. lxxv, 6.— 2 Luc. xxi, 34. — 3
l Cor. ix, 27. — 4 1 Timi
iv, 7, 8.

5.
36 s. ephr^m syri

*V\ V \\ W\ V\ \ W \V\ VV\ W\ VW \\\W\W(MMMMH W\ WAWV W WVW\ WA \VV VV\ V\ . VVA VV\ WWVA VM

PARAENESIS XIX.
De eodem argumenlo.

Compleclamur mente ac considcremus, charissimi, eos,

qui coram rege constituti sunt terreno, thronoque corrup-
libili ministrant : quomodo omni cum scientia et timore

regi suo assislant. Nonne et nos mullo magis, ut fideles,

oporlet coram Rege co^lesti consistere cum limore ac trc-
more, et cum omni gravitale atque reverentia ? Proplcrea
non exislimo, dilectissimi, honum esse impudcnti oculo
contcmplari proposita mysteria corporis et sanguinis Do-
miui nostrict Salvatoris Jesu Chrisli. Fidemque hujus no-
his faciat divina Scriplura dicens « Trcmefaclus aulem :

»Moyses, non audebat aspicere » Scriplum est cnim

x
. :

« Scd quicumque honorificavcrint me, glorificabo cos qui :

» Tu cnim ul homo
3
» aulem contemnit nic, erit ignobilis .

contemplaris : at ipse ut Deus novit profunda cordis tui,

et cogitaliones tuas inluetur. Non enim est creatura abs-
condita coram ipso. Quomodo porro ctiam audcnt quidam
relinquere synaxim, et exire ante finem absque magna ne-
cessitale? Numquid si vocalus esses ad prandium divitis
viri, auderes cx medio accumbenlium surgcre, et abire
domum? Nonnc ibi remancrcs, donec omnes parilcr sur-
gerent? Timcamus igilur, cfaarissimi; quia scriplum cst :

3
« iMalcdictus omnis, qui facit opcra Domini negligcnler . »

Demus crgo operam, ut in modico hoc s;vculo atquc per-

vcrso grali ct acccpti simus Domino, regniquc ccde>lis
evadamus iKeredes. Ipse enim esl sanctus, et in sanctis re-

* Exod. ln, 6. — 2
i Reg. u, 3o. —•
3
Jer. tuviu, io.
 :

PAR^NESIS XX. OJ
quiescit, pusillanimisque patienliam ac longanimitalem
praebet. Cui gloria in srecula saeculorum. Amen.

iVV»VV\VV\\\\\V*\\V\\VV\VVV\\\A\/V\\V\\\\\\A\A\\\^

PARiENESIS XX.
De dormilationum divcrsilate.

I. Ut arbitror, fratres, tres sunt dormilationes, quae

conturbant hominem noclu. Et prima quidem accidit fra-
tri exmalignihoslis operalione,quando psallcre incoeperit
sed sine fralris ignavia nihil poslest. Vehemenlius porro
divoxabit, stomachus cibo potuque gravatus fuerit.
si fratris

Secunda suborilur fralri ad medium synaxis ex propria ne-

gligenlia, quando non allaborat fratri, ut cum fratribus

persislat usque ad expletum canonem; sed in medio sy-

naxis alios canentes relinquit, et ad lectum suum pergit.
Terl.ia vero contingere solet fralri secundum naturam :

hoc est, post expletum canonem soliloe synaxis. Propterca

patientem et longanimem esse oportet erga imbecilliores
fratres, ut non perficiatur consilium inimici. Tu igitur,

fralcr, vidc ne negligas te sobrium ac vigilanlem prabere

in omnibus. Nonne audisti, quod saepius vocatus Samuel
propheta, neque semel cunctalus sit surgere, quanlum-
vis adhuc puer essel ? Cum ergo inter fratres in synaxi
constiteris, sive etiam per te solus concinendam, et prima
le dormilalio infestarit, re animadversa resisle ; ne forle
pigritantem te, vacuum et inanem ad leclum strali tui

avertat. Verum patienler sustine; elsi le invascrit, ocu-

lisque le connivere cogat et semel et itcrum; ne te tuo di-
moveas loco, et invenies utililalem maximam. Similis
quippe esl perturbatio insatiabilis somni, ingluviei ventris.
38 6. EPHR.EK SYRI

Nam si qnis multa comcdere sit solitus, multa quoquc na-

tura requirct : at si tempernnliae se ossuefecerit, non mul-
tum vorarc appetet.
II. Pcrpende tecum animo piscatores, qui lotam noctem
transigunt in vigiliis, propter opus incumbenles. Si quis
vero ipsorum somno gravatus, ex negligcnlia dormierit;
quando a somno expcrrectus esl, videt se nihil prehendi-
disse; eos vero, qui vigilarunt et altenti fuerunt, domi suoe

ipsorum quemque consuluisse. Tunc p(enitere atquc do-

lere sccum incipit, ac dicere ; « Hei mihi peccatori, ct ne-
gligenti ac pigro ! quoniam pcr negligcntiam obdormivi,
cum et cgo laborarc, ac satagerc, ut sodales mci, de-
buissem, frugique cssc ac domui prospicere : verum nunc
netiligcns, ccce vacuus et inanis in domum meam revertor,

nihil manibns rctincns. « Dormicrunt, inquit, somnum

»suum, ct nihil invcncrunt *. » Rcvolve cliam mcnte, cha-
rissime, figulos et fabrilem artem perlractantes; invenies-
quc ibi laborem immensum, ct vigiliam valde magnam,
atquc palientiam. At nos, quorum corpora neque fumo
vcl cincre ac pulverc vexanlur, neque aliud quidpiam si-

milc suslincmus, scd consistcntcs in loco mundo ct sancli-

iicalo coram Domino in gravitalc et pacc multa, in spiri-

tali cxultatione, ct spebona, cur torpescimus, dilcctissimi?

Quod cnim cst tcmpus nostrum super tcrram? Ecce Pro-
pheta clamat : « Homo vanitali similis, dies cjus sicut um-
*bra pratcreunt \ » Noli ergo conlcndcre mecum, qui
ignavussum, ct paticnliam (b^pordidi; islud exacte sciens,
quod quisobrinm ac vigihnlcm sc praebet. ipse sibi lucrum
ac cjii.Tslum faciet. Qai aulcm scgnis fucril, is damnum
paticlur; Nam unusquisquc nostrum pro se ipso rationem
<i

• dalurus cst Dco 3

. » Ego quippc novi incxcusabilem me
1
Psal. lxxv, 6. — 2 Id. cxliii, 4> ct Job, tiii, 9, ct xiv, 2. —
8
Rom. xiv, 12.
 :

PAR/ENESIS XXI. 50,

esse cx opcribus : nam alios admonens, in eadem cuni

ipsis inertia persevcro. Ideo vos precor, servi fideles Sal-
valoris, deprecamini promepcccatore Salvalorem noslrum
Christum, regem supernarum virtutum, ut deleat multi-
tudinem peccatorum meorum, sccundum mulliludinem
miserationum suarum, salvumque me faciat in regno suo
coelesti. Ne ergo pro Iucro duxeris somnum, corporisque
quietem. At lucrum est, ac requics, se ipsum adopus Do-
mini semper compellere. Quocirca cogamus nos ipsos,
dileclissimi, ut adveniens Dominus, comperiat nos vigi-

lantes, suaque nos Lcaliludine dignetur. Ipse enim dixit

« Beali servi illi, quos cum venerit Dominus ipsorum, in-

» venerit vigilantes \ » Invicem ergo nos cohortemur, di-

lectissimi, invicem admoneamus ad timorem Domini. Mu-

luam alacritatemad laudandum et glorificandum Dominum
nostrum Jesum Ghristum excitemus a
: ut et ipse nos re-
suscitet cum omnibus, qui dilexerunt advenlum ipsius»

nosque a dextris suis constituat in regno suo. Cui gloria in

saecula. Amen.

^VVVV%V\A\V>VV\VVVVV\*\VVVVVV%VV>Vv\\/VV\/VVV\VVV\AM

PARAENESIS XXI.
De vigilantia.

I. Si acciderit fratrem aliquem ad monasticam vitam

quacumque occasione vcnire, et non se sobrium vigilan-
tcmque praebuerit; prolinus et e vcstigio devorabil eum
diabolus. Incipit enim improbus suggcrere ipsi, et dice-
re : « Quid jam vis in virtutibus labores subire, et tibi

negotium facessere, ac miseriis aflligi, absque remunera-

1
Lnc. xii, Sj. — 2 a Tim. iv, 16.
4o S. EPHtt.EM SYRI

tione aliqua? Numqnid cnim tua voluntate, ac proposito

nd monachatum acccssisli? Pulo enim hanc rem tibi for-

tuito conligisse, tcquc ex ncccssilate monachum factuni

fuisse : alioquin nunquam sane monachns factus esses. Ne
igitur modo frustra oflli^a ris, tequc excrucies, cum neque
in hoc Dcus gratias tibi habcat. Ista fralri suggerit inimi-

cus, cupicns ipsum in desporalionisprofundum praecipitare.

Tunc igiturfratcr non discernensinsc ipso beneficia Domini,

sc ipstun dcsperationi tradit, mente obcaecatus, incipitque

dcinceps in negligcntia, alque ignavia vitam traducerc, et
absque limore Dei, parvis ac magnis acque rcsislendo ct in-

saliabili somno pcrfrucndo et si quid unquam boni fecis-

:

sct, dolct, damnique loco illud repulat ita ut assidue ob- :

murmurcl,el sc ipsum dcploret, prorsusque perditioni seso

tradal et pro co quod se virtulum laboi ibus tradere vehc-
:

menlius ac diligcnlius debebat, contraria admiltit ct ngit,

non secum dijudicans, rcpulansquc bcneficia Domini. \it
pro eo quod sccum diccre dcbebal : « Oanima quam mulli
permulta jejunia eteleemosynaspromeruerunt adejusmodi
vilae religiosae instilutum vcnirc; cgo vcro in ncgiigenlia
omnc vita3 moae tempus dum transigo, ctiam Dominus cjus-

modi felicilale me dignatus cst, ut ad sanctam honoran-

damquchanc viUe ralioncm, acomni distraclione carenlem
pcrvcnire posscm, mullorum peccatorum mcorum immc-
mor. Cur crgo et nos, anima, non damus opcram, ut digna
poenilentiaeoperaagamus, nc duplicatum in his supplicium
inveniamus.tanquam divinam gratiam aspcrnantes,ctbene-
ficiorum ipsius non recordantes. Audi porro et parabolam
ad isla : »

II. « Erat quidnm divcs in rcgione quadam, cmitque pos-

sessioncm sibi ultra fluvinm : et proprios advocans scrvos,
COnfostim pcregre prolcclus est, dividens cis posscssionem,
singulis pro sua libcra voluntatc nltribuens. Dixilque ad
 :

PAR/ENJiSlS XXI. 4 1

eos : « Abilc singuli vestrum in partesproprias, et operamini

in iis, donec veniens conspexeroopus vestrum. » El quidam
eorum inventi grati, et amanlcs herum suum, non immo-
rigeri imperalis sui domini exlitcrunt : alii vero ex ipsis

inohedienles, et durae cervicis,contradixerunt domino suo,

dicenles : « Nos vocem tuam non auscultabimus, et fluvium
non trajiciemus, nequein tua possessione laborabimus. »Et
in omnibus hisce non succensuit ipsis dominus eorum.
Tuncpracparatdivesilleservissuispoculenta.etinehriansim-
morigcros servos, imperavit aliis servis,ut illos trajicerent

quicum eos trajecissent, collocarunt singulos in ngri parte,

quam illis eorum dominus attribuit. Et postea unus ex iis

ad sc rediens, se ipsum ullrn flumen comperit translatum

in possessionem, quam ei cxercendam suus dederat dominus.
Obstupuilque servus ille propterea, et dixit intra se ipsum :

« Si ita me diligit dominus meus, cum enim inobcdiens ei

fuerim, non est iratus, sed palienter tulit, ac per ingentem

iluvium istum atque vehementem, velut per somnium, me
traduxit, et in parte mea me constituit. Quare et ego recle
labornre incipiam in possessione ejus, memor bcneficio-
rum lpsius in me collatorum. » Inccepilque servus illc

cum diligentia operari, ita ut reliquos anteverterct , qui

onle ipsum incceperant. Poslea et secundus experrectus
scrvus, invenit se ipsum ullra fluvium in possessione do-
mini sui. JMalus autem ac durus cum esset, dixit inlra

se : « Ecce, inquit, per fluvium hunc mngnum ac rapidum

trajecit me tanquam per somnium : ego autem agrum ejus
incultum relinquam,et videbo quidnam facturus sit mihi. »

Rursusquc reclinans se ipsum pigcr scrvus obdormivit : ip.

soque dormienlc excreverunt spinae, herba?que sylveslres,

cl obtcxcrunt eum. Post mullum vero lemporis venit domi-
nus servorum illorum ad videndum cujusque opus : cer-
nensque eorum, qui antea incceperant , opus, benedixit
^2 S. EPHILEM SYRI

ipsis. Dcinde ilerum ad servum, qucm ipse pcr fluvium

Iranstulerat vcluliper somnium, revcrsus, aspiciensque pul-
clirum ipsius opus, laclalus cst in eo, et bencdixil ipsi.
Postea venit visurus pigrum servum, opusque illius : et ad-

veniens oflendil cum dormienlem, ct spinis herbisque s^l-

vestribus oblectum. Advocansque eum dominus suus, dixit
coinminaloric ad ipsum « Scrve nequam, ac piger, cur
:

incullum meum rcliquisti agrum? An

quomodo to ignoras,
quasi in somno traduxcrim per flumen; et in cadem parte,
quam comparlitus sum libi, reposui lc; neque sum mcmor
prioris tua3 inobedienlice in me demonstraUe ? Nonne opor-

tebat ct tc imitatorcm tui cssc conservi, quemadmodum et

eum pcr flumcn traduxeram? t Tunc nullam servus illc

cxcusationcm invenit in die trcmcnda. Tunc ipsorum do-

minus cum iis fecit, sccundum uniuscujusque aclionem. »

III. Dico autem divitem illum csse Dominum Chrislum :

possessioncm vcro, fidem ; at cbrielatem, rerumcircum-

stantiom ; violentum porro fluvium, fraudem, alquc deccp-
tionem, ac divilias hujus sreculi. Promptos autem servos,
viros juslos; eum vcro, qui cx cbrielate se collegcrat, et
opcrari ccepcrat, hominem pcccatorcm, qui ex inforluniis
et calamitatibus ad se rediit, et Domini beneficia recolens,
a multitiuhnc peccatorum ad justitiam rccurrit, ac volun-
tatem Dci fccit. Pigcr vcro scrvus est homo, qui aspernatus
cst gratiam Dei, suamque neglexit salutcm. In cnnctis au-
lcm istis Saulum considera. Hic autem, acceptis cpistolis
a principibus saccrdolum , abiit in Damascum , vincuiis
conslricturus credcnlcs in Dominum '. Quiqne cxicrat cvcr'
surus fidem, ipsc fidci pracdicalor invcnlus cst. Multac cnim
miscrationes Domini in omncs, qui in vcrilatc invocant
cum. Ipsi gloria in sa^cula. Amcn.
' ' Act. ix et xxn, ct Galat. i.
 :

PARJ2NESIS XXII. 4^

ft\VVV\\\A\\\\\\\V\VVA\VA\A\VVAA\\/V\VV\\\A\\\AA\\\A\/V\V^

PARAENESIS XXII.

De optre manuum,

I. Novitios in coenobiis monachos varie oppugnare solct

inimicus. Nam aliquibus odium, et alienationem suggerit
in labore manuum. Et quo pacto ? Dicam, divina adjuvante
gratia. Mane surgit frater, orationem sibi facturus in cella
sua. Deinde arrepto opere, infert ei tunc honeslatis inimi-
qus daemon cogilationem acediae :et, si obveniente acedia,
resislcrct frater, operando, et se exercendo ; lunc acedine
spiritum divinae gralioe auxilio repelleret. Sed in hoc vin-
citur frater, ingruenle acedia; quoniam illa contingente,
non resistit ei per patientiam : quocirca superalur, atque
expugnatur. Statim enim cogitationem laxans incipit ,

sccum dicere:« Hodie quasi dissolutum ac laesum esse me

sentio, et minus valeo. Quid igilurPQuid, inquam, ngen-

dum est mihi? Polius hodie oliabor, ut paululum me ip-

sum reficiam et cras opus meum persequar, faciemque
:

dnorum dierum opus. Interea ip olio versatur frater per

primum diem, subtrahitque opus nnius diei. Simililer-
que postero die honestnlis inimicus daemon vehementio-
rem fralri circumfundit ncediam, quam die praecedentc,
in memoriam ipsi praeleritum revocans diem alque prae- ,

senlem. Tunc ergo cogitalionibns compressus fratcr, sur-

git, et opus suum dimillit, incipitqne saepe opera, quae

ad ipsum non speclant, quasi sua essent, faccre : aut etiam

ex cella sua educens monachum, eflicit ut cvagelur. El in
hoc improbus monachum tentat, ex ipsiusmet ignavia atque

socordia. Alium porro fratrem aliter impugnat inimicus

44 s, pnii syiii

cujus causam auscultn, ac sapicns eslo, et da gloriam soli

sapienliDeo; et ubi didiceris, observa, tanquam recte cal-
lens insidias ejus, nt non in laqueos illius incidas; nam
adversarius noslcr diabolus, « Sicut leo rogiens, circuit,
• quaerens quem dcvoret : cui rcsislile forles in fidei '. *

Alleri porro fralri prnebet malignuspromptitudincm ad opus

quam oportot; undc avariliae morbus geoerator. Tunc-
ultra

qne anima vulnerata radice malorum omnium avarilia,

eflirit ut monachus mane summo surgat, et ad vcsperam
producat opns plus quam par est ; ita ut, si ficri queat, et
precntionom is et synaxiin negliirat, solique operi insis-
tat cansa avaritine. Signo vero ad synaxim dato, omnium
ultimus frateroccurrit.etanteomnesesynaxiexireconalur.
II. Hnec igitur scicns, serva te ipsum, charissime, ne illi-

citorum crrore abduclus, propria firmitate excidas. Et ne

prolrahamus sermoncm; nervis ejus pcr avariliam dissolu-

tis, et vigorc succiso, incipit rursus improbus suggerere

iValri. Tuncque frater non considcrans divcxanlem se pcr-

turbationem,incipitdicere, incusandoopus: «Tol jamannos

operor in benediclo boc opere, ct ncque merccdem refert,

sicut oportet, nisi quod laborem habeat immensum. » Et

ait melius esse cessare, quam maln agcre. Qunre vado,
aliam ut addiscam artem, unde snfficientem conscqui pos-
sim mcrcedem, cl facile, quae necessitatis mcae sunt, acqui-
rcre. Simililcr autem ct iste pcr proprinm ignoranliam I
Satana teotatur. Caeterum vir sciens atquc intelligeot, om-
nia cum niodo atque mensura operatur, et sicut oportet,

ut prccibus, ct synaxi vacet; oratioque fidei in omni opcro

Lono praebcbit ipsi forlitudinem et gralinm. Nam si occa-
sione oj)eris, animum non subierit aliena cogitatio, et co-
gitatiooo quis non abreplos fuerit, sivc avaritiae, ct inanis

gloriae, sivc amoris sui ipsius, et luxuriae, atque invidiac,

1
l Pclr. v, 8, 9.
 ;

PAB^NESIS XXIII. 45

slve perfidioe, et negligenliae ; sive gulae, ebrietatis, libidinis,

inobcdienliae, et his similium: nisi aliquid, inquam, horum

vitiorum, quae dicta sunt, in anima proseminalum fuerit,

ac serviluti subjectus extilerit homo talium aflcclionum

non est consendum grave opus manuum monachi urgenlis
ea, quoe oporlet, et qua3 sufliciunt. Sin vero aliquas ex pas~
sionibus, ac perturbationibus istis anima concupierit, tunc
accidit in homine illo, quod scriptum est : « A quo enim

»quis superatur, huic et servns efficilur \ »Nam si propter

te ipsum operaris, ultra quam convcniat, nec praebeas, su-
peraris. Gum vero abundaveris, pra^be indigenli in hilari-
a 3
tatc : « Hilarem enim datorem diiigit Deus . » Et rursus :

« Ut et illorum abundanlia, vestrae inopioe sit supplemon-

»lum; ut fiat requilitas, sicut scriptum est qui multum, :

»non abundavit et qui modicum, non minoravit 4 »Domi-

: .

nus autem dirigat corda vestra in timorc ipsius. Gui gloria

in saecula saeculorum. Amen.

^VVV^VX^^VVX^VX^^A^VVNA^AAA^VV^VXA^^AXAVV^VVVVVkVVNVV^VVNVVVVVXVVX^VXVVX iVWVWVVVVWIVW

PARAENESIS XXIII.

De accdia, el palientia*

I. Diversimode impugnanlur, qui sub obedientia spiri-

talis patris constituli sunt. Nam si quem viderit inimicus

carnalia sapientem, suggerii ipsi cogitationes carnales, di-

cens : « Recede a monasterio, et negotiare aliqua in re, unde
tibicommodaetutilitatescompares.» Atspirilali viroopponit
se adversarius improbus per recle facla, suggerens ejus-
modi, ac dicens ; « In soeculo haec opera exercebas, et come-

2 Petr. 11, 19.— a

Rom. xn, 8.— 3
2 Cor. ix, 7, ct Eccli. xxxv,
1 1. — 4 2 Gor. vui, i4» i5, et Exod. xvi, 18.

%-

*. "5% >»-
46 $. EPIIRAM SYRI

debas, sicut anirnalia rationis expertia. Et qualis haec justitia,

opcrari, et comedere? Ecce cnim et per cibum excilalur
tibi tbrnicalionis bellum. Et vicissim, nisi comcdas, labo-
rcm ierre non potcs. Quare huc potius age, ingredere in
eremum intcriorem, et salvaberis « Domini enim est terra,
:

» et pleniludo ejus '. » Casleruin ferramentum lecum parvum

tolle, quo herbas evellere possis, et comedere, quemadmo-
dum et anliqui faciebant monachi, qui etiam grati accepti-

que fuerunt Deo. Et quid necesse tibi est hic desidcre, ubi
scandala regnant, et oblrectaliones, alitcque res, quas non
oportet diccre? Quando autem cxieris, et nihil istorum
habucris, aliam addisces artem, unde et suflicienlcm eme-
reri possis mercedem, ut eliam inopi atquc mendico ex
tuis laboribus elargiaris. Tales suggerit malignus cogitalio-
nes fratri. » Tunc suggestori respondet frater, dicens : a Ecce
disccdam ab his, qui hic vcrsantur : ad quas tamen partes
divertam, ncscio. Vereor nc forte egressus, si locum non
invcnero,ilcrumhucreverticogar.» Cuiadversarius:<iSolum
ab his discede, ct locus tibi non deerit. Quem cnim, inquit,
dcseruit Dominus, ut lc derelinquat? Quin et jurejurando
allirma le huc non reversurum. » Quibus respondet frater,
dicens: «Expcclemusadcertumlempusjnonenim jnm tem-
pus idoneum est, quo nos hinc secedamus. » Ad quac adver-
sarius i Et quomodo suslinebis ingruentes tcntationes in loco
:

isto? «Exislimansque fialer admajorem seprofectum trahi,

assensum cogitationibus pr.cbet quod omnibus deterius :

est. Qucmadmodum enim in pelago navis, si velminimum

ipsi foramen acciderit, nisi cito curala fuerit, ex modico

illo, tali tantaque magniludine undarum maris involvelur;

ad eumdem modum etiam anima excipiens insullus hostium,

nisi od Creatorem suum evigilaverit.
II. Sobrietatc igitur et vigilantia, multaque humililate
1
Pjjal. xxm, t.
 MR.ENESIS XXIII. 47
opus est, charissimi. Omnc enim mnlum funclitus delelur
pcr cliaritalem in Dcum perfectam. Fraler ergo, quicogita-
tionibus consenlit, et vehementius ab iis deinceps divexa-
lur, accedit ad praefectum suum, ac dicit : « Pater Abba,
fac charilatem, et dimitte me; non enim queo amplius
in ccenobio manere. » Qu?c audiens senex, incipit contris-

tari, ac lugere vices fratris, quod illusus sit, et consolari

eum, alque adhortari, dicens «Ego, frater, non dimittam :

te. Cur vero, fili, daemones audis, volentes te a fralernitate

segregare, et dulci eorum charitate ? An ignoras, frater,

quod, si ovis ex caula non exierit, a feris non capietur?
Sed dic mihi, frater, num quis te fralrum contriitavil?
Dic, quaeso, et cgo te curabo in Domino. Et si quis te fra-
trum moleslia injuriave affecerit, tolera propter eum, qui
dicit : « Aller alterius onera portale, et sic adimplebitis le-

»gem Chrisli. »Quorsum aulem attendis erratis alitmis ? Te

ipsum potius purum inlemeralumque serva. Et si forle
molestus ego tibifuerim, testis mihi scrutator cordium est

Dominus, quod non ex aliquo tui odio id sim conatus, sed

polius salutis animaj tuae salagens. » Atquc ista auribus qui-
dem fiater excipiens, inlerius suis interim cogitationibus

abstrahitur. Simiiiter quoque et fralres eum interpeliant,

dicenles : « Nc deseras nos, frater : » unanimiterque condo*

lent ei.Quod si persuasum fratri fuerit, et acquiescat, libe-
ralurmultis tentationibus atque tribulalionibus in Domino.
Si vero adduci non possit, ut maneat, dicit praefeclo: «Non
proplerea, sed solitaric vivere desidero. » Et ne in longum
prolrahamus sermonem, nisi morem gerat frater, recedit
a confraternitalc, cgredicnsque monaslerio, in quo dege-

bat, circumspicit ad dexleram, et ad sinislram.

III. Quod si mundum spectarit, el, eremo relicta, in sce-

culum redierit , obccecatus merite, dicit intra se ipsum :

• Galat. vi, 3.
48 $. EPHU.EM SYRI

« Liberalus sum a molestiis vitoe monasticae, i suumque exi-

tium arbitraturessesapienliam. Similis nutemtalisesl homi-
ni, qui, sumpla hydriasua, nbiit hnusturus aquam,eltameu
hydrinm aqua non implevit; sed reversus cliam vas confre-
git. Talis quoque est, qui, spreta Domini gratia, denuo in
mundum ad vitam saecularem se converlit. Quod si piam
fraler ac religiosam mentem habuerit, in interiorem pro-
grcditur eremum. Contingit autem, ut in scnes quosdam
incidnt: qui hospitalitalis virtulem exercenlcs, fratrem ctim
gandio excipiunt. Dcinde inlerrogant : « Unde, ofrater?» At
ille :a Hojus snm, inquit, cocnobii, fmtros. Et acedia in-
grucnte mihi in ccenobio, ab eo exivi nuncque inquiro,
:

ul)i considenm, ct plnngam peccala moa. » Tunc quoquc

senes illi cohortari frntrem incipiunt, dicenles : «Polius ad
tuum te confcr ceenobium, o iili, et ibi conquiesce. Ecce
enim vides, quanlis nos premamur angusliis in locis islis.
Audivimus autem a palribus bona csse coenobia, maximc-
que juvcnibus. » Et si morem gcrrns fralcr, rcvcrtalur ad
locum suum, ibique quielam amplectalur vitam, jam mul-
tas nc malas tribulationes cftugit. Si vero senibus non pa-
rueril, intcriorem pctit eremum, ct paulatim farnes eum
afiligil, ac premit : luncque fratrcm tacdcre, ac pcenilcre
incipit : quin ct dacmones ipsum limore cxagitanl, et di-

cunt : « Bene cum frnlribus tuis considcbas, quis tc distur-

bavit, alquc adduxit in ercmum istam? Et cujnsmodi cen-
scbilur juslilia, si malamoriarismorte in isla crcnio? oTunc
magnuin fratri inculiunt limorem alquc lcrrorem, lormen-
taquc multa in mcnte ipsius. Tuncque fratcr intra se ipsum
diccre incipit, pccnilcnlia ductus: j Bcnc mihi inlcr fratres

mcos vcrsanli erat. At quis mc scduxit? Aul cnjusmodi me

dacmon drccpit, ut ad ercmum hanc horribilcm cxirem,
ubi fcrnc inhabitant multnc atquc tcrribilcs? Quid porro
agnm miscr, si in uianus barbarorum incidero? Nc fortc et
 PAR^NESIS XXIII. 49
in latrones incurram, aut etiam fera aliqua prava occurrat
mihi. Quin et daemonia mulla in locis islis reperiuntur :

nam locus, inquil, dcserlus est ; et quomodo ego solilarie

polero habitare in eremo ista '

? ubi assidue spiritus sunt
immundi, proeseitim vcro cum ego inter plures fratres do-
gere consueverim. »

IV. Revera autem nisi sobrium se ac vigilanlem praebue-

rit, qui vitam solilariam in eremo agit, cito etiam menlem
deperdet, quernadmodum et mulli id passi sunt. Deinde
poslejusmodicogitaliones incipit secum fraterdicere : «Ea-
mus habilalum apud fratres solitarhim vitam quiele ducen-
tes. »Poslea ad solitarios frater accedit excipiuotque eum
frotres in pace ; tribuunl ei cellam inter ipsos et assumunt
ipsum in Domino, olTerentes ei, quantum polest manus
ipsorum. Deinde consiclens frater in cella sua, ait inlra
sese : « Panlulum nos operari oportet, ut inveniamus quo
alamur. »El rursus : « Quid agam? quoniam opificium hu-
jus loci nondum didici. »Et post aliquot dies ubi opificii

rationcm didicit, incipit cleinceps distrahi et confiictari :

qnippe qui solilariam vitam degot. Quemadmodum enim

solitariam vitam duccre solito, difficilis atque molesta vi-
delur vila coenobilica : ita ei, qui coenobio vivere consue-
vit, inolesta apparet vila solilaria. Omne porro lignum ex
proprio agnoscitur fructu; et laboribus deditus, ex juvcn-
tule sua. Incipit deinde frater saepe distractionibus lcnlus,
poenitenlia duci, ac dicere « Ecce dislrahor undique, et :

neque horarias preces meas persolvere possum, cum cogi-

tnlionibus quotidie dimicans. Cum vero in ccenobio versa-
bar, ob omnibus istis liber cram; at cura omnis mca erat
in synaxi, et manuum penso persolvendo. At nunc
exiguo
quid agam miser? nam proplcr mea peccala, ista mihi
evenerunt. Quia enim immorigerum me patris admouitioni
? Matth, iv, et Luc. vin.

XII. 4
50 S. EPHR.EM S\RI

pra?bui, ccce mullae tribulotiones constringunt me. Prava

enim admodum inobcdientia Adamum cxparadiso ejccit ',

ct me ex monaslerio mco. »

V. Et post hosce sermoues, accidit fratrem duplici ferri

cogitatione, lum bona, tum mala : quarum mala ei sug-
gerit ejusmodi : « Ecce et ccenobium probasli, et cremum
experlus cs. Et, si ad coenobiurn redieris, pudor tibi crit

et dedecus. Ncque vero islud solum ,

quin et in ccenobiis

opprcssioncs regnant, ac scondala plurima. Puirsusque in

eremo isla terror est ct labor immensus. Imo polius hinc
digressus, in mundum abi. JNam ct ibi, inquit, si Dcnni
timerc volueris, salvaberis. An pulas solos eos, qui in
eremo vcrsanlur, salvari ? n Caelerum si sapucrit fraler,
respondebit cogilationi ejusmodi, diccns : o Si in eremo,
nbi magna est quics alque tranquillilas, non permiscris me
conquiescere,qu;enonmalaadversus mcexcitabis.si inmun-
dum abiero?» Ilajc quippc suggcrit inimicus, volens ipsum
refleclcrc velut canem ad proprium vomilum. Nam si fra-

ler cogilalioni consenserit, illico in mundum inimicus abi-

git eum. Sin vero fralris aninia concupierit salutarc Do*
mini, dabitci Deuscogitalionem bonam in semitam jusliiia?.

Talia igilur sunt cogitalionis bona2 propugnncula. « Ecce,

inrjuil, ct cocnobia probiisti, el eremum expertus es. Proba
igilur cogilalionem luam : et ubi vidcs in bonum acdificari

animam tuam, ibi pemsle. Quod si eliam hisce in locis

quielam degore viUim volucris, sicut ct cncleri fralres, qui

ibi residcnt proplcr Dominum, nequaquom lc Domiuus

nostcr Jcsus Chrislus dcspicict; sed ipse lui curam gcrct :

solum in timorc Dci versare. Sin aulem et ad ccenobium

rcdcundi fuerit animus, hoc eliam melius est. Caveasque
tacita mcnlis cogilalione tecum dicere : « Ad fratres meos
reverli erubcscoj rcpulabunt cnim mc, si ad cos redicro,
' Gcn, ii ct in.
 PAILENJiSIS XXIII. 5l

lanquam impatienlcm et labores eremi ferre nolentem,

imo instar segnis alicujas ac pigri militis a belli acie profu-

gientem. »Verum non sic, mi fraler, non sic, sed tu po-

tius, vclut pugil, quod dictum est ab Apostolo, explesli et

efTccisli. Ait enim : « Omnia probantes, quod bonum est
slenete 1
. » En tu ulrumque explorasli atque tentasli. Inve-
bonum et jucundum
nisti esse fratres babitare in unum 3
,

quemadmodum scriplum est : « Frater, qui adjuvatur a

»fratre, quasi munita atque excelsa civilas. Nam fundati
3
» rcgni instar, fortis est ac polens . »

VI. Quibus compunclus frater ad co3nobium reverti-

tur. Suscipiteum praefectus ccenobii cum fralribus promple
atque libenter, propter illum qui dixit : « Suslinele inlir-
»mos ^, » altribuitque ipsi cellam. Et aliquot post dies,
fralre in sua conquiescente cella, incipit malignus talibus
divcxare fratrem, atque suggerere ipsi, dicens : « Ilerum ad
antiqua venisli? nonne libi solitudo sufficiebal, libertasve
eremi? ubi neque quid noxium cernebas, neque scandalo
afiiciebaris, neque etiam aliquid cum aliquo loquebaris. »

Et tantopere rursus dacmones divexare ac perlurbare fra-

trem ii;cipiunl,ut, si fieri possit, etiam parietibus monasle-

rii eiTraclis, efTugiat. Usque adeo turbatur a malo daamone,
qui eum volens adbuc e cella retrahere, taedium illi in
exiguo manuum opere injicit. Caeterum si prudens cst fra-

ter (qurmadmodum scriptum est : « Prudenles cstole sicut

5
sscrpenles, et simplices sicut columbae : ») resislit illis

diccns : « Ne me iiluseritis, operarii iniquitalis; quoniam

consilium vcstrum cgo non lolcrabo, cum iilud veneno sit

plenum. Auscultans quippe vos prima vicc, egressus sum

monasterio, existimans me ad majorcm profcctum abire.
Et cella quidem exivi, sed ulililalem mihi non retuli : imo
' i Thess. v, 21. — 2 p sa ] # cxxxu, i. —
•
3
Prov. xvin ; 19, —
4 1 Tlicss. v, i{. — 5
Maliln x, 16.

4.
5a 8. EPIIH.EM SYRl

cognovi quocl omnes viac vcstrae sint tenebrac, ct qni in eis

amhulut, in lcnebris incedat. Ego antem ab hoc tempore,
Deo mihi cooperanle, me ipse putabo servuni cujuspiam,
qui huc profeelus, mc hujus monasterii pracfeclo commen-
darit, in quo habilo : ideo non sum mei juris. Et super
modico manuum opere quid me divexatis atquc aflligitis?
Numquid cgo sum melior hominibus srccularibus, qui (jui-
dcm non solum de die, scd eliam de nocte operanlur; sa-
tnguntque corum, qunc sunt uxoris et liberorum cl celbe,

ct domicilii? me vcro ab omnibus islis liberavit Chrislus;

quia jugum ipsius suave est, et onus ejus leve \ « Propterea

9 declinale a me maligni, et scrulabor mandata Dei \ » Quo-
niam ipsi gloria in saBCula. Amcn.

*\\W\VWW\\\\V\\W\\WW\W\W\W^W\W\\WVV\WVW\V\\VV\VV\\V\VWVW\V\W\\\\\WVVVW*

PARAENESIS XXIV.
De codcm argumcnto,

Suggerit fralri cogitatio :« Tot jam annos in hoc snncto

loco degis, inservicns Christo Domino : at nunc consc-
miisti, nec suiferrc poleris amplius regulas loci istius; nam
caro lua debililata est, neque vires tibi ultra suppelunt ta-

cicndi quitlquam; spernerisque deinccps aparvis el magnis.

Quin ct propler senium luum requie indiges. Age igitur,

indc sgrcderc, ct in uno aliquo reside loco, alque quiesce :

ct sivc cx charilnlc, sive ex (jualicumque alia occasione,

Deus libi victum millet. Qua3 cnim libi impendet necessi-
tas, ut eliam miserc causa viclns lui, improperia sufleras?
Quid porro ct cibus tuus cst, quod ita quolidie eliam pravi

inslar servi defatigcris alque afllignris, sustineasquc mino-

1
Matlh. xi, 3o. — » Psal. cxviu, 1 1 5.
 PAR.ENESIS XXIV. DJ

ribus lesubjici ?»IIcTC atquc alia cjusmodi suggerit impro-

Lus seni, volens a frntcrnitate ipsum post tot tantosque
annos segregare, ct e loco, in quo consenuit, abslrahere;
eumque impatienlem lcmpore senectulis sute demonstrare.

Et, si cogilalione senex facilior Icviorquc fuerit, mox et c

vesligio converlitur, et cxagitalur ob ipso, sicut slipula a

vento agilata. Sin antem sencx cogitalionc perffdus sit,

eumdeloco Iranquilliialis non dimovent, ncque ipsum su-

perant, tanquam aliquem catena vinctum. Non enim pras-
vnlenl cogitntionibus piis : nam et iis resistit senex, dicens :

• Ne sencclulem meam irriscritis improbi da?moncs : non

enim pravas vestras cogilaliones atque consilia ignoramus,
Nam si in juventute mea paticnter laborcs perluli, mullo
mrgis nunc suslinebo, quando lempus rcsolulionis mea?
inslai, ut sim cum Christo : quemadmodum ct vos mihi
conlestabamini; conscnui cnim, et caro mea infirmala est,
quo igitur nbibo? Senex quippc aliud expectat nihil, nisi

ut hac liberctur vita ac dissolvalur. Et adhuc ut ignaviae

forma reddar atque exemplum. et non patienlire, suadelis?

Si enim pius scnex Eleazarus, dum incendii suppliciis tor-

querelur, non est mulalus menle ' ; unde et juvenes aetalc,

hujuspatienliam respitienles,contempserunl lormenla,qua3

videbanlur; viceruntque tyrannum scplem sancli pueri :

quid igitur ego ° » Atquc ita diabolicas cogilationes dissipat,

si in cadem volunlnte sentenliaque permancat, divina ad-
juvanlc gratia : morilurque in loco, ubi consenuil, refercns
coronam gloriae, el a Domino audiens : <* Euge scrve bone
»et fidelis; in paucis fuisli fidelis, supra multa te ronsli-
»tuam : inlra in gaudium Domini tui '. »Cui gloria in sae-

cula soeculorum. Ainen.

1
2 Macli. vi. — a
Malth xxv, 21 ct 20.
54 S. F.PHR.EM SYIU

PARAENESIS XXV.
De transmulationo loci in (ocum.

I. Fides malcr est boni omnis operis, et per ipsam quis

acquirit repromissioncs Domini ct Salvatoris noslri Jesu
Chrisli, quemadmodum scriptum est : « Sine ficle autem
»impossibilc est placerc Dco l
. » Fertilis porro possessio
est diabolo infidclitas, qurc opcris omnis ma!i est maler :

quippc cx qua duplicilas animi nascitur, quce esl inordi-

natio alquc confusio. a Vir aulcm dnplex animo, inquil,
»inslabilis cst in omnibus viis suis \ » Si adcremum exie-
rimus, in eremo non quiescunl pedes nostri : ct, si ad loca
qua) habitantur, eos, qui eremum scquunlur, felices pivrdi-
camus. Fratres, nisi seminaverimus, quomodo melemus?
Fruclus Lorgilori frucluum non oflerenlcs, quomodo fruc-
tum ferre polerimus ? Tribulalionem non snslinenles, quo-
modo refrigerium adinveniemus? In eremo patienlcr non
pcrscveranlcs, quo paclo mcrcedcm peregrinalionis nostrae
recipicmus? Inopiam et anguslias non sufTerenlcs, quo
pacto veras divilias rcpericmus? In contumeliis, et molcs-
tiis, atque conlcmptionibus non acquicscentes, quo pacto
vcsti^iis Chrisli Domini insislcmus? Sub obcdientia senio-
rum cssc in Domino non snslinebimus, sed ex loco in
locum alium transimr.s. Primum vero debct quisexpropriis
perdisccrc co^italionibus, cur, et qnam ob causam vclit
proprinm deserere locum, in quo habitat : ne foi te labo-
rcm cflu^ere cupicns, eremum pctal, arbilrans leviorem se

jn cremo inventurum locum : ne rursus ab honestalis ini-

•
Htbr. xi, G. — 2 Jacob. 1, 8.
 :

TAILENESIS XXV. 55

mico daemone livore atque invidia vulncratus angatur

quippe quod alius irater in iis rebus, quae ccrnuntur profi-
ciat ipse vero non sit honoris gradum ac dignitatis adep-
;

tus, et hujus rei gratia reiinquere vult locum, ne pugnam

fugiens virtulum, aut sub obedientia in Christo vivere de-
trcclans, solitudinem petat; neve terrenam haereditalem
persequens, suum deserere velit locum, nam cogitaliones
ista patefaciunt. Si ergo anle exquisiverimus ac perscrulali
simus, cognoverimusque divexantem nos perturbationem
animi, eam minime sequamur, ne in manus improborum
incidamus daemonum in locis desertis et inaquosis.
II. Examina igitur te ipsum strenue, an plane secun-
dum Deum in verilate accidat res, et non consilio atque
proposito depravato. Nam qui non cum consilio ac delibe-

ralione rem agit, similis cst talis viro volucrcs suis pedibus
persequenli, etimprudenterquae ad ipsum pertinent agenti.
Consilium autem bonum mandata Chrisli observal. Et
quid ad ista dicere oporlet? Sobrietate ergo et vigilanlia
opus est, charissimi. Accidit porro, ut etiam pcr recte
justeque facta fratres oppugnet inimicus. Et si consenserit
fraicr, ut a loco separelur; machinatur inimicus ipsum
aliquo in loco suis laqueis capere. Sin vero homines
acerba nos quadam aemulatione persequantur, aut com-
municare opcribus cogant alienis, in quibus non sibi com-
placet Deus, ct ad alium confugimus locum; fuluciam ha-
bcamus ad Dcum, cum Dominus et Salvator noster Jesu3
Christus dixerit Discipulis suis : « Quod si vos perscculi
» fuerint, ex hac civitate fugite in aliam \ » At de non ober-
rando, ait rursus Salvator : * Nolite transirc e domo in do-
»mum. »Et itcrum :« In quamcumque civitatem ingressi
3
«fueritis, ibi manele . » Si porro nostram explere volun-
tatem voluerimus, quas hta erit virtus? Sin autem praefecti
1
Matth. x, 23. — 2 luc. x, 7, 8.
 »

56 s. bphr.sm syri

nos segregarint, Jocum praebeamus; resistamus autem dia-

bolo magis. Sic enim agebat David, alienigenas oppugnans,
dum a facie Saiil declinabat '. Si ergo recte in eremo
quiescas, et divexarit tc cogitalio, ut ad loca ,cjua3 habilan-
tur, le transferas; oppone ei bcllum mundi, et quae aliqui-

bus ibi dcgenlibus eveniunt. Sin vcro bcne in ccenobio

quiescis, tcquc conlurbarit ccgilalio, ut eremum iugredia-
ris; objice ipsi bellum alque molesliam cjus. Quod si so-

lilariam vitam probe dcgas, ac lc molestarit cogitatio, ut

in plurium fratrum convenlum ac coetum inlroeas; oppone
ipsi cerlamen ccenobiorum, ac praeterea rclribulioncm. Et
nc imprudenlcr noslris abripiamur cogitalionibus non :

enim novimus, quid expcdiat nobis, quemadmodum ait

Sapicnlia : « Non te extollas in cogilatione anim.T lua3, ne
» abripiaturvelnl taurus anima tua. Frondes luas comedes,
* ct fruclus tuos perdes, et relinques le ipsum, ut lignum
«aridum. Salus autem est in multo consilio \ »

III. At sccpc vis diccrc tc propler scandala et dctrecla-

tiones inde fugcre vcllc? Fcres igilur aequo animo, ac libi
consiiium dabo. Cupis fugcre scandala et oblrcctaliones?
Obstruc os luum in Domino, ct avcrte oculos tuos, nc vi-
dcant vanitatcm : atquc itaulrumque vincesct dclractioncm
pcr silcntium, ct scandala pcr cuslodiam oculorum. Nam
si ista non vicerimus, quocumquc abicrimus, in nobis por-
tabimus a quibus oppugncmur. llos vincc, charissimc, et
habcbis rcquicm ubicuinque rcsedcris. Caelerum frcquens
vis dicere : « Cognita cunclis csl fralribus mca ad conver-
sioncm dilTicuhas atque ncgligentia, et ideo non amplius
habilare quco in loco isto. Nam quamvis cgo virtutem de-
liderem j homincs tamen, quibuscum habito, iidem sunt.
Audi cr^o, charissimc, lu bonum fac, et vidcbis quod Do-
minus conscicnliam tuam curabit, frali umque tuorum, in

' l Ilcg. xviu et xx, — 3

Eccli. vi, 2, 5.
 PAILENESIS XXV. 57
iis, quae ad te pertinent. Nam si discere vis, quia scandalo
et ofFcnsioni es fratribus, illud est fugere dedccus homi-
num, et ad eum abire locum, ubi bene audias, nec sit

memoria defectus et imbecilliiatis Uiae prioris, cum dicat

Propheta : « Improperium expeclavit anima mea, et mise-
x
»riam . «Valde enim conducit opprobrium et despeclio-
nem ab hominibus ferre prnpter Dominum ad purgalionem
peccatoriim. Fidemque hujus tibi faciat Propheta, dicens :

« Quoniam in humilitale nostra memor fuit nostri Domi-

2
»nus, et rcdemit nos ab inimicis nostris . » Sed ubi te pe-
lit, qui ex adverso insurgit, reluctare ac resisle inimico, ut
quibus tui defectus et imperfectiones notae sunt, iis quoque
tua recte facta manifestentur : atque in eo magnam a Do-

mino referes gloriam, ipso Domino et Salvatore noslro

Jesu Christo dicente : « Et erunt novissimi primi, et primi
«novissimi »Ex quo enim dic sordida veslis lota est, noii
3
.

amplius cum immundis seponetur. At si quis invidia atque

aemulalionc prava ductus, vestem muudam appellarit sor-

didam, non credelurci; nam forma alque aspectus vesti-

menti coarguet eum. « Lavabis enim me, inquit, et super
»nivem dealbabor 4. » In adversarios porro tuos, et qui
mentem ac cogitatem tuam rursns ad anliqua student con-
vertere mala, ait Scriptura « Vae qui propinat proximo
:

5
ssiio subversionem turbidam . Qui relinquunt semitas
»rcctas, ut ambulent per vias tenebrosas : qui laelantur,
» cum male fecerint, et exullant in rebus pessimis, quorum
»viae perversaj sunt et infames grcssus eorum, ut longe te
6
afacianta via recta, et alienum a justo consilio . » Ideo
dicit :« Non comprehenduntur sub annis vitae '. »Nam si

persemilas ambulassent bonas, invenissent utique semitas

1
Pbal. lxviii, 21. — a
Id. cxxw, 23, ai. — 3
Matih. x\x, 3o, et
xx, 16, et Luc. xui, 3o. — 4 Fsal. l, 9. — 5 Ilabac. jr

xi, i3-i5. — 7 Ibid. 19.

58 5. EPHR.EM SYRI

justitiae plonas ac faciJes. « Boni erunt habitntores terrae;

«simplices aulem relinquentur in ea *. »Semila3 impiorum

3
ex terrn peribunl, et iniqui expcllcnlur ab ea . Fili, nc
inearum obliviscaris concionum ; vorba autem mea reli-

neat cortuum 3
. Quoniam Deo gloria in saucula saecnlo-

rum. Amen.

W»V\\WV\«\\V«V\\\l\«V\'.\\\\U>\V\\X\»\\\\»\\\V«»\UV\U\V\«\\W\V\\\\\,\«\\\\«^M

PARAENESIS XXVI.
Dc miscricordia cr°a rcccdenles.

I. Si oontigcrit a ccr nobio fratrem quocumque pryelexlu

recedere, eumque occiderit in morbum labi, aut eliam
sponle resipisccntcm reveiii; non oporlct fralrem despi-
ccre, sed polius ipsum in Domino, vclut proprium mem~
brum, convcnit ampleoli, elinmsi peccaverit. Attamen lu
non id hoinini prncslas, sed Domino diccnli : « Quod uni
»ex his minimis fecislis, mihi leci>tis 4. *Nam sui ipsius

duntiixat curam gcrere, proliibilum cst ; Salvatore nos-

Iro diccnle : « Ne sollicili silis animabus vcslris, quid
5
» manducctis : » \Lt qune scquunlur. Idoo infcrt, dicens :

c
« IIcc eniin omnia ^onlcs inquirunt . » Quarc ct per

Apostolum admonct diccns : « Non quaj sua sunt siuguli

«considerent, scd ea qiue aliorum 7, t Iiursumque idem
ail : o ILl adhuc excellcntiorcm viani vobis demonstro «.

»Si lingaii bominum loquar ct Angelorum, chnrilalcm au-

» lcm non habeaui, faclus sum velut ae» sonans, aut cym-
»balum tinniens; ct si habuero proplictiam, et novcrim

1
Prov. u, 2i.— • Psal. xxxvi, 7.S. — 5
Piov. ui, 1. — * Matlli.
xxv, 4o. — 5
ld. vi, a5 et 5i. — 6
lbid. 02. — ? Philipp. n, 4, —
8
1 Cor. xii, 3i.
 PAILENESIS XXVI. 5q
»mysteria omnia , et omnem scientiam. Et si habuero
» omnem fidem, ita ut montes transferam, charitalem autem
» non habuero, nihil sum. Et si disliijuero in cibos pau-
))perum, omnes facultales meas : et si tradidero corpus
»meum, ila ut ardeam ; charitalem autem non habuero,
»nihil mihi prodest. Charitns patiens est, benigna est. fiha-
»ritas non amulalur, non agit perperam, non inllatur,
»non non quasrit quae sua sunt, non irri-
est ambiliosa,

»latur, non cogitat malum, non gaudet super iniquitate,

» sedcongaudet veritati. OmniasuiTert, omnia credit, omnia
»spcrat, omnia sustinet. Charilas nunquamexcidit '. » Bona
igilur oralio cum jejunio : sed haec roborat atque confir-
mat eleemosyna. « Misericordiam enim, inquit, volo, et
2
»non sacrificium Cerne porro Prophetam, quo pacto
. »

immisericordes redarguat :« Pro eo, inquit, quod non est

» rccordatus facere misericordiam, et persecutus est homi-
» nem inopem et mendicum et compunctum corde morli-
» lificare , dispercat de terra memoria ejus 3 Quoniam .

»quem tu percussitti, ipsi persecuti sunt, et super dolorem

«vulnerum meorum addiderunt 4. » Proplerea bealos pra3-
dical Salvalor misericordes suos.. dicens : « Beati miseri-
»cordes,quoniam ipsi misericordiam consequenlur 5 » .

Quid enim Angelus ait ad Cornelium ? « Non orationes

»dunlaxat tuae, sed eliam eleemosynae, inquit, tuae as-
6
«cenderunt in memoriam in conspeclu Dei . »Ab errore
igitur reverlentem ac pcenitentem suscipe : a morluis re-
surgentem de profundo privalionis timoris Dei et negli-

geoiia, ampleclere. Apo^tolum audi diccnlem : « Confir-

»mate in illum charitatem, ne forle abundantiori trislitia

»absorbealur qui ejusmodi est ". «Rursusque ait : « Roga-

1
x Cor. xm, 1-8. — 2 Osee, vi, 6, et Matth. ix, i3. — 3
Psal.
cvni, i5-\j. — 4 Id, Lxviii, 27. — 5
Matth, v, 7. — 6
Act. x, 4« —
7 2 Cor. u, 7.
6o 5. ENNUBlf SYRI

i mns vos, fralrcs ; corripite inquictos, consolamini pusil-

»lanimes, snscipite infirmos, palienles estote ad omnes.
«Vidcte malum pro malo alicui reddnt
ne qnis : sed
»semper quod bonum est sectamini, in invicem et in

»omnes '. »

II. Elenim Dominus gloriae non rejecit filinm prodigum,

sed amplexus cst cum tanquam a mortuis resurgenlcm,
ct induil ipsum stola prima, ac calceavit, annnlunique de-
dit in manum ejus et vitulum saginatum occidit, ut lasta-

relur, quod inventus esset filius qui perierat. De quo

cum altcr filius dolcret, eliam ipsum paler consolando
curavit, diccns : « Fili, tu semper mecum es, rt omnia
»mea lua sunt : epulari aulem et gaudere oporlebal, quia
»fralcr tuus hic morluus erat, et revixit : perieral, et in-
a
» venlus est . » Sicergo convenit misericordes esse fralerni-
tnlis pra?fectos. Tu porro, frater, misericordiam assccutus,
ne parvipendas; sed filium illum rcsipiscentem ac revcr-
tenlem imitare : quippe qui dum repcrit patrem siiiim,

non oblivioni peccalum tradidit, sed elinm in genua sc

provolvit, confessusque est in veritnte, et non in simula-
lione, dicens : « Pater, pcccavi in ccelum, ct coram te : et

»non sum amplius dignus vocari filius tuus : fac me, si-

»cut unum dc mcrcenariis tuis 3

. » Vides qunlem com>
punclioncm habucrit, qualem dolorem, qualem bumili-
lalcm.
llT. Quocirca et nos, charissime, dc caclcro sobrii simus
etvigilemus, ut etlurrim negligenlia cversam inslaurcmus.
Nam qui suam ipsius parvi facit ncgligentiam, plane non
parcet cliam in allerius cversione : ad quein Prophela di-
cit : a Vai qui propinal proximo sno subversionem lurbi-
adarn 4. »Ser\inmus igitur Domino in limorc ct in humi-
* i Tliess. v, i4, i5. — 2 Luc. xv, oi, 5i. — 3
Ibid. 18, 19. —
* Habac, 11, i5.
 PARENESIS XXVI. 6l

litate. Prudenter vero nc caute quae llbi dicuntur intellige.

Ne ad modicum libi tcmpus serviat hnmililas ac silentium,

et post modicum obmnrmuratio; neque occasione minus

neccssarii luam despexeris synaxim.

operis et accessorii,
Quemadmodum enim pluvia auget semen ila et synnxis :

ad virlulem incrementum praebet animae. Ne hodiegralia-

rum aclio pro iis, quae apposita sunt in mensa, et cras ad-
versus eum, qui cibos coqnit, et panes parat, obmurmu-
rcmus. Marcidi sunt panes ? Scd Prophelae meminerimus
dicentis « Quia cinerem tanquam panem manducabam \»
:

Acerbum et marcidum est vinum? At recordemur, quo-

modo oinnium nostrum Dominus et Salvalor acelum cum
felie propler nos gustavit. Ne crgo hodie temperanlia ct

abslinentia, et poslero dic prafeclos ob vohiptatem ventris

lenlemns ac laccssamus, ut non audiamus: «Quorum Deus
»venler est, et gloria
a
. » Ne hodie quietem secletnur ac
meditationem, et cras e cella in cell.im oberrcmus ; ut
non dicam, e vico in vicuin, et in civilatc delineamur :

neque praelexlu mini^trandi senibus, acediam taediumque

pra3 nobis lieramus. Quantum enim quietem sectatur, lan-
tum cogitaliones ejus in puritnle versantur ; et quanlo quis
longius a tranquillitate recedit, lanto crassior hebetiorquc
niens ejus reddilur. Opificium tibi committilur, quod utile
sit coenobio? Ne ob illud exlollaris. Nam si propler homi-
nem illud exerces, recle quidem diceres. At si propter
Deum,ne efleraris adversus conservum tuum, verum Deo
rclinque : ipse enim unicuique largiiur sccundum opera
ejus. Ideoque humiliemus animas nosiras coram Domino,
ut nos exaltet : et velut quolidie inilia jacientes, compona-
mns cogitationes noslras : sic enim et robustiores atque pa-
r.itiores erimus. Ne ergo carnalibus abducamur vohipta-
tibus, neque vitam timoris Dei expertem dcgamus : scd
1
Psa!. ci, 10. — * Philip. 11», 19. •
62 S. I-PHR.EM SYRI

omncm juvenilem vitemus concupiscentiam, nc forle ojus-

modi concupiscentia in priorem nos ducat convcrsalio-
nem, et in eadem incidamus mala, pejus nobis ipsis judi-
cium irae prarparanles : abscindamurque pulrido mcmbro
similes, et in reliquorum membrorum beneficium ampu-
lalo : cum Dominus et Salvalor noster Jesus Christus
clicat : « Ecce sanus faclus es : jam noli amplius pcccare,

ne delerius tibi aliquid contingat \ » Ipse porro Domi-

nus concedat nobis graliam exhibendi conversionem ac
digna poenilentiac opera faciendi; ut induti vestc nuplinli,
occurramus ei in gloria. Quoniam ipsi gloria in saccula

sasculorum. Amen.

^^>AA^>V\A\VNVV^VV\\V\VWVV\.VV\\\\^\W./VV\VVV.VV\\V\^'(VV\\V\VV\\\^VV»V\%VV^\V\\\VVV\\\%

PARAENESIS XXVII.
De privalione iimoris Dei, et ?icgligc?ttia.

Frater quidam exposuit mihi, dicens : « Palruum habui

aurificcm; abdicalaquc vila saeculari, faclus est monachus.
Et circa senium ejus, venit ad ipsum saccularis quidam,
Alexandrinus gcncre, arlis cabidiaj, cupiens fieri mona-
chus. Admisitque eum senex in monasterium suum : ac
post aliquod lcmpus, curavit fratrem senex sumcre sanc-
tum habilum : el non amplius sub obedienlia senis vivc-
bat. Ipsi autcm scnex duas in suo monaslerio ccllas assig-
narat. Insaniebat porro frater in opere suo nocle dicque,

cabidias mutans. Progressus enim erat in loco, ut de alia

rc nulla jam laboraret, ncque deoralione, ncquc dc sy-

naxe, nisi dc opere : quippc qui argenli cupiditale tencre-
tnr. Quarefratrem piusadhortabalursenex, diccns : « Frates
* Joan. v, ij.
 r»AR£iNESIS XXVII. 63

Palladi, huc agc, colamus hortum. » Cui ille : « Vade, et ve-

nio; » et non ibat, sed ncgligebat. Rursus ad eum scnex :

« Pallndi frater, luic agc, faciamns synaxim. » At ille ilerum

respondebal : * Vade, ct venio : » et non ahibat, sed conlem-
ncbat. Habebat vero secum senex Ircs fralres, et ex iis duos
eaecos; alius aulem sanuseratetinlcger. Quandocrgosenex
exiguum aliquod pulmentum faciebat, Palladius sibi pa-
nem ferens, edebat ctim ipsis : sicque rursum ad opus
suum ibat. Sanctus igitur senex adhortabatur fralrem,
monens ne suarn salutem spcrneret. At ille non acquievit
bonis sancti senis monitis : sed rclinquens eum, exivit mo-
nasterio, habitaturus in solitudine, expers timoris Dei. Sic
vero dum suam ipse vitam negligcret, cum neque obe-
dientiam ferre posset, neque vilam agendo solitariam, sa-

lulem curaret suam; landem mente sna longius a Dei au-

xilio, ac spe sanclorum remota, ad extremum a daemone
superalus mentem perdidit. Gumque non possct amplius
ori manum admovere, ab aliis instar infantium, cibus illi

inosinferebalur. Neque enim hominem ampliusagnoscebat

et nares ipsius, ac salivae in barbam ei defluebant. Ubi

vero ejus sorores quod illi acciderat, acceperunt, sumpse-

runt eum secum ei ant autem virgines. Eumque acceptum
:

recluserunt in oralorio monasterii : ipse vero se in sua se-

dicula trahcbat per tolum oratorium, Cumque jam pres-

byter vcniret, ul eis synaxim celebraret, rogabant eum,
ut precaretur pro illo, ut misericordiam cum ipso Dominus
faceret. IManciisquc in ea disciplina aliquandiu, intereamo-
ritur. Ecce quid elliciat nimia audacia ? Ecce quid inobe-
dienlia el negligcnlia En quorsum evadat
concilient ?

finis obedienlia?? Quare non conlemnamus limorcm Dei,

sed humiliemur sub polenli manu ipsius, scrvienles invicem
in timore Dei : et ipse nobis erit murus et protector a facie
inimici, sicut scriptum est : « Gastra ponet Angelus Domini
64 S. EPHRvEM SYRI

»in circuitu limentium eura, et eripiet eos '. » Ipsi gloria in

sa?cula soeculorum. Amen.

*\UWWVWW\\\\\\\WW\\V\V\WW\\V\WX\VV\\VVV\\\WWWWV\\MV»\VWVVVX\\W

PARAENESIS XXVIII.
In illud : Habenti dabilur, et abundabit.

Scriplum cst :cllab<°nti dabilur, ct abundabit : qui au-

» t<>m quod vidctur habere, auferelur abeo a »
non habet, et .

Qnid crgo dicemus? Numquid injuslitia est apud Deum?

Absit. Audi porro elde hoc parabolam. o Eral palcrfamilias
in regione quadam, qui duos habebat servos, ct tria juga
boum : dcdilquc uni duo juga boum, alleri nnum : et dixit

adipsos: s Eunles opcramini, donec ad vos venero. Abiens-

que qui duo juga boum acccpcrat, opcratus est in illis, et

diiaius cst homo vcheincnlcr, bovcsque benc alque ogrcgie

nulrivil. Qui aulcm uniim acceperal, abiens ligavit boves
ad pncsepe, nulli prorsus rei admovens illos; inclinansque
se ipsum obdormivit. Dcinde venit dominus servorum illo-

rum, ul viderel corum opera : ct ccrnens opus ac lucrum

ejus, qui duo acceperat juga, benedixit ipsi. Poslca venit
et ad allerum servum, invcnilquc ipsum dormientem, et
boves pracscpi alligatos, famc ac sili pereunlcs. Vidensquc
dominus scrvum nihil opcranlcm bovcsque pcne dcficien-
tes, dixil intra scsc Si rcliqueiobovcs meos apud pigrum
: «

hunc servum, perdct eos. Auferam igitur mcos ab ipso

boves, ct dabo illi. qui bcne operatus cst, ct diligenlem
operis sui curam habuit. « Omni enim habenli dabilur, et
» abundabil qui aulem non habet, cliam quod vidclur
:

»haberc, aufcrctur ab co 3 » Et rursus Dominus cgo qui-

. :

/ Psal. xxxm, 8. — J
Mallh. xui, 12, ct xxv, 29. — 3 Marc iv, a5,
et Luc, Yiii, 18.
 PARENESIS XXIX. G5

dem cum sim bonus, vocavi ipsum, et poleslalem ei dedi,

utbonum 0[3erando, vitam acternam possideat ipse autcm ;

me sprevit; et proplerea despicietur, ignominiaque aificie-

lur. «Ethomo cum in honore esset, non intellexit : com-

iparatus est jumentis insipienlibus , et similis faclus est
2
»il!is
T
. Noluit benecliclionem, et elongabitur ab eo . » Et
quid ita? «Noluit intelligere , ut bene ageret : propterca
» iniquitatem meditatus est in cubili suo : astilit omni viae

»non bonae; maliliam aulcm non odio habuit »Numquid 3

.

injuslitia est apud Deum? Absit. Ideo, fratres, demus ope-

ram, ut grati et accepti simus coram ipso cum omnibus

sanctis ejus. Quoniam ipsum decet gloria in saeculorum

ssecula. Amen.

(VWVVVWWW WMVVVWV W> WVWA VVVWVWW VWWWAMVWWWVVVVVVVW www vwvvwwwt

PARMNESIS XXIX.
De vertigine et tentationibus.

Fratres, si quis ex magis piis ac religiosis fralribus in

synaxe conslilutus, nut inter deanibulandum , verligine

ipsi obvenienle, repente humi concidat ; non in eo admi-

randutn cst, neque obslupescendum : sed potius toto corde
ac mente orare oporlet Deum, ut in omnibus nos protegat
atque defcndat. Nam si veraci corde servierimus ei, non
sinet nos tentari supra vires : quin et tenlatos liberabit.
Sic cnim in Psalmo scriptum est : « Allissimum posuisti rc-
«fugium luum : non accedent ad lc mala, et flagellum non
»appropiuquabit tabcrnaculo tuo; quoniam Angeiis suis
»mandabit dele, ut custodiant tc in omnibus viis luis, et

» in manibus lollant te, ne forle offendas ad lapidem pe-

' P»al. xivm, i3. — a
Id, cviu, iS. — 3
Icl. xxx, £> 5.

XII. 5
66 8. EPTIR.EM SYM
» dcm lunm. Supcr aspidem et basiliscum ambulabis, et
«conculcabis leonem et draconem. Quoniamin me spera-
»vit, et liberabo eum : prolegam eum, qnoniani cognovit
a nomcn meum. Clamabit ad me, et exaudiam eum ; cum
«ipsosum ra tribulalione. Eripiameum, etglorificabo eum:
• longiludinc dierum adimplebo eum, et ostcndam illi sa~
»lutarc menm '. » Et rursus : « Qui confidunt in Domino,
»sicutinons Sion: non commovebitur in acternum qui ha-
3
»bitat in Jcrusalem . » Et iterum : « Junior fui, etenim
nsenui : ct non vidi juslum derelictum , nec scmen eju9
oquaerens panes 3 . » Alqui verligo ex cffervescentia acutaa
cholcrac accidit, aut cliam ex abundantiore humorc. Ali-
quibus aulem ct cx corporis dcbililatc atque languore. In-
lcrdum vero aliquid hujusmodi comparat atque molilur
diabolus, cum nequeat vel opere vel sermone fratrem vin-
cere; ut saltcm hac machinalione confundens eum, repel-
lat a sladio. Coclerum Dominus non sinet ullra vires ipsum
tenlari; scd cifo confirmabit cor ejus. At ccrle non sim-
plicilcr, neque casu impclum facit ho fratrem ; scd cutn
illius cogilaliones dislractionibus iracundiac perturbantur.
Alius aulem in manus traditur inimici ex Dei pcrmissionc;
idquc exclalionc quadam, quando se ipsum fallacibus ini-

BMCI consiliis commiscrit, ct dicit : « Eccc prae omnibus

hominibus magis probalus es, cl non est ex iis, qui similis
sit libi supcr tcrram : aliaquc his sublimiora, aut potius
graviora. Praclerea clinm rectc facta sibi ipsi ascribcns, ct
non Deo honorem defcrens, tanquam a quo auxilium acce-
perit. Sic ergo in tcntatoris manus traditur, ut corrcptus
iufirmitatem cognoscat suam, et non obliviscatur auxilii
ejus, qui dicit : « Quando cuncta fcccrilis, dicile : Servi
5
> inulilcs sumus 4 Natn . qui se ipsum exallat, humiliabilur .»

*
P^al. xc, (j-i6. — * Id. cxxiv, i, 2. — J
Id. xxw, 25. — 4
Luc.
xvn, 10. — * Maith, xxiH, ia,ftLuc. siv, n, et xuw, i/f.
 *>AR.£NESIS XXIX. 67
Fieii enim nequit, ut qui in veritate Dominum diligunt,

diaboli dominio potestalique subjicianlur.

II. Siquidem diabolus agitare conatur atque commo-
vere; sed evellere radicitus non valet. Quemadmodum et

in Job accidit, qui in manus quidem lentatoris traditus

fnit * ; sed non ausus est tentator attingere ipsum propter
tutelam Dei; quamvis etiam potestatem a Deo accepisset
utendi eo, sicut voluisset, salva tamen anima Justi 3
: nam
vicit Justus adversarium solo amore ac desiderio, quo vere
in Deum ferebalur. Datus porro et Aposlolo est stimulus
Angelus Satanse 3 : sed illum devicit per eum, qui dilexit
ipsum, Dominum nostrum Jesum Christum, quem menle
conlinebat in charitate perfecta. Neque enim aegrotare se-
cundum carncm est succumbere, sed iu tcntationibus non
probalum inveniri. Videmus quippe, ne in porcos quidem
inimicum polestatem habere citra permissionem divinam.
Ego quidem alium virtutis amore in columna conslitutum
aspexi. Putas-ne si polestatem tollendi quos vellet, haberet,

talem ipse e vesligio una cum columna non detraxisset?

Unde novimus contusam esse potenliam ejus per virtutem
pretiosoe crucis Salvatoris noslri Jcsu Christi. Ne ergo
perlimescas, serve Chrisli, nec conturbenlur cogitationes
tuae; neque recedas a loco, ubi proficis in Domino. Cre-
dimus enim ei, qui dixit : « Veslri autem etiam capilli ca-
» pitis omnes numerali sunt 3
. » Et : a Ecce dedi vobis potes-
» tatem calcandi super serpentes et scorpiones, et super
» omnem virtutem inimici, et nihil vobis nocebit 4 . Sagillne

»enim parvulorum faclrc sunt plngre corum, et infirmalae

»sunt contra eos linguae eorum
5
. » Quando crgo in varias

incideris iribulationes , non te ignavum proebueris; cum

dicat Propheta : «Domine, in tribulalione memores tui

1
Job. 1. — * Id. 11. — 3
2 Gor. xn, 7. — < Matth. x, 3o. —
* Luc, x, 19. — s
Psal. Lxui, 8, 9.

5.
G8 6. P.PHILEM SYRI

» fuimus. »Et : « iMullre tribulationes justorum, et ex omni-

»bus hiscc libcrabit eos Dominus 1
. » linde et in alio loco
dicit : « Respieite in vcteres gcnerationes, et videle, quis
»credidit Domino, ct confusus est ? Aut quis permansit in

» timorc cjus, et dereliclus est ? Aut quis invocavit eum, et

«despexit illum? Quoniam misericors et miseralor cstDo-

• minus, et rcmittit peccata, salvalque in tempore tribula-
2
» lionis . »

Timor ergo Domini, lurris fortitudinis est a facie

III.

ioimici. Nc orgo lurrim diruas ntque ila non capieris. :

Yerum adbenignissimumaccede Deum, una cum Prophela

ad ipsius clamansbonilalem :« In le, Domine,speravi : non
»confundar in aeternum : in jusliiia tua libera me, et cripe

» me. Inclina ad me aurem luam, accelcra ut eripias me.

» Eslo mihi in Deum prolectorem, et in dornum refugii, ut

» salvum me
Quoniam forliludo mea, ct rcfugium
facias.

» mcum cs lu et proptcr nomen luum dcduccs me, et

:

»cnutries me. Educes me de laqueo hoc, quem absconde-

»runt mihi : quoniam lu es proleclor meus, Domine. In
»manus luas commendo spiritum meum rcdemisti me, :

»Domine Dcus veritalis*. » Ut ct ipsc quod scriplum est,

ad nos dicat hoc modo : « Ego ero tecum, ct non deseram
» lc. Virililer age, ct confortarc 4. » Rursusque ait : « Ne ti-

»mueris a facic corum, ncque paveas coram ipsis : quo-

niam cgo tccum sum, Dominus, ut cripiam te 5 » dicit .

Graliascrgo bonitati cjus agens, procide coram co, dicens:

a lmpulsus cvcrsus sum, ut cadcrem, ct Dominus suscepit

»ine. Forlitudo mea, cl laudatio mea Dominus, ct faclus

6
»est mihi in salutem . »Ipsi Gloria in srecula sieculorum.

Amcn.
1
Tsal. xxxm, 20. — * Eceli. n, n-i3. — 3
Paal. xxx, 1-6. —
4 Jos. i, lS. — 5
Jcr. l, 8. — 6
Tsalj cxvn, i3, »4,
 :

PAR.ENES15 XXX. 69

\\*VV\VV\\VVV\\\\\\\\\\\\\\V\\V\\\\\\/\\\/\A\W\^^

PARAENESIS XXX.
De humUitate*

Chrrissime frater, si promotns fueris, tit in supremo

consislas gradu, cave obliviscaris humililatis: ut si quando
tibi e gradu descendere conligerit, viam invenias, et non
inopinalo casu corruas. Hoc quippe aliquibus ex propria
accidit ingraliludine atque inscilia, dum eum non agnos-
cunt , qui ipsis donavit graliam. Nam si benefaclorem
agnovissent, non ejus mandatis inobcdienles se praebuis-
sent, et si non inobedientes fuissent, non sanc excidissent
quemadmodum scriptum est « Qui se ipsum exaltaverit, :

«humiliubitur; ct qui se ipsum humiliaverit, exaltabitur \ »

Ideo et in Psnlmo ait : « Vidi impium superexaltalum et

»elevalum, sicut cedros Libani : ct transivi, et ecce non

»erat : el quresivi cum, et non est inventus locus ejus. Cus-
»lodi iiinocentiam, et vidc aequitatem quoniam sunt reli- :

2
»quine homini pacifico » Rursusque dicit « Dominus su-
. :

«perbis resistit humilibus autem dat gratiam 3 » Idco et

, .

per Apostolum admonet, dicens : <( Non alta sapientes, sed

»humilibus consentientes^. » Alibique dicit : «Non te ipsum
«exaltes, ne forle cadas, et adducas animae tuae dcdecus,
»et reveletDominus occulla lua, et in medio synagogae
»elidut te quoniam non accessisti cum timore Doinini, ct
:

»cor luum plcnum est dolo 5 » Propterea, fratres, studea- .

mus humiliare animas nostras coram Domino, ut nos exal-

1
Matth. xxm, 12. Luc. xv, 11, et xvm, 14. — 2 Psal. xxxvi, 35-

37. — 3
Jacob. iv, 6, et 1 Petr, v, 5. — 4 Rom, xn, 16. — Eccli.

1, 38-4o.
;0 S. EPIIILEM SYRI

tet in tcmpore visitationis. Ipse enim est, qui « Suscitat a

» tcrra inopcm, et de stercore erigit panperem \ » Quicum-
que cnim se ipsnm ob pietatem sponte humiliare noluerit,
humiliabilur invilus. Quoniam et in justo Job scriplum
rcpcritur : « Apnd ipsum cst polcntia ct forlitudo : ipsi

» scienlia el intcllectus. Qui ducit consiliarios caplivos;

> judices autem terrac rapit in sluporem. Qui collocat reges
» supcr scdcs, ct praccingit ballheo lumbos corum. Qui sa-
»ccrdoles caplivos cmitlit, dynastas autcm terroc evcrlit.
» Qni commutat labia iidelium; inlelligcnliam vero senum
»cognovit. Qui ignominiam eflundil super principes: liu-
a
» miles autem sanitati rcstiluit . » Diligamus igitur liumili-
talcm, charissimi; cjuoniamipsedixit: «Tollile jugum mcum
» supcr vos, et discite a me, cpioniam milis sum, et humi-
»lis cordc : ct invcnietis rcquiem animabus vestris. Jugum
» enim meum suave est, ctonus meumleve 3
. » Eliam benc-
dicle, etiam glorificale, eliam misericors , eliam amalor
hominum optimc : valdc jugum lnum suave cst, et onus
tuum levc omnibus accedcntibus ad serviendum libi in

vero cordc. Quoniam te decet gloria ct potenlia ac forli-

tudo in ssecula saeculorum. Amen.

vwww i\wwwwwwwwwwwwwwwwww\ww\\wwwww\wwwwwwwwwv\AVWVW

PARAENESIS XXXI.

Ouod Chrislianum oporleat cssc longanimem , ct

immcmorem injuriarum.

Si quffi acerbilas acciderit, non c|uidem est pessimum id

conligisse; scd grave admoduin et horrendum persistcre

in acerbitale. Fraler, si in lua abscnlia conligerit libi ab
* Tsal. cxw, 7. —- 2 Job. xn, i3-i5. — 3
Matth. xi, 29, 3o.
 PAIUENESIS XXXI. 71

aliquo maledici et oblreclari; venerilque alius, qui renun-

liet tibi fratrem quemdam in te maledicta et convicia
conlulisse, lu ut prudcns agnosce cujus isla sit suggeslio,
et ne adversus fratrem tuum exacerberis. Quin el ei, qui le

ccrtiorcmfccit,sicresponde: «Quamviscontumeliismecon-
scctalus sit, frater lamen meus cst ; ego vero conviciis sum
dignus. Yernmtamen non ex se ipso conlumclia el igno-
minia me aflecit; sed hoc inimicus machinatus cst, ut ini-

micitias inter nos spargsret. » At Dominus malignum des-

Iruet; fratris autem miserebitur, et nos non derelinquet.
Sin aulem et in faciem rursus dielae tibi fuerint conlume-
liae, ne succenseas atque indigneris, neque cito menle
commovearis. Sin porro et de malo aliquo contigerit in nos
convicia spargi, ne simus duri corde, sed potius lapsum
atque erratum corrigamus. At si inimici suggestione hoc
acciderit, tu vclut conscius operis, ne indigneris adversus
fralrem tuum. Nam si contumeliis aflectus, contumeliam
rependas , duplici te ipsum contumelia afficis : primum
quidem, quod contumeliose tractatus, non patienter ac
longanimiter tuleris deinde vero, quod impudentcr usus,
:

vicissim maledixisli et conviciatus es. Quando ergo conli-

gcrit tc conviciis ab aiiquo onerari, nc excandescas ira; sed
mox lobiis placide graviterque subridens in te ipso, iracun-
diam in pacem converte. Gaclerum est eliam risus, qui
excilat proximum ad iracundiam. « Nam stultus, inquit,
» in risu operatur mala h. » Verum non de illo dico, fratres :

sed ut lanquambonus et probalus medicus, charilalis ad-

misceas pharmacum in vinculo pacis. Jgnis enim ignem
non exlinguit. Alioquin ridendum non est, sed ut chnri-
tate, gravitale, ac longanitnitalc, iracundi dasmonis iram
rcprimas. Nam scriptum cst : « Ira viri juslitiam Dei non
» operatur 2
. i Alibiquedicit: «Momentum enim furorisejus,
1
Prov. x, 2). — a
Jacob. l, ao.
72 S. EPHR.EM SVUI

»ruina ipsi'. i Si porro cl iralcr tuus, dum lcnitcr arrides,

non a^diiicalur, ne vincalur ab ira , annitamur modis om-

nibus curarc fratrem : cum dicat Dominus ct Salvalor
noslcr Jcsus : « Si offeras munus tuum ad allarc, et ibi rc-

ftcordatus fueris, quod frater tuus hnbet aliquid adversum

»te, relinque ibi munus tuum ante altarc, et vadeprimum,
» rcconciliare fratri tuo : et munus
tunc vcnicns ofler
» luum \ » Et pcr Apostolum admonct, dicens Pacem : «

» seclamini cnm omnibus, ct sanctimoniam sine qua nemo :

» videbit Dominum » 3
.

II. Et nc doceat inimicusimprobus diccre : i Non tristor

dc conlumelia, qua afTcctus sum; sed quod in pracsenlia

fralrum mc conviciis excepcrit. » Hoc te conturbat, scrvo

Domini? Sed ubi arma tua reliquisli, o milcs Christi? Dico
aulcm de cruce, quae crux cst humililas; sicut scriplum
habciur : i Ilnmiliavit ^emelipsum, factus obediens usque
» ad mortcm, morlcm autem crucis 4. » Vis ostendam libi,

fraler, quod cum graliarum actione debemus omnia susli-

ncrc, quaicumquc pro Christo nobis illata sunt ? Christus

est vila nostra , ct salus animaium noslrarum. Qui ergo
pro Christo palitur, pro sui ipsius salute et vita patilur.

Oslcndam vcro libi ct pcr similcs nobis passibilcs homines,

quod pcr humililalcm Deo fuerint.
grati acceplique Pri-

lnumque libi ab iis, qui sccundum carncm ambulant, pro-

ducani exemplum deinde ad eos, qui : spiritalilcr vitam
duxcrunl, transibimus. Contumclia aiTccUis es? Mente pu-
gilum ccrtamcn pcrpendc. Vernm omissis illis qui secun-
dum carnein ainbulant, vcniamus ad cos qui secundum
spiiitum. Quando fugit David a facic Absalon filii sui,

nonnc egressus Semei conlumcliis cxccpil regem David in

5
conspcclu omnium, qui comitabantur ipsum ? iNutn scor-

•
Ecc!i. 1, ?8. — 2 Malth. v, 27), a<. — ' Ro;n. xn, 18, ct Hcbr.
xn, i/j. — 4
Philip. m, S. — 5
a Reg. xvi.
 PAB/ENKSIS XXXI. ^3

sim maledicebat rcgi, ut dicere quis possct, quod ea de

causa palienler ac longanimiler contnmeliam rex tulerit?
Et non solum maledicebat; sed etiam cxecrabatur; ac ia-

pides in regem projiciebat : ita ut quidam cx veris amicis

regi diceret Quare maledicit canis hic mortuus domino

: o

»mco'regi? Vadam, et amputabo caput ejus. Rex autemad

»eum : Quidmihi, et vobis, filii Sarviae? Sinite eum mnle-

» diceremihi Dominusenim dixitei, ut malediceret David.
:

» Et quis ei dixeritQuare sic fecisli ? » Rursusque ait « Si

: :

» forte respiciat Dominus humilitatem meam, reddalque

» mihi bona pro maledictione ejus in die ista \ » Vides, cha-
rissime, quod in humilitate servierint justi Domino? Si

porro rex et propheta cum esset, tanlum studium et humi-

litatem exhibuit; quales oportet esse mendicos et peccato-
res? Rcvolve simul etiam menle, ipsius David oblivionem
injuriarum erga Saiil.

III. Quareet nos, fralres, longanimilatem colamus, alter

alterius onera portantes. Quis enim est miles, qui dum

suum aspicilcommilitonem ab ndversariis comprehensum,
non decertet ac pugnet cum adversariis, ut commilitonem
suum e manu eorum 3 qui captivum eum ducunt, eximat ,

atque recuperct ? Quando autem eximere eum nequierit,

tunc plorat et lamcntalur, memor sodalis sui atque amici.

Nonne multo magis debemus nos pro invicem ponere ani-

mas nostras? Cum Dominus et Salvator noster Jcsus Chris-
tus dicat « Major hac non est charitas, quam ut animam
:

» quis ponat pro amicis suis 3 . » Ipsi gloria in srccula sreculo-

rum. Amen.
»
2 Reg. xvi. — 2 Galat, vi. — 2 Joan. xv, i3.
74 S- EPIIR.EM SYRI

PARAENESIS XXXII.
Dc passionibus ac perlurbationibus animi.

Yir in torpore ac ncgligentia dies suos transigens, sc

ipsum decipit, prorsusque non cogitnt de bonis, quae Do-
minus juslis pr&paravil, nec suppiicia peccaloribus parata
consideral; scd sc ipsum nbsquc limorc ullo pascit. In lali

autcm omncm concupisccnliam operatur carnalcm hoslis

improbus; ncquitque lalis inlelligerc, qua ratione ne porla
quidem urbis potcst animadverterc , quinam pcr cam in*
grcdianlur, et exeant. Nam concupisccnlia in menlem
ejus ingressa , oculos ipsius obvelat. Athlelas porro variis
modis iniuiicus oppugnal; et ante quidem consummatio-
nem iniquilatis, vehcmcnler eam in oculis ipsorum immi-
nuit; poiissimum vero concupiscentiam voluplatis carnalis
tanlum cxtenuat, quomodo si quis poculum aquae frigidaj
humi efl\mderet. Ilapriusquam pcregalur scelus, in ipsius
frati is oculis illud improbus imminuit. Consummato au-
tem jam scclere, usquc adeo illud exlollit alque exaggerat
malignus in manibus cjns, qui in illud incidit, ut nihil su-
pra. Quineliam dcsperalionis undas advcrsus eum exci-
tans, sa?pe quoquc et pcr parabolas sc illi opponit, talia
ipsi suggerens, dicensquc : « Qnid fccisli, inanis et inulilis

opcrarie? Nunc patefaciam libi, cui labor tuus sit similis.

Qucmadmodum si quis sibi pjantasset vineam, quam stu-

diose coluissct at(|ue custodisset, donec fruclum ferrct ;

deinde illa vindcmiala , vini cados implessel; tum vero

repcnlc surgerct, arreplaquc secnri dolia frangcret, efTu-
sumquc vinum perircl. lluic similc est opificium luum. n
 PAR/ENESIS XXXIII. ?5

Haec improbus da?mon fratri suggerit , volens ipsum in

profundum desperalionis deprimere. Quare hasce inimici
machinaliones praenoscens, charissime, fuge peccalum. Et
si forte in delicto aliquo praBOCcupatus fueris, ne in eodem
permaneas errato; verum resurge, et convertere ad Domi-
num Deum tuum in toto cordc tuo, ut salvetur anima tua.

Ad improbam porro cogitationem dicito : « Etsi dolia con-

fregi, vinumque deperdidi, vinea tamen adhuc superest,
et Dominus longnnimis est et misericors, et miserator, et
juslus; et spero, bonitale cjus mihi cooperanle, fore ut
iterum ipsius vineam studiose excolam atque custodiam,
ac clolia ex ipsa, sicut et prius, compleam. Ait quippe per
prophetam Isaiam « Si fuerint peccata vestra ut phoeni-
:

»ceum, quasi nivem dealbabo; et si fuerint ut coccinum,

»velut lanam dealbabo. Et, si volueritis, et audierilis me,
»bona terrai comedelis. Si autem nolueritis, neque exau-
» dieritis me, gladius devorabit vos ; os enim Domini locu-
» tuin est ista \ »Ipsi gloria in sa^cula saeculorum. Amen.

W \ \\\ VW W\ W\ \W W\W\ VW WV W\ W\ \V\ ^w w\w\ w\ w\ w ww w\ www w\ w\ \W \W W\ W\W\

PARAENESIS XXXIIT.
Quomodo oportcat consolari pusillanimes.

Fraler suum quaerebat fratrem; illoque invento, dixit

I.

ad eum «Lbinames, fraler? ollleautem adeum :« Quidam

:

in angusliis versabalur ex fralribus, ct abii consolalurus

cum. » Etfraterejus adipsum : «Si propterDominum abiisti,

mercedem habebis. Sunt enim nonnulli, qui videnlur con-

solari ac compali; et nesciunt, quod polius affligant, et ad

nocendum abeant. » Fraler autem : « Et qualis, inquit, illc

1
Isai. 1, 18-ao.
^G S. EPlIR^M SYRI

(iui suum sic consolatur fralrcm ad nocumontum et dam-

num? » Respondit illi fralcr ejus : « Si vir spirhalis fuerit,

qui alterum consolatur, non ad nocendum, sed, ut mul-

tum prosit, vadit. At qui ea, quae carnis sunt, sapit, hic

nihil prodorit. » Fraler aulom ait : « Vellem scire utriusque

verba; ne forle dum prodesse cupio fratri, obsim. » Et
fraler ad eum « A Domino miserationes quaeramus ambo,
:

ut graliam suam cordibus nostris immiltat; nam sine gra-

tia ipsius, homo recle et cum virlule agere nihil potest.

Audi ergo : qui carnalia sapit, ad fratrum consolalionem

vadcns, lalia dcpromit. Quid habes, inquit, mi frater ? » lllo

vcro ad ipsum : « Rcm quamdam necessariam ab occonomo

postulavi, nec dedit mihi ; svelalium profert fratrem , a

quo sit violatus injuria. Ilis auditis, qui scilicet ad conso-

landum venerat, exclamat dicens :« Et qnamobrem iste

alios usque adco dedecore aflicit? Nam et mihi alias idem

fecit, ignominiocque notam intulit; et honorc a nobis afli-

citur, el non inlelligil, neque vult se ipsum ferre : pulanl-

que praefecli eorum qui hic sunt, in hoc solum loco liccrc
salvari, ct alibi salvori homincm non posse. Reccdo et ego
a loco isto, et ab istis hominibus liberor. Mogisquc in ver-

bis hisce fralri nocct. d Si porro ct alii reperiantur cidem

obnoxii cogitalioni , pejus fratris cogilationem dissolvunt
atque cvcrtuut. Saepe vero contingit vinnm in medium et

proferri; ct donec inebriali fuerint, non cessant potitare,

ct vcrbis contcndcre ad invicem. Accidit autem, quod et

manibus se inviccm afloriantur. Alii porro etiam in ipso

loco ex nimia compotalione obdormiscant.

II. Frater aulem ail : « Cuperem spiritalium quoquc
nossc vorbo, ut oplima cx iis mihi ipse dcligom. » llle vero
respondit : « Spiritolis quando ad fratris concessurus est
adhorlutionem, imprimis etiam priusquam sua egrediatur
cclla, in oratione consislit, ul Domiuus viam suam pros-
 PAR^NESIS XXXIII. 77
peret : veniensque ad jannam fralris, et pulsans, inclinnt
se, mctanceam ngcns : admissusque ingredilur, ac se ad
orationem componit. Poslea vcro simul in silentio sodent.

Deinde ad fratrem dominus cella' : « Bcne, inquit, venisti :

advenisti enim benedicturus nobis. »Frater respondet: « A

pietale tua ego benedicar. Obsecro igitur te, benedicle a

Domino, quid est qucd habes ? » At frater cogitaliones suas

profert, ac fralrem quemdam esse, qui ipsi molestiam ex-
hibnerat. Quibus auditis, frater ait : « Domine, adjuva me :

non enim sinit inimicus qiiemquam quiescere. i Rursus

aulem sermonem subjungens, dicit « Verumtamen, cha- :

rissimc, et ubi non est tribnlatio? Ubi non est labor ?

Saecularcs nonne lnborant? Nautae per maria discurrentes,

nonne periclitanlur? Mililes in bello nonne pericula sub-
cunl? Et quo pacto nos sic pusillanimes sumus, tanquam
soli angustiis ac tribuiationibus pressi? Sreculares in mun-
danis laboranl; spiritales in operibus spirilalibus afllictan-
lur. At mundi tristitia mortem operalur; quae aulem se-

cundum Deum est trislilia, pceuilentiam in vitam aeternam.

Et nos ergo tribulati, ne pusillanimes simus. Scriplum est
enim : « Tribulatio vestra convertelur in gaudium *. » Et
lu quidem ista sustinuisti : nunc autcm carne consumma-
ris? Recordare quod mundo renuntiasti, ac propriae vo-
lunlali; ct verbum non toleras? Propter quod etiam a
mansionevis abscedere? Ita-ne inimicus cogitniionem hu-
mililatis depraedalus est ? Et ea de causa perturbationes
vehcmenler in nos insurgunt? Ne mihi res vcras ad te rc-

ferenli irascnris. Haec cnim tibi compaticns loquor : nam

unde causa provcnit? Plana vel ob cibum, aut ob polum,
aut quod verbum tolerare nolueris. tanlis affcctus cs dam-
nis. Et reputasli omnia ut stercora, ut Chrislum lucrifa-
a
ceres : et ilerum anliquis mentcm pateris demergi pas-
Joan ; xvi, 20. — a
Phiiipp. in, 8.
78 S. I-PIIH.EM SYRI

sionibus? Nam nisi continentiam diligamus, nl?i nostram

volunlalcm abscindamus, non est nobis liberlas dicendi :

Ecce nos reliquimus omnia, el seculi sumus te '. » Per-

«

pcndc mcnte, qualis eras, dum primum ad januam mo-

naslerii advenisti, spirilu fervens in timore Domini.
III. At forle cupis dicere Homincs isti cogitalionem
: i

meam perverterunt. » Yis, oslendom libi, charissime, ex

nostra ignavia id ortum esse ? Lot in Sodomis habilabal, ct

ct non cum iis periit

a
. Giczi EtiSsrtJ propheta? serviebat, et
3
peccovit . Simililcrque Samuel apud Heli permanebat, ct
simul cum filiis versatus est 4 ; cl illi cecidcrunl; hic au-
tcm salvalus est, quia in veritatc dilexit Dominum. Judas
porro Iscarioles cum Discipulis scqucbalur Dominum 5
:

magislrum ac dominum
et tradidit gloria? in manus im-
piorum. Ne igitur cedamus inim consilio, suggercnlis
videlicet honeslas prima fronle causas, ad animas nostras
cverlendas. Ex divinis enim Scripluris exempla habcmus,
quomodo unusquisque sibi ipsi attcndere debeat, sive cum
juslis conversclur, sive cum pcccatoribus. Inlcr justos
ergo acbonos dum commoramur, juste et sancte vivomus.
At si pcccatoribus cohabitcmus, demus operam, non ut
illorum opera acmulcmur, sed ut a nobis illi ad viam per-
trahantur salulis, divina adjuvanle gralia. Quod si vis

dicere dcbilcm le cssc et pusillanimcm, audiamus sacras

Scripluras, ct sanctorum Patrum vivendi normam imite-
mur, ut sanctur anima nostra; et non solum dum audimns
compungamur, ct paulo post dcteriora agamus. Nam qui
ita sermonem accipit, nunquam fructum rcfert, cum ra-

dicem tales in sc ipsis non habeanl. o Omnis autcm arbor,

»qua? non facit fructum bonum, cxciditur, et in ignem
G
»miltitur . » Tanquam infirmi auscultcmus admonitiones

1
Maltli. xix, 37. — • Gen. xix. — 3
| Rcg. v. — 4 1 Reg. 11. —
5
Matth. xxvi. — 6
Id. iii, to.
 PAILENESIS XXXIII. 79
vlronmi timenlium Dominum, qni nd sanilatem deducant
animam ; ct ne similes eiliciamur illis, qui qune voluntatis
sunt propria?, nudire solum voluntjut ne miseri simus,
insanis ac temerariis cogitationibus adhxrenles. Dixitenim
quidam Sanctorum : « Si conspexeris adolescenlem propria
voluntate in ccelum ascendenlem, tene ipsum : expedit
enim ipsi. » Id vero de illo quoque intellige, qui cum aetate

sit senex, mente lamen est junior. Dicit enim in Prover-

biis Sapiens : « Yiae insipicntum rectae coram ipsis : qui nu-
» tem sapiens est, amplectetur consilia x
. » Audiamus porro
et eum qui dicit : « Adolescenles, subdili eslote seniori-
»bus : omnem autem inviccm humilitatem insinuate: quia
»Deus superbis resistit, humilibus autcm dat gratiam a » .

Sunt enim nonnulli, qui sibi videntur sapientes esse, el non

dignantur obedire iis, qui vere sapientes sunt, ac cogni-
tioriem Dei habent. Quos etiam Apostolus vaniloquos et

seductores denominat dicens : « Sunt enim multi vanilo-

3
» qui, inobedienles, et seductores . »

IV. Alteri porro srcpe cogitalio suggerit, et ait : « Quid?

junior cs. Ubi consenueris., resipisces. » Et si od senium
« Nunc consenuisti,
pervenerit, iterum cogitalio sibi objicit :

Unde necessarium, chnrissime, cum ti-

et requie indiges. »

more ac tremore Domino quolidic inservire. Quis enim

nobis dixerit,fore ut consenescamusPEt, si consenuerimus,
quod bonam cogitationem inveniemus; siquidem vel jam
hinc salutem noslram neglexerimus? Audiamus dicentem
Dominum : « Vigilate et orate, quia ncscitis dicm, neque
»horam 4 . » At nos ob nostrum torporem atque segniliem
grave reputamus suavc jugum Domini. Quot pulas, cha-
rissime,in mundo divcrsimode conflictari alque vexari,
eorumque filios pro pignore poni? Aliorum vero etiam

' Prov. xu, 5. — a

1 Petr. v, 5, et Jacob. iv, 6. — J
Tit. i, 10,
— 4 Matlh, xxiv, 42.
 80 S. £P1IR.EM SYRI

optimatum filios iti caplivitatcm delabi, et \n scrvitutem

divendi, servicnles vilioribus ac miserabilioribus homini-
bus, qnam sinl ipsi, in tcrra aliena? Alii vcro inopes ac

mendiei ia plateas et vicos civitatis projecli jacent nudi,

frigore aestuquc afllicli. Nobis vero non satis est habere
teclum hoc, quod nobis largilus cst Dominus, et munda-
narum rcrum cura vacuos esse alque solulos. Hacc reco-
lamus memoria ; et nos aspernemur gratiam Dei, et bcne-
ficia ejus, quia dignalus non cst suavi jugo suo. Imo et

quacsivimus, inquit, et non dcdit nobis. Et qnis ignorat

non ad commodum et utilitalem noslram id accidisse?

V. Dicamus aulcm et islud; nonnc novit quispiam nos-

trum sese inobcdientcm fuisse Domino; et tamen id vi-

dens Dominus, paticnter ac longanimiter tulit? De prnefec-

tis porro, relinquamus Domino. i Omnes enim aslabimus

»coram tribunali Christi '. » Nam Deus pcrsonam hominis
accipit *. Exurge igitur, ct praecingc le ipsum, et ne suc-
cumbas cogitalionibus, Audi dicentem : o Noli vinci a

»malo; scd vince in bono malum '. » Ilei mihi peccalori,

charissime ! Tot ac tanta Dominus gloriae pro nobis per*
tulit; quid polerimus ei aequivalens passionibus proferrc,
quas proplcr nos suslinuit? Procidamus ergo coram ipso
tota mente, patienliam a bonilale ipsius deposcenles. a Pcr
» mullaa tribulationes oporlel nos inlrare in regnum ccclo-

»rum 4 . » Dixit quippc Salvalor Discipulis suis : a Vos con-

, trislabiminij sed trislilia veslra verlclur in gaudium. Mu-
»liercum parit, trisliliam habct, quia vcnil hora cjus :

icnm aulcm pcperit pucrum, jam non mcminit bor^ illius

» oropler gnudium (juia natus est homo in mundum. Et
,

» vos tribulationcm habcbilis; ilerum autem videbo vos, et

»gaudcbit cor vcstrum, et gaudium vcstrum nemo tollct a

'
Rom. xiv, 10.
' — » Act. x, 54, ct Rom, xxi, n. — ?
Rom. xn,
at.— 4 Act. xiT,
 PA.IUBNJSSI8 XXXIV. 8l

» vobis l
. »Et sic confirmans fratrcm verbo veritatis secun-
dum donum gratiae, utcrquc gralias agit Domino. Si porro
eliam guslare inter se cibum conligerit; omui cum hones-
tate ac verecundia comedunt et bibunt, ob macerationcm
carnis, et ne inebrienlur vino, in quo est luxuria. Facto
ergo opereDomini, revertilur ad cellam suam, glorlficans
Dcum super conversione fratris. Quoniam Deo gloria in
saeculorum saecula. Amen.

\W WVVVWW WW\ \ w w\ wvw\\W\V\ VV\ VM VV\ W\ W\W\ W W\ VV\ W\ \ W W\ W\ \ V\ V W W W\ V w

PARAENESIS XXXIY.
Quod oportet fratrem, dum legit, adverlere, ac studlose
legere, velut in prcesenlia Dei,

Charissime, si onus legendi mandalum libi fuerit in

auribus fraternitatis, adverte diligenter, ubiqui auspicatus

est, finivit; et resumplis verbis, lectionem incipe; ut sit

leclio instar catena) ex auro contextne. Nam qui verbum

unum contemnit, et versus perdit, hic neque discere vult
sicut oportet, nequc eos edocere, qui altcndunt : solum
enim finem sermonis expelit, et quando ad finem perdu-
catur liber. Tu aulem, charissime, sobrius esto ac vigi-
lans; ut et tibi prosis per leclionem, ac iis, qui tc auscul-
tant. Quod si repente imperetur tibi, ut legas, exsinistra
parie lectionem aggredere. Si autem initium scrmonis sit,

dic titulum atquc inscriptionem : sic enim quod legilur,

intelligetur. Sin vero librum bene compunctum recleque

descriplum habes, posside ac tene euni, ne in ipso olTen-

diculum legenti reperiatur, aut excribenti.

1
Joan. xvi, 20-22.

XLI.
 :

82 S. EPHI\-EM SYRI

PARAENESIS XXXV.
De virginilate, cl continentia.

I. Fratri sive sorori suggerit daamon improbus, dicens :

« licce quotidie fornicalionis stimulis concilaris, quousque

molcslinni cam snfleres ct pnlicns cris ? » Ad quem fraler
« Quousque, inquit, Dominus respcxcrit in humiiilatem ct
luborem mcum, rcmillalquc universa pcccata mca. » Cui
improbus daembn : « Verum ul ab hujusmodi pugna alque
conJliclu libcrcris, praestilerit semel cupiditali sntislccisse,
et mox rcsipisccs, cum neque illud grave aut magni mo-
mcnli sil pcccalum. » Ad quac fralcr : « Non indigco nbs te,

ait, pcenitenliaj rationcm edoceri. Ccrto cnim novi pceniten-

tia3 locum homini ex magna Dci bcnignilatc ad ultimum
usquc spirilum conccdi. Quod vcro lcvc hoc peccatum
iacis, quo pacto ergo, &i in ista re lcvi rcprobus apparucro
in compeclu Dci mci, non magis inveniar reprobns, si mo
tenlalio alia major invaserit?» Atdiabolus : « Mihil in eo mali

cst, inquit, ct mox ad peenilenliam rcverti polcris. » Cui fra-

ter :« Et quis me sccurum dc pcenitentite loco invcnicndo
reddet, si carnem mcam corrupero nc non polius mc una ;

cum operantibus iniquitalem raptum iri ? Quandoquidcm

umbra cst vila noslra supcr lerram '. Idcm enim istudest,
ac si me ipsum abscinderem. »
arreplo gladio
Adquae improbus: « Allcvc, inquil, eslilludconcupis-
II.

ccntiic peccalum, ad horam dimlaxat durans, et mox

pnelericns. » Cui fraler : a Audi, viuehosiis et animarum im-

pugnator, quae apud Deum iis proposita sint praemia, qui

Job. v 9, et Tsa!. cxl>!!, 4«

1
1 1
1 ,
 «

PAR.ENESIS XXXV. 83

pie ac sancle vivendo, breve hoc, quod clicis, tcmpus Iran-

sigunl : cl contra, quae eos supplicia alque dedecora apud

Deum maneant,quilam brevi temporisspaliosevincisinunt.

Nonnecastusille Joseph,eoquodviliumis!udsuperavit ',ab
omnibus omnium sa^culorum hominibus in ccslo ct in lerra

laudatur; contraautem/Egyptice illiusdedecus perpetuode-

ridelur?Similiterautem etbeata Susanna, quodvictrixiliius
concupiscentiae exliterit, sempiternis apud omnes genles
prseconiis ceiebratur : nonenim suolapsu confusaest, neque
comminalionem morlis pertiniescens, suamprodiditpuclici-
tiam. Seniorcs veroilii, ac judices populi, quigubernarepo-
pulurn videbantur, huic inconlincnlioe vilio succumbenles,
lapidibus obruti, morlui sunt, cum summa nomini suo
ignominiae nola inusta, ac npud omnes eliam posleros re-
licta. Nescis, diabole, jfera aniinnnlia, qua? carnibus vcsci
consueverunt, difficilius ab ejusmodi vitio posse removeri?
Tu vero mihi persuadcrc conaris me, si semel carnis de
siderium perfeceio, non ampiius a carne tenlatum iri.

Dominus Deus, qui Spirilum suum sanclum dedil hoini-

nibus, increpet le, qui, tanquam leo, mihi insidiaris, qune-
rens per peccatum meam devorare animam 2 Sed Sal- .

vator noster Christus id tibi ncquaquam permitlet quia :

benignus est, ac polens, et misericors. » Subjicit improbus

dsemon : « Res nullius prorsus momenti cst iia, quid ergo
nunc aflligeris ? » quod homines
Crucior, inquit frater,
fallas amara siquidem tua est dulcedo, et dogmala lua
:

profundte malorum foveae, et munera tun, morte alque

perditionc sunl plena. Mihi elenim persuadere vis, ut
abjiciam gratiam Domini ct contrislem Spirilum sanctwtn,
in quo signatussum in die redcmptionis 3
. Et ea iri re dicis
nihil esscmaii,suggerisqucmihi, ut membra Christi fuciam
mcmbra merclricis ; unicoque lemporis momenlo uivitias
1
On, xxxix. — 2
i fcir. v, 8. — 3
Jiplies. iv, 5o.
84 s. j:piir.e:j svui

pcrdam immortales \ Quasi eliam res nihiii csset,sanctificn-

tionem abjiccre, sine qua nemo Dominum viiicbit. Iluec

igilur res nullius cst momenti? Uortarisque mc, ut hrilem

atque exacerbem Dominum, quo in dic illa tremenda co-
ram formidabili Dei tribunali constitulus, a juslo audiam
Judice : « Serve nequam, et voluptulis potius quam Dei
amalor, polluisti terram meam in immunditiis tuis et in pec-
catis luis. Et dicis mihi id nihil esse, cum scriptum sit :

« Qui eliam Angelis peccanlibus nonpepercit, sed rudcnti-

»bus tenebrarum delraclos intartarum, tradidit cruciandos
» in judicium '. » Et primrevis mundi hominibus non pc-

percil, s^d octavum Noe juslilia? praeconem custodivit, dilu-

vinm mnndo impiorum induccns 3 Et civitales Sodomorum .

et Gomorrhoe in cinerem redigens, cversionc damnavit 4 ,

cxemplum corum, qui impie acturi sunt, ponens. Alque

hanc tu rem levem 1'acis? Ecquis unquam tibi morigerus,
ct peccalis mancipalus, in bonis dies suos transegit, sempi-
ternique rcgni hterei cvasit ? Qui vero Ghrisli viam secta-
lur, semper gaudet atquc exultat in Spiritu sancto, ex~
pectans bealam spcm magni Dci ct Salvatoris noslri Jesu
Ghristi. Novi equidem, si abs le victus fucro, tristitia

me aiTectum iri, tcquc mea gestientcm ruina, ad palrem

tuum Satanam cum Joelo hoc nuntio abilurum. Inlerim
ego in ccelis, id si commisero, pudore suflundar. Quare sa-

tius mihi iuerit te, canis instar, mihi allalrare, quam in hoc
me abs le irridcri alque subsannari. Miror autem de le,

diabole, quod hominibus pcrsuadere conaris, ut momenla-

neam hanc voluptateui viloe aeternae proeferant. Dominus
fortitudo nostra et adjutor nosler : Dominus refugium nos-
trum, et susceptor : Dominus protector noster, et non ti-

mebimus le. »

III. Slrenue igitur decerta, charissime. Gehennae timo-

1
i Cor. ri| i. — 3
* Pclr. n, i5. — 3
Gcto. m. — 4 Id, m.
 PAR^NESIS XXXV. 85

rem et suppliciorum amaritudinem adversus ipsum tibi

propone, ne lc sua aslulia decipiat. Scd dixerit fortasse

quispiam : « Et unde gehennac limorem addiscei e potero ? »

Ilumanum dicam. Numrjuid aliquando ingrcssus es bal-

ncnm ? Numqnid ibi aspexisti homines nimio solutos ca-
lorc acl irigidam trapsferri aquam ? Verum in illa flamma,
qunepeccatorcs excipiet,nullus dabitur frigidae aquae locus :

nuilae ibi erunt fores, nullus exitus, nullussplendor,nuilus-

que illic ventus irrorabit; neque si quis magna voce excla-

maverit, praeslo erit qui acljuvet, consolelurve ipsum, si

proplcr opera suacondemnatus fuerit, Scriptum est enim :

« Judicium sine misericordia £111, qui non facil misericor-

»diam, et non est gaudium impiis »Amion ipsam quoque
'.

vidisti fornacem, qua calcfit balncum? In illo autem igne,

loco lignorum, papyri, et slipularum, impii ac pcccalores
divino igne comburuntur : et ipsorum pcccata in ipsos
excunt, ac vchementiorem in ipsos flammam accendunt.
Quoniam scriptum est:alra, et indignalio, tribulalio et
»anguslia in omnem animam hominis operanlis malum,
» Judaei primum et Graeci gloria aulem, cl honor, et pax,
:

»omni operanti bonum, Judrfeo primum et Grreco. Non

» cnirn est acceplio personarum apud Dcum » Quainobrcm
a
.

vigilemus adDominum, charissimi, in oralionibus et elcc-

mosynis cum omni humiiitale, donec lempus nobis reli-
quum fuerit, ut a malis, quae diximus, liberemur. Vult
cnim Domiuus nos omnes salvos fieri
3
pro magna bonitale
sua. Quoniam ipsi gloria iri saecula. Amen.
Jacob. ii, i3. — * Rotn. n, 911. — ' 1 Tim. 11, \.
86 S. EPIIR.EM SYRI

*\ww vwvw -,\ ,\\ WWWVVAWWWWVWWWWWWWWWW WWW \wvw vw \w wwwwvw vw

PARAENESIS XXXVI.
De castltale,

Caslilalcm, dilecte frater, palmac similem cxislima. Si-

quidem palma, corde cum sil albicanle, circumcirca scalet
surculis el aculeis, quibus ejus candor munialur. Oporlet
igitur erga quoscumquc homincs cxhiberc charilalis ofli-
cia cx puro corcle, maxime autem in domesticos fidei ':
in cos vero, qui advcrsanlur, ct voluplalibus indulgent, ila

severilas ac trislilia noslra lemperanda sit, ul in ca inlerim

scienliam cum temperanlia ac pace conservemus : cum
dicat Aposlolus :« Servum aulem Domini non oporletlili-
»gare, scd mansuetum esse ad omnes, docibilem, paiicn-
»lem, cum mansuetudine corripientem eos, qui resislunt
» verilali, ne quando Deus det illis pcenilentiam ad cognos-
» ccndam veritatem.etresipiscanl adiaboli laqueis.aquocnp-
9 livi tcnenturad ipsiusvolunlatem \ » Ocaslitas, cui abomi-
nalioni sunt deliciae, lnxus, venuslas corporis, et ornalus
vcslium! castitas, dnpibus ntque cpulis, ebrietatique ini-

mica! caslitas, ocnlorum frenum, quae e tenebris adlu-

cem lolum corpus transfers J caslilas, qune carncm
casligas ct in servitutem redigis, ac ccelestia ccleriter

percurris! caslitas, maler dilcclionis, cl angclicnc vilac

r;ilio! caslila.% qu« niundo cs cordc, ac dulci gullurc,

hilarique ac splendenli aspcclu ! castitas, quic Dci ami-

cum iln exakasti in lerra FHcna, ul ct cos, qui ipsum cmo-
rant, redimcrel 1 castilas, donum Dei, bcnignilalis,

disciplinae alque scicnliac plcna ! O castitas, porlus tran-

quilius in summa paceac securitate conslitutus ! Ocaslilas,

11
Galat. vi, io. — :
a Tim. n, ?\-20.
 PAR.ENESIS XXXVI. 87

quae cor possidcntis te lactificas, et animoe ad coclestia alas

adjungis ! caslilas, quoe spiritale gaudium paris, et mo3-
rorcm anfers ! castitas, quae malum odio habcs, et bono
adhaeres ! caslitas, qnce passiones minuis, et animum
n pertwrbalionibus liberum reddis ! castilas, quaejnslos

illnminas, et diabolo tenebras ofiundis, celerique cnrsu ad.

bravinin supernae vocalionis in Ghrislo contcndis ! casti-

las, quac pigriliam depellis, et patientiam affers ! castitas,

onus leve, quod in aquis non submergitur, acternaeque di-

vilioe in anima hominis Christum amantis reconditae, quas

qni possederit, in temporenecessilatis iiivcnlet ! castitas,

pulchra possessio, qnae a feris nou vastatur, et ab igne non

comburitur! castitas, quae in manibus haud pcenilendas
conlines divitias, desidiamque fugas ! castitas, currus
spiritolis, possessorem sunm in sublime cvehens ! casti-

las, quac in mansuetorum et humilium animis habitas,

hominesquc divinos efllcis ! Ocaslitas, quae rosae instar, iu
medio animac et corporis flores, universamqne domum
odoris fragrantia reples ! castitas, prascursor, atque co-
habitalor Spiritus sancli ! caslitas, quae Deum placas,
ejusque promissa perfers,et apud quoscumque homines
gratiam invcnis. Hanc Sancli amarunt : hanc sanctus
Joannes evangelista amplcxus est, amplectendoque super
pectus Domini glorke recumbere meruit. castilas, qute

non a semper virginibus solum, sed et ab iis, qui nupsere,

possideris ntque excoleris ! Hanc ergo nos quoque servi
bcnedicli Salvaloris tolo corde diligamus, ut inhabilantem
Spiritum Dei in nobis lactificemus. Cui gloria in saecula.
Amen.
1
Joan, xui, 3i,
88 6. F.PIIR/EM SYRI

\v\ .\\\\\\\\\\\\\\vv\\\v\\\\\\\\\\\\\\\ v \.\va>x\\\v\\v\\v\\\\\\\\\\\v\\\\\\\\\\\\\\\\\\v\\\v

PARMNESIS XXXVII.
Non dcbere nos huc illucquc oculos retorquerc ; sccl polius
deorsum aspcclum habcrc, sursumvcro animam ad Do-
minum. Ei in quonam fornicalionis dicmon fundilus
profligalur ?

I. Non solum per nbslinenliam a cibis; verumcliam ut

oculos aveilamus, nc vidcanl vanilalem 1
. Nam in oculovngo
alque distracto adullerium consislit : quod et Doininustes-
lidcubalur, diccns : i Amcn dico vobis, quia omnis qui
» vidcrit mulicrcm ad concupisccndum eam, jam moechalus
» est eam in corde suo \ i Ilanc fornicalioncm eradicat
alque evellit cjui oculos dcorsum dcprimit, sursum aulem
menlcm ad Dominum allollit : et qui venlrem domat, as-
peclum quoque cohibct. Gravis enim ac vehemcns cst pro-
ditor, oculus vagus alquc dislraclus; nam eaeterrse aflcclio-

nesalqucperlurbationcsaniini, reccnlcmhabcnl lcnlalionis

orclorcm : bellum autem oculorum, ct pra»-scns, cl absens,

dolorc animam, prava concupiscentia iuilammans

aflligit

mcntem. Excmpli gralia, charissimi, audivit quis suavem

musicorum concenlum, et pratcriit : poslen luclus vocem
audivil; el planctus dulcem musicorum conccnlum dcpu-
lit. Simililcr gr.stavil quis mel ; postea vcro aliquid etiam
amarissimaruui degustavit spccierum, el amariludo mellis
dulccdincm cx gutturc rcjecit. Idem de odoralu dicendum.
Odoratus est quis suavissimum aliquid ; dcindc eliam ali-

quid pcssimi odoris olfecil, ct foetor gralum otfactus odo-

rcm expulit. Et rursus, teligit quis aquam frigidam, ac postca

1
P*al. cxvjn, 3;. — Matth. v, 38.
 PAR/ENESIS XXXVII. 89
ebnllientem tetigit, et fervor calidae frigiditatem aquoc
repressit. Coelerum vagi atque dislracli oculi bellum, et
proesenle et abscntc matcria, comburit mentem pcr con-
cupiscentiam. Quinetinm in somnis corda imaginationibus
illudit : nam dnemones lenlationem in mentc describunl,
animumque exercent, cfformantes tcntalionem in oculis

hominis. Pro quo ct Prophetn obsecrat, dicens : « Averte

»oculos meos, ne videant vanitatem \ » EflVenala namque
concupiscenliae cogitatio menlem eliam puram ac simpli-
cem transfert atque immutat. Nam in oculorum confliclu,
daemonum insidioe latent, nisi praeciderit qui aspectu supe-
ralus est.

II. Quandoergo effurmare lentationem daemon inccepe-

rit, et in menle tua depingere pulchriludinem mulieris,
quam aliquando conspcxisti, vcl quid similium; in medium
libi adducilo timorem Dei, et memineris illorum, qui in
sepulcris dormiunt. Cogila diem lui hinc exilus, quando
anima tua separanda eril a corpore. Considera formidan-
dam atquc tremendam vocem, quam nudiluri sunt qui jus-
litiam neglexerinl, et Christi praecepta non servaverint :

« Discedite a me maledicti in ignem aeternum, qui paratus

»est diabolo ct Angelis ejus, ubi erit flelus et slridor den-
2
»lium, in lenebras exteriores » Considera vermem non
.

dormientem, et tormenlum non cessalurum. Horum remi-

animo tccum perpende; ct exterminabitur e
niscaris, isla
mente lua concupiscentia voluplatis carnalis, sicut dissol-
vitur cera a facie ignis. Non enim accelerant ut resislant
limori Domini. Quicumqueenim pravaeconcupiscenliae non
resislil, sed evacillat, lascive oculos suos dimillens, pror-
sus et mentem ad passioncs ejusmodi inclinavil : ct nisi ob
verecundiam omisisset liumanam, soepe etiam corpus cor-
rupisset. Si ergo non se sobrium ac vigilanlem talis proe-

1
Psal, cxvm, 37.— 2 Matth, xxv, 4u
90 S. EPIIR.EM SYRI

buerit, timoremquc Domini proe oculis suis constituerit,

non tardabit ctiam corpus corrnmpere nam istum dcemo- :

ncm, qui oculorum evngalionem alque distractionem sug-

gerit, alius dcemon subscquilur, qui naturaliler in carne
pcccatum operalur.
III. Si enim secundus priorem viderit poluisse animam
ad dislraclionem evelarc, conlinuo consilium suggercre
incipil, pcccatum carnalilcr perficicndi. Incipit enim ali-

quid cjusmodi suggerere,et ad eum, qui oculorum aspeclu

victus esl, diccrc : <i Ecce studio ct proposilo peccasli, et
corde jam moecbalus cs : jamque prreccplo excidisti,etpcc-
catum transgressionis mandali modo rcputalum cst libi :

nunc crgo luam pcrfice concupisccnliam; cum idem sit

perficcrc, et in animo babcre. Fruerc igilur ipsc tua con-
cupiscenlia. » At tu nc acquicscas consiliis ij>sius : « Non
jcnim, ut ait Aposlolus, ejus cogitationes ignoramus : 1

nam in islis animam tuam Audi porro ct

ipsc venari cupit.
de co parabolam. » Adolcsccns quidam erat in rcgione qua-
dam, ct sibi ipsc tres virgines dcsponsavil, pcrcgreque in
regioncin longinquam cst profectus : ubi cum diolius mo-
rarctur, una virgo sibi virum accepit : sccunda aulem
elapsa, scorlalioni se dcdit, et ulcrum tulit. At terlia virgo

sccum dixil : iNisi bumanus mccoliiberet pudor, ego quo-

quc iflibi virum capcrcm. » Et incccpil virgo in cjusmodi vcr-
sari cogilalionibus : ac poslea rccordata cst adolcscenlis
pcrcgre profccti, a quo ct arrbaboncm acccpcrat j)ost re-
liquas virgines : pcenilcnliaquc ducla flevit, quod eliam
pcrmisissel cogitalioncm improbam in suo corde succres-
ccre. Quando crgo jam reversus est adolcscens, qualcm
putas ex tribus illis virginibus ipsi fuisse mngis accoptnm?
Nonnc poslrcmam, i\ux cogilavit solum, cl non opere per-
fecit imo vero et de prava cogilatione pcenitentiam egil?»
:

* a Cor, ii
;
11.
 :

PAR/ENESIS XXXVIII. 91
Quapropter necessarium fuerit dicere sollicitanli daemoni
ad aclionem iniqui peccali : « Tamclsi oculis impegeriui, et
corde mcecbalus sim, ipsum tamen cor meum adulterio
oLnoxium gcmilibus inenarrabilibus conleram, el oculum
collapsum lacrymis abluarn quoniam cor contrilum et bu- :

miliatum Deus non despiciet \ Ipsi gloria in saccula saccu-

lorum. Amen.

«.wvwwwwwwwvwwwwwvvw vvAn\vv\vw\vvvy>WMw\.wW/Ww\'v\\M\w\ww\vwvM

PARAENESIS XXXYIII.
Vc mansueludine.

I. Monache, ita-ne professus es te Christo placere velle;

ut lentalioncs ac tribulationes, quac ab adversariis tibi in-
gcrnnlur, non fortiter sufferas; neque correcliones et a&-
moniliones a luo prasfecto suscipiasPCum Aposlolus dicat
« Quod si exlra disciplinam eslis, cujus parlicipes facti
»sunt omnes; ergo adullerini, et non filii estis \ » C;csus
cs? Gancie te caesum esse verbcribus; verum errata corrige.
Injustc verbcralus es ? Merces tua magna cst nam : et Apos-
toli, qui salulem mundo nunliabant, oppidatim velut faci-

norosi alque malefici caedebantur; et non irascebanlur,

neque acgre ferebant; sed « Gaudebant, quod digni habe-
» rentur pro nomine ejus conlumeliam pali 3
. » Quare tu
quoque gaude, quod dignus sis liabitus, qui pro ipsius no-
mine contumclia af&ciaris. At forte quis ex negligcutioribus
dicet : « Doleo hoc mibi accidisse, ct quidem post tanlosla-
bores. »Istud te angit, serve Domini? Jlinc ergo lc ipsum
cognosce; num revera post tot annos passiones ct afFectio-
nes luas eviccris. Num superveniente aliqua ignominia

* Ikbr. xu, 8. — a
Act. v, 4i. — » Galat, vj ; 3,
Q2 S. KPIIR.EM SYRI

gavisus sis; ct non polius snpcrLicris de gloria, qnac tibi ob-

ligit; « Nam si quis exislimat se aliquid csse, cum nihil sit,

» ipsc sc scducil '. » Experimentum enim gubernaloris, in

temporc lempestalis apparet. Nam qni sc jaciilat, et dicit •'

« Tol jam annos in vita monaslica egf; promissi anlcm sui

effectum non ostendit, ncquc ralioncs caslrc ac religiosac

Vitae suscipit; inslrumcnla hic circumfcrt, quorum arlifi-

cium nondum didicit. Conscnuisti in hobitu? Tanqunm ex"

pericntiam praediclae vilcc habens, forma cslo juvcnibus et
inoxperlis. Si vero ndhuc es novitius, scnioribus niorrm
gerito. Flenim lerreni regis milites, ducibus alque princi-
pibus suis subjiciunlur, parcntquc. Nonnc mullo niagis nos
decel obcdirc, non solum ob limorcm, scd eliam proptcr
conscieutiam a
? Nam si illi, qui sccundum carnem mititant,
omni sludio contcndunt, ut subditos suos curcnt, quomodo
tu, qui ct vitam ipsam abnegasti, palcris lc ab ejusmodi
distrahi passionibus, cffrcnis atquc inobcdiens, et Chrisli

disciplinam cxculicns alqtic abjicicns? Laudcm ouidcm ct

gloriam pcrfcclorum anachorclarum cxpetimus; verum
laborcs, quibus acquirunlur honores, subterfugimus.
II. Cur tanlam libi quictem ct laborcm ob dicm horamvc

unicam pcrire patcris? Si lc ipsum pcremcris, quis miscrc-

bilur tui? Hacc-ne lua Iaus? ista-ne probalio lun ? ut vel
modica libi obvcniente tribulalione, cl habitum ct vitam
abneges? ac inimicum conlra lc propria ncgligenlia armcs?
Ne lrater, ne, qtuxso, advcrsariis des terga ; vcrum rcsisle,

atque oppugna cos, el a lc profugient. Exislimo cnim cum,

qui tui curam suscepit ac prajfccturam, non in tuo gaudcre
vitupcrio; quippc qui ralioncm pro te rcdditurus cst Do-
mino : scd gaudio illum allici, si lc pcrfeclum Domino sis-

tat. Ingredcre igitur in teipsum,charissime, ct revcrtcrc in

requicm tuam. Induerc thoraccm fidci, ct libi galcam sa-

1
Iloui. xni, 5.
 PAR.ENESIS XXXVIII. g3
lulis impone \ « Assume gladium Spirilus sancti, quod est
«verbum Dci 3 . » Esto ibrma ct exemplum mansuctudinis
fratribus concordibus. Admirentur eliam superiores tui

patientiam tuam. Gaudcat et Spiritus sanclus in te inhnbi-

tans dc fortitudine tua. Si autem cxiguam non feras ten-

tationem, quomodo magnam sufTeres? Et si puerum vincere

nequeas, virum perfectum in lucta quo pacto superabis?
Et si verbum non quomodo perferes ? et
toleres, verbera

si alapas ac verbera non crucem tuam quomodo

sufferas,

porlabis? et si crucem portare nequieris, quo pacto glo-

riae consors in ccelis eris, cum iis qui dicunt : « Haec omnia
«venerunt super nos, nec obliti sumus inique non
tui, et

» egimus in testamenlo tuo 3

. » Et rursus : « Quoniam prop-
»ter te mortificamur tota die; aestimati sumus sicut oves
»occisionis 4. »

III. Yolebam mihi silentium imponere, charissime, ob

confusionem faciei meae : sed dolor cordis mei in verba me
compellit. Ita, frater charissime, obliti sumus eorum, quae
propter nos omnium sustinuit Dominus ? Contumeliis aflec-
tus est, et contemptui habit us. Audivit : « Daemonium habes,»
et non est ira commotus. Audivit : « Seductor es : » alapis

percussus cst : pugnis caesus, et cruci affixus: acetum cum

felle gustavit : lanceam in laterc accepit. Haec cuncta prop-
ler nostram salutem sustinuit. Hei hei misero mihi ! hei hei
infelici mihi et peccatori ! quia inexcusabilis sum. Quid
dicam, autquideloquarcoram te, Domine, qui occulta nosti
cordis mei ? Propitius esto mihi indigno Deus, qui plane
nullam injuriam aut verbum contumeliosum propler te,

qui tanta propler nos pertulisti, audire volo. Quis super

me non plangat, qui religionem ac pietatem mihi pro ope-
rimento malitiae vindico? Nam verbis monachatum profi-

1
Isai. ux, 17, ct 1 Thcss. v, 8, — 2 Ephcs. vi, 17. — 3
Psal,
XLUI. l8. — 4 Ibld. 22.
g4 •• EPHRiEM SYRI

tcor; operibus aulcm ad iracuudiam Dominum provoco.

Vere mullarum aniiuarum charitas. Fiesipiscamus,
refrixit

et ad Dominum reverlamur, obsecro. Non enim eos, qui

salvari cupiunt, rejicit Domiuus, sed et cooperatur. Dica-

mus et nos cum Prophela « Converlere anima mea in re- :

»quiem tuam quia Dominus benefecit libi quia eripuit

: :

w animam meam dc morte, oculos meos a lacrymis, et pedes

»meos a lapsu. Placebo in conspectu Domini in regione vi-

»vorimi '. » Ut nos quoque illudaudire mcreamur diclum :

i Uic filins nieus mortuus erat, el revixit : pcrierat, ct in-

»venlus est \ » Quia Dco noslro gloria in saxula. Amen.

*\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\>\\\\\\\\>\\\^\v.\v\\\\v\»\\\\\\\\\\\\\\v\\\\v\\v\\- \>\

PARAENESS XXXIX.
De inobedientibus, cl de resurrcclione, ac liniore /Jei, el

de futuro judicio.

I. Charissime, si fraler aliquis advcnlans eohorlctur lc,

dicens: «Veni nobiscum : vclut sanguine juucli commimi-
ccmus cousilia nostra : in fraternitate et factione conjuncli
simus; contradiccnles vcro rcprimnmus. Scnioribus resis*
tamus, el non revcreamur caniliem. Pcrcutiamus cecono-
mos : subsnnncmus quielis ac silentii «cullorcm : rcligiosos

ac pios ludibrioexcipiamus. Cuuclosnobisipsisubjiciamus,

erimusquc nominali ac cclebres. licprchensi, ne pncbea-
mus Una pariter vociferemur, ne noslrum appa-
silentium.
rcat mendacium. Aduionili, fasluui leliueamus ac tumo-
rcm : adhortationibus inlcrpeliali, clFerauiur. Sil noslra
vis, lcx justiliffi : nam quod infirmum e*l, velut inulilo re-

prehcndilur. » Tu ergo nc cum iis io via ambulaveris; vcrum

1
Psdl. csiv, 7-9. — ' Luc. xv, 5?.
 PAI^NESIS XXXIX. 95
ab ipsis declina, et le expedi. Non enim conquiesccnt, nisi
malecgerint. Responde autcm ei, quiisla dicit : «Nihil mihi
tecum est negotii. Isla omnia efTugisli, et rursus iisdem

servis cupis? Quae utilitas detonsi capilli ? aut cujusmodi

ntilitatem ac frnctum ex hisce rcbus quis cupiat? Mente re-

lineamus, quod mundum deseruerimus, ut monachi esse-

mus : et quo pacto lu animas vis fratrum turbare ? Audiens
autem ista nam communis
veridica vcrba, ne succenseas :

Cur non agnoscimus quae psallimus? Nonne ista

est ulilitas.

canimus « Beatus vir, qui non abiit in consilio impiorum,

:

»et in via peccalorum non slslit, el in cathedra peslilentiae

»non sedit. Sed in lcge Domini volunlas ejus et in lege :

»ejus meditabitur die ac noctc \ » Et ruraim ait c Quo- :

»niam novil Dominus viam justorum, el itcr impiorum pc-

»ribit \ » El in alio ilerum Psalmo dicit : « Quia ecce qui
»clongant se a te, pcribunt : pcrdidisli omnem fornicanlcm
» abs le. Miiii autem adlncrere Deo bonumcst 3
. » Rursusque
ait: « Inimici vcro Dominimox uthonorificali fuerint elexal-
»lati, deficienlcs quemadmodum fumus deficient 4 : man-
• sueli aulcm haereditabunt lerram, et delectabuntur in
5
»multitudiue pacis . » Dicit porro el in alio Psalmo : « Quid
6
»gloriaris in malitia, qui potens cs iniquitate, lota die ? 9

in alio dicit : « Non habitabit in medio domus meae qui facit

»superbiam : qui loquitur iniqua, non direxit in conspectu

»ocuIorum mcorum '. » Multos quippe cogitalio dccepit
superbiae, inania spirans. Nam scriptum habetur : « Non alta
s
» sapienles, sed humiiibus conscniientcs . »

II. Quiesce igitur, obsecro : nc forte dum ad lempus

voluntati luae indulges, novissima tua in dolore pcragas. An
potius insidias siruere conaris advcrsus locum hunc sanc-

Psal. i, i-f 2. — * Ibid. G. — 3

ia. MXll ,
2 7> tSr— 4
I). xjrxn,
30. 5
Ibid. 11. — 6
id. u, 3, 4« — Id. , 7. — 8
Rom.
XII. 16.
 ;

gG s. tPim.EM syiu

tum? secundum eum qui dicit : * Qui edebat panes mcos,

i magni(icavit super mc supplantationem \ » Concedamus

ergo ad cellas noslras. Deileamus peccata noslra, ut Deum

placalum reddamus : propter quem ctiam ex vano hoc sae-

culo egressi sumus : « Ne quando rapiat, et non sit qui eri-

» piat '. » Consideremus haec clare atque pcrspicue quouiam :

etsi miilc nunc simus, in die tamen mortis singuli hinc soli

abibimus. Solum opera quemque sequenlur sua, quaecum-

que egerit sive mala sive bona. Haec meditare : de islis co-
gila, ut a ventura fugere possis ira. Non enim nobis est
possibile, manus effugere Creatoris nostn, secundum eum,
qui dicil : « Quo ibo a spiritu tuo? et quo a facie tua cllu-
»giam 3
? » Nemo ergo se ipsum decipiat 4, Naui coram tri-

bunali Christi oportet nos praesentari : « Cbi cuncta erunt

»nuda ctapertaoculis ipsius 5 » ubiinillia millium, et decies :

cenlena niillia sanctorum Angelorum assislent coram eo,

et omnes ccelorum Yirtutes movebunlur. Et ubi lunc erit

superbia atque influlio ? ubi lunc lemulenlia et excandes-

centia ? ubi lunc luxus alque lascivia, minae atque jaclantia
vana? Quis horribiles Angelorum Dei minas suslinebit ?

Cogilemus ibre, ut qui Christum Dominum expectarunt,

eique accepti fueruut in hoc sacculo, ipsi tunc nos judicenl
sicut scriplum est : « An ncscitis, quod sancli hunc mun-
» dum judicabunt G ?»Ipse enim cum similes nobis passibiles

homincs fuorint in mundo, gratos alque acceptos se Deo

prajbucruut : nos vero malis operibus Deum exaccrbamus.
Scd fortc dixerit quis duplicis animi homo « Novit
III. :

Dominus quaj meae sunt imbecillilatls, et compalitur inlir-

mitati meae. »Hei mihi hei mihi quis hos non deplorel? ! !

quoniam in opere Domini infirmitatem pr?eteximus : ad

pugnas auleui, ct facliones, ac conlradictiones faciendaque
1
Psal. xrM 10. — * Id. xux, aa. — 3
Id. «xxxvtn,
m, 18. — 5
Ilcbr, iv, i3. —• 1 Gor. vi, a.
 ?A!l£NESIS XXXIX. 97
mala, potentes sumns. Cur te ipsum dccipis, Dcum irridere
putans? ne semines maln, ct mala non mclcs \ Audi cnm
qui dicit : t Quis durus faclus, ct antc cum permansit? Qui
»in vetustatem perducit rnonles, et nesciunt : qui subvertit
»eos in ira a
. » Aut polius cor nostrum in crapula et ebrfe-
tate, curisquesaccularibus incrassatum est ac impingualum :

ut ordinem noslrum atque institutum intelllgcre ncquea-

mus. Nam pro eo quod unumquemque nostrum cogitare
secum oporleret, et dicere ad animam suam « Non rcperio :

quo me bene vertam, quin polius omni vento circumferor.

Et, quorsum ego aliorum animas in meam damnalionem
conturbo nonne magis mihi conveniebnt, eliam tale
? Et,
quid conanles, aliqua commonilione et adhoi tatione ad mo-
desliam revocare, et in officio continerc, nc adoplione fi-

liorum excidnm ? Scriplum est enim : « Beali pacifici>

»quoniam filii Dei vocabuntur
ipsi
3
» At nunc quid ngam .

negligens? Quid in die judicii coram horribili tribunali

non solum pro anima mea; sedetiam pro illis, quibus scan-
dalo fui, et quos a via verilalis avcrti, respondebo ? Nam
cum alius patrem reliquisset et malrcm : alius uxorem et
filios, et amicos, universamque substantiam propler spem
in Christum, quietamque vitam elegisset, ego non cessavi
eos divexare atque aflligere. Tu vero hisce conlraria agis,
et tua non conquiescis in cella ; verum monachorum celltis

obis, perverlens fralrum animas, et fratres inter sese tra-

duccns ac calumniis premens, suspicionesque improbas ip-
sis proferens , et cogitalionum pulvcres iis excitans , ac
perlurbaliones atque tumultus fraternitali conciiians. Nam
quia te mabxconcupiscentiae emancipasli, slulta alque inepta
ista didicisti.

IV. Quid ita crudeliter tua ipsius vita obnlcris? Cur

damnum animas luaa velut lucrum reputas ? Cur in te alicna
1
Galat. ti, 8. — * Job. ix. — 3
Matth. v, 9.
 g8 S. JiPHRjEM SYRI

atlrahis mala? Nisi dcinceps temperale ac modeste tc ges-

scris, vilaequc tranquillae te dederis, cliam ab iis, a quibus

laudaris, condemnabcris atque coargueris. Cumque penitus
in profundum collapsus fueris lnalorum, lunc ctiam tu vc-
ritatis inimicos accusabis. Non enim subsistet impiorum
consilium, secundum cum, qui dicit : t Dominus dissipat
«consilia genlium : »et quac sequunlur : « Consilium aulcm
» Domini in sciernum manet '. » Aut adhuc magis ct duritie

cordis nostri, et ob corporis noslri vires eflerimur? nes-

cienles dictum illud : « Quoniam gigas non salvabitur in
2
» mullitudine virlutis suac . » Et paulo post : « Ecce oculi
«Domini snper metuentes eum, ut cruat a morte animas
» Cur renuis admonitus ? Yi
3
• eorum, et alat cos in famc
•
.

dco cnim indinaliones tuas, ambitionem dominandique li-

bidincm spiranles. Noli suspicere humannm gloriam sed ;

in consequens pcricnlum respice. Siquidcm « Potcntes po-

» tcnler tormenla paticntur 4. » Nam si animam unicam,

quam nobis crcclidit Dominus, neglexerimus, permiseri-
musque eam desolari ac devastari, et spinis implcri, tan-

quam vincam in scpimcnto ncglectam ,

quomodo lolius

paradisi nobis curum committet? « Qui cniin inpaucis fidelis

5
»est, cliam in multis fidelis crit : » ct qui in modico infi-

dcliscst, ctiam in majori infidclis erit.

V. Orcmus igitur pro anima nobis a Deo concrcdita, ut

de ca ralioncm reddere possimus, quando Dominus uni-

versum mundum discutiet. Non enim cxiguum sequctur eo9
periculum, quibus grcgis ovium fucrit cura commissa, si

prncter volunlatem principispaslorum, ovibusfuerint abusi :

Nam « Polentes, sicut jam dictum est, potcnler lormenla

«palicntur. oQuare resij>iscamus, prius quam liinc nobis
emigrandura sit; ubi non erit, qui pro nobis advocati ac

Psal. xxxn, 10. — * Ibid. 16. — 3

Ibid. iS. — < 8ap. vi, 7. —
v
' LUC. XVI. \n.
 p<vr£Nesis xxxix. 9.9

patroni partes suscipiat. Ibi conspiciemus mites et humi-

les corde, in magna gloria; nos vero, qui inobedientes nc
conlumaces sumus, in angustiis et suspiriis. Nihil enim
propler Deum facimus, nibilob amorem ipsius, nihil cum
humililate; sed omnia in faslu ac superbia, omnia studio
complacendi hominibus, et ob periculosam inanem gloriam.
Omnes superbi sumus, omnes iracundi, et excandescentes :

invicem enim nobis invidemus, invicem nos mordemus et

devoramus. cCitoanticipentnos inisericordioetuae, Domine :

» quia pauperes facti sumus nimis. Adjuva nos Deus salva-

» tor noster ". »Dicentem audi : « Qui non est mecum, con-
»tra me est : et qui non colligit mecum, dispergit 9
. » An
oblitus es lapidis molaris, in supplicium definili adversus
cos, qui scandala commiltunt 3
? Ne decipiaris, o homo,
impossibile enim est, sine timore Dei, magnaquo hurnili-
tale proficere. Nam quae absque his commoda accidunt,
damna conciliant. Scriplum quippe est : « Nec quisquam
»sibi sumit honorem, sed qui vocatur a Deo 4 Declina
.

»ergo a malo, et fac bonum inquire pacem, etpersequere :

»eam, ut assequaris quoniam oculi Domini super jus-

;

»tos; vultus autem Domini snper facientes mala, ut perdat

»de terra memoriam eorum 5 » Ne simulacris et opinioni- .

bus hujus sasculi abstrahamur; nihilenim ab umbra difFert.

Nam multi cum obdormissent opulenti, surrexerunt pau-

peres. Et qui hodie princeps, cras magislratu privatur : et

qui hodie rex, cras morietur.

VI. Beati autem qui sustinent Dominum et fallaciam sa>

culi hujus abominantur : nam revera gloriam futuram

haereditate possidebunt. Ille enim dives induebatur bysso
et purpura, ct quolidie epulabatur splendidc; ipsumque

I Psal. lxxviii, 8, 9.— 2 Matth. xn, 5o, ct Luc. xi, a3.— s

Matth.
xvm, 6. Marc. ix, 4«» ^« c xvu,
« 2. — 4 Hebr. v, l\, — 5
Psal.

xxxiii, 1 5-17.
 100 S. fcMIfcjEM SYM
prae dicabant filii istius sceculi, at non Angeli Dei. Lazarus
vcro mondicus, ulceribus plenus jacebat ad januam divitis,
cnpiens salurari dc micis, quac cadebant de mcnsa divilis :

sed et canes advenlantes lingebant ulcera ejus *. Lazarus

ergo non cupicbat aliud ab ipso divite, ncque ex ferculis
mcnsae ipsius, sed neque ex quibus comcdebat dives, ve-
rum lenuia et abjecla petebat, ex quibus vescebantur ca-
nes. Et quantum quidem dives suspiciebatur ct magnifica-
batur ab hoc sascuto, proptcr gloriam de ipso conceptam :

tantum ab iis mendicus spcrnebalur ac respuebalur. Angeli

vero Dei patienliam ipsius admirabanlur. « Quando autcm
»utriusque jam advenit finis, faclum est, ut deportarctur

» mendicus ab Angelis in sinum Abrahrc ; dives aulcm in

» supplicium injectus est, et in infcrno suos elevans oculos,

tfCum esset in tormentis, vidit Abraham a longe, ct Laza-
»rum in sinu ejus, et ipse clamans dixit : Paler Abraham,
»misercre mci, cl mitte Lazarum, ut intingat cxlrcmum
«digili sui in aquom, et refrigcrct linguam mcam, quia
• crucior in hacllamma. Dixit autem Abraham: Fili, recor-
j> dare, quia tu bona lua reccpisli in lua vila, et Lazarus
«simililer mala : nunc autem hic consolatur, lu vcro cru-
ciaris. Et in omnibushis, iutcr nos et vos chaos magnum
«firmalum est, ut qui volunt hinc transirc ad vos, non
»possint, ncquc inde ad nos transmcarc. Dixit aulem :

»Rogo le, patcr, ut miltas ipsum in domum palris mci,

r habeo cnim quinquc fratres, ut testetur illis, nc ct ipsi

• veniant in hanc flammam. Ait illi Abraham : Ifabenl

v Moyscm el Prophetas, audiant illos. At ille dixit : Minime,
» scd si quis cx mortuis resurgens ad eos ierit, poanilentiam
» agcnt, Ait autem illi : Si Moyscm ct Prophclas non au-
»dicnt, ncque si quis ex mortuis resurrexerit, credent '. »

Quid profuerunt diviti illi in hora illa divitiac, quas ha-

' Luc. xvi, 19-21, — » lbid, 2201,
 PAIU2NES15 XXXIX, 101

buit, et oblectatio, qun exhilarabatur quotidie splendide?

\ H. Conemur
7
igitur, fratrcs charissimi, effugere sup-
plicia, conlemptoribus et peccatoribus parata, antequam
nos in illum tormenti locum tradamur. Et tunc plangemus
amare, cum non sit qui pro nobis interpellet, aut nos con-
soletur, audientes simul et ab iis, qui tormenta inferunt,
quod pejora his supplicia promeriti sitis : nam ipsi vobis
haec fecislis. Cum
enim per modicum tempus transeuntis
saecuii, judicium hoc per pcenitentiam effugere possetis,
neglexislis : « Deliciis indulsistis, corda vestra nutrivistis,
» vclut in die occisionis \ » Ubi sunt oblectamenta temporis
nonne ecce illa, um-
praeteriti? ubi fallacia ejus et risus?

tanquam ncbula gracilis, quae

bra3 instar, praeterierunt? et
a procella impcllitur, et tanquam fumus, qui a vento diffu-
sus est ? nunc ergo quantum tulit desiderium, perfrui-
a

mini, non enim islis conlenti eratis, quoniam non solum in

tantorum malorum foveam vos ipsos conjecistis, verum et
alios vobiscum perlraxistis. Nec eo contenti fuistis, quod
propriam neglexeritis animam; sed aliorum quoque ani-
mas perverlislis. Quas igilur virlus, ac quale praeceptum
reddet Deum vobis placatum? Animae enim amaru-
vestrae
lenta aemulatione, conlentione, invidia, atquc omni malitia
replet?e erant. Furorem saevarum bestiarum dilexistis ; nunc
vero universa mala, qure prceterito tempore operati estis,
circumJederunt vos. Deum loquentem vobis per sacras
Scriptnras sprevistis, irrisistis, et in sublime vagati estis.

Et quantum in vos benignissimi Dei longanimilas inlende-

batur; tantum et vestra peccata rcdundabant. Domino au-
tem dicente : « Nolile diligero mundum, ncque quac in
wmundo sunl 3
; » vos de gloria, et avarilia conlenditis. Do
mino dicente : « Beati qui lugent nunc, quoniam ipsi con-
ssolabuntur : Beali panperes spiritu, quoniam ipsorum cst
1
Jacob, v, 5. — • Sap, v, 9-ia, — 3
1 Joan, u, i5.
102 «. EPUR.EM SYRI

b regnum coelorum : » vos superbi et arrogantes evasistis,

el risui atque fallaciis dediti. Domino dicenle : « Beati mi-

a
» lcs quoniam ipsl tcrram possidebunt : » vos immanes et
immites facti cstis. Cum Dominus diccrct : « Beati qui csu-
»riunt ct sitiunt jusliliam, quouiam ipsi salurabunlur 3
: »

Vos justiliam odistis, et qui eam colcbant, eos pcrsecnli

eslis. Cum Dominus dicerct : « Bcati misericordcs, quoniam
» ipsi miscricordiam consequentur 4 : » vos absquc miseri-
cordia ct compassione cum cjusdcm condilionis atque na-
turachominibus versati cslis. Gum diccret Dominus «Beali :

» mundo corde, quoniam ipsi Deum videbunt 3

: » vcstra

corda avnriliam ct concupiscentiam pravain meditala sunt.

Cum Dominns diceret : « Bcali qui pcrscculioncm paliun-
» tur propter justitiam, quoniam ipsorum cst rcgnum ccelo-
G
»rum vos et juslos afllixislis, ct vcrilatem non custodis-
:

lis. Nunc crgo quid clamatis ? Tcmpus cnim peenilentiae

jain praeteriit. Illic virtulum opus cxcrccri polcrat; at hic

compensationum retribulio cst. Nunc coronam acccpcrunt

jusli : vos autem peccalores in gehennam ignis tradili es-
fis. Nunc jusli tanquam lux resplendent in regno coelorum ;

vos vero pcccalores in tenebras tradili eslis exleriores.

Nunc jusli cum Angelis collaudant Deum ; vos aulem pcc-

catores ploratis e lormcntis, denlibusquc slridctis, pceni-
tcntcs ct dolcnlcs, quoniam poenitenlia3 vestra^ tcmpus in

negligcntia pcrdidislis. Nonne yos cslis, (jui a justis vos

ipsos segrcgaslis, ct pcccalorum opcra imitali estis ? nunc

aulem et illi, et vos trnditi eslis in supplicium. Dcplorate
igilur tormenla, et supplicia ulrisquc ilkila. Tunc quoque
nos valde iugemiscenlcs, flclu cxclamabimus amaro, di-
cenlcs : « Justus es, Doinine, ct judicia tuarecta7. » Quando
cnim in prajlerito adhuc eramus saiculo , isla nobis pcr

Matth. v, 3 ct 5. — 2 Ibid. 4. — 3
Ibid. 6. — * lbid. 7. —
« Ibid. 8. — 6
lbid. 10. - 7 j b, 1.1.
 PAR.^NESIS xxxix. io3

sanctas aperuisti Scripturas, ct non credebamus, sed dubi-

tabat cor nostrum ; al nunc manifeste cuncta oculis nostris

cernimus. Vae nobis, quoniam dies nostros in mulla per-

didimus ncgligenlia.
VI JI. Hoec ergo praecognoscentes, fralres charissimi, stu-

deamuseiTugereconfusionemillam,etsuppliciuma3ternum,
ut digni gaudio reddamur justorum. Quousque tandem ve-
teris hominis concupiscenlias circumferimus ? Quousque

menlem nostram in vanis sseculi hujus voluptatibus sini-

mus? Resipiscamus igitur, ct evigllemus, tauquam ex vino,
ex memoria inanis vitae istius. Sursum mentem et cor ha-
beamus, ubi pulcherrima sunt bona, ubi vcra vita, et lux

vcra. Deteslemur mundum, et quae in mundo sunt. Cor-

rnptibilia propter incorruptibilia, et lerrena propter coeles-
tia contemnamus. Dominum, qui fecit nos, totis viribus
diligamus, bonum et benignissimum Dominum. Diligamus
et nos invicem propter Dominum. Cerne enim Domini
benignilatem, et amorem erga homines, quippe qui ita
suos allocutus est Discipulos : « In hoc cognoscent omnes,
» quod meiDiscipuli estis, si dilexeritis invicem '.» Non dixil:

«Si vrlulos et hircos mihi obtuleritis ; » sed dixit : a Si dilec-

»tionem adinvicem habueritis. » Servemusergocharilatem,
fralres, castitatem, quietem, humilitatem, el quxcumque
decent sanctos; dclestemur autem impudentiam, ct multi-
loquium. Nam scriptum est : « Vir linguosus non dirigetur
»super terram : virum injustum mala venabuntur in inle-

»ritum. Cognovi quod faciet Dominus judicium inopum,

»et causam pauperum. Verumlamcn justi confitebuntur
»nomini tuo, et habitabunt rccti cum vullu tuo a » Rur- .

susque ait : « Super quem respiciam, nisi supcr mansuc-

»tum, ct tranquillum, ac tremenlcm sermones mcos 3
? »

Ipsc porro Deus et Pater Domini nostri Jcsu Christi, qui

1
Joan. xin, 35. — a Psal. cxxxix, ii-i\. — 3
lsai. lxvi, 2.
 .

104 ». EPHR.EM SYIU

habet potestatcm vita? el morlis, illuminet oculo* menlis

veslrae, ad recte pieque servicndum ipsi omnibus diebus
veslris, et ad misericordiam inveniendcm coram ipso in
dic illa. Recordamini ct mci peccatoris in prccibus vestris,
obsecro, ut et misericordia in mc indignum moveatur om-
nium Dominus. Quoniam ipsi gloria in saecula. Amen.

PARAENESIS XL.
Dc pielaic.

I. Charissime, altende vehementer, ne deperdas viam

reclam, ut ainbulcs in viis tenebrarum, nequando in no-
vissimis tuis apud Dcum et hoinines inveniaris perversus

et obliquus. « Yae cnim, inquit, iis, qui derclinquunt vias

arcctas, n l ambulent in viis tencbrarum. Vac his, qui iae-

»lantur in malis, ct gaudcnt in consuetudine mala, quo-

» rum scmila? obliqucc ac prava?, cl llcxuosi cursus eoruu),
»ut longe abstraharis a via recla, et alieneris a sentcnlia
»jusla \ i Ideo addit, ct dicit :a Non enim comprehen-
• dunttir sub annis vilae ; nam si per scmitas bonas ambu-
» lasscnt, cliam semitas juslitiac planasac facilesinvcnissent.
»Qui recti sunt et boni, inhabilalores crunt terraj ; et

Msiinpliccs atque innoccntes rcmanebuni in ca. Viae aulein

» impiorum c terra pcrdcnlur, ct iniqui cxpcllentur ab
a
»ca . »Ncccssariuui crgo est inccdcrc pcr viam rcctam,
sccundum cum, qui «Nc dcclincs &ddexlernm,ncque
dicit :

» nd sinistram, avcrle pedem luum a via mala vias enim, :

»quac a dextris sunt, novit Dominus quoniam perversae :

»sunt quac n sinislris sunt 3

. »Deum lime, ct timor cjus

•
Pjuv. u, 1 3-i 5 . — J
Ibid. 19-22, — ' Id. iv, 'jj
 PARJENESIS XL, 105

custodiet te. Serva mandata ipsius, et rn^ndata rjus in ve-

ritale deducent te. Contumacia vero, aut pestilentia, aut

invidia, aut superbia, ct his similia, non commorentur in

sinu tuo;«Neque ingluvies, vel turpitudo, vel stultilo-

iquium, vel scurrilitas, quoe ad rem non pertinent \ »

Omnis enim, qui in hisce ambulat, a via veritatis aberrat,

se ipsum per loca invia terendo. Qui autem in via ambu-
lat recta, ipse se in mansionem vitae provehet atque dedu-
cct. Ne ergo religionem ac pietatem vcram et ab omni si-

mulatione alienam deperdas, fraler charissime. Pietas porro

est, abstinere ab omni specie mala 2
. Si vero acciderit nos
de opcre bono contumeliam pati, ne erubescamus oppro-
brium nobisinjuste ab hominibus illatum, et faciamus quae
non oportet. Scriptum est enim : « Populus meus, cujus
»nomen meum in corde vcslro nolile timere opprobrium ;

» hominum, et blasphemias eorum ne metuatis sicut enim :

» vcslimentum, invelerascet lempore, et sicut lana come-

i detur a tinea. Juslitia aulem tua in sreculum manebit, et
3
nsalus tua in generationes generationum . » Rursusque
ait Ego autem inobedientem me non proebeo, nec con»
: «

» tradico. Dorsum meum dedi in flagella, et maxillas meas

»in colaphos; faciem autem meam non averti a confusione

»spulorum et Dominus factus est mihi adjutor ideo non
: :

»sum confusus, sed posui faciem meam ut petram durissi-

»mam, et novi, quod non confundar 4. »Propterea, licet

videatur ex se ipsa imperasse acsuperasse, non reformide-

mus, neqne viam rectam deseramus, sccundura eum qui
dicit : • Si consistant adversum me castra, non timebit cor
smeum 5
. » Et denuo ait : « Viriliter agite, et confortetur

» cor veslrum, omnes qui speralis in Domino 6 » Et, « Noli .

» aemulari gloriam peccatoris J : non enim nosli, quid de

1
Ephcs. v, 5 5.— ' i Thess. v, 22.— 7,
J
— Id. 5-y.
Isai'. li, 8. 4 tt

— ' Psal. xxvi, 3. — * ld. xxx, a5. — PrQY, m, 3i, et Paal. xxxvi,
7 i.
loti S. EPIIR.EM SYRI

sexitu ipsius crit. » Melius est enim cuncla secundum

Deum agerc, et lnudari ac probari in Domino, qnam con-
versari male, et turpem famam haberc : cum Dominus ct

Salvalor noster Jesus Chrislus dicat : « Sic luccat lux ves-

»tra coram hominibus, ut videant opera veslra bona, et

»glorificenl Patrcm vestrum qui in ccelis cit '. »

II. Ne ergo a via rccla divertas in loca invia ; nc fortc
agreslium fcrarum multitudo circumdct tc, conturbntio-
quc aquarum mullarum : et tunc pccnilcntia ducaris, do-
lore oftlietus. quem mala dctinent ?
Quis cnim dolet, nisi

Deus quippe benignus ac bonus cum sit, malum non vult

plasinali alque figmcnlo suo secnndum cum qui dicit ; :

« iNon cnim delectalur in perdilione vivorum, Justilia enim

»cst immorlalis a
. » Alioque in loco ait : « Nemo cum len-
»talur, dicat, quoniam a Deo lenlalur. Deus enim inlcnta-
»tor malorum cst, ipseaulem nemincm lcntat. I nusquisqr.e

» vero lcnlatur, a concupiscenlia propria nbstractus cl il-

»leclus. Deindc concupisccnlia ctim conceperit, parit pec-

» catum pcccalum vcro cum consummatum
: fucrit, gcncrat
»morlem 3
. » Concupiscenlia matcr esl pcccati. Hncc Kvam
cx paradiso cjccit 4. d llaec Com fratricidam cffecit 5
. Haec
^Egyptiam adversus castum Joseph in rabiem adegit : Ju-
venis aulem Dcum timens, hanc dejecit 6
. Hacc populum
rri cremo prostravit ". » Hacc genles septem ifl tcrra Cha-
naan destruxit, pcr quam crcatorem suum exacerbaverant,
8
quare et extcrminali sunt . Hajc corda filiorum Israel ab
Altissimo declinarc fecit : qucmndmodum scriptum habe-
tur : « Equi furenles in frcminas facli sunt, nnusquisque
»ad nxorcm proximi sui hinniebal *. » Ihec judices popnli
,0 prava pcccati
in Babylone dccepit . Concupiscenlia cst

1
llattb. v, \6. — J Sap. i, i3 ct i5. — 3
Jact.b. 1, i3-i5. —
* Gcn. ui. — s
ld. iv.— 6
Id. xxxix.— ' Psal. xciv, 9- 1 1 .
— Jos.

xiv. — ° Jer. v. 8, ct Ezcch. xxn, 11, — ,0 Dan. xm.

 PAR.ENESIS XL. IO7

inater. Ha?c bella et tumultus in terra excitat \ Hasc He-

rodiadem ad pelendum caput Baptistaa subornavit \ Hanc
Judas amans, Dominum gloriae in manus impiorum Iradi-

dit
3
: nam aurum appetens , vitam perdidit. Proplcrea
omnem concupiscentiam malam fugiamus, fratres charis-
simi : hanc a corde nostro depellamus, non parcamus ei :

non enim est fructuosa, sed diaboli germen existit. Non

est vulnus, non cicalrix, neque percussio tumens atque in-
flammans, non est cui malagma imponatur, nec oleum in-

fundatur , neque vincula adhibeanlur : sed vulnus est

anhiue, et percussio cordis. Hacc nos a sanctorum coetu
separat. Haec nos a coelestibus divellit, et terrenis conjun-
git. Arbor est folia habens, fruclum vero plane nullum.
Folia habet, et quidem densa, et in densitate ejus geni-

mina viperarum demorantur. Arborem maliliaj excinde,

et pro ea arborem vilre in anima tua planta preliosam, ;

inquam, crucem, spem Salvaloris, passionesque mortis ip-

sius. Dileclio ejussit in corde tuo, quemadmodum scopu-

lus in mari propositus, et navigia in pelago tempestatibus
exposila ad vitse portum invilans. Certa tanquam bonus
miles, ut coronas assequaris. Dicenlem audi : « Pios et ab-
Quando legitime cerlaveris,
jjslinentes facite filios Israel 4. »

tunc secure Regis dona cognosces. Tunc intelliges bonum,

utile, et rectum esse agnoscere et sustinere Dominum,

cjusque mandala servare. Tunc senties labores vclut per

somnium prseleriisse, cum remuneratione hic facta. Quem-
admodum diadema in capite regis scdentis in suo regno,
ila gaudium libi erit et exullalio et gaudium tuum nemo :

a te tollct. Conccdat porro nobis Dominus, ut misericor-

diam inveniamus coram bonilale ipsius, et in praesenli

sa^culo , et in futuro. Quoniam ipsi gloria in sajcula.

Amen.
Jacob. jv.— Marc. vi. -~ 3
Matth, xxvi, — . « Lcvit. xv, 3i.
108 S. EPUR£M SYRI

,v*.\\».v\\v\\v\». w*\\\\\\\v>\\\v\N\\\\v\\\>\\>>\^\N>\w\v>\\'v\\\w\\\\\\\\\A\\\vs^ ,
i\r\\^\.''.%

PARAENESIS XLI.
Dchis, qui propria excidunt negligentia, excusationesqne
in peccalis prcctcxunt.

I. Fratcr, solitariam desiderasli vitam ? bonum appeliisti

opus, si ad finem usqus servavcris. Advigila igitur, et tibi

ipsi attende, ut sapiens, et non tanquam insipiens; ut mo-

nachus, et non quasi a monastico instituto vitam aliennm
duccres. « Non esl cniui colluclalio nobis advcrsus sangui-
»nem carnem
et sed adversus principes et polestates,
:

nadversus mundi rcctores lenebrarum sceculi hujus, contra

» spiritualia neqniliac in ccelestibus *. » Sobrium ergo et vigi-

lantcm te pracbe usque fn finem ; ne forle propria supera-

tus negligenlin atque segnitie, stulte dicas et insipienlcr :

« Ad monachatum nccessi, ct nec ibi viam salutis inveni.»

Cur igitur, frater, graliam aspernamur Domini? et cur

vitam solitariam calumniaris, cum nolis ipse juvari, neque
pro lua anima allaborare? quin polius tuis te abripi sinis

concupiscenliis ac cogitalionum voluptatibus ; et vitam

adhuc solilariam accusas? Si enim praccepta Domini cns-
todisses, non sane excidisscs : et, si timorcm Domini di-
lexisses,eliam lunmanimamconservasses. Primum quidcm,
solitariae vikc canonem non servasli : synaxim tuam ne-
glexisli , oblique inccdcre amasti, et supcrbiam polius
dilexisti; superiores tuos despexisti : temperantiam non
dilcxisli, inexplebilem magis edendi voracitalem amasli.
Vigilias non cst complcxus, insatiabilem autem somnum
magis amplexus es : castitatcm non probasti, sed pollulio-

• Epbe?. ti, io,

 PAftyENESIS XLI. lOQ

ncm potius amasli : mnnsuetndinem ntquehumilitatem non

es scctatus, superbiam nulem potius dilexisti. Subjectioncm
ntque obedientinm non es sectatlis; inobedientiam vero
potius es amplcxus. Furorem et irncundinm non odisti,

contentionem nutem et injuriarum memorinm magis pro-

bnsli. Quietcmet oralionemrespuisli; clamoresveroel jura-

menta polius coluisli. Gravitatem et vcrecundiam non

servasti; scurrililatem autem cum cachinnis magis compro-
basti. Tacilurnitatemelrectitudinemsprevisli;multiloquium
vero ct delractionem maluisti. Gum cordis compunctione
in precibus consislere non probasti; at cvagari potius ac

menle distrahi amasti. Paupertntem non coluisti ; avaritiam

vero magis amplexalus es. Exercitatione monaslica et la-
bore voluntnrio non es delectnlus ; at deliciis et oblecta-

mentis polius gavisus es. Propriis operari manibus, tibi

displicuit; quies aulcm et olium magis placuit. Fraternita-
tem non amasti; perversione vero improba gaudere polius
Compati tribnlalis noluisli; durus nutem et com-
probasli.
miseralionis expers esse maluisti. Tribulationes et impro-
pcria propter Dominum perferrc dctrectasti; primos autem
Timorem Dei,
accubitus, laudesque vanas potius afTectasti.
ct dilectionem ipsius non servasli; conlcmptum autem ti-

moris ejus, et odium in proximum magis amasli. Quid

multa? CceJcstia odisli, et terrena dilexisli : ct adhuc
vitam solilnrinm calumniaris? Non nosli, quia scriptum
cst : « Perdet Dominus omnes qui loquuntur mendacium. »

Et rnrsus: «Nolile adversus Deum loqui iniquitatem : quo-

»niam Dcus judex cst \ »

II. Vides, fraler, causam ex nobis esse, et non ex aliis ?

In le ipsum ergo descende, et ad Dominum in loto corde

tuo convertere : « Non cnim vult morlem peccatoris ; sed
» mngis ut convertntur ipse et vivat 3
. » Cupit enim Dominus
1
Psal. v, 7. — » Id, lxxit, 6 et S. — 3
E»< cb, x\iu, 23,
110 S. EPHIIJIM SYRl

omncs salvos fieri : narn bonus cst. Yulneratus cs ? sed

curari poteris. Cecidisli? at rcsurge dunlaxat. Ne te ipsum
in fincin perditioni tradas. Jpse enim Salvator dixit : « Non
»indigent qui sani sunt mcdico, scd qui male habent \ »

Et,« Non veni vocare juslos, verum peccalores \ Ideo,

frater charissime, palere, et consilium libi dubo. In quiele

ac silenlio reside, et prae oculis tuis limorem Domini ge-

rito : colligensque cogitaliones tuas, praeside illis nt judcx;

ct institutum vilac temporis praHerili perdisce, ex qtio

solitariam nggressus es vitam : ut quaenam status hujus-
modi causa libi fuerit , inlelligas, notesquc in corde tuo
damnum ac causam ct unde talis damni , provenerit
eausa. Nam si mercalor in piratas inciderit, sive eliam
submcrsa fucrit navis, et oncra perdiderit; non oblivi>ci-
lur loci, ubi corum jacturam fecit ; si aulcm post mullum
tcmporis acciderit ipsi eumdem locum adire, magna cum
suspicionc per illum transit. Quare ct nos illorum imita-
lorcs simus, aut potius iis prudcnliorcs. II II , corruptibili-
busdiviliisdepcrditis, non obliviscuntur loci; at nos incor-
ruplibilia negligimus bona. In quielc igilur et silentio

rcside , sicut jam dictum est ; luasquc cogitationcs

rccolligc, nc spiritum die nocluquc scalpc atque sceriftca ;

ut cjusmodi damni causam agnoscas ne

ct subversionis :

forle ab initio fiduciam libertalernque habueris, qua; piam

ac religiosam cogitalionem luam inverleril, moresque

corruperit, ac tc iuverecundum impudentcmque reddidc-
rit, nc forte damnum ex multiloquio provenerit. Ne forte
causa cx gula et crapula extilerit. Ne forte cx inobedien-
tia damnum cmanarit. Ne forteex desidcrio ct appetilionc
diver^orum locorum; ne forlc ex ministcrii atque dislrac-
tionum occasione, maximum sibi malum pararit. Et ubi
agnovcris, abscinde libertatem atque impudentiam pielate.
* Mattb. ix, u. — s Marc. w 17, et Luc. r, 01,
 PAR^NESIS XLL 1 1 1

III. Ne hominibus prseccpta Domini aspernan-

verearls ab
tibus appellari hypocrita. Perspicuum est enim illos non
ad fratris correclioncm hypocrisis mcntionem facere; secl

ut pudore sufTundatur fraler, impudensque efticiatur, et

abhorreat a recta senlenlia. Nam pios ac religiosos, hypo-

critas nuncupant. Ad quos ait Dominus ; « Hypocrila, ejice
aprimum trabem de oculo luo, et tunc videbis ejiccre
»fe?tucam de oculo fratris tui \ » Ne igilur verearis im-
properia, fraler charissime, el disciplinae ne te sublraxcris :

nam indisciplinalos mors comitatur, secundum sacram

Scripturam : quemadmodum et alio in loco dicit : « Si cor
Mioslrum non reprehcnderit nos, fiduciam habemus ad
»Deum \ » Alibique ait « Si exprobramini in nomine :

»Christi, beati eritis quoniam quod est honoris ac gloriae

:

» et Dci spiritus super vos requiescet. Nemo autem vestrum

»palialur ut homicida, aut lur, nut alienorum appelitor.
»Si aulem ut Christianus, non erubescat, sed glorificet
» Deum in isto nomine. Et si justus vix salvabitur, impius
3
»et peccator ubi parebunt ? » Fuge crgo impunitatem, et
risum : non enim conducunt animac tuae. « Nam quae pars
»fidelibus cum infideli *? » Similiter autem et gulam per
temperantiam vince; avaritiam, per exercitalionem et ino-
piam voluntariam ; multiloquium, per tacilurnilatem; se-
dendi impaticntiam, per cellae tolerantiam; negligenliam,
per fulurorum bonorum memoriam, et inobedientiam,
per humilitalcm. Sin vero et sub praetextu delestationis
maliliae libi quid mali pararit inimicus, mundum ac cas-

lum deinceps le ipsum serva, et non communices peccatis

alienis.

IV. Mea aulcm sentenlia arbitror initium tibi extilisse

malorum impunitatematque licentiam, q-uae et te impuden-
1
Matth. vn, 5, ct Luc vr, 4a.— 2 i Joan. m, ai,— 3
i Pelr. iv,
i4-i8. — « ?. Cor. vi, i5.
112 8. tPITR^M 9YM
temefTecit. Idc'rco ait : « Beatus vir, qui semperest pavidus
»proptcr pielalem '. » Quid porro lucri habet mundus? aul
quod bonum diligenlibus ipsum pracbcbit? Accepit quis
uxorem ? initium curarum. Gcnuit filium? sollicitudo
allera. Nascitur alius? Cura abundantior. Morilur filius

unus? luctum parenlibus suis rcKnquit. Si porro etiam

vivens, improbus evaserit atque pervcrsus; magis de eo,
quam de mortuo dolcnt. At quando jam viro morlis hora
obvcnerit, graviorem propria ducit morle aflliclionem suae
conjugis, eo quod uxorem relinquat viduam, et filios suos
orphanos. Ab iis autem omnibus liberum tereddidil jugum
Christi, o monache ct quomodo rursus ad antiqua vis
:

reveiii? ne ergo tuam ipse salutcm dcspercs ; neque dixe-

ris amplius te salvari non posse : imo salvari te posse
confide. Timorem Dei tola onima lua colc, et ipse tua
sanabit vulnera, teque absque vulneribus deinceps con-
vabit.Quandiu enim Domini timorcm colit anima tua, in
laqueum diaboli non incidcs sed eris velut aquila in sublimia
;

volitans. Sin aulem postca anima torpore correpta, Dei li-

morem contempserit, lunc ab excelsis dclm bata, inidclur

ab infimis : qui etiam obvelalis ejus oculis, agunt ipsam in
tanquam bovem jugo constrictum.
passiones ignominiae,
Y. Ideo, fralcr dileclisime, demus opcram verilali :

curcmus salulem noslram meditemur horam morlis : :

odio prosequamur res mundanas. Islae cnim omnes hic

manent : isl-c nos non cximent ac libcrabunt in hora ne-
cessilatis nostra?, quando poenilenles, nihil proficicmus :

quando pro rcmissionc dcprecabimur, et nullus erit qui

atsolvat. Hei mihi hei mihi quam tremenda erit morlis
! !

hora, quando anima scparabilur a corporc ! Tunc non comi-

tabilur filium palcr, non filiam mater, non uxor maritum,
non fratrem fralcr : sed solum opcra, quacquisqueegit, sive
I Prov. uriti, 14.
 PAR.ENKSIS XLI. 1 l3

mala, sivebona. Prasmittamusigitur nobis ipsisopera bonn,

utcumhinc abierimus, rccipianlnosincivitatcmsanclorum.
Quod si progrcssum facere velis, regem ipsum abhinc nmi-
cnm libi para. Qualem vero putas invenies gloriam, frater
charissime, si amicum regem gloriae poslhac libi vindicave-
ris? Nam sicut hic ipsum honoras, talem ipsegradum tibi

praebebil et quantum ei hic inservis, lantum et ipse honora-

:

bit te ibi. Scriptum est enim: «Sedtantumglorifieantes me

»glorificabo; et qui contemnunt me, ignominia aflicien-

» lur x
. » Ilonora igitur ipsum lota anima lun, ut le honore
dignelnr sanclorum. Atin quo ipsum possidereoporlet^ Of-
ferilii aurnm elargentum, etsinudum videris, cooperieum.
Quod si nihil horum siippelat tibi, alia ipsi genera auro et

argento pretiosiora ofler, ficlem scilicet, charilatcm, con-

tinentiam, patientiam, longanimitatem, humilitalem. Abs-
tine a detractionibus. « Serva oculos, nc aspiciant vanila-
2
» lem ; n et manus, ne faciant injustitiam. Avertc pedcs

tuos ab omni via ma!a. Gonsolare pusillanimes. Compatere

infirmis. Da calicem aquac frigidae sitienli 3 Da fragmcntum .

panis esurienti. Ex quibus habes, ex quibus, inquam, ipse

Etenim duo minnta vidiKC non

tibi largitus est, offer ci.

rcpudiavit Christus Quid porro etiam Elias postulavit a 4.

vidua? nonne modicum ;tqua3 in vasc, et buccelbm panis?

Surgens enim Elias abiit in Sarepta Sidonis 5 cumque :

appropinquassct porlae civitalis, ecce apparuit ei mulicr vi-

dua, colligens ligna. Et clamans post eam Elias. dlxit ei :

a Cape nunc mihi, paululum aquas in vase, ut bibam. *>I1-

laque pergente ut acciperet, clamavit post cam Elias, et

dixit : aCapcnuncmihi,obseero,etbuccelIam panisinmanu
tua. » Vides, charissime, qiubus alcbanlur sancli Prophelac ?

modica nimirum aqua, et buccella panis, ct quidem cum

1
i Ileg. it. — " Psal. ctviit, 5j. — 3
Malth. x, !\ 2, et Mf.re. ix,
4o. — 4 Marc. xn, ct Luc. xxi.— G
3 Rex. xvn.

xii. 8
 ,

angustia : omuc quippe sludium ponebanl in bonis, quaa

ipsis in cojIo reposita eranl.

VI. Diligamus igitur et nos viam Sanclorum, fratres cha-

rissimi. Dum
tempus adhuc nobis suppelit, praeslemus in
eo fructum poenitenliae bonum. Ne tempus poenitenliae ido-
neutn deperdamus nec imaginibus atque simulacris liujus
:

sitculi dislrahamur : neque cum viris opera sua absque li-

more Dei peragenlibus nos ipsos conjungamus : neque eo-

rumimitemur opera, qui propriam salutem despiciuut, se-
cundum illud Apostoli effatum «Corrumpunt morcs bonos :

icolloquia mala *. lAlioque in loco dicjt Scriptura : t Ap-

bprehendc disciplinam uieam, ne dimitlas eam. se<! cusiodi
» eam tibi ad vitam luain. Vias impiaa ne ingrediaris, neque
leemuleris vias iniquorum. In quocumquc lcco caslrame-
itati fiicrinl.ne transeas: illac vcrum declina ab cis, rt nbs-
» cede : non enim somnum capient, nisi malefecerint abla- ;

» tus est enim somnus eorum, ct non dormiunl. Comedunt

» enim escas impielatis, et vino iniquo inebriantur. Justorum
» aulem viae instar lucis fulgent, procedunt, et illuminant,
a
* donec dirigat sc dies . » Et rursus ait : « Noli esse sodalis viro
ufurioso; nequc cum amico iracundo cohabiles : ne forte
s discas vias ejus, sumasquc laqueos animae tuae 3
. » Alioque
in loco iterum : « Ili sunt fontes sine aqua, et nebulae tur-
»bine exagitalae, quibus caligo lenebrarum in aelernum re-
•servata esl. Superba cnim vanitatis loquentes, inescant in

o desideriis carnis luxuriae eos, qui sermones rectos effugiunt

setin errore conversantur, libertalem illis promiltentes,
cum ipsi sint scrvi corruplionis. A quo cnim quis supera-
»Utl est, hujus servus efficitur. Si enim refugientcs coin-
f quinationcs mundi islius in cognilione Domini nostri Jesu
iChristi, his rursus implicali superantur, facta sunt eis

« i Cur. xv ;
53. — Frov. IT, io-iS. — 3
Id, xn, n{, 25.
 ;:

PAILENIiSIS XLI. 1 |5

b posteriora deteriora prioribus \ » Rursusque alibi : « Roga-

»mus autem vos, ut observetis eos, cjui dissensiones et of»
»fendicula pneter doclrinam, quam vos didicisiis, fnciunt
» et declinale ab illis. Uujusmodi enim Domino nostro Jesu
» Christo non serviunl, sed suo venlri, etper dulces sermones
» et benediclioncs seducunt corda innocentium 3 . » Fugiamns
ergo lalam viam, quae abducit in perditionem; appetamus
autem arctam et angustam, quae in aelernum deducit reg-
num. Laboremus hic bono et alacri animo, antequam
coacle nobis laborandum sit. Mundum pcrlurbntionibus ac
passionibus obnoxium, vilamque male afFrclam odcrimns.
Reclos nobis ipsi cursus faciamus. Sludium ac diligentiam
amemns, ferventes spiritu erga Dominum. Ploremus hic
spmile, atque libenler, ut Deum placalum reddentes, eri-
piat nos ab celerno igne, et stridore denlium. Diligamus
luctum, quoniam Chrisli pra?ceplum est. Ipse enim dixit
« Beati qui lugent nunc, quia ipsi consolabuntur 3
.»

Consideremus, fratres charissimi, eos qui pcr mart,

VII.
navigant: qualia subeant pericula, cum fluctibus decer-
tantes, etampliludinem marium transmeantes. Quando
autem quis tempus conductionis suae impleverit non re- ,

putat pericula, qune in inari decerians sustinuit, propter

gaudium : quia plenam mercedem suam accepit; quin et
alacrior ad navigandum in mari hinc redditur. Illi quidcm
quando finiunt, tunc incipiunt : at nos, fralres charissimi,
si asscquamur, ut bene finiamus propositum nobis certa-
men, non amplius nobis necessilas incumbet iterum eum-
dem cursum instituendi, cum id sit impossibile. Exiguum
certamen cst, fratres, et mercedis retribulio ineffabilis.

Vigilemus igitur, et diligentes simus in opere Domini, cha-

rissimi , toto corde ac viribus, donec tempus habemus.
1
a Petr. n, 17-20, ct Jud« 12.—- Rom, xvi, 17, 18,— 3
Matth.
v, 5.

S.
1 1 6 S. EPHR^M SYM
Qucmadmodum cnim dona ejus, Sanctorumquc vocalio
non revocanlur *; ila ct contraria contrariis sunt ab initio
prasparata.Mcirco bcalus vir, qui limet Dominum quo- :

DtaiD ab ipso coronam accipiet, quam praeparavit diligen-

tibus se'. Ipsi gloria in saecula saiculorum. Amen.

^A^ V VV VV \ W VWW
\ \ \ V \ VV\ VV\ VVV VV\ VV\ V\VV\< WVVIWAV W.WVW\\WW\W\W\ W\ WWWWWAM

PARAENESIS XLII.

Ad fratrcm qui cxcidit, cl dc pccnitcntia.

I. Sub obedienlia Patris spiritualis constitulis sujrgerit

inimicus , diccns : « Discedc hinc, ct privatim habita, ut
quiescas magis. » Et si fratcr cogilalionibus ejusmodi con-
scnscrit, a fralernilate recedit. Sin autcm viderit inimicus

cogilalionem tralris paululum altendcre sibi, tunc suggerit

ipsi, diccns : o Ingrcdcre in interiorcm ercmum. n Deinde
considenle fratre pcr aliquod tempus in eremo, tunc alfert
ei honeslatis inimicus demon cogitaiionem lccdii, tempo-
risque pioductioncm, ac rcrum necessariarum penuriam,
sencclutis imbecillilatcm, ct soliludinis molcsliam. Et si
inimicus fralrem commovere potuerit, etiam indc ipsum
exlrahit, transporlatquc propc castcllum, aut civitatcm.
Tum vero fornicationem ei inlentat. Quare frater ab ac-

cessu ad civitatem se conlinet, neque castellis ac vicis ap-

propinquat. Tuuc ccrnens inimicus propontum iratris,

incitamenta ac machinamenta excogilat , quibus fralrem

dcjiciat : ex quibus unum est istud. Quadam die dum fra-

mulicrem subornat, quuc januam cjus

ter in cclla quiescit,

pulset, praelexlu quod a via aberrarit, el metu pcrculsa sit;

vcl quod pro clcemosyna venerit aut eliam praclcxit sc :

1
Rom. xi. 20- — 2 Jacub. i, 19.
 PAR.ENE3IS XLII. i 1?

monachum aliquom nolum Inqnirere. Frater itaque oslium

opcriens suum, videt mulicrcm in sua conslslcnlrm cella :

qune ait acl illuin : « Doinine Abba , ubi cerlus quidam mo-
ralur monachus? Et quin inclinala jain est dies, fac cha-
rilalcm soscipiendi nos inlra fores tuas ista nocte, ne forte
oberranlibus nobis, comedanl nos ferne sylvestres. » Ssppe

eliam aliam secum adducit deceplricem mulier. Forte etiam

expensas deferunt, et rcs necessarias, quibus fratrem ines-
care volunt. Tunc fraler cuqi ulrisque pugnat cogitntioni-
bus, metnitque, ne vclut immilis atque immisericors prae-
ceplo excidat, et ne forte ctiam boni occasione capialur
ejus animo. Sed ne in longum protrahamus sermonem , si

concupiscenlia victus fuerit monachus, et post consumma-

tum scelus si e,miltore eam voluerit, rcspondet illi dicens :

« Quando me huinilinsli, ac compressisli, a te dimillis, et

ut (juo velim abeam ? At quo paclo anle conspeclum pa-

renlum mcorum comparcbo?An polerit amodo res celari ?
Cerlo igitur scias, monache, non amplius me a te absces-

suram : quineliam lecum in tua cella conquicscam , et

unde voles, me suslentes.» Tunc se ipsum monachus deflere
incipit, quod prorsus januam suae cellaa aperuisset.

II. Ista igilur sciens, monache, te ipsum cuslodi. Nam

si in ejus laqueos incideris, difliculter le explicare poteris.
Laqueis enim, inquit, qui a lablis sunt, pertroxit eum '.
Quare proanoscens quoa peccali futura sint novissima,
qualcmque committentibusillud infamiam postea conciliet,
fuge voluptalem carnalem : quippe cujus fructus, pudoris
atque infamiae fructus sunt. Et onte voluptalem qnidem
concupiscentia, post voluptatem aulcm dolor. Perpende
ergo animo, quod voluplalem dolor consequatur, et fuge
pcccatum, menle complectens hominum infamiam , sed
magis timorem Domini. Repelle igitur abs te chcmonem
.' Prov, vu.
1 l8 8. EPHR.mt SYRI

volcnlem lc deciperc, et laborcs luos abripere; nt absque

tristitia permaneas. Novit quippe cordium scrntator Domi-

nus, quod non maliliaicansa, aul humano aliquo odio, mu-
licrem respuas : vcriim ut non per bonum tibi opereris
malum. Si autem quis dicat rcm bonam essc hospitalita-
lem conscnlio ct cgo. At hospilalis vir imitari debct eum,
:

qui aurum In fornace probat, purumquc sibi accipit, im-

probatum vero despicit. Hoc est, mnndalum obscrva a ;

peccalo autcm velut ab oreserpentis fuge. Nam qui dixit:

« ilospcs cram, et collegislis mc' » dixit eliam « Non : :

» forniciibcris *. » Sobrinm igilur ac vigilanlom te pracbe in

juvcnlute ktia. Vigilantcr allendc, nc forlc olio atque lor-

pori indulgens, inveniaris pravis ailcclionibus serviens a
juvcnlule uiqtifl ad senectulem. Nam qui in mari naufra-
gium facit, ibrsitan el vigilavit et deccrtavit : verum magna
ilucluuui insultaiio ipsum obruit. Qui aulem in porlu
naufragatur, similis csl illi, qui mcra sua negligentin navcm
domini sui in profundum dcducit ac perdit. Tu crgo in
porlu vcrsaris, monachc, siquidcm libi ipsi nllendas. Prop-
terea ncquc nobis in vicis ac caslellis conversari expedit.
Sin autem te nd oppidum scu caslellum abcundi nrserit
ncccssitas , ne colloquiis dislraharis mulierum. Quem-
admodnm cnim qui hamum deglulit, ita tua nbripielur
anima. Vigila igitur, quia non procul abesl prolapsio. Cum
modcslia ac timorc Dci advcrsus lcnlnlionem dccerta :

nam ibrnicalionis malcrcst impudcnlia. Quod si tc libcrius

ngcnlcm, ct acccdentcm ad ipsas vidcrint, ad pcjus inci-

tanles, dejicient te. Vcrum cliamsi vcrccundus sis ac mo-

dcslus, non confidas libi : scd advigila, nc forlc compunc-
lionis cl pictnlis praclcxlu, menlcni luam verbis blandilo-
quis corrumpant; dixit cnim quidnm Sanctorum : « Scr-
moncs profcrunt, afTccluin animi cmollire conantes. » M
x
' Matth. xxv, 35. — Eiod. xx, i\.
 PAR/EM>SIS XLII. I 19

cerle quemadmodnm dixit Salvator : « Ecce cgo mitto vos,

» sicnt ovcs in mcdio luporum : cslole ergo prudenles, sicut

«serpenles, et simplices ut columboe *

: » Admonet aulcm
et per Aposlolum dicens : « Nolitc ficri imprudentes, scd

» intelligentes, quae sit voluntas Domini : Et nolitc inebriari

»vino, in quo ostluxuria'. » Ccrlo igitur scias, chnrissime,
quod si fueris ut aurum purum in mundo, et ad inslilulum
profectus monaslicum, ncgiexeris te ipsum , non tardabis
fieri sicut plumbum. Et si iterum ad monasticum vilae ge-
nus veniens, Dominum in verilale dilexeris , non tardabis
ficri ut margarita, non habsns maculam, aut rugam, vel
quid hujusmodi : sed eris immacuiatus omni cx parle.
III. Et istnd tc rursus nosse volo, quod qui commitlit
peccalum, gravius belium habet co qui se continct. Nam
sicnt qui lutum in aliquem loctim infundit, fcclorem redclit

abundanliorcm : ila et qui non se conlinet, passionem au-

get. Inlellige quod si lc ipsum neglcxcris, in fine tc pceni-

lebit, cum dicat Aposlolus : « Qui sine uxorc est, solUcilus

»csl quac Domini sunt, quomodo placeat Domino. Qui au-

» tem uxorem habet, sollicilus cst quac sunt mundi, quo •

» modo placeat nxori; et divisus cst 3

. » Tu vero, monachc,
non mundanam clegisti sollicitudincm, sed quo pacto pla~
ceas Domino; unde te ipsum castra^ti propler regnum cce-

lorum^. Rursus(jue dico , si non continueris, novissimo

raultis modis dolebis, secundum Aposloium dicenlem :

« Tribulalionem vcro carnis habebunt hujusmodi\ »Nam

qui uxorem duxit, inopia virtulis iaborat, curis domus, et
uxoris, educationisquc liberorum dislractus. Qui aulem
absque u.vore est, sollicilus est qiue sunl Domini, quomodo
piaceat Domino. Te ipsum propler regnum ccelornm cas-
trasli, non ferro virilia amputans; quippe quod a virlutc

1
Mctih. x, 1G, el Luc. x, 5. — 2 Ephes. v, 17, 1S. — 3
1 Cor.
vii, 3a*34> — 4 M»ttb. xvni, — 5
1 Cor. vn, 28.
 :

120 S. EPIirnEM SYRI

alienum est; sed pia cogilatione volnptales comprimcns.

Quare iisdcm lerminis insiste quia scriplum esl iMclius : :

»eral Le non vovere, quam post votuni proinissa non rcd-

• dere'. » Tc ipsum igitur ad conliuentiam compelle et :

mundus cogitaliones luas mentemque invcnias, tanquam

porlum serenum Iranquillitate plenum. Et futurorum bo-
norum spes, vircs animae tuac pinguefaciet, quasi ndipc et
pinguedine repletas quibus nos Dominus dignelur juslus
:

Judcx. Amcn.
IV. Ncquc alio modo templum corrumpas Dci, obsecro :

et non conlristcs inhabilanlem in nobis Dei Spirilum 3

:

nec sanctos Angelps uostra depulalos cuslodiae dic norlu-

que, qui et damones a nobis repellunl invisibites, dcnlibus
odversus nos stridentes : nc forte ipsi accusaiores nostri in
dic evadant judicii, subjiciamurquc cversioni Sodomorum.
Nam etiamsi nos muri circumdcderinl, el licct nos teclum
conlcxerit, et lbres occlusnc sinl, ac lcnebrne cxislant ; at-

lamcncogilemus, nihil corum, quac ad nosperlinenl, lalere

eum, qui tencbras a lucc scpaiavil

3
. Fidemquc tibi Pro-
phcta faciat, diccns : i lulclligite insipientcs in populo , et

• slulli uliquando sopile. Qui planlavit aurcm, non audit?

)> Qui linxit oculum, non considcral? Qui corripit genlcs,
» non arguct? Qui docel hominem scicntiam? Dominus scit

r> cogitationcs hominum, quoniam vanae sunt Fratcr 4 . »

charissime, non solum hominum aclioncsinluelur Domi-

nus, vcrumeliam cogilaliones.
V. Quod si libi suggerat inimicus, dicens : « Restat po3-
nilcnlia : idco jam volunlvtc lua pcrfruerc : » dic ad eum :

i Qunc ulilitas cst, diabole. domum benc extrnclam dirue-

rc, ac dc integro rursus aedificnrc? » Cum dical Aposlolus

iCum roctu ac tremorc vcslram salulcm opcramini *• a

'
Eccl, v, /j. — a Eplics. iv, 3o. — 3
Gcn. i. — < P*al. xcm,
vS-n. — 5
Philip. n, 12.
 :

PAR.ENESIS XLII. 121

Ubi verometus est ac tremor, perspicnum eslnullam adesse

voluplalem. Da ergo operani saluti tuae, dileclissimefraler

ac meulem ad tranquillitalcm traducens, recollige cogita-

tiones luas, et dic inlra lc ipsum : « Tanto jairi tcmpore
tuas, o homo, voluplales, el carnis cupidilales explcs , et
cogilationibus satisfacis tuis ? Quod lucrum his perficien-

dis retulisti ? Numquid ad slaluram luam adjecisli cubilnm

unum 1
? At crassus et pinguis faclus es. Aliud igitur tibi

ipsi nihil , praeter escam vcrmlum, Quid ergo

collegisti.

inde tibi utilitalis accessit? Coelestem-ne thesaurum bonis

complesli, dum ita sine metu vitam degis? Quid igilur libi

profuerit, reliquisse mundum?»

VI. rleu mihi! o anima, quod ad lalem vitoe conditio-
nem, aut potius eversionem deveneris. Ecce fratres mei
virtutibus exornati sunt, Deumque in veritate timent : ego
autem in tcnebris ambulo. Mane resipisco proplcr ea, quae

ago, ac dic consequcnti deteriora pcrficio : et cum Domi-

nus vires mihi ct sanilalem donaverit, his ego confisus
Crealorem mcum cxacerbo. Quarc negligens es, o anima
mea? Cur pro nihilo ducis? Non enim te hinc pcllet atque
abjiciet Creator, qui le ex non esse ad essc produxit. Ipse
mitlet Angelum suum, ct lu hinc discedes. Agnosce infir-
mitalem tuam, o animamea. Quandiu Factori luo, acman-
datis ipsius rcluctaberis ? Opprobrium me fecisti, o diabole,

et Angelis et hominibus, obediensque factus sum consilio

tuo impio. Suggeris enim mihi, dicens « Semel exple con- :

cupiscentiam luam, et non amplius indulgebis ei, ne(jue

cognoscctur peccatum luum. Ecce parvum illud, magnus
mihi factus est hiatus nec possum improbis variisque con-
:

cupisccnliis tuis resislere. Nam exiguum foramen aqna

invenit, hiatumque magnum ac omnibus manifestum ef-
fecit. Vere enim peccaloruui consuctudo in delerius agit
' Matlh. vi. Luc. xn.
122 S. EPHR.EJI SYll

cum, qtii lapsus e.st. Mcnlcm quippe meam immundis ob-

scurnsti cogilalionibus, et in peccali foveain impnlisti me.
Cui tlicam, ut super mc plangnt miscro pcccalore? Nudum
cnim me iniinieus reddidil, ob menm pigriliam : verum
spe in Dcum rcspicicns , non despero salutcm meam in

finem quoniam clemenlissimus esl ct oplimus Dominus.

:

VII- Quid porroct acl fraudulenlum deceplorem ? Quippc

cjui contincnliam meam ob slomachi infirmitalem everlit,

et me a vigilia in oralionibus alienum fecit. Avariliam

in me prnclcxlu longioris seneclulis plantavit : Iacrymas
meascxsiccavil,cormeumcrassum acslupidum reddidil;ab
obedientia in Christo mc scgregavit, et in distractionibus
me defixum lcnuit : inobedientem mc rcddidit, ne quid
agercm, et ut curioseac truslra laborarem eilecit. Invidiam
et dctraclionem medocuit. Tra!)em, quac in oculo meo cst,

non pertnillit mihi ut considerem : leslucam aulcm, quae

in oculo fralris mci cst, oculis mris objicil. Quae in corde
mco sunt, occullarc suadct : sin aulem in aliquod iinpcge-
rit meus deliclum, de eo ut garrinm, tnihi auclor
fratcr
est. Superbum, ct irncundurn nlque excandescenlem me
reddidit. Venlri cl cbrictali, ac voluptalibus me dedilum
esse fecit. Damna nnimai nicn?, tanquam Jucra comparavit
mihi. 1'igrumelmurmuralorcm, alque multiloquuminccssc
docuit. In lcctionc et psnlmodia dislraclum mc aliis csse
docuit. Oro, ct non allendo. Caplivus abducor, et non
considero. Admonilus frcquenter a viris Dcum limcnlibus,
bona) ipsorum adhorlalioni non parcbam nam sicul ja-
:

cula, illorum verba cxcipicbam, et commonitus irascebar.

Satis sil libi, diabolc. Agedum in lc ipsam, o anima mea,

revcrlcrc. Qua potissimum rc frela, tuum Creatorem exa-

cerbas? Quandiu in iisdcm vcrsaris malis ? Noli aspcrnari
graliam cjus, qui lc protegit alque visitat, nc fortc abs te

1
Malth. vii, Lnc. vj.
 PAR/ENE8IS XLII. 120

recedat, et in manus luorum traclaris inimicorum. Fuge

diabolum, o anima mea, ct opera ejus : nam odinm erga
homines gerit, et hoinicida est abinitio «. Si ad eum acces-
seris, non pnrcet pcrdilioni turc. Relinque malignum, ct
Deo benignissitno adhaere. Erubcsce igitur, o anima, et in
viam salutis reverlere. Vulnerataes? Ne te ipsam desperes:
nam saepe licct athlela ceciderit, tandem adhuc coronam
refert. Gecidisti? Rcsurge. Viriliter age, et dic : « Nnnc
incoepi. » Et ne pcrseveres in lapsu tuo, ne forteutcadaver
in avium et bestiarnm cibum apponaris, cum Propheta
clamet : « Nc tradas besliis animam confilentem tibi; ani-

»mas pauperurn tuorum ne obliviscaris in finem a

.o

VIII. Procide et lu Piegi gloria?, confitens peccata tua :

nam multiludinem miscrationum continet. Qui terrenum

adire rrgem volunt, a janiloribus prohibentur, a militibus

et minislris rejiciuntur : dona principibus aflerunt, ut voli

compoles Tu autem ad Regem acccdens
fiant. nniversorum,
nihil horum suspiceris. Non dona requirit nullus enim
:

est,qui acciniat, neque qui impediat : quoniam slatini Rex

invenilur, et admiltit te. iMnlitiae est immemor, et bcnig-
nus, et de hominum malis dolet. Accede igitur ad ipstim,
non in simulatione, neque corde dtipliei, verum in con-
scienlia pura. Nam priusquamtucxiguum autmagnumquid
loquaris, praevMel de quibus locuturus sis : et anle qunm
luum aperturus sis os, quce in luo sunt corde pnccognos-
cit. Ne ergo vacilles, neque morbum luum occultes; non

enim durus est medicus, scd compatiens, solo verbo curat.

Solum dixit, et fncta sunt. Kocque cx ipsis crede rebus.
Dixit paralylico : « Tibi dico, surge, lolle grabatum tuum,
» et vade in domum luam 3
. » Et e vestigio sanus factus est
homo,etbajulanssuum,quo portabatur, Iectum,ambulabat
• Joan, vm, 44- — * ^sah lxxui, 19. — 3
Matlh, 11. 11, ct Joan.
v, 24.
 ;

1'j/i S. liPIIR^M SYRI

sanus. Mundare et illico niun-

Dixit et leproso : « Volo. :

»data cst cjus lepra \ Lazarum quoquo qnalri- » Quin et

duanum a morluis cxcitavit Doininus \ Et ne sigillalim
rccenscnlcs, vidcamnr in longnm prolrahere sermonem
( nam opera illms innumerabilia snnl :
) illius cliam. qure
pcdcs cjus lacrymis irrigavit, el capiliis suis abster>it, pec-
cala verbo dimisit, dicens : « Confide filin, fides tna tc sal-

»vam fccit
3
. » Nam fons est indeficiens mcdicamenta ho-
minibus prodnccns. Ne crgo haesites : non enim te salvari

volenlem rejiciet, qui ait : « Si vos cum silis mali, noslis

»hona dala dare iiliis veslris : quanto magis Pater vestcr
»qui in ccelis est, dabit bona p^lentibus se 4 ? » \ccedc
i^itnr ad Patrem miscricordiarnm, etconfitere peccata Ina,
cum lacrymis diccns :

IX. « Peccavi in ccclum, et coram te, Domine Deus om-

nipolens, et non sum amplius dignus vocari filius tuus ?,

ncque sursum aspcclum tollere, ct ccrnere allitudinem cce-

lorum, pra3 mullitudinc iniquilalum mcarum, nequo nomcn
tuum gloriosum nuncupare labiis mci peccaloris. Nam
c<elo-et terra indignum me reddidi,le oplimum Dominum
exacerbans. Prccor, obleslorque te, Domiue, ne mc a facie

lua abjicias, neque reccdas a mc, nc peream. Nisi cnim

me manus lua prolcxisset, jam cgo pcriissem, et essem in-

star pulvcris anle facicm vcnli, ct quasi nunquam in hac

vila apparuissem. Nam cx quo viam luam dcreliqui, nullus
mihi bonus occurrit dics; qui cnim in pcccatis bonus visus
est dics, accrbissimorum exlitit accrbissimus. Verum dcin-
ceps spcro ut, gralia (ua mc conforlante, saluli mcne con-
sulas. Nuncque ad le supplcx rccurro, obsecrans, ut me a

justiliae aberranlcm via suscipias. Lflundein mc miseratio-

num tuarum mullitudincm, sicut in filiuin olim elludisti

1
Matlh. vm, 3. — Joan, xi, 39. — » Matlh. IX, 22. *- 4 Id.
* vu, 11. — 5
Luc, xv.
 PAR.ENESIS XLIII. 120

prodigum T
: quia vitam meain dedecoravi, dissipatis divr
tiis graiiae tuae. Miserere mei, et ne vilai memineris meae
qune ad exlremam redacta esl vilitalem. Misercre mei, si-
3
cut olim Peccalricis ', et Publicani es misertus . Misercre
mei, sicut Lalronis es misertus : nam is in lerra cum esset,

ab omnibus reprobatus est : at tu eum suscepisti, et deli-

ciarum paradisi incolam fecisti 4. Quare et meam inutilis

tui servi poenitentiam suscipe : nam et ego a cunclis spre-

tus sum, otquc rejectus. Advenisli enim, Domine, non

ut ju>tos salvares, sed ut peccatores ad pcenitentiam vo-
cares. »

X. Deprecare, et confitere : verum actio orationi coo-

pcretur atque confessioni, ut oralio lua sicul incensum
dirigalur in conspectu Dei : audiasque, o homo, « M;igna
5
»est fides tua, fiat tibi sicut vis . » Deus autem, qui aber-
ranlium dux est, ct collapsotum ereclor, donet nobis, ut
vitam peragamus irreprehensibilem, statuatque nos a dex-
tris suis in iila die justus Judcx. Quoniam ipsi convenil gio-
ria, honor, et adoralio, Patri, et Filio, et Spiritui Sancto,
in omnes saeculorum gcnerationes. Amen.

PARAENESIS XLIII.

Quod non oporlcat jurare, nequc blisphemare.

I. Cum dicat Dominus et Salvalor noster Jesus Ghris-

lus : « Iterum audistis, quia dictum est antiquis : Non per-
» jurabis : reddes autem Domino jurainenta tua. Ego autem
» dico vobis, non jurarc omnino, ncque pcr coelum, quia
1
Luc. xv. — 2 td. vii, 5j. — 3
Matlb. ijc, 9, et Marc. u s 14. —
4 Luc. xxm, 4^. — 5
Malth. xv, 2%
 »

1 2 6 8. EPHR.EM SYRI

«thronus Dei cst : neque per tcrram, quia scabellum est

»pedum cjus : ncque per Jerosolymam, quia civitas est

»magui Regis : neque per caput luuin juraveris, quia non

ppotes unum capillum album facere, aut nigrum. Sit aulem
» scrmo veslcr : Est, est : Non, non; quod autem his abun-
»dantius cst, a diabolo est \ » Et quomodo nos praecepta

Creatoris nostri transgredi audcmus? Secundum eum, qui

dicit : « Et posuerunt in ccelum os suum, et lingua eorum
» perlransivit in tcrra \ Et audes aperire audacter os tuum,
ct io coelum vcrba emillcre, juramenta, alque blasphe-
mias ? Nec times, ne foile falx ignea, qnam Prophcla vidil,

demorclur in domo tua, doncc ex ca, quaj sub ccelo cst, te

excidat ac deleat 3
? Dum sic audea os aperire adversus
Dcum omnipotcntem, iu quem Angeli, Arch.mgeli, Che-
rnbirn, et Serapliim non aiulent oculos conjicere sed cum :

timore ac Iremore assistunt, collaudanlcs formidabili et

gloriosum alque honorabile nomcn ejus; sicut scriplum
cst : o Audaces, sibi plncentes, scctas non metuunt intro-
»ducere, blnsphemnntes 4. »Ubi Angeli, fortitudinc ct vir-

tutc cum sint majores, non portant adversum se cxecrabile

judicium. « Iii vero velut irrationabilia animalia, naturalitcr
»in captioncm et in corruplionem, in his quae ignorant
iblasphemantes, in corruplione sua peribunt, pcrcipicnles
» At lu homo cum sis, non agnos-
5
» merccdcm iniquitatis .

cis te ipsum? An putas, quod probitatem prrcbeat rcs ista?

Non, inquam : verum in pernicicm atque exitium ea tibi

res accidet; quia et aliorum animas coinquinas, Satanae

administer cffcctus; cum dicat Apostolus : « Docentes et

i commonentcs vosmetipsos in psalmis, et hymnis, ac can-

»ticisspiritunhbus,cantantesincordibusvcstrisDomino 6.

Tu vero pro hisce contraria doces, blasphemias et jura-

» Matth. v, r^-37. — 3
P.-al. LZiii, 9. — 3
Zachar. v, et Apoc.
xiv, — 4 2 Petr. 11, 1. — 5
Judac s. — 6 Coloss. ur, 16.
 :

PAR/ENESIS XLIII. 127

menta : teque ipsum atque insipientiic Uue imitatores, filios

gehennae eflicis : quoniam os, quod ad glorificalionem suam

procreavit Deus, illud lu amaritudine imples. Desine igi-
tur, o homo, ne forleidem sermo, quem contemnis, flamma
fiat in ore tuo, et luam linguam comhurat. Nam si hoino
homini pugnam suscitans, etiam pace jam facta, in con»
spectum ejus proclire eruhescit, quomodo tu hodie in mundo
constitutus, et cras tribunaii ipsius praesentandus, audes
talia eloqui? Et non metuis, ne forte ignis e coslo descen-
dat, et devoret te, dum tu sic os adversus Omnipolentem
aperis? Neque vereris, ne forte terra suh te repente dis-
rumpatur, tcque ahsorheat? Ne decipiaris, homo: impos*
sihile est enim manus effugere Crealoris nostri. Audi eum,
qui dicit : « Blasphemanles, qui rationem reddent Deo, qui
judicaturus est vivos et mortuos» Quousque landem
l
» .

exacerhamus eum, qui tanta nohis bona donavit? Qui pul-

verem e lerra capiens, formavit hominem, et inspiravit in
2
eum spiritum vitae : qui cuncta suhjecit sub pedibus ejus :

et nos dormienles custodit, et excitatos protegit, et esu-

rienies nutrit, ac nudos vestit; pusillanimes consolatur,

corripit, et miseretur : qui eliam Filium suum unigenitum

pro omnium vita tradidit. Nos autem pro beneficiis ejus,
spinas et tribulos proferimus, quorum consummatio in com-
bustionem.
II. Accede ergo ad henignissiinum, et malorum atque
injuriarum plane immemorem Deum : petens ah eo cuslo-
3
diam ori tuo, et ostium circuinstantise lahiis tuis . Cernis
enim Prophctam, quomodo tremore ac metu perculsus, et
per puram cum Deo precationem scrmocinans, exclama-
bat, dicens : « Domine, audivi audiiionem tuam, et timui

«consideravi opera tua, et expavi 4. » Ac rursus : « Obser-

1
1 Petr. iv, 4> 5. — 2 Geo. 11, 7. — 3
Psal. cxl ? 5. — * Habac.
111, 3.
128 S. EPHR.EM SYM

»vovi, ut conturbatum est cor meum, a vocc precationis

ftlabiorum meorum : et ingressus est tremor in ossa mea,
» ct subter me conturbata est virtus mea \ » Quod si adhuc
pergimus justum contemncre Judicem, audiamus Aposlo-
lum dicentem : « An divilias bonitalis ejus, et palienlia?, et

»longanimilalis contemnis : ignorans, quoniam benignitos

»Dei ad pnenitentiam te adducit? Secundum autem duri-
»tiam tuam, et impcenitens cor, thesaurizos libi iram in
»die irac, ct revelationis, et justi judicii Dei, qni reddet
fcunicuique sccundum opero ejus \ » Proplcrea et alibi di-

cit : a Si peccans peccavcril homo in bominem, ctiam ora-

»bunt pro co ad Dominum. Si autem in Dominum pecca-
3
» verit, quis orabit pro co ? » Idcirco pcenilentiom agamus,
fratres. Quousque Creatorem noslrum exacerbamus? Si

porlum perdidcrimus, ubi tcmpcslalis ac perturbalionis

temporc salvabimur? Si Dominum exaccrboverimus , ad
quem, tribulalionis lemporc, ct in hora necessitalis confu-

giemus?
III. Ego quidem, dileclissimi, non tanquam operc vc-
ritatem demonstrons, isla vobis cOnscripsi vcrum nti ha-
:

ter, consilium praebens. « Nisi quio Dominus adjuvit me,

» paulominus in inierno habitasset anirna mea *. » Quo-
circa ct vos cgo miscrrimus hominum obsecro : precemini
pro me ad Dominum, ut muitiludo pcccatorum meorum
anlc iinem meum dclealur, nc confundar ab cxpectationc
mea, et in hora uiorlis, mc respiciat secundum multiludi
nem miserationum suarum, et tunc per (idelcs illumina-
tosque Angolos animam meam peccalriccm cum veslris
animabus ad requiem jusloruui deducat. Qualem enim
pulalis terrorcm atque tremorcm habct anima in hora illa ?

Nam si is, qtii in regioaem longinquam prqficiscitur, sub-

'
Habar. m, 16. - 2 ftom. |j, 4-6. — 3
1 Rag. n. — 4 P«aL
xciii, 17.
 par^nesis xliv. 129

sistit et admiratur, populum cernens peregrinum, et terram

allerius lingua?, quam nunquam vidit : quo putatis lerrore
percelli animam, quando ex hoc sa^culo ad fulurum emi-
graril; dum cernit lunc quae nunquam aspexil? Satagamus
igitur eorum, quoe ibi contingent, charissimi, tota anima et
corde. Serviamus Deo totis viribus nostris. Guslodiamus
mandata cjus omni conlenlione. Diligamus formidabile et
omni honore dignissimum nomen ejus, et proximuin sicut
nos ipsos ut audire promereamur bcnedictam illam vo-
,

cem « Yenite benedicti Patris mei possidele paralum

: :

» vobis regnum a conslitutione mundi *. » Benedictus Deus,

qui nos sua implet benediclione : quoniam in omnia saeeula

misericordia ejus. Amen.

<VV\/W\ W» VW WMVVWVMVMiWWWVWWAW WWWWVWVW V\ \<W\ WVVWW>\W VWW<iVWVW vwvv*

PARAENESIS XLIV.
Ad fratrem quemdam sermo in illud: Melius est nubere,
quam uri.

I. Aposlolum audi diccntem « Volo omnes homines

:

» esse sicut et me ipsum sed unusquisque proprium donum

:

»habet ex Deo; alius quidem sic, alius vero sic a

. » Perspi-
cuum scilicet hiuc, inter sajculares, illosque qui saeculo re-

nunliarunt, eum fecisse discrimen, cum cliceret « Unus-

:

» quisque proprium donum habet ex Deo ; alius quidem sic,

» alius vcro sic. » Etenim ncque sseculares vetat legitime
malrimonium conlrahcre, neque eos, qui se sasculo abtli-
carunt, a conlincntise lege liberat, dicens : « Unusquisque
«proprium donum habet cx Deo; alius quidcm sic, alius

» vero sic. » Saecularibus siquidem concedit, dicens : « Prop-

' Matlh. xxv, 34.— \ 1 Cor. ru, 7,

XLI.
9
 )5o S. JiPnn,£M SYRI

» lcr fornicationcm auteui unusquisquc suam uxorcm ha-

»beat \ »Et rursus : « Honorabilc connubium in omnibus :

a
«ibrnicatores autem ct aclulleros judicabit Deus . » Iis

awlcm, qui saeculo renuntiarunt, prnccepit contincnliam,

dicens Omnis nutem, qui in agone contendit, ab omni-
: «

» Duo igilur hisce verbis ostcndunlur

3
»bus 5e abslinct .

ordines, uli supra dictum est. Quare lu, monache, nosce

atque considera, in utro sis ordine constitutus tum quo :

signo, quave nota sis insignilus; quajque pacla cnm Deo

feccris conslituerisque quoniam secundum illa abs Je ra- :

lionem reposcet, quemadmodum ait Salvalor « Ex ore tuo :

• judicabo lc 4. » Saecularibus igitur, sicut ante diximus,

permisit lcgitime matrimonio conjungi; at qui s.cculo se
abdicarunt, hos continere sevoluil. Quandoquidem si quos-
vis verba illa conccrnerent : « Melius cst nubcre, quam
>uri 5
: » nemo hanc ipsam virtutem unquam excoluisset :

non Elias Thesbiles, non Elisneus, non Joannes, non qui-

cumque se castraverunt propter rcgnum coclorum, castam-
quc suam carnem servarunl Deo; sed neque ipse conlinens
fuisset Aposlolus, nisi respcxisset in relribulionem mer-
eedis.
II. Ne igitur dixerimus, sicut nonnulli praelexunt, di-

ccnles : « At illi jusli fucrunt, cgo vcro pcccator sum. » Justi

siquidcm ilii cvaserunt, quod justo sancteque suam hanc

pra\sentem transcgerint vitam.Quid igilur dicemus ? An-ne
quod jusli illi corporis cxpertes fuerint? Nonne ct illi cor-
pore circumamicti erant? Apostolum audi diccntcm : « In
Dcarneambulantes, non secundumcarnemmilitamus :arma
»enim mililincnostrac, non carnalia,sedpolenliaDeo, ad dcs-
»tructioncmmunilionum » Clarum itnque, qnodet ipsiop- .

pugnati sint, tanquam carnem circumferentes, vcrum res-

v • i Cor. vn, 2. — Ilcbr. xin, %. — 3

1 Cor. ix, 25. — < Luc.
xix, 22. — 5
i Cor. vn, g. — 6
2 Cor. x, 3, 4»
 PAft/BKXSIS XI, IV. IOI

titerunt slrenuc. Undc rursus Aposlolus ait : « Casligo

» corpus ir.eum, et in servilulcm redigo, nc forle cmn aliis

» praedicaverim, ipse reprobus cfficiar \ » Maniuluccns au-

tem nos ad virtutem : « Imitntores, inquit, mei eslote, sicut
» et ego Christi *. » Quare allendamus, dileclissimi fratres,

ne quando concupiscenliam nostram irnplcre volumus, in

apostolicum effaium culpam rejiciamus, sermonis islius
vim non inlclligentes. Quoniam scriptum est : « Animae
3
» dolosae errant in peccatis . » Et rursus : « Peccantem vi-

» rum involvet laqueus : justus autem in gaudio et exulta-

»lione erit 4. » Qnid vero audis, i Melius esl nubere quam
»uri 5
; » et non audis quod adjungit, diccns : « Tempns
»breve est : reliquum est, ut et qui hobent uxores, sint

» tanquam non habentes: et qui flent, tanquam non flenles :

»et qui gaudcnt, tanquam non gaudentes : et qui emunt,

»tnnquam non possidenles etqui utuntur hoc mundo, lan- :

6
»quam non utantur prrcterit enim figura mundi hujus :» .

Quapropter cnve, monache, spreveris iilum, qui hnnc libi

impertilus est gratiam, oscitnnterve audias eum, le per
Aposlolum compellantem : « Noii negligcre graliam, quaj
»in te est, quae dala cst tibi pcr prophetiam, cnm imposi-
» tione manuum presbyterii \ » ne le fortc prasvarieatorem.
8
consliluas, rursus a?dificans quac destruxisli : sed « Reddc
» Dornino vota tua 9, » quoniam scriplum cst : « Meffiis crat
» te non vovere, quam cum voveris,non rcddcrc 10
. »Coa-
tendc igitur et clabora, ut cursum luum legitime perflcins,
nl libere dicere possis cum Aposlolo : « Bonnm certamcn
» ccrtavi, cnrsum consummavi, fidcm scrvavi. In rcliquo
» repoaita est mihi corona justilioc, quam reddct mihi Do-

' i Cor. ix, 27. — J Icl. iv, 16, ct 11, 1. — 3

Prov. xin, i3.
— 4 Id. xxix, G. — 5
1 Gor. vn, 9. — 6
Ibid. 29-01. —
f i Tim. iv, 14. — 9 Galat, u, 18. — ? Psat. xlix, 14. - «• Eecl.
v, 4.

9-
 102 S. F.FIIH.EM SYRI

> mintis in illa die justus Judex : non solum autem irifhi, sed
»et onmibus, qui diligunt rcvel&tioncm ejus *. » Amen.

\X\\\VV\\V\\\VV\\\\\\\V\\V\\\\U\\VX\\\V\VWWV>AW\\VWVW\«\\Vn\\V\\\W\VWH\VV\\VM

PARMNESIS XLV.
De timore Vei.

I. Attcnde tibi ipsi, charissimc, ne fortc in negligentia

atque distractione perdas tempus luum. Altendamus his,

quae dicuntur per Dominum. Vineam planlasli tibi ; cir-

cumda illi maceriam a

.Amcenum horlum comparasii tibi :

fructus ejus serva, ut lacleris in novissimis tuis : et non di-

millas porcos luos in labores tuos, ne devastent eos. Quid

cnim prodest, fralres, si hodie vitam quielam in cella de-
gamus cras autem in : civitale, ac vicis morcmur, ea agen-
tcs quae non placent Deo? Quid prodest, fratres, si uno die
wdiiiccmus, duobus autem destruamus? Sic enim operan-
tibus nobis, quomodo perfici poterit opus? Quid nobis et
saeculo? Quid nobis et negotiationibus hujus vitae, qui mor-
tui sumus mundo? At de alimenlis fil sermo ? Mnnus ad

carnis minislcrium sulficiunt, maximc adjuvanlc nos Do-

mino. « Ncmio enim mililans, ut ait Apostolus, implicat
» se negoliis soecularibus, ut ei placeat, qui ipsum ad mili-

i Ac rursus
3
> liam elegit . : « Noctc et die operanles, ne
j> quem vcslrum gravcremus 4. v Quid nobis cum vicorum
viis, o monachc ? Si cnim dum in nostra residemus atque
quiescimus cclla, viliorum cogilationibus rcrumque adum-
bralionibus obsistere ncquimus; quomodo non magis faci-

liusque capiemur, si in alienigenaruin manubias nos ipsos

* '
i Tim. iv, 7, 8. — Mallli. xxvui, et Marc. xi,— l
2 Tiir.. ji,

4. — 4 1 Tiuss. ii, q, et 2 TImss. 111, 8.

 PAH.ENESIS XLV. )53

conjecerimus? At frequenter vis dicere, ex praefeclorum

commissione te necessario vicos odire. Quod si eorum per-
niissu ct propter obcdienliam id agas, cxlra culpam cs,

duinmodo quod libi mandatum est, cum timore Dei egeris.

At sunt nonnulli, qui praetextu obedientiae, propriom quo-
queperficereconcupiscenliamquaeruntsecundumhomineni
velerem. Vide igitur ul prudens, ne pro auro et argento,
testam ac lulum inferas : et pro obedicntia inobcdicntiam
opereris. Quid enim profcccrunt, qui cum Jesu filio Nave,
et Chaleb profecli sunt ad explorandam terram *? Quippe
qui practextu obedientiae, inobedienliam cxercuerunt vcri-
lalern deserentes, et a Domino recedenlcs, alque ab ipso
corda filiorum Israel averlentes. Quocicea si quando in
minislcrium miltaris, cum limore Dei cuncla gerilo, lan-
quam Deo prncscnte et jngiteropera tua speclanle. Si enirn
missus, vadis ministralurus sanclis, ipsoque minislcrio
sprelo conlraria agas, ac Deo conlempto delicias quaeras,

concnpiscenliamque expleas; nequaquam obedicntiae opus

implevisli, scd inobedientiae crimen commisisli. Scirc aa-
tem te volo, quod quemadmodum hi, qui te in monasterio
quiete ac tranquiile viventem et Dorniuo Christo servicn-
tem vident, in te Deum glorificant : iia qui te in civitale
aut caslcllo facientem quae displicent Deo, aspexerint, in
te scandalizabunlur. Atqui obsecro, quoe libi nierces ma-
net, si conscientiam proximi vulnercs?
II. Quod si consilio acquiescas meo, ut Dominnm limeas,
et quietam vilam ducas, in le glorificabitur Dominus, crit-

que tibi ad omnem virtutem capessendam robur. Caeterurn

snggcrit tibi crebro inimicus, dicens: «Interea dum juvenis
cs, tuis fruere concupiscenliis. » Quot enim pulas in saeculo
deliciis deditos, ct lamen coelesli regno non privatos? Tu
ergo dum junior adhuc es, comede, bibc, saeculi volupla-
* jNiiin. xin.
1 O-i S. i 1'liU.EM fcYftl

tibus fruere quando aulem ad senium perveneris, tum

:

demum pcenitenlinm agas. Quid enim ab ejusmodi a>tatis

florc corpus tuum ailligere quaTis ? Videne ibrle in srgritti*
dincm incidas. Dic crgo tu illi, lalia tibi snggereBli : «Quod
si in juvenlule dcprchensus fuero, et ad scncclutem non
pervencro, quidnam anle tribunal Christi respondcbo?» Vi-

clemus enim juvcncs quamplurimos in aelalc juvenili mo-

ricntes, scnes vcro longaevos : sunt enim iuipervesligabilia
opera Domini «. \it quomodo tu me dccipcre lentas, admo-
nens, ut seneclutis tcmpore poenitonliam Bgam ? Dicere-no
tunc niilii liccbit ad Judiccm : « Junior dcprehcnsus ex hac
1
vilacxcessi : quare dimillcmcmodo.ul poenilenliama^am: »

INonnc planc (unc quoquc ipsc mihi rcspondcbil : « Per tot

jam annos diinisi Le> sttpiosque pcccantcm in mepalienter

tuli, neque confeslim te occidi. conccdens tcmporn, mo-
menta, et loca, quibus pcenilcntiai scmina jaclare posses :

at lu tcmpus, qnod tibi ad pncnilcntiam pcrmisi, in pccca-

tis consnmpsisli ac voluplatibus. Ccrto igilur novcris, fra-
ter, quod si timorem Dei spreveris, et peccatis tc ipsum
dcderis, condemnabcris. Nam qui dcliciis ac voluplalibus
sua membra tradidil, non in fuluro dunlaxat saculo, do-
lore aflicietur : vcrumetiam in proesenli, nisi cilo pcenitcn-

tiam egerit. Similis enim vili olque abjcclo cril panno, quo
ubi omncs abusi fuerint, ad extrcmum abjiciunl illuni al-

quc proculcant. CaMenun si lu ab hiscc le omnibus cxe-

meris, ct Chrislo placere volueris, servans corpoiis lui
castitatcm id charilate Dei, quae virlulum omniumcoluuma
cst; similis eris purpunc regiac, et fulgebis inslar luminaris
magni in mcdio fralrum, insurgentesquc in le aveilct alquc
proslernet Dominus. Nam limor Dei, qucm amasli, loco
muri crit libi, inveniesquegratiam coram Dco ctiiominibus.
Advigila igitur, cl atlcndc tibi ipsi, lioc scicns, quod non
'
Roih. xi, 33.
 PAR/ENESIS XLV. 1 35

ignorat inimicus etiam intra claustraatquerepagulacaptare

animas torpori et negligenlise deditns.

III. Sed dicet fortnsse insipienlium aliqnis : « Non sum

idoneus ad resistcndum cuiquam, verum statim perturba-

lione abducor, et in pravam affeclionem trahor. » Nc in

co glorieris ; non enim est ista religio, sed ignavia atque

dementia, cum dicat Sapientia : « Ne acceptor sis pcrsonae
»conlra animam tuam, ncque confundaris in casu tuo \ »

Numquid, si iurem senseris cffringentem domus tuae parie-

tem, jacere le sustinebis, et domum ab eo spoliari ? Nonne

surgens, lalronein pcrsequcris? Et quomodo non est libi

curae, caslitas corporis tui, sed Dei prodis tcmplum, illud-

que corruptebe exponis? Gernimus quippe, quanlo eos

dignelur honore Dominus, qui a diebus juvenlulis suae us-
que ad seneclutem serviunt sibi. Ait enim ad Jeremiam
prophelam : « Memoralus sum misericordiae juventis luae,
»et charilalis perfectionis iuae, ut sequereris postsanctum
a
» Israei . «Illum porro, qui a juventule usque ad senectu-
tem cogitationem sequilur erroris, ila reprchendit Pro-
phela dicens : * Inveterale dierummalorum.nunc venerunt
3
»pcccala tua, quas iecisli prius . » Ideoque beatificat eos
Spiritus sanctus, qui jugum Ghristi super se tulerunt a ju-

venlutc sua, dicens : « Bonum est viro, cum portaverit

»jugum ab adolescentia sua 4. «Evigilemus igitur, charis-

simi, ne forte summa Dei longanimitas nobis in judicium

sit, dum agere poenitenliam nolumus, sed singulis diebus
peccala peccatis accumulamus.
IV. Quis, pulas, diem judicii menle rcvolvit, et non
perhorrescit? Perpendamus quaj dicuntur, dilectissimi.

Cum venerit aestas, ct calores incaluerint, diccre solemus :

a Duo alii supersunt menses, et acstas cessabit. » Quid age-

1
Eccli. iv, 26, 27, — 2
Jor. 11, 2. — 3
Dan, xin, 5a.— 4 Thrcn,
111, 27,
l56 S. EPIIILEN SYRI

mus, charissiini, si a?terno ignis supplicio dnmncmur? Et

dum rursusbyems obveneril, dicimus « : Alii duo tres res-

tant menses, et magna vis frigoris se remiltet. » Quid

agcmus, fralres, si io inferioribus partibus terrae post mor-
tem damnali fuerimus? Quod si quis cliain in adversam
incidcrit valetudinem, ct nocturno somno privalus fuerit,

conliucnler et assidue oculos in feneslras domus defigit,

lucomvidcre dcsiderans : nos nulem cjuid faciemus, fratres,

si in exlerioribus condemnemur lenebris, ubi flelus est et
stridor dentium l
: ubi nulla spes est aspiciendae unquam
lucis in sempilerna ssecula? Simililcr aulem ct qui in cxi-

lium ejeclus est, dies et nocles ct annos enumerat, pnefi-

niti temporis fincin cxpectans : at qui in fuluro StTcnlo
condemnatus fuerit, nequc dies numcrare polcrit, neque
noctes, neque menses, neque lempornm momentn. Sunt
enim sine lermino ct sine (ine saecula, in quibus, qui nunc
lugenl ac plorant, tunc consolabunlur qui vero nunc ne- ;

gligentcs vanisque saeeiili rcbus distracti sunt, tunc con-

dcmnabuntur. Nam « Quac in deliciis est vidua, inquit
3
» Aposlolns, vivcns morlua cst . » Et rnrsus Salvalor : « Vae
3
> qui ridetis nunc; quoniam lugcbilis . • Evigilemus crgo
ab hac vitn, charissimi. Lugeamus modo, ut consolemur.
Yitam qitietam alquc trant|tiillam cum humililale in ccllis

degamus
noslris : ut respiciat humililatem noslram et la-

borem Dominus, reniiltalquc nobis cuncla peccata noslra.

Scriplum est enim : « Quia in humililalc noslra memor fuit
• nostri Dominus 4. » Et itcrum :« Quemadmodum palcr
5
» miserelur filiorum, misertus est Dominus timenlium se .»

Det porro nobis Dominus irreprehcnsibileni peragerc vi-

tam. Quoninm ipsi gloria in isccula. Amcn.
•
Malth. xxii, ct Luc. xm. — 5 1 Tim. v, 6. -- s
Luc. ti, ?5. —
4 Psali cxxxv, a5. — 5
ld. cn, i3.
 PAR.BNESIS XLVI. \5j

%K*\\\\A\\\\\\\\\\\A\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\S.\\\\\\\\y\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\fr\\*s

PARAENESIS XLVI.
De cliarilate.

Si libi, charissime, donum scientia? et discretionis, sive

curationum concessmn sit, vide ne forte liis confisus mu-

neribus, pcrmaneas infructuosus : ut non dicas :«Mise-
» rere » et responsum audias cum his, qui a sinislris erunt,
:

quando justos Rex a peccaloribus separabit « Non novi :

» vos \ «Scriptum quippe est « Non omuis, qui diiit mihi, :

»Domine, Domine, intrabit in regnum coelorum : scd qui

» facit voluntatem Palris mei, qui in ccelis est. Mulli enim
»dicent mihi in illa die : Domine, Domine, nonne in no-
» minc luo prophelavimus, et in nomine tuo daemonia ejcci-
»mus, ct in nomine tuo virtutes multas fecimus? Et tunc
» confilebor illis, quia nunquam novi vos. Discedite a me,
»qui operamini iniquilalem *. » Cur ita? Quia charilatem
non servaverunt. Nam scriplum est. « Qui fralrem suum,
»quem vidil, non diligit ; Deum, quem non novit, quomodo
3
»polesl diligere ? » Et rursus scriplum est :«Servus ille,

»qui novit voluntalem Domini sui, ct non fecit, vapuhtbit

» mullis : qui autem noncognovit, et fecit digna plagis, vapu-
«labit paucis 4 . » Ailquc Apostolus : « Et adhuc excelleniio-
»rem vobis viam demonstro 5 Si linguis hominum loquar et .

»Angelorum, charitalem autem non habeam factus sum ;

» velut acs sonans, ct cymbalum linniens : ct si habuero

» prophetiam, et novcrim mysleria omnia, et omnem scien-
»tiam : et si habuero omnem fidem, ita ut monles transfe-
• ram; charitatem autcm non habuero, nihil sum. Et si

1
Matth. xxv, 12.— a
Id. vu, 21-25. — 3
i Joan t iv, ao. — 4 Luc.
xn, 4jj 48« — 5
i Cor, xu, 3i,
1 58 ». IMRJM SYM
» impendam in cibos paupernm omnes facullates meas : et

»si Iradidcro corpus meum, ita ut ardeam, charilalem au-

» lcm non habuero, nihil mihi prodest. Charitas patiens
»est, benigna est; charilas non remulatnr, non agit pcrpe-

»ram, non inflalur, non est ambiliosa, non quaerit qnse sua

»suut, non irrilalur, non cogilal malum : non gaudet snper

«iuiquitate, congaudet autem verilali : omnia suffert, omnia
» credit, oinnia sperat, omnia suslinet. Charitasnunquam
»excidit*. » Ecce audisli,charissime, vim charitatis. Uanc
libi In cunctis operibus tuis vindica, utquanlum duccgratia
fieri potost, laudem a Deo referas. Obtestor aulem vos, fra-

tres charis simi, ut mei servi innlilis in precibus vestris mc-

minerilis : ne sermoncs mei sinl conlra me in adventu Do-
mini et Salvoloris nostri Jesu Ghrisli. « Nihil mihi conscius

»sum 3
; »at judicii successus terribilis, et flammae zelus,
qui adversnriosconsumplurusest,horrorcmmihi incutiunt.
Ccelerum Dominus pcr suam misericordiam, mihi quoque
qnainvis indigno inlroitum vobiscum, el cum aliis cleetis

suis suum regnum concedat difiundalque Dominus

in :

charilalem suam in cordibus noslris. Quia ipsi gloria in

srcculorum saecula. Amen.

PARAENESIS XLVII.
Ad Eulogiiun,

I. Ad fruclum obedienliaj rcspiciens. frater, libi de qui-

bus milii impcraveras, perscribere sludui. Principium op-
timum est, tin.ere Dominum. Senectus vero honorabilis,
in anima Christo dcvola. Qui sibi ipsi allendit, in ouini

' i Gor. xni. i 8. — 2 Id. iv. 4-

 PAIU2NKS1S XLVII. 109
loco salutem conscqui polcrit. Qui convcrsalionibus gaudet
mundanis, sajculum nonclum se odisse ostendit. Nam sicut
qui ignem excitat, flammam suscitat : mundana col-
ila et

loquia, passiones alque afTectiones pravas in corde mona-

chi commovent. Utinam, fraler, adventantes colloquendi
causa, nihii libi nocerent. Qui mulierum familiarilatem
amat, adversus sc ipsum fornicationis dcemonem excitat.
Cum bonam de te famam acceperint parenles tui, plus
quam vino et epulis laetabuntur. Qui deleclatur ebrietnle,
multis damnis afTicietur. Dicit enim et agit quaenon decent,
depraedaturque proprias divitias, et vclut alienas dislribuit
etiam inimicis; nam ebrietas mentem alque inlellectum
ipsius exca^cavit. Modestum ac gravem te gere, frater :

modeslia enirn et gravilas, pacificum ac tranquillum vita)

statum parit ; porro tranquillus vitae slatus, vitnm pertur-

bntionibus liberam eflicit. Sit tua rnodeslia cum humilitale
conjuncta, ut verus monachus rcddaris, etcharitatem atque
temperantiam possideas. Mulliloquium, fraler, mentemob-
tenebrat : mens autem tenebris obducta ad impudentiam
trahit; impudentia vero fornicalionis est mater> Qui si-
lenlio gaudet, absque perturbalionibus vivit : quinetiam
ne proximum quidem irritat. Risus porro, et fiducia, instar
veneni, novitio obest, ac monacho quoque est inulilis : nam
illos, qui nunc lugent ac plorant, bealos Domi-
praedicavit
nus *. Jaclura est monacho, audilus. In mensa maximc ta-
cendum. Ama silenlium, charissime, nt tecum gravitas,
alquc modestia maneat. Conserva modestiam et gravita-
tem, ut te a fornicatione cuslodiat. Qui contradicit, et
immorigerussuoesl praefcclo, non tardabil prolabi in mala :

at qui morem superiori gerit, cum juslis gaudebit. Qui in

propriis glorialur viribus, ipse a se divinum auxilium repel-

lit :« Qui vero gloriatur, in Domino glorielur \ »Qui dis-
1
Malth. r. — a
a Cor. x, 17, et 1 Cor, 1, 01,
 —

1^0 S. EPHl\^M SYI\I

tractiones amat, et quictem odit, saepe multumquc tribu-

labitur : at qui in humilitale qnielem seclatur, in Domino
ketabilur. Qui palicnlcr in synaxe consislcrc recusat, liaud
leve damnum subibit : at qui cum modeslia et patienlia

pcrsliterit, exaudietur. Qui tcmpore synaxis, verbis inlen-

tus est olioMS, in duplicem reprohensionem incurret :

propterea quod a precalionc atquc psalmodia eurn rclrahit

quo cum loquitur; tum cliam quod damnum iis conciliat,
qui proximc aslant. Qui cxcrcilationem diligit, robustior
evadet : qui vero ebrielalem amat, in nnllo sibi lcmpcra~
bit. Cui opcrari molcslum cst, in olium incidet : multa
aulem mala olium docuit : atcui operari jucundumest, sine
molcslia crit. Qui in splendido parenlum gloriatur amictu,
probatus nouerit; non cniminaciebelli proderanl ipsi. Ho-

nora, fralcr, parvosetmagnos, ut te exallet Dominus; «Qui

»cnim se ipsum humiliat, cxallabitur '. slhunilia caput su«
periori tuo, et praefectis fralernilalis in Domino subjeclus
eslo. Fruclus cnim limoris Domini csl humilitas. Ilumililas

porro non solum in submissione erga majorcs exhibelur :

sed eliam in atlribuendo honore erga minores atquo infe-

riores. Scriplum quippe
cst « Ycrum quicumquc honori- :

«ficavcrint mc, glorificabo cos qui autcm contemnit me, :

» ignominia afTicietur *. » Nos ergo glorificcmus Deum, ul

ct ipsc nos glorificct cum omnibus sanclis suis. Al in quo

gloi ificabimus ipsum? In obscrvalione mandatorum ejus.

Nam scriptum csl : « Non io sermone est rcgnuin Dci, scd

»in virlule 3
. » Et rursus : « Non omnis qui dicit mihi, Do -

• mine, Domine, intrabit in rcgnum coclorum sed qui fa- :

» cit volunlatem Palris mei, qui in coelis est 4.

II. Auleomnia, fratcr, Deum in veritatc limc, et limor

cjus illuminabit oculos mcnlis iux. Dilige aulcm humilita-
'
Mattli. xxni ;
12, ct Luc. xiv, 11, ct x viii, 14. — * i Reg. ii.

i Cor. iv, ao. — - * Mallh. vn, ai.

 PAR.ENESIS XLVII. l4l

tem : nam quce secundum Deum est hnmilitas, murus

firmus et inexpugnabilis est a facie inimici, ac pelra cx
opposito pcrculiens alque confringens machinas, et tela
nequissimi ignita. Si tecum menle constitueris, quasvis
contumelias, damna, atque conlempliones propter Domi-
num sufferre; eris tanquam generosus ac strenuus Lellator,
contra adversarios semper armatus : luncque inimici viso
tanto tuo studio, concident a facie tua. Si velis currere, et
nihil faligari, quae, obsecro, utilitas? Castitalem corporis
tui custodi. Charilas mater virlulum est : caslitas autem
lucerna ac firmamentum : lumen porro istorum, quies at-
que tranquillilas : murus vero eorum, timor Domini. Ser-
vemus, fratres, caslitatem corporis nostri in charilale Dei,

ut cum sanctis Angelis suis nosDominus connumeret. Nam

his, qui castitatem diligunt, delectatur Spirilus sanctus, et

patienliam ipsis donat. Quare perfecte exercetur castitas

pertemperantiam,mansuetudinem,et tranqnillitatem, quae

est cum charitate conjuncta. Quocirca sublrahere nos de-
bemus ab omni fratre ambulante inordinate ne forte x
:

suspicionem demus his, qui nos vident. Ait enim Aposto-

lus « Providentcs
: bona coram Dco et hominibus 2 Si .

»quis autem contentiosus est, nos talem consuetudinem

»non habemus, neque Ecclesiae Dei 4. «Rursusque eum
dicentem audi : « Tu quidem recte gralias agis sed alius
»non aidificatur 4. Ut quid enim, inquit, libertas mea ju~
»dicatur ab aliena conscientia 5
? » Quamobrem necessa-
rium cst adhortationes hoininum limentium Dominum
susciperc, et non sibi secundum eum, qui
ipsis placere,

dicit : « Unusquisque veslrum proximo suo placeat ad aedi-

6
^hcationem . » Et iterum : « Ut is, qui ex adverso e>t, ve-
«realur, nihil hr.bens malum dicere ?. » Ait enim Dominus
1
a Thess. m, 6. — * Itom. xu, 17. — 3
1 Cor, xi, 16. — 4 Id,
xiv, 17. — * ld. x ; 29.— 6
Rom, xv,, 2. — f Tit. 11, 8.
l4'2 s. fcHin.rcv SYJU

gloria) : « Sic luceat lux vcslra coram hominibus, ul vi-

» deant opera veslra bona, et glorificent Patrcm veslrnm,
»qui in coelis est '. » Cavendum est, ne occasione commu-
nicalionis, sanclificalioncni pcrdamus : usitalum quippe
inimico est, per bonum opernri malum. INam qui peccat,
et sibi occullare videtur, decipitur : « Niliil cnim occul-
2
»tum, quod non revelabitur , » Si tibi inimicus concupis-

ccntiam carnalem suggesserit, respondc ipsi : « Absit a me,

utamplius conlrislem Spiritum sanctum Dei, in quo signa-
tus snm in diem redemplionis 3
: » sufTicit enim lempus
praHcritum. Nani scrij)lum est : « Onme pcccatum, quod-
wcumque fcccrit homo, exlra corpus est : qui autcm forni-
ncaiur, in corpus suum peccal 4. »

III. De pugna aulem menlis ac cogilalionis, ex parle

didici. INam iraler ab alio inlerrogalus fralre, dicente :

«Cogitaliones sordidrc conlurbant me, » respondil :«Sancli

sencs quibusdam pcrmiltcbant, ut inlus sincrcnt cogilatio-
nes ingredi, et lunc bellum cum iis gercrent. Imbccilliori-
bus aulem, ne ulloquidem modo cum iis agercnt, inlcrdi-
cebant ; nc fortc dum mens otquc mcmoria iis immoratur,
morbus incurabilior reddalur. »Tunc fralcr :« Ecquid cst,

inquit, pcrmillerc cogitationes intus ingredi, ct lunc bcl-

lum cum iis gorcrc? »Cui illc :« Audi, inquil ; quando
inimicus cogilationem alicui lurpcm , considcralioncsquc
impuras adduxerit, mox formosi aspeclus mulierem menti
cjus objicit, aut quid similium ad corruptioncm pellicien-
tium. Qurc dum cernit coram se conslitula qui nienle png-
nal, non lurbatur cogitationibus cjusmodi, sed forlilcr sc

opponit, easquc vehemcnlcr impugnat. Deinde apei it ipsis,

et occludit eas. Et ubi jam ipsaj iutus fuerint, simul cum

maltria, per quam pugnabant, dicil ad eas : « Ha?c cst, quac

' Malih, v, lG. — * Id. x, )6, — 5

Lur, viu, 17, cl xir, 2. —
4 Dphes. iv, 3o. — * 1 Gor. vi, 18.
 PAR.ENESI9 XLTH. Iq5

vobiscnm consistit, cujus causa me tnrbatis ac molestalis

quotidie, mcnlemque meam phanlasmale informatis. Cu-
pio igilur perfecle nosse, quis ipsius sit usus ? a Imperalque
ensem sibi deferri cogitatione ac menle : quo accepto, ape-
rit eam in venlre, imaginatione menlis, et dicit : « Volo
cognoscerequid tandemin ipsa reperiam ; pulchritudinem-
ne, an putredinem? » Apertoque ventre ejus, invenit inlus
quae omnes novimus manifestatur enim exparte lurpiludo
:

concupiscentia;. Quare adversariae cogitationes cernentes

cladem sibi illatam, tumultuari incipiunt, volenlcs fralris

cogitationem diripere atqne reprobnre, ut mente ab aliis

cogitationibus turbala, deslruant pra?sens cerlamen; me-

tuentcs ne forle prorsus ipsarum appareal turpiludo atque
confusio. Qui autem ex advcrso cum iis pugnabat, ait :

« Gur alia pro aliis adducere vultis ? Non enim vos egredi
sinam, donec accurale quidquid est in hac re, penilus in-

dagavero, et utrum revera sit amore dignum, quod vos

laudolis. »Tunc frater ad tres vel qualuor usque dies in

inlcriore cubiculo cadaver recludit; ac postea aperit, cu-

piens cadavcr videre. Etprius quam ipse intus ingrediatur,

occurrit ei inlolerabilis ille foetor; manuque os sibi cum

naribus obslrucns, nutu demonstrat adversariis cogitalioni-
bus, ac sociis cooperatricibus peccati, finem rei. Dcinde
ait ad ipsas : « Quid. respondelis ad ista? »Ilke autem ru-
bore suiFusa?, instar fumi dissolvebantur per oera. Sicque
frater morbidas pertubaliones divina cooperanle gralia su-
peravit :unde etiam confitens Domino dicebat : « Gralias
ago libi Domine Deus meus, quod non tradidisli me in ma-
nus inimicorum meorum : me delaqueo venan-
sed salvasti
lium ; etgralia lua, Domine, illuminavit mentem meam ad
intclligendum ista : non enim per meam sapientiam ab ea-
rum liberatus sum laqueo. »

IV. Semper ergo, fratres, timorem Dei ante oculos ha-

l44 •« EPHR.BM SYRI

beamus, ot ipse nos prolegot : natn absqne Dei protectione,

homo nihil est. Magna quippe inimicorum nostrorum est

freuduientia alque malignilas : secl divinum auxilium cir-

cumdans liominem, longe praeslatac supcrat : vcrum ocu-
lis nostris illud cernere non permillilur. Diligamus ergo
totis viribus Dcum auxiliantem nobis et salvantem nos ; et

proximum, sicut nos ipsos. Perpende menle dicm obitus

tui, fraler charissime, quando obrigescens in tua jacebis

storeo. Heu mihi ! heu mihi ! qualis animam meam deli-

nebit limor ac trcmor in hora illa, frater charissime ! Si

quid igitur boni fecerit in vita ista, dum in eo inslar ad-
venae et peregrini habilat ; si tribulaliones et opprobria
propler Dominum sustinuerit, ac beneplacita corain ipso
fecerit, magno cum gaudio in coelos suslollelur, a sanctis
Angelis deducta. Quemadmodum enim opcralor laborum,
ac per tolum laborans dicm, expeclat duodecimam horam,
ut post laborem accep,ta sua mercede respiict sic et jus- :

torum animaj illam praestolanlur diem peccatorum autem, ;

timore atque tremore in illa dic, ac hora corripienlur. Et

sicut reus quispiam a minislris comprehensus, et ab ipsis

ad judicii locum deduclus : ila quof|ue in illa conlremis-

cent hora injuslorum animae in sempiterna tormenta a?ter-
na3 caliginis respicientes. Quod si quis dixerit :« Permitte
me in illum proficisci mundum, ul deinceps poenilenliam
agam : » non erit qui dimiltat. Audietenim talis : «Quando
suppelebal tempus, non egisli poenitenlinm, et nunc vis
ire ad agendam pcenilentiam? quando jam stadium omni-
bus est apertum, non dccerlasti, et modo decerlare cupis,
quando cunctue fores clausae sunt, tempusque ccrlaminis
praBleriit? iNonne dicentem audisli : « \ igilate, quia nesci-
» tis diem, nequc horam '. » Isla autem praenoscens, fraler

charissimc, dum tcmpus habemus, pcenitentiam agamus,

1
Matlh. xxiv, 4>i Ct xxr, i3.
 PARENfcSIS XLVIII. I 4^

ut eruat nos Dens ab ira super filios diffidentiae venlura,

nosque in parlcm Sanclorum ascribcrc dignelur. Ora cliam
pro me peccatore. dicenle et non faciente. Nam scriplum
est : « Confilemini allerulrum peccata veslra, et orale pro
«invicem, ut sanemini *»in nomine Domini noslri Jesu
Christi, cui gloria in saxula. Amcn.

PARiSENESIS XLYIII.

Ad monachum aceditb deditum, qul diccbat : * Monacha-

tum dimiito, et ad steculumrcvertor, »

I. Dixit Dominus gloriac : «Inlrale per anguslam porlam,

vquoniam lata et spaliosa est via, qunc ducit ad perditio-
»nem, et multi sunt, qui inveniunt eam a »Qnid sibi vult .

angusla et arcta vin, quae ducit in vilam acternam ; et pauci

sunt, qui inveniunt eam? Et quis est, qui invenit ipsam,
annuntialque nobis viam ipsius ? Sancti omnes per quam :

vas eleclionis Paulus cucurrit, et consummans cursum,

coronam reporCavit : ideoque viam ejus annuntiat nobis,
dicens : « In omnibus exhibcnles nosmelipsos sicut Dei
minislri, in multa patientia, in tribulalionibus, in necessila-
libus, in angusliis,in plagis, in carccribus, in sedilionibus,
» in laboribus, in vigiliis, in jejuniis, in caslitale, in scien-

»tia, in longanimilale, in suavilate, in Spirilu sanclo, in

» verbo verilalis, in virtulc Dei, pcr arma juslitiae a dex-
» tris ct a sinistris, per gloriam et ignobililalem, per in-
»famiam et bonam famani : ut sednctores et vcraccs; sicut
>.qni ignoli, et cognili : quasi morienles, et ccce vivimus :

» ut castigati, et non morlificali : quasi tristes, scmper au-

1
Jacob. v, 16. — 2 Mattli. vu, i3, fct Luc. xiu, »4.
XII. 10
l/j6 S. EPIIR/EM SYRI

» lcm gaudentes : sicut egcnles, multos auiem locuplclantcs :

• lanquam nihil habcntes, et omnia possidenles \ Lt spes

«nostra firma est pro vobis : scienles, quod sicut socii
2
«passionum eslis, sic eritis et consolationis . Quore et
nos, iratres, debilores sumus ut eamdem teneamus viam
usquc ad finem, in quam etiam miiitavimus. Vitam quie-
tom io solitudine agis? Recordare eorum, qui in carceri-

bns conclusi detinentur; qui non solum ibi inclusi sunt,

sed eliam ferro circumdatum est ipsis collum : alii vero
cliam in compedcs conjecti sunt. Eremilicam vitam degis?
Cogita paslores ovium, qualia m solitudinibus et montibus
pericula subeant : et hyeme quidem frigorc obrigcscunt;

ncstalcvero solis radiis exardescunl. In cccnobio vivis? Co-

quod scriplum csl: i Mulliludinis aulem credcntium
gita id
»crat cor nnum et anima una »Nec quisquam eorum,
3
.

qui possidebat aliquid, suum essc dicebat; sed eranl iilis

omnia communia. Funiculosefficis? In mentc habelo illos,

qui pcrmare navigant : nam hi cum mari pugnanles, cam-

dcin nrtem trnctont. Sportulas exiguas operaris, quac di-
cunlur malacia? Cogila brencarios. Pulchre ct eleganter

scribis? Edium fabricatores et operis tesscllati alquc ex •

quisili ciTeclorcs cogita : verumlamen divinos sermones in

iide ct veritate conscriptos ne dcpravaveris. Quid enim co
majus pcc.calum est; reddcre id, quod est dulce, amarum
et quodamarum, dulce; lucem tenebras,ct tenebraslucem,
in subversionem legcnlium? Yocfacicnli ista: nam animarum
scandala ponit. Punclis distribulum opus eflicis? Coglla
eos, qui marmora secant. Charlam coccineam operaris?
Coiu.rios cogita. Thccas ac peras opcraris? Conabarios
cogila. Canislra operaris? Cogtta snccuhires eamdem artem
Iractanlcs. Scolacim aut antennam facis? Scrinificcs et

vascularios cogila. Linum operaris? Linifices cogiln. Ves-

2 Cur. vi. 4-io. — a

Id. l, 7. — 3
Act. 17, 05.
 PAR^NESIS XLVIU. \l^-j

tes lineas fncis? Sericarios cogita. In pistrino teconstitue-

runt? Liclores atque tortores cogita. In hortum le redege-
runtPFullones cogila, qui byemem atquesestatemperagunt,
in aquis suum opus facientes. In cuJina te posoerunt?
Tinctores, fabrosve aerarios cogita, qui quidem die noctu^
que laborant, cum igne pugnantes et alienae potestati
subjecli, turbatique, sustinent; et a principibus frequen-
ter coacti, suum opus non negligunt. Janilorem le sta-
tuerunt ? Servos terrenorum principum cogita. Minis-
Irum, sive oeconomum, vel prsefectum aliorum te consti*
tuerunt ? Dicenlem cogila : « Seniores crgo, qui in
• vobis» sunt, obsecro tanquam consenior, et teslis Christi

»passionum; pascile qui gregem Dei provi-

in vobis est, ;

»dentes non coacte secundum Deum;

, sed spontanee
»neque turpis lucri gratia, sed voluntarie; neque ut domi-
»nantes in clero, sed lorma facti gregis. Et cum appa-
»ruerit Princeps paslorum Christus, percipietis immarces-
» cibilem coronam \ » Et ne cuncta singillatim recensen-
tes, in longum protrnhere videamur s^rmonem : omue
quod operalus fueris, et taedii atque pigriliae tibi spiritum

inimicus in opere intulerit; ad simiie aliquod opificium

referas animum, ut contradicas adversario. Quodcumque
vero feceris, sive in opere, sive in sermone, testem tibi pro-
priam adhibe conscienliam, illud nimirum secundum Deum
esse, quod eilicitur et salvaberis.
II. Dic autem et ipsc mihi, obsecro quod : si abnegaveris
gratiam ejus, qui te in aeternum suum vocavit regnum et
gloriam, et ad saeculum redieris ; quid facturus eris, ut putat
cogitatio lua ? Aut polius, quid tibi su^gerit hostis animarum
nostrarum? Nempe si dalam libi gratiam rejeceris, te esse
regnaturum? Et si vero regnaveris, nonne et mors teexci-
piet? Si porroetiam facultates multas possederis, divitias-
' i Petr, v, 1-4,

10.
148 S. EPHR^M SYM
que in copia congregaveris, nonne aliis eas relinquens, nu-
dus hinc abibis? Sccundum diclum illud Apostoli : « Nihil
»enim, inquil, intulimus in mundum; ncc quid eliam
»auferre polerimus '. Qui autem seminat in spiritu , de
»spirilu melet vitam aeternsm a
. » Sccundum hominem
loquor. Si abnegaveris gratiam Domini, non erit apud
alios ea de le quse fuit opinio, prius quam vilom monasli-
cam inslitueres ; sed apud propinquo», amicos, familiares,
elconsanguincos tanquam transgressorlinbereris.Quisenim
te auspicari coegit opus, quod implere nequires? Annon
et lex islud dicit ? Scriplum quippe habetur in lcge : « Si
»quis est vir formidolosus ac meliculosus corde, non egre-
»dialur ad bellum: sed revertalur in domum suam : ne
»pavere faciat cor fratris sui *. »Nunc igitur quod exor-
sus es, eliam perficilo.
IlI.Quod !>i etiam in peccato nliquo praeventusfueris, ne in
eo permaneas: sed ad Dominum in vcrilate convertere: cst
enim inccclo.quipeccata corum,qui ad ipsum couverluntur,
delet. Solum cogilalionibus lcmerariis ne consenseris. Nc-
queenim leones, nequedraconcs, ne(|iiebarbari tantum no-
cere poterunt, quanlum temeritas, morcm ipsi gerenlibus.
Nam mulli iniliohancpropulsantcs, senlentiisque ejuscom-
municare nolcntcs, ctiam a barbaris in prclio sunt hobiti;

lconesque cum draconibus hos reverili sunt. Ilamma

ignis non valuit capillos capilis eorum cxurcre : neque
cnim inventa in ipsis est maleria maliticc, sed bonilatis.
Temerilas vcro suos crndcliler crcdit amatores : non cnim
est malitia, cujus non sit mater temcrilas. Nam palam est

avaritiam csse omnium malorum radiccm, secundum illud

Apostoli dictum « Uadix omnium malorum avarilia
: In •'*.
»

ipsa vcro radix germinavit nam ipsa malitiae caudicibus :

1
i Tini. vi, 7, — » Galat. vi, 8. — 3
Deut, xx ; 8. — ' 1 Tim,
?i, 10.
 PAR^BNESIS XLVIII, l^
ac ramis nutrimentum incremenlumque praebet. Quid ea
in mundo saevius alque alrocius? Quippe quae suos amalo-
res hostibus Iradit, el profugos reddit. « Fugit enim impius,
»nemine persequer.te : juslus aulcm tanquam leo coufidit
»in magna sua liberlale atque fiducia *. » A tcmcritale
porro qui delentus est, non barbarorum cruciabitur ma-
nibus; non in rcgione exlerna, vcrum intus gignitur, in-

tus alilur, et a propriis contribulibus verberalur : nullus-

que pro eo, qui roget, invenitur : quamvis non occulte, sed
aperte lormenla ipsi inferantur, non ob facinus egregium,
sed propler temerilatem. Cuncli eos, qui labuntur per il-

lam, condemnant; cuncli istos accusnnt : nullus est, qui

succurrat,nullus qui liberct. Si temeritalem sccutusfucris,
in inferorum penuaria deducet te. Haec etiam potentatus
subverlit, et ftmilias dcsolavit, reges concussit, et in rui-
nam Iradidit. Recede ergo, recede abea, frater charissime,

ncconslringaris vinculisejus:nam vinculaipsiussunt ferrca,

et pedicae ejus aeneae. Ha3c suos amatores funditus cvertil,
et in hac vita ruinam iis infaustam parit, et post mortem
exitium. Iit quod ipsius est nomen, nisi lemcritas ? Odit
veritalem, mendacium diligit, disciplinam non admitlit,
insolentia et contumacia gaudet, admonitiones avcrsatur
ac rejicit, reprehcnsiones non suscipit, voluptates nutril,
Deum contemnit, homines non reverctur. Inilium ejus,
privatio divini timoris : finis vcro ipsius, pernicies, et cxitii

ha:reditas. Domine, Domine, qui oculos ca?ci a nalivilate

aperuisli % oculos quoque menlis nosti\c resera, ne in la-
qucos cjusincidamus. Ncergodivinam repellamusgratiam,
cbarissime. An ignoras, quod gaudium in coelo erit majus
super uno peccatore poenitcnliam agcnle, quam supcr no-
naginta novem, qui non erraverunt, et poenilcntia non in.
3
digent ?

' Frov, xxvm, \ ,

«~ * Joan, ix, — J
Luc. xv, 7 et 10.
 »-

i5o s. EPun^M syki

IV. Quid porro est tribulatio hujns saeculi, pariter et

gnudium in hoc mundo, charissime? Melius i^itur est,

tribulationes occurrenles fcrre, quam decepliones. Nam

similis est gloria miindi hujus, ntque fallacia cjus, flammae
ignis, qune apposita ligna devoravit, et mox extincta cst,
talisque flamma in cinerem ac pulverem abiit. Qui vcro
tribulationcs proplcr Dominum sustinet, similis est ei, qui

domnm suam super pelram a?dificat. Proplerea, frater,

resipisce, ad Dominum conversus, obsecro. Memincrimus
iuevitabilis tribunalis Dci, et judicii .Tlerni, inflrmseque
nalura? noslrre. Quid culice minus ac vilius ? Et hujus mi-
nns sufTerre nequimus. Quid ergo advcrsus venenatum et
non quiescenlem vermem facienr.is? Vcspera porro facta,
dicct quispiam «Luccrnam acccndc, quia lcnebrac sunt.
:

At quid En tencbris illis caliginosis alque obscnris? Quod

si quis a solaribus uritur radiis, ad umbram confugit. Quid
contra iiiextinguibilem gehcnnam ignis pra?slabimus ? Su -

mamus cxemplum, charissimi, a rebus, qujc videntur, de

judicio futuro in saeculo isto. Si malum quis cgerit, et scia-
tur, ct in custodiam a mundi hujus principe missus fueril;

in qua, putas, anxietnlc atque pudore erit in eo anima

ipsius? Et licet saepc a domcslicis alque f;imiliaribus ci

obsequia pra?slcntnr, et a consanguineis cnrclur, et abami-

cis consolclur, atque a sibi notis nssidue visilclur, ct hisce
omnibus sic perfrualur, non tamen ab ipso dolor reccdit.
Denique post mulla verba, sive per amicorum consolalio-
nem, circumcursalionem, alque obsecrationem : sive etiam

per pecuniarum donalionem, forle spcm conccpit sc suo

aliquando tcmporc e custodia liberatum iri. At ibi, qui a

propriis condemnalus est opcribus, non habet consolalo-

res : non circumcursat pater, non assidcns consolalur ma-
tcr : non ibi uxoris ct amicorum condolcnlia, non annun
tiatiobona, non fama atque auditiopacis, nec lux, necsono-
 ::,

1'An-CNfeSIS XLVIH. 101

rusavium concentus : non solslitiorum vicissitudo, tempo-

rumque permulalioncs, neque musicorum ac gaudii
vocis
nam cuncla isla f.b iunpiis sublata sunt; pars autem eorum
conlraria, sicut scriptum est :« Pluet super peccatores la-
• queos ; ignis, ct sulphur, ct spiritus procellarum, pars ca-
» lieis eorum. Quoniam justus Domiaus, et justilias dilexit

saequilatem vidit vultus ejus '. »

V. Deprecemur igilur Dominum ex tota anima, ut nos

protegat. Nam in iis, qui salvantur, gaudet : quippequibus
pra3paravit« Quae oculus non vidit, nec auris audivit, et in
* cor hominis non nscenderunt \ Haec mente revolve, el ad
Domiuum converlere. Noli esse instar securis in manu
diaboli, quae plantas excindit fructiferas : neque sicut ven-
tus cxaestuans, ac fructus bonos corrumpens. Non nosti,

charissime, si vir quispiam in acie belli vulneratus, e cas-

tris ceciderit, eum timiditalis materiam suis commilitoni-

bus praebiturum ? At lu quid dicalur intellige. Si quis
autem se ipsum virililer contra adversarios armaverit
etiam segniores atque ignaviores corde sua excitabit alacri-
tate. Non recordaris, charissime, quali prius fueris com-
punctione prasditus, quando solilariam vitam exorsus es ?

Ubi igiturilla compunctio, lacrymarum plcna? Ubi coeleslc

desiderium,etnon simulata modestia, morumque gravilas?
Ubi qua3 ad cceluin sustollit humilitas ? Ubi silentiuin ple-
num intus orationibus? Ubi oculorum custodia, quae puras
cogilaliones parit? Ubi charitas Deum flectens ? His porro
quidnam tibi comparasti ? iracundiam,
spretis atque remotis,

cxcandescentiam, clamorem et blasphemiam, intempcran-

tiam ct impudentiam, et os eflVenatum? Hei mihi ! quo-
modo« Frnctifera terra convcrsa est in salsuginem, a ma-
3
vlitia habilantium ta ea ? » Ha?ccine sunt vcrbn, quibus
pactus es servire Deo, et expectarc salutare ejus? Isla? sunt
Psal, 1,7,8,-h Cor. u, 9. — 3
Id. evi, 54.
 102 S. EPDR.EM SYRI

orationcs, quibus prcc.nl us cs Deum in tribulationibus

tuis? Cavelo, charissime, ne forte qui molestia te aflicit,

studetque lc a fralernilate nbrumpcre, ipse mortem libi

acerbam turpemque conciliet. Vcra narro. Novi egounum,
fltque allcrum, ac tcrlium fratrcm a vita monaslica reces-

sisse, el ad vitam soccularem rediisse, qui non durarunt in

vila, sed amara atque indeccnti morle suam vitam finie-
runt. Quare iis ut rcsistas, lc rogo, frater, concupiscen-
tiamqne reprimas : ct non consentias illis, qui le captivare
sursum mentem, frater charissime, habeamus
volunt. At :

sursum manus cum Moyse tendamus cl Dominus cooci- :

talc ipsos pro nobis pugnabit. Ne ergo timcas a facie eo-

rum : nam s.-rpe tibi suggerunt infirmitatcm carnis inap-

pctcnliam slomachi , suspicionem superioris , limorem
pnefecli, prolixilalem temporis, ac priorem vivendi ratio-
nem, et carnalium parentum memoriam cunctaque isla :

eicitant, ut animam tuam obsideant et circumveniant.

Non animo versas, quod si quis filium facinorosum habcat,
eum lcgcs in conspcclu pnrculum puniant; et non sil, qui
ipsum ex tortorum manibus eripcrc possit ? Quanto ergo
longis, putas, timore omnia plcna erunt in judicio illo fu-
luro? Ubi reges alque lyranni, diviles et paupercs, gravi
Ircmore detenti assistent.

VI. Dcscendc ergo in tc ipsum, fratcr charissime, et ne

conlcmnas juslum atque infallibilem judicem, neque incx-
tinguibilemunquam flammam. Quod si parvipendas, vcl
hinc experite, an ignis asperitatcm ct tormentum suslinore

possis ; luccrnam ncccnde, et exlremilalcm sallem digiti

impone : ct si fcrre qucas dolores, forlassc poleris te ipsum

cliam ibi juvare. Sin aulcin lotuin corpus luum cxlra ig-

ncm sit, ct cxigui hujus mcmbri dolorcs pcrfcrrc ncqucas,

» quid, obsccro, facicmus, quando tolum corpus cum anima
in gehennam ignis projicictur? Scd dicet forlasse insipicn-
 PAlt.ENESIS XLVIII. 1 55

tium Ego quoquc sustincre vellem, verum quid

aliquis : «

agam? infirmus cnim sum, et negligens. Nam si me sal^

vari vcllet Deus, etiam palienliam mihi praeberet. » Venite,
videle, fratrcs, animnm captam, non a Larbaris et gladio,

vcrum a lemcritale atque malitia. Deum cnpientcm omnem

hominem salvari, et ad veritatis agnitionem venire, accusas
et culpas, qui propter nos peccalores etiam crucem sus-
tinuit? Ipse invilat, et dicit : « Venite ad me omnes, qui
»laboralis, et onerali eslis; et ego reficiam vos. Tollile
»jugum meum super vos, et discite a me, quoniam milis
»sum, et humilis corde : et invenielis requiem animabus

»vcstris. Jugum enim meum suave est, ct onus meum

»leve ».. oRursusque ait : « Petite, et dabitur vobis : pul-
»satc, et aperictur vobis. Omnis enim, qui petit, accipit;
2
»et qui quscril, invenit; ct pulsanti aperietur . »Quo igi-

tur pacto dicis : «Si me Deus salvari vellet, palientiam mihi

tribueret? » Cur sic te fallit inimicus, ut ejus acquiescas

consiliis? Cur tanlum libi concupiscis damnum, ut exuta

stola gloriae, te ipsum ab Angelorum conversatione segre-

ges, voluterisque in passionibus ignominiae ? Quorsum tibi

hoc probrum, ut audias dici te apostatam? dicaturque dc

te : « Ecce qui Domini sui ac Dci gratiam aspernatur. » Cur
hac tc enecas morle, ut sciens volens projiciaris in lene-

bras exleriores, possidens fructum ignominiae : alios vero

fratres, qui expectant salutare Domini, viclcas coronari, et
in gaudium Domini sui inlroduci? At quo fugere potcris?
Aut quis le locus cxcipiet fugientem a conspeclu Domini,
quem repcllere cupis? Proplerea suslineumus, obsecro, ne
forte in le veniat quod scriptum est : « Mclius enim crat il

» lis non cognoscere viam jnslilia?, quam post agnilionem,

»retrorsum converti ab eo, quod tradilum est illis sancto

!
Mallb. xi, 2S-00. — 2 Id. vn ; 7, 8. Marc. xi, 24, ct Luc.
1 54 *• iiPiin.*M MW
«mandato. Contigit enim eis illnd veri proverbii : Canis
i reversus ad suum vomitum, ct sus lotain volulahro luti '.»

Alieque in loco ait Scriptura : a Sed aesiimaverunt lusum

»esse vitam nostram, et conversationem vitie composilam
2
> ad lncrum . »

VII. Cogitcmus, frater charissimc, nos peregrinos et

advenas esse in hoc saeculo : nam mulli, qui mnne surrexe-
runt, non pervenerunt nd vcsperam : alii aulcm, qni cu-
bilum vesperi concesserunt, non pervenerunt ad lempus
matutinum. Dicentem audi : i Ilomo vanilali similis factus
» est, dies ejus sicut umbra piwtercunl Adhuc modicum
3
. *

pra^lolarc, ac sustinc, oro, fralcr dileclissime nami Qui :

»perseveraverit usque in lincm, hic salvus crit '».

» Nemo
enim novit an forlassc tempus resolutionis noslr.e immi-
neal : et hanc ob causam nostrae insolescunt el abundant
lcnlalioncs. Nc ergo pusillanimes simus, neque converta-
mur relrorsum : at polius relro actorum obliti, ad ea, qnas
anj.e sunt, exlendamur 5
: ut simul cum sponso ingredia-
mur, prius quam forcs occludantur. Ait enim Salvator :

6
I \ igilale ct oratc, quia nescilis dicm, nequc horam . »

Et i ursus : < Sicut factum cst in diebus Noe, ita erit et in

»advenlu Filii hominis. Sicut enim erant in dicbus diluvii,

» couiedentes, et bibcnles, nubentcs, ct nuptui tradenles,
»usqiie ad eum diem, quo intravit Noe in arcam, et venit

«ciiluvium, et pcrdidit omnes ". Similiter sicul ficlum esl

»in dicbus Lol : cdcbant, etbibebant, emebanl et vcndc-
»bant, plantabant ct a?dificabant; qua dic aulcm cxiil Lot
»a Sodomis, pluit ignem et sulphur de ccelo, ct omnes
3
«perdidit : sccundum haec erit, qna dic Filius hominis
» vcniet t. »

•
Pror. xxvi, n, et a Pelr. n, 21, 22.— Sap. xv, 12. — 3
P>al.
cxliii, i. — * Matth. x, 22.— 5
Philip. 111, i3. — 6
Marc. xur, /,2,

et xxv, i3.— "

Gcn, rn, 5, — • Id. xix, 25. — ? Luc. xvn, aC-3o.
 parjENesis xlviii. i55

VIII. Quaro noslram salutem non negligamus, charis-

simi. Ecce enim divinae nobis Scriplurce diem illnm indi-
cant : ul per pocnitcnliam a ventura salvemur ira, vilam-
quc possideamus aeternam, grala et accepla operantes
Domino. Si autcm in priori tua perseveres inobedientia,
el in cogitatione turpis securitalis atque ignavisc verseris,
scias non ila mullo post fore, ut excindaris. Verax quippe
est, qui ait : « Jam securis ad radicem arborum posila est.
«Omnis ergo arbor, qua3 non faeil fructum bonum, exci-
sdetur, et in ignem mittelur \ » Audi porro et fici parabo-
lam. «Arborem lici habebatquidam plantalcm in vineasua;
»et venit quaerens fructum in ca, et non invenit. Dixit au-
»tem ad cullorem Eccc anni tres sunl, ex quo
vinea? :

» vcnio quaerens fructum, et non invenio. Succide ergo

» illam : ut quid enim lerram absque fruclu occupat ? Al
»ille respondens, dicit illi : Domine, dimitte illam ct hoc
»anno, usque dum fodiam circa illam, et mittam stercora :

»et siquidem fecerit fructum; sin outem in futurum succi-

3
» cides illam . »Vide igitur, charissime, ne forte praescrip-
tum tempus impleatur, aliudque tempus non inveniamus.
« Venite ergo, adoremus ac procidamus ipsi, et ploremus
»coram Domino, qui fccit nos 3
. «Manus ad eum tuas at-
tolle tolo corde, iacrymansque ad ipsum accedc, clamans
ad eum cum Propheta : « Salva me de luto faecis, ut non
ainfigar; libera me ab iis, qui oderunt me, et de profun •

»dis aquarum. Non me demergat tempeslas aquae, nequc

» absorbeat mc profundum, neque urgeat supcr me puteus
» os suum. Exaudi me, Dominc, quoniam benigna est mi-
» sericordia tua. Sccundum mullitudinem miseralionum
» tuarum respice in me. Et ne avertas faciem tuam a puero
» luo : quoniam tribulor, velociter exaudi me. Inlende
' Matth. lii, 10, ct Luc. ui, 9. — a
Id, xiu, 6-9. — 3
Psal.
xciv, 6.
]56 S. EPHR.EM SYRl

»animae mcae, et libcra eain, proplcr inimicos meos eripe

iDie \ » Ut ct ipse vicissim dicat quod scriptum est : « Vi-
iriliter agc, et confortetur cor tuum, et susline Domi-
» num \ »Tuque grulias bonilati ejus agens, dicas : a Ex-
»pectans expectavi Dominum, etinlendit mihi : etexaudivit
» dcprecalionem meam, ct eduxit me de lacu miseriae, et

»de luto f&xis, et statuit super pelram pedes mcos, ct di-

»rcxit gressus meos, et immisit in os meum canlicum no-
»vum, cnrmen Deo noslro. Videbunt mulli, el timebunt,
»et sperabunt in Domino. Beatus vir, cujus est nomen
»Domini spes cjtis, ct non respexit in vanitales et insanias

»falsas 3
. «Benedictus Dominus, qui virlutem nc polcntiam
dnt populo sno : ct benediclus Deus nosler in saecula sa>
culorum. Amen. Deus propitius esto peccatis noslris : cjuia

tua est gloria in saeculorum saccula. Amcn.

PARAENESIS XLIX.
De moram pcrvcrsilate.

Quemadmodum gladius nervos incidit cquo, et cquilem

dejicit : ila pervcrsis moribus pracdita mens vigorem animae
succidit, ct tristitiam aftert, trislitia vero sibi obvios des-
truit ac perimit. Quis enim cupidus adeundi civilalcm
trigint \ sladiis distantem, cl ubi viginli novcm confeccrit.
nno adbuc rcstanle et non confeclo, diccl sc eo pervenisse?

Ilic quippe ex propriis exiit, ct ad civitalem, quo pcrgcbat,

non pervcnil; nam sicul qui ad undecimam horairi vcnit,

plcnarn merccdem accepit, velut ctiam cseteri, qui pondus

diei portarunt : ila ct qui ad undccimam usque horam
1
Psal. twsn, 15-19. — * Id. xxvi, 14. — ' Id, xxxiv, a-5.
 PAR^NESIS XLIX. l5?
operatus est; circa porro duodecimam horam, si incocperit
cvertere, et quae plantala sunt cvellere, mercedem ntillam
percipiel : cum Dominus et Salvator nosler Jesus Chris-
*

tus dicat « Qui autem perscvcraverit usque in fmem, hic

:

» salvus erit
a
» Et iterum « Nemo mittens.manum suam :

3
» ad aratrum, et respiciens retro, aptus est regno Dei . •

Nam uxor Lot, quod retro respexerit, in statuam salis

versa est 4. Quare eliam Aposlolus eorum quidem, quae

retro sunt, obliviscens, ad ea, quoe priora, se ipsum cxtcn-
5
debat . El tu crgo, charissime, susline ac persevera; «Naun
t mundus islc transit, et concupiscentia ejus; qui autcm
6
»facit volunlatem Dei, manet in oeternum . » Peregrini
enim sumus, et advenae in hoc sseculo. Si aulem dum
tempus habuerimus, in illo grata et accepla Domino ope-
rali fucrimus, mercedem referemus. Palienliam igilur pos-

side, frater dilecte ; nam scriptum est : « ln patienlia ves-

» Ira possidebitis animos veslras 7. » Enoch ducenlis annis
8
placuit Dco, poslquam genuit Malliusalem : ct nos in
brcvi hoc vitoe lempore negligentes sumus? Resiste, cha-
rissime, cogitationibus noxiis, et dic cum eo, qui ait ac
clamat : « Christo confixus sum cruci vivo autem, jam non
;

»ego, vivit vero in mc Christus 9. Quid enim pioderitho-

»mini, si mundum Iucretur universum , animoe vero suoe
»detrimcnlum patiatur? Aut quam dabil homo commuta-*
» lionem pro anima sua 10
? Declinote a me maligni, et scru-
ll
» labor mandata Dei mei quoque procla- : » Ecclesiasle
nianle : « omnia vanilas ia » Post
^ anilas vanitalum, et .

tantam opulenliam ac gloriam, non omplius vanilati labo-

rcs meos oileram, ne eas alii post meum hinc exitum

' MattU. xx, 1-16. — l

Id. x, 22. — 3
Luc. ix, 62. — 4 Gcn. xix, 26.

— 5
Philip. 111, i5. — 6
1 Joan. 11, 1;. — ? Luc. xxi, ly. — 8 Gcn. v.

& Galat. u, 19, 20. — ,0

Matth. xvi, 26. Marc. vm, 36, 3-, et Luc. ix,

a5. — " Psal, citui, i\5,— »* Eccle. 1, 2, ct xn, 8.

1 58 i. EPHR^EM SYRI

possideant, et ego intcrim po^nas pcndam : vernm optimo

et misericordissimo Dco labores meos ofFeram, praebenti
post mortem vilam a-ternam, ct paranti diligenlibus ipsum,
« Qtia? oculus non vidit, nec auris audivit, neque in cor
r
ahominis ascenderunt . » Eliam, charissime,« Viriliter
»age, et conforletur cor tuum, et susline Dominum 2
: »

critque in pace exitus tuus. Ibi justos gaudentes videbis ob

snlulcra tuam. Ibi in sinu Abrahae cum Lnznro demorabe-
ris * : paupertatem enim et inopiam elegisti, tribulationem
et angusliain suslinuisli, conlumelias passus es, contemp-
tiones non es aversatus. Proptcrea cum hxlitia in aeterna

tabernacula suscipient te, ubi cxulat luclus ntque trislitia

ac gcmitus. Ibi vitam cerncs, ct lucem veram, ac spem

omnis crealura^ Redomplorom animarum nostrarum Jesum
Chrislum Regem glori.e ct gaudebit cor tuum, et gau- :

dium tuum n<mo tollet a te. Ipse porro Dominus et Dcus

nosler irreprchensibiles nos tucntur atquc custodiat. Quo-
niam ipsius est gloria in saxula. Amen.

^\AV\VVVVVV\V\>V\>^^A.\\A^V>iV\^V^^V^VV^VVAXVX>A.^iV\'\VVS\VXVVVVV\VV^'VV>\VVVV\\'V>VV\VV^VV>i\V»

PARAENESIS L.

De dif]'ercntia vilce monastica', ct vilw scecularis.

Fraler charissimc, si abdicata vila srcculari factus sis

monachus, sobi ium ac vigilantcm tc priebe : quia mullae

sunt insidiae inimici : ne forle locum ac spatium inveniens,
tibi suggcrat res hujusmodi : « Ecce, inquicns, renunliasti
sneculo, ac propriis. »Annon eliam fera) in suis conquies-
cunt anlris ? Tu crgo incrcpa eum, dicens « Dominus le de- :

lebit,profligabitque, diabole; y quia hominem,quem adima-

' i Cor, n, 9 —. » Psal, xxvi, i4. — ' Luc. xti.

 PARyENESIS L. l5o,

gincm ac simililudinem suam fecit, ln ieris ratione carenti-

bus comparas. Non desinis subverlere vias Domini rcctas ac
planas? De differentia verohujus et illiusaudi. Primum qui-
dem qui cnpit fieri monachus, renunliat sacculo, renunliat
propriae voluntali, accipit crucem suam, et Salvatorem
noslrumChristum sequitur. Non contentiose agit,non ma-
non pejcrat, non blasphemal, non meditatur verba
ledicit,

mendacia per loquacem et nugacem philosophiam tem- :

perans est,non delicialur; cunctos Dei Angelos sibi amicos

habet, inimicum autem diabolum; non aftligit agricolam,
non vim allert vidua3, non rapit quae inopis sunt, non sa>
vit in orphanos, non furit in divitiis : contentus vivit prae-

senlibus : non cogitat stipendia facere suismet filiis, ant

quo paclo filias nuptui tradat. Non est constriclus distrac-

tionuin vinculis, verum suas dat operam saluti: non est

elalus, verurn humiliter sentit, et benignus est et mansue-

tus; psallit, et non tragoedias canit
precalur, et non :

mente vagatur. Non fluctibus et undis negotiorum hujns

vilae agitalur non curat quomodo gloriam alque existi-
:

malionem sibi lerrenam comparct. Pro tibiis, ac lympa-

nis, aliisque instrumentis musicis, Domino psallit et orat.

Plangit et lacrymatur in inlimis penelralibus, et domus, et

animae, remissionem peccatorum deposcens. Dum orat,

etiam pro universo precatur mundo non ad vana

: accedit
spectacula , sed ad viros sanctos; pro aula solitudinem
consectatur. Declinat juramenta, et animas eorum, qui
illis delectanlur. Manus cxtendit ad res utiles, od opift*
cia, ad leclioncm divinarum Scripturarum. Non est sol-

licitus de parentibus, neque de rebus tcrrenis. Promis-

sioues Salvatoris menle perpendit, et in eo recrealur spi-

ritus cjus, doloremque levat ac fugat. Corporalis occurrit

infirmitas? Gaudct, quia prope est corona. Taedium atque

acedia ingruit? Succedit a Domino patientia. Damnum
lGo S. £PHR.EM 8YI\I

aliquod lcrrenum cmergit? Dicm sui obitus mente recolit,

quia omnia hic remanent. A voluptale vexalur caruali?

Acerbitatem tormentorum animo versat. Accidit in cuin
calumnia? Palienter fert, quia prope est, qui juslificet ip-
sum. Infcrlur ei injuria et crucialus ? Passioncs Salvaloris
cogitat. Conlingit superbia ? Piecordalur, quod per iguem
transilurus est. lsta graliae sunt dona, rcctca Domino scr-
vientibus concessa, et quaecumque decent sanclos. Te
porro diabolurn, re infecta, averlet Dominns. Etiam, cha-
rissime, diccnlcm audi : « Resislite diabolo, et fugict a vo-
» bis : appropinquale Deo, et appropinquabit vobis T
. »

Simul et pro me miscro dcprecat e : quia « Iniquilalcs meae

» supergressai sunt caput meum a
: » ut bonus et mi»eri-

cors Dominus cuslodiat, ct salvet nos in suo regno ac glo-

ria, qui dcsperalorum spes est. Quoniam ipsi gloria et
forlitudo, alque potenlia et regnum, Palris, ct Filii, et Spi-

ritus sancti, in siccula sajculorum. Amcn.

V\\VWVV\VW\V\\\NV\\V\> W\W\W\VV\iV\MV\VV\VW*\\VV^\\>V\> \v\ w/vwwvv^w vwvw w vvv

ADHOPiTATJO.
sivc ealcckcsis ad inonachos.

I. Venile, dilecti tnci : vcnile palres fralresquc mci.grex

Siilvaloiis clecle; opercmur bonum, donec liajc durct ccle-
brilas. Oculos vcslros adimplele lacrymis, ct confestim
oculi cordis veslri apcricnlur. Verba vilac loquimini ad in-

vicem, et e vesligio cordis compunclioncm Bene

senlictis.

scnlite de regno ac paradiso, et mox rcs lerrenas conlcm-

nelis. Nullus pcr socordiarn atquo negligcntiam animoper-
ccJlalur:nequeinpusillanimitalemvenial;nequepovorcquis
' Jacob. iv, 7, 8. — • Psal, xxxvn, 5.
 ADIIORTATIO AD UOXACIIOS. lGl

perfundatur, aut sopore obrualur. Sed audac.er Deum im-

plorcmus, et Salvatori noslro deserviamus. Corda quoque
noslra sludiose Spiritus sancli ope emuudemus. Simul cous-
pirenius in bouo, nos inler nos cohorlemur, et confirmc-
mus. Ignoscamus nobis mnluo, ex lolo corde : siquidcm
servi sumus Dei, omnis mcndaciicxperlis, qui dixil « Amen :

» amen dico vobis, nisi cx toto cordc remiserilis pcccala

»vcstra allerutrum, nec Paler vester cceleslis reuiiltet vo-
» bis peccata vestra '. » Quin et per sanctos suos Aposlolos
designavit nobis, quoties fralri ignoscendum sit. Dicenle
enim Pctro : « Domine, quolies peccabit in me meus,
fraler
»et dimillam ei? usque septies? Ait illi Dominus: Non dico
» libi usque scplies : sed usque septuagies seplies 2
. » At
nos subinde ne lerlio quidem in die nobis muluo ignosci-
mus. Quamobrem vosobsccro, charissimi mei, supplexquo
oro, o amici mei : « Sobrii cstote ac vigilale, » hoc tempore
exiguo, et ad undccimam hanc horam contendite. Appro-
pinquavit jam vespera, ct Relribulor mercedis cum gloria
adveniet, redditurus nnicuique secundum opera sua.
II. Attendile vobis ipsis; ne quis vestrum honeste alque
ex virtule vivens, nimium de se praesumat : negligensque
immensam ejus remunerationem deperdat. Similis enim
estmonachus agro seminalo, qui pluvia ac rore rigatus in-
cremenlum capit, Lxlilifcque fructuin fruclificat scd cum :

jam ad ipsuin fruclum pervenerit, majorem sollicituclinem

bono agricolae ingerit sollicilus namque pervigilat, timens
:

ne vcl repenlina grandine, vcl a pecoribus campi, suasata

deslruanlur. Sic et monachus donec in hoc corpore vilatn
duxerit, quotidie de immortali vita curet sollicilusque sit,

necesse cst : uc pcr segniliem in vanum cucurrisse reperia-

tur. Glorialur exullatquc agricola, quando suam messcm
jam congregarit, et compcnsationcm laborum receperit :

1
llatlh. xv!M, o?>, — ^ IMiI. 2i, 22, <t L:;c. xv.i, j.

XII. , !
 l6'2 S. nPHR/EM SYRl

cumdem in modum gaudebunt exultabuntque Angeli Dei

in coelis,quando quistimensDeum, consummaverit cursuni
suum. Agricola, horrcis suis replelis, et in securitale jaui

posilus, genio indulget, et gloriatur : monachus quoquein

suo constitutus horreo, hoc est, in monumenlo, confes-
timque diviliis ejus in coelum pcrlatis, exultat.

III. Sobrii igitur simus et vigilemus, charissimi; vigile-

mus, inquam, quandiu in praelio adversus hostem constituli
erimus. Illius quidem pugna semper cst praesto : sed ipse
debilis est alque infirmus. Nosler vero Dominus forlis prae-

liator, his qui alacriler cerlaverint, virlulem largilur, et

coronam immarcescibilem. Sicut cnim a vehementi vento
submovetur ita cliam adversarius nos-
pulvis impellilur, et :

ler diabolus impugnalur fugalurque, quando noslris voci-

bus divinas laudes personamus, ac preces lacrymasque Deo
exhibemus. Quocirca nemo hic sit segnis, metuve franga-
tur : sed qui forlcm sc senlit, infirmiorem suscipiat. Qui
alacritatc valet , pusillanimcm consolelur. Qui vigil est,

somno gravalum excilet. Qui per se modcslus cst, immo-

deslum admoncat. Quicontinens est, inordinalum increpet.
IIoc naniqucmouosimulconspiranlcs, pariterque victoriam
de adversario nostro rcj)ortanles ; cum confundimus et

Deum oosIfujd gloriosa cclebratione colimus. Sancti quo-

que supcr nos gaudebunt Angeli : ct qui nos videnl, au-
diunlque de nobis, a^diiicabuntur. Paradisus referlus fruc-
tibus lajtiliae, et floribus diversi generis, est multitudo
monachorum, in idipsum in charitale Dei exornata atque
ordinata. Fons pulchcr, et aquis scatens, quibus mullitudo
iirigalur plantarum , cst multiludo monachorunj, suam
psalmodiam irrignnlium. Civitas muris circumdala alque
niunila, est mullitudo monachorum, in idipsum invicem
>conspiranlcs charitate Chrisli. Diadcma preliosum ex prc-
tiosis lapillis, spcciosisque margaritis contextum, est mo-
 ADIIORTATIO AD MONACHOS. 1 63

nachorum multitudo, in idipsum ad omne opns bonum

pulchrumquc adornata. Navis plena regalibus divitiis, cst
monacliorum mullitudo, in idipsumdilectionereferta. Oliva
splendida atque fruclifera, est mulliludo monachornm in
idipsum circumornata, ct confirmata tfl diiectione Christi.
Imago rcgalis, admirabilem aspeclum quorumcumque se-

lectissimorum colorum ac florum conlinens, cst multitudo

monachorum, in idipsum varietate virlutum dccorata.
IV. Caslra sanctorum Angelorum multitudo est mona-
chorum in idipsum bene ordinata, mentem suam ad Deum
semper elevatam habentium. Sicut mel et favus in ore : ila

responsio fratris ad proximum suum, cum dileclione et

huinilitale. Quamadmodum aqna frigida aistu nimio est

siticnli : ita consolalionis verbum est fratri in tribulatione

ipsius. Quemadmodum qui cadenti manum dat, erigit ii-

lum ; ita ct animam segnem atque pusillanimem excitat

verbuin vilaa et consolationis. Quemadmodum semen bo-
num alque electum in lerra bona et optima : ila bonae co-
gitationcs in mcnte monachi. Quemadmodmn lucida Lmi-
pas in obscuro loco rclucens : ita monachfts sobrielati
mcntis et cordis avcans, tempore suae psaJ'modia\*Qu«mad-
modum conncxio bona ac fortisin rcdificio: ila langanimitas
in corde monachi. Quemadmodum onus irUolerabrle, viro
debili atque infirmo : ita et monachi somnus, let»p.Qrc sua:
psaimodiae. Quemadmodum vincula et calena), aquilac : ita

et monacho, sollicitudines mundi. Quemadmodum Sphlae,

ct tribuli inler sala optima : ita make et sordidac cogita-

tiones, in anima monachi. Quemadmodum cancor, dum
curatur, ct putrescit, ct nunquam curalioncm absolulam
admillit : ila injuriarum memoria, in anima monachi Qucni-
admodum a vcrme corrumpitur lignum : ita et ab inimicitia
labefaclatur animus monachi. Quemadmodum a linea cor-
ruinpitur vestimentum : ita a detractione mens monachi.
1 1.
1 64 *• EPHR.EM SYP.I

Quemndmodum ligoum altum nc speciosum, sed infruc-

taosum : ita superbus et insolens monachus. Quemadmo-
dum fructus pulcherquidem et deleclabilisextcrius. pulridus
nutem ioterius : ila monachus invitlus ac aemulns. Quem-
admodum cjuis lnpidcm jaclans in limpidissimum fontem,
contiubat eum :monachi responsio commovct
ila iracundi
mentcin proximi sui. Quemadmodum quis coram rcge ns-
tans, ct cum co colloqucns a conservo aulem suo vocalus, ;

re^e relicto, cum illo scrjnones miscet : ita monachus, (jui

in sua psalmodin cum Dco colloquitur, intenlione ioterim

mentis suae alioreflexa. Inlclligamusigilur ac consideremus,
dilectissimi, coram quo consliltiti simus. Quamadmodum
enim Angeli Dei, cum limore et tremore collaudantes Domi-
num,coram co assislunt ita ct nos puro corde,etcum
: reve-
reniia, aUjue timorc coram Deo consistere oportet, ut in
dic judicii misericordiam consequamur. Pcr Dominum nos-
trum Jesum Chrislum : cui gloria in saecula sceculorum.
Amen.

WVVUWt -.\\\\\ \\\\\\ VWWWWWWWVWVW V\ \\\ VV W \V\\\\\\\

ADHOPiTATIO
Ad fnilrcs.

I. Fralres, assuescamus benedictiouibus, ul benedictio-

ncs possideamus. Judan a genle perversa procedcnlcs, dei-
cidse evascriiut : ct nos, si fuerimusmaledici, erimus quoque
diffamatores. Non subilo morbi redduntur incurabiles : sed
malum capienlcs principium, ex ncgligentia ctiam ad inii-

nilam miseriam proserpunl. Et passioncs in aniuia ex ini-

nima causa generanlur; scd non exlerminatac, infiuilam
quamdam pariunl dcspicicnliam. Ccrnis ia ncre nnevum vi-
 ADHORTATIO AD FRATRKS. 1 65

riclem, quemadmodum in profundum dcprimalur ? Inlelli-

gis, quid efficiat in anima passio neglecta? nisi evaseris

rubiginem, non auferes maculam, et nisi carnis natnram
attriveris, fugare passiones non poteris. Quemadmodumaeri
cognata est rubigo : ita etiam passiones roborantur adver-
sus naturam. Si quis ferrum lcrgat ac poliat, antequam ru-
biginem contrahat , nihil est deinde cur meluat. Et si quis
virtutibus animam vestiat ac ornet, non sc labore franget,

nequc occultam injuriam suslinebit. Potcrit quispiam ctiam

post rubiginem vas ameum curarc scd tamen non absquc
:

labore ac delrimenlo. Nam quo temporeseadcopias et opes

parandas exercere poluisset, in curando peccato cogitnr
occupari. Et anima rctardatur ac ducilur, ut passionem
auferat, cum res maximas lucrari potnisset. Si aes ncgliga-
tur, eliam serius expurgabitur, et rubiginem contrahet : et
posleaquam rubigine amissa resplenduerit, pcriculo furum
cxponelur. Anima quoque si se ipsa in virtulis exercilio

neglexerit, facile capietur. JEs, operimenti instar, obscurat

splendorem : et si vivo candentique adjiciatur aeri, pluri-
mum ad usum valebit. Si autem bene junctum non fuerit,

quia debile efficitur instrumentum, citius ajam corruplo

dissolvilur. Sic quoque anima, si corruplne nunc virtuti
inhaereat, confusionem sustinebit, et corruplionem a con-
fusione. /Eris instar est nalura humana, mulla cura indi-
gens. Eam si illustrare nolueris, hoc age, nesaltem despicias
tempcramentum. Quod si aes humidum ac molle reliqueris,
detrimentum patielur. Naturamquc si humidam reddideris,
jam locum corruplioni parasti. Quin et Salvator adirmat,
spirilus immundos humiditatem requirere Et Apostolus l
.

ait : « Carnis curam ne feceritis in desiderils » Lnde sci-

a
.

licet palam (it, humidilatem animse causam existere desi-

dcriorum carni-. Ipsumque Evangelium interpretatur dic-
' Matth. xn, 43. ~ * Rom. xiu, i/\,
l66 g« UPIIRJIM SYRl

lum Apostoli: «Veniens, inquit, spirilus itnmundus,invenit

nhominem munclaium , et scopis purgatum \ » Nonnc

mundilies eorporis desideria ipsi animae eoncilial? Peram-
bulavit per loca inaquosa immundus spiritus; el quiacogno-
vit semen suumdcficerc, nisifundercturin humidumlocum,
veniens in eo seminavit, ct postremo vcniens in ipso per
mansit : cum scilicel post sedcm mutatam rcdicns, invcnit

semcn protulisse fructum. Si enim fruclum non fecissct

mollis homo, ut qui non haberet quid comcderet inimicns,

in ipso non commoraretur.
II. Quomodo autem comcdat, ct nulrialur immundis

spirilus,disccre dehemus. Dicit Dominus,suum cihumessc,

a
iacere volunlalcm Palris sui . Ita et inimicus a facienle

voluntatcm ipsius nulrilur. Volunlas Dci cst fides, quac ad

honum ducit. Igilur inimici voluntas est infidelilas. Dei
volunlas esl virlus honarum actionum : at diaholi conlraria

omnia. Si quis ergo volunlalem ejus fecerit, cibat ipsum.

Sed amplius adhuc quod dico, clarum reddam de ulriusquc
volunlalc. Quomodo Chrislus cihus fiat oh silulom Sama-
ritanrc, ipsc dixit Discipulis, quod comederit, el volunlalem
Palris sui perfccerit
3
. Si quis igitur salvet animam, cihat

Deum. Sic si quis animam perdat, pascit diaholum. Qua3

ergo^sit scminalio inimici, cl quae ejus peregre profeclio,
et qui accessus, pcrspiciamus : et cur primum ropulsus, no-

vissimc romanseril. llursus e\ sacris Scripturis hoc vohis

provrrbium demonslrahilur adfidem adhibcndam. Si quis

pcrfeclus fucrit in sanclilalc, lcmplum Doi esl, sicut ait

Aposiolus. Ita quoque in impielale si perfectus quispiam

exislat,domus diaholi ellicitur, ct in eo requiescit. Igitur

seminat primum in imperfoctis, ct rcccdit ac post lem- :

pus \idct, numquid perfccli cvascrint ct sic in iis re- :

manet.
Matth. xn, 44> Gt Luc « X1 ; 25< "~ J
Joan. iv, 34- — 3
IbUI.
 ADHORTATIO AD FRATRKS. 1G7

III. Porro dilTerentia perfeclionis rursus ex pia compa-

rabitur doctrina. Nam quemadmodum qui animas salvant,
perfecli sunt apud Deum sic et qui deperdunt eas, apud
;

diabolum. Dicit Evangelium, secuudum quam simililudi-

nem perfecli siut. Siquidem ad Discipulos : « Eslole per-
x
» fecti, inquit, sicut et Pater vesler ccelestis perfectus est : »

quoniam animas salvat, et corpora : supra corpora quidem

oriri facit solem, ct dat pluviam : animabus aulcm legem
Iribuit, et scicntiam, lolerans, ut corrigantur. Numquid
de inimicoreperimus dictum in Scriptura provcrbiumPImo
ipsum de eo affirmat Evangelium, quod ab inilio diabolus
homicida eral \ Si quis ergo occidit animas, jam perfcctus
evasitsecundum diabolum. Sed consentaneum fueril jam
dicere,quinam in co perfecli evaserint? Pharisnei videlicet.
Ipse enim de iis asserit Christus, quod patrem habeant dia-
bolum 3 Mullas quippe illi occiderunt animas, perfidiam
.

in Deum et Christum docentes. Ego vero ostendnm eliam

ab eis ipsum fuisse diabolum superatum. Nam non solum
docuerunt, sed etiamcoegerunt facere malum. Si quis enim
credidisset in Christum, extra Synagogam pellebalur, ut
inimicnm ipsum perfeciione supcrarent. llleenim per limo-
rem cogit recedere a Deo : nom mortem comminnlur, mnl-
tosque a pietale divellit. Seminat et Deus, verum in aridis

deserlisque corporibus ; quoniam ccelestia per incorruptio-

nem augentur. Non primum corrumpit, et corrumpitur se-
men Dei : sed in ariditale imminulum crescit. Igitur quis
sit locus aridus; novimus; quid cnim est, nisi incorruplio?
In castis cicconlinenlibuscorporibusaugetursemen ejus :co
quod in carne nunquam conjunctionem agat, sed in anima.
At quomodo istud? Pmrsus cxpendamus Evangeliiim « Ani- :

»mam, inquit, ncmo occidere potest 4 » Quarehujus saeculi .

bonis non indiget. Verum polcst, cum non egcat, incorrupta

1
Matth. v, /,8. — Joan. vin, 44. - 3
Ibid. — 4 Mallli. x, 28.
 G8 S. EPIin.EM SVRI

pcrmnnerc. Cibum enim ad corporis duntaxat subsislen-

liam alque sustenlalionem capii. Qunndo igitur non se ipsa
submiscrit corpori, scd ipsum sibi subjecerit, incorruptum
semen Dei suscipicns : eliam corpus ellicil, ut quasi lumine
rcddalur incorruptionis parliceps, eflicialurque aridum in
augmentum grocililalis. Nam
rcrum cor- sicut accessioncs
porcai um crassiludincm augent ita crassitudinis imminu- :

tio augmcnlum fit exlcnuationis; cademque altenualio si

crcscat eliam nlquceliam, carnem landem eflicit quodam-

modo atquc transformat in spirilum : atque ita caro cum
spirilu copulalur ct unitur, incorroptionis fructum profc-
rens, perrcclaquc reddilur ad suscipiendum Deum. Dicit
quoquc Evangelium, de mansione Christi in perfcclis lo-
quens : « Ego, inquit, ct Palcr meus veniemus : ct mausio-
»ncm faciemus apud cum '. »

IV. Sed fortasse adlmc idem probari vobis, et confirmari

cupitis; an corruplibilis caro incorruptioni commisceri
qucal? opGrtebit nos is!a rursum brcviler pcrcurrere, ncc
gravatc id fc cero. Si enim ostensum est animam csse im-
morlalcm,perspicuum cst eamdem quoque incorruplibilcm
essc. Al quemadmodum humidiorum corporum permix-
lione rcddilur carnaiis : sic etiam corpus pcr incorruplibi-
litatem anitnaj, divino unilum scmini cflicitur spiriialc.
Idcirco et Paulus internoscebal spirilales, ct carnales ho-
mincs. Noverat ctiam quod carnalcs ooimam habcrent, ct

corpora spirilales. Verum per tcm[)cramcnlum aiquc im-

|>crium plurium nomina praeitnntiorum univcrso allribuit
Jiomini : adco ut si caro superaveril, ornalis sit homo illc :

sin vieciil anima, spirilaiis. \ A

:
alibi hiec ipsa dcmouslrans :

b Caro, inquil, resislit spirilui, el spirilus carni, ut non

"(•iia' velint fuciant \ oCaelerum Evangelium qmTslioncm
3
dirimil, oflirmons violentorum cssc rcguum ccelcslc . Co-
'
Joan, mv, 2". - 2 tialat. \, 17. — 3
Mallh. xi, 12.
 ADHORTATIO AD FRATRLS. 1
69
git enim spiritus naluram in diviniora, quando a carne
nalura Irahitur ad terrena. Violentia ejus est bcllum. Nam
duobus accidit modis : in incipientibus quidem, ut non
commisceanlur carni : in perftclis vero, ut et carnem ip-
sam eificiant spirilalem. Proplerea in principio datsemen;
augmentum vinum et escam perfeclos effi
et in fine posl •

cit,quemadmodumdc contrariisdiximus. Quopaclo aulem

cibus, et polus Dci efficiamur, ipse dicit : « Ego, inquicns,
»sum vilis, et vos palmiles \ » Apostolus quoque ad Corin-
thios ait : « Dei agricullura estis, Dei aedificatio cslis \ » Et
hoc dixit ad insipienles : ad perfeclos vcro, quid?« Cujus,
»inquit, domus sumus nos. »Si initium igilur subsistentiac
stabile ad extremum usque servaverimus, in aridis sane
corporibus, eliam semen incorruptibilitalis coalescet. Non
enim idcirco caro spiritui resistit, quod nalura subjici, et

parere non possit : scd ex concupiscenlia et impeln volun-

tatis. Nam si caput in homine est anima immortalis, non
facit injuriam homini Deus, cum ad incorruptionem adhor-
tatur illum, nullamquc vim afTert mixtac naturac; sed ad
incorruplionem ac pudiciliam colendam horlatur, qua caro
tanquam ancilla, qua3 per peccatum corrumpitur, pracser-
valur. Quemadmodum cnim in fornacc ignis, a?s figuram
ignis capit etformam ita etnun spirilui eflicitur simile, et
:

cum quodammodo conformatur, si cum pudicilia, at-

iilo

que incorruptione jungalur. Idcmque aes cum funditur,

iimo simile rcdditur et terrae, cum cinere aspergitur; rubi-
ginique, cum situ, carieque corrumpilur ila quoque caro, :

si perturbationibus demergalur.
V. Volo autem vobis de violenlia Sanclorum coinme-
morarc, quomodo pcr cam rcgnum cceloruin porcipiant.
Carnis netura quietem poslulat : ipsi vero contritioncm
polius sibi assumunt vcndicantque : aillicti, laetanlur : et
1
Joan. xv, 5. — l
1 Cor. ui, o.
17<> S. IiPHIUEM SYRI

cum minus valent corporo, se ipsi non curanl. Nalura de-

leclatur gloria : at ipsi gaudont maledictis iacessili. Cum-
quc ipsi aliis bcnigne feccrint, id celant ; pielatcmquc cxcr-
cenles, lalere stndenl. Nalura carnis eomedere oj)tat : ipsi

anlcm jejnniis cam consnmunt, exercitiisqno piis labefa-

cinnt. Nalura placide ad nnplias ferlur : at ipsi conlinentiaj

frcno eam cohibent, et causas occasionesquc peccatorum

rcmovenl. Facultales,ac opcsconsectaturnatura: at Sancli
eliam injnria afiecti, patienles snnt alque longnnimes. Om-
nem igitur prope dicam, carnis vilam respnunt. IIoc enim
est : 1 Tolle crncem tnnm, et seqnere me '. » Ob id etiam
scribit Apostolns : « Morlificalc membra vcstra, qii» sunt
3
»sn|!cr lerrnm : » quoninm per piam ac religiosam isla

iicri quennt violenliam. Nemo occidit quemquam cnm mi-

sericordia : sed qui vult morlificare carnnlia, viin sibi af-
Vcrum quacnam sunt membra supcr tcrrain ?
fert, inquit.

Non enim divinum nrgnit opificinm. Ncquc dixit: « Morlifi-

calemembracorporis:» scd «Quaesunt snpcr lerram.» Cujns-
modi snnt fornicatio, invidia, fraus, mahlia, avaritia, et

ejnsmodi. Omnia cnim jam dicta, per ca, quae sunt super
tcrram, fiunl; quod in iis quamdam caro afijnilatem liabenl;
proptcr divilias enim, injuriaa : proplcr gloriam, insidiae;
propter amorem sui ipsius, dolus : propter delicias, forni-
calio. Quare in hujusmodi rel)tis deprehcnditur ct agnos-
citur hoino carnalis, qui in rebus naluralibus ad ca, qiuu
sun.t praeler naluram, progrcdilur. Cumcjue ad pcccalum
nalura sit proclivis, rapilur ipsa 1 rerum sullicienlia ad in

salinbililalem, a polatione ad ebrielatem, a nupliis ad for-

nicalionem, a juslo ad iniquutn, et a ehaiilntc ad confusam
quamdam vilemque familiarilatcm, et ad hospilalitatem rc-
pellendam nc violandam. liuic igilur nalura; vis ofiercr.da I

ttl recte inslilula, plus quam par cst, sibi usurpare non
' Mallh. xvi, a.|. — 2 Colos5. 111, 5.
 ADHORTATIO AD FRATRES, l 7 1

possit. Oporlet mortificare naluram : nc terrenis instilulis

ac legibus obseqni vnlcat. Quoniam et Salvator ait melius

cssc nno pcdc, aut una manu certanlcm, pervcnirc ad coe
lesle rcgnum, quam duas manus, aut duos pedes habrntem,

milti in ignem aeternum '. Non quidem omnino membra,

quac fecil ipse, abscindenda mandavit : vcrum, ut discamus
naturam non habere causam peccati. iMortificetur manus,
et excaecetur oculus tuus : ut cum ad caedem nequeat coo-
perari manus, non faciat aliud malum. Facilc persuadcre
licet amicis non insidianlibus, nisi congrediamur cum in-

sidiatoribus. Non prohibuit Scriplura Iiberos legitime gig-

nere, atque suscipere : sed eos occidere. Assidua enim
copula omnem mentis tranquillitatem impedit, bella sus-
citat, caedes docet, dolos et indignationes suggerit.
VI. Intelligite quae dico, ne multis digressionibus ula-
mur. Ipse quod salis sit praecepit. At dixit : « Quod vidua,
3
»quae in deliciis est, vivens morlua sit . »Ipse docnit cuni
exlernis honeste versandum sed carnis prudentiam facere
:

vctuit ad mundi complaccnliam. Non advcrsalur neccssa-

rio rerum usui voluntnria paupertns : « Su/Iicit enim diei

»malilia sua 3
. » Nec conlrariatur crux cibo : quod qui in

agone contcndit, ab hominibus se abstincal 4. Non adver-

salur nuptiis, violentia ct mortificatio nalurae : quoniam
morlem ex fornicalione manantem tollit. Nuptiae olficina
sunt vitae : quod filiorum propagalio-
at fornicatio morlis,

ncm corrumpal. Mortuum igitur pcccalum eflicere, quod

occidit; non cst cujuscumque violenliae, scd suflicientis,
et exf|uisstae. Inlelligite virtutem Evangelii quo pncto in :

hominc mortuo velit vincere ac morlificarc peccatum ct :

in morte carnis, pcrimcrc mortem animac. Siudet in cor-

pore infirmo, passionum impelum evcrtcre? Hortatur vim

*
Matth. xvin, 8. — 2 ! xiin. v, G, — 3
Mattli. vi, 54. — 4 1 Cor.
IX, 25.
1 72 » EPHRJEM SYRI

infcrre naturac, ne morlalitalis violentiam sustinent. Docct

mortis partem contemncrc, nc immortalilalis caput dcper-
dat. Ex sentenlia virorum sapientum nos agerc admonet :

ut quod corrumpit, nos deslruamns. Dumque ab aliis non

sustinemus; voluntariis nos pocnis carnem edomare cupit,
eamque per jejunia corrumpcre, ne peccando ipsam per-
damus, in corruplione f
. Carnem nostram alteramus : ut in

se voluntatcrn Dei admiltat.

VII. Nam et mcdici asperioribus locis , alque lumoribus
laborantes exsiccant, vel suppurant, aut aclurunt , ct sic

curant. Gorruptio peccali in perditionem vergit , cum

occuHe in profundum prorepens incurabilem reddit snp-
purationem nalura?. Parva essc videtur, ct fit infinita;

quoniam instar fermenli , a calce adcnput usque se dif-

fundit. Unius gcneris ac formas corruplio putatur; scd

vim continet mullipliccm. In escis corrumpit. dum corpus
impinguat. Nam sicnt infirmilas immutnt corpus; ila quo-
que non sinunt deliciac eum , qui ipsis indulget, agnosccre
nalurae lcgem violari deliciis. Corruplio est quoque graci-
litas, quae cx deliciis nascitur; quoniam carnes corrup-
tibilesaddit. Corrumpil quoque per cupiditalem, pcccalum;
qnia in morlcm , sollicilnm csse docet ; corpus conficit
domatque laboribus, ctanimnm malitia conlaminat. Cor-
rumpit quoquc inani quoniam invidiam ct odium
gloria,

in proximos suadet. Corrumpit cliam in virlutc; quoniam

pcream vane gloriari docct. Corrumpit et in occultanlibus
virtuteni; quoniam ad contcmptum incilal; ct ex prncclaris
virtulibus introducit, quac in morbis animi videntur mi-
nima, qnibus lotam poslea corum naturam labcf.ictat.

Lnqucos in iis, quae n nobis gcrunlur, consliluil; quoniam

exconsucludinehnbilum nobisgcncral pesliferum, quo alas

configimus, virtutes dico, in passione licct cxigua, per

1
2 1'rtr. n, 12.
 ADHORTATIO AD FRATKliS. 1;3

assuefactionem; neque solum alas, nc pennas, sed et cor-

pus, ac animam clamno ignominiaque aflicimus.

MII. Acriler altendamus ad astutiam ejns; ne lanquam

insipientibus nobis illudat. Caveamus ejus insidias; quo-
niam per eas adversum nos decerlat ne dum nos velut :

ex omni parle securos ducimus, ipsc sibi ingrediendi lo-

cum invcniat. Si enim tanquam leonem, firma murorum
communilione ipsum arceamus; lanquam canis efficilur;
ut propter vilitalem, cum minime devitemus. Si ut canem
excludamus; volucris instar per feneslram ingreditur. Me-
tuimus eum, dum aquilam se exhibet,* et mox passerculus
apparct. Ejicimus ut corvum; et vclut apis insiiit. Quum-
que omnibus cognoverimus eum; lunc in culicem sese
in

transformans, non exigua nos injuria afficit. Culices re-

cenlia vina mustumquc corrumpunl; quoniam illorum
mullitudo sterquilinio commiscclur, sicut cum farina fer-
menlurn; et saepe mortiferum, vel cerle morbidum vinum
reddunt, si vcl moiliciniis insederint, aut venenata gusta-
verint. quoque est, quae
Talis in parvis praevalet consue-
tudo; nam animae detrimenlum afFert, ad omnem draconis
dispositionem. Talis est subtilitas initnici, inducens etiam
iis, qui sibi videbantur securi, perniciem. Dicitque Eccle-
siastes muscas morientes perclere suavilatem unguenti '
:

ut Sancti quidem ipsius inlelligant vililatem, el impuriln-

tcm; negligenles autcm insidias ipsius, atque subtililates.
In Rcgum quoque libris, Elias Deum Accaron, muscam
Baal appellavit \ insidet enim in mentibus impiorum,
tanquam in rufis et candenlibus pascuis, hoc est, marccs-
ccntibus; cxprimilque immundam actionem ipsorum, et ut
cbullitionibustemulcnlia) eorum delectelur. Patitur se dra-
co in muscain transformari, ut impietalis sanie miseros
oblcclct. Inter improbos versatur ut draco; at inter ]u\u
' Eccli. x, i. — *
4 Rcg- »•
 I
74 S. EPHRiEM SYRt

diilluentcs, ut musca. Perspicuum est igilureum inlersecu-

ros culiccm fieri, ut noccat. Vasa quidem communire, ne

amuscis illudantur; animam vcro non munilam rclinquere,

absurdum est; sicul ct prajler ralionem cxislit, de rcbus,
quoe sub sensus cadunt, tuendis sollicitos nos cssc; at de
mentc munienda alquc servanda non laborarc.
IX. Jubet in Proverbiis Sapientia pigrum ad formicas
irc ', ct ab iis sapienliam addiscere. Monet et Evangelium
nos prudentes iieri sicut serpcntes 3
; neque enim illi caplu
sunt faciles, licet miserrimi. Pro culumba evangelica, apem
nobis Proverbium proponit : et pro scrpcnle ibrmicam.
Yideamus ergo, utililaiis gralia, ipsam similitudincm. Ser-
pens serpit, el insidialur mullis; scd provcrbia, quin cliam
subtilis draco edicilur in perdilionem, formicam eum ap-
pellanl. Quando ut formica visus fueril ac vicerit : tunc
draconis audaciam assumit. Qunndo vcro ut serpens, et
victus, formica? humilitalem indnit, nc ipsi noccatur. Sic
quoque nos decet transfigurari, ne damnum ab insidiis
ejus paliamur. Serpit formica sicut scrpcns; sed pcdcs
ipsius non ferunt corpus; verum lcrram pro gressus direc-
tione apprehcndunt. Escas tcrrac rccondit, ne ab liyeme
dclrimeulum accipiant. Semina rccludit, qnibus persislat,
ne lcmpore nccessitatis sua esca destituatur; atqae Ikfc
omniacliam scrpens agit. Orandum quoquc praccipit Evan-
3
gclium, ut non fiat fuga nostra in hyeme,vet sabbato . Per
hyemcm lcmpus neccssitalis significans; per sabbatum au-
lem aptalem senilem, quando vila nostra propler olium
alquc scgnitiem, sabbatum cfllcitur. Opercmur crgo acs-

tale, quandiu non urget neccssitns, ul habeamus quo vivcre

liccat iu sabbalum. Idcmquc ad kiborcs in diebus juven-
tulis perferendos liorlalur Saloinon : « Autcquam veniat
i tcmpus, de quo dicas; Alon niihi placct 4. *

» Proy. vi, 6. — a
Malih. x, 16. — J
Id, xxiv, 20.— * Eccl. xn, 1.
 ADHORTATIO AD FR.4TRE3. 1^5
X. Quas est igitur necessitas, ant tontolio illa mutabilis,

quaj ignoranliam praetcxit? est auleui lentatio, de qua ait

Dominus « Orate, ne intretis in

: lcnlationem \ » Aflir-
matque Paulus Dominum non passurum vos tentari, supra
icl quod polcstis *; oslendens non ad malum, sed ad bonum

Deum permittere tentationes, sciens nos eas superaturos.

Permiltit autem ad coronam in succumbenlihus vero non
:

ipse tanquam auctor concedit; sed uniuscujusque voluntas,

et actio, causa consliluitur. Neque novit inimicus sanctos

victuros; nam cum sit perversas voluntatis, non moliretnr

cerlamen victoriam reportaturis; bonum enim spectaret.
Si sciret, et si bonum spectat, cur cadentes evertit? neque
erigit ab aclione perversa desislens? Per illud ergo, quo
dicilur. orandum esse, bycme, intelli-
ne fiat fuga nostra
gimusduplicem contineri tentationem; unam, quaefit inqui-
rendo, et examinando; alteram vero, ex proposito ac
voluntatc perscculionis. Simileque est islud de sabbato; quo-
niam acerbum conlinet fincm fugoelaborum, quos aut ultra
vircs subeundo, vchementer torqucmur; aut non sufTe-
rendo, errantes alque offendentes, magnum animoe detri-
mentum inferimus. Alterumergofinem dicit infructnosum;
quoniam in fuga cilra fructum moriendo, mercedem a3ter-

nam deperdimus. Videamus deinceps de ape et colnmba,

an in iis quoque invenire liceat similitudinem sicut in ser-
pente, et formica. Magna quippe illis propter hyemem est

diligenlia. Apis labores fertilitalis tempore fiunt. Columba

communilaiem amat, Lobor apiscunctis
similiter et apes.
est utilis; etspecies columbae omnibus valdeamabilis. Sicut
apes, ita et columba absque dclo. Gaplu facilis cst species
columbaeserpentibus. Simililerque apis replilibus. Illissunt
similes, qui cum simulalione vivunl; et islis qui in simpli-
citate. ideoque Ecclesiastes dicit : « In die bono, aspice
1
Mattb, xxvj, 4i, — . » i Cor. x, i3.
\~G S. EPHR.EM SVT.I

»bonum; ct custodi innocentiam ut vidcas ocquilatem \ i ,

Sed primum dixit Dominus « Eslote prudenles sicut ser- :

» penlcs, et simplices sicut columba? 5

; » nam sequilur po*t
lenlalionem requies. Hinc quoqnc David : « Transivimus,
»inquit, pcr igncm et nquam et eduxisli nos in refrige -

» rium 3
. » Quin et post formicam, apis. Dicitcliam Paulus
primum quidcm earnalia, sicque deindc jungit spirilalia 4.

Post lnborcs cnim procrcalur gloria. Dicitque de ape, quod

cunctis sit expelibilis, el in seslimnlione.
XI. Videlis crgo, quod in laboribus primum cxercilari
oportcat, ct per ccrtamcn coronari ; ut sic divina dctur
gralia perfrui? Acerbilatcm laboris, dulcedo quiotis ex^i

pit; et asperilalem vitae, gaudium. Nisi odio babiti fucrimus

sicut scrpentes; quasi columbae non reddemur amabiles.
INisi viles atque abjecti formicnrum inslar cxtitcrimus; ut
npcs non crimus induslrii. Primum passus esl Cbrislus, ac
vclut serpcns Moysis in ligno suspcnsus; ct sic poslea tan-
quam columba. e mortuis resurgens, evolavil od ccelcslia.

Primum comedit laclucas agresles paschac; sicquc resur-

gcns, favis sc mcllis rcfccit. Inlclligile quae dico, fralres;
quoniam si quis sccurus reddi vclit, Inborare debel; et
poslca fruclum laboruin pcrcipict. Si ex parvis abcrrare
noluci ilis : per laborcs discilc a patribus noslris. Estote filii

obedienliae laborandoj ut patres evadalis in requie. Labo-

ribus inlenli, ab improborum consueludinc non decipie-
mini; quoniam labor .rgram perversamque consuetudinem
fugal. Dixi ergo vobis : « Nolile malis nssuefieri moribus, ne
iu profundum malitiae dccidalis. » Dixi etiom, qtio pacto
islud oblinere queatis; nc mc ut mcdicum de morbii disse-

reolem, et de eorum cura experieotiam non habentem,

reprchendalis. Facite crgo quae decent promissionea vcs-

•
Eccl. mi, i5. — " Malih. x, iG. -- 3
Psal. i.w, r*. — 4 CjIos.
uij per lotani.
 ;

DE PANOPLIA. 177
tras, ut Dei quoque promissionibus potiamini in Christo

Jesu. Amen.

W» vV \WW/VV\W«VWW *\-W>^\V<W.\VVA/V\/VV>VVV\%» A^IVV\*\NAA^\\\AA>V\\ VVWV»A\^/V\\/VV%

ADHORTATIO
Dc panoplia ad monachos.

I. Panopliam, sive armaluram ejusmodipossidere debet,

qui virililer pro Christo decerlare constituit; ut possit dia-
bolo resistere, ct in conspectu Salvatoris nostri placerc.
Quae autemtalis sit armatura, ausculta,monache,et dicam.
Pro thorace, fidem assume, ut granum sinapis; credens
in consubslantiaiem atque individuam Trinitalem ; nam
sinapis granum rotundum prorsus est nullam habens ,

scissuram, nullum angnlum; sed omnino rotundnm est;

fervoremque habet insignem. Ea fretus princeps apostolici
ordinis Pelrus,cum filium Dei vivi esse Christum confessus
esset, claves regni cceleslis accepit, polestalemque cceles-
tium , ac terrenorum oblinuit. Hanc igitur perfectam
pnnopliam, alque armaturam tibi vindica, frater; ut et tu
graliam Deo accipias. Quienim ejusmodi charitutem per-
a

feclam, consummalamque fidem habet, planc aliquam

graliam promerebitur. Quod etiam Domiuus insinuans,
dicebat « Si habuerilis fidem, sicut granum sinapis, di-
:

» cetis monti huic Tollere et mitlere in mare

: ,et ftet ;

» Vides, quod gratiam promerealur fides ? Datur

1
nvobis .

ei spiritus intelligenlin?, munus profccto singulare; cum

enim quis credit, tunc eliam inlelligil. Dalur ei, ut non ju-
dicet proximum; deinde sermo sapienlia?, postea graliacu-
ralionum; curat enim infirmos fides, et erigit lapsos corde
1
Matth, xvn, 19, et Luc, xvn, 6.

XLI. 12
 »

I78 S. EPHILEM SYRI

hocc enim omnia operatur unus atque idcm spiritus. Caete-

rum sunt plerique fidcm habenles, bpcribus desliluti; sed

isla non cst fides, mortun est enim : « Fides cnim sine
» operibusmortua est *. » Quiergofidcni hobet,ct opcralur
opera ipsius, ipse fidem habet, ut granum sinapis ferven-
tem. Hanc tu posside, mi fraler; ct eslo sanus ac integer
fide, fcrvensque proposito ad mandata Salvotoris nostri
cxequenda, ut et lu ab illo vocem illam audirc mercaris :

2
«Eugcserve boneetfidelis; intra in gaudium Domini lui .

Bonum quippepropler opera; fidelcmautem propler fidem,

Dominus oppellat.
II. Assumc quoque pro golea spem futurorum bonorum,
quoc oculus non vidil, nec auris audivit, nec in cor bominis
asccnderunt, in quae desiderant Angeli prospicere. Haec
enim spcs polenlissimam tibiconsolalioncm proebebil inler
affliclionum, ac molcsliarum tuarum aculeos, ejusqueme-
moria le ketitia implebil. Huic intenli bcalissimi Martyres

Christi, inlcr aculeos , et horrenda variaquc tormenla ,

inter ignium globos, hanc proc oculis habebant desidera-

tam spem; ac libcnlissimc lolerabant, ut illam possidercnl.
Ilancsibi Moyses remuneralioncm anle oculos constituens,
renuit se reginaj filium dici cunclis illam /Egyptiorum ;

tbesauris piwfcrens, ct proeslantiorem essc dcccrnens;

quarc etfara aflligi maluit cum populo Dei, qnam tcmpo-
rolem peccati pcifruitionem habcre. Hauc sibi spcm, frater,

ossidue ante cculos pone, ut illius ailcctus nihil tc laben-

tium reruii) quidquam exislimare permiltat; nequc id sulum,

secl et promptiorem adomne opus bonum assurgerc faciat.
III. Balihci porro vicc accingere, pcrfecta in Deum cha-
rilale, alque in proximum. Ihec enim le absquc ullo impe-
dimcnlo currcrc fociet. JNam qui balthco accinctus esl,
-omnia facilc, ct absque ullo impedimenlo transiliel; quanto
'
Jacob, ii, a6. — Maltlu xxv, 21 ct 20, et Luc. M t
17.
 DE PAKOPLIA. 179
mogis, qui se divina chrtrilate proecinxil, cuncta facile

superabit? Charitas enim omnia lolerat, omnia suslinet.

Ideo pleniludo legis est charitas. Ilanc quippc bcntissimus
possidens Paulus, dicebat : « Quis infirmatur, el ego non
uinfirmor? Quis scandalizatur et ego non uror '? » Vidisli

indulgenliam alque compassionem charitatis? bcate

Paule, cur, obsecro, ila pro me angeris ! Numquid lu pro

me supplicia passurus es? Tu semel cursum consummasli,

tibique reposita est juslitiae corona ; quid igltur amplius
quseris ? cnr te ipsum ailligis? et proplcr me cur infirmaris?
Ita sane, inquit, urget me charitas. Vidisli ergo charitatis
eminentiam? Is, qui per eam impleverat legem, mortali
adhuc, et corruptibili indulus corpore, usque ad lertium
caelum ascendere meruit, ct audire verba, qiue non licet
homini loqui.

IV. Jam pro calceamento sume tibi humilitalem : nam

qnemadmodum calceamentum calcatur; ila et quem sancla
repleverit humilitas, sludct ab omnibus conculcari. Et tu
igitur, frater, humilitatem posside; hoec siquidem calcea-
mentum est, non carnale, sed spiritale; cuslodielque le, ne
unquam ofTendas ad lapidem pedem tunm; lapis enim
Christus est; humililas tua custodiet te, ne offendas Chris-
tum. Nam et beatus hanc David possidebat, cum diceret :

« Ego sum vermis, et non homo 2

. » Vides Regis ac Pro-
phelce humiliialem? aspiciebat coram se Deum sempcr;
quoniam a dextris ejus erat cuslodiens eum, ne commo-
verelur, hoc est , ne in peccatum hiberetur. Yides hinc,
quantum Deus humililatcm diligat, qui sic
dilectissime,
appropinquat possidenti illam semperque in illaui con- ,

luelur, sicut scripluni est : « Qui in altis habilat, et liu-

3
»milh respicit . » Et rursus : « Oculi ejus in pauperem
1
2 Oor. xi, 29. — • P sa'.
v xxi, 7. — * I 1
. txii, f.

I 2.
 l8o S. J-PHR.EM SYM
• '. «Pauperem verodum audis, charissime, noli
respiciant
pccuniispauperem inlelligerc; nam et reges plurimi pla-
cuerunt Deo, ac multi pauperes pcrierunt; sed inopem hic
dicit,spiritupauperem,secundumquodscriptumest: aBeati
»pauperes spiritu; quoniam ipsorum est regnum ccelo-
»rum \ » Ita, dilectissime, humiliare sub potenti manu
Dei; ut te exaltet in regno ccelorum, quod Salvator nosler
repromisit humilibus.
V. Caeterum vicescuti, pretioso crucis signo te ipsum
muni , signans eo mcmbra lua omnia : neque vero sola
manu lc signes , scd eliam animo; et studia tua , et in-

gressum et cxitum tuum in omni lempore : sessionem

quoque tuam , et rcsurrectionem tuam, ct lectnlnm tuum,
et qusecumque perlransis, signa primum in nomine Palris,

et Filii , et Spiritus sancti. Validissima quippe ejusmodi

armatura est, nullusque libi unquam nocere polerit , si ea
munilus fueris. Nam si quis terreni regis signaculum dc-
1'ert, eum laedere nullus audet : quonlo magis nos, qui lale

ccelestis Regis signum ferimus , neminem metuere pos-

sumus? lliscc ergo armis, mi fraler, aflalim ulerc : sunt
cnim vehemcntcr contraria tclis inimici; imo et ipsius
gl.idio, amarissimae scilicet, gravissimasquc iracundioe.
Hujusmodi quippe velut anceps gladius, unomomcnlo pe-
riinilcum qucm pcrculil : sicut scriptum est « Momcntum :

» enim furoris ruina illius 3

. »Jdco, mi fratcr, nunquam sig-
nari negligas, et laqueos dcslrues, quos libi lendit diabo-
lus. Scriptum quippe est : « In via hae, qua ambulabam,
abscondcrunt larjucum mihi 4. «lloc igitur tc signo assidue
munias, cl malum non ajipropinquabit tpiritui tuo.
M. Pro arcu, ad orationem manns tuas exlende; sicut
5
scriplum est : « lil posuisii ul arcum nercum brachia mca . »

1
Tsn! x. II. p, c! L. x, 5. — '
Mftttb, v, ?> . — 3
Eccl, i, 02.—
* r.;ii. <w\ix, G. -— ;
!<!. \V!i. r>".
 DE PANOPLIA. l8l

Vere enim arcus aereus est conlra inimicos, expansae in

oralione manus in scientia: sicut etiani sagitla direcle
emissa ab eo, qui arcum vibrat. Nam si animum vagari
permittas , eris velut qui tenet quidem arcum : verum
sagiltam contra adversarium dirig^rc nequit , illam in
vanum nulla certa inlenlione cmittens : atque intcrdum
quidem bosti lerrorem inculit liujusmodi vulneris il.stus,
dum arcum vibrarc considerat caclerum sagitta non
te :

adversus eum,scdin incertumemiltilur. Ejusmodi quoque

est quod dico. Cum quis in scientia orat nec sinit evagari ,

cogitaliones suqs : scd inlclligit quom inlerpellet, quem

alloqualur : tunc oralio illius Deo appropinquat. Et tunc
vehemenler conlristatur inimicus veluli acerrimo spiculo
in corde percussus. Nam quanlo per gratiam anima am-
plius proficit : tanto ipse tanquam pulvis anle faciem
vcnli eflectus, magis profugit : persequitur enim illum
Angelus Dei. Ecce qua in re illum acriter vulnerat : quia
scilicet orat 111 scientia .-"roboraturque, quia cogitalionem

caplivat, ncc evagari permillit. Etlucrgo.mi fralcr, etiam

in scientia orationes funde. Quocl si dum oras, mens tua
di>frahatur, sive per oculos, aut per quamcumque alinm
causam : §cilo hoc ipsius esse opus. Ncque nimium eliam
feslincs tuam implcre orationem ; creterum le ipsum pnu-
lulum coargue, rursusque animum tuum collige, atque ita

demum in scientia ora, ut scias pro quibus Deum pos-

tules,et cur ipsum ores : ne perpcram superflua, ac multa
verba elTundas. Etenim illud Satanas opus est, utcogilatio-

nem in infinita jaculetur, nec sinat hominem in ea persis-

tere postulalione, quam impelrarit contende. Novit quippe,
quod si perscveret homo dcprecans, exaudiet eum qui ,

fecit illum, eliamsi innumerabilia peccata commiseril.

Propterea ergo multiloquium verbaque otiosa ac superilua
suggerit : ut mcns ab intentione repulsa, pcr infmita dis-
 ,

iiVi s. i-:phr.km $\\\i

IrahntuFi ol cvngelur. Sic cuim jam alia respicimus

nlque cogitamuJ, cl lofjuimur in mcnle noslra, expnnsis
uianibus.
^ II. Quaproptcr, mi fralcr, quod urget magis, qiuxquc
iji oiuni lemporc libi mogisnccessaria sunt, ca a Dco pos-
tula. Considern cnim duos illos cnccos ad eum accedentes
alquc clamantes : « Miserere noslri , fili David '. » El quid
ad illos Domiiius?« Quid vultis, inquit, nt vobis Pnciam 5 ?»

At illi, sccundum dolorem ct nfFectum cordis sui, pelie-

runt, ut aperircntur ipsis oculi. Numquid pelicrunt sibi

donnri aliquid eliam earum rcrum, quibus rcvera indige-
banlPNumquid dixcrunt «Da nobis veslimcnt um.quoniom :

«pnupcres sumus? » Minime vcro sed illud postubrunt :

potius, quod mngis urgcbat. llcspice ct Channnaeam, post

Dominum clamanlem alquedicentem « Miserere mci, Do- :

minc. filia mea male a dacmonio vexatur 6 » Nibilquc aliud .

prolulit, quam dolorem et aiTcctum cordis sui. Similiter

et omnes quicumque ad eum accesserunt ,
quid aliud,
quam sui cordis angorcs ci cxponebant ? Illa quoque
haunorroissn, sivc qnnc sanguinis fluxum paticbatur, nonnc
sistendi moxime fluxus ipsius causa, illum adiit? Quis, ob-
secro, infirmus accedil ad Medicum, ct non vulnus suum
iuox illi apcrit? Et tu igitur, mi fralcr, ofler illi dolorem

animoc tu.T, ac inlucrc illnm inlcllcctnalibus fidci oculis,

sccundiuu quod scriplum cst : « Scdenlem supcr tbronum
»excelsumetclevntum,exercitusqucAngclorum,et Archan-
»gelorum illi in circuilu assislentcs : » ctprojicicns leipsum

anle conspcctum bonilatis ipsius, eflunde coram illopieecs

tuas, primum peccnln tua confitens.et sic jam inconspcctu
ejus vcrba lua enuntians, si\e cliam tribulalioncnrluam ,

ut in bonilatc sua misrreatur tui, ciTundalque super lc

iaiseralioncs 81UI8, diccns : « anima magna cst fidcs lua;

•
Matth. iv, ?;, c:t >x, 3i. — * Ilnd. "2. — s
Id. xv, 22.
 :

DK PANOPUA. l85

» fiat tibi, sicut vis. » Audi, mi fraler, etinm si tardaverit

largiri tibi pelilioncm tunm , noli desislere clamare ad

ipsnm, neque etiam quasi non exauditus, languore alquc

torporc deficias. Meniento Chananajoe, et imitare perseve-
rantiam illius : nam et ipsa dilationem passa est, ne cito

sua potiretur petilionc; ita ut et Discipuli ad Dominum

accederent, et pro illa interpellantes, dicerent : « Dimitle
illam , »Numquid abjecit illam in
quia clamat post nos *.

fincm Nonne paululum distulit eam ct dcdit iili poslea

? ,

pelitionem suam? Illius ergo et nos exemplo discamus,

nisi cilo accipiamus, in precatione persislere. Etsi enini
peccatores sumus, plane tamen accipicmus : etcnim haec
mulier alicnigena Chananaea erat.
VII. Sicque Dominus mandavit, dicens : « Quis ex vobis
» habebit amicum; et ibit ad eum media nocte, et dicet illi

«Amice, commoda mihi tres pancs, quoniam amicus meus

» venit ex via ad me, ct non habeo quod ponam ante illum?

»Et ille interius respondens , dicat : Noli mihi moleslus

»esse jam enim ostium clansumest, et pueri mei mecum
:

» sunt in cubili; non possum surgere, et dare libi. Dico

»vobis, etsi non dabitilli surgens,eo quod amicus ejus sit,

apropter improbitatem tamen ejus snrget, et dabit illi
pquotquot habet necessarios. Et ego dico vobis : Petite, ct
2
«dabitur vobis . » Ita quoque in Psalmo dicitur : « Expec-
»tans expectavi Dominum, et attendit mihi : et exaudivit
3
»preces meas . »Quocirca, mi frater, noli flaccescere
atque obtorpescere ; sed expecta , ct accipies quantum
opus hnbes. Ausculta, mi frater, et amplectere consilium
mcum. Si a Domino aliquid poslulaveris, noli abruple, ac
diilinite ut accipias, pelere; sed totuni ipsi relinque alque
ipsius voluntali. Exempli gratia : saepc divexant tc lurpes

cogitationes, conlristarisque proplerea : pergis deprecari

1
Mattb. xv, 23. — 2 Luc, xi, 5-9. — 3
Psal. xxxix, 1.
l84 S. EPHR^M SYRI

Deum, u t ejusmocli eximaris pugna. At soepe, mi frater, id

expedit libi Saepe, inquam, libi hoc nccidit, ne extollaris,
sed hnmililer scnlias. Intuere aulem columnam Aposlo-
lorum adeoinsigncm : quomodo pro ulilitale sua clatus est
ei slimulus carnis angelus Salanae, qui eum colaphis cae-
deret : quid ila? ut non cxlolleretur. Si ergo qui tanlus ac
talis crat, accepit eam disciplinam, ne extollerctur quanlo :

magis nos imbecilles, qui esse nosmctipsos aliquid existi-

mamus, opus habcmus colaphizari, ne menle extollamur?
IX. Quod si rursus etiam tribulatio aliqua libi superve-
nerit, atque anguslia,ne ab his quidcm praecise ac diifinite

liberari poslules. Sajpe enim et illud, mi fraler, sic expcdit

tibi : nam sit srepe, inquam , dum oras, ut tuam parvi-

pendns salulem, sicut ct Israel passus est. « Gomedit enim,
»inquit, Israel, et satiatus est, ct recalcilravit dilectus :

9 incrassalus cst, impinguatus est, dilalatus est , ct dere-

»liquit Dcum factorem suum '. » Si vero rursus, ut rcm
aliquam obslineas, oraveris : ne hanc quidem prscisa ac-
cipere postulcs. Fit cnim, inquam, plcrumque, ut tu homo
cum sis, aliquid libi expedire existimes, quod frequcnler
non expedit, Si porro, relicta voluntale tua, voluntali ipsius

moren)gercre malueris,et secundum eam pcrgere, securus

eris. Ipse enim, qui omnia priescivit antequam fierent.pro
henignilate sua, ac mansuctudine nos disponit ct dirigit.
Lnlcl cnim nos, nn cxpedint nobis, quod poslulamus soepe.
JNam sacpe plurimi cum jam consccuti essent qu.-c pelie-
ranl, poslca pcenituit cos, crebroque in clades plurimas et
maxima mala incidcrunt cum non quacsissent sedulo, an
:

sccundum voluntalcm Dei esset quod postulabant, sed id

bonum esse arbitrantcs, saepc a diabolo illusi sunt, suh

jusliliac cujusdam spccie atquc pr:cle\tu seducli , et in

pericula ingentia praecipilati. Alque ejusmodi plerumquc

• Dcut. xxxn, i5.
 1)E PAN0PLIA. 1 85

rebus etiam pcenitenlia adjuncta est ac dolor,dum quisque

ita cordis concupiscenliam ntque desiderium scquilur.
Audi denique Apostolum dicentem :« Nam quid oremus,
»sicut oporlet, ncscimus '. » Et rursus :« Omnia mihi li-
»cent, sed non omnia expcdiunt. Omnia mihi licent, sed
2
»non omnia sedificant . »

X. Quid igitur nobis expediat, et nnumquemque nos-

trum aedificet, ipse novit. Hoc autem ideo volunlali ejus
relinquendum committendumque slaluo, non ut te poslu-
larc ab eo prohibeam quae cupias imo precor, commo- ;

ncoque, ut aminimis usque admaxima a Dco tuo postules;

verum ut cum oraveris et coram eo qune sunt in corde tuo
exposueris, dicas ei: « Verumtamen non mea voluntas, sed
3
»tua fiat . » Si quod pcto expedit , fac sicut ipse nosti :

Sic enim scriptum est : « Revela, inquit, Domino viam

fltuam, et spera in eo, et ipse faciet 4. «Videle aulem et

Dominum nostrum Jesum Chrislum sub dispensatione

assumptae carnis oranlem et dicentem : « Paler, si possibiie
»est, transeat a me calix iste : verumtamen non sicut ego
5
» volo, sed sicut tu . »

XI. Jdcirco, mi frater, si ab co aliquid deposcas , per-

sisle in petilione lua, revelans ipsi, ac dicens : « Domine,
si volunlasest, ut fiat haec res> lu eam fac. Sin autem tua
non est voluntas, nc fieri pcrmittasDeus meus. Ne propriae
me Tu enim scis insipientiam
tradas concupiscentiae meae.
meam. Ne ergo tradas me consilio meo et insipientiaj mese,
verum sicuttu optime nosli,protua mansuetudinemerege
ac dirige. «Siautem pro tribulatione et pro cogitationibus
oraveris, dicito : « Domine. ne in furore tuo arguas me,

»neque in ira lua corripias me. Miserere mei, Domine,

G
»quoniam infirmus sum . » Vide quid ait Propheta : « Scd
1
Kom. vin, a6. — a
l Cor. vi, n, et x, 22. — 3
Matth. xxvi, 59
ct 42. — 4 Psal. xxxvj, 5. — 5
Matth. xxvj, 59. — 6
Psal. vi, 2.
j8G s. ephr.em syri

• respice, Domiue, ct vitlc : quia tcrra sum ac pulvis, et

»cinis, nihilque suslinere valeo \i> «Nc tradasmc, Dominc,
• me, ct assimilabor tlescen-
pcccalis meis, et nc sileas a
a
I dentibns Id lacum sed da gloriam nomini tuo 3 »im- : ,

«memor malorum, ct nc, obsecro, memineris pcccatorum

» mcorum setl luarum rccordare miserationum, et exaudi
:

»me 4. Et, si possibile est, transeat a me tribulalio ista :

» verumlamen non sicul cgo volo, Domine, scd sicut tu vis. o

Tantummodo confirma animam mcam alquc tucre , ut

sustinere queam, gratiamque coram te inveniam, et in
prasenti et in fuluro saeculo. » Et jacta supcr ipsum curam
tuom, et ipse facict Hoc cnim scito, quod expcdit tibi.

quia bonus benignusque omnia vult, qune sunt cum sit,

salutis nostra. Ideo quippe animam suam posuit pastor

bonus pro ovibus suis. Ipsi gloria in seecula saeculorum.

Amen.

SERMO
De qalbusdam interrogationibus,

I. Qucc discendi cupidi interrognstis, brcvitcr ac com-

pendiosc dicturus sum quoniam absquc timorc Dci per-
: ,

fectaque patientia praclare aliquid geii, et ad optatum

finemdcduci, impossibile est. Apostolo dicente : «Palienlia
»vobis necessaria esl, ut voluntalcm Dei facientcs, repor-
»telis proniissionein
5
. ilpseque Dominus Discipulos suos
inslruens, sic ail : « In palientia vestra, possidebilis animas
6
» vestras . » Et rursus : i Qui aulcm pcrsevcraverit usque in

*
Psal. xxir, 16. — 2
14. xxvn, 1. — J
Id cxiv, II, 1. — « Id.
lxxvhi ct lxxx. — 5
Hebr. x, 36,— 6
Luc. xxi, 19.
 Tli QUIBUSDAM IVfliRROGATlONlBUS. lSj

»fincm, hic salvus crit '. s Non cnim dcfinivit, ad hoc vel
acl iilutl usque letnpus : scd , cjui in finem perseveraverit,
hic salvabitur. Ncque enim in principio cognoscilur finis,

scd in ipso fine fructus invenitur. Quamobrem jfini princi-

pium conjungilc : ut in finc invenientes victoriam, repor-

tetis promissioncs. Sanclificalio eliam nobis sit curac :

siquidemhoc potissimum rcquirelnr a vitae monaslicae sec-

tatoribus. Non efTiciamur inanis gloriae cupidi; ne et nobis
dicalur a Domino « Omnia sua opera
: fociunt, ut vi-
i deantur ab hominibus enim phylacteria sua, et
: dilatant
«magnificantsuasfimbrias. Amant autem primos recubitus
ainccenis, et primas cathedras in synagogis. Et sahita-
» tioncs in foro, et vocari ad hominibus, Rabbi \ «Simus
ilaque humiles, in verbo, in opere , in conversatione, ut
gratiam inveniamus opud Dominum; quandoquidem humi-
litas grata est Deo.
II. Novi fralrem in Domino, qui quodam in loco quietam
ducebat vilam, sub magna obcdientia. Acciditque illo in

loco fralrem divexari ab impnrissimo daemone : atque hic

quietum illum, alque optimum monachum appellans , ex-
clamare coepit, ac dicere. Erat autem in convenlu , sub
cuslodia juniorum. Ille vero, adversus quem vociferabatur
daemonium, in sua cella desidebat. Ut autem praefectus
multam cacodaemonis agilationem conspexit, accersendum
curat fratrem illum, ut patienti deserviat : qui adventons,
offendit aegrotum nonnihil relaxatum. Etdum cum eo col-
loquitur, repente ab impuro obsessus daemone , inccepit
exclamare ac dicere : a Tu ilerum huc male per malam venis
viam : mali sunt lui occursus; mala si dixeris , mala etiam
audies. Primumque lu me ejecisti, otque ligasti per humi-
litalemtuam. «Rursusque ad eum daemon : « Ne extollaris,

bonc vir, ne, quaeso, extollaris : visitandus enim mihi ct tu

1
MaUh. x, 22, ct xxiv, i3, — 2 Id. xxni, 5 7.
l88 5. liPHR^M SYRl DE QUIBUSDAM INTliRBOGATIONIBUS.

eris, nisi humilitale tun prolegaris, nam en et nnnc ego

crucior, impugnorquc» Quod si igiluripsiquoquedaemones,
quantumvis inviti , confilenlnr sc nihil cum humililalc
posse, sed cam timere atquc formidare , quaro nos tanlnm
illius digoitalem adeo parvi facimus? Etenim signum ex ea
rcspleudet sj)iritale, quod superhi doemones tolerare ne-
queunt. Domino diccnle « Discile a mc, quoniam
: mitis
»sum ct humilis corde : et invenielis requicm animabus
veslris \ » Nos vero ad ipsum dicamus : « Tibi gratiarum
actio, Domine, universorum regi ct Deo, quia factus es
nohis via salutis. Tu, Domine, etiam daemones refrenas, et
eruis cx omni malo in tc sperantes. » Pro me porro non
dcsislalis precari, ut apud Dominum invcniro mcrear mi-
sericordiam, quandoangusliac ilbe mc ohscdcrint, ct mortis
smTocolio : et non confundar, quando rcvelaveril Dominus
ahscondita tcnebrarum , manifestaveritque consilia cor
dium.Vaj confusis, in hora illa. Dominus aulem Deus om-
nipotens, qui scrutatur omne vtrbum, veslri pariler ac

nostri miserealur, sccundum mulliludincm miserationum

suarum : singulorumque nostrorum nomina inscribenda
curet in regno suo coelesii. Quoniam ipsi gloria, in saecula

sseculorum. Amen.
1
Matth, xi, 29.
 :

S, P. N. EPHRiEM
SYRI
OPERUM.

classis xiv. — epistol.c

\W\\\\«\V\*W\i\V\\tt WWWWW^iWWVWiVWVWVVIVWVVWWVVWVWWVVWWVVWW^WVV»

EPISTOLA I

AD JOAISISEM MONACHUM.

De paticntia : ct de cavendo, ne quis decipiatur cogitatio-

nibusprcvtcxtujustificalionum : neq uc dicat « Tanquam
paslor incedo : » ct dc temperantia.

I. Variis licet adhortationibus cnm religiosissimo Thco-

cloro e^erimus, ne n suo recedat loco persuadere tamen
valuimus. Dixit autem ad nos illc : «Si volunlas juvandi mc,
animamque meam secundum Deum salvandi aflucrit, in
monasterium luum nblcga me. »Cni respondi :a Ex quo
monaslerii curam fratri Joanni commisi, illo inconsulto,
mandare alicui ncqueo. Et nunc quidem bene egisti, prae-
dicluui iratrcm suscipiendo. Nam ut rediit, nobis qua-
eum compassione cxceperis, renunliavit ; cum et lales

oporleat in veneratione haberc, qni supra patrcm et ma-

trem, fralres et sorores, uxorem et filios, cognalos atque
aniicos, diligunt Dominum. Ilecte vero agis, cxemplum
Lonorum operum le ipsuua praebens, el polu.bimum fralri-
 —

1Q0 S. EPIin.EM SYRI

bus, qni tecum habitant, secundum eum qui dicit : i A mo

» videbilis, et sic facictis. » Et bealus Paulus apostolus ad-
hortatur, dicens : « Imilalorcs mei estote, sicut et ego

• Ghristi • : » Ut quibns scrmo plenam fidem non fucit,

opus ipsum persuadeat. Spiritualia vcro minisleria ne

contempseritis, neque corporalium necessitalum prcclextu
synaxim veslram neglexeritis. Eloquia enim De medilata
etsuavilerdecantata animamnutriunt atquetucntur:corpus
autcm cuslodiunt instituunlque : damiones repcllunt, et

summam animae tranquillitalem generant.

II. Porro dc tcnlantibus ea, quee monsuram ac modum
excedunt, incurrenlibusque in pericula gravissima, com-
moncfacere vos volo : « Non plus sapicndum csse, quam
»oporl('t sapcre, scd sapiendum ad sobrietalem a
. »Puirsus-
que alibi dicit Scriplura : « Noli esse juslus multum,
» neque plus sapias quam necesse est, ne obstupescas 3
. »

Accidit cnim dicbus hisce nostris, quosdam fralres, relictis

suis cellis, in lcrram desertam, infrucluosam, atque ina-

quosam se contulisse : socpc aulem licct a patribus ac fra-
tribus admoniti, non parucrunl, diccntes : «Nos ut pastores
discedimus. » Et ut sesc in aridissimam soliludinem impulis-
sent, videntcs jam se iutra dcsertam tcrram conclusos,
ccepcrunt vchemcnlcr discruciari : incipientesque adloca,
quaj incolunlur, redire, ncquivcruntse exdiflicillima cremo
subducere et expedirc; nequc enim illud facile crat iutra

inlcriora dcserli vcrsanlibus. \alde igitur per inediatn,

silim, acstumquc afllicli jacebanl, animum dejicientes. Di-

vina vcro providentia disponente, frigore percunt -s, ab

aliquibus ibi repcrti sunt, qui eos propriis jumentb im-
posiios, ad loca habitalionum rcportaruiit : alti (tiam ibi

mortui sunt , ct a volucribus ac feris corpora corum

1
JuiHc. vu, 17. — * 1 Cor. iv, 16, et xi, 1. — 3
Rnm. xm, 3.
4 Eccl. vii, 17.
 »

EPIST0LA AD JOANNEM. I9I

devorata sunt. Qui autem evascrunt salvi, longo tem-

pore infirmi remansernnl; deincepsque ipsa experientia
cognovcrunt nihil absque consilio faciendum. Nam mulli
contumacia atque temeritatecogitalionum ducti, in lerram
infrucluosam, et inaquosnm progressi, violentam sibi ipsis
mortem inlulerunt. Alii vero sub obedieniia vivere nolen-
les, unanimitatemque in ministrando recusantcs, in idem
se periculum conjecerunt. Alii sui consilii complacenlia
decepti, laudcm ab auscultanlibus captanles, pastores, ut
aiunt, eflecti sunt inlenlos aulem labores non cogilantes,
:

iisdem se periculis implicuerunt. Non igitur oporlet, cha-

rissime, sine prudentia propriis abduci consiliis : quin polius
decet unumquemque proprio se meliri modulo, et proximo
in charitale Dei humiliari. Si quis autem cxistimet se per-

feclam adcptum esse virlutcm, passionibus superiorem esse,

et in cupidilates dominari; ne sic quidem sibi ipsi confidat;

ne forle in ipsum dicalur quod scriplum est : a Rex teme-

»rarius incidet in mala ; Angelus aulem lucis liberabit
»eum x
.

IIL Sed forle prseteriens quis dixerit: «Quomodo inveni-

mus Palrum hanc excoluisse virtutem ? »
aliquos sanclorum
Conveuit ilaque nos eliam ex sanctorum Patrum vilis
affcrre lestimonia, ut aperte ostendamus nihil lemere, vel
casu, inconsideraleve sanclos Patres egisse. De abbale
Macario narratur, quod sic diceret : « Considens, inquit, in
cella mea, exercebar ut monachus, dum inlerim mihi mo-
lestiam cogitaliones exhibebant, dicenles : « Abi in inle-

riorem ercmum, et vide quid ibidem cernes :

» pcrstitique
in pugna cum cogitatione annos quinque, cum dicercm,
ne ibrle id a daemonibus mihi suggeralur. «Pcrspicis pru-
denliam sancli viri ? Numquid abduci se passus est, aut
praeceps accurrit ? Numquid cogitalioncm admisitPMinime
1
Prov, jm, 17.
 1

I92 S. EPIIR.EM SYRI

vero : sed perscveravit examinans, jejunans, vigiliis preci-

busque vacans, 11 1 id ne forte cx daemonibus esset, cognos-
cerct. Caclerum nobis dum COgitatio aliqua se ingerit,

contincri non possnmus, et efferamur; et non modo non

discutimus, sedulo oranles, sed neque ab aliis admoniti
obedimus ; unde facile ab adversario capimur. Deinde
cum persuaderet, inquit, cogitatio, egressus in eremum,
invenit ibi lacum, insulamque in medio ejus, et nccede-
bant jumenla ut bibercnt ex illo ; aspcxitque duos homi-
nes nudos in medio ipsius. Snb haec ut locuti sunt inter se,
dixit abbas Macarius ad illos « Quomodo fieri potero mo-
:

nnchus?»Et illiad eumdem Nisi quis renuntiavcrit

:

omnibus, quae in mundo sunt, non potcrit fieri mona-

chus. »Ad quos ipse : Ego, inquit, infirmus sum, et non

ita valeo ut vos. » Cui illi : Si nequeas, ut nos, sed in cella

lua, et pcccata tua defleas. »0 humilitas divini viri !

prudenliainsignis virlute animaj: qui tot ac tanlis praeclarc

factisexcellebat, non judicavit seipsumejumodi redignum;
sed ait ad eos :« Ego infirmus sum, et non ita valeo, 11

vos. » Nos nulcm neque persecutionc ulla invadente, neque

•. quoqnam impulsi, lemerilntc et propria quadam compla-
centin ducinmr, aggredientes ea, quae mensuram acmodum
superanl, tanquam Dominum Dcum tentantcs, quod est

horribilc. V02 nulcm homini, qui propriis confidit ac niti-

lur viribus, vel cxercilalione, sivc industria; neque in

Deo spcm omncm rcponit sunm : ab illo cnim solo polestas

ct robur.

IV. Et cur non oculos dcmittimus in vitam abbatis An*

tonii ? com-
Et ipsum cuncta cx divina egissc rcvelatione
pericmus. Verumtamen ipse quoquc nonne in monaslerio
vSvebal? Nonnc indumenlis ulebatur? Nonne panc vcscc-
* balur? Nonnc propriis manibus laborabat ? Nonne dis-
cipulos habebat, qui quidem cliam morluum ipsum de-
 EPISTOLA AD JOANNEM. 1QD

flebant oc sepeliebant? Neque vero solum ip?e benlus

Anlonius hoc vila? instilulo u>us est , sed et reliqui Patres,
qui religiosam vilam duxerunl : qui horlabanlur ct sola-
bantur ad se venienles, per quos signa et curaliones exhi-
bebat Deus. Tanquam enim lucerns quaedam clarae, vir-

tulibus coruscabant. Horum vitam ac mores, eliam nos

regia via incedenles, cemulemur, non declinantes neque in
dexlcram, neque in sinistram. Dernus ergo operam quieli,
jpjuuio, vigiliis, oralionibus, lacrynris, conventibus ad res
divinas celebrandas, labori manuum, conversationi cum
sanclis Pnlribus, obedienlioe veritatis, et auscultationi di-
vinaruin Scripturarum : ne mens nostra sylvescat, et in-
culla squalidaque reddalur. Polissimum aulem parlici-
palione nos sanclorum ct immaculatorum mysleriorum
dignos exhibenmus; ut mente noslra enascenlibus infide-
lilalibus, sordidisque cogilationibus purgala, inhabitans
in nobis Dominus liberet nos a maligno. ln cunclis autem
veram atque sinceram chariiatem ad invicem, et in om-
nes sectemur: nam ex primo comparat sibi quis malum
vel bonum. Non enim mendax est, qui dixit « Quod uni :

»ex his fralrihus meis minimis fecislis, mihi fecistis »

Ad eos autem , qui pietatis viscera clauserant, dixit :

ft Quandiu non fecislis uni de minorihus his, nec mihi fe-

»cistis. Et ibunt hi in supplicium aeternum, justi aulem in

»vitam aeternam \ » Anliqui vitulos, agnos et arieles,
cuncta immaculata, in sacriiicium Domino offerebant 3
:

at nos proprium corpus Domino offeramus in Spiritu

sancto, non polluenles hoc rebus vetitis, aut aliqua co-
gilatione contaminaDtes; ne reprobelur sacriiicium nos-
trum.
V. Quo pacio autem comparare oporleat sanctitatem ,

suffecerit menlem sobriam ac vigilanlem habentibus re-

Mattb. xxv, 40. — - Ibid, 45, 4*>t -— 3
kevir. i, m et lx,

XLT. l5
194 s» EPHR,EB! SYRl

cordatio Dei, cujus radii cor omne illuminant. Qui vero

monte adhuc inlirmi sunt, aliquibus indigent exemplis,
quibus acl imitandam exeolemlamque eamdem virlutem
excitenlur. Sil ergo nobis exempli Joco tule. Qui secun-
dum mundum slrenwos se pr.ebent in brllis, imagines su-
munt,in parietibus et tabulis belli hislorium describcnlcs ;

ul quomodo lii quidem sagittis feriant, alii vulnera infli-

gant, quidam fugiant, alii incursiones faciant, alii adhibi-

tis gladiis, spicarum instar adversarios decutiant. Alque
ha?c agunl ad aunuhlionem postcrorum , el commemora-
tionem corum, qui rem forlitcr in bello gesserunt adversus
hosles ivpugnanles. Alii vcro Sanclorum quoque cerlainina
iu domolicis oratoiiis, ad imitulionem vidolicet ignavo-
rum cordium, et oblectalionem speclntorum , depingunt.
Sic ergo satagile, quasi et nostra viln describenda sii, et

in subbmi colloeanda, ut omnibus sit conspicua : quin-

eliam excolcndae virluli operam dcmus, ne quid vitupcrio
dignum, alquc absurdum inseratur imagini. Turnissiinnm
enim revera est, spectare virum in imagiuc cum ftemina
inhonesle vcrsanlem, et praserlim ex iis, qui videnlur ha-
bilnm pietatis assumpsisse. Si vero et cum masculo, secun-
dum cum, qui dixit : i iMasculi in masculos lurpiludinem
sopcranles 1
: » quis tandern oculos in imaginem deligcre
auderel? Fugiendum vel ipsum quoque spectaculum. Si

aulcm cum tali ignominia prae pudore stupidi, spectari ab

aliisnolumus, prorsus, divina coopcrante grnlia, turpcs pas-
sioncs cfTugiumus, veraque virlulis sludium curemus; ut
composilio ct slructura hisloriae,qua de uobis e»t fulura,
praclara et honcsta fiat, qua ad bonam oeinulationem
cxcilct sun pulchriludine obvios quosque , nihilque in

ep deforme, mimisve virluli conscniens imprimamus.

2
VI. Etenim Sodomilarum hisloria indelebilis tst , in

* Koiu. 1, 27. — 1
a
Gtn. xvm tt xi*.
 EPISTOLA AD JOAN^F.M. lfjO

mcdium producens, qnomodo Jnsli domum circumdede-

rint homines inlemperantcs ac fligiliosi, donec cxcitate
percussi, igni.sque imbre combusli, et in einerem rcdacli
essent ipsi cum lerra sua, in cjua nefandns commixliones
exereuerant. Ilorum hisloriam tannuam imaginem quam*
dam horrore plenam proposuit uniuscujusque noslrorum
conscienli.-e Creator noster Deus ut ad exemplum hujus-
:

modi respicientes, improborum commercia declinemus,

Qui oulem caiculientes, propositam nobis historiam prac-
tereunt, facile in voluplatum barathrum prascipiles ruunt.
Tu aulem dcfixam lene in hujusmodi cogitatione menlis
aciem, nt metu turpissimas passioncs elidas, urentesque
voluplalesexpectalio irae immarcescerefaciat. Quisenim di-
vinam iram cernens, non trepidet, conslernelurqueanimo,
nisi forto oscilabundus, alque aliud ageus isla comsiderel?
Ego vero ignavus parliculas hujus hisloria) singulas atten-
tius conlemplalus, ingemui, vulluque in gcnua deposilo,
flevi. Quo enim paclo vere formidabile non erit mundo
cordis oculo intuenlibus vehementissimum ignis illius flu-

xum, lerramque, dum torreretur, et incolas inslar cerae

fumique liquescenles? Annon poterunt hocc eorum , qui
antea snpplicio sunt afFccti, exempla ve! lapideam animam
emollire? Frequeniius ilaque, imo polius assidue ad ejtis-

modi hislorias inlenlc respiciamus; ut potiorum sludio,

experienliam prsedictorum fugiamus. Nam auget audaciam
nrgligenlia ex utraque vero consuetudo couflatur. Qui
:

aulem habitum sibi mali acquisiverunl, e:vilum ae^re inve-

nire possunl: cum habitus is ad abolendum spirilalem
fructum sernper irrepat. Ex adverso, vciut in imagine re-
cordemur illius /Egyptia», quomodo ad se allrahere conata
sit pium Joscph ipseque quo pacto ctiam vestcm suam
'
;

roliqucrit, nl scelus «Tfugeret. Rursusque monle conlem-

1
Gtn. xxxis.

i3.
 10,6 8. EPIIR/EM SYRI

plemur tanqnam in imagine senes illos babylonico*. quo-

modo ad turpiludinem bratam Susnnnam compellero *lu-
debant '
: ipsa aulem pia et virili cogilatione adhibita,
istos deturbaverit. Sic ergo cl nos sincere cerlemus, ma-
xime persnasi, quia « Niliil occullum quod non revelabi-
9
»tur : » ut si qua virtus, et si qua laus, hac de nobis
circumferanlur: ut simns inter eos, qui laudanlur, et non
inter illos qui vituperanlur.
VII. De iis porro, quae quaeruntur, et quo pacto con-
versari oporteat cum fratribus, et complacere Deo viventi
ac vcro, vobis pro nobis ornntibus significabimus, divina
nos adjnvanle gratia. Sit autem intra nos et vos Dominus,

fons vilae. quigaudium, pacem, sanclificationem, et spem

bonam pluit super quaerenlcs eum in veritate. Salula fra-
Ires, qui tecum sunt : salutant le qui hic sunt fratres.

\VV\\*/VV»VV,\\VV\\\\\\\\/VV\/\\\\\V\V\\\A\\VV\\\V\\M

EPISTOLA II

SIVE HYPOMNISTICUM.

I. Omni bora mente revolvo visionem, quam milii re-

censuisti, fraler: ideo dignam vocalione tua vitam agcre

contende, ut mililiae duci plncens. Tuam enim novi promp-
tiludinem, et in Deum zclum. Idcirco tibi suadeo jam
proposilum babenti. ac salvari studenli, nondum tamen
cxperientiam vitae religiosae possidenti, ut sanclorum pcr-
fcclorumque fratrum, ac patrum vestigia perseqm.ris, et ab
iisdiscas.quemadmodum Dei servum versarioporleat. Quod
tibi etiam semper dicebam,ulsingulorum perspccta conver-
salione, bonum vitae imiteris institulum, altendens quomodo
• Dan. xni.— 2
Luc, I11, 2.
 HYPOHKISTLCUM. 1 97
quilibet pietale inslructus, ad supcrnac vocalionis bravium
contendat; considerans quoqtie diligentcr hujus pcrfectam
exaclamque fidrm, allerius spem in Detim, illius vero du-
plicem charilatem, in Deum
proximum, el quo pacto
et in

alius in timore Dei suam cuslodiat animam, ab omni

re mala cavens sibi, vitamque inculpatam atque irreprehen-
sibilem degens atqueadeo qui ab omnibus ob puram el im-
maculalam vitam loudatur. Multi enim reperiunlur ejus-
modi do quibus tibi asserebam altendendum iis esse,
,

et non mihi pigro alque inerti. Ilos ergo imitare, qui qui-
dem in medio vestrum sunt, velut luminoria quoedam : et

quomodo nonnulli dum variis passionibus ab hosle impug-

nonlur, per oralionem ad Deum confngiunt, adhacrcnles
ei pep compunclionem et desiderium, graliaeque auxiliuni
accipientes, absurdas immundasque cogitationes vincunt,
faclorum poenitentia ducti, multoque flelu ac lacrymis
suspiriisque moesti sua lugent peccala: coniitentes Deo per
oraliones alque vigilias ; aflligenles se in jejunio, tempe*
ranlia, alque tribulalione, iisque armorum generibus sal-

vari cnitenles.
II. Strenue igitur et tu decerla usque ad mortem, lan-
quam verus niiles. Non enim res est ludicra religiosa) vitaj
exercitatio, fili : verum multa diligenlia opus est, ut salus

animac curetur. Idcirco ne unam quidcm practerivi virlu-

tum, scripto tibi per epistolam haec ipsa mittens ; ut ne

dicas Non noveram quid essel agendum. » Sic igilur eni-
: «

tere, omni gravitate atque prudentia lempus vila? tuae

transigere, ut Deo placeas et hominibus. Si enim ita te
gesseris , perfectam singulorum considerans renunlialio-
nem, religiosumquein Dco vilac instilulum ; facile lcipsum
ad virlulum celsitudincm evehcre polcris; conspiciens
quorumdam voluntariam pauperlalem, quomodo reliclis
omnibus conantur ubique menlcm suam trnnquillam
,
 ;

S. kPflBJHi Mi.l

ri -ddere, ut ahao ulta distraclionc in orationefi incunibcre

qucanl, cl non sil illis cogilatio ant curn, qure ipsos rctra-
Lat nb ornlione, vcl lacrymis, ant fervore, perfrctaque in

Dcum cliaritalc. Nosli cnim lu quoque, dileclissimc, si

qnis cuni desiderio et lacrymis purti corde precalur,

mcnle sna tanqunm spcculo contemplari Dcum. Idcirco
pcr inopiam ac paupcrtalem magnamque an^nsiiom quili-

bel ad promissa juslis bona properat : a Angusla est enim

»porla, ct arcta \ia, quie ducit ad vilam \ i

111. Qunproplcr iianc libi viam dcmonslro, quam ego

nondum sum insjressus, ul illi insisleus, sanclorum imile-
ris conversalioncm, alioruni quidcm pielalem, aliorum
peiitinm, aliorum reclnm in precibus rebusque omnibus
ordincm, aliorum liumiLlutcm, aliorum iionorcm , ct alios

quidem sui ipsorum accusalorcs; alios sc ipsos pro nihilo

habcntcs atque abjicientes ; aliorum sludium alque diii-

genliam; aliorum qnictem acsilentium; aliornm mansuctu-

dincm; aliomm patienliam et longnnimilalcm ; aliorum cle-
mcntiam ct Jjcnijpiitalein ; aliorum mores pacificos ; aliorum
vilnm amabilem; aliorum concordiam ct consensioncm
aliorum mlelloclum atque jndicium; aliorum prndcntinm;
aliorum sohrietntcm acvi^ilantiam; aliorum aftnieniiaoij alio-

rum iuromiliodandodexteritnlem; aliornm discrclionis vir-

tulcm ; aliorum myslica quajdam nlque arcana ; nlionun lii-

lnritalcm; iliorum morcs graliosos; aliorum adabililnlcm ;

aliornmin reconciliando facililatem ;alioruni in condcnando

ac vcnia danda cicmcntiam; aliorum forliludinem ; a!io-

rnm nudnciam, atquc fiduciam ; nliorum ccrlnmina; alio-

rum obcdicnlinm; aliorum in opilicio induslrinm ac dili-

gcnlinm; aliorum in nliis laudandis beni^nilalem ; aliorum

pr.unpiituuincm, alquc nlncrilalcm ; aliorum iu fratrcs ob-
scnuium; aliorum zelum atqueajmulaUonem nliorum fervo- ;

1
MaUh. vm, i3.
 IHPOMNISTICUM. 199

rem; aliorum submissioncm; aliornm perfectam tiUe abdi-

calionem, et se ipsurn crncifigenlis inslar quoiidie morlem
obeunlium ; aliorum paticnliam cl loleraniiaiu ; aiiorum ro-
bur; aliorum vcrilalem; aiiorum conlidcntiam aliorum in ;

arguendolibcrtalem;a!iorumlucidamctconspicuamcunctis
vilam; aiiorum seduiitatem ; aliorum in agendo soierliam;
aiiorum disciplinam ; aiiorum temperaniiam; aliorumsanc-
timoniam; aiiorum pnritalcm ; aliorum virginiialem ; alio-

rum caslitntcm ; aliorum spiritualcm vivcndi ralionem. fit

hujus quidcm considrra cleemosynam; iliius in ope fe-

renda viriutem; hujus benignitatcm, illius bonilatem ; hu«

jus commiscrandi sludiuin, iilius clemcntiam; hujus fra-

tcrnum amorcm , illius pro beneficiis nccoptis gralum

animum; hujus rcstilucndi compensandique viriutem, il-

lius a-quabililalem ; hujus rectum judicium, iilius ad ig-

noscendum faciiitalem hujus rcquilatem ac probilalem,
;

illius compassionem bujus in hospiles amoreni, illius in-

;

tcgriialem ; hujus innoccnliam , iliius impcriurbabilem

animum; hujus sinccrilatcm, illius viriutcm qua cst pau~
ci* conlentus ; huj-.js modcraiionem, illius gratiiudinem ;

hujus simplicitalem, iliius in consoiando graliam; hujus in

adhorlando vim, iliius in agrolis invisendis charilalcm;

hujus rcclitudincm, illius in admonendo donum; hujus
continuas oraliones et Psalmorum dccantationes, Iacryma-
rumquc rivos, et, ut uno vcrbo dicam, cunclorum divinnm
vitae rationem alquc inslitulum.
IV. (iiun igilur in medio tanli thesauri habites, ditari
stude, cum virginibus prudentibus vitam agcns, ne inter
fatuas annumcreris :
. \il cum tania habcas luminaria, quas
tuos siugnlis dicbus ac noctibus oculos iiluslrant, 10 illo-
rum lumine ambula, vestigiisque corum insistc, ut cum
ipsis \n aelerna ingrediaris tabernacula. Propera gressibus
1
Matth. xxv.
200 ». iiPIIR.EM SYRI

islis, ut aliquos eorum assequi possis. Posse autcm tc scio,

modo velis. Succinge ergo lumbos tuos, lampademque
juslitia?. accendc, ac Dominum luum expecta, ut ad ejus
occursuni inveniaris paratns. De his ad le non cessabo
pcrseribere : seio enim te, quae justa sunt ac rationi con-
sentanea, libenter andire. Quare atlende libi ipsi, et cerla
iisi|ue ad rnorlem, ut cuslodiaris et conserveris , utque
cum (iducia et gaudio obviam immortali eas sponso. In
honore ac pretio virginitatem habe, et te in ceelestem tha -

lamum introducet. Idcirco dixil Aposlolus : « Despondi

» vos uni viro virginem castam cxhiherc Christo \ »

V. Nunc ergo, rharissime, sanclorum virorum virtules

descripsi tihi; descripsi eliam insidias advcrsarii, ut ex
ipsius liberalus laqueis, animam luam salvare queas. No-
lim aulem mihi respondeas : • IMonasterium ingrcssus sum,
et habilum angelicum gesto. » Non modo cnim homines, ve-
rumeliom Densipsenonexlcrnodeleclalur habilu,sed bono-
rum operum fructus cxquirit. Consiste igilur instar arboris
floride, fructiisquc tuarum custodi f irlutum : ne superbiae
vermis snbrcpens, fructum tibi labefactet humilitalis : ne
mendacio libi subripialur verilas; nc inanis gloria tibi piela-
tem atque religioneia obumbret; ne mansueludinem luani
iracundia abripial; ne longanimitatem tuam excandescenlia
evacuet ne pacem tuam pugna devaslel; ne amicitiam
;

siniultas impedial; ne injuriarum memoria penilus chari-

tatis rcconcilialionem extirpcl; ne conlumelia honorcm

deperdat ; nc eonlcntio concordiam dirimat; nc quietem

alquc silentium perlurbatio commoveal; ne jejunio gula
ob>it; ne lcmperantiam inexplebilis edendi aviditas excin-
dat; ne diligentiam ignavia subverlal; ne soinnus vigiiiam
sopial ; nc oredia promptitudini alque ahicrilali gra-

vis sit ; nc pigrilia minislcrium prohibcal; ne subjeclionem

* a Cor. xi, a.
 IIYP0MNISTICUM. 201

murmuratio depellat ,* ne obedientiam inobedientia exclu-

dat; ne psalmodiam verba oliosa superent; ne Dei lamles
scnrrilitas vincal; ne luclnm risus opprimal ; ne indulgcn-
tiam nimia severilas innlilem reddat; ne pudicitiam forni-
calio corrumpal ; ne fidem incredulitas evacuel ; ne avari-
tia volunlarire prapferalur pauperlati; ne parentes plus
quam Christum diligas; ne ex mundo majorem, quam ex
regno ccelesli voluptatem capias; ne tibi divilioe pauper-
tatem improperent; ne linguam tuam oblrectatio irritet;

ne te calumnia fralricidam efliciat; ne susurratio tuam

animam inquinet: ne le in aliquem invidia configat ; ne
dolus luus purilatem cordis polluat; ne bonis te privct
simulatio; ne prodiiorem tc reddat calumnia; ne punitio-
nem tibi falsum conciliet leslimonium; ne le a coelesti

alienum reddaliegno furlum ; ne paradisum libi occludat

injustilia; ne tuum hominibus complacendi sludium ossa
dissipel; ne personarum acceplatio liberlalem tibi prneci-
dat; ne te voluptatis amor a divino amore abslrahat; ne
compunctionem lua obscuret concupiscenlia; ne tua vo-
luplas amorein ac desiderium in Deum hebelet; ne te
edendi deleclatio deliciis paradisi spoliet.

Ne hominem asperneris, ne et ejus creatorem exa-

VI.
cerbes. Ne imporlune conqueraris, ne in condemnationem
ipse incidas. Ne nlli exprobres quid enim tibi accidet,
:

ignoras. Ne corde exlollaris, ne cadens, tibi ipsi ignomi-

niam inferas. Gave ne confidenlia mansuetudinem ac mo-
derationemabscindat; nequctimiditas audaciam opprimat;
nec contemptio tuum timorem dispcrdat; nec te mentis
occupalio a caaterorum conventu comitatuque sejungat;
neque animuni meutis elalioalque dialraclio vulnerel. Non
ex audilu animam coiijmacules. Non conjungaris improbis,
nequc cum iis consilium inieris; ne forle malilia tme in-
nocenliee atque simpiicilali tenebras ofFundat, neve nequi-
191 &• UPHRiEM SYRI

tia luam vincat bonitalem. Ne invidia animum tuum pcr-

lurbalionibus vacunm superel. Nesii procax alqnepcudans,
ne odiosus rcddaris omn bus. Nc libi flagelfa conciliet
perlinacia. Ne dcs reiaxalionem aliqnaodo carni tnae ut ,

luani nou ajjgravel animnm. Ne lc malcdicendi sludium a

laudandis proxirnis abripial. Ne dcsperalio le secludat a
pfxnitenlia, neque a ccelis le divellal viia desidiosa. Non
tibi thcsaurnm propria ruringat^lorialio, neque lunsccrcla
divulgcl jactantia. Ne obireclalio quempiam tua causa
obnubilel ; nec tenebras tuo oiTutuhit iulelleclui insipienlia,
nec luam slullilia prudenliam obscuct. Non tu r dominc-
tar menti demcnlia : non tuam discrelionem allcrcl indis-

crelio, aut uJiud vclilorum, lc non scntienlc, in corde

subeat, ac le i cojlorum regno captivum abducal. C ali i

rum sobrius esto, et sicut scriptmn cst, in le^c Domini

medilare die nc nocle '
: quoniam non cessat itnpm;mire
nos die noctmjiie iuimicus : ne forte menlem tuam a medi-
lalione pi\Tceptorum Dci invcnial oliosam, suaque supcr-
leminct zizania, rcddalquc novissima pejora prioribus 2 ;

nc hic lerrenis priveris, et ibi cceleslium jacluram facins.

« Nemo enim manum suam ad aratrum millens, et rctro

3
wrespieiens, aptus est rcjrno !)ei : nullusque militans, im-
pplicat se rebus sTcularibus 4 » ut mililix praiccto pla-
,

ceal. IMundum er^o dcsercns, ac Chrislmn seqtiens, sic

curre, ul apprehcndas : nequc declines in dexloram aul

siuistram, id est, iu unam aliquam ex antca docriplis per-
turbationibus; ne in pcccali praecipilium corrucns, moria-
ris auiina : sed per regiatn divinorum praeccplortim vittflfe

currens, nd regnum cocleslc recta incede; simulquc pro

me peccatore ora, tit et egolicel iudi^uus, Sanclorum par-
ticeps iacltis, vobiscum mcrcar aclcrnis bonis perfrui, in

Chrislo Jcsu Domino nostro.

1
Psal. 1,2.— 2
Matth, xu cl KftlV. — 3
Luc. ix, 6a. — 4
2 Tim. 11,4.
 mPOMNlSTlCUM. 205

VII. Haec tibi, charissime, perscripsi. non quod ego ista

vilaverim; sed ut ipse vilans, Deo sis acceplus el charns.

Aitenim Dominus: «Qui credit in me , opera quw ego facio,

»clille faciet 1
. » Ac de le milii persuasum , charissime,
liabeo, qnod progenitoribus tuis majora ages, si, ul accc-
pi>li, servaveris JNc ergo alicnarum le actionum censorem
praebeas, sed tnani ipsius vitnm quotidie dirigere conlende.
Singuli enim de propriis actionibus ratiouem reddiiuri su-
mus Deo. Ipse igilur quolidie tuas cogilalioues discerne,
et tuuin sic loquere : « Pietatem-ne, ac religionem colo?
Compunciionem habeo? demissionem animi servo?» alia-

que jam anle a nobis descripla. Rursus discerne, ei inlra le

dicilo : « Nonne parurn laboro , bene-ne an male vivam ?

numquid otiosa loquor? nuinquid irascor? numquid trrre-

narum rerum aliquidconcupisco? Sicque singillalim supra-
scrfpta discerncns, malumque deleslans, bouo adhaBreo.
« INeino enim bonus nisi solus Deus a . o Qui cunctos salvat

gratia sua in Christo Jesu Domino noslro. » Denuntio ergo

tibi in Christo, fili, ut hanc observes Epistoiam eamque
assidne perlegas, rursumque reponas ; neque dimtttas, do-
nec ips.im perdidiceris. Nam magna tibi diligentia de om-
nibus virtutibus ac vitiis conscripsi, ul ea assidue mediteris,
seduloqueconserves. « In quo enim viam snam adolescens
»dh'iget, nisi in observalione sermonum Domini 3 ?»In-
terea perspicua isla perscripsi libi, ut facile conservare
possis. Cum haec auiem perfeceris , tunc menlem luam
plcniari diligenlia Qrmabo, ut sic quoque merearis ad per-

fectionem pervenire, in Christo Jesu Domino noslro, cum

quo Palri et sancto Spiritui gloria et honor in saecula.

Amen.
* Joan. xiv, 12. — 2 Marc. ix, i8. — ' Psal. cxrm, 9.
 S. P. N. EPIIR^M
SYRI

OPEEUM.

CLASSIS XV. — PRECATIONES.

«WVWVVWWUVV^WWW/UVWMVWVWV^WWMWVWVWWWmNWiVW * WWXWWWVWWHV»

PRECATIONES AD DEUM,

PRECATIO I.

<i Peccavi in coelum, et coram te, » Domine Deus omni-

potens : « Nec jam snm dignus vocari filius tiuis
l
, » ant ocu-
los in coelum atlollere pra3 multitudine iniquilalum mea-
rum.labiisve meis impurisgloriosutn nomentuum invocare.
Indignnm enim me el ccelo et terra reddidi, quia le Doini-
nuin benignissimum ad iracundiam provocavi. Qu.eso,
oblestorque, Domine, «Neprojiciasmea facie tua a » neque ,

recedas a me, ne pcream. Nisi enim me gralia lua pro-

texisset, jam ego peiiissem, et essem jam « Sicut pulvis
» ante faciem venti 3
. » et in nihilum in hac vila n j
cidi>sem.
Ex quo enim viam lunm dereliqui, nullus mihi kelus ac-
currit dies. Nam qui in peccaiis jucundior dies visus est,

1
Luc, xv, i8, 19.— a
Psal. t, i3, — 3
Id. xxxiv, 5.
 ::

ao6 s. EPnnfiM sym

accrbissimorum fuitacerbissimus.CaMerumgratia tua fretus
atque confisus, spero te uiihi robur ac vires praebilurum,
ut saluti uiete consulere possim. Iit nunc ad te supplex con-
fugio, rogan», ul me a juslitne semila deviuni snscipias et
in rectam viam reducas. Eflunde in me mulliludinem mi-
seralionum tnarumsicut olim in filiumprodigum efludisti '

quia vilam dedccoravi meam dissipalis diviiiis graliae tua?.

Miserere mei, Deus, et ne memineris mali a me admissi in

vita mea, qu;r est ad extrcmam rcducla vilitalem. Miserere

mci, sicut olim peccatricis, publirani, et lalronis misertus

es. Illi enim cum in terra vivcrent, nb omnibus sperncban-
tur : at tu illos suscipicns, paradisi dcliciarum incolns fe-
cisti. Suscipe igituret inenin inntilis servi lui pnenitentiaui

nnm et ego apud cunclos despectus sum. Venisli enim, Do-

mine, non ut juslos, scd ut peccatores ad po3uilcnliam
vocares. Quia lc decet gloria in sjecnla sreculorum. Amen.

PRECATIO II.

Deus justc, et laudabilis, Dcus anle sascula, exaudi pcc-

catorem virum hora ista. Exnudi me Deus, exaudi me in

tna forlitudine : et ne rccorderis, in bnc men precatione,

perpcluarnm prxvaricalionum me?c parvitatis. Exandi me
Domine, exnudi me in oratione i^nila, sicut olim Prophe-
tam tuum exaudisti. Etiam Deus sanctarum Virlulum,
etiam incorporeorum creator, eliam, Dominc, qui dixisli:
cPelilc, etaccipictis :»ne,qun?so, me impurilale labiorum
pollulum, el in peccalis conflulum nverscris. Exnudi me,
qui lc cxaudituruni promisisti omncs, qui ra verilale invo-

'
Lnc. xv.
 »

PRECATIONES AD DEUJf. 207

cant te : et gressus servorum tuorum, ac prcles eorum in
viam pacis dirige. Jndulgc simplicibns servis hic peregri-
nanlibus, qui dixi>li : « Simplices eslole, sicut columbae.
In lolo corde meo ad te clamnvi Deus : Dens exaudi me,
spes oninium iinium tcrrae , et longe pcregrinantium. In-
crepa cunclos spiritus immundos, ut a conspectu tuorum
famulorum recedant. Apprehende arma et scuium , et
exurge in adjutorium ij)sorum. Effunde frameam, et con-
clude adversus eos, qui persequunlur ipsos. Dic, obsecro,
Domine, Domine, animaj ipsorum « Salus lua ego sum. » :

Relrocedat a mente illorum spiritus timiditalis, spiritus

taedii, splrilus superbiae, omnisque malitiae, el restingualur

quodeumque eorum iucendium, diaboliea arte conslruc-

tiun. liluminclur corpus, el anima, ac spiriius ipsorum,
lumine cognitionis tnae : ut occurreutes in unilalem fidei,
et agnitionis, sanclae et adorandae Trinilalis, in virum per-
fecl-um , in meusuram sctatis. in sa?cula saeculorum cum
Angelh, et omnibus, qui ub initio complacuerunt Dco,
glorificenl omni honore diguum observandumque nomen
Patris et Lilii, et Spiritus sancti. Amen.

ffV\V>\\VVVVVVVVVV\VVVVV\VV\VVVVVY\V\VVVVV\avVVV>VVVM

PRECATIO III.

I. Sana me, Domine,et sanabor, qui s"blus sapiens es et

misericors medicus. Tuam ego benignitatem obleslor, sana
vuliJera auimae meae, ct oculos mentis mere illumina , ut
tuam crga me dispensationem jugiler agnoscam. Et quo-
niam eur meum et mens mea icu>£piens lacla est, gratia
,

lua t
quae est sal veritatis, illam coudiat. Et quid ad te dic-
turus sum, o praecognitor Jfulurorum, qui corda ct renes
208 S. EPFIR/EM SYI\I

scrutnris'? Solus enim nosti, quod sictit tcrra sine aqua,

silit te anima mea. el desideral le cor meum '. Qui te au-
tem diligii, eum assidue tua replct gralia. Quemadmodum
igilur semper exaudisti me, ne nnnc quidem mcam des-
pexnris deprecationem. Ecee enim lanqunm cnptiva deli-
netur mens mea, te solum Salvatorem verum requirens.
Milte ergo velociler gratiam luain in auxilium meum, ut
fameni meam expleat, silimque rcstingual. Nam le Domi-
num. qui sine satictale dolectas, concupisco. Quis enim le

salinri poteril, vere le diligens, lumenque veritalis ture si-

liens? O dolor huniuiun , concede milii poslulata mea :

exaudi depreeationem meam, et in corde meo instilla vel

guliam unain graliae turc. Ittcendalur cor meum flatnma

charitalis tnae , velut iguc sylva condensa; et tnnquam
gninae ac Iribtili, comburanlur cogilaliones prava\ I)a ati—

lein mihi opulenleret absque mensura, ut Deus homini,

et largire mihi ut l\ex regum, ac mulliplica sicut bonus
pater. Quod si Ibrle abjeei, et abjicio gratiam tuam, velut
lerrenus : tutamen,qui hydrias bencdiclione tun implesti 3 ,

graliaquoque tua exple mihi silim. Et qui quinque millia

hoininum saliasli 4, dc tua eliam beniguilale famem mihi,
Domine, cxple. Annue, obsecro, benignissime, supplicibus
famuli lui precibus. Eccc enim aer clarcscil, el volucres
ob gloriam mngme lua2 sapientiae immutant voccs suas.
Ecce eliam lerra universa cttjusvis generis florum diploido

absque manibus liumania contexla circumamicta est, du-

plicique de causa gestit feslumquc agit altera quidem :

propter filium suum primogcnitum Adam

quod ad vitam ,

reductus sit; nltera vero ob Dominum suum. Ecce ct mare

tuagratia implelur, dilalque navigantes in ipso. Tua rnihi
grntia, Dominc, pracstitit lidttciam loquendi ad te luique :

deMderium, quo flagro, me ad te accedere cogit. Qui ab

1
Ptsul. vu, 10, — ' ld, xli, 2, 3. — ' Joan, u, — 1 Matlli, xiv.
 PRECATIONIiS AD DEUM. 20Q

inilio serpens homini exitialis fuit , hoc tempore e tcrra

prodiens, os snnm aperit : quanlo magis servus luus dcsi-
dcrio lui flagrans , aperiet os suum in gloriam et laudem
divinae tu.e gratiae ? Qui suscepisti et probasti duo minula
viduae illius
1
, suscipe deprecalionem servi tui, et ange
orationem meam, et daquodpcto, ut lemplum efliciar

gratiac luse, quae in me habitet : ipsaque, quomodo ei pla-

ceam, me doceat , ut in cilhara mea sonet cantioa com-
punctionis, laetilia) plena, mentemque meam quasi freno
constringat, ne aberrans peccem tibi, etlumine illo priver.

II. Exaudi, Domine, exaudi oralionem meam, et con-

cede mibi, ut vocer in regnum luum, qui abcrraveram ;

expialus sim qui impurus fueram; qui eram insipiens, sa-

piens efliciar, et qui inutilis fueram, ulilis sim gregi elec-
torum luorum ascetarum, omniumque sanclorum, qui tibi
complacuerunt. Qui deliciis paradisi fruunlur, ipsi pro me
inlercedunt, ac te solum benignum inlcrpelianl. Exaudi
ergo deprecationem eorum, et salva me per intercessionem
illorum. Ego vero pcr eosdem gloriam tibi ofTeram, quocl
orationem ipsorum exaudiens , sis misertus mei, et non
despexeris deprecalionemmeam. Tu, Domine, perProphe-
tam luum dixisti « Aperi os luum et implebo illud\ »
: ,

Ecce igilur aperlum jam est una cum corde os servi tui.
Tua illud replegralia, ul in omni tempore bencdicam libi,
Christc Deus Salvalor nosler. Perfunde cor meum, oplime
hominum amalor, rore gratice tuao. Quemadmodum cnim
tcrra licct seminala, nequit a se ipsa fovere germina sine
luae bonitatis visilaiionc : ita nequc cor meum eloqui pole-
rit beneplacila libi beneficio graliae ture, nisi fruclificaverit
jusliliae fructum. En porro messis alit germina, ct arbores
diversi generis floribus coronantur : rore eliam grali.e tuac
pcrfundc menlem meam, et lloribus humilitalis, compunc-
1
Marc. xii,— 2
Psal. lxxx, iz.

XLI. l4
2 10 *• EPHRiEM SYRI

lionis, dileclionisct palienliae exorna illam. Etquid dieam?

Ecce eniiii oralio mea infirma cst , et iniquilatos meac
magnae ac vaiidae. Peccala mea afiligunt me, et infirmila-
tes meac coarctant me. Tu autem divcs es, et bonus, tnise-
ricors el miserator.

III. Qui aperuisti oculos caeci 1

, aperi quoque oculos
mentis meae, ut iu tuum decorem semper eos defixos ha-
beam. Et qui aperuisti os jumenti 3 os qnoque meum ad ,

laudem tuam ct gloriam graliae tuae aperi. Qui verbo prae-

cepli tui posuisli mari terminum, pone eliam terminum
cordi meo per graliam luam, ul non declinet in dexteram
vel sinistram n pulchritudine tua. Qui aquam praebuisti

in soljtudinc populo incrcdulo atquc conlradicenlP, da

mihi compunclionem, et lacrymas ocnlis meis , ut plan-
gam die ac nocle cunctis diebus vitae meai cum humililate,
charitate, et pmitate cordis. Appropinquet deprecatio mea
in conspeclu luo, Domine, et largire mihi ex sancto luo
seminc, ul manipulos tibi oiTeram plenos compunclione.
Gloria ci,qui dedit, undeipsi ofleram. Exaudi, Domine, ora-
tioncm servi tui per inlcrccssionem omnium sanclorum
tuorum, qui in omnibus es benedictus in saecula. Amen.

<\\\\\\\\\\\\\V\\\\\\\\\\\W\\\\V\\\\\\\\\\\V\\\\\\\\\\\W W\V\\\\\\\i\\\\\\\\\W\W\W\\\

PRECATIO IV.

I. Hei mihi ! hei mihi ! Domine, lanta sunt vitia alque pec-
cata mca, ul vixelabipossim. Ultra modum, mc miserum vi-

tiis conspurcavi : spontanco me studio coinquinavi, sponlc

me maculavi, proprio mc arbitrio perdidi; infelix cgo gra-

viter deliqui, tisu malo dislrictus dctincor : volo agere

1
Joan, ix.— Kum, xx, — 8
Exod, xvm, et INum. xx.
 :

PRECATIONES AD DEUM. 211

bona , secl desideriis carnis aggravcr f

, et ad peccandum
consueludo me prava conslrinxil. Hei mihi 1 hei mihi mi-
sero el infelici ! in tantis peocatis, in tantis criminibus, in
tam multis iniquilalibus conslituto, atque involuto ! quid
primum plangam, quid primum lugeam, pro quibus delic-

tis lacrymasfundam, equidem ignoro. Memorare, Domine,

non sufficio tantorumcriminumgesta. Succurre mihi Deus
meus, anlequam moriar, cntequam mors me praeveniat,
anlequam tartara me rapiant, antequam tenebrae me in-
volvant; prius quam ad tormenta propcrem, anlequam
flamma ignis me comburat, prius quam sine fine crucier
reus terreor pavore peccali; meluo diem judicii, ubi si
2
justus vix salvabilur, ego peccator, et inipius ubi parebo ?

Quid dicturns sum, cum anle tribunaltuum fuero prassen-

latus? qnid faciam, cum ante conspectum tuum venero?
Quid respondebo? vae mihi, quia peccavi, quia transgres-*
sus sum mandatum tuurn !

Nullum enim invenitur peccatum, cujus sordibus non

II.

sim coinquinatus. Nullus est vitiorum morbus, quo ego

miser non sim pollutus. Ut bene viverem promisi, sed quod
pollicitus sum, non servavi : semper ad peccandum redii,

semper mea delicta ileravi; nunquam in melius mores

mutavi; nunquam a malefactis recessi : plurimos eliam
coinquinavi, me ipsum perdens; plurimos pravis moribus
ad iniquitatcm perverti scelere meo multae animae perie-
:

runtj exemplis vitae meae multi subversi sunt; iniquitate

mea, multis causa malorum fui. Orale pro me ad Domi-
num, viri ac fralres sancli . obsecrate pro me, omnis plebs
Sanctorum; si ibrte misereaiur mei Deus; si forte auferat
a me iniquitalem meam , et misericordiam mihi praeslct.
Revertere jam Deus meus; reverlere, et non mc despicias :

ncque me perdendum in potestate doemonum derelinquas.

' Rom. vii. — 2
i Pclr, iv, 18, et Psal. cxxix,

14.
£12 S. EPHR.EM SYRI

Et licet delicta mea sint gravia, tu tamen clemens, tu pius,

tu multae miserationis , nullumque a misericordia lua re-

pellis : sed ultro clemenliam tuam profers, et peccatores

expectas, ut redeant. Quam mulli enim scelerali, quam
multi luxuriis dedili, quam multi concupiscentiis saeculi
detenli, bonilale tua, Domine, ad indulgentiam pervene
runt : multis vcro redeunlibus gratis vcniam donasti.
,

III. Oslende igitur in me, piissime Pater, clemenliam tuam;

pateat mihi venia, pateat indulgentia : non abneges, obse-
cro, uni, quod plurimis conlulisli. Scelcra mea non de-
fendo peccatum mcum coramtc confiteor; displicet mihi
:

quod feci, displicet quod erravi, displicet quod majesla-

lcm tuam oITcndi pcccalum meum accuso, culpam mcam
:

agnosco; confessionis reusappareo. Suscipe, quoeso, omni-

polens Deus, clamorem pcenilenlis : audi vocem prccanlis ;

cxaudi vocem peccaloris ad te clamantis : « Peccavi, Deus,

miserere mci : peccavi, Dcus, propitius eslo mihi pecca-
tori. » Si iniquhates meas, o Domine, rccordatus fueris;
quomodo suslinebo? Memorare quao mea subslantia me- :

menlo Dominc, quia lerra sum memorare, quia pulvis cl :

cinis sum. Apcri mihi manuin luam, porrigc dexleram

tuam. parce malis meis, parce criminibus, indulge scelc-
ribus. Sana animam incam, quia peccavi tibi : Tibi in*
quam, qucm decet omnibus honor, ct gloria, in sajcula

sacculorum. Amen.
 :

PREdATIONES AD DEIM. 21 5

PRECATIO V.

I. Dominalor Dominc, Deus coeli et terrae, rex saeculo-

rum , complaceat tibi aperire mihi portam pcenitentiae,
quoniam in dolore animae supplico tibi. Respice propler
multam misericordiam tuam et suscipe deprecationem ,

meam , et ne repellas supplicationem meam : sed parce

mihi mullis peccatis involuto. Inclina aurem tuam ad
prnces meas, et dimitle mihi qunecumque veluli homo a
sua superatus volunlate commisi mala. Quaero enim re«
quiem, necinvenio, eo quod pollutam habeo conscientiam :

sed nequc in me pax est, propter multitudinem iniquita-

tum mearum. Audi, Domine, cor in dolore ad te clamans
et ne attendas ad prava opera mea, sed respice jam dolo-
rem animae meae , et sanare me festina accrbis vnlneribus

saucialum : el largire mihi tempus resipiscendi secundum

gratiam benignitatis tuae : et libera me a pessimis operibus
meis : el ne relribuas mihi secundum ea quae egi, ne om-
nino peream, elenim sum omni promplitudine destitutus
et mentis alncritate, ut me ipsum corrigam. Procido igitur
coram tua clementia, ut mei in terram procumbentis pra-
vornmque mcorum operum pondere oppressi miserearis.
If. Revoca me, Domine, captivum detentum ab operibus
meis, ac veluti calena constriclum. Tu enim solns nosti
vinctos solvere, et occulta curare vulnera , quae tibi soli

patent, tanquam occultorum cognitori. Quotae quaeque

enim insunt mihi malorum affecliones, in omnibus le in-
venio appellatum male habenlium medicum, portam foris
lugenlium, abduclorum reductorem, tuam semper manum
cohibenlem, nec immittcntem iram tuampeccatoribus pa-
2 l4 S* E p HR.EM SVRI

ratam; secl resipiscentiae nobis tempus trndentem proptcr

mngnam tuam bonitatem. Tu cnim es velox ad misericor-

diam, ct tardus acl peenam. Ilaque manum mihi porrigerc

dignare, mequc de lulo iniquitalum mcarum erigere, qui
non vis iuleritum heminis, ncc avcrlis faciem tuam nb eo
qui ad tc oculos allollit. Exaudi Domine vocem scrvi tui ad
te ciamaulis, el illumina vullum luum iq lr.c tcnebris in-
volnlum, el iiluslra me sancti tui Spirilus adventn, ac lar-

gire mihi pollulo promptitudincm, ct laborem meum, Do-

mine, in gaudium convcrte : conscinde saccum mcum, ct
circumda mc bctilia, et nperiatur mihi porla regni lui, ut

ingressus in cam, glorificcm sanctissimum nomen tuum,

Patris, et Filii, et Spirilus Sancti, in saecula sa?culorum.

Amen.

W\\v\VWV\iW\\\WVVVM^V\MVVWVH\VV^V\H\^WWW\A\\\\W\\\WWV\>V\MV\\W

PRECATIO VI.

Domine, rcx cocleslis Spiritus vcritalis advocatus veni, et

condona indigno mihi nunuio luo, si quid hodic peccavi,
uthomo, inio polius ut humanilatiscxpers, vohinlaria mea
errala, cl involuntaria , qiuc cx scicntia, et quaj cx igno-
rnnlia, quac ex abstraclionc, atque inad\ertcntia. quaeque
ex mulia mca socordia, ac negligenlia. Sive per nornen
sanctum luum juravi, sive contra ipsum perjurus fui, et

blnsphemus : per cogitntionem vcro scu aliquem conviciis

proscculus sum, scu calumniis affcci, seu mceiorem altuli,

aul aliqucm malediclis inccssi, scu in nliqua re ad iracun-

diam commovi, aul mcndncio fcfclii. Scu amicus venit ad

me, ipsumquo dcspexi : scu fralrcm aillixi, ntquc exacer-

bavi : scu slante mc in orationc, cl psalmodia, mala mcns
 PRECVriONES AD DEUM. 2 10

mea, circa snecularia, ac prava versata est sive pncler :

aequum deliciis indulsi sive scurrilia locutus sum, aut

,

stulle risi, aut vana gloria elatus sum, aut gulositali operaoi

dedi, aut superbivi, aut vannm pulchritudinem spectavi,

et ipsa oblectatus sum : aut indeccnter nugatus sum, aut

defectus fratris mei aspexi, ct mea innumera vitia, ae dc~
licta non allendi, aut in meis precibus negligens fui, aut
aliud quidpiam malum patravi. In his omnibus, atque aliis,

quae feci, ac non teneo memoria, miserere mei, Domine, et

ignosce mihi inutili servo tuo tanquam bonus, alque be-

nignus, ut in pace dormiam, et requiescam ego luxuriosus,
laudans te cum Patre, et Filio nunc, et semper, et in sae-
cula.

PRECATIO VII.

Magnificans magnifico te, Domine, quia respexisti humi-

litatem meam, et non conclusisti me in manus inimici, et
salvasti me de necessjtalibus animam rneam. Et nunc,
Domine, prolegat mc manus tua, et veniat supcr me mi-
sericordia tua, quia turbata est anima mea, et doloribus
afllicta est in exeundo ex infelici corpore, ne forle improba
manus adversarii occurrat ipsi, detineatque impeditam in

tenebris propler palrata a me scelera cx ignoranlia, et cum

advertentia in hac vila. Propilius fias mihi, Dominalor
omnium, et non videat anima mea tenebrosuin aspectnm
malorum dasinonum, sed suscipiant cam Angeli tui hila-
res, ac splendenles. Da gloriam nomini sanclo luo, ct in

virlule tua deduc me ad divinum luum Iribunal. Cum ju-

dicabor, non comprehendat me manus principis huju*

2lG S. liPHR.EM SYIU

mundi, iit detrahat nie pccntorcm in profundum inferni.

sed adsis mihi, ct sis milii salvalor, et susceplor. Miscrerc,

Domine, animae mcoc, quoe sordida facla est hujus vitoe

pravis aflectionibus. Et si quid ut homo pcr infirmilatem

nalurac in vcrbo, aut opere, aut cogitatione deliqui, tu qni
habes diinitlendi peccata polcslatem, ignosce mihi, et

remilte, ut rcfrigerer, alque inveniar coram te non habens

maculam, neque rugam, sed purus, alque immaculatus
suscipiar in manibus tuis, Domine, quia bendictus es in
saecula.

PRECATIO VIII.

Domine, dominator vitoe meac, spirilum olii , inanis

laboris, amoris prihclpalus, cl oliosi scrmonis, nc dedcris
mihi; spiritum oulem tempcranlioc, humililatis, palientias
et charitatis, lorgirc mihi scrvo luo. Ita, Domine, rex, con-
cede mihi, ul n.ca qnidem dcliclo videam, frotrem anlem
incum non condemnem : quoniain bcnedictus cs in saccula

sjsculorum. Amcn.
 :

PRECATIONES AD CHRISTUM. 2I7

W WW V»< tVt \V\ W VWVMW W\ VWVW W\ W" \VVW\VVWVWWWVHW\W\WWV rtWWW

PRECATIONES AD CHRISTUM.

PRECATIO I.

Domine Jesu Christe Fili Dei, Deus Salvator meus, inex-

plicabilis voluptas, salutare nomen, concedc mihi indigno
famulo tuo compunclionem alque illuminalionem cordis,
ut corde illuminatus eflundam cum dulcediue lacrymas in
oralione pnra, ut deleas descriplionem mearum iniquilatum
paucis lacrymis, extinguasque mihi ob exiguum ploratum
igncm accensum. Si enim concesseris mihi hic, ut lugeam,
Domine, ab igne ibi inextinguibili liberabis me. Et scio,
quidem scio, longanimis, benigne Domine, a me per sin-
gulos dies, atque horas te exacerbari, et provocari ad iram;
sed benignitas longanimitalis tuae meam nequitiam. atque
amariludinem supcrabit. Si enim mater spreta a proprio
filio, ipsum despicere non potest, a propriis visccribus
victa ;
quanto mngis gratia, et benignitas tua, misericors,

et longanimis Domine, a tuis infinilis commiserationibus

commola vincere potcst meam ncquiliam, et mei misereri?
Ita Domine bonorum amantissime, Deus misericordiae, et

miscralionum, libera me a pravis artificiis scelesti et po-

tenlis adversarii, qui singulis horis coarctat, ac comprimit
animam meam malis impurisque cogitalionibus. Inexplica-
bilis polentia tua, Christe, est, quae fluclus maris increpuit
ipsum increpa, atque irrilum redde, ac procul a me abige
servo tuo. Quolidie enim renovat conlra me suas insidias,
conaturque dominatum exercere in mea mente resolulo,
2l8 S. EPHR.EM SYRI

atque abaliennre me a le, divinisque pracccptis tuis. Yerum

Domiue,
climitte, mult.e misericordioe, dominator confestim
et amanda procul a me servo tuo inulili draconem magnum
cum omnibus pravis, atque impuris, sordidiscjue cogilalio-
nibnsipsius, ut purc dccantcm ac laudem tecmn Patrctuo
sine principio, et sanclissimo, et oplimo, et vivificanlc tuo
Spiritu, ubique, nunc, ct semper, ct in saecula saeculorum.
Amen.

PRECATIO II.

I. Agnus Dei sinc peccato, qui libera volunlale cruccm

subiisli in corpore, et occisus fuisti propler salutem nos-
tram peccatorum, atque absque corruptione pcr carnem
morlem guslasli, ut naluram prolapsam noslram, in inferio-
ribus tcrrae conslrictam, salvam faceres qui mortuus es
:

visus, ct vilam elHucre fecisti in mundum tuum, mortcm-

que inlcremisti, ac lanquam tabernaculum inferni carcc-
rcm dcstruxUli : qui pluvia cs incorruplibilitalis, atque ex
divina coruscotione prctiosissima margarita : qui es racc-
mus vivilicus, dulcedinem in lotum mundum distillans

salutis, lux vera, alquc inoccidua, Dei, et Patris Verbum,

ct sapientia, el \ ii lus, uloria) ipsiussplendor, incomprehen-
sibilis Jesu, ct ininvcsligabilis Chrisle, solus misericors,
alqne compaticns, cflunde super me peccatorem multam
tuam bonilalem, measque precationes suscipiens, dclo
mullitudinem ini(|uilalum infinitarum, ac peccaiorum, ct

conccdc mihi pclilioncs meas. Nc repcllas meincorrcclum,

ne rejicias mc pigrnm, et inlolerabilem.Nc dicns mihi
infclici in secundo advcnlu luo, cum lolum munduin judi-
 PRECA.TIONES AD CIIIUSTUM. 2lQ
cabis : « Quidsuslinuisti pro me? Quia nonestmihi
d misero
ulla patientia. Dic illa horrenda, et terribili dices, Domine,
nobis peccatoribus : » Nostisoplime quid pro vobis, o homi-
nes, passus sim. Deus existens, vestri causa carnem indui :

invisibilis manens propter vos visibiliter in lerra versatus

sum propter vos esurivi,
: sitivi, fessus fui : propler vos perse-
cutiones luli, lapidibus fui nppetitus, et cum sine crimine
essem, propter vos colaphis esesus sum, consputus fui et

cum pati non possem vestri causa fui cruci affixus, et cum
essem iminortalis, propler vos morlem suslinui ignominio-
sissimam propler vos lancca vulneratus sum in latere,
:

atque acetum hyssopo, ac felle mixtum potavi, et hoc

modo paliens, clavis confixus in cruce non iratus sum, et
derisusminime maledixi. Ego Dominus superior existens
omnibus accusationibus universa hasc tuli propler vos, ut
coclo dignos, ac sanctos vos efficerem. Regnum aeternum
Lenigne largitus sum vobis, omnes vos vocavi fratres, Pa-
Iri obluli, Spiritum sanctum misi. Quid igitur vos passi
estis, o homines, propter me ?»
II. Ad haec quid dicam ego miser, scelestus, et pecca-
tor, et piofanus Tunc quidem Martyrcs sua vulnera os-
?

tendent, tormenla, membrorumquc abscissiones, atque ad

finem usque constantiam snam. Ascetoc vero ostendent
exercitationes suas, producta jejunia, vigilias insomnes,
pnupertalem volunlariam, lacrymas, suamque usque ad
fiucm palientinm. Ego vero ignavus, peccator, ac rcdden-
dis rationibus obnoxius,
quid ostendere habeo, praeter
fructum iguominia3, ingluviem, voluplalum amorem, som-
nolentiam, mulla habendi dcsiderium,impatientiam, vanam
gloriam, socordiam, ncgligentiain ? Si igilur rationem a
me exposces, Dominc, de conccsso milii lempore ad pojni-
tentiam, propter meam negligentiam, quam dcfensionem
proferam? Si aulcm etiam usque ad verbum oliosum, sicut
2 20 8. EPHR.EM SYRI

scriptum cst, et usque ad pravas cogitationes, ac sententias

examen subibo, qualis tunc timor, ac perturbatio me mi-
serum occupabil? qualis postea vero me casligalio excipiet?
Parcc, parce, Domine, parce misericors, parce benigne, qui
solus bonuses, nequeme indignum existimes tuis miscralio-
nibus, neque in ira tua corripias me. Ne recorderis iniqui-
latum mearum anliquarum, nequereccntium.Tibi, Domine,
Deo justitia : mihi aulem vultus ignominia. Memor esto,

Domine, quod misericordiae tuaj a saeculo sunt in generalio-

nem, et gencrationem snpra omnem populum tuum. Re-

cordare le omnium nostrum factum esse refugium, et salu-
tem speranlium in te. lAlisericordia movearis, et miserere
mei propter solam luam bonitatem. Robora languescentcm
animam propler inerliam negligentiai meae tu, qui oppres-
sos erigis, et contritos sanas. Ecce enim iniquitales meac
magnae, ct potenles sunt, et mulliludo pcccatorum n^co-
rum ingens, alque infmila, et oralio mea infirma exislit,
et dnrilies cordis mei exsiccavit oculos meos. Necessilas
corporis mei excusare facit me excusationes in peccatis, et

me, ut viam relinquam. Tu autem noscis,

perditio urget
Domine, contemplum miserise mcae etquot malajopiniones ,

anticipaleC pngnanl conlra me, ac lu vides inimici contra

me, uequiliam arlificiosam. Suscipe me sccundum mag-
nam miscricordiam luam , et salvum me fac meritis,
,

prccibus, intercessionibus immaculalac Dominao nostraj

Dei Genilricis, et omnium Sanclorum tuorum : quia bo-
nus, ac bcnignus es, Domine Deus nostcr, cl libi gloriam,
et gratiarum actionem, et adorationcm ofTerimus cnm Deo
Palre luo, qui est sinc principio,et sanctissimo, et optimo,
ac vivincante Spiritu luo, nunc, et sempcr, et in sa?xula
sacculorum. Amen.
 PRECATIONES AD CHRISTUM. 221

fcWVVVWVWVVVWVWVVVVVWVWVVVVVVVVWVVWVWVVVVWVVV^

PRECATIO III.

Amator hominum Jesu Christe Deus meus, miseratio-

nihus tuis fretus, supplico tibi, ne statuas me a sinistris tuis

una cum haedis, qui le exacerbarunt ; neque dicas mihi :

« Amen dico tihi, nesciole; » sedsecundum bonitatem tuam

largiremihicontinuum fletum.et compunctionem,etanimi
demissionem. Purifica animam meam in timore tuo per
vivificanlium et immaculatorum sacramenlorum tuorum
perceplionem, ul templum fiat charilatis luae; elsi enim

magnus peccator sum et indignus; at semper ad januam

tuam pulso; et cjuamvis negligens et deses sum, meaeque
salutis contemplor, at per tuamsimnl incedo viam. Salvum

me fac propler misericordiam luam, quoniam bonus es,

Domine, omnibus, et miserationes tuae super omnia opera
lua, et tibi gloria in saecula. Amen.

(VVVVXVVVVV^XVVVVVVVXA^VVVVVXVVXVVVVVXVVXVVSVVXAVXXVXVVVV^NVVNVVXVVVVVNVVVVWVWWVWVVWWW

PRECATIO IV.

Adjutor esto mihi, Domine universorum Christe; imbe-

cillitalem animae meoe susline, ut liber sim ab hac impura
peccati corruptione, et a vinculis iniquitatum solvar. Ne
pr.Tvaleat in me tyrannis malitiac, neque apprehendat me
da-mon adversarius per peccatum, tanquam caplivum; sed
superveniat in me divini et adorandi lui Spirilus regnum,
ut abscedant a me quoe nunc mihi dominantur, ct in mc
regnant vitiosae aflecliones. Tu enim esDeus misericors et
22 2 S. LPHR/EM SVRI

benignus et miseralor; ct tibi gloriam referimus una cum

Palre tuo pfiricipii expeiie, et sanctissimo, bono, ac vivi •
fico tuo Spiriiu, nuncet semper, et in saecula saeculorum.

Amen.

PRECATIO V.

Domine, misorere omnium corum, qui me oderunt, qni

mihi invident, qui me calumniantur, et qui mihi oblreo
tanl; et ne quis omnino ex iis propter me immundum, mali
quippiam palialur, neque in hoc, neque in futuro saeculo;
sedsanctificaillosmiserationibusluis, etprolegeeospropter
benignilatem tuam, sanctisime.
 PRECATIONES FEMALES. 25*5

AA\VV\VVV\V\V\\\\\VVVV\\V\\V\\V\\W\\\\V\\VV\VWV\\VV\VV\VW\W\\\VV\VV\VVVV\\VV\VVVVWVW

PRECATIONES FERIALES,

PLANCTUS
Ad vesperas ferlce secundce.

( Hic de industria omittitur quia ad verbum legitur tura

in sermone de passionibus animi, tum etiam alibi.J

«WVVW WWW VW VVWW W» WWWW VW W\ WWWW v\-> W\ WWW VW W\W\W\W\WWWW\WV

PLANCTUS
Ad vesperas ferlce terlias.

I. Hei mihi! in qua desperalione conslitutus sum ! in qua

confusione jaceo ! Non sunt occnlta mea sicut ea quae pa-
rent. Cum de vacando ab afiectionibns sermonem habeo,
pravarum in me afiectionum meditalio manet die ac nocte.
Puritatem abjiciens, sermones de impuritate confero. Hei
mihi! quae me manet inquisitio Yere speciem tanlum
!

religionis prae me fero, non autem virtulem. Qua facie

occurram Domino Deo, qui abscondita cordis mei novit,
cum ego tantorum sim reus malorum? vereor, cum in
deprecatione sto, ne ignis de coelo descendat. et nie exurat,
quemadmodum eos olim ignis a Dnmino demissus com-
bussit, qui in deserlo sacrificium obtulerunt. Quid igitur

ego expectabo, qui sum immenso peccalorum ponderepra>

gravatus? Inflammatuni cst cor meum ; immutata est pia

cogitalio mea ; obtenebrala est mens mea. Tanquam canis

ad vomilum semper revertor. Non est mihi fiducia adeuni,
2«j4 S* EPHB.EM SYRI

qui corcla scrulalur et rcues. Non est mihi mens pura. Non
sunt mihi lacrymse in oralione, quamvis suspirem; refrigero
faciein meam in confusione positam. Pcrcutepeclusmeum,
qnod est passionum habitaculum, pravarum cogilationum
oflicina. Gloria tibi qui solus cs palicns el longanimis;
gloria tibi qui solus bonus es; gloria tibi, qui animabus
corporibusquenoslrisbeneficia praestas. Magnaesunt tuoe su-

pcr nosmiseraliones, Domine; nemerejicias cum iis quidi-

cunt tibi : « Domine, Domine; » nec tuam voluntatem faciunt
precibus immaculatae Dominne nostra? Deipnrae, et precibus
omnium corum, qni tibi placuerunt. Tuenim nosti, Domine
qune sunt in me occullne ailecliones. Tu scis vulnera animae
meae. Sann mc, Domine, el sanabor; nisi enim lu, Domine,
cedificaverisnniniaeclomum,in vanumlaborantquinedificaut.
II. Equidcm me ipse praepnro ad resistendum *passio-
nibus, quae me invadunl; sed animae firmilatem fraus drn-
conis pcr voluplalem dissolvil; cnmque nullus sil qui
vim mihi inferat, trahortamen nb ipsis tanquam cnptivus.
IMagno sludio enitor, ulflammam, qune me acccndit, dissi-
pcm ; sed odor ignis, qui me ndhuc adolesccntulum corri-
puerat, ad flammam me trahit. Iterum iu portum mo
recipio, utnaufragum liberem; sed propter meam impe-
rilinm unn cum illo naufragium facio. Increpo operantem,
cum sim ipse ca;cus; volo ego mistr afFectionum csse me-
dicus, cwm nb iis sim captus. Ulumina, Domine, oculos
cordis mei, ut multiludinem mearum aflectionum cognos-
cam. Gratia tua ab obumbret mihi, Dominc, et illumina

oblencbralam mentem meam, inque mea ignoranlia di-

vinam scicntiam tuam infunde; quoniam non est impossi-

bilcjapudlcomneverbum. TuDomine gressibusimpervium
mnre olim populo tuo pervium prsebuisti. Tu ex dura pelra
aquam silienli populo luo dedisli. Tu solus eum, qui in
lnlrones incideral, pro tua bonilate liberasli.
 PRECATIONES FERIALES. 2 2,5

1:1. Miscreremci, Domine,proplermagnam benignitalem

tnam, qui in latroncs incidi, ct tanquam vinclus proptcr
meam insipienliam, deientus sum. Nemo polest utorbum
animae mcac sanare, nisi lu, Domine, qui profunda cordis
nosli. Quoties mihi ipse tniser fines posui, murosquc inter
mc et inlcr impiurn peccatum renedificavi ; secl adversariis
contra me in bellum insurgcntibus, mcns mea fines cst

transgressa murosque diruit, eo quod fines non haberent

iirniitalcm limore melioris, et muri non essent fundatl
super veram sinceramquo po3nilentiam. Quis me non de-
ploret. quoniatu propler exiguam voluptatem contcmpsi
ignem, qui non habilurus est (inem, et rcgnum alernuni
miht non vindicavi? Passionibus infelix servivi, dignitalcin

animae meae despiciens, ac veluli irrationalis faclus, nec

valeo oculos ad misericordem dominum nllollere. Obdor-
mivi oliin, cum dona adessent, quibus dilesccre poleram;
nunc autem indigentiam pravarum afTeclionum dilexi,
nlienus a virlulibus faclus, et in peregrinam ac longinquam
reglonem profcclus. Scmimortuus sum, brcvis-
iniquilalis

simas hahcns viiae reiiqnias.

IV. Plangite mc sancli et jusii, passionibus et peccalis
delentum. Piang'le me, qui conlinentiam colilis, me, m-
quam, vcntri ac voluplatibus deditum. Plangilc me miscri-
cordes causarumque coguilores, me, inquam, miscralio-
nibus dignum, et exasperanlem. PJangitc me qui bona
diligilisetmala odio babatis, tne, inquam, qui mala dilexi,
cl bona odio habui. Plangilc me qui vitam prn>lantem
possideiis, me, inquam, qui specic tenus virtates colo,

operibus aulem sum passionibus deditus, et ad boua indif-

fcren*. IJaugiie me qui Deo placelis, me, inquam, qui
homtnrbus placere sludeo. Plangile me qii perfectam in
Dcum el |)ro\iinum charilalcm habelis, me, inquam, rjui
verbo tantum diiigo, operc autcm, a di!eel'ione qunm ion-
xli, ,5
IS6 S. LPHR/EM SYM
gissime absum. Plangite me qui palientiam possideiis, et
iruclus aiVerlis, me, inquam.impatienlem el iniructuosum.
Plangite me qui coufidenlur et sine verccundia preces ad
Dcum iundilis, me, inquam, qui non audeo in allitudmein
coeli oculos altollerc. Plangile me qui mansuetudinem pos-
me, inquam, ab hac virtue alienurn. Plangite me
sidelis,

qui humilcs estis, me, inquam, alta sapientem ac snper-

bum. Plangilc me, qui aposlolicampauperlatem possidetis,

me, inquam, qui terrenis furiose inhio, ct sarcinis sum
oneratus. Plangile me, qui fuleles estis et firmi corde erga
Deum, me, inquam, qui animo duplici sum, debilis et iin-
probatus. Plangile me qui luctum diligilis et risum odio
habelis, me, inquam, qui risum diligo, et luctum odio
habeo. Phmgile me, qui judicium post mortein fulurum in
menteluibctis, me, iuquam.qui illius quidcm me mcminisse
profileor, sed contraria ago. Piangilc mc, hneredes rrgni
ccelorum, mc.inquam, haeredrm gehenna^ ignis. Precamini,
Sancti Dei, pro anima flucluantc. In quibus poleslis, o
sancli Dci, opem ferle. Scio enim quod, si Deum clemen-
tissimum oravcrilis, omnia nobis condonabunlur propler
immensum benignitalis suJB pclagus; ct sicuti Deus est be-
nignus, ita et vos ne despiciatis, qu.xso, mei peccaloris
precalioncm; quoniam nullam habeo iiduciam propler
mulla mca peccala. Veslrumest, o sancli Dri, pro pcccalo-

ribus inierccdere; Dci autem opus est, eornm, qui spom

omnem amisere, misereri. Orale, o sancti Dci.Regem pro
caplivo; orale.Pastorem pro ove; orate Vitam pro morluo,
ut emillat gratiam suam, ct lubricitalem miscrne animae
mcae confirmet.
V. Procido miserationibus lurc bonilalis, Dominc uni-
vcrsorum ; suscipe preces peccaloris; edulca animam ob
peccala amarefaclam; pr.cbe Mlienti de ionlc vike; et

dcduc me in viam cjus. Induc mc in rcgiam porlam lan-

 PRECATIONES FERULES. 227

quam Dominns servum snum, ut a servitnte turpium

afTectionum sim liher, quuniam cor menm devinclum est

tanquam ferrea catena. Pra3veniant me mi.«eralhnes luae,

Domine, precibus Sanctorum tuorum', anlcquam trahar
una cum operantibus iniquitatem. Ibi revelabunlur qua? in
tenebris, quaeque in aperto a me peracta sunt. Hei mihi!
qua? me confusio corripiet, cum condemnalum videbunt
ii, qui nunc me irreprehensibilem existimant ! Spiritualia
opera iniser derelinquens, aflcctionibus subjaceo. Ya? mihi,
anima mea, cur passionum caligine sol obscuratur? Cur
morta vila absumitur? Cur radii adventu non exlerminalur
caligo? Cur inlerruptioni anlepGnimus corruplionem ? Cur
affeclionibus ad lerram una cnm anima ferimur? Indu-
mentum a Deo factum reddiiiimus inulile, et indignum
rcgiis nupliis fecimus; sponte peccatis vendiii sumus, ini-
mico vitae noslrae servi facti sumus. Quid dices judici in

die illa horribili ac tremenda? Esurivi propler te, aut silivi,

aut nudus fui, aut humiliatus sum, aut dilexi te ex lota ani-
ma mea, Cum fiducia continue clamat magister:a Accipe
frenum, qui poteslalem habes; qui in servilute degis,
parem dgnitatem; qui patiper es, opes qua3 furlo non
subducuntur. Cur igitur non libertalem, sed angustias?
Cur tempus praeslolaris, non aulem rem tecum aestimas?
Curamicumfraudnlentum, nonautemsalutare desiderium?
Cur snppelias non ferimus naturae, dum tempus habcmus?
Dum luarum adhuc cogitationum es dominus; dum non
laborat corpus aut mens; dum non ab aliis tuum dependet
bonum; dum manifestum quidem tibi est donum, sed non
ambiguum ct incerlum; et gratia usque ad profunda et
ima sese demillit; dum luae lacrymae indicium sunt tui
exilus; praeoccupa, obsiste forlilcr pravis aHcctionibus,
advocans libi in belli societatem Deum. Slrenue decerta
adversus Goliath. Ne te latro praeveniat; ne parricida prae-
i5.
25»8 S. EPHRjEM sym
ripiat; ncquis violenlus regni raplo te cxcludat. Timendum
est.omnique cura nobis cavendum, ncin professioncnoslra
mendnccs inveniamur. Si cnim pacla cum hominibus con-
iirmat Drus.sequesleretmediator nssumptus; quanto m jus

cstpcruulum, pactorum trausgressores inveniri, nec alio-

rum duntaxat criminum scd eliam , mendacii ipsius

obnoxios rcosqne veritali esse? Idque, cum non altera

supersit regeneratio, neque rcformalio, ncqne 10 pristinum

slnlum reslitutio? Diflicile est,poslquam cebbrilas transiit,

tum demum negotiationem quncrere. Ardua res est j)GGni-

tenliam agcre, et tum temporis damnnm sentirc; quoniam

non est domni rcparatio post noslium hinc exccssum, et
posl amnram corum, quaa unusquisque in vilagcssit, con-
clusioncm.
VI. Tanquam publicanus suspiro; velut mereli ix lacry
mor, inslnr lalronis exclamo, tanquam filius prodigus vo-
ciferor nd lc, clemenlissime Chrisle, salvalor mundi,vera
lux; confirma infirmam nnimam meam, voluplatum ebric-

tale dissolulam. Sana ulcera ejus, ct menlis mcae digres-

sioncs. Cruore pcccati ni^rescenlem absierge pretioso tuo
Sanguine. Nunc tempus acceptabile, nunc dics snlutis. In

multiludinc miscricordia) luae convcrte me, qui solus lon-

ganimis es, ct libera me ab omni molli voluplale. Ne in
finem comburat mc caininus pravarum aflectionum, sed
rore luarum miseralionum exlingue eum. Vae mihi! quo-
niam lu mihi, Domine, largitus cs cognilionis lumcn, cgo
aulem illud sperno. Vac mihi! quoniam semper infirmus fui

ct sum ; me grntin coutiniic visitat et snnat sin-

tua nutem ;

gulis vcro horisdonum sanilatis ab ipsa mihi concessum

c.o conlempsi ct conlcmno. Quol me pcccatorem donis
cumulnsli, Domine, ct scmpcr cumulas; cgo vcro miscr
mea sponle et cx voluntale ingralus sum et iniquus. Tua
scmper gratia dulcesco, continue illuminor, assidue con-
 PKECATIONES FEUIALliS. 2 2(J

firmor; semper tamen illam aspernor, et ad meam rursus

amaritudinem convcrtor. memoriam mihi rcvocas,
In
optime, mortem, et meque ad vitam
pnenas sempilcrnas,
assidue trahis, ut salvus (iam; ego vero in mea semper ne-
quilia permaneo. Quamobrem nullain iliic defensionem
habeo. Pulso, ut miserationum tuarum porta mihi ape-
rinlur, Domine; persto orans, ut postulata consequar.
Tanquam iinpudens, misericordiam quaero. Paticns eslo
erga me, qui dislorlus sum; libera me ab iis, quse me cir-

cumdaut, peccalis, ul sanns et iucolumis cfFcctus, exur-

gam e lecto corrumpcntis peccali. Liberum me fac ab

omni mnlo opere, anlequam fiuisme comprehendut. Nam
ininfernoquisconfilebitur libi? Dealba conspurcatam a me
tnnicam, ante-juam horrendum dcnunlielur mihi manda-
tum, meque imparatum et confusum corripiat. Salvam fac
animam Iribulatam de orc leonis, et libera cam per gra-
tiam et misericordiam luam, precibus immaculatae i)o-

minne noslrae Deiparae, et omniurn Sanclorum; quoniam

benedictus es in saccula sieculorum. Amen,

M*\VHVWWVV^'WUV\V\AtimwWWWV\t vvvvwxvV*VVVvV\VVVVV\\V\V\VVV\v»-Y"v\\VV\>V\V

PLANCTUS
Ad vcsperas fcrlce quartce,

DesMerium compellit mc ad loquendum ad Denm

I.
;

verum indignitas mca silenttum mihi imperat. Doloresloqui

me urgent; sed peccata mea ut taceam suadent. Anima
mea dulet, et ocnli mei lacrymas concnpiscunt. Peccasli
anima? pcenitenliam a«re; ecce enim dics noslri sicnt
umbra prrctereunt. Per loca lerribilia et horrenda est libi
transeundum : Anima mea , noli multum de die in diem
B3o $. EPHR^M SYRI

diiTerrc, ut convcrtaris ad Dominum. Compungere anima

mea, compungere super univrrsis bonis, qune a Deo acce-

pisli, et non cuslodisli. Comjumgere de omnibus, quie

lecisli, mnlis, et Deus lc diu palienler tulit, ne tenebris
trad i is exlerioribus coram horrendo Chrisli Iribunali. Hei
mihi peecalori! quoniam purilatem cordis mei ob ignaviam
meam conlaminavi, sempcrcjue contamino. Ncgligcnlia et
pigritia mea,cordis liberlatem mihi obscuravit; et improba
concupiscenlia, ut dominus servo, mihi imperat; egoque
mox cum timorc, infanlis instar ohedio ; mequc dum de-
cipit, dilector. Uci mihi! Dominc, quoniam gralia lua ad
vilam mc trahit; ego aulem morlcm polius concupisco.
Similem Angelis sludes me eflicere; cgo vero mrameimnro-
bitale minuo. Alull iplicalee sunt iuiquilatcs mca», Domine,
sctnpcrque mullij)licantur, et non est finis mullitudinis
earum. Et cjuis me plorabil, aut consolabilur? Tu solus
Salvalor meus pro tna benignilate me consolnns, respice
in mc, qui spc sum destitutus, proplcr misericordiam luam.
Quo paclo supplicabo libi, Dotniue, qui os meum malo-
quomodo collandabo te, qui conscicn-
dictis replevi? aut

tiam pollulam habco? aut qnomodo le diligam, qui aflec-

lionibus plenus sum ? aut quo pacto vcrilas in me habi-
tabit, qui meinsum mendaciis contaminavi ? aut quomodo

invocabo lc, qui lua non cuslodivi mandala?

JI. Poslquam cnim cognitionem veritalis accepi , faclus
sum pcrcussor, contenliosus adversus manu paralos, in
viles ac lenues jmgu.ix, crga vicinos invidus et durus,
pravis cogilaiionibus innutriius, in pnuperes immisericors,
iraeundus, contradiclor, jnrgiorum amalor, pigcr, ani'
tnosus, spiendidarum veslium Bppetilor. Adhuc aulem et

in |;i jusrnliarum excedo modum in sordidis cogilationibus,

in cxcandcsccnlia, in inei ij)sius iinore, in ingluvie, in

volujdaiibus, iq gloria inani, in superbia , in mala volun-
 ,

PRECATIOMiS 1-liKlALLS. : : l

lale, in delractione , in occnlla comestione , in acedia, in

conlenlione, in iracundia. Cum nihil sim, me esse aliquid

existimo. Cum mendax sim sempcr, mcndacibus suc-

censeo. Cum templum Dei mereliieiis cogilatiouibus
contaminem , adversus scorlatores senlenliam fcro. Delin-

quentes jud co, cum sim ipse delictorum plenus : convi-

cialoresac rurescondemno,cum fur ipsesim et convicialor.

Splendide incedo, cum sim lolus impurus. In ecclesia et

mensa primuin accubitum cupio, monachos video, et ad
gravitatem me compono. Monachos aspicio, et io jactan-

tiam prorumpo. Muiieribus gratiosus videri cupio, et in

peregrinos efferor. Domoticis inlelligens et prudcns
prudenlibus autem perfectior. lleligiosis ac piis lanquam
sapientior ; indoctos vero et imprudentes tanquam jumenta
despicio. Si contumeliis afficior, illatam mihi injuriain

propulso. Si quis me honorat, eum execror. Si fjuid a me

jure cxigitur, judicio conlendo : eosque velut inimicos
censeo, qui vera loquuntur. Gum reprehendor, succenseo.
Nolo dignum honore prosequi, et cum ipse indignus sim,

honores appeto. Laborare detrecto, et si quis mihi non

servit, ipsi irascor. Cum operantibus convenire nolo; ct si

quis mihi non obsequitur, maledictis illum prosequor,

Tanquam superbus iralrem in necessitatibus non agnosco;
si vcro convalescit , ipsum invito : infirmum odio habeo,
et cum cgo trgrolus suin, amari cupio. Majores sperno, et
minores de^picio. Si me a prava cupiditate conlinuero,
vana gloria tumcsco. Si vi^iiando bene ngam, contumaci;e,
ac contradictionis laquois constringor. Si a cibis absli-
nuero , obruor superbia, ac jaclantia. Si in precibus
longum tempusinsumpsero, ira vincor, alque iracundia. Si
aliquam virtulcm aspicio, non insislo. Oawes res mundi
jucundas sprevi.et a vano earum desiderio non recedo. Si
ioerninas conspexero, exhiiaror. textrinsecus humiiitalem
202 S. I-IMIR.EM S\hl

j>rsefero, et in anima suporbc sdntio. In speciem rjniflcm

siuri reluti qui nihil po«srdeam ; verurn in monte habcndi
cnpiditale laboro. Quid altinet autem tempus consumere?
Opinione quidem renunlinvi, at revern mundana rnrsns
sapio : nugas in convcnlibus, rogilnlionum invenliouos,
recordationes vanas, loquucitalcs in mensn, insnliabilc
desiderium accipicndorum munerum, cnm aliorum erro-
ribus consensus, perniciosas contentidnes.
I I. Haecest mea vita : lantis mulisdecrto contrn meam
salntom : et mea superbia, ac v;ma ^lorin non sinit ut
intetiignm mea vuluera ul sancr. ll.ec sunt niea praeclara
,

gosta, ad lantarn pecealorum catorvam inimicus me in acie

constitnit, atquc iri liis e^o miser exercitalus , sunclilalis

Oj)inioneui mihi vindico : in poccalis versalus , tanquain

juslns exislimari volo. Unam hane ih his omnibus liabeo
dolensionem, diubolum mihi ha?c sugg;essis3P. Sed neque
Adamo profnit sc excnsanti. Iloc credo, ipsiim suhjecissc
Cain. Vorum ne ipse quidom scntcnliam effhgit. Kt quid
faciam si mc considoravcrit Pomious? Nulla
, snperest
dcfensio pro mea negli^entia. Veliemenler limeo, ne ot cgo
sim ex iis, qnos dixit Paultis vasa osse irae, quos similes
tenel diabolns in parle sua, quos ob confidentinm ipsorum
Doiis Iradidit in pnssioncs ignomini«. Timendum igitur,

ne ejusmodi senicntiam oliam in me lerat. Domine, lnihi

peccalori conccdc peenilenliam , cum velis mo indignum
salvum facere , viviiica vilae largiter mortuam ob peccala
animam moam : abluc saxeam miscricordis mei duriliam ,

et largire mihi fonlem compuuciionis , qui ex lalere tuo

eflundenle saluiem nobis large vilam effundis.
IV. Quis non suspirel? quis non floal meam renunlia-
lionem? Nondum vere rcnunlia\i, et superbiu delineor.
Noiidum srnclns excreitnliones guslavi , ct vana gloria
impcdior. Nondum vcslibula vidi,et dc inlcrioribus cogilo.
 1»IU«CAT!0N£$ FERIALES. 235

Nondnm in rndimentis virtutis experimentum dedi.et jam

fratrem coarguo. Nondum nd cognitioncm veritalis aspi-
ravi, et aliorum magistrum ob snperbiam me facio. Omnia
tibi sanrtissimus Deus largilus est, o auima , scientinm,
intelleclum, cognilionem, discrelionem. Nosce quod ulile

est. Quo pacto te pulas lumen praebere posse proximo ,

cum sis in tenebris? Tui ipsius anima medicum te fac :

sin minus, tuam caecilalem deplora. Nullum de tuis ne-

gligontiis hnbes praetextum. Sobria eslo, vigila anima, sus-

pira, geme, et absterge jcjuuiis gravilatem peccatorum
tuorum.
V. Deus altissimc, o solus babens vita? polestatem, et
morlis, Inrgire mihi peccalori hora illi terribilis adventus
tui mullas luas misericordias, ne ibi ante (remendum tri-

buna! tuum inveniar despectio, et opprobrium magnum a

speclaloribus Angelis, Arcbangelis , Prophelis, Apo^lolis ,

Patriarchis , Martyribus , Ascelis . alque omnibus Jristis.

Sed hic, Salvalor meus, erudi me, ubi voluplate peccati

fruitus sum, nt miserieors Pfiter, el filiorum amator, atque

hic ignosre mihi Deus cceleslis , el solus sine peceato.

Oraneni iniquitalem, miser, patravi, omnes luxurias supe-
ravi : reus sum suppliciorum, et si pnenilcre aggredinr,
lacrymne mihi non sunt. Heu mihi! quibns oculis aspiciam
peccator, pravus, et socors terribile illud tribunal, in quo,
Domine, sedens mea opera redorguis. Scio te judicem
tremendum in divinitalis gtoria venlurum, damnalururu
omnium abscondita. Tolam vitam meam infelix in luxuria

consumpsi, in voluptatum coeno scmper volutatus. Omnes

meos errores occullos, et omnia poccata, qnae in mc cadere
possunl, lu cognoscis solus, o Crealor meus. Nemo sicut
cgo apparuit facilis ad excipiendnm hospitro peccalum :

nullus ut ego exacerbavit bonitatem tuam sequcndo im-

petum malitiae : veruin ulpote qui bonitalis pclagus exislis,
'2
34 »• tPHH^M SYRI

exsicca prava inar:a mearum iniqnilaluni, atque utpole cs

misericordiaeabyssus, peccnlorum meorum combure abys-
sum, cl ne mihi retribuas pro merilis eorum, qu;e feci : ne
condemnes mc ad flamman gehennre quia inlolerabilis, ,

Domine, est ira lua. Quif dcmum ipsius minas suslinebit ?

Ignis elcnim minime exlinguetur, et vermis nostcr haud
morirtur.
VI. Time, o anima, minas conlra te, excnle gravem negli-
geiiliae somnum, tcrribilisque socordia3 soporcm. Prope est
finis, nd porlas judicium.Vtmite ad mc, sancti, et justi, qui
benv, certamen certastis , et aut mortuum lngete, aut ut
semivivum plorate, quoniam ego plenus sum confusione,
et confideutiam non habeo propter patratas a me cogila-
tione iniquilates : efiunclile io me misericordiam veslram
tanquam in saucium putrescentem. Miscrcal vos mei ve-
luti saccrdotcs miscreiitis Dei salvatoris noslri , ipsumque
orate, ut gralis convertat me, ne indignus inveniar in illius

advenlus hora, et ne oudiam tremendam illam senlentiam :

« Discede a me operalor iniquitalis, dico tibi : Nescio te.»

VII. Deprecor igitur lc, lux vera, £11 i benedicti Palris

tui , character subslanluc ipsius, sedens ad dextram mng-
nificenlioe cjus, incomprchensibilis fili Dei, inscrulabilis,
Chrisle, cxultalio, et gaudium diligenlium te vitn mea , ,

lumen meum, Ghriste mi. Ne despicias me contcmplum,

ne abjicias mc abiuninandum quia nimium deleclatur ,

inimicus meus, quando de mc ipso despero proptcr insilarn

in liic malilia3 cnligincm. In hoc soluin laetatur, cum videt
nic cnplivum proptcr dcsperalionem : sed lu mi>ericordia
tua confiinde spcm illius, atque exlrnhe me a dcnlibus
iilius, atque a moligna ejus volunlale, cl ab omni ipsius
molimine conlra me exeogiiato, quoniam iu mullis bellum
paravit odversum me. Concedc, mihi, Oomiuc lumen , ut
insidias coguoscam advcrsarii, ct osoris bonitalis , quo-

i
 PRliCATlONl-S FERIALES. 2 35

niam innumeras ante me ponit cadendi occasiones, scan-

daln, daviina, habendi desideria, s.Tculi hujus supcrbiam ,

cnrnis voluplalem. praescnlisquc vila? longam duralioncm,

ad sacrns exercitaliones ignaviam, ad preces tarditalem,
canendum psalmos somnum, ac corporis rcquiem
et inler :

quanlum ipse ad meam perniciem incumbit, tanlum ego

infelix inerlise indulgeo.

VIII. Altende , anima : conscienliaj curam gere. ne de-

licta aliorum observes, sed lua potius considera. Ne videas
fcstucam io ocnlo fratris et proximi; sed trabem, qune in
te est , assiduc observa. Festina, praevcni, reconciiiare
Christo, qui carne propler te est crucifixus. Si nos ipsos
judicaremus, non ulique judicaremur, ubi magna erit et
indeficienscondemualio Miserere mei, Domine, propler
misericordiam luam,ct libera me proplcr solam bonitatem
luam : precibus immaculatae Domina) noslrae Deiparae, et
omnium sanclorum tuorum : quoniam benedictus cs in
sacula sceculorum. Amen.

*\VVV\VV\\VVVV\V\VVVVV\*/VV\VVV/VVVVV\VV«VV\VV»^AVVVVV^

PLANCTUS
Ad vespcras feriw qulntce.

I. Ecce rursus advolvor ad porlas Domini mei suppli-

cans, deprecans, adorans, et clamans cum timore. Prodest
enim famulo manus Domini non elTugere, cum pecca-
sui
verit , scd polius expectaro. Exaudi, Domine ejulatum ,

mcum, et suscipe verba deprecationis mcae, qua? profero

ego pecealor cum pudore. EfFunde super me miserum
exiguam convcrsiouis ^ultam pcr misericordiam tuam, ut
parvampromplitudinem habeam ad me ipsum corrigendum,
 ,

256 s. tetfe&Bii sini

Nisi enim gratia lua animam meam illuminaverit , pravas

in mc nffectiones, ac negligentiam dignoscere non possum.
Heu enim mihi! quia prcecedens peccatum, cum pabulum
in me invenerit, quolidie offundil lenebras, alque in pro-
fundum Irahil, et non desino infelix Detiin ad iram provo-
care, aeternum illum ignem minime limens, nec perpelua
supplicin perhorrescens. Assueludine enim pcrcnlum con-
firmalum, trahit me ad omnimodam perditioimu. Me
ipsum quidem reprehendo, et confessus minime desisto,
scd rursus malis adhrer-o, et aspiciensnon video, quoriiam
post poenitentiam inique a»o. Animo non laboro ad facta
dignoscenda, sed meam pcenilentiam improlio : quia sum
veluii mancipium peecati, et non volens malum facio , ac
tanquam militue peccati ascriplus, ilii subjicior; el cum
fiigere possim , tribulum pendo ipsi consueludini in me

dominanli Siipcndia carnis accipio, pravarum affectionum

curam Praoccupanlem me corrupiionem cog-
gerens.
DOSCO et tflnquam servus, quodcumque jussus sum
,

slalim operor. Fugio imminenlem pngnam, ac veluli canis

catenis conslriclus ad imperantem converlor.
II. Odio prose(juor profeclo peccalum, iniquitntem
aversor, et in malis ; fleclionibus persevero. Delineorenim
miser, et nolens snb voluptatis imperio ad necessitalem
nalurac inservivi, aiquein me peceati undas effundil, cum
arbihium mnncipium coemerit. Scaluriunt in menle
veluli

prav;e affecliones conlra me; conjunxi eas cutn carnc, et

separari non possunt. C.onor mulare quod elegi et rerum ,

Stalut, qui ni e praeoccupavit, mihi adversnlur. Annitor

mi>er, meam aniniam in liberlnlem asserere , et in majus
debilum impingit mc malus fcenerator : solulionis non
admonet, sed splendide mutuum dal, et nunquam vult
recij)cre. Soluin scrvilutem praeoplat : largilur, ut in af-

feclibus magis ditescam, ct debitum niinime exigit. Ego

 ,

PRECA.TIONES FEMALES. 2^7

vo!o reddere , et ille ndditamenium apponit. Si vero etiam
propter ea pnrvnm mihi vim inferam, nddit nlin, ut n rebus
suis supernmus nppaream : vidensque *
debiti conlinua-
tionem mihi persuadere, ut sim pcccalor, inlroducit in me
novas cupidilates, et facit, ut afFectionum malnrum obli-
viscar, ne confllear. Incido in novos aflectus, aique abs-
trnclus in priorumoblivionem venio. Cum supervenientibus
transigo, et ilerum debitor invenior. Ab eos curro, tan-
quam ad amicos, et mihi commodantes rursus tnnqunm
dominos se prn?bent, et qui pnulo anle liberai i cupiebam,
evado per ipso* charo prctio venumdatus. Conor illnrum
vincula abscindere, ac repente nliis constringor. Annilor
a inilitia discedere, cl ob munera accepta, lanquam servus
a re fami'iari, de>ignor.

III. dominationem afFecluum peccati in me im- !

perium ac dolosi draconis

fullacis, Operor secuudum !

nnturnm, et pondera imponere moiitur, ntque nrrhns dat,

ut menlem vendnl ipsi nequiliae. Suasit ut carni mere inser-
viiem, ut prxsto sit animrc minislerio , et a voluplale
victns Ad inlemperanliam somni rursus conversus,
fui.

adminislritione mea privatus fui. Oranti mihi sugges>it

cogitationem erga vilem quamdnm voluptalem et detinet ,

per ipsam velutiaereo funiculo simplicem mentcm meam :

cum velit nulem fugcre ligamen non relaxat. Dctinet

,

igilur in secura cuslodia peccatum mentem ac cogni- ,

tionis porlns claudil. Semper malitin menteui observat

nc cumDeo paciscens impediat, quominus caro vendatur:
prcpouit cogilalionum iinplicitarum multitudineui , sua-
deique de minima hnc re examen non faclum iri, ct ficri

niinime posse, ut de iis cognitio habeiiur, atque oblivioni

res me propono
rjusmodi esse tradendas. A^t ego coram
meam accusaliunem, et scio supplicium mihi impcndere.
His me detinet, his me deviucit his me vcnumdat, et ,
 ,,

2 38 S. EPHBiGM SYRI

mercatur, his me decipit , his mihi assentatur, ct me sub-

jicit, sicut ail Apo-lolus : quod carnalis cst, Venumdatus
» sub peccato \ » Peccalum enim manens iu carne ruea
dominalur in mentem , aflbgilque animam meam ob
culpam ,
quae abutitur carne, et animani per ipsam. Si
yolnerit jejuniis vacare, aut vigilias agere , ac se flagellis

aflicere, ipsam opprimit ut propriam calenis , ut ovcm ad

occisionem , ut voluerem allivolnntem ; hanc ligavit : ct

tanquam fortcm gigantem per ipsam carnem nbscidit

manus, pedesque illius, ncque fugerc possum, ncque mihi
ipsi opcin ferre. Heu mlhi morluus sum vivens, ct c.tcus
!

vidcns. Faclus sum homo ut canis, et intelligens ut jumen-

tum excipior.
IV. Misercre ttii ipsius, o anima, fcstina ad separationem
ne cum slullis virginibus excludamur, quia non concedilur
videre vilam mortalium, aut cogitare dc justilia, ubi non
est colluclatio , ex qua mors, et vita conscqnilur : ubi caro
non est, pcr quam adversarius irridciur ab ipsius infirmi-
lalesuperatus. IMiserere mei, Deus, secundum magnammi-
scricordiam luam
secundum multiludinem misera-
, et
tiouum tuarum. Si enim misercbcris mci ut a mi^ero ,

afTcclionum mearum morbo libcrer, si miscrcberis mci

cupio obedenliam praestare erga tuam bonilatcm. Si fncies
sccundum magniludincm bcniguilalis tuT, redimcs mc. Si
cfTundcs in me luam bonitalem, salvus fiam. Persuasus sum
te posse, et animo dcficio. Novi sccundum mulliludinem
miseralionum tuarum magnitudincm meorum peccatorum;
novi te omnium misertum esse , ac misereri eorutn ,
qui
convcrtuntur ex totis viribus ipsoi um.Confileoregoquocpie
sa?pe me irnitum csse lua gratia; verum posl Incc tuam
gratiam conlemncudo, peccasse supra CTleros. Sed tn qui
morluos suscitas, SUscita ctiam mc in morte cxistenlem
1
Hom. vn, 14.
 PRECATIONES FKRIALES. 2 5()

propier pecealum, et qni caecos sanasti, illnmina oculos

cordis mei lenebris oiTusos. Qni ex ore serpenlis Ad;imum
liberasti, exlrahe me a coeno iniquitatum mearum. Quo»
niam tna sum ovis, et a leone voratus sum propter meam
vojunlalem canis factus snm ob peccata
: lamen filius ,

evadam tua gratia sanatus. Abjectussum lanquammortuus,

verum si volueris, mundabor. Scio me post cognitionem
peccasse; sed habeo Sanclos tuos pro me intercedcntes.
Supra modum exccssi in peccatis, scio; sed non vincitur
bonilas lua. Qui Publicano prairogativam dedisti, da eliam
mihiqui plura mala palravi. Tu, Domine, Zacchaei miserlus
es lanquam digni; mei autem misereberis, qui sum indig-
nus. Lupus erat Paulus quondam perscquens oves pascuse
tua?; fcra extilit armcnta disccrpens, el clTcclus est pnslor,

graliae tuee oves concilians. Et scio ipsnm per ignorantiam

p^ccasse, ac veluti inscium remissionem esse conseculnm,
graliauiqne majorem. Sed tu, Domine , qui in scientia ju-
dicas peccatum meum, rnisereberis propter tuam gratiam
superexcedenlem.
V. Heu» heu vereor, qui nunc me verentur, ne anle
eos erubescam propter mea peccata occulla pudore affi- :

cior causa parenlum meorum, ne quando condemnent me,

qui supra consuctudinem expectatiouem dabam. Sicut vidua
illa fieri volo, quoe practer modum negolium judici fcices-
sens , cpnod exoptabat consecuta est : tanquam amicus
et
ille impndens apparere volo ante le optimum et solum ,

dominalorem, ut convertas animam a peccatis in capti-

vitalem abductam. llle panem qua?rebat ad solamen cgo ;

vero devinctaj animse solutionem. Jlle carnis nutrimentum

peliit; ego vero animae rcstfiurationem. Exaueli lamjuam
bonus, j tque cplitiius, voccm ilelus lacrymarum mearum,
etconverte me, ut faciam fructum poenitenliae. Irrora a?s-
tum conscientas meae ; renova me inveteralum peccati
 ,

2^0 S. EPH1\jEM SYI\1

aftectibus, ut ab hornm servitute libcratus, sunviter res-

pirem nerem liberlatis, et com gaudio, laeliliaquc hmdibus
tuam bonilalcm exlollam. Scio, Doinine, me exiguo labore
animne meae autlere bffiC loqui coram le : scio ego ctiam
peccalor lc, Domine, inisericordem osse, et cupere, ut ipse

convcrlar;sed meaeveluntalis fructum desideras,el promplus

es ad mei miserendum, verum meum aflectum expectas :

miserando enim vis ine crudire, atque ignoscendo cupis me

tui rcgni parlicipem cfficere.
V. Heu meam durilicm ! h^u meam infclicitalem !

crassum, ct tcrrenum cor! anima perversa ! O os amari-

tudinis plentim ! guliur scpulcrum patens! Quis non est
memor inevitabilis viae divisionis lune, o anima ? Qnis non
se praeparnt nd hoc ilcr ? Quarc crudcliter in perdilionem
incidis? Cur aeterna supplicia in tc ipsam provocas ! Qnid
ogis, anima, pcrmanrn? ut animal sine inlcllcclu? Hcu
mihi, quo pneto lnmini lenebras pracopto? Quomodo lio-

diernam voluptalcm , in crastinum non permnnenlom

aeternis, alqne incxplicabilibus bonis praefero? Ilcn mihi!
qni fit ut lcncbrosam obscurnmque veslcm induere mnlim,
quam illam solis similem ! Quomodo mcliorcm judico in-

ferni habilationem caliginosam, qunm illnm regni ? Ilci

niihi pcccalori ! quia solus cgo volens, scicnsque nfficior

vnlneribus. Redi in le ipsnm, anima, timclo Douin : placa
illuiuonmi bonorum opcrum genere, ne recipias ab lins il

Vehcmcnler expele Dcum

nianu duplices casligaliones.
tuum, ac gcnerose ambula per viam ipsius. Intellige, o
onima, saeculum hoc ludorum circo esse simillimum, et
forlem draconcm omnino conari, ut vincal. A quibusdnm
snperalur, alque irridclur; quosdam vcro ipse supcrnt,
irridelque. Alii ipsius dolis vincunlur, alii ob colluclalio-
ncin cum ipso coronnniur : alii quidem per illius sacviiicm*

aelernas vitae deleclationcm conscquutitur : alii eonlra per

 PRECATIONES FERIALES. S/Jl

ipsius obleclamenta asperilatem arterni snpplfcii promeren-

tur. Aii propfer summam panportalem, illius viclores fa-
cillime exislunl; alios propler rerum lerrenarum amictum
nullo ne^otio ipse sibi subjicil. Ii profecto, qui ex tota
anima Deum inquirunt, pugnam cum ipso pro nihilo pen-
dunt : qui vero diligunt muntlum, iis bellum cum ipso dif-
ficillimum est, atque inlolerabile.
"VII. Intellige, anima infelix, hujussaeculigaudium, et ju-

cunditalem, et relaxationem moeslilia esse plena atque ama-

rulenlia; tribulaliones vero .etjejunia, et perpessionescausas
esse lastiliae inexplicabilis, viaequc sempiternae. Convertere
anima, sine perlurbatione decerta, ut ne, cum venerii hora
morlis ac divisionis, teimparatam invenial. Recogita, oani-
ma, luam vocationem, conversationcmque tuam, quomodo
ambules, proptcr quid,elusquoquo. Omuesad fincm rerum
terrenarum venerunt, atque ad tuam securitalem fmis per-
veniet.

\\XV\\\\\\\>VVV\\\V\\V\>VV>i\V\V\\VV^\\>'VV\\\^\\\ \^VV>VV\V\\V\^\A\\>/V\\VV\'VVVVVX'\VV'VV>\\'»
l

PLANCTUS
Ad vcspcras fcrlce sexlcv.

I. Anima angusliis pressa currit ad te, Domine sancte,

cum lacrymis tibi supplicat conlra inimicum corruptorem,
cum humilitate se proslernit implorans te adversum aflli-
gentem se adversarium. Quoniam igilur confidenler acl te
currit, celcrileream exaudi et ad le confugientem aman-
:

ter, diligenler eam prolege. Si cam despicis positam inter

angustias, perit. Si eam exaudire cunctaris oppressam,
dcficit. Si vero pcr miserationes tuas eam inviseris, salva

fit. Si ipsam exaudies, vires acquiril. Noli eam de^picere,

ne hoslis illam surripiat. iN oli recordari pessimarum cxa-

xu. 16
 242 S. F.PHR.EM SYRI

cerbationum mearum, quibus ego irritavi gratiam luam,

misericors o Domine, et minime agas pro merilis opcrum
mcortim, sed polius mihi peccatori tempus concede cxi-
guuin, ut vacet mihi permittere vcre, humanissime, optime,
Pcrlulit gratia tua juvcnilium ini(juitalum ingenlem multi-
tudinem, et nunc ferlo spretum, exocerbationcm, pctulan-
tiam. Ego ipse scio, Domine, te pcr temelipsum jurasse,
quod non vis morlem peccaloris, scd magis ut liberetur a
pcccatis suis per luas miscralioues. Gralia tua, Domine,
singulis diebas victrix est ex propriis visceribus, et misera-
tionibus. Misercris, et salvas quaerentes te. Rursus miseri-
cordias tuas ubique praadicant in Evangeliis, in Aposlolis,
in omnibus Scripturis, sancti Palres, ct Magislri, et auieis
verbis Joannes, ac reliqui ^ingillatim appellali, et univer-
sim. Ego sciens Prodigum, Manassen, L;.tronem, Zac-
chaeum, Publicanum, Ivieretricem, Chananacam, Hemor-

rhoissam, Paralyticum, Caecum, et Jairum, oinnes jam

anle doscriplos, vcnio adle; pande tua viscera, et suscipe
mc, dulcem redde meam mcntcm, quia snepe inler meas
veteres iniquitates ilerum invenior in cceno jaccns, in sor-
didis cogil.ilionibus. Advcniens autcm gralia tua in cor
lneum, invenit foelorem propler cogilationes impuras, sta-
timquc rccedil, cum ad inlroeundum aditum non reperiat,
alque a<l habilanclum in me, prout desidcrat.
II. Ablue cor meum splendcnli dulcedine, ut adsensum
rcdeam. bonilalcm, humanitatcmquc Dci ! quam cupit,

et cogit omnes homines, ul salvi fianl! Ignosce, Domine,

inulili scrvo luo : parce. misericors Chri>lc Sulvalor, proprio
figmenlo. Nisi enim tu, Domine, inlellectum dederis mihi
misero, et illuminaveris cor, causa nequitiae menc magnae,
ncgligcnliam, molliliemque meam inlelligcre non possum.
Scd quoniam ab accrbo inimico dclineor, qui me sempcr
, aflligil, clainabo cum lacrymis nocte, ac die, ad bonilatem
 PRECATIONES FERIALES. 2^5
tuam, ut liberes me a laqueis ipsius, quin singubs boris sna
machinamenla renovut conlra me : per singulas horas me«
relriciis cogilationibus, ac desideriis voluplalum animam
meam aflligit. Potenlia tua, Chrisle, quaj lluclus marinos
incrcpuit, ipsum increpet, ut irritus illius conalus reddatur
a me inutili servo tuo. Milte, Domine, celeriter gratiam
tuam, ut expellut a servo tuo magnum draconem cum
omnibus ipdus turpibus cogilationibus, et pravis, quia
plag^e sagillorum ipsius, pulrida facta sunt ulcera in corde
meo. Ego aulem omnibus modis ob mi am slullitiam ca j

abscondo. Bonus medicus clamat ad me, mercedem non

qua^rit, snnguinem non exlrahil. Mea scgniiies non sinit,

ul ego ad oum vadam. Yenil ipse, ut mihi mcdeatur, el me

invenil comedcnlem vuinera mea. Cum comedo, tunc me
pcenilet, sed mea pcenitenlia vera non osl. Largitor om-
nium medicaminuni, rl palcr miscricordiarum lu es solus
Dcus bonus, cl misericors, qui concedis scmper bona pc*
tenlibus te. Quoniam ipse assidue experlus sum ingontes
tuas medelas, alque optima dona in me collala in dies sin-
gulos. In immensam lalitudincm patet gratia medicamen-
torum luorum, Domine, omnibusque, qui ad te accedunt,
medelam prcebes.
III. Horum gratia cum fiducia dcprecor tuam bonita-
tem, Domine clementissime, ut de more gratia tua veniat
superme, et contineat menlem meam, atque ilerum sanet
gravia vuinera mea. Ecce enim occupaliones, ac soliicitu-
dines temporis momentanei garriunt, et auierunt a mo
curam luorum bonorum ^lernorum. Tu vero longanimis
sis crga mc. Neque c<e!um, neque terra par pari reterre

possunt pro tuis medicaminibus, ac muneribus. Pretium

enim non habet dignum, quod tibi reddatur, Proplcr la-
crymas donas ea, ct propler flcium amarum dclicias aiter-

nas. lacrymarum vim! Larglre mihi, Domine, iudtgno

2^4 S« £PIIRiEM SYM
funulo tuo laorymas poenilcntiae, ut lavem peccata mea,
ut illuminclur cor meum, ut magnnm volumen deleatur
lacrymis exiguis, alque ignis per me accensus, parvo flelu
extingualur. Qui enim hic plorabunt, aeternis ploratibus
liberabuntur. licce enim undique congrego cogilaliones
meas, et nonduoi libertatem ade;»tus sum ab operalioiiibus
malorum spirituum, qui prohibituri sunt me per haec in
aere. Nondum cognovi pondus multitudinis peccalorum
meorum, quac cutn in ipsam me demerserinl, adhuc frtic-

tus producunt in carne inca. Quousque miser ebrius sum

sine vino, et mca tanquam i.liena negligo? Tanquam ma-
lus servus domiui sui, meae saluli insidialus sum,ct veluli
alius meis laboribus succetsisset, ita vigilare dclrccto.
Quotidie tuam longanimitalem irrilo : anle oculos habeo
acerbilalem meam omnia
: palienler suslines proplcr mag-
namluam bonitalem. Goncede mihi, Domine, conversionis
medicinam, ut acerbilalis meac sanilalcm recipiam. Con-
cede mihi, ut in continentise stadium ingrediar. Concede
mihi, ul cum compunclione cordis onmes vilae meae dies
traducam. Ulumina oculos meae mentis tenebris oppresso%
ut prompte in vineam luam proiiciscar, quoniam vilae meae
tempus in vanilate fcedisque cogilationibus defecit. ilora
undecima est lcmpus vitaj incae. Guberna, Dominc, navi-
culam negolialionis meac, el largire intelleclum tenui mer-
calori, ut de mca negotiationc lucrum reportcm, quandiu
iiihi tcmpus adcst. Elenim hora separalionis mcae anle
ocLilosmeosadvenit, vehcmcnterque exterritus sum, meam
paupcrlatem rccogilans : pro eo ut ego gaudcrem, polius
cxpavi.
IV. Timenda profeclo est, o anima, praesentia morlis,
mollibus, et peccaloribus, et superbis, iis(jue qui omni
ope nou niluutur, ut in hac vana vila casle versenlur. Nam
opc ranles, cl qui cum omni studio se cxerccnt, separalionis
 PRECATIONES FEMALES. »45

hora exultant, ante oculos habenles laboreni mognum

suarum in pietate excrcitationum, vigiliarum, jcjimiorum,
poenilenlia;, orationis, lacrymarum, saccorum? Exilit illo-
rum anima, quia invitanlur acl requiem in exeundo a pro-

prio corpore. iNceslilin vero vehementissima separationis

est pcccatoris, videnlis ante oculos suam negligentiam, ma-
teriem opulenlise. Verum omnino ei non pcrmiltitur qnid-
cjuam loqui : promptiludinem enim requiril imperinm
tautam, quanta poenitenlia tum cor occupat illius, qui bic
suani salutcm neglexit. Heu mihi ! anima, heu mihi ! quare
vilam luam negligis ! Quorsum suspensa, dies viiae tu®
traducis ! Repenle fit vocatio tua, et quid ibi facies, hic
socordiier vivens, ante Iribunal Judicis tremendi. Quomodo
rnpit le inimicus, et non intelligis? Quo pacto spoliat le
divitiis coslestibus, et elata non atlendis? V\\\ Dei Cbrisle
impr-ccabilis,suseipemelonganimis. Largiremihi,S«ilvator,
meditationem vilaa fuluraj, ut voluntates tuas perficiarr»
Saltem in sencctule fac, ut cooperer gratiae luic, ut d III—
genter negolier cum argento, quod dedisli mihi tu, Rex
«^uomodo igilur astare potero suspcnsus ego anle
cceleslis.

tremendum tribunal? Quomodo ego impaliens, atque in-

frucluosus consors inveniar operantium hic juslilia) fruc-

tum. In qno coetu dignoscar, quando Sancli cognoscent se

invicem in thalamis coele;>libus, qui fuerunt sancti, jusli,
conlinenles, humiles, ambulantes in lumine inaccessibili :

peccatores, viliosi, supcrbi, arrogantes, in deliciis secure

viventes, in igne aelerno, atque iuexlinguibili.
V. anima vecors, o anima insensibilis, o animo perosa
tuam propriam aeteruam vitam Qucm ad linem mala pra- !

varum cogitalionum consueludo te abripit? I^xpeclas in

tua ncgligenlia fore, ut finis luus venire lardet : at ut fulgur
veniet ad te. Vigila, anima mea, cum lacrymis deprecando.
Clama ex toto corde luo, ut inveniat te ad conversionem,

OOLLBQB
2^f) g. J.lMiR.EM SYRl

ob preces immaculala3 Dominne noslrae genitricis Dei, om-

niumquc tuorum Sanclorum, quoniam benedictus es in
srccula. Amcn.

\v\\\»\\»v\>\\>\\\v\\\\.\v>\\\\\\v\\\\\\\\\vv\\\>v\\vv\v\\\\\v\\\\>\>\\\>\\^\\>\\>>v\\vv\w>

PLANCTUS I

Ad vesperas sabbati.

I. Etiarn nunc, atque hodievullu pudore sufluso, atcjue

inlerram dejectoad Angelorum Dominum, omniuinque re~

rum conditorem loqui audeo. Ego vcro lerra sum, el cinis,
opprobrium hominum, et abjeclio plcbis vcrmis profecto, :

et non homo, reprehensibilis, totus dolore oppressus, plc-

nusque coufu>ionp. Quomodo in tuam bonitalem, Domine,
oculos intendam ! Quo pncto lingUam impiain, ac conlnmi-
nalam movere nudebo Quomodo mcne confessionis iniiium
iaeiam? Exlrn modum miser nomen luum irrilavi, et magis
qunm prodi^us luxuriose vi\i Quod eniin in ine erat, secun-
clum tuam imngincm corrupi, tuorumque |)raxej)lornm vo-
cem non observavi. Quorum peccntorum meorum remissio-
nem peccnlor piius exposcnm? eorum nc, quae scienler
patralasine ulla diflerenlia rcniadigna non snnl?nn eorum,
qu.c in praeceptorum di\inorum transgressionc? an qu.c in
consensii piavnrnm co^itationum sita sunt? Scio, Domine,
lne propler inquinamenla aniuinc inoa? eoinplura, menmquc
immunditiam, dignum non esse tremendo tui nominis co-
guomcnto. Ante lacicm tunin slnre non possum ad oran-
dum : respicerc, el vidercallitudincm cneli non possnra, quod
turpibus desideriis jnnuam npericndo, et ( i).... nbsurdisquc
cupidilnlibus nbnlcndo, nji>errimam mcam aniinam pravis
1
Aliqua ilount.

s
 PRECATIONES VtftULES. 2^7

affectionibus inquinavi,quod mcntis nequitia animae meaj

vestem sordibus lolus mcus intelleclus cor-
affeci, quod
ruplus cst daemonum cogitalionibus, quod universis meis
operibus, verbisque ad iracundiam provocavi, semperque
provoco bonilatem luaui,meumque adversarium, et con-
tramc pugnatorcm semper allicio, obsequiisque demereor.
Conscienliamea meam menlem reprehendit, vultum meum
ex corde pudore suffundo me ipsum mea senlentia anle
:

paralum mihi judicium condemno : habeo iuxuriam exis-

tcntem in mc, quce de me irinmphat, quia scmper in gulae

cceno volutor, semper sordidis foedor cogitationibus. A

puero faclus sum vas peccati. exitiosi , et nunc quoli-
die de judicio, ac relributione sermones audiens, nolo
obsislere carnis desideriis, scd semper aberro, sempcr cap-
livus fio.
II. Ileu mihi ! Domine,quia longanimitalcm tuam ma!e iin-
pcndi ! heu milii ! qui per mulios annos Spiritum sanclurn
luum contrislavi. Ileu mihi ! quia tempus vilfe meae pertran-
sivitinomnivanilale. Sed, Domine,in ira lua nearguas mc;
ne publiccs abominandas fcediiales meas in ihealro lo-
tius mundi, omnibus Angelis, et hominibus, in meam con-
fusionem, et condenmalionem aeternam. Reus elenim sum
omnis ignomini*;, ac condemnalionis. Quomodo plorabo
ccccitatem animae meae? Quomodo lugebo taniam ignoran-
tiam mcaui ? Qtiomodo plorabo meam voluntatcm ()ravis

affuclionibus adco deditam, ac prenitenliae vacuam? Hodie

ascelac in consolatione sancti Spiritus rcquicscunl ; ego
vero perlurbor obmurmurans mca? paupertali ob negli-
gentiim. Comparalus sum jumentis insipienlibus, el simi-
lis factus sum illis. Nudus factus sum, miscr, proptcr meam

socordi m, quoniam alicnus sum ab iis, qui orant, ot vi-

gilanl. Respice, Domine, cum misericordia ex aliitudine
sancta tua. Aspice infelicem animam mcam, correctionis
 9^8 S. EPHR.EM SYII

experlem; et quibus jucliciis scis, misererc, corrige nic.

Tnnqunm in conspeclu sancti throni gloriae tuoe aslans,

tanquam complexus tuos pedes immaculalos, sic oro, atque

obtestor corde conlrito. Misercrc misericors creaturae tuae,
comerle me gralis pcr tuam graliam. No?i te omnia pos^e:
niliil vero libi esse impossibile. Noli cxpeclmc corruplam
meam voluntatem, quia prompliludinem non habeoad me
jpsumemcndandum.Plorasuper me, univcrsa natura visibi-

lis, atque invisibilis, qui in peccatis, pravisquc alYectionibus

consenui. Ltigcle super me, exterius propter videntes me,
temperale vivenlem, inlerius vero s*mper scortanlem.
JII. nnima infelix, lua dissolulio a corpore appropin-
quavit. Quare Letaris alienis a te spcruialionibus, qaas
debes reUoqtiere, ac dcbes deponere. Quibus rcbns un-
quam deleclasti Dominum, Dei Malrcm, Sanctos, vicinos
tuos? Vigila, infolix anima, ne inveniaris in doloribus, ac

gemilibus, ne incassum fleas in saecula sicculorum. Vcnient

lunc oumia in menlcm, sed non aderillibi auxilium. Nunc
est mcrcalus, in quo omnes negolianlur. Ililta virtulem
supra luum auxilium. Converie me, ul vivam in sanclitalc

secundum sanctam voluntatem luam. Expnrga cor mcum

iaclum spelaeum, el receptaculum daemoniorum. Non sum
dignus, ut pelam, Domine, remissioncm. S;rpc enim pumi-
tentiam agcre lecum conslilui, ct promissi fidcm non
praestili. Sajpe me crcxisii, ct ego rursus concidi. Ideo
sentenliam fero conlra mc, faleorqne mc omni snpplicio

csse dignum, ac cnsligatione. Quolics illuminasli tcnebro-

sam mcntcm meam, cl prohibuisli a dcceplione cogila-
denuo in pcjus ruo? Totus commoveor
tiones meas, et
tremens haec rccogilnns, et rursus voluptas vicil me. Quo
pnclo dinumerare potero dona gratiaj linx me collatn, in

quae ego miser conlempsi, ac conlcmno proj)ter mcam so-

v
cordiam? Propierea innumeris muneribus me cumulasli;
 PRECATIONES EERIALES. 2^9
ast ego infelix conlraria tibi repcndo. Verum lu, Domine,
ut insitum habens longanimitatis pelagus, et misericordice
abyssum, ne permittas, ut ego tnnquam ficulnea iniVuc-
tuosa excindar; ne festines me immalurum a mea vita
evcllere: noli me imparatum rapere, noli mc lollere, cum
lampadem non accenderirn. Noli me abripcre non habcn-
tem vestem nuplialem; sed lanquam bonus, hominumque
amalor miserercmei, et conccde mihi lempus ad pceniten-
tiam, et ne statuas nudam animam meam, miscrandum
infamiae signum, anle lerribile, alque incorrnptum tuum
tribunal. Si juslus vix salvabitur, impius et peccator cgo
ubi comparebo? Si arcla, atque angusla est via, quae ducit
ad vilam, quo paclo ipse volupluosus, delicatus, superbus,
illis bonis dignus reputabor?
IV. Sed lu, Domine Salvator meus, fili veri Dei, lu ut
scis, ul vis, propter solam tuam bonitatcm gratis converle
ine ab insila in me malilia, ac perditione. Ad misericor-
diam luam confugio vulneribus opprcssus. Excipe mea
suspiria, ut lacrymas Mcrclricis. Nosti, Domine, humanee

naluroe lubricum. Recordarc cogilalioncm liomicis ab ado-

lescenlia omni conatu inlenlam essc ad malum, et ne iras*
caris nobis, sed expande mihi manus, et januam mi>eri-
cordiae lUcT. Ne vincat uiea ignavia tuam humanilalem; nc
vincat mea nc^Ii^enlia curam luam. Suscipc, Domiue, et
exaudi sordidam, atque indignam deprecalioncm meam,
qui salvos facis sperantes in lc, qui minime aversaris pre-
ces peccatorum, qui manum porrigis j icenti in lerra. Dc-
duc me in limorem tuum. Da milii lacrymas compunc-
tionis. Levavi ocujos spiriluales animae meaj ad te, Domine,
et ne repellas me a conspeclu tuo,quia benedictum manet
nomcn luum in sajcula sajculorum. Amen.
250 S. EPHR.^M SYIU

*.\\\V\\\>\V\V^iVV'>V\\V\ \\i\\^\\\%V\/V\\VVVW\V\,'\VV..V\%\.\>\V'(V\\»V\\'\'\\\V\-\\AV\\W.W>W^
>

PLANCTUS II

Acl vespcras sabball.

I. Gralia lna concessit mihi, ut loqnercr ad le, Domine.

L t solus bonus el sanetus, atque omnium noslrum Opifex,
dimitle iniquitatcs, ac peccata servi tui pcccatoris ingrali.
Scio, Domine, a me homincs universos superari peccatis,
scd habeo pro refugio supercminenlom abyssum tuarum
misericordiarum. Minime dubilo tc ntscipere, ac mi>eri-
corditer amplecti omnes, qni ad luam bonitoteoa confu-
ginnt, et cum sisprascius, Dominc, lc prcevidcre eor illins,

qui venit ad le, alquc ila a te rccepi ex tolo cordc vcnien-

tem, sicut mercatorem cum multis diviiiis adventanlcm,
sic ainplccleris accodontein ad le ex tolo corde. Exoplas
enim vidcrc poenilcntiam, et gnudes studio servorum tuo-
rum, qui vehementcr conlendunt. Concedc niibi indigno
famulo tuo lacryinas, ut cum illumiuatione , et dcside-
rio, et oxorcm iocomparabilem tuam bonilatom, nt
fule

sanitalcm conscquar omniuni vulnerum, latcnlium. Os-

tcndc igiiur, eL apparebit misericordia lua erga mc mi-
scrum.
II. Libcra me a debilis mihi suppliciis. Pr.xdicctur gra-

tia lua sicnt srmper, et nlibi, sicut supra innumeros ne-

gligontcs, vcluli inc, et sicut implcsli liydrias tua benedic-
tionc, rcple cor mcum gralia lua, luaque bonilalc : Mater
niiscricors contcinpta a proprio parlu, illum non despicit,
quia vincunl matris viscera. Similcs vinimus hac in rc

etiam volucres.eodemmodoeliain jumcnla. Omnia lu dispo-

suit,li, Dominc vcrum : ilia quidein judicium non subibunt,

 PHF.CATIOMES FERIVLES. 20 1

fist egoetiam verbi oliosi, et pravn 1

, cogitalionis, et ipsius
desideriis poenas dabo. l%o aulem, slatim ac voluptas me
aggreditur, subilo omnia mea simul obliviscor, et tanquam
omnino mentc captus nequilise inservio, jactator, iracun-

dus, mollis, piger, elatus, gulosus, voluptuosus, macula-

tus, singulos horis in errorem abducor, ac minime intel-

ligo. Pncsenlia graliae luae, Domine humanissime, praebet

dulcedinem, quiclem, compunctionem, o hominum ama-
tor Domine supra modum benigne, volens, ac nolens sal-
vum fac me propter magnam bonitatem tuam.

wvvvvvvvwvvw\w«.v\w\w\vwv\\w>vv\w\v\\w\\v\\v» vvvvvvvvvvvvvwvv v\wv»\ww\ wvvw

PLANCTUS
Ad vesperas dominicte.

I. Tanquam ante tcrribile tribunal tuum, Dotnine, astans

condemnatus, lum redargulionem meorum operum video,
tum latam in me sententiam tuam juslissimam, quae me
projicit a conspeclu sanclo tno iufeliccm ad inlobrabiles
pceniis, oc veluli tunc allocuturus sum te, nunc clamo
cum pavore et lacrymis: jusluses judex justissime, et jus-

tum judicium tuuin: non eniiu injuria aflectus sum. Boni

Angeli sanctissimi, supcr me sliilale lacrymas; ego enim
nou misertus sum mei contcmnens Dei misericordiam :

cajlerum rcvera juste pcenas luo, quoniam miserieordiam

Dominus niilii proposuit. De mentc prorsus ejeclus hoc
audivi, et jure ac inerilo me nunc aversatur. Tunc enim
vero iracunde Angeli diccnl: c JNon est te.npus nunc pncni-
lenline, sed rdribulionis. Exhorlatio jam nihil valcl, poeni-
tcntia3((iie luerynuT oliosae sunt, suppliciorum quoque sunt
sunervacaneic, inccesantes gemitus non exaudiunlur, ve-
252 S. EraiUBM SYRI

rum rninc sine flnc sunt Inmenlalioncs. Sed abi, sume tuo-
rum operum amaram, gravemque retributionem, combus-
tus tanquam materia impura, acced*ms inextinguihilem
gehennam b<*Ilnae non dormiturac, vermis amaruleulL Tao-
qnam tenebrarum filius perfruere : scmpileruam cali^inem
dilsxisli, deleetare ni^iis faciebus, prae quibus a^tcrnum
lumcn respuLsti. Ibi, ibi erit gemilns irrequietus, et stri-

dor denlium aflligens.

II. Ileu heu anima mea miserabilis! nudn exislens om-

!

nino a boim operibus: quomodo aspicies J udicem incor-

ruplum, Archangelis asMslenlibus et psallcntibus, terrigenis

aslanlibns nu<lis:omnes ante terribilem thronum tremunt

omnes. Nam judicium sine misericordia erii iis, qui liic

miscricordiam non fecernnt. Heu lunc unima attlicla ! Sed

neque est vox, neque audilus. Elenim omnia, sicut alia,
mutanlur, et species trislis cst eliam operibus : octavum
saeculum auspicati sumus. In aelernum laitantur justi, in

perpetuum alii puniunlur. Deo universorum laliliam non

dederunl, sed neque ea sunt, sicut videbanlur. Quod re-

li(|uum est in prsesenti, clamemus ad Dcum : eliam homi-

nibus annunliavit. Sponsorcs lui sunt Sancti. Annuntio
Domine, omnia, et parce servo inutili. Noli despicere
tibi,

miserandam meom deprec^lionem couhnninutas cxlendo :

manus meas; ne rcpellas me aflcctibus pravis scatenlem,

st d ob benevolam mi.*cricordiam tuam respice ia me hu-
maniter. Mc ipsum voluplalibus fcedavi, animaequc decus
dedecorc afleci. Consiliis carnis famulatus sum, ct prio-

rein dominalum perdidi. Inimici suggcslion.bus aures prae-

bui, alque afleclinnum imagines in mentc expressi. Ven-
tris appclilus p< rfeci, inenthtque spleudorem obscuravi.
Cum in honore esscm adoplibuia legitiuiae, assimilalus
sum jumenlis insipienlibus. lit horridus lenct me timor
et tremor, dum prospicio mortis ictum omnibus lulen-
 PRECATIONES FERULES. 255

ter supervenientcm , cum nullam emendationcm prsefe-

r;m.
III. De profundis clamo ad te, Domine, et procidens
suspiro cum lacrymis. Propilius esto mihi, ac mi.is, ha-
benti spem meam in te. Fac ut ipse fuluram iram illius

condemnalionis effugiam. Complaceal tibi, ut saxea mea

anima virlutibus foBConda appareat. Infrucluosas meas co-
gitcitiones evelle igne sancti Spiritus tui. Noli me recidere
taiu|uam arborem slerilem, el miilere in ignem inextingui-
bilem. Ne declarcs ine paltam ad ignis pobulum, sed tan-
quam frumenlum 1
'eus meus congrega. Cenu cordis flecto
ego miser non audens in ccelum respiceie. Suscipe depre-
cationem sordidi oris opifex, qui solus es absque peccato,
qui omnium rex es, et omnipolens, lyrannum Bolial pros-
ternens. Lx universis iniquilalibus libera me. Festum
agunt Angeli et homines, meam conversionem intuentcs.
Vivifica lua praecepta despexi : deceptus sum aclionibus
execrandis; ne respuas, oplime Domine, liberare me a ser-

vitute daemonis. Cum cordis timore te exoro, qui sponte

me condidisti, gratis etiam atque etiam amasli, adeo ut
propler me carnem sumeres, mortemquc subires. Nunc
immemor autem visus sum ego miser tanlce bonitalis tuae,

Salvator, servituti omnino subjectus voluplalum, ac quo-

tidie maculans corpus et animam. Clamo, peccavi, ct gra-
via pulrare non desino. Nunc condemnalus asto, oplime :

verum concede mihi peccatoruin remissionem tanquam

Dcus miscricors, et compatiens. Dei genitrix Virgo nialer
Dei, porta cceli et arca, habeo le salulein securam : gralis

Domina salva me. Legiones Angelorum in ceelis sa>peinge-

miscunt super ine, ne rapiant repenle animam meam, et

vad.im in fluentum ignis. Legislatores Aposloli, tremendi
assidenles pariter Jud.ci, ensiferi Angeli, et lerribiles di-
vident corda peccalorum. Ululattunc omnis spiritus; non
254 S. MfflUM SYRI
enim liabcnt (heu ) finem molesla. Praeoccupa haec om-
nia, animn, imitans Meretricis flelum.
IV. liripe me lunc, Salvalor, a Iremencla suppliciorum
horrendorum denunliationr. Te hymnis celebrant assidue
Cherubim a quadriformibus Sernphim vecli. Ccclcslcs Or-
dines morc ministrantium in uuilale te Trinitatem procla-
mnnl Lux ingenita es, o Pater, et coaeternum habes tuum
:

Fiiium: coxlernum habcsSpiritum tuum largicnlem omni-

bus spiritum vitst tanquam tniscricors et miscralor, ac
benignus. Prccibus .Marlyrum et Prophttarum, Aposlolo-
rnm, Sanclorum, tlierari hai um. et noslras Miscipe voces,

Paler coelestis : gloria libi ,l)omine, cui honor et potcnlia

cuin sanctisMino, alque optimo, et viviiicaute ipsius Spi-

rilu, nunc et scmper, et ia sujcula saeculorum. Amen.
 PRECATIONES Al) DEIPARAM. «55

VV>iVV\VV\V>a\,V\VV^XV^.VV\iVV\/VV%^^VV\VV\/VV\\V\^V\iVVVAAA/VV>VV\VV\(VV\iVVVvV\\V>(VV\(VVVV\\VV> vw

PRECATIONES AD DEIPARAM.

PRECATIO I.

Sanclissima domina Dei genitrix sola purissima anima

et corpore, sola supergressa inlegrilatem omnem et pndi-

ciliam, et virginitalem : sola lota facla domicilium uni-

versarum gratiarnm sanclissimi Spiritus, atque inde eliam
ipsas incorporcas virtutcs sine ulla comparalione antecel-
lens puritale, ac sanclilate animae et corporis; respice in
me execrandum, atque impurum, fcedatumt]ue in anima,
et corpore mese vilae moll.s, et voiupluosae inquinamentis:
Expurga meam menlem pravis affeclionibus deditam. Pu-
rifica me, et corrige mcas aberranles, ca>cutientcsquecogi-
tationes : eompone, atque erudi sensus meos. Eripe me a

servitute tyrannicae, pessima?, ac turpissimae consuetudinis

impurarum praeoccupalionum, alque aflectionum. llefrena
omnem in me iniquilalem dominantem, et concede so-
brietalem, ac discretionem obtenebralae, ct miserrimse
menti meac, ut corrigat proprios erroies et lapsus; ut a
peccati lenebris liberatus, dignus fiam, ut laudem, atque
hymnis celebrem secure. Te solam veram malrem veri
luminis Chrisli Dei nostri, quia so!a cum ipso, et per ip-
sum benedicta, et glorificala permanes ex universa visi-

bili,alque invisibili creatura, nunc, et semperjCt in saecula

saeculorum. Amen.
256 s. EPnn.csf syri

iv\\vv\w\\\v\\\\\v\\\\\v\\\vv\\\\\\vvv\\\v\\\\vv\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\vvv\\vv»\v\vv\v**v\*

PRECATIO II.

I. VirgodominaDcipara,benediclaDei genilrix,benedic-
lissima maler Dei, Deo gratissima, supra omnesbenedicta,
vas divinitatis nnigeniti Filii immortnlis, et iuvisibilis Pa-
Iris, aurem tuam, alquc cxaudi verba emissa a lnbiis
inclina
mcis sordidiset impuris. Eccc enim corde conlrito, alque

bumili mcnle ad luam mi.-ericordiam confugi. Noli igi'ur

me iniclicem despicere, ncque sinas, ut ipse indiguus fa-
mulus luus percam in Qnem, sed maternis tuis orationibus

usa sana animam meam miseram, quoc pravis meis aflecti-

bus altrita est, quam malus inimicus volupluosis crimini-
bus atterens in lcrram pessumdcdit. Ideoomni confusione
plenus sum, ac minime audeo, neque (idcnti vullu pluri-
morum criminum rcmissionem atque immcdicabiliuni ,

vulncrum meorum mcdelam ab humanissimo Deo meo

possum exposcere. Pollui enim templum corporis, ac fcedis
cupiditalibus illud miserum in modum inquinavi, omues-
que seusus illicitis actionibus depravavi. Lnde extollere
manus ad ccelum minime audco, quas conlaminavi pravis
operibus, ncque ad prcccs labia aperire, quoe conviciis
in proximum, ac oalumniis fcedavi. Idcirco Doiniua puris-
sima anlc luas misericordias iuexplicabiles me ipsum pro-
jicio ipse miser ct decoctor. JNon est enim mihi alia spes,

nul perfugium, nisi tu, et sola mea consolalio. ac cita de-

fcnsio, animac menc exultalio, mocroris solutio, captivilalis

libcralio, mortafium cum Dco coujunctio, nostrum propi-

tialorium ct subsidium, lapsdrum resurrectio, meae animso
revocatio, corporisquc, meorum pcccatoriun redeuiplio,
 ;

PRECUTIONES AD DEIPARAM. 2^7

arescentis cordis mei divtna aspersio, tenebricosae meac
animae lampas lucidissiina, nudilalis meae veslis, meorum
gcmituum solamen, mearum calamilatum commulotio. h\
tc etenim spero, in te glorior : ne longe arceas a nobis
tuum pairocinium , sed auxiliare et protege, et adeslo
porro in perpetuum.
II. Deleclalur tuis precibus 'unigcnitu; inus Filius, et
quanlo magis ipse, qui inler servos annumerari voluit, scr-

vabit gratiam, ac proprium decreturn libi, qui sibi minis-

tra fuisli incxplicabilis generalionis. Quare etiam gaudet
tuis inlercessionibus, propriam exislimans gloriam, et tuas

veluti debitas prtiliones adimplet. Solum me infeJicissi-

mum ne despicias, atque actionum mearum fcedilates im-

mensae tuae misericordiae obicem ne pomml : Dei Genilrix,
meum decus desiderabilissimum; nihil enim est tuo auxilio
firmius tropaeum. Tibi igitur omnino immaculala, et me-
diatrix mundi, puenilenti corde supplico tuum promplum
;

in necessilatibus praesidium, post Heurn salutnre, et secu-

rum, et forlissiuium palrocinium invoco ego deliclorum
complurium reus ex profundo cordis mei. Bonitatis, et
misericordiae amalrix, miserere mei pleni foeditalis, et pi-
griliac, ac miseram hanc, vileinque precalioncm suscipe
et si pigre, negligenlerque obtuJi tibi, nihilominus acccp-
tum me malernis luis precibus Jac Filio tuo reddendo
dignum me regno ccelorum laudantem, ac benedicentem
Pairi, ct Filio, et Spiritui sanclo, nunc tt semper, et in

saecula saeculoruui, Amcn.

XLI. J
7
1 58 S. EPHR.EM SYRI

\\\\\ \\\\ . \\\V\\\\\\\\\.\ WWW \\.WW\\\W\V.\\\V\\W\\\\\W WWWWWWWWVWWWWW

PRECATIO III.

I. Virgo Domina Dei Genitrix, quae Salvalorem Chris-

tum, et Dominum nostrum in utero portasti, in te spem
menm omnrm repono, et in te confido, quae sublimior es
omnibus ccelestibus Polestalibus. Tu me purissima divina
tua gralia tuere, meam vitam guberna, atque ad sanctam
voluntatem lilii tui, et Domini nostri iter oslende. Tu
mihi largire remi?sionem culparum. Sis mihi peifugium,
proteelio, atquc defensio, et manuduclrix twmfmii ad
vitam ajlernam. In lerribi.i vero mea2 morlis hor;i, Do-
mina, ne derelinquas me, sed ad adjuvandum me feslina,

et eripe a dajmonum crudcli tyrannide : cteuim pcnes te

posse est, utpole qua? es vere Mater Dei, ct omnia potens.

Suscrpe omnium mitissima sanclissima Domina Dei Maler
dona preliosa, et libi soli convenienlia a nobis indignis fa-
mulis luis, qucc clecta es ex omnibus gei;erationibus,et
terrcnis rebus sublimior visa es. Quoniam per Filium 1«'

Dci cogno\ imus, per te fuit Dominus virlulum nobiscum,

digniqne facli sumus sanclo iilius corpore, et sanguine.
Bcala lu cs in generalionibus generalionum Deo gratissima,
Cherubim splcndidior, ct Seraphimgloriosior. El nunc om-
uibus laudibuscelebratasanctissima Dci Genilrix, ne cesses
inKTCcdere pro nobis famulis luis indignis, ut ab omnibus
damionis insidiis, alque ad omnibus damnis nos cripiamur
et procul a vulncribus conservemur cujuscumquc aggresio-
nis vcnenntas sagitlas cjaculanlis quineliam us(|ue in fl- :

ncm luis precibus custodi nos a damnnlione securos, ut

tuo patrocinio, atque auxilio salvati, gloriam, el laudem, et
 PRECATIONES AD DEIP4RAM. 25p,

graliarum aclionem, adorationemquc sempcr demus soli

Deo in Trinitatc, et omnium rcrum Conditori. Domina be-

nigna, et nobilissima, Maler Dei boni, optimi, omnemque
bonitatem excedentis, respice ad prcces indigni, atquc inu-
tilis servi lni, ac tuo misericordi oculo, et sccundum mag-
nam misericordiam inexplicabilium viscerum tuorum fac
mecum, et noli respicere mea delicta seu in verbo, seu in
opere, seu secundum quemlibet sensum, vohmtaria, atque
involuntaria, scienter et ignoranter totumque me renova :

ciliciendo templum snncli, vivificantis, et principaiis Spi-

rilus, qui inhabitavit, obumbravitque in tuo utcro imma-
culato, Altissimi Virtus.
II. Tu eniin es aillietorum auxili itrix, palrona pericli-
tanlinm, salus iluclaniium, in procella portus, adjutrix,
ac susceplrix versanlium in necessilalibus. Concede servo
tuo compunclionem, cogitationum tranquillitatein, sereni-
talemmenlis,animum temperatum, sobrielcilem inlelligen-
tioe, spiritum humilem, convenienlem santtiluti ac so-
brium constitutione, morem circumspeclum, alque cotn-
positum, judicium prae se lerens interioris animae siuiul et
modesliam, pacemquo, quam Dominus nosler propriis
Discipulis largilus luit. mea ad lemplum
Perveniat oiatio
sanctum luum, et ad habitaculum gloriae tuae. Dislilient

oculi mei fontes lacrymarum, ut abiuas mc propriis lacry-

mis, abslergasque fletuum meorum imbribus expurgando
me ab aiTectionum sordibus. Meorum deliclornm chirogra-
phum dele, dissipa nubes tristitiae meae, cogitationum nc~
bulam, et perlurbalionem, afiectuum proceliam.et turbi-
nem procul remove a me, et me cust di imperturbalum,
et hilarcm : dilala cor meum spirtali latiludine, exbiiara,
et concede mihi kctitiam inexplicabilem, gaudiumque con-
tinuum, ut vias rectas mandaturum fdii tui recto cursu
conficiam, et irreprehensib;li conscientiu, atcjue inoffensa

*7»
2f)0 S. EPHn.£M SYftl

convci satione procedam. Concecle vero etiam pnram ora-

tiouem mihi precnnii ante te, ut pnra mentc, ac fi\a cogi-

taiione roediter assidue incxplebili animo nocte ac die,

divinarum Scripliirarum eloqaia, psalmum dicam in

et

confessione, et taelitia cordis orem ad glorinm, et honorem

et maguificenliam unigeniti Filii tui, et Domini nostri
Jcsu Christi, quem dccet omnis gloria, honor, alque
adoratio, nunc et semper, et in sascula socculorum. Amen.

PRECATIO IY.

I. Domina mea Saoctissima Dei Genitrix, et gratin plcna,

Malcr Dei bcnedictissima, Deo gratissima Deipara, vas
divinitatis unigeniti Filii lui, immorlalis, et invisibilis

Palris, sedes ignilbrmis quadriformibus longc gloriosior,

tota pura, lota immaculala, lola illibala, lota impollula,
tola irreprehensibilis, lota laudabilis, lola incorrupta, lota
bealissima, lola inviolata, tola venerabilis, tola bonorabi-
lis, tota benedicla, lota memorabilis, tola desiderabilis,

virgo anima, ct coporc, ct menle, cathedra Regis, qui

sedet super Cherubim, porta ccelestis, pcr quam nos
a lcrra ad coelum currimus, Sponsa Dci, per quam ipsi
rcconciliati suiuus inopinalum miraculum, inexplica-
,

bilis audilio, abscondiii sncramenli divini manifeslalio,

inexpugnabilc palrocinium, detcnsio forlis, fons vivificus,

pclagus inexhaustum divinarum , sccretarumque largU

tionum, ac munerum, altiiudo divinis Potestalibus su-
blimior, profundum in invesligabilc absconsarum cogita-
lionum, nuturae conimunis gloria, bonorum omnium ero-
gatio, omnium post Trinitutem Domina, posl Paradilum
 1

PRECATIONES AD DEIPARAM. 26

alius consolator, et post Mediatorem medialrix tolius

mundi, vehiculum inlelligibilis solis, verse lucis, quae illu-

minat omncm hominem venientem in mundum : ferens

verbo omnia portantem, vestis immaculata ejus, qui induit

lucem sicut veslimentum : pons mundi totius ad altisimum

ccelnm nos ducens : Cherubim, ac Seraphim, sine ulla
comparatione superior, ac longe glorio^ior, Angelorum
splendor, liominum lulela, clavis in ccelum nos introdu-
cens, lMater, et Ancilla non occidentis slellae : splendor
veri, myslicique diei, ininvestigabilis Dei bonitulis abyssus,
currus divinus : et multi nominis, vcrae fidei firmissimum
fundamenlum : ejus, qui capi non potest, locus amplissi-
mus : vitis vera vitae fructum proferens, oliva fructifera fi-

delium animas exhilarans, universalis protectio mundi,

porta myslerii supra inlelleclum venerabilis, complemen-
tum graliarum Trinitatis, veluti secundas parles tenens
post Divinilalem : fulgur fidelium animas illuminans, pec-
catorum reconciliatio, stantium securilas, lapsorum revo'
catio, excitalio socordium, bcncvalentium robur, Eccle-
sinrum concordia, exercituum felicitas, bonorum omnium
suppcditatio, urbium bona institutio, mundi pax,
totius

tolerantia monachorum, fortitudo alhletarum : thesaurus

vitae incoruptae, nubes fundens cceleslcm rorcm in terram:
scala, per quam cceiestes Angeli ad nos descendunt portus :

lempeslate jaclalis, afilictorum gaudium, alTcctis injuria

palrona, derelictorum auxilium, infirmorum confirmalio,
oppressorum recreatio, caecorum scipio, aberranlium salu-
taris dux, in neccssitatibus auxilialor securus. Arca sancta,
per quam ab iniqnitalis diluvio salvali sumus : rubus in-
combustus, quera vidit Moyses Divinitatis spectalor :

thuribulum aureum, in quo Verbum carnem incendens,

mundumodore replevit, atquc inobcdicnliae combusta sunt
crimina : tabula a Deoexarata, septem luminum candela-
262 S. F.PHR.EM SYRI

brum, cujus splcndor solares radios snperavit : tabernacu-

luni sanclum, quod spirilnlis Beseleel aedificavit, rcgium
vehiculum, vas mannn repletum, hortus conclusus, fons
signatus, cujus rivi purissimi irrignnt totum mundum,
"Virga Aaron divinilus florcus, vellus Gedeonis rore ma-
dens, libcr divina manu scriptns, pcr qucm Adami chiro-
graphum scissum est, mons Dci, mons sanctus, in quo benc
placilnm est Deo habitore in eo : radix sancla Jcsse :

Givilns Dei, de qua gloriosa dicta sunt dc le, ut David

loquilur : moesliline dissolulio, caplivilatis Iiberatio, mortn-
lium Dcificalio : pulchra nalura, omnisquc repreliensionis
incapax, illa, quae a Libano Virginilalis rcdit, ct mundum
odoramenlis replet, ex qua dulcedo deilucns autiquam
Kgni acerbitatcm dulcem eiiecit, quas lolius divinae subs-
lanliae horrendum iil modum cnpnx fuit : munus quocuni-
que prelio cxcellcnlius, omnibusqno bonis acstimabilius
ornamcnlum : leclus Salomonis, quem circum assislunt

scxaginla Potenles, sermones nempe Scripturac divinitus

inspiralae. Locus luccrepletus, cxquo salulis radii univcrso

mundo illuxcrunl : porta ad oricntem respieicns Ezeehie-

lis, tremcnda; dispositionis magnificcntia, spcciosum di-

vinac dcmissionis hospilium, mundi rcconcilialio, noslrum

proj)itialorium, ct omnium bonorum donum
refugium,
optabilissimum, ibrccps ignifern, quam Isains conspcxit,
nions virlutibus umbrosus, quem Habncuc praevidil, inons
Daniolis, a quo lapsis abscissus cst sinc manibus, poi tn ad
oricntcm vcrsa Ezcchicl, paradisus snnclissimus in Edcn,
ligntifil viviiicum pulchcrrimum, ac jucundissiinum fruc-
lum fercns, malum ocloriiVmm, rosa suavc olons, ilos im-
marcessiljiJis, lilium candidissimum, libcr signatus, quem
ncmo Iegcre polcst. Vir^inilatis cxomplar sinc scriplo ox-
pressum, viso prcliosa Prophclarum, purpura a Dco con-
le\la, omnis propheliac manifcslissima adimplclio, os lo-
 PRECATIONES Al) DEIPARUl. 265

quax Apostolorum, vincenlimn fnlucia invisibilis, regum

firmitas, sacerdotum gloriatio, deliclornm remissio, justi

Judicis placatio, lapsorum resurrectio, mundi desiderium,

meae anima? corporisque restauralio, salus mea, consolalio
mea, mea vita, mealux, spesmearefrigerium meum, animi
mei voluptas, refugium meum, protectio, robur, laelitia,

dulcedo, murus, subsidium, munitio, armatura, defensio,

gloria, patrona, mediatrix, tranquillitas, tuilio, exultatio,
pax, laudatio, gaudium, benediclio, anchora, abundantia,
ros, dignitas, sanctitas, magnificentia, liberatio, moleslia-
rum mearum consolatio, illuminatio, acsanctificatioanimas
meae, peccatorum meorum redemplio, oblectatio ex Deo
animae meae, mei avidi cordis divina aspersio, tenebrosae
meae animae lampas lucidissima, nudilatis meae operimen-
tum, gemiluum meorum sedatio, meornm inforluniorum
correctio, continentia, purificalio, forlitudo, temperantia,
virtulum ornamentum, mea libertas, porlus, thesaurus,
negolialio vere aeterna, stabilis pcenitenlia, sublimitas, bona
valetudo, species, robur, bonutn consilium, intellectio,

exultatio, Domina mea, gaudium meum, splendor meus

et Deum meum vigil
ad cnstodia non erubescenda. Vide
meam fidem, meumque desiderium divinitus datum, tan-
quam quae compassionem, et potentiam habes.
II. Tanquam vero Mater ejus, qui solus bonus, ac mise-
ricors est , suscipe miserrimam animam meam, eamque
dignare per luam intercessionem , defensionemque ,
pnrlc
dextera unigenili Filii tui, et requie electorum, sanclorum-
queipsius; auxilium, defensionemque non habeo, praeter
te; in te spero, voli compos ero; in te glorior; noli propler
mea mulla errala, atque iniquilatcs avrrlcre facicm luam
a me indigno famulo tuo. Habcs enim velle, et posso, lan-
quam quae modo inexplicabili unum ex Trinilale genueris;
habes quo suadeas, quo flectas ; habes manus, quibus eum
 ;

264 & BNttJMI SYRI

inonarrabililcr porlasli; ubera, quibus lnc praebitisti ; in

iiicmoriani revoca fascias, cl reiiquam educalioncm ab
inf.inlia ; iniscc cum luis ea, quae ipsius sunt, cruccm, sau-
guinem, vulnera, per quae salvi facli sumus. Ne, quseso,
longe facias a me proteclioncm tnam; sed opitulare, ot
protege, ac praslo sis scmper. Dcbitorcm enim habcs
illum, qni dixit : « Honora palrem tuum, ct malrem luam '.»

Et quanlo magis ipse, qui inter servos recenseri voluit, ser-

vabit gratiam, propriumque decrelum tecum, qui ei mi-

nistra fuisli generalionis ad redemptionem ? Undc quoque
honori sibi duccns luis intercessionibus indulgere, cliam
veluli debilas implet luas postulaliones. Solum ne dcspi-
cias indignum, ncquc mcarum aclionum fcedilatcs luam
immcnsam misericordiam inlerrumpant Dei Genilrix, ,

mcum desidcrabilissimum nomcn nihil enim est firmius ;

tropcenm, quam luum auxilium; lu enim abstulisti omnes

Licrymas a fncieterrac; tu crcaturam rcplesli omni gencrc
beneficii, Coeleslibus la?titiam uttulisti, lerrcstria salvasii,

iigmentum mutasli, Arlificcm placosti, Angelos demisisti,

homines exallasti, supcriora, alque inferiora per le ipsam
conciliasli, optima prajpirasti, mulans omnia in melius
pcr le rcsurreclionisnoslrajtesseram ccrlissimam tcncmus;
pcr lc coelcste rcgnum nos conseculuros csse spcramus; te
nostrae salutis auxiliatricem habemus, te Christianorum
COBtus firmissimum murum possidet ; tu paradisi claustra

aperuisli, tu ascensum ad coelos praeparasli, tu Filio luo,

ct Dco adoptasli; per lc omnis gloria, honor, et sanclilas

ab ipso primo Adam, et usquc ad consummationem sneculi.

Apostolis, Prophelis, juslis, ct humilibus cordc, sola imma-

culntissima, dcrlvala est, dcrivalur, ac dcrivabilur, atque
in lc gaudct, gralia plena, omnis creatura. Et ego in te con-
fido propler tc, qune vcrissiine sccundum carncm vcrum
v
• Matll). xi\, iq.
 PRrcATIONES AD DKIPAIUM. 265

Deum peperisli, cui convenit oinnis gloria, honor, atqne

adoratio cum Palre sine principio, et sancto, et bono, et
vivificanlc ipsius Spiritu, nunc, et semper, et in saecula
saeculorum. Amen.

VV\ VW W\ \ V WW W\ W W\ \V\ W\ WMMWMW W\W\W\W\ WUW W\ W <W\ W WWW» HMWV)

PRECATIO V.

1. In te patrona, et medialrice erga Deum ex tegenitum

genus humanum, Dei mater, felicitatem suamponit, alque
a tuo semper pendet patrocinio, teqne solam liabet perfu-
gium, ac defensionein, ulpole qnae coniidenliam habes
apud ipsum. Ecce quoque ad te venio fervenli animo,
ipse
minimeaudenssecure accederead tuumFilium, scdsupplex
oro, ut per tuam intercessionem apud eum salutem con-
sequar. Noli igilur despicere famulum luum, qui omnem
spem meam repositarn habeo in le post Deum, noli aversari
prorsus periclitantem, et in maximis aerumnis exercitum;
verum, miseratrix, ac misericordis Dei iMater, tui famuli

miserere, ct libcra mc a damnabili conscientia, compes-

cendo cogilationum tempestatem, voluptatum fornacem
extingue, carnisqne incendium repritne, et dilectionem
ergn tuum Filiuin, ac Deum meum accende, omnesque
meos sensus tuere, nullum praebendo foedis cupidilatibus
ingressum. Ut pcenitenliae tempus mihi detur, supplexoro,
ne me infructuosum morlis falx cxcindat, neque veluti
sterilis igni Accende animaemeae lampadem cxtinc-
tradar.
lam, meorumque moerorum caliginem dissipa, appeli-
tuumque meorum aegrotanlium nebulain tuis precibus
expclle. Muilum eniin potestmalerna precalio apudFilium,
qui facile fleclitur. Da mihi pcenilcntiae lumcn, alque ad
266 S. EPHR.EM 1111

compunclionis diem manuducito, ct dignum me fac,

ut me geram sccundum bcncplacitum Dei benignissimi
omnibus diebus vitae mese; ct quousque in liac vita versor
calamitosissima, defende, prolege, custodi, naviganli anna-
?iga, iler agenti comes csto, dormicntcm lucre, atque
omnes mcas vias dii ige. Quando aulcm erit, ut e corpore
egrediar, adcsto mihi, Domina bonorum amalrix, intolcra-
bilemf|ue dolorem illum alleva, ac meum laborem mitiga,
et infelicis animae meae duccm tc praibc ad habitationcs
seternas, ut ne poteslas tenebrosa mihi occurrat, ac me
ad profundum infcrni pcrtrabat; placabilcm judiccm vi-
deam, aspicienlemquc in ine benigne; libercr a flamma
sempilcrna per te Dei sponsam; perfruar Trinitalc, qnae
regni coelorum compos iiam, nt le
voIuj)las cst paradisi ;

solam, humani gcneris prajsidium facla es, et quaj per

qjuae

tuum parlum cladem primaj parentis corrcxisli, quajque

peccalorum es palrona, ac dcsperantium consolallo existis,
et quaj aillictorum solamcn nuncuparis; cxlollam laudibus,
bealamque pracdicem a le conscrvatus. Te etenim beatam
diccnt omnesgenerationes,VirgoDomina Dei genitrix, Spes
Chrislianorum omnium.
II. Expelle a me miscro, alque iofelice servo tuo negli-
gentiam, oblivioncm, slullitiam, socordiam, vanam glo-
riam, adullcrium, scorlalionem, pncdicatum,gulam,omnes-
que malas, fuedas, ac maledicas cogitalioncs cx miscro,
alque infelici cordc mco, et ex mca mcnte oblcncbrala, ct
ab omnibus malis meis actionihus libcra, flammamquc
pravorum aflectuum cxtingue, quia infirmus sum, alque
xrumnosus, quia omnium mortalium gloriosissima es.
Cralias ago tibi, Domina Dci Malcr, et cncomiis, laudi-
bnsijue lc cxlollo, quod vircs mihi praebuisii, ut pcrveni-
rem ad finem dici, atque ad hanc noclcm, qua dcprccor
acceptissimum palrocinium tuum; da mihi rcmissioncm
 PRECATIONES AD DEIPARAM. 267
negligenlia?, ac pigriliae dominantis in me in ipsa usqne
adhuc; ettuis precibus promplitudine imple, ut divinis tuis
laudibus, alque humanissimi filii tui, ct Dei operam dem,
eo quod miser liberatus fui, atque eripior a variis morbis,
calauiitalibus, el tribulationibus, periculisque animsc simul,
ac corporis; procido ante te, ac loto fervore extollo vocem
ad grr.liarum aclionem ego famnlus tuus, cujus tu maxi-
mopere benedicta miserta fuisti, propler immensam mise-
ricordiam, ac commiseralionem, ulpole qure Malcr es
bcnignissimi hominum amaloris.
III. Gaude purissima gralia plena Gaude immaculata :

Dei genitrix Virgo Gaude Virgo hominum gloria Gaude

: :

omnium Prophetarum implementum Gaude perfeclio :

omnium congregationum Domini Gaude ipsius Testa- :

mcnti sigiiluttl Gaude meta consiliorum illius Gaude

: :

manifeslalio mystcriorum ejus Gaude advocata infama- :

torum injusle Gaude collectio jamdudum dissidentium

: :

Gaudc fulcimentum inclinalorum deorsum Gaude lumen :

in tenebris positorum Gaude renovalio senescenlium

: :

Gaudc propilialio aberrantium, ac liberatio Gaudc lux :

errantibus viam demonstrans Gaude portus, ac protectio :

naviganlium Gnude Palrona, et munilioin necessilalibus:

:

Gaudc Salus secura fidelium Gaudc nova maxime, ac di- :

vina largilio : Gaude mortalium. omnium Domina Gaude :

latilia, et gloria Angelorum Gaude rerum omnium con-

:

dilarnm sublimissima Gaude Dei existens eliam famula

: :

Gaude benediclissima in saeculuni saeculi Gaude lignum :

opacum Virgo puella, ex quo omnes fruclum decerpimus,

qucm comedenles cxhilarantur, non moriuntur Gaude :

Maria virgo matcr , maler sponsa : Gaude ornamcntum

muncli muliebris :.Gaude filia David splendide ornata :

Guudc mensa inyslicnrum gratiarum Gautle Picgisquc, :

Deique mci Vicloria Gaude lum Patriarcharum tum

: ,
268 . S. EPIIRJEM SYRI

vincentium exultatio Gaudemurusinvocantiumlc Gaude

: :

defensio simul, et firma protectio Gaude omnino imma- :

culata Dci divina sedes Gaude splendida Dci matcr sola

: :

Gnude Salomonis lectus sanclissimus Gaude spirilalibus :

menlibus houorabilior Gaude meorum dclictorum

: solulio:

Gaudc Regina gcncris Adamilici Gaude gladius pravorum :

daemonum Gaude ingentium bonorum scrvalrix Gaude

: :

copiosissima sapicnliae donatio Gaude in periculis exislen-

:

tium solamen Gaudc inopum dilissima susccptio Gaude

: :

omnium bonorum vitae, gaude omnium gratiarum causa.

IV. Quin,osola Domina,mcum ex Dco oblcclamentuni,
ros divinus ardoris mci, arentis cordis mei aspersio divi-
nitus manans, nridi mci fonlis lacrymarum scaturigo ad
expialionem mearum iniquitalum, obscui\c anim;c mca3
lampas splendidissima, mci itineria direetio, infinnilatis

robur, nuditalisoperimenlum, paupcrlalisopulenlia, immc-

dicabilium vulnerum s&nalio, lacrymarum ablalio, suspi-
riorum sednlio, calamilalum levamen, vinculorum solutio,

exaudi orationcs meas, misererc meorum gemilaum, ct

suscipe meas lamenlationes. Misercre mci commola mcis
lacrymis; commoveanlur visccra tua crga mc, tanquam
mater benignissiini Dci ; rcspicc, nlque annue ad incnm
oblestalioncn», ct explc silibundum meum desiderium, et
respice graviler infirmum, atque in anima aBgrotantem.
Lil)cra mc ab airectionc, c|uac in mc dominalur, quaeque
ac^nimc impugnat scmpcrdiu, nocluquc, alque ad mortcm
ducit miscram mcam animam Libera etiam me a sagittis :

Belial, alque a visibilibus, et invisibilibus inimicis, et rcple

me divina volnplate, declarando me socium Sanclorum,

ac juslorum siuml, lna exima apud Deum interccssione,
et socia mc cum servis, ct famulis in lerra mansuelorum,
in tabcrnaculis ceelestibus, in rcgione vivorum, in oblecla-

tionc sanclorum; diguare mc omnium protectio, omniuin-

 PRKCATIONES AD DElPAftAM. 269
que laetilia, alque voluptas, nt cnm ipsis laeter, oro tc, in

gaudio illo vere inexplicabili fllii tui ex le geuiti, et Regis,

et in thalamo ipsius, alque rcgno interminabili. Utique
Domiua, refugium mcum, vila, et dcfensio, armatura, et
exultatio, spes, et robur, concede mihi, ul cum ipsis per-
fruar muneribus, ac thesauris inexplicabilibus, alque in-
comprehcnsibilibus Filii tui in habilatione coelcsti. Habes

enim consentientem volunlati potentiam, tanquam malcr

Altissimi, atque ideo fidenter spcro fore me compotem,
Domina inea, votorum meorum. Compos fiam illorum,
Dei sponsa, quae es omnium spes, qunc snpra omnem intel-
ligenliam pcperisti Dominum noslrum Jesum Christum,
quem decet omnisgloria, honor, et adoralioin saeculasaecu-
lorum. Amen.

I\XS W/WV WWV <W\ VV fVWWV W < «V»A VV W»MHW\\\WHWW\\>W WWWVW VVWWWWWM

PREGATIO VI.

I. Inoccidui Iuminis Matcr, audi me, precor, confiten-

tem; cceno enim, ac sordibus replelus sum, et tenebris
miser obrutus, terram, heu infclix, maculavi compluribus
meis criminibus, Domina. Ideo clamat nunc suspirans
mcapud Judicem incorruplum, allegansetiam lesles
conlra
cceiumcum aslris, §t solem. Tempcstas etiam cogitalio-
num mearum demergit ad despiralionem. Anima mea
cum timore procedit praeslolans fugerc condemnalionem.
In te, Dei geuitrix, totam spem meam < go tuxuriosua
reposui. \ ide, tota confusione repleta cst, heu u.ihi, facies
famuli tui. Sallem ora sine intermissione quem peperisli,

nt eliam mei indigni miserealur ; dissolve soia, vincula

mca indissolubilia, tu quae Reparatorem mundo genuisli.

Denique gratuin me, atque in tenebras conversum, pceni-

27O S. EPIIREM SYRI

tentiaelacrymisdealba ; morluum me ob nimiam segnitieiu,

tu quae vilam meam peperisti, rcsuscita.Me peregrinuni
factum Deo, et Angelis, ad eos rursus reducito, Dei Geni-
trix. Speclaculum verc horrendum; quomodo mcas ini-
quilales perlulit Dominus? Quomodo stalim in profundum
inferni non dejecit me miserum vivum? Quomodosecurim
non dimisit e ccelo clam, vel gladium, ut me feriret? At
tu omnino tuis deprecalionibus vilam mihi, o Domina,
largita es, meam quncrendo poenitentiam, quam mihi servo
luo, benignissima, fac praebeas. Tu enim murus meus, et

porlus, ct munilio facta es; lux divinae faciei tuae mihi

afFulgens, ut modia nocle hymnum persolvam. Largire mihi
Domina compunclionem, suspiria non inlermissn, etlacry-
mas; abluc mere animae valles, pcrfectamque mihi indul-
genliam concede, ut mortalis Deum ferens, et ut quae con-

cepisti Deum hominem factum. Videam tc mentis oculis,

immaciilata, mcdia no( :e, ct gaudeam. O robur, o spes
non erubescenda, vita, ac dulce luincn servi tui, a lingua
profana, atque ore immundo hanc oralioncm excipe. Nunc
noxfialser\otuo salutis dies, Dei sponsa.lNunckelentur An-
geli super me, Domina, ac justorum spiritus, ut laudare
possim cum graliarum aclione hilari animo sanclissimum
nomen tuum.
II. Tu potes, omni laude major, quaecumque vis ( nec

dubito) apud Deum, quem pcperisti. Trinitas, adoratio

convenit libi. Dei maler major omni cogitalione, alquc
eloquio. Virgo omni virginilale sine conlroversia subli-
mior, lanquam Virgo cliam ante divinum parlum supcr
omnes virgines, quae fuerunt ct in ipso parlu, ac post
,

partum eadcm permancns per quam hominum natura,

,

qunc jamdiu prolapsa longe a Deo recesserat, benignilatis

inexplicabilis, alque incompariibilis demissionis modo, cum
beata, ac divina nalura copulata est, cum nullo pacto
 1

PRECATIONES AD DlilPARAU. 27

pcrsona conversionem , aut confusionem, mulationemve

(Passa slt,) '
per quam, post etiam unionem muxime
tremendam, et rcconciliationem, invidia maligni, acmcn-
lis noslrae slultilia, a justitia delapsi , rursus revocamur;
luumque Filium, ac Deum nobis propitium invenimus
propter indefessas intercessiones tuas apud eum. Domina,
te oro, ac deprecor misericordem, atque benignam Dei
misericordis, ac benigni Malrem, meam defensionem sus-
cipe etiam hora hac, mei indigentis, unquam alias, ma-
si

xime nunc tuo patrocinio, ac protectione. Quoniam enim

prorsus impuritas sum, et peccatorum colluvies, atque, ut
breviter dicam, mortiferorum omnium vitiorum recepta-
culum, ad intemerata, ac IremendaFilii tui, el Dei mysle-
ria venire cupio; tolis arlubus contremisco , et terrore
corripior propler intolcrabilem multitudinem nosliarum
Quem enim meorum sensuum miscrum in
iniquitatum.
modum minime inquinavi? Quibus non corruplus sum
turpibus cogitationibus, et iictionibus vanitalis? Quis cap-
tivitalis modus non tenuit omnino meniem meam ? Non
solum enim, in quas miserum in modum incidi pravas

affectiones, in iis praeoccupatus lanquam caplivus, huc,

ct illnc feror, neque eae, quas per sensuum intemperan-
tiam ex alienis aclionibus, aut ccnversalionibus, aut per
transilumin auditum incidentibus, aut visis, congessi in me
malas iinagines. dissipant mentem; verumetiam, quae
nondum fuerunt, neque exLstent, neque audita sunt, neque
visa, consenliens aegrota mens mea et fragilis, et puerilis,

et infrucluosa, auclori malitiae, et tanquam exislenlia sibi

fingens, in his miseraa vil;e tempus consumpsi.
III. Talibus, ac tantis adhoerescens malis, ad hujusmodi
exccllentes res, ac diviniss :
mas , quas cerle cliam Angeli
prospicere desiderant, accedcre proposui, o Domina, et
1
Deest aliquid.
 2^2 $. EPHR.EM SYRI

vereor, ne forte lanqnam indignus, ul illc non veslitus vcste

nuptiali, ligatis manibus, et pedibus projiciar in lenebras

loco illuminationis, et parlicipationis gratiae divinac, dam-
nalus ad mihi convcnicnlcm habilalionem tencbrarum.
"Vrrum quid ago? indignc ccrle participans mysteriorum
hujusmodilremendorum, tantas, cl pcjorcs expecto pcenas
subire. Fxpers vcro horum aliquando pernianeo, multum-
que indiguitalem cxtendens, in profundum, ut ita dicam,
malorum incidens contcmnendo, carumdem cliam castiga-
tionum, vel eliam majorum , etiam hoc paclo reus lio.

Angu^tiae igitur undiquemihi sunt in opere. ideo etiam ad

teconfugio, auxilium inexpugmihile , ct revera forlissi-
mum.
IV. Commoveanturigilur viscera lua, Dominapurissima,
erga me, el ulens liberlale materna cum tuo Filio, et Deo,
remissionem exposce porro errorum praeterilorum. Fac me
vcro facilem ad concipiendum ignem comburenlem, alquc
illuminanlem mysteriorum vivilicorum ipsius, eo roagis
quod possidcs voluntatem excellentissimae polcnliac corres-
pondenlem, et dignarc mc purum ficri, et illuslrari horum
participationc , ac reliquum vike mcac in pcenilenlia, et
casiitalc, Btque humililate percurrcre doce, in opcribus, in
sermonibus, in cogitalionibus, in omnibus aniiiKC, cl cor-

poris motibus sempcr assislcns, dirigens , piacsidens, ma-

nuducens, conlrarias averlendo poleslales, ct tanquam
servum, quanquam inuliles, tuaj honitatis omnimode fo-

vendo, ac custodicndo. Utiqne Domina scmper henedicta,

ne despicias vacuas prcccs meas indignas, ct miserabiles.

Sed ct in hac vita, ct in exitu infelicis animae meae , et in

fuluro tremendo, i.tquc incorruplo judicio adcsto mihi

adjuvando, cl liberando ab omnibus rcbus infauslis. Ut
gratia lua salvus faclus, henedicam, ct laudcm le, et tuis

, splendoribus illustratus, ad laudationem, ad gloriam, ad

 PRECATIONES AD DElPAttAM. 27^
adorationem extollar optimre, et omnium effectricis, et

Lealaj Trinilatis, in universa saeculorum snecula.

WWMWWMVWWWV WAWAWAWWW W\WAWW/VWAWVVVV\W/VW\ W^WV.WVV'». W*/VV> W>WA VW

PRECATIO YTI.

I. Domina landabilissima, atqne optima , misericordiae

fons, bonitatis abyssus, aqua viva, peccanlium palrona,
fluctuantium porlus : qua? sine semine in utero Deum sus-
cepisli, et digna pulata es fieri Mater Dei : Vitis vera, vas

conlinens manna, cadentium correctio, cunctorum refu-

gium, totiusqne mundi vita : me execrabilem, scorlorum
amicum, et turbulentum, negligentem mente, et aclione,

atque electione, qui meam vitam luxuriese consumpsi;

agc, ut Dei IWater benignissima simul, et misericors, noli
respuerc me peccatorem, atque impurum ; sed accelera
snscipere deprecationem prolalam ad tc a sordidis labiis
meis, conciliando mihi benevolentiam Judicis, precibus
acceptissimis, alque humanissimis tuis, quae vere es puris-
sima, et Dei Maler. Pande mibi viscera misericordis Filii
tui : deprecare ut errores meos dcspiciat, dirige cogilatio-
nem meam ad pcenitentiam, et mandatorum ipsius fac me
execulorem probalum; et ne sinas, ut evadam praeda, aut
cibus Satanae letiferi, sed renova me tua inlercessione
mullis jam inveteratum pcccalis; et meam hanc altritam
vitam corrige, ut habens te praestantissimam IMedialricem.
inculpate ante Judicem astem, tremendumque supplicium
effugiam, atque ipsius glorioj hacredem declares tua inter-
cessione, ut eam consequar, immaculalissima, deprecanle
te faclorem meum, quem decet gloria, honor, alque ado-
ratio in saecula. Amen.
XLI. l8
 :

2^4 s> tPHR^EM SYRI

II. Virgo Domina mater Domini mei Jesu Christi, scio

me impurum esse, et prolanum, et execrandum, ct indig-

num, quoniam supergressae sunt coput meum iuiquitates

mca), multiplicatce sunt enim super arenam maris : putrue-
runt, et corruptae sunt cicatrices mea) animae ex multis
malis meis ; sed venio ad le poenitens, et procidens ante le,
conlilendo omnia mea peccata gravissima. Te Dei malrem
saepe ad iram provocavi insordescendo meis impuritatibus
miserere mei lu, quae omnium humanissime misereris, et
niihi ignosce, ct noli me, Domina, despicere : ncquc nver-
tasfaeiem tunm a me. Et aversus ero miserrimus, htsu heu
a tc? Alinime, Domina, minime gaudeant in hoc, heu, heu,
inimici mei. Excila cogitalionem meam ad pcenilenliam,
etmanuduc me in viam salutis, quam cum invcnero, ac
tenuero, hnbeam te comitem, et tuo ductu salvus ero.
Ulique Domina maler humanissimi Dei coniringc cor ,

mcum, atque illud deprimc, et reple oculos meos lacrymis

spirilalibus, eosque illumina iuce tuarum intercessionum,
ne obdormiam in morte. Asperge me hyssopomisericordiae
lua3, ct expurga me abluens me per luam gratiam meis la-
crymis, et super nivem dealbabor. Utique malcr Doniini
mei Jesu Christi, suscipe miseram hanc rneam confessio-
nem, ct petilioncm, ac praeside mea3 menti, et reliquum
viloe mcae sine scandalo in poenitentia conserva, et tempore
exilus humilis animae meae a corpore, quando locuturus
sum cum inimicis in porta, heu, exhibe te mihi, Dominn,
cum oculo luo misericordi, tt libera me ab acribus ratio-
cinaloribus, ' exacloribusque gravibus potcslaium saeculi
hujus, et dele tunc omnia peccalorum meorum chirogra-
pha, ntque adducilo me a confusione liberum, ac salutis
sccurum, ad tribunal Filii tui, et Palris ipsius, qui princi-
pium non habct, Spiritusque sanclissimi, unius principn-
lisquc luminis, ct consubstanlialis Trinitalis. Humanissima
 PRECATIOISBJ AD DUIPARAM. IJ*
matcr benigni, et misericordis Tei : misericors, el bomi,
boni ac miserentis nutrix Virgo Domina, mclina anrem
tuam, et exancli mc de excelso gloriae luae. Verba mea au-
ribns percipe, purissima; intellige clamorem ineum de pro-
fundo, altende voci anxiae dcprccalionis meae, auxilialrix
mea, da mihi sermonem in apertionc oris mei , tu quae
praebuistimihivitam tua intercessione, ut annuntiem mag-
nificentias tuas, anlequam abeam, ct non delur ibi confi-
teri, postquam hinc profectus misere conclusus fuero.
III. Peccavi, purissima , peccavi , et iniquitaies meas
ego cognosco : ct peccalum meum coram me est semper.
Respice in meam ultimam hnnc deprccalionem, et confes-

sionem servi lui : praebc mihi fontes opcrosarum lacryma-

rum, lavacrum sordidae animac cxpiatorium : abiuc pecca-
lorum meorum sordcs. planta in lapideo cordc mco liinorcm
sanctum filii, et Dei tui : ingrediatur in inleriora mea, per
quem pariam ex afHicla anima mca eliam expianlem kcry«
mam, ct parietur in me Spiritus salularis ', Solis
splendidissimi nubem. Effuige lumcn intelligibile obtenc-
bratae, et sordescenli menti moae, dissipando, et fugando
densani nebulam continuarum cogitationum mearum, ut
in tranquillitale, ac hilarilale lucis , visilalionisque luae

perfectum offcram sacrificium, alque acceptabiiem hos-

liam, quam commendavit Filius tuus, ct Deus meus, qui
venit non vocarc juslos, sed peccalores ad pajnilenlinm ,

ct me indignum tua inlercessione suscipial. Muili sunt ex

pcccatoribus a saeculo, oplinia Domina, multi cx lapsis, .

mulii ex exacerbanlibus, et non cuslodumtibus mandata

Filiitui : verum nemo est, qucm non superaverit multiludo
mearum iniquitatum in cognilionc. Totum enim Vetus,
etNovum Testamenlum bona opna justorum resnnml, ct
peccatorum, alque iniquorum scelera, aciionesquj ad per«
1
Doesl aliquUl,

18.
•2;G S. EPHR^M SYRI

petuam infamiam insculpsit : scd interius tribnnal con-

scicntiac meac, graviorem omnibus csse conspicicns, cir-
cumfcrt odium peccatorum ,
pondus malorum a ScTcnlo
tanto majus, quanto levior, ac remissior cst condemnatio
ob ignornnliam, quam ex scicnlia. Mandotum, et lcgem
accepit Adam, scd non observavit; verum expericnliam
nondum habucrat, purissima, lapsus alieni, et condemna-
tionis : ego autem pro mea defensione quid respondebo
miser? Omnino nihil. Tanquam enim intemperans, cl fla-

gitiosus festinavi fieri malus, et ideo excusationera non

habeo. Omnium miserorum miscrrimus evasi, eorum qui
ex Adam nati sunt, et Cain et Lamech, cteoruni, qui tur-
rim molili fuerunt, et Sodomilarum flammaabsumplorum,
et eorum qui sub Noe diluvio pericrunt, /Egypliorum pes-
simorum, qui condemnati sunt,ego damnabilior, omnium-
quc infelicium infelicissimus, et omnium Novi Testamenti
peccatorum me ipsum cognosco maximum peccatorem :

bapiizatus enim, fcedatus sum : ablutus, sum inquinatus:

honoratus gratise dignitale, peccati dedecus indui : gratiam
inutilem reddidi monaslicaj professionis.
IV. Quis igitur mihi sermo, aut tempus, aut modus satis

erit ad expialionem iniquitalum hujusmodi? Tam magnum

enim, sanclissima, cst pelagus inlolerabilc meorum delic-

torum. Tantus malorum meorum impetus. Quis fiam?

qunlem viamingrediar? Cceleslis est invia, nngusla lerreno,

subtcrranca lerret, maritima impcdila est. Vides necessi-

tnlem inconsideralam, cernis consilii inopiam insuperabi-
lem, discrimcn ferme violentum, ct sermonis exhaurilur
meum instrumentum. Potens potenlis , et viventis Dci
maler, da mihi nnxio manum auxilii, mirifica miserieordias
tuas super me miserum. Excita animam meam , dicens :

^«Salus tua egosum: » Auxilialrix mea,et prclectrixmca es,

immaculata. Suscipe deprecationem meam indigni scrvi

 PREC4TIONE9 AD DEIPARAM. 277
tui. Credo, purissima, le possehoc facere. Salvum mc fac,

via secnra poenitentium. Ostende in meomnium miserrimo,

alque infelicissimo maxime admirabilesmisericordias tuas,
spes, Domina, Dei genilrix. Tu enim noscis cogitationes,
et operationcs meas atque infirmilalem abjeclae nalurae,
,

*
et tibi commendo meain animam fcedatam peccalis, et
turpibus cogitationibus. Tu vides, Domina, ulcera vulne-
rum meorum,ct prava desideria. Tumedelam tribue effun-
dendo'gullam benigna? tuse compassionis. Respice, Domina
mea Dci mater, et placidum redde erga me Filium luum,
et universorum regem, qui publicaturns cst coram Angeiis,
et hominibus meas pravas cogitaliones, operationesque.
Excipit te tanquam matrem benignnm pro anima in despe-

ralionem adducta deprecantem, utpote quae es refugium

peccatorum. Pro deiensione enim, etperfugio, atque auxi-
lio talem te constituit peccatorum mei similium Filius, et
Deus tuus, quem decet omnis gloria, honor, et adoralio
cum Patre ipsius sine principio, et sancto, el bono, et vi-
vificante ejus Spiritu, nunc, et semper, et in soecula saxu-
lorum. Amcn.

^ * IVV\ \VVV v V VVVV V^ VV* \ YVVWVV\ V\A VV\ /VV\ * » * *vv% vvv vvvvvx v^^

PRECATIO VIII.

I. "Virgo Domina Dei Genitrix, salus communis generis

Christianorum, tu quidem veluti maler nobis prospicere
non desistis ; verum tanquam filiorum amans, atquo ad
amandum propensa i'.a tua beneficifl nobis distribuis sem-
per, salvans, defcndcns, custodicns, n periculis me liberans,
a lentationibus eximcns, a peccatorum multitudine rcdi-
mens. Nos autem pro his gratias agimus, praedicamus mu-
nera, non celamus beneficia, canlamus elata voce tua
s;N tv mmiu.km siiu

mirubilia, cmam laudamus, providcnliam t:\lolliiuus, praj-

sidium hymuis prosequimur, miscricordiam comuienda-

mus el tjuoad prajterita, memores maguorum luorum
:

munerum, ei exquanlis periculis crcpli sumus per te, hoc

canlicum eucharisticum taiHjuam debil.um offerrimus luis

Leneiiciis par minime fulurum. Quidcnim esse potest cor-

respondcns ? Verumlamen audaciores fncti, supplices pe-
limus a tua misericordia, nt ejulatum luorum famulorum
suscipias, ponasque poslulaliouem aute Deum nostrum ex
te genilum, Ut nos eripiat a damnatione ajlernn: ut laude-
nius saoclissimum nomeu Palris, el Filii, et Spirilus saucli,

nuuc, et semper, et iu sa cula. Vides, o sauclissima

i
Domiua
Deipara, quol malis nos malus, pcssimusque damion cir-

cuindat. Ecce ad pravos ailectus quamplurimos, atcjue

inexplicabiles nos commovet. Surgc igitur, ct ne repcllas

in iinem. Quarc faciem luam avertis, ct oblivisceris ino-
piaj noslraPDissipa pravi daemonis insidias, recipe nos bel-
lum gercnles, compescc Dei iram contra nos excilalnm
proplcr multos mcos crrores, tua inlercessione, ul ad in-
gentia beneficia etiam hoc accedenlc, cxtollamus laudibus
nomen tuum, Filii, ct Dci nostri; una cum Palre ipsius sine
principio, cum....
II* Doiiiina Dei maler, qiiac perperisli Ghristum Denm
Salvalorem noslrum, in le rcpono spem meam totam, et
in tc confido sublimiorcm omnibus cocleslibus Polestali-
bus. Tu mc, purissima, tua divina gralia communias, et
vilam meam guhcrnes, atque ad sanctam volunlalem Filii

tui, et Dei nostri dirigas. Tu mihi largire errorum remis-

sionem. l'slo refugium, prolectio, et liberalio, et manuduc-
lio in vilam ajlernam transmiitcns, et in hora postea
morlis, Domina Domina, ne clerclinquas me, sed ad adju-
vandum mc feslina, cl eripc ab nspcra damionuin tyrannide.
^ilabcs ciiim cum voluntalc poleslalem, lanquam oplima

:
 PRECATIONES AD DEIPARAM. 279
Mater Chrisli Dei nostri ipsi.... Tu sola Domina Dei Ge-
nilrix es sublimissima super omnem lerram. Nos autem tc,

Dei sponsa, fide bcnedicimus, dilectione honoramus, et

honore colimus, semper lc magnifacientcs, ac venerandum
in modum bcatam praedicantes. Tu enim honor honoruin
cs, cl pra^mium praemiorum, ct sublimitatum sublimilas.
Verum, o Domina, mea post Deum oblectatio, divinus ros
ardoris in mc aestuanlis, aridi cordis mci conspei; sio divi-
nilus manans, tenebrosae animae meae lampas lucidissima,
meae indigentiae directio, infirmitatis potcntia, nuditatis in-

dumentum, paupertalis opulentia, immedicabilium vulne-

rum medela, lacrymarum sublatio, suspitiorum sedatio,
infortuniorum commulatio, dolorum levamen, vinculorum
meorum solulio, spes salulis meae, exaudi preces meas,
miserere meorum gcmituum, et snscipe meas lamentalio-
nes, miserere mei inclinata lacrymis meis.
III. Gommoveanlur tua viscera erga me, lanquam ma-
ter Dei benigni. Respice, atque annue ad meam depreca
tionem, imple desidcrium menm silibundum, et conjunge
me cum cognata et conserva, in lerra mansuelorum, in
labernaculis justorum, in choro Sanctorum, et dignum
me fac lu omnium palrocinium, et omnium gaudium, ct
pura voluptas, ut lecum exhilarer : haec peto a tc, in illa

laelitia vcre inenarrabili Dci, ct regis ex te geniti, et in

thalamo ipsius incxplicabili, et delectalione indesinenli,
atque insatiabili, et in regno inocciduo, perpctuoque ip-
sius. IHique Domina mea, utique meum perfugium, vita,

et protectio, armatura, atque c\ullatio, spes, et robur

mcum : da milii, ul tecum fruar Filii tui donis inenarrabi-
libus, alque imperceplibiiibus, in slalionc coelcsli. Habes
enim, habcs, scio, voluntali parem polenliam, lanquam
maler Altissimi. Proplerea audax faclus sum. Fac igitur,

nc fruslratus rnaneam, purissima Domina, mea expecla*

28o S. EPIIR.EM SYRI

tione; verum conscquar illam, Dei Sponsa. tti quae supra

captum perperisti omnibus expcclalum Dominum noslrum
Jesum Chrislum verum Deum, Dominumque, cui conve-
nit onmis gloria, honor, et veneralio cum Patre ipsius sine
principio, et sanclissimo, atquc oplimo, ac vivificanle ip-
sius Spiritu, nunc et sempcr, ct in soecula saeculorum.

Amen.

^AAVVVVXAAA^VVXVXAVVXVV^X^^.VXNVVXVVXVVVVVVVX^VVVVVVVVVVVNVVXiVVV^VXVVNVVWWAW^VWWWVNA-V*

PRECAT10 IX.

I. At, o virgo Domina, immaculata Deipara, Domina

mea gloriosissima, bcncficentissima mea, ccelis sublimior,
multo purior solaribus splendoribus, radiis, 1'ulgoribus :

honorabilis magis quam Cbcrubim, el sinc ulla coinpara-

tione magis quam ccelestes exercilus mullogloriosor, Apos-
tolorum exultatio, proedicalio Marlyrum, Sanclorum gau-
dium, ascetarum lux, altare aureum, lampas iiluminans,
vas ferens cceli nianna, arca vera, lex divinissima, rubus
incombuslus, locus amplissimus. Virga illius Aarouis ger-
minans, virga vcre apparuisli, ct flos Filius luus verus Deus
noster, Deus, ct faclor meus tu secundum carnem Dcum
:

genuisli, ct Vcrbum, ante partum virginilalcm scrvans,

Virgopostparlum, ct rcconciliati fuimus cum Chrislo Dco,
ct Filio luo. Tu nuxilium peccatorum, et jacialis iluctu
sinc ulla opc tu es porlus, mundi consolalio, orphanorum
prolcclio, ct prelium redemplionis captivorum. Tu mona-
cborum firmamculum, ct saecularium spes : lu viduarum

palicniia.prolcclio, et tegumenlum, et virginum exullalio,

et corona, ct obleclatio : puclla augusta, ct liera, rcgina
Doinina, sub alis tuis prolege, cuslocli me, ut ne contra
 ,1

PRECATIONKS AD DEIPARAM. 28

me Satan exultel, q_ui perniciem creat, neque aclversns me

scelestns inimicus mcus extollatur. Tu enim, purissima, es
meus porlus, auxilium, et proesidium : nequc agnosco,
Domina, refugium aliud. Deprecor te, Domina muliis cum
lacrymis, ne duicis (ilins luus creator, et factor abscindat
proptermulta,quaeegi, peccata precorvero : te, ut me facias
vcnire ad Christum, alque intrare in aulas iilas Sanclorum,
ubi non est lacryma, neque tribulatio, neque moestitia,
neque mors, non tormenlum, non angustia; sed gaudium
inexplcbile, voluptas jusforum, et delectatio indeficiens.

Yita non habens finem : oblectamenlum, et exultalio, et

gloria, et splendor.
II. Imple quoque os meum gratia dulcedinis luae, et
move linguam meam, mea, ut hymnos canlem ex
ac labia
animo feslivo, et corde promplo, et mclos illud angeiicum
ex hymnis compositum, quod Gabriel pronuntiovit libi,

Virgo IMater. Dignare famulum tunm abjectum Virgo, ut

redimatur ab airectionibus pravis, alque ab omni peccalo :

dissipa omncm cogitalionem, quae a diabolo assidue mihi

immitlitur, ut ferat in praeceps miserrimam animam meam
usque ad tarlara inferni : libera mc, sanctissima mea, a
laqueis ipsius. Da mihi timorem Dei, et dileclionem
Yirgo; propositum Deo dignum, et vitam puram, charita-

tem erga Dominum simul, et proximum, palientiam, hu-

miiituiem, conlinentiam, jejunium, lacrymas compunc-
tionis, Yirgo. expurganles, meditalionem lerribilium sup-
pliciorum illorum, convesionemque a malis, qiue patravi
miser. Elenim ex induslrm, ut tu scis Virgo Maler, non
eslmihi spessalutis. Corrupi, atque eilcravi animam meam,
et corpus infelix jum inde atencrrima aetate, vas factus sum

sceleralum, inulile, corruptum omninoseclatus sum miser

;

Belial in cogilalionibus simul, et operibus, et actionibus

turpibus : usque adhuc execrandus trahit me, o Virgo, ad

282 S. LPHR.EM SYRI

suas volunlalcs. JIou mihi infelici, in.sidias pessiinus slruit

mihi quolidie, ct cogilaliones malcvolas fcrre non possum.
Aflcctioncm enim cr^a peccalum malam acquisivi, nc vix
stalim, ct aliquando rcspisccre cupio. Jurejurando terri-

bi!i, infclix, ct pactis me obstringo ex tolo corde meo cum

tuo Filio, et Deo : dimitte milii, dico, Dominc, peccata
nica, et slatuo ex hoc lempore, non amplius tc oflendam.
longanimitatem luam, Christe mi, vivificus largitor. Oh
quomodo tolerat, Domina, misericors Filius tuus videns
sprctum perjurium, mcndacium, quod habeo miser su-
et

pra modum. Simul ac componor cgo (o lcmerilatcm, et

sprclum ! ) rursus ad priora redco, atque in pcjus trahor
profanus, et mendax : ac tanquam canis saturatus supra
modum, sicut ad proprium vomilum reverlitur, ila cliam
ipsc vado, vcrtor ad ea qiue retro sunt, noque omnino sen-
tio miserrimus.
111. Vcrum et ad dcsperationem saepe Belial projicit

me, sanclissima mea. Ideo auxiliarc mihi, ne permiltas,

Domina, diaboli me ludibrium ficri, purissima : sed eripe
me a manibus maligni, ac dolosi deceploris; ct servum
lne fac Filii lui, Virgo, vasque rursus aptum sanctissimi
Spirilus obumbrantis tc, lcmporibus exlromis : el salvum
me fac, onmibus laudibus cclcbcrrima, iieut vis, et sicut

scis : *et conccdc mihi, ut lc cxtollam, ct nominem cx

cordo. Salve, canlicum Chcrubim, hymnusquc Angelo-
rum. Salvc pax, ct gaudium humani gcneris. Salvc para-

disus dcliciarum, salvc lignum vit;e, murus fidclium,

salvc

portus pcriclitatinum, saive revocatio Adami, salve Fvac

prelium redcmplionis, salve fons gratia?, ct immorlalita-

lilalis, salve sancti Spirilus fons signalus, salvc lrmj)lum

diviuissimum, salvc sedes Dci, salvc pura, quae draconis
nc([iiissimi caput contrivisti, et in abyssum projccisli vin-

culis constrictum. Salvc perfugium allliclorum, salvc ma-

 PRECA.TIONES AI) CEIPARAM. 2(S5

ledictionis solulio, prr quam hetitia mundo apparuit, Irn-

maculatissima Virgo ob tuum partum, salve llaier Chrisli
Filii Dci vivi. Qucin decet gloria, et honor, adoratio ct
hymnus, nunc el scmpcr, et ubique. Amen, in saecula.

\\\\\\ aw\\\H\\\v\\v\\v\nwwv,\vu\vuvuwuMn\vvvw\w\«vvvvwv\\wvwv\\«nw

PRECATIO X.

I. Yirgo Domina Dei maler, quae Verhum secundum

carnem genuisti, scio profeclo, quam non sit conveniens,
neque dignum, me adeo luxuriosum respicere imaginem
luam, quae pura, quae semper Virgo tum corpore, tum
anima fuisli, integra, et immacnlala. yEquum enim est me
tam impurum a tua puritale odio haheri, atque ahhorreri.
Verumlamen, quoniam hac de causa Deus, quem genuisti,
homo factus cst, ut vocaret peccalores ad pcenitenliam,
excipe pra^sentem confessionem meam multorum, gravium-
que delictorum, et adduc ad unigenilum tuum Filium, et

Deum, deprecans, ut placatus fiat erga infelicem, miseram-

quc animam meam. Nam propter midtiludinem iniquita-
tum mearum impedior, quominus in ipsum oculos Ilgam,
atque exposcam remissionem : ct propono te poslulatricem
simul, et medialricem; quia multa, et magna dona conse-
cuta es a Deo, qui me formavit, cum immemorem me os-
tenderim miser, alquc ingralum. IMerito comparalus sum
jumentis insipienlihus, et similis faclus sum illis. Virtuli-
hus vacuus, pravis aiTectibus dives, ignominia plenus, con-
fidenlia) divinae cxpers, condcmnatus a Deo, deploralus ah
Angclis, irrisus a doemonibus, a conscientia rcprchensus,
a pravis mcis aclionihus confusus, et anle mortem morluus
cxistens, ct ante judicium a me ipso indicalus, et ante
 ,

2 84 s« EPHR.EM SYRI

inlerminatum snpplicium a me ipso crucialus ob despera-

lionom sum. Idcirco ad tuam, et solam eflicacissimam
proleclionem, Domipa Deipara, confngio ipsc, qui sum
decem millium talcnlorum debitor, qui per lascivinm pa-
lcrnam subslanliam cum meretricibns abligurm, qui plus
quam Manasses scorlatus sum, qui plus quam dives illc
immitis evasi, ingluviei servus, pravarum cogilationumsen-
lina, turpium sordidorumque sermonum promus, omni
bona exercitatione alienus.

II. Miscrcre humilitatis meae, immaculata : compatere

meae infirmitati, purissima. Magnam habes confidenliam
apud eum, qui ex tc nnlus est, ut nemo alius omnia pote3, ;

tanquam Dei Maler; omnia vales, veluli quae superas om-

nes creaturas; nihil tibi, si vis, impossibile est; duntaxat
ne despiciasmeas lacrymas, ne dedigneris mea suspiria, ne
repellus meum laborcmexcorde, ne confundas expeclalio-
nem meam a te sed maternis luis precibus, misericordi^e
;

Filii tui, quae cogi non potest, vim infcrens, dignare me

infclicem, alque indignum famulum tuum, primum, anti-

quumque decorem rccipere anima3, abjicerc fceditalem pra-
vorum affectuum, libcrari a peccato, scrvum fieri juslitiae,
exuere pollulionem carnalis delectalionis, induere sancli
latein puritalis animae, mortuum fieri mundo, vivcre vir-

tuti, comcs facta mihi vialori, in mari iler agcnti annavi-

gando, scmper dacmoncs me impugnantes supcrando
vigilantcm meconforlando,dormienlemcustodiendo, alllic-

tum consolando, animo concidenlem revocando, infirmum

roborando, peccantem liberando, calumniis circumvenlum
absolvendo, periculo mortis proximum praevcniendo, ter-
ribilem ostendendo mc hoslibus visibilibus alquc invisibili"
bus quotidie, ut cognoscnnt omncs daemones injuste in me
tyrannidem exercenles, cujus scrvus sim.
III. Ulique, sanctissiina Doiuina mca Dei Mater, exaudi
 PHECATIONES AD DEIPARAIH. 285

meam hanc oralionem miserandam, et ne confundasme ab

expectalione mea, spes ornnium finium lerrae; carnis meae
aeslum extinguc, excilatam mea anima tempcslatem fe-
in

rocissimam iracundiae mitiga; lumorem,

intempeslivae
alque jactantiam inanis adolescenliae dele ex menle mea ;

nocturnas imagines malorum spiriluum, ac cliurnas impura-

rum cogitationum aggressiones ex meocorde minue; doce
meam linguam loqui ulilia; erudi oculos meos, ut recle
videant virtulis reclitudinem ; pedes mei, fao, ut currant
assidue beatam viam mandatorum Dei ; manus meas prae-

para, utsanctiticentur, utdigne exlollantur ad Altissimum :

expurga os meum ul confidenter invocem Patrem terribi-

lem Deum, ac sanctissimum. Aperi aures meas, ut sensu et

mente dulciora super mel, et favum sanctarum Scriplura-

rum eloquia cxcipiens, ea exequar a te confortalus : da
mihi lempus poenitentiac, et conversionis cogitationem :

libera me a morle repentina : ab occullis conscicntiae sti-

mulis vindica : tandcm adsis mihi in divisione miserae

animae meae exinfelicihoccorpore, allevando intolerabilem
illam violentiam, levern reddendo inexplicabilem illum
laborem, consolando inconsolnbilem illam angustiam, eri-
piendo me a tenebroso daemonum aspectu, ab acerbissima
redditione rationum, redimendo a publicanis acris, et po-
lestalibus lenebrarum; gladios mullorum criminum meo-
rumefiYingendo, Deum mihiconciliando, stalione a dextris
ipsius beata in tremendo judicio dignando ; ab aeternis,
atque intolerandis eripiendo suppliciis; ha3redem reddendo
seinpilernorum, immortaliumque bonorum.
IV. Hanc tibi oftero confcssionem, Domina Dci Mater,
lux oculorum meorum, qui lenebris oiTusi sunt, consolatio
animse inea?, spes mea post Deum, et salus quam libenti ;

animo excipe, alque expurga me ab omni inuuinaniento

carnis, ct spiritns, reddcns me dignum in hoc sacculo, ut
2 86 6. EPHR.EM SV 1\ I

sinc ullo eriminc pnrticeps fiam immaculati corporis, et

sanguinis Filii, et Dei lui ; in iuluro vero dulcedinis tui
ccelestis convivii, delcclationis paradisi, rogni Dci, ubi cst
habitalio omnium loetanliuni ; el cum nssecutus fuero hiec
Lona, celebrabo in sxculiim saeculi magnificum nomcn
Filii, et Dei tui cum ipsius Patrc sinc principio, et omnino
sancto, el bono. et vivificanlc cjus Spirilu, nunc et scmper
et in saecula saeculorum Amen.

l\\\>\\W\W\V\\V\\\\VV\\\\\\\\V\VV\\-.\\VV\V\VV\V\\\\\\V\\ W \\\W\WU\WWU*\0 V\V\U

PRECATIO XI.

I. Yirgo Dominn Dei genitrix, qtwe unigcnitum DeiVcr-

bum,omnis visibilis, alcjue inleliigibilis crealurae lactorcm,

et Dominum, unum Trinitatis Dcum, Deum pnriler el ho-

mincm, supra nnturam, cl supra caplum genuisli habita- :

culum Divinitatis, tolius sanctitntis, et graiks rcceplaeu-

lum, in cjuo plenitudo Divinilalis corpornliter habilavit, ex
Dei bcneplacito , nlrjuc o])eralione sancli Spirilus ; cjua;

suj>ra omncm crealuram regali, ct propc divina dignilalc

collocata es, et supcremincs, gloria, et obleelalio, et in-
cxplicabilis hvlilin Angelorum : regia Aposlolorum, acPro-
plielarum coronn, egregin, alcjuc admirabilis Martyrum
ibrtitudo,ccrtuminum ipsorum, cl viclorine causn nlcjuc j

&thleticarum coronnrum, nclcrnarumquc, ac retribnlionum

Deo dignarum conciliatrix excellcnlissima Snnclorum
:

dignitas, ct gloria : cjuielis secura dnx, et mngi^lra : revc-

lationum, spirilaliunKjuc mvsteriorum porla, Ibns luniinis,
jnnua aHernne fitie, miscricorclhe flumen inexhauslnm, om-
niuni c harisiiintum coelrstium, nc niiraculorum marc in-

defieiens. Te oramus, et te doprcromur Mntrem maxin.o

 PRECATIONfiS AD DEIPARAM. 287
misericordem benignissimi Domini ; Propitia sis nobis ab-
jectis, indignisque fcimulis tuis, vespice benevolis oculis
captivilatem, humiiit.itemque nostram : sana contiiliones
animarum, ct corporum nostrorum : visibiles, atque invi-
sibiles hostes disperge : Turris fortiludinis, armatura bel-
lica, acies robusta, etdux, et propugnatrix invicla esto
nobis indignis a facie inimicorum nostrorum. Ostende in

nobis misericordias tuas anliquas, et mirabilia hodie : os-

tende iniquis hostibus nostris solum regem esse, el Domi-
num tuum Deum, et te proprie Dei Matrem,
filium, et

quae verum Deum secundum carnem genuisli, et te posse

omnia, et omnia efficere potentem esse quaecumque vis in

coelo, et in lerra.

II. Concede omnibus quaecumque petunt unicuique ,

conducibilia Domina a?grolis sanilatem, naviganiibus

, ,

tranquiliitalem, et regimeu . iler agcnles comitando, ac

custodirndo, captivos a servilute ocerba redimendo, moe-
rore afFectos consolando ; paupertalem omnemque aiiam
aerumnam allevando; ab aniniae morbis, pravisque alTec-
lionibus liberando universos tuis invisibijibus patrociniis,
atque adhortalionibus, ut viam temporalis hujus vilae bene
ac sine oflensione conficientes, illa eliam asterna bona, par
te ; in regno ccelorum consequaoiur. Reges vero nostros
fideles, terribiii nominc Unigenili filii tui honoralos, con-
fidenlesquc luo palrocinio, et gralia, ac te omni in rc me-
dialricem, ac proteclricem praetendenles; conlra hostes
invisibililer aggredientes roboralo; dissipa animis eorum
incumbentem nubem trisliliaj, eripe a labore animas ipso-
rum, ct splendidam tranquillitatem, laetiliamquc inlrodu-
cilo : pacificam, acseditioneliberam potentiam, et regnum
ipsis comparando. Libera, Domina, luis precibus gregem

hunc peculiari modo in te conudcnlem, ct tolam urbcm,

et regionem a fame, terrae rnolu, alluvionc, ignc, gladio,
288 S. EPHH.EM SYRI

incursione barbarorum, ct bello civili, omnemque iram

conlra nos commotam justc, averte beneplaciio, et gratia

unigeniti filii, ct Dei tni, cui convenit omnis gloria, bonor

atque acloraiiocum Pnlreipsius sineprincipio, etcoaelerno,
ot vivificanle cjus Spirilu, nunc et semper, et in saxula
saeculorum. Amen.

V^VVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVWVVVWVVVVIAWlVVVVVVVVVVWVVVVVVVVVVVWWWWWWVVVWWWWVWVV

PRECATIO XII.

I. Immaculata ct intemerala, incorrupla ct prorsus pn

clica, alque ab omni sordc ac labe peccati alienissima
Virg-Q Dei sponsa, ac Deum et homi
Domina noslra : quae
nem mundo mirifica ac glnriosa conceplione lna peperisli
Deumque Verbum hominibus miro modo concilinsli; ct rc
bellem humani noslri generis naluram ccelcstibus conso
ciasti : unica spcs despcrnnlium, oppressorum auxilium
et adlcrecurrcnlinm praescnlaneum sublevamen, omnium
que deniquc Chrislianorum firmum praesidium : me maxi-
uium peccalorem, cnormibusque mcis cogilationibus, vcr-
bis, ac laclis eflectum vilissimum , atquc adco fallaces
voluplalum illccebras animo plane servili nlquc abjccto
am|)lexalum , ne avcrseris, obsecro : quin polius, sicut
mitissimi ac clemenlissimi Dci maler cs, ita mc peccato-
rem benignissime suscipe, et meam sordidissimam, impu-
risquc labiis meis expressam oralionem clcmcnter admitle :

necnon dnlcem qnidem Filium luum, meum antem Domi-

num nc Dcum malernis pielatis tiuc visceribus nmanler
libenlerque exora : ut ipsc mihi quoquc ilia inexhanslac
raiscricordiae suae visccra rescrare dignetur : el poslpositis

funumerabilibus pcccalis mcis, ad salularcm mc pcenilcn-

 ;

PRECATIONES AD DEIPARAM. 289

tiam convertat, suaque me rcctius complere mandata fa-

ciat.

II. Adesto mihi nunc, et semper, o Virgo Dei genitrix,

mater misericordiae, benigna et clemens, in praesenti qui-
dem vitae cursu fervens protectrix atque auxilialrix, hosli-
les quoscumque impetus a me avcrlens, et in via salulis me
constituens; ac in extremo vitae articulo miseram meam
animam conservans, et tenebrosos atque horrendos pessi-
morum daemonum aspectus ab ea procul repellens in tre- :

mendo autem die judicii, ab aeterna me damnalione libe-

rans , et postremo, in numerum justorum me referens
atqne inacccssaetuifilii et Dei gloriae me haeredem efficiens.
Quod utinam, per piam inlercessionem tuam alque patro-
cinium, Domina mea, sanctissima Dei mater, mihi, et om-
nibus humililer ad te recurrenlibus, et spem totam in tQ
figenlibusposthocexilium concedalur, gratia, miseratione,
et bcnignitate unigeniti tui Filii, Domini et Dei, ac Salva-
toris nostri Jesu Christi. Quem decet omnis gloria, honor,
potentia, et adoratio, cum aeterno ejus Patre, et sanclo
ac vivilico Spiritu : nunc et semper, et in aeterna saecula
Sc-cculorupi. Amen.

XLI.
 ,

S. P. N. EPHR/EM
SYRI
OPERUM.

CLASSIS XVI. — CANTICA ET HYMNI.

UWOWW A*VV\V\A/VVVVV>\MVV\VV\VVVVVVVVVVV>VV\VVVVVVVV\AM

CANTICUM I.

In nalivitatem Domini.

Vigiles ecce exultant hodie, quod Vigil venit, ut nos vigi-

lare faciat.
Hac nocte ergo quis dormiet, in qua mundus totns vi-
gilat ?

Quia suis peccatis Aclam icduxlt somnum mortis in

mundum
Descendit vigil, ut nos vigilare faciat a servitute peccati.
At ne vigilemus ut foeneratores, qui de argento, quod fce-

nerati sunt, cogitant,

Nocluque multum vigilant ad computandum sortem et
foenus.

Nec ut fures vigilemus, qui somnum in terra defodiunt

suum,
Totaijue ipsoruin vigiSantia in td incumbit, ut dormienli-
Lus snspiria parianl.

19.
 ;

2f)* 5« epmi.em SYRI

Nec vigilemus ut prodigus, qui crapulcc deditus cecidit iu

pauperiem,
Ejusque vigilanlia peperit illi crucialum , quod moderale
non vixorit.

Ncc vigilemus ut mercalor, qui noctu micat digitis,

Ut suum compulet talenlum, an duplo, triploque sit

auclum.
Nec vigilemus ut dives, cujus somnum cxcusserunt di-
vitiae,

Canesque ejus dormiunt, et ipse vigilans suas opes obser-

vat a luribus.

Nec vigilemus ut avidus, cujus somnum absorbuit avi-

dilas,

Illique finis cum inslet, assideatque pulvino, tamen sollici-

tus est in annos.

Diabolus enim vigilantiam pro vigilanlia venditat, ac docet,

Ut bonis quidem dormiamus operibus, malis vero impcnse
vigilemus.
Judas quoque Iscariotes tota riocte vigilabat,

Tamcn sanguinem vendidit innocentem, qui totum mun-

dum redemit.
Scribce etiam filii tenebrarum tota nocte vigilabant,
Yigilarunt tenebrosi, ut tenebras obducerent lumini illi

immcnso,
At vos ut luminosi vigilare satagilc in hac noctc, luminosa,
Quae colore elsi nigra, virlute gloriosa cst, ac splendida.
Ne decipiamur ergo, dilectissimi, quod vigilamus
Nam qui pro mcrilis non vigilat, cxpedienlius illi est ut
non vigilet.

Qui dignc non vigilat, cjus vigilanlia dormirc est,

Et qui purc non vigilat, ejus vigilantia contra se cst.

Vigilanlia quoque invidi cst illi urceus detrimenti,'

 CANTlCtM I. 295
Ejusque vigilanlia est mercimonium derisione plcnum et

contemptu.
Iracundus si vigilat, ab iracundia ejus perturbatur vigi-
lanlia,

Erilque ipsius vigilanlia furore referta, et blasphemiis.

Loquax si vigilat, os ejus vector fiet,

Ad vulncra quia infligenda sollicilum ; ad orationes vero

efTundendas pigrum.
Prudens, ac discrctus unum e duobus sibi eligit,

Aut enim dormit suaviter, nut vero sancte vigilat.

In nocte pnra,quidem purus ortus est, qui nos puros red-
dere venit,
Nihil impurum admittalur, quod vigilanliam nostram con-
turbet.
Semita aurium pura reddatur, conspeelus oculorum pudi-
cus cxhibeatur,
Cogilatio cordis sancla fiat, loquela oris purificetur.
Quis sat cst ad laudandum filium veritalis, qui nobis orlus

cst,

Quem iu suis generationibus vidcre desiderarunt justi?

Adam expectavit illum, cum sit Dominus Cherubim,

Ipseque poterat illum ad arborem rcducerc vitse.

Abel quoque desideravit, ut suo veniret tcmpore,

Ut pro agno quem obtulit, agnum Dei viderc possct.
Eva expectavit ilium, quia nudalio plurimum ipsam an-
gebat,
Illeque solus poterat pro foliis inducre eos gloria, quam
amisernnt.
Turris, quam plures extruxerunt, unius designabat mys-
lerium.
Quod descensurus erat acdiiicare lurrim, qua ad ctelum
scandcrelur.
Arca quoque animalium, lypum Domini refcrebat,
5*94 S. £riIR.£M SYRI

Quod ipsc acdificnret Ecclesiam , in qua prolcgerenlur

animae.
Phaleg, in cujus diebus terra divisa cst in septuaginta
linguas,
Expcctavit illum, qui terram linguis divisit Apostolis suis.

Terra, quam diluvium inundaverat, Dominum suo designa-

bnt silentio,
Qui descendit, et aperuit Baptismum, quo ad ccelum fe~

ralur.
Selh, Enos, Cainan, et Enoch, qui filii Dei cognominati
sunl,
Filium Dei expcctarunt, ut illi pcr graliam fierent fratres.
Paulominus, quam annos mille vixit Mithusalem,
Expeclans Filium, ut vilam sibi tribueret, quae nunquam
defieiat.

Ipsa gralia conatu quodam pro illis dcprecata est,

Ut corum tempore veniret Dominus, ipsorumque levaret

nocessilates.
Spiritus enim sanclus, qui in illis pro illis secreto ro-
gabat,
Indicavit eis , quod codcm Spiritu vidcrent Salviitorem
qucm desiderabant.
Anima justorum in eo fructu vita3 inesse medicamen praj-

sensil,

Optavitque, ut suis diebus veniret, ut ejus guslarct dulce-

dinem.
Enoch exoptavit eum, cumque in terra eum viderc non
potuisset,
Fidc, et operibus est auctus, ut ascenderet in ccelum vi-
dere illum.
Quis caiumniari poterit gratiam, quia donum, quod magno
laborc consequi non poluerunt priores,
Graiis consecuti sunt posleriores ?
 : :

CANTICUM II, 295

Ipsum quoque Lamech expectavit, ut venieus sua pietate
illum levaret,
Ab operibus manuum, laboribus, ac terra, quam justus
maledixit
Cumque vidisset ipse Lamech, quod Noe iilius suus mys-
teria Filii gereret,

Loco Domini remoti, solatum est eum mysterium pro-

ximum.
Ut illum videret, et Noe exoplavit, quia ejus praeguslavit
opem :

Etenim si typus ejus animalia servavit, Archetypus ipse

quam vitam dabit?
Ipsum expectavit hic Noe, et experientia didicit per ipsum
Arcam stetisse.

Si ergo Tvpus ejus ita salvat, Archelypus ipse quanta

prsestabit?
Spiriiu praesensit Abraham, quod Filii longe distaret na-
tivitas,

Quareloco ipsius personae, diem ipsius videre desideravit.

Ut illum videret Isaac, impense desideravit, nam salutare

praegustavit ejus :

Si ergo typus ejus ita salvat, Archetypus ipsc quanta

prsestabit ?

*/WW\ VM W iMIVWWMMM WWWVWVVVWWWWWWiVWWWW VVNVVXVVX/VVVVVWVWVWWlVV^iVVXW^

CANTIGUM II.

De Maria, ct Magis.

Nato Filio lumen afFulsit, et ex mundo tenebrae fugalae,

Illuminatusque est orbis; laudes ergo referat Nato, qui
illum illuminavit
20,6 *• EI»HR£M SYRI

Orlus est ex utero Virginis, eoque viso defecerunt umbrae:

Et tenebrae erroris ab eo expulsce, Orbisque totus illustra-

lus : laudes ergo illi referat.

In populis tumullus magnus factus est, et lumen ortum

cst 111 lenebris,
Exultarunlque gentes, ut laudes referant illi, qui sua nati-
vitale illuminavit eas.

Immisit in Orientem lumen suum, et sideris fulgore illu-

minata est Persis ,•

Orlus invitavit, et annuntiavit ei, ad victimam jam venisse

omncs exhilaranlem.
Praccurrens luminare effulsit inter tenebras et vocavit po-
pulos,

Ut venientes fruerentur magno illo lumine, quod in terram

descendit.

Unum cx stellis nuntium misit iEthcr ad annuntiandum

Persis, ut se se pararent occurrcre Regi, ct adorare illum.
Magos vocavit, cl dixit eis : « Magna Assyria cum pricsen-

sisset :

Accipite muncra.el ad honorandum feslinate Regem mag-

num, qui in Judaca orlus est. »

Exullanlcs igilur principes Pcrsidis cx sua regione accc-

pcrunt muncra,
Et Filio Yirginis attulcrunt aurum , myrrham, et iu-

ccnsum.
Ingresi ut Jnfanlcm repcrcrunt illum in domo jacentem
Pauperculae:
At procidcnlcs exultando adoraverunl eum, et suos ipsi

obtulcrunt thesauros.
Maria. Dixit Maria : cui haec ? Et ad quid ? et quae caussa
Yocavit vos cx vcslra regione, ut ad Puerum cum
thesauris vcstris vcniretis?
 ; ;

CANTICUM II. 297

Maci. Respondent illi : Rex est filius tuus, et diademata
conneclit, cum sit Rex omnium.
Altiusque mundo est regnum ejus, ac imperio ip-
sius singula parent.

MariA, Qnando conligit hoc unquam , ut paupercula Re-

gem pariat ?

Inops sane sum, ac egena, undeque mihi erit, ut

Regcm pariam ?

Magi. Tibi soli hoc conligit, ut magnum Regem parias,

Et per le magnificabilur paupertas, Filioque tuo
subjicientur diademata.

Maria. Non sunt mihi gazae regum, ncc divitioe unquam

mihi obvenerunt
Domus en panpercula est, et vacuum domicilium :

cur ergo Filium meum Regem praedicalis ?

Magi. Gazae magnae est Filius tuus, et diviliae, quae omnes

dilare valent;
Gazse namque regum deficiunt; ille vero nec dcfi-
ciet, nec mensurabitur.
Maria. Ne alius forle sit vester Rcx, qui natus est, hunc
perquirite
Elenim hic Pauperculae est Filius, quae Regem vel
videre nequit.
Magi. Nurnquid fieri unquam polest, ut aberret viam
lumen, quando immiltitur?
Siquidem non tencbrae nos vocarunt, ct adduxe-
runt: sed in lumine ambulavimus, et Filius tuus
Rex est.

Maria. Ecce videtis Infantem silcntem, et Malris domum

inanem, et vacunm,
Nullumque in ea Regis apparcre vesligium; quo-
modo ergo ejusmodi incolens domum Rex est?
298 S. liPHR.EM SYRI

Magi. Ecce sane videmus illnm silentem, et quietum,

sed Regem, etsi pauperem, 11 1 dixisti :

At videmus eliam eum suo commovere imperio

aslra cceli, ut praenunlient ortum ejus.

Maria. Oportet, homines, ut investigelis, quis est Rex ille,

ac tum cum adoretis,

Fortc enim viam aberrastis, et alius sit ille Rcx,
quem quicrilis.

Magi. Oportet, Puella, credas Filium tuum esse Regem

nos essc edoctos
A luminari, qnod errare non potest, ct via, pcr
quam nos adduxit, plana quidem cst.

Maria. Parvulus est Infans, et ccce, ut cernitis, nec dia-

dema regium habet, nec thronum,
Quid ergo videlis, ut honoretis eum thesauris ves-
tris, ul Regem?
Magi. Parvulus est, quia ipse voluit, et diligit mansuetu-
dinem, et humilitalem, donec manifesletur.
At erit tempus, cum incurvabuntur illi diademata,
ac illum adorabunt.
Maria. Yirlulcs nullas habet, ncque Iegiones, neque co-
hortes Filius meus,
In paupertatc suae jacet Malris, et Rex a vobis
quomodo apellutur ?

Magi. \ irtutes Filii tui desuper sunt, ccelum equilanl, ct

micant flammis,
Ex quorum numero unus nos vocare venit, totaque
perlerrita cst rcgio noslra.

Maria. Infans cst natus, et qui fieri potest ? ot Rex sit,

cr.m ct mundo sit ignotus,

Potentes aulem , ac famosos , quomodo Puer
reget ?
 ,

CANTICUM II.
299
Magi. Infans tuns, Virgo, senex est, antiquus clierum,
omniumque primns,
Et quidem Adam ilio junior est, ct per illum orbis
totus renovabitur.
Maria. Oportet vos sane, ut exponalis totum mysterium,
et aperiatis,

Quis manifestavit vobis arcanum Filii mei, quod

Rex sit in rcgione vestra.

Magi. Oportet te, etiam ut credas, quod nisi rei nos im-
pulisset veritas,
Nequaquam huc e finibus terrae appulissemus
aberrautes propter Filium tuum.
Maria. Totum mysterium ut actum cst apud vos in re-
gione veslra,
Apcrite nunc mihi, ut amici : et quis vocavit vos,

ut ad me veniretis?

Magi. Magna stella nobis apparuit, reliquis multo splen-

didior slellis,

Cujus lumine nostra terra est inflammata, et quod

Rex ortus sit, nobis annuntiavit.
Mari . Nollem , vos quaeso, loquamini haec in regione
nostra,

Ne sentientes reges terrae, machinentur sua invidia

adversus Puerum :

Magi. Ne timeas, Yirgo. Quia omnia diademata solvet

Filius tuus :

Eaque pessumdabit, nec sua invidia nocumentum

inferre illi valebunt.
Maria. Herodem timeo, lupum pollutum , ne me per-
turbet,

Et gladium stringat, quo praecidat dulcem botrum

adhuc immaturum.
 ;

000 S. EPHR.EM SYRI

Magi. Herodem ne limeas : pcr Filium cnim luum sub~

vertelur ejus ihronus,
Et statim alque rcgnabit, destruelur, et ejus dia-

dema decidet.
Maria, Torrens sanguinis est Ilierusalem, in eaque optimi
quiquc cadunt,
Quarc si hoc praesenscrit, machinnbitur in illum

ideoque secreto loquamini, precor, et ne tumul-

tuetis.

Magi. Torrenles omnes, et lanceac eliam per manus Filii

tui sedabuntnr,
Et Hicrosol ymae obslupescct gladius, et nisi volue-
rit, non cadct.
Maria. Scribac, et sacerdotes Hierusalem, qui sanguinem
subdolc cfTundere solent,
Excitabunt forlc letale litigium ndvcrsum me, et
advcrsum Puerum; Magi, quacso, silcte.
Magi. Scribne , et saccrdoles ncquaquam valcbunt sua
invidia Filio luo nocere;
Et per ipsum solvetur corum sacerdotium, et so-

lcmnitatcs cornm ccssabunt.

Maria. Angelus apparnit mihi, qnando concepi Puerum,
quod Rex sil Filius meus,
Et quod ab alto sit ejus diadcma, ct non solvetur,
ipse quoquc explicavit mihi, ut et vobis.
Magi. Angelus igilur, quem dicis, ipse venit sub specie
sideris,

Et apparuit nobis, alque annunliavit, quod Puer

major sit ct splendidior slellis.

MariA. Explicavit mihi, dum annuntiaret Angelus ille, qui

mihi apparuit,
Quod regni cjus non crit finis , et arcanum ser-
vandum est, ne rcvclelur.
 CANTICUM II. 3oi

Magi. Explicavit nobis et slella, quod regum Dominus

sit filius luus,

Aspeclus igitur cjus immutatus est. Et cum essct

Angelus, nobis non indicavit.
Maria. Mihi cum apparuisset Angelus, Dominum suum,
anlequam conciperelur, vocavit eum,
Et Filium Altissimi mihi ipsum praedicavit, et ubi
sit Pater ejus, ignoratur.
Magi. Apud nos pracdicavit sub stellae specie, qnod coeli

Dominus natus sit,

Et luminaribus dominelur filius tuus oportet, et

absque ejus imperio non oriuntur.
Maria. Coram vobis ecce aperio aliud arcanum, ut confir-
memini :

Scilicet, virgo pcperi filium, filiumque Dei, euntes,

praedicate ipsum.

Magi. Jam nos praedocuit stella nativitatem ejus extra

ordinem esse naturae,

Et super omnia esse filium tuum, eumdemque

etiam filium esse Dei.
Maria. Altitudo testalur, et profunditas, omnesque Angeli
ac stellae

Illum esse filium Dei ac Dominum : In terram ves-

tram ejus referte nuntium.
Magi. Altitudo universa per unam stellam commovit
Persidem, et confirmala est
Filium Dei esse filium tuum, et omnes gentes ipsi
subjeclum iri.

Maria. Pacem referte in terram vestram, pax gliscat in

finibus veslris :

Veraces veritalis nuntii habeamini in toto itinere

vcstro.
3o* S. EPIIR.EM SYRI

Magi. Pax filii tui nos reducat incolumes in rrgionem

noslram, ut duxit,
Et cum imperium ejus mundo manifestabitur , in-

visat terram nostram, et bcncdicat illi.

Maria. Gaudeat Persis vestro nuntio, exultet Assyria ves-

tro reditu,
Et qunndo regnum filii mei manifestabitur, in re-

gionc vestra suum collocabit vexillum.

Laudes refer.U exultans Ecclesia, quod natus sit

Altissimi filius,
Illuminavitquc altitudincm ct profundum. Bene-
diclus, qui sua nativitale exbilaravit omncs.

*v^wvw\\\\wvw\\va\\vwv\v>vv\\\>\\\\\\\v\\\v\w\w\v\\v\vwwvvv\v\\\\\vvv\\\vv\v\v\\v

HYMNUS I.

Gloria Trinitali
Perpetuce atquc aelernoe
Super incensum hoc suavilalum,
Quod oflerimus in honorem luum.
Remitlas in eo, Domine, dcbila nostra,
Et dimiltas in eo stultitias nostras,

Et sit in eo requics mortuis,

Ac spes et custodia vivis.
Erigantur in eo Ecclesiae,
Et cuslodiantur in eo monasteria :

Multiplicctur in eo tranquillitas in terra,

Et in regibus pax dominetur.
Milte in eo, Domine, sanitalem,
Et curationem omnibus languentibus,
El surgent e leclulis
 HYMNUS I. 000

Corpora jacentia in angustiis.

Et ille, qui fecit cle labore suo

Indigcntibus ac paupcribus,
Opus gratiac tuae

Habitare faciat in tabernaculo ejus benedictiones.

Et illorura, qui altulerunt oblationes

Et primitias ad templum sanctum,

Oblationes acceptentur,
Ac peccata dimiltantur.
Benedic fruges anni,
Ac semina et fructus custodiantur,
Et a noxiis prohibeanlur,
Et edant csurientes,
Et gratias agant tibi.

Recordamur in oralione
Super incensum hoc suavitalum
Annuntialionis tuae, Domine, et conceptionis,
Nativitatis et nulrilionis tuae,
Baplismi et humiliationis tuae

Et crucifixionis tuae pro nobis,

Mortis et sepulturoe tuae,
Excitationis ac resurrectionis tuae,
Ascensionis tuae in ccelum,
Ac sessionis tuae ad dexleram,
Et totius dispensationis tuae,

Quam operata est apud nos voluntas tua.

Et parentum ac magistrorum nostrorum,,
Qui fatigati sunt, et laboraverunt, et docuerunt nos,
Et ostenderunt nobis viain vita?,
Ut ambularemus in ea in domum regni.
Et morluorum ac defunctorum,
Qui induerunt te ex Baptismo,
Et paiiicipcs fecisti eos per pietatem luam
3o4 S. EPIIILEM SYRI

Corpore tuo et Sanguine tuo sancto.

Et omnes qui dixerunt : i Recordamini nostri
In oralione propler Dominum noslrum, »

Yisita eos, Domine, pietale tua,

Et per miseralionem miscricordiae tua?,

Nobisque venia et remissio

Sit a thesauro tuo,

Per oralionem benedict3?, Mariac
Malris, quae genuit te,
Et per orationcm Martyrum bcnedictorum,
Qui inlerfecli sunt proptcr te,

Et Sanclorum ac Juslorum
Qui placaverunt lc odore incensorum suorum.
Paler, et Fili, et Spiritus sanclc,
Unus Deus verus,
Tibi gloria, ac super nos misericordia tua
In omni momento in sajcula. Amen.

VWWMAV\> V\< WWWWV V\\ \\\ VW V\VV\MMW \\\ VVV\V\ V\\ VVV VV\ \V\ \\>\\\ VW VVWW V» V w vw

HYMNUS II.

Fide obtulit Abel sacrificium pacificum :

Abraham ctiam fide oblulit Isaacum.

Morluis oblationem prodcsse hinc palet,

Et animam senlire, quando pro ea oflertur sacrificium.

Non omnis qui defunctus est, mcmoriam fieri oporlet in

Propitialorio.

Sunt enim defuncti, qui Filium Dei nequaquam agnos-»

cunt.
 IIYMNUS III. 3o5

Mortni i)li, qui comcderunt corpus ejus et biberunt ejus

sanguiriem,
Hi sunt, quorum aequum est menlionem fieri in Propi-
liatorio.

Panem et vinum introducit Sacerdos in Sancta Sanc-

torum :

Sacramentum Corporis et vivi Sanguinis Filii Dei.

Morlem Jesu et crucifixionem ejus ibi commemorat :

Et accedunt adveniuntque omnesSpiritus ut sese oblec-

tent.

Gloria Patri, qui suscepit sacrificium Abrahae jusli :

Et adorntio Filio, qui a gladio Isaacum liberavit :

Graliarum aclio Spiritui, qui justi Noe holocaustum ac-

cepit :

Unum in numero trium ; ipsi gloria.

\V\\V\\\\V\V\r\\\VV\\V\\\VV\\\V\\\V\\V\\V\\V\*V\ft^

HYMNUS III.

Tribue mihi, Domine, ut ego vigilans

Yigilanter in conspectu tuo consistam,
Quod si mihi dormire contingat,
Sit sine peccatosomnus meus ;
Si vero vigilans, quidquam iniqui admisero,
Per gratiam luam, Domine mi, veniam consequar.
Et dormiens si peccavero,
Sit clementia lua condonatrix.

Et per crucem tuae humilialionis

Quietis somnum mihi largire.

Meque a malis somniis libera,
Et a fcedis imaginationibus.
XM, 20
 :

5o6 S. EPIIR^M SYRl

Et in somno tranquillitate pleno

Tota nocte me dirige.

Neque dominentur in me mali,

Et cogitationcs iniquitate plenae.
Angelum lueis da mihi,
Qui omnia membra mea custodiat.

Et ab exccranda concupiscenlia libera me,

Per corpus tuum vivum, quod comedi
Et cubitum eam, et quiete dormiam,
Sanguisque tuus sit cuslos meus.
Animacquc, quse tua est imago,
Confer liberlatem formoe tuac.

Et corpus, quod eflinxcrunt manus tuae,

Prolegat dcxlera tua,
Et circumda me muro misericordiarum,
Tanquam scuto protegente.
Et cum quieverit ac dormierit corpus,
A virtule lua custodiatur :

Et aromatum sit
veluti suffitus

Somnus meus coram majestate tua.

Nec accedat malus ad cubile meum,

Intcrcessione illius, quoe lc peperit.

Ac per sacrificium luum, quod pro me factum est,

Cohibe Satanam, ne me perturbel.

Et perficc mihi, Domine, promissum tuum,
Et audiam, et exequar voluntalem tuam.
Vesperam, Domine, tranquillitalis plenam,
Et noctem justilia3

Jesu Christe, Rcdemptor noster,

Quia tu es lux vera :

Et in lucc habilat gloria tua,

Et filii lucis te adorant.
 nYMNUs iii. 507
Qui in lnce habitas, ct in lucc comuioraris,

Jesu Vcrbura Deus,

Vivos per crucem tuam conserva,
Et defunclis parce propter miscricordiam tuam.
Atque laus tibi detur, Patrique tuo, qui te misit,
Et Spiritui sancto in omni tempore.

FINIS.

to.
WWWVWWWW WVWWWVWWVV WWV.W wvwv wv wvwvwv wvwvvw vw v wwv» w wwww V VW

ORDO NOVUS
CUM

VETERl COMPARATUS,

TOM. I.

CLASSIS I. — DE SCRIPTURA.

Ordo novus. Ordo vetus.

Explanatio in Genesim, pag. 15. Tom. I Syriacus, pag. 1-193.

Explanatio in Exodum, pag. 237. Ibid., pag. 194-235.
Explanatio in Leviticum , pag. Ibid., pag. 256-249.
301.
Explanatio in quartum Pentateu- Ibid., pag. 250-268.
chi librum,qui Numeri dicitur,
pag. 323.
Explana»io in Deuteronomium , Ibid., pag. 269-291.
pag. 355.
Explanatio in Josuc, pag. 591. Ibid.,png. 292-307.
Explanatio in librum Judicum, Ibid., pag. 308-330.
pag. 417.
Explanalio in Samuelem, qui Ibid., pag. 351-591.
et primus liber Regum , pag.
453.
Explanatio in librum secundum Ibid., pag. 392-438.
Samuelis, qui et Regum secun-
dus, pag. 537.
3lO OHDO NOVU9

TOM. II.

CLASSIS I. — SEQUUNTUR EXPOSITIONES DE SCRIPTIRA.

Ordo novus. Ordo vetus.

Explanatio in I Regnorum, qui et Tom. I Syriacus, pag. 439-516.

III Regum, pag. 3.
Explanatio in II Regnorum , qui Ibid., pag. 517-567.
et IV Regum, pag. 95.
Commentaria in librum Job, pag. Tom. II Syriacus, pag. 1-19.
159.
Commentaria in Esaiam prophe- Ibid. ,
pag. 20-97.
tam, pag. 197.
Commentaria in Jeremiam pro- Ibid., pag. 98-162.

phetam, pag. 323.

CommentariainJeremieeprophetcc Ibid., pag. 163-164.

Threnos, pag. 417.

Commentaria in Ezechielem pro- Ibid., pag. 165-202.

phetam, pag. 421.

Commentaria inDanielemprophe- Ibid., pag. 203-233.

tam, pag. 477.

Commentaria in Hoseam prophe- Ibid., pag. 234-248.

tam, pag. 523.

Commentaria in Joclem prophe- Ibid., pag. 249-254.

tam, pag. 551.

Commentaria in Amosprophelam, Ibid., pag. 255-268.

pag. 559.
Commentaria in Abdiam prophe- Ibid., pag. 269-271.

tam, pag. 581.

Commenlaria in Micha?ani pro- Ibid., pag. 272-284.

phetam pag. 585.

,

Commentaria in Zachariam pro- Ibid., pag. 285-311.

phetam, pag. 605.

Commentaria in Malachiam pro- lbid., pag. 312-315.

phetam, pag. 543.

 CUM VfiTERI COMPARATUS. 5ll

TOM. III.

CLASSIS I. — SEQUUNTUR EXPOSITIONES DE SGRIPTURA.

Ordo novus. Ordo vetus.

Sermones in Scripturam Exege- Tom. II Syriacus, pag. 316-395.

lici, pag. 3.

CLASSIS II. — SERMONES DE SE IPSO.

Reprehensio sui ipsius, atque con- Tom. I Grcecus, pag. 18-23.

fessio, sermo I, pag. 111.
Reprehensio sui ipsius, atque con- Ibicl. ,
pag. 119-144.
fessio, sermo II, pag. 117.
Sermo de fine vitae sua3 sive tes- Tom. II Groecus, licet texlus sit

lamentum, pag. 155. Syriacus, pag. 595-410.

CLASSIS III. U SERMONES SEU TRACTATUS DE FIDE.

Sermo I in eos qui dicunt terros Tom. III Graecus, pag. 47-48.
motus a terra? inflatione fieri,
pag. 173.
Sermo II. Ne decipiamur genti- Ibid., pag. 48-51.
lium erroribus, pag. 175.
Sermones polemici ocloginta ad- Tom. III Syriacus, pag. 1-164.
versus scrutalores, pag. 178, et
septem de Margarita pag. 582. ,

Sermones tres in idem argumen- Ibid., pag. 164-208.

tum, pag. 401.
Sermo de iis, qui Filii Dei natu- Tom. III Gra?cus, pag. 418-424.
ram scrutantur, pag. 409.
Sermo adversus Judoeos, pag. 468. Tom. III Syriacus, pag. 209-224.
3ia ORDO NOVUS

TOM. IV.

CLASSIS IH. — DE FIDE CONTINUATIO.

Ordo novus. Ordo vetus.

Sermones XCII-CXLVII. Adver- Tom. II Syriacus, pag. 437-560.

sus ho?resespolcmici lvi.
Sermo CXLVIII. Adversus h.nere- Tom. II Gra?cus, pag. 239-279.
ticos, inquo tum ex Margarila,
tum ex aliorum claris argumcn-
tis ostendifur credendum esse

sanctam Deiparam procter na-

turoe lcges Dominum ac Deum
nostrum pro mundi salule et

concepisse et peperisse , pag.

186.
Sermo CXLIX et CL. Divinoe dis- Tom. III Syriacus, pag. 608-612.
posilionis contemplationes n,
pag. 213.
Sermo CLI. De Dei justitia, et mi- Ibid., pag. G13-G15.

sericordia, pag. 219.

Serino CLII. Cur aliquibus Deus Ibid., pag. 615-618.
pctitionibus annuat ,
quasdam
vcro rcjiciat ,
pag. 222.
Sermo CLIII. Omnia a Deo dis- Ibid., pag. 618-690.

poni ad hominem salutem, pag.

227.
Sermo CLIV. De Divina gralia , Tom. III Groecus, pag. 42-47.
pag. 230.
Sermo CLV. De nostra libertate, Ibid., pag. 434-435.
et quod libcr factus est homo,
pag. 23G.
SermoCLVI-CLIX.Delibcrohuma- Tom. III Syriacus, pag. 359-3GG.
noe voluntatis arbiirio iv, p. 237.
Sermo CLX. De inspiratione , pag. Tom. II Grcecus, pag. 323-324.
247.
Sermo CLXI. De iis, qui dicunt re- Tom. III Gnccus, pag. 127-134.
surrectionem mortuorum non
esse, pag. 249.
 CTJM VETEIU COMPAKATUS. 3l3
Ordo novas. Ordo vetus.

SermoCLX.II. De Sacerdotio, pag. Tom. III Gracus, pag, 1-6.

258.
Sermo CLXIII. Interrogationes et Ibid., pag. 104-113.
responsiones, pag. 264.

CLASSIS IV. — DE MYSTERIIS.

Sermo I. De festis diebus, pag. Ibid., pag. 11-12.

277.
Sermo II-XIV. In Natalem Domini Tom. II Syriacus, pag. 396-436.
xii,pag 279-332.
Sermo XV. In Natalem Domini , Ibid., pag. 599-602.
pag. 338.
Sermo XVI. In Transfigurationem Tom. II Gra^cus, pag. 41-49.
Domini, Dei et Salvatoris nostri <

Jesu Christi , pag. 343.

Sermo XVII. In sanctam Parasce- Tom. III Gracus, pag. 471-476.
ven, et in Crucem et latronem,
pag. 354.
Sermo XVIII. In pretiosam et vi- Tom. II Gracus, pag. 247-258.
vificam Crucem et in secundum
adventum et de charitatc et
,

eleemosyna, pag. 360.

Sermo XIX. De Passione Salvato- Tom. III Gracus, pag, 244-248.
ris, pag. 365.
Sermo XX. De Christi Passione et Toni. III Syriacus, pag. 603-604,
Resurrectione, pag. 571.

CLASSIS V. — DE SANCTIS.

Sermo I. In Noe, seu de conti- Tom. III Gracus, pag. 256-237.

nentia, et de non aemulandis
peccatoribus, qui se temporis
pratextu excusant, pag. 375.
Sermo II. In Abraham et Isaac, Tom. II Gracus, pag. 312-319.
pag. 576.
Sermo III. In Lot et de securi- Tom. III Gracus, pag. 237-239.
tate, pag. 385.
Sermo IV. In pulcherrimum Jo- Tom. II Gracus, pag. 21-41.
seph, pag. 389.
 4

0RT)0 > ovus

r

5 1

Ordo novus. Ordo vetus.

Sermo V. In sanctum Eliam pro- Tom. III Gracus, pag. 240*243.

phetam pag. 415. ,

Sermo VI. Apologia ad fratrem Ihid., pag. 6-11.

quemdam , de Ileli sacerdote,
pag. 428.
Sermo VII. In Danielem prophe- Tom. II Grcecus, pag. 319-320.
tam, et in sanctos tres pueros,
et in eum qui dicit : Tempora
mala sunt, salvari ner/ueo, pag.
427.
Sermo VIII. De laudihus Dci ge- Tom. III Syriacus, pag. 604-608.
nitricis Marice I, pag. 430.
Sermo IX. De sanctissimaj Dei ge- Tom. III GiVTcus , pag. 575-577,
nilricis virginis Mariae laudihus sed latine lantuni.
II, pag. 435.
Sermo X. Threni,id esl, lamen- Ihid., pag. 574-575.
tationes gloriosissimae virginis
Maria?, super passione Domini,
pag. 440.
Sermo XI. Encomium in Petrum Ihid., pag. 462-470.
et Paulum, ct Andream, Tho-
mam et Lucam, et Joannem, et
in lectionem Evangelii secun-
dum Joannem, pag. 444.
Sermo XII. Encomium in glorio- Tom. II Gr.ecus, pag. 3U6-312.
sos Marlyrcs, qui in loloniundo
martyrium sunt passi I, pag.
45'*/
SermoXIII. Encomium in Marly- Tom. III Grcccus, pag. 248-254.
res II, pag. 462.
Sermo XIV. Encomium in sanctos Tom. II Graccus, pag. 341-356.
quadraginta Marlyres, pag. 470.
Sermo XV. Encomium in sanc- Ihid., pag. 289-296.
tum ttasilium, pag. 489.
Sermo XVI. In vitam beati Ahra- Ihid., pag. 1-20.
hami et neptis ejusMarirc, pag.
498.
Sermo XVII. De Juliano asceta, Tom. III Grcecus, pag. 254-260.
pag. 525.
 CUM VJiTEM COMPARATUS. 3l5

TOM. V.

CLASSIS VI. — DE MORTE.

Ordo novus. Ordo vetus.

Sermo I. In Patres defunctos I, Tom. I Grsecus, pag. 172-175.

pag. 5.
Sermo II. In Patres defunctos II, Ibid., pag. 175-180.
pag. 8.
Sermo III. In eos qui in Christo Toin. III Groecus, pag. 260-275.
obdormierunt, pag. 14.
Sermo IV. De mortis cogitationc, Ibid., pag. 556-557.
seu de babenda semper in mente
<iie exitus vitse , pag. 51.
Sermo V. De recordatione mortis, Ibid., pag. 114-119,,
et de virtute, ac de vitiis, pag.
55.
Necrosima, seu funebres canones, Tom. III Syriacus.. pag. 225-558.
pag. 40.

CLASSIS Wlh — DE RESURRECTIONE ET JUDICIO.

Sermo I. De resurreclione mor- Tom. III Graecus, pag. 119-127.

tuorum pag. 217.
,

Sermo II. De timore Dei, et con- Tom. III Syriacus, pag. 629-658.
summatione saeculi, pag. 228.
Sermo III. In secundum adven- Tom. I Groecus, pag. 167-171.
tum Domini nostri Jesu Christi
I, pag. 240.
Sermo IV. In secundum adventum Tom. II Graecus;, pag. 192-208.
Domini nostri Jesu Christi II,

pag. 246.
Sermo V. In secundum Domini Ibid., pag. 209-222.
nostri Jesu Chrisli adventum
III, seu de communi resurrec-
tione, de patientia et de chari-
tate, pag. 267.

Sermo VI. Paraeneticus, in secun- Tom. III Grsecus, pag, 152-159.

dum adventum Domini IV, pag.
272.
 6

5 1 ordo notus
Ordo novus. Ordo vetus.

Sermo VII. la secundum adven- Tom. III Groecus, pag. 576-580.

tum Domini nostri Jesu Christi
V, seu sermo utilis de pceni-
tentia et judicio , et de separa-
tione animce et corporis, pag.
282.
Sermo VIII. De secundo adventu Ibid., pag. 93-104.
Domini nostri Jesu Christi VI,
seu de patientia et consumma-
tione hujus saeculi, ac de se-
cundo adventu nec non de me-
;

ditatione divinarum Scriptura-

rum et quce quantaque sit
:

quietis silentiique utilitas, pag.

288.
Sermo IX. De adventuDomini nos« Tom. II Graecus, pag. 222-230.
tri Jesu Christi VII. Alias. Sermo

in adventum Domini, et de con-

summalione sseculi et in ad- :

ventum Antichristi. 302.

Sermo X. De judicio et resurrec- Tom. III Grsecus, pag. 148-150.
tione, pag. 313.
Sermo XI. In illud : Duo eruntin Ibid., pag. 23-24.
dgro , png. 317.
Sermo XII. De judicio et com- Tom. II Graecus, png. 50-50.
punctione, pag. 318.
SermoXIII, Dc resurrectione ct Tom. III Graecus, pag. 553-557,
judicio, et dc regno coelbrum lntinc tantum.
et mundilia animcc, png. 327.
Sermo XIV. De die judicii, png. Ibid. , pag. 579-581, sed latlne
33G. tantum.
Sermo XV. De rcsurrectionis die Ibid., pag. 561.
I, pag. 343.
Scrmo XVI. Dc rcsurrectionis die Ibid., pag. 562.
II, pag. 544.
Sermo XVII. De timorc anima- Tom. I Groecus, pag. 183-187.
rum. 345.
 CUM VETfcRI COMPARATUS. 3l7

CLASSIS VIII. — DE BEATITUDINIBUS.

Ordo novus. Ordo vetus.

Sermol. Seu Beatitudinum capita Tom. I Grsecus, pag. 282-292.

LV, pag. 551.
Sermo II. Beatitudines aliae; ca- Ibid., pag. 292-299.
pita xx , pag. 559.
Sermo III. De Beatitudinibus at- Tom. II Grajcus, pag. 554-555.
que infelicitatibus, pag. 5(37.
Sermo IV. De mansionibus beatis, Tom. III Graecus, pag. 25-26.
pag. 269.
Sermo V. De locis beatis, pag. Ibid., pag. 26-28.
270.
De paradiso Eden Sermones XII, Tom. III Syriacus, pag. 562-598.
pag. 574.

TOM. VI.

CLASSIS IX. — DE POENITENTIA.

Ordo novus. Ordo vetus.

Liber de pcenitentia, pag. 5. Tom. III Grsecus, pag. 589-599

;

latine tantum.
Sermo I. De pcenitentia, pag. 56. Ibid., pag. 160-205.
Sermo II. De pcenitentia , pag. Tom. I Grsecus, pag. 148-155.
95.
Sermo III. Oratio in vanani vi- Tom. III Groecus, pag. 5o8-514.
tam , et de pcenitentia, pag.
105.
Sermo IV. De pcenitentia et com- Ibid., pag. 569-570.
punclione, pag. 110.
Sermo V. Depcenitentia,pag. 112. Ibid., pag. 79-81.
Sermo VI. De pcenitentia pag. , Ibid., pag. 81-85.
115.
Sermo VII. De pcenitentia et pa- Ibid., pag. 85-86.
tientia, pag. 117.
Sermo VIII. De patientia et com- Ibid., pag. 86-92.
punctione, pag. 121.
3l8 ORDO NOTUS
Ordo novus. Ordo vetus.

Sermo IX. Parcenesis de patien- Tom. II Grcecus, pag. 366-368.

tia, et animse compunctione,
pag. 129.
SermoX.Decompunctioneanimce, Tom. I Grcecus, pag. 28-4o.
pag. 132.
Sermo XI. De compunctione, pag. Ibid., pag. 154-158.
149.
Sermo compunctoritis I, pag. 155. Ibid., pag. 158-161.
Sermo compunctorius II, pag. Ibid., pag. 161-105.
159.
Animre ad Deum recursus ; quo- Ibid., pag. 193-198.
modo anima cum lacrymis de-
beat orare Deum quando tenta-
tur ab inimico, pag. 164.
Par?enesos, seu adhortationes ad Tom. III Syriacus, pag. 567-561.
pcenitentiam LXXVI, pag. 171.
Ode optime fluens in eos ,
qui quo- Tom. III Grcecus, pag. 31-33.
tidie pcenitentiam agunt, pag.
428.

CLASSIS X. — DE VIRTLTIBUS ET VITIIS.

Sermo I. De virtutibus et vitiis, Tom. I Givtcus, pag. 1-18.

pag. 431.
Sermo II. De virtutibus et pas- Tom. III Grcecus, pag. 425-434.
sionibus, pag. 453.

CLASSIS XI. — DE VITIIS.

Sermo. De operatione pervcrsi Tom. III Grcecus, pag. 362-365.

Diemonis, pag. 470.
Sermo. De bello contra Dcemones, Ibid., pag. 358.
pag. 473.
Sermo tetrasyllabus ; victi Dcemo- Tom. I Grcecus, pag. 181-182.
nis gemitus, pag. 474.
Sermo beptasyllabus contra Dcc- lbid., pag. 182.
monem ad Dcum recursus, pag.
475.
Sermo.De passionibusaniini.pag. Ibid.. pag. 144-147.
476.
 , , |

CUM VETERI COMPARA.TUS. 31Q

Ordo novus. Ordo vetus.

Sermo. De morum perversitate , Tom. II Groecus, pag. 368-370.

pag. 481.
Sermo. De pravis animi affectio- Tom. III Syriacus, pag. 024-627.
nibus compescendis, pag. 48o.
Sermo. Ad correctionem eorum Tom. I Groecus, pag. 111-118.
qui vitiose vivunt et honores
appetunt, pag. 487.
Sermo. De his, quoe hoec vita con- Tom. III Graecus, pag. 24-25.
tinet, pag. 498.

Sermo. Proetereuntis hujusce soe- Tom. III Syriacus, pag. 620-622.

culi delicioe a perpetua beati-
tate animos avocant, pag. 499.
Sermo. De humani ingenii incons- Ibid., pag. 622-624.
tantia, pag. 502.

Sermo. Ad eversionem superbisc, Tom. I Groscus, pag. 23-28.

pag. 503.
Sermo. De his qui animas ad
, Tom. III Groecus, pag. 56-64.
impudicitiam pelliciunt cum ,

dicant nihil mali esse , pag.

512.
Sermo. De abstinendo a cupidi- Ibid.,pag. 64-66.
tatibus carnalibus, et de cer-
tamine ac de multa securitate,
ad fratremqui excidit, pag. 522.
Homilia. In Meretricem, pag. 526. Ibid., pag. 585-595.
Sermo. In nulierem peccatricem, Tom. II Grcecus, pag. 297-306.
quse unguento Dominum unxit,
pag. 528.
Sermo. Adversus improbas mu- Tom. III Groecus, pag. 70-74.
lieres, pag. 541.
Sermo. De ebrietatevini fugienda, Ibid., pag. 481-482.
ac vitando consortio mulierum,
pag. 546.
Sermo. De agone, seu de lucta- Ibid., pag. 557-560, sed latin»
minibus hujus sseculi, pag. 547. tantum.
:um
Sermo. De morbo linguse, et pra- Tom. II Groecus, pag. 279-289.
vis affectibus, pag. 554.

Sarmo. De octo cogitationibus Ibid., pag. 321-522.

pag. 567.
520 0RD0 NOVUS
Ordo novus. Ordo vetus.

Sermo. De non suscipiendis rebus Tom. III Grcecus, pag. 29-31.

hisce momenianeis et ne pa-,

tiamur nos decipi hujus vitae

oblectamentis : et in Psalmum
septuagesimuin secundum, pag.
573.
Sermo. Ad animam negligentem, Ibid., pag. 459-461.
pag. 570.
Sermo. Quod ludicris rebus absti- Ibid., pag. 51-56.
nendum sit Chrislianis : et de
amore pauperum , pag. 579.
Sermo. De non scandalizando pro- Ibid., pag. 33-30.
ximo, et de recta vitoc ratione,
adhortatio, pag. 58G.

TOM. VII.

CLASSIS XII. — DE VIRTUTIBUS.

Ordo novus. Ordo vetus.

Sermo. De recta vivcndi ratione, Tom. II Gracus, pag. 56-72.

pag. 3.
Sermo. De exercilatione bonorum Tom. III Graccus, pag. 396.
operum, et de Dei patientia,
pag. 18.
Sermo. Dc dircctione virtutis,pag. Ibid. pa {
397.
19.
Sermo. De Fide, pag. 20. Tom. II Grrpcus, pag. 336-34o.
Sermo. De charitate, pag. 26. Tom. III Grsecus, pag. 13-17.
Sermo. De Psalmo, pag. 33. Ibid., pag. 18-19.
Sermo De oratione, pag. 55.
I. Ibid., pag. 19-21.
Sermo De oratione, pag. 37.
II. - Ibid., pag. 455-458.
Sermo. De vcra renuntiatione, et Ibid., pag. 36-38.
quo pacto anima Deum inve-
nial; quam ob causam ad nos
venit Dominus, pag. 42.
Sermo. De peregrinatione, pag. 44. Tom. III Syriacus, pag. 650-65K
Sermo. De slalu spirituali pag. 46, ,
Tom. II Groegus, pag, 432,
 CUM VJiTERI COMPARATUS. 3*2 1

Ordo novtis. Ordo vettts.

Sermo. De oculorum custodia , Tom. III Syriacus, pag. 627-629.

necnon adversus divinarum re-
rum scrutatores. Ibid.
Sermo. De Virginitate, pag. 49. Tom. III Grcecus, pag. 74*79.
Sermo. De abstinendo ab omni Ibid., pag. 67-70.
consuetudine perniciosa, et de
continentia, pag. 56.
Sermo. De continentia, ac de non Ibid., pag. 236-237.
cemulandis peccatoribus, qui se
temporis prcetextu excusant, et

inNoc, pag. 60.

Sermo. De patientia, pag. 61. Tom. II Grcecus, pag. 326-334.
Sermo I. De contemptu vanita- Tom. III Grcecus, pag. 358-359.
lum, pag. 72.
Sermo II. De contemptu vanita- Ibid., pag. 359-360.
tum. Ibid.
Sermo. De discussione conscien- Ibid., pag. 480-481.
tice, pag. 73.
Sermo I. De jejunio, pag. 77. Ibid., pag. 22-23.
Sermo De jejunio, pag. 78.
II. Tom. III Syriacus, pag. 638-643.
Sermo. De conversatione fratrum Tom. III Grcecus, pag. 514-316.
mulua in concordia et clilec-
tione, pag. 85.
Sermo. De reprehensione , pag. Tom. III Syriacus, pag. 654-687.
88.
Sermo De \more pauperum ,
pag. Tom. III Grcecus, pag. 21-22.
130.
Sermo. De humilitate , pag. 133. lbid., pag. 435.
Sermo.De humilitate et superbia, Tom. III Syriacus, pag. 044-65o.
pag. 134.
Capila C. Quomodo quis humili- Tom. I Grcccus, pag. 299-335.
tatem sibi comparet, pag. 142.
Sermo. In illud quod dixit Domi- tom. III Grcecus, pag. 278-307.
nus : In hoc mundo pressuram
Imbcbhk, et de perfectione ho-
minis, pag. 183,

XU. 21
d'2'i OnDO NOVUS

CLASSIS XIII. — DE VITA ASCETICA.

Ordo novus. Ordo vetus.

Sermo. Dg solitariis et anachore- Tom. III Syriacus, pag. 652-654.

tis, pag. 121.
Sermo. De monachis, pag. 225. Tom. III Graecus, pag. 150-152.
Sermo. De perfectione monachi, Tom. II Gracus, pag. 411-423.
pag. 227.
Sermo. Ad renuntiantes, pag. 245. Tom. III Grcecus, pag. 317-324.

Sermo, seu institutio ad monachos, Ibid., pag. 324-356.

pag. 254.
Adhortationes quatuor de vir- Tom. I Grsccus, pag. 201-216. -
tute, ad novitium monachum,
pag. 294.
Gapita X. De virtute, pag. 314. Ibid., pag. 210-220.

Capila XII. In illud : Attende tibi Ibid., pag. 250-254.

ipsi, pag. 335.
Sermo. Quod non oporteat ridere, lbid., pag. 254-258.
et extolli; sed plangere potius,
et nos ipsos deflere, pag. 367.
Sermo aseeticus 572. Ibid., pag. 40-70.

Sermo asceticus II, pag. 414. Tom. III Grrecus, pag. 38-42.

Sermo asceticus III, pag. 420. Ibid., pag. 365-568.

Sermo. Ad imitationem Prover- Tom. I Gra?cus, pag. 70-1 1 I .

biorum, pag. 424.

Capita XCVI. Consilium de vita Ibid., pag. 258-282.
spirituali ad monachum novi-
tium, pag. 484.
Sermo. De septem occupationibus Tom. III Graecus, pag. 403.403.
monachi, pag. 508.
Paramesis ad ascetas I, pag. 512. Tom. II Gra^cus, pag. 556-364.
— II, pag. 320.
— III,pag.521. Ibid., pag. 366-567.
 CUM YliTERI CO^iPARATUS. 520

TOM. VIII.

CLASSIS XIII. — DE VITA ASCETICA.

Orcio twvus. Ordo vetus.

Sermones paroenetici ad mona- Tom. II Graecus ;

pag. 72-186.
cbos yEgypti, pag. 3.
Catechesisadmonachos, pag. 160. Ibid., pag. 370-372.
Adhortatio ad fratres, pag. 164. Tom. III Graecus, pag. 205-215.
De panoplia ad monacbos, pag. Ibid., pag. 219-226; reliqua usque
177. ad pag. 234, alias reperiuntur.
De quibusdam interrogationibus, Tom. II Grsecus, pag. 365-366.
pag. 186.

CLASSIS XIV. — EPISTOL^E.

Epistola ad Joannem monachum, Tom. II Grsecus, pag. 186-191.

etc, pag. 189.
Hypomnisticum, pag. 196. Tom. I Grsecus, pag. 188-193.

CLASSIS XV. — PRECATIONES.

PRECATIONES AD DEUM.

Precatio I, pag. 205. Tom. I Grsecus, pag. 137.

— II, pag. 206. Tom. III Grsecus, pag. 482.
— III, pag. 207. Tom. I Graecus, pag. 199-201.
— IV, pag. 210. Tom. III Grsecus, pag. 578, sed
latine tantum.
— V, pag. 215. Ibid., pag. 483-484, sed syriace.
— VI, pag. 214. Ibid., pag. 484-485.
— VII, pag. 215. Ibid., pag. 485.
— VIII, pag. 216. Ibid., pag. 523.

PRECATIONES AD CIIRISTCU.

Precatio I, pag. 217. Tom. III Graecus, pag. 486.

— II, pag. 218. Ibid., pag. 487-488.
— III, pag. 221. Ibid., pag. 489.
— IV. Ibid. Ibid., pag. 489-490.
— V. pag, 222. Ibid., pag. 490.
 , .

024 0RI)0 NOVUS

PRECATIONES FERIALES.

Ordo novtts. Grdo vetus.

Plancius ad vesperas ferise tertia?, Tom. III Grsecus, pag. 497-502.

pag. 223.
Planctusadvesperas feria? quarta?. Ibid., pag. 502-507.
pag. 229.
Planctus ad vesperas feria? quinta?, Ibid., png. 507-512.
pag. 235.
Planctus ad vesperas feria? sexta?, Ibid., pag. 512-516.
pag. 241.
Planclusad vesperas sabbati, pag. Ibid., pag. 516-519.
246.
Plancfus ad vesperas iterum sab- Ibid., pag. 520.
bati , pag. 250.
Planctus ad vesperas dominico? Ibid., pag. 521-523.
pag. 251.

PRECATIONES AD S. VIRGINEM DEIPARAM.

Precatio I. pag. 255. Tom. III Grrecus, pag. 524.

_ II, pag. 256. Ibid., pag. 524-520.
— III, pag. 258. Ibid., pag. 526-528.
— IV, pag. 200. Ibid., pag. 528-532.
— V, pag. 265. Ibid., pag. 532-536.
— VI, pag. 269. Ibid., pag. 556-539.
— VII, pag. 275. Ibid., pag. 539-543.
— VIII, pag. 277. Ibid., pag. 543-545.
— IX, pag. 280. Ibid., pag. 545-548.
— X, pag. 283. Ibid., pag. 548-550.
— XI, pag. 286. Ibid., pag. 551-552.
— XII, pag. 288. Ibid., pag. 577, latine tanium.

CLASSIS XVI. — CANTICA ET HYMNI.

Canticum I. In Nalivitalem Do- Tom. III GroDcus, pag. 600-601

mini, pag. 291. latinc tanlum.
Canticum II, Do Maria et Magis, Ibid., pag. 601-602, id.

pag. 205.
Hymnus I, pag. 302. lbid., pag. 604-605, id.
— II, pag. 504. Ibid., pag. C05-606, id.
— III, pag. 305. Ibid., pag. 606-607, id.
 CUM VETERI COMPARATUS. 325

SERMONES, TRACTATUS AUT FKAGMENTA,

Qikc ex iridastria fuerunt praetermlssa, sive quia non sunt S. Ephra?m,
sive quia alibi iisdem ferme verbis Ieguntur, sive quia breviora sunt
et parvi momenti.

TOM. II Croecus. S. Ephraem tesiamentum graecum, pag. 250-247.

Et erat condena ,
pag. 524.
Et vixit Jared ,
pag. 255.
In Enoch. Ibid.
De domina Sala pag. 595-594. ,

Adhortatio ad monachos pag. 572-577. ,

De perfectione monachi, pag. 522-525.

Interrogationes et responsiones , pag. 577-595.
Excerpta in Scripturam, pag. 424-425.
In Transfiguralionem Domini, pag. 425-427.
De Nativitate Domini, pag. 427-428.
De octo cogitalionibus, pag. 428-452.

TOM. III Griecus. De sua conversione pag. xxrii. ,

Sermo I. In adventum Domini, pag. 154-156.

II. — pag. 156-140. 1

III. — pag. 140-144.

De signo Crucis quod apparebit in ccelo , pag.
144-148.
De abrenuntiatione, pag. 215-219.
De silentio et quiete, pag. 254-256.
De secundo adventu et judicio, pag. 275-278.
De poenitentia et in secundum adventum pag. ,

571-575.
Quomodo convertatur quis retrorsum, pag. 581-
585.
De pcenitentia, pag. 598-401.
Dejudicio, pag. 401-105.
Ad Joannem monachum, pag. 407-417.
In fratremdefunctum pag. 456-458. ,

Reprehensio sui ipsius, pag. 459-454.

De luctamine spirituali, pag. 461-462.
Interrogatio. Quccfigura maris, etc, pag. 476-478.
Plura et breviora fragmenta, pag. 478-479.
Precatio, pag. 490-491.
Tlanctus ad vesperas ferioe secundae, pag. 492-497.
526 ORDO NOVUS CUM VETEM COMPARATUS.
TOM. III Gra?cus. In Jonam prophetam, pag. 563-568.
In laudem Sapientia?, pag. 569-570.
Dicta S. Ephraem plurima, pag. 581-584.
\itac sanctorum Patrum, pag. 581-585.
De timore Domini, pag. 585-586.
De dilectione, pag. 586.
De amicitiis. Ibid.
De sapientia. lbid.
De indulgentia inimicorum, pag. 586-587,
De pocnitcnlia, pag. 587.
De perseverantibus. Ibid.
587-
588.
Oratio in Nativitatem Domini, pag. 603.
De sanclissimis et viviiicantibus sacramenlis, pag.
608-610.
De oblatione sanclissimi Panis,, pag. 610-611.

FINIS.
 TITI
BOSTRENSIS EPISCOPI
OPERtJM.
LIBM TRES ADVERSUS MANICII.EOS.
 )

V\\ \\\ VW VVWWV« VWVWVW VWVWWVVWVWWt V\VV,WVWVW\W M/VVMVM VWWVWVWWW wwv

TITUS
BOSTRENSIS EPISCOPUS,
GR^CUS.
CIRCA ANNUM 376.

^gHWH—
TiTUS, civitatisBostrensisepiscopus,qu9eest Ara-
biae metropolis, non minus humanis litteris quam
scientia ecclesiastica peritus, interdoctos suaeaetatis
episcopos doctissimus , ccleberrimusque veritatis
propugnator ab Hyeronimo Epist. ( , Sozomeno
( Lib. iii, c. i4 ) et Theodoreto (Lib. i. Hcvret.
fa-
bul. cap. 26) praedicatur. Yivente adhuc Constante,
anno jam ejus nomen inclaruerat;
videlicet 35o,
sed, regnante Juliano non parum cxagitatus, im-
,

peraloriis calumniis soepius, sed frustra appctilus

est. Legitur usque adhuc principis istius apostalse
epistola, qua bostrcjisem popnlum-cpnlra sanctum
antistitem falsis/^tjC^^trcmlbT»- iheiKit. Reddita
autem Synodo Antio-
a Jovia^td- j/acr,^a4$ait Titus
chiae, a Meletio' c&ngregatcc adj^seFendam Vcrbi
consubstanlialitaXm. Quo anno dejirfictus sitplanc
ignoratur, iicct Valenlc imperffnTce vita cxcessisse,
tcste Hyeronimo, probabilius crcdatur.
000 TITUS B0STIUSNSIS.

Scripserat sanctus hic cpiscopus quatuor contra

Manichceos libros quorum quarto depcrdito, trcs
,

solummodo supersunt. Piestat tamcn quarti libri

argumcntum, quo dcpcrditorum scnsus inlelligi
datur. Eidem aliquando tributus fuit Serrno in
Ramos palmarum, qui a Combebsio Cellerio, ,

aliisque criticis vulgo rcjicitur. Unde ab illo pro-

mulgando abstinebimus, prelo tantum subjeclis tri-
bus contra Manichaeos libris, quibus plura utilis-
sima, quaedam autem non satis vcritati conscntanea,
in physicis prsecipue , leguntur.

Reperiuntur libri contra Manichaeos tum in bibliothecis

Patruni, ex Turriani versione ; tum in Canisii collectione,
Antucrpiae an. 1725, curante Jacobo Basnagio, qui scrvatam
Turriani versionem, saepius quidem, sed non quantum opus
Potiorem tamen hanc versionem
fuisset, corrigere tentavit.
secuti sumus, quac iterum et accuratius stampata fuit in bi-
bliotheca patrum Gallandii, unde illam eruimus.
 TITI
BOSTRENSIS EPISCOPI
OPERUM.
LIBER I.

ADVERSUS MANICH.EOS.
*WVV\WWVW\WV\VWVWVWWWV% W\ W\W\W\W\ VWW\WW/W> W\V\ MWVWWVWWWWSM

ARGUMENTUM.
Primus llber conlinct confutationem praicipuorum capi-
tum doclrinos manichazorum, quai sunt penitus alie-

na, et cum communibus notionibus natura insitis, ct

anticipalis pugnantia.

I. Quibus studium est cansas eorum, quae homines

peccant, a Deo removere, aiunt sanctum, et verum esse
Deum; huc spectant lales, et hoc eis propositum est tueri.

Cum enim non negant procurare Deum res nostras, recte,

ac vere hominibus peccala eorum assignant; alioqui parum

quid sanare qui voluerunt, in graviorem et difficiliorem
impietatis*33gritudinem incidcrunt, Dei providentiam,qua3
in univcrsitate rerum cernitur, neganles. Manicrneus vcro,
qui a harbarie et furore nomen ducit, nocentiore adhuc
contra impietatem remedio abusus est; cum enim deinons-
trare voluissct non csse Deum auclorem mali, malum ei
opposuit ingenitum, ut ait, ingenito, vivum vivo, scmper
obsistens ac repugnans, cl nunquam non ncgolium et mo-
leslias infercns; quodqueab eo funditus exlingui cl interirc

nequeat, utpole seterna, et completa substantia, tanquain

 \

33<2 TITI BOSTttENSIS

ingcnita : sic « Fugiens fnmum, ut cst in Provcrbio, in ig-

» nem incidit. » Elenim ne videatur Deus, ut Manichaeus

exislimat, nostrorum malorum csse in causa, ex lolo quo-
dam,et integro malo apudse fruclumfingit percipere. Quid
cnim, si res traclat Dcus, ut Manichoeus ait, tolcranter et

sapienler? at nunquam opinionc hujus, bello et pugna ca-

rebit : qno quid polest deDeo, quod minuscum deceat, co-

gitari ?

II. Quod pium quidem sil apud homines, tolis viribus

confiteri Deum non esse injuriarum, et maleficiorum auc-

torem, prima doclrina Ecclcsiaecatholicae sluduit profileri.

Cum autem quacrimus, quomodo nos peccamus, nolente
Deo u t peecemus? dc gravioribus nos Deum accusamus,
cum a levioribus cum, sieut ille, defendcre volumus.
Sed qui viam veritatis ex sanctis Scripluris et ex com-
munibus nolionibus cognitam habcmus, pergamus firmc
ad talem quacstioncm,piam argumentationem pro Deo con-
cludenles, nos ipsos sludio veritatis accusando ; non enim ut
verbo accusationcm eorum, quae in nos intcr nospeccamus,
declinemus, decebat in Deum impios essc, poscenlcs ab
eo, quae sunt contumeliosiora omnibuset quac ncquaquam
sunt.
Praetcrea qui existimamus pcccata apud homines sana-
bilia esse, ulpole quae non a principio quodam conlra eos
cfiluant,sed alio modo a nobis fiant,(qucm disputatio suo
tcmpore explanabit, non solum non snmus in Dcumimpii
)

non audentes conjecturam facere non posse Deum propter

difiicultalcm resislcrc vilio, quod ei non inest, scd quce a
nobis viliose aguntur, nilimur in eis cessarc,- cum iis, qui
advertunt, demonslramus, quae a nobis principium ducunt,
ut liant, per nos etiam, ne fiant, finem assequi, tamclsi non
apud oranes non eniin hoc gcncrale in singulis est, sed in
:

singulis corum, quistudium adhibucrunl, ( judicium lamen

 ADVERSIJS MA.NICILEOS. LIB. I. 333

univcrs!est,posseessein singulis :
) verumtnmenquibarbare
cum impietatem excogilavit, fingcns malum sine principio,

contra Deum vere principio carentcm, ac solum, et hoc

secnndum principium insaneconstituens, non solum malum
collocat in ordine aequali Deo, tanquam hoc honorare velit,
quod scilicet odil; scd mala, quae cx malo, quod principio
carct, insanabilia penitus esse, cum nccessario affirmat,
facit insidiose, ut exisliment qiii ei credunt, injustiliam non
possc apud homincs corrigi; ita ut anlicipata voluptate
peccatorum, pro conversione desperatio objiciatur, quasi
fieri non possit, ut impctus vilii, quod principio caret,
coerceatur. Praeterquam si quis cupidilateglorine, quod plus
boni, ut isli fingunt, habere videatur, studium adhibeat,
ut, quoad potest, non pcccet, ut manifeslum faciat,
fieri

non aliunde quam a se peccalum proficisci. Existimabitur

tamen apnd ipsos melior esse propter admixtionem naturae,
qui non nalura, sed labore, et sudore usus est, qui quidem
putabit se laudari cum alioqui vera laude privetur, Yeram
enim gloriam exlabore ac studio virtutis proficisccntem relin-

qucns, siquidem pietali erga Deum sludebat, necessitalem

naturce rapinam esse falso ducit, qui ulilitatem industriae
ad impietatem in Dcum adhibet; ut nec animus ignaviaect
inerliae dedilus, cum male agit, pungatur, siquidem alleri

cuidnm principio acliones ascribit : neque qui sludio uli-

lur, laudc dignus habeatur, quippe qui in id cogitatione

incumbat, quod oumium alrocissimum,
est instilui scili-

cct ad impielalem adversus Deum.

111. Cum vcro Manichaei rationcm creationis mundi a

Deo facti non inlclligerent, non solum actiones hominum

a ralione aversas excutientes, co modo, quem diximus,
lapsi sunt, sed etiam plurimas crcaturas, imo fere omnia
in crimcn vocaverunt, quae nullam tamen vituperationem
vere adiniltunt; mala aulem haec appellaverunt, in nliis qui-
554 TITI BOSTRENSIS

dem mixlionem conlrariorum, boni scilicet et mali, ut

loquunlur, menlientcs; in aliis vero malum simplex, et unius

formae reprchendenles ; et quanlum in ipsis fuit, omnia con-
fuderunt, apcllantes mala, quae minime mala sunt. Si enim
injuslitiam, in qua homiues sunt, quae sola est injuslilia,
accu^arent lanquam malum, sic etiam oportebal nomen,
et opinionem de ea munire, tanquam quac esset, dum est

aclio; aut non esset, dum non est actio; non aulem opor-
tebat introducere principium ipsum contra Deum, fuisset

tnmen corum error alFatim circumscriptus, et lerminatus.

Nnncaulem cum ferc omnio, quae fal)ricata sunt, mala esse

dicant, blasphemiam in Deum in iufinitum auxerunt, ct
producunl tanquam certa, et ralione, ac judicio probata,

omncs non pulantes oporlere facta esse

beslias, et fcras,

ha?c a bono, non solum corum opinione inutilia, sed homi-

nibus noccnlissima. Quainvis demonslrari possinl uliliora,
et commodiora esse quam ea, quac verc hominibus condu-
cere videantur : ac mulla quidem alia conneclunt ad accu-
sationem rerum, ct gubernalionis universi.
IV. Dabitur vero opera, ut nihil lam eorum, quae dicta,
quam quac diccnda sunt, dispulalio non rnlione conclusum
relinqual;fmgunt enim cogitalioneduarum naturarum con-
trariarum admixlionem, ct his, ut eis videtur, res omncs
dislribuunt. « Undcnam, inquiunt, mala,si haec non ex ali-
quo principio sunt?»Si quis vcro pcrcontetur, qualia pec-
cata in homines confcrtis? quaecumque fabricatus est Deus
et tolam ipsam rerum composilionem acgubernationem vilu-
perant ut jam
: si quis demonstret omnia bene, et necessario

factacssc,etfieri,nccesse est excidat eis, et avoletraliocon-

trarii principii; cum enim ca, quae infra sunt, non intcl-

lcxissent quomodo habeant dc iis, quae sunt supra, sunt

commcnli ; neque percepissent quomodo ea, quai videnlur,
disposita sint, id quod non videlur, calumniati sunt; et cum
 ADVEHSUS MANICILEOS. UT.. I. .555

studere viderentur, ul cognoscerent, quia non cognoverunl,

in majorem ignorantiam incidcrunt ; etenim vclutiin lone-
bris qu;irerent, quae de iis, quae apparent, ignorabant, non
solum non invenerunt, quod quaerere videbanlur, quin po
tius majores ignorantiae tenebras sibi offuderunt. Nos vcro
primo de duobus principiis conlrariis, quae ponunt, disse-

renles, ad conclusioncm argumcntationisde universo venie-

mus, esse scilicet bona,et necessaria omnia,et illa maxime,
ul superius dixi, in quae maximum impetum, et incursum
faciunt, quasi omnium concessu mala sint; proelerea ctiam
omnium rerum gubernationem, atque illa, in quibus seve-
ritatem providentiae, qua, quae magis necessaria sunt, pro-
curanlur, improbant; et non solum haec, sed de iis eliam,
qua3 apud homines injusle fiimt, ncque propter haec prin-
cipium mali contra Deum oporlere cogitare; docebimus
enim haec eliam bonitalem Dei, qui nos fccit, declarare;
et neque ab hominibus fieri secundum voluntalem Dei,
nec ex principio quopiam contrario in nos ferri.

V. Igilur aggrediamur deinceps ad principium impietalis

illorum commentitiae, inquirenles ulrum noliones natura-
les duo contraria principia rerum admiltant si enim ne con- ;

sentienlia quidem admiltunt, multo minus pugnantia. Scri-

bens igiiur illcipse furensManichaeus, ubique incipit; « Erat
»Deus, et maleria; lumen, et lenebrae; malnm bonum et

» in omnibus summe conlraria; » ut in nulla re allerum cum

altero communionem, etsocielatemhaberet, ambo ingenita,

et viventia; igitur aut disjungent se; aut si fuerint simul,
amica nequaqnam conlraria esse apparebit. At patet
et

dicerc eum, sejuncta esse haec. Igitur utrumque cum altero

finitum, et terminatum erit secundum substantiam, et neu-
trumincircumscriptum, etinfinitum; circumscribere aulem
Deum secundum substanliam, ct non nosse, et confiteri
infinitum esse, quomodo non est admodum impium? quan-
536 TJTI BOSTRENSIS

doquidcm non solum circumscribi, et terminari subslanlin

Dei videbilur, sed n malo, ut illc ait, lioc nccipere. Quod

quidcm cxtra communes noliones cst, quae menli sugge-
runt, ut eum ubique esse noscat, ct nalura incomprehen-
sum.
VI. Practerea eliam, si haec necessario a se dissident, non
solum Deus opinionc illius insana nalurae circumscriptae
esse videbitur, scd in privnlo loco esse, et residere prope
conlrarium. Quae enim a se nmtuo arcentur, propriis, et
privalis locis circumscribunt. Excutienda igilur sunt haec,
si ambo conlraria tnnquam ingenita antiquiora locis erant,

aliquando rursus prius erant communiler a pugna inlcr se

Hbera. Sin vero disjunctio substarttiac utriusque siuiul ex,

aelcrnilalc fuit, antiquidr crat locus subslantiae ulriusque,

vel simul cum illis ingcnitus; si autem antiquior, ut jam

ambo videanlur utriusquc loci propagines, non sunt haec
ingenila, ncc aetcrna, quod quidcm locis, ex quibus bnec
extilerunt, videbitur inessc. Si vcro locus cslsimul cum illis

ingenilus, erant plura ingenita, et non jam duo; ncccsse

cnim esl, ut alia sinl illa loca prailcr haec, quae in illis sunt,
sine quibus ncc essc possunt.
VH. Ad haec poscendum cst ab istis inlermcdium, et
ulrisque inlerjectum, quod allcrius cum altcro communi-
tatetn arceat, ct prohibeat, nc finibus inlcr se commixla,
rursus ralioncm ac naturam conlrariorum tollant. Quicl
rgitur crit islud, quod ambo illa disterminet, et intersepiat;

opus cnim habet, aputl istos cujusdam lerlii commenlum

fabulae. An dicluri sunt nobis essc murum adamantinum,

aut aliud quid delirum PCujusnam vcro providenlia hoc quid-
quid sit, inlerseptum esse dicent? utricumque enim conlra-
riorum hoc assignarc velint lanquam poslca immissum, non
repcrient exilum in hac caasa, ncque se hinc expedient.
Pvcvocala cnim ascendcndo ad antiquiu3, disputatio rursua
 ADVERSUS MANICILEOS. LIB. I. ?)5j

deprehendet contraria intcr se separata, lanquam nullo

modo coutrarin. Sin veroneulrius providenlia iulerseptum,
quod declarant, esse dixerint, necessario faleulur inlrodu-
ccre se aliquid iugenitum, quod neutrius subslantiam par-
licipet, ut omnino dirimendo separet haec olque : ita fiet,

ut reperiantur turbam ingenilorum ponere, qui duo ingenita

esse dixerunt.
Attamen hoc, quod disterminat, ct intcrsoplum est, sive
murus est, sive lerra sinc domibus sive aliud quodli- ,

bet numquid alicubi quidem habet basim alicubi vero

, ,

culmen 1 Atqui perspicuum est infra quidem hubere ba-

sim. Sed ubi, et quantam? Supra vero culmen, sed ubi, et
quantum? Supra enim et infra nomina fabricationis mundi,
aule fabricntionem sunt apud islos : alqui oportet etiam
inlerseplum profundius, et altius esse quam ea, quae dis-
terminontur, ne si quid ex parte infericri, aut superiore
deficiat, adilum conlrariis prscbeat, ut simul sint. Si autem
cum umbra et sole comparent illud, quod inlerseptum vo-
cant, pulabunt quidem nihil habere communc umbram
cum sole; convincetur tamen deceptos esse eos turpiler a
Manichnco : umbra enim commnnione solis , ct praesentia

fieri solet mole quadom inlerposita, quoe communionem,

et praesenliam solis ad alleram parlcm iransmittit ; nihil-
que aliud umbra cst, quam indicium luminis corpore quo-
piam interjccto impedili; nocte enim, cum non adest lumen,
nec pars umbrae esse polcst. Ubi igitur umbra est, ibi lu-

mcn ;
quac enim ullra umbrnm sunt, lumine collucent,
prfflterquam, cum id, quod umbram focit, multa altiludine
superat id, quod iiluminal : ct malum in lumine habilons
Iumen csse apparebit, nisi murum maximc ridiculum po-
silum habeat. Quomodo cnitn umbra essc potcrit lumine
malcriam cx omni parle colluslrantc, nisi quid in mcdio
prohibeat, ct lumen omnino ab ea exchulcns umbram cffi-

xli. a2
338 TITI HOSTRENSIS

ciat? in luminc non videbitur posuisse pro muro ridiculo :

quod intcrpositum si non sit, ct quam maxime dislerminet,

perpetua communitas malo cum lumine.
erit

Rursus, mcridianam parlem malo tribuentes, somnium

fabricas dcscribunt ubi enim erat meridies antemeridiem ?
:

Locus aulem in mundi fabrica alius aiio inhonoratior non

polestesse : quodenim ad loevam est inoccasum aspicienti,

ad dextram rnrsus est aspicienti in orienlem. Verum ab-

surdissimum est hoc barbaricum dogma: duo enim pror-
sus principia quomodo principia sint, aut appellenlur?
siquidem principium est, quod omnibus est antiquius, et

omnium tenetprincipatum, el impcrium, quorum nenlrum

in neutro duorum esse polost : esse enim ambo ejusdem
temporis, el cognata, ralionem corum inter se princip itus,

et exccllonliae tollit : imo qune non solum a principatu po-

tcstalis inler sc libera sunt, utpote contraria, sed nalura

pugnant, quomodo cogilari possunt habero omnino princi-
palum ? Qnodsi ralio principalus neulrum horum incolume
servnt, quomodo principia vocabuntur?
VIII. Quomodo rationes naturalcs admiltent, ut sint

duo secundum subslantiam conlroria, ubi primo quidcm

nomen subslanli.c communecsl ulriusquc?Primtim igitur,

qualenus utrumquc subslanlia cst, porspicuum est conve-

nire inlcrsc, ct non esse contraria. Dcindc ambo sunt ani-

malia, pnetcrea rcqualiter ingenila. Quorum autem eadcm

sunl noinina, ct cadem descriplio, horum subslanlia quo-
modocontraria, aut pugnans csse polcsl? siquidcm nomina
rcs significant : dicilur enirn dc unoquoque quod unum-
quodquc est, ut cssc polest : itaquc cognoscimus vim no-
minum essc rcs, utrumque igitur corum, quae Manichneus
contraria pulat, subslantia vivens, et ingcnita nominalur,
manifcslumque est , cum talis crror principium ducat a
barbnris, es<e cliam apud cos sublatnm communium 110-
 ADVERSUS MANICILCOS. MB. I. 33q,

tionum consecutionem : integra enim alque eadem est

utriusfjuc ex aequo dcscriplio, quae non modo omnem con-

trariorum suspicionem ejicit, scd neque differentiam ullam
in iis, quae nominant, esse permittit.
IX. Aiunt aulem Manichaei asseclae hoc quidcm bonum,
illud vero malum , qualitates videlicet ante substantiam
intelligenles; nominata enim similiter in ulroque substan-
tia (sunt enim ambo substanlia vivens, et ingenita) super-
vacanea est, deinceps sunt veluti qualitates contrariae, etsi

cnim non decet nominare Deo qualilatem, essc tamen

in

prius quodammodoest cogitatione, quam talem esse; sub-

slantia autem significatur, cum dicilur subslantia vivens,
et ingenita. PraHerquam si dicant propria accidere ambo-
bus conlraria, quod est omnium stultissimnm ingenilo :

enim nihil nccidit, cui enim non accidat essc, huic neque
taliter esse accideril. Qnod non est, non accidit.

Qualilales igitur conlrarias licet in rebus invenire, sub-

slantias vero nequaquam : album enim et nigrum conlraria
sunt, ulrumque in corpore eadem subslanlia ; sunt aulem
talia parlim conlraria inter se, partim non contraria : pri-
mum namque subler unum genus sunt; uiraque enim sunt
color. Deinde etsi contraria esse vidcanlur, tamen aspec-
tnm varie dcleclant; neulrum eniin illorum immoderalione
hunc ofFendit imo etiam virtus, et vitium in anima atque
: :

haecquidem contraria non solum in eadem substantia, scd

in uno genere nominanlur utrumque enim est habitus, :

quae tanquam accidentia insunt in anima, n qna abesse

possunl; anima, in qua haec sunt, alias aliter affecta, et

disposita, ut liqueat aliud esse de substantia loqui; aliud

de iis, quae substantioe accidunt.
Atqui fit aliquando, ut album quidem, et nigrum abesse
non possint ab iis , in quibus insunt; nemo tamen ab his
unquam illa, in quibus haec sunt, nominavit : nullus enim
22.
 :

54o TlTl BOSTRENSIS

cum voluit significare lac, potius nomine albi abnsus est,

quam ususnomine subslanliae imposilo speciei, ne pro uno

niulla signiiicore videalur, quibus incst albus color : quin-
etiam corvum non declaramus nomine nigri, sed nomine
avis, et speciei. Hae igilur et hujusmodi qualilales insepa-
rabiles sunl; virlus autem et vitium in anima ex qualilnti-
bus, quaj accidunt, sunt, ut magis conveniat, ut minime
videalur substanlia hominis ab his nominari : sed oportere
hanc proprie significare, Ncmo igilur quid est homo, cx
vitio quod alicui incst, significaverit : sed primo specicm
subslantine dixeiit, dcinde quis sit, adjicit; poslca quali-

latem in co dicit.

Qualitales igitur conlrariae, sicul anle dixi, in iis, qtue

accidunt, reperiri possunt, parlim quidcm scparabiles,
parlim vero non in Deo autcm omnis qualilas cjecla esl,
:

quandoquidem nihil eorum, qiue dc eo dicuntur, aliud cst

praeter ipsum simplcx enim cst, et composilionis expcrs
:

cogitatione tamen, ut superius diclum est, prius est essc,

quam lalem esse.
X. Quamobrcm rursus dicimus, si ulraquc eorum, quae
Maniclueus conlraria csse dicit, subslantia vivens, et in-

geuila sunt ; non cnim negabunt, vcl ambo bona ut

niogis ad quod bene pieque sonal, proplcr verc bo-

icl

num, ij)sum conlrarium, quod minimc est, trahalur; non

enim dicemus, velcoutra, si ambo mala quod enim in- :

genilum omnino bonum cst. Gonlinuo igilurDcus cum

est,

ingenilus sit, nequaquam habet hoc ipsum non ingcnitum

essc tanquam malum, sccl tanquam bonum ccrtc. Quae
jgitur sorlitio ista, eamdcm rem, et nomcn apud Dcum

quidem pulchram, cl bonam esse, contra vero malam apud

malum, ut isli niunl? in gcncralioncm quidcm invcniri
queat diderentia, dificrcntia lamen, et non conlrarium.
In co vcro, quod cst ingcnilum cssc, quidpolcst cssc diffe-
 1

ADVERSUS MAPUCILEOS. LIB. I. 34

rens, nedum conlrarium ? Quamobrem omnino fiori non

polest, ulingenitum ingenilo conlrarium sit : si quid enim
sit, nullum eorum debet nec essc, nec appellari conlra-
rium, ut in omnibus rebus nulla sit cum conlrario com-
munitas, ac societa;?.

Si enim iron sit omnino contrarium, quatenus ei com«

munilas cum altero cst non est conlrarium
, conlraria :

tamen sunt csse, et non esse. Fortasse vero nec haec con-
non enim pugnant. Quod vero est, non est
traria snnt,

conlrarium ei, quod cst. Si aulem quomodo est, pcnilus

cum eo quod est, convenit, unum et solum, quod vere est,
omnibus erit principium ut sint.

XI. .Aiunt praeterea eliam ipsi oportere omnia, quae

sunt Dei contraria, appcllare maleriam; verbi gralia, si

Deum appellemus lumen, contrarium vocemus lenebras :

sibonum, malum. Si lamen appellaremusDeumipsam

illud

illam veritatem, palet vocandum esse conlrarium, mcnda-

cium. Quod aulem vere cst, ut opinali sunt, quomodo erit
mendacium? quocl enim est, si dicatnr non esse menda-
cium fuerit. Quod vero vere est, quod facit ut verum sit
esse aliquid, nunquam erit mendacium. Si enim dicat esse,
verum dicit : si vero non dicat esse, ut non dicat verum,
neque dicetnon esse, ut mentialur; quod si dicat non esse,
notione menlitur, non est igitur ipsum mendacium, vere
enim est.

Deinde si vocant isli bonnm immortalitalcm, malum

vocabunt inleritum ; at cujus erit inleritus ipsc intcritus?
boni enim non poleril, sin erit sui ipsius inlerilus, mullis

saeculis a se intcrivit, et fruslra, ac vane eum esse cogita-

tione (ingunt.Quomodo aulem crit interitus ? aliud mmque
lollit inleritus, non se ipsum : sin vero se ipsum, neque
principio subsislere poluit : videbitur enini magis se ipse
interimere, quam esse : inleritus enim immorlalis non po-
54'i T**l BOSTRENSI*

lest secundum communcs notiones cogitnri ; qnod aulem

cst ingenitum, necessario est ab interitu liberum, et aeter-

num, unclc ct immortale

supra mortale cnim est quod
:

ingenilum est aulem hoc habct maleria, ut nunquam

: si

facla fuerit , quod majuscst, quomodo non hoc, quod

minusest, nonei incst, nunquam scilicet inlerilum cepisse?

Si nulcm non capit intcritum tanquam aetcrna, neque sui

ipsius cst inlcrilus, et non erit substantia ipsius inleritus.

Sed cjui ex schola Manichaei profecli sunt, hujusmodi

disputaliones cum audiunt, unde, inquiunt, ca ordinis per-
turbalio,qiKe in rcbus cernitur ? At saepc dictuin esl propler
ignorantiam divinae gubcrnalionii, et quomodo res dispo-

silac sint, falsam ct impiam cognitioncm libi comparasse

propter insciliam eorum, qune scire sibi vidcbantur, quae
pojus, quam si ignorasscnt, scivcrunt, et quod verius est,
amisso, quod qunjrebant, prius quam qunererent disputatio :

vero nostra, cum tempus erit, quam putant perturbatio-

nem ordinis rerum, bonum ordinem esse a Dco altissimo
profieiscenlem conficiel et concludet ; et quce ipsi dicunt

mala alia quidem in actione tantum posila, aliavero seeun-

dum substanliam, minime mala essc docebit.
XII. Eral , inquit Manichaeus, tcmpm, cum malcria
sine ordine ferebutur; etgencr bat, et cresceliat, ac mul-
(M j)oleslales producebat, aucla igilur evehcbatur nesciens
substanliam boui. Postquam vero magis evecta novit ler-
ram, lumen boni, nilebatur asccndere ad ea, quac non
el

erant propria. Bonus vero poleslalcm (juamdnm mitlit, cui

nomen, quod ei visum e>l, imponit, custodituram scilicet
praescripta, rc aulem vera fuluram ipsi malcrias illecobram

et invitamcnlum ad moderationem ejus a voluntale alie-

nam.Quod quidem factum est; cum enim vidisset maleria

poleilntem missam quasuidamans, concupivitquidem eam,
sed ardcnliore appclitu prehcnsam absorbuit, ct quodam-
 ADVIiRSfS MANICH/EOS. LIB. I. 5^3

modo Lanquam bcllua ligata cst. Usi autem sunt lioc exem-
plo, tanquam canlionc potcslatis missae sopitam esse. Facla
igilur esl, aiunt, mixtio et tempcratio ad hunc modum,
absorptaque poleslale boni, et matcria absorbcnle, sic ex
utraque, fabricalum csse univcrsum a bono scilicct : non
enim malum providil ortum mundi. Hinc aiunt alia qui-
dcm bona esse, alia vero mala facta mixtione illa ct duo-
rum coitu per vim contrariam rerum, quae hic sunt.
XIII. Decernit aulem omnem quidem animam esse ex
parle boni : carnem ex parte maleriae, et
corpus vero et

jam quidem corpus animam tanquam in carcere detinere :

jam vero animam detineri tanquam belluam a cantione.

Sicbonus cum maleriam decepisset mundi, inquit^ factus
est facricator, non quidem quod ipsum fabricari deside-

rasset reslitit enim ei, sed propter seditionem a malo exci-

;

tatam, quam corrigere, et modcrari cogitaverat, non ia-

mem fieri potuisse, ut venennm mali, quod est in rebus,
quas videmus, extraherelur , sequi vero hoc , ut opinali
sunt, ex perturbatione ordinis , et ex inacqualilale rerum
nostrarum alque hunc quidem divilcm esse, illum veio
,

pauperem hunc gloriosum, illum inhonoratum, et inglo-

:

rium, ct quxcutnquc talia sunt studium vero boni esse

,

liberare animam a malo, et hanc quodammodo cx materia

exhaurire; hoc autem fieri per lunam crescentcm, et de-
crescenlem, ut nos videre videmur, revera, inquit, ipsa
in modum hydria) implela, ex substanlia infuso in bonum
cognatum exinanitur, etsi enim non his verbis, hacc tamen
vull dicere, quas multo honeslius a nobis dicta sunt : nlu-
rimum enim absurdi, et incredib«le est in cjus nnrratione.
IV. Quaecumque igitur alia anililer, et commenlihe lo-
quitur, et scribit, sermonc syriaco ulens, quomodo Lerra
sustinetur, non dcvitans poclicam fabulam : quomodo im-
bres flunl, et sudores essc principium malcriic; hyec, ct
 ?

344 TITI BOSTItli.NSIS

alia cjusmodi, quac pracler ncgolium sui certnmims traclat,

supervacuum esset nd confulandum proferre. Oporlet quac
de siogulis delire scribit, quoeomnibus notasunt, non pali,
ul librum infinilis nugis dilalent ; qnippe cum satis sit, con-
futatf) capilc insaniac cjus, reliqua conlcmncrc; elsi non
contingcret, ui necessario bacc causa scrmonem de provi-
denlia complcclerctur , quo dcmonslrare oportet omnia
esse bene, ac divinc ordinata, ct incffabilcm Dci snpien-
tiam prncdicarc, ridiculum esset vel aliqua saltem confula-
tione, quae proposita sunt, digna csse putare; quae quidcm
extra communcs noliones congesla, sponte sua apud eos,
qui mcnlcm habent, coarguunlur.
XV. Satis autem erat, poslquam non minus demonslra-
tum cst neqnnquam duo principia esse, praeserlim conlra-
ria. dc liominc jam ct de reliqua fabrica disscrcrc; nihil
tamcn prohibet, quin consideremu*, quomodo proposita
incredibiliasunt. Ferebatur, inquit, aiiquandomalcria per-
turbalo ordine. Quaordinis pcrturbalione? ansecuni sola?
an contra aliqncm? omnis cnim injustitia non cst sui in-

juslilia, scd allcro indiget, in qucm fiat. Cui igitor non

crat communitas cum alio : in qucm perturbato ordine

icrebnlur? aut quac ratio ipsius pcrturbationis

Generabat quidcm primum ncquitia progicdiens, ct

cresccbal; igitur ingcnila generabat, et non erit locus di-

ccndi nclernam aliquid novi moliri; aut cnim nalura
moliclur, atquc ita nunquam intermisit rcrum novarum
molilionem si modo nppcllare oporiel novarum rerum
:

molitioncm, contra quam ncgolium a Dco susccplum mi-

nime principium lemporis linbcat : aut si hoc cogitatione
utens facil, ralioncm hnbet, et coguitionem : et cvtrsa est
cnusa ncquiliae ralione carcntis. Sivc igilur ratiocinationc
utens, sive molu ralionis expcrte sedilionem movit, quae

ralio nalilur, in in(inilis sscculis dimissa sit hujusmoJi se-

 ADVERSUS MANICILEOS. LIB. I. 3^5

ditionem movere? ex quo enim dicit cohibilam, et reten-

tam essc, punctum temporis fluxisse repericlur, si cum
infinitis sa?culis prateritis comparelur. Quod enim incipit,

et terminat, finitum cst; qui auleui sunt ex toto inliniti,

aclerni sunt, et ingenili.

Pralerea, si raliocinalione utens ad sedilionem depra •

vabatur, quomodo non potius aggrcssio rei, quai fieri non

poterat, intcrrupta, et rescissa est ? tanquam non posset
contra sapientiam invictam incursionem facere? unde fac-
tum est, ut caverent, ne ei rationem et cognitionem tri-

buerent, ut locum hoberet commentum seditionis contra

Denrn, et necessario ab ignoranlia, ct natura non ratioci-
nante tracta, non expectabit infinila sascula, dum se armat,
et se excrcilu sopit,utfiat ad audaciam promptior. Si cnim
copiosior ficbat iis, quos gonerabat , nequaqnam tamen
appclilum naluroe augebatneque motus naluralis quid-
:

qnam appetitus assumebat; neque accidisset ei priinum

quidem augescere, atqne ita seditionem movcre, hoc enim
nalurae ratione utcnlis est, qua3 ex proposito nequiter agit.
Quomodo autcm augeripolerat nequitia (id e?t Satanas)
accessione sobolis? si enim iis, quos gignebat, ad nequitiam
pcrficitnr, imperfecta erat nequitia, ct non erat in summo,
et fastigio nequitice; sin vero erat perfecta , et summa se-

cundum rationem propriam : rursus minime videbitur

augeri ncquitia per propagalionem generalorum , neque
fiet audacior, et proefidentior, cum non sit parliceps ra-
tionis : nec ad auxilium suum adliibebit quos genuit alioqui :

videbilur anlequam procrearet, impcrfecta fuissc non solum

ncquitia ad nequitiam, sed ad vircs, et robur, quod alienum
est ab ingenito.
XVI. Explanans nnlem modum sedilionis hujus facise :

« Qui, inquit, cx ca nati sunt, se mutuo insectali sunt, et

devoravcrunt; dura , et gravia passi; neque prius destitc-

 ,

34^ TITl BOSTREMIS

runt in se ipsos moveri, quam lumen sero andcm viderent; »

t

his enim verbis ulitur : a sc enim ipsi exagilati, cum alioqu 1

nescircnt, ita tamen ausi sunt usquc ad lumen acccderc.

Ecquid his incredibilius , et mogis commenlitium ? eos
qui unam malrcm sibi ascribunl, ct vindicanl, et cogna-
tione oaturao juncti sunt, in se ipsos irustra invadere, et
vicissim membra sua devorare, et nunquam in hac rc ces-
sare? Quod quidem
verum si erat, pnrslabat ipsos a se
ipsis consumi dtmens Manichaeus m£ce» id
: et inaniter ,

est, perturbalioncm ordinis vocat in eo quod utile est huic :

cnim nequiliae ascribit, ct assignat perlurbationem or-

dinis anle mundum quam sic vocnt lanquam dolcat, et
, ,

se misereat malerice, quod non prius a se ipsa uliliter, ct

convenienter consumpla esset et lanquam quidem amicus :

hujus, mcerens ac gravitcr dolens quod sibi nocuisset,

, ,

quae contra se utiliter fecit, in iis perlurbationem ordiuis

vocat, cum debcrct polius composilionem ordinis exccl-
lenlissimam vocare, inlerire scilicet malum a se ipso : ille

autcm ait : «Inperturbaloordinc crant,ct sibi inler se nocc-

bant, viso luminc desivorunt.»
I^itur insidiatum cst luincn utililati, si quidem malos a
mutua caedc liberavit, ct tanquam medicina mcdici profuit
aegrotis. At non convenicbat bono , ut parceret malo, et

sinerct pcnnancre incolume, el non sinerct a se ipso con-

sumi : si enim, nc a se eonsumcrelur, hoc prohibuit, ipse

planc servavit i[)sum : esset(jue verior a.7a£ia, id est, aber-

ratio a bono ordinc hoc, quod ait, sublatam csse perturba-

tionem ordinis. Sici^ilurest inlibro.qui apud ij>sos fcrtur,

sedilione inler ipsos orta, prodicrunt usquc ad confiuium,

et viderunt lumcn, spectaculuin quoddnm pulcherrimum,
ctmaxime dccorum lunc commolione sua in insaniam acli
:

consullavcruul dc lumine, (juid lacicndum csset, utsecnm

co,quodpracslantiuscrat, mibcerenl.ilocaulcmcogiiarc non
 ADVliHSUS MANIClLfiOS. LIB. I. 3^/
polcrant,sedprae cupidilate mcliorisarbilrati futuram esse
propriam praedam, cummulli cssent , exercitum inslruunt.
XVII. Manichaeus, quae sunt omnium pulcherrima , et

Lellissima, filiis nequitiae testimonio suo nesciens tribuit.

Elenim si quod est pulcherrimum , et maxirne omnium
decorum, amanter viderunt, etcupiditate incensi propriam
praedam esse exislimaverunt, liquet recte sensisse. Quare
consilium capiunt, qui non sunt rationis participes ,quo-
modo se ipsi cum lumine misceant : et relinquitur, ut
invidia esset, non permitlere islis frui bono : nonenim crat
sermo Manichxi constans. Si enim contra se insnniebant,
oporlebat quidem dimittere eos , ut a se ipsis interirent.
Si desiderio luministanquam clegantes tenebanlur, hones-
tum eliam concedere, ut fruerentur. Decorum
erat eis
enim, et laudabile omnino est secundum naturam deside-
rium boni, quo frui non potuerunt, sicut ait qui dogmata
Manichaei scripsit , cum alioqui desiderarent , potuerunt
tamen se conficere,et destruere; taleenim penitus estbonum,
ut nequc consumi possint, neque possit insidias ei ponere,

qui ejus parlicipes sunt. Quomodo autem omncs simul

in miiiliam profecti sunt,qui non cognoverant, quis resis-
terct, et adversaretur? Sic enim est in libro, unde ista Ma-
nichaei apposuimus, quod neque Deum in lumine habitare
scicbant , neque se unquam impune laluros, si in Dei do-
miciiium iuvadere auderent.
XVill. Si igitur non cognoverunt contrarium , quod
obstabateis, alienum est prorsus a ratione educerc excr-
cilum conlra eos, a quibus se repelli nescicbant : par cnim
erat armai i eos, ut aiunt ipsi , igue, et tenebris, si praevi-

dissent se ab alienis arceri. Sed quia omnino ignorabant,

non solum non est credibile, sed plane sibi repugnans, ar-
maluram,etexercitumdescribere, cumnulluspenilusexpec-
laretur ad resislendum alfulurus. Non minus contrarium
548 TITl BOSTI\ENSIS

est dicere, lum cupidilatcm luminis illos habuisse , Inm

apparatn bellico usos esse confiieri : armis enim bellicis
omnis hostis conlra advcrsarium se tegit , et munit , non
contra id, quod cupit esse pnemium certaminis. Si crgo
non crat adversarius, qualcnus ipsi ignorabant ; quomodo
non sunt conlraria, cupere et belligerare? Quomodo
autem illud eliam non est magnopere repugnans. eos, qui
in iis, quae secundum naturam sunt, nunquam concordcs
fuerunt, inter se ab bellundum conspirasse? Simu', inqut,
contra lumen consilium ceperunt. Qui enim mcmbris suis

interse vicissim pascebantur, et semper nulla unquam in-

termissione facla contra se insauiebant , quomodo in iis,

quac praeter naluram sunt , ad habendam cupidilatcm , et

ad commolionem irae contra Deum concordcs fuerunt?

Si vero juvit spcclasse lumen , nonne oporlebat duci
eos a Dco ad perfectam nalura mutationem, adhibila illis
curalione, nd frucndum ipso bono, hoc est, Deo perfecte?
Quomodojuvit spectaculum luminis visi profectos ad bel-
landum cum cxercilu ? quibus hoc ipsum lumcn non pcr-
misil conlra se ipsos furorcm amplius cxercerc, ut quidem
exercere oportebat ; contra se vero ipsum praster qnam
oporlcbal, permisit? Veruin in his quidem commcnlis mul-
tum deliraincnti cst, qnae aliter ctiam convincimus, non
posse condonari; nominant enim lcrram boni (id est Dei)
qualem vero lerram ante mundi crealionem ? Apud eos sci-
licet ortum rerum anlicipant nomina; priua cnim quam
fcileaulur crensse Dcum mundum, ait absurdissimus Mani-
chaeus, essequod nondum factum erat. Terra namque si
quidem fuerat, crat sin vcro non erat facta cral simul
: ,

cum Dco lerra ingenila. Quid vcro opus crat Deo

terra qua non fuit usus? Sed hic insipienler lerram Dci
,

vocat, anlcquam dical factam cssc ncc enim ante crea- ,

tionem potcrat lcslimonium dici dc tcrra facta.

 ADVEI\SUS MANICH^EO?. L!B. I* 3^9
XIX. Deinde a Deo quideni creatum est lumen in as-
pectum cndens; ipse aulem Deus lumen est intelligibilc,
non sensibile. « Vidit igilur, inquit, ncquitia lumen summi
boni. » Si lumen quod in sensum cadil nondum erat
, ,

mimdus, nec ortus mundi. Quomodo igilur vidit, quod

nondum faclum erat? cui enim fuisset usui nondum ho- ,

mine, qui uterelur, crealo? uliliaenim ulenti cognata sunt,

non enim Dco, qui ab omni participatione sensili liber est,
utile erat. Si aulem ipsum Deum quod cst lumen intelli- ,

gibilc , omnino vidit similitudine naturae simile, mcesse

igitur erat, ut ipsa lumen sensibile vidisset; sensibile aulem
quorsum fuisset , et in quem usum ante sensibilia creata?
Alioquiquomodotenebraevident lumenrSienim viderunl lu-

men, diabolus noneratlenebrae magnam cnim socielalem, ;

et conjunctionem habet sensus cum sensibili : naluralis

enim conjeclus oculorum propter simililudinem aspectus
cum re, quas videtur, slatim exprimit (iguram cjus propter
legilimam naluraa coinmunionem ; corpus cnim corpus
videt; simile in simile intendit aciem ; ncque possunt oculi
nalurac inferioris quod natura prrestanlius et excellentius
est, videre, nedum quod naluras conlrariae est. Si autem ,

quod est naturae exccllenlioris, quippe cumnon sit contra-

rium, praelerquam incorporcum , ab inferiorc nlpolc cor-
poreo omnino non potest videri ; sane conlrarium a conlra-
rio, si modo est, videri non polesl. Sunt igitur ista, quae
scilicetsevident,cognata et amica,el nequaquum contraria.
XX. Sed plenum est commenlum barbara pernicie; nit

eniui Non solum vidit materia sed dccrevit ascendere,

: « ,

tanquam sludium quoddam adhibens ad demonslrandum

habere se cominunionem, et socictalemcuin lumine :»for-
lasse cos , qnl cx ipsa nati sunt ,
poenituit, quod infinilis

sa?culis superioribus non iiiissenl experli lumen , ct quo-

moJo lencbric asciscunt, et vindicant sibi lumen ? aut
 ,,

550 TITI B03TRENSIS

quorsum, et in quem usum volunt tenebrae invadere lumen ?

an ut naturam niutent , et cfliciantur lumen? an ut nu-

triantnr luminc, alimento naturae contrario ? At ignorans
voluit asccnclere ; etenim si cognovisset , ralio constaret

cur mutari voluisset; nunc aulem cum natura sit nequilia

et ignorans , integra eversio totius rei, et causae est, non
fugere a contrario.
Quod autem magis a ratione aversum est, ait missam
fuisse a bono potestatem , non jam lumen sensibile, sed
velut diceret, sobolem Dei. Uanccum vidisset materia, con-

cupivit qnidem tanquam amans eam : impetum vero in

eam fecit, et ahsorbuit, et suis potestatibus dislribuit : qua

via fieri non poterat, ut videret missum ex natura boni
hoc, inquit,efFeclum est, ut absorbere possel inissum. Utar
enim atlhuc amplius eodem verbo quoniam si vel solum ,

vidit, quod ex subslantia Dei propagalum crnt, non est

nobis opus alio quopiam verbo ad evcrtendum commeutum;

vidit enim omnino tanquam similis simile. Quod enioi est
penitus secundum naturam contrarium, et summe contra-
rium , nunquam videre poterit contrarium , nec propin-
quabitei, quia si vcl solum videat, ratio contrarii prorsus

tollilur.

XXI. lloc aulcm addit caeteris, qune dixit, absurdius, ct

sccum vehemenlcr pugnans,neopussit, ut alius conlra eum
dicat. Amavit enim, inquit. polcslatem illam visam tanquam

oblila pcnitus nalurae propriac non illa quidem oblita cst,;

qune non crat , sed hi sunt suorum commentorum imme-

mores : aiunt enim , prius quam haec seditionem moveret,

non habuisse cognilioncm boni ne co^nilionc boni natu :

ram ab ipso accusatam orncnt. Nonnc amenlia cst, pulare

eam, quaj ifl se non habet unde cognoscat esse bonum,
potuisse videre, et postquam vidit, dcsidcrasscPlonge cnim
majus cst substanliam aspectu videre, quam cognoscere
 ADVF.RSUS MANICII^OS. LIB. I. 35 1

esse. Primum non solum nos, sed polestates angelica2 ex-

cellentiores, csscquidembonum cognoscimus,accognitione
sola ad pietatem in Deum alimur; tanlo vero excellentius
Angeli, quanlo nalura sunt excellenliores; videre autcm
substantiam Dei neque nobis, nec illis licet; siquidem nos
quandiu corpus secundum naturam induti sumus, nec An-
gelos ipsos videre possumus.
Manifestum enim est , et plane concessum, qui videt,
simile sibi videre. Si quis vero existimet futile esse quod
dicimus; videmus enim solem, lunam, et slellas, prajlerea
apud nos lapides, aurum, argentum, denique mare ipsum,
et omnia animalia, ac nullo pacto his similes sumus ad- :

vertat isle, quod etsi eorum quae enumeravimus, diversae

,

species sint, at horum omnium gonus supremum corpus

est. Subslantia namque partim inaspectabilis est, ut incor-
porea; partim aspectabilis, ut corpus. Prima igilur parlitio
omnia hcec tanquam genus soparat , et di>tinguit. Quare
corpus, cornus videt : et qualenus corpus, simile et cogna-
tum est videns viso , quamvis sint diversae horum species
propler varietatem, et ornatum universi.
Ridiculum enim esset, si quia flos pulcherrimum aspec-
tum habet, et ab auro difFert , ct quod est floridum differt
n viridi,non uterque vocaretur,qui in reest, color; color
enim est ulerque, tametsi diversus; idem enini aspectus
cum utroque conjunclioncmet societatcm habel; sic omnia
corpora sunt aspeclabilia , licet difTerenles sint species.
Esse autem corpora alia aliis pra?slanliora , nihil prohibet,
quin omnia eorpora sint spectabilia ex quo fit, ut non sit
:

quod sub aspectum cadil maximc, etpt\Tcipue, adorandum

ab eo, qui illud cernit lanquam, ab ibso comprehensum.
XXII. Si igitur maleria vidit, quod ex subslantia Dei
erat, cognatione magna, et simililudine ducta , ad spccta-
culum venit : nec amplius opus erat dicere contra hanc
552 TITI BOSTHENSIS

fabulam, quoe consislere non polest; si vcro etiam deside-

ravit, quod omnium optima teslimonium illi
vidit, de re
perhibuit honioslullus,ut videatur nomcn quidem nequilise
imposuisse ei, substantiam vcro bonam esse eidem allcs-
talus. Quid enim majus esse poterat ad probandum boni-
talem, quam desiderasse bonum? Quod autem dicit appre-
hendisse, et absorbuissc , ut substanlia Dei conlraria
tancjuam semine fieret gravida, et dislribuisse suis potcsta-

tibus, ofurorem amenlis! non solum vidit, sed desideravit;

et non lanluin desidcravit, scd absorbuit, et non solum
nbsorbuit sed clit.m rctinuit. ILtc omnia perspicue non
,

conlrariam naturom definiunt, sed potius summam el al- ,

tissimam cognationem utriusque conccdunt.

Sive enim succensens,quod quidem ratiocinationisindi-
cium est, sive desiderans obsorbuit quod vidit, hncc planc
ad communilalcm naturae pcrtineant. Si enim summc con-
troria fuissent, ncquaquam ulraquc coisscnt; ut alia omit-
tam; ncque hoc barbarus adverlit ,
quod potcstas a Dco
uiisso, siquidcm incorporea crat, nullam partilioncm rcce-
pissct, ct nullo modo possel divldi secundum substanliam
in contrarins polestales, oc multo minus absorfceri quod :

cnim cxpers corporis est ,

quonom modo obsorbeatur ? Si
vcro corporea cnd omne corpus scctum, ct in frustra
,

parlilum quodammudo perit et non potest vitam suam ,

vivere. Igitur vcl incorporca cral potcslas a bono missa ,

ct nullo modo absorpla cst, nec in mullos divisa e>t, alquc

ita ex tolo fabula sublala cst : vel corporca quacdam po-
tcstas eral, ct a nequitia dclela cst, et inlerilum copit,
quod csl ad contumcliam Dci scelcrotius , quin polius ad
cvcrsionem fabukc valcnlius corpus enim per : sc divisum,
ct dissipalum, ac dispcrsu.n, (mcns cnim non dividilur)
quas vircs habct nd subigendam nequiliam ,
quod tnntuin
delriinentum elconlumeliaui
; ia naUiromprop? iam accepit,
 ,

ADVERSUS MANICILJSOS. LIB. I. 355

utvidealur dcletnm esse, ct interisse? hoc enini corporis

divisi proprium est.

XXIII. Quod aulem amentius est.si cum voIuissetDeus

lerram eripere nequiliae, ex nalura propria cmisit illud nu-
dum ad contumeliam , el interitum ipsius substantiac, lot
saeculis sessurum, et habilaturum simul cum nequilia, et
parliceps ejus fulurum, ac cum ea pariler peccalurum.
Quod quidein vel unam horam,aut punctum temporis sub-
stantiam Dei passam esse , ut nequilioe subjecla esset , et
pariter cum ea deliquisset , omnem amenliam superat.
Quanto melius erat traditam esse lerram , quam substan-
tiam Dei comprehensam essc? Si enim non fuisset ferenda
incursio in lerram, ut maleria ordinem perturbaret,quanto
minus ferenda erat tanla servilus , et nalura? divinae sub-
jectio, idque non ad brevissinmm tempus, sed ad univer-
sum, et immensum saeculum ? ut neque nequilia peccare
desisteret , et Deus cum ea per potestalem ex se genitam
peccaret.
Unde conseqnens est, neque Deum voluisse miltere n -
quitioe ex substantia sua genilnm ad peccandum cum ea
nec illud missum inductum fuissc, et obtemperasse, ut ad
tantum malum , et luem proficiscerelur; ut impleretur
seilicet omni iniquitate, et injustilia , simul et impietate,
idque pro lerrena liberalione lerroe non jam lunc captse,
sed capiendae, tanquam non potuissetDeus aliter huic lerrae
praeessc. Vide quam plane infirmum menlialur Deum Ma-
nicbaius in Deum furens, tanquam defensor possessionum
alicujus pupilli, ct cujus infirmitalcm necessarium est con-
fiteri, ul partes patroni impleat. Ut enim conlra dcfendcns
ncquiliam nequaquam per se consistentem, omnia quidem
fecisse contra Dcum narrat, sedilionem , impetum in res

ejus,postremo, quod cst omnium flagitiosissimum obti- ,

nuisse omni saeculo substantiam ejns, eamque in infmilas

xu. 25
 354 TITI BOSTRKNSIS

partes divisisse, praefocarc, ct in sc ipsa reprimerc, habe-

reqne eam sociam in omni prava aclione,ct intemperantia,
Dcum antem non potnisse locnm snum ullo alio modo
neque valcnler eripere, ncque saltem vacare a peccato,
quod naluram cjus decebat.
Qurc enim id quod ex ipso secundum subslanliam ge-
nitum est, paritercum materia peccat, plane in eum, qui
genuit, redundant. Sic dcmum omnem polenliam in Deum
testimonio suo tribuit nequiliic, Deum vero dicit passum

esse omnium durissima, et audet subjungere; quod potcslas

Dci missa sopivit mnteriam lanquam bclluam cantione,
non solum summc conlraria, sernionc omni probabilitutc
carcnlc miscens, et quaa nullo paclo cssc possunl sccun-
dum naturam, commento suo lurgiens, scd conlra quain
concludens; cx ulrisque enim
vult hic cliam conliciens et
ait hunc Dcum universum hoc fabricalum esse. Corpus
vcro homiuis cssc quidem nequiliaj animam vcro Dei : ,

sive cum sunt unius forms, sive cum jam ex conlrariis

composita, quorum ncutrum , ut paulo post docebimus,
consislere polcst : corpus lamcn solum , ac per se nihil
mali ncquc cogitat, nequc facit; non cnim occidit, nequc
aduUeralur, ncque lalrocinalur, ncc aliam injuriam facil,

cum non adcst anima.

XXIV. Alqui ob hanc causam cxcogitavit Manicha:us
hypostasim principii conlrarii,ctmixtioncm contrariorum,
ut causa malorum repcrirctur. Sed si admixlioanimai, qu«
Dei cst, cum corpore, quod diaboli , causas ct |)rimordia
injuriarum, acpcccatorumhominibuspraebuit; per scaulcm
non delinquit corpus; mclius crat, ut anima a Deo creata
non admisccrctur ncquitiac non cxlanti nullum enim ex :

pcccatis quaa homines commiltunt

,
in vita cerneretur, ,

ncquc pcnitus cssct. Quod cnim csset homicidium ncmine

occiso? Si pcr inixtioncm contrariorum, ulcst in hacfubula
 ,

ADVERspa mamciIiRos. lib. r. ..)-)->

ridieula, non fuissot factus roundtii; quod adullorium essct

non cxlante corporc, nequo per sc concupiscente , nisi

anima, quae Dei est, missa esset in corpus? alleruui enim

cx duoLus reiinquitur, aut dicendum cssct gubernationc
Dei provida coissccontraria, ut tanquam a Lono Deo ficrct

mundus, alque ila ipse omnino malorum in hominibus

auclor csset, siquidcm volens usus est nequitia conlra eos,
qui futuri essent ; aut vi coaclum esse a nequitia, cl jam
nequiliam virtoriam devicto Deo reporlasse.
XXV. Scd dicam ilerum , quale homicidium eral, si

ncquc homo erat, ncque gladius, ncc aliud genus lcii aut
instrumenli ad occideudum, nisi pcr conjunctioujm con-
trariorum sedificatus esset mundus? Maleria cnim per se
nc soia, quanquam naliex ipsa sedilioncm in se ipso* move-
bant, hoinicidiuin quidem ignorabat : non enim habcbat
morlalcm, qucm occideret; adulterium nescieb.l, quia
sponsioncs nuptiaruui ad eam non versabanlur : nec erat
calumnia, omnino cnirn judicare non polcrnt, ciini csset
aulem diviliarum, quae icst om-
rationis expers. Cupiditas

nium malorum radix, nc nominabatur quidcm cupiditas :

enim diviliarum apud homines cst proplcr usum, ct ncees-

silatcm, qua erat hberata materio. Ambilio non pnrtici-
pabat perturbationcm rationis, quia crat in malcria vacuilas
ralionis : mascu-
gulac, oc vcnlris vitium, cl fornicatio, ac

lorum concubilus apud eam locum non habcbanl; ct ut

suimnalim dicam,omnia mola, quce apud homincs ferunlur,
anle mundum a?dilicalum niinimc habebat malcrio.
Itaque non fuit ligala commixtionc, scd polins conlra
convcnicnter cidcm causae amcnli , sicut equus campum
nactus, cursu fcrlur ad injuslkiam n.alorum hominim;
qiuc cnim crant anlc mundi fabi icalionem mala, cx quo
mundus c-l, in mundo vcrsantur. Quamvis enim ponamus,
ul iilc dicil, nalos cx n.dcria fceisse scditioucm, ei i'..ioie

20.
 ? ,

356 TITI BOSTRENSIS

io sc ipsos fuissc pcrcitos, et infinilis molis se vieissim afTc-

cissc, el contra liimen exercitum cduxisse; non lamen bi-
bensea mala, quae inhominenumera\imus, cum illis fuisse
cogitntione Cngelur, quia non poleraot liumana mala agi
prius quam honio esset : ct ubi essepolest, qui dicat,
quod ligata nequitia frcnata est, qme nequc malorum hu-
manoiLin mcmincral; postquam vero ligala est, de his
accusalur
Quid aulem nocebat bono sola secum ordinem perlur-
bans. el non habens, cui pcrlurbnlionem ordinis inferret?
evcrlerc eoim bonum nullo pnclo polerat; si aulem nile-
batur invaderc to loca aliena, aliter impelum ejus amentem
reprimere oportebat : quae cnim prius non nocebat, ordi-
nem contra sc perlurbans nunc quidem videtur aliud
,

quid assumpsisse, io quod tanquam in familiare, et con-

junclum perturbationcm ordinis nocenliorem efficiet. Con-
tinuo dicemus, quod etiam homines per se ipsos malcfici
volcnt quidcm aliquid mali faceic : non habentes aulem
in qucm faciant, oliosi reperianlur; se vero ipsi bencvolc
asj)iciant ob concordiam ad maKTicium; maleria aulem
ncquc volebnt, non enim consilium capiebat, cum essel

cxpers rationis : ncque polerat , cum esset sola ct per se.

Igitur quac a ManiclhTO vocntur maleria, videtur sumpsisse

fcre a bonopcr animam verioremmalcriam adopcralionem
nequilinc, quam nescicbal; accusabalur enim anlc mundi
fabricam dc perlurbatione ordinis nobis ignota, el minime
apparente. Didicit aulcm opcrnri manifesla malo, ct quoe
cernunlur : excitavit crgo belluam canlio, ct nequr.quam
sopivit, ut illc dicit.

Si aulem dicit noluisse Dcum ut fieret mundus pcr-

, ,

cunclandum cst, qui cra!, quis voluit? an malilia, quic non

habebal cognitionem? Quis est, qui ex ulrisque fecjt, cjuaB

sunt? numquid malcria? non csscl in admiratione ejus ope-

 ,,

ADVIiRSUS MANICILEOS. LIB. I. 5f>7

ratio. Scd numqnid non voluit Deus, coactos lamcn cst ? Si

ita esset, magis subjectus fuisset, quam subjecisset; alquo

supervacancumcsset illum adinirari sapientiam Dei vicoac-

tam, et damnnm corum, qui futuri erant ;
quae enim nullo
modo mala erant ante eonjunclioncm contrariorum, neque
saltem nominabanlur, haec post orlum mundi floruerunt.
XXVI. Annon cst absurdum dicere voluisse Deum
perlurbalioncm ordinis, qiue nobis demonstrari non po-
lest, a matcria lollerc, et aclionis malorum, quae videmus,
et inhominibus apparent, omni ordine, elralionc carentis
auclorem fuisse? Perlurbationem namque ordinis, dc qua
maleriam damnabal, verbo solum profcrre poluit, non ta~
men rehus ipsis, et operibus demonslrare mala autem :

ex mixtione tsta contrariorum conficla, ct quoe fieri non

potuit, oculis cernens insanus hoino, dissimulare ea non
polest. Quare dum docere vult non csse Deum auctorcm
injuslitias humanae, mnxime esse plane confilelur imo :

plenius quam si hoc solum sluderct.

Age jam, considercmus ma!a, quae ab hominibus fiunt
ad qucm vere perlinent. Aggrcdietm fortasse inlroducere
mixlionem animae cum Contrariis, quam suspicaturus est.
Sive ipsaanimasit povou&fc, idest, simplicis.etunius formae
ex bono apud ipsum, sive ex composilione conlrariorum
ex parte ejus, quod est bono contrarium ; facilc secundum
hoc impium fundamcntum, ctprincipium demonstrabunlur
maia qnae fiunt. Est igilur anima expers corporis , quae
nullo paclo compositionem secundum subslanliam prac- ,

sertim conlrariorum rccipit. Qui enim visi sunt eam com-

ponere, non substanliam variam, et a sc differentem inlro-
duxerunt, sed operaliones ejus ex iis, qiue videnlur,
des( ripserunt, cum non possent exlruerc unam simplicem
delinitionem qua comprehenderetur.
XXVII. Etsi enim variis qualitatibus, qiias alias alilcr
 ,,

558 I 111 UOSTlll- NSIS

rcci[)it, a sc diilert, Inmcn sccundum siibslnnliam ,

qunc
opus Dci est, immulabilis non componilur cx di-
cst , ct

versis ; a contrariis tamcn mixlionibus lanlum abcst

ut ipsa pcr sc corpus essc videalur. Ponnmus igilur,

ut iJic quidem hoc diccre aggrediatur

mcntilur, si

esse scilicet auiinam hominis composilam cx bono ,

ct mnlo, nonne qood in ca cst parliceps ralionis opi ,

-

nione islius nllribucndum est bono id est Dco ? vjuod , ,

vcro rnlione cnrct , nequitiac? liquct , niliil nliud possc di-

ccrc. Excitaln crgo cupiditalc sive ex corpore , sive cx ea

parlc anima?, qu;e nd ncquiliam pcrtinet, an forluilo nctio

proditPNonne aotegredilor iu hominc considcratio, et con-
silium, dciudc judicium, ct clectio actionis, atqne iln dcsi-

derium nd eflcclum pcrduciiur? Crimen vcro nequitias cx

aclione, non ex dcsidcrio conflalur, ut si mancat in loco

coj;ilatio desiderii non progrediens adopus pcr elcclioncm

parlis raliocinnnlis, primum quidcm cito potcsl dcsincrc

iuccnsum simul et exlinclum. Dciudc nequnquam cxisti-

mabilur crimen, uon solum communc, scd ncquc si judi-

cetur secundum summum virlutis.

Appnrent i^itur peccata convenicnter ratiooi ,

pnrti

nuimic rationis parlicipi assignala cssc, ct nscripta, ct non

Corpori, neo oili alii parti hujus animre. Ut ncquilia quidem
ratiocinationu expers liberata sit a culpa, alque accusa-
tionc corum malorum, qua? apud nos sunl, quippe cum nec
ip>a cxlct, vidcaulurquc lncc secundum scnnoncm illius,

cx parle Dci dcpromi : licct nulla alia rationc vera ulc-

rcuuir. Si cnim anima non discernens qualilnlcm cupidi-

lalis,ad actionem sine ulla raliociootioae procederet, af-
firniarcquis posset quac incoosiderate, ac praster rationem
fiuut, <\x parte rationis experte depromi. Sin aulein saq»c-
nr.mcro ralio ipsa jani cli-it cupidiialcm, tauqnafn prafa
x
imhinii-me flcxa libens :
j mi rut>us rcpudiat, moi ahquis
 ADVERSUS MANlClliiOS. LIB. I. 35(j

melus cam refrcnat, aut desiderium virlulis ail sc atlra-

henlis : liquet solum rationem csse ,

quae recte , et pravc
facta sibi viiulicat, ct asciscit.
Hicversatur ct vcrlitur ad ocourrendum conlra cxcussio
eorum, quae male a Mam'cha?o probala sunl; non enim, ut
apparet, ullummaleriac peccatum esl in noslris aclionibus,
sed animae, vel partis hujus, quae est rationis particeps,
qua?, Manichaeo auctorc, ad partcm Dei perlinet.

Ad hacc si acciderel, ut in iis ,

qui pudiciliam colunt,
esset insitum, non cxcilariad cupidilatem, possetquisinim-
pudicislibcrareralionema criminibus,quasicupiditas ratio-
nem ex tolo ab aclionibus averteret, quam cupiditalem ille

dicit csse ex parte mali. Sed si quis maxime apud eos, qui
pudicitiam ampleciuntur, hac via , et ralione eam colerc

reperiat ,
quod illi cupidilales nalurse ratione frenant, et
cohibent, perspicue concluditur rationem esse, quaj delin-
quit, et virtutcm colil, quae utrumque et virtutem , et vi-

tium novit. Quare autem insila nobis sit peccalorum cupi-

dilas, diccmus, cum erit opporlunum, doccnles perlinere
hoc maxime ad acliniralionem Creatoris.
XXVIII. Quod aulcm nunc quaerilur, si non satis con-
fectnm est , nullo moclo peccata noslra esse opus alicujus
maferice, aut nequiliac, sed conlra solius rationis; licet

etiam alitcr confirmare quod dictum est. An aliud quid di-

cere possunt csse homicidium quam malum et scortatio- ,

ncm, alquc adultcrium, et furtum ct mendacium ? Si non

aliud possunt, perspicuum est quod uiala eruat. Quid ? si

judex occidit eum, qui injuriam fccit, csedes igitur legc

sancilur? Alqui idem eilicil, qui violenlcoccidit, et qui legc,
sed propositum distmguit faclum. Quin potius eadem est

aclio tjus, qui cum sua, et qui cum aliena se miscet : sed
propositum separat, qnas simililer facla sunt.

Praeterea, furari a iMauichaeo quae sunl apudeum, vel

56o TITI BOSTRENSIS

instrumenta, vel cibos, annon videtnr iclem opus essc,

atque furtum criminosum facere? non tamen ratione idem
est, sed penitus dillerens. Deinde, si furens homo gladium
repelat, qucin deposuit, sonae mcntis cum esset, ut necesse

sit ei, cui commissum est depositum, mentiri non se acce-

pisse, qnid verbis differt mendacium a vera perfidia , nisi

proposito asseveranlinm discernanlur?

Ex his igitur pi.tet aclionem ut plurimnm non per se
explorari, sed mcntem \c\ cogilationem ejus, qui suscepit.
Eadem ralio in contrariis reperiri potcst. Si quis enim pe-
cuniam, vel alimentum impertiat egenli, non ul illi benigne
faciat, sed ut laudem corum, qui vident, aucnpetur, nonne
perspicuum csl faclum quidem esse pulcherrimum, et be-

nignum, proposituin tamen valde humile,ct criminosum ?

Si quis prolixe precclur, el frequenler jcjunet, rcligionem,

ct tolerantiam hominibusostenlans, liquet noncsse propler
opus laudandum : sed propter mcnlcm, quam in iis, quac

fecil, habuit, viluperandum. Quinetiarn si quis alius lem-

pcrons sit , et a multis cupiditalibus abstincat non dcsi-
derio virlutis, sed ut pccuniaj parcat , annon satis mani-
feslum cst hunc , quisicest, alleclione afleclioncs alias

vinccre , ipsam vcro lolerantiam sj)ecic exlrinsecus appa-

renlc pro ncquilia animo, et proposilo suscipcrc?
Si igitur saepe qu;e prava cxistimanlur, ex animo facien-
lishoncsta essc apparent : vel qu;e nonprava cxislimantur,
scd contra potius honcsta, et bona pulanlur, voluntale, et
proposito suscipientis convincunlur ncquitiae, quis jam po-
tcst contradicere ex magna partc acliones non apud veri-
talem explorari : mcntem verocssc, quaein iis, quas aguntur,
cxcutilur?
Qua? igilur opera ascribenms ncrjuilinc? illa nc ,
qucc

vidcnlur mala, qno3 quidcm sunt bona , quando ralione

vlrtutis fiunt? Quae vcro ascisccmus bono? an quae op-
 ,

ADVERSUS MANICILEOS. LIB. I. 36l

parent bonn esse, quae quidem ralione fiunt? Igitur neutra

neutri solummodo : solum rationem , et quod in menle
aclionem suscipientis praxipuum est , dijudicabimus :

utrum recte suscepil, ansecus. Quod nulem maxime prin-

cipale menlis homiuis est perlinerc ad meliorem parlem
animae, ul illc tradit, licet infinite insaniant Manichaci, non
possunt negare.
Iniquum igitur judicium pronunliavit Manichaeus contra
malcriam , a se factam assignans il!i quae nullo pacto ei
convenicbant, si eorum, quae apud homines fiunt , causa
eraf. Imo conlra potius ad partem boui couvenienter rationi
pcrtincreexislimarentur.siduoqunedamprincipiacontraria
sunt, ut ille insane tradit.
XXIX. Dicit praeterea stnduisse Deum , ut potestatem
absorptam, quam vocat animam omnium, rursus ad se re-
ciperet, ne quod erat ex ipso materiae alligatum, et in

supplicio semper siue ullo fine permaneret. Quid igitur

principio hoc protrahebat, ut tot saeculis neque respirare

posset, et magis paterelur, qnam ageret? Si cnim in fobula
esset, Deum quidem nullam contumeliam in substanliam
suam <iccepisse, nequc vel paululum inhnesisse materiae

valdc indecorae, sed alium quemdam alicnissimuma natura

ejus, et hunc continuo ereplum esse, ita ut hujusmodi
prehensio magis apparcndo in quam succum-
speciem ,

bendo facta esse videretur, habuisset commentum paulum

sallem ad sundendum in mendacio. Nuncvero immensum
sarcnlum ponunt, et hoc esse cx natura Dei , manere vin-
culis constrictum, ul ipscDeus comprehcnsusesse videalur
propter similitudinem ejus, qui delentus est, ct quia hoc
quod capluin tencbatur, ex nalura ejus crat : undemajore
studio ad se ipsnm, ut aiunt, recolligere desiderabat :ma-
terin aulem simplexerat et dbra^g 3 uipolc magis agens quam
patiens.
 ,

562 TITI liOSTREKSIS

Ex his perspicitnr omnia, quae ille planus composnit

ad blasphemiam Dci composuisse, qui nihil horum conlra
se fecit. Itaque vult, inquit, et sludet , ut ad sc recipiat
illam virlutem : et hocc est npud ipsos salus expeclala , ct
bcatiludo, esse scilicet redditum Deo, quod erat cjus pro-
prium. Ipse igitur cxpectabat sibi finem, sperans acciperc
beneficiuin : siquidem rccupcralurus est, quod cx natura
cjus est, libertntem : ut quac deslruxit, aedificet , et nihil

aliud , el spc nutrilus sedeat lolerans , ct in finem in-

tuens, ul se ipsum quodammodo a nequitia liberet : quod
quidem si retardelur, et non cito fial , ipse sit, qui tardi-
talc punilur.

Liquct cnim non esse pcncs ipsum celcritatem finis :

olim enim in hac re spem hnbuit: quoniam aliud ridiculum

dicit Manichaeus ,
quod cum ii, qui erant ipsius mnleriac,
senlircnt se male periluros , lumine paulatim ablalo, ex
adverso machinali sunt carnis conslruclioncm , ad vin-
ciendas maguo vinculo animas. Quare ul ille tradit , pers-
picuum est , quandiu illi cnrnem suppeditabunt , landiu
animaj Dei inhncrcscent maleriae ct vinclae lcncbunlur,
erilque pcnes illos non circumscribi mundum tempore, et

non erit in polcstale boni finis cjus.

XXX. Qoid aliuddiccre potest qui advcrtil, quam quod

non conslat sibi Manichasus ; quin polius huc , ct illuc sc

tran>icrens a se ipso redarguiiur ? Qui enim ailDcum esse

iabricatum mundum , quomodo rursus ait eos , qui sunt
materiae filii , opposuisse ei carnem , lanquam parlita
esset Deo cum illis fabricatio mundi el , hac quidem ra-
tione facta Deo violcnlia conccdens ve^o illis hoc tan- ,

qu.-im munus, non complcrct universum secundum pro-

priam volunlalcm. m
Tanquam autcm causaa suac et principii oblilus planus,
'
dicit futuram essc pestiferam inalcriie adcmptionem, et
 ADVKRSUS MAMCIM20S. LIB. I. 365
crcplionem virtulis illi admixla?, qua posucrat frenatam
csse perlurbalioncm ordinis in illa principc maleria. Si
enim, cum adest, ncquitiam ligal; rursus recedens rclaxat,
eritmagna causa laetiliae ipsi malcri.T hs&c creptio. Si igitur
ad cxtremum spes ipsi est rediturum esse ad Dcum, quod
ab ipso disjunctum fuit, quod a principio dccrcvit, et ade-
git illud subirc infinilis saeculis laborcm inanem, et malas
sordes, non in eo spcm maximam, et bcatitudinem ponerc,
si rursus recupcraretur? JMalcria enim nullo paclo apparet
refrenata, ac repressa; imo contra polius majorein liccn-
tiam ad excogitanda prava opera adcpta.
At oportebat, inquil, hanc ligare, cum igitur paulatim
abstracla erit virtus detcnia, quid iict? liquet rursus re-
versuram esse matcriam ad pcrlurbalionem. Ncgat Mani-
chaius; nequaquam inquit; ad exlremum enim vincet
eam, faciclque ut redacta in glebam a se ipsa combura-
lur : cur igilur non fecit hoc a principio? Utrum non vo-
luit, an non potuit ? Si noluit, quomodo rursus volet, pce-
nitcnlia ductus, judicans, et cligcns quod melius cst ?

Nonne perlinebat ad bonum alitcr a principio funditus

dclern ncquiliam, siquidem poterat? Sin vero non pole-
rat, periculum infirmitalis in auctorem mundi emergit.
Qnomodo crgo poslca poterit? an viribus, quas non
habebat , assumplis vel augescens, vel acccssionem , et

Incrcmenlum adhibens? si enim ambo conlraria inge-

nita sunt, neulrum accrelionem aut imminutionem rc- ,

ciplt.

Totum igitur commenlum barbari consislere ncquit.

Quid vero? an dicit Manichseus scnsu se pcrcepisse majo-
rem, vel minorem parlem virlulis admixlaj malcriae erep-
tam, ct ademptaui? Siquidem, cx quo lunn crescit, el dc-
crcscit, Dens, inquil, paulatim recuperat quod Ilukp pro-
prium est ; cl lamen lot saeculis lapsis, nequc gcnus huma-
504 TITI BOSTRENSIS

num numero viventium imminulum cst, nec ullum aliud

gcnus qnadmpedum diminulioncm ullam cepit : quin
polins quae facla sunl, solilo more fiunt, et desinunt csse,

et adhuc mogis humanitas in multiludinem crevii. Unde

igilur insanus illc opinalur paulalim auferri virtulcm,
quam fingit admixtam esse ncquilice? siquidem eadcm si-
militer sc habent in mundo; cadem enim est mensura diei,
cadem noctisj neque kimcn magis tenue faclum est, ne-
quc lcnebr.c majorcs; idcm namque est curriculum solis,

et lunae, id est, idem ordo, qui a principio factus est, pcr-

scverat.
XXXI. Fcrcontandum cliam illud,num animae, qnaepec-
caverunt,elinfinilorummalorunj in vila reac fucrunt,dabunt
panas eorum, quae commiserunt, an non? Siquidem da-
bunt, quod quidcm cl ipse confitetur, cum ait in glcba has
infigendas esse cum nequitia, reperictur Deus naturam
suam punire, quo quid absurdius et flagiliosius fieri po-
test? Si vcro impunitae, et inultae crunt, non soluni neque
dolorem, neque damnum affcret peccolum, scd eliam plus
justitiae habere videbitur, quanquoquidem in hoc ssecuto

volnplalem aflcrat suscipienli, et in futuro non sit sup-

plicii causa.
Practer haec omnia, illud est in isio stupendum, ubi ait,

quod ncquitia hic occupala, id cst, ligala, Dcus inlcrim

profundum implcl aggcrc, undc materia emersil, nihil ipso

in gravissima mcntis alicnalione inlclligente uc to 6*)(3a>M-

psjov, ut quod injicicbatur. Si crat ex tcrra boni.quomodo
in loco contrario recipitur? Si aulem ex partibus nequitiae,

quod ex parle Requitiaeest, etei convenit, noi; includct indc

exortam malcriain. Scdct aulcm Deus, auctore Manichaeo,

transferens semper aggeres, et paulatim quaedam profunda
aggcribus replcns. amentem furorcm ! ad quem pluri-

bus vel saltem respondere, res cst ridicula.

 ADVERSUS MANICILEOS. LIB. I. 365

Si vero vultis scirc daemones ipsos non csse malos a ra-

dice, nequc habere radiccm vilii el turpitudinis, sed volun-
tale hoc processisse, cum non essent natora mali, neque
nalura ascripli ignorantiae; non nox et tenebrae secundum
subslanliatn, scd habiluel sludiis, et traclatione hujusmodi
studiorum facti talcs, inquiramus disputando. Cocca igilur
natura neque minimum quidem aspeclum habebit, et ipsa
ignorantia neque stilbm cognitionis sibi viudicabit, neque
nox ipsa et tenebrae sic natura oiiae vel in parvum splcn-
dorem mulabunlur apparet aulem cognovisse dasmones
;

Salvalorem,acDominumconfessosesse: «Scimus, inquiunt,

»quis sis, Filius Dei vivi '. » Gognoscere aulem non polest
ignoranlia, neque videre caecitas. Sciunt, et verum dicunt
scienlcs, et non pcr calumniam dicunt; dicunt cnim,
tametsi non legilima et sincera aff-clione veritalcm. Non
jam de eaeca natura aut ignorantia accusantur, alioqui ne
minimum quidem vidisscnt; nec ei snpplices fuissent; ne-
que cessissent diclo ; nequc secernere potuissent eum, qui
apparuit; sed potius exislimassent ex suis esse, nihilque
inter se ipsos et illum interesse.
XXXII. En animalia non utenlia ratione sapientes ab
insipientibus non inlernoscunt. Si aulem cognoverunt dae-
mones, et propler judicium soluli sunl lege non internos-
ccndi aliud ab alio, et dijudicando agnoverunt talia,

convincilur non naluram in hac re, sed voluntalem modc-

rari; quamvis enim aegrolet volunlas, quamvis crret, non
tamen desinit esse ralionis particeps; quin polius non est
hoc interemplum. Sic dacmones agnoverunt eum, roga-
vcrunt, suppliccs ei fuerunt, ne juberet cos abire iq abys-
sum. Si crant filii abyssi, si cognationem cum abys^o
habebant, cur cognata rcfugiunt? cur radicem suam recu-
sant? potius enim eam amplcxi essent, arbitrantes requiem
* Marr. i, 2\, el Luc. iv, 54.
3G(> titi bostiu;nsis

suam cssc ln cognatione posilam; siquidcm in cognalis (ii

recreatio; inpercgriais vero el alienis alllictationes; magis

crat illis recusandus Jesus; magis recusandus hic locus,
ubi boni ct aequi sunl; ampleclendus vcro discessus in

abyssum. Conlra vero dum recusant ct cavent, et illuc

abire delrecUmt, imo ob hanc causain supplices orant, salis

indicii dederunt nullam se necessiiudinem et cognationem

cumlocotormentorumhabcrc; nihil enimscipsum alllictat
cl malo allicit; onme aulem quod alllictatur, et mnlo nfli-

cilur, ab alio affliclatur; neccssc cnim cst, quod allliclat,

non sit sui allliclalio ac cruciatus, sed allerius, quod aplum

naUim e>t, ut u&ictetur, cl malo afliriaiur.
Eccc ignis non comburit sc, sed aliud, ncque se consu-
mit. Ecce aqua non inundat se ipsain, qua} alia inundarc
solel, se vero ipsa non potest. Ecce aer refrigerare se ipse

non j>olest, qiioniam omnc quod facit et cruciat, aliud quid

cruciat et dolore afficit. Si aulem abyssus crueial, et d;e-
mor.es cruciantur ab ipsa abysso, estque aby^sus locui
lormenlorum; torquentur enim cLcmones, non jam tor-
quenlur a simili, sed alii cum sint, ab alio torquentur, non
ab hac nalura, neque subslantia, qua scilicet d;emoncs
sunt, alterius enim substantiae esl abyssus. Alquc esse qui-
dem docinoncs allerius generis ac snbstantias, praetcr abyssi
substantiam, salis cx iis, quae dicta suut, perspicilur. Ipsa
vero bbyssus locus est tormcnlorum ac suppliciorum, non
lamcn aeternus, ncc ingenilus; sed postea fuit, sero landem
factus, ut esset medicina, ct opcm fcrret peccanlibus.
Sacrag suntplagae, quae sunl rcmedia, et auxilia erratoruui;
non enim, ut sint mali, factae sunt ptagae; scd ut non sint

mali, verbcra inducla sunt; maii cnim dolore plagarum

amputanl cl praecidunt vilia. Idcirro non qneriinur dc
N
abyssi>; qum potius tormcnliset suppliciis SCimUi casligari
ac corrigi cos, qui dcliquerunt.
 ADVERSUS MANICH/EOS, Ml). I. 56j
Si autem abyssus est, ubi daemones lorquentur, et sup-
plicio afliciunlur,et substantiain habenl, quac subire potest

lormenta, et dolorem senlire, et supplicia sustinent, et

habcnt remuneralionem pcenarum, quibus puninnlur, quo-
modo ? quomodo semper? quomodo nunquam esse
ingeniti
cceperunt? quomodo ex se sunt, qui impatibiles non sunt,
qui pati possunt, qui possunt puniri ? ingenilum enim
nihil unquam mali suslinebit, nec ab ullo punietur. Quin
potius a se ipso principium ducens, se ipso consistit, et
non ab allero coeptum cst; nec ab allero supplicium fert;

et cui non assignatur auclor, non asngnabitur vindex, et

non jndicabilur ab allero, qni ab altero non est cceptus,

ac neminem meluet, qui a nemine accepit, ut esset. Quid

enim meluel, si in perfectione cousistit? si perfeclam con-
summalionem habet ? si a se consummalus cst? si se ipso
aptatus? quorum enim aptatio incommodari potcst, timent
eum, qui aptarc polest; quod polest male aiTici, limet male
aflicienlem. Si autem liment damiones, et possunt male
aflici, non sunt ingenili; quod cnim ingenitum est, impa-

tibile est; et non polest pati, quod extra naturam genilo-

rum est.
Quod autem supplicant, in scnsu sunt, et sciunt, quid
sint, etquod pcenas suslinere possunt; non enim se ignora-
verr.nl, non se impallbiles esse cogitarunl; nosse aulem

aliquem se ipsum, et non ignorare, signum cst sensus, et

indicium. Si vero quia erant palibiles, formidaverunt, et
formidanles supplicaverunt, et supplicaverunt ei, qui pole-
rat, non ignoraverunt eum, qui inlerrogabat; ipsa enim
supplicatio leslatur cognovisse eos iulcrrogantem, alque
esse quidem se palibiles non ignoravcrunt esse vero illum,
;

qui inlerrogabat, Dominum, ct regcm universitatis rerum

cx supplicalione apparet scivisse. Ilaec dc daemonibus

diclasunl, ut nequc de dacmonibus dispulat!o vacaret.
368 TITI BOSTRENSIS

Possunt et haec addi, naturam csse sibi similem, nihil-

qne eam a se diflerre. Eccc non
igi:is tolus, simiiis sibi csl;

minus calidus, qnam sit ipse, neque magis; nonhabct plus,

et minus; in naluris enim vacant plus, ct minus; ubi enim

est plus et minus, non est nalura, scd accessio voluntalis.

Si aulem de drcmonibus scriptum est ire, et assumcrc
scptem alios spiritus nequiores se '; et apparet ex scrmone
esse accessionem, quia hoc cst ncquam, illud vcro nequius,

diflerenlia nequiliae est. Ubi est natura non sibi similis,

si diflerentia rcperilur in ncquitia; et diflercnlia volun-

talis, non naluroe leslis est? Ac de his quidem satis diclum
sit.

XXXIII. Aggrediemur deinccps commenlum primum

istorum fabulse cxponcre, ct coniutalionibus refcllcre. Ma-
lum, inquit, crat, et ingenitum erat ; erat aulcm ct Dcus
bonus, ct divisa loca habilalionis, ct ulcrque apud sc ab
allcro sejunctus, ac scparalus quidcm Deus a malo; scpa-
ralus ilem a Deo princcps mali, et ulerque apud se crat,
ulerque suis impcrabat, et gubcrnabal, ul nalus, ct aplus
erat, malusquidem male; bonus vcro benc; malus noccns,
et suis rcbus noccns, et snis noccrc non desincns; bonus
scmpcr bonus, et juvans, ct res suas juvans, et nunquam
non juvans. Omnis cnim utililas a bono cccpit profici>ci.

Cum doclrinis pugnavcrunt, exlrema qusesierunt; in\c-

nire non potuerunt, qui a principio, qunc consectaria crant,

non approbaverunl. Ac parva quidem sunt hoec, et non

mulla, salis tamen sunt ad disputationem qnoeslionis; for-

mamtanlum proiuli; nonexcurri admulliludincm leslimo-

niorum. Quae enim aflinitatem et cognalioncm cum his

hnbcnt, quairct lcclor, et ex his ad similia, ct aflinilale

conjuncla legendum progrcdietur.

- Age nunc, instruamus paremusque illorum dispulalio-
1
Luc. xi, 2G.
 ADVERSUS MANICH.EOS. LIB. I. 3Gf)

ncm , ipsorum dogmata apponentes. Malus quidem crat

Fabulam verto,
Satanas, bonns vero Dcus, et sic res crat.
ut fal)ulam repudiem, et opponam, qua3 cxponunt,
nisi

non possum fobulam evertere. Bonus quidem erat Deus,

inquit, malus vcro Satanas, et nunquam non crat ; crat
enim semper, et a nullo profectus; erat cnim, ct radix crat,
inquit; erat item Dominus, et ipse erat, et radix erat : et

radix bona, et radix bonorum, et omne bonum ab hoc pro-

fectum esl; dure namque radices erant; et duo surculi
proveuerunt, surculi radicibus respondenlcs; ab illa talia,

ab bac lalia fieri jactant.

Insistamus hic, deinde quopstionem apfgrediamur, videa-

musque argumontationes, et qiue dicla sunt, rccordcmur,
ut argumcnlalionibus conclusiones conficiamus; ct ex iis,

qux diximus, fidem faciamus; dicemus euim islis : << Si Deus

crat radix, et bona radix, et boni fructus ex bonis radi-
cibus profusi ; ac Satanas radix erat, et mala radix, ac
fruitus mali ex mala radice fu>i; cujus radicis Apostoli
fruclus extiterunt, ut ex fructibus, quod quaerimus, cog-
noscamus? «Nondum a radicibus 'argnmentum
sumo; di-
cemus enini, mala radiv nihil boni proferre paluit; ncque
radix bona quidquam rnali. Videnlur autem Aj)Ostoli quau-
doque boni, quandoque mali fuisse, ac scro quidem boni,
principio autem mali, mutasseque malos mores.
Si cnim dicamus esse Aposlolos Salanac fructus propier
vctera dclicla, adhibcbunl cis revcrenliam propler aposto-
lalum, ctpcrfcclioneni virlutum. Sin vero Dei lYuclus, quid
diccnt de aniiquis eorum peccalis, et de anliqua vita dia~
bolica ? ad pudorem enim revocahit eos Scripluru, ct corum
judiciuui rcdarguet. Si vcro non rcpcricntes cxilum, ct
quo se vcrtant nescicntes, nos rursus inierrogeiit, dicantquu
nobis quoque diiliciles esse quaj-lioues ad solvendum; dif-
ficiie ilcm ratione conckulero; respoadebimua non o.?-o

XLl. o/
t
5-0 TITI BOSTREXSIS

iVuclus Dei Aposlolos, sed faclos, et ficlos; non enim lan-

quam fruclus ex radice profusi ^unt, sed lanquam crealurne
a Crealorc, elauctore crcali; crcalurnD cnim ejus sunt, non
tanquam ejusdem subslantiae, cujus ipse cst. Geniti sunt
ab ingenito, cum aliquando non essent, poslea iacti sunt;

qui ut essent quidem ab eo, qui fecit, acceperunt, non

substanli.e ex substantia, sed facti hypostases, bonitate
auctoris; alque ila facli, hx ~ooy.toiou ttiv ioxp-v *% WCTt » ul vo-
lunlale liabeant prineipatum. Aitigilur Salvalor: i Si quis
»vult venire post me x
: Si vis pcrfeclus esse a
: Sivis sauus
» fieri
3
. » Si is, qui fecit, sic loquitur, per quem Pater
omnia fabricatus est, inlellige voccs auctoris: in voluntatc
posuit leges; in voluntale legitima recondit : volunlalem
agentium scit dominam aclionum essc.

XXXIV. Sane quidem ut nos honoraret, voluit Verbum,

ul cominuiiitas aclionum in voluntalc penderct : a Si vo-
«lucritis, inquit, et audierilis me, bona terrae comedetis;
»si autem nolueritis, nec audierilis me, gladius devorabil
»vos 4 .»Scd absurdum est praelcrmiltere sermonem de
improbissimis, ac praclcrire consideralionem de iis, qui
turpissime, alque eHVenalissima licentia in vila versanlur,
nc noslrum silenlium periculosissimam desperalioncm eis

comparet. Non magnopere accusant Nabuchodonosorcm?

non vakle reprehondunl Pharaonem? non ad summum fas-

tigium lurpiludinis progrcssos existimant? talia cnim de

illorum vita, et inslilulo ubique jaclanl. Si igitur in illorum
animis imlliim sluciium ccrncrelur, alia ralioessct. Sin vcro
|'n adeo malis eliam partcs aliqunc corum, qua3 bona snnt,
rcpcritmlur, sensus, perceptiones, intelligentite, pcenilen-

lia, ac supplicaliones, quid jnm dicluri sunt? Si enim hic

lurpissimus apparcat haberc pnrles quasdam virlulis, ct

' Iffatth. \w, 24, et Luc. ix, a3. — Matih. xix, 2. — s

Joan.
v, 6. — 4
Isai. i, io, ?o.
 »

ADVERSUS MANICHiEOS. LIB. I. 3; l

mores nliquos idoneos, qnid dicent? Si enim respondebnnt

mixtnm esse Satanam,nt qni frnctus ex virtule, ac vitio
mixtos altulerit, aut fructushosnonesse diaboli: non enim
fructus mixti, fructus fuerintcarentismixtione ; nequequod
non est mixtum , radix mixti erit; hi autem mixti esse,
aliquo tempore npparuerunt,et percepisse scientias, etim-
probitatecapti esse; hac ratione apparebunt non esse verae
persona?, sed fictae cogitatione.
En Pharao, cum increpatur, remittit et mollitur, flecti-
tur mente, et percussa anima non perseverat in duritia.
Quin potius duo facit, poscit quod optat, et accusatfactum;
et non videlur anima oculis capta, sed ad poenitenliam
procedens, ac petitionem, et supplicationem ampleclens,
et in precibus blandiens. Si autem natura malus fuisset,
quomodo de precibus, et poenitentia cognilionem habuisset?
Si enim bona estpoenitentia, et bona item precatio; si vero
natura mala, quomodo malum cum bono mixtum fuit?
Quomodo ex malo bonum prolatum est? Apparent non
intelligcre qua3 loquuntur; quin potius mente rudi et ine-
rudiln, sputa magis verborum, quam verba proferre.
Nabuchodonosor, quamvis moribus saevus essel, et for-
nacem praeparasset, et imaginem fecisset, et minis terreret,
atque imaginem venerari cogeret, stalim ut sancli pueri in
fornacem illati sunt, et cedebat flamma, et corpora non
attigit, faclaque est fornax synagoga, ac pro lamentis
hymni et laudes adhibebantur, nequc jam tanouam i°;ne
carnem urenle lamentalio fiebat, scd ab anima la?tante
cantus cclebrabatur; statim, inquam, prospexit qna3 intra
fornacem fiebanl, honoralusque est Angeli spectaculo,
misitque vocem : « Nonne tres viros infornacem intulimus?
» en, quatuor video,et quarlum tanquam similem filioDei ':
Continuo igitur legcm de hac re scribit, ut confiteantur
1
Dan. uj, 91, 92.

s4.
5^2 TITI BOSTRENSIS

Dcum, ut teslenlnr veritatem, fit inlerpres et ennrrntor

visi. Accusabimus igitur enarrationes, an laudabimus?

pracclara res est « Legatione fungi pro Christo ', » an hoc
in malam parlem accipi sinamusPSi obirc legotionem pro
divina Scriptura, cl lesles esse verilatis gloriosum esl; obivit
autem lcgutioncm Nabuchodonosor, ct scripsit, et ad uni-
vcrsam dilioncm suam misit, subhita est nalura nuili; si-
quidcm cum sciret, quod crat bonum, ad doclrinam de
bono respexit. Si vcro doclrinam {ifleclionc turpiludinis
hcbetavit, accusatur; aliud enim est, non posse agere
quod honcslum est; alind vero scire qnid cst, quod honeS-
tuin est, non tamen agere possc inclinationi affectus suc-
cumbentem.
Quod si in hominibus non sunt reperli fructus diaboli :

et corum, quos diximus, mores pudcndi fucrunt, ipsorum-

que turpitudo convicla est, quo demum converlemus nos?
nisi forle ad da^mones eamus; nisi forte dicant nullum

quidem hominem esse fruclum diaboli, daemones vero so-

los foclus, et parles cjus esse. Sed si hoc dixerinl, hic quo-

quc pudendi erunt. Primum vero audiant, si dremoncs sunt

fruclus diaboli, et nullus homo est diaboli fructus,
igilur

nulla cst diabolo in hac vita cum hominibus communilas,

sed polius ab omnibus disjunclus est, ab omnibus alicnalus
esl ; cjecius cst.
Quia vero in adhuc progredienles,
crrorc, et fallacia
magis adhuc mendosa verba proferunt, nc si-
faifacia et

Jenlio pivelcrmittamus ea aiunt enim quod nequitia cuncla

;

anlc^ressa, ct sola procedens, se ipsam injuria afficiebat,

et sibi noccbat; postfjuam vero ailuit in luco veiitalis,
obstupuil, et repentinum lumcn r.dmirata est, pugnae suae
oblila esl. Invasit quod apparuit, rapuit lumcn, absorbuit
ipectalum. Jam hic ri*us mullus, et magnuui ludibrium;
1
2 Cur. v, 20.
 ADVERStJS MAMCH.fiOS. LIB. I. 3;5

hic omnis fabula gra?ca protrila est, et victa hnjus fabuLe

habilu ; fabulae enim fabulae dicuntur, sed lanquarn fabulis

credilur ;autcm siut fabnla dicitur, sic tanquamfabulae

haec
erederelur, parum damni fieret nunc vero vincit fabulas,
:

et slulli credunt ci tanquam vcritati. Si enim apud se ma-

nens, ut dicitis, seipsam obsedit, cum venisset in fineslumi-

nis, vidit lumen, et obstupuit, et a sua pugnaliberataest, et
adortaesl lumen visum, ct rapuit quod spectavit, quomodo
non apparebunthaecnon possefieri, et falsaesse? Quomodo
enim nequilia sibi ipsa injuriam faciebal? se ipsa interime-
bal? se ipsa delebat? Quomodo nunc quidem absorbens,
nunc vero generans, si ingenila erat ? dissolvebatur enim se
ipsam inlerimens, et non jatn csse polerat sibi interitum af-

ferens. Si aulem parles suashabebat inlereunles, quod pig-

nus csse potest salis idoneum, non totam interire, partibus

nalis aplis ad inlereundumPSi aulem se ipsam generabat,

et esse incipiebat, et incipiens esse, gencrabilis erat; quo-
mode orat ingenita?
XXXV. Quamobrem non ab alio absurda eorum opi-
nio, sed ab eorum nugis redarguenda est; mulla enim di-
cunt secum pngnantes : nec expectant faciat alius , ut
erubescant, sed ipsi hoc aliis invident, et ipsi se erubes-
cunt. Quod enim dissolvi potest, et dissolvilur, et potcst
inlerire, quomodo fuerit ingenitum? quomodo o se exlite-

ril? quomodo non ab alio originem duxerit? cum hoc

qnidem tale liberum sit ab inleritn, et impatibile, illud
vero lolli, ct perire possit, cum non sit a se. Qiiod si perit,
ut dicitis, hoc enim verbis vestris delinitis, ac decernitis,

confitenlesabsorberi,elcaptam atque absorptam inleritum

ccpisse, polest igilur capi, ct dissolvi, et dissoluta atque
capla non jam sustentabit ea, quae sunt non inlcreuntium ;

cum vero non habeat naturam ab incommodo, et interilu

alienam, non jam ingenita esse putabitur, et si ingenita non

 :

3;4 11T1 BOSTRENSIS

est nequitia, neque ortu, neque fine carere apparebit, cum

quidem non sit, modo vero so!um insonare videatur.
alias

Quod enim est, non cst substantia, sed morbus quidam,

qui substantiis accidit, qui polest a substantiis et personis
separari. Quod autem deceplor, quod cst, ruina et lapsu
accidit, ut essct, ipsa ruina et lapsu allcslantc ademptio-
nem bonorum priorum, lcstalur quidem Isaias prophela,
cum ait « Quomodo, cccidit e ccelo lucifcr, qui manc
:

«oriebalur ? » cum vero hunc lalem cjns statum cx lapsu

accidisse scirct Salvalor, anliquum vero slatum divinum,
ac splcndidissimum, ct maxime decorum fuissc, de eo les-

tnlur in Evangelio inquicns«Ecce video Satannm tnnquam :

» si aulem sic nalus crat, m

3
» cadcnlem de ccelo
fulgur ;

sic aptus natura, non diceretur tum cccidisse, tum deci-

dissc quod cnim cadit, ex slatu quopiam cadil; ct quod

;

decidit, ex quapiam abundantia excedit.

Si nominatur in iis, qui ccciderunt, erat aliquando in

stalu ct slabilitale; si aulem in iis, qui dcciderunt, accusa-
tur, non cral inops, non erat Irus aliquando, cum ailluebat

bonis copiose, quibus propter morbum aliquem privalus,

in iis qui ceciderunt, numeralur, ct habctur. Sanc quidcm
afilucnliam ejus Scripturn falclur; si enim in co, quod ait

«Quomodo cccidit lucifcr, «nomcn lucifori alllucntia erat,

et qui erat lucifer, ipsam luciferi efloelionem, et vim, ct

aillucnliam, el posscssionem liabebdt, ct ab hac cum deci-

dil, hac factus est vacuus : inops quidem est illius aillucn-

Uixi lucifcri; vagalur mendicus, et e^t pene Irus, ct in

casuin, ac ruinam datus, qui oliin valde copiosus crat. Si

aulem secundum Evangelium cx corum numcro est, qui
cadunt, et huini jacent, et in pavimcnlo volvunlur, stetil
aliquando, et polcraldiccrc : « Stanles erant pedcs nostri in
3
» atriis luis Jerusalem ; »poterat audire illud : « Statc suc-
» lsai. xiv, 12. — 2 Luc. x, iS. -^ 3
Psal. cxxi, 2.
 ADVERSUS MANICH.EOS. L!B. I. 5^5
acincli lumbos vestros in veritale
x
, »ct cum posset hoc
ntidire, adhibuit ad cautionem, ct firmitalem, quod ait

Scriptura : i Qui stat, videat ne cadat a

, »ct cum nihil mu-
nierit contra hoc, in talibus hodie vertilur, ac volvitur,
quod enim semper humi jacet, nunquam cadet; jacet enim
humi; quod autem cecidit, et est humi, non deveniet ab
stantibus, et ereclis ad cadendum; et quod semper est in
inopia, et nunquam accidit ut aflluat, nunquam cadet;
semper enim nihil habet, et cadere non potest, quod nihil
unquam habuit. Quod casum, et ruinam sentit, propter
abundantiam et rem nmissam scntit. Ac ratio quidemprima
opinionem istam convincendi talis est.

XXXVI. Sed quia dicunt, quod nequitia adhuc progre-

diensj ac se ipsam intendens ac roborans ct luniini appro-
pinquans, rapuit ex eo , et absorbuit : age legationem,
quam pro diabdo contra veriutem susceperunt, disso-
verene defugiamus , extollunt enim his verbis malum :

cxlennant autem veritatem , et nervos tribuunt nequitiye;

veritalem vero sine nervis ponunt. Elenim si nequitia rapuil,

lumen vero raptum est, et quod dominnturum erat, pati-
lur; i>t quod patitur, palibile est; patibiiis igitur ipsorum

opinione Deus est; Salanas vero expers iialurae palibiiis,

ille quidem male affici potest; hic vero maie nflkere. Si

enim lumen patibile est, et ipse Deus est palibilis, cum

non sit aliud prrcter Jumcn. Quod si potuit male aflki, et
non a se malc aflici, sed ab hosle, et pugnanle, ct deficere
apud deterius, quomodo a propriis separatum
a se, et esse

quod naturam habet copuLtricem ? quae enim secun-

est,

dum naturam apla nata sunt, ut a se ipsis sepurenlur, non

insunt nalura ; si aulem ingenilum eriit lurnen, et erat cum
ingenilo copulatum, quomodo unquam spparari poluit ?

quomodo a se divelli, ct iicri aliud quani erat ? Si enim mi-

1
Ephes. vi, i j. — a
i Cor. \, 12.
O76 TITI BOSTHENSIS

nislravit malo, iclque per vim a nequitia illatam, deinceps

noquiliam cligebat, ct qusc sunt ncquam, perpelrabal, et

ignorabat sc, nec sc jam amplius ngnoscebat, scd sui polius

oblilum erat, pulabat enim se talc esse, qualeesl malum :

si ita crat; npparcbunt hacc rcpugnantia. Quod enim ingc-

nitum cst, neque sc ignorat, ncc aliud erit, pr.Tterqnam
est, sed polius tale perscverat, quale erat : nec unquam
a sc disjungi potuit, quod nunquam ccepit esse.

Yerum quia anilia, et commcnlitia loquuntur, non intel-

ligcnlcs qua2 dicunt, sed ex iis ipsis, quse dicunt, revicti

et sc crubcsccnles, hoc ctiam ad ea, quac dicla sunl, adda-
mus. Si polerat lumcn commutari, ct aliud prneterquam
crat ipsum fieri, et csse apud neqnitiam, ac sui oblivisci,

ct facere quaecumque ncquitia facit, potnit hoc evenire

principibus ncquilia?, ut magis potucrint mutari in bonum.
Si aulcm mutatio ficri poluit, ct varialio, qnomodo non
mcliuserat ex vitTo in virlulem mutari, quam ex virtule in
vitium? Quomodo passus esl Deu* et permisit rapi lumcn?
Quomodo non prohibuit aggressionem ? Quomodo non ser-
vavit sua? Quomodo postquam ablata sunt, noluit eorum
providentiam et procurationcm habere? Quomodo non
prius impetum, et conatum coercuit? Quomodo non magis
servavit ne capcrenlur, sed polius capla, et direpta auxi-
]io non honoravit? Si ideo fecit, ut lumen cum in malis

esset, mala mutaret, quasi mulari possent mala non igi- :

tur mala nalura mala sunt quae cum mutari possunt, spon-
;

sionem mutatione ipsa accipiunt, non essc nalura mala.

in

Si aulem sciebat non mulari, nequc nalura apla essc,

ul mutatioocm caperent, quomodo fnislrasivit, ut bonum
jacturnm ficcrct, ct lucrum non tribucret malo? Quomodo
sivil ipsa mala non mutari, se vero ct sua bona mulala ne-

glexil ? Absurda cst enim Iitc prrescriptio, ipsum esse mu-

tahi!cm, (juia sun mulantiir : non essc aulem mutabilcm
 ADVERSUS MANICILEOS, LIB. I. 877
materiam. Atque hoc quidem sic rcdarguimus, utprolixum
sermonem contrahamus, silenlio praetereuntes illa integu-

menta, qua3 oblendunt, illas rcpugnanlias et fabulas et

pugnus Gigantum, ut qnae de priucipio rerum dicla sunt,
instar cujusdam subsidii dicta sinl, habeanturque tanquam
semen quaeslionum.
 LIBER II.

ADVERSUS MANICHiEOS.
/VV» W /W\ WVVXW/WVVIXWIW^IWXWVWVVMWWWIWXW V/W/VVVWVAAV/WVVVV/WiWVX/W/VVVV/W/VVVV

ARGUMENTUM.
Secundus liber docet, et exptanat non peccare hominem
ex quodam malo Deo con-
aitcrno, et sine principio, ac

quod quidem non est, et nullum esse malum

trario,
sccundum substantiam in iis,qucv sunt,nec ullam ince-
qualitatcm in nostris rebus; ac vane et valde impic
gubcrnalioncm universi improbari, ctveprehendi. De-
nique omnem deprovidentia dispulationem summatim
complcctilur , docelque minime necesse esse suspicari
ex rebus ullum esse secundum principium Deo contra-
rium.

I. Ducit jamnosdeinceps ralio dispulationis addissercn-

dum serio Jc Deo. Fortassis enim nihil a ludo diflerunt, quae
liactcnus ad confufcationem fabulae illius dicla sunt. Ne igi-

tur risum moveamus prudentibus, commentum valdc sibi

repugnans accuratius excutienles; quae autem a Manichaeo
magis mystica inventa sunt, quae sunt complura, silenlio

praetcrcunles , agsrcdicmur jam docere nequiliam qui-

dem ncquaquam sccundum substanliam cxislere, neque
maleriae principium ullum principio carens Deo contra-
rium esse. Unum vero esse principium omnium, et unum

Deum, qui omnia creavit bona, ct ipsius sapientia digna.

Manichaei enim, poslquam in disputalione de principiis
convicti sunt, ob hanc dubitalionem tanquam difficilem

nd enodandum et multas lendiculas, ct captiones contra

38o TITI BOSTRENSIS

disserenti prnebentem deducuntur. Qunerunt enim, unde

mala existanl? nos autem fulenlcr respondemus, cum unus
sit Deus, qui cuncta quidem sccundum sub-
fecit, nihil

slanliarn malum esse, cuncla autem valde bona, et diffe-

renter bona, ct ad varios usus facta nihilque eorum, quaj
:

facla sunt, sinc ratione faclum esse, scd unumquodque eo-

rum, quae eiTecta sunl, parvum et magnum, in ccelo, ct io
terra, et in mari haLere in se rationem sure cssenlicc, fa-

bricatamque esse s&pientiam Dei ineflabilem, universum

hoc tanquam integrum, cl lolum corpus constitutione par-
tium, et mcmbrorum, ut quidquid ademeris ralioni eorum,
quaj facta sunt, lanquam supervacaneum, et inutilc, totum
corpus mutilatum essc videalur. Siquidcm qUod in rebus
videlur vilissimum, et despicatissjmum, absolutioncm cor-
poris complct ; nihilque in rebus otiosum est, neque te-
niere, atque inaniler faclum, nec ad supervacuam ambilio-
nem inlcrposilum.
Sola vcro hominum ad nequitiam peccantium injusti-

tia recte et jusle, ac vere nequitia est, non tamen cx ne-

quilia principio carenle profecla, quam Manichneus, cum
non sit, csse cxcogilavit tanquam ab hac principio ca-
renle, quam finxit, proficiscentem ; ut satis in superioribus
disputalio aperuit, cl docebit clarius in iis quaj sequuntur.
II. Quamobrem cum de lioc primo aclum sit, sic via

et ralionc progrediemur, docentes nihil esse in rebus ma-

lum sccundum subslantiam, quin polius quaecumquc iu

saeculo gubcrnat, ac dispensat Deus, dccorc, ut sapientiam

cjus decct, ct ad utilitatem eorum, propler quos Ii.tc fa-

cit, gubernat, ac dispensat. Ornatum igitur extruxit Dens,

el de hoc ii, conlra quos disputamus, non fluctuant, ne-
quc lempestale jaclantur;si cnim mundum ornalum ct

decorum in inornatum mutant, dc modo, et causa facti

mundi confitcnlur. Hominem vero, ctsi cst pars mundi,
 1

ADVERSUS BIA.NICILEOS. Lin. II. 58

lamen quia cum civcm ralionis parlicipcm praeposnit, ac

pracfccil Deus, in caelcris ajiis, quae neqne ad ncquiliam,
nec nd virtnlem spectant, nl gubernaret, sibi ipsi rescrva-
vit ; virlus ct vilium ut in poteslalc ejus esset, fecit, in-
generans naturae utriusque cognilionem, ut instar oculi
hanc adducens et adhibens, non soluui cum perfecta
scientia in vita ambularet, sedeliamesset auclor officiorum
virlulis.

Homo igitur injuste operans, jusle de peccato accu-

salur. Si enim peccatum commitlit tanquam non possit
ab eo se abstinere, injustam querelam subit; sin autem,
cuiri posset non facere, facit conlrarium, merito accu-
salur lanquam injustiliam suscipiens, et peccalum recte

ralionc criminis appcllatur peccatum, quod semper com-

miltilur praeler rationem, qua uti potuit. Ut sit jam pec-
calum omne quod prseler rationem fit quamvis ex
id, ;

iis, secundum naturam, occasionem, et subsi-

quae sunt
dium aceipiant; usus enim eorum, quae sunt secundum
naturam, a ralione aversus, eflicit, ut pcccalum exislat;
ralio aulem in nobis exploratrix est eorum, qure secun-

dum naluram sunt; ex quo fit, nt non laleat, cnm commit-

lilur.

Si ergo ad exercitationem virlutis ralionem nobis insi-

tam cxerceamus tanquam corpus temperato moln, sanam

hanc, ct bcnevolentcm reddetnus. Sin vero exercitatione,
et accuratione hanc non excoluerimus, languescens obscu-
rior efficitur, ac demum neglecla caecalur. Penes nos vcro
Cst, ubique raiione, quoe in nobis est, uli; et sicut qui

arlcm aedificandi exerccnt, sic norma ac regula ad ac-

curalionem virlutis adhibita, hanc ralionem excolere, tan-
quam scmina in lcrra sparsa, quoe cum neglecta sunt,
perennt.
Jloc loco ambiguitas qua^stionis exoritur : Quare tanto
T>82 TITI BOSTRENSIS

periculo objecli sumus, ut penes nos sit esse bonos, et

non esse?ut non omniuo Loni efliciamur, sed plerumque,

non tanlum fjuandoque maii, necessarium non simpliciler,

ulile pericnlum. Alioqui a tolo aberraremus, totoque frus-
traremur etenim
; si fccisset nos Deus, ut non possemus pec-
care, nunquam facli essemusboni bonus enim apud homi-
;

nes est, qui justus, et temperatus est; abstinens autem ab

injustitia fit juslus; ct fugiens intemperantiam, temperatus.
Poleslate igitur conlrariorum comparalur, et acquirilur
possessio conlrai iorum. Ut si quis non babeat potestalem
inlemperanliae, non possit fieri lemperans; non cnim non
posse susciperc incontinentiam, facit continentiam : nec
infirmumessead injusliliam, facit injustiliam ; sed possefa-
ccre,ralione veroabstinere ne faciat, haec estvirtus tempc-
ranlite, et juslili.e; et non posse solum, sed a nalura invi-

tari, et litillari, ut aliqua non facere;

vcra laus sit voluisse
h&cenim, efc non alia inveniri polest apud homines virlus.
Deus enim non est vocandus tcmperans, aut fortis, et alia
hujusmodi; siquidem supra humanam virlutem est; etsi

enim dicilur juslus, aliter quam nos dicitur. Homo autem,

qualenus homo, quomodo fiat bonus, quaerimus unicuique
enim corum, quac lacta sunt, mensura naturac decrcta, et
constitula est : quam quidem transire ct supcrare non po-
test; scd dcficere potest perfecla, et absoluta virtus. Quae
igilur mensura homini ad virtulem definila est, et ut sit

bonum tcmperaoliae, ct juslitiae, et aliarum virtutum? su-

pra Ikcc enim ut homo sit bonus, fieri non potcst. Si cnim
temperanlia cst continerc cupidilalcs voluptatum, oporlet
esso in poleslate ca, quae tcmpcrantiae sunt conlraria, quo-
rum dicitur conlinentia, quae cst tempcranliae nomen, ct

oflicium, alque opus. Non esse aulem in polcslalc voiup-

tnles, privationcm tempcrantiae plane eflicit. Similis ralio

est justitiae, et aliarum virtutum.

 ADVERSUS MAN1CILE03. LIB. II. 583
III. Si quis vero conlra clicat oportuisse nos non esse
aptos ad suscipicnda conlraria viriutibus, ut inlemperan-
tiam et injuslitiam, sicut Dens, niliil aliud hic dicit, quam
oporlere nos non esse homines, ut si quis speclaret aqui-
lam in sublime volantem, et succcnseret naturae equi, eam-
que acerbe vituperaret tanquam dissimilem naturae aquilae,

cum oporteret equum ex natura equi considerare. Sane

quidem hominem fecit Deus, qui esset homo, animam
itcm cum corpore, quia est habitator mundi corporeus.
Ilic igitur si fiat quoad natura hominis palitur,
bonus ,

speclatus et probatus reperiatur. Quomodo aulem fiat

homo probus, inquirendum est atque reqnirendum aDeo,:

ntrum feceriteum. Homo igitur fiet bonus, si sit tempe-

rans et juslus; si enim liceat mcliore modo fieri hominem
bonum, accusandus sit Deus, qui illo modo prasstantiore
non fecit hominem bonum. Sin autem quantum in natura
hominis situm est, nihil melius, opus est homini tempe-
rantia et juslitia, aliisqucvirtutibus. Hic rursus qiiacrendum
est, quomodo homo lemperatus, et justus csse potest ?

vult enim qui eum fecit, ut talis sit. Igitur temperantia

sine comparatione, et contentione contrarii fieri non po-
test; simiiiter justitia : alioqui nunquam erit temperanlia,
neque justitia.

Quod si hoc modo non possit fieri juslus, ct tempera-

tus, non aliter fiet homo justus et temperatus, et tunc me-
rito reprehendatur Deus, quia fecit, ut impossibile esset

hominem bonum, temperatum dico et justum, quo

lieri

quidem modo tantum, et nullo quopiam alio futurus erat

gloriosus, et sapientia auctoris sui dignus habendus. Si
aulem qui contra dicit, perseveret contendcns oportuisse
natura,etnon labore fieri hominem tempcrantem, rursus

hic omittens quid sit temperanlia, ad eligcndum, ac su-

mendum, quod a ratione aversum est declinat; lum quia
584 TITI B0STI\ENSI3

ponit et statuit, posse hominem sine lemperanlia et jus-

tiiia esse dignum auctore suo,qui cum fecit; lum quia non
vult considerare, quomodo possessio harum virtutum cotn-
parelur, quia quod vinculo nalurse faclum esset, nunquam

e^set temperanlia, qure mintme aliler quam resislenlibus

voluptatihus co^noscilur ; ut pugnans et vincens eas vo-
celur,et sit temperanlia :siinililer in aliis. Sic sane homi-

nem conslruxit natura quidem ncque honum, neque ma-

lum , commillens rationi electionem melioris. Si vero
neque honum, neque malum, qua?ritur quid reslet.
Considerandus est puer pnrvus, in quo cernitur ulrius-
que exlremi ademptio, id esl, neque honum, neque ma-

lum esse subtantia enim hujus hona est, honilalcm vero

:

secundum virlulem nondum ascivit. Sic ilem et aurum

honum est nalura, ralione vero virtutis non est honum,
cum sit inanimalum similiter pretiosi lapides et omnia,
:

quae sunt, unumquodque secundum propiiam in aspeclu

pulchritudinem. Hac ralione homo eliam pulcher est,
valde pulchcr suhslanlia et essenlia ipsa ; honilas vero per
solani virtulem asciscilur , labore comparatur. Idcirco
fecit Deus, ut hoc in potestale ejus situm esset : si igitur
potestatem qnidem dedisset Deus, non autcm natur.e prae-
feeisset cognitionem virlulis ct vilii, visus esset caecum
aui i-am currui velocissimo praelicere. Sin vero amho si-

mul commiscuit potc^tatem, ad ascisccndum quod melius

est, et cogilalionem ad discernendam, ct muniendam elec-

tionem, arlificem quidem aurigam mentem adhibuit. Haec

aulem currum natorse salvum, el incolumem agitabit, nisi
somnum in sladio capiens a voluplalibus deturbelur.
IV. Substanlia quidem et nalura pukher csl homo, ut
aurum, ut lapis preliosus, ut opus Dei bonus vero, aut
;

conlra malus, j)roj)OMlo : haec enim adjaccnt ei, lanquam

qua; fieri possunt. Qualitalcs vero adveniunt, ct adjungun-
 ADVERSUS MANICILEOS. LIB. II. 385
tur secundum instilutum , quo ducitur, et secundum
electionem proposili, ut nequitia, quae in actione con-
sistit solum , ante actionem non existit per se. Habct
tamen homo poleslalem nequiliae, quam polest operari;
habet, inquit, potestatem ejus non ut eam operctur,
,

sed ut non operans cam , oplimus appareat. Si enim

non esset penes eum aclio, videretur subire inviden-
tiam Creatoris, ut haberet impedimenlum approbalionis,
et privalionem libertatis; ut qui non haberet in potestate
sua silum, ut esset bonus; ut jam condilio, parlesque na-
lurae, quce in homine inferiores videntur, verissime snpe-
riores, ac valenlioresessent. Nunc autem ncquilia rni-

nime per vim subit, cum non sit secundum substantiam,

et si homo non haberet ejus potestatem, non essct pe-

nes eum fugere eam : fugit enim, non tanquam exislat,

quod non exislit, sed tanquam id, quod ab ipso fieri po-
test.

Quomodo autem, qui odit malum, qnod optimum est

compnraret, nisi illud, quod facere poterat, volens rccu-
saret ? virlus enim in hominibus pene nihil aliud est, quam
recusalio, ac declinalio vitii : temperatus enim est, qui
non esl intemperans; et justus, qui non est injustus, et
similiter in aliis. Dcus enim bonus est,non quia non facit
injuriam, tamelsi possit; sed quia solummodo beneficus
est; quamobrem solus cst bonus. In hominibus vero bo-
num ex fuga mali primum existit, cujus poteslatem necesse
est esse ei, qui vult esse bonus, ut sit penes ipsum non fa-
cere malum. Etsi enima perfeclo praeler fugam contrario-
rum rcquiruntur ctiam actiones, fuga tamen ct declinatio

deterioris majus quid est ad probalionem. Ilinc flt, ut

apud homines nemo vacuus a pcccato reperiatur : quippe
cum probatior sit homo propler difficullatem abslinendi a
peccato : quandoquidem hoc potissimum modo signalur
XLI. 25
386 TITI B6STRBNSIS

virtus, actionetn auteni bonani ctiam apud valde malos

reperimus.
Liquet igitur beneficlum esse homini potestatem susci-
piendi peccalum, a quo quidem se abslinens speclalur et

probatur, et non aliter. Libera igitur poteslate virtutis et

vitii honoratus est honio, habens natura horum cognilio-
nem, quae in actionem venire possunt, et prius quom ve-

niant, non sunt. Ubi enim erit quod agitur, si ncn cst,

qui agat? Quare adest nequilia, cum est aclio ejus; abest,

cum non est. Continuo eliam Deus bonus cum sit, et so-

lumtnodo beneficus, nihil mali facit, neque per ignoran-

tiam abstinet a nequilia, neque quia dees! poteslas, omnino
ab ea sejunctus est. Quomodo enim ignoret nequiliam,
quam docet, non adhibere eam ad aclionem? Quomodo
rursus ralioni consenlaneum est existimarc , quia desit

polentia, Deus a nequitia abstineat ? non cnim illc, qui

est solus bonus, quia non polest injustus esse, bonus
est, sed quia perfeetam polestalcm habet non volendi in-
jusliliam.
V. Si autem dicamus non posse Deum aliquid iujus-
tum facere, recle quidem dicimus : atlamen non posse,
non ad inlirmilalem referimus; sed ad suuimam pcrfectio-
nem non volcndi quod in|ustUBi est, et ad immutabilem
declinalionein deterioris : cum enim secundum natu-
sit

ram immulabilis, immutabile quidquam mali

cst ei nolle

facerc. Quamobrem polest quidem, sed non facit nalura

immutabili non volendi malum ; atque ita non cst nequilia

apud Deum, non solum quia non exislit per se, scd quia
nec esl in actione. Quia vero hominibus quodammodo
non cst immulabilis recusalio nequitiae, etsi quis ad vir-
tulem ascendit, solum videtur csse nequitia, dum est in

actione; non aulem est anle actionem. Sic hominem Deus

bonoravit labricans eum ad imaginem suam, ut sicut ipse
 -

ADVERSUS MAMCH/EOS.' LIB. II. 087

Jibertale nalurae bonus est, sic homo libertale propositi
imitalor Dei esset, non abstinens a peccato, quia desit na-
turae ipsipoleslas, sedliberlale proposili virtulem honorans.
Ilaec autem abundcque declarant lot mulntiones ad
salis

virtutem ct vilium, quae in hominibus saepenumero repe

horum diuturna consueludine
riunlur, in qnibus neutrum
Quaecumque cnim necessilale naturae faeimus,
fixe incst.

horum mutalionem non recipimus. Quaecumque vero ra-

tione propositi et deliberationis facimus, haec in nobis va-
riantur, et alias aliter habent ad propensiones ,
quae in
proposito fiunt. Non igilur peccare nalurale est et no-
cessarium hominibus , sed voluntarium cst maleficium.
Declarat autem labor virtulis volunlarium eorum, qui eaai
acquisiverunt, in quibus si paulum ncgligenliae insit, peri-
clitatur possessio virtutis parta.

Si quis vero adversus hoc producat eum, qui vult qui-

dcm quandoque a pravis, dicit tamen se nonposse; adver-
tat ipse, quod sicut morbus corporis diulurnus non facile

mutatur, sic animae habilutn non bonum tcmpore fixum,

non est faciiis ralio dcpellendi in longinqua consuetudine :

nisimajus aliquod bonum subeat, quo antegressum ma-

lum expellaiur. Hinc fit, ut saepe aliquis cum cfTrenale in
lurpe quoddam opus impelum fecisset, vel proposilum
esset adulterari, solo aspeclu marili, melu cupidilalem
repressit, aut memoria lcgum in mentem revocala. Alius
cuin deiiberasset lairocinnri, melu supplicii cupidiialem
coercnit. Sic peccata opera sunt afTcctionum, non aulem
ex natura efllorescunt. Honoramus autem omnes et ama-<
mus, qui a?quitatis p;;rticipes sumus, leges, quae malcficos
sine ulla excusaiione puniunt, sic communi opinione per
opera confirmamus non cogi homines nalura ad maleficia,
sed quia proposilo ci deliberalione ea cliguut, supplicio
dignos dcclaran.

«3.
588 TITI BOSTREXSIS

VI. Sed quia Manichsei alilef ctiam niluntnr convincere

duns naluras conlrarias in nobis esse, quia aliquando qui-
clcm nos cogilamus mala; aliquando vero bona, adver-
teridum est, quia naturalis cognilio ulrorumque in nobis
inest, necessafio nos ad cogitaltonem eorum, quaj cognos-
cimus, excilari, nullam quidem jactnram, aut dnmnum
facientes; sed pntius tolum lucranles, praepositO et nnte-

lato, quod melius est. Quomodo enim in hominibus motus,

et rxcitnlio ad melius leslnla csset, nisi utrumque natura-
liler cogitari possel, juslilia scilicet et injustilia. Cognilio
n;:mque necessnria e>t ad dijudicnudum cogitnlio vcro
rimnlur cognita; pro|)Osftum autem in quam partem vult,
propendet : hec vero non sunt pnrles animoe diflerentes,
scd tanquam operaliones ejus; non tamcn inest oculo
noslro naluraliler ut videat aliud si accidat, vel acliones
malas et bonas, nc nculrius causa fuerit; mens enim nspec-
tum rccipil, visa dijudicat, nlque discernit : siccogitalione-
cessario inslnr oculi movelur ad ea , qua3 lieri possunt,
non movens animam ad ea fieri possnnt, non movens ani-
mam ad ca per vim,sed cognitione nalurali haecnllendcns.
Conlinuo qnidem si volumus, simulconlrnria cogitamus, si-

mul tamen contraria facere non possumus.

In hunc muiidum actio quidem eleclione proposili de-

crela esl ; cogilalio vcro onturalem cognitionem virlulis

el vitii testatur : nisi enim hncc pra?cognosceremus, nec ea
cogilnrcmus, neque quodmelius est, elegerimus, prncgressa
omnino electione delerioris, pmvis institulis anticipati.

Ounmobrem mngisc>t studcndum, et Inborandum homini-

bus in educalione filiorum, quam ngricolis in incremento
nrboium. Inlerprelari igilur cogilalionem noslrnm indi-
cium esse duarUm naturarmn conlrariarum, perinde est, ac
si quis dieeret, esse aspectum mixlionem onmium colorum,
qnia in hacc omnia aciem iulcndil. Quod igilur necessario
 ADVKRSUS M\NICILE0S. LIB. II. 38()

accepit homo nt posset peccare, sic a Deo factus, nt noa

aliter posset ex virtnte vivere, id quod Deus cum esset
bonus et non invidus, naturnc insitum esse voluit, et qnocl

propter ea, quan injuste apud homities fiunt ; nullo paclo

neces.se est putare materiam principiu carenlem et ncqui-
tiam resislere Deo, nec existimare penitus secundum sub-
stantiam per se extilisse nequiliam , sed in actione con-
sistere, superius demonstratum et conclusum est.

\ll. Deinceps de sapienlissima Dei gubernatione et de

iis, qoaa inaniler, et lcmerarie a Manichaeo in criminibus ad
asserendam nequitiam objecta sunl, pro viribus dicendum
est. Multam pcrturbationcm ordinis in noslris rebusaccusab
Divitias et paupertalem, sanilatem et invalcludinem, lan-
quam sit in eis inaqualilas, criminatur. Itcm illud , sa?po
maleficum supplicium legum effugere, innoceritem vero
pnniri, quandoque eliam improbos imperium in alios in-
vadcre. Dicendum productum essc hominem ab
igitur est

auctore suo in hanc vitam, ut nullum aliud negotium age-

ret , qnam ut solam pietatem et virlulem compnrnret?
IJcec enim si acquisivisset, recle hanc vitam tranarct. His
vero neglectis, pcriculose clemergerelur dcceplus; alimen-
tum aulem corporis et vestitum, reliquum tegumentum
dedit Deus ipsi non tanquam dona pnccipua, sed tanquam
necessaria ad vitam hic luendam, ut dum corpus habct,
tum horum praesidio vivat, tum impigre laberem suscipiat,
et quae dicla sunt, paret.

Lumcn autem ascivit ei corporeum naturac ejus convc-

niens, lum aerem ad ducendum spiritum ct nquam, et
qua?cumque alin enim auclore Dco com-
neccssaria : h;cc
munia sunt naturaliter cum omnibus hominibus, ncc ullus
dicere possit minus luminis impartiri pauperi, ncque minus
aquae suppeditari, neque minus aeris ad rcspiralionem,
quoe est ad vivendum maximc naturalis, ct alimcntum ne-
OQO TITI BOSTRENSIS

cessarium, tametsi non sine sudorc suppeditat. Aurum au.

tem et argentum , et lapides prcliosos qui habcnt , ab
ipso nccipiunt. Non lamen plus conferre possint ad facul-
talem, quam superius diximus, nisi mngis etiam impedire;
tamen neque profectio hominibus a Doo proposita, pnu-
perlate impedilur, neque divitiis facilior eflicilur. Sed
utraque conditionc studiosis et maxiiue induslriis, ac gua-
vis licet constilutam vinm ct deslinatam conficero : par-
pertas enim per toleranliam et libertatem, opulenlia vero
per modesliam ct cultum, honoremque auctoris bonorum,
qnem nnteponit bonis ipsis, pcrficcre poiest, quod sludet
et laborat; ut neque pauper sine diflicullate. et laboribus

assequatur virtutem ; sed egcat studio et accuratione, si

qun in ipso incst incuria, ne propter paupertalcm aliquid

illiberale faciat, et dum iniquo animo fert pauperlalem,
nnimum suum ac voluntalem patefaciat, ut qui magis,
,

quam Deum honorct ea, qune a Deo dnntur neque qui :

diviliis aflluit, possit sibi inslar rei venalis pietatem et virtu-

tem comparare; quin polius plns in liac re sudnndum ei sit;
ma^is enim hic, ut par est.fluctuat et lanquam lempeslatc
jaclalur mcns, cura ct sollicitudinc in bonaexlerna, ct in
animnm pnrlila, et nisi exislimet esse opes omuino w«fipXov,
if//ov vero solum amiciiiam cum Deo, demergetur inamcn-
tiam inlegram, non inlelligcns sc primo cl solo bono re-
licto, scrvirc morluis diviliis, quas cum reliquerit aliis,

ipse abibit.

VIII- fcx nequo igitur vncat periculo via virtulis , neque

divili , ncquc pauperi impcdila. Inler se aulem dives et

paupcr solum diflerunt extcrnarum rerum accessione, qua2

nihilo plus valet ad id, quod proposilum esl, adipisccn-
dum; atqne hoc quidcm neccssario divina sapienlia dispo-
suil. Quandoenim paupcr exercetur ad toleranliam capien-

dam, vitlcns apud aliiiin opulcntiam, animus eliam divitis

 ,

ADVERSUS MANICILEOS. LlB. II. 3fjl

exploratur lenuitate pauperis : inuliles enim sunt opes, si

non aclsit paupcrtas; cui enim benignc faciel opulcntus ?

et paupcrtas non est speclnla ct probata, nisi adversanle

opulentia. beatum cst, nequo
Dcnique ueque divilem esse,

paupercm esse, miserum, quandoquidem solus ille cui ,

accedit firma animae secundum virtutcm fclicitas, sive di-

ves, sivc pauper sit, compos ejus est, cujns causa a Deo
factus est homo, ut jam opus sit a Deo accipere, nt sit, a
se vero accipere, ut bonus sit, adjuvanle Dco; vult cnim
Deus, ut homo cum sit ralionis particeps, habeat aliquid

a se ad gloriosaui fiduciam.
Quocirca non admirabimur, neque beatum praedicabi-
mus virum divitcm malcficia commitlenlem; nequestupc-
bimus contra Dei providenliam, quod, qui talis est, diviliis
ailluat. Quid cniin amplius habet vir improbus divcs? Quid
vero non minus habet? vigiliae enim et pericula propter
pecunias, dolores vero de consumptis majores, quam vo-
luptates de acquisilis : non enim tam delectat quod adest,
quam cruciat quod abest, et semper cupidilas divitiis au-
gelur : ita ut sinc intennissione cogitalio habilet cum af-

feclione effrenata, corpus vero sacpenumero cogilalione

contabescat. Demum quae vidclur pnestantior conclilio ai-
iluentiam opum possidenlis , diflicilior et molestior est
quam conditio egentis : ille cnim deliciis, et mollitia cubilis

ulens, quandoque in varios morbos incidit, cum pauper

siccilale viclus necessarii valetudinem corpori ascivit. At
qnis dicat nonessecorpusexceilentius,etmagishonoratum,
quain bona externa ? quod si habitudo corporis valentior
in i!s perseverat, qui necessariis moderale utunlur; iis vero,
qui se ad immoderatas delicias dimillunt, simul robur et

firmitas corporis relaxalur, annon liquet hac parte, et hac

ratione inferiores esse divilias paupertate? practerquam si
092 titi bostuensis

qnis reperiatur, qni egeat nccessariis, quod quidem nun-

quam studioso virlulis accidit.
Numquid voluptas ciborum sumptuosorum permanet
cum sensu eorum, qui semper usi sunt eis, an valde vilis
diulurno usu ? ut jam niliilo plus habeant isli in
eflicitur

eo, quod ad delicias et voluptatem odhibent rscmper cnim

quod consuelum est, facile conlemnilur. Poupcri autem
quod lcnue, cl vile est, propter sanilatem suavissimum csl.
Si quando vcro sit ei, quod sumptuosum est, peregrinum,
et novum ducil ad fruendam relaxationem : ut hac ratione,
qui reclc cogitct, paupeicm reperiat prncslare divili. iMor-
bus autem ct hona valetudo a?cjue necessaria sunt. Sanilas

enim volet interdum ad injuslitiam et oflensionem virlutis,

morhus item aliqunndo ad evcrtendum, et rcfulandum pec-

catum valet; juvalur cnim ssepenumero rnlio externis fluc-
tihus. Intcrdum experientin invaleludinisdebeueflcio honai
valeludinis admonct ad declinandum maleficium. Esset
aulcm despccta sanilas, si universe pcr se permaneret, ni-
hilque quod eam impediret, possct contingere.
IX. Si aulem quidem justus ergrolet, hic vero audax
illc

bene vnleat; ille quidem cohibelur unda adjulus, ut vitn

ejus quercla, et reprehensione cnreat; hic vero tanquam
despcralns traditus est peccalis. Si rursus audax, et valde
impius morho confliclctur, justus vcro firmn valetudinc sit,

punitur ille quidem scnsu supplicii, non ut juvctur, sed ut

alios excmplo juvct; hic vero tnnquam, qui solutis vinculis

mansuelevcrsaripotcst, sine acgrolationeperseverat. Qunm-

vis utrnque prorsus ubique nlilia sint; et miser, qui provi-
dentiam hinc ncgat, aut accusat ille enim morhus solus:

morlifer est, qui animam ad avcrlendam virtulem male

aflicit. Iu quihus igilur rnlio snlvn,et incolumis persevcrnt,

sive aigro corpore, sivc sano sint, utriusquc ulilitnlcm sen-

tieut : etsi cnim non omnino morhus malcfieum puniat,

 ADVERSUS MANICILEOS. LIB. II. 3o,3

siquidem leges cliam inlerdum malefici effngiunt; an prop-

lcrea desinet lex esse impedimenlum maleficis, quia non
pcr omncs legi subjectos proccdil? An admiralio sapienliae
Dei hinc etiam, sicut undique declaratur? Si cnim pcnilus
constaret, nullo pacto posse homiuem effugcre supplicium
legum,qui quodcumque lege velilum est, admitlcret; abs-
tinere peccato, non csset speclatum ac probalum, sed adul-
terinum el incertum : omnes enim metu supplicii, non odio
malciicii abstinerent. Oporlct autem honcslum, et probum
magis odisse maleiicium facere,quam maleficii poenasdare,
quamvis injusle.

Hinc fit, ul major pars maleficorum leges effugiat, quo-

niain non est hoc supplicium delinquentium, sed opinio
lanlum vindicationis : mors enim naturalis sine supplicio
eliam adveniet. Quare alia est ultio, et supplicium delin-
quentium, cujus effugium reperire non possunt : cvadunt
autem plures ex nostra vindicta, ut posse lalere lormen-
tum, et cruciatus humanae cogilationis cfficiatur. Et uni-
vcrse quod diclum cst ad furantem, et menlicntem, et gra-
viora maleficia commiilentes porrigitur.
Sed dicet oliquis, magis lorqueretur conscientia homi-
num, si nullus maleficus deprehensus puniretur; contra
vero evenit, ut plane sit hortatio quaedam ad maleficium
f iciendum,quosdam maleficos aliquando non comprehendi
a legibus unde utrumque necessarium est, et incidere ma-
:

leficum in leges, ac comprchendi ad exemplum vilandi

maleficii et effugere lormentum, et crucialum cogilatio-
;

nis. Homini enim ad eligendum virtulem et vitium libero,

sic facto a Deo, foris accedit, ut quodammodo mens cjus
adjuvclur, et quasi fulciatur timore, et vacalione limoris,
horlalionibus, ct deliortalionibus, morbo et sanitate, pati-

perlatc, el opibus : denique omniii, (jua3 contraria intcr se

videntur, consone, «c convenienter in unum tcndunt, et
3<j4 TITI BOSTRKNSIS

spectant, ut humanam mentem excrceant,et nemo se dedat

somno; (juin potius hinc, et illinc pulsus, ct excilatus, vi-

gilet ad oflicium pietalis et virlutis obeundum. Si vero ac-

cidat, ut aliquis jmmalur non solum innoeens, sed vir ad-

mirabilis, et ab eo poenae virtutis repetanlur, quid nocuerit
sustinenti? Arguil quidem hoc eos, qui faciunt, non cum,
qui sustlnet, licct usque ad morlem iniquum supplicium
progrcdintur. Qui talis est, anlicipatione mortis, quac per-
tinent ad vitam futuram meditatus esl; cui eniin niliil

suave cst eorum, quac mullis jocunda sunt, ncc acerbum,

annon est hic ante mortem huic vitae mortuus? Qui hic
ea, qua) existiinanlur iusidiae faclae, loco beneficii ct gratia)

ducit, qua cxpectat j>ost hanc vitam mujora bona consequi,

quam ca, quce relinquore videlur, ad quae,ab iuimicis suis
cito dimissus, lanqunm beneficos ducit eos, qui ei insidiati

sunt.

X. Alia etiam ratione apud homines necessarium est

permilli aDeo tormenla, et cruciatus, ut magis spcctata,
ac probala sit libpra virtutis susccplio, si nequc mortem
oppetere rcforniidct. Jam cum improbos, et avnritiac dcdi-

tos videriiuus aliquando imperium tenere, et ad ma^islratus

eligi, scire ojmilel pennitli hoc providenlia, ac goberna-
tione Dei : cum enim, qui sunl sub imperio pcccalis abun-
dant, justum su|>plicium est iniquitas eorum, qui impciio
prasunt, qui ulciscuntur quae faciunt , ct puniunl qu;c
commiltunt : ut maxime patcat non contingcre, ut pecca-
lum impunitum sit. lieclus quidem videri j>olest judex,

quia nc quid innli commillat, eos, qui coinmillunl, punit.

Sin aulcm is, qui judicnt, incipil ca admitlere, qure in aliis

vindicat, ct punit ct quidem impensius, ul suadeat se nihil

mali agcre, plane apparet jus firmum, et valde horribilc
esse incidere in hujusmodi magislratus , ad suslinendas

pcenas propter improbilutem morum. Feruntur autem in

 ADVERSU9 MANICILEOS. LIB. II. 3^5
Scrlptnris hujusmodiscntentiae divinae manifestae contraeos,
qui delinquunt.
Manicliaeus tamen amenlissimus, ut dogma nequiliae in-
genitae et bkisphemiac in Deum apud eum firmnm esset.

nullam partem gubernationis Dei praetermisit, quin eam

calumniaretur. Yidemus saepe juslos, qni deliquerunt, sub
ditione, ct potestate impiorum esse, ut sic castigentur, si-
cut cum generosus filius, qui patri non paret, a peregrino,
et hospite verberatur, nt dolor plagarum, et ignominia ver-
bera adhibenlis delinquentem mutent : unum enim est ac

solum, et verum, ut diximus, quod Dens ab homine in vita

requirit, ut efliciat sapienli cogitatione, ne virlulem nlla ex
parte ofTendat : quod quidem si atlendat ve! solum hoc,
bealissimussit, quamvisnihilaliud in vila habeat. Hocigitur
si in universo sermone de providentia commemorelur, nulla
suspicio relinquelur de innequalitate ct perturbatione ordi-
nis in iis, quac Deogubernantur. Si quis enim reperire posset,
quod aliis laxata esset via virlutis piae, et sanctoe, aliis vero
clausa, vidcrelur contra hoc caput bonorum esse in inJB-

qualitale accusatio gubernationis. Sin vero id,quod solo po-

test quis vere bealus esse, omnibus a^que communiter pro-

posilum est, ut possit esse compos ejus qnarn oppressionem, :

aut inaequalitatem polerit quis objicere quamlibet accusandi

cupidusPQuandoquidem habere pkis bonorum externorum,
rursus rationibus ad aequalitatem revocatur; ut non minus,
vel etiam magis delectetur pauper iis cibis, qui ei adhiben-
tur, quam dives.

Similiter evenit in iis, quae ad tcgumentum corporis per-

tinent, quamvis viliora sint, scnsum informant, quoe ei
consueverunt apponi, utncmo, quod plus est,seniiat; sensu
consuetudine hebelato : nec alius quod minus cst ; quia
propter consueludinem non percipit sensu, quod deest.
Hinccontinuofit, ut Barbari, quod majus est, nudocorpore
 :

3^6 TITI BOSTRimsIS

vitam degentes, et sine slragula veste cubanles, et aspcri*

indumentis ulentes, nunquam paterentur, ut reliiKjucrcnt
ralionem vivcndi gratam, ut qui propler consueludinem,
quid eis desit, non intelligunt : imo qui non possunt hanc
relinqucre, et polius, ac libentius desinerent recle valere,
et mallenl frigora,cl ardorcm solis tolerare.

XI. Alque ad vilam degendam, ac jocuudc quidcm dc-

gendam, nemo plus quam alius habct in vita. Communia
sunt omnibus, quibus nalura recreamur, accubaliones, ct
epularcs somni; communia alimenta, et eorum fructus,
ac jocunditates, si quis prudenler praestanliam quiden) eo-
rum proetereat, usum vero sensu cxperialur, et probet. Com-
munes item sunt non minus exacte animarum, et corporum
dolores; alque in his quidem magis rcperielur exuperantia
apud eos, qui in vita plus habere videnlur. Quare cum ha:c
ila sint, ubi erit inncqualilas in gnbernatione Dci, qui va-
rietalcm, non inaequalitatem in rebus nostris posuit? aliud
enim est varictas sapieniia?, quae in mundo decorem hnbet
aliud pcrturbatio ordinis in gubernatione. Si quis repcrire
posset aliosquidem homines natura ab affeclionihus auimoe,
et corporis liberos, alios vero non liberos : rursus alios sine
cibo viventes, alios cibo alentes vilam : ut alios qui neqtii-
tiam suscipcre non posscnt, alios qui possent : ilem alios
mortales, alios immorlales, rcclc iste ina?qualitalem gubcr-
naliouis reprchenderet, et turbalionem ordinis, quasi ma-
gis sorlilione, quam rationc res nostras Deus procuraret.
Sed si idem modus in ortu omnium, una et cadem nalur.e
educalio, et eorum, quac nccessaria sunt, sine quibus vila
dcgi non potest, communis cst omnibus ex acqno suppedi-
aulem onmium unus, et solus, cum appareat
talio, flnis

summa sequalitaf in omnibus; vel caccus prorsus est, qui

Dci providenliam tanquam non ordinatam accusat, vcl ocu-
li» malevolis, et iniinicis rcs aspicit, et ob cam causam non
 ADVERSUS MA.NIC1LK0S. LIB. II.
097
cst dignus fide. Etenim si perturbatio ordinis in varietate
inest, decorum quod sapientem arlificem mag-
varietatis,

nopere decet, reprehendit iste. Pergat cliam improbare va-

rielatem colorum.et diversilatem ac diiTerenliam ciborum,
ac polionum, quae mirabililer sensus rccreant eorum quibus ,

adhibentnr.
Uinc profecli sunt miserrimi homines, qui ad defenden-
durn (alum videntur sibi confirmare malum inaequalitatis
duobus principiis introduclis : ostensum tamen est pruden-
libus nullam in rebus nostris inaequalitatem esse.
Quia vero bella eliam assignant, et attribuunt nequilia;,

quomodo variafala, ipsorum opinione, multorum aliquando

millium in unum lempus, imo in unam horam ineidunt?
an unum falum conciliat hos, et copulat inter se? annon
est ridiculum existimare hoc ? Ex quo fit, ut inacqualitas
fati, morbus errantium, Iocum in rebus non
quaB est gravis
habeat. Bella autem principium sumunt ex avaritia gerun- :

tur autem permissu Dei: malum enimhorumest ipsa causa,

id est, cupiditas, quae avaritiam parit; quod quidem malum

ab hominibus, non a Deo proficiscitur, ut in iis, quae prius

dicta sunt, patefaclum est.
XII. Mors naturae est non mala; orlus et mors natura
sunt a Deo sancita. Non quidem ut pereant, qui moriunlur,
sed ut npponantur iis, qui sunt. Non enim essetboni, solis
homiuibus, qui sunt, largiri ut sint, et nali sint; sed etiatq

eos, qui non sunt, creando adjungere ad eos, qui sunt ut :

viloe salis emenso, ut a cursu re-

qui sunt nati, curriculo
qniescant, mortem accipianl; non quas eos ad pereundum
ducat, sed quae alio singulos pro dignilale transferat, ct
qui non sunt, aditum habeant ad capiendum orlum. Mors
igitur h j ge natura? sancita, non est mala, quocumquc modo
accidat : nec enim inquirendum est de variis casibus, prop-
ter quos accidit. Unus modus communis omnibus cogno$-
O98 TITI BOSTRENSIS

cendus est, qui est discessus animae a corpore, non sine casu
quodam, et necessitate : sed expectandum est, qu.mdiu do-
micilium naturale durat, et non dissolvitur ; cum hoc tamen
nnlurali domicilio el communi simul inest quidain metus,
qui qtiidcm necessario de suspeclo supplicio suscipitnr :

non tamenab omnibus, sed ab iis, quibusmensest prompla,

et facilis ad peccatum, ad hujus enim aversioucm melus
iile suscipilur. Qui enim degit ex virlute, is quidem peccare
desivit, et non opinalur duram esse morlem. Qui vero de-
dilus est pcccalis, eadem imprudenlia, qua peccat, mortem
limet. iNecessarium tamen est, ul hanc imprudenliam hic
melus cousequalur, quo non cral ti-
ut qui limebat id, in
mor, vere limeat, quod limere oportet, damnum, inquam,
ex peccato. Quia igilur gentes peccatis reduudant, quorum
species una est iusaliabilem esse, ipsae sunl sibi causa sup-
plicii, id est, morlis, quod quidem diclum cst, non esse

vere suppticium, quod natura est omnibus definitum : be-

neficio aulem ailicit eos, qui in bello cadunt, et eos, qui
cvadvinl incolumes ; iilis quidcm (inem peccandi aflerl, his

vero exemplum timoris proponit. Aflicil aulem beneficio,

licel justi cum muliitudinc vuigi a vita recedant : sicut

enim injuslis mors est finis injustitke, sic justis tanquam

vicloi ibus quodammodo est inilium coronarum.
Cnde hoc per providenliam sapienlissimam admirabile
evenil, ut quod videtur punire, beneficium fiat. Non dico
videri punirc per ea, quae Dcushauddubie facit.quoeacerba,

ct arpera videntur, sed per ea, quaj hominibus transfugis

pcrmillit. Ouamobrcm bellum islorum non est opus Dei,
scd permissio nece>snria. In spcciem quidem ad punicn-
dum peccatum, vere aulem ad imponendum (inem peccalo ;

ubi quamvis juslus, (

juslum aulcm bellare non decet )

majus beneficium aecipit : majus cnim cst perciperc fruc-

lum laborum virlulis, quod piis post mortem conlingit,
 ADVERSUS MANICHiEOS. LIB. II. 3qO,

qnam desinere peccare. Qui autem contra haec disceptant,

priusquamprobent bellum esse ex omni parle malum, par-
tem ejus occusant. Si enim bellorum originem ex ncquilia
per se exislente, et ex principio ingenito duci dicunt, opor-
lebat eos ipsam morlem, et quidem solam viluperare ;

snpervacaneum enim est causns bellorum excutereet inqui-

rere, cumquodnecessarioaccidit, in id judiciumnoncadat.
XIII. Quomodo aulem morlem malam dicere,
possunt
quae ut iManichaeus facililer tradit, animam a materia libe-
ral? Quare communi omnium senlentia nequaquam malum
est mors; quod enim necessario omnibus accidit, non est

malum. Inaniter autem morlem, qua; propier bella occi-

dit, accusant; quae nihil amplius affert, qnam quod sccun-
dum naturam conslitulum e>>t. Si quis vero ipsam causam
bellorum malam esse dicat, sive ira sit, sive inimicilia,

sive avaritia, non aberrabit a rocto, et decenti. Tribuen-

dum tamen est hoc hominibus pravo animo affectis.

Quod aulem mors mala minime sit; illa etiam ratione,

et via probari polcst. Si enim mors non omnibus difinita,

et decreta esset, accideret ut justus semper laboraret in

studio virtutis, nullum fruclum percipiens, praeter sudores:

et injustus in voluplatibus peccalorum immorlalis degeret:
essetque ulrumque valde absurdum. At mors iujuslam vo-
iuptatem delinquenti reprimit, et cohibet : et justo labori

quielem Elenim quia necessarium est homines posse

affert.

peccare, id quod est causa, ut possint ex virtute viveie :

polestiis autem a Deo dataadconiparandam virtutem, npud

majorem partem hominum od facilitatem pcccati dcclinat,

ul admirabilior sit virlus difficultali admixta, utilis est utris-

que mors, juslo, et injuslo : iili quidcm quietem a laboribus

affert : huic vero peccalorum finem.
Si igilur mors bona est, et non solum non mala, ut

oslensum est, et non solvit animam, ut Manichaeus opina-

^OO TITI B05TRENSIS

tur, a materia quae non est : sed eo modo, quem diximus :

quare principium nequiliae in bellis excogilabimus? et non

potius solum injustum animum, nc voluntotem accusabi-
mus? Qnod enim inde cvenit, quod quidem providentiae
Dei assigoabitur, justum ; non ex bello solum, sed quocum-
que modo mors accidat, universe bonum esse nalurn, in
superioribus conclusum et confectum est. Quare bellum
est accusandum, non mors, quae inde accidit, qnae nli-
literconslilula est, sed onimus oc propositum non juste
bello ulentium, cujus non est auctor, qui res noslras pro-
curat.
XIV. Rursus est aliud g;enus eorum, quoe Manichaeus
dcmentissimus accusat : terrae motum dico, peslcm, fa-

mem ex sterilitate, cx locustis et aliis hujusmodi, tanquam

a principio contrario haec proficiscanlur : sciunt vero om-
nes solere plerumque omnes homines, paucis exceptis, in
rebus laetis, et prosperis laxare mentes, et afleclionibus
succumbcre, nullamque virlulis, el laborum pietatis mc-

moriam habere, olque hoc quidem quodammodo consen-

tanee accidit. Postquam enim satielas ciborum etpotionum
immodcrato propter magnam ubcrtalcm hominibus inci-

dil, vcnlre pingoiore faclo, crassitudo mcnlis et remi-sio

cogitalionis occedit : anima autem gravata subjicilur affec-

tibus a ralione alienis. Si qua vero calamitas ex iis, quas

numeravimus, occidat, minus curanl venlrem homincs,
minusqne voluptalibus inserviunt tempcranliam aulcm, :

ct pielatem pro virili conscclantur, ct quoad fieri potest,

meliores morcs induunt, pressi magis, quamsecundis rebus

lcTlificali. Quo3 rgilor ncquiliac allribucmus oj)inione !N!a-

nichaei ? illa-ne, quae sensui quidem ocerba sunt, effcctu

vcro valdc ulilia? Quae rursns bono? jucundane, qua2
quandoque noccnlissima sunt? saepe enim, quos prosperilas
ad meliorcm frugem non mutavil, luclus, et calamitas con-
 ADVERSUS MANICILEOS. LIB. II. 4<>l

verlerunt; indigent enim homines qnandoque hujusmodi

admonitionibus ad excitandam menlem, et ut a mulla mol-
litudine libcrentur.
Si enim videremus secundis rebus florentes, a magnis
saltem injuriis abstinere, et parva malcficia commillere,
posset fliiquis cum ratione in Iktc invehi, lanquam conlra
ralionem acciderent : sin vero abundare semper necessa-
riis, oblivionem summam largitoris affert islis : necesse
esl, ut aliquando calamitatibus memoria Dei excitetur : cui
oportebal sine inlermissione gratias agere pro no>lrarum
rerum providentia, et procuralione. Unde admonens Deus
homines, talia non perlurbalioni
dispensat, ac gubernat,
irae inserviens,curam amplectcns eos convertendi,
sed
quos opus cst convertere. Ncc enim excellentissimae, efc
perfeclse erga homines charilalis essct, humanas scgriludi-

ncs prae lenitale extenuare, et incrementum eis permittere

non increpando. Quin polius contra, ad inhumanilalem
hoc specU«ret, si cum vellct non recedere ab ca lenitate,
qune spcciem tantum habet, rnsidiose permilteret in disso-
lulionem nequiti.ne omnino homines decidere. Dico autsm
lenia prsebere ralione, et ea, quae acerba putanlur, neccs-
sario indigere.Nec enim pater cum filium delinquentem
verberat, inhumanus est contra polius, si hunc ad con-
:

versionem nontraduceret, palernam providenliam ac mise-

ricordiam habere non videretur. Nec enim medicus cum
secat, et urit ulcus serpens, inhumanus est : imo quanlo
magis rationem orlis adhibet, tanlo magis, nt scgrotum
sanel, dolorem et severioribus reinediis inducit; lanquam
inlerilurus sit aegcr ab ulceribus, nisi hoc modo auxiliclur
ei : sanandus vero, seclione, et uslione adhibitis.
XV. Quamobrem, ut hoc exemplum docct, homines
potius quam Deus sunt, qui aspcra, el acerba sibi inferunt,
qui usum, et opportunitates lemporis proposilo proprio
xli. 26
402 TITI BOSTRENSIS

per affeclus suos praeparant : sicut enim medicus non fa-

cit, ut opus sit urere, et tcmpus urendi, sed ulcus, et mc-

dicum adducit, et uslionem vocat : sic humanae affeclio-

nes Deum accersunt ad ea adhibenda, qus ad curalionem

pertinent : qui minime patitur, quin hominibus semper
tanquam operi suo provida cura prospiciat. Commisitcnim
hominibus ut habcrent liberam electionem virtutis, ac pro-

bilatis. Quod tomen in nobis est infirmum ad affecliones,

fulcit, ac(irmatperea,quae inlerdum ad admonendum.ct in-

crepandum mauifeslo adhibel; neque perpcluo quae auslc-

riora, et acerbiora sunt, inducens, ut necessitate, et vi

moeroris liberlatem noii excludat : neque rursus relinquens

nobis appelilum segnitie omnino solulum, ne auticipa-
tiones affcctionum sine curatione dimitlat ; ulrumquc
sapientia incffabili ad utililalem hominum dispensat, et
moderalur, qui uniuscujusque tempus oppodunum novit.
Stiitim ul videris terrae motum, aul siccilatcin, aut in-
cursioncm locuslarum, siiuul sane omnes fore homines vi-
deas ad melum flcxos, et od supplicandtim ei, qui |>otest
ha?c depcllcre. Si aulem ea, qune videri soleul jocunrlo, et

placida, humanam ralionem hixam, ac rumiss;im rcddiint;

molesta vero et ucerba ex< itant, et od slalum magis pium
couvcrlunt : annon dicat aliquis quidem pro corpo-
illa

ribns, hacc vero pro aniinis a Deo gubernuri? Num igilur

quae animas ad pielalem, et virtulem commovent, appel-
lcinda sunt mala ? ctsi euim sensui sufferenlium molesla
suut, cl tristia, ad salulem lamen hominum necessario in-

fliguntur.
Manichaeus vero demens scmper se sccum pugnare igno-
rat. Elenim si accrelio materiae nocel, quis non sentiat,

contra quam dicit, accidere? Augcbilur enim Iutc contra

homines, qui semper iu rebus h« tis, el sccundis sunt, et
deliciis indulgent, ct veulri, et voluptatibus infra venlrem
 ADVERSUS MANICILEOS. LW. II. /^oS

deserviunt : minuetur vcro vehcmenler fame,pesle, motie,

quse non permiltunt proficcre eam ad injuslitiam nccre-
tionis. Quamobrem consentaneum erat, ut hcec polius vo-

carct bona, convcnienter suo fundamento, et principio,

quam mala sicenim meliorem rationem videretur assecutus
;

quam si rursus ralione referens jocunda ad alia contraria

principia, rursus mala vocasset; utraque enim sunt hona
rationc a Deo data. At ille gaudens peccato ad constituen-
dam et conflandam nequiliam, pcr se, ut opinatur, con-
sislentem, dolorcm capit ex monitionibus Dei efficacibus,
quihus meliores facti homines, et saepenumero aliqui per-
fecte ad virtulem Iraducti, dogma ejus falsum essc de-
clarrnt.
Ad hacc omnia, si non acciderct aliquando, ut quae Deus
communiter omnibus hominibus donat, ct largitur, pro-
hiberentur, largilionem eorum, ac suppeditationem ad \im
alicujus nalurae immulabilis homincs retulisscnt. rie |ue
ctnn acciperenl, gralias largienli egissenl, neque habcnies,
untjuam peti.issent.

Privautur igitur inlerdum ad breve tempus, ut petant :

et rursus accipiunt, ut gralias agant ci, qui dat : agnoscen-

les ipsum esse, qui pr.chet, ct non alia qu.cpumi natura
suppedituus praeter Deum, expers judicii et immulabilis.
\uit aulem Dcus, ut ei gralias habeant homincs, quo dig*
niores fiant, ut dona ejus accipianl, non ut ipse fruetum
aliqucm sibi meiat. Vult autcm eos bona pelcre, ut acci-
picntes ea, eum scnliaut, qui suppcdit t, qui laiatur daa-
dis suis ; sed m gis i&tutur, cum dat dignis; tanquain be-
nignitas crga hoiuines quodammodo inho.iorata sit, nisi

gratis et bcnevolis hominibus exhibealur, qiue valde ralioni

conscnlanea tunc apparct, cum il, qui bona accipiunt,
omnibus bonis largientem pracponu it.

XVI. El si civitalcs concidant cxorta impietate, sicut

26.
4o4 TlTl BOSTRENSIS

nupcr contigit, cum illc impiissimus dominaretur, et er-

rorem idololatriae recoleret, uc renovaret, pcccalum inte-

rimilur, et crror in Deum minnitur; nihil vero amplius

accidit, quamsecundum naturam, ct quod iit ad
rnors
divinam conversionem, nequaquam malum est, sed contra
potius bonum cst, tanquam speciem medicinae habens
malum vero tanlum est, utilem Dci gubernationem impro
barc.Qui cnim procrcalioncm liberorum reprehendit lan
quam augenlem maleriam, cum morlem universam im
probet, an humanam menlem habere videtur , valde sib
ipsi repugnantia cogitaiione fingens? At neque procreatio
mala esl , qtiac facit ut genus mortale semper vivat, et

adjungil ad fabricam mundi cos, qui procreantur; neque

mors, quainvis universe inferatur, mala est : nec a Deo
conslitula, ut homines jacturam, et damnum faciant, sed

ad ulililalem summam juslis ct injustis dccrela est.

Quod autem itnicuique privatim accidit naturaliter, hoc

si mullis conferlim advenial, naluralitcr quidem conlingit,
nihilqueampliusesl,quamquodsinguliscontingit ; sed tanlo
mngis curam gubernantis, quam illud, quod privatim acci-
dit, significat, quanto in illoprivato minus indiciicsl judicii
divini in dclinquentes. Uoc autem generalius projilcr spc-
cicm, quam habet divinne irae, morienles quidem bcncficio

afficil, sicul anle explicalum esl, vivenles vero convertit.

Si quis vero objiciat, quamvis mulla hujusmodi sacpe-

numero fiant, nihilominus tamcn humanam vitam eisdem
inaleficisimplicatamesse similiter; hic quidem judicio mco
iacit, ul si quis pisces in lacu, aut mari videns, exislimet
artcm piscandi oliosam, et inulilem esse.,(|uia pisces captos

non videt, nalantes in aquis videt : aut perindc est, uf si

quis mullos icgrotos cernens, curatiouem mcdici nibil csse

arbitretur.
Cuoi cnim multi proficiant ad pielatem ct virtutem, iilis
 ADVERSUS MAMCILE03. LIB. II. 4 00

pertimcscendis, quae Dcus aliquando sua guternatione opo-

rntur : qni criminandi slndio trnetur quod perfectum est
negat, et quod mulli in pcccato pcrseveranles contcndunt,
exprobiat.
Atqui neque nos dicimus habere talia vim cogcndi mul-
tos, sed dehorlandi o peccato gratos, et benevolos, quse ad
breve tempus invecta, celrriier quiescunt, ne magis vim
afTcrant, quam suasione mulant : rursus vero, quae erant
in consuetudine, exercentur, in qi.ibus animus et vohmtas
eorum, qui mutati sunt, speclalur, ct exploratur, ut ii sola

memoria exemplornm infirmilalem suam fulciant, et stabi-

qui sunt grati, et aequi. Imo vcro

liant, potius dicendum
est, si cum talia contingant, pauci quidam, et valde rari
sunt, qui vitam mulant, annon mullo plus ad nequitiam
cogilalio hominum profecisset, si per haee, qua? accidunt,
non ficret a peccatis avocatio?
Quodsi nullus hinc utilitatem capcret, quod quidem fa*

tuum est dicere, prursfaret reprchenderc homiues, qui nec

hoc quidem modo juvari volunt, quam culpam ncgligen*
tiae in Deum tronsferre, quasi non amplius studio conver-

lendi ntentem qua ralione utendum csl in eos, qui nullum

:

sensum talium capiunt. Est aulem -compcrtum iis, qui snnt

grali el aequi, non solum aliquos ad perfeclam mulationcm

in melius capiendain meluni impellerc, sed aliisetiamappc-

tilum, et audaciam ad injuslilinm occulte imminuere.
XVIf. Veniamus deinceps ad ralionem crealionis, quam
istc planus cnlumniatur : ac primum de lcncbris, et nocle
inquiramus, quod potissimum isle menle caecatus vilupe-
rat : tenebras enim, quae in nocie apparcnt, illarum tene-
brarum, quas Manichaeus cogilat esse quasi per sc sint,

inlclligit cssc indiciutn, ejus scilicct, quod non esl : nihil

penitus videns, nec intelligcns, sed ad instar ca:ci homi-

nis in rcs ipsas oITendens, ct incurrens ; vocatque tenebras,
4o6 TITI BOSTRENSIS

et veluti horrct, ut non opus habeat disputatione, ut talsi-

las doctrinoc ejus argumenlalione concludalur, ut qui no-
men usurpet. Dicendum crgo est,
rei c se ipsa vituperatte

vocari quidem has tencbras, uon lamen secundum subs-

tantiam existcre : ndveniunt cnim, et rccedunt quotidie,
sunlque conscqucnles modum
non snnt cnim
in umbrac :

crcatae per se, nequaquam; mundo autem

ut snbslantia,

creato, est umbra. Nascilur enim homo, qui per sc est, se-
quitnr aulcm enm uml)ra secundum molem corporis, et ncu-
tiquam cum eo ipso fabricataest, sed advenit ul siluin et lo-

calum cst corpus, et ut est luminis circuilus, rt conversio.

Siquidem nox, ct lenebr.T, cum sit mundus corporcus,
solummodo sunt conscqurnles, non aulcm sunt fabricalrc
in modum substaniiie crcnlas.
Cum enim sol diurnum cursum absoivit, et verlilur ad
rccessus proprios, necesseest ea, quse sunl inlrn mundnm,
onmia inumbrari, cum sit exlra quod iilnminat, sic Oeo
volenlc; Causas, cur ila voluerit, panlo posl pro virihus

dicemus. lllud stalim dicendum est, qnne habent molem

corpoream inlcrdiu in conlrariam parlem luminis positi

umbras jacerc, et tPOrtsferlur simul cnm luniiuc in conlra-

rium umbra : el ubi cst usque nd meri iiem sol, ihi cst post
mcridicm umbra. Ubi aulem umbra post meridiem, sol
cst posl hunc umbra vcro diurna umbni esl, et non om-
:

nino tenebrae : qnia quod continct cum sit undiqne aper-

tum , Itfcis ctiam quae umbram habent ,
praebet luminis

parlicipationem. Ilaquc si domum qnampiam cxomniparto

bene claudas, el neque vel anguslus adilus lumini relinqua-
lur, uoclem efTicics etiam in mcridie. U«»c aulcm fit in

noclc, sole loca sua ambicnlc, ct circuineonlc. llndc nox

est privalio luminis. Potest autem hoc, quod fit, clarius

percipi, si quis considerat alicubi esse el mnncrc noctu

solem, intcrdiu vcro nusquam esse lcncbi\s, scd penilus
 ADVERSUS MANICHJ20S. LIB. II. /\Oy

dissolvi, et tolli. Quare substantia iuminis facta est, non

autem tenebrarum.
XV III. Considerandum vero est, quam sit necessaria
nox. Primum, est communis requies omnibus : somnus
euim dinrnus mogis necessilatem noclis declarat, cujus
quidem fempus tam longum non suflicit hominibus, ut a
sensibus requiescant, et diurnum somnum caperc non
aequaliter omnibus licet : in nocte vero communis est om-
nibns et aeqnalis mensura ad requiescendum, nullam WmL
qualitatem habens ad avaritias vilae , et plus hobcndi
cupidilnlcs. Quod quidem non minus aoqualitalem Crealo-
risteslatur, tanquam uni generi hominum a?qualiter pros-
picienlis. Deinde, si semper esset dies, et spatio diei non
snccederct nox, non possemus metiri lcmpus non divisum
in parles. Divisio autem diurni temporis facit, ul liceat
tcmpus per has parliculas numerare. Nisi autem tcmpus
discernerelur, in multis rebus non posset hominibus ralio
vitae iniri, el constare : et quod majus est, non esset volup-
tas luminis fruendi, si non essent tenebrae nocturnae in
proximoeo modo, quem diximus. Lumen enim corporcum
conlinuum neque quod lumen esset, cognosceretur lu- :

men enini dicitur, et est, ut a tenebris distinguatur. Non

igitur csset, ut esse apparet admiralionc dignum a Deo
crealum, nisi comparatio ejus, quod videtur contrarium,
illud ostenderet.

Quamobrem oportet gratias agere Deo sapientissimo

creatori, cum propter alia mulla, tum mnxime quia fecit,
ut lumen sentiremus, et eo frueremur, quod quidem esse
non aliter discernere poluissemus.
Est anlem obstupenda ineffabilis Dei sopienlia, quod cum
tot, et adhuc plures necessariae hominibus et oporlunae
uliiitates ex lenebris existant, tamen quia erat nomen et
res tenebrarum, non fecit cas secundum substantiaoa, sed
 :

4o8 TITI BOSTREXSIS

fecit, ut venircnt, et recederent : ut quasi essentea, qune

diximus, et «dhuc plura commoda prneberenl : et quasi non
essent, minime mundi fabricator accusarelur. Exlra cul-
pam igilur et querclam cst nox, quin polius usu est omni-
J)us modis mirabilis.
Sed aiunt latronem noctu latrocinari. Sed quid hoc
contra noctcm ? si euim non contingoret de die latroci-

nari eos, qui lalrocinari volunt, oporteret tcmpus noc-

turnum accusare. Scd quia latro opportunilalem furli

expcclat, sive die, sive noclc incidat, animus mabficium

facientis, non lempus cst ciimini dandum : vcrumlamen
si maleficus nocli paierct, dormirct sane; hoc enim solum
nox jubet.
XIX. Praelerea considerandum est similitcr inler se con-

traria videri, lumen, et lencbras, veritatemque et menda-

cium. Quod enimest lumen corpori, hoc est vcrilasanima?,
el quod lenebrnc oculis, hoc ignoranlia ct mcndacium
menli. Homo enim nihil aliud est quam anima, ct corpus.
Ulrique parli suppeditat Deus, corpori lumen : per corpus
cnim lumine corporeo fruilur : per animam vcro verilalc
spiriluali.

Sicut aulcm non sunt tenebra) sccundum substnnliam,

solum aulcm eas advenire pcrmissum est, sicut oslensum
etiam mcndacium non manct ab aliqua subslanlia
est, sic

pcr sc cxislonlc, quam ille principium ingenitum vocat,

neque cst substanlia quaepiam pcr sc cxislcns, ac vivcns.
Scd sola cogitalione essc, concessum est, et advenire, at-
quc rccedere shnililer in lencbras, idque valde utililcr, et

neccssario; nisi cnim cogitalio mendacii csse possct pcr-

missu Dci, verilnlis r»plio non essct in hominibus : spcc-

pcrmlssum esset,
lata,cl probaln, fruslra nominnrclur, nisi
essc mcndacium cogilalionc. iNcnio cnim csset amicus

-vcrilatis, nisi poteslalem haberet cogilandi mendaciuuH

 ADVERSUS BIAMCILEOS. LlB. II. 4<>9

Non dico esse mcnclacium adjunctum vcritati, sed quod

oj)lio verilalis non vidcretur esse, nisi potcslas mentiendi
adjacerel ; quod quidein veracibns prodesl, non verilati.

Oportet enim eum, qui verax est, ut penes eum sit men-
tiri, a quo cum abslinet, verax est. Posse ergo menliri
affert hominibns, ut veritalem mendacio anteponant. Sicut
posilaj sensum luminis movent, et excitant
tenebra?, :

tamen lumen in lenebris lucet (dissolvit enim eas

sicut

adveniens, quippe cum non sint secundum substantiam)

sic veritas vincens mendacium, omnino convincit, quod

non e;;t, cogilatione esse propter poteslalem cogitalionis,

id est, quia cogilari polest. Quomodo enim polest quis
ventatem eligere, si suscipere mendacium non est penes
ipsum ?

Si igitiir oslendi posset esse tenebras secundnm substan-

liam, et non advenire, et recedcre, sicut diclum est, poni
etiam posset falsa, et mendosa substantia. Sin vcro, nec
ille, nec alius ostendere potcst non dissolvi has tenebras,

quae ad instar umbrae fiunt, ut lumen quidem noclu exis-

tat, lenebrae vero inlerdiu non liquet neque menda-
sint;

cium, quod cum lenebris similitudinem habet, per se

existere instar substanlioc , sed necessario pcrmiltit , ut

co^itntione lantum sit, idque ad electioncm veritatis.

Quia vero lumen secundum substanliam per se extitit,

plane exislimare licet esse veritalem per se secundum sub-
stantiam, ut simililudinis ac proportionis ratio limate, et
pcrfecte scrvelur : ecquid prohibot, quin Deum ipsam per
se veritatem esseexislimemus,el reputemus? Sic enim Deus
est lumen; lumcn autem intelligibile, non aspeclabile,
lumen scilicet sicut veritas, Inmen cnim spirituale niliil
aliud est,quam lumen veritalis; Deustamen, cum lumen,
et ipsa per se verilas sit, a mendacio ubslinct, non qnia
deficit ei poteslas, sed quia non vult unquam mentiri. Si
4 10 TITI BOSTRKNSIS

aulem non potest, non enim absurdum est sic loqui, ideo
non potrst, quia nunquam vult.
Quibus cnim vcllc cl non velle diversc accidit, recte et
ralioni convenienler his allribuitur posse : Deo autem
quoniiim nuuquam accidit vclle, couliteudum cst non
posse eum inentiri; sic tamcn, quia scilicet non polest
velle : non autcm quia non potest ad instar ejus, cui est in-
firmilas, et poleslas : creaturam enim impcdiri, cl cons-
tringi natura : lumen, inquam, corporeum non habcre
penes se, ut sil lumen. sed penes auclorem luminis esse,
non est alienum a ralione sic dicere; auclorem vcro sub-
jeclum esse neccssitali naturae, valde absurdum est cogi-

tare, ut non videalur penes ipsum cssc verum diccre„ scd

a natura per viin cogi ; cum aliorjui ipsum solum sit, quod
quidem est. lis tamen, quae creavit, imposuit, ut natura et

neccssitate esscnt, quod sunt. Deo tamcn nemo imposuit,

ut nccessitate nalurac esset verilas. Supra naluram igitur

est, qui naturas fabrieatus e*l ; ipse anlein libcr est u neccs-

sitate nalurae : sic enim vere bonmn essc conlilebimur.

Igilur cx iis, quac dicta sunt, patelit per »e mcndacium
non essc mendacem vero esse eum.qui mentilur; a mrn-
:

liente enim vocatur mcndacium non aulem monliens :

vocalur ab eo, quod non eit. Mcndacium enim QOfl pote.-t

csso antoquam cogilelur, simililer lenobrrc non sunl creal;e,

sed subierunl, iuelae umbra univcoi; praeterquam quod

tcnebrai non solum subire permissae sunt, sed valde cliam
ulililer. Cogitulio vero mendacii electionem veritatis anud
homines dcclaral. Cum vcro anteponilur veritati menda-
dacium , noreulissimum cst , idquc valde conscntanea;
mcndaciiim enim ab hominibus excogitalum est, tenebr;e

vero corporeae a Deo positai sunt. Idcirco oporlet illud

quidem fugcrc; hoc vero non viluperarc, quod necessario
a Crealorepositum est.
 ADVERSUS MANICILfiOS. LIU. II. 4*1
XX. Viluperat autem non has solum iste inauditre con-
tra Deum blasphcmia? inventor sed ctiam animantes, qua3 :

naturam sacvam sortiloc sunt a Grealore , more itiimici,

qui omnia accusans, in crealuras Dei invehitur. Scd blas-

phemiam amcntem , et vccordem istius dcceptoris in

hnjusmodi animantibus sermo nosler redarguet.

Omnesenim feras, ac bestifis, quadrupedes, ac serpcntes
cum vituperat, pcrinde mihi taccre videtur, ut si qnis servus
dedilus peccalis, et improbissimus atia qnidem Domini, et
auctoris sui approbet, odio antcm habeat, et criminctur
flagellum soluin, quod apparet, qui ipso quidem odio os-

tendit, quam nccessarium sit flagcllum apposiium; homi-

nes cnim faciles, et parati ad capicndam oblivionem conlra
Deum, si nibil haberent in fabrica mundi, qnod dignum

esse metu appareret, amplius quidem procedcrent aniino,

et voluntale contra Deum ; accusali vero essent non rccle,
utpole nnlla re carum, quae apparcnl excitati. Etsi enim
natura inest nobis liberlas ad eligendum qnod melius cst,

tamcn proptcr ignaviam facile in oblivioncm incidimus.

]\lulla igifur sunt, qnaB necessario rogiUlioncm noslram ad
Dcuin limore ( xcilant : sicut rursus plurima, qna3 hanc co-
gitalionem j>er benignilalem, et bonis (Vuendi copiam et
facultatcm ad agcndas gratias Creatori movent : utrisque
enim eruditnur, et inslruimur iis, quibus tanquam bonis
fruinmr : et iis, quibus tanquam horribilibus et pertimes-
cendis convertimur.
XXI. Quod igilur saevum est natura, horribile est, scd
non malum : malitia enim et nequitia aflbctio cogitalionis

sunl. Apuelilus autcm naluralis sic factus , ab omni culpa,

et criminc llberatus est. Deus autcm misericordia erga
homincs molus fccit, ut metu et horrore besliarum ra-
tione carcntium, probitatem, quae ad patrem rationis com-
potem pertinet, consectaremur : et nihii in hujusmodi

3 \
4l2 TITI BOSTRENSIS

bestiis, ac feris malum; qnod enim non novit, quod est,

quomodo malum esl ? ut jafli non minus sic redarguatur,

quod Mauichaeus tradit de nequilia, quam finxit, el ingeni-
tum principium vocat non enim Iribuil ci cogilalioncm,
:

et cognitionem nequilia3, ne si reperialur haberc sensum

boni, hac ralionc app.ireat, non esse nequitia : cognilio
enim boni lestimonium cst nalurse non malx*. Maniclurus
vcro, cum nequiliam statuil, raiione carere, et cognilione

privatam esse, eam etiam privat cognilione ejus, quod ipsa

est.

Si enim senliat, et cogno^cat, quod mala cst, scntiet

omnino conlrarium evadens bona. Siquidem malum ra-
tione deprehenditur sensu et comparalione boni, ut si ma-
nifestum sit malum, conlrarium quoquc sit mauifeslum :

omneenimconlrarium probalio, etindexest contrarii, cog-

nitione lamen et judicio. Sine cognilione cnim ncutrum
est nllerius indical'o. Si igitur nequilia se ipsam ignorat,
ct cogitniione non suscipit malum, non cril nequilia; frus-
tra, et vane accusnbilur : nequitia euim libcra o ralionc,
similis est phrcnetico, id est, furioso in febre,nut alio casu,

qui, quod facit, nescit, cui omucs ignoscere consuevimus :

ac magis quidem ad luclum flcclimur, a ncquilia eum libc-

rantcs : cum sine causa perculit, aut cliam occidit, si

gladium reperiat. Sic omnibus hoc mauifcslc patct : ct hoc

judicium commune est ac naturoe conseeUrium, non no-
minare molum, si ignorat quod facit. Si igilur nequeid,

quod cognoscit, bonum ncccssarium vocabitur, scquilur

ncquc id quod so ipsum et quid sit, ignorat, ne(|iiitiam esse,
quorum allcrum ncque ipse admitlit : allcrum vcro per er-
rorcm, cl contra communcm cxistimationein statuit. Sic
ncque fcra ulla mala cst, cum sit ralionis cxpcrs : homo
vcro male inoralus malus cst, qui ralione utcns capessit
quac non iguorat; accessio enim rationis ad naluram ne-

oollbob
 ADVLRSUS MANICILEOS. LIB. II. 4^
quitiae crimcn inducit; proeparat enim ratio cognitionem
aclionis susceptae; privatio autem cognitionis privalio est
culpae, et criminis. Sic liomo utrumque cognosccns virtu-
lem scilicctet vilium, ab co, quod elegit, nominatur; anle-
cedit cnim electioni cognitio,prius aulem quam cognoscat,
dum puer parvus est, a neutro extremo nominalur, idest,
nequo bonus, neque malus dicitur. Quamobrem ex omni
parte liquet virtulem et vilium rationi, et post eleclioni
attribui. non sunt rationis participes,
Besliae igilur, quoe

non sunt nequam, nec a nequtlia produetoe ; quia si illa

ila se hfibeal non est nequilia.
,

XXII. Praelerea videre licet saepenumero, quod est in

serpenlibus nocentissimum ; venenum dico a medicis abso-
lulissimis ad jnodieinam adbibcri; ct mixta cum iis, quae
possunt auxiliari, gravissimos morbos interdum depeilere :

et ex ipsis carnibus, aliis generibus, et hcrbis admixtis op-

limum remedium corporibus confici. Simililer in aliis bes-

liis quoedam cnim partes, et membra, et sanguis, sola ac

per se aegrotanlibus conducunt. Quomodo igilur sunt ex
nequitia,qune expartesunt ulilia,et juvant? Haec igitur om-
nia ducenda sunt ulilia, propler homines tantum : non au-
tem appcllanda sunt bona, ncque mala, quae hominibus
tantum necessario metum injiciunt, ut ad melius institu-
tuin se converlant, et otium besliarum, atque vocatio ea-
rum a vocando, apud homines otium, et inerliam prohibet;

sunt enim posila ipsa inslar flagelli apparenlis in domo, ut

metuant famuli, ac ministri, si quis eorum se dedat clio,

aut si quis domi delinquat. Si vcro conlingil videre has,

quas diximus, beslkis nihil nocere iinprobis, admiremur in

Domino toleranliam malorum. Nihilominus tamen consi-

dcrare oportet nagellum proposilmn : conlra vero si boui
incidunt in has leras , advci tendum est quod Dominus
bono delinquenti prospicit, et cavct, non autem ei qui
4l/ f
TITI BOSTRF.NSIS

valde dcsperatusest. Ille eniin peccal, quaj curari possunt :

hic vero rescrvatur acl supplicium, quod evadi non potesl :

hojusmodi enim exempla permulta in divinis Scripturis vi-

dere ac legerc Magna itaque cura est Dco dc homine,

licel.

quamobrem omnibus modis proposuit, quaj eumad timo -

rcm moverent, et excitarent, ot nequc somnus illi a cre-
berrima molestia liber esset, quin hic atiam a quibusdam
feris, el serpentibus impedilus, cogitationem inslar stimuli
pungeret, ac multa quidem sunl, quac humanam infirmita-

tcm juvanl, ulhomo rccordeiur Dci, ejusque memoriam ha-

beat. Mii ifice namque per ca, quac corpore patilur, a mor-
bis animaj liberalur : eL per ea, quae p.i li possct, quamvis
non patialur, ad limorem converlilur. lucidit quoquc
homo ncce&sario in morbos corporis, ut peccaium, gravis-
simum morbum et qui solus vere morhus est, eiTu^ial cui :

enim iion dolet, inlemperans est : et qui peccal impune,

fuudilus perrt.
Sienim lam multis, ac tantis, ad limendum proposilis,
ex ma^ua parte homines ex vacuilate timoris ae^rolant,
qtiouiudo conviclum, ct soiietalcm interse habere poluis-
senl, si uullus eis metus antc oculos impeuderet ? Mnllit

igilur duriorem mentem morbus : et saepenumero naufra-

ginui mercatores perjuriii asauetos motavit, et rorsoj ino-
pia opibus elatum deprc.ssit : orbilas fiiiorum correxit

awritiaj propler hberos dedilum.

Quod si uon conexit, exemplum saltem senlicnlibus
prajbuil : ac Iiberi quidem nullam prorsu* jacturam aut
damnum feccrunl , quinimo henficium acceperunt ab
insiitulione malorum parenlum libcrali : avaritia auteui
relellitur.

XXIII. Rursus alii cum parenles alioqui probos habcant,

moriiiiilur, aul quia fuluri ernnL indigni geniloribus sais,
nc bonoium malaj columnaj cxlent; aut si probi quidem
 ADVERSUS MANICILEOS. LIR. II. ^lb

sunt, evasuri tamen pravi mutalione morum, si crescercnt;

beneficio afficiuntur, non permanentes in malum suum,
omnin Deo providentia el pracognitione sua gubernante.
Admodum ilaque necessarii sunt metus, et variae atque
infinitae sunt causse eorum, quae Deus dispensat ac provi-
dct; ct saepe soepius eadem propter varias causas eveniunt.
Ulea?grotat propter peccata, ut convei tatur : alius propler
virtutem,ut magis adhuc exerceatur in testimonium; ilcm
alius propter nimium peccatum, ut arguatur: el ejusdem
casus variac etiam causae. Ille amitlit opes male eis usns,

Deo sic illi prospiciente, ac praecavenle; alius ut ad virtu-

tcm per inopiam se exerccat; aliussponte suagrave pondus
divitiarum, abjicitnesintei impedimentoadviLlutem. Neque
facilequispiam perspicerepolestabsolulam rationem earum
rerum, quas Deus gubernat, ut hominibus consulat. Pauca
vcro.quae comprehcnsn sunt, fidem faciunt eorum, quae
non sunt. Qo.Tdam eniui ipse declarat hominibns, ui quo-
dammoclo ex iis, qua3 sentiunt, ascendcrc possint ad cum.
Alia veropluiima obscuritale eonlogil, ne conlra se fiut

magister non credendi : nec enim decebat omnium, quae

sigillatim fiunt, demonstraliones a Dco poscerc; siquidcm
hujusmodicoguiliodiUicilh r, c-t pejorest quam ignoranlia :

hac cnim ratione suadetur menti, quod addiscat alioqui :

nihil enrum,quue Deus gubernal, ad justam gubernationem

referret. Mclior autem est in Deum hdcs et charitas ; ct

quamvis mens non perspiciat qiuu fiunt, coniidat tamcn
recte gubernanti. Siquidem in omnibus rebus adduci argu-
menlis, el probalionibus, poiius essct pei fidia, quam fides.

Imo pleriquein veros, et germanes amicos non inquirunt

curiose, legilimam, ac germauam amicitiam hoc ipso red-
denles, quod cum amicis sine curiositate versantur : lan-
quam facile accusationem perlidirc incurrentes, si nunquam
post periculuui faclum ipsis confidant. Sic etiam Deus, cum
4l6 TITI BOSTRENSIS

maxime velit, ut simuscrga ipsum bone animali, non om-

nem provideuliae suae vim et efficienliam dcclarnt; vult

enim, ut ei crcdamus : neque rursus omnem nos celnt, sed

quibusdam exemplis quodammodo mentem noslram sus-

tentat.

Qui igitur animo grato, et pio sunt, simul sentiunt, et

memoriam sempcr conservant, instar terrae bonae satae,

florentes in sludio virlulum.

Qui vero menlem habent magna gravilate consuctudinis
peccatorum obrnlam et opplelam, aut nnticipalione alia-

rum contra Deum fictarum cogitationum qualesftV.inichaeus

deprompsit , et quales apud nlios reperiuntur; pulsatur
quidem eorum mens, sed repellunl sensum exemplorum,
ct niililatem.

XXIV. Alqne hacc quidem adjecla sint gcneralim de

providentia Dei universorum. KraL autem nobis quaeslio de
omnibus feris, demonslratumque est rationibus ex natura
ductis, neque malas esse, nec ex ullo ma^o principio profec-
tas, utiles vero esse hominibus ad incutiendum melum. Si
cnim quaj in mundo facta sunt, suavia essent, et hilarilalis
plenn, nihilque omnino esset, quod vel sensim perterrefa-
ceret, gravc et durum visum esscl hominibus inslrui ad non
timendum.
Habent aulcm haec etiam varietalis ornatum, et decorcm
cum lerrore uiixtum ; praeter haac etiam continuo sunt alia
animalia, quae nec idonea sunt ad alendum homines, neque
possunt prnebere eis veslilum : ncque rursus ferina sunt, et
saeva.sed solum varictatcm mundi complent : manifesluin-
que esl omnia animalia mansueta, et non mansuela, ct quae

sunt iulerjecta, unius crealione, et voluntale permancre. nec

a se ipsis vicissim interire, variis modis excellenter munila ;

nlia enim praedila sunt inviclo robore, alia vero infirmiora,

velocitate nalurali se tuentur; alia aliter armatn sunt ; ct

 ADVEHSUS MAMGH.EOS. LIB. II. 4'7
quaevidenturarmiscarerc,alia qucedamformnmunilioim tula
sunt : aul enim naluram volucrum sorlila sunt, aut sub lcrra
lalent. Sic fabricator mundi ornatum confecit varielate : et

rc(ligensadarqualilatemqurcsuntdiversa,otnnibusdislribuit
tuilioncm sui, ut nullum genus horum imbecillitale naluras

proditum pcreat. Ad commutaliones temporum induuntur

tegumentis suaple natura ortis, et pilis densis, ac duris coriis,
que hyeme.ct in aesluad propnlsandum incommodum ido
neasuut, clquae faciunt ut facilius recubent et requiescant,

ut videatur suapte vi, et natura supposila eis stragula ; ac

parlim quidem parum foecunda sunt aul tanquam diffici-

lia ad capiendum, aut tanquam diuturnae viloe ; alia vero,

quae facile capiunlur, et ad ulendum quotidie tradita sunt,

foecunditate sua durant, et scrvantur.
XXV. Alimenta vero aliud animalalia habet, atque omni-
busabundeappositasunt, itaut nullaherbacx iiseliam, quae
morliferae videnlur esse, natura sit mortifera; quod enim
alteri generi nocet, alteri prodest. Salutare autem et pesti-
fcrum simul natura quomodo hoc esse potest ? dilTerentia
autem his ulentium varietatem, quae in his inest, requirit,
ut in animantibus ralione carentibus vcstigium quoddam
appareat rationis, legis scilicet ejus, qui ea crcavit. Nihil
cnim horum ignorat, quod sibi cognatum est, neque prop-
ter naluram ferinam, et ralionis experlem, quod pcstife-

rum tanquam aptum ad nutriendum adhibet. Quin

sibi est

potius unumquodque, quod sibi commodum est, appelit, ct

prosequitur. Si enim omnis herba, cl radix omnibus csset
accommodala et congrucns, minus palcfieret, quod lex
Greatofis etiam in animanlibus ralionc carentibus vigcfc, et

dominalur.
At vero esse hoc quibusdam nocens, aliis auicm id

ipsnm saliilare, clarius sapienliam Dei in omaibus piaedi-

cal ; qna factum est, ut essct in animanlibus ralione ca-
XLI. 27
 4 1 8 TITI B0STREN3IS

renlibns visquoedam nalurae, quaca, qurc apposita snnt, dis-

cernerent. Quae si naluraliter in singulis non inesset,
merito, ac rccle ea, quae noceut, accusarenlur tnnquam a
nequitia edita, et orta.
Siu vero in animalibus naturalis quaednm vis discernendi,
judicium praeoccupavit, et unumquod(|ue sibi conveniens
eligit, omnis videlicet hcrba et radix. ulilis est, ctsi non
omnibus; varia aulem sunt varie apposita.
XXVI. Hoc igitur modo Manichaei, qui omnia crimi-
nari studnit, refellcnda et evcrtenda cst accusalio herba-
rum pestilentium. Sic enim ct contra rerrum, et contra
ignem mentitnr, faciens in his conlra quam vult. Qui enim
accusat maleriam, quam esse inaniler (ingit, rursus appa-
ret tanquam defensor, etpalronus ejus, eis succenscns tnn-

quam malis, qui matcriam consumunt : ferrum aulem, et

ignis seminala sunt mundi auclore; inventa

in terra ab ipso
vcro sunt ralione ab homine, id Deo conccdente. Sine his
aulcm penitus manca esset vita hominum.
Etenim si judicavit Manichaeiis nocentia esse, quia con-
sumunt ct interimunt corpora fcrro et igni objecla, quanto
magis apparebunt ulilia et s.lutaria proplcr usuin suum
ad omnia nccessarium. Si vcro abdila sunl, ct lalrnlia in

fabricn mundi, haec aulem a principio ratio hominis adin-

vcnil, cui assignabimus ralionem hominis horum inventri-
ccin?an nequiliac et mulcriae, quoe cognilionem non habct,
ut Manichaeus est auctor, an Dco? At pcrspicuum esl sa-
pienliam ralionis et bonum esse, cl munus boni. Jn qucm

suajilc vi insiluit unquam fcrrum, quod usui ralionis lan-

luin subjcclum est, et onmi arli servit, ac minislral?
homo fcrro, inquit Manichaeus, et ad instru-
Al occidit
mcntum acccdit malum arlificium utcniis. Quasi non esset
visum ferriim malum, nisi liomo hoc modo fcrro ulcrelur.
Si cnim vellcl siearius occiderc, ct ab ictu nbsrrarel, an-
 ;

ADVERSUS MANICILEOS. LIB. II. 4 9 1

non liquct animo quidem rem perpetrasse, ferrum vero

extra culpam esse? Sic quainvisferro homicidium fiat, non
est in crimine, et cnlpa ferrum, sed qui non secundum

rationem usus est ferro ad secandum. Si outem ligno per-

cutiat, aut cuspidc feriat, aut propriis manibus strangulet,
rursus haec ManichcEus appcllabit mala, et omnia apud
eum crimini potius dabuntur, qunm cogilatio voluntaria.
Omnia enim, qure dicta sunt cum ferro, neque bona,
neque mala sunt ; trahuntur enirn, quo qui ulilur, vclit

quae vero sunt posita instar instrumentorum, et deserviunt

utenti ;
quae si homini non essent tradita, nec arlificia sic

perageret, nec utilitates ex arlificiis copiosas haberet ; et

quod plus est, minime exercitalio adhiberelur. Non ha-

bendo enim apposita instrumenla, quee ad actioncm virlu-
tis, vcl vitii accoinmodari possent, non hnberet polestatem
virtutem vilio pnrponendi, ut maximam jacturam fecisse
viderelur, et a maxima laude excidisse; si propterea vi-
deretur non admittere lurpe factum, quia non habuit co-
piam eorum, quibus perficeret quod enim omnino non ;

ngit, otiosum est, et inglorium.

Sed vide, inquiet, quod ex instrumentis provenit, magis
necessarium accidit ; mors enim non est invenla ab inler-
fectore,sedaCreatoresancitaest: et si quis sludcat ferrum,
et liguum, et lapidem, ignem et aquam, et alia ejusmodi
tanquam malefica aecusare, reliclo principio inslrumenlo-
rum , reprehendat et accuset quod ex instrumentis
id ,

provenit, mortem non csse hanc a Deo

dico, probetque
decretam, et constilutam secundum rationem atque ila :

postremo appellel mala, quae rnale adjuvant mortem. Sed

si nemo potest probare mortem esse molam, sed contra
potius, ut copiose probatum est, utilem esse, annon super-
vacaneum est accusare, tanquam natura sint mala, ea, ex
quibus mors accidit, qme neque sciunt ad qua; sint adhi-
2 7-
 4*^0 TITl BOSTRENSIS

benda ab altoro, cui tradila sunt, ct ab omni culpa, ct

crimine sunt libera ? cum oporleret hominem solum accu-
sarc, qui ea inslrumenla tunc movet, cum non licet_, neque
convenit.
XXVII. Sic enim vere conclusum, ct confeclumest,nihil
in fabrica mundi esse mnlum, solam rntionem humanam,
qiue neccssario polcslalem accipit, aliquandoqnidempecca-
re : peecanlem vero ob idsolum reprehendi.qnia quoddele-
rius erat, prtcposuil meliori neque contra naturam posse
:

aliquid novare, nec csse penes eum, ut quae stipra sunt,

sinl infra, sed solum facere en, qune secundum naluram
sunt, quamvis accuselur faccre prnetcr rationem.

mortem secundum naturam operatur, nihil

Sicut caedes
amplius facicns, qnam quod cst secundum naluram, pra>
terquam quod coar^uit cum qui fecit. Rursus adultcrium,
ejusmodi ob cam lanlum causain accusantur, quia
ct alia
sunt aversa a ralione. Gonlra naluram vero a Crealorc
constitulam nihil penitus potest aliquid novi moliri, quippe
cum lex ejus, qui naturam fabricalus cst, sit, et maneat
iminulabilis. ln ipsis vero, quac naluraha sunt, peccata ver-
sanlurnullam oovilatem introducenlia ; soluin arguunl, ct
convincunl faciehtem sponle peccare, ut qui non possit
alilcr cx virlule degere, nisi peues cum sit contrarium
a^crc; quod quidcm volens, et libens dcclinal, ut virtutcm
comparel. Est igilur suinmaj stultitiae et insipienliaj, fer-

rum, aut lignuni aut alia ejusmodi in crimcn vocarc, el

non eum, qui his prajlcr ralioncm ulilur.

Si quis vcro quacral quarc occidilur homo? rursus di-

cendum cril, quod ssepius dictum csl, quarc igilur homo

denique inorilur? quod quidem si malum esse oslendalur,

recte culpa in cum, qui constituit, rcdundat. Sin vero non

cst 111111,1, pcrmisbio lanlum ejus, quires nostras procurat,
inquirenda csi, quare homo in hoc genus mortis incidil,
 ADVF.RSUS MANICILE08. LIB. II. l\1\

qucc non est secunduni naturam mala, ct continuo repc-

rictur ex multis, ac variis causis acciderc, quas enumcrarc
curiosum fuerit.

Idcm enim justo, et injusto diversis causis accidit, non

ut juslo sit damno : nec injusto, ut sit supplicio, et vindic-
tae, (non enim quod sccundum naturam est, suppiicium
fuerit) sed ut sit exemplo aliis, vel ad prohibenda insana-
Lilia. MuIt.Tque aliae causae sunt, proptcr qnas Deus homi-
ncm occidi permittit : conslat tamen nihii amplius, quam
quod in natura decrctum,et constitutum est, accidere; li~

cet enim divcrsus casus accidat febris, salietatisimmodicae,

aut contra cxinanitionis ex fame, frigoris, aestus, aggeris,

lapidalionis, gladii, ignis, aquae : at in his omnibus unum
est, quod incV; provenit. Ecquid hoc ? id scilicet, quod a
Creatore rccte et ntililcrinuniversogenercconstitutumest,
XXVIII. Sic igitur, ac multis eliam aliis modis demons-
trari j>otest nihil esse in fabrica mundi malum : neque
quidquam in gubernalione divina, quod reprehendi possit,
sed omnia inexplicabili sapientia facta esse, et providentia
ineffabili gubernari, ut non sit facile eorum, qnse a Deo
facla sunt, tum quae suavia, tum quae trislia et molesla
esse videntur, raiionem perspicere ac comprehenderc :

non enim, ut videlur, oportebat palere omnibusdivinae sa-

pientioj indicia, et mcntcm Dei, quaa ncc explicari, neque
comprehcndi omnino nudam, et aperlam esse ho-
polest,
minibus; quandoquidem plurima etiam hominis regis con-
silia interdum celanlur, ut quod agitur, qua ralionc fiat,

ignorelur.
Quare non mirum est, si totius gubcrnationis Dci ratio-
nem non percipiunt, quos decet sine curiositatc subjectos
esse et silere, et minime contra divinam gubernationem
dicere. Sccpc cnim pudel nos in architcctum peritum aut
ajdiiicalorem navis expertum, aut in fabrum spectalum
^2 2 TITI HOSTRENSIS

curiosc inquirere, cuni quisque eorum quod artis suac est

fucit : qtiiu polius cxperimento conhsi, expectamus, ut

opns videamus. Contingit eliam aliquando, ul lapsum eo-
rum non scnliamus.
Quid dieeraus de sapientia Dei, qui omnem mentem,
et inlclligcnliam supcrat ,
quam quidem oporlebat sive eam
intelligentes, sive non inlelligenles obslupescere et hono-
rare? Si quis vcro quia rationcm mullorum, quae a Deo
(lunt, non assequitur, decidat in absurdas de Deo opinio-
nes, miscrrimus ct valcle stultus, et insipicns est, hic ipsa
cnjcitale menlis suac lanquam dncc utens, ut Manichaeus,

qui insaniam scelcralissimam, conlra eos, qui ei credide-

runt, excogitavit : qui quia non intellexit, quomodo noslra
Deus gubcrnaret, secundum principium ingcuilum nequi-
tise finxit, ut ab iis, quae sunt supra, delaberelur : et ea,

quoe infra, ut intelligcret non ci cojiccderctur, ea in Dcum

universoium fingens ,
quae palienliam ejus allissimam
praedicarenl; divisit cnim ca, quac Dci sunt corum : ct

piurima ad nequiliam, quoe nihil cst, rctulit omnibus :

modis in Deum blasphcmus, qui ait opera bona Dei com-

posita esse ex nequilia.
XXIX. Quid igitur dicerct de principiis corpornm, qnac
qualuor elemcnia appcllari cons ucverunt quidem ? qiuc

conlraria intcr se sunt, ct perfectc opposiln uullum autem ;

horum polest quidquam per sc cllicere. Quid cnim erit,

scilicet ad gencrationcm corporis, sircum sinc humido?

aut quid calidum sinc frigtdo ? Si igitur conlrariorum con-

junctio cdicit corpus, quocnam illc ex qualuor elemenlis
referet ad nequiliam? aut quac ad bonum ? Si enitn Mani-
choeus in omnibns eleuicilis mixlioncm boni ct mali cogi-
talionc iingil, ncccsse cst dividerc qualuor in duo, ct lucc
scilicct ocqualilcr separarc : vcliriain iiiium : at quodcum-
.quc referat ad bonum, rcpcrictur possc per sc noccre; quia
 ADVERSUS MANICILEOS. LIB. II. 4^5
millum ex quatuor clemcntis cst purum, ac merum, ct non
periculosum ; ac conlinuoquod in mixlione redtindat, efli-

citur corpori causa inleritus, ut aiunt, qui sunt in his periti,

et excrcitali.

Si ergo calidum qnidem per se urit, frigidnm vero refri-

gerat, siccum aulem siccat, et humidum humorem eflicit:

quod horum Deo atlribuct iste planus ? ipsum enim corpus

tolum consenlaneum est ex iis elementis mixtum esse,exqui-
bus compositnm est, etperse existit. Ut aulem unumquod-
quc elementum sit ex mixlione eorum elementornm, cx
quibus fit mixlio corporum, fieri non potest.
Qunmobrem ratio non pntitur, ut quodque singulare et

individunro elementum in duo conlraria principia dividatur,

et mixtio cujusque eorum inlroducalur; quam enim com-
positionem excogitabit in sicco deceptor islePquam mixlio-
nem in mero, et puro igne? aut quam coagmentalionein
in frigido, quod ex tolo frigidumest? Similiter quoque in

humido.
Haec cnim unius formne, ct individua plane sunt : ut
niilliim horum per se possit exislere, sed aliis junctum.
XXX. Insanit igitur et quidem gravissima insania, cum
partem quidem ignis dicit esseboni parlem vero mali. Est
:

autem necesse illi hoc facere in elemcntis, et dividere, qucc

dividi non possunt : siccum enim ex tolo siccum est, ct per
se siccitas simplcx est, ct unius formue, et frigidum neque
cogilalione dividi potesl, cnm sit nnumac simplex ex lolo :

simililer humidum, ct calidum.

Quid igitur in igne erit Dei ? et quid contra crit nequi-

tiae? quandoquidem ne([ue divisioncm recipit, neque mix-
tionem acccpit, cum sit purum, ct merum. Corpus enim
dividilur sallcm cogilalijnc : mcrum aulcm elementum
quomodo ex conlrariis composilum esse videri polest ? quid-
nam couliarii cogilare quis potest in puro igne?
4'2/f TITI BOSTIU:*S!S

Si igitur unumquodquc est ex toto periculosum, nullum

eorum, per se sccunclum rationcm Manictuei congruct
bono, sccl polius omnia referenlur ad malum : pnrterea
non crunt corpora ex allcro composita, quod est alienum
a fundnmento Manicha?i.

Quomodo autem videbitur ci in igne, hoc quidem cssc

snlulare, quod esl boni; hoc vcro morlifcrum, et urens,
quod cst ma!i, nisi insane fingot mixlioncm elemenlorum,
cx bouo, et ex malo? quod quidcm si putet, cogelur tri-
buere Dco , quae volet ex qualuor elementis , qiuc ex
toto, ct individue lali natura prncditn sunt : ct ccrnelur
confitcri cxislere ex Dco merum et per sc noccns. Di- ,

vidit aulem insnuus naluram ignis individuam, diccns

aliud cssc in igne salulnrc, aliud vero urens; non inlcl-

liircns bnrbnrus in usu iiinis cssc divisionem, non inna-

tura ignis : liujus cnim nimia propinquitas pcrnic ies csl :

moderata vero dislanlia sccuram pnrlicipntionem cnloris

affert : cum alioqui ipsa vis urcndi sola, quae quidem cst

ignis, necessnrin sit : hncc cnim mollit, ct liqucfacit ea,

cpinc ad usum ncccssario adhibcntur ; ut nihil aliud t-it ignis,

quam vis cjus ad urendum : ct niliil nliud nccessarium sit

ad hunc usum, quam hoc. fdanich.cus vcro valde ingralus,

cl bcneficioi um Dci immcmor iguem viluporat.

Si quis nulcm ponnt qualuor elomenla, sicut ille opina-

lur, acl mnlum pertinere, quomodo hcc, qune sunt singula
unius nalura?, conlrnria cssc videantur? Si cnim cnlidum
cst cx ij)so, frigidum c\ altcro; aul conlra, si frigidum ex
ipso, cnlidura ex allcro, ct sic rursus in nlia conjugatione

hoc fundamcnlo posilo, mixlio corporum fieri non polcrit,

Si vcro ad cxcoiiilnlioncm nequitiaj rcfernt invenlionem

cxlrncndi mixlionom corporum, sapienlissima apparebit
noquilin, quai alioqui cognilionem, et inlelligenliam non
Jinbuil, ilaut mnximnm Crealoiis laudcm, cl admiralioncm
 ADVEKSUS MANICU^GOS. LIB. II. 4*5

ferat, siquidem cognovit, quomotlo per se existeret mixtio

scilicet corporum.
XXXI. Sed quia solem honorat, et ut existimavit, de-
ccrnit non habcrc mixlionem mali, age videamus de sole
pro studlo vcrilalis; videbitur enim esse unius ex quatuor
elementis, substantia?, inquam, calidae : non enim nocet
subjectis, sed solum calefacit,et juvat, quia plurimum dis-
lat : quibus aulem appropinquat, urit, et tale solum sterile

reddit, et in aeslale cum in terram jacit radios puros in

meridie, usque adco eam calefacit, ut pavimenlum nudis
pcdibus suppositum inslar incendii sit.

ScEpc aulcm bomines in flammam solis incidentes ni-

mio acstu inlericrunt , non invento propc quod refri-

geraret. Efficit aulem nigra corpora, et adurit, facitque

p]ane, quod ignis solet : imo ipse ignem fcecunde generat,
si quis aquam in vase vilreo soli advcrso admoveat : vis

enim radii solislucido illo aqiue et vitri coacta, et conferta,

atque in anguslum qnidcm transmissa, et adjuncta male-

rise, facile ignem concipienli, simul parit ignem; et aperte

suadet non volenli contendero, esse quidem solem speciem

ignis, ex operibus vero splendidis ipsius creationis ipsum
primum, siquidem natura ignis splendidior est omnibus.
Cumenim omnia alia elementa deorsum feranlur, solus
ignis iu ea quidem, quae comburi possunt, insultat, sursum

vero supra omnia fertur levitale sua, aeremque ipsum con-

vincit graviorem essc, quia supra eum in sublimc fertur,
ut subtilior, lcnuiorque appareat quam aer propter cogna-
tioncm cuui sole. Undc Manichaeus cnm solem f<icit divi-
num ianquam ex natura boni, videtur similem igni facerc,
imo lalem quemdom, qualisest ignis, introducit. Sol cnim
subslanliac calida?, ab igne dilTert ni Sisc ; eilicienlia vero
idem opcratur, nisi mensura distanliac ea, qiue sunt oppo-
sila a validiore jaclu radiorum defendat. Quinimo om-
426 TITI BOSTRENSIS

nibus animantibus, cl stirpibus nocens existimaretur, nisi

sinml alia cum eo fabricator mundi ad auxilium fecieaet,

quac faciunt, ne nobis, et aliis animanlibus noceat; hncc

autem sunt latibula, et tccta : slirpibus vero aquaB sunt au-
xilio, et flalus venlorum.
Quare qui defmiunt esse quintum elemenlum solem, ne
conlra ea, quae clnra sunt, contenliosc disputent, nec ulla
fides habentur Manichaeo scclestissimo, et in Deum blas-
phemo, qui solem cum Deo confert, ct ex substantia cjus
esse dicit. Omne enim, quod sub aspeclum cadit, cum sit

corpus, nalura oppositiim est inaspeclabili, et incorpo-

reo, GtijuB opus essc potest, cl quidem opus valde mirabile,
simililudinem vero naturae nullam habere polest.
A alde diflicile esset enumerare quaecumque impia hic
planus libris suis inscruit : viluperans enim res omnes tan-
quam malas, fructus eliam tcrnc tanqunm nutritios malc-
riae accusat : ac solem quidem admhalur, el ex bono esse
dccernit ;
qune vero alit calore, slirpes dico et semina, non
pudet acerbc vitupcrare, quae quidem sine sole, qui a Dco
iaclus est, omnino non consisterent. Sicut enim nihil ju-

varet sol, nrsi imbres arbores irrigarenl, ct ulilcs vcnti pcr-

flarenl ; sic imbres, et alia sine sole nihil juvarent.

XXXII. Illc igitur elinm hic vehemcnler secum pugnat,
accusaus graviler, et ad nequitiam relcrcns fructus terr;e a

sole alioqui auclos, quein vnlde aduiiralur, elhonorat. Im -

bres dicit essc superfluenlias praesidum matcriaj, qui ex
amorc laborant adversus polcstates boni; quictuo ita labo-
renl, sudores corum csse dcfinit, id quod in eis, ut ipse pu-
lat, abundat, et superfluit.

jNililur cliam doceresupervacancos essc imbres in marc,

elinloca sola, ct quaj non scmiiumlur, eflluenles; lanquam
advencrit ad raliocinandum diligcntor conlra Deum, quasi
fruslra, cl profuse, ac prodige aquas consumat, qui praj
 ADVERSUS MaMCILEOS. LIB. II. 427
summa amcntia non videt, quid Deum deccal. Quod si
Deus inops aquarum esset, facerct diligenter ut accommo-
date ad usum, et nccessilalem ellluerenl. Sed quia dives
cst, et tam dives, qnanlum nemo oralione consequi potest,

haec ipsa abundans imbrium ellluxio dcmonslrat mare, ex

quo aquoe in aerem fcruntur per imbres, irrigare. Solitudo
vero ct locus, qui non excipit semen, necessario pluviam
accipit ad supj)editandum fontibus, ct aliquando iter fa-

cientibus, ut inveniant aquas colleclas. Denique ut lerra

expers pluviae sole arderet, non sancivit plurimum : ut
cnim aut per flumina, aut per imbres universa terra rorem
a Dco accipit.
Sive igitur non pluat, praesto est Manichaeus et qui eum
sectantur, ad blasphemiam judaicam : sive plual, non de-
sinit inaniter accusarc, et reprehendere Deum ; et panem
si in manus ad vesccndum sumant, primum discipuli blas-
pheinicC Deum maledictis insectanlur, atque ita ingrali sa*
lianlur, ct quasi nihil fructus cx creatura perciperent, lin-
guam soli in eam acuerunt, imo in auctorcm ejus, et
tanquaminimicissimi Dei, ea, quoe sunt crcata, parlicipant,
idque succensenles, quod eis indigent.

XXXIII. Procrealioncmliberorum contumeliose vitupe-

rant, volcntcs, ut corpora sine ca misccrenlur, qui servi
qnidem sunt necessariaesuccessionis a Deo sancilae, sed non
volnplatis inimici autcm per omnia veroe ot gcrmancc vir-
;

tulis. ac piclalis, tanquam accusanles humani gcneris per-

petuilaiem , et volcnles alicubi sistere processum ejus

naluralcm, sancicnlcs lcgem Dco, ct bonitati cjussuecen-
scnles , qua corum blasphemiam patientcr lolcrat.

Cum alioqui naturalis quidam appclitus concubilus ob

cam causaui cor|)oribus constitulus, el ordinatus cst, ut
animalia fere ncces:-itate mcluum nalurae ad ediciendam
successionem ferantur, sapienlia infinila Creatoris, qui hoc
428 TITI BOSTRENSIS

slatuit : ctenlm quia laboriosi sunt parlns muliebres, !a-

boriosne item viris et foeminis educaliones liberorum, valde

Diilcm necessariae successiones; appetitus quidem naturali-
ter movet, et quodammedo vim adhibct, ratio autem sanctc
demonslravit praestabiliorem esse successionem voluplate;
etextra culpam cst voluptas corporum, siquidem rationem,
et legcm Auctoris sequatur.
Qui aulem saepius voluptalem capientes, opus quod inde
necessario provenit, odio habent, et mandanl siccommis-
cere corporn praeter edictum, ut conceptus concludnnt, ct
cjiciant, et partus tempcslivos el maturos non experlare,
quippc cum hoc solum sit grave, et difficile, hi, inquam,
qui inimici naturae excitati sunt, et insanire contra Deum
universi didiccrunt. Quarc, inquiunt, insita est corporibus
libitlocorporum commiscendorum ?
Sedquomodoesset in hominibusdccorpudicitincprivnlne,
nisi nalura esset quod tilillarct, et ralione coercerelur? ubi

esset apud muliercs virginitas, aut aqud viros inlraclatio

nuptiarum, nisi ratio amorem snnctitatis haberct, quae na-

turaliter certans eos, qui recle cupiditatem insilam repri-

munt,et domanl, victorcs declararet? idque non ad con-
tumeham nalurae, sed ad cxercitalionem tblerantiae, ct
sanctitalis?
XXXIV. Sic sane cibis, ct polionibus delectamur, non
criminosa voluptalc frucnles; naturalis enim hnec esl, et

tamcn iejuniis nos excrccmus : non quod cst supra natu-

ram conlra naturam exerccntcs, sed toleranliam amplec-

tcntcs, et Dcurn per humtlialionem plncantes, et propi-
tium rcddcnles : nunquam excrcitatiouem jejuuii suscipe-

remus, nisi fames es>et in corporc.

Ubique igilur appclilus afeci&cit laudcmet moderali usus
ciborum, el abstinentiae pro viribus: non enim ususeorum,
qucc secundum naluramsunt peccatum ;
parit : vini quidem
 ADVERStS MANICILEOS. LIB. II. 4^9
moderata potio salntaris esse potest : vilium vcro ebrictatis
per intemperantiam introducilur.
Similiter ususcibi secundumnaturammoderati culpa va-
cat : gula vero argnitur, el repreliendilur propter nimium,
et quia est praetcr rationem. Sic etiam uti legitime et mo-
derate appetitu miscendi corporis, omnino caret crimine;
praeter legem autein, et immodcrate uli, crimen affert in-
continenliae. Manichaeus igilur,et ejus asseclae nihil ratione
omnia furenter conlumeliis afTecerunl tan-
perspicientes, :

quam omnis cupidilassit mala, cujusquidemmodus, et lcm-

peramentum legitimum exlra culpam, et crimen est : absli-

nentia vero pro viribus spectata laus est admirabilis virtutis.

Si enim quis abslinens JaudaLilis est apud Deum, non
maic in potestate ejus est, id cujus abstinentia oflicium est
perfeclae virlutis. Maxima enim jactura fieret, si in potes-
tate cjus non essel, tanquam non possetedi virtus per absti-
nenliam : nisi enim conlrariuin fieri possit, non polcsl fieri

malum, neque rursus fieri malum,

polest bonum, nisi possit

ut saepe demonstravimus. Manichaeus autem bonum, etvir-

tulem inhonorat, cum potestatem et libertalem vituperat.

XXXV. Proeterea non pndet dicere animatos esse lapi-

dcs : et introducere omnia animala, et que manifesta sunt

inanimala, tanquam illa virtus boni in lapidibus etiam con-
tinealur : qui usque adeo quod ab ipsis honoralur, ad
ludibrium, et vilitalem dejicit, ut naturam boni in lapidi-
bus inanimis ligatam esse dicat. Allirmare autem sic se ha-

bere ista, quae dicit, qualis insanice indicium esse dicitur?

si enim in quod a Dco missum est,

lapidibus continctur,
jam vicit nequitia contra ligalo, quod ad ligandum venerat,
;

dicit animae lapidum et lignorum indicium esse sonum in

aere lapidis, et virgae, tanquam audicrit aiiquando vocem

ipsorum articulatam.
Est aulem apnd nos eliam cogitatio, ct sermo animaa,
430 TITI BOSTRENSIS

qui nequaqunm auditur

quod enim auditur, percnsso aere
;

per inslrumenlum corporeum, auditur; quod quidem abs-

que molu rationis in animantibus ralione carenlibus inve-
niri polesl, quce clamant quidem sed non arliculale, quia
ralione privala sunt.
Est aulem proprium corporis, licct sit inanimatum, per-
cusso aere, sonitum reddere : quod enim caret corpore, non
reddet vocem, qiue audiri queat, quia non perculit aerem,
cum sit ab instrumenlo pcrculicnte liberum.
Quamobrem incorporeac polestates inanimaevidebuntur,
qui nihil quod sensu auditus percipiatur, ab eis ad nos
iertur. Quod igitur oporlebat fieri indicium corporum
prorsus anima carentium, ut quae necessario aerem pul
sant, ( hoc enim corporis csl, non anima?)hoc accepit
Manichaeus lanquam signum animationis. Hinc eliam est,

qnod graviler accusat eos, qui mactant quadrupedes, et

volucrcs, quaecumque homines ad vcscendum adhibent,
tanquam haec etiam ulla virius boni animet, in eisque con-

tineatur. Sic studet, ut modis omnibus contumcliose vitu-

peret, qucm bonum Interrogandus quippc
scilicet appellat.

est, cujus procuratione tradita sunt haec a principio ho-

minibusad vcscendum? an nequiliae tanquam conlumeliosae
in bonum? At non fuit illa tanlae rci conscia, ut quae cogni-
tionem non habuil. Non enim alius creator mundi fuerit :

ncque Deus, ut ait, creavit, et virtulem ex propria na-

lura produxit ad correctionem materiae.

XXXVI. Extiterunt igitur omnia animalia volente co,
qui creavit, et qua3 ad alcndum homines idonca sunt, ct
quae non. Nemo igilur alius procuravil, ut liacc hominibus
in cibum, ct alimentum adhiberentur, nisi qui ea crcavit :

non enim universa nalura,quid sibi utileesset,cognovissct,

nisiquicam fccit, sic sanxisset. Exquo continuo faclum cst,
ut haec fuerint divitiae natura, quippe cum nunquam carum
 ADVERSIS MANICILE05. LIB. II. 4^1
usus deficiat, et cjuo magis quoedam usu consumuntur, eo
sunt diuturniora : ac partim quidem alunt homines, partim
vestiunt, et alia alios usus praj bent, facla naiura hominis
serva a Creatore. Unde subjecta sunt ei etiam, quae sunt vasta
moie, mansueleobeilienlia : etquaein aere, artiflciorationis
nd nos trahunlur, et quae in aquis educuntur, atqueea ma-
gis, quae utilitatem hominibus explent. Sic paler, non ho-
mines sibi per vim animalia ratione carentia subjecisse,
praeter voluntaiem ejus; qui ea creavit, quin potius lex
Creatoris haec eis subjecit.
DicitetiomManichivusimpium esse bovem arationi terrae

applicare, ne anima a Deo missa valde servitule pressa vi-

deatur. Et quomodo agricultura sustentaripossetpquomodo
duransgenushominumperseveraret? SicManichaus omnia
pra3ler communes noliones contra crealionem varie furens
finxit. Serva enim hominis naturaliter mansuela animalia
iacla sunt, et usui ejus deslinata. Non mcnsueta autem
alia ratione scrva, praeter causam dictam, ut homo ralione
praeditus in omnia animalia ralione carentia dominaretur,
Deo ob varios causas id procurante alioqui non leo lan- :

tnm fera lorlissima, aut aliqua alia hujusmodi bestia, aut

serpens hominem vinceret; sed culex etiam, aut aliud ex
minimis. Verum nalura ferarum aliter eliam quam dictnm
est, ad aspectum, et experientiam hominibus divcrsis de
causis necessaria est.
XXXVII. Sed quia ad singula, quae ille nugatur, et fin-

gil, respondere et occurrere delirum esse videlur, conlcm-

plandum cst inlelligenliam sine disputatione, quomodo
unius verbo omnia aptata sunt. lina lex Creatoris in omni-
bus dominatur, et nihil in rebus pugnat, neque belli indi-

cium, veldissensionisin crealuris opparct ; quin potius om-

nia ( homine quidem peccante )
pacem inlcr se habent ut
qure ab uno pacis, et quietis slatutnm acceperunt, a quo
4^2 TITI BOSTRENSIS

hoc ipsutn, cjuod sunt, a principio habent. Conspirat enim

cnm rcbus, quac in terra sunt, ccclum pluens, cnm lempus
postulat; ac rursus pluviam sustinet, cum opus est solo

calore ad maturandum : sol aulem suo circuilu Iege Aucto-

ris constitulo ctficil tempestates, nunquam eas commutans,
quinimo unum ordinem carum immulabilcm lenet, per-
severalque in nalura varietas eadem summa
: alque una et

conspiralio supra et infra cernilur. INox autem omni sae-

culo permansit sine inconstantia advcrsus diem, non motu
forluito, et carenle ralione diei succedens, scd sapicntia
Aucloris addendo, et subducendo tempcrata, idque non
olias aliter, quin polius manifestum, ac ccrtum est tempus
accessionis; manifeslum ilem et certum tempus subduclio-
nis. Rursus sol non gravatur nocti succedcre, ncque con-
tumeliamducitlcgem Crealoris, sedpoliusmorcprobiservi,
confcclo sinc ccssalione ullo cursu diei, recedit, ul ci lcx

imposita esl, diligenler se abdens, ut nox spalium sibi di-

mcnsum recipiat.

Quid vero de terra, et mari diccs ? quomodo ambo lermi-

niscircumscripta suntPLicct videre mare fluclibus clalum,
lcge aulem ab impelu probibilum, et vi ventorum impul-
sum in terram, metu aulem legis rctrorsum rcflexum :

quamvis non murus adamanlinus auxibo est ci, nc mare

eflluat, et inundot tcrram, ct non obcdiat auctori suo.
Quinimo salis est propugnaculum terrac aversus mare vcr-
bum ojus, qui fecit, coercclque arcna; quin potius lex co-
hibcl et foris flatus venlorum violentos, ct inlus iluxionem
aquarum, ut nullam parlem terras inundct aqna inaris : ct

crealuiac quidem amica?, et lanquam inlcr sc gcrmanao

unum vcre auclorem sibi ascribunl, ac J>rofitentur. Quis
cnim unquam bisloricus scripsit in co?!o molum stclke in
slellam factum csse? aut in lerra animalia allerum gcnus
oppugnasse, ut ipsum dclercnt, aut ips:i contra delercntur?
 ADVERSUS MANICILEOS. LIB. II. 4^3
Sedpotiusqurccumque aliud in aliu(lincurrunt,etinvadunt,
snpientia Crcaloris stalutum est hoc, ut quae abundant,
consumanlur, qiue et esse et consumi, ulrumque homi-
nibus prodest.
Siquisaulem ad ipsa principiacorporumconsideranda ve-
niat, et quatuor elementa contempletur, quemadmodum
eorum conspiralio, acconcentus ex contrariis pendeat; ma-
gis stnpebit consensum rerum, ut quae ab uno, etsolo hoc
ipsum, quod sunt.habeant : in his enim quatuor clementis,
id quod contrarium est, amicitiae cnusa est : et quod in eis

nalurapugnat,summam pacem facit: quae quidem quatuor

numero sunt, unum vero conflatu, ac concursu. Quin po-
tius seipsis inter se iadigent ut, sint : et ipsa natura con-
trarii se vicissim adjuvant, et in seipsis inter se abdita sunt,
et perseipsainler se apparent:el, ut paulum dicam, neque
calidum frigidi frigore frigescit, nec humore humidi extin-
guilur nequesiccumab ignecombulumest, necabhumido
:

humore perfusum. Ex his cnim inler se constituta sunl, et

consistunt, et in se ipsis mirabiliter insunt : acputabis qui-
dem solum ignem esse, non tamen absque humido et sicco,

quibusquidem alitur, elsplendet. Sicut aiiain seipsisinsunt,

taclu tantnm contrarium indicantia; sictamen sibi inter se

amica, ut nullam discordiam habere videantur. Haec autem
silenlio pricdicant admirabilem unius Ingeniti sapientiam, a
quo factaposleaconcreta,ac mixtasunt: nonenimcorpus ex
uno quopiam et simplici clemento fieri polcst mixtioneenim ;

et concretione conllatur corpus. Quac aulem concretio, ac

mixtio esse possit sicci tantum? quae humidi solum?
XXXVIH. Igitur necessaria est varietas ad mixtionem cor-
poris : necessai iailem nalura contrariorum, quae in Aucloris
admirationem ad coagmentationem unius urget : quae qui-
dem non primum per se sola conslituta sunt, alque ila coie-
runt ortum parilcr inter se capientia; etsimul ut facta sunt,
xli. 28
4^4 TITI B0STI\E1N'SIS ADVERSU9 MANICH/EOS. LIB. II.

scnsibns sunt dijudicala. Cum enim corpus pcr sc exlitit,

ralioclincnsconjnncta, etconcreta, sensu discernit. Quam-

obrcni nalura conlrariorum postea deprehensa est scnsu
corporis, quod ex ipsis concrelum, ct temperutum est. Quas
quidem non prius sunt, quam corpusipsum, sed simul cum
eoincipiuntesse. Quis digne, utmeretur, admiraripoteslpo-
testalcm Grcatoris, et concordiam, ac conccntum crcalura-
rum?quaminpacesint, et sine pugna omnia, excepta injus-

titia hominum ?

Permanet igitnr ac perseverat omnis fabrica in suo et or-

dinato molu, conservansin se immutabilem legcm Aucloris.

Ecquis velit, si sensus animae sanos habeat, cum btec ita sint,
et infinita alia, quaa omnem mentem superant, alind princi-
piumcogilatione fingcre, ethocsoli Deoingenilo opponere?
Concors enim, ctconsenliensprincipium somniare superva-
cuum cum unum suificiat, contrarium vero suspicari,
esl,

furiosi prorsus est, cum univcrsa inter se consentiant, varie-

tatequidem ornala, in quibus sapientia veri auctoris factum

OSt, ut sanitas, et tranquillitas cum auslcritate appareat,
quia omnis suavitas nimis mera, nocens est, ct a ratione
aliena : severitas vero, et ausleritas sola, suavitatis expers,
ad feritatem et inhumanitatem spectat. Utrumque aulem
corrigit et delectat, exhilarat et deterret : promillit sua-
vilatem, et minatur terrorem : protendit spem donorum,
et subostcndit periculum suppliciorum ; nc ralio eorum,
qui in terris versantur, mollitia et laxilate propriarum re-
rum in ignaviam demergatur : neque perpetuo metu per-
cussa caeca fint; sed potius ex utraque parte et ad timorem
Dei, et ad virtutem instituatur.
wvvwvv\vWvV\vwvv\v\\v\\\\\v\\v\\v\\v\\v\\vv\vvvwv\\\vv\\v\\v\\v\vvv\v\\v\\\\>avvv\v\w

PRiEFATIO
IN LIBRUM TERTIUM

Qu:e superioribuslibris tum ex rcbus ipsis, tnm cx com-

munibus notionibus diclasunt, fortassis omnium, qui exlra
Ecciesiam sunt, mcntem munire possunt, ul blasphemiam
Maniehaei in Auclorem universi non admittant. Quia vero
aliam venalionem conlra eos ,
qui inlra Ecelesiam sunt,
gravem quidem illam ct periculosam meditatus est, quae-
dam ta Scripturis sanclis dicta ad suam falsam doctrinam
per vim detorquens, tcmpus est, ut ex divinis Scripturis
confulaliones contra eum agitcmus, ad muniendum eos,
qui ipsis Scripturis sanclis credunt, qui absurdis, et impro-
babilibus earum intcrpretalionibus interdum ab illo deci-
piunlur vario enim fallendi artificio errorem, quem ad-
:

jutore dhbolo excogitavit, firmare nititur apud genliles :

quidem non refellens illorum dogmata; quae vero minora

mala sunt, in majorem molem impietatis exlollens, perver-
siorem hellenismum iulroducit.
Quibus fere ad omnia consimili opinione malnrum , ct
falsarum doctrinarum circumvectus , accessionem ficlio-

num suarum iminillit : apud Christianos vero scilicel quae

Chrislianorum sunt , aggressus et probabililale nominis

Christi, el verborum Scriplurae, ct modestirc specie, lupum
quidcm qui cst ipse, intus tcgit, pellem vcro ovis cxlrinse-
cus indutus, eflicitur falsa slclla gregi : alciuc ila impru»
denlioribus, et minus cordatis nccet, cui proposilum est,

28.
 :

4 30 TITI BOSTP.ENSIS

impietalem maxime omnium novam lum a se, tum ab aliis

colligere. Ut aulem nullus Christiaous novitatem eorum

malorum,qua3 colIegisset,expenclercsallem, et considerare
aggredcretur, Paracletum se appellavit, usu nominis, quod
non solum supra hominem, sed supra Angelum cst, falla-
ciam suam tegens, nc dissimulans, ut auctoritate nppella-
lionis probnbili, bomines alioqui stulti, nullo adhibilo ju-
dicio, quae dicit, amplccterentur. Aliquando eliam tan-
quam Aposlolus J^-su Chrisli, barbaris genere, idem genere
et mente barbarus impietnlem per epislolas tradit. Sed de
his poslea.

ExScripturis,qmc suntVetcris Testamenti, illas ascribit

nequilicT, quam vocat, Lege.n scilicct, et Prophetas : Evam
gelia veroetreliquaNovi Tcslamenli a bono data esse dicil,
ut putat. Sed nec haec quidem iste inventor blasphemiae
alfirmat essc ex loto a eontrario Dci vacua ct pura,sed esse
in his mullaa matcria, quam vocat, adinixta, oportercque,
his ablalis, sola requirere , quae ad partem boni reputat
pcrtinere.
Sic correclionem sanctarum Scripturarum, ut opinatur,
solus aggrediens, et hac potissimum ratione ausus videri

Paraclitus, plurima quidem tollit, pauca vero Novi Tcsta-

menti relinquit, quaj concentum ac concordiam cum
cognalis scrmonibus desiderant.
Putat quidem omnem blasphcmiam eis imposuisse, ut

qui illa solum reliquerit, quae ad illa monstra, quae fingit,

trahi possinl,nihilo vero minus etiam haec ipsius amcntiam,

el iurorem summum coarguunt, ut juvanle Deo aperte dis-

pulalio, cum in eis versabitur, docebit.

Oslendendum igitur primo est quam demcnler in sanc-

tas Scripturas veteres blasphemus est, conscntiens hacte-

nus cum se auliquioribus, viris prav is, ct ab Ecclesia ejeclis
impietaie vero omnes illos superans. Si igitur sicut genti-
 ,

ADVERSU3 MANICII/EOS. LI13. III. 437

les historiis Scriplurarum pcnitus non credunt, sic etiani

ille non creclens Scripturis, nequaquam, aut fortnito facta

esse, quae in eis narrantur, diceret, neque nos quidquam
contra eum de his dispularemus : nec ipse mnjorem con-
futationem per haec subiret.
Sed quia veritalem Dei in eis fuisse allestalur, causam
vero horum esse ait nequitiam, quae nihil est; oge, docea-
mus nunc, quomodo magna opera, ac magis admiranda
nequitiae, quam ipse accusat, allribuit quipj)e qui caeca ;

ratione non intelligit admirabiles Dci crealoris universo-

rum gubernationes ac providenlias , quae in historiis fe-
runtur.
Ait igitur ad verbum sive ille, sive alius quispiam ejus
discipulus, qui caput inscripsit de prima formatione huma-
na : « Quia cognoverunt magislralus materine, quod si om-

nino pars luminis, quod in eos incidit, omnino auferretur

morseis adventuraesset; machinati sunt descensum animce
in corpora, quse quidem ne ullo modo rcdiret, unde des-
cendisset, ipsi curarent : reversa vero, ut non reperirelur
digna habilatione snpera, utpote foeditate carnis inquinata
et polluta. »

Et paulo post :
« Quamobrem unusquisque eorum ,
qui
sunt mngislratus mnlerine , sicut diximus prius, proplcr
molnm faclum, et propter eum, qui primum apparuit ad
redemplionem animoe, janua primum aperta, prae lerrore
invitus dimissa virtute, quae in eo erat, formavit se ipsum
ad venandam animam, et imitationem sui finxit in terra,
coegitque animas delinilas, ut diffieilc ab ea imilalione
abslraherentur. Acprimumquidem Adam ab eis formatus,
ac fictus est inslrumentum cupiditalis, et csca animarum
e ccelo dcsccndentium, et macliina ad trudcndum eas in
corpora. »

Primum autem considcrandum cst quanlam sapienliam

4^8 TITI BOSTftEXSIS

opinione sua ascribit, cl allcstalur magistratibus malerko,

quam omnino de ignoranlia condemnat, et vilupcrat, tan-
quam machinnlis per carncm descensum animnc ad eos, ne
privarcnlur lumine cis admixlo, qui rursus rcdire nnimam
non sinerent. Sin vcro rediret, indigna suporna habitnlione
lanquam sordibus carnis polluta declararetur, quasi non
possct Deus aniinam a se crcatam inlcgrc servare victus
machinis magistraluum maleria3. Ac de his quidcm adhuc
dicere annon est ridiculum?
Quia vcro ait primum, quod magislratus materine for-
maverunt, esse Adam inslrumenlum cupidilalis, et escam
supernarum animarum ; didicimus hinc clare eum dicere
csse hominem formalum a materia, qnae miniine cst , qui
maleriae, et nequitine ubique plus tribuit simulatione accu-
salionis.Nunc aulem ipsam dicit hominem fecisse, animal
omnium animalium quac m mundo corporeo suut, praes-
,

lanlissimum, acmaxime regium, ulpoteratione praeditum,

et admirabile tum rntione naturae, tum inslitulis, alquo

exercitationibus. Quncstionem autem ponit de universo

mundo, quare faclus est ?
De homine aulcm, dum nititur demonslrare non esse a
Dco formatum, movet nlias quaesliones dementcs. « Quo-
modo, inquit, dcdit Dcus Adae mandalum? alterum cnim
cx duobus necesse cst; aut cognoscebat quod transgres-
surus esset, et sic non solum frustra, et inaniler dedit, scd
ipsc cst in culpa, ct rcus peccaii illius : autsidicatur igno-
rasse, ncccsse csldicereDcum ignorantia praedilumcsse. »
Ut jam mandatum quidcm a ncquitia, ut opinatur, dalum
fuerit ad insidiandum homini, et non ad alium usum :

adjutum vero magnopcre luissc, ct liberalum homincm,

cum crcdidit consilio serpentis, qucm Angclum Dei csse
^deccrnit. « Coccus cnim, inquit, erat. Cum aulcm gustas-
sct vclilum, coguovit secsse nudum, ct legumenlo invcnlo
 »

ADVERSUS MANICILEOS. LIB. III. 4^9

usus est : cognovitque bonum , et malum. Sic magnam
cepit utilitatem.
« inquit, Deum dccet,ul dicat « Eccc Adam
Quomodo, :

tanquam unus ex nobis sciens bonum, et ma-

»faclus est
»lnm. Nunc aulem ne forte millat manum suam, et sumal
»etiam de ligno vilce, et comedat, et vivat in acternum'. »

Si enim poterat recuperare immortalilatem, invidus fuit,

qui ex paradiso virum cjccit, et a participatione ligni vilae

exclusit, quo participato semper immortalilatem habere

poterat. »

1
Gen. ni, 22.
 LIBER III.

ADVERSUS MANICHyEOS.
\\\ \\\ VV\ \ \\/w\ WWW WWWVWWV W»*WVWWWW»\V\WWW\VWW\W W\ VVMWX W> w^

ARGUMENTUM.
Tertlus tiber pro tege, et Prophetls disputat ; quippe cum
totum Vetus Teslamentum a Deo dalum sit , et ni[iit

eorum, quce in eo facta, aut dicta sunt ; probabitem ac-

cusationem ejus, qui fecit, el dixit, habeat, sinlqueom-
nia cum Novo T estamento consentientia, ut nec ex hac
parte necesse sit cogitare aliquod secundum principium
Deo contrarium.

I. Postquam autem de principio breviter disseruimus,

pertractemus qucestionem de lcge; decrevcrunt enim am-
plecti Evangelium; legem vero, et Prophetas reprehendcre
studuerunt. Ac totum quidem VetusTestamcntum calum-
niati sunt ; Evangelia vero honorare suspicati sunt, hono-
rem potius Evangeliorum simulantes , ut esset simulatio,
invitamenlum eorum, quos deciperent. Nec enim qui as-
senliuntur Evnngeliis, honorare se Evangelia confitentur :

quin polius quia honorant nomen Jesu, fingunt honorem

Evangeliorum : oportebat autem eos, siquidem Evangelia
honorabant, non circumcidere Evangelia : non demere de
Evangeliis, non alia apponere, nequeverbis, et propria
sentenlia Evangelia ascribere. Nec enim eorum lingua ha?c
Evangelia habet, et corum leclionem praelermiltunt. As-
cripserunt ilacjue qurccumque voluerunt, et detraxerunt
quaxumqne judicaverunt , et postea nomine appellant
Evangclia, qui corpus Evangelii non servaverunt, secl po-
^/f2 TITI BOSTRENSIS

tius aliudcorpus litlerarum, quod usquc ad nomen lantum

Kvangelii pertingit, propria voluntale fccerunt. Plus enim
quamgentiles Evangclia inhonoraverunt; illi non recipiunt,
etnon recipiendo nou corrumpunt, sed solum rejiciunt;
non tamcn calcani Litteras: hi vero cum rccepissevideban-
tur, calcaverunt, insullarunl, et adulter a verunt Litteras, et
quod praestigialores, et improbi fociunt, fecerunt. Illi non
crediderunt solum, ct quibus non crediderunt, dc cis a se

disseri non paliunlur : hi vero in medium prodeuntes

conalisuutconcentum solverc; modulationem doclrinis ar-
tificio fabricatis tollcre ausi sunt, pra>parato nomine Evan-
gelii, ut esset fallaciae causa. Si enim Evangelium cogno-
visscnt, legcm non ignorassent : quod si legem ignorave-
runt, quomodo Jesum receperunt? sinc lege enim Ghrislus
non recipitur nam qui fmcm desiderat, principium invcs-
:

tigat : contra vcro.qui est principii contemplor, vanus est,

vane loquitur, non potest in finem evadere.
II. « Siautem finislegis cst Christus 1
, «fruslra laborant,
qui legem fugiunt, ct cognitionem Jesu sc habere profilen-
tur. Nisi lex loquatur, Dominus non agnoscitur : tacitur-

nitas enim lcgis ignoratio est praedicali : rursus vero

cognilio legii nolilia esl pramuntiati. Si enim Moysem au-
dirent, credercnt in eum, qui venit. Sanc quidem nequc
suscitalo crcditur, nisi lex fidcm faciat audienlibus. Etsi
quidem dicat : «Mitte Lazarum, ul nunlict fratribus meis,
»nect ipsi veniant in hunc locum lormcnti; et respondente
» Abraham Habent Moysem
: ct Prophclas, dicat: Nisi quis
»ex mortuis resurgat, non crcdcnt ; audiet tamen islc : Si

b Moysem ct Prophetas non audierunt, neque si quis I mor-

»luis resurgal, audient
2
. » rem miram! neque si quis a

mortuis excilatus nunlium afferat, ci creditur sine lege, et

Prophelis, imo ncquc Dominus Jesus Apostolis apparerc

* Kom. x, 4« — ' Luc. xvi, 28-5i.
 ADVERSUS MANICIT/EOS. LIB. III. /,43

voluit transfiguratus, nisi adhibilis lege, ct Prophetis; et

qui potuit testimonium a Patrc fcrrc, non inhonoravit con-

sorlionem Sanclorum; quin potius cum vellel certissimam
fidem in conspectu Aposlolorum f.icere, quod in monlem
eos adducebat, et transfigurabalur, ostendebat Moysem, ct
E!iam, ut teslimonio essct consocialio sanclitalis illorum,
et ut is, qui Jesum recipit, socios cjus ne dedecoret ; ne si

ejus siipatorcs, et ministros parviiaciat, regem ipsum inhe-

noret.
III. Denique lantam curam legis, et Prophetarum Sal-
valor habuit, ut nihil ex lege non pcrfecerit, omnia antem,
qnac scripta erant, patraverit, clamaretquc. « Non vcni sol-
x»vere legcm , sed adiinplere 1
: » ingrederetur autem in
templum, et lurpes inde administrationes domus Dei cje-

cerit, ut reddens domum puram , reipsa plenissimc per-

suaderet se suorutn, ac palernarum rerum procurationcm
suscipere. Clamat enim : « Domus Patris mei domus ora-
«tionis vocabilur, vos aulcm fecistis eam speluncam lalro-

»num 3
. » Et quia sunt infinitac Scriplurae, quibus illoruni
absurda opinio redargui potest, nos ne prolixe scribentes
Jibrum in longum producamus, permitlemus aliis uti ver-

borum analogiis; nos antembrevitate usi, adea, quaeconlra

Scripturas dicunt, pergemus. Recipientes Evangelium non
recipinnt legem, quia non totum et integrum Evangelium
recipiunt; alioqui iegem reciperent,si universum Evange-

lium lenerent nunc autem primo cauponati Evangclium,

:

consentanee legem nonrecipiuut. Convincunlur igitur non

tenorc legem, proptcr lalrocinium in Evangelio. Si autem
Evangclio leslimonium tribuunt, et legem non honorant,

testimonium inhonorant : non jam enim est hoc legem in-

honorare, sed polius non credere teslanti : ac si unum qui-

dem Evangelium teslarctur, aliud vero taceret, et unius

1
jYIalih. v, 17. — 5
Id. xxi, 10. Marc. xi ; 17. ct Luc, xix, 46.
 ;:

444 TITI BOSTRENSIS

tantum dedecoratio esset, non tacerent alia Evangelia, qaae

dedecorationem unius communcm ducerent.
IV. Si vero Marcus ait : « Principium Evangelii Jesu
x
sChristi, sicut scriptum est in Isaia prophela , » Matthaeus
aulem : « Liber gcnerationis Jesu Chrisli filii David , filii

» Abraham 2 , »et hic quidem progenilorem Jesu secundum

carnem scit esse Abraham, et David honorat; conjungit
Evangelium cum lege, ct legem cognovit esse principium
Evangclii. Faletur verum snlvalor, cum ait : « Qui vos spcr-
3
»nit, mespcrnit : > non enim usque in legem evadit dcde-
cus, et ibi residet, sed in ipsum Salvatorem redundat. Ac
Judaei qnidem audiant : « Si Moysem audiretis, audiretis uti-
»que me; de me enim scripsit ille.i Manicheei veroaudiant
a Si Evangclium audiretis, et legem audiretis; dc lcge enim
«scripsit Evangelium 4 »Verurn Judoci quidem vclo
. ocnlis
adhibito , nequc legcm inlellcxerunt , ncque nuntiatum
agnoverunt. Haeretici vcro oculoa habent CtTcos, ct aures
surdas; qtiia non inlrospiciunt in Evangclium, legem op-
pugnaverunt. Joannes enim clamat : « Fuit homo missus a
»Deo, cui nomen erat Joannes, hic venit io tcstimonium,
5
» ul teslimonium peihiberel dc Iumine » Cognovit testem, .

et cognovit de quo crat tcstimonium, et testcm pr;cscribit

inquicns : « Lev et Prophclac usque ad Joanncm 6 . » Joan
nes igitur teslalur : et lcx lcslis est, et testimonium legi
perhibelur.
Vide, non crederc testimoniis, quantum absurdi aflcrat.
Atque hi quidem cum talia dixerint , ncque Lucas silet

eadem enim voce usus est , et aliis Evangelistis consona

loquilur r.arratque, quod Gabriel quidem aj>paruit Mariflfc,

ct coelcstem salutationcm ci attulit, inquicns : « Ave gratia

»plena, Dominus tecum : quae cuni audissct, turbata cst io

'
MarC. i, 1. — Matlb. i, i. — s
Luc. x, iG.— * Joan. v, /jG.

— 5
Id. i, G, 7. — c Luc. xvi, iG.
 ADVERSUS MANICHJEOS. LIB. III. 44^
»sermone cjus, et cogilabat qualis esset ista salutatio. Et
» ait Angelus ei : Ne tinuas Marin, invenisli enim gratiam
»apud Deum : ecce concipies in ulero, et paries filium, et
» vocabis nomen ejus Jesum. Ilic crit magnus, et filius Al-
itissimi vocabitur, et dabit illi Dominus sedem David pa-
» tris ejus, et regnabilin domo Jacob in aelernum, et regni
» ejus non erit finis '. » Honoralur David, et paler ejus esse
conceditur, et stat ac durat principalus ejus, tradilurque
Domino, et fincm non habet cujus glorin perpelua cst. ,

Alquehoecquidem sunt principia Evangeliorum ; oportebat

enim, ut ex principiis sermonem texcremus. Post quae, qui
pone gradiatur, conseculionem, et concentum sermonum
ex universis Evangeliis inleliigat.
Quia vero eliam Aposloli ministri Evangelii stylum
evangelicum servant, et Paulus quoque eum novit, et minis-

terium passionum suarum in parle Evangelii metitur'; ait

enim : i Secundum Evangelium meum per Jesum Chris-

» tum 3
. » Nos neque principia Apostoli praetermiltemus :

quin illa comuiemoremus, ut omnes Scripturas, et princi-

piaScriplurarum percurrentes, una earum voce legem dis-

pensemus. Scribens igilur Hebrrcis sic ait : « Mullifariam,

» multisque modis olim Deus loquens palribus in Prophetis,

«novissimc diebus islis locutus cst nobis in Filio ,

quem
» constituit hacredem universoruni , per quem et saccula
5
»fecit Hoc in locoPatrem Filii cognovit, etPatrem Filii
. »

cognoscens, non parlitur rem, non tacet de anliquis, non

ascribit aliosProphetas, sed DeumProphetarum,etPatrem

Filii. Paulus non parlitus est ncque divisit imo totum , :

praedicnt, illum quidcm a Prophelis adoratum, hunc vero

partuedilum; atque hujus quidem Patrem, qui iilos habuit
adoratores, et sibi supplices. Gui enim supplices sunt illi

' Luc. t, aS-33. — 2 Coloss. 1, 2.j. — 5

Rom. u, 16. — * Htbr.

h h *.
/,46 TITI BOSTRESSIS

Prophelcc,hujusFiliuscst Christas. Si oulcm Filium hono-

ras, eos vero qui Palri supplicant, accusas, et conviciis in-

seclaris, ore eilcrs qiue vis : sncccnset Filius; non palitur

contumelia Palrem ailici. Si enim Paler Filii inhonoralio-
nem suam ducit, quanto magis Filius contumeliam Patris

vilitatem suam esse reputahit?

V. Sed ut sensim pergentes, paulatim ad erubescendum
compellamus,sicaggrediemur argumentari: «SiDei est iex,

quare legem non lenent? Sin vero legem criminaris, cujus

verha, ac voxlex est? cujus potestale, quae scripta sunt, lo-
cula est lcx? Iiic partilae sunt hrcrcses; nec jam uno modo
sermocinanles, sed sil>i rcpugnantes ; ac Valcnliniani qui-
demsic; Mnnichrei vero aliter; secus Marcion. Sputa non
verba leslimonium sunt contra legcm. Yalenliuiani qui-
dem : « Juslus, inquiunt,erat Dcus legis,etcum justus essct,
non erat Paler Fiiii. Jcsus, inquiunt, bonus, bonus autem
ct Paler, ac Pater quidem bonus; ct bonum, quod geuitum
e>i ; Deus vero logis justus. » Talilcr disserentes non intel-

lexerunt, qualem habiludincm habcat justum ad bonum;

nequcdceocogilavcrunl, quod siquid juslum,eslet bonum,
est et juslum. Cum autem hujusmodi cogitotioncs conci-
pcre non potuerint, hoc solum eos interrogemus : « Si juslus

est Dcus legis, et non esl Palcr Filii, non est juslus Jcsus ;

cl quomodo jusliliam aFilio requirimus ?si nonest gcnitusa

jasto, quomodo judicat? Quomodo judicio decernit? Qno-
modo commissiim cst ci a Potrc Quomodo uni-
tribunal?
cuiquc reddit sccundum opora sua?quomodo vcrum est
quod ait Paulus : «Iis, quisccundum poticntiam boni opcris
«gloriam, et honorem, el incorruplionem qnaerunl, vitam
»aeternam : iis autcm, qui sunlex contentione, ct qni non
»acquiescunl vcrilali, credunl auleminiquilati, ira ct indig-

»nalio, tribulatio, ct anguslia in omneui animam homiuis

» operantis malum l
? » Solula enim sunt el evanuerunt haec
1
Iloni. a, 7-9.
verba,
ADVERSUS MAMCH/EOS. LIB. III.
^
si dcfinitio jnsli non accommodatur, et redditur
Filio. Si autem iis, qui deliqucrunt, constitutum est suppli-
cium, et justus qui pracest, supplicium mctitur; conlra vero
honores, et munera servanlur Lenc meritis, et honor de-
lectu, ac dijudicationc justi ponderatur, qucmodo non
discindunt et comprimunt pelulanliam? Si autem lalis

quidem est Unigcnitus, Paler vero non est talis; non jam
ex simili similis genitus cst; non jam est imago ejus, qui
genuit; non «Figura,» non « Splcndor ': » non jamqui videt

Filium, videt Palrem, si non « Qua3cumque habet Filius,

»ruibet Pater, »>et clamat Salvator in Evangelio : « Pater
»jusle,mundus te non novit, ego vero te novi 2 .» Quicl age-
mus? terga demus verbo Salvaloris, ne credamus scriplo;
aut habeamus in admiratione verbum? cst enim verbum
verilatis. Valentinos vero tanquam insanienles, et a dremone
aclos extra convenlus, ac consessus sanctos, et Deum de-
centes collocabimus.
Sed quia aliquid indccorum nobis accidit, dum sermo-
nem contra istos haereticos longe prolrahimus, cum nos
negolium susceptum non eo Irahal, revocemus sermonem,
et ad proposilum, et institutum pergamus. His hactenos
uliliter considcratis, ut sermo de islis non omnino nobis
prieterilus sit. Tripartita enim nequilia contra legem locuta
est, totidem ministris, et praefectis blasphemiaa nsa, Va-
quidem ad minuendam, et exlenuandam legem, ct
lentino
separandum Evangelium; Marcione vero ad tradendum
esse scripturam legis abortionem quamdam ; Manichaeo
aulcm ad mentiendum, csse legem cujusdam mali, splen-
dore carenlis, et ex loto tenebricosi. Talia enim agit,

talia verba componit; vana loquilur; aures rudes et inexer-

citatas composilione verborum in admirationem tradu-
cens.
1
Hebr. i, 5, — 3
Joan. xvn, 25.
448 TITI BOSTRENSIS

VI. Quamobrem perconlari oporlet, si malus ille sine

splcndore, et tolus, et cx tolo tcnebrne, legem scripsit. quo-
modo cognovit advenluin Filii? quomodo eum adesse?
Quomodo ante eventum rcrum intellexit quae Deus consilia
ccperal, et praenunliavit ea, et praedixit ? mnnifcslie enim
^unt Seripturae lcgis, quae a principio adventum Filii lestan-
tur. Si enim dicent contra ca, quae in manifeslo sunt, lo-
quentes, non pracnuntiasse legem, neque Prophelas praesig-
nificasse, redarguentur nonanobis noslris conlulalionibus,

sed ab ipsis Evangeliis apertis vcrbis ; cum ubiquc clamant,

nunc quidcm, ut implcatur quod dictum cst per Isaiiam
prophelam, nunc vero, « Non vcni solvere legem, scd im-
» plere '. » Si vero cx his convicti consentiunt, quid ad hoc
rcspondcbunt? « Si enim nemo novit, quae sunt hominis,
2
»nisi spiritus Dei ; »qui autem legem scripsit, novit quae
crantin Deo, ct sciebalquaecumque Deus volebat, clidcirco
scripsitaccnrate,et scienler, «Erat igitur ex Deo, et Deus,
» el Ui Dco, » ct idco quaecumque volebat Dcus, loculus est,
sciens quae in Deo non ignorans. Si autem ncmo
erant, et
cor noslruin novit, scd solus novit, qui eum fccit, et lalet

cor nostrum alios, non polest tamen lalere Deum. Quae

aulem volebat Deus, non ignorabat ncquitia, sed sciebat;
et hic quidem volebat, illa vero cognoscebat; quomodo

non tribuunl nequiiiac magnam amplitudinem, quam non

potuit celare Dcus dc consiliis, ct voiuntalc sua? Quomodo
non detrahunt Deo, qui non poluit celare nequitiam? Ac
ridemus quidcm viros, qui cum aliquid contra hoslcs nio-
Jiunlur, et machinantur, consilium cxcogitatumin apcitum
cITerunl.
Qui talia loquunlur, et hujusmodi scrmoncm scrunt,
non vidcnt facere se, ut ludibrio sit Dcus; qui cum inilitet
lanquani dux exercilus adversus ncquitiam, consilia sua
1
Mattli. v, 17. — » Roiu. II. 11.
 » ,
.

ADVERSUS MANICILEOS. LIB. III. /,4g

non occulle servaverit, ne nequiliao pateftcrcnt. Quod si

divinae ct angelicae Polestales non possunt inlelligere,

quid consilii eapiat Pater, solusque Filius inlelligit, et
enarrat : « Deum nemo vidit unquam, nisi unigenilus Filius
»qui est in sinu Patris, ipse enarravit/, » quomodo malae
potestates ea, qua? in Deo erant, cognoverunt, cum nequo
divinae Poteslales ha3C scire possint, nisi ea tradenle, et
Quod autem ipsa Iex omnia,
enarranle Unigenito discant?
quae ad adventum ejus pertinent, prius narret; « Ecce,
2
«inquit, virgo in utero habebit, et pariet filium . » Alius
Prophela non ignorat locum; « Et tu Bclhleem, terra Juda,
» nequaquam minimaes in principibus Juda 3
: » Alius locum
definilc, ubi positus : « Gognovit bos possessorem suum, et
»asinus pracsepe domini sui 4. » Alius fugam in iEgyp-
lum, et reditum ex /Egyplo : « Ex /Egypto vocavi Filium
»meum 5
.

Alius habitationem in aetate puerili : « Terra Zabulon et

» terra Nephtalim via maris ultra Jordanem : populus, qui
6
»sedebat in tenebris, vidit lucem magnam : » Alius etiam
Praecurso^em non ignorat : « Vox clamanlis in deserto, pa-
»rate viam Domini, rectas facite semitas cjus?. «Denique
si quis vellct prophetias ex lege colligere, totum Evange-
lium componere videretur conscribendis rebus in eo gestis

propheticis vcrbis . narrans studiose, ct y&oloyo; non sine,

spiritu ejus disciplinas, ejus doctrinas, cjus baptisma
ejus iniracula, judicium fnctum, prodilioncm Judae, quac
in patibulo facta, fel, acetum in siti porreclum, ipsam sepul-
turam, et monumcnlum, descensum ad infcros, ipsam
resurreclioncm, cladextremumassumptionem. Tunccnim,
quodsuperest, clamabit : « Tollileportas,principes, veslras,

1
Joan. 1, iS.— 2 Isai'. v:i, 14. — * Micb. v, 2, ct Matth. 11, 6.-—
4
Isai. 1, 3. — c
Oscc xi, 1, et Malth. 11, i5. ~ 5
I.sai. ix, 1, 2. —
7 Id xl, 5, Matlh. in, 5, Marc. 1, 5. Luc. 111, 4> et Joan. 1, 25.

XLI. 29
450 TITI BOSTRENSIS

»et clevamini porlaeaeternales, et introibit Rcx glorire : »

tnnc adjunget hoc, quod a David scriptnm cst : « Dixit Do-

»minus Domino meo : Scde a dextris meis, donec ponam
» inimicos tuos scabellum pedum tuorum 3
. » Si igitur lex
a Deo diligenter adventum Filii descripsit, et longinquo

tempore antequam res evenirent, eas praenuntiavit, non

jam accusatur; non jam alteri ascribitur. Qui genuit,
pracdixit. Qui deliberavit, res dicto anticipavit. Dcus ge-
nuit; Deusdicit : «Filius meus es tn, ego hodiegenui te 3
.»

Deus misit me. Deus per Moysem loculus est « Prophe- :

»tam vobis suscitabit Dominus Deus ex fratribus vestris;

» ipsum audielis, quaccumque loquelur vobis 4 »de iis ipsis :

omnibus Dcus deliberavit; et cum deliberassel,non tacuit;

consilium ac dcliberalionem praenuntiavil, per prsenunliata
fidem faciens. « Vocalur, inquit, nomcn cjus, magni con-
»silii Angelus, admirabilis, consiliarius, princeps pacis,
5
»pater fuluri saeculi . » Atque haec quidcm confutalio sic

habct.
VII. Quia vcro legcm allribuunt malo, quid dicluri sunt,
si quis cos percunctetur, si molus mala suadct; ct non po-
test non suadcrc mala;quandoquc bona suadebit, eliam si

bona consilia dabil ? Si enim dicant aptum essc nalura ad

sundcndum bona, ad dandum bona consilia, rursus defini-
tioncm suauisolvunt. I\on enim jam mnlusesl, quibonadat
coiksilia. Sin aulcm nulla bona volunlas, ac delibcratio a
malo proficiscilur, cujus ordinis dicent csse ilhis suasiones,

nc monitiones Non fornicaberis Non adultcrabis Non

: « : :

»furlum Non falsum lcslimonium dices 6

facics : Cujus : »

ordinis dicent cssc illud, quod scriplum cst « Non facies :

» tibi idula, nec ullius simililudincm, neque quaxumque in

1
Tsa!. xuii, 7 et <j. — 2
ld. cix, 1. — 3
ld. n, 7. — 4 Deut.
xvi-i, i5 et iP, ct Act. lii, 22. — 5
Isai.
 ADVERSUS MANICILEOS. LIB. III. 45l

«coelo, neque quaecumque in terra, neque quoecumquc in

»aquis l
: » Gujus partis esse illa dicturi sunt: a Non con-
bovem fralris
«cupisces tui, aut subjugale, aut uxorem,
«automnc jumentum 1 ? » Si enim hoec honesta, et divina,
atque amabilia esse dixerint, ipsoe monitiones eificient, ut

se ipsi erubescant, qui amplitudinem ejus, qui monuit,

ignoraverunt. Sin vero dixerint prava esse haec, et in cri-
mine, et pravum est non scortari, et pravum ac vitiosum

est non concupiscere aliena, et hujusmodi sunt, qnac mala

sunt, adverte, qualia bona esse intelligunt, et quomodo
prostitutores sunt voluntatum, et conciliatores idolorum,
ac turpium cupiditatum inventores. Quienim legem accu*
sant, pro vitio a lege alieno obeunt legationem.
Qui legem, quoe voluptales toliit, quoe fallaciam everlit,
quoe superstitionem extinguit, relegant, quid aliud faciunt,
quam voluptates domum introducunt, et cupiditates accer-
sunt? Ut autem voluptas licenter in mcntes irrumpat, le-
gem ex habitationibus ejecerunt, ne lege usi, a lege pudore
afficerentur. Sed quomodo lege ejecta aures suas venalcs
proebent cupiditatibus, apparet lex esse interfectrix ne-
quitiae; hi autem indocte, et inerudite aggressi sunt accu-
sare legem; ac lex quidem nequitiam odit, hi vero legem
oderunt. Evertit quidem superstitionem lex, hi vero audent
legem evertere. Opponamus igitur res. Si Iex nequitiae
contraria est, hi autem legem oppugnant, succensent
propter nequiliam, quia lex nequitiam criminatur; ctenim
quia non patiuntur, ut accusetur nequitia, ideirco legcm
ipsi accusaverunt, ut accusatio nequitiae nullas vires haberct
lege in crimen vocata. Si lcx idola tollit, et multitudinern
deorum solvit, hi aulem tela in legcm torserunt, consen-
taneum erat, ut multitudinem deorum denuntiarent. Ut
igitur multiludo deorum confirmaretur, legis praeceptum
I Exod. xx, 4. — 2 lbid. 17.

2 9-
45a TITI BOSTRRNSIS

apud eos velitum est, quod ait : « Audi Israel, Dominus

>Deus tuus Dominus unusest, et diliges Dominum Deum
»luum % » et « Ne forle aspiciens in coelum, et videns so-
»lem, et lunam, et slellas, adorcs ea\ »Contra haec verba
tela jecerunt; contra haec praecepta exasperali linguam
tanquam gladium acuerunt. Idcirco a doemonibus aguntur,
et omnia vencrantur, nec aliud sciunt quam omnia ado-

rare, ac sempcr se humi slernunt, et mentem hobent cla-

tam; erranlque ac vaganlur scnsu animi; omnia pro sua
licentia vcrlerunt in dcos; viccrunt genliles et mullitu-
dine, et vanilate, gcnliles ex genlilibus oriundi, et magni-
tudine flagitii gentilium ignorantias illorum superantes.
"VIII. Ne quis autem arte fallacissima studiose et accurate

usus dicat : a Simulavit lex, et quaedam pulchra furala, tan-

quam sua potulit, cum vellet sua flagitia honestare, et
partes honestatis inscruit sludio obtcgendi turpiludinem
aliarum partium. »

Age cxculiamus primo, utrum aliquid absurdum, et

llagiliosum apud lcgem appareal atque ita flagiiium isto- ;

rum redarguatur. Sccundo, si quasdam parles vitii ulcis-

ccndo dissipavit, reddens eos, qui credcbant, liberos ab
omni parte vilii, non jam lex simulala apparebit, quin
potius inimica, ct hostis vitii, cl nequiliai. Tertio, si quac-
dam honcsta circumseminavit, et non omnem speciem
virtulis cum littera legis conjunxit, ut quccdam videalur
scripsisse, plura vero reliquisse; habeat vim aliquam rcfu-
tatio legis. Sin vero universa, quae honesta, et decora
sunt, omnino in admiremur le-
litteris legis posita sunt,

gem, el Dei legcm confileamur, dicamusque scrmonem

Dci csse; in hos vero accusationem a lege transferamus,
quorum sententia adulterina, et depravata est. Quod igi-

tur nullam partem vitii lex habet inseminalam, neque

'
Dcut, vi, f\
y o.~ Id, iv, 19.
 ADVERSUS MANICU/EOS. LIB. III. 4^3

partem abstulit aliam, et alii pepercit, sed potius pura est

lex, et sancta, et Dei lcx; Paulus clamat : « Lex quidem
»sancla,etmandatum sanctum, et justum,et bonum^aet,
» Quod
3
« scimus enim, quod lex spiritualis cst . enim
sanclum est, et spirituale, ct bonum, ab omni turpitudine
liberatum est, et nulla culpa in eo haeret, gloriaturque
virtutibus, ct cum Deo loquitur. Sermocinatio enim cum
Deo non patitur, ut alterius ordinis sit. Scd gubernationc
Spiritus sancli lemperatur. « Deus enim spiritus est; ct

» qui eum adorant, in spiritu, et veritate oportct adorare 3

. »

Lex autem cum spiritualis sit, sermocinationem cum Deo

parat, et si potest spirilualis alia quidem judicare, ipse
autem a nemine judicatur, quanto magis lex spiritualis po-
test quidem aliorum omnium sermones judicare, ipsa vero

a nemine judicabitur.
IX. Quod aulem omnem speciem vitii sustulit, et nul-
lam partem praetermisit, aut neglexit, sed potius omnc
genus vitii vindicavit, tollens et excindens illud, constat

ex legibus ac regulis de vilio constitutis, cujus sunt spe-

cies quatuor, imprudentia, intemperantia, timiditas, et

injustitia; siquid autem pravi lex reticuisset, imperfecta

esset lex.
Sin vero ut omnes species nequitiae praecideret, eas
vindicavit, et retractavit, sequitur vitium a lege coerceri,
et reprimi, quae ncque reliquias ejus patitur. Ubi igitur
valet, et viget lex, et suasioni nervos adhibet, ibi neque
humor vilii reperilur; ubi autem debiliutur, obambulat
nequitia compilans, et depascens, licenler gradiens, et
licentiam nacta propter custodiam animae negleclam. Cla-
mat cnim lcx : « Si populus meus audisset me, Israel in
aviis meis si ambulasset, pro nihilo inimicos ejus humi-
»liasscm 4 »
,

? Kom. vii, 12,— 2 Xbid. »4.— 3

Joan, iv, a4.— 4 Psal, lxxx, i4, i5.
 »

454 TITI BOSTRENSIS

Cum enim lex persuadct, nervos amittunt vitia humi

jaccntia, quae nec animam ex adverso intueri possunt. Si
enim « Lucerna pedibus meis lex tua, ct lumen semitis
»mcis ', » omnis oflensio sublata est, illuminato corde et
splendente; etsi cnim quia actate illa adolescentiae lubrica

sit, custodiam tamen verborum conservet persevcrans

crectus, clamabit : o In quo corrigit adolescentior viam
»suam? in custodiendo sermones tuos \ »David, compa-
ralis sibi viribus ad non labendum, abdendo ia mentc
disciplinas legis, aicbat : a lo cordc meo abscondi eloquia
Uia, ut non peccem tibi 3
. »

Atque ila qui legem pro custodc adhibuerit, intelliget

quomodo lex singulas species vitii abigit, et ejicit. Impru-
dentiam quidem per Scripturam, quae ait : « Nolile fieri

» sicut cquns et mulus, quibus non est intellectus 4 : »timi-

ditatem vero per Scripturam, quae dicit; « Ne limucris;

»cum dives factus fuerit homo 4 Ne timeas probrum ho- :

»minum, et vituperalione eorum ne vincaris; et time

»Deum, ct valebis jpraetcripsum autcm nealium timeas 5 :

Timiditate hic cjecta, et extrusa, ct robore imposito ac

fortitudine immissa lex clamat; « Justus tanquam lco con-
»fidit, » qui non limct, neque horret jumentum; duabus
paiiibus vilii sublalis imprudcnlia, et timiditale simul tollit
intcmpcrantiam, inquiens; « Non iornicabcris, non mcc-
6
»chaberis ,
» ubi cohibenlur perturbationes, frenum tem-
perantiae in incntc reperitur; ac tribus cxtinctis, cxlinguit
cliani injustiliam; « Non facics libi pondera parva , et

»magna; pondera justa et acqualia sint tibi ". »

Alque ila singulis parlibus nequitia) dcletis, soluta est

ncquitia, quaD non polest amplius obambulare in mente.

1
P.sal. cxvin, i5. — 2 Ibid. 9. — 3
Ibid. 11. — 4 ld. xxxi, 9.—
5
Id. X1.Y111, 17. — 6
Prov. xxvu, 1. — 7 Exod. xx, i4> i5. — • Lcvit.
xix, 35, 36, tt Dcut. xxv, i3-iS.
 ADVERSUS MANICILEOS. LIB. III. /^55

Quas igitur vitii spccics non sustulil lex? quas parles vo-
luplalis non deslruxit? quas timiditales, qnas impruden-
tiasnon usque adeo vindicavit tollens voluplaiem, ut eliam
curam oculorum haLuerit audilioni non pcpercerit, et lin-
;

jruam non nej^lexerit? « Posui enim oculis meis cuslodiam,

»etnonintelligamsupervirginem '. Sanctus usqueadcuram
Boculorum procedilo, ne voluptas animam litillans, eam ad
»concupiscendum adducat : » alius Sanctus clamabal : «Ne
Bcircumspicias pulchriludinem aliennm, ne voluptas cum
» vestibulum animac ceperit, spem ingressus concipiat, quin
a
»imo n januis repulsa insidias suas desperet . » Progre-
diens autem ad aures, et ad linguas, vigiles, et custodes
membris praefecit; non ccdens loco suo; quin polius cla-
mat « Pone, Domine, custodiam ori meo 3 » ne sermo turpis
: ,

sinc uliiilate cmissus invitamentum voluptatis turpia lo-

quenti adjungat. Habens pra^terea curam lumborum, pras-

cavit ne mens huc et illuc agitata vincta esset; praecepit

enim : « Sic comedctis pa'scha, lumbi vestri erunt prac-

» cincti 4. » Nc si mcmbra habcant discincla, facili motu
prchcndere possimus. Rursus vero in sic praecinclis opli-

mum ordinem ad rcs gerendas, ct ad negotia reperiamus.

Ad hunc modum partibus voluplatis sublatis, in species
vitiorum parlis ratione praedilac, ct in spccies injustilioc in-

vasit. Si enim tollere, ijuae sunt alterius, et per vim lollere,

cl invito domino, injuslitia est, et tollentem, quae aliena

sunt, dare ea merelricibus, vel luxuriose consumere, spc-

honorem Deo eripiens,
cics injuslitiaj est, injustus est, qui

lignis ct da?monibus cum adhibet; et honorem Dci consu-

mil, et in menle luxuriosus est. Ncc cnim ita luxuriose vi-

vit, qui opcs consumit, ut cst injnstus, cjui magnns et af-

flueotes divilias honoris Dci ex animo dclel. Quandiu enim

•
Job. xxxi, l. — 2 Piov. vi, 25, ct Ecc!i. ix, 8, 9. — 3
Ps;»l.

x\x, 2, ct cxl, 5. — 4 Exod. xii, 1.

456 TITI BOSTHENSIS

diviliie cognitionis Dei in animo permanent, rcspondel in

ea charitas erga Deum. Cum aulem omnes divilia3 dilapsae,

et consumpUc sunt, et ad inopiam rcdacta cst anima, rc-

linquitur lunc, ut honorem Dei lignis, ct arti pictoris, ct

sculptoris deferat. Unde Apostolus, cum sciret ipsam injus*

tiliam esse culturam falsae roligionis, dixit: « Et avaritiam,
» quae est idolorum scrvitus '. »

Ergo quia tctcrrima pars injustitiae cst ignorantin in Dcum,

levius autem est dclictum in homines, et in partes duas
dividitur injuslitia, in ignorantiam in Deum, et in delictum
in homines, ab utrisque principium sumpsit lex scripla. Ac
primum quidcm clamat; « Non facies tibi idoli ullius simi-

»liludinem 3
, » nc scilicet si in honorem ejus, qui te fecil,
luxuriosus sis, totum honorem Dci funditus labefaeias; ira-

tus cst aulcm populo juslc, cum facto vilulo clamabat : «Hi
»sunt Dii lui Israel, qui lc eduxerunt ex terra ^Egypli 3
. d

Elenim quia dona Dei illi assignabant et altribucbant, qui

movcre se non polerat, eralque flagiliosissima injustitia

divitias bcneficiorum sui auctoris arli et sculplurae allri-

bucre : idcirco verilas excitata, et lcx scripta, ct injustitia

vclita est : et qui discebat, crudiebatur : atque ita sublala

prius injuslitia, quae iram Dei provocavit,injusliam quoquc

in hominein suslulil.

Ac primum quidem noluit, ut amor divitiarum anima

insideret, quoniam amor diviliarum parit injuslitias, et cu-
pidilas habendi divitias generat avaritiam. Radix cniin ma-

lorum cst cupiditas divitiarum; crunt aulcm rami, et sur-

culicupidilatispccuniaruminjuslitia,clavaritia, etquoniam

a cupidilate pecuniarum incipit avarilia ct injuslitia, prae-

occupal lex, prius lollit, prius dcnuntiat : « Diviliae si aflluant,

«nolile cor apponcrc /f

: » nc divitiac mcntem cum fluxu
diviliarum conflucntem fluxis diviliis capiant. Si cnim opes
* Ephcs. v, 5. — ' Exod. u, 4- — ' M« xxxu, 4. — 4
Psal. ixi, n.
 ADVERSUS MANICILE09. LfB, III. 4^7
fluunt, et non stant, mcrito resistit mens, quas stntum suura

fluxis diviliis non violat, et quia tum avaritia molesta est,

tum cupiditas gloriae, cujus flos in anima praedatur, erudi-

vit, inquiens; « Yide impium superexaltatum, et elevatum
» sicut cedrosLibaui : transivi, et ecce non crat \ » Ut mens
nulli gloriae quamlibct magnae facile flaccescenti magnitu-
dinem suam illccta vendat, quin potius supra haec omnia
se crigens amore veritatis teneatur. Idcirco moderationem
honorat, et injustitiam expellit, et divina loca ad habitan-
dum rependit et assignat lis, qui modestiarn servaverunl.
Sic autem clamat; « Domine quis hobilabit in taberna-
»culo luo, aut quis requiescet in monte sancto tuo? Qui
»ingredilur sine macula, et operatur juslitiam, qui loqui-
»tur veritatem in corde suo % » ut omni spccie avaritiae re-
legala locum injustiliae non relinquat alque ita omnem
:

speciem injustitiajsustulit lex: idcirco qui secundum legem lo-

quitur, pro veritate loquitur : idcirco qui sunt operarii veri-
latis,non excandescunt, cum lex adversus vitium loquitur.

Loquebatur aliquandoDominus adversus avaritiam, exaspe-

rabanlur Judai, et molesleferebant ; amor enim divitiarum
asperos, et duros cos adversus loquenlem cfliciebat. Ita
profecto est, cum poedagogus cum puero ignavo et pigro
disserit : odio habelur ab eo, quem instruit. Omnis enim
qui molus adolescentiae a ralione nvcrsos excindit, in odio
est propter amorem voluptatum. Ob hanc causam, lex in
odium venit hxrelicis. Quia contra perturbationes tende-
bat,contra peccata ambuiabat, contra adamata dissercbat,
rem a>quo animo non tulcrunt.
X. Ut aulem sermo, ct disputatio noslra amplissima sit,

et scelus haeresis, qtue injuslc ad legem vitupcrandcUB se

contulit, apparcat, non solum quod omnes specics, et for-
mas vilii sustulit, dicamus; sed rcddamus insuper seruio-
.'
Tsal. xxxvi, 35, 36. — * Id. xiv, 1-3.
458 TITI BOSTRKNSIS

nem, quod omnem spcciem virlulis lex cnarrat, cl cxponit.

Si enim omnia vitia lex sustnlissct, non autem omncs vir-
lules inseruisset,* manca esset lex,rclicla virlutum exlruc-
tione, quae quidem omnia vilia cum rclegassct, non jnm
omncs virlulcsanimredespondisset. Sin vcroin disputationc
noslra apparenl, apud legem et Prophetas omncs virlules
posita3, annon oporlct lcgem Dei admirari, et amplecti ?

Cum cnim sint qualuor virlutes, prudenlia, lempcranlia,

forlitudo, ct justitia, omnes virlules apud Icgem cernun-
tur : undc qui vult essc temperatus, habet in lege discipli-

nas. Qui studct, ut sit prudens, atlhibitis subsidiis legis,

praeclare sc in rcbus gcrct. Qui vult csse forlis, inslruat sc

praeceplis legis. Qui vult juslitiam assequi, pondus justitiac

tencat, ct nihil inocquale faciet, faciens omnia ad perpen-

diculum justilia2, et qui faclus est particeps prudenli.c, di-

cat : Dominus docuit me sapientiam, ct prudcnlia homi-

«

nis non est in mc, » ut hac ficta et errantc cjcctn, cttvpu-

diata, optimam, ct divinam amplectalur.
Padicitiac vero exempla infinita rcperiet, qui legendo
quaercl, ut cxempla pudicitiac cxprimat, ct antiqua cxem-
pla ad firmamcnlum, ct robur caslitalis complectalur, ut
illitis adolescentis in ipso florc aetatis, qui fuit a fralribus
venditus ct ab /Egyptio emplus, qui libLrtalcm corporis
mutavit, libcrtatem vcro animie immutabilem conscrvavit :

qui cxuit pallium, nc pudicitia exuerclur, cui vis quidem

pallium absluiil, ncccssitas vcro non cripuii castilalcm :

qni maluit aifligi, quam in morbum voluptatis incidcre : qui

maluit cssc in vinculis, quam capi voluptatc : qui invidiam
lurpi aclioni praeposuit : qui cxistimari, cl non cssc, voluil;

midius cnim juclicavit habcri lurpis, quam essc, ct la-

lcro : si cnim cssct, ct latcrct, mctuobat leslom Dcum. Sin

vcro h;:bcrctur, conlentus crat tcsle facla inspcclaniC. At-
quc pudiciliic quidcm hoc sit cxemplum.
 ADVERSUS MANICILEOS. LIB. III. 4^9
Forliludinis vero multa quidein simt alia, satis vero nunc
sit illud Judilh, quae muliercula erat, ct infirma erat, et
non audax erat, quia muliercula erat, audax tamen fuit, ct

forlis, quia credibileeifuit, quae expeclatione homioum fieri

non possunt, posse forlitudine, qme cumfide mixla, ac tem
perala, ad fidem et spem addnxil insperata; murienim aperli
sunt, ct exivit adolcscentula, et cum sola ancilla exivit non
formidans, quod crnt in pulchritudiuc suspeclum, non me-
tuens gladios, non timens ne in lihidine esset, ne vis infer-
retur pudicitiae non formidans ne quid repentinum ex
;

gaudio accideret : quin potius lerrorem gladii fortkudine

vincens, formositatem vero Deo commendans. Deum enim
custodem pulchritudinis dignum, cui fideret, existimabat

esse; gladios vero sarmenta, et papyrum ducehat, animi

forlitudine lormidinem superans. Transivit mulier, et non
est judicatum temerarium quod ausa est non fuit in ea
:

criminatio duritias nec enim impcrfecta fuerunt, qmne fue-

rant judicata; et decreta, ut durilia accusetur. Perfecit
ea, de quihus deliberatum fuerat : ad finem perducta sunt
considerata. Idcirco in admiratione est, quia prudenliam
fortitudini admiscuit, quia omneconsilium cceplum ad exi-
tum perd ixit.

Iioc fortitudinis exemplo sumpto, justitise etiam exem-

plum sumamus. Cum Abraham injuria aflectos ulciscens
pro eispugnavit, et cum post auxilium allatum audiretali-
hcratis :
o Accipe tihi equilatum, et omnia,
» non in quaestum

aspexit, sed justitiam attcndit; quomodoconscius segratis

cepisse, non dehebat vcndcrc donum, quia gralin non pali-
tur, ut vcnumdetur; siquidem injusti sunt, qui dona ven-
dunt etnon jusle quis vcnalia,
: et bencficia venumdat. Vestis,
et res pretiosa vendatur in foro,bcneficium vero ne habca-
tur vendibile, quod inagno animogralisindigenti dari dcbct,
Tale exemplum hahemus. dona et hencficia non oportere
46o TITI BOSTRIZNSIS

multa pecunia vendere, sed servare quemque honorem

suum, etnonprius pecunia corrumpi.
XI. Alque heec quidem hactenus persecuti, probavimus
utrumque esse in lege, et vilii exlirpationem, et virtutis of-
ficium, atque exercilalioncm atque ha?c quidem satis esse,

ut se isli erubescant. Alicjuid simile reddimus in Evangclio,

et lege. Si enim essent Evangelia, et esset lex, et nihil lex

haberet a2quale Evangclio, crimini daretur dissimilitudo.

Sinaulemsimilitudoest, quid de similitudine contendimus?
cum similitudo non patiatur,ut controversia sit. Proclamat
cognationem stylus, similitudo germanitatem significat.

Ad unam causam aliorum omnium, Patrem autem Salvalo-

ris lex, et Evangelia ducunt menlem. Lex dixit : « Audi Is-

»rael, Dominus Deus tuus Dominus unus est '. » Dixit

Evangelium : « Nemo bonus nisi unus Deus a
: » clamavit
3
aposlolus Paulus : « Unus Deus, ex quo omnia . » Ex lege,

ct cx Salvalore, atquc ex Paulo cognitus cst Ingenilus, ct

sine palre; genilus vero ex sinu, et filius cjus, qui genuit.

Rursus hic Scriplurne consentiunt. Lcx ait : « Ex utero anle
» luciferum genui te 4 ; » Evangelium vero, « Unigenitus, qui
5
»est in sinu Patris, ille cnarravit . »Sinum dicit Evangc-
lium, et uterum lex, et filius legilimus similis ei, qui ex utero
ct sinu quidem pcr-
genuit, denunlialur, ac testimonium
hibct vox Evangclii : « quo
Ilic est Filius mcus dilcctus, iw
G
» mihi bene complacui » tcstalur eliam David in Psalmo , :

« Filius meus es tu, cgo hodie genui te 7. » Una vox et tunc,

ct nunc missa est, et unus, qui misit, loculus quidem tunc

est; nunc aulcm nobiscum scrmocinalus, non mutalur, qui

tunc Iocutus cst. Qui cnim scro landem hanc vocem misit,

jam ante in Psalmis cam praenunliase reperitur, fuilquc

facta denunliatio sanctis Angelis, ut inservirent Filio, et
1
Deut. vi, 4- — 2 Marc. x, lS, ct Luc. xvm, 19. — 3
1 Cor. viu,
G. — - Psal. cix, 3, — 5
Joan, 1, 18. — ° Matth, 111, 17, ct xvn, 5.
— 7 Psal, u, 7 .
 1

ADVERSUS MANICILEOS. LIB. III. 46

religionem venerationis, atque adorationem ei adhiberent;
scriptum est enim : « Et adorent cum omnes Angeli Dci \ i

Astipulatus est huic denunlialioni Paulus : imo hanc re-

tractat, ct interprelalur; studetque, ut sit interpres ejus,
quod prius dictum, ct prius scriplum est : «.Cumenim, in-
»quit, introducit Primogenilum in orbem terrre, dicit : Et
» adorent eum omnes Angeli Dei *. » Videbisque Aposlolum
studuisse, ut vetera interpretarelur, et non neglexisse Iegis

explanationem; aliquando enim dicit : « Omnia subjecit

>sub pedibus ejus, »et stalim enarrat inquiens : « Cum au-
» lem ducat : Omnia subjecta sunt ei, sine dubio praeter
seum, qui subjecit ei omnia, nihil reliquit non subjectum
3
»illi, ut sit Deus omnia in omnibus : » quandoque dicit :

« Propter hoc rclinquet homo patrem, et malrem : sacra -

» mentum hoc magnum est, ego autem dico in Christum et

» in Ecclesiam 4. »

XII. Alque Apostoli quidem interprctcs sunt vetcris

legis; consonanlque vetera novis. At vero, qui sunt non
Apostoli, accusant vetera, qui quidem cum non faciunt,
quod Apcstoli , sed potius cum eorum scripto pugnant,
mentiunlur aposlolalum, factiPscudoprophelaa; explanato-
res enim veritalis, qui legem honoraverunt, iidem legem
exposuerunt. Hi vcro, qui legem criminati sunt, legem fe-
riunt, et eos, qui legem cxplanavcrunt, pungunt. Parem
similitudinem Evangelii alque legis cognoscunt Apostoli,
qui cum legem sumunt, Evangelium aspiciunt; cum Evan-
gclium nspiciunt, legem non tollunt. Isti vero dum, quoe
sunt simiiia, semper dissimilia esse putanl, et quae sibi in-

ter se amica et gcrmana, inimica et adversaria esse profi-

tcntur, non quidcm eflugiunt, quin malitia eorum convicla

sit. Disjungere vero, et dirimere similia dum sludent, ne-

• Psal. mti, 7. — 2 Hcbr. 1, G. — 3

1 Gor, XT, ^G-28.— * EpLes.
v, 3i 3 02,
4G2 TITI BOSTRENSIS

que tamen possnnt. Quantoquidem lex nb Evangelio dividi

nonpotcst, invidiaesuacfructumperceperuntobjurgationem.
Quaecumque cnim de Palre in lege scripla sunt, haec etiom
sunt in Evangeliis quaecumque de Filio, haec in utrisque
: :

qua3 de Spiritu sancto, haec quoque in ambobus repcrire

polerimus; neutra enim Scriptura non mcminit de Spiritu
sancto imo iu Evangelio est donum, ibi estpetitio, et ali-
:

quando dicit David « Spiritum sanctum nc nuferas ame :»

: '

3
interdum dicitEvangclium : « AccipiteSpirilumsanctum ,»

ut quod quidem habet David ne aufcratur ei rogat : quod

vero hic donat, id cum ille accepcrit,habeat. Familiaritate
etiam Spiritussancti, animae honorantur,nec a familiaritate
ejus avulsae, neque sine ejus familiaritate permanentcs.
Adeumdem modum poterit quis elaborimdo, de Angelis,

et Archangelis, et oliis Polestatibus, ct de coelo, ac terra,

aliisque creaturis similitudinem legis et Evangelii contem-
plari, alquc ila investigando usquc ad minimum devenire :

nos vero tantam molem recusantes, et principio tantum

usi, provocantesque studiosos, ut suscepto ad tractaudum
argumento ad omnia theoremata procedant. Id solum ad
librum adjungemus, quod hacretici cum quadam reprehen-
sioue accusant, ut eorum accusalioncm dissolvamus, et le-
gis disposiliones pcrspiciamus. Si enim illi legentes, quae
conlra Scripturam objiciunt, ore contumclioso usi sunt :

at nos amentiam similitudine redarguemus, et quae in cri-

mine objiciunt, apponere non dubitabimus.
XIII. Accusantenim veterem legem tanquam acerbam,
et crudclem accusant praetcrea veteres minislros tanquam
;

austcriorcs, et magis ad objurgalionem propensos, et ab

afleclionc misericordia3 alienos, non intelligenles quod
scriptum est : « Misericordiam, ct judicium cantabo tibi
3
«Domine , » neque scienles perfectioncm ralione guber-
1
Prob, i, i3. — * Joan. xx, 22* — J
Psal. c, i.
 ADVERSUS MANICH/EOS. LIU. III. ^63
nationis ex miserieordia, et vindicalione pendere. Idcirco
cajccli, miseraliones legis tacent , et vindicationum potius
meminerunt, et ubique clamant : « Non videtis, quia pueri

parvi convicium fecerunt Elisaeo, qui maledixit eis, et duo-

bus ursis tradidit pueros ad devorandum ?Non videtis, quia
quibusdam mililibus missis a rege ad vocandum Eliam in-

vitis, noiuit ire cum eis, ignem jaculatus est, et viros con-
sumpsit, inquiens : « Si vir Dei ego sum, descendet de coelo
«ignis et devorabit te, et quinquaginta tuos '? » Si hujus
mali accusationes, et vindictas inter vitiosa et prava refe-
runt, quid dicturi sunt de Paulo, qui cum videret aliquando
Bar-Jcsu magnum, qui erat cum Sergio Paulo proconsule,
disserentem, et arlificiosa machinatione orationis mentem
eorum, qui veritatem didicerant, depravantem, non est pas-

sus,increpavit, punivit, privavit oculjs, clamavit; « plene

»dolo, et omni fallacia, fili diaboli, non desinis subvertere
»vias Domini rectas? et nunc ecce manus Domini super
»te, et eris caecus non videns solem usque ad tempus a » .

XIV. Quid de Petro dicent, quando Ananias, et Sap-

phira, vendila possessiuncula, parlem pretiisibi averterunt,
partem atiulerunt? cum Ananiam judicatum, et mendacii
convictum morte Sapphiram autem eidem sepul-
affecit,

cro tradidit? jacebant enim mortui, verbo interfecti. Illic

ignis allatus consumpsit ad Eliam profeclos; hic verbum
emissum in conspectu Discipulorum eflicit, ut qui fidem
cauponali erant, morerentur. Illic Elisaeus corpora pucro-
rum besliis dedit; hic Paulus aspeclum oculorum ademit,
et eum, qui videbat, caecavit, et qui talia patraverunt, pce-
nas dederunt. Si igitur poena ac vindicla iii inalis enume-
rntur, mali sunt Paulus, et Fetrus : sin nutem boni sunt,
quia Apostoli sunt, boni sunt, quia poenas excgerunt. Quid
poenas accusas, idque Apostolis irrogationo poenarum usis?
1
4 Reg. i) io. — * Act, xin, io ;
ii.
404 TITI BOSTRENSIS

QuodsiApostolosquidemapprobairius.poenasveroimproba-
mus, nondecernunt, vel jus dicunt leges secundum perso-
nam de factis; non disceplant contra personas, scd asli-

pulantur similitudini faclorum.

XV. Sed rursus aiunt : i Misericors esl filius : misericors,
qui Evangelia scripsit, ct qui misericors est, filius est miseri-
cordis. Lex vero dura,ct aspera est non parcens delinquen-
libus ; misericordiam autem continct Evangclium, quod
dclicta quidem coercct, pccnilenlias vero pra^dicat. Eccc,
dicent,Pctrus negavit,et Salvatorpepercit,et eum,qui tam
gravcpeccalumcommiserat, dissimulat,ct minasclemcntia)
subjecit,ut essetomnibus per universam vitam excmplum,
et imago clemenlire Salvatoris. Quid igilur lex? <nn caret
imilatione exempli, et non liabct imaginem parem,et huic
respondentem? Ac Pctrus quidem studio virtutis dcditus,

ct lapsus, venia, et condonalione honoralus cst : in lege

autcm nemo post peccatum ct quidem mngnum, vcniam
sibi pcr poenilentiam conciliavit? Si enim ignorant, rccita-
bimus quod Scriptum est : « Miscrcre mei, Deus, secundum
»magnammisericordiam lunm. Et secundum multiiudinem
»miserationum tuarum dele iniquitalem mcam, et a pec-
»cato mco munda me. Tibi soli peccavi, ct malum coram
»le feci '. » Si autem non ignorant, sed sciunt, silcntium
tcnent in malo scrmonc.
Cognatae igilur ct gcrmannc sunt res, similes imagines :

atque hic quidcm Pelrus, illic vero David, ut magnorum

virorum lapsus m<ngna cliam vcnia curcntur; et iis, qui
graviter deliqucrunt, magna ctiam misericordia tributa sit.

Si igitur admiranlur Evangelia, quia Pelrus misericordiam

conseculus est, admirenlur eliam legem ,
quia ct Davicl
miscricordiam adcplus cst. aulem legem accusant, quia
Si
post lanla delicla non est David data venia ncque Pelrus:

» PmO. i., 1-6.

 ADVEKSUS MANICILEOS. LIB. III. /^65

opinione eorum querelam et accusationem efFugiet ; ct vi-

debitur quidem contra solum David facta accusalio ; scd
reipsa eadcm accusatione accusabitur Pelrus. Si autem
dixerint bonom quidem esse veniam, sed veniam veteris
legis usque ad unum pertigisse, in Evangelio autem mul-

tam esse veniam, et pelagus condonationis, el clamat ibi

Salvator : « Venite ad me omnes, qui laboralis ct onerati
1
«estis, et ego reficiam vos . »Legant velera, et subeat ad-
miratio corum, quae scripta sunt.
Si auteoi propter desuetudinem exercitationis nolunt le«
gere scripta, etiam hic desinant accusarc. Salvator dicit :

«Venite ad me omnes, qui laboratis et onerati estis, et ego

«reficiam vos, »neminem prastermisit, neminem reliquit,

omnes complexus est. David vero ait : « Oinnes gentes

»plaudite manibus a
, » et rursus, « Auribus percipite om-
»nes, qui habitatis orbem, quique terrigenae et filii ho-
»minum, simul in unum dives et pauper Omnes in
3
. »

Evangelio cxcitali sunt ; omnes in lege. Ncminem reliquit

Evangelium; neminem lex omisit. Clamavit Evangelium :

« Agile poenitentinm, appropinquavit enim regnum ccelo-

»rum 4. » Omnibus dimisit hanc sermocinationem; cum
delinquenlibus loquebatur, cum lapsis sermonem habebat,
cum iis, qui jam erant rei mortis, loquebatur ; liberlalem
pcr prcedicationem praeconciliabat.
Profectus est Jonas Ninivem, quae crat civitas non parva
et magna gentium frequentia habilata. Edidit commina-
tionem, non reticuit poenam, clamavit, perterruit sermonc. v

Vidit viros, od mutationem vila3 impulit, fecit, ut pecca-

tum repudiarent. Praenunliata comminalio abiit, successit
misericordia. Factum est, quod ut fieret, curabatur non :

enitn iiileritus queerebalur, sed mutalio morum indagaba-

1
Matth. xi, 28.— Psal. xtvi, 2.— 3
Id. xxvm, 2, 3.- * Matlli.
111, 2.

XLI, 00
 —

466 TITI BOSTRENSIS

tur. Poslquam faclum est hoc, ct viri mulali sunt, appa-

ruit donum Dei, clamavit judcx patrocinium suscipicns,
dixit ministro suo : « Si tu tristalus es pro cucurbita, pro

»qua non laborasli, quae sub una nocle nata est, et sub
» una nocle periit, ego vero ivon parcam pro Ninive civitate

»magna, in qua habitant plus quam ccnlum viginli millia

»hominum, et multa jumenta ? » Et pepercit Deus, qui x

nunc quidem haec dixit. In alio autcm Propheta clamavit,

inquiens « Nolo morlem peccatoris, sed magis ut conver-
:

a
» tatur ct vivat , » qui ab iis, qui sciunt laudes ejus canere,
in laudibus vocatur « Miserator et misericors, patiens ct
3
»multac misericordiae : » lam ingcns cnim pelagus mise-
ralionum apud Dcum est , ut minimam et brevissimain
etiam flagiliosissimorum ad pcenilenliaminclinationem non
relinquat inhonoralam.Achab enim ferme ad exlremum
cum paulum compunctus essel,
nequiliae proccsserat, et
honoravit cum Dcus, et rem minislro ostendit, ct minas
repressit, ac cohibuit, prctrahens intcrim lempus suppli-
cii. « Vides, inquit, quomodo compunctus est Achab ? non
»inducam mala in diebus, sed ia aliis dicbus 4. » Idque ut
minimam aspersioneinpoenilcntiaj decenli honore Deus ho-
norarel.
Scd ha?c hactenus, ne disputatio de legc omnino prnete-
rirctur non traclala et cxcussa. Hoc solum addemus, fuisse

lcgcm umbram fulurorum bonorum, pajdogogum vero ad-

juvare puerum et aelatem pucritiie, quousque magisler
susccpta grandiorc ejus habitudine, majoribus disciplinis
eum traddl: commodius enim et aplius hoc principio lan-
qunm fundamenlo jacto, potcrit quis conhrmare, quomodo
« Lex per iWoysem dala, gralia vero ct veritas a Christo
5
»fQCla sit . »

1
Joaa. iii, 10, ii. — 2
Bsecht xxxm, it« — 3
Psal. xxxv, i5.
* 3 Reg, xxi, 2(j — 5 Juan. l, 17.
 ADVERSUS MANICn^OS. LIB. III.
^7
XVI. Nos aulcm alias argumcntaliones abortionis istius

allingamus,proposita alia hujus opinione in Scripturis ab-

sona et absurda, ut ca cxcussa et evoluta, quoadfieri po-

mcntes illaqueatas ex opinione amenle criperc possi-

tcst,

mus. Porrexit enim se usque ad fabricam mundi ct hoc,

quod cernilur creatum, a diabolo creatum esse vult csse- :

que homincm a diabolo formatum atque animam quidem

a Deo, esse tamen corpori a diabolo aplatam, et factum

hominem, qui substantiam quidem corporis ex substantia

diaboii acceperit, substantiam vero animee tanquam spo-
lium et exuvias exDeosumpserit; ut nnima quidem sumpta
sit ex Dco, traxerit vero de Dco spolium diabolus : atque
ita exsubstantia diaboli, et spolio Deo detracto fabricatuni
esse hominem ex corpore et anima constanlem, atque
anima) quidem non esse auctorem diabolum, nequc sub-
stantiam ejus fecisse, sed solius ingressus animae in corpus
efFectorem esse delractnm enim tanquam spolium, ut ipsi
:

aiunt, in carnem immisit, carnem vero ipsam et formatio-

nem, et figuram, et talem formam, ac lotam substantiam
opus esse et formalionem diaboli. Fatenles igitur faclum
essehominem excontrariis, neque quac sit contrariorum ra-
tio sciunt; neque sciunt esse queedam contraria, qute in-

ter se commisceri non possunt, quia nullam inler se com-

munionem, neque mixtionem habere queunt quin potius :

causa sunt interilus sui in illa, quae putatur, communione,

quia non possunt simul essc, imo aliud toilitur, quia aliud
dominatur.
XVII. Ecce, in uno cubilo dies et nox inveniri non po-
test, quia solum lumen inventum prius sustulit tenebras.

Ecce, ia una anima pudicitia, et scorlatio non possunt

cerni, quia sola pudicitia, si apparuerit, fugat et amandat
scorlationem. Ecce, pietas , et impietas in hoinine uno
nunquam erit; ubi enim pietas ceniitur, neque stilla ina-

3o.
/|G8 TITI BOSTnENSIS

pietatis apparcbil; confirmat autem Apostolus et signat

quae dicta sunt : « Qunc, inquit, societas luci acl tenebras ?

Quae pars Christo cum Belial x

? » Quae enim sunt sibi con-
traria, non possunt csse sibi amica, et unus concentus non
poterit faccrc, ut quae sunt unius concentus discrepent :

nec enim cx numcroso, et non numcroso unus conccntus,

et una modulalio eflicitur, nec ex silentio, et locutionc una
composilio fit. Unum enim solum cssc oporlct, allero sub-
lato, quod non palitur, ut simul sit. Si autem corpus esset
diaboli et anima Dei, quomodo unus concenlus hominis
ex cis conflalus esset? Quomodo una amicitia et afTeclio?
cn, aptalus et faclus est unus homo, et ccncentu, ac con-
venicntia unus est. Ecce anima copulata est cum corpore,
el illud amnt, et effectionc complectilur : « Nemo enim un-
» quam carnem suam odio habuit, sed nutrit et fovet eam \ »

Siaulcm alterum alteriuscuram habet; eldolorem corporis

suumducit anima,ct non disjungilur affectionibus; scdad-
jungitse ad vulncra, adjungit se ad affecliones; et cum cor-
pus dolet propler vulnera, in trislitia cl moleslia est anima,
quae potest essc expcrs doloris.
Cum vcro voluptalem percipit, ct a voluplalc titillatur,

anima etiam molus corporis parlicipnt et tilillalioncs si-

mul atlingit : ac similiter quidcm desinit, accipit vero si-

mililer incrementum. Ciun anima, inquam, desinit per-

turbalionibus moveri, simul desinit corpus et conquiescit.

Cum vero cupidilas io anima remoratur, titillationibus

eliam in corporc rcmoralis ; corpus suavitatc perfundit et

inflammal: fiunlque acqualitcr iilillationes, ct a?qualiler

tilillalionum abjecliones et dcfecliones. Si aulcm ex con-

trariis esset quidem diaboli essct, anima
homo, ac corpus
vero Dei, primum quidem non facla fuisset conjunclio

ntriusquc, nec ipsa diulurna mixlio perficeretur. Secundo,

"*
3 Cor. vi, i4, i5. — * Ephcs. v, 19.
 ;

ADVERSUS MANICILEOS, LIB. III. 4^9

quamvis allerurn ab altero reciperetur, et ulrumquc la-

men, quoe sua essent, proprla et privata duceret, quae vero

alterius, aliena et neque voluplas corporis, animac volup-
tas fierctneque vulnera corporis dolores animac essent;
:

sed ulrumque per se voluptatem, et dolorem sibi imperti-

ret. Quomodo diabolus illinc,quod suum non crat, sumere
potuit? quomodo anima, quae non est hujus, sed alterius,

et nullam admixtionem ejus habet, sed est allerius subs-

tanliae, et substantiae omnino a diabolo alienae, quomodo,
inquam, in alienis et exlernis est? et admixtionem corpo-
ris diaboli, tanquam vinculum patilur et toleral? et ligata
est in non suo? Quomodo carnem propriam esse ducit et

sanctam facit, atque eam ad virtutem praeparat, ut quoad

fieri polest, similem Dco efiiciat? Gum enim corpus cas-

tum est, et non sordidatum, neque macnlatum; cum sanc-

tum est et honestum; cum sermo ejus sanctus et rectus
cum aspectus juslus; cum motus ejus divini sunt, quid
aliud est hoc, quam simiiem esse Deo? Ac de his quidem
haec dicta sunt.
XVIII. Pauca autem ex Scripturis apponamus, ut ap-
positio Scripturarum illos ad erubescendum se adigat, et
nobis fidem majorem conciliet. Salvator enim cum in
Evangelio de formatione viri ct mulieris meminit, forma-
tionem ad Patrem suum, conditorem universi referens,
et
aiebat : « Qui fccit hominem ab initio, masculum et fcemi-
» nam fecit eos, et dixit : Propter hoc relinquel homo pa-
»trcm suum et matrem suam, et adhaerebit uxori suae, et
»erunt duo in carne nna. Itaque jam non sunt duo,
»sed una caro. Quod ergo Deus conjunxit, homo non se-
x
»paret : »novit cujus esset corpus, et cujus anima confi-
tendo auctorem utriusque, et Patrem confitendo; et rcti-
net, ac cohibet humanas cogitationes, volens, ut non
1
Matth. xix, 4-6,
470 TITI BOSTRENSIS

possint disjungi, quae facla sunt, non concedens, ut ulla

humana bene aptata sunt,
sentenlia, ac voluntatc, quae
separareliceat. In Evangelio autem iis, qui falso videban-
tur eodcm studio cl cura teneri, occulta tamen et quae in-
tus erant in homine, ncgligebant, niebat : « Stulti, nojwic

qui fecit, quod quod intus est, fecit ? » Si aulem,

forisest, '

quod inlus est, anima cst; quod autem foris, corpus,et qui
fecit, quod intus est, animam fecit et qui fecit, quod foris

est, corpus fecit, igitur qui est animse auclor et cffector,

corpoiis auctor et effeclor est, et Deus est, qui utrumque

fecit et aptavit, ct conjunxit, qui hanc harmoniam decen-
lissimam coagmentavit? Jpse autem Salvator quam accu-
ralionem corpori in sermonibus suis adhibet, cum ait :

« Sunt eunuchi, qui sc castraverunt propler regnum cce-

2
»lorum. Qui potcrit caperc, capiat ? »Adhibens cnim
hanc diligenliam, et sludium corpori, et cfficiens ipsum
sanclum et perturbationibus, ac voluptatibus vacuum, et

omnem cupiditalem vcrbo amputans et detondens, procu-

rationcm corporis demonstrat, et curam carnis providam
significat. Solliciludine auiem, et accuratione suam esse
prccdicat, progrediens usque ad curam aspcctus; ne si as-
peclus fortuito, ac temere moveatur, omni labe, et macula
impleatur. Quinimo si constanter, et graviler cictur, in
apla modesla perscvcrcl ; ait cnim in Hvangelio :« Omnis,
»qui viderit muliercm ad concupiscendum eam, jawi moe-
«chatus est in corde suo 3
. » Commotioncm in corpore
cum cordc commelitur ct aspectum curans, communem
curam adhibet cordi, coinmolioncm aspeclus commotio-
ncin cordis rcputans essc, et nccuralionem aspeclus, accu-
ralioncm mentis; ncc cnim alitcr nocebit oculus, quam ut
noccbit mens : quia non potest oculus depravari, non dc-

v Luc. xi, 4o. — 2 Mattb. xix, 12. — 3

Id. v, »8.
 1

ADVERSUS MANICII420S. LIB. III. 47

pravala aniuia; sienim anima estinsequitate,etrectevidet;
aple ct convenienter oculi cernent.
XIX. Hic igitur repudians turpem aspectum oculorum,
sanctum aspectum inducit : ut oculi, inquit, recta videant,
et palpebrae justa intueantur : erigit enim et extollit ocu-
los, non permittenssimul, ut llectantur, scd potius excitat,
et ut erecti sint, facit. Idcirco Salvator gerens magnam
providentiam, et procurationem corporum corpus gesta-
vit, et in corpus venit. Si igilur non venit in corpore, quid.

dicturi sunt de cruce, et fixura clavorum, et lancea, et

monumenlo, ac sepultura ? Sin autem his convicti corpus
sumpsisse Salvatorem confitcntur, quid dicent, si non sunt
dicturi ipsum quoque a diabolo formatum esse? et non jam
solum corpus humanum esse diaboli, sed etiam corpus
Salvatoris bcnefici nostri. Non enim parcent, nec absti-
nebunt se, quin usque in hanc cogitationem evadant, et
linguam in Salvatorem protendant. Qui enim contra ea,
qure ad illum pertinent, disputat, hic linguam acuens con-
tra ipsum disputabat. Salvator autem baptismo etiam in

Jordane abluebatur, et aquis aspergebatur, quis erat? et

quid erat? Si enim eorpus non geslabat, nequc corpus ha-
bebat, quid commune est spirilibus cum fluminibus ? Quis
Angelus, qua3 Yirtus, qune Dominatio, quis Principatus,
qurc Poteslas ad lavacrum descendit, et aquas experta
est? Quod si neque Virlus, neque Potestas, neque Thro-
nus in aquas descendit, extra quaestionem posita est res,

factum cst perspicuum, quod quaerebatur. Imo ascendit

ab aquis, lentabatur a diabolo, esuriebat, siticbat, navi-
gabat, dormiebat, ilcr faciebal, defaligabalur, ambula-
bat, esuriens venit ad ficum, poslrcmo judicalus est, et

crufixus : quis hacc proclamabat ? qnis hrcc leslabatur?

taceant linguse, loquantur acla. Os habent res : res am-
plius acrcm pulsantes, sonum emitlamus : os hnbcnt
4^2 TITI BOSTRENSIS

scripla : ctsi nos taccamus, non laccnt res : etsi nos non
loquamur, quae scripta sunt, non possunt non loqoi.
Jgitur quia sic sunt hccc, acta fidcm habent, et narralio
aclorum vcra est, ct clamant ipsae actiones vi sua, habuissc
corpus Salvatorem, etcorpus mortale, et quod propter nos-
Iracorpora corpus gcstavit, quod rcliquumesl,similc quae-
rit; propter nos venit illius corporis sui clTcctor, ct nostro-
rum elTector. Si enim aliud fuisset illud, curam aliis non
adhibuisset corporibus. Si autem factum est,et factum a Deo,
ractumveroestpropternos, igiturpropter propria fiebat,ut
quae propria erant, salva essent. Jllud fecit, illius clTectione
omnium suorum libcrtalem operatus. Gratiae igitur dcben-
tur ei, qui corpora nostra fecit, qui eorum ignavioe, alque

pigriticc prospexit, et consuluit; qui misit Filium suum in

corporc, ct nostris corporibus pignus dedit, ut non jam
nmplius ileclamur, et humi slernamur, sed simus elali, et

erecti communitate corporum.

Illos igitur deccptores et fallaces in hoc eliam attenue-
mus, quod in corpora invaserunt, et in corpus auctoris pro-
cesserunt, ac contra oeconomiam, et dispensationem Dei
Jimruam extcnderunt, ac contra libertatem nostram ad
nsum et excrcilalionem lioguaq lorjui non dubitaverunt cir-
culatorcs quidam, et circumforanei. Congcssimus accrvum
vcrl)orum pravitalis istius enim ex uno:aliud accu-
licet

sare, imo omnia deincrps persequentes, omnia inulilia, et

aliena cxistimarc. Idcirco nos omnem sermonem ipsorum

huc usque dclapsi, nc magniludincm libro pra^beamus, hls

haclenus diclis lcrmincmus, facla ex paucis aliorum indi-

calionc, ct cx diclis prius eorum confutalione confccta.
Opus autem est diligenlia studiosis, ut omncs pra^sligias

pnulcrvccli aurcs scrvcnt, ne a pravitalc capiantur, ut sint

cuslodes suarum aurium : parlim cas aperientes, cum vc-

rus sermo pulsat ; parlim claudenles, cnm falsus, ct dolosus,

 :

ADVIiRSUS MAIUCILEOS. LIB. III.

4y3
verilalem simulans laborat, ut in conclave menlis irrnmpat
multi enim ficti, et simulati pulsant aures, cliccnles :« Ego
suin Ciiristus '. et multos dicipient : « Unus autem solus
a
» Chrislus . » qui est liberalor, prseses victoriae, beneficus,
qui dispositione pulsat, qui libertatem iu ipso aditu conci-
liat, qui simul ut ingrcditur, peccata excludit, qui in in-
gressu amiciliam cum Patre tribuit, qui mox ingredicns
tropaea in anima ponit.

ftfeWVWV* V \IVWWWVMAVV'/VWVM VWWW\VWW\W\W\IW\VMW WWWWWWVWWWWVWW

LIBER IV.

ADVERSUS MANICMOS.

ARGUMENTUM.
Quarlus tiber NovumTestamentumab illorum blasphemia
in Deum defendit, ut qui nullam prorsus communio-
nem cum eo habeant, et fruslra, ac vane quasdam par-
tcs ejus ad constiluendam suam impietatem pcr vim
trahant, quodque id, quod diabolice subjiciant, nihii
eos juvat ad ca stabilienda, qua3 conlra Deum dicunl,

Isle liber quartus non comparet in nostro Apographo.

1
Matth. xxiv, j3, - 2 , Cor. VUI> 6> et ^ Tim# Uj 5<
SANCTI DAMASI
PAP.E.

CLASSIS I. — EPISTOL^E.
CLASSIS II. — CARMINA.
VVVVVVVVVV\VV\\V\VVV\VV\VV\VV\\\\V\\V\\V\\VV\V\\VWV\\VWVV\V\^V\\V\\VV\WVV\-\VV\VWVWWV

SANCTUS BAMASUS
PAPA.

LATINUS.

ANNO 384.

Sanctus Damasus, ut plures testantur scriptorcs,

( nempe Luitprandus, Godfridus Yiterbiensis , Pe-
trarcha,S. Antoninus, JacobusPhilippusBergomas,
Sabellicus, Volaterranus, Trithemius, JacobusFlo-
rus, Angelus Piocca, etc), et hisce postremis tcm-
poribus evidenter demonstrassc vidctur doctissimus
vfr D. Franciscus Perez Baycr in dissertatione cui
titulus : Damasus et Laurentius Hispanis asserti
etrestituti, natione Hispanus, quo loco, quave pro-
vincia natusfucrit nonsatisconstat.Paterejus,quem
nonnulliAntonium vocant ex inscriptione apud
Baronium relata, scriptor primum, deinde vero et
leclor , et diaconus et presbyter ecclesise sancti
Laurentii in ipsa Roma, Damasum hlium filiamque
Irenen ex matrimonio susccperat. Quae quidcm vi-
gesimo aetatis anno, post emissum virginitatis vo-
tum praematura morte decessit. Damasus autem
 ;

4;8 S. DAMASUS

Romae primis imbulus doctrinis , ecclesiaeque

sancti Laurcntii cum patre aliquandiu famulatus,
jam ad diaconatum fucrat promotus cum misso , ,

in exilium Liberio anno 355, una cum omni

,

Ecclesiae Romanae clero juramento sese obstrinxit,

ne alium pontificem vivcnte Libcrio, reciperet,
,

quem ctiam Berceam usque in Tbraciam subsecu-

tus est.

Romam redux, mortuoque anno 366 Damaso,

populi omnis Deique ipsius judicio ad sanctam
Scdem promovetur, reluctante frustraUrsino, quem
post S. Damasi ordinationem clectum et ab unico
cpiscopo contra Canoncs ordinatum, non sine multi
sanguinis effusionc, Roma vix tandem expulerunt
Juvcntius praefectus et Julianus, qui primum in
urbe munus cum illo exerccbat. Hinc odiosum Da-
masi nomen objectaque sancto pontifici probra
,

sed a concilio Aquileiensi, rc attentius perpensa,

ita ab omni crimine immunis declaratur, ut omnes
istae soli Ursino, utpote illegitime ordinato, tribuc-
rcnlur calamitates.
Ursinus, jubenteValentiniano,Romamrepctendi
facultate donatus, cum turbas movere non desinerct,
itcrum cum pluribus aliis expellitur, ilioque ex-
pulso, pax Ecclesiae reddita : (Ammian. MarcelL
lib. xxvn.) nec tamen ccssare in Martyrum cceme-
teriis, ctiam absque ullo saccrdote, quorumdam er-
ranlium collectas ; unde a Valentiniano jussum, ut
Ecclesia ,
qua rebelles extra urbem usque ad hoc
tempus fruebantur, Damaso rcstitueretur.
 ,,

papa. 479
Sic in pontificatum confirmatus, tum conciliis
celebrandis, tumconscribcndis epistolis, tum libris,
soluto sermonc, necnon et versibus componendis,
tum aedificiis construendis, tum compescendis pa-
ganorum ausis tum promovendis catholicorum
,

operibus, tum scrvandis morum regulis, ita incu-

buit, ut Romance urbis decus a concilio Ghalcedo-
nensi celebrari meruerit.

I. Quidem quod ad promo-

concilia spectat, illo
vcnte, congregatum est Constantinopolim anno ,

38 1, Synodus oecumenica II, qua anathemate per-

culsi sunt Eunomius, Macedonius, Audax, Apol-
linaris et alii ; atquc ut silentio praetermittamus
multa alia, quae hinc et inde celebranda suasit con-
cilia, ipse quinque proesertim solemniora apud
Romam coegit, quorum primo, ubi aderant octo-
ginta episcopi, confirmata sunt Nicaeni conciliiacta,
damnatae Ariminensis synodi fraudes, depositusquc
Auxentius, cujuserroresprimusS. Philaster, origine
Hispanus , sed tunc Bresciae in Italia episcopus
summo pontifici indicare curaverat ; secundo au-
tem cxagitatse sunt variae haereses quas dissemi- ,

nabant in Oriente discipuli Sabellii Eunomii ,

Audacis, Photini ct Apollinaris tertio iterum Apol- ;

linaris causa explosa^est; quarto admissa est et

conhrmata Antiochensis concilii contra eumdem

Apollinarem sententia quinto denique actum est
;

de Antiochensis Ecclesiae dissidiis propter Flavia-

num et Paulinum ,
quorum uterque ejusdcm Ec-
clesiae cathcdram ambibant. Praeter aulcrn illorum
480 S. DAMASUS

conciliorum decreta pluries privatim damnavit hae-

relicorum placita ,
praesertimque Meletianorum ,

Sabellianorum, Luciferianorum, imo et Ariano-

rurn , conlra quorum furias S. Petri Alexandrini
partes forlilcr tuitus est.

II. Ecclesiae defensioni semper intentus, plures

ssepius scribebat epistolas, quarum unicesupersunt,
i° Epistola synodalis concilii Romani anni 372 ad
episcopos Ulyriae, cujus aliud exemplar latinum
mendosum aliud autem graecum authenticum S.
,

Pontiiicisopus videtur;2°alia Epislola conciliiRo-

mani anni 3^8 3° Epistola ad Paulinum anliochen-
:

sem episcopum 4° Epistola ad episcopos Macedo-

;

niae 5° Epistola ad Ascholium 6° D.uae ad S. Hie-

; ;

ronymum Epistolae; 7 Epistola ad oricntales dc

Timolhei ct Apollinaris damnatione.
Porro hic tantum rcperire cst, omissis cseteris,

quas inter Hieronymi deportavimus

opera S. :

i° Epistolam ad episcopos Illyriae, 2 Epistolam ad

Paulinum Antiochne episcopum complcctcntem

fidci calholicae confessioncm, 3° Epistolamad Acho-

lium ct alios Maccdoniae cpiscopos, 4° Epistolam

ad Acholium Thessalonicensern cpiscopum, 5° Epis-
tolam Synodicam conlra Apollinarium ct Timo-
theum.
III. Plura alia sive soluto, sivc poctico sermonc
scripscrat, praescrtim opuscula de virginitate, quae
lapsu temporum pcrierunt; supersunt tantum quae-
dam ad Martyrum aliorumque Sanctorum laudem
scripla carmina, corumquc lumulis inscripta, quo-
 PAPA. 48l

rum infra excudcmus quae verc S. Damaso tri-

buenda sunt, posthabitis, quae illi necessario abju-

dicari debent. Dura S. Damasi carmina , et non
multum elcganter concinnata.
IV. Nulli artiurn necesstiati alienus, constructis
variis aedificiis, principalem Ecclesiae urbem pluri-
mum Quidem Ecclesiam S. Laurentii,
decoravit. i°

quae nunc in Damaso dicitur, et ubi primum pie-

tatis famulatum Deo obtulerat, restaurandam con-

secrandamque curavit. i° Ecclesiam sanclae Anas-

tasiae picturis exornavit. 3° Yaticani subterranea
magnis sumptibus exsiccavit, fontemque baptiste-
ricum designavit a Macrobio Longiniano Romae
praefecto perficiendum. 4°Tumu1os sanctorum Mar-
tyrum in suburbiis Romae a Gothis profanatos
pristino honori reddidit. 5° Denique sancti Sebas-
tiani Basilicam excitavit, ubi sepulta matre et so-
rore ipse denique plenus meritis sepultus est.

Y. Cum, Symmacho promovcnte, Yictorise ara

a paganis restituenda postularctur, S. Damasus for-
tiler impiae flagitationi bis obstitit, et adjuvante
S. Ambrosio, cujus auctoritatem apud Gratianum
advocaverat, repudiata Victoriae ara, victor evasit.
VI. Demum Catholicorum opera vehementer in-
citare sluduit, sanclique Ilieronymi, cujus inter-
pretis in conscribendis epistolis diulius usus est,
doctrinam admiratus, praesertim ubi de Scriptura
sacra agebatur, illum juxta Desiderii hispani sacer-
dotis sententiam novae versioni promulgandse in-
cumbere praecepit ; unde S. Hieronymi accuratior
XLI. 5l
482 S. DAMASUS PAPA.

interpretatio mox per totum Occidentem invaluit.

YIII. Ila autem morum regulis promovendis
opcram dabat, ut et ipse omnium virtutum, purita-
maxime excmplar eluccret; unde a S. Hic-
tisque
ronymo dicitur non solum pir egregius et eruditus
in Scripturis , sed et virgo Ecclesice virginis doctor
(Hicron. Epist, xxx. ) et a Theodorcto prsedicatur
laudabili vita co7ispicuus. (Yhco&orct. Iiist. Ecclcs.
lib. v. c. ii.)

Damasus moritur undecimo deccmbris anni 384,

annos natus octoginta post actum pcr deccm an- .,

nos duosquc menscs ponlificatum quem Theodo- ;

rctus « omnia pro apostolicis dogmatibus diccre et

» faccre paratum » celebrat Theoderct. Hist. Ec- (

cles. lib. v. c. 1 1.) sanctus autem

; Hieronymus asse-
rit « elcgans in vcrsibus componendis ingenium
habuissc , multaquc et brevia opuscula heroico
metro cdidisse. ( S. Hieron. dc Script. Eccles.
c. cnr.)

Cotlcctasunl S. Damasi opcra a Milesio Saraziano, qui prae-

paravit cditioncm postea a Frcderico Ubaldino ad anniim
1638 in publicuin cmissain, ct Crbano papae YIII dicatam.
Leguntur etiam in bibliothecis Patrum ct maximc in biblio-

tlieca Gallandi, unde iiia, qua; excuduntur, dcpromimus.

 SANCTI DAMASI
PAPJ3.

CLASSIS I. — EPISTOLjE.

i\V> VV\ \\> VWVW VWWii/M^VVWWWiVMW VWWWVV VVWW VWW^ WMA VWVW/WVWVWWVWW

EPISTOLA I (i).

I. Ariminensis Synodl nullam csse auclorltatem. II. Ni-

ccence fidel unice -adlicrrendum , ab eaque dissenlicnles
episcopos brevi a communione segregando", atque ipso
privandos esse episcopi nomine.

Damasus et caeteri episcopi Romae congregati. dilectissimis

fratribus in Illyrico conslitutis episcopis, in Domino sa-

lutem.

I. Creclimus sanctam fidem veslram in Aposlolorum eru-

ditione fundatam, hanc tenere, et hanc populis univcrsis
exponere, qua> videlicet a consiitutis pairum nulla rationc
dissentit, o Dei saccrdotes, per cjuos justum est caetcros
erudiri. Scd relationc gallicanorum et venctorum fratrum,
quosdam Quod malum non
haeresibus favcre cognovimus.
solum cavere debent episcopi, sed eliam reiuclari conlra
ea, quae gesta sunt imperitia aut simplicitate quorumchun
pravis interpretationibus deceplorum. Yariis ergo doctri-
nis non dccct labefactari, sed magis patrum nostrorum
roboraro sentcntiam, quoties divcrsac opiniones cornm ati-

5i.
484 S. DAJUSI VAVJE.

ribus ingerentur. Auxenlium ergo Mediolanensem praeci-

puc in hac causa clainnaiumesse scriptum cst. Unde justum

est omnes in univcrso Romanorum orbe doctores legis ea,

quae legis sunt, sapere, et non fidem doctrinis variis ma-

culare. Itaque dum primum hcerelicorum crepisset nequi-
tia pullulare, sicut etiamnum blasphemia nefandorum ser-
pit Arianorum , tunc patres nostri trecenti decem et
octo episcopi, habito tractatu in urbe Nicaena, hunc murum
firmissimum contra arma diabolica statuerunt, et hoc re-
medio venena mortifera sunt depulsa, ut Pater et Filius

unius divinitalis, unius virtulis, unius magnitudinis debeat

credi, uniusquc essentiae sive substantice, simul et Spiritus
sanctus : aliler vero sapienles, alienos esse a nostra commu-
nione judicaverunt. Quem terminum salutarem, adorabi-
lemque deliberationem corrumpere quidam aliis cogita-
tionibus atque temerare voluerunt. Sed in ipso principio
ab his ipsis, qui in Arimino rcnovare ac retractare compel-
lebantur, usque ad hoc causa correcta cst, ut confiterentur
alia sibi circumventione subreptum, out cerle quia non in-

tellexerunt patrum scntentias in Nicaea constitutae hoc esse

contrarium. Neque enim praejudicium aliquod fieri potuit
per numerum Arimino congregatum quando constat ne-;

que llomanum episcopum, cujus anle omnia decebat eos

cxpectare dccrctum, neque Yincentium, qui tantis annis
cpiscopatum inviolabiliter custodivit, neque alios talibus
praebuisse consensum; maximc dum, sicuti praediximus,

isli ipsi, qui per circumvenlionem declinasse videbantur,

ipsi denuo utentes meliori consilio, haec sibi displicere tes-
tali sunt.
II. Perspicit itaque veslra salubritas, hanc solam fidem,
quae Nicaeoe Apostolorum aucloritale fundata est, esse per-
pelua firmilate servandam, et simul Oricntales hoc facere
nobiscuai, qai se caihoiicos csse cognoscunt, Occidentales
 EPISTOL\ II. 485
etiam gloriari. Crcdimus autem languentes in islo cona-
mine non tarde a nostra scparandos esse communione, ct
ab eis cpiscopatns nomen aufcrri, qualeuus populi corum,
liberati crrore, rcspirent. Nullo enim modo a deceplione
poterunt corrigere populum, qui dcccplionis laqueo dcii-
nentur. Concordet igilur cum omnibus Dei sacerdolibus
etiam charilatis vestrac sententia, in qua vos stabiles ac

firmos cxistere judicamus. Sic ergo eliam nos vobiscum

recle credere debcmus. Veslrce nos cbarilatis litleris laeli-

ficate reciprocis. Yalctc, fratrcs charissimi.

MWmWWW\W>\VHWWW v\*WWWHWWiVV w\v\vv

mumm
EPISTOLA II.
X^ITSJ^
Ad Paulinum episcopum Antiochamse civitatis.

De capitulis ficlei contra Macedonium ct Eanomium

ct Apoilinarem lucreticos.

Dileclissimo fratri Paulino Damasus.

Per filium meum Yitalem ad te scripta dircxeram, tuac

voluntati et judicioomnia derelinquens, ct pcr Petronium
presbyterum brevit indicavcram mc in nrticulo jam profec-
lionis cjus aliqua ex parle commotum. Unde ne aut libi
scrupulus resideret, et volcntes forsitan Ecclesirc copulari,
tuacautio probanda dificrrel,fidcm mistmus, non tamlibi,
qui ejusdcm fidei communione sociaris, quam his, qui in

ea subscribcntcs, tibi, id cst, nobis pcr te voluerint sociari,

dileclissimc frolcr.
Quapropter si supradictus Filius meus Vilalis, ct ii, qui
cum co sunt, tibi volucrint aggrcgari, primum debcnt in
 486 S. DAM.\SI I>Al\E.

ea c*posHloWe fidei subsci iljcre, quaeapud Nicream pia pa-

truni volimtale flrmata est. Deinde, quoniam nemo polest
futuris vulneribus adhlbere medicinam, ca hceresis cradi-
canda est, qoae poslea in Orienle dicitur pullulasse, id est,
confitcndus ipsc sapientia, sermo, Filius Dei hunianum
susccpisse corpus, animam, scnsum, id est, integrum
Athun, et, ut exprcssius dicam, lotum velerem noslrum
sinc pcccalo hominem. Sicuti enim confitentes eum huma-
num corpus suscepisse, non statim ei et humanas viliorum
#dTrm£lmuj*iussioncs : ita et dicenles eum sucepisse ct ho-
^Vj3Imis^«4£4&nvct>cnsum, non stalim tlicimus et cogitatio-
wV^jiu^neum ,j|um^nar\m subjacuisse peccato. Si quis autcm
ll di\^it ^.«ibunVpJoiliumano scnsu in Domini carne vcrsa-
luin, Jijmu^etflholjea Ecclesia anathematizat; nccnon et eos
"^..nurd^6sTfi>S*rivalore filios confilerilur, id est, alium ante
incarnatioucm, ct alium post assumptioncm, carnis ex vir-
gineetnon eumdem Dei filium ct anlect poslea confitcntur.
Quicumque huic epistolac subscrihere voluerit, ita tanien,

ut in ecclcsiaslicis canonibus, quos optime nosti, et in iN i-

cama fidc anle subscripscrit, hunc debebis absque aliqua

ambiguitate suscipere. Non quod Ikcc ipsa, quae nos scri-
bimus, non patucris convertentium susccptioni propouere
scd quod tibi conscnsus nostcr libcrum iu suscipiendo tri-

buat cxcmplum.

CONFESSIO FIDEI CATHOLICE,

(Juam papa Damasus mlsit acl PauUnum antlochcnum

cplscopum.

Post concilium Nica?imni, quod in urbc Roma concilium

Congregatum est a calholicis cpiscopis, addidcrunt de Spi-
 :

KPISTOLA. II. /,87

ritu sanclo. Et quia postca is error inolevit, nt quidam ore

sacrilcgo audercnt dicere spiritum Sanctum facluni esse
per Filium

I. Analhematizamus eos, qui non tota libertate procla •

mant; cum cum Patre et Filio unius potestatis csse atque

substantiae.

II. Analhematizamus quoque eos, qui Sabellii sequun-

tur crrorem, eumdcm dicentes Palrem esse quem Filium.
Ilf. Anathematizamus Arium alquc Eunomium, qui
pari impietale, licet sermone dissimili, Filium et Spiritum
sanctum asserunt esse creaturas.
IV. Analhcmatizamus Macedonianos, qui de Arii stirpe

venientes, non perfidiam mulavere, sed nomen.

V. Anathemalizamus Pholinum, qui Hebionis haeresim
instaurans, Dominum Jcsum Ghristum lantum ex Maria
confitetur.

VI. Analhemalizamus eos, qui duos filios asserunt,

unum ante saecula, et alterum post assumptionem carnis
ex virgjne.
VII. Anathemalizamus eos, qui pro hominis anima ra-
tionabili et inlelligibili dicunt Dei Verbum in humana
carne versatum, cum ipse Filius sit Verbum Dci, et non
pro anima rationabili et intelligibili in suo corpore fuerit,
sed noslram, id est, rationabilcm et intelligibilem sine
pcccalo animam susceperit, alque salvaverit.

VIII. Anathematizamus eos, qui Verbum Filium Dci

extensione aut collcclione et a Palrc scparatum insubstan-
tivum et finem habiturum essc contendunt.
IX. Eos quoque, qui dc Ecclesiis nd Ecclcsias migrave-
runt, tandiu a communione nostra habemus alicnos, quan-
diu ad cas redierint civitates, in quibus primum sunt
constituti. Quodsi alius alio transmigranto in loco viventis
488 S. DAMASI PKVJE.

cst ordinatus, tandiu vacet sacerdotii dignitate, quandiu

successor ejus quiescat in Domino.
X. Si quis non dixerit sempcr Palrem, semper Filium,
et semper Spiritum sanctum esse, annthema sit.

XI. Si quis non dixerit Filium natum de Patre, id est,

de divina substanlia ipsius, anathema sit.

XII. Si quis non dixerit Verbum Domini Filium Dei

Deum, sicut Dcum Palrem ejus, et omnia posse, et omnia
nosse, et Patri aequalem, analhema sit.

XIII. Si quis dixerit quod in carnc constitutus Filius

Dei, cum esset in terra, in ccelis cum Patrc non erat, nna-
thema sit.

XIV. Si quis dixerit quod in pnssionc crucis dolorem

sustinebat Filius Dei Dcus, et non caro cum anima, quia
induerat formam servi, quam sibi accepcrat ', sicut ait
Scriptura, anathema sit.

XV. Si quis non dixerit quod in carnc, quam assumpsit,

sedet ad dexteram Patris, in qua venturus est judicarc vi-
vos ct mortuos, analhema sit.

XVI. Si quis non dixerit Spiritum sanctum de patrc esse

vcre et proprie, sicutFilius, de divina substantia, et Deum
verum, analhcma sit.

XVII. Si quis non dixerit omnia posse Spirilum sanc-

tum, omnia nosse, ct ubique csse, sicut Filium et Palrcm,
analhema sit.

XVIII. Si quis dixerit Spirilum sanclum facluram aut

per Filium factum, analhema sil.

XIX. Si quis non dixerit omnia pcr Filium ct Spiritum

sanctum patrem fccissc, id cst, visibilia et invisibilia, ana-
thema sil.

XX. Si quis non dixcrit Palris ct Filii ct Spirilcs sancli

- -'
Philipp. n, 5.
 EPISTOLA II. 4^9
unani divinitatem, potestatem, majestalem, potenliam,
unam gloriam, dominationem, unum regnum atque unam
voluntatem ac veritatem, anathema sit.

XXI. Si quis tres personas non dixerit veras Patris et

Filii et Spiritus sancti, aequalcs, semper viventes, omnia
continentes visibilia et invisibilia, omnia polenles, omnia
judicantes, omnia vivificanles, omnia facientes, omnia quae
sunt salvanda salvantes, anathema sit.

XXII. Si quis non dixerit adorandum Spiritum sanctum

ab omni creatura, sicut Filium et Patrem, anathema sit.

XXIII. Si quis de Patre et Filio bene senserit, de Spi-

ritu autem sancto non recte habuerit, hsereticus est. Quod

omnes hserctici de Filio Dei et Spiritu sancto male sen-

tienles in perfidia Judaeorum et Gentilium inveniuntur.
XXIV. Quod si quis patiatur, Deum Palrem dicens et
Deum Filium ejus et Deum Spiritum sanctum, Deos dici,

et non Deum propter unam divinitatem et potentiam,

quam credimus esse et scimus Patris et Filii et Spiritus

sancti ; Deum subtrahens autem Filium aut Spiritum sanc-

tum, ita solum existimet essc Deum Patrem, dici aut credi
unum Doum, anathcma sit. Nomen namque Deorum et
Angelis et Sanctis omnibus a Deo est impositum et dona-
tum; de Patre autem et Filio et Spiritu sancto solum bap
tizamur et non in Archangelorum nominibus aut Angelo-
rum, quomodo haeretici , aut Judnei, aut etiam genliles
dementes faciilnt. Hacc ergo est solus Christianorum, ut
credenles Trinitali, id est, Patri et Filio et Spiritui sancto,
in ea vcram solamque unam divinitalem, et potentiam ac
majcstatsm et substantiam eamdem sine dubio credamuS,
ut aeternam altingere merearnur ad vitam.
49° s - DAMASl PAP.l-.

*W VWWW\WVWV\\WW\X\\\»\«\\W> VWVW V\\ \\\ \V\VV\ \» \ V\\ v\\ \\v w. \\V V\V \\ •
\\\ \\\

EPISTOLA III.

Ad ACHOLIUM et alios Maeedonia? cpiscopos.

Maximi Cynici ordinatione damnata, Damosus Mace-

do?xas hortatur, ut in synodo pvoximc Constantinopoli
celtbranda dignus huic civilati prwficiatur episcopus ;
ac majorum advtrsus episcoporum translationes sla-
tuta scrvcntur.

Dileclissimis fralribus Acholio, Euridico, Sevcro, Uranio,

Philippo, et Joanni Damasus.

I. Dccursis lilteris dileclionis vestra^, fratres charissimi,

salis sum contristatus, eo tcmpore, quo, Dco proestante,
haerctici ivcrant abjecli, nescio quos ex /Egyplo venienles
in postulatione conlra regulam ecclesiaslicae discipliuai

fllienum a nostra professione in Constanlinopolilana civi-

tate Cynicum ad saccrdotium vocarc voluissc. Qui igilur

is fuerit arJor animi, quam foeda pra^suinplio, sciic non

possumus, Hinc apparet inquielos homincs, cum mulla
piicsumunt, quid agere deheant ignorare. Non legerant
Apostolum scribentcm : «Yiraulem, si comam nulriat,
»ignominia est illi \ » Nesciebant philosophorum hobitum
non convcnire incessui christiano. Non audierant moncn-
tem Aposlolum, ne pcr philosophiam et inanem seduc-
tionem, quandiu crcdiderant, spoliarenlur sanae fidci in -

dumenlo \ Quanta igilur haec lcslinalio fuerit nescio, ut

cum Christianis hic habitus displiceret, tam insolenler to-

1
i Cor. xi, 1/1.— .
* Coloss. if, 8.
 EPISTOLA III. 49 l

tum quod non dccucrat ngerctnr? Sed quid aliucl facere

debuit improbitas hominum levissimorum, quam ut cx-
pulsi Ecclesia intra parictes alienos ambientem, quanlum
intelligi datur, inquietum hominem ordinarent? Sed haec
inimici intelliguntur esse commenta, qui hnercticis submi-
nistrat materiam detrahendi. Impletum est quod evange-
licus sermo dixerat « Omnis, Inquit, plantatio, quam non
:

«plantaverit Pater meus ". » Hoc est

ccelestis, eraclicabitur

quocl s?epe dilectionem veslrnm commonui, ne fieret ali-

quid inconsiderate. Nescit sinceritas vestra, quod in sa^cu-
laribus bellis ibi mnjor cura militum excubat, ubi hoslis

insistit? Si crgo nobis episcopalibus armis semper est resis-

tendum, dcbcmus sollicile agere, ne, quocl Deus prohibeat,

gregem Christi lupis rapacibus relinquamus. Philosophia
sapienline srecularis amica , est inimica fidei , venenum
quoddam spei, bellum gravissimum chnritatis. « Qui ergo
oconsensus templo Dei et idolis? Quae participatio Christo
2
» et Belial ? »

II. Sed fortasse elicturi sunt aliqui, Christianus erat.

Huic homini, qui in habitu idoli inceclit, nunquam ascri-

bendum nomen est Christiani; quia fieri non polest, ut qtii

hinc placere gentibus desiderat, ullum nobiscum consor-

tium inlegrne fidei possit haberc. Non immerito aulem qui
ex /Egyplo venerant, notali ab omnibus discesserunt, er-
rorem suum condemnantes; ut amputalis ejus postea ca-
pillis, qui non recte fuerat ordinatus, et jacturam capitis

sustineret, et quod ambierat esse non possit. Recte igitur

faclum est, ut id quod male cosptum erat, auctoritale pu-

blica destrueretur.
III. De cnclero commonco sanctitalem veslram, ut quia
cognovi clispositum csse, Constantinopoli concilium fieri

debere, sincerilas vestra det operam, quemadmodum pra3-

Matth. xv, 10. — 2 2 Cor. v:, i4> i5.

492 S. DAMASI PAP.E.

dictrc civitatis episcopus eligalur, qui nullam habcat re-

prehensioncm : ut Deo propitio cum inlegra pax catholi-
corum sacerdotum fuerit confinuala, nullae deinceps dis-

sensiones in Ecclesia oriantur: ut, prrcstante Dco, quod

jamdudum optavimus, cum calholicis saccrdotibus possit

pax perpelua pcrdurare.

IV. lllud praelerca commoneo dileclioncm vcslram, ne
paliamini aliquem conlra statula majorum nostrorum de
civilalc alia ad aliam transduci, descrerc plebcm sibiet

commissam, et ad alium populum per ambitioncm trans-

ire. Tum cnim conlentiones oriunlur, tunc schismala gra-

viora occipiunl; cum et illi, qui amiscrint sacerdolem,

sine dolore animi esse non possunt, et illi, qui alterius ci-
vitatis acceperint episcopum, eliamsi gaudeant, invidiosum
sibi intelligunt forc, sub alieno sc agere sacerdote.

EPISTOLA IVi

Ad ACHOLIUM Thessalonicensem episcopum.

fiusticius Gratlanl Silcntiarius commendatur, ct confir-

matur quod dc Maximi ordinationc dcquc altcro cli-

gcndo supcriori cpistola mandatum.

DHcctissimo fralri Acholio Damasus.

1. Ad merilum mei Ruslici addi aliquid amplius

filii

non potcst, domine fraler honorabilis. Hic enim cum ha-

bcat prairogativam oflicii sui, qnod Silcntiarius sit filii
noslri Gralinni augusli, huc acccdit, quod graliam Dei
Roma; conscculus est, ita ut vellct munitus ad illas pnrlcs
 EPISTOLA. V. 4<)3

missus venire. Hinc ergo in omnibns honorificentiae tuae

commodo quasi proprium pignus susciperc digneris ; ut
Deo propitio in peregrinalione constitulus, inlelligat se a
consacerdolibus Dei et diligi et honorari.
II. Ad plene rescripsi, non mihi
litteras sanctitatis tuae

placuisse quod nescio quem maximnm ex /Egypto venien-

tes comatum, vel maxime cujus habitus juxta Aposlo- ,

lum, ignominiosus esset », Constantinopoli cpiscopum or-

dinare voluissent. Rectius igitur fecerit sanctitas tua, si

dederit operam et de ccetero catholicus constituatur, cum

quo nobis, Deo propitio, possit pax perpetua perdurare.

EPISTOLA %
Synodica DAMASI Romse contra Apollinarium
episcopi
et Timotheum scripta.

Tlmothei damnationem petcnlibus orientalibus, respondet

eum cum impio dogmatc suo jam a sc damnatum, at-
auc cum magistro suo Apollinario sedis apostolico3
judicio fuisse damnatum.

I. Quod debitam apostolicae sedi reverenliam exhibet

charitas vestra, in eo vobis ipsis plurimum praestalis, filii

charissimi. Etsi cnim maxime in sancta Ecclesia, in qua

sanctus Apostolus sedens docuit, decet nos quodam modo
clavum tenere, quem regendum suscepimus; tamen hoc
honore inferiores nos esse profitemur, atque idcirco omni-
bus modis laboramus, ut, si fieri potest, ad beatitudinis
illius gloriam perveniamus.

1
Luc, xi, 26.
4g4 DAMASI TAP,£. epistola V.

II. Scitote igitur quod profanum olim Timolhcum,

Apollinarii h-xretici discipulum, cum impio ejus dogmale
damnavimus; nec reliquias ejus deinceps ulla ralione va-

lituras esse confidimus. Quod si antiquus ille serpens, se-

mel atque iterum pcrcussus, adhuc in suum supplicium
reviviscil; quicumque ab Ecclesia exlraneus esl qui leta-
quosdam infidelium assidue conatur in-
libus suis venenis
ficere, hunc vos tanquam pestem quamdam declinate, et
memores apostolicae iidei, ejus maxime qune Nicaeae a Pa-
tribus scripto cst exposita, firmo gradu stabiles in fide at-
quc iminobiles permanete, nec vaniloquia exoletasque
quaestiones a clericis aut laicis vcslris in posterum audiri
patiamini. Jam enim semel formam dedimus, ut qui se
Ghristianum profitetur, id, quod ab Apostolis tradilum
est, custodiat; cum sanctus Paulus dicat : « Si quis vobis

» evangelizaverit proeler id quod accepislis, analhema sit '•

Christus enim filius Dei Dominus noster generi humano
plenissimam salutem passione sua contulit ; ut tolum ho-
minem peccatorum ncxibus implicatum, ab omni peccato
liberarct. Ilunc si quis humanitalem aut divinitalem im-
pcrfectam habuisse dixerit, is spiritu diaboli plenus, se fi-

lium gchennac ostendil.

III. Quid igilur dcposilioncm Timothci a me denuo
poslulalis, qui ct hic judicio seclis apostolicse, pra?sente

eliam Petro Alexandrinaj urbis episcopo, depositus est una

cum niiigislro suo Apollinario, ct in die judicii debita sup-
plicia nc lormenta patielur ? Quod si leviores quosdam ho-
mines in suam senlcntiam perducit, quasi spem aliquam
habens ,
qui vcram spem in Chrislum sua confessione
mutavit; cum illo pariler peribit, quisquis Ecclcsiae rs-
guhe vult repugnare. Deus vos incolumcs scrvet, filii cha-
rissimi.
1
Maic. 1, 2\, el Li:c. iv, 34«
 SANCTI DAMASI
PAPiE.

CLASSIS II. — CARMINA.

WW^W vVr/VV^VV.>V^\^%VV\VV\A^VV^^>^A.\VV\VV\'\\^VV^\VVAVA^^VVV\^t(VV\VV\V\\\^\\^>AAlVV>

CARMINA.

CARMEN I.

IN LAUDEM BAVIDIS.

Nunc Damasi monitis aures prsebete benignas :

Sordibus depositis pngnant penetralia cordis,

Curia cum renovant Christo servire parati.
Prophetam Christi sanctum cognoscere debes.
Pastorem puerum multis e fralribus unum
Angelus ex ovibus rapuit, regemque dicavit,
Organa qui scirct manibus componere solus,

Psallere citharam populo coeiestia regna.

Ingentem, clypeoquc gravi, frustraque minantem,
Impium, maledicum, phaleras ac tela gerentem,
Surdorum demens coleret qui templa deorum,
Mactavit saxo tereti, truncumque reliquit :

Judicioque Dei ingenti mox csede peracta,

4q6 s« DAMASI *APJ:.

Monstravit populis, luferat qurc ex hoste tropaea.

Nam Damasus scit, sancte luos Deus, ipse triumphos,

CARMEN II.

DE CHRISTO.

Christe potens rerum,rcdeuntis conditor aevi,

Vox summi sensusque Dei, quem fundit ab alta

Mente Pater, tantique dedit consortia rcgni :

Impiatu nostrae domuisti crimina vilaj,

Passuscorporcamundum vestire figura,

AfFarique pnlam populos, hominemque faleri :

Quemque ulero inclusum Mariae, mox Numine viso,

Yirginei lumuere sinus, innuptaque maler
Arcano obstupuit compleri visera portu,

Auctorcm paritura suum. Mortalia corda

Arlificem tcxere poli mundique reperlor
;

Pars fuit humani generis; latuilque sub imo

Pcclorc, qui totum late complectitur orbem :

El qui non spatiis terra?, non aequoris undis,

Nec capitur ccelo, parvos confluxit in arlus.
Quin et supplicii nomcn nexusque subisti,
Ut nos surriperes leto, morlemque fugarcs
Miorle tua. Mox aelhcrias evectus in auras,

Purgala repetis laetum tellure Parentem.

Augustum foveas, festis ut sa?pe dicbus
Annua sinceri celebret jejunia sacri.
 CARMINA. 497

CARMEN III.

DE ASCENSIONE CHRISTI.

Ad sedem propriam Deus exule morte resurgit,

Ut vitam doceat credentibus esse futuram.
Angelus hocverbum cecinit, quod uterque reportans
Sic venturus erit, sic Christum credere fas est.

CARMEN IV.

DE NOMINE JESU.

In rebus tantis Trina conjunctio mundl

Erigit humanum sensum laudare venustE.
Sola salus nobis et mundi summa poiestaS
Venit peccali nodum dissolvere fruclU.
Summa salus cunctis nituit per saecula terriS.

CARMEN V,

DE NOMINE JESU.

Jure pari regnat communis conditor sevl,

Et cum Patre pia regnat sublimis in arcE;

Sidereo sanclis insidit numine regniS :

Unde mare et terras solo videat omnia nutU,

Suggerit humanis et donat munera rebuS.

XLI. 52
4g8 S. DAMA3I PAP^.

GARMEN VI.

DE COGNO.MENTIS SALVATORIS.

Spes, Via, Vita, Salus, Ratio, Sapienlia, Lumcn,

Judex, Porla, Gigas, Rex,Gemma, Prophela, Sacerdos,
Messias, Sabaoth, Rabbi, Sponsus, Mediator,
Virga, Columna, Manus, Petra, Filius, Emmanuelque,
Vinea, Pastor, Ovis, Pax, Radix, Vitis, oliva,
Fons, Paries, Agnus, Vitulus, Lco, Propitialor.
Verbum, Homo, Rete, Lapis, Domus omnia Ghris-:

tus Jesus.

CARMEN VII.

DE S. PAULO APOSTOLO.

Jamdudum Saulus, proccrum praecepta seculus,

Curn Domino patrias vcllet praeponerc lcges,
Abnuerct sanctos Ghtislum laudare Prophetas,
Caedibus assiduis cuperet discerperc plebem,
Cum laccrat sanctas matris pia foedera caccus :

Post tcncbras verum meruit cognosccre lumen.

Tentatus sensit, possct quid gloria Ghristi.
Auribus ut Domini vocem lucemque recepit,
Composuit mores, Christi praeccpla scculus.
Mutalo placuit postquam dc nomine Paulus,
Mira fides rerum? subito trans aelhcra coeli

Nosccrc promcruit^ posscnt quid praemia vitae.

Conscendit raptus martyr pcnctralia Chrisli :

Terlia lux coeli tenuit paradisus euntcm :

 CAMIINA. 4 J9
(

Colloquiis Domini fruitur, secreta reservat.

Genlibus ac populis jussus pnedicere vera,

Profundum penetrare maris, noctemque diemque
"Visere, cui magnum satis est vixisse latentem
Verbera, vincla, famem, lapides, rabiemqueferarum,
Carceris illuviem, virgas, tormenta, catenas,
Naufragium, lacrymas, serpentis dira venena,
Stigmata non timuit portare in corpore Chrisli.
Credentes docuit possent quo vincere mortem.
Dignus amore Dei vivit per saecla magister.
Versibus his breviter fateor, sanctissime doctor
Paule, tuos Damasus volui monstrare Iriumphos.

GARMEN VIII.

DE S. ANDREA APOSTOLO.

Decus sacrati nominis

Vitamque nomine exprimen?,
Hoc te decorum praedicat
Crucis beatte gloria.
Andrea Christi apostole,
Hoc ipso jam vocabulo
Signaris isto nomine,
Decorus idem mystice.
Quem crux ad alta provehit.

Crux qucm beata diiigit

Cui crux amara praeparat

Lucis fulurse gaudia.
In lc crucis mystcrium
Cluit gemello sligmale,

32 .
 ;

500 S. DAMASI PAP.E.

Dnm probra vincis per crucem,

Crucisque pandis sanguinem.
Jam nos foveto languidos,
Curamque nostri suscipe,
Qui per crucis vicloriam
Cceli pelamus patriam.

CARMEN IX.

1N SANCTORUM APOST0L0RDM CATACUMBAS.

Hic habitasse prius sanclos cognoscere debes,

Nomina quisque Petri pariler Paulique requiris.

Discipulos Oriens misit, quod sponle falemur.

Sanguinis ob meritum Christurnque per aslra secuti,
/Etherios pctiere sinus et regna piorum.
Roma suos polius meruit dcfendre cives.
Haec Damasus veslras referat, nova sidera, laudes.

CARMEN X.

DE S. STEPHANO PAPA ET MARTYRE.

Tcmpore quo gladius secuit pia viscera malris,

Ilicpositus rector cccleslia jussa docebam.
Scd vcniunt subito, rapiunt qui forte docentem
Mililibus missis populi tunc colla dedcre.
Mox ubi cognovit Senior, qui tollere vcllet
 CARMINA. 501

Palmam, seque suumque caput prlor obtulit ipse,

Impatiens feritas posset ne laedere quemquam.
Ostendit Christus, reddit qui praemia vitae,

Pastoris meritum : numerum gregis ipse luetur.

CARMEN XI.

D£ S. MARCELLO MARTYRE.

Veridicus rector, lapsus quia crimina flere

Praedixit miseris, fuit omnibus hostis amarus.
Hinc furor, hinc odium sequitur, discordia, lites,

Seditio, ccedes, solvuntur fcedera pacis :

Crimen ob alterius Christum qui in pace negavit,

Finibus expulsus patria3 est feritate tyranni.
Haec brevitcr Damasus voluit comperta referre,
Marcelli ut populus meritum cognoscereposset.

CARMEJN XII.

DE S. EUSEBIO PAPA.

Heraclius vetuit lapsos peccata dolere :

Eusebius miseros docuit sua crimina flere.

Scinditur in partes populus gliscente furore.

Seditio, caedes, bellum, discordia, lites.
Exemplo pariter pulsi feritate tyranni.
Integra cum rector servaret fcedera pacis,
Pertulit exilium omniuo subjudice lostus :

Littore Trinacrio munduin vilamque reliquit.

 ;

S. DAMASI PAP.E,

CARMEN XIII.

DE S. MARCO PAPA.

Vita fuit Marci,quam novimus omnes

Ore Dei posset qui lemnere munclum
Oravit populus qnod disceret omnis,
Grandis honor vilae contemptus habendi
Yirtus lenuit pcnelralia cordis;
Te cuslos Christi perfcctus amicus,
Et Damasus tumulum cum redclit honorcm,
11 ic Marcus, ftlarci vita, fide, nomine consors,
Et meritis.

CARMEN XIV.

DE S. LAURENTIO.

Vcrhera, carnifices, flammas, lormenta, calenas

Vinccrc Laurenli sola iides potuit.

ILtc Damasus cumulat supplex altaria donis,

Martyris cgregium suspicicns merilum.

CARMEN XV.

DE S. FELICE.

Corporc, mentc, animo, pariter de nomine Felix,

Sanctorum in niuneio Christi sacrate triumphis,
 CARMINA. 5o5

Qui od te sollicite venientibus oninia prastas,

Nec quemquam paleris tristem repedarc vianlem,
Te duce servatus mortis quod vincula rupi,
Versibus his Damasus supplex tibi vota rependo.

CARMEN XVI
VOTUM S. DAMASI.

Sanctorum, quicumque legis, venerare sepulcrum.

Nomina nec numerum potuit retinere vetustas.
Ornavit Damasus tumulum, cognoscilc, rector.
Pro reditu cleri, Christo praestante, triumphans,
Martyribus sanctis reddit sua vota sacerdos.

CARMEN XVII.

DE S. EUTYCHIO.

Eutychiusmartyr crudelia jussa lyranni

Carnificiumque vias pariter tunc mille nocendi
Vincere quod potuit, monstravit gloria Christi.
Carceris illuviem sequitur nova poena : per artus
Testarum fragmenta parant, ne somnus adiret.
Bisseni transiere dies, alimenta negantur.
Miltitur in barathrum : sanclus lavat omnia sanguis
Vulncra, quse intulerat morlis metuenda potestas.
Nocte soporifera turbant insomnia mentem.
5o4 S. DAMASI VkVJE.

Ostendit lntebrn insontis quae membra teneret :

Quoeritur : inventus colitur, fovet, omnia proestat.

Expressit Damasus meritum. Venerare sepulcrum.

CARMEN XVIII.

DE S. TARSICIO.

Par meritum, quicumque legis, cognosce duorum,

Quis Damasus rector Titulos post praemia reddit.
Judaicus populus Stephanum mcliora moncntem
Perculerat saxis, tulerat qui ex hoste tropoeum.
]\Iartyriumprimus rapuit lcvita fidelis.

Tarsicium sanctum Christi sacramenta gerentem,

Cum male sana manus peteret vulgare profanis,
Ipse nnimam potius voluit dimittere cacsus,
Prodcre quam canibus rabidis ccelestia membra.

CARMEN XIX.

DJJ S. GORGONIO.

Marlyris hic tumulus magno sub verlice monlis

Gorgonium retinct, servat qui altaria Christi.

Hic, quicumque venit, sanctorum limina quacrat

Inveniet vicina in sede habitarc beatos,
Ad coelum pariter pietas quos vexit euntes.
 CARMINA. 5o5

CARMEN XX.

I)Ji S. SATURMNO MARTYRE.

Tempore, quo gladius secuit pia viscera matris,

Sanguine mutavit patriam, vitamque genusque

Romanum, civem sanctorum fecit origo.

Mira fides rerum, docuit post exitus ingens.

Cuni lacerat pia membra, fremit Gratianus ut hostis
Postea quam fellis vomuit concepta venena,
Cogere non potuit Christum te, sancte, negare :

Ipse tuis precibus meruit confessus abire.

Suppliciishaec Damasi vox est : Venerare sepulcrum
Solvere vota licet, castasque effundere prcces;
Sancti Saturnini tumulus quia marlyris hic est.

CARMEN XXI.

DE S. MAXJRO.

Martyris hic Mauri tumulus pia membra relentat,

Quem Damasus reclor longo post tempore plebis
Ornavit supplex, cultu meliore dccorans
Insontem puerum cui pcena nulla dejecti.
5o6 S. DAMASI PAP.E.

CARMEN XXII.

DE INCERT0 MARTYRE GRJ2CO.

Jamdudum quod fama refert, te Grrecia misit.

Sangnine mulasti patriain, civemque fratremqne

Fecit amor legis, snnclo pro nomine passus.
Incola nunc Domini, servas qni olleria Christi,
l)t Damasi precibus faveas, precor, inclyte martyr,

CARMEN XXIII,

DE SS. MARCELLINO ET PETRO.

Marcelline tnos, pariter Pelre, nosse trinmphos :

Percussor retulit Damaso mihi, cum puer essem,

Hacc libi carnificem rabidum mnndata dedisse,
Senlibus in mediis vestra ut tunc colla secaret,
Nec lumulum vestrum quisquam cognoscere posset
Vos alacrcs veslris manibus mandasse scpulcra.
Candidulo occulte postquam jacuislis in anlro,
Poslea commonitam vestra pielate Lucillam,

Hic placuissc magis sanctissima condere membra.

 :

CARMINA. 607

CARMEN XXIV.

DE SANCTIS MARTYRIBUS FELICE ET ADAUCT0,

semel atqne ilerum vero cle nomine Felix,

Qui intemcrata fide, contemplo principe mundi,
Confessus Ghristum ccelestia rcgna petisti !

vere pretiosa fides ! cognoscile fralres;

Qui ad ccelum victor pariter properavit Adauclus.
Presbyter his Verus, Damaso rectore jubente,
Composuit tumulum, sanctorum limina adorans.

CARMEN XXV.
DE SANCTIS MARTYRIBUS NEREO ET ACIIILLEO*

Militix nomen dederant, almumque gerebant

Oflicium pariter, spectantes jussa tyranni,
Praeceplis pulsante melu servire parali.
Mira iides rerum subito posuere furorem.
!

Conversi fugiunt, ducis impia castra relinquunt

Projiciunt clypeos, phaleras ct tela cruenta :

Confessi gaudent Chrisli portare triumphos.

Credite per Damasum, possit quid gloria Chrisli,
 :

5o S. DAMASI rAPJI.

CARMEN XXVI;

DE SANCTIS MARTYRIBUS PR0T0 ET HYACINTHO.

Extrerno Inmulus latuit sub aggere montis

Hunc Damasusmonstrat, scrvat qui membra piorum.
TeProtum retinet mclior sibi regia coeli.

Sanguine purpureo scqueris, Hyacinthe, probatus.

Germani fratres animis ingentibus ambo :

Hic victor meruit palmam ; prior ille coronam.

CARMEN XXVII.

DE SANCTIS MARTYRIBUS PROTO ET IIYACINTHO.

Aspice descensum; cernes mirabile faclum :

Sanctorum monumenta vides patefacta sepulcris.

Martyris hic Proti tumulus jacct alque Hyacinthi :

Quem cum jamdudum tegeret mons, terra, caligo ;

Hoc Theodorus opus construxit presbyter, instans

Ut Domini plebem opcra majora tencrent.
 :

CARMINA. 509

CARMEN XXVIII.

DE SANCTIS MARTYRIBUS CHRYSANTHO ET DARIA.

Hic votis paribus lumulum duo nomina servant

Chrysanli, Dariae, nunc venerandus honor.
Effera quem rabies, neglecto jure sepulcri,
Sanctorum tumulos praeda furentis erat.
Pauperis ex censu melius nunc ista resurgent,
Divite sed voto plus placitura Deo.
Plange tuum gens saeya nefas : periere furores
Crevit in his templis pertua damna decus.

CARMEN XXIX.

DE S. AGNETE MARTYRE.

Fama refert sanctos dudum retulisse parentes

Agnen, cum lugubres cantus tuba concrepuisset,
Nutricis gremium subito liquisse puellam.
Sponte trucis calcasse minas rabiemque tyranni.
Urere cum flammis voluisset nobile corpus,
Viribus immensum parvis superasse timorem.
Nudaque profusum crinem per membra dedisse,
Ne Domini templum facies peritura videret.
O veneranda mihi, sanclum decus, alma, pudoris,
Ut Damasi precibus faveas, precor, inclyta Martyr.
5jO S. DAMASI PAP.E.

CARMEN XXX.
1)E S. AGATIIA MARTYRE.

Martyris ecce clics Agathne

Virginis emicat eximiae,
Christus eam sibi qua sociat,

El diadcma duplex decorat.

Slirpe deccns, clcgans spccie,
Scd magis aclibus alque fidc,

Terrea prospera nil repulans,

Jussa Dci sibi corde ligans.

Fortior haec trucibusque viris
Exposuit sua membra flagris :

Pcclore quam fuerit valido

Torta mamilla docel patulo.

Deliciae cui carcer erat,
Pastor ovem Pctrus hanc rccreat
Laatior inde magisque flagrans
Cuucta flagella cucurrit ovans.

Ethnica turba rogum fugicns,

Hujus et ipsa meretur opem :

Quos fidei litulus decorat,

His venerem magis ipsa premat.
Jam renidcns quasi sponsa polo,
Pro misero rogita Damaso.
Sic tua festa coli faciat,
Sc cclebranlibus ulfavcat.
 ;

CARMINA. 5ll

CARMEN XXXI.

EP1TAPIIIUM IRENES S0R0RIS.

Hoc tumulo Deo nunc membra quiescunt,

sacrata
Mic soror Damasi nomen si quoeris, Irene.
est :

Voverat haec sese Christo, cum vita maneret

Virginis ut meritum sanctus pudor ipse probarel.
Bisdenas hyemes necdum compleverat aelas :

Egregios mores vitaB praecesserat aetas.

Propositum mentis pietas vencranda pucllae,

Magnificos fructus dederat melioribus annis.

Te germana soror, nostri nunc testis amoris,
Cum fugeret mundum, dederat mihi pignus honestum.
Quam sibi cum raperet melior tunc regia coeli,
Non timui mortem, ccelos quod libera adiret :

Sed dolui, fateor, consortia perdere vitae.

Nuncveniente Deo nostri reminiscere virgo,
Ut tua per Dominum praestet mihi facula lumen.

CARMEN XXXII.

EPITAPniUM PROJECT/E.

Quid loquar aut sileam, prohibet dolor ipse fatcri.

Hic tumulus lacrymas retinet, cognoscc, parentum

Projectae, fuerat primo quae juncla marito,
Pulchra decore suo, solo contenta pudore.
Heu ! dilccta sntis misenc genitricis amore,
5l2 S. DAMASI PAP.E.

Accipe qukl multis thalami post fcedera prinia

Erepta ex oculis Flori genitoris abiit,

yEtheriam cupiens coeli conscendere lucem.

Haec Damasus praestat cunctis solatia fletus.

VIXIT. ANN. XVI. M. X. DIES. XXV. DEP. III. KAL. JAN.

FL. MEROBAUDE. ET. FL. SATURNIN. CONSS.

CARMEN XXXIII.

DE SEPULCRO SUO.

Heic congesta jacet, quoeris si, turba piornm :

Corpora sanclorum retinent veneranda scpulcra :

Sublimes animas rapuit sibi regia coeli.

Hcic comites Xysli porlant qui cx hoste tropaea :

Heic numerus procerum servat qui alteria Christi

Heic positus longa vixit qui in pace sacerdos :

Heic confessorcs sancti quos Graecia misit :

Heic juvencs pucrique, senes castique nepotes,

Quis mage virgineum placuit retinere pudorem,
Dnmasus volui mea condere membra
Ileic fateor :

Sed cinercs limui sanctos vcxare piorum.

CARMEN XXXIY.
EPITAPIIIUM PAP.E DAMASI QUOD SIBI EDIDIT IPS£.

Qui gradiens pelagi fluctus compressit amaros,

Vivere qui prrcstet morienlia semina terrae,
 :

CARMINA. 5 1 5

Solvere qui potuit Laznro sua vincula, morlis

Post lenebras, fratrem post tertia lumina solis
Ad superos iterum Mariae donure sorori
Post cineres Dumasum faciet quia surgere credo.

CARMEN XXXY.
DE TEMPLO S. LAURENTII A S. DAMASO INSTAURATO.

Hinc puter, exceptor, lector, levita, sacerdos

Creverut hinc meritis, quoniam melioribus actis.

Hinc mihi provecto Christus, cui summu potestas,

Sedis apostolicae voluit concedere honorem.
Archibis futeor volui novu condere tecta,
Adderc praeterea dextra laevaque columnas,
Quac Damasi teneant proprium per saecula nomen.

CAKMEN XXXYI.
DE FONTIBUS VATICANIS.

Cingebant laties niontem, leneroque meatu

Corpora multorum cineres atque ossa rigabant.
Non tulit hoc Damasus, communi lege sepullos
Post requiem tristes iterum persolvere poenas.
Protinus aggrcssus magnum superare laborem,
Aggeris immensi dejecit culmina montis.
Intima sollicite scrutalus viscera terrce,

xli. 53
5l4 8' ^ A MASI PAP^.

Siccavit totumquidquid madefccerat hnmor

Invenit Fontcm, prcebet qui dona salutis.

Haec curavit Mercurius levita fidelis.

CARMEN XXXVII.

AD FONTES.

Non ha?c humanis opibus, non arte magislra,

Sed pra?slante Pelro, cui tradila janua coeli cst,

Anlistes Ghristi composuit Damasus.
Una Petri sedes, unum verumque lavacrum :

Vincula tenent : Acbathius votum solvit.

FINIS.
WWWWVVWVVWWVVVvVVVWVVVVWVWWWWVWVWWVVWVWWVVWWWWVWWWWVWWVVWVW

ANNOTATIO.

Supersunt alioe quoedam S. Damasi ad S. Hleronymum

Epistolae, quas hic omittimus, quia locum melius obtine-
bunt inter opera S. Hieronymi, ita ut simul et quod quag-
rilur et quod respondelur clarius appareat.

^O&OQi

35
\\\\\VV\\\V\\VVV\\V\V\VV\\\\V\\.\VV\\\\VVV\\V\\\\\\\v\VVV\^\WVVVV\VVVVV\V\\W VWWV.WWV

INDEX
TOMI QUADRAGESIMI PRIMI.

SANGTI EPHRAEM SYRI.

CLASSIS XIII. — DE VITA ASCETICA.

SERMONES PARiEXETlCI AD MONACHOS ^EGYPTI.

Pab>enesis I. Prologus. Pag. 3

— II. Adhortatio ad pietatem. 5
— III. Ad monachos novitios. 8
— IV. De eodera argumento. 10
— V. De eodem argumento. *t
— VI. De codem argumento. »*
— VII. Ad monachos novitios de opere manuum. i4
— VIII. De perseverantia. »5
— IX. De obedientia. 16
— X. De pravis cogitationibus. >8
— XI. De ignavia et contentione. 20
— XII. De humilitatc. 22
— XIII. De eodem argumenlo. a5
— XIV. De praepositis. a4
— XV. De eodem argumento. 27
— XVI. Didactica. 29
— XVII. De amore proprio et de vana deceptione. 32
— XVIII. De pigritie. 54
— XIX. De eodem argumento. 36
— XX. Dc dormitationum diver3itate. ^7
— XXI. De vigilantia. 59
— XXII. De opere manuum. 43
— XXIII. De acedia, et patientia. 45
5t8 INDEX.
— XXIV. De codem argtimenlo. 5a
— XXV. De transmutationc loci in locnm. 54
— XXVI. De mi.seiicoidia erga reccdcntcs. 5S
— XXVII. De privalionc timoris Dei, et negligentia. 62
— XXVI II. In illud Habcnti dabitur, et abunclabit.
: 64
— XXIX. De vertiginc et tcntationibus. 65
— XXX. Dc humilitate. 69
— XXXI. Quod Christianum oporteat esse longanimem et im-
memorem injuriarum. 70
— XXXII. Dc passionibus ac perturbationibus animi. 74
— XXXIII. Quomodo oporteat consolari pusillanimes. 75
— XXXIV. Quod oportet fratrem, dnm Icgit, advertere, ac
sludiose legcre, velut in praescntia Dei. 81
— XXXV. Dc virginitate, ct contincnlia. Sa
— XXXVI. Decastitate. 86
— XXXVII. Non dcbere nos huc illucque oculos retorquerc ;

sed potius deorsum aspectum habere, sursum vero ani-

iiiaiii ad Dominnm. Et in quonam fornicationia daemon
funditus profligatur? 88
— XXXVII De mansuetudinc.
1. 91
— XXXIX. De inobedientia, et de resurtectione, ac timore
Dei, et dc fuluro judicio. 94
— XL. De pietate. io4
— XLI. De his qui propria exciduut
,
negligentia , excusa-
tionesque in peccatis prrctexunt. 10S
— XLII. Ad fratrem qui excidit, et de pcenitentia. 116
— XLIII. Quod non oporteat jurare nequc blasphcmare. , 125
— XLIV. Ad fratrcm qucmdam sermo in iliud : ftlclius cst

nubcrc , quam uri. 129

— XLV. De timore Dei. i3a
— XLVI. Dc charitatc. 137
— XLVII. Ad Eulogium. i38
— XLVIII. Ad monachum acedine dcditum, qui dicebat :

« Monachatum dimitto, et ad saecnlum revcrtor. » i45

— XLIX. Dc morum pervcrsitate. i56
— L. De diffcrcntia vitac monasticac, el vitae saeculari*. i$8

AonoaxATio, sive catcchesis ad monachos. 160

AtiiiORTATio ad fratrcs. 164

AnnoRTATio dc panoplia ad monachos. ]

77

. Skruo dc quibusdam interrogalionibus. '«6

 ii\Dtx. 5 19

CLASSIS XIV. EPISTOL.E.

Epistola I. Ad Joanneru monaclium.

De paticntia ; ct de cavendo nc quis decipiatur cogila-
tionibus praetcxtu justificationum ; neque dicat : aTan-
quam pastor incedo; » et de tempeiantia. 189
Ehstola II. Sive hypomnisticum. 196

CLASSIS XV. PRECATIONES.

PRECATIONES AI> DELM.

Prkcatio J. ao3
— II. 206
— III. 207
— IV. 210
— V. 210
— VI. 214
— VII. 2.5
— VIII. 216

PRECATIONES AD CliRISTUM.
Pbecatio I. 2l 7

— II. 218
— III. 221
— IV. ibid

V. 222

PRECATIONES FERIALES.

Pi.A^CTUsad vesperas ferice tertia?. 21:>

— ad vesperas feriac quartoc. 22 9

— ad vesperas ierioe quinta?. 235
— ad vesperas feriae sextae. 24 l

— I. Ad vesperas sabbati. 3 46

— II. Ad vesperas iterum sabbati. 2 5o

— Ad vcsperas dominiea?. 2 5i

PRECATIOXES AD DEIPARAM.

PllECATIO I. 255
— II. 256
— III. 258
— IV. 260
 1

020 JXDF.X.

— V. af,5

— VI. 269
— VII. 2 ;3
— VIII. » 77
— IX. 280
— X. aS5
— XI. 286
— XII. 288

CLASSIS XVI. — CANTICA ET IIYMNI.

Cantkum I. In nntivitatem Domini. 291

II. De Maria et Magis. 296

Hymncjs I. .102

— II. 3o4
— III. 3o5

TITI BOSTRENSIS EPISCOPI

adversus manichjeos.

LIBER I.

I. Oiigo manichceismi. 35i

II. Catholicorum sentenlia. ;55a
III. Ifali definitio secundum Manichxos. 353
IV. Methodus disputandi. 534
V. An duo principia opposita. 555
VI. Deus secundum placita manichaica finitus. 556
VII. Spatium interduo principia quodnam? ibid
VIII. Ratio duo principia non admitlit. 558
IX. Principiorum qualitales contrarnr.. In Deo nulla qualitas. 5^9
X. Duo ingenila non possunt csse conlraiia. 34o
XI. Nominacontraria duobus principiis danda. Perturbatio in rcbus
est ordo. , 34
XII. De materia quitl sentiunt Manichei. 34a
XIII. Anima a bouo principio , a malo autem corpus, secundum
Manichaeos. 5^3
XI"\. Dc terra et imbribus Manetis opinio. ibid
XV. Sententia de materia refntattir. An Satan sit deterior quamfuit. 544
 INDEX. 52 1

XVI. Seditio inter natos mali piincipii. Quomodo sedala. 345

XVII. Desiderium hominis bonum. o{y
XYIII. Ignorantia manichaica exagitatur. ibid
XIX. Malum principium videre Iumen non poluit. 349
XX. Materia cx Manete ascendere conatur. ibid
XXI. Deus invisibilis. 35o
XXII Materia Deum non vidit. Nequelumen absorbuit. 35i
XXIII. Deus substantiam suam non misit. Manes in Deum furens. 353
XXIV. Mixtio animac cum corpore. 354
XXV. Materia ante creationem mala facerc non potuit. De mundi
creatione absurda Manes admittit. 355
XXVI. Deus auctor peccati secundum Manem. Mixtionem animae
cum malcria Manes admittit. 356
XXVII. Unde procedat animae peccatum. Ratio praeest vitiis et vir-
tulibus. ibid
XXVIII. Confirmatio hujusce doclrinae. 359
XXIX. An potestatem absorptam iterum recepit Deus. Manetis
blasphemiae adversus Deum. 36t
XXX. Manetis contradictiones. 362
XXXI. Secundum Manem substantia Dei patitur, si anima? punian-
tur. Deusimplet profundum,unde materia. Diabolummalitiae
progressus.
XXXII. Preces daemonum Dco. Quomodo puniantur daemones in
inferis. 365
XXXIII. Manetis duo principia ingenita separata. Malus Satan,
Deus bonus. Apostoli aliquando boni aliquando mali. 36S
XXXIV. Mali aliquas virtutes habcnt. Pharao. Nabuchodonosor.
Nequitiam lumen rapuisse docet Manes. oyo
XXXV. Ingenitum dissolvi non potest. 3-3
XXXVI. Patibilis Deus secundum Manem. 3j5

LIBER II.

I. Scopus auctoris. Nihil mali creatum est. 3j9

II. Homo liberrimus. Peccatireus, cum sit libcr. Homincs possunt
csse boni et mali. 38o
III. An potuit homo esse impeccabilis. Virlus nulla sine pugna.
Puer non habct virtutes. 383
IV. Homo bonus et malus cx proposito. Beneficium est animi, posse
admitlere peccata. 384
V. Deus non potest facere injustum. Mutatio hominis ad vitium. Im-
possibilis conversio, unde. 586
 02 2 INDEX.

VI. Cogitalioncs aliquando bonac aliquando maloc. Actio ab clec-

tione pcndet. 388
Y|I. Objeclioues eirca providentiam. 589
VIII. Paupcris et divilis discrimen. Imptobus quare divcs. $90
IX. Justus aegrotans. Malefici cur non | uniantur. 062
X. Pcenocsunt argumeuta virtutis. Manetis blasphcmiacin Dei provi-
dentiam. 7hj[

XI. Communio bonorum et malorum. Bclla cur Deus permitlit. 096.

XII. Mors non mala. Cur vero timetur. Justorum ct impiorum
mortis finis, qualis. 597
XIII. Mortcm malum non esse 5 itcrum confiimalur. 099
XIV. Sterilitas, fames, terrac molus, an a Deo. Mala hommibus
utilia. 4oo
XV. Malorum asperitas hominibus tribuenda, qui malis abuluntur.
Manes secum pugnat. 4t>i

XVI. Mors necessaria, ut nalivitas. Mala proficerc rursum demons-

tratur. 4u3
XVII. Creatio noctis et tencbrarum. 4^5
XVIII. Noctis necessitas. Utilitates ex ea profluentes. 4°7
XIX. Mcndacii cum tenebris comparatio. 4o8
XX. Manctis stultitia, negantis feras a Dco fuisse creatas, 4 11
XXI. Nulla malitia sine cognitionc et libertate. ibid
XXII. Serpentium ac morborum utilitas. 4 1 ^
XXIII. Jactura liberorum. Absoluta ratio reium, quas Deus gubcr-
nat, incompcrta. 4'4
XXIV. Praedicatur Dei providcntia ciica animalia horuini inulilia. /\.i6

XXV. Nullac herbae letiicra. 4^7

XXVI. Contra fcrrum ct ignem mcnlitur Manes. uS
XXVII. Nihil in fabrica mundi malum. Sola humana ratio aliquando
quidem peccat, sed simul ct coarguitur. 4 20
XXVIII. Sapiens mundi gubcrnalio. 4 21
XXIX. Elcmenta ncccssaiia. 4 22
XXX. Insania Manelis circa natuiam ignis. 4 2^
XXXI. Solem usque adeo Manes honorat, ut ipsum Deo conferat
et cx ejus substanlia csse dicat. 42^
XXXII. Imbres ulilissimi. De his Manelis sentcnlia. 4 2^
XXXIII. Procreatio liberorum neccssaria. 4 27
XXXIV. Giboram tisus moderalus, bonus. Tcmpcrantia laudabilis. 4^8
\\\V. Dc corporibus inanimatis Manctis insania. 429
XXXYI. Ad homlois utililatem omnia a Deo crcata. 4^o
-XXXVII. In fabrica mundi sapientia Creatoris. 4^i
XXXVIII. Variclas in crcatione necessaria. 433
 INDEX. 520

LIBER III.

I. Manichoei Vetus Testamcntum calumniantur, Evangclia circum-

cidunt. 44 l

II. Lex necessaria Christianis. 44*

III. Lcgem perfecit Christus. ^43
IV. Lex et Evangelium de Christo consentiunt. 444
V. Variae haereses circa legem. Tres haeretici !egem vitnperant. 446
VI. An adventns Filii Dei dacmoni cognitus. Angelis incognita Dei
consilia. 448
VII. Lex bona jubet. 45o
VIII. Nihil flagitiosum in Jege. 4^2
IX. Lex omnem vitiispeciem abslulit. 453
X. Omnem speciem virtutis lex exponit; prudentiam, pudiciliam ,

foitiludinem, justitiam. 457

XI. Concordantia lrgis et Evangelii. 460
XII. Veteris legis interpreles Apostoli. 461
XIII. Acerbilas legis vindicatur. . 462
XIV. Deus parcit in Veteri et in Novo Testamenlo. 463
XV. Evangelium, misericordia plenum. Lex, umbra fulurorum. 4^4
XVI. Crealio a diabolo sccundum Manicha;os. 4^7
XVII. Corpus non cst a diabolo, et anima a Deo. ibid
XVIII. Scripturae testimonia de creatione corporis ct animae a Deo. 469
XIX. Christus corpus habuisse ostenditur. 47»
XX. Conclusio. 472

S. DAMASI PAPAE,

CLASSIS I. EPISTOL.E.

Epistola Ad episcopos Iliyriac de synodo Romana.

I.
483
— Ad Faulinum AntiochiaeepiscopumcontraMacedonium,
II.

Eunomium et Apollinarem hacreticos; in qua continetur

Confessio fidei catholicse. 4S5
— III. Ad Acholium et alios Macedoniae episcopos. 4go
— IV. Ad Acholium thessalonicensem episcopum.
492
— V. Synodica contra Apollinniem et Timothcuni. 4g5

V -
-

*
•2* ^ . ..-ki
5^4 INDLX.

CLASSIS II. — CARMINA,

Cabme>. I. Laudcm Davidis.
In 4y5
— II. De Cbristo. 496
— III. Dc ascensione Christi. 497
— IV. De nominc Jesu. ibid
— V. De eodem. ibid
— VI. De cognomentis Salvaloris. 498
— VII. De S. Paulo apostolo. ibid
— VIII. De S. Andrea apostolo. 499
— IX. In sauctorum Aposlolorum catacumbas. 5oo
— X. De S. Stephano papa et martyre. ibid
— XI. De S. Marcello papa et martyrc. 5oi
— XII. Dc S. Eusebio papa. ibid
— XIII. De S. Marco papa. 5oa
— XIV. DeS. Laurentio. ibid
— XV, DeS.Fclice. ibid
— XVI. Votum S. Damasi. 5o?i

— XVII. DeS. Eutichio. ibid

— XVIII. DeS. Tarsicio. 5o4
— XIX. De S.Gorgonio. ibid
— XX. De S. Saturnino marlyre. 5o5
— XXI. De S. Mauro. ibid
— XXII. De incerto Martvre groeco. 5oG
— XXIII. De sanclis Marcellino ct Pctro. ibid
— XXIV. De sanctis martyribus Felice et Adaucto. 507
— XXV. De sanctis martyribus Ncrco et Acbilleo. ibid
— XXVI. De sanclis rnartyribus Proto et Ilyacinlbo. 5oS
— XXVII. Dc iisdem. ibid
— XXVIII. De sanctis martyribus Cbrysantbo et Daria. 509
— XXIX. De S. Agnete martyre. ibid
— XXX. De S. Agitha martyrc. 5 10
— XXXI. Epitaphium Irenes sororis. 5n
— XXXII, Epilaphium ProjecLc. ibid
— XXXIII. De sepulcro siio. Sn
— XXXIV. Epitaphium p;»p;e Damasi ,
quod sibi addidi t

ipse. ibid
— XXXV. De tcmplo S. Laurentii, a S. Darnaso inslauralo, 5i3
— XXXVI. De 1'ontibus vaticanis. ibid
— XXXV II. Adfontcs. 5i|

A.\30TAT10. 5i5

EXPLICIT INDEX.
 00

<7>
or>

TH£ WfTfTUTE OF MEDIAEVAL 81

6* QUEEN'S PARK CRESCENT

T0R0NTQ =a 5, CANADA

9H*