19 Ulusal Biyoloji Kongre Ozetleri

KARADENZ TEKNK NVERSTES FEN-EDEBYAT FAKLTES BYOLOJ BLM 61080 TRABZON
19.
ULUSAL BYOLOJ KONGRES
23-27
HAZRAN 2008 TRABZON
19. Ulusal Biyoloji Kongresi
Karadeniz Teknik niversitesi, Biyoloji Blm, TRABZON
NDEKLER
KURULLAR ........................................................... 005 PROGRAM ............................................................. 009
SZL BLDRLER.......................................................... 011 POSTER BLDRLER ....................................................... 031 MKROBYOLOJ ........................................................ 031 BOTANK ..................................................................... 041 ZOOLOJ ....................................................................... 061 ETM VE EVRE ..................................................... 079
BLDR ZETLER ............................................. 081

ARILI BLDRLER ..................................................... 083 SZL BLDRLER ......................................................... 095 MKROBYOLOJ ........................................................ 095 BOTANK ..................................................................... 131 ZOOLOJ ....................................................................... 175 ETM VE EVRE ..................................................... 223 POSTER BLDRLER ....................................................... 233 MKROBYOLOJ ........................................................ 233 BOTANK ..................................................................... 321 ZOOLOJ ....................................................................... 479 ETM VE EVRE ..................................................... 633
NDEKS ................................................................... 645
KURULLAR
Kongre Dzenleme Kurulu Bakan Prof. Dr. Ali Osman BELDZ Kongre Sekreteri Prof. Dr. Sema AYAZ Kongre Dzenleme Kurulu Prof. Dr. Osman BEYAZOLU Prof. Dr. Asm KADIOLU Prof. Dr. Zihni DEMRBA Prof. Dr Atalay SKMEN Prof. Dr. Faik Ahmet AYAZ Prof. Dr. Reit ZKANCA Prof. Dr. Leyla AIK Do. Dr. Mustafa YAMAN Do. Dr. Bilal KUTRUP Do. Dr. Kamil COKUNELEB Do. Dr. Hseyin NCEER Yrd. Do. Dr. Remziye NALACIOLU Yrd. Do. Dr. Sabriye ANAKI Yrd. Do. Dr. smail DEMR Yrd. Do. Dr. Ufuk BLBL r. Gr. Dr. Rabiye TERZ Ar. Gr. Dr. Kazm SEZEN Ar. Gr. Handan ONAY Ar. Gr. Kadriye NAN Ar. Gr. Hacer MURATOLU Ar. Gr. Dilat Nigar OLAK Ar. Gr. Nihal KUTLU Ar. Gr. Hlya TORUN Ar. Gr. Emel AKIR Ar. Gr. Mutlu GLTEPE
Bilimsel Kurul Prof. Dr. Ahmet ASAN Prof. Dr. Ahmet AHN Prof. Dr. Ali DEMRSOY Prof. Dr. Arif BAYSAL Prof. Dr. Atila Yankolu Prof. Dr. Avni GVEN Prof. Dr. Ayen (ZDEMR) TRK Prof. Dr. Bayram YILDIZ Prof. Dr. Cumhur KM Prof. Dr. Fahrettin GCN Prof. Dr. Fevzi BARDAKCI Prof. Dr. Fikrettin AHN Prof. Dr. Hacer NL Prof. Dr. Haluk KEFELOLU Prof. Dr. Hasan ZELK Prof. Dr. Hayri DUMAN Prof. Dr. Hseyin Avni KTEM Prof. Dr. Kuddisi ERTURUL Prof. Dr. Kurtulu OLGUN Prof. Dr. Leyla AIK Prof. Dr. M. Ali AKPINAR Prof. Dr. M.Yakup ARICA Prof. Dr. Mehmet TOPAKTA Prof. Dr. Murat ZMEN Prof. Dr. Mustafa IILOLU Prof. Dr. Mustafa KURU Prof. Dr. Mustafa Sabri zyurt Prof. Dr. Nazmi Polat Prof. Dr. Nermin GZKIRMIZI Prof. Dr. Nilfer CHANGR Prof. Dr. Nusret AYYILDIZ Prof. Dr. zcan SEMEN Prof. Dr. Reit ZKANCA Prof. Dr. Salih Levent TURAN Prof. Dr. Serpil UNYAYAR Prof. Dr. Sezai TRKEL Prof. Dr. . Fatih Topcuolu Prof. Dr. emsettin CVELEK Prof. Dr. Yusuf AYVAZ Prof. Dr. Ylmaz AMLITEPE Prof. Dr. Zeki AYTA Prof. Dr. Zekiye SULUDERE
PROGRAM
10
23 HAZRAN 2008 (PAZARTES)

08:30-00:00 KAYIT GR 10:30-11:00 AILI SALON HT 11:00-12:30 ARILI KONUMALAR 1 SALON HT OTURUM BAKANI: M. Sabri ZYURT
001 11.00 002 11.45 Kk Hcre ve Hcre Tedavilerinde Gncel Gelimeler Gene Therapy for Neuroblastoma E. Oval AT Teknoloji, Trabzon, TR Bahri KARAAY University of Iowa, Iowa City, Iowa, U.S.A.
12:30-14:00
LEN YEME (YEMEKHANE)
14:00-15:30 1. OTURUM SALON HT: ZOOLOJ: TOKSKOLOJ OTURUM BAKANLARI: Drdane KOLONKAYA ve zgr FIRAT
SZ 001 14.00 SZ 002 14.18 SZ 003 14.36 SZ 004 14.54 SZ 005 15.12 Zn, Cd ve Zn+Cd Etkisinde Oreochromis niloticusun Kan Dokusundaki Metal Dzeylerinin ve Baz Biyokimyasal Parametrelerdeki Deiimlerin Belirlenmesi Karakaya Baraj Glnde Olas PAH Kirliliinin Sazan Bal (Cyprinus carpio) Safra rneklerinde Deerlendirilmesi Renal skemi-Reperfzyon Hasarna Kar Askorbik Asitin Etkisi Kafkas Kurbaas (Pelodytes caucasicus) zerinde Amonyum Nitrat Gbresinin Akut Etkileri San Bbreinde Bisfenol A, Nonilfenol ve Oktilfenoln Neden Olduu Hasar zerine Askorbik Asitin Etkilerinin ncelenmesi zgr FIRAT, Hikmet Yeter OUN, Sabahattin ASLANYAVRUSU, Ferit KARGIN Abbas GNGRD, Murat ZMEN Asl KORKMAZ, Drdane KOLANKAYA Handan KARAOLU, Bilal KUTRUP, Zeliha OLAK YILMAZ, Emel AKIR, Ufuk BLBL Asl KORKMAZ, Mfide AYDOAN, Nurhayat BARLAS, Drdane KOLANKAYA
SALON FK: MKROBYOLOJ: ANTMKROBYAL ve BYOKMYA OTURUM BAKANLARI: Nihat AKIN ve Hatice KATI
SM 001 Yksek Teknolojiye Uygun Olarak Hazrlanan ZnO 14.00 - nanokristallerinin Karakterizasyonu ve Antimikrobiyal/ Antifungal Aktivitelerinin Tayini SM 002 St Fabrikas Atk Sularndan zole Edilen 14.18 - Biyosurfektanlarn Antimikrobiyal ve Antifungal Etkilerinin Aratrlmas SM 003 Kanser Kemoterapisinde Kullanlan Bakteriyel 14.36 - Enzimler SM 004 Leuconostoc mesenteroides subsp. cremoris 14.54 - Tarafndan retilen Bir Bakteriyosinin Byk lekte ve Hzl Saflatrlmas SM 005 Antibiyotiklerin Anaerobik Ayrabilirlikleri 15.12 Aysun ERGENE, Kezban ADA, Emine ZTRK, Fadime YILMAZ, Emine YALIN, Kltiin AVUOLU Fadime YILMAZ, E. ZTRK, F. KUTLUER, A. ERGENE, E. YALIN, K. AVUOLU Hikmet GEKL Halil DNDAR Hakan ELEB, Delya SPONZA
SALON NT 1: BOTANK: ANATOM & MORFOLOJ OTURUM BAKANLARI: Ergin HAMZAOLU ve Tuna UYSAL
SB 001 14.00 SB 002 14.18 SB 003 14.36 Baz Scorzonera L. (Asteraceae) Taksonlarnn Yaprak Anatomileri Serdar MAKBUL, Zafer TRKMEN, Osman BEYAZOLU, Kamil COKUNELEB Aliye ARAS, Mehmet SAKIN, Cenk YALTIRAK
Orta-st Miyosen Yal Ergene Formasyonunda (Trakya-KB Trkiye) Fosil Aa Topluluu: Junglandaceae ve Lauracea Odunlar Kazda Pseudo-Alpinik Blgesinde Yetien Baz Mine TUNALI, Ersin Soanl Bitkilerin Morfolojisi ve Anatomisi zerine KARABACAK, smet UYSAL ncelemeler
11
SB 004 14.54 SB 005 15.12 -
10 Yandaki Dou Ladini (Picea orientalis (L) Link.) Fidanlarnda Populasyonlara Bal Varyasyonlarn Baz Morfolojik zelliklere Gre Belirlenmesi Trkiye Doal Florasnda Yetien Oxytona Seksiyonuna Ait Papaver Trlerinin Morfolojik ve Palinolojik Ynden ncelenmesi
Deniz GNEY, brahim TURNA, emsettin KULA Seval AHN, skender PARMAKSIZ
SALON NT 2: BOTANK: SSTEMATK OTURUM BAKANLARI: Ahmet AKSOY ve Zafer TRKMEN

SB 006 14.00 Trkiyenin Silene L. (Caryophyllaceae) cinsi Siphonomorpha Othh., Lasiostemones Boiss., Sclerocalycinae Boiss., Chloranthae Roth., Tataricae Chowdh. ve Otites (Adams) Othh. Seksiyonlarnn Revizyonu Huzurlu Yaylas (Gaziantep) Floras Boynuzsu Ot (Anthocerotopsida) ve Cierotlar (Marchantiopsida) Floralarnn Trkiye'deki Son Durumlar Cyclotrichium Manden. & Scheng. (Labiatae) Cinsinin Taksonomisi ve Filogenisi Kemal YILDIZ, Ali IRPICI, Mehmet Y.DADANDI
SB 007 14.18 SB 008 14.36 SB 009 14.54 SB 010 15.12 -
Yusuf ZEYNALOV, Fatih YAYLA, Medine Mnevver UMA Hatice ZENOLU KREMT Tuncay DRMENC, Grkem DENZ, Ekrem DNDAR, Turan ARABACI
15:30-16:00
AY / KAHVE
16:00-17:30 2. OTURUM SALON HT: ZOOLOJ: HSTOLOJ OTURUM BAKANLARI: Muhittin YREKL ve Nesrin ZSOY
SZ 006 16.00 SZ 007 16.18 SZ 008 16.36 SZ 009 16.54 SZ 010 17.12 Sphex flavipennis Fabricus, 1793 (Hymenoptera: Sphecidae)in Sindirim Kanalnn Morfolojisi ve nce Yapsnn Aratrlmas pekbcei Bombyx mori (Lepidoptera: Bombycdae)de Juvenil Hormon Analou Fenoxycarbn Orta Barsak zerine Etkisinin Gsterilmesi Kronik Florozisin Erikin Fare Karacieri zerine Histopatolojik Etkisi nci Kefali (Chalcalburnus tarichi, Pallas 1811)nde Vitellogeninin mmunohistokimyasal Lokalizasyonu ve Vitellogenin Seviyesinin Belirlenmesi Aktif ve Aktif Olmayan Helix aspersa Mller, 1774 (Gastropoda: Pulmonata)te Serebral Gangliyon Nrosekresyon Hcreleri Filiz DEMR, Menderes SUMEZ Gzde SELEK, Osman PARLAK
Evren KO, Yusuf ERSAN, Baaran KARADEMR Ahmet Regaib OUZ, Burak KAPTANER, Gler NAL Nermin BTER, Grsel ERGEN
SALON FK: MKROBYOLOJ: ANTMKROBYAL OTURUM BAKANLARI: Sanver EKMEK ve Sevda KIRBA
SM 006 16.00 SM 007 16.18 Trkiyenin Karstik Maaralarndan Elde Edilen Streptomyces zolatlarnn Antimikrobiyal Aktivitesi Staphylococcus epidermidis Klinik zolatlarnn Biyofilmleri zerine Lizostafinin ve Deiik Antibiyotiklerin Etkisinin Aratrlmas SM 008 Yeil ve Siyah ayn (Camellia sinensis) 16.36 - Antimikrobiyal ve Baz Antibiyotiklerle Sinerjitik Etkisinin Aratrlmas SM 009 Vitex agnus-castus L. (Hayt) Bitkisinin Sitotoksik, 16.54 - Antiviral, Antibakteriyal ve Antifungal Aktivitelerinin ncelenmesi SM 010 Metschnikowia pulcherrima Tr Mayalarn 17.12 - zolasyonu ve Pulcherriminin Antimikrobiyal Aktivitelerinin Aratrlmas Semra YCEL, Mustafa YAMA, Anl HAN Burcu ER, smail KARABOZ, Ali KOYT, Asl ZKIZILCIK Metin DIRAK, Nurcan ERBL, Zelal AKSOY sa KARAMAN, Ahlem BEN SASSI, Aouni MAHJOUB Sezai TRKEL
12
SALON NT 1: BOTANK: FZYOLOJ ve BYOKMYA OTURUM BAKANLARI: Gleray AAR ve Osman TUGAY
SB 011 16.00 SB 012 16.18 SB 013 16.36 SB 014 16.54 SB 015 17.12 Serbest Oksijen Radikalleri ve Antioksidanlar Hlya DEMR, Leyla AIK Bitkisel Kaynakl Gdalara Uygulanan lemler Nihat AKIN, Mehtap AKIN Esnasnda Antioksidanlarda Oluan Deimeler ve Bu lemlerin Antioksidanlarn Fonksiyonel zelliklerine Etkileri Pamuk Kalluslarnda Antioksidant Enzim Aktivitesi Sultan KKEROLU, Yonca zerine NaCln Etkisi SURGUN, Atilla Levent TUNA, Betl BRN, brahim YOKA Domateste (Lycopersicon sp.) Tuz Stresinin Mahmut DOAN, Rukiye TIPIRDAMAZ Antioksidant Enzim Aktiviteleri zerindeki Etkilerinin in vitro Olarak ncelenmesi Bezelyede (Pisum sativum L.) Antioksidant Enzim Neval ERTRK, Barbaros Aktivitesi ve Yaprak Ya Arasndaki likilerin ERTRK Aratrlmas
SALON NT 2: BOTANK: BYOETLLK OTURUM BAKANLARI: emsettin CVELEK ve Serdar MAKBUL

SB 016 16.00 SB 017 16.18 SB 018 16.36 SB 019 16.54 SB 020 17.12 Sempervivum L. Cinsinde Polimorfizm ve Biyoeitlilik Ulubey Kanyonlar'nn (Uak) Floras Malatya linin Likenleri Gemiten Gnmze Trkiye Likenleri Trkiyede Likenler zerinde Gelien Polycoccum Sauter ex Krber 1865 Cinsi zerine Notlar Fergan KARAER, H Gray KUTBAY, Salih TERZOLU, Ferhat CELEP Mehtap AHN, Memduh SERN Mehmet CANDAN, Ayen ZDEMR TRK Ayen ZDEMR TRK Mehmet Gkhan HALICI, Ahmet AKSOY
19:00-23:00
KOKTEYL (SAHL TESSLER)
13
24 HAZRAN 2008 (SALI)

09:00-10:30 3. OTURUM SALON HT: ZOOLOJ: HSTOLOJ ve PATOLOJ OTURUM BAKANLARI: Gler NAL ve Kltiin AVUOLU
SZ 011 09.00 SZ 012 09.18 SZ 013 09.36 SZ 014 09.54 Ekzojen Epidermal Byme Faktr (EGF) Uygulanm Kesi Yaral Tavanlarda yileme Blgesine Epitel Hcre G Silymarinin Sanlarda Deneysel Renal skemi/Reperfzyon Hasar Modelinde Koruyucu Etkisi Rhinolophus mehelyinin Yardmc Uma Kaslarnda Morfolojik ve Histokimyasal Aratrmalar The Helminths of Freshwatere Fishes Caught From AL-Tamim Governorate, Iraq Nesrin ZSOY, ule COKUN, Nursel GL Bilge ZKAL, Adnan AYHANCI, Hilmi ZDEN, Hakan ENTRK, Gkhan BAYRAMOLU Suna CEBESOY ZohairI. F. RAHEMO
SALON FK: MKROBYOLOJ: EKOLOJ ve SSTEMATK OTURUM BAKANLARI: Nevzat AHN ve sa KARAMAN
SM 011 Maara Sistemlerinde Kalsit (CaCO3) Oluumu ve 09.00 - Bakterilerin Etkisi SM 012 Abant Glnn Trofik Yaps, Fonksiyonel 09.18 - Fitoplankton Trleri, Biyovolm Miktarnn Deerlendirilmesi ve Limnoekolojik zelliklerinin ok Ynl statistiksel Analizlerle ncelenmesi SM 013 Ks (Bingl) Scak Su Kaplcasndan Bakteri 09.36 - zolasyonu, dentifikasyonu ve EPS retimi SM 014 Baz Termofilik Anaerobik Bakteriler ile 09.54 - Siklodekstrin Glikoziltransferaz retimi SM 015 Piyasada Satlan Lokumlarn Mikrobiyolojik 10.12 - Kalitesi zlem BARI, M. GLLCE, F. AHN, H. ZKAN, F. ORHAN, T. ZBEK Abuzer ELEKL, Okan KLKYLOLU
Reyhan Gl GVEN, Annarita POLI, Kemal GVEN, Barbara NICOLAUS Aye AVCI, Sedat DNMEZ Nkhet Nilfer ZORBA, Dilvin PEK
SALON NT 1: BOTANK: BYOTEKNOLOJ OTURUM BAKANLARI: Mustafa IILOLU ve kke ATICI

SB 021 09.00 SB 022 09.18 SB 023 09.36 SB 024 09.54 SB 025 10.12 Isatis cochlearis (ivit Otu) Bitkisinin Doku Kltr Yoluyla Adventif Srgn Rejenerasyonu eltikte (Oryza sativa L. cv. Taipei 309) Farkl Explant Kaynaklarndan Kallus ve Bitki Oluum Potansiyelinin Belirlenmesi zerinde Bir Aratrma Antepfstnn Mikrooaltlmasndaki Yeni Metotlar in vitro Koullarda Maliyeti Drme Amal Farkl Katlatrc ve Karbon Kaynak Kullanarak Muz oaltm Arpa Kallus Kltrlerinde Genetik ve Epigenetik Varyasyonlar Khalid Mahmood KHAWAR, . A. ZEL, B. HADIMOULARI, G. ZL, O. ARSLAN Emine AYDIN, Orhan KURT, Fatih SEYS Ahmet ONAY, Engin TLKAT, Veysi OKUMU, V. SZERER Fato UZUNTAS, N. DLSZ, O. ARSLAN, K. M. KHAWAR, . A. ZEL Aslhan TEMEL, G. KARTAL, Nermin GZKIRMIZI
SALON NT 2: BOTANK: SSTEMATK OTURUM BAKANLARI: Zeki AYTA ve Olcay DEN

SB 026 09.00 SB 027 09.18 SB 028 09.36 SB 029 09.54 Gkyzne En Yakn Bitkiler: Palandken, Kargapazar ve Dumlu Dalar (Erzurum) Alpin iekleri Endemik Bitki Cenneti Kzlda (amlk Kasabas, Derebucak-Konya) Trkiyede Bulunan Acantholimon Boiss. (Plumbaginaceae) Cinsi zerinde Taksonomik almalar Trkiye Centaurea (Asteraceae) Cinsi Fevzi ZGKE, Murat NAL, Osman KARABACAK, Faris KARAHAN Ahmet AKSOY, Ergin HAMZAOLU, Hakk DEMRELMA Musa DOAN, Galip AKAYDIN, zlem MAV Tuna UYSAL, Kuddisi ERTURUL
14
SB 030 10.12 -
Trkiye Centaurea L. Cinsi (Asteraceae) Acrolophus (CASS.) DC. Seksiyonu Taksonlar zerine Taksonomik Bir Aratrma
Osman TUGAY, Kuddisi ERTURUL, Tuna UYSAL
10:30-11:00
AY / KAHVE
11:00-12:30 ARILI KONUMALAR 2 SALON HT OTURUM BAKANI: Prof. Dr. Fikrettin AHN
003 11.00 004 11.45 Mechanism of Maturation-Dependent Alcohol Resistance Actinobacterial Diversity and Drug Discovery: Will A Renaissance Follow the Decline and Fall? Bahri KARAAY Michael GOODFELLOW University of Newcastle, Newcastle upon Tyne, UK
SALON FK OTURUM BAKANI: Prof. Dr. Nermin GZKIRMIZI

005 11.00 006 11.45 Arazi Botaniinde, lkemizdeki Son Gelimeler Genom Sonras ada Bitki Biyolojisinde Gelimeler Tuna EKM smail TRKAN
SALON NT1 OTURUM BAKANI: Prof. Dr. Ali DEMRSOY

007 11.00 008 11.45 evre Sorunlar ve nsan Haklar Biyoloji Blmlerimizde SCI Kapsaml Dergilerde Yaplan Yaynlara Genel Bir Bak Leyla AIK Murat ZMEN
12:30-14:00
14:00-15:30 4. OTURUM SALON HT: ZOOLOJ: H. KLTR ve MMNOLOJ OTURUM BAKANLARI: Handan UYSAL ve Sibel HAYRETDA
SZ 016 14.00 SZ 017 14.18 SZ 018 14.36 SZ 019 14.54 SZ 020 15.12 Sinir Rejenerasyonunda artlandrma Hasar Etkisi ve Mekanizmasnn Aratrlmasnda Kullanlan Metotlar Kk Hcre Nedir? Kaynaklar ve Kullanm Alanlar Balb/C Farede Grlen Yeni Bir Spontan Tmrn in vivo ve in vitro Karakterizasyonu Akut Myelositik Lsemi (HL-60) Hcrelerinde Metilprednizolonun leri Saatlerde Terminal Farkllama zerindeki Etkisinin Aratrlmas Elif KAVAL OUZ, Nurettin CENGZ, Grkan ZTRK Drdane KOLANKAYA, Cansn GNGRM Seyhan ALTUN, enay YILDIRIM, Handan KAYA, Aye TOPUZ Ahmet Ata ZMEN, Mualla ETN
SALON FK: MKROBYOLOJ: BYOLOJK MCADELE OTURUM BAKANLARI: Reit ZKANCA ve mer ERTRK
SM 016 Leucoma salicis L. (Lepidoptera, Lymantriidae)den 14.00 - zole Edilen Bir Nkleopolihedrovirs (NPV)nun Trkiye in lk Kayd SM 017 Entomopatojenik Nematodlarn (Rhabditida: 14.18 - Steinernematidae, Heterorhabditidae) Dou Karadeniz Blgesindeki Yayl SM 018 Potansiyel Biyolojik Kontrol Ajan Steinernema 14.36 - anatoliense'nin (Rhabditida:Steinernematidae) Biyo-Ekolojik zellikleri SM 019 Chilo iridescent viruse ait Ekzonkleaz Geninin 14.54 - Transkriptomik Analizi ve Potansiyel Promotor Blgesinin Belirlenmesi SM 020 Kahramanmara St mam niversitesi 15.12 - iftliinden Alnan Toprak rneklerinden zole Edilen Bacillus zolatlarnda Keratinaz Enziminin zelliklerinin Aratrlmas Mustafa YAMAN Hseyin YILMAZ, smail DEMR, Maurice MOENS, Zihni DEMRBA Didem MEK GNGR Yeim AKTRK, kbal Agah NCE, Remziye NALACIOLU, Zihni DEMRBA Glsm UAR, zlem KIRAN
15
SALON NT 1: BOTANK: FZYOLOJ OTURUM BAKANLARI: Glcan ENEL ve Nuran DURMU

SB 031 14.00 SB 032 14.18 SB 033 14.36 SB 034 14.54 SB 035 15.12 ki Nohut Hattnn Fotosentetik Aktivitelerinin Uyum ve me Scaklklarnda Klorofil Fluoresans le Karlatrlmas Emet Borik Asit Fabrikas Atklarnn Arpa ve Budayda Vejetatif Byme zerine Etkileri Kuraklk Stresi Altnda Yetitirilen Baz Mercimek (Lens culinaris Medik.) eitlerinde Morfolojik ve Molekler Dzeydeki Deiikliklerin Belirlenmesi Polifazik Klorofil a Fluoresans ile Arpa Bitkisinde UV-B Ima Etkisinin Deerlendirilmesi Msr eitlerinin Fotokimyasal Etkinliklerine Gre Kurakla Toleranslarnn Belirlenmesinde Kautsky Etkisi Yaklam zlem TURAN, Yasemin EKMEK Ayten EROLU, Sleyman TOPAL Musa TRKER, Peyami BATTAL, Murat ERMAN, smail ELK, smet BERBER, Mehmet Emre EREZ, Faruk OUZ Nuran EK, Hsn AKIRLAR Yasemin EKMEK, Nuran EK, Banu EFEOLU
SALON NT 2: BOTANK: SSTEMATK OTURUM BAKANLARI: Kuddisi ERTURUL ve Mustfa KARGIOLU

SB 036 14.00 SB 037 14.18 SB 038 14.36 SB 039 14.54 SB 040 15.12 Bahesaray (Van) ve evresi Floras Hakkari Doas ve Florasna Giri Tulipa L. (Liliaceae) Cinsinin Corafik Dalm, Taksonomik Problemleri ve zm nerileri engelli Da (Sivas) Floras Gaziantep li Endemik ve Nadir Bitkileri Mehmet FIRAT Mehmet FIRAT smail EKER, M. Tekin BABA, M. KOYUNCU Erol DNMEZ Yusuf ZEYNALOV, Fatih YAYLA, Medine Mnevver UMA, Hasan YELKEN
15:30-16:00
AY / KAHVE
16:00-17:30 5. OTURUM SALON HT: ZOOLOJ: GENETK OTURUM BAKANLARI: Ali ATE ve Ekrem DNDAR
SZ 021 16.00 SZ 022 16.18 SZ 023 16.36 SZ 024 16.54 SZ 025 17.12 Acetamiprid ve Alpha-Cypermethrin Pestisidlerinin Karm Halinde Kullanldklar Zaman nsan Periferal Lenfositlerindeki in vitro Genotoksik Etkileri Baz Drosophila melanogaster Doal Populasyonlarnda Malathion Direncinin Aratrlmas ran Kk Balars (Apis florea Fabricius) Populasyonlarnda Geometrik Morfometrik Analiz Spinal Kord skemi Oluturulan Sanlarda Kaspaz3 Aktivitesi ve Melatoninin Koruyucu Etkisinin Aratrlmas Aye YAVUZ KOCAMAN, Mehmet TOPAKTA Burcu KOAK MEMM . KANDEMR, M. G. MORADI, B. ZDEN, A. ZKAN Songl AYDEMR, Demet DOAN, Nihat DLSZ, Aye AHABOLU
SALON FK: MKROBYOLOJ: EVRE ve FERMENTASYON OTURUM BAKANLARI: Nilfer CHANGR ve Mustafa YAMA
SM 021 Mikrobiyal Korozyon 16.00 SM 022 Metal Pollusyonlu Toprak rneklerinden Elde 16.18 - Edilen Aktinomiset zolatlarnn Ar Metal Tolerans ve Biyosorpsiyon likisi SM 023 Soutma Kulesi Su Sisteminde Galvanizli elik 16.36 - Sacn Mikrobiyal Korozyonu SM 024 Biyogaz retiminde eitli Bor Bileiklerinin 16.54 - Etkinliinin Biyogaz Verimi Asndan Karlatrlmas SM 025 Biyogaz Verimi zerine Etkili Bor Bileikleri ile 17.12 - Bileiklerdeki Bor Dndaki Kimyasal Bileenlerin Biyogaz Verimi zerindeki Etkinliinin Karlatrlmas Esra LHAN SUNGUR Aye Betl KARADUMAN, Mustafa YAMA, Nagehan TEKNEC Bihter MNNO, Ayn OTUK, Esra LHAN SUNGUR, Nihal DORUZ, Nurhan CANSEVER Faruk SZERGZ, Halil DEMR, Mustafa ZDEMR, mer AHN Faruk SZERGZ, Sinasi ASLANLI, M. Sait ZG, Halil DEMR,
16
SALON NT 1: BOTANK: FZYOLOJ OTURUM BAKANLARI: Avni GVEN ve Peyami BATTAL

SB 041 16.00 SB 042 16.18 SB 043 16.36 SB 044 16.54 SB 045 17.12 Kuraklk Stresi Srasndaki Yaprak Kvrlmas le Stoma Davranlarnn Deerlendirilmesi Trkiye Endemii ki Halofit Trn, Limonium iconicum ve L. lilacinum (Plumbaginaceae), Tohum imlenmesi zerine Tuzluluk, Scaklk ve In Etkileri Cicer arietinum L. ( vd1-8 ) ve Cicer arietinum L. (vd2-13 ) Nohut Hatlarnda Bor ve Kalsiyum Karbonatn Etkileri zerine bir alma Asm KADIOLU, Rabiye TERZ, Neslihan SARUHAN, Aykut SALAM, Nihal KUTLU, Hatice NAR Mustafa YILDIZ, Sleyman CENK, Mustafa KARGIOLU
Meliha GEMC, Hatice DEMRAY, Fatma Nil AZER , alar ZALKAN, Yusuf ALTINOLU Contamination of wheat seeds with dry powder of Salah M. Said Al-Tai, Wasan S. sunflower and its affects on germination and growth Hassan Bor ve Alminyum Stresi Altndaki Budaylarda Eaylettin ZTRK, Kksal (Triticum aestivum L) Esteraz Enzim Aktivitesi ve KKAKYZ, Ersin DOA, Vatan TAKIN, Bekir L, Bant Desenlerindeki Deiimler Belgin GMEN
SALON NT 2: BOTANK: SSTEMATK OTURUM BAKANLARI: Ayen TRK ve Turan ZDEMR

SB 046 16.00 SB 047 16.18 SB 048 16.36 SB 049 16.54 SB 050 17.12 Akdeniz ve Ege Blgesinde Yetien Endemik Salvia L. (Adaay) Trlerinin Korolojik zellikleri Trkiyede Bulunan Aegilops L. (Poaceae) Taksonlarnn Cins ii Snflandrlmas Cirsium Mill. (Cynareae- Asteraceae) Cinsinin Corafik Dalm ve Trkiyedeki Durumu Trkiyede Kltre Alnan Baz Salvia Trlerinin nemi ve zellikleri Trkiyede Dal Gsteren Astragalus L. cinsine ait Dasyphyllium Bunge Seksiyonu yelerinin Elektron Mikroskobu ile Yaprak Tylerinin ncelenmesi Ferhat CELEP, Musa DOAN Evren CAB, Musa DOAN Bayram YILDIZ, Turan ARABACI, Tuncay DRMENC Yksel KAN, Y. BACI, M. KARTAL, . ORHAN A. T. ATALAY, S. BATIRAY Zeki AYTA, Zekiye SULUDERE
19:00-22:00
GRUP YEME 1 MKROBYOLOJ: AKAABAT
17
25 HAZRAN 2008 (ARAMBA)

09:00-10:30 6. OTURUM SALON HT: ZOOLOJ: GEN EKSPRESYONU OTURUM BAKANLARI: Fevzi BARDAKI ve Reyhan OLAK
SZ 026 09.00 SZ 027 09.18 SZ 028 09.36 SZ 029 09.54 SZ 029 10.12 TGF- Sitokininin, C/EBPd Geninin Transkripsiyonel Reglasyonu zerine Etkilerinin Aratrlmas HCAII Geninde Lsin204/Serin Ynlendirilmi Mutagenezi ve E.colide Eskpresyonu nsan Karbonik Anhidraz I (HCA I) Geninin Klonlanmas, E.colide Ekspresyonu ve Phe91Asn Ynlendirilmi Mutageneziyle Elde Edilen Mutant Enzimin nhibitrlere Kar lgisinin Aratrlmas nsan X Kromozomundan (Xq21) Yye Transfer Edilebilen ve mRNAs Olmayan Bir Blgenin Yaygn Kanser Tipleriyle Korelasyonunun Tespiti Bitkisel ve Hayvansal Kkenli Histamin Zehirlenmesi ve Histamin Analiz Metodlarnn Karlatrlmas Serpil URA, Feray KKAR, Hatice YILDIRIM Smeyye AYDOAN TRKOLU, F. KKAR, S. SNAN, M AYDIN, O.ARSLAN Meltem AYDIN, F. KKAR, Smeyye AYDOAN TRKOLU, S. IIK, O. ARSLAN, Y. TURAN Ekrem DNDAR, Nurten ANAKI, Sevilay AZPARLAK Sevim KSE
SALON FK: MKROBYOLOJ: BYOTEKNOLOJ OTURUM BAKANLARI: Belma ASLIM ve Halil BIYIK
Farkl Pichia Trlerinde Hcre Dna Salglanan amilaz Enzim Aktivitesinin Belirlenmesi Trkiye Kaynakl Bacillus spp.'lerin Alkalen Proteaz retim Kapasiteleri ve Enzimlerin Ksmen Karakterizasyonu SM 028 Synechocystis sp. Suunun Cr(VI) ve Cd(II) 09.36 - Biyoakmlasyonu ve Biyoakmlasyonda Grev Alan Ekzopolisakkaritlerin ncelenmesi SM 029 Organik ve norganik Kirleticilerin Ochrobactrum 09.54 - sp. Ekzopolisakkarit retimine Etkisi SM 030 Tekstil Atksularndan zole Edilen Bakterilerin 10.12 - Renk Kirliliinin Giderilmesinde Kullanm SM 026 09.00 SM 027 09.18 Tlay TURGUT GEN, Sezai TRKEL Nilgn TEKN, Arzu LER, Cumhur KM ahlan ZTRK, Belma ASLIM, Zekiye SULUDERE Nur KOBERBER KILI, Gnl DNMEZ Sevgi ERTURUL, Gnl DNMEZ
SALON NT 1: BOTANK: FZYOLOJ OTURUM BAKANLARI: Rukiye TIPIRDAMAZ ve Yasemin EKMEK

SB 051 09.00 Kuraklk Stresi Altnda Yetitirilen Baz Mercimek (Lens culinaris Medik.) eitlerinde Prolin, Osmotik Potansiyel ve eker Dzeylerindeki Deiikliklerin Belirlenmesi Peyami BATTAL, Murat ERMAN, smail ELK, smet BERBER, Musa TRKER, Mehmet Emre EREZ, Faruk OUZ Soua Hassas Arpann Soua Tolerans Cevabnda kke ATICI, mer KARADAOLU, Salih Salisilik Asit Uygulamalarnn Rol MUTLU, Esen TAGIN, Barbaros NALBANTOLU Triticum aestivum ve T. durumun Termal Mustafa YILDIZ, Hakan TERZ Toleransl ve Termal Duyarl eitlerinin Yapraklarnda Scaklk oku Proteinleri Kuraklkla ndklenen Oksidatif Stresin Nohut Tue KALEFETOLU, Yasemin EKMEK eitlerinin Fotokimyasal ve Antioksidan Aktiviteleri zerine Etkisi Farkl Tuz Konsantrasyonlarna Maruz Braklan Mehmet Emre EREZ, Peyami Baz Halofit Bitkilerde (Salicornia europaea L., BATTAL, clal DURDU Puccinellia distans ( Jacq.) Parl. ve Atriplex olivieri Moq.) Meydana Gelen Fizyolojik Parametrelerin Aratrlmas
SB 052 09.18 SB 053 09.36 SB 054 09.54 SB 055 09.12 -
SALON NT 2: BOTANK: SSTEMATK OTURUM BAKANLARI: zcan SEMEN ve Yavuz BACI

SB 056 09.00 SB 057 09.18 Trkiyedeki Limonium miller (Plumbaginaceae) Cinsi le lgili Revizyon almalar Bergama-Kozak (zmir) Yaylasndaki Pinus pinea L. Ormanlarnn Floristik zellikleri Galip AKAYDIN, Musa DOAN mer VAROL, A. Zafer TEL
18
SB 058 09.36 SB 059 09.54 SB 060 09.12 -
Trkiye ve Gney Bat Asya Karayosunlar Floras in Yeni Karayosunu Kayd Veronica beccabunga L. subsp. muscosa [( Korsh. ) A.Jelen., 1971)]ya Dahil Edilmi Olan Baz Populasyon rneklerinin Ayr ve Yeni Bir Takson Olarak Snflandrlmas ve Nedenleri Trkiyede Yayl Gsteren Asperula L. (Rubiaceae) Cinsi Thlipthisa (Griseb.) Ehrend. Seksiyonunun Revizyonu
Gray UYAR, Muhammet REN Avni ZTRK
Ersin MNAREC, Kemal YILDIZ
10:30-11:00
AY / KAHVE
11:00-12:30 ARILI KONUMALAR 3 SALON HT OTURUM BAKANI: Prof. Dr. Nazmi POLAT
009 11.00 010 11.45 Motor Proteinler ve Hcre i Tamaclk Ord. Prof. Dr. Curt KOSSWIG (Ryalarn Trke Gren Bir Alman Biyolog) Ahmet YILDIZ University of California, San Francisco, CA, 94158 USA Mustafa KURU
SALON FK OTURUM BAKANI: Prof. Dr. Arif BAYSAL

011 11.00 012 11.45 Biyologlarn Gncel Sorunlar Biyoekonomide Biyorafinerilerin Yeri ve nemi Alev HALK-UZTAN Nazif KOLANKAYA
SALON NT1 OTURUM BAKANI: Prof. Dr. Zekiye SULUDERE

013 11.00 014 11.45 Glikobiyoloji Molecular Breeding in Tomatoes: Traditional vs Marker-assisted Breeding Sabire KARAALI H. Bolkan Campbells Agriculture Research Center, Davis, CA, USA
12:30-14:00
14:00-15:30

7. OTURUM
POSTERLER MKROBYOLOJ (3. KAT, POSTER SALONU)

SALON HT: BOTANK: BYOTEKNOLOJ OTURUM BAKANLARI: Ahmet ONAY ve Ali ELK
SB 061 14.00 SB 062 14.18 SB 063 14.36 Mikrosatelit DNA Belirleyicilerinin Tahllarda Trler Aras Kullanm Olanaklar Bitki Aratrmalarnda Termal ve Klorofil Floresans Grntleme Tekniklerinin Kullanm Trkiyenin Endemik Tbbi Bitkilerinden Digitalis davisiana L.nin in vitro Rejenerasyonu Ahmet YILDIRIM, Nejdet KANDEMR, zlem ATE SNMEZOLU, Tuba ESERKAYA, Rahime GNDZ Aykut SALAM, Laury CHAERLE, Dominique Van Der STRAETEN Tuba AYDIN, Buhara YCESAN, Arzu UAR TRKER, smail EKER, Mnevver SKMEN, Atalay SKMEN, Ekrem GREL Erdoan Eref HAKKI zge KARAKA, S. HASANEB, A. YUMURTACI, F. ERTURUL, Y. AYDIN, F. ENTRK AKFIRAT, L. ETN, S. ALBUSTAN, Z. MERT, K. AKAN, F. DNCEL, N. BOLAT, M. AKMAK, S. BELEN, . YORGANCILAR, E. ZDEMR, A. ALTINKUT UNCUOLU
SB 064 14.54 SB 065 15.12 -
Bitkilerde Bor Taycs Genlerin Borun Noksanlk ve Toksite Koullarnda levleri Buday (Triticum aestivum L.)da Sar Pas Hastalna Dayanklln EST (Expressed Sequence Tag) Veritabanlar Kullanlarak Aratrlmas
19
SALON FK
S 001 14.00 S 002 14.18 S 003 14.36 S 004 14.54 S 005 15.12 -
ETM, EKOLOJ & EVRE

Sema ZKADF, Erkan KALIPCI, Yeim YENER Hatice KARAER, Fergan KARAER, Nagihan AHN, Ahmet AKSOY Sultan OLAK, M. Ali KIRPIK, lhami BAYRAK, Nil BARIAIK Hakan KURT, Batrk KAYA, Ali ATE, Selda KILI nder KILI, M. BELVERM, Y. OTUK, C. DALYAN
OTURUM BAKANLARI: kran DERE ve Kenan YAZICI

Biyoloji retmen Adaylarnn Genel Biyoloji Laboratuvar Dersinde Kazandklar Preparat Hazrlama ve Mikroskobu Kullanma Yeteneklerinin Aratrlmas Amasya ve Kayseri llerinde Biyoloji retmenlerine Dzenlenen altaylarn Deerlendirilmesi lkretim Fen Bilgisi Derslerinde Biyoloji Konularnn retiminde Kullanlan Yntemler ve Bu Yntemlerin Uygulanabilirlii Biyoloji retmen Adaylarnn Biyolojik Okuryazarl stanbul Topranda 137Csnin Dikey Dalmnn Belirlenmesi
SALON NT 1: ZOOLOJ: BYOETLLK OTURUM BAKANLARI: Orhan ERMAN ve Yakup KASKA

SZ 031 14.00 SZ 032 14.18 SZ 033 14.36 SZ 034 14.54 SZ 035 15.12 Ankara li Crabronidae (Insecta:Hymenoptera) Familyas zerine Faunistik Aratrmalar ve Ekolojik Gzlemler Kuzeybat Anadolu'nun Malakolojik eitlilii Kemaliye (Erzincan) ve evresi Odonata Faunasnn Tespiti ve Blgedeki evre Bozulmasnn Odonata Trleri zerine Etkileri Damarmara (Manisa,Turgutlu) Yresi rmcek (Arachnida:Araneae) Faunasnn ukur Tuzaklarla Belirlenmesi zerine Bir Aratrma Kzlrmak Nehri Delice Irma ve Baz Kollarnda Bulunan Zooplanktonik Organizmalarn ncelenmesi Yaar GLMEZ mit KEBAPI Yusuf DURMU, Ali DEMRSOY Adile AKPINAR, Sinan ANLA, M. smail VAROL, Serdar TEZCAN Selgn GNSEL, Nuray AKBULUT
SALON NT 2: ZOOLOJ: SSTEMATK OTURUM BAKANLARI: Nusret AYYILDIZ ve Nurhayat YILMAZ

SZ 036 14.00 SZ 037 14.18 SZ 038 14.36 SZ 039 14.54 SZ 040 15.12 Dou Anadolu Van Gl Havzasndaki Nannospalax nehringi (Satunin, 1898) (Rodentia: Spalacidae) Trnn Kromozomal Formlar Balk Biti, Argulus foliaceus Lin.,1758 (Crustacea; Branchiura)un Trkiyedeki Konaklar Trkiye Ordu Karncas Aenictus rhodiensis Menozzi, 1936 in Yeni Lokaliteler le Baz Morfolojik ve Ekolojik Notlar (Hymenoptera: Formicidae) Trkiyedeki Bufo bufo ve Kafkaslardaki Bufo verrucosissimus Trlerinin 12S rRNA Geni Bakmndan ncelenmesi Irano-Anatolian Lycaenidlerinin Faunistik ve Zoocorafik Analizi Yksel COKUN, Alaettin KAYA, Gkhan YRMEZ Ali ALA, Ahmet KTENER Kadri KIRAN, Nihat AKTA, Celal KARAMAN Nurhayat ZDEMR, Bilal KUTRUP, Serkan GL, Nicolai POYARKOV, Stefano DOGLIO Muhabbet KEMAL, Selma SEVEN ALIKAN
15:30-16:00
AY / KAHVE
16:00-17:30 8. OTURUM SALON HT: BOTANK: BYOTEKNOLOJ ve EMBRYOLOJ OTURUM BAKANLARI: Hayri DUMAN ve Hseyin DURAL
SB 066 16.00 SB 067 16.18 SB 068 16.36 SB 069 16.54 SB 070 17.12 Manyetik Alann Hypericum perforatum L. Bitkisi zerine Etkisi Kiraz Anac Cold (Prunus avium X Prunus psudocerasus)un in vitro Koullarnda Tuza Kar Reaksiyonlarnn Belirlenmesi Scilla autumnalis L.de Embriyolojik ve Sitokimyasal almalar Ornithogalum sigmoideum Freyn&Sntda Stilus Kanal Hcrelerinin nce Yaps Trkiye Genista L. (Fabaceae) Cinsi Taksonlarnn Karyolojik Ynden ncelenmesi Selim LEKDEMR, Sevil YALIN . Evrim ARICI, Mahmut Osman USLU Zeynep Mine COKUN, Meral NAL Il SMALOLU, Meral NAL Esra MARTN
20
SALON FK
S 006 16.00 S 007 16.18 S 008 16.36 S 009 16.54 S 010 17.12 -
ETM, EKOLOJ & EVRE

Nket SVR, Emre KALKAN, Rahmi Gne OKSAY
OTURUM BAKANLARI: Yavuz OTUK ve Nurhayat DALKIRAN

Dnyada ve Trkiyede ED Uygulamalar ve Biyoeitliliin Korunmas
mraniye'de evre Eitim Projesi

Emet aynn Kirlilik Dzeyinin Epipelik Diyatomelere Dayandrlarak Saptanmas Orhaneli aynn Kirlilik Dzeyinin Epilitik Diyatomelere Dayandrlarak Saptanmas Okul D evre Eitiminde GAP Doa Eitimi Projesi
Mustafa KATI
Didem KARACAOLU, Nurhayat DALKIRAN, kran DERE, Engin ENTRK Nurhayat DALKIRAN, Didem KARACAOLU, kran DERE, Engin ENTRK Hasan AKAN, mer Sait KILI, Mehmet Nezif MIRDESLOLU, Mahmut AYDODU
SALON NT 1: ZOOLOJ: BYOCORAFYA ve BYOETLLK OTURUM BAKANLARI: Levent TURAN ve Emel USLU
SZ 041 16.00 SZ 042 16.18 SZ 043 16.36 SZ 044 16.54 SZ 045 17.12 Kemaliye Orthoptera Faunasnn Zoocorafik Olarak Deerlendirilmesi Karadeniz Blgesinde Dalm Gsteren Gomphocerinae (Orthoptera: Acrididae) Taksonlarna Ait Faunistik Baz Deerlendirmeler Trkiye Malakocorafyas: Gncel Bulgulara Gre Trkiye'nin Malakocorafik Deerlendirmesi Kemaliye (Erzincan) Sucul Coleoptera Faunasnn Zoocorafik Analizi Diyarbakr (Bismil) Leylek Populasyon Dinamii (2005-2007 Yllar) Ali DEMRSOY, Hasan SEVGL, Yusuf DURMU Abbas MOL, nal ZEYBEKOLU, Battal IPLAK, H. Gray KUTBAY mit KEBAPI Mustafa C. DARILMAZ, Ali DEMRSOY Ahmet KILI
19:00-22:00
GRUP YEME 2 - BOTANK: AKAABAT
21
26 HAZRAN 2008 (PEREMBE)

09:00-10:30 9. OTURUM
POSTERLER
SB 071 09.00 SB 072 09.18 SB 073 09.36 SB 074 09.54 SB 075 10.12 -
BOTANK A (3. KAT, POSTER SALONU)

Sibel YILMAZ, Hakan AM, Yasemin DEMRGAN, Kemal Melih TAKIN Eda ZEL, Tuna UYSAL, Kuddisi ERTURUL, Meryem BOZKURT Fevziye ELEB TOPRAK, Eminur BARUTU, Sami DOANLAR, Anne FRARY Aye Nihal GMRGEN, Haim ALTINZL Esra MARTN, Ahmet DURAN, Babacan UUZ
SALON HT: BOTANK: GEN EKSPRESYONU ve STOGENETK OTURUM BAKANLARI: Fatma NAL ve Cemal SANDALLI
Apomiksi ve Genetik Etiketleme: Doal Apomikt Boechera holboellii Trnde Genetik Etiketlemeye Maruz Kalan Gen fadelerinin Belirlenmesi Centaurea L. Cinsi Cheirolepis (Boiss.) Hoffm. ve Pseudoseridia Wagenitz Seksiyonlarnda Yer Alan Baz Akraba Trlerin ISSR (Inter-Simple Sequence Repeats) Yntemiyle Seilmesi Domateste Patates Y Virs (PVY)ne Kar Dayankllk Trkiye in Endemik Olan Tordylium elegansn (Boiss. & Bal.) Alava & Hub.-Mor (Umbelliferae) Kromozom Says ve Karyotip Analizi Bilgisayar Destekli Grnt Analiz Sisteminin Sitogenetik almalara Uygulanabilirlii ve Gvenilirlii
SALON FK: MKROBYOLOJ: BYOTEKNOLOJ OTURUM BAKANLARI: Kymet GVEN ve Cihan DARCAN
SM 031 Suda znen Poli (N-vinil-2-pirolidon-co-maleik 09.00 - anhidrit) Sentezi ve Antimikrobiyal Aktivitelerinin ncelenmesi SM 032 Suda znebilen, Biyoaktif Poli (N-Vinilimidazol09.18 - co-Maleik Anhidrit) Sentezi ve Antimikrobiyal Aktivitesi SM 033 Suda znebilen, Biyoaktif Poli (N09.36 - zopropilakrilamit-co-Maleik Anhidrit) Sentezi ve Antimikrobiyal Aktivitesi SM 034 Suda znen Kopolimer , Terpolimer Sentezi ve 09.54 - Antimikrobiyal Aktiviteleri SM 035 Muhtemel Probiyotik Lactobacillus delbrueckii 10.12 - subsp. bulgaricus Sularnn Caco-2 Hcrelerine Tutunmalarna Eksopolisakkkarit retimi ve MideBarsak Sistemi Koullarnn Etkisi Elif UZLUK, Betl YKSEL, Muzaffer TALU Betl YKSEL, Elif UZLUK, Muzaffer TALU Betl YKSEL, Elif UZLUK, Muzaffer TALU Elif UZLUK, Betl YKSEL, Muzaffer TALU Derya NAL, Belma ASLIM, Zekiye SULUDERE, Yavuz BEYATLI
SALON NT 1: ZOOLOJ: BYOTEKNOLOJ OTURUM BAKANLARI: Ahmet KILI ve Blent KAYA

SZ 046 09.00 SZ 047 09.18 SZ 048 09.36 SZ 049 09.54 SZ 050 10.12 Rzgr Trbinlerinin Kular ve Yarasalar zerine Etkileri Yeni Nesil Yakt : Biyodizel Electrophoretic comparison of blood- Serum protenis of Spermophilus fulvus and Spermophilus xanthoprymnus (Mammalia: Rodentia) in Iran Atatrk Baraj Glnde Bulunan Liza abu (Heckel, 1843)nun Sperma Kalitesi zerine Yan Etkisi Atatrk Baraj Glnde Bulunan abut Bal (Barbus grypus H,1843)nn Sperm Kalitesinin Belirlenmesi Levent TURAN Volkan Vural TA, Dilek TEKDAL, Dicle DNMEZ Mohammad MORAD Zafer DOU, Erdin AHNZ, Faruk ARAL Erdin AHNZ, Faruk ARAL, Zafer DOU
SALON NT 2: ZOOLOJ: SSTEMATK OTURUM BAKANLARI: Yksel COKUN ve Naime ARSLAN

SZ 051 09.00 SZ 052 09.18 Yozgat aml Milli Park nn Eupelops ewng, 1917 (Acar, Orbatda, Phenopelopdae) Trleri zerine Sistematik ve Ekolojik Aratrmalar Yozgat aml Milli Parknn Zygorbatula berlese, 1916 (Acari, Oribatida, Oribatulidae) Trleri zerine Sistematik ve Ekolojik Aratrmalar Elif KOOLU, Nusret AYYILDIZ Abdulkadir TADEMR, Nusret AYYILDIZ
22
SZ 053 09.36 SZ 054 09.54 SZ 055 10.12 -
zmir Yresi Civarndaki Evcil Atlarn Equus caballus Linnaeus, 1758 Barsak Siliyatlarndan Bir Tr Blepharocorys curvigula (Ciliophora: Blepharocorythidae) Hakknda ki yeni Phallodrilinae (Oligochaeta, Annelida) tr, Coralliodrilus amissus sp. n. ve Gianius anatolicus sp. n. Trkiyede Anopheles maculipennis Grubunun (Diptera: Culicidae) Molekler Sistematii
Gzde GRELL, Bayram GMEN Naime ARSLAN, Tarmo TMM, Christer ERSUS Emel KABARTAN, Fatih Mehmet. MEK, Celal LGER, Fevzi BARDAKCI
10:30-11:00
AY / KAHVE
11:00-12:30 10. OTURUM SALON FK: MKROBYOLOJ: BYOTEKNOLOJ OTURUM BAKANLARI: Mnevver ARISOY ve Kamil IIK
SM 036 Bir Mikrofungus Tr Olan Rhizopus oryzae 11.00 - MRSP7 le alkalamal Sv Kltr Ortamnda Trikalsiyum Fosfat ve Mazda Fosfat Kayasnn zndrlmesi ve znrlk zerine eitli Azot ve Karbon Kaynaklar, nkbasyon sresi ve Fosfat Kayas Konsantrasyonu SM 037 Kanatllarda Mycoplasma gallisepticum 11.18 - Enfeksiyonlar Taramalarnda Kullanma Ynelik Rekombinant PvpA Tan Antijenleri retimi ve Enzimatik Hzl Tarama Test Modeli (ERIFA) Gelitirilmesi SM 038 Dekstransukraz in Yerel Leuconostoc 11.36 - mesenteroides Soylarndan Konstittif Mutantlarn Elde Edilmesi ve Seilmesi SM 039 zmir amalt Tuzlasndan zole Edilen Ekstrem 11.54 - Halofilik Mikroorganizmalarda PHB Varlnn Saptanmas ve Verim Analizi SM 040 Termofilik Geobacillus toebii HBB-218 Suu 12.12 - Tarafndan retilen Bakteriyosinin Karakterizasyonu Mehmet Nuri AYDOAN, mer Faruk ALGUR, Mustafa ZDEMR
zlem BYKTANIR, Tuba YILDIRIM, Cengiz YAKICIER, Oktay GEN, Nevzat YURDUSEV idem LER Ebru TEKN, Mustafa ATE, zge KAHRAMAN Gamze BABLBL, H.Halil BIYIK
SALON NT 1: ZOOLOJ: BESLENME ve BYOLOJK MCADELE OTURUM BAKANLARI: Yavuz KILI ve Ltfiye GENER
SZ 056 11.00 SZ 057 11.18 SZ 058 11.36 SZ 059 11.54 SZ 060 12.12 Hidrolojik ve Morfolojik Adan Farkl Akarsu Sistemleri zerine Kurulu Olan 30 Farkl Baraj Glnde Yaplan Balklandrma almalarnn Deerlendirilmesi Bombyx mori L. (Lepidoptera; Bombycidae) Besin Miktarna Bal Geliim Cakt Vadisi (Adana, Nide) Elma Alanlarnda Avrupa Yaprak Bkeni, Archips rosanusun Parazitoidleri, Parazitoidlerin Populasyon Geliimleri ve Etki Seviyeleri lkemizin Farkl Blgelerinden Toplanan Trichogramma Trleri zerine Ortam Scaklnn Etkileri Av-Avc likisinde Patojen Geii: Dendroctonus micans (Coleoptera: Curculionidae, Scolytinae)Rhizophagus grandis (Coleoptera: Rhizophagidae) rnei Deniz NNAL, Fsun ERKAKAN
Meryem ERSEYS Ouzhan DOANLAR
Derya SARIBEK, Nurettin DEMREZEN, Abdurrahman AYVAZ Mustafa YAMAN, mer ERTRK, Onur TOSUN, iek AYDIN
SALON NT 2: ZOOLOJ: DAVRANI OTURUM BAKANLARI: Nurhayat BARLAS ve Rait URHAN

SZ 061 11.00 SZ 062 11.18 Dou Karadeniz Blgesinde Yayl Gsteren Isophya (Orthoptera: Phaneropterinae) Trlerinin Biyoakustik zellikleri Gebelik Sresince Uygulanan Oktilfenoln Yavru Sanlar zerindeki Kanibalistik Etkileri Hasan SEVGL, Ali DEMRSOY, Battal IPLAK Emre GKTEKN, Nurhayat BARLAS
23
SZ 063 11.36 SZ 064 11.54 SZ 065 12.12 -
Kzlrmak Deltasnda, Acrocephalus cinsinin 2002 2007 Yllarna Ait lkbahar ve Sonbahar G Fenolojisi Cataglyphis aenescens (Hymenoptera: Formicidae) ilerinde Gerek Renkli Grmenin Davransal Analizi Formica cunicularia (Hymenoptera: Formicidae) ileri Renk Tonu Ayrm
Pnar ZAM, K. ERCYAS, A. GRSOY, A. C. ZSEMR, N. YAVUZ, Y. S. BARI Ylmaz AMLITEPE, Volkan AKSOY, Neslihan REN Volkan AKSOY, Ylmaz AMLITEPE
12:30-14:00
14:00-15:30

11. OTURUM
POSTERLER
SB 076 14.00 SB 077 14.18 SB 078 14.36 SB 079 14.54 SB 080 15.12 -
BOTANK B (3. KAT, POSTER SALONU)

Fazl DNCEL, Ltfi ETN, Seval ALBOSTAN, Zafer MERT, Kadir AKAN Kadir AKAN, Ltfi ETN, Seval ALBOSTAN, Zafer MERT, Fazl DNCEL H.Hseyin CEBEC, Sabiha ACER Deniz NNAL, Selim Sualp ALAR Mehmet TEMEL, Hayrnisa BA SERMENL
SALON HT: BOTANK: DAYANIKLILIK ve PATOLOJ OTURUM BAKANLARI: Ahmet AFYON ve Kadir KINALIOLU
Ug 99a Kar Kresel Yaklamlar ve Trkiye iin Genetik Dayanklln Kullanm zerine Baz AratrmalarI Genetik Dayanklln Buday, Arpa ve Nohutun Baz Fungal Hastalklarna Kar Orta Anadolu artlarnda Kullanm zerine Aratrmalar stanbul Belgrad Orman Atkestanelerinde Yeni Bir Zararl: Cameraria ohridella (Lepidoptera:Gracillariidae) Trkiyenin nemli Orman Zararllarndan Akdeniz am Kabuk Bcei [Orthotomicus erosus (Wollaston, 1857)] ile Biyoteknik Mcadele Atatrk Dneminde Trkiyede Bitki Salnn Korunmas
SALON FK: MKROBYOLOJ: KLNK MKROBYOLOJ OTURUM BAKANLARI: Ayin OTUK ve Osman Birol ZGM
Dental nitelerde Legionella Bakterilerinin Aratrlmas Isolation and Study of Some of the Virulence Factors of Nocardia asteroids from Clinical and Soil Samples SM 043 10 Ya Alt ocuklarda Cryptosporidium ve 14.36 - Giardia lambliann ELSA yntemiyle aratrlmas SM 044 Kontakt Lens Saklama Kaplarnda ve Ev Musluk 14.54 - Sularnda Mikrobiyal Kontaminasyonun Aratrlmas SM 045 Odontojenik Keratokistlerde Human Papilloma 15.12 - Virus 16 ve 18 (Hpv) Varlnn Belirlenmesi SM 041 14.00 SM 042 14.18 rfan TRETGEN, Duygu GKSAY, Ayn OTUK Adeba SHAREEF .Halil KILI, Yasemin ZER, I. Didem KARAGZ, Mehmet ZASLAN clal BALCI Miray STNTRK, Zuhal ZEYBEK, Gzin SKELEL Sibel KKYILDIRIM, Mehmet AKACI, Hasan NAL, Celal LGER, Nuray ER
SALON NT 1: ZOOLOJ: DAVRANI, BYOTEK., BYOETLLK OTURUM BAKANLARI: Ylmaz AMLITEPE ve Ayla TZN
SZ 066 14.00 SZ 067 14.18 SZ 068 14.36 SZ 069 14.54 SZ 070 15.12 Kaldrm karncas Tetramorium caespitumda Ik iddeti Eik Deeri ve Ik iddeti Ayrm Diabetli Tavanlarda Artemesia herba alba Ekstresinin Bbrekte Hiperglisemi Hasarna Kar Etkileri Hsp90bnn Japon Semenderi (Cynops pyrrhogaste)`nin Spermatogenezinde Prolaktin Tarafndan Uyarlm Germ Hcre Apoptozundaki Rol Giresun Adasndaki Bufo viridis Poplasyonunun Beslenme Biyolojisi Neslihan REN, Ylmaz AMLITEPE Davut MUSA, Mehmet RADAM, Fsn BABA, M. BTREN Bget SARIBEK, Yuji JN, Mikiko SAIGO, Ko ETO, Shinichi ABE Zeliha OLAK YILMAZ, Bilal KUTRUP, Handan ONAY KARAOLU, Ufuk BLBL, Emel AKIR,
24
SALON NT 2: ZOOLOJ: EKOLOJ OTURUM BAKANLARI: Sevim KSE ve Hseyin GHER

SZ 071 14.00 SZ 072 14.18 SZ 073 14.36 SZ 074 14.54 SZ 075 15.12 Bal arlarnda (Apis mellifera) Hijyenik Davran Varroa destructor Parazitine Kar Diren Mekanizmas Olabilir mi? Bufo bufonun Tamdere-Dereli Yolu zerindeki lmleri zerine Bir Aratrma Porsuk (Meles meles)'un Yuva Yaps Karamk Gl Suyunda Organoklorlu Pestisit Kalntlarnn Belirlenmesi Liman Gl (Kzlrmak Deltas, Samsun) Planktonu ve Mevsimsel Deiimleri brahim AKMAK Emel AKIR, Bilal KUTRUP, Ufuk BLBL, Handan KARAOLU, Zeliha OLAK YILMAZ Nahit PAMUKOLU Sevim Feyza ERDOMU, Sait BULUT, Muhsin KONUK, Mustafa CEMEK Ertun GNDZ, Yasemin SAYGI, Sabri KILIN, F.Yldz DEMRKALP, S.Selim ALAR
15:30-16:00
AY / KAHVE
16:00-17:30 12. OTURUM SALON FK: MKROBYOLOJ: SSTEMATK ve GIDA OTURUM BAKANLARI: Kemal GVEN ve Sumru ITAK
SM 046 Biyoteknolojik neme Sahip Farkl Fizyolojik 16.00 - zellikli Streptomyces zolatlarnn Molekler Tiplendirilmesi SM 047 Endstriyel Bir Enzim Olan Dekstransukraz n 16.18 - Yerel zolatlardan Elde Edilmesi SM 048 Fonksiyonel St rnlerinde Probiotiklerin ve 16.36 - Dier Katklarn Tanmas in Mikroenkapslasyon Uygulamalar SM 049 stanbulda Sata Sunulan Farkl Markalara Ait 16.54 - me Sularnn Mikrobiyolojik Adan Deerlendirilmesi SM 050 17.12 Anl SAZAK, Nevzat AHN, Kamil IIK, Kymet GVEN idem LER, Aziz TANRISEVEN, Yavuz SEZEN Mehtap AKIN, Nihat AKIN Sevan GRN, Ayten KMRAN ERDEM, Zuhal ZEYBEK, Nihal DORUZ, Ayn OTUK
SALON NT 1: ZOOLOJ: STOGENETK OTURUM BAKANLARI: ule COKUN ve Naciye Glkz ENLER
SZ 076 16.00 SZ 077 16.18 SZ 078 16.36 SZ 079 16.54 SZ 080 17.12 Ordu ve evresinde Yayl Gsteren Muscardinus avellanarius trapezius (Mammala:Rodenta) Alttrnn Karyolojik zelliklerinin Belirlenmesi Thymol ve Carvacrolun in vivo Genotoksik Etkilerinin Aratrlmas Lipoik Asit ve Ferulik Asitin nsan Lenfosit Kltrnde Mitomisin-Cye Kar Antigenotoksik Etkileri Metominostrobin ve Emamectin Benzoate Pestisitlerinin in vitro Genotoksik Etkileri Kalsit letmelerinde alan ilerin Bukkal Hcrelerindeki Nklear Anormallikler Vedat EKEROLU, Haluk KEFELOLU Sebile AZIRAK, Eyyp RENCZOULLARI Gke TANER, Fatma NAL, Deniz YZBAIOLU, Serkan YILMAZ Serkan YILMAZ, Fatma NAL, Deniz YZBAIOLU, Hseyin AKSOY, Mustafa ELK Songl BUDAK DLER
SALON NT 2: ZOOLOJ: EKOLOJ OTURUM BAKANLARI: Faruk BAL ve Derya BOSTANCI

SZ 081 16.00 SZ 082 16.18 SZ 083 16.36 SZ 084 16.54 Egretta garzetta (Linnaeus, 1766) Trnn reme Biyolojisi ve Yllk Deiimler Ikl Glndeki (ivril-Denizli) Turna (Esox lucius L., 1758) Populasyonunun reme zellikleri Hyphantria cuneann Yapay Besinlerdeki Beslenme Stratejisi ve Besindeki Sekonder Maddelerin Gelimeye Etkisi ark ban Vektr Phlebototmus papatasinin Hayat Dngs ve Fekonditesi zerine Bir Aratrma Ali UZUN Meral APAYDIN YACI Ouzhan YANAR, Nurver ALTUN, Mahmut BLGENER ahin TOPRAK
25
SZ 085 17.12 -
Dalaman-Sargerme Kumsallarnda Deniz Kaplumbaa Yavru Cinsiyet Oranlarnn, Zamansal ve Mekansal Adan Farkllklarnn Aratrlmas
Yakup KASKA, Pnar L, Akn KIRA, Seda AKIN, Fikret SARI, idem FAK, zgn TEKSOY, Aya KESM, Elif MADAK
19:00 - 23:00 GALA YEME (SAHL TESSLER)
27 HAZRAN 2008 (CUMA)

09:00-10:30 13. OTURUM
POSTERLER
SB 081 09.00 SB 082 09.18 SB 083 09.36 SB 084 09.54 SB 085 10.12 -
ZOOLOJ A (3. KAT, POSTER SALONU)

Nket A. BNGL, Cengiz TRE, Beth A. MDDLETON aatay TAVANOLU Tofig Sadig MAMMADOV, Aliev Rauf HUSEYN, A. A.GULYEV Sema Demet BAHTYAR, M. Sabri ZYURT, Sema LEBLEBC Murat ERSZ, zcan SEMEN
SALON HT: BOTANK: EKOLOJ OTURUM BAKANLARI: Grcan GLERYZ ve S. Demet BAHTYAR
Trkiye, Avrupa ve Kuzey Amerikada Yayl Gsteren stilac Lythrum salicaria L. (Lytraceae) Trnn Kuru Arlk ve ieklenme Fenolojilerinin Karlatrmal Olarak Aratrlmas Bitki Fonksiyonel Gruplar ve Yangn Sonras Rejenerasyon almalarndaki nemi Etraf Mhitin Muhafazasnda Bitkilerin Rol Ktahyada Kullanlan Bitkisel aylarn Baz Kimyasal zelliklerinin ncelenmesi Dar Endemik Dianthus erinaceus boiss. Var. erinaceusun Populasyon Ekolojisi
SALON FK: MKROBYOLOJ: GEN EKSPRESYONU OTURUM BAKANLARI: Hikmet GEGL ve nder DL
SM 051 Neocallimastix sp. GMLF1e Ait Ksilanaz Geninin 09.00 - Klonlamas, Ekspresyonu ve Karakterizasyonu SM 052 Deniz Suyunda Alk Stresi ve Besin lavesinin 09.18 - Escherichia colinin OmpC ve OmpF Sentezine Etkisi ve RpoS, H-NS, Acpn Rol SM 053 Retrotranspozon Ty2de Gen Anlatmnn Kontrol 09.36 - Mekanizmalar SM 054 Salsola tuberculatiformisden zole Edilen Fenil09.54 - Aziridin ncs Compound-A (CpdA) Adl Bileiin Anti-nflamatuar Potansiyeli ve Mevcut Farmasotik rnler le Karlatrlmas SM 055 Anoxybacillus gonensis G2T Bakterisinin Ksiloz 10.12 - zomeraz Geninin Klonlanmas, Gen rnnn Saflatrlmas ve Karakterizasyonu Uur MLEKOLU, Emin ZKSE, smail AKYOL, M. Sait EKNC Cihan DARCAN, Reit ZKANCA, nder DL Sezai TRKEL Ali Adem BAHAR, Ilse BECK, Karolien DE-BOSSCHER, Zihni DEMRBA, Guy HAEGEMAN Derya YANMI, Hakan KARAOLU, Ali Osman BELDZ
SALON NT 1: ZOOLOJ: STOLOJ, EVRM, FZYOLOJ OTURUM BAKANLARI: Abdurrahman AKTMSEK ve Didem AYDIN
SZ 086 09.00 SZ 087 09.18 SZ 088 09.36 SZ 089 09.54 SZ 090 10.12 Peroksizom Oluumunda PEX12 Gen Etkinliinin Floresan Mikroskobik Olarak Aratrlmas Amasya ve evresinde Yayl Gsteren Microtus dogramacii (Mammalia:Rodentia)daki Kromozomal Anomalilerin Trlemeye Etkisi Yukarsazak (Kale-Denizli) Memeli Faunasna Ait Yeni Artiodactylaya Bulgular Balkl Kaplca ve ermik Deresindeki (SivasKangal) Garra rufann Byme zelliklerinin Karlatrmal Olarak ncelenmesi Dilek KAYA, ayeste DEMREZEN Zlal ATLI EKEROLU, Haluk KEFELOLU Tanju KAYA, Seval ORU erife Glsn KIRANKAYA, F. Gler EKMEK, Gzin EMECEN ZSOY
26
SALON NT 2: ZOOLOJ: EKOLOJ OTURUM BAKANLARI: Yasemin SAYGI ve Turgay STNER

SZ 091 14.00 SZ 092 14.18 SZ 093 14.36 SZ 094 14.54 SZ 095 15.12 Karacaren I. Baraj Gl (Burdur) Planktonik Turbellaria Younluunun Mevsimsel ve Derinlie Bal Deiimi nsektisit Direncinin Karasinek, Musca domestica L. (Diptera: Muscidae)nn Uyumsal zellikleri zerindeki Etkilerinin Aratrlmas Kakar Dalar Milli Parknda Corafi Bilgi Sistemi (CBS) Tabanl Ekosistem Analizi Skeletokronoloji Yntemi le Bombina bombina (Amphibia: Anura) Trne Ait Bireylerin Yalarn Belirlenmesi Trakya Sivrisinek Trleri ve Kullanlan nsektisitlere Kar Diren Dzeyleri skender GLLE, . Osman ERTAN Arda Cem KUYUCU, Selim Sualp ALAR aaan KARACAOLU, Selim Sualp ALAR Uur C. ERM, Hseyin ARIKAN M. Mustafa AKINER, Selim S. ALAR, Fatih M. MEK, Sinan KAYNA
10:30-11:00
AY / KAHVE
11:00-12:30 14. OTURUM SALON HT: BOTANK: EKOLOJ OTURUM BAKANLARI: Atakan SUKATAR ve Erol KESC
SB 086 11.00 SB 087 11.18 SB 088 11.36 SB 089 11.54 SB 090 12.12 Tehlikede Olan Linum aretioides Boiss.n Tozlamas Akdeniz Bitki Corafyas Blgesinde Yksek Rakml Ekosistemde Azot Minerallemesi Karabk l Merkezi Atmosferinin 2006 ve 2007 yllar Polen ve Spor Analizi Asphodelus aestivus Brot. (Liliaceae) Trnde Nitrat Redktaz Aktivitesi Eirdir Glnde Mavi-Yeil Alglerden Microcystis aeruginosann oalmasnn Nedenleri Serdar Gkhan ENOL, zcan SEMEN, Aykut GVENSEN, Salih GCEL Grcan GLERYZ, Mnir ZTRK Yasin OZDOGAN, Ayse KAPLAN F. Selcen SAKAR, Grcan GLRYZ, Hlya ARSLAN, Serap KIRMIZI Kutsal KESC, Erol KESC, Cevdan KESC
SALON FK: MKROBYOLOJ: GEN EKSPRESYONU OTURUM BAKANLARI: Ekrem ATALAN ve Fatih aban BER
SM 056 Anoxybacillus gonensis AC26 Suundan Termofilik 11.00 - Arabinofuranosidaz Geninin Klonlanmas, Ekspresyonu ve Karekterizasyonu SM 057 Amsacta moorei Entomopoksvirus Protein Kinaz 11.18 - Geninin (AMV197) Transkriptomik Analizi SM 058 Gca TK4 DNA Polimeraz I: Kinetik zellikleri, 11.36 - Fidelity ve DIG-dUTP Kullanabilirlii SM 059 11.54 SM 060 12.12 Sabriye ANAKI, Murat KAAAN, Kadriye NAN, Ali Osman BELDZ Hacer MURATOLU, Remziye NALACIOLU, Zihni DEMRBA Cemal SANDALLI, Kamalendra SNG, Mukund J. MODAK, Sabriye ANAKI, smail DEMR, Ali Osman BELDZ E. Esin HAME KOCABA
DNA Yapmnda Yeni ve Gl Bir Metot; Recombineering Dou Karadeniz Blgesinde Yayl Gsteren Ali Adem BAHAR, Kazm Coleoptera Grubu Tarm Zararls Bceklerden Elde SEZEN, Remziye Edilen Bakterilerde Kitinaz Aktivitesi Tayini NALACIOLU, Zihni DEMRBA
SALON NT 1: ZOOLOJ: BYOKMYA OTURUM BAKANLARI: Grsel ERGEN ve Deniz YZBAIOLU

SZ 096 11.00 SZ 097 11.18 SZ 098 11.36 Mastitisli (Meme ltihab) neklerde Kan MDA ve GSH Dzeylerinin Aratrlmas Alburnus filippi (Kessler, 1877) ve Acanthalburnus microlepisde (Filippii, 1863) Lipit Peroksidasyonu ve Antioksidan Enzimler: Karlatrmal Bir alma Benzo(a)piren Uygulamasna Bal Olarak San Kalp Doku Hasarnda Adrenomedullin Etkisinin ncelenmesi Hac Ahmet DEVEC, Aysel GVEN Aysel GVEN, Sleyman KAYA, nan KAYA, Gkhan NUR, H. Ahmet DEVECI, T. zgr KAYA Arzu DORU, Mehmet lker DORU, Muhittin YREKL
27
SZ 099 11.54 SZ 100 12.12 -
Beymelek Lagnne Giren Baz Deniz Balklarnn Kazm UYSAL, Ylmaz EMRE, Ya Asidi Oranlarnn Karlatrlmas Halil YILMAZ, Muhammet DNMEZ, A. Kemal SEKN, Metin BLBL Pimpla turionellae L. (Hymenoptera: Bridget Keenan, Fevzi UKAN, Ichneumonidae) Zehirinin Konak Hcrelerine Ekrem ERGN, David B. RIVERS Morfolojik ve Biyokimyasal Etkileri
SALON NT 2: ZOOLOJ: EKOLOJ OTURUM BAKANLARI: Mehmet A.li TOPAKTA ve Gler EKMEK
SZ 101 11.00 SZ 102 11.18 SZ 103 11.36 SZ 104 11.54 SZ 105 12.12 Uluabat Gl Yzey Suyu Kalitesinin Belirlenmesinde okdeikenli statistiksel Tekniklerin Uygulanmas Kzlrmak Deltas Cernek Halkalama stasyonu'nda Sylvia atricapilla (Linnaeus, 1758) (Aves: Passeriformes)'nn 2002 2005 Yllarna Ait Sonbahar G Dinamii, Arl ve Ya Skoru Sultansuyu (Malatya) Baraj Glnde Yaayan Baz Ekonomik Balk Trleri zerinde Biyokimyasal ve Limnolojik ncelemeler Karata Aklarnda (Kuzeydou Akdeniz) Yrtlen Dip Trol Avcl Saysal Verileri Eirdir Gl Gm Bal (Atherina boyeri Risso, 1810) Populasyonunun Beslenme zellikleri Cansu FLK SCEN, zgr EMROLU, Semra LHAN, Naime ARSLAN, Veysel YILMAZ ve Seyhan AHISKA A. Cemal ZSEMR, Arzu GRSOY, Kiraz ERCYAS, Pnar ZAM, Y.Sancar BARI brahim RN, Zeliha TALAS, Kenan ERDOAN, Mustafa IIK, Levent ALTA, Ayhan DURAN Erdoan EK, Dursun AVAR skender GLLE, Fahrettin KK, Salim Serkan GL, Grkan DKEN, Zekiye GL, Lerzan EK
12:30-14:00
14:00-15:30

15. OTURUM
POSTERLER
SB 091 16.00 SB 092 16.18 SB 093 16.36 SB 094 16.54 SB 095 17.12 -
ZOOLOJ
(3. KAT, POSTER SALONU)

Hseyin ERDUAN, Rza AKGL Orun SEMZLER Ceren TALIK Sibel YAMAOLU Yusuf UZUN, Kenan DEMREL, Abdullah KAYA, Ali KELE Vagif ATAMOV, Esat ETN, Mustafa ASLAN, Cenap CEVHER, Mahmut YAVUZ Ersin KARABACAK, A. Evren ERGNAL, Hasan ZCAN, smet UYSAL Fazl ZEN
SALON HT: BOTANK: SSTEMATK ve VEJETASYON OTURUM BAKANLARI: Erturul SESL ve Yusuf UZUN
Trkiye Denizlerinde Yayl Gsteren ki Colpomenia Trnn Taksonomik Kriterlerinin Saptanmas Yksekova (Hakkari) Yresinde Belirlenen Baz Makrofunguslar Akakale (anlurfa /Trkiye) Suriye Snrlar Arasndaki Tuzlu Alanlarn Bitki rts Kavak Deltasnda Uzaktan Alglama le KumulTuzcul Ve Flora likileri Yeniky (Bursa)n Sahil Kumulu Ard Vejetasyonu
SALON FK: MKROBYOLOJ: BYOTEKNOLOJ OTURUM BAKANLARI: Medine GLLCE ve Sibel KAHRAMAN
SM 061 Malacosoma neustria Nkleopolihedrovirs 14.00 - (ManeNPV)nn In Vitro Replikasyonu ve Konak Spektrumu SM 062 Geobacillus Sistematiinde recN Geninin Kullanm 14.00 SM 063 Van Yresinde Yetien Lens orientalis (Boiss.) 14.36 - Hand & Mazz. ve Cicer anatolicum Alef. Bitki Kk Topraklarndan zole edilen Streptomyces Sularnn Molekler Karakterizasyonu SM 064 Toprak ve St Kkenli Gram Pozitif Bakterilerde 14.54 - Lipaz retimi SM 065 Pediococcus pentosaceus E++ Suu Tarafndan 15.12 - retilen Antimikrobiyal Aktivitenin Karakterizasyonu ve Trisin-SDS PAGEde Tespiti Nurten GREL, smail DEMR, Remziye NALACIOLU, Zihni DEMRBA Kadriye NAN, Sabriye ANAKI, Ali Osman BELDZ Kerem ZDEMR, Ekrem ATALAN Nurdan SARA, Rukiye BORAN, Glten KMEN, Aysel UUR Fadime KIRAN, zlem OSMANAAOLU
28
SALON NT 1: ZOOLOJ: FZYOLOJ OTURUM BAKANLARI: Kurtulu OLGUN ve Atilla ARSLAN

SZ 106 14.00 SZ 107 14.18 SZ 108 14.36 SZ 109 14.54 SZ 110 15.12 Aln Beyin Korteksinin Sensomotor, Limbik ve Orbital Blgelerindeki Ntral Peptid Hidrolazlarn Aktiflii zerine Etkisi Pimpla turionellae L. (Hymenoptera: Ichneumonidae) Zehiri ve Parazitlemesinin Konak Galleria mellonella L. (Lepidoptera: Pyralidae) Toplam ve Farkl Hemosit Saylarna Etkileri Parazitoit Pimpla turionellae L. (Hymenoptera: Ichneumonidae) Omurgal Hormonlar Zeytin Yapra (Olea europea) ztnn Alloxan ile Diyabet Yaplm Farelerin ( Mus musculus) Kan Glikoz Seviyeleri zerine Etkilerinin Deerlendirilmesi kse Otu (Viscum album) ztnn Alloxan ile Diyabet Yaplm Farelerin (Mus musculus) Kan Glikoz Seviyeleri zerine Etkilerinin Deerlendirilmesi Atilla TEMUR, Fahrettin ASKEROV, H.Bayram TEMUR, Mustafa ATLI Aylin ER, Fevzi UKAN, Ekrem ERGN, Olga SAK Fevzi UKAN, Deniz MERAM, Aylin ER, Olga SAK Yusuf ZAY, M. Sabri ZYURT, Vahdettin BAYAZIT, Ali CIMBIZ, Sevda GZEL Yusuf ZAY, M. Sabri ZYURT, Vahdettin BAYAZIT, Ali CIMBIZ, Sevda GZEL
15:30-16:00
AY / KAHVE
16:00-17:30 16. OTURUM SALON NT 1: BOTANK: TOKSKOLOJ, VEJETASYON, EKOLOJ OTURUM BAKANLARI: Mustafa KKDK ve znur AKN
SB 096 14.00 SB 097 14.18 SB 098 14.36 Norduz Yaylas (Van)nda Yayl Gsteren Kamefit Gevenlerin Erozyonun Engellenmesindeki Rol ve Korunmas Tarmsal Artk Kkenli Kompostun Topraktaki Kalc Etkisinin Belirlenmesi Doal ve Modifiye Rocellea phycopsis Ach. ile Remazol Brillant Blue Rnin Sucul Ortamdan Uzaklatrlmas Murat NAL, Fevzi ZGKE Halil POLAT, Nesibe Devrim ALMACA Emine YALIN, K. AVUOLU, K. KINALIOLU, A. ERGENE, Z. TRKMEN, E. ZTRK
SALON FK: MKROBYOLOJ: BYOTEK, PATOJEN, TOKSKOLOJ OTURUM BAKANLARI: Nihat DLSZ ve Servet ZCAN
Deniz Suyunda, Farkl Dalga Boylu Inlarn E. coli ve S. typhimuriumun Lipit Peroksidasyonuna Etkisi Dou Akdeniz Blgesinde Yetitiricilii Yaplan Baz Sebze ve Meyvelerde Solgunluk ve Kk rklne Neden Olan Fusarium Trlerinin Karakterizasyonlar SM 068 Alternaria alternata Fungusu Tarafndan Ko 16.36 - Boynuz Pepton Besiyeri Kullanlarak Asetofenon ve Analoklarnn Asimetrik ndirgenmesi SM 069 E. coli Yabanl ve bfr Mutantlarnn Bakterioferritin 16.54 - Demir likisi SM 066 16.00 SM 067 16.18 Reit ZKANCA, nder DL, Cihan DARCAN Canan CAN, Kemal KO, Seral YCEL, Talma KATAN E. Baaran KURBANOLU Ebru ELEN, Mehmet Akif KILI
19:00-22:00
GRUP YEME 3: ZOOLOJ - AKAABAT
29
28 HAZRAN 2008 (CUMARTES)

TM GN KONGRE SONRASI GEZ
29 HAZRAN 2008 (PAZAR)

TM GN KONGRE SONRASI GEZ
30
POSTER SUNUMLARI MKROBYOLOJ

25 HAZRAN 2008 14:00-17:30
Birol ZKALP, M.Onur ALADA, Nesrin TURALAR, Rstem DUMAN Birol ZKALP, Mustafa KUL, M. Onur ALADA, Fatih SEVG Birol ZKALP, M.Onur ALADA, Nesrin TURALAR Ayten KMRAN ERDEM, Nazmiye zlem ANLI YRD, Ayn OTUK Nazmiye zlem ANLI YRD, Ayten KMRAN ERDEM, Elif zlem ARSLAN AYDODU, Zuhal ZEYBEK, Sevan GRN, Mustafa Onur ALADA, Yusuf DURAK, Ahmet UYSAL Fatih MATYAR, Tamer AKKAN, Buse ERASLAN, Fatih MATYAR, Osman GLNAZ, Ayenur KAYA, Tamer AKKAN, Buse ERASLAN, Aye Dilek AZAZ
PM 001 Alkol Bazl El ve Cilt Dezenfektann Baz 14.00 - Mikroorganizmalara Kar n Vitro Etkinlii Asit ve Aldehit Bazl Cerrahi Alet Dezenfektann Baz Mikroorganizmalara Kar n vitro Etkinlii Asit ve Alkol Bazl Yer, Yzey Dezenfektann Baz Mikroorganizmalara Kar n vitro Etkinlii Dimetiltetradesil (3-(Trimetoksilil) Propil) Amonyum Klorid Emdirilmi Kumalarn Antibakteriyel Aktivitesinin ncelenmesi PM 005 Legionella pneumophila Sularna Kar Farkl 14.00 - Biyositlerin Aktivitesinin Belirlenmesi PM 002 14.00 PM 003 14.00 PM 004 14.00 -
PM 006 riner Sistem Enfeksiyonlarndan zole Edilen 14.00 - Klebsiella pneumoniaelarn Sefalosporin Tr Antibiyotiklere Duyarllklar ve Plazmid Profillerinin Aratrlmas PM 007 Deniz Suyu ve Sedimentinden zole Edilen 14.00 - Enterobacteriaceae yelerinin dentifikasyonu ve Antibiyotik Direnliliklerinin Aratrlmas PM 008 Karideslerden zole Edilen Gr(-) Bakteri Sularnn 14.00 - dentifikasyonu ve oklu Antibiyotik Direnliliklerinin Aratrlmas PM 009 Marmara Blgesi nde Yetien Origanum vulgare 14.00 - subsp. hirtum Trnn Doal ve Kltr Formlarnn Uucu Ya Bileimleri ve Antimikrobiyal Aktivitelerinin Belirlenmesi PM 010 Baz Makrofungus Trlerinin Antimikrobiyal 14.00 - Aktivitesinin Belirlenmesi PM 011 Eskiehir Yresinde Yetien Baz Karayosunu 14.00 - (Bryophyta) Trlerinin Antimikrobiyal Aktivite Asndan Taranmas PM 012 midazol Grubu eren Baz Fenilendiaminlerin 14.00 - Antimikrobiyal Etkilerinin Aratrlmas PM 013 14.00 PM 014 14.00 PM 015 14.00 PM 016 14.00 PM 017 14.00 Thymbra spicata L. Bitkisine Ait Uucu Yan Antibakteriyal Aktivitesinin Aratrlmas Teucrium polium L. Bitkisine Ait Uucu Yan Antibakteriyal Aktivitesinin Belirlenmesi Abies cilicica Carr. Uucu Yann Antibakteriyal Etkisinin Aratrlmas Ticari Olarak Satlan Baz Bitki Preparatlarnn Antimikrobiyal Aktivitesi Kahramanmara Yresindeki Baz Orman Aalarnn Uucu Yalarnn Antimikrobiyal Aktiviteleri PM 018 Kahraman Marataki Kliniklere Bavuran 14.00 - Hastalardan zole Edilen Escherichia colinin BetaLaktam Grubu Antibiyotiklere Kar Diren Geliimi PM 019 Chlorella sp. nin Uucu Ya ve Ekstrelerinin 14.00 - Antimikrobiyal Aktivitesi
Nurcihan HACIOLU, Baaran DLGER, Grkem DLGER Filiz SAVAROLU, Cansu FLK EN, Semra LHAN Ahmet UYSAL, Ziya Erdem KO, Ahmet COKUN, Mustafa Onur ALADA, Nuriye EKMEK Mehtap AKIN, Hatice TANER SARAOLU Hatice TANER SARAOLU, Mehtap AKIN Mehtap AKIN, Hatice TANER SARAOLU Nurcihan HACIOLU, Baaran DLGER Metin DIRAK, Mehtap ESEN, Nurcan ERBL Fadime TOPAL, Zelal AKSOY, Metin DIRAK Gven ZDEMR, Fethiye Ferda YILMAZ KZ, Zeliha DEMREL, N lk KARABAY YAVAOLU, Meltem CONK DALAY
31
PM 020 Yeni Sentezlenmi Benzothioazole Trevi Schiff 14.00 - Bazlarnn Antimikrobiyal Aktivitelerinin Belirlenmesi PM 021 skenderun Krfezi M/V Ulla Bat evresinden 14.00 - zole Edilen Gr(-) Bakterilerin dentifikasyonu ve Ar Metal Direnliliklerinin Aratrlmas PM 022 Denizli Saraykyde Bulunan Termal Su 14.00 - Kaynandan zole Edilen Siyanobakteri Pseudanabaena sp.in Antimikrobiyal ve Antifungal Aktivitesinin Aratrlmas PM 023 Origanum bilgeri Trne ait Uucu Yan Kimyasal 14.00 - erii ve in Vitro Antimikrobiyal Aktivitesi PM 024 Polimerik Hidrojellerinin Flukonazol Salm 14.00 - Davranlar ve Mikrobiyal Etkileimlerinin ncelenmesi PM 025 Baz Bitki Uucu Yalarnn Antimikrobiyal 14.00 - Aktivitesi ve Kompozisyonu PM 026 Baz ifal Bitkilerin Helicobacter pylorinin in14.00 - vitro remesi zerine Etkileri ve Antioksidant zellikleri PM 027 Kkekmece Glnden zole Edilen Bakterilerin 14.00 - Ar Metal ve Antibiyotik Direnlerinin ncelenmesi PM 028 S. araminensis ve S. aucheri var aucheri Metanol 14.00 - Ekstrelerinin HPLC Analizleri ve Antimikrobiyal Aktivitesinin Aratrlmas PM 029 Baz Liken Trlerinin Antimikrobiyal Aktiviteleri 14.00 PM 030 14.00 PM 031 14.00 PM 032 14.00 PM 033 14.00 PM 034 14.00 PM 035 14.00 PM 036 14.00 PM 037 14.00 PM 038 14.00 PM 039 14.00 PM 040 14.00 -
Buket KUNDUHOLU, Sevil PLATN, Handan SAKARYA, Kamuran GRGN Fatih MATYAR, Ayenur KAYA, Osman GLNAZ, Sadk DNER Emine YZ, Zeliha DEMREL, F. Ferda Ylmaz KZ, Gven ZDEMR, Meltem CONK DALAY Elif ODABA KSE, Atila YANIKOLU, Gzde NGT Mehlika PULAT Ebru ELK, Gken YUVALI ELK, Meysun . ABDULLAH Aye Aydan KARA
PM 041 14.00 -
Ayten KMRAN ERDEM, Elif zlem ARSLAN AYDODU, Sevan Grn, mer ALTUN Tlin AKUN, GlendamTMEN, Ahmet KARAHAN, Esra SOLMAZ Nihal DORUZ, Zuhal ZEYBEK, Ali KARAGZ, Ali ASLAN Baz Kitosan Polimerlerinin Biyoaktivite Elif LOOLU, Hlya ARSLAN, almalar Sercan MERCAN Sentezlenen Baz Organik Bileiklerin Biyolojik Nuren SARI, Mehmet YILMAZ, Mehtap YAKUT, Elif Aktivite almalar LOOLU,Sercan MERCAN Baz Yeni Sentezlenmi Organik Bileiklerin Hikmet KATIRCIOLU, Mehmet YILMAZ, Mehtap YAKUT, Elif Antimikrobiyal Aktivite almalar LOOLU, Sercan MERCAN Hasanabdal Ky (Van-Erci) Kaplcasndan zole Smeyra SAVA, Ahmet Edilen Termofilik Bakterilerin Molekler ADIGZEL, Medine GLLCE, Karakterizasyonu Tlin ZBEK, Fikrettin AHN, Hakan ZKAN Pasinler (Erzurum) Kaplcasndan zole Edilen Ahmet ADIGZEL, Medine Termofilik Bakterilerin Molekler Karakterizasyonu GLLCE, Fikrettin AHN, zlem BARI, Hakan ZKAN Edremit Krfezi Tintinnid (Protozoa: Ciliophora) Neslihan BALKIS, Benin TOKLU-ALILI Trleri Trkiye in Yeni Bir Koprofilz Fungus Kayd Nurcihan HACIOLU, Baaran DLGER, Fahrettin GCN Baz Yalancakreplerin (Pseudoscorpion) Vcut Fatih SEZEK, Salih DOAN, Mehmet Nuri AYDOAN, Engin Yzeyi Fungus Floras zerine Bir n alma KILI, Gldem DNEL, Serkan RTC Trkiye Mikobiotas in Yeni Bir Kayt: Lachnella Nurcihan HACIOLU, Baaran alboviolascens DLGER, Grkem DLGER, Esin ZEN, Fahrettin GCN Cernek ve Uzun Gl (Samsun) Tek Hcreli Kbra ZKUL, Haydar KARAKAYA Siyanobakterilerinin zolasyonu, Morfolojik ve Molekler Karakterizasyonu zerine Aratrmalar Erzurumdan Yakalanan ki Akuatik Bcek Mehmet Nuri AYDOAN, Salih Trnn (Insecta: Coleoptera: Hydrophilidae, DOAN, smet Hydrochidae) Vcut Yzeylerinden Elde Edilen HASENEKOLU, Abdullah Baz Mikrofunguslar MART, Serkan RTC, Gldem DNEL Ham Petrolle Kirlenmi Topraklarda Polisiklik Gkhan CORAL, M.Nisa nald CORAL Aromatik Hidrokarbon (PAH) Degradasyon Genlerinin Aratrlmas
32
PM 042 Oksim Tipi Ligandlarn Mono-, Di-, Tri- Homo ve 14.00 - Heteronkleer Cu (II) ve Ni(II) Komplekslerinin Nkleolitik Aktivitesinin ncelenmesi PM 043 Cr (III), Ni (II) ve PZ (II) Ar Metal Stresi 14.00 - Uygulanan Phanerochaete chrysosporiumda Antioksidant Enzimlerde Deien Miktarlarn Belirlenmesi PM 044 Diyadin Scak Su Kaynaklarndan zole Edilen 14.00 - Bakterilerin -Amilaz ve Proteaz Enzim retimi zerine Karbon ve Azot Kaynaklarnn Etkisi PM 045 Protein Agregasyonu Sonucu Oluan Amiloidlerin 14.00 - Sebep Olduu Hastalklar nleyen Hcresel Faktrler PM 046 Claviceps purpureadan Ergot Alkaloid retim 14.00 - Optimizasyonu PM 047 Anoxybacillus pushchinoensis A8 Suundan 14.00 - Ksilanaz Enziminin zolasyonu, Karakterizasyonu PM 048 14.00 -
Ender EKRGE, Ahmet OLAK, Serdar KARABCEK, Aslgl KKDUMLU, Melek OL, Nagihan SALAM ERTUNGA Gler TOPRAK, Nuri ERCAN, Servet ZCAN
PM 049 14.00 PM 050 14.00 PM 051 14.00 PM 052 14.00 PM 053 14.00 PM 054 14.00 PM 055 14.00 PM 056 14.00 -
PM 057 14.00 PM 058 14.00 PM 059 14.00 PM 060 14.00 -
Fatma MATPAN, Kemal GVEN, Sadin ZDEMR, Alevcan KAPLAN Ltfi TUTAR, Glzar ZBOLAT, Kbra AIKALIN, Yusuf TUTAR zgr KEBABCI, Nilfer CHANGR Murat KAAAN, Sabriye ANAKI, Cemal SANDALLI, Kadriye NAN, Dilat Nigar OLAK, Ali Osman BELDZ Peltigera rufescens (Weiss) Humb.dan Elde Edilen Sevil TANAS, Fehmi Metanol Ekstraktlar (MEPR)nn Wistar Ratlarda ODABAOLU, Zekai HALICI, Deneysel Olarak Oluturulan Akut ve Kronik Hayati AYGUN, Ali ASLAN, Enflamasyon zerine Anti-Enflamatuvar Etkileri Ahmet AKIR, Yasin BAYIR, Fadime ATALAY, Selma MUTLU Amanita vaginata ve Tricholoma terreum mmhan AKMAK, Nagihan Mantarlarndan Hazrlanan ztlerdeki SALAM ERTUNGA, Ahmet Lipaz/Esteraz Enziminin Karakterizasyonu OLAK, zlem FAZ, Erturul SESL Farkl Pleurotus Trleri Geliimi zerine, Ar . H. CERC, S.E. KORCAN, N. SALAM, M. KONUK, A. Metallerin Etkisinin Belirlenmesi DEMRC, M. AYDIN, A. DEMR Bacillus licheniformis A1 Suundan Termofilik Cemal SANDALLI, Murat ChiB Geninin Klonlanmas, Ekspresyonu ve KAAAN, Sabriye ANAKCI, Karekterizasyonu Ali Osman BELDZ Anoxbacillus gonensis G2 Bakterisinin CTP Cemal SANDALLI, Ali Osman sentetaz (pyrG) Geninin Klonlanmas, Ekspresyonu, BELDZ, Hakan KARAOLU Purifikasyonu ve Karakterizasyonu Baz Bitki Atklarndan Kat Faz Fermantasyon Hakan KARATA, Fikret UYAR, Teknii ile (SSF) Amilaz ve Proteaz Enzim retimi Veysel TOLAN, Zbeyde BAYSAL Cd(II) ve Cu(II) Ar Metal Stresi Uygulanan Gler TOPRAK, Servet ZCAN Phanerochaete chrysosporumda Antioksidan Enzimlerde Deien Miktarlarn Belirlenmesi lkemizde Doal Olarak Yetien ve Kltr Sevda KIRBA, Mehmet Yaplan Baz Mantar Trlerinin Besinsel AKYZ, A. Nilay ONGANER eriklerinin Belirlenmesi Yabani ve Yenilebilir Bir Mantar Olan Russula aban KESKN1, Nagihan SALAM ERTUNGA, Ahmet delicadan Elde Edilen Ham ztten Polifenol OLAK, Melike YILDIRIM, Oksidaz Enziminin Difenolaz Aktivitesinin Yakup KOLCUOLU, Erturul Karakterizasyonu SESL Taldere (Batman) Scak Su Kaynandan zole Reyhan GL GVEN, Annarita POLI, Kemal GVEN, Barbara Edilen Anoxybacillus Cinsi Bakterinin Fosfolipit NICOLAUS eitlerinin Analizi Taldere (Batman) Scak Su Kaynandan zole Reyhan GL GVEN, Annarita Edilen Anoxybacillus ve Bacillus Cinsi Bakterilerin POLI, Kemal GVEN, Barbara Antibiyotiklere Direnlilikleri NICOLAUS, Erhan NL Fndk Zararls Xyleborus dispardan zole Edilen Demet MERT, Hatice KATI, Kazm SEZEN, Zihni Bacillus thuringiensise Ait cry3Aa (-endotoksin) DEMRBA, Remziye Geninin Klonlanmas, Karakterizasyonu ve NALACIOLU Ekspresyonu Halk Sal Asndan nem Arzeden Zararl Engin KILI, mer Faruk Arthropodlarn Mcadelesinde Mikrobiyal ALGUR, Mehmet Nuri AYDOA, Pestisitlerin Kullanlma Olanaklar Salih DOAN, Fatih SEZEK
33
PM 061 Lymantria dispar (Lepidoptera: Lymantriidae)dan 14.00 - elde edilen bakterilerin identifikasyonu PM 062 Agrotis segetum Schiff. (Lepitoptera: 14.00 - Noctuidae)dan Bakteri zolasyonu ve Karakterizasyonu PM 063 Thaumetopoea pityocampa Schiff., (Lepidoptera: 14.00 - Thaumetopoeidae)dan zole Edilen Yeni Bir Brevibacterium Trnn Tanmlanmas PM 064 Topraktan zole Edilen Bacillus thuringiensis 14.00 - zolatlarnn cry2 Genlerinin Belirlenmesi ve Lepidoptera Larvalar zerine Olan nsektisidal Etkilerinin Belirlenmesi PM 065 Farkl Metal Konsantrasyonlarnn Termofilik 14.00 - Geobacillus Trlerinin reme ve Metal Biyoakmlasyonu zerine Etkisi PM 066 Trametes versicolor ile Linyit Kmrnden Kkrt 14.00 - Giderimi PM 067 Tarmsal Atklar le Renk Giderimi ncesi ve 14.00 - Sonras eitli Tekstil Boyalarnn Antibakteriyel Etkisi PM 068 Tekstilde Kullanlan Baz Reaktif Boyalarn Fungal 14.00 - Dekolorizasyonu PM 069 Afyonkarahisar Toprak Actnomycet zolatlarnn 14.00 - Ar Metal Tolerans PM 070 Atk Sularda Bulunan Tekstil Boyar Maddelerinin 14.00 - P. versicolor Biyoktlesi le Giderimi PM 071 Ham Petrol ve Yapsndaki Hidrokarbonlarn 14.00 - Paralanmasnda Rol Alan Mayalarn zolasyonu ve dentifikasyonu PM 072 Termofilik Bacillus licheniformis ve B. 14.00 - stearothermophilus da Krom (VI) Indirgemesi PM 073 Rumen Funguslarnn zolasyonu, Tanmlanmas ve 14.00 - Ksilanaz Enzim Aktivitelerinin Belirlenmesi PM 074 Lactococcus lactis subsp. cremoris (MG1363)e Ait 14.00 - Diasetil Redktaz (dar) Geninin Fermente Gdalara Uygun Mutasyonu PM 075 Laktik Asit Bakterilerinde Thioredoksin Geninin 14.00 - Reglasyonu PM 076 Ky Yourtlarndan zole Edilen Laktik Asit 14.00 - Bakterilerinin Plazmit erikleri ve Antibiyotik Direnlik zelliklerinin Belirlenmesi PM 077 Farkl Hastanelerden Toplanan Metisilin Direnli 14.00 - Staphylococcus Aureus (MRSA) Sularnn RAPDPCR Yntemi le Tanmlanmas ve Karlatrlmas PM 078 Trametes versicolor'n Tekstil Boyalarnn 14.00 - Gideriminde Kullanm Olanaklar PM 079 Pamukkale-Jeotermal Sulardan Termofilik Bacillus 14.00 - Trlerinin zolasyon ve dentifikasyonu PM 080 Baz Laktik Asit Bakterilerinin Fizyolojik, 14.00 - Biyokimyasal, Plazmit DNA ve Protein Profil zelliklerinin ncelenmesi PM 081 Streptococcus thermophilus Ba21s Suu Tarafndan 14.00 - Farkl Besi Ortamlarnda Poli--Hidroksibtirat (PHB) retimi PM 082 L-DOPA ve Dopaminin Bakteriyel Sentezi 14.00 PM 083 Saccharomyces cerevisiae Hcre Kltrnde Farkl 14.00 - eker Kaynaklarnn Ya Asidi Biyosentezine Etkisi
smail DEMR, Kadriye ZCAN, Hacer MURATOLU, Agah kbal NCE, Zihni DEMRBA Ali SEVM, smail DEMR, Zihni DEMRBA Hatice KATI, Agah kbal NCE, smail DEMR, Zihni DEMRBA Fatma ZTRK, Leyla AIK, Abdurrahman AYVAZ Sadin ZDEMR Pnar AYTAR, Ahmet ABUK Sibel KAHRAMAN, Pelin YALIN Buket KUNDUHOLU, Glsm KALEMTA S. Elif KORCAN, brahim Hakk CERC, Recep LMAN, Muhsin KONUK, Serkan EN, Seda AVAZ, Tuba AHN Emine ZTRK, Fadime YILMAZ, Fatih KUTLUER, Emine YALIN, Kltiin AVUOLU, Aysun ERGENE H. Tansel YALIN, Ebru UYAR, Fsun UAR Nazime MERCAN, Aydn BAYRAKTAR Uur MLEKOLU, Blent KAR, Ferit Can YAZDI, Emin ZKSE, M. Sait EKNC Kalbiye SERDAROLU, smail AKYOL, Yekta GEZGN, Emin ZKSE smail AKYOL, Kalbiye SERDAROLU, Glizar AKYURT, Uur MLEKOLU Yekta GEZGN, smail AKYOL, Emin ZKSE, M. Sait EKNC Neslihan SRC, Il SEYS Hatice Aysun MERCMEK, Emel KARADENZ Asl SEMZ, Nazime Mercan, Alaattin EN Zehra Nur YKSEKDA Zehra Nur YKSEKDA Ufuk ZER, Asl Giray KURT, Emel AYTAN, Hikmet GEKL M. GVEN, A. D. ZAHN, . YILMAZ, M. TUZCU, A. N. NGANER, P. ERECEVT
34
PM 084 Doal Ortamlardan Denitrifikasyon Yetenei, 14.00 - Yksek Bakteri zolasyonu ve Denitrifikasyonda Kullanlabilirliklerinin Aratrlmas PM 085 Farkl Tuz Stresi artlarnda, Yabani Baklagil 14.00 - Bitkilerinden zole Edilen Rhizobium Sularnn Nodulasyon ve Azot Balama Potansiyellerinin Aratrlmas PM 086 Farkl Hastanelerden Toplanan Klebsiella Sularnn 14.00 - Antibiyotik Duyarllklarnn Belirlenmesi ve Tiplendirilmesi PM 087 Kat Kltr Fermentasyon Yntemi ile Trichoderma 14.00 - atroviridae TEM H3n Proteaz retiminin Optimizasyonu PM 088 Serbest ve Tutuklanm Fungus Peletlerinin Lakkaz 14.00 - retim Yeteneklerinin Zeytin Ya Fabrikas Atk Suyu ve Vinas Ortamnda Aratrlmas PM 089 Tbbi neme Sahip Ganaoderma lucidium 14.00 - Mantarnn Sporlarnn imlendirilerek Bu Sporlardan Monokaryonlarn Eldesi, Bu Monokaryonlarn Birbiri le Uyumluluklarnn Aratrlmas ve Dikaryonlarn Elde Edilmesi PM 090 Kombuchann Fungus Misel Geliimine Etkileri 14.00 PM 091 Endofit Bacillus Sularndan Ksilanolitik Bir Enzim 14.00 - Olan Ksilanazn retimi ve Ksm Karakterizasyonu PM 092 Mucor hiemalis f. corticolus Lipaznn 14.00 - Saflatrlmas ve Baz Biyokimyasal zelliklerinin Belirlenmesi PM 093 Anoxybacillus sp. HBB 134den Termostabil Lipaz 14.00 - retimi zerine Kltr Koullarnn Etkisi PM 094 Anoxybacillus gonensis T1 Sar Suunun D14.00 - Glukoz zomeraz Geninin Klonlanmas, Gen rnnn Saflatrlmas ve Karakterize Edilmesi PM 095 ATPaz zelliine Sahip Olduu Varsaylan 14.00 - Alminyuma Direnlilik Genleri ile Anoxybacillus gonensis G2 Bakterisinin ALR Geninin Karlatrlmas PM 096 Pseudomonas Trlerinde Lipaz retimi ve Baz 14.00 - Kltrel Parametrelerin Optimizasyonu PM 097 Atksulardan Reaktif Boyalarn Gideriminde 14.00 - Synechocystis sp. Kullanm PM 098 Staphylococcus epidermidis ve Staphylococcus 14.00 - aureus a Ait Qurom Sensing Sinyal Molekllerinin Lactobacillus lactisin Nisin retimi zerine Etkisi (quorum sensing cross-talk analizi) PM 099 Deniz Sedimentinden zole Edilen Streptomyces 14.00 - Marac 14 Suundan Organik zgen Varlnda Kararl Alkali Proteaz retimi PM 100 TK4 DNA Polimeraz I Enzimin Zincir Uzaklatrma 14.00 - Aktivitesi ve ddNTPye lgisinin Mutasyonel Analizi PM 101 Hava rneklemesi ile zole Edilen Bir Fungal 14.00 - zolatn Ligninolitik Enzim Aktivitelerinin Aratrlmas PM 102 Bacillus megaterium RSKK 5117 Suunun Melas 14.00 - BesiortamndaBiyopolimer retiminin Belirlenmesi PM 103 Baz Bacillus Trlerinin Antibiyotik Direnlilii, 14.00 - Proteaz, Amilaz Aktivitelerinin ncelenmesi PM 104 Pseudomonas spp. Sularnn Baz kincil Metabolit 14.00 - retimlerinin Belirlenmesi PM 105 Topraktan zole Edilen Baz Streptomycetes sp. 14.00 - Trlerinin Patates Bcei (Leptinotarsa decemlineata (Say, 1824) (Coleoptera, Chrysomelidae) Ergin ve Larvalarna nsektisidal Etkileri
Fatma Esen SARIGLL, Aysun MERCMEK Hatice TC, Caner KASIMOLU Nermin Hande RKMEZ, Il SEYS Ali KOYT, hsan YAA, Bar PAZARBAI, Gven ZDEMR, Ahmet ASLAN Elif APOHAN, zfer YELADA Emel KARADENZ, Fatma Esen SARIGLL, Hatice Aysun MERCMEK Perihan GLER, Emine YALIN, Fatih KUTLUER Ayegl ERSAYIN YAINOK, Feride ffet SAHN, Mehmet HABERAL Serdar LKER, engl ALPAY KARAOLU, Ahmet OLAK2 Z. Burcu BAKIR ATELER Derya YANMI, Hakan KARAOLU, Ali Osman BELDZ Fatih aban BER, Hakan KARAOLU, Sabriye ANAKI, Ali Osman BELDZ, Fatma AYDOMU ZTRK, Aysel UUR Pnar KARACAKAYA, Gnl DNMEZ Murat K. AVCI , . Yavuz SEZEN, Filiz GREL, Mine Gl EKER, Turul DORUK, idem LER, Fatih AKYOL, zcan BUDAK Ata UZEL, Elif Esin HAMES KOCABA, Asl KAAR Cemal SANDALLI, Kamalendra SNG, Mukund J. MODAK, Sabriye ANAKI, smail DEMR, Ali Osman BELDZ, Bar PAZARBAI, Ali KOYT, hsan YAA, Gven ZDEMR, smail KARABOZ Nihal EDZ, Yavuz BEYATLI Nihal EDZ, Yavuz BEYATLI Dilad ONBALI, Belma ASLIM mer ERTRK, Murat KORKMAZ, Derya GREL
35
PM 106 Fe(III) ve Cu(II) metal iyonlarnn Phanerochaete 14.00 - chrysosporium biyoktlesi ile sucul ortamdan uzaklatrlmas PM 107 14.00 PM 108 14.00 PM 109 14.00 PM 110 14.00 PM 111 14.00 PM 112 14.00 PM 113 14.00 PM 114 14.00 PM 115 14.00 PM 116 14.00 PM 117 14.00 PM 118 14.00 PM 119 14.00 PM 120 14.00 PM 121 14.00 PM 122 14.00 PM 123 14.00 PM 124 14.00 PM 125 14.00 PM 126 14.00 PM 127 14.00 -
Pleurotus eryngii (DC. ex Fr.) Quel.in Kltr in Lokal Tarmsal Atklarn Deerlendirilmesi Toprakdan zole Edilen Baz Fungal Organizmalarn Halil BIYIK, Erbil KALMI, Tekstil Boyalarnda Renk Giderimi Gamze BABLBL, Taner Potansiyellerinin Aratrlmas YONAR, Fatih KALYONCU, Erman ORYAN, znur KO eitli Aspergillus niger Sularndan nvertaz Tuba SUBAIOLU, Nermin Enziminin retim Koullarnn Aratrlmas Hande RKMEZ, Il SEYS, Emir CANSUNAR Penicillium citrinum HBF62 Ekstrasellular Kubilay METN, znur KO, Z. Amilazn Karakterizasyonu Burcu BAKIR ATELER, H. Halil BIYIK Funalia trogii ile Kat Substrat Fermentasyonu Filiz KURU, zfer YELADA Srecinde Lakkaz retimi Aspergillus foetidus HBF 55 Ekstrasellular Z. Burcu BAKIR ATELER, znur KO, Kubilay METN, H. Lipaznn Karakterizasyonu Ali BIYIK Radyasyona Direnli Deinococcus radiodurans Elif ZBEY, Dilek ASMA Bakterisi le Escerichia colide Radyasyonun Antioksidan Sistem zerine Etkisinin Aratrlmas Ar Metallere Kar Rhodopseudomonas palustris Leyla ELK, B.Ceren SOMUNCUOLU, Ayten NU51 Suunun Tolerans ZTRK Farkl Etanol Konsantrasyonunun Bakteriyal Esin POYRAZOLU, Halil Selloz retimine Etkisi BIYIK Bacillus spp. S-41 Suundan CMCase Enzim Burhan ARIKAN, Hatice KORKMAZ, Ashabil AYGAN, zolasyonu ve Karakterizasyonu Berna KUZU Bacillus spp. HBK-51den Elde Edilen Kitinolitik Hatice KORKMAZ, Berna KUZU, Burhan ARIKAN, Emre KOAR, Enzimin Karakterizasyonu Ashabil AYGAN, A. KAYA Funalia trogii le Lakkaz retiminin Emre BRHANLI, zfer Optimizasyonu YELADA RNA Ekstraksiyon Yntemlerinden Fenol Sezer TOPRAK Kloroform Yntemi le Silika Membran Kolon Ynteminin Karlatrlmas nfluenza Alt Tiplerinde Multiplex PCR Yntemi Sezer TOPRAK, Gkhan KAVUNCUOLU, Seval OKUTAN, Kadir SORUCUOLU Chlorella sp. Ekstrelerinin Analjezik Aktivitesi ve N. . KARABAY YAVAOLU, Akut Toksisitesi F. F. YILMAZ KZ, Z. DEMREL, G. ZDEMR, M. CONK DALAY Aydn l Merkezi Snrlar erisinde Bulunan Baz znur KO, Erman ORYAIN, Asl AHNER, H. Halil BIYIK lkretim Okullarnn Bina i ve Bina D Havasnn Fungus Younluunun Belirlenmesi Mikoriza Kullanm Sercan POLAT, Nilfer ITKI, Funda LHAN zmir li ve evresinde Sata Sunulan Kahvaltlk Ayegl YOLTA, Sanver Tahl Gevrei ve Msli rneklerinin Mikrofungus EKMEK Floras zmir li Buca lesi lkretim Okullarndaki Hava zlem FT, zlem ABACI, Alev HALK UZTAN Kaynakl Potansiyel Alerjen Mikrofunguslarn zolasyonu ve Tanlanmas zmir li Konak lesi kretim Okullarndaki Hava zlem FT, Alev HALK UZTAN, zlem ABACI Kaynakl Potansiyel Alerjen Mikrofunguslarn zolasyonu ve Tanlanmas Botanik Bahesi Toprandaki Bakteriyel/Fungal Glah AKMAK, Smeyye Solunum Oranlarnn Selektif nhibisyon EVK, hsan YAA, zge Kullanlarak Belirlenmesi KAHRAMAN, Tekin GEZER, smail KARABOZ
Fadime YILMAZ, Emine ZTRK, Fatih KUTLUER, Kltiin AVUOLU, Emine YALIN, Aysun ERGENE Sevda KIRBA, Mehmet AKYZ
36
PM 128 Bahe Topranda Genel ve Spesifik Enzim 14.00 - Aktivitelerinin Belirlenmesi ve Kltre Edilebilir Mikroorganizma Says ile Karlatrlmas PM 129 Benzidin lavesinin Topraktaki Mikrobiyal Say ve 14.00 - Aktivite zerine Etkileri PM 130 Boya Tutundurulmu Lignoselulozik 14.00 - Hammaddelerin Trametes versicolor ile lakkaz retiminde Kullanlmas PM 131 Krklareli Hamitabad Termik Santral civar toprak 14.00 - ve havadaki fungal konsantrasyonun tesbiti, mevsimsel dalm ve klimatolojik faktrlerle ilikisi PM 132 Synechococcus spp, Klorofil-a ve Fikoeritrin 14.00 - Dalm Trabzon Sahillerinde Yzey Sularndaki Dalm PM 133 Farkl Fermentasyon Teknikleri ile -Amilaz 14.00 - retiminde Balang Glikozunun Etkisi PM 134 Mikrobiyal Aktiviteler zerine Etkili Bor 14.00 - Bileiklerinden Boraksn Biyogaz Verimi zerine Doza Baml Etkinliinin Aratrlmas PM 135 Antibiyotik retiminin Arttrlmasnda Deney 14.00 - Tasarm Kullanlarak Besinsel Gereksinimlerin Taranmas PM 136 Escherichia colide Fruktoz Bisphosphataz II 14.00 - Enziminin FbpI Negatif Su inde Overekspresyonu ve Fruktoz Bisfosfat-Fruktoz 6 Fosfat Fluxnn Semi in vivo Bir Yaklamla Hesaplanmas PM 137 L-Asparaginaz Geni (Ans B) Klonlanm Baz 14.00 - Bakterilerde L-Asparajinaz retimine PM 138 Farkl Pichia ve Candida Trlerinde Glikojen 14.00 - Miktarnn Azot Alnda Belirlenmesi PM 139 Saccharomyces cerevisiaeda Glikolitik 14.00 - Mutasyonlarn remeye ve nvertaz Aktivitesine Etkileri PM 140 Geobacillus sp. 7.1 Bakterisinden Termofilik 14.00 - Ksilanaz Geninin Klonlanmas, Ekspresyonu ve Karekterizasyonu PM 141 Anoxybacillus kestanbolensis 13 K bakterisinden 14.00 - arabinofuronosidaz enziminin klonlanmas, saflatrlmas ve karakterizasyonu PM 142 Bakteriyel Hemoglobin Geni Klonlanm 14.00 - Pseudomonas aeruginosa'nn Aromatik Maddeler Varlnda remesinin Aratrlmas PM 143 Karadenizden zole Edilen Antibiyotik Direnli 14.00 - Koliform Bakterilerde ntegron Gen Kasetleri PM 144 14.00 PM 145 14.00 PM 146 14.00 PM 147 14.00 PM 148 14.00 PM 149 14.00 -
hsan YAA, Burcu ER, Asl ZKIZILCIK, Ali KOYT, smail KARABOZ Filiz KARAOLU, . KARABOZ, . YAA, B. ER, A. ZKIZILCIK, A. KOYT Nesrin ZMEN, zfer YELADA Suzan KTEN, Ahmet ASAN, Burhan EN Ali Muzaffer FEYZOLU, Aziz GNEROLU, lknur YILDIZ, Erturul AIRBA Figen ERTAN, Bilal BALKAN, Zehra YARKIN Faruk SZERGZ, Halil DEMR, M. Sait ZG, zkan DURMU, mer AHN, Semra LHAN, Bkay YENCE GRSU, Tuba NSAL, Arzu ALTIN, Cansu FLK EN Bekir L, Tim LARSON
ebnem ERENLER, Hikmet GEKL Tlay TURGUT GEN, Sezai TRKEL Tlay TURGUT GEN, Sezai TRKEL, M. Tekin BABA, Esin KANIK Kadriye NAN, Murat KAAAN, Zeliha CEVHER, Fatmagl ALTIN,A. Osman BELDZ, Sabriye ANAKI Pnar YELGL, Kadriye NAN, Murat KAAAN, Sabriye ANAKC, Ali Osman BELDZ Hseyin KAHRAMAN, Hikmet GEKL
Feyza OLAKOLU, Osman Birol ZGM, Cemal SANDALLI, engl ALPAY KARAOLU Tbbi Atk rneklerinin Ames Testi ve Rec Testi le Fatma ZLFDAR, Tuba Mutajenik ve Genotoksik Potansiyellerinin SOMAY, Nuran DRL Deerlendirilmesi Uzun PCR (Long PCR) Yntemi Kullanlarak 5-15 Ayegl GZEL, Erol AKSZ Kilobaz Uzunluunda zgl Genomik DNA Dizilerinin oaltlmas Akdenizden Yakalanan Karideslerin Bakteriyel Mehmet KENAR, Esmeray Florasnn ncelenmesi KLEY, Fatih ZOUL i St ve Peynir rneklerinden zole Edilen Sumru ITAK, Sat ORHAN Enterococcus Trlerinde 70C ve 25Cdeki Proteolitik Aktivitenin Varl Dondurulmu Gdalarda (Et ve Sebze) Fekal Sumru ITAK, Erol KALA Coliform ve Fekal Enterococcuslarn ndikatr Mikroorganizma Asndan Deerlendirilmesi Farkl Scaklk Ortamnda Bekletilen Kyma Sumru ITAK, Neslihan rneklerinde Gr(-) Psikrofil Mikroorganizmalarn KAMANLI CAN Dalm ve Proteolitik Aktiviteleri
37
PM 150 Ktahya Yresinde eitli Kaynaklardan zole 14.00 - Edilen Staphylococcus aureus zolatlarnn Fenotipik Karakterizasyonu PM 151 anakkalede Tketilen Dondurmalarn 14.00 - Mikrobiyolojik PM 152 Mikotoksinler ve Gdalardaki nemi 14.00 PM 153 DEFT (Direkt Epifloresan Filtre Teknii) Yntemi 14.00 - le Mikroorganizmalarn Belirlenmesi PM 154 Geleneksel Trk Peynirlerinin Mikrobiyolojik 14.00 - Karakterizasyonu zerine Bir Aratrma PM 155 Farkl Scaklklarda Saklanan i Kftede Listeria 14.00 - monocytogenes Saysnn Deiimi PM 156 Sata Sunulan Et ve Et rnlerinde Escherichia 14.00 - coli O157 Aranmas, Saptanmas veDorulanmas PM 157 Farkl Kaynaklardan Debaryomyces hansenii 14.00 - zolasyonu, dentifikasyonu ve Deiik Fiziksel Stres Koullar Altnda Byme zerine Sodyum Konsantrasyonunun Etkisi PM 158 Siyah Zeytin Fermentasyonunun Hzlandrlmasna 14.00 - Ynelik Olarak Fermentasyonun Mkrobiyolojik Olarak zlenmesi ve Starter Kltr Kullanm PM 159 Peynirlerde Bozulmaya Neden Olan Mayalarn 14.00 - Konvansiyonel Testler ve ITS-PCR le Karakterizsyonu PM 160 Kymadan zole Edilen Aeromonas Trlerinin 14.00 - Antimikrobiyel Direnlilii PM 161 Faklte Kantinlerinin Genel Mikrobiyel Durumu 14.00 PM 162 Mikro-array Teknolojisi ve Kullanm Alanlar 14.00 PM 163 Asthenozoospermia Olgularnda Semende Lkosit 14.00 - Deerlendirmesi PM 164 Orta Karadeniz Blgesinden (Samsun Yresinden) 14.00 - Temin Edilen Midyelerde Hcre Kltr ve RTPCR Yntemi ile Enterovirus Tespiti PM 165 P. eryngii var. ferulaenin Kltre Alnmas zerine 14.00 - Bir Aratrma PM 166 Atopik Bireylerde mmnoterapi ncesi ve Sonras 14.00 - IL-1, IL-6 ve TNF- Dzeyleri PM 167 Nekrotik Di Kanallarndan Enterococcus 14.00 - faecalisin Kltrel Yntemler ve PCR Kullanlarak Saptanmas PM 168 Trkiyedeki Ar Hastalklarnn Kronolojisi ve 14.00 - Dalm PM 169 Mula-Gkova Krfezinde Avlanan Akdeniz 14.00 - Karidesinde (Penaeus kerathurus, L1758) Grlen Bir Parazit, Orthione griffenis, Enfestasyonu PM 170 Balk Salnda Probiyotiklerin nemi 14.00 PM 171 Cryptosporidium ve AIDS 14.00 PM 172 Azapl Glnn Mikrobiyolojik Kirlilik Dzeyinin 14.00 - Belirlenmesi ve Bentik Organizma Gruplar PM 173 Hastane zolatlarnda Antibiyotik Direnliliinin ve 14.00 - Beta-Laktamaz Aktivitelerinin Belirlenmesi PM 174 Juvenil stiridyelerden (Crassostrea virginica) zole 14.00 - Edilen Vibrio Trlerinin Proteolitik ve Nkleaz Aktiviteleri zerine Bir alma PM 175 Anaerobik Rumen Funguslarnda 18S Ribozomal 14.00 - RNA Polimorfizminin Belirlenmesi PM 176 Van Yresinde Yetien Lens orientalis (Boiss.) 14.00 - Hand & Mazz. ve Cicer anatolicum Alef. Bitki Kk Topraklarndan Streptomyces Sularnn zolasyonu ve Antimikrobiyal Aktivitelerinin Belirlenmesi
Kymet GVEN, Aysel GLBANDILAR Nurcihan HACIOLU, . KSE, E. ZEN, B. DLGER Safiye DURANOLU, brahim YILDIRIM, clal KOYUNCU Safiye DURANOLU, brahim YILDIRIM, clal KOYUNCU Asl AHNER, Gzde TRKZ Sevil PLATN, Buket KUNDUHOLU Mustafa ATE, Seil BAYAR Cengiz ORBACI, Fsun B. UAR Gnen AKYAR, Gven ZDEMR, ahnur IRMAK H. Tansel YALIN, Fsun UAR, Ebru UYAR, A. Akn DENZC E. FT, . ERDORUL, H. BOZDOAN Edip FT, . ERDORUL, H. BOZDOAN, E.DERELOLU Aylin AKOLU, M.Ltf AKMAKI Elvan OK, Doan ZYURT, Blent GLEKL Gknur TERZ, Harun ALBAYRAK, Zafer YAZICI, T. Haluk ELK Sevda KIRBA, Mehmet AKYZ Suzan Adn INAR, Faruk SZERGZ Semiha ETNEL AKSOY, Sanver EKMEK, Ata UZEL, Dilah OULU Aygn YALINKAYA, Nevin KESKN, Asl ZKIRIM Glsen ULUKY, Serkan BULUT, E. ZDEMR, Mustafa ERDEM Glen ULUKY, Esin ZDEMR N. AKKAYA, M. SOYUPEK, B. YKSEL, N. EYVAZ Sevil TOROLU, Emin TOROLU, Cemil KARA Sevil TOROLU, Neslihan TEMZ DOAN Jale KORUN B. KAR, U. MLEKOLU, E. ZKSE, M. S. EKNC Kerem ZDEMR, Ekrem ATALAN
38
PM 177 Van lindeki Baz Hastanelerden zole Edilen 14.00 - Staphylococcus aureus zolatlarnn Protein Profillerinin Nmerik Analiziyle Karakterizasyonu PM 178 zmir li Bornova lesi lkretim Okullarndaki 14.00 - Hava Kaynakl Potansiyel Alerjen Mikrofunguslarn zolasyonu ve Tanlanmas PM 179 zmir li Karyaka lesi lkretim Okullarndaki 14.00 - Hava Kaynakl Potansiyel Alerjen Mikrofunguslarn zolasyonu ve Tanlanmas PM 180 Trkiye Myxomycetes Floras in Yeni Kayt: 14.00 - Lamproderma arcyrionema Rost.,1874 PM 181 Rhizoctonia solani AG-4 Grubu Funguslarn rDNA14.00 - ITS blgesinin PCR-RFLP ile Molekler Karakterizasyonu PM 182 Karakaya Baraj Gl Fitoplankton Kompozisyonu 14.00 - ve Su Kalitesinin Deerlendirilmesi PM 183 recN, flaA ve ftsY Genlerine Gre Anoxybacillus 14.00 - Cinsinin Molekler Sistematii PM 184 i Et rneklerinden zole Edilen Bacillus 14.00 - trlerinin Tanmlanmas ile Proteolitik ve Lipolitik Enzim Aktivitelerinin Aratrlmas PM 185 Thymelaea aucheri Meissner zerinde Yeni Bir 14.00 - Parazit FungusTr: Puccinia saliha sp. n. PM 186 Sille Baraj Gl (Konya) Epifitik Algleri 14.00 PM 187 anll Baraj Gl (Ankara) Algleri 14.00 PM 188 Dou Karadeniz ve Kuzeydou Anadolu in Yeni 14.00 - Myxomycetes Kaytlar: Calomyxa metallica (Berk.) Nieuwl., Cribraria vulgaris Schrad. ve Physarum flavicomum Berk. PM 189 Anoxbacillus Trleri in SCAR Markr Gelitirmek 14.00 - zerine Bir alma PM 190 Hcre ekirdei ve Sitoplazmasnda Grlen 14.00 - Deiikliklerin eitli Enfeksiyon Etkenleri Asndan Deerlendirilmesi PM 191 Klinik Yaknmalar le Trichomonas vaginalis, 14.00 - Candida ve Bakteriyel Vajinoz Arasndaki likinin Sitolojik Yaymalarla Deerlendirilmesi PM 192 Hypericum triquetrifolium Turra.nn Genotoksik 14.00 - Potansiyelinin Salmonella Mikrozom ve SOS Kromotest Test Sistemleriyle Aratrlmas Kurun Nitrat Metal Tuzunun Daphnia magna zerindeki Akut Toksik Etkisinin Aratrlmas Baz Pestisitlerin Mutajenik Potansiyellerinin Salmonella Mikrozom ve SOS Kromotest Test Sistemleri le Aratrlmas PM 195 Baz Azo ndol Bileiklerin Rhodopseudomonas 14.00 - palustris NU51 Suuna Toksik Etkisi PM 193 14.00 PM 194 14.00 PM 196 Salvia blepharoclaena Hedge&Hub.-Mor 14.00 - (Lamiaceae)nn Antimikrobiyal Aktivitesi PM 197 14.00 PM 198 14.00 orum li Atmosferinde Hava le Tanan Allerjen Funguslar Erzincan, Erzurum ve Trabzondan Yakalanan Baz Cryptognathid ve Stigmaeid Akarlarn (Acari: Cryptognathidae, Stigmaeidae) Vcut Yzeyinden zole Edilen Funguslar
smet BERBER, Nemetullah ALAN, Harun NL Belma ACAR, Mustafa ATE Belma ACAR, Mustafa ATE jlal OCAK, Muhsin KONUK Melike ebi KILIOLU, brahim ZKO Didem OUZKURT, Duygu ZHAN Dilat Nigar OLAK, Kadriye NAN, Hakan KARAOLU, Sabriye ANAKI, Ali Osman BELDZ Nihal YCEL, Hakan ZDOAN Sevda KIRBA, M. Catherine AIME, Murat KRAT Cengiz AKKZ, Betl YILMAZ Tahir ATICI, Nurcihan ZELK, Beyhan KORKMAZ, Ebru UURLU,Adile SELUK, Hilal BAKIR jlal OCAK, smet HASENEKOLU, Selcen Sheyla ERGN Cemal SANDALLI Zehra SAF Z, ayeste DEMREZEN, M. Sinan BEKSA Zehra SAF Z, ayeste DEMREZEN, M. Sinan BEKSA zlem DEMRC, Veysel TOLAN, Sadin ZDEMR, Zuhal TOKER, Birol OTLUDL, Hasan etin ZEN zge BAYKAN Veysel TOLAN, Birol OTLUDL, Hakan KARATA Bedriye Ceren SOMUNCUOLU, Leyla ELK, Ayten ZTRK, Meysun brahim ABDULLAH Ergin KARPTA, Mustafa ZKAN, Tayfun KAYA, B. Stk EVRML Adem MALI, Mustafa KOAK, Burhanettin YALINKAYA Salih DOAN, M. N. AYDOAN, . HASENEKOLU, N. AYYILDIZ, G. DNEL, S. RTC
39
PM 199 ukurova niversitesi Balcal Eitim ve Aratrma 14.00 - Hastenesinin Kanalizasyon Suyundan Alnan Su rneinden Selektif Besiyerleri Kullanlarak Bakteri zolasyonu, Bu Bakterilerden Litik Bakteriyofaja Sahip olanlarn Aratrlmas, Bakteri PM 200 Bisfenol Ann Aktif amur zerine 14.00 - Adsorpsiyonu ve Kinetik Parametrelerin
Emel KARADENZ, Fatma Esen SARIGLL, Hatice Aysun MERCMEK Tamer AKKAYA
Belirlenmesi
40
POSTER SUNUMLARI BOTANK

26 HAZRAN 2008
PB 001 09.00 PB 002 09.00 PB 003 09.00 PB 004 09.00 PB 005 09.00 PB 006 09.00 PB 007 09.00 PB 008 09.00 PB 009 09.00 PB 010 09.00 PB 011 09.00 PB 012 09.00 PB 013 09.00 PB 014 09.00 PB 015 09.00 PB 016 09.00 PB 017 09.00 PB 018 09.00 PB 019 09.00 PB 020 09.00 -
09:00-12:30
Kamil COKUNELEB, Vladimir VLADMROV Melahat ZCAN, Sema HAYIRLIOLU-AYAZ, Hseyin NCEER, Murat BAL Murad Aydn ANDA, Mustafa KKDK, Rabia AIKGZ Murad Aydn ANDA, Mustafa KKDK, Aye PEKTA Murad Aydn ANDA, Ebru ATAYETER Meryem ENGL, zkan AKSAKAL, Yusuf KAYA Yurdanur AKYOL Fatih SATIL, Tuncay DLMENC Fatih SATIL, Ayla KAYA Serap IIK, Emel OYBAK DNMEZ Hatice LGEEN, A.KAPLAN, H. N.BYKKARTAL Yurdanur AKYOL, Canan ZDEMR lkay ZTRK ALI, Feyza CANDAN Tlay AYTA AKN, Adnan AKN Nergiz ZLC, M. Sabri ZYURT, Sema LEBLEBC
Chromosome Numbers of Selected Hieracium and Pilosella (Asteraceae) Species From Turkey Dou Karadeniz Blgesinde Yayl Gsteren Baz Cirsium Miller Taksonlarnn Kromozom Saylar Trkiyede Yayl Gsteren Endemik Muscari aucheri (Boiss.) Baker ve Muscar discolor Boiss. & Hausskn Trlerinin Anatomik zellikleri Tuz Gl (Cihanbeyli-Konya) Allium L. (Liliaceae) Taksonlarnn Morfolojik, Anatomik ve Ekolojik zellikleri Baz Endemik Hyacinthella Schur (H. campanulata K. Persson & Wendelbo, H. lazulina K. M. Pers. & Jim. Perss, H. heldreichi (Boiss.) Chouard) Taksonlarnn Morfolojik ve Anatomik zellikleri Erzurum ve evresinde Yetien Endemik Astragalus Globosus Vahl Trnn Anatomik ve Ekolojik zellikleri Endemik Colchicum burttii Meikle (LILIACEAE) zerine Morfolojik VE Anatomik Bir Aratrma Trkiyedeki Cyclotrichium (Boiss.) Manden. & Scheng. Cinsi zerinde Karlatrmal Anatomik almalar ve Sistematie Katklar Trkiye deki Satureja L. Cinsinin Orta Damar Anatomisi zellikleri ve Sistematikte Kullanm Trkiyedeki Sternbergia Waldst. & Kit. (Amaryllidaceae) Taksonlarnn Polen Morfolojisi Quercus cerris ve Quercus ilex Yapraklarnda Kalsiyum Oksalat Kristalleri Endemik Fritillaria bithynica Baker (Liliaceae) zerine Morfolojik ve Anatomik Bir Aratrma Aktivatr Uygulamasnn Domates (Lycopersicon esculentum Mill.) Bitkisinin Yaprak, Gvde ve Meyve Anatomik Yaps zerine Etkisi Endemik Hieracium lasiochaetum (Bornm.&Zahn) Sell&West (Asteraceae) zerinde Morfolojik ve Anatomik Bir Aratrma Murat Danda Yayl Gsteren Amarylidaceae ve Iridaceae Familyalarna Ait Baz Geofitler zerine Morfolojik, Anatomik ve Ekolojik ncelemeler Endemik Petrosimonia nigdeensis Aellen trnn anatomik adan incelenmesi
Gl Nilhan TU, Hatice LGEEN, Ahmet Emre YAPRAK Lamiaceae Familyasna Ait Baz Trlerin Petiyolleri znur ERGEN AKN, M. Sabri zerinde Anatomik Bir Aratrma ZYURT, Glcan ENEL Endemik Onosma intertextum Hub.-Mor. znur ERGEN AKN, Ali (Boraginaceae) Trnn Morfolojik ve Anatomik ENGN, Tuba BAYRAK zellikleri ZBUCAK Esra MARTN, Ahmet DURAN, Bekir DOAN, Muhittin DN, Meryem ZTRK, zlem ETN, Bilgehan BLGL H. Nurhan BYKKARTAL, Hatice LGEEN, A. Seluk ERTEKN
Papaveraceae, Brassicaceae, Caryophyllaceae ve Liliaceae Taksonlar zerine Karyolojik Bir alma Lathyrus hirsutus L. (Fabaceae)de Tohum Kabuu Yaps
41
PB 021 09.00 PB 022 09.00 PB 023 09.00 PB 024 09.00 PB 025 09.00 PB 026 09.00 PB 027 09.00 PB 028 09.00 PB 029 09.00 PB 030 09.00 PB 031 09.00 PB 032 09.00 PB 033 09.00 PB 034 09.00 PB 035 09.00 PB 036 09.00 PB 037 09.00 PB 038 09.00 PB 039 09.00 PB 040 09.00 PB 041 09.00 PB 042 09.00 -
Hatice LGEEN, Neslihan ERDOAN ARSLANTRK, H. Nurhan BYKKARTAL Endemik Stachys Rupestris Montbret Et Aucher Ex Batrk KAYA, Muhittin DN, Sleyman DOU Bentham (Lamiaceae) Tr zerine Anatomik ve Mikromorfolojik almalar Serratula haussknechtii Boiss. ve Serratula Esra MARTN, Bekir DOAN, cerinthifolia (Sm.) Boiss. (Asteraceae) Trlerinin Ahmet DURAN, Aye ZDEMR, Karyotip Analizleri Meryem ZTRK, Cirsium simplex C.A. Meyer subsp. armenum (DC.) Melahat ZCAN, S. HAYIRLIOLU-AYAZ, H. Petrakun Anatomik Ynden ncelenmesi NCEER, M. BAL, H. S. GLER Anthemideae (Asteraceae) Tribusundaki Baz Murat BAL, Hseyin NCEER, Sema HAYIRLIOLU-AYAZ, Taksonlarn Aken Anatomileri Melahat ZCAN Matricaria chamomilla L. var. chamomilla ve Hseyin NCEER, Sema Matricaria chamomilla L. var. recutita (L.) HAYIRLIOLU-AYAZ, Melahat Grierson nn Karlatrmal Anatomisi ZCAN, Murat BAL, Doronicum balansae Cavill. (Asteraceae)nn nsal TOPSAKAL, Osman BEYAZOLU Morfolojik, Anatomik Ynden ncelenmesi Baz Onosma L. (Boraginaceae) Trlerinin Osman BEYAZOLU, Zafer Morfolojik ve Yaprak Anatomik zellikleri TRKMEN, Kamil COKUNELEB, Serdar MAKBUL, Gke KODAL Eskiehirde Doal Yayl Gsteren Baz Dervi ZTRK, Onur Ornthogalum L. Trlerinin Yaprak ve Gvde KOYUNCU ve Sleyman TOKUR Anatomileri Trkiye nin Astragalus L. Cinsine Ait Hololeuce Murat EKC, Mnevver PINAR Bunge Seksiyonunun Polen Morfolojisi Teucrium L. sect. Teucriuma (Lamiaceae) Ait Muhittin DN, Sleyman DOU, Teucrium creticum L. ve Teucrium orientale L. var. Ahmet DURAN, Bilgehan orientale Taksonlar zerine Karlatrmal BLGL Anatomik ve Mikromorfolojik almalar Baz Endemik Onosma L. (Boraginaceae) Trlerinin Kamil COKUNELEB, Serdal Anatomik zellikleri MAKBUL, Zafer TRKMEN, Osman BEYAZOLU Bakr (Cu) Uygulanm Msr (Zea mays L.) Fadime ERYILMAZ Fidelerindeki Antioksidan Aktivitelerin Anatomik Ynden ncelenmesi Thymus argaeus Boiss. & Balansaun Organik Canan TORUN Servet ZCAN, Ekstrakt ve Uucu Yalarnn Antimikrobiyal Gler TOPRAK, Cem VURAL Aktivitesi Thymus sipyleus Boiss. subsp. rosulans (Borbas) Cem VURAL, Servet ZCAN, Gler TOPRAK, Canan TORUN, J.Jalasn Organik Ekstrakt ve Uucu Yalarnn Antimikrobiyal Aktivitesi Nar ekirdek ve Kabuk Ekstraktlarnn Osman SADI, smet ZTRK, Antioksidan, Antiradikal ve Antimikrobiyal Ltfiye EKC, Hasan YETM zellikleri Baz Liken Trlerinin Antimikrobial Aktiviteleri Glah OBANOLU, Cenk SESAL, Burak GKMEN, Selvi AKAR Trkiyede Yetien ki Senecio Trnn Sevil ALBAYRAK, Ahmet AKSOY, mit BUDAK, Osman Biyoaktivitesinin Belirlenmesi SADI Trkiyede Doal Yayl Gsteren Mentha x Sevil ALBAYRAK, Ahmet piperita Uucu Ya ve Ekstraktnn Antimikrobiyal AKSOY, Osman SADI Aktivitesinin Belirlenmesi Tanacetum cadmeum Bitkisinin Uucu Bileikleri Fatma Nur NL, Y. ACAR, R. ARIKAN, A.ELK, . ARSLAN, ve Antimikrobiyal Aktivitesi N. MERCAN Taze Antep Fst D Kabuu Ekstraktlarnn Osman SADI, smet ZTRK, Antioksidan, Antiradikal ve Antimikrobiyal Ltfiye EKC Aktiviteleri zmir Krfezinde Yayl Gsteren Baz Zeliha DEMREL, F. F. YILMAZ Kahverengi Alglerin Antimikrobiyal ve Antioksidan KZ, N. . KARABAY YAVAOLU, G. ZDEMR, A. Aktivitelerinin Aratrlmas SUKATAR
Euphorbia anacampseosun Tohum Kabuu Yaps
42
PB 043 09.00 PB 044 09.00 PB 045 09.00 PB 046 09.00 -
Baz Scorzonera L. (Asteraceae) Taksonlarnn Antimikrobiyal Aktiviteleri Baz Bitki ztlerinin Balk Patojenleri zerine Antimikrobiyal Etkileri Da ilei (Fragaria vesca L.) Yapraklarnn Antimikrobiyal Aktivitesi Laurencia obtusa (Hudson) J.V. Lamouroux ve Laurencia obtusa var. pyramidata Bory ex J. Agardh eitli Ekstrelerinin ve Uucu Yalarnn Antimikrobiyal ve Antioksidant Aktivitelerinin Belirlenmesi Propolisin Elma Suyunda Patulin Seviyesi zerine Etkisi Cladonia squamosa (Scop.) Hoffm. ve Cladonia furcata (Huds.) Schrad Trlerinin Antifungal ve Antibakteriyel Etkilerinin Aratrlmas Tbbi-Aromatik Bitkilerin Kurutulmas: Alternatif Kurutma Yntemleri GDO'larn nsan Hayatndaki Olumsuz Etkileri Bursa Yresinde Apis mellifera L.nn Toplad ve Ekonomik nemi Olan Polenlerin Protein Analizi Maydanoz Kurutmada Scak Hava ve Elektriksel Yntemlerin Karlatrlmas Crocus Sativus (Safran) Bitkisin retimi ve lke Ekonomisine Katksnn ncelenmesi klim Koullarnn Sera Tasarmna Etkisi
PB 047 09.00 PB 048 09.00 -
Serdar LKER, Serdal MAKBUL, Zafer TRKMEN, engl ALPAY KARAOLU Hakan TRKER, Arzu BRNC YILDIRIM, Fatma PEHLVAN KARAKA Arzu UAR TRKER, Arzu BRNC YILDIRIM, Fatma PEHLVAN KARAKA Zeliha DEMREL, Ferda Fethiye YILMAZ KZ, N. lk KARABAY YAVAOLU, Gven ZDEMR, Atakan SUKATAR Sibel SLC Sinem ZDOAN, Emine YALIN, Kltiin AVUOLU, Kadir KINALIOLU, Aysun ERGENE, Zafer TRKMEN Hasan YILDIZ, Filiz ER Gken ZTRK, Zeynep NER, Mesude YET Asl ZKK TYL, Kadriye SORKUN Filiz ER, S.Nur DRM
PB 049 09.00 PB 050 09.00 PB 051 09.00 PB 052 09.00 PB 053 09.00 PB 054 09.00 PB 055 09.00 PB 056 09.00 PB 057 09.00 PB 058 09.00 PB 059 09.00 PB 060 09.00 PB 061 09.00 PB 062 09.00 PB 063 09.00 PB 064 09.00 PB 065 09.00 PB 066 09.00 PB 067 09.00 PB 068 09.00 -
Sercan POLAT, Nilfer ITKI, Funda LHAN Sercan POLAT, Funda LHAN, Nilfer ITKI Chayote (Sechium edule) Yetitiricilii Sercan POLAT, Nilfer ITKI, Funda LHAN Azerbaycann Dalk Blgelerinin Faydal Bitkileri Vagif ATAMOV, Musa CABBAROV Geyve (Sakarya) ve evresinin Orkideleri Onur KOYUNCU, D. ZTRK, . POTOLU ERKARA Baarakavak Kasabas ve evresindeki (Konya) Evren YILDIZTUGAY, Yavuz BACI Baz Geofit Bitkiler anlurfa Doal Meralarnn Biyoeitlilii Cenap CEVHER Osmaneli (Bilecik) Florasna Katklar II Onur KOYUNCU, Dervi ZTRK, smhan POTOLU ERKARA, Filiz SAVAROLU, Atila OCAK, Sleyman TOKUR Emre ACAGL, Mesut KIRMACI mer Faruk KAYA, A.Seluk ERTEKN, Samet YILDIRIM, zgr KIRIM Onur KOYUNCU, Sleyman TOKUR Derya SARI, Cengiz ACAR Kenan DEMREL, mer ERDEM zlem ETN, Esra MARTN, Ekrem AKEK, Ahmet DURAN, Aye ZDEMR Durmu Ali ELK, Sezgin AYAN, Ahmet SIVACIOLU Erturul YZBAIOLU, Mehmet Yaar DADANDI, Kemal YILDIZ, Ali IRPICI
Aydn li Karayosunlar Floras Tektek Dalar (anlurfa) Koruma Alan Floras Geyve (Sakarya) ve evresinin Floras Floristik eitliliin Kentsel Yerleim Alanlarnda ncelenmesi; Trabzon rnei Hatila Vadisi Milli Park'nn (Artvin) Yenen ve Zehirli Mantarlar Trkiye in Endemik Olan Matthiola montana Boiss. (Brassicaceae) Trnn Kromozom Say ve Morfolojisi zerine Bir alma Takpr-Tekam Pinus sylvestris L. Klonal Tohum Bahesinde ieklenme Senkronizasyonu Silene Trleri Arasndaki Genetik likinin RAPD Yntemiyle Belirlenmesi
43
PB 069 09.00 PB 070 09.00 PB 071 09.00 PB 072 09.00 PB 073 09.00 PB 074 09.00 PB 075 09.00 PB 076 09.00 PB 077 09.00 PB 078 09.00 PB 079 09.00 PB 080 09.00 PB 081 09.00 PB 082 09.00 PB 083 09.00 PB 084 09.00 PB 085 09.00 PB 086 09.00 PB 087 09.00 -
Urfa linin Atmosferik Polen Takvimi Bahe (Malazgirt-Mu) ve Krmz Tuzlalar (Karaoban-Erzurum) ile evrelerinde Yayl Gsteren Bitkilerin Tehlike Kategorileri Ynnden Deerlendirilmesi Beykoz Doa Koleji Florasi Trkiye in Yeni Bir Herbaryum: nn niversitesi Herbaryumu (INU) Centaurea tchihatcheffii Fisch. & Mey. ve C. Depressa Bieb. Populasyonlarnn Protein Elektroforez ve RAPD-PCR le Analizleri Protoparmeliopsis muralis Trnde Genetik Varyasyonun Belirlenmesi spiriz Da (Van)nda Yayl Gsteren Endemik ve Nadir Bitkilerin Alan Ynetim Planndaki Yeri ve Deerlendirilmesi Kuraklk ve Tuz Stresi Uygulanan Buday (Triticum aestivum) eitlerinde Antioksidant Enzim Aktivitesindeki Deiimlerin Belirlenmesi Salvia blepharoclaena Hedge & Hub-Mor Trnn Baz Dokularnda Bulunan Ya Asidi Kompozisyonunun Tespiti
Nezahat TURFAN, Esat ETN, Aykut GVENSEN Ltfi BEHET, Murat NAL, Fevzi ZGKE, Osman KARABACAK Rahim ANN Birol MUTLU, Zeliha BAHECOLU, Turan ARABACI, anl KABAKTEPE, kr KARAKU Selcen BABAOLU, Leyla AIK, Mecit VURAL Erturul YZBAIOLU, M. Gkhan HALICI, Ahmet AKSOY Murat NAL, Osman KARABACAK Ahmet Gencer YEDYILDIZ, Gler TOPRAK, Servet ZCAN
Alpaslan DAYANGA, Mustafa ZKAN, Mehmet GVEN, kke YILMAZ, Muammer BAH, Ergin KARPTA Salvia blepharoclaena Hedge & Hub-Mor Trnn Alpaslan DAYANGA, Mehmet Yaprak, iek ve Tohumlarnda Yada Eriyen GVEN, Muammer BAH, Vitaminlerin ve Fitosterol Deerlerinin Belirlenmesi kke YILMAZ, Mustafa ZKAN, Ahmet ZKAYA Baz Centaurea Trlerinin Antioksidan Aktiviteleri Yener TEKEL, Mehmet SEZGN, M. Aydn ANDA Konya ve Civarnda Yetien Baz Sideritis Yener TEKEL, Mehmet SEZGN, Trlerinin Antioksidan Kapasitelerinin Belirlenmesi Hakk DEMRELMA Trkiye in Endemic Olan Ornithogalum Ramazan MAMMADOV, Olcay DEN, Halil brahim IIK alpigenum Stapf Trnn Antioksidan ve Antimikrobiyal Etki Asndan ncelenmesi Gneydou Anadolu Blgesinde Yetien Baz Salvi Zuhal TOKER, Gksel KIZIL, Sevcan ALTA Trlerinin Uucu Yalarnn Antioksidant Etkilerinin Aratrlmas Lilium candidum L. Trnn Ekstraksiyonlar Dilek AKDEMR, Atifet zerinde Baz Antioksidan almalar KABASAKAL, Ramazan MAMMADOV, Pnar L, Azerbaycan (Bak-Aberon) Ortamnda Kltre Ramazan MAMMADOV, Zmrt MAMMADOVA, Zemfira Edilmi Lavendula officinalis Trnn Biyolojik ABASOVA zelliklerinin ve Uucu Yalarnn Aratrlmas Strenbergia clusiana Ker-Gawl ex Sprengel (Vah Asl NGREN, Mustafa Erturul DOAN, Ramazan vah) Ekstraktlar zerinde Antioksidan ve MAMMADOV, Cennet ZAY Antimikrobiyal Aratrmalar Denizli Yresinde Yayl Gsteren Crataegus Glten TATELEN, Yasin pseudoheterophylla Pojark. (Al) Trnden zole ERTUN, smayl FERHAT, Edilen Ekstraktlarn Karacierin Hepatosit Ramazan MAMMADOV Replikasyonu zerinde Etkilerinin Aratrlmas Trkiyede Yetien Baz Astragalus Trlerinin Ya smail TRKOLU, Ahmet Asidi Kompozisyonlar AHN, rfan EMRE, kke YILMAZ, Muammer BAH, Murat KRAT Astragalus Cinsine Ait Baz Taksonlarn Vitamin eriklerinin HPLC le Belirlenmesi Gazipaa (Antalya) Yresinde Yetien Baz Mantarlarn Antioksidan Aktivitelerinin Belirlenmesi smail TRKOLU, Ahmet AHN, rfan EMRE, kke YILMAZ, Muammer BAH, Murat KRAT Hasan Hseyin DOAN, Yener TEKEL
PB 088 09.00 PB 089 09.00 -
44
PB 090 09.00 PB 091 09.00 PB 092 09.00 PB 093 09.00 PB 094 09.00 PB 095 09.00 PB 096 09.00 -
Morchella esculenta ve Morchella conica nn Antioksidan Aktiviteleri Fabaceae Familyasna Ait Baz Trlerin Total Protein eriinin Bradford Micro Assay Yntemiyle Belirlenmesi Solidago virgaureann Uucu Ya ve Metanol Ekstraktnn Antioksidan Aktivitesinin Belirlenmesi Dou Karadeniz Blgesinden Toplanan Baz Yabani Mantarlarn Biyokimyasal Analizi Polifenol Oksidaz Enziminin Boletus erythropus Pers.den Saflatrlmas ve Karakterizasyonu Selenyum Toksisitesinin Arpa bitkisinde Antioksidan Enzim Aktivitesine Etkisi Bir Liken Tr Olan Ramalina capitatadan Elde Edilen Etanol-Su Ekstraktlarnn ndometazin le Oluturulan Gastrik lserler zerine Koruyucu Etkisi: Gastroprotektif Etkinin Gastrik Dokulardaki Myeloperoksidaz ve Baz Antioksidant Enzim Aktiviteleri le likisinin Aratrld Deneysel Bir alma Kuzey Trkiyede Bulunan Yabani Hypericum perforatum Poplasyonlarnda Toplam fenolik Varyasyonu Farkl Dozlardaki Kadmiyumun Maydanoz (Petroselinum hortense) Bitkisinde Fotosentetik Pigmentler ve Total Fenolik Bileikler zerine Etkisi Aromatik ve Tbbi Bitkilerin Bahe Peyzajnda Kullanm Olanaklar zerine Gzlemler Farkl Tuz Konsantrasyonlarnn Spirodela polyrrhiza (Lemnaceae) Bitkisinde Byme Oranna ve Ni Alnm Kapasitesine Etkisi Cu(II) yonlarnn Xhanthoria parietina (L.) Th.Fr. ve Xhanthoria calcicola Oxner trleri ile Biyosorpsiyonu Depolamann Sar ve Kara Havu Suyunun Stabilitesine Etkisi Baz Salvia Trlerinin Antioksidan Aktivitelerinin Aratrlmas Gentiana scabra Buergeri Bitkisinde TIS Yntem Kullanarak Micro oaltm ve Deiik Oranlarda Sukrozun Biyomas zerindeki Etkileri In vitro Ortamda Yetitirilen Hypericum scabroides Trnn imlenmesi ve Proliferasyonu zerine Farkl BAP konsantrasyonlarnn Etkisi Fasulye Bitkisinde (Phaseolus vulgars L.) Partikl Bombardman (biyolistik) Yntemiyle Gen Aktarmnn Optimizasyonu Nonpareil Badem (Amygdalus communis L. cv.)in in vitro Mikroalanmas Centaurea tomentella Hand.-Mazz. ve Centaurea albonitens Turrill (Asteraceae) taksonlar zerine sitogenetik bir alma NaCln Farkl Pamuk Tohumlarnn Dk Scaklktaki imlenme Oranlarna Etkisi Centaurea depressa Bieb.nn Adventif Srgn Rejenerasyonu
Hasan Hseyin DOAN, Yener TEKEL Sevgi DURNA, Naci DEERL Hlya DEMR, Leyla AIK, Gnl KAYNAK Hlya TORUN, F. A. AYAZ, A. ZEN, M. OL, C. DURAN, E. SESL, A. OLAK Arzu ZEL, Ahmet OLAK, Oktay ARSLAN, Erturul SESL Selcen AKIR, Mikail AKBULUT, Selda KILI, Gler TOPRAK, Kadiriye URU Mesut HALICI, . rfan KFREVOLU, Fehmi ODABAOLU,Zekai HALICI, Ali ASLAN, Ahmet AKIR, Yasin BAYIR, Murat KO, Fadime ATALAY, Sevil TANAS Cneyt irak, Ali Kemal Ayan, Tevfik Ozen, Kudret Kevseroglu Yakup ULUSU, Lokman ZTRK A. Esra ZEL CENGZ, Ahmet GNZ, B. Damla YAAN Zeliha LEBLEBC, Ahmet AKSOY Kadir KINALIOLU, Sinem ZDOAN, Emine YALIN, Kltiin AVUOLU, Zafer TRKMEN, Fadime YILMAZ Hakan BOZDOAN, zlem ERDORUL, Edip FT, Esin DERELOLU Bekta TEPE, Mnevver SKMEN, H. Akn AKPULAT, Atalay SKMEN lknur SUR, Didem Sevim MENG, Reinhard LIEBEREI, idem ALEV ZEL, Orhan ARSLAN, Khalid Mahmood KHAWAR Hilal SURMU, Hasan . ZEN Mustafa EVRM, Mikail AKBULUT idem IIKALAN, Sreyya NAMLI, Filiz AKBA, Bekir Erol AK Ahmet DURAN, Esra MARTN, Muhittin DN, Bekir DOAN, Yavuz BACI Yksel BLEK, skender TRYAK, Hatice OKKIZGIN, M. Said FDAN idem Alev ZEL, K. M. KHAWAR, A. ULU, E. KIZILATE, O. ARSLAN
PB 097 09.00 PB 098 09.00 PB 099 09.00 PB 100 09.00 PB 101 09.00 PB 102 09.00 PB 103 09.00 PB 104 09.00 -
PB 105 09.00 PB 106 09.00 PB 107 09.00 PB 108 09.00 PB 109 09.00 PB 110 09.00 -
45
PB 111 09.00 PB 112 09.00 PB 113 09.00 PB 114 09.00 PB 115 09.00 PB 116 09.00 PB 117 09.00 PB 118 09.00 PB 119 09.00 -
Urginea maritima (L.) Baker (ada soan)nn Bitki Doku Kltr Yolu le oaltm Indol Asetik Asit ve Kinetinin Aeonium haworthii Webb&Berthel Bitkisinin in vitro Klonal oaltm zerinde Etkileri ayr kraliesi (Filipendula ulmaria L.) bitkisinin Antibakteriyal ve Anti-tmr Aktivitesi Beyaz Nilfer (Nymphaea alba L.) ve Sar Nilfer (Nuphar lutea L.) Bitkilerinin Anti-tmr ve Antibakteriyal Aktiviteleri Endoslfan le Muamele Edilen Nohut (Cicer arietinum) Bitkisi Kk Ularnda Gzlenen Sitotoksik ve Mutajenik Etkiler Manyetik Alandan Geirilen Suyun Buday (Triticum aestivum L.) Tohumlar zerine Etkisi Domates (Lycopersicon Iyopersicum L.) Tohumlarna Uygulanan Kurun (Pb) Ar Metalinin imlenmeye Etkileri Patlcan (Solanum melongena) Tohumlarnda Ar Metal Stresine Kar Olas Deiiklerin Belirlenmesi Ekmeklik Buday (Triticum aestivum L.) eitlerinde Sar Pas Hastal ile Mcadelede ESTSSR ve ISSR Markrler ile Dayankl Genotiplerin Belirlenmesi
Khalid Mahmood KHAWAR, idem Alev ZEL, Funda ZDEMR, Dilek CAM, Mevlde Alev ATE, Orhan ARSLAN Berna BA, Necip NALACI, Yusuf ZEYNALOV Arzu BRNC YILDIRIM, Arzu UCAR TURKER Fatma PEHLVAN KARAKA, Arzu BRNC YILDIRIM, Hilal KYLOLU, Arzu UAR TRKER Elif VATAN, Ozlem AKSOY Sevil YALIN, Selim LEKDEMR Zeynep KILI, E.Smer ARAS Didem AKSOY, E.Smer ARAS Seval ERCAN, Y. AYDIN, A. YUMURTACI, F. ENTRK AKFIRAT, S. HASANEB, F.ERTURUL, L. ETN, S.ALBUSTAN, Z. MERT, K. AKAN, F. DNCEL, N. BOLAT, S. BELEN, M. AKMAK, . YORGANCILAR, E. ZDEMR, A. ALTINKUT UNCUOLU iler MER, Necmettin GLER
PB 120 09.00 PB 121 09.00 PB 122 09.00 PB 123 09.00 PB 124 09.00 PB 125 09.00 PB 126 09.00 PB 127 09.00 PB 128 09.00 PB 129 09.00 PB 130 09.00 PB 131 09.00 -
Dianthus ingoldbyi Turrillde ekirdek DNA Miktarnn Flow Sitometri Yntemiyle Belirlenmesi Albizzia julibrissin Durazz Bitkisinin Tohumlarnn Berna BA, Tark in vitroda imlendirilmesi YONUCUOLU, Yusuf ZEYNALOV Kk Lezyon Nematodlar (Pratylenchus spp.)nn Mehmet Ali ST, Zbeyir Buday eitlerinde Populasyon Geliimi DEVRAN, Tuncay TAN, Osman MEK, Arif ANLI Dou Akdeniz Blgesinde Yayl Gsteren Rza BNZET, Nermin ORCAN Onosma L. (Boraginaceae) Trlerinin Palinolojik zelliklerinin Nmerik Taksonomisi Tbbi ve Aromatik Bitkilerde Verim ve Kalite Kadir AKAN, Reyhan zerine Mikoriza (Mycorrhiza)larn Etkisi BAHTYARCA BADAT Trkiyede Yetien Baz Anthemis L. Trleri Ufuk ZBEK, Ltfiye Yasemin KO, Ayten ELEB, Leyla Arasndaki Taksonomik likilerin RAPD-PCR AIK, Mecit VURAL Yntemi le Aratrlmas Edirne Trakya niversitesi Herbaryumu (EDTU) Nesibe BAAK, Necmettin Prof. Dr. Baki Kasaplgil zel Koleksiyonu GLER Propolisten Baz Etken Bileenlerinin zolasyonu mr GENAY, Kadriye SORKUN Yaprak ve Toprak Analizlerine Dayanlarak Kazm AYHAN, Sercan POLAT, Akdeniz Blgesinde Turungillerin Geliiminin Nilfer ITKI, Funda LHAN ncelenmesi Trkiyede Yaylm Gsteren Betula pendula Roth, enol ALAN, Talip ETER, zlem YILDIRIM, N. Mnevver Corylus avellana L. ve Alnus glutinosa (L.) PINAR Gaertner Trlerinin Polen Protein Profillerinin Karlatrlmas Bitkisel rnlerin Antioksidan Kapasitenin Sevil ALBAYRAK, Ahmet Belirlenmesinde Kullanlan Yntemler AKSOY, Osman SADI Marmaris Milli Park'nda Orman Yangnlar Sonras Okan RKER Farkl Rejenerasyon Uygulamalarnn Bitki Komniteleri zerine Etkisi (almann lkin Sonular)
46
PB 132 09.00 PB 133 09.00 PB 134 09.00 PB 135 09.00 PB 136 09.00 PB 137 09.00 PB 138 09.00 PB 139 09.00 PB 140 09.00 PB 141 09.00 PB 142 09.00 PB 143 09.00 PB 144 09.00 -
Karabk Demir elik letmelerinin (Kardemir) evrede Oluturduu Atmosferik Ar Metal Birikiminin Bir Biyomonitr Karayosunu (Hypnum Cupressiforme) Kullanlarak Belirlenmesi Konyada Kltr Yaplan Agaricus bisporus (Lange) Singdaki Baz Metal Birikimlerinin Aratrlmas Akaray Havzas (Afyonkarahisar)Ndaki Tehlike Altndaki (CR, EN, VU) Endemik Bitkilerin Corafi Bilgi Sistemleri (CBS) ile Haritalanmas anakkale Bozca Adadaki Atmosferik Polenler evresel Sorun Kresel Isnmann, Tarmsal Kurakla Etkileri Ve Alnacak nlemler Ate Dikeni Bitkisindeki Kkrt Miktarnn ncelenmesi: Eskiehir rnei Kayseri Yresinden Toplanan Baz zm ve Yaprak rneklerinde Ar Metal Birikiminin ncelenmesi Camellia sinensis (Theaceae)in Antioksidan Madde erii Orta Karadeniz Blgesinde Yayl Gsteren Cistus creticus L. (Cistaceae) Yapraklarnda Bir Ykseklik Gradiyenti Boyunca Klorofil Miktar Deiimi Dk Scaklklarn Corylus avellana L. var. avellana (Fndk) Trnn N, P ve Protein erikleri zerine Etkileri atalan Baraj Glnn (Adana) Fizikokimyasal zellikleri ve Planktonik Chlorophyta Kompozisyonu Sternbergia candida Mathew et T.Baytop (Amaryllidaceae) Trnn Tohum imlenmesi ve Ex-Situ Olarak Yetitirilmesi zerine Aratrmalar Gaziantep li ve Baz lelerinden Mevsimsel Olarak Alnan Su, Sediment, Bitki ve Toprak rneklerinde Kadmiyum ve Kurun Dzeyleri Geleneksel ve Organik Tarm Koullarnda Yetitirilen Baz Sebze Bitkilerinin Mineral Madde eriklerinin Karlatrlmas Ekolojik Tarmda Farkl Gbre Uygulamalar le Yetitirilen Baz Sebze Bitkilerinin Mineral Madde eriklerinin Karlatrlmas Inula viscosa (L.) Aiton Yaprak Ekstraktnn Antioksidant Aktivitesinin ve Allium cepa Kk Ucu Hcreleri zerindeki Sitotoksik ve Genotoksik Etkilerinin Aratrlmas Endstriyel Alanlardaki Baz Bitki Trlerinin ve Topraklarn Makro Element zellikleri Hava Kirliliinin Baz Bitkilerde Klorofil erii ve Stoma Saylar zerine Etkileri Ulugl (Glky, Ordu)n Genel zellikleri ve Su Kalitesi Dzce l Merkezi Atmosferinin 2006 Yl Polen ve Spor Analizi Akdeniz Bitki Corafyas Blgesinde Yayl Gsteren Baz al Trlerinde Nitrat Redktaz Aktivitesi Tuzluluk ve Kuraklk Stresinin Groenlandia densada Bymeye Etkisi Farkl pH Deerlerinin Lemna gibba ve Lemna minorde Ar Metal Alnmna ve Klorofil Miktarna Etkisi
Gray UYAR, Muhammet REN
Ali ATE, Batrk KAYA, Selda KILI, Hakan KURT, Zehra ESENL Mustafa KARGIOLU, Ahmet SERTESER, ETN ENKUL, M. Ali ZDEMR Aydn BLG, Hanife AKYALIN Hasan BOYACI, Demet UYGAN, Gnen GNLTA Semra MALKO, Arzu EK Ahmet AKSOY, Zeliha LEBLEBC Ali BLGN Sevda YALIN TRK, Tuba BAYRAK ZBUCAK, znur ERGEN AKN Tuba BAYRAK ZBUCAK, Sevda YALIN TRK, SELAHATTN ZBUCAK Sevgi Sezen ALADA, Saadet DEMRRS SAYGIDEER Hasan YILDIRIM, brahim UZAN Saadet DEMRRS SAYGIDEER, Muhittin DOAN, Fatih DENZ, Mustafa PEHLVAN, Feyza NUR KAFADAR, nder YUMRUTA Aye YE, Yeim ATALAY, M. Sabri ZYURT, Sema LEBLEBC Yeim ATALAY, Aye YE, M. Sabri ZYURT, Sema LEBLEBC Tlay AKIN ELK, zlem Sultan ASLANTRK Arzu EK Ahmet GNZ, Berrak Damla YAAN, Ercan DVER, Seda ATA, Mustafa Erdal KAPLAN, Kaan HRKAN Beyhan TA, Ahmet Yavuz CANDAN Aye Belgin SERBES, Aye KAPLAN Hlya ARSLAN, Serap KIRMIZI, F. Selcen SAKAR, Grcan GLERYZ Dilek DEMREZEN YILMAZ Kadriye URU, Dilek DEMREZEN YILMAZ, Hatice AKBULUT
PB 145 09.00 PB 146 09.00 PB 147 09.00 PB 148 09.00 PB 149 09.00 PB 150 09.00 PB 151 09.00 PB 152 09.00 PB 153 09.00 PB 154 09.00 -
47
PB 155 09.00 PB 156 09.00 PB 157 09.00 PB 158 09.00 PB 159 09.00 PB 160 09.00 PB 161 09.00 PB 162 09.00 PB 163 09.00 PB 164 09.00 PB 165 09.00 PB 166 09.00 PB 167 09.00 PB 168 09.00 PB 169 09.00 PB 170 09.00 PB 171 09.00 PB 172 09.00 PB 173 09.00 PB 174 09.00 PB 175 09.00 PB 176 09.00 PB 177 09.00 PB 178 09.00 PB 179 09.00 PB 180 09.00 PB 181 09.00 -
Toprak Erozyonunu Byk Oranda nleyen Korumal Tarmn Trkiyede Uygulanabilirlilii Farkl Konsantrasyonlardaki Borik Asidin Baz Carthamus tinctorius L. Compositae) eitlerinin Tohum imlenmesi zerine Etkileri Bitkilerin Kuzeye G Sihir Havasnn Kirlemesinde Srekli Aa ve Kollar Isqal Olunmu Blgelerde Genefond Tehlikededir Bzi Nv Ekzotik Aac v Kol Bitkilrinin Mrdkandendrarisind ntroduksiyas EDXRF Spektroskopi Teknii le Corafik Olarak Farkl ki Blgeden Toplanan Liken Trlerindeki Eser Element Konsantrasyonlarnn Karlatrlmas Giresun ehir Merkezindeki Epifitik Likenlerin Dalm zerine Hava Kirliliinin Etkisi Amasya li Florasna Genel Bir Bak Estimation of the Acidity, Electrical Conductivity , Sulphate , and Nitrate Quantities in Falling Rain on Mosul City An Ecological Study For The Phytoplankton Species In Tigris River Within Mosul City Ecological Effect of Plants Residual Combustion after Harvest Kzlrmak Deltasnda Doal Kaynak Kullanm Mula linin Muscari Mill. Trleri Zeytin Topraklarnn Karbon Mineralizasyonuna Glyphosate Isopropylamine Trkiyede Yaplm Atmosferik Polen almalar Sahra l Toprann Buday eitlerinin Geliimi zerine Etkisi Sideritis libanotica Labill. subsp. linearis (Bentham) Bornm. (Lamiaceae)nn Doal ve Kltr Formlarnn Morfolojik ve Ekolojik zellikleri Ynnden Karlatrlmas Sideritis argyrea P.H.Davis (Lamiaceae)nn Doal ve Kltr Formlarnn Morfolojik ve Ekolojik zellikleri Ynnden Karlatrlmas Sideritis pisidica Boiss.&Heldr. (Lamiaceae)nn Doal ve Kltr Formlarnn Morfolojik ve Ekolojik zellikleri Ynnden Karlatrlmas Vitis vinifera L. cv. Sultani ekirdeksizde Olgun Polenin nce Yaps Ornithogalum sigmoideum Freyn&Sntda Embriyolojik ve Sitokimyasal almalar Ornithogalum sigmoideum Freyn&Sntun Stigmasnda Sitokimyasal Yntemlerle Enzim Aktivitesinin Tayini Trifolium pratense L. (ayrgl)de Olgun Embriyo Kesesinde Polar Nukleuslarn Davran Pamuk (Gossypium spp.) Bitkisinde Bulunan Gossypol Maddesinin zellikleri ve Kullanm Alanlar Halka Yaprakl Adaay (Salvia verticillata) ile Byk iekli Adaaynn (Salvia tomentosa) Anti-tmr Aktiviteleri Dokuz Kynde (Seluklu/Konya) Kullanlan Doal Bitkiler ve Yerel Adlar
Erdihan TUN, Saadet SAYGIDEER Glin YILMAZ, Sema LEBLEBC Birkan AIKGZ, Burak GKMEN Tofig S. MAMMADOV, A.A. GULYEV Tofig S. MAMMADOV Tofig S. MMMDOV, Z.H. ABBASOVA Kenan YAZICI, Gkhan APAYDIN, Ali ASLAN, Volkan AYLIKI, Necati KAYA, Engin TIRASOGLU Kenan YAZICI, Ali ASLAN, Arzu EK Cengiz YILDIRIM, Arzu CANSARAN Y.Al_ Mashhadani, A.AL-Hayalli Mazin N. Fadhel, Yahya D. alMashhadani Mohammad I. Al-Taee, Dr. Slah S. Al-Taee Ali Kemal Ayan, Cneyt irak, Tohit Gne, Necdet ama, Selim Ayta, Ramazan MAMMADOV, Tofik MAMMADOV, Pnar L Hsniye AKA SALIKER, Feruze ESER, Cengiz DARICI Aydn BLG, Hanife AKYALIN Nihal YCEKUTLU, Serpil TERZOLU, Cemal SAYDAM, Ik BLDACI Orhan NAL, Belks YAPICI
Belks YAPICI, Orhan NAL Belks YAPICI, Orhan NAL H. Nurhan BYKKARTAL Il SMALOLU, Meral NAL Il SMALOLU, Meral NAL H. Nurhan BYKKARTAL M.Said FDAN, Yksel BLEK Fatma P. KARAKA, Arzu U. TRKER Deniz SUCUOLU, O. TUGAY, E. KOER, F. T. GNEY
48
Bahecik Kynde (Seluklu / Konya) Tbbi Amal Kullanlan Bitkiler Yazr Kynde (Seluklu/Konya) Gda Olarak Kullanlan Doal Bitkiler Akdeniz Blgesinin Baz Yerleim Birimlerinde Etnobotanik Amala Kullanlan Bitkiler Baskil lesinin (Elaz) Etnobotanik Deeri Olan Baz Bitkileri Geyve (Sakarya) ve evresinde Yerel Kullanm Tespit Edilen Bitkilerin Yresel simleri anlurfa Yresindeki Baz Baklagil Bitkilerin Etnobotanik zellikleri Van Gl Havzasnda ay Olarak Kullanlan Baz Bitkiler Cizre (rnak) ve evresinde Halkn Gda Olarak Kulland Bitkiler Trkiye Bitkilerinden Elde Edilen Etken Maddelerin letken Polimerlerle Modifiye Edilmi Enzim Elektrotlarla Tayini Ekecik (Aksaray) Da ve evresinin Etnobotanik zellikleri Trkiye Bitkilerinin Etken Maddeleri ve in vitro Sitotoksisiteleri Kars ve evresinde Yetien Baz Bitkilerin Etnobotanik zellikleri Tokat Yresindeki Baz Bitkilerin Yerel simleri ve Etnobotanik zellikleri Bilecik, Bursa ve Edirne evrelerinde Etnobotanik Amala Kullanlan Baz Bitkiler Trkiye' de Crocus sativus (safran) Trnn Ekolojik ve Ekonomik Deerinin Artrlmas almalar Zeytin Karasuyunun Tilapia (Oreochromis niloticus)da Oksidatif Stres zerine Etkisinin Aratrlmas Cyprodinil Uygulamasnn Hachalilolu Kays Genotipinde Polen imlenmesi ve Polen Tp Uzunluu zerine Etkileri Erzurum ve evresinde Yetien Micromeria fruticosa (L) Druce ssp. serpyllifolia (Bieb) PH Davis Bitkisinin Antimutajenite ve Antitmr zelliklerinin Aratrlmas inko (Zn) ve Kadmiyum (Cd) Metal yonlarnn Phaseolus vulgaris L. (Fabaceae) Kk Ucu Hcrelerindeki Sitotoksik Etkilerinin Karlatrlmas Verbascum speciosum Schrader Tohumlarnn Sulu Ekstraktnn Drosophila melanogaster zerine Etkisinin Belirlenmesi Tuzla Gl nde (Palas-Kayseri) Salicornia europaea L. Bitkisi Kullanlarak Ar Metal Kirliliinin Tespiti nsan Lenfosit Kltrlerinde Ulva rigida C. Agardh (Chlorophyceae) Ekstraktnn Kromozom Hasarn nleyici Etkisinin Aratrlmas Biyokatnn Tarmda Kullanlmasnn Verim zerindeki Etkisi
Feyza Tuba GNEY, Osman TUGAY, Emine KOER, Deniz SUCUOLU Emine KOER, Osman TUGAY, Deniz SUCUOLU, Feyza Tuba GNEY Il MEK, Galip AKAYDIN, Z.Ceren ARITULUK, Erdem YELADA Murat KURAT,Uur AKILCIOLU, smail TRKOLU, emsettin CVELEK Onur KOYUNCU, Ali KUTLU, Gkhan BAYRAMOLU, Hakan ENTRK,zgr EMROLU, Murat ARDI ve Dervi ZTRK Hasan AKAN, Mehmet Nezif MIRDESLOLU, Mehmet Maruf BALOS Fazl ZTRK Fevzi ZGKE, Murat NAL, Adnan GENAY Songl EN, Asuman KARADENZ Muhittin DN, Batrk KAYA, Ayvaz NAL Asuman KARADENZ, Songl EN Sevda GTEPE, Nesimi YANAR, Fatma GNE Bedrettin SELV Tuba PORTAKAL, Il MEK, Erdem YELADA, Galip AKAYDIN Burcu YKSEL, Nagihan AKAYA, Miray SOYUPEK Birgl MAZMANCI, Fahri KARAYAKAR, Sahire KARAYTU, Tolga AVA Zehra Tuba ABACI, Bayram Murat ASMA zlem BARI, Medine GLLCE, Tlin ZBEK, mer Faruk BAYRAK, Mehmet KARADAYI Kltiin AVUOLU, Emine YALIN, Aysun ERGENE, Sema TAN, Emine ZTRK, Fadime YILMAZ zkan AKSAKAL, Hakan AKIN, Yusuf KAYA, Handan UYSAL mmglsm EKNCOLU, Dilek DEMREZEN YILMAZ Gamze YILDIZ, zgr VATAN, Serap ELKLER, Rahmi BLALOLU Ramazan YAVUZ, Mevlt YILMAZ, Glser YALIN
PB 201 09.00 PB 202 09.00 PB 203 09.00 PB 204 09.00 -
49
PB 205 09.00 PB 207 09.00 PB 208 09.00 PB 209 09.00 PB 210 09.00 PB 211 09.00 PB 212 09.00 PB 213 09.00 PB 214 09.00 PB 215 09.00 PB 216 09.00 PB 217 09.00 PB 218 09.00 PB 219 09.00 PB 220 09.00 -
Daday letme Mdrl Seme letme Snf Ormanlarnn Aktel Yaplarnn Belirlenmesi Adyaman Yresinden Toplanan Ficus carica Trne Ait Meyvelerin Ya Asidi ve Baz Lipofilik Vitaminlerin Analizi Ankara li Gncel Aeropalinoloji Verileri Hatila Vadisi Milli Park Karayosunu Floras (Artvin) Hayvanlarla Tozlama (Zoogami)'de Anter Adaptasyonlar Trkiye Mikoflorasna Yeni Cins Kayd Rafineri Atk Suyunun Vicia faba L. (Fabaceae) Kk Ucu Hcrelerindeki Sitotoksik Etkilerinin Aratrlmas Dk younlukta Manyetik Alan Uygulamasnn Soanda Apoplastik Antioksidan Enzim Aktivitesi zerine Etkileri Kesilmi Turp (Raphanus sativus L.) Kotiledonlarnda Taze Arlk Deiimleri, Klorofil ve Protein Miktarlar zerine Salisilik Asitin Etkileri UV-C In Stresinin Sera artlarnda Yetitirilen Fasulye (Phseolus vulgaris L. cv. Atlanta) zerinde Baz Morfolojik ve Fizyolojik Etkilerinin Aratrlmas Pamukkale ve Karahayt Sularnn Tohum imlenmesine Etkisi Agapanthus africanus (Aliaceae)da iek Geliimi ve Senesens ile lgili Baz Deiiklikler Arbuskler Mikorizann Tuz Stresine Maruz Kalan Biber Bitkisinin (Capsicum annuum) Fotosentetik Pigment erii ve Lipid Peroksidasyonu zerine Etkisi NaCl, 24-Epibrassinolid ve Bunlarn Kombinasyonlarnn Spirulina platensis zerine Baz Fizyolojik Etkileri Tuz Stresinin Triticale ve Baz Secale Taksonlarnda Total Speroksit Dismtaz (SOD; E.C. 1.15.1.1) ve Total Peroksidaz (POD; EC 1.11.1.7) Aktiviteleri zerine Etkilerinin Aratrlmas Kemaliye (Erzincan) lesinde Tespit Edilen Baz Pas Mantarlar Bat ve Gney Anadoluda Yayl Gsteren Crocus L. (Iridaceae) Trleri zerinde Taksonomik Gzlemler Aksaray li Nizip Blgesinde Doal Olarak Yetien Baz Bitkiler zerine Sitogenetik Bir alma
Hakan EVK Aye Dilek ZAHN, Mehmet GVEN, kke YILMAZ, Mehmet TUZCU, Can Ali ACA, Alparslan DAYANGA Edibe ZMEN, Cahit DOAN, lgin KIZILPINAR, Cansn SAKESEN, Ayfer TUNCER Bahadr KOZ, Nevzat BATAN, Turan ZDEMR Talip ETER, Cemil LEK, Nur Mnevver PINAR Hayrnisa BA SERMENL, Mustafa IILOLU Emine YALIN, Kltiin AVUOLU, Aysun ERGENE, Fadime YILMAZ, Emine ZTRK Serkan ERDAL, Rahmi DUMLUPINAR, Turgay AKMAK Songl ANAKI
Yeim OPAK KARA
Yeim OPAK KARA Nihal GREN SALAM, Nee AYDIN, Serap A, Gl CEVAHR Z Fazilet zlem EK, Serpil NYAYAR Saadet SAYGIDEER, Fatih DENZ Okan ACAR, Filiz BAYKAL AKAY
PB 221 09.00 PB 222 09.00 PB 223 09.00 PB 224 09.00 PB 225 09.00 -
Makbule ERDODU Osman EROL, Levent IK, Orhan KKER Meryem ZTRK, Esra MARTN, Ahmet DURAN, Muhittin DN, Aye ZDEMR, zlem ETN zlem AKSOY, Feruzan DANE
Fusilade (fluazifop-p-butyl) ile Muamele Edilen Mercimek (Lens culinaris Medik. cv. Sultan) Bitkisi Kk Ularnda Gzlenen Mitotik Deiimler Herbisit Olarak Kullanlan Tribenuron Metil Ersin YCEL ve Glin YILMAZ Maddesinin Trkiyede Yetitirilen Baz Triticum aestivum L. eitlerinin Tohum imlenmesi zerine Etkileri
50
POSTER SUNUMLARI BOTANK

26 HAZRAN 2008
14:00-17:30
Sefer DEMRBA, Okan ACAR Glin BEKER AKBULUT, Emel YT Yelda EMEK, Bengi ERDA Hseyin UYSAL, Orhan KURT, Fatih SEYS, Emine AYDIN Fatih SEYS, Orhan KURT, Hseyin UYSAL, Emine AYDIN Dilek NAL, Atakan SUKATAR Mustafa YILDIZ, Hakan TERZ Serap KURT, B. ERDA1, A. A. KARAGZLER, M. UYGUN Sreyya NAMLI, Zuhal TOKER, idem IIKALAN, Hasan etin ZEN smhan POTOLU ERKARA, Murat ARDI, Sleyman TOKUR Serap KIRMIZI, Richard BELL Hasan YILDIRIM, Yusuf ALTIOLU Peyami BATTAL, M. ERMAN, . ELK, . BERBER, M. TRKER, M. E. EREZ, F. OUZ Zuhal TOKER, Hasan etin ZEL Hseyin UYSAL, Orhan KURT, Fatih SEYS, Emine AYDIN Tuba BAYRAK ZBUCAK, znur ERGEN AKN zge ZD, Saadet DEMRRS SAYGIDEER Muhittin DOAN, Saadet DEMRRS SAYGIDEER Sezai SARPKAYA, Saadet DEMRRS SAYGIDEER
Helianthus annuus L. Kklerinde Orobanche cumana Wallr. Penetrasyonu Srasnda Meydana Gelen Ksa Sreli Antioksidatif Yantlar Asetoklor Herbisitinin Postemergens Olarak Zea mays (Msr)cv.Martha F1 Bitkisinde Peroksidaz ve Lipid Peroksidasyonu zerine Etkileri Bursa Siyah (Ficus carica L. cv. Bursa Siyah) ncir eidinin in vitro Koullarda NaCl Stresine Tepkileri Ekim Zamannn Ketencik (Camelina sativa (L.) Crantz)n Biyolojik ve Tarmsal Karakterlerine Etkisi zerinde Bir Aratrma Ekim Zamannn Aspir (Carthamus tinctorius l.)in Biyolojik ve Tarmsal Karakterlerine Etkisi zerinde Bir Aratrma Farkl Konsantrasyonlardaki Kobaltn Pseudevernia furfuracea (L.) Zoph. nn Fotosentetik Verimi zerine Etkisi Baz Ekmeklik ve Makarnalk Buday eitlerinde Termal Tolerans: Hcre Canll ve Klorofil Birikimi Testleri Centaurea zeybekii Wagenitz (Asteraceae)nin antioksidan aktivitesi zerine bir aratrma in vitro artlar Altnda Yetitirilen Hypericum triquetrifolium Turraya Farkl UVC Inn Etkilerinin Aratrlmas Eskiehir ve evresinde Yetien Baz Hypericum Trleri zerinde Tohum imlendirme almalar Arpada (Hordeum vulgare L. cv. Stirling) imlenme ve Gelime Safhalarnda E Zamanl Tuzluluk ve Dk Oksijenli artlarn Etkileri Chionodoxa Boiss Cinsine Ait Trler le Yakn Akrabalar, Scilla bifolia L. ve Puschkinia scilloides Adams Trlerinin Tohum imlenme Fizyolojileri Kuraklk Stresi Altnda Yetitirilen Baz Mercimek (Lens culinaris Medik.) eitlerinde Hormonlarn ve Ya Asitlerinin Seviyelerindeki Deiikliklerin Belirlenmesi Gneydou Anadolu Blgesinde Yetien Baz Hypericum Trlerinin Uucu Ya eriklerinin Aratrlmas Ekim Zamannn Keten (Linum usitstissimum L.)nn Biyolojik ve Tarmsal Karakterlerine Etkisi zerinde Bir Aratrma Bir Yol Yapm antiyesi Etrafndan Toplanan Baz Bitki rneklerinde Baz Ar Metal Konsantrasyonlarnn Mevsimsel DEM Krom (VI) Birikiminin Chlorella vulgariste Hcre Says, Fotosentetik Pigment ve Protein Miktarna Etkisi Ceratophyllum demersum L.de Kadmiyum Klorr VE Sodyum Klorr Kombinasyonunun Fizyolojik ve Morfolojik Etkileri Nasturtium officinale R. Br.de 2,4-Dnin Azot, Klorofil ve Mineral Madde eriine Etkileri
51
PB 245 14.00 PB 246 14.00 PB 247 14.00 PB 248 14.00 PB 249 14.00 PB 250 14.00 PB 251 14.00 PB 252 14.00 PB 253 14.00 PB 254 14.00 PB 255 14.00 PB 256 14.00 PB 257 14.00 PB 258 14.00 PB 259 14.00 PB 260 14.00 PB 261 14.00 PB 262 14.00 PB 263 14.00 PB 264 14.00 PB 265 14.00 -
Carthamus tinctorius (ASPR)'de Emrriyo Kltr le Makro Besin Elementleri zerinde Stres Fizyolojisi almalar Everzol Krmz- 3BS Tekstil Boyasnn Zea mays cv. Martha F1 Bitkisinde Pigment Sistemi zerine Etkileri Brassica oleracea var. acephala (Kara lahana)'da Krom Toksisitesinin Biyokimyasal ve Fizyolojik Olarak Deerlendirilmesi Kadmiyum Slfat (CdSO4) Uygulamasnn ki Farkl Ayiei (Heliantus annuus L.) eidinde Fitokelatin Sentezi zerine Etkisi Baz Makrofungus Ekstraktlarnn imlenmekte Olan Msr Bitkisi Tohumlarnn Geliimi ve Fizyolojisi zerine Etkileri Farkl Domates Tohumlarnn imlenmesi zerine Tuz Stresi ve Scakln Etkisi Baz Bitki Byme Dzenleyicilerinin in vitro Ortamda Biber (Capsicum annuum L.) Tohumlarnn imlenmesi zerine Etkisi Tuz Gl evresindeki Baz Endemik Halofit Bitkilerin Prolin, Mineral Madde ve Fotosentetik Pigment Miktarlar Zeytin (Olea europea L.) Yapraklarndaki Antosiyanin, Klorofil ve Karetenoid Konsantrasyonlarnn Hipersensitif Yntemiyle Mevsimsel Deiiminin Aratrlmas Farkl Asma (Vitis vinifera L.) eitlerinde Su Stresine Kar Oluan Fotosentetik ve Dier Fizyolojik Deiimlerin Belirlenmesi Tuz Stresinin Arpa Kltivarlarnda Simplast ve Apoplastik Svda ABA ve Prolin Miktar zerine Etkisi Bitkilerde C4 Fotosentez Simdromunun Evrimi Su Kullanma Verimlilii le Ksilem Yap ve Fonksiyonunu Deitirmitir Nepeta nuda L. subsp. nuda Bitkisinin Kimyasal Kompozisyonu Vicia faba Bitkisinde Kadmiyum Uygulamasna Bal Olarak H2O2, Lipid Peroksidasyonu ve Karde Kromatid Deiimi Arasndaki liki Farkl Tuz Konsantrasyonlarnn Sesamum indicum L. Tohumlarnn imlenmesi zerine Etkilerinin Belirlenmesi Tohumlarda Uzun Sreli Doal Yalanmann Antioksidatif Aktivitede Meydana Getirdii Deimeler Scorzonera kotschyi Boiss. ve Scorzonera tomentosa L. (Asteraceae) Taksonlar zerine Karyolojik Bir alma Kuraklk Stresi Altndaki Ctenanthe setosada Yaprak Kvrlmas Esnasnda Meydana Gelen Anatomik Deiikliklerin ncelenmesi Kuraklk Koullar Altndaki Phaseolus vulgaris Kltvarlarnn Antioksidan Enzim Aktivitelerindeki Deiimlerin Aratrlmas Ctenanthe setosada Klorofil Floresans Parametreleri ile Su Potansiyeli Arasndaki likinin Aratrlmas Ctenanthe setosada Kuraklk Stresi Esnasnda Reaktif Oksijen Trlerinin Dokusal Yerleimi ve Polifenol Oksidaz Aktivitesinde Meydana Gelen Deiimler
Banu EKMEK Armaan KAYA1, Emel YT, Glin BEKER AKBULUT Yasemin ZDENER, Birsen AYDIN, Fsun YREKL, Emel DEMR Zeynep Banu DOANLAR, Fsun YREKL Yusuf UZUN, Abdullah KAYA, Musa TRKER, Kenan DEMREL, Peyami BATTAL, Mehmet E. EREZ, Ali KELE Mahmut DOAN, Aslhan AVU, Nida Esra CAN, Mslm UYSAL Esra KO, Cemil LEK, A. Sln STN Gken BAYSAL, Rukiye TIPIRDAMAZ, Hayri DUMAN dris ARSLAN, Yeim KARA, Uygar SARKAYA, Tuba KARTAL, Esin ZCAN Lale YILDIZ AKTA, Yasemin YAMUR, Avni GVEN Hlya TORUN, F. Ahmet AYAZ Ferit KOCANAR dris ARSLAN, Ali ELK Serpil NYAYAR, Ayla ELK, Ayin GZEL DEER, Sertan EVK, F.zlem EK ule BULAMA, Gven GRK Gleray AAR, Turgay AKMAK, kke ATICI, Serap SUNAR Esra MARTN, Bekir DOAN, Meryem ZTRK, Ahmet DURAN, Engin HASIRCI Nihal KUTLU, Rabiye TERZi, idemTEKEL, Glcan ENEL, Asm KADIOLU Rabiye TERZ, Aykut SALAM, Nihal KUTLU, Hatice NAR, Asm KADIOLU Hatice NAR, Aykut SALAM, Rabiye TERZ, Asm KADIOLU Neslihan SARUHAN, Asm KADIOLU
52
PB 266 14.00 PB 267 14.00 PB 268 14.00 PB 269 14.00 PB 270 14.00 PB 271 14.00 PB 272 14.00 PB 273 14.00 PB 274 14.00 PB 275 14.00 PB 276 14.00 PB 277 14.00 PB 278 14.00 PB 279 14.00 PB 280 14.00 PB 281 14.00 PB 282 14.00 PB 283 14.00 PB 284 14.00 PB 285 14.00 PB 286 14.00 PB 287 14.00 PB 288 14.00 -
Fasulye (Phaseolis vulgaris) eitlerinde Kuralk Stresi Esnasnda Stoma letkenlii, Su Potansiyeli ve Klorofil Floresans Arasndaki likinin Aratrlmas Bakr (Cu) Uygulanm Msr (Zea mays L.) Fidelerindeki Antioksidan Aktivitelerin Fizyolojik Ynden ncelenmesi Fasulye (Phaseolus vulgaris L.) Fidelerinin Klorofil, Toplam Protein ve Prolin Miktarlar zerine Mangann Etkileri Msrn Soua Tolerans Cevabnda Salisilik Asit Uygulamalarnn Rol
Aykut SALAM, Rabiye TERZ, Hatice NAR, Asm KADIOLU Fadime ERYILMAZ Fikriye KIRBA ZENGN kke ATICI, Salih MUTLU, mer KARADAOLU, Esen TAGIN, Barbaros NALBANTOLU Yasemin DEMRGAN, Kemal Melih TAKIN znur SUAKAR, Ekrem DNDAR Doan LHAN, Cneyt AKI
Arabidopsis thaliana (L.) Heynh. Kallaz Bileeni 1,3-Glukanaz Gen fadesinin Belirlenmesi Zeytin Genomunun Gen Younluu Hakknda Yeni pular Baz Genotoksik Bileiklerin Tradescantia pallida H. Bitkisi zerindeki Genetiksel Etkilerinin Stamen Ty Analizi ve Mikronukleus Testi ile Deerlendirilmesi niversite rencilerinin Genetik Yaps Salih DOAN, Ercan KAYA , Deitirilmi Besinlere Kar Tutumlar Fatih SEZEK, Cahit YULADIR, Zeynep YILMAZ, ayeste NAL, Zehra KORKMAZ Trkiye Quercus Seksiyonuna (Ak Mee Grubuna) Emel USLU, Serap MUTUN, M. Ait Baz Trlerin Kloroplast DNA Analizleri Tekin BABA Farkl Hava Koullarnda DNA Analizi Mustafa KATI Baz Ayva (Cydonia oblonga)Gen Kaynaklarnn SSRa Dayal Molekler Analizi Byk Menderes Nehri le Sulanan Aydn Blgesindeki Topraklarn Genotoksisitesinin Allium Test Sistemi le Belirlenmesi Kzlam (Pinus brutia Ten.)n Be Doal Populasyonunda Genetik Varyasyonun Belirlenmesi Patateste Patates X Virsne (PVX) Kar Dayankllk Bitkilerde DNA zolasyonu Lycopersicon esculentum Trlerinde Trimiltox Uygulamasnn Mitoz zerine Etkileri Leucojum aestivum da (Amaryllidaceae) Polen Geliimi Srasnda Anter eperinin Baz Histokimyasal zelliklerinin ncelenmesi Cyclamen mirabile Hildebr.in Olgun Dokularnn in vitro Rejenerasyon Potansiyelinin Aratrlmas Dorystoechas hastata Boiss.& Heldr. Ex Benthamnn in vitro Elde Edilmi Fide Eksplantlarnn Kallus Oluturma Potansiyellerinin Aratrlmas Senecio hypochionaeus var. argaeusda in vitro Organogenez Silybum marianum Tohumlarnn in vitro imlendirilmesi Farkl Tuz Konsantrasyonlarnda Makarnalk Buday Genotiplerinde Haploid Bitki retimi Erkek Antep Fstnn (Pistacia vera L. kultivar Atl ) in vitro Kklendirilmesinin yiletirilmesi Ali Emre AKPINAR, Mustafa PEKTA, smail DEMTA, Hamit AYANOLU, Ali ERGL Zahide AHN, Serdar KOCA Behiye Banu BLGEN, Nuray KAYA Fevziye ELEB TOPRAK, Eminur BARUTU, Anne FRARY, Sami DOANLAR Tuba KASIMOGLU, Sercan POLAT, Nilfer ITKI, Funda LHAN Meltem TEZCAN, Cneyt AKI Nuran EKC mer YAMANER, Bengi ERDA Bengi ERDA, Yelda EMEK, Serap KURT Hatice LGEEN1, H. Nurhan BYKKARTAL2, M.Cihat TOKER2 Hatice LGEEN, U. KOCA, M. KARTAL Rabet Ezgi DURAN, idem SAVAKAN Engin TLKAT, Veysi OKUMU, Ahmet ONAY, Veysel SZERER
53
PB 289 14.00 PB 290 14.00 PB 291 14.00 PB 292 14.00 PB 293 14.00 PB 294 14.00 PB 295 14.00 PB 296 14.00 PB 297 14.00 PB 298 14.00 PB 299 14.00 PB 300 14.00 PB 301 14.00 PB 302 14.00 PB 303 14.00 PB 304 14.00 PB 305 14.00 PB 306 14.00 PB 307 14.00 PB 308 14.00 PB 309 14.00 PB 310 14.00 PB 311 14.00 -
Arzu UAR TRKER, Esra CANSEVER MUTLU, Arzu BRNC YILDIRIM Trkiyedeki Alcea L. (Malvaceae) Cinsine Ait Baz M. Erkan UZUNHSARCIKLI, Birol BAER Endemik ve Dar Yayll Taksonlarn Polen Morfolojisi ki Euphorbia L. (Euphorbiaceae) Taksonunun . POTOLU ERKARA, F. Polen Morfolojisi SAVAROLU, O. KOYUNCU, D. ZTRK Baz Caryophyllaceae Taksonlarnn Polen smhan POTOLU ERKARA, Morfolojisi Filiz SAVAROLU, Onur KOYUNCU, Dervi ZTRK Trkiyede Yayl Gsteren Oxytropis DC. Seher KARAMAN, Zeki AYTA (Fabaceae) Cinsine Ait Taksonlarn Polen Morfolojisi Baz Centaurea L. Trlerinin Tohum Yzey Ayla KAYA, Zafer KAYA Mikromorfolojisi Trkiyenin Silene L. (Caryophyllaceae) Cinsi Kemal YILDIZ, Mehmet Y. Lasiostemones Boiss., Seksiyonuna Ait Trlerin DADANDI, Ali IRPICI Polen Morfolojisi zerine Bir alma Eskiehirde Doal Olarak Yetien Baz Dervi ZTRK, Onur Ornithogalum L. (Liliaceae) Taksonlarnn Polen KOYUNCU, smhan POTOLU Morfolojisi ERKARA, Atila OCAK, Sleyman TOKUR anakkale Onsekiz Mart niversitesi Terziolu Ahmet GNZ, A.Esra ZEL Yerlekesi'nde Doal Olarak Yetien Phillyrea CENGZ, B. Damla YAAN1 latifolia (Akakesme)'nn Morfolojik zellikleri ve Peyzaj almalarnda Kullanm Olanaklar lkanna haussknechtii Bornm. (Boraginacaeae)nin Hlya ZLER, Arzu CANSARAN Polen Morfolojisi Eskiehirde Endemik Olarak Yetien Alyssum Dervi ZTRK, Onur niveum Dudley. (Brassicaceae)un Anatomik ve KOYUNCU, smhan POTOLU Palinolojik zellikleri ERKARA, Atila OCAK Endemik Arnebia densifolia (Nordm.) Ledeb. Onur KOYUNCU, Dervi (Boraginaceae)nn Anatomik ve Palinolojik ZTRK, smhan POTOLU zellikleri ERKARA, Atila OCAK Endemik Astragalus hirsutus Wahl (Fabaceae)un Atila OCAK, smhan POTOLU Anatomik ve Palinolojik zellikleri ERKARA, Onur KOYUNCU, Dervi ZTRK Endemik Wiedemmania orientalis Fisch. & Mey. smhan POTOLU ERKARA, (Lamiaceae)in Anatomik ve Palinolojik zellikleri Atila OCAK, Dervi ZTRK, Onur KOYUNCU Endemik Linum cariense Boiss. (Linaceae)nin Dervi ZTRK, smhan Anatomik ve Palinolojik zellikleri POTOLU ERKARA, Onur KOYUNCU Trkiyedeki Anthemis Cinsine (L.) ait Cota (J. M. Ufuk ZBEK, Birol BAER Gay) Rupr. Seksiyonundaki Baz Endemik Taksonlarn Polen Morfolojisi Trkiyedeki Endemik Marrubium L. (Lamiaceae) Genay AKGL, Osman Trlerinin Tehlike Kategorileri ve Koruma nerileri KETENOLU, Musa DOAN, Ferhat CELEP Trkiyedeki Marrubium L. Taksonlarnn Yayl Genay AKGL Durumu Trkiye'de Nadir Bilinen Endemik Bir Tr: Marrubium vulcanicum Hub.-Mor. Genay AKGL
Doku Kltr Yntemiyle oaltlan ve Soukta Muhafaza Edilen Endemik Centaurea kilaea Boiss. Bitkisi zerinde Morfolojik ve Anatomik ncelemeler Farkl Uygulamalarn Tertaploid Budayda (Triticum durum Desf.) Haploid Embriyo ve Bitki retimine Etkisi Lysimachia vulgaris L. Bitkisinin Doku Kltr Yntemi le oaltlmas Kapsaisinin mmobilize Edilen Capsicum annuum L. Hcre Sspansiyonu Kltrlerinde retilmesi Epilobium angustifolium L. (Yak otu) bitkisinin in vitro kltr yntemi ile oaltlmas
Hayati ARDA, Sergun DAYAN, iler MER, Necmettin GLER Yasemin COKUN, idem SAVAKAN Arzu BRNC YILDIRIM, Arzu UCAR TURKER Cemil LEK, A. Sln STN
54
PB 312 14.00 PB 313 14.00 PB 314 14.00 PB 315 14.00 PB 316 14.00 PB 317 14.00 PB 318 14.00 PB 319 14.00 PB 320 14.00 PB 321 14.00 PB 322 14.00 PB 323 14.00 PB 324 14.00 PB 325 14.00 PB 326 14.00 PB 327 14.00 PB 328 14.00 PB 329 14.00 PB 330 14.00 PB 331 14.00 PB 332 14.00 PB 333 14.00 PB 334 14.00 PB 335 14.00 PB 336 14.00 PB 337 14.00 -
Cypermethrin Etken Maddeli Bir nsektisitin Cucumis sativus L. (Hyar) Bitkisi zerine Morfolojik ve Fizyolojik Etkileri Saram (Pinus sylvestris L.)da Yetime Ortamnn ve Kullanlan Kap Materyalinin Fidanlarn Morfolojik zellikleri zerine Etkisi Gentiana L. (Fam:Gentianaceae) Cinsinin Pneumonanthe ve Cruciata Seksiyonlarna Ait Baz Trlerin Polen Morfolojileri Trkiyedeki Baz Oxytropis DC. (Fabaceae) Trlerine Ait Yaprak Tylerinin Elektron Mikroskobunda ncelenmesi Kazdanda Doal Yayll Baz Hypericum L. Taksonlarnn Ik ve Elektron Mikroskop (Sem) zellikleri zerine Bir Aratrma TGEM Alparslan iftlii ve evresi (Mu) Floras Trkiyenin Jurinea Cass. (Asteraceae) Cinsine Ait Trlerde Polenlerinin Taramal Elektron Mikroskobuyla ncelenmesi Trkiye Caucasalia B.Nord. (Senecioneae / Asteraceae ) Cinsinin Taksonomisi Trkiye'nin A2 Karesi in Hazrlanm Karayosunu (Musci) Listesi Hackadn Vadisi (Ankara) Floras zerine Bir Aratrma Nurhak (Kahramanmara) Yresi Makrofunguslar Pirin ay (Adyaman) Havzasnda Belirlenen Makrofunguslar Madra Da (Balkesir/zmir) ve evresinde Etnobotanik Bir alma Epiteti Elaz ve Beldeleri Olan Bitkilerin Populasyon Gzlemleri ve Tehlike Kategorileri Baskil lesinin (Elaz) Baz Nadir ve Endemik Bitkileri Siirt li in Yeni Kayt Bitkiler Trakyadan Yeni Bir Hibrid: Verbascum x edirnensis Dane & Ylmaz, (Scrophulariaceae) Lokal Endemik Campanula pulvnars Hausskn. & Bornm.in Morfolojik, Palinolojik ve Ekolojik zellikleri Karababa Da (Sivas)nda Yetien Tanacetum L. Taksonlarnn Polen Morfolojisi Lokal Endemik Dianthus engleri Hausskn. & Bornm.nin Morfolojik, Palinolojik ve Ekolojik zellikleri ankr Karatekin niversitesi Orman Fakltesi Aratrma Orman Karayosunu (=Musci) Floras Baz Scorzonera L. (Asteraceae) Trlerinin Palinolojik Ynden ncelenmesi Osmaneli (Bilecik) Karayosunu Florasna Floristik Katklar II Olimpos-Beydalar Sahil Milli Parkna zg Baz Bitkiler ve Bunlarn Tehlike Kategorileri Derebucak (Konya) ve evresindeki Baz Bitkilerin Yerel simleri ve Etnobotanik zellikleri Akseki (Antalya) lesi Makrofunguslar
Aylin EZ DEREBOYLU, Nedret TORT emsettin KULA, brahim TURNA, Deniz GNEY Canan YACI, enol ALAN Seher KARAMAN, Zekiye SULUDERE Feyza CANDAN, Ahmet GNZ, Teoman KESERCOLU Fazl ZTRK, Cihat LC Bekir DOAN, Ahmet DURAN, Erdoan E. HAKKI mit BUDAK, Ergin HAMZAOLU, Ahmet AKSOY Serhat URSAVA, Gkhan ABAY E. Burcu YELYURT, Latif KURT, Galip AKAYDIN Abdullah KAYA, Yusuf UZUN, H. brahim KARACAN Abdullah KAYA Fatih SATIL, Ekrem AKEK, Selami SELV Uur AKILCIOLU, smail TRKOLU, Murat KURAT Murat KURAT, smail TRKOLU, Uur AKILCIOLU, emsettin CVELEK brahim mit YAPICI, mer SAYA, Hlya HOGREN Glden YILMAZ, Feruzan DANE Bar ZDORU, Edibe ZMEN, lgin KIZILPINAR, Sadk ERK, Cahit DOAN, Edibe ZMEN, lgin KIZILPINAR, Bar ZDORU, Cahit DOAN, Sadk ERK lgin KIZILPINAR, Bar ZDORU, Edibe ZMEN, Sadk ERK, Cahit DOAN Gkhan ABAY, Serhat URSAVA Zafer TRKMEN, Serdar MAKBUL, Kamil COKUNELEB, Osman BEYAZOU Filiz SAVAROLU, smhan POTOLU ERKARA, Onur KOYUNCU R. Sleyman GKTRK, Gamze ERTEN Hakk DEMRELMA, Kuddisi ERTURUL Sinan AKTA, CELALEDDN ZTRK, MUSTAFA CEVZC
55
PB 338 14.00 PB 339 14.00 PB 340 14.00 PB 341 14.00 PB 342 14.00 PB 343 14.00 PB 344 14.00 PB 345 14.00 PB 346 14.00 PB 347 14.00 PB 348 14.00 PB 349 14.00 PB 350 14.00 PB 351 14.00 PB 352 14.00 PB 353 14.00 PB 354 14.00 PB 355 14.00 PB 356 14.00 PB 357 14.00 PB 358 14.00 PB 359 14.00 PB 360 14.00 PB 361 14.00 PB 362 14.00 PB 363 14.00 -
Kzldandan Dnya in kinci Kayt Bir Likenikol Fungus Tr Polycoccum aksoyi Halici & V.Atienza Nigella L. Taksonlarnn Tohum Morfolojisi ve Mikromorfolojisinin Sistematik nemi Echinops pungens Trautv. var. polyacanthus (Iljin) Hedge (Asteraceae) Echinops tournefortii Ledeb. (Asteraceae) Trkiyede Yayl Gsteren Baz Micromeria Benth. Trlerinin Morfolojik Olarak Karlatrlmas Alman Torpido Gemisi (anakkale Boaz, Trkiye) Bat Algleri Ticareti Yaplan ve Ticari Potansiyel Tayan Baz Geofitlerin Ky Ege Blgesinde (zmir, Manisa, Aydn ve Mula) Doadaki Durumlar Trkiyedeki Chionodoxa Boiss. (Liliaceae) Trleri zerine Tohum Morfolojileri ve Palinolojik Aratrmalar Kirmir ay Vadisinde VU Statsndeki Buglossoides glandulosa ve Velezia pseudorigidann Morfolojik ve Palinolojik zellikleri Antalyadan Tespit Edilen Toninia A.Massal. Cinsine Ait Liken Trleri Derebucak (Konya) lesinden Trkiye Makrofunguslar in Yeni Kaytlar skilip (orum ) lesi Makrofunguslar Cierotlarndan ki Riccia L. Trnn Morfolojik, Anatomik, reme ve Habitat zelliklerinin Karlatrmal Olarak ncelenmesi Gaga Gl (Ordu)nde Nuphar lutea L. Epifitonundaki Diyatome eitlilii Trkiyede Johrenia dc. (Apiaceae) Cinsi
Mustafa KOCAKAYA1, Ahmet AKSOY2 Mehmet Yaar DADANDI, Ahmet LM, Gamze KKDL, Baak ZBLGN Cem VURAL, M.Yaar DADANDI Cem VURAL, M.Yaar DADANDI Turan ARABACI, Tuncay DRMENC, Bayram YILDIZ Orun SEMZLER, Sibel YAMAOLU, Ceren TALIK Hasan YILDIRIM, Yusuf GEMC Hasan YILDIRIM Burcu TARIKAHYA EL, Edibe ZMEN, lgin KIZILPINAR, Sadk ERK, Cahit DOAN zge TUFAN ETN, Hseyin SMBL Sinan ALKAN, Gyasettin KAIK, Sinan AKTA Gyasettin KAIK, Serdar UAR, Sinan AKTA Hatice ZENOLU KREMT
Beyhan TA, Tahsin SAK, Arif GNLOL Yavuz BACI, Muhittin DN, Ahmet DURAN Sieheden Beri Toplanamayan Bilmece Gibi Bir Tr Mehmet SAIROLU, Hayri Ferula drudeana Korovin (Apiaceae) DUMAN Trkiyede Yetien Baz Salvia L. (Adaay) Tuba NAN GK, Ferhat Trlerinin Kromozom Saylar CELEP Nallhan (Ankara) lesi Makrofunguslar Celaleddin ZTRK, Dilek PAMUKU, Sinan AKTA Kk ve S Bir Gl Olan Dumanl Gln Beyhan TA Planktonik Algleri Trkiye Doal Florasnda Bulunan Yabani Haha Ahmet YILDIRIM, Erkan KESAT, Trlerinde Kromozom Analizleri skender PARMAKSIZ Mu linde Bulunan Baz Endemik Bitkiler Fazl ZTRK Trkiyede Yetien Achillea L. sect. Babounya (DC.) O. Hoffm. yesi Baz Taksonlarn Morfolojik ve Palinolojik Ynden ncelenmesi Gzeli ve Kavak Ovalarnn (Elaz) Baz Nadir ve Endemik Bitkileri Baz Lathyrus L. Trlerinin Albumin Proteinlerinin SDS-PAGE Yntemi le Belirlenmesi Trkiyede Yetien Lathyrus L. Cinsine Ait Baz Trlerin Globulin A Proteinlerinin Elektroforetik Analizi Globulin B Proteinlerine Gre Lathyrus L. Cinsine Ait Baz Trlerde Genetik eitliliin Belirlenmesi Hanife AKYALIN, Turan ARABACI Uur AKILCIOLU, smail TRKOLU, Murat KURAT, Alparslan KOAK, emsettin CVELEK rfan EMRE, Dilek TURGUT BALIK, Hasan GEN, Ahmet AHN rfan EMRE, Dilek TURGUT BALIK, Hasan GEN, Ahmet AHN rfan EMRE, Dilek TURGUT BALIK, Hasan GEN, Ahmet AHN
56
PB 364 14.00 PB 365 14.00 PB 366 14.00 PB 367 14.00 -
Lathyrus L. Cinsine Ait Baz Trlerin Glutelin Proteinlerinin SDS-PAGE Yntemi le Analizi Endemik Astragalus lineatus Lam. var. Jildisianus (Bornm.) Matthewsin Morfolojik ve Ekolojik zellikleri Kemaliye (Erzincan) lesinin Geofitleri
rfan EMRE, Dilek TURGUT BALIK, Hasan GEN, Ahmet AHN Meryem ENGL, zkan AKSAKAL, Yusuf KAYA
PB 368 14.00 PB 369 14.00 PB 370 14.00 PB 371 14.00 PB 372 14.00 PB 373 14.00 PB 374 14.00 PB 375 14.00 PB 376 14.00 PB 377 14.00 PB 378 14.00 PB 379 14.00 PB 380 14.00 PB 381 14.00 PB 382 14.00 PB 383 14.00 PB 384 14.00 PB 385 14.00 PB 386 14.00 PB 387 14.00 PB 388 14.00 -
Srr YZBAIOLU, M. Ufuk ZBEK, Haim ALTINZL Baz Endemik Hieracium L. (Asteraceae) Trlerinin Mutlu GLTEPE, Kamil COKUNELEB, Uur ITS nrDNA Dizileri Bakmndan Karlatrlmas UZUNER, Ali Osman BELDZ, Sabriye ANAKI, Fatih aban BER Trkiye Makrofunguslar in Yedi Yeni Kayt Sinan AKTA, Celaleddin ZTRK, Gyasettin KAIK, Hasan Hseyin DOAN Kuak Dann (Elaz) Baz Nadir ve Endemik smail TRKOLU, Uur AKILCIOLU, Murat Bitkileri KURAT, emsettin CVELEK Karga Dann (Elaz) Baz Nadir ve Endemik smail TRKOLU, Murat Bitkileri KURAT, Uur AKILCIOLU, emsettin CVELEK Kamlk Dann (Elaz) Baz Nadir ve Endemik smail TRKOLU, Uur AKILCIOLU, Murat Bitkileri KURAT, emsettin CVELEK Dou Anadolu Blgesinde Yayl Gsteren Serap SUNAR, Gleray AAR, Centaurea Trleri Arasndaki Genetik Farklln Nalan YILDIRIM, Medine RAPD Teknii le Analizi GLLCE Vicia canescens Populasyonlar Arasndaki Gleray AAR, Serap SUNAR, Filiz AYGN, Nalan YILDIRIM, Varyasyonun RAPD le Analizi zlem BARI anlurfann Endemik Bitkileri Hasan AKAN, Mehmet Nezif MIRDESLOLU Centaurea lycaonica Boiss.& Heldr. Tuna UYSAL, Ahmet DURAN, Osman TUGAY, Kuddisi ERTURUL Gzeli ve Kavak Ovas (Elaz) Bitkilerinin Tehlike Uur AKILCIOLU, smail TRKOLU, Murat KURAT, Kategorileri Ynnden Deerlendirilmesi emsettin CVELEK Elaz lindeki eker Pancar Tarm Alanlarnda Alpaslan KOAK, smail Yayl Gsteren Yabanc Ot Floras zerine Bir TRKOLU, Murat KURAT, Aratrma Uur AKILCIOLU Lathyrus Cinsine Ait Pratensis Seksiyonunda Fatma GNE Bulunan Trlerin Polen Morfolojisi C5 Karesine (Adana-Nide-Mersin) zel Baz Hseyin DURAL, Yavuz BACI, Ahmet SAVRAN, sa BAKSE Endemik Bitki Trleri Trkiye Miksomisetleri in 4 Yeni Kayt Gnl DEMREL, Selin BAIRSAKCI, Celleddin ZTRK Glek Boaznda (Adana) Baz Lokal Endemik Ahmet SAVRAN, Yavuz BACI, Hseyin DURAL, sa BAKSE iekli Bitkilerin Posteri Allium sandrasicum Kollmann, N.zhatay & Olcay DN DEN, .Gkhan Bothmer (Llaceae) zerinde Morfolojik, DENZ, Eda DURGUN Anatomik Ve Palinolojik Bir Aratrma Sideritis argyrea P.H.Davs (Lamiaceae) zerinde Olcay DN DEN, .Gkhan Morfolojik, Anatomik ve Palinolojik Bir Aratrma DENZ, Zeynep ZEREN Bat Karadeniz Blgesinde Doal Olarak Yetien ve Dursun YAIZ, Ahmet AFYON Ekonomik Deeri Olan Baz Makrofunguslar Trakya Floras in ki Yeni Kayt Necmettin GLER "Van'n Floras" almalarna Bak atak Vadisi (atak / Van) Geofitleri ve Tehlike Kategorileri Dou ve Gneydou Anadoludaki Salvia L. (Labiatae) Trleri zerinde Taksonomik Bir alma Metin ARMAAN, Mehmet KOYUNCU S. Mesut PINAR, Nezaket ADIGZEL, Bar BAN Ahmet KAHRAMAN, Musa DOAN
57
PB 389 14.00 PB 390 14.00 PB 391 14.00 PB 392 14.00 PB 393 14.00 PB 394 14.00 PB 395 14.00 PB 396 14.00 PB 397 14.00 PB 398 14.00 PB 399 14.00 PB 400 14.00 PB 401 14.00 PB 402 14.00 PB 403 14.00 PB 404 14.00 PB 405 14.00 PB 406 14.00 PB 407 14.00 PB 408 14.00 PB 409 14.00 PB 410 14.00 PB 411 14.00 PB 412 14.00 PB 413 14.00 PB 414 14.00 PB 415 14.00 -
Trkiyede Yetien Stachys cretica L. (Lamiaceae) Alt Trlerinin Filogenetik Analizi Marmara Blgesinde Yetitirilen Baz Zeytin (Olea europea L.) Kltivarlarnn RAPD Markrlaryla Molekler Sistematik Analizi Tokat ehir Florasna n Hazrlk Trkiye Floras in Yeni Bir Tr Kayd; Scilla kurdistanica Speta. (Liliaceae ) Dou Karadeniz Blgesinde Yetien Lilium L. trlerinin RAPD markerleri kullanlarak Snflandrlmas Karabk-Eflaniden Yeni Bir Tr: Centaurea eflaniensis (Cyanus eflaniensis) Sect. Cyanus (Napulifera ) (Asteraceae) Trkiyenin Baz Linum L. Taksonlarnda Tohum Yzey zellikleri Trakyada Yayl Gsteren Prunus spinosa L. subsp. dasyphylla (Schur) Domin Meyvalarnda Vitamin eriklerinin Aratrlmas Trkiye Gllerinin (Rosa L. spp.) Yerel Adlar ve Kullanllar TrkiyedeYayl Gsteren Baz Onosma L. (Boraginaceae) Taksonlarnn Polen Morfolojileri Kprl Kanyon Milli Park Karayosunu Florasna Katklar eltek Da (Sivas) Floras Gaziantep niversitesi Kampus Floras Baz Primula L. (Primulaceae) Trlerinin nrITS Blgeleri Bakmndan Karlatrlmas Tokat (Almus ve amii Yaylas, Niksar) Makromantar Floras Usnea Dill ex. Adans. Cinsinin (Parmeliaceae, Ascomycotina) Trkiyedeki Biyoeitlilii Rinodina poeltii (Physciaceae, Ascomycotina) Trnn Tayini ve Trkiyedeki Yayl Trkiye Cierotu Florasna B7(Eskiehir) Karesinden Yeni Kaytlar Kemaliye (Erzincan) lesinden Trkiye in Yeni Mikrofungus Kaytlar Trkiye in Yeni Gloeosporium Kaytlar Trkiye in Yeni Phyllosticta Kaytlar Yldz Dalar (Krklareli)nda Yayl Gsteren Quercus petraea (Mattuschka) Liebl. Topluluklarnn Epifitik Likenleri Endemik Quercus vulcanica Boiss. and Heldr. ex Kotschy. (Kasnak Meesi)dan Epifitik Liken Kaytlar Periferal Kan Lenfositlerinde Senecio trapezuntinus Boiss. Trnn Mitotik ndeks, Replikasyon ndeksi ve Mikronkleus zerine Etkisi Geleneksel Halk Tbbnda Yaygn Olarak Kullanlan Helichrysum plicatum DC. subsp. plicatum Taksonunun Genotoksik Potansiyeli Brassinosteroidlerin Arpa Kk Bymesi ve Hcre Blnmesi zerine Etkileri Mono-, Di- ve Trisodyum Fosfatn A. cepa L. Kk Ucu Hcreleri zerine Sitogenetik Etkileri
Evrim ELEB, Ekrem DNDAR, Ekrem AKEK, Tuncay DRMENC Fatih COKUN, Sabiha PARLAK Bedrettin SELV Mehmet FIRAT Nursel KNC, Christoph OBERPRELER, Adil GNER Zafer KAYA, Svetlana BANCHEVA, Rza BNZET Tamer ZCAN Tamer ZCAN Hasan ZELK, Fevzi ZGKE, Murat UNAL, ifa BLG Rza BNZET, Svetlana BANCHEVA, Zafer KAYA Mesut KIRMACI U. DOAN, Erol DNMEZ Medine Mnevver UMA, Fatih YAYLA, Yusuf ZEYNALOV Mutlu GLTEPE, U. UZUNER, K. COKUNELEB, A. O. BELDZ, S. TERZOLU brahim TRKEKUL Ayhan ENKARDELER Ayhan ENKARDELER Hatice ZENOLU KREMT, Filiz SAVAROLU Makbule ERDODU Elad HSEYN, Makbule ERDODU Makbule ERDODU, Elad HSEYN Seyhan ORAN, ule ZTRK Seyhan ORAN, Ayegl UUR, ule ZTRK Halil Erhan EROLU, Ergin HAMZAOLU, Ahmet AKSOY, mit BUDAK, Sevil ALBAYRAK Halil Erhan EROLU, Ergin HAMZAOLU, Ahmet AKSOY, mit BUDAK, Sevil ALBAYRAK Gnl KARTAL, Aslhan TEMEL, Nermin GZKIRMIZI ifa TRKOLU
58
PB 416 14.00 PB 417 14.00 PB 418 14.00 PB 419 14.00 PB 420 14.00 PB 421 14.00 PB422 14.00 -
Scilla autumnalis L.nin Sitotaksonomik zellikleri Bellevalia clusiana Griseb.nin Sitotaksonomik zellikleri Muscari comosum (L.) Miller.un Sitotaksonomik zellikleri Silene gallica L.nin Sitotaksonomik zellikleri Baz Baklagil Trlerinde Kromozom Says Tespiti Astragalus stereocalyx Bornm. (Fabaceae) Trnn Karyolojik Ynden ncelenmesi Endemik Salvia tchihatcheffii (Fisch.& Mey. ) Boiss.'nn Morfolojik ve Anatomik zellikler
. Koray YAYLACI, Onur KOYUNCU, Dervi ZTRK . Koray YAYLACI, Onur KOYUNCU, Dervi ZTRK . Koray YAYLACI, Onur KOYUNCU, Dervi ZTRK . Koray YAYLACI, Onur KOYUNCU, Dervi ZTRK Hlya HOGREN, mit YAPICI Aye ZDEMR, Esra MARTN, Ahmet DURAN, zlem ETN C. ZDEMIR, K. AKTA, M. ZKAN, Y. AKYOL
59
60
POSTER SUNUMLARI ZOOLOJ

27 HAZRAN 2008
PZ 001 09.00 PZ 002 09.00 PZ 003 09.00 PZ 004 09.00 PZ 005 09.00 PZ 006 09.00 PZ 007 09.00 PZ 008 09.00 PZ 009 09.00 PZ 010 09.00 PZ 011 09.00 PZ 012 09.00 PZ 013 09.00 PZ 014 09.00 PZ 015 09.00 PZ 016 09.00 PZ 017 09.00 PZ 018 09.00 PZ 019 09.00 PZ 020 09.00 PZ 021 09.00 -
09:00-12:30
Dilek DURAK, Yusuf KALENDER Dilek DURAK Sava YILMAZ, Nazmi POLAT ada OTO, Seda KIRALP, Hatice MUTLU, Merih HAZIROLU, Erkut KIVAN Ayegl LKER, Nahit PAMUKOLU Nahit PAMUKOLU Derya BOSTANCI, Sava YILMAZ, Mahmut YILMAZ, Nazmi POLAT Serap MUTUN, Emel USLU, M. Tekin BABA ule BARAN, Aykut KENCE, Nusret AYYILDIZ, Ayhan ALTUN, Aye TOLUK Hseyin GHER, Timur KIRGIZ Hsamettin BALKIS, Ayegl KURUN mit NCEKARA, Yaln evki YILDIZ Seda MESC, Ali SALUR Seda MESC, Ali SALUR
Rhaphigaster nebulosa (Poda, 1761) (Heteroptera: Pentatomidae)nn Metatorasik Koku Bezinin Morfolojisi ve Kimyasal Yaps Carpocoris fuscispinus (Boheman, 1851) (Heteroptera: Pentatomidae)un Metatorasik Koku Bezinin Morfolojisi ve Kimyasal Yaps Cyprinus carpio L., 1758 (Sazan)nun Ya Tayini in Farkl Kemiksi Yaplarn Deerlendirilmesi Trkiye Dikenli Faresinde (Acomys cilicicus Spitzenberger, 1978) Arcus Aortaedan Kken Alan Damarlarn Subgross ncelenmesi Coypunun Diyeti, Kaprofaji ve Sindirim Sistemi Organlar Porsuk (Meles meles)'un Anal ve Genital Blgeleri Eirdir Gl'nden Sudak (Sander lucioperca L. 1758)'n Otolit Boyutlar-Balk Boyu likileri ve Baz Populasyon Parametrelerinin ncelenmesi Andricus caputmedusae (Hartig, 1843)nin Populasyonlar Aras Mitokondriyal DNA Varyasyonu Medioppia subpectinata (Acari; Oribatida; Oppiidae) Trnde Corafi eitliliin Geometrik Morfometri Yntemi le ncelenmesi Gala Glnn (Edirne) Cladocera ve Copepoda (Crustacea) Faunas stanbulun Karadeniz Kylarnn Dekapod Krustase Faunas Erzurum Doyasan Ya Fabrikasnn Karasu Irmandaki Sucul Koleopterlerin Say ve eitlilii zerine Olumsuz Etkilerinin Fiziksel ve Kimyasal Parametrelerle Desteklenmesi orum li Civar Gerromorpha Faunas (Insecta: Heteroptera) orum li Nepomorpha Faunasna Katklar (Insecta: Heteroptera) Soyu Tkenmekte Olan Bir Tr; Felis chaus Schreber, 1777 Deltamethrin ve Quizalofop-P-etil in Rana ridibunda (Ranidae : Anura) Larvalar zerine Etkileri anlurfa Bilecikten izgili shak Kuu (Otus brucei) Peletlerindeki Kk Memeli Hayvan Kalntlar Kahramanmara Uludaz Da (Ziyaret Tepesi)nda Bulunan Coccinella septempunctata (Coleoptera: Coccinellidae), Yedi Noktal Uur Bceinin Biyolojisi Goniagnathus Fieber, 1866 cinsinin Trkiyedeki yayl (Hemiptera, Cicadomorpha, Cicadellidae) Kemaliye (Erzincan)de Yayl Gsteren Cixiidae Familyas Trleri (Hemiptera, Fulgoromorpha) Akdeniz Blgesi Teke Bcekleri Faunas in Yeni Kaytlar (Coleoptera: Cerambycidae)
M. Rzvan TUN, Mustafa YAVUZ, Mehmet Z, Ali ERDOAN Mustafa ZC, Uur C. ERM Sevan SEKN, Yksel COKUN, Alaettin KAYA zlem KALKAR, Hasan GLLOLU, Ahmet KAYRALDIZ Emine DEMR Emine DEMR, Ali DEMRSOY H. ZDKMEN, S.TURGUT, M. GVEN, C. GREN
61
PZ 022 09.00 PZ 023 09.00 PZ 024 09.00 PZ 025 09.00 PZ 026 09.00 PZ 027 09.00 PZ 028 09.00 -
PZ 029 09.00 PZ 030 09.00 PZ 031 09.00 PZ 032 09.00 PZ 033 09.00 PZ 034 09.00 PZ 035 09.00 PZ 036 09.00 PZ 037 09.00 -
Trkiye Teke Bcekleri Faunas in Yeni Bir Tr, Cortodera steineri Sama, 1996 (Coleoptera: Cerambycidae: Lepturinae) Trkiyede Biyospeleoloji ve Maara rmceklerine Yeni Bir Tr Kayd Gm ay (Mardin-Kzltepe) Ephemeroptera Faunasnn Belirlenmesine Ynelik n almalar Aklar Deresinde (Rize) Yaayan Barbus tauricus escherichi (Berg, 1917)'nin reme Biyolojisinin Belirlenmesi Aklar Deresinde (Rize) Yaayan Barbus tauricus escherichi (Berg, 1917)'nin Baz Biyolojik zelliklerinin ncelenmesi Kemaliye (Erzincan) Scytodidae, Pholcidae, Palpimanidae, Eresidae, Oecibiidae, Uloboridae, Theridiidae, Linyphiidae, Tetragnathidae, Araneidae, (Araneae) Faunas Kemaliye (Erzincan) Lycosidae, Pisauridae, Oxyopidae, Zoropsidae, Agelenidae, Dictynidae, Titanoecidae, Miturgidae, Clubionidae, Zodariidae, Gnaphosidae, Philodromidae, Thomisidae, Salticidae (Araneae) Faunas Denizel Kladoserlerin Yumurtalk Koyundaki (skenderun Krfezi) Dalm Antalya linde ve Trkiyede Yayl Gsteren Polifag Avc, Orius (Heteroptera Anthocoridae) Trleri Karacada Civarndaki Sularn Zooplankton Faunas Kemaliye (Ein)-Erzincan Malakofaunas stanbulun ki Yakasndan ve Adalarndan Salyangoz (Gastropoda) Hikayeleri Trkiyenin Yerli pekbcei Irknn Baz Morfolojik zelliklerinin Karlatrlmas Trkiyedeki Apodemus Kaup 1829 (Mammalia: Rodentia) Cinsinin RAPD-PCR le Analizi
Hseyin ZDKMEN, Semra TURGUT Kadir Boa KUNT, Figen KUNT Turul NTRK Hasan Ouz MAMOLU, Ertu DZGNE Hasan Ouz MAMOLU, Ertu DZGNE Tuncay TRKE, Ali DEMRSOY, zlem ZEN Tuncay TRKE, Ali DEMRSOY, zlem ZEN
Tuba TERBIYIK, Benin TOKLU ALILI, Ercan SARIHAN Mehmet KEEC, M. Oktay GRKAN Aysel BEKLEYEN, Blent GKOT Burin Akm GM Burin Akm GM
PZ 038 09.00 -
PZ 039 09.00 PZ 040 09.00 PZ 041 09.00 PZ 042 09.00 PZ 043 09.00 PZ 044 09.00 -
Kltiin AVUOLU, Demet EROLU, kran AKIR ARICA Gl OLGUN, Reyhan OLAK, rfan KANDEMR, Ercment OLAK, Nuri YT Trkiyede Yayl Gsteren Glis gliste Allozim Reyhan OLAK, Teoman KANKILI, Gl OLGUN, rfan Varyasyonlar KANDEMR, Ercment OLAK Kuzey Anadolu Blgesinde Yayl Gsteren Reyhan OLAK, rfan Clethrionomys Tiselius, 1850 (Mammalia: KANDEMR, Gl OLGUN, Rodentia) Cinsinde Allozim Varyasyonlar ve Teoman KANKILI, Ercment Genetik Farkllamalar OLAK, Nuri YT, akir nder ZKURT Chromatomyia horticola (Goureau) ve Liriomyza Bekir L, Alper TONGU, trifolii (Burgess) (Diptera: Agromyzidae) Trlerinin Okan ZGL, Hasan Sungur CVELEK,Oktay DURSUN Mula linde Biyoeitliliinin RAPD (Rastgele retilen Polimorfik DNA) Belirteleri Yardmyla Saptanmas Kemalpaa (zmir) Yresi Organik Ba ve Meyve Ahu ZM, Rukiye TANYER, Serdar TEZCAN Bahelerinde ukur Tuzak ve Besin Tuzaklarla Yakalanan Bcek Faunasnn Belirlenmesi zerinde Bir Aratrma Aphanius (Teleostei: Cyprinodontiformes) Cinsinin Salim Serkan GL, Fahrettin Anadoludaki Tr eitlilii ve Zoocorafik KK, Zekiye GL, mer zellikleri ERDOAN Akehir ve Eber Gllerinin Ornitofaunas Fulya SAYGILI, Nuri YT, afak BULUT Idr li Biyoeitlilii Ayegl LKER klim Deiikliklerinin Tr eitliliine Etkisi Yarl Gl (Burdur) Ornitofaunas Gken ZTRK, Zeynep NER, Mesude YET Erdem DUT, Mehmet Ali TABUR, Humeyra NERGZ
62
PZ 045 09.00 PZ 046 09.00 PZ 047 09.00 PZ 048 09.00 -
PZ 049 09.00 -
PZ 050 09.00 -
PZ 051 09.00 PZ 052 09.00 -
PZ 053 09.00 PZ 054 09.00 -
Serblent PAKSUZ, Beytullah ZKAN Mastitisli (Meme ltihab) neklerde Kan Vitamin A, nan KAYA, Aysel GVEN E ve Beta-Karoten Dzeylerinin Belirlenmesi DMBA Uygulanan Yal Ratlarn Serum ve Muammer BAH, kke Eritrositlerindeki Ya Asidi, Kolesterol ve E YILMAZ, Mehmet TUZCU, Vitamini Dzeylerinin Deiimi Semra TRKOLU, Mehmet GVEN, Alparslan DAYANGA Resveratrol ve -Lipoik Asidin DMBA Uygulanan Muammer BAH, kke Sanlarda Baz Biyokimyasal Parametreler zerine YILMAZ, Mehmet TUZCU, Mehmet GVEN, Alparslan Etkilerinin HPLC Cihaz ile llmesi DAYANGA, Semra TRKOLU DMBA ile Birlikte Verilen Resveratrol ve -Lipoik Mehmet TUZCU, Semra TRKOLU, Muammer Asidin Karacier ve Bbrek Dokularndaki Ya BAH,kke YILMAZ, Mehmet Asidi Bileimine Etkisinin ncelenmesi GVEN, Alparslan DAYANGA aperon Proteinler Rukiye DEMR, Emine DIRAMAN Kr Fare (Spalax luecodon, Nordman)nin Yavuz KOAK, Muammer Karacier ve Akcierlerinde Bulunan Ya Asit BAH, kke YILMAZ, Kompozisyonunun Belirlenmesi Alpaslan DAYANGA, Mehmet GVEN, Muhammet GAFFAROLU Ellagik asitin Beyinde Alminyuma Kar Etkisi Ahmet ZKAYA, Sait ELK, Abdurrauf YCE, Alparslan DAYANGA Resveratrol, Lipoik Asit ve Vitamin C Verilen Mehmet GVEN, Mehmet Kontrolsz Diabetik Ratlarn Karacier TUZCU, kke YILMAZ, Dokusundaki Ya Asitleri, Vitamin E ve Kolesterol Muammer BAH, Aye Dilek Dzeyindeki Deimeler ZAHN, Alparslan DAYANGA Kontrolsz Tip-1 Diabetik Ratlarn Kas ve Bbrek Mehmet TUZCU, Mehmet GVEN, kke YILMAZ, Dokularnn Ya Asidi Bileimi zerinde Abdullah ASLAN, Muammer Antioksidan Madde Desteinin Etkisi BAH, Semra TRKOLU Baz Antioksidanlarla Desteklenen Kontrolsz Mehmet GVEN, kke Diyabetik Ratlarn Pankreas Dokusunda YILMAZ, Mehmet TUZCU, Aye Tokoferol, Kolesterol ve Baz Ya Asitlerinin Dilek ZAHN, Hasan Deiimi GENOLU, Muammer BAH Farkl besinlerin Plodia interpunctella L. Larva ve Pelin STNER, Leyla Pupunun Total Lipid ve Total Ya Asidi Bileimine KALYONCU Etkileri Yumurta Parazitoidi Trichogramma sp. Fahriye SMER, Servet ZCAN, (Hymenoptera: Trichogrammatidae) Populasyonlar Sevcan ZTEMZ, Aydn Arasndaki Esteraz Varyasyonunun Elektroforez le TUNBLEK Belirlenmesi Thiohalobenzen Trevi Olan 2,4 Dithiofenoxy 1 ule COKUN, Gleri GLE, odo 4-Bromo Benzen Moleklnn San Bbrek Elif LOOLU Dokusu Oksidatif Olaylar zerine Etkisi Spalax leucodon Nordman (Kr Fare) Trne Ait Muammer BAH, Eref Baz Dokularda Yada Eriyen Vitaminlerin ve Total YKSEL, kke YILMAZ, Kolesterol Deerlerinin Aratrlmas Alpaslan DAYANGA, Yavuz KOAK, Mehmet GVEN Diyabetik Kataraktl nsan Lens ve n Kamera rfan EMRE, Nihat DLSZ, svlarnda Lipid Peroksidasyonunun Etkilerinin Mehmet TUZCU, Serdal ELEB Aratrlmas Lutein ve soflavonoid in MDA Hasarna Kar rfan EMRE, Nihat DLSZ, Koruyucu Etkilerinin STZ le Diyabet Oluturulmu Mehmet TUZCU, Ahmet NER San Lenslerinde Aratrlmas Streptozotocin le Diyabet Oluturulmu San rfan EMRE, Nihat DLSZ, Lenslerinde Vitamin E ve Melatoninin Oksidatif Mehmet TUZCU, Ahmet NER Strese Kar Koruyucu Etkileri
Dou Karadeniz Blgesi Pimplinae Trleri zerine Bir Aratrma Istranca Ormanlarnn Yarasa Faunas
Murat YURTCAN
63
PZ 064 09.00 PZ 065 09.00 -
PZ 066 09.00 -
PZ 067 09.00 PZ 068 09.00 PZ 069 09.00 PZ 070 09.00 -
PZ 071 09.00 PZ 072 09.00 PZ 073 09.00 -
PZ 074 09.00 PZ 075 09.00 PZ 076 09.00 PZ 077 09.00 PZ 078 09.00 PZ 079 09.00 PZ 080 09.00 PZ 081 09.00 PZ 082 09.00 PZ 083 09.00 PZ 084 09.00 -
Zeliha SELAMOLU TALAS, Ayhan DURAN, brahim RN, Seda Pnar DNDAR, Aye GEBAKAN, Mehmet Fuat GLHAN Gebelikte Her Trimesterde Kan Biyokimyasal ve Zeliha SELAMOLU TALAS, Hematolojik Parametrelerin ncelenmesi Mehmet AKIR, Fatma GK, Aye GEBAKAN, Mehmet Fuat GLHAN, Seda Pnar DNDAR Eritrositlerde Sistein Transportuna Azaserin'in Muharrem ATLI, Deniz YILDIZ, Etkisi Hasan YILDIZ, Haydar ZTA, DNA Hasar Tespitinde Tek Hcre Jel Elektroforezi brahim Hakk CERC, A. Fatih FDAN Nonilfenoln Rat Bbrek ve Testis Dokusunda Yasemin Sunucu ndkledii Oksidatif Stres zerine Taurinin KARAFAKIOLU, A. Fatih Koruyucu Etkisi FDAN, brahim Hakk CERC, Recep ASLAN Rat Penelerinde Karragenin Enjeksiyonu le Fehmi ODABAOLU, Zekai Oluturulan Akut Enflamasyon zerine Alfa-Lipoik HALICI , Hayati AYGUN, Mesut Asidin Etkisi: Anti-Enflamatuvar Etkinin Glutatyon HALICI, Ahmet AKIR, Elif ADIRCI, Fadime ATALAY, Dzeyi, Glutatyon Peroksidaz ve Redktaz Enzim Selma MUTLU Aktiviteleri le likisi Plazma ve Eritrositler Arasnda SistinSistein Yeliz AKIR, Deniz YILDIZ Dngs: Plazma Redoks Durumunun Dzenlenmesinde Eritrositlerin Rol ki Origanum Trnden Elde Edilen Uucu Hseyin ETN, Atila Yalarn Culex pipiens L. (Diptera: Culicidae)e YANIKOLU Kar Ergin ldrc Etkisinin Aratrlmas Sivri Kekik ve Mersin Bitkilerinden Elde Edilen Salih KARABRKL, Semih YILMAZ, Abdurrahman AYVAZ Uucu Yalarn Akdeniz Un Gvesi Ephestia kuehniella Zeller ve Kuru Meyve Gvesi Plodia interpunctella (Hbner) nn Farkl Evreleri zerindeki ldrc Etkilerinin ncelenmesi Bceklerle Mcadelede Alternatif Biyolojik Kontrol zlem KALKAR, Engin KILI Ajan olarak Entomopatojenik Funguslar Un Gvesi, Ephestia kuehniella (Lepidoptera: lk CANPOLAT, Fahriye SMER, Aydn TUNBLEK Pyralidae)nn Yumurta Almasna UVnin Etkisi Antalya li Nar Bahelerinde Belirlenen Coleoptera, Mehmet KEEC, Ali ZTOP, Heteroptera, Neuroptera, Takmlarna Ait Avc Mehmet KIVRADIM, Seyla Bcek Trleri ve Bulunma Oranlar TEPE, lyas TEKAM lkemizin Farkl Blgelerinden Toplanan Derya SARIBEK, Uur AZZOLU, Abdurrahman Trichogramma Trlerinin Soua Kar AYVAZ Direnlerinin Aratrlmas Ips sexdentatus (Boerner) (Coleoptera: Mustafa YAMAN, Hilal BAK, Curculionidae, Scolytinae)un Parazit ve Patojenleri Sabri NAL, Onur TOSUN, iek AYDIN, mer ERTRK, In Aynal (Cyprinus carpio) Sazan Adem Yavuz SNMEZ Plazmasndaki z Elementler ve T3 (Triiyodotironin) Seviyesi zerine Etkileri Baz Bitki Uucu Yalarnn Lahana Afiti, Mustafa IIK, Gazi GRR Brevicoryne brassicae, zerine Etkisi Bacillus coagulans Bakterisinin Probiyotik Olarak Meltem AAN ZSALAM nemi Salisilaldiminin skemi-Reperfzyon Oluturulmu Nihat DLSZ, Aye San Retinas zerine Olan Antioksidan Etkisinin AHABOLU, Veli KASUMOV Aratrlmas Baz Orthoptera Trlerinin Tkrk Bezinden Sema AGLOLU FNCAN Amilaz zolasyonu ve Karakterizasyonu Tetrahymena thermophila Glutatyon S-transferaz Cem Z, Muhittin Zeta (GST-z) Geninin Klonlanmas, Deneysel ve ARSLANYOLU Biyoinformatik Karakterizasyonu
Streptozotocin ile Diyabet Oluturulmu San Lenslerinde Aspirin ve Aminoguanidinin Oksidatif Strese Kar Antioksidan Etkileri Stresli ve Stressiz ldrme Metoduyla Alabalk Dokularnda Zamana Bal Biyokimyasal Deiimler
rfan EMRE, Nihat DLSZ, Mehmet TUZCU, Ahmet NER
64
PZ 085 09.00 PZ 086 09.00 PZ 087 09.00 -
PZ 088 09.00 PZ 089 09.00 PZ 090 09.00 -
PZ 091 09.00 PZ 092 09.00 PZ 093 09.00 -
Tetrahymena thermophila ATP Baml DNA Ligazlarn Biyoinformatik Analizi Ve DNA Ligaz I Geninin Klonlamas Tetrahymena thermophila Katalaz Geninin Molekler Klonlanmas Karakterizasyonu ve Ekspresyonu Kzlrmak Deltasnda Halkalanp Tekrar Yakalanan Luscinia luscinia (Linnaeus, 1758) ve Luscinia megarhynchos (Brehm, 1831) Trlerinin Arlk ve Ya Skoru Deiimi ile Konaklama Sreleri Kara Salyangozlarnda Okun Yaps, nemi ve Helix apersa Mller, 1774 ile Helix lucorum Linnaeus, 1758 (Gastropoda: Pulmonata) Trlerinde Ok Morfolojisi Trkmenbaba Da (Eskiehir)nda Yaayan Kara Akbaba (Aegypius monachus L.) Populasyonunun Besin Tercihi zerine Aratrmalar Phylloscopus trochilus (Linnaeus, 1758) (Aves: Passeriformes)un Cernek Halkalama stasyonunda 2002 2005 Yllarna Ait lkbahar ve Sonbahar G Dnemine Ait Biyometrik lmlerin Deerlendirilmesi at Baraj Gl'nde Yaayan Leuciscus cephalus'un Byme zellikleri Tartrazinin Cyprinus carpio L., 1758 zerindeki Genotoksik Etkisinin Mikronkleus Yntemi ile Aratrlmas Aras Ku Aratrma ve Eitim Merkezindeki (Yukar yrkl, Tuzluca, Idr) 20062007 Yl Ku Halkalama almalar Farkl Dalga Boyundaki Iklarn Nil Tilapyasnn Bymesine Etkisi Diazinonun Drosophila melanogasterin Morfolojisi, Eey Oran ve Politen Kromozomlar zerine Toksik Etkileri Hirfanl Baraj Glnde 2002 Ylndan Sonraki Gm Bal (Atherina boyeri Risso, 1810) Avcl ve Balk Faunasnda Saptanan Deiimler Bcek Beslenmesine Genel Bir Bak Erzurum Pasinler Ekolojik artlarnda Kuru Fasulyede Tespit Edilen Entomolojik Problemler Ege Blgesinde Hnnap (Zizyphus jujuba Mill.) Bitkisi zerine Arz olan Meyve Sinei (Carpomyia vesuviana, Costa) Trnn Biyolojisi Dalaman-Sargerme Kumsallarnda Deniz Kaplumbaa Yavru Morfolojisine Etki Eden Ekolojik Faktrlerin Aratrlmas Belek ve Denizyaka Kumsallarndaki Yapsal Deiimlerin Deniz Kaplumbaasnn (Caretta caretta) Yuvalanma ve reme Baars zerine Etkisi Antalya linde Yayl Gsteren Tarla Farelerinin (Rodentia: Microtus guentheri) Habitat Tercihi ve Yuva Anatomisi Pasba Patkann (Aythya nyroca) Gneydou Anadolu Blgesindeki Durumu GAP Blgesinin Sucul Ortamlarnda Bulunan Gambusia affinis (Sivrisinek Bal)deki Ar Metal Birikiminin Aratrlmas Karata (Adana) Aklarnda (Kuzeydou Akdeniz) Kullanlan Dip Trollerinin Baz Trler in Seicilik Parametreleri
Nurin KKOLU, Handan Aelya AKDAMAR, Muhittin ARSLANYOLU Ozan KILIKAYA, Muhittin ARSLANYOLU Nizamettin YAVUZ, Kiraz ERCYAS, Arzu GRSOY, Arif Cemal ZSEMR, Y. Sancar BARI Grsel ERGEN, Nermin BTER
Elif YAMA Kiraz ERCYAS, Arzu GRSOY, Arif Cemal ZSEMR, Pnar ZAM, Yakup Sancar BARI S.Ahmet OYMAK, Necmettin DOAN, Arif PARMAKSIZ mit YIRTICI, Didem AYDIN Sedat NAK, aan H. EKERCOLU, M. Ali KIRPIK, Yakup AMAZ, Kiraz ERCYAS, J. NOWAKOSKI, P. BUSSE Hakan TRKER, Murat OCAK Ayla KARATA, Zafer BAHEC Lale GENOLU, F. Gler EKMEK, erife Glsn KIRANKAYA,Baran YOURTUOLU Ouzhan YANAR, Mahmut Bilgener Engin KILI Murat KTK, Grsel ETN, Mehmet YARAN, Mehmet BA, Fikret SARI, Akn KIRA, Seda AKIN, idem FAK, zgn TEKSOY, Aya KESM Mehmet Z, Mustafa YAVUZ, Ali ERDOAN, M. Rzvan TUN Mustafa YAVUZ, Mehmet Z, rfan ALBAYRAK, M. Rzvan TUN Recep KARAKA, Murat BRCK, Ahmet KILI Mehmet Nuri AKTRK, Hlya KARADEDE AKIN Erdoan EK, Dursun AVAR
PZ 094 09.00 PZ 095 09.00 PZ 096 09.00 PZ 097 09.00 PZ 098 09.00 PZ 099 09.00 PZ 100 09.00 PZ 101 09.00 PZ 102 09.00 PZ 103 09.00 PZ 104 09.00 PZ 105 09.00 -
65
PZ 106 09.00 PZ 107 09.00 PZ 108 09.00 PZ 109 09.00 PZ 110 09.00 -
Toprak ve Toprak Akarlarnda (Acari: Cryptostgmata) Ar Metal Birikimlerinin Belirlenmesi Olympos-ral Kumsalndaki Carette caretta (Linneaus,1758) (Chelonia: Cheloniidae) Yuvalarnda Scakla Bal Yavru Eey Orannn Belirlenmesi Titreyengl'de (Antalya/Manavgat) Sylvia cinsine ait ku trlerinin halkalama sonular amkoru Gleti (amldere-Ankara)ne Braklan Tinca tinca (Linnaeus, 1758)nn Populasyon Yaps ve Bykl le Byme zelliklerinin ncelenmesi amkoru Gleti (amldere-Ankara)nde Yaayan Alburnus escherichii Steindachner, 1897 ve Leuciscus cephalus Linnaeus, 1758un Atasal ve Hibrit Bireylerinin Morfometrik Durumu ve Populasyon Yaps Besin Kalitesi Deitirilmi Baz Bitki Yapraklarnn Agelastica alni L. (Coleoptera; Chrysomelidae)nin Azot Kullanm Seviyesine Etkisi Baz Bitki Sekonder Bileiklerinin Agelastica alni L. (Coleoptera; Chrysomelidae)nin Beslenme ve Geliimine Etkisi ayrlk Alanda Toprak Akarlarnn Dikey Dalm Akdeniz niversitesi Kampusu Avifaunas
Fatma KOBA, Kamil KO, Kamile KAZAKLI Leyla ZKAN KARAARDI, Mehmet Z, Hakan KARAARDI Hakan KARAARDI, Ali ERDOAN, Leyla ZKAN KARAARDI Deniz NNAL
Deniz NNAL, Fsun ERKAKAN, Ahmet Murat AYTEKN
PZ 111 09.00 PZ 112 09.00 PZ 113 09.00 PZ 114 09.00 PZ 115 09.00 PZ 116 09.00 PZ 117 09.00 PZ 118 09.00 PZ 119 09.00 PZ 120 09.00 PZ 121 09.00 PZ 122 09.00 PZ 123 09.00 PZ 124 09.00 PZ 125 09.00 PZ 126 09.00 -
Beran FRDN, Mahmut EROLU, Cengiz MUTLU Beran FRDN, Mahmut EROLU, Cengiz MUTLU zlem NEN, Kamil KO
Hakan KARAARDI, Ramis KORKMAZ, Hakan SMSAR, Ali ERDOAN Dou Karadeniz Blgesinin ay ve Fndk Abdullah BAYRAM, Zafer Bahelerinin Araneo-Faunas SANCAK, Tark DANIMAN, Nazife YT Dou Karadeniz Blgesi rmcek Faunasna Bir Zafer SANCAK, Abdullah BAYRAM, Tark DANIMAN Bak (Araneae) Byk Memeli almalarnda Foto-Tuzak Yntemi Yasin LEMN (Data-Bozburun Yarmadasnda Vejetasyon Tipine Bal Byk Memeli Faunasndaki Deiimler) Krkkale ilindeki Spalax leucodon Tuba YACI, Nursel AAN (Nordmann,1840)'un yuva yaps (Mammalia: Rodentia) Diren Fenomeni; Snma Davran ve G M. Mustafa AKINER, A. Cem KUYUCU, Selim S. ALAR Olgusunun Buna Etkileri Hazar Glndeki Capoeta capoeta umbla (Heckel, Hlya KARADEDE AKIN, Erhan NL 1843)nn Ar Metal Birikiminin Mevsimsel ncelenmesi Aras Vadisindeki Sivrisinek (Diptera: Culicidae) Hilal BEDR, Adnan ALDEMR Trlerinin Saldr Periyotlar evresel Sorunlar, evresel atmalar ve Aysel KEKLLOLU Alternatif Bir Yaklam:Ekoempati Yataan Termik Santrali evresindeki Kuyu Fevzi YILMAZ, A. Levent TUNA, Sularnda Ar Metal Dzeyleri Nedim ZDEMR, Ahmet DEMRAK Eskiehir evresi Tabanidae (Insecta: Diptera) Ferhat ALTUNSOY, A. Yavuz Trlerinin Yllara Gre Populasyon Younluunun KILI Karlatrlmas Buldan Sleymanl Yayla Gl Bentik Mustafa DURAN, Gray Kvan AKYILDIZ, Sibel HNDER, Omurgaszlar Mehmet EKM, zge AKI, Seval ZCAN Aras Nehri (Idr) Bentik Omurgasz Faunas Gray Kvan AKYILDIZ, Mustafa Duran, Pelin KARASU, Derya AKTA, mmhan ASLAN, Serdar POLAT
66
PZ 127 09.00 PZ 128 09.00 PZ 129 09.00 PZ 130 09.00 PZ 131 09.00 PZ 132 09.00 PZ 133 09.00 PZ 134 09.00 PZ 135 09.00 PZ 136 09.00 PZ 137 09.00 PZ 138 09.00 PZ 139 09.00 PZ 140 09.00 PZ 141 09.00 PZ 142 09.00 PZ 143 09.00 PZ 144 09.00 PZ 145 09.00 PZ 146 09.00 -
PZ 147 09.00 PZ 148 09.00 PZ 149 09.00 -
Bentik Omurgaszlarn Deiik Yaprak Paketlerinde Mustafa DURAN, Gray Kvan Koloni Oluturmalarnn Karlatrlmas AKYILDIZ, Gurbet ELK, Recep BAKIR, Hatice AVCI, Hlya METN Karakaya Baraj Gl Zooplankton Duygu ZHAN, Didem Kompozisyonunun Su Kalitesi le likisi OUZKURT Korunmu Bir Salamandra salamandra Seil KARAHSAR, Ali populasyonu-Kemaliye Populasyonu- Konusunda DEMRSOY lk Gzlemler Eber Glnden Yakalanan Carassius carassiusda A. Fatih FDAN, brahim Hakk Baz Ar Metal Miktarlarnn Tesbiti ve Oksidatif CERC, Muhsin KONUK, Statnn Belirlenmesi smail KKKURT, Recep ASLAN, Ylmaz DNDAR Su Ekosistemlerinin nemi (Geleceimiz Su Gken ZTRK, Zeynep NER, Mesude YET Ekosistemlerine mi Bal?) Elma Bahelerinde Baklaznn le Alternatif Vildan BOZKURT, Aye ZDEM, Cevat ZEK Mcadele Olanaklar zerinde Aratrmalar Gammarus roeseli (L.)nin Byme Orannn Mustafa DURAN, Gray KIVAN AKYILDIZ, Fatmanur Laboratuarda Aratrlmas KARAAA, Cafer EKSEN ki Farkl Akarsuda EPT (Ephemeroptera, Murat BARLAS, Hasan KALYONCU, Blent Trichoptera, Plecoptera)/ Chironomus sp. YORULMAZ, Necla BROL Oranlarnn Su Kalitesi ile likisi Een ay ( Kocaay) Bentik Makroomurgasz Blent YORULMAZ, Atakan Faunas ve Su Kalitesi ile likisi SUKATAR, Murat BARLAS Dipsiz-ine ay (Mula-Aydn)nn Bentik Necla BROL, Murat BARLAS, Makroomurgasz Faunasnn Belirlenmesi Blent YORULMAZ Sagitta setosa Mller, 1847 (Chaetognatha) nn Ali Muzaffer FEYZOLU, Nket SVR Gney Dou Karadenizdeki Yaz Dalm znik Glnde Yaayan Sazan (Cyprinus carpio L., S. Cevher ZEREN 1758)n Byme ve reme zellikleri Kulukann Farkl Gnlerinde Yumurtaya Verilen Haluk ZPARLAK, lhami Organik nsektisit Fipronilin Tavuk Embriyolar ve ELK, Sadettin NSAL Kuluka Sonu Erken Dnem Civcivleri zerindeki Baz Etkileri Farkl Dnem Embriyonik Karacier Dokularnda Erdal BALCAN, Pervin Ekstraselller Matriks ve Hcre Yzey TOPARLAK, Aya GM, Molekllerine Deksametazonun Etkisi Mesut AHN, zlem ARSLAN Triturus vulgaris (Kk semender)te Embiyolojik Nazan ZM, Emine Pnar PAKSUZ, Aziz AVCI, Kurtulu ve Larval Geliim zerine OLGUN Selenyumun Teratojenik Etkilerinin Sanlar Emre GKTEKN, Onur zerinde Deerlendirilmesi CANDAN, Drdane KOLANKAYA, Nurhayat BARLAS Sanlarda Gebelik Sresince Uygulanan Besin Cansn GNGRM, Aysun Katk Maddesi E341 (Trikalsiyum Fosfat)in Fetus KILI, Drdane KOLANKAYA, Geliimi zerine Teratojenik Etkileri M. Turan AKAY Danio rerio da (Teleostei: Cyprinidae) Embriyonik zlem AKICI, Sema SA NC Geliimin ncelenmesi Sosyal Evrimin ki Byk Sramas Olan Tarm ve Esen Fatma KABADAYI Sanayi Devriminin evre zerine Etkileri Parazitoit Venturia canescens (Gravenhorst) Ali BOZ, Adem GLEL (Hymenoptera: Ichneumonidae) le Parazitlenen, Konak Ephestia kuehniella (Zeller) (Lepidoptera: Pyralidae) Larvalarnn Hemolenfindeki Toplam Protein Lipit ve Karbohidrat Miktar zerine Parazitlenme Sonras Geen Sre ve Scakln Etkileri Moolistan Gerbillerinde Kindling ve Lokomotor Alper KARAKA, Blent GNDZ Aktivite Suriye Hamsterlerinde (Mesocricetus auratus) Alper KARAKA, Blent Melatonin Hormonunun Nronal Ateleme Hz GNDZ zerine Etkileri ki Farkl Kirpi Trnn Periferal Kan Lenfositleri Haluk ZPARLAK, lhami zerine Enzim Histokimyasal Bir alma ELK, Emrah SUR, Tuba TELATAR , Atilla ARSLAN
67
Nikotinin Kurbaa (Rana ridibunda) Periferik Sinirleri zerine Elektrofizyolojik Etkilerinin Doza ve Zamana Bal Olarak Aratrlmas Klinikte Kullanlan Baz Anti-Anjiojenik Ajanlar ve Etki Mekanizmalar Larval Evrede Uygulanan Dk Scakln Pimpla turionellae L. (Hymenoptera:Ichneumonidae) nn Erginlemesine ve Ergin Arlna Etkileri pekbcei Bombyx moride Larval - Pupal Metamorfoz Boyunca Anterior pek Bezinde Meydana Gelen Morfolojik Deiimlerin ve Ekdizon Reseptr B1 Ekspresyonunun Gsterilmesi pekbcei Bombyx moride Son Larval Evre Boyunca Orta Barsak Asit Fosfataz Aktivitesinde Meydana Gelen Deiimler ve Juvenil Hormon Analou Fenoxycarbn Etkisinin Aratrlmas Emys orbicularis ve Mauremys rivulata Trleri Arasnda Karlatrmal Hematolojik ncelemeler Obezite: Beslenmek Otonomik Olarak m Kontrol Edilir? Glikoz Tayc Proteinler (Glut) ve Metabolik nemi Gryllus campestris L. (Orthoptera:Gryllidae)nin eitli Geliim Evrelerinde Glikojen Seviyesindeki Deiimler nsan Umbilikal Damarlarnda 5-Hidroksitriptamin ve Asetilkolin e Bal Kaslma Cevaplarna Soutmann ve Istmann Etkisi ve Nitrik Oksid in Rol Gneydou Anadolu'da Yaygn Olarak Dal Gsteren Melanopsis praemorsa (Gastropoda:Prosobrancha)' nn Ya Asiti erii Konak Younluunun Gregar Parazitoit Bracon hebetor (Hymenoptera: Braconidae)da gelime Sresi, Verim ve Eey Oranna Etkisi Besin Tipinin Parazitoit Bracon hebetor (Hymenoptera: Braconidae) Diilerinde Glikojen, Lipit ve Karbohidrat Miktarna Etkisi Baz Ar rnlerinin, Parazitoid, Bracon hebertor Sayn Ergin Yaam Sresine Etkileri Salmo trutta macrostigma (Dumeril, 1858) Eeylerinin Karacier ve Kas dokusu Ya Asidi Bileimi Karvakrol'un zole San Mide Fundus zerindeki Etkisi Kadmiyum ve Demirin Phaenicia sericata (MEIGEN, 1826)nn (Diptera: Calliphoridae) Larval Geliimi ve Hemolenf Proteinleri zerine Etkileri ki Farkl Scakln Acanthoscelides obtectus Say (Coleoptera: Bruchidae)un Toplam Karbohidrat, Protein ve Lipid Miktarna Etkileri Farkl Lokalitelerden Toplanan Theodoxus syriacus'un (Archaeogastropoda: Neritidae) Fosfolipit ve Ntral Fraksiyonlarndaki Ya Asitlerinin Karlatrlmas Hemodiyaliz Hastalarnda Cinsiyete ve Yaa Bal Olarak Kan Biyokimyasal ve Hematolojik Parametrelerinin Deiiminin Vitaminsiz Gda ile Beslenen Sanlarn Sinir Hcrelerinde Meydana Gelen Deiiklikler
Dilek KUMARGAL, Ali AKIN, lk MELEKOLU Nuran CIKCIKOLU YILDIRIM, Mira YILDIRIM, Numan YILDIRIM Rahile ZTRK, Z. lya NURULLAHOLU Ebru GNC, Osman PARLAK, Ramazan URANLI, Emre BATIR Emre BATIR, Ebru GNC, Ramazan URANLI, Osman PARLAK Nilgn YILMAZ, Murat TOSUNOLU, idem GL Merve ALTUN, Alpaslan DAYANGA Nuran KAYA, Ayenur YONTAN M. Ali AKPINAR, Nkhet AKPINAR, Kubilay METN Zahide lya NURULLAHOLU, Ksmet Esra ATALIK, Mehmet KILIN, Necdet DOAN hsan EKN, Mehmet BAHAN, Rdvan EEN zgr VARER IITAN, Eylem AKMAN GNDZ, Adem GLEL Eylem AKMAN GNDZ, Adem GLEL, zgr VARER, Ali BOZ, zlem CESUR Adnan SARIKAYA, zgr VARER IITAN, Evrim SNMEZ Salih GRGN, M. Ali AKPINAR, A. Emre AKPINAR Sleyman AYDIN, Seval DUMAN Hlya ALTUNTA, Ferhat ALTUNSOY, A. Yavuz KILI Evrim SNMEZ, Adem GLEL hsan EKN, Mehmet BAHAN, Rdvan EEN, Mehmet DORU Zeliha SELAMOLU TALAS, brahim RN, Mehmet Fuat GLHAN, Seda Pnar DNDAR, Aye GEBAKAN, smet YILMAZ Fahrettin ASKEROV, Babek ABUOV, Vefa YUNUSOVA, Atilla TEMUR
PZ 170 09.00 -
68
PZ 171 09.00 PZ 172 09.00 PZ 173 09.00 PZ 174 09.00 PZ 175 09.00 -
Sigarann mmn Sistem zerine Etkisi Apanteles galleriae Wilkinson (Hymenoptera: Braconidae) ve Parazitlenmi Kona Galleria mellonella L. (Lepidoptera: Pyralidae)nn Toplam Lipit ve Ya Asidi Pimpla turionellae L. (hymenoptera: Ichneumonidae) Zehiri ve Parazitlemesinin Konak Pup Hemolenfi Toplam Protein Miktarna Etkileri BALB/C FARE EMBRYOLARINDA CNSYETN BELRLEND SRETE MLLER KANALI-ANT MLLER HORMON ETKLEM VE SALK ASDN NEM Hipertiroidili San Tiroidinde -Lipoik Asit-Nitrik Oksit likisi
Mustafa ATLI, Atilla TEMUR, H.Bayram TEMUR, Hseyin KARADA, Zafer SOYGDER Fevzi UKAN, Z. lya NURULLAHOLU, Olga SAK, Rahile ZTRK Olga SAK, Ekrem ERGN, Fevzi UKAN, Aylin ER Remziye DEVEC, Erdal BALCAN, Nazan KESKN, Bget SARIBEK, Sabire KARAALI Huriye BALCI, Canan HRDA, lhan UYANER, Ebru GREL, Asl KANDL, Blent ERGN, Erturul TAAN, Cihan DEMRC Rahmi DUMLUPINAR, Hakan AKIN, Handan UYSAL, Faruk DEMR, Turgay AKMAK, Serkan ERDAL Blent KAYA, Eref DEMR, Serap KOCAOLU Naciye Selcen BAYRAMCI, Y. KO, L. AIK, M. KO, M. KILI, D. ENGN Ahmet Ata ZMEN, Mualla ETN
PZ 176 09.00 PZ 177 09.00 PZ 178 09.00 PZ 179 09.00 -
WDXRF Yntemiyle Sirke Sineinin Aestivasyonu Boyunca Element Deiimlerinin Belirlenmesi Drozofila Kanat Benek Testinde Alkilleyici Ajanlara Kar Turun Kabuu Yann Antigenotoksik Etkisi Tiroit Kanserli Olgularda RET Proto-Onkogeninin 10. ve 11. Ekzonlarndaki Mutasyonlarn Aratrlmas Yksek Doz Metil Prednizolon Uygulanan Miyelodisplastik Sendromlu ocuk Hastalarn Kemik lii Aspirasyon Materyalinde DR-nm23 Gen Ekspresyonunun Konvansiyonel RT-PCR Teknii le Gsterilmesi Gastrik Kanserde MMP-7, MMP-26 ve -Katenin Genlerinin Ekspresyon Analizi
PZ 180 09.00 -
nsan X Kromozomunun (Xq21) Akcier Kanseriyle Korelasyonunun Tespiti Drosophila melanogasterde Lobaria pulmonaria (L.) Hoffm. Likeninin mr Uzunluu zerine Etkisinin Aratrlmas S9 Aktivasyon Sistemi ile Muamele Edilmi nsan Lenfositlerinde Thimeraosalin Genotoksisitesi 1. Karde Kromatid Deiimi 2. Proliferasyon indeks 3. Mitotik ndeks Thimerosalin Genotoksisitesinin Sitokinesis Blok Mikronukleus Test Sistemi Kullanlarak in vitro Deerlendirilmesi Ya Nanenin Genotoksik ve Antigenotoksik Aktivitesinin Somatik Mutasyon ve Rekombinasyon Testi ile Aratrlmas Anadoludaki, Garra rufa HECKEL, 1843 (Teleostei: Cyprinidae) Trnn Mitokondriyal ND3/4 Gen Blgesine Dayal Filocorafyas Evcil Keilerde (Capra hircus) Prion Geni Polimorfizmlerinin Analizi Trkiyede Oluturulan Melez Koyun rklarnda(Ovis Aries) Prion Geni Polimorfizmlerinin Analizi Karaam Zararls Olan al Antenli am Yaprakarsyla (Diprion pini L.: HymenopteraDiprionidae) Biyolojik Mcadelede Turdus merula (Karatavuk)nn nemi zerine Bir Aratrma
Salih GENCER, Glen DOUSOY, Melih PAKSOY, Ahmet Korkut BELL, Fatih AYDOAN, M. Burcu IRMAK YAZICIOLU Sevilay AZPARLAK, Ekrem DNDAR Handan UYSAL, Deniz ALTUN, Hakan AKIN, Ali ASLAN Dilek EKE, Ayla ELK
Dilek EKE, Ayla ELK Eylem EROLU DOAN, Elif YELADA Sevgi DURNA, Naci DEERL, Fevzi BARDAKI Cemal N, Nehir ZDEMR, Kemal zdem ZTABAK lker GNLALP, Kemal zdem ZTABAK, Cemal N Muharrem KARAKAYA, nal ZELMAS
69
PZ 190 09.00 PZ 191 09.00 PZ 192 09.00 PZ 193 09.00 PZ 194 09.00 PZ 195 09.00 PZ 196 09.00 PZ 197 09.00 -
Flavonoidlerin Antioksidan Enzimler ve Glutatyon zerine Etkisinin Aratrlmas Su rnlerinde Kullanlan DNA Markr Teknolojileri iftlik Hayvanlarnda Ekonomik Verim zelliklerine Sahip Genlerin Belirlenmesinde Kullanlan Molekler Yntemler Koyunlarda Glutatyon Polimorfizmi ve eitli Verim zellikleri Arasndaki likiler
Eylem EROLU DOAN, Elif YELADA, Abbas GNGRD, Dilek ASMA Ercment AKSAKAL, Memi ZDEMR, Orhan ERDOAN zden OBANOLU, Eser Kemal GRCAN
PZ 198 09.00 PZ 199 09.00 PZ 200 09.00 PZ 201 09.00 PZ 202 09.00 PZ 203 09.00 PZ 204 09.00 -
PZ 205 09.00 PZ 206 09.00 PZ 207 09.00 PZ 208 09.00 PZ 209 09.00 PZ 210 09.00 -
Eser Kemal GRCAN, zden OBANOLU, Cengizhan ERBA Mephosfolan nsektisitinin in vitro Genotoksik Deniz ZKAN, Deniz YZBAIOLU, Fatma NAL, Etkileri Serkan YILMAZ, Hseyin AKSOY Afrika Balars Alttrlerinden Apis mellifera rfan KANDEMR, Aya ZKAN, scutellata, A. m. monticola ve A. m. litorea zerinde Stefan FUCHS Kanat ekli Varyasyonlar zerine Bir alma Karasu Irmann (Dumlu-Akale) Dominant Balk Adem Yavuz SNMEZ Trlerinden (Leuciscus cephalus, 1758)un Mikrobiyolojik Ynden Aratrlmas Koi (Cyprinus carpio) Balklarnda Dalakta Jale KORUN, Mesut YILMAZ, Beslenme le Hemosiderin Arasndaki liki Mehmet ZBA, Mnevver YILMAZ, Ayegl KAPUCU, Ebru GREL, Kadriye AKGN DAR Organik nsektisit Fipronilin Genotoksik Etkilerinin Haluk ZPARLAK, Atilla Civciv Mikronukleus Test Sisteminde Belirlenmesi ARSLAN, Abdurrahman AKTMSEK, G. zmen GLER Organik nsektisit Fipronilin Genotoksik Etkilerinin Haluk ZPARLAK Tavuk Yumurtas Mikronukleus Testi le Belirlenmesi Farkl Yarasa Trnn Periferal Kan Lenfositleri T. TELATAR, A. ARSLAN, H. ZPARLAK, E. SUR, Y. zerine Enzim Histokimyasal Bir alma ZNURLU Triturus karelini (Amphibia: Urodela)nin Erkek Serap SANCAR BA, Osman Bireylerinde Kloak Yaps ve Kloak Bezleri MURATHANOLU Fonksiyonunun Hormonal Kontrol Lsin Enkefalinin Rana ridibunda Sinir Yusuf AMLICA, Ali AKIN Sistemindeki Lokalizasyonu Kefirin Olaklarda Duodenum'un Histolojik Yaps Mert GRKAN, S. zerine Etkileri HAYRETDA, C.ATAOLU Aydn Yresinde Yaayan Laudakia stellionun Nazan YILMAZ (Linnaeus 1758) (Squamata: Agamdae) nce Barsak Dokusu Histolojik Yapsnn ve Glikozaminoglikanlarnn Ik Mikroskop Dzeyinde ncelenmesi Galba truncatula (Gastropoda, Pulmonata) da Birgl OTLUDL, Serpil BRN KARAKA Histopatolojik ve Biyokimyasal Deiikliklere Neden Olan Ar Metal Toksisitesi ( Cd) zerinde EDTAnn Koruyucu ve yiletirici Etkileri Galba truncatula (Gastropoda, Pulmonata) da Serpil BRN KARAKA, Histopatolojik ve Biyokimyasal Deiikliklere Birgl OTLUDL Neden Olan Ar Metal Toksisitesi (Pd) zerinde EDTAnn Koruyucu ve yiletirici Etkileri Karadeniz Blgesideki Baz Lokalitelerde Abbas MOL, Unal Gomphocerinae Taksonlar ve Bitki likisi ZEYBEKOGLU Laboratuar Koullarnda retilen Dili Sazanck Baran YOURTUOLU, .G. (Aphanius mento) Yumurtalarnn Embriyonik KIRANKAYA, Lale Geliimi GENOLU, F.Gler EKMEK Trk Saaneni ve Maltz Irk Keilerde Mert GRKAN, Hseyin Plasentomlarn Histolojik Yaps TOPYILDIZ, Semih STEL, Sibel HAYRETDA, Aynur KONYALI Myotis myotis (Borkhausen, 1797) Kaln Barsak Emine Pnar PAKSUZ, Serblent PAKSUZ, Beytullah ZKAN, Dokusunun Histolojik Yaps ve Goblet Nazan YILMAZ Hcrelerinde Glikozaminoglikan eitlerinin Belirlenmesi
70
POSTER SUNUMLARI ZOOLOJ

27 HAZRAN 2008
PZ 211 14.00 PZ 212 14.00 PZ 213 14.00 PZ 214 14.00 PZ 215 14.00 PZ 216 14.00 PZ 217 14.00 PZ 218 14.00 PZ 219 14.00 PZ 220 14.00 PZ 221 14.00 -
14:00-17:30
Emine Pnar PAKSUZ, Serblent PAKSUZ, Beytullah ZKAN Serblent PAKSUZ, Emine Pnar PAKSUZ, Beytullah ZKAN Sema SA NC, zlem NEN, Ece ERDA zlem NEN, Sema SA NC Yusuf ERSAN, Evren KO, Hacali NECEFOLU, F. Elif ZTRKKAN Aziz AVCI, Emine Pnar PAKSUZ, etin ILGAZ, Nazan ZM, znur ARAT, Kurtulu OLGUN Dilek KARADUMAN, Banu EREN Sema SA NC, Burcu KOLBAI TEKKAN zlem AKICI, Grsel ERGEN Nazan DENZ KO, S.ZESEN OLAK, F. E. KAYHAN, M. N. MULU, . T. EMECAN Gkhan BAYRAMOLU, Hilmi ZDEN, ahin KABAY, Esra GRLEK OLGUN, Nilgn ZTRK, Hakan ENTRK, Ali KUTLU, Gke BLG, Bilge ZKAL Pnar L, S. Hilal SALGIN, Nazan KESKN, Yakup KASKA Mediha CANBEK, Hakan ENTRK, Drdane KOLANKAYA, Gkhan BAYRAMOLU, Kadriye SORKUN, Asl ZKK TYL Serap SANCAR BA, Engin KAPTAN, Meliha ENGEZER NCEL Aye AKOCUK, Gler NAL
Myotis myotis (Borkhausen, 1797) ve Miniopterus schreibersii (Kuhl, 1817) de Seminifer Epitel Siklusu Baz Yarasa Trlerinde Beyaz Kan Hcresi Saym Xiphophorus helleri (Poeciliidae, Teleostei) Karacieri zerinde Ham Petroln Suda znebilen Ksmlarnn Etkileri Ham Petroln Suda znebilen Ksmlarnn Xiphophorus helleri (Poeciliidae, Teleostei) Solunga Histolojisi zerindeki Etkileri Kobalt (II) P-Aminobenzoatn Erikin Fare Karacieri zerine Histopatolojik Etkisi Trkiyede Yayl Gsteren Eirenis ve Rhynchocalamus Cinslerine Ait Baz Trlerin Kan Hcre Morfolojisi ve Eritrosit Byklkleri Beta-D-Glukan ve Taksol Etkisiyle Fare (Mus Musculus) Karacierinde Oluan Histolojik Deiiklerin Ik Mikroskobu Dzeyinde Aratrlmas Poecilia sphenopsda (Poeciliidae, Teleostei) Kalbin Histolojik Yaps Melanogryllus desertus (Pallas, 1771) (Orthoptera: Gryllidae)ta Orta Barsan Histolojisi znik Glnde (Bursa) Yaayan Tatlsu Istakozu (Astacus leptodactylus Eschscholtz, 1823)nun Ovaryumunun Morfolojik ve Histolojik zellikleri Hypericum montbretiinin Sanlarda Deneysel Renal skemi/Reperfzyon Hasar Modelinde Koruyucu Etkisi
PZ 222 14.00 PZ 223 14.00 -
Caretta caretta (riba Kaplumbaa) ve Chelonia mydas (Yeil Kaplumbaa) Trlerinin Gonad Histolojileri Besinlerle Birlikte Alnan Polenin Albino Sanlar zerine Olas Etkileri
PZ 224 14.00 PZ 225 14.00 -
Kurbaa (Rana ridibunda) Derisinde Androjen ve strojen Reseptrnn mmunohistokimyasal Olarak Gsterilmesi nci Kefalinde (Chalcalburnus tarichi Pallas, 1811) Nrosekresyon Hcrelerinin Dalm VE GonadoReleasing Hormon (GnRH) Salglayan Hcrelerin mmunohistokimyasal Olarak aretlenmesi Farkl Hipofiz Tmrlerinde Leptinin mmunohistokimyasal Olarak Gsterilmesi Yenilebilir Baz Bcek Ekstrelerinin Periferik Kan Kltrlerinde Karde Kromatid Deiimi (KKD) Frekans zerine Etkileri
PZ 226 14.00 PZ 227 14.00 -
Ayegl KAPUCU, Huriye BALCI, Kadriye AKGN DAR, Nurperi GAZOLU, Bge Z mit NCEKARA, Hasan TRKEZ, Fatime GEYKOLU
71
PZ 228 14.00 PZ 229 14.00 PZ 230 14.00 PZ 231 14.00 PZ 232 14.00 -
PZ 233 14.00 PZ 234 14.00 PZ 235 14.00 PZ 236 14.00 PZ 237 14.00 PZ 238 14.00 PZ 239 14.00 PZ 240 14.00 PZ 241 14.00 PZ 242 14.00 PZ 243 14.00 PZ 244 14.00 PZ 245 14.00 PZ 246 14.00 PZ 247 14.00 PZ 248 14.00 PZ 249 14.00 -
mit NCEKARA, Fatime GEYKOLU, Hasan TRKEZ, M. Sait KELE nsan Aorta Yayndan Endotel Hcrelerinin Handan SEVM, Esin AKBAY, zer Aylin GRPINAR, Pnar zolasyonu, Kltr Ve Karakterizasyonu ATASOY, Serdar GNAYDIN, Mehmet Ali ONUR Thalidomid'in 4T1 ve 4THMpc Fare Meme Kanser Ece MEK, Esra AYDEMR, Nuray ERN, Kayahan FIKIN Hcre Hatlar zerine Sitotoksik Etkisi Endostatin'in 4T1 ve 4THMpc Fare Meme Kanser Esra AYDEMR, Ece MEK, Hcre Hatlarndaki Sitotoksik Etkisi Nuray ERN, Kayahan FIKIN Yal ve Gen Sanlarda Oluturulan Kemik Esin AKBAY, Handan SEVM, Hasarlarnn Kemik lii Kk Hcreleri Kullanlarak Mehmet Ali ONUR, zer Aylin yileme Srelerinin ncelenmesi GRPINAR, Muzaffer EROLU, Murat GZEL, Meneme GMDERELOLU Porphyromonas gingivalis Lipopolisakkaritinin erife Buket BOZKURT, Sema S. HAKKI, Alpdoan KANTARCI, nsan Gingival Fibroblastlar zerine Etkisi Yusuf DURAK Boyutlu Epidermis-Primer Duyu Nronu KoElin YENDNYA, Nee Kltr AYSIT, Grkan ZTRK Tursiops truncatus ve Delphinus delphis Trlerinin Nilgn YILMAZ, Semih STEL, Murat TOSUNOLU, Mehmet Karlatrmal Cranial Osteolojisi TRKAKIN, Akn BULUT Kronik Florozisin Fare Yavrularnn Baz Evren KO, Yusuf ERSAN Morfolojik Parametreleri zerine Etkisi Salamandra salamandra Yavrularnn Byme, Seil KARAHSAR Gelime ve Desenlenme Deiimlerinin ncelenmesi Macronemurus bilineatus Yumurtalarnn Zekiye SULUDERE, Selami Yzeyinin nce Yaps (Neuroptera: CANDAN, Sava CANBULAT Myrmeleontdae) Megistopus flavicornis Yumurtalarnn Koryon nce Zekiye SULUDERE, Sava Yaps (Neuroptera, Myrmeleontidae) CANBULAT, Selami CANDAN Eresus cinnaberinus (Olivier, 1789)un D Nazife YT, Abdullah Morfolojisi zerine Bir alma (Araneae: BAYRAM, Tark DANIMAN, Eresidae) lkay ORAK CAL, Zafer SANCAK Eresus cinnaberinusda (Uurbcei rmcei) Nazife YT, Abdullah BAYRAM, Tark DANIMAN, Duyusal Kllarn Elektron Mikroskobik Yaps ve lkay ORAK CAL, Zafer Fonksiyonu (Araneae: Eresidae) SANCAK, Bombylius L. (Diptera, Bombyliidae) Cinsine Ait Fatma BAYRAKDAR, Abdullah Drt Trn Proboskis Morfolojilerinin Taramal HASBENL, Zekiye SULUDERE, Elektron Mikroskobu le ncelenmesi Ersin DEMREL, Selami CANDAN Dolycoris baccarum (L.) (Heteroptera: Selami CANDAN, Mahmut Pentatomdae)un Spermateka Morfolojisi ERBEY zmir Krfezinde Yass Balklarn (Osteichthyes: Semih LEBLEBC, Okan Heterosomata) Biyolojik zellikleri zerine Bir n ZAYDIN, Elizabeth G.T. ERONAT alma zmir Krfezinde 3 Hani Bal Trnn (Serranus Semih LEBLEBC, Okan spp.) Morfometrik zellikleri ZAYDIN, Sercan YAPICI, Zeynep DARDERE, Elizabeth G.T. ERONAT Vespula Germanica (Insecta: Aysel KEKLLOGLU, Kltiin Hymenoptera:Vespoidea:Vespidae) Trnn Zehir AVUOLU, Emine YALIN Aygt ve Az Yaps zerine Morfolojik Bir alma Melanogryllus desertus (Pallas, 1771) (Orthoptera: Grsel ERGEN, zlem AKICI Gryllidae)ta Yumurtann D Morfolojisi Trkiye ve Dnyadaki Ar lmlerinin Nedeni ve Asl ZKIRIM, Nevin KESKN, Ekosistemdeki nemi Aygn YALINKAYA Rhizophagus grandis (Coleoptera: iek AYDIN, Mustafa YAMAN, Rhizopagidae)ten lk Entomopatojenik Onur TOSUN, mer ERTRK Microsporidian Kayd
in vitro Antioksidan Parametreler zerine Baz Bcek Ekstrelerinin Etkileri
72
PZ 250 14.00 PZ 251 14.00 PZ 252 14.00 PZ 253 14.00 PZ 254 14.00 PZ 255 14.00 PZ 256 14.00 PZ 257 14.00 PZ 258 14.00 PZ 259 14.00 PZ 260 14.00 PZ 261 14.00 PZ 262 14.00 PZ 263 14.00 PZ 264 14.00 PZ 265 14.00 PZ 266 14.00 PZ 267 14.00 PZ 268 14.00 PZ 269 14.00 PZ 270 14.00 PZ 271 14.00 PZ 272 14.00 PZ 273 14.00 PZ 274 14.00 -
Rhizophagus grandis (Coleoptera: Rhizopagidae) retim Laboratuarlarnda Helicosporidium sp. Varlnn Aratrlmas Buxus sp. (imir)lerde Zarar Yapan Etmenler Trkiye Faunas in Yeni Oribatid Akarlar (Acar, Orbatda) Zeytin Karasuyunun Oreochromis niloticus zerindeki Genotoksik Etkilerinin Eritrosit Mikronkleus Testi kullanlarak Aratrlmas Amata phegea (Linnaeus, 1758) (Lepidoptera: Amatidae)nn 1. Evre Larva ve Yumurta Yzey Yaps ve Morfolojisi Malatya li Su Kenelerinin (Acari, Hydrachnidia) Sistematik Ynden ncelenmesi Erzurum li Su Kenesi (Acari: Hydrachnellae) Faunas Trkiye Protorhoe (Lepidoptera, Geometridae, Larentinae) Trlerinin Dalm ve Zoocorafyas zerine Notlar Kemaliye (Ein) Herpetofaunas Trabzon Gndz Kelebekleri ve Morfolojileri Hakknda Yurtluk ay htiyofaunas (Samsun) Kbrs Dikenli Faresi, Acomys nesiotes Bate 1903,'nin Taksonomisi ve Biyolojisi Giresun'daki Apodemus flavicollis (Melcihor, 1834)'in Yayl, Taksonomisi ve Biyolojisi Eskiehir evresinde Leler zerinden Tespit Edilen, Adli Adan nemli Bcek Trleri Akehir Glndeki Cyprinus carpio Linnaeus,1758 ve Cobitis simplicispinna Hanko, 1924nin Ektoparazit Faunas zerine Bir Aratrma Trkiye Faunas in Yeni Bir Cheylostigmaeus (Acari: Actinedida: Stigmaeidae) Tr Coleoptera rneklerinin Yakalanmasnda Kullanlan Baz Tuzak Yntemlerinin Deerlendirilmesi Buprestidae (Coleoptera) Familyasna Ait Cinslerin Su Tuza Tercihleri Silphidae ve Tenebrionidae (Coleoptera) Familyalar rneklerinin Yakalanmasnda Kullanlan ukur, Bardak ve Et Tuzaklarnn Deerlendirilmesi Blatta orientalis L. (Dictyoptera: Blattodea) in Ootheca Parazitoiti Prosevania fuscipes (Illeger) (Hymenoptera: Evaniidae) Sivas li ve Baz evre llerinin Galeri Sinei (Diptera:Agromyzidae) Chalcidoid (Hymenoptera: Chalcidoidea) Parasitoidleri Byk ay (Pelte-Elaz)'da Bulunan Chironomidaer Larvalarnn Taksonomik Ynden ncelenmesi Karadeniz Blgesi Bayburt, Gmhane, Trabzon, Ordu ve Giresun lleri Helophordae (Insecta: Coleoptera) Familyas zerine Faunistik Bir alma Karadeniz Blgesi Bayburt, Gmhane, Trabzon, Ordu ve Giresun lleri Hydrophilidae (Insecta: Coleoptera) Familyas zerine Faunistik Bir alma Trkiye Faunas in ki Yeni Evifidid (Acari, Eviphididae) Tr
Onur TOSUN, Mustafa YAMAN, iek AYDIN, mer ERTRK Hseyin CEBEC, Hamit AYBERK, Erol AKKUZU Aye TOLUK, Sedat PER, ule BARAN, Hatice AYDIN, Pnar COKUNER, Nusret AYYILDIZ Tolga AVA, Birgl MAZMANCI, Serpil KNEN Ali SATAR, Zekiye SULUDERE, Selami CANDAN Orhan ERMAN, Yunus ESEN, Muhlis ZKAN Orhan ERMAN, Muhlis ZKAN Zhal OKYAR C.Varol TOK, M. TOSUNOLU, A. DEMRSOY, . GL Selma SEVEN ALIKAN, Muhabbet KEMAL Selma UURLU, Nazmi POLAT, evket KANDEMR Seda KIRALP Hatice MUTLU Mustafa Gl ZARDA, Funda KSE, Ferhat ALTUNSOY Krat KARTAL Mustafa AKYOL, Kamil KO zeyir ALAR, Abdullah HASBENL, Ersin DEMREL, Metin AKTA zeyir ALAR, Abdullah HASBENL, Ersin DEMREL, Kadir BAAR Abdullah HASBENL, zeyir ALAR, Bedriye AAR, Derya CANPOLAT, Fatma BAYRAKDAR Yasemin GLER, Yasemin ZDEMR Ltfiye GENER Ayda TELLOLU Abdullah MART, mit NCEKARA, Ahmet POLAT, Hanifi KARACA Abdullah MART, mit NCEKARA, Ahmet POLAT, Hanifi KARACA Rait URHAN, Zeki PEK
73
PZ 275 14.00 PZ 276 14.00 PZ 277 14.00 PZ 278 14.00 PZ 279 14.00 PZ 280 14.00 PZ 281 14.00 PZ 282 14.00 PZ 283 14.00 PZ 284 14.00 PZ 285 14.00 PZ 286 14.00 PZ 287 14.00 PZ 288 14.00 PZ 289 14.00 PZ 290 14.00 PZ 291 14.00 PZ 292 14.00 PZ 293 14.00 PZ 294 14.00 PZ 295 14.00 PZ 296 14.00 PZ 297 14.00 PZ 298 14.00 PZ 299 14.00 PZ 300 14.00 -
Trkiye Trypetinae (Diptera: Tephritidae) Faunas ve Sistematii zerine Bir Aratrma Trkiye Faunasna ki Yeni Kayt Meyve Sinei (Diptera: Tephritidae) Tr aramba Ovas Glleri (Samsun) Sucul Koleopter (Adephaga) Faunas Trkiyeden Az Bilinen Baz Cynipidae (Hymenoptera) Galleri Dnyada nsan Gdas Olarak Kullanlan Bcek Gruplar ve Kullanm Potansiyelleri Adyaman linin Akrep (Scorpiones) Faunas ve Zoocorafik Dallar Trkiyenin Chelonus (Hymenoptera: Braconidae: Cheloninae) Faunasna Katklar Nemrut Volkan (Bitlis) Lepidoptera Faunas zerine Aratrmalar Trkiye rmcek Faunas in ki Yeni Haplodrassus Tr (Araneae, Gnaphosidae) Trkiye rmcek Faunas in ki Yeni Oecobius tr (Araneae, Oecobidae) Meriones tristrami Thomas, 1892 (Rodentia; Gerbillinae) nin Gneydou Anadoluda Yeni Bir Karyolojik Formu Enchelyodon nodosus Berger, Foissner & Adam, 1984 (Protista, Ciliophora, Haptoria)un Morfolojisi ve Ontogenezisi Trkiye Araneofaunas in Yeni Bir Tr Kayd; Evarcha michailovi Logunov, 1992 [Salticidae:Araneae] Gneybat Anadolu Blgesi Tipulidae (Diptera, Nematocera) Faunas Triturus karelinii (Amphibia:Urodela)de Ya ve Byme Gneybat Anadolu Blgesi Limoniidae (Diptera, Nematocera) Faunas Nazife Tuatay Bitki Koruma Mzesi (Trkiye: Ankara)nde bulunan Carabidae Koleksiyonu: Altfamilyalar Cicindellinae, Carabinae ve Harpalinae atalan Baraj Gl (Adana) Kopepod ve Kladoser (Krustase) Trlerinin Mevsimsel Deiimleri Ankara, Krkkale ve ankr lleri Pompilidae (Insecta:Hymenoptera) Familyas zerine Faunistik Aratrma Samsun evresinde Mevcut Platycnemis pennipes ( Pallas, 1771) (Insecta, Odonata, Platycnemididae) Populasyonlarnda Tespit Edilen Varyasyonlar Trkiyeden Az Bilinen Tr Sympetrum haritonovi Borisov, 1983 (Insecta, Odonata, Libellulidae)nin Taksonomisi zerine Bir Aratrma Amasya ve evresinde Yayl Gsteren Microtus dogramacii (Mammalia:Rodentia)nin Morfolojik zellikleri Dou Karadeniz Blgesi Agathidinae Trleri zerine Bir Aratrma lkara, Dibek (Antalya) ve Kasnak Meesi (Isparta) Tabiat Koruma Alanlarnn Alticinae (Coleoptera: Chrysomelidae) eitlilii ve Benzerliinin Karlatrmal Analizi Dou Karadeniz Blgesinde Saptanan Baz Braconidae Trleri ve Bilinen Konaklar (Hymenoptera) Tokat li Neuroptera (nsecta) Faunasna Katklar
Murat KTK, Mehmet YARAN Murat KTK, Mehmet YARAN mit NCEKARA, Mustafa DARILMAZ, Abdullah MART, Ahmet POLAT, Hanifi KARACA Yusuf KATILMI, Suat KIYAK mit NCEKARA, Ahmet POLAT Ersen Aydn YAMUR, Halil KO, Mehmet YALIN Mitat AYDODU Halil ZKOL, Lokman KAYC Osman SEYYAR, Nusret AYYILDIZ, Aydn TOPU Hakan DEMR, Metin AKTA, Osman SEYYAR, Nusret AYYILDIZ Alaettin KAYA, Yksel COKUN, Seven SEKN Naciye Glkz ENLER, smail YILDIZ Ersen Aydn YAMUR, Kadir Boa KUNT Hasan KO, Murat BARLAS Nazan ZM, Kurtulu OLGUN Okan ZGL, Hasan KO, Murat BARLAS Neslihan KOCATEPE, Yasemin ZDEMR Ahmet Turan ALADA Mehmet Ali KIRPIK, Ayla TZN, Nil BARIAIK, Yaar GLMEZ Ali MROLU, Veysel KARTAL Ali MROLU, Veysel KARTAL Zlal ATLI EKEROLU, Haluk KEFELOLU zlem ETN ERDOAN Ebru Gl ASLAN, Baran ASLAN, Ali GK, Yusuf AYVAZ Ahmet BEYARSLAN Sava CANBULAT, M. Cemal OUZ
74
PZ 301 14.00 PZ 302 14.00 PZ 303 14.00 PZ 304 14.00 PZ 305 14.00 PZ 306 14.00 PZ 307 14.00 PZ 308 14.00 PZ 309 14.00 PZ 310 14.00 PZ 311 14.00 PZ 312 14.00 PZ 313 14.00 PZ 314 14.00 PZ 315 14.00 PZ 316 14.00 PZ 317 14.00 PZ 318 14.00 PZ 319 14.00 PZ 320 14.00 PZ 321 14.00 PZ 322 14.00 PZ 323 14.00 PZ 324 14.00 PZ 325 14.00 -
Baz Hemerobius (Insecta: Neuroptera; Hemerobiidae) Cinsi trlerinde d ve i genital Yaplarnn ncelenmesi Dou Samanl Dalar (Geyve Boaz Dousu) Neuroptera (Insecta) Faunasnn Aratrlmas Bat Samanl Dalar (Geyve Boaz Bats) Neuroptera (Insecta) Faunas Scatopse notata (Linneaus, 1758), Trkiye Faunas in Yeni bir Kayt (Diptera, Scatopsidae) Trkiye Faunas in Yeni Bir Uropodid Akar Tr (Acari: Mesostigmata: Trematuridae) Cyrba algerina (Lucas, 1846) (Araneae; Salticidae); Trkiye rmcek Faunas in Yeni Bir Srayan rmcek Kayd Cilliba cassidea: Trkiye Faunas in Yeni Bir Uropodid Akar Tr (Acari: Mesostigmata: Uropodidae) Trkiye Otbien Faunas in ki Yeni Tr Kayd: Lacinius ephippiatus (C.L.Koch, 1835), Phalangium opilio (Linnaeus 1758) (Opiliones, Phalangiidae) Trkiye rmcek Faunas iin ki Yeni Familya Kayd (Araneae: Anyphaenidae; Zoridae) Trkiye rmcek Faunas in ki Yeni Zehirli rmcek Kayd (Araneae: Segestriidae, Segestria senoculata (Linnaeus, 1758); Theridiidae, Latrodectus geometricus C. L. Koch) Erzurum ve Erzincan llerinden Trkiye Faunas in Yeni Kadife Akar Trleri (Acari: Trombidiidae: Podothrombium, Thrombium Pedicia (Crunobia) littoralis (Meigen, 1804), Trkiye Faunas in Yeni bir Kayt (Diptera, Pedicidae) Osmylidae Trlerinin (Insecta: Neuroptera) Taksonomik ve Faunistik Durumlar Glek Boaz ve evresi Yenge Ayakl rmcekleri (Fam: Thomisidae) zerine Morfometrik Aratrmalar Diyarbakr Yresi Herpetofaunas Sinnep aynn (Kilis) Balk Faunas Kayseriden Tespit Edilen Afit (Hemiptera: Aphidoidea) Trleri Gneybat Anadolu Blgesi Dolichopodidae (Diptera, Brachycera) Faunasna Katklar Trkiye faunas iin yeni bir kayt: Anomaloppia iranica Bayartogtokh and Akrami, 2000 (Acari; Oribatida; Oppiidae) Kemaliye (Erzincan) Carabidae (Coleoptera) Faunas Trkiye in Yeni ve lgin Bir Kayt, Chrysoclista splendida Karsholt, 1997 (Lepidoptera) Biyolojisi ve Yayl Notlar le Birlikte Trkiyede Micrurapteryx Spuler, 1910 (Lepidoptera) Cinsinin Durumu Aalandrlan Akyatan Kumul Sahasnda Gelien Memeli Faunas Trkiyedeki ki Yeni Capoeta (Teleostei: Cyprinidae) Trnn Sitokrom b Sekanslarna Dayal Olarak Genetik Tehisi Trkiye Smkl Bceklerinin (Gastropoda terrestria Nuda) Durumu
Sava CANBULAT, Yeim KAHRAMAN Gkhan ZCAN, Sava CANBULAT Ahmet Ali BERBER, Sava CANBULAT Alper TONGU, Oktay DURSUN, Hasan KO, Hasan S. CVELEK Durmu Ali BAL, Muhlis ZKAN Kadir Boa KUNT Durmu Ali BAL, Muhlis ZKAN lkay ORAK CAL, Abdullah BAYRAM, Tark DANIMAN, Nazife YT, Tark DANIMAN1, Nazife YT, Abdullah BAYRAM, lkay ORAK CAL, Zafer SANCAK, Kadir Boa KUNT Tark DANIMAN, Nazife YT, Abdullah BAYRAM, lkay ORAK CAL, Zafer SANCAK, Kadir Boa KUNT Sevgi SEVSAY, Muhlis ZKAN Hasan KO Sava CANBULAT, Suat KIYAK, Ahmet Ali BERBER Asl YENGN, Aydn TOPU Remzi AKELMA, Yksel COKUN Mahmut DALI, Ahmet mit ERDEML Mustafa IIK, Gazi GRR, Melek AHN Alper TONGU, H. S. CVELEK, H. KO, M. BARLAS, O. ZGL, O. DURSUN ule BARAN, Aykut KENCE Neslihan KOCATEPE, Ali DEMRSOY Selma SEVEN ALIKAN Selma SEVEN ALIKAN, Ltfiye GENER Ebru DKER, Halim DKER Yusuf BEKTA, Ali Osman BELDZ, Davut TURAN mit KEBAPI
75
PZ 326 14.00 PZ 327 14.00 PZ 328 14.00 PZ 329 14.00 PZ 330 14.00 PZ 331 14.00 PZ 333 14.00 PZ 334 14.00 PZ 335 14.00 PZ 336 14.00 PZ 337 14.00 PZ 338 14.00 PZ 339 14.00 PZ 340 14.00 PZ 341 14.00 PZ 342 14.00 PZ 343 14.00 PZ 344 14.00 PZ 345 14.00 PZ 346 14.00 PZ 347 14.00 PZ 348 14.00 PZ 349 14.00 -
Krkkale li ve evresi Apidae (Insecta: Hymenoptera: Apoidea) Trleri zerine Faunistik, Sistematik Aratrmalar ve Baz Ekolojik Gzlemler Irandaki Allactaga Cuvier.1836 (Mammalia:Rodentia) Cinsinin Karyoloji ve Biyolojisi zerinde Bir alma Iran Meriones tristrami Thomas, 1892 (Mammalia:Rodentia) Altrrlerinin Karyolojik, Morfolojik zellikleri ve Allozim Varyasyonlar zerinde Bir alma Eskiehir li ve evresi Bombyliidae (Insecta: Diptera) Familyas zerine Sistematik ve Faunistik Aratrmalar Trkiye Tabanidae (Insecta: Dptera) Faunas in Yeni Bir Kayt Tabanus terterjani (Dolin&Andreva, 1982) ve Genital Yaplarnn Deskripsiyonu Eskiehir lindeki Ophisops elegansn Taksonomik Durumu ivril Ikl Gl (Denizli)nden Toplanan Rana ridibunda Pallas, 1771 (Ova kurbaas)nn (Anura: Ranidae)nn Helmintleri Denizli Yresinden Toplanan Gece Kurbaas, Bufo viridis Laurenti, 1768 (Anura: Bufonidae)in Helmintleri zerine Bir n Aratrma Mersin Yresinde Yayl Gsteren Ova Kurbaas, Rana ridibunda PALLAS, 1771 (Anura: Ranidae)nn Helmintleri zerine Bir n Aratrma Panthera pardus tulliana Evrimsel Geliimi ve de Trn Devamllnn Salanmas Mesocricetus brandti (Nehring, 1898) (Mammalia: Rodentia)nin Hibrit Bireylerindeki Kromozomal Dzenlenmeler Batman, Diyarbakr, Mardin ve anlurfa li Diplura (Insecta) Faunas Farkl Habitatlardan zole Edilen Urosoma Emerginata (Stokes, 1885) Urosoma Similis (Foissner, 1982) ve Urosoma Caudata (Stokes, 1885) zerine Taksonomik ve Ekolojik Gzlemler Gonostomum affine (Stein 1859), Gonostomum kuehnelti (Foissner, 1987) ve Gonostomum strenuum (Engelmann, 1862) zerine Taksonomik ve Ekolojik Gzlemler Trakya Blgesi Chironomidae ( Diptera ) Larval Trleri ral Obruk Glnn (Konya-Trkiye) Ostrakot (Crustacea) Faunas Trkiyede Hydrobiidae (Gastropoda: Neotaenioglossa) Familyasnn Sistematik Durumu Edremit (Balkesir) Yresi Zeytin Bahelerindeki Lygaeidae (Heteroptera) Faunasnn Klak Tuzaklarla Belirlenmesi zerinde Bir Aratrma Tokat ve Civar Sert Kene (Acari, xodidae) Faunasnn Sistematik Ynden ncelenmesi Gkeada ve Bozcaada Heteroptera Faunasna Katklar Baklan, Bekilli ve al leleri (Denizli)nin Mesostigmatid Akarlar (Acari, Mesostigmata) Bakacak Deresi (anakkale) Balk Faunas zerine Bir n alma Capoeta pestai (Pietschmann, 1933) (Pisces: Cyprinidae)nin Yayl Alan ile lgili Trkiyeden Yeni Kaytlar
Aysel KEKLLOGLU, Ayla TZN Mohammad MORAD, Mehdi RAHNEMA Mehdi RAHNEMA, Mohammad MORAD, Ali MELLAT, Ali EYNLOO Caner AYDINLI, Abdullah HASBENL, Ferhat ALTUNSOY, A. Yavuz KILI A. Yavuz KILI, Ferhat ALTUNSOY nal ZELMAS, Melek DNER Serdar DEN, kran ZSOY, Merve TOPRAK, Betl GRT Serdar DEN, Mutlu AKIRAK, Funda URHAL Serdar DEN, Derya MENDE, zge TURAL Nilfer ITKI, Funda LHAN, Sercan POLAT Pnar AM, afak BULUT, Nuri YT Ali SATAR, Sadreddin TUSUN, Cengizhan ZBAY Srma APAR
Srma APAR
Nurcan ZKAN Derya AKDEMR, Oya ZULU, zcan GAYGUSUZ Duygu Ceren ALAN, Seval Bahadr KOCA, mit KEBAPI, Mustafa ZTOP, Mehmet Zeki YILDIRIM Tuba ABACIGL, Sakin Vural VARLI, Serdar TEZCAN Ahmet BURSALI, Muhlis ZKAN, aban TEKN Meral FENT Aye ZMEN, Rait URHAN, Davut Rza BULUT F. Gler EKMEK, erife Glsn KIRANKAYA, Davut TURAN Fsun ERKAKAN, S. Cevher ZEREN
76
PZ 350 14.00 -
Hyla japonica (Amphibia: Anura), Hemidactylus frenatus (Reptilia: Squamata) ve Oryctolagus cuniculus (Mammalia: Rodentia) arasnda SDSPAGE ve Western Blot Yardmyla skelet Kas Proteinlerinin Karlatrlmas Kse (Gmhane)'den Toplanan Amphibia ve Reptilia rnekleri zerine Notlar Alticinae (Coleoptera: Chrysomelidae) ve Konak Bitki zellemesi: Gneybat Trkiyenin Baz Alticinae Trleri ve Konak Bitki likileri Trkiyede Ceratothoa, Nerocila, Livoneca (Isopoda, Cymothoidae) in Yeni Konaklar
Ufuk BLBL, Bilal KUTRUP, Emel AKIR, Zeliha OLAK YILMAZ, Handan ONAY KARAOLU Bilal KUTRUP, Nurhayat ZDEMR, Ufuk BLBL, Handan KARAOLU, Zeliha YILMAZ, Emel AKIR Ebru Gl ASLAN, Ali GK
Ali ALA, Ahmet KTENER, Jean Paul TRILLES, Kemal SOLAK Gaziantep Rzgar rmcekleri (Ordo: Solifugae) M. smail VAROL, Adile AKPINAR Rana ridibunda zerine Sitogenetik Bir alma Atilla ARSLAN, Emine ARSLAN, Metin RE, Elif GLBAHE (Ranidae: Anura) Trkiyedeki Hemiechinus auritus (Gmelin, Atilla ARSLAN, rfan 1770)un C-bantl Karyotipi ve Nkleolar ALBAYRAK, Nahit Organizatr Blgeleri (NORs) (Insectivora: PAMUKOLU, Tarkan Erinaceidae) YORULMAZ, Kubilay TOYRAN Kura-Aras Havzasnda Bulunan Orthrias panthera D. TANRIKULU, S. GL, G. NUR, M. YILMAZ (Heckel, 1843)da Karyotip Analizi Lophyridia fischeri (Cicindelidae: Coleoptera)nin Yavuz KOAK, Jose Galian Karyotip Analizi ALBALADEJO, Eref YKSEL, Muhammet GAFFAROLU nci Bal'nda (Acanthalburnus microlepis, De Pnar AKSU, Sleyman GL, Arif BAYSAL, Oktay ZKAN, Filippi 1863) Sodyum Hipoklorit'in (NaOCl) Gkhan NUR, T.zgr KAYA Mikronkleus Oranna Etkisi Kalsiyum Propiyonatn nsan Periferal Serkan YILMAZ, Fatma NAL, Lenfositlerinde in vitro Genotoksik Etkileri Deniz YZBAIOLU Potasyum Sorbatn Karde Kromatit Deiimi Sevcan MAMUR, Deniz Kromozomal Anormallik ve Comet Testleri le YZBAIOLU, Fatma NAL, Genotoksik Etkilerinin Belirlenmesi Serkan YILMAZ nsan Lenfositlerinde Gama Radyasyonu Tarafndan Kltiin AVUOLU, Emine Tevik Edilen Kromozomal Anormallikler zerine YALIN Likopenin Koruyucu Etkisi nci Bal'nda (Acanthalburnus microlepis, De Pnar AKSU, Sleyman GL, Arif Filippi 1863) Sodyum Hipoklorit'in (NaOCl) LC50 BAYSAL, Oktay ZKAN, Deeri Gkhan NUR, T.zgr KAYA Gksu Nehrinde (Mersin) Yaayan Barbus capito Filiz KAYA, Serap ERGENE (Guldenstadt, 1773)'nun Sitogenetik Analizi in vitro nsan Lenfosit Hcrelerinde Gama Radyasyonu tarafndan Tevik Edilen Morfolojik Hasarlar ve Mikronukleus Sklnn Aratrlmas Mast Hcresi ve Enfeksiyon Etkenleri Arasndaki liki: nsan Serviko-Vajinal Yaymalarnn ncelenmesi Aromataz nhibitr Letrozoln Potansiyel Toksisitesi zerine Bir alma Endstriyel Atk Toksisitesinin Belirlenmesinde Zebra Bal (Danio rerio) Embriyolarnn Kullanm Zebra Balnda reme ve Endokrin Sistem zerine Fluoxetinin Etkileri Oreochromis niloticusun Farkl Dokularnda Bakr ve Kurun Birikimi zerine EDTAnn Etkisi Kltiin AVUOLU, Betl NVER, kran AKIR ARICA Emine KORKMAZ, M. Sinan BEKSA, ayeste DEMREZEN Turgay MAN Turgay MAN, Yaln evki YILDIZ, mit NCEKARA Turgay MAN Glbin GK, Tzin A. YZEREROLU, Hikmet Y. OUN, zgr FIRAT, Sabahattin ASLANYAVRUSU, Ferit KARGIN smail IIK
PZ 371 14.00 -
Baz Zrai Mcadele lalarnn Balklarn Solunga Karacier ve Kas Dokularndaki Antioksidan Enzim Aktiviteleri Glutatyon ve Lipit Peroksidasyon Seviyeleri zerine Etkileri
77
PZ 372 14.00 PZ 373 14.00 PZ 374 14.00 PZ 375 14.00 PZ 376 14.00 PZ 377 14.00 PZ 378 14.00 PZ 379 14.00 PZ 380 14.00 PZ 381 14.00 PZ 382 14.00 PZ 383 14.00 PZ 384 14.00 PZ 385 14.00 -
Bursa Nilfer ay Suyunun Genotoksik Etkilerinin Balk Mikronukleus Testi ile Deerlendirilmesi Erkek Sanlarn reme Sistemi Geliimi zerine Benzil Benzoatn Etkileri Antifungal Aktiviteye Sahip Yeni Bir Tiohalobenzen Trevinin Erkek Sanlarn reme Sistemi zerine Etkileri Fibronilin Laboratuvar Koullarnda, ki Farkl Scaklkta Alman Hamambcei (Blattella germanica)ne Kar Etkinliinin Aratrlmas Kurun (PZ) ve Kadmiyum (Cd) un Xenopus laevis zerine Embriyo-Toksik Etkileri Malathion'un Ratlarda Nefrotoksik Etkisi ve Vitamin C ve E'nin Koruyucu Rol Drosophila melanogasterde Bir eit Bitkisel strojen Olan Genistein Uygulamasna Bal Olarak Genotoksik Etkilerin Aratrlmas Kronik Genistein Uygulamasnn Drosophila melanogasterde Fertilite Ve mr Uzunluu zerine Etkileri Bisfenol Ann Drosophila melanogasterin Canl Kalma Oran zerine Olan Etkisi Bceklerde nsektisitlere Kar Dayankllk ve Dayankllk Mekanizmalar Metal (Ag+, Cu+2, Cd+2, Cr+6, Zn+2) Etkisinde Kalan Balklarda (Oreochromis niloticus) Na, K-ATPaz ve Ca-ATPaz Enzimlerinin Tepkileri Lambda-cyhalothrin Piretroid nsektisidinin Flov Sitometri Yntemi le nsan Lenfosit Kltrnde Toksik Etkisinin Belirlenmesi Menderes Nehri rksu aynda Metal Kirliliinin Chironomus thummi Larvalarnda Metallotiyonin Kullanlarak zlenmesi Asetilkolinesteraz nhibitrleri Olarak Kaliks[n]arenler
Nilfer AYDEMR, enay SUMMAK, Serap ELKLER Evrim Arzu KOKAYA, Gldeniz SELMANOLU, Aysun KILI, Mehmet Turan AKAY Aysun KILI, Gldeniz SELMANOLU, Evrim Arzu KOKAYA, Elif KU, Elif LOOLU Emre Z, Hseyin ETN, Atila YANIKOLU Aye BRHANLI, Abbas GNGRD, Murat ZMEN Fatma Gke UZUN, Yusuf KALENDER Hakan AKIN, Handan UYSAL, Hakan AKIN, Handan UYSAL Deniz ALTUN Emel ATLI, Hacer NL Sakine UURLU Glzar ATLI, Mustafa CANLI Fulya Dilek GKALP MURANLI Adile ZDEMR, Alaattin EN, Mustafa DURAN, Mehmet ZKARSLI Zeynep TOPU, zgen BYKGZE, zlem zen KARAKU, Adile ZDEMR, Hasalettin DELGZ, Alaattin EN Hatice KBRA AYNACI, Asl SEMZ, Alaattin EN Serdal T, Burin Akm GM, Erdoan KKNER Ercment AKSAKAL, Muhammed ATAMANALP Utku GNER Belda ERKMEN, Abbas GNGRD, Drdane KOLANKAYA, Murat ZMEN Serpil KNEN, Tolga AVA
PZ 386 14.00 PZ 387 14.00 PZ 388 14.00 PZ 389 14.00 PZ 390 14.00 PZ 391 14.00 PZ 392 14.00 -
Sitokrom P4502C9 Aktivitesinin 7-Metoksi-4Triflorokumarin ile Florometrik llmesi Pretrin ve Sentetik Pretroid Grubu nsektisitler Polikloro Bifenil Kirliliinin Balklar zerine Etkileri Lamda Cyhalotrin (KARATE) Gambusia affinis (Baird & Girard, 1853) Meri Deltasndaki evresel Kirliliin Sazan Balklarnda (Cyprinus carpio, L., 1758) eitli Enzimatik Biyobelirteler Kullanlarak Deerlendirilmesi Herbisit Treflan ve Etken Maddesi Trifluralinin Genotoksik Etkilerinin Oreochromis niloticus Eritrositlerinde Mikronkleus Testi Kullanlarak Aratrlmas
Lacerta danfordi (Gunther 1876) (Squamata: Lacertidae)Derisinin Histolojik Yaps ve Glikozaminoglikanlarn Dalm PZ 393 Laudakia stellio (Agamdae, Linnaeus 1758) 14.00 - Midesinin Histolojik Yaps le Fundus ve Pylor Blgelerinde Mukoza eriinin Histokimyasal Olarak Belirlenmesi
Beyhan GRC, Yce BAIMOLU KOCA Ycel BAIMOLU KOCA, Beyhan GRC
78
POSTER SUNUMLARI ETM & EVRE

27 HAZRAN 2008
PE 001 14.00 PE 002 14.00 PE 003 14.00 -
14:00-17:30
Asl DOAN Aysel KEKLLOLU Levent TURAN
nsanlarda El Yapsnn Cinsiyete Gre Deerlendirilmesi Biyoloji Eitimi ve Btnsellik Yaklam
Yerel Biyolojik Kaynak Deerlerinin lkretim ve Ortaretim rencilerinin Biyolojik eitlilik Kavramn renme ve Pekitirme Srelerine Entegrasyonu PE 004 Biyogvenlik, Biyoeitlilik, Etik ve Mevzuattaki 14.00 Yeni Gelimeler PE 005 Kuruluunun 35. Ylnda Ege niversitesi Tabiat 14.00 Tarihi Mzesi
PE 006 Botanik Bahesi Ekoturizmi 14.00 PE 007 Fen ve Teknoloji retmenlii rencilerinin 14.00 evre Kirlilii Konularnda Davran ve
Aysel KEKLLOLU Tanju KAYA, Mehmet SIKI, Serdar MAYDA, Nermin BTER, Seval ORU, Aytekin TAN Mustafa KATI Buse ERASLAN, Meri BOZKURT, Mehmet SOYSAL Esen Fatma KABADAYI Demet UYGAN
Tutumlarnn Belirlenmesi Avrupa Birlii evre Politikalar ve Trkiye Uyum Sreci Eskiehir-Karacahyk, Gkdere ve Osmaniye Kylerininde Sulama Suyu Amal Kullanlan Drenaj Sularnda Ec ve Total Tuz Deiiminin Belirlenmesi PE 010 stanbulda Topraktan Gelen Gama Radyasyonu 14.00 Dozunun Belirlenmesi
PE 008 14.00 PE 009 14.00 -
Burdur -Gller Havzasnn Ac/Tuzlu Sulu Gllerinin Dn-Bugn Sulak Alanlarn nemi, Karlat Sorunlar ve zm nerilerinin Halka Ulamasnda, lke Genelinde Duyulmasnda Her niversitenin lgili Blmlerinde Okuyan rencilerin Destei PE 013 leri Teknoloji Seramii Olarak ZnO 14.00 Nanokristallerinin Hazrlanmas ve Cibacron Brilliant Yellow 3G-P ve Remazol Brilliant Blue R tekstil boyalarnn Adsorpsiyonunda Kullanm ve Adsorpsiyon zotermlerinin Belirlenmesi PE 014 Gediz Nehrinde Deterjan Kirliliinin Aratrlmas
PE 011 14.00 PE 012 14.00 14.00 PE 015 14.00 PE 016 14.00 PE 017 14.00 PE 018 14.00 -
Murat BELVERM, nder KILI, Yavuz OTUK, Cem DALYAN Erol KESC, Kutsal KESC, Cevdan KESC Miray SOYUPEK, Burcu YKSEL, Nagihan AKAYA Aysun ERGENE, Kezban ADA, Sema TAN, Emine ZTRK, Fadime YILMAZ, Emine YALIN Orkide MNAREC, Meral ZTRK, Ersin MNAREC Didem YCEL . KOYUNCU, . YILDIRIM, S. DURANOLU Yavuz BACI, Ahmet SAVRAN, Hseyin DURAL Perihan YAVUZ Perihan YAVUZ A. SAVSAR, S. GL, Aye ERCYAS, D. TANRIKULU, P. AKSU, G. NUR Sema TAN, Kezban ADA, Aysun ERGENE, Emine ZTRK, Fadime YILMAZ, Arzu KAYA, Emine Yaln
Yaa Bal Makula Dejenerasyonunun Molekler Genetii Inlama Yntemi le Gdalarn Mikrobiyal Gvenliinin Salanmas Centaurea aladaghensis Wagenitz (Compositae/Asteraceae, Topluiekgiller) Erkek nfertilitesi n Tans Olan Hastalarda, Sitogenetik ve Y Kromozom Mikrodelesyon Analiz Sonularnn Deerlendirilmesi PE 019 Prenatal Tanda, Biyokimyasal Tarama Test 14.00 Sonular ve USG Bulgularnn Amniyosentez Sitogenetik Analiz Sonular le Karlatrlmas PE 020 Kars li Devlet Hastanesinde ABO Kan Gruplar ve 14.00 Rh Faktr Dalmnn ncelenmesi
PE 021 Tekstil Boyar Maddelerinin Aktifletirilmi Kmr 14.00 ile Adsorpsiyonu ve Adsorpsiyon zotermlerinin
Belirlenmesi
79
80
19. Ulusal Biyoloji Kongresi Bildiri zetleri
82
arl Bildiri zetleri
83
84
001 Kk Hcre Ve Hcre Tedavilerinde Gncel Gelimeler Ercment OVALI KT-AT Teknoloji eovali@meds.ktu.edu.tr Aslnda eski bir yntem olan ancak son 40 ylda nemi giderek anlalan hcresel tedavilerde, son 10 ylda yaanan gelimeler bugnn yeni yaklamn temsil etmektedirler. iek asn dnyaya tantan, hcresel tedavi alannda ilk gelimelerin yaand bir lke olduumuzu burada unutmamak gereklidir. Bu gn iin hcresel tedavilerde kullanlan hcreler farkllamam-kk hcreler ve farkllam hcreler olmak zere iki temel gruptur. Bu hcreler ou kez sspansiyon halinde veya matriks yaplarda organize olmu boyutlu doku taslaklar eklinde tedavi uygulamalarnda yerini almtr. ok yakn dnemde genetik olarak manuple edilmi hcrelerin organ yenilenmesinde, immnoterapi ilemlerinde , hem de genetik hastalklarn tedavisinde yaygn olarak kullanldn greceiz. Ve nmzdeki 10 yl ierisinde de hcrelerden elde edilen organlarn tedavilerde yer almas beklenmektedir. Bugn dnya apnda 80 den fazla kurulu 2 milyar dolarn zerinde bir yatrm yapm durumdadr. 4000 civarnda alan ile yllk %16 byme gsteren bu sektr, bugn 4 milyar dolar/yllk bir i hacmine sahiptir. Sonu olarak bakldnda hcresel tedaviler artk tbbi tedavinin bir paras olduu grlmektedir. Ancak mevcut veriler gelecekte bu yeni metodun ok nemli olacana iaret etmektedir. 002 Gene Therapy for Neuroblastoma Bahri KARAAY Department of Pediatrics,Division of Child Neurology,University of Iowa , Iowa City , Iowa 52242 . U.S.A. bahri-karacay@uiowa.edu Neuroblastoma is the most common solid extracranial neoplasm in children and causes many deaths. Despite treatment advances, prognosis for neuroblastoma remains poor, and a critical need exists for the development of new treatment regimens. TNF-related apoptosis-inducing-ligand (TRAIL) induces cell death in a variety of tumors, but not in normal tissues. Moreover, TRAIL is
nontoxic, making it a strong antitumor therapeutic candidate. We demonstrate that introduction of the TRAIL gene into neuroblastoma cell lines using an adenoviral vector leads to apoptotic cell death. RTPCR and flow-cytometric analyses demonstrated that TRAILs effect is mediated primarily via the TRAIL R2 receptor. As TRAIL can activate the nuclear factor-kB (NF-kB) signaling pathway, which can exert an antiapoptotic effect, we hypothesized that inhibition of NF-kB signaling may augment TRAILs killing effects. TRAILmediated cell death was enhanced when neuroblastoma cells were simultaneously infected with a dominant-negative mutant of IkB kinase, a kinase essential for NF-kB activation. The combination of blockade of NF-kB signaling and expression of TRAIL induced apoptotic death in a greater proportion of SKNSH cells than did either treatment alone. Thus, concurrent inhibition of the NF-kB pathway and the induction of TRAILmediated apoptosis may become a useful approach for the treatment of neuroblastoma 003 Mechanism of Maturation-Dependent Alcohol Resistance Bahri KARAAY Department of Pediatrics,Division of Child Neurology,University of Iowa , Iowa City , Iowa 52242 . U.S.A. bahri-karacay@uiowa.edu Alcohol abuse during pregnancy can profoundly affect the developing fetus, resulting in fetal alcohol syndrome (FAS). Alcohol damages the developing brain, leading to microencephaly, mental retardation, and hyperactivity. In the developing brain, neuronal death is one of alcohols most prominent pathologic effects. This loss of neurons underlies many of the behavioral deficits associated with FAS. As the developing rodent nervous system matures, vulnerability to alcoholinduced neuronal death diminishes. Likewise in humans, vulnerability of the developing brain to alcohol toxicity changes over time. Therefore, identification of molecules and signaling pathways that ameliorate alcohol-induced neuronal death is important. We have demonstrated that neuronal nitric oxide synthase (nNOS) can protect developing cerebellar granule neurons (CGN) against alcohol-induced death both in vitro and in vivo. Activated cAMP response element binding protein (CREB) has been strongly linked to the survival of multiple cell types, including CGN. Furthermore, the promoter of the nNOS gene contains two cAMP response elements (CRE). 85
Using cultures of CGN, we tested the hypothesis that cAMP mediates nNOS activation and the protective effect of nNOS against alcohol-induced cell death. Forskolin, an activator of the cAMP pathway, stimulated expression of a reporter gene under the control of the nNOS promoter, and this stimulation was substantially reduced when the two CREs were mutated. Forskolin increased nNOS mRNA levels several fold, increased production of nitric oxide, and abolished alcohol's toxic effect in wild type CGN. Furthermore, forskolin's protective effect was substantially reduced in CGN cultures genetically deficient for nNOS (from nNOS-/mice). Delivery of nNOS cDNA using a replication-deficient adenoviral vector into nNOS-/CGN abolished alcohol-induced neuronal death. In addition, overexpression of nNOS in wild type CGN ameliorated alcohol-induced cell death. These results indicate that the neuroprotective effect of the cAMP pathway is mediated, in part, by the pathway's downstream target, the nNOS gene. 004 Actinobacterial Diversity and Drug Discovery: Will A Renaissance Follow the Decline and Fall? Michael GOODFELLOW School of Biology, University of Newcastle, Newcastle upon Tyne, United Kingdom m.goodfellow@ncl.ac.uk An astonishing array of cultivable actinobacterial diversity has been found using improved selective isolation and characterisation procedures with much more to come. This taxonomic diversity is currently encompassed in 1 class, 5 subclasses, 5 orders, 17 suborders, 46 families, 98 genera and 2700 species. At the subgeneric level the genus Streptomyces still leads the way with 1899 species. It is well known that actinobacteria, notably streptomycetes, have a unique record as a source of novel bioactive compounds, especially antibiotics, but the question remains whether they will continue to serve us well given the urgent need for a new generation of antimicrobial agents to combat the major microbial pathogens that have or are becoming resistant to all classes of antibiotic compounds. This question will be addressed within the context of a paradigm shift in our approaches to the selective isolation, characterisation and screening of actinobacteria isolated from neglected habitats. Our approach to the search and discovery of novel antibiotics will be exemplified by the discovery of the abyssomicins and proximicins from marine isolates belonging to the genus Verrucosispora, and by our view that taxonomic diversity can be used as a surrogate for chemical diversity as illustrated by recent studies
on members of the genera Salinispora and Streptomyces. 005
Amycolatopsis,
Arazi Botaniinde, lkemizdeki Son Gelimeler Tuna EKM stanbul tuna.ekim@hotmail.com Trkiye floristik adan, dnyann, ama daha ok lman iklim kuann dikkat eken lkelerinden birisidir. Florasnn zenginlii yannda zellikle tohumlu bitkiler asndan endemizm orannn ykseklii ok arpcdr. 1970 li yllardan sonra TBTAKn, daha sonralar niversite aratrma fonlarnn floristik almalara destek vermesi, 1980 lerden sonra Trkiye Florasnn yazmnn tamamlanmas srasnda ok sayda botanikinin Florann yazld Edinburgh Kraliyet Botanik Bahesinde mesleki bilgi ve grglerini artrmalar ve gene o yllarda yaygnlaan yeni niversitelerimiz sayesinde botanik anabilim dallarnn yurt apnda yaygnlamas, 1980 li yllardan itibaren lkemizde floristik almalarn ok ivme kazanmasnn ana sebebleri olarak gsterilebilir. Sonu olarak son 30 yl iinde, bitki sistematii ve sosyolojisi alannda ok sayda aratrc yetimi ve bunlar lke apnda yaygn arazi almalar ile lkemizin floristik yapsnn daha kesin bilinmesi iin ciddi almalar yaparken, bulduklar yeni tr ve birliklerle dnya botanik bilimine de nemli katklarda bulunmaya balamlardr. Bu konumada, botaniin daha ok arazi botanii olarak zetlenebilecek tohumlu tohumsuz bitki sistematii ve bitki sosyolojisinde, lkemizdeki son gelimeler vurgulanarak rnekleri ile aklanmakta, botaniin dier yan dallar ile ilikileri tartlarak Trk botanikilerinin lkesel ve evrensel botanik bilimine katklar vurgulanmaktadr. Anahtar Kelimeler : Trkiye, bitki sistematii, bitki sosyolojisi, son gelimeler
86
006 Genom Sonras ada Bitki Biyolojisinde Gelimeler smail TRKAN Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Bornova 35100, zmir smail.turkan@ege.edu.tr 2050 ylna kadar, Dnya nfusunun yaklak 10 milyara ulamas beklenmektedir. Dolaysyla, gda, enerji ve evre 21 YY da insanln zerinde en fazla konuaca konular olacaktr. Bu yzyln ortalarna kadar, son 10 bin ylda rettiimizin iki kat kadar besin retmek zorundayz. stelik bunu, kresel iklimde ani deiimlerin yaanabilecei koullarda gerekletirmek zorundayz. nsanolu, trnn devamn tehdit eden bu zoru baarabilecek midir? Bitki bilimcileri olarak, 2000 ylndan bu yana bilim tarihindeki en byk bilgi birikimine tanklk etmekteyiz. 2000 ylnda Arabidopsis thaliana genomunun aydnlatlmas, eitli omik (genomik, ilevsel genomik, proteomik ve metabolomik)leri ortaya karmtr. Bu yeni bilim dallarndan elde edilen bilgilerin bir araya getirilmesi, yani sistem biyolojisi yaklam bitki biyolojisinin tm dallarna byk katklar yapmaktadr. 2000 ylndan gnmze, Arabidopsis mutantlarnn genetik ve molekler analizleri sonucu bitki fizyolojisi ve biyokimyasnda da uzun sredir yant bekleyen sorular tek tek yantlanmaktadr. rnein son 7 ylda; Etilen, absisik asit ve oksin gibi bitkisel hormonlarn reseptrleri saptanmtr. Bu bulgular, bata yalanma, meyve olgunlamas, apikal dominansi, tohum imlenmesi, stoma hareketleri, kuraklk stresi ve herbisit aratrmalarnda yeni frsatlar sunmaktadr. Yeni bir bitki hormon snf olan brasinosteroidlerin byme ve geliimdeki rolleri molekler dzeyde aydnlatlmtr. Bu almalar, insan sal bakmndan nem tayan steroidlerin biyokimyasna ilikin yeni bir anlaya katk yapmtr. Bitkilerin a verdikleri morfogenetik tepkilerde fitokromun rolnn yan sra, fototropizma ve sirkadiyan (gnlk) ritimlerle ilikili reseptrler ve sinyal ileten elemanlar aydnlatlmtr. ieklenmeyi balatan baz genler tanmlanm ve iek geliimi srasnda ekil oluumunun kaltmla denetlenmesine ilikin mkemmel modeller gelitirilmitir.
Kloroplast, mitokondri gibi dinamik bitki organelleri ve bakterilerde blnmenin mekanizmas aydnlatlmtr. eitli bitkilerde vernalizasyon ve vernalizasyonu dzenleyen alar ortaya karlmtr. A. thaliana, Lotus japonicus ve Medicago truncata genomundan salanan bilgilerle, simbiyotik ilikiler molekler dzeyde aydnlatlmtr. Aalarda odun oluumunun mekanizmas belirlenmitir. Dolaysyla, hcre eperi oluumu, ligninleme ve iletim demeti kimliinin belirlenmesinde rol alan genler saptanmtr. Bu durum, anahtar zellikteki BYOTEKNOLOJ sektr iin yeni frsatlar yaratmaktadr. ATP iyon pompalarnn molekler analizleri, bu pompalarn farkl bitki gruplarnda (monokotil ve dikotiller) gemileri, yaplar ve ilevlerine ilikin ok nemli bilgiler salamtr. Gnmzde bitkisel verimlilii nemli lde snrlandran ve etkilerinin giderek artmas beklenen biyotik ve abiyotik streslerin alglanmas ve uygun tepkinin verilmesini salayan sinyal iletim alar aydnlatlmtr. Tm bu gelimeler, 21 YY da geleneksel ve/veya biyoteknolojik yntemlerle insanln gereksinimini salayabilecek nitelik ve nicelikte gda, yakt, ila hammaddesi ve lif retebilecek bitkiler yetitirilebilmesine olanak salayacaktr. Bu nedenle, u an, G7 lkelerinin yapt gibi, lkemizde de uygulamaya ynelik temel bitki biyolojisi almalarnn ilgili kurumlarca daha fazla desteklenmesi kanlmaz bir zorunluluktur. 007 evre Sorunlar ve nsan Haklar Leyla AIK Gazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, ANKARA Yaplan tm anlamalara ramen dnyada evresel bozulma hzl bir ekilde devam etmektedir. evresel deiimlerin kayna; doal kirleticiler ve yapay kaynaklardan oluan kirleticiler olmak zere iki ana grupta toplanabilir. Doal kaynaklara deprem, sel, kasrgalar gibi afetleri ve eitli jeolojik kirlenmeleri (madencilik almalar, erozyon ve alterasyonlara bal kirlenmeler) rnek verebiliriz. Jeolojik kaynaklar tarmsal ve zelikle yer alt ve yerst sularnn kirlenmesine yol amaktadr. Yapay kaynaklara ise gbreler ve genetii deitirilmi tohumlar, evsel kat ve sv 87
atklar, sanayi atklar, deniz, hava ve su tamacl, gemi/yat foseptikleri, petrol kirlilii, sulak alanlarn kurutulmas, orman arazisinin turizm ve yerleim gibi faaliyetler nedeniyle yok edilmesi, radyasyon gibi daha birok etmeni rnek gsterebiliriz. Btn bu evre sorunlarn ortadan kaldrmak veya azaltmak iin hazrlanan uluslar aras zorunluluklar, szlemeler ve kanunlar bu zararlardan etkilenen bireylere veya sanayisi az gelimi kk toplumlara bir fayda salamamaktadr. Hava, rzgr, su vastasyla kirlilie maruz braklan ve bu kirlilikte ok az katklar olan insanlara, evre kanunlarnn maddi ve manevi fayda salamad gibi etnik bir aznlk veya baka bir lkenin igalinde yaayan halklar olumsuz ynde etkilemektedir. Mesela Kazakistan halk birok nkleer denemeye maruz kalm ve politik arenada sesini duyuramamtr. evre ile insan haklar birbiri ile sk bir ekilde ilikilidir. nsan haklarna dayanan yeni bir yaklam ile hem insanlarn yaama alan olan evrenin korunmas hem de evreden zarar gren insann korumas salanabilir. nk evreye zarar veren devletler evrenin insana olumsuz etkisi nedeniyle insan haklarn da ihlal etmektedir. Radyasyona maruz kalma sonucu lmler, sakat doumlar ile toksik kimyasallara maruz kalan insanlarda grlen kanser gibi eitli hastalklar insan haklar ihlalinin en bariz sonularndandr. Ayrca sularn kirlenmesi, havann ve topran kirlenmesi, almak iin uygun evre artlarnn hazrlanmamas, gelecek nesillere daha az yeil, daha fazla gri bir ortam braklmas da insan haklarnn aka ihlalidir. lkemiz ve Trk Dnyasnda evre sorunlar, dnya leine gre ok daha farkl bir boyuttadr. Trkiyede sulak alanlarn bir ksm kurutulmu, birok ay ve dereler kurumu, yeralt sular azalmtr. Baz sularmz ise sanayi atklar ile kirlenmitir. Trkiyedeki su kirlilii jeolojik (doal) etkenlerin yannda; kanalizasyon sular, gemi tamacl, tarm ilalar ve gbreleme sonucu ortaya kmaktadr. Hava kirliliine ise neden olan kurulular arasnda petrokimya tesisleri, gbre fabrikalar, kt fabrikalar ve imento fabrikalarn sayabiliriz. Toprak kirliliine kmr ocaklar, baz fabrikalar ve tarmsal ilalar sebep olmaktadr. zellikle Marmara Blgesi (zmit, stanbul) topraklar youn sanayi atklar ve ar metallerle kirletilmektedir Sulak alanlar ya kurutulmakta ya da kirletilmektedir. Evsel ve fabrika atklar artlmadan ya da yeterli artlmadan sulara verilmektedir. Mesela Van glnde sanayi kaynakl kirliliin byk bir ksm et entegre tesisleri ile un ve eker fabrikalar kaynakldr. Uydu fotoraflaryla yaplan almalar sonucunda Tuz Gl'nn, 90 ylda yaklak yzde 85 orannda kld tespit edilmitir. Bu klmede gle
ulaan kaynaklar zerinde baraj inas, 1990'l yllardan itibaren kaak kuyularn almas ve son yllardaki iklim deiiklii ilk sralarda yer alan etmenlerdendir. Trkiye bitki eitlilii ve endemik bitki trleri asndan emsalsiz bir lkedir. Bir zamanlarn sar altn arayclarn yerini imdilerde yeil altn arayclar almtr. lkemizde yeil altn arayclar (yabanc bilim adamlar) bazen bamsz bazen yerellerle birlikte birok bitki trn yasad yollarla yurtdna gtrmektedirler. Farknda olamadmz bu bilimsel kisveli kaaklk en nemli evre ve insan haklar sorunlarmzdan biridir. Yirmi birinci asrda insanln kar karya kald sorunlarn banda gda ve enerji eksiklii gelmektedir. skandinav lkeleri bir araya gelerek yerel tohumlarn muhafaza etmek iin buzullarda byk bir tohum bankas olan Svalbard Global Seed Vault kurmulardr. Norve, sve, Finlandiya, Danimarka ve zlanda babakanlarnn katlmyla 19 Haziran 2006 tarihinde bu bankann temeli atlmtr. Spitsbergen adasnda Svalbard Dann 120 metre iinde inasna balanan bankaya robotik emniyet sistemleri kurulmutur. Tohumlar ok sk korunmu muhafazalar iinde ve nem almayacak ekilde yerletirilmitir. Deniz seviyesinin 130 metre zerinde olan bu blgede buzlar erise bile ierisi kuru kalacak ekildedir. Svalbard Kresel Tohum Bankasnn misyonu geleneksel gen bankasnda olan tohum eitliliinin herhangi bir ekilde kaybolma ihtimaline karlk tohumlar korumaktr. Kresel alk ihtimaline kar veya ok byk felaketler olasl gz nnde tutularak lkelerin tohum bankalarnn olmas o lkeyi dier lkelere gre stratejik bir konuma getirecektir. skandinav lkelerinde hal byle iken Trkiye de durum nasldr? evre kirlilii konusunda dier lkelere gre gerilerde olmamasna ramen biyolojik kaynaklarnn talan edilmesi konusundaki duyarszlk asndan n sralarda yer almaktadr. Trkiyenin muasr medeniyetler seviyesinin zerine kabilmesi iin her trl teknolojiye sahip olmas ve kullanmas gerekmektedir. Teknolojileri kurarken evre ve insana verilecek zararlar hesap etmeli ama bilimsel ve teknolojik gelimelerden asla vazgememeliyiz. Bilim ve teknolojik atlmlar yaplmasnn gereklilii yannda ncelikli bir konu olarak, lkemizin tarmsal,biyolojik ve jeolojik deerlerini koruma bilincinin ortaya kmasn salamak ve var olan gelitirmek iin sreklilii salanabilecek bir eylem planna ihtiya bulunmaktadr.
88
008 Biyoloji Blmlerimizde SCI Kapsaml Dergilerde Yaplan Yaynlara Genel Bir Bak Murat ZMEN nn niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 44280, Malatya mozmen@inonu.edu.tr Bu almada Web of Science (ISI) veri taban zerinde bulunan Science Citation Index Expanded (SCI-EXPANDED) kapsamnda taranan dergilerde yaynlanm olan Biyoloji Blm adresli yaynlarn genel bir deerlendirmesinin yaplmas amalanmtr. Buna gre, yeni kurulmu olan niversitelerimizdeki Biyoloji Blmleri hari tutularak, 2005-2007 yllar arasnda yaynlanm olan eserlerin niversitelere gre genel bir deerlendirmesi yaplmtr. Yaynlanm olan eserlerdeki yazar saylarna gre de bir tasnifte bulunulmutur. Ayrca bu eserlerin ierdii adreslere bal olarak, dier disiplinler ile birlikte yaplm olan ortak almalarn da genel bir deerlendirmesi ortaya konulmutur. almann amac, Biyoloji Blmlerimizde yaplan aratrmalara bal olarak, blmlerin retkenliklerinin ve dier disiplinlerle ilikilerinin ortaya konulmas ve yaynlarn AK Doentlik Bilim Alanlar ile uyuurluunun bir deerlendirmesini de yapmaktr. Anahtar Kelimeler: Biyoloji, bilimsel aratrma, SCI, yayn 009 Motor Proteinler ve Hcre i Tamaclk Ahmet YILDIZ Department of Cellular and Molecular Pharmacology, University of California, San Francisco, CA, 94158 USA yildiz@cmpmail.ucsf.edu Hcre ierisinde 15-20 nanometre (10-9 metre) boyutundaki eitli proteinler i makineleri gibi alarak nemli grevler stlenirler. Bu proteinler ATP molekln paralayarak aa kan kimyasal enerjiyi mekanik enerjiye ve gce evirmelerinden dolay motor proteinler olarak adlandrlrlar. Mesela, ATP sentaz dnerli motoru mitokondri zarnda saniyede ~1000 kez dnerek vcudumuzun ATP sini retmekle grevlidir. Kinesin, miyosin ve dynein proteinleri ise aktin ve mikrotubul iplikikleri zerinde yryerek kendilerinin 10.000 kat arlndaki dev kargolar hcrenin bir ksesinden dierine tamaktadrlar.
Ben aratrmalarm hcre iinde tamaclk yapan proteinlerin mekanizmasn zmek zerine younlatrdm. Bu aratrmalar iin proteinlerin nanometre boyutundaki hareketlerini gzlemleyebilecek ve pikoNewton (10-12 Newton) seviyesinde rettikleri kuvveti lebilecek hassas tekniklere ihtiya duyulmaktadr. Biz ncelikle proteinleri hareketlerini fluorasan paracklarla gzlemleyebilecek FIONA (Fluorasan Paracklarla Bir Nanometre znrlk) adn verdiimiz bir teknik gelitirdik. Bu teknii kullanarak proteinlere yaptrdmz tek bir boya paracnn pozisyonunu 1 nm znrlkle k mikroskobunda tayin edebiliyoruz. FIONA, kinesin, miyosin ve dynein proteinlerinin nasl yrdkleri sorusunu cevaplamak iin kullanld. Yaplar insana benzeyen bu proteinlerin iki ayaklar ile aktin ve mikrotubule balanp, kollaryla kargolar tutuyorlar. Bacaklar ile de mikrotubulden dmeden yzlerce 8-36 nm boyutunda admlar atarak ilerliyorlar. Fakat, bu proteinlerin iki bacann nasl yrd bu zamana kadar anlalamamt. Biz, bu proteinlerin iki bacana iki ayr boya takp, nasl hareket ettiklerini gzlemledik. Sonularmz, onlarn insanlar gibi, n ayan sabit olup arka ayan ne gelecek ekilde yrdklerini bulduk. Bir sonraki soru ise onlarn bu koordinasyonu nasl saladklar oldu. Bu konuda ileri srlen eitli modelleri test ettik. ki bacak arasnda oluan mekanik gerilimi bacaklarn uzatarak azalttmzda proteinlerin ATP tkettikleri fakat adm atamadklarn gzlemledik. Proteinlerin kendi bacaklarn ayn boyutta herhangi bir amino asit serisi ile deitirdiimizde ise tamamen hareket edemez oldular. Fakat, optik cmbzlarla microtubul dorultusunda proteinleri 6 pN kuvvetle ektiimizde ise tekrar hareket etmeye baladlar. Bu sonular bize, proteinlerin bacaklarnn ATP hidrolizi ile kuvvet rettiklerini ve hareketi saladn, ve iki ayan bir biri ardna adm atmasnn iki bacak arasndaki gerilim kuvvetine bal olduunu gsterdi. 010 Ord. Prof. Dr. Curt KOSSWIG (Ryalarn Trke Gren Bir Alman Biyolog) Mustafa KURU Bakent niversitesi Rektr Yardmcs, Ankara mkuru@baskent.edu.tr Ord. Prof. Dr. Curt KOSSWIG, Almanyadaki ynetimin Hitler ve Naziler tarafndan ele geirilmesi nedeniyle, kendi ifadesiyle, bir biyolog olduu iin, onlarn felsefesine katlmadndan dolay Trkiyeye g etmi bir bilim adamdr. 89
Dnya apnda nl bir bilim adam olan Ord. Prof. Dr. Curt KOSSWIG, Zoocorafya konusunda ok sayda bilimsel makale yaynlam, Trkiyede grev yapt 1937-1954 ve 1969-1971 yllar arasnda; ok sayda Lisans ve Lisansst dzeyde ders vermi, ok sayda bilim insannn yetitirilmesinde doktora tez yneticilikleri yapmtr. Trkiyede Biyologlar Dernei gibi, ilk bilimsel derneklerin kurulmasna nclk etmi, stanbul niversitesi Fen Fakltesi Mecmuas gibi, bilimsel dergilerin yaymn tevik etmitir. Anadolu faunasnn ortaya karlmas iin bilimsel geziler dzenlemi, Trkiye ve Dnya faunasna yeni taksonlarn katlmasn salamtr. Bu nedenle 7 cins, 7 Alttr ve 28 tr olmak zere toplam 42 yeni taksona Ord. Prof. Dr. Curt KOSSWIGin ismi verilmitir. Ayrca Manyas Gl Milli Park (Manyas Ku Cenneti)n kefetmi ve kurmutur. Kendi ifadesiyle Kendisini, ikinci vatan olarak tanmlad bu lkeye kar son derece sorumlu hissederek, modern biyoloji biliminin kurulmasna, onun gelimesine byk hizmetler vermi, Trk doa bilimleri tarihindeki unutulmaz yerini alarak, Rumeli Hisar-Aiyan Mezarlnda ebedi uykusuna yatmtr. Bu bildiride Trk Biyoloji bilimine byk hizmetler vermi olan Ord. Prof. Dr. Curt KOSSWIG, belgelerle gen biyologlara tantlmaya allacaktr. 011 lkemizde Biyoloji Bilimi ve Biyologlarn Konumu Alev HALK UZTAN Ege niversitesi Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Bornova, 35100 zmir alev.haliki@ege.edu.tr lkemiz, gnmz ada bilgi toplumlar arasnda almas gerektii yer konusunda bata niversitelerimiz olmak zere hzl bir geliim ve srdrlebilir bir ivme iinde olmak zorundadr. Bu bilinle her kesimde gelecee gvenle bakan, modern evrensel deerlere sahip, morali yksek, doru bilgi ve bilime ak, yarnmzn gvencesi gen nesillerimizi yetitirmek grevini stlenen tm kurumlarmzn nemi ve toplumsal sorumluluu giderek artmaktadr. ada ve evrensel bilim dallar iinde BYOLOJ genel anlamda Hayata dair her eydir diye tanmlayabileceimiz en nemli temel bilim dallarndandr. amzda en hzl gelimeler biyoloji alannda yaanmaktadr. Bugn dnyada biyolojinin ve biyoteknolojinin her alannda yaplan almalarla, makro ve mikro flora ve faunann
nemi, molekler biyoloji ve genetiin nemi anlalm, zendirilmi ve dllendirilmitir. Artan ekolojik sorunlar nedeniyle yaanan olumsuzluklar dnyann gelimi lkelerinde toplumlarn biyoloji ve ilgili bilimsel gerekler konusunda bilgilendirilmesi gereklilii ortaya kmtr. Ancak lkemizde, eitimin ilk aamalarndan itibaren ocuklarmzn ve giderek genlerimizin iinde yaadklar evrede, birlikte yaadklar tm canllarla scak bir iliki kurmalar ve doru renme yntemlerinin uygulanmas noktasndaki eksiklikler yadsnamaz. Buna ek olarak akademik evrelerdeki tm eitim ve retim gayretlerine ramen, Biyologlarn istihdamnda yaanan sorunlar gelecek kayglar ve kukular nedeniyle de gen biyologlarn mutsuz, dinamiklerini mesleine yanstamayan bir umutsuzluk iinde olduklar grlmektedir. Bunun en byk nedenlerinden biri de biyologluun kamu kurum ve kurulularnda belli meslekler iin destek hizmeti veren bir bilim dal muamelesi grmesidir. Yaplan plan, program ve uygulamalarda; dzenlenen ynetmeliklerde de halen bu izler grlmekte hatta giderek artmaktadr. Biyologlarn Meslek Yetki ve Sorumluluk Yasas n karmada hayli ge kalnmtr ve her geen gn biyoloji ve biyologluktan bir ksm daha eitli meslek gruplar kapsamna alnmaktadr. Bu dnce tarz giderek zel sektrde de yaygnlamaktadr. rgtsel yaplanmadaki eksikliimiz, niversiter yaplanmadaki programlarn ada ve gncel ihtiyalar dorultusunda dzenlenmesi gereklilii, meslektalarmzn teorik donanmlar yan sra uygulama alanlarna ynelik eitim srelerinden geirilmesi ve benzeri yaplmas gerekenler konusundaki duyarszlk ile bu sorunlara ynelik zm giderek zorlamaktadr. Bugn biyologlar hala stiklal, stikbal ve stikrar arayndadr. Oysa hi phe yoktur ki lkemizin konumu; korumamz ve sahiplenmemiz gereken biyolojik zenginliklerimiz; susuzluk, evre kirlilii ve kresel snmaya bal sorunlarn durdurulamamas; keza yakn ve uzak geleceimizde ulusal karlarmzn korunmas asndan biyolojinin nemi her geen gn inanlmaz bir hzla artmaktadr. Dnyadaki ada ve modern yaklaml gidie katlmamz yaam boyu biyoloji eitimi, biyologlarn istihdam ve zlk haklarnn kesin hatlaryla belirlenmesi konusunda ivedilikle davranmamz gerekmektedir ve sorumluluumuzu artmtr. Biyoloji biliminin ve biyologlarn yerinin lkemizde de hak ettii noktaya ivedilikle ulamas umuduyla.
90
012 BiyoEkonomide Biyorafinerilerin Yeri ve nemi Nazif KOLANKAYA Hacettepe niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Biyoteknoloji ABD, 06532 Beytepe, Ankara knazif@hacettepe.edu.tr Yeni yzyla girile birlikte nem kazanmaya balayan srdrlebilir-kalknma kavram(konsepti) buna ynelik ekonomik model araylarn da beraberinde getirmitir. Son yllardaBiyoEkonomi diye adlandrlan modelin srdrlebilirlik asndan umut vaat eder izgi izledii bilinmektedir. Teknolojik olarak biyolojik srelerle biyo-materyallerden retilen mal, enerji ve hizmet gibi rnlerin ticari dalm ve tketimini ele alan bu modelin iticini gcn gnmzde biyoteknoloji oluturmaktadr. Gnmzde biyo-materyal olarak tarmsal-rn ve biyokitleyi kullanarak bunlardan biyoteknolojik yntemlerle rn retip pazarlayan biyoekonomik sre, petrol kulanan kimya endstrisinin temel oluturduu konvansiyonel ekonomiye yeni bir seenek oluturmaktadr. Biyoekonomik srelerde kullanlan yenilenebilir hammaddelerin, uygulanan retim sreleri ve rnlerin evreyle-uyumlu olmas bu modele yksek srdrlebilirlik potansiyeli kazandrmaktadr. Bu ekonomik sre iin umut vaat eder bir durum da biyoteknolojik yntemlerle biyoteryallerden bugn kimya endstrisinin petrolden rettii rnlere kalite ynnden edeer rnlerin retilebilir olmasdr. Bu rnler arasnda deiik kimyasallar, polimerler ve enerji rnleri bulunmaktadr. Son yllarda biyoyaktlar grubuna giren biyoetanol ve biyodisel gibi enerji rnleri retiminin gerek ulusal gerekse uluslararas lekte nemli bir ivme kazand grlmektedir. Biyoetanol retimine batda Brezilya ve A.B.D gibi lkelerde, biyodisel retimine ise bata Almanya olmak zere A.B(Avrupa Birlii) grubu lkelerde arlk verilmektedir. lkemizde son gnlerde biyodizel arlkl retim giriimleri younluk kazanm olmakla beraber, biyoetanl retiminin krsal kalknma politikalar dorultusunda ayr bir nemi bulunduu da ilgili evrelerce kabul edilmektedir.. Biyoetanol retimi iin kurulacak biyorafinerilerde retilecek rnlerin pazarlanmas ile salanacak ekonomik getirilere ek olarak rafinerilerin almasyla ortaya kacak yeni istihdam olanaklarnn krsal-kalknma srecine nemli katks olacaktr. Bu bakmdan biyoetanoln yan sra baka katma-deerler de retebilecek entegre tipte bir rafinerini modelinin nasl olmas gerektii lkemiz ekonomisi asndan
ele alnmas gereken nemli bir sorudur. Bu soruya yant aramak zere yaplacak sunumda biyorafinerilerin zellikleri ve ileyileri tartlmaya allacaktr. 013 Glikobiyoloji Sabire KARAALI Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Molekler Biyoloji ABD, zmir sabire.karacali@ege.edu.tr Karbohidratlarn enerji kaynaklar, yapdestek moleklleri olmalarna ek olarak ok daha fazla grevleri olduu ve gerekletirdikleri molekler olaylar son yllarda anlalmaya balanmtr. Glikobiyoloji, karbohidratlarn karmak yaplarn, biyosentezlerini ve eker tayan biyomolekllerin biyolojik grevlerini aratran bilim daldr. Glikozilasyon mekanizmasyla protein ve lipitlere balanan karbohidratlar hibrit moleklleri, glikokonjugatlar olutururlar. Proteinlerin boyutlu katlanmalarn ynlendirerek, lipitlerin eriyebilirliklerini deitirerek onlarn grevlerini ve dier molekllerle ilikilerini belirlerler. Golgi sahasnda proteinleri etiketleyerek hcre iine veya hcre yzeyine ynlendirirler. Hcre yzeyine ulaan karbohidratlar bilgi al-verii iin dier hcre reseptrleriyle ilikiye girerler. Glikokonjugatlarn yapsndaki az saydaki monomerik birimlerinin sralanma zellikleri, modifikasyonlar ve glikozilasyon hzlar ile mikroeitlilik olutururlar. Mikroeitlilik; bir farkllatrma jeneratr gibi alarak glikokonjugatlarda ince yapsal farklarla farkl biyolojik ligantlar ekillendirir. Bylece dier kimyasal etiketlerin aksine karbohidratlar, akla durgunluk verecek lde farkl hcre tipi seiciliini belirleyerek doadaki biyolojik eitlilikten birinci derecede sorumlu olurlar. Farkl hcre tiplerinde farkl glikozilasyon enzimleri bulunur ve zel bir hcre tipindeki zel glikozilasyon durumuna Glikotip denir. Ayn aminoasit dizisine sahip proteinlere farkl oligosakkarit yan zincirlerinin eklenmesi glikoformlar oluturur. Hcreler proteinlerin glikozilasyon profillerini deitirerek ilikili genin ifadesini deitirirler ve bylece glikoproteinlerin grevlerini kontrol ederler. Glikozilasyonun deiebilirlii ile hem ayn protein ve lipidin birok farkl zel biyolojik grevlerini gerekletirmesi ve hem de genomda neden beklenenden daha az gen bulunduu aklanr. Glikokonjugatlardaki oligosakkaritler hcre ii ve hcreler aras molekler ve hcresel tanma ile tanmann engellenmesinde; hcresel tutunmada; hcre farkllamas, yalanmas ve lm olaylarnda; kansere deiimi de iine alan 91
patolojik deimeler ile biyolojik olaylarn deitirilmesini salayan hcre ii ve hcreler aras haberleme ve bilgi naklinde; hcresel aktivite ve gen kontrolnde reaksiyonlar ama-kapama gibi ince ayarlar yaparlar. Hcreler aras tanmann rnekleri; simbiyotik ilikilerde, zararllarn enfeksiyonunda, immn reaksiyonlar ile metastazda, hcre-matriks tanmasnda, proteinlerin hcre ii-hcreler aras trafiinde ve hcre gnde grlr. Glikozilasyon metabolizmasnda meydana gelen bozukluklar ile ilikili enzimlerin kaltsal mutasyonlar; glikokonjugatlarn ekillenme yetersizlii veya ar birikimine neden olarak nemli salk problemlerini iaret ederler. Enfeksiyon hastalklar; iltihaplanma blgelerine zel lkositlerin toplanmas; hematolojik, metabolizma ve sinir sistemi hastalklar ile kansere deiim ve tmr oluumunda glikozilasyon deimeleri meydana gelir. Glikobiyoloji almalar; glikokonjugatlardaki ekerlerin molekler yaplarnn belirlenmesi, glikozilasyon mekanizmasnn kontrol, miktar ve fenotipik belirlenmeleri ile ilikili enzimlerin genlerinin klonlanmas alanlarnda yaplmaktadr. Yeni stratejiler ve teknikler, karbohidratlarn yap ve grevlerini daha iyi renmeyle birlikte daha iyi glikoproteinleri oluturmaya ve ila gelitirilmesine younlamaktadr. Bylece Glikobiyoloji, Glikobilimler ad altnda toplanan Glikopatoloji, Glikoimmunoloji ve Glikoteknoloji alanlaryla birlikte gittike gelimektedir. 014 Molecular Breeding in Tomatoes: Traditional Vs Marker-assisted Breeding Hasan BOLKAN Campbells Agriculture Research Center, 28605 County Road 104, Davis, CA 95616 USA hasan_bolkan@campbellsoup.com The genus Lycopersicon includes the cultivated tomato (L. esculentum) and its wild species which carry a wealth of genetic variability. Like in any other crop, important traits in tomato plant follow a continuous distribution caused by the action and interaction of many genes and various environmental factors. Due to the fact that phenotypic selection has been the norm for quantitative traits, and because of the need of large number of test environments and replicates to evaluate traits, only a small percentage of the total genetic diversity in the Lycopersicon gene pool has been transferred to L. esculentum. However, in the last 15-20 years important new tools have been developed in the area of molecular genetics that have revolutionized the moving of gene-associated
traits from wild species to L. esculentum with more ease. Included among the tools used are DNA marker technologies for genome analysis, transcript profiling and genetic analysis. These tools are being used aggressively by most institutions involved in plant breeding. The Marker-assisted breeding identifies genes linked to the markers; the markers are more easily scored than the genes of a given trait. Markerassisted breeding is a complimentary technology for use in conjunction with conventional breeding for genetic improvements. The technology also offers considerable potential to transfer quantitative resistance because markers have high heritability and are not masked by environmental conditions. In addition to high throughput of genotyping which allows a fast turnaround and precise selection of the desired traits, markerassisted breeding eliminates the need of inoculation with a live pathogen thus avoids the errors caused by field infection such as escapees, and variation in the aggressiveness of pathogen strains used for inoculation. Also, breeding for disease resistance can be carried out were field inoculation of plants are not allowed. Screening tests for resistance to multiple pathogens using live inoculum could be problematic because infection by one pathogen may interfere with the infection by the other pathogen. Markerassisted techniques avoid infections and help to introduce multiple genes each with different resistance to different pathogens. Although the term marker-assisted breeding is associated with molecular markers, non-molecular markers are also used in transferring genes that confer resistance to diseases. An example of nonmolecular marker-assisted breeding in tomato is the use of the insecticide Fenthion as an indicator to select for resistance to bacterial speck disease. Susceptibility to Fenthion is observed on the detached leaves of tomato seedlings that carry the Pto gene conferring resistance to Pseudomonas syringae pv. tomato. But through traditional breeding the linkage between resistance and Fenthion susceptibility has been broken in many breeding populations. The development of molecular marker closely linked to the Pto gene now allows selections for resistance without the use of the toxic insecticide. Similarly, the isozyme marker Aps-1 was used extensively as a substitute for screening with live nematodes to select for the Mi resistance gene. The Mi-gene now can be scored by a PCR-based marker that is more tightly linked to Mi-gene than the Aps-1 isozyme. Markerassisted breeding is also being used to produce new virus resistant and high solids tomato varieties. Today, in tomato, using different DNA based marker technologies a large number of molecular markers have been discovered for both monogenic and polygenic disease resistances and other value added traits. However, one of the marker systems that is becoming popular in tomato breeding is the 92
single nucleotide polymorphism (SNP). It is most prolific of all marker types, very effective and inexpensive with enormous potential for multiplexing.
93
94
Mikrobiyoloji Szl Bildiri zetleri
95
96
SM 001
Yksek Teknolojiye Uygun Olarak Hazrlanan ZnO nanokristallerinin Karakterizasyonu ve Antimikrobiyal/ Antifungal Aktivitelerinin Tayini Aysun ERGENE1, Kezban ADA1, Emine ZTRK1, Fadime YILMAZ1, Emine YALIN1, Kltiin AVUOLU2 1 Krkkale niv., Fen-Ed. Fak., Biy. Bl., Krkkale 2 Giresun niv., Fen-Ed. Fak., Biy. Bl., Giresun ayergene@yahoo.com eitli zel yntemlerle kullanm alanlarna gre zellikleri istenilen ynde deitirilerek hazrlanabilen ileri teknoloji seramiklerinin oksit olanlar TiO2, ZnO, Nio gibi nano-mikro partikller geni bir kullanm alanna sahiptiler. Nanokristallerin aplar 10-1000 nanometre arasnda deien kat paracklardr ve gn getike bu alandaki almalar dinamik bir ekilde artmaktadr. Nano-mikro partikler ince seramik tozlar kozmetik sektrnde de kullanlmaya balanmtr ve bu nedenle antimikrobiyal ve antifungal zellikleri gndeme gelmitir. Bu almada iki farkl (0.075 ve 0.3M) deriimde sentezlenen ZnO nan-mikro partikllerinin antimikrobiyal ve antifungal zellikleri ift tabakal olarak hazrlanan Muller Hlton Agar besiyerlerinde koloni saym ile incelenmitir. Dk ZnO deriiminde S. aureus bakterilerinin bymesinin azald, E.colinin ise daha direnli olduu gzlenmitir. Besi ortamnda ZnO ince seramik tozlarnn deriiminin artmas ile birlikte E. coli bakterisinde bymenin inhibe olduu tespit edilmitir. Ayrca S. aureus bakterisinin nanopartikller varlnda belirgin pigment oluturduu gzlenmitir. Anahtar Kelimeler: Partikl ekli, partikl boyutu, ZnO, antimikrobiyal, antifungal
SM 002
Pseudomonas aeruginosa kullanlarak ramnolipit biyosrfektan elde edilmesi amalanmtr. Birok mikroorganizma farkl kltr ortamlarnda farkl yaplarda biyosrfektanlar sentezlemektedir. Biyosrfektanlar; kat, sv ve gazlar arasndaki yzey ve i yzey gerilimi azaltabilen amfilik bileiklerdir. %5lik peyniralt suyu ile zenginletirilen besiortamnda 0.98 gr/l biyosrfektan elde edilmitir. Elde edilen biyosurfektanlarn antibakteriyel ve antifungal aktiviteleri disk difzyon metoduna gre Bacillus subtilis (ATCC 6633), Staphylococcus aureus (ATCC 25923), Escherichia coli (ATCC 25922) bakteri kltrlerine ve Candida albicans (ATTC 60192) kltrne kar test edilmitir. Biyosurfektanlarn gram olumsuz bakteriler kar daha etkili olduu belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: antimikrobiyal, antifungal
SM 003
Biyosurfektan,
Kanser Kemoterapisinde Kullanlan Bakteriyel Enzimler Hikmet GEKL nn niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 44280 Malatya hgeckil@inonu.edu.tr Kanser kemoterapisinde yaygn olarak kullanlan birka enzim (L-asparaginaz, Lysine oksidaz ve methionin liyaz) sadece birka gramnegatif bakteri tarafndan sentezleni. Bu enzimlerin sitotoksik etki mekanizmas genellikle onlarn doal substratlar olan amino asitler bakmndan oksotrof kanser hcrelerinin bu amino asitlerden yoksun braklmasna dayanr. Bu szl bildiride bakteriyel orijinli kanser kemoterapi ajanlarnn etki mekanizmalar ve retimini snrlayan faktrler zerinde durulacaktr. Anahtar Kelimeler: L-asparaginaz, lizin oksidaz, methionin liyaz, kemoteraptik enzimler, kanser kemoterapisi, antineoplastik ajanlar, vitreoscilla hemoglobini
St Fabrikas Atk Sularndan zole Edilen Biyosurfektanlarn Antimikrobiyal ve Antifungal Etkilerinin Aratrlmas Fadime YILMAZ1, Emine ZTRK1, Fatih KUTLUER1, Aysun ERGENE1, Emine YALIN1, Kltiin AVUOLU2 1 Krkkale niv., Fen-Ed. Fak., Biy. Bl., Krkkale 2 Giresun niv., Fen-Ed. Fak., Biy. Bl., Giresun y.fadime@gmail.com Bu almada st fabrikas atk maddesi olarak bilinen peyniralt sularndan izole edilen
97
SM 004
SM 005
Leuconostoc mesenteroides subsp. cremoris Tarafndan retilen Bir Bakteriyosinin Byk lekte ve Hzl Saflatrlmas Halil DNDAR Orta Dou Teknik niversitesi, Biyoteknoloji Anabilim Dal, ODT, Ankara halildundar1@gmail.com Laktik asit bakterileri tarafndan retilen bakteriyosinler protein yapsnda, ksa zincirli ve ribozomal olarak sentezlenen antimikrobiyal maddeler olup bunlarn ou gdalarda bozulma nedeni olan bakterilerin ve patojenik bakterilerin byk ounluunu inhibe etmektedir. Lactococcus, Lactobacillus, Enterococcus, Carnobacterium, Pediococcus ve Leuconostoc gibi birok laktik asit bakterisi bakteriyosin retmektedir. Bu peptit antimikrobiyal maddeler duyarl bakterileri hcre zarlarnda gzenekler oluturarak inhibe ederler. Dier etki mekanizmalar ise dier bakterilerin otolizin enzimlerini aktive ederek hcre duvarn eritmesi ile olmaktadr. Bakteriyosinlerin karakterizasyonu ve biyokimyasal yaplarnn ortaya karlmas, katk maddesi ve ila olarak kullanm homojen olarak saflatrlmalarn ve yeterli miktarda saflatrlm rn gerekli klmaktadr. Bakteriyosinleri saflatrlmalar, zellikle de laktik asit bakterileri tarafndan sentezlenenlerin saflatrlmalar bu molekllerin dier molekller ile agregatlar oluturma eilimi ve hidrofobisitelerinden dolay zor olmaktadr. Laktik asit bakterilerinin rettii bakteriyosinlerin saflatrlmasnda kltr spernatantndan amonyum slfat ile keltme, jel-filtrasyon kromatografisi, katyon deitirici kromatografi, hidrofobik etkileim kromatografisi ve ters faz likit kromatografisi sklkla kullanlmaktadr. Bu tekniklerin ou az miktarlarda yeterince saf bakteriyosin saflatrlmasn mmkn klmaktadr. Ayrca bu teknikler zaman alc olup, pahal ekipmanlar gerektirmekte ve bakteriyosin aktivitesinde kayplara neden olmaktadrlar. Byk lekte bakteriyosin saflatrlmas iin bu teknikler uygun deildir. Bu almada Leuconostoc mesenteroides subsp. cremoris tarafndan retilen bir bakteriyosin kalsiyum silikat ve amberlit XAD16 kullanlarak ve kolon kromatografisine gerek duymadan daha sratli bir ekilde ve byk lekte saflatrlmtr. Anahtar Kelimeler: Bakteriyosin, saflatrma, kromatografi, SDS-PAGE protein
Antibiyotiklerin Anaerobik Ayrabilirlikleri Hakan ELEB, Delya SPONZA Dokuz Eyll niversitesi, Mhendislik Fakltesi, evre Mhendislii Blm, Tnaztepe, Kaynaklar Kampusu, Buca, zmir hakan.celebi@deu.edu.tr Antibiyotikler mikroorganizmalarn bymesini durduran veya ldren biyolojik kaynakl ya da sentetik olarak elde edilen ok etkili biyoaktif maddelerdir. Etki mekanizmalarna ve kimyasal yaplarna gre -Laktamlar, Tetrasiklinler, Makrolidler, Aminoglikozidler, Quinolonlar, Linkosamidler, Oksazolidler, Slfa antibiyotikler ve Sasilik peptidler olmak zere 9 ana balk altnda snflandrlmaktadr. Kanalizasyon, tbbi atklar, endstrideki aktiviteler, ila endstrisi, gda retimi, ev gereleri, rnler zerine spreyleme, iftlik hayvanlarnn retimi, balk iftlikleri gibi faaliyetler antibiyotiklerin temel kaynaklarn oluturmaktadr. Gnmzde geni bir kullanm aralna sahip olan antibiyotikler insan ve hayvansal tpta tedavi edici amalar iin sklkla kullanlr. Bu nedenle, tedavi edici antibiyotiklerin kalc konsantrasyonlar evrede bulunur. Antibiyotikler konvansiyonel aerobik amur sistemleri (aktif amur prosesi, biyodisk, lagnler vb.) ile ileri artm sistemlerinde (O3, UV, H2O2, ileri oksidasyon, ters osmoz vb.) artlamadndan artma tesisi k sularnda ve alc ortamlarda bulunmaktadr. Ayrca ileri artmn yetersiz ve pahal olmas da antibiyotiklerin artmnda bir dier olumsuz faktrdr. Antibiyotiklerin anaerobik koullarda artlabilirlii ile yaplm ok az sayda alma bulunmaktadr. Antibiyotikler biyolojik ayrmaya dayankl olmalar nedeniyle deiik ortamlarda birikmektedirler. Antibiyotiklerin BOI5 / KOI oranlar dk olduundan bu orann Anaerobik ok Kademeli Yatak Reaktr (KYR) / Aerobik Srekli Kartrmal Tank Reaktr (SKTR) ardk proseslerle arttrlmas ve bylece biyolojik ayrabilirliinin arttrlmas dnlmektedir. Genelde antibiyotik ieren ila endstrisi atk sularnn inert KOI oranlar ve zor ayran madde dzeyleri yksek olup kolay ayran KOI oranlar dktr. Antibiyotik ieren atksularn inert KOI oranlar deitirilemeyecei iin zor ayran organik maddenin anaerobik koullarda aklimasyon ile atksuyun bu zor ayran maddelerinin mikroorganizmalar tarafndan alnmasn salamak nemlidir. Anaerobik artma teknolojisi kat, deri, tekstil endstrisinin yannda antibiyotik ieren ila endstrisinin atksularnn da artlmasnda kullanlmaktadr.
98
Bu alma kapsamnda insan ve hayvan sal iin yaygn olarak kullanlan oksitetrasiklin, tilosin, eritromisin ve amoksisilin antibiyotiklerinin ardk anaerobik MBR reaktr / aerobik CSTR reaktrlerde artlabilirlii incelenecektir. Anaerobik reaktr k suyu aerobik reaktr beslemesi olarak kullanlacaktr. Oksitetrasiklin, tilosin, eritromisin ve amoksisilin antibiyotiklerinin dozlar belirli konsantrasyonlarda arttrlarak anaerobik reaktr verim zellikleri KOI giderimleri, toplam gaz retimleri, HCO3 alkalinitesi ile VFA konsanstrasyonlarnn deiimleri ile incelenecektir. Ayca aerobik reaktr verim zellikleri ile KOI ve oksitetrasiklin, tilosin, eritromisin ile amoksisilin antibiyotiklerinin giderim verimi izlenmitir. Anahtar Kelimeler: Aerobik-Anaerobik-leri Artm, Amoksisilin, BOI5 / KOI Oran, Eritromisin, Oksitetrasiklin, Tilosin SM 006 Trkiyenin Karstik Maaralarndan Elde Edilen Streptomyces zolatlarnn Antimikrobiyal Aktivitesi Semra YCEL, Mustafa YAMA, Anl HAN Eskiehir Osmangazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 26480,Eskiehir myamac@ogu.edu.tr Maaralar, stabil scaklk, nispeten yksek nem oran, karanlk ortam ve dk organik madde miktar ile karakterize olan zel biyotoplardr. Kaynaklar, maaralarda yer alan heterotrof bakteriler arasnda aktinomisetlerin dominant olduunu ifade etmektedir. Aktinomisetlerin maara habitatlarndaki varl, byme zellikleri, populasyon dinamikleri, maara oluumlar ile ilikileri konusundaki bilgi birikimi olduka snrl durumdadr. Bu durum, henz maara mikrobiyolojisi konusunda balang aamasnda olan lkemiz iin daha da geerlidir. Bu almada Trkiyenin 10 farkl ilinde yer alan, yatay ve dikey uzanml, aktif-yar aktifpasif zellikli, en uzunu 6052 metre ve en derini 368 metre olan toplam 19 maaradan mikrobiyolojik rnekleme yaplmtr. Elde edilen toplam 290 Aktinomiset izolatnn eitli test mikroorganizmalarna kar antimikrobiyal aktiviteye sahip metabolit retim potansiyelleri agar piece metodu kullanlarak aratrlmtr. Standart test mikroorganizmas olarak 8 bakteri ve 4 fungus suunun kullanld almada, yksek aktivite gsteren 7 izolatn 3 farkl klinik bakteriye kar antimikrobiyal aktivitesi ayrca aratrlmtr. M1492 kodlu Streptomyces izolat ile gerekletirilen fermentaasyon almalarnda, kuru hcre arl, pH deiimi, glukoz miktar,
antimikrobiyal aktivite deerleri belirlenmitir. Sonu olarak antimikrobiyal etkili metabolit retiminin 3.gn balad ve 5.-6. gnlerde en yksek seviyeye ulat gzlenmitir. Streptomyces M1492 tarafndan retilen metabolitler uygun zcler ile ekstrakte edilerek ince tabaka kromatografisi ile ayrlm ve spotlarn biyoaktiviteleri biyootorafi yntemiyle belirlenmitir. Aktif maddenin antimikrobiyal etkisi, Minimum nhibitr Konsantrasyon ve Minimum Bakterisidal Konsantrasyon verileri kullanlarak deerlendirilmitir. Aktif maddenin 30 dk 60 C scakla kar direnli, 5 dk 100 C scakla kar ise duyarl olduu belirlenmitir
SM 007
Staphylococcus epidermidis Klinik zolatlarnn Biyofilmleri zerine Lizostafinin ve Deiik Antibiyotiklerin Etkisinin Aratrlmas Burcu ER, smail KARABOZ, Ali KOYT, Asl ZKIZILCIK Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Temel ve Endstriyel Mikrobiyoloji Anabilim Dal cerciburcu@hotmail.com Bu almada Staphylococcus epidermidisin oluturduu biyofilmler zerine lizostafinin ve deiik antibiyotiklerin etkisi aratrlmtr. Bu amala Celal Bayar niversitesi Tp Fakltesi Hastanesinden alnan 7 adet klinik izolat incelenmitir. Bu izolatlar 4 farkl kaynaktan (idrar, yara, kan kltr ve apse) elde edilmi olup, yaplan Kongo Red boyamas sonucu biyofilm oluturduklar grlmtr. Bu izolatlara pozitif kontrol olarak S. epidermidis ATCC 12228 tip tr eklenerek oluturulan 8 izolatn 24 saatlik kltrleri 0,5 McFarland standardna gre ayarlanarak Disk Difzyon yntemiyle 10 farkl gruptan 15 farkl antibiyotie ve ayrca antimikrobiyal ajan olarak da lizostafine olan duyarllklar incelenmitir. zolatlarn genelde penisilinler ve makrolidler grubu antibiyotiklere direnlilik gsterirken; glikopeptid, karbapenem, aminoglikosit, linkosamidler, folat yol izi inhibitrleri gruplarna duyarl olduklar saptanmtr. Kullanlan 8 izolatn tm sadece vankomisine % 100 orannda ve 7 izolatn da imipeneme kar % 87,5 orannda duyarl olduklar belirlenmitir. S. epidermidis izolatlarnn oluturduklar biyofilmlerin lizostafine olan duyarllklarnn ise 3.6 g/ml olduu gzlenmitir. Anahtar Kelimeler: Staphylococcus epidermidis, lizostafin, antibiyotik, biyofilm, disk difzyonu
99
SM 008
Yeil ve Siyah ayn (Camellia sinensis) Antimikrobiyal ve Baz Antibiyotiklerle Sinerjitik Etkisinin Aratrlmas Metin DIRAK, Nurcan ERBL, Zelal AKSOY Kahramanmara St imam niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kahramanmara mdigrak@ksu.edu.tr Bu almada, ay (Camellia sinensis) yapraklarndan elde edilen sulu ekstraktlarn baz Staphylococcus trleri zerine antimikrobiyal ve baz antibiyotiklerle sinerjitik etkileri aratrlmtr. almada, Streptomycine, Cephalosporine, Ampicilline ve Penicilline G antibiyotikleri ile, Staphylococcus sciuri, S. auricularis, S. epidermidis, S. hominis, S. haemolyticus ve S. xylosus bakterileri kullanlmtr. Aratrma sonucunda, Cephalosporine antibiyotii S. auricularis zerinde antimikrobial etki gstermezken, yeil ay ektrakt ile 20 mm, siyah ay ekstrakt ile 18 mm inhibisyon zonu oluturmutur (MIC deeri; Cephalosporine >30 g/ml, yeil ay 0,78 mg/ml, siyah ay 0,84 mg/ml). Ayrca, Streptomycine S. epidermidisin gelimesini 35 mm inhibisyon zonu ile engellerken, yeil ay ile 51 mm, siyah ay ile de 50 mm inhibisyon zonu ile engelledii tespit edilmitir (MIC deeri; Streptomycine 5 g/ml, yeil ve siyah ay 0,84 mg/ml). Buna ek olarak, almada kullanlan dier antibiyotiklerin yeil ve siyah ay ile deien oranlarda sinerjitik etkilerinin olduu gzlenmitir. Anahtar Kelimeler: Camellia Staphylococcus sp., antimiktobiyal sinerjitik etki
SM 009
sinensis, aktivite,
Vitex agnus-castus L. (Hayt) Bitkisinin Sitotoksik, Antiviral, Antibakteriyal ve Antifungal Aktivitelerinin ncelenmesi sa KARAMAN1, Ahlem BEN SASSI2, Aouni MAHJOUB2 1 Gaziosmanpaa niversitesi,Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Tokat 2 Monastir University, Faculte de Fharmacie, Department of Virology, Monastir, Tunsa ihkaraman@yahoo.com Tarihin ilk dnemlerinden gnmze kadar insanlar bitkilerden besin maddesi olarak faydalanm ve ifa aramlardr. Ancak her bitkinin dnld kadar yararl olmad yada yararl
etkilerinin yannda organizma iin az yada ok zararl olabilen baka etkilerinin de olduu grlmtr. Dnya Salk Tekilat (WHO)nn 91 lkenin farmokopilerine ve tbbi bitkiler zerine yaplm olan baz yaynlarna dayanarak hazrlad bir aratrmaya gre, tedavi amacyla kullanlan tbbi bitkilerin toplam miktar 20.000 civarndadr. Son yllarda antibiyotiklere direnli sularn ortaya kmas ve doal kaynakl ilalarda grlmeyen veya az grlen yan etkilerin sentetik ilalarda dikkati ekecek kadar ok olmas, bilim adamlarn doal kaynakl ilalar aratrmaya itmitir. Trkiye, mevcut bitkisel eitlilii ynnden olduka dikkate deer ve zengin bir floraya sahiptir. almamzda, Ege Blgesi ve Marmara Blgesinde, zellikle su kenarlarnda yaygn olarak bulunan Vitex agnus-castus L. (Hayt) bitkisi seilmitir. Hayt bitkisinin uterus rahatszlklarnda, kan akn durdurmada, seksel hormon salglanmasn artrmada, st salgsn nlemede kullanld bilinmektedir. Bu almada Manisa li, Akhisar lesi yresinden toplanan Hayt bitkisinin yapraklar kurutularak Soxhelet yntemi ile metanol ekstrakt hazrlanmtr ve ekstraktn biyolojik aktivitesi test edilmitir. Antibakteriyal ve antifungal aktiviteler iin Disk difzyon ve Mikrodilsyon (MIC) yntemleri kullanlm ve pozitif ve negatif rneklerle karlatrlmtr. Sitotoksik ve antiviral aktivite iin ise Hcre kltr ve mikroskobik metod kullanlmtr. Denemelerde 10 bakteri suu (S. aureus ATCC 29213, Proteus vulgaris KUEN 1329, B. subtilis DSM4312, Pseudomonas aeruginosa ATCC 9027, P. Aeruginosa ATCC 27859, Enterococcus faecalis ATCC 29122, E. Coli, Candida albicans ATCC 1213, Candida utilis 1031, Salmonella enteritidis ATCC 14076, Streptococcus pyogenes ATCC 13076), 2 maya izolat (Candida albicans ATCC 1213, Candida utilis KUEN 1031), 10 fungus izolat (Alternaria alternata, Aspergillus terricola, Aspergillus flavus, Aspergillus niger ATCC 16404, Trichothecium roseum, Ulocladium atrum, Cladosporium sp., Penicillium purpurogenum, Penicillium verrucosum var.cyclopium) ve 2 virs tr (Herpes Simplex Virus 1(HSV1) ve HSV2) kullanlmtr. Ekstraktmzn bakterilere kar yaplan deneme sonularnda S. aureus, E. faecalis, E. coli 1/1-1/256 consantrasyonlarnda hibir biyolojik aktivite gstermedii belirlenmi, dierlerinde ise belli oranlarda aktivite tespit edilmitir. Antifungal denemeler sonucunda ise ekstraktmzn herhangi bir antifungal zellik gstermedii ortaya konulmutur. Ekstraktmzn RD (Rhabdomyosarcoma) hcreleri zerinde yaplan sitotoksik almada ise LD50(CC 50) dozu 0.2 100
mg/ml olarak belirlenmitir. Antiviral sonular, HSV1 iin 156.25g/ml de 1.12x106, HSV2 iin 156.25g/ml de 104 olarak belirlenmitir.
SM 010
Proteus vulgaris tr bakterilere ve Aspergillus nigere kar da antimikrobiyal aktivitesi olduu bulundu. Bu aratrma TBTAK tarafndan (Proje no: TOVAG 104 O 270) desteklenmektedir. Anahtar Kelimeler: Pulcherrimin, Antimikrobiyal aktivite, Candida, Biyokontrol, Aspergilus
SM 011
Metschnikowia pulcherrima Tr Mayalarn zolasyonu ve Pulcherriminin Antimikrobiyal Aktivitelerinin Aratrlmas Sezai TRKEL Uluda niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 16059, Bursa sturkel@uludag.edu.tr Metschnikowia genusunda yer alan maya trleri antimikrobiyal aktiviteleri asndan ok zengin olup bu trler biyokontrol amal olarak kullanlmaktadr. Aratrmamzda Metschnikowia pulcherrima tr mayalar izole edilerek bu mayalarn patojenik mayalara, bakterilere ve kflere kar olan antimikrobiyal etkileri belirlenmitir. Metschnikowia pulcherrima tr mayalar olgun siyah zm meyvelerinden standart mikrobiyolojik yntemler kullanlarak saflatrld. M. pulcherrima tr mayalar salgladklar pulcherrimin nedeniyle krmz pigmentasyon zonu oluturduklarndan bu tr maya kolonileri reme ortamndan alnp API ID32c kiti kullanlarak trleri belirlendi. API kiti ile %98 olaslkla M. pulcherrima olduu belirlenen maya rneklerinden genomik DNA saflatrlp 5.8S rDNA blgeleri PCR ile oaltld. oaltlan rDNA rneklerinin nkleotid dizileri belirlendi ve bu rDNA dizilerine gre maya rneklerinin trleri NCBI gen bankas kaytlar ile karlatrld. Yerel kaynaklardan izole edilen M. pulcherrima trlerinin rDNA dizilerinin daha nce tanmlanan M. pulcherrima sular ile %97 benzerlik gsterdii belirlendi ve izole edilen sular farkl M. pulcherrima sular olarak tanmland. Yerel kaynaklardan izole edilen M. pulcherrima sularnn patojenik mikroorganizmalara kar kullanmn test etmek iin antimikrobiyal aktiviteleri belirlendi. nce Pulcherrimine duyarllklar test edilecek mikrorganizmalar logaritmik faza kadar retilip minimal petrilere ekildi ve zerlerine logaritmik fazdaki farkl M. pulcherrima trlerinden alnan rnekler uyguland. M. pulcherrima trlerinin antimikrobiyal aktiviteleri koloniler etrafndaki inhibisyon zonlar llerek belirlendi. M. pulcherrima sular tarafndan salglanan pulcherrimin pigmentinin en ok Candida parapsilosis ve Trichosporon mucoides tr patojenik mayalarda remeyi inhibe ettii bulundu. Pulcherriminin be farkl Candida albicans suuna kar nemli derecede inhibitor etkisi olduu grld. Benzer ekilde Pulcherriminin E. coli ve
Maara Sistemlerinde Kalsit (CaCO3) Oluumu Ve Bakterilerin Etkisi zlem BARI1, Medine GLLCE1, Fikrettin AHN2, Hakan ZKAN3,4, Furkan ORHAN4, Tlin ZBEK3,4 1 Atatrk niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Erzurum 2 Yeditepe niversitesi, Mhendislik ve Mimarlk Fakltesi, Genetik ve Biyomhendislik Blm, stanbul 3 Refik Saydam Hfszshha Blge Enstits, Erzurum 4 Atatrk niversitesi Fen Bilimleri Enstits, Erzurum ozlembaris@gmail.com Farkl bir ekosistem olarak maaralar, bilim insanlar tarafndan kefedilmekte ok gecikmemitir. Maaralar oluum ve geliim ekillerine gre farkllk gstermektedir. Gnmzde zellikle ilerinde sarkt-dikit gibi damlata ad verilen oluumlar ynnden zengin olan kireta maaralar daha ok dikkat ekmektedir. Kireta maaralarnda youn olarak bulunan ve ana bileenleri ounlukla kalsit olan damlatalar insanlar gzellikleri ile sediment bilimcileri ise ierikleri ve oluum ekilleri ile cezbetmektedir. Maara sistemlerinde kalsit oluumu kalsiyum iyonlar, karbondioksit konsantrasyonu ve su buhar younluu ile ilikilendirilmektedir. Fakat maara bilimcileri damla talarnn oluumuna mikroorganizmalarn katldn iddia etmiler ve farkl maaralarda yaplan almalar ile bu iddialarn kantlamlardr. Bu almada; Erzurum ili ierinde yer alan kireta maaralarnda ki damlatalarndan bakteri izolasyonu yaplarak laboratuar ortamnda bakterilerin kalsit oluumuna katlp katlmad aratrlmtr. Sonu olarak damlatalarndan izole edilen bakteriler laboratuar ortamnda kalsit oluturdu tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: kalsifikasyon Maara, bakteri, kalsit,
101
SM 012
Abant Glnn Trofik Yaps, Fonksiyonel Fitoplankton Trleri, Biyovolm Miktarnn Deerlendirilmesi ve Limnoekolojik zelliklerinin ok Ynl statistiksel Analizlerle ncelenmesi Abuzer ELEKL, Okan KLKYLOLU Gaziantep niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, ehitkamil, Gaziantep celekli.a@gmail.com Abant Gl fitoplankton trlerin biyovolm dzeyleri ve evresel deikenler arasndaki iliki, aylk olarak Haziran 2003-Haziran 2005 arasnda ok ynl istatistiksel teknikler kullanlarak incelenmitir. Glde, kuantatif olarak Chlorophyceae (26), Bacillariophyceae (21), Cyanoprokaryota (7), Dinophyceae (4), Euglanophyceae (3), Cryptophyceae (2) ve Prasinophyceae (1) ait toplam 64 fitoplankton tr saptanmtr. Biyovolm dzeylerine gre, diyatomeler (% 31,7) baskn grup olduu, bunu chrysophytler (% 29,1) ve dinoflagellatlar (% 25,6) takip ettii belirlenmitir. Klorofil a, Secchi derinlii ve toplam fosfat deikenlerine dayanan Trofik Durum Indeksi ve OECD kriterleri, Abant Glnn oligo-mesotrofi gsterdii sonucuna varlmtr. Ancak, yaz ortas ve ortalama fitoplankton biyovolm miktarlarna gre gln oligo-mesotrofik/mesotrofik ve maksimum kaydedilen biyovolm dzeyine gre ise trofik karakter gstermektedir. Bir sucul sistemdeki deiimlerin anlalmasnda yeni gelitirilen fonksiyonel gruplarn belirlenmesi nemli yer tutmaktadr. Glde, Dinobryon divergens, Peridinium willei, Cyclotella praetermisa ve Fragilaria crotonensis trleri gln fitoplankton biyovolmne byk katklar olan nemli fonksiyonel gruplardr. Fonksiyonel E grubunda yer alan D. divergens alma yllarnn haziran aylarnda biyovolm pikleri gstermitir. F. crotonensis ise gl sularnn karm gsterdii sonbahar ve ilkbahar mevsimlerinde gelime gstermi ve P fonksiyonel grupta yer almaktadr. Gl suyunun ilkbahar ve sonbaharn son aylarnda tamamen kart ve termal tabakalamann yaz aylarnda olutuu belirlenmitir. Kanonik Korrespondins Analizine (Canonical Correspondence Analysis (CCA)) gre evresel faktrlerdeki deiimin biyovolm ve trlerin ekolojik tercihleri zerinde nemli derecede etkili olduu tespit edilmi olup (p=0,002), Arlkl Ortalama Regresyonuna (Weighted Average Regression) gre ise fitoplankton trleri farkl evresel koullarda farkl ekolojik tercihler gsterdii belirlenmitir.
Anahtar Kelimeler: Fitoplankton, trofik yap, ekoloji, CCA, optimum ve tolerans, Abant gl
SM 013
Ks (Bingl) Scak Su Kaplcasndan Bakteri zolasyonu, dentifikasyonu ve EPS retimi Reyhan Gl GVEN1, Annarita POLI2, Kemal GVEN3, Barbara NICOLAUS4 1 Dicle niversitesi, Ziya Gkalp Eitim Fakltesi, Fen Bilgisi retmenlii ABD, Diyarbakr 2 Istituto di Chimica Biomolecolare, CNR, via Campi Flegrei n. 34, Pozzuoli, Napoli 80078, Italy 3 Dicle niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm 21280, Diyarbakr 4 Istituto di Chimica Biomolecolare, CNR, via Campi Flegrei n. 34, Pozzuoli, Napoli 80078, Italy rgguven@dicle.edu.tr lkemiz scak su kaynaklar bakmndan olduka zengindir. nemli kaplcalarmzdan biri de Dou Anadolu Blgesinin Bingl ili snrlar ierisinde yer alan Ks Kaplcasdr. Bu almada, Ks Kaplcasndan izole edilen bakterinin morfolojik, fizyolojik, biyokimyasal zellikleri, lipit ve ya asidi ierikleri, kinon tipi ve 16S rDNA dizi analizi yaplarak bakterinin tans yaplmtr. Bacillus cereus trnn bir yesi olduu belirlenen bu bakterinin gram (+), hareketli, spor oluturan, fakltatif anaerob olduu ve biyoteknolojik adan nemli enzimlerin kayna olabilecei tespit edilmitir. Ayrca, bu almada tanmlanan bu bakterinin deiik karbon kaynaklarnda remeleri test edilmi ve rettikleri toplam ekzpolisakkaritleri (EPS) allmtr. Anahtar Kelimeler: Bakteri izolasyonu, identifikasyon, 16S rRNA, ya asitleri, ekzopolisakkaritler
SM 014
Baz Termofilik Anaerobik Bakteriler ile Siklodekstrin Glikoziltransferaz retimi Aye AVCI, Sedat DNMEZ Ankara niversitesi, Mhendislik Fakltesi, Gda Mhendislii, Blm, Dkap, Ankara avciaysetr@yahoo.co.uk Siklodekstrin glikoziltransferaz (SGTaz) enzimi, niasta ve baz trevlerinden glikozidik bal, 6,7 veya 8 glikoz nitesinden oluan, indirgen olmayan siklik yapdaki siklodektrinleri oluturan ekstraseller enzimlerdir. Geometrik olarak konik silindir biiminde olan siklodekstrinlerin i ksmlar hidrofobik ve d yzeylerinin hidrofilik olmas nedeni ile ok eitli 102
kat, sv ve gazlarla konak-konuk tipinde kristal inklzyon kompleksleri (inclusion complex) oluturarak konuk molekln znrlk, s ve a kar duyarllk, uuculuun azaltlmas gibi eitli fiziksel ve kimyasal zelliklerini iyiletirebilmektedirler. Siklodekstrinlerin, eczaclk, gda, kozmetik, kimya tarm ve tekstil v.b endstrilerinde geni kulanm olanaklar bulunmaktadr. Bu almada, 36 adet ekstrem termofilik anaerobik bakterinin Siklodekstrin glikozil tranferaz aktivitesi aratrlm ve 5K ve P4 olarak kodlanan 2 adet bakterinin yksek SGTaz aktivitesine sahip olduu belirlenmitir. Bu bakterilerin optimum gelime scaklklarnn 65C, pHlarnn ise 7,5-8,0 olduu belirlenmitirHer iki bakteride de gelimenin 30. saatinde maksimum SGTaz aktivitesine ulalm, patates niastas, msr niastas, maltoz, dekstroz ve maltodekstrinli besiyerlerinde SGTaz oluturduklar ancak, en yksek SGTaz aktivitesine patates niastas ile ulatklar belirlenmitir. Maya zt, kazein, pepton, tripton, ve amonyum slfat gibi azoylu bileiklerin de SGTaz retimine etkisi aratrlarak, SGTaz retimi iin besiyeri optimizasyonu yaplmtr. SGTaz enziminin optimum koullar da belirlenmi, enzimin en yksek aktivitesini 80 C de gsterdii ve pH nn ise 6-8 arasnda olduu bulunmutur. Genetik tanmlamas da yaplan bu iki bakteri izolatnn Thermoanaerobacter cinsine ait olduklar saptanmtr. Anahtar Kelimeler: Siklodekstrin, siklodekstrin glikoziltransferaz, Thermoanaerobacter.
SM 015
Arnavutlarca da retilmektedir. almada, lkemiz piyasasnda toplanan farkl tip lokum rneklerinin mikrobiyolojik kalitesinin tespiti amacyla Aerobik mezofilik bakteri saym, Koliform, E. coli, kfmaya, Staphylococcus aureus, Bacillus cereus, osmofilik maya saymlar yaplm, ayrca Salmonella spp.de aranmtr. Yaplan mikrobiyolojik analizlerde Salmonella ve Bacillus cereus negatif, aerobik mezofilik bakteri says 1.00x101-184.0x101 , Staphylococus spp. 02.00x101, Koliform 0-2.00x101, E.coli 0-1.00x101, Kf-Maya 0-11.0x101, Osmofilik maya 0-43.0x101 kob\g deerleri arasnda bulunmutur. Anahtar Kelimeler: Lokum, lokum eitleri, mikrobiyolojik kalite
SM 016
Leucoma salicis L. (Lepidoptera, Lymantriidae)den zole Edilen Bir Nkleopolihedrovirs (NPV)nun Trkiye in lk Kayd Mustafa YAMAN Karadeniz Teknik niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, 61080-TRABZON muyaman@hotmail.com Beyaz kavak kelebei Leucoma salicis L. (Lepidoptera, Lymantriidae) Avrupa ve Asyada geni dalm gsteren nemli bir zararldr. lkemizde zellikle kavak aalarnda byk zararlara sebep olmaktadr. Bcein doal bir patojeni olan LesaNPV virs doal ortamda bcek populasyonu zerinde etkili bir doal basklayc olarak ilev grr. Bcein Avrupadaki populasyonlarndan izole edilen LesaNPV iin Asyadan henz bir kayt yoktur. Asya orjinli bakulovirslerin dier ktalardaki izolatlardan daha yksek patojeniteye sahip olabilecekleri kantlanmtr. Bu almada nemli bir zararl olan Leucoma salicisin doal populasyonlar zerinde etkili bir doal basklayc ve Trkiye iin ilk kayt olan bir bakulovirs (LesaNPV) kayd verilmektedir. Arazi gzlemlerinde virsn zararl bcein doal ortamdaki populasyonlarnda olduka yksek mortaliteye sahip olduu tespit edilmitir. Arazi almalarnda tipik NPV enfeksiyonu septomu gsteren 1000den fazla enfekte olmu larva toplanm ve laboratuara getirilerek -20de depolanmtr. Ik ve elektron mikroskobu almalar tespit edilen bcein tipik bir nkleopolihedrovirs olduunu gstermitir. Virse ait polihedral yaplarn (PIB) ap 2.08 0.31 (1.51-2.64) mm (n=50) olarak tespit edilmitir. Polihedralarn elektron mikroskobu altndaki enine kesitleri virse ait her bir virionun 2 ila 15 nukleokapside sahip olduunu gstermitir. Viral 103
Piyasada Satlan Lokumlarn Mikrobiyolojik Kalitesi Nkhet Nilfer ZORBA, Dilvin PEK anakkale Onsekiz Mart niversitesi, Mhendislik Mimarlk Fakltesi, Gda Mhendislii Blm, anakkale dnukhet@comu.edu.tr Lokum, kkeni Seluklulara dayanan dnyada Turkish Delight ve Lokhum adlaryla nl bir Trk ekerlemesidir. Niasta, su, asit ve ekerin ak ve\veya basnl kazanlarda piirilmesi, eni maddeleri, esans ve aroma maddelerinin katlmasndan sonra kalba dklerek niasta, hindistan cevizi v.b. kaplama materyalleriyle kaplanarak paketlenmesiyle lokum retilmektedir. Sade, enili, kaymakl, sultan ve sucuk tipi gibi eitleri bulunan lokum halen lkemiz dnda Yunanllar, Bonaklar, Romenler, Ermeniler ve
partiklerin 250-290 x 32-40 nm olduu belirlenmitir. Ik ve elektron almalar tespit edilen virsn Leucoma salicis nkleopolihedrovirsnn bir Trk izolat (LesaNPV-TR) olduunu gstermitir. Bu almada sunulan nkleopolihedrovirs nemli bir zararl olan Leucoma salicisten Trkiyede izole edilen ilk virstr. Anahtar Kelimeler: Leucoma Baculoviridae, NPV, Biyolojik mcadele
SM 017
gre, izolatlarn S. carpocapsae (3 izolat), S. feltiae, S. affine, H. bacteriophora (3 izolat) ve H. megidis trlerine dahil olduklar tespit edilmitir. Bu alma sonucunda izole edilen H. megidis tr, Trkiye entomopatojenik nematod faunas iin yeni kayttr. Yine bu alma ile izole edilen S. affine Asya ktasndan yaplan ikinci izolasyondur. Anahtar Kelimeler: Entomopatojenik Nematod, Steinernema, Heterorhabditis, biyolojik kontrol
SM 018
salicis,
Entomopatojenik Nematodlarn (Rhabditida: Steinernematidae, Heterorhabditidae) Dou Karadeniz Blgesindeki Yayl Hseyin YILMAZ1, smail DEMR2, Maurice MOENS3, Zihni DEMRBA2 1 Giresun niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 28049, Giresun 2 Karadeniz Teknik niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 61080 Trabzon 3 Laboratory of Agrozoology, Department of Crop Protection, Ghent University, Coupure Links 653, 9000 Ghent, Belgium hyilmaz79@gmail.com Entomopatojenik nematodlar (genus Steinernema ve Heterorhabditis) toprakta yaayan zorunlu bcek parazitleridir ve geni konak dalmlar nedeniyle bir ok bcei enfekte edebilirler. Bakterilerle mutualistik ilikili olan bu nematodlar konaklarn 48-72 saat gibi ksa bir sre iinde ldrrler. Geni konak dalmlar, ekolojik adan gvenilir olular, bioreaktrlerde kitle halinde retilebilmeleri ve uygulamalarnn kolayl nedeniyle ideal biyolojik kontrol ajanlardr. Bu nedenle dnyann bir ok lkesinde uygulamadan nce kullanm iznine gerek yoktur. Spesifik bir zararlnn kontrol hedeflendiinde, o blgenin ekolojik koullarna adapte olmu yerli sularn kullanlmas biyolojik kontrol asndan ok nemlidir. Bu yzden dnyann hemen her blgesinde daha etkin EPN trleri veya izolatlar belirlemek amacyla bir ok aratrma yaplmaktadr. Bu almada, Dou Karadeniz Blgesinde entomopatojenik nematodlarn eitlilii ve yayllar aratrlmtr. Bu amala fndk baheleri, tarm arazileri, ayrlk ve ormanlk alanlar ve doal plajlar gibi eitli lokalite ve yksekliklerden alnan toplam 224 toprak rnei incelenmi ve 9 entomopatojenik nematod izole edilmitir (%4). Yaplan morfolojik ve morfometrik lmler, rRNA geninin ITS blgesi ve 28S rRNA geninin D2/D3 blgelerinin sekans analizlerine gre izolatlar tr seviyesinde tanmlanmtr. Buna
Potansiyel Biyolojik Kontrol Ajan Steinernema anatoliense'nin (Rhabditida:Steinernematidae) Biyo-Ekolojik zellikleri Didem MEK GNGR Oyak sit.2 Ksm 36.Giri Daire:4 Konutkent/Ankara disimsek@yahoo.com Bu almada Steinernema anatoliense hakknda detayl bilgi sahibi olmak iin biyoekolojik almalar yaplmtr. Steinernema anatoliense nin geliimi 5C,10C,15C, 20C, 25C ve 30C lerde konak olarak Galleria mellonella larvas kullanlarak aratrlmtr. S. anatoliense nin Galleria mellonella larvalarn 20C, 25C ve 30Clerde 2 gnde ldrd gzlenmi olup 5Cde herhangi bir sonu alnamamtr. Denenen scaklk derecelerinde S.anatoliense nin konak iine giren infektif juvenillerinin says aratrldnda, bu saynn en yksek 25Cde olduu gzlenmitir. nfektif juvenllern konaktan k zamanlar incelendiinde bu srenin en ksa 25C de (6 gn), en uzun 15Cde (17 gn) olduu tespit edilmitir.10Cde sonu alnamamtr. Denenen scaklk derecelerinde S.anatoliense ye ait toplam infektif juvenil saysnn en fazla 25Cde olduu en az ise 30Cde olduu tespit edilmitir. Elde edilen sonulara gre S.anatoliense nin 25C de en iyi sonular verdii gzlenmi olup bu entomopatojen nematodun 25C ye adapte olduu ifade edilebilir. Farkl toprak nemleri(%1, %3, %5 ,%8, %10, %15, %20) denenerek nemin infektivitede etkisi lldnde %10 nem ieren toprakta infektivitenin en yksek olduu tespit edilmitir. %15 ve %20 nem ierikli topraklarda infektiviteye rastlanmamtr. Steinernema anatoliense ye ait ksa boylu infektif juvenillerin (430m) genelde erkek (%62,5), uzun boylu olarak seilen infektif juvenillerin (645m) ise genelde dii (%82,5) bireyleri meydana getirdikleri tespit edilmitir. Bu iki ekstrem arasnda yer alan normal boylu (544m) infektif juveniller ise % 42 orannda erkek, % 58 104
orannda dii bireyleri meydana getirmilerdir. Bu veriler boy uzunluunun eey durumunu etkilediini gstermektedir. Steinernematidlerin ayr eeyli olduklar bilinmektedir fakat hermafrodit bir izolat aratrmada bulunduu iin bu yeni trn eey durumu incelenmitir. Yaplan deneyler sonucunda Steinernema anatoliense nin ayr eeyli olduu tespit edilmitir. Steinernema anatoliense nin hayat dngsn 7 gnde tamamland gzlenmitir. Molekler yntemler kullanlarak yaplan analizler sonucunda Steinernema anatoliense ile simbiyotik yaayan bakterinin Xenorhabdus nematophilus olduu tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Entomopatojenik nematodlar, Steinernematidae, biyolojik kontrol, bcek patojeni nematodlar
SM 019
10. ve 12. saatlerde izole edilen RNAlar ile gerekletirilen RT-PCR deneyi ile ekzonkleaz geninin transkripsiyon saatinin enfeksiyondan sonra 0. ve 1. saatler arasnda balam olduu ve enfeksiyonun ilerleyen saatlerinde de devam ettii belirlendi. 5 RACE yntemi ile genin transkripsiyon balang noktasnn ATGden 31 baz yukarda olduu belirlendi. Gene ait eitli uzunluklardaki potansiyel promotor fragmanlarnn promotor aktivitesi lusiferaz sisteminde test edildi. Buna gre ekzonkleaz geninin promotor blgesinin translasyon balama kodonunun yukar blgesinde -20. ve -10. pozisyonlar arasnda kalan blge olduu tespit edildi. Anahtar Kelimeler: Chilo promotor analizi, ekzonkleaz
SM 020
iridescent
virus,
Chilo iridescent viruse ait Ekzonkleaz Geninin Transkriptomik Analizi ve Potansiyel Promotor blgesinin Belirlenmesi Yeim AKTRK1, kbal Agah NCE2, Remziye NALACIOLU1, Zihni DEMRBA1 1 Karadeniz Teknik niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 61080, Trabzon 2 Giresun niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Giresun yesimaktrk@yahoo.com Chilo iridescent virus (CIV), ridoviridae familyas ierisindeki iridovirs cinsinin rnek tr olup, yksek patojenitesi nedeni ile etkili bir biyopestisit olarak kullanlabilme potansiyeline sahiptir. Virsn genomunun tamamen dizin analizi yaplmtr. Fakat virs genlerinin regulasyonu, ekspresyonu ve fonksiyonu hakknda ok az ey bilinmektedir. Bu almada CIV genomunda bulunan 012L kodlu ekzonkleaz geninin transkriptomik analizi ve potansiyel promotor blgesinin belirlenmesi almalar gerekletirilmitir. Bu kapsamda genin transkripsiyon snfnn, transkripsiyon saatinin, transkripsiyon balang noktasnn ve potansiyel promotor blgesinin belirlenmesi almalar yaplmtr. CIV replikasyonunun alld Bombyx moori (SPC-BM56) hcrelerinin Ara-C (DNA replikasyonu engelleyicisi) ve siklohekzimit (protein sentezi engelleyicisi) varlnda enfeksiyonu yapldktan sonra, izole edilen toplam RNA zerinde ekzonkleaz iin zel primerler kullanlarak yaplan RT-PCR ile takip sonucu, ekzonkleaz geninin en erken grubu gen olarak ifade edildii tespit edildi. CIV ile enfekte hcrelerden enfeksiyon sonras 0., 1., 2., 4., 6., 8.,
Kahramanmara St mam niversitesi iftliinden Alnan Toprak rneklerinden zole Edilen Bacillus zolatlarnda Keratinaz Enziminin zelliklerinin Aratrlmas Glsm UAR, zlem KIRAN Kahramanmara St mam niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Avar kampus, Kahramanmara agnata_gul@hotmail.com Bu almada farkl endstri dallarnda kullanlabilecek keratinaz reticisi olan toprak mikroorganizmalarnn izolasyonu ve bu enzimin zelliklerinin aratrlmas amalanmtr. Kahramanmara St mam niversitesi Tavuk iftlii evresinden alnan toprak rneklerinden tavuk tyn paralayan 54 Bacillus suu izole edilmitir. Bu sular doal tavuk ty ieren [kesilerek ufaltlm] besiyerinde retilerek yksek keratinaz aktivitesi gsteren su seilip KU69 olarak adlandrlmtr. Bu suun tm biokimyasal zelliklerine baklarak tanmlamas yaplmtr. Bu sutan elde edilen keratinaz enziminin farkl scaklk (20- 80oC) ve pH deerlerinde (pH 5-10) gsterdikleri reme davranlar ve enzim aktiviteleri llmtr. Anahtar Kelimeler: Keratinaz, Bacillus, izolasyon
105
SM 021
Mikrobiyal Korozyon Esra LHAN SUNGUR stanbul niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Temel ve Endstriyel Mikrobiyoloji Anabilim Dal, 34118, Vezneciler, stanbul esungur@istanbul.edu.tr Metallerin sulu ortamlardaki korozyonu elektrokimyasal bir olaydr. Bununla birlikte mikrobiyal aktivite, korozyon reaksiyonlarna yol aabilmekte veya arttrabilmektedir. Mikrobiyolojik olarak indklenen korozyon (Microbiologically Influenced Corrosion-MIC), mikroorganizmalarn metabolik aktiviteleri sonucu hem dorudan hem de dolayl olarak meydana gelen korozyon ilemleri ile metalin bozulmas olaydr. Metalik malzemelerde oluan tm korozyon zararnn yaklak olarak % 20sini MICin oluturduu ileri srlmektedir. Bununla birlikte ngilterede borularda oluan korozyonun % 50sinin MICden kaynakland ileri srlm ve bu zararn ylda yaklak olarak 300-500 milyon sterlin olduu hesap edilmitir. Slfat indirgeyen bakteriler (Sulphate Reducing Bacteria-SRB), mikrobiyal korozyon ile ilikili olan ekonomik adan en nemli ve en yaygn mikroorganizma grubu olarak kabul edilmektedirler. SRB, kkrt bileiklerini son elektron alcs olarak kullanarak bunlar asidik bir rn olan hidrojen slfre (H2S) indirgemektedirler. SRBnin rettii H2S zellikle petrol, gaz ve gemicilik endstrisini olumsuz ynde ciddi bir ekilde etkilemektedir. Biyojenik slfid retimi salk, gvenlik problemleri ve evresel tehlikeler ile birlikte petroln degredasyonu ve korozyon hasarlar ile ok fazla miktarda ekonomik kayba neden olmaktadr. Demirin korozyonu zerine SRBnin etkisinin incelenmeye baland 1934 ylndan beri, bu bakterilerin oksijenli ve oksijensiz koullar altnda eitli metal (elik, paslanmaz elik, galvanizli elik vb) ve alamlar zerinde oyuklanma eklinde korozyona neden olduklar eitli makalelerde rapor edilmitir. SRBnin eliin korozyonunu nasl etkilediine dair ok sayda korozyon mekanizmas nerilmektedir ve bu mekanizmalarn hepsi de bir ekilde slfat indirgenme aktivitesini iermektedir. Bu aktivitenin sonucunda da korozif bir rn olan hidrojen slfr olumaktadr. MIC, suyun sv formu ile alan tm endstri kollarn etkileyebilir. Bu yzden petrol ve gaz endstrisinden, su ve atk artm tesisi ile elektrik g istasyonlarna kadar btn endstri kollar bu tip korozyondan zarar grebilir. Bu almada, mikrobiyal korozyona yol aan faktrlere ve SRBnin biyokorozyondaki etkilerine deinilecektir.
Anahtar Kelimeler: Mikrobiyal korozyon, slfat indirgeyen bakteriler, hidrojen slfr

SM 022
Metal Pollusyonlu Toprak rneklerinden Elde Edilen Aktinomiset zolatlarnn Ar Metal Tolerans ve Biyosorpsiyon likisi Aye Betl KARADUMAN, Mustafa YAMA, Nagehan TEKNEC Eskiehir Osmangazi niversitesi, Fen Bilimleri Enstits, Biyoloji ABD, Meelik, Kampusu, Eskiehir aysebetul6@gmail.com Ar metal birikimli ortamlarda, madde dngs karasal ekosistemde sadece tolerant canllar tarafndan srdrlebilirken, sucul ekosistemlerde belirli bir aamadan sonra durur. Bu nedenlerle, ar metallerle kar tolerant mikroorganizmalar ve ar metal giderimi karasal ve sucul ekosistemler iin byk nem tar. Bu almada kullanlan 135 aktinomiset izolat, Trkiyenin farkl illerinde bulunan metalik maden yataklar ya da metaller ile kirletilmi olduu belirlenen toplam 42 toprak rneinden elde edilmitir. alma, 3 ksmdan oluan tolerans ve farkl derecelerde tolerant olduu belirlenen izolatlarn biyosorpsiyon yeteneklerinin incelenmesi aamalarndan olumaktadr. Elde edilen aktinomiset izolatlarnn metal toleranslarnn belirlenmesi amac ile ilk olarak 135 izolat 8 farkl metalin (Ni, Cu, Co, Fe, Zn, Cd, Hg, Pb) ardk 5 konsantrasyonuna kar byme zellikleri asndan denenmitir. Bu aamada baar gsteren 68 izolat ikinci tarama aamasnda yine ayn metallere kar ve fakat yar kantitatif sonular veren disk difzyon yntemi kullanlarak denenmitir. nc tarama aamasnda ise, ikinci aamada daha iyi sonu veren 7 izolatn, Pb, Zn ve Ninin 3 farkl konsantrasyonlarn ieren ortamlarda geliim yzdelerine baklmtr. Tolerans testleri sonucunda farkl derecelerde tolerant olduu belirlenen toplam 20 izolat, 100 mg/l Pb varlnda biyosorpsiyon deerleri asndan karlatrlmtr. Elde edilen verilerin istatistiksel metodlarla deerlendirilmesi sonucunda, allan aktinomiset izolatlar arasnda metal tolerans ve biyosorpsiyon yetenei asndan bir ilikinin olmad belirlenmitir. Bu alma Eskiehir Osmangazi niversitesi Aratrma Fonu tarafndan 200419014 no lu proye kapsamnda desteklenmitir. Anahtar Kelimeler : Aktinomiset, Streptomyces, metal, tolerans, biyosorpsiyon
106
SM 023
SM 024
Soutma Kulesi Su Sisteminde Galvanizli elik Sacn Mikrobiyal Korozyonu Bihter MNNO1, Ayn OTUK1, Esra LHAN SUNGUR1, Nihal DORUZ1, Nurhan CANSEVER2 1 stanbul niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Vezneciler, stanbul 2 Yldz Teknik niversitesi, Metalurji ve Malzeme Mhendislii Blm, Esenler, stanbul bihterminnos@gmail.com Korozyon elektrokimyasal olarak metalin anmas olaydr. Mikroorganizmalar tarafndan oluturulan korozyona mikrobiyolojik olarak desteklenen korozyon (Microbiologically Influenced Corrosion.-MIC) denir. Mikrobiyal korozyona bata slfat indirgeyen bakteriler (SRB) olmak zere, metanojenler, demir okside edenler vb. bakteriler sebep olmaktadr. Soutma kuleleri, eitli ama ve byklkteki endstriyel tesislere soutma suyu salamak iin tasarlanm yaplardr. Soutma kulesi malzemesi olarak antikorozif ve antifauling zelliklerinden dolay ounlukla galvanizli elik kullanlmaktadr. Bu proje kapsamnda bir otele ait ak sistem soutma kulesinde, kule materyali ile ayn zellie sahip galvaniz elik kuponlarda mikrobiyolojik korozyon oluumu incelenmitir. Galvaniz kuponlar ASTM G1-72 standartlarna gre hazrlanmtr. Kuleden 6 ay boyunca 30 gn arayla alnan su rneklerinden, SRB ve hetetrofik bakteri (HB) izolasyonu ve saym gerekletirilmitir. SRB saym iin Postgate B besiyeri ve oklu tp yntemi (Most Probable Number- MPN) kullanlmtr. HBnin saym R2A besiyerinde gerekletirilmitir. Suyun alkalinite, fosfat, serbest klor, slfat, toplam znm madde (TDS) miktar, pH, iletkenlik, ve znm oksijen konsantrasyonlar allmtr. Kuleden 6 ay boyunca 30 gn arayla kartlan galvanizli kuponlarn yzeyinde oluan biyofilm tabakas steril ekvyon ile toplanarak steril eme suyu iinde sspanse edilmitir. SRB ve HB analizleri iin srasyla Postgate B ve R2A besiyerlerine ekim yaplmtr. Daha sonra kuponlar arlk lm iin temizlenmitir. Kuponlarn yerletirilmeden nceki arlklar ile son arlklar karlatrlp arlk kayplar hesaplanmtr. Deney sonularna gre, galvanizli eliin mikrobiyolojik olarak korozyona urad ve meydana gelen arlk kayplarnn zamana bal olarak artt saptanmtr. Anahtar Kelimeler: Slfat indirgeyen bakteriler, soutma kulesi, mikrobiyolojik korozyon
Biyogaz retiminde eitli Bor Bileiklerinin Etkinliinin Biyogaz Verimi Asndan Karlatrlmas Faruk SZERGZ1, Halil DEMR2, Mustafa ZDEMR2, mer AHN2 1 Harran niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, anlurfa 2 Harran niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Kimya Blm, anlurfa suzergoz@yahoo.com Bor bileiklerinin mikrobiyal aktiviteler zerine etkinlii bilinmektedir. almamzda mikrobiyal aktiviteler zerine olumlu etkileri bilinen bor bileikleri ile antiseptik zellii olan borik asitin hayvansal atklardan biyogaz verimi zerine etkinlii aratrld. Biyogaz retim birimleri bor bileiklerinin eklenmedii kontrol, borik asit (68 mg/L) eklenen negatif kontrol ve dier bor bileiklerinden potasyum tetraborat (73 mg/L), sodyum tetraborat (105 mg/L) eklenen test gruplar oluturuldu. Laboratuar leinde tasarlanan almada hayvansal atklar %50 orannda su ile kartrlarak, 250 mL hacimde hava geirmeyen cam kaplara alnd. 21 gn boyunca 37oC de bekletilen retim birimlerinde retilen biyogaz silikon hortumla gaz lm kabinine aktarlarak gnlk lmler not edildi. retilen gaz hacmi kmlatif olarak deerlendirildi. Kontrole (3.534 mL) gre borik asit eklenen (2.784 mL) biyogaz retim biriminde bakteriyel aktivitelerin basklanmas sonucu biyogaz retimi nemli lde azalrken, sodyum tetraborat (4.096 mL) ve potasyum tetraborat (4.640 mL) eklenen retim birimlerinde biyogaz miktar kontrolden yksek bulundu. Bor bileikleri mikrobiyal aktiviteler zerinde etkinlie sahiptir. Bor bileiklerinin bu zelliinden yaralanarak biyogaz retiminde verimin arttrlabilmesi iin bata potasyum tetraborat olmak zere bor bileiklerinin deiik dozlarn denenerek optimizasyonun salanmas gerektiini dnmekteyiz. Anahtar Kelimeler: Biyogaz, bor bileikleri, hayvansal atk
107
SM 025 SM 026
Biyogaz Verimi zerine Etkili Bor Bileikleri ile Bileiklerdeki Bor Dndaki Kimyasal Bileenlerin Biyogaz Verimi zerindeki Etkinliinin Karlatrlmas Faruk SZERGZ1, Sinasi ASLANLI1, M. Sait ZG2, Halil DEMR2 1 Harran niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, anlurfa 2 Harran niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Kimya Blm, anlurfa suzergoz@yahoo.com Bor elementi doada eitli bileikler halinde bulunmakta ve organik atklardan biyogaz retimi esnasnda mikrobiyal aktiviteyi olumlu etkilemektedir. almamzda bu etkinliin bor bileiklerin ihtiva ettii bor elementinden mi yoksa bileikteki dier elementlerden kaynaklandn aratrlmtr. almamz laboratuar leinde gerekletirildi. Hayvansal atklar % 50 orannda su ile kartrlarak 250 ml hacimlerde hava geirmeyen cam ielerde retim birimleri oluturuldu. retim birimlerine; kontrol (-), potasyum tetraborat (78 mg/L), potasyum klorr (16 mg/L), amonyum tetraborat (66 mg/L), ve amonyum klorr (18 mg/L), eklenerek 18 gn boyunca 37oC de bekletildi. retilen biyogaz gaz lm kabinine aktarlarak gnlk lmler yapld. retilen gaz hacmi kmlatif olarak deerlendirildi. 18 gnlk lmler sonucunda retilen biyogaz miktar kontrole (2.785 mL) oranla potasyum tetraborat (3.635 ml) ve amonyum tetraborat (3.760 ml) eklenen retim birimlerinde daha yksek bulunurken, potasyum klorr (2.990 ml) ve amonyum klorr (2.935 ml) eklenen birimlerde kontrole deerlerde bulundu. almamzda biyogaz oluumu esnasnda meydana gelen anaerobik bakteriyel aktivite art zerine asl etkinliin bileiklerin ihtiva ettii dier bileenlerden ok bor elementinden kaynaklandn dnmekteyiz. Anahtar Kelimeler: Biyogaz, bor bileikleri, hayvansal atk
Farkl Pichia Trlerinde Hcre Dna Salglanan -amilaz Enzim Aktivitesinin Belirlenmesi Tlay TURGUT GEN, Sezai TRKEL anakkale On Sekiz Mart niversitesi, FenEdebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Molekler Biyoloji Ana Bilim Dal, 17100, anakkale tturgut@hotmail.com Alfa-amilaz (1,4--D-Glukan Glukanhidrolaz, EC. 3.2.1.1) amilolitik bir enzim olup poliglikozitlerde (niasta ve glikojen gibi) bulunan -1,4 glikosidik ban paralanmasndan sorumludur. Amilaz enzimleri (-amilaz, -amilaz ve glikoamilaz) biyoteknolojide ve endstride yaygn olarak kullanlan enzim grubunu oluturur. Doada niastay hidroliz edebilen 150den fazla maya tr bulunmaktadr. Bu maya trleri en az bir veya daha fazla eitte amilaz enzimi salglar. Baz Pichia maya trleri hcre iine ve dna protein retimi yapabilmeleri, translasyon sonras baz modifikasyonlar kolaylkla yapabilme yetenei ve metanol gibi olduka ucuz karbon kaynanda reyebilme zelliinden dolay endstride youn olarak kullanlmaktadr. Baz Pichia trlerinde amilaz enzim aktivitesi hcre dndaki niastann paralanmas ve karbon kayna olarak kullanlmas iin gereklidir. Bu almada deiik Pichia trlerinde hcre d -amilaz aktiviteleri ve enzim sentezinin yapld reme aamasnn zamanlar aratrld. Aratrmamzda kullandmz maya trleri Pichia farinosa, Pichia angusta, Pichia anomala, Pichia jadinii ve Debaryomyces occidentalistir. Maya trlerinin niasta kullanp kullanmadklarn belirlemek iin Niasta-Potasyum iodid-Agar boyama yntemi kullanld. Maya hcrelerinin niasta tketim hzlar % 2 niasta ieren minimal besi ortamnda belirlendi. P. farinosada niasta ieren ortamda reme gzlenmesine ramen niasta kullanm grlmedi. P. angusta ve P. jadinii maya trlerinde niasta tketimi ile remenin doru orantl olarak deimedii gzlendi. P. anomalada remeye paralel bir niasta tketimi belirlendi. Kullanlan maya trleri iinde en yksek amilaz aktivitesi, D. occidentalis maya trnden sonra P. anomalada kaydedildi. P. farinosa, P. angusta ve P. jadiniide gzlenen sonular olduka nemli olup, maya trlerinin amilaz sentezini farkl zamanlarda ve deien oranlarda yaptn gstermektedir. Bu aratrma A..B.. Bilimsel Aratrma Projeler (BAP) (Proje No: 2001.03.01.151) komisyonunca desteklenmitir. Anahtar Kelimeler: Pichia, alfa-amilaz 108
SM 027
SM 028
Trkiye Kaynakl Bacillus spp.'lerin Alkalen Proteaz retim Kapasiteleri ve Enzimlerin Ksmen Karakterizasyonu Nilgn TEKN, Arzu LER, Cumhur KM Ankara niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, 06100, Tandoan, Ankara 83nilgun@mynet.com Yksek alkali pHa sahip eitli toprak numunelerinden alkalen proteaz reticisi Bacillus sp. izolatlarnn izolasyonu amacyla toprak numuneleri pH 10.0luk NB besiyerinde inkbe edilmitir. zolatlarn alkalen proteaz retim yetenekleri sodyum karbonat ile pHs 7.0, 9.0 ve 10.0a ayarlanm skim milk besiyerinde oluturduklar alkalen proteaz zonlarna gre belirlenmitir. Alkalen proteaz reticisi 15 adet izolat ve standart olarak alkalen proteaz rettii bilinen Bacillus licheniformis DSM 13 suu, casein ieren pH 7.0 ve 9.0luk sv besiyerlerinde 48 ve 72 saat sresince gelitirilmitir. Sre sonunda besiyeri st svs ekstraseller enzim kayna olarak kullanlm, alkalen proteaz aktivitesi pH 9.0 ve pH 10.0luk %0.6lk kazein ieren glisin-NaOH tamponunda spektrofotometrik olarak 660 nm dalga boyunda llmtr. 1 nite alkalen proteaz aktivitesi, 37Cde dakikada 1l tirozin aa kmas iin gerekli enzim miktar olarak tanmlanmtr. Enzim retim miktarlarna gre yaplan sralama sonucunda Bacillus cinsine dahil olduu belirlenen Gram (+), hareketli, spor oluturan, jelatinaz (+), katalaz (+), amilaz (+) APT5 izolatnn (104 U/ml/dak) standart olarak kullanlan B. licheniformisden (80 U/ml/dak) 48 h sonunda pH 10.0luk glisin tamponunda daha yksek kapasitede alkalen proteaz rettii grlm ve bundan sonraki enzim saflatrmas almalarnda Bacillus sp. APT5 izolat kullanlmtr. Enzim saflatrmas almasnda APT5 izolat, %0.6lk kazein ieren pH 9.0luk 300 ml sv besiyerinde 37Cde 72 h 200 rpmde alkalamal olarak gelitirilmitir. Besiyeri st svsndan aseton presipitasyonu ve iyon deiim kromatografisi ile alkalen proteaz enzimi saflatrlmtr. SDS ve Native PAGE ile enzimin elektroforetik davran ve molekl arl belirlenmitir. Enzim karakterizasyonu amacyla saflatrlan alkalen proteazn optimum pH ve scaklk gereksinimi ve eitli inhibitrlerin alkalen proteaz aktivitesi zerine etkisi incelenmitir. Anahtar Kelimeler: Bacillus sp., alkalen proteaz, enzim saflatrmas ve karakterizasyonu
Synechocystis sp. Suunun Cr(VI) ve Cd(II) Biyoakmlasyonu ve Biyoakmlasyonda Grev Alan Ekzopolisakkaritlerin ncelenmesi ahlan ZTRK, Belma ASLIM, Zekiye SULUDERE Gazi niversitesi Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm 06500 Teknikokullar Ankara sahlan@gazi.edu.tr Gnmzde toksik ar metaller evre kirlilii asndan byk nem tamaktadr. eitli sanayilerce atlan krom(VI) ve kadmiyum(II) lkemiz tatl sularnda kirlilie neden olan metallerden en nemlisidir. Biyoakmlasyonda grev alan en nemli factor hcrenin d ksmn kaplayan ve stress artlarnda koruyuculuk zellii gsteren ekzopolisakkarit yapsdr. Bu almada Mogan glnden izole edilen Synechocystis sp. suunun eitli konsantrasyonlarda (550 mg/L) Cr(VI) ve Cd(II) dozlarna olan tolerans EC50 deeri tespit edilerek hesaplanmtr. Synechocystis sp. suunun Cr(VI) iin EC50 deeri 10.7 mg/L, Cd(II) iin EC50 deeri ise 12.6 olarak tespit edilmitir. EC50 deerleri gz nne alnarak biyoakmlasyon denemelerinde kullanlan doz her iki metal iin 10 mg/L olarak belirlenmitir. Synechocystis sp. suu 7 gn boyunca 10 mg/L Cr(VI) ve Cd(II) ieren besiyerlerinde uygun artlarda inkbasyona braklarak ortamdan belirli zamanlarda rnekler alnmtr. 7. gnn sonunda 10 ppm Cr(VI) ve Cd(II) ye maruz kalan hcreler toplanarak hem EPS monomer analizleri yapld hem de Scanning Electron Microscop (SEM) grntleri ekilmitir. Bu almada biyoakmlasyon safhada incelenmitir. Besiyerinde kalan, hcre yzeyine tutunan ve hcre iersine alnan Cr(VI) ve Cd(II) miktarlar ICP-MS ile okunarak tespit edilmitir. ICP-MS de okunan deerler % olarak hesaplanmtr. Elde edilen sonulara gre Synechocystis sp. suu canl olarak Cd(II) yi Cr(VI) ya nazaran daha ok hcre yzeyine ve iine almtr. Synechocystis sp. suunun hcre yzeyine tutunan max Cr(VI) miktar % 7 iken hcre yzeyine tutunan max Cd(II) miktar % 88 dir. Yine Synechocystis sp. suunun hcre iine alnan max Cr(VI) miktar % 2 iken hcre iine alnan max Cd(II) miktar % 4 dr. Her iki metal asndan bakldnda hcre iine alnm eser miktardadr. EPS monomer analizleri incelendiinde metalle muamele edilmeyen hcrelerde (kontrol) %99 glikoz bulunurken %1 orannda galaktronik asit tespit edilmitir. 10 ppm Cr(VI) ve Cd(II) ye maruz kalan hcrelerde ise EPS monomer yaps ve oranlar deimitir. Cr(VI) ya maruz kalan Synechocystis sp. suunun 109
EPS monomer yapsnda %9 glikoz, %14 ramnoz, %75 ksiloz ve %2 orannda galaktronik asit tespit edilmitir. Cd(II) ye maruz kalan Synechocystis sp. suunun EPS monomer yapsnda ise %0,20 glikoz, %99,30 ramnoz, %0,14 ksiloz ve %0,36 orannda galaktronik asit tespit edilmitir. Elektron mikroskop grntlerine baktmzda Cr(VI) ve Cd(II) ye maruz kalan hcrelerde kontrole nazaran daha az blnmeye ve daha youn miktarda ekzopolisakkarit yapya rastlanmtr. Gnmzde canl hcrelerdeki metal alnm mekanizmas hakknda ok net bilgiler bulunmamaktadr. Bu alma ile Cr(VI) ve Cd(II) stresine maruz braklan Synechocystis sp. suunun ekzopolisakkaritlerin, metal stresinde alnm asndan nasl bir yol izledii belirlenerek bu alanda yaplacak dier almalara da k tutmaktadr. Anahtar Kelimeler: Biyoakmlasyon, Ekzopolisakkarit,SEM; Chrocooccus sp. H4, Siyanobakter
SM 029
Anahtar Kelimeler: Ekzopolisakkarit, remazol blue, Cr(VI), Ochrobactrum sp., atksu

SM 030
Tekstil Atksularndan zole Edilen Bakterilerin Renk Kirliliinin Giderilmesinde Kullanm Sevgi ERTURUL, Gnl DNMEZ Ankara niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, 06100, Beevler, Ankara sevgi-ertugrul@hotmail.com Tekstil endstrisinde kullanlan boyalar karmak molekl yaplarna sahip ve yksek molekl arlkl bileiklerdir. Kompleks kimyasal yaplar, s, su ve birok kimyasal maddeye gsterdikleri direnten dolay dekolorizasyonlar olduka zordur. Birok alanda kullanlan boyalarn oluturduu atksular alc ortamlara verildiklerinde evreye byk zarar vermektedir. Atksuya bakldnda saptanabilen ilk kontaminant renktir. Bu renklenme fotosentez yapan sucul canllarn kullanmalarn nlemekte ve bylece bu canllar besinlerini retememekte ayrca yaplarndaki metaller nedeni ile sucul yaanlar iin toksik etki gstermektedir. Estetik adan kt grnen bu durumu doa kendi kendine olduka yava giderebilmektedir. Suda grnen reaktif ve asidik boyalar en ok problem yaratan gruplardr. nk klasik artm teknikleri bu boyalarn giderimi zerinde ok etkili deildir. Bu yzden mikroorganizmalarn bu kirleticilere kar gsterdikleri biyosorbsiyon, biyodegredasyon ve biyobirikim gibi diren mekanizmalar esas alnarak biyolojik artm gnmzde nem kazanmtr. almada tekstil endstrisi atksularndan izole edilen bakterilerin reaktif boya giderimi aratrlmtr. zole edilen 7 adet bakteri Gram boyanma ve morfolojik zelliklerine gre tanmlanmtr. Denemelerde 250 ml lik erlenlerde,100 rpm de, 30 C de nutrient broth ieren besiyerinde farkl pH deerlerinde (6, 7, 8, 9) ve artan boya konsantrasyonlarnda (50, 100, 200, 400 mg/L) bu bakterilerin en yksek verimle boya giderimi yapt artlar belirlenmitir. Artan boya konsantrasyonlarnn bakterilerin boya giderim verimine etkisi saptanmtr. Denemeler sonunda izole edilen bakterilerin azoredktaz enzim aktiviteleri belirlenmi ve bu bakterilerin boya ieren atksularn artlmasnda kullanm kapasitesine sahip olduu grlmtr. Anahtar Kelimeler: Reaktif boya, bakteri, atksu, azoredktaz
Organik ve norganik Kirleticilerin Ochrobactrum sp. Ekzopolisakkarit retimine Etkisi Nur KOBERBER KILI, Gnl DNMEZ Ankara niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm,06100, Beevler, Ankara nurki79@hotmail.com Mikrobiyel ekzopolisakkaritler (EPS) bakteri, alg, maya ve fungus gibi farkl mikroorganizmalarca retilebilen biyopolimerlerdir. Bu biyolojik molekller, birok kirleticinin zellikle de ar metallerin endstriyel atksulardan uzaklatrlmasnda sklkla kullanlmaktadr. Yaplan almada, Ochrobactrum sp.nin EPS retim kapasitesi, farkl pH derecelerinde (7, 8 ve 9), artan Remazol Blue (0, 100, 200, 300 ve 400 mg l-1), artan Cr(VI) (0, 50, 100, 150, 200 ve 300 mg l1) konsantrasyonlarnda, farkl scaklk derecelerinde (20, 30 ve 40 C) ve farkl inkbasyon srelerinde (48-96 saat) belirlenmitir. EPS retimi, fenol-slfirik asit metodu ile tayin edilmitir. Ochrobactrum sp. en yksek EPS retimini pH 8 olan ortamlarda ve 30 Cde yapmtr. Bakteri iin maksimum EPS retimi (404.6 mg l-1), 100 mg l-1 Remazol Blue konsantrasyonunda ve 72 saat inkbasyon sresi sonunda gereklemitir. Krom ieren ortamlarda ise, Ochrobactrum sp.nin rettii en yksek EPS miktar 150 mg l-1 Cr(VI) ieren besiyerinde 48 saat inkbasyon sresi sonunda 430.5 mg l-1 olarak bulunmutur.
110
SM 031
Suda znen Poli (N-vinil-2-pirolidon-comaleik anhidrit) Sentezi ve Antimikrobiyal Aktivitelerinin ncelenmesi Elif UZLUK, Betl YKSEL, Muzaffer TALU Gazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Kimya Blm, 06500, Teknikokullar, Ankara euzluk@yahoo.com Polimerik materyallerin mikrobiyal kontaminasyonu; ila sistemleri, salk rnleri, su saflatrma, hastane ve di sal malzemeleri, gda paketleme ve saklama maddeleri gibi birok alanda endie oluturdu. Mikroorganizmalar direkt ya da dolayl yollarla insana geebilmekte, ciddi bulac hastalklara ve zehirlenmelere sebep olabilmektedir. Mikrobiyal kontaminasyonu nlemenin yolu antimikrobiyal zellikler gsteren polimerik materyaller gelitirmektir. Hangi polimerlerin kullanlacann tercihinde polimerin vcut ierisinde alaca greve dikkat edilmelidir. rnein, medikal bir uygulamada kullanlacak polimer, lens gibi, vcut ierisinde bozunmamaldr. Bozunma ilemi balangta suda znme eklinde olur. Suda znen polimerler, vcut ierisinde bozunan polimerlerin en nemlileridir [1, 2]. Bu almada, Poli(N-vinil-2-pirolidon-comaleik anhidrit) kopolimeri sentezlendi. Yaptmz alma 3 aamadan olumaktadr. 1. aamada: Nvinil-2-pirolidon ve maleik anhidrit monomerleri dioksan ortamnda, 2,2azobisizobtironitril [AIBN] balatcs ile 65 C de azot atmosferi altnda 48 saat sreyle tepkimeye gerekletirildi. 2. aamada: Suda znen polimerlerin yaplar eitli spektroskopik yntemlerle karakterize edildi. Son aamada, Polimerlerin eitli deriimlerde sulu zeltileri hazrland. Tabaka-dkm metodu ve inhibisyon alan teknii kullanlarak polimerlerin Gram-pozitif bakteriler, Gram-negatif bakteriler ve mayalar zerindeki antimikrobiyal aktivitesi aratrld. Sentezlediimiz kopolimerin bakterilere ve mayalara kar antimikrobiyal aktiviteleri olduu belirlendi. Antimikrobiyal aktivite u ekilde olmaktadr. Polimerler, bakterinin hcre duvarndan difze olarak hcre zarnda bozulmaya bu da hcre ieriinin kmesine ve hcre lmne sebep olmutur. Ayrca polimer zincirinin uzunluu ve deriim miktar arttka antimikrobiyal aktivitenin artt bulundu. Kaynaklar [1] Patel MB, Patel SA, Ray A, Patel RM, Journal of Applied Polymer Science, 2003, 89, 895-900. [2] Temiz A, Togay SO, ener A, Gven G, Rzayev ZMO, Journal of Applied Polymer Science, 2006, 102, 5841-5847.
Anahtar Kelimeler: Polimer znme, antimikrobiyal aktivite

SM 032
sentezi,
suda
Suda znebilen, Biyoaktif Poli (NVinilimidazol-co-Maleik Anhidrit) Sentezi ve Antimikrobiyal Aktivitesi Betl YKSEL, Elif UZLUK, Muzaffer TALU Gazi niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Kimya Blm, 06500, Teknikokullar, Ankara betulyuksel2000@yahoo.com Bu almada, sentezlenen kopolimerlerin belli konsantrasyonlarda sulu zeltileri hazrlanarak Gram-negatif ve Gram-pozitif bakterilere kar antimikrobiyal aktiviteleri aratrld. Yaptmz alma 3 aamadan olumaktadr. 1.aamada N-Vinilimidazol ve maleik anhidrit monomerleri 2,2 azobisizobtironitril [AIBN] balatcs ile 65C de azot atmosferi altnda 24 saat sreyle tepkimeye girdi. Bunun sonucunda bu monomerlerden suda znen biyoaktif kopolimerler sentezlendi [1]. Bu kopolimer 40C de vakum altnda kurutuldu. 2. aamada, elde edilen suda znen biyoaktif kopolimerin spektroskopik yntemlerle karakterizasyonu yapld. Son aamada ise disk difzyon yntemi ile bakteriler zerindeki antimikrobiyal aktivitesine bakld. Sonu olarak; sentezlediimiz suda znen biyoaktif kopolimerler, bakteri hcre duvarndan difze olarak hcre zarnda bozulmaya bu da hcre ieriinin kmesine ve hcre lmne sebep olmutur [2]. Kaynaklar [1] Temiz, A, Togay, SO, ener, A, Gven, G, Rzaev ZMO, Journal of Applied polymer Science, 2006, 102, 5841-5847. [2] Solovskij, MV, Panarin EF, Epanchintseva, Journal of Controlled Release, 1997, 58, 1-8. Anahtar Kelimeler: Poli (N-Vinilimidazol-coMaleik Anhidrit), suda znen kopolimer, antimikrobiyal aktivite
111
SM 033
Suda znebilen, Biyoaktif Poli (Nzopropilakrilamit-co-Maleik Anhidrit) Sentezi ve Antimikrobiyal Aktivitesi Betl YKSEL, Elif UZLUK, Muzaffer TALU Gazi niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Kimya Blm, 06500, Teknikokullar, Ankara betulyuksel2000@yahoo.com Bu almada, sentezlenen Poli (Nzopropilakrilamit-co-Maleik Anhidrit) in belli konsantrasyonlarda dimetilslfoksitteki (DMSO) zeltileri hazrlanarak Gram-negatif ve Grampozitif bakterilere kar antibakteriyal aktiviteleri aratrld. Yaptmz alma 3 aamadan olumaktadr. 1.aamada N-izopropilakrilamit ve maleik anhidrit monomerleri 2,2 azobisizobtironitril [AIBN] balatcs ile 65C de azot atmosferi altnda 24 saat sreyle tepkimeye girmesi saland. Bunun sonucunda bu monomerlerden suda znen biyoaktif kopolimerler sentezlendi. Bu kopolimer 40C de vakum altnda kurutuldu. 2. aamada, elde edilen suda znen biyoaktif kopolimerin spektroskopik yntemlerle karakterizasyonu yapld. Son aamada ise disk difzyon yntemi ile bakteriler zerindeki antimikrobiyal aktivitesine bakld. Sonu olarak; sentezlediimiz suda znen biyoaktif kopolimerler, bakteri hcre duvarndan difze olarak hcre zarnda bozulmaya bu da hcre ieriinin kmesine ve hcre lmne sebep olmutur [1]. Sentezlenen bu kopolimerlerin antibakteriyal aktivitelerinden dolay ila sistemlerinde kullanlmas hedeflenmitir. Kaynaklar [1] Solovskij, MV, Panarin EF, Epanchintseva, Journal of Controlled Release, 1997, 58, 1-8. Anahtar Kelimeler: Poli (N-zopropilakrilamit-coMaleik Anhidrit), antimikrobiyal aktivite, disk difzyon yntemi
SM 034
hazrlanarak Gram-negatif ve Gram-pozitif bakterilere kar antimikrobiyal aktiviteleri aratrld. Bu almada, Poli (N-vinil-2-pirolidonco-maleik anhidrit) kopolimeri ve Poli [(N-vinil-2pirolidon-co-maleik anhidrit)-co-Nizopropilakrilamit] terpolimeri sentezlendi. Yaptmz alma 4 aamadan olumaktadr. 1. aamada: N-vinil-2-pirolidon ve maleik anhidrit monomerleri dioksan ortamnda, 2,2 azobisizobtironitril [AIBN] balatcs ile 65C de azot atmosferi altnda 48 saat sreyle tepkimeye gerekletirildi [1]. 2. aamada: Elde edilen suda znen kopolimer ile N-izopropilakrilamit ayn artlar altnda terpolimerizasyon sentezi yapld. 3. aamada: Suda znen polimerlerin yaplar eitli spektroskopik yntemlerle karakterize edildi. Son aamada, Polimerlerin eitli deriimlerde sulu zeltileri hazrland. Disk difzyon yntemi kullanlarak polimerlerin Gram-pozitif ve Gramnegatif bakteriler ve mayalar zerindeki antimikrobiyal aktivitesi aratrld. Sentezlediimiz kopolimer ve terpolimerin bakterilere ve mayalara kar antimikrobiyal aktiviteleri olduu belirlendi. Antimikrobiyal aktivite u ekilde olmaktadr. Polimerler, bakterinin hcre duvarndan difze olarak hcre zarnda bozulmaya bu da hcre ieriinin kmesine ve hcre lmne sebep olmutur. Ayrca polimer zincirinin uzunluu ve deriim miktar arttka antimikrobiyal aktivitenin artt bulundu. Kaynaklar [1] Temiz A, Togay SO, ener A, Gven G, Rzayev ZMO, Journal of Applied Polymer Science, 2006, 102, 5841-5847. Anahtar Kelimeler: Kopolimer, terpolimer, disk difzyon yntemi, antimikrobiyal aktivite
SM 035
Muhtemel Probiyotik Lactobacillus delbrueckii subsp. bulgaricus Sularnn Caco-2 Hcrelerine Tutunmalarna Eksopolisakkkarit retimi ve Mide-Barsak Sistemi Koullarnn Etkisi Derya NAL, Belma ASLIM, Zekiye SULUDERE, Yavuz BEYATLI Gazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Ana Bilim Dal, 06500, Teknik Okullar, Ankara derya_onal@yahoo.com Bu almada geleneksel yntemlerle mayalanm yourtlardan izole edilen Eksopolisakkarit (EPS) retimi yksek Lactobacillus delbrueckii subsp. bulgaricus B3 ve 112
Suda znen Kopolimer , Terpolimer Sentezi ve Antimikrobiyal Aktiviteleri Elif UZLUK, Betl YKSEL, Muzaffer TALU, Gazi niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Kimya Blm, 06500, Teknikokullar, Ankara euzluk@yahoo.com Bu almada, sentezlenen kopolimer ve terpolimerlerin belli konsantrasyonlarda dimetilslfoksitteki (DMSO) zeltileri
EPS retimi dk L. delbrueckii subsp. bulgaricus B2 sular kullanlmtr. Sularn mide-barsak sistemi koullarnda canll ve Caco-2 epitel hcrelerine tutunmasnda bu koullarn etkisi belirlenmitir. Esherichia coli ATCC 11230 suu ise tm canllk ve tutunma almalarnda pozitif kontrol olarak kullanlmtr. pH 2 mide svsnda EPS retimi yksek B3 suunun canll azalrken, EPS retimi dk B2 suunun canlln kaybettii belirlenmitir. Srayla yapay mide svs ve barsak svs ile muamele edilen B3 ve B2 sularnn canllnn yalnzca mide svs uygulamasna gre daha fazla etkilendii tespit edilmitir. Farkl pHlardaki (pH: 2, 3, 4, 7) mide svs ve mide art barsak svs uygulamalarnn Caco-2 hcrelerine tutunmay anlaml derecede azaltt belirlenmitir (P< 0.05). Ancak EPS retimi yksek B3 suunun Caco-2 hcrelerine iyi derecede tutunduu ve bu tutunmada farkl pHlardaki mide svlar ile mide art barsak svs uygulamalarnn etkisine tolerans gsterdii in vitro koullarda tespit edilmitir. Mide ve mide art barsak svs uygulamalarndan sonra B3 ve B2 sularnn Caco-2 hcrelerine tutunmas Scaning Elektron Mikroskobu ile incelenmitir. Ayrca, rekabet zerinde EPS retiminin etkisini belirlemek amacyla L. delbrueckii subsp. bulgaricus B3 ve B2 sularnn E. coli ATCC 11230 ile Caco-2 hcrelerine rekabetli tutunmas aratrlm ve elektron mikroskobu ile grntlenmitir. L. delbrueckii subsp. bulgaricus sularnn canll, epitele tutunmas ve E. coli ile rekabetinde EPS retiminin etkili olduu bulunmutur. Elde edilen sonular ise L. delbrueckii subsp. bulgaricus B3 suunun yeni probiyotik rn geliiminde kullanlabileceini desteklemektedir. Anahtar Kelimeler: Lactobacillus delbrueckii subsp. bulgaricus, epitele tutunma, CaCo-2 hcresi, eksopolisakkarit
SM 036
mineral; eitli inorganik ve organik bileikler halinde toprakta yeterli miktarda bulunmasna ramen suda znmez olan bu bileiklerin yapsndaki fosfat, bitkiler tarafndan kullanlamamaktadr. Dier taraftan toprak verimliliini artrmak iin kullanlan fosfatl gbrelerin de az bir ksm bitkiler tarafndan kullanlrken, byk ounluu uygulamadan ksa bir sre sonra eitli inorganik bileiklere dnmek suretiyle znmez hale gelmekte ve topran da oraklamasna neden olmaktadr. Son yllarda kimyasal gbrelere alternatif olarak fosfat zc eitli mikroorganizmalarn izolasyonu, karakterizasyonu ve optimizasyonu ile biyogbre olarak deerlendirilmesi hem evreye saygl, hem de etkili bir biyoteknolojik uygulama olarak yaygnlamaktadr. Bu almada inorganik fosfat kayna olarak trikalsiyum fosfat ve Mazda Fosfat Kayas (MFK) kullanlm ve tarafmzdan izole edilen Rhizopus oryzae MRSP7 suu ile laboratuar artlarnda NBRIP besiyeri ortamnda 20 gnlk inkbasyon sresi sonunda bu iki farkl inorganik fosfat kaynandan elde edilen toplam znm fosfat miktar srasyla 0,270 gl-1 ve 0,75 gl-1 olarak gereklemitir. (MFK) znmesinde besiyerine katlan eitli karbon kaynaklar arasnda en yksek verim glikozlu ortamdan, farkl azot kaynaklar arasnda ise amonyum slfatl ortamdan salanmtr. Ayrca en uygun MFK konsantrasyonunun 3g/l ve en uygun inkbasyon sresinin de 10 gn olduu belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: norganik fosfat, zc mikrofunguslar, Rhizopus oryzae
SM 037
fosfat
Kanatllarda Mycoplasma gallisepticum Enfeksiyonlar Taramalarnda Kullanma Ynelik Rekombinant PvpA Tan Antijenleri retimi ve Enzimatik Hzl Tarama Test Modeli (ERIFA) Gelitirilmesi zlem BYKTANIR1, Tuba YILDIRIM2, Cengiz YAKICIER3, Oktay GEN1, Nevzat YURDUSEV1 1 Ondokuz Mays niversitesi, Veteriner Fakltesi, Mikrobiyoloji Anabilim Dal, Samsun 2 Amasya niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Amasya 3 Bilkent niversitesi, Molekler Biyoloji ve Genetik Blm, Ankara ozlemb@omu.edu.tr Mycoplasma gallisepticum (MG), kanatl hayvanlarda byk ekonomik kayplara neden olan solunum yolu patojenidir. M. gallisepticum enfeksiyonunun patogenezinde nemli role sahip olan adezin proteinler, konak solunum yolu mukoz 113
Bir Mikrofungus Tr Olan Rhizopus oryzae MRSP7 le alkalamal Sv Kltr Ortamnda Trikalsiyum Fosfat ve Mazda Fosfat Kayasnn zndrlmesi ve znrlk zerine eitli Azot ve Karbon Kaynaklar, nkbasyon sresi ve Fosfat Kayas Konsantrasyonu Mehmet Nuri AYDOAN, mer Faruk ALGUR, Mustafa ZDEMR Atatrk niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Erzurum mnaydogan@otmail.com Bitki byme ve gelimesi iin gerekli makro elementlerden birisi de fosfattr. Esasen bu
membranna tutunarak o blgede bakteri kolonizasyonunu salayarak, enfeksiyonu balatrlar. Bu almada, M. gallisepticuma zg PvpA adezin proteini ve bunun 134 aminoasitlik ksmnn rekombinant protein olarak retilmesi (rPvpA336 ve rPvpA134) ve tan antijeni olarak kullanlmas hedeflenmitir. Bu amala, pvpA336 ve pvpA134 gen fragmentleri PCR yntemiyle oaltlarak, pCold-I bakteriyel ekspresyon vektrne klonland. Rekombinant pColdMGpvpA336 ve pCold-MGpvpA134 vektrleri ile transforme bakteriler IPTG ile indklenerek rekombinant proteinler eksprese edildi. Rekombinant proteinlerin ekspresyonu SDS-PAGE ve immun-blot analizi ile belirlendi. Anti-HisTag monoklonal antikor ile yaklak 42 ve 27 kDa molekler arlkta olduklar belirlenen rPvpA336 ve rPvpA134 proteinleri afinite kromatografi yntemiyle saflatrld. pvpA336 ve pvpA134 genlerinin DNA dizileri belirlendi ve NCBIGenBank Veritabannda yer alan PvpA proteinleri amino asit dizilerinden farkl olduu saptand. Rekombinant proteinlerin immnolojik reaktiflikleri Western blot analizi ile pozitif ve negatif tavuk serumlar kullanlarak belirlendi. rPvpA336 proteininin yksek dzeyde immunoreaktif olduu, bununla birlikte rPvpA134 proteininin diagnostik amala kullanlamayacak dzeyde dk reaktiviteye sahip olduu belirlendi. rPvpA336 proteini spesifik tan antijeni olarak kullanlarak sahada tavuklarda anti-M. gallisepticum PvpA antikorlarnn tespitine ynelik enzimatik hzl tarama testi (ERIFA) gelitirildi ve doruland. Anahtar Kelimeler: Mycoplasma gallisepticum, rekombinant antijen, PvpA, tan, saha testi
SM 038
sentezlemi olduklarndan farkl olarak endstride ve tp da pek ok kullanm alan bulunmaktadr. Kltr spernatantnda sukroz bulunmu olmas dekstran retilmesine neden olmaktadr. Dekstran ortam younluunu arttrd iin endstriyel adan byk bir neme sahip olan Leuconostoc dekstransukraznn saflatrlmas olduka zorlamaktadr. bu problemlerin alabilmesi ve bol miktarda saf enzim elde edilebilmesi iin Leuconostoc larn konstittif mutantlarna ihtiya duyulmaktadr. almamz kapsamnda yerel bitkilerden izole edilmi ve tanlanm Leuconostoc sular UV radyasyonu ve iki farkl kimyasal mutajen (etil metan slfonat, N-metil-N-nitro-N-nitrosoguanidin) kullanarak mutasyona uratld. Mutasyon sonrasnda elde edilen 600 koloninin spernatant enzim aktivitesinin tayininde kullanld. Enzim aktivitesi tayini iin ince tabaka kromatorafisi (TLC) ve Dinitro salikasit metodu (DNS) kullanld. Konstittif mutantlar seilerek enzim saflatrlmas ve nitelendirilmesi almalarnda kullanlmak zere stoklanmtr. Anahtar Kelimeler: Leuconostoc mesenteroides, mutasyon, EMS, NTG
SM 039
zmir amalt Tuzlasndan zole Edilen Ekstrem Halofilik Mikroorganizmalarda PHB Varlnn Saptanmas ve Verim Analizi Ebru TEKN, Mustafa ATE, zge KAHRAMAN Ege niversitesi, Biyoloji Blm, Temel ve Endstriyel Mikrobiyoloji Ana Bilim Dal, Bornova, zmir ebrutek@mail.ege.edu.tr Son yllarda yaplan almalar mikrobiyal yaamn spesifik evrelerle snrl olmadn, mikrobiyal komnitenin yksek scaklk, yksek tuz, asidik ve alkali pH, yksek basn gibi ortamlarda bulunabileceini ortaya koymutur. Bu tr ekstrem evrelerde yaayan mikroorganizmalara ekstremofil ad verilmektedir. Bu ekstrem canllarn yksek tuzda yaayan yeleri olan halofiller, Kushnere (1978, 1993) gre snflandrlm ve bu snflandrmaya gre, 2-5M arasnda gelien ancak optimum geliimleri 3Mn zerinde olanlara ekstrem halofil denilmitir. PHB (Poli-3-hidroksibtirik asit) biyolojik olarak paralanabilen plastik zelliinde olup hcre iinde granller halinde depolanmaktadr. PHB retimi gnmzde plastik sektrnde petrol kullanmna alternatif bir teknoloji olup doada ksa srede paralanabilir olmas nedeniyle vazgeilmez bir uygulama haline gelmitir. Ayrca yenilenebilir enerji kaynaklarndan retilebilmesi de onu 114
Dekstransukraz in Yerel Leuconostoc mesenteroides Soylarndan Konstittif Mutantlarn Elde Edilmesi ve Seilmesi idem LER Gebze Yksek Teknoloji Enstits Fen Fakltesi Biyoloji Blm Muallimky Kamps Gebze/KOCAEL c.ileri@gyte.edu.tr Bakteriyel bir polisakkarit olan dekstran, sukrozdan Leuconostoc, Streptococ ve Lactobacillus cinsi bakteriler tarafndan sentezlenmektedir. Streptococlar tarafndan srekli olarak sentezlenebilirken Leuconostoclar tarafndan sentezlenebilmesi iin ortamda sukrozun bulunmas gereklidir. Leuconostoclarn sentezlemi olduu polisakkaritin, dier cinslerere ait bakterilerin
avantajl klmaktadr. Ancak lkemizde uygulamas yeterli dzeyde deildir. PHBnin genel snf PHAdr. PHAlar arkelerin Halobacteriaceae familyas yeleri ve bakterilerin ou cinsi tarafndan retilen olduka kompleks poliokzoesterler snfn oluturur. Suda znmeyen PHAlar olduka yksek molekler ktleye sahip, termoplastik ve/veya elastomerik zellik sergiler. Bu nedenle; paketleme endstrisi, tp, eczaclk, ziraat ve gda endstrisinde veya enantiyomerik olarak saf kimyasallarn ve boyalarn retiminde ham madde olarak kullanlmaktadr. Beta-hidroksibtirat ve beta-hidroksivalerat Biopol ticari adyla A. eutropus kullanlarak ICI Ltd. tarafndan retilmektedir. Bu organizma kuru arlnn %80ine kadar polimeri akmle etmektedir. PHB retiminde ekstrem halofilik olan H. mediterraneinin kullanmnn ok byk avantajlar olduu dnlmektedir. Bu organizma yksek tuz konsantrasyonlarnda yaad iin, steril koullara olan gereksinim byk lde azalmaktadr. Dolaysyla atk su artmnda kullanlan ak havuzlar gibi bu organizmalar da ak havuzlarda retilebilir. Yenilenebilir enerji kaynaklar kullanlarak da almann yrtlmesi avantaj salamaktadr. almamzda zmir amalt Tuzlasndan izole edilen 14 ekstrem halofilik mikroorganizmann eitli fizyolojik ve biyokimyasal testleri yaplm (tuz konsantrasyonu, optimum scaklk, pH ve Mg konsantrasyonu, nitrattan nitrit ve gaz oluumu, oksidaz, katalaz, antibiyotik testleri, indol oluumu, eitli karbon ve azot kaynaklarnda gelimesi) ve PHB varlnn tespiti iin Nile Blue A boyas kullanlarak fluoresan mikroskopta taramalar Haloferax mediterranei kontrol grubu kullanlarak yaplmtr. Tarama sonucunda 10 numaral izolatn PHB rettii gzlenmitir. Verim analizi Chen et al.(2006)ya gre yaplm ve kuru arln %13 dzeyinde polimer biriktirdii tespit edilmitir. zolatn 16SrDNA analizine gre %99 uyumlulukla Haloferax alexandrinus olarak tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Ekstrem halofilik mikroorganizma, PHB, zmir amalt Tuzlas 900 szl / Bitki / Patojenler/Patoloji
SM 040
Termofilik Geobacillus toebii HBB-218 Suu Tarafndan retilen Bakteriyosinin Karakterizasyonu Gamze BABLBL, H.Halil BIYIK Adnan Menderes niversitesi, Biyoloji Blm, 09010, Aydn gbasbulbul08@gmail.com Gnmzde, bakteriyosin olarak tanmlanan maddeler, protein yapda molekller olup, genellikle yakn akraba trden bakterilerin geliimlerini engelleme kapasiteleri asndan aratrclarn ilgisini ekmektedirler. Yakn bir gemie kadar, bakteriyosin aratrmalarndaki nemli ilerlemelerin ou kolisinlerin aratrlmasndan kken almtr. Bununla birlikte, son yllarda gram pozitif bakterilerin zellikle laktobasillerin bakteriyosin benzeri aktivitelerini merkez alan almalarda art grlmektedir. Bu bakterilerin pek ou gda endstrisinde hali hazrda kullanlan ve ilerisi iin gdalarn korunmasnda uygulama alan oluturan bakterilerdir. Ancak son yllarda ekstremofil olarak adlandrlan mikroorganizmalarn bu tr antimikrobiyal peptidler retip retmedikleri ve bunlarn zellikleri ile ilgili almalar yaplmaktadr. Ekstremofil mikroorganizmalar arasnda yer alan termofilik bakteriler gnmzde pek ok biyoteknolojik ve endstriyel uygulamada nemli rol oynamaktadrlar. Bu bakterilerin metabolitleri byk bir potansiyele sahiptir. rnein, gda, tekstil ve kat sanayinde termofilik enzimler sklkla kullanlmaktadr. Ayrca, termofilik bakteriler arasnda bakteriyosin veya bakteriyosin benzeri dier mikroorganizmalarn geliimini nleyici inhibitr maddeler reten trler bulunmaktadr. Bu almada Yenice (Denizli) scaksu kaynann evresinden alnan topraktan izole edilen termofilik HBB-218 suunun bakteriyosin retimi aratrld. HBB- 218 suunun 16S rRNA analizi ile molekler tans yapld ve Geobacillus toebii olarak tanland. Gram pozitif ve gram negatif bakterilere kar kuyucuk yntemiyle antimikrobiyal spektrum belirlendi ve HBB-218in rettii antimikrobiyal maddenin karakterizasyonu yapld. Kltr spernatantlar, eitli enzimler, organik zcler ve deterjanlarla muamele edilerek aktivite tayini yapld. Ayrca farkl scaklk ve pHlarda bakteriyosin aktivitesi denendi. Kltr ortamnn bakteriyosin retimi zerine etkilerini belirlemek amacyla farkl besiortamlarnda, bakteriyosin retimi aratrld. almamzda, HBB-218 suunun rettii bakteriyosinin proteinaz K ve lipaz enzimleri ile tamamen, B-glukuronidaz enzimi ile ksmen aktivitesinin kaybolduu belirlendi. Bakteriyosin 115
pH 3-11 arasnda ve 30, 45, 60, 95 Cde 2 saat boyunca aktivitesini korumaktadr. 121 Cde 20 dakika otoklavlanan bakteriyosinin aktivitesinde hi kayp olmad gzlenmitir. Organik zclerden TCA bakteriyosin aktivitesinin tamamen kaybolmasna neden olmaktadr. Kltr ortamnn aktivite zerine etkisini belirlemek amacyla yaplan denemelerde en yksek aktivite Brain Heart Infusion Broth ortamnda saptanmtr. almamz, retim koullar ve besiyeri bileenlerinin aktivite ve geliim zerine etkilerini belirlemek zere devam etmektedir. Bu alma AD/BAP-FEF-6009 ve TBTAK-106T581 nolu projelerinden destek almaktadr Anahtar Kelimeler: Geobacillus toebii HBB-214, Bakteriosin
SM 041
Dental nitelerde Legionella Bakterilerinin Aratrlmas rfan TRETGEN, Duygu GKSAY, Ayn OTUK stanbul niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Vezneciler/stanbul duygugoksay@yahoo.com Dental nite su sistemleri dar apl, uzun, naylon veya farkl malzemelerden yaplm ok sayda boru iermektedir. Bu borular iinde akan su, uzun sre durgun halde kaldnda scakl artabilmektedir. Bu artlar, mikrobiyal biyofilmlerin oluumu iin uygun ortam salamaktadr. Dental nitelerindeki bakterilerin byk ounluu zararsz, akuatik bakteriler olmakla birlikte Legionella gibi frsat patojen mikroorganizmalar sistemdeki biyofilm tabakasnda barnabildiinden enfeksiyon kaynaklar olabilmektedirler. Bu durum zellikle tedavi nedeni ile aznda ak yara bulunan ya da baklk sistemi basklanm olan hastalarda, ayrca aerotr ya da hava-su rngasndan evreye dalan aerosollerle di hekimlerinde ciddi salk problemleri oluturabilmektedir. Amerika Birleik Devletlerinde bir di hekiminin Legionella bakterisinin neden olduu Lejyoner Hastal tarafndan hayatn kaybetmesiyle dental nitelerinin su sistemlerinde Legionella cinsi bakteriler ile ilgili almalar younlamtr. Bu konu lkemizde az allm olduundan, dental nitelerin kontrol ve hijyeninin salanmas ile ilgili pek fazla strateji gelitirilememitir. Bu nedenle almamzda dental nite su sistemlerinde Lejyoner Hastalna yol at bilinen Legionella bakterisinin taramas yaplmtr.
almamzda stanbulda bulunan 41 tane dental nite su sistemlerinin taramas yaplmtr. Ayrca su rneklerinin scaklk, pH, dezenfektan olup olmad, nite ya ve su kayna da aratrlmtr. ncelenen be nitenin (U1, U23, U35, U37, U38) aerotorundan alnan rneklerden Legionella pneumophila serogrup 2-14 bakterisi izole edilmitir. nite yalarnn 2.5 ay ile 35 yl arasnda olduu ve nitelerde dezenfektan kullanlmad tespit edilmitir. nitelerden alnan suyun pH deerleri 6.80 ile 7.74 arasnda olduu gzlenmitir. Su scaklk ortalamas ise 18.8C olarak tespit edilmitir. Su kayna olarak ebeke suyu, tp su ve distile suyu kullanld belirlenmitir. Dental nitelerin yaplarnn biyofilm oluumu iin ideal olmas, nitelerin byk ounluunun ebeke sular ile dorudan balantl olmas ya da niteden bamsz su tanklar olsa bile sistemin dzenli temizlenmemesi sonucunda patojen olan ve olmayan ok sayda mikroorganizma ile yksek oranlarda kontamine olduklar bilinmektedir. Bu yzden dental nite su sistemlerinin dzenli kontrol nemlidir. Bu konu lkemizde ne yazk ki ok zayf olarak allm olup, Avrupa Birlii lkeleri ve Amerika Birleik Devletlerinde dental nitelerin kontrol ve hijyenin salanmas yasal olarak zorunlu klnmaktadr. almamzda Legionella pneumophila serogrup 2-14 bakterisinin tespit edilmesi dental nite su sistemlerinin dzenli kontrolnn yaplmasn ve iyiletirilmesinin gerekliliini vurgulamaktadr.
SM 042
Isolation and Study of Some of the Virulence Factors of Nocardia asteroids from Clinical and Soil Samples Adeba SHAREEF Department of Biology, College of Science, University of Mosul, Mosul, Iraq zohair_rahemo@yahoo.com The study includes the isolation and identification of N. asteroids from clinical and soil samples, hunelered bronchial washing samples from patients of lower repiratory tract infection of different age groups and of both sexes attending alsalam hospital in mosul city from march to December (2004) hunddered soil samples were also collected from different locations in mosul and and nearby areas. Samples were cultured on selective media including Lowenstein Jensen, carbon free broth, blood agar . Microbiological and cultural characteristics for the growing colonies as Gram's and modified Ziehl Neelsen stained smears were 116
examined, the results of the biochemical tests confirmed its isolation at a rate of 2 % from bronchial washing samples and 4 % from soil samples and all the isolates belongs to N. asteroides. The results indicated that Luria Bertani agar media and the carbon free broth used in the paraffin baiting techniques was the best medium for primary isolation of this organism. The research also confirmed the ability of N. asteroids isolated from both sources to produce pigments, antimicrobial substance, some enzymes playing role in its pathogenicity, like lecithinase, lipase, and amylase, all isolates also showed the ability to produce B-lactamase enzymes.
SM 043
tehdit edici ishale yol aan ve tm dnyada yaygn olarak grlen bir protozoondur.Dier parazit hastalklarnda olduu gibi direkt mikroskobik inceleme ilk bata yaplmas gereken yntemdir.Bu yntem maliyet asndan ekonomik olmas ve dkda bulanabilecek dier parazitlerinde tespit edilebilmesi ynnden avantajl gibi grnmesine ramen bu yntemle saptanamayan bir ok etkenin tespitinde yetersiz kalmaktadr. Bu almada Gaziantep ve eversinde yaayan ve ishal ikayeti ile hastaneye bavuran 10 ya alt 100 ocuk tan alnan gaita rnekleri ELISA yntemiyle testlenerek Giardia lamblia ve Cryptosporidiumun taramas yaplmtr. Elde edilen bulgular istatistiki olarak analiz edilerek literatr verileriyle kyaslanmtr. Anahtar Kelimeler: Cryptosporidium , Giardia lamblia ,ELSA
SM 044
10 Ya Alt ocuklarda Cryptosporidium ve Giardia lambliann ELSA yntemiyle aratrlmas .Halil KILI1, Yasemin ZER2, I. Didem KARAGZ1, Mehmet ZASLAN1 clal BALCI2 1 Gaziantep niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Gaziantep 2 Gaziantep niversitesi, Tp Fakltesi, Mikrobiyoloji ABD, Gaziantep ozaslanmd@gantep.edu.tr Dier az gelimi ve gelimekte olan lkelerde olduu gibi Trkiyede de barsak parazitleri nemli halk sal sorunlarndan birini oluturmaktadr. Sosyo-ekonomik dzey, iklim, evre koullar, yaam biimi, beslenme ve temizlik gibi faktrlere bal olarak parazitlerin grlme skl farkllk gstermektedir. Paraziter hastalklar, byme andaki ocuklar bata olmak zere tm ya gruplarn etkilemektedir.Barsak parazitlerinin yaygnl bu faktrlerin yan sra lkemiz blgelerinde de deiik dalmlar gstermektedir. Paraziter etkenler arasnda Giardia lamblia dnyann her tarafnda epidemik diyarelerin bata gelen nedenlerindendir. Gelimekte olan lkelerde Giardia lamblia patojenlerin ilki olup, 10 yandan kk ocuklarda %15 -30 prevalansla grlebilmektedir. lkemizde blgelerde yaplan aratrmalarda etkenin insidans %1.7-37.7 arasnda deimektedir. Cryptosporidium, omurgallarn sindirim ve solunum yollarn kaplayan epitel hcrelerinin mikrovillus blgelerine yerleen intraseller bir parazittir. Cryptosporidial enfeksiyon tm dnyada grlr ancak gelimekte olan lkelerde gelimi lkelere gre daha sktr. Persistan ishale ve malntrisyona yol aabilmesi nedeni ile nemli bir salk problemidir. Cryptosporidium paraziti; immn sistemi salam kiilerde kendini snrlayan ishale, immn sistemi basklanm hastalarda ise kronikleen ve hayat
Kontakt Lens Saklama Kaplarnda ve Ev Musluk Sularnda Mikrobiyal Kontaminasyonun Aratrlmas Miray STNTRK1, Zuhal ZEYBEK1, Gzin SKELEL2 1 stanbul niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Temel ve Endstriyel Mikrobiyoloji Anabilim Dal, 34118, Vezneciler, stanbul 2 stanbul niversitesi, Cerrahpaa Tp Fakltesi, Gz Hastalklar Anabilim Dal, Cerrahpaa, stanbul mirayustun@gmail.com Kontakt lens kullanan kiilerin gzlerinde bakteriler, mantarlar ve protozoonlar gibi eitli mikroorganizmalar enfeksiyon meydana getirebilir. Bu tip enfeksiyonlarn risk faktrleri arasnda kontakt lensin kendisi, musluk sular, kirli eller ile kontamine olmu kontakt lens saklama kaplar ve solsyonlar nemli yer tutar. Bu balamda bu almada, kontakt lens kullanan kiilerin hem kontakt lens saklama kaplar hem de ev musluk sular ayn anda incelenmitir. Bu almada, kontakt lens kullanan ve kontrol amac ile stanbul niversitesi Cerrahpaa Tp Fakltesi Gz Hastalklar Anabilim Dal Kontakt Lens Birimine bavuran kiilerin kontakt lens saklama kaplar ve ev musluk sular, total aerobik mezofilik heterotrofik bakteriler, fakltatif anaerob gram negatif omak bakteriler, Pseudomonas cinsi bakteriler, mantarlar ve amipler asndan incelenmitir. Bu amala tm rneklerin srasyla petri kutusunda R2A Agar, Mac Conkey Agar, Pseudomonas C-F-C Selective Supplement ilave edilmi Pseudomonas Agar Base, Sabouraud Dextrose Agar ve Non-nutrient Agar ieren 117
besiyerlerine ekimleri yaplmtr. Tm ekimler, aranan mikroorganizmalar iin uygun scaklk ve srelerde bekletilmitir. almamzda incelenen 20 kontakt lens saklama kabnda reyen mikroorganizmalardan 18i total aerobik mezofilik heterotrofik bakteriler, 11i fakltatif anaerob gram negatif omak bakteriler, 1i Pseudomonas ve 8i mantarlar olarak tanmlanmtr. Bu kaplarn hibirinde amipler rememitir. te yandan incelenen 20 musluk suyunda reyen mikroorganizmalardan 16s total aerobik mezofilik heterotrofik bakteriler, 6s mantarlar ve 8i amipler olarak tanmland halde, hibir musluk suyunda fakltatif anaerob gram negatif omak bakterilere ve Pseudomonas cinsi bakterilere rastlanmamtr. Bu veriler nda kontakt lens kullanan kiilerin gzlerinde fakltatif anaerob gram negatif omak bakteriler, Pseudomonas cinsi bakteriler ve mantarlar ile meydana gelebilecek enfeksiyonlarda kontamine kontakt lens saklama kaplarnn etkili olabilecei dnlebilir. te yandan olas amip enfeksiyonlarnda ise bu kaplarn ok da etkili olmad sylenebilir. Ayrca musluk sularnn bu tip enfeksiyonlarda mantarlar ve amipler asndan bir tehdit oluturabilecei halde, fakltatif anaerob gram negatif omak bakteriler ve Pseudomonas cinsi bakteriler asndan bir tehdit oluturmad dnlebilir. Bu almada incelenen rneklerin salkl bireylere ait olduu dnldnde, gerek kontakt lens saklama kaplarnn gerekse ev musluk sularnn denenen mikroorganizmalar asndan bir enfeksiyon riski tamad da sylenebilir. Konunun tam olarak aydnla kartlmas rnek saysnn arttrlmas ve izole edilen mikroorganizmalarn patojenite faktrlerinin aratrlmas ile yaplacak yeni almalar ile mmkn olacaktr. Ayrca daha sonraki almalarda kontakt lens kullanan ve herhangi bir gz enfeksiyonuna sahip kiilerin de kontakt lens saklama kaplarnn ve musluk sularnn incelenmesi ile elde edilecek sonularn da bu konunun aydnla kartlmas asndan faydal olabilecei dncesindeyiz. Bu alma, stanbul niversitesi Bilimsel Aratrma Projeleri Birimi tarafndan desteklenmitir. Proje No: T-930/06102006 Anahtar Kelimeler: Kontakt lens saklama kaplar, ev musluk sular, amipler, mantarlar, bakteriler
SM 045
Odontojenik Keratokistlerde Human Papilloma Virus 16 ve 18 (Hpv) Varlnn Belirlenmesi Sibel KKYILDIRIM1, Mehmet AKACI2, Hasan NAL1, Celal LGER3, Nuray ER2 1 Hacettepe niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Molekler Biyoloji ABD, Beytepe, Ankara 2 Hacettepe niversitesi, Dihekimlii Fakltesi, Az Di ene Hastalklar ve Cerrahisi ABD, Shhye/Ankara 3 Adnan Menderes niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Molekler Biyoloji ABD, Aydn sibelky@hacettepe.edu.tr Odontojenik keratokist (OKK), geliimsel bir kist olmasyla beraber, histolojik ve klinik zellikleri ile dier kistlerden farkllk gstermektedir. Ayn zamanda nks ve neoplastik potansiyele sahiptirler. Giderek artan oranda oral tmrlerde human papilloma virus (HPV)n rol olduu almalarla ortaya konulmaktadr. Bu almann amac odontojenik keratokistlerde HPV 16-18 varlnn belirlenmesidir. 23 hastadan alnan parafine gml odontojenik keratokist biyopsi rneklerinden DNA izole edildi ve human papilloma virus (HPV) varlnn saptanmas HPV L1 konsensus primerleri, tiplendirmesi ise viral genomun E6/E7 blgelerini hedefleyen spesifik HPV-16 ve HPV-18 primer setleriyle polimeraz zincir reaksiyonu (PCR) yntemi kullanlarak yapld. Viral genomun L1 blgesine balanan konsensus primerleri kullanlarak yaplan amplifikasyon sonucunda 23 rnein 17 nde (%73.9) HPV DNAs tespit edilmitir. Tip spesifik primerler kullanlarak yaplan amplifikasyon ile HPV pozitif rneklerin 8nde (%47) yksek risk grubu ierisinde yer alan HPV 16 ve HPV 18 DNAs belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: HPV16-18 Odontojenik keratokist,
118
SM 046
Biyoteknolojik neme Sahip Farkl Fizyolojik zellikli Streptomyces zolatlarnn Molekler Tiplendirilmesi Anl SAZAK1, Nevzat AHN1, Kamil IIK1, Kymet GVEN2 1 Ondokuz Mays niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 55139 Kurupelit, Samsun 2 Anadolu niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Eskiehir asazak@omu.edu.tr Uluslar aras Ad Hoc Committeeye gre yeni bir bakteri tr tanmnda 16S rDNA baz dizisi ile DNA-DNA hibridizasyon testi olmazsa olmaz kriterler olarak tanmlanmaktadr. Ancak bu iki temel kriterle birlikte PCR bazl farkl molekler markr testler de literatrlerde yaygn olarak kullanlmaktadr. Sistematikte bu molekler testlerden bazlar bir grup organizma iin ayrdedici sonular verirken baka bir organizma grubunda farkl trler de bile benzer sonular verebilmektedir. Bu almann materyalini, Trkiyenin farkl corafik blgelerine ait bahe, tarla ve orman topra ile farkl legmen trlerinin rizosferinden dilsyon plak tekniiyle izole edilen, 16S rDNA gen blgesi baz dizileri ile yeni trler olmaya aday farkl fizyolojik gruplardan Streptomyces cinsi izolatlar ile ilgili tip trleri oluturmaktadr. Bunlardan termofilik izolatlar 55C de mezofilik izolatlar ise 28C de inkbasyon sonucunda elde edilmilerdir. Rizosfer izolatlar, Streptomyces violaceusniger clade spesifik primerleri (S-S-Svio-66A-S-8 ve S-S-Svio-1274 A-A-20) ile PCR amplifikasyonlar test edilerek clade yesi organizmalar olduklar dorulanmtr. lgili tip trlerle birlikte morfolojik, besinsel, biyokimyasal, degredasyon ve fizyolojik testlerden oluan ok sayda nmerik testler uygulanp X-Taxon programnda SSM-UPGMA analizleri ile deerlendirilen ve NTSys-pc programyla oluturulan kmelerden seilen temsilci izolatlarn, 16S rDNA gen blgesi baz dizileri belirlenmi ve GenBanka depozit edilmilerdir. Farkl restriksiyon endonkleaz enzimleri ile PCR-RFLP parmak izleri belirlenmi ve sularn genomik DNAlar M13f evrensel primeri kullanlarak oluturulan RAPD-PCR fragmanlarn baz ifti byklkleri hesaplanarak izolat sular ile tanmlanm tip sular arasndaki benzerlik ve farkllklar belirlenmeye allmtr. Restriksiyon endonkleaz enzimlerinden bazlar mezofilik ve termofilik izolatlarda ayrdedici parmak izleri olutururken S. violaceusniger 16S rDNA gen clade yesi izolat ve tip sularn tamamnda benzer sonu vermitir. Buna ramen
RAPD-PCR testi, Streptomyces violaceusniger clade yesi izolat ve tip sular arasnda ayrtedici sonular vermitir. Anahtar Kelimeler: Streptomyces, sistematik, 16S rDNA gen clade
SM 047
molekler
Endstriyel Bir Enzim Olan Dekstransukraz n Yerel zolatlardan Elde Edilmesi idem LER1, Aziz TANRISEVEN2, Yavuz SEZEN1 1 Gebze Yksek Teknoloji Enstits, Fen Fakltesi Biyoloji Blm, Muallimky Kamps Gebze/KOCAEL 2 Gebze Yksek Teknoloji Enstits, Fen Fakltesi Kimya Blm, Muallimky Kamps Gebze/KOCAEL c.ileri@gyte.edu.tr nemli bir endstriyel enzim olan dekstransukraz, sukrozdan dekstran retiminde kullanlmaktadr. Dekstran ise sefadeks ve kan plazmas retiminde kullanlr. Enzimle ayrca oligosakkaritlerin retimleride gerekletirilmektedir. Bu oligosakkaritlerin nemli biyofonksiyonlar vardr; sukrozla birlikte alndklarnda di rmesini nler. eker hastal ve ar kiloya sahip insanlarn tedavinde kullanlabilir. Bu karbohidratlar prebiyotik olarak da kullanlmakta ve deiik lkelerde binlerce ton retimleri yaplmaktadr. Dekstransukraz, farkl bakteri genusu (Lactobacillus, Leuconostoc. Streptococcus ) tarafndan ekstraselller olarak sentezlenmektedir. Yaygn olarak kullanlan enzim ise Leuconostoc mesenteroides B-512F dektransukrazdr. Yaptmz almada, 15 farkl tr meyve (Prunus cocomilia Ten. var. Puberula (Schneider) Browicz , Prunus cocomilia Ten. var. cocomilia, Crataegus tanacetifolia, Crataegus heterophylla, Crataegus orientalis var. orientali, C. azarolus L. var. azarolus, C. azarolus L. var. aronia L., Myrtus communis L. Subsp. communis, Lycopersicon esculentum, Sorbus domestica L., Arbutus unedo, Diospyros L., Prunus armeniaca, Mespilus germanica, Ziziphus zizyphus) ve lahana turusundan toplam 531 izolat elde edildi. 110 izolatn eitli derecelerde dekstransukraz rettii TLC metodu ile tespit edildi. Enzim reten izolatlar n tanlanmasnda biyokimyasal testler, API 50 CH test kiti ve 16S rDNA analizleri kullanld. Biyokimyasal testler sonucunda elde edilen izolatlarn Leuconostoc mesenteroides (51), Weissella confusa (32), Lactobacillus fermentum (2), Lactobacillus plantarum (25) olduu tespit 119
edildi. API sonular ve 16S rDNA analizleri de bu bulgular desteklemektedir. leri almalarda kimyasal mutajenler kullanlarak izolatlarn enzim retimleri arttrlmaya allacaktr. Anahtar Kelimeler: Leuconostoc mesenteroides, Dekstransukraz, Dekstran, 16S rDNA
SM 048
SM 049
stanbulda Sata Sunulan Farkl Markalara Ait me Sularnn Mikrobiyolojik Adan Deerlendirilmesi Sevan GRN, Ayten KMRAN ERDEM, Zuhal ZEYBEK, Nihal DORUZ, Ayn OTUK stanbul niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Temel ve Endstriyel Mikrobiyoloji ABD, Vezneciler-Eminn/ stanbul sevangurun@hotmail.com me suyunda bulunan eitli patojenik bakteriler suyla bulaarak enfeksiyonlara neden olmaktadr. Gnmzde gelimi lkelerde bu enfeksiyonlarn kontrol genelde filtrasyon ya da klorlama teknikleri ile salanmaktadr. Bu yntemlerin yan sra suyun mikrobiyolojik kalitesi de dzenli olarak incelenmelidir. Gnmzde bakteriyolojik izleme almalarnda indikatr olarak fekal ve total koliform bakterileri kullanlmaktadr. Ayrca 22 C ve 37 C de geliebilen toplam mezofilik aerobik canl bakteri saysnn tespiti de bakteriyolojik kirlilik lmlerinde kullanlan yntemlerden biridir. Bu nedenle almamzda stanbulda ticari olarak sata sunulan 22 farkl markaya ait 88 damacana su rneinin mikrobiyal su kalitesi izlenmitir. 19 litrelik plastik ielerden mikrobiyolojik incelemeye uygun olarak alnan. su rnekleri, fekal koliform, total koliform, Aeromonas spp., Pseudomonas spp., toplam mezofilik aerobik canl bakteri says ve amip varl asndan incelenmitir. Fekal koliform, total koliform, Aeromonas spp., Pseudomonas spp., ve amip varl membran filtrasyon yntemi, toplam mezofilik aerobik canl bakteri says ise yayma yntemi ile saptanmtr. Bu alma sonucunda incelenen rneklerin byk bir ksmnn Trk Standartlar Enstits (TSE), ABD evre Koruma Ajans(EPA) ve World Health Organization (WHO) tarafndan belirtilen standartlara uygun olmad saptanmtr. Yaplan almalarda kirlilik indikatr mikroorganizmalarn plastik kaplarda biyofilm oluturduklar grlmtr. Temizlii doru bir ekilde yaplmam ielerin tekrar ime suyu satnda kullanlmas salk asndan risk oluturmaktadr. Her markadan drt farkl rnek ile yaptmz almann sonucunda kaynaklar ayn bile olsa markaya bal ciddi farkllklar olduu grlmtr. Bu durum yukarda bahsettiimiz temizlik hatalarna veya dolum tesisinin sala uygun koullarda almamasndan kaynaklanabilir. Sonularmz, ime suyu olarak tketilen ambalajl sularn mikrobiyolojik kontrolnn dzenli olarak yaplmasnn gerekliliini arpc bir ekilde ortaya koymaktadr. zellikle bu kontroln ana dolum merkezi ve ambalajl sularda yetkili bir
Fonksiyonel St rnlerinde Probiotiklerin ve Dier Katklarn Tanmas in Mikroenkapslasyon Uygulamalar Mehtap AKIN1, Nihat AKIN2 1 Seluk niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kampus, Konya 2 Seluk niversitesi, Ziraat Fakltesi, Gda Mhendislii Blm, Kampus, Konya makin@selcuk.edu.tr Gdalarn endstriyel olarak retilmesi sklkla lezzet, renk, tekstr kontrol ve koruma iin kullanlan katk maddelerinin ilave edilmesini gerektirmektedir. Lezzet bileiklerinin kontroll artlarda serbest kalmas enkapslasyonun nemli avantaj olarak bilinmektedir. Muhtemelen en yaygn olarak kullanlan kapsllenmi katklarn kullanld alan hazr gdalar endstrisidir (ekmek sanayii, mikrobiyoloji ve katk maddeleri reticileri bu yntemi daha ok kullanmaktadr). St endstrisinde enkapsle edilmi katk maddelerinin kullanlmas gemite snrl dzeyde gereklemitir. Dolays ile uygulamada zerinde en ok allan alan peynir olgunlatrmada enzim kullanm ile ilgili olmutur. Ancak, gnmzde fonksiyonel gdalarn nemi enkapsle edilmi katklarn kullanmyla art gstermitir. Son zamanlarda en aznda iki adet enkapsle edilmi biyoaktiv rnler (probiotik organizmalar ve Omega-3 yalar) ieren ticari st rnleri bulunmaktadr. Bunlarn dnda son zamanlarda eitli probiotik mikroorganizmzlar, vitaminler mineraller antioksidanlar peptidler, bitkisel steroller, polifenoller, biyoflavonoidler ve lifler gibi katk maddelerinin ilave edilerek retildii fonksiyonel st rnleri retilmektedir. Bu almann amac enkapslasyon teknolojisinin st rnlerine ilave edilen biyoaktiv maddelere uygulamasnn incelenmesi ve neden bu konunun nemli olduunun aklanmasdr. Anahtar Kelimeler: Enkapslasyon, probiotik mikroorganizmalar, vitaminler mineraller antioksidanlar peptidler, bitkisel steroller, polifenoller, biyoflavonoidler
120
kurulu tarafndan dzenli olarak yaplmas halk sal iin nem tamaktadr. Anahtar Kelimeler: Pseudomonas, Amip
SM 051
Koliform,Aeromonas,
Neocallimastix sp. GMLF1e Ait Ksilanaz Geninin Klonlamas, Ekspresyonu ve Karakterizasyonu Uur MLEKOLU, Emin ZKSE, smail AKYOL, Mehmet Sait EKNC Kahramanmara St mam niversitesi, Ziraat Fakltesi, Zootekni Blm, Biyoteknoloji ve Gen Mhendislii Laboratuar, Kahramanmara cugur@ksu.edu.tr Bitki hcre duvarndan en iyi ekilde faydalanabilen herbivor olan ruminant hayvanlar doadaki en karmak mikrobiyal ekosistemlerden birisini iermektedir. Bu ekosistem ierisinde yer alan anaerobik funguslar en direnli bitki hcre duvar polimerlerini bile paralayabilecek enzimlere sahiptir. Bu enzimler ierisinde ksilanaz enzimi nemli bir yere sahiptir. Bu amala almada izole edilen Neocallimastix sp. GMLF1den PZR ile ksilanaz enzimini kodlayan gen oaltlp, pCT vektre klonlanarak Escherichia coliye aktarlmtr. Klonlanan genin sekans analizi sonucunda Glikozil Hidrolaz 11 ailesine ait bir katalitik blge ierdii bulunmutur. Bu genin kodlad enzimin optimum scakl ve optimum pHs tespit edilmitir. Gen, pIL253 vektr yardm ile endstriyel bakmdan nemli baz laktik asit bakterilerine aktarlmtr. GMLF1in ve klonlanan geni tayan rekombinant bakterilerin hcre ii ve hcre d ksilanaz aktiviteleri llerek, bu genin farkl laktik asit bakterilerinde ekspresyon dzeyleri tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Neocallimastix sp., laktik asit bakterisi, pIL253, ksilanaz
SM 052
Deniz Suyunda Alk Stresi ve Besin lavesinin Escherichia colinin OmpC ve OmpF Sentezine Etkisi ve RpoS, H-NS, Acpn Rol Cihan DARCAN, Reit ZKANCA, nder DL Dumlupnar niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Ktahya cihand@dumlupinar.edu.tr Alk stresi deniz suyu gibi sucul evrelerde bakterilerin yaamn etkileyen nemli
faktrlerden birisidir. Bakteriler bu strese kar koyabilmek iin bir ok global dzenlemeye sahiptirler ve porin proteinleri bu dzenlemelerden birisidir. almada filtre-otoklav edilerek steril edilmi deniz suyunda bakteri rnekleri 15 gn 37C de inkbasyona tabii tutulmutur. Yabani tip E. coli ve ompR, envZ, rpoS, hns ve pta mutantlar kullanlarak, bu mutasyonlarn alk stresinde OmpC ve OmpF porin sentezi zerine rolleri aratrlmtr. 15. gn sonunda ortama karbon kayna olarak glukoz, azot kayna olarak ise amonyum slfat ilave edilmitir. -Galaktosidaz lmleri sonunda elde edilen veriler tekrarlanm lml ko-varyans analizi yapld zaman, alk stresinde rpoS mutant E. colide yabani tip E. coliye gre olduka yksek OmpF sentezi grlm, dolays ile deniz suyunda yaayan E. colinin OmpF porin sentezinde basklayc rol olduu belirlenmitir. Bu analize gre pta ve hns mutasyonunun OmpF sentezinde rol olmad tespit edilmitir. envZ mutantnda ise yabani tipe gre OmpF sentezinde azalma olmu dolays ile deniz suyunda OmpF sentezi iin EnvZnin pozitif rol ortaya konmutur. OmpC sentezinin ise pta mutasyonunda yabani tip E. coliye gre olduka yksek oranda sentezlendii grlm, bu sonutan alk stresinde AcP eksikliinin OmpC sentezini olduka arttrd ve AcPn varlnn OmpC sentezini basklad belirlenmitir. rpoS ve envZ mutantlarnda ise yabani tip E. coliye gre OmpC sentezinin olduka azald grlmtr. Bu nedenle RpoS ve EnvZnin deniz suyunda alk stresinde yaayan E. colinin OmpC sentezi iin gerekli olduu tespit edilmitir. HNS mutasyonunun ise OmpC sentezini tam olarak etkilemedii, hafife arta neden olduu ancak nemli grlemeyecei tespit edilmitir. Deniz suyuna Amonyum kayna ilave edildii zaman yabani tip, envZ, pta, ve hns mutantlarnda OmpF sentezinde herhangi bir deiim grlmezken, rpoS mutasyonunda OmpF sentezinin artt grlmtr. OmpC sentezinde ise yine yabani tip E. coli ve envZ, rpoS ve hns de deiim grlmemiken pta mutantnda art tespit edilmitir. Ortama glukoz ilave edildii zaman ise btn yabani tip ve mutantlarda hem OmpF hemde OmpC sentezinin azald belirlenmitir. Ancak OmpC sentezinde en fazla azalmann pta mutantnda, OmpF sentezinde ise rpoS mutantnda olduu belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: OmpC, OmpF, deniz suyu, alk
121
SM 053
Retrotranspozon Ty2de Gen Anlatmnn Kontrol Mekanizmalar Sezai TRKEL Uluda niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 16059, Bursa sturkel@uludag.edu.tr Retrotranspozon Ty2 S. cerevisiae genomunda bulunan hareketli bir genetik element olup genetik yap ve gen anlatm asndan retrovirslere benzer zellikler gsterir. Ty2de transkripsiyon 5LTR blgesinde yer alan ok kompleks bir promotor blgesi tarafndan kontrol edilmektedir. Ty2 genomundan tek mRNA transkribe edilir. Bu mRNAdan gag ve pol polipeptidleri kodlanmaktadr. Ty elementleri env proteini iermez. Gag ve pol polipeptidleri proteolitik olarak daha ksa ve ilevsel polipeptidlere ayrr. Gag polipeptidleri hcre sitoplazmasnda yer alan Ty2 virs benzeri yaplarn kapsit ksmn oluturur. Pol polipeptidleri ise Ty2 mRNAsnn revers transkripsiyonu ve Ty2 DNAs olarak genoma integrasyonu ile ilgili enzimlerdir. Pol polipeptidi gag polipeptidine gre +1 erevede olup translasyon srasnda ribozomal frameshift sonucu gag-pol fzyonu olarak sentez edilirler. Aratrmalarmzda Ty2 retrotranspozonunda gen anlatmnn S. cerevisiaedaki metabolik olaylara gre kontrol edilip edilmedii incelendi. reme ortamndaki karbon ve azot kaynaklarnn nitelii S. cerevisiaeda reme hzn belirleyen en nemli metabolik faktrlerdir. Karbon ve azot kaynaklarnn kullanm da genetik kontrol altndadr. reme ortamnda karbon kayna olarak kolay fermente edilebilen glukoz bulunduunda Ty2 transkripsiyonunun ok fazla olduu bulundu. Gliserol laktat gibi fermente edilmeyen karbon kaynaklar kullanldnda ise Ty2de hem transkripsiyonun hem de frameshift hznn azald bulundu. Ortamdaki karbon kaynana gre Ty2de transkripsiyonun kontrolunun transkripsiyon faktr olan ve glikolitik genlerin transkripsiyonunu da aktive eden Gcr1p ile sikline bal protein kinaz olan Pho85 tarafndan saland gsterildi. Benzer ekilde reme ortamndaki azot kaynana gre de Ty2 transkripsiyonun dzenlendii bulundu. reme ortamnda zayf azot kayna olan prolin bulunduunda Ty2 transkripsiyonunun ok azald, kolay metabolize edilen amonyum bulunduunda ise transkripsiyonda nemli art olduu tespit edildi. Azot kaynana gre Ty2 transkripsiyonu kontrolunun ise GATA gurubu transkripsiyon faktrleri olan Gln/Gat faktrlerine bal olduu gsterildi. Elde ettiimiz sonular
retrotranspozon Ty2de gen ifadesinin reme ortam koullarna gre ilgili transkripsiyon faktrlerine ve siklinlere bal olarak kontrol edildiini gstermektedir. Bu aratrma TBTAK tarafndan (Proje no: TBAG 104T307) desteklenmitir. Anahtar Kelimeler: Retrotranspozon, Ty elementleri, transkripsiyon, frameshift, glikolizis
SM 054
Salsola tuberculatiformisden zole Edilen FenilAziridin ncs Compound-A (CpdA) Adl Bileiin Anti-nflamatuar Potansiyeli ve Mevcut Farmasotik rnler le Karlatrlmas Ali Adem BAHAR1, Ilse BECK2, Karolien DEBOSSCHER2, Zihni DEMRBA1, Guy HAEGEMAN2 1 Karadeniz Teknik niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm 2 Gent University, Science Faculty, LEGEST (Laboratory of Eucaryotic Gene Expression and Signal Transduction Laboratory), Gent-Belgium aliadembahar@yahoo.com nflamasyon canl organizmalarn fizyolojileri iin olduka nemli ok karmak hcresel mekanizmalar ieren, strese kar hcre ve doku seviyesinde oluan bir baklk cevabdr. nflamasyon cevab olarak plazma ve lkositler kan dolamndan hasarl dokuya geerek kzarkla neden olurlar. Bir hcrenin canlln srdrebilmesi iin o hcrede pro-inflamatuar ve anti-inflamatuar mekanizmalarn bulunmas ve fonksiyonel olmas arttr. Bu iki ynl etki hcrenin bir denge ierisinde canl kalmasn salar. Glukokortikoidler (GC) metabolizma ile ilgili birok ilemin yan sra stres cevabnda da rol alan steroid yapda hormonlardr. Hcre ierisinde glukokortikoid reseptrlerine balanarak bu reseptrleri aktifletirirler. Bu aktif yaplar ise ekirdek zarndan ieri girerek DNA zerindeki belirli blgelere balanp gen ekspresyonunu arttrc yada azaltc ynde etkilerler. nflamasyon sz konusu olduunda bu aktif bileik proinflamatuar ve anti-inflamatuar sitokinlerin genleri zerinde etkili olmaktadr. mmunoreglator genlerin ou kontrol veya promotor blgelerinde NF-B sitokinine ait (tm hcrelerde bulunan heterodimerik bir transkripsiyon faktr) balanma blgeleri iermektedirler. Sitokinler hcrelerin birbirleri arasnda haberlemek iin kullandklar protein veya glikoprotein yapsndaki sinyal moleklleridir. nflamasyonda rol oynayan bir sitokin olan TNF (tmr nekrozis faktr) ile yapay strese 122
sokulmu hcrelerde (L929, A549 insan hcre kltrleri) CpdAnn anti-inflamatuar potansiyelinin belirlenmesi amalanmtr. alma sonucunda CpdAnn TNF ile uyarlm hcrelerde oluturulan yapay stres artlar altnda gerekleen gen ekspresyonunda etkili olduu western-blot ve Q-PCR sonular ile desteklenmitir. Ayrca yaplan in-vivo lusiferaz deneylerinde ticari bir farmasotik rn olan immn-basklayc dexamethasone ile karlatrldnda bu bileiin akut inflamasyonda en az dexamethasone kadar etkili olduu bulunmutur. Bunun haricinde doz-cevab testleri yaplarak CpdAnn in-vivo olarak kullanlan hcrelerde etkili olduu ispatlanmtr. Anahtar Kelimeler: CpdA, TNF, glukokortikoidler, inflamasyon, dexamethasone SM 055 Anoxybacillus gonensis T1 Sar Suunun DGlukoz zomeraz Geninin Klonlanmas, Gen rnnn Saflatrlmas ve Karakterize Edilmesi Derya YANMI, Hakan KARAOLU, Ali Osman BELDZ Karadeniz Teknik niversitesi, FenEdebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 61080, Trabzon deryayanmis@yahoo.com D-glukoz izomeraz olarakta yaygn olarak adlandrlan D-ksiloz izomeraz (D-ksiloz ketoizomeraz, E.C. 5.3.1.5) hem D-ksilozun D-ksiluloza izomerizasyonunu hem de D-glukozun D-fruktoza reaksiyonunu katalizler. Sahip olduu yksek ticari nemi nedeniyle enzimin mikroorganizma kaynaklar, biyokimyasal zellikleri, alma mekanizmas, zelliklerinin iyiletirilmesi gibi birok zellii aratrmaclarn ilgi kayna olmutur. Bu almada Anoxybacillus gonensis T1Sar suundan izole edilmi olan D-glukoz izomeraz geni ekspresyon vektrne klonlanm, klonlanan enzim hcre ekstratndan srasyla s oku, iyon deiimi kromatografisi, hidrofobik etkileim ilemleri ile saflatrlm ve biyokimyasal zellikleri ve kinetik parametreleri belirlenmitir. Kmsi 75 mM olan enzimin optimum pHs 6,5, optimum scakl 85Cdir. Enzimin sl kararll ve pH kararll da belirlenmitir. Anahtar izomeraz Kelimeler: Anoxybacillus, glukoz
SM 056
Anoxybacillus gonensis A-26 Suundan Termofilik Arabinofuranosidaz Geninin Klonlanmas, Ekspresyonu ve Karekterizasyonu Sabriye ANAKI, Murat KAAAN, Kadriye NAN, Ali Osman BELDZ Karadeniz Teknik niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 61080, Trabzon sabriye@ktu.edu.tr Aydn amur kaplcasndan Anoxybacillus gonensis Ac-26 adl termofilik bir bakteri suu elde edilmitir. Yrtlen almalarla bu yeni izolatn arabinofuranosidaz enzimine sahip olduu belirlendi. Bu almada Anoxybacillus gonensis Ac26 suunun arabinofuranosidaz geninin bir ksm, bu enzime spesifik iki adet dejenerat primer kullanlarak genomik DNAdan coaltlp pGEM-T Easy vektorne klonlanarak sekans ettirilmitir. Elde edilen bu blgeden yola klarak genin tm srasnn elde edilmesi amacyla invers PCR primerleri dizayn edilerek genin tm sras elde edildi. Anoxybacillus gonensis Ac-26 arabinofuranosidaz geninin toplam uzunluunun stop kodonu ile birlikte 1509 baz ifti olduu, toplam 502 aminoasitlik bir proteini kodlad belirlendi. Gen, pET-28a vektrnn NdeI ve HindIII blgesine His-Taq kuyruk ierecek ekilde klonlanarak E.coli BL21 (DE3) hcrelerine transforme edildi.Protein T7 promotoru altnda IPTG ile indklenerek retildi ve Promega His Taq protein saflatrma kiti kullanlarak saflatrld. Rekombinant protein SDS-PAGEde yrtlerek yaklak 55 kDaluk bir enzim olduu gzlendi. Rekombinant enzimin karakterizasyonunda, pnitrofenil -L-arabinofuranoside substrat olarak kullanld. Enzimin aktivitesi 50 mM fosfat tamponu iinde hem spektrofotometrik olarak hem de native jelde florojenik olarak gsterildi. Aktivite deneyleri sonucu Anoxybacillus gonensis Ac-26 Abf enziminin optimum pHsn 6,0 ve optimum scaklnn 65C olduu belirlendi. Ayrca optimum pH 6.0 da 24 saat %99 ve optimum scaklk 65C de 30 saat %98 stabil kalabilmektedir. Enzimin Km ve Vmax srasyla 0.139 mM ve 1019 U/mg olarak tespit edilmitir. Enzim ayrca Rye arabinan, sugar beet arabinan, oat spelt xylan paralad ince tabaka kromotografi (Thin Layer Cromotographi (TLC)) ile gsterilmitir. Ayrca baz kimyasallarn (CoCl2, HgCl2, CuSO4, MgCl2, CaCl2, -merkapto etanol, DTT, EDTA) enzim aktivitesi zerine etkisi deiik konsantrasyonlarda aratrlmtr.
123
Anahtar Kelimeler: Anoxybacillus gonensis Ac26, termofilik Abf, p-nitrofenil -Larabinofuranosid

SM 057
Amsacta moorei Entomopoksvirus Protein Kinaz Geninin (AMV197) Transkriptomik Analizi Hacer MURATOLU, Remziye NALACIOLU, Zihni DEMRBA Karadeniz Teknik niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 61080, Trabzon muratoglu@yahoo.com Entomopoksvirusler bcekleri enfekte eden nemli bir virus grubudur. Amsacta moorei entomopoksvirus (AmEPV) hcre kltrne uyarlanabilmi, genom sekans tamamlanm ve baz genlerinin fonksiyonel analizleri yaplm rnek bir entomopoksvirstr. Biyoinformatik analizler bu virus genomu zerinde bulunan AMV197 kodlu ak okuma zincirinin (ORF) Ser/Thr protein kinaz fonksiyonuna sahip protein kodlayan bir gen olabileceini gstermektedir. Baz omurgal poksviruslerine ait Ser/Thr protein kinazlarn virus replikasyonunda, morfogenezisinde, konak hcre dngsnn dzenlenmesinde ve apoptosis olaynda rol oynadklar bilinmektedir. Ancak, entomopoksvirslerde bu proteinleri kodlayan genlerin veya bunlara ait rnlerin karekterizasyonu ve fonksiyonel analizleri hakknda herhangi bir bilgi bulunmamaktadr. Bu almada, AMV197nin transkriptomik analizi gerekletirilmitir. Bu kapsamda genin transkripsiyon snfnn, transkripsiyonunun enfeksiyon sonras hangi zaman diliminde gerekletiinin, transkripsiyon balang ve biti noktalarnn belirlenmesi almalar bulunmaktadr. L. dispar hcrelerinin Ara-C (DNA replikasyonu engelleyicisi) varlnda AmEPV ile enfeksiyonu ve izole edilen mRNA zerinde protein kinaz primerleri kullanlarak yaplan RT-PCR ile takibi sonucunda protein kinazn erken grubu gen olarak ifade edildii belirlendi. AmEPV ile enfekte edilen hcrelerden 0., 1., 2., 4., 7., 12. ve 24. saatlerde izole edilen mRNAlar ile gerekletirilen RT-PCR analizleri, protein kinaz geni transkripsiyonunun enfeksiyon sonras 2. ve 4. hata yapt belirlendi. Reaksiyonlar farkl scaklklarda yapldnda enzimin hata yapma orannn scakla bal olarak artt belirlendi. Enzimin normal dNTPler ile birlikte DIG-dUTP kullanabilirlii dana timus DNAs kullanlarak aratrld ve Dot-Blot hibridizayon sonucu enzimin DIG-dUTP ile sentez yapabildii belirlendi. Buna ilaveten DIG-dUTPyi kullanabilirlii sentetik
saatler arasnda balad ve enfeksiyonun ilerleyen saatlerine kadar devam ettii grld. 5 ve 3 RACE yntemi ile yaplan almalarda genin transkripsiyon balang kodonunun translasyon balang kodonundan (ATG) 54 baz yukarda, biti kodonunun ise translasyon stop kodonundan (TAA) 22 baz ve 32 baz aalardan bittii, dolaysyla iki farkl transkripsiyon biti noktasnn olduu tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Amsacta Entomopoksvirus (AmEPV), protein transkriptom
SM 058
moorei kinaz,
Gca TK4 DNA Polimeraz I: Kinetik zellikleri, Fidelity ve DIG-dUTP Kullanabilirlii Cemal SANDALLI1, Kamalendra SNG2, Mukund J. MODAK2, Sabriye ANAKI3, smail DEMR3, Ali Osman BELDZ3, 1 Rize niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 53100, Rize 2 Department of Biochemistry and Molecular Biology, UMD-New Jersey Medical School, Newark, NJ-USA 3 Karadeniz Teknik niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 61080, Trabzon csandalli@yahoo.com Daha nce yrtlen almalar neticesinde Geobacillus caldoxylosilyticus TK4 DNA polimeraz I geni pET-15b vektrne klonlanp ekspres edilmiti. E.coli BL21 hcrelerinden saflatrlan rekombinant DNA polimeraz enziminin KDDNA deeri jel-shift deneyi ile aratrld ve enzimin bu deerinin 0,192 nM olduu belirlendi. Enzime ait KDdNTP ve kpol deerleri presteady kinetik yntemi ile belirlendi ve kpol deeri 24,99 s1 olarak bulunurken KDdNTP deeri 21,64 M olarak hesapland (maksimum KDdNTP de erinin yars). Primer uzatma deneyi kullanlarak enzime ait hata yapma oran aratrld. Sraya uygun dNTP ve sraya uygun olmaya dNTPlerin varlnda ayn deneyler tekrar edildi ve enzimin sraya uygun olmayan dNTPler ile sentez yapp yapmama zellii incelendi. Sonu olarak enzimin her 40.000 nklotitte bir nklotid DNA ile de aratrld ve enzimin DIG-dUTPyi sentezlenen yeni DNA iplikciinin i kslarna ekleyebildii gzlendi. 15/14 ve 16/14 mer uzunluunda (15-mer ve 16-mer kalp iplik, 14 mer primer iplik) sentetik DNAlar kullanlarak DIGdUTP ile primer 3 ucunun iaretlenmesi almalar neticesinde enzimin kalp zincir zerindeki son nkleotitin sentezini 124
gerekletirebildii ve DIG-dUTP ile doldurabildii gzlendi. Anahtar Kelimeler: DNA polimeraz I, KDdNTP, kpol, KDDNA ve DIG-dUTP
SM 059
SM 060
Dou Karadeniz Blgesinde Yayl Gsteren Coleoptera Grubu Tarm Zararls Bceklerden Elde Edilen Bakterilerde Kitinaz Aktivitesi Tayini Ali Adem BAHAR, Kazm SEZEN, Remziye NALACIOLU, Zihni DEMRBA Karadeniz Teknik niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm aliadembahar@yahoo.com Kitin sellozdan sonra en fazla bulunan ikinci polisakkarit olmasnn yan sra doada bulunan en dayankl polisakkarittir. Bceklerin byk ounun peritrofik membran yapsnda protein-karbonhidrat matriksine gml olarak, bitki paraziti mantarlarn hcre duvarlarnda ve zararl nematodlarn yapsnda bulunan nemli bir yapsal bileendir. Kitinaz, bceklerin bakterilere ve onlarn toksinlerine kar mekanik bir bariyer olan peritrofik membran yapsndaki kitin polimerlerini paralayarak, bakteriler tarafndan salglanan dier toksinlerin ve barsakta o anda bulunan zararl maddelerin endotelyal hcrelere ulamasn kolaylatrp patojenik etki gstermektedir. Bu ykm byk miktarlarda olduu zaman zararl bceklerin direkt olarak lmne sebep olabilir. Bu adan entomopatojenik bakterilerin salgladklar kitinazlar, sahip olduklar patojenite nedeni ile biyolojik mcadelede kullanlan enzimlerin banda gelmektedirler. Bu almada Karadeniz Blgesinde yaygn olarak bulunan Coleoptera gurubu zararl bceklerin mikrobiyal floralarnda bulunan entomopatojenik ve normal flora bakterilerinin kitinaz retim profili ve ksmen de aktiviteleri tespit edilmitir. Kullanlan bakterilerin (108 izolat) u ana kadar byk ounluunun identifikasyonlar ve patojenite almalar tamamlanmtr. Bu bakterilerin kitinaz profilleri konvansiyonel (KTA: Kitinaz Tespit Agar) ve molekler (Dejenerat primerler: GA1F, GA1R) yntemlerle tespit edilmitir. Bakterilerin sahip olduklar kitinazlarn aktivitelerini belirlemede ise iki deiik yntem kullanlmtr. M9-kitin agar difzyon ynteminde koloni etrafndaki zonlarn boyutlar deerlendirildi. Dierinde ise kitinaz aktivitesi DNS (dinitrosalisilik asit) yntemiyle, kitin polimerlerinden ayrlan glukoz miktarlar spektrofotometrik olarak tayin edildi (Spectra Max M2, Microplate Reader). Yaplan istatistik almalar sonucunda: Coleoptera grubuna ait bceklerden izole edilen 108 adet bakterinin % 21,3nde (23 izolat) kitinaz aktivitesi tespit edilmi; M9-kitin agar difzyon metodu ile elde edilen kitinaz aktivitesi sonular ile bakterilerin insektisidal aktiviteleri arasnda ok gl bir iliki (R2: 0,96) tespit edilmi; Ancak 125
DNA Yapmnda Yeni ve Gl Bir Metot; Recombineering E. Esin HAME KOCABA Ege niversitesi, Bilim-Teknoloji Uygulama ve Aratrma Merkezi, EBLTEM, 35100, Bornova, zmir esin.kocabas@ege.edu.tr lk defa 2001 ylnda Ellis ve ark. tarafndan kullanlan Recombineering (recombinant mediated genetic engineering) (rekombinant aracl genetik mhendislii) terimi; rekombinant DNA oluturmak iin yeni gelitirilmi in vivo bir teknii ifade etmektedir. DNA modifikasyonunun zel restriksiyon blgelerinin elde edilebilirliine bal olarak gerekletirilebildii klasik genetik mhendislii metotlar ile karlatrldnda, bu metodun en byk avantaj uygun pozisyonda restriksiyon blgelerine olan ihtiyac ortadan kaldrmasdr. Genetik mhendislii sistemleri nkleazlarn paralamas nedeniyle lineer DNAy Escherichia coli iine baarl ekilde yerletirememektedir. Ancak ssDNAnn, E.coli nkleazn inhibe eden Red proteinleri varlnda homolog rekombinasyonu sonras replikasyon fonksiyonu inhibe edilmi ama Red fonksiyonlar bulunan defektli profaj ina edilmitir. Sonuta bu profaj ieren hcrelerde homolog rekombinasyon temelli yeni genetik dizilerin oluturulmas gerekletirilebilmitir. Bundan yararlanan Datsenko ve Wanner (2000) E. coli kromozomunda 40 farkl deiiklik yapmtr. Bugn farkl almalarda yaygn olarak kullanlmaya balanan Red rekombinasyon sistemi Streptomyces coelicolor mutajenezi iin de kullanlmaktadr. Yntemin S. coelicolor mutajenezinde kullanm temel olarak; kozmid (supercos I) zerinde yer alan kromozomal dizinin, 39 ntlik homolog uzantlar ieren PCR ile oaltlm seici markr ile yer deitirmesine dayanr. Bu yntem kullanlarak S. coelicolor M145 zerinde istenen genlerin mutasyonu gerekletirilmitir. Anahtar Kelimeler: Red rekombinasyon sistemi, homolog rekombinasyon, S. coelicolor mutajenezi.
DNS yntemiyle dier iki parametre arasnda nemli bir iliki tespit edilememitir. Bu sonular nda Dou Karadeniz Blgesinde yayl gsteren Coleoptera grubu zararl bceklere kar kullanlabilecek kitinaz pozitif bakterilerin seilmesi iin M9-kitin agar difzyon ynteminin kullanlmas en hzl ve ucuz yntem olacaktr. Ayrca elde edilen en aktif izolatlarn ise biyoteknolojik amala kullanlabilecek yksek kitinaz aktivitesi gsteren S. marcescens izolatlar olduu dikkat ekicidir. Anahtar Kelimeler: entomopatojen bakteriler
SM 061
saat sonra grld. Enfeksiyondan 96 saat sonra ekstraselller virs retimi yaklak 103 kat artarak yaklak 1.2 x 107 pfu/ml konsantrasyona ulat. Anahtar Kelimeler: Baklovirs, hcre kltr, konak spektrumu, Malacosoma neustria.
SM 062
Geobacillus Sistematiinde recN Geninin Kullanm Kadriye NAN, Sabriye ANAKI, Ali Osman BELDZ Karadeniz Teknik niversitesi, Biyoloji Blm, 61080 TRABZON inank@ktu.edu.tr Trkiyenin batsndaki baz kaplcalardan alnan su ve amurlu su rneklerinden, birbirleriyle yakndan ilikili termofilik basil formundaki bakteriler izole edildi. zole edilen izolatlar, morfolojik, fizyolojik, biyokimyasal ve baz genetiksel zellikleri asndan incelendiler. 16S rRNA gen analizi sonularna gre, 11 izolatn Geobacillus pallidusa %99 benzerlik gsterdii, dier 5 izolatn da %97 ve zerinde Geobacillusun dier trlerine benzedii belirlendi. Fenotipik karakterlerine ve 16S rRNA gen sekans analizi sonularna gre, izole edilen 16 izolatn Geobacillus cinsine ait olduu belirlendi. Geobacillus cinsinde recN dizin benzerliklerinin DNA:DNA hibridizasyonu sonularyla tutarllk gsterdii nerildiinden, genom benzerlik seviyelerini ortaya koymak amacyla DNA:DNA hibridizasyonu yerine, 16 izolatn recN dizin analizi yaplmtr. 16S rRNA gen analizinin sonularna gre Geobacillus pallidusa %99 benzerlik gsteren 11 izolatn recN dizinleri asndan analizi sonucunda, bu 11 izolattan 6snn Geobacillus stearothermophilus trne ait sular, 5inin ise Group 3e ait sular olduu belirlenmitir. 16S rRNA gen analizinin sonularna gre, Geobacillusun dier trlerine %97 ve zerinde benzerlik gsteren 5 izolatn recN analizi sonucuna gre ise, 3nn Geobacillus staerothermophilus trne, 2sinin de Group 3e ait sular olduu olduu belirlendi. Bu sonulara gre recN geninin Geobacillus pallidus tr hari Geobacillusun dier trleri iin kullanlabilinecei belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: Geobacillus, 16S rRNA, recN
Coleoptera,
kitinaz,
Malacosoma neustria Nkleopolihedrovirs (ManeNPV)nn In Vitro Replikasyonu ve Konak Spektrumu Nurten GREL, smail DEMR, Remziye NALACIOLU, Zihni DEMRBA, Karadeniz Teknik niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 61080, Trabzon nurtengurel@ktu.edu.tr Baklovirsler biyolojik mcadele, virs replikasyonu, gen ekspresyonu ve gen terapisi alanlarndaki youn kullanmlar bakmndan ok ilgi ekici aratrma materyalleri haline gelmilerdir. Bu virsler bcek konaklarnda ve bu konaklardan gelitirilmi hcre kltrlerinde in vitro olarak retilebilmektedirler. Bu almada, Malacosoma neustria L. (Yzk kelebei, Lepidoptera: Lasiocampidae)dan elde edilmi bir baklovirs olan Malacosoma neustria nkleopolihedrovirs (ManeNPV)nn, in vitro konak spektrumu belirlenmitir. Bunun iin ilk olarak ManeNPV ile enfekte edilmi M. neustria larvalarndan ekstraselller virsleri ihtiva eden hemolenfler topland. In vitro replikasyon denemeleri, steril hemolenf ile enfekte edilen Md203 hcrelerinde gerekletirildi. lk enfeksiyon almasndan salanan ekstraselller virslerden plak saflatrmas yapld ve elde edilen saf virs daha sonraki replikasyon almalarnda kullanld. Md203 hcre usunun, plak saflatrlm ManeNPVye kar duyarl olduu virsn sitopatolojisi (CPE), inklzyon yap (PIB) oluumu, ekstraselller virs retimi, viral DNA replikasyonu ve viral proteinlerin sentezi gibi replikasyonal zelliklerinin belirlenmesiyle ortaya konuldu. Enfeksiyonda, baklovirsler iin belirleyici zellikler olan enfekte hcrelerin streslenmesi, irilemesi, granllemesi, kararmas gibi sitopatik etkiler tespit edildi. Viral DNA replikasyonu enfeksiyondan 24 saat sonra gerekleirken, ilk PIB oluumu enfeksiyondan 36
126
SM 063
Van Yresinde Yetien Lens orientalis (Boiss.) Hand & Mazz. ve Cicer anatolicum Alef. Bitki Kk Topraklarndan zole edilen Streptomyces Sularnn Molekler Karakterizasyonu Kerem ZDEMR, Ekrem ATALAN Yznc Yl niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 65080, Van keremozdemir@hotmail.com Bu almada Van Yresinde doal olarak yayl gsteren Lens orientalis (Boiss.) Hand & Mazz. ve Cicer anatolicum Alef. bitkilerinin kk topraklarndan izole edilen Streptomyces sularnn molekler karakterizasyonu yaplmtr. Numerik analiz sonucu elde edilen dendogramn gruplarn temsilen seilen 15 Streptomyces suu ve 2 referans Streptomyces trnn genomik DNA izole edildi. Literatrlerde ksmi 16S rDNA segmentinin 560 bp uzunluktaki blgesi iin tavsiye edilen SM5R ve SM6F primerleri kullanlarak PCR ile oaltld. Toplam 17 trn PCR ile oaltlm 16S rDNA fragmentinin dizi analizi yaplarak, NCBI veri tabannda neigbor joining metoduyla filogenetik pozisyonlar belirlendi ve sonular hem dendogram hemde benzerlik matriksi eklinde sunuldu. K0073 suu %98 orannda Streptomyces albidoflavus. Tr ile benzerlik gsterdi. Dierleri ise en az %76 ve en fazla %86 orannda veri tabanndaki Streptomyces trleri ile farkl benzerlik oranlar gsterdiler. Mevcut dizi analizlerine gre K0073 suu tehis edilirken dierlerinin tm 16S rDNA dizi analizlerinin yaplmas gerekmektedir. Sonuta test sularnn farkl Streptomyces trleri olabilecei gibi yeni tr olmalar da muhtemeldir. Anahtar Kelimeler: Streptomyces, 16S rDNA Dizi analizi, Lens orientalis, Cicer anatolicum
SM 064
edilmitir. Bu izolatlarn Gram reaksiyonlar belirlenerek Gram (+) zellik gsterenler lipaz aktiviteleri belirlenmek zere seilmi ve standart biyokimyasal testler yaplarak tanmlanmaya allmtr. Toprak rneklerinden elde edilen 20 izolatn 14nn dzensiz, sporsuz, hareketsiz Gram (+) basil, 3nn Bacillus, 2sinin Staphylococcus ve 1inin Micrococcus cinsine ait trler olduu; st rneklerinden elde edilen 16 izolatn 7sinin dzensiz, sporsuz, hareketsiz Gram (+) basil, 7sinin Staphylococcus, 2sinin Bacillus, 1inin Listeria ve 1inin Streptococcus cinsine ait olduu belirlenmitir. Sularn lipolitik aktiviteleri, Tributyrin agar besiyerinde zon oluturmalarnn yan sra Rhodamine B Agar besiyeri kullanlarak hem grnr hem de UV k altnda kalitatif olarak dorulanmtr. Ardndan p-nitrophenyl-palmitatn substrat olarak kullanld spektrofotometrik yntemle sularn tamamnn lipaz aktiviteleri kantitatif olarak belirlenmitir. Topraktan izole edilen 9 su lipaz aktivitesi gstermezken, 11 suun lipaz aktivitesinin 0.02 U/ml ile 5.815 U/ml arasnda olduu tespit edilmitir. Bu sularn iinde en yksek lipaz aktivitesinin Staphylococcus sp. NS 02-1e ait olduu grlmtr. Stten izole edilen sularn ise 7si lipaz aktivitesi gstermezken, 11 suun lipaz aktivitesinin 0.016 U/ml ile 5.646 U/ml arasnda olduu saptanmtr. Bu sular ierisinde en yksek aktivitenin Staphylococcus sp. RB 072ye ait olduu grlmtr. Anahtar Kelimeler: Lipaz, bakteri, st, toprak
SM 065
Pediococcus pentosaceus E++ Suu Tarafndan retilen Antimikrobiyal Aktivitenin Karakterizasyonu ve Trisin-SDS PAGEde Tespiti Fadime KIRAN, zlem OSMANAAOLU Ankara niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, D Gol Caddesi, 06100, Tandoan, Ankara fkiran@science.ankara.edu.tr Laktik asit bakteri grubunda yer alan Pediococcuslar; gerek fermente rnlerde starter kltr olarak kullanmlar, gerekse bakteriyosin gibi gdalarda bozulmaya neden olan bakterilerin geliimini engelleyen antimikrobiyal madde retim yetenekleri ile gda endstrisi iin byk nem tamaktadrlar. Bu almada; Pediococcus pentosaceus E++ suu tarafndan retilen ve diyaliz membran kullanm ile ksmi olarak saflatrlan antimikrobiyal maddenin, Trisin SDS-PAGE (Sodyum Dodesil Slfat Poliakrilamid Jel 127
Toprak ve St Kkenli Gram Pozitif Bakterilerde Lipaz retimi Nurdan SARA1, Rukiye BORAN2, Glten KMEN2, Aysel UUR2 1 Mula niversitesi, Salk Hizmetleri Meslek Yksekokulu, Tbbi Laboratuar Program, 48700, Marmaris, Mula 2 Mula niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 48170, Ktekli, Mula sarac_63@hotmail.com Bu almada; zeytin baheleri ve zeytinya fabrikas civarndaki topraklardan, i ve pastrize st rneklerinden Tributyrin Agar besiyeri kullanlarak, lipolitik aktiviteye sahip izolatlar elde
Elektroforez) teknii ile protein yapsna sahip olduu gsterilmi ve dier proteolitik enzimlerle ve s ile yaplan almalar neticesinde bu antimikrobiyal madde Bakteriyosin olarak tanmlanmtr. Ksmi olarak saflatrlan bakteriyosinin aktivite nitesi belirlenmi; pH, s, eitli enzimler ve organik zcler ile muamele sonucunda elde edilen verilerle biyokimyasal olarak karakterize edilmitir. yi retim ilemleri ve sk bir sanitasyon ile birlikte Pediococcus pentosaceous E++ suu tarafndan retilen bakteriyosinin kullanm, gdalarda bozulmalara sebep olan mikroorganizmalar ve sal tehdit eden patojenleri kontrol altnda tutabilmek amacyla etkili bir gda katk maddesi olarak dnlebilir. Anahtar Kelimeler: Pediococcus pentosaceus, bakteriyosin, karakterizasyon, Trisin SDS-PAGE
SM 066
%40-50, krmz n etkisi altnda 16 saatte %35 ve UV-Ann etkisi altnda ise yaklak %40 orannda lipit peroksidasyonunda artlar olduu tespit edilmitir. S. typhimuriumda lipit peroksidasyonunda beyaz, mavi ve yeil k kaynaklarnn etkisi altnda %25-35, krmz k kaynann etkisi altnda %30 ve UV-Ann etkisi altnda ise %25 orannda artlar olduu grlmtr. Metilen mavisinin etkisi altnda radikallerin daha ksa srede olumas sebebiyle lipit peroksidasyonu daha ksa srede meydana gelmektedir. Sadece k kaynann etkisi altnda ise radikallerin meydana gelme hz daha yavatr. Bu nedenle lipit peroksidasyon hznn daha yava olduu grlmektedir. Peroksidasyonun en hzl UV-Ann etkisi altnda daha sonra krmz, beyaz, mavi ve yeil k kaynaklarnn etkisi altnda olduu grlmtr. Anahtar Kelimeler: Deniz Suyu, E. coli, S. typhimurium, lipit peroksidasyonu
SM 067
Deniz Suyunda, Farkl Dalga Boylu Inlarn E. coli ve S. typhimuriumun Lipit Peroksidasyonuna Etkisi Reit ZKANCA1, nder DL1, Cihan DARCAN2 1 Ondokuz Mays niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Samsun 2 Ktahya niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Ktahya resitozk@omu.edu.tr Bu almada, farkl dalga boyunda k kaynaklarnn etkisi altnda metilen mavisinin bulunduu veya bulunmad deniz suyunda E. coli ve S. typhimurium bakterilerinin lipit peroksidasyonunda meydana gelen deiim aratrlmtr. Lipit peroksidasyonu bir rn olan malondialdehitin oluumuna bal olarak spektrofotometrik olarak belirlenmitir. E. colide beyaz, mavi ve yeil k kaynaklarnn etkisi altnda metilen mavisi ilave edilen deniz suyunda 24 saatte yaklak %30-40 arasnda, krmz n etkisi altnda 12 saatte %33 ve UV-Ann etkisi altnda ise 6 saatte %30 orannda art olduu belirlenmitir. S.typhimurium rneklerinde de E. coliye benzer sonular tespit edilmitir. Sadece grnr k kaynaklar gz nne alndnda ise krmz n etkisi altnda 16 saatte, beyaz, mavi ve yeil k kaynaklarnda ise 32 saatte lipit peroksidasyonu yaklak ayn oranda art meydana gelmitir. Sadece k kaynaklarnn etkisi altnda her iki bakteri trnde de beyaz, mavi ve yeil k kaynaklarnn etkisi altnda 48 saat, krmz n etkisi altnda 16 saat ve UV-Ann etkisi altnda ise 15 saat sonunda lipit peroksidasyonunda gzle grlr artlar olduu belirlenmitir. E. colide, beyaz, mavi ve yeil n etkisi altnda 48 saatte
Dou Akdeniz Blgesinde Yetitiricilii Yaplan Baz Sebze ve Meyvelerde Solgunluk ve Kk rklne Neden Olan Fusarium Trlerinin Karakterizasyonlar Canan CAN1, Kemal KO2, Seral YCEL3, Talma KATAN4 1 Gaziantep niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 27310, Gaziantep 2 ukurova niversitesi, Ziraat Fakltesi, Bitki Koruma Blm, Balcal, Adana 3 Zirai Mcadele Aratrma Enstits, Kprky, Adana 4 The Volcani Center, Plant Pathology Department, Bet Dagan, srail can@gantep.edu.tr Fusarium oxysporum, F. moniliforme ve F.solani toprak kkenli bitki patojenlerini ieren nemli trlerdir. Tarla ve serada yetitiricilii yaplan, kavun, karpuz, domates, biber ve patlcanda Fusarium solgunluu ve kk rklklerine neden olmaktadrlar. F. oxyprorum olduka geni bir konuku aralna sahiptir, ve konukuya spesifik formae speciales (f.sp.) gruplar bulunmaktadr. F. oxysporum f.sp. melonis (FOM) kavunda, F. oxysporum f.sp. lycopersici (FOL) ve F. oxysporum f.sp. radicis lycopersici (FORL) domateste, F. oxysporum f.sp. melongenea patlcanda, F. oxysporum f.sp. capsici biberde ve F. oxysporum f.sp. niveum (FON) karpuzda nemli ekonomik kayplara neden olmaktadr. Bu almada Dou Akdeniz Blgesi sera ve ak alanda yetitiricilii yaplan kavun, karpuz, domates ve biberde solgunluk, kk ve kk boaz 128
rkl simptomlarn gsteren bitkilerden izolasyonlar yaplmtr. Bu almalarda kavunda 22 adet F. oxysporum, 12 adet F. solani ve 9 adet F. moniliforme izolat; karpuzda 11 adet F. oxysporum, 4 adet F. solani, 12 adet F. moniliforme izolat; patlcanda 3 adet F. oxysporum ve F. solani izolatlar, domateste ize 34 adet F. oxypsorum ve 12 adet F. solani izolat belirlenmitir. Kavun, karpuz ve domatesten izole edilen FOM, FON, FOL ve FORL izolatlar Vejetatif Uyumluluk Gruplar (VCG) analizi ile snflandrlmtr. FON izolatlar VCG 0138 I ve VCG 0135, FOL VCG 0030, FORL VCG 0090 II ve VCG 0091 I olarak belirlenmitir. Karpuzdan elde edilen F. oxysporum izolatlar herhangi bir VCG ile karakterize edilememitir. FOL ve FORL izolatlar mikrosatellit DNA primerleri kullanlarak karlatrlm, polimorfik bantlar gzlenmesine ramen, satellit blgelerin bu izolatlarn ayrmnda kullanlabilirliinin zayf olduu belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: Fusarium, sebzeler, VCG, mikrasatellit
SM 068
SM 069
E. coli Yabanl ve bfr Mutantlarnn Bakterioferritin Demir likisi Ebru ELEN, Mehmet Akif KILI Akdeniz niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Antalya ecelen@akdeniz.edu.tr Demir tm organizmalarn yaam iin gerekli elementtir. Demir fotosentez, azot balanmas, DNA biyosentezi, solunum, oksijen tanmas, H2 retimi ve tketimi, gibi ok nemli biyolojik proseslere katlr. Bakterilerin byk ounluu demiri hcre depo proteinleri iinde depo eder. Depo proteinler, hcre d demir destei azaldnda hcre bymesinin devam iin hcreye demir salar. Tm organizmalarda 3 tip demir depo proteini bulunur; karyotlarda da bulunan ferritin, yalnzca bakterilerde bulunan bakterioferritin ve yalnzca prokaryotlarda bulunan dps proteini. Hem ferritin hem de bakterioferritin 24 ayn alt niteden meydana gelmitir ve nite bana her alt birim 2000-5000 demir atomu biriktirebilir. Dps ise yalnzca 250 demir atomu balayabilir. Bakterioferritin (bfr) ok nce tanmlanm bir protein olmasna karn fizyolojik fonksiyonu belirsizdir. Bu almada farkl demir konsantrasyonlarnda E. coli yabanl strain ile bfr mutantlarnn byme zellikleri karlatrlarak bfrn fizyolojik rol aratrlmtr. almada, yabanl E. coli ve bfr mutanlarnn yksek demir konsantrasyonuna, H2O2e kar tepkileri test edilmitir. Ek olarak, almadaki strainlerin demirce doyurulmasndan sonra, demir alnda ki byme zellikleri de incelenmitir. Bfrn demir gibi fosfat balama zelliinden dolay benzer testler fosfatla da yaplmtr. Bakterilerin byme zellikleri zamana bal olarak spektrofotometrik lmlerle belirlenmitir. Hcre ii bfr protein varl SDSPAGE protein jellerinde grntlenmitir. H2O2 toksik aktivitesi disk duyarllk yntemi ile test edilmitir. Yabanl E. coli straini ve bfr mutantlar yksek demir konsantrasyonuna ve H2O2 toksitesine kar benzer sonular vermitir. Demir gibi fosfatla yaplan almalardan benzer sonular elde edilmitir. Sonu olarak bakteroferritin, E. coli strainlerinde yksek demir ve H2O2 toksitesine kar etkin bir role sahip olmad ve depo edilen demirin hcrenin alk durumunda bfrstrainlerinden farkl olarak hcre bymesini desteklemedii grlmtr. Ancak, hcre ii demir giriinden sorumlu fur geni, yksek demir konsantrasyonlarnda demir almn engelliyor olabilir. Bu nedenle hem fur hem de bfr ift mutanl strainlerle almak bulgular glendirebilir. Anahtar Kelimeler: Bakterioferritin, demir 129
Alternaria alternata Fungusu Tarafndan Ko Boynuz Pepton Besiyeri Kullanlarak Asetofenon ve Analoklarnn Asimetrik ndirgenmesi E. Baaran KURBANOLU Atatrk niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 25240, Erzurum ekurbanoglu@yahoo.com Fenil alkol ila yapmnda kullanlan bir iral alkoldr. Farkl bitkisel numunelerden izole edilen 10 Alternaria alternata strainleri asetofenonun fenil alkole indirgenmesi iin alld. A. alternata strainlerinin retiminde ve indirgenme reaksiyonlarnda glukoz, maya ekstrakt ve ko bonuzlarndan hazrlanan pepton kullanld. A. alternata EBK-4 izolat asetofenonun asimetrik indirgenmesi iin en etkili biyokatalist olduu bulundu. A. alternata EBK-4 straini ile yaplan almalarda %100 oranlarnda dnmler ve > %99 a varan selektivite elde edildi. Asetofenon ve trevlerinin asimetrik indirgenmesinde kullanlan metot basit reaksiyon artlarn iermektedir. Bu aratrmayla ortaya konulan yntemin, dier nemli iral alkollerin sentezinde de kullanlabilirlii aratrlmaldr.
130
Botanik Szl Bildiri zetleri
131
132
SB 001
Baz Scorzonera L. (Asteraceae) Taksonlarnn Yaprak Anatomileri Serdar MAKBUL1, Zafer TRKMEN2, Osman BEYAZOLU3, Kamil COKUNELEB3 1 Rize niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 53100, Rize 2 Giresun niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 28000, Giresun 3 Karadeniz Teknik niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 61080, Trabzon makbul@ktu.edu.tr Bu almada, Dou Karadeniz Blgesinden toplanan 18 Scorzonera L. (Asteraceae) taksonunun yaprak anatomileri incelenmitir. Yaplan incelemelerde taksonlar arasnda nemli benzerlik ve farkllklar tespit edilmitir. Btn yapraklar amfistomatik zellikte olup anomositik tipte stoma ihtiva etmektedir. Ancak allan taksonlar arasnda stoma indeksleri bakmndan nemli farlar mevcuttur. ncelenen taksonlar orta damar ve mezofil doku zellikleri bakmndan da deikenlik gstermektedir. Ayrca anatomik veriler istatistiksel metotlar kullanlarak analiz edilmitir. ncelenen taksonlarn yaprak anatomileri ilk kez allmtr. Anahtar Kelimeler: Scorzonera, yaprak anatomisi, nmerik taksonomi
SB 002
Ergene Formasyunun kumlu dzeyleri eitli taksonlara sahip aa fosilleri ierir. Genelde tropikal yamur orman zelliini gsteren bu taksonlar blgenin iklim koullarna uygun olarak tandklar akarsu ilerinde silislemilerdir. Bu keller iinde iki familya dikkati eker. Bunlardan Juglandaceae kesitlerde u zellikleri sunar. Yllk halka snr belirgin; trahe dizilii yar-halkal, traheler tekli ya da radyaldiyagonal tarzda 2-4 (6) sayda trahe dizilii; apotraheal, dalgal, 1-3 hcre geniliinde tanjansiyal bantlar oluturan aksiyal paranim varl; Trahelerin ortalama 100-200 m tanjansiyal apa sahip olmas, yan yzeylerinde bulunan geitlerin alternat tipte ve 6-10 m apta olmas, ince duvarl tilosislerin varl; 1-6 (genellikle 1-3) hcre geniliinde znlarnn mevcudiyeti, znlarnn kmelenmemi olmas, aksiyal paranim iinde kristallerin varl; bu zelliklerin kombinasyonu gnmzde Junglandaceae familyasnda bulunmaktadr. Dier bir familya Lauracea dir. Trahelerin tekli ve 2-5 sayda radyal ynde dizili gstermesi, basit perforasyon tablas ya da bazen basit perforasyon tablasyla birlikte skaliriform tipte perforasyon tablasnn varl, trahelerin yan yzeylerinde alternat dizili gsteren geitlerin varl, paratraheal paranimin ve zellikle ya/musilaj hcrelerin varl Lauracea familyas iin karakteristiktir. Her iki familya ya ait Fosil formlar genelde 3. zaman Tersiyer de, Amerika ve Avrupa ile Asyann kuzeyinde bulunmutur.
SB 003
Orta-st Miyosen Yal Ergene Formasyonunda (Trakya-KB Trkiye) Fosil Aa Topluluu: Junglandaceae ve Lauracea Odunlar Aliye ARAS1, Mehmet SAKIN2, Cenk YALTIRAK 1 stanbul niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Botanik Anabilim Dal, 34460, Suleymaniye, stanbul 2 stanbul Teknik niversitesi, Maden Fakltesi, Jeoloji Mhendislii Blm, Ayazaa, stanbul aaras@istanbul.edu.tr Trakya ve stanbul civarndaki silislemi aa fosillerinin varl 20. yzyln bandan beri bilinmektedir. Bu aa fosillerinin hangi taksonlara ait olduu ve bunlarn jeolojik yalar son yllarda yaplan kapsaml almalar sonucunda ortaya kartlmtr. keller iindeki omurgal hayvan fosillerinin varl fosil aalarn yalandrlmasnda nemli rol oynamtr. Orta-ge Miyosen dnemi akarsu ortamlar temsil eden
Kazda Pseudo-Alpinik Blgesinde Yetien Baz Soanl Bitkilerin Morfolojisi ve Anatomisi zerine ncelemeler Mine TUNALI, Ersin KARABACAK, smet UYSAL anakkale Onsekiz Mart niversitesi, FenEdebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 17020 anakkale minedinct@hotmail.com Bu almada Kaz Da pseudo-alpinik blgesinde doal yayl gsteren, Tulipa sylvestris, Scilla bifolia, Crocus gargaricus, Muscari bourgaei, Gagea bohemica, Gagea taurica, Ornithagalum nutans, Ornithagalum sigmoideum, Allium guttatum, Allium kurtzianum trlerinin morfolojik ve anatomik zellikleri incelenmitir. Bu trlerden Allium kurtzianum, Muscari bourgaei ve Crocus gargaricus trleri endemik olup, dierleri kozmopolittir. Morfolojik gzlemler iin ncelikle herbaryum rnekleri kullanlarak, ilgili organlarn 133
izimleri yaplm ve soan, kk, yaprak, gvde, ovaryum, sitilus, anter, flament, koralla, brakte, pedicel, tohum ve meyvelerinden biometrik lmler yaplarak, Davisten (19661984) sapmalar belirlenmi ve sonular istatistiksel olarak deerlendirilmitir. Anatomik gzlemler iin Rotary Mikrotomda soan, kk, gvde, yaprak, ovaryumdan kesitleler alnarak, boyanm ve sabit preparat haline getirilerek anatomik yaplar incelenmi ve mikrofotografi cihaz ile kesitlerin fotoraflar ekilerek sonular yorumlanmtr. S. bifolia ve A. guttatumun enine soan kesitinde parenkimatik dokuda mekik eklindeki boluklarn bulunuu tipiktir. M. bourgaeinin soan kesitinde parenkimatik dokuda bol miktarda kum kristaline rastlanmtr. O. nutansn skapoz kesitinde korteks parenkima hcrelerinde youn rafid kristalleri grlmtr. O. sigmoideumun soan kesitinde parenkimatik dokuda bol miktarda rafid ve kum kristallerinin bulunuu tipiktir. Anahtar Kelimeler: Kazda, soanl bitki, morfoloji, anatomi
SB 004
kk boaz ap, tepe tomurcuu uzunluu) yaplm ve elde edilen verilere bal olarak orijinler aras varyasyon ortaya konulmaya allmtr. Bununla birlikte 10 yana gelmi olan Dou Ladini fidanlarnn nasl bir geliim-byme seyri gsterdii tespit edilmitir. Elde edilen verilere varyans analizi uygulanarak populasyonlar arasnda genetik varyasyonlarn olduu belirlenmitir.
SB 005
Trkiye Doal Florasnda Yetien Oxytona Seksiyonuna Ait Papaver Trlerinin Morfolojik ve Palinolojik Ynden ncelenmesi Seval AHN, skender PARMAKSIZ Gaziosmanpaa nv. Fen-Edb. Fak. Biyoloji Blm, Tokat iparmaksiz@gmail.com Trkiye Papaver trleri bakmndan olduka zengin saylmaktadr. Papaver cinsi Oxytona seksiyonu ierisinde yer alan 3 tr (Papaver bracteatum, P. pseudo-orientale ve P. orientale) lkemiz doal florasnda bulunmaktadr. Bu almada tre ait morfolojik olarak 46 karakter ve palinolojik olarak 9 karakter incelenmitir. Bitkinin odunsu; yapran bileik yaprak, diziliinin alternat nadiren oppozit, Yaprak damar dzeninin pinnat, yaprak eklinin pinnatisekt, yaprak kenarnn serrat, yaprak ucunun akuminat, yaprak tabannn dekurrent, yaprak tyllnn alt yzeyde daha youn olduu; tomurcuklarn oval ve oblong, dik; ieklerin koyu krmz ve kiremit krmzs, lekesiz ya da taban yukarsnda olduu; kapsl tepe eklinin dz ve orta hafif sivri kenarlar dz, dbkey; tohumun koyu kahverengi, tohum eklinin oblong, tohum yzeyinin retikulat; filamentlerin linear, anterlerin linear ya da dikdrtgen, koyu mor; stomalarn amfistomatik, alttaki epidermada daha youn olduu; polenlerin koyu eflatun, polen tipinin triporat nadiren trikolpat, polen eklinin genellikle spheroid (kremsi) olduu tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Oxytona, Papaver bracteatum, P.orientale,P.pseudo-orientale, Morfoloji, Palinoloji
10 Yandaki Dou Ladini (Picea orientalis (L) Link.) Fidanlarnda Populasyonlara Bal Varyasyonlarn Baz Morfolojik zelliklere Gre Belirlenmesi Deniz GNEY, brahim TURNA, emsettin KULA Karadeniz Teknik niversitesi, Orman Fakltesi, Trabzon d_guney@ktu.edu.tr Yapay olarak orman yetitirmedeki gelimeler, orman aalarnn slah alanndaki almalar hzlandrmtr. Bu aamada, tohum aac seimi iin populasyonlarn slah deerlerinin belirlenmesi, yetime muhitine uygun ve verim gc yksek ormanlarn yetitirilmesi ynnden ok nemli bir olgudur. Ayrca fidanlklarda yetitirilecek kaliteli fidan yzdesi, ncelikle kullanlan tohumun kalitesine baldr. Bu konuda en nemli sorunlar, kaliteli tohumlarn hangi yre, ykseklik ve aalardan salanacadr. Bu nedenle stn aalarn bulunduklar populasyonlarn saptanmas ve bu populasyonlarn slah edilmesi ile giderek artan stn deerlere ulatrlmas salanabilecektir. Mevcut orman alanlarndan, kalite ve kantite asndan rasyonel faydalanma imknlarnn artrlmas gerekir. Bu alma kapsamnda 10 farkl Dou Ladini (Picea orientalis (L) Link.) orijininden elde edilen tohumlardan yetitirilen fidanlar deerlendirilmitir. almada 10 yandaki fidanlarda baz morfolojik lmler (fidan boyu,
134
SB 006
SB 007
Trkiyenin Silene L. (Caryophyllaceae) cinsi Siphonomorpha Othh., Lasiostemones Boiss., Sclerocalycinae Boiss., Chloranthae Roth., Tataricae Chowdh. ve Otites (Adams) Othh. Seksiyonlarnn Revizyonu Kemal YILDIZ1, Ali IRPICI2, Mehmet Y.DADANDI3 1 Celal Bayar niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Manisa 2 Marmara niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Gztepe, stanbul 3 Erciyes niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kayseri kemalyil@gmail.com Trkiye Florasnda 32 seksiyonda yaklak 160 takson ile temsil edilen Silene L. (Caryophyllaceae) cinsinin Siphonomorpha Otth., Lasiostemones Boiss., Sclerocalycinae Boiss., Chloranthae Rohrb., Tataricae Chowdh. ve Otites (Adams.) Otth., seksiyonlarnn revizyonu yaplmtr. Bu alt seksiyonda yaklak % 50si Trkiye iin endemik, 37 tr yer almaktadr. Aratrma konusunu oluturan Silene trlerine ait rnekler 2005-2007 yllarnda Trkiyenin tamamn kapsayan arazi gezileri ile yetime ortamndan toplanmtr. Toplanan rneklerin yannda, Trkiyenin belli bal herbaryumlarndaki Silene rnekleri incelenerek, taksonomik literatrler dikkate alnm, zerinde allan trlerin deskripsiyonlar yeniden yaplm, koruma durumlar, fitocorafik blgeleri ve Trkiyedeki yayllar belirlenmitir. Her trn genel ve ayrntl morfolojik izimleri, tohum (SEM), polen (SEM), kromozom ve molekler incelemeleri yaplmtr. Taksonlarn tip rneklerinin byk bir ksmnn fotoraflarna ulalmtr. Yaplan ayrntl incelemeler sonunda, nemli taksonomik sorunlar olan, S. gigantea L., S. phrygia Boiss., S. ispartensis Ghazanfar, S. longipetala Vent., S. marschallii C.A.Meyer, S. saxatilis Sims., S. capitellata Boiss., S. olympica Boiss., S. lasiantha Koch, S. manissadjiani Freyn., S. bupleuroides L. S. caramanica Boiss.& Heldr. S. sipylea O.Schwarz, S .armena Boiss., S. laxa, S. caesarea Boiss.& Bal., S. otites (L.) Wibel S. exeltata Friv. ve S. isaurica Condandr.& Quezel., trlerin taksonomik durumlar yeniden belirlenmi ve bunlara ait yeni neriler getirilmitir. S. caesarea ve S. sclerophyllann ran florasnda yer ald ve Trkiye iin endemik olmad tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Silene, Caryophyllaceae, Trkiye, revizyon
Huzurlu Yaylas (Gaziantep) Floras Yusuf ZEYNALOV1, Fatih YAYLA2, Medine Mnevver UMA2 1 Gaziantep Bykehir Belediyesi, Gaziantep 2 Gaziantep niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm 27310 ehitkamil Gaziantep zeynalovyusuf@hotmail.com Zengin bir bitki rtsne sahip olan lkemizin, en gzel yerlerinden biriside Gaziantep ili snrlar ierisinde yer alan ve ilin HatayOsmaniye lleri ile snrlarnn kesitii blgede bulunan Huzurlu Yaylasdr. Turizm Bakanl tarafndan Yayla Turizm merkezi olarak ilan edilen Huzurlu Yaylasnn florasnn incelenmesi ve ortaya konulmas alann deerini ortaya koymak asndan nemli bir adm olarak dnlm ve bu alma planlanmtr. alma kapsamnda 85 familya ve 331 cinse ait toplam 714 bitki taksonun tespiti yaplmtr. Tespiti yaplan taksonlardan 90 endemik ve 29u nadir bitki statsnde 119 nemli bitki yer almaktadr. Bu bitkiler ierisinde IUCN tehlike kategorilerinden; CR (ok Tehlikede) (2) ve EN (Tehlikede) (10) kategorisine dahil toplam 12 takson bulunmaktadr. Ayrca tespiti yaplan endemik taksonlardan 66 adedi (%73) Gaziantep ili; 28 adedi (%31) ise C6 karesi iin yenidir. Tespiti yaplan taksonlarn fitocorafik blge dalmlar, Akdeniz fitocorafik blgesi (176; %24,65), ranTuran fitocorafik blgesi (110; %15,41), AvrupaSibirya fitocorafik blgesi (76; %10,64) ve Blgesi Bilinmeyen Elementler (350; %49,02) eklindedir. Belli mikroklimatik alanlarn varl Huzurlu yaylas bitki rtsndeki eitlilii artrm ve bunun sonucu olarak, tespiti yaplan 714 taksonun 126 tanesi C6 karesi iin; 560 tanesi ise Gaziantep ili floras iin yeni kayt olduu belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: Gaziantep
SB 008
Huzurlu
Yaylas,
flora,
Boynuzsu Ot (Anthocerotopsida) ve Cierotlar (Marchantiopsida) Floralarnn Trkiye'deki Son Durumlar Hatice ZENOLU KREMT Adnan Menderes niversitesi, Eitim Fakltesi, Biyoloji Et. Blm, 09010, Aydn hozenoglu@adu.edu.tr lkemiz bulunduu corafi konum gerei ok zengin bir bitki eitliliine sahiptir ve bu zellii asndan tm Avrupa ile 135
karlatrlabilecek bir deer tamaktadr. Bu bitki zenginlii iinde aratrmalarn ou iekli bitkiler zerinde younlam, ieksiz bitkiler geri planda kalmtr. Oysa ieksiz bitkiler de lkemiz florasnda olduka zengindir ve bu alandaki aratrmalar yeni yeni hz kazanmaya balamtr. lkemiz Boynuzsu Ot ve Cierotu Floras tespiti almalarnn temeli yabanc aratrmaclarca atlmtr. Gnmzde yerli aratrmaclarn almalar da byk nem tamaktadr. Trkiye genelinde yaplan almalar srasnda ska yeni kare kaytlarna rastlanmas ve bu bitkiler ynnden henz hi aratrlmam karelerin bulunmas nedeniyle, cierotlar floramz asndan gerek potansiyelin bugnk takson saylar kadar olmad gr, bu alandaki tm alanlarn ortak kans olarak kabul grmektedir. Yeni aratrclarn devreye girmesinin ve gnmze kadar allmayan blgelerde younlatrlacak cierotu taramalarnn, karelerimize ve floramza yeni taksonlar kazandraca grndeyiz. Bu almada, Henderson Kareleme Sistemine gre 15 kareye ayrlan lkemiz, bu karelerdeki Boynuzsu Ot ve Cierotu tr says bakmndan, nedenleri de ele alnarak incelenmitir. Ayrca almada az bilinen biyolojik zenginliklerimizden olan bu bitki gruplar hakknda genel bilgi de verilmitir. Yaplan bu almayla bu bitki gruplar hem genel hatlaryla tantlmaya, hem de lkemizde bu konudaki floristik almalarn nemi ve eksiklii belirtilmeye allmtr. Anahtar Kelimeler: Flora, cierotu, boynuzsu ot, Marchantiopsida, Anthocerotopsida
Revizyon almas esnasnda lkemizde yayl gsteren 6 trn rnekleri toplanm, habitatlarnda fotoraflar ekilmitir. Endemik ve endemik olmayan trlerin populasyon durumlar gzlenmi ve baz trler iin yeni tehlike kategorileri nerilmitir. Taksonomik neme sahip olan morfolojik yaplarn ekilleri izilmitir. Trkiye herbaryumlarndaki rneklere ek olarak, E, K ve NHMda yer alan Trkiyeden toplanan rneklerin yan sra ran ve Iraktan toplanm rnekler de incelenerek trlerin deskripsiyonlar geniletilmi ve yeni tr ayrm anahtar hazrlanmtr. Revizyon almas esnasnda Cyclotrichium cinsinin tm trleri incelenerek, 9 trn yer ald bir anahtar da hazrlanmtr. Filogenetik almalar iin Cyclotrichium cinsinin Trkiyede yetien 6 trne ait 15 rnek kullanlmtr. Bu rneklerin ITS blgesi, polimeraz zincir reaksiyonuyla oaltlarak DNA dizin tespiti yaplmtr. Elde edilen dizilerden, BioEdit, Paup ve Phylip programlar kullanlarak taksonlar aras filogenetik ilikiyi gsteren aa elde edilmitir. D grup olarak Micromeria Benth., Thymus L., Acinos Mill., Calamintha Mill., Clinopodium L., Ziziphora L. cinslerine ait trler kullanlmtr. Bu alma TUBTAK-TBAG (Proje No:104T293) ve SYNTHESYS Project tarafndan desteklenmitir. Anahtar Kelimeler: Cyclotrichium, Filogeni, ITS, Labiatae, Trkiye
SB 011
SB 009
Serbest Oksijen Radikalleri ve Antioksidanlar Hlya DEMR1, Leyla AIK2 1 Gazi niversitesi, Atatrk Meslek Yksekokulu, Beevler, Ankara 2 Gazi niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Beevler, Ankara h.demir@gazi.edu.tr Bu almada serbest radikaller ve antioksidan ile ilgili son bilgilerin bir zetinin sunulmas amalanmtr. Sciencedirect, Pudmed, Medline gibi veritabanlarn kullanlarak bir literatr taramas yaplmtr. Bu makaleler zetlenerek almada sunulmutur. Serbest radikaller, bir atom ya da molekl yrngesinde elememi bir elektron ieren yksek oranda reaktif kimyasal rnlerdir. Dier molekller ile ok kolayca elektron alveriine girebilen bu molekllere "oksidan molekller" veya "reaktif oksijen partiklleri denir. Bu radikaller hcredeki dier molekllerle kolayca etkileime girerek oksidatif stres meydana getirirler. Serbest radikaller normal hcresel metabolizma srasnda oluabildii 136
Cyclotrichium Manden. & Scheng. (Labiatae) Cinsinin Taksonomisi ve Filogenisi Tuncay DRMENC1, Grkem DENZ2, Ekrem DNDAR2, Turan ARABACI3 1 Balkesir niversitesi, Necatibey Eitim Fakltesi, Biyoloji Eitimi Blm, Balkesir 2 Balkesir niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Balkesir 3 nn niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Malatya dirmenci@balikesir.edu.tr Cyclotrcihum Manden. & Scheng. cinsi, Boissier (1879) tarafndan Calamintha Sect. Cyclotrichium; Briguet (1897) tarafndan Satureia Sect. Cyclotrichium olarak snflandrlm, Mandenova ve Schengalia (1953) tarafndan ise yeni bir cins olarak tanmlanmtr. Trkiye, Irak, ran ve Lbnanda yayl gsteren 9 tr bulunmaktadr. Trkiye Florasnda 2si endemik olmak zere 6 tr kaytldr.
gibi, eitli d etkenler aracl ile de meydana gelebilir. Radikaller; lipidler, proteinler ve nkleik asitler gibi temel hcresel bileenlerde hasara yol aabilme zelligine sahiptir. Antioksidanlar, hem dorudan, hem de dolayl olarak ksenobiyotiklerin, ilalarn, karsinojenlerin ve toksik radikal reaksiyonlarn istenmeyen etkilerine kar hcreleri koruyan maddelerdir. Vitamin C, E, A, betakaroten, metallotionin, poliaminler, melatonin, NADPH, adenozin, koenzim Q-10, polifenoller, flavonoidler, fitostrojenler, sistein, homosistein, GSH, glutasyon peroksidaz, katalaz, speroksid dismutaz bu gruba girerler Anahtar Kelimeler: Serbest radikaller, antioksidan
etmektedir. Gnmzde antioksidanlar sadece yaygn olarak gda lipidlerini stabilize etmek iin deil ayn zamanda sindirim sisteminde absorbe ederek kan serumundaki lipidleride oksidasyonuna kar korumak iin talep edilmektedir. Bu almada gdalardaki su faznn antioksidanlarn fonksiyonel zellikleri zerine etkisi, metal ellat oluumuna bal inhibisyon reaksiyonlar, sl ilem ve souk depolama gibi ilemlerin antioksidanlar zerine etkileri incelenecektir. Anahtar Kelimeler: Bitkisel gdalar, antioksidan, ilemler
SB 013
SB 012
Bitkisel Kaynakl Gdalara Uygulanan lemler Esnasnda Antioksidanlarda Oluan Deimeler ve Bu lemlerin Antioksidanlarn Fonksiyonel zelliklerine Etkileri Nihat AKIN1, Mehtap AKIN2 1 Seluk niversitesi, Ziraat Fakltesi, Gda Mhendislii Blm, Kampus, Konya 2 Seluk niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kampus, Konya nakin@selcuk.edu.tr zellikle bitkisel kaynakl ou gda maddesi antioksidanlar ierirle.Bunlardan en ok bilinen antioksidanlar tokoferoller, askorbik asit ve karoten dir. Bu antioksidanlardan bir ka hari tutulursa geri kalanlarn tamam fenolik bileiklerdir. Bitkisel kaynakl gdalarda antioksidanlarn ierii olgunlama, iklim ve bitki trlerine gre deiiklikler gsterirler. Uygulamada bir gdann antioksidan ierii dk olduunda antioksidanca zengin doal bitkiler kullanlarak zenginletirilebilir. Antioksidan ieren bitkisel kaynakl gdalar ilenirken antioksidanlar proteinler ve dier gda bileenleriyle etkileirler ve baz antioksidanlarn aktivitesi hidrolitik ilemin bir sonucu olarak deiebilir. nk, glikozidler ve esterler serbest fenolik trevlerine dntrlr. Fenolik maddelerin metallerle reaksiyonu sonucunda kompleksler oluturmas nemlidir. Fenolik antioksidanlarn en nemli reaksiyonlar farkl ekillerde okside olma reaksiyonudur. Bunlar nemli lde antioksidanlarn fonksiyonel zelliklerini etkiler. Antioksidanlarn deiim mekanizmas ve uygulanan teknolojik ilem aamalar esnasnda reaksiyon rnlerinin bileimi serbest radikallerin konsantrasyonu ve oksijen basnc uygulanan ilem ssna bal olarak farkllk gstermektedir. Son zamanlarda tketiciler antioksidanlar gda maddelerde bulunmalarn talep
Pamuk Kalluslarnda Antioksidant Enzim Aktivitesi zerine NaCln Etkisi Sultan KKEROLU1, Yonca SURGUN1, Atilla Levent TUNA1, Betl BRN1, brahim YOKA2 1 Mula niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm 2 Mula niversitesi, Ortaca Meslek Yksekokulu skoskeroglu@mu.edu.tr Pamukta tuza toleransl (Nazilli 84S) ve tuza duyarl (ahin 2000) olarak belirlenen iki eidin hipokotil eksplantlarndan MurashigeSkoog (MS) (1962) ortamnda kallus elde edilmitir. retilen kalluslar 0, 60, 120 ve 180 mM NaCl ieren MS besin ortamna aktarlmtr. Tuzlu ortamda kalluslarn bymesi gzlenmi ve kalluslarda prolin, znebilir protein miktar, speroksit dismutaz (SOD), peroksidaz (POX), katalaz (CAT), glutatiyon redktaz (GR) ve askorbat peroksidaz (APX) enzimlerinin aktiviteleri aratrlmtr. Sonu olarak, pamukta kallus kltr ile tuza toleransn belirlenebilecei deerlendirilerek, duyarl ve tolerant eitler, belirlenen stres parametreleri bakmndan karlatrlmtr. Anahtar Kelimeler: Pamuk, NaCl, kallus kltr, antioksidant enzim aktivitesi
137
SB 014
Domateste (Lycopersicon sp.) Tuz Stresinin Antioksidant Enzim Aktiviteleri zerindeki Etkilerinin in vitro Olarak ncelenmesi Mahmut DOAN1, Rukiye TIPIRDAMAZ2 1 Harran niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Osmanbey Kampusu, anlurfa 2 Hacettepe niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Beytepe, Ankara dogan@harran.edu.tr Bu almada, domateste tuz stresine toleransl genotiplerin seiminde kullanlabilecek etkin parametrelerin belirlenmesi in vitro testlerin kullanlabilirliinin ortaya konmas amalanmtr. Materyal olarak toplam 5 farkl genotipte, 10 gn sreyle 150 mM NaCl uygulanarak kallus doku kltrnde yrtlmtr. Tuza toleransl ve duyarl genotipler arasnda Speroksit dismutaz (SOD; EC 1.15.1.1), katalaz (CAT; EC 1.11.1.6), gulutatyon redktaz (GR; EC 1.6.4.2) ve askorbat peroksidaz (APX; EC 1.11.1.11) enzim aktiviteleri bakmndan belirgin ve istatistiksel olarak nemli farkllk bulunmutur. Antioksidatif enzimlerin strese kar koruyucu rol oynadklar ve bu zelliin kallus doku kltrnde tuz stresine toleransllk dzeyini belirlemede etkili bir kriter olduu sonucuna varlmtr. Anahtar Kelimeler: Domates, antioksidant enzim, in vitro
SB 015
tuz
stresi,
Bezelyede (Pisum sativum L.) Antioksidant Enzim Aktivitesi ve Yaprak Ya Arasndaki likilerin Aratrlmas Neval ERTRK1, Barbaros ERTRK2 Converse College, Sanat ve Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Spartanburg, SC 29302, Amerika Birleik Devletleri 2 Kldede Mah. ehitler Sok. 9/6 55060 neval.erturk@converse.edu
Bu almada, bezelye (Pisum sativum L.) bitkilerinde antioxidant enzim aktivitesi ile yaprak ya arasndaki iliki aratrlmtr. Yksek a maruz braklm 14 gnlk bezelye fidelerinde oluan hasar, uygulamann 4, 8, 24 ve 36nc saatlerinde alnan yaprak rneklerinde incelenmitir. imlenmeden sonra ilk alan yaprak seti Yaprak 1, ikinci alan yaprak seti Yaprak 2 ve son alan yaprak seti Yaprak 3 olarak adlandrlmtr. Bu yapraklardaki speroksit dismutaz, glutatyon redktaz ve askorbat peroksidaz enzim aktiviteleri llmtr. In geli asna bal olarak oluacak hasarn minimuma indirilmesi iin k yandan yanstlmtr. Sonular bezelye bitkilerinde oksidatif hasarla yaprak ya arasnda ve oksidatif hasara dayankllkla enzim aktivitesi arasnda pozitif bir korelasyon olduunu gstermektedir. Uygulama sonras Yaprak 1 ve Yaprak 2de gzlenen yksek k hasarnn Yaprak 3e kyasla daha fazla olduu gzlemlenmitir. Yaprak 3de her enzimin de aktivitesinin yal yapraklara oranla daha yksek olduu belirlenmitir (p < .05). Askorbat peroksidaz ve glutatyon redktaz enzim aktivitesinde grlen art speroksid dismutaz enzim aktivitesinde grlen arttan daha yksek oranda olduu gzlenmitir. Kontrol ve uygulama gruplarnda Yaprak 3n toplam protein miktar dier iki gruba gre daha yksek bulunmutur. Deneyler sresince toplam protein miktarnda nemli bir deiiklik gzlenmemesi enzim aktivitesindeki artn protein miktarndaki arttan kaynaklanmadn dndrmektedir. Yaprak 3n yksek k uygulamasndan daha az hasar grdnn belirlenmesi ise yksek antioksidant enzim aktivitesine bal olduunu dndrmektedir. Bu almay Yaprak 1, 2 ve 3 arasndaki fotosentetik aktivite farkllklarnn aratrlmas ve oksidatif metabolizmadaki farkllklara bal olan reaktif oksijen ara rnleri arasndaki ilikisinin aratrlmas izleyecektir.
Oksidatif stres bitkilerin gnlk olarak karlatklar fizyolojik durumlardan birisidir. Aerobik canllarda oksijen metabolizmas toksik etki gsteren baz ara molekllerin oluumuna sebep olur. Oksijen radikalleri ad verilen bu ara molekllerin neden olduu zararlarn toplam oksidatif stres olarak tanmlanr. Oksijen radikellerini spren antioksidant enzimler oksidatif strese kar canllarn gsterdii en etkili sava tipidir. Antioksidant enzim aktivitesinin evre faktrleri, stres tipi, organizmann ya gibi faktrlere bal olarak deitii bilinmektedir. 138
SB 016
Sempervivum L. Cinsinde Polimorfizm ve Biyoeitlilik Fergan KARAER1, H Gray KUTBAY2, Salih TERZOLU3, Ferhat CELEP4 1 Amasya niversitesi, Eitim Fakltesi, 2 Ondokuz Mays niversitesi, FenEdebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Samsun 3 Karadeniz Teknik niversitesi, Orman Fakltesi, Trabzon 4 Orta Dou Teknik niversitesi, Biyoloji Blm, Ankara fergankaraer@hotmail.com Sempervivum L. polimorfik bir cins olup alpin ve subalpin blgelerin kayalar ve ayrlk gibi ekstrem alanlarnda yayl gstermektedir. Avrupa ve Kafkasya da pembe-krmz ve sar ieklere, Trkiyede ise sadece sar ieklere sahip Sempervivum cinsinin Trkiye florasna gre endemizm oran % 71dir. Bu almada eitli evre ve genetik zelliklere gre Sempervivum cinsinde grlen eitlilik ve polimorfizm aklanmaktadr. Anahtar Kelimele: Sempervivum, Biyoeitlilik, polimorfizm
SB 017
geni yayll %20, yayl belli olmayan trler %42, Trkiye iin endemik olan trler %5 oranndadr.Toplam endemik tr oran ise %13,2 dir. Anahtar Kelimeler: Ulubey Kanyonlar,Uak, flora
SB 018
Malatya linin Likenleri Mehmet CANDAN, Ayen ZDEMR TRK Anadolu niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Eskiehir mecandan@anadolu.edu.tr Malatya linin likenlerini belirlemeyi amalayan bu almada 2003-2005 yllar arasnda 78 lokalitedeki kaya, toprak, aa kabuu, liken vb. substratlardan toplanan liken ve likenikol mantar rnekleri deerlendirilmitir. alma kapsamnda, 196 liken ve 4 likenikol mantar taksonu tanmlanmtr. Bu bildiride, alma alanndaki liken ve likenikol mantarlarn ildeki yayllar alanlar haritalanarak verilmi ve substrat, ykseklik, k tercihleri gibi eitli zellikleri deerlendirilmitir. Anahtar Kelimeler: Malatya, Likenler, likenikol mantarlar
SB 019
Ulubey Kanyonlar'nn (Uak) Floras Mehtap AHN, Memduh SERN Uak niversitesi, Eitim Fakltesi, Fen Bilgisi retimi Blm Marmara niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm mehtap.sahin.64@gmail.com Aratrma alanmz, Uak linin gney ve gneybat kesiminde, jeolojik yapnn zelliinden dolay olumu kanyonlardr. Uak-Karahall karayolunun dousunda bulunan, Kazanc Deresinin ve Banaz aynn oluturduu Kanyonlar, denizden ykseklii 800-900 metredir.Kanyonlar, 100-500 metre geniliinde, 135-170 metre derinliinde ve 75 km uzunluundadr.Kanyon sisteminin ekli kire talarnn nce kimyasal sonra mekanik anmasnn bir sonucu olup, oluumunun 4,5 milyon ylda meydana geldii bilimsel olarak tesbit edilmitir.Kanyon tabanndaki, toprak tipi alvyal topraktr.Bu zellikte dnyann ikinci byk kanyonudur. Aratrma blgesinden 70 familyaya ait, 823 bitki taksonu toplanmtr. Bu bitkilerin floristik blgelere gre dalm; Akdeniz kkenli %20, Iran-Turan kkenli %8, Avrupa-Sibirya %10,
Gemiten Gnmze Trkiye Likenleri Ayen ZDEMR TRK Anadolu niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Eskiehir aturk@anadolu.edu.tr Trkiye Likenleri zerindeki almalar 17. yzyldan bu yana eitli evreler halinde srmektedir. Son yirmi be ylda bu almalar gerekten Trkiye Liken eitliliinin ortaya koyulmas amal olarak yaplmaya balanm olup olduka kapsaml sonular elde edilmitir. Likenler allrken likenikol mantarlar da listeye katma gelenei lkemizde de srdrlm, zellikle son yldr bu konuda da birok aratrma yaplmtr. Bu bildiride, gnmze kadar yaplan almalar deerlendirilmekte, karlalan sorunlar ve bundan sonra yaplabilecekler tartlmaktadr. Anahtar Kelimeler: Likenler, likenikol mantarlar, Trkiye
139
SB 020
Trkiyede Likenler zerinde Gelien Polycoccum Sauter ex Krber 1865 Cinsi zerine Notlar Mehmet Gkhan HALICI1, Ahmet AKSOY2 1 Erciyes niversitesi Fen Bilimleri Enstits Kayseri, 2 Erciyes niversitesi Fen Edb. Fakltesi Biyoloji Blm Kayseri mghalici@erciyes.edu.tr Trkiyede likenikol mantar trleri zerine almalar zellikle son 3 yl ierisinde art gstermitir. Likenikol mantar cinslerinden Polycoccum Sauter ex Krber 1865 cinsi Trkiyede 7 tr ile temsil edilmektedir: Polycoccum acarosporicola Halici & D.Hawksw. 2007, P. aksoyi Halici & V.Atienza 2007, P. crassum Vzda 1970, P. dzieduszyckii (Boberski) D.Hawksw. 1980, P. marmoratum (Kremp.) D.Hawksw. 1980, P. microstictum (Leight.) Arnold 1891 ve P. sporastatiae (Anzi) Arnold 1874. Bu trlerin konak ilikileri ve taksonomik farkllklar karlatrlmal olarak verilmi ayn zamanda bu trlerin tehisi iin bir anahtar hazrlanmtr. Anahtar Kelimeler: Biyoeitlilik, mantarlar, Dacampiaceae
SB 021
cochlearis (ivit otu)in doku kltr yoluyla yksek oranda adventif srgn rejenerasyonu elde edilmitir. I. cochlearis bitkisinin tohumlarnn in vitro koullarda gelitirilen 10 gnlk fidelerinden alnan, kotiledon yaprak ve kotiledon yaprak sap eksplantlar, farkl kombinasyonlardaki BAP-IAA, BAP-NAA ieren MS veya MSO besin ortamnda kltre alnmtr. Deneme sonular 6 hafta sonra incelendiinde BAP-IAA ieren MS besin ortamlarnda yaprak eksplantndan ve BAP-NAA ieren MS besin ortamlarnda ise yaprak sap eksplantndan daha uzun ve ok sayda srgn elde edilmitir. Genel olarak; adventif srgn rejenerasyon iin BAP ve NAA ieren ortamlarn BAP-IAA ieren MS ortamlara gre daha iyi olduu tespit edilmitir. Gelien srgnler MSte kklendirilip sakslara adapte edilmitir. Anahtar Kelimeler: in vitro, ivit otu (Isatis cochlearis), BAP, IAA, NAA
SB 022
eltikte (Oryza sativa L. cv. Taipei 309) Farkl Explant Kaynaklarndan Kallus ve Bitki Oluum Potansiyelinin Belirlenmesi zerinde Bir Aratrma Emine AYDIN, Orhan KURT, Fatih SEYS Ondokuz Mays niversitesi, Ziraat Fakltesi, Tarla Bitkileri Blm, 55139, Kurupelit Kampus, Samsun orhank@omu.edu.tr eltik (Oryza sativa L.), ekim alan ve bitkisel retim bakmndan dnyada ikinci srada yer alan bir monokotiledon bitki olup, dnya nfusunun yarsndan fazlasnn da temel besin kaynadr. Geleneksel tarm sistemlerinde eltikte, retimin artrlmas ynndeki btn abalara ramen arzu edilen retim art maalesef salanamamtr. Srdrlebilir bir tarm ile kaliteli yaamn salanabilmesi asndan gerekli olan kaliteli rnleri elde edebilmek iin geleneksel tarm sistemlerini destekleyici alternatif veya destekleyici tekniklere ihtiya vardr. Nitekim Biyoteknolojik yntemlerin geleneksel yntemlerle kombine edilmesi sayesinde msr, soya fasulyesi ve kolza gibi baz bitkilerde mevcut eitlere gre daha yksek verimli, salkl ve kaliteli eitler gelitirilmitir. Biyoteknolojik yntemler kullanlarak bitki doku ve organlarndan (explantlardan) besi ortamnda bitkilerin elde edilmesi bata gen transferi olmak zere birok alanda nem tamaktadr. Birok dikotiledon bitkide, farkl eksplant kaynaklarndan bitkilerin elde edilmesi rutin hale gelmitir. eltik bitkisinin de yer ald monokotiledon bitkilerde ise explantlardan bitki 140
likenikol
Isatis cochlearis (ivit Otu) Bitkisinin Doku Kltr Yoluyla Adventif Srgn Rejenerasyonu Khalid Mahmood KHAWAR1, idem Alev ZEL2, Burcu HADIMOULARI, Gamze ZL, Orhan ARSLAN 1 Ankara niversitesi, Ziraat Fakltesi, Tarla Bitkileri Blm, Dkap, Ankara 2 Gazi niversitesi, Gazi Eitim Fakltesi, Biyoloji Eitimi Anabilim Dal, Teknikokullar, Ankara kmkhawar@gmail.com Trkiyede Isatisin 41 taksonu bulunmaktadr. Bu almada kullanlan Isatis cochlearis ise; Kuzey Irakta ve Gney Dou Anadolunun Adyaman, Mardin ve Antep illerinde yaylm gsteren 2 yllk otsu bir bitkidir. ivitotu (Isatis) yapraklarndan elde edilen ivit boyas, gemiten beri yaygn olarak halclkta kullanlmaktadr. Gnmzde ise, evreye zarar vermeden tehlikesizce kullanlabilmesi ve doada paralanma zelliine sahip olmas nedeniyle Almanya da ahaplarn bozulmasnn nlenmesinde, ngiltere de yazc mrekkeplerinin imalatnda kullanlmaktadr.Aratrmada Isatis
elde etmek henz baarlamamtr. Bu sorunu amak amacyla birok monokotiledon bitkide, ok sayda aratrma yaplmtr. Baz olumlu sonular alnmtr ancak elde edilen baarlarn frekanslar olduka dktr. Bu nedenle bu alanda aratrmalarn yaplmas olduka nemlidir. Bu aratrma; farkl eksplant kaynaklarndan kallus oluum potansiyelini ve bu kalluslardan bitki oluum potansiyelini belirlemek amacyla, Ondokuz Mays niversitesi, Ziraat Fakltesi, Tarla Bitkileri Blm, Biyoteknoloji laboratuarnda yrtlmtr. Aratrma sonucu, kk explantlarndan verimli kalluslar ve bu kalluslardan da salkl bitkiler elde edilmitir. Elde edilen bu sonu, birok alanda, zellikle de gen transferi almalar asndan son derece nem tamaktadr. Bu aratrma makalesinde; elde edilen verilere dayanarak ortaya konan sistemin alma prensipleri ve bu sistemin kullanm alanlar bakmndan salayaca yararlar tartlacaktr. Anahtar Kelimeler: eltik, explant kltr, kallus oluumu, bitki oluumu
SB 023
ieren Murashige ve Skoog (MS) besi ortamnda kltre alndlar. 1 mgl-1 6-BA ieren MS besi ortamnda oaltlan 4 cmden byk mikroelikler 2 mgl-1 IBA ieren MS besi ortamnda kklendirilmitir. Sonrasnda byme odasnda adaptasyonlar salanan rejenere bitkiler byk sakslara transfer edilerek, d ortama adapte edilmitir. Embriyojenik doku, antepfstnn olgunlamam meyvelerinden 100 mgl-1 casein hidrolizat, 100 mgl-11-askorbik asit, %3 sukroz ve 1.0 mgl-1 6-BA ieren sv MS besi ortamnda gelitirilmitir. Sentetik tohum retimi iin kalsiyum alginat jeli kullanlmtr. Ksa dnem muhafaza iin sentetik tohumlar buzdolabnda +4Cde muhafaza edilmitir. Antepfstnn ticari olarak in vitro mikrooaltlmas henz kullanlmamaktadr. Ancak, bu alma sonucunda aklanan iyiletirilmi safhalarn kullanld bir in vitro mikrooaltm metodu, yeni kurulacak ticari Antepfst baheleri iin fidan retiminde yakn bir gelecekte geleneksel fidan retim metotlarna alternatif olabilecektir. Anahtar Kelimeler: Antepfst, mikrooaltma, yeni metotlar
SB 024
Antepfstnn Mikrooaltlmasndaki Yeni Metotlar Ahmet ONAY, Engin TLKAT, Veysi OKUMU, Veysel SZERER Dicle niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 21280, Diyarbakr ahmeto@dicle.edu.tr Bu alma, antepfstnn mikro oaltlmasnn baz basamaklar iin yeni gelitirilen metotlarla ilgilidir. Ligninlemi gvde blmlerinden alnan sert odunsu ve otsu yapdaki ilkbahar srgnleri ve in vitro rejenere olmu yaprakklardan kltr balatlmas, fenolik bileiklerin kltr ortamna salnmasnn engellenmesi, kklenme ve adaptasyonun iyiletirilmesi, olgunlamam tohumlardan embriyojenik kltr balatlmas ve sentetik tohum retimi ile ilgili yeni metotlar aklanmtr. Kltr balatlmas iin 15-20 cm uzunluundaki terminal srgnler 3-4 cm boyunda kesilerek 2 mgl-1 6benzil amino prin (6-BA) ieren zeltide 24 saat bekletildikten sonra toprak, kum ve torf (1:1:1) karm ile doldurulmu sakslara ekilmitir. 2 veya 3 hafta sonra in vivo gelien ya da rn veren aalardan ilkbaharda yeni gelien en az 2 cm uzunluundaki srgn ular basal ksmlarndan kesilerek yzey sterilizasyonuna tabi tutulmutur. Kltr balatlmasnda yukardaki iki metoda ek olarak in vitro ortamda rejenere olan aksenik yapraklar farkl 6-BA ve indole-3-asetik asit (IAA)
n vitro Koullarda Maliyeti Drme Amal Farkl Katlatrc ve Karbon Kaynak Kullanarak Muz oaltm Fato UZUNTAS1, Nihat DLSZ1, Orhan ARSLAN2, Khalid Mahmood KHAWAR3, idem Alev ZEL2 1 Harran niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, anlurfa 2 Gazi niversitesi, Gazi Eitim Fakltesi, Biyoloji Eitim ABD, Teknikokullar, Ankara 3 Ankara niversitesi, Ziraat Fakltesi, Tarla Bitkileri blm, Dkap, Ankara fatosuzuntas@hotmail.com Bu alma Harran niversitesi Biyoloji Blm ve Gazi niversitesinin Biyoloji Eitim Anabilim Dalnn Biyoteknoloji Laboratuarnda ortak olarak yrtlmtr. Trkiye de ekonomik nemi yksek olan bitki trlerine ynelik doku kltr almalar son yllarda hz kazanmtr. Klasik muz oaltmda kullanlan retim materyalleri homojen olmamakta ve bunlarn hastalk ve zararllarla bulak olma riski de olduka yksek olmaktadr. Bu sebeplerden dolay muz oaltmnda doku kltr ile oaltlm fideler yava yava iftiler tarafndan byk ilgi grmektedir. Ancak maliyeti yksek olan bu fideler tm iftiler tarafndan kullanlamamaktadr. Bu sorunun muz doku kltr teknolojisindeki ucuz katlatrc maddeler ve karbon kaynaklar 141
kullanarak zlebilecei dnlmtr. Denemelerde kullanlan Dwarf Cavendish muz eidi Alanyadan temin edilmitir. Eksplant olarak muz meristemi kullanlmtr. almada karbon kayna olarak sukroz ve ticari beyaz eker ve katlatrc madde olarak ta agar, isubgol ve pamuk lifleri kullanlarak muz doku kltr maliyeti drlmeye allmtr. Agara gre isubgol, pamuk lifleri ve Sukroza (Sigma) gre beyaz eker olduka ucuzdur. almada muz rizom eksplantlar, steril edilip 50 mg/l askorbik asit ieren svda yarm saat bekletildikten sonra, deiik katlatrc madde ve sukroz ile ticari beyaz eker ieren 4.5 mg/l BAP ve 0.2 mg/L IBA bulunduran MS ortamnda kltre alnmtr. Tm katlatrc madde, sukroz , ticari beyaz eker 4.5 mg/l BAP ve 0.2 mg/L IBA ieren MS ortamlar arasnda istatistiksel olarak farkllk bulunmamtr. Tm katlatrc maddeler zerinde gelien srgnler, 0.2 mg/l IBA ieren MS ortamlarnda kklendirilip adaptasyon salanmtr. alma sonucunda sabit masraflar hari, agar- sukroz ieren ortamda en pahal, pamuk ticari- beyaz eker ieren ortamda ise en ucuz bitki elde edilmitir. Elde edilen bulgular teknolojinin gelimesine yardmc olacak ve ayn zamanda yurt dna giden dviz miktarn da azaltacaktr. Anahtar Kelimeler: Muz, mikrooaltm, maliyet, in vitro, karbon kaynaklar
SB 025
olarak DNA dzeyinde genetik ve epigenetik varyasyonlar izlendi. almalarmz genetik ve epigenetik varyasyonlarn arpa kallus kltrlerinde regenerasyon zerine etkilerinin aratrlmas ynnde srdrlmektedir. Anahtar Kelimeler: Hordeum vulgare L., doku kltr, DNA metillenmeleri
SB 026
Gkyzne En Yakn Bitkiler: Palandken, Kargapazar ve Dumlu Dalar (Erzurum) Alpin iekleri Fevzi ZGKE1, Murat NAL1, Osman KARABACAK1, Faris KARAHAN2 1 Yznc Yl niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 65080, Van 2 Atatrk niversitesi, Ziraat Fakltesi, Peyzaj Mimarl Blm, 25240, Erzurum fevzi65@hotmail.com Dnyann eitli blgelerinde Corafi konum ve iklim faktrlerinin etkisinde alpin bitkilerin doal yayl alanlar; kuzey kutbunda 0500 m ve nemli tropik blgede 3500-5000 m iken aratrma alanmzn bulunduu Akdeniz ile subtropikal ller ve steplerde 2000-4500 mler arasnda deimektedir. Dou Anadolu Blgesinde Palandken, Kargapazar ve Dumlu Dalarnda (Erzurum) flora turizmi kapsamnda deerlendirilebilecek potansiyele sahip ve ulalabilir rotalarda yayl gsteren alpin bitkiler aratrlmtr. Palandken, Kargapazar ve Dumlu Dalarnn 2000 m ve zerinde toplanan 600 bitki rneinin deerlendirilmesi sonucu; 45 endemik olmak zerek toplam 264 takson tespit edilmitir. Bu taksonlarn % 17,04 endemiktir. Tehlike kategorisinde deerlendirilen endemik ve nadir bitkilerden 2 takson CR, 3 takson EN, 2 takson VU, 6 takson NT, 31 takson LC ve 4 takson DD kategorisinde bitki bulunmaktadr. Veri yetersiz (DD) kategorisinde olan taksonlarn aratrma alanmzdaki populasyon ve yayl durumlar gz nnde tutularak yeni tehlike kategorileri teklif edilmitir: Stachys huetii Boiss. EN (B2a), Astragalus pseudotriger Grossh. LC, Potentilla polyschista Boiss. LC, Galium czerepanovii Pobed. LC. Aratrma alanmzda tespit edilen taksonlarn biyolojik spektrumu u ekildedir: Bu taksonlardan % 75,3 hemikriptofit, % 8,3 terofit, % 7,1 kriptofit, % 4,5 Kamefit ve % 4,5 Fanerofittir. Taksonlarn, % 31,06 ran-Turan, % 4,92 Avrupa Sibirya, % 5,68 ksin ve % 1,13 Akdeniz fitocorafik blge elementidir.
Arpa Kallus Kltrlerinde Genetik ve Epigenetik Varyasyonlar Aslhan TEMEL, G. KARTAL, Nermin GZKIRMIZI stanbul niversitesi, Molekler Biyoloji ve Genetik Blm, 34118, Vezneciler-stanbul asl_temel@yahoo.com Arpa (Hordeum vulgare L.) bitkisinde doku kltr sonucu oluan genetik ve epigenetik varyasyonlar RAPD Random Amplified Polymorphic DNA ve CRED-RA Coupled Restriction Enzyme Digestion-Random Amplification yntemleri ile aratrld. Arpa olgun embriyolar MS+2 mg/l 2,4-D ieren besiyerinde kltre alndlar. Kltrler kontrollu bytme kabininde 250Cde karanlkta 24 hafta tutuldular. 24 haftalk kalluslardan ve kontrol olarak olgun arpa embriyolarndan DNA izolasyonu yapld. RAPD yntemi iin 20, CRED-RA yntemi iin CG dinukleotidi ieren 6 primer kullanld. oaltm rnleri 1.7% agaroz jelde yrtld ve UV altnda incelendi. Her bir primerle elde edilen sonu iin embriyo ve kallus dokularnn genetik benzerlii, hesapland. Kltr koullarna bal
142
Alanda tehlikede olan taksonlar tehdit eden ncelikli faktrler olarak; erken ve ar otlatma, bitki skm, erozyon ve gerlerin mikro evre istismarlar olarak tespit edilmitir. TR0305.02/LD/024 nolu AB ve DPT tarafndan finanse edilmitir. Anahtar Kelimeler: Alpin Bitkiler, Palandken, Kargapazar, Dumlu Dalar, Erzurum, flora turizmi
SB 027
SB 028
Trkiyede Bulunan Acantholimon Boiss. (Plumbaginaceae) Cinsi zerinde Taksonomik almalar Musa DOAN1, Galip AKAYDIN2, zlem MAV1 1 Orta Dou Teknik niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Ankara 2 Hacettepe niversitesi, Eitim Fakltesi, OFMA Blm, Ankara doganm@metu.edu.tr Trkiyede Acantholimon cinsine ilikin ilk revizyon almas Trkiye Florasnn 7.ciltinde ilk kez hazrlanm ve bu cinsin 25 tr, ayrca 5 pheli kayt ve 2 adet eksik bilinen tr olmak zere toplam 32 tr ierdii belirlenmitir. Bu cinse ilikin olarak 2000- 2003 yllar arasnda TBTAK tarafndan yl sre ile desteklenen aratrmada bu cinsin Trkiyede 52 tr olmak zere toplam 67 takson ierdii ve bunlarn 43 tanesinin endemik olduu belirlenmitir. Bu teblide Acantholimon cinsinin sistematiinin anlalmasnda kullanlan baz morfolojik, anatomik, ekolojik ve fitocorafik verilerin kritik bir analizi yaplm ve bu verilerin taksonomik nemi aklanmtr. Bu bulgular nda bu cinsin evrimi zerine baz deerlendirmeler yaplm ve cinsii snflandrmasnn doal bir yapya dntm salanmtr. Bu cinsin ierdii taksonlarn Trkiyede bulunan eitli karasal ekosistemlerde srdrlebilirliinin salanmas ve koruma biyolojisine katkda bulunmak amacyla mevcut taksonlarn IUCN tarafndan belirlenen tehdit kategorileri verilerek bunlarn korunmas iin baz nerilerde bulunulmutur. Anahtar Kelimeler: Acantholimon, Plumbaginaceae, Revizyon, Trkiye
SB 029
Endemik Bitki Cenneti Kzlda (amlk Kasabas, Derebucak-Konya) Ahmet AKSOY1, Ergin HAMZAOLU2, Hakk DEMRELMA3 1 Erciyes niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 38039, Kayseri 2 Bozok niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Yozgat 3 Seluk niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Konya aksoy@erciyes.edu.tr Bu alma 1975m ykseklii olan Kzlda (amlk Kasabas, Derebucak-Konya) serpantin florasn kapsamaktadr.Arazi almalar sonucunda 485 bitki rnei toplanmtr. Bu rneklerin deerlendirilmesi sonucu serpantine zg 188 takson tespit edilmitir. Bu taksonlardan 66 tanesi endemiktir (% 35). Floray oluturan taksonlarn 60 Akdeniz (% 32), 37si ran-Turan (% 17), 15 takson ise ok blgeli (8.3), 10 takson Avrupa-Sibirya (% 5.3) ve 66 taksonun blgesi bilinmemektedir (% 35). Bu alandan son zamanlarda bilim dnyas iin 9 yeni takson tanmlanmtr; Bornmuellera kyakii Aytac & Aksoy, Sideritis ozturkii Aytac & Aksoy, Silene ozyurtii Aksoy & Hamzaoglu, Erygium trisectum A.Wrz & H.Duman, Centaurea kizildagensis E. Uzunsisarckl, E. Dogan & H. Duman, Rindera Dumanii, Noccaea camlikensis Aytac, Nordt. & Parolly, Stipa cacuminis H.Scholz & Parolly ve Onosma sp. nemli bir bitki alan olan Kzlda youn olarak antropojenik etkiler altnda bulunmaktadr. Serpantine zg dar yayll yeni taksonlarn burada bulunmas nedeniyle alan mutlaka koruma altna alnmaldr. Anahtar Kelimeler: Kzlda, flora, yeni trler, endemik ve koruma statleri
Trkiye Centaurea (Asteraceae) Cinsi Tuna UYSAL, Kuddisi ERTURUL Seluk niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kampus, Konya tuysal@selcuk.edu.tr Aratrma materyalini 20022005 yllar arasnda lkemizin farkl blgelerinden toplanan rnekler ve allan taksonlara ait tip rnekleri oluturmutur. Cheirolepis L. seksiyonunda yer alan taksonlarn rnekleri zerinde morfolojik, karyolojik (kromozom saymlar) ve molekler (DNA dizi analizleri) almalar yaplmtr. 143
Morfolojik almalar sonucunda taksonlarn benzerlik ve farkllklar ortaya karlmtr. Kromozom saymlar sonucunda seksiyonun temel kromozom says x=9 olarak belirlenmitir. allan taksonlardan Centaurea drabifolia Sm. subsp. drabifolia, C. drabifolia subsp. austrooccidentalis Wagenitz, C. drabifolia subsp. cappadocica (DC.) Wagenitz, C. isaurica Hub.Mor., C. derderiifolia Wagenitz, C. nivea Wagenitz, C. paphlagonica (Bornm.) Wagenitz, C. cankiriense A.Duran & H. Duman, C. odyssei Wagenitz trlerinin kromozom saylar 2n=18 olarak tespit edilmitir. C. drabifolia subsp. detonsa Wagenitz, C. drabifolia subsp. glabrousa Uysal & Erturul, C. kotschyi (Boiss. & Heldr.) Hayek var. kotschyi, C. kotschyi var. persica (Boiss.) Wagenitz, C. decumbens (Wagenitz) Uysal & Erturul, C. sericea Wagenitz trlerinin kromozom says 2n=36 olarak tespit edilmitir. Sadece C. deflexa Wagenitz trnn kromozom says 2n=54 olarak tespit edilmitir. Kromozomal sonularmz Cheirolepis seksiyonunda poliploidi olduunu gstermektedir. Dizi analizleri sonucunda Cheirolepis ve yakn ilikili seksiyonlarn birlikte (Pteracantha Wagenitz, Plumosipappus (Czerep.) Wagenitz) monofiletik bir grup olduu tespit edilmitir ve bu monofiletik gruba ait genetik kod ortaya karlmtr. Gerekletirilen bu aratrmalar sonucunda yakn seksiyonlardan Pteracantha Wagenitz ve Plumosipappus (Czerep.) Wagenitz seksiyonlar sinonim yaplmtr ve Cheirolepis seksiyonunun snrlar geniletilmitir. Her taksonun geerli ad, ilk yaynland literatr, tip rnekleri, nceki revizyonlar, geni betimleri, yetime ortam ve ykseklii, Trkiye ve varsa komu lkelerdeki yayl, ve tehlike kategorileri verilmitir. Aratrma sonucunda byk ounluu endemik olan bu seksiyon hakknda elde edilen veriler dorultusunda baz taksonlarn sistematik durumlar yeniden belirlenmi, bilim dnyasna C. drabifolia Sm. subsp. glabrousa Uysal & Erturul sp. nova, C. paphlagonica (Bornm.) Wagenitz subsp. turkeliensis Uysal & Erturul sp. nova, C. decumbens (Wagenitz) Uysal & Erturul stat. nova sunulmutur. Yaplan morfolojik ayrmlar ayn zamanda kromozom say ve DNA sekans almalaryla desteklenmitir. Anahtar Kelimeler: Centaurea, Cheirolepis, Pteracantha, Plumosipappus, revizyon, Trkiye
SB 030
Trkiye Centaurea L. Cinsi (Asteraceae) Acrolophus (CASS.) DC. Seksiyonu Taksonlar zerine Taksonomik Bir Aratrma Osman TUGAY, Kuddisi ERTURUL, Tuna UYSAL Seluk niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kampus, Konya otugay@selcuk.edu.tr Bu aratrma 2005-2007 yllar arasnda Seluk niversitesi Bilimsel Aratrma Koordinatrl tarafndan desteklenen (BAP06401023) Trkiyedeki Centaurea L. Cinsi Acrolophus (Cass.) DC. ve Ammocyanus Boiss. Seksiyonlarnn (Asteraceae) Revizyonu adl proje kapsamnda yaplmtr. Centaurea cinsi Acrolophus seksiyonu Trkiyede 31 taksonla temsil edilir. Bunlardan 24 endemik olup endemizm oran yaklak % 77dir. Endemik taksonlarn 10u tip lokalitesinden bilinmektedir. Bunlar; Centaurea anthemifolia Hub.-Mor., C. cariensiformis Hub.-Mor., C. nydeggeri Hub.-Mor., C. olympica C.Koch, C. sipylea Wagenitz, C. tuzgoluensis Ayta & H.Duman, C. werneri Wagenitz, C. wiedemanniana Fisch. & Mey., C. yozgatensis Wagenitz ve C. zeybekii Wagenitz dir. Bu almada Centaurea L. Cinsi Acrolophus seksiyonu taksonlar toplanarak yaygn herbaryum tekniklerine gre kurutuldu. Bu taksonlarn habitat zellikleri, dalm haritalar ve tehlike durumlar belirlendi. Anahtar Trkiye
SB 031
Kelimeler:
Centaurea,
Acrolophus,
ki Nohut Hattnn Fotosentetik Aktivitelerinin Uyum ve me Scaklklarnda Klorofil Fluoresans le Karlatrlmas zlem TURAN, Yasemin EKMEK Hacettepe niversitesi, Fen Fakltesi Biyoloji Blm, 06800, Beytepe, Ankara turanzlm@gmail.com Aratrmada, nohut (Cicer arietinum L.) bitkisinin iki hattna (AkN 87 ve AkN 290) uygulanan uyum ve farkl me scaklklarnn fotosentetik pigment, zar btnl ve PSIInin fotosentetik aktivitesi zerine etkisi incelenmitir. Bu amala, toprak kltrnde bytlen 12 gnlk nohut fideleri ya souk uyumlandrlm (10C, 7 gn) ya da uyumlandrlmam olarak 12 gn sreyle farkl me scaklklarna (4C ve 2C) maruz braklarak uyum yeteneklerine gre 144
karlatrlmtr. Nohut hatlarnda uyum periyodu klorofil a fluoresans ve MDA parametrelerini etkilemezken, toplam klorofil (a+b) ieriini sadece AkN 290da nemli derecede azaltmtr. me scaklklarnda, karanlkla adapte edilmi yapraklardaki minimum (Fo) ve maksimum (FM) fluoresans deerlerindeki deiiklikler PSIInin potansiyel fotokimyasal etkinlii (FV/FM)ni AkN 290da AkN 87ye gre daha fazla azaltmtr. Benzer ekilde, kla adapte edilmi yapraklardaki PSIInin gerek fotokimyasal (PSII) ve enerji yakalama etkinlii (FV'/FM') zellikle iddetli souk derecesinde ve en ok da AkN 290da azalmtr. Souk derecesinin artmas yapraklardaki elektron tama hz (ETH)nn giderek azalmasna neden olmutur. me scaklk derecelerinde, k enerjisinin fotokimyasal kullanm (qP) sadece AkN 290da azalrken; fotokimyasal olmayan kullanm (NPQ) ynnden her iki hatta da nemli bir deiiklik belirlenmemitir. me scaklklar hatlarn hibirinde PSII aktivitesini durduracak dzeyde bir fotoinhibisyona neden olmamtr. Tm klorofil a fluoresans, toplam klorofil (a+b) ve MDA parametreleri dikkate alndnda; hatlardan AkN 87nin AkN 290a gre me scaklklarndan daha az etkilendii ve uyumlandrmann bu hattn soua kar dayanma yeteneini dier hatta gre daha fazla arttrd belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: Klorofil a fluoresans, MDA, nohut (Cicer arietinum L.) hatlar, toplam klorofil (a+b), uyum, me
SB 032
arlklar artmtr. 101 konsantratr atnn 400 ppm ve zeri ile 102 konsantratr atnn 600 ppm ve zeri uygulamalarnda bitkilerin uzunluk, ya ve kuru arlklarnda nemli azalmalar gzlenmitir. Bu azallar zellikle 101 konsantratr atnn kullanld uygulamalarda daha belirgindir. Anahtar Kelimeler: Bor fabrika atklar, arpa, buday, vejetatif byme.
SB 033
Kuraklk Stresi Altnda Yetitirilen Baz Mercimek (Lens culinaris Medik.) eitlerinde Morfolojik ve Molekler Dzeydeki Deiikliklerin Belirlenmesi Musa TRKER, Peyami BATTAL, Murat ERMAN, smail ELK, smet BERBER, Mehmet Emre EREZ, Faruk OUZ Yzncyl niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 65080, Kamps, VAN musaturker@yahoo.com Bu almada, kurakla maruz braklan yazlk ve klk mercimek eitlerinde morfolojik ve molekler dzeydeki deiiklikler aratrld. Bu amala, 2 klk (Sazak 91 ve Yerli Krmz) ve 2 yazlk (Malazgirt 89 ve Sultan I) olmak zere tescil edilmi 4 mercimek eidi kullanld. Klk zellie sahip iri taneli Sazak 91 ve Yerli Krmz eitlerinde 4 hafta ara ile sulama uygulamas, verim ve verim ile ilikili karakterlerde en yksek deerleri vermitir. Yazlk eitlerden Sultan I, 2 hafta ara ile yaplan sulama uygulamasnda en yksek tane ve biyolojik verim deerlerini verirken, Malazgirt 89 eidi 3 hafta ara ile sulama uygulamasnda en yksek deerleri vermitir. Stoma saylar ve byklkleri hem yazlk hem de klk eitlerde benzerlik gstererek, sulama durumlarna bal olarak nemli bir deiiklik gzlenmemitir. Ancak stoma aklklar su seviyesinde de bal olarak azalmtr. ieklenme dneminde en yksek DNA seviyeleri klk Sazak 91 ve Yerli Krmz eitlerinde srasyla drt ve hafta ara ile su verilen (291.66; 250.00 g/g-TA), yazlk Sultan I ve Malatya eitlerinde srayla ve iki hafta ara ile su verilen (41.66 ve 52.08 g/g-TA), bakla balama dneminde Sazak 91 ve Yerli Krmz eitlerinde srasyla iki hafta ara ile su verilen (145.83; 125.00 g/g-TA), Sultan I ve Malatya eitlerinde iki ve drt hafta ara ile su verilen (208.30 ve 166.66 g/gTA) bitkilerde belirlenmitir. Sazak 91 eidinde en yksek dzeyde GST ve GSH iki ay ara ile su verilen (srasyla 1.69 U/g TA ve 2.01 mg/g TA), GR drt hafta ara ile su verilen (0.91 mg/g TA) bitkilerde, Yerli Krmz 145
Emet Borik Asit Fabrikas Atklarnn Arpa ve Budayda Vejetatif Byme zerine Etkileri Ayten EROLU1, Sleyman TOPAL2 1 Orta Dou Teknik niversitesi, Biyoteknoloji Anabilim dal, Eskiehir yolu, 06531, Ankara 2 Dumlupnar niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Ktahya ayteneroglu@gmail.com Emet Borik Asit Fabrikas atklarnn arpa (Hordeum vulgare L.cv. nce04) ve buday (Triticum sativum L. cv. Altay 2000) bitkilerinde vejetatif byme zerine olan etkileri aratrlmtr. Arpa ve buday bitkileri fabrika atklarn 0, 20, 40, 60, 80, 100, 200, 400, 600, 800 ve 1000 ppmlik zeltilerinde 7 gn sreyle kontroll olarak yetitirilmitir. Arpa ve buday tohumlarnda 101 konsantratr atnn 20-200 ppm, 102 konsantratr atnn 20-400 ppm arasndaki konsantrasyonlarnda kk ve gvde uzunluklar, kk ve gvde ya arlklar ve kk ve gvde kuru
eidinde en yksek seviyede GST, GSH ve GR srasyla iki ay ara ile su verilen (1.40 U/g TA), hi su verilmeyen (2.54 mg/g TA) ve iki ay ara ile su verilen (1.12 mg/g TA) bitkilerde, Sultan I eidinde en yksek dzeyde GST, GSH ve GR srasyla iki ay ara ile (0.22 U/g TA), hafta ara ile (2.13 mg/g TA) ve bir hafta ara ile (0.16 mg/g TA) su verilen bitkilerde, Malazgirt 89 eidinde GST ve GSH drt hafta ara ile su verilen (srasyla 0.24 U/g TA ve 2.22 mg/g TA) bitkilerde, GR iki ay ara ile su verilen (0.22 mg/g TA) bitkilerde belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: Kuraklk stresi, DNA, stoma, antioksidant enzimler
SB 034
SB 035
Msr eitlerinin Fotokimyasal Etkinliklerine Gre Kurakla Toleranslarnn Belirlenmesinde Kautsky Etkisi Yaklam Yasemin EKMEK1, Nuran EK1, Banu EFEOLU2 1 Hacettepe niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Beytepe 06800 Ankara 2 Abant zzet Baysal niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Glky 14280 Bolu yase@hacettepe.edu.tr Bu aratrmada, kuraklk stresi altndaki baz msr (Zea mays L.) eitlerinin (Doge, Luce ve Vero) fotokimyasal etkinliklerindeki deiimler Kautsky Etkisi yaklam ile belirlenip, eitlerin kurakla tolerans kapasiteleri yorumlanmtr. Toprak kltrnde kontroll koullarda yetitirilen 12 gnlk msr eitleri sulama yaplmakszn 12 gn sre ile kuraklk periyoduna braklm ve ardndan 6 gn boyunca yeniden sulama yaplmtr. Klorofil a fluoresans sonular, kurakln tm eitlerde maksimum fluoresans (Fm) intensitesini azalttn, buna karn minimum fluoresans (Fo) intensitesini sadece Doge eidinde arttn gstermitir. Fotokimyasal olmayan enerji kayb (DIo), elektron transportu (Eo), fotosistem IInin maksimum quantum etkinlii ile reaksiyon merkezi bana (DIo/RC) ve yaprak baznda enerji kayplar (DIo/CSo), elektron yakalama etkinlii (TRo/RC ve TRo/CSo), elektron transportu (Eo/RC ve Eo/CSo) ve k enerjisi absorbsiyonu (ABS/RC ve ABS/CSo) gibi fluoresans parametreleri llen teknik fluoresans verilerinden JIP-Testi kullanlarak hesaplanmtr. JIP-Testi ile elde edilen bu parametrelerdeki deiim, kurakln Vero eidinin fotokimyasal etkinliini dier eitlere gre daha az etkilediini gstermitir. Bunun yan sra, kurakl izleyen yeniden sulama uygulamasnn, tm eitlerde fotokimyasal etkinlii kontrol seviyesine kadar iyiletirdii belirlenmitir. almadan elde edilen bulgular, Vero eidinin dier eitlere gre fotokimyasal performansnn daha yksek olduunu ve kuraklk stresinden dier iki eide gre daha az etkilendiini gstermitir. Anahtar kelimeler: Fotokimyasal etkinlik, JIPtest, klorofil a fluoresans, kuraklk, msr (Zea mays L.)
Polifazik Klorofil a Fluoresans ile Arpa Bitkisinde UV-B Ima Etkisinin Deerlendirilmesi Nuran EK, Hsn AKIRLAR Hacettepe niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Beytepe, 06800, ANKARA ncicek@hacettepe.edu.tr Yeryzne ulaan UV-B masndaki art, ozon tabakasnn incelmesi ile oluan olumsuz evresel etkilerden biridir. Aratrmada; farkl srelerde (0, 1, 2, 3, 4 ve 5 saat) uygulanan UV-B masnn arpa (Hordeum vulgare L. var. Blbl 89) yapraklarnn fotosistem II (PS II) davran zerine etkisini incelemek iin klorofil a fluoresansndaki polifazik art (OJIP) kullanlmtr. JIP-Testine gre polifazik fluoresans artnn analizi, bitki materyalinin evresel deiimlere kar davrannn llmesini salayan yapsal ve fonksiyonel parametrelerin saptanmasn mmkn klmaktadr. JIP-Testi ile hesaplanan fonksiyonel parametreler; her bir reaksiyon merkezi ve yaprak kesiti tarafndan absorblanan (ABS), yakalanan (TR) ve transfer edilen (ET) enerji aklardr. Yapsal parametreler ise ak oranlar yada verimlerdir ki bunlar; primer fotokimyann maksimum quantum verimi, Po (Fv/Fm), yakalanan bir eksitonun bir elektronu elektron transport zincirine hareket ettirme etkinlii, o ve absorblanan bir fotonun bir elektronu elektron transport zincirine hareket ettirme olasl, Eodr. UV-B masnn arpa yapraklarnn primer fotokimyas zerine etkisi bu parametrelerle ilikilendirilerek deerlendirilmitir. Anahtar Kelimeler: Klorofil a fluoresans, UV-B, arpa
146
SB 036
SB 037
Bahesaray (Van) ve evresi Floras Mehmet FIRAT Yznc Yl niversitesi, Eitim Fakltesi, Biyoloji blm, Van kuyucak65@yahoo.com Bahesaray (Van) ve evresinde 1999 ve 2001 yllar arasnda gerekletirilen bu aratrmann arazi almalar ile 3000 bitki rnei topland. Bu rneklerin taksonomik incelenmesi sonucunda 66 familya ve 302 cinse ait 844 tr, 43 alttr ve 25 varyete olmak zere toplam 912 takson tespit edildi. Bunlardan 8 tanesi tip rneinden sonra ilk defa ve 15 tanesi ikinci defa ve Trkiye Floras iin bir yeni kayt (Scilla kurdistanica ) topland. 119 takson B9 karesi iin yeni kayttr. Taksonlarn fitocorafik blgelere gre dalm yledir; Iran-Turan elementi 398 (% 44), AvrupaSibirya elementi 69 (%8), Akdeniz elementi 16 (%2), ok blgeli veya fitocorafik blgesi bilinmeyenler 429 (%46) dur. Alanda toplam 131 (%14.36) endemik takson belirlenmitir. 912 taksonun 5i Pteridophyta, 907si Spermatophyta yesidir. Spermatophyta yelerinden 1i Gymnospermae ve 906s Angiospermae yesidir. Angiospermlerin 788i Dicotyledoneae ve 118i Monocotyledoneae snfna aittir. erdikleri takson saysna gre alandaki en byk 10 familya srasyla Asteraceae 131 (%14.37), Fabaceae 80 (%8.77), Brassicaceae 76 (%8.33), Lamiaceae 75 (%8.22), Caryophyllaceae 59 (%6.47), Boraginaceae 49 (%5.37), Liliaceae 47 (%5.15), Poaceae 44 (%4.83), Rosaceae 37 (%4.06), Scrophulariaceae 31 (%3.40)dir. En ok takson ieren ilk 10 cins srasyla Astragalus 35 (% 3.83), Silene 28 (%3.07), Allium 17 (%1.86), Campanula 17 (%1.86), Centaurea 16 (% 1.75), Salvia 14 (% 1.53), Ranunculus 12 (% 1.31), Onosma 12 (% 1.31), Potentilla 12 (%1.31), Veronica 12 (%1.31)dr. Raunkiaerin sistemine gre analiz yapldnda Hemikriptofitler 512 (% 56.12), Terofitler 144 (% 15.78), Kriptofitler 132 (% 14.47), Kamefitler 89 (%9.75), Fanerofitler 35 (% 3.83) dir. almamzda Trkiye Florasndan farkllk gsteren 41 taksona ait zellikler verilecektir. Anahtar Kelimeler: Flora, Bahesaray (VAN), Trkiye
Hakkari Doas ve Florasna Giri Mehmet FIRAT Yznc Yl niversitesi, Eitim Fakltesi, Biyoloji blm, Van kuyucak65@yahoo.com Bu alma 2000 - 2007 yllar aras yaplan floristik arazi gezileri sonucu gerekletirilmitir. Bu arazi gezileri srasnda, Yksekova, emdinli, ukura ileleri; Cilo, Sat, Buzul,ki yaka, Mor, Smbl, Reko, Karada, Bilmizit, ine dalar; Meydan belek, Avaherk, Bezome, Golan, elesor (Kzlda), Bilmizit, Bezemre, Ptkesir, Sekucu memhesen, Terazin , Dolakavrane, Verkevane, Beresor, Serpl, Certe, Geverok, Helane, Gerain, Semedar, Meydane melhem, Kaniyapirmus yaylalar; Zap , Spihane , Krkda, Kaval, Tiyar vadileri; Avain, Diz dereleri; Mergezer, Oramar, Ziri, Koanis mevkileri; Nehil sazl; Seyithan , Lis, Bala, CiloSat Glleri; Haruna, apatan geitleri ve Buzullaryla Muhteem bir floraya sahip Hakkari doas ve Bitki trleri hakknda fotoraflarla bilgi verilecektir. Anahtar Kelimeler: Hakkari, Doa, Flora
SB 038
Tulipa L. (Liliaceae) Cinsinin Corafik Dalm, Taksonomik Problemleri ve zm nerileri smail EKER1, M. Tekin BABA1, M. KOYUNCU2 1 Abant zzet Baysal niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 14280 Glky, Bolu 2 Ankara niversitesi, Eczaclk Fak., Farmastik Botanik ABD, 06100 Tandoan, Ankara tuliphunter@hotmail.com Tulipa L. cinsinin (Lalelerin) anavatan Orta Asyadaki Tiyan-an ve Pamir-Altay dalardr. Orta Dou ve ran dahil Orta Asya, Bat in, Bat Himalayalar, Kafkaslar ve Anadolu lalelerin doal yayl alanlardr. Gneybat Avrupann berya Yarmadasndan, Akdenizin Kuzey ve Gney sahilleri boyunca Balkanlar, spanya, Portekiz, talya ve Yunanistanda da doal olarak yayl gsterirmekle birlikte, bu trler tccar ve gezginler tarafndan Orta Asya ve Anadoludan getirilmi ve daha sonra trler doaya kaarak doallamtr. Trkiyede 18 takson, Orta Asya ve Kafkaslarda 65 takson, randa 36 takson, inde 14 takson, Suriye-Filistin-Sinada 13 takson, Avrupa Florasnda 12 takson, Balkanlarda 12 takson, Irakta 3 takson, talyada 3 takson, 147
Fransada 7 takson, berya Yarmadasnda 6 takson, Kbrs Adasnda 3 takson, Girit Adasnda 4 takson yayl gstermektedir. Kesin says belli olmamakla birlikte, laleler farkl aratrclara gre dnyada 45-120 civarnda trle temsil edilmektedir. Taksonlar iki alt cins altnda yer alrlar: Tulipa alt cinsi Tulipa, Tulipanum De Reboul, Eichleres (Hall) van Raamsdonk, Kolpakowskianae (Hall) van Raamsdonk, Orithyia (D. Don) Vvedensky ve Clusianae Baker seksiyonlarn, Eriostemones (Boiss.) van Raamstonk alt cinsi Australes sensu Hall, Saxatiles Baker, Biflores sensu Hall ve Lophophyllon Vvedensky seksiyonlarn ierir. lkemizde iki altcinse ve yedi seksiyona ait 17 tr (18 takson) doal yayl gstermekte olup 6 takson Trkiye iin endemiktir. Ayrca 9 taksonun tip rnekleri Trkiyeden toplanmtr. Bu alma, Trkiyenin Tulipa L. cinsinin revizyonunun ilk basama olup ncelikle literatr, herbaryum ve arazi almalar yaplm ve cinsin taksonomik problemleri ortaya konulmutur. alma sonucunda, gerek Dnya Floralarnda gerekse Trkiye Florasnda tr tehis anahtarlarnda birbirine yakn ve birbiriyle rten taksonomik karakterlerin kullanlm olmas, meyve ve tohum karakterlerinin yeterince kullanlmamas, takson betimlemelerinde yeterli karakter korelasyonunun olmamas, baz taksonlarn yalnzca habitat farkllna dayanarak tr anahtarlarnda ayrlmas, tr ii ve populasyonlar arasndaki varyasyonlarn fazlal ve yeni karakterlerin tespit edilme gereklilii gibi problemler tartlmtr. Ayrca lkemizde mevcut olan tipifikasyon problemleri, doadan kaybolmu ya da ikinci defa toplanamam trler ile pheli kaytlar zerinde durulmutur. Anahtar Kelimeler: Tulipa, taksonomi, sistematik, Trkiye
SB 039
kayttr. 204 takson Trkiye iin endemiktir (% 21,1). Bitkilerin 196s tek yllk (% 19,9), 73 iki yllk (% 7,4), 716s ok yllktr (% 72,7). Taksonlarn fitocorafik spektrumu aadaki gibidir: ran-Turan elementleri 379 (% 38,5), Avrupa-Sibirya elementleri 94 (% 9,5), Akdeniz elementleri 41 (% 4,2), Kozmopolit 9 (% 0,9), bitki corafyas blgesi bilinmeyenler 465 (% 47,2). Takson says bakmndan en zengin familyalarn sralamas u ekildedir: Asteraceae 150 (% 15,2), Lamiaceae 92 (% 9,3), Fabaceae 89 (% 9,0), Brassicaceae 78 (% 7,9), Poaceae 51 (% 5,2), Caryophyllaceae 49 (% 5,0), Apiaceae 42 (% 4,2), Rosaceae 39 (% 4,0), Liliaceae 37 (% 3,8), Boraginaceae 34 (% 3,5), Scrophulariaceae 32 (% 3,3). Takson says bakmndan en byk on bir cinsin sralamas u ekildedir: Astragalus 32, Salvia 21, Centaurea 21, Silene 17, Alyssum 15, Allium 13, Campanula 11, Scrophularia 10, Achillea 10, Euphorbia 10, Tanacetum 10. Anahtar Kelimeler: Tohumlu bitkiler, flora, endemik, Sivas, Divrii, mranl
SB 040
Gaziantep li Endemik ve Nadir Bitkileri Yusuf ZEYNALOV1, Fatih YAYLA2, Medine Mnevver UMA2, Hasan YELKEN 1 Gaziantep Bykehir Belediyesi, Gaziantep 2 Gaziantep niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 27310, ehitkamil, Gaziantep zeynalovyusuf@hotmail.com lkemiz florasnn zenginliklerinin ortaya konulabilmesi iin almalar aralksz devam etmektedir. Bu almalarla paralel olarak Gaziantep ili florasnn tespitine ynelik 2000-2007 yllar arasnda almalar yaplmtr. Bu almalar kapsamnda tespit edilen bitkilerin 120 si endemik ve 48 i nadir bitkidir. Bu bitkilerin 62 si C6 karesine 134 tanesi de Gaziantep iline yenidir. IUCN kategorilerine gre VU (53), EN (11), DD (11), CR (4), LR ve alt gruplar (89) olarak deerlendirilmitir. Bitkilerin fitocorafik blgelere dalmlar ran-Turan 53 (31%), Akdeniz 70 (42%), Avrupa-Sibirya 7 (4%) ve bilinmeyen 38 (23%) olarak belirlenmitir. En fazla takson ieren familyalar; Lamiaceae (24); Fabaceae (23), Asteraceae (20), Scrophulariaceae (12), Liliaceae (11) ve Brassicaceae (9) dir. Anahtar Kelimeler: Endemik, nadir, IUCN, Gaziantep
lale,
Liliaceae,
engelli Da (Sivas) Floras Erol DNMEZ Cumhuriyet niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Sivas eroldonmez@yahoo.com Bu alma; Sivas ilinin Divrii ve mranl ileleri arasnda yer alan engelli Dann florasn kapsamaktadr. alma alan; Anadolu Blgesinin en dou ksmnda, Dou Anadolu Blgesi ile snr tekil edecek ekilde yer almakta olup, ran-Turan Bitki Corafyas Blgesinde ve B7 karesindedir. Bu almann sonunda, 2761 bitki rnei toplanm ve alma alanndan 84 familya, 389 cinse ait 928 vaskler bitki tr (985 takson) tanmlanmtr. 149 takson B7 karesi iin yeni
148
SB 041 Kuraklk Stresi Srasndaki Yaprak Kvrlmas le Stoma Davranlarnn Deerlendirilmesi Asm KADIOLU1, Rabiye TERZ1, Neslihan SARUHAN2, Aykut SALAM1, Nihal KUTLU1, Hatice NAR1 1 Karadeniz Teknik niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Trabzon 2 Rize niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Rize kadioglu@ktu.edu.tr Literatrde kuraklk stresi srasnda bitkilerin yapraklarn kvrarak stomalarn kapatmadklar eklinde fikirler ileri srlmtr. Bu aratrmada yaprak kvrlmas denemeleri iin bir model bitki olarak ngrlen Ctenanthe setosa bitkisi kullanlarak, bu fikrin doruluk derecesi incelenmitir. Yaplan analizler sonucunda, stomalarn yapraklarn kvrlma periyodu boyunca belirli llerde kapanmalar gsterdii saptanmtr. Kvrlma srasnda stoma hareketleri ile fotosentetik parametreler, fotosentetik pigment miktarlar, antioksidant enzim ve bileikler, yapran ve topran su durumu, ortamn k younluu, nemi ve scakl arasnda pozitif ve negatif korelasyonlar tespit edilmitir. Sonu olarak yaprak kvrlmasnn bitkilerin stomalarn kapatmamak iin grev yapan bir mekanizma olmad, stoma hareketlerinin yapraktaki birok fizyolojik ve biyokimyasal olayla balantl olduu sonucuna varlmtr. Anahtar Kelimeler: Kuraklk, yaprak kvrlmas, stoma hareketleri, fotosentez
SB 042
20/30C) ve 12 saat fotoperiyot ve srekli karanlkta aratrlmtr. Her iki trde en yksek imlenme yzdesi (%91-99), kontrolde elde edilmitir. imlenme, tuzluluktaki art ile kademeli olarak azalmtr. imlenme, 100 mM NaCl ve yukarsnda genellikle %50nin altnda belirlenmitir. Dalgal yksek scaklk rejimlerinde (15/25 ve 20/30C), L. iconicum tohumlarnn imlenmesi L. lilacinuma gre kontrol ve 100 mM NaCl uygulamalarnda daha yksek bulunmutur. Test edilen tm scaklklarda, her iki trn ktaki tohum imlenme yzdesi karanla gre nemli dzeyde daha yksek bulunmutur (P < 0.05). imlenme hz, scaklktaki bir art ile artm ve tuzluluktaki bir artma ile azalmtr. Anahtar Kelimeler: Limonium iconicum, L. lilacinum, endemik, halofitlerin imlenmesi, k, tuzluluk, scaklk, Trkiye
SB 043
Cicer arietinum L. ( vd1-8 ) ve Cicer arietinum L. ( vd2-13 ) Nohut Hatlarnda Bor ve Kalsiyum Karbonatn Etkileri zerine bir alma Meliha GEMC, Hatice DEMRAY, Fatma Nil AZER , alar ZALKAN, Yusuf ALTINOLU Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Bornova, zmir nilazeri@hotmail.com Bor bitkiler iin nemli besin elementlerinden biridir. Fakat dier besin elementlerinden fark, yokluk ve toksik konsantrasyonlar arasndaki farkn ok kk olmasdr. Bor toprak tarafndan dolayl yoldan emilir, fakat toprak solsyonundaki bor aktivitesine bitkiler dorudan cevap verir. Topraktaki boru absorbe eden yzeyler alminyum ve demir oksitleri, magnezyum hidroksit, kil mineralleri, kalsiyum karbonat ve organik maddelerdir(Goldbre,1997). Biz de yaptmz bu almada, Cicer arietinum L. vd1-8 in, bora hassas nohut hatt olduunu, bitki ya arlndaki olumsuz etkilerin kalsiyum karbonat fazlal ile azaltlarak, hassas olan bu hattn gvde ya arlk deerini kontrole yaklatrdn grdk. Bulgularmzda gvde boyunun arts, bor yokluunda trlere ve bitki yana bal olarak ok eitli belirtilerin ortaya kt zellikle apikal dominansinin kaybolarak bitkinin fazla dallanmasna neden olduu savn desteklemektedir (Taiz&Zeiger 2002). Bor absorbsiyonunda kalsit arttka pH da buna bal olarak artmakta ve arta paralel bir absobsiyon da grlmektedir. Zira kireli topraklar bor absorbsiyonu iin kalsiyum karbonatn nemli bir tespit edici rol olduu bilinmektedir (Goldberg ve Forster 1991). 149
Trkiye Endemii ki Halofit Trn, Limonium iconicum ve L. lilacinum (Plumbaginaceae), Tohum imlenmesi zerine Tuzluluk, Scaklk ve In Etkileri Mustafa YILDIZ, Sleyman CENK, Mustafa KARGIOLU Afyonkarahisar Kocatepe niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 03200, Afyonkarahisar mustafa_yildizus@yahoo.com Trkiye endemikleri olan Limonium iconicum (Boiss. & Heldr.) O. Kuntze (Plumbaginaceae) ve Limonium lilacinum (Boiss. & Bal.) Wagenitz ok yllk halofitik otlardr. Tohum imlenme cevaplar, alt tuz konsantrasyonu [distile su kontrol (0), 100, 200, 300, 400 ve 500 mM NaCl], dalgal scaklk rejimi (10/20, 15/25 ve
Yaptmz almamzda bor ve kalsiyumun yukarda anlatlan yokluu ve toksisitesini gzlemlemek zere, farkl iki nohut hatt seilerek (Cicer arietinum L. vd1-8 ve Cicer arietinum L vd2-13 ), perlit ortamnda; borsuz, 3 ve 6 kat bor, kalsiyum karbonat (CaCO3)sz, 3 ve 6 kat CaCO3 ve bunlar birlikte ieren, Hoagland besin solsyonlar ile fidelerimiz sulanarak yetitirilmi ve fideler belli sre sonunda hasat edilerek, bitkilerimizde kk, gvde boylar, ya, kuru arlklar belirlenip, fotosentetik aktivitesini saptamak amac ile de klorofil analizleri yaplmtr. Borun hormonlar zerindeki bilinen etkilerini saptamak amacyla da hormon analizleri yaplmtr. Anahtar Kelimeler: Bor, Kalsiyum karbonat, Cicer arietinum L
SB 044
SB 045
Bor ve Alminyum Stresi Altndaki Budaylarda (Triticum aestivum L) Esteraz Enzim Aktivitesi ve Bant Desenlerindeki Deiimler Eaylettin ZTRK, Kksal KKAKYZ, Ersin DOA, Vatan TAKIN, Bekir L, Belgin GMEN Mula niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 48170, Ktekli, Mula akyuzk@mu.edu.tr Bor (B) bakmndan fakir alanlar kadar yaygn olmamakla birlikte, dnyann pek ok kurak ve yar kurak blgesinde toksik dozda B ieren topraklar, retimi snrlayan nemli bir abiyotik stres faktr olarak karmza kmaktadr. Dnya B rezervlerinin % 63ne sahip olan lkemizde de B toksisitesi ciddi bir sorundur. Alminyum (Al) ise dnyann yaklak % 40n kapsayan asidik topraklarda bitki byme ve gelimesini engelleyen dier nemli bir abiyotik stres faktrdr. B ve Al 3B grubu elementleri arasnda yer almakta olup, her ikisinin de toksik dozlar karakteristik olarak bitki kk bymesinin engellenmesi ile sonulanr. Canllarda nemli bir stres enzimi olan esterazlar, bitkilerin geliim sreci boyunca her basamakta yer alrlar. Bu almada Trakya, Orta Anadolu ve Gney Anadolu Blgelerimizde yaygn olarak kullanlmakta olan ekmeklik buday (Triticum aestivum L.) eitlerimize toksik dozlarda B ve Al ayr ayr uygulanmtr. Bu stres koullar altndaki bitkilerin esteraz enzim aktivitelerindeki deiimler spektrofotometrik olarak saptanm ve esteraz enzim profilleri de doal poliakrilamid jel elektroferezi (Native-PAGE) yntemiyle karlmtr. Anahtar Kelimeler: Abiyotik stres, alminyum (Al) toksisitesi), bor (B) toksisitesi, esteraz, Triticum aestivum, PAGE
SB 046
Contamination Of Wheat Seeds With Dry Powder Of Sunflower and ts Affects On Germination and Growth Salah M. Said Al-Tai, Wasan S. Hassan Department of Biology, College of Science ,Mosul University, Mosul, Iraq zohzohair_rahemo@yahoo.com The study included Green house experiments to show the allelopathic effects which can be produced by the contamination of varieties of wheat seeds by sunflower powder (local and Syrian) in four growth stages (seedling, elongation, flowering, and maturity). In germination and growth, results of statistical analysis has shown a difference in effects , where reduction has happened in most of the studied characters. The results also showed a difference between varieties of wheat in its sensitivity to the effect of the sunflower powder residues where the highest reduction percent of the variety (Um Rabee) compared to the variety (Abu-Ghareeb), so the sunflower powder variety (Syrian ) was the less effective to the studied characters compared to the local variety
Akdeniz ve Ege Blgesinde Yetien Endemik Salvia L. (Adaay) Trlerinin Korolojik zellikleri Ferhat CELEP, Musa DOAN Orta Dou Teknik niversitesi, Biyolojik Bilimler Blm, 06531, ankaya, Ankara fcelep@metu.edu.tr Salvia L. (Adaay) cinsi Labiatae familyasnn en byk cinsi olup Dnyada yaklak olarak 1000 trle temsil edilmektedir. Dnyada 7 farkl blgede youn dalm gsteren cinsin gen 150
merkezinin Akdeniz havzas olduu ileri srlmektedir. lkemizde Akdeniz ve Ege Blgesinde yaklak 55 tr bulunan Salvia cinsinin 30 kadar tr endemiktir. Bu endemik trler geni yayl gsterebildii gibi habitat, anakaya, toprak, iklim ve ykseklie bal olarak lokal dalmda gsterebilmektedir. Bu almada Akdeniz ve Ege blgesinde yetien endemik Salvia trlerinin dalm alanlar ve zellikleri aklanmtr. Anahtar Kelimeler: koroloji
SB 047
SB 048
Cirsium Mill. (Cynareae- Asteraceae) Cinsinin Corafik Dalm ve Trkiyedeki Durumu Bayram YILDIZ1, Turan ARABACI2, Tuncay DRMENC3 1 Balkesir niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Balkesir 2 nn niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Malatya 3 Balkesir niversitesi, Necatibey Eitim Fakltesi, Biyoloji Eitimi Blm, Balkesir byildiz@balikesir.edu.tr Cirsium Mill. cinsinin, ounluu Avrasya, Kuzey ve Dou Afrika ile Kuzey Amerikada olmak zere gnmzde yaklak 250 tr bulunmaktadr. Avrupa Florasnda 60, Flora USSRda 111, Suriye, Filistin ve Sina Florasnda 14, Flora Iranicada 37, Hindistanda 7, in Florasnda 50, Tayvanda 10 tr kaytldr. Kuzey Amerikada ise 80 kadar tr bilinmektedir. De Candolle, Prodromus adl eserinde cinsin 137 tr ilk kez 6 seksiyona ayrmtr. lkemizde Cirsium cinsi 23 endemik olan 72 takson (58 tr) ve 3 hibrit ile temsil edilmektedir. Ayrca 6 pheli kayt bulunmaktadr. Bu trler 3 seksiyon altnda toplanmtr. Bu rakamlarla lkemiz Florasnda Centaurea L. ve Hieracium L.den sonra Asteraceae familyasnn nc byk cinsini oluturmaktadr. Cirsium cinsi ile ilgili ok ynl aratrmalar devam etmektedir. Bu balamda gerekletirilen arazi almalarnda Trkiye trlerinin byk ounluuna ait rnekler toplanmtr. Konu ile ilgili kaynaklar da incelenerek trlerin corafik yayllar belirlenmi ve yayllar harita zerinde gsterilmitir. Ayrca trlerin populasyonlar gzlemlenmitir. Bu alma TUBTAK-TBAG (106T167) tarafndan desteklenmektedir. Anahtar Kelimeler: Asteraceae, Cirsium, corafik dalm
Salvia, Akdeniz, Ege,
Trkiyede Bulunan Aegilops L. (Poaceae) Taksonlarnn Cins ii Snflandrlmas Evren CAB, Musa DOAN Orta Dou Teknik niversitsi, Biyolojik Bilimler Blm, Ankara, Trkiye ecabi@metu.edu.tr Triticeae Dumort. oyma iinde bulunan Aegilops L. cinsi, buday (Triticum L.) cinsinin en yakn akrabas olup gen aktarm almalarnda, en geni gen havuzlarndan birini oluturmaktadr. Trkiyede Aegilops L. cinsi 15 tr ile temsil edilmektedir ve bu trler budayla olan yakn ilikisi nedeniyle, farkl bilimsel alanlardaki uzmanlar iin ok byk nem tamaktadr. Trkiye florasnda bu cins kapsamnda Ae. speltoides Tausch., dndaki btn dier trlerin Aegilops seksiyonuna ait olduu, Ae speltoides Tausch trnn ise Sitopsis Jaub & Spach seksiyonun yesi olduu belirlenmitir. Yaplan bilimsel alma sonucu, bu cins ierisindeki trlerde yeni bir seksiyonal snflandrlma hedeflenmitir. Bu amala bu cinse ait trlerin 30 kadar morfolojik zellikleri dikkate alnp gerekli lmler yaplarak oluturulan veri taban MVSP 3.0 adl istatistik program yardmyla nmerik taksonomik adan deerlendirilmitir. Sonu olarak bu cinse ait trlerin cins ii dalmlar tekrar deerlendirilmi olup, yaplan detayl istatistiksel analizlerin sonucunda bir fenetik aa izilmitir. Elde edilen fenetik aaca gre Aegilops L. cinsine ait trlerin 5 farkl seksiyon iinde snflandrlabilecei gzlenmitir. Anahtar Kelimeler: Aegilops L., cins ii snflandrma, Triticeae oyma, Poaceae familyas
151
SB 049 SB 050
Trkiyede Kltre Alnan Baz Salvia Trlerinin nemi ve zellikleri Yksel KAN1, Yavuz BACI2, Murat KARTAL3, lkay ORHAN4 A. Tuba ATALAY1, Songl BATIRAY1 1 Seluk niversitesi, Ziraat Fakltesi, Tarla Bitkileri Blm, 42070 Kamps, Konya 2 Seluk niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 42070, Kampus, Konya 3 Ankara niversitesi, Eczaclk Fakltesi, Farmakognozi Anabilim Dal, 06100, Ankara 4 Gazi niversitesi, Eczaclk Fakltesi, Farmakognozi Anabilim Dal, 06330, Ankara ykan@selcuk.edu.tr Trkiyede Salvia trlerinin 89 tr doal olarak yetimektedir. lkemizde Adaay olarak bilinen Salvia trlerinin % 51i endemiktir. Salvia trlerinin Trkiyede kltr yaplmamaktadr. Bununla birlikte bugn baz Salvia trlerinin America ve Kanada olmak zere Avrupa ve pek ok lkede kltr yaplmaktadr. Salvia trleri ve bu trlerden elde edilen uucu yalar baharatlkta, ila sanayinde ve kozmetik rnlerinde kullanlmaktadr. Uucu yalarn antiseptik, anticholinesteras ve antispazmadik zellikleri bitkinin tibbi deerini artrmaktadr. Ayrca baz Salvia trleri tohumlar sabit yalar antioxidant zelliklere sahiptir. Son yllarda yeil dalga akm olarak adlandrlan bitkisel rnlere dn Salvia gibi tbbi bitkilere olan ilgiyi artrmtr. Bunun sonucu olarak ta salvia trlerinin kullanm, i ve d ticarette nemi giderek artmaktadr. Ancak, artan talebi karlayabilmek iin adaay trleri doal floradan bilinsiz ekilde toplanmaktadr. Bitkilerin zelliklede endemik bitkilerin doal alanlardan toplanmas hem bitki neslinin devamll hem de biyolojik zenginliin bozulmas bakmndan byk tehlike oluturmaktadr. Ayrca ekonomik de olmamaktadr. Bu almada endemik ve ekonomik neme sahip baz Salvia trlerinin(S. halophilaHedge, S. albimaculata Hedge & Hub.Mor. S. sclarea L. S. officinalis L., S. fruticosa Miller) Trkiyede kltre alnarak tarmsal,morfolojik, ekolojik, biyolojik, ve farmakognozik zelliklerinin belirlenmesi amalanmtr Anahtar Kelimeler: Salvia, Lamiaceae, uucu ya, antioxidant, anticholinesterase, tbbi bitki
Trkiyede Dal Gsteren Astragalus L. cinsine ait Dasyphyllium Bunge Seksiyonu yelerinin Elektron Mikroskobu ile Yaprak Tylerinin ncelenmesi Zeki AYTA, Zekiye SULUDERE Gazi niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Teknikokullar, Ankara Astragalus L. cinsine ait Dasyphyllium seksiyon yeleri Trkiyede 11, dnyada 17 taksonla temsil edilir. Seksiyona ait Trkiyedeki endemik takson says ise betir. lkemizdeki taksonlarn tamamnn yaprak tylenmeleri SEM ile incelenmitir. Yaprak ve gvdelerinde bir hcreli basit ty yapsna sahip seksiyon yelerinin ty ana eksenlerinde farkl saylarda tberkller bulunmaktadr. Ty hcrelerinin taban ksmlar dz olup yukarya doru ktikular kvrmlar bulunmaktadr. Yaprak yzeyindeki epidermis hcreleri yldzs ty grnmnde ktikular kvrmlara sahiptir. ncelenen trlerin stoma hcrelerinin yzeyinde ktikular kvrmlar bulunurken, A. densifolius alttr ayashensis Ayta & Ekimin hcrelerinde tuberkler yap gzlenmektedir. ncelenen rneklerin tamam GAZIda bulunmaktadr Anahtar Kelimeler: Astragalus, Dasyphyllium, Trkiye, Tylenme, SEM
SB 051
Kuraklk Stresi Altnda Yetitirilen Baz Mercimek (Lens culinaris Medik.) eitlerinde Prolin, Osmotik Potansiyel ve eker Dzeylerindeki Deiikliklerin Belirlenmesi Peyami BATTAL, Murat ERMAN, smail ELK, smet BERBER, Musa TRKER, Mehmet Emre EREZ, Faruk OUZ Yzncyl niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 65080, Kampus, Van pbattal@yahoo.com Bu almada, kurakla maruz braklan yazlk ve klk mercimek eitlerindeki prolin, osmotik potansiyel ve eker dzeylerindeki deiiklikler aratrld. Bu amala, 2 klk (Sazak 91 ve Yerli Krmz) ve 2 yazlk (Malazgirt 89 ve Sultan I) olmak zere tescil edilmi 4 mercimek eidi kullanld. Prolin seviyeleri spektrofotometrik, osmotik potansiyel seviyeleri osmometrik yntemle ve eker seviyeleri yksek performansl sv kromatografisi yntemiyle belirlendi. 152
En dk osmotik potansiyel deerleri ieklenme ve bakla balama dnemlerinde hi su verilmeyen klk Sazak 91 ve Yerli Krmz eitlerinde srasyla -1.76; 2.86 MPa ve -1.89; 2.85 MPa olarak tespit edilmitir. En dk osmotik potansiyel ieklenme ve bakla balama dnemlerinde Yazlk Sultan I ve Malazgirt 89 eitlerin hi su verilmeyen bitkilerinde (srasyla -1,95 ve -2.92 MPa; -1,91 ve -2,83 MPa) belirlenmitir. En yksek Prolin seviyeleri Klk Sazak 91 ve Yerli Krmz eitlerinin ieklenme dneminde hi su verilmeyen bitkilerde (srasyla 280,41, 198.01 g/g TA), bakla balama dneminde drt hafta ara ile su verilen Sazak 91 (310,07 g/g TA) ve iki ay ara ile su verilen Yerli Krmz (220,15 g/g TA) eitlerinde belirlenmitir. Yazlk Sultan I ve Malazgirt 89 eitlerinde ieklenme ve bakla balama dnemlerinde en yksek prolin seviyeleri srasyla iki ay ara ile su verilen bitkilerde (260.36 ve 219.36; 170.81 ve 283.00 g/g TA) gzlenmitir ieklenme dneminde yazlk Sultan I eidinde fruktoz, glukoz, sakkaroz ve maltoz srasyla hi su verilmeyen (6.08 mg/g TA), bir hafta ara ile su verilen (4.076 mg/g TA), hafta ara ile su verilen (3.96 mg/g TA) ve iki hafta ara ile su verilen (0.80 mg/g TA), Malazgirt 89 srasyla hi su verilmeyen (4.69 mg/g TA), hi su verilmeyen (2.80 mg/g TA), drt hafta ara ile su verilen (3.84 mg/g TA) ve hi su verilmeyen (0.50 mg/g TA) bitkilerinde en yksek dzeye kmtr. Klk eitlerden Sazak I de en yksek fruktoz, Glukoz, sakkaroz ve maltoz srasyla hi su verilmeyen (4.22 mg/g TA), haftada ara ile su verilen (3.06 mg/g TA), iki ay ara ile su verilen (3.92 mg/g TA) ve hi su verilmeyen (0.68 mg/g TA) bitkilerinde; Yerli Krmz eidinde srasyla hi su verilmeyen (5.50 mg/g TA), iki ay ara ile (srasyla 2.26; 2.44; 0.52 mg/g TA) bitkilerinde belirlenmitir. Bakla balama dneminde Sultan I eidinde en yksek seviyede fruktoz, glukoz, Sakkaroz ve maltoz srasyla iki ay (4.90 mg/g TA), drt hafta (3.86 mg/g TA), iki hafta (5.09 mg/g TA) ve hafta ara ile su verilen (0.96 mg/g TA) bitkilerde; Malazgirt 89 eidinde en yksek seviyede fruktoz, glukoz, Sakkaroz ve maltoz srasyla hi su verilmeyen (5.50 mg/g TA), hafta (4.54 mg/g TA), bir hafta (8.22 mg/g TA) ve iki ay ara ile su verilen (0.94 mg/g TA) bitkilerinde tespit edilmitir. Sazak 91 eidinde en yksek seviyede fruktoz, glukoz, sakkaroz ve maltoz srasyla iki ay ara ile (5.19 mg/g TA), hafta (3.85 mg/g TA), iki ay (5.50 mg/g TA) ve iki hafta ara ile su verilen (0.96 mg/g TA) bitkilerinde, Yerli Krmz eidinde en yksek fruktoz, glukoz, sakkaroz ve maltoz srasyla iki ay ara ile su verilen (7.56 mg/g TA), hi su verilmeyen (4.15 mg/g TA), iki ay ara ile su verilen (10.80 mg/g TA) ve bir hafta ara ile su verilen (0.96 mg/g TA) bitkilerde belirlenmitir.
Anahtar Kelimeler: osmotik potansiyel

SB 052
Kuraklk, ekerler, prolin,
Soua Hassas Arpann Soua Tolerans Cevabnda Salisilik Asit Uygulamalarnn Rol kke ATICI1, mer KARADAOLU2, Salih MUTLU1, Esen TAGIN3, Barbaros NALBANTOLU2 1 Atatrk niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Erzurum 2 Atatrk niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Kimya Blm, Erzurum Atatrk niversitesi, Eitim Fakltesi, Fen Bilgisi Blm, Bayburt oatici@atauni.edu.tr Bu almada, soua hassas arpann (Hordeum vulgare cv. Akhisar) soua tolerans kazanmasnda salisilik asidin (SA) etkisi ve bu etkinin sresi incelenmitir. Bunun iin, soua toleransn belirlenmesinde nemli kriterlerden olan donma hasar ve buz nkleasyon aktivite deneyleri yaplmtr. Normal artlarda (22/18C) ekilen ve bytlen arpann yapraklarna 7. gnde 4 farkl konsantrasyonda (0.01, 0.1, 0.5 ve 1 mM) SA uygulanmtr. Yaprak kesiminden 3 gn nce souk artlara (5/3C) transfer edilen SAl ve SAsz bitki yapraklar 10., 17., 24. ve 31. gnlerde kesilmilerdir. Kesilen bu yapraklarn bir ksmnda, % donma hasarlar -1 ile -16C arasnda elektrik kondktivite llerek belirlenmitir. Yapraklarn dier ksmndan elde edilen apoplastik (ekstraselular) proteinlerin suyun donma noktasn geciktirme derecesi olan buz nkleasyon aktiviteleri belirlenmitir. 0.01 ve 0.1 mM SAnn % donma hasarn drerek ve buz nkleasyon aktivitesini ykselterek arpann soua toleransn artrmada etkili olduu ve bu etkinin uzun sreli de olduu gzlenmitir. Anahtar Kelimeler: Arpa, donma hasar, buz nkleasyon aktivitesi, salisilik asit, dk scaklk stresi
153
SB 053
SB 054
Triticum aestivum ve T. durumun Termal Toleransl ve Termal Duyarl eitlerinin Yapraklarnda Scaklk oku Proteinleri Mustafa YILDIZ, Hakan TERZ Afyonkarahisar Kocatepe niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm 03200 Afyonkarahisar mustafa_yildizus@yahoo.com Yksek scakla farkl duyarllk gsteren ekmeklik (Triticum aestivum cv. Gnen-98, toleransl; cv. Cumhuriyet-75, duyarl; genom ABD) ve makarnalk (Triticum durum cv. Ege-88, toleransl; cv. Ankara-98, duyarl; genom AB) buday eitlerinin ilk yaprak dokularndan ekstrakte edilen znebilir proteinler zerine yksek scaklk stresinin etkisi, iki-ynl jel elektroforez yntemi kullanlarak incelenmitir. Kontrole (25C) gre uyum (37C) ve uyum + yksek scaklk oku (37C+50C) uygulamalarnda, jellerin deerlendirilmesi ile termal toleransl ve termal duyarl buday eitlerinin yaprak dokularnda yksek scaklk stresinin bir sonucu olarak farkl ifade edilen 31 protein belirlenmitir. Yeni sentezlenen ve/veya kaybolan, miktarnda azalma veya artma meydana gelen proteinlerin tm, dk molekler arlkta (DMA, 16.1-24.0 kDa) ve genellikle asidik (pI 4.86.9) karakterde belirlenmitir. Drt eidin scaklk stresi cevaplar mukayese edilmitir: 31 proteinin 22si yeni sentez edilmi DMAl scaklk oku proteinleri (DMA SPler = kk SPler) olarak belirlenmitir. Bu kSPlerin says ayn genoma sahip olan eitlerde farkl bulunmutur. Ayrca, termal toleransl eitlerdeki kSPlerin saysnn termal duyarl olanlardan daha yksek olduu saptanmtr. Baz kSPlerin eide zg olduu saptanmtr. Uyum (37C) scaklk uygulamasnda sentez edilen kSPlerin ou 37C+50C uygulamasnda da belirlenmitir. Buday eitlerinin yaprak dokularnda bolluk ve eitlilik gsteren ve termal toleransn kazanlmasnda nemli rol oynayan kSPler tek bir protein grubu olarak belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: Triticum aestivum, Triticum durum, termal-toleransl eitler, termal-duyarl eitler, kk scaklk oku proteinleri
Kuraklkla ndklenen Oksidatif Stresin Nohut eitlerinin Fotokimyasal ve Antioksidan Aktiviteleri zerine Etkisi Tue KALEFETOLU, Yasemin EKMEK Hacettepe niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, 06800, Beytepe/ANKARA tugcek@hacettepe.edu.tr Kuraklk; bitkilerde byme, gelime ve verimi kstlayan en nemli abiyotik stres faktrlerinden biridir. Bu aratrmann amac, kuraklk stresinin iki nohut (Cicer arietinum L.) eidinin fotokimyasal aktiviteleri zerindeki fizyolojik etkilerini ortaya koymak ve kuraklk stresinden kaynaklanan oksidatif hasarn giderilmesinde antioksidan enzim aktivitelerinin roln belirlemektir. Aratrmada, toprak kltrnde yetitirilen 20 gnlk iki nohut eidi (Gke ve Cantez) sulama yaplmakszn 0 (kontrol), 3, 5 ve 7 gnlk kuraklk periyoduna maruz braklmtr. Kuraklk uygulamalar sonunda, kuraklkla indklenen fotoinhibisyon klorofil a fluoresans lm, kurakln membranlar zerindeki etkileri ise lipid peroksidasyonunun son rn olan malondialdehit (MDA) analizi ile aratrlmtr. Klorofil a fluoresans sonular, nohut eitlerinde, artan kuraklk stresinin PSIInin fotooksidasyonuna neden olduunu gstermitir. Ancak bu etki eitlerde PSII aktivitesini durduracak dzeyde olmamtr. Kuraklk stresi; eitlerin karanlkla adapte edilmi yapraklarndaki potansiyel fotokimyasal etkinliini (FV/FM); maksimum fluoresans (FM) ve minimum fluoresansta (FO) meydana gelen deiikliklere bal olarak azaltmtr. FV/FM oranlarndaki azalma, iddetli kuraklkta Gke eidinin Canteze gre daha az etkilendiini gstermitir. Ancak, iddetli kurakl izleyen yeniden sulama uygulamasnn, her iki eitte de fotokimyasal etkinlii kontrol seviyesine kadar iyiletirdii belirlenmitir. Artan kuraklk stresine bal olarak her iki eidin membranlarnda da oluan MDA ieriindeki art oksidatif hasarn bir gstergesidir. Bitkilerde oksidatif hasara kar oluturulan savunma sistemlerinden biri olan antioksidan enzim (SOD, POD, APX ve GR) aktiviteleri nohut eitlerinde kuraklk uygulamalar ile genel olarak art gstermi; ancak eitler arasnda enzim davranlar bakmndan belirgin farkllklar ortaya kmtr. Anahtar Kelimeler: Antioksidan enzimler, klorofil a fluoresans, kuraklk stresi, MDA, nohut (Cicer arietinum L.) eitleri
154
SB 055
SB 056
Farkl Tuz Konsantrasyonlarna Maruz Braklan Baz Halofit Bitkilerde (Salicornia europaea L., Puccinellia distans ( Jacq.) Parl. ve Atriplex olivieri Moq.) Meydana Gelen Fizyolojik Parametrelerin Aratrlmas Mehmet Emre EREZ, Peyami BATTAL, clal DURDU Yznc Yl niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm , Kampus, Van 65080 emreerez@hotmail.com Bu almada Atriplex olivieri Moq. (Kaz aya), Puccinellia distans (Jacq.) Parl. (orak im) ve Salicornia europaea L. (Deniz brlcesi) bitkileri farkl tuz konsantrasyonlarnda (Kontrol, 200 mM, 400 mM, 600 mM, 800 mM) yetitirildi. Bitkilerde eker, ya asidi ve hormon miktarlar yksek performansl sv kromotografisi ile, klorofil a ve b, karotenoid ve prolin seviyeleri spektrofotometre ile belirlendi. Yapraklardan alnan kesitlerde stoma saylar ve stoma byklkleri tespit edildi. Ayrca bitkilerin morfolojik geliimleri takip edilerek kk, gvde ve yaprak uzunluklar ile yzde ya-kuru arlk oranlar belirlendi. alma sonucunda morfolojik gelimenin tuz konsantrasyonundan olumsuz olarak etkilendii grld. Ancak obligat halofit olan S. europaeann 200 ve 400 mM tuz uygulamasnn dier gruplara gre daha toleransl olduu gzlendi. Her bitkide de Stoma saylar ve byklkleri zerine tuzun nemli bir etkisi grlmezken, A. olivieri ve P. distansta gndz saatlerinde stomalarn kapal, S. europaeada ise ak olduu tespit edildi. Kk, gvde, yaprak uzunluklar ve ya-kuru arlk zerinde tuzun deiik etkilere sahip olduu belirlendi. Tuz uygulamasna bal olarak bitkilerin su seviyelerini belirli dzeyde tutmak iin osmotik potansiyellerini drdkleri grld. Prolin, klorofil ve karotenoid deerlerinin ise tuz seviyesine gre deitii fark edildi. Tuz stresinde ABA seviyesi azalmtr. Dier hormonlarn ise dk deerler gsterdii gzlendi. eker ve ya asidi seviyelerinin ise tuz seviyelerine gre deitii saptand. Analizler sonucunda tuz stresinden her bir bitkinin deiik oranlarda etkilendikleri ve tuz stresine kar deiik tepkiler verdikleri belirlendi. Anahtar Kelimeler: Tuz stresi, ABA(Absisik asit), prolin, ya asidi HPLC,
Trkiyedeki Limonium miller (Plumbaginaceae) Cinsi le lgili Revizyon almalar Galip AKAYDIN1, Musa DOAN2 Hacettepe niversitesi Eitim Fakltesi, OFMA Blm, 06800, Beytepe, Ankara 2 ODT, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 06531, Ankara agalip@hacettepe.edu.tr
1
Trkiyede yetien Limonium cinsine ait taksonlarla ilgili ilk revizyon almas Trkiye Florasnn 7. cildinde ilk kez hazrlanm ve bu cinsin 17 tr olmak zere toplam 18 takson ierdii belirlenmitir. Daha sonraki yllarda yaplan almalarn derlendii Trkiye Florasnn 10. cildinde ise bu cinse ilikin olarak 2 trn daha lkemizde yetitii saptanm ve buna gre Limonium cinsinin lkemizde toplam 19 tr ve 20 takson ierdii belirlenmitir. 2002-2005 yllar arasnda gerekletirilen ve TBTAK tarafndan yl sre ile desteklenen bu aratrma projesi sonunda, bu cinsin Trkiyede 24 tr olmak zere toplam 27 takson ierdii ve bunlardan 14 tanesinin ( %52) endemik olduu belirlenmitir. Bu teblide lkemizde yayl gsteren Limonium cinsine ait taksonlarn ekolojik ve fitocorafik zelliklerine deinilmitir. Ayrca cinse ait taksonlarn yetitii eitli ekosistemlerde srdrlebilirliinin salanmas ve koruma biyolojisine katkda bulunmak amacyla, IUCN tarafndan belirlenen tehdit kategorilerine gre taksonlardan bazlarnn tehlike snflar yeniden belirlenmi ve bunlarn korunmas iin baz nerilerde bulunulmutur. Anahtar Kelimeler: Plumbaginaceae, Limonium, revizyon, Trkiye
SB 057
Bergama-Kozak (zmir) Yaylasndaki Pinus pinea L. Ormanlarnn Floristik zellikleri mer VAROL, A.Zafer TEL Mula niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Ktekli, Mula ofvarol61@hotmail.com Pinus pinea L.(fstk am) ormanlar dnyada geni bir yayla sahip deildir. Fstk amnn dnyadaki yayl alanlar onun Akdeniz havzasna lokalize olmu bir tr olduuna iaret etmektedir. Bu almada Trkiyenin Ege blgesinde bulunan Kozak yaylasnda doal yayl gsteren fstk am ormanlarnn floristik 155
zellikleri incelenmitir. alma alannda 44 familyaya ait 166 cins ve 274 tr tespit edilmitir. Trlerin fitocorafik blgelere gre dallar, say ve oranlar aadaki gibidir: Akdeniz elementleri 91 (%33,21), ran-Turan elementleri 1 (%0.36), AvrupaSibirya elementleri 14 (%5,10). Endemik bitki says 14 ve endemizm oran da %5,10dr. Ayrca bu almada 20 takson B1 karesi iin yeni kayt olarak tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Fstk am, floristik kompozisyon, zmir, Pinus pinea, yeni kare.
SB 058
SB 059
Veronica beccabunga L. subsp. muscosa [( Korsh. ) A.Jelen., 1971)]ya Dahil Edilmi Olan Baz Populasyon rneklerinin Ayr ve Yeni Bir Takson Olarak Snflandrlmas ve Nedenleri Avni ZTRK anakkale Onsekiz Mart niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Terziolu Yerlekesi, 17020, anakkale avniozturk@comu.edu.tr Bu bildiride Veronica beccabungann alt trlerinden biri olan V. beccabunga subsp. muscosaya daha nce 2000 ylnda dahil edilmi olan ve Van ili evresinden toplanm bulunan baz populasyon rneklerinin (zellikle F 1001 nolu rnek) esasen ad geen alt tre dahil edilmeyip ayr ve yeni bir alt tr veya tr olarak snflandrlmas gerektii daha ayrntl incelemelerden anlalmtr. Nitekim sz konusu populasyon rnekleri, ok daha ayrntl ve dikkatli ekilde incelenerek dier alt trlerin zellikleri ile karlatrldnda, bu karar gerektiren nemli morfolojik ve karyolojik farklarn bulunduu aratrmalarmzda ortaya kmaktadr. rnein Tohum uzunluu subsp. beccabungada 0.4 mm, -subsp. absconditada 0.6 mm olduu halde ayr ve yeni bir takson olmas gerektiini ngrdmz populasyon rneklerinde tohum uzunluu 1.8 mm olup, birinci alt trn 4,5 kat, ikinci alt trn ise 3 kat olan bir uzunlua sahip bulunmaktadr.Yine karyolojik zelliklerden ortalama ve toplam kromozom uzunluklar konusunda da sz edilen populasyon rneklerinin (F1001) ; -abscondita, -beccabunga ve muscosa alt trlerinden nemli lde daha ksa olduu grlmektedir. yle ki: -Subsp. beccabungann ortalama kromozom uzunluu 2.666 mikrondur. Subsp. absconditann otalama kromozom uzunluu 2.036 mikrondur. Oysa ( F 1001) populasyonunda ise ortalama kromozom uzunluu 1.711 mikrondur. Burada ilk iki alt tre ait ortalama kromozom uzunluklarnn birbirine yakn olmasna ramen ( 0.230 mikron fark) , -subsp. muscosaya dahil edilmi olan ve ayr alt tr olmas gerektiini ileri srdmz populasyon rneklerinin subsp. beccabunga ile fark 0.555 mikron, -subsp. abscondita ile fark ise 0.649 mikrondur. Benzer farklar toplam kromozom uzunluklar olarak da vardr ve korelasyon gstermektedir. Ayrca (F1001) rnekleri ile dier 2 alt tr rnekleri arasnda kapsl ekli ve boyutlar, yaprak sap,kenar, bykl, stilus uzunluu, olgun pedisellerin iek durumu ana ekseni ile arasndaki alarda da farklar mevcuttur. rnein -subsp. beccabungada kapsl yuvarlak hafif emarginat, subsp. absconditada eliptik oval, -subsp. muscosa sanlm olan ( F 1001 ) populasyonunda ise uta 156
Trkiye ve Gney Bat Asya Karayosunlar Floras in Yeni Karayosunu Kayd Gray UYAR, Muhammet REN Zonguldak Karaelmas niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 67100 ncivez, Zonguldak uyar.guray@gmail.com Elsa Nyholm tarafndan 1968-1982 yllar arasnda Trkiyeden toplanm yaklak 5.500 bryofit rneinden oluan Trkiye karayosunlar koleksiyonu (S) zerinde imdiye kadar yaptmz almalar sonucunda, Trkiye ve Gney-Bat Asya Karayosunlar Floras iin yeni olan Tortula thianschanica Broth., Plagiomnium drummondii (Bruch & Schimp.) T.J.Kop. ve Brachythecium coruscum I. Hagenun kaytlar bu almayla verilmektedir. Ayrca Avrupada bulunmayan Tortula thianschanicann ilk kaytlar Orta Asyadan verilmi olup bu almayla trn GneyBat Asya ynelik ilk dalm da belirlenmi olmaktadr. T. thianschanica yaprak enine kesitleri ynnden kendisine ok benzer olan Syntrichia papillosissima (Copp.) Loeskedan bitkinin olduka kk (2-3 mm) ve yaprak tabanyla, orta hcrelerin gei blgesindeki, kenar hcrelerin ince uzun ve kntl oluu ile ayrlmaktadr. P. drummondii ise kendisine en yakn tr olan P. cuspidatum (Hedw.) T.J.Kop.dan yapraklarnn daha geni ve yaprak kenar dilerinin daha belirgin oluu ile, B. coruscumda kendisine en ok benzeyen B. albicans trnden yapraklarnn daha fazla katlanmal oluu ve bitkinin genel grnmnn ilk bakta B. salebrosumu andrr ekilde sarms yeil renkli oluu ile ayrlmaktadr. Bu almada bu nemli yeni kaydn makroskobik ve mikroskobik fotoraflaryla birlikte trlerin ayrntl zellikleri ve Dnya dalmlar verilmitir. Anahtar Kelimeler: karayosunu, yeni kayt, flora, Trkiye, Gney-bat Asya.
daralan yuvarlaka (damla eklinde)dr. Hatta (F1001) rneinde zayf kazk kk sistemi de vardr. Oysa ki her alt trn de saak kk sistemi vardr. Yine corafik yayl alan olarak Van (Trkiye) da yetien F 1001 populasyonu, -subsp. muscosadan ayrlmaktadr. -Subsp. muscosann asl yayl alan Afganistan, Pakistan ve ksmen de Trkmenistan ve ran da bulunmaktadr. Yukarda byk ounluu aklanan nedenlerle ve en tipik rnekleri Vann Edremit ilesinden toplanm olduu iin ad geen populasyon rneklerinin V. beccabunga subsp. edremitense veya Veronica edremitense ad ile yeni bir alt tr veya tr olarak adlandrlmasnn uygun olaca kansndayz.
SB 060
olmad grlerek sralar yeniden belirlenmi, tr tehis anahtar yeni bilgilere gre gncellenmi ve deitirilmitir. Yaptmz alma sonucunda, 4/5 orannda endemik olan Thlipthisa seksiyonunda yer alan taksonlarn IUCN kriterlerine gre tehlike kriterleri yeniden belirlenmitir. Trlerin dar yayla sahip endemik olularna ilikin, aklama ve yorumlar getirilmi, ayrca trlerin yaylna ve yaayna etki eden bir bcek cinsi tespit edilmi ve tehisi yaplmtr.
SB 061
Mikrosatelit DNA Belirleyicilerinin Tahllarda Trler Aras Kullanm Olanaklar Ahmet YILDIRIM, Nejdet KANDEMR, zlem ATE SNMEZOLU, Tuba ESERKAYA, Rahime GNDZ Gaziosmanpaa niversitesi, Ziraat Fakltesi, Tarla Bitkileri Blm, Molekler Biyoteknoloji Laboratuvar, Tokat ahmety55@gmail.com Molekler DNA belirleyicileri son yllarda kuramsal ve uygulamal genetik almalarda, bitki ve hayvan trlerinde ok eitli alanlarda kullanlmaktadr. Lokusa zg olmalar, kodominant kaltm zellii gstermeleri, yksek bilgi ieriine sahip olmalar ve PZR ile kolayca saptanabilmeleri gibi zellikleri nedeniyle son yllarda en ok tercih edilen DNA belirleyicilerinin banda mikrosatelit (SSR) markrleri gelmektedir. Mikrosatelitler bitkilerde genetik materyalin karakterizasyonu, genetik tehis, filogenetik analizler, bitki genom haritalanmas, belirleyici yardmyla slah ve gen klonlama aratrmalarnda yaygn bir biimde kullanlmaktadrlar. SSR markrlerinin gelitirilmesi olduka zaman alc ve pahal bir ilemdir. Bu nedenle bir tahl tr iin gelitirilen markrlerin bir dier trde de kullanlabilmesi olduka nemli ve deerlidir. Bu almada polimorfik olduklar bilinen beer arpa (Bmag110, Hvm40, Hvole, SCSSR7759, Gbms50) ve buday (Stm560, Stm578, Xgwm374, Xgwm513, Xgwm765) mikrosatellit primerlerinin iki buday (Seluklu-97, Bezostaja-1) ve iki arpa (Steptoe, Morex) eidinde kullanm olanaklar aratrlmtr. Arpa ve budaydan elde edilen Polimeraz Zincir Reaksiyonu (PZR) rnlerinin allel byklkleri karlatrlmtr. almadan elde edilen sonulara gre mikrosatelit markrlerinin arpa ve buday trleri arasnda transfer edilebilir olduu belirlenmitir. Her iki tre ait primerlerin transfer edilebilme oranlar % 80 olarak hesaplanmtr. Bu markrlerin gelecekte genetik ve bitki slah almalarnda her iki trde de baaryla kullanlabilecei saptanmtr. 157
Trkiyede Yayl Gsteren Asperula L. (Rubiaceae) Cinsi Thlipthisa (Griseb.) Ehrend. Seksiyonunun Revizyonu Ersin MNAREC, Kemal YILDIZ Celal Bayar niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 45140, Muradiye, Manisa ersin.minareci@bayar.edu.tr Bu almada, Asperula L. cinsinin Thlipthisa seksiyonunun Trkiyede yayl bulunan taksonlarn (A. brevifolia Vent., A. pseudochlorantha Ehrend., A. antalyensis Ehrend., A. serotina (Boiss.&Heldr.) Ehrend. ve A. purpurea subsp. apiculata (Sm.) Ehrend.) morfolojik, sitolojik, palinolojik, fitokimyasal almalar ile toprak analizlerinin desteinde revizyonu yaplmtr. Trlerin Trkiyedeki yayllar belirlenerek GPS verileri ile bu noktalar kayt altna alnmtr. alma ile trlerin, sadece Trkiye Florasnda yer alan deskripsiyonlar geniletilmi, tr rneklerine ait detayl izim ve fotoraflar eklenmi, polen ve tohumlar taramal elektron mikroskobu (SEM) ile incelenerek fotoraflanmtr. Sitolojik incelemeler ile 5 taksondan 4nn kromozom saylar belirlenmi olup A. brevifolia, A. pseudochlorantha, A. antalyensis ve A. purpurea subsp. apiculata trlerinde kromozom says 2n = 22 olarak tespit edilmitir. almamzda yer alan trlere ait baz fitokimyasal ieriklerin analizleri yaplarak elde edilen veriler taksonomik deerlendirmelere yardmc olarak kullanlmtr. Seksiyonda yer alan trlerin yetitii toprak zellikleri aratrlarak, trlere zg olan genel toprak zellikleri ortaya konmutur. alma sonunda; A. antalyensisin A. pseudochloranthann varyetesi olarak oluturulmas ile tr says beten drde indirgenmi, trlerin sistematik srasnn uygun
Anahtar Kelimeler: Mikrosatelit, SSR, PZR, arpa, buday

SB 062
SB 063
Trkiyenin Endemik Tbbi Bitkilerinden Digitalis davisiana L.nin in vitro Rejenerasyonu Tuba AYDIN1, Buhara YCESAN1, Arzu UAR TRKER1, smail EKER1, Mnevver SKMEN2, Atalay SKMEN3, Ekrem GREL1 1 Abant zzet Baysal niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 14280 Bolu 2 Karadeniz Teknik niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Kimya Blm, 61080 Trabzon 3 Karadeniz Teknik niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 61080 Trabzon ibuhara@yahoo.com Bu alsmada, yurdumuzda doal olarak yetien ve endemik bir ykskotu tr olan Digitalis davisiana L.nin (Scrophloriacea), adventif srgn oluumu yoluyla in vitro rejenerasyonu ilk defa tanmlanmtr. Bu bitki, kalp aritmilerini dzenleyici ilevi olan digoksin, digitoksin, gitoksigenin gibi etkin kalp glikozitleri ierdiinden, ayni zamanda nemli bir tbbi bitki konumundadr. In vitro koullarda imlendirilen tohumlardan elde edilen steril fidelerin en fazla 10 gnlk kotiledon, hipokotil, byme ucu ve hipokotilin byme ucuyla birlesim yerinden ayrarak hazrlanan filamingo gagas tipi eksplat ve son olarak kk explantlar, gelimekte olan 6-8 haftalk yaprak, kk veya gvde eksplantlar ile karlatrldnda, hipokotil veya filamingo gagas tipi explantnn daha fazla (ort. 6.0 srgn/eksplant) srgn oluturduu gzlenmitir. Rejenerasyona etki eden faktrler arasnda TDZ ve IAAn kullanlan dier (TDZ+IBA, KIN+IAA, Zeatin+IAA, BA+IBA) byme dzenleyicilerine nazaran ok daha etkili olduu gzlenmitir. Ayrca, TDZ ve IAA ieren farkl hazr besi ortamlarnn rejenerasyona etkisi incelendiinde, B5 veya LS ortamnn MS, MSSM, SH veya CP ortamlarna gre daya baarl rejenerasyon verdii gzlenmitir. Elde edilen adventif srgnlerin kklendirme almalar, eitli oksin (IAA, IBA veya NAA) ieren veya hormonsuz ortamlarda kltre alnm olup, halen devam etmektedir. Kklendirme ilemini takiben, rejenerantlar sakslara aktarlarak, doal koullara altrlma ilemine tabi tutulacaklardr. Anahtar Kelimeler: Digitalis sp., doku kltr, mikrooaltm
Bitki Aratrmalarnda Termal ve Klorofil Floresans Grntleme Tekniklerinin Kullanm Aykut SALAM1, Laury CHAERLE2, Dominique Van Der STRAETEN 1 Karadeniz Teknik niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 61080 Trabzon 2 Gent niversitesi, Fen Fakltesi, Molekler Genetik Blm, Hormon Sinyali ve BiyoGrntleme Birimi, 9000 Gent, Belika aykut_saglam@yahoo.com Bitkilerde meydana gelen dinamik metabolik olaylar anlamak iin salam ve fonksiyon gren sistemler ierisindeki parametreleri analiz edecek yntemlere ihtiya vardr. Bu dorultuda, canl dokularnda hasara yol amayan, kolaylkla tekrar edilebilecek, ksa zamanda yksek dorulukta bilgi salayabilecek ve ok sayda rnekle ayn anda almaya imkan tanyacak yntemlere gereksinim duyulmutur. Bu ihtiya, grntleme tekniklerinin gelitirilmesine yol amtr. Grntleme teknikleri, bitkilerde herhangi bir zarara yol amadan bilgi salamay amalayan yntemler olarak karmza kmaktadr. Bu almada, grntleme tekniklerinden ikisi olan klorofil floresans ve termal grntleme sistemlerinin, bitkilerin biyotik ve abiyotik streslere verdikleri cevabn deerlendirilmesi ve yakn gelecekte bitkilerin korunmas konularnda stlenecekleri roller ele alnmtr. Anahtar Kelimeler: Stres, grntleme, termal grnt, klorofil floresans
158
SB 064 Bitkilerde Bor Taycs Genlerin Borun Noksanlk ve Toksite Koullarnda levleri Erdoan Eref HAKKI Seluk niversitesi, Ziraat Fakltesi, Tarla Bitkileri Blm, 42075, Kampus, Konya eehakki@selcuk.edu.tr Bor (B), bitkiler iin mutlak gerekli olan nemli bir mikrobesin elementidir. Bitkilerde B noksanl ile toksitesi arasnda ok dar bir aralk olmakla birlikte, bu elemente kar tepkilerinde de bitkiler trleraras ve tr ii geni bir genetik varyasyon gstermektedir. B-noksan topraklarda yetien bitkilerde sterilite artmakta, kltr bitkilerinden alnan rnde ise nemli lde d grlmektedir. Bununla birlikte, yksek B ieren topraklarda da bitkisel retimde ciddi dler yaanmaktadr. Fizyolojik pH koullarnda, B yksz borik asit formunda bulunup biyolojik membranlardan rahatlkla penetre olmakta ve B yeterli beslenme koullarnda aktif B tanmas gerekmemektedir. B noksanlnda ise kkte ekspresyonu yaplan tayc bir proteinin ksilem parankimasndan ksileme B yklemesi yaparak bitki gvdesine salanan borun artrld model bitki Arabidopsiste gsterilmitir. Bu proteinlerin genellikle B noksan ya da yeterli koullardaki rolleri zerinde durulmutur. Ancak, son zamanlarda yaplan almalar B-transporter proteinlerinin B-toksitesi koullarnda da nemli olduunu gstermitir. Bu tayc proteinlerin varl B hassasiyeti yksek olan tahllarda da gsterilmitir. B-toksitesine tolerans, bitki dokularnda dk oranda B birikimi ile paralellik gstermekte, bunun da B-tayc genlerin bitki kk hcrelerindeki ekspresyonlar ile uyumlu olduu grlmektedir. Bitkilerin bora tepkilerinin tr ii varyasyonunun ok geni olduu ve B toksitesine tolerans ile hassasiyetin B tayc proteinlerin varl ve ekspresyon dzeyleri ile yakn ilikisi olduu grlmektedir. Anahtar Kelimeler: Bitkilerde Bor, B tayc protein, B transporter, bitkilerde B noksanl, bitkilerde B toksitesi
SB 065
Buday (Triticum aestivum L.)da Sar Pas Hastalna Dayanklln EST (Expressed Sequence Tag) Veritabanlar Kullanlarak Aratrlmas zge KARAKA4, Semra HASANEB1, Ayen YUMURTACI 1, Fahriye ERTURUL1, Yldz AYDIN2, Funda ENTRK AKFIRAT3, Ltf ETN5, Seval ALBUSTAN5, Zafer MERT5, Kadir AKAN5, Fazl DNCEL5, Necmettin BOLAT6, Mustafa AKMAK6, Sava BELEN6, zcan YORGANCILAR6, Ergun ZDEMR6, Ahu ALTINKUT UNCUOLU1 1 TBTAK, Marmara Aratrma Merkezi, Gen Mhendislii ve Biyoteknoloji Enstits, PK: 21, 41470, Gebze, Kocaeli 2 Marmara niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 34722, Kadky, stanbul 3 Gebze Yksek Teknoloji Enstits, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Muallimky Kampusu, Gebze, Kocaeli 4 stanbul niversitesi, Fen Fakltesi, Molekler Biyoloji ve Genetik Blm, 34134, Vezneciler, stanbul 5 Tarla Bitkileri Merkez Aratrma Enstits, Eskiehir yolu,10. Km, PK: 226, Lodumlu, Ankara 6 Anadolu Tarmsal Aratrma Enstits, PK: 17, 26001, Eskiehir ozge79@gmail.com Dnyadaki nemli buday reticilerinden biri olan lkemizde Puccinia striiformis f. sp. triticiin neden olduu sar pas hastal nedeniyle yllara bal olarak ciddi rn kayplar ortaya kmaktadr. Trkiye ve dnyada buday tarmn olumsuz ynde etkileyen sar pas etmeni ile mcadelede kullanlan klasik slah yntemleri uzun zaman almas ve deiken evre koullarna bal olmas nedeniyle yetersiz kalmaktadr. Bu yzden gelimi slah programlarnda, molekler yntemler de kullanlarak materyal daha kesin olarak ve erken generasyonlarda test edilebilmektedir. Sunulan bu almada, EST veri taban almalar yaplarak (i) hastala dayankl genotiplerin ksa srede seimine olanak tanyan DNA markrlerinin belirlenmesi (ii) dayankllkla ilikili yeni gen kaynaklarnn elde edilmesi amalanmtr. Bu almada, Anadolu Tarmsal Aratrma Enstits tarafndan gelitirilen dayankl (PI178383, zgi01, Snmez2001) ve duyarl (Harmankaya99, ES14, Aytn98) 6 adet klk ekmeklik buday (Triticum aestivum ssp. aestivum) eidi bitki materyali olarak kullanlmtr. Bu eitler PI178383 x Harmankaya99, zgi01 x ES14, Snmez2001 x Aytn98 kombinasyonlarnda aprazlanarak elde edilen F2 bitkilerinden pas okuma sonularna gre hassas ve dayankl genotipler belirlenmitir. Bu alma kapsamnda Graingenes 159
(http://wheat.pw.usda.gov) veritabanndan budayda sar pas hastalna zgn EST ktphanesi taranarak 1549 EST belirlenmitir. Vektr dizilerinden arndrlm ESTlerden 136 kontig, 989 adet singletone dizileri BLASTX program kullanlarak protein profilleri karlarak fonksiyonlarna gre snflandrlmtr. Bu snflardan 17 kontig ve 11 singletone primer ifti dizayn edilerek, dayankl ve hassas analarda ve bu analara ait 3 farkl konbinasyonun F2 generasyonuna ait dayankl ve hassas karmlarda (bulk) Bulk Segregasyon analizi ile DNA markr almalarnda kullanlmaktadr. alma kontig ve singletonelarn gen anlatm profillerinin belirlenmesi amacyla RNA dzeyinde de devam etmektedir. Anahtar Kelimeler: Buday, sar pas, EST, Bulk segregasyon analizi, molekler markr, RNA
SB 066
yzdesi, fide ykseklii, klorofil miktar ve salg cebi says belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: Hypericum binbirdelik Otu, manyetik alan
SB 067
perforatum,
Kiraz Anac Cold (Prunus avium X Prunus psudocerasus)un in vitro Koullarnda Tuza Kar Reaksiyonlarnn Belirlenmesi . Evrim ARICI, Mahmut Osman USLU Sleyman Demirel niversitesi, Ziraat Fakltesi, Bitki Koruma Blm, Isparta evrima@ziraat.sdu.edu.tr Yaplan bu almada srgnucu kltr ile in vitro klonal oaltm yaplan yar bodur kiraz anac Cold (Prunus avium X Prunus psudocerasus)un tuza (NaCl) kar reaksiyonlar aratrlmtr. Bu amala srgn ular 4 deiik konsantrasyonda (30, 50,100,150 mM) NaCl ieren kat MS ortam zerinde kltre alnmtr. Deneme, her macenta kutusu bir tekerrr olacak ekilde drt tekerrrl olarak gerekletirilmitir. Kltre alma ileminden 4 hafta sonra yaplan deerlendirmeler sonucunda, 30 mM NaCl ieren ortam zerinde kltre alnan srgn ularnda srgn says ve srgn uzunluu asndan gelimenin dier uygulamalara gre daha yksek olduu gzlenirken, 50-100 mM NaCl ieren ortam zerinde kltre alnan srgn ularndan oluan srgnlerde sararmalar,150 mM NaCl ieren ortam zerinde gelien srgnlerde ise geliimin tamamen durduu ve iddetli nekrozlarn olutuu gzlenmitir. Ortama ilave edilen tuz miktar arttka bitkilerde srgn says, srgn uzunluu ve klorofil miktarnn azald belirlenmitir. Uygulamaya tabi tutulan bitkiler ile kontrol olarak alnan bitkiler arasnda peroksidaz ve katalaz enzimleri bakmndan farkllklarn olduu saptanmtr. Anahtar Kelimeler: Kiraz, NaCl, peroksidaz, katalaz, in vitro
Manyetik Alann Hypericum perforatum L. Bitkisi zerine Etkisi Selim LEKDEMR, Sevil YALIN anakkale Onsekiz Mart niversitesi, Eitim Fakltesi, lkretim Blm, Fen Bilgisi Ana Bilim Dal, anakkale selimislekdemir@gmail.com Son yllarda doal tedavi yollarna, zellikle bitkisel tedaviye ilgi tm dnyada artmtr. Dnyada 400 kadar trle temsil edilen ve lser, diyabetik rahatszlklar, souk algnlklar, mide, karacier ve safra rahatszlklar, yank yaralarn tedavisinde kullanlan Clusiaceae familyasna bal Hypericum perforatum L. (Binbirdelik Otu) cinsinin Trkiyede 84 tr bulunmaktadr. lkemiz Hypericum trleri bakmndan nemli bir gen merkezidir. Yaplan bir ok almalarda yksek ekonomik ve tbbi deere sahip bitkilerin hzl bir ekilde gelitirilmesinde ve daha ok rn elde edilmesinde, yapay olarak oluturulan manyetik alan (MA) uygulamalar kullanlmtr. Manyetik alann bitkiler zerinde yapt olumlu etkiyi gsteren bir ok alma mevcuttur. Bu almada manyetik alann Hypericum perforatum L. tohumlar zerine MA etkilerini saptamak amalanmtr. Tohumlar saniyede 1 metre yol alan hareketli bir zeminde 50-60 rstedlik bir MA iddetine maruz braklmtr. Laboratuarda hazrlanan MA dzeneine bal olarak MA iddeti ve sresi deitirilmitir. Kontrol ve farkl MA iddetine maruz braklan tohumlardan, iklim odasnda, optimum koullarda Hypericum perforatum L.fideleri yetitirilmi, imlenme
160
SB 068
SB 069
Scilla autumnalis L.de Embriyolojik ve Sitokimyasal almalar Zeynep Mine COKUN1, Meral NAL2 stanbul Bilim niversitesi, Tp Fakltesi, Tbbi Biyoloji ve Genetik, ABD 2 Marmara niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm zmcoskun@yahoo.com
Ornithogalum sigmoideum Freyn&Sntda Stilus Kanal Hcrelerinin nce Yaps Il SMALOLU, Meral NAL Marmara niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm isilismailoglu@gmail.com Bu almada Ornithogalum sigmoideum Freyn&Sntda tozlama ncesi (antesis ncesi) ve tozlama sonras (antesis sonras) evrelerinde stilus kanal hcrelerinin ince yaplar incelendi. stanbulMaltepe-Babykten toplanan iek tomurcuklar %3 glutaralaldehit ve %1 OsO4 ile fikse edildikten sonra eponda blokland ve kesitler uranil asetatkurun sitrat ile kontrastlama yaplarak elektron mikroskobunda incelendi. O. sigmoideumun stilusunda kanaln her iki yzeyinde bir sra kanal hcresi bulunmaktadr. Tozlama ncesi evrede, kanal hcrelerinin eperleri hem kanala bakan hem de yan yzlerinde ok sayda girinti ve kntlar oluturur. Hcre eperi zerinde kesintisiz ve dzgn ktikula tabakas bulunur. Kanal hcreleri dzgn ekilli nukleuslarn yannda, snrlar dzgn olmayan, zar genellikle bir yerden merkeze doru girinti yapan nukleuslar da ierirler. Nukleusun evresindeki sitoplazma blgesi youn ve organel asndan ok zengindir. Organeller genellikle hcrenin kanala bakan tarafnda younlamlardr. Sitoplazma plastit, endoplazmik retikulum keseleri (ER), ribozom, diktiyozom ve diktiyozoma ait vesikller ve eitli byklk, grn ve younluktaki granlleri ierir. Tozlama sonras evrede, kanal hcreleri kanaln genilemesiyle birbirinden iyice uzaklarlar. Kanal hcrelerinin eperleri tozlama ncesine gre daha kalnlar. eper zerinde bulunan ktikula yer yer paralanr ve ktikula paralar kolaylkla eperin zerinde ve kanaln iinde gzlenir. Kanal hcrelerinin nukleuslarnn hacmi klr ve ekillerinde bozukluklar ortaya kar. Kanal hcrelerinin sitoplazmalar krelmeye balar ve sitoplazma miktar azalr. Sitoplazmada organellerin says ok azalr, baz blgelerde sadece ER grlr. Anahtar Kelimeler: Ornithogalum sigmoideum, kanal hcreleri, elektron mikroskobu
Bu aratrmada, stanbul-Babykten 2006-2007 yllarnda toplanan Scilla autumnalisin reme biyolojisi incelendi. Bu amala farkl geliim evrelerindeki iek tomurcuklar asetik-alkolde (1:3) fikse edilip hazrlanan parafin bloklardan el mikrotomunda kesitler alnarak Regaud hematoksilin, PAS, Coommassie brilliant blue, Alcian blue boyalar uygulayp k mikroskobunda incelendi. S. autumnalisin tohum taslaklar anatrop, krassinusellat ve bitegmiktir. ntegmentler, nusellus epidermisi ve hipostas bol miktarda niasta, protein, erimeyen ve asidik polisakkkaritler ierir. Funikulusun kaidesinde kk bir knt halinde obturator farkllar. Oburator hcreleri bol niasta ierirler. Embriyo kesesi geliimi Polygonum tiptedir. Olgun embriyo kesesinde yumurta hcresi kuvvetli PAS pozitif reaksiyonu veren tam eperle evrilidir. Hcrenin apikalinde niasta birikimi vardr. Yumurta hcresinden daha kk olan sinergitler benzer kutuplama gsterirler ve hcre eperleri hcrenin kaidesinde izgili cihaz (FA) oluturur. FA sitoplazma iine doru uzanan parmak eklinde kntlar eklindedir ve PAS ile kuvvetli reaksiyon verir. Sinergitler geici yaplardr ve dllenmeden nce krelirler. Antipotlar daimi yaplardr ve ritmik byme gsterirler. Antipot nukleuslarnn hacimleri ploidi seviyesinin n ve 128n arasnda deitiini gsterdi. Sitokimyasal testler antipotlarn depo maddelerince zengin olduunu aa kard. Zigot karakteristik polarize grnmdedir: Mikropilde vakuol, kalazada nukleus ve besin maddelerince zengin sitoplazma bulunur. Embriyo geliimi Onagrat tiptedir. Endosperma helobial tiptedir. Antipotlara yakn yer alan primer endosperma nukleusu blnerek kk alan kalazal ve byk alan mikropilar odac oluturur. Balangta her iki odackta blnmeler serbest nukleusluyken, daha sonra hcreli hale geti. Anahtar Kelimeler: Scilla autumnalis, embriyo kesesi, embriyo, endosperma, sitokimya, poliploidi
161
SB 070
Trkiye Genista L. (Fabaceae) Cinsi Taksonlarnn Karyolojik Ynden ncelenmesi Esra MARTN Seluk niversitesi, Eitim Fakltesi, Biyoloji Eitimi, 42090 Meram, Konya esramartin@gmail.com Genista L. (Fabaceae) cinsi Avrupa, Kuzey Afrika ve Bat Asyada yayl gstermekte ve yaklak dnyada 90 tr ile temsil edilmektedir. Bu cinsin Trkiyede 13 tr doal olarak yetimektedir. Bu trlerden G. burdurensis, G. involucrata, G. aucheri, G. sandrasica ve G. vuralii endemik olup, cinsin endemizm oran %33tr. Bu aratrmada, Genista cinsine ait 12 takson karyolojik ynden allmtr. Bu taksonlar; Genista tinctoria L., G. januensis Viv. subsp. lydia (Boiss.) Kit Tan & Zieliski, G. libanotica Boiss., G. burdurensis P.Gibbs, G. albida Willd., G. involucrata Spach, G. carinalis Gris., G. anatolica Boiss., G. aucheri Boiss., G. sessilifolia DC., G. acanthoclada DC., subsp. acanthoclada, G. sandrasica Hartwig & Striddr. allan taksonlardan G. tinctoria tr hari, dierlerinin kromozom saylar bilim dnyas iin ilk kez belirlenmitir. Genista cinsindeki taksonlarn somatik metafaz kromozomlar 2n = 18, 36, 44, 46, 48, 52 ve 72 eklinde tespit edilmitir. Genista tinctoria, G. januensis subsp. lydia, G. burdurensis, G. albida, G. sessilifolia ve G. sandrasica trlerinde ise poliploid hcreler gzlenmitir. Ayrca G. albida ve G. involucrata trlerinin ise karyotip analizleri de Grnt Analiz Sistemi (IAS) kullanlarak yaplmtr. lave olarak allan tm taksonlarn doal habitatlarnda fotoraflar da ekilmitir. Anahtar Kelimeler: Genista, Leguminosae, kromozom says, karyotip, Trkiye
SB 071
genlerin ana ya da babadan gelmesine bal olarak ifade olmasna yol aar. Bugne kadar genetik etiketlemeye maruz kalan genlerin ou memeli ve Drosophilada bulunmutur. Bir model organizma olan Arabidopsis thaliana bitkisinde ise genetik etiketlemeye maruz kalan genlerin endosperm geliimi srasnda ifade olduu gsterilmitir. ou angiosperm trde tohumdaki genetik eitlilik seksel reme ile ortaya kar. Bu srete dii ve erkek gametler haploid gametofit ierisinde geliirler. Bir dii gametofit yumurta ve merkezi hcrelerin bulunduu embriyo kesesinden oluur. Erkek gametofit ise vejetatif bir hcre ve iki sperm tayan polen tanesidir. Angiospermlerde tohum ifte dllenme diye bilinen bir mekanizma ile gerekleir; spermlerden biri yumurtay dlleyerek embriyo, dieri ise merkezi hcreleri dlleyerek endospermi oluturur. Sonu olarak, bir tohumda kromozom says embriyoda 2n iken endospermde 3ndir. nk embriyoda ebeveynlere ait genomik oran 1maternal: 1 paternal iken endospermde bu oran 2m: 1 pdir. Bu orandan her iki yne doru sapmalar tohum geliimi zerinde olumsuz ynde etkili olarak kayplara yol aar. Buna karn, apomiktik remede embriyo dllenme olmakszn meydana gelir. Apomiktik bitkilerde genetik etiketlemenin rol henz aklanamamtr. Bu almada, A. thaliana trnde genetik etiketlenmeye urayan FIS (FERTILIZATION INDEPENDENT SEED) snf genlerin triploid apomikt B. holboellii dokularnda ifadeleri aratrlmtr. almada farkl dokularda (stamen, karpel, sepal/petal, yaprak, gvde ve kk) FIS gen ifadeleri RT-PCR yntemi ile ortaya karlmtr. Byme kabinlerinde yetitirilen bitkilerden elde edilen dokular RNA degredasyonunu nlemek iin RNA later solusyonu ierisinde sterio mikroskop altnda diseksiyon inesi ile ayrlmtr. Bu dokulardan total RNA izolasyonu yaplm izole edilen RNAlarn kalitesi FA jel elektroforezinde belirlenmitir. Daha sonra bu RNAlar cDNA sentezi iin kullanlmtr. Ardndan A. thaliana FIS genleri dizilerine gre dizayn edilen primerler ile PCR yaplmtr ve rnler agaroz jel elektroforezinde analiz edilmitir. Anahtar Kelimeler: Apomixis, genetik etiketleme, Boechera, Endosperm, FIS
Apomiksi ve Genetik Etiketleme: Doal Apomikt Boechera holboellii Trnde Genetik Etiketlemeye Maruz Kalan Gen fadelerinin Belirlenmesi Sibel YILMAZ, Hakan AM, Yasemin DEMRGAN, Kemal Melih TAKIN anakkale Onsekiz Mart niversitesi, Biyoloji Blm, anakkale sibelyilmaz@comu.edu.tr Memeliler ve iekli bitkilerde baz genler kken ald ebeveyn cinsiyetine bal olarak iaretlenir. Genetik etiketleme veya damgalama (imprinting) olarak bilinen bu mekanizma, baz
162
SB 072
Centaurea L. Cinsi Cheirolepis (Boiss.) Hoffm. ve Pseudoseridia Wagenitz Seksiyonlarnda Yer Alan Baz Akraba Trlerin ISSR (Inter-Simple Sequence Repeats) Yntemiyle Seilmesi Eda ZEL, Tuna UYSAL, Kuddisi ERTURUL, Meryem BOZKURT, Seluk niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kampus, Konya dnapolimeraz@gmail.com Bu almada Cheirolepis ve Pseudoseridia seksiyonunda yer alan ve birbirleriyle yakn akraba olduu dnlen Centaurea trlerinin molekler bir seici olan ISSR (Basit diziler aras tekrarlar) yntemi ile seimi yaplmtr. Elde edilen parmak izlerine gre bir veri matriksi oluturulmutur. Bir dendrogram yaplarak trlerin filogenetik akrabalklar ortaya karlmtr. Anahtar Kelimeler: Centaurea, ISSR,Trkiye, endemik
SB 073
Domateste Patates Y Virs (PVY)ne Kar Dayankllk Fevziye ELEB TOPRAK1, Eminur BARUTU1, Sami DOANLAR2, Anne FRARY2 1 Pamukkale niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Knkl Merkez Kamps, 20017, Knkl, Denizli, 2 zmir Yksek Teknoloji Enstits, Biyoloji Blm, Urla, zmir fctoprak@pau.edu.tr Gittike artan insan nfusunda tarm hayat son derece nemli bir yer kaplamaktadr. Beslenme ihtiyac iin kullanlan sebzelerin banda domates yer almaktadr. Domates, vitamin ve mineral maddeler asndan olduka zengin bir sebzedir. Trkiye, domates retim ve tketimi asndan nemli bir lkedir. FAO 2006 (Food and Agriculture Organization) verilerine gre; domates retimi asndan Trkiye, dnya apnda nc srada yer almaktadr ve Trkiyede 260.000 ha alanda domates retilmektedir. Domatesin retim ve kalitesi ok eitli hastalklar nedeniyle dmektedir. Bakteriyel, fungal ve viral hastalklar nemli lde rn kalite ve veriminde etkili olmaktadrlar. Bu hastalklar, tm rnn kullanlamayacak duruma gelmesine neden olabilmektedir. Dnyada tm etmenlere dayal verim kayplar 500 milyar dolar (USD) olarak tahmin edilmektedir. Domates retimini
btn dnya da olduu gibi kstlayan en nemli faktrlerden biri deiik virslerin sebep olduu viral hastalklardr. Patates Y virs (PVY) domates bitkisini infekte eden virsler arasnda en ok yaygn ve zararl olanlardan biridir. PVY virs bitkilere mekanik olarak tand gibi afidler aracl ile de tanr. Patates Y virs (PVY), bitki kalite ve verimini nemli llerde azaltan viral bir bitki hastaldr. Bitki hastalklaryla mcadelede eitli yntemler kullanlmaktadr: dayankl ve toleransl kltr eitleri kullanlarak, rn rotasyonu yaplarak, temiz alet ve donanm kullanlarak, tayc vektrlerle savalarak, hastalkl tohumlarn kullanlmamasna dikkat edilerek viral hastalklarla mcadele edilmektedir. zellikle virs vektrleri olan bceklerle mcadelede kullanlan insektisitler hem insan sal asndan hem de maddi adan zararl olabilmektedirler. Bu yzden; en iyi mcadele yntemi genetik dayanklln kltr domateslerine aktarlmasdr. Bu almada, 50 farkl yabani tr ve kltr domates trlerinde PVYye kar dayankllk kaynaklar aratrlmtr. Yabani ve kltr trleri ve bu hatlarn aprazlarndan elde edilen F1 ve F2 hatlar PVY ile mekanik olarak inokule edilmitir. nokule edilen bitkiler, iki haftalk (inokule edilen yapraklar) ve drt haftalk (Sistemik yapraklar) dnemlerde virs varlnn saptanmas iin DASELISA (Double Antibody Sandwich Enzymelinked immunosorbent assay) ile test edilmitir. Yabani domates trlerinde deiik ekillerde dayankllk tespit edilmitir. Lycopersicon chilense ve L. pennellii ve L. hirsutum PI247087 bitkisinde PVYye kar immnite olduu gzlenmitir. L. peruvianum, L. pimpinellifolium, L. glandulosu ve L. chmielewskii bitkilerinde PVYye kar dayankllk olduu tespit edilmitir. L. hirsutum ve L. chmielewskii F2 populasyonlarnn fenotipik analizlerine gre dayanklln resesif tek genle kontrol edildii varsaylmaktadr. Sonular Ki-kare analizinde belirlendii gibi 1:3 alm oranna uymaktadr. Anahtar Kelimeler: PVY, domates, dayankllk
163
SB 074
Trkiye in Endemik Olan Tordylium elegansn (Boiss. & Bal.) Alava & Hub.-Mor (Umbelliferae) Kromozom Says ve Karyotip Analizi Aye Nihal GMRGEN, Haim ALTINZL Hacettepe niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Botanik ABD, Beytepoe, Ankara gomurgen@hacettepe.edu.tr Trkiye iin endemik bir tr olan Tordylium elegans n (Boiss. & Bal.) Alava & Hub.-Mor kromozom says ve karyotip analizi ilk kez bu almada verilmitir. Bu taksonun somatik kromozom says 2n = 16 olarak tespit edilmitir. T. elegans n kk ularndan elde edilen mitotik kromozomlarnn analizi yaplarak, 8 ift kromozom azalan boylarna gre 1 den 8e kadar sralanmtr. Ortalama kromozom boyunu 2.21 dur ve kromozom boylar 1.26 ile 3.15 arasndadr. Karyotip forml 1 terminal, 3 medyan ve 4 submedyan (2n= 1t + 3m + 4sm) kromozom olarak belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: Kromozom says, karyotip analizi, Umbelliferae, Tordylium elegans, endemik.
SB 075
Bilgisayar Destekli Grnt Analiz Sisteminin Sitogenetik almalara Uygulanabilirlii ve Gvenilirlii Esra MARTN1, Ahmet DURAN1, Babacan UUZ2, 1 Seluk niversitesi, Eitim Fakltesi, Biyoloji Eitimi Anabilim Dal, Konya 2 Bab Yazlm Donanm Mhendislik ve Medikal Cihazlar Ltd. ti., Ankara esramartin@gmail.com Yaayan her canlnn sahip olduu belirli bir kromozom says vardr. Kromozom saylar, her ne kadar baz taksonlarda ayn olsa da, kromozom morfolojileri farkldr. Canllardaki kromozom say ve morfolojilerinin sitogenetik adan incelenmesi, canllardaki sistematik problemlerin zmnde ve filogenetik ilikilerinin belirlenmesinde kullanlmaktadr. Gnmz sitogenetik almalarnda kromozom kol indeksleri, sentromer konumlarnn belirlenmesi, kromozom boy uzunluklar, toplam haploid kromozom uzunluunun llmesi, taksonlara ait karyogram ve idiyogramlarnn izimi gibi uygulamalar bilgisayar programlar ile yaplmaktadr. Grnt leme ve Analiz Sistemlerini kullanarak ok daha hzl ve gvenilir veriler elde etmek mmkndr.
Bir hcreyi mikroskop altnda gzlemek, incelemek ve deerlendirmek kolay olabilmektedir. Ancak salkl sonuca ulaabilmek iin ok sayda hcreyi incelemek gerekmektedir. Bilgisayar yazlmlar, insanlarn performanslar ile karlatrldnda hzllk, kullanm kolayl, lm gvenilirlii, verilerin dizayn edilmesi ve bilgilerin depolanmas gibi ynleriyle ok daha avantajldr. Otomatik lmlerde, Grnt leme ve Analiz Sistemlerinde grnt oluumu renklerin ayrm karakterlerinin saysallatrlmas ile gerekleir. Sonular kullanclarn belirleyecei parametreler dorultusunda elde edilir. Bilgisayarlarn l birimi pixeldir. Kullanc kalibrasyon yaparak istedii birimde (m, mm, cm) sonular alabilir. Grnt leme ve Analiz Sistemleri otomatik ve yar otomatik olarak lmler yapar. Bu yazlm kullanlarak btn canllarn somatik kromozom saylarnn tespit edilmesi, kromozom morfolojilerinin belirlenmesi ve kromozom aberasyonlarnn ortaya konulmas mmkndr. Bilgisayar destekli Grnt leme ve Analiz Sistemi lkemizin baz niversitelerinin laboratuvarlarnda ve aratrma hastanelerinde etkin olarak kullanlmaktadr. Bu programn kullanm ile ilgili teknik bilgiler yazlmc tarafndan, kromozom preparatlarndan elde edilen mitotik metefaz grntleri zerinde rnek karyotip uygulamalar da konunun uzman tarafndan sunulacaktr. Grnt leme ve Analiz Sistemi, Sitogenetik almalar yapan akademisyenlerin ve aratrmaclarn daha kolay, daha hzl ve daha gvenilir sonular almasn, nitelikli bilimsel yaynlar retmesini salamada vazgeilmez bir yazlm olduu anlalmaktadr. Anahtar Kelimeler : Grnt ileme ve analiz sistemi, kromozom, idiyogram, karyotip
SB 076
Ug 99a Kar Kresel Yaklamlar ve Trkiye iin Genetik Dayanklln Kullanm zerine Baz AratrmalarI Fazl DNCEL, Ltfi ETN, Seval ALBOSTAN, Zafer MERT, Kadir AKAN Tarla Bitkileri Merkez Aratrma Enstits, ehit Cem Ersever Caddesi, No:11, Yenimahalle, Ankara kadir_akan@hotmail.com Buday (Triticum aestivum); tm dnya ve lkemiz iin stratejik rnler arasndadr. retimin her aamasnda biyotik ve abiyotik stres faktrleriyle karlalabilmekte olup bu stres/stresler nedenleriyle ciddi verim ve kalite kayplar oluabilmektedir. Fungal biyotik stres faktrlerinden biriside Kara Pas (Puccinia graminis 164
f.sp. tritici ) olup epidemi durumunda kayplar %90a ulaabilmektedir. Macrocyclenin fungal etmenlerde; hastaln eeyli dnemi srecinde ya da farkl mutagen kaynaklar nedeniyle mutasyonlar oluabilmekte ve bu ekilde hastaln yeni rklar meydana gelebilmekte, oluan bu yeni rklar her anlamda byk kresel sonular dourabilmektedir. rnein Kenyada 1986 ylnda tespit edilen Yr9 dayankllk geni zerine etkili sar pas rk; Dou Afrikada ortaya kp kuzeye doru yaylarak geni bir alanda buday retimini etkilemitir. Irkn etkisi lkemizde 1995 ylnda hissedilmi olup ukurovada 500 bin ton rn ve bunun parasal karl olarak da 5.000.000 USD kayba neden olduu bildirilmektedir. Gnmzde benzer bir durum sz konusudur. lk defa 1999 ylnda Uganda da tespit edilmesine atfen Ug 99 ad verilen yeni bir kara pas rknn da kresel bir epidemiye yol amasndan ciddi endie duyulmaktadr. Ug 99 dnya buday koleksiyonunun nemli bir ksmn etkilenmekte olup ngrler rkn; dnya retiminin yaklak % 19a denk gelen 117 milyon ton rn kaybna, bir ton buday 140 USD olarak hesaplanrsa 16,4 milyar dolar zarar meydana getirebilecei ve bu durumdan 1 milyara yakn insann etkilenebilecei ynndedir. Kresel bir risk olarak kabul edilen rka kar uluslar aras aratrma kurular ve tehdit altndaki lkelerin katlmlaryla Kresel Pas Giriimi (GRI) oluturulmutur. Aktif ye konumundaki lkemizde de ortak giriimce gelitirilmi olan ortak stratejiler erevesinde almalar yrtlmektedir. Irk lkemize gelip belli bir tehdit oluturmadan yaplan almalar u ekilde zetlenebilir. 1)Uluslararas kurulularla diyalog erevesinde rkn hareketi izlenmesi 2) lkemiz iin; kara pasn mevcut durumunun ve patotiplerinin belirlenmesi 3) eit ve hatlardan oluan lkesel buday materyalinin hastaln grld lkelerden birisi olan Etiyopyada bu rka kar reaksiyonlarnn belirlenmesi amacyla gnderilmitir. Bu amala 2007 ylnda TAGEMe bal 11 aratrma enstitsnden Klk Dilim iin 175 hat/eit, Yazlk Dilim iin 140 hat/eitten oluan setler Etiyopyada test edilmi olup, srasyla 135 (%77) ve 23 (%16) genotip dayankl olarak belirlenmitir. 4) Test materyali ierisinde dayankllk zellii tayan genotiplerde dayankll salayan genlerinin belirlenmesi 5) Dayankl eit gelitirmek ve hastaln lkemize gelmesi durumunda genetik dayankllk kullanlarak hastalkla mcadele edilebilmesi noktasnda slah almalarna balanmas amalanmaktadr. alma TBTAK 1001 programnca (106O331) finanse edilmekte olup, TAGEM, GRI, IWWIP, KARI (Kenya), EARO (Etiyopya) ve PBI (Sydney niversitesi)ca desteklenmektedir.
Anahtar Kelimeler: Buday (Triticum aestivum), kara pas (Puccinia graminis f.sp. tritici ), Ug99, genetik dayankllk
SB 077
Genetik Dayanklln Buday, Arpa ve Nohutun Baz Fungal Hastalklarna Kar Orta Anadolu artlarnda Kullanm zerine Aratrmalar Kadir AKAN, Ltfi ETN, Seval ALBOSTAN, Zafer MERT, Fazl DNCEL Tarla Bitkileri Merkez Aratrma Enstits, ehit Cem Ersever Caddesi, No:11, Yenimahalle, Ankara kadir_akan@hotmail.com Buday (Triticum aestivum), arpa (Hordeum vulgare) ve nohut (Cicer arietinum L.) dnya ve lkemiz iin stratejik rnler arasndadr. retimleri srasnda karlalan biyotik ve abiyotik stres faktrleri nedeniyle ekonomik anlamda nemli verim ve kalite kayplar oluabilmektedir. Budayda; Sar Pas (Puccinia striiformis f.sp. tritici), Srme (Tilletia foetida ve Tilletia caries) ve Rastk (Ustilago tritici), Arpada; Arpa Yaprak Lekesi (Rhynchosporium secalis), Arpa izgili Yaprak Lekesi (Pyrenophora gramineum), Nohutta; Antraknoz (Ascochyta rabiei) hastalklar biyotik stres faktrleri olarak Orta Anadolu artlarndan ne kanlardr. Bu hastalklarn kontrolnde genellikle; uygulamann kolay olmas, hedefe hzl ulalmas ve dier birok mcadele ekline gre ucuz olmas nedeniyle kimyasal uygulamalar reticiler tarafndan ncelikle tercih edilmektedir. Kimyasallar nerilen ekilde kullanlsa bile; retim maliyetlerini bir miktar artmas, ciddi yatrmlarn yapld ve nemli bir pazar haline gelen organik retimde kullanm kstlamalarnn olmas belki daha da nemlisi evreye/bitkiye olan olumsuz etkileridir. Kimyasal uygulamalardan dolay oluan kalntlar ya da yeni oluan bileikler biyolojik ortam etkilemekte, tm alc ortamlarda kalnt oluturarak biyolojik dengeleri bozabilmekte hatta besin zincirine girerek insanda bile toksik etki oluturabilmektedir. Kamu kaynaklarnn kullanm noktasnda; insana ve evre sal iin oluabilecek olumsuzluklarn giderilmesi iin belirli bir maliyetin olumas da nemli bir dezavantajdr. Bu dezavantajlar nemli frsata dntrebilecek olan genetik dayankllk; reticiler tarafndan kullanlabilecek uygun, ucuz ve pratik kontrol metodu olarak alternatif bir yaklamdr. Uzun yllar sren almalar sonucu oluturulan hastalklara dayankllk kaynaklar; 20062007 yl yetitirme sezonunda tarla ve sera artlarnda test edilmitir. Test materyali zerine Sar pas iin uredosporlar ilkbaharda talk pudras, su, ve uucu madeni yala inokule edilmi ve deerlendirme 165
Modifiye Cobb skalasna gre, Srme ve rastkta hastalk tohuma tekniine uygun, Arpa izgili Yaprak Lekesinde hastalk tohuma sandvi yntemi ile inokule edilmi olup bu hastalklar salam/hasta bitki oran gre, Arpa Yaprak Lekesinde 500.000 spor/ml younluunda inokule edilmi ve deerlendirme 0-4 skalas gre Antraknozda hastalkl bitki artklarndan ve kltre alnan antraknoz etmeni, 500.000 spor/ml younluunda inokule edilmi ve gzlemler 1-9 skalasna gre yaplmtr. almalar sonucunda budayda Sar pasa 252 (48 adeti makarnalk buday), Srmeye 60, Rastka 80, Arpa Yaprak Lekesine 107, Arpa izgili Yaprak Lekesine 146, Antraknoza kar 125 farkl genotip dayankl olarak belirlenmitir. Bu genotipler kullanarak kimyasal savam sonucu oluabilecek olumsuzlarn nlenmesi, bu ekilde evre ve insan salnn korunmas mmkn olabilir. Farkl amalar iin yrtlen veya yrtlecek olan slah programlarnda genitr bitki olarak kullanlabilecei gibi amaca uygun olanlarnda eit olarak da tescil ettirilebilmesi mmkndr. Anahtar Kelimeler: Buday (Triticum aestivum), Arpa (Hordeum vulgare) ve Nohut (Cicer arietinum L.), Sar pas (Puccinia striiformis f.sp. tritici), Srme (Tilletia foetida ve Tilletia caries), Rastk (Ustilago tritici), Arpa Yaprak Lekesi (Rhynchosporium secalis), Arpa izgili Yaprak Lekesi (Pyrenophora gramineum), Antraknoz (Ascochyta rabiei), genetik dayankllk
SB 078
ettiimiz ilk verilecektir.
veriler
bu
alma
ierisinde
Anahtar Kelimeler: Aesculus, Lepidoptera, gzlem, bulama, stanbul, Trkiye

SB 079
Trkiyenin nemli Orman Zararllarndan Akdeniz am Kabuk Bcei [Orthotomicus erosus (Wollaston, 1857)] ile Biyoteknik Mcadele Deniz NNAL KUYAB1, Selim Sualp ALAR2 1 Kundu Turizm Yatrmclar Birlii, Kundu Ky, Antalya 2 Hacettepe niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, EBAL, 06800, Beytepe-Ankara innald@yahoo.com Kundu Turizm Merkezi ve evresinde yer alan yaklak 1000 dnm byklndeki Fstk am (Pinus pinea L.) ormannda, Akdeniz am Kabuk Bcei (Orthotomicus erosus Bright & Skidmore,1997)ne kar feromon tuzaklar kullanlarak biyoteknik mcadele yaplmtr. Kullanlan feromonun ierii, metil-butenol, cisverbenol, ipsdienol eklindedir. almalar 2004 ylnn Nisan - Kasm (188 gn) ve 2005 ylnn Mart - Kasm (236 gn) dnemlerinde toplam 424 gn srdrlmtr. Fstk am ormannda, aalarn yalarna paralel olarak 1 - 8,4 m yksekliklere, arazinin tamamn rnekleyecek ekilde yerletirilen 200 feromon tuzanda, alma boyunca toplam 9 seri feromon kullanlmtr. alma sresince toplam 149.641 birey rneklenmi olup, bunlarn 82.801 (%55,33)i 2004 ylna 66.840 (%47,67) da 2005 ylna aittir. Elde edilen sonular hem yllar aras hem de ayn yln farkl dnemlerinde rneklenen; birey says, younluk ve arlk deiimi, eey oran ve tuzak ykseklii-rneklenen birey says arasndaki iliki eklinde deerlendirilmitir. Sonu olarak feromon tuzaklar kullanlarak yaplan biyoteknik mcadele, Akdeniz am Kabuk Bcei Orthotomicus erosusa kar etkili olmutur. Anahtar Kelimeler: Akdeniz am kabuk bcei, Orthotomicus erosus, fstk am, Pinus pinea, feromon, Antalya
stanbul Belgrad Orman Atkestanelerinde Yeni Bir Zararl: Cameraria ohridella (Lepidoptera:Gracillariidae) H.Hseyin CEBEC, Sabiha ACER stanbul niversitesi, Orman Fakltesi, Orman Entomolojisi ve Koruma Anabilim Dal, 34473 Saryer, STANBUL hcebeci@istanbul.edu.tr stanbul Belgrad Orman alanlarnda 2004 ile 2005 yllar arasnda Cameraria ohridella tahribat grlmtr. Larvalar Aesculus hippocastanum yapraklarnn alt ve st epidermisi arasnda beslenerek kahverengi lekelenmeler meydana getirmitir. Orta Avrupa ve Balkan lkelerinde youn zarar grlen bu trn lkemizde yeni olmas nedeniyle herhangi bir epidemi olabilecek populasyon artna u anda ahit olunmamtr. Ayrca, atkestanesi park, bahe ve orman alanlarmzda kltr bitkisi olarak kullanlmaktadr. Bu yzden zararl zerindeki aratrmalara 2004 ylndan itibaren nem verilmeye balanmtr. Aratrmalarmzdan elde
166
SB 080
Atatrk Dneminde Trkiyede Bitki Salnn Korunmas Mehmet TEMEL, Hayrnisa BA SERMENL Mula niversitesi, Fen- Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Mula mtemel@mu.edu.tr Bu almada, ekonomik baarlarla talandrlmam askeri ve siyasi zaferlerin kalc olamayacan ve ksa srede etkisini kaybedeceini dnen M. K. Atatrkn lkenin doal zenginlik kaynan oluturan bitkilerin saln korumaya ynelik izledii politikalar kronolojik ekilde belgeleriyle sunulmaktadr. Anahtar Kelimeler: Bitki sal, Atatrk dnemi
populasyonlar temsil eden bitkilerin boy uzunluklar, reme gc ve yaprak, kk ve gvde arlklar hesaplanmtr. Elde edilen verilerin JMP SAS istatistik programnda deerlendirilmesi sonucunda bitkinin Trkiye populasyonlarnn toprak st ve toprak alt organlarnn en iyi geliim gsterdii belirlenmitir (Ort SE: boy (cm) = 244,5 12,9; kuru yaprak arl (gr) = 122,8 26,3; kuru kk arl (gr) = 93,5 16,7; kuru gvde arl (gr) = 222,3 61,1; toplam kuru arlk (gr) = 463,8 87,9). Populasyonlararas reme gc karlatrldnda ise Trkiye populasyonlarnn Kanada populasyonlarndan sonra en dk reme gcne sahip olduu tespit edilmitir (0,06 0,003). ieklenme fenolojileri karlatrldnda en erken spanya populasyonlar ieklenirken en ge Kanada populasyonlar ieklenmitir.
SB 082
SB 081
Trkiye, Avrupa ve Kuzey Amerikada Yayl Gsteren stilac Lythrum salicaria L. (Lytraceae) Trnn Kuru Arlk ve ieklenme Fenolojilerinin Karlatrmal Olarak Aratrlmas Nket A. BNGL1, Cengiz TRE2, Beth A. MDDLETON3 1 Dumlupnar niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, Ktahya 2 Anadolu niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Eskiehir 3 U.S.G.S National Wetlands Research Center, Lafayette, USA akanil@dumlupinar.edu.tr lkemizde nehir, gl ve sulama kanallarnn kenarnda kk ve snrl populasyonlar halinde doal yayl gsteren Lythrum salicaria L., son be yl iinde, sulak alanlarn evresinde tarmsal faliyetlerin artmas ve aa trlerinin kesilerek tepe tac kapallnn azaltlmas nedeniyle istilac zellik kazanarak biyoeitlilii tehdit etmeye balamtr. Kuzey Amerika ve Kanadaya antropojenik vektrlerle tanm olarak giren bu tr, sulak arazilerin baskn tr haline gelerek blgede yayl gsteren dier bitki trlerinin yayllarn snrlandrarak doal habitat tahrip etmektedir. Bu almada, L. salicaria nn doal yayl gsterdii Finlandiya, ek Cumhuriyeti, spanya ve Trkiye populasyonlar ile Kanada ve Amerikadaki populasyonlarndan alnan tohumlar bir yl boyunca sera koullarnda ayn artlar altnda yetitirilerek bitkilerin kk, gvde ve yaprak kuru arlklar ile ieklenme fenolojileri karlatrlmtr. Alt farkl lkeye ait
Bitki Fonksiyonel Gruplar ve Yangn Sonras Rejenerasyon almalarndaki nemi aatay TAVANOLU Hacettepe niversitesi, Biyoloji Blm, Ekoloji Anabilim Dal, 06800, Beytepe, Ankara ctavsan@hacettepe.edu.tr Trlerin yaam yks zelliklerine dayanan ekolojik modeller ve bitkileri mdahaleye cevaplarna gre snflandrma konusundaki yeni yaklamlar, ekolojik almalarda umut verici aralar olarak grnmektedir. zellikle, kommnite ve ekosistem dzeyindeki almalarda, ekolojik bilgiyi daha etkin ve kullanl bir ekilde elde edebilmemizi salayan fonksiyonel gruplara dayal yaklamlar son yllarda giderek arlk kazanmaya balamtr. Fonksiyonel gruplar, belli bir ileve ynelik baz uyumsal zellikleri paylaan tr gruplar olarak tanmlanmtr. Akdeniz ekosistemleri gibi ok sk yangna maruz kalan alanlarda bulunan bitki trlerinin ou, yangna kar gelitirmi olduklar uyumsal zellikler sayesinde populasyonlarn devam ettirebilmilerdir. Dolaysyla, Akdeniz ekosistemlerindeki en nemli ekolojik etmenlerden birisi olan yangna bal fonksiyonel grup oluturulmas vejetasyon dinamiklerinin incelenmesinde n plana kmaktadr. Marmaris civarnda Haziran-Eyll 2005 tarihleri arasnda yrtlen bu almada, yangna bal ve yangna bal olmayan bitki fonksiyonel gruplarnn oluturulmasyla, bu gruplarn yangn sonras vejetasyon dinamiklerini aklamadaki rol incelenmitir. Sksesyonal bir seri oluturmak amacyla, blgede bulunan farkl tarihlerde yangna maruz kalm yedi alan ve uzun sredir yangna maruz kalmam iki alan seilmitir. Her bir alan 167
ierisinde tesadfi olarak seilen kuadratlarda bitki trlerinin yzde rtleri nokta rneklem teknii uygulanarak belirlenmitir. Farkl alma alanlarnda bulunduklar saptanan ve rtleri belirlenen trler, yangna cevap biimleri, yaam yks zellikleri ve yaam biimleri dikkate alnarak snflandrlmtr. Bu sayede deiik bitki fonksiyonel gruplar oluturulmutur. Bu fonksiyonel gruplarn yangn sonras geen zamanla olan deiimlerinin incelenmesi, Marmaris civarndaki Kzlam (Pinus brutia Ten.) ormanlarndaki yangn sonras vejetasyon dinamiklerini birok farkl boyutta ortaya konulmasn salamtr. Anahtar Kelimeler: Yangn, bitki fonksiyonel gruplar, Akdeniz ekosistemleri, sksesyon, bitki rts
SB 083
Etraf Mhitin Muhafazasnda Bitkilerin Rol Tofig Sadig MAMMADOV, Aliev Rauf HUSEYN, A. A.GULYEV Merdekan Dendrarisi, Bak, Azerbaycan dendrary@mail.az Bir ok nvlerden istifade etmekle republikamzda etraf mhitin mhafazasnde onlarin genetik deikenlie gre havann kirlendirme derecesi tayin edilmitir. Tedgigat esasnda malum olmutur ki, baz nvler atmosferden zehirli maddeleri menimsemekle yani havann kimyevi kirlenmelerden temizlenmesinde fabrik roln da oynuyorlar. Tedgig olunmu bu nvlerden respublikamzda sanayi messeslerinin, xestexanalarin o cmleden da karxanalarinin, sement zavodlarinin, neftayirma zavodlarinin, kimya messiselerinin, esrin kantrakti olan BakiCeyhan boru kemerini pek yolu etrafnn elece de seher yasillasdirmasinda park, bagsalmada istifade etmekle hem dekoratif yasillasdirmani, hem de etraf muhitin zararl gazlardan temizlenmesini temin etmek olar.
SB 084
sisteminin glenmesi, psikolojisinin dzelmesi amacyla bitkiler kullanlmaktadr. Bunlarn banda bitki aylar gelmektedir.Bitki aylar; souk algnl, hazmszlk, kabzlk, ishal, yorgunluk ve uykusuzluk gibi ikayetleri gidermeye ynelik, bitkilerin belirli ksmlarnn belli kurallarla hazrlanmasna dayanan karmlar olarak bilinmektedir.Bitkilerin kklerinin, gvdelerinin, dal srgnlerinin, yapraklarnn, ieklerinin, kabuklarnn, meyvelerinin veya tohumlarnn aromatik madde ieren ksmlarnn kurutularak, kaynar suda iime uygun hale getirilmesi ile bitkisel aylar hazrlanmaktadr. lkemizde de 5060 eit bitki, ay yaplarak tketilmekte olup bitki aylar, eskiden yalnzca kylerde, kasabalarda siyah ayn yerine iilmekteyken son 1015 yldr byk ehirlerde de kullanlmaya balanmtr. Gnmzde tm dnyada yaygn olarak tketilen bitki aylarnn bazlar zel tarlalarda yetitirilmekteyken byk bir blm ayrlar, ormanlar ve dalardan toplanmaktadr. Bu almada, Ktahya aktarlarndan temin edilen ve bitkisel ay olarak kullanlan Tilia platyphyllos, Valeriana officinalis, Thymus vulgaris, Matricaria chamomilla, Lavandula stoechas, Hypericum perforatum trlerine ait rneklerde rutubet asitte znmeyen kl ve ar metal miktarlar tespit edilmi ve sonularn Trk Gda Kodeksine uygunluu aratrlmtr. Rutubet ve asitte znmeyen kl miktarlarnn TGKnin belirledii snr deerlerine uygun olduu fakat tm rneklerde deiik oranlarda ar metallerin varl tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Bitkisel aylar, Ktahya, Trk gda kodeksi
SB 085
Dar Endemik Dianthus erinaceus boiss. Var. erinaceusun Populasyon Ekolojisi Murat ERSZ, zcan SEMEN Ege niversitesi, Fen Faklyesi, Biyoloji Blm, Botanik Anabilim Dal, 35100, Bornova, ZMR ozcan.secmen@ege.edu.tr Dianthus erinaceus Boiss. var. erinaceus, Trkiye, Bat Anadoluda, Manisa-Spil da, Krkaa-Bakrkaya tepesi, Kemalpaa-Nif da ve Mahmut danda 1078 1500 mlerde yaayan dar yayll endemik bir bitkidir. Bu almann amac, populasyonlardaki bitkilerin morfolojik zelliklerinin farkllklarn, yayl alanlarn, reme yollarn ve populasyon dinamiini aratrmaktr. Birbirinden en uzak iki populasyon Mahmut da ve Krkaatr. Birey says Spil 168
Ktahyada Kullanlan Bitkisel aylarn Baz Kimyasal zelliklerinin ncelenmesi Sema Demet BAHTYAR, M. Sabri ZYURT, Sema LEBLEBC Dumlupnar niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Ktahya msozyurt@dumlupinar.edu.tr Gnmzde, tarihte olduu gibi, birok hastaln tedavisinde modern tp tedavilerini destekleyici olarak hastann rahatlamas, baklk
danda en ok, Krkaa ta en azdr. En byk yayl alan Nif dandadr. Nif da populasyonunda bitki ve yaprak byklkleri, dier populasyonlarndan daha byktr. Spil da populasyonu bitkileri, dier populasyonlarn bireylerinden daha byk kalikslere, korollalara, braktelere ve ieksiz srgnlere sahiptir. Hafif alkali, tuzsuz, ok kireli, organik maddesi az, demir ve mangan ok olan topraklarda yaarlar. reme biyolojisi almas, stigmalarn iek am gn ile bir gn ncesinde en aktif olduklarn ortaya koymutur. Polen canll %86dr. Bitkiler bcekle tozlarlar. Nadiren otogami grlr. Tohum imlenmesi % 90 dr. iek says Krkaa populasyonunda en yksektir. Nif da populasyonu iekleri daha ok sayda olgun tohum ierirler. Teorik ideal koullar altnda beklenen/hesaplanan olgun tohum says ile gzlenen/ gerek oluan olgun tohum oran %35dir. Bu oran ok dktr. Bu sonu, populasyonlarn daralmas iin ana sebep olarak kabul edilmitir. Anahtar szckler: Dianthus erinaceus Boiss.var. erinaceus, populasyon ekolojisi, koruma biyolojisi
SB 086
ars (Apis mellifera), Kahverenkli kelebekler(Vanessa cardui, Argynnis sp.) ve Lahana kelebei (Pieris brassicae), nektar ile polen alan ve tozlamay etkin ekilde gerekletiren bceklerdir. Dier bceklerin ou dolayl yollardan ok az katk salarlar. Polen canll ile stigma olgunluunun, tozlama iin sorun oluturmad grlmtr. Bal arlarnn Linumlarn nemli bir tozlaycs olduklar, ancak ok az polen ve nektar saladklar belirtilmitir. Bulgularmzda arlarn, kelebeklere gre bitkiler zerinde daha az utuklar ve bitkileri daha az ziyaret ettikleri grlmtr. Ancak birok kelebek de iyi tozlayc deildir. nk polenler bacak ve hortumlarna dzgnce yapmazlar ve stigma ile gereken ekilde temas etmezler. Bu olayn tohum oluumunu etkiledii grlmtr. Anahtar Kelimeler: Linum aretioides Boiss., tozlama, populasyon ekolojisi
SB 087
Akdeniz Bitki Corafyas Blgesinde Yksek Rakml Ekosistemde Azot Minerallemesi Grcan GLERYZ1, Mnir ZTRK2 Uluda niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Botanik Anabilim Dal 2 Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, 35100, Bornova, zmir gurcan@uludag.edu.tr
1
Tehlikede Olan Linum aretioides Boiss. n Tozlamas Serdar Gkhan ENOL1, zcan SEMEN1, Aykut GVENSEN1, Salih GCEL2 1 Ege niversitesi, Biyoloji Blm, Botanik Anabilim Dal, 35100, Bornova, ZMR 2 Yakn Dou niv., evre Bilimleri Enstits Mdrl, Lefkoa K.K.T.C sgsenol@yahoo.com Linum aretioides Boiss, zmir, demi, Bozda ile Denizli, Babadada aasz kuan stndeki blgede yaayan dar yayll, Krmz Kitaba gre Zarar Grebilir (VU), bulgularmza gre Kritik Tehlikede (CR) olan bir bitkidir. Bitkinin populasyon ekolojisi aratrlarak, dar yayl ve tehlikede olmasnn nedenleri ortaya konmaya allmtr. Tozlamasnn bu olayda rol olup olmad aratrlmtr. Linum aretioides in verimli srgnlerin ucunda tek olarak kan sapsz iekleri, byk ve sar renkli, dimorf heterostil yani distildirler. Bireyler ya saak yada ine iekler tarlar. Saak ve ine iekli bitkiler, eey organ zelliklerinin fark dnda morfolojik olarak birbirlerine benzerler. Tozlama, bceklerle olur. Bitkiler zerinde 15 bcek saptanmtr. Bunlarn 4 , bal
Akdeniz bitki corafyasnda yer alan Spil dann yksek rakmndaki farkl bitki topluluklarnn (orman, bodur al ve otlakalan) topranda (0-5 cm ve 5-15 cmlik iki katmanda) yllk net azot minerallemesi alan inkbasyon yntemiyle bir yl boyunca aratrlmtr. Sonularmz, yllk net mineral azot veriminin topluluklara bal olarak deitiini gstermitir. Azot minerallemesi yaz mevsimine gre sonbahar ve ilkbaharda belirgin olarak yksek bulunmutur. Topran 0-15 cmlik toplam katmannda yllk net NH4+-N verimi tm topluluklarnn topranda negatif olarak hesaplanmken, yllk net NO3--N verimi orman topluluuna (12.4 kg ha y-1) nazaran otlak alan (27.8 kg ha y-1) ve bodur allk alan (25.0 kg ha y-1) topluluklarnda daha yksek bulunmutur. Yllk net toplam mineral azot verim (NH4++ NO3--N) deerleri ise otlakalan (14.5 kg ha y-1) ve allk alan (14.1 kg ha y-1) topluluklarnda birbirine yakn iken, orman topluluunda negatif olarak hesaplanmtr (-3.6 kg ha y-1). Anahtar Kelimeler: Azot minerallemesi, nitrifikasyon, yksek rakm, otlakalan, bodur al, orman topluluklar, Akdeniz 169
SB 088
SB 089
Karabk l Merkezi Atmosferinin 2006 ve 2007 yllar Polen ve Spor Analizi Yasin OZDOGAN, Ayse KAPLAN Zonguldak Karaelmas Universitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 67100, Zonguldak yasinozdogan@hotmail.com Karabk il merkezi havasndaki alerjen polenlerin ve sporlarn belirlenmesi amacyla 1 OCAK 2006 ile 1 OCAK 2008 tarihleri aras Karabk ilinin 2006 ve 2007 yllarnn alerjen polen ve sporlarn belirlemek amacyla Karabk niversitesi Karabk Teknik Eitim Fakltesi binas atsna ve bahesine birer adet durham aleti yerletirilmitir. Gravimetrik yntemle 2006 ve 2007 yllarna ait polen ve spor takvimi oluturulmutur. 2006 ylnda toplam polen miktar 3776/cm2 olup bunun 3586/cm2 si aa polenlerine, 308/cm2 si ise otsu bitki polenlerine aittir. 2007 ylnda ise toplam polen miktar 3948/cm2 olup, bunun 3468/cm2 si aa polenlerine, 308/cm2 si otsu bitki polenlerine aittir. 2006 ylnda 1078/cm2 adet spora, 2007 ylnda ise 1739/cm2 adet spora rastlanmtr. Polen ve spor miktarlarna ait veriler mevsimsel ve meteorolojik faktrlerle balants Spearman Korelasyon analizi uygulanlarak ortaya koyulmutur. 2 yl sresince Pinusa ait polenler mays sonu ve haziran banda yksek dzeylerde saylmtr. Daha sonra Fagus, Quercus, Pistacia, Ostrya, Juniperus, Salix ve Abies cinsleri il atmosferinde en fazla polen yayan aalar olarak belirlenmitir. Yabani otsu bitkilerde ise en ok dzeye Brassicaceae, Gramineae, Chenopodiaceae, Compositae familyalar ulamtr. Mantar sporlar en ok yazn tespit edilmitir. Yl boyunca mantar sporlar gzlemlenmitir. Alternaria, Cladosporium, Ustilago, Myxomycetes taksonlar ile tehis edilemeyen Ascomycetes sporlar fazla miktarlarda gzlemlenmitir. Anahtar Kelimeler: polen, spor Karabk, aeropalinoloji,
Asphodelus aestivus Brot. (Liliaceae) Trnde Nitrat Redktaz Aktivitesi F. Selcen SAKAR1, Grcan GLERYZ1, Hlya ARSLAN1, Serap KIRMIZI2 1 Uluda niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Botanik Anabilim Dal 2 Uluda niversitesi, Gemlik Asm Kocabyk Meslek Yksek Okulu, Bitkisel retim Program, Gemlik Bursa gurcan@uludag.edu.tr Asphodelus aestivus Brot. (Liliaceae) ok yllk yumrulu geofit olup Akdeniz havzasnda geni olarak yayl gstermektedir. Tr zellikle yol kenarlar boyunca ayr ve otlak alanlarn kalkerli topraklarnda geni olarak yaylmakta ve bu alanlar igal etmektedir. Akdeniz blgesinde, A. aestivus tryle belirgin ekilde temsil edilen geofitler, ar otlatlma ve yangn ile bozulmu blgelerin egemen yaam formlar olmaktadr. A. aestivus bir yl iinde iki byk fenolojik aamaya sahiptir. Bu aamalardan birisi aktif olup (sonbahar-ge ilkbahar) toprak st ksmlarndan yaprak kndan senesense kadar olan fazdr, dieri ise yapraklarn kna kadar sren inaktif (yaz) fazdr (dormansi). Yksek bitkiler azotu topraktan inorganik formda alabilirler. norganik azot toprakta nitrat (NO3-) ve amonyum (NH4+) halinde bulunur. Bu nedenle, yksek bitkilerin azot metabolizmas her eyden nce bu azot formlarnn topraktaki miktar ve dolaysyla organik azotun minerallemesi ile ilikilidir. Toprakta azotun minerallemesi ve bitkilerce alnm eitli ekosistemlerin verimliliini belirlemede indikatr olarak kullanlmaktadr. Bu yaplrken, topraktaki bitkilerce alnabilir net mineral azot verimi, bitkideki organik N ve nitrat ierii ile Nitrat Redktaz Aktivitesi (NRA) kullanlmaktadr. Bu almada, A. aestivus trnde NRAnn organlardaki (yumru kk, iek tayan gvde, yaprak ve iek-meyve) dalm, yl iindeki organlarda ve farkl alanlardan toplanan bireylerdeki deiimi aratrld. Aratrmada, trn yayl gsterdii habitatlardaki aktel nitrat ieriine gre NRA aktivitesindeki deiim belirlendi. Anahtar Kelimeler: Asphodelus aestivus, Akdeniz, geofit, nitrat, Nitrat Redktaz Aktivitesi
170
SB 090
SB 091
Eirdir Glnde Mavi-Yeil Alglerden Microcystis aeruginosann oalmasnn Nedenleri Kutsal KESC1, Erol KESC2, Cevdan KESC3 1 Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Hidrobiyoloji ABD, zmir 2 Sleyman Demirel niversitesi, Eirdir Su rnleri Fakltesi, 35200, Eirdir, Isparta 3 Altn Kum Mahallesi, Yosun Apartman, 17/7, Eirdir, Isparta ekesici@sdu.edu.tr Eirdir Gl, gller blgesinde konumlanan, lkemizin tektonik kkenli en byk doal tatl su gldr. Glden, Isparta ili ve ilelerindeki ok saydaki yerleim alanlar ime suyu temin etmektedir. Doal sistemler kendi kendilerini denetleyebilme zelliindedirler. Yeter ki sistemdeki deiimler sistemin onarm gcn dna tamasn. Doal dengede; sistemin onarm gc iinde kalan deiimleri ekolojik yap ve biyolojik zenginlikler, eksilten geri beslenme mekanizmasyla giderebilir. Sulak alanlarn politik ve ekonomik nedenlerle srekli artan tarmsal ve endstriyel retim iin kullanlmasyla, lkemizde ksa vadeli kazanlar elde edilirken, geri dnm uzun vadede bile ok zor olan, ekolojik ve ekonomik kayplara neden olunmaktadr. Eirdir Glnn doal yapsna yaplan mdahalelerle; glde sediment miktar artmtr . Gl suyundaki azot ve fosfat miktarnn art sonucu, gl taban amurunda yksek oranda fosfor birikimi belirlenmitir. Gl taban amurundaki fosfor miktarnn art; belirli bir sre sonra gl yzeyinde; Mavi-yeil alglerden Microcystis aeruginosa trnn oluturduu alg patlamasnn meydana gelmesine neden olmutur (Eyll 2006/ Austos 2007). Bu oluum doal gllerin verimliliini, su kalitesini, ksacas gln evrimsel geliiminin en nemli gstergesidir. Bu almada; Eirdir Glne insanlarn son elli yldr eitli nedenlerle yaptklar bilinsiz mdahalelerin sonucu, gln ciddi sorunlarla kar karya olduunun gstergesi olan Microcystis aeruginosann artnn nedenleri ve zm nerileri amalanmtr. Anahtar Kelimeler: Eirdir Gl, Microcystis aeruginosa, mavi-yeil alg, fosfor
Trkiye Denizlerinde Yayl Gsteren ki Colpomenia Trnn Taksonomik Kriterlerinin Saptanmas Hseyin ERDUAN, Rza AKGL, Orun SEMZLER, Ceren TALIK, Sibel YAMAOLU anakkale Onsekiz Mart niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Terziolu Kampusu, anakkale herdugan@gmail.com Bu almada birbirine ok benzeyen, Trkiye denizlerinde nadir olarak bulunan ve anakkale Boaznda yayl gsteren Colpomenia (Scytosiphonaceae) cinsine ait C. peregrina Sauvageau ve C. sinuosa (Mertens ex Roth) Derbs & Solier taksonlar ele alnmtr. Bu iki trn morfolojik ve anatomik zellikleri aratrlarak, taksonomilerindeki karklk giderilmeye allmtr. Anahtar Kelimeler: Boaz, alg, taksonomi
SB 092
Colpomenia, anakkale
Yksekova (Hakkari) Yresinde Belirlenen Baz Makrofunguslar Yusuf UZUN1, Kenan DEMREL1, Abdullah KAYA2, Ali KELE1 1 Yznc Yl niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 65080, Kampus, Van 2 Adyaman niversitesi, Eitim Fakltesi, 02030, Adyaman yusufuzun2004@yahoo.com Bu alma, 2006-2007 yllarnda Yksekova ile snrlar ierisinde toplanan makrofunguslar zerinde yaplmtr. Arazi almalar esnasnda toplanan rneklerin doal habitatlarnda renkli fotoraflar ekilerek, ilgili morfolojik ve ekolojik zellikleri ile yre halknn tr hakkndaki bilgileri kaydedilmitir. Araziden laboratuara tanan mantar rneklerine gerekli mikolojik teknikler uygulanarak mikroskobik veriler elde edilmi ve kurutularak herbaryum rnei haline getirilmitir. Makroskobik ve mikroskobik verilerin sonucunda Ascomycetes ve Basidiomycetes snflar iinde dalm gsteren toplam 47 makrofungus taksonu tespit edilmitir. Bunlarn 24 yenir, 20si yenmez ve 3 tanesi ise zehirlidir. Yrede betimlenen taksonlardan, A. campestris L var. campestris (Kifar mantar), Pleurotus fuscus var. ferulae Lanzi (St mantar) ve P. ostreatus (Jacq) P. Kumm. (Aa mantar) ad ile 171
tannr ve yenir. zellikle Pleurotus fuscus var. ferulae Lanzi mantar mevsiminde toplanarak satlr. 2007 mays aynda yre pazarlarnda kg fiyat 8-10 YTL den satld tespit edilmitir. Tehis edilen tm makrofungus taksonlar liste halinde sunulurken, yetime yeri zellikleri, yayllar ve yenilebilirlik durumlar verilmitir. Belirlenen taksonlarn tm aratrma yresi iin yeni kayttr. Anahtar Kelimeler: Makrofunguslar, taksonomi, Yksekova (Hakkari), Trkiye
SB 093
SB 094
Kavak Deltasnda Uzaktan Alglama le Kumul-Tuzcul Ve Flora likileri Ersin KARABACAK1, A. Evren ERGNAL2, Hasan ZCAN3, smet UYSAL1 1 anakkale Onsekiz Mart niversitesi, FenEdebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 17020, anakkale 2 anakkale Onsekiz Mart niversitesi, FenEdebiyat Fakltesi, Corafya Blm, 17020, anakkale 3 anakkale Onsekiz Mart niversitesi, Ziraat Fakltesi, Toprak Blm, 17020, anakkale krbersin@comu.edu.tr Saroz Krfezinin dousundaki Kavak Deltasnn kuzey kesiminde, kuzey-gney uzanml ky boyunca yaklak 4 km uzunluk ve maksimum 500 m genilie erien bir kumul sahas ve tuz batakl yer almaktadr. Plaj gerisinde ykseklii 13 m arasnda deien yeni (hareketli) kumullar ile ky gerisinde bataklk ve tuzlu arazilerle snrlanan sahada yaplan almalarda kumullarn zengin bir vejetasyon kapasitesine sahip olduklar grlmtr. 1962 yl hava fotoraflarnn Map Info 1715567 m2 tespit edilen kumul alan 2006 yl Nisan ay GPS lmlerine gre 1203052 m2ye dmtr. Kumullarda 512515 m2lik yani %33,4lk alansal daralmaya karlk gelen bu fark ky morfodinamiindeki deiimleri gstermektedir. 1962 ylndaki arazi rts saysallatrlm siyah-beyaz monoskopik hava fotoraflar ve gncel arazi rts 2006 yl Nisan ay GPS lmleri ile son olarak 2007 Austos aynda ekilen Landstat ETM+ uydu grntsnn snflanmasyla oluturulmutur. Ky kumulu deiiminin, flora, vejetasyon ve tuzcul alanlara olan etkileri ortaya kartlm, alanda snflandrma yaplm ve bunlar haritalar zerinde gsterilmitir. Anahtar Kelimeler: Kavak Deltas, anakkale, uzaktan alglama, flora, vejetasyon
Akakale (anlurfa /Trkiye) Suriye Snrlar Arasndaki Tuzlu Alanlarn Bitki rts Vagif ATAMOV1, Esat ETN2, Mustafa ASLAN2, Cenap CEVHER2, Mahmut YAVUZ2 1 Rize niversitesi,Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Milli Piyango Eitim Kampusu, 53100, Rize 2 Harran niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Osmanbey Kampusu, anlurfa vhatemov@yahoo.com 2005-2006 yllar arasnda yaplm olan bu almada Akakale ilesi ile Suriye snrlar arasnda kalan sekonder tuzlu alanlarn bitki rtsnde gereklemekte olan suksesyon aratrlmtr. Sekonder tuzlulama ile, alana bir ok halofitik karakterli taksonlarn g etmesi sonucu bu tip bitkiler arazide yaygnlam ve Frankenieto pulverilentae-Salsoletum sodae, Aeluropuseto lagopoidesae-Chenopodiumetum vulvariae, Cressa creticae-Aeluropusetum lagopoidesae gibi halofitik karakterli bitki birlikleri gelimitir. Bu birliklerin gelime gsterdii topraklarda; EClerinin 12.5-20 dS/m, pHlarnn 7.5-8.45 ve toplam tuz miktarlarnn ise % 0.801.15 olmas, bu topraklarn iddetli tuzlu topraklar olduunu gstermitir. Alanda toplam 113 taksona rastlanlmtr; bunlardan 42si tuz oran yksek olan topraklarda, 9u kozmopolit, 62i ise tuz oran dk olan ortamlar seven bitkilerdir. Alanda takson says en fazla olan familyalar; Poaceae (21 takson), Asteraceae (16), Fabaceae (16) ve Chenopodiaceae(11), cinsler ise; Chenopodium (5 takson), Salsola (4), Polygonum (3), ve Aeluropus (2)dur. Salsola soda, Aeluropus lagopoides subsp. lagopoides, Cressa cretica, Chenopodium vulvaria subsp. vulvaria senopopulasyonda birey saylarn gittike artran taksonlardr.
172
SB 095 Yeniky (Bursa)n Sahil Kumulu Ard Vejetasyonu Fazl ZEN Kocaeli niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Umuttepe Yerlekesi, 41380, zmit, Kocaeli fazil.ozen@kou.edu.tr Bu aratrma Yeniky ky kumulunun gerisinde yayl gsteren vejetasyonu tespit etmek amacyla gerekletirildi. Yeniky, Marmara Blgesinin Gney Marmara Blmnde yer almaktadr. Bu blge bitki corafyas bakmndan Avrupa-Sibirya floristik blgesine, Davisin kareleme sistemine gre A2 karesine dahildir. Aratrma alannda higrofil, orman ve maki vejetasyonlar olmak zere vejetasyon tipi hakimdir. Bu vejetasyon tipleri aadaki bitki birlikleri ile temsil edilmektedir: -Higrofil Vejetasyon Alno glutinosae-Fraxinetum angustifoliae -Orman Vejetasyonu Tilio argenteae-Castanetum sativae Rubo hirti-Fagetum orientalis Arbuto unedinis-Quercetum cerridis -Maki Vejetasyonu Phillyreo latifoliae-Quercetum cocciferae Bunlardan Tilio argenteae-Castanetum sativae, Rubo hirti-Fagetum orientalis, Arbuto unedinis-Quercetum cerridis ve Phillyreo latifoliaeQuercetum cocciferae bitki birlikleri bilim dnyas iin yenidir. Anahtar Kelimeler: Yeniky, Bursa, bitki birlii, vejetasyon, Trkiye SB 096 Norduz Yaylas (Van)nda Yayl Gsteren Kamefit Gevenlerin Erozyonun Engellenmesindeki Rol ve Korunmas Murat NAL, Fevzi ZGKE Yznc Yl niversitesi Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, 65080 Van muratunal_yyu@yahoo.com Bu almada; Norduz Yaylasnda yayl gsteren ve genel olarak yre halk tarafndan geven olarak adlandrlan, tehlike altnda birok trnde yer ald (Astragalus L., Acantholimon Boiss., Onobrychis Adans.), cinslerinin erozyonun
nlenmesindeki yeri ve tehlike altndaki trlerin in situ korumalarnn yaplabilmesi iin koruma nlemleri aratrlmtr. Yaplan alma sonucunda gevenlerin yresel olarak 4 farkl isimle isimlendirildii (sar geven, ra geven, kara geven ve tavan geveni) ortaya konmutur. TBTAKn destei ile Norduz Yaylas Florasn belirleme almalarmz esnasnda; gevenlerin youn olarak sklmekte ve alan topraklarnn byk bir ksmnn bu skmlerden dolay doal bitki rtsn kaybederek tand tespit edilmitir. Gevenler geni ve derin kk yaps, odunsu zellii, ok yllk olarak topran bekiliini yapmas, aratrma sahasnn ortalama yzey eiminin % 15in zerinde olduu dnlrse byk nem arz etmektedir. Topran ana kaya zerinde tutulmasnda, zellikle tahribe uram, aaszlatrlm alanlarda topra nemli derecede tutan gevenler; yresel halk tarafndan gerek yakacak amal, gerekse kn hayvan yemi olarak kullanlmaktadr. almamz sonucunda erozyonda etkili olan 2 familyann 3 cinsine ait 25 kamefit bitki tr tehis edilmitir. Bu bitkilerden 5i tehlike altndadr. Norduz Yaylasnn biyolojik eitliliinin yerinde korunmasnda anahtar bitki grubu olan gevenlerin zerindeki basklarn kaldrlabilmesi iin; yre halknn tututurucu ve yakacak olarak kullanlabilecei, doaya ve bitki rtsne zarar vermeyen alternatif yollar konusunda bilinlenmesi gerekmektedir. Ayrca gevenlerin sklmeden bulunduu alanda yaklarak tarla ama faaliyetlerinden bir an nce vazgeilmesi gerekmektedir. Anahtar Kelimeler: Astragalus, Acantholimon, Onobrychis, erozyon, geven, koruma, Norduz Yaylas
SB 097
Tarmsal Artk Kkenli Kompostun Topraktaki Kalc Etkisinin Belirlenmesi Halil POLAT1, Nesibe Devrim ALMACA2 1 Toprak ve Su Kaynaklar Aratrma Enstits Mdrl, Eskiehir 2 Toprak ve Su Kaynaklar Aratrma Enstits, anlurfa polhalil@gmail.com Topran potansiyel verim kapasitesini gelitirmek, uzun vadede topran korunmas ve srdrlebilirlilii erevesinde tarmsal artklarn verim zerindeki etkisini belirlemek amac ile 2004-2006 yllar arasnda, Harran Ovasnda bulunan anlurfa Toprak ve Su Kaynaklar 173
Aratrma Enstits Koruklu-Talat Demirren Aratrma stasyonunda yrtlen bu aratrmada buday, msr, pamuk artklar ve at gbresi karmndan oluan kompost kullanlmtr. Test bitkilerinin msr (ikinci rn ) ve budayn (ana rn) kullanld bu aratrmada kontrol konusu ve 0-1-2-3-4-5 ton-kompost/da. konular uygulanmtr. Kontrol konusuna kompost uygulanmam olup, sadece nerilen kimyasal gbre dozlar uygulanmtr. Kompost uygulanan konulara kimyasal gbre verilmemitir. akl olarak ve tesadf bloklar deneme deseninde 7 konulu, 3 tekerrrl olarak yrtlen bu denemede kompost uygulamas bir defada ve denemenin balangcnda (2004 ylnda) yaplmtr. kinci rn msr-buday rotasyonunun uyguland ve deneme sresince ( ylda) toplam defa ikinci rn msr ve defa da buday veriminin alnd aratrmada ,yllar itibar ile alnan verimler incelendiinde kompostun verim zerinde birinci ve ikinci ylda etkili olduu, nc ylda ise etkisini kaybettii grlmtr. Bu nedenle bir defada uygulanan 3-4- 5 ton/da kompostun (ikinci rn msr+buday+ ikinci rn msr rotasyonu) retim periyodu boyunca etkili olduu, nerilen suni gbreye edeerde verim elde edildii saptanmtr. Dolaysyla iletme imkanlar, topran srdrlebilirlilii ve evre kirlilii de dikkate alnarak retim dnemi iin 5 ton- kompost /da uygulamas nerilir.
SB 098
Doal ve Modifiye Rocellea phycopsis Ach. ile Remazol Brillant Blue Rnin Sucul Ortamdan Uzaklatrlmas Emine YALIN1, Kltiin AVUOLU2, Kadir KINALIOLU2, Aysun ERGENE1, Zafer TRKMEN2, Emine ZTRK1 1 Krkkale niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 71450, Yahihan, Krkkale 2 Giresun niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 28049, Debboy Mevkii, Giresun eyalcin@kku.edu.tr Tekstil endstrisinde alc ortama dearj edilen boyalar; asidik reaktif, bazik, dispers, azodiazo, antrokinon bazl ve metal kompleks boyalar olmak zere eitli yaplar ierir. Atk suya bakldnda saptanabilen ilk kontaminant renktir ve su yataklarna verilmeden nce uzaklatrlmas gerekmektedir. Biyosorpsiyon, boyar maddelerin gideriminde uygun bir alternatif yntemdir. Bu almada Remazol Brillant Blue R boyar maddesinin sucul ortamdan uzaklatrlmas iin Rocellea phycopsis biyoktlesi kullanlmtr. Kesikli olarak yrtlen almalarda, farkl boyar madde deriimi (40-100 mg/L) ve pH aralnda (2.0-8.0) biyosorpsiyon karakteristii aratrlmtr. Remazol Brillant Blue R biyosorbsiyonu iin optimum pH 3.0 olarak saptand. Yzey modifikasyonunun adsorpsiyon performans zerine etkisinin belirlenmesi amac ile liken rnekleri s ile muamele edilmi ve adsorpsiyon almalar tekrar edilmitir. Yzey modifikasyonu sonrasnda adsorpsiyon kapasitesinde %23 orannda bir art olduu belirlenmitir. Adsorpsiyonun matematiksel tanmlanmasnda Freundlich ve Langmuir adsorpsiyon izotermleri kullanlm ve izoterm sabitleri belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: Biyosorpsiyon, phycopsis, Remazol Brillant Blue R Rocellea
174
Zooloji Szl Bildiri zetleri
175
176
SZ 001
SZ 002
Zn, Cd ve Zn+Cd Etkisinde Oreochromis niloticusun Kan Dokusundaki Metal Dzeylerinin ve Baz Biyokimyasal Parametrelerdeki Deiimlerin Belirlenmesi zgr FIRAT1, Hikmet Yeter OUN2, Sabahattin ASLANYAVRUSU2, Ferit KARGIN2 1 Adyaman niversitesi Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, 02040 Adyaman, Trkiye 2 ukurova niversitesi Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, 01330 Adana, Trkiye ofirat@adiyaman.edu.tr Bu aratrmada, Oreochromis niloticusun kan dokusundaki metal (Zn, Cd) dzeyleri Atomik Absorbsiyon Spektrofotometrik, biyokimyasal parametrelerdeki (ALT, AST, kortizol ve glukoz) deiimler ise otoanalizatr yntemlerle belirlenmitir. Aratrmada, inkonun 0.5 ve 5.0 mg/L, kadmiyumun 0.1 ve 1.0 mg/L ve Zn+Cd karmnn 0.5+0.1 ve 5.0+1.0 mg/L etkisine 7 ve 28 gnlk srelerde braklan O. niloticusun kan dokusundaki metal dzeyleri ve baz biyokimyasal parametrelerdeki deiimler incelenmitir. Yaplan almada O. niloticusun kan dokusundaki metal dzeyi, ortamda metal deriiminin art ve etkide kalnan srenin uzamasyla artmtr. Metallerin kan dokusundaki dzeyinin, metallerin tek tek etkisiyle karlatrldnda metal karmnda daha dk olduu saptanmtr. Denenen koullarda balklarn serumlarndaki biyokimyasal parametreler Zn, Cd ve Zn+Cd karmndan etkilenmitir. Metallerin etkisinde, serumdaki ALT ve AST aktivitesi ile kortizol ve glukoz dzeyi art gstermitir. Serumdaki bu parametreler zerine metallerin etkisinin dk ortam deriimlerine oranla yksek deriimlerinde daha fazla ve bu etkilerinin Zn+Cd>Cd>Zn eklinde olduu belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: Oreochromis niloticus, inko, kadmiyum, ALT, AST, kortizol, glukoz
Karakaya Baraj Glnde Olas PAH Kirliliinin Sazan Bal (Cyprinus carpio) Safra rneklerinde Deerlendirilmesi Abbas GNGRD, Murat ZMEN nn niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kampus, Malatya agungordu@inonu.edu.tr Gnmzde petrol trevi rnlerin kullanmnn artarak devam etmesi nedeniyle, poliaromatik hidrokarbonlarn (PAH) neden olduu evresel kirliliin nemi daha da artmtr. Youn sanayi faaliyetleri sonucu ortaya kan tamamlanmam yanma srelerinin ve petrokimyasal ilemlerin sucul ekosistemlerde PAH kirliliine neden olduu bilinmektedir. Rutin kimyasal izleme almalarnda PAH dzeyi, sediment ve/veya su rneklerinde belirlenmektedir. Ancak balklarda PAH biyotrasformasyonunun yksek dzeyde gereklemesi nedeniyle bu bileiklerin canlda birikimi daha az olmaktadr. PAH birikiminin engellenmesi karacier ve kas dokusunda atasal PAH bileiklerin belirlenmesini gletirir. Bu nedenle PAH bileiklerine maruz kalmann izlenmesinde safra metabolit dzeyinin belirlenmesi kimyasal izleme almalarna alternatif, nemli bir biyobelirte salamaktadr. Safra metabolit dzeyleri, grece daha ucuz olan sabit dalga-boylu fluoresans (SDF) yntemi ile semi-kantitatif olarak belirlenebilmektedir. Bu almada Kasm 2004-Nisan2006 tarihleri arasnda 9 farkl dnemde Karakaya Baraj Glnn Adagren, Boran, Eribk ve Hasrclar istasyonlarndan yakalanan toplam 286 adet sazan (Cyprinus carpio) balnda safra rnekleri alld. Bunun iin yaygn PAH metabolitleri olan fenatren (3 halkal, Ex/Em: 260/380), naftalen (2 halkal, Ex/Em: 290/335) piren (4 halkal, Ex/Em: 341/383) ve benz(a)piren-tip (5 halkal Ex/Em: 380/430 nm) metabolitlerin, belirtilen sabit eksitasyon (Ex) ve emisyon (Em) dalga boylarnda flouresans younluklar belirlendi. almamzda fluoresans aromatik bileikler veya PAH metabolitlerinin dzeyi, fluoresans spektrofotometre kullanlarak SDF yntemine gre belirlendi. Ayrca safra younluunu belirlemek iin btn rneklerde, safra pigmenti olan biliverdin dzeyi saptand. Yine safra protein dzeyi belirlenerek, bileiklere ait fluoresans younluk bu deerler ile oranland. Anahtar Kelimeler: Biyolojik izleme, Cyprinus carpio, safra fluoresans dzeyi, PAH, Karakaya Baraj Gl, su kirlilii
177
SZ 003
Renal skemi-Reperfzyon Hasarna Kar Askorbik Asitin Etkisi Asl KORKMAZ, Drdane KOLANKAYA Hacettepe niversitesi,Biyoloji Blm,06800, Beytepe, Ankara aslid@hacettepe.edu.tr zellikle vaskler cerrahi ilemler ve organ nakilleri esnasnda karlalan en nemli sorunlardan birisi iskemi reoperfzyon (IR) hasarnn olumasdr. Son zamanlarda yaplan almalar arttka, karacier, kalp, kas ve beyin gibi dokularda I-R hasarnn ortaya kmasnda reaktif oksijen ve nitrojen trlerinin rol oynad ortaya konmutur. Dokudaki IR hasarnn nlenmesinde antioksidan zellikli maddelerden yararlanmak tercih edilen bir yntemdir. Yaplan almalarda bu amala, tiyol grubu ieren bileikler (glutatyon gibi) ve baz flavonoidlerin kullanld grlmektedir. Ancak antioksidan zellik gsteren bir vitamin olan askorbik asitin (AA) renal IR hasar zerindeki etkisi henz belirlenmemitir. Bu nedenle yapm olduumuz almada, san bbreindeki deneysel IR hasarna kar askorbik asitin etkisi aratrlmtr. almamzda her biri 8'er adet Wistar albino sandan oluan 3 grup kullanlmtr. lk grup sadece nefrektomi yaplan kontrol grubudur. kinci gruptaki sanlara ise nefrektomi yapldktan 15 gn sonra 45 dakika iskemi ardndan 3 saat reperfzyon uygulanmtr. nc grutaki sanlara da nefrektomiden 15 gn sonra 45 dakika iskemi ardndan 3 saat reperfzyon uygulanmtr. Ancak nc gruptaki sanlara iskemi yaplmadan 1 saat nce 250 mg/kg (i.p.) AA uygulamas yaplmtr. Deney sonunda tm gruplardaki sanlar ldrlerek serum kreatinin, re, LDH miktarlar llm, bbrek dokularnda GSH ve MDA analizleri ile histopatolojik incelemeler yaplmtr. IR grubuna ait sanlarn serum kreatinin ve re miktarlarnda art saptanrken, iskemiden nce AA uygulanan nc grupta re ve kreatinin iin normale yakn deerler llmtr. Ayn ekilde IR grubunda serum LDH miktalarkontol ve AA+ IR grubuna oranla yksek bulunmutur. Bunlara ek olarak, bbrek doku MDA miktarlar incelendiinde IR grubunda kontrole oranla istatistiksel olarak anlaml bir art, GSH miktarlarnda ise anlaml bir d saptanmtr. Dier yandan AA+IR grubunda MDA ve GSH miktarlar kontrol grubundan istatistiksel olarak farksz ancak IR grubundan anlaml lde farkl bulunmutur. IR grubuna ait bbrek kesitlerinde youn konjesyon alanlar ve mononklear hcre infiltrasyonlar grlrken, AA+ IR grubuna ait preparatlarda normale yakn bbrek histolojisi
gzlenmitir.Histopatolojik inceleme sonular da biyokimyasal sonular desteklemektedir. Serum kreatinin,re ve LDH; doku GSH ve MDA lm sonular ile histolojik incelemeler deerlendirildiinde IR grubunda bbrek fonksiyonlarnda nemli oranda bozulmalar saptanmtr. Buna karn iskemi yaplmadan 1 saat nce uygulanan askorbik asitin, san bbreinde deneysel olarak yaratlan IR hasarna kar nleyici etkisi olduu ortaya konmutur.
SZ 004
Kafkas Kurbaas (Pelodytes caucasicus) zerinde Amonyum Nitrat Gbresinin Akut Etkileri Handan KARAOLU1, Bilal KUTRUP1, Zeliha OLAK YILMAZ2, Emel AKIR1, Ufuk BLBL1 1 Karadeniz Teknik niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Trabzon 2 Giresun niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Giresun handankaraoglu@gmail.com almamzda; Trkiyede sadece Dou Karadeniz blgesinde yaayan Pelodytes caucasicus larvalar iin, dnya zerinde en yaygn kullanma sahip gbre olan amonyum nitratn akut dozlarda gsterdii etkiler aratrld. Deney esnasnda, yumurta halinde toplanan rneklerden laboratuar ortamnda larvalar elde edilip 14 gn boyunca bu kirleticinin akut dozlarna (0- 500mg/l) maruz brakld. Elde edilen sonular, bu gbrenin Kafkas kurbaas larvalar zerinde nemli olumsuz etkilere sahip olduunu gsterdi. Deneyin balangcnda gruplar karlatrldnda larvalarn arlk ve boylarnda herhangi bir farkllk belirlenmezken (Kruskall Wallis Testi, p>0.05, df=8) deney sonunda bu parametreler asndan kontrol ve uygulama gruplarnn nemli lde farkl olduu belirlendi (Kruskall Wallis Test, p=0.000, df=8). Konsantrasyon artnn larvalarn arlk ve boylarnda nemli lde azalmalara yol at grld. Kontrol ve baz uygulama gruplarna (50, 100, 200, 500mg/l) ait ortalama arlk (g) ve boy (mm) deerleri srasyla yledir: 0.0955-20.1, 0.0816-17.8, 0.0521-16.6, 0.0676-17.7, 0.041215.5. Bunun yan sra, uygulama gruplarna ait larvalarda hareketlerde yavalama, dengesizlik, dokunmaya kar tepkilerde gecikme, deride effaflama, demler, kamburluk, fel gibi eitli anormallikler gzlendi. Anomali says konsantrasyon artyla az da olsa artarken anomalilerin ortaya k zamannn bundan etkilenmedii belirlendi. Ayrca konsantrasyon artnn lm oranlarnda bir arta, lm olaynn ortaya k sresindeyse bir azala sebep olduu grld. Kontrol ve baz uygulama gruplarna (0, 178
50, 100, 150, 200, 500mg/l) ait larvalarda grlen lm yzdeleri srasyla yledir: 0, 0, 45, 60, 85, 75. Probit analiziyle belirlenen yar lmcl konsantrasyon (LC50) deeriyse 141.73mg/l idi. Balang aamasndaki bu alma sonucunda bu kimyasaln kafkas kurbaas zerindeki zarar ortaya konmu olacaktr. Anahtar Kelimeler: Amonyum nitrat gbresi, Pelodytes caucasicus larvalar, akut etkiler
SZ 005
San Bbreinde Bisfenol A, Nonilfenol ve Oktilfenoln Neden Olduu Hasar zerine Askorbik Asitin Etkilerinin ncelenmesi Asl KORKMAZ, Mfide AYDOAN, Nurhayat BARLAS, Drdane KOLANKAYA Hacettepe niversitesi, Biyoloji Blm, Zooloji Anabilimdal, 06800, Beytepe, Ankara aslid@hacettepe.edu.tr Bisfenol A (BPA), Nonilfenol(NP), ve Oktilfenol(OP), deterjanlar, boyalar kozmetik rnler ve eitli plastik rnlerin yapmnda kullanlan alkilfenol polietoksilatlarn son ykm rnleri olup endokrin-bozucu aktivite gsteren evresel kimyasallardan birkadr. Bu nedenle gnlk hayatta kullanlan birok malzeme ile BPA, NP ve OP ye maruziyet sz konusudur. Yaplan almalarda kesin olmamakla birlikte dk dozlarda uygulanan BPAnn reme sistemi ve karacier dokularnda oksidatif stresi arttrd ve antioksidan koruma sistemini zayflatt iin doku hasarna neden olduu ifade edilmitir. Ancak NP ve OP nin etki mekanizmasn aydnlatacak yeterli alma bulunmamaktadr. Bu almann amac BPA, OP, NP uygulamasnn san bbrei zerinde yaratt etkileri incelemek ve antioksidan olan askorbik asitin (AA), BPA, OP ve NP nin yaratt bbrek hasar zerindeki etkisini incelemektir. Bu almada 6 haftalk Wistar albino erkek sanlardan 7 farkl deney grubu oluturulmutur. Her birinde 6 adet san bulunan gruplardan birincisi ya kontrol grubudur. Dier gruplar sras ile; OP grubu (20 mg/kg p.o), NP grubu (20 mg/kg p.o), BPA grubu (20 mg/kg p.o), AA +OP grubu (60mg/kg+ 20 mg/kg p.o), AA +NP grubu (60mg/kg+ 20 mg/kg p.o), AA +BPA grubu (60mg/kg+ 20 mg/kg p.o) olarak zetlenebilir. AA alan gruplarda nce AA uygulamas yaplm, hemen ardndan dier maddenin uygulanmasna geilmitir BPA, OP ve NP zeytinyanda zlm, askorbik asit ise distile suda zlerek tm uygulamalar pre-oral yoldan haftann gn yaplmtr. Uygulama sonucunda tm gruplara ait sanlardan serum analizlerinde kullanlmak zere kan, histopatolojik ve biyokimyasal incelemelerde
kullanlmak zere bbrek dokular alnmtr. Konrtol ve uygulama gruplarna ait rneklerde serum kreatinin, re, LDH lmleri, bbrek MDA ve GSH analizleri ile histopatolojik incelemeler yaplmtr. Serum re ve kreatinin deerleri incelendiinde NP, OP ve BPA nn genel olarak her iki deerde de kontrol grubuna gre azalmaya sebep olduunu ancak bu maddelerle birlikte AA uygulamas, kreatinin deerlerini daha da drrken re deerlerinde arta neden olmutur. LDH deerleri ise AA nn BPA, NP ve OP ile birlikte uyguland gruplarda hem kontrolden hem de NP, OP ve BPA gruplarndan olduka yksek bulunmutur. Bbrek doku MDA deerleri BPA, NP ve OP gruplarnda kontrole oranla, AA+OP, AA +NP ve AA +BPA gruplarnda ise hem kontrole hem de BPA, NP ve OP gruplarna oranla istatistiksel olarak anlaml bir art gstermitir. Bbrek doku GSH deerlerinde BPA, NP ve OP gruplarnda kontrol grubuna oranla, AA+OP, AA +NP ve AA +BPA gruplarnda ise hem kontrol hem de NP, OP ve BPA gruplarna oranla istatistiksel olarak anlaml bir azalma tesbit edilmitir. Histopatolojik ynden yaplan incelemeler de BPA, NP ve OP gruplarna ait bbreklerde seyrek olarak konjesyon ve mononklear hcre alanlar bulunurken, AA +OP, AA +NP ve AA +BPA gruplarna ait bbrek preparatlarnda yaygn konjesyon alanlar, mononkleer hcre infiltrasyonlar ve nekrotik alanlar tesbit edilmitir. Tm bulgular deerlendirildiinde BPA, NP ve OP nin belirtilen dozlarda san bbrei zerinde minimal dzeyde oksidatif strese bal hasara neden olduu grlmtr. Buna karn bu maddelerle birlikte uygulanan AA nn oluan bbrek hasarn daha da arttrmas ise beklenmeyen bir bulgu olmutur. Ancak antioksidan maddelerin bir ounun koruyucu aktivitelerinin yan sra prooksidan etki gsterdii dnlrse AA nn oluan hasar daha da iddetlendirmesi, uygulanan dozda antioksidan aktivite gstermek yerine prooksidan davran sergilemesi ile aklanabilir. Anahtar Kelimeler: Bisfenol nonilfenol, askorbik asit, bbrek A, oktilfenol,
179
SZ 006
Sphex flavipennis Fabricus, 1793 (Hymenoptera: Sphecidae)in Sindirim Kanalnn Morfolojisi ve nce Yapsnn Aratrlmas Filiz DEMR, Menderes SUMEZ Gaziosmanpaa niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Tokat fdemir@gop.edu.tr Bu almada; Sphex flavipennisin (Hymenoptera; Sphecidae) sindirim kanalnn histolojisi ve ince yaps k ve elektron mikroskobunda aratrlmtr. Bu bcein sindirim kanal; n, orta ve son barsak olmak zere ksmdan meydana gelmitir. n barsak; zefagus ve proventikulustan olumutur. Orta barsak anterior ve posterior ksmlardan meydana gelmitir. Son barsak ise ileum, kolon ve rektum olarak adlandrlan ksmlardan meydana gelmitir. Epitelyumu dtan boyuna ve dairesel kas tabakalar kuatmtr. Epitelin lmen tarafnda deien kalnlklarda intima tabakas bulunur. Epitelyum rejeneretif, endokrin ve enterosit olmak zere eit hcreden meydana gelmitir. Endokrin hcrelerin apikalleri lmene uzanr, sitoplazmalar salg granlleri ile doludur ve bazal zar katlanmalarndan yoksundurlar. Rejeneratif hcreler epitelyumun bazalnda bulunan, kk, farkllamam hcrelerdir. Enterosit hcreler, mitokondriler ile bitiik olan iyi gelimi bazal zar katlanmalarna sahiptirler. Anahtar Kelimeler: Sphex flavipennis, sindirim kanal, histoloji, ince yap
SZ 007
Anahtar Kelimeler: Bombyx mori, fenoxycarb, ortabarsak, barsak dejenerasyonu

SZ 008
Kronik Florozisin Erikin Fare Karacieri zerine Histopatolojik Etkisi Evren KO1, Yusuf ERSAN2, Baaran KARADEMR3 1 Kafkas niversitesi, Veteriner Fakltesi, Fizyoloji ABD, Kars 2 Kafkas niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kars 3 Kafkas niversitesi, Veteriner Fakltesi, Hastalklar ABD, Kars evrenkoc@hotmail.com.tr Kronik florozisin farelerin karacier dokusu zerindeki histopatolojik etkilerini incelemek amacyla yaptmz bu aratrmada ortalama 55-60 gnlk erkek Swiss albino fareler kullanld. Her biri 8er fareden oluan toplam 4 grup oluturuldu. I. Gruptaki farelere ieriinde 0.3 ppm F- bulunan normal eme suyu, II. gruptaki farelere 10 ppm, III. gruptakilere 20 ppm ve IV. gruptakilere de 40 ppm flor (sodyum flor olarak) ime suyuna katlarak 90 gn sre ile verildi. almann sununda histopatolojik deiikliklerin tespiti iin standart histolojik metotlarla karacier doku rnekleri alnarak, preparatlar hazrland ve k mikroskobu (Olympus BX51) ile incelendi. II. gruptaki farelerde hepatositlerde hafif derecede byme, hepatik kordonlarda bozulma (dissosiasyon), lokal nekroz alanlar ve vakuol oluumu, III. gruptaki farelerde V. centralisin evresindeki baz hepatositlerde hidropik ve vakuolar dejenerasyon ile baz hepatositlerde nekroz ve V. centralislerde hafif hiperemi, IV. gruptaki farelerde ise hepatositlerde orta derecede byme, yaygn nekroz alanlar, sitoplazmik yerleimli vakuol oluumu ve dissosiasyon grld. Anahtar Kelimeler: fare, histopatoloji. Kronik florozis, karacier,
pekbcei Bombyx mori (Lepidoptera:Bombycdae)De Juvenil Hormon Analou Fenoxycarbn Orta Barsak zerine Etkisinin Gsterilmesi Gzde SELEK, Osman PARLAK Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Zooloji Anabilim Dal, 35100 Bornova, zmir gozdesel81@yahoo.com Bu almada juvenil hormon analou fenoxycarbn ipekbcei (Bombyx mori)nin ortabarsa zerine etkileri aratrlmtr. Orta barsak hcreleri histolojik olarak incelenmitir. Denemelerin sonucunda fenoxycarbn barsak dejenerasyonu zerine dorudan etkisi olduu gzlenmitir. Fenoxycarb uygulanan hayvanlarn orta barsaklarnda meydana gelen dejenerasyon kontrol hayvanlaryla karlatrlmtr.
180
SZ 009
nci Kefali (Chalcalburnus tarichi, Pallas 1811)nde Vitellogeninin mmunohistokimyasal Lokalizasyonu ve Vitellogenin Seviyesinin Belirlenmesi Ahmet Regaib OUZ, B. KAPTANER, G.NAL Yznc Yl niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm Zeve Kampusu Van ahmetoguz@yyu.edu.tr Bu almada, Van Gl havzas iin endemik bir sazan tr olan inci kefali (Chalcalburnus tarichi)nde vitellogenezis srasnda hepatosomatik indeks (HSI), gonadosomatik indeks (GSI), vitellogeninin immunohistokimyasal lokalizasyonu, total protein, 17-strodiol (E2) ve vitellogeninin plazma seviyeleri belirlendi. Ayn zamanda rnekleme alanlarnda suyun scaklk (C), pH ve znm oksijen (O) (mg/L) seviyeleri ve erkek balklarda plazma vitellogenin seviyesi saptand. Suyun scakl mevsime bal olarak +1+16 C arasnda lld. pH ve O seviyeleri srasyla 9.40-9.71 ve 8.5- 12.1 mg/L olarak belirlendi. Plazma total protein, E2, ve vitellogenin seviyelerinin vitellojenik safha srasnda artt saptand. Plazma E2 ve vitellogeninin en dk seviyeleri Aralk aynda llrken (E2, 120.6023.38 pg/ml ve Vtg, 1.0930.255 mg/ml), E2 ve Vtgin en yksek seviyeleri srasyla Mays (833.40211.58 pg/ml) ve Nisan (31.3084.913 mg/ml) aylarnda lld. Vitellojenik balklarn karacierinde vitellogenin (Vtg)in dalm streptavidin-biyotin peroksidaz immunohistokimyasal metod ile gsterildi. Tm vitellojenik diilerde pozitif immun boyama grld fakat pozitif hcrelerin dalm ve boyamann younluu homojen deildi. mmunopozitif hcrelerin dank veya gruplar halinde lokalize olduu gzlendi. Genellikle, karacier portal ven dallar ve merkezi ven etrafndaki hcrelerde gl Vtg reaksiyon gzlendi. Gl immunoreaksiyon grlen hcreler negatif hcrelerin arasna da dalmt. SAB metod ile tm erkek balklarn karacierinde hi Vtg immunreaksiyon gzlenmezken, floresan metod ile bir baln karacierinde birka hcrede zayf immun reaksiyon grld Erkeklerde Vtg varl doal ve sentetik strojenler veya strojen gibi davranan kimyasallar iin duyarl bir biyomarkr olarak kullanlr. nci kefali erkeklerinde plazma Vtgni bireyler arasnda farkl konsatrasyonlarda bulundu. Van-Edremit Krfezi (VEK)den yakalanan 37 erkek baln 6snda Vtgin belirlenemezken (<0.24 ng/ml), 19 balkta 1.296-26.354 g/ml arasndayd. Vtgin en yksek seviyesi Bardak ky aklarnda yakalanan balklarda lld (12.497-24.656 g/ml), bunu arpanak adas (1.557-26.139 g/ml)
ve Akdamar adas (3.8071.575 g/ml), VEK ve niversite akl izledi. Sonu olarak, erkek balklarn plazmasnda Vtg varl ve bir baln karacierinde zayf bir Vtg immun reaksiyonun gzlenmesi bu balklarn strojen benzeri kirleticilere maruz kalma riski tadn gstermektedir. Anahtar Kelimeler : Van Gl, inci kefali, Chalcalburnus tarichi, vitellogenin, 17- stradiol.
SZ 010
Aktif ve Aktif Olmayan Helix aspersa Mller, 1774 (Gastropoda: Pulmonata)te Serebral Gangliyon Nrosekresyon Hcreleri Nermin BTER, Grsel ERGEN Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Zooloji Anabilim Dal, 35100, Bornova, zmir nermin.biter@ege.edu.tr Bu almann amac, aktif ve aktif olmayan Helix aspersa Mller, 1774 (Gastropoda: Pulmonata)n serebral gangliyonlarndaki nrosekresyon hcrelerinin histolojik yapsn ve nrosekresyon maddesinin dalmn, Gomorinin paraldehit fuksin boya metodu ile gstermektir. Aktif Helix aspersann serebral gangliyonlarnn mezoserebrum ve postserebrum blgelerinde youn nrosekresyon maddesi ieren irili ufakl hcreler ile ok sayda kk hcrelere sahip olan proserebrum blgesinde ise homojen dalml nrosekresyon granllerinin varl gsterilmitir. Aktif olmayan Helix aspersann serebral gangliyonlarnda ise hcrelerin nrosekresyon ieriklerinin olduka azald, bununla birlikte serebral gangliyonlar saran ite daha sk, dta gevek yapl olan serebral konnektifte olduka youn nrosekresyon ieren laknlerin yer ald saptanmtr. Bu bulgular serebral gangliyonlar saran konnektifin bir nrohemal alan olarak ilev grebileceine iaret etmektedir. Anahtar Kelimeler: Helix aspersa, Pulmonata, serebral gangliyon, aktif, nrosekresyon hcresi
181
SZ 011
SZ 012
Ekzojen Epidermal Byme Faktr (EGF) Uygulanm Kesi Yaral Tavanlarda yileme Blgesine Epitel Hcre G Nesrin ZSOY1, ule COKUN2, Nursel GL1 1 Ankara niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, 06100, Tandoan, Ankara 2 Gazi niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, 06500, Beevler, Ankara ozsoy@science.ankara.edu.tr Yara iyilemesinin pek ok hastalkta gecikmi olmas aratrmalarn iyileme srecini hzlandran bir takm ekzojen faktrlerin kullanlmas ynnde yaplmas gerekliliini ortaya koymutur. Epidermal Byme Faktr (EGF) iyileme srecini hzlandran nemli mitojenik faktrler arasndadr. Aratrmada deney gruplar sadece insizyon yaplan grup (n=10), insizyon + polietilen glikol ( PEG ) ( n=10 ), ve insizyon + PEG + Epidermal Byme Faktr (EGF) (n=10) grubu olmak zere aamal olarak dzenlenmitir. Epidermal Byme Faktr oral submukozal implanta uygulanmtr. Operasyon sonras yem ve su ile beslenen denekler birinci, nc ve beinci gnleri takiben anestezi ile feda edilip yara dokusu karlm ve derhal transmisyon elektron mikroskop (TEM) preparasyonu iin takibe alnarak bloklar yaplmtr. Bu bloklardan yar ince ve ince kesitler alnarak az mukoza epitelinin iyileme srecinde zamana bal olarak deerlendirmesi yaplmtr. Kesi yarasna EGF uygulanmasn takiben epitel hcrelerinin mitotik aktiviteleri, hcre g ve proliferasyonu incelenmitir. EGF'nin epitelizasyonu hzlandrm olmas yara iyilemesinin geciktii pek ok hastalklarda, yeni tropatik mdahelelerin oluturulmasna nemli lde katk salayabileceini dndrmtr. Anahtar Kelimeler: Epidermal Byme Faktr (EGF), kesi (insizyon) yaras, epitel hcre, epitelizasyon, elektron mikroskop
Silymarinin Sanlarda Deneysel Renal skemi/Reperfzyon Hasar Modelinde Koruyucu Etkisi Bilge ZKAL1, Adnan AYHANCI1, Hilmi ZDEN2, Hakan ENTRK1, Gkhan BAYRAMOLU1 1 Eskiehir Osmangazi niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 26480 Eskiehir 2 Eskiehir Osmangazi niversitesi, Tp Fakltesi, Anatomi ABD., Meelik, 26480 Eskiehir gokhanb@ogu.edu.tr Silymarin (SL), Silybum marianum L. tohumlarndan elde edilen antioksidan zellii bilinen bir bitki flavanoidir. Reaktif oksijen metabolitlerinin (ROM) bbrek iskemi/reperfzyon (/R) hasar patogenezinde rol oynadn gsteren bulgular mevcuttur. Bu almada SLnin, Renal /R hasarndaki koruyucu etkilerini aratrlmtr. Bu amala, 28 yetikin albino erkek san 4 grupta deerlendirilmitir. SLnin renal /R hasar zerindeki serum re (BUN), kreatinin (CRE), alanin aminotransferaz (ALT) ve aspartat aminotransferaz (AST) deiiklikleri deerlendirmek iin gruplar; Grup 1 (Kontrol); Grup 2 (renal /R hasar+Serum fizyolojik), Grup 3 (renal /R hasar+SL 100 mg/kg) ve Grup 4 (renal /R hasar+SL 200 mg/kg) olarak planland. Grup 1 hari dier gruplara iskemiden 15 gn nce sa bbrek nefrektomisi yapld ve deney hayvanlarnn bu sre ierisinde iyilemesi saland. 15. gnn sonunda Grup 2ye serum fizyolojik, Grup 3e 100 mg/kg SL ve Grup 4 e 200 mg/kg SL iskemiden 15 dakika nce tek doz intraperitonal olarak uyguland. Renal /R hasar sol renal pedikln 45 dakika oklzyonu ve daha sonra 24 saat reperfzyonu ile oluturuldu. /Rdan sonra biyokimyasal incelemeler iin deney hayvanlarndan alnan kanlardan serumlar elde edildi . Sonu olarak; /R gruplar (Grup 2, 3 ve 4), kontrol grubu (Grup 1) ile karlatrldnda serum BUN, CRE, ALT ve AST seviyelerinde istatistiksel olarak anlaml art gzlendi (p<0,05). 100 mg/kg SL verilen Grup3, serum fizyolojik verilen Grup 2 ve 200 mg/kg SL verilen Grup 4 ile istatistiksel olarak karlatrldnda serum BUN ve CRE dzeyinde istatistiksel olarak anlaml d gzlendi (p<0,05) (Tablo 1). Serum ALT ve AST dzeylerinde /R gruplarnda istatistiksel olarak nemli fark gzlenmedi (Tablo 1). Bu bulgular ROMnin /R ile indklenen renal hasarda rol oynad, 100 mg/kg silymarin ile tedavisiyle bbrek koruyucu etkisinin olduu bu korumannda silymarinin antioksidan aktivitesinden kaynakland dnlmektedir.
182
Anahtar kelimeler: Silymarin, bbrek iskemisi, san, antioksidan aktivite

SZ 013
Rhinolophus mehelyinin Yardmc Uma Kaslarnda Morfolojik ve Histokimyasal Aratrmalar Suna CEBESOY Ankara niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Ankara suna.cebesoy@gmail.com Trkiye yarasalarndan Rhinolophus mehelyiye ait iki yardmc uma kas Morfolojik ve histokimyasal olarak allmtr. Rhinolophus mehelyinin triceps brachii ve biceps brachii kasnda histokimyasal olarak tip fibril tanmlanmtr. Glisin-kalsiyum-formaldehit preinkbasyonundan sonra miyozin-ATPaz ile boyanarak bunlar tip I, tip IIa ve tip IIb olarak snflandrlmtr. Bu yarasa trnde her iki kasnda da, tip I fibriller NADH-TR ile koyu boyandklarndan dolay yksek oksidatiftirler. Tip IIa fibrilleri NADH-TR ve SDH ile nispeten daha zayf boyanmlardr, buda orta derecede oksidasyon kapasitesini gstermektedir. Rhinolophus mehelyinin yardmc uma kaslarndaki tip IIb fibrilleri, NADH-TR ye zayf reaksiyon verdiklerinden dolay dk oksidatif olarak kabul edilmilerdir. Rhinolophus mehelyinin triceps brachii kasnda fibril dalm ,tip I fibrillerde %17, tipIIa fibrillerde % 72, tipIIb fibrillerde ise %11 dr. Biceps brachii kasnda ise bu oran tip I fibriller de % 16, tip II a fibrillerde % 70, tip II b fibrillerde % 14 olarak tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: skelet kas, fibril tipi, ATPaz, NADH, SDH, histokimyasal test.
SZ 014
gowokensis) collected from Cyprinus carpio and Aspiux vorax(incidence 2.9 %and 25% respectively); one species of nematode (Cucullanus cyprini) collected from the carp; two species of acanthocephalans namely Neoechinorhynchus rutili collected from Cyprinus carpio, Barbus luteus, Chondrostoma regius and Varicorhinus trutta. The incidence of infection in C. carpio (4.2 in males and 8.3 % in females); in B. luteus (2.5%); in C.regius (8% in males and 9.9% in females) and in V. trutta (50%). The other species of acanthocephala is Neoechinorhynchus iraqinensis which has been revealed from Liza abu ( 15.7% in males and 35% in females). It is concluded from the present results that all the four helminth parasites are recorded for the first time in Karkok governorate.
SZ 016
Sinir Rejenerasyonunda artlandrma Hasar Etkisi ve Mekanizmasnn Aratrlmasnda Kullanlan Metotlar Elif KAVAL OUZ1, Nurettin CENGZ2, Grkan ZTRK3 1 Yznc yl niversitesi, Eitim Fakltesi, Biyoloji Blm, VAN 2 Yznc yl niversitesi, Tp Fakltesi, Histoloji&Embriyoloji Blm, VAN 3 Yznc yl niversitesi, Tp Fakltesi, Fizyoloji Anabilim dal, VAN elifkaval@hotmail.com Bir kez hasarlanm periferal bir sinirin ikinci kez hasarlanmasyla birlikte sinir rejenerasyonunda nemli bir art gzlenir. Bu arta sebep olan ncl hasara artlandrma Hasar ad verilmektedir. artlandrma hasarnn bu etkisi bugne kadar yaplan eitli almalarla ortaya konmu olmasna ramen bu etkinin mekanizmas ile ilgili bilinenler snrl ve tartmaldr. Bu almada, artlandrma hasar sonrasnda hcrede meydana gelen deiikliklerin in vitro olarak gzlenerek hasar sonrasnda hcrede meydana gelebilecek deiikliklerin hcresel mekanizmasnn aratrlmas amalanmtr. almamz drt blmden olumaktadr. Birinci blmde kontrol artlarnda ayrtrma srasnda doal olarak aksotomize olan nronlarn rejenerasyon davranlarn belirlemek amacyla arka kk ganglionlarnn (L4-L5) saf kltrleri yapld. Hcrelerin zaman aralkl (time lapse) mikroskop kullanlarak 48 saat boyunca rejenerasyon davranlar gzlendi. kinci blmde canl hayvanda sinir kesisi ile artlandrlan nronlarn rejenerasyon davranlarn belirlemek amacyla canl farelerin sa siyatik sinirleri kesilerek (1. kesim) gn boyunca artlanmalar 183
The Helminths of Freshwatere Fishes Caught From AL-Tamim Governorate, Iraq Zohair I.F.RAHEMO Department of Biology, College of Science, University of Mosul, Iraq zohair_rahemo@yahoo.com Six freshwater species of fishes have been subjected to parasitological investigation which were collected from different regions of Al-tamim governorate and its suburbs. The results revealed the presence of four species of helminths, these are one species of cestode (Bothriocephalus
saland. 3. gnn sonunda sa taraftaki L4-L5 arka kk ganglionlar ayrtrlarak kltrleri (2. kesim) yapld ve hcreler 48 saat boyunca gzlemlendi. nc blmde artlanm periferik sinirin artlanmam DRG nronlarnn rejenerasyonuna etkisini belirlemek amacyla canl farelerin sa siyatik sinirleri kesilerek bu sinirlerin 3 gn boyunca artlanmalar saland. 3. gnn sonunda bu artlanan sinirler karld, kk paralara ayrlarak agaroz iine gmld ve petrinin bir kesine tutturuldu. Petri 1 gn boyunca etvde bekletildi. Birinci gnn sonunda L4-L5 arka kk ganglionlarnn kltr yaplarak siyatik paracklar ieren petriye ekildi ve hcreler 48 saat boyunca gzlendi. Drdnc blmde in vitro ortamda artlanmann gerekleip gereklemeyeceini belirlemek amacyla L4-L5 arka kk ganglionlarnn kltrleri yaplarak silikon kapl saat cam iine aktarld. Hcre sspansiyonu 3 gn boyunca etv iinde bekletilerek hcrelerin artlanmalar ve bu srada bir yzeye yaparak akson uzatmalar engellendi. 3. gnn sonunda kltr petriye aktarlarak 48 saat boyunca gzlendi. Bu deneyin ikinci ksmnda u ilemler yapld: Yine 3 gn boyunca saat camnda artlandrlan hcreler cam tabanl petriye ekildi. Ekimden 24 saat sonra lazer mikro diseksiyon mikroskobu kullanlarak aksotomi yapld ve 48 saat boyunca hcreler gzlendi. Tm bu metodlardan elde edilen veriler deerlendirilerek sinir rejenerasyon miktarlar karlatrld. almann sonucunda artlanmayan hcrelerde 33. saatte akson rejenerasyonunda kademeli bir art gzlendi. 33-39. saatler arasnda rejenerasyon miktarnn azald ve 45. saatte rejenerasyon miktarnn tekrar artt gzlendi. 45. saatten sonra rejenerasyon miktarnn dt belirlendi. artlanan hcrelerde ise 15. saatte akson rejenerasyonunda bir art gzlendi. 15-24. saatler arasnda rejenerasyonda bir d gzlenirken 36. saatte tekrar bir art saptand. 36. saatten sonra rejenerasyonun azald belirlendi. Anahtar Kelimeler: artlandrma hasar, arka kk ganglionu, rejenerasyon
SZ 017
(totipotent), ftal (pluripotent) ve erikin (multipotent) olmak zere nemli kk hcre kayna vardr. Kk hcreler, uzun sre yaayan, bamsz olarak blnerek yeni kk hcre kuaklar meydana getirerek kendilerini yenileyen ve zellemi hcrelere farkllaabilme yetenekleri olan hcrelerdir. Bu yeteneklerini kullanlarak kalp kas hcreleri, nronlar, deri, karacier hcreleri gibi farkllam hcreler in vitro koullarda retilip, eitli amalar iin kullanlabilir. Kk hcrelerin, erikin canlya ait dokularda farkllam hcrelerin yerini alma zellikleri ile bu gn lenfoma, lsemi de kullanlmas, gelecekte ise kalp kas ve tendon hasarlarnn onarm, Parkinson, Alzheimer gibi nrodejeneratif hastalklar ve diabetin tedavisinde kullanlabilecei hayvan deneylerinden elde edilen umut verici bulgulardr. Anahtar Kelimeler: Kk hcre, nrodejeneratif hastalklar, kas, tendon hasar
SZ 018
Balb/C Farede Grlen Yeni Bir Spontan Tmrn in vivo ve in vitro Karakterizasyonu Seyhan ALTUN1, enay YILDIRIM1, Handan KAYA2, Aye TOPUZ1 1 stanbul niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm 34134, stanbul. 2 Marmara niversitesi Tp Fakltesi, Patoloji Anabilim Dal, stanbul altuns@istanbul.edu.tr Kanser geliimi ve tedavisi ile ilgili yaplan aratrmalar, ya in vitro olarak yetitirilen tmral karakterli hcre kltrleri ya da deney hayvanlarnda oluturulan deneysel tmr modelleri zerinde yrtlmektedir. Deneysel tmrler kimyasal maddelerle oluturulabildii gibi, fare veya sanda ortaya kan spontan bir tmrn hayvandan hayvana seri transplantasyonlar sonucunda standart deneysel tmr haline dnebilmektedir. ok uzun olan bu srete tmrn morfolojik zellikleri ile biyolojik davranlarnn saptanmas gerekmektedir. rnein, ilk defa 1905 ylnda spontan olarak tespit edilen kat Ehrlich meme karsinomu 1945 ylndan itibaren sv hale dntrlm ve Ehrlich Ascites Tmr (EAT) ad ile standart deneysel bir tmr olarak, gnmzde pek ok aratrmada kullanlmaktadr. almamzda, bir farede oluan spontan tmrn in vivo ve in vitro zelliklerinin saptanmas amalanmtr. Balb/C rk, yal, erkek bir farenin (Mus musculus) vcudunun sa yan tarafnda n ve arka ekstremitelerin arasnda kalan blgede deri altnda gzlemlenen spontan tmr karlarak dengeli tuz 184
Kk Hcre Nedir? Kaynaklar ve Kullanm Alanlar Drdane KOLANKAYA, Cansn GNGRM Hacettepe niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Beytepe, Ankara durdane@hacettepe.edu.tr Kltr ortamnda snrsz blnebilme yetenei olan ve zellemi hcreleri meydana getiren hcrelere kk hcre denir. Embriyonal
zeltisi (HBSS) ierisinde kk paralara ayrlm ve yine Balb/C rk erkek ve dii farelerin deri altna transplante edilmitir. Birinci generasyonda yapsal farkllk gsteren A1 ve A2 tmrleri elde edilmitir. A1 tmr makroskopik ve mikroskopik olarak incelenmi ve immnohistokimyasal analizleri yaplmtr. Yaplan seri transplantasyonlarda tmrlerin ortaya k sreleri, dii ile erkek farelerdeki oluma yzdeleri, tmr arlklar ve metastaz oluturup oluturmadklar saptanmtr. Ayrca A1 tmr hcreleri, in vitro ortamda Foetal Bovine Serum ieren Roswell Park Memorial Instute 1640 (RPMI1640) kltr medyumunda, 37 Cde ve % 5 CO2li etvde hcre kltrne alnmlardr. Elde edilen A1 tmr, yedinci generasyona kadar erkek ve dii farelere seri olarak transplante edilmitir. Tmr makroskopik olarak etsi kvamda, fibriler grnmde, kirli beyaz renkte, mikroskopik olarak ise, genellikle solid, ksmen kordonlar ieren ve arada fibrovaskler at oluturan neoplazm yapsndadr. mmunohistokimyasal analizde tmr hcrelerinde pan-sitokeratin (CK), CK 18, vimentin, dezmin ve CD 34 ile diffz ekspresyon izlenirken, dz kas aktin (SMA), epitelyal membran antijenle (EMA) ekspresyon saptanmamtr. CK ve vimentinin koekspresyonu bu tmrlerin karakteristik zellii olup tmre epiteloid sarkom tans konulmutur. in vitro ortamda dzenli pasajlar yaplan tmr hcreleri, ince, uzun ve ok yzl bir morfoloji gstermektedir. Gnmzde bu tmrlerin histogenezi tam olarak bilinmemekte olup, in vitro ortamda dzenli pasajlar yaplan A1 tmr hcrelerinin histogenezi ve byme kinetii aratrlmaktadr. Anahtar Kelimeler: Fare, spontan tmr, in vivo, in vitro
SZ 019
Bu almada, HL-60 hcrelerine 10-6 M, 10-5 M ve 10-4 M deriimlerde MP uyguland. Hcreler, MP uygulamadan nce ve sonra CD11-b, CD14 ve CD15 hcre yzey monoclonal antikorlar ile boyandlar ve akm sitometre cihaznda analiz edildiler. Btn deneyler 2 kez tekrarland ve sonular +/standart deviasyon olarak deerlendirildi. HL-60 hcrelerinde MPnin terminal farkllama zerindeki etkisi akm sitometrik analiz yntemiyle deerlendirildi. HL-60 hcrelerinde, metilprednizolon daha nceki erken saat denemelerinde zaman ve doza baml artan bir etki gsterirken, ge saat ve yksek doz uygulamalarnda azalan bir etki gstermitir. Bu azalan etkiler istatistiksel olarak CD11b ve CD14 iin anlamsz ancak CD15 iin anlaml bulunmutur (p<0.05) (K-S deeri>0.20). Sonu olarak, CD11-b, CD14 ve CD15 hcre yzey belirleyicilerinin dk, kmas, MPnin HL-60 hcrelerini ileri saatlerde, apoptozunda etkisi gz nne alndnda, terminal farkllamay azalttn dndrmektedir. Anahtar Kelimeler: Metilprednizolon, HL-60, terminal farkllama, CD11-b, CD14, CD15, akm sitometre
SZ 021
Acetamiprid ve Alpha-Cypermethrin Pestisidlerinin Karm Halinde Kullanldklar Zaman nsan Periferal Lenfositlerindeki in vitro Genotoksik Etkileri Aye YAVUZ KOCAMAN1, Mehmet TOPAKTA2 1 Mustafa Kemal niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Hatay 2 ukurova niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, Adana ayavuz@mku.edu.tr Bu almada, tarmda artan bir hzla insektisid olarak kullanlan acetamiprid (Acm) ve alpha-cypermethrin (A-cyp)in karm halinde kullanldklarnda insanlar iin genotoksik risk oluturup oluturmadklar, insan periferal lenfositlerinde in vitro karde kromatid deiimi (KKD), kromozom anormallii (KA) ve mikronkleus (MN) testleri kullanlarak aratrlmtr. Hcreler 12.5+2.5, 15+5, 17.5+7.5, 20+10 g/ml Acm+A-cyp karm ile 24 ve 48 saat muamele edilmitir. Yaplan alma kapsamnda, acetamiprid ve alpha-cypermethrin karmnn insan periferal lenfositlerinde KKD ve KAni 24 ve 48 saatlik muamelelerde btn konsantrasyonlarda (Acm+Acyp; 12.5+2.5, 15+5, 17.5+7.5, 20+10 g/ml), MN 185
Akut Myelositik Lsemi (HL-60) Hcrelerinde Metilprednizolonun leri Saatlerde Terminal Farkllama zerindeki Etkisinin Aratrlmas Ahmet Ata ZMEN1, Mualla ETN2 1 Mersin niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 33100, Mersin 2 Hacettepe niversitesi, Tp Fakltesi, Pediatri Anabilim Dal, 06100, Ankara aozcimen34@mynet.com Bu almada, insan akut myelositik lsemi (HL-60) hcrelerinde metilprednizolonun ileri saatlerdeki terminal farkllamasn deerlendirmek iin, CD11-b, CD14 ve CD15 hcre yzey belirleyicileri ile analiz edilmeleri amalanmtr.
oluumunu ise Acm+A-cyp; 12.5+2.5, 15+5, 17.5+7.5 g/ml konsantrasyonlarnda istatistiksel olarak nemli derecede arttrd saptanmtr. KKD ve KAdeki artn her iki muamele sresinde, MN oluumunun ise sadece 48 saatlik muamele sresinde doza bal olduu belirlenmitir. Ayrca, acetamiprid ve alpha-cypermethrin karm ile 24 ve 48 saat muamele edilen insan periferal lenfositlerinde btn konsantrasyonlarda proliferasyon indeksi (PI), mitotik indeks (MI) ve nkleus blnme indeksi (NBI) istatistiksel olarak nemli derecede azalmtr. PI ve MIdeki azalma her iki muamele sresinde, NBIdeki azalma ise sadece 48 saatlik muamele sresinde doza bal olarak bulunmutur. Buna gre acetamiprid ve alphacypermethrin pestisidlerinin karm halinde kullanldnda zellikle tarm iileri iin genotoksik etkiye sahip olabilecei sonucuna varlmtr. Anahtar Kelimeler: Acetamiprid, alphacypermethrin, karde kromatid deiimi, kromozom anormallii, mikronkleus
SZ 022
kromozomlarnn sylenebilir.
katksnn
anlaml
olmad
Anahtar Kelimeler: Drosophila, insektisit direnci, malathion

SZ 023
ran Kk Balars (Apis florea Fabricius) Populasyonlarnda Geometrik Morfometrik Analiz rfan KANDEMR1, Mohammad G. MORADI2, Berna ZDEN1, Aya ZKAN1 1 Zonguldak Karaelmas niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Zonguldak Zanjan niversitesi, Biyoloji Blm, ran ikandemir@gmail.com Apis florea, kk balars, uzak doudan Irak snrna kadar yayl gsterdii bilinmektedir. randa 7 eyalette bu ar trnn dalmna dair gzlemler yaplmtr. ok geni alana yaylan Apis florea, tozlamada son derece nemli grevler almasna ramen zerinde yeterince bilimsel almalar yaplmamtr. Bu almada 2003-2006 yllar arasnda ranin en kuzey eyaletinden (lam) en gney (Bander Abbas) eyaletine kadar olan corafyadan toplanan kk balars populasyonlar zerindeki geometrik morfometrik aratrmalar gerekletirilmitir. u ana kadar 4 eyalete bal 13 lokasyondan toplam olarak 115 koloniden 1500e yakn rnek toplanmtr. Bu rnekler zerinde arka ve n kanattan toplam 26 koordinat noktas belirlenmi ve TpsDig2 program ile koordinat verileri elde edilmitir. Veriler daha sonra Morpheus, NTSYS ve SPSS programlar kullanlarak tek ve ok ynl istatistiksel analizlerle test edilmitir. Elde edilen ilk bulgular bu drt eyalete ait populasyonun kullanlan geometrik morphometrik karakterler asndan birbirinden istatistiksel anlamda farkllk gsterdii tespit edilmitir (P<0.001). Ayrm fonksiyon analizi sonucunda oluan serpilme grafiinde baz populasyonlarda rtmeler tespit edilmitir. Geometrik morfometrinin ilk defa bu alma ile Apis florea trnde kullanlmas gsterilmitir. Anahtar Kelimeler: morfometrik, ran Apis florea, geometrik
Baz Drosophila melanogaster Doal Populasyonlarnda Malathion Direncinin Aratrlmas Burcu KOAK MEMM Hacettepe niversitesi Biyoloji Blm Genel Biyoloji ABD Genetik Birimi Beytepe Ankara 06800 kburcu@hacettepe.edu.tr Hedef canllar zerinde yaklak 20 yl sresince kullanlm insektisitlerden biri olan malathionun bu canllarda diren gelitirdii bilinmektedir. Bu almada, diren oluumuna katkda bulunan kromozomlarn belirlenmesi amacyla Drosophila melanogasterin malathiona direnli olduu belirlenen Hatay-Merkez ve duyarl bulunan Antalya-Serik doal populasyonlar kullanlmtr. Diren oluumunda otozomal kromozomlarn etkisini belirlemek amacyla, direnli Hatay populasyonu dominant Cy//Pm;Ser//Sb ve resesif bw//bw;st//st mutant stoklar ile aprazland. Bu aprazlardan elde edilen F2 bireylerine diren testi uyguland. Eey kromozomlarnn etkisini belirlemek amacyla, Hatay ve Serik populasyonlar ve bu aprazn resiprokalleri aprazland. Elde edilen F1 bireylerine diren testleri uyguland. Sonu olarak, direnci salayan genlerin dominant olmad, ikinci kromozomun etkisinin nc kromozomdan daha fazla olduu ve eey
186
SZ 024 Spinal Kord skemi Oluturulan Sanlarda Kaspaz-3 Aktivitesi ve Melatoninin Koruyucu Etkisinin Aratrlmas Songl AYDEMR1, Demet DOAN1, Nihat DLSZ2, Aye AHABOLU2 1 nn niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, MALATYA 2 Harran niversitesi, Fen -Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, ANLIURFA dcagiran@inonu.edu.tr Deneysel iskemi ve travmatik beyin yaralanmas sonucunda oluan nronal hcre lm kaspaz-3` n aktive olmasyla gereklemektedir. Bu almada spinal kord iskemisi yaplarak, iskemide kaspaz-3 aktivitesi ve gl bir antioksidan hormon olarak bilinen melatoninin antiapoptotik zelliinin aratrlmas amalanmtr. Sinir sisteminde iskemi, nrodejenerasyon, inflamatuar hastalklar ve travmatik yaralanmalarda nronal hcre lmnn bir ekli olan apoptoz gzlenir. Kaspazlar apoptozun ortaya knda nemli intraseller proteazlardr. Kaspazlar hcrede inaktif olarak bulunurlar ve proteolitik olarak birbirlerini aktifletirirler. Bylece bir kaskad eklinde ilerler. Kaspaz-3` n nronal geliim ve yaralanmada olduka nemli olduu gsterilmitir. Bu proteazn bozulmas nrolojik defektlere yol aar. almamzda 30 adet yetikin erkek Wistar tipi albino sanlardan 4 grup oluturuldu. 1.grup (Kontrol), 2.grup (Deneysel spinal kord iskemi oluturulan grup), 3.grup(Melatonin uygulanan grup), 4.grup (Melatonin+skemi oluturulan grup). Hayvanlara anestezi yapldktan sonra Zivin ve DeGirolami`nin tarif ettii spinal kord iskemi modeli uyguland. Btn denekler 48 saat yaatldktan sonra spinal kord rnekleri alnd. Bu dokularda kaspaz-3 aktivitesinin gzlenmesi iin Western-Blot teknii uyguland. Bu teknikte dokular eitli aamalardan geirildikten sonra kaspaz-3` n varl , kan bantlarn kalnlnn kontrol bantlaryla karlatrlmas sonucu gzlenmitir. Uygulanan deneysel iskemi modeli ile spinal kordda belirgin olarak apoptotik lmn tetiklendii, melatoninin uygulanmas ile doku hasarnn azald ve nrolojik iyilemeyi hzlandrd sonucuna varld. Anahtar Kelimeler: Spinal kord iskemi, kaspaz-3, melatonin
SZ 026
TGF- Sitokininin, C/EBPd Geninin Transkripsiyonel Reglasyonu zerine Etkilerinin Aratrlmas Serpil URA1, Feray KKAR2, Hatice YILDIRIM2 1 Giresun niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Debboy Mevkii, 28049, Giresun 2 Balkesir niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Molekler Biyoloji ABD, Balkesir serpilkus@gmail.com C/EBPler (CCAAT/enhancer binding proteins) C-terminusda tm yelerinde korunmu, DNA balanma ve dimerizasyon motifi oluturan, bazik lsin fermuar domainine sahip transkripsiyon faktr ailesidir. C/EBP aile yelerinden biri olan C/EBP, doku hasarlar, enfeksiyon, inflamasyon ve akut faza cevapta, hcre proliferasyonunda, hcrelerde enerji metabolizmasnn dzenlenmesinde ve meme epitel hcrelerinin apoptosisinde nemli rol oynamaktadr. nsan kanserlerinin ou kromozom 8pde var olan mutasyonlar sebebiyle olmaktadr. Bu sebepledir ki 8. (8p11.1-p11.2) kromozomda lokalize olan C/EBP son almalarda, bir tmr basklayc gen olarak tanmlanmtr. C/EBP hemen hemen her dokuda ekspres edilmesine ramen seviyeleri farkllk gstermektedir. C/EBP doku veya hcre tipine spesifik tarzda regle edilmektedir. C/EBP, TGF- gibi inflamasyonel uyarclar tarafndan regle edilmektedir. Fakat ok sayda dokulara spesifik genlerin ekspresyonlarn kontrol eden insan C/EBPnn reglasyonu konusundaki bilgi olduka snrldr. Bu almada, insan C/EBP geninin transkripsiyonel reglasyonunu aydnlatmak amacyla, lsiferaz vektrne klonlanm olan C/EBP promotr, insan hepatoma (Hep3B cell line) hcrelerine kalsiyum fosfat transfeksiyon yntemi ile aktarld. Geici transfeksiyon uygulamas sonrasnda, C/EBP promotrnn bazal aktivitesi lusiferaz aktivite tayini ile belirlendi. Daha sonra TGF- sitokininin, C/EBP geninin transkripsiyonel reglasyonuna olan etkileri, farkl konsantrasyon ve zaman aralklarnda saptand. Belirlenen en uygun konsantrasyon uygulanarak, TGF- nn mRNA dzeyine etkisi RT-PCR almalaryla belirlendi. Sonu olarak, geici transfeksiyon ve RTPCR almalarndan TGF- sitokinin, C/EBP geninin transkripsiyonel aktivitesi ve mRNA dzeyinde, arttrc anlamda regle ettii saptanmtr. Bu alma TBAG 104T036 nolu proje ile desteklenmitir.
187
Anahtar Kelimeler: C/EBP, nflamasyon, sitokinler, transkripsiyon faktrleri, gen reglasyonu

SZ 027
enzimine gre inhibisyonu daha dk olarak tespit edildi. Anahtar Kelimeler: HCAII, ynlendirilmi mutagenez, ekspresyon, saflatrma, inhibisyon
SZ 028
HCAII Geninde Lsin204/Serin Ynlendirilmi Mutagenezi ve E.colide Eskpresyonu Smeyye AYDOAN TRKOLU1, F. KKAR1, S. SNAN1, M AYDIN1, O.ARSLAN2
1
Balkesir niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, a Kampusu, Balkesir 2 Balkesir niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Kimya Blm, a Kampusu, Balkesir saydogan@balikesir.edu.tr Karbonik anhidraz enzimleri (Karbonat hidroliyaz, CA, E.C.4.2.1.1), CO2 ve H2Oden HCO3- iyonlarnn geri dnml reaksiyonunu katalizleyen bir enzim ailesidir. , , , ve -CA olarak bilinen evrimsel olarak ilgisiz be CA gen ailesi vardr. Hayvanlar alemindeki btn CAlar tipindedir. nsanlar da kapsayan yksek omurgallarda, ok farkl hcresel yerleimler ve doku dalmlar ile 14 farkl -CA izoenzimi saptanmtr. HCAII enzimi asetazolamid, sulfonamid, metazolamid ve diklorfenamid gibi glaucoma tedavisinde kullanlan ilalarn hedefidir. Fakat sulfonamidlerin 14 izoformu ieren CA izoenzimlerine kar spesifiklii dktr ve ilgili hastalklarn tedavi srecinde yan etkilerle karlalabilir. Bu yzden enzimin inhibisyon mekanizmasnn daha spesifik inhibitrlerin gelitirlmesi iin aydnlatlmas nemlidir. Bu almann amac, HCAII geninin katalitik merkeze yakn baz amino asitleri deitirerek, aktivitesinde ve inhibitrlere ilgisini ortaya karmaktr. PCRa dayal olarak kullanlan ynlendirilmi mutagenez, Lsin204 aminoasiti hidrofil Serin aminoasiti ile deitirilmesinde kullanlmtr. pET31b vektr ierisindeki mutant ve yabani tip HCAII proteinlerinin ekspresyonu E.coli BL21 hcrelerinde, optimize edilen koullarda IPTG kullanlarak yapld. Ekspre edilen proteinlerin saflatrlmas CA spesifik afinite kromatografisi ile yapld. Mutant ve yabani tip enzimlerin saflklar SDS-PAGE elektroforezi ile kontrol edildi. Ekspres edilen proteinlerin miktarlar Bradford yntemi ile hesapland. Mutant ve yabani tip enzimlerin CO2 hidratasyon aktivitesi lld. Mutant ve yabani tip enzimlerin, glaucoma hastal tedavisinde yaygn olarak kullanlan inhibitrlere (slfonamid ve asetazolamid) kar inhibisyonlar ve IC50 deerleri belirlendi. Buna gre, Leu204Ser mutant enzimin asetazolamid ve slfonamid inhibitrlerine kar inhibisyonu 2,52 x10-5 M ve 0,422 x10-3 mM IC50 deerleriyle orijinal HCAII
nsan Karbonik Anhidraz I (HCA I) Geninin Klonlanmas, E.colide Ekspresyonu ve Phe91Asn Ynlendirilmi Mutageneziyle Elde Edilen Mutant Enzimin nhibitrlere Kar lgisinin Aratrlmas Meltem AYDIN1, F. KKAR1, Smeyye AYDOAN TRKOLU1, S. IIK2, O. ARSLAN2, Y. TURAN1 1 Balkesir niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, a Kampusu, Balkesir 2 Balkesir niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Kimya Blm, a Kampusu, Balkesir saydogan@balikesir.edu.tr nsan Karbonik Anhidraz (HCAI) (Karbonat hidroliyaz E.C. 4.2.1.1) 8. kromozomun uzun kolunda lokalize olan 30kDa byklnde bir proteindir. Eritrositlerde, kolon epitelinde, gz lensi ve korneal epitelyumda bulunur. Hcre iinde zlebilir formda sitozolde yer alan HCA I eritrositlerde hemoglobinden sonra en bol bulunan proteindir. Yksek gz ii basncn drmek amacyla glokom hastalnn tedavisinde kullanlan slfonamidlerin HCA II izoenziminin yannda HCA I izoenzimini de nemli lde inhibe ettii saptanmtr. Bu nedenle aratrmamzda slfonamidlere kar daha az ilgili mutant HCA I enzimleri elde edilmesi planlanmtr. Bu amala insan hCA I geni, RT-PCR stratejisi ile HL60 hcre hattndan pGEM-T vektrne ve daha sonra pET21a (+) ekspresyon vektrne klonland. Phe91 hidrofobik rezids PCRa dayal ynlendirilmi mutagenez stratejisi ile daha hidrofilik olan Asn rezidsne dntrld. Yabani ve mutant HCA I enzimlerinin ekspresyonu E.colide gerekletirildi. Spesifik Sefaroz-4B-L-Tirozin afinite jeli kullanlarak saflatrld, hidrataz aktiviteleri belirlendi. Glokom tedavisinde sklkla kullanlan slfonamid ve asetozolamide kar inhibisyonu aratrld. Yabani tip HCA I enziminin aksine (IC50 = 1.257x10-4M), Phe91Asn mutant, 0.468x10-4M IC50 deeri ile slfonamide kar daha yksek afinite gstermitir. Asetozolamide kar yabani (IC50 = 1.376x 10-6M) ve mutant (IC50 =1.283x106 M) HCA I enzimleri arasnda nemli bir inhibisyon fark tespit edilmemitir
188
Anahtar Kelimeler: Karbonik anhidraz, HCAI, klonlama, ynlendirilmi mutagenez, ekspresyon, inhibisyon
SZ 029
SZ 030
Bitkisel ve Hayvansal Kkenli Histamin Zehirlenmesi ve Histamin Analiz Metodlarnn Karlatrlmas Sevim KSE Karadeniz Teknik niversitesi, Srmene Deniz Bilimleri Fakltesi, 61530, amburnu, Trabzon kosesevim@gmail.com Bu sunumda biyojenik aminlerin ksaca gdalardaki oluumu, zehirlenme vakalar ve kontrol iin gereken koullar zetlenecektir. Ayrca bu aminlerin analizinde karlalan sorunlar ve gnmzde yaygn olarak kullanlan analiz metodlar birbirlerine olan avantajlar ve dezavantajlar ve gvenilirlikleri bakmndan karlalacaktr. Ek olarak histamin analizinde gndeme gelen hzl ve basit yntemlere yer verilecektir. Anahtar Kelimeler: Histamin, zehirlenme, gda, analiz yntemleri
SZ 031
nsan X Kromozomundan (Xq21) Yye Transfer Edilebilen ve mRNAs Olmayan Bir Blgenin Yaygn Kanser Tipleriyle Korelasyonunun Tespiti Ekrem DNDAR, Nurten ANAKI, Sevilay AZPARLAK Balkesir niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, a - BALIKESR dundar@balikesir.edu.tr nsanlarda yaygn olan kanser tipleriyle yapmakta olduumuz bir aratrma sonucu X kromozomuna ait bir alanda (Xq21) mRNAs olmayan 1000 nkleotitlik bir blgenin bata akcier kanseri olmak zere incelenen yedi kanser tipiyle anlaml korelasyon gsterdii tespit edilmitir. Sz konusu blge salkl insanlar (Toplam 50) ve kanser hastalarndan (Toplam 50) alnan kanlardan PCR ile oaltlarak DNA dizileri elde edilmi ve bu dizilerin biyoinformatik analizi yaplmtr. Sonular incelenen blgede en az 7 SNPlik (Tek nkleotit polimorfizmi) bir haplotipin olduunu ve bu SNPlerin incelenen kanser tipleriyle eitli oranlarda anlaml korelasyon gsterdiini ortaya karmtr. Ancak daha da ilgin olarak, bu 1000 nkleotitlik blgeye, Y kromozomunun PAR blgesinde %95 aynlk gsteren bir blgenin olduu ve bu blgedeki (PARda bulunan) SNPlerin kanserli hastalarnkine tamamen uyduu tespit edilmitir. Sonular bu haliyle Y kromozomundaki bu blgenin X kromozomuyla bastrlmad takdirde (eer X kromozomuna krossingoverla transfer olmusa ve dolaysyla Y ile ayn diziyi tayorsa) kansere yatknl artrdn vurgulamaktadr. Ancak bu sonucun desteklenmesi iin sz konusu kanser eitlerinden elde edilen dizilerin saysn artrmak iin yaplan almalar devam etmektedir. Anahtar Kelimeler: Xq21, yaygn kanser tipleri, kansere yatknlk
Ankara li Crabronidae (Insecta:Hymenoptera) Familyas zerine Faunistik Aratrmalar ve Ekolojik Gzlemler Yaar GLMEZ Ordu niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Perembe, Ordu yasargulmez@gop.edu.tr Bu almada Ankara ili Crabronidae (Insecta: Hymenoptera: Apoidea) familyas trleri aratrlm ve rneklerin toplandklar doal habitatlaryla ilgili baz ekolojik gzlemler kaydedilmitir. 1998-2001 yllar arasnda, il snrlar iindeki farkl habitatlardan familyaya ait toplam 849 rnek toplanmtr. Arazi almalar srasnda, rneklerin bulunduklar habitatlarn zellikleri ve ergin bceklerin zerine konduklar bitkiler tespit edilmitir. Toplanan rnekler laboratuar mze materyali ekline getirilmi ve tr tehisleri yaplmtr. Tehisi yaplan rneklerin Bembicinae, Crabroninae, Pemphredoninae ve Philanthinae alt familyalar iinde 126 taksona ait olduu anlalmtr. Bunlarn literatr verileri ile karlatrlmas sonucu 61 taksonun Ankara faunas, 11 taksonun ise Trkiye faunas iin yeni kayt olduu grlmektedir. Her takson iin; incelenen materyal, rneklerin bulunduklar habitat eitleri, zerinde rnek toplanan bitkiler, Dnyadaki ve Trkiyedeki yayllar verilmitir. Anahtar Kelimeler: Hymenoptera, Crabronidae, fauna, habitat, ekoloji, Ankara, Trkiye 189
SZ 032
Kuzeybat Anadolu'nun Malakolojik eitlilii mit KEBAPI Sleyman Demirel niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Isparta kebapci@gmail.com Anadolu'nun corafik adan Avrupa'yla balantsn tekil eden kuzeybat kesimi kara salyangozlarnn biyoeitlilii asndan bakldnda bu zellii yannda yksek endemizm ile de ne kmaktadr. Toplam 111 tre ait 120 tr ve alttr blgeden alma ile tespit edilmi olup bunlardan 42 tr endemik vaziyettedir. Sahann Trkiye'nin en byk nfus younlupuna sahip oluu ayrca global snma gibi tehditler sonucu baz taksonlarn habitat bozunmasna bal olarak yokolmakta olduu tespit edilmitir. almada, biyoeitlilik ve tr zenginlii haritalanm, ayrca azalan taksonlara ynelik tehditler tartlmtr. Anahtar kelimeler: Kuzeybat gastropodlar, tr eitlilii, endemizm
SZ 033
Anahtar Kelimeler : ekoloji, evre

SZ 034
Fauna , biyoeitlilik,
Damarmara (Manisa,Turgutlu) Yresi rmcek (Arachnida:Araneae) Faunasnn ukur Tuzaklarla Belirlenmesi zerine Bir Aratrma Adile AKPINAR, Sinan ANLA, M. smail VAROL, Serdar TEZCAN aozdemir@gantep.edu.tr Bu alma Manisa li, Turgutlu lesinin Damarmara Yresinde Mays-Ekim 2003 dneminde gerekletirilmitir. rnekler mee (980 m), yanm orman (960 m), am (950 m), mera (880 m) ve kestane (620 m) biyotoplarna yerletirilen ukur tuzaklarla toplanm ve tuzaklar iki haftalk aralklarla deitirilmitir. alma sonunda 22 familyaya ait toplam 489 rnek toplanmtr. Bu rnekler bal olduklar familyalara gre deerlendirildiinde en ok rnein Gnaphosidae (% 34) familyasnda yer ald grlmtr. Bu familyay Lycosidae (% 20), Salticidae (% 11), Dysderidae (% 10), Agelenidae (% 5) ve Zodaridae (% 5) familyalar izlemitir. Dier familyalara bal rneklerin oran % 5in altnda bulunmutur. alma boyunca yakalanan rneklerin eeysel orannn 1: 0,69; ergin:yavru orannn ise 1: 0,51 olduu ortaya konmutur. almadaki ergin orannn daha nce gerekletirilen almalara gre yksek oluunun, rneklerin ilkbahar ve yaz dnemlerinde toplam olmasndan kaynaklanabilecei dnlmektedir. Anahtar Kelimeler: Araneae, rmcek, ekosistem, fauna, Manisa
Anadolu,
Kemaliye (Erzincan) ve evresi Odonata Faunasnn Tespiti ve Blgedeki evre Bozulmasnn Odonata Trleri zerine Etkileri Yusuf DURMU, Ali DEMRSOY Hacettepe niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Beytepe, Ankara akbulut@hacettepe.edu.tr Kemaliye (Erzincan) evresinde 2005 ylndan beri yaptmz periyodik almalarda 34 Odonata tr tespit edilmitir. Ayrca 1976 ylndan beri toplanan rneklerde incelenmitir. Kemaliye ilesinin iinden Frat nehrinin bir kolu olan karasu gemektendir. Bununla birlikte karasuyu besleyen ok sayda akarsu kolu bulunmaktadr. Bilindii gibi Odonatlar yumurtalarn sucul yada suyu ksmen kurumu alanlara brakmakta olup; geliim evreleri suya bal trleri barndrmaktadr. zellikle Divrii de bulunan bakr iletmeleri yllardan beri belli periyotlarla karasuya atk madde brakmaktadr. Ayrca Erzurum'dan itibaren birok evsel ve endstriyel kirlilik kayna da bu sistemdeki Odonata trleri zerinde olumsuz etki yapmaktadr. Bunun yan sra Kemaliye ve evresinde faaliyette bulunan maden iletmelerin evreye ve dolaysyla sucul sisteme zararlar ve olas Odanata trleri zerine etkileri de bu alma kapsamna girmektedir.
190
SZ 035
SZ 036
Kzlrmak Nehri Delice Irma ve Baz Kollarnda Bulunan Zooplanktonik Organizmalarn ncelenmesi Selgn GNSEL, Nuray AKBULUT Hacettepe niversitesi Fen Fakltesi Biyoloji Blm Hidrobiyoloji Anabilim Dal 06800 Beytepe/Ankara sgunsel@hacettepe.edu.tr Trkiye snrlar ierisinde doarak yine Trkiye snrlarnda denize dklen en uzun akarsu olan Kzlrmak, Anadolu'nun en dousundaki Sivas ilinde Kzlda'n gney yamalarndan yaklak 39,8 Kuzey 38,8 Dou noktasndan doar. lk nce bat ve gney batya 38,7 Kuzey 34,8 Douya kadar akar, daha sonra yay eklinde biimlenir. Delice Irma ise, Kzlrmak Nehri'ni besleyen nemli kollardan biridir. Ya alan 16762,8 km2, ortalama akm ise 30352 m3/sn'dir. Delice Irma ankr, Yozgat, Krehir ve Krkkale illerinin arasnda kalmaktadr. Irmak; Kale, Budakz, Bahecik, Yozgat, andarz, Malakz ve Klz derelerini alarak Ac ay ile birlikte ankr ili yaknlarnda Kzlrmak Nehri ile birlemektedir. Zooplankton rnekleri Kzlrmak Nehri, Delice Irma ve kollarndan seilen 10 farkl istasyondan toplanmtr. rneklerin toplanmasnda por ap 44m olan plankton kepesi ve ky plankton kepesi kullanlm ve alnan rnekler % 4 formaldehit eklenerek tespit edilmitir. Ayrca rnekleme srasnda YSI marka (Model 55D) oksijen ler, YSI marka (Model 33) SCT ler ve Thermo Orion marka (Model 230A) pH ler kullanlarak, suyun fiziksel ve kimyasal zelliklerinin lmleri gerekletirilmitir. Yaplan incelemelerde zooplanktonik organizmalardan Rotifera grubuna youn olarak rastlanmtr ve en fazla trn Brachionus, Colurella ve Synchaeta cinslerine ait olduu grlmtr. Rotiferadan en ok rastlanan trler Brachionus angularis, Brachionus calyciflorus, Brachionus quadridentatus, Synchaeta oblonga, Synchaeta pectinata olmutur. Cladoceradan en sk rastlanan trler Bosmina longirostris, Ceriodaphnia quadrangula, Chydorus sphaericus iken, Copepoda grubuna ait trlere daha seyrek olarak rastlanmtr. Anahtar Kelimeler: Zooplankton, Rotifera, Cladocera, Copepoda, Kzlrmak, Delice
Dou Anadolu Van Gl Havzasndaki Nannospalax nehringi (Satunin, 1898) (Rodentia: Spalacidae) Trnn Kromozomal Formlar Yksel COKUN, Alaettin KAYA, Gkhan YRMEZ Dicle niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 21280, Diyarbakr yukselc@dicle.edu.tr Dou Anadolu Van Gl havzasnda yedi farkl lokalitenden toplanan 21 (12 erkek ve 9 dii) Nannospalax nehringi rneinin karyolojik zellikleri zerinde allmtr. Blgede, Bitlis ve Van poplasyonlar olarak tanmlanan ve diploid kromozom says srasyla 2n = 54 ve 2n = 48 olan farkl iki kromozomal form tespit edilmitir. Bitlis poplasyonunun diploid kromozom says 2n = 54, kromozomal kol says NF = 74 ve otozomal kol says NFa = 70 olduu; karyotiplerinin 9 ift meta/submetasentrik ve 17 ift akrosentrik otozomdan olutuu; Van poplasyonunun ise diploid kromozom says, 2n = 48, kromozomal kol saysnn, NF = 72 ve otozomal kol saysnn NFa = 68 olduu; karyotiplerinin 11 ift meta/submetasentrik ve 12 ift akrosentrik otozomdan olutuu; her iki populasyonda da X kromozomunun byk ve submetasentrik, Y kromozomunun ise kk akrosentrik olduu tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Rodentia, Spalacidae, Nannospalax, Nannospalax nehringi, karyotip
SZ 037
Balk Biti, Argulus foliaceus Lin.,1758 (Crustacea; Branchiura)un Trkiyedeki Konaklar Ali ALA1, Ahmet KTENER2 1 Aksaray niversitesi, Eitim Fakltesi, 68100, Aksaray 2 stanbul Tarm l Mdrl, Kontrol ube Mdrl, Kumkap Su rnleri rtibat Brosu, Kumkap, 34130, stanbul alasali@hotmail.com Bu almada Trkiyede 1974 ve 2007 yllar arasnda yaplm parazitolojik almalarda bulunmu Argulus foliaceus Lin.,1758 (Crustacea; Branchiura), balk bitinin konaklarnn bir eklisti dzenlenmitir. Argulus foliaceusun konak listesi konak trnn ad, konan yakaland mevki, rneklemeyi yapan aratrmacnn ad ve kayt tarihine gre dzenlenmitir. Trkiyede Argulus foliaceus 21 konak balk trnden rapor edilmitir, 191
bu konak trleri arasnda 15 trle sazangiller baskndr. Anahtar Kelimeler: Argulus foliaceus, eklist, Trkiye
SZ 038
SZ 039
Trkiyedeki Bufo bufo ve Kafkaslardaki Bufo verrucosissimus Trlerinin 12S rRNA Geni Bakmndan ncelenmesi Nurhayat ZDEMR1, Bilal KUTRUP2, Serkan GL1, Nicolai POYARKOV3, Stefano DOGLIO4 1 Rize niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Rize 2 Karadeniz Teknik niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Trabzon 3 Lomonosov Moscow State University, Biological Faculty, Department of Vertebrate Zoology, Russia 4 Zirichiltaggi, Association for Wildlife Conservation, Sassari, Italy nurhayat61@yahoo.com Bufo bufo ve Bufo verrucosissimus trlerini karlatrmak ve zellikle Grcistanda varlndan sz edilen B. verrucosissimus trnn dalmnn Trkiyeye kadar uzanp uzanmadn aratran bu almada toplam 39 birey kullanlmtr. Bunlardan 10 tanesi Rusya ve Grcistandan elde edilen B. verrucosissimus (B. v. verrucosissimus, B. v. circassicus, B. v. turowi) trne ait rneklerdir. 25 tanesi ise Trkiye (n=20), talya (n=3), Rusya (n=1) ve Ukrayna (n=1)dan elde edilen Bufo bufo rnekleridir. Ayrca gney talyadan 4 Bufo bufo spinosus alttr de almaya dahil edilmitir. DNA izolasyonu yaplan 39 bireyin 12S rRNA geninin 420 bazlk ksm oaltlarak baz sralar elde edildi ve sonuta 10 haplotip olduu grld. Yaplan filogenetik analizler sonucunda Kuzey Kafkasyadaki (Krasnodar blgesi) bireylerin dierlerinden farkl bir grup oluturduu (B. verrucosissimus) ve Grcistandaki bireylerin ise bilinenin aksine Trkiye grubu ierisinde yer ald gzlenmitir. Bufo verrucosissimus alttrleri arasnda ise hibir farkllk tespit edilmemitir. Sonu olarak; incelenen 12S rRNA geni bakmndan Bufo verrucosissimus trnn Grcistanda deil Kuzey Kafkasyada bulunduu ve Byk Kafkas dalarnn gneyinden (Grcistan) balayarak Karadeniz sahili boyunca B. bufo trnn dald tespit edilmitir. Bu farkllamann sebebi Byk Kafkas Dalarnn bir bariyer oluturmas veya kuzey Kafkasyann Miosende (5-7 my) yllarca bir ada olarak kalmasnn olabilecei dnlmektedir. Anahtar Kelimeler: Bufo bufo, Bufo verrucosissimus, Trkiye, Kafkasya, 12S rRNA
Trkiye Ordu Karncas Aenictus rhodiensis Menozzi, 1936 in Yeni Lokaliteler le Baz Morfolojik ve Ekolojik Notlar (Hymenoptera: Formicidae) Kadri KIRAN, Nihat AKTA, Celal KARAMAN Trakya niversitesi Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm Gllapolu Yerlekesi 22030, Edirne kadrikiran@trakya.edu.tr Ordu karncalar gebe yaam gsteren (nomadik), kralieleri ar byk gasterli ve iilerin yardm olmakszn hareket edemeyen, predatr tropikal karncalardr. Eski Dnya tropiklerinde iki altfamilya (Dorylinae, Aenictinae), Yeni Dnya tropiklerinde bir altfamilya (Ecitoninae) ve pan-tropikal blgede bir altfamilya (Cerapachyinae) olmak zere toplam 4 altfamilya ile temsil edilirler. Trkiyede ordu karncalarnn 2 altfamilyas (Dorylinae ve Aenictinae)na ait toplam 4 takson bilinmektedir. Aenictinae altfamiyasnn tek temsilcisi Aenictus rhodiensis Akta ve ark. 2004 tarafndan Bolkar Dalarndan sadece bir lokaliteden kayt edilmitir. Bu almada Aenictus rhodiensis Bat Toros Dalarnda 3 yeni lokaliteden (Burdur-GlhisarElmalyurt Ky; Burdur-Yeilova-Akaky; Antalya-Merkez-Hisarandr Ky) tespit edilerek mevcut kaytla birlikte morfolojik, ekolojik ve corafi olarak deerlendirilmitir. Anahtar Kelimeler: Ordu karncalar, Aenictinae, Aenictus rhodiensis, Trkiye.
192
SZ 040
Irano-Anatolian Lycaenidlerinin Faunistik ve Zoocorafik Analizi Muhabbet KEMAL1, Selma SEVEN ALIKAN2 Yznc Yl niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kampus, Van 2 Gazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Teknikokullar, Ankara muhabbet_kemal@yahoo.com.tr
1
Bu alma, Dnya Lepidoptera eitlilii zerine 10 yldr srdrlmekte olan veri taban aratrmalarmz erevesinde ele alnmtr. Lycaenidae, kelebekler ierisinde tr ve alttrleri itibariyle en zengin familyalardan birisidir. Trkiyede 168, randa ise 161 trle temsil edilmektedir. ki lkede ortak Lycaenid trleri says 92 olarak tespit edilmitir. Trkiyede bulunan ancak randa bugne kadar tespit edilmemi 76 Lycaenidae tr vardr. Buna karlk Iranda var olan, Trkiyede ise bulunmayan 69 tr bilinmektedir. Teblide Lycaenidae faunasnn Trkiye ve Iran arasndaki benzerlik orannn %55,92 olduu tespit edilmitir. Mukayese asndan komu lkelerin Lycaenidae faunas Trkiye ile karlatrldnda ortaya kan benzerlik oranlarnn Yunanistanla %46,41, Grcistanla %49,12, Orta Asyada Dou Trkistanla %21,22 Gney Dou Asyada Taylandla %0,38, Gney Afrika ile % 0,40 olduu grlmtr. Anadolu iinde yaplan bir mukayesede Ankara ile Van arasndaki fauna benzerlii %60,24, Trabzonla Van arasnda ise %23 olduu tespit edilmitir. Teblide faunistik zelliklerin sergiledii saysal sonularn yorumlanmasnn yan sra Palaearktik, Afrotropical ve Oriental blgeler bata olmak, zere fauna elementlerinin temsil oranlar deerlendirilmitir. Anahtar Kelimeler: ran, Trkiye, Lycaenidae, Lepidoptera, zoocorafya, fauna
SZ 041
biyolojik olarak nemli bir yere sahip grnmektedir. le, bir kanyonun iersinde yer almakta, kanyonun tabannn denizden ykseklii 800 m civarlarnda iken, birka kilometre uzaklkta dalar 3000 metreye kadar ulamaktadr. Bunun yan sra, ilenin bulunduu alan Anadolu Diyagonali zerinde yer alrken, bat yn, Orta Anadoluya, Gney yn Gneyden gelen faunaya, dou yn Kafkas faunasna, kuzey yn ise Karadeniz faunasna birer kap gibi konumlanmtr. Bu nedenle angora, eremial, mediterranien, sibirya ve turano-eremial faunann uzantlarn ksa mesafelerde grebilmekteyiz. Kanyonun almas yaklak 5 milyon yl ncesine dayanmakta, ancak buzul dnemlerinde birer snak grevi de yapm bulunmaktadr. Akif hareketleri snrl olan Orthoptera trlerinin bu blgedeki bileiminin incelenmesi, blgenin fauna tarihi konusunda ip ular verebilecei gibi, birok souk sever trn, daha gneye yayl gzergah konusunda da nemli bilgiler verebilecek nitelikler gstermektedir. Bu almada, tam bir tr listesinin tesinde, trlerin ekolojik zelliklerine dayanlarak, blgenin gemiteki zellii ve Anadolu faunas iin en azndan bu canl grubu asndan bir deerlendirme ve modelleme yaplabilecei dncesine varlmtr. Trlerin deerlendirilmesi bu blgenin Trkiyede temsil edilen farkl fauna elamanlarnn baz trlerini bir arada barndrd, dikey yaylmn etkinlii ve ok yakn mesafelerde bile farkl kkenden gelen fauna elemanlarnn nasl korunduu konusunda yorumlar yaplabilirliini gstermitir. Anahtar Kelimeler: zoocorafya
SZ 042
Kemaliye,
Orthoptera,
Karadeniz Blgesinde Dalm Gsteren Gomphocerinae (Orthoptera: Acrididae) Taksonlarna Ait Faunistik Baz Deerlendirmeler Abbas MOL1, nal ZEYBEKOLU1, Battal IPLAK2, H. Gray KUTBAY1 1 Ondokuz Mays niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Samsun 2 Akdeniz niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Antalya abbasmol@omu.edu.tr Anadolu ve dier blgelerin biyolojik eitliliinin ve Paleocorafyasnn aratrlmasnda kullanlan hayvan gruplarnn banda Gomphocerinae taksonlar gelir. Bir blgedeki biyolojik eitliliin zenginlik nedenlerini ve o 193
Kemaliye Orthoptera Faunasnn Zoocorafik Olarak Deerlendirilmesi Ali DEMRSOY1, Hasan SEVGL2, Yusuf DURMU1 1 Hacettepe niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Beytepe, Ankara 2 Harran niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Osmanbey, anlurfa demirsoy@hacettepe.edu.tr ilesi, Erzincan ili ierisinde yer alan Kemaliye konumu ve topografyas bakmndan
blgedeki hayvan fauna elemanlarnn oluumunda, hangi blgelerden nasl etkilendiinin ortaya karlmasnda fitocorafik ve zoocografik almalarn birlikte deerlendirilmesi gerektii vurgulanr. Bu almada, Karadeniz Blgesindeki Gomphocerinae (Orthoptera-Acrididae) taksonlarnn vejetaston kuaklarna-ykseltilere gre dalm aratrlmtr. Bunun iin; Karadeniz Blgesinin toporofyas, vejetasyonu, ykseklii gibi faktrler dikkate alnarak, blgedeki 18 il ve blgeye komu 7 il snrlar ierisinde belirlenen 70 ana lokalite olmak zere toplam 172 farkl lokaliteden 2003-2006 yllar arasnda her yl haziran-ekim aylarn arasnda Aratrma blgesinden Gomphocerianeya ait 6170 adet ergin rnek toplanmtr. Toplanan Gomphocerinae takson rneklerinin: i) Tarmsal zarar oluturma durumlar, ii) Blgede youn olarak bulunan taksonlar, iii) Taksonlarn dalm gsterdii ykseltiler-vejetasyon kuaklar, iv) En fazla takson saysna sahip lokalite, v) Taksonlarn hangi blge fauna eleman olduklar tespit edilmeye allmtr. Anahtar Kelimeler: Karadeniz Blgesi, Acrididae, Gomphocerinae, faunistik, vejetasyon, biyocorafya
SZ 043
SZ 044
Kemaliye (Erzincan) Sucul Coleoptera Faunasnn Zoocorafik Analizi Mustafa C. DARILMAZ1, Ali DEMRSOY2 Gazi niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Ankara 2 Hacettepe niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Ankara mdarilmaz@yahoo.com
Trkiye Malakocorafyas: Gncel Bulgulara Gre Trkiye'nin Malakocorafik Deerlendirmesi mit KEBAPI Sleyman Demirel niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Isparta kebapci@gmail.com Tam olarak tanmlanmad kabul edilse de Trkiye gastropodlar hakkndaki almalar 1700'l yllardan beri tespit edilmekte olup, detayl bir ekilde allm bulunmaktadr. Eldeki veriler baz genellemeler iin yeterli durumdadr. Trkiye, literatr ve almalara gre halen 42 familya ve 593 tr kara salyangozu ile trleme ve asndan zel bir ayrcala sahiptir. Toplam 707 (%52 endemijk) olan tr ve tralt takson miktar neoendemiklerin yksekliine iaret etmekte ise de, filocorafya dikkate alndnda paleoendemik kalnt taksonlarn znemli oranda olduu gzlenmektedir. almada, dalmlar ve trlerin korotipleri gz nne alnarak sz konusu taksonlarn biyocorafik olarak deerlendirilmesi ve Anadolu'nun dalmlar nda malakocorafik olarak blgelendirilmesi yaplmtr.
Temmuz, 2006 ve Haziran-Eyll, 2007 tarihleri arasnda Kemaliye ilesi sulak alanlarnda sucul Coleoptera faunas aratrlmtr. Gyrinidae, Haliplidae, Noteridae, Dytiscidae, Helophoridae, Hydrophilidae, Hydrochidae, Hydraenidae ve Dryopidae familyalarna ait toplam 61 tr tespit edilmitir. Zoocorafik analiz sonucunda trlerin elementleri belirlenmitir. Element oranlar: %5 Palearktik, % 16 Bat Palearktik, % 16 European, % 9,8 Gneybat Asiatik, % 1,6 Asiatik-European, % 18 Sibero-European, % 5 Turana-Balkan, % 1,6 Turana-European, % 5 Turana-EuropeanMediterran, % 6,5 Turana-Mediterran, % 1,6 Balkano-Anatolian, % 3,3 Anatolo-Caucasian, % 5 Anatolian Endemik, % 5 rano-Anatolian olarak belirlenmitir. Tespit edilen trlerin tamam aratrma alanndan ilk defa kaydedilmitir. Ayrca Laccobius persicus ve Laccobius alternus (Hydrophilidae) trleri Trkiye faunas iin yeni kayttr. Anahtar Kelimeler: Sucul Coleoptera, zoocorafya, fauna, yeni kayt, Kemaliye
SZ 045
Diyarbakr (Bismil) Leylek Populasyon Dinamii (2005-2007 Yllar) Ahmet KILI Dicle niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, 21280, Diyarbakr ahmetk@dicle.edu.tr Trkiyede remelerini gerekletiren trlerden biri de leylektir (Ciconia ciconia). Leylekler yalnzca reme dneminde deil, son yllarda kn da yurdumuzda bulunan trlerden biri olarak grlmektedir. Yuvalarn insan yerleim blgelerine de kurarlar. Leylek elerinin birbirlerini yuvalar dolaysyla tandklar kabul edilmektedir. Bunun, uzun yllar ayn yuvay kullanmalar dolaysyla olduu sylenir. Genel olarak yerleim yerlerinde bir veya birka yuva kurarlar. Dicle Nehri kysnda 53 yuva yaklak 200m aralklarla sralanmaktadr.
194
Diyarbakr (Bismil) en byk leylek reme populasyonuna sahiptir. Olduka ksa bir mesafede (20 km) leylekler birbirlerinden eit uzaklktaki yksek gerilim hatlar zerine kurduklar yuvalarda yavrularn yetitirdiler. Bu alma be yldan beri srdrlmektedir. Leylek yuvalar dzenli olarak reme dneminde her hafta, reme ncesi ve reme sonras dnemde ise iki haftada bir izlenmitir. 2005-2007 yllar arasnda leylek populasyon dinamii belirlenmitir. 2003-2004 yllar aras gzlem ve deerlendirmeler bu alma ile kyaslanmtr. Son yl iinde toplam yavru yetitirme saysnda bir art grlmektedir. Kullanlan yuva saysnda art tespit edilmemitir. Baarl kuluka saysnda art belirlenmitir. Be yavrulu yuva saylarnda bariz art dikkat ekicidir. 2007 reme dneminde populasyondaki yavrularn yarsna yakn be yavrulu yuvalarda yetitirilmitir. 2007 ylnda yuva bana ortalama 2.34 yavru dmektedir. Bu almalarn srdrlmesi, iklimsel ve evresel koullarn leylek populasyona olan etkilerini ortaya karacaktr. Elde edilecek sonular, deiik trlerin populasyon dinamiinin anlalmasna katkda bulunabilecektir. Anahtar Szckler: Populasyon Dinamii, beyaz leylek, Ciconia ciconia, yuva, yavru, reme populasyonu, Dicle Nehri, Diyarbakr, Bismil, Gneydou Anadolu Blgesi
SZ 046
Buna karlk palearktiin en nemli ku g yollarnn zerinde bulunmas ve barndrd nadir yarasa trleri bu yaplardan olumsuz etkilenebilmektedirler. Anahtar Kelimeler: Rzgar trbinleri, kular, yarasalar
SZ 047
Yeni Nesil Yakt : Biyodizel Volkan Vural TA, Dilek TEKDAL, Dicle DNMEZ ukurova niversitesi, Ziraat Fakltesi, Zootekni blm, 01150, Balcal, Adana vuraltas@gmail.com Fosil yaktlarndan elde edilen petroln kaynaklarnn yetersiz olmas ve buna bal olarak petrol rnlerinin fiyatlarnn pahal olmas insanlar alternatif enerji kaynaklarna yneltmitir. Dnyadaki pek ok lke zellikle gelimi lkeler enerji politikalar gerei yenilenebilir enerji kaynaklarnn kullanm paylarn artrma abasndadrlar. Bu alternatif enerji kaynaklarnn bir tanesi de biyodizeldir. Biyodizel; kolza (kanola), ayiek, soya, aspir gibi yal tohum bitkilerinden elde edilen yalarn, baz alg trlerinden, hayvansal yalardan ve hayvansal atklardan bir katalizatr eliinde ksa zincirli bir alkol ile (metanol veya etanol) reaksiyonu sonucunda aa kan ve yakt olarak kullanlan bir rndr. Biyodizel retiminin eitli metodlar olmakla birlikte gnmzde en yaygn olarak kullanlan yntem transesterifikasyon yntemidir. Transesterifikasyon; ya asitlerinin (bitkisel yalar, evsel atk yalar, hayvansal yalar) bazik bir katalizr eliinde alkol (metanol, etanol vb.) ile esterleme reaksiyonudur. Biyodizelin birok avantajnn yannda en nemlisi sera gazlar iinde byk bir pay sahibi olan CO2, yanma sonucu ortaya kan bir emisyon olup; dnyann en nemli evre sorunu olan kresel snmaya neden olmaktadr. Yine yanma sonucu aa kan ve sera gazlar arasnda yer alan CO, SOx, NOx emisyonlar da insan salna zararldr. Dolaysyla biyodizel, tarmsal bitkilerden elde edilmesi nedeniyle, biyolojik karbon dngs iinde, fotosentez ile CO2'i dntrp karbon dngsn hzlandrd iin sera etkisini artrc ynde etki gstermemektedir. Bu olumlu zelliklerinden dolay biyodizel ekonomik ve evre dostu bir yakt olarak Avusturya, Fransa, Almanya, talya, rlanda, Norve, sve, Polonya, Slovakya ve ek Cumhuriyetinin de iinde bulunduu birok Avrupa lkeleri tarafndan tercih edilmektedir.
Rzgr Trbinlerinin Kular ve Yarasalar zerine Etkileri Levent TURAN Hacettepe niversitesi, Eitim Fakltesi, 06800, Beytepe, Ankara letur@hacettepe.edu.tr Gnmzde giderek artan enerji gereksinimini karlayabilmek amacyla tm kaynaklar gittike artan llerde kullanlmaya balanmtr. Bunlar arasnda son rnleri itibariyle evreye zarar veren veya evre dostu enerji trleri sz konusudur. evre dostu olarak nitelenmesinde saknca grlmeyen enerji retim biimlerinden birisi de rzgr trbinleri araclyla rzgr enerjisi retilmesidir. Trkiye bu adan birok lkeden avantajl bir konumdadr. Kurulu maliyetleri dnda hibir dezavantaj bulunmad ne srlen rzgr trbinlerinin Trkiyedeki says gn getike artmaktadr. Austos 2007 itibariyle iletmedeki kurulu g 131 MW olup yaplmakta olan, veya izin alnanlarla birlikte planlanan deer ise bunun ok zerindedir. Yani halen yaplmakta olanlarn yannda birok santral da yaplacaktr.
195
Anahtar Kelimeler: Biyodizel, transesterifikasyon, kresel snma

SZ 048
Electrophoretic comparison of blood- Serum protenis of Spermophilus fulvus and Spermophilus xanthoprymnus (Mammalia: Rodentia) in Iran Mohammad MORAD Department of Biology, Faculty of Science, Zanjan University, Iran moradi_g@yahoo.com Globulin and albumin blood-Serum protein 48 Specimens of Spermophilus collected from Northeast (Mashhad and Bejnord), West (kurdestan, Hamadan, Ghazvin and Zanjan) and North-West Iran (Siyah cheshmeh and kelisacandi) were examined using the SDS-PAGE technique. The globulin region of Specimens from North- east and West consisted of 8 electrophoretic bands, but of 10 bands in Speciemens from North-west. Although this slight difference does not allow these two groups to be Separated at the species level, this difference with morphological. and kargological characteristics in specimens can help identify distribution of Spermophilus fulvus species in North-east and west, and Spermophilus xanthoprymnus spocies in North-west. Anahtar Kelimeler: Spermophilus fulvus , Spermophilus xanthoprymnus, albumin, globulin, Iran
SZ 049
(%), motilite sresi (s), younluk (x 109 /ml) ve pH deerleri srasyla; 54,402,32, 50,462,22 229,0428,10, 3,60,32 ve 7,80,02 olarak bulundu. Yan sperma kalitesi zerine nemli etkisinin olduu belirlendi. Genel olarak; sperma miktar, motilite, motilite sresi, younluk ve pH deerleri 3 yandakilerde daha yksek bulundu. Btn ya gruplar arasnda yaplan korelasyon hesaplamasnda, ya ve spermatolojik zellikler arasnda pozitif bir iliki olduu tespit edildi. Sperma kalitesi 3 yanda 1 ve 2 yana gre daha iyi oldu. Sonu olarak, L. abu trnde sperma kalitesi yalara gre deimektedir. Anahtar Kelimeler: Liza abu, sperma, ya
SZ 050
Atatrk Baraj Glnde Bulunan abut Bal (Barbus grypus H,1843)nn Sperm Kalitesinin Belirlenmesi Erdin AHNZ1, Faruk ARAL2, Zafer DOU1 1 Harran niversitesi, Bozova Meslek Yksekokulu, Su rnleri Blm, 63850, Bozova, anlurfa 2 Harran niversitesi, Dlerme ve Suni tohumlama ABD, Veteriner Fakltesi, 63300, Yeniehir, anlurfa, e_sahinoz@yahoo.com Bu alma, erkek abut balklarnda (Barbus grypus H., 1843) sperma kalitesini belirlemek amacyla yapld. reme sezonunda, 14 adet abut balndan sperma, abdominal masaj yntemi ile alnd. Alnan spermalarda, motilite, canllk sresi, spermatozoa younluu ve pH belirlendi. Motilite (%), canllk sresi (sn), spermatozoa younluu (x 106 /ml) ve pH deerleri srasyla; 61,712,27; 1550,50413,09; 19374,712894,34 ve 7,590,06 bulundu. Balklardan sperma Haziran ay iinde iki haftalk periyotta alnd. Anahtar kelimeler: abut bal, Barbus grypus, sperma
Atatrk Baraj Glnde Bulunan Liza abu (Heckel, 1843)nun Sperma Kalitesi zerine Yan Etkisi Zafer DOU1, Erdin AHNZ1, Faruk ARAL2 1 Harran niversitesi, Bozova Meslek Yksekokulu, Su rnleri Blm, 63850, Bozova 2 Harran niversitesi, Dlerme ve Suni tohumlama ABD, Veteriner Fakltesi, 63300 Yeniehir, anlurfa zafer_dogu@yahoo.com Bu alma, Atatrk Baraj Glnde bulunan reme dnemindeki erkek L. abu balklarnn spermatolojik zellikleri zerine yan etkisini belirlemek amacyla yapld. Atatrk Baraj Glnde Mart sonundan Nisan sonuna kadar toplam 45 adet erkek L. abu bal yakaland. Spermalar abdominal masaj yntemi ile alnd. Alnan spermalarda; sperma miktar (l), motilite
196
SZ 051
Yozgat aml Milli Park nn Eupelops ewng, 1917 (Acar, Orbatda, Phenopelopdae) Trleri zerine Sistematik ve Ekolojik Aratrmalar Elif KOOLU1, Nusret AYYILDIZ2 1 Erciyes niversitesi, Fen Bilimleri Enstits, Biyoloji Anabilim Dal, 2Kayseri Erciyes niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kayseri ekocoglu@erciyes.edu.tr Yozgat aml Milli Parkndan, 2005 2007 yllarnn mays aylar arasnda toplanan toprak, dknt, aa kabuu, yosun ve liken rneklerinden ayklanan oribatid akarlardan Eupelops ewing, 1917ye ait iki tr tespit edilmitir. Bu trler, daha nce Trkiyeden kaydedilmi olan E. nepotulus (Berlese, 1916) ve E. acromios (Hermann, 1804)tur. Tespit edilen trler; k ve tarama elektron mikroskobunda incelenerek zgn ekilleri izilmi, fotoraflar ekilmi, eitli organlarna ait lmleri yaplm, yaama alanlar ile Trkiye ve dnyadaki yayllar verilmi ve eitli sistematik sorunlar tartlmtr. Ayrca; bu trler rastlanma skl, trler aras iliki ve mevsimsel dalm zellikleri dikkate alnarak ekolojik bakmdan da deerlendirilmitir. Anahtar Kelimeler: Acari, Oribatida, Eupelops, sistematik, ekoloji, Yozgat aml Milli Park.
SZ 052
lmleri yaplm, yaama alanlar ile Trkiye ve dnyadaki yayllar verilmi ve eitli sistematik sorunlar tartlmtr. Ayrca; bu trler rastlanma skl, trler aras iliki ve mevsimsel dalm zellikleri dikkate alnarak ekolojik bakmdan da deerlendirilmitir. Anahtar Kelimeler: Acari, Oribatida, Zygoribatula, sistematik, ekoloji, Yozgat aml Milli Park
SZ 053
zmir Yresi Civarndaki Evcil Atlarn Equus caballus Linnaeus, 1758 Barsak Siliyatlarndan Bir Tr Blepharocorys curvigula (Ciliophora: Blepharocorythidae) Hakknda Gzde GRELL, Bayram GMEN Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Zooloji A.B.D., 35100 Bornova, zmir ggurelli@yahoo.com zmir yresi civarnda bulunan evcil atlarn Equus caballus Linnaeus, 1758 arka (byk) barsanda yaayan Blepharocorys curvigula (Gassovsky, 1919)nn taksonomik ve morfolojik durumu aratrlmtr. Blepharocorys curvigula, incelenmi olan toplam 13 attan dokuzunda grlmtr (%69.00). almamz, trn lkemiz atgillerinin barsanda bulunduuna ilikin ilk kayt olmas yan sra, almamzda atlarmzdan llen rnekler morfolojik karakterler ve biyometrik veriler bakmndan orijinal tanmlamalarda verilenlere benzer bulunmutur. Anahtar Kelimeler: Equus caballus, Blepharocorys curvigula, evcil at, barsak siliyat
SZ 054
Yozgat aml Milli Parknn Zygorbatula berlese, 1916 (Acari, Oribatida, Oribatulidae) Trleri zerine Sistematik ve Ekolojik Aratrmalar Abdulkadir TADEMR , Nusret AYYILDIZ 1 Erciyes niversitesi, Fen Bilimleri Enstits, Biyoloji Anabilim Dal, Kayseri 2 Erciyes niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kayseri abdulkadirtasdemir@gmail.com
1 2
ki yeni Phallodrilinae (Oligochaeta, Annelida) tr, Coralliodrilus amissus sp. n. ve Gianius anatolicus sp. n. Naime ARSLAN1, Tarmo TMM, Christer ERSUS 1 Eskiehir Osmangazi niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Eskisehir narslan@ogu.edu.tr 2001-2003 tarihleri arasnda, Sakarya Nehrinin takn yaparak oluturduu Balkdam sulak alanndan toplanan 1471 rnein incelenmesi sonucunda, Phallodriline familyasna ait iki yeni Oligocheata tr tespit edilmitir, Coralliodrilus amissus sp. n. ve Gianius anatolicus sp. n. Literatr bilgilere gre bir phallodrilin Tubificid cinsi olan 197
Yozgat aml Milli Parkndan, 2005 2007 yllarnn mays aylar arasnda toplanan toprak, dknt, aa kabuu, yosun ve liken rneklerinden ayklanan oribatid akarlardan Zygoribatula Berlese, 1916ya ait iki tr tespit edilmitir. Bu trler, daha nce Trkiyeden kaydedilmi olan Z. exilis (Nicolet, 1855) ve Z. cognata (Oudemans, 1902)dir. Tespit edilen trler; k ve tarama elektron mikroskobunda incelenerek zgn ekilleri izilmi, fotoraflar ekilmi, eitli organlarna ait
Coralliodrilus Ersus, 1979, bugne kadar sadece denizlerin nispeten lk olan s blgelerinden kaydedilmitir. Bu yzden Coralliodrilus amissus sp. n. bu taksonun tatl sulardan kaydedilen ilk yesidir. Benzer ekilde Gianius Ersus, 1992 cinsi de tuzlu sularda yayl gstermektedir. Gianius anatolicus sp. n. daha nce Fransa ve ngilterede yer alt sularndan kaydedilen Gianius riparus ile ok benzerlik gstermektedir. Anahtar Kelimeler: Annelida, Oligochaeta, Phallodrilinae, taksonomi.
SZ 055
elde edilen yumurtalar incelenimi ve zellikle yumurta morfolojileri farkl olan rneklerin molekler almas yaplmtr. zole edilen DNAdan 28SR ve 5.8 SF primerleriyle rDNA ITS2 blgesi oaltlp DNA dizi analizi Automatic suquencer kullanlarak yaptrlmtr. Analizler sonucunda elde edilen dizilerin eletirilmesi ve kyaslanmas iin Chromas Lite program kullanlm ve diziler arasndaki benzerliklermevcut dizilerle de karlatrlarak deerlendirilmitir. Elde edilen sonularla, lkemizde An. maculipennis s.s., An. melanoon ve An. sacharovi trlerinin varl saptanm ve trlerin corafik dalmlar belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: Anopheles maculipennis grubu, sivrisinekler (Diptera: Culicidae), molekler sistematik, PCR, ITS2
SZ 056
Trkiyede Anopheles maculipennis Grubunun (Diptera: Culicidae) Molekler Sistematii Emel KABARTAN, Fatih Mehmet. MEK, Celal LGER, Fevzi BARDAKCI Adnan Menderes niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Aydn emelkabartan@hotmail.com Anopheles maculipennis Grubu, Palearktikte simpatrik ya da allopatrik olabilen 11 sibling tr iermektedir ve bu trlerin birounun stmaya vektrlk yapmas nedeniyle, ekonomik ve medikal adan ok nemlidir. lkemizde imdiye kadar snrl arazi almalaryla toplanan dii rneklerden elde edilen yumurtalarn morfolojisine gre gruba ait Anopheles maculipennis s.s., An. sacharovi, An. subalpinus, An. melanoon ve An. messeae trlerinin varl bildirilmi olmakla birlikte, grubun sistematik sorunlar zlememitir. Bugn yalnzca yumurta morfolojisinin grup yelerinin ayrlmasnda yeterli bir karakter olmad, yumurta morfolojilerindeki mevsimsel farkllklar, tr ii varyasyonlar ve simpatrik trlerdeki desen benzerlikleri gibi nedenlerle hatal tehislerin yaplm olduu pek ok aratrma ile gsterilmitir. Son yllarda ise, Anopheles maculipennis grubunda nkleer rDNA ITS2 (second internal transcribed spacer) ve Mitokondriyal sitokrom-c oksidaz geni (COI) dizileri kullanlarak yaplan molekler almalar ile grubunun trleri arasndaki farkllklarn saptanabilmesi mmkn olmutur ve bu almalarla gruptaki sistematik sorunlarn zmnde nemli baarlar elde edilmitir. Aratrmamzda, lkemizde Anopheles maculipennis grubuna ait hangi trlerin bulunduunun ve bu trlerin nasl bir corafik dalma sahip olduunun belirlenmesi amacyla, Trakya, Karadeniz, Akdeniz, Anadolu, Gneydou Anadolu ve Dou Anadolu blgelerinde az aspiratrleri ve CCD k tuzaklaryla ergin dii ve erkek rnekler toplanmtr. Toplanan rneklerin bir ksmndan
Hidrolojik ve Morfolojik Adan Farkl Akarsu Sistemleri zerine Kurulu Olan 30 Farkl Baraj Glnde Yaplan Balklandrma almalarnn Deerlendirilmesi Deniz NNAL KUYAB1, Fsun ERKAKAN2 Kundu Turizm Yatrmclar Birlii, Kundu KyAntalya 2 Hacettepe niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Beytepe-Ankara innald@yahoo.com
Trkiye i sularna sonradan giren veya yerel faunamza ait baz balk trleri ile bunlarn kltr formlar ekonomik balkl ya da sportif olta balkln gelitirmek, sucul sistemde istenilmeyen bir sorunu zmlemek amacyla veya evresel mdahaleler ve hidrojeolojik deiimler sonucunda oluabilecek rn azalmalarn engellemek ve trn devamlln salamak amacyla ok sayda sucul sisteme braklmtr. Rezervuar yapmlar sonucunda farkllaan morfolojik, hidrolojik ve biyolojik yap ksa ve uzun dnemde gzlenebilecek baz ekolojik sorunlara neden olmaktadr. Oluan riskler sadece o sucul sistemde kalmayp, yakn evrede ve havzada bulunan doal veya dier yapay sucul sistemlere de tanmaktadr. Bu almada; Trkiyede bulunan 30 farkl Baraj Glnde yaplan balklandrma almalar incelenmitir. Anahtar Kelimeler: Trkiye, baraj balklandrma, doal ve yabanc balk trleri gl,
198
SZ 057
SZ 058
Bombyx mori L. (Lepidoptera; Bombycidae) Besin Miktarna Bal Geliim Meryem ERSEYS Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Bornova, zmir meryemerseyis@hotmail.com Geliim biyolojisinde aklanmas zor olan problemlerden biri vcut bykl ile canly oluturan yaplarn bykln dzenleyen faktrlerin neler olduudur. Canlnn geliimi ve organlarn bymesinin genetik ve evresel faktrlere bal olarak; molekler ve fizyolojik mekanizmalar tarafndan dzenlendii bilinmektedir Bceklerde bymenin molekler mekanizmas erevesinde; hcre bymesi ile alnan besin arasnda bir iliki olduu ve bu ilikide insulin sinyalinin normal bymenin gereklemesi iin art olduu belirtilmektedir. Yaplan almada ipekbceklerinde de geliim, besin miktarna bal olarak izlenmitir. Normal besin miktar (30gr) ile beslenen kontrol grubunun geliimi gz nnde bulundurularak 20gr (grup I) ve 10gr (grup II) besin verilen gruplardaki geliim farkllklar belirlenmeye allmtr. Larval srecin uzamasnda ve koza rme davrannda ortaya kan gecikme, alnan besin miktarna bal olarak I. grupta ok belirgin bir farkllk gstermemesine karn II.grupta belirgin farkllklar izlenmitir. Gruplar arasndaki farkllklar besin-hormon ilikisine balanabilmektedir. Besin miktarnn azlnda salnan hormon miktarnn da azald bilinmektedir. Bombyx mori larvalarnn da byklkleriyle doru orantl olarak koza rdkleri, pupa ve kelebek olduklar grlmtr. Larvalarn geliimi esnasnda, ancak kritik arlk denilen arl geen larvalarn bakalam geirmeleri nemli bir noktadr. Koza boyutundaki farkllklarn ise ipek miktarn etkileyecei aktr Holometabol geliim gsteren Bombyx moride yumurtadan ktan itibaren kelebek oluncaya kadar geirilen tm evreler bir zincirin halkalar olarak kabul edilirse, zincirin larval evresinde meydana gelecek beslenmeye bal geliim bozukluklarnn son halkaya kadar uzand ve ipekbcei geliiminde anomaliler meydana geldii belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: Bombyx mori, besin, geliim
Cakt Vadisi (Adana, Nide) Elma Alanlarnda Avrupa Yaprak Bkeni, Archips rosanusun Parazitoidleri, Parazitoidlerin Populasyon Geliimleri ve Etki Seviyeleri Ouzhan DOANLAR Mustafa Kemal niversitesi, Ziraat Fakltesi, Bitki Koruma Blm, 31034, Antakya, Hatay doganlaro@yahoo.com.tr Avrupa yaprak bkeni, Archips rosanus (L.) (Lepidoptera:Tortricidae) elma bahelerinde genellikle ikincil, zellikle mcadele yaplamayan bahelerde birincil nemli bir zararldr. almada akt Vadisinde A. rosanus zerindeki parazitoid trler, bu trlerin etkinlii ve zararl ile birlikte populasyon geliiminin belirlenmesi amalanmtr. Denemeler akt Vadisinde( Adana-Nide) 10-20 yal elma aalarnda (Stark Crimson, Golden, Starking ve Misket) yrtlmtr. Yumurta zerinde ayda bir, dier dnemler zerinde haftalk yaplan rneklemelerle toplanan 420 yumurta paketi, 2085 larva ve 520 pupa denemelerde kullanlmtr. Her bir biyolojik dnem kendi zelliklerine gre laboratuvarda kltre alnm ve yaplan gnlk kontrollerle kan parazitoidler alnarak uzmanlar tarafndan tehis edilmitir. A. rosanusun yumurta, larva ve pupa dnemlerinde beslenen toplam 14 parazitoid tr ve 5 hiperparazitoid tr tespit edilmitir. Bunlar: Trichogramma dendrolimi Mats. (Hymenoptera: Trichogrammatidae), Dolichogenidea laevigatus (Ratzeburg), Dolichogenidea immissus (Papp), Apanteles sp, Microgastrinae sp 1..(Hym.: Braconidae) ve Lissonata rubricosa Brischke, Scambus elagans Woldstet, S. (Atelophadnus) rufator Aubert, Campopleginae sp 1., Phytodietus polyzanias Forster, Itoplectis maculator F (Hym.: Ichneumonidae), Hockeria sp. (Hym.: Chalcididae), Monodontomerus aereus Walker (Hym.: Torymidae), Nemorilla floralis (Fallen) (Dip.: Tachinidae) ve Pteromalus sp. (Hym.:Pteromalidae), 5 adet hiperparazitoid Barycapus talitzkii (Kostjukov) (Hym.: Eulophidae) and Dibrachys cavus Walker, D. boarmiae Walker, Stictopistus sp. (Hym.:Icneumonidae), Perilamphus tristis Mayr. (Hym.: Perilamphidae) olarak belirlenmitir. Her iki ylda en yaygn parazitoid trler, L. rubricosa (%50.67;30.37), D. laevigatus (%18.67;23.08) ve I. maculator (%6.67;12.82) olarak belirlenmitir. Bu trlere ait parazitleme oranlar 2001 yl iin srasyla % 8.4;%3.5;%5, 2002 yl iin srasyla %3.4;%2.5;%3.3 olarak saptanmtr. Tm trler iin toplam parazitleme oran 2001 ylnda % 28.4, 2002 ylnda % 16.5 olarak bulunmutur. almada Cakt vadisinde A. rosanus zerinde zengin bir parazitoid 199
kompleksinin olutuu belirlenmitir. Bu parazitoidlerden A. ater, D. immissus, Microgastrinae sp.1, S. elegans, Monodontomerus aereus, N. floralis sadece 1 lokalitede saptanm ve parazitleme oranlar ok dk kalmtr. D. Leavigatus, L. rubricosa zararl larvalar zerinde, I. maculator ise zararl pupalar zerinde en yaygn parazitoid olarak belirlenmitir. Sonu olarak akt Vadisinde elmada zararl A. rosanus zerinde var olan parazitoid kompleksinin zararly bask altna almakta yeterli olmad belirlenmitir. Ancak, parazitoidlerin, zararlnn ilk kndan itibaren yumurta, tm larva dnemlerinde prepupa ve pupa dnemlerinde etkinlik gstermesi, farkl trlerin zararlnn farkl dnemlerine zelleerek rekabetten kamas ve ila uygulamalarnn snrlayc etkilerinden kurtulduktan sonra baz trlerin hzl bir art gstermesi gibi zellikleri gz nne alndnda gerekli nlemler alnd takdirde A. rosanus zerindeki parazitoid etkisinin kuvvetli bir ekilde artabilecei dnlmektedir. Anahtar Kelimeler: Archips rosanus, yaprak bken, doal dman, parazitoid, biyolojik mcadele
SZ 059
elde edilmitir. Btn scaklk derecelerinde parazitleme bakmndan T. evanescensin dier iki tre gre daha baarl olduu gzlenmitir. Parazitlenmi yumurtalardan ergin k bakmndan da benzer durum grlmtr. Btn uygulamalarda kan erginlerin byk bir ksmn dii bireyler oluturmu ve dii birey k bakmndan scaklk dereceleri arasnda nemli bir fark gzlenmemitir. Btn parazitoidler iin artan scakla bal olarak gelime sresi azalmtr. 13Cde T. brassica dier iki tre nazaran daha ge erginlemitir. 30Cde ise gelime sresi bakmndan trler arasnda farkllk grlmemitir. 35Cde T. evanescens ve T. cacoeciae trleri pupa evresine kadar ulam fakat ergin k grlmemitir. Ayn scaklkta T. brassicae pupa evresine ulaamamtr. Dk scaklklarda parazitoidlerin yrme hzlarnda azalma gzlenmitir. Her parazitoid trne ait erginler 13Cde dier scaklk derecelerine gre daha uzun sre yaamlardr. Sonu olarak T. evanescensin farkl scaklklardaki parazitoid kalitesinin dier 2 trden daha iyi olduu gzlenmitir. Anahtar Kelimeler: Parazitoid, Yrme hz, cinsiyet oran, mr uzunluu, parazitleme
SZ 060
lkemizin Farkl Blgelerinden Toplanan Trichogramma Trleri zerine Ortam Scaklnn Etkileri Derya SARIBEK1, Nurettin DEMREZEN1 Abdurrahman AYVAZ2 1 Erciyes niversitesi, Fen Bilimleri Enstits, Biyoloji Anabilim Dal, Kayseri 2 Erciyes niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 38039, Kayseri ayvaza@erciyes.edu.tr Bu almada lkemizin farkl blgelerinden toplanan Trichogramma trleri zerine ortam scaklnn etkileri aratrlmtr. Trichogramma evanescens Westwood Adana Zirai Mcadele Aratrma Enstitsnden Trichogramma brassicae Bezdenko, zmir (Bornova) Zirai Mcadele Aratrma Enstitsnden ve Trichogramma cacoeciae ise Trakya blgesinden elde edilerek laboratuar ortamnda kltre alnmtr. Stok kltrden alnan parazitoidler 13, 18, 24, 27, 30 ve 35C, 70 5 bal nem ve 14:10 saat (Aydnlk : karanlk) klanma periyoduna ayarlanm iklimlendirme odalarnda gelimeye braklmtr. Parazitoidin farkl scaklk derecelerindeki parazitleme oran, ergin k, cinsiyet oran, gelime sresi, mr uzunluu ve yrme hzlar aratrlmtr. Her 3 parazitoid iin en yksek parazitleme 24, 27 ve 30C scaklklarda
Av-Avc likisinde Patojen Geii: Dendroctonus micans (Coleoptera: Curculionidae, Scolytinae)- Rhizophagus grandis (Coleoptera: Rhizophagidae) rnei Mustafa YAMAN1, mer ERTRK2, Onur TOSUN1, iek AYDIN1 1 Karadeniz Teknik niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 61080, Trabzon 2 Ordu niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Ordu muyaman@hotmail.com Dev kabuk bcei Dendroctonus micans (Coleoptera: Curculionidae, Scolytinae) Avrupa ve Asyadaki ladin ormanlarnda byk zararlara neden olan nemli bir zararldr. lkemizde mevcut yayln srekli geniletmekte olan bu bcek ile mcadele tm dnyada byk umutlar vaat etmesi nedeniyle bu zararlnn doal dman, etkin ve zgn yrtcs olan predatr bcek, Rhizophagus grandis (Gyll.) ile yaplmaktadr. Bu almada ncelikle biyolojik mcadele amacyla nemli bir zararl olan D. micansta hastalk oluturan doal organizmalar tespit edilmi ve tespit edilen bu organizmalarn R. grandise geii aratrlmtr. alma sresince D. micansta bilinen patojeni Helicosporidiuma ilave olarak ilk kez 3 yeni patojen daha bulunmutur. Bu patojenlerin biri Metschnikowia typographi, dier ikisi, Mattesia ve 200
Meinzberia cinslerine ait neogregarin olarak tanmlanmtr. D. micansn bu drt nemli patojenin, onun etkili predatr R. grandise geii aratrlmtr. Elde edilen veriler D. micans ta tespit edilen drt patojenden nn doal ortamda D. micans larvalaryla beslenen predatr bcek R. grandise getiini gstermektedir. Bu alma nemli bir zararl olan D. micanstan onun doal dman olan predatr R. grandise patojen geiinin ilk kantlarn sunmaktadr. Anahtar Kelimeler: Av-avc ilikisi, patojen geii, Dendroctonus micans, Rhizophagus grandis, biyolojik mcadele
SZ 061
incelenmesi bize trlerin ayrt edilmesinde nemli bir katk salar. Bu almada Dou Karadeniz blgesinde yayl gsteren Isophya zernovi, I. karadenizensis, I. rizeensis, I. redtenbacheri, I. autumnalis, I. reticulata, I. sureyai ve I. schneideri trlerinin erkek ar sesleri incelenmitir. Erkek ar seslerinin spektral analizine gre; I. rizeensis, I. sureyai, I. reticulata birbirlerine benzerken, I. zernovi, I. autumnalis ve I. karadenizensis trleri de kendi ierisinde benzer sesler olutururlar. I. redtenbacheri her iki gruptan daha farkl bir ses oluturmaktadr. Bu trlerden I. rizeensis hari, dierlerinin erkek ar sesleri ilk kez allmtr. Ayrca belirtilen trlerin erkek ses organlarnn yaps da ayrntl olarak incelenmitir. Anahtar Kelimeler: Biyoakustik, ses organ, Orthoptera, Isophya, Dou Karadeniz Blgesi
SZ 062
Dou Karadeniz Blgesinde Yayl Gsteren Isophya (Orthoptera: Phaneropterinae) Trlerinin Biyoakustik zellikleri Hasan SEVGL1, Ali DEMRSOY2, Battal IPLAK3 1 Harran niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Osmanbey Kamps, anlurfa 2 Hacettepe niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Beytepe, Ankara 3 Akdeniz niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Antalya hsevgili@harran.edu.tr Bceklerin bir ok grubunda eitli yollar ve mekanizmalar kullanlarak iletiim salanr (ses sinyalleri, kimyasal sinyaller, k, grsel vb.). Bunlardan birisi de mekanik bir yol olan sesle iletiimdir. Bceklerde sesle iletiimin evrimlemesindeki en nemli etken, eleme davranyla ilgili olmasdr. Ayn zamanda sesle iletiim prezigotik izolasyon mekanizmas olarak i grr. Ses sinyali oluturan trlerin hemen hepsi, kar eeyde olumlu bir tepkiye yol aacak tre zg zel sinyaller retirler. zel ar seslerindeki varyasyon tr ii ve trler aras seilimde i grr. Bu sinyaller zellemi organlar kullanlarak oluturulur. Bu anlamda biyoakustik almalar geen yzyln ikinci yarsndan balayarak hzl bir ekilde artmtr. ekirgeler sesle iletiimde kullanlan akustik yaplarn evrimletii ilk hayvan gruplarndan biridir. zellikle Orthoptera takmnn Tettigoniidae ve Acrididae familyasnn bir ok yesi tre zg zel ar sesleri olutururlar. almamza konu olan Isophya cinsi Tettigoniidae familyas ierisinde alr. Bugne kadar Trkiyeden 39 Isophya tr saptanm ve yaklak %75 i Anadoluya endemiktir. Bu cinse ait trlerin birounun tehisleri morfolojik olarak olduka gtr. Bu nedenle erkek ar seslerinin
Gebelik Sresince Uygulanan Oktilfenoln Yavru Sanlar zerindeki Kanibalistik Etkileri Emre GKTEKN, Nurhayat BARLAS Hacettepe niversitesi, Biyoloji Blm, Beytepe, Ankara goktekin@hacettepe.edu.tr Oktilfenol alkilfenollerin paralanmasyla ortaya kan bir kimyasaldr. eitli ekillerde doal strojenleri taklit etmektedir ve yaygn kullanm sonucu maruziyete bal olarak bata insan olmak zere balk, ku v.b. hayvanlarda toksik ve strojenik etkiler gstermektedir (Colborn et al., 1993; Safe, 1995). Yavrularn yenmesi ve ldrlmesi sanlarn da dahil olduu birok hayvan trnde rapor edilmitir. Kanibalizmin meydana gelmesi iin birok neden bulunmaktadr. zellikle dardan kimyasal madde uygulanmasnn veya hormonal deiimlere yol amann kanibalizmi ortaya karaca dnlmektedir (Lonstein and Gammie, 2002; Ebensperger 1998). Bu almada, ftal dnemde strojenik bir bileik olan oktilfenole maruziyetin gebe sanlar zerindeki kanibalist etkisinin ortaya karlmas amalanmtr. Bu dorultuda normal-kontrol, yakontrol olmak zere iki kontrol grubu; 100 mg/kg/gn ve 250 mg/kg/gn olmak zere iki uygulama grubu; toplam drt deney grubu oluturulmutur. Uygulama gruplarnda gebe sanlara gebelik sresince her gn, belirlenen miktarlarda oktilfenol msr yanda zlerek uygulanmtr, uygulama srt blgesinden derialt yoluyla gerekletirilmitir. Normal-kontrol grubuna hibir uygulama yaplmazken ya-kontrol grubuna ayn miktarda msr ya enjekte edilmitir. 201
Doumdan sonra gebe sanlarn davranlar incelenmi ve yavrularna kar gelitirdii kanibalist davranlar gzlemlenmitir. Yaplan almalar sonucunda; 100 mg/kg/gn oktilfenol uygulama grubunda %47 ve 250 mg/kg/gn oktilfenol uygulama grubunda %51 orannda grlen kanibalist davrann kontrol (%31) ve ya-kontrol (%24) gruplarna gre nemli derecede artm olduu tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: evresel strojenler, alkilfenol, oktilfenol, kanibalizm, san.
SZ 063
Kzlrmak Deltasnda, Acrocephalus cinsinin 2002 2007 Yllarna Ait lkbahar ve Sonbahar G Fenolojisi Pnar ZAM1, Kiraz ERCYAS1, Arzu GRSOY2, A. Cemal ZSEMR2, Nizamettin YAVUZ1, Y. Sancar BARI1 1 Ondokuz Mays niversitesi Ornitoloji Aratrma Merkezi 2 Ondokuz Mays niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm pozcam@omu.edu.tr G eden bireylerden elde edilen veriler, g zaman, g paternleri ve g boyunca habitat tercihlerini belirlemede kullanlr. Buna ek olarak geri bildirim verileri g basamaklarn, ya depolama oranlarn, vcut arlklarndaki deiimleri, ty deitirme basamaklar gibi pek ok bilgiyi salar. Bu almada Kzlrmak Deltas, Cernek Halkalama stasyonunda 20022007 ilkbahar ve sonbahar g dneminde yrtlen halkalama almalar srasnda yakalanp halkalanan Acrocephalus cinsine ait 5 tr deerlendirilmitir. allara paralel olarak kurulu sis alar ile yakalanp halkalanan kular Busse (2000) standartlarna uygun olarak deerlendirilmitir. Bu cinse ait A. scirpaceus (Saz kamn), A. palustris (al kamn), A. arundinaceus (Byk kamn), A. schoenobaenus (Kndra kamn) ve A. dumetorum (Kuzey kamn) trleri yakalanarak halkalanmtr. A. dumetorum 2005 sonbaharnda halkalanm olup, bu kayt trn Trkiyedeki 5. kayd olma zellii gstermektedir. En ok halkalanan trler srasyla ilkbaharda A. arundinaceus (123) ve A. scirpaceus (118), sonbaharda ise A. scirpaceus (527) ve A. palustris (237) olarak belirlenmitir. En ok yakalanan A. scirpaceus, A. palustris ve A. arundinaceus trlerine ait yakalanma dinamikleri analiz edilmitir. Bu trlerin ilkbaharda mays aynda, sonbaharda ise almann balad austos ayndan eyll aynn bana
kadara youn olarak g ettikleri gzlenmitir. Bu trlere ait halkalama verilerinden A. scirpaceus en erken ge balad ve son olarak gn tamamlad, A. arundinaceusun ise en ge ge balad ve ilk olarak gn tamamlad belirlenmitir. alma alannda reyen A. scirpaceus ve A. arundinaceus trlerine ait ilkbahardaki tekrar yakalanma oran srasyla %8.7 ve %3.2 iken A. palustristen tekrar yakalanmamtr. Sonbaharda ise tekrar yakalanma oranlar A. arundinaceus iin %12.2, A. palustris iin %11.8 ve A. scirpaceus iin % 7.7 olarak tespit edilmitir. lkbahar ve sonbaharda farkl tekrar yakalanma oranna sahip olan A. palustrisin ilkbahar ve sonbaharda farkl g stratejisine sahip olduunun gstergesi olabilir. A. scirpaceus trne ait ilkbahar dneminde 08.04. 2004 tarihinde tarafmzdan halkalanan bir birey Ukraynadan 17.04.2004 tarihinde, Antalya Manavgatta 23.04.2004 tarihinde halkalanan bir birey 08.05.2004 tarihinde Cernek halkalama istasyonunda geri bildirilmitir. Anahtar Kelimeler: Kzlrmak Deltas, g, Acrocephalus
SZ 064
Cataglyphis aenescens (Hymenoptera: Formicidae) ilerinde Gerek Renkli Grmenin Davransal Analizi Ylmaz AMLITEPE, Volkan AKSOY, Neslihan REN Trakya niversitesi Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm 22030 Edirne yilmazc@trakya.edu.tr Cataglyphis aenescens iileri gerek renkli grmeye sahip olup olmadklarnn ve krmz blge duyarllklarnn belirlenmesi iin monokromatik k uyaranlarna kar besin dll olarak eitilip test edilmilerdir. Renkli grme ve L reseptr foton yakalama deneyleri cam bir Y borudan oluan ikili seim dzeneinde, krmz blge duyarllk deneyleri de dairesel bir oriyentasyon platformunda gerekletirilmitir. Yborunun yan kollarna ve oriyentasyon platformunun bir kenarna alan delikle balantl kk bir boruya plastik besin kaplar balanmtr. Dar bant aralkl renkli filtreler besin kaplarnn arkasna yerletirilen k kutularnn nlerine taklm ve besin ile ilikilendirilecek olan uyarann nndeki kaba besin olarak sulandrlm bal konulmutur. iler k uyaranlar dnda kullanabilecekleri tm olas ipularnn baskland koullarda 2 hafta sre ile eitilip test edilmilerdir. Y-borudaki eitimde e k iddetine (1,1x 1011 202
foton) sahip monokromatik uyaranlar (370, 440, 540,640 nm ve 590-620nm), oriyentasyon platformundaki eitimde ise 590, 610, 630 v3 650 nmlik monokromatik uyaranlar kullanlmtr. Y borudaki eitim sonrasnda 2 tip test gerekletirilmitir. lk test olan kontrol testinde iiler eitim ile ayn uyaran koullarnda test edilmi ve uyaranlar arasndaki seim frekanslar belirlenmitir. Gerek renkli grmenin belirlenecei ikinci tip test olan kritik testlerde ise besin ile ilikilendirilen uyaranlarn iddetleri ntral younluk filtreleri ile 1 log birim (10 kat) drlm ve karncalarn seim frekanslar belirlenmitir. Elde edilen sonulara gre iiler besin dll olarak eitildikleri 370 ve 540 nmlik k uyaranlarn hem kontrol hem de kritik testlerde alternatif dlsz uyaranlardan ayrt edebilmilerdir. 440 ve 640 nmlik uyaranlar alternatif uyaranlardan ayrt etmede ise baarsz olmulardr. Sonular C. aenescens iilerinin UVyeil dikromatik renkli grmeye sahip olduklarn gstermektedir. E iddete sahip 590 (+) ve 620 (-) nmlere kar Y boruda eitilip bu uyaranlar arasndaki seim baarlar deerlendirildiinde ise iilerin bu iki uyaran k iddetindeki farkllklara gre (foton yakalama, 1 log nite drlm) birbirlerinden ayrt edebildikleri tespit edilmitir. Dairesel oriyentasyon platformunda ise iiler 590 ve 610 nmlik uyaranlara kar anlaml bir ynelim gerekletirmiken 630 ve 650 nmlik uyaranlar ile test edildiklerinde dalm rasgele olmutur. Sonular C. aenescens iilerinin krmz blgedeki duyarllklarnn ve ayrm yeteneklerinin rengin akromatik bileeniyle balantl olduunu gstermektedir. Anahtar Kelimeler: Renkli grme, L-reseptr, foton yakalama, krmz duyarllk, karncalar, davran
SZ 065
plastik besin kaplar balanm ve kaplardan birisine besin olarak sulandrlm bal konulmutur. Her iki kabn arkasna konulan zde k kutularnn nne k uyaranlarn elde etmek iin kullanlan dar bant aralna sahip renk filtreleri yerletirilmitir. Ik uyaran olarak 40 nm dalga boyu aralklarnda 340380 ve 510-550 nmlik monokromatik k uyaranlar kullanlmtr Her iki eitim prosedrnde de iiler daima ksa olan dalga boyuna besin dll olarak eitilmilerdir. Tekli artlandrma prosedrnde iiler sadece dll uyarann (+) olduu koullarda, ayrmsal artlandrma prosedrnde ise hem dll hem de dlsz uyarann ayn anda bulunduu koullarda eitilmilerdir. Eitim sonrasnda farkl test gerekletirilmitir. lk testte her iki artlandrma prosedr ile eitilen iiler eitim ile ayn koullarda test edilmilerdir (Kontrol testi). kinci tip testte tekli artlandrma prosedr ile eitilen iiler ayrmsal prosedrdeki eitim koullaryla, ayrmsal artlandrma prosedr ile eitilen iiler de tekli prosedrdeki eitim koullaryla test edilmilerdir. nc tip testte ise iiler her iki eitimde de + olarak kullanlan dalga boyunu alternatif baka bir dalga boyundan ayrt etme konusunda test edilmilerdir (340 vs 550, 510 vs 370). Her bir test iin toplam 30 iinin tercihi kaydedilmi ve deerlendirilmitir. 510 nmye besin dll olarak eitilen iiler her iki eitim tipinde de bu uyaran hem 550 nmden hem de dier alternatif uyaranlardan anlaml bir ekilde ayrt edebilmilerdir. 340 nmye eitilen iiler ise bu uyaran 380 nmlik uyarandan sadece ayrmsal artlandrma prosedr ile eitildiklerinde ayrt edebilmilerdir. Sonular F. cunicularia iilerinin hem UV hem de yeil blgeden seilen ve aralarnda 40 nmlik renk uzakl bulunan uyaranlar arasnda ince ayar renk ayrm (renk tonu ayrm) yapabildiklerini gstermektedir. Arlar ve kelebeklerin de sahip olduklar bilinen bylesi renk tonu ayrm yetenei karncalar dnyas iin ilk bulgudur. Anahtar Kelimeler: Renkli grme, renk tonu ayrm,tekli artlandrma, ayrmsal artlandrma, karncalar, formica, davran
SZ 066
Formica cunicularia (Hymenoptera: Formicidae) ileri Renk Tonu Ayrm Volkan AKSOY, Ylmaz AMLITEPE Trakya niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 22030, Edirne volkanaksoy@trakya.edu.tr Formica cunicularia iileri spektrumun ayn renk blgesine karlk gelen birbirlerine yakn iki dalga boyu arasndaki ayrm (renk tonu ayrm) yeteneklerinin belirlenmesi iin yuvalarna bal cam bir Y borudan oluan dzenekte tekli ve ayrmsal artlandrma prosedrleri kullanlarak monokromatik k uyaranlarna besin dll olarak eitilip test edilmilerdir. Y borunun iki yan koluna
Kaldrm karncas Tetramorium caespitumda Ik iddeti Eik Deeri ve Ik iddeti Ayrm Neslihan REN, Ylmaz AMLITEPE Trakya niversitesi Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm 22030 Edirne neslihan_uren@hotmail.com Tetramorium caespitum iileri uyaranlar alglayabilecekleri en dk k iddetinin (eik 203
deeri) tesbiti iin dairesel oriyentasyon platformunda belli bir k iddetine (1,1x1011 foton) sahip 370 nm(UV), 440nm (mavi), 540nm (yeil) ve 640nm (krmz) lik dalga boylarna sahip k uyaranlarna eitilip test edilmitir. Her bir dalga boyu iin yaplan kontrol (eitimdeki iddet deeri) testlerinde iiler eitildikleri uyaran ynnde anlaml bir tercihte bulunmulardr. Eitimdeki k uyaranlarnn iddet deerlerinin ntral younluk filtreleriyle drld kritik testlerde iddetin UV ve krmz blgede 10 kat (1,1 x 1010 foton) mavi ve yeil blgede ise 16 kat (6,875 x 109 foton) drld durumlarda iiler rasgele bir dalm sergilemilerdir. ilerinin ayn dalga boyuna sahip fakat k iddeti ynnden farkllk gsteren uyaranlar arasnda ayrm yapp yapamadklarnn tespitine ynelik deneyler Y borudan oluan ikili seim dzeneinde yaplmtr. iler 370 nm(UV), 440nm (mavi), 540nm (yeil) ve 640nm (krmz) lik dalga boylarnda her bir dalga boyunda birisi (I) dierinin 10 (I/10) ya da 100 kat (I/100) daha az k iddetine sahip iki uyarana, yksek iddete sahip olan uyaran besinle ilikilendirilecek ekilde (+) eitilip test edilmilerdir. lk testte iiler eitim ile ayn koullarda test edilmilerdir (kontrol testi). Bunu takip eden testlerde ise + uyarann k iddeti ntral younluk filtreleri ile (ND= 1.0; ND= 0.6; ND= 0.4; ND= 0.2; ND= 0.1) kademeli olarak drlp iilerin bu uyaranlar arasndaki tercihleri belirlenmitir (kritik testler). Gerekletirilen deneyler sonucunda elde edilen verilere gre Tetramorium caespitum iileri eitildikleri 4 ana dalga boyunun hepsinde 100 katlk iddet farkllnn olduu durumda ayn dalga boyuna sahip k uyaranlar arasnda ayrm yapabilmilerdir. Ancak UV blgede 10 kat, mavi blgede 4 kat, yeil blgede 2,5 kat, krmz blgede ise 66 kat k farkllnn olduu durumlarda ayrm yapamamlar ve rastgele dalm sergilemilerdir. Bu durum Tetramorium caespitum trnn ayn dalga boyuna sahip iki k uyarann sadece akromatik ipularna dayanarak ayrt edebildiini, ancak bu ayrmn yaplabilmesi iin k uyaranlar arasnda belirli iddet farkllklar olmas gerektiini gstermektedir. Anahtar Kelimeler: Ik iddeti, iddet eik deeri, Tetramorium, karncalar, davran
SZ 067
Diabetli Tavanlarda Artemesia herba alba Ekstresinin Bbrekte Hiperglisemi Hasarna Kar Etkileri Davut MUSA1, Mehmet RADAM2, Fsn BABA3, M. BTREN3 miriadam@harran.edu.tr 1 Harran niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Osmanbey Yerlekesi, 63300, anlurfa 2Harran niversitesi, Veteriner Fakltesi, Fizyoloji Anabilim Dal, Yeniehir Yerlekesi, 63200, anlurfa 3 Harran niversitesi, Tp Fakltesi, Patoloji Anabilim Dal, Yeniehir Yerlekesi, 63200, anlurfa miriadam@harran.edu.tr Bu almada kronik diyabetten oluan bbrek komplikasyonlar zerinde Artemesia herba alba ekstresinin etkisini aratrlmtr.Deneysel diyabet oluturmak iin tavanlara 65mg/kg Streptozotocin sitrat tamponlu suda zld ph 4.5 olmak zere i.p. injeksyonu ile diyabet oluturuldu, deneydeki tavanlarn kan ekerini haftalk olarak llmtr 250 mg ve zerinde olan tavanlar hiperglisemik olarak deneye alnmtr. Diyabetli tavanlara 70 gn boyunca Artemesia herba alba su eksersini, gnlk dozunu yaklak 0.1 g/kg az yolu ile uygulanmtr. Deney sresince tavanlarn haftalk arl, idrar skl ve kan ekerini llmtr. Deney sonunda, MDA, GSH, ALT, AST, Creatinine ve re miktarn llmtr. Aratrma sonunda alnan biyokimyasal deerler karacier ve bbrek dokularndaki GSH artmasyla MDA nn deerlerini dtn izlenmitir, ayrca kandaki ALT, AST kontrole nazaran artn Creatinin ile re ise dtn grlmtr. Histopatolojik almalarda karacierden ve bbrekten alnan ince kesitler k mikroskobunda incelendi histopatolojik deiikler tedavi edilen diyabetli kontrol tavanlarda, diyabetten oluan karacier hcre rejenerasyonu grlmtr bbrekte ise diyabetli hayvanlarda glomerulosada zar kalnlamas grlmemi tbllerde onarm ve mitoz grlmtr hcre yada dokularnda. Artemesia herba albann bu dokularda tedavi yada koruyucu etkisinin olduu sonucuna varlmtr. Anahtar Kelimeler: Artemesia herba alba, rabbit, diabetes mellitus. Kidney. Streptozotocin
204
SZ 068
SZ 069
Hsp90bnn Japon Semenderi (Cynops pyrrhogaste)`nin Spermatogenezinde Prolaktin Tarafndan Uyarlm Germ Hcre Apoptozundaki Rol Bget SARIBEK1,2, Yuji JN1, Mikiko SAIGO1, Ko ETO3, Shin-ichi ABE3 1 Kumamoto niversitesi, Bilim ve Teknoloji Enstits, Malzeme ve Yaam Bilimleri Blm 2 Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Molekler Biyoloji Anabilim Dal, 35100, Bornova, zmir 3 Kumamoto niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm sbuget@yahoo.com Normal geliim ve homeostazi srasnda nemli roller oynayan apoptozis spermatogenez srasnda da normal bir proses olarak meydana gelir. Japon semenderi Cynops pyrrhogasterde, spermatogonia 6. mitotik blnmeden sonra mayozun balangcndan hemen nce koullara bal olarak apoptoz geirir. Daha nceki almalarmzda, germ hcre apoptozunun endojen prolaktin (PRL) ve folikl-stimle edici hormon (FSH) ile dzenlendii gsterilmisti. Yksek PRL/FSH seviyesi apoptozu tetiklerken, bu orann dk olduu durumlarda apoptoz basklanr. Fakat, PRL ile uyarlm germ hcre apoptozunun molekler mekanizmas bilinmemektedir. Bu almann amac, PRL ve PRL reseptr ile balantl olarak germ hcre apoptozunda i gren hcre ii sinyal iletim mekanizmasn ve bununla ilgili moleklleri bulmakt. Bu amala homojenize edilen semender testislerinden PRL etkisiyle tirozin amino asit kalntlar zerinde fosforilasyon gsteren ve yaklak 90 kDa byklnde olan Hsp90b izole edildi. aperon olarak ilev gren Hsp90bnn klonlanmasn takiben yaplan coimmnopresipitasyon almas Hsp90bnn plazma membranndaki PRL reseptor ile balandn gsterdi. Ayn zamanda, bu proteinin testisteki lokalizasyonu immnohistokimyasal olarak belirlendi. stelik, Hsp90b fonksiyonu geldanamisin ile spesifik olarak inhibe edildi ve testis zerindeki etkisi incelendi. Bu bulgulardan yola klarak, Hsp90bnn PRL tarafndan uyarlm germ hcre apoptozunda PRL reseptr ile ilikili olarak sinyal iletiminde rol oynad ileri srlmtr. Anahtar Kelimeler: Hsp90b, prolaktin, apoptoz, spermatogenez, sinyal iletimi
Giresun Adasndaki Bufo viridis Poplasyonunun Beslenme Biyolojisi Zeliha OLAK YILMAZ1, Bilal KUTRUP2, Handan ONAY KARAOLU2, Ufuk BLBL2, Emel AKIR2, 1 Giresun niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Giresun 2 Karadeniz Teknik niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Trabzon zelyilmaz@gmail.com Ekolojik ni teriminin ierisinde zaman, yer ve besin temel kavramlardan bazlardr. Amfibiler hayatlarnn ounu besin aramakla geirirler. Bu nedenle besinleri onlarn ekosistemdeki yerlerini yani nilerini belli eder. Otuz iki kurbaann katld bu almada, dier birok kurbaaya gre Bufo viridisin midesindeki toplam av hacminin daha fazla, av saysnn ise daha az olduu tespit edilmitir. Bu bilgiler, Gece Kurbaasnn az ama byk besinlerle beslendiini ortaya koymutur. Bu kurbaann en ok yedii avlarn banda toprak solucanlar, tespih bcekleri ve karncalar gelmektedir. Ayrca tm kurbaalarn midesinde tohum ve yaprak gibi bitki paralar bulunmutur. Besin eitliliinin olduka az olmas, baz avlar zellikle tercih ettiini gsterebilir. B. viridis, Giresun Adasnda yasayan 3 amfibi trnden biridir. Dier iki tur olan Hyla arborea ve Rana ridibunda poplasyonlarnn dikkate deer derecede az olmas bu kurbaann adada besin iin rekabet edecei bir turun bulunmadn gstermektedir. Anahtar Kelimeler: Bufo viridis, Giresun Adas, Beslenme, rekabet
SZ 071
Bal arlarnda (Apis mellifera) Hijyenik Davran Varroa destructor Parazitine Kar Diren Mekanizmas Olabilir mi? brahim AKMAK Uluda niversitesi, M.Kemalpaa MYO, M.Kemalpaa, Bursa icakmak@uludag.edu.tr Bu alma hijyenik davrann Anadolu bal arsnda (Apis mellifera anatoliaca) bir d parazit olan Varroa destructora kar bir diren mekanizmas olup olmadn belirlemek amacyla yaplmtr. V. destructor orijinal konukusu Apis cerenadan (Dou bal ars) Apis melliferaya (Bat bal ars) bulam ve ok ciddi koloni kayplarna yol amaktadr.
205
Hijyenik davran testi 300 mlt sv azotun pupa dnemindeki kapal hcreler zerinde 5cm apnda 100 petek hcresini kapsayan bir dairesel alana dklerek 3 kez uygulanmtr. lk uygulamaya nektar akm ncesinde 2si dalk blgede olmak zere toplam 11 farkl arlkta 563 koloni ile balanm ve 48 saat iinde bu alan tamamen temizleyen hijyenik (%100) koloniler %30 (172) olarak belirlenmitir. 2. uygulamada ayn test 24 saat beklenerek uygulanm ve 1. testi geen kolonilerden ancak %24 (45) hijyenik (%95+) olarak belirlenmitir. Bu iki test yaklak bir aylk sre iinde uygulanm ve 2. testi geen tm kolonilerin ana arlar alnarak kendi arlmzdaki kolonilere verilmi ve 2 ay sonra tm yeni anaya ait koloniler elde edilmitir. Bu arlkta ayn evre koullarnda ve benzer sayda ar populasyonuna sahip kolonilere ve daha nce test uygulanmam olan kontrol kolonilerine hijyenik yzdelerin belirlenmesi amac ile 3. test uygulanmtr. ok sayda V. destructor parazitine sahip koloniler ile seilen bu hijyenik koloniler arasnda kapal gzl petekler tm kolonilerde tesadfi olarak yer deitirilip, ar populasyonlar ve V. destructor saylar eitlenmeye allmtr. Bu durumda 2. test sonucunda hijyenik olarak belirlenen grup ve kontrol grubu ile birlikte toplam 25 koloni ok sayda V. destructor ile ayn yerde klamaya braklm ve ktan sonra sadece 2 koloni hayatta kalmtr. Bulgulara gre hijyenik davrann zamana (P< 0.0005), arla (P< 0.0005) ve ykseklie (P=0.001) bal olarak deitii belirlenmitir. Sonu olarak hijyenik davrann evre faktrlerine bal olarak deikenlik gsterdii ve V. destructor parazitine kar diren mekanizmas olarak yeterli olmad sonucuna varlmtr. Anahtar kelimeler: Bal ars, Apis mellifera anatoliaca, parazit, Varroa destructor, Hijyenik davran, Sv azot testi
asl sebebidir. Kara kurbaalar gececi canllardr; gndzleri ta altlar, duvar oyuklar ve toprak iindeki delikler gibi yerlerde gizlenirler, hava karardktan sonra hareket eden eitli kk bcekleri avlayarak beslenirler. Bu almada, 10.06.2006 ve 17.06.2006 tarihlerinde gece 10.30 - 01.00 saatleri arasnda Giresun iline bal Tamdere ile Dereli ileleri arasnda bulunan 47 kmlik bir yol boyunca aratrma yapld ve 74 l 47si ise canl olmak zere yol zerinde toplam 121 kurbaa tespit edildi. 16 tanesi yol zerinde canl olarak bulunan ve 9 tanesi ise henz yeni lm olan toplam 25 adet kurbaann vcut boylar llp cinsiyetleri belirlendikten sonra sa arka drdnc parmaklar skeletokronoloji yntemi ile ya analizinde kullanlmak zere alnd. Yaplan ya analizi sonucu canl olan rneklerden diilerde ya 2-13 arasnda deiirken, erkeklerde bu oran 4-6 olarak tespit edildi. Yoldan alnan l rneklerde ise yan diilerde 5-10, erkeklerde ise 5 - 7 arasnda deitii belirlendi. Anahtar Kelimeler: Bufo bufo, ya, yol lmleri
SZ 073
Porsuk (Meles meles)'un Yuva Yaps Nahit PAMUKOLU Krkkale niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 71450, Yahihan, Krkkale pamukoglu2003@yahoo.com Porsuk (Meles meles) kark orman, kayalk,step ve dalk arazide yaar.2000 metre ykseklie kadar yayl gstermektedir.Yuvalarn ounlukla ormanlarn olduka tenha ksmlarna,tarlalarn ormana yakn ksmlarna, aalarn altna, ormanlarn bittii aklklarda aasz alanlara,tarlalarn kenarlarna,kumul ve tepeciklere,plak step alanlara ve bitkinin az olduu steplerin yamalarna dalk blgelerde ise kayalk alanlara ayrca su menfezlerinin kenarlarna ve ierisine, mee, kayn, kzlam ve karaam gibi aalarla kapl ormanlarn i kesimlerine, tarla kenarlarna yakn allk alanlara yaz aylarnda ise baz tarlalarn i ve kenar ksmlarna ve civarna yaptklar tespit edilmitir.Aratrma alannda porsuklarn yuva yapmak amacyla step ve aasz kesimler ile ak kesimleri mecbur kalmadka ok fazla tercih etmedikleri ancak 1000-2000 metre arasnda kalan yaylalarn hafif engebeli kesimlerine yuva yaptklar da saptanmtr.Baz blgelerde porsuk yuvalarna kayalk alanlar ile meyve aalar ve allk alanlarda; baz blgelerde ise hem kayalk hem de allk alanlarda rastlanlmtr.zellikle Akdeniz blgesinde 2000 metre ykseklie yakn kesimlerde porsuk yuvasna 206
SZ 072
Bufo bufonun Tamdere-Dereli Yolu zerindeki lmleri zerine Bir Aratrma Emel AKIR1, Bilal KUTRUP1, Ufuk BLBL1, Handan KARAOLU1, Zeliha OLAK YILMAZ2 1 Karadeniz Teknik niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 61080, Trabzon 2 Giresun niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Giresun cakir_emel@mynet.com Amfibiler yollarn ve ara trafiinin varlndan en fazla zarar gren canllardr. zellikle lman blgelerdeki amfibilerin reme alanlarna mevsimsel gleri yolda grlmelerinin
ve izlerine rastlanmtr.Aratrma srasnda adet yuva kazlm ve bu yuvalara ait toprak yaps,yuva materyali ve yuvann morfolojik yaps incelenmitir.Bunun sonucunda porsuklarn yuvalarn genellikle eimli alanlardaki yumuak topraklara yaptklar, birden fazla giri ve k delii bulunan ve ii otlarla deli,birey saysna gre deien veya be odackl yuvalar yaptklar aratrma srasnda tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Porsuk, Meles meles, yuva yaps
SZ 074
gre izin verilen maksimum kalnt seviyelerinin altnda belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: Karamk Gl
SZ 075
Organoklorlu
Pestisit,
Liman Gl (Kzlrmak Deltas, Samsun) Planktonu ve Mevsimsel Deiimleri Ertun GNDZ1, Yasemin SAYGI1, Sabri KILIN2, F.Yldz DEMRKALP1, S.Selim ALAR1 1 Hacettepe niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Ankara 2 Cumhuriyet niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Sivas ertuncg@hacettepe.edu.tr Liman Gl 41 44 Kuzey enlemleri ve 35 40 Dou boylamlar arasnda Kzlrmak aznn 4 km dousunda bulunan, 200 hektar yzey alanna sahip deniz seviyesinde yer alan bir acsu lagn gldr. Liman Gl Kzlrmak Deltasnda denize en yakn gl olup, kuzeyinde yer alan dar bir kumsal bariyeri zerinden denizle balant kurmaktadr. Liman Glnn deltada bulunan dier gllerle herhangi bir balants olmayp, sadece denizle ve gln gneyinde yer alan, DSI tarafndan ina edilen ve Kzlrmak Deltasnda tarmsal alanlardan dnen suyun fazlasn gle boaltan drenaj kanal ile balants bulunmaktadr. Ancak gln gney ve gneydou kesimleri sular ykseldii zaman bataklk haline gelmektedir. Liman Glnde tuzluluk %o 1.96 - 4.06 arasnda deiim gstermekte ve Vens sistemine gre mixo-oligohalin acsu olarak snflandrlmaktadr. Liman Glnde Ekim 2002 ve Mart 2004 tarihleri arasnda yaplan 13 arazi almasnda fitoplankton ve zooplankton rnekleri 20 ve 55 m por apl plankton kepeleri ile toplanm, tr tehisleri ve saymlar yaplarak planktonun mevsimsel deiimi incelenmitir. Liman Glnde zooplanktonda 35 (Rotifera 28, Cladocera 5 ve Copepoda 2), fitoplanktonda ise 73 (Cyanophyta (25), Chlorophyta (23), Bacillariophyta (14), Pyrrophyta (5), Cryptophyta (3) ve Euglenophyta (3) tr tehis edilmitir. Zooplanktonda Hexathra oxyuris, Keratella quadrata, Keratella cohlearis, fitoplankton da ise Chroococcus minutus, Merismopedia tenuissima, Phormidium tenue, Phormidium sp., Monoraphidium contortum, M. minutum, M. pusillum dominant trler olarak bulunmutur. Liman Glnde zooplankton ve fitoplankton ile fiziko-kimyasal parametreler ararsndaki iliki CCA (Canonical Corresponce Analizi) ile deerlendirilmi, Filinia longiseta, F. terminalis, Hexathra oxyuris, Calonipeda 207
Karamk Gl Suyunda Organoklorlu Pestisit Kalntlarnn Belirlenmesi Sevim Feyza ERDOMU, Sait BULUT, Muhsin KONUK, Mustafa CEMEK Afyon Kocatepe niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, ANS kampus, Afyonkarahisar feyzakus@gmail.com Bu aratrmada, Afyonkarahisar li snrlar iersinde, tektonik kkenli bir knt olan Akaray havzasnda yer alan Karamk Glnden alnan su numunelerinde 18 organoklorlu pestisitin (OCPs) kalnt seviyeleri belirlenmitir. Karamk Gl Uluslararas kriterlere gre A snfna giren bir sulak alandr. Blge nfusunun ounluu geimlerini tarm ve balklkla salamaktadr. alma iin Haziran 2006 ve Nisan 2007 tarihleri arasnda toplam 60 su numunesi 10 rneklem blgesinden iki ayda bir dzenli olarak alnmtr. Tm su rnekleri iyi temizlenmi cam ielere alnarak analiz edilinceye kadar +4Cde saklanmtr. Su numunelerindeki organoklorlu pestisit kalntlar, sv-sv ekstraksiyon ve florisil kolon ilemlerini takiben GC-ECD standart kullanlarak tayin edilmitir. Toplanan su numunelerinde seilen 18 organoklorlu pestisitin hepsi belirlenmitir. Numunelerde en dk pestisit konsantrasyonu 0.0001 ppm ile methoxychlor, en yksek pestisit konsantrasyonunu 0,6437 ise ppm deeri ile 4,4'DDE gstermitir. Karamk Glnde pestisitler ile aylar arasndaki -HCH konsantrasyonu Haziran ve Ekim aylarnda istatistiksel adan farkl bulunurken, heptachlor konsantrasyonu Nisan aynda dier aylardan, 4,4 DDE ve Endrin keton Austos aynda istatistiksel deerlendirmede dier aylardan farkl bulunmutur. Pestisitler ile blgeler arasnda ise istatistiksel adan farkllk bulunmamtr. Sonu olarak Karamk Glnden alnan su numunelerindeki pestisit konsantrasyonlar, Avrupa Birlii standartlarna
aquaedulis ve Mesochra aestuari trlerinin tuzluluk ve elektriksel iletkenlikle, Peridinium spp.nin Na ve Cl ile, Aphanezomenon flos-aquae, Chroococcus minutus, Merismopedia tenuissima, Phormidium tenue, Snowella lacustris, Snowella sp. ve Gymnodinium hippocastanumun scaklk art ile pozitif korelasyon gsterdii bulunmutur. Anahtar Kelimeler: Kzlrmak Deltas, Liman Gl, zooplankton, fitoplankton, mevsimsel deiimler
SZ 076
SZ 077
Thymol ve Carvacrolun in vivo Genotoksik Etkilerinin Aratrlmas Sebile AZIRAK1, Eyyp RENCZOULLARI2
1
ukurova niversitesi, Fen Bilimleri Enstits, Adana 2 ukurova niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Adana sebileazirak@gmail.com
Ordu ve evresinde Yayl Gsteren Muscardinus avellanarius trapezius (Mammala:Rodenta) Alttrnn Karyolojik zelliklerinin Belirlenmesi Vedat EKEROLU, Haluk KEFELOLU Ordu niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Ordu sekerogluv@hotmail.com Bu almada, Ordunun Ulubey ilesinin Yukarkzlen Kynden toplanan on Muscardinus avellanarius trapezius rnei zerinde detayl karyolojik analizler yaplmtr. Karyolojik incelemeler; direkt boyama, G-bant, C-bant ve NOR boyama teknikleri kullanlarak yaplmtr. Bu uygulamalar sonucunda diploid kromozom says 2n=46, NF=89, NFa=86 olarak tespit edilmitir. Elde edilen morfolojik ve karyolojik veriler, bu taksonun tip rneinin zellikleri ve bu alttr zerinde alan aratrclarn verdikleri morfolojik ve karyolojik zellikler ile tek tek karlatrlmtr. Myoxidae familyas yeleri iin karakteristik olan, karyotiplerindeki ift kollu otozom kromozomlarndan en az birinde grlen ikinci boum (satellit), incelediimiz tm M. a. trapezius rneklerinde de gzlenmitir. Uygulanan bantlama tekniklerinden C-bant ile sentromerlerin pozisyonu, G-bant ile tre zg olan heterokromatin blgelerin konumlar belirlenmitir. Trkiye de yayl gsteren bu alttr zerinde ilk kez bu alma ile G ve C bantlama teknikleri uygulanarak, bu alttrn taksonomisine katkda bulunulmaya allmtr. Anahtar Kelimeler: Muscardinus avellanarius trapezius, Karyoloji, Ordu
Bu almann amac antihelmintik, antiseptik, antifungal, antibakteriyel, antiparazitik ve antiviral olarak kullanlan carvacrol ve thymoln san kemik ilii hcrelerinde in vivo genotoksik etkilerini aratrmaktr. Bu almada carvacrol (10, 30, 50 ve 70 mg/kglk vcut arl) ve thymol (40, 60, 80 ve 100 mg/kglk vcut arl), intraperitonal uygulamada yapsal kromozom anormallii (KA) ve total KA saysn genel olarak tm muamele srelerinde (6, 12, 24 saat) ve konsantrasyonlarda kontrole gre nemli lde artrmlardr. zellikle yksek dozlarda hem carvacrol (70 mg/kg) hem de thymol (100 mg/kg) KA saysn pozitif kontrol olan ethyl carbamate (EC) kadar artrmlardr. Carvacrol saysal KA yzdesini en yksek iki dozda (50 ve 70 mg/kg) kontrole gre nemli derecede artrrken, ayn ekilde thymol de yine en yksek iki dozda (80 ve 100 mg/kg) saysal KA yzdesini artrmtr. KA saysndaki artn doza bal olduu saptanmtr. Carvacrol ve thymol tm dozlarda ve muamele srelerinde MIi kontrole gre nemli derecede drmlerdir. Carvacrol 6 ve 12 saatlik muamele srelerinde sadece 70 mg/kglk dozda, 24 saatlik muamele srelerinde ise tm dozlarda MIi EC kadar drmtr. Thymol ise 6 saatlik muamele sresinde en yksek iki dozda, 24 saatlik muamele sresinde de tm dozlarda MIi EC kadar drmtr. MIteki dn de doza bal olduu grlmtr. Anahtar Kelimeler: Carvacrol, thymol, san kemik ilii, genotoksisite
208
SZ 079 SZ 078
Lipoik Asit ve Ferulik Asitin nsan Lenfosit Kltrnde Mitomisin-Cye Kar Antigenotoksik Etkileri Gke TANER, Fatma NAL, Deniz YZBAIOLU, Serkan YILMAZ Gazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Teknikokullar, Ankara gtaner@gazi.edu.tr Lipoik asit (LA) ve ferulik asitin (FA) MMCye kar antigenotoksik etkileri, insan lenfositlerinde kromozomal anormallikler (KA), karde kromatid deiimleri (KKD) ve mikronkleus (MN) testi ile incelenmitir. LA almasnda, her bir kltre 48 saat sre ile 0,2 g/ml MMC uygulanmtr. Lipoik asit uygulamas, MMCden 1 saat nce, e zamanl ve 1 saat sonra olmak zere farkl ekilde, farkl doz kullanlarak (0,5, 1, 2 g/ml) yaplmtr. FA uygulamas ise 24 saat sreyle MMC ile e zamanl olarak be farkl doz (0,25, 0,50, 1, 2, 4 g/ml) kullanlarak yaplmtr. Tm uygulamalarda negatif kontrol, pozitif kontrol ve zc kontrol bulundurulmutur. MMC + lipoik asit ve MMC + ferulik asit uygulanan kltrlerin hepsinde, hem KA/hcre hem de anormal hcre frekanslarnda, pozitif kontrole gre bir azalma gzlenmitir. Bu azalma LA uygulamasnda istatistiksel olarak anlamldr. LA ve FA uygulanan tm kltrlerde, MMC tarafndan oluturulan KKD/hcre ve MN/hcre frekanslarnda da istatistiksel olarak nemli bir azalma gzlenmitir. Bu sonular lipoik asit ve ferulik asitin, MMC tarafndan oluturulan genetik hasar zerine antiklastojenik ve antimutajenik etkisinin olduunu gstermektedir. Dier yandan, LA ve FA tm dozlarda mitotik indekste istatistiksel olarak nemli bir azalmaya yol amtr. Bu da bu iki antioksidann antimitotik etkili olduunu gstermektedir. Anahtar Kelimeler: Lipoik asit, ferulik asit, MMC, antigenotoksik etki, kromozomal anormallik (KA), karde kromatid deiimi (KKD), mitotik indeks (MI), mikronkleus (MN)
Metominostrobin ve Emamectin Benzoate Pestisitlerinin in vitro Genotoksik Etkileri Serkan YILMAZ1, Fatma NAL1, Deniz YZBAIOLU1, Hseyin AKSOY2, Mustafa ELK3 1 Gazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Teknikokullar, Ankara Sakarya niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm Sakarya 3 Kahramanmara St mam niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kahramanmara syilmaz@gazi.edu.tr Metominostrobin ve Emamectin benzoate pestisitlerinin in vitro genotoksik etkileri kromozom anormallii (KA), mikronkleus (MN) ve Komet testleri kullanlarak belirlenmitir. KA ve MN testleri iin, metominostrobinin 5 farkl dozu (0.001, 0.005, 0.01, 0.05 ve 0.1 g/ml) ve emamectin benzoaten 5 farkl dozu (0.625, 1.25, 2.50, 5.00 ve 10.00 g/ml), 24 ve 48 saat sre ile kltre alnm lenfositlere uygulanmtr. Komet almas iin, izole edilmi lenfositler, yukarda belirtilen dozlarla 1 saat muamele edilmitir. Metominostrobin, 24 saatlik uygulamada, en yksek 3 dozda, kromozomal anormallik frekansn nemli dzeyde artrrken, 48 saatlik uygulamada en dk doz hari tm dozlarda anormallik frekansn nemli dzeyde artrmtr. Her iki uygulama sresinde de anormallik frekansndaki art doza baldr (24 saatlik uygulamada r=0.94 ve 48 saatlik uygulamada r=0.88). Emamectin benzoate, kontrole gre 24 ve 48 saatlik uygulamalarda tm dozlarda kromozomal anormallik frekansn doza bal olarak artrmtr (24 saatlik uygulamada r=0.69, 48 saatlik uygulamada r=0.88). Her iki pestisit, mikronkleus frekansn da doza bal olarak artrmtr (metominostrobin iin r=0.92, emamectin benzoate iin r=0.86). Mitotik indekste, metominostrobin uygulamasnda nemli bir farkllk olumazken, emamectin benzoate uygulamasnda, doza bal nemli bir azalma meydana gelmitir (r=0.97). Komet testinde, metominostrobin, primer DNA hasarn 0.001 ve 0.05 g/mllik dozlar haricinde tm dozlarda nemli dzeyde artrrken, emamectin benzoate bu hasar tm dozlarda nemli dzeyde artrmtr. Elde edilen sonular, almada kullanlan her iki pestisitin de potansiyel genotoksik etkiye sahip olduunu gstermektedir. Anahtar kelimeler: Metominostrobin, Emamectin Benzoate, pestisit, kromozom anormallii, mikronkleus, komet testi
2
209
SZ 080
Kalsit letmelerinde alan ilerin Bukkal Hcrelerindeki Nklear Anormallikler Songl BUDAK DLER Nide niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm budakdiler@gmail.com Kalsit, kimyasal yaps CaCO3 olan ve mikronize boyutlarda tldkten sonra kat, plastik, boya, cam, PVC, seramik, ila, gda, kimya, kozmetik, yem, hazr sva v.b. bir ok sektrde beyazlk, ucuzluk gibi zelliklerinden dolay nemli miktarlarda kullanlan bir dolgu maddesidir. Doada genellikle saf halde bulunmaz, dier minerallerle (SiO2, Al2O3, FeO3, CaO, MgO, SO3, Na2O, K2O, CO2, Fe+2) birlikte bulunur. Temel bir ok sanayinin ana girdisi olan kalsit, Trkiyede de bulunmaktadr. Kalitesi ve rezervleri ynnden olduka zengindir. Bu almada, Nide ilindeki maden ocaklarnda kalsit minerali kartan iilerden bukkal epitel hcreleri alnarak, peperat yaplm ve kalsitin insan nkleuslar zerindeki genotoksik etkilerini aratrlmtr. Kalsitin insan nkleusundaki genotoksik etkileri mikronukleus testi ile belirlenerek, insan sal zerindeki zararlar tespit edilemitir. almada kalsit iletmesinde alan 50 ii ve 50 salkl kii olmak zere toplam 100 kiiden bukkal epitel hcresi alnarak, preparat hazrland. Hazrlanan bu preparatlar k mikroskobunda incelenerek, istatistik olarak deerlendirilir.
SZ 081
3,17dir. reme baars ise %82,3dr. Sonular 25 yuva takip edilerek elde edilmitir.
SZ 082
Ikl Glndeki (ivril-Denizli) Turna (Esox lucius L., 1758) Populasyonunun reme zellikleri Meral APAYDIN YACI, Rahmi UYSAL Eirdir Su rnleri Aratrma Enstits Mdrl 32500 Eirdir/Isparta m.a.yagci@hotmail.com Bu almada Ikl Gl turna (Esox lucius L.,1758) poplasyonunun reme biyolojisi incelenmitir. Mart 2003 ve ubat 2005 tarihleri arasnda aylk olarak yaplan almada toplam 313 adet turna rnei yakalanm ve bunlarn 196 adedi dii (1-7 yalar arasnda) 117i ise erkek (1-6 yalar arasnda) bireylerden olumutur. Dii bireyler 21.5 cm (68 g) ile 66.0 cm (3342 g) arasnda iken erkek bireyler 21.0 cm (73.0 g) ile 52.3 cm (2363 g) arasnda bulunmutur. Diilerle erkekler arasndaki boy fark nemli iken (p<0.05) arlk farknn nemsiz olduu tespit edilmitir (p>0.05). Yalara gre ortalama kondisyon faktrleri 0.7980.023 (1 ya erkeklerde) ile 1.3670.284 (6 ya diilerde) arasnda hesaplanm olup dii ve erkekler arasndaki fark nemsiz bulunmutur (p>0.05). Aylk ortalama Gonadosomatik Indeks (GSI) deerleri 0.720.26 (Temmuz) ile 20.033.88 (ubat) arasnda deimitir. GSInin aylk deiimine gre reme faaliyeti ubat ve Nisan aylar arasnda olmaktadr. Dii turnalar ilk eysel olgunluk boyuna 24.9 cm de eriirken erkekler 22.9 cmde erimektedirler. Ya gruplarnn karl ortalama total fekonditeler 2517 yumurta/balk (1 ya) ile 91944 yumurta/balk (7 ya) arasnda deimitir. En yksek nisbi fekondite ise 64291 yumurta/kg balk olarak 2. ya grubunda bulunmutur. Fekondite-boy ilikisi; F=1.5844*L2.6669 (r=0.700 ve n=84) ve fekonditearlk ilikisi ise F=124.07*W0.8661 (r=0.743 ve n=84) eitlikleri ile ifade edilmitir. Yumurta aplar 0.691-2.413 mm (ortalama 2.089 mm) arasnda deimi olup ya ilerledike yumurta byklnn de artt tespit edilmitir. Sonu olarak Ikl Gl turna poplasyonunda avcln ubat-Nisan arasnda yasaklanmasnn ve 25.0 cm den kk bireylerin avlanmamasnn gerektii belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: Turna, reme periyodu, eeysel olgunluk boyu, yumurta verimi, Ikl Gl
Egretta garzetta (Linnaeus, 1766) Trnn reme Biyolojisi ve Yllk Deiimler Ali UZUN Sakarya niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 54140, Esentepe, Kamps Serdivan, Adapazar aliuzun@sakarya.edu.tr Poyrazlar Gl (Trkiye)nde reyen Egretta garzetta kolonisi 2002-2005 arasnda takip edilmitir. Trn demografik ve reme zellikleri incelenmitir. Bahar ba sahaya gelen Little Egret, kasmda yavrular bytm olarak glden ayrlr. Sezona erken balamak reme baarsn artrmaz. Ancak fertlerin tekrar iftlemesi iin nemlidir. Little Egret en erken 2002de sahaya gelmitir. En fazla (9 fert) yeniden eleme de bu dnemdedir. Yuva bana den ortalama yumurta says
210
SZ 083
Hyphantria cuneann Yapay Besinlerdeki Beslenme Stratejisi ve Besindeki Sekonder Maddelerin Gelimeye Etkisi Ouzhan YANAR1, Mahmut BLGENER2, Nurver ALTUN2 1 Giresun niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 28000, Giresun 2 Ondokuz Mays niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, Kurupelit, Samsun oyanar@omu.edu.tr Bu almada Hyphantria cunea trne ait larvalarn son larva evresinde yapay besinler kullanarak besin tercihinin ortaya karlmas amalanmtr. Bunun iin A(P36:K32), B (P32:K32); C (P10:K32); D (P36:K10); E (P72:K32) ve F (P36:K64) besin menleri (P:Protein, K:Karbohidrat) gram olarak kullanlarak yedirilmitir. Sekonder maddeler kullanlarak hazrlanan besinler A besin ieriine % 1,25, 2,5 ve 5 orannda tanik asit hesaplanarak katlm ve srasyla T1, T2, ve T3 ile sembolize edilmitir. Nikotin ve kinin iin A besinine % 0,125, % 0,25 ve % 0,5 yzdelik oranlar hesaplanarak eklenmi; nikotin srasyla N1, N2, N3 eklinde ve kinin srasyla K1, K2, K3 eklinde sembolize edilmitir. Bunun sonucunda farkl sekonder maddenin her biri iin farkl younlukta besin, toplamda dokuz farkl besin elde edilmitir. Bu besinlerden A-B, A-C, A-D, A-E, A-F, B-C, B-D, B-E, B-F, CD, C-E, C-F, D-E, D-F, E-F, A-T3, A-N3 ve A-K3 kombinasyonlar oluturularak tercihli beslenme deney gruplar oluturulmutur. H. cunea trnn besin tercihi C (P10:K32) ve D (P36:K10) tercihli besin deneyinde elde edilen sonulara gre yenen protein ve karbohidrat miktarlarnn ortalamas ile H. cunea tr iin optimal besin tercihi % 53 protein ve % 47 karbohidrat olarak bulunmutur. Bu 3 grup larvadan elde edilen sonularn ortalamalar karlatrldnda, larvalarn bir eim zerinde hareket eden beslenme davran ortaya koyduklar grlmtr. H. cunea larvalarnn tercihsiz beslenme deneylerinde kullanlan 15 besin eidi, toplam tketim miktarlar dikkate alndnda C ve E besinlerinin toplam tketim miktarlarnn kontrol grubu olan A besinine gre farkl olduu grlmtr. Ayrca sekonder maddelerin toplam tketim miktarlar iin etkili olduu gsterilmitir. Pup protein miktarn sekonder maddelerin zellikle de tanik asitin istatistiksel olarak olumsuz etkilemedii tespit edilmitir. Pup lipit miktarlarnn ise protein/karbohidrat orannn dk oluuyla ilikili olduu grlmtr. Gelime srelerinin besindeki
protein miktarnn artna paralel olarak azald ve sekonder madde miktarlaryla artt tespit edilmitir. Tercihli beslenme deneylerinde H. cunea trnde zellikle karbohidrat fazla besinlerle (CF) tercihte tat almayla ilgili kararszlkla alm hedefinin tutturulamad grlmtr. Tercihli beslenme deneylerinde, zellikle proteince zengin besinlerin olduu tercih gruplarnda pup arlnn dk olduu tespit edilmitir (P>0.05). Benzer ekilde tercih gruplarnda karbohidrata zengin besinlerin olduu tercih grubundaki larvalarn lipit miktarnn yksek olduu grlmtr (P>0.05). Yenen protein ve karbohidratn pup arl, pup protein ve lipit miktar ile toplam dk miktar arasndaki ilikilerin farkl olduu grlmtr (P>0.05). Ayrca H. cunea larvalarnn protein ve karbohidrat alm arasnda lineer bir ilikinin olduu tespit edilmitir.
SZ 084
ark ban Vektr Phlebototmus papatasinin Hayat Dngs ve Fekonditesi zerine Bir Aratrma ahin TOPRAK Harran niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Osman Bey Kampus, anlurfa stoprak@harran.edu.tr Birok vektr organizmada olduu gibi, tatarcklarn dalmnda da evresel koullar olduka nemlidir. Bceklerin scaklk istemleri belli bir iklimsel ya da corafi koulda bir yldaki kuak saysn belirler. Tatarcklar, evresel koullarn (k, scaklk, nem, rzgar, ya) uygunluuna bal olarak bir yl iinde 2 veya 3 dl vermektedir. anlurfa yresinde toplanan ve laboratuar koulunda retilen Phlebototmus papatasilerin, laboratuar koulunda baz biyolojik zellikleri aratrlmtr. 28+1 oC ve %80 nem koulu salanan insektaryumda P. papatasiye ait; ergin mr uzunluu, yumurta ovipozisyon sresi ve fekondite parametreleri aratrlmtr. Arazi koulunda toplanp ve kltr ortamnda yetitirilip deneye alnan P. papatasilerin ortalama dii bana yumurtlama oran istatistiksel adan anlaml olacak ekilde farkl bulunmutur. Eeyler arasnda ve iki grup arasnda hayatta kalma (mr uzunluu) asndan da nemli farklar bulunmutur. Sonu olarak araziden toplanan P. papatasilerin yumurta retimi kltr ortamnda yetitirilenlere gre daha fazla iken, braktklar yumurta says oransal olarak daha azdr. Ergin mr uzunluu da daha ksa kmtr. Bu da araziden toplanp laboratuar koulunda retilmesi salanan P. papatasi zerine laboratuar kouluna bal olarak, stres olutuu ve 211
hem fekondite hem de mr uzunluu zerine olumsuz etki yaratt sonucuna balanlmtr. Anahtar Kelimeler: Phlebototmus fecondite, biyo-ekoloji, ark ban
SZ 085
SZ 086
papatasi,
Peroksizom Oluumunda PEX12 Gen Etkinliinin Floresan Mikroskobik Olarak Aratrlmas Dilek KAYA, ayeste DEMREZEN Hacettepe niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, 06800, Beytepe, Ankara dylek@hacettepe.edu.tr Peroksizomlar, btn karyotik hcrelerde bulunan, etraf tek katl bir zarla evrili olan kk, yuvarlak organellerdir. Kendilerine ait DNAlar ve ribozomlar yoktur. Bu nedenle, btn peroksizomal matriks proteinleri ekirdekteki genler tarafndan kodlanr, sitozoldeki serbest ribozomlar tarafndan sentezlenir ve peroksizomlara tanr. Bu srete grev alan proteinler peroksizom oluumunda olduka nemlidir ve bunlar kodlayan genlerin tmne birden PEX genleri ad verilir. Bu genlerde meydana gelecek olan mutasyonlar peroksizom oluumunu olumsuz ynde etkilemektedir. Bu almada da bu genlerden biri olan PEX12 geninin peroksizom oluumundaki rol aratrlmtr. Bu amala, PEX12 geninde delesyon oluturulan Saccharomyces cerevisiae hcreleri floresan mikroskobik olarak incelenmi ve bu mutant hcrelerde peroksizomal matriks proteinlerinin peroksizom iine giremeyip sitozolde kald grlmtr. Bu alma Pex12 proteinin perosizomal protein giriinde bir rol olduunu bildiren dier almalar desteklemektedir. PEX12 geninde mutasyon olan bu hcreler mitokondri ve vakuol morfolojisi asndan da incelenmitir.
SZ 087
Dalaman-Sargerme Kumsallarnda Deniz Kaplumbaa Yavru Cinsiyet Oranlarnn, Zamansal ve Mekansal Adan Farkllklarnn Aratrlmas Yakup KASKA, Pnar L, Akn KIRA, Seda AKIN, Fikret SARI, idem FAK, zgn TEKSOY, Aya KESM, Elif MADAK Pamukkale niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Denizli caretta@pau.edu.tr Deniz kaplumbaalarnn cinsiyet kromozomu olmamas, yavrularn cinsiyetlerinin kulukann ortadaki 1/3lk sresindeki scakla gre deimesi nedeniyle, nesli tkenme tehlikesiyle kar karya olan bu trlerin korunmas bakmndan bu konunun aratrlmas byk nem arz etmektedir. Yuva scaklklarnn kaydedilerek, l yavrularn da gonadlarnn histolojisik olarak incelenmesi ile yuvalarn cinsiyet oranlar hakknda tahminler yaplabilmektedir. Dalaman-Sargerme Kumsallarnda Caretta caretta (riba Kaplumbaa) yuvalarn bilgisayarla alan elektronik scaklk lerlerle scaklklarnn kaydedilmesi ve l yavrularn gonadlarnn histolojik incelenmesi sonucunda yavru cinsiyet oranlar incelenmitir. Gerek kaydedilen scaklk analizleri sonucunda ve gerekse yavru gonad histolojileri sonucunda dii arlkl bir yavru populasyonunun retildii ortaya karlmtr. Az retildii bulunan erkek yavru bireylerin daha ok sezon banda ve sonunda braklan yuvalar ile yuvalarn alt ksmndaki yumurtalardan ve denize yakn yuvalardan karken, yuvalarn st ksmndaki yumurtalardan ve denizden uzak blgedeki yuvalardan daha ok dii yavrularn ktklar tespit edilmitir. kan bu sonular, kresel snmann da etkisi altnda nesli tkenmekte olan bu trlerin korunmas alarndan tartlmtr. Anahtar Kelimeler: Deniz kaplumbaas, Caretta caretta, yavru cinsiyet oranlar, yuva scakl, kresel snma.
Amasya ve evresinde Yayl Gsteren Microtus dogramacii (Mammalia:Rodentia)daki Kromozomal Anomalilerin Trlemeye Etkisi Zlal ATLI EKEROLU, Haluk KEFELOLU Ordu niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Ordu zulalatli@hotmail.com Bu almada, Amasyann Boyal kynden toplanan 74 Microtus dogramacii rnei zerinde ayrntl bir ekilde karyolojik incelemeler yaplmtr. Karyolojik analizler direkt boyama, Gbant, C bant ve NOR boyama teknikleri kullanlarak yaplmtr. Uygulanan bu tekniklerin incelenmesi sonucunda, kromozom says ayn (2n=48), fakat otozomlarn morfolojileri farkl olan iki karyotip eidi belirlenmitir. Bu nedenle aratrma alanndan toplanan rnekler karyolojik bakmdan Tip-1 ve Tip-2 olarak iki gruba 212
ayrlmtr. Bu karyotipik formlardan Tip-1 karyotipine ait 8 numaral otozom kromozomlarn perisentrik inversiyona urayarak Tip-2 karyotipindeki metasentrik olan 1 numaral otozom kromozomlar oluturduu tespit edilmitir. Elde edilen bu karyotipik formlar, bu konuda alan dier aratrclarn tespit ettikleri veriler ile karlatrlm ve trleme problemine zm getirilmeye allmtr.Anahtar Kelimeler: Microtus dogramacii, karyoloji, perisentrik inversiyon, trleme, Amasya
SZ 088
SZ 089
Balkl Kaplca ve ermik Deresindeki (SivasKangal) Garra rufann Byme zelliklerinin Karlatrmal Olarak ncelenmesi erife Glsn KIRANKAYA, F. Gler EKMEK, Gzin EMECEN ZSOY Hacettepe niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Beytepe, Ankara gkirankaya@gmail.com Deri hastalklarnn tedavisinde etkili olduu iddia edilen Garra rufa obtusa, pek ok cyprinid (sazangil) iin letal kabul edilen ya da birok baln ok ksa sreler dayanabildii yksek scaklkta yaamas nedeniyle biyolojik adan ilgin bir balk trdr. Ekstrem scaklk koulunda yaamaya uyum salam olan bu trn Kangal Kaplcada ve ermik Deresindeki populasyonlarnn ya, eey, boy ve arlk kompozisyonlar ortaya konmu, ayrca byme zellikleri belirlenmitir. G.rufann ya dalm Balkl Kaplcada 0-III ermik Deresinde ise 0-IV yalar arasndadr. Eey dalm: Balkl Kaplcada E:D iin 1: 1,175, ermik Deresinde ise 1: 0,90 olarak bulunmutur. Balkl Kaplcadaki bireylerin atal boylar 18,892,6mm, arlklar 0,06-14,60g arasnda deiirken, bu deerler ermik deresinde 21,3112,8 mm ve 0,1-26,56 g arasndadr. Dere rneklerinin kaplca rneklerinden daha iri ve ar olduu ve iki populasyon arasndaki arlk farklarnn istatistiksel adan nemli olduu saptanmtr. Not: Sunulan alma yaplm bir aratrmadr. hidrobiyoloji alannda
Yukarsazak (Kale-Denizli) Memeli Faunasna Ait Yeni Artiodactylaya Bulgular Tanju KAYA, Seval ORU Ege niversitesi, Tabiat Tarihi Uygulama ve Aratrma Merkezi ve Tabiat Tarihi Mzesi, zmir tanju.kaya@ege.edu.tr Yukarsazak (Kale-Denizli) memeli faunas Yukarsazak Kynn 1 km gneybatsnda Kurttepe ve Yaylatepe arasndaki Kapcaba Mevkiinde yer alr ve ilk kez Kaya (1993) tarafndan tanmlanmtr. zleyen alma Tunaya (1999) aittir. Memeli faunas Perissodactyla takmna ait Hipparion matthewi (Abel) ve Ceratotherium neumayri (Osborn); Artiodactyla takmna ait Helladotherium duvernoyi Gaudry, Protoryx carolinae Major, Tragoportax amalthea (Roth & Wagner) ve Gazella deperdita (Gervais) fosillerini ierir ve Ge Miyosen yan yanstr (Kaya, 1993; Tuna 1999). Fosil lokalitesinde 2007 ylnda yaplan kaz almalarnda Artiodactylaya ait yeni fosille bulunmutur. Bulgular 5 adet P2-M3 in situ st ene paras, 6 adet p2-m3 in situ alt ene paras, 5 adet phalanx-1, 5 adet phalanx-2 ve 4 adet phalanx3, 1 calcaneum, 1 astragalus ve 2 adet patelladan olumaktadr. Bulgularn odontolojik ve osteolojik incelemeler sonucu Protoryx carolinae, Miotragocerus valenciennesi ve Gazella sp.ye ait olduu tanmlanmtr. Materyallerin uzunluk/genilik diyagramlarna gre blgesel ve trii deiimleri saptanmtr. Ayrca, trlerin Trkiyedeki paleocorafik dalm haritalar yaplmtr Bu alma sonucunda Artiodactyla memeli fosilleri zerinde yrtlen Cenogram teknii ile blgenin paleobiyocorafik ve paleoklimatolojik yorumlamalar yaplacaktr. Bu alma Bat Anadolu memeli fosil yataklarnda ilk defa gerekletirilecektir. Anahtar Kelimeler: Artiodactyla, ge miyosen Denizli-Yukarsazak,
Anahtar Kelimeler: Garra rufa, balkl kaplca, byme SZ 091 Karacaren I. Baraj Gl (Burdur) Planktonik Turbellaria Younluunun Mevsimsel ve Derinlie Bal Deiimi skender GLLE1, . Osman ERTAN2 1 Mehmet Akif Ersoy niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, 15100, Burdur 2 Sleyman Demirel niversitesi, Eirdir Su rnleri Fakltesi, 32500, Eirdir, Isparta igulle@mehmetakif.edu.tr OcakAralk 2002 tarihleri arasnda yrtlen bu aratrmada Karacaren I. Baraj Glnde dalm gsteren planktonik Turbellaria trnn aylk younluklar, mevsimsel olarak da 213
dikey yndeki kmelenmeleri aratrlmtr. Planktonik Turbellariann dier zooplankton gruplar ierisindeki ortalama temsil oran % 1,7 (2.775 479 birey/m3) olarak bulunmutur. Baraj gl genelinde, Turbellaria younluu en yksek Temmuz (10.587 2.760 birey/m3), en dk Ocak (65 36 birey/m3) aylarnda belirlenmitir. Dikey yndeki kmelenmeleri ilkbahar mevsiminde orta su derinliklerinde, 10-30 m arasnda; yaz mevsiminde 10. mde; sonbahar mevsiminde 5. mde younlamtr. Glde Turbellaria younluunun art yapt dnemlerde Cladocera younluunda belirgin bir azal grlmtr. Anahtar Kelimeler: Turbellaria, zooplankton, dikey dalm, Karacaren I. Baraj Gl
SZ 092
populasyonlarda uyum zerinde etkili olduu belirlenmi, ayn zamanda duyarl birey gnn, insektisit direncini drmenin yansra uyumsal zellikler zerinde de etkili olduu tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Karasinek, Musca domestica, insektisit direnci, uyum.
SZ 093
Kakar Dalar Milli Parknda Corafi Bilgi Sistemi (CBS) Tabanl Ekosistem Analizi aaan KARACAOLU, Selim Sualp ALAR Hacettepe niversitesi Fen Fakltesi Biyoloji Blm Ekoloji Anabilimdal Beytepe, Ankara cagasan@hacettepe.edu.tr Biyolojik eitlilik Szlemesi, korunan alanlar, corafi olarak belirlenen ve belli koruma hedeflerine ulalacak biimde ilan edilen, dzenlenen ve ynetilen alanlar biiminde tanmlamaktadr. Bu tanm uyarnca, koruma altndaki alanlar bir veya birden fazla farkl hedefe ulamak amacyla kurulup ynetilebilir. Korunan alanlarn ynetiminde en uygun kullanm biiminin belirlenebilmesi iin, alana-zg ekosistem analizlerinin yaplmas ve ynetim hedeflerinin saptanmas gerekmektedir. Bu almada, 51.550 ha alana sahip Kakar Dalar Milli Parknn biyolojik (flora, fauna, ekolojik yap), jeolojik, jeomorfolojik zellikleri ele alnarak ekosistem analizi hedeflenmi ve bu hedeflerin gerekletirilmesi iin CBS kullanlmtr. CBS ile alana zg ykseklik, eim, bak modelleri hazrlanmtr. Ayn zamanda uydu grntleri kullanlarak Nesne Tabanl vejetasyon snflandrmas yaplm ve bu snflandrma Orman Amenajman Planlar ile karlatrlmtr. Flora ve fauna elemanlarnn dalmlar ile evresel koullar (toprak zellikleri, hidrolojik yap ve iklimsel yap vb) arasndaki iliki irdelenmeye allarak Milli Park ekosisteminin yaps analiz edilmitir. Anahtar Kelimeler: CBS, Kakar Dalar, milli park, koruma alan, ekosistem analizi
nsektisit Direncinin Karasinek, Musca domestica L. (Diptera: Muscidae)nn Uyumsal zellikleri zerindeki Etkilerinin Aratrlmas Arda Cem KUYUCU, Selim Sualp ALAR Hacettepe niversitesi, Beytepe kampus, Biyoloji Blm, PK: 06800, Ankara ckuyucu@hacettepe.edu.tr Bu almada, direnli ve duyarl karasinek soylarnn uyumsal zelliklerinde meydana gelen deiimler ile diren geliimini etkileyen duyarl birey gnn diren frekansn drmedeki ve uyumsal zellikler zerindeki etkileri aratrlmtr. Bunun iin, Gaziantepden GS populasyonu, laboratuvar koullarnda be kuak boyunca Fenitrothion ve Deltamethrine kar direnlendirilerek Fenitrothiona direnli (GFR) ve Deltamethrine direnli (GDR) populasyonlar elde edilmi, bu direnli populasyonlara GS populasyonundan iki kuak boyunca %50 orannda duyarl birey g salanarak GFR populasyonundan GFG1(1.kuak g) ve GFG2(2.kuak g), GDR populasyonundan ise GDG1 ve GDG2 populasyonlar oluturulmutur. Diren geliimini belirlemek iin tm direnli ve g populasyonlarna diren testleri yaplm, uyumsal zelliklerdeki deiimleri gzlemlemek amacyla tm populasyonlar iin hayat tablosu dzenlenmitir. Direnli populasyonlara duyarl birey gnn hem Fenitrothion hem de Deltamethrin direncini drmede etkili olduu tespit edilmi, GFR ve GDR populasyonlarnn uyumsal zelliklerinin GS populasyonuna gre dk olduu belirlenmitir. GFG1 ve GDG1 populasyonlarnda uyum parametreleri, GFR ve GDR populasyonlarna gre d gstermi ancak GFG2 ve GDG2 populasyonlarnda tekrar artmtr. Sonuta insektisit direncinin incelenen
214
SZ 094
Skeletokronoloji Yntemi le Bombina bombina (Amphibia: Anura) Trne Ait Bireylerin Yalarn Belirlenmesi Uur C. ERM1, Hseyin ARIKAN2 1 Afyon Kocatepe niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm ANS Kampusu, Afyonkarahisar 2 Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Zooloji Anabilim Dal, Bornova, zmir uerismis@aku.edu.tr Slkl Gl (Adapazar)nden yakalanan 17 Bombina bombina (11- 6 ) bireyin total boy dalm incelendiinde, 31.4442.52 mm boy deerleri arasnda ve ortalamas 37.002.86 mm olduu saptanmtr. Populasyondaki erkek bireylerin boy dalm 34.4-42.52 mm parametreleri arasnda deitii ortalamasnn ise 38.39 2.6 mm olarak saptanmtr. Sz konusu populasyonun dii bireylerinin ise total boy dalm 31. 4437.48 mm parametreleri arasnda ortalamas ise 35.222.15 mm olarak saptanmtr. 1. hibernation ncesi toplam 12 bireyin toplam 9.6815.50 mm parametreleri arasnda deitii ve ortalamas ise 12.34 2.04 mm olduu saptanmtr. skeletokronoloji yntemi ile populasyondaki erkek bireylerin ya ortalamas 4.6, dii bireylerin ise 3.1 yl olduu tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Skeletokronoloji, ya tayini, Bombina bombina
SZ 095
Anopheles maculipennis complexe ait trlerin youn olduu belirlenmitir. zellikle snra yakn bu alanlarn sulak tarm alan zelliinde olmas nedeniyle youn insektisit kullanld gz nne alnarak, alanda kullanlan insektisitlere kar Anopheles maculipennis complex trlerinde direncin durumu aratrlmtr. Bu amala Tunca ve Meri havzalarndan birer lokalite rnekleri kullanlarak insektisit direncinin temelini oluturan enzimlerin aktiviteleri allmtr. Yaplan biyokimyasal denemeler sonucunda organofosfat gurubuna kar diren varl yannda dk oranda da olsa pyrethroid grubuna kar da diren gelitii tespit edilmitir. Snrda yer almas nedeniyle youn gei olan blgede, herhangi bir vektrel kkenli hastalk etkeninin tanarak blgedeki potansiyel vektr trler tarafndan yaylmas olasl zerinde durulmas gereken nemli bir konu olarak karmza kmaktadr. Anahtar Kelimeler: Anopheles maculipennis complex, Culex, Ochleratatus, insektisit direnci, Trakya Bu alma TUBITAK TBAG-U/161 (105T531) nolu proje ile desteklenmektedir
SZ 096
Mastitisli (Meme ltihab) neklerde Kan MDA ve GSH Dzeylerinin Aratrlmas Hac Ahmet DEVEC, Aysel GVEN Kafkas niversitesi, Fen Edebiyat Fak. Biyoloji Blm, Merkez/Kars h.ahmet_deveci@hotmail.com Bu almada, mastitisli ve salkl ineklerde kan lipit peroksidasyonu (MDA) ve GSH dzeylerinin aratrlmas amalanmtr. almada, Kars ve Ardahan yresinde deiik kylerde halk elinde yetitirilen yalar 3 ile 7 arasnda deien 20 salkl ve 20 mastitisli inek seildi. Hayvanlardan kan rnekleri alnmadan nce mastitisli olup olmadklar Kaliforniya Mastitis Testi (CMT) ile belirlendi. Daha sonra eritrosit GSH ve plazma MDA dzeylerine bakld. Salkl ve mastitisli gruplarda eritrosit GSH (p<0,001) ve plazma MDA (p<0,001) dzeyleri arasndaki fark istatistiksel olarak nemli bulundu. Sonu olarak, mastitisin lipit peroksidasyonuna neden olduu ve bunun sonucunda MDA dzeylerinde bir artn meydana geldii, yine ayn ekilde endojen bir antioksidan olan GSH dzeylerinin mastitisli hayvanlarda nemli bir azalmaya urad grld.
Trakya Sivrisinek Trleri ve Kullanlan nsektisitlere Kar Diren Dzeyleri M. Mustafa AKINER, Selim S. ALAR, Fatih M. MEK, Sinan KAYNA Hacettepe niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Ekoloji Ana Bilim Dal, 06800, Beytepe, Ankara musca@hacettepe.edu.tr Bu almada, lkemizin batsnda yer alan ve nemli bir tarm alan olan Trakya blgesinin Tunca ve Meri havzalarnda dalm gsteren sivrisinek trleri ve younluklar tespit edilmitir. Sivrisinek rneklemeleri Mays - Eyll 2007 tarihleri arasnda 47 farkl lokalitede gerekletirilmitir. rneklemeler neticesinde Culex cinsine ait 6, Anopheles cinsine ait 3, Ochleratatus cinsine ait 6, Uronetania ve Culiceta cinslerine ait 1er olmak zere toplam 17 sivrisinek tr saptanmtr. Alan genelinde Culex cinsine ait trler youn olarak grlrken, snra yakn alanlarda
215
Anahtar Kelimeler: nek, mastitis, malondialdehit (MDA), redkte glutatyon (GSH), lipit peroksidasyonu
SZ 097
SZ 098
Benzo(a)piren Uygulamasna Bal Olarak San Kalp Doku Hasarnda Adrenomedullin Etkisinin ncelenmesi Arzu DORU, Mehmet lker DORU, Muhittin YREKL Aksaray niversitesi, Eitim Fakltesi, Fen Bilgisi Eitimi Blm, akocagun@hotmail.com Benzo(a)piren (B(a)P); kimyasal forml C20H12, molekler arl 252.31 g/mol, kaynama noktas 495 C, erime noktas 179 C, younluu 1.24 g/cm3 olan, sar renkli, kokusuz, mutajenik ve yksek karsinojenik zellik gsteren bir polisiklik aromatik hidrokarbondur (PAHdr). B(a)P fosil yaktlarn tam olarak yanmamas sonucu meydana gelir ve havada, ime sularnda, yeralt sularnda, atk sularda ve zgarada pien yiyeceklerde bulunur. PAHlarn metabolik aktivasyonu sonucu ortaya kan diol epoksitler DNAya kovalent olarak balanrlar. Aktive edilmi PAHlarn DNAya balanmasnn karsinojenik etki iin gerekli olduu dnlmektedir. PAHlarn metabolizmalar boyunca reaktif oksijen trleri (ROT) oluabilir. almamzda, karsinojenik etkileri olduu bilinen benzo(a)piren uygulamasndan sonra adrenomedullin verilen sanlarn kalp dokularnda biyokimyasal ve histolojik deiimler aratrlmtr. Benzo(a)piren uygulamasndan sonra AdMnin biyokimyasal ve histolojik ynden telafi edici ve/veya koruyucu etkisinin deerlendirilmesi almann amacn oluturmaktadr. Bu almada karsinojenik bir kimyasal madde olduu bilinen B(a)P ve birok patolojik durumda farkl etkiler gsteren, peptid bir hormon olan AdM uygulamasna bal olarak; S. Dawley sanlarda antioksidan enzim seviyelerindeki, lipit peroksidasyonundaki, total glutatyon seviyesindeki, NO ve AdM seviyelerindeki deiiklilerin ve B(a)Pn olas histopatolojik etkileriyle AdM arasndaki etkileimler aratrlmtr. Yaptmz histolojik incelemelerde kalp dokusunda AdM ve B(a)P uygulamalarnn kalp dokusunda hasara neden olduu, ancak B(a)P+AdMnin birlikte uygulama grubunda kalp dokusunun genel olarak normal yapda grld tespit edilmitir. Kalp dokusundaki MDA seviyeleri incelendiinde B(a)P+AdM uygulamasnn lipid peroksidasyonunu telafi edici etkisinin olduu grlmtr. almamzda kontrol gruplar ile karlatrldnda B(a)P ve AdMnin ayr ayr uygulamalarnn oksidatif strese neden olarak kalp dokusunda oksidatif hasar indkleyici etki gstermiken B(a)P ve AdMnin birlikte uygulanmas kalp dokusunda lipid peroksidasyonunun azalmasna, SOD, CAT, GSH216
Alburnus filippi (Kessler, 1877) ve Acanthalburnus microlepisde (Filippii, 1863) Lipit Peroksidasyonu ve Antioksidan Enzimler: Karlatrmal Bir alma
Aysel GVEN, Sleyman KAYA, nan KAYA, Gkhan NUR, H. Ahmet DEVECI, T. zgr KAYA Kafkas niversitesi Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kars bylginan@gmail.com
Bu almada, Trkiye tatl su bal Alburnus filippi ve Acanthalburnus microlepisin iskelet kaslarndaki eitli oksidatif stres gstergeleri aratrld. Trkiyenin Kuzey Dou Anadolu Blgesi, Kura-Aras nehri havzasnda ortalama 5-10 g arlnda 40 adet A. filippii ve ortalama 5-8 g arlnda 40 adet A. microlepis yakaland. Uygun koullarda labotatuara getirilen bu balklarn iskelet kaslarnda speroksit dismutaz (SOD), katalaz (CAT), glutatyon peroksidaz (GSHPx) ve glutatyon S-transferaz (GST) enzimlerini ieren oksidatif stress gstergelerinin seviyeleri analiz edildi. Redkte glutatyon (GSH) ve tiyobarbitrik asit reaktif maddelerinin (TBARS) seviyeleri de deerlendirildi. Iskelet kasnda antioksidan aktivite ynnden SOD ve GST enzimleri her iki trde de benzer sonular verirken genel olarak A. filippiide antioksidan aktivite daha yksek grld. A. microlepisin iskelet kas CAT aktivitesi A. filippiiden nemli oranda (p<0.001) daha yksek tespit edildi. Bu bulgularla balklarn iskelet kasnda antioksidan aktivite ynnden zellikle CAT enzimi bakmndan A. microlepis iskelet kasnn ok daha etkili olduu, dier oksidatif stress gstergelerinin ise A filippiide daha fazla olduu sonucuna varld. Anahtar Kelimeler: Balk, oksidatif antioksidan enzimler, lipit peroksidasyonu stres,
Px enzim aktivitelerinde ve toplam GSH seviyesinde artmasna neden olmutur. Bu sonular bize kalp dokusunda B(a)P+AdM uygulamasnn reaktif oksijen trlerinin neden olduu hasar telafi edebileceini gstermektedir. Anahtar Kelimeler: Benzo(a)piren, adrenomedullin, antioksidan enzimler, Lipid peroksidasyonu, nitrik oksit, san, kalp dokusu
SZ 099
% 33.45, 20.14, 32.03; Liza ramadada % 33.66, 19.78, 32.11; Chelon labrasusda % 36.92, 24.97, 16.94 bulunmutur. 3 ya asidi oran en yksek trn Liza aurata, en dk trn ise Chelon labrasus olduu tespit edilmitir. ncelenen btn trlerde 3 PUFA oran 6 PUFA oranndan nemli derecede yksek bulunmutur. Bu durum; acsu olmasna ramen Beymelek Lagnne giren balklarn 3 PUFA oranlarnn denizde yaayan balklar kadar yksek olduunu ve insan beslenmesinde mkemmel bir 3 ya asidi kayna olabileceini gstermektedir. Anahtar Kelimeler : Lagn, deniz balklar
SZ 100
Beymelek Lagnne Giren Baz Deniz Balklarnn Ya Asidi Oranlarnn Karlatrlmas Kazm UYSAL1, Ylmaz EMRE2, Halil YILMAZ1, Muhammet DNMEZ3, A. Kemal SEKN4, Metin BLBL5 1 Dumlupnar niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 43100, Ktahya 2 Akdeniz Su rnleri Aratrma, retim ve Eitim Enstits, Kepez, Antalya 3 Altnta Meslek Yksek Okulu, Dumlupnar niversitesi, 43800, Altnta, Ktahya 4 Celal Bayar niversitesi, Gda Mhendislii Blm, Manisa 5 Dumlupnar niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Kimya Blm, 43100, Ktahya kuysal@dumlupinar.edu.tr Bu almada, Beymelek Lagn (Antalya)nden yakalanan Mrmr (Lithognathus mormyrus), Has kefal (Mugil cephalus), Altnba kefal (Liza aurata), iran (Liza ramada), Mavri (Chelon labrasus) trlerinin kas dokusu ya asidi bileimi aratrlmtr. Aratrmada, incelenen trlerin kas dokusu 3 (veya n3) ya asidi oranlarnn karlatrlmas ve insan gdas asndan deerlendirilmesi amalanmtr. Balklar Akdeniz Su rnleri Aratrma, retim ve Eitim Enstits tarafndan temin edilmitir. Total lipit ekstraksiyonu, Dumlupnar niversitesi Biyoloji ve Kimya Blmleri Laboratuarlarnda kloroform ve metanol karm (2:1 v/v) kullanarak, ya asit analizleri ise Celal Bayar niversitesi Gda Mhendislii Laboratuarnda bulunan gaz kromatorafisi cihaz ile yaplmtr. ncelenen trlerin kas dokularnda yaklak 20 kadar ya asiti tanmlanmtr. Btn trlerde; doymu ya asitleri (SFA) iinde palmitik (C16:0), tek ift bal doymam ya asitleri (MUFA) iinde oleik (C18:1), oklu doymam ya asitleri (PUFA) iinde de kosapentaenoik (C20:53) ve dokosaheksaenoik (C22:63) asitler en yksek oranda bulunan ya asitleridir. SFA, MUFA, ve PUFA oranlar (sras ile): Lithognathus mormyrusda % 32.20, 22.82, 18.20; Mugil cephalusda % 38.22, 21.33, 25.49; Liza auratada
3 ya asidi, Beymelek
Pimpla turionellae L. (Hymenoptera: Ichneumonidae) Zehirinin Konak Hcrelerine Morfolojik ve Biyokimyasal Etkileri Bridget Keenan1, Fevzi UKAN2, Ekrem ERGN2, David B. RIVERS1 1 Maryland Loyola niversitesi, Biyoloji Blm, Baltimore, USA 2 Kocaeli niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, zmit-Kocaeli ekrem_ergin@hotmail.com Endoparazitoit Pimpla turionellae L. (Hymenoptera: Ichneumonidae) zehirinin konak trler zerindeki morfolojik ve biyokimyasal etkileri Galleria mellonella L. (Lepidoptera: Pyralidae) hemositleri ve Trichoplusia ni Hubner (Lepidoptera: Noctuidae) embriyo hcreleri kullanlarak belirlendi. Bu etkilerin mekanizmas ve zamana bal deiimleri ile zehir ieriinde fenoloksidaz ve kalretikulin varl aratrld. Hemositler; hcre ortamna sadece zehir, fenoloksidaz inhibitr fenilketonuri ile antikalretikulin tatbik edilen zehir ve kontrol amac ile sadece fizyolojik su eklenerek 3 saat boyunca gzlendi. On beinci dakikada sadece zehir tatbik edilen hemositlerden hem granler hcrelerde hem de plazmatositlerde vakuol olutuu grld. Dier uygulamalar ile kontrol grubu arasnda fark yoktu. Sadece zehir tatbikinde, granler hcrelerde 45inci dakikada dier deney gruplarna gre daha fazla vakuol gzlendi. Granll hcrelerin yaklak % 40nn ld belirlendi. Plazmatositlerde de vakuol oluumu vard, ancak lm grlmedi. Fenilketonuri ve anti-kalretikulin tatbik edilen zehir kullanldnda her iki hemosit tipinde de ok az vakuol oluumu grlmesi zehir ieriinde fenoloksidaz ve kalretikulinin varln gsterdi. Tm gruplarda, 3 saat sonunda sz edilen deiiklerin korunmas parazitoit zehirinin litik 217
etkiden ziyade fel edici zellii olduunu ortaya kard. Zehir tatbik edilen embriyo hcrelerinde 6 saat iinde sitoplazmik bzlmeyi takiben yuvarlaklama, klme ve vakuol olumas eklinde morfolojik deiikler meydana geldi. Ancak, takip eden 6 ile 10 saatlik zaman diliminde hcre lm gereklemedi. Hcre kltrne ozmotik koruyucular, rafinoz ve skroz ilavesi hcre paralanmasnda zaman ve doza bal olarak gecikmeler oluturdu, fakat lm engellemedi. Hcre morfolojisinde grlen deiimlerden nce hcre ii Ca+2 seviyesi artt, ancak hcre ii Ca+2 seviyesindeki bu art Ca+2 kanal engelleyicileri ve hcre d Ca+2dan yoksun ortam kullanlarak engellenemedi. Hemositlerin aksine, sadece zehir, fenilketonuri veya anti-kalretikulin tatbik edilen embriyo hcrelerinde uygulamadan 1 saat sonra balatlp 3 saat boyunca devam ettirilen gzlemlerde ar oranda vakuol oluumu gzlendi. Embriyo hcrelerinde fenoloksidaz aktivitesini veya kalretikulin balanmasn engelleyerek zehir etkisinden korunma salanamamas parazitoit zehirinin hedef hcrelerde spesifik etki gsterdiini ortaya kard. Anahtar Kelimeler: Pimpla turionellae, parazitoit zehiri, hemosit, fenoloksidaz, kalretikulin.
SZ 101
dolay rnek alnamamtr) su rneklerinin alnmas ve her su rneinde 12 farkl parametrenin (C, pH, znm oksijen, PO-34-P, NH4-N, NO2N, NO3-N, SO43-, BO, KO, TK, FK) incelenmesiyle salanmtr. Elde edilen veriler, kmeleme, temel bileen ve faktr analizleri uygulanarak deerlendirilmitir. Kmeleme analizi, Uluabat glnde farkl fizikokimyasal zellikleri ve kirlilik dzeylerini yanstan rnekleme noktalar arasndaki benzerlikleri iki farkl grup eklinde ortaya karmtr. Veri kmesinde toplam deiimin %77.35ni aklayan potansiyel faktr belirlenmitir. lk faktr toplam deiimi %32.34n aklam ve mikrobiyolojik faktr olarak isimlendirilmitir. kinci faktr organicnutrient faktrdr, %25.46 orannda aklamtr. nc faktr deiimin %19.54n aklam ve fizikokimyasal faktr olarak isimlendirilmitir. Anahtar Kelimeler: Uluabat Gl, kmeleme, faktr ve temel bileen analizleri, su kalitesi
SZ 102
Kzlrmak Deltas Cernek Halkalama stasyonu'nda Sylvia atricapilla (Linnaeus, 1758) (Aves: Passeriformes)'nn 2002 2005 Yllarna Ait Sonbahar G Dinamii, Arl ve Ya Skoru A. Cemal ZSEMR1, Arzu GRSOY1, Kiraz ERCYAS2, Pnar ZAM2, Y.Sancar BARI2 1 Ondokuz Mays niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Samsun, Trkiye m 2 Ondokuz Mays niversitesi Ornitolojik Aratrmalar Merkezi, Samsun, Trkiye balabancemal@yahoo.co Bu alma, Dou Akdeniz G yolunu kullanan Sylvia atricapillann (karabal tleen), g stratejileri ve g taktiklerinin aratrlmas amacyla fenolojilerinin karlatrlmas suretiyle yaplmtr. Bu almada 2002 2005 yllar arasnda Samsun Kzlrmak Deltas, Cernek Halkama stasyonunda sonbahar g dneminde Sylvia atricapilla trnn g dinamikleri belirlenmi ve gle ilgili baz morfolojik lmleri kyaslanmtr. Sis alar ile yakalanan kular, alminyum halkalar taklp gerekli lmler alndktan sonra serbest braklmtr. Yaplan drt yllk almada Sylvia atricapilla trnden toplam 3393 birey halkalanm, her bireyin kanat ve kuyruk uzunluklar llm, ya skoru ve arlklar tespit edilmitir. Halkalanan bireylerin % 96.26i gen, % 3.12si erikin, % 0.62sinin ya belirlenememi; % 51i erkek, % 47si dii ve % 2sinin ise cinsiyeti 218
Uluabat Gl Yzey Suyu Kalitesinin Belirlenmesinde okdeikenli statistiksel Tekniklerin Uygulanmas Cansu FLK SCEN1, zgr EMROLU2, Semra LHAN2, Naime ARSLAN2, Veysel YILMAZ3 ve Seyhan AHISKA4 1 Eskiehir Osmangazi niversitesi, Eitim Fakltesi, lkretim Blm, Meelik, 26480 Eskiehir 2 Eskiehir Osmangazi niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi , Biyoloji Blm Meelik, 26480 Eskiehir 3 Eskiehir Osmangazi niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, statistik Blm Meelik, 26480 Eskiehir 4 Ankara niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Tandoan, 06100 Ankara emiroglu@ogu.edu.tr Bu almada 2004-2005 yllar arasnda Uluabat Glnden salanan verilerin yorumlanmas iin, ok deikenli istatistiksel yaklamlarn uygulabilirlii denenmi ve sonular yorumlanmtr. Veriler, glde belirlenen 12 farkl istasyondan aylk olarak (Aralk 2004, Ocak ve ubat 2005 tarihlerinde kt hava artlarndan
belirlenememitir. Yakalanma dinamii rzgr, ya ve basn gibi g zamanlamasn etkileyen meteorolojik verilerle de kyaslanm ve sonular deerlendirilmitir. alma srasnda halkalanan dier Sylvia cinsi trlerine kyasla bu trn g zamanlamasnn daha uzun seyrettii tespit edilmitir. almann yrtld Kzlrmak Deltas Cernek Halkalama stasyonunun sonbahar g dneminde Karadenizi aan S. atricapilla iin nemli bir konaklama ve barnma alan olduu tespit edilmitir. S. atricapillann, dier Sylvia trlerinden farkl olarak anlaml gen birey oranna sahip olduu belirlenmitir. Bu durum, farkl trlerin farkl g stratejilerine sahip olmasndan kaynaklandn dndrmektedir. Anahtar Kelimeler: Kzlrmak Deltas, Sylvia atricapilla, g dinamii, halkalama
SZ 103
Anahtar Kelimeler: Sultansuyu, balk, biyokimya, su analizi

SZ 104
Karata Aklarnda (Kuzeydou Akdeniz) Yrtlen Dip Trol Avcl Saysal Verileri Erdoan EK, Dursun AVAR Gaziantep niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Gaziantep erdogancicek@yahoo.com Bu almada, 2002-2003 avclk sezonunda, Karata aklarnda (Kuzeydou Akdeniz) yrtlen dip trol avclna ilikin saysal veriler ortaya konmaya allmtr. Bu kapsamda 15 kabuklu, 5 kafadan bacakl ve 90 (8 kkrdakl, 82 kemikli) balk olmak zere toplam 110 tr elde edilmitir. Sz edilen veriler deerlendirildiinde, blgenin tr ve familya eitlilii bakmndan olduka zengin olduu tespit edilmitir. En yksek birim zamanda yakalanan av (CPUE) deerine (66756.3g saat-1) balklk sezonunun ald eyll aynda rastlanm; takip eden aylarda bu deer devaml olarak d gstererek, mart aynda 12478.5g saat-1lik bir deer ile en dk seviyeye inmitir. Tm avclk sezonu iin ortalama CPUE deeri 26308.5 18954.2g saat-1 olarak hesaplanmtr. Toplam olarak elde edilen 631403.89glk biyoktle ierisinde balklarn %79.10luk, kabuklularn %13.73lk ve kafadan bacakllarn ise %7.17lik ksm oluturduu belirlenmitir. En yksek biyoktle deerine sahip olan balklarn yarya yakn ksm (%47.42) 0-20m derinlik katmanndan elde edilmiken; geriye kalan %35.58i 20-50m ve %17.00lk ksmnn ise 50-100m derinlik katmanndan elde edildii belirlenmitir. Ortalama CPUE deerinin derinlik katmanlar itibariyle srasyla 29600.25 27073.62g saat-1, 22215.67 13699.70g saat-1, 10611.73 5985.97g saat-1 olduu hesaplanmtr. Tr says olarak balklarn %18.90lk ksmn oluturan Lessepsiyen balklarn, toplam balk biyoktlesinin %26.66sn oluturduu tespit edilmi ve sonu olarak tm bu verilerin altnda blgedeki balk stoklarnn av deerleri itibariyle zamanla ok deiken bir yap sergiledikleri anlalmtr. Anahtar Kelimeler: Kuzeydou Akdeniz, dip trol avcl, biyoktle, Lessepsiyen
Sultansuyu (Malatya) Baraj Glnde Yaayan Baz Ekonomik Balk Trleri zerinde Biyokimyasal ve Limnolojik ncelemeler brahim RN1, Zeliha TALAS4, Kenan ERDOAN1, Mustafa IIK2, Levent ALTA2, Ayhan DURAN3 Aksaray niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm 68100Aksaray 2Aksaray niversitesi Mhendislik Fakltesi evre Blm 68100 Aksaray 3Aksaray niversitesi Meslek Yksek Okulu 68100 Aksaray 4 Nide niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm 51100 Nide iorun68@hotmail.com
1
Bu almada Sultansuyu (Malatya) Baraj Glnde yaayan Cyprinus carpio, Leuciscus cephalus, Capoeta trutta ve Capoeta capoeta umbla balk trlerinde hematolojik ve biyokimyasal inceleme yaplmtr. Ayrca gln fiziksel, kimyasal, mikrobiyolojik ve ar metal analizleri belirlenmitir. Hematolojik incelemede total lkosit saylarnda istatistiksel olarak bir artma p<0.05, eritrosit saylarnda bir azalma p<0,05 olduu saptanmtr. Mikrobiyal analizde Enterococcus varl evsel atklarn drenaj edildii gstermektedir. Su analizlerinden suyun ikince kalite su olduu ve suyun kkrt miktarnn standartlarn stnde bulunduu belirlenmi olup, kaynann yrede yaplan kaysclktan kaynakland dnlmtr. Ar metal ynnden nemli bir kirlilie rastlanlmamtr.
219
SZ 105
Eirdir Gl Gm Bal (Atherina boyeri Risso, 1810) Populasyonunun Beslenme zellikleri skender GLLE1, Fahrettin KK2, Salim Serkan GL2, Grkan DKEN2, Zekiye GL2, Lerzan EK2 1 Mehmet Akif Ersoy niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, 15100, Burdur 2 Sleyman Demirel niversitesi, Eirdir Su rnleri Fakltesi, 32500, Eirdir, Isparta igulle@mehmetakif.edu.tr Bu almada, Eirdir Glnn yabanc (ekzotik) trlerinden olan gm bal (Atherina boyeri Risso,1810)nn beslenme zellikleri aratrlm ve gl ekosistemindeki muhtemel etkileri tartlmtr. Bu amala, Mart 2006 Austos 2007 tarihleri arasndaki 18 aylk srete aylk olarak toplanan rneklerin sindirim sistemleri incelenmitir. Balnn sindirim sisteminde Rotifera, Cladocera, Copepoda, Ostracoda, Gastropoda, Bivalvia (Dreissena polymorha) larvas, Amphipoda (Gammarus spp.), Isopoda (Asellus aquaticus), Ephemeroptera, Trichoptera, Diptera (larva ve pupa), Hemiptera, Nematoda ve Syanobakteri gruplarna rastlanlmtr. Bu baln diyetleri arasnda Cladocera, D. Polyphorma larvas, Gammarus spp., A. aquaticus ve Diptera (larva ve pupa) en yaygn tketilen besin gruplar olup, balk yumurtas ya da larvasna rastlanlmamtr. zellikle gen evrelerinde zooplankton zerinde bask kuran gm balnn, besin tercihi ergin dnemlerinde bentik organizmalara deiim gstermitir. Anahtar Kelimeler: Eirdir Gl, Atherina boyeri, yabanc tr, beslenme, zooplankton, zoobentos
SZ 106
aktifliinin belirlenmesi amaland. Aratrmada 100 adet Wistar Albino rat kullanld. Ratlar 1, 3 ve 5 gn srelerle a brakld. Beyin korteksinin sensomotor, limbik ve orbital blgelerindeki ntral peptid hidrolaz aktivitesi biyokimyasal olarak belirlendi. Ayrca, bu blgeler histokimyasal olarak da incelendi. Aln ilk gnlerinde beyin korteksinin nronlar organizmayla ilgili olan gda motivasyonu uyartlarna cevap verirken, aln daha ileri dnemlerinde nronlar protein sentezleyebilmek iin kendi varlklarn korumaya almaktadrlar. Morfolojik deiikliklerin sensomotor blgenin 3. ve 5. katlarnda dier korteks blgelerinden daha abuk ve daha derin olduu gzlendi. Aln sresi uzadka sensomotor blgeden sonra ilk olarak limbik blgede ve daha sonraki alk gnlerinde de orbital blgede histolojik deiiklikler meydana gelmektedir. Anahtar Kelimeler: Alk, korteks, ntral peptid hidrolaz
SZ 107
Pimpla turionellae L. (Hymenoptera: Ichneumonidae) Zehiri ve Parazitlemesinin Konak Galleria mellonella L. (Lepidoptera: Pyralidae) Toplam ve Farkl Hemosit Saylarna Etkileri Aylin ER1, Fevzi UKAN2, Ekrem ERGN2, Olga SAK1 1 Balkesir niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Balkesir 2 Kocaeli niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, zmit - Kocaeli asahin@balikesir.edu.tr Parazitoitlerin konak bcek iinde geliimi, biyokimyasal ve hormonal etkileimler ve konak baklk sisteminin basklanmas gibi eitli faktrlere baldr. Ovipozisyon esnasnda ergin dii parazitoit tarafndan konak iine braklan zehir ve yumurtalk proteinleri gibi salglar baarl bir parazitleme ve konak hemositleri ile salanan hcresel baklk tepkilerini basklamakta nemli olmaktadrlar. ok sayda zararl lepidopter trn prepup ve pupunda soliter, idiobiont ve endoparazitoit olarak gelien Pimpla turionellae L. (Hymenoptera: Ichneumonidae) diilerinden elde edilen zehir salgsnn ve parazitlemesinin konak tr, Galleria mellonella L. (Lepidoptera: Pyralidae)nin larval ve pupal dnemlerinde toplam ve farkl hemosit saylarna etkileri belirlendi. Konak ve parazitoitler 252 0C scaklk, % 605 bal nem ve 12:12 saat (Aydnlk: Karanlk)
Aln Beyin Korteksinin Sensomotor, Limbik ve Orbital Blgelerindeki Ntral Peptid Hidrolazlarn Aktiflii zerine Etkisi Atilla TEMUR1, Fahrettin ASKEROV2, H.Bayram TEMUR1, Mustafa ATLI1 1 Yznc Yl niversitesi, Eitim Fakltesi, 65080 Van 2 Institute of Physiology n.a. A.I. Karayev, Azerbaijan Academy of Sciences, Baku, Azerbajan temurat@yahoo.com Bu almada, aln farkl dnemlerinde beyin korteksinin sensomotor, limbik ve orbital blgelerindeki ntral peptid hidrolaz (NPH)larn
220
fotoperiyot uygulanan laboratuar artlarnda yetitirildi. P. turionellae farkl kese edeeri zehir dozlarnn (KEZ) konak larvasna enjeksiyonunda daha nce belirlenen LD99 deeri altndaki 0.5 KEZ, 0.1 KEZ, 0.05 KEZ ve 0.02 KEZ dozlar, konak pupunda ise 0.05 KEZ, 0.02 KEZ, 0.01 KEZ ve 0.005 KEZ dozlar kullanld. Kontrol grubu olarak bo enjeksiyon, fosfat tamponlu fizyolojik su (PBS) enjeksiyonu ve herhangi bir ileme tabi tutulmam konak larva ve puplar kullanld. Enjeksiyon ve parazitlemeyi takiben farkl zamanda (4, 8 ve 24 saat), her doz ve saat iin 15er bireyden hemolenf alnarak toplam hemosit saylar belirlendi. Farkl hemosit saylar ise parazitleme, KEZ dozlar ve saat iin er puptan hemolenf rnekleri alnp Giemsa boyama teknii ile belirlendi. Her hcre tipinin 1000 hcre iindeki oranlar belirlenerek farkl hemosit tiplerindeki deiim ifade edildi. Sonu olarak farkl KEZ dozlar ve parazitleme konak larva ve pupunda toplam hemosit saysnda kontrol grubuna gre deiime neden oldu. Zehir dk dozlarda pup evresinde larval evreye gre daha etkiliydi. Anahtar Kelimeler: Pimpla turionellae, Galleria mellonella, parazitoit zehiri, toplam hemosit says, farkl hemosit says
SZ 108
folikl uyarc hormon dzeyinde ortaya kan farkllk larval dneme gre istatistiksel olarak nemliydi. Erken evre larvada belirlenen testosteron dzeyinde dier evrelere gre anlaml farkllk varken progesteron dzeyinde nemli bir fark grlmedi. Ergin P. turionellae gen ve yal bireylerinde her iki eeyde de testosteron, folikl uyarc hormon ve progesteron varl belirlendi, ancak strojen ve tiroksin varl gsterilemedi. Parazitlemenin G. mellonella pupu omurgal hormonlar zerine etkilerinin aratrld almalarda ise, parazitlemeyi takiben 2, 6 ve 24 saatlik periyotlarda folikl uyarc hormon ve testosteron seviyelerinde kontrol grubuna gre anlaml bir deiim gzlenmedi. Kontrol grubunda progesteron seviyesi 0.71 ng/ml olarak tespit edilirken, parazitlemeyi takiben G. mellonella pupunda progesteron bulunamad. Omurgal ve omurgaszlar iin ortak olan hormonlarn tanmlanmas, bu maddelerin bceklerdeki fizyolojik rol ve metabolizmasnn aydnlatlmasnda ve karlatrmal endokrinolojide yarar salayacaktr. Anahtar Kelimeler: Pimpla turionellae, Galleria mellonella, omurgal hormonlar, testosteron, progesteron, folikl uyarc hormon, strojen, tiroksin
SZ 109
Parazitoit Pimpla turionellae L. (Hymenoptera: Ichneumonidae) Omurgal Hormonlar Fevzi UKAN1, Deniz MERAM2, Aylin ER2, Olga SAK2 1 Kocaeli niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, 41300 zmit-Kocaeli 2 Balkesir niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, 10145 Balkesir dnzmrm@hotmail.com diobiont, soliter, pupal endoparazitoit Pimpla turionellae L. (Hymenoptera: Ichneumonidae) konak tr Byk Balmumu Gvesi, Galleria mellonella L. (Lepidoptera: Pyralidae) zerinde, 252 C scaklk, % 605 bal nem ve 12:12 saat (Aydnlk: Karanlk) fotoperiyot uygulanan laboratuar artlarnda yetitirildi. G. mellonellann erken evre, son evre larvalarnda ve pupunda, P. turionellaenn ise eeye bal olarak ergin evrenin erken ve ge dnemlerinde alnan rneklerde immnoanaliz yntemiyle omurgal hormonlar aratrld. G. mellonellada erken evre larva, son evre larva ve pupta testosteron, folikl uyarc hormon ve progesteron varl belirlendi, ancak strojen ve tiroksin hormonlar tespit edilemedi. Pup evresinde
Zeytin Yapra (Olea europea) ztnn Alloxan ile Diyabet Yaplm Farelerin ( Mus musculus) Kan Glikoz Seviyeleri zerine Etkilerinin Deerlendirilmesi Yusuf ZAY1, M. Sabri ZYURT1, Vahdettin BAYAZIT1, Ali CIMBIZ2, Sevda GZEL3 1 Dumlupnar niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Ktahya 2Dumlupnar niversitesi, Salk Yksek Okulu, Ktahya, 3 Mersin niversitesi, Eczaclk Fakltesi , Famokognozi Anabilim Dal, Mersin yusufozay33@hotmail.com Bu almada , zeytin yapra (Olea europea) (OE) bitki ztnn , alloxan ile diyabet yaplm farelerin (Mus musculus) kan glikoz seviyeleri zerine etkileri deerlendirildi. almada grup 1:diyabetik-deney hayvan grubu (DHG) + OE, grup 2: salkl DHG (kontrol 1) + OE, grup 3:salkl DHG (kontrol 2), grup 4:diyabetik DHG (kontrol 3) ve grup 5:diyabetik DHG + ila (Glutril) olmak zere 5 gurupta toplam 50 erkek fare kullanld. Farelerin alk kan ekerleri glikometre ile kuyruk veninden alnan kanla deerlendirildi. Farelerde, diyabet oluturmak iin serum fizyolojik zeltisi ierisinde150 mg/kg alloxan birer hafta arayla 4 kez intraperitonal olarak 221
enjekte edildi (Total 600 mg/kg). Alk kan ekeri 200 mg/dl zeri olan deerler diyabetik olarak kabul edildi. OE guruplarna gnde bir defa olmak zere 16 gn bitki zt tedavisi, ayn dnem iinde diyabetik ila gurubuna 0.1 mg glutril ilac oral olarak verilerek glikoz lmleri 2 gnde bir 8 periyotta tekrarland. Deney sonrasnda grup 1 (93.4 12.7), grup 2 (90.2 13.4) ve grup 5 (96.3 12.3) guruplar arasnda kan glikoz deerleri asnda anlaml fark belirlenmedi( P>0.05). Grup 2 de en dk (74.5 13.5), grup 4te(222.8 21.5) ise en yksek kan glikoz seviyesi gzlendi (P<0.001). Denemeler sonucunda, OE bitki zt, alloxanla diyabet yaplan farelerde standart olarak diyabet tedavisinde kullanlan glutril ilac gibi kan glikoz seviyesinin fizyolojik snrlarda tuttuu grld. Anahtar kelimeler: alloxan, fare
SZ 110
grup 3 (90.2 13.4) ve grup 5 (96.3 12.3) guruplar arasnda kan glikoz deerleri asnda anlaml fark belirlenmedi( P>0.05). Grup 2 de en dk (82.0 10.2), grup 4te (222.8 21.5) ise en yksek kan glikoz seviyesi gzlendi.(P<0.001). Denemeler sonucunda, O bitki zt, alloxanla diyabet yaplan farelerde standart olarak diyabet tedavisinde kullanlan glutril ilac gibi kan glikoz seviyesinin fizyolojik snrlarda tuttuu grld. Anahtar Kelimeler: Viscum album, diyabet, alloxan, fare
Olea europea, diyabet,
kse Otu (Viscum album) ztnn Alloxan ile Diyabet Yaplm Farelerin (Mus musculus) Kan Glikoz Seviyeleri zerine Etkilerinin Deerlendirilmesi Yusuf ZAY1, M. Sabri ZYURT1, Vahdettin BAYAZIT1, Ali CIMBIZ2 , Sevda GZEL3 1 Dumlupnar niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Ktahya 2 Dumlupnar niversitesi, Salk Yksek Okulu, Ktahya Trkiye , 3 Mersin niversitesi, Eczaclk Fakltesi Mersin Trkiye yusufozay33@hotmail.com Bu almada, kse Otu yapra (Viscum album) (O) bitki ztnn, alloxan ile diyabet yaplm farelerin (Mus musculus) kan glikoz seviyeleri zerine etkileri deerlendirildi. almada grup 1:diyabetik-deney hayvan grubu (DHG) + O, grup 2:salkl DHG (kontrol 1) + O, grup 3:salkl DHG (kontrol 2), grup 4:diyabetik DHG (kontrol 3) ve grup 5:diyabetik DHG + ila (Glutril) olmak zere 5 gurupta toplam 50 erkek fare kullanld. Farelerin alk kan ekerleri glikometre ile kuyruk veninden alnan kanla deerlendirildi. Farelerde, diyabet oluturmak iin serum fizyolojik zeltisi ierisinde 150 mg/kg alloxan birer hafta arayla 4 kez intraperitonal olarak enjekte edildi (Total 600 mg/kg). Alk kan ekeri 200 mg/dl zeri olan deerler diyabetik olarak kabul edildi. 1 ve 2. guruplara gnde bir defa olmak zere 16 gn bitki zt tedavisi, ayn dnem iinde 5. guruba 0.1 mg glutril ilac oral olarak verildi. Glikoz lmleri 2 gnde bir 8 periyotta tekrarland. Deney sonrasnda grup 1 (95.2 17.4), 222
Eitim ve evre Szl Bildiri zetleri
223
224
S 001 Biyoloji retmen Adaylarnn Genel Biyoloji Laboratuvar Dersinde Kazandklar Preparat Hazrlama ve Mikroskobu Kullanma Yeteneklerinin Aratrlmas Sema ZKADF, Erkan KALIPCI, Yeim YENER Seluk niversitesi, Eitim Fakltesi, Biyoloji Eitimi ABD, Meram, Konya kalipci028@mynet.com Biyoloji laboratuarn kullanacak olan retmen adaylar, eitimlerinin temelini oluturacak bilgi ve becerilerini lisans dzeyinde Genel Biyoloji Laboratuvar uygulamalar srasnda kazanmaktadrlar. Bu alma ile; Biyoloji 1.,2.,3.4. ve 5. snf retmen adaylarnn Genel Biyoloji Laboratuar dersinde preparat hazrlama ve mikroskobu kullanma aamasnda kazanm olduklar bilgi seviyelerinin aratrlmas, edindii yanl uygulama ve yanl bilgilerin tespit edilmesi, uygulama srasndaki karlatklar zorluklarn belirlenmesi amalanmtr. Seluk niversitesi Eitim Fakltesi Biyoloji Eitimi ABDda renim gren 1.,2,.3.,4. ve 5.snf olmak zere toplamda 150 biyoloji retmen adaylarna, Laboratuarda uygulama yaptrlarak, anket ve mlakat yaplmtr. Yaplan uygulama neticesinde; retmen adaylarnn byk ounluunda, preparat hazrlama aamasnda, rencilerin kesit alma tekniklerini, boyama yntemlerini, lameli kapatma eklini, tekniine uygun biimde yapamadklar gzlenmitir. Mikroskop kullanmnda ise mikroskop ksmlarnn yeterince bilinmemesinden kaynaklanan kullanm eksikliklerinin olduu, kullanm ncesinde ve sonrasnda mikroskop temizliine dikkat edilmedii, mikroskoba zarar veririm dncesi ile kullanmdaki ekingenliklerin olutuu tespit edilmitir. Ayrca; grnt bulurken k ayarlarn yapmay unuttuklar, preparatta en uygun grnty bulmak iin aryo vidalarn kullanmadklar, hava kabarc yada kirleri inceledikleri numune zannettikleri, 4lk 10luk,40lk objektif srasn takip etmedikleri, 40lk ve 100lk objektifle inceleme yaparken makro vida ayar yapmaya alarak mikroskoba zarar verdikleri tespit edilmitir. rencilerin preparat hazrlamalarndaki yetenekleri giderek geliirken, mikroskop kullanma srasnda ilk kazanlan doru yada yanl bilgilerin alkanla dnp, rencilik hayatlar boyunca deitirmeden kald gzlenmitir. Anahtar preparat Kelimeler: Biyoloji, mikroskop,
S 002
Amasya ve Kayseri llerinde Biyoloji retmenlerine Dzenlenen altaylarn Deerlendirilmesi Hatice KARAER, Fergan KARAER, Nagihan AHN, Ahmet AKSOY Amasya niversitesi, Eitim Fakltesi, Amasya fergankaraer@hotmail.com Bu alma, Amasya ve Kayseri illerinde TBTAK-BDEB (Bilim nsan Destekleme Dairesi Bakanl) tarafndan desteklenen 22 Haziran 1 Temmuz 2007de Amasyada; 25 Austos 1 Eyll 2007 tarihleri arasnda Kayseride dzenlenen biyoloji retmenlerini bilim danmanl ve eitimi ynnden destekleme altaylarnn retmenlerin mesleki geliimlerine katksnn olup olmadn belirlemek amacyla yaplmtr. Etkinliklere Amasyadan 21 Kayseriden 30 biyoloji retmeni katlmtr. Verilerin toplanmas ve deerlendirilmesinde etkinlik ncesi ve sonrasnda yaplan anket almalar ile etkinlikler srasndaki nitel gzlemler ve yar yaplandrlm mlakat grlerinden altaylarn amacna ulat belirlenmitir. Hizmet ii kurslarnn yaplan altaylara benzer ekilde yapldnda retmenlerin mesleki geliimlerine daha faydal ve retken olacaklarn dndrmektedir. Anahtar Kelimeler: Biyoloji eitimi, biyoloji altay, bilim danmal.
S 003
lkretim Fen Bilgisi Derslerinde Biyoloji Konularnn retiminde Kullanlan Yntemler ve Bu Yntemlerin Uygulanabilirlii Sultan OLAK1, M.Ali KIRPIK2, lhami BAYRAK1, Nil BARIAIK2 1 Kafkas niversitesi, Eitim Fakltesi, Fen Bilgisi retimi Blm, Kars 2 Kafkas niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kars sultancolak@yahoo.com Bu alma ilkretim Fen Bilgisi derslerinde Biyoloji konularnn retimi ve uygulanabilirliini belirlemek amac ile yaplmtr.Yaplan alma Kars merkez ilkretim okullarnda Biyoloji konularnn retimi hangi yntemlerin kullanldn ve kullanlan yntemlerin etkinliinin ve renci baarsn belirlemek amac ile yaplmtr. Ayrca, Kars merkez ilkretim okullarnda Biyoloji konularnn 225
retiminde hangi strateji, model, yntem ve teknikleri kullanldn ve kullanlan yntemlerin etkinliinin belirlenmesine allmtr. Bu amala Kars merkez ilkretim okullar retmenleri ve rencileri zerinde anket almas yaplmtr. Uygulanan anketlerin sonularnda retmen tutumlar, kullanlan retim stratejileri, modelleri, yntem ve tekniklerin etkinlii zerinde deerlendirmeler yaplmtr. Anahtar Kelimeler: Biyoloji, biyoloji eitimi, ilkretimde biyoloji eitimi, anket, Kars
S 004
Anahtar Kelimeler: Biyoloji retmen Adaylar, Biyolojik Okuryazarlk S005 stanbul Topranda 137Csnin Dikey Dalmnn Belirlenmesi nder KILI, Murat BELVERM, Yavuz OTUK, Cem DALYAN stanbul niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, 34134 Vezneciler, stanbul, Trkiye kilic_onder@yahoo.com 137Cs 1945 ylnda balayan nkleer silah denemeleri ve 1986 ylnda meydana gelen ernobil nkleer santral kazas sonucu evreye yaylan fisyon rn bir radyonkliddir. Nispeten uzun fiziksel yar-mr (30.14 yl) ve yksek znrl, potasyuma benzer fiziko-kimyasal zellikleri ve canllarn yumuak dokularnda birikebilmesi nedeniyle en nemli yapay radyonklidlerden biridir. Toprakta 137Csnin birikiminin uzun sreli sonularn yorumlayabilmek iin; farkl toprak tiplerinde 137Csnin davrann test etmek, topran yapsna bal olarak yzeyden derine doru gn ve topran fizikokimyasal zelliklerini belirlemek gerekmektedir. Topran fizikokimyasal parametrelerinden olan organik madde ve kil miktar zellikle yzey topranda fazla bulunmaktadr. Topran bu parametreleri 137Csyi tutmada olduka etkili olduundan 137Csnin derine inmesini engellemektedir. Topran yzey tabakalarnda biriken 137Cs; canllarda d nlama kayna olarak ve organizmaya besinle girerek i nlama kayna olarak etkili olmaktadr. Derinlerde birikmesi ise yeralt sularna karmasna yol amaktadr. Bu almada stanbulda 15 rnekleme istasyonunda (Baheky, Kilyos, Pirini, Alibeyky, Avclar, Florya, mraniye, merli, Polonezky, Riva, Poyrazky, amlca, Babyk, Aydos, Kurtky) 0 ila 30 cm arasndaki yzey topra 2007 Eyll ve Ekim aylarnda toplanmtr. Toprak rneklerinde 137Cs aktivite konsantrasyonlar yksek saflktaki germanyum dedektre bal gama spektrometresinde llm ve konsantrasyon deerleri Bq/kg olarak hesaplanmtr. Toprak rneklerinde fizikokimyasal parametreler (organik madde miktar, pH deeri, kil, silt ve kum oranlar) belirlenmi, bu parametrelerin 137Csnin dikey dalmndaki etkileri incelenmitir. Anahtar Kelimeler: 137Cs, toprak, radyoaktivite, stanbul
Biyoloji retmen Adaylarnn Biyolojik Okuryazarl Hakan KURT, Batrk KAYA, Ali ATE, Selda KILI Seluk niversitesi, Eitim Fakltesi, Ortaretim Fen ve Matematik Alanlar Eitimi Blm, Biyoloji A.BD, Konya seldakilic@selcuk.edu.tr Eitimin ilevlerinden biride toplumun gereksinim duyduu nitelikli insan gcn yetitirmektir. Yaanan deiimlerin bir gerei olarak bilgi okuryazarl eitimin, her rencinin eitim srecinin bir paras olmas zorunluluu ortaya kmtr. Biyolojik okuryazar olan bir birey, biyolojideki kavramlar ve kavramlar aras ilikileri oluturan, bilgiyi zihninde yaplandrp organize eden ve bilgilerini baka alanlara aktarabilen, bilimsel aratrma yntemlerini uygulayan bireylerdir. Biyolojik okuryazarlk, problemleri zebilmek iin bilgiye ulama, deiik kaynaklardan bilgiye eriebilme, bilgilenmenin srekliliini salayabilme, bilginin ne zaman ve nasl elde edileceine ilikin yntem ve stratejileri bilmektir. Biyolojik okuryazar olan birey, biyolojik bilginin nemine ynelik znel yorumlar gelitirebilmeli, eletirel dnebilmeli, farkl sorularla sorgulayabilmeli, bilgiyi deerlendirip zihninde yaplandrabilmelidir. Bu almada, Seluk niversitesi Eitim Fakltesi O.F.M.A.E Blm Biyoloji A.B.Dalnda retimine devam eden, Biyoloji 5. snf rencileri ve Tezsiz Yksek lisans rencilerinin biyolojik okuryazarlklar aratrlmtr. Biyoloji retmen adaylarna genel ve zel biyoloji konularna ilikin sorular sorulmu, bu sorulara verdikleri cevaplarla ilgili biyolojik okuryazarlklar irdelenmi ve gelitirdikleri gnlk olaylarla ilgili dnceleri incelenerek mfredatn ieriine ynelik neriler getirilmitir.
226
S 006
Dnyada ve Trkiyede ED Uygulamalar ve Biyoeitliliin Korunmas Nket SVR, Emre KALKAN, Rahmi Gne OKSAY stanbul niversitesi, Mhendislik Fakltesi, evre Mhendislii Blm, 34320, Avclar, stanbul sivrin@gmail.com evre Etki Deerlendirme (ED) planlanan bir faaliyetin, evre zerindeki etkilerinin incelenmesi iin yani planlanan proje ve faaliyetlerin irdelenmesinde ekonomik-evresel olgularn ortak bir ereve iinde deerlendirilmesini salamak iin uygulanan yntemler topluluudur. Bylece karar aamasnda herhangi bir seenein ileride douraca olumsuz evresel etkilerin gzden kamas nlenmi olur. Biyoeitlilikde ise asl nemli olan ekosistemlerin ve insanolunun salkl var oluu, doal dengenin korunmas ve srdrlebilir bir dnya anlaydr. Trkiye biyoeitlilik asndan sahip olduu yaklak 3000 tanesi endemik olan 9000den fazla bitki tr ile Dnyada nde gelen lkeler arasndadr. Kta lkeleri arasnda Trkiye biyoeitlilik zenginlii asndan dokuzuncu sradadr ve florasnn % 33'ten fazlasn endemik trler oluturmaktadr. Avrupada nesli tehlikeye girmi 36 memeli hayvan trnn 15i (% 42.8i), 72 ku trnn 46s (% 63.8i), 47 srngen trnn 18i (% 38i), 13 kurbaa trnn 5i (% 38i) lkemizde yaamaktadr. Dahil olduu CITES, RAMSAR, BERN gibi biyoeitlilii, zellikle nesli tehlikede olan hayvan ve bitki trlerini koruyan szlemelerle, bu zenginliini devam ettirme abasndadr. Yaplacak yatrmlarda ve faaliyetlerde, doa unsurunu dikkate alan ve bu sreklilie yardmc olmaya alan ED raporlar, sadece Trkiyede deil Dnyada da nem kazanmaktadr. SD (Stratejik evresel Deerlendirme) ise, evre ynetimi iin kullanlan aralardan biri olan faaliyetler dzeyde uygulanan EDin bir ileri aamasdr ve makro dzeyde uygulanr. Dnyann birok yerinde plan ve program iin SD uygulanmaya balanmtr. nk incelenen ou ED rapor ve projesinde, biyoeitlilikten ziyade getirecei ekonomik olanaklar ncelikli olmutur. En belirgin rneklerden biri, Romanyadaki Tisza nehrinde meydana gelen siyanr facias ve 3 yl sonrasnda hazrlanan ED raporudur. Benzer bir rnek de, Rusyada Sakhalin blgesindeki petrol/doal gaz boru hatt ED ve biyoeitlilik yaklamdr. Western Gray Whale tr projelendirilirken gz ard edilmi, evre rgtlerinin basks ile projede deiiklie gidilmi ancak deiiklik tehlikedeki trlerin korunmas asndan yeterli olamamtr.
Trkiyede de ED raporlar asndan olumlu ve olumsuz rneklere rastlamak mmkndr. Hem STKlar, hem yre halk ve hem de basnn takibinde olan Kaz Dalar (KA) nda altn madeni arama faaliyetleri gncel bir rnektir. ne Adada uygulanan Biyolojik eitlilik ve Doal Kaynak Ynetim Projesi ise, hakl baarsn ortaya koymaktadr. Bu almada, incelenen rapor ve projelerle, EDbiyoeitlilik-ekonomiklik asndan, Trkiye ve dier lkeler karlatrlmtr. Son yllarda ekonomik nceliin, doal hayat ve biyoeitlilikten ne yazk ki daha nemli olmas aratrmann k noktasdr. Baarl rneklere rastlanmas ve evre bilincinin giderek artmas, biyoeitlilii ve doal kaynaklar koruma adna umut vericidir. Trkiyede yaplan ve yaplacak olan ED projeleri ile devam salanacak biyolojik zenginliin, ancak ciddi denetimler ve caydrc cezalarla, mmkn olabilecei ngrlmektedir. Artk ekolojik yaptrmlar, ekonomik yaptrmlarn nne gemelidir. Anahtar Kelimeler: ED, SD, biyoeitlilik, endemik, Trkiye
S 007
mraniye'de evre Eitim Projesi Mustafa KATI Mustafa Kemal Anadolu Lisesi, mraniye, stanbul biyogenez@hotmail.com stanbul mraniye'de Milli Eitim Mdrl tarafndan oluturulan evre eitim projesi kapsamnda yaplan almalarmz tantmak ve bu almalarn daha verimli bir ekilde st dzeyde daha geni bir alana hizmet sunabilmek, zelliklede ilkretim ve orta retim okullarna ynelik bu evre eitim projesi kapsamnda kat atklarn ayrmndan okullara geri dnm olarak ne tr katklarda bulunabilmiiz, bu okullarmza ynelik neler yapabiliriz hususunda ileriki hedeflerimizi aklamak ve bu hedeflerimize ynelik ilgili akademisyenlerin de gr ve nerilerini de nemle dikkate almak, ayrca da sorumlu olduumuz ile kapsamnda ile belediyesinin de sponsorluunda ile halkna evreyi temiz tutabilmek ve gelecek nesillere daha salkl bir evre brakabilmek amacyla yaptmz almalar ve etkinlikleri tantmak bu konuyu ilgili akademisyenlerin grlerine sunmak, ayrcada ilgili akademisyenlerin grleri de alnarak nmzdeki yllarda yapacamz evre eitim projesi almalarndan somut sonular alabilmek iin daha etkin duruma getirebilmek iin ve daha geni kitlelere hitap edebilmek (yayabilmek) iin ilgili akademisyenlerle karlkl mzakere eklinde szl sunum yaplmaya allacaktr. Anahtar Kelimeler: ep 227
S 008
Emet aynn Kirlilik Dzeyinin Epipelik Diyatomelere Dayandrlarak Saptanmas Didem KARACAOLU1, Nurhayat DALKIRAN1, kran DERE1, Engin ENTRK2 1 Uluda niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Grkle, Bursa 2 Devlet Su leri, I. Blge Mdrl, Bursa didemk@uludag.edu.tr Bu almada Emet aynn kirlilik dzeyi epipelik diyatomeler kullanlarak belirlenmitir. Nisan 2001 ile Mays 2002 tarihleri arasnda Emet aynda belirlenen be alma blgesinden aylk olarak su ve epipelik diyatome rnekleri toplanmtr. Su kalitesinin tespiti iin otuz fiziksel ve kimyasal deikenin lm yaplmtr. PCA analizi sonular elektriksel iletkenlik, toplam znm madde, toplam sertlik, bor, kalsiyum, bikarbonat ve akarsu debisinin en nemli deikenler olduunu gstermektedir. Bununla birlikte karbonat, magnezyum, pH, slfat, klor ve znm oksijen dier nemli bulunan evresel deikenler olmutur. Akarsuyun jeolojik yapsnn, madencilik faaliyetlerinin ve arazi kullanmnn suyun kimyasal zelliklerini etkileyen en nemli faktr olduu tespit edilmitir. almada epipelik diyatomelere ait 180 takson tespit edilmitir. Epipelik diyatomelerin kullanld 18 metrik uygulanm ve bu metriklerin akarsuyun kirlilik durumu ile ilikileri belirlenmitir. Epipelik diyatomelerin kullanld metriklerden ou, evresel deikenler ile anlaml iliki gstermitir. DCA sonularna gre, uygulanan metriklerden epipelik diyatomelerin komunite yapsn en iyi temsil eden metriklerin kompozisyon lmlerine ait metrikler olduu tespit edilmi, bununla birlikte diyatom takson zenginlii ve Shannon-Wiener eitlilik indeksinin de komunite yapsn iyi temsil ettii belirlenmitir. Trofik Diyatom ndeksinin Emet ay epipelik diyatome florasn iyi temsil ettii, ancak akarsuyun kirliliini iyi yanstmad tespit edilmitir. almada uygulanan istatistiksel analiz sonular Emet aynn jeolojik yapsnn suyun kimyasal kompozisyonunu ve dolaysyla epipelik diyatomelerin komunite yapsn etkileyen birincil faktr olduunu gstermitir. statistiksel sonular ayda organik kirlenmenin nemli olmadn gstermektedir. Bununla birlikte kimyasal PCA eksenlerinde anlamllk gsteren kimyasallarn tm Emet aynda inorganik kirlenmenin daha nemli olduunu iaret etmektedir. Epipelik diyatomelerin zellikle ortamn jeolojik zelliklerinden ve madencilik etkisinden kaynaklanan inorganik su kalite parametreleri ile anlaml ilikiler gstermesi, bu organizma
grubunun Emet aynn kirlilik seviyesini tespit etmede iyi indikatr olduklarn gstermektedir. Anahtar Kelimeler: Emet ay, epipelik diyatomeler, metrik, Trofik Diyatome ndeksi, kirlilik, ok deikenli analizler
S 009
Orhaneli aynn Kirlilik Dzeyinin Epilitik Diyatomelere Dayandrlarak Saptanmas Nurhayat DALKIRAN1, Didem Karacaolu1, kran DERE1, Engin ENTRK2 1 Uluda niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Grkle, Bursa 2 Devlet Su leri I. Blge Mdrl, Bursa dalkiran@uludag.edu.tr Bu almada Orhaneli aynn kirlilik seviyesi epilitik diyatomeler kullanlarak belirlenmitir. Nisan 2001Mays 2002 tarihleri arasnda alt alma blgesinden aylk olarak toplanm epilitik diyatome rneklerinin komunite yaplar aratrlmtr. Ayrca 28 fiziksel ve kimyasal deiken de akarsuyun zelliklerini belirlemek iin llmtr. PCA Analizi sonular Elektriksel letkenlik, Toplam znm Madde, Toplam Sertlik, Magnezyum, Klor, Silis ve Slfatn akarsuyun karakteristik zelliklerini etkileyen en nemli kimyasal deikenler olduunu gstermitir. Scaklk, pH, Karbonat, Bikarbonat ve Biyokimyasal Oksijen htiyac ise akarsuyu karakterize eden dier deikenler olmutur. statistiksel analiz sonular akarsu havzasnn srasyla jeoloji, arazi kullanm (madencilik aktiviteleri), organik kirlilik ve fiziksel karakteristiklerden etkilendiini gstermektedir. Orhaneli aynda epilitik diyatomeler 199 takson ile temsil edilmilerdir. ayda kirlilik durumunu belirlemek iin epilitik diyatomelere dayanan 20 metrik uygulanmtr. Test edilen birok metrik fiziksel ve kimyasal deikenlerle anlaml iliki gstermitir. DCA Analizi sonular iki eitlilik metriinin ve Trofik Diyatome ndeksinin komunite yaplarn karakterize eden en kuvvetli metrikler olduunu gstermitir. Epilitik diyatomelere dayanan birok kompozisyon metrii, Trofik Diyatome ndeksi ve Toplam Organizma Says havzann inorganik kirlilii ve jeolojisi ile yksek korelasyon gstermitir. statistiksel analiz sonular Orhaneli aynda inorganik kirliliin ve madencilik faaliyetlerinin belirlenmesinde epilitik diyatomelerin iyi indikatr olduunu gstermitir. Anahtar Kelimeler: Orhaneli ay, epilitik diyatomeler, metrik, Trofik Diyatome ndeksi, kirlilik, ok deikenli analizler
228
S 010
Okul D evre Eitiminde GAP Doa Eitimi Projesi Hasan AKAN1, mer Sait KILI1, Mehmet Nezif MIRDESLOLU1, Mahmut AYDODU2 1 Harran niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi,Biyoloji Blm, anlurfa 2 anlurfa H. Sebiha ZLEK Lisesi, anlurfa botany1972@yahoo.com Konusunda uzman olan eitmenlerin hedef kitlemize aktardklar konular; uygulamal, gzleme dayal, katlmc, sorgulayc ve ekip almas metotlaryla kalc ve disiplinleraras bir yaklamla sergilenmektedir. Bylece, doada gzlem yapma frsat verilerek, bilimsel aratrmalar sevdirmeye, bilimsel dnmeye zendirmeye ve ok ynl dnmeye olanak salanmaktadr. Beklentimiz ise; bilimin geni kitlelerce sevilmesini ve sevdirilmesini, mevcut bilimsel birikimin farkl branlardaki bireyler tarafndan uygulanabilir hale gelmesini salamasna katkda bulunmaktr. GAP Yresinin Bilimsel Eitim Amal Kullanm Projesi ilk kez 2006 ylnn bahar mevsiminde TBTAK tarafndan salanan destekle tek dnem halinde gerekletirilmitir. Hedef kitlemiz olan retmenler, izci liderleri, lisansst rencileri, veteriner, salk personeli, turist rehberleri ve aratrma grevlilerine doayla ilgili konular erevesinde, geni bir ekoloji vizyonu kazandrmak, doann dilinin retilmesi yoluyla bilimin poplerlemesinin salanmasna katkda bulunmaktr. Projenin amac; GAP Blgesinin doal, tarihi ve kltrel deerlerini bir eitim ortam olarak deerlendirip, katlmclarn doa kavramn, doa-insan-toplum ilikilerini yeniden sorgulamalarna ve yeni sentezlere erimelerine, evreyi alglama ve davran biimlerini deitirmelerine katkda bulunmaktr. Anahtar Kelimeler: Doa Eitimi, GAP, Okul d evre eitimi,
229
230
POSTER BLDRLER
231
232
Mikrobiyoloji Poster Bildiri zetleri
233
234
PM001 Alkol Bazl El ve Cilt Dezenfektann Baz Mikroorganizmalara Kar n Vitro Etkinlii Birol ZKALP1, M.Onur ALADA1, Nesrin TURALAR1, Rstem DUMAN2 1 Seluk niversitesi, Salk Hizmetleri MYO, Konya 2 Seluk niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Konya moaladag@selcuk.edu.tr Yaplan almada alkol bazl (%70 v/v) el ve cilt dezenfektann hangi konsantrasyona kadar etkili olduunu belirlemek iin test edilecek dezenfektann n denemelerle belirlenen %100, %50, %25, %10luk konsantrasyonlarna Test mikroorganizmalarnn McFarland 5 bulanklna gre final konsantrasyonu 2-5X109 CFU/ml olacak ekilde hazrlanarak alanmtr. Test mikroorganizmalar dezenfektan madde ieren test tplerinde daha nceden tespit edilmi olan 30 saniye, 1, 5, 15 ve 30 dakikalk sreler halinde oda ssnda bekletildi. Bu srelerin sonunda her bir test tpnden 1 ml rnek alnarak ierisinde 9ar ml ntralletirici madde bulunan farkl test tplerine aktarld. Burada ok fazla bekletilmeden her bir tpten 1 ml rnek alnarak uygun besiyerlerine ekimleri yapld. 370Cde 48 saatlik inkbasyondan sonra uygun besiyerinde reyen petrilerde koloni saym yaplarak 1 mldeki bakteri says hesapland. Birinci dakikann sonunda dezenfektan madde ile muamele edilen mikroorganizma saysndaki azalmaya gre 5 log ve zerinde azalmaya yol aan dezenfektan konsantrasyonu etkili konsantrasyon olarak kabul edildi. Test mikroorganizmalarnn dezenfektanla etkiletirilen srelerden sonra dezenfektan maddenin etkisini in aktive etmek iin almada ntralletirici olarak %3 Tween80 + %3 Saponin + %0,1 Histidin + %0,1 Sistein kullanlmtr. Test mikroorganizmas olarak Staphylococcus aureus (ATCC 29213) Escherichia coli (ATCC 25922) Pseudomonas aeruginosa (ATCC 23853) Candida albicans ATCC (10231) sular kullanlmtr. Sonuta alkol bazl cilt ve el dezenfektann %100lk konsantrasyonunun Staphylococcus aureusna 1 dkda dier test mikroorganizmalarna ise 10 saniyede etkili olduu tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: mikroorganizma Alkol, dezenfektan,
PM002 Asit ve Aldehit Bazl Cerrahi Alet Dezenfektann Baz Mikroorganizmalara Kar n vitro Etkinlii Birol ZKALP, Mustafa KUL, M. Onur ALADA, Fatih SEVG Seluk niversitesi, Salk Hizmetleri MYO, Konya moaladag@selcuk.edu.tr Yaplan almada asit bazl ve aldehit bazl cerrahi alet dezenfektannn hangi konsantrasyona kadar etkili olduunu belirlemek iin test edilecek dezenfektann n denemelerle belirlenen %1, %0,5, %0,1, %0,05 %0,01lik konsantrasyonlarna Test mikroorganizmalarnn McFarland 5 bulanklna gre final konsantrasyonu 2-5X109 CFU/ml olacak ekilde hazrlanarak alanmtr. Test mikroorganizmalar dezenfektan madde ieren test tplerinde daha nceden tespit edilmi olan 30 sn., 1, 5, 15 ve 30 dakikalk sreler halinde oda ssnda bekletildi. Bu srelerin sonunda her bir test tpnden 1 ml rnek alnarak ierisinde 9ar ml ntralletirici madde bulunan farkl test tplerine aktarld. Burada ok fazla bekletilmeden her bir tpten 1 ml rnek alnarak uygun besiyerlerine ekimleri yapld. 370Cde 48 saatlik inkbasyondan sonra uygun besiyerinde reyen petrilerde koloni saym yaplarak 1 mldeki bakteri says hesapland. Birinci dakikann sonunda dezenfektan madde ile muamele edilen mikroorganizma saysndaki azalmaya gre 5 log ve zerinde azalmaya yol aan dezenfaktan konsantrasyonu etkili konsantrasyon olarak kabul edildi. Test mikroorganizmalarnn dezenfektanla etkiletirilen srelerden sonra dezenfektann maddenin etkisini inaktive etmek iin almada ntralletirici olarak %3 Tween80 + %3 Saponin + %0,1 Histidin + %0,1 Sistein kullanlmtr. Test Mikroorganizmas olarak Staphylococcus aureus (ATCC 29213) Escherichia coli (ATCC 25922) Pseudomonas aeruginosa (ATCC 23853) Candida albicans ATCC (10231) sular kullanlmtr. Sonuta aldehit bazl cerrahi alet dezenfektannn %0,01lik konsantrasyonunun test mikroorganizmalarna kar 30snde perasetik asit ieren dezenfektann %1 konsantrasyonu Staphylococcus aureus 30 saniyede etkili olduu %0,5lik konsantrasyonlarnn dier test mikroorganizmalarna kar 30 saniyede etkili olduu gzlenmitir. Sitrik asit ieren dezenfektann %0,1lik konsantrasyonu tm test mikroorganizmalarna kar 30 saniyede etkili olduu gzlenmitir. Anahtar Kelimeler: Asit, aldehit, dezenfektan, mikroorganizma 235
PM003 Asit ve Alkol Bazl Yer, Yzey Dezenfektann Baz Mikroorganizmalara Kar n vitro Etkinlii Birol ZKALP, M.Onur ALADA, Nesrin TURALAR Seluk niversitesi, Salk Hizmetleri MYO, Konya moaladag@selcuk.edu.tr Yaplan almada asit karaterli ve bir alkol bazl yer ve yzey Dezenfektann hangi konsantrasyona kadar etkili olduunu belirlemek iin test edilecek dezenfektann n denemelerle belirlenen %1, %0,5, %0,1, %0,05, %0,001lik konsantrasyonlarna Test mikroorganizmalarnn McFarland 5 bulanklna gre final konsantrasyonu 2-5X109 CFU/ml olacak ekilde hazrlanarak alanmtr. Test mikroorganizmalar dezenfektan madde ieren test tplerinde daha nceden tespit edilmi olan 1, 5, 15 ve 30 dakikalk sreler halinde oda ssnda bekletildi. Bu srelerin sonunda her bir test tpnden 1 ml rnek alnarak ierisinde 9ar ml ntralletirici madde bulunan farkl test tplerine aktarld. Burada ok fazla bekletilmeden her bir tpten 1 ml rnek alnarak uygun besiyerlerine ekimleri yapld. 370Cde 48 saatlik inkbasyondan sonra uygun besiyerinde reyen petrilerde koloni saym yaplarak 1 mldeki bakteri says hesapland. Birinci dakikann sonunda dezenfektan madde ile muamele edilen mikroorganizma saysndaki azalmaya gre 5 log ve zerinde azalmaya yol aan dezenfaktan konsantrasyonu etkili konsantrasyon olarak kabul edildi. Test mikroorganizmalarnn dezenfektanla etkiletirilen srelerden sonra dezenfektann maddenin etkisini inaktive etmek iin almada ntralletirici olarak %3 Tween80 + %3 Saponin + %0,1 Histidin + %0,1 Sistein kullanlmtr. Test Mikroorganizmas olarak Staphylococcus aureus (ATCC 29213) Escherichia coli (ATCC 25922) Pseudomonas aeruginosa (ATCC 23853) Candida albicans ATCC (10231) sular kullanlmtr. Sonu olarak, alkol bazl yer ve yzey dezenfektannn % 1lik konsantrasyonu Staphylococcus aureus suuna 1 dakikada %0,5lik ve yukar konsantrasyonlar dier test mikroorganizmalarna 1 dakikada etkili olduu tespit edilmitir. Perasetik asit ierikli dezenfektann %0,1 ve zeri konsantrasyonlar Staphylococcus aureus kar 1 dakikada dier test mikroorganizmalr ise %0,5 ve zeri konsantrasyonlarda 1 dakika etkili olduu tespit edilmitir. Sulfamik asit ierikli dezenfektann %0,1 ve zeri konsantrasyonlar Staphylococcus aureus
kar 1 dakikada dier test mikroorganizmalr ise %0,5 ve zeri konsantrasyonlarda 1 dakika etkili olduu tespit edilmitir. Perasetik asit, hidrojen peroksit ve asetik asit ierikli dezenfektann %0,1 ve zeri konsantrasyonlar Staphylococcus aureus kar 1 dakikada dier test mikroorganizmalr ise %0,5 ve zeri konsantrasyonlarda 1 dakika etkili olduu tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Asit, alkol, dezenfektan, mikroorganizma PM004 Dimetiltetradesil (3-(Trimetoksilil) Propil) Amonyum Klorid Emdirilmi Kumalarn Antibakteriyel Aktivitesinin ncelenmesi Ayten KMRAN ERDEM, Nazmiye zlem ANLI YRD, Ayn OTUK stanbul niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Temel ve Endstriyel Mikrobiyoloji Anabilim Dal, Vezneciler, STANBUL aytenkimiran@yahoo.com Antimikrobiyal aktiviteye sahip kumalar sadece medikal alanda deil, gnlk yaamda aktif kullanm asndan da nemlidir. Bu nedenle eitli enfeksiyonlarn etkisinin azaltlmas ve/veya nlenmesi iin tekstil rnlerine farkl antibakteriyel bileikler uygulanmaktadr. Kumalara uygulanan antibakteriyel maddeler genellikle in vitro olarak etkili bulunsa da, bu rnlerin kullanm koullarnda da etkinliini srdrebilmesi nemlidir. almada, dimetiltetradesil (3-(trimetoksilil) propil) amonyum klorid bileii uygulanm tekstil rnlerinin direkt olarak ve 5,10 ve 20 ykama sonras Staphylococcus aureus ATCC 6538, Escherichia coli ATCC 10229 ve Klebsiella pneumoniae ATTC 4352 bakterilerine kar antibakteriyel aktivitesinin aratrlmas amalanmtr. Tekstil rnekleri (%62 pamuk-%38 polyester) Krklareli, Lleburgaz'daki bir kuma fabrikasndan elde edilmitir. Kuma rneklerinin antibakteriyel aktivitesi ISO Standartlar 20645:2004 (agar difzyon plak testi) ve AATTC 1472004 Test Metodu (paralel izgi metodu) ile belirlenmitir. Deerlendirmeler agar ve kuma rnei arasndaki bakteriyel remenin varl veya yokluu ve rnek evresindeki reme inhibisyon zonunun varlna gre yaplmtr. S. aureus bakterisinin antibakteriyel zellik kazandrlm kumalara kar en duyarl bakteri olduu ( 3.50.2 mm inhibisyon zonu), K. pneumoniae ve E. coli bakterilerinin duyarllnn benzer olduu saptanmtr. Ykama ilemlerinden sonra kumalarn bakteri remesini engelleyici 236
etkisinin tm bakteriler iin giderek azald belirlenmitir. Gelien yeni teknolojilerle, tketicinin salk ve hijyen konusundaki artan gereksinimleri, antibakteriyel giysi ve malzemelerin aktif kullanm durumunda da etkinliini srdrebilmesini gerektirmektedir. Bu nedenle, kumalarn antimikrobiyal aktivitesinin incelenmesi bu tip tekstil materyallerinin retimi ve geliimine katk salayacaktr. Anahtar Kelimeler: Tekstil rnleri, antibakteriyel aktivite, dimetiltetradesil (3-(trimetoksilil) propil) amonyum klorid, kuaternar organosilan, Staphylococcus aureus, Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae PM005 Legionella pneumophila Sularna Kar Farkl Biyositlerin Aktivitesinin Belirlenmesi Nazmiye zlem ANLI YRD, Ayten KMRAN ERDEM, Elif zlem ARSLAN AYDODU, Zuhal ZEYBEK, Sevan GRN, stanbul niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Temel ve Endstriyel Mikrobiyoloji Anabilim Dal, Vezneciler, stanbul ozlem_sanli@yahoo.com Lejyoner hastal ve Pontiyak atei etkeni olan Legionella pneumophila bakterileri buharlatrc kondansatrler, nemlendiriciler, scak su sistemleri ve soutma kuleleri gibi insan yapm su sistemlerinden sklkla izole edilirler. Bu sistemler legionella bakterilerini oaltma ve hastalk yayma potansiyeline sahip olduklarndan, bu bakteriler bakmndan kontrol altna alnabilmeleri iin etkili biyositin belirlenmesi gerekmektedir. Bu balamda, almamzda non-iyonik thiazolinler karm olan Gemacide TC (benzisothiazol ve isothiazolin-ones) ve non-iyonik klor bazl K4 Klorann farkl Legionella pneumophila suuna kar antimikrobiyal aktivitesi belirlenmitir. almada standart su (ATCC 33152) ve soutma kulesi sisteminden izole edilen SG 1 ve SG 214 sular kullanlmtr. Biyositlerin sulara kar aktivitesi in vitro olarak test edilmeden nce, MK (minimum inhibe edici konsantrasyon) dzeyleri dilsyon teknii ile belirlenmitir. almamzda, soutma sistemlerinde kullanlan mikrobisitlerin aktivitesinin belirlenmesi iin kullanlan ASTM (American Society for Testing Materials) E 64591 standart test metodu modifiye edilerek, farkl temas srelerinde (03624168 saat) bakteri saysndaki d belirlenmitir.
alma sonunda Gemacide TCnin % 0.001lik konsantrasyonunun SG 214 suu iin 3 saatlik temas sresi sonunda > 4 log, ayn konsantrasyonun SG 1 suu iin 3 saatlik, standart su iin 6 saatlik temas sresinde > 6 log d salad belirlenmitir. K4 Kloran n % 1lik konsantasyonunun ise 3 saatlik temas sresi sonunda SG 214 ve standart su iin > 5 log, SG 1 suu iin > 6 log d salad belirlenmitir. Legionellalara kar bir su artm biyositinin etkin kabul edilebilmesi iin en az bir saatlik temas sresi sonunda, bakteri saysnda 4-log d salamas gerektii bilinmektedir. Sonu olarak, her iki biyositin de soutma kuleleri iin nerilen dozlarnda Legionella pneumophila bakterilerine kar etkili olduu belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: Legionella pneumophila, biyosit, isothiazolin, klor, dezenfeksiyon PM006 riner Sistem Enfeksiyonlarndan zole Edilen Klebsiella pneumoniaelarn Sefalosporin Tr Antibiyotiklere Duyarllklar ve Plazmid Profillerinin Aratrlmas Mustafa Onur ALADA1, Yusuf DURAK2, Ahmet UYSAL2 1 Seluk niversitesi, Salk Hizmetleri Meslek Yksek Okulu, Kampus, Konya 2 Seluk niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm moaladag72@hotmail.com almamzda; Ocak 2004ubat 2005 tarihleri arasnda, Ankara Numune Hastanesi, Ankara Hastanesi, Gazi Hastanesi, Ankara niversitesi bni Sina Tp Fakltesi Hastanesi ve Konya Numune Hastanesine bavuran riner sistem enfeksiyon pheli hastalardan alnan idrar rneklerinden toplam 125 adet K. pneumoniae suu izole edilmi ve baz sefalosporin tr antibiyotiklere kar diren durumlar belirlenmitir. Bakteri sularn plazmid profilleri aratrlmtr. K. pneumoniae sularnn sefalosporin grubu antibiyotiklerden Cefotaxime ve Ceftazidime % 22.4, Ceftriaxona % 19.2 orannda direnli olduklar grlmtr, plazmid byklklerinin 1.630.1 kb arasnda deitii ve plazmidlerin sekiz farkl plazmid profili oluturduklar belirlenmitir. K. pneumoniae sularnn plazmid byklkleri ile antibiyotik direnlilikleri arasnda bir iliki saptanamamtr.
237
PM007 Deniz Suyu ve Sedimentinden zole Edilen Enterobacteriaceae yelerinin dentifikasyonu ve Antibiyotik Direnliliklerinin Aratrlmas Fatih MATYAR1, Tamer AKKAN2, Buse ERASLAN1, 1 ukurova niversitesi Eitim Fakltesi, Fen Bilgisi retmenlii, Fen ve Teknoloji Eitimi 01330 Balcal/Adana 2 ukurova niversitesi Fen Edebiyat Fak. Biyoloji Bl. 01330 Balcal, Adana fmatyar@cu.edu.tr Sucul ortamlarda antibiyotik direnli patojen Enterobacteriaceae yelerinin hzla artmas susuz yaamn olmayaca dnlrse, toplum sal asndan ciddi bir tehdit oluturmaktadr. Hastane atklar ve evsel atklarla suya karan antibiyotiklerin suda ve sedimentlerde uzun sre kald bilinmektedir. Bu faktrler bakterilerin direnliliini arttrc rol oynamaktadr. oklu antibiyotik direnlilii gz nnde tutulursa durumun ciddiyeti daha iyi anlalmaktadr. Bu almada deniz suyu ve sedimentten izole edilen Enterobacteriaceae yelerinin 10 farkl antibiyotie kar oklu antibiyotik direnliliinin aratrlarak, bu sularn tr baznda identifikasyonunun yaplmas amalanmtr. Bu amala skenderun krfezi deniz suyundan 37 sedimentten 56 olmak zere toplam 93 Enterobacteriaceae yesi izole edilmi ve oklu antibiyotik direnlilii aratrlmtr. Su izolatlarnn tamamnn (%100) streptomisine, %89.1inin sefazoline, %81,8inin ampisiline direnli olduu bulunurken, sedimentten izole edilen sularn %96.4 streptomisine, % 94 ampisiline, %73.2si amikasine direnli bulunmutur. Sedimentten izole edilen sularn sadece 1 tanesi (%1.7) imipeneme direnli bulunmutur. oklu antibiyotik direnlilii karlatrldnda, su izolatlarnn % 94.5inin, sediment izolatlarnn %96.4nn oklu direnlilik tad anlalmtr. Anahtar Kelimeler: Enterobacteriaceae, antibiyotik, direnlilik, sediment
PM008 Karideslerden zole Edilen Gr(-) Bakteri Sularnn dentifikasyonu ve oklu Antibiyotik Direnliliklerinin Aratrlmas Fatih MATYAR1, Osman GLNAZ1, Ayenur KAYA2, Tamer AKKAN2, Buse ERASLAN1, 1 ukurova niversitesi, Eitim Fak. Fen ve Teknoloji E. 01330 Balcal, ADANA 2 ukurova niversitesi Fen Edebiyat Fak. Biyoloji Bl. 01330 Balcal, ADANA fmatyar@cu.edu.tr lkemizde ve dnyada lks tketim rnleri arasnda yer alan karidesin tketimi her geen gn artmaktadr. ok sayda tr olan karidesler ekvatordan kutuplara kadar olan geni bir aralkta yaayabilmektedir. lkemiz karides ihracat 2003 ylnda 1.823.072 tona ulamtr. Yaad ortam itibariyle bu canllar oklu antibiyotik direnlilii tayan patojen bakterilere maruz kalabilmektedir. Her ne kadar piirilip yenen karidesler, son zamanlarda artan trendler dolaysyla i olarak da tketilmektedir. Bu da istenmeyen salk sorunlarna yol aabilmektedir. Bu almada ama Akdenizden toplanan karideslerden izole edilen Gr(-) bakterilerde oklu antibiyotik direnliliinin aratrlmas ve bu bakterilerin tr baznda identifikasyonunun yaplmasdr. Bu amala Akdenizden toplanan karideslerden 97 adet Gr(-) bakteri izole edilmi ve 10 farkl antibiyotie kar direnlilikleri aratrlmtr. Ayrca bakterilerin tr baznda identifikasyonu yaplmtr. zole edilen sularn tamam (%100) Sefazoline direnlilik gsterirken, %97.9u nitrofurantoine, %96,9u ampisiline, %79.3 streptomisine direnlilik gstermitir. oklu antibiyotik direnlilii aratrldnda bu orann %98.9 olduu bulunmutur. MAR (Multiple Antibiotic Resistance) indeksi 0.2-1 arasnda deimektedir. Anahtar Kelimeler: antibiyotik, direnlilik Gr(-) bakteri, karides,
238
PM009 Marmara Blgesi nde Yetien Origanum vulgare subsp. hirtum Trnn Doal ve Kltr Formlarnn Uucu Ya Bileimleri ve Antimikrobiyal Aktivitelerinin Belirlenmesi Aye Dilek AZAZ Balkesir niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Balkesir azaz@balikesir.edu.tr Lamiaceae familyas Trkiyede 45 cins, 546 tr (730 takson), bu familya iinde yer alan Origanum cinsi ise 24 tr ile temsil edilmekte olup bu cinsin endemizm oran %63tr. Origanum vulgare subsp. hirtum Link alttrne ait rnekler Marmara blgesinin farkl lokalitelerinden toplanarak Yalova Atatrk Bahe Kltrleri Merkez Aratrma Enstits nde kltre alnmtr. rneklerin uucu yalar hidrodistilasyonla elde edilerek GC ve GC/MS ile kimyasal bileimleri belirlenmitir. GC/MS analiz sonularna gre doal ve kltr rneklerinin uucu yalarnn ana bileenleri karvakrol (% 7.5 - % 82.9 ve % 5.3 85,4) ve timol (% 0.3 - % 60.1 ve % 0.3 -68.0) olarak belirlenmitir. Uucu yalarn test bakterileri, Candida albicans ve mikrofunguslar zerinde antimikrobiyal aktivite gsterdii, ancak test edilen ipliksi funguslardan bazlar zerinde antifungal etki hi grlmezken, baz mikrofunguslar zerindeki etkinin olduka dk olduu gzlenmitir. Anahtar Kelimeler: Origanum vulgare subsp. hirtum, Lamiaceae, uucu ya, GC/MS, antibakteriyal aktivite, antifungal aktivite, karvakrol, timol PM010 Baz Makrofungus Trlerinin Antimikrobiyal Aktivitesinin Belirlenmesi Nurcihan HACIOLU, Baaran DLGER, Grkem DLGER anakkale Onsekiz Mart niversitesi, FenEdebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, anakkale nurcihan.n@gmail.com Bu aratrmada, Agrocybe dura (Bolt.: Fr.) Singer, Scleroderma bovista Fr., Lycoperdon perlatum Pers. per Pers., makrofunguslarndan hazrlanan etanol ekstrelerinin disk difzyon yntemiyle Bacillus subtilis ATCC 6633, Bacillus cereus ATCC 7064, Enterobacter aerogenes ATCC 13048, Escherichia coli ATCC 11230, Microccoccus luteus ATCC 9341, Proteus vulgaris ATCC 6899, Staphylococcus aureus ATCC 6538 P,
Staphylococcus epidermidis NRRL B-4877, Salmonella typhimurim CCM 5445 bakterilerine ve maya kltrleri olarak Debaryomyces hansenii DSM 70238, Kluyveromyces fragilis ATCC 8608, Candida lypolitica test mikroorganizmalarna kar antimikrobiyal aktiviteleri aratrlmtr. Elde edilen sonulara gre aratrmada kullanlan makrofunguslardan elde edilen ekstrelerin test mikroorganizmalarna zellikle de bakterilerden Bacillus cereus ATCC 7064a; maya kltrlerinden Debaryomyces hansenii DSM 70238 ve Candida lypolitica kar gl antimikrobiyal aktivite oluturduklar saptanmtr. Anahtar Kelimeler: Agrocybe dura, Scleroderma bovista, Lycoperdon perlatum antimikrobiyal aktivite PM011 Eskiehir Yresinde Yetien Baz Karayosunu (Bryophyta) Trlerinin Antimikrobiyal Aktivite Asndan Taranmas Filiz SAVAROLU1, Cansu FLK EN2, Semra LHAN1 1 Eskiehir Osmangazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 2 Eskiehir Osmangazi niversitesi, Eitim Fakltesi, lkretim Blm, 26480 Eskiehir fbirgi@ogu.edu.tr Eskiehir Sndiken Dalarndan toplanan Dicranum scoparium, Hedw., Aulacomnium androgynum (Hedw.) Schwagr., Brachythecium populeum (Hedw.) Schimp., Homolothecium sericeum (Hedw.) Schimp. ve Tortella tortuosa (Hedw.) Limpr. karayosunu trlerinin petrol eteri, metanol, etil asetat, kloroform ve aseton ekstraktlarnn Gram pozitif ve Gram negatif bakteri, maya ve kf streynlerine olan etkisi incelenmitir. Ekstraktlarn antimikrobiyal aktivitesi agar difzyon yntemi ile 4 farkl referans antibiyotik ile kyaslanmtr. Genel olarak allan tm karayosunlarnn petrol eteri, etil asetat ve aseton ekstraktlarnn baz Gram pozitif ve negatif bakteriler zerinde etkili olduu belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: karayosunu antimikrobiyal aktivite,
239
PM012 midazol Grubu eren Baz Fenilendiaminlerin Antimikrobiyal Etkilerinin Aratrlmas Ahmet UYSAL1, Ziya Erdem KO1, Ahmet COKUN2, Mustafa Onur ALADA3, Nuriye EKMEK4 1 Seluk niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 42075, Kamps, Konya 2 Seluk niversitesi, Eitim Fakltesi, Kimya retmenlii Blm, Meram, Konya 3 Seluk niversitesi, Salk Hizmetleri Meslek Yksek Okulu, 42075, Kamps, Konya 4 Seluk niversitesi, Fen Bilimleri Enstits, 42075, Kamps, Konya ahuysal@selcuk.edu.tr Beli halkada hetero-atom olarak iki azot ieren azollerden imidazol (1,3 diazol) nemlidir. midazol doal halkadr. Doada bulunan birok bileikte imidazol halkas bulunur. midazol halkas ieren birok sentetik ila da yaplmtr. midazol, yar-eksojen bir amino asit olan histidinde, adenin ve guanin gibi prin bazlarnda, rik asitte, hidantoin gibi ilalarda, B grubu vitaminler arasnda yer alan biotinin yapsnda bulunur. Histidin kalnts ieren birok enzim vardr; bunlarn ou hidrolitik enzimlerdir ve imidazol ksm enzimin aktif merkezini oluturur. 1,3,5-Triazinler, simetrik yapda olduklar iin dier bir adyla ksaca s-triazinler denilmektedir. s-Triazin trevleri gnmzde ila sanayinden plastik sanayisine kadar bir ok alanda kullanlmaktadr. Son yllarda s-triazin trevlerinin anti-tmr, anti-viral etkilerinin ortaya kmas ile farmokolojik alanda nemli bir yere sahip olduklar belirlenmitir Bu almada; Seluk niversitesi, Kimya Blm laboratuarlarnda sentezlenen 4-imidazol 1,2-fenilendiamin, 3-imidazol 4-methyl 1-2 fenilendiamin, 4-imidazol NO2-1,2 fenilendiamin DMSOde (dimetyl sulfoxide) zlm sonra her bir diskte 10 g, 30 g, 50 g, 100 g, 300 g madde olacak ekilde hazrlanan zelti, steril bo kat disklere (oxoid) emdirilmitir. Maddelerin minimum inhibisyon konsantrasyonlar (MIC) belirlendikten sonra, disk diffzyon yntemi ile 11 adet standart su (Streptococcus salivarius RSHE 605, Listeria monocytogenesis NCTC 5348, Bacillus cereus ATCC 11778, Staphylococcus aureus ATCC 6538, Salmonella enteritidis ATCC 13076, Streptococcus pneumoniae ATCC 10015, Escherichia coli ATCC 25922, Klebsiella pneumoniae NCTC 5049, Pseudomonas aeruginosa ATCC 27853, Streptococcus mutans RSHE 676, Bacillus anthracis) zerindeki duyarllk testleri yaplmtr. Ayrca kontrol amacyla bu 11 adet standart suun cefotaxim, gentamisin, ampicillin+sulbactam, chloramphenicol,
ciprofloxacin, penicillin, vancomysin, aztreonam ve imipenem antibiyotiklerine kar duyarllklar aratrlmtr. Kontrol amacyla yaplan antibiyogram testinde kullanlan standart sularn, cefotaxime direnli, dier antibiyotiklerin byk ounluuna duyarl olduu gzlenmitir. midazol halkas bulunan bu adet maddenin standart sulara ok az etkili olduu ve sularn genellikle direnli olduu tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: imidazol, fenilendiamin PM013 Thymbra spicata L. Bitkisine Ait Uucu Yan Antibakteriyal Aktivitesinin Aratrlmas Mehtap AKIN, Hatice TANER SARAOLU Seluk niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Konya mehtapakin10@yahoo.com Bu aratrmada, Thymbra spicata bitkisine ait uucu yan mikrodilsyon yntemi ile Bacillus cereus ATCC 14579, Staphylococcus aureus ATCC 25923, Salmonella typhimurium ATCC 14028, Escherichia coli ATCC 25922 bakterileri zerine antimikrobiyal aktivitesi aratrlmtr. Uucu yaa kar en hassas bakteriler B. cereus ve E. coli, en dayankl bakteriler ise S. aureus ve S. typhimurium dur. Anahtar Kelimeler: Thymbra spicata, uucu ya, antimikrobiyal aktivite, mikrodilsyon PM014 Teucrium polium L. Bitkisine Ait Uucu Yan Antibakteriyal Aktivitesinin Belirlenmesi Hatice TANER SARAOLU, Mehtap AKIN Seluk niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Konya htaner@selcuk.edu.tr Bu aratrmada, Teucrium polium bitkisine ait uucu yan mikrodilsyon yntemi ile Bacillus cereus ATCC 14579, Staphylococcus aureus ATCC 25923, Salmonella typhimurium ATCC 14028, Escherichia coli ATCC 25922 bakterileri zerine antimikrobiyal aktivitesi aratrlmtr. Uucu yaa kar en hassas bakteri B. cereus, en dayankl bakteri ise E. coli dir. Anahtar Kelimeler: Teucrium polium, uucu ya, antimikrobiyal aktivite, mikrodilsyon 240 Antimikrobiyal aktivite,
PM015 Abies cilicica Carr. Uucu Yann Antibakteriyal Etkisinin Aratrlmas Mehtap AKIN, Hatice TANER SARAOLU Seluk niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Konya mehtapakin10@yahoo.com Bu aratrmada, Abies cilicica bitkisine ait uucu ya mikrodilsyon yntemi ile Bacillus cereus ATCC 14579, Staphylococcus aureus ATCC 25923, Salmonella typhimurium ATCC 14028, Escherichia coli ATCC 25922 bakterileri zerinde denenmitir. Uucu yaa kar en hassas bakteri B. cereus, en dayankl bakteri ise E. coli dir. Anahtar Kelimeler: aabeyes cilicica, uucu ya, antimikrobiyal aktivite, mikrodilsyon PM 016 Ticari Olarak Satlan Baz Bitki Preparatlarnn Antimikrobiyal Aktivitesi Nurcihan HACIOLU, Baaran DLGER anakkale Onsekiz Mart niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, anakkale Nurcihan.n@gmail.com Bu almada aktarlarda satlan ticari bitkilerden Salvia officinalis L. (adaay), Anthemis nobilis L. (alman papatyas), Calendula officinalis L. (aynisafa), Achillea millefolium L. (civanperemi), Althaca officinalis L. (hatmi iei), Artemisia abrotanum L. (kara pelin), Thymus vulgaris L. (kekik), Centaurium erythraea L. (krmz kantaron), Solanum nigrum L. (kpek zm), Momordica charantia L. (kudret nar), Angelica silvestris L. (melekotu), Melisa officinalis L. (oulotu), Cassia senna L. (sinameki), Rhus coriaria L. (sumak), Humulus lupulus L. (erbeti otu) bitkilerinin antimikrobiyal aktivitesi aratrlmtr. Bu bitkilerden hazrlanan etanol ekstreleri hazrlanarak disk difzyon yntemiyle Bacillus cereus ATCC 7064, Corynebacterium xerosis CCM 2824, Escherichia coli ATCC 11230, Proteus vulgaris ATCC 8427, Staphylococcus aureus ATCC 6538P bakterileri ve Kluyveromyces fragilis ATCC 8608, Rhodotorula rubra DSM 70403 mayalar zerinde antimikrobiyal etkileri aratrlmtr. almada kullanlan tm bitki ekstraktlar test mikroorganizmalarnn geliimlerini farkl oranlarda etkilemitir. Bununla beraber Cassia senna, Humulus lupulus, Achillea millefolium bitki
ekstraktlarnn antimikrobiyal etkilerinin mukayese antibiyotiklerine kyasla daha dk olduu saptanmtr. Centaurium erythraea bitki ekstrakt ise tm mikroorganizma kltrlerin kar en yksek antagonisik etkiye sahiptir. Melisa officinalis ekstresi ise Corynebacterium xerosis CCM 2824 bakterisine kar gsterdii 17 mmlik inhibisyon zonu ile allan materyaller arasnda en yksek inhibisyon zonu oluturan bitki olmutur. Elde edilen veriler, etnobotanik zellikleri bakmndan yzyllardr kullanlmalarnn yannda yksek antimikrobiyal etkilerinin gzlenmesi nedeniyle bitki preparatlarnn daha detayl allarak farmakolojik ve biyokimyasal analizlerle etken maddelerinin tanmlanmas ve etki mekanizmasnn aratrlmasnn nemli olacan ortaya koymaktadr. Bu alma ileri seviyede yaplacak olan almalara nclk edecektir. Anahtar Kelimeler: Antimikrobiyal aktivite, bitki, mikroorganizma PM017 Kahramanmara Yresindeki Baz Orman Aalarnn Uucu Yalarnn Antimikrobiyal Aktiviteleri Metin DIRAK, Mehtap ESEN, Nurcan ERBL Kahramanmara St imam niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kahramanmara mdigrak@ksu.edu.tr Bu almada, Kahramanmara Atatrk Parknda; Thuja orientalis Dou mazs (Cupressecae), Pinus pinea Fstk am (Pinecae), Cupressus sempervirens Servi, Cupressus arizonoica Yatk servi (Cupressecae) Karacasu blgesinde; Cupressus sempervirens, Thuja orientalis, Kapam blgesinde; Thuja orientalis, Juniperus oxicedrus (Ard), Quercus coccifera (Mee), Cedrus libani (Lbnan sediri), Pinus brutia, Pinus nigra, Pinus pinea, Nerium oleander (Zakkum), Pnarbanda; Pinus pinea, Thuja orientalis, Trkolunda; Pinus pinea, Thuja orientalis, Quercus coccifera, Aksu aynda; Pinus pinea, Thuja orientalis, Hac Mustafa Kynde (Sr baraj); Pinus pinea trlerinin antimikrobiyal etkileri aratrlmtr. Belirtilen bitkilerin antimikrobiyal etkisi disk difzyon metoduna gre, Pseudomonas aeruginosa, Bacillus megaterium, Yersinia lipolytica, Candida albicans, Rhodotorula rubra, Sahharomyces cerevisiae, Bacillus cereus, Enterobacter amnigenus, Pseudomonas putida, Staphlococcus aureus, Klebsiella pneumoniae, Escherichia coli mikroorganizmalar zerinde test edilmitir.
241
Aratrma sonucunda, Pinus brutia (gvde), Pinus pinea (gvde, meyve), Juniperus oxicedrus (yaprak), Cupressus sempervirens (yaprak, meyve), Thuja orientalis (yaprak) uucu yalarnn daha gl antimikrobiyal zellik gsterdii tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Pinus brutia, Pinus nigra, Pinus pinea, Thuja orientalis, Quercus coccifera, Cedrus libani, Juniperus oxicedrus, Nerium oleander, Juniperus oxicedrus, Cupressus arizonoica, uucu ya, antimikrobiyal aktivite PM 018 Kahraman Marataki Kliniklere Bavuran Hastalardan zole Edilen Escherichia colinin Beta-Laktam Grubu Antibiyotiklere Kar Diren Geliimi Fadime TOPAL, Zelal AKSOY, Metin DIRAK Kahramanmara St mam niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kahramanmara asteroidea_ela@mynet.com Bu almada, infeksiyon hastalklarn tedavisinde kullanlan baz antibiyotiklere kar Escherichia colinin gstermi olduu duyarllk ve diren durumlar incelenmitir. Bu amala Kahraman Marataki kliniklere eitli rahatszlklar nedeniyle bavuran hastalara ait 68 klinik rnei alnmtr. Klinik rneklerden izole edilen ve tehisi yaplan E. coli bakterisinin en direnli olduu beta-laktam grubu antibiyotiklerin Cefotaxime, Cefuroxime ve Ampicilin (98,52) olduu tespit edilmitir. almada kullanlan dier antibiyotiklere kar E.colinin diren kazanmnn Ceftazidime (% 91,17), Piperacilin (%88,23), Ceftriaxone (%79,41), Ceftizoxime (%70,58) olarak sraland belirlenmitir. Bununla birlikte, E. coli sularna kar en duyarl beta-laktam antibiyotiklerinin Sulbactam+Ampicilin ve mipenem (% 55,88), Cefoperozone+Sulbactam (% 57,35) ve Cefoperazone (% 66,17) olduu tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Escherichia coli, beta laktam antibiyotikleri, diren
PM 019 Chlorella sp. nin Uucu Ya ve Ekstrelerinin Antimikrobiyal Aktivitesi Gven ZDEMR1, Fethiye Ferda YILMAZ KZ2, Zeliha DEMREL1, N lk KARABAY YAVAOLU1, Meltem CONK DALAY3 1 Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, 35100, zmir 2 Ege niversitesi, Eczaclk Fakltesi, Farmastik Mikrobiyoloji Blm, 35100, zmir 3 Ege niversitesi, Mhendislik Fakltesi, Biyomhendislik Blm, 35100, zmir guven.ozdemir@ege.edu.tr Chlorella sp. yksek protein ierii ve dier temel besin elerinden tr uzun zamandr bilinen iyi bir besin ve enerji kaynadr. Bu alma, Ege niversitesi, Mikroalg Kltr Koleksiyonu ndan elde edilen ve yeil bir mikroalg olan Chlorella sp. nin (Ege-MACC-1, Salda Gl, Trkiye) uucu yandaki bileenlerin belirlenmesi ve eitli zcler kullanlarak elde edilen ekstrelerinin antimikrobiyal aktivitelerini aratrmak amacyla yaplmtr. Chlorella sp. optimum laboratuar koullar altnda kltre edilmi ve hcreler kltrden toplandktan sonra saklanmak zere liyofilize edilerek kurutulmutur. Kuru materyalden Clevenger aparat ile su buhar distilasyonu yaplarak uucu ya ve soxhlet aparat kullanlarak da metanol, etanol, kloroform, aseton, diklorometan ve hekzan ekstreleri hazrlanmtr. Chlorella sp. uucu ya bileenleri GC ve GC/MS kullanlarak incelenmi ve 7 bileik (toplam bileenlerin % 92.21 i) tanmlanmtr. Nitrik asit, 2-metilpropil ester (% 51.11) ve fitol (% 29.84) major bileenler olarak saptanmtr. Antimikrobiyal testler disk difzyon yntemi ile Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Temel ve Endstriyel Mikrobiyoloji Anabilim Dal ndan temin edilen on bakteri, iki spesifik patojen (methicillin - oxacillin resistant S. aureus ATCC 43300, hemorrhagic E. coli (O157:H7) RSSK 232) ve bir maya trne (Candida albicans ATCC 10239) kar yaplmtr. Chlorella sp. nin aseton, hekzan ve diklorometan ekstreleri 1.5, 3 ve 6 mg/disk konsantrasyonlarnda dikkate deer bir antimikrobiyal etki gstermilerdir. Bununla birlikte uucu ya test edilen konsantrasyonlarda antimikrobiyal etkiye sahip deildir. Bu alma sonularna gre, Chlorella daha ileri almalarla bir farmastik olarak dikkate alnabilecei belirlenen bir mikro algdir. Anahtar Kelimeler: Chlorella , uucu bileenler, ekstre, antimikrobiyal aktivite
242
PM 020 Yeni Sentezlenmi Benzothioazole Trevi Schiff Bazlarnn Antimikrobiyal Aktivitelerinin Belirlenmesi Buket KUNDUHOLU1, Sevil PLATN1, Handan SAKARYA2, Kamuran GRGN2 1 Eskiehir Osmangazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Eskiehir 2 Eskiehir Osmangazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Kimya Blm, Eskiehir bkunduh@gmail.com Yeni sentezlenmi Benzothioazole trevi schiff bazlarnn antimikrobiyal aktivitelerini belirlemek zere E. aerogenes, E. coli, P. vulgaris, P. aeruginosa, S. typhimurium, X. campestris, B. subtilis, E. faecium, L. monocytogenes, S. aureus, S. epidermidis bakterileri ve C. albicans, C. glabrata, C. utilis mayalar kullanlmtr. Denenen 7 yeni sentezlenmi schiff bazn mikroorganizmalar zerindeki inhibe edici (MK; Minimum inhibe edici konsantrasyon) ve sidal konsantrasyonlar (MSK; minimum sidal konsantrasyon) mikrodilsyon broth yntemiyle belirlenmitir. Standart test antibiyotii olarak bakteriler iin gentamycine, mayalar iin amphotericine kullanlmtr. Maddelerin kullanlan test bakterileri zerindeki statik ve sidal konsantrasyonlar srasyla 7.81-1000 g/ml ve 62.5 - 1000 g/ml arasnda deimitir. Test mayalar iin MK ve MSK deerleri srasyla 7.81- 125 g/ml ve 7.81 - 250 g/ml olmu ve denenen 7 maddenin zellikle mayalar zerinde dk konsantrasyonlarda statik ve sidal etkili olduu tesbit edilmitir. Test edilen yeni sentezlenmi maddelerin, yaplacak toksisite mutajenite ve dier tamamlayc testler sonrasnda, antifungal ajan olarak kullanm potansiyelleri bulunmaktadr. Anahtar Kelimeler : benzothioazole, MIC Antimikrobiyal aktivite,
PM 021 skenderun Krfezi M/V Ulla Bat evresinden zole Edilen Gr(-) Bakterilerin dentifikasyonu ve Ar Metal Direnliliklerinin Aratrlmas Fatih MATYAR1, Ayenur KAYA2, Osman GLNAZ1, Sadk DNER2 1 ukurova niversitesi, Eitim Fakltesi, Fen ve Teknoloji Eitimi Blm, 01330, Balcal, Adana 2 ukurova niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 01330, Balcal, Adana fmatyar@cu.edu.tr 2004 Eyll aynda skenderun Krfezi sularna gmlen M/V Ulla kuru yk gemisinin evreye verdii zarar ve douraca sonular hala tartlmaktadr. Bilindii gibi mikroorganizmalar hayatta kalmak iin farkl artlara uyum salama ve direnlilik gelitirme yeteneindedirler. Bu da insan patojeni bakterilerle mcadeleyi zorlatrmaktadr. Bu almada skenderun Krfezi M/V Ulla bat evresinden alnan su ve sediment rneklerinden izole edilen Gr(-) bakterilerin ar metal direnlilikleri aratrlarak bu bakterilerin tr baznda identifikasyonunun yaplmas amalanmtr. Bu amala gemi bat evresinden alnan su ve sediment rneklerinden toplam 139 adet Gr()bakteri izole edilmi (srasyla 49 ve 90 adet). Bu bakterilerin 4 farkl ar metale direnlilikleri aratrlmtr (kadmiyum, bakr, krom ve kurun ). Bu amala izole edilip ar metal direnlilii aratrlan bakterilerin ad geen ar metallere kar farkl oranda tolerans gsterdikleri saptanmtr. Standart E. coli K-12 suu ile karlatrldnda su izolatlarnn % 69.4 kadmiyuma, %36.7 si bakra, % 4.1i kroma ve %8.2 si kuruna direnlilik gsterirken, sediment izolatlarnda bu oran srasyla %88.9, %83.3, %17.8, % 15.5 olmutur. Anahtar Kelimeler: direnlilik Bakteri, ar metal,
243
PM022 Denizli Saraykyde Bulunan Termal Su Kaynandan zole Edilen Siyanobakteri Pseudanabaena sp.in Antimikrobiyal ve Antifungal Aktivitesinin Aratrlmas Emine YZ1, Zeliha DEMREL1, F. Ferda Ylmaz KZ2, Gven ZDEMR1, Meltem CONK DALAY3 1 Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, zmir 2 Ege niversitesi, Eczaclk Fakltesi, Farmastik Mikrobiyoloji AD, zmir 3 Ege niversitesi, Mhendislik Fakltesi, Biyomhendislik Fakltesi, zmir emineicyuz@yahoo.com Bu almada Denizli, Sarayky de bulunan termal su kaynandan izole edilen bir siyanobakteri olan Pseudanabaena sp.`nin eitli zgen ekstreleri ve uucu bileenlerinde antimikrobiyal ve antifungal aktivitesi aratrlmtr. Pseudanabaena sp. trleri Oscillatoria gibi ipliksi Anabaena gibi gaz vezikl ieren bir Siyanobakteri`dir. Siyanobakteriler klorofil a ve dier pigmentleri ierdii, fotosentez yapabildii iin alglere ve yksek bitkilere ok benzemekle beraber hcre blnme mekanizmas nedeniyle gnmzde Bacteria domaininde deerlendirilmektedir. Hcrelerindeki ince murein yaps ile gram negatif bakterilere benzerler. altmz trde de grld gibi siyanobakteriler ok eitli ortam ve koullarda reyebilen canllardr. Bu zelliklerinden dolay bir gei formu olarak son yllarda bu canllar zerindeki almalar artmtr. Yaplan almalarda siyanobakterilerin antibakteriyel, antifungal ve antioksidan etkilerinin yannda toksik etkili olanlarda bulunmaktadr. Pseudanabaena sp. BG 11 (Blue-Green Medium) ortamnda optimum koullarda retildikten sonra liyofilize edilerek saklanm ve Sokslet ekstraktrnde zgen ekstreleri hazrlanmtr. Ayrca Klevenger cihaznda hidrodistilasyon ile uucu bileikleri ekstrakte edilmi ve GC, GC/MS analizleri gerekletirilmitir. Ekstrelerin antimikrobiyal aktiviteleri disk diffzyon yntemi ile iki spesifik patojen (metisilin-oksasilin direnli S. aureus ATCC 43300, hemorajik E. coli (O157:H7) RSSK 232) ve bir maya trnn (Candida albicans ATCC 10239) de yerald eitli organizmalar (Bacillus subtilis ATCC 6633, B. cereus ATCC 7064, Streptococcus faecalis ATCC 8043, Staphylococcus aureus ATCC 6538-p, S. epidermidis ATCC 12228, Salmonella typhimurium CCM 5445, Proteus vulgaris ATCC 6897, Pseudomonas aeruginosa ATCC 27853, E. aerogenes ATCC 13048,
Escherichia coli ATCC 29908) zerinde test edilmitir. Anahtar Kelimeler: Pseudanabaena sp., antimikrobiyal, antifungal, ekstre, uucu bileik PM 023 Origanum bilgeri Trne ait Uucu Yan Kimyasal erii ve in Vitro Antimikrobiyal Aktivitesi Elif ODABA KSE1, Atila YANIKOLU1, Gzde NGT2 1 Akdeniz niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kampus, Antalya 2 Akdeniz niversitesi, Tp Fakltesi, Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal, Kampus, Antalya ekose@akdeniz.edu.tr Bu alma endemik Origanum bilgeri trnn antimikrobiyal aktivitesini test etmek amacyla yaplmtr. Origanum bilgeri trnn uucu ya su distilasyon metodu ile elde edilmitir ve uucu yan kimyasal ieriini tespit etmek amacyla GS-MS analizi uygulanmtr. Major bileeni carvacrol (%83) olmakla birlikte, cymene (%5.38), terpinene (%4.35) ve borneol (%2.20) dier bileenler olarak bulunmutur. Uucu yan antimikrobiyal aktivitesini test etmek amacyla Disk Difzyon Metodu, Minimum Inhibitr Konsantrasyon Testi (MIC) ve Minimum Bakterisidal Konsantrasyon Testi (MBC) uygulanmtr. Origanum bilgeri uucu ya Gram(+) ve Gram(-) bakteriler dahil birok bakteriye kar gl bir antimikrobiyal aktivite gstermitir. Ayrca kontrol olarak denenen antibiyotik grubuna gre daha yksek antimikrobiyal aktivite sergilemitir. Bu alma endemik bir tr olan Origanum bilgeri trne ait antimikrobiyal aktivitenin tespit edildii ilk rapordur. Anahtar Kelimeler: Uucu ya, antimikrobiyal aktivite, Origanum, Lamiaceae, GS-MS
244
PM 024 Polimerik Hidrojellerinin Flukonazol Salm Davranlar ve Mikrobiyal Etkileimlerinin ncelenmesi Mehlika PULAT Gazi niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Teknikokullar, Ankara mpulat@gazi.edu.tr Serbest radikal kopolimerlemesi yntemi ile hazrlanan poli(akrilamid-ko-itakonik asit), (PAAmIA) ve poli (akrilik asit-ko-itakonik asit), (PAAIA) hidrojellerinin ime davranlar zaman, scaklk ve pH deikenlerine gre incelendi. 37C ve pH=4.0 koullarnda PAAmIA hidrojelinin PAAIA hidrojelinden daha ok itii belirlendi [1]. Hidrojellerin morfolojik yaps SEM incelemeleri ile karlatrmal olarak deerlendirildi ve PAAmIA hidrojeline gre daha az ime deerine sahip olan PAAIA hidrojelinin daha az gzenekli bir yapda olduu saptand. Candida albicans (C. albicans) tedavisinde etkili bir ekilde kullanlmakta olan Flukonazole, PAAmIA ve PAAIA hidrojellerine retim srasnda tutukland ve pH = 4.0, 37C koullarndaki serbestlemesi UV spektrofotometresi ile takip edildi. Kinetik salm parametreleri olan n ve k hesaplanarak, Flukonazol daha hzl sald belirlenen PAAmIA hidrojelinin Fickian tipi difzyon gsterdii saptand. Her iki hidrojelde de ilk saatlerde teraptik deere ulald [2-4]. Flukonazol tutuklu hidrojellerin C. albicans ile etkileimleri in-vitro sspansiyon ortamnda incelendi. Flukonazol iermeyen PAAmIA ve PAAIA hidrojel diskleri C. albicans remesini bir miktar engelledii ancak bu dn etkili bir dzeye inemedii, Flukonazol tutuklu PAAmIA ve PAAIA hidrojellerin ise C. albicans remesini hemen hemen sfra indirdii belirlendi. Kaynaklar: 1. Pulat M, Eki H., Journal of Applied Polymer Science, 102:5994 (2006) 2. Rodriguez, E., Katime, I.,Journal of Applied Polymer Science, 90:530 (2003). 3. Peppas, L.B., Advanced Drug Delivery Review, 11:169-177 (1993). 4. Knuth, K.B., Amiji, M., Robinson, J., Advanced Drug Delivery Review., 11:137 (1993). Anahtar Kelimeler: Flukonazol, C. albicans, akrilik asit, itakonik asit, akrilamid
PM 025 Baz Bitki Uucu Yalarnn Antimikrobiyal Aktivitesi ve Kompozisyonu Ebru ELK1, Gken YUVALI ELK1, Meysun . ABDULLAH2 1 Nide niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 51200, Kampus, Nide 2 Nide niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Kimya Blm, 51200, Kampus, Nide gycelik@nigde.edu.tr Bu almada Konya yresinden toplanan Agrimonia sp., Veronica sp. ve Thymus sp. bitkilerine ait uucu yalarn Staphylococcus aureus ATCC 25923, Shigella sonnei RSKK 877, Escherichia coli ATCC 35218, Bacillus megatrium RSKK 5117, Bacillus subtilis RSKK 244, Bacillus cereus RSKK 863, Pseudomonas aeruginosa ATCC 29212, Pseudomonas aeruginosa ATCC 27853, Streptococcus mutans CNCT 8177, Yersinia enterocolitica ATCC 1501, Salmonella 21.3 test bakterileri zerinde antimikrobiyal aktiviteleri aratrlmtr. Bu aratrmada disk diffzyon yntemi uygulanarak bu uucu yalardan Agrimonia sp. ve Veronica sp. uucu yalarnn test bakterileri zerinde inhibisyon etkisine rastlanmamtr. Thymus sp. uucu yann test bakterileri zerinde farkl zon aplar ile inhibisyon etkisi tespit edilmitir. Thymus sp. uucu yann disk diffzyon ynteminde 25,5 mm ve zeri inhibisyon zonu gsterdii 4 test bakterisi (B. megatrium RSKK 5117, B. subtilis RSKK 244, S. aureus ATCC 25923, S. mutans CNCT 8177 ) seilmi ve Thymus sp uucu yann seilen test bakterileri zerinde agar dilsyon metodu ile Minimum nhibitr Konsantrasyonu (MK) belirlenmitir. almada, Thymus sp uucu yann allan test bakterileri iin MK deerinin % 0,8e eit ve/veya dk (MK% 0,8) olduu tespit edilmitir. Thymus sp. uucu yann test bakterileri zerindeki inhibisyon etkisi, standart antibiyotiklerin test bakterileri zerindeki inhibisyon etkisi ile karlatrlmtr. Thymus sp. uucu yann yksek dzeyde antimikrobiyal etkiye sahip olduu tespit edilmitir. Ayrca uucu yalarn kompozisyonlar GC-MS analizi yaplarak belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: Uucu ya, antimikrobiyal aktivite, GC-MS
245
PM 026 Baz ifal Bitkilerin Helicobacter pylorinin invitro remesi zerine Etkileri ve Antioksidant zellikleri Aye Aydan KARA Atatrk niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 25240, Erzurum ayseaydan@yahoo.com Bu almann temelini, baz ifal bitkilerin Helicobacter pylorinin in vitro remesine etkileri ile onlarn antimikrobiyal ve antioksidant potansiyellerinin belirlenmesi oluturmaktadr. Bu amala 20 bitki trne ait farkl ksmlar, zcler kullanlarak ekstrakte edilmitir. Bitkilerin su, etanol, kloroform ve aseton ekstraktlar kullanlm ve bu ekstraktlarn hem H. pylori hemde dier test mikroorganizmalar zerindeki etkileri, agardiffzyon yntemi kullanlarak incelenmitir. Antimikrobiyal aktivite bakmndan etkili bulunan ekstraktlarn, tiyosiyanat yntemi ile antioksidant zellikleri belirlenmitir. Sonu olarak aseton ekstraktlarnn; su, etanol ve kloroform ekstraktlarna gre daha yksek antimikrobiyal aktivite gsterdii belirlenmitir. Su, etanol, kloroform ve aseton ekstraktlar bakmndan, H. Pyloriye kar en etkili iki trn, srasyla Capsellbursa pastoris, Acorus calamus; Acorus calamus, Achillea millefolium; Acorus calamus, Pimpinella anisum ve Acorus calamus, Achillea millefolium olduklar bulunmutur. Dier taraftan bitkilerin aseton ekstraktlarnn Carum carvi tr hari antioksidat zellikte olduklar, Carum carvi trnn ise prooksidant aktiviteye sahip olduu bulunmutur. Anahtar Kelimeler: Helicobacter pylori, in-vitro, bitki ekstrakt, antimikrobiyal, antioksidant PM 027 Kkekmece Glnden zole Edilen Bakterilerin Ar Metal ve Antibiyotik Direnlerinin ncelenmesi Ayten KMRAN ERDEM, Elif zlem ARSLAN AYDODU, Sevan Grn, mer ALTUN stanbul niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Temel ve Endstriyel Mikrobiyoloji Anabilim Dal, Vezneciler, stanbul aytenkimiran@yahoo.com Kkekmece Gl ve evresi rekreasyon amac ile kullanlan bir blgedir. Gl evresinde yerleimin yaygnlamas ile gle boaltlan evsel atklarn artmas, bunun yan sra sanayi atklarnn da gle dearj, salk asndan nemli bir tehlike
oluturmaktadr. Kkekmece Gl tad kirlilik ykleri asndan nemli bir doal lagn sistemidir. Doal su sistemlerinde mikrobiyolojik kirlilik etkeni mikroorganizmalarn yan sra bunlarn antibiyotik ve ar metal direnleri de belirlenmelidir. zellikle oklu antibiyotik direnci (AD) gsteren bakterilerin belirgin lde artmas, bu organizmalardan kaynaklanan hastalklarn ilala tedavisini gletirmektedir. Bu amala almamzda Kkekmece Glnden izole edilen Gram negatif bakterilerin ar metal ve antibiyotik duyarllklar incelenmitir. almada Kkekmece Glnde dokuz farkl istasyondan, bir yl boyunca mevsimsel olarak su rnekleri alnm ve izole edilen Gram negatif bakteriler rutin bakteriyolojik yntemler ile tanmlanmtr. Bu bakterilerin ar metallere [Bakr (Cu), inko (Zn), Demir (Fe), Kadmiyum (Cd), Kobalt (Co), Krom (Cr) ve Nikel (Ni)] ve antibiyotiklere [Ampisilin 10 g (AP), Gentamisin 10 g (GM), Kloramfenikol 10 g (C), Penisilin G 10 nite (PG), Streptomisin 10 g (S), Eritromisin 15 g (E), Amikasin 30 g (AK),Kanamisin 30 g (K), Nalidiksik asit 30 g (NA) ve Vankomisin 30 g (VA)] kar direnleri incelenmitir. Antibiyotik duyarllk deneyleri Kirby-Bauer disk difzyon metodu ile ar metal tuzlarna kar duyarllk deneyleri ise mikrodilsyon teknii ile yaplmtr. Bu alma sonucunda Enterobacteriaceae ailesinde yer alan 90 Gram negatif bakteri izole edilmitir. Bu bakterilerden 24 Escherichia coli,14 Citrobacter diversus, 7si Citrobacter amalonaticus, 6s Citrobacter freundii, 6s Proteus vulgaris, 6s Serratia odorifera, 5i Enterobacter cloacea, 5i Providencia alcalifaciens, 3 Klebsiella oxytoca, 2si Enterobacter agglomerans, 2si Kluyvera cryocrescens, 2si Providencia stuarti, 2si Rahnella aquaticus ve geri kalanlar ise, Enterobacter sakazakii, Providencia rettgeri, Edwardsiella hoshinae, Kluyvera ascorbata, Yersinia enterocolitica, Comamonas testosteroni olarak adlandrlmtr. Bu bakterilere kar Cu, Zn, Fe, Cd, Co, Cr ve Ni iin Minimum inhibitr konsantrasyonu (MK) deerleri srasyla 0,0160,25 g/100 ml, 0,008-0,016 g/100 ml, 0,125-0,5 g/100 ml, 0,002-0,25 g/100 ml, 0,008-0,0032 g/100 ml, 0,004-0,5 g/100 ml ve 0,008-0,063 g/100 ml olarak saptanmtr. Antibiyotik duyarllk testinde ise incelenen tm bakterilerin AK ,AP, NA, E, VA, C, S, PG, GM, K, ve antibiyotiklerine sras ile % 38, 19, 13, 13, 8, 7, 5, 3, 2, 1, ve orannda direnli olduklar belirlenmitir. Antibiyotik direncinin ar metal direncine gre daha dk olmas gldeki endstriyel kirliliin fekal kaynakl kirlenmeye oranla daha yksek olduunu gstermektedir. Bakterilerin farkl toksik metallere kar direnlerinin tespiti, doadaki eitli toksik kirleticilerin izlenmesinde yarar salayacaktr. 246
zellikle Fe ve Cr gibi ar metallere kar gzlenen diren, ortamn bu ar metallerce kirlendii sonucunu ortaya koymaktadr. Sonu olarak, evresel bakteri sularnn antibiyotik ve ar metallere kar olan duyarllklarnn test edilmesi, epidemiyolojik almalara ve toksik kirleticilerin etkilerinin belirlenmesine yardm olacaktr. Anahtar Kelimeler : antibiyotik PM 028 S. araminensis ve S. aucheri var aucheri Metanol Ekstrelerinin HPLC Analizleri ve Antimikrobiyal Aktivitesinin Aratrlmas Tlin AKUN1, GlendamTMEN1, Ahmet KARAHAN2, Esra SOLMAZ1 1 Balkesir niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 10145, Balkesir 2 Balkesir niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Kimya Blm,10145, Balkesir taskun@balikesir.edu.tr Son zamanlarda bitki ekstrelerinin biyolojik aktiviteleri youn bilimsel aratrmalarn konusu olmaktadr. Pek ok bitkisel ekstrenin prokaryot ve karyotlar zerinde biyolojik aktivitesinin olduu bilinmektedir. Salvia Lamiaceae familyasnn en byk genuslarndan biridir. Salvia genusu dnyada yaklak 900 tr ierir ve bu trler kozmopolit dalm gsterirler. Bu genusun 89 tr ve 94 taksonu Trkiyede bulunmaktadr. Bunlardan 49 tanesi endemiktir. Salvia iin endemizm oran %55tir. almamzda Salvia aramiensis Rech. f. ve S. aucheri Bentham subsp. aucheri metanol ekstrelerinin antibakteriyal, antifungal, antitberkloz aktiviteleri incelendi. Mycobacterium tuberculosis iin BBL MGIT Mycobacteria Growth Indicator Tube kullanld. Sonular 365 nm dalga boyunda UV okuyucu ile belirlendi. Dier bakteriler iin Nutrient Agar, Nutrient Broth, filamentli funguslar iin Saboroud Dekstroz Agar, Sabourod Dekstroz Broth kullanld. Mikro dilusyon broth teknii kullanlarak yaplan deneme sonular spektrometrede okundu. Salvia aucheri subsp aucheri, Bacillus cereus a kar en iyi derecede (MIC 6.3 mg/ml), Proteus vulgaris, Staphylococcus aureus ve Candida albicans a kar iyi derecede (MIC 12,5 mg/ml) antimikrobial aktivite gsterdi. S.aramiensis ise Proteus vulgaris, Bacillus cereus, Pseudomonas aeruginosa, Escherichia coli, Staphylococcus aureus, Candida albicans, Aspergillus niger, Aspergillus flavus, Aspergillus Enterobacter, ar metal,
ochraceus ve Fusarium proliferatuma kar iyi derecede (MIC 12,5 mg/ml) ve Klebsiella pneumonia ye kar orta derecede (MIC 25 mg/ml) aktivite gsterdi. Metanol ekstrelerinin HPLC analizi sonular ile antimikrobial aktivite arasndaki iliki tartld. Anahtar Kelimeler : Salvia, bakteri, fungi, Mycobacterium tuberculosis, HPLC PM 029 Baz Liken Trlerinin Antimikrobiyal Aktiviteleri Nihal DORUZ1, Zuhal ZEYBEK1, Ali KARAGZ2, Ali ASLAN3 1 stanbul niversitesi, Biyoloji Blm, Temel ve Endstriyel Mikrobiyoloji Anabilim Dal, Vezneciler, stanbul 2 stanbul niversitesi, Molekler Biyoloji ve Genetik Blm, Vezneciler, stanbul 3 Atatrk niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Erzurum nihaldogruoz@gmail.com Tbbi adan nemi olan bitkiler, dnyada ve lkemizde ok eski zamanlardan beri hastalklarn tedavisinde kullanlmaktadr. Bitki ekstraktlarnn, bakteriler zerine etkilerine ait dnyann eitli yerlerinde ok sayda alma mevcuttur. Bakteriler zerinde etkileri olan antimikrobiyal maddelere kar direncin giderek artt bilinmektedir. Bu maddelerin byk bir ksm, bitkilerdeki biyoaktif molekllerden elde edilmektedir. Aratrmaclar bitki kaynaklarndan elde edilen yeni antimikrobiyal maddelerin bulunmas iin aratrmalarn srdrmektedir. Likenler, mantar ve alglerin simbiyotik yaamlar sonucu oluan bitkilerdir. Gnmzde hava kirliliinde biyolojik indikatrler olarak kullanld gibi, hastalklarn tedavisinde de kullanlr. Daha nceki almamzda likenlerin Lejyoner hastalk etkeni bakterilerin remesini engelledii saptanmtr. Likenlerin antimikrobiyal aktivite zelliinin, yaplarndaki eitli asitlerden kaynakland bildirilmitir. Protolikesterik asit, fisodik asit, pulvinik asit lobarik asit usnik asit antimikrobiyal aktiviteleri belirlenen asitlerden bazlardr. Bu almada Artvin, Giresun ve Trabzon evresinden toplanan 11 farkl liken rneinin (Anaptychia ciliaris, Peltigara praetextata, Xanthoparmelia tinctina, Umbilicaria vellea, Peltigara polydactyla, Ramalina farinacea, Xanthoria elegans, Rhizoplaca melanopthalma, Cetrelia olivetorum, Xanthoria elegans, Lecanora muralis ) su ve etanol ekstraktlarnn antibakteriyal 247
aktiviteleri agar difzyon yntemi kullanlarak Staphylococcus aureus ssp aureus ATCC6538, Escherichia coli ATCC 25922, Staphylococcus epidermidis ATCC12228, Bacillus subtilis ATCC 6633, Pseudomonas aureginosa ATCC 9027, Klebsiella pneumoniae ATCC4352 standart sular ile 2 evresel izolat (Aeromonas spp.) zerinde test edilmitir. Kontrol olarak tobramycin ve cephalothin kullanlmtr. Likenlerin etanol ekstraktlarnn, denenen Gram negatif bakterilerin hibirinin remesini engellemedii, su ekstraktlarnn % 63nn E. coli zerinde antibakteriyal etkisinin (en yksek zon ap 1.5 cm ) olduu saptanmtr. Likenlerin su ekstraktlarnn %81i Gram pozitif Staphylococcus aureus ssp aureus ATCC6538 ve Bacillus subtilis ATCC 6633 zerinde inhibe edici etki ( srasyla en yksek zon ap 1.1 cm ve 1.4 cm ) gstermitir. Bu ekstraktlarn Staphylococcus epidermidis ATCC12228 zerine etkisiz olduu saptanmtr. Etanol ekstraklarnn Staphylococcus aureus ssp aureus ATCC6538 (en yksek zon ap 1.6 cm ) ve Bacillus subtilis ATCC 6633 (en yksek zon ap 1.2 cm ) zerine %27, Staphylococcus epidermidis ATCC12228 zerine %36 (en yksek zon ap 1.6 cm) orannda etkili olduu gsterilmitir. Tobramycin ve cephalothinin oluturduu inhibisyon zon aplar srasyla 2cm ve 3.5 cm olarak llmtr. Bu almada kullanlan likenlerin antibakteriyal etkisi kontrol olarak denenen antibiyotiklerin etkisiyle karlatrldnda, zayf etkili olmas nedeniyle, denenen bakterilerin tedavisinde kullanlamayaca, ancak likenlerde farkl bakterilere etkili maddelerin bulunabilecei dnlerek geni spektrumda bakteriler zerine etkisi aratrlmaya devam edilmektedir. Anahtar Kelimeler: Liken, antibakteriyal etki PM 030 Baz Kitosan Polimerlerinin Biyoaktivite almalar Elif LOOLU1, Hlya ARSLAN, Sercan MERCAN1 1 Gazi niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Kimya Blm, 06500, Teknikokullar, Ankara 2 Zonguldak KaraElmas niversitesi Kimya Blm, 67100, Zonguldak logoglu@gazi.edu.tr Bu almada baz kitosan polimerlerinin [Kitosan (PHO-I), Kit-PHO-III, Kitosan (dk molekl arlkl), PHBV-g-chit-XIV, PHOhid-2-gchitosan ] Staphyllococcus aureus ATCC25923 ve Eschericha coli ATCC27853 gibi bakterilere kar antimikrobiyal aktiviteleri disk difsyon yntemine
gre tayin edildi. Polimerlerin belirli konsantrasyonlarda zeltileri hazrlanp, bu zeltilerden 50 Llik ksm steril 6 mm apndaki disklere uyguland. Nutrient Agar besi ortamnda bakteriler ile diskler 24 saat inkbe edildi. Oluan zon aplar mm olarak llp sonular literatrde bulunan benzer bileiklerin sonular ile karlatrld. Literatrde bulunan bu tr almalarda kitosan polimerlerinin antimikrobiyal aktivitelerinin olduu gzlenmitir. Anahtar Kelimeler: Kitosan, biyolojik aktivite PM 031 Sentezlenen Baz Organik Bileiklerin Biyolojik Aktivite almalar Nuren SARI, Mehmet YILMAZ, Mehtap YAKUT, Elif LOOLU, Sercan MERCAN nursens@gazi.edu.tr Bu almada gram pozitif bakteri olan Staphylococcus aureus ATCC25923 ve gram negatif olan Escherichia coli ATCC 27853 bakterilerine kar, sentezleyip yaplarn spektroskopik yntemlerle aydnlattmz organik bileiklerimize kar biyolojik aktivitelerinin olup olmadna bakld.Bu sentezlenen organik bileiklerin oluturduu zonlar disk difzyon yntemi ile belirlenmitir. Ayn zamanda bu iki bakterinin Penicilin, Ketoconazole, Ampicillin, Tetracycline, Chloramphenicol ve Gentamisin gibi antibiyotiklere kar da aktiviteleri llp almada kullanlan organik bileiklerin zon aplar ile karlatrlmtr. Buradan yeni ila etken maddesi olabilecek kimyasallarn gelitirilmesi hedeflenmitir. Anahtar Kelimeler: Organik antimikrobiyal aktivite, antibiyotikler bileikler,
248
PM 032 Baz Yeni Sentezlenmi Organik Bileiklerin Antimikrobiyal Aktivite almalar Hikmet KATIRCIOLU1, Mehmet YILMAZ2, Mehtap YAKUT3, Elif LOOLU4, Sercan MERCAN4 1Gazi niversitesi, Eitim Fakltesi, Biyoloji retmenlii Blm Teknikokullar ANKARA 2Kocaeli University, Faculty of Arts and Sciences, Department of Chemistry 41380 Umuttepe-Kocaeli-Trkiye 3 Ankara niversity Fen-Edebiyat fakltesi, Kimya blm, Tandoan/Ankara, Turkiye 4Gazi niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Kimya Blm, 06500 Teknikokullar /ANKARA hturk@gazi.edu.tr Planlanan almada sentezleyip yaplarn spektroskopik yntemlerle aydnlattmz organik bileiklerimizi gram pozitif bakteri olan Staphylococcus aureus ATCC25923 ve gram negatif olan Escherichia coli ATCC 27853 bakterilerine kar biyolojik aktiviteleri incelendi. Bu sentezlenen organik bileiklerin oluturduu zonlar disk difzyon yntemi ile tayin edilmitir. Ayn zamanda bu iki bakterinin Penicilin, Ketoconazole, Ampicillin, Tetracycline, Chloramphenicol ve Gentamisin gibi antibiyotiklere kar da aktiviteleri llp almada kullanlan organik bileiklerin zon aplar ile karlatrlmtr.
PM 033 Hasanabdal Ky (Van-Erci) Kaplcasndan zole Edilen Termofilik Bakterilerin Molekler Karakterizasyonu Smeyra SAVA1, Ahmet ADIGZEL2, Medine GLLCE3, Tlin ZBEK4, Fikrettin AHN5, Hakan ZKAN4 1 Yznc Yl niversitesi, Eitim Fakltesi, Snf retmenlii Blm, Van 2 Atatrk niversitesi, Salk Hizmetleri Meslek Yksek Okulu, Erzurum 3 Atatrk niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Erzurum 4 Refik Saydam Hfszshha Blge Enstits, Erzurum 5 Yeditepe niversitesi, Mhendislik ve Mimarlk Fakltesi, Genetik ve Biyomhendislik Blm, stanbul sumeyrasavas@hotmail.com Biyoteknolojik neme sahip olan TaqDNA polimeraz enziminin bir termofilik mikroorganizma olan Thermus aquaticustan izolasyonu, termofilik mikroorganizmalarn yaayabildii evreler ile bu evrelerin mikrobial ieriinin tespitine ynelik aratrmalara byk bir ivme kazandrmtr. Bu mikroorganizmalar lipid kompozisyonlaryla, enerji transdksiyonlarn ve sitoplazmik membranlarnn iyon geirgenliini deitirerek kendilerini ekstrem scaklk deerlerine uyumlu hale getirirler. Termofilik bakterilerden elde edilen enzimlerin, mezofil canllardan elde edilen enzimlere gre daha yksek scaklklara dayankl olmas, bu enzimlerin endstride ok farkl alanlarda kullanlmasna olanak salamtr. Bu nedenle, bilim insanlar jeotermal alanlardaki termofilik bakterilerin izolasyonu ve tanlanmas iin saysz aratrmalar yapmaktadrlar. Bu almada, daha nce bakteri floras ile ilgili hibir alma yaplmam, yerden k scakl 70C olan Hasanabdal Ky (Van-Erci) kaplca suyundan termofilik bakterilerin izolasyonu ile bu izolatlarn fenotipik ve genotipik yntemlerle karakterizasyonu amalanmtr. Elde edilen 10 izolat, koloni morfolojilerine gre ayrlarak, klasik (morfolojik, fizyolojik, biyokimyasal) ve molekler yntemlerle (MIS, 16S-23S PCR, REP PCR, DNA Dizileme) karakterize edildi. Aratrma sonunda 10 izolattan 6 tanesinin Geobacillus, 4 tanesinin ise Bacillus cinsine ait trler olduu belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: Termofilik bakteri, MIS, 16S23S rDNA, REP-PCR, DNA dizileme.
249
PM 034 Pasinler (Erzurum) Kaplcasndan zole Edilen Termofilik Bakterilerin Molekler Karakterizasyonu Ahmet ADIGZEL1, Medine GLLCE2, Fikrettin AHN3, zlem BARI2, Hakan ZKAN4 1 Atatrk niversitesi, Salk Hizmetleri Meslek Yksek Okulu, Erzurum 2 Atatrk niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, Erzurum 3 Yeditepe niversitesi, Mhendislik ve Mimarlk Fakltesi, Genetik ve Biyomhendislik Blm, stanbul 4 Refik SAYDAM Hfszshha Blge Enstits, Erzurum adiguzel25@gmail.com Yksek scaklklarda yaamn kefi ve Yellowstone Ulusal Park termal alanndan Thermus aquaticus bakterisinin izolasyonu biyoteknoloji alannda byk bir adm olmutur. Bunu mteakiben zellikle DNAnn in vitro koullar altnda oaltlmasn amalayan PCR teknolojisi ortaya kmtr. Ekstrem scaklk koullarnda yaamaya uyum salam olan termofilik bakteriler, ierdikleri yksek scaklklara dayankl enzimleri ile son zamanlarda biyoteknolojik ve endstriyel alanlarda byk bir ilgi oda haline gelmilerdir. zellikle Thermus aquaticusun ticari alanda salam olduu baar bilim insanlarn, mikrobiyal ierii henz tespit edilememi jeotermal kaynaklardan mikroorganizmalarn izolasyonu ve tanlanmas almalarna ynlendirmitir. Bu almada, Pasinler (Erzurum) kaplca suyundan termofilik bakterilerin izolasyonu ve molekler karakterizasyonu amalanmtr. Bu dorultuda elde edilen 9 izolat koloni morfolojilerine gre ayrlarak, klasik (morfolojik, fizyolojik, biyokimyasal) ve molekler testlerle (MIS, 16S-23S rDNA-PCR, BOX PCR, DNA Dizileme) karakterize edildi. Aratrma sonucunda, elde edilen 9 izolattan 5 tanesinin Geobacillus pallidius, 4 tanesinin de Bacillus licheniformis trleri olduu belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: Termofilik bakteri, MIS, 16S23S rDNA, BOX-PCR, DNA dizileme.
PM 035 Edremit Krfezi Tintinnid (Protozoa: Ciliophora) Trleri Neslihan BALKIS, Benin TOKLU-ALILI stanbul niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, 34134, Vezneciler, stanbul neslbalk@istanbul.edu.tr Bu alma Ege Denizinin Edremit Krfezi kysal sularnda yaayan tintinnid trlerini belirlemek amacyla gerekletirilmitir. Bu amaca ynelik olarak rnekler, 2003 ve 2004 yllar arasnda 55 m gz aklnda bir plankton kepesi ile yzeyden ve 3 istasyondan mevsimsel olarak toplanmtr. Lorika ekline gre yaplan tr tehisinde 6 familya ve 10 cinse ait toplam 16 tintinnid tr belirlenmitir. Ayrca Edremit Krfezinde konu ile ilgili olarak yaplan bu ilk almada ortamn scaklk, tuzluluk ve oksijen gibi temel ekolojik zelliklerine de yer verilmitir. PM 036 Trkiye in Yeni Bir Koprofilz Fungus Kayd Nurcihan HACIOLU1, Baaran DLGER1, Fahrettin GCN2 1 anakkale Onsekiz Mart niversitesi, FenEdebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, anakkale, Trkiye 2 Fatih niversitesi, Fen- Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Beylik Dz, stanbul nurcihan.n@gmail.com Coprinus poliomallus Romagn., taksonu Trkiyede nem odas teknii kullanlarak ilk kez kaydedildiYaplan literatr taramalar koprofilz funguslar zerine Trkiyede yaplan almalarn yetersizliini iaret etmektedir (Bell, 1983; Sesli & Denchev; Dlger ve Hacolu, 2007). Bu ve benzeri koprofilz funguslar hakknda yaplacak yeni almalar Trk mikobiotasnn geliimi iin nemli kazanlar salayacaktr. Anahtar Kelimeler: Koprofilz fungus, Coprinus poliomallus, Trkiye
250
PM 037 Baz Yalancakreplerin (Pseudoscorpion) Vcut Yzeyi Fungus Floras zerine Bir n alma Fatih SEZEK1, Salih DOAN1, Mehmet Nuri AYDOAN2, Engin KILI3, Gldem DNEL4, Serkan RTC1 1 Atatrk niversitesi, Kazm Karabekir Eitim Fakltesi, Fen Bilgisi Eitimi Anabilim Dal, Erzurum 2 Atatrk niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Erzurum 3 Dou Anadolu Tarmsal Aratrma Enstits, Erzurum 4 Atatrk niversitesi, Bayburt Eitim Fakltesi, Fen Bilgisi Eitimi Anabilim Dal, Bayburt fsezek@atauni.edu.tr Funguslar, hayvanlar gibi nceden hazrlanm organik maddelerle beslenmek zorunda olan heterotrof organizmalardr. Saprofit olarak yaayanlarnn yannda, parazit olanlar da vardr. ok geni bir grup olan funguslar hemen hemen her ekolojik evrede bulunurlar. Funguslarn pek ounun eitli akarlar ve dier eklembacakllarla deiik ekillerde ilikiye sahip olduu bilinmekle birlikte yalanc akreplerle ne tr bir ilikiye sahip olduklar konusunda herhangi bir bilgi mevcut deildir. Bu almada; Chthonius romanicus, Pselaphochernes scorpioides, Neobisium sp. ve Dactylochelifer sp. yalancakrep trlerinin yzeyinden 8 fungus tr izole edilmi ve aralarndaki iliki tartlmtr. zole edilen funguslar Acromonium sp., Alternaria alternata, Aspergillus flavus, Gliocladium roseum, Mucor hiemalis, Penicillum simplicissimum, Trichoderma harzianum, Ulocladium atrumdur. Anahtar Kelimeler: yzey floras. PM 038 Trkiye Mikobiotas in Yeni Bir Kayt: Lachnella alboviolascens Nurcihan HACIOLU1, Baaran DLGER1, Grkem DLGER1, Esin ZEN1, Fahrettin GCN2 1 anakkale Onsekiz Mart niversitesi, FenEdebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm 2 Fatih niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Beylikdz, stanbul nurcihan.n@gmail.com 2005-2007 tarihleri arasinda yapilan arazi almalar esnasnda eitli fungal materyaller toplanmtr. Gerekli incelemelerden sonra Yalancakrepler, fungus,
Lachnella alboviolascens (Alb. & Schwein) Fr. (Lachnellaceae) taksonunun Trkiye mikobiotas iin yeni kayt olduu belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: mikobiota PM 039 Cernek ve Uzun Gl (Samsun) Tek Hcreli Siyanobakterilerinin zolasyonu, Morfolojik ve Molekler Karakterizasyonu zerine Aratrmalar Kbra ZKUL, Haydar KARAKAYA Ondokuz Mays niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 55139 Samsun kozkul@omu.edu.tr Siyanobakteriler zellikle sucul ortamlarda yaygn oksijenik fotosentetik organizmalardr. Ekosistemlerde birincil reticiler olarak nemli bir rol oynarlar. Su rezervuarlarnn kimyasal zelliklerindeki deimelerden dorudan etkilenmektedirler. zellikle tek hcreli siyanobakterilerin snflandrmas son derece problematiktir ve ou durumda geleneksel kriterlerle yaplan snflandrma ile molekler snflandrma ile yaplanlar uyumamaktadr. Bu almada Cernek ve Uzun Gl (Bafra, Samsun)den tek hcreli siyanobakteriler izole edilerek karakterizasyonlar yaplmaya allmtr. 20 izolat klonal (axenic) kltrler eklinde izole edilmitir. Bu izolatlarn morfolojik ve blnme zelliklerine gre tehisleri yaplmtr. almalar izolatlarn Synechococcus, Synechocystis ve Microcystis cinslerine dahil edilebileceini gstermektedir. zolatlar ayrca 16S rDNA blgesi RFLP zellikleri bakmndan da incelenmitir. Sonular morfolojik zelliklere gre yaplan snflandrma ile RFLP zelliklerinin genellikle uyumlu olmadn gstermektedir. Bu izolatlarn taksonomik pozisyonlarnn belirlenmesine yardmc olmak zere daha fazla kromozomal lokus ile almak ve elde edilecek DNA molekllerinin baz dizilerinin belirlenerek birbirleriyle ve dier siyanobakteriyel sularla karlatrlmasna ihtiya vardr. Anahtar Kelimeler: Synechococcus, Synechocystis, snflandrma, 16S rDNA Siyanobakteri, Microcystis, Lachnella alboviolascens,
251
PM 040 Erzurumdan Yakalanan ki Akuatik Bcek Trnn (Insecta: Coleoptera: Hydrophilidae, Hydrochidae) Vcut Yzeylerinden Elde Edilen Baz Mikrofunguslar Mehmet Nuri AYDOAN1, Salih DOAN2, smet HASENEKOLU2, Abdullah MART1, Serkan RTC2, Gldem DNEL3 1 Atatrk niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Erzurum 2 Atatrk niversitesi, Kazm Karabekir Eitim Fakltesi, Biyoloji Eitimi Anabilim Dal, Erzurum 3 Bayburt Eitim Fakltesi, Fen Bilgisi Eitimi Anabilim Dal, Bayburt maydogan@atauni.edu.tr Ekosistemde yer alan btn canllarn birbirleriyle dorudan veya dolayl bir iliki ierisinde olduklar bilinmektedir. Esasen beslenme bakmndan ekosistemdeki canllar; reticiler, tketiciler ve ayrtrclar olarak gruplandrlrlar. Bcekler tketiciler grubunda, mikrofunguslar ise ayrtrclar grubunda yer alrlar. Toprak mikrofunguslar genellikle bitkisel artklarn paralanmasn salarlar. Paralanma doadaki besin zincirinin son aamas olup organizmalarn yaamlarnn devam bakmndan son derece nemlidir. almamzda, Erzurumdan yakalanan Cercyon ustulatus (Preyssler) ve Hydrochus nodulifer Reitter bcek trlerinin yzeyinden; Aspergillus flavus, Aspergillus versicolor, Paecilomyces lilacinus, Penicillium jensenii, Trichoderma harzianum ve Spheropsidales sp. mikrofungus trleri elde edilmi olup, bunlarn bceklerle olan ilikileri literatre dayanarak tartlmtr. Anahtar Kelimeler: Hydrochus, mikrofungus PM 041 Ham Petrolle Kirlenmi Topraklarda Polisiklik Aromatik Hidrokarbon (PAH) Degradasyon Genlerinin Aratrlmas Gkhan CORAL, M. Nisa NALDI CORAL Mersin niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 33343, Mersin coral@mersin.edu.tr Bu almada, toprak mikroorganizmalarnda aerobik PAH degradasyonunda anahtar rol oynayan PAH dioksigenaz enzimini kodlayan DNA sekanslarnn, kirlenmi toprak rneklerinden DNA ekstraksiyonu, PCR amplifikasyonu ve koloni hibridizasyon Coleoptera, Cercyon,
teknikleri kullanlarak saptanmas amalanmtr. Ham petrolle kontamine olmu topraklarda PAH dioksigenaz genini tayan bakterilerin olup olmadn belirlemek iin, toprak kkenli bakteriyel biyoktleden genomik DNA izolasyonu yaplmtr. Saflatrlan genomik DNAlarn kalp olarak kullanld PCR deneylerinde, DIG-iaretli PAH dioksigenaz primerleri kullanlm, PCRamplifikasyon rnleri agaroz jel elektroforezinde separe edilmitir. Fenantren degradasyonu yapabilen Pseudomonas sp. ARP 29 suu koloni hibridiazsyon almalarnda hedef olarak kullanlmtr. Hibridizasyon almalar, toprak kkenli iaretli DNA problarnn Pseudomonas sp. ARP 29 DNAs ile sekans homolojisinin bulunduunu gstermitir. PM 042 Oksim Tipi Ligandlarn Mono-, Di-, Tri- Homo ve Heteronkleer Cu (II) ve Ni(II) Komplekslerinin Nkleolitik Aktivitesinin ncelenmesi Ender EKRGE, Ahmet OLAK, Serdar KARABCEK, Aslgl KKDUMLU, Melek OL, Nagihan SALAM ERTUNGA Karadeniz Teknik niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Kimya Blm, 61080, Trabzon endercekirge@hotmail.com Biyokimyaclarn molekler neterleri olan kimyasal nkleazlar, DNAy oksidatif bir yolla, ya zincir boyunca spesifik bir blgeden ya da spesifik olmayan ekilde geliigzel kesen, redoks aktif koordinasyon kompleks moleklleridir[1,2]. Molekler biyoloji ve kanser tedavisindeki nemi sebebiyle, kk molekllerin DNA ile olan etkileimleri zerine yaplan almalara duyulan ilgi aratarak devam etmektedir[3]. Bu almada, baz oksim tipi ligand komplekslerinin nkleolitik etkinlikleri incelenmi ve bunlarn ierisinde, (2E,3E)-3-[(6-{[(1E,2E)-2-(hidroksiimino)-1metilpropiliden]amino}piridin-2-il)imino]btan-2on oksim ligandnn bakr ve / veya nikel ieren homo dinkleer bakr (II) K1, hetero dinkleer bakr (II)-nikel (II) K2,[4] ve 2-(hidroksiimino)-1metilpropilidenamino feniliminobtan-2-on oksim ligandnn bakr ve/veya nikel ieren mononkleer bakr (II) K3, hetero dinkleer nikel(II)-bakr(II) K4, homo dinkleer bakr(II) K5, homo trinkleer bakr(II) K6[5] komplekslerinin potansiyel nkleaz olabilecekleri tespit edilmitir. Bu komplekslerden drd (K1, K3, K4 ve K5) dier ikisine gre (K2 ve K6) daha etkin bir nkleaz aktivitesi gstermitir. Komplekslerin nkleaz aktiviteleri, 1M1000M konsantrasyon, pH=6.0-10.0 ve 0-60 dakika zaman aralklarnda agaroz jel elektroforez yntemi 252
kullanlarak aratrld. Komplekslerden K3nin 25M konsantrasyon deerinde, dier komplekslerin 10M konsantrasyon deerinde etkin olarak nkleolitik aktivite gsterdikleri gzlendi. Maksimum nkleolitik aktivitenin gzlendii optimum kompleks konsantrasyonlarnda her bir kompleks iin yaplan nkleaz aktivitesinin pHa bamll almalarnda hemen hemen her pH da komplekslerin etkili bir nkleolitik etkinlik gsterdii tespit edildi. Daha etkili bir nkleolitik etkinlik gsteren K1, K3, K4 ve K5 komplekslerinin yaklak 10. dakikadan sonra, daha dk nkleolitik etkinlik gsteren K2 ve K6 komplekslerinin ise daha uzun bir sreden sonra spersarmal DNAy krk ve lineer forma dntrd belirlendi. Elde edilen veriler deerlendirildiinde fenantrolin grubuna ve Cu (II) merkez atomuna sahip olan komplekslerin dier komplekslere gre daha etkin bir nkleaz aktivitesi gsterdii ortaya kmtr. Anahtar Kelimeler: Nkleaz, nkleolitik aktivite, oksim, ligand PM 043 Cr (III), Ni (II) ve Pb (II) Ar Metal Stresi Uygulanan Phanerochaete chrysosporiumda Antioksidant Enzimlerde Deien Miktarlarn Belirlenmesi Gler TOPRAK , Nuri ERCAN , Servet ZCAN 1 Erciyes niversitesi, Fen Bilimleri Enstits, Kayseri 2 Erciyes niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kayseri gulertoprak38@gmail.com
1 1 2
gzlenmitir. Dk konsantrasyonlarda Pb uygulamasnn enzim aktivitesinde arta, yksek konsantrasyonlarda ise basklamaya neden olduu gzlenmitir. Spor setlerden elde edilen sonularda tm metal uygulamalarnn artan konsantrasyona paralel olarak CAT aktivitesini drd, SOD aktivitesinde nemli deiimlere neden olmad tespit edilmitir. Artan konsantrasyona bal olarak Cr ve Ni uygulamalarnn GR aktivitelerini basklad gzlenirken, Pbnin byle basklayc bir etkisine rastlanmamtr. Anahtar Kelimeler: Phanerocahaete chrysosporium, ar metal, katalaz (CAT), speroksit dismtaz (SOD) ve glutatyon redktaz (GR) PM 044 Diyadin Scak Su Kaynaklarndan zole Edilen Bakterilerin -Amilaz ve Proteaz Enzim retimi zerine Karbon ve Azot Kaynaklarnn Etkisi Fatma MATPAN, Kemal GVEN, Sadin ZDEMR, Alevcan KAPLAN Dicle niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 21280, Diyarbakr fmatpan@dicle.edu.tr Gnmzde azalan doal kaynaklar nedeniyle mikroorganizmalar, biyoteknolojide ve endstriyel uygulamalarda potansiyel olarak grlmektedir. Endstriyel alanda mikroorganizmalardan elde edilen enzimler, bitkisel ve hayvansal enzimlere gre daha ok tercih edilmekte ve nemli rol oynamaktadr. Bu almada, Diyadin (Ar) scak su kaynaklarndan bakteri izole edilmitir. Bu bakterilerin morfolojik, fiziksel, biyokimyasal testleri yaplarak izolatlarn optimum byme koullar (zaman, Scaklk, pH vb.) belirlenmitir. Elde edilen izolatlarn endstriyel neme sahip -Amilaz ve Proteaz enzimlerini retme yetenekleri aratrlarak, bu enzimlerin karakterizasyonu yaplmtr. Karbon ve azot kaynaklarnn enzim retimi zerine etkisini belirlemek iin % 2lik karbon kaynaklar (znebilir niasta, laktoz, skroz, fruktoz, glukoz, galaktoz) ve % 2lik azot kaynaklar (Bactoliver, Casaminoasit, re, Tripton, Amonyum slfat, Glisin) ieren nutrient broth ortamnda izolatlarn Amilaz ve Proteaz enzimi retme yetenekleri aratrld. Anahtar Kelimeler: Scak su kaynaklar, -amilaz, proteaz, karbon kayna, azot kayna
Phanerochaete chrysosporium potansiyel olarak ar metal ve dier kirleticilerin biyosorpsiyonu amac iin kullanlan biyolojik ajandr. Bu almada, P. chyrsosporium hcrelerinin ar metal stresine kar vermi olduu yant antioksidan enzimler seviyesinde incelenmitir. Biyoktle eldesinde vejetatif hcre seti yetitirmek iin minimal besi yerinde hibir ar metal uygulamas yaplmakszn 40 saat sre ile bytlen P. chrysosporium hcrelerine zamana (1, 2, 4 ve 8 saat) bal sabit dozda (5, 10, 15 ve 20 ppm) Cr, Ni ve Pb stresleri uygulanmtr. Spor seti yetitirmek iin ise fungus hcreleri 0. saatte, deien konsantrasyonlarda (5, 10, 15 ve 20 ppm) Cr, Ni ve Pb ar metalleri ile indklenmitir. Vejetatif hcre setlerinde Cr ve Ni ar metal uygulamalarnn CAT ve SOD aktivitelerinde art eilimi meydana getirdii gzlenirken, Pbnin bu enzimlere nemli etkisinin olmad tespit edilmitir. Artan zamana bal olarak Cr ve Ni uygulamalarnn GR aktivitesini artrd
253
PM 045 PM 046 Protein Agregasyonu Sonucu Oluan Amiloidlerin Sebep Olduu Hastalklar nleyen Hcresel Faktrler Ltfi TUTAR1, Glzar ZBOLAT1, Kbra AIKALIN2, Yusuf TUTAR2 1 Seluk niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Konya 2 Cumhuriyet niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Kimya Blm, Sivas lutfitutar@gmail.com Hsp70, proteinlerin boyutlu yapya erimesini ve proteinlerin bu yaplarn korumasn salayan, trler arasnda evrensel olarak bulunan nemli bir proteindir. Bu protein translasyon, membranlar arasnda protein tama ve klatrin paralanmas gibi hcresel grevlerine ilaveten ncl yaplarna ksmi olarak erimi proteinlere balanp agregasyonu nleyerek hcreleri stresten korur. Tm bu farkl ilevler substratn proteine balanma ve salnmasna bal olarak dzenlenmitir. Stresten koruma mekanizmas deli dana, Creutzfeldt-Jacob, Gerstmann-StrausslerSchienker, insomnia, kuru gibi eitli lmcl nrodejeneretif hastalklarn engellenmesi iin nemlidir. Hsp70ler farkl domeynden oluur; 44 kDaluk ATPaz domeyni, 18 kDaluk substrat balanma domeyni ve 10 kDaluk C-terminali. Substrat balanmas ATP hidrolizi ve nkleotid deiimi ile dzenlenmitir. karyotik hcrelerde eitli Hsp70 izoformlar vardr, bazlar srekli/konstitif (Hsc70) bazlar hcre strese maruz kaldnda/indktif (Hsp70) ifade edilirler. Hsp70 fonksiyonu zerine youn almalara ramen konstitif ve indklenen izoformlarn olmas ve bunlarn farkl fonksiyona sahip olup olmad aklanamamtr. ndktif Hsp70, ortamdaki Hsp70 deriimini ve sitozoldeki stres nleyici ilevini artrmak iin retilmi olabilir. Alternatif olarak benzer koullarda indktif Hsp70in zel bir grevi de olabilir. Hsp70 ayrca Hsp40 ve Hsp100 ile etkileir. Prokaryotlarda yaplan almalar ile homolog proteinlerin agregasyona uram proteinleri zme mekanizmas aklanmaya allmtr. Bunun iin farkl yol nerilmitir. Bu almada Glukoz-6-fosfat dehidrogenaz agrege edilip Hsp70, Hsp40 ve Hsp104 kullanlarak agregatlarn znme mekanizmas aratrlmtr. Anahtar Kelimeler: Hsp70, Hsp40, Hsp104, protein agregasyonu Claviceps purpureadan Ergot Alkaloid retim Optimizasyonu zgr KEBABCI, Nilfer CHANGR Hacettepe niversitesi, Fen Fakltesi,Biyoloji Blm, Biyoteknoloji Anabilim Dal, Beytepe, Ankara ozgur_kebabci@yahoo.com Alkaloidler, ounlukla heterosiklik temel nitrojen bileiklerine verilen addr. Ergot alkaloidler, dier adyla ergolinler, indol grubu alkaloidlerdendir ve klavin tipi, suda znebilen liserjik asit tipi ve suda znemeyen liserjik asit tipi olmak zere 3 alt grup altnda incelenmektedir. Suda znemeyen ergot alkaloidleri peptid ergot alkaloidleridir ve bu gruptaki ergot alkaloidlerinin tbbi kulanm alan olduka genitir. Ergot alkaloidlerin hepsi ergolin halkas ihtiva eder ve hepsinin kkeni liserjik asittir. Sekizinci karbondaki yan gruplarn farkll farmakolojik etkilerini belirlemektedir. Kimyasal olarak ergot alkaloidler, bir tetrasiklik ergolin halkas ihtiva eden indol trevleridir. Ergot alkaloidlerinin tarla retimi, funguslardan retimi ve sentetik retimi yaplmaktadr. Tarla retimi ve sentetik retimin maliyetlerinin yksek oluu aratrmaclarn fungal retime ynelerek potent su olan Claviceps purpureann optimizasyonu ve dier fungal trlerden retim artm zerine younlamalarna neden olmutur. Claviceps purpureadan ergot alkaloid retiminde iki aamal besiyeri kullanlmaktadr. ncelikle mielyum retimi ve daha sonra ergot alkaloidleri retimi yaplmaktadr. retim sonrasnda mielyumdan ergot alkaloidlerinin tayini spektrofotometrik olarak gerekletirilmektedir. Bu almada potent su olan Claviceps purpureadan ergot alkaloidlerinin retim optimizasyonu aratrlmtr. Besiyeri pH optimizasyonu 4,2-8,2 aralnda, retim scaklk optimizasyonu 15-35C aralnda gerekletirilerek sonular spektrofotometrik olarak llerek grafiklendirilmitir.
254
PM 047 Anoxybacillus pushchinoensis A8 Suundan Ksilanaz Enziminin zolasyonu, Karakterizasyonu Murat KAAAN1, Sabriye ANAKI1, Cemal SANDALLI2, Kadriye NAN, Dilat Nigar OLAK, Ali Osman BELDZ 1 Karadeniz Teknik niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 61080, Trabzon, 2 Karadeniz Teknik niversitesi, Rize Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 53100, Rize muratkacagan@mynet.com Yaplan morfolojik, fizyolojik ve biyokimyasal testler sonucunda, Ar Diyadin kaplcasndan izole edilen birka termofilik bakteri izolatndan bir tanesinin Anoxybacillus pushchinoensis bakterisine benzer olduu gzlenmi ve A8 izolat olarak adlandrlmtr. Bu benzerliin genetiksel adan var olup olmadnn aratrlmas iin yaplan 16S rRNA gen analizi sonucunda izole edilen A8 suunun Anoxybacillus pushchinoensise >%97, ayrca yaplan DNA-DNA hibridizasyonu ile de %76.7 orannda benzedii grlmtr. Bu sonular dikkate alndnda A8 suunun Anoxybacillus pushchinoensise ait yeni bir su olduuna karar verilmitir. zole edilen A8 izolatnn ksilanaz enziminin varl ynnden incelenmesi amac ile %1 ksilan ieren agar petrilerinde yaplan test sonucu koloni etrafnda ok geni ak bir zon oluturduu gzlenmitir. Bakteri %1 ksilan ieren sv besiyerine inokle edilerek ksilanaz enzimi retilmitir. Gece kltrlerinden alnan spernatant ncelikle liyofilizatorde 5 kat konsantre edilmi, sonra amonyum sulfat ktrmesi yaplm, daha sonra dializ ile amonyum slfat uzaklatrlarak ksilanaz enzimi younlatrlmtr. Daha sonraki karakterizasyon almalarnda kullanmak iin Qsepharose ve CM-sepharose kromotografileriyle enzim %90n zerinde saflatrlmtr. Aktivite almalarnda %1 lik ksilan substrat olarak kullanld ve reaksiyonlar 50 mM fosfat tamponunda yapld. Enzimin aktivitesi hem spektrofotometrik olarak hem de zimogram olarak native jelde gsterildi. Enzimin optimum pHsn 6,5 ve optimum scaklnn 55 C olduu belirlendi. Enzimin molekl arl yaklak 83 kDa ,Km ve Vmax deerlerinin ise srasyle 0,909 mg/ml ve 59,88 U/mg olduu tespit edildi. Baz kimyasallarn (Mg2+, Zn2+, DTT, Mn2+, Ca2+, Co2+, Hg2+, EDTA, Cu2+, Mn2+, Ca2+, Co2+ -mercaptoethanol) deiik konsantrasyonlarda enzim aktivitesi zerine etkisi aratrld. Ayrca enzimin ksilan substratn paralamas sonucu aa kan ksiloz ekeri ince tabaka kromotografi (Thin Layer Choromotographi) yaplarak gsterildi.
Anahtar Kelimeler: Anoxybacillus pushchinoensis A8, termofilik ksilanaz, ince tabaka kromotografisi
PM 048 Peltigera rufescens (Weiss) Humb.dan Elde Edilen Metanol Ekstraktlar (MEPR)nn Wistar Ratlarda Deneysel Olarak Oluturulan Akut ve Kronik Enflamasyon zerine AntiEnflamatuvar Etkileri Sevil TANAS1, Fehmi ODABAOLU1, Zekai HALICI2, Hayati AYGUN3,Ali ASLAN4, Ahmet AKIR5, Yasin BAYIR1, Fadime ATALAY1, Selma MUTLU1 1 Atatrk niversitesi, Eczaclk Fakltesi, Biyokimya Anabilim Dal, 25240, Erzurum 2 Atatrk niversitesi, Tp Fakltesi, Farmakoloji Anabilim Dal, 25240, Erzurum 3 Atatrk niversitesi, Tp Fakltesi, Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dal, 25240, Erzurum 4.5 Atatrk niversitesi, Kazm Karabekir Eitim Fakltesi, Biyoloji ve Kimya blmleri, 25240, Erzurum fodabasoglu@yahoo.com Bu almada bir liken tr olan Peltigera rufescens (Weiss) Humb.dan elde edilen metanol ekstrakt (MEPR)nn Wistar ratlarda deneysel olarak oluturulan akut ve kronik enflamasyon zerine etkileri aratrlmtr. Aratrma sonular indometazin (IND) ve diklofenak (DIC) ticari ilalar ile karlatrlmtr. Ayrca karrageninle uyarlm akut enflamasyon modelinde MEPR, IND ve DICnin oral uygulamalarnn ardndan rat penelerinde nitrik oksit (NOS) sentaz enzim aktiviteleri aratrlmtr. Biz bu alma ile 1) Kronik enflamasyon modelinde cotton-pelletlerin arlnn MEPRnin 200 mg/kg dozu, IND ve DIC ile muamele sonrasnda kontrol grubuna gre nemli derecede azaltlrken; MEPRnin %63.5, INDnin %83.8 ve DICnin %76.1 antiantiproliferatif etkiye sahip olduu, 2) MEPRnin karrageninle uyarlm pene deminin gelimesini IND ve DICden daha dk oranda azaltt 3) Kontrol grubu ile kyaslandnda karrageninle uyarlm modelde indklenebilen nitric oksit sentaz (iNOS) aktivitesinin 2.57 kat artm olduu bununla birlikte MEPR, IND ve DIC gruplarnda iNOS aktivitesinin azaltld ve MEPRnin 200 ve 400 mg/kg dozlarnn IND ve DICden daha fazla iNOS aktivitesini azaltt tespit edilmitir. Bu sonular karrageninle uyarlm akut ve cottonpelletler ile uyarlm kronik enflamasyon modelleri kullanlarak MEPRnin anti-enflamatuvar etkiye sahip olduu ve bu etkinin iNOS aktivitesindeki azalmayla ilikili olabilecei kanaatine varlmtr.
255
PM 049 Amanita vaginata ve Tricholoma terreum Mantarlarndan Hazrlanan ztlerdeki Lipaz/Esteraz Enziminin Karakterizasyonu mmhan AKMAK1, Nagihan SALAM ERTUNGA1, Ahmet OLAK1, zlem FAZ1, Erturul SESL2 1 Karadeniz Teknik niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Kimya Blm, 61080, Trabzon 2 Karadeniz Teknik niversitesi, Fatih Eitim Fakltesi, Ortaretim Fen ve Matematik Alanlar Eitimi Blm, 61335, Trabzon ummuhancakmak_ch@hotmail.com Lipazlar ve esterazlar ester balarn paralayabilen, biyoteknolojik neme sahip hidrolaz snf enzimlerdir. Bu almada, Trabzonun Maka ilesinin Lier yaylasndan toplanan Amanita vaginata (A. vaginata) ve Tricholoma terreum (T. terreum) mantar trlerinden hazrlanan ztlerde lipaz/esteraz enziminin karakterizasyonu incelenmitir. ztlerdeki esterolitik aktiviteden sorumlu enzimin varln ortaya koymak iin doal protein elektroforezi yaplm ve her bir mantar iin Rf deerleri tespit edilmitir. A. vaginata iin Rf deeri 0,47 ve 0.61, T. terreum iin ise Rf deeri 0,47 ve 0,42 olarak hesaplanmtr. ztlerin p-nitrofenil btirat (pNPB) substrat varlnda en yksek aktivite gsterdii tespit edilmitir. Her iki mantar zt iin optimum pH deerinin 8,0, optimum scakln ise 3040 C de olduu belirlenmitir. Lineweaver Burk erisinden elde edilen Vmaks ve Km deerleri A. vaginata iin srasyla 14,20 U/L ve 0,071 mM; T. terreum iinse 34,60 U/L ve 9,6 M olarak hesaplanmtr. Her iki mantarn lipaz/esteraz aktivitesi iinde pH kararllklarnn 3 10 arasnda sabit olduu gzlenmitir. A. vaginata iin yaplan sl kararll denemesinde en yksek aktivite deerlerine 30Cde ulalmtr. Aktivite genel anlamda 1040C aralnda olduka yksek olup zaman ilerledike fazla bir azalma gstermemitir. T. terreum iin aktivite 1040C aralnda kontrol deneyine nazaran nemli bir azal olmamtr. Esterolitik aktivite zerinde metal iyonlarn etkisini aklamak iin NH4+ ,Na+ ,K+ ,Li+ ,Ni2+ ,Mn2+ ,Hg2+ ,Cu2+,Co2+,Ca2+,Cd2+ ,Cr3+,Al3+ iyonlarnn klorr tuzlar kullanlmtr. Ayrca, NaN3, EDTA, PMSF, DTT gibi kimyasallarnn enzim aktivitesi zerine etkileri incelenmi ve bu inhibitrlerin I50 deerleri hesaplanmtr. Btn bu veriler her iki mantar iin de esteraz/lipaz varln gstermektedir. Ayrca iki mantar iin ksa karbon zincirli bir substrat olan pNPB mevcudiyetinde aktivitenin maksimum olmas ve uzun karbonlu substratlar varlnda aktivitenin olduka azalmas veya tamamen
kaybolmas karakterize edilen enzimlerin esteraz olabilecei sonucunu ortaya koymaktadr. Anahtar Kelimeler : Amanita vaginata, Tricholoma terreum, lipaz, esteraz PM050 Farkl Pleurotus Trleri Geliimi zerine, Ar Metallerin Etkisinin Belirlenmesi . Hakk CERC, S.Elif KORCAN, Nejdet SALAM, Muhsin KONUK, Armaan DEMRC, Mine AYDIN, Ali DEMR Afyon Kocatepe niversitesi, Fen- Edebiyat Fakltesi, ANS kampusu cigerci@aku.edu.tr Endstriyel atk sularda bulunun ar metallerin toksik deriimleri nemli evre problemlerini beraberinde getirmektedir. Ar metallerin endstri atklarndan uzaklatrlmas iin mevcut konvansiyonel fiziksel ve kimyasal srelerin yerine biyolojik molekllerin kullanm etkili bir alternatif metottur. zellikle bu ama iin kullanlan mikroorganizma grubu ierisinde alglerde dahil olmak zere eitli bakteri, maya, mantar trlerini saymak mmkndr. Mantarlardan Neurospora, Penicillium, Aspergillus, Rhizopus ve Pleurotus trleri metal kontaminasyonunda kullanlan organizmalardandr. zellikle Pleurotus trleri biyodegradasyon almalarnda ska kullanlmaktadr. Bu nedenle almamzda baz metallerin (Ni, Cd, Co, Zn, Hg, Pb), 0.001-0.1 mM konsantrasyonlarnn, farkl Pleurotus trlerinin (P. ostreatus, P. florida ve P. sajor-caju) geliimi zerime etkileri belirlenmitir. P. floridadaki inhibisyon, Cd hari denenen tm metallerin uygulanan konsantrasyonlar istatistiksel olarak anlaml bulunmutur (p<0.05). Cdun 0.01 mMdan dk konsantrasyonlar anlaml deil iken, 0.01 ve 0.1 mMlk konsantrasyonlar istatistiksel olarak anlaml olduu saptanmtr. P. sajor-caju, Zn, Hg ve Cdun 0.001mMlk konsantrasyonunda istatistiksel olarak anlaml bir inhibisyon meydana gelmemi, daha yksek konsantrasyonlarda inhibisyon anlaml bulunmutur. Ni ve Pbun uygulanan tm konsantrasyonlarnn, Con ise 0.005mMdan yksek konsantrasyonlar P. sajorcaju nun geliimini inhibe ettii saptanmtr. P. ostreatusun 0.005 ve 0.001mM Pb konsantrasyonlar hari uygulanan tm metal konsantrasyonlarndaki inhibisyonu anlamldr.
256
PM 051 Bacillus licheniformis A1 Suundan Termofilik ChiB Geninin Klonlanmas, Ekspresyonu ve Karekterizasyonu Cemal SANDALLI1, Murat KAAAN2, Sabriye ANAKCI2, Ali Osman BELDZ2 1 Rize niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 53100, Rize 2 Karadeniz Teknik niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 61080, Trabzon csandalli@yahoo.com Ar Diyadin kaplcasndan yrtlen alalar neticesinde termofilik bir Bacillus licheniformis bakterisi daha nceki almalar kapsamnda tanmlanmt. Yrtlen almalar bu yeni izolatn kalloidal kitinli minimal agar petrilerinde byyebildii ve ok ak bir zon oluturduu gzlenmiti. Enzime ait baz zellikler ekstraseller svda tanmlamt. Yaplan bu alma neticesinde Bacillus licheniformis A1 suunun kitinaz B genine (ChiB) spesifik iki adet primer kullanlarak genomik DNAdan coaltld ve pGEM-T Easy vektorne klonlanarak gene ait tm nkleotid sras belirlendi. Bacillus licheniformis A1 ChiB geninin toplam uzunluunun stop kodonu ile birlikte 1799 baz ifti olduu, toplam 592 aminoasitlik bir proteini kodlad ve N-terminal ksmnda 35 aminoasitlik bir signal peptid bulunduu belirlendi. Gene ait nkleotid sras GenBankta yer alan AY205293 numaral Bacillus licheniformis ChiB geni ile karlatrldnda bu gene nkleotid ve aminosit dzeyde %99 (toplam 7 baz ve 4 amino asit farkllk) benzer olduu belirlendi. Gen, pET-28a vektrnn NdeI ve HindIII blgesine His-Taq kuyruk ierecek ekilde signal peptid sras hari klonlanarak E.coli BL21 (DE3) hcrelerine transforme edildi. IPTG ile indklenerek protein T7 promotoru altnda retildi ve saflatrld. Rekombinant protein SDSPAGEde yrtlerek yaklak 63 kDaluk bir enzim olduu gzlendi. Rekombinant enzimin karakterizasyonunda, p-nitrophenyl-N-acetyl--DN-N'-diacetylchitobiose [pNP-(GlcNAc)2], 4methylumbelliferyl -D-N-N'-diacetylchitobioside [4-MeU-(GlcNAc)2] substrat olarak kullanld. Enzimin aktivitesi 50 mM fosfat tamponu iinde hem spektrofotometrik hem de SDS-PAGEde gsterildi. Aktivite deneyleri sonucu Bacillus licheniformis A1 kitinaz enziminin optimum pHsn 6,5 ve optimum scaklnn 65C olduu belirlendi. Baz kimyasallarn (re, Tween20, TritonX-100, DMSO, PEG, EDTA) enzim aktivitesi zerine etkisi 1 mM substrat konsantrasyonunda aratrld. Anahtar Kelimeler: Bacillus licheniformis A1, ChiB, p-nitrophenyl-N-acetyl--D-N-N'-
diacetylchitobiose, 4-methylumbelliferyl -D-N-N'diacetylchitobioside PM052 Anoxbacillus gonensis G2 Bakterisinin CTP sentetaz (pyrG) Geninin Klonlanmas, Ekspresyonu, Purifikasyonu ve Karakterizasyonu Cemal SANDALLI1, Ali Osman BELDZ2, Hakan KARAOLU2 1 Rize niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 53100, Rize 2 Karadeniz Teknik niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 61080, Trabzon csandalli@yahoo.com Cytidine 5-triphosphate synthase (ctp sentetaz: EC 6.3.4.2), UTPden CTP oluumunu ATP baml olarak sentezler. Sentez esnasnda gerekli azot kaynan amonyum veya Lglutaminden salayabilir. Glutamine substrat olduunda sentez reaksiyonunun balayabilmesi iin GTP allosterik faktr olarak gereklidir. u ana kadar tanmlanan prokaryotik CTP sentetazlarn iki domeinli tek bir polipeptid olduu gzlenmitir. Cterminal domeini, glutamine amid transfer (GAT) domeini olarak adlandrlr ve glutaminin hidrolizini gerekletirerek aa NH3 karr. N-terminal domein ise, bu amonyumu kullanarak UTPnin aminasyonunu salayarak CTP oluumunu salar. Anoxybacillus gonensis G2 bakterisine ait ctp sentetaz geni (PyrG) shotgun metodu ile klonland. EcoRI ile kesilen bakteri genomu ayn enzim ile kesilmi pUC18e klonland ve yaklak 4 kblk bir EcoRI fragmentinin ctp sentetaz genini tad plazmit zerindeki tm fragmentin sekans analizi ile belirlendi. Ctp sentetaz geninin Anoxybacillus gonensis G2 genomunda PyrARecA-Fruktoz-1,6-bifosfat aldolaz geni diziliminde yer ald belirlendi. Genin stop kodonu ile birlikte toplam 1593 nkleotid uzunluunda olduu ve 530 amino asitlik bir polipeptidi (~58 kDa) kodlad belirlendi. Bilinen ctp sentetaz genleri ile karlatrldnda dier ctp sentetaz genlerine nkleotit dzeyinde Bacillus amyloliquefaciense %74 orannda, amino asit dzeyinde ise Geobacillus trlerine %88-89 orannda, Bacillus trlerine ise %84 orannda benzer olduu belirlendi. Amino asit sras korunmu motifler ynnden incelendiinde C-terminal domeinde yer alan GXXXRLG motifine sahip olduu gzlendi. Gen restriksiyon endonukleazlar ynnden incelendiinde BamHI ve XhoI iin kesim blgesi iermediinden pGEX-4T-3 vektrnn bu blgesine GST proteinine bitiik olarak klonland. Rekombinant enzim E.coli BL21 (DE3) 257
hcrelerinde ekspres edildi ve glutatyon sefaroz 4B matriks kullanlarak saflatrlp enzim aktivite deneyleri iin hazrland. Anahtar Kelimeler: Ctp sentetaz, Anoxbacillus, pGEX-4T-3, Glutatyon sefaroz PM053 Baz Bitki Atklarndan Kat Faz Fermantasyon Teknii ile (SSF) Amilaz ve Proteaz Enzim retimi Hakan KARATA1, Fikret UYAR1, Veysel TOLAN1, Zbeyde BAYSAL2 1 Dicle niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 21280, Diyarbakr 2 Dicle niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Kimya Blm, 21280, Diyarbakr karatash@dicle.edu.tr Son yllarda dier tekniklere oranla daha fazla rn elde edilmesinden tr Kat Faz Fermantasyon Teknii (SSF) Biyoteknolojik ve endstriyel alanlarda gittike artan bir nem kazanmaktadr. Bu teknikte substrat olarak ticari nemi olmayan veya az olan ve evre kirliliine yol aan baz bitki atklarnn kullanlmasyla ekonomik ve ekolojik adan yarar salanmas amalanmaktadr. SSF teknii kullanlarak ekonomik deeri olmayan bitkisel atklar ile yaplan almalardan elde edilecek enzimlerin yksek seviyede retilebilmesi iin SSF tekniinin bir takm zellikleri incelendi. almalarmzda Van Gl kysndan izole edilen Bacillus sp. bakterisi kullanlmtr. n inkbasyondan sonra SSF ortamna alnarak elma, muz kabuu; mercimek, buday, pirin kepeklerinin, msr ve pamuk bitki atklarnn bulunduu ortamda substrat para bykl 1000 m, bakteri reme scakl 37C, pHs 6, nem oran %30 ve en uygun kepek karmlar %15 buday ve %15 pirin karm belirlenerek amilaz enzim aktivite deerlerine baklmtr. Kullanlan substratlarda Bacillus sp. bakterisinin 24. saatte amilaz aktivitesi en yksek pirin ve buday kepei karmnda bulunmutur. Proteaz aktivitesi iin ayn kepeklerin bulunduu ortamda substrat para bykl 1000 m, bakteri reme scakl 37 C, pHs 8, nem oran %20 ve en uygun kepek karmlar %5 buday ve %15 pirin karm belirlenmitir. Kullanlan substratlarda Bacillus sp. bakterisinin 48. saatte proteaz aktivitesi en yksek pirin ve buday kepei karmnda bulunmutur. Anahtar Kelimeler: SSF, amilaz, proteaz, Bacillus, ekstraselllar enzim
PM054 Cd(II) ve Cu(II) Ar Metal Stresi Uygulanan Phanerochaete chrysosporumda Antioksidan Enzimlerde Deien Miktarlarn Belirlenmesi Gler TOPRAK1, Servet ZCAN2 Erciyes niversitesi, Fen Bilimleri Enstits, Kayseri 2 Erciyes niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kayseri gulertoprak38@gmail.com
Beyaz rkl bir fungus olan Phanerocahaete chrysosporium (ATCC 24725), ar metal ve dier kirleticilerin biyorpsiyonu amac ile yaygn olarak kullanlmaktadr. Bu almada P. chrysosporium model sisteminin Cd2+ ve Cu2+ ar metallerine kar gelitirdii yant antioksidan enzimler dzeyinde incelenmitir. Biyoktle eldesinde iki farkl yol takip edilmitir. lk uygulamada 40 saat boyunca minimal besi yerinde bytlen hcreler sabit konsantrasyonda (10 ppm) ar metal ile indklenmi ve 1., 2., 4. ve 8. saat sonunda filtre edilmek sureti ile besi yerinden toplanmtr (vejetatif set). kinci uygulamada ise hcreler 0. saatte, deien konsantrasyonlarda (5, 10, 15, ve 20 ppm) ar metal ile indklenmi, 40 saatin sonunda biyoktle besi yerinden uzaklatrlmtr (Spor set). Uygulamalarn katalaz, speroksit dismtaz (SOD), askorbat peroksidaz, glutatyon s-transferaz ve glutatyon redktaz enzimlerinde meydana getirdii deiimler incelenmitir. Ar metallerin hcre iine alnd, uygulama sresine ve uygulanan doza bal olarak hcrelerde strese neden olduu belirlenmitir. Uygulanan metale bal olarak farkl enzimatik tepkilerin ortaya kt tespit edilmitir. Cu2+nn antioksidan enzim sisteminin tetiklenmesinde Cd2+a nazaran daha etkili olduu belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: Phanerocahaete chrysosporium, ar metal, katalaz (CAT), speroksit dismtaz (SOD), askorbat peroksidaz (APx), glutatyon s-transferaz (GST) ve glutatyon redktaz (GR)
258
PM 055 lkemizde Doal Olarak Yetien ve Kltr Yaplan Baz Mantar Trlerinin Besinsel eriklerinin Belirlenmesi Sevda KIRBA, Mehmet AKYZ, A. Nilay ONGANER Frat niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 23119, Elaz skirbag@firat.edu.tr Bu almada lkemizde; ekonomik deeri yksek, lezzetli spesifik yabani ve kltr mantarlarn (P. eryngii, P. eryngii var. ferulae, T. boudieri, P. ostreatus, P. sajor-caju ve A. bisporus) besin deerleri aratrlmtr. Kuru madde, nem, kl, organik madde, ham protein ve ham ya ierikleri srasyla; P. eryngiide; % 91.5, % 8.5, % 5.2, % 94.8, % 15.48 ve % 0.33. P. eryngii var. ferulaede; % 92.0, % 8.0, % 5.5, % 94.5, % 14.00 ve % 2.90. T. boudieride; % 89.7 , % 10.3, % 7.87, % 92.13, % 20.13 ve % 3.43. P. ostreatusda; % 90.5, % 9.5, % 5.8, % 94.2, % 20.21 ve % 2.0. P. sajor-cajuda; % 91.2, % 8.8, % 6.5, % 93.5, % 25.55 ve % 2.0. A. bisporusda; % 92.9, % 7.1, % 8.4, % 92.6, % 23.97 ve % 3.33 olarak saptanmtr. Anahtar Kelimeler: Besinsel ierik, Pleurotus spp., T. boudieri, A. bisporus PM 056 Yabani ve Yenilebilir Bir Mantar Olan Russula delicadan Elde Edilen Ham ztten Polifenol Oksidaz Enziminin Difenolaz Aktivitesinin Karakterizasyonu aban KESKN1, Nagihan SALAM ERTUNGA1, Ahmet OLAK1, Melike YILDIRIM1, Yakup KOLCUOLU1, Erturul SESL2 1 Karadeniz Teknik niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Kimya Blm, 61080, Trabzon 2 Karadeniz Teknik niversitesi, Fatih Eitim Fakltesi, Ortaretim Fen ve Matematik Alanlar Eitimi Blm, 61335, Trabzon sabankeskin61@hotmail.com Polifenol oksidaz (PFO) ya da tirosinaz (E.C.1.14.18.1) mikroorganizmalardan, bitki ve hayvanlara kadar geni canl gruplarnda bulunan, prostetik grup olarak bakr(II) iyonu ihtiva eden, oksidoredktazlar snfna ait bir metaloenzimdir. PFO sebze ve meyvelerin esmerleme proseslerinden sorumludur. Enzimin aktivitesi iin oksijen gereklidir ve oksijen varlnda enzim iki farkl reaksiyonu katalizler. Mono fenollerin odihidroksi fenollere hidroksilasyonu (monofenolaz aktivitesi) ve o-dihidroksi fenollerin o-kinonlara oksidasyonu (difenolaz aktivitesi).
Bu almada, yabani ve yenilebilir bir mantar olan Russula delicadan elde edilen ham ztteki PFO enzimi spektrofotometrik bir yntem kullanlarak karakterize edilmitir. Ham ztn 3,4dihidroksi fenilalanin (L-DOPA) ile boyanan doal elektroforezinde Rf deerleri 0,34 ve 0,64 olan iki bant gzlenmitir. Substrat zgnl iin katekol, 4-metil katekol (4-MK), L-DOPA ve dihidroksifenil propiyonik asit substratlar kullanlmtr ve en yksek aktivitenin 4-metil katekol varlnda olduu gzlenmitir. Bu aamadan sonraki almalarda 4-metil katekol substrat olarak kullanlmtr. Russula delicadan elde edilen ham ztn difenolaz aktivitesi iin optimum pH 5,0 olarak bulunmu ve bu pHda, 4 Cde ve 24 saat sonunda enzimin aktivitesini % 90 orannda koruduu gzlenmitir. Difenolaz aktivitesi iin optimum scakln 30 C olduu ve bu scaklkta 1 saat sonunda enzimin aktivitesini % 88 orannda koruduu belirlenmitir. Difenolaz aktivitesi iin 4-MK varlnda Vmaks = 384,6 M dak-1 mg protein-1 ve Km = 3,33 mM olarak belirlenmitir. Askorbik asit, sodyum metabislfit, sistein ve benzoik asit kullanlarak yaplan inhibisyon almasnda askorbik asidin 0,5 mM nihai konsantrasyonda % 100 inhibisyon salad, dier inhibitrlerin ise sra ile 1 mM , 8mM , 32 mM nihai konsantrasyonlarda yaklak % 90 inhibisyona neden olduklar tespit edilmitir. 1mM nihai konsantrasyonda baz metal iyonlarnn enzim aktivitesi zerine etkisi incelendiinde; Mn2+, Co2+, Al3+, Ni2+, Zn2+, Hg2+ ve Cd2+ iyonlar farkl oranlarda inhibisyona neden olduklar, K+, Ca2+, Cu2+ iyonlarnn ise sras ile % 3, % 7, % 3 oranlarnda aktivasyona neden olduklar tespit edilmitir. Bu veriler nda Russula delicadan hazrlanan ham ztteki PFO enziminin genel PFO inhibitrleri ve baz metal iyonlarna kar hassas zellikler sergiledii ve hafif asidik pHlarda kararl olduu sylenebilir. Anahtar Kelimeler: Russula delica, polifenol oksidaz, monofenolaz, difenolaz
259
PM 057 Taldere (Batman) Scak Su Kaynandan zole Edilen Anoxybacillus Cinsi Bakterinin Fosfolipit eitlerinin Analizi Reyhan GL GVEN1, Annarita POLI2, Kemal GVEN1, Barbara NICOLAUS2 1 Dicle niversitesi, Ziya Gkalp Eitim Fakltesi, Fen Bilgisi gretmenlii ABD, Diyarbakr 2 Istituto di Chimica Biomolecolare, CNR, via Campi Flegrei n. 34, Pozzuoli, Napoli 80078 Italy rgguven@dicle.edu.tr Taldere scak su kayna Batman ilinin Kozluk ilesine bal elmo nahiyesinin 7 km kuzeybatsndadr. Su scakl 78C ve Phs 6.7 civarndadr. Bu almada, bu kaynaktan izole edilen ve morfolojik, fizyolojik, biyokimyasal ve genetik analizler sonucunda Anoxybacillus cinsi olduu saptanan bakterinin lipit analizi (fosfolipit eitleri ) ince tabaka tomografisi (TLC) ve sekiz tane fosfolipit standard kullanlarak tespit edilmitir.Aratrmada, bakterinin toplamda 6 tane fosfolipit ierdii ve TLC zerinde grnen 3 bantn minr (1,3-sn-fosfatidil-rac-gliserol sodyum klorr, 3-sn-fosfatidil L-serin (bovine brain), bir tanesi de standartlara karlk gelmedii, 3 bantn ise majr olduu (-rac-1,2, dipalmitol-gliserol-3fosfoetanolamine, DL-a-fosfoasidik asit dipalmitol) bir tanesi de standartlara karlk gelmedii tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: fosfolipit,TLC,scak su kayna PM 058 Taldere (Batman) Scak Su Kaynandan zole Edilen Anoxybacillus ve Bacillus Cinsi Bakterilerin Antibiyotiklere Direnlilikleri Reyhan GL GVEN1, Annarita POLI2, Kemal GVEN1, Barbara NICOLAUS2, Erhan NL1 1 Dicle niversitesi, Ziya Gkalp Eitim Fakltesi, Fen Bilgisi gretmenligi ABD, Diyarbakr 2 Istituto di Chimica Biomolecolare, CNR, via Campi Flegrei n. 34, Pozzuoli, Napoli 80078 Italy rgguven@dicle.edu.tr Taldere scak su kayna Batman ilinin Kozluk ilesine bal elmo nahiyesinin 7 km kuzeybatsndadr. Su scakl 78C ve pHs 6.7 civarndadr.Bu almada, bu kaynaktan izole edilen ve morfolojik, fizyolojik, biyokimyasal ve genetik analizler sonucunda Anoxybacillus ve Bacillus cinsi olduu saptanan bakterilerin antibiyotiklere direnlilikleri 2 farkl yntemle test Anoxybacillus,
edilmitir. almada 18 tane farkl antibiyotik kullanlmtr.Bu almada Anoxybacillus cinsi bakterinin Penisilin 2iu, Chloromfenicol 10 mcg, Nystatin 100 iu, Ampicilin 25 mcg, Lincomiysin 15 mcg, Fusidik asit 10 mcg, ve Bacitrin 10 iua direnli olduu ayn kaplcadan izole edilen Bacillus cinsi bakterinin ise yalnz Nystatin 100 iu a direnli olduu tespit edilmitir. Bacillus cinsi bakterinin bu durumu dikkat ekicidir. Anahtar Kelimeler : Antibiyotik, Anoxybacillus, Bacillus PM 059 Fndk Zararls Xyleborus dispardan zole Edilen Bacillus thuringiensise Ait cry3Aa (endotoksin) Geninin Klonlanmas, Karakterizasyonu ve Ekspresyonu Demet MERT1, Hatice KATI2, Kazm SEZEN1, Zihni DEMRBA1, Remziye NALACIOLU1 1 Karadeniz Teknik niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 61080, Trabzon 2 Giresun niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 28100, Giresun demetmert@ktu.edu.tr Son yllarda yaplan almalar ve gzlemler rn veren kayna kurutarak verimi azaltan ve fndk bahelerinde youn olarak bulunan Xyleborus dispar (Fabricius)n nemli bir zararl olduunu gstermitir. Dalkran olarak bilinen Xyleborus dispar (F.) (Coleoptera: Scolytidae) polifag bir zararldr. Konukular arasnda fndktan baka meyve aalarndan elma, armut, erik, eftali, kays, badem, kestane, vb. ile grgen, nar, mee, kavak, karaaa, st, kayn, kzlaa, hlamur gibi orman aalar bulunmaktadr. Daha nce yrtlen almalarmzda Karadeniz blgesinde fndk aalarndan toplanan Xyleborus dispar zararlsndan bakteri izolasyonu yaplm ve izole edilen bu bakteriler arasnda bir tanesinin Bacillus thuringiensis olduu belirlenmitir. Bu almada Xyleborus dispardan izole edilen B. thuringiensisin, niversal primerler kullanlarak yaplan PCR analizi sonucunda, bu bakterinin cry3 genini ierdii tespit edildi. Yaplan biyoassay almalar sonucunda bakterinin Coleoptera ordosuna ait olan Agelastica alni larvalar zerinde %100 ldrc etkiye sahip olduu belirlendi. Genin ait olduu cry3 alt grubunu belirlemek iin cry3 snfna ait daha zel primerler kullanld ve genin kodlayan blgesi btn ile bakteri genomundan PCR ile oaltld. oaltlan gen PGEMT vektrne klonland ve dizin analizi yapld. Elde edilen srann 260
literatrdeki cry3 genleri ile karlatrlmas sonucu bu bakteriye ait cry3 geninin Bacillus thuringiensis subsp tenebrionisin sahip olduu cry3Aa ile %100 benzer olduu belirlendi. Bu gen tarafndan retilen proteini belirlemek iin genin kodlayan blgesi ekspresyon vektr pET28ae klonland ve cry 3Aa proteininin ekspresyonu gerekletirildi. Ekspresyon vektr tarafndan ekspreslenen cry3Aa proteini izole edildi ve SDS-PAGE analizi yapld. Neticede 73 kDaluk bir protein band belirlendi. Bylece daha nce tanmlanan bu bakterinin iermi olduu toksin geninin detayl identifikasyonu yapld. Sonu olarak, Xyleborus dispardan izole edilen ve detayl identifikasyonu yaplan B. thuringiensisin, bakterideki insektisidal toksininin veya toksin geninin zirai mcadele amacyla kullanlabilecei bu alma ile belirlenmi oldu. Anahtar kelimeler: Bacillus thuringiensis, cry3Aa -endotoksin, Xyleborus dispar, fndk zararls PM 060 Halk Sal Asndan nem Arzeden Zararl Arthropodlarn Mcadelesinde Mikrobiyal Pestisitlerin Kullanlma Olanaklar Engin KILI1, mer Faruk ALGUR2, Mehmet Nuri AYDOAN2, Salih DOAN3, Fatih SEZEK3 1 Dou Anadolu Tarmsal Aratrma Enstits, Dadakent, Erzurum 2 Atatrk niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Erzurum 3 Atatrk niversitesi, Kazm Karabekir Eitim Fakltesi, Biyoloji Eitimi Anabilim Dal, Erzurum erzurumlue@hotmail.com Gnmze kadar halk sal asndan nem arz eden zararllarn mcadelesi kimyasal ilalarla yaplm, zellikle II. dnya savandan sonra sentetik organik maddelerin sentezi ve zararllara kar ar kullanm sonucu, bu kimyasal maddelerin birok olumsuz etkileri ortaya kmtr. Bunun sonucu olarak zararllarla mcadelede kimyasal mcadele dndaki mcadele yntemlerine nem verilmeye balanm ve biyolojik mcadele nem kazanarak zararllarn doal dmanlarnn tespiti ve biyolojik mcadelede kullanlma olanaklarnn aratrlmasna arlk verilmitir. Doadaki canllarn poplasyonlar beslenme ilikisinin gerei olarak belirli bir dengede devam etmektedir. Zararl trler ile beslenen birok canl tr vardr. te, bu canllar, zararllar bask altnda tutarak poplasyon artn snrlamaktadrlar. Bu canllara doal dman ad verilir. Zararllarn poplasyonlarn ekonomik zarar eiinin altnda tutmak amacyla, zararllarn predatrleri,
parazitoyitleri, patojenleri kullanlarak yaplan mcadele almalarna Biyolojik Mcadele ad verilir. Halk sal asndan nem arz eden zararl arthropodlara kar insan ve evreye dost mikrobiyal pestisitlerin kullanm gnmzde n plana kmtr. Mikrobiyal pestisitler entomopatojenlerden elde edilir. Entomopatojenler parazit mikroorganizmalar olup konukularnn lmne sebep olurlar. len konuku binlerce mikroorganizmay etrafa datr. zellikle, rzgar ve yamurun etkisiyle yaylma alan geni alanlar kapsar. Patojenlerin, konuku ierisinde ok hzl oalmalar ve kk cesametli olmalar sebebiyle kitle halinde retimleri kolay olmaktadr. Zararllarla mcadelede; fungus, bakteri, virs ve protozoonlarn bizzat kendileri, ldrlm formlar veya retmi olduklar metabolitlerden yararlanlmaktadr. Dnyada giderek artan evre bilinci, sentetik pestisitlerin insan ve evre salna olumsuz etkileri, doal dengenin bozulmas gibi sebepler sonucu son yllarda mikrobiyal pestisitler zerinde daha youn almalar yaplarak birok biyopreparatn piyasaya verilmesine sebep olmutur. Gnmzde kullanlan mikrobyial pestisitlerden, 104 bakteri, 44 nematod, 12 fungus, 8 virs ve 6 protozoon preparatnn bulunduu belirtilmektedir. Keza insan sal asndan nem arz eden bcek ve akarlarn mcadelesinde entomopatojen bakterilerden Bacillus thringiensis, funguslardan Beauveria bassiana ve virslerden ise baculovirsler kullanlmaktadr. Bu almada insan saln tehdit eden bcek ve akarlar belirtilmi ve bu zararllarla mcadelede entomopatojenlerin kullanlma imkanlar literatr nda tartlmtr. Anahtar Kelimeler: nsan sal, zararl bcek ve akarlar, biyolojik mcadele, mikrobiyal pestisitler PM 061 Lymantria dispar (Lepidoptera: Lymantriidae)dan elde edilen bakterilerin identifikasyonu smail DEMR1, Kadriye ZCAN1, Hacer MURATOLU1, Agah kbal NCE2, Zihni DEMRBA1 1 Karadeniz Teknik niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 61080, Trabzon 2 Giresun niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Giresun idemir@ktu.edu.tr Bir orman zararls olan Lymantria dispar, bata mee olmak zere birok geni yaprakl orman aacnda zarar oluturmaktadr. Ayrca, elma, armut, erik, kays, kestane ve fndk gibi birok meyve aacnda zararlar meydana getirerek nemli rn ve ekonomik kayplara neden olurlar. 261
Bu ve benzeri zararllara kar bir yerel mikrobiyal mcadele etmeni gelitirmeye ynelik olarak, Karadeniz Blgesindeki farkl fndk bahelerinden Lymantria dispar larvalar topland. Bu larvalarn toplam bakteriyal florasn belirlemek iin larvalardan bakteri izolasyonlar yapld. Elde edilen 9 bakteriyal izolatn morfolojik, fizyolojik ve biyokimyasal zellikleri tespit edildi. API ve Vitek identifikasyon sistemleri kullanlarak zellikleri belirlendi. Molekler karakterizasyon iin 16S rRNA sekans analizi yapld ve sekans sonular gen bankasndaki referans sralarla karlatrld. zolatlarn tanmlanmas morfolojik, fizyolojik ve biyokimyasal zellikler, API ve Vitek sonular ve 16S rRNA sekans analizlerine gre yapld. Buna gre izolatlar Pantotea agglomerans (Lydi1), Klepsiella spp. (Lydi2), Acinetobacter calcoaceticus (Lydi3), Serratia marcescens (Lydi4), Erwinia spp. (Lydi5), Bacillus thuringiensis (Lydi6), Bacillus thuringiensis (Lydi7), Bacillus thuringiensis (Lydi8), Bacillus thuringiensis (Lydi9) eklinde tanmland. B. thuringiensis izolatlarnda yaplan cry gen analizlerinde Lydi6da cry1, 2, 3 ve 4, Lydi7de cry3, Lydi8de cry1 ve 2 ve Lydi9da cry1 ve 4 olduu tespit edildi. Anahtar Kelimeler: Lymantria dispar, bakteriyal karakterizasyon PM 62 Agrotis segetum Schiff. (Lepitoptera: Noctuidae)dan Bakteri zolasyonu ve Karakterizasyonu Ali SEVM1, smail DEMR2, Zihni DEMRBA2 1 Rize niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 53100, Rize 2 Karadeniz Teknik niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 61080, Trabzon alisevim@ktu.edu.tr Bu almada, lkemizde nemli bir tarm ve endstriyel rn zararls olan Agrotis segetum Schiff. (Bozkurt)un bakteriyal floras belirlenmitir. Bunun iin Dou Karadeniz Blgesinin farkl yerlerindeki tarm alanlarndan Agrotis segetum larvalar topland. Bu larvalardan toplam bakteri izolasyonlar yapld. Elde edilen izolatlarn morfolojik, fizyolojik ve biyokimyasal zellikleri belirlendi. Ayrca, 16S rRNA gen sekans analizleri ve Vitek bakteriyal identifikasyon sistemi kullanlarak izolatlarn karakterizasyonlar yapld. zolatlarn morfolojik, fizyolojik ve biyokimyasal zellikleri, 16S rRNA analizi ve Vitek testi sonularna gre tanmlamalar yapld. Buna gre A. segetumdan elde edilen 9 bakteriyal izolat Bacillus cereus (As1), Bacillus sp. (As2),
Bacillus megaterium (As3), Enterobacter aerogenes (As4), Acinetobacter calcoaceticus (As5), Enterobacter sp. (As6), Pseudomonas putida (As7), Enterococcus gallinarum (As8) ve Stenotrophomonas maltophila (As9) olarak tanmland. Anahtar Kelimeler: Agrotis segetum, bakteriyal flora. PM 063 Thaumetopoea pityocampa Schiff., (Lepidoptera: Thaumetopoeidae)dan zole Edilen Yeni Bir Brevibacterium Trnn Tanmlanmas Hatice KATI1, Agah kbal NCE1, smail DEMR2, Zihni DEMRBA2 1 Giresun niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Giresun 2 Karadeniz Teknik niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Trabzon hkati@ktu.edu.tr Aalarn tm ine yapraklarn yemek suretiyle zararlara neden olan Thaumetopoea pityocampa, bata kzlam olmak zere eitli am trlerinde tahribatlara sebep olmaktadr. Bu zararlya kar bir mikrobiyal mcadele etmeni gelitirmeye ynelik yaplan almalarda Thaumetopoea pityocampa larvalarndan bakteriyal izolatlar elde edildi. Bu izolatlarn karakterizasyonlar morfolojik, fizyolojik, biyokimyasal, molekler zellikleri, API test sonular ve 16s rRNA gen sekans analizlerine gre yapld. Analiz sonular, Tp12 olarak numaralandrlan izolatn Brevibacterium cinsine ait olduunu gsterdi. zolat sar renkli ve yuvarlak koloni morfolojisine sahip, Gram pozitif, hareketsiz, aerobik bir bakteridir. 16S rRNA sekans sonularna gre yeni izolatn %94 orannda en yakn olarak B. aurantiacum DSM 20426T suuna benzedii ve DNA G+C ieriinin de %69.8 mol olduu belirlendi. Bu benzerliine ramen izolat, DNA-DNA homoloji testine gre %10.8 (13.3) orannda B. aurantiacum DSM 20426Tye benzemektedir. Ya asidi metil ester analizi sonularna gre yeni izolatn temel ya asitlerinin yaklak %64 orannda C15:0 anteiso ierdii belirlendi. Elde edilen toplu sonularn karlatrlmas, izolatn bilinen Brevibacterium trlerinden farkl olduunu ortaya koymakta ve bunun Thaumetopoea pityocampadan elde edilmi yeni bir Brevibacterium tr olduunu gstermektedir. Anahtar Kelimeler: Thaumetopoea pityocampa, Brevibacterium, yeni tr. 262
PM 064 Topraktan zole Edilen Bacillus thuringiensis zolatlarnn cry2 Genlerinin Belirlenmesi ve Lepidoptera Larvalar zerine Olan nsektisidal Etkilerinin Belirlenmesi Fatma ZTRK1, Leyla AIK2, Abdurrahman AYVAZ1 1 Erciyes niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, 38039,Kayseri 2 Gazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 06500, Ankara fozturk@erciyes.edu.tr Gnmzde zellikle gelimi lkelerde kimyasal tarm ilalarnn yerini biyoinsektisitler almtr. Biyoinsektisitler retim teknolojilerinin kolay ve srekli olmas, sadece hedef canlya etki etmeleri, zararlnn kontrolnde gvenilir olmalar, evre kirlilii ile ilgili problemler yaratmamalar ve endosporlarnn doada uzun sre kalmalar nedeniyle tercih edilmektedir. Biyoinsektisit olarak bakteriler, virsler, mantarlar, nematodlar ve protozoa grubuna ait organizmalar kullanlmaktadr. Bunlar arasnda, toprak grubu bakteriler en ok gelecek vaat eden biyolojik kontrol ajanlardr. Biyolojik mcadelede kullanlan mikroorganizmalarn %90nn Bacillus thuringiensis oluturmaktadr. Bacillus thuringiensis delta endotoksin olarak isimlendirilen protein yapsnda, Lepidoptera (kelebekler), Diptera (sinekler, sivisinekler) ve Coleptera (kn kanatllar) takmna ait bcekleri hedef alan ve biyolojik olarak paralanabilen insektisidal toksinler retir. Bu almada topraktan izole edilen Bacillus thuringiensis izolatnn ve kontrol sularnn cry2 gen ierikleri, parasporal kristal yaplar ve bu izolatlarn depo zararls Ephestia kuehniella Zeller zerine olan toksik etkisi belirlenmeye allmtr. Yaplan alma sonucunda topraktan izole edilen Bacillus thuringiensis izolatnn ve kontrol sularnn cry2 genel primeri ile PCR ilemi sonucunda yaklak 1556 bp byklnde pozitif bir rn verdii belirlenmitir. cry2 geninin DdeI enzimi ile kesimi sonucunda izolatn yaklak olarak 1386, 972, 450, 134 bp byklnde drt DNA fragmenti elde edilmitir. Kristal proteinlerin SDS-PAGE ile analizi sonucunda izolatlarn 130 kDa ve 65 kDa arlnda iki protein tadklar belirlenmitir. Biyolojik denemeler sonucunda izolatlarn Ephestia kuehniella larvalar zerine %83- %57 orannda etkili olduu belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: Biyolojik mcadele, cry2 geni, Ephestia kuehniella
PM 065 Farkl Metal Konsantrasyonlarnn Termofilik Geobacillus Trlerinin reme ve Metal Biyoakmlasyonu zerine Etkisi Sadin ZDEMR Dicle niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 21280, Diyarbakr ozdemirs@dicle.edu.tr Son yllarda ar metaller ile olan kirlenmeye ilgi olduka artmtr. ou ar metaller belirli konsantrasyonlarda organizmalara zarar verici bir etki gstermekte ve ekolojik tahribe neden olmaktadrlar. Ar metallerin gerek endstriyel atk sulardan ve gerekse ar metal ile kirlenmi/kirletilmi evresel su kaynaklarndan uzaklatrlmasnda eitli kimyasal ve fiziksel sreler kullanlmaktadr. Ancak bu yntemlerin ekonomik olmaylar ve elde edilen artm dzeyinin yeterli olmamas nedeniyle bu alanda nemli bir potansiyele sahip mikroorganizmalarn etkin bir ekilde kullanld ve tercih edildii grlmektedir. Bu amala eitli bakterilerin, funguslarn ve alglerin kullanld bilinmektedir. Bu amala, termofilik karakterdeki Geobacillus toebii sub. sp. decanicus ve Geobacillus thermoleovorans subsp. stromboliensisin farkl metal konsantrasyonlarnn reme ve biyoakmlasyonu zerine etkileri test edildi. Bunun iin nce her iki bakteri iin bu metaller iin MIC (minimum inhibisyon konsantrasyonu) deerleri tespit edildi. Geobacillus toebii subsp. decanicus ve Geobacillus thermoleovorans subsp. stromboliensisnin MIC deerleri srasyla Cd iin 0.287 ve 0.0492, Cu iin 1.918 ve 1.37, Ni iin 3.663 ve 2.035 ve Zn iin 1.918 ve 0.21 mM olduu tespit edildi. Bu sonular, Geobacillus toebii sub. sp. decanicusun bu metallere kar daha direnli olduunu gstermektedir. Daha sonra farkl metal konsantrasyonlarnn deiik zaman periyotlarnda bu bakteri trlerinin reme ve biyoakmlasyonu zerine etkisi incelendi. Anahtar Kelimeler: Geobacillus, ar metal, MIC, biyoakmlasyon
263
PM 066 Trametes versicolor ile Linyit Kmrnden Kkrt Giderimi Pnar AYTAR1, Ahmet ABUK2 1 Balkesir niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm 2 Eskiehir Osmangazi niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm pinaraytar@gmail.com Trametes versicolor biyoktlesinin linyit kmrndeki kkrdn giderilmesinde kullanlabilirlii aratrlmtr. Bunun iin ortam pH', ortam scakl, kmr miktar, inkbasyon sresi gibi deikenler kullanlarak deslfrizasyon zerine etkisi aratrlm ve sterilizasyonun prosesi ne ekilde etkiledii allmtr. almalar sonucunda uygun pH 6, uygun scaklk 35 derece, optimum inkbasyon sresi 6 gn olarak belirlenmitir. Sterilizasyon asndan kyaslamaya gidildiinde iki durum arasnda nemli bir fark olmad gzlenmitir. Kkrt gideriminden sonra kmrn kalitesi asndan bir deerlendirme yapldnda; kalorifik deerinin deimedii ve kl miktarnn da azald bulunmutur. Deslfrizasyon konusunda alanda biyolojik iyiletirme teknolojisinin (ex-sit) gelitirilmesi ve almann uygulamaya aktarlmas beklenen yararlar arasndadr. PM 067 Tarmsal Atklar le Renk Giderimi ncesi ve Sonras eitli Tekstil Boyalarnn Antibakteriyel Etkisi Sibel KAHRAMAN1, Pelin YALIN2 1 nn niversitesi, Eitim Fakltesi, lkretim Blm, Fen Bilgisi retmenlii, 44280, Kamps, Malatya 2 nn niversitesi, Fen Bilimleri Ensitits, Yksek Lisans rencisi sskahraman@inonu.edu.tr Boyalar sucul ve karasal evrelerde yaayan pek ok organizmaya toksik etki yapmaktadr. Bu nedenle, atk sularda bulunan boyar maddelerin giderilmesi ve kirletici etkilerinin azaltlmas evrede yaayan canllar asndan olduka nemlidir. Son yllarda boyar madde giderimi iin dk maliyetli biyosorbentler gelitirilmesi ile ilgili almalar hz kazanmtr. Bu almada da endstriyel atksulardaki boyar madde kirliliinin dk maliyetli adsorban maddelere tutundurularak gideriminin salanmas ve bylece atk sularn geri kazanlabilmesi ve kullanlabilme olasl aratrlmtr.
almamzda, bir toprak bakterisi olan Pseudomonas aeruginosann remesi zerine boyalarn toksik etkisi test edilmitir. Bu amala, lkemizde ve yremizde nemli oranlarda oluan pamuk sap ve kays ekirdei kabuu boyar maddelerin giderimi iin adsorban olarak kullanlmtr. Boyar madde olarak, evredeki yaygnlklar dnlerek, evre kirliliinin nemli bir ksmn oluturan Astrazon grubu boyalar (Astrazon siyah ve Astrazon sar) ile allmtr. Her iki boyann renk gideriminde daha etkili olan pamuk sap ile ilem ncesi ve sonras Astrazon boyalarnn antibakteriyel etkisi belirlenmi ve pamuk sap ile ilem sonras boyalarn toksik etkisinin azald gzlenmitir. Toksik etkideki bu d, evre kirliliinin giderilmesi asndan olduka nemlidir. Anahtar Kelimeler: Renk giderimi, antibakteriyel etki,tekstil boyalar, tarmsal atk PM 068 Tekstilde Kullanlan Baz Reaktif Boyalarn Fungal Dekolorizasyonu Buket KUNDUHOLU1, Glsm KALEMTA2 1 Eskiehir Osmangazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Eskiehir 2 Orta Dou Teknik niversitesi, Biyoloji Blm, Ankara bkunduh@gmail.com Bu almada bir tekstil fabrikasndan alnan atk sudan ve fabrika evresindeki topraktan 24 adet kf izole edilmi ve izolatlarn, Reaktif Red H8B, Remazol Black B ve RBBRyi dekolorize etme yetenekleri test edilmitir. zolatlardan 8 inin belirtilen boyalar (50 mg/l) dekolorize etme yeteneinde olduu belirlenmitir. Bu izolatlardan ikisi Aspergillus fumigatus, dier ikisi A. carneus ve Penicillium jensenii olarak tanmlanmtr, dier drt izolat tanmlanamamtr. Dekolorizasyon almalar statik ve alkalamal olarak (pH 5, 27C, 130 rpm, 7 gn) ve 50 mg/l lik boya konsantrasyonunda yaplmtr. alkalamal dekolorizasyon denemelerinde 8 izolat iin minimum ve maksimum dekolorizasyon yzdesi Reaktif Red H8B, Remazol Black B ve RBBR iin srasyla; % 42 - 94.6, % 59 - 92.2, % 50.2 - 93.4 arasnda deimitir. Statik koulda yaplan dekolorizasyon denemelerinde ise 8 izolat iin minimum ve maksimum dekolorizasyon yzdesi Reaktif Red H8B, Remazol Black B ve RBBR iin srasyla; % 25-92.2, % 54.6-90, % 53.4-88.4 olarak belirlenmitir. A. carneus statik koullarda % 88.492.2, alkalamal koullarda ise % 93.4-94.6 orannda boyay da dekolorize etmitir. Ayrca A. carneus, boyar maddenin 100 ve 200 mg/l lik 264
konsantrasyonlarnda % 91.2 ve % 98 arasnda deien oranlarda dekolorizasyon gerekletirmitir. Dekolorizasyonun misel adsorbsiyonu eklinde olduu belirlenmitir. Adsorbsiyon mekanizmasyla renk gideren mikroorganizmalarn dekolorizasyon almalarnda kullanmnn, zellikle, mikrobiyal geliim iin uygun olmayan atk sularda avantaj salayaca dnlmektedir. Anahtar Kelimeler: reaktif boyalar PM 069 Afyonkarahisar Toprak Actnomycet zolatlarnn Ar Metal Tolerans S. Elif KORCAN, brahim Hakk CERC, Recep LMAN, Muhsin KONUK, Serkan EN, Seda AVAZ, Tuba AHN Afyon Kocatepe niversitesi, Fen- Edebiyat Fakltesi, ANS kampusu ekorcan@aku.edu.tr Ar metallerin yksek konsantrasyonlar mikroorganizmalar zerine toksik etki yaparlar. Civa ve kadmiyum gibi birka ar metalin olduka toksik olduu bilinmektedir. Topraktaki ar metal kirliliinin endstriyel aktivitelerden ve atklarn boaltlmasndan meydana geldii dnlmektedir. Genellikle topraktaki gram negatif bakteriler, gram pozitif bakterilere oranla ar metallere daha toleransldr. Toksisite zerinde abiyotik faktrlerin de (pH, Eh, scaklk, organik materyaller vb.) etkisi olduu bilinmektedir. Toprak bakterilerinin olduka byk bir ksmn Actinomycetler oluturur ve bu organizmalar karbon ve polimerik makromolekllerin dngsnde nemli rol oynarlar. Fakat Actinomycet sular kullanlarak solsyonlardan ar metallerin ayrlmasna ait bilgimiz olduka azdr. almamzda Afyonkarahisar ili toprak rneklerinden izole edilen 40 Actinomycet izolatnn geliimine farkl metallerin inhibisyon etkisi ( Co, Cu, Zn, Pb,Mn, Mg, Ni, ve Hg) plak difzyon metodu (1M ar metal solsyonundan, 1 ml) kullanlarak aratrlmtr. Denenen ar metallerden Hg; izolatlarn %83 n tamamen, % 17 sini ise %4564 orannda inhibe ettii saptanmtr. Uygulanan dozda Actinomycet izolatlarnn hibiri Hgya diren gstermemitir. zolatlarn %8i Pb, %7si Cu, %5i Co ve %1i ise Mn ile tamamen inhibe olurken, Zn izolatlarn tmn %6-43 orannda inhibe etmitir. Mgun ise Actinomycet izolatlarnn tamamna etkisiz olduu saptanmtr. Dekolorizasyon, fungus,
PM 070 Atk Sularda Bulunan Tekstil Boyar Maddelerinin P. versicolor Biyoktlesi le Giderimi Emine ZTRK1, Fadime YILMAZ1, Fatih KUTLUER1, Emine YALIN1, Kltiin AVUOLU2, Aysun ERGENE1 1 Krkkale niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Krkkale 2 Giresun niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Giresun emineozturk86@hotmail.com Mikroorganizmalar, boyar maddelerin uzaklatrlmasnda ucuz olmalar ve kolay retilebilmeleri neden ile nemli bir yer tutmaktadr. Bu almada, P. versicolor ile Cibacron Brilliant Yellow 3G-P, Remazol Brilliant Blue R, Cibacron Brilliant Red 3B-A sentetik boyalarn biyosorpsiyonu aratrlmtr. Balang pH ve boya deriimi, yzey modifikasyonu ve iyonik iddet gibi parametrelerinin boya adsorpsiyonu zerine etkisi incelenmitir. Ortam pHsnn boya adsorpsiyonunda nemli bir parametre olduu gzlenmi ve en iyi giderimin saland optimum pH tm boya trlerinde 3.0 olarak belirlenmitir. Biyosorpsiyon ortamndaki balang boya deriiminin artmas ile mikroorganizma tarafndan adsorplanan boya miktarnn artt gzlenmitir. Yzey modifikasyonu salamak amac ile P. versicolor s uygulamasna tabii tutulmu ve adsorpsiyon kapasitesinde Cibacron Brilliant Yellow 3G-P, Remazol Brilliant Blue R ve Cibacron Brilliant Red 3B-A, boyalar iin sras ile 2.05, 1.96 ve 1.48 kat art gzlenmitir. Anahtar Kelimeler: P. versicolor, Biyosorpsiyon, boyar madde PM 071 Ham Petrol ve Yapsndaki Hidrokarbonlarn Paralanmasnda Rol Alan Mayalarn zolasyonu ve dentifikasyonu H. Tansel YALIN1, Ebru UYAR2, Fsun UAR1 1 Ege niversitesi Fen Fakltesi Biyoloji Bl. Temel ve Endstriyel Mikrobiyoloji Anabilim Dal 2 Nara Institute of Science and Technology (NAIST), Nara, Japonya tanselozturk@hotmail.com Petrol hidrokarbonlarnn kazara yada insan aktiviteleri sonucunda evreye yaylmasyla karasal ve sucul ekosistemlerde meydana gelen kirlilik, bata doal habitatlar olmak zere ticari, 265
estetik ve rekreasyonel adan byk nem tamaktadr. nceleri fiziksel ve kimyasal yntemlerle doal cevrelerden belirli seviyelerde uzaklatrlabilen bu kirleticiler, imdilerde yerini hidrokarbonlarn geni bir spektrumunu paralayabilen mikroorganizmalarn izolasyonu ve gen mhendisliindeki gelimeler ile ivme kazanarak doal yaama daha uyumlu hale getirilen biyolojik yntemlere brakmtr. Uygulamadaki bu deiiklik, hidrokarbonlar paralama yeteneine sahip organizmalarin doal evrelerinden izolasyonunu da zorunlu klmtr. Petrol hidrokarbonlar ierisinde biyolojik paralanmaya en dayankl bileenlerden birisi aromatik hidrokarbonlar olup, yapsna bal olarak yllarca evre kirlilii ve toksisite etmeni olarak fonksiyon gsterebilmektedir. Paralanmada rol oynayan bakterilere ynelik saysz alma ve geni bilgi bulunmasina karn, e fonksiyonlu mayalara dair bilgiler kstldr. Mevcut alma ile farkl izolasyon yntemleri kullanlarak, ham petrol kontaminasyonunun olduu toprak ve deniz suyu rneklerinin yansra petrol rafinerilerinden alinan aktif amur ve atk su rneklerinden 44 maya suu izole edilmitir. zolatlarn tanlamas, fenotipik karakteristikler gz nne alnarak Barnett ve ark. (2000) tarafndan oluturulan konvansiyonel tayin anahtar esas alnarak yaplmtr. Candida, Cryptococcus, Pichia, Rhodosporidium ve Rhodotorula genuslarna ait 11 farkl tr olduu belirlenen izolatlar, petroln yapsnda bulunan aromatik hidrokarbonlar (benzen, naftalen, fenantren, piren ve fluoren) paralama yetenekleri asndan da n taramaya tabi tutulmulardr. Sonucta izolatlar ierisinde en aktif trler Candida shehatae, Pichia caribaea ve Candida tropicalis olarak saptanmtr. Anahtar Kelimeler: Biyodegredasyon, hidrokarbonlar, identifikasyon PM 072 Termofilik Bacillus licheniformis ve B. stearothermophilus da Krom (VI) Indirgemesi Nazime MERCAN, Aydn BAYRAKTAR Pamukkale nversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Denizli nmercan@pau.edu.tr Krom (VI) indirgemesi almasnda Pamukkale Termal Sulardan izole edilen ve 16S rRNA sekanslamas ile identifikasyonu yaplan termofilik B. licheniformis B33, B. licheniformis B26 ve B. stearothermophilus B29 nolu sular kullanlmtr. almann amac, Cr(VI)nn mikrobiyal indirgemesi zerine karbon kaynaklarnn (glukuronik asit, sitrik asit, ve alginik petrol
asit) etkisinin belirlenmesidir. almalarmz gstermitir ki elektron kaynaklar olarak kullanlan karbon kaynaklar varlnda 100 mg/L Cr(VI) konsantrasyonunun %100 indirgenmesi iin her bakterinin ihtiya duyduu toplam reaksiyon zaman maksimum 48 saattir. Bakteriler herhangi bir karbon kayna iermeyen besiortamnda ayn krom miktarn 72 saatte %100 indirgemilerdir. Bakteriyel Cr(VI) indirgemesinde karbon kayna olarak glukuronik asitin daha etkili olduu tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Bacillus, Cr(VI), karbon kaynaklar PM 073 Rumen Funguslarnn zolasyonu, Tanmlanmas ve Ksilanaz Enzim Aktivitelerinin Belirlenmesi Uur MLEKOLU, Blent KAR, Ferit Can YAZDI, Emin ZKSE, Mehmet Sait EKNC Kahramanmara St mam niversitesi, Ziraat Fakltesi, Zootekni Blm, Biyoteknoloji ve Gen Mhendislii Laboratuar, Kahramanmara cugur@ksu.edu.tr Rumen fungal populasyonunun endstriyel ve zirai uygulamalarda kullanlabilecek zengin enzimler ierdii tahmin edilmektedir. Bu almada biyoteknolojik adan son derece nemli olan bu mikroorganizmalarn izolasyonunun gerekletirilmesi, tanmlamasnn yaplmas ve ksilanaz enzim aktivitelerinin belirlenmesi amalanmtr. Bu kapsamda ruminant hayvanlara ait dk rneklerinden Neocallimastix sp., Caeocomyces sp., Orpinomyces sp. ve Anaeromyces sp. izole edilmitir. Monosentrik rumen funguslar Neocallimastix sp. ve Caecomyces sp. morfolojik kriterlere gre tanmlanrken, polisentrik rumen funguslar Orpinomyces sp. ve Anaeromyces sp. molekler kriterlere gre tanmlanmtr. Bu funguslarn zamana bal ksilanaz retimleri aratrlm ve optimum alma koullar belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: Neocallimastix sp., Caeocomyces sp., Orpinomyces sp., Anaeromyces sp., biyoteknoloji, ksilanaz
266
PM 074 Lactococcus lactis subsp. cremoris (MG1363)e Ait Diasetil Redktaz (dar) Geninin Fermente Gdalara Uygun Mutasyonu Kalbiye SERDAROLU, smail AKYOL, Yekta GEZGN, Emin ZKSE Kahramanmara St mam niversitesi, Ziraat Fakltesi, Zootekni Blm, Biyoteknoloji ve Gen Mhendislii Laboratuar, Kahramanmara ismailakyol@ksu.edu.tr Laktik asit bakterileri (LAB) yaygn biimde fermente gda retiminde, st endstrisinde ve tarm sektrnde kullanlmaktadr. Biyoteknolojik almalar asndan patojen olmamas ve endstriyel kullanmdaki nemli rollerinden dolay LAB yaygn olarak aratrlan mikroorganizmalardr. Gnmzde fermentasyonda kullanlan mikroorganizmalar doal olduu gibi genetik adan deitirilmi olarak st ve gda fermentasyonunda kullanlabilmektedir. Fermentasyon yetenei kullanlan mikroorganizmann genetik karakteri ile dorudan ilikilidir. Fermentasyonu gerekletiren mikroorganizmann metabolit retiminde rol alan genleri zerinde mutasyonlar ile, doal olarak mikrobiyal enzimler ile belirli seviyelerde retilen metabolitlerin oranlar istenilen metabolit lehine deitirilebilmektedir. Genetik olarak deitirilen mikroorganizmalar gda fermentasyonunda kullanlacandan dolay, seilen mutasyon metodunun organizmaya ilave gen katmamas gerekir. Bu almada, diasetil metabolitinden asetoin sentezleyen diasetil redktaz genini kodlayan dar geni pORI plasmid sistemi kullanlarak kromozomdan uzaklatrlmas amalanmtr. dar geninin alt ve st blgeleri pORI280 plazmidine sras ile BglII-EcoRI ve EcoRI-BamHI enzimleri ile klonlanmtr. Oluturulan pAG98 plazmiti elektroporasyon metodu ile MG1363 suuna aktarlm ve tekli gei aamasnda plazmit alt veya st blgelerinden kromozoma entegre edilmitir. iftli gei aamasnda pAG98 plazmiti ile aktarlan lacZ ve antibiyotik direnlilik gen blgeleri de kromozomdan bu aamada hedef gen (dar) ile birlikte uzaklatrlmtr. Bylece, mutant olarak belirlenen bakteriler, gdaya uygun mutasyon yapld iin, ilave DNA paras veya antibiyotik gen blgesi iermeden elde edilmi ve gda endstrisinde kullanlacak gvenlikte dar mutant suu oluturulmutur. Anahtar Kelimeler: pORI plazmit sistemi, diasetil redktaz, dar mutant
PM 075 Laktik Asit Bakterilerinde Thioredoksin Geninin Reglasyonu smail AKYOL, Kalbiye SERDAROLU, Glizar AKYURT, Uur MLEKOLU Kahramanmara St mam niversitesi, Ziraat Fakltesi, Zootekni Blm, Biyoteknoloji ve Gen Mhendislii Laboratuar, Kahramanmara ismailakyol@ksu.edu.tr DNA moleklnn iskelet yapsn oluturan deoksiriboz eker, riboz ekerin 2 karbon atomuna bal oksijen moleklnn biyokimyasal olarak uzaklatrlmas ile olumaktadr. Ribozun indirgenmesi iin gerekli olan iki hidrojen atomu, hidrojen tayc thioredoksin proteini ile NADPHten riboz ekere tanmaktadr. alma; laktik asit bakterilerinde ribonkleotid redktaz proteinini kodlayan thiredoksin (trxA) geninin oksijen miktarna bal ekspresiyon seviyeleri fakltatif anaerobik bakteri olan Lactococcus lactis subsp. cremoris (MG1363)te belirlenmek amacyla planlanmtr. Thiredoksin proteininin ekspresiyon seviyesi iki boyutlu jel analizi ile aerobik artlarda anaerobik artlara oranla daha yksek olduu tespit edilmitir. Ayrca, trxA geninin promotor blgesi PCR ile oaltlarak, zayf promotorlar bile altrabilme zelliine sahip pAK80 plazmitine BamHI enzimi ile klonlanmtr. Promotor aktivitesi -galaktosidaz reporter gen fzyonu kullanlarak referans suta (Lactococcus lactis subsp. cremoris) ve flpB mutant suta oksijen miktarna bal olarak regle edildii tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Thiredoksin, iki boyutlu jel, ribonkleotid redktaz PM 076 Ky Yourtlarndan zole Edilen Laktik Asit Bakterilerinin Plazmit erikleri ve Antibiyotik Direnlik zelliklerinin Belirlenmesi Yekta GEZGN, smail AKYOL, Emin ZKSE, M. Sait EKNC Kahramanmara St mam niversitesi, Ziraat Fakltesi, Zootekni Blm, Biyoteknoloji ve Gen Mhendislii Laboratuar, Kahramanmara ismailakyol@ksu.edu.tr Laktik asit bakterileri (LAB) karbonhidrat fermentasyonu sonucu laktik asit oluturan bakterilerdir ve fermente gda retiminde kullanlmaktadr. Fermente st rnlerinden yourtta bulunan temel bakteriler; L. delbrueckii subsp. bulgaricus ve S. Thermophilusdan 267
olumaktadr. L. bulgaricus ve S. thermophilus bakterileri yourtta aroma asndan farkl zellikler kazandrmaktadrlar. Bakteriler, fermente gda rnlerinin olumasnda kendi genetik kapasitelerine (kromozomal) ilave olarak dardan kazand zelliklerle de (plazmit) etkili olmaktadr. Plazmitler, bir ok tekstr oluturan nemli metabolitleri kodlayan genleri tayabilmektedir. Bu nedenle Kahramanmarn farkl blgelerinden toplanan yourt rneklerinin mikrobiyal ierikleri incelenmitir. Bu kapsamda doal ky yourtlarndan izole edilen LAB sular PZR metodu ile teyit edilmi ve plazmit DNA ierikleri belirlenmitir. Elde edilen mikroorganizmalarn baz antibiyotiklere (Eritromisin, Kanamisin, Kloramfenikol) direnlilikleri tespit edilmitir. Bu mikroorganizmalardan izole edilen plazmitlerin genetik ierikleri (konjugasyon, bakteriyosin, faj direnlilik) incelenmi ve balang (starter) kltrlerine transfer karakterleri belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: Laktik asit bakterisi, plazmit, antibiyotik direnlik PM 077 Farkl Hastanelerden Toplanan Metisilin Direnli Staphylococcus Aureus (MRSA) Sularnn RAPD-PCR Yntemi le Tanmlanmas ve Karlatrlmas Neslihan SRC, Il SEYS Hacettepe niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Biyoteknoloji ABD, Ankara nsurucu@hacettepe.edu.tr MRSA (Metisilin direnli Staphylococcus aureus), sistemik ve lokal birok enfeksiyona neden olmaktadr. nemli nozokomiyal patojenler arasnda yer alan bu MRSA sularnn son yllarda antimikrobiyal ajanlarn ouna direnli hale gelmeleri nedeni ile de nemi gittike artmaktadr. Bu balamda, MRSA infeksiyonlarnn yaylmasn nlemek ve infeksiyon kaynan saptamak iin kkenlerinin doru tanmlanmalar ve tiplendirmeleri gerekmektedir. Bu almada, Ankarada bulunan 3 farkl hastaneden toplanan ve farkl klinik izolatlardan elde edilen Metisilin Direnli Staphylococcus Aureus (MRSA) sular RAPD-PCR (Random Amlified Polymorohic DNA Rastgele oaltlm Polimorfik DNA) yntemi ile analiz edildi. eitli RAPD primerleri kullanlarak bant profilleri oluturuldu ve RAPD-PCR analizi sonucunda hastanelerdeki bant profilleri incelenerek baskn tipler belirlendi. Daha sonra 3 farkl hastaneden elde edilen sonular karlatrlarak sular arasndaki sistematik iliki aratrld. Genotipik tiplendirme metotlarnn doru ve hzl cevap
vermesi nedeniyle patojen mikroorganizmalarn tanmlanmasnda uygun olduu tespit edilmitir. Anahtar UPGMA PM 078 Trametes versicolor'n Tekstil Boyalarnn Gideriminde Kullanm Olanaklar Hatice Aysun MERCMEK1, Emel KARADENZ2 1 Turgut zal Bulvar, Belediye Evleri Mahallesi, No:255, Aysun Mercimek Apartman, Kat:7, No.14, Seyhan, Adana 2 Mahfesmaz Mahallesi, 1. Sokak, Metin Apartman, Kat:1, No:2, Seyhan, Adana 05aysun@mynet.com Bu almann amac; zellikle boya ve tekstil endstrisi iletmeleri tarafndan kullanlan ve bu iletmelerden evreye braklan atk su ierisindeki nemli kirlilik faktr olan sentetik boyar maddelerin dk maaliyetle ve ksa srede biyolojik olarak artlmasnn aratrlmasdr. Bu amala beyaz rkcl mantar olan Trametes versicolor'n anyonik zellikte reaktif boyar maddeler (Reactive Black 5, Reactive Blue 19 ve Reactive Red 194) zerine renk giderim aktivitesi aratrlmtr. Maksimum renk giderimini belirleyebilmek iin farkl boya konsantrasyonlar kullanlarak laboratuar koullarnda hazrlanm sentetik tekstil atk suyuna misel sspansiyonlar eklenmitir. alkalamal koullarda yrtlen bu almada 4 gn sonunda renk giderimi oran Reactive Black 5 iin %97, Reactive Blue 19 iin %93 ve Reactive Red 194 iin %92 olarak bulunmutur. Mantarn boyar maddeleri ileri dzeyde metabolize ederek ortamdan elimine ettii KOI (Kimyasal Oksijen htiyac) analizi yaplarak belirlenmitir. PM 079 Pamukkale-Jeotermal Sulardan Termofilik Bacillus Trlerinin zolasyon ve dentifikasyonu Asl SEMZ, Nazime MERCAN, Alaattin EN Pamukkale niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 20070, Knkl, Denizli akirikbakan@pau.edu.tr Toplam 7 farkl Pamukkale-Jeotermal su kaynandan termofilik Bacillus cinsine ait 50 adet bakteri izole edilmitir. zole edilen bakterilerin AP kitleri ile yaplan identifikasyonlarna gre %30 Bacillus licheniformis, %6 Bacillus stearothermophilus, %2 Bacillus megaterium, %4 268 Kelimeler: MRSA, RAPD-PCR,
Paenibacillus alvei, %6 Bacillus cereus, %2 Brevibacillus brevis, %2 Bacillus coagulans, %4 Bacillus pumilus, %2 Bacillus subtilis, %2 Brevibacillus laterosporus ve bakterilerin %40 ise tanmsz veya pheli identifikasyon eklinde tehis edilmitir. ki adet bakterinin 16S rRNA sekanslamas yaplm ve bakteri termofilik Bacillus licheniformis olarak isimlendirilmitir. PM 080 Baz Laktik Asit Bakterilerinin Fizyolojik, Biyokimyasal, Plazmit DNA ve Protein Profil zelliklerinin ncelenmesi Zehra Nur YKSEKDA Gazi niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, Teknikokullar 06500 Ankara zehranur@gazi.edu.tr Bu almada, toplam 36 adet laktik asit bakterisi kefir, beyaz peynir, kaar peyniri ve sucuktan izole edilmitir. zole edilen kltrler biyokimyasal testler ve API 50 CH kiti ile tanmlanm ve toplam protein profilleri Sodyum Dodesil Slfat Poliakrilamid Jel Elektroforezi (SDS-PAGE) ile belirlenmitir. SDS-PAGE analizi, ayn tre ait sularn protein profillerinin birbirine benzer ve dier trlerden farkl olduunu gstermitir. Tanmlama testleri sonucunda 36 adet laktik asit bakterisi, Leuconostoc cremoris (1 su), Leu. mesenteroides (1 su), Lactobacillus brevis (1 su), Lb. casei (2 su), Lb. lactis (2 su), Lb. plantarum (2 su), Lb. helveticus (3 su), Lactococcus cremoris (3 su), Lac. lactis (3 su), Streptococcus durans (1 su), Strep. thermophilus (2 su), Pediococcus acidilactici (2 su), P. pentosaceus (4 su) ve P. dextrinicus (9 su) olarak tanmlanmtr. 36 adet laktik asit bakteri suunun plazmit DNA incelemesinde, 21 adet suta 1-5 arasnda deien saylarda plazmit DNAya rastlanlmtr. Bu plazmit DNAlarn molekler arlklarnn 3,11-28,07 kb arasnda olduu belirlenmitir. Dier 15 adet laktik asit bakterisinin ise plazmit DNA iermedikleri gzlenmitir.
PM 081 Streptococcus thermophilus Ba21s Suu Tarafndan Farkl Besi Ortamlarnda Poli-Hidroksibtirat (PHB) retimi Zehra Nur YKSEKDA Gazi niversitesi, Fen-Edebiyat FAkltesi Biyoloji Blm Teknikokullar 06500 Ankara zehranur@gazi.edu.tr Bu almada, Lactobacillus, Lactococcus ve Streptococcus cinsine dhil toplam 28 adet laktik asit bakterisinin poli--hidroksibtirat (PHB) retimleri spektrofotometrik olarak belirlenmitir. Bakteri trlerinin PHB verimi (hcre kuru arlna gre) Lactobacillus trlerinde % 0,93 9,00, Lactococcus ve Streptococcus trlerinde srasyla % 5,4721,15 ve % 7,0916,00 olarak saptanmtr. Genellikle, Lactococcus trlerinin dier bakteri trlerine kyasla daha fazla PHB rettikleri gzlenmitir. Kltrlerin PHB retimi ve hcre younluu arasnda ilikinin nemli olmadtespit edilmitir. Ayrca bu almada, en yksek PHB verimi ve retimi gsteren Streptococcus thermophilus Ba21S (%21,15) suunun farkl karbon (glikoz, laktoz, skroz, privat) ve azot kaynaklarnda (proteaz pepton, Lglisin, L-sistein, (NH4)2SO4) PHB retimleri aratrlmtr. Suun, denenen farkl karbon ve azot kaynaklarndan skrozlu ortamda en yksek PHB verimi (%32,56) gsterdii belirlenmitir. PM 082 L-DOPA ve Dopaminin Bakteriyel Sentezi Ufuk ZER, Asl Giray KURT, Emel AYTAN, Hikmet GEKL nn niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 44280, Malatya hgeckil@inonu.edu.tr Baz gram-negatif bakteriler tarafndan retilen L-DOPA bata Parkinson hastal olmak zere birok nrodejeneratif hastalklarn tedavisinde kullanlan nemli bir teraptik ajandr. L-DOPAdan tek bir enzimatik basmakla yaplan dopamin ise akut dolam yetersizlii ve hipotansiyon tedavisinde kardiyo-stimulant olarak teraptik kullanma sahip bir katekolamindir. LDOPA ve dopaminin sentezi kimyasal (sentetik) veya farkl kaynaklardan gelen enzimlerle veya hcre kltr ile yaplmaktadr. L-DOPA ve dopaminin sentezinden sorumlu enzimler eitli fiziksel (s, pH, oksijen) ve kimyasal (L-tirozin, monovalent katyonlar) ile regle olmaktadrlar. lk kez bu almada baz Gram-negatif bakterilerde (Citrobacter freundii, Enterobacter 269
aerogenes, Pseudomonas aeruginosa, Erwinia herbicola) ve Gram-pozitif bir bakteri olan Streptococcus faecalisde farkl kltr koullar altnda L-DOPA ve dopamin sentez oranlar karlatrlmal olarak allmtr. En yksek LDOPA ve dopamin seviyeleri tirozin ieren zengin besi ortamnda kltrlerin nispeten erken fazlarnda (12 saat) kaydedilmitir. Benzer ekilde, en yksel TPL aktivitesi de bu kltrlerde gzlenmitir. Ancak, benzer kltr koullar altnda her bakterinin kendine has bir L-DOPA, dopamin ve enzim profiline sahip olduu belirlenmitir. En yksek ve en dk deerler sras ile C. freundii ve P. aeruginosa iin kaydedilmitir. arpc olarak, L-DOPA retimi iin pek tannmayan E. aerogens bu amala en yaygn kullanlan bir bakteri olan kullanla E. herbicolaya gre olduka yksek dzeyde L-DOPA retmitir. Ayrca, hem L-DOPA ve hem de dopaminin ayn bakteri tarafndan yaplmad genel kansnn tersine, S. faecalis bakterisinin her iki bileii de sentezledii saptanmtr. Anahtar Kelimeler: L-DOPA, dopamin, katekolaminler, katekol, nrotransmitterler, tirozin fenol liyaz PM 083 Saccharomyces cerevisiae Hcre Kltrnde Farkl eker Kaynaklarnn Ya Asidi Biyosentezine Etkisi Mehmet GVEN, Aye Dilek ZAHN, kke YILMAZ, Mehmet TUZCU, Aye Nilay NGANER, Pnar ERECEVT Frat niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Elaz mguvenc764@gmail.com Bu alma, farkl glukoz kayna kullanlan kltrlerde Saccharomyces cerevisiae hcresinin ya asidi biyosentezi zerindeki etkisini aratrmak amacyla yapld. almada glukoz, zm pekmezi ve dut pekmezi ieren kltrler kullanld. Glukoz ieren grup kontrol olarak belirlendi. Kontrol grubu dnda dier gruplara glukoz yerine zm pekmezi ve dut pekmezi ilave edildi. Maya hcresinde ya asidi biyosentezi farkl eker kaynaklar kullanmna bal olarak ok etkilenmektedir. Bulgularmza gre; ya asidi oranlarnda konrol grubuna gre ok farkl deerler gsterdi. Laurik (12:0), miristik (14:0) ve linoleik asitlerin (18:2 n 6) kontrol grubuna gre zm pekmezi ilaveli gruplarda ykseldii, lauroleik (12:1) ve Palmitik (16.0) asitlerinin ise dut pekmezi ieren grupta yksek olduu saptand. Ayrca kontrol grubuna gre Linoleik asit miktarnn dut ve zm
pekmezi ilave edilen gruplarda yksek olduu belirlendi. Oleik asit (18:1 n 9) ise kontrol grubuna gre her iki grupta da azald saptand. Baz lipofilik vitamin deerlerinin de farkl deimeler gsterdii gzlendi. Bu farklln nedeninin dut ve zm pekmezi ieriklerindeki farkl maddelerden kaynakland sonucuna varld Anahtar Kelimeler: Saccharomyces cerevisiae, ya asidi, gaz kromotografisi PM 084 Doal Ortamlardan Denitrifikasyon Yetenei, Yksek Bakteri zolasyonu ve Denitrifikasyonda Kullanlabilirliklerinin Aratrlmas Fatma Esen SARIGLL1, Aysun MERCMEK2 1 Grselpaa Mah. 129 Sok no:11 Seyhan/ADANA 2 Turgut zal Bulvar Belediye Evleri mah. no:255 aysun apt.kat:7 no:14 esenefesari@hotmail.com Bu almada alttan havalandrmal, sabit dolgu yatakl kk bir artma tesisi ina edilerek dolgu yata zerinde gelien biyofilmden izole edilen bakterilerin denitrifikasyon yetenekleri aratrlmtr. Yksek dzeyde denitrifikasyon yetenei belirlenen sularn nitrat ierikli atk sudan NO3-N ve KOI giderim testleri yaplarak denitrifikasyon verimleri belirlenmitir. Tesisten izole edilen bakterilerden 19unun denitrifikasyon yeteneine sahip olduu bulunmutur. Bu sularn NO3 ierikli atk sudan ortalama NO3-N gideriminin %95,7, KOI gideriminin %73,8 olduu ortaya karlmtr. Bu bakteriler sabit yatakl denitrifikasyon prosesinde de denitrifikant floraya NO3-N giderimine katk salad bulunmutur. Bu denitrifikant sularn VTEK 2 otomatize sistemiyle Klebsiella pneumoniae, Klebsiella oxytoca, Comamonas testosteroni, Enterobacter cloacae, Alcaligenes faecalis, Citrobacter freundii trlerine ait olduu tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: nitrat giderimi
270
PM 085 Farkl Tuz Stresi artlarnda, Yabani Baklagil Bitkilerinden zole Edilen Rhizobium Sularnn Nodulasyon ve Azot Balama Potansiyellerinin Aratrlmas Hatice TC1, Caner KASIMOLU2 1 Refik Saydam Hfzsshha Merkez Bakanl, Ankara 2 Pasinler Anadolu Lisesi/ Erzurum hogutcu@gmail.com Erzurum yresindeki yksek rakml blgelerden toplanan yabani baklagil (Vicia cracca) bitkilerinden izole edilen Rhizobium sularnn eitli tuz konsantrasyonlarnda (Kontrol, 50, 100 mM) fi (Vicia sativa L. cv. Karaeli) bitkilerinde nodl oluturma ve azot balama potansiyelleri aratrlmtr. Bu amala yabani fi bitkilerinden toplam 12 izolat elde edilmitir. Geleneksel tehis yntemlerinin uygulanmasndan elde edilen bulgular izolatlardan toplam 4'nn Rhizobium cinsine ait olduunu gstermitir. Kltr bitkilerinin tohumlar izolatlarla inokule edilerek, steril kum ieren sakslarda,sera artlarnda,0,50 ve 100mM lk tuz konsantrasyonlu besin solusyonlar ile sulanarak bytlmlerdir. Kontrol uygulamasnda nodl olutaran izolatlarn tamam 50 mM tuz uygulamasnda da nodl oluturmutur. 100mM tuz uygulamasnda ise, iki izolat hari dier izolatlar nodl oluturmutur. Fakat nodl says ve arlnda nemli azalmalar belirlenmitir. Hasattan sonra bitkilerdeki kk ve srgn kuru arlklar, nodl says ve kuru arlklar, azot ierikleri , klorofil miktarlar tespit edilmi ve kontrol gruplaryla (asz ve ticari pitle al kontroller) karlatrlmtr. Farkl Rhizobium rklar ile alamann ve tuz stresinin, bitkilerdeki nodl kuru arl ve says, kk ve srgn kuru arl, azot ierii ve klorofil miktar zerinde nemli etkilere sahip olduu gzlenmitir. Tuz stresi bitki bymesini, nodlasyonu ve azot fiksasyonunu olumsuz etkilemitir. Anahtar Kelimeler: Tuzluluk, tuz Rhizobium, baklagil, azot fiksasyonu, fi stresi,
PM 086 Farkl Hastanelerden Toplanan Klebsiella Sularnn Antibiyotik Duyarllklarnn Belirlenmesi ve Tiplendirilmesi Nermin Hande RKMEZ, Il SEYS Hacettepe niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Biyoteknoloji ABD, Beytepe, Ankara hurkmez@hacettepe.edu.tr Klebsiella insanda riner sistem, alt solunum yolu, safra kesesi ve cerrahi yaralarda infeksiyona neden olan frsat patojen bir bakteri trdr. Bu bakterinin florada az sayda bulunmasna ramen, hastanelerde yatarak tedavi olan hastalarda kolonizasyon orannn gittike art bilinmektedir.Bu nedenle toplum kaynakl ve nozokomiyal infeksiyonlarda nemli bir neden olarak karmza kmaktadr. Bu almada, farkl hastanelerden ve farkl klinik rneklerden izole edilen Klebsiella sular topland ve tanmland. Bu sularn eitli antibiyotiklere olan duyarllk oranlar Agar Disk Diffzyon yntemi ile belirlendi. Farkl hastanelerden elde edilen antibiyogram sonular ayr ve beraber deerlendirildi. Elde edilen sonular ile antibiyotipleme yapld. Baskn antibiyotipler belirlenerek, farkl hastaneler arasndaki antibiyotip profilleri karlatrld. Anahtar Kelimeler: Klebsiella, infeksiyonu, antibiyotipleme PM 087 Kat Kltr Fermentasyon Yntemi ile Trichoderma atroviridae TEM H3n Proteaz retiminin Optimizasyonu Ali KOYT1, hsan YAA1, Bar PAZARBAI1, Gven ZDEMR1, Ahmet ASLAN2 1 Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Temel ve Endstriyel Mikrobiyoloji ABD, Bornova, zmir 2 Ege niversitesi, Mhendislik Fakltesi, Deri Mhendislii Blm, Bornova, zmir ihsan.yasa@ege.edu.tr Bu almada hava rnekleme cihaz ile G.A.E besiyerinde izole edilen ve morfolojik zelliklerine gre Trichoderma atroviridae TEM H3 olarak tanlanan filamentz bir fungus straini buday kepei zerinde kat kltr fermentasyon yntemi ile proteaz retiminde kullanlmtr. T. atroviridae TEM H3 Czapex-Dox zeltisi ile %66 orannda nemlendirilmi ve 107 adet spor/g kepek ile alanm buday kepekli erlenlerde 30 Cde 5 271 hastane
gnlk inkbasyon sonunda maksimum hcre d proteaz aktivitesine ulamtr. Azot kaynaklarnn T. atroviridae TEM H3 proteaz retimi zerine etkisi incelenmi ve en iyi azot kaynann NaN03 (% 1 w/w),daha sonra ise NH4Cl (%1 w/w) olduu bulunmutur. Ham proteaz ekstraktnn EDTA ve PMSF gibi proteaz inhibitrleri ile farkl oranlarda inhibe olmas T. atroviridae TEM ekstraselller proteaz ekstraktnn metallo ve serin proteaz karmndan olutuunu gstermitir. Kazein kullanlarak yaplan aktivite lmlerinde bir birim proteaz aktivitesi reaksiyon koullarnda dakikada 1mol tirozin oluturan enzim miktar olarak ifade edilmitir. Anahtar Kelimeler: Trichoderma atroviridae, proteaz, kat kltr fermentasyonu PM 088 Serbest ve Tutuklanm Fungus Peletlerinin Lakkaz retim Yeteneklerinin Zeytin Ya Fabrikas Atk Suyu ve Vinas Ortamnda Aratrlmas Elif APOHAN, zfer YELADA nn niversitesi, Eitim Fakltesi, Biyoloji Blm, Malatya eapohan@inonu.edu.tr lkemizde zeytin ya ve alkol fabrikalarnn pek ounun artm sistemi mevcut deildir ve bu nedenle oluturulan atk sular direkt olarak doaya verilmektedir. Her iki atk su yksek organik ierie sahiptir. Zengin ierikleri nedeniyle atk sularn deerlendirilmesi ve bu srete biyolojik iyiletirilmesinin gerekletirilmesi ok nemlidir. Birok endstri kolunda, ekonomik olan maddelerin (enzimler, antibiyotikler, bitki byme hormonlar ve organik asitler v.d.) retiminde allagelmi yntemler kullanlmakla birlikte, son yllarda gerek laboratuvar koullarnda gerek pilot dzeyde yaplan almalarda eitli tutuklama ilemleri gerekletirilmeye balanmtr. Tutuklanm hcrelerin serbest hcrelere gre pek ok avantajnn olduu bilinmektedir ve bu avantajlar, biyoteknolojik uygulamalarda da pek ok avantaj beraberinde getirmektedir. Bu almada, beyaz rkl funguslar (Funalia trogii ve Trametes versicolor) aljinat jel, aktif karbon ve am kozalana tutuklanarak kullanlmtr. Vinas ve zeytin ya fabrikas atk suyu ortamnda serbest ve tutuklanm peletlerin lakkaz retim verimi ve tekrarl kullanm saylar saptanmtr. Aljinat jele tutuklanm F. trogiinin vinas ortamnda tekrarl kesikli srete kullanm says artm ve enzim retimi de toplamda 8 kat artmtr.
Anahtar Kelimeler: Vinas, zeytin ya fabrikas atk suyu, lakkaz, tutuklanm fungus PM 089 Tbbi neme Sahip Ganaoderma lucidium Mantarnn Sporlarnn imlendirilerek Bu Sporlardan Monokaryonlarn Eldesi, Bu Monokaryonlarn Birbiri le Uyumluluklarnn Aratrlmas ve Dikaryonlarn Elde Edilmesi Emel KARADENZ1, Fatma Esen SARIGLL2, Hatice Aysun MERCMEK3 1 Mahfe Smaz Mah. 1. Sok. Metin Apt. Kat:1 No:2 Seyhan, Adana 2 Grsel Paa Mah. 129. Sok. No:11 Seyhan, Adana 3 Turgut zal Bulvar Ruh Sal Kars Aysun Apt. 7/14 Seyhan, Adana ekaradenizster@gmail.com Bu almada laboratuar koullarnda retmi olduumuz tbbi neme sahip Ganoderma lucidiumun toplanm sporlarndan alnan yaklak bir ze spor sulandrlrak kat CYM (Complete Yeast Medium) besiyerine yayma yoluyla ekilir. Hergn mikroskop altnda incelenerek tek dm ve imlenmi sporlar yeni besiyerine aktarlr ve gelimeye braklr. Geliimini tamamlama srecinde sporun imlenerek meydana getirmi olduu hifler mikroskop altnda incelenerek Connecting Clamp (Kanca Yaps) yaps olup olmadna baklrak, bu yaplar iermeyenler iaretlenir ve bu ekilde monokaryonlar elde edilir. Misel oluumlarn tamamlayan bu sporlarn her birinden alnan misel paralar ayn besiyerinde yan yana gelimeye brakldnda birbiriyle temas edinceye kadar byyen misellerin aralarnda youn bir misel kitlesi oluturanlarn bu youn misel blgelerinden bir miktar rnek alnarak geliime braklr ve geliim srecinde milroskop altnda incelenip Connecting Clamp yaps gzlenerek dikaryonlar elde edilir. Anahtar Kelimeler: Ganoderma lucidium, monokaryon, dikaryon, connecting clamp PM 090 Kombuchann Fungus Misel Geliimine Etkileri Perihan GLER, Emine YALIN, Fatih KUTLUER Krkkale niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Yahihan, Krkkale perihangler@yahoo.com Kombucha ya da Kombu olarak anlan Manchurian mantar Uzak Douda uzun yllardr 272
kullanlmakta olup batdaki poplerlii olduka yenidir. lkemizde henz ok fazla tannmayan Kombu mantar Dnya da gda sanayinde, kozmetik alannda, alternatif tp alannda kullanlmaktadr. Birok hastala iyi geldii bildirilen ancak lkemizde ok fazla alma yaplmayan Kombu mantarnn ekstresinin fungus misel geliimine etkileri bu almann konusunu oluturmutur. Kombu mantar ekstresi 1lt suya 60 gr eker ve siyah ay ilavesi ile hazrlanan ortamda gelitirilen Kombu mantarnn fermentasyonu sonucu elde edilmitir. Elde edilen ekstre 0, 100, 150, 200cc olarak patates dekstroz agar besiyerine ilave edilmitir. Hazrlanan agarl ortamlara Polyporus versicolor ve Morchella esculenta nn 8mm apndaki miselyal agar diskleri inokule edilmitir. Polyporus versicolor 30Cde Morchella esculenta 23Cde 1 hafta sre ile gelitirilerek misel geliimleri incelenmitir. nkbasyon sresi sonunda kontrol grubundaki gelime Kombu mantar ekstresi ilave edilen ortamlara gre olduka iyi olmutur. Ekstre ilave edilen besiyerlerinden 100cc ve 150cc konsantrasyonlarda misel geliimi gzlenirken 200cc ilave edilen besiyerinde gelime gzlenmemitir. Elde edilen veriler makroskobik olarak grntlenmitir. Anahtar Kelimeler: Kombucha mantar, Kombu mantar, Polyporus versicolor, Morchella esculenta, misel geliimi PM 091 Endofit Bacillus Sularndan Ksilanolitik Bir Enzim Olan Ksilanazn retimi ve Ksm Karakterizasyonu Ayegl ERSAYIN YAINOK, Feride ffet SAHN, Mehmet HABERAL Bakent niversitesi Transplantasyon ve Gen Bilimleri Enstits, Atatrk Bulvar, Kazan/Ankara aeyasinok@baskent.edu.tr Ksilan bitki hcre duvar hemisellozik yapsnn nemli bir bileeni olup molekln ana iskeletini -D-1,4 bayla birlemi ksilanopiranositler oluturmutur. Asetil, arabinosil and glukuronosil yan zincirlerin ana yapya balanmas molekl kompleks bir polimer yapmtr. Ksilann hidrolozinde hidrolitik enzimler sinerjik alrken, molekln ana iskeletinin hidrolizinde en etkili enzim endo--1,4-ksilanazdr (ksilanaz; EC 3.2.1.8). Bir ok kf ve bakteri sular ksilanaz enzimini eitli seviyelerde retebilmektedir. Baz ksilanazlar, yapsnda farkl miktar ve eitte ksilan bulunduran tarmsal atklarn biyo-evirim yolu ile deerlendirilmesi ve tek hcre proteini, yakt gibi deerli rnlerin eldesi ileminde kullanlmaktadr.
Enzimin ayrca biyobeyazlatrma ileminde, gda ve yem sanayiinde kullanm, ksilanaza ve ksilann paralama mekanizmasna olan ilgiyi arttrmtr. Buna bal olarak, bir ok bilimsel aratrma yeni ve iyi ksilanaz reticileri bulmaya ve bu reticilere ait ksilanazlarnn karakterizasyonuna ynlenmitir. Bir nceki almamzda, be ayr endstriyel bitki trnden on alt ksilanaz reticisi endofit bakteri izole edilerek, izolatlar eitli biyokimyasal ve mikrobiyolojik testler sonucunda Bacillus olarak tanmlanmtr. Bu almamzda on alt farkl ksilanaz reticisi iinden, en yksek miktarda ksilanaz reten drt izolat (A1, M1, D2 ve T5), ierisinde tek karbon kayna ve indklecisi olarak msr koan ve buday kepei gibi tarmsal atklar (%3; a/h) bulunduran sv besi yerinde oaltlmtr. Bir hafta boyunca fermentasyon ortamndan rneklerde ksilanaz aktivitesi llerek izolatlarn enzim retim profilleri belirlenmitir. Bu profile gre izolatlarn, %3lk msr koan ve buday kabuu zerinde srasyla maksimum 188393 U/ml ve 177-308 U/ml aralnda enzim rettii gzlenmitir. Ayrca, D2 ve M1 izolatlara ait kaba fementasyon zt ksilanaz rnekleri olarak kullanlm ve bu izolatlara ait enzimler ksm karakterize edilmitir. Enzimlerin maksimum aktivitelerinin 70-75C ve pH 7.0-7.5 aralnda olduu saptanmtr. almamzda ayrca ksilanazlarn Michaelis-Menten katsaylar gibi kinetik deerleri de belirlenmitir Anahtar Kelimeler: Endofit, Bacillus, ksilanaz, ksilan, tarmsal atklar PM 092 Mucor hiemalis f. corticolus Lipaznn Saflatrlmas ve Baz Biyokimyasal zelliklerinin Belirlenmesi Serdar LKER1, engl ALPAY KARAOLU1, Ahmet OLAK2 1 Rize niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Rize 2 Karadeniz Teknik niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Kimya Blm, Trabzon serdarulker2000@yahoo.com Funguslarn hcre dna enzim salglama yetenekleri iyi bilinmektedir. Bundan dolay funguslar ekonomik olarak ta nem arz etmektedirler. Bundan dolay, endstriyel adan olduka byk bir neme sahiptirler. Mikrofunguslar arasnda da Mucor cinsi biyoteknolojik olarak byk nem tamaktadr. Bu almada topraktan izole edilen ve daha nce lipolitik aktiviteleri test edilen 15 cinse ait 213 mikrofungus suu arasnda en iyi aktivite gsteren Mucor hiemalis f. corticolus lipaznn 273
saflatrlmas amalanmtr. Enzim amonyum slfat ktrmesinden sonra iyon deiim ve jel filtrasyon kromatografileri kullanlarak saflatrld. Saflatrlan enzim doal ve SDS Poli akrilamid jel elektroforezi kullanlarak gsterildi ve molekler arl yaklak olarak 48 kDa olarak belirlendi. Saf enzimin pH kararll, termal kararl ve baz metal iyonlarnn aktiviteye etkileri incelendi. Anahtar Kelimeler: Mucor hiemalis f. corticolus, lipaz, saflatrma, karakterizasyon P 093 Anoxybacillus sp. HBB 134den Termostabil Lipaz retimi zerine Kltr Koullarnn Etkisi Z. Burcu BAKIR ATELER Adnan Menderes niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Aydn zbakir@adu.edu.tr Lipazlar ve esterazlar deterjan, gda, kat, ila, kat ve sv ya endstrileri, rasemik karmlarn ayrlmas ve biyoyakt retimi gibi ok eitli endstriyel alanlarda yaygn ekilde uygulama alan bulmu nemli biyokatalizrlerdir. Bununla yannda termofilik enzimler zellikle son yllarda byk nem kazanmlardr. Bunun en nemli nedeni, olduka termostabil olmalar ve proteolizis, ekstrem pH veya kimyasal ajanlar karsnda denatrasyona direnli olmalardr. Biyoloji Blm Mikrobiyoloji Kltr koleksiyonunda kaytl bulunan 201 adet termofilik bakteri kalitatif ve kantitatif lipaz aktiviteleri asndan tarand. Bu almada tarama sonucu seilen Anoxybacillus sp. HBB 134n lipaz retimi zerine kltr koullarnn etkisi aratrld. Anoxybacillus sp. HBB 134 65Cde, pH 7.00de 150 rpm hzda alkalamal olarak 72 saat boyunca inkbe edildi ve 24-32. saatler arasnda enzim aktivitesinin maksimum dzeye ulat saptand. Denenen 23 karbon kayna iinde ticari olarak satlan msr ya enzim retimini en ok artran karbon kayna olarak seildi. Enzim retimi zerine eitli organik ve inorganik azot kaynaklarnn etkisi aratrldnda % 0,5 yeast ekstrakt ve % 1 tripton ieren Luria-Bertani (LB) ortamnda en yksek aktivite elde edildi. Enzim retimi zerine balang pHsnn ve scakln etkisi aratrldnda en iyi enzim retiminin pH 6,50de ve 50 Cde gerekletirildii saptand. Anahtar Kelimeler: Anoxybacillus sp., lipaz, esteraz, termofilik
PM 094 Anoxybacillus gonensis T1 Sar Suunun DGlukoz zomeraz Geninin Klonlanmas, Gen rnnn Saflatrlmas ve Karakterize Edilmesi Derya YANMI, Hakan KARAOLU, Ali Osman BELDZ Karadeniz Teknik niversitesi, FenEdebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 61080, Trabzon deryayanmis@yahoo.com D-glukoz izomeraz olarakta yaygn olarak adlandrlan D-ksiloz izomeraz (D-ksiloz ketoizomeraz, E.C. 5.3.1.5) hem D-ksilozun D-ksiluloza izomerizasyonunu hem de D-glukozun D-fruktoza reaksiyonunu katalizler. Sahip olduu yksek ticari nemi nedeniyle enzimin mikroorganizma kaynaklar, biyokimyasal zellikleri, alma mekanizmas, zelliklerinin iyiletirilmesi gibi birok zellii aratrmaclarn ilgi kayna olmutur. Bu almada Anoxybacillus gonensis T1Sar suundan izole edilmi olan D-glukoz izomeraz geni ekspresyon vektrne klonlanm, klonlanan enzim hcre ekstratndan srasyla s oku, iyon deiimi kromatografisi, hidrofobik etkileim ilemleri ile saflatrlm ve biyokimyasal zellikleri ve kinetik parametreleri belirlenmitir. Kmsi 75 mM olan enzimin optimum pHs 6,5, optimum scakl 85Cdir. Enzimin sl kararll ve pH kararll da belirlenmitir. Anahtar izomeraz PM 095 ATPaz zelliine Sahip Olduu Varsaylan Alminyuma Direnlilik Genleri ile Anoxybacillus gonensis G2 Bakterisinin ALR Geninin Karlatrlmas Fatih aban BER1, Hakan KARAOLU2, Sabriye ANAKI2, Ali Osman BELDZ2, 1 Rize niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 53100, Rize 2 Karadeniz Teknik niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 61080, Trabzon fberis@hotmail.com Alminyum, dnya yzeyinde % 8,3 bulunma younluu ile oksijen (% 45,5) ve silisyumdan (% 25,7) sonra en ok bulunan nc elementtir. Toprak pHs 5 ve aasna dtnde, znebilir Al toprak suyuna karmakta ve bu durumda, olduka nemli byme engelleyici faktr olarak karmza kmaktadr. Ar metal olmamasna ramen alminyum, toksik etkilerinin 274 Kelimeler: Anoxybacillus, glukoz
benzerlii nedeniyle birok aratrc tarafndan ar metal kategorisinde deerlendirilir. imdiye kadar kayt altna alnm, 342 alminyum diren proteininin 312 tanesi bakterilerde bulunmaktadr. Bu sonulara ilikin 152 referans kaydn 147 tanesi bu bakterilerde tanmlanmtr. Toplam kaytlarn sadece 72 adedi direk olarak alminyum diren proteini olarak tanmlanmakta, kalan 75 tanesi ise srasyla hipotetik protein (58), alminyum direnliliiyle ilikili sistatiyonin beta liyaz (cystathionine beta-lyase, 13), ExsB ailesi yesi protein (7) ve PP-loop sperailesi ATPaz (1) olarak deerlendirilmektedir. Bu almada, direnlilik ve ATPaz zellii tespit edilmi termofilik Anoxybacillus gonensis G2 bakterisinin alminyum diren geni ile yukarda ad geen proteinler ve PP-ATPaz zelliinde olduu tespit edilen 30 proteinin benzerlikleri tartlmaktadr. Konu ile ilgili yaplan almalarda, Zn+2, Cd+2, Co+2, Hg+2, Pb+2, Ni+2 ve Cu+2 gibi ar metallerin zehirli iyonlarna kar toleransta veya direnlilikte yine ATPazlarn rol aldn grmekteyiz. PP-ATPazlar, hcre dngs kontrolnde yer alan PP-loop ailesinin ATPaz yeleridir ve alminyum direnlilii ile ilikilendirilmektedirler. Proteinin N ucunda kuvvetlice korunmu SGGXD blgesi yer almaktadr. Buna ramen ATPazlarn hcresel toksisitede grevli olmalarna ramen bakterilerde alminyuma direnlilik mekanizmalarnda henz tam olarak hem direnlilik proteini hem de ATPaz zellii birlikte deneysel olarak tespit edilmemitir. Anoxybacillus gonensis G2 bakterisinin alminyum diren proteininin yaplan biyokimyasal karakterizasyonu sonucu ATPaz zelliinde olduu (Km, 98.96 0.55 mM ve Vmax, 28.01 0.13 mg Pi/dak/mg enzim) ve enzimatik aktivitenin 7 mM Al+3 ilavesiyle 2 kat artt tespit edilmitir. PP-loop sperailesi ATPaz zelliine sahip ilgili genlerle olan benzerlii ise CLUSTAL-W2 taramalar ile ortaya konmutur. Bu karlatrmalara gre, proteinler arasnda yksek oranda korunan ALVxFSGGQDSTTCL blgesinde x yerine % 71inde Valin, % 22sinde Izolsin ve % 7sinde Lsin olarak bulunduu ve ortak domainin ise tamamnda SGGQDS olarak yer ald tespit edilmitir. Bu sonulara gre, Anoxybacillus gonensis G2 bakterisinin alminyum diren geninin alminyum ile indklenen PP-loop sperailesi ATPaz yesi olabilecei kantlanmtr. Anahtar Kelimeler: Termofilik Bakteri, Anoxybacillus gonensis, Alminyum direnci, ATPaz.
PM 096 Pseudomonas Trlerinde Lipaz retimi ve Baz Kltrel Parametrelerin Optimizasyonu Fatma AYDOMU ZTRK1, Aysel UUR2 1 stanbul niversitesi, Fen Fakltesi, Molekler Biyoloji ve Genetik Blm, 34134, Vezneciler, stanbul 2 Mula niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 48170, Ktekli, Mula ftmaydogmus@hotmail.com Yaplan bu almada, deiik Pseudomonas trlerine ait toplam 41 suun kalitatif olarak Tribtirin Agar besiyerinde esteraz ve Rhodamine Agar besiyerinde lipaz aktiviteleri tespit edilmitir. Farkl karbon kaynaklar ierecek ekilde hazrlanan Mineral besiyeri bazal ortam olarak kullanlarak sularn lipaz aktiviteleri kantitatif olarak titrasyon metoduyla belirlenmitir. Bu karbon kaynaklarnda en yksek lipaz aktivitesi gsteren 9 su seilerek besiyeri bileimindeki farkl azot kaynaklarnn, inkbasyon scaklnn, besiyerinin pHsnn ve inkbasyon sresinin lipaz aktivitesine etkisi ayn metotla tespit edilmitir. Karbon kayna olarak % 1.5 orannda sentetik trigliserit (tribtirin), hayvansal ya (balk ya) ve baz bitkisel yalar (zeytinya, ayiek ya, msr ya, soya ya, susam ya, ceviz ya, fndk ya, ac badem ya, nane ya, kekik ya, avakado ya, okalipts ya ve yasemin ya) ieren mineral besiyerinde gelitirilen sularn, en yksek aktiviteyi msr ya, zeytinya, susam ya ve nane yanda gsterdii gzlenmitir. Genel olarak sularn, ceviz yanda en dk aktivite gsterdii tespit edilmitir. Msr yann zellikle P. fluorescens trne ait sularn lipaz aktivitelerini artrd belirlenmitir. Yksek aktivite gsteren 9 suun lipaz aktivitesine, % 0.5 orannda baz inorganik (NH4Cl, (NH4)2SO4, NH4NO3, NH4H2PO4, NaNO3 ve KNO3) ve organik (yeast ekstrakt, re, kazein hidrolizat ve tripton) azotun etkisi aratrlmtr. Sularn tamam, NH4Cln azot kayna olarak kullanld Mineral besiyerinde en yksek lipaz aktivitesi gstermilerdir. Sularn tamamnn 30Cde maksimum aktivite gsterdii ancak 70Cde genel olarak sularn lipaz aktivitelerinin azald gzlenmitir. Lipaz aktivitesine besiyerinin balang pHsnn etkisi aratrlm ve sularn tamamnn en yksek lipaz aktivitesini pH 7de gsterdikleri belirlenmitir. pH 9-10dan itibaren sularn lipaz aktivitelerinde d tespit edilmitir. nkbasyon sresinin lipaz aktivitesine etkisi 12-72 saatlik zaman periyodunda aratrlmtr. Sularn tamamnn 24 saatlik inkbasyon sresi sonunda maksimum aktivite gsterdikleri ancak 24 saat zeri inkbasyon sresinin genel olarak lipaz aktivitelerini olumsuz etkiledii gzlenmitir. 275
almada, P. fluorescens MU 182, 29.79 U/g deeri ile en yksek lipaz aktivitesi gstermitir. Bu suun maksimum lipaz retimi, 30C scaklkta, pH 7de, 24 saatlik inkbasyon sresi sonunda karbon kayna olarak msr ya, azot kayna olarak NH4Cl ieren Mineral besiyerinde salanmtr. Anahtar Kelimeler: optimizasyon PM 097 Pseudomonas , Lipaz,
PM 098 Staphylococcus epidermidis ve Staphylococcus aureus a Ait Qurom Sensing Sinyal Molekllerinin Lactobacillus lactisin Nisin retimi zerine Etkisi (quorum sensing crosstalk analizi) Murat K. AVCI1 , . Yavuz SEZEN1, Filiz GREL2, Mine Gl EKER1, Turul DORUK1, idem LER1, Fatih AKYOL1, zcan BUDAK1
1
Atksulardan Reaktif Boyalarn Gideriminde Synechocystis sp. Kullanm Pnar KARACAKAYA, Gnl DNMEZ Ankara niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, 06100, Beevler, Ankara pinarkaracakaya@gmail.com Endstriyel atksular evreye artlmadan verildiinde ierdikleri eitli boyalar nedeniyle nemli lde evre kirlilii oluturmaktadrlar. Sanayilemenin giderek artmasyla birlikte, doada kendi kendini temizleme olarak bilinen sre, atk suyun temizlenerek yeniden kullanmn imkansz klmaktadr. Bu nedenle atksulardan ar metal ve boyalarn uzaklatrlmas gerekmektedir. eitli mikroorganizmalarla bu tip kirleticilerin ortamdan uzaklatrld bilinmektedir. Mogan glnden (Ankara) izole edilen Synechocystis sp. ile yaplan denemelerde, Rective Black B, Remazol Blue ve Reactive Red ieren BG11 besiyerindeki boya giderimi, farkl pHlarda (7.5, 8.5, 9.5) ve boya konsantrasyonlarnda belirlenmitir. Denemeler 250 mllik erlenlerdeki 100 mllik besiyerinde 30 C de ve 2400 lks srekli k altnda iklim dolabnda (Lab-line) yaplmtr. Synechocystis sp. nin en iyi kapasite ile giderim yapt pH derecesi, Remazol Blue ve Reactive Black B iin pH 8.5, Reactive Red iin ise pH 9.5 olarak bulunmutur. Synechocystis sp. 25 mg l-1 boya konsantrasyonunda Remazol Blue boyasn % 23.13, Reactive Black B boyasn % 13.65 ve Reactive Red boyasn ise % 34.36 orannda ortamdan uzaklatrmtr.
Gebze Yksek Teknoloji Enstits, Mikrobiyoloji Laboratuvar, Gebze, Kocaeli 2 stanbul niversitesi, Fen Fakltesi, Molekler Biyoloji ve Genetik Blm, stanbul muratkemal@gmail.com
Quorum sensing (QS), bakterilerin autoinducer denilen sinyal moleklleri araclyla, ortamdaki hcre/sinyal molekl younluuna bal olarak iletiim kurabilmelerini salayan bir mekanizmadr. lk kez 1960larda, biyolminesans yapan Vibrio fischeri de kafedilen QS mekanizmas daha sonraki yllarda bir ok bakteride/olayda da kefedilmitir. Farkl dnemlerde, deiik trlerle, birbirinden bamsz olarak yaplan aratrmalarda elde edilen sinyal molekllerinin benzer olmas dikkatleri daha fazla lde bu konuya ekmitir. Zamanla bu mekanizma, ayn tre ait bakteriler arasnda bir lisan olarak kabul edilmi ve bu dilin/ifrelerin zlmesi iin ok ynl aratrmalar yaplmtr. Ayrca QS mekanizmas sadece bir tre ait bakteriler arasnda deil, farkl trler arasnda hatta prokaryot-karyot arasnda da kefedilmitir. Bu nedenle QS mekanizmas tarm, gda, hayvanclk, tp, farmakoloji ve biyoteknoloji gibi bir ok bilim dalnn odak noktas haline gelmitir. QS, zellikle bakterilerin kommensal ve patojen formlar arasnda tercih yapmalarn salayan bir mekanizmadr. Bu nedenle eitli enzimlerin, toksinlerin ve antibiyotiklerin retimi, patojenitenin basklanmas ve ila tasarm gibi hayati konularda QS mekanizmasnn imzas grlmektedir. Bu almada zellikle hastane kaynakl (nosocomial) hastalklarn ba etkeni olmakla birlikte st gibi gdalarda yaygn olarak grlen Staphylococlar kullanlmtr. Lactococcus lactis ise gnmzde doal gda koruyucusu olarak kullanlan tek bakteriyosin olan nisin antibiyotiini retmektedir. lk olarak Staphylococcus epidermidis ve Staphylococcus aureusa ait reme erileri (OD600xZaman grafii) belirlenerek, farkl bakteri younluunun elde edilecei sreler tespit edilmitir [rnein lag faz (t1 ), eksponansiyel faz 276
balangc (t2) ve sonu (t3)]. Bakteriler, belirlenen sre says kadar (rnein t1, t2, t3 srelerinin her biri iin 1 adet) sv besi yerinde remeye braklmtr. Her bir besi yeri, srayla belirlenen srenin (t1, t2, t3) sonunda santrifj edilmitir. Kltr st svlar sadece sinyal peptitleri ierecek ekilde zel filtrelerle szlecek ve bu molekllerin varl HPLC ve/veya SDS-PAGE yntemiyle tespit edilecektir. Bu ekilde hazrlanan kltr st svlar Lactococcus lactis in ekilecei sv ve kat besi yerlerine eitli aamalarda ilave edilerek nisin antibiyotiinin retim kapasitesinde bir art veya azala neden olup olmad zerinde almalar yaplmtr. Staphylococcal kltr st svlarnn hazrlan ekli ve bu svlarn L. lactis zerine ilave edilme aamalar (yntemleri) bu almann kritik (stratejik) noktasn oluturmaktadr. Elde edilen sonulara (inhibisyon zonlarnn aplarndaki deiime) baklarak, tbbi ve endstriyel neme sahip iki cins arasnda QS mekanizmas asndan korelasyon olup olmad deerlendirilecektir. Bugne kadar QS ile ilgili, dorudan tre zg bir ok alma yaplmtr: ok sayda trn QS mekanizmasn kullanp kullanmad, kullanyorsa sinyal moleklnn yaps ve sinyalleri alglama mekanizmalar, bu mekanizmayla ilgili genler ve bu genlerin ekspresyon mekanizmalar vsBunun yan sra bir cinse ait yakn trler arasnda QS mekanizmas asndan bir etkileim olup olmad da aratrlmtr (quorum sensing cross talk). Ancak burada yaplacak aratrmann ana noktas literatrde halen bir bilinmeyen olarak bulunmaktadr. Dolaysyla bu aratrmann sonunda literatrdeki bu boluun doldurmas ve elde edilecek sonulara bal olarak ileride yaplmas planlanan genetik ve biyoteknolojik almalar iin bir alt yap oluturulmas hedeflenmektedir . Anahtar Kelimeler: Quorum sensing, cross-talk, Staphylococcus aureus, S. epidermidis, Lactococcus lactis, nisin, biyoteknoloji, reme erisi, hcre younluu, sinyal peptitleri, delta toksin, HPLC, SDS-PAGE.
PM 099 Deniz Sedimentinden zole Edilen Streptomyces Marac 14 Suundan Organik zgen Varlnda Kararl Alkali Proteaz retimi Ata UZEL1, Elif Esin HAMES KOCABA2, Asl KAAR3 1 Ege niversitesi, Fen fakltesi, Biyoloji Blm, Temel ve Endstriyel Mikrobiyoloji Anabilim Dal, 35100, Bornova, zmir. 2 Ege niversitesi, Bilim Teknoloji uygulama ve Aratrma Merkezi, 35100, Bornova, zmir 3 Dokuz Eyll niversitesi, Deniz Bilimleri ve Teknoloji Enstits, Bak Bulvar, No: 32, nciralt, zmir atac.uzel@ege.edu.tr zmir Glbahe krfezi 25 m derinlikten steril 50 mllik falcon tplerine alnan 6 adet sediment rneinden alkalifilik aktinomiset izolasyonu yaplmtr. zole edilen aktinomisetler %1 Skim milk ieren Aktinomiset zolasyon Agarda hcre d proteaz aktivitesi bakmndan taranmtr. yi bir proteaz reticisi olan Marac 1-4 suunun deniz suyu ieren (SWFM) ve distile su (FM) ieren fermantasyon ortamlarndaki proteaz retimi karlatrlmtr. SWFMdeki proteaz aktivitesi FMdekine gre nemli derecede daha yksek bulunmutur (p<0,1). Karlatrlan 11 karbon ve 8 azot kayna arasndan en iyi enzim aktivitesi skroz ve pepton ile elde edilmitir. Ayrca eitli organik zgenlerin varlndaki enzim aktivitesi de aratrlm ve enzimin log Po/w deeri 3,1 ile 5,6 arasndaki organik zgenlerin (siklohekzan, hekzan, izooktan, oktan, dekan) mevcudiyetinde kararl olduu ve zgen iermeyen kontrollerden daha iyi aktivite gsterdii belirlenmitir. Son olarak, retim ortamnda distile su yerine deniz suyunun bulunmasnn daha iyi aktivite ve kararllk iin gerekli olduu bulunmutur. Anahtar Kelimeler: Deniz sedimenti, aktinomiset, alkali proteaz, organik zgen
277
PM 100 PM 101 TK4 DNA Polimeraz I Enzimin Zincir Uzaklatrma Aktivitesi ve ddNTPye lgisinin Mutasyonel Analizi Cemal SANDALLI1, Kamalendra SNG2, Mukund J. MODAK2, Sabriye ANAKI3, smail DEMR3, Ali Osman BELDZ3, 1 Rize niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 53100, Rize 2 Department of Biochemistry and Molecular Biology, UMD-New Jersey Medical School, Newark, NJ-USA 3 Karadeniz Teknik niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 61080, Trabzon csandalli@yahoo.com Kalp zincir zerinde primer sentezi ilerlerken, sentezin ilerisinde bulunan ve kalba hibridize olmu DNA, bloklayc DNA olarak isimlendirilir ve DNA polimeraz enzimleri sentezin ilerlemesini engelleyen bu tr bir DNA ile karlatklarnda farkl karakteristik gsterirler. Bununla beraber DNA polimeraz I enzimleri dNTP ve ddNTPleri birbirinden ayrmada da farkllk gsterirler. Gca TK4 DNA polimeraz I enziminin ddNTPye ilgisi ve zincir deitirme aktivitesi hem yaban tip enzim ile hem de bu aktivitelerden sorumlu olabilecek iki adet amino asitin mutasyonlar ile deitirilmesi sonucu saflatrlan mutant enzimler (Y721F ve F712Y) kullanlarak incelendi. 721 nolu Tirozin aminoasiti zincir deitirme aktivitesini incelemek iin Fenilalanine, 712 nolu Fenilalanin aminoasiti ddNTP ilgisini incelemek iin Tirozin aminoasitine dntrld. Yaban tip enzim ile ddNTPye ilgi incelendiinde 1:140 orannda (dNTP:ddNTP) dNTP ve ddNTP arasnda fark olmasna ramen Gca TK4 DNA polimeraz I enzimin eer ilgili ddNTPnin ortamada dNTP formu varsa, enzimin ilgisinin dNTP formuna ynelik olduu belirlendi. Y712F mutant enzim ile ddNTPye ilgi deneyleri yapldnda enzimin dNTPye olan ilgisinin ddNTPye dnt ve 20:1 orannda (dNTP:ddNTP) dahi enzimin ddNTPyi tanyp senteze uygun olarak sraya ekledii ve sentez reaksiyonunun sonland belirlendi. Yaban tip Gca TK4 DNA polimeraz I enzimin zincir uzaklatrma aktivitesi, bu aktiviteden sorumlu olabilecek Y721F mutant enzim ile birlikte, E.coli DNA polimeraz I ve Mtb DNA polimeraz I kontrol olarak kullanlarak aratrld. Yaban tip enzimin zincir deitirme aktivitesine sahip olduu ve mutasyon ile bu zelliinin daha da artt belirlendi. Anahtar Kelimeler: DNA polimeraz I, Zincir Uzaklatrma, Mutasyon ve ddNTP Hava rneklemesi ile zole Edilen Bir Fungal zolatn Ligninolitik Enzim Aktivitelerinin Aratrlmas Bar PAZARBAI, Ali KOYT, hsan YAA, Gven ZDEMR, smail KARABOZ Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Temel ve Endstriyel Mikrobiyoloji Anabilim Dal, 35100, Bornova, zmir bpazarbasi@hotmail.com Bu almada hava rneklemesi ile izole edilen bir fungus izolatnn (H1) ligninolitik enzim aktiviteleri aratrlmtr. zolat H1, ABTS ve guaiacolun kullanld nitel lakkaz taramalarnda 10. gnde srasyla 90 mm ve 26 mm substrat oksidasyon zon aplar oluturduu grlm ve koloni dna taan oksidasyon zonlarnn, izolatn ligninolitik enzimlerinin hcre d olduunun bir indikatr olarak kabul edilmitir. En iyi lakkaz retim koullarnn belirlenmesi iin 3 farkl retim ortam (G.A.E., Niasta-yeast ekstrakt, Tien ve Kirk) kullanlmtr. Niasta-yeast ekstrakt besiyerinde ortam pH deitirilerek optimum ligninolitik enzim retiminin gerekletii pH deeri belirlenmitir. Niasta-yeast ekstrakt besiyerinde 27oCde, pH 3.0de ve 150 rpmde yaplan fermentasyonlarda izolat H1in 6. gnde 668 U/L lakkaz (E.C 1.10.3.2) aktivitesi ve 209 U/L mangan peroksidaz (E.C 1.11.1.13) aktivitesi saptanmtr. Lignin peroksidaz (E.C. 1.11.1.14) aktivitesi saptanmamtr. Bir birim enzim aktivitesi reaksiyon koullarnda dakikada 1mol substrat oksitleyen enzim miktar olarak ifade edilmitir. Anahtar Kelimeler: Lakkaz, mangan peroksidaz, lignin peroksidaz, fungus, hava rneklemesi PM 102 Bacillus megaterium RSKK 5117 Suunun Melas BesiortamndaBiyopolimer retiminin Belirlenmesi Nihal EDZ, Yavuz BEYATLI Gazi niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 06500, Teknikokullar, Ankara nediz@gazi.edu.tr Mikrobiyal ekzopolisakkaritler (EPS), gda, farmastik, petrol ve dier endstrilerde geni bir uygulama alanna sahiptir. Ekzopolisakkaritler (EPS) bakteri tarafndan enerji kayna olarak kullanlmamasna ramen mikroorganizmalar veya ortam kurumaya kar koruduu, ortamdaki metal iyonlarnn tutulmasn salad ve bakteri-faj 278
ilikilerinde adesif ajan olarak rol oynad tespit edilmitir. Ekzopolisakkaritler mikroorganizmalarn birbirine ve dierlerine ve kat yzeylere tutunmasn salayan polimerik yaplardr. Polihidroksibtirat (PHB) azot, fosfor ve oksijenin snrlandrld stres artlar altnda birok bakteride bulunan ve uygun olmayan reme koullarnda sentezlenen depo materyalidir. Son yllarda PHB biyoplastik madde olarak endstriyel nem kazanmtr. PHB nin endstriyel lekte retim maliyetinin ykseklii bu polimerin retimini snrlandrmaktadr. Bu almada Bacillus megaterium RSKK 5117 suunun PHB retimi zerine farkl karbon (melas, glukoz, skroz, fruktoz, laktoz ve peyniralt suyu) ve farkl azot (beef extract, yeast extract, (NH4)2.SO4, glycin, L-cystein ve protease pepton) kaynaklarnn etkisi incelenmitir. Bakterinin PHB retimi spektrofotometrik olarak 235 nm dalga boyunda llerek belirlenmitir. En yksek PHB retimi karbon kayna olarak melas kullanldnda 1,23 g/L olarak belirlenmitir. Azot kayna olarak beef extract kullanldnda dier azot kaynaklarna gre PHB retiminin daha yksek olduu ve suun bu ortamda 0,81 g/L PHB rettii tespit edilmitir. Suun farkl melas konsantrasyonlarnda ve farkl inkbasyon srelerinde PHB ve EPS retimleri aratrlmtr. Suun EPS retimi fenol-slfirik asit metoduna gre 490 nm dalga boyunda spektrofotometrik yntemle belirlenmitir. Bakterinin en yksek %66,67 PHB verimi %2,5 melas konsantrasyonunda 24. saatte gzlenmitir. Suun en yksek 110 mg/L EPS retimi %1,5 melas konsantrasyonunda 48. saatte tespit edilmitir. PM 103 Baz Bacillus Trlerinin Antibiyotik Direnlilii, Proteaz, Amilaz Aktivitelerinin ncelenmesi Nihal EDZ, Yavuz BEYATLI Gazi niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 06500, Teknikokullar, Ankara nediz@gazi.edu.tr Bu almada 9 adet Bacillus suunun antibiyotik direnlilii ve baz enzimatik aktiviteleri aratrld. Bakterilerin antibiyotik direnlilikleri disk difzyon metodu kullanarak NCCLS standardna gre 19 antimikrobiyal ajana kar test edildi. Test edilen sular penisiline %88,9; ampisiline ve rifampine %77,8; teikoplanine 30a %66,7 diren gsterdi. Eritromisine %66,7 ve sefoksitine %33,3 yar duyarl ve sefazolin %92,6; imipenem 10, tetrasiklin ve kloromfenikole %88,9 duyarllk gsterdi. Penisilin tm sulara kar antimikrobiyal aktivite gstermitir. Bacillus subtilis F1 suu 19 antibiyotikten dokuzuna
(amoksisilin, eritromisin, penisilin, trimetoprim, amoksisilin-klavulonik asit, ampisilin, kanamisin, teikoplanin, imipenem, rifampin) kar oklu diren gsterdii belirlenmitir. Ayrca, B. licheniformis P26 suu sekiz antibiyotie (gentamisin, amoksisilin, eritromisin, penisilin, trimetoprim, ampisilin, kanamisin ve rifampin) oklu diren gstermitir. Sularn proteolitik aktivitesi skim milk agar kullanarak kuyu ve damlatma yntemiyle belirlenmitir. En yksek proteolitik aktivite B. pasteurii P2 de 18,1 mm, en dk aktivite B. subtilis F1 suunda 5,7 mm zon ap olarak tespit edildi. Sularn amilaz aktivitesi niasta besiyerinde belirlenmi ve sularn tmnn amilaz aktivitesine sahip olduu gzlenmitir. PM 104 Pseudomonas spp. Sularnn Baz kincil Metabolit retimlerinin Belirlenmesi Dilad ONBALI1, Belma ASLIM2 Kastamonu niversitesi, Eitim Fakltesi, lkretim Blm, Fen Bilgisi Eitimi, Kastamonu 2 Gazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 06500, Teknikokullar, Ankara dilsad@gazi.edu.tr
1
Bu almada, atk su ve topraklardan izole edilmi ve tanmlanmas yaplm 20 adet Pseudomonas cinsine ait bakteri sular kullanlmtr. Bu sularn baz ikincil metabolit retimlerinin belirlenmesi amalanmtr. Bu amala almada kullanlan Pseudomonas sularnn pigment oluumlar, pigment retimlerini aktive eden eitli besiortamlarndaki petrilerde kolonilerin renk deiimlerine gre kalitatif olarak belirlenmitir. Kullanlan bu farkl besiortamlar iinde en iyi pigmentasyon Pseudomonas Agar Base CN Supplement besiortamnda gzlenmitir. Bunun yan sra P. aeruginosa sularnn piyosiyanin retimleri ve ramnolipid retimleri kantitatif olarak, spektrofotometrik yntemle tespit edilmi ve piyosiyanin retimlerinin 2,11-10,10 g/mL ve ramnolipid retimlerinin ise 219-521 mg/L arasnda deitii bulunmutur. Anahtar Kelimeler: Pseudomonas, piyosiyanin, ramnolipid
279
PM 105 Topraktan zole Edilen Baz Streptomycetes sp. Trlerinin Patates Bcei (Leptinotarsa decemlineata (Say, 1824) (Coleoptera, Chrysomelidae) Ergin ve Larvalarna nsektisidal Etkileri mer ERTRK1, Murat KORKMAZ1, Derya GREL2 Ordu niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Ordu Ondokuz Mays niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Samsun oseerturk@hotmail.com Leptinotarsa decemlineata (Say, 1824) (Coleoptera, Chrysomelidae) nemli patates zararlsdr. Son yllara kadar bu zararl ile mcadele daha ok kimyasal yntemler kullanlmtr. Gnmzde kimyasallarn evreye olan zararl etkilerinin anlalmas, aratrclar daha etkili ve gvenli kontrol ajanlarn bulmaya yneltmitir. Bu almada, topraktan izole edilen 37 adet Streptomycetes sp. suundan elde edilen deiik solsyonun(A,B,C) L. decemlineata ergin ve larvalarna(1-4 evre) kar biyolojik mcadele ajan olarak gelitirilmesi amalanmtr. Bu almada L. decemlineata erginleri zerinde en fazla insektisidal etkiyi 7002 nolu sutan hazrlanan B solsyonu %56.4 orannda, 1325 nolu sutan hazrlanan C solusyonu %46.2, 4011, 2033 ve 1483 nolu sutan hazrlanan A solusyonu ise %35.9 orannda gstermitir. L. decemlineata larvalar(1-4. evre) zerine en fazla insektisidal etkiyi 3024 nolu sutan hazrlanan B solsyonu %96.6, 1483 ve 1282 numaral sulardan hazrlanan A solusyonlar %93.1 orannda gstermitir. Sonu olarak yksek insektisidal etkileri tespit edilen streptomycetes sularndan elde edilen solusyonlar L. decemlineata larvalarnda(1-4. evre) nemli derecede lmcl etki gstermitir. Dolaysyla tespit edilen bu bakteri sularnn biyolojik kontrol ajan olarak kullanlma potansiyeli vardr. Anahtar Kelimeler: Leptinotarsa decemlineata, Streptomycetes sp sular, Biyolojik Kontrol, Coleoptera
PM 106 Fe(III) ve Cu(II) metal iyonlarnn Phanerochaete chrysosporium biyoktlesi ile sucul ortamdan uzaklatrlmas Fadime YILMAZ1, Emine ZTRK1, Fatih KUTLUER1, Kltiin AVUOLU2, Emine YALIN1, Aysun ERGENE1 1 Krkkale niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Krkkale 2 Giresun niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Giresun y.fadime@gmail.com Bu almada, Phanerochaete chrysosporium ile Fe(III) ve Cu(II) metal zeltilerinin biyosorpsiyon ilemi tek ve iki bileenli sistemlerde allmtr. Fe(III) ve Cu(II) iyonlarnn biyosorbsiyonu zerine pH, iyonlarn birlikte varlnn etkileri, biyosorbsiyon baslang deriimi aratrlmtr. Fe(III) biyosorbsiyonu iin optimum pH 2.0 olarak belirlenmitir, buna karsn Cu(II)'n daha yksek giderimi pH 3.0'te gzlenmitir. Balang biyosorbsiyon hzlar ve denge metal giderimi, dier metal iyonunun artan deriimi ile azaldndan, her iki mikroorganizma zerinde Fe(III) ve Cu(II)'n karlkl etkileimlerinin antogonistik olduu bulundu. Anahtar Kelimeler: Demir, bakr, Phanerochaete chrysosporium PM 107 Pleurotus eryngii (DC. ex Fr.) Quel.in Kltr in Lokal Tarmsal Atklarn Deerlendirilmesi Sevda KIRBA, Mehmet AKYZ Frat niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Elaz skirbag@firat.edu.tr Bu almada; P. eryngii (DC. ex Fr.) Quel.in kltr iin lokal tarmsal atklarn deerlendirilebilme imkanlar aratrlmtr. Ana kltrn oaltlmasnda; % 2.0 malt-ektrakt agar, tohumluk misel (spawn) oaltlmasnda ise buday taneleri kullanlmtr. Bazidiokarp eldesi iin; kompost ortam olarak; Buday sap (BS), Soya Sap (SS), Msr sap (MS), Pamuk sap (PS), Fasulye sap (FS), Dar Sap (DS) ile Pirin Kepei (PK) kullanlmtr. Bu amala, kompost ortam; BS, BS-SS, BS-MS, BS-PS, BS-FS ve BS-DS (1:1) oran ile bunlara katk maddesi olarak PKnin % 10.0 ve 20.0lik dozlar ilave edilerek hazrlanmtr. P. eryngiide misel geliimi; en ksa sre 8.0 gnle BS-FS (1:1) + % 10.0 PKde, en uzun sre 12.6 gn olarak BS-PS (1:1) + % 10.0 280
PKde elde edilmitir. P. eryngiinin primordium oluumu; en ksa sre 26.2 gnle BSde, en uzun sre ise 44.2 gn ile BS-MS (1:1) + % 20.0 PKde saptanmtr. P. eryngiide ilk hasat; en erken 37.4 gn ile BSde, en uzun sre ise 54.8 gnle BS-MS (1:1) + % 20.0 PKde gzlenmitir. Toplam hasatta; en dk verim (% 70 nem ieren 100 g kompostta) 14.4 g olarak BSde, en yksek verim ise 25.6 g ile BS-DS (1:1) + 10.0 % PKde elde edilmitir. En yksek Biyolojik etkinlik dzeyi (BE) % 85.2 ile BS-DS (1:1) + % 10.0 PKde, en dk BE ise % 48.0 ile BSde saptanmtr. Sonu olarak, deiik lokal tarmsal atk rnlerin P. eryngiinin kltr iin kolaylkla kullanlabildii saptanmtr. Anahtar Kelimeler: Tarmsal atklar, kltr mantarcl, P. eryngii PM 108 Toprakdan zole Edilen Baz Fungal Organizmalarn Tekstil Boyalarnda Renk Giderimi Potansiyellerinin Aratrlmas Halil BIYIK1, Erbil KALMI2, Gamze BABLBL1, Taner YONAR2, Fatih KALYONCU3, Erman ORYAN1, znur KO1 1 Adnan Menderes niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 09010, Aydn 2 Ege niversitesi, Mhendislik Fakltesi, Biyomhendislik Blm, 35100, Bornova, zmir 3 Celal Bayar niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 45030, Muradiye, Manisa hhalilb@gmail.com Bu aratrmada tekstil atk sular dearj ile kirlilie maruz kalan topraklardan izole edilen fungal trlerin boya giderimi kapasiteleri ile daha nce denenmemi baz Pleurotus trlerinin de dekolorizasyon yeteneklerini aratrmay ve elde edilen sonular literatrde belirtilen referans deerler ile mukayese etmeyi amaladk. Aydn, zmir ve Manisa illerindeki tekstil atklarnn artlmadan brakld veya kirliliin youn olduu bu blgelerdeki 14 ayr istasyonlardan mevsimsel olarak toprak rnekleri alnm. Toprak rneklerinin toplam tuz, pH ve organik madde miktar ve fungal ykleri tespit edilmi. Topra Sulandrma Yntemi ile mikrofunguslarn izolasyonlar yaplm. Renk giderim potansiyeli yksek olan mikrofungus trlerinin morfolojik ve biyolog sistem ile tanlar yaplmtr. TBTAK-AYDA-104Y393 Nolu Proje Destei le Yrtlen Bir almadr. Anahtar Kelimeler: Dekolorizasyon, fungi, tekstil, boyar madde
PM 109 eitli Aspergillus niger Sularndan nvertaz Enziminin retim Koullarnn Aratrlmas Tuba SUBAIOLU, Nermin Hande RKMEZ, Il SEYS, Emir CANSUNAR Hacettepe niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Genel Biyoloji ABD, ANKARA ttugrul@hacettepe.edu.tr nvertaz, gda endstrisinde kullanlan nemli bir enzim olup, bitkiler, mayalar ve baz filamentz funguslar tarafndan sentezlenmektedir. Dk kalorili tatlandrclar, veya serumda kolesterol ve lipid miktarlarn drmek iin kullanlan maddelerin retiminde rol oynarlar. Gnmzde bu enzimlere olan ilgi, olduka artmtr. Bu almada, laboratuar kltrlerimizde bulunan 9 farkl Aspergillus niger suundan invertaz enzimi eldesi alld. Bu funguslar invertaz retimi iin hazrlanan besiyerinde retildi ve invertaz enzimi retimi asndan tarand. Aralarndan en yksek enzim aktivitesi gsteren su, Aspergillus niger T4 olarak belirlendi ve seilen bu fungus ile almalara devam edildi. retim artlarnn optimize edilmesi iin baz fizyolojik koullar aratrld. Anahtar Kelimeler: Aspergillus niger, fungus, invertaz, enzim retimi PM 110 Penicillium citrinum HBF62 Ekstrasellular Amilazn Karakterizasyonu Kubilay METN, znur KO, Z. Burcu BAKIR ATELER, H. Halil BIYIK, Adnan Menderes niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm Aydn kmetin@adu.edu.tr Biyoloji Blm Mikrobiyoloji Kltr koleksiyonunda kalitatif amilaz taramasnda seilen Penicillium citrinum HBF62nin fermentasyon ortamnda amilaz retimi yapld. Amilazn saflatrlmas iin niasta afinite kromatografisi kullanld ve amilaz niasta afinite kromatografisi ile % 88 verimle 20 kat saflatrld. Saflatrlan enzimin SDS-PAGE ile molekl arl belirlendi. Zimogram teknii ile enzim grntlendi. Saflatrlan enzimin optimum pHs 5,5 ve scakl 55 C olarak saptand. Scaklk ve pH stabiliteleri saptand. Amilazn niastay hidrolizlemesi ile oluan rnlerin ince tabaka kromatografisi (TLC) yapldnda Penicillium citrinum HBF62 tarafndan retilen amilazn 281
amilaz olduu belirlendi. -amilaznn niasta iin Km deeri 0,02 mg/ml ve Vmax deeri 5000 U/mg protein olarak saptand. Penicillium citrinum HBF62nin fermentasyonu ile elde edilen amilazn substrat spesifitesine bakldnda denenen substratlar iinde en yksek aktiviteyi srasyla pirin niastas, amilopektin, buday niastas ve maltoza kar gsterdii bulundu. -amilaz aktivitesi Mn2+, Ca2+, Co2+, Fe3+, Ba2+, NH4+ ve Al3+ tarafndan aktive edilirken, K+, Zn2+ ve Hg2+ tarafndan inhibe edildii ve dier iyonlarn ise aktiviteyi etkilemedii bulundu. Bir elat ajan olan EDTAnn ise, aktiviteyi %17 orannda inhibe ettii bulundu. -amilazn NaCle kar tolerans saptand. Dithiothreitol (DDT), -merkaptoetanol ve 5,5-dithiobis(2-nitrobenzoik asit) (DTNB) gibi inhibitrler -amilaz aktivitesini ykseltirken, fenil metil slfonil florit (PMSF), sikloheksil-N-(2morfolinoetil)-karboimid metil-p-toluen-sulfonat (CMC) ve N-bromo suksinamit (NBS) ise enzim aktivitesini inhibe etti. re -amilaz aktivitesini ok fazla etkilemezken, sodyum dodesil slfat (SDS) inhibisyona neden oldu. -amilazn ham niasta adsorbsiyonu yksek bulundu. Anahtar Kelimeler: Penicillium citrinum, amilaz, saflatrma, karakterizasyon PM 111 Funalia trogii ile Kat Substrat Fermentasyonu Srecinde Lakkaz retimi Filiz KURU, zfer YELADA nn niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm,44280, Malatya fkuru@inonu.edu.tr Beyaz rkl funguslarla lakkaz retimine ynelik yaplan pek ok alma ligninolitik funguslarn doal yaam artlarn yanstmayan sv ortamlarda gerekletirilmektedir. Biyoteknolojik adan olduka nemli olan bu enzimin retiminde kat substrat fermentasyonu yntemi de test edilmektedir. Beyaz rkl funguslarn doal evrelerine benzeyen kat substrat fermentasyonu ortamlarnda lakkaz dahil birok enzim retilebilir. Geleneksel sv fermentasyona gre ekonomik avantajlarnn olmas ve substrat olarak ucuz ve bol bulunan tarm endstrisi atklarnn kullanlabilmesinden dolay mikrobiyal rnlerin retiminde kat substrat fermentasyonu nem kazanmaktadr. Bu atklarn pek ounun ligninolitik aktivitenin indkleyicisi olarak rol oynayan lignin, selloz ve hemisellozlar iermesi ve ayrca pek ounun yksek oranda eker iermesi ilemlerin ok daha ekonomik olmasn salamaktadr. Kat substrat olarak kullanlacak
tarmsal atklar bu srele deerlendirileceinden, tarmsal atklardan dolay oluabilecek evre problemlerinin alternatif bir zm olabilecek bir ilemdir. eitli tarmsal substratlar, beyaz rkl funguslarla enzim retiminde baarl ekilde kullanlabilmektedir . Bu amala, F. trogii nin farkl substratlarla hazrlanm kat substrat ortamnda lakkaz retimi incelenmi ve bu ortamlarda lakkaz retilebilecei saptanmtr. Anahtar Kelimeler: Kat substrat fermentasyonu , lakkaz, PM 112 Aspergillus foetidus HBF 55 Ekstrasellular Lipaznn Karakterizasyonu Z. Burcu BAKIR ATELER, znur KO, Kubilay METN, H. Ali BIYIK Adnan Menderes niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm Aydn zbakir@adu.edu.tr Biyoloji Blm Mikrobiyoloji Kltr koleksiyonunda kalitatif lipaz taramas ile seilen Aspergillus foetidus HBF55 fermentasyon ortamnda gelitirilerek lipaz retimi yapld. Enzimin SDS-PAGE ile molekl arl belirlendi ve zimogram teknii ile enzim grntlendi. Saflatrlan enzimin optimum pHs 5,5 ve scakl 40 C olarak saptand. Scaklk ve pH stabiliteleri saptand. A. foetidus HBF 55 lipaznn p-nitrofenil laurat iin Km deeri 0,18 mg/mL ve Vmax deeri 7,24 U/mg protein olarak saptand. A. foetidus HBF55in fermentasyonu ile elde edilen lipazn substrat spesifitesine bakldnda denenen substratlar iinde en yksek aktiviteyi p-nitrofenil kaprilata kar gsterdii belirlendi. Lipazn aktivitesinin Cu2+ ve Hg2+ tarafndan kuvvetle inhibe edildii saptand. Bir elat ajan olan EDTAnn ise, aktiviteyi %28 orannda inhibe ettii bulundu. N-bromo suksinamit (NBS) denenen tm konsantrasyonlarda, dithiothreitol (DDT) ve fenil metil slfonil florit (PMSF) ise 5 ve 10 mM lk konsantrasyonlarnda enzim aktivitesini inhibe etti. Sikloheksil-N-(2-morfolinoetil)-karboimid metil-ptoluen-sulfonat (CMC) ve -merkaptoetanoln enzim aktivitesinde ok byk bir inhibisyona yol amad grld. re A. foetidus HBF 55 lipaznn aktivitesini ok fazla etkilemezken, sodyum dodesil slfat (SDS) enzimin % 50den fazlasn inhibe etti. Anahtar Kelimeler: Aspergillus foetidus, lipaz, esteraz, karakterizasyon
282
PM 113 Radyasyona Direnli Deinococcus radiodurans Bakterisi le Escerichia colide Radyasyonun Antioksidan Sistem zerine Etkisinin Aratrlmas Elif ZBEY, Dilek ASMA nn niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kampus, Malatya ozbey8118@hotmail.com Son 30-35 yldr insanlar, ekstrem olarak adlandrlan; yksek veya dk scaklk, pH, yksek tuzluluk, yksek basn veya yksek iyonize radyasyon koullarnda yaayan birok mikroorganizma eitlilii kefetmilerdir. Bu mikroorganizmalara ekstrem koullarda yaayabildiklerinden dolay ekstremofiller ad verilmektedir. Ekstrem evre koullarnn ve organizmalarn kefedilmesi Ekobiyologlar, Astrobiyologlar ve Biyoteknologlar gibi bir ok bilim adam iin aratrma konusunu oluturmu ve bu konuyla ilgili artan sayda toplantlar ve almalar dzenlenmitir. Bu nedenle son yllarda dnyann en dayankl bakterisi olarak tanmlanan Deinococcus radiodurans bakterisi ile eitli almalar yaplmaya balanmtr. nk, Deinococcus radiodurans, genotoksik kimyasallara, oksidatif zararlara, yksek seviyede iyonikleme, ultraviyole radyasyon ve dehidrasyona kar ekstrem dayankllnn olmas gibi ok sayda dikkate deer zellikleri vardr ve bu zelliklerinden dolay poliekstremofil olarak adlandrlmtr. zellikle genetik mhendislikle ilgili almalarn yansra, biyoremediasyonla ilgili almalar ve ciddi evre problemlerine neden olan ar metallerin ve ksenobiyotiklerin detoksifikasyonuyla ilgili youn aratrmalar yaplmaya balanmtr. Ancak UVnin indkledii reaktif oksijen trleri, bunlarn etkileri ve bunlara kar hcresel savunma mekanizmalar ve reaktif oksijen trlerinin temizlenmesinden sorumlu antioksidan sistemleri hakknda yeterince aratrma yaplmamtr. Bu amala; Escerichia coli ve radyasyona direnli Deinococcus radiodurans bakterilerinde radyasyonun, speroksit dismutaz, katalaz, glutatyon s-transferaz, glutatyon redktaz ve glutatyonu da ieren antioksidan sistem zerine etkileri test edilip, karlatrlmtr. almamzda, her iki bakteriye (Escerichia coli ve Deinococcus radiodurans) farkl dozda radyasyon uygulamalar yapldktan sonra, kltr ortamndan alnarak, homojenizasyonu, sonifikasyonu ve santrifgasyonu yaplmtr. Bu ilemler sonucunda elde edilen spernatanlardan eitli antioksidan enzimlerin aktiviteleri tayin edilmitir. Katalaz enziminin aktivite tayini Luck 1963 yntemine
gre; glutatyon aktivite tayini Carlberg ve Mannervik 1985 yntemine gre, total glutatyon miktar tayini Akerboom ve Sies 1981 yntemine gre, glutatyon S-transferaz aktivite tayini Habig vd. 1974 yntemine gre ve speroksit dismutaz aktivite tayini ise Mccord ve Fridovich 1969 yntemine gre ve protein miktar tayini ise Lowry 1980 yntemine gre yaplmtr. almamzn sonunda farkl dozda radyasyon uygulamalarna bal olarak her iki bakterinin antioksidan enzim seviyelerinde deiiklikler saptanmtr. Anahtar Kelimeler: Deinococcus, radyasyon, katalaz, glutatyon redktaz, speroksit dismutaz, glutatyon S- transferaz PM 114 Ar Metallere Kar Rhodopseudomonas palustris NU51 Suunun Tolerans Leyla ELK, B.Ceren SOMUNCUOLU, Ayten ZTRK Nide niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, Kamps, Nide leylamcelik@hotmail.com Doal evrelerde, toprakta ve endstriyel atk sularda ar metallerin birikimi ekolojik sistem ve insan sal iin potansiyel bir tehlike oluturmaktadr. Dolaysyla yzey ve alt yzey sularnn, ar metal ile kirletilmi topraklarn artm son gnlerde aratrmaclarn bu konu zerindeki almalarn younlatrmtr. Doada zellikle sucul habitatlarda bol miktarda bulunan fotosentetik bakterilerde ar metallerden etkilenmektedir. Youn olarak kirletici maddelere maruz kalmakta olan Akkaya gletinden izole edilen Rhodospirillaceae ailesinden mor kkrtsz fotosentetik anaerobik bir bakteri olan benzoat paralama yeteneinde olduundan, atk artmnda kullanm potansiyeline sahip Rhodopseudomonas palustris NU51 suunun, ar metallere olan toleransna baklmtr. Bu almada ar metal olarak bakr, kurun, inko ve nikel olmak zere drt tanesi seilerek kullanlmtr. Denemelerde 1 mg/ml konsantrasyonda kullanlan ar metal ieren besiyerlerinde bakteri says olarak bakterinin ar metallere tolerans yzde olarak tespit edilmitir. R. palustrisin anaerobik fotometabolik koullarda retmek zere aktif kltrnden (4X103 adet/ml), ar metal ieren besiyerleri ierisine ekimleri yaplmtr. Yedi gn sren inkbasyon sonucunda; kurun ieren ortamda gelien kltrde, bakteri saysnn % 50 orannda azald, inko ieren ortamda bakteri saysnn % 50 azald, bakr ieren ortamda bakteri saysnn % 97 azald, nikel ieren ortamda ise bakteri saysnn % 92 azald tespit edilmitir. En toleransl olduu 283
ar metallerin kurun ve inko olduu Bakr ve nikelin daha fazla oranda toksik etki gsterdii belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: Atk artm, benzoat, Rhodospirillceae, Rhodopseudomonas palustris, ar metaller, nikel, bakr, kurun, inko PM 0115 Farkl Etanol Konsantrasyonunun Bakteriyal Selloz retimine Etkisi Esin POYRAZOLU, Halil BIYIK Adnan Menderes niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Aydn epoyrazoglu@adu.edu.tr Gnmzde deiik endstriyel alanlarda saysz biyoteknolojik rn kullanlmaktadr. Biyoteknolojik olarak endstride kullanlan en nemli materyallerden biri de sellozdur. Son otuz ylda yaplan almalar selloz rettii bilinen bakteriler zerine younlam ve bu selloza da Bakteriyal Selloz ad verilmitir. Bakteriyal selloz kat retimi bata olmak tekstil, gda ve kimya endstrisinde nemli bir yer edinmi durumdadr. Bakteriyal selloz retimini etkileyen en nemli faktrlerden biri kullanlan karbon kaynaklardr. Birok aratrmac bakteriyal selloz retiminde mono, di, ve polisakkaritler ile alkol ve organik asitlerin etkisini aratrmlardr. Bu aratrmalar sonunda selloz retimini uyaran en nemli bileiklerden birinin de etanol olduunu saptamlardr. Bu amala almamzda, ADU FEF/BYOLOJ/Mikrobiyoloji Laboratuvarnda izole edilen ve tanlanan Acetobacter pasteurianus HBB6 ve Acetobacter lovaniensis HBB5 sularnn farkl etanol konsantrasyonlarnda rettii selloz miktar aratrlm ve sonular karlatrlmtr. Fermentasyon ortam olarak, HS (Hestrin & Schramm) besiortamnda karbon kayna olan glukoz yerine farkl konsantrasyonlarda etanol ilaveli besiortam kullanlmtr. Kltrler, fermentasyon ortamnda 10 gn boyunca 30oCde durgun olarak inkbe edilmitir. Fermentasyon sonunda kullanlan sular iin selloz retiminin en yksek olduu etanol konsantrasyonu belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: Bakteriyal selloz, etanol
PM 116 Bacillus spp. S-41 Suundan CMCase Enzim zolasyonu ve Karakterizasyonu Burhan ARIKAN1, Hatice KORKMAZ1, Ashabil AYGAN2, Berna KUZU2 1 ukurova niversitesi Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm Balcal, Adana 2 ukurova niversitesi Fen-Bilimleri Enstits Biyoloji ABD, Balcal, Adana arikan@cu.edu.tr almada doal Bacillus sp. sularndan endoglukanaz enzim izolasyonu, karakterizasyonu ve biyoteknolojik kullanlabilirlii amalanmtr. Enzim izolasyonu iin toplam 56 doal Bacillus sp. suu izole edilmitir. zolasyonlar 37C ve pHs 6.0 olan LB agar besiyerinde yaplmtr. zolasyonu yaplan rnekler ierisinde 10 su endoglukanaz pozitif (%17.85), 36 su endoglukanaz ve ksilanaz pozitif (%64), 6 su ksilanaz pozitif (%10.7), 4 su ise endoglukanaz ve ksilanaz negatif (%7.14) bulunmutur. Biyokimyasal tanmlamas yaplan sulardan S-41 rnei, endoglukanaz retimi ve karakterizayonu iin kullanlmtr. rneklerin kat besiyerinde reme ve enzim sentezleme scaklk aral 20-60 C, pH aral ise 5.0-12.0dir. rneklerden S-41 suundan alkol presipitasyon tekniiyle enzim izolasyonu gerekletirilmi ve aktivite analizleri dinitrosalisilik asit yntemine gre yaplmtr. S-41 endoglukanaz enziminin SDS-PAGE zimogram analizinde 53.7 kDaluk tek bir aktivite band saptanmtr. Enzimin optimum pH deeri 4.0, pH aral 3.0-10.0 (%87), optimum aktivite scakl 50 C, scaklk aral 30-90 C (%84), termal stabilitesi 50 Cde 60 dakika sreyle %100, 20-60 C aralnda %93 olarak bulunmutur. Enzim 100 Cde 60 dakika sreyle stldktan sonra orijinal aktivitesini %70 orannda korumutur. Endoglukanaz enzimi pH 3.0, 4.0, 5.0, 6.0, 7.0, 8.0 ve 9.0da 37C de 36 saatlik inkbasyondan sonra sras ile %82, %96, %94, %92, %90, %81 ve %70 orannda stabil kalmtr. Enzim 37Cde 60 dakikalk n inkbasyon sonunda, (5 mM 1-10, Phenantrolinde) %53.5 , (%1 v/v triton X-100)de %61.5, (5 mM CaCL2)de %58 ve (5 mM Na-Slfit)de %60, (5 mM EDTA) ile %64, (5 mM ZnCL2)de %59, (3 mM PMSF)de %55, (%1 v/v SDS)de %59.6 ve (8M re)de %62 inhibe olmutur. Buna karlk (%1 v/v -merkaptoetanol)de aktivite %145 art gstermitir. Enzim, metalloenzim yapsnda ve nemli dzeyde serin yaplar ieren, asidik pHda aktif, pH stabil, -merkaptoetanol ile yksek aktivite gsteren, mezofil-temofil aralnda (40-90C de 284
%88) yksek aktiviteye sahip, termostabil zelliktedir. Enzim bu zellikleri nedeni ile sellozik materyalin hidroliz almalar, prebiyotiklerin retimi ve biyoetanol fermantasyonu iin ideal zelliktedir. Proje No: .. FEF 2006 BAP 12 Anahtar Kelimeler: Bacillus, CMCase, asidofilik, termostabil PM 117 Bacillus spp. HBK-51den Elde Edilen Kitinolitik Enzimin Karakterizasyonu Hatice KORKMAZ1, Berna KUZU2, Burhan ARIKAN1, Emre KOAR2,Ashabil AYGAN2, Ayenur KAYA2 1 ukurova niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 01330 Balcal, Adana 2 ukurova niversitesi, Fen-Bilimleri Enstits Biyoloji ABD, Adana hkorkmaz@cu.edu.tr Kitinaz reticisi olarak kullanlan 150 Bacillus spp. suu kitin atklar (yenge), toprak (..kamps) ve kompost karmndan hazrlanm ortamdan izole edilmitir. Bunlar arasnda Kitinli agarda (%1 kolloidal kitin ieren M9 besiyeri, CHDA agar) en yksek aktivite zonu veren HBK-51 suundan enzim retilmi ve eitli parametreler allmtr. 30-120C ve pH 3-10 aralnda enzim aktivitesi test edilmi, denenen aralklarda 110 Cde ve pH 9da (alkali) en yksek aktivite gzlenmitir. Enzim 30-110C (%93) ve pH 5.012.0 (%87) aralnda 30 dakika sreyle stabilitesini korumutur. Native-PAGE teknii ile zymogram analizi yaplarak enzimin aktivitesi jelde gzlenmitir. Enzimin aktivitesi konsantrasyona bal olarak baz kimyasallarla artm, bazlar ile azalmtr. Bulgular srasyla 1 ile 5 mM; EDTA(%95 ve 93), ZnCl2 (%118 ve 106), CaCl2 (%94-106), Na-Slfit (%98-96), HgCl2(%93-89), PMSF (%106-81), re (%106-80) ve %1 ile 5; SDS (%97-93), Phenathroline (%90-100), Fenol-gliaksol (%92-104), etil-asetat (%90-80) eklinde gzlenmitir. Bu zellikleri dikkate alndnda elde edilen enzimin, bioinsektisit ve fungisit (bitki patojeni ve insan patojeni) ve kitin ieren atklarn biodegradasyonunu ve kitibioz retimini ieren proseslerde kullanlmas uygundur. Anahtar Kelimeler: Kitinaz, bioinsektisit, biyodegradasyon Bacillus,
PM 118 Funalia trogii le Lakkaz retiminin Optimizasyonu Emre BRHANLI, zfer YELADA nn niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 44280, Malatya ebirhanli@inonu.edu.tr Lakkaz enzimi (EC 1.10.3.2) bakteriler, bcekler, yksek yapl bitkiler ve funguslar olmak zere temelde drt canl grubunda bulunan bir oksidaz olup, en iyi lakkaz reten organizmalar beyaz rkl funguslardr. Lakkaz hem fenolik hem de fenolik olmayan bileikleri oksitleyebilir. Lakkaz enzimi geni substrat zgllnden dolay pek ok endstriyel alanda farkl amalarla kullanlabilmektedir. Lakkaz kullanlarak kat, tekstil ve petrokimya endstrisi atksularnn detoksifikasyonu, boya ve tekstil fabrikas atksularnn renginin giderimi, pestisit transformasyonu ve toprak kirleticilerinin biyolojik iyiletirilmesi salanabilmektedir. Ayrca kat hamurunun aartlmas, lakkaz tabanl biyosensr yapm ve bu sayede organik madde retiminde ve gda endstrisinde de lakkaz enzimi kullanlmaktadr. Son yllarda baz su artm sistemlerinde temizleyici ajan, anti-kanser ilalarnn retiminde katalizr ve kozmetik rnlerinin bileeni olarak da lakkaz kullanld rapor edilmektedir. Beyaz rkl funguslar en iyi lakkaz reticisi organizmalar olsa da retilen lakkaz miktar endstriyel alanlarda kullanm iin yeterli deildir. Lakkaz enziminin farkl alanlarda uygulanabilmesi iin yksek oranda lakkaz retimine ihtiya vardr. Bu nedenle lakkaz retim koullarnn optimize edilmesi gerekir. Bu amala almamzda iyi bir lakkaz reticisi olan Funalia trogii ATCC 200800 kullanlm ve eitli koullar optimize edilmeye allmtr. Optimizasyon almas kesikli ynteme gre daha avantajl bir yntem olarak saptadmz tekrarl kesikli srete gerekletirilmi olup, almalar indkleyici madde ilave edilmi ve ilave edilmemi ortamlarda gerekletirilmitir. Optimizasyon almasnda, farkl alkalama hzlar, ortam pHlar, inkbasyon scaklklar, pelet miktarlar, zaman aralklar ve indkleyici madde konsantrasyonlar denenmi ve Funalia trogii ATCC 200800 iin optimum lakkaz retim koullar saptanmtr. Bu almalar sonucunda, uzun sreli olarak ve ok yksek miktarlarda lakkaz retilebilir ve elde edilen lakkaz biyoteknolojinin birok alannda uygulanabilir. Anahtar Kelimeler: Beyaz rkl fungus, Funalia trogii ATCC 200800, tekrarl kesikli retim, lakkaz, optimizasyon 285
PM 119 RNA Ekstraksiyon Yntemlerinden Fenol Kloroform Yntemi le Silika Membran Kolon Ynteminin Karlatrlmas Sezer TOPRAK Refik Saydam Hfzshha Merkezi Bakanl, Salgn Hastalklar ube Mdrl, Shhye, Ankara sezer74toprak@gmail.com nfluenza ve Krm Kongo Kanamal Atei virusunda iki farkl ekstraksiyon yntemiyle elde ettiimiz RNA'lar real time pcr cihazna ykleyerek ekstraksiyon yntemlerinden hangisinin daha iyi olduunu gstermek. Anahtar Kelimeler: RNA ekstraksiyon, fenol kloroform, silika membran kolon, real time pcr PM 120 nfluenza Alt Tiplerinde Multiplex PCR Yntemi Sezer TOPRAK1, Gkhan KAVUNCUOLU1, Seval OKUTAN1,Kadir SORUCUOLU2 1 Refik Saydam Hfzshha Merkezi Bakanl, Salgn Hastalklar ube Mdrl, Shhye, Ankara 2 Gazi Devlet Hastanesi Gazi mahallesi-ANKARA sezer74toprak@gmail.com Influenza A virusunun alt tiplerinde H1-H3 ve influenza B virusunu multiplex pcr yntemiyle tan koyarak tek pcr almasnda farkl patojene ayn anda bakmay hedefliyoruz. Anahtar Kelimeler: nfluenza A-H1, H3, H5, influenza B, multiplex pcr PM 121 Chlorella sp. Ekstrelerinin Analjezik Aktivitesi ve Akut Toksisitesi N. lk KARABAY YAVAOLU, F. Ferda YILMAZ KZ, Zeliha DEMREL, Gven ZDEMR, Meltem CONK DALAY Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Bornova, zmir. ulku.karabay@ege.edu.tr Algler tedavi amacyla kullanlan maddelerin nemli bir kaynan oluturmaktadr. Yeil alglerden elde edilen baz maddelerin birok
farmakolojik etkiye sahip olduu bilinmektedir. Bu alma, Chlorella sp. ekstrelerinin analjezik etkisini ve akut toksisitesini aratrmak amacyla yaplmtr. Ege niversitesi, Mikroalg Kltr Koleksiyonundan elde edilen ve bir yeil mikroalg olan Chlorella sp. (Ege-MACC-1, Salda Gl, Trkiye) optimum laboratuar koullar altnda kltre edilmi ve kltr ortamndan alnan hcreler liyofilize edilerek kurutulmutur. Kuru materyalden soxhlet aparat kullanlarak metanol, etanol, kloroform, aseton, hekzan ve diklorometan ekstreleri hazrlanmtr. almada Ege niversitesi, Tp Fakltesi, Hayvan Etik Kurulu nun onay ile erkek bulb-c albino fareler (20-25 g) kullanlmtr. Analjezik aktivite formalin testi ile llm ve tm testlerde 25, 50 ve 100 mg/kg Chlorella sp. ekstreleri intreperitoneal (ip) olarak uygulanmtr. Negatif kontrol olarak serum fizyolojik ve pozitif kontrol olarak morfin kullanlmtr. Ekstrelerin akut toksisitesini aratrmak zere limit test yaplm, farelere 2000 mg/kg olan limit doz uygulanmtr. Chlorella spnin aseton ve kloroform ekstrelerinin tm dozlar, etanol ekstresinin 100 mg/kg dozu formalin testinin erken ve ge fazlarnda kontrole gre nemli bir inhibisyona sebep olmutur (p<0.05). Etanol ekstresinin 25 ve 50 mg/kg dozlar, hekzan ve metanol ekstrelerinin ise tm dozlar yalnzca erken fazda etki gstermi olup, diklorometan ekstresi hibir analzejik etki gstermemitir. Formalin testi, analjezik etki belirlenmesinin en doru ve gvenilir modelidir ve bu test deiik snflardaki analjezik ilalar iin duyarldr. Bu test bifazik cevap oluturur; erken faz (0-5 dak), ar oluturan sinir liflerine direkt kimyasaln irritan etkisini gsterirken, ge faz (15-30 dak) periferik anti-inflamatuvar cevab gstermektedir. Testin her iki faz da farkl analjeziklerden etkilenebilmektedir ve farkl analjezik ilalarn olas mekanizmalarn ortaya karmak iin kullanlmaktadr almamzda Chlorella sp. ektrelerinin fareler zerine analjezik etkisi aka ortaya konmutur ve bu analjezik etki mekanizmasnn ileri aratrmalarla aydnla kavuturulmas gerekmektedir. Bu sonular dorultusunda Chlorella sp. ekstrelerinden elde edilebilecek drogun ileride kontroll klinik almalar yapldktan sonra ila olarak kullanlmas sz konusu olabilecektir. Anahtar Kelimeler: Chlorella , ekstre, analjezik aktivitesi, akut toksisite
286
PM 122 Aydn l Merkezi Snrlar erisinde Bulunan Baz lkretim Okullarnn Bina i ve Bina D Havasnn Fungus Younluunun Belirlenmesi znur KO, Erman ORYAIN, Asl AHNER, H. Halil BIYIK Adnan Menderes niversitesi Biyoloji Blm eoryasin@adu.edu.tr Bu aratrmada Aydn il merkezi snrlar ierisinde bulunan be ilkretim okulunun bina ii ve bina d havasnn fungus younluunun karlatrmal olarak incelenmesi amalanmtr. Aydn il merkezi snrlar ierisinde bulunan be ilkretim okulunun snflarndan bir tanesi bina ii ve kantine yakn blgeler ise bina d fungus younluunu tespit etmek amacyla materyal olarak kullanlmtr. Aylk periyotlar halinde 5 ayr ilkretim okullarnn havasal rnekleri Mikrobiyal Air Sampler (Merck MAS 100) kullanlarak ve 90 mmlik, 20 ml. Rose Bengal Chloramphenicol Agar (RBCA) ieren steril plastik petri kaplarna 50 L hava ekilmitir. Air Sampler ile RBCA a toplanan havasal rnekler 27Clik etve ters evrilerek konmu, 7 gn inkbe edilerek saymlar yaplmtr. Aratrma boyunca 600 petri kullanlm ve 8496 adet mikrofungus kolonisi saylmtr. En sk rastlanan trler Penicillium, Aspergillus, Cladosporium ve Alternaria genuslarna aittir. Bu alma AD-BAP-FEF-07015 Nolu ve Devam Eden Projenin Bir Ksmdr. Anahtar Kelimeler: Aydn, hava funguslar, ilkretim okullar, izolasyon PM 123 Mikoriza Kullanm Sercan POLAT1, Nilfer ITKI2, Funda LHAN2 Esertepe Mahallesi, S. Mustafa Erciyes Caddesi, 13. Sokak, No:1/7, Keiren, Ankara 2 Gazi Kz renci Yurdu Beevler, Ankara mcsercan06@gmail.com kaynakl
Mikoriza botanik olarak, toprak kkenli mantarlarla yksek bitkilerin kkleri arasnda karlkl yararlanmaya dayanan bir ilikidir. Mikoriza bitki kkleri ile belirli mantar trleri arasndaki karlkl bir yaam biimi olarak da tanmlanmaktadr. Mikoriza kelimesi kk mantar anlamndadr ve iki farkl oluumun birleerek bitkinin mantar, mantarn da bitkiyi besledii tek bir morfolojik organ oluumunu tanmlamaktadr. Mikorizal mantar bitki kknn korteksine yerletikten sonra korteks iine hiflerini salarak i ortamn bir paras olmaktadr. erde ve darda gelien hifler dardan ieriye su ve besin maddesi, ierden darya da karbon salamaktadrlar. Karlkl bu ortak yaam doas gerei ok aktif olup ekosistemde besin dngs ve bitki canllnn devamn salamaktadr. Etkin bir mikorizal inoklasyonun bitki geliimi zerine olan etkileri aada sraland gibidir: Bitki bymesini artrr, Bitki besin elementleri ve su almn artrr, Kimyasal gbre kullanmna olan talebi azaltr, Fumigasyon veya solarizasyon sonras ekilen bitkilerin bodur kalmasn nler, Bitki ekim performansn arttrr ve erken k salar, artma esnasndaki fide okunu ve fide lmlerini minimize eder, Meyve ve rnlerin niform olmasn salar, Patojenlere kar bitkiyi korur, Hastalkl ve zayf fide saysn en aza indirir, Bitkinin hastalk ve zararllara kar direncini artrr, Kuraklk ve streslere kar bitkiyi korur ve direncini artrr, Kirletilmi ve dezenfekte edilmi topraklarn olumsuz etkilerini azaltabilir. Anahtar Kelimeler: Mikoriza PM 124 zmir li ve evresinde Sata Sunulan Kahvaltlk Tahl Gevrei ve Msli rneklerinin Mikrofungus Floras Ayegl YOLTA, Sanver EKMEK Ege niversitesi, Biyoloji Blm, Bornova, zmir ayoltas@gmail.com Bu almada zmir li ve evresinde sata sunulan eitli firmalarn rettii msli ve dier kahvaltlk gevrekler kf floras bakmndan incelenmitir. l evresindeki hipermarketlerden ve semt pazarlarndan temin edilen 75 rnekte bulunan funguslarn izolasyonu ve tanlanmas amalanmtr. Toplam 536 kf izole edilmi ve 38 farkl tr tanlanmtr. Ayrca 87 adet ozmofil kf izole edilmitir. zole edilen kflerin 217si 287
Yakn zamana kadar toprakta alnabilirlii yava olan besin elementlerinin almnn yalnzca bitki kkleri tarafndan saland sanlyordu. Fakat son yllarda yaplan bilimsel aratrmalar, bitki besin elementlerinin bitki kklerinin yan sra ounlukla mikorizal mantar diye adlandrlan ve tehisi mikroskop altnda yaplan, ok miktarda hif reten mantar trleri tarafndan alndn ortaya koymutur.
Aspergillus genusuna; 190 Penicillium genusuna, 25 tanesi Alternaria genusuna, 21 tanesi Cladosporium genusuna, 28 tanesi Fusarium genusuna, 43 tanesi Rhizopus genusuna ve 15 tanesi Trichoderma genusuna aittir. zole edilen ozmofilik genuslar ise Aspergillus (73) ve Rhizopus (14)tur. almalar sonucunda izole edilen kflerin bir ksmnn potansiyel olarak mikotoksijenik etki yapabilecek kf trleri arasnda olduu saptanmtr. Anahtar Kelimeler: Fungus, kahvaltlk tahl gevrei, msli, flora, izolasyon PM 125 zmir li Buca lesi lkretim Okullarndaki Hava Kaynakl Potansiyel Alerjen Mikrofunguslarn zolasyonu ve Tanlanmas zlem FT, zlem ABACI, Alev HALK UZTAN Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Temel ve Endstriyel Mikrobiyoloji ABD, Bornova, zmir alev.haliki@ege.edu.tr Hava kaynakl fungal sporlar, hem i hem de d ortam evrelerinde olduka fazla miktarlarda bulunmaktadrlar. Mikrofungus sporlarnn atmosferde yaygn ve predominant olarak bulunmalar onlarn deien evre koullarna kolaylkla uyum gsterebilmelerinden kaynaklanmaktadr ve 80den fazla genusun solunum sistemi semptomlar ile ilikili olduu bilinmektedir. Atmosferdeki partikl seviyeleri ve mikroorganizmalarn art ile korelasyon gsteren akcier kanseri gibi solunum semptomlar, broniyal hiperaktivite, astm ataklarndaki art gibi salk riskleri ile bantl olabilen funguslar, onlarn fragmentleri ve metabolitlerine de maruz kalndnda hava kaynakl nemli solunum sistemi hastalklar ve alerjiler ile ilikilendirilmektedirler. Bina ii fungal populasyonlar zerine yaplan almalar hava rnekleme verileriyle, salk hizmetleri veren kurulular, hastaneler, yerleim yerleri, okullar ve ofis binalarna odaklanmtr. Bu aratrmada, zmir ili Buca ilesi ilkretim okullarndaki bina ii ve bina d hava kaynakl potansiyel alerjen mikrofunguslarn izolasyonu ve tanlanmas hedeflenmitir. Bu amala, 2003-2004 yllar arasnda, zmir ili Buca ilesindeki toplam 5 ilkretim okulundan ya gruplar baz alnarak, bina iinden 68 ya grubu iin ana snf ve 2. snflar, 911 ya grubu iin 3. ve 5. snflar 1215 ya grubu iin 6 ve 8. snflar, binalarda bulunan tm personel ve renciler iin koridor, spor salonu, bina dndan ise bahe olmak zere, toplam 9 istasyondan Merck MAS 100 marka elektronik
hava rnekleme cihaz kullanlarak rnekleme yaplmtr. alma sresince toplam 540 adet petride, 4217 kf kolonisi ayrca 294 maya kolonisi saylmtr. Elde edilen izolatlarn identifikasyonu sonucunda 17 genusa ait 68 farkl tr saptanmtr. Buca ilesi atmosferinde en sk rastlanan potansiyel alerjik funguslar srasyla Penicillium, Aspergillus, Cladosporium ve Alternaria genuslardr. Bu almada izole edilip tanlanan bir trn Trkiye mikofloras iin muhtemel yeni kayt olduu tespit edilmitir. Bu tr; Aspergillus caespitosus Raper &Thom dur. Anahtar Kelimeler: Hava kaynakl mikrofungus, zmir, lkretim Okullar, Alerji PM 126 zmir li Konak lesi kretim Okullarndaki Hava Kaynakl Potansiyel Alerjen Mikrofunguslarn zolasyonu ve Tanlanmas zlem FT, Alev HALK UZTAN, zlem ABACI Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Temel ve Endstriyel Mikrobiyoloji Anabilim Dal, Bornova, zmir alev.haliki@ege.edu.tr Hava kaynakl funguslar ve bunlarn olumsuz salk etkileri arasndaki ilikinin sistemli olarak deerlendirilebilmesi iin, funguslarn hem i, hem de d ortam havasnda bulunma oranlarnn ve trlerin dalmlarnn bilinmesi gerekmektedir. Farkl ldeki fungal sporlar alt ve st solunum yolu semptomlar ile ilikilendirilmektedir. Fungal sporlar ya da spor ekstraktlar solunum yoluyla alndklarnda ve doal baklk sistemini atklarnda, dorudan bron lmenlerinin daralmas gibi hassasiyetlere neden olmaktadrlar. Aratrmalar, funguslara maruz kalmann duyarl bireylerde, zellikle yalar 8-18 arasnda olan ocuklarda astm, alerjik rinit ve atopik dermatit gelimesi ve iddetlenmesine neden olduunu gstermektedir. Fungal hava rneklerinden elde edilen bilgiler tbbi deerlendirmelerde, iyiletirme almalarnn belirlenmesinde, salk risklerinin tahmin edilmesinde yardmc olmasnn yansra, i ortam hava kalitesini izlemede de nem kazanmaktadr. rencilerin performanslar ve renmeleri zerinde zt etki yaratan evresel etkiler dorudan ve yaamlar boyunca nemli olduundann, okullarda bina ii evrelerde fungal kontaminasyonun kapsaml olarak belirlenmesi gerekmektedir. Bu aratrmada, zmir ili Konak ilesi ilkretim okullarndaki bina ii ve bina d hava kaynakl potansiyel alerjen mikrofunguslarn izolasyonu ve tanlanmas amalanmtr. Bu amala, 2003-2004 yllar arasnda Konak ilesinde 288
toplam 5 ilkretim okulundan ya gruplar baz alnarak bina iinden 68 ya grubu iin ana snf ve 2. snflar, 911 ya grubu iin 3. ve 5. snflar 1215 ya grubu iin 6 ve 8. snflar, binalarda bulunan tm personel ve renciler iin koridor, spor salonu, bina dndan ise bahe olmak zere toplam 9 noktadan Merck MAS 100 marka elektronik hava rnekleme cihaz kullanlarak rnekleme yaplmtr. alma sresince 540 adet petride 3990 kf kolonisi ve 394 maya kolonisi saylmtr. Elde edilen izolatlarn identifikasyonu sonucu ou potansiyel alerjik Penicillium, Aspergillus, Cladosporium ve Alternaria trleri olmak zere 16 genusa ait 72 farkl tr saptanmtr. Anahtar Kelimeler: Potansiyel mikrofungus, lkretim okullar, zmir, PM 127 Botanik Bahesi Toprandaki Bakteriyel/Fungal Solunum Oranlarnn Selektif nhibisyon Kullanlarak Belirlenmesi Glah AKMAK, Smeyye EVK, hsan YAA, zge KAHRAMAN, Tekin GEZER, smail KARABOZ Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Temel ve Endstriyel Mikrobiyoloji Anabilim Dal, 35100, Bornova, zmir gulsahcakmak@yahoo.com Direk mikroskobik ve kltrel yntemlerle topraktaki bakteri ve funguslar kolay bir ekilde ayrt etmek ve saymak mmknken, bu veriler topraktaki fungal ve bakteriyel aktiviteleri tam olarak yanstamamaktadr. Topraktaki fungus : bakteri oran, topraktaki kirleticilerin oluturduu stresi, arazi ileme pratiklerinin younluunu, besin dnglerini, alan ekolojik sistemin anlalmasn ve bitkisel kalntlarn dekompozisyon orann ortaya koymak iin kullanlabilir. rnein, yksek veya srekli ykselen fungus : bakteri oran ekosistemin doal duruma dnnn bir indikatr olarak nerilmektedir. Toprak mikrobiyal biyomas iindeki fungus : bakteri orannn metabolik aktivite aracl ile belirlenmesi; topraktaki substratla indklenmi solunum (SIR) ve selektif inhibitrler kullanlarak gerekletirilebilmektedir. almamzda youn zirai uygulamalarn yapld botanik bahesi topra kullanlmtr. Toprak rnekleri 0-5 cm derinliklerden alnarak 2mmlik elekten geirilmitir. Toprak neminin %80 olduu tespit edilmitir. 5 grlk toprak rnekleri basal solunum ve substratla indklenmi solunum (SIR) aktivitelerini lmek iin kullanlmtr. Ayrca fungus inhibitr olarak siklohekzimid (100 mg/5 gr toprak) ve bakteri inhibitr olarak da streptomisin slfat (100 mg/5 gr toprak) toprak alerjen
rneklerine kartrlarak toprak mikrobiyal solunumuna fungus : bakteri solunum oranlarnn katks belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: Toprak solunumu, selektif inhibisyon, basal solunum, substratla indklenmi solunum PM 128 Bahe Topranda Genel ve Spesifik Enzim Aktivitelerinin Belirlenmesi ve Kltre Edilebilir Mikroorganizma Says ile Karlatrlmas hsan YAA, Burcu ER, Asl ZKIZILCIK, Ali KOYT, smail KARABOZ Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Temel ve Endstriyel Mikrobiyoloji Anabilim Dal, 35100, Bornova, zmir ihsan.yasa@ege.edu.tr Kompleks bir habitat olan topraktaki mikroorganizmalarn gerekletirdikleri mikrobiyal aktivitelerin lm bu kompleks habitatn nasl altn, zirai uygulamalarn ve kirleticilerin toprak verimliliine etkilerini ortaya koymas asndan son yllarda en az kimyasal ve fiziksel kirlilik parametreleri kadar nem kazanmtr. Ayrca spesifik mikrobiyal aktivite lmleri ile kirlenmi evrelerde nemli element dnglerindeki deiimlerin ortaya karlmas srdrlebilir bir evre ve tarm iin zme ynelik ok deerli bilgilerin elde edilmesine olanak salayacaktr. Bu almada kumlu, normal ve organik gbre ilaveli bahe topraklarnda dehidrogenaz, FDA hidrolizi, asit ve alkali fosfataz, aril-slfataz ve -glukozidaz aktivitesi llm ve toprak rneklerindeki kltre edilebilir bakteri ve fungus saylar belirlenmitir. Toprak rneklerinde bakteri says 6,5 x 1061,5 x 107 cfu/gr toprak ve fungus says ise 2,5 x 104-2,2 x 105 cfu/gr toprak saylmtr. Genel aktivitelerden dehidrogenaz aktivitesini kumlu toprakta gbreli ve normal topraa gre %100-200 fazla, FDA hidrolizinde ise en yksek hidroliz orannn gbreli toprakta olduu grlmtr. Tm toprak rneklerindeki alkali fosfataz aktivitesi asit fosfataz aktivitesine gre en az 2 kat fazla olduu ; aril-slfataz ve -glukozidaz aktivitesinin ise tm toprak tiplerinde birbirine yakn olduu bulunmutur. Anahtar Kelimeler: Toprak verimlilii,toprak enzimleri,toprak mikrobiyal aktivitesi
289
PM 129 Benzidin lavesinin Topraktaki Mikrobiyal Say ve Aktivite zerine Etkileri Filiz KARAOLU, smail KARABOZ, hsan YAA, Burcu ER, Asl ZKIZILCIK, Ali KOYT Ege niversitesi Fen Fak. Biyoloji Blm Mikrobiyoloji Abd. fidemaytan@hotmail.com Zirai uygulamalar veya kaza ile topraa karan baz toksik maddelerin topraktaki mikroorganizmalara ve besin dnglerine olan etkilerini ortaya koymak amac ile toprak mikrobiyal aktivitelerinin llmesi kirleticilerin ekosistemdeki canllar zerine olan nicel etkilerini ortaya koymas asndan nemlidir. Bu amala almamzda 0-5 cm derinliinde bahe toprandan alnan ve 2 mm apnda elekten geirilen toprak rneklerine, boya endstrisi atk sularnda bulunan Azo boyar maddelerin paralanma rn olan benzidinin ticari preparatndan aseton iinde zlerek 5, 10, 25, 50 mg/kg toprak uygulanmtr. 0-28 gn boyunca topraktaki dehidrogenaz, FDA hidrolizi, asit ve alkali fosfataz, -glukozidaz ve aril-slfataz aktiviteleri llmtr. Ayrca toprak rneklerindeki genel bakteri , fungus, Azotobacter ve denitrifiye edicilerin saylar belirlenmitir. almamzda tm benzidin konsantrasyonlarnda topraktaki alkali fosfataz aktivitesinin asit fosfataz aktivitesinden fazla ve 21.gnde balang kontrol rneklerindeki deerlere ulat,dehidrogenaz aktivitesinde zaman ierisinde 50mg/kg toprakta %45 lik bir azalma ile birlikte denitrifiye edici bakteri ve Azotobacter saylarnda art olduu grlmtr. Anahtar Kelimeler: Benzidin, dehidrogenaz aktivitesi, -glukozidaz, Azotobacter, denitrifiye ediciler PM 130 Boya Tutundurulmu Lignoselulozik Hammaddelerin Trametes versicolor ile lakkaz retiminde Kullanlmas Nesrin ZMEN1, zfer YELADA2 1 nn niversitesi, Eitim Fakltesi, Fen Bilgisi retmenlii Program, 44280 Malatya 2 nn niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 44280 Malatya nozmen@inonu.edu.tr Tekstil ve boya fabrikas atk sular farkl kimyasal zellikte boyar maddeler ierebilir ve bu
evresel kirleticilerin, karmak aromatik yapya sahip olmalar nedeniyle, dearj edildii ortamlardan uzaklatrlmalar olduka g olmaktadr. Boyar maddelerin klasik fizikokimyasal yntemlere alternatif olarak gelitirilen evre dostu biyoteknolojik yntemler ile ykm renk kirliliinin ve toksik etkinin azaltlmas bakmndan nem tamaktadr. Bitkisel hammaddelerin, boyar madde uzaklatrlmasnda adsorban olarak kullanlmalarna ynelik eitli almalar da son yllarda nem kazanmtr. Bu almalar ise genellikle boyar maddenin bitkisel ham maddeye tutundurulmas zerine younlamaktadr. Adsorbsiyon ilemlerinin, boyar maddelerin atk sulardan uzaklatrlmasnda kullanlabilecek en etkili yntemlerden birisi olduu da iddia edilmektedir. Bu almada bir beyaz rkl fungus olan Trametes versicolorun substrat olarak astrazon siyah veya astrazon mavi boyas tutundurulmu ya da tutundurulmam buday kepei kat, yar kat veya sv ortamnda retimi srasnda, bu boyar maddelerin renginin ykm zerine etkisi aratrlmtr. Ayrca bu ilem srasnda fungusun biyoteknolojik adan nemli bir enzim olan lakkaz retimi bakmndan da kullanlabilirlii deerlendirilmitir. alma sonularna gre, uygulanan biyoteknolojik yntemlerin boyar maddelerin renginin gideriminde etkili olduu saptanmtr. Fungus tarafndan retilen lakkaz aktivitesi de yksek seviyede bulunmutur. PM 131 Krklareli Hamitabad Termik Santral civar toprak ve havadaki fungal konsantrasyonun tesbiti, mevsimsel dalm ve klimatolojik faktrlerle ilikisi Suzan KTEN, Ahmet ASAN, Burhan EN Trakya niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm 22030 EDRNE suzanokten@hotmail.com Bu almada Krklareli li Lleburgaz lesine 10 km uzaklkta olan Hamitabad Termik Santralinin yakn ve uzak evresindeki toprak ve hava ortamndaki mikrofunguslarn tespiti amacyla 7 ayr istasyondan, 2003-2004 yl boyunca her mevsimde bir defa olmak zere toplam ylda 4 kez seilen istasyonlardan toprak ve hava rnekleri alnm ve mikrofunguslarn identifikasyonlar yaplmtr. alma sonucunda hava rneklerinden 8 mikrofungus cinsine ve 26 tre ait 737 mikrofungus kolonisinden izole edilmitir. Toprak rneklerinden ise 16 mikrofungus cinsine ve 33 tre 290
ait 17 060 000 CFU/g sayda mikrofungus kolonisi izole edilmitir. En sklkla izole edilen mikrofungus cinsleri hava rneklerinde 324 CFU ( % 43.96) ile Alternaria, 208 CFU (% 25.52) ile Cladosporium ve 44 CFU ( % 5.40) ile Phoma cinsi alrken toprak rneklerinde ise ilk sray 5600000 CFU/g ( %32.8) ile Penicillium, 2260000 CFU/g ( %13.12) ile Fusarium ve 1540000 CFU/g ( % 9.03) ile Aspergillus cinsi almtr. PM 132 Synechococcus spp, Klorofil-a ve Fikoeritrin Dalm Trabzon Sahillerinde Yzey Sularndaki Dalm Ali Muzaffer FEYZOLU1, Aziz GNEROLU1, lknur YILDIZ1, Erturul AIRBA2 1 Karadeniz Teknik niversitesi, Deniz Bilimleri Fakltesi, 61530 amburnu, Trabzon 2 Rize niversitesi Su rnleri Fakltesi, Rize muzaffer@ktu.edu.tr Karadenizde en yaygn olarak bulunan Cyanophyta grubu organizma Synechococcus spp dir. Bu trler birincil retimin yaklak % 40-50 lik blmn olutururlar. Sunulacak olan alma Synechococcus spp nin Aralk 2006-ocak 2008 tarihleri arasnda Srmene koyunda alnan deniz suyu iinde bulunan Synechococcus spp, klorofil-a fikoeritrin haftalk, besin elementleri ve CTD parametrelerinin ise aylk deiimini iermektedir. Anahtar Kelimeler: Cyanophyta, Synechococcus spp, Karadeniz PM133 Farkl Fermentasyon Teknikleri ile -Amilaz retiminde Balang Glikozunun Etkisi Figen ERTAN, Bilal BALKAN, Zehra YARKIN Trakya niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, edirnefertan@trakya.edu.tr Balang glikozunun Penicillium chrysogenum ve Penicillium griseofulvumdan amilaz retimine etkisi kat substrat fermentasyonu (SSF) ve derin kltr fermentasyonu (SmF) teknikleri kullanlarak aratrld. Her iki fermentasyondan elde edilen sonular birbirleri ile karlatrld. Derin kltr fermentasyonuna eklenen 10 mg/mLnin zerindeki balang glikoz konsantrasyonlarnda her iki fungusun -amilaz sentezinin baskland belirlendi. Kat substrat fermentasyonunda ise 10 mg/g balang glikoz konsantrasyonunda aktivite kaybnn % 1 ve altnda
olduu gzlendi. Her iki fungusun da 160 mg/g gibi olduka yksek glikoz konsantrasyonlarnda bile yksek dzeyde enzim sentezledikleri saptand. Ayrca, her iki fungusun -amilaz aktiviteleri SSF ve SmF ye gre karlatrldnda SSF den elde edilen aktivitelerin daha yksek olduu gzlendi. PM 134 Mikrobiyal Aktiviteler zerine Etkili Bor Bileiklerinden Boraksn Biyogaz Verimi zerine Doza Baml Etkinliinin Aratrlmas Faruk SZERGZ1, Halil DEMR2, M. Sait ZG2, zkan DURMU2, mer AHN2, 1 Harran niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, anlurfa 2 Harran niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Kimya Blm, anlurfa suzergoz@yahoo.com Organik atklardan anaerobik bakteriyel aktiviteler sonucu biyogaz olumaktadr. almamzda mikrobiyal aktiviteler zerine etkileri bilinen bor bileiklerinden olan boraksn hayvansal atklardan biyogaz retimi zerine etkinliini aratrld. Laboratuar leinde tasarladmz almamzda biyogaz retiminde hayvansal atklar kullanld. Hayvansal atklar %50 orannda su ile kartrlarak, 250 ml hacimde hava geirmeyen cam kaplara alnd. Boraks (Na2B4O7 10H2O) her bir biyogaz retim birimine kontrol, 10, 100, 250 mg/L dozunda eklendi. 24 gn boyunca 37oC de bekletilen retim birimlerinde retilen biyogaz silikon hortumla gaz lm kabinine aktarlarak gnlk lmler not edildi. retilen gaz hacmi kmlatif olarak deerlendirildi. 24 gnlk lmler sonucunda kontrole (4.718 ml) oranla 10 mg/L (6.044 ml) ve 100 mg/L (5.591 ml) boraks eklenen retim biriminde retilen biyogaz hacminde yaklak %20 orannda art gzlenirken doz 250 mg/Lye ykseldiinde (4.082 mL) biyogaz verimi kontrol dzeyinin altna dmektedir. Bakteriyel aktiviteler zerine etkili olan bor bileiklerinden boraks 10-100 mg/L dozlar arasnda biyogaz verimi zerine olumlu etki gstermekte ve miktar arttka bu etki azalmaktadr.
291
PM 135 Antibiyotik retiminin Arttrlmasnda Deney Tasarm Kullanlarak Besinsel Gereksinimlerin Taranmas Semra LHAN1, Bkay YENCE GRSU2, Tuba NSAL1, Arzu ALTIN3, Cansu FLK EN4
1
PM 136 Escherichia colide Fruktoz Bisphosphataz II Enziminin FbpI Negatif Su inde Overekspresyonu ve Fruktoz Bisfosfat-Fruktoz 6 Fosfat Fluxnn Semi in vivo Bir Yaklamla Hesaplanmas Bekir L, Tim LARSON Mula niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Molekler Biyoloji Program, Ktekli, Mula Virginia Polytechnic Institute and State University, Department of Biochemistry Blacksburg VA USA bekircol@gmail.com Fruktoz bisphosphataz enzimi glukoneogenesisde rol oynayan nemli bir enzim olup, fruktoz bisphosfattan fruktoz 6 fosfata dnm reaksiyonunu kataliz eder. Escherichia coli K-12 suunda fruktoz bisfosfataz aktivitesine sahip 2 enzim vardr. Bunlardan biri fbp geni tarafndan kodlanan FBPazI dieri ise gliserol fosfat (glp) regulonun bir yesi glpX genidir. fbp geni yok edilmi sular (deltafbp) gliserol karbon kayna ieren minimal besi yerlerinde byyemezler. Bu almada, glpX geni lac/ara promoterunu ieren bir plazmid iine klonlanm ve farkl konsantrasyonlardaki IPTG ile overekspress edilmitir. GlpX protein seviyesinin artmas deltafbp fenotipini komplement etmitir. Ayrca bakterideki GlpX seviyesinin artt western analizi ile gsterilmitir. Bu bulgular kullanlarak, farkl seviyedeki GlpX aktiviteleri ile byme erileri arasnda bir iliki kurulmu ve buradan Fbpf6p flux hesaplanmtr. Buna gre; gliserol ile byltlen sulardaki flux, ~0.05 moles Pi (ya da FBP)/min/mg extrakt protein olup, bu deerin bilinmesi bakterideki glukoneogenesis ve gliserol metabolizmas almalarnda nemlidir. Semi in vivo olarak bir izoenzimi kullanarak flux hesaplamasn gerekletiren bu alma alannda bir ilktir ve zellikle metabolik dnglerin bilgisayarda modellenmesinde ok yararl bir referans deeri olacaktr. Anahtar Kelimeler: Fruktoz bisfosfataz, flux, glukoneogenesis, gliserol metabolizmas, Escherichia coli
Eskiehir Osmangazi niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Eskiehir 2 Aksaray niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Aksaray 3 Eskiehir Osmangazi niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi, statistik Blm, Eskiehir 4 Eskiehir Osmangazi niversitesi Eitim Fakltesi, lkretim Blm, Eskiehir silhan@ogu.edu.tr Endstriyel fermentasyonlarda maliyeti drmek her zaman yarar salar. Bu nedenle gnmzde biyoteknolojide deneysel tasarm kullanm artmtr. Full-faktriyel tasarmla yaplan almalar dier klasik deneme yntemlerine gre daha ekonomik olmakla birlikte, zamandan da tasarruf salar. ok sayda faktr deerlendirmek iin yaplan tasarm rneklerinden biri PlackettBurman tasarmdr. Bu deneysel tasarm faktrler arasndaki etkileimi tanmlamaz ancak rn miktarn etkileyen nemli faktrleri deerlendirmede kullanlmaktadr. Bu almada, bir aktinomiset straini tarafndan retilen antimikrobiyal etkiye sahip maddenin retiminde nemli olan besinsel gereksinimler istatistiksel deney tasarmna dayal olarak aratrlmtr. Bu amala eitli karbon ve azot kaynaklarnn antibiyotik retimi asndan nemi gvenilirlik dzeylerine gre deerlendirilmitir. Anahtar Kelimeler: Deneysel tasarm, PlackettBurman, Fermentasyon, Aktinomiset
292
PM 137 L-Asparaginaz Geni (Ans B) Klonlanm Baz Bakterilerde L-Asparajinaz retimine ebnem ERENLER, Hikmet GEKL nn niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 44280 Malatya serenler@inonu.edu.tr L-asparajinaz enzimi, son yllarda kanser kemoterapisinde potansiyel ajanlar olarak kullanlan etkin onkolitik etkisi ile bilinen birka enzim iinde en yaygn kullanlandr; Bu enzim, eitli kanser trlerindeki yksek teraptik deeri ile bilinmektedir. Gnmzde L-asparaginaz enzimi eitli bitki, hayvan, fungus ve bakteri trlerinde tespit edilmi olmasna ramen, insanlarda bu enzime rastlanmamtr. Ancak, birok organizmada belirlenen bu enzimin antitmr aktiviteye sahip olmad, bu tr bir aktiviteye (anti-neoplastik) sahip enzimin sadece birka tr gram-negatif bakteride olduu belirlenmitir. almamzda kullanlm olan E. coli ve E. aerogenes bakterileri de bu gruptandr. L-asparaginaz, L-asparaginin L-aspartik asit ve amonyaa hidrolizini katalizler. Hidrolitik tabiatl bu reaksiyon srasnda L-asparaginaz, Lasparagin amino asitindeki amid ban hidroliz etmektedir. Dolays ile L-asparaginazn kanser hcreleri zerindeki sitotoksik etkisi L-asparagin amino asiti iin oksotrof olan bu hcreleri bu amino asitten yoksun brakmasna dayanr. Asparaginazn fizyolojik fonksiyonu ve molekler seviyede reglasyonu tam olarak bilinmemektedir. Karbon katabolit represyon, nitrojen ve oksijenle ileri derecede regle olan bu enzimin retimi iin farkl karbon, azot ve atmosferik ierie sahip ortamlar kullanlm, farkl bakterilerde ve hatta bir bakterinin ayn trnde bile farkl sonular elde edilmitir. almamzda E. coli ve E. aerogenes bakterileri ile onlarn rekombinant sularnn byme ortamlarna ek azot kayna ilavesi yaplarak, L-asparaginaz aktivitesinin farkl azot kaynaklarndan ne dzeyde etkilendii aratrlmtr. Azot kayna olarak seilen amonyum klorr, asparagin, glutamin ve re arasnda enzim aktivitesi bakmndan tr ii ve trler aras bir karlatrma yapldnda olduka farkl sonular elde edilmitir. E. colide en yksek enzim seviyesi asparagin ile salanrken bu bakterinin ansB rekombinantnda en yksek enzim seviyesi re ile salanmtr. E. aerogenes bakterisi ve tarafmzdan ans B geni klonlanm rekombinant suu iin en elverili azot kayna olarak asparagin ve glutamin belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: L-asparajinaz, kemoteraptik enzimler, ansB.
PM 138 Farkl Pichia ve Candida Trlerinde Glikojen Miktarnn Azot Alnda Belirlenmesi Tlay TURGUT GEN, Sezai TRKEL anakkale On Sekiz Mart niversitesi, FenEdebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Molekler Biyoloji Ana Bilim Dal, 17100, anakkale Azot al Saccharomyces cerevisiaeda makromoleklerin kompozisyonlarnn deiimine, glikoz transport sisteminin inaktivasyonuna, hcre dngsnn G1 safhasnda durmasna, proteinlerin ykmnn artmasna, gliserol retimine, fermentasyon kapasitesinin azalmasna ve remenin farkllamasna neden olur. Baz Kluyveromyces trlerinde glikojen biriktirilmesine de neden olur. Glikojen ve trehaloz maya hcrelerinde sentezlenerek depolanan karbonhidratlardr. Ortam koullarna ve reme dngsnn bulunduu aamaya gre farkl oranlarda hcre iinde biriktirilirler. S. cerevisiaeda glikojen, glikoz varlnda logaritmik safhada sentezlenir ve azot, slfr ve potasyum gibi minerallerin eksikliinde biriktirilerek, besin alnda enerji ve karbon kayna olarak kullanlr. S. cerevisiaeda azot alnda trehaloz depo karbonhidrat olarak biriktirilirken baz Kluyveromyces trlerinde glikojen biriktirilir. Depo karbonhidratlar cinsler arasnda farkllk gstermektedir. Bu nedenle aratrmamzda baz Pichia ve Candida trlerinde kalitatif olarak glikojen miktarlar belirlenmitir. Aratrmamzda kullandmz maya trleri Pichia farinosa, Pichia anomala, Candida utilis ve Candida milleridir. reme ortam minimal besi yeri olup karbon kayna olarak glikoz (%2 ve %0,05), gliserol (%2) ve laktat (%2) kullanld. Azot kayna olarak amonyum slfat veya prolin kullanld. Maya hcreleri logaritmik safhaya kadar %2 glikoz ve amonyum slfat ieren reme ortamnda retilerek farkl karbon ve azot ieren reme ortamlarna geirildi. yot boyama yntemi kullanlarak glikojen birikimleri belirlendi. P. farinosada kullanlan tm ortam artlarnda glikojen birikimi grlmedi. P. anomala, C. utilis ve C. milleri maya trlerinde farkl karbon kaynaklarnda ve azot alnda deiik oranlarda glikojen birikimi gzlendi. C. milleride amonyum slfat ieren ortamda prolin ieren ortama gre daha fazla glikojen birikimi olduu belirlendi. P. anomala ve C. milleri maya trlerinde ise zayf azot kaynanda glikojen birikiminin daha fazla olduu grld. Dk glikoz ieren azotsuz ortamda glikojen birikimi gzlenmezken, azotlu ortamda glikojen birikimi olduu gzlendi. Bu durum yksek ve dk glikoz konsantrasyonunun azot eksikliinde depo karbonhidrat metabolizmasn farkl etkilediini gstermektedir. 293
PM 139 Saccharomyces cerevisiaeda Glikolitik Mutasyonlarn remeye ve nvertaz Aktivitesine Etkileri Tlay TURGUT GEN, Sezai TRKEL2, M. Tekin BABA3, Esin KANIK3 1 anakkale On Sekiz Mart niversitesi, FenEdebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Molekler Biyoloji Ana Bilim Dal, 17100, anakkale 3 Abant zzet Baysal niversitesi, Fen Bilimleri Enstits, Biyoloji Ana Bilim Dal, 14280, Bolu 2 Uluda niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 16059, Grkle, Bursa esinkanik@hotmail.com Ortamda bulunan deiik karbon kaynaklarnn alnmas ve kullanlmas Saccharomyces cerevisiaenn remesi ile yakndan ilikilidir. nvertaz (E.C. 3.2.1.26) sukrozun ve rafinozun paralanmasn salayan bir enzimdir. S. cerevisiaeda invertaz glikozillenmi olarak periplazmik alanda ve glikozillenmemi olarak sitoplazmik alanda olmak zere iki farkl formda bulunmaktadr. nvertazn her iki formu da SUC2 geni tarafndan kodlanr. Bu aratrmada gcr1, gcr2, gcr3, rap1, snf4 ve hxt1-7 mutasyonlarnn reme hzna ve invertaz aktivitesine olan etkileri aratrlmtr. Gcr genlerinden kodlanan transkripsiyon faktrleri olan Gcr1p ve Gcr2p heterodimer oluturup glikolitik genlerin transkripsiyonunun aktivasyonu iin gereklidir. Gcr1p ayrca Rap1p ile de etkileerek glikolitik genlerin aktivitesini dzenlemektedir. Aratrmamzda nce SUC2 geninin transkripsiyonu iin fonksiyonel glikolitik yolun gerekli olup olmadn incelendi. Gcr faktrlerini sentez edemeyen ve dolaysyla glikolitik yolu %1 seviyesinde iledii bilinen mutant mayalar ve onlarn izogenik yaban tipleri zengin ve minimal besi ortamlarnda, farkl karbon kaynaklarnda (%2 glikoz, %2 gliserol, %2 sukroz ve %2 maltoz) retilerek reme hzlar belirlendi. Daha sonra ayn reme artlarna retilen mutant ve yaban tip maya sularnda invertaz aktiviteleri belirlendi. nvertaz sentezi glukoz basklamas ile kontrol edildiinden maya sular zengin besi ortamnda glukoz repres (%2 glikoz) ve derepres (%0.1 glikoz) artlara geirilip invertaz aktiviteleri belirlendi. Elde edilen sonular glikolitik genlerin transkripsiyonunu kontrol eden transkripsiyon faktrlerinin remeyi ve invertaz aktivitesini pozitif olarak etkilediini gsterdi. S. cerevisiaeda glukozun hcre iine alm da HXT (Hexose Transporter) genleri tarafndan kodlanan tayclar tarafndan yaplmaktadr. S. cerevisiaeda yaklak 20 farkl HXT ve benzeri gen belirlenmitir. Fakat bu genlerden ilk 7 tanesi (HXT1-HXT7) normal seviyede glukoz alm iin
yeterlidir. Bu nedenle hxt1-hxt7 mutant sularnda glukoz alm ok dk seviyede olup glukoz ieren ortamda salkl olarak reyemezler. S. cerevisiaeda glukoz almnn invertaz sentezi iin gerekli olup olmad da mutant su kullanlarak aratrld. S. cerevisiaeda hxt1-hxt7 mutantlarnda reme olumsuz etkilenirken invertaz aktivitesinde deiim grlmedi. Kontrol olarak kullanlan SNF4 geninin sukroz ieren besi ortamnda reme iin gerekli olduu ve repres-derepres ortamlarda invertaz aktivitesini pozitif olarak etkiledii belirlendi. Elde edilen sonular SUC2 geni anlatmnn glikolitik iz yolunun ileyiine ve glikozun aktif olarak hcre iine alm hzna gre kontrol edildiini gstermektedir. PM 140 Geobacillus sp. 7.1 Bakterisinden Termofilik Ksilanaz Geninin Klonlanmas, Ekspresyonu ve Karekterizasyonu Kadriye NAN, Murat KAAAN, Zeliha CEVHER, Fatmagl ALTIN,A. Osman BELDZ, Sabriye ANAKI Karadeniz Teknik niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 61080, Trabzon inank@ktu.edu.tr Aydn merbeyli kaplcasndan yaplan almalar neticesinde termofilik bir Geobacillus sp. 7.1 bakterisi izole edilmitir. Daha sonra bu izolat zerinde yaplan almalarla bu yeni izolatn Ksilanaz enzimine sahip olduu ortaya karld. Geobacillus sp. 7.1 suunun ksilanaz geninin belirli bir blm iki adet dejenerat primer kullanlarak genomik DNAdan oaltld. Elde edilen 669b bplik fragment pGEM-T Easy vektorne klonlanarak sekans ettirildi. Elde edilen bu blgeden yola klarak genin tm srasnn elde edilmesi amacyla invers PCR primerleri dizayn edilerek genin tm sras elde edildi. Yaplan sekanslar neticesinde genin 1224 bplik bir ORFye sahip olduu ve 407 amino asitten olutuu tespit edildi. Gen, pET-28a vektrnn HindIII ve EcoRI blgesine His-Taq kuyruk ierecek ekilde klonlanarak E.coli BL21 (DE3) hcrelerine transforme edildi. IPTG ile indklenerek protein T7 promotoru altnda retildi ve Promega His Taq protein saflastrma kiti kullanlarak saflatrld. Saflatrlan enzim ile baz karakterizasyon ilemleri gerekletirildi. Rekombinant enzimin karakterizasyonunda %1lik ksilan substrat olarak kullanld. Enzimin aktivitesi 50 mM fosfat tamponu iinde hem spektrofotometrik olarak hem de SDS-PAGEde zimogram olarak gsterildi.
294
Anahtar Kelimeler: Geobacillus sp. 7.1, termofilik alkalen, ksilanaz PM 141 Anoxybacillus sp. 13K Bakterisinden Termofilik rabinofuranosidaz Geninin Klonlanmas, Ekspresyonu ve Karekterizasyonu Pnar YELGL1, Kadriye NAN2, Murat KAAAN2, Sabriye ANAKC2, Ali Osman BELDZ2 1 Karadeniz Teknik niversitesi, Rize Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 53100, Rize 2 Karadeniz Teknik niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 61080, Trabzon Aydn Alangll kaplcasndan termofilik yeni bir Anoxybacillus sp. 13 k bakterisi izole edildi. Yrtlen almalarla bu yeni izolatn arabinofuranosidaz enzimine sahip olduu belirlenmitir. Yaplan bu alma neticesinde Anoxybacillus sp. 13K suunun arabinofuranosidaz geni dejenerat iki adet primer kullanlarak genomik DNAdan coaltld ve pGEM-T Easy vektorne klonlanarak sekans ettirildi. Elde edilen bu blgeden yola klarak genin tm srasnn elde edilmesi amacyla invers PCR primerleri dizayn edilip genin tm sras elde edildi. Gen, pET-28a vektrnn NdeI ve HindIII blgesine His-Taq kuyruk ierecek ekilde klonlanarak E. coli BL21 (DE3) hcrelerine transforme edildi. Protein T7 promotoru altnda IPTG ile indklenerek retildi ve Promega His Taq protein saflastrma kiti kullanlarak saflatrld. Saf enzim ile tm karakterizasyon ilemleri gerekletirildi. Rekombinant enzimin karakterizasyonunda, p-nitrofenil -Larabinofuranoside substrat olarak kullanld. Enzimin aktivitesi 50 mM fosfat tamponu iinde hem spektrofotometrik olarak hem de native jelde florojenik olarak gsterildi. Anahtar Kelimeler: Anoxybacillus sp. 13K, Termofilik Abf, p-nitrofenil -L-arabinofuranoside
PM 142 Bakteriyel Hemoglobin Geni Klonlanm Pseudomonas aeruginosa'nn Aromatik Maddeler Varlnda remesinin Aratrlmas Hseyin KAHRAMAN, Hikmet GEKL nn niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm,44280, Malatya hkahraman@inonu.edu.tr nemli evresel kirleticiler olan benzen, CDNB, ksilen ve toluen gibi aromatik maddeler, toksisitelerinden dolay doal biyolojik populasyonlar ve evre iin nemli risk oluturmaktadr. Bu maddelerin bakteriyel ykm zerine yaplan almalarn pek ounda zengin ortam kullanlm ve etkin olarak bu tip aromatik maddelerin btn bileenlerini ykt bilinen herhangi bir bakterinin saf suunun olmad belirlenmitir. Bu almada Pseudomonas aeruginosa ve onun Vitreoscilla hemoglobin (VHb) geni (vgb) kopyalanm rekombinant suu (PaJC) kullanlarak, aromatik maddelerin biyolojik ykm ve biyoktle miktarna olan etkisi karlatrlmal olarak allmtr. Aromatik bileiklerin mikrobiyal ykmnda oksijenin snrlayc rol oynamas nedeniyle kullandmz ve olduka etkili bir oksijen alm sistemi olan VHbinin bu bakteriye benzoik asit ve ksilen ieren baz ortamlarda P. aeruginosaya gre daha hzl reme zellii kazandrd gzlenmitir. Anahtar Kelimeler: Bakteriyel hemoglobin, Pseudomonas aeruginosa, aromatik madde ykm PM 143 Karadenizden zole Edilen Antibiyotik Direnli Koliform Bakterilerde ntegron Gen Kasetleri Feyza OLAKOLU, Osman Birol ZGM, Cemal SANDALLI, engl ALPAY KARAOLU Rize niversitesi, Biyoloji Blm, Fen-Edebiyat Fakltesi, 53100 Rize microbsman@yahoo.com Bu almada Karadenizin kuzeydou sahilinden salanan deniz suyundan izole edilen 43 koliform bakterinin eitli antibiyotik gruplarna kar hassasiyetleri disk difzyon yntemiyle belirlendi. Bir veya daha fazla sayda antibiyotie kar direnli 18 izolatta polimeraz zincir reaksiyonu (PZR) ile snf 1 ve snf 2 integron gen kasetleri aratrld. Ampisilin, tetrasiklin, kloramfenikol, streptomisin, trimetoprim ve sulfametoksazole kar direnli iki Escherichia coli izolatnn birinin 2.0-kbp byklnde snf 1 integron gen kaseti ve dierinin 2.2-kbp 295
byklnde snf 2 integron gen kaseti tad belirlendi. Her iki integronun amplifikasyon rn pGEM-T Easy vektrne klonland. DNA dizi analizleri snf 1 integronun OXA1 tipi -laktamaz kodlayan blaOXA30 ve aminoglikozit 3-(9)-Oadeniltransferaz enzimi kodlayan aadA1 genleri tadn, snf 2 integronun ise dihidrofolat redktaz enzimi kodlayan dfrA1, streptotrisin asetiltransferaz enzimi kodlayan sat1 ve aminoglikozit adeniltransferaz A kodlayan aadA genleri ierdiini gsterdi. alma Trkiyede deniz suyundan izole edilen koliformlardaki integron varln gsteren ilk rapordur. Denizlerin insan orijinli koliformlarla kirlenmesinin, antibiyotik diren determinantlarnn evre bakterilerinden insan patojenlerine transferine zemin hazrlayabilecei kansndayz. Konunun molekler epidemiyolojik yntemlerle yurt apnda halk sal asndan takip edilmesi gerektiini nermekteyiz. Anahtar Kelimeler: integron PM 144 Tbbi Atk rneklerinin Ames Testi ve Rec Testi le Mutajenik ve Genotoksik Potansiyellerinin Deerlendirilmesi Fatma ZLFDAR, Tuba SOMAY, Nuran DRL Hacettepe niversitesi, Biyoloji Blm, Molekler Biyoloji ABD, Beytepe, Ankara fatmazlf@hacettepe.edu.tr Salk kurulularnda her gn byk miktarlarda tbbi atk birikmekte ve bu atklarn toplanp evreye zarar vermeyecek ekilde bertaraf edilmesi gerekmektedir. Bu amala krmz poete konulabilen tbbi atklarn, yksek s ve hidrolik sktrclar ile hem kltlmesi hem de zararsz hale getirilmesini salayan U-Ta isimli bir makine gelitirilmitir. almada bu makineden kan tbbi atk rneklerinin, Ames testi ve Rec testi kullanlarak mutajenik ve genotoksik potansiyelleri deerlendirilmitir. Ames testinde Salmonella typhimurium TA98 ve TA100 sular, Rec testinde ise Bacillus subtilis rec- ve rec+ sular kullanlmtr. Tbbi atk rneklerinin dimetilslfoksit (DMSO) ve serum fizyolojik ierisinde, 0 ve 22 saat bekletilerek hazrlanm ekstraktlar, farkl deriimlerde her iki test sisteminde de denenmitir. Elde edilen sonular istatistiksel olarak deerlendirildiinde; tbbi atk rneklerinin Ames testi iin her iki suta mutajenik etki gstermedii, Rec testinde de denenen dozlarda genotoksik etki gstermedii grlmtr. Deniz suyu, koliform,
Anahtar Kelimeler: Mutajenite, genotoksisite, Ames testi, Rec testi PM 145 Uzun PCR (Long PCR) Yntemi Kullanlarak 515 Kilobaz Uzunluunda zgl Genomik DNA Dizilerinin oaltlmas Ayegl GZEL, Erol AKSZ Hacettepe niversitesi, Beytepe kampus, Biyoloji Blm, Molekler Biyoloji ABD, 06800, Ankara aguzel@hacettepe.edu.tr Uzun polimeraz zincir reaksiyonu (Long PCR, L-PCR), 5-40 kilobaz uzunluktaki hedeflenen DNA dizilerinin in vitro koullarda oaltlmas yntemidir. Bu yntem genellikle bakteri, maya, mitokondri, plazmit gibi daha dk DNA ieriine sahip genomlarn veya daha byk saylabilecek gen segmentlerinin tek seferde amplifikasyonuna olanak salamaktadr. Taq polimeraz enziminin kullanld PCR reaksiyonlarnda, oaltlabilecek kalp DNA uzunluu snrldr. Bu kstlama Taq polimeraz enziminin scaklk deiimlerine kar daha hassas olmasndan ve ekzonkleaz aktivitesinin bulunmamasndan kaynaklanr. Uzun PCR yntemi ile yksek polimerizasyon kapasitesine ve farkl fiziksel koullarda uzun sreli aktiviteye sahip zgl enzimler kullanlarak daha uzun DNA blgeleri oaltlabilmektedir. L-PCRda polimerizasyon ilemini yapan enzimin Taq polimeraz enzimine gre polimerizasyon aktivitesi daha yksektir. Karmda daha dk oranda bulunan dier bir enzim de Pfu gibi proofreading zellii olan bir DNA polimerazdr. Bu enzim polimerizasyon reaksiyonu srasnda, sentezlenen yeni zincirde meydana gelen hatalar tanyp yerine doru nkleotidi takar (5-3 hata onarm aktivitesi). Bylece yeni kalplar yksek dorulukla sentezlendii iin daha uzun DNA fragmentleri sentezlenebilmektedir. Reaksiyon balangcnda genomik DNA 940C 1-2 dakika gibi mmkn olduunca ksa sreyle denatre edilir. Denatrasyon srasnda tek zincirli DNA deprinasyona urar ve deprine olan DNA sentez iin doru bir kalp oluturmaz. Her PCR dngs iin iki farkl aama sz konusudur. Birinci aama denatrasyon, 940Cde 10-15 saniyede ok ksa sreli olarak gerekletirilir. kinci aama, primerlerin zgl blgelere balanmasn ve sentez basamaklarn ierir. L-PCR da 24-34 baz ifti uzunluunda primerler kullanlr ve seilecek primerin Tm derecesinin 630C ile 680C arasnda olmasna dikkat edilir. Primerlerin Tm deerleri yksek tutularak primer balanma ve zincir uzama basamaklar ayn scaklkta 680Cde (primerlerin annealing scaklklar 650Cden 296
dkse scaklk drlebilir) gerekletirilir. Primerlerin balanmas ve polimerizasyon iin 680Cde her 1 kilobaz uzunluktaki DNA dizisi iin 45-60 saniye sre verilir. Yaklak 25-35 dng istenilen younlukta DNA band elde etmemizi salar. Kalp DNAnn krksz ve eitli kimyasal ve tuzlardan arndrlm olarak izole edilmi olmas L-PCR iin son derece nemlidir. Plazmit DNAs gibi rneklerde daha uzun DNA segmentleri amplifiye edilebilirken hayvan hcrelerinden elde edilen kompleks DNAlardan sentezlenebilen DNA uzunluu daha ksa olabilmektedir. Kullanlan tamponun pHs da deprinasyona engel olmas asndan reaksiyon verimliliinde neme sahiptir. Laboratuarmzda L-PCR yntemi kullanlarak GALT (Galactose-1-phosphate uridyltransferase) genine ait ekzonlar 11 fragment yerine 2 fragment, GCDH (Glutaryl-Coenzyme A dehydrogenase) geninin 11 ekzonu ise tek bir fragmentte amplifiye edildi. nsan genomik DNAs kullanlarak 5-15kb uzunluktaki DNA segmentlerini amplifiye edildi. Bu yntem kullanlarak mutasyon taramas yaptmz genlerde ok fazla sayda reaksiyon koulunun optimizasyonuna ve farkl PCR programlarna gerek kalmadan 5-15 kb uzunlukta DNA dizilerinin oaltlmas mmkn olmaktadr. Hzl mutasyon taramas veya genom dizi analizi yaplan almalarda L-PCR aratrclar iin hzl, kolay ve i gc asndan ekonomik bir yntemdir. Anahtar Kelimeler: Uzun PCR, amplifikasyon, genom analizi PM 146 Akdenizden Yakalanan Karideslerin Bakteriyel Florasnn ncelenmesi Mehmet KENAR, Esmeray KLEY, Fatih ZOUL ukurova niversitesi, Su rnleri Fakltesi, Balcal, Adana kenarmehmet@gmail.com Adanada eitli pazar yerlerinden elde edilen 3 farkl gruptaki karides rneklerinin, toplam mezofil aerobik bakteri miktar, toplam koliform bakteri miktar, Escherichia coli ve Salmonella varl aratrlmtr. Aratrma sonucunda, analize alnan tm rneklerde Salmonellaya rastlanmamtr. E. coli tm rneklerde bulunmutur. Toplam mikroorganizma saym 1. grup rnekte 7.27 log10 kob/g olarak, en yksek seviyede belirlenmitir. 2. ve 3. grupta bu deerlerin srasyla 5.66 ve 6.26 log10 kob/g olduu grlmtr. Toplam koliform bakteri miktar en dk 3. grupta belirlenmi olup (4.52 log10 kob/g), 1. ve 2. grupta bulunan deerler arasnda
istatistik adan nemli bir fark grlmemitir (p<0.05). Bu sonular ticari amal satlan karideslerin kontaminasyona maruz kaldn, bu nedenle bu rnlerin tketiminin uygun olmadn ve insan sal asndan bir risk oluturduunu gstermitir. Anahtar Kelimeler: Karides, E. coli, Salmonella, toplam bakteri saym
PM 147 i St ve Peynir rneklerinden zole Edilen Enterococcus Trlerinde 70C ve 25Cdeki Proteolitik Aktivitenin Varl Sumru ITAK, Sat ORHAN Gazi niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 06500, Teknikokullar, Ankara. scitak@gazi.edu.tr Aratrmamzda Ankaradaki eitli iletmelere ait 78 i st ve 30 peynir rnei olmak zere toplam 108 st rn materyal olarak kullanlmtr. allan st rneklerinden izole edilen 278 Enterococcus izolatnn 158 (%56.8)i E. faecalis, 76 (%27.3)i E. faecium, 18 (%6.59)i E. durans, 11(%3.95)i E. hirae/E. dispar, 5 (%1.7)i E. gallinarum, 9 (%3.2)i E. mundtii, 1 (%0.3)i E. raffinosus olarak tanmlanmtr. i st rneklerinde 70Cde psikrofil reme gsteren Enterococcus trlerinden proteolitik aktivite E. Faecalisde %88.6 E. faeciumda %58.9, E. duransda %81.9, E. mundtiide %75 orannda saptanrken E. hirae, E. dispar ve E. gallinarum izolatlarnda proteolitik aktivite saptanmamtr. Ayn rneklerde 25Cde mesofilik reme gsteren E. faecalisde %56.3, E. faecium %41.7, E. durans %30, E. hirae/E. dispar %11.1, E. mundtii %75 orannda proteolitik aktivite tespit edilmitir. Peynir rneklerind 70Cde psikrofil reme gsteren trlerden proteolitik aktiviteye sahip E. faecalisde %97 E. faeciumda %96, E. durans ve E. mundtii izolatlarnn tamamnda proteolitik aktivite saptanr iken, ayn rneklerin 25Cde mesofilik reme gsteren E. faecalisde %67.7, E. faecium %80, E. durans %57.1, E. mundtii %60 orannda ve E. hirae/E.dispar izolatlarnn tamamnda proteolitik aktivite tespit edilmitir. Anahtar Kelime: aktivite, st rn Enterococcus, proteolitik
297
PM 148 Dondurulmu Gdalarda (Et ve Sebze) Fekal Coliform ve Fekal Enterococcuslarn ndikatr Mikroorganizma Asndan Deerlendirilmesi Sumru ITAK, Erol KALA Gazi niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 06500, Teknikokullar, Ankara scitak@gazi.edu.tr Aratrmamzda 1.10.200430.10.2005 tarihleri arasnda Ankarann eitli market ve spermarketlerinden toplanan dondurulmu 20 kfte, 20 kyma, 20 kuba, 20 brokoli 20 bezelye ve 20 karnabahar olmak zere toplam 120 et ve sebze rnei materyal olarak kullanlmtr. Toplam 120 dondurulmu et ve sebze rneinde SB (Slanetz Bartley) besiyerinden izole edilen 63 Enterococcus izolatnn 40 (%63.4) Fekal Enterococcus olarak tespit edilmitir.40 Fekal Enterococcus izolatnn 28 (%70)i E. faecalis, 12 (%30)i E. faecium olarak tanmlanmtr. Et ve sebze rneklerinin 97sinde tespit edilen Coliform mikroorganizmann 39(%40.2)unda Fekal coliform saptanmtr. allan rneklerdeki Fekal coliform en fazla kymada (%23), fekal Enterococcus en fazla kyma (%14.2) ve kubanda (%14.2) grld belirlenmitir. Ayrca almamzda, dondurulmu et ve sebze rneklerindeki Toplam aerob mikroorganizma, coliform, Enterococcus ve Staphylococcus aureus ortalama, en dk ve en yksek koloni saym sonular (cfu/g-Log10) deerlendirilmitir. Aratrma sonularmz, dondurulmu gdalarda indikatr mikroorganizma olarak E. colinin yan sra E. faecalis ve E. faecium trlerinin de dikkate alnmas gerekliliini gstermitir. PM 149 Farkl Scaklk Ortamnda Bekletilen Kyma rneklerinde Gr(-) Psikrofil Mikroorganizmalarn Dalm ve Proteolitik Aktiviteleri Sumru ITAK1, Neslihan KAMANLI CAN2 1 Gazi niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 06500 Teknikokullar, Ankara 2 Et ve Balk Kurumu, Balgat, Ankara scitak@gazi.edu.tr Aratrmamzda Ankaradaki eitli supermarketlerden toplanan 53 i kyma rneklerinin taze olarak ve buzdolab scakl (4C, 10 gn) bekletme sresi sonucunda Gr (-) psikrofil mikroorganizma dalm ve proteolitik aktiviteleri incelenmitir. 53 i kyma rneinden 79 Gr (-) psikrofil mikroorganizma (Pseudomonas,
Acinetobacter ve Alcaligenes) nn, 46 (%58.2 )s taze kyma, 33(%41.7) 4Cde 10 gn bekletme sresi sonunda izole edilmitir. Gr (-) psikrofil mikroorganizma trlerinden en ok sklkta taze kyma rneklerinde 14 P. putida (%30.4) ve 12 P. fluorescens biotype I (%26.08), buzdolab scaklnda 11 P. fluorescens biotype I (% 33.3) ve 7 A. Calcoaceticus/lwoffii(%21.2) izolat tanmlanarak tespit edilmitir. i kyma rneklerinden izole edilen 79 Gr (-) psikrofil mikroorganizma izolatnn 58inde belirlenen proteolitik aktivite en fazla taze kyma ve buzdolab scaklnda bekletilen kyma rneklerinde P. putida ve P. fluorescens biotype I izolatlarnda saptanmtr. Anahtar Kelime: Gr (-)psikrofil mikroorganizma, i kyma, proteolitik aktivite PM 150 Ktahya Yresinde eitli Kaynaklardan zole Edilen Staphylococcus aureus zolatlarnn Fenotipik Karakterizasyonu Kymet GVEN1, Aysel GLBANDILAR2 1 Anadolu niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Eskiehir 2 Salk Mdrl Halk Sal Laboratuvar kguven@anadolu.edu.tr Bu almada Ktahya blgesindeki gda rneklerinden, gda alanlarndan, gda aletekipmanlarndan ve klinik rneklerden Staphylococcus aureus bakterisi izole edilerek identifiye edilmi ve fenotiplendirme yntemleri ile bu izolatlarn karakterizasyonu amalanmtr. dentifikasyonu iin geleneksel biyokimyasal testler ve VITEK sistemi kullanlmtr. Fenotiplendirme iin antibiyotik duyarllk testleri, SET-RPLA test kiti ile enterotoksin belirleme testi, SDS-PAGE ile toplam hcre proteinlerinin analizi ve FAME analizleri kullanlmtr. Test edilen izolatlardan sadece drt gda ve iki klinik izolatta metisilin direnci belirlenmitir. Mupirosin, teikoplanin, vankomisine kar diren saptanmamtr. zolatlarn % 91,74 penisilin Gye kar direnli bulunmutur. Test edilen toplam 99 izolat arasnda izolatn hibir enterotoksini retmedii (%3.03), izolatn C ve D enterotoksinlerini birlikte rettii (%3.03), geri kalan 93 izolatn tmnn ise D enterotoksinini rettii (%93.93) belirlenmitir. SDS-PAGE ile elde edilen protein profillerinde izolatlar ile izole edildikleri kaynak arasnda bir iliki belirlenememitir. Bu alma ile, S. aureus identifikasyonu iin FAME analizine dayal bir ya asitleri veri taban oluturulmu ancak izolatlarn 298
ya asidi profilleri ile kaynak arasnda kesin bir iliki saptanamamtr. Anahtar Kelimeler: Staphylococcus aureus, VITEK, SET-RPLA, FAME, fenotiplendirme PM 151 anakkalede Tketilen Dondurmalarn Mikrobiyolojik Nurcihan HACIOLU, zlem KSE, Esin ZEN, Baaran DLGER anakkale Onsekiz Mart niversitesi, FenEdebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, anakkale nurcihan.n@gmail.com Bu almada, anakkalede tketime sunulan dondurmalarn mikrobiyolojik kalitesi incelenmitir. 5 farkl sat noktasndan alnan 19 sade ve 19 kakaolu olmak zere toplam 38 adet dondurma rneinde toplam mikroorganizma (mezofil/psikrofil), koliform, fekal koliform, kfmaya, Escherichia coli, Salmonella sp. saymlar yaplmtr. Aratrma sonularna gre 19 adet sade dondurma rneinde mikroorganizma saylar ortalama olarak srasyla 7.3 x106 kob/g, 4.9x106 kob/g, % 47 (>100), %53 (>100), 1.9 x106 kob/g, % 47, % 16 iken; kakaolu dondurmalarda srasyla 5.8x106 kob/g, 5.2 x106 kob/g, % 47 (>100), % 58 (>100), 5.1 x106 kob/g, % 31.5, % 10.5dir. Sonu olarak incelenen dondurma numunelerinin genellikle hijyenik olarak istenilen kalite standartlarna uymadklar, zellikle gda infeksiyonlarna neden olabilen patojen mikroorganizmalar iermesi sebebiyle, halk sal bakmndan oluabilecek potansiyel risklere kar dondurma imalathane ve sat iletmelerinde sanitasyon kurallarna uyulmas bakmndan gerekli kontrol ve denetimlerin yaplmas gerektii dnlmektedir. Anahtar Kelimeler: kalite, anakkale PM 152 Mikotoksinler ve Gdalardaki nemi Safiye DURANOLU, brahim YILDIRIM, clal KOYUNCU Akdeniz niversitesi, Ziraat Fakltesi, Gda Mhendislii Blm, Antalya sduranoglu@akdeniz.edu.tr Kfler oluturduklar zehir etkili maddeler nedeniyle zellikle son ylarda giderek nem kazanmlardr. Kflerin oluturduu, gelimi Dondurma, mikrobiyolojik
canllarda zehir etkisi yapan bu maddelere "mikotoksin" denilmektedir. Mikotoksinler ikincil, yani sekonder metabolitler olup, kfn vejatatif geliiminin sonunda oluturulurlar. Kfler besinlere evlerde, iletmelerde, depolarda ve hatta rn henz tarlada iken de bulaabilir. Kf geliimi ve mikotoksin miktar, hasat, depolama, kurutma gibi ilemler srasndaki uygulamalar ile nlenebilmekte veya azaltlabilmekte ya da bu aamalardaki uygun olmayan koullar nedeniyle oluumu tevik edilmektedir. Kfler, gdalarn yapsnda bulunan maddeleri paralayarak gdalarn iyapsn deitirmekte, ilerindeki ya ieriinin azalmasna ve bylece renginin deiimine, besinde kt bir koku olumasna, tat deiimlerine, arlk kaybna ve bozulmalara yol amaktadr. Kf gelimesi sonucu, bitkisel rnlerde oluan mikotoksinler; bu kaynaktan hayvanlara ve hayvansal rnlerle insanlara bulaaca gibi, dorudan bitkisel rnlerle de insanlara bulaabilmektedir. nemli mikotoksinlerin ounu Aspergillus, Penicillium ve Fusarium kf cinsleri oluturmaktadr. Gda ve yemlerde oluan mikotoksinler, bugn dnyada gda reticisi olan blgelerin byk blmnde, gda gvenlii iin nemli bir tehlike oluturmaktadr. Gnmzde 350 fungus trnn 300den fazla mikotoksin rettii bilinmektedir. eitli mikotoksikozlara neden olduundan phe duyulan ve henz tamamen tanmlanamayan toksinlerde bulunmaktadr. Yzlerce mikotoksinin varlnn bilinmesine ramen yalnz birka geni apl olarak aratrlm ve ok az uygun analiz yntemleriyle tespit edilebilmitir. Aflatoksinler (aflatoksin B1, B2, G1 ve G2), aratrmaclar tarafndan ilk tespit edilen ve gnmzde de en ok tannan mikotoksinlerdir. Bununla birlikte son zamanlarda Avrupada yeni mikotoksinler kefedilmitir. Bunlar, okratoksin A (OTA), zeralenon (ZEA), trikotesenler (deoksinivalenol (DON) ve T2 toksin (T2)) ve fumonisinler (fumonisin B1, B2 ve B3)dir. Mikotoksinler eitli bitkisel ve hayvansal orijinli gdalarda yaygn olarak bulunmakta ve bitkisel rnlerde mikotoksinlerle kontaminasyon hasat ncesi veya hasat sonras olabilirken; st ve st rnleri, et, yumurta gibi hayvansal rnlerin mikotoksinlerle kontaminasyonu ise ounlukla kontamine hayvan yemlerinin tketilmesinden kaynaklanmaktadr. Bu almada mikotoksinler, mikotoksinleri arama yntemleri ve gdalarda oluan mikotoksinlerle ilgili aratrma yaplacaktr. Anahtar Kelimeler: Mikotoksin, gda, kf
299
PM 153 DEFT (Direkt Epifloresan Filtre Teknii) Yntemi le Mikroorganizmalarn Belirlenmesi Safiye DURANOLU, brahim YILDIRIM, clal KOYUNCU Akdeniz niversitesi Ziraat Fakltesi Gda Mhendislii Blm sduranoglu@akdeniz.edu.tr Mikroorganizmalar doada ok yaygn olarak bulunurlar. Onbinlerce farkl cins ve trdeki mikroorganizmalarn bulunduklar yerler, yaam fonksiyonlar, reme ve oalma zellikleri, birbiri ile olan ilikileri byk farkllklar gsterir. Mikroorganizmalarn bazlar dorudan veya dolayl olarak insan yaamna fayda salarken bazlar zararl ve hatta ldrc zellik gsterirler. Bunun yannda ayn mikroorganizma belirli koullar altnda yararl iken, koullarn deimesi ile zararl hale gelebilir. Bir rnekte hangi tip mikroorganizmalarn bulunduunun bilinmesi yani mikroorganizmalar rnekten izole edilmesi ve tanmlanmas ou zaman nemli olmaktadr. Bunun yan sra, rnee ait baz mikrobiyolojik problemlerin zmnde, rnekteki mikroorganizma says da nemli olup, saym sonular, incelenen rnein mikrobiyolojik kalite ynnden deerlendirilmesinde nemli ipular vermektedir. Mikrobiyolojinin hemen tm dallarnda bir materyalde ne sayda mikroorganizma bulunduu nemlidir. Genel olarak mikroorganizmalarn canl olanlarnn says nemli iken, zelikle gda mikrobiyolojisinde hammaddeye ilikin genel bir kalite kriteri olarak mikroskobik yntemler ile canl ve l mikroorganizma beraberce saylabilir. Bir baka ifade ile bu tip uygulamalarda saym srasnda tm mikroorganizmalar ldr ancak saym ncesinde bunlarn ne kadarnn canl ne kadarnn l olduu nemli deildir. Mikroskopta canl hcrelerin saylabilecei uygulamalar da vardr. DEFT (Direkt Epifloresan Filtre Teknii) Yntemi orijinal olarak 1980lerin balarnda st rneklerinde bakterilerin saym iin nerilmi ve bu amaca ynelik olarak gelitirilmitir. Daha sonra dondurulmu balk, et, kyma, mayonezli salatalar, krema ve krema benzeri rnler, peyniralt suyu, domates salas, arap, meyve ve sebzeler ile su gibi deiik gdalarn analizine adapte edilerek yaygn kullanm alan bulmutur. Bu alma ile DEFT yntemi, bu yntemin uygulan ve DEFT ynteminin dier mikrobiyolojik saym yntemlerine gre avantajlar aratrlacaktr. Anahtar Kelimeler: DEFT, mikroorganizma
PM 154 Geleneksel Trk Peynirlerinin Mikrobiyolojik Karakterizasyonu zerine Bir Aratrma Asl AHNER, Gzde TRKZ Adnan Menderes niversitesi, Aybak Natura Gda Analiz Laboratuvar, Aydn aslisahiner@gmail.com Trkiye'de, tulumdan kaara,otlu peynirden tel peynirine olduka farkl sayda geleneksel peynir retilmektedir. 2007 ylnda, farkl yrelerde retilen tulum,lor, kaar, eil, tel, hellim, Urfa ve koyun peyniri olmak zere 85 adet geleneksel peynir analiz edilmitir. Mikrobiyolojik Kriterler Teblii'nde belirtilen C.perfringens, E.coli, Koliform, L.monocytogenes, Salmonella, S.aureus, kf ve maya analizleri yaplarak, peynirlerin mikrobiyolojik kalitesi belirlenmeye allmtr. Anahtar Kelimeler: Geleneksel peynir, mikrobiyolojik kriter, peynir retim prosesi, hijyen PM 155 Farkl Scaklklarda Saklanan i Kftede Listeria monocytogenes Saysnn Deiimi Sevil PLATN, Buket KUNDUHOLU Eskiehir Osmangazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Eskiehir spilatin@ogu.edu.tr i kfte, bata Dou ve Gneydou Anadolu olmak zere, lkemizde sevilerek tketilen geleneksel yemeklerimizden birisidir. Ancak gerek bileimi gerekse hazrlan yntemi asndan mikrobiyal kontaminasyona olduka ak bir gdadr. Bununla birlikte, i kftenin mikrobiyolojik kalitesinin belirlendii almalarda eitli patojenlerin (E. coli, Salmonella spp.ve Listeria spp.) varl tesbit edilmitir. Bu almada, farkl scaklklarda bekletilen i kftedeki Listeria monocytogenes saysndaki deiim izlenmitir. L. monocytogenes kltrnden i kfteye 106 kob/ g olacak ekilde ilave edilerek, 4C ve 22-25C de (oda scakl) 24 saat bekletilmitir. Bu sre boyunca, belirli zaman aralklarnda rnekler alnarak L. monocytogenes, toplam aerobik mezofilik bakteri (TAMB), maya-kf (M-K) ve laktik asit bakterisi (LAB) saymlar yaplmtr. Oda scaklnda ve 4Cde bekletilen i kftedeki, L. monocytogenes says balangta srasyla log 6.6 kob/g ve log 6.5 kob/g iken, 24 saat sonra saylar log 6.2 kob/g ve log 6.3 kob/g olarak belirlenmitir. Her iki depolama koulunda da L. monocytogenes saysnda nemli bir deiim 300
olmamtr. 4Cde bekletilen i kftedeki TAMB, M-K ve LAB saylar, 24 saatlik bekleme sonrasnda belirgin olmayan artlar gzlenmitir. Oda scaklnda bekletilen i kftede ise, LAB saysnda 2 log birim ve M-K saysnda 1.5 log birimlik bir art gzlenmitir. Sonular, olas bir kontaminasyon durumunda, L. monocytogenes gibi nemli bir patojenin i kftede canlln srdrebildiini ve LAB says artnn bakterinin geliimi zerinde antogonistik bir etki oluturmadn gstermitir. Anahtar Kelimeler: L. monocytogenes, i kfte PM 156 Sata Sunulan Et ve Et rnlerinde Escherichia coli O157 Aranmas, Saptanmas veDorulanmas Mustafa ATE, Seil BAYAR Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Temel ve Endstriyel Mikrobiyoloji Anabilim Dal, 35100, Bornova, zmir mustafa.ates@ege.edu.tr Bu almada, zmir ilinde sata sunulan et ve et rnlerinde FDA/BAM ve AOAC tarafndan nerilen ynteme gre Escherichia coli O157nin aranmas, saptanmas ve birka farkl yntemle dorulamas gerekletirilmitir. Bunun iin, kasap ve marketlerden farkl zamanlarda toplanan 20 adedi kyma, 22 adedi sosis, 26 adedi salam, 18 adedi dner ve 14 adedi sucuk olmak zere toplam 100 adet et ve et rn rnei incelenmitir. Ayrca bu rneklerde tespit edilen toplam aerobik mezofilik bakteri saylar ile E.coli O157nin varln arasndaki korelasyon aratrlmtr. rneklerin analizinde, toplam aerobik mezofilik bakteri saymlar ile CT- SMAC besiyerinde Sorbitol (-) olan ve Dryspot E.coli O157 latex test kiti ile tepkime veren koloniler muhtemel E.coli O157 olarak tanmlanmtr. O157:H7 ID Agar ile ikinci bir dorulama testi yaplmtr. Ayrca mini-VIDAS (bioMrieux, Vitek) cihaz ile de dorulama testi yaplmtr. E.coli O157 kyma rneklerinin 6 tanesinde, dner rneklerinin 2 tanesinde, sosis rneklerinin de 2 tanesinde tespit edilirken 26 adet salam ve 14 adet sucuk rneinin hi birinde E.coli O157 varl tespit edilememitir. E.coli O157 olarak tans yaplan bakterilerden hibirinde verotoksin saptanamamtr. Elde edilen sonular, FDA/BAM ve AOAC tarafndan nerilen ynteme gre yaplan aramalar sonucunda elde edilen E.coli O157lerin doruluu arasnda bir fark olmadn ve toplam aerobik mezofilik bakteri saylar ile E.coli
O157nin varl arasnda da bir balant olmadn gstermitir. Anahtar Kelimeler: E.coli O157, et ve et rnleri, CT-SMAC, Dryspot E.coli, O157:H7 ID Agar, mini-VIDAS PM 157 Farkl Kaynaklardan Debaryomyces hansenii zolasyonu, dentifikasyonu ve Deiik Fiziksel Stres Koullar Altnda Byme zerine Sodyum Konsantrasyonunun Etkisi Cengiz ORBACI, Fsun B. UAR Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Temel ve Endstriyel Mikrobiyoloji Anabilim Dal, 35100, Bornova, zmir yacimloi@gmail.com Debaryomyces hansenii askomisetik bir mayadr ve zellikle evresinde bulunan yksek sodyum konsantrasyonlarna kar olduka diren gstermektedir. Bu maya genellikle alkali tuzlu yzeysel sularda, salamuralarda ve tuzlu besinlerde bulunur. Klasik peynirler ile sucuklarda ok sk rastlanr ve bu rnlere zel tat salamas ile tannr. Ayn zamanda birok gda maddesinde bozunmaya da neden olmaktadr. Bu almada deiik kaynaklardan izole ve identifiye edilen 16 adet D. hansenii straini ile birlikte D. hansenii ve Saccharomyces cerevisiae tip trlerinin deiik stres koullar [pH (4.0, 5.0, 6.5, 8.0, 8.5) ve scaklk (27oC, 37oC)] altnda ki artan NaCl konsantrasyonlarna (%0, %6, %12, %18, %24, w/v) kar toleranslar aratrlm ve birbirleri arasnda karlatrmalar yaplmtr. S. cerevisiae iki farkl koulda [(37oC ve %0 NaCl) ile (pH: 4.0 ve %0 NaCl)] D. hanseniiye nazaran daha iyi reme kaydederken, zellikle dk konsantrasyonlardaki sodyumun varl, D. hanseniinin bymesini stimle etmi, S. cerevisiaenn bymesini ise inhibe etmitir. pH: 8.5da ise tuz iermeyen ortamda S. cerevisiae ve D. hanseniinin her ikisi de reme gsteremezken, zellikle %6 NaCl konsantrasyonunda D. hansenii kk koloniler oluturmaktadr. Ayrca belirtilen stres koullar altnda, izole edilen D. hansenii strainlerinin tuza toleranslarnda varyasyonlar olduu da gzlenmitir. Bu sonular bir geree dikkat ekmektedir. D. hansenii yksek tuz konsantrasyonlarn tolere edebilmektedir ve bunun sonucunda da besinlerin korunma prosedrleri hazrlanrken bu konu zerinde titizlikle durulmas gerekmektedir. Anahtar Kelimeler: Debaryomyces hansenii, Saccharomyces cerevisiae, sodyum tolerans, yksek scaklk, ekstrem pH 301
PM 158 Siyah Zeytin Fermentasyonunun Hzlandrlmasna Ynelik Olarak Fermentasyonun Mkrobiyolojik Olarak zlenmesi ve Starter Kltr Kullanm Gnen AKYAR1, Gven ZDEMR1, ahnur IRMAK2 1 Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Temel ve Endstriyel Mikrobiyoloji Anabilim Dal, 35100 Bornova zmir 2 Zeytincilik Aratrma Enstits ,Bornova, zmir gonenc_akyar@hotmail.com Fermentasyon gda ilemede kullanlan en eski yntemdir. Gda gvenlii ve besinsel ieriin korunmasnda fermentasyonu gerekletiren mikrobiyal flora nemlidir. Sofralk zeytinler bugn dnya genelinde spanyol tipi yeil zeytin, Yunan tipi doal siyah zeytin ve Kaliforniya tipi siyah zeytin olmak zere 3 genel balk altnda toplanmaktadr. Siyah zeytin fermentasyonu uzun bir sretir ve mikrobiyal yk bu konuda ok nemlidir. Zeytin fermentasyonu istenilen oranda kontrol edilebilir olmadndan baz durumlarda, zeytin meyvesi fermente edilebilir ekerleri iermeyebilir, doal laktik asit bakterileri dominant flora olarak geliemeyebilir. Bylece baarl bir fermentasyon gereklemez. Ayrca, fermentasyonun ilk gnlerinde pH yeterince hzl dmezse bozulma ve rmeler meydana gelir. Byle durumlarda fermentasyonun ilk safhalar uzar, Enterobacteriaceae populasyonu gas- pocket spoilagea (gaz cebi balk gz bozulmas) neden olur. Bu problemleri amak iin; 1.eker ilavesi, 2.lenmemi materyalin pastrizasyonu, 3.Ekstra tuz ierii, 4.Salamurann asidifikasyonu, 5.Starter kltr ilavesi (Lactobacillus plantarum, Lactobacillus pentosus, Enterococcus casseliflovous) yaplabilir. Bu almada, % 10 salamura koullarnda spontan gelien ve laktik asit ilaveli (% 0,5) fermentasyonlar karlatrlmtr. Karlatrma iin paralelli olarak yaplan ilemlerde; toplam canl, maya-kf ve laktik asit bakterileri saymlar yaplm ve grafikler oluturulmutur. Ayrca net bir karlatrma iin; titre edilebilir laktik asit miktarna ve pH lmlerine baklmtr. Yaplan bu almann sonucu olarak % 10 ve yukars tuz konsantrasyonlarnda maya-kflerin laktik asit bakterilerine baskn olduu grlmtr. Uygun ve hzl bir fermantasyon iin laktik bakterisi olan Lactobacillus plantarum kullanlmtr. Yukardaki artlar altnda siyah zeytin fermentasyonunun daha kontroll ve hzl olabilmesi iin starter kltr kullanlabilecei grlmtr. Ancak daha geni uygulama alan iin
daha yksek tuz toleransna sahip laktik asit bakterilerine ihtiya vardr. Anahtar Kelimeler: Siyah zeytin fermentasyonu, starter kltr, Lactobacillus plantarum,tuz tolerans PM168 1315 / poster/ Mikroorganizma / Gda Mikrobiyolojisi Anahtar Kelime: dondurulmu gda PM 159 Peynirlerde Bozulmaya Neden Olan Mayalarn Konvansiyonel Testler ve ITS-PCR le Karakterizsyonu H. Tansel YALIN1, Fsun UAR1, Ebru UYAR2, A. Akn DENZC3 1 Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Temel ve Endstriyel Mikrobiyoloji Anabilim Dal, 35100 Bornova, zmir 2 Nara Institute of Science and Technology (NAIST), Nara / Japonya, e-uyar@bs.naist.jp 3 TBTAK, MAM, Gen Mhendislii ve Biyoteknoloji Enstits, 41470 Gebze, Kocaeli tanselozturk@hotmail.com Mayalar , baz peynir trlerinin olgunlatrlmasnda tat ve tekstrn geliimine pozitif bir ekilde katkda bulunurken bir ok peynir eidinde de bozulmaya neden olmaktadrlar. Mayalarn peynirlerde oluturduu temel mekanizmalar, laktozun fermentasyonu, laktik ve sitrik asidin kullanm, ekstraseller lipolitik ve proteolitik enzimlerin retimidir. Peynirlerde mayalarn bymesi, raf mrnn belirlenmesinde ana faktrdr. Bozulma; ambalajlarda ikinlik, peynirin yzeyinde gzle grlebilir maya kolonilerinin olumas, maya benzeri bir koku ve allmam bir tat ile karakterize edilmektedir. Peynirlerde muhtemelen predominant olan trlerin mutlaka tanlanmas gerekmektedir. Ayrca proses ve kalite kontrol, kontamine maya strainleri ile retime karm olan maya strainlerinin hzl ve doru bir ekilde tanlanmasn ngrmektedir. zellikle son on ylda molekler biyolojinin hzl gelimesiyle mikroorganizmalarn identifikasyonu iin yeni teknikler gelitirilmitir. Mayalarn identifikasyonunda molekler tekniklerin kullanlmas sonucunda istenmeyen kontaminasyonlarn kayna doru olarak saptanabilecek ve bozulmaya neden olan mayalarn tans ksa srede gvenilir bir ekilde gerekletirilebilecektir. Bylece elde edilen kesin sonularla daha iyi, etkili ve ucuz bir kalite kontrol uygulanabilecektir. almamzda farkl peynirlerde bozulmaya neden olan mayalarn izolasyonu, 302 ndikatr mikroorganizma,
ekstraseller lipolitik ve proteolitik aktivitelerinin belirlenmesi ve bu izolatlarn konvansiyonel ve molekler biyolojik yntemlerle tanlanmas amalanmtr. Bu amala farkl peynirlerden izole edilen 92 maya izolatnn fenotipik olarak tanlanmas Barnett ve ark. (2000) tarafndan oluturulan tayin anahtarna gre yaplmtr. Fenotipik olarak tanlanan izolatlarn 8 genusa ait 13 farkl tr olduu saptanmtr. En yaygn olarak bulunan izolatlar Debaryomyces hansenii (%35,7), Kluyveromyces marxianus (%20,2) ve Yarrowia lipolytica (%19) olarak tanlanmtr. Tanlanan dier genuslar ise Pichia, Torulaspora, Candida, Williopsis, Galactomycesdir. Genotipik olarak 5,8 S ribozomal DNA daki tre zg internal transcribed spacer (ITS) blgesinin PCR amplifikasyonu (ITS-PCR) ile karakterize edildiinde D. hansenii strainleri 640bp, K. marxianus strainleri 740bp , Y. lipolytica strainleri 360bp, T. delbreckii strainleri 850 bp, P. anamola strainleri 615bp, P. quilliermondii strainleri 625bp uzunluunda karakteristik tek bir bant oluturmulardr Anahtar Kelimeler: identifikasyon, ITS-PCR PM 160 Kymadan zole Edilen Aeromonas Trlerinin Antimikrobiyel Direnlilii Edip FT, zlem ERDORUL, Hakan BOZDOAN Kahramanmara St mam niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kahramanmara oerdogrul@ksu.edu.tr Kahramanmarataki kasap ve spermarketlerden toplanan 11i koyun ve 39u sr kymas olmak zere toplam 50 kyma rneinden izole edilen Aeromonas sularnn antimikrobiyel ilalara direnlilii incelenmitir. almada izole edilen hareketli Aeromonas trlerinden 6 A. hydrophila ve 5 A. cavia suunun antibiyotik direnlilii disk difzyon metodu ile belirlenmitir. Sonular oluan inhibisyon zonlarnn mm olarak llmesi ile elde edilmitir. Buna gre, elde edilen tm sular penicilin Gye duyarl iken cefodizim, tarivit ve erytromycine deiik oranlarda diren gstermitir. Anahtar Kelimeler: antibiyotik direnlilii Kyma, Aeromonas, Maya, fenotipik
PM 161 Faklte Kantinlerinin Genel Mikrobiyel Durumu Edip FT, zlem ERDORUL, Hakan BOZDOAN, Esin DERELOLU Kahramanmara St mam niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kahramanmara oerdogrul@ksu.edu.tr almada Kahramanmara St mam niversitesi Fen-Edebiyat Fakltesi ile ktisadi ve dari Bilimler Fakltesi kantinlerinin genel mikrobiyel kalitesi aratrlmtr. Kantinde sat yaplan hamburger, patates kzartmas ve salata rnekleri ile hamburger oca, tost makinesi, alan nl, tezgah yzeyi, drm tablas, dner bandan ekvyon yntemiyle alnm, personel elinden petri kabna parmak dedirme ile, ortam havas ise petri kaplarnn ortama braklmas ile alnmtr. Genel olarak yaplan almada kantinlerimizde gda hazrlanan yzeylerin ve personelin hijyeninin yetersiz olduu gzlenmitir. Anahtar Kelimeler: Personel hijyeni, gda hijyeni PM 162 Mikro-array Teknolojisi ve Kullanm Alanlar Aylin AKOLU, M.Ltf AKMAKI Ankara niversitesi Gda Mh. Blm Dkap Ankara aylinsen61@yahoo.com Dizilim bilgilerinin ve mikrofabrikasyon teknolojisindeki gelimelerin hzla artmas aratrclar yeni teknolojilere yneltmitir. Bu yeni teknolojilerden en etkilisi, ayn anda binlerce genin birbirleriyle olan ilikisi hakknda grsel ve matematiksel sonular elde edilebilmesini salayan mikro-array teknolojisidir. Literatrde mikro-array ile e anlaml olarak biyo-ip, DNA-ip, gen-array terimleri de sklkla rastlanmaktadr. Gnmzde molekler biyoloji ve genetik laboratuvarlarnda sk uygulanan Southern Blot, Northern Blot ve Western Blot gibi yntemler ile bir deneyde ancak tek bir gen incelenebilmekte ve elde edilen sonu ilgili genin ilevi ve dier genlerle/hastalklarla ilikisinin aa karlmas konusunda yeterli bilgiyi salayamamaktadr. Oysa mikro-array teknolojisi ile binlerce gen veya rnleri (RNA ve proteinler gibi) arasndaki ilikiyi
303
bir ip zerinde e zamanl olarak aratrmak mmkndr. Bu teknoloji ile belli bir dizideki mutasyon analizi yaplabilmekte, farkl birok genin ekspresyon dzeyi belirlenebilmekte, solsyonda herhangi bir mikroorganizmaya ait DNAnn olup olmad rahatlkla tespit edilebilmektedir. Gelecekte molekler biyoloji laboratuvarlarnda kullanlan elektroforezler, jel hazrlama niteleri vs. ortadan kalkaca ve analizlerin ounluunun mikro-arrayler zerinde gerekletirilecei bir dneme girilecei dnlmektedir. Anahtar Kelimeler: Mikro-array, teknoloji, gen ekspresyonu PM 163 Asthenozoospermia Olgularnda Semende Lkosit Deerlendirmesi Elvan OK1, Doan ZYURT2, Blent GLEKL3 Zonguldak Karaelmas niversitesi, Tp Fakltesi, Histoloji ve Embriyoloji AD, 67600, Kozlu, Zonguldak 2 Dokuz Eyll niversitesi, Tp Fakltesi, Histoloji ve Embriyoloji Anabilim Dal, zmir 3 Dokuz Eyll niversitesi, Tp Fakltesi, Kadn Hastalklar ve Doum Anabilim Dal, remeye Yardmc Tedavi Merkezi, zmir elvanok@karaelmas.edu.tr
PM 164 Orta Karadeniz Blgesinden (Samsun Yresinden) Temin Edilen Midyelerde Hcre Kltr ve RT-PCR Yntemi ile Enterovirus Tespiti Gknur TERZ, Harun ALBAYRAK, Zafer YAZICI, T. Haluk ELK 1 Ondokuz Mays niversitesi, Veteriner Fakltesi, Besin Hijyeni ve Teknolojisi Anabilim Dal, Kurupelit, Samsun 2 Veteriner Kontrol ve Aratrma Enstits, Samsun 3 Ondokuz Mays niversitesi, Veteriner Fakltesi, Viroloji, Anabilim Dal, Kurupelit, Samsun 4 Ankara niversitesi, Veteriner Fakltesi, Besin Hijyeni ve Teknolojisi Anabilim Dal, Dkap, Ankara goknurterzi@yahoo.com Enteroviruslar Picornaviridae familyasnda yer alan tek sarmall enterik RNA ya sahip viruslardr. Enteroviruslar genelde fekal-oral yolla ve bir ksm havadan tanabilmektedir. Virsler kontamine su veya gda ile konaknn sindirim sistemine girmektedirler. i veya iyi pimemi kabuklular, istridye, midye tketimi hastaln oluumunda etkili olmaktadr. Bu alma orta Karadeniz blgesinden (Samsun Yresinden) temin edilen midyelerde enterovirus varln tespit etmek amacyla yapld. Bu amala 4 farkl rneklem istasyonlarndan midyeler topland. Her grup 10 midyeden olumak zere toplam 400 midye enterovirus varl ynnden aratrld. 1. yntemde Chomcyznski ve Sacchi (1987) tarafndan bildirilen rapid acid guanidinium thiocyanate-phenol-chloroform methodu ile ekstraksiyonu yaplan rnekler daha sonra RT-PCR (reverse transcription polymerase chain reaction) metodu kullanlarak tanmland. 2. yntem de ise midyeler nce HEp2 hcrelerinde sitopatik etki oluturmas ynnden deerlendirildi. Daha sonra hcre kltr spernatantlar RT-PCR ile tan amacyla kullanld. Orta Karadeniz blgesinden (Samsun yresinden) temin edilen midyelerde hem hcre kltr spernatantlarndan yaplan RT-PCR hem de direk dokudan yaplan RT-PCR sonular enterovirus ynnden negatif bulundu. Anahtar Kelimeler: Enterovirus, midye, CPE ve RT-PCR
Bu almada Asthenozoopermia (sperm motilite dkl) ile lkospermi ilikisinin aratrlmas amaland. Dokuz Eyll niversitesi Tp Fakltesi Kadn Hastalklar ve Doum Anabilim Dal Tp Bebek Merkezine bavuran toplam 89 erkek (sperm motilite bozukluu olan 36 olgu ile motilite bozukluu olmayan 53 erkek) alma kapsamna alnd. Semen rnei makroskopik ve mikroskopik olarak deerlendirildi.Sperm motilite ve konsantrasyon deerlendirmesi iin Makler saym kameras kullanld. Semende lkosit baks iin ise lkosidin boyas kullanld. Sperm motilite dkl ile lkospermi arasnda anlaml bir iliki saptanmad.(p>0.05). Erkek infertilitesinde nemli bir yer tutan asthenozoospermia olgularnda semende lkosit baks iin daha fazla hasta ile yaplan almalara gereksinim olduu dncesindeyiz. Anahtar Kelimeler: Asthenozoospermia, lkospermia, sperm motilitesi
304
PM 165 P. eryngii var. ferulaenin Kltre Alnmas zerine Bir Aratrma Sevda KIRBA, Mehmet AKYZ Frat niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Elaz skirbag@firat.edu.tr Bu almada; lkemizde retimi yaplmayan, Elaz-me evresinde toplanan Pleurotus eryngii (DC. ex Fr.) Quel. var. ferulae Lanzinin kltre alnma imkanlar aratrlmtr. Ana kltrn oaltlmasnda; % 2.0 malt-ektrakt agar, tohumluk misel oaltlmasnda; buday taneleri kullanlmtr. Bazidiokarp eldesi iin; kompost ortam olarak da buday sap kullanlmtr. Doku kltr yntemiyle ana kltr elde edilen P. eryngii var. ferulaenin 25Cde, malt-ektrakt agar ortamn 23-25 gnde, buday tanelerini 15 gnde ve kompost olarak kullanlan buday sap ortamn 15 gnde sard saptanmtr. Bu evreden sonra; misel sarl kompost 2 cm kalnlnda steril torf topra ile rtlerek, apka oluumu iin 131 Clik scaklk ve 200 lxlk aydnlatma salanmtr. P. eryngii var. ferulaenin ilk primordium oluumu; 111. gnde, ikinci primordium oluumu ise 146. gnde, ilk hasat; 126. gnde, ikinci hasat ise 161. gnde gzlenmitir. lk hasat sonunda elde edilen verim (% 70 nem ieren 100 g kompostta) 24.8 g, ikinci hasat sonunda ise 7 g olarak saptanmtr. Sonu olarak; lkemizde retimi yaplmayan P. eryngii var. ferulaenin yenen ksm olan apkalar elde edilmi ve yetitirme artlar bilimsel olarak tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: P. eryngii var. ferulae, Saf misel, Kltr mantar.
almamzda, atopi teshii konulmu bireyler, plasebo ve immnoterapi gruplarna ayrld. Bireylerin, plasebo ve immnoterapi uygulamalar ncesi ve 6 aylk uygulamalar sonras IL-1 beta, IL-6 ve TNF-alfa dzeyleri ELISA yntemiyle belirlendi. Sonular ANOVA ile deerlendirildi. IL-1 beta dzeyi uygulamalar ncesine (2.30 0.68) gre plasebo gurubunda derken (1.55 0.47) (p<0.05) immnoterapi grubunda (1.99 0.76) uygulama ncesi dzeylere yakn bulundu. IL-6 uygulamalar ncesi (6.29 1.74) iken plasebo grubunda (6.95 3.48) ykselmi ve immnoterapi grubunda (6.54 2.73) balang deerlerine yakn bulundu. TNF-alfa dzeyi iin uygulama ncesine (29.16 17.25) gre plasebo grubunda dme (20.27 4.07) ve immnoterapi grubunda (27.53 15.13) uygulama ncesine yakn deerde bulundu. Proinflamatuar sitokinler olan IL-1beta, IL-6, TNF-alfa dzeyleri immnoterapi sonucunda tedavi ncesi dzeylerde bulunurken, zellikle IL1betann plasebo grubunda basklanmasnn, inflamasyonun immnoterapi ile nonspesifik yne kaydrlarak devam ettirilmesinden kaynaklandn dnmekteyiz. Anahtar Kelimeler: Atopi, immnoterapi, IL-1, IL-6, TNF- PM 167 Nekrotik Di Kanallarndan Enterococcus faecalisin Kltrel Yntemler ve PCR Kullanlarak Saptanmas Semiha ETNEL AKSOY1, Sanver EKMEK1, Ata UZEL1, Dilah OULU2 1 Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Temel ve Endstriyel Mikrobiyoloji AD, 35100, Bornova, zmir. 2 Ege niversitesi, Di Hekimlii Fakltesi, Pedodonti Blm, 35100, Bornova, zmir semiha.cetinel@hotmail.com Enterokoklar insan gastrointestinal ve genitoriner sistemde yaygn olarak bulunan gram pozitif koklardr. Enterokoklar, iinde oral kavitenin de bulunduu farkl vcut blgelerinde lokalize olarak endodontik infeksiyonlara da neden olmaktadrlar. Di kanallarndan izole edilen Enterokoklar arasnda Enterococcus faecalis en yaygn trdr. Bu almada, endodontik infeksiyonlardaki E. faecalis varlnn kltr ve polimeraz zincir reaksiyon (PCR) metotlar kullanlarak saptanmas ve bu yntemlerin karlatrlmas amalanmtr. 305
PM 166 Atopik Bireylerde mmnoterapi ncesi ve Sonras IL-1, IL-6 ve TNF- Dzeyleri Suzan Adn INAR1, Faruk SZERGZ2 1 stanbul niversitesi, Deneysel Tp Aratrma Enstits, apa, stanbul 2 Harran niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, anlurfa suzancinar@yahoo.com
Atopi bozulmu immn reglasyonun alerjik yne kaymas ile gelien bir durumdur. Atopik bireylerde immnoterapi ile inflamasyonun nonspesifik inflamasyon ynne kaydrlmas hedeflenmektedir.
almada yalar 5 ila 13 arasnda deien 145 ocuktan, 83 (%57) nekrotik, 62si (%43) ise salkl dilerden olmak zere toplam 145 rnek alnmtr. E. faecalis, 83 nekrotik di rneinin 18inde (%21,6) kltrel metotla ve 22sinde (%26,5) PCR metodu ile pozitif olarak bulunmutur. 83 nekrotik di rneinden 45 tanesi st dii olup kltrel yntemle bunlarn 8 (%18) tanesinden, kalan 38 nekrotik kalc di arasndan ise 10 (%26) tanesinden izole edilmitir. PCR ile nekrotik st dileri ve kalc diler arasndan srasyla 10 (%22 ) ve 12 (%32) tanesinde E. faecalis saptanmtr. Di kanallarnda E. faecalis varlnn saptanmasnda iki metot arasndaki farkllk istatistiksel olarak nemli bulunmamtr ( p>0.05 ). Bulgularmza gre, kk kanallarnda E. faecalis saptanmasnda kltrel ve PCR temelli metot arasnda duyarllk bakmndan nemli bir fark olmad ortaya kmaktadr. Sonuta tre zg PCR metodunun zaman alc ve zahmetli olan kltrel metot yerine kullanlabilecei dnlmektedir. Anahtar Kelimeler: Enterococcus faecalis, st dii, nekrotik di, kltr, PCR PM 168 Trkiyedeki Ar Hastalklarnn Kronolojisi ve Dalm Aygn YALINKAYA, Nevin KESKN, Asl ZKIRIM Hacettepe niversitesi, Biyoloji Blm, Beytepe, Ankara aygun@hacettepe.edu.tr Aa ve kaya oyuklarndaki arlarn ballarn toplayarak balayp, gnmze kadar binlerce yldr gelierek sregelen arclk tm dnyada olduu kadar Trkiyede de olduka byk bir neme sahiptir. Trkiye, sahip olduu corafik zellikler ve mevsimsel eitlilikle arclk sektrne ok byk avantajlar salasa da, hem yavru hem de ergin arlarda grlen bir ok bal ars hastal iin uygun ortam oluturmaktadr. Bal ile propolis, ar st, polen, ar zehri ve balmumu gibi dier ar rnlerinin verimini dorudan etkileyen ar hastalklarnn zerinde de nemle durulmaktadr. 1940l yllarda sadece birka ilde ve snrl sayda vaka ile bildirilen ar hastalklar, 1950lerden gnmze kadar sayca artarak yurt apndaki dalmn srdrmtr. Gelien teknoloji ile birlikte son yllarda hastalklarn tehis yntemleri de gelimi bununla ilgili dnyada olduu gibi yurdumuzda da yaplan almalarn says artmtr. Yaplan incelemeler sonucunda; yal ve souk iklimin hakim olduu Karadeniz
Blgesinde Kire hastal ve Nosemosis; scak iklimin hakim olduu Ege ve Akdeniz Blgelerinde Amerikan ve Avrupa Yavru rkl hastalklar youn olarak grlmektedir. Anadolu ve Dou Anadolu Blgelerinde ise hastalklar souk havann durumuna gre mevsimsel olarak deiik younluklarda grlmektedir. Farkl younluklarda da olsa bal ars hastalklarnn zamanla Trkiyenin drt bir yanna dalmas, en ksa zamanda nlemlerin alnmas gerektiini gstermektedir. Anahtar Kelimeler hastalklar PM 169 Mula-Gkova Krfezinde Avlanan Akdeniz Karidesinde (Penaeus kerathurus, L1758) Grlen Bir Parazit, Orthione griffenis, Enfestasyonu Glsen ULUKY1, Serkan BULUT1, Esin ZDEMR1, Mustafa ERDEM2 1 Mula niversitesi Su rnleri Fakltesi, Yetitiricilik Blm, 48000 Ktekli-Mula 2 Mula niversitesi Su rnleri Fakltesi, Avlamaleme Blm 48000 Ktekli-Mula eozdemir@mu.edu.tr Bu almada, parazitik bir bopyrid isopod, Orthione griffenis, trnn neden olduu enfestasyon, Mula-Gkova krfezinden avlanan Akdeniz karideslerinde, penaeus kerathurus, ilk kez tespit edilmitir. rnekler, dzenli olarak aylk peryotlarda alnm, her bir karides zerindeki parazit says tespit edilmi ve karides boy-arlk deerleriyle birlikte baz su kalitesi parametreleri de llmtr. Avlanan karideslerin muayenesinde, parazitin genellikle tek tarafl veya her iki tarafl karapaksn altna yerletii tespit edilmitir. ounlukla parazitin karides zerinde karapaks altnda tek tarafl yer ald saptanmtr. Enfestasyon, toplam 200 karides de ortalama 27 gr arla ve ortalama 16 cm boya sahip bireyler de incelenmitir. Bu ortalama arlk ve boy deerlerinden daha dk karideslerde enfestasyona rastlanmamtr. Enfestasyon farkedildikten sonra takip edilen aylk su scakl deiimleri de kaydedilmitir. Su scakl deiiklik gstermekte olup yzey suyu scaklnn yaz aylarnda ortalama 24-25 C k aylarnda ise 16-17 C olduu saptanmtr. Parazit enfestasyonu nedeniyle youn mortaliteye rastlanmamtr. zellikle kasm ay ve sonras alnan karides rneklerinde yer alan parazitlerin yumurta tad ve bu yumurtalarda embryo oluumu saptanmtr. Avlanan karideslerde, karapaks altna yerleen parazitlerin elle uzaklatrlarak tketime sunulduu tespit : Apis mellifera, ar
306
edilmitir. Bu parazit tr, dnya ve lkemiz asndan yeni bir trdr. Anahtar Kelimeler: Bopyrid isopod, Orthione griffenis, Penaeus kerathurus, enfestasyon, Akdeniz karidesi PM 170
iyiletirilmesi amacyla kullanlan, probiyotik zellik gsteren mikroorganizmalar, etki mekanizmalar ve mikroorganizmalar arasndaki antagonistik etki incelenecek ve irdelenecektir. Anahtar Kelimeler: Probiyotik, Lactobacillus, mikroflora, antagonistik etki PM 171 balk,
Balk Salnda Probiyotiklerin nemi Cryptosporidium ve AIDS Glen ULUKY, Esin ZDEMR Mula niversitesi, Su rnleri Fakltesi, Yetitiricilik Blm, Hastalklar ABD 48000, Ktekli, Mula gulukoy@mu.edu.tr Probiyotikler, patojen zellik gsteren mikroorganizmalarla rekabete girerek canlya verecekleri zarar en aza indirgeyen ve engelleyen, , mukozal ve sistematik bakl dzenleyerek canly koruyan mikroorganizma kltrleridir. Probiyotik bakterilerin; antagonistik etki, bakteri kolonizasyonuna diren ve immn etki gstererek barsak mikroflorasn olumlu ynde etkiledii bildirilmektedir. Probiyotik bakteriler; laktik asit, asetik asit, bakteriyosin gibi antimikrobiyal maddeler reterek, barsaklarda mikroorganizmalarn oalma hzn kontrol ederler ve doal barsak mikroflorasnn denge iinde bulunmasn salarlar. Su rnleri yetitiriciliinde probiyotikler, sudaki patojenlerin etkisinin azaltlmasnda ve su kalitesinin iyiletirilmesinde kullanlmaktadr. Hastalklar srasnda zellikle barsaklarda aa kan ve etkin hale gelen zararl bakteriler, ayn ortamda bulunan yararl bakterilere kar ataa geip barsaa yerlemeye alrlar. Probiyotik bakteri sular ise barsak duvarna tutunarak, bu patojenlerin ieri girmesini nler. Balklarda, sindirim kanalnda mikrofloray dzenleyerek, patojen mikroorganizmalarn yerlemesini ve remesini engelledii, yemden yararlanma orann artrd ile ilgili aratrmalar vardr. Probiyotiklerin toz, granl, sv, kapsl ve pelet gibi deiik formlarda su veya yem rasyonu ierisine kartrlarak kullanld yaplan eitli aratrmalarda saptanmtr. Gnmzde balk yetitiriciliinde biyolojik kontrol amacyla eitli canllardan izole edilmi ve kullanlmaya balanm probiyotikler mevcuttur. rnein; Lactobacillus, Vibrio, Bacillus ve Pseudomonas cinsleri ierisinde yer alan baz trler probiyotik olarak kullanlmaktadr. Ayrca dier bakteri cins ve trleriyle ilgili yaplan aratrmalarn devam ettii saptanmtr. Bu derlemede, balk saln koruma ve hastalk etkenlerine kar bireyin baklk sistemini glendirme ve su ortamnn Nagihan AKKAYA1, Miray SOYUPEK2, Burcu YKSEL1, Nihal EYVAZ 1 Kent Koop Mah. 218. Sok 4. Cad Haskenet Sitesi A/17 Yenimahalle/Ankara 2 Kent Koop Mah. 218. Sok 4. Cad Haskenet Sitesi C/17 Yenimahalle/Ankara papatya4348@hotmail.com Cryptosporidium yaklak yz yldr bilinen bir mikroorganizmadr. nsan ve evre saln artan oranda tehdit eden frsat bir patojendir. 20 tr Cryptosporidium cinsi tanmlanmtr. nsan ve dier memelilerde hastalk yapan trne C. Parvum ad verilmitir. Kanserli, AIDSli veya ila kullanmna bal olarak baklk sistemi basklanm hastalarda infeksiyonlara duyarllk art grlmektedir. Cryptosporidium AIDS hastalarnda ikincil lm sebebidir. AIDS hastalarna daha kolay bular. Cryptosporidium yasam dngsnde kistlerin almas, merogoni, gametogoni, fertilizasyon, ookist duvarnn olumas, sporogoni evreleri bulunur. Cryptosporidiosis, insanlarda ve hayvanlarda protozoal olarak Cryptosporidium trleri tarafndan oluturulan zoonotik bir hastalktr. Hastalk yapan ve bulamada rol alan formu ookistlerdir. nsana bulama evcil, iftlik veya laboratuar hayvanlar ile direk temas veya bunlarn dklar ile kontamine yiyecekler ile olabilir. Kontamine sularda yzme veya bu sularn iilmesi su kaynakl salgnlara yol aar. Hayvanclkla uraanlar, veterinerler, laboratuar personeli, kre personeli risk altndadrlar. (zellikle 0-4 ya ve 60 ya st insanlar) AIDS, tedavi alnmad takdirde HIV virsnn baklk sistemini zayflatarak yok at bir sendromdur. Kannda HIV virs tayanlarn hepsinin hastalanmamas karsnda hastaln ortaya kmasnda virs, immnite bozukluu, frsat kollayc infeksiyon, ve bir eit cilt kanseri etkilidir. Korunmak iin HIV ile enfekte kiilerin kaynatlm ime suyu kullanmalar ve kontamine sularda yzmemeleri nerilir. Tedavi ile uraanlar maske ve eldiven kullanmaldrlar. Kontamine materyal %10luk formal yada %50lik amonyak 307
iinde tutulmaldr. Hastala yakalanma riskleri fazla olanlar bunun bilincinde olmallar. Cryptosporidiosisin tans iki ekilde olur. Birincisi gaitada kistlerin bulunmas, ikincisi ise gastrointestinal mukozo biyopsisi. Bu enfeksiyon tevdisinde etken bir ila yoktur. Son zamanlarda SPRAMYCN %25 orannda fayda salad bildirilmitir. AIDSin ge dneminde tedavisi mmkn deildir. Molekler dzeyde almalar yaplmaktadr. Sonu olarak Cryptosporidiosis klinik, epidemiyolojik ve halka sal bakmndan olduka nemli bir hastalktr. nsanlarda, hayvanlarda, tm dnyada yaygn olarak bulunduundan infeksiyonun nlenmesi gtr. Bir yandan AIDS hastalnn hzla yaylmas dier yandan da hastalarda ok sk olarak grlen Cryptosporidium enfeksiyonlarnn etkili bir tedavisinin olmay konuya verilen nemi daha da arttrmaldr. Bu nedenle de bu enfeksiyonlardan korunma yollarn bilmeli ve buna gre nlem alnmaldr. Anahtar Kelimeler: AIDS, Cryptosporidium PM 172 Azapl Glnn Mikrobiyolojik Kirlilik Dzeyinin Belirlenmesi ve Bentik Organizma Gruplar Sevil TOROLU1, Emin TOROLU2, Cemil KARA1 1 Kahramanmara St mam niversitesi, FenEdebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kahramanmara 2 Kahramanmara St mam niversitesi, FenEdebiyat Fakltesi, Corafya Blm, Kahramanmara storoglu@ksu.edu.tr Azapl Gl, Trkiyenin Gneydou Anadolu Blgesindeki Adyaman ilindedir. Gl, uzun sre ehirsel atk sular iin bir ara gibi grlm ve kanalizasyon sular gle boaltlmtr. ehirsel geliimle birlikte ehir ve evresinde su kullanmna olan ihtiya artm, temiz su temini ve atk sular bir problem olarak ortaya kmtr. almada, Azapl Glnde evsel, zirai kaynakl kirlenmenin bakteriyolojik boyutlar aratrlmtr. Azapl Glnde 4 ayr istasyon belirlenmi, su rnekleri pH ve scakl llerek alnmtr. Steril ielerle gln uygun derinlikteki yerlerinden alnan su rnekleri souk zincirle laboratuara getirilmitir. Toplam aerob bakteri says nutrient agara ekim metoduyla, toplam koliform says MPN yntemiyle, fekal koliform says Ejkman testi sonucunda saptanmtr.
Azapl Gl sularndan izole edilen E.coli sularnn antibiyotiklere olan direnlilikleri ve beta-laktamaz aktiviteleri aratrlmtr. Bauer Kirby Disk Diffuzyon metotuyla allan antibiyogram testlerinde kullanlan antibiyotikler ise unlardr; 1) Meropenem, 2) Amoxicillin, 3) Penicillin, 4) Nitrofrantoin, 5) Cefazdin, 6) Cefoxitin, 7) Ceftriaxone, 8) Gentamicin, 9) Tetracycline, 10) Streptomycin, 11) Chloromphenicol ve 12) Oflaxacindir. Oluan inhibisyon zonlar NCCLSye deerlendirilmitir. Bakterilerin Slide odometrik Metoduyla Betalaktamaz retip retmedikleri aratrlmtr. zole edilen E.coli sularnda aratrmada kullanlan btn antibiyotiklere hassas su bulunamamtr. Ayrca, in vitro yksek oranda penicillin ve ceftriaxone diren gsterir iken, en dk frekansda antibiyotik direnlilii de meropenem, gentamicin, chloramphenicol ve oflaxacine kar gsterdikleri saptanmtr. Toplam 10 sutan 5inin Betalaktamaz positif olduu bulunmutur. Azapl Gl bentik organizma gruplarn belirlemek iin Ekmann kepesi ile belirlenen istasyonlardan amur rnei alnmtr. amur rnekleri laboratuara getirilerek deiik gz aklna sahip eleklerden szlerek organizmalar bir pens yardm ile ayklanmlardr. Daha sonra ayklanan organizmalar %4lk formaldehid solsyonunda fiske edilmilerdir. Ayklanan organizmalarn tehisleri Edmondson, 1975, Bouchard, 2004a gre yaplmtr. Organizma gruplar; Chironomus sp., Lymnae stagnalis, Anodonta sp, Tubifex sp. larvalar olduu belirlenmitir. Chironomus larvalarnn baz trleri gllerde trifikasyonu gsteren biyoindikatrlerdendir. Bulgularmz sonucunda, ehirsel ve zirai kaynakl bir kirlenmenin olduunu ve yeterli artma ilemine tabi tutulmadan gl suyuna boaltlan sv ve kat atklarn direnli E.colilerin ortaya kmasn tevik ettiini ortaya kmaktadr. Anahtar Kelimeler: Azapl Gl, antibiyotik direnlilii, beta-laktamaz, fekal koliform, bentik organizma gruplar, evre kirlilii
308
PM 173 Hastane zolatlarnda Antibiyotik Direnliliinin ve Beta-Laktamaz Aktivitelerinin Belirlenmesi Sevil TOROLU1, Neslihan TEMZ DOAN2 1 Kahramanmara St mam niversitesi, FenEdebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kahramanmara. 2 Kahramanmara St mam niversitesi, Tp Fakltesi, Mikrobiyoloji Laboratuar, Kahramanmara. storoglu@ksu.edu.tr Antibiyotik direnci gnmzde hastane ve toplumda giderek nemli bir salk sorunu haline gelmektedir. Antibiyotiklere direnli mikroorganizmalarn neden olduu infeksiyonlarda, hastalk daha iddetli seyretmekte, hastalk sresi uzamakta ve lm oran daha yksek olmaktadr. Bu almada K.S., Aratrma ve Eitim Hastanesinin Mikrobiyoloji Laboratuarnda, izolasyonu ve identifikasyonu yaplm 95 izolat zerinde allmtr. Bu sular; Esherichia sp., Pseudomonas sp., Methicilline Resistant Staphylococcus epidermidis, Methicilline Sensitive Staphylococcus aureus, Serratia sp., Shigella sp., Streptococcus sp., Klebsiella sp., Proteus sp., Acinetobacter sp., Streptobacter sp., Enterobacter sp., Haemophilus influenzae cinslerinden olumaktadr. almamzda bu bakteri cinslerinin setiimiz antibiyotiklere olan direnlilikleri ve beta-laktamaz aktiviteleri aratrlmtr. Bauer Kirby Disk Diffuzyon metotuyla allan antibiyogram testlerinde kullanlan antibiyotikler ise unlardr; 1) Meropenem, 2) Amoxicillin, 3) Penicillin, 4) Nitrofrantoin, 5) Cefazdin, 6) Cefoxitin, 7) Ceftriaxone, 8) Gentamicin, 9) Tetracycline, 10) Streptomycin, 11) Chloromphenicol ve 12) Oflaxacindir. Oluan inhibisyon zonlar NCCLSye deerlendirilmitir. Bakterilerin Slide odometrik Metoduyla Betalaktamaz retip retmedikleri aratrlmtr. Bu almada toplam 95 hastane izolatndan 41inin Beta-laktamaz positif olduu bulunmutur. Ayrca, in vitro yksek oranda penicilline diren gsterir iken, nitrofrantoine de duyarllk gsterdikleri saptanmtr. Anahtar Kelimeler: Hastane izolatlar, antibiyotik direnci, beta-laktamaz
PM 174 Juvenil stiridyelerden (Crassostrea virginica) zole Edilen Vibrio Trlerinin Proteolitik ve Nkleaz Aktiviteleri zerine Bir alma Jale KORUN Akdeniz niversitesi, Su rnleri Fakltesi, Dumlupnar Bulvar Kampus, Arapsuyu, 07058, Antalya jalekorun@akdeniz.edu.tr Crassostrea virginica, Amerika Birleik Devletlerinin kuzeydousunda kltr yaplan balca bivalve tr olup, Vibrio trleri larval ve juvenil istiridyelerden hastalk etkenleri olarakda izole edilmektedir. Bu almann amac; juvenil istiridyelerden izole edilen ve Vibrio alginolyticus ve Vibrio fluvialis olarak tanmlanan bakteri trlerinin hcred nkleazlar ile proteolitik aktivitelerini deerlendirmektir. Bu amala, bakteri trlerinin nkleaz aktivitelerini belirlemek amac ile DNase agarl (Difco) petriler kullanlmtr. Proteolitik aktivitelerinin tespiti iin skim milk sea water agarl petriler ile API 20E kitinden faydalanlmtr. Yaplan alma sonucunda, V. alginolyticus ve V. fluvialis trlerinin DNase aktiviteleri ile proteolitik aktivilerinin pozitif olduu tespit edilmitir. PM 175 Anaerobik Rumen Funguslarnda 18S Ribozomal RNA Polimorfizminin Belirlenmesi Blent KAR, Uur MLEKOLU, Emin ZKSE, M. Sait EKNC Kahramanmara St mam niversitesi, Ziraat Fakltesi, Zootekni Blm, Biyoteknoloji ve Gen Mhendislii Laboratuar, Kahramanmara bkar@ksu.edu.tr Anareobik funguslar, anaerobik rumen artlarnda yaayan zoosporik bir mantar grubudur. Anaerobik funguslarn keiflerinin yeni olmas nedeniyle cins ve trlerin belirlenmesinde kullanlan kriterler tam olarak netlik kazanmamtr. Son yllarda daha gvenilir bir taksonomik yapnn belirlenmesi amacyla molekler teknikler youn uygulama alan bulmulardr. Bu nedenle, Trkiyenin eitli blgelerinden toplanan ruminant hayvanlara ait dk rneklerinden izole edilen anaerobik funguslarn kromozomal DNAlar izole edilmitir. Polimorfizmin belirlenmesi amacyle yaygn olarak kullanlan 18S rRNA blgesi seilmitir. PCR amplifikasyon sonucu elde edilen DNA bantlar %1lik agaroz jelde gzlemlenmi, sonraki aamada ise PCR rnleri PCR-RFLP analizine tabi tutulmutur. Bu amala 18S gen 309
blgesine ait PCR rnleri farkl kesme enzimiyle muamele edilmitir. Kesilmi PCR rnleri %2lik agaroz jelde grntlenmi ve oluan bantlar arasndaki farkllk populasyondaki polimorfizm belirlenmesinde temel alnmtr. Anahtar Kelimeler: Rumen Funguslar, 18S rRNA, polimorfizm PM 176 Van Yresinde Yetien Lens orientalis (Boiss.) Hand & Mazz. ve Cicer anatolicum Alef. Bitki Kk Topraklarndan Streptomyces Sularnn zolasyonu ve Antimikrobiyal Aktivitelerinin Belirlenmesi Kerem ZDEMR, Ekrem ATALAN Yznc Yl niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 65080, Van keremozdemir@hotmail.com Bu almada Van Yresinde doal olarak yayl gsteren Lens orientalis (Boiss.) Hand & Mazz. ve Cicer anatolicum Alef. bitkilerinin kk topraklarndan izole edilen Streptomyces sularnn renk gruplandrmalar ve antimikrobiyal aktiviteleri belirlenmitir. Topraktan izole edilmi olan sular melanin pigment retimi, substrat miselyum ve havasal miselyum renklerine gre toplam 25 renk grubuna ayrld. Renk gruplarnn bazlar 5ten fazla test organizmas ierirken ounluu 5ten az test mikroorganizmas iermitir. 11 referans Streptomyces bakterisi ve 87 yeni izole edilen Streptomyces suunun, 8 patojen ve non-patojen bakteriye kar antimikrobiyal aktiviteleri belirlendi. Test edilen tm Streptomyces trlerinin %65.3 Bacillus subtilis, %54 Escherichia coli, %45.9u Proteus vulgaris, %53 Pseudomonas aeruginosa, %10.2si Salmonella enteridis, %44.8i Staphylococcus aureus, %58.1i Streptococcus pyogenes ve %56.1i Xanthomonas compestris bakterisine kar antimikrobiyal aktiviteye sahip olduklar belirlendi. Anahtar Kelimeler: Streptomyces, Mikrobiyal Aktivite, Lens orientalis, Cicer anatolicum
PM 177 Van lindeki Baz Hastanelerden zole Edilen Staphylococcus aureus zolatlarnn Protein Profillerinin Nmerik Analiziyle Karakterizasyonu smet BERBER1, Nemetullah ALAN2, Harun NL1 1 Yznc Yl niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 65080 Kamps, Van 2 Yksek htisas Aratrma ve Eitim Hastanesi, Biyokimya ve Mikrobiyoloji Laboratuar, 65100 Edremit-VAN ismetberber@yahoo.com Bu almada, 41 adet Staphylococcus aureus suu Native-PAGE ve SDS-PAGE yntemiyle edilen toplam ve hcre d protein profillerinin nmerik analiziyle karakterize edilmitir. SDS-PAGE tekniinin kullanld nmerik analiz sonular; toplam hcre protein profilleri esas alndnda benzerlik dzeyi % 80.79un zerinde 2 farkl grup ve hcre d protein profilleri esas alndnda ise benzerlik seviyesi % 74.28in zerinde 4 farkl grup olutuunu ortaya koymutur. Dier taraftan, Native-PAGE tekniinin kullanld nmerik analiz sonular; toplam hcre protein profilleri esas alndnda benzerlik dzeyi % 76.76nn zerinde 3 farkl grup ve hcre d protein profilleri esas alndnda ise benzerlik seviyesi % 62.90n stnde 2 farkl grup olutuunu ortaya koymutur. Bu aratrmann sonular, SDS-PAGE ve NativePAGE yntemleriyle elde edilen hcre d protein profillerinin nmerik analizinin toplam hcre protein profillerinin nmerik analizine kyasla S. aureus sularnn taksonomik ilikilerinin incelenmesinde daha etkili bir yaklam saladn gstermitir. PM 178 zmir li Bornova lesi lkretim Okullarndaki Hava Kaynakl Potansiyel Alerjen Mikrofunguslarn zolasyonu ve Tanlanmas Belma ACAR, Mustafa ATE Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Bornova, ZMR beluze@yahoo.com Bu aratrmada, zmir ili Bornova ilesindeki 5 ilkretim okulundaki bina ii ve bina d hava kaynakl potansiyel alerjen mikrofunguslarn izolasyonu ve tanlanmas amacyla 2003-2004 yllar arasnda iki aylk periyotlarla, 12 ay boyunca 8 bina ii ve 1 bina d 310
havas olmak zere toplam 9 noktadan Merck MAS 100 hava rnekleme cihaz ile hava rnekleri alnmtr. alma sresince 540 adet petri kullanlm, 4189 kf kolonisi ve 8080 maya kolonisi saylmtr. Elde edilen izolatlarn identifikasyonu sonucu 17 genusa ait 70 farkl tr saptanmtr. Bornova ve Karyaka ileleri atmosferinde en sk rastlanan funguslar srasyla Penicillium, Aspergillus, Cladosporium ve Alternaria genuslardr. Bu almada izole edilip tanlanan Penicillium marneffei Segretain et al. tr Trkiye mikofloras iin muhtemel yeni kayttr. Anahtar Kelimeler: zmir, hava kaynakl funguslar, alerji, ilkretim okullar, izolasyon, identifikasyon, yeni kayt PM 179 zmir li Karyaka lesi lkretim Okullarndaki Hava Kaynakl Potansiyel Alerjen Mikrofunguslarn zolasyonu ve Tanlanmas Belma ACAR, Mustafa ATE Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Bornova, ZMR beluze@yahoo.com Bu aratrmada, zmir ili Karyaka ilesindeki 5 ilkretim okulundaki bina ii ve bina d hava kaynakl potansiyel alerjen mikrofunguslarn izolasyonu ve tanlanmas amacyla 2003-2004 yllar arasnda iki aylk periyotlarla, 12 ay boyunca 8 bina ii ve 1 bina d havas olmak zere toplam 9 noktadan Merck MAS 100 hava rnekleme cihaz ile hava rnekleri alnmtr. alma sresince 540 adet petri kullanlm, 4239 kf kolonisi ve 6920 maya kolonisi saylmtr. Elde edilen izolatlarn identifikasyonu sonucu 17 genusa ait 70 farkl tr saptanmtr. Bornova ve Karyaka ileleri atmosferinde en sk rastlanan funguslar srasyla Penicillium, Aspergillus, Cladosporium ve Alternaria genuslardr Anahtar Kelimeler: zmir, hava kaynakl funguslar, alerji, ilkretim okullar, izolasyon, identifikasyon
PM 180 Trkiye Myxomycetes Floras in Yeni Kayt: Lamproderma arcyrionema Rost.,1874 jlal OCAK1, Muhsin KONUK2 1 Afyon Kocatepe niversitesi Eitim Fakltesi Biyoloji Etimi A.B.D., Afyonkarahisar 2 Afyon Kocatepe niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, Afyonkarahisar iocak@aku.edu.tr Myxomycetes funguslara benzeyen ama protista aleminde yer alan organizmalardr. Bu grubun yeleri geni bir yaylm gsterir. Ancak daha ok rm yapraklarn, dknt odunlarn, l yada rmekte olan odunlarn bulunduu ormanlk alanlarda zellikle youn olarak bulunurlar. Yaklak dnya da 1000 kadar tr tanmlanm durumdadr. Trkiye de 216 tr rapor edilmitir. Lamproderma arcyrionema Trkiye Floras iin yeni kayttr. Lamprodermann birok tr dalarn ykseklerinde eriyen karlarn kenarlarnda bulunur. Lamproderma arcyrionema Karadeniz Blgesinden (Trabzon- Altndere Milli park) yaklak 1000 metre ykseklikten l Picea orientalis odunu zerinde arazi rnei olarak toplanmtr. Anahtar Kelimeler: kayt, Trkiye PM 181 Rhizoctonia solani AG-4 Grubu Funguslarn rDNA-ITS blgesinin PCR-RFLP ile Molekler Karakterizasyonu Melike ebi KILIOLU, brahim ZKO Ondokuz Mays niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 55139 Kurupelit, Samsun mcebi@omu.edu.tr Rhizoctonia solani grubu funguslar toprak kkenli nemli bitki patojenleridir. Bu gruba ait funguslar byk oranda fenotipik varyasyon gsterir. Gnmzde geleneksel olarak hifal anastomoz reaksiyonlaryla 14 farkl anastomoz grubu (AG) ile birlikte birka altgrup tanmlanmtr. Bu gruplardan AG-4e ait izolatlar, ekonomik nemi olan birok bitkide nemli lde zarara neden olmaktadr. AG tiplendirmesinin yan sra molekler tiplendirme yntemleri kullanlarak yaplan almalar, gnmzde AG-4e ait birka alt grubun (AG-4 HG-I ve AG-4 HG-II ve AG-4 HG-III) olduunu gstermitir. Fungal ribozomal DNA (rDNA) birimi iinde yer alan 5.8S, 18S ve 28S genleri cins 311 Myxomycetes, flora, yeni
seviyesinde olduka korunmu rDNA blgeleridir. Fakat nternal Transcribed Spacer (ITS) blgesi sular arasnda varyasyon gsteren ve bir tr iindeki sularn yada bir cins iindeki fungal trlerin karlatrlmas iin kullanldr. Bu almada fasulye (Phaseolus vulgaris L.) bitkisinden elde edilen R. solani izolatlar hifal anastomoz reaksiyonlarna gre analiz edilerek AG4 izolatlar belirlendi. AG-4 izolatlarnn altgruplarna ayrmnda ise rDNA-ITS blgesinin PCR-RFLP ablonlarndan yararlanld. R. solani AG-4 izolatlarna ait genomik DNA elde edildikten sonra, polimeraz zincir reaksiyonuyla (PCR) ITS-1 (TCCGTAGGTGAACCTGCGG) ve ITS-4 (TCCTCCGCTTATTGATATGC) evrensel primerleri kullanlarak ITS1-5.8S-ITS2 blgesinin yaklak 650-700 bplik amplifikasyon rnleri elde edildi. Yaklak 700 bplik fragment MseI (Micrococcus species), HincII (Haemophilus influenzae Rc.) restriksiyon endonkleazlar ile reaksiyona tabi tutuldu. Bu enzimatik kesimler sonucunda AG-4 HG-I ve AG-4 HG-II gruplarnda farkl PCR-RFLP ablonlar elde edildi. PCR amplifikasyon rnlerinin HincII ile enzimatik reaksiyonu sonucunda, AG-4 HG-I herhangi bir enzimatik reaksiyon gstermezken, AG-4 HGIInin enzimatik reaksiyonu sonucunda yaklak 270bp ve 420 bplik iki fragment olutuu gzlendi. Bylece, anastomoz tiplendirmesiyle Rhizoctonia solani AG-4 olarak gruplandrlan izolatlarn HG-I ve HG-II alt gruplarna ayrlmas salanm oldu. Anahtar Kelimeler: Rhizoctonia solani, rDNAITS, PCR-RFLP PM 182 Karakaya Baraj Gl Fitoplankton Kompozisyonu ve Su Kalitesinin Deerlendirilmesi Didem OUZKURT, Duygu ZHAN nn niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Hidrobiyoloji ABD, Kampus, Malatya doguzkurt@inonu.edu.tr Frat Nehri zerinde kurulu olan Karakaya Baraj Gl, HES amal kullanmnn yan sra blge yerleim yerleri tarafndan balklk ve sulama suyu amal da youn olarak kullanlmaktadr. Karakaya Baraj Glnde rnekleme noktalar, gln limnolojik yapsnn yan sra yerleim alanlarnn gle olan etkisini saptayacak ekilde ve barajn yukar havzasndan aa havzaya doru seilmitir. Belirlenen noktalardan vernalserotinal dnem arasnda yaplan niteliksel ve niceliksel deerlendirmelerde Cyanobacteria (11 tr ile temsil
edilmitir), Chlorophyta (46 tr ile temsil edilmitir), Euglenophyta (3 tr ile temsil edilmitir), Bacillariophyta (26 tr ile temsil edilmitir) ve Dinophyta (7 tr ile temsil edilmitir) divizyolarna ait toplam 93 tr incelenmitir. Bu almada Karakaya Baraj Glnn fitoplankton kommunite yaps, younluu, skl, eitlilii ve benzerlii ile ele alnarak ekosistem kalitesinin belirlenmesi amalanmtr. Klorofil a rnekleri ise alma dnemi boyunca her rnekleme noktasndan yzey sularndan alnmtr. PM 183 recN, flaA ve ftsY Genlerine Gre Anoxybacillus Cinsinin Molekler Sistematii Dilat Nigar OLAK, Kadriye NAN, Hakan KARAOLU, Sabriye ANAKI, Ali Osman BELDZ Karadeniz Teknik niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 61080, Trabzon dilsatcolak@hotmail.com Zeigler (2005), Geobacillus cinsi ile yapt almada korunmu bir gen olan recNin tm genomu baar ile yansttn ve trlerin ayrlmasnda DNA-DNA hibridizasyonu yerine kullanlabileceini, Fournier ve ark.(2006) ise, ftsY gen dizilerinin prokaryot bir hcre genomunun G+C ieriini son derece gvenilir ve geree yakn olarak yansttn ileri srmlerdir. Dier birok aratrmac da flaA geninin sahip olduu eitlilik nedeni ile sistematikte kullanlabileceini nermilerdir. Bu nerileri esas alarak yaptmz almalarda Anoxybacillus cinsine ait 9 bakteri trnn recN, flaA ve ftsY genleri asndan molekler analizi yaplmtr. A. flavithermus, A. kestanbolensis, A. ayderensis, A. pushchinoensis, A. voinovskiensis, A. gonensis, A. contaminans, A. kamchatkensis ve A. amylolyticus bakterilerinin genomik DNAs uygun yntemlerle izole edildi. recN, flaA ve ftsY genleri iin dizayn edilen primerler kullanlarak, PCR yoluyla ilgili genler oaltld ve baz dizileri belirlendi. Belirlenen diziler birbirleri ile ve Genbanktaki dier sralarla karlatrld. Yaplan almalar sonucunda, sadece 4 trn recN geni elde edilebilmitir. Trn btn yelerinin recN geni dizileri elde edilemediinden, btn Anoxybacillus cinsi hakknda sadece 4 trn recN dizisine dayanarak doru bir yargya varlamayacana sonucuna varlm olup, cinsin kalan dier 5 yesinin recN genlerinin dizilerinin belirlenmesi almalar devam etmektedir. flaA geni incelemelerinde ise, bu genin Anoxybacillus cinsine zg korunmu blgeler tad belirlenmi fakat flaA geninin Anoxybacillus cinsinin yelerinin tanmlanmasnda 312
tek bana kullanlmasnn uygun olmad, buna ramen farkl genotipik yntemlere ek olarak kullanabilecei kanaatine varlmtr. ftsY geninin ise, Anoxybacillus cinsi yelerinin G + C ieriini, ortalama % 1,4 farkllkla geree ok yakn olarak yanstan bir gen olduuna karar verilmitir. Anahtar Kelimeler: Anoxybacillus, recN, ftsY, flaA, PCR PM 184 i Et rneklerinden zole Edilen Bacillus trlerinin Tanmlanmas ile Proteolitik ve Lipolitik Enzim Aktivitelerinin Aratrlmas Nihal YCEL, Hakan ZDOAN Gazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 06500 Ankara nyucel@gazi.edu.tr Bu almada, Ankara ilinde tketime sunulan kuba, kyma ve tavuk olmak zere toplam 45 adet i et rneinde mezofilik Bacillus cinsi bakterilerin varl aratrlmtr. ncelenen rneklerden toplam 279 Bacillus izolat elde edilmitir. Bu izolatlarn 121i (%36.0) B. circulans, 52si (%18.6) B. firmus, 40 (%14.3) B. lentus, 39u (13.9) B. megaterium, 34 (%12.0) B. licheniformis, 9u (%3.2) B. mycoides, 3 (%1.0) B. sphaericus, 1i (%0.3) B. cereus olarak tanmlanmtr. Kyma ve kuba et rneklerinden B. circulans, tavuk rneklerinden ise B. megaterium en fazla izole edilen Bacillus trleri olarak belirlenmitir. Etlerde bozulma ile ilgili olarak proteolitik ve lipolitik enzim aktiviteleri aratrldnda; tanmlanan 279 Bacillus izolatnn 168de (% 60.0) proteolitik enzim aktivitesi, 132de (%47.0) lipolitik enzim aktivitesi pozitif olarak bulunmutur. Anahtar Kelimeler: Et, Bacillus, proteolitik, lipolitik
PM 185 Thymelaea aucheri Meissner zerinde Yeni Bir Parazit FungusTr: Puccinia saliha sp. n. Sevda KIRBA1, M. Catherine AIME2, Murat KRAT1 1 Frat niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm 23119 Elaz 2 Systematic Botany&Mycology Lab., Agricultural Resaearch Service, United States Department of Agriculture, Beltsville, Maryland,USA skirbag@firat.edu.tr Trkiyede pek ok flora almas bulunmasna ramen mikoflora almas ok azdr. Elaz yresindeki vaskler bitkiler zerindeki mikrofungus trlerinin belirlenmesine ynelik almalarda Thymelaeae aucheri Meissner zerinde bir Puccinia tr belirlendi. Thymelaceae trlerinde Achrotelium, Aecidium, Melampsora, Puccinia, Pucciniastrum, Uredo gibi pas cinsleri kaydedilmitir. Thymelaea zerinde ise imdiye kadar hi bir fungus tr tespit edilmemitir. Thymelaceaede, Gnidia microcephala zerinde tek bir Puccinia tr (Puccinia gnidiae) tanmlanmtr. Bu almada tanmlanan yeni Puccinia saliha sp. n.; Thymelaea zerinde tespit edilen ilk fungus tr olup, mikromorfolojik zellikleri ve 28S rDNAsnn gen dizilimleri bakmndan dier pas trlerinden farkllk gstermektedir. Anahtar Kelimeler: Puccinia saliha sp. n, Thymelaeae aucheri, Elaz, Trkiye PM 186 Sille Baraj Gl (Konya) Epifitik Algleri Cengiz AKKZ, Betl YILMAZ Seluk niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm,Kampus, Konya cakkoz@selcuk.edu.tr Bu almada, Konya il snrlar ierisinde yer alan Sille baraj glnde yaayan Epifitik alglerin kompozisyonu ve mevsimsel deiimleri, ayrca gl suyunun fiziksel ve kimyasal zellikleri, Nisan1999- Haziran 2000 tarihleri arasnda periyodik olarak incelenmitir. Sille baraj glnde yaplan aratrmalarda Bacillariophyta blm 41 trle her mevsimde mevcut ve dominant organizma grubunu olutururken, Chlorophyta 12, Cyanophyta 11 ve Euglenophyta blm ise 3 trle temsil edilmitir. Mevsimsel oalmalar, ilkbahar ve sonbaharda youn olmutur. Gl suyu hafif alkali zelliktedir.
313
Anahtar Kelimeler: Epifitik algler, tatl su algleri, Sille Baraj, Konya PM 187 anll Baraj Gl (Ankara) Algleri
zamanda Dou Karadeniz ve Kuzeydou Anadolu myxomycetes floras iin yeni kaytlardr. Anahtar Kelimeler: Myxomycetes Kuzeydou Anadolu, Dou Karadeniz, yeni kayt, flora PM 189
Tahir ATICI, Nurcihan ZELK, Beyhan KORKMAZ, Ebru UURLU,Adile SELUK, Hilal BAKIR Gazi niversitesi, Gazi Eitim Fakltesi, Biyoloji Anabilim Dal, Teknikokullar- ANKARA tahir@gazi.edu.tr Mays 2004- Kasm 2004 tarihleri arasnda yedi ay boyunca aylk olarak yaplan bu almada; deiik habitatlardan (epipelik, epifitik,epilitik ve plankton) ve belirlenen istasyondan alnan rneklerde anll Baraj gl algleri incelenmitir. Algleri Bacillariophyta, Chlorophyta, Cyanophyta, Euglenophyta, divizyolarna ait 58 alg tr temsil etmitir. anll Baraj Gl'nde Bacillariophyta ya ait Navicula, Nitzschia, Cymbella ve Synedra trleri genel olarak hkim organizma grubu olmutur. Anahtar Kelimeler: anll Baraj Gl, algler, epifitik, epilitik, epipelik, plankton PM 188 Dou Karadeniz ve Kuzeydou Anadolu in Yeni Myxomycetes Kaytlar: Calomyxa metallica (Berk.) Nieuwl., Cribraria vulgaris Schrad. ve Physarum flavicomum Berk. jlal OCAK1, smet HASENEKOLU2, Selcen Sheyla ERGN1 1 Afyon Kocatepe niversitesi, Eitim Fakltesi, Ortaretim Fen ve Matematik Alanlar Eitimi Blm, Biyoloji Eitimi ABD, Afyon Karahisar 2 Atatrk niversitesi, Kazm Karabekir Eitim Fakltesi, Ortaretim Fen ve Matematik Alanlar Eitimi Blm, Biyoloji Eitimi ABD, Erzurum iocak@aku.edu.tr Myxomycetes olarak bilinen canllar rutubetli ortamlarda bulunan, mikroorganizmalarla beslenen ok deiik zelliklere sahip protistlerdir. Dnyada yaklak 1000 kadar tr bulunmaktadr.Bunlardan 216 tr Trkiyede kaydedilmitir. Dianemataceae familyasndan Calomyxa metallica (Berk.) Nieuwl. Trabzon ve Erzurum iin, Cribrariaceae familyasndan Cribraria vulgaris Schrad. Trabzon ve Giresun iin, Physaraceae familyasndan Physarum flavicomum Berk. Trabzon, Giresun ve Erzurum iin yeni kayt olarak tespit edilmitir. Ad geen trler ayn
Anoxbacillus Trleri in SCAR Markr Gelitirmek zerine Bir alma Cemal SANDALLI Rize niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 53100, Rize csandalli@yahoo.com Dokuz Anoxybacillus trne ait (A. kestanbolensis K4, A. flavithermus, A. amylolyticus, A. voikiki, A. ayderensis, A. contaminans, A. kamchatkensis, A. gonensis, A. pushinensis) RAPD profile (Random Amplified Polymorphic DNA) 20 adet RAPD primer kullanlarak belirlendi. Grup d olarak 4 Geobacillus tr (G. subterraneus, G. caldoxylosilyticus, G. glucosidase ve G. kaustophilus) kullanld. 20 adet RAPD primerinden 7 adet primerin tekrar edilebilir sonular verdii belirlendi. Bu primerler Anoxbacillus ve Geobacillus trlerini birbirinden ayrt edebildii gibi ayn zamanda 5 Anoxybacillus trnde (A. kestanbolensis K4, A. flavithermus, A. ayderensis, A. kamchatkensis ve A. gonensis) yaklak 1100-1200 blik bir ortak bant oluturduu gzlendi. Bu 5 tr iin SCAR (Sequence Characterized Amplified Region) marker gelitirmek zere bu ortak fragment pGEM-T easy vektrne klonlanarak sekans edildi. Sekans sonucunda ortak fragmentin tam byklnn A. kestanbolensis K4 ve A. flavithermusde 1176 b, A. ayderensis ve A. kamchatkensisde 1180 b, A. gonensisde 1177 b olduu belirlendi. Sekans benzerlii incelendiinde A. kestanbolensis K4 ve A. flavithermusa ait nklotit srasnn kendi iinde % 97 orannda benzer olduu ve A. ayderensis ve A. kamchatkensis ve A. gonensise ait nklotit srasnn kendi iinde % 96 orannda benzer olduu belirlendi. Bu iki grup arasndaki ise anlaml bir benzerlik bulunamad. Anahtar Kelimeler: RAPD ve SCAR Anoxbacillus, Geobacillus,
314
PM 190 Hcre ekirdei ve Sitoplazmasnda Grlen Deiikliklerin eitli Enfeksiyon Etkenleri Asndan Deerlendirilmesi Zehra SAF Z1, ayeste DEMREZEN2, M. Sinan BEKSA3 1 Zonguldak Karaelmas nv. Tp Fakltesi, Tbbi Biyoloji AD, Zonguldak 2 Hacettepe niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Genel Biyoloji AD, Ankara 3 Hacettepe niversitesi, Tp Fakltesi, Kadn Hastalklar ve Doum AD, Ankara safizehra@yahoo.com Bu almada, enfeksiyon varlnda hcrelerin gerek ekirdek gerekse sitoplazmalarnda grlen hcresel deiiklikler ile, Candida ve bakteriyel vajinoz ve Trichomonas vaginalis gibi enfeksiyon etkenleri arasndaki ilikisinin incelenmesi amalanmtr. Bu amala kadn hastalklar ve doum kliniine bavuran 375 hastann sitolojik yaymalar Papanicolaou boyama yntemine gre boyanp hcresel deiiklikler ve belirtilen enfeksiyon etkenleri asndan incelenmitir. Hcresel deiiklikler ekirdek ve sitoplazmaya ait deiiklikler olarak 2 gruba ayrlm, iki ve/veya ok ekirdeklilik, ekirdekte byme, ekirdek zarnda dzensizlikler, hiperkromatizm, karyoreksiz, karyopiknozis ve karyolizis ekirdee ait hcresel deiiklikler bal altnda koilos ve perinkleer hale ise sitoplazmada grlen hcresel deiiklikler bal altnda incelenmitir. Candida saptanan 27 olgunun 7sinde perinkleer hale (%25.9), 3nde karyoreksiz, karyopiknozis ve karyolizis (%11.11), 3nde koilos (%11.11), 2sinde iki ve/veya ok ekirdeklilik (%7.4), 1inde ekirdekte byme (%3.7) grlmtr. Bakteriyel vajinoz saptanan 11 olgunun 3nde perinkleer hale (%27.27) grlmtr. Trichomonas vaginalis saptanan 12 olgunun ise 6snda perinkleer hale (%50), 2sinde karyoreksiz, karyolizis, karyopiknozis (%16.66), 1inde koilos (%8.3), 2sinde iki ve/veya ok ekirdeklilik (%16.66), 3nde ekirdekte byme (%25) grlmtr. ekirdee ait deiikliklerden ekirdekte byme ile Trichomonas vaginalis arasnda, sitoplazmaya ait deiikliklerden perinkleer hale ile hem Candida hem de Trichomonas vaginalis arasnda istatistiksel olarak anlaml iliki saptanmtr. Sonu olarak serviko-vajinal yaymalarda enfeksiyon etkenlerinin varlnda gerek ekirdek gerekse sitoplazmada hcresel deiikliklerin grlebildii bu nedenle bu deiikliklerle karlaldnda enfeksiyon etkenleri olabilecei dncesiyle yaymann daha dikkatle incelenmesinin yararl olaca kansndayz. Anahtar Kelimeler: ekirdekte byme, ekirdek zarnda dzensizlikler, ok ekirdeklilik perinkleer hale, serviko-vajinal yayma PM 191 Klinik Yaknmalar le Trichomonas vaginalis, Candida ve Bakteriyel Vajinoz Arasndaki likinin Sitolojik Yaymalarla Deerlendirilmesi Zehra SAF Z1, ayeste DEMREZEN2, M. Sinan BEKSA3 1 Zonguldak Karaelmas niversitesi, Tp Fakltesi, Tbbi Biyoloji AD, Zonguldak 2 Hacettepe niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Genel Biyoloji AD, Ankara 3 Hacettepe niversitesi, Tp Fakltesi, Kadn Hastalklar ve Doum AD, Ankara safizehra@yahoo.com Bu almada kadn hastalklar ve doum kliniine aknt, kant, yanma, kask ars ve cinsel temasta ar yaknmalar ile bavuran hastalarda bu yaknmalar ile Trichomonas vaginalis, Candida ve bakteriyel vajinoz etkenleri arasndaki iliki belirlenmeye allmtr. Bu amala, klinie bavuran 375 hastann yaknmalar kaydedilmi ve bu hastalardan alnan sitolojik yaymalar Papanicolaou boyama yntemine gre boyanp Trichomonas vaginalis, Candida ve bakteriyel vajinoz asndan incelenmitir. Kadnlarn 27 (% 7.2)inde Candida, 12 (% 3.2)inde Trichomonas vaginalis ve 11 (%2.9)inde Bakteriyel vajinoz grlmtr. alma kapsamndaki hastalarda en sk grlen yaknmann % 27.2 (102 hasta) ile aknt, olduu bunu srasyla % 10.9 (41 hasta) ile kask ars, % 5.6 (21 hasta) ile kant, % 5.06 ile (19 hasta) yanma ve % 4.5 (17 hasta) ile cinsel temasta arnn izledii saptanmtr. Candida saptanan 27 hastann 9unda aknt, 3nde kant, 1inde yanma, 2sinde cinsel temasta ar ve 4nde kask ars ikayetleri grlmtr. Trichomonas vaginalis saptanan 12 hastann 4nde aknt, 1inde kant, 1inde yanma, 1inde cinsel temasta ar ve 2sinde kask ars belirlenmitir. Bakteriyel vajinoz belirlenen 11 hastann ise 6snda aknt, 1inde kant, 2sinde yanma, 3nde cinsel temasta ar saptanm olup kask ars grlmemitir. Yaplan istatistiksel deerlendirmede aknt ve cinsel temasta ar yaknmalar ile bakteriyel vajinoz arasnda istatistiksel olarak da anlaml iliki bulunmutur. Sonu olarak eitli enfeksiyon etkenleri varlnda baz klinik yaknmalarn grlebildii bu nedenle hastalarn gerek yaknma varlnda gerekse belirli aralklarla kontrollerini yaptrmalarnn enfeksiyon etkenlerinin tesbit ve
315
tedavisinin yaplmasna dncesindeyiz.
yardmc
olaca
PM 193 Kurun Nitrat Metal Tuzunun Daphnia magna zerindeki Akut Toksik Etkisinin Aratrlmas zge BAYKAN Kubilay Sokak, mit Apt., No: 3/5 Tandoan, Ankara pmozge@hotmail.com Kurun birok su ortamnda bulunan en zehirli ar metallerden biridir. Bu almada endstri ve sanayide kullanlan ve akuatik ekosistemlerde toksik etki yapan kurun nitrat (Pb(NO3)2) metal tuzunun Daphnia magna (Straus,1820) (Cladocera, Crustacea) 24 saatlik (gerekli taktirde 48 saat) EC50 deerlerinin belirlenmesi amalanmtr. 24 saatlik deney periyodu sonunda her bir kaptaki hareketli Daphnia magna saylm, ortamn hafife kartrlmasn takiben yzemeyen bireyler hareketsiz olarak dikkate alnarak, hareketsizlik yzdesine; %0-%100 karlk gelen deriimler belirlenmitir. Belirlenen deriimler arasnda en az 3 tane deriim belirlenmi ve EC50 deeri hesaplanmtr. Daphnia magnann duyarlln kontrol etmek iin seyreltme suyu kullanlarak potasyum dikromatn (K2Cr2O7) 24 saatlik EC50 deeri periyodik olarak belirlenmi, deneyin sonunda potasyum dikromatn 24 saatlik EC50 deerinin 0,6 mg/l 2,1 mg/l aralnn dna kmamasna dikkat edilmitir. Kurun nitratn 24 saatlik EC50 deeri Daphnia magna bireylerinde probit analiz yntemine gre 0.44 mg/l bulunmutur. Ayrca Behrens- Karber yntemi ile 24 saatlik EC50 deeri 0.51 mg/l olarak saptanmtr. Toksik maddenin konsantrasyonu arttka Daphnia magna bireylerinin davranlarnda nemli deiimler olduu gzlenmitir. Anahtar Kelimeler: Kurun nitrat, Daphnia magna (Straus, 1820), akut toksisite, EC50, potasyum dikromat, probit analiz yntemi, behrens karber yntemi
Anahtar Kelimeler: Aknt, kant, yanma, kask ars ve cinsel temasta ar, sitolojik yayma PM 192 Hypericum triquetrifolium Turra.nn Genotoksik Potansiyelinin Salmonella Mikrozom ve SOS Kromotest Test Sistemleriyle Aratrlmas zlem DEMRC, Veysel TOLAN, Sadin ZDEMR, Zuhal TOKER, Birol OTLUDL, Hasan etin ZEN Dicle niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Diyarbakr dozlem@dicle.edu.tr Geleneksel tedavide olduka yaygn kullanma sahip bitki gruplarndan biride Guttiferae familyasna bal Hypericum cinsi bitkilerdir. Bu gruba bal bitkiler, mide rahatszlklarnda, sarlkta, iltihap kurutucu olarak, hemoroitte, ate drc ve kan yapc etkileri nedeniyle uzun yllardr kullanlmtr. Teknolojik gelimelerin yardmyla bu bitkilerdeki biyolojik aktif bileikler saptanmaya allmtr ve balca Hypericin, Pseudohypericin, Hyperforin, Quercetin, Xanthon, Flavon gibi bileiklerin varl saptanmtr ve bu biyolojik aktif bileiklerin tedavi edici ynleri aratrlmtr. Antidepresan, antimikrobial, antioksidan, antiviral ve daha birok etkileri saptanmtr. Ksa zamanl bakteriyel test sistemleri, laboratuarlarda, biyolojik svlarn, evresel kimyasallarn ncl maddelerin mutajenik, anti mutajenik, kanserojenik mekanizmalarn, insanlarn kar karya kald kimyasallarn gen ii tehlikesini, ila, pestisit gibi canl organizmaya yabanc maddelerin metabolizmasn belirleme gibi ok eitli amalarla kullanlabilmektedir. Bu almada Hypericum trlerinden Hypericum triquetrifolium Turra.nn toprak st ksmlarnn petrol eter ve etil asetat ekstrelerinin mutajenik potansiyelinin salmonella mikrozom ve SOS kromotest test sistemiyle aratrlmas amalanmtr. Hypericum triquetrifolium Turra.nn petrol eter ve etil asetat ekstraktlar hem Salmonella typhimurium TA100 hem de S. typhimurium TA98 suunda S9 mikrozomal fraksiyon varlnda ve yokluunda mutajenik etki gsterirken SOS kromotest sisteminde ise S9 fraksiyonu varlnda ve yokluunda SOS yant indklememitir. Anahtar Kelimeler: Hypericum, ames test, SOS kromotest, mutajenite
316
PM 194 Baz Pestisitlerin Mutajenik Potansiyellerinin Salmonella Mikrozom ve SOS Kromotest Test Sistemleri le Aratrlmas Veysel TOLAN , Birol OTLUDL , Hakan KARATA1 1 Dicle niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 21280, Diyarbakr 2 Dicle niversitesi, Eitim Fakltesi, Biyoloji Blm, 21280, Diyarbakr vtolan@dicle.edu.tr evreyi kirleten, doal dengeyi bozarak yeni sorunlarn ortaya kmasna neden olan, canllar deiik ekillerde ve deiik oranlarda etkileyen pestisitlerin, birou hedef organizmaya zg olmadndan, hedef olmayan trleri de etkileyen, nemli toksikolojik etkiye sahip olan kimyasallardr. Bu toksikolojik kimyasallarn evresel kontaminasyonu, insan sal ile yiyecek kalitesi zerindeki sonular ok ciddi bir dnya problemini oluturmaktadr. Pestisitlerin dnyann deiik blgelerinde kontrol edilmeksizin yllardr yaygn olarak kullanlmas su ve topraktaki kirlilik dzeyinin arpc bir ekilde ortaya kmasna neden olmutur. Ksa zamanl bakteriyel test sistemlerinden olan Ames test (Salmonella/mikrozom) ve SOS kromotest sistemleri, insanlarn maruz kald evresel kanserojenleri ve mutajenleri nceden tespit etme zelliklerini tamaktadr. Bu testler, hayvansal kanserojenite testlerinin yaplamad durumlarda da kullanlabilmektedir. almamzda baz pestisitlerin genotoksik potansiyelinin Ames test ve SOS kromotest test sistemleri ile aratrlmtr. Thiodan, S. typhimurium TA98 ve TA100 suunda S9 varlnda ve yokluunda genotoksik aktivite gstermitir. Test edilen pestisitlerden maneb ve mancozeb S. typhimurium TA98 suunda S9 yokluunda genotoksik aktive gstermezken S9 varlnda genotoksik aktif bulunmutur. Pestisitlerden maneb S. typhimurium TA100 suunda S9 yokluunda negatif yant vermiken S9 doza bal pozitif yant vermitir. Mancozeb ise S9 varlnda ve yokluunda pozitif yant vermemitir. SOS Kromotets ile yaplan almalarda denen tm pestisitler S9 varlnda ve yokluunda SOS yant uyarmlardr. Anahtar Kelimeler: Thiodan, Mancozeb, Maneb, Salmonella mikrozom test, SOS kromotest, mutajenite
1 2
PM 195 Baz Azo ndol Bileiklerin Rhodopseudomonas palustris NU51 Suuna Toksik Etkisi Bedriye Ceren SOMUNCUOLU1, Leyla ELK1, Ayten ZTRK1, Meysun brahim ABDULLAH2 1 Nide niversitesi Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kamps, Nide 2 Nide niversitesi Fen-Edebiyat Fakltesi, Kimya Blm, Kamps, Nide cerensomuncuoglu@hotmail.com Boyar maddeler tekstil, kt, deri, boyama gibi bir ok endstrinin atk sularnda bulunan nemli bir kirletici kaynadr. Yapsal zelliklerinden dolay doal koullar altnda kolaylkla paralanamazlar ve klasik atk su artma sistemleri ile uzaklatrlamazlar. Son yllarda baz evresel koullar altnda azo boyalarn renksizletiren ve tamamen paralayabilen baz mikroorganizmalar allmtr. Bu potansiyele sahip mikroorganizmalardan bir tanesi de Rhodopseudomonas palustrisdir. Rhodopseudomonas cinsine ait bakteriler, Rhodospirillaceae ailesindendir. yi k alan amurlu sularda yaygn olarak bulunan mor kkrtsz fotosentetik anaerobik bir bakteridir. Anaerobik koullarda fotohetetrofik reme gsterir. Bu almada, kimyasal boyalar olan azo indol bileiklerin R. palustris NU51 suu, zerinde gsterecei toksik etkiler incelenmitir. Azo boyalardan; p-etil-p.aminobenzoat azoindol (8 mg/ml) , 4-flouroanilinazo 3-metilindol (4 mg/ml) , p-ethilaminobenzoat azo n-metil indol (0,8 mg/ml) ve aniline azo indole (3 mg/ml) olmak zere drt tanesi seilmi ve denemelerde kullanlmtr. R. palustrisin anaerobik fotometabolik koullarda retmek zere aktif kltrnden (4X103 adet/ml), farkl konsantrasyona sahip aromatik bileik ieren besiyerleri ierisine ekimleri yaplmtr. Yedi gn sren inkbasyon sonucunda p-etil-p.aminobenzoat azoindol bileii ieren ortamda gelien kltrde, bakteri saysnn % 81 orannda azald, 4flouroanilin azo 3-metil indol ieren ortamda bakteri saysnn % 70 azald, pethilaminobenzoat azo n-metil indol ieren ortamda bakteri saysnn % 87 azald, aniline azo indole ieren ortamda ise bakteri saysnn % 93 azald ve en toksik maddenin bu olduu belirlenmitir. En az toksik maddenin 4-flouroanilin azo 3-metil indol olduuda tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Azo indol bileik, Rhodopseudomonas palustris, Rhodospirillaceae, aromatik bileik, benzoat
317
PM 196 Salvia blepharoclaena Hedge&Hub.-Mor (Lamiaceae)nn Antimikrobiyal Aktivitesi Ergin KARPTA1, Mustafa ZKAN1, Tayfun KAYA1, B. Stk EVRML2 1 Ahi Evran niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Ak Paa Yerlekesi, 40200, Krehir 2 Ahi Evran niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Kimya Blm, Ak Paa Yerlekesi, 40200, Krehir kariptas@gazi.edu.tr Salvia L. cinsi, tbbi ve ekonomik bakmdan nemi olan ok sayda tre sahiptir. Aratrma konumuzu tekil eden, Salvia blepharoclaena Hedge&Hub.-Mor, endemik bir tr olup dier Salvia trleri gibi bu trn de tbbi deere sahip olabilecei dnlmektedir. Bu almada, Krehir-iekda yresinden toplanan Salvia blepharoclaenadan hazrlanan etil asetat, aseton, kloroform ve etanol ekstrelerinin antimikrobiyal aktiviteleri aratrlmtr. Elde edilen bitki ekstrelerinin antimikrobiyal aktiviteleri disk difzyon ve agar difzyon metoduna gre; Bacillus subtilis ATCC 6633, Escherichia coli ATCC 11230, Pseudomonas aeruginosa ATCC 29212, Pseudomonas fluorescens RSKK 240, Listeria monocytogenes ATCC 7644, Staphylacoccus aureus ATCC 25923, Salmonella typhimirium MU80, Shigella soneii MU57 bakterileri ve Candida albicans mayas zerinde denenmitir. Gzlemlerimize gre; Salvia blepharoclaena ekstrelerinin, Pseudomonas aeruginosa ATCC 29212 hari test edilen tm mikroorganizmalarn geliimlerini deiik oranlarda engelledii tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Antimikrobiyal aktivite PM 197 orum li Atmosferinde Hava le Tanan Allerjen Funguslar Adem MALI, Mustafa KOAK, Burhanettin YALINKAYA Hitit niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, orum adem672002@yahoo.co.uk Bu aratrmada, orum ili kentsel havasnda hava ile tanan allerjen funguslarn tespiti amalanmtr. Hava rneklemesinde Salvia blepharoclaena,
Yerekimine Dayanan Petri-Plak yntemi kullanlmtr. Yaplan makroskobik ve mikroskobik incelemeler sonucu; Aspergillus, Alternaria, Cladosporium, Monilia, Penicillium, Rhizopus, Scolecobasidium, Stachybotrys, Torula, Ulocladium, allerjen cinslere ait trler tehis edilmitir. Anahtar Kelimeler: Hava, fungi, allerjen PM 198 Erzincan, Erzurum ve Trabzondan Yakalanan Baz Cryptognathid ve Stigmaeid Akarlarn (Acari: Cryptognathidae, Stigmaeidae) Vcut Yzeyinden zole Edilen Funguslar Salih DOAN1, Mehmet Nuri AYDOAN2, smet HASENEKOLU1, Nusret AYYILDIZ3, Gldem DNEL4, Serkan RTC1 1 Atatrk niversitesi, Kazm Karabekir Eitim Fakltesi, Biyoloji Eitimi Anabilim Dal, Erzurum 2 Atatrk niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Erzurum 3 Erciyes niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kayseri 4 Atatrk niversitesi, Bayburt Eitim Fakltesi, Fen Bilgisi Eitimi Anabilim Dal, Bayburt sadogan@atauni.edu.tr Funguslarn akarlar ve dier eklembacakl hayvanlar ile deiik ekillerde ilikiye sahip olduklar bilinmektedir. Baz durumlarda bu iliki olduka belirgindir. Ancak, ou kez fungusun varln ortaya karmak iin akarlarn ve bceklerin mikroskobik incelenmesi, dikkatli diseksiyonu ve fungus bulam organizmalarn hayat dngleri boyunca yaplan gzlemler gereklidir. Bu almada, Erzincan, Erzurum ve Trabzondan yakalanan baz cryptognathid ve stigmaeid akarlarn yzeyinden izole edilen funguslar verilmitir. Geliimlerini tamamlayan kf kolonilerinin makroskobik ve mikroskobik yaps incelenerek tehisi yaplm ve k mikroskobunda fotoraflar ekilmitir. zole edilen funguslarn, Absidia californica, Acremonium strictum, Alternaria alternata, Aspergillus flavus, A. fumigatus, A. ochraceus ve Mucor hiemalis olduu belirlenmi ve bu funguslarn akarlarla olan ilikileri literatre dayanarak tartlmtr. Anahtar Kelimeler: Akar, fungus, patojen, saprofit
318
PM 199 ukurova niversitesi Balcal Eitim ve Aratrma Hastenesinin Kanalizasyon Suyundan Alnan Su rneinden Selektif Besiyerleri Kullanlarak Bakteri zolasyonu, Bu Bakterilerden Litik Bakteriyofaja Sahip olanlarn Aratrlmas, Bakteri Emel KARADENZ1, Fatma Esen SARIGLL2, Hatice Aysun MERCMEK3 1 Mahfe Smaz Mah. 1. Sok. Metin Apt. Kat:1 No:2 Seyhan, Adana 2 Grsel Paa Mah. 129. Sok. No:11 Seyhan, Adana 3 Turgut zal Bulvar Ruh Sal Kars Aysun Apt. 7/14 Seyhan, Adana ekaradenizster@gmail.com Bu almada Balcal Hastenesinin kanalizasyon suyundan alnan su rnei ncelikle bakterileri oaltmak ve faj sspansiyonu elde etmek amacyla LB (Luria-Bertani) besiyerine inokle edilir. Buradan alnan bakteri rnekleri selektif besiyerlerine ekilerek bu besiyerlerinden koloniler izgi ekimle yeni besiyerlerine aktarlr. Kalan bakterilerin bulunduu besiyeriden kloroform yardmyla bakterilerin paralanmas ve varsa bakterilerdeki fajlarn aa kmas yoluyla faj sspansiyonu elde edilir. Seilen koloniler 2XTYE besiyerine inokle edilerek 1 saat retildikten sonra (logaritmik fazda) faj sspansiyonu ilave edilir ve mLsinde 7 gr agar ilave edilen TYE besiyeriyle kartrlarak petrilerdeki kat besiyerine dklr 37 C 24 saatlik inkbasyon sonras faj plaklar var olan bakteriler seilir. Faj plaklar oluturan bakteriler TYE sv besiyerine ekilir ve logaritmik faza kadar retildikten sonra faj plaklarndan alnan rnekler ilave edilerek fajlarn oalmas salanr ve bu bakteri kltrnden fajlar purifiye edilir. Nkleik Asitleri Agaroz jel elektroforeziyle yrtlerek byklkleri saptanr. Anahtar Kelimeler: Bakteriyofaj, nkleik asit, elektroforez
PM 200 Bisfenol Ann Aktif amur zerine Adsorpsiyonu ve Kinetik Parametrelerin Belirlenmesi Tamer AKKAN ukurova niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, tamerakkan@mynet.com
Bu almada endokrin ykc zellikte olan Bisfenol Ann sv zeltilerden, aktif amur zerine adsorpsiyonu ve adsorpsiyona etki eden baz faktrlerin; pH ve bisfenol A konsantrasyonu incelenmitir. Batch sistemde yaplan almalarda adsorpsiyon izotermleri ve kinetik modellemeleri yaplmtr. Aktif amurun maksimum Bisfenol A adsorpsiyon kapasitesi 20C scaklkta allarak 80 mgg-1 olarak belirlenmitir. Adsorpsiyonun pseudo second order kinetik modele ve aktif amurum elektrom mikroskobu fotoraflarndan porlu bir yapya sahip olmas nedeniyle intraparticle difzyon kinetik modellerde adsorpsiyonun teorik olarak akland belirlenmitir. Bu sonulara gre bisfenol Ann adsorpsiyonunda farkl mekanizmalarn rol oynad belirlenmitir.
319
320
Botanik Poster Bildiri zetleri
321
322
PB001 Chromosome Numbers of Selected Hieracium and Pilosella (Asteraceae) Species From Turkey Kamil COKUNELEB1, Vladimir VLADMROV2 1 Karadeniz Technical University, Faculty of Sciences and Arts, Department of Biology, 61080 Trabzon, Turkey, 2 Institute of Botany, Bulgarian Academy of Sciences, Acad. Georgi Bonchev St., bl. 23, 1113 Sofia, Bulgaria kamil@ktu.edu.tr Hieracium L. and Pilosella Vaill. (Asteraceae: Cichorioideae) are among the most taxonomically intricate vascular plant genera which is due to the coexistence of sexual reproduction, hybridization, facultative and obligate apomixis. Because of difficulties in distinguishing the taxa, these genera have been deliberately avoided in biosystematic studies in many countries until recently. In the Turkish flora Hieracium and Pilosella are represented by 99 and 43 (including hybrids) species respectively. Nevertheless, only a few taxa have been investigated karyologically. This fact encouraged us to collect living plants and seeds of different species and carry out karyological studies. Chromosome counting was done on metaphase plates in actively growing root meristem. Plant material was collected from the regions of Ardahan, Artvin, Gmhane, Rize and Trabzon. All studied Hieracium species proved to be tri- and tetraploids, the former prevailing. In Pilosella more ploidy levels were revealed from diploid to hexaploid, with polyploids strongly prevailing. Financial support of TBTAK (TBTAK-105T065) is gratefully acknowledged. Anahtar Kelimeler: Hieracium, Pilosella, Turkey, chromosomes PB002 Dou Karadeniz Blgesinde Yayl Gsteren Baz Cirsium Miller Taksonlarnn Kromozom Saylar Melahat ZCAN, Sema HAYIRLIOLU-AYAZ ,Hseyin NCEER, Murat BAL Karadeniz Teknik niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Trabzon melahat_zcan@yahoo.com Cirsium Miller Asteraceae familyasnn en fazla tr bulunduran cinslerinden biridir. Cins 250
den fazla tr ihtiva etmektedir. Bu trler ok yllk, iki yllk ve nadiren bir yllk olup, Kuzey yarkrede yayl gstermekte ve youn olarak Gney Avrupa ve Kafkaslarda bulunmaktadr. Cins Trkiye de 57 si tr olmak zere toplam 71 takson bulundurmaktadr. Bu taksonlarn 26 s Dou Karadeniz Blgesi nde yayl gstermektedir. Cins taksonomik adan problemli cinslerden biridir ve Trkiye de bu cinsin kromozomlar konusundaki almalar olduka yenidir. Bu almada Blgemizde mevcut 8 Cirsium taksonunun kromozom says verilmi olup, 3 endemik olan bu taksonlarn 5 inin kromozom says ilk defa tespit edilmitir. Dier taksonlar iin elde edilen saymlar nceki literatr kaytlaryla karlatrlmtr. Kromozom saymlarnda aktif kk ular kullanlm ve ezme metodu ile kromozom preparatlar hazrlanmtr. Saymlarda cinste yaygn diploid (2n=34) kromozom says yannda farkl kromozom saylar da tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler : Cirsium, kromozom says, mitoz PB003 Trkiyede Yayl Gsteren Endemik Muscari aucheri (Boiss.) Baker ve Muscar discolor Boiss. & Hausskn Trlerinin Anatomik zellikleri Murad Aydn ANDA, Mustafa KKDK, Rabia AIKGZ Seluk niversitesi, Fen-Edbiyat Fakltesi, Biyoloji Blm muradsanda@gmail.com Bu almada ss bitkiciliinde deer tayan, Liliaceae familyasna ait iki endemik geofit tr, Muscari aucheri (Boiss.) Baker ve Muscari discolor Boiss. & Hausskn anatomik olarak incelendi. Anatomik aratrmalarda trlerin kk, skap, soan ve yaprak ksmlar incelendi ve trler arasndaki anatomik benzerlikler ve farkllklar tespit edildi. Sonular fotoraf ve tablolarla gsterildi. Kk, skap, soan ve yapraklarn genel yaplar benzer olmakla beraber, hcrelerin dizili ve boyutlarnda farkllk gzlendi. Bitki ksmlarnda rafit ve druz krstalleri gzlendi. Her iki trde yaprak amfistomatik, stomalar amaryllis tiptedir. Mezofil yaps izolateral olarak tespit edildi. Ancak Muscari aucheride palizat parankimas iki sral, snger parankimas dzensiz dizilili iken Muscari discolorda palizat parankimas tek sral, snger parankimas olduka dzenli dizilmitir.
323
PB004 Tuz Gl (Cihanbeyli-Konya) Allium L. (Liliaceae) Taksonlarnn Morfolojik, Anatomik ve Ekolojik zellikleri Murad Aydn ANDA, Mustafa KKDK, Aye PEKTA Seluk niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm muradsanda@gmail.com Bu almada Allium cinsine ait taksonun (A. cappadocicum, A. flavum subsp. flavum var. flavum ve A. vuralii) morfolojik, anatomik ve ekolojik zellikleri belirlendi ve karlatrld. Anatomik aratrmalarda trlerin kk, skap, soan ve yaprak ksmlar incelendi ve trler arasndaki anatomik benzerlikler ve farkllklar tespit edildi. Sonular fotoraf ve tablolarla gsterildi. Kk ve soann genel yaplar benzer olmakla beraber, yaprak ve skap zellikleri, hcrelerin ekil ve boyutlarnda farkllklar gzlendi. Trlerin kk epiderma tabakalarndaki hcrelerin boyutlar karlatrldnda A. flavum tr ile A. vuralii tr arasnda benzerlik olduu A. cappadocicum trnde ise hcrelerin daha byk olduu gzlenmitir. Her trn soannda da kurumaya bal olarak oluan kaln eperli hcrelerle evrelenmi mekik eklindeki boluklar dikkati ekmektedir. Her trde de kaln olan skap kutikulas A. cappadocicum trnde biraz daha kalndr. A. vuralii trnn skap anatomisinde epiderma ile kutikula arasnda epidermis hcrelerinin uzunlamasna izgiler oluturmas tipik bir zelliktir. A. flavum ve A. vuralii yapraklar fistulos, teret ve mezofilleri unifasiyaldir fakat A. cappadocicum yapraklar dz ve mezofili izolateraldir. Her trde de stoma says fazla, az veya ok derinde, kserofitik ve anmositik tiptedir. A. vuralii stoma hcrelerinin A. cappadocicum ve A. flavum stoma hcrelerine oranla daha byk olduklar belirlendi. A. flavum ve A. vuralii yapraklar A. cappadocicum yapraklarndan ty ve kanatlarnn olmasyla farkllk gsterirler. A. cappadocicum trnn karakteristik bir zellii; yaprak kutikulas zerindeki bir sra mikropapillann bulunmasdr. Snger parankimas hcreleri genilemesine uzanrken btn trlerde koparak merkezi bir boluk oluturur. En geni boluk ise A.vuralii de oluur. Morfolojik olarak en nemli fark; spat valv says A.cappadocicumda 1 ve uzun bir gaga eklindeyken A. flavum ve A. vuralii de 2 paral olmasdr. A. flavum da birbirine eit olmayan spat
valvleri, A. vuralii trnde hemen hemen birbirine eit uzunluklardadr. Bitkilerin yetitii topraklar kuvvetli alkali, tuzlu ve ar kireli olup, bnyesi killitnldr. Her bitki topra P2O5, K20, Ca, Mg, Mn ierii bakmndan fakir, demir bakmndan zengindir. PB005 Baz Endemik Hyacinthella Schur (H. campanulata K. Persson & Wendelbo, H. lazulina K. M. Pers. & Jim. Perss, H. heldreichi (Boiss.) Chouard) Taksonlarnn Morfolojik ve Anatomik zellikleri Murad Aydn ANDA, Ebru ATAYETER Seluk niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm muradsanda@gmail.com Bu almada Hyacinthella Schur cinsine ait endemik geofitin (H. campanulata K. Persson & Wendelbo, H. lazulina K. M. Pers. & Jim. Perss, H. heldreichi (Boiss.) Chouard) morfolojik ve anatomik zellikleri belirlendi ve karlatrld. Anatomik aratrmalarda trlerin kk, skap, soan ve yaprak ksmlar incelendi ve trler arasndaki anatomik benzerlikler ve farkllklar tespit edildi. Sonular fotoraf ve tablolarla gsterildi. Kk, skap, soan ve yapraklarn genel yaplar benzer olmakla beraber, hcrelerin dizili ve boyutlarnda farkllk gzlendi. trde de yapraklar ty iermemekte, amfistomatik, kutikula kaln ve mezofil izolateraldir. H. lazulina stoma hcrelerinin H. campanulata stoma hcrelerine oranla daha byk olduklar ve birim alana den stoma saysnn daha az olduu belirlendi. H. heldreichi birim alanda daha ok ve daha kk stolara sahiptir. En kk stoma hcrelerine H. heldreichii sahiptir. H. heldreichii kk epiderma hcreleri dier iki tre oranla daha kktr. Protoksilem kollar H. lazuliana, H. campanulata ve H. heldreichiide srasyla 5,6 ve 7dir. H. heldreichii skap ok sayda iletim demetine sahiptir. Dier iki trden farkl olarak H. campanulata yapraklar ve korteks parankimas daha fazla miktarda kristal ierir. Morfolojik olarak en nemli fark H lazulinann pedisellerinin sessil veya subsessil olmasdr.
324
PB006 Erzurum ve evresinde Yetien Endemik Astragalus Globosus Vahl Trnn Anatomik ve Ekolojik zellikleri Meryem ENGL, zkan AKSAKAL, Yusuf KAYA Atatrk niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 25240, Erzurum Trkiye oz_aksakal@yahoo.com Bu almada Trkiye iin endemik olan Astragalus globosus Vahl trnn kk, gvde ve yaprakklarndan eitli kesitler alnarak anatomik yaps incelenmitir. Ayrca trn yaad topraklarn fiziksel ve kimyasal analizleri yaplarak ekolojik istekleri belirlenmitir. Astragalus globosusun kk enine kesitinde koruyucu doku periderma ve onun zerinde paralanm halde bulunan epidermadr. Sekonder floemin altnda olduka kk, drt sral dikdrtgen ekilli hcrelerden oluan kambiyum yer alr. Merkezde ise kk kitre boluklar ieren z bulunur. Trn gvde enine kesitine bakldnda koruyucu dokunun epiderma olduu, sekonder ksilemdeki trakelerin lmenlerinin olduka geni ve saylarnn fazla olduu, z blgesinin ise oval ve altgen ekilli, ilerinde niasta taneleri bulunan parankima hcrelerinin bulunduu belirlenmitir. Trn yapraknn st ve alt epiderma tabakalar zerinde ince kutikula tabakas ve basit beyaz tyler bulunur. Stomalar amfistomatik amaryllis tipte olup yaprakklarn her iki yzeyinde de yer almtr. Mezofil tabakas ise sadece palizat parankimasndan olumutur. Ekolojik olarak trn kumlu-tnl ve kumlu-killi-tnl, hafif asidik, az kireli, organik madde ve azot bakmndan fakir, tuzsuz topraklar tercih ettii belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: amaryllis, anatomi, Astragalus globosus, endemik PB007 Endemik Colchicum burttii Meikle (LILIACEAE) zerine Morfolojik VE Anatomik Bir Aratrma Yurdanur AKYOL Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Herbaryum Aratrma ve Uygulama Merkezi zmir yurdanur45@gmail.com Bu almada Colchicum burttii Meikle'in morfolojik ve anatomik zelliklerinin allmas temel alnmtr. Trkiye iin endemik olan trn yayl alan, Trkiye'nin bats ve Orta Anadolu'ya yakn yerlerdir. Korm rtsnn derimsi, belirgin
boyuna desenli olmas ve filament tabannn tyl olmas en nemli ayrt edici zelliidir. Bitkinin korm, yaprak ve iek gibi eitli organlarnn morfolojik zellikleri ekillerle detayl bir ekilde gsterilmitir. Ayrca anatomik almalar da bitkinin kk, gvde, yaprak ve iek gibi ksmlarndan kesitler alnp incelenmitir. Colchicum trleri ierdii zehirli alkaloitler bakmndan nemlidir. PB008 Trkiyedeki Cyclotrichium (Boiss.) Manden. & Scheng. Cinsi zerinde Karlatrmal Anatomik almalar ve Sistematie Katklar Fatih SATIL1, Tuncay DRMENC2 1 Balkesir niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Balkesir 2 Balkesir niversitesi, Necatibey Eitim Fakltesi, Biyoloji Eitimi Blm, Balkesir fsatil@gmail.com Bu almada Trkiyede yayl gsteren 6 Cyclotrichium trnn gvde ve yaprak anatomik karakterleri ayrntl olarak incelenerek aralarndaki farkllklar ortaya konmutur. Btn trlerde yapraklarn alt ve st yzeyinde youn rt ve salg tyleri grlmtr. Trler arasnda sadece C. niveumda dallanm rt tyleri bulunmaktadr, dierlerinde ok hcreli dallanmam rt tyleri vardr. Ayrca 3 tip salg ty tespit edilmitir. Epiderma hcreleri arasnda bulunan diasitik tip stomalar epiderma hcre seviyesinden hafif yukarda yer almaktadr (Higromorf tip). Trlerin drdnde bifasiyal yaprak tipi grlmekle beraber, C. origanifolium ve C. niveum trlerinde ekvifasiyal yaprak tipine de rastlanmtr. Gvdedeki ty rts yapraktakine benzer. Gvde anatomik kesitlerinde; C. glabressens, C. leocotricum, C. longicaulis, C. staminumda ve endodermisin altnda zellikle kelerde kaln bir sklerankimatik tabaka bulunur. C. origanifolium ve C. niveumda ise bu yapya rastlanmamtr. Btn bu farkllklar, morfolojik olarak birbirine yakn grlen trleri ayrt etmede katk salayacaktr. Anahtar kelimeler: Lamiaceae, Trikom Anatomi, Cyclotrichium,
325
PB009 Trkiye deki Satureja L. Cinsinin Orta Damar Anatomisi zellikleri ve Sistematikte Kullanm Fatih SATIL1, Ayla KAYA2 1 Balkesir niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 10145, Balkesir 2 Anadolu niversitesi, Eczaclk Fakltesi, Farmastik Botanik A.B.D. 26470, Eskiehir fsatil@gmail.com Trkiyede Satureja L. cinsinin 15 tr yayl gstermektedir. Satureja trlerinin bazlar arasnda byk morfolojik benzerlikler vardr. Bu nedenle baz trleri morfolojik olarak birbirinden ayrt etmek gtr. Bu almada; anatomik karakterler arasnda nemli bir yer tutan yaprak orta damar anatomisi incelenerek, trler arasndaki farkllklar belirlenmitir. ncelenen trler arasnda iki tip orta damar tespit edilmitir. I. Tipte orta damar blgesindeki ksilemin her iki tarafnda sklerankimatik bir doku yer almaktadr (S. parnassica subsp. sipylea, S. wiedemanniana and S. coerulea). II. Tipte ise byle bir sklerankimatik doku grlmemektedir. Trler arasnda bir baka ayrt edici karakter, orta damar blgesinin yaprak altnda dar doru bir knt meydana getirip getirmemesidir. Sadece S. coruleada yaprak orta damar blgesi dar doru kntl deildir, dier trlerde ise az veya ok dar doru bir knt vardr. Satureja trleri arasnda tespit edilen bu iki anatomik farkllk, sistematik adan problemli trlerin ayrt edilmesinde yararl olacaktr. PB010 Trkiyedeki Sternbergia Waldst. & Kit. (Amaryllidaceae) Taksonlarnn Polen Morfolojisi Serap IIK1, Emel OYBAK DNMEZ2 1 Hacettepe niversitesi, Eitim Fakltesi, Ortaretim Fen ve Matematik Alanlar Blm, 06800 Beytepe / Ankara. 2 Hacettepe niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, 06800 Beytepe / Ankara serapi@hacettepe.edu.tr Amaryllidaceae familyasna ait olan Sternbergia cinsinin lkemizde yayl gsteren 6 taksonu mevcuttur. Genellikle knergizi ya da karaidem yerel adlar ile bilinmektedir. Ekonomik ynden nemli bir cinstir. Tp biliminde kullanlan baz alkoloidleri ierir. Ayrca, gsterili ieklere sahip olmas nedeniyle ss bitkisi olarak da kullanlmaktadr. Bu aratrma kapsamnda Sternbergia cinsine dahil, doal olarak yetien 6
taksona (S. lutea (L.) Ker-Gawl. ex Sprengel subsp. lutea, S. lutea (L.) Ker-Gawl. ex Sprengel subsp. sicula (Tineo ex Guss.) D. A. Webb, S. fischeriana (Herbert) Rupr., S. candida B. Mathew & T. Baytop, S. clusiana (Ker-Gawl.) Ker-Gawl. ex Sprengel ve S. colchiciflora Waldst. & Kit.) ait 12 rnein polen morfolojileri k ve taramal elektron mikroskobu ile incelenmitir. Tm taksonlarda polen tipi tek oluklu (monosulkat) ve polen ekli eliptiktir. Polenler genellikle orta byklkte olup, uzun eksen deerleri 40-80 mikrometre, ksa eksen deerleri 19-63 mikrometre arasnda deimektedir. Ekzin sslenmesi as ya da dar asdr. Ekzin kalnl 1-2 mikrometre, intin kalnl ise 0.5-2 mikrometre arasnda deimektedir. Oluk (sulkus) eni 22-43 mikrometre arasnda kaydedilmitir. Oluk membran zerinde, S. colchiciflora tr dndaki dier taksonlarda paral (insulat tip) kapakk (operkulum) olduu belirlenmitir. S. colchiciflorada ise tme yakn (difuz tip) kapakk bulunmaktadr. S. colchiciflora sahip olduu bu kapakk zellii ile cinsin dier taksonlarndan kolayca ayrt edilebilmektedir. eitli aratrclar, daha nce S. colchiciflorann Akdenizin eitli blgelerinde yayl gsteren bireylerinin, cinsin dier taksonlarndan morfolojik ve karyolojik adan farkl zellikler tadn vurgulamlardr. Bu alma, S. colchiciflorann palinolojik bakmdan da farkl olduunu ilk kez ortaya koymutur. Anahtar Kelimeler: Sternbergia, knergizi, Amaryllidaceae, polen, Trkiye. PB011 Quercus cerris ve Quercus ilex Yapraklarnda Kalsiyum Oksalat Kristalleri Hatice LGEEN1, Aye KAPLAN1, H. Nurhan BYKKARTAL2
1
Zonguldak Karaelmas niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm 2 Ankara niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm aysekaplan2003@hotmail.com
Quercus cerris rnekleri Zonguldak, Devrekden ve Quercus ilex rnekleri Zonguldak, Ereliden topland. Yapraklardan alnan kesitlerde histokimyasal analiz yaplarak kahverengi- siyah renge boyanan kalsiyum oksalat kristallerinin olduu tespit edildi. Polarizan mikroskop incelemesi iin yapraklardaki organik maddeler tamamen temizlendi (Clearing). Q. cerris ve Q. ilex trlerinde kalsiyum oksalat kristallerinin druz ve prizmatik tipte kristaller olduu grld. Druz kristallerinin mezofilde, prizmatik kristallerin ise 326
yaprak damarlar etrafnda lokalize olduu tespit edildi. Hazrlanan devaml preparatlarda mm2deki kalsiyum oksalat kristal saylar belirlendi. Anahtar Kelimeler: Quercus, kalsiyum oksalat kristalleri PB 012 Endemik Fritillaria bithynica Baker (Liliaceae) zerine Morfolojik ve Anatomik Bir Aratrma
lmler mikrometrik okler kullanlarak gerekletirilmitir. Yapran mezofil tabakas deeri dndaki dier tm deerlerde kontrole gre bir azalma gereklemitir. Anatomik yapdaki bu olumsuz etkinin, bitkinin fotosentez, transpirasyon gibi nemli fizyolojik olaylarnda olumsuz bir etki oluturabilecei dnlmektedir. Anahtar Kelimeler: Aktivatr, Lycopersicon esculentum Mill., Anatomi. PB014
Yurdanur AKYOL, Canan ZDEMR Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Herbaryum Aratrma ve Uygulama Merkezi, Bornova, zmir yurdanur45@gmail.com Bu almada endemik bir tr olan Fritillaria bithynica Bakernn morfolojik ve anatomik zelliklerinin allmas amalanmtr. Morfolojik ve anatomik almalarda bitkinin yumru, gvde, yaprak ve iek gibi ksmlar incelenerek ekillerle gsterilmitir. Fritillaria trleri gsterili ieklerinden dolay ss bitkisi olarak kullanlmaktadr. Anahtar Szckler: Liliaceae, Fritillaria bithynic, morfoloji, anatomi PB013 Aktivatr Uygulamasnn Domates (Lycopersicon esculentum Mill.) Bitkisinin Yaprak, Gvde ve Meyve Anatomik Yaps zerine Etkisi lkay ZTRK ALI1, Feyza CANDAN2 1 Amasya niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, Amasya. 2 Celal Bayar niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Manisa. ilkayozt@yahoo.com Bu almada, sera koullarnda yetitirilen domates (Lycopersicon esculentum Mill.) bitkisine, Act-2 aktivatr uygulanm ve bu kimyasaln domates bitkisinin yaprak, gvde ve meyve anatomik yaps zerine etkileri incelenmitir. Act-2 iin uygulama etikette nerilen (150 cc/ 100 L) dozda yaplmtr. Uygulama grubunun yaprak enine kesitte hcre tabaka kalnlk deeri olarak st epidermis, mezofil, alt epidermis ve toplam yaprak kalnlk deerleri; gvde enine kesitte hcre tabaka kalnlk deerleri olarak ise epidermis, asimilatr palizat parankimas ile ksilem ve meyve enine kesitte hcre tabaka kalnlk deerleri olarak da kutikula, ve ekzokarp tabakalarna baklmtr.
Endemik Hieracium lasiochaetum (Bornm.&Zahn) Sell&West (Asteraceae) zerinde Morfolojik ve Anatomik Bir Aratrma Tlay AYTA AKN1, Adnan AKN2 1 Ondokuz Mays niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 55139, Kurupelit, Samsun 2 Amasya niversitesi, Fen-Edb. Fak., Biyoloji Blm, Amasya taytas@omu.edu.tr Bu almada endemik bir tr olan Hieracium lasiochaetum (Bornm.& Zahn) Sell&West morfolojik ve anatomik olarak incelenmitir. Bitki materyalleri 2007 ylnda Kocada (Samsun)'dan toplanmtr. ndumentum, yaprak ekli ve stilus rengi gibi zelliklerin nemli morfolojik karakterler olduu tespit edilmitir. Anatomik incelemelerde, bitkinin kk, gvde, yaprak ve petiolnden enine kesitler, ayn zamanda yapraklarndan yzeysel kesitler alnm ve fotoraflar ekilmitir. Kkte parenkimatik bir z blgesi mevcuttur. Gvdede iletim demetleri bir sra halinde dizilmitir ve merkezde geni bir parenkimatik z yer almaktadr. Gvde ve petiol enine kesitlerinde, kollenkima tabakasnn olduka belirgin olduu dikkati ekmektedir. Yapraklar dorsiventral (bifasial) ve hipostomatiktir. Stomalar anomositik tiptedir. Tyler salg tyleri ve basit ya da dallanm rt tyleri eklindedir. Anahtar Kelimeler: Asteraceae, Hieracium lasiochaetum, morfoloji, anatomi
327
PB015 Murat Danda Yayl Gsteren Amarylidaceae ve Iridaceae Familyalarna Ait Baz Geofitler zerine Morfolojik, Anatomik ve Ekolojik ncelemeler Nergiz ZLC, M. Sabri ZYURT, Sema LEBLEBC Dumlupnar niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Ktahya msozyurt@dumlupinar.edu.tr Trkiye farkl fitocorafik blgenin (Akdeniz, Iran-Turan, Euro-Sibirian) etkisi altndadr ve bu yzden biyolojik eitlilik bakmndan zengin bir lkedir. Angio sperm grubuna dahil olup dnyann iekli bitkiler rtsnde nemli yer tutan geofitler de bu eitliliin nemli bir ksmn olutururlar. Geofitlere ait familyalar arasnda yer alan Amaryllidacea familyas Kuzey Amerika, Avrupa, Asya, Afrikann tropikal blgeleri ve Avusturalyada yayl gsterir ve 60 genusu bulunmaktadr. Bu genuslarn 11i Trkiyede yayl gstermektedir ve 4 endemiktir. Irdacea familyas ise Kuzey Amerika, Avrupa, Kuzey Asya, Afrikann tropikal blgeleri ve Avusturalyada yayl gsterir. 92 genus bulunmaktadr ve lkemizde 6 genus ile temsil edilmektedir. Bu almada Bat Anadolu blmnde yer alan Murat Danda yayl gsteren Amaryllidaceae ve Iridaceae familyalarna ait Galanthus elwesii, Crocus biflorus subsp. pulchricolor, Crocus danfordiae, Crocus chrysanthus, Crocus flavus subsp. dissectus, Crocus specious subsp. specious, Iris purpureobractea trleri belirlenen alma alanlarnda yaplan periyodik arazi almalaryla toplanmtr. Bu rneklerin yetitii topraklara ait rnekler alnarak pHlar llm ve mineral ierikleri belirlenmitir. Trlerin morfolojik zellikleri ile kk, gvde ve yaprak anatomileri incelenerek rnekler arasndaki benzerlik ve farkllklar ortaya konulmutur. Anahtar Kelimeler: Amaryllidacea, Iridaceae, Murat Da
PB016 Endemik Petrosimonia nigdeensis Aellen trnn anatomik adan incelenmesi Gl Nilhan TU1, Hatice LGEEN2, Ahmet Emre YAPRAK1 Ankara niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, 06100, Tandoan, Ankara Zonguldak Karaelmas niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 67100, ncivez, Zonguldak tug@science.ankara.edu.tr Petrosimonia nigdeensis Aellen karasal halofitik alanlarda yetien endemik bir bitkidir. IUCNe gre NT kategorisine girmektedir. Birok halofitik bitki gibi P. nigdeensisde bir C4 bitkisidir. Basit tylerin gzlendii unifasiyal yaprakta kaln kutikulal epidermis hcrelerinin altnda 1 sra palizat parankimasnn olduu grlr. Palizat parankimasnn altnda demet kn hcreleri, su-depo parankimas hcreleri bulunmaktadr. Yaprakta merkezi blgede ise 1 adet iletim demeti yer almaktadr. Baz parankimatik hcrelerin lmenleri kristal ynlaryla doludur. Yzeysel kesitte ise epidermis hcrelerinin drtgen, begen ekilde ve dz kenarl olduu grlmektedir. Stomalar komu hcreler bakmndan parasitik (Rubiaceae) tiptir. Gvde anatomisi incelendiinde en dta epidermis hcrelerinin eperlerinin kaln olduu ve ekillerinin dairemsi olduklar belirlendi. Epidermis hcrelerinin altnda korteks ve daha sonra 4-5 sra kambiyum hcreleri bulunmaktadr. Ak kolateral iletim demetlerinin sekonder yapya geerken ara demetlerle birletii grlmektedir. z blgesi dolu ve parankimatik hcrelerden olumaktadr. Sekonder ksilemde trakelerin gruplar halinde bulunduklar ve trakeidlerin olduka kaln eperli olduklar gzlendi. Bu familyada grlen anormal sekonder kalnlamalar P. nigdeensisin gvde ve kk anatomisinde belirlendi. Anahtar Kelimeler : anatomi Petrosimonia nigdeensis,
328
PB017 Lamiaceae Familyasna Ait Baz Trlerin Petiyolleri zerinde Anatomik Bir Aratrma znur ERGEN AKN1, M. Sabri ZYURT2, Glcan ENEL3 1 Ordu niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Ordu 2 Dumlupnar niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Ktahya 3 Ondokuz Mays niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Samsun oakcin@omu.edu.tr Bu aratrmada Lamiaceae familyasndan yedi farkl cinse ait birer trn (Glechoma hederacea L., Origanum vulgare L., Prunella vulgaris L., Salvia verbenaca L., Lamium purpureum L. var. purpureum, Scutellaria,salviifolia Bentham and Ajuga reptans L.) petiyollerinin anatomik yaplar karlatrmal olarak incelenmitir. Bu amala petiyollerden enine kesitler alnm, anatomik bulgular izim ve fotoraflarla gsterilmitir. ncelenen trlerin petiyollerinde petiyoln ekli, iletim demetlerinin dzenlenii ve says, kollenkimann tabaka says ve dzenlenii gibi zellikler bakmndan nemli farkllklar belirlenmitir. Ayrca petiyoller zerinde bulunan rt ve salg tyleri de incelenmi ve karlatrlmtr. Anahtar Kelimeler: Petiyol, anatomi, Lamiaceae PB018 Endemik Onosma intertextum Hub.-Mor. (Boraginaceae) Trnn Morfolojik ve Anatomik zellikleri znur ERGEN AKN, Ali ENGN, Tuba BAYRAK ZBUCAK 1 Ordu niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Ordu 2 Ondokuz Mays niversitesi, Eitim Fakltesi, Biyoloji Blm, Samsun oakcin@omu.edu.tr Endemik Onosma intertextum Hub.-Mor. (Boraginaceae) tr morfolojik ve anatomik olarak incelenmitir. Bitkinin kk ve gvdesinden enine, yapraklarndan ise enine ve yzeysel kesitler alnarak fotoraflanmtr. Bitki ok yllktr. Sekonder byme gsteren kkte z blgesi trakeal elementler ve parankima hcreleri ile doludur. Gvdede floem hcrelerinin stnde sklerankima hcreleri bulunmaktadr. Yapraklar bifasiyal tiptedir. Amfistomatik olan yapraklarda anizositik
ve anomositik tip stomalar bulunmaktadr. Yapraklarn st yzeyinde stoma indeksi 28, alt yzeyinde 29.41 dir. Gvde ve yapraklarda basit ve stellat tyler ile salg tyleri bulunmaktadr. Stellat tylerin taban ksmnda sistolitler grlmektedir. Anahtar Kelimeler: Onosma anatomi, morfoloji, Boraginaceae PB019 Papaveraceae, Brassicaceae, Caryophyllaceae ve Liliaceae Taksonlar zerine Karyolojik Bir alma Esra MARTN1, Ahmet DURAN1, Bekir DOAN2, Muhittin DN1, Meryem ZTRK1, zlem ETN1, Bilgehan BLGL3 1 Seluk niversitesi, Eitim Fakltesi, Biyoloji Eitimi, 42090 Konya-Trkiye 2 Seluk niversitesi, Eitim Fakltesi, Fen Bilgisi Eitimi, 42090 Konya-Trkiye 3 Gazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 06500 Ankara-Trkiye esramartin@gmail.com Bu almada, Trkiyede doal olarak yetien Papaveraceae, Brassicaceae, Caryophyllaceae ve Liliaceae familyalarna ait alt taksonun diploid kromozom saylar ilk defa belirlenmitir. allan taksonlar filogenetik srayla Papaver tauricola Boiss. (Papaveraceae), Ricotia sinuata Boiss. & Heldr., Aurinia rupestris (Tenore) Cullen & Dudley subsp. cyclocarpa (Boiss.) Cullen & Dudley, Hesperis podocarpa Boiss. (Brassicaceae), Dianthus erinaceus Boiss. var. alpinus (Caryophyllaceae), Allium tauricola Boiss. (Liliaceae)dr. Bu taksonlara ait somatik kromozom saylar; Hesperis podocarpa ve Papaver tauricola 2n = 14, Allium tauricola ve Aurinia rupestris subsp. cyclocarpa 2n = 16, Ricotia sinuatada 2n = 28 ve Dianthus erinaceus var. alpinus 2n = 30 olarak tespit edilmitir. Papaver tauricola tr hari dier taksonlar Trkiye iin endemiktir. Ricotia sinuata blgesel ve Hesperis podocarpa tr ise lokal endemiktir. Anahtar Kelimeler: Kromozom says, Papaver, Ricotia, Aurinia, Hesperis, Dianthus, Allium intertextum,
329
PB020 Lathyrus hirsutus L. (Fabaceae)de Tohum Kabuu Yaps H. Nurhan BYKKARTAL1, Hatice LGEEN2, A. Seluk ERTEKN3 1 Ankara niversitesi Fen Fakltesi Biyoloji Blm Tandoan, 06100, Ankara 2 Zonguldak Karaelmas niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 67100, ncivez, Zonguldak 3 Dicle niversitesi Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm 21280, Diyarbakr bkartal@science.ankara.edu.tr Trkiyede bulunan Lathyrus L. cinsinin Cicercula seksiyonu iinde yer alan taksonlarndan Lathyrus hirsutus L.de tohum kabuu (testa) histolojik olarak incelendi. Testa; olduka uzun, kaln eperli ve vakuollerinde bol miktarda tannin bulunan bir sra makrosklereid tabakas bunun altnda hcre aras boluklar ok olan yine bir sra osteosklereid tabakas ve en altta da bol miktarda niasta ve besin depolayan parankimatik hcre tabakalarndan olumaktadr. Anahtar Kelimeler: Tohum kabuu, Lathyrus, Cicercula, Fabaceae, Trkiye PB021 Euphorbia anacampseosun Tohum Kabuu Yaps Hatice LGEEN1, Neslihan ERDOAN ARSLANTRK2, H. Nurhan BYKKARTAL3 1 Zonguldak Karaelmas niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 67100, ncivez, Zonguldak 2 Mehmet Akif Ersoy niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Burdur 3 Ankara niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Tandoan, 06100, Ankara haticecolgecen@gmail.com Euphorbia anacampseosda tohum kabuu papilli epidermis, hipodermis ve 5-6 sradan meydana gelen sklerankimatik bir tabakadan olumaktadr. Epidermisde bulunan papilli hcrelerde byk vakuoller yer alr ve ileri doludur. Makrosklereid hcelerinin eperleri olduka kaln, lmenleri dardr. Parankimatik hcrelerde de, bol miktarda niasta ve lipid bulunduu gzlenmitir. Anahtar Kelimeler: Euphorbia, Testa, histoloji
PB 022 Endemik Stachys Rupestris Montbret Et Aucher Ex Bentham (Lamiaceae) Tr zerine Anatomik ve Mikromorfolojik almalar Batrk KAYA, Muhittin DN, Sleyman DOU Seluk niversitesi, Eitim fakltesi, Biyoloji Anabilim Dal basturk@selcuk.edu.tr Stachys rupestris Montbret et Aucher ex Bentham, lkemizde Orta Toroslar ve Amanos Dalarnda yayl gsteren endemik bir trdr. Bu almada Mersin-Aslankyden toplanan tre ait bireylerin gvde ve yaprak anatomisi ile polen ve nutlet morfolojisi allmtr. Anatomik almalardan elde edilen veriler, S. rupestrisin Lamiaceae familyasnn genel anatomik zeliklerini sergilediini gstermektedir. Gvde, primer yapda drt keli, her kede bir iletim demetli ve zengin kollenkima tabakasna sahiptir. Yaprak ve gvde epidermisi kaba-uzun eglandular tyler ile ksa glandular tylerle rtldr. Yapraklar amfistomatik ve dorsiventral olup mezofil stte 3-4 sral palizat ve altta 3-4 sral snger parankimasndan olumaktadr. Taramal elektron mikroskobu almalar polenlerin 3-kolpat, prolat ve ekzin ornemantasyonlarnn retikulat olduunu gstermitir. Ayn ekilde allan nutletlerin ovoid ve retikulat yzeyli oduklar grlmtr. Anahtar Kelimeler: Stachys rupestris, anatomi, mikromorfoloji PB023 Serratula haussknechtii Boiss. ve Serratula cerinthifolia (Sm.) Boiss. (Asteraceae) Trlerinin Karyotip Analizleri Esra MARTN1, Bekir DOAN2, Ahmet DURAN1, Aye ZDEMR1, Meryem ZTRK1, 1 Seluk niversitesi, Eitim Fakltesi, Biyoloji Eitimi, 42090 Meram, Konya 2 Seluk niversitesi, Eitim Fakltesi, Fen Bilgisi Eitimi, 42090 Meram, Konya esramartin@gmail.com Bu almada, Serratula L. (Asteraceae) cinsine ait iki trn kromozom morfolojileri incelenmitir. Bu trler Serratula haussknechtii Boiss. ve Serratula cerinthifolia (Sm.) Boiss.dr. alma kapsamnda trlerin diploid kromozom saylar ve karyotip analizleri ilk defa belirlenmitir. Karyolojik incelemelerde ezme-yayma preparasyon teknii kullanlmtr. Karyotip analizleri bilgisayar destekli Grnt Analiz Sistemi (IAS) kullanlarak gerekletirilmitir. Her iki Serratula trnde 330
somatik metafaz kromozom says 2n = 2x = 30 olarak saylmtr. S. haussknechtii ve S. cerinthifolia taksonlarnn kromozom saylar ayn olmasna karlk, kromozom morfolojileri olduka farkldr. S. cerinthifolia trnde karyotip forml 6m + 9sm, S. haussknechtii trnde ise 14m + 1smdir. Ayn zamanda S. haussknechtii trnde 2n = 4x = 60 kromozomlu olan miksoploid hcreler de gzlenmitir. Bu trlerin metafaz kromozom fotoraflar ekilmi ve idiogramlar izilmitir. lave olarak bu taksonlarn doal habitatlarndan fotoraflar da ekilmitir. Anahtar Kelimeler: Serratula, Compositae, kromozom says, karyotip PB024 Cirsium simplex C.A. Meyer subsp. armenum (DC.) Petrakun Anatomik Ynden ncelenmesi Melahat ZCAN, Sema HAYIRLIOLU-AYAZ, Hseyin NCEER, Murat BAL, Halil Selim GLER Karadeniz Teknik niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 61080, Trabzon melahat_zcan@yahoo.com Cirsium Miller cinsi Asteraceae familyasnn Cardueae tribusunda yer almaktadr. Cins ayn tribusta bulunan Carduus L., Serratula L., Centaurea L. ve Cnicus L. cinsleriyle yakn benzerlikler sergilemektedir. Bu cins dnyada 250 den fazla tr ile temsil edilirken, Trkiye de son eklenilenlerle beraber toplam 71 takson bulunmaktadr. Cinse ait taksonlarn tehisinde yaprakta seta bulunup bulunmamas gibi vejetatif organlara ait karakterler kullanlmaktadr. Ayrca bu cinsin dier cinslerden ayrmnda aken zellikleri de nemli yer tutmaktadr. Cirsium trlerinin taksonomisi ile ilgili almalar genellikle morfoloji ile snrldr. Bu almada C. simplex subsp. armenum anatomik ynden incelenmitir. almada kullanlan materyaller 2007 eyll dneminde Dou Karadeniz Blgesi nden toplanmtr. Parafin metoduyla kk, gvde, yaprak ve akenden enine kesitler alnmtr. Ayrca yapraktan yzeysel kesitler alnm ve stoma tipi ve indeksleri belirlenmitir. Kkte belirgin salg cepleri, floemde belirgin sklerankima gruplar grlm, gvde de kelere denk gelen yerlerde ve yaprak orta damar dorultusunda belirgin kollenkima hcre gruplar tespit edilmitir. Kambiyum belirgin, yapraklar bifasial tiptedir. Stomalar anomositik ve anizositik tipte olup, yaprak st ve alt yzeylerinde stoma indeksleri bakmndan nemli bir fark olmad grlmtr.
Anahtar Kelimeler: Cirsium, anatomi PB025
Asteraceae,
Cardueae,
Anthemideae (Asteraceae) Tribusundaki Baz Taksonlarn Aken Anatomileri Murat BAL, Hseyin NCEER, Sema HAYIRLIOLU-AYAZ, Melahat ZCAN Karadeniz Teknik niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Trabzon muratbotanik@yahoo.com Asteraceae familyasnn Anthemideae tribusu 14 cins ve 1800 kadar tr bulunduran en byk tribuslardan biridir. Balca Avrasya, Kuzey ve Gney Afrika birka tr de Kuzey Amerika ve Avustralya da yayl gstermektedir. Bu tribusta bulunan cinsler simpatrik populasyonlar oluturmakta bu nedenle morfolojik olarak kartrlabilmektedir. Cinslerin belirlenmesinde aken zellikleri olduka nemlidir. Bu almada 2002-2007 yllar arasnda Trkiye nin eitli blgelerinde elde edilen Anthemis L., Leucanthemum Mill., Tanacetum L., Matricaria L. ve Tripleurospermum Schultz Bip. cinslerine ait toplam 8 taksonun aken anatomisi incelenmitir. Parafin metodu ile akenlerden enine kesitler alnmtr. ncelenen cinsler ve ayn cinse ait farkl taksonlar arasnda perikarp ve testa yapsnn byk lde farkllk gsterdii tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Anthemideae, Aken anatomisi, Anthemis, Leucanthemum, Tanacetum, Matricaria, Tripleurospermum. PB026 Matricaria chamomilla L. var. chamomilla ve Matricaria chamomilla L. var. recutita (L.) Grierson nn Karlatrmal Anatomisi Hseyin NCEER, Sema HAYIRLIOLU-AYAZ, Melahat ZCAN, Murat BAL Karadeniz Teknik niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Trabzon inceer@ktu.edu.tr Asteraceae familyasnn Anthemideae tribusunda yer alan Matricaria L. cinsi toplam 7 tr bulundurmakta ve Trkiye Florasnda 6 tek yllk takson ile temsil edilmektedir. Cins Avrupa Florasnda Tripleurospermum cinsi ile birlikte ilenirken, Trkiye Floras ve Rus Floras nda 331
aken zellikleri dikkate alnarak iki ayr cins olarak ilenmitir. Aken zellikleri tr tehisinde de olduka nemlidir. Matricaria taksonlar ile ilgili taksonomik almalar genellikle morfoloji ve sitoloji ile snrldr. Bu almamzda iki M. chamomilla varyetesi anatomik adan incelenmitir. almada kullanlan materyaller 2007 ylnda Ege ve Marmara blgesinden toplanmtr. Parafin metodu ile kk, gvde, yaprak ve akenlerden enine kesitler alnmtr. Ayrca alnan yzeysel kesitlerden taksonlara ait stoma tipi ve stoma indeksleri tespit edilmitir. M. chamomilla var. chamomilla taksonunun akenleri heteromorfik olduundan anatomileri ayr ayr incelenmi olup, hem bu taksonun akenleri birbirleriyle hem de incelenen dier varyete akeni ile karlatrlmtr. Taksonlardan M. chamomilla var. chamomilla da daha belirgin olmak zere kk ve gvdede belirgin salg cepleri tespit edilmitir. Mezofil genilii bakmndan bu iki takson arasnda belirgin farklar tespit edilmitir. Alnan yzeysel kesitlerde stoma tipinin anomositik olduu ve her iki taksonda da stoma indeksleri arasnda nemli bir farkllk olmad grlmtr. Anahtar Kelimeler : Matricaria chamomilla var. chamomilla, M.chamomilla var. recutita, anatomi PB027 Doronicum balansae Cavill. (Asteraceae)nn Morfolojik, Anatomik Ynden ncelenmesi nsal TOPSAKAL1, Osman BEYAZOLU2
1
iletim demetleri byk, orta ve kk olmak zere 3 farkl byklktedir. letim demetlerinde floem ve ksilemin dnda sklerankima lifleri bulunmaktadr. Yapraklar dorsiventral, palizat parankimas st epidermis altnda 2 sra halindedir. Stomalar hem st hem alt epidermiste bulunmakta ve ranunculus tipindedir. Anahtar Kelimeler : Doronicum, morfoloji, anatomi PB028 Baz Onosma L. (Boraginaceae) Trlerinin Morfolojik ve Yaprak Anatomik zellikleri Osman BEYAZOLU1, Zafer TRKMEN2, Kamil COKUNELEB1, Serdar MAKBUL3, Gke KODAL1 1 Karadeniz Teknik niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, 61080, Trabzon beyazoglu@hotmail.com 2 Giresun niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, 28000, Giresun 3 Rize niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, 5300 Rize Bu alma ile Kuzey Anadolu blgesinde yayl gsteren Onosma cericeum Willdl, Onosma trachytrichum Boiss., Onosma microcarpum Steven, Onosma bracteosum Haussskn. & Bornm. ve Onosma caucasicum Levin trleri morfolojik ve yaprak anatomik ynden mukayeseli olarak incelenmitir. Morfolojik ve anatomik almalarda kullanlan rnekler 2003-2006 yllar arasnda toplanmtr. Morfolojik incelemeler herbaryum rnekleri, anatomik incelemeler ise yaprak stok materyallerinden alnan kesitler (enine ve yzeysel) zerinde gerekletirilmitir. ncelenen trlerin iek ve yaprak morfolojik zellikleri ile yaprak anatomileri arasnda nemli farlar tespit edilmitir. Yaprak anatomilerinde tespit edilen en nemli farlar palisat parankimasnn mevcut olup olmamas, sra says ve hcre uzunluu gibi zelliklerdir. Anahtar Kelimeler : Onosma, yaprak anatomi, morfoloji, Dou Karadeniz
Sakarya niversitesi, Eitim Fakltesi, Sakarya 2 Karadeniz Teknik niversitesi Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Trabzon beyazoglu@hotmail.com
Bu alma ile Dou Karadeniz dalarnda endemik bir tr olan Doronicum balansae Cavill. morfolojik ve anatomik ynden incelenmitir. Bitki materyalleri 2003 ylnda Ardanu(Artvin)un Kutul Yaylasndan toplanmtr. Morfolojik incelemeler herbaryum ve fiksasyon rneklerinden yaplm ve anatomik incelemeler ise, arazide alnan fiksasyon rneklerinden yaplmtr. D. Balansae 60-100 cm boyda, taban ve st yapraklara sahip bitkilerdir. iekler kapitulum durumunda, bir bitkideki kapitulum says 6-11, invulukral brakteler kk ve lanseolattr. Anatomik incelemeler kk, gvde ve yapraklardan daimi ve geici preparatlar hazrlanarak bunlar zerinde yaplmtr. Tipik anatomik zellikleri arasnda kkte 7 kollu, ksilem kollar merkezde birlemitir. Gvdede epidermis altnda 2 sra kollenkima yer almaktadr. Bir sra halinde olan
332
PB029 Eskiehirde Doal Yayl Gsteren Baz Ornthogalum L. Trlerinin Yaprak ve Gvde Anatomileri Dervi ZTRK, Onur KOYUNCU ve Sleyman TOKUR Eskiehir Osmangazi niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, 26480 Meelik Eskiehir okoyuncu@ogu.edu.tr Bu almada Eskiehirde doal yayl gsteren 11 Ornithogalum L. trnn yaprak ve gvde anatomisi incelenmitir. O. fimbriatum Willd., O. armeniacum, Baker, O. sigmoideum Freyn & Sint., O. comosum L., O. lanceolatum Labill., O. umbellatum L., O. montanum Cyr., O. alpigenum Stapf, O. prenaicum, O. sphaerocarpum Kerner ve O. oligophyllum E.D.Clarke trlerinin yapraklarndan ve gvdelerinden alnan enine kesitler ile yapraklarndan alnan yzeysel kesitlerde trler arasndaki anatomik benzerlikler ve farkllklar ortaya konmutur. Yaprak enine kesitlerinde; O. fimbriatum Willd., O. alpigenum Stapf, O. comosum L., O. lanceolatum Labill., O. prenaicum L., ve O. sphaerocarpum Kernerde yaprak kesitleri bifasiyaldir. O. armeniacum Baker, O. montanum Cyr., O. oligophyllum E.D.Clarke, O. sigmoideum Freyn & Sint. ve O. umbellatum L.da ekvifasiyal dir. Gvde enine kesitlerinde; tm trlerde merkezde parankimatik hcrelerden meydana gelmi bir z blgesi ve d tarafta sklerankimatik bir halka bulunmaktadr. Gvde enine kesitlerinde kambiyum tabakas bulunmad iin bitkilerin gvdeleri tek yllk bitkilerin karakteristik anatomik zelliklerini gstermektedir O. fimbriatum Willd., O. armeniacum Baker da gvde yzeyinde pilos ty tipi gzlenmitir. O. sigmoideum Freyn & Sint., O. comosum L., O. lanceolatum Labill., O. umbellatum L., O. montanum Cyr., O. alpigenum Stapf, O. prenaicum, O. sphaerocarpum Kerner ve O. oligophyllum E. D. Clarke de ty yaps gzlenmemitir. Yaprak yzeysel kesitlerinde ise epiderma hcrelerinin boyuna uzamas birbirine paralel sralar halinde olduklar grlmtr. Tm trlerde stomalar anomositik tiptedir. Anahtar Kelimeler: Ornithogalum L., Anatomi, Eskiehir, Trkiye PB031 1259 poster / Bitki / Anatomi
PB 030 Trkiye nin Astragalus L. Cinsine Ait Hololeuce Bunge Seksiyonunun Polen Morfolojisi Murat EKC1, Mnevver PINAR2 1 Gazi niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Teknikokullar, Ankara 2 Ankara niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Tandoan, Ankara mekici@gazi.edu.tr Astragalus L. cinsinin Hololeuce Bunge seksiyonuna ait 15 taksonun polen morfolojisi k ve taramal elektron mikroskobunda ayrntl allm ve mikrofotoraflar ekilmitir. Seksiyonun genel polen morfolojik zellikleri; polar eksen 21-32.9 m, ekvatoral eksen 17.1328.26 m, isopolar, polen ekli prolat ve subprolat, operkulum mevcut. Apertr tipi trikolporat. Ornemantasyon mikroretikulat, retikulat ve perforat. Ekzin 1-1.3 m, intin 0.5-0.6 m kalnlnda. Bu seksiyonun polen morfolojik zellikleri, taksonlarn sistematiine katk salamaktadr. Anahtar Kelimeler: Hololeuce, polen PB031 Teucrium L. sect. Teucriuma (Lamiaceae) Ait Teucrium creticum L. ve Teucrium orientale L. var. orientale Taksonlar zerine Karlatrmal Anatomik ve Mikromorfolojik almalar Muhittin DN1, Sleyman DOU2, Ahmet DURAN2, Bilgehan BLGL3 1 Seluk niversitesi, Eitim Fakltesi, Biyoloji Blm, 42090 Meram, Konya 2 Seluk niversitesi, Eitim Fakltesi, Fen Bilgisi Eitimi Blm, 42090 Meram, Konya 3 Gazi niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Beevler, Ankara muhdinc@yahoo.com Teucrium creticum L. ve Teucrium orientale L. var. orientale, Teucrium L. seksiyonuna dahil iki akraba taksondur. Bu almada, anatomik ve mikromorfolojik karakterlerin bu iki takson iin taksonomik deerleri ortaya konmutur. Anatomik olarak gvdelerin enine kesitlerinde, yapraklarn hem enine hem de yzeysel kesitlerinde allmtr. Elde edilen verilere gre, Teucrium creticumda gvdedeki kollenkima ve sklerankima Teucrium orientale L. var. orientaleye gre ok daha iyi gelimitir. Teucrium creticumun yapraklar hipostomatik olup st epidermada bulunan bol 333 Trkiye, Astragalus,
miktardaki sferokristal ve epiderma altndaki hipoderma karakteristiktir. Teucrium orientale L. var. orientalede ise yapraklar amfistomatik olup ne epidermal hcrelerde sferokristal ne de epiderma altnda hipoderma bulunmamaktadr. Taramal elektron mikroskobu (SEM) ile yaplan almalarndan elde edilen sonular, nutlet mikromorfolojisinin iki taksonda farkllar gsterdiini ortaya koymutur. Her iki taksonda da nutlet yzeyleri retikulat olup glandular ve eglandular tylere rastlanmaktadr. Bununla beraber, T. creticumda nutletlerin dorsal yzeylerinin 3/4 uzunluklar 90-500 m olan przsz yzeyli eglandular tylerle rtlm iken, Teucrium orientale L. var. orientalede nutletlerin sadece kenar ksmlarda 20-60 m uzunluunda skabrit kntl eglandular tylere rastlanmaktadr. Ayrca T. creticum nutletlerindeki glandular tyler peltat iken, Teucrium orientale L. var. orientale nutletlerindeki glandular tyler kapitattr. Anahtar Kelimeler: Teucrium creticum, Teucrium orientale L. var. orientale, anatomi, micromorfoloji, taksonomi, Lamiaceae PB032 Baz Endemik Onosma L. (Boraginaceae) Trlerinin Anatomik zellikleri Kamil COKUNELEB1, Serdal MAKBUL2, Zafer TRKMEN3,Osman BEYAZOLU1 1 Karadeniz Teknik niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, 61080 Trabzon 2 Rize niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, 5300 Rize 3 Giresun niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, 28000 Giresun kamil@ktu.edu.tr Bu alma ile Trkiyede yayl gsteren Onosma circinnatum H. Riedl, Onosma liparioides DC. ve Onosma bornmuelleri Hausskn trleri gvde ve yaprak anatomileri ynnden mukayeseli olarak incelenmitir. ncelenen trlerin gvdeleri anatomik bakmdan genel olarak birbirine benzer; gvdede iletim demetleri kesintisiz bir kuak oluturacak ekilde yer almtr. Yaprak anatomilerinde trler arasnda baz farklar tespit edilmitir. Yapraklarda stomalar st ve alt epidermiste yer alm (amfistomatik) ve stomalar anizositik tiptedir. Yaprak mezofilinde palizat ve snger parankimas ayrm belirgin ve ekvifasiyaldr. Bu dokularn sra says ve ebatlar trler arasnda deimektedir. Yapraklardaki tylerin zellikleri ve younluklar taksonlar arasnda farkllk gstermektedir. ncelenen 3 Onosma trnn yaprak ve gvde anatomilerindeki
farkllklar bunlarn morfolojik destekleyici niteliktedir.
zelliklerini
Anahtar Kelimeler: Onosma L., anatomi, Dou Karadeniz PB033 Bakr (Cu) Uygulanm Msr (Zea mays L.) Fidelerindeki Antioksidan Aktivitelerin Fizyolojik Ynden ncelenmesi Fadime ERYILMAZ stanbul niversitesi Fen Fakltesi Biyoloji Blm Botanik Anabilim Dal Sleymaniye, stanbul eryilmazfadime@gmail.com Bakr (Cu),bitki bymesinde ve eitli biyokimyasal ilevlerde yer almasna ramen yksek konsantrasyonlarda gl fitotoksik etkiler gsteren bir elementtir ve bitki dokularnda ar biriktii zaman imlenmenin gerilemesi; azot ve protein metabolizmasnn olumsuz etkilenmesi; klorofilin ykmna bal olarak fotosentetik fonksiyonlarn yavalamas; solunumun inhibe olmas gibi canllkla ilgili eitli fizyolojik ilevlerin deimesine sebep olmaktadr. Bakr, birok serbest oksijen trnn oluumu iin de etkili bir katalizrdr. zellikle Fenton ve HaberWeiss reaksiyonlar sonucu oluan peroksi ve alkoksi radikallerinin artan konsantrasyonlar da hcrelerde oksidan strese yol amaktadr. Bu almada, kontrol, 50, 100, 250, 500, 1000 ve 1500 M konsantrasyonlarnda CuSO4.5H2O uygulanan msr tohumlarnn imlenmesi, fidelerin bymesi ve gelimesi; klorofil, karotinoid, antosiyanin pigmentleri ile prolin ve protein ierii; eitli antioksidan bileiklerin (askorbat, glutatyon, vb.) miktar; antosiyanin biyosentezinde rol alan fenilalanin amonyak liyaz (PAL) enziminin yan sra superoksit dismutaz (SOD), katalaz (CAT), askorbat peroksidaz (APX), guaiakol peroksidaz (GuPX), glutatyon redktaz (GR) gibi antioksidan enzimlerin aktiviteleri ile lipit peroksidasyonu sonucu membran yapsnda grlen deiimler uygun metotlar kullanlarak tayin edilmitir. Deneyler perlit ieren plastik kaplarda 25 C scaklk, 16 saat aydnlk 8 saat karanlk fotoperiyotta, kontroll evresel koullar altnda, 8 gn yetitirilen fidelerde srdrlmtr. yi gelimi fideler seilerek hidroponik kltre aktarlm ve 7 gn boyunca ayn Cu serilerine maruz braklmtr. nc yapran alma evresinde, 15 gnlk bitkiler, hasat edilerek fizyolojik ve biyokimyasal analizleri yaplmtr. Cu iyonlarnn msr fidelerinin kklerinde, gvde ve yapraklarndan daha fazla birikim gsterdii ve nemli baz metabolik ilevleri engelleyerek 334
bitkilerin byme ve gelimesini yavalatt belirlenmitir. Toksik Cu konsantrasyonlarnda; ccelik, yapraklarda klorosis, nekrosis ve senesens ile kklerde krmz-kahverengi renk oluumu gibi gzle grlr belirtiler saptanmtr. Bymedeki gerilemenin kklerde, gvde ve yapraklara gre daha belirgin olduu gzlemlenmi; buna bal olarak, kontrol ile karlatrldnda, oransal su ieriinde deiimler, lipit peroksidasyonu ve membran permeabilitesinin artna dayanan hcrelerden iyon szmasnn yan sra protein, klorofil ve karotinoid ykmna karn antosiyanin, total fenolik ierii ve PAL aktivitesinin belirgin bir ekilde tevik edildii tespit edilmitir. Ar bakrn ayrca prolin gibi koruyucu organik bileiklerin birikimini indkleyerek osmotik dengenin salanmasn indklemitir. Bitkiler Cua bal oksidan strese kar enzimatik ve enzimatik olmayan antioksidan sistemlerinde deiiklikler yaparak yant oluturmulardr. Toksik dozlardaki Cua maruz kalm fideler yksek dzeylerde H2O2 retmi ve Cua bal fitotoksisitenin oksidan stresten kaynaklandn gsterir ekilde, ilgili antioksidan enzimlerde deiimler belirlenmitir. Yksek Cu konsantrasyonlarnda, H2O2in artna AsA, GSH ierii ile CAT, APX aktivitelerindeki azalmalar elik ederken; bunun aksine, DHA, GSSG ierikleri ile SOD, GuPX ve GR aktivitelerinde ilerleyen artlar olduu kaydedilmitir. Anahtar Kelimeler: Cu, fitotoksisite, antioksidan, pigment ierii, PB034 Thymus argaeus Boiss. & Balansaun Organik Ekstrakt ve Uucu Yalarnn Antimikrobiyal Aktivitesi Canan TORUN1, Servet ZCAN2, Gler TOPRAK1, Cem VURAL2 1 Erciyes niversitesi,Fen Bilimleri Enstits 2 Erciyes niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kayseri vuralc@erciyes.edu.tr Thymus argaeusun metanol, diklorometan, hekzan, kloroform, aseton ekstraktlar ve uucu ya iin in vitro antimikrobiyal aktivitesi (be adet gram- pazitif, iki adet gram-negatif bakteri ve iki adet Candida albicans sularnda) test edilmitir. Uucu yan GC-MS analizi sonucunda bileenlerin %99.8ni oluturan 57 bileik tanmlanmtr. Balca bileenleri unlardr: Nerol % 15.407, linalool butanoate %12.151, linalool % 10.535, cymene % 8.332. Hekzan, diklorometan ve kloroform ekstraktlarnn (14 mg/disk) aktiviteleri metanol ve
aseton ekstraklarnnkinden daha etkili bulunmutur. Uucu yan disk difzyon ve MIC deerleri belirlenmitir. Thymus argaeusun organik ekstrakt ve uucu yalarnn antimikrobiyal aktivitesini ilk kez rapor edilmektedir. Anahtar Kelimeler: Uucu ya, antimikrobiyal aktivite, Thymus argaeus PB035 Thymus sipyleus Boiss. subsp. rosulans (Borbas) J.Jalasn Organik Ekstrakt ve Uucu Yalarnn Antimikrobiyal Aktivitesi Cem VURAL1, Servet ZCAN1, Gler TOPRAK2, Canan TORUN2 1 Erciyes niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kayseri 2 Erciyes niversitesi, Fen Bilimleri Enstits, Kayseri vuralc@erciyes.edu.tr Thymus sipyleus subsp. rosulans, Metanol, diklorometan, hekzan, kloroform, aseton ve uucu ya ekstraktlar iin in vitro antimikrobiyal aktivitesi (be adet gram- pazitif, iki adet gramnegatif bakteri ve iki Candida albicans sularnda) test edilmitir. Uucu yan GC-MS analizi sonucunda bileenlerin %99.8ni oluturan 39 bileik tanmlanmtr. Balca bileenleri Cymene % 19.920, Terpinene % 8.003, Thymol % 13.220, Carvacrol % 35.327 dir. Hekzan, diklorometan ve kloroform ekstraktlar (1-4 mg/disk) aktiviteleri metanol ve aseton ekstraklarndan daha etkili bulunmutur. Uucu yan disk difzyon ve MIC deerleri belirlenmitir. Thymus sipyleus subsp. rosulansn organik ekstraktnn antimikrobiyal aktivitesi ilk kez rapor edilmektedir. Anahtar Kelimeler: Organik ekstrakt, uucu ya, antimikrobiyal aktivite, Thymus sipyleus subsp. rosulans
335
PB036 Nar ekirdek ve Kabuk Ekstraktlarnn Antioksidan, Antiradikal ve Antimikrobiyal zellikleri Osman SADI, smet ZTRK, Ltfiye EKC, Hasan YETM Erciyes niversitesi Mhendislik Fakltesi, Gda Mhendislii Blm,38039, Kayseri osagdic@erciyes.edu.tr Anavatan Ortadou ve Kafkasya olan nar binlerce yldr tketilen meyvelerden biridir. Son yllarda meyve zerinde yaplan almalar gerek fenolik maddelerce gerekse de C vitamini gibi antioksidan bileenler asndan zengin olduunu ortaya koymaktadr. Dnyada en fazla nar retilen lkeler listesinin balarnda yer alan lkemizde, nar suyu retiminden sonra nar ekirdek ve kabuu atk olarak kmaktadr. Antioksidan ierii nedeni ile kanser ve kalp hastalklar gibi rahatszlklar engelleyebilme zellikleri tamas muhtemel olan meyvenin kabuk ve ekirdekleri zerinde yeterli aratrma bulunmamaktadr. Metanol, etanol ve su gibi farkl solventler kullanlarak elde edilen ekstraktlarn toplam fenolik, antioksidan, antiradikal zellikleri ile 13 adet bakteri ve 2 adet mayaya kar antimikrobiyal zellikleri incelenmitir. Nar ekirdek ve kabuklarnda her solventle elde edilen ekstraktlar ierisinde en yksek fenolik madde metanol ekstraktlarnda elde edilirken, en dk su ekstraktlarnda saptanmtr. Nar kabuunun tm solventlerdeki fenolik madde ierii ve antioksidan aktivitesi, ekirdekten elde edilen ekstraktlardan daha yksek bulunmutur. Metanol ekstraktlarnn IC50 (radikalde %50 inhibisyona neden olan konsantrasyon g/ml) deeri 7.02 iken, nar ekirdeklerinde bu deer 39.40tr. Etanol ve su ekstraktlarnda da antiradikal aktivite kabuklarda ekirdeklerden daha yksek olarak belirlenmitir. Nar kabuunun ve ekirdeinin su ekstraktlarnn kullanlan bakteriler ve mayalar zerinde ok fazla etkili olmad belirlenmitir. Nar ekirdei ekstraktlarnn Salmonella typhimurium a kar ok etkisi olmamakla birlikte, kabuk ekstraktlarnda 7- 32 mm ve E. coli O157:H7ye kar ise btn ekstraktlarda 6-40 mm arasnda zon ap llmtr. Kullanlan 2 mayaya kar sadece etanol ekstraktlarnn daha etkili olduu belirlenmitir. Genel olarak antimikrobiyal zellikleri incelendiinde etanol ekstraktlarnn daha etkili olduu tespit edilmitir. Sonu olarak, nar sanayi at olan nar ekirdei ve kabuunun antioksidan ve antimikrobiyal katk olarak deerlendirilmesi dnldnde, nar kabuunun yksek biyolojik aktiviteye sahip olduu sylenebilir. Anahtar Kelimeler: Nar kabuu, ekirdek, antioksidan ve antimikrobiyal aktivite PB037 Baz Liken Trlerinin Antimikrobial Aktiviteleri Glah OBANOLU, Cenk SESAL, Burak GKMEN, Selvi AKAR Marmara niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Gztepe Kampusu, 34722, stanbul gcoban@marmara.edu.tr Simbiyotik yaamn en iyi rneklerinden biri olan likenler, rettikleri kendilerine zg kimyasal bileikler sayesinde, ila, besin, kozmetik, boya ve kimya endstrisinde hatta dekoratif olarak btn dnyada ok eski asrlardan gnmze kadar eitli amalarla kullanlmlardr. Birok liken trnn antimikrobial, antifungal, antiviral, antioksidan ve iltihap nleyici etkileri zerine yaplan bilimsel almalar son yllarda art gstermitir. Bu almada Trkiyede geni yayl gsteren dals ve yapraks tallusa sahip baz liken trlerinin antimikrobial aktiviteleri incelenmitir. Analizler iin seilen likenler Alectoria sarmentosa (Ach.) Ach. subsp. sarmentosa, Bryoria fuscescens var. fuscescens (Gyeln.) Brodo & D. Hawksw., Ramalina farinacea (L.) Ach., Platismata glauca (L.) W.L. Culb. & C.F. Culb. ve Evernia divaricata (L.) Ach. taksonlar olup potansiyel tbbi ve ekonomik deere sahiplerdir. Bu liken rneklerinin aseton ve kloroformdaki ektrelerinin, baz gram pozitif ve gram negatif bakterilerine kar etkileri disk difzyon yntemi ile aratrlmtr. Ayrca MIC deerleri de kaydedilmitir. Liken ektrelerinin biyolojik aktiviteleri tespit edimli ve baz liken trlerinin baz bakteriler zerinde etkili olduu sonucuna varlmtr. Anahtar Kelimeler: Antimikrobiyal aktivite, liken
336
PB038 Trkiyede Yetien ki Senecio Trnn Biyoaktivitesinin Belirlenmesi Sevil ALBAYRAK1, Ahmet AKSOY1, mit BUDAK2, Osman SADI3 1 Erciyes niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 38039, Kayseri 2 Bozok niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Yozgat 3 Erciyes niversitesi, Mhendislik Fakltesi, Gda Mhendislii Blm, Kayseri salbayrak@erciyes.edu.tr Bu almada Trabzon linden toplanan Senecio pandurifolius ve S. trapezuntinus metanoll ekstraktnn biyoaktivitesi allmtr. FolinCiocalteu yntemi ile S. pandurifolius, S. trapezuntinusun metanoll ekstraktnn toplam fenolik ierii srasyla 81.78 1.5 ve 41.04 1.0 mg Gallik asit/g ekstrakt olarak bulunmutur. Fosfomolibdenum yntemi ile ekstraklarn toplam antioksidan aktiviteleri srasyla 165.21 0.6 ve 120.08 0.2 Askorbik asit /g ekstrak olarak tespit edilmitir. DPPH ynteminde, serbest radikallerin %50sini inhibe eden ekstrak konsantrasyonlar srasyla 23.22 ve 35.30 g/ml olarak belirlenmitir. Ekstraklarn antimikrobiyal etkileri 13 adet bakteri ve 2 adet mayay ieren 15 fakl mikroorganizmaya kar agar difzyon metodu kullanlarak aratrlmtr. Test edilen bakteriler iinde ekstraklara kar Escherichia coli en direnli bakteriyken, Bacillus cereus ve Klebsiella pneumoniae ise en hassas bakterilerdir. S. pandurifolius mikroorganizmalara kar S. trapezuntinusa gre daha etkilidir. Uygulanan konsantrasyonlarda her iki trn metanoll ekstrakt da test edilen mayalara (Candida albicans, Saccharomyces cerevisiae) kar antimikrobiyal aktiviteye sahip deildir. Bu almann sonularna gre test edilen Senecio trleri nemli derecede antimikrobiyal ve antioksidan aktiviteye sahiptir. Son yllarda mevcut antibiyotiklere mikrobiyal direncin gelimesi ve sentetik katk maddelerinin neden olduu toksik etkiler aratrmaclar tbbi bitkilerin biyoaktiviteleri zerine aratrmaya yneltmitir. Bu almann sonularnn bu yndeki aratrmalara katk salayaca dnlmektedir. Anahtar Kelimeler: Senecio, antimikrobiyal ve antioksidan aktivite, fenolik ierik, DPPH
PB039 Trkiyede Doal Yayl Gsteren Mentha x piperita Uucu Ya ve Ekstraktnn Antimikrobiyal Aktivitesinin Belirlenmesi Sevil ALBAYRAK1, Ahmet AKSOY1, Osman SADI2 1 Erciyes niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 38039, Kayseri 2 Erciyes niversitesi, Mhendislik Fakltesi, Gda Mhendislii Blm, Kayseri salbayrak@erciyes.edu.tr Mentha, Labiatae familyasndan, iek, yaprak ve gvdesi bitkisel ay ve baharat olarak kullanlan bir cinstir. Ayn zamanda halk tarafndan mide bulants, mide gaz, lser, bronit ve karacier rahatszlklarnn tedavisinde kullanlmaktadr. Bu almada Trkiye florasnda yer alan ve halkn gnlk diyetlerinde sklkla kulland Mentha x piperita L. bitkisinin uucu ya ve metanoll ekstraktnn agar difzyon yntemi ile in vitro antimikrobiyal aktivitesi aratrlmtr. %0.2, 0.5, 1.0 ve 2.0 konsantrasyonlarndaki uucu yalarn antimikrobiyal aktiviteleri 2 adet maya ve 12 adet bakteriyi ieren 14 adet farkl mikroorganizmaya kar denenmitir. Uucu yan %0.5 ve 0.2 konsantrasyonlar test edilen bakterilere kar etkili deildir. Proteus mirabilis ve Listeria monocytogenes uucu yaa kar en direnli bakterilerdir. %10, 5, 2.5 ve 1 konsantrasyonlarnda metanoll ekstraktn antimikrobiyal aktivitesi ayn bakterilere kar denenmitir. Ekstraktn %2.5 ve 1 konsantrasyonlar test edilen bakterilere kar etkili deildir. Ekstrakt, test edilen Gram (-) bakterilerden sadece M. morganii ve P. aeruginosann bymesini engellemitir. Ayn zamanda test edilen Gram (+) bakterilerden en direnli olanlar B. subtilis ve Listeria monocytogenestir. Uucu ya ve ekstrakt test edilen konsantrasyonlarda her iki maya (Candida albicans ve Saccharomyces cerevisiae) zerinde inhibe edici etkiye sahip deildir. Sonu olarak yaplan in vitro antimikrobiyal kapasite belirlemeye ynelik bu almamzda Trkiyede doal yayl gsteren M. x piperitadan elde edilen uucu ya ve metanoll ekstraktn antimikrobiyal aktiviteye sahip olduu ortaya konmutur. Anahtar Kelimeler: Mentha x piperita, antimikrobiyal aktivite, ekstrakt, uucu ya
337
PB040 Tanacetum cadmeum Bitkisinin Uucu Bileikleri ve Antimikrobiyal Aktivitesi Fatma Nur NL, Yasemin ACAR, Rabia ARIKAN, Ali ELK, dris ARSLAN, Nazime MERCAN Pamukkale niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Knkl Kamps, Denizli hzftm@hotmail.com Bu almada Tanacetum cadmeum bitkisinin yaprak ve ieklerinin uucu bileenleri tespit edilmitir. almada kullanlan bitkinin iek ve yapraklarnn balca uucu bileenlerinin ascaridol, eucalyptol, p-cymene ve -terpinene olduu tespit edilmitir. almada ayrca disk difzyon metodu kullanlarak esansiyel yalarn antimikrobiyal aktivitesi incelenmitir. Test mikroorganizmas olarak Staphylococcus aureus ATCC 25923, Pseudomonas auroginosa ATCC27853, Micrococcus flavus, Cowan liyofili, Bacillus subtilis, Escherichia coli ATCC11230, Marginella morgani, Micrococcus luteus, Escherichia coli ATCC25322, Yersinia enteritidis ve Proteus vulgaris RSKK96026 sular kullanlmtr. Sonuta T. cadmeum bitkisinin baz bakteri trleri zerine nemli oranda antimikrobiyal aktiviteye sahip olduu tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Tanecetum cadmeum, Uucu bileikler, antimikrobiyal aktivite, Denizli PB041 Taze Antep Fst D Kabuu Ekstraktlarnn Antioksidan, Antiradikal ve Antimikrobiyal Aktiviteleri Osman SADI, smet ZTRK, Ltfiye EKC Erciyes niversitesi, Mhendislik Fakltesi, Gda Mhendislii Blm, 38039, Kayseri osagdic@erciyes.edu.tr Pistacia cinsi ierisindeki 10 veya daha fazla saydaki trlerden sadece Pistacia vera L. (antepfst) ticari alanda deere sahip olup, kuruyemi olarak alnp satlan ve meyveleri yenen bir rndr. Antep fstnn dnya zerinde iki vatanndan biri Trkiyedir. Sert kabuklu meyvenin en st ksmnda krmzms mor renkte bir kabuk yer almaktadr. Bu kabuk meyve kuruyemie ilenirken, uzaklatrlmaktadr. Kabuklarn metanol, etanol ve su ekstraktlarnn fenolik madde miktar, antiradikal (IC50), antioksidan ve antimikrobiyal zelliklerini incelenmitir. Metanol ekstraktlarnn toplam fenolik madde miktar 167.490.48 mg GAE/g kuru
ekstrakt, etanol ve su ekstraktlar ise sras ile 89.870.44 ve 31.730.21 mg GAE/g kuru ekstrakt olarak belirlenmitir. Fosfomolibden metodu ile yaplan antioksidan aktivite testinde en yksek antioksidan aktiviteyi metanol ekstraktlar (152.100.19 mg AAE/g kuru ekstrakt) gsterirken, en dk aktiviteye etanol ekstraktlar (15.190.00 mg AAE/g kuru ekstrakt) sahiptir. Metanol, su ve etanol ekstraktlarnn antiradikal aktivitesi sras ile 16.01, 21.62 ve 24.45 g/ml olarak belirlenmi olup, en yksek antiradikal etkiye metanol ekstraktlarnn sahip olduu saptanmtr. Antep fst ekstraktlar 13 adet bakteri ve 2 adet mayaya kar antimikrobiyal zellikleri incelenmi ve su ekstraktnn dierlerine nazaran fazla etkili olmad belirlenmitir. Dier ekstraktlarnda bakterilerden Mycobacterium smegmatis, Salmonella typhimurium, Proteus mirabilis, Yersinia enterocoliticaya mayalardan Saccharomyces cerevisiae ve Candida ablicansa kar ok etkili olmad belirlenmi ve dier bakterilere kar ise 10-39 mm apnda zonlar tespit edilmitir. Ayrca Listeria monocytogenes (6-38 mm) ve Escherichia coli O157:H7 (8-28 mm) e kar su ekstraktlar da dahil btn ekstraktlarn etkili olduu belirlenmitir. Sonu olarak, Antep fst kabuu, potansiyel bir antimikrobiyal ve antioksidan kayna olarak deerlendirilebilir. Anahtar Kelimeler: Taze Antep fst kabuu, antimikrobiyal ve antioksidan aktivitesi PB 042 zmir Krfezinde Yayl Gsteren Baz Kahverengi Alglerin Antimikrobiyal ve Antioksidan Aktivitelerinin Aratrlmas Zeliha DEMREL1, Ferda Fethiye YILMAZ KZ2, N. lk KARABAY YAVAOLU1, Gven ZDEMR1, Atakan SUKATAR1 1 Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Bornova, 35100 zmir 2 Ege niversitesi, Eczaclk Fakltesi, Farmastik Mikrobiyoloji Anabilim Dal, Bornova, 35100 zmir zelihademirel@yahoo.com Bu almada zmir krfezinde yayl gsteren Colpomenia sinuosa (Mertens ex Roth) Derbs & Solier, Dictyota dichotoma (Hudson) Lamouroux, Dictyota implexa Lamouroux, Petalonia fascia (O.F. Mller) Kuntze, Scytosiphon lomentaria (Lyngbye) Linkin metanol, diklorometan ve hekzan ekstrelerinin antimikrobiyal ve antioksidan aktiviteleri karlatrlmtr. Ayrca Klevenger cihaznda hidrodistilasyon ile uucu bileikleri ekstrakte 338
edilmi ve GC, GC/MS analizleri gerekletirilmitir. Eksterelerin antimikrobiyal aktiviteleri disk difzyon yntemi ile iki spesifik patojen (metisilin-oksasilin direnli S. aureus ATCC 43300, hemorajik E. coli (O157:H7) RSSK 232) ve bir maya trnn (Candida albicans ATCC 10239) de yer ald eitli organizmalar (B. subtilis (ATCC 6633), S. aureus (ATCC 6538-p), E. aerogenes (ATCC 13048), E. coli (ATCC 29908), P. vulgaris (ATCC 6897), S. typhimurium (CCM 5445))a kar test edilmitir. Hazrlanan zgen ekstrelerinin ou gram pozitif ve gram negatif test organizmalarna kar antibakteriyal aktivite gstermitir. Antioksidan aktivitenin belirlenmesinde; 1,1diphenyl-2-picrylhydrazyl (DPPH) radikal sprme aktivitesi, ABTS 2,2' azinobis(3ethylbenzothiazoline-6-sulfonic acid) yntemleri ile yaplm ve toplam fenolik bileikler Folin Ciocalteu reaktifi ile llmtr. Aratrlan kahverengi alg trlerinde sentetik antioksidanlarla da karlatrldnda belirgin bir antioksidan aktivite bulunmu ve karlatrmal istatistikleri yaplarak etkileri deerlendirilmitir. Anahtar Kelimeler : Antibakteriyal-antioksidan aktivite, Colpomenia sinuosa, Dictyota dichotoma, Dictyota implexa, Petalonia fascia, Scytosiphon lomentaria PB043 Baz Scorzonera L. (Asteraceae) Taksonlarnn Antimikrobiyal Aktiviteleri Serdar LKER1, Serdal MAKBUL1, Zafer TRKMEN2, engl ALPAY KARAOLU1 1 Rize niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm 2 Rize niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm serdarulker2000@yahoo.com Bu almada, halk tarafndan fazla tannmamasna ramen etnobotanik zellikleri bilinen Scorzonera cinsine ait Scorzonera laciniata L. subsp. laciniata, Scorzonera cana (C.A. Meyer) Hoffm. var. cana, Scorzonera armeniaca (Boiss. & Huet.) Boiss., Scorzonera mollis subsp. szowitzii (DC) Chamb., Scorzonera eriophora DC., Scorzonera latifolia (Fish. & Mey.) DC., Scorzonera tomentosa L. taksonlarnn kk, gvde, yaprak, meyve, yaprak+iek ksmlarndan hazrlanan metanol ekstraktlarnn antimikrobiyal aktiviteleri aratrld. Ekstraktlarn Escherichia coli, Yersinia pseudotuberculosis, Klebsiella pneumoniae, Pseudomonas auroginosa, Bacillus cereus, Staphylococcus aureus, Enterococcus
faecalis, Listeria monocytogenesis ve Candida albicans tip sularna kar antimikrobiyal aktiviteleri agar kuyucuk difzyon teknii kullanlarak test edildi. Bacillus cereusun ekstraktlara en duyarl mikroorganizma olduu, S. armeniaca yaprak+iek ekstraktnn test edilen tm Gram negatif bakterilere kar, S. latifolia meyve ekstraktnn ise test edilen tm Gram pozitif bakterilere kar antibakteriyal aktiviteye sahip olduu tespit edildi. S. tomentosa kk ve S. mollis subsp. szowitzii yaprak ekstraktlar haricinde dier ekstraktlarda antimikotik aktivite gzlenmedi. Anahtar Kelimeler: Scorzonera, antimikrobial aktivite, metanol ekstrakt PB044 Baz Bitki ztlerinin Balk Patojenleri zerine Antimikrobiyal Etkileri Hakan TRKER, Arzu BRNC YILDIRIM, Fatma PEHLVAN KARAKA Abant zzet Baysal niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm BOLU h_turker@ibu.edu.tr
Bu almada Bolu yresinden toplanan 6 farkl bitkinin [Salvia verticillata L. subsp. amasiaca (Freyn & Bornm.) Bornm. ; Salvia tomentosa Miller ; Vinca minor L ; Genista lydia Boiss. var. lydia ; Stachys annua (L.) L. subsp. annua var. annua ; Trifolium pannonicum Jacq. subsp. elongatum (Willd.) Zoh.] su, metanol ve etanol ile hazrlanan ztlerinin balk patojenleri zerine aktiviteleri aratrlmtr. Antimikrobiyal aktivite deneyleri iin disk difzyon metodu uygulanmtr. Balk patojenleri olarak Gram (+) bakterilerden Streptococcus agalactiae, Lactococcus garvieae ve Enterococcus faecalis, Gram (-) olarak da Yersinia ruckeri ve Aeromonas hydrophila kullanlmtr. Test edilen bitki ztlerinin balk patojenlerine kar farkl aktiviteler gsterdii ve en iyi inhibisyonun endemik bir bitki olan T. pannonicum ile elde edildii gzlemlenmitir.
Anahtar Kelimeler: patojenleri, bitki ztleri
Antimikrobiyal,
balk
339
PB045 Da ilei (Fragaria vesca L.) Yapraklarnn Antimikrobiyal Aktivitesi Arzu UAR TRKER, Arzu BRNC YILDIRIM, Fatma PEHLVAN KARAKA Abant zzet Baysal niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 14280, Bolu turker_a@ibu.edu.tr Rosaceae familyasna ait olan da ilei, ok yllk otsu bir bitkidir. Halk arasnda yapraklar ba ars, rahim kanamalar, deri sivilceleri, mide ve barsak iltihaplar, bbrekler, mesane ve safra kesesindeki kum ve ta hastalklarnda kullanlmaktadr. Haricen, lapa yaplarak hazrlanan yapraklar hemoroid tedavisinde etkilidir. Bu almada Da ilei (Fragaria vesca L.) bitkisinin yapraklarndan su, metanol ve etanol ile 3 farkl zt hazrlanm ve 10 farkl bakteri zerine antimikrobiyal aktivitesi aratrlmtr. Antimikrobiyal aktivite deneyi disk difzyon metodu kullanlarak yaplmtr. Gram (+) bakteri olarak Streptococcus pyogenes, Staphylococcus aureus ve Staphylococcus epidermidis, Gram (-) olarak da Escheria coli, Pseudomonas aeruginosa, Salmonella typhimurium, Serratia marcescens, Proteus vulgaris, Enterobacter cloacea ve Klebsiella pneumoniae kullanlmtr. Yapraklardan elde edilen btn ztler E. cloacea bakterisine kar en iyi inhibisyonu gstermilerdir. Anahtar Kelimeler: antimikrobiyal, zt PB046 Laurencia obtusa (Hudson) J.V. Lamouroux ve Laurencia obtusa var. pyramidata Bory ex J. Agardh eitli Ekstrelerinin ve Uucu Yalarnn Antimikrobiyal ve Antioksidant Aktivitelerinin Belirlenmesi Zeliha DEMREL1, Ferda Fethiye YILMAZ KZ2, N. lk KARABAY YAVAOLU1, Gven ZDEMR1, Atakan SUKATAR1 1 Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Bornova, 35100 zmir 2 Ege niversitesi, Eczaclk Fakltesi, Farmastik Mikrobiyoloji Anabilim Dal, Bornova, 35100 zmir zelihademirel@yahoo.com eme kylarndan Eyll (2007) aynda toplanan Laurencia obtusa ve Laurencia obtusa var. pyramidata (Rhodophyta) talluslarna sokslet aparatnda farkl zgenler kullanlarak ve Klevenger aparatyla uucu yalar ekstrakte Fragaria vesca,
edilerek GC, GC/MS analizleri gerekletirilmitir. Ekstrelerin antimikrobiyal aktivitesi disk difzyon yntemiyle ve antioksidan aktivitesi ise; ABTS 2,2' azinobis (3-ethylbenzothiazoline-6-sulfonic acid) ve b-karoten renk almas yntemleri kullanlarak yaplmtr. Anahtar Kelimeler: Antibakteriyal-antioksidan aktivite, Laurencia obtusa, Laurencia obtusa var. pyramidata, disk difzyon, ABTS, b-karoten renk almas yntemleri PB047 Propolisin Elma Suyunda Patulin Seviyesi zerine Etkisi Sibel SLC Erciyes niversitesi, Safiye krkolu Meslek Yksek Okulu, 38039, Kayseri silicis@erciyes.edu.tr Bu aratrmada elma suyunun patulin ierii zerine propolis ve sodyum (Na) benzoatn etkisi aratrlmtr. Elma suyuna P. expansum inoklasyonundan sonra farkl konsantrasyonlarda propolis (0.1,1 ve 2 mg/ml) ve sodyum benzoat (0.35 mg/ml) ilave edilmi ve deiik zamanlarda (0, 24 ve 48. saatlerde) patulin ierii yksek perofrmansl sv kromatograf (HPLC) ile llmtr. Farkl konsantrasyonlarda propolis ve Na benzoate eklenen gruplarda patulin seviyesi nemli oranda azalmtr. En iyi sonu 48. saatte 2 mg/ml propolis eklenen grupta gzlenmitir. Anahtar Kelimeler: Patulin, antimikrobiyal etki, sodyum benzoat, propolis PB048 Cladonia squamosa (Scop.) Hoffm. ve Cladonia furcata (Huds.) Schrad Trlerinin Antifungal ve Antibakteriyel Etkilerinin Aratrlmas Sinem ZDOAN1, Emine YALIN2, Kltiin AVUOLU1, Kadir KINALIOLU1, Aysun ERGENE2, Zafer TRKMEN1 1 Giresun niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 28049 Debboy Mevkii, Giresun 2 Krkkale niversitesi. Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm. 71450 Yahihan, Krkkale ozdogansnm@mynet.com Bu almada Cladonia squamosa ve Cladonia furcata elde edilen su, kloroform ve etanol ekstrelerinin antibakteriyel ve antifungal aktiviteleri disk difzyon metoduna gre Bacillus subtilis (ATCC 6633), Staphylococcus aureus (ATCC 340
25923), Escherichia coli (ATCC 25922) bakteri kltrlerine ve Candida albicans (ATTC 60192) kltrne kar test edildi. 37C'de 24 saatlik inkbasyon sonrasnda inhibisyon zonlar llerek antibakteriyal ve antifungal aktiviteler belirlenmitir. Cladonia squamosa'dan elde edilen eitli ekstreler gram olumlu ve gram olumsuz bakterilere kar belirgin bir antibakteriyel aktivite gsterdii belirlenmitir. almada kullanlan Candida albicans kltrne kar yalnzca Cladonia furcata dan elde edilen esktrelerin antifungal aktivite gsterirken, dier ekstrelerin antifungal aktivite gstermedii saptanmtr. Ayrca kloroform ekstrelerinde llen inhibisyon zonlar dier ekstrelere kyasla olduka genitir. Anahtar Kelimeler: Cladonia squamosa, Cladonia furcata, antimikrobiyal ve antifungal aktivite PB049 Tbbi-Aromatik Bitkilerin Kurutulmas: Alternatif Kurutma Yntemleri Hasan YILDIZ1, Filiz ER2 1 Celal Bayar niversitesi, Mhendislik Fakltesi Gda Mhendislii Blm, Muradiye, Manisa 2 Ege niversitesi, Mhendislik Fakltesi Gda Mhendislii Blm, Bornova, zmir hasyildiz@hotmail.com Dnya zerinde en az 20000 civarnda tbbi bitki eidinin bulunduu, bunlardan yaklak 9000 trn lkemizde de yetitii bilinmektedir. Bu bitkiler gerek alternatif tpta gerekse modern tpta ila yapmnda kullanlmakla birlikte bir ksm antioksidatif ve antimikrobiyal etkilerinden yararlanmak, ve eni ya da renk verici katk maddesi olarak gda sanayiinde de olduka yaygn bir ekilde kullanlmaktadr. lkemizde son yllarda bitkisel aylarn ticari olarak nem kazand ve byk iletmeler boyutunda pek ok retici firmann piyasaya girdii grlmektedir. Avrupada doadan toplanan 1200-1300 eit tbbi bitki ticari olarak deerlendirilmektedir. lkemizin tbbi bitki zenginlii dnldnde byk bir potansiyele sahip olduu grlmektedir. Ancak bu zenginliin yeterince deerlendirilemedii belirtilmektedir. Tbbi bitkilerin yetitirilmesi ve toplanmas kadar uygun ekilde ilenmesi ve etken madde ieriinin en az zarar grecei ekilde dayankl hale getirilmesi de byk nem arz etmektedir. Bu amala en yaygn uygulama tbbi-aromatik bitkilerin kurutulmasdr. Kurutma, rnn nem ieriini azaltarak su aktivitesinin drlmesiyle raf mrnn uzatlmas ilkesine dayanmaktadr. Kurutma ile raf mrnn uzatlmasnn yan sra rn hacmi de azaltld iin paketleme, depolama ve nakliye
maliyetleri de nemli lde azaltlabilmektedir. Tbbi-aromatik bitkilerin kurutulmas genellikle gnete ya da glgede doal ortamlarda yaplmaktadr. Bununla birlikte bu amala scak hava hava kullanarak kurutma yapan yapay kurutucular da kullanlmaktadr. Ancak kurutma ileminin bu bitkilerin etken maddelerinin (fenolik bileikler, uucu yalar, reineler, aroma maddeleri, renk maddeleri, vitaminler, antioksidan ve antimikrobiyal zellik gsteren bileikler vb.) ve fiziksel zelliklerinin zarar grmesine izin vermeyecek ya da en az zarar grecek koullarda gerekletirilmesi zorunludur. Son yllarda kurutma ileminde gerek s geri kazanmyla gerekse yksek verimli stma yntemleri ile enerji maliyetini azaltacak, rn kalitesini artracak ve ilem sresini ksaltacak alternatif kurutma yntemleri zerinde almalarn younluk kazand grlmektedir. Bu kapsamda dielektrik kurutma, kzltesi dalgalarla kurutma, vakum altnda kurutma, s pompal kurutma sistemleri ve yeni yntemler ile geleneksel yntemlerin birlikte kullanld hibrid kurutma sistemleri (mikrodalga+vakum, mikrodalga+scak hava, kzltesi+s pompas, kzltesi+scak hava vb.) zerine yaplan almalar dikkat ekmektedir. Scak havayla kurutma yntemine gre zellikle mikrodalga ve hibrid mikrodalga kurutma tekniklerinin rn kalitesini nemli lde koruyarak biyolojik materyallerin kuruma sresini byk lde azaltt bildirilmektedir. Bu almada tbbiaromatik bitkilerin kurutulmas ve bu amala uygulama potansiyeli bulunan alternatif kurutma yntemleri hakkndaki almalar zetlenmitir. Anahtar Kelimeler: Tbbi-aromatik bitki, kurutma, yeni uygulamalar, hibrid kurutucular PB 050 GDO'larn nsan Hayatndaki Olumsuz Etkileri Gken ZTRK, Zeynep NER, Mesude YET goksenozturk@yahoo.com "Raf mrn uzatmak, besin ieriini zenginletirmek ya da verimli rn almak adna genetii deitirilmi organizmalar bizlere fayda m salyor yoksa faydadan ok zarar m?" sorusuna yant olarak yapacamz aratrma ile gnmz hastalklarndan olan hiperaktivite, hormon bozukluklar ve dier sistemik rahatszlklarn kayna olarak GDO'larn ne derecede etkili olduklarn sunacaz. Anahtar Kelimeler: GDO, hiperaktivite, sistemik rahatszlklar, hormon bozukluklar
341
PB051 Bursa Yresinde Apis mellifera L.nn Toplad ve Ekonomik nemi Olan Polenlerin Protein Analizi Asl ZKK TYL, Kadriye SORKUN Hacettepe niversitesi Biyoloji Blm Beytepe Ankara aoztuy@gmail.com 2001 ylnn Mays, Haziran, Temmuz, Austos ve Eyll aylarnda, arcln youn olarak yapld Bursann Cumalkzk, Narldere, Akalar, kizce, ekrice ve Barakl Blgelerinden polen rnekleri toplanmtr. Toplanan polenlerden arlarn miktar bakmndan en ok toplad 14 takson polen, ekonomik olarak nemli olduu gerekesiyle organoleptik analizler iin allmaya uygun bulunmutur. Mikroskop ile yaplan tehisler sonucunda allan polen taksonlar Asteraceae familyasna ait, Carduus tip I, Carduus tip II, Helianthus annuus L. ve Xanthium strumarium L., Brassicaceae familyasna ait, Raphanus raphanistrum L., Cistaceae familyasna ait Cistus creticus L. ve Cistus salviifolius L., Dipsacaceae familyasna ait Cephalaria transsylvanica (L.) Schrader ve Scabiosa columbaria L., Fabaceae familyasna ait Trifolium pratense L. ve Trifolium repens L., Fagaceae familyasna ait Castanea sativa Miller, Papaveraceae familyasna ait Papaver rhoeas L. ve Ranunculaceae familyasna ait Convolvulus arvensis L. olmak zere toplam 8 familyaya ait 14 takson tespit edilmitir. Nx5.6ya gre yaplan Kjeldahl protein analiz sonularnda, ya olarak Papaveraceae familyasna ait P. rhoeas L. tr %24.13 ile en yksek yzde (%) protein oranna sahiptir. P. rhoeas %23.77 ile Fabaceae familyasna ait T. pratense L. ve T. repens L. trleri izlemektedir. Ancak reticinin uygulad koullarda (45Cde 6 saat) kurutulan rneklerde yzde (%) nem oran hesaba katld zaman protein miktarnda art kaydedilmitir. Buna gre Fabaceae familyasna ait T. pratense L. ve T. repens L. trlerinin protein yzdesi %24.25 olarak tespit edilmitir. Brassicaceae familyasna ait R. raphanistrum L. %24.01lik protein yzdesi ile nc srada P. rhoeas L. ise %23.32 ile drdnc srada yer almaktadr. Bu durumda T. pratense L., T. repens L., R. raphanistrum L. ve P. rhoeas L. polenlerinin protein ieriinin zengin olmas nedeni ile tketimi nem kazanmaktadr. Anahtar Kelimeler: Polen, Kjeldahl protein analysis
PB052 Maydanoz Kurutmada Scak Hava ve Elektriksel Yntemlerin Karlatrlmas Filiz ER, S.Nur DRM Ege niversitesi, Mhendislik Fakltesi, Gda Mhendislii Blm, Bornova, zmir filiz.icier@ege.edu.tr Maydanoz, koyu yeil yaprakl ok yllk bir bitkidir. Akdeniz lkelerinde yaygn olarak yetitirilen bitkinin taze ve kurutulmu yapraklar, kkleri ve tohumlar gda, kozmetik ve ila endstrisinde baharat, esansiyel ya kayna ve ila olarak kullanlr. Maydanoz C ve E vitaminleri, Karoten, riboflavin, tiamin ve organik minerallerin zengin bir kaynadr. Maydanoz dier otsu bitkiler gibi mevsimsel olarak yetitirilir ve uzun sre kullanlabilmesi iin kurutularak ilenir. Maydanoz bitkisinin yksek su ieriine sahip olmas ayrca kurutulmu rnn rengini korumas, vitamin kaybnn az olmas ve esansiyel yalarn korunmu olmas gerektiinden kurutma ynteminin nemi byktr. Bu almada maydanoz kurutmada scak hava ile kurutma yntemlerinin (akkan yatak ve tepsili kurutucu) ve elektriksel kurutma yntemlerinin (mikrodalga ve infrared kurutma) rnn renk, vitamin C ierii ve su akitivitesi zerine etkisi aratrlmtr. Scaklk ve kurutma hznn etkilerinin belirlenebilmesi iin yaplan n denemeler sonunda verimli kurumann saland koullar deneme koullar olarak belirlenmitir. Buna gre, akkan yatak kurutucuda 0.6 m/s, 1.0 m/s ve 1.5 m/s hava hzlarnda 60C, 70C ve 80C de kurutma denemeleri yaplmtr. Tepsili kurutucuda ise 1.0 m/s, 0.9 m/s, 0.8 m/s ve 0.7 m/s hava hzlarnda 60C, 70C ve 80C de denemeler yaplmtr. Mikrodalga ile kurutmada 360, 540 ve 720 W k glerinde, infrared kurutucuda ise farkl g dzeyinde 60C, 70C ve 80C sabit scaklk koullarnda kurutma ilemleri gerekletirilmitir. Yaplan denemelerin sonularna gre, tepsili kurutucuda kurutulan maydanozun su aktivitesinin akkan yatak kurutucuda kurutulana oranla fazla olduu grlmektedir. Bunun yan sra tepsili kurutucuda yksek scaklklarda yaplan denemelerde kuru maydanozda istenilen bir zellik olan yeil rengin daha fazla korunduu grlmtr. Akkan yatak kurutucuda yaplan denemelerde ise benzer biimde yksek scaklk ve hava hznn kullanld sistemlerde yeil renk daha fazla korunmutur. Ancak C vitamini deiiminin de bu sistemde daha fazla olduu grlmtr. Genel olarak infrared kurutmada mikrodalgaya gre daha yksek su aktivitesi 342
deerleri tespit edilmitir. Uygulanan g dzeyi arttka C vitamini kaybnn da artt belirlenmitir. Ayn g dzeyinde scaklk art ile kurutma sresinin daha ksa olmasndan dolay, C vitamininin daha fazla korunduu saptanmtr. Uygulanan g dzeyi arttka C vitamini kaybnn da artt belirlenmitir. Ayn g dzeyinde scaklk art ile kurutma sresinin daha ksa olmasndan dolay, C vitamininin daha fazla korunduu saptanmtr. Sabit kurutma scakl iin g dzeyi arttka rneklerin parlaklnn azald, ancak yeilliin korunduu dikkati ekmitir. Scak hava ve elektriksel kurutma yntemleri genel olarak kyaslandnda ise ayn scaklklarda elektriksel kurutma yntemiyle su aktivitesi daha yksek rn edilmitir. Scak hava ile kurutulan rneklerin daha parlak olduu ancak zellikle infrared ile kurutulan rneklerin daha yeil renge sahip olduklar belirlenmitir. C vitamini kayplarnn ise kurutma sresine bal olarak deitii belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: Maydanoz, kurutma PB053 Crocus Sativus (Safran) Bitkisin retimi ve lke Ekonomisine Katksnn ncelenmesi Sercan POLAT1, Nilfer ITKI2, Funda LHAN2 Esertepe Mahallesi, S. Mustafa Erciyes Caddesi, 13. Sokak, No:1/7, Keiren, Ankara 2 Gazi Kz renci Yurdu Beevler, Ankara mcsercan06@gmail.com
bir baharattr. Ayrca son dnemlerde kanser aratrmalarnda baz kanser trlerine kar mit vaat ettii iin geni apta denemelerde kullanlan bir madde durumundadr. Bugn dnya piyasasnda safrann gram altnn gramna edeer tutulmaktadr. Bundan yaklak yzyl ncesine kadar Safranboluda yaklak krk kyde retildii bilinen safran gnmzde yalnzca -drt kyde retilmektedir. Bunun nedeni ise boya teknolojisi ve ila sanayisindeki gelimeler fiyatnn pahal olmas ve retimindeki glklerdir. Safrann tarihesi, morfolojisi, tarm, hasat edilmesi, hasat sonras ilemleri ve ekonomik deerleri zerinde durularak tantmnn yaplmas byk nem kazanmaktadr. Gnmzde safrann retilmesi devlet destekli projelerle yaatlmaya allmaktadr. zellikle lke ekonomisinin gelimesi bakmndan byk neme sahiptir. Anahtar Kelimeler: bitkisi,lke ekonomisi PB054 klim Koullarnn Sera Tasarmna Etkisi Sercan POLAT1, Funda LHAN2, Nilfer ITKI2 1 Esertepe Mahallesi, S. Mustafa Erciyes Caddesi, 13. Sokak, No:1/7, Keiren, Ankara 2 Gazi Kz renci Yurdu Beevler, Ankara mcsercan06@gmail.com Sera yaplar, rnlerin bitki hastalklar ve ekstrem scaklklar kadar rzgar, yamur, dolu ve kar gibi iklimsel etkilere kar korunmas iin kullanlr. Serann yapsal tasarm ve i ortamdaki mikroklimann kalitesini etkileyen en nemli iklim etmenleri; scaklk, gne snm, rzgar hz ve yatr. Blgesel iklim koullar, serada sadece ortam kontrol iin kullanlan ekipmanlar etkilemekle kalmaz, ayn zamanda serann yapsal tasarmn da etkiler. Sera tasarm, rt materyali ve kullanlan iklimlendirme sistemleri deiik blgesel iklim koullarnn gerektirdii ekilde belirlenir. Bu nedenle sera tasarmnda blgesel iklimle ilgili dzenlemeler dikkate alnr. klim etmenleri sera tasarmnda btnleik bir etkiye sahiptir. zel blgesel koullara bal olarak, serann dayanm ve ilevselliinde olumlu veya olumsuz etkilere sahip olabilirler. Bu almada, iklim zelliklerinin sera tasarmna olan etkileri incelenmitir. Anahtar Kelimeler: Sera etkisi,iklim Crocus sativus,safran
Dou Akdenizin Crocus cartwrightiamus bitkisinin ksr bir triploid mutant olan safran sonbaharda iek aan ok yllk bir bitkidir. C. cartwrightiamus yetitiricilerinin daha uzun tepeciklere sahip bitkiler retebilmek iin yaptklar ar seleksiyonun sonucudur. Safran bitkisi topran altnda bulunan soanlaryla retilir. Bu nedenle doada kendi bana bulunmaz. retimi tamamyla insanlarn elindedir. Topraktaki soanlarn karlp blnerek tekrar gmlmesiyle retilir. Safran bitkisi scak ve kuru yaz rzgarlarnn estii yar kurak iklimlerde buyur. Bitki souk klar da atlatabildii gibi -10Clik donlara kar da koyabilir. Ancak ylda 10001500 mm ya alan nemli iklimlerde yetitirilmedii taktirde sulama gerektirir. Safran bitkisinden gneli yerlerde daha iyi verim alnr. Ayrca gevrek, gevek, dk younluklu, sulanm ve iyi akalanm, yksek organik ierikli ve kalker topraklarda yetitirilir Safran kozmetik sanayinde, gda sanayinde, tekstil sanayinde kullanlan ok deerli
343
PB055 Chayote (Sechium edule) Yetitiricilii Sercan POLAT1, Nilfer ITKI2, Funda LHAN2 1 Esertepe Mahallesi, S. Mustafa Erciyes Caddesi, 13. Sokak, No:1/7, Keiren, Ankara 2 Gazi Kz renci Yurdu Beevler, Ankara mcsercan06@gmail.com Anavatan Meksika ve Guatemala olan chayote (Sechium edule), gnmzde Amerika ktasnda tropik ve subtropik iklimlerin hkm srd blgelerde yetitirilen ve ounlukla Avrupa lkelerine ihra edilen bir bitkidir. lkemizde pek bilinmemekle birlikte, iklim ve toprak isteinin karland gney illerimizden Antalyada ve Hatayda amatr yetitiricilii yaplmakta, yemei yaplarak veya turu olarak tketilmektedir. Bu bitkinin i pazarda az bulunan bir sebze olmas ve blgemizin Avrupa pazarlarna retici lkelere gre daha yakn olmas nedeniyle, blgemiz reticileri iin gelir kayna olabilecek alternatif bir sebze zellii tamaktadr. lkemiz iin yeni bir bitki olmas ve yetitiricilii hakknda hemen hemen hi Trke kaynak bulunmamas nedeniyle, konuya ilgi duyan retici ve aratrclarn yararlanabilecei bir kaynak oluturmak amacyla nemli bir yere sahiptir. Anahtar Kelimeler: Chayote PB056 Azerbaycann Dalk Blgelerinin Faydal Bitkileri Vagif ATAMOV, Musa CABBAROV Rize niversitesi,Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Milli Piyango Eitim Kampusu, 53100, Rize vhatemov@yahoo.com Azerbaycann dalk blgelerinde yayl gsteren 60 familya ve 194 cinse ait 321 faydal bitkiye rastlanlmtr. Bunlar ierisinde: 124 ss, 60 tbbi, 54 gda, 42 eterik yal,39 bal veren, 19 vitaminli, 18 zehirli, 17 boya, 11 yem, 6 kauuklu ve 1 adet sabunlu bitkinin olduu belirlenmitir. Alanda rastlanan bitkilerin toplam saysnn %51.5i Asteraceae, Lamiaceae, Liliaceae, Rosaceae, Apiaceae ve Primulaceae familyalarna; %13.5i ise Thymus, Nepeta, Primula, Achillea, Pyretrum ve Polygonum cinslerine ait olan taksonlardr. Faydal zellie sahip olan bitkilerin %72.3 (231 takson) otsu (bunun da % 56 ok yllk, % 11.9u tek yllk, % 4.4 ise iki yllk, biriki yllk ve iki-ok yllk, % 6.9u soanl), % 18.8i (62 takson) odunsu (bunlardan % 11.6 al,
% 2.5i aa, % 4.7i yar al) gvdeli, 2 rizomlu(% 0.6), 3 (% 0.9) sarlc, ve 1 (% 0.3) trmanc bitkiye rastlanmtr. Alanda 34 endemik tre rastlanlmtr, bunlardan 8i sadece Azerbaycan arazisinde, 26s ise Kafkasyada yayl gstermektedir. PB057 Geyve (Sakarya) ve evresinin Orkideleri Onur KOYUNCU, Dervi ZTRK, smhan POTOLU ERKARA Eskiehir Osmangazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 26480, Meelik, Eskiehir okoyuncu@ogu.edu.tr Bu aratrmada Geyve (Sakarya) ve evresinde doal yayl gsteren Orchidaceae familyasna ait taksonlarn lokaliteleri, fitocorafik blgeleri, endemizm durumlar ve risk kategorileri belirlenmitir. Aratrma alannda Orchidaceae familyasna ait 10 genusta 28si tr, 6s alttr ve 2si varyete seviyesinde olmak zere toplam 36 tr ve tralt takson tespit edilmitir. IUCN tehlike kategorilerine gre tespit edilen 2 endemik takson LC, endemik olmayan 1 takson ise VU kategorisindedir. Belirlenen taksonlarn fitocorafik blgelere gre dalm ise yledir; 11 takson Akdeniz elementi, 4 takson Avrupa-Sibirya elementi, 1 takson Euxine elementi, 9 takson geni yayll ve fitocorafik blgesi bilinmeyen 5 takson. Aratrma sonucunda tespit edilen taksonlardan 4 A3 karesi 26s ise Sakarya ili iin yeni kare kayd niteliindedir. Anahtar Kelimeler: Orchidaceae, Flora, Sakarya, Trkiye PB058 Baarakavak Kasabas ve evresindeki (Konya) Baz Geofit Bitkiler Evren YILDIZTUGAY, Yavuz BACI Seluk nviversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kampus, Konya eytugay@selcuk.edu.tr Yurdumuz, corafik konumu, jeomorfolojik yaps ve farkl iklim tiplerine sahip olmas, ayrca ayr fitocorafik blgenin kesitii bir alanda yer almas nedeniyle olduka zengin bir bitki rtsne sahiptir. Bu aratrma, Baarakavak, Tatky ve Altnapa Baraj (Konya) Arasnda Kalan Blgenin Floras konulu yksek lisans tez kapsamnda 344
yaplmtr. Aratrma alan, Konya il snrlar ierisinde bulunan, Konya il merkezinin kuzeybatsnda yer alan Baarakavak Kasabas, Tatky ve Altnapa Baraj arasnda kalan blge oluturmaktadr. alma alan kareleme sistemine gre C4 karesi ierisindedir. Konumu itibariyle bitki eitlilii olduka fazladr. alma alanmz geofit bitkiler asndan da olduka zengin bir konuma sahiptir. 2004-2006 yllar arasnda toplanan 1222 bitki rneinin deerlendirilmesi sonucu 90 familya ve 370 cinse ait 691 takson tespit edilmitir. alma alanndaki endemik takson says 100 (% 14.5)dr. Alandan toplanan taksonlarn % 8.1ini geofit bitkiler oluturmaktadr. Blgemiz ierisinde 6 adeti endemik olmak zere 30 geofit bitki taksonu bulunmaktadr. Bu endemik taksonlarn isimleri; Asphodeline rigidifolia (Boiss.) Baker, Hyacinthella campanulata K.M.Perss. & Wendelbo, Colchicum baytopiorum C.D.Brickell, Iris schachtii Markgr., Iris stenophylla Hausskn. & Siehe ex Baker subsp. stenophylla ve Crocus danfordiae Maw.dir. Flora kaytlarna gre sadece Konya evresinde ve olduka dar bir alanda yayl gsteren Hyacinthella campanulata K.M.Perss. & Wendelbo bitki tr alma alanmz ierisinde bulunmaktadr. Alan ierisinden toplanan Colchicum baytopiorum C.D.Brickell, normal yayl alan Antalya civarnda olmasna ramen aratrma blgemizde de tespit edilmitir. Taksonlarn tehlike kategorileri IUCN 2001e gre deerlendirilmitir. Anahtar Kelimeler: Flora, Geofit, Endemik, Baarakavak, Konya. PB059 anlurfa Doal Meralarnn Biyoeitlilii Cenap CEVHER Harran niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Osmanbey Kampus, anlurfa ccevheri@mynet.com anlurfann doal mera olarak kullanlan alanlarnn uzun yllar ar ve dzensiz otlatlmas, tarm yaplan alanlarn gereinden fazla ve kontrolsuz sulanmas, eitli amalarla yaplan inaat almalar ve dier antropojenik etkiler sonucu, mera olarak kullanlan alanlarda biyolojik eitliliinin azalmas ynnde deiim tespit edilmitir. Blgedeki doal meralar yukardaki olumsuz nedenler sonucu degresyona ve sksesyona maruz kalm, primer step vejetasyonu birok alanda sekonder stepe ve yar l tipli ekosisteme doru deiim gstermitir. Meralarn
youn otlatlmas ve tarm alanlarna dntrlmesi, bitkilerin eitli amalarla toplanmas gibi nedenler, birok faydal bitkinin (yem, tbbi, ss, gda, boya, baharat vd.) senopopulasyonunda birey saysnda azalma veya ortadan kaybolma gibi sonulara yol amtr. Baraj ve kanal yapm ile sulama alanlar genilemi, anlurfann doal mera alanlar, tarm alanlar lehine azalma gstermitir. Son yllarda Akakale-Harran ovasnn Suriye snrna yakn olan blgesinde, dzensiz ve ar sulama sekonder tuzlulamaya yol am, bu blgelerde sekonder halofitik step vegetasyonu gelimi ve kltr tarm yaplan alanlar mera olarak kullanlmaya balanmtr. Bu ynde gerekleen sksesyon sonucu ok sayda bitki trnn ortadan kalkt ve onun yerine bu ortama kolay adapte olabilen yeni trler ve onlarn oluturduu birlikler grlmeye balanmtr. Blgede mera olarak kullanlan Karacada, Fatik, Kamer, Tektek dalarnda biyoeitlilik daha zengindir ve bu alanlarda farkl bitki trlerine ve birliklerine rastlanlmtr. PB060 Osmaneli (Bilecik) Florasna Katklar II Onur KOYUNCU, Dervi ZTRK, smhan POTOLU ERKARA, Filiz SAVAROLU, Atila OCAK, Sleyman TOKUR Eskiehir Osmangazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 26480, Meelik, Eskiehir okoyuncu@ogu.edu.tr Osmaneli (Bilecik) ve evresinde yaplan arazi almalarnda toplanan vaskler bitki rneklerinin isimlendirilmesi sonucunda 90 familyaya ait 328 cins ve bu cinslere ait 536 tr ve tralt takson tespit edilmitir. Bu taksonlarn 54 endemiktir (%10). Floray oluturan taksonlarn 64 Akdeniz (%12), 61i Avrupa-Sibirya (%11) ve 39u Iran-Turan (%7) fitocorafik blgesi elementidir. 382 taksonun (%70) ise fitocorafik blgesi ya belirtilmemi ya da ok blgelidir. Anahtar Kelimeler: Flora, Osmaneli, Bilecik, Trkiye
345
PB061 Aydn li Karayosunlar Floras Emre ACAGL, Mesut KIRMACI Adnan Menderes niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Aydn emreagcagil@hotmail.com Tubitak tarafndan bir renci projesi olarak desteklenen bu almada, Aydn ilinde yayl gsteren karayosunlar belirlenecektir. Karayosunlar genel olarak likenlerle birlikte kirlilie kar olduka duyarl organizmalardr. Bu zelliklerinden dolay, evresel artlarn iyi bir indikatr olduklar bulunmu ve son yllarda biyomonitr zellikleri zerine ok sayda alma yaplmtr. Bu almalarda temel ama, ar metaller gibi yaygn kirleticilerin karayosunlarnda birikimini belirlemek olduu kadar, tr baznda duyarllk-dayankllk dzeylerini deerlendirmek olmutur. Bu tip almalarn salad bilgiler kirlenme monitor olarak kullanlabilecek taksonlar ortaya karmaktadr. Bu dnceden hareketle ilerideki almalara temel olmas asndan aratrma alanmz kirlenme derecelerinin farkl olacan dndmz, kirliliin grece fazla olduu ehir ileri, anayollar ve sanayi kesimleri; mahalle aralar ve bu alanlarda bulunan bahelik ksmlar; il merkezi snr ve merkez kylere ait alanlar olmak zere byk blme ayrdk. almamz halen devam etmekte olup, imdiye kadar aratrma alanndan cierotlar dahil 57 takson belirlenmitir. Bu say gerek rakam ifade etmekten olduka uzaktr. 2008 mays ay sonuna kadar aratrma alannda yayl gsteren taksonlar belirlenecek, ayrca yukarda belirtilen alanlardan tespit edilcek karayosunlar bulunularna gre yorumlanacaktr. Anahtar Kelimeler: Aydn, karayosunlar, flora
PB062 Tektek Dalar (anlurfa) Koruma Alan Floras mer Faruk KAYA1, A.Seluk ERTEKN2, Samet YILDIRIM3, zgr KIRIM3 1 Harran niversitesi Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm anlurfa 2 Dicle niversitesi Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm Diyarbakr 3 Ankara niversitesi Fen Fakltesi Biyoloji Blm Ankara newbotanist@yahoo.com anlurfa ili snrlar iinde bulunan Tektek Dalar Koruma Alan'nda 2000-2002 yllar arasnda yaplan floristik almada 435 bitki rnei topland. Toplanan bu bitki rneklerinin tehis edilmesiyle 49 familya ve 177 cinse ait 265 takson tespit edildi. alma alannda tespit edilen 87 takson (%32,8) ran-Turan, 24 takson (%9,0) Akdeniz, 18 takson (%6,7) Dou Akdeniz, 3 takson (%1,1) Avrupa-Sibirya elementi olup 133 taksonun (%50,4) hangi fitocorafik blgeye ait olduu belirlenememitir. Yrede endemik takson says 7 olup endemizm oran %2,63tr. Endemik olmayan nadir taksonlarn says ise 8 (%3,0)dir. Anahtar Kelimeler: Tektek Dalar, koruma alan, flora, anlurfa PB063 Geyve (Sakarya) ve evresinin Floras Onur KOYUNCU, Sleyman TOKUR Eskiehir Osmangazi niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, 26480 Meelik Eskiehir okoyuncu@ogu.edu.tr Bu almada Geyve (Sakarya) ve evresinin floristik zellikleri belirlenmeye allmtr. Mart 2002-Eyll 2005 yllar arasnda yaplan arazi almalarnda toplanan 9700 bitki rneinin deerlendirilmesi sonucunda 107 familyaya ait 461 cins, 677 tr, 170 alttr ve 88 varyete olmak zere toplam 932 tr ve tralt takson tespit edilmitir. Aratrma alannda tespit edilen 932 taksondan 12si Pteridophyta divizyosuna dahil olup geriye kalan 920si Spermatophyta divizyosuna aittir. Spermatophyta divizyosuna ait olan taksonlardan 7si Gymnospermaeye, 913 ise Angiospermaeye dahildir. Angiospermlerin 740 Dicotyledones, 173 ise Monocotyledones snfna aittir. Floray oluturan trlerin fitocorafik blgelere gre dalm ise Avrupa-Sibirya elementi 148 (%15.88), 346
Akdeniz elementi 107 (%11.48) ve ran-Turan elementi 57 (%6.12), ok blgeli olanlar ve fitocorafik blgesi bilinmeyenler ise 620 (% 66.52)dir. erdii takson saysna gre en byk 5 familya ise srasyla Asteraceae 118 (%12.23), Fabaceae 78 (%8.38), Lamiaceae 63 (%6.77), Brassicaceae 57 (%6.13) ve Poaceae 49 (%5.27)dir. En fazla takson ieren ilk 5 cins ise srasyla Veronica 14 (%1.5), Trifolium 14 (%1.5), Orchis 14 (%1.5), Salvia 11, (%1.18) ve Centaurea 10 (%1.07)dr. Aratrma blgesindeki endemik takson says 54 olup endemizm oran % 5.79'dur. Yaplan literatr taramalar sonucunda aratrma alannda doal yayl gsterdii tespit edilen 160 taksonun A3 karesi iin yeni kare kayd niteliinde olduu tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Trkiye PB064 Floristik eitliliin Kentsel Yerleim Alanlarnda ncelenmesi; Trabzon rnei Derya SARI1, Cengiz ACAR2 1 Artvin oruh niversitesi, Orman Fakltesi, Peyzaj Mimarl Blm, Artvin 2 Karadeniz Teknik niversitesi, Orman Fakltesi, Peyzaj Mimarl Blm, Trabzon derya_sr@hotmail.com Kentler ve yakn evreleri ekolojik sistemler asndan doal veya yar doal alanlara gre daha kompleks zellikler iermektedir. Zira hzl kent geliimleri ve buna bal habitatlarn paralanmasyla beliren ekosistem azalmasn salayan faktrler doal sreten te insan kaynakl ve zellikle yerel ve genel alan kullanm kararlar sonucunda olmaktadr. Bu durumda bir anlamda mevcut ekosistemlerin canlln karakterize eden biyolojik eitliliin azalmasna ve kaybna yol amaktadr. Genel grnm asndan kent iindeki korunan alanlar ounlukla kk ve birbirinden kopuk olmakla birlikte yeil alanlardan oluur ve bu yeil alanlar kentsel biyoeitlilik iin en nemli kaynaklardr. Ekolojik ilikilerin gz ard edildii kent alanlarnda, artk nemi yadsnamaz olan biyoeitlilik ve floristik eitlilik zerine yaplm almalar hala yetersizdir. Dolaysyla, insan etkisiyle deierek kendine zg farkl bir ekosisteme sahip olan kent alanlarnn ve yerleim alanlarnn sahip olduu tr zenginliklerini ortaya koymak ve srekliliini salamak nemli bir grev olmaldr. Buradan yola karak bu almada, zellikle kent alanlarndaki biyoeitlilii destekleyen floristik eitliliin hangi seviyede olduu ve nasl deitii belirlenmek istenmitir. Flora, Geyve, Sakarya,
alma alan olarak seilen Trabzon kenti yerleim dokusunda toplam 125 rnek alanda (konut ve site yeil alanlar) aratrma yrtlmtr ve burada toplam 232 adet odunsu bitki taksonu tespit edilmitir. Toplam 64 familyaya ait olduu belirlenen bitki taksonlar iinde, Cupressaceae familyasndan olanlar ilk srada gelmektedir. Yerleim alanlar floristik eitlilik asndan incelendiinde olduka anlaml bir deere sahip olduu belirlenmi ve zellikle egzotik trlerin youn ekilde kullanld tespit edilmitir. Ayrca yerleim dokusundaki bitki trlerinin oluturduu tr kompozisyonlar da incelenmi bu balamda 4 ana grup belirlenmitir. Burada, Dou Karadenize zg bitki trlerinin yan sra zellikle ss bitkilerinin arlkl olarak kompozisyonlarda yer ald belirlenmitir. Biyolojik eitlilik asndan son derece nemli olan kent alanlarnn sahip olduu bu floristik eitliliin korunmas ve kent dokusunda srekliliinin salanmas gerekmektedir. Birok canlya yaam ortam salayan ve habitat eitliliini destekleyen yeil alanlarn kent alanlarnda varln srdrmesi planlamaclar iin ncelikle ele alnmas gereken bir konu olmaldr. Anahtar Kelimeler: Floristik biyoeitlilik, kentsel yeil alan, konut Ana lgi Alan PB065 Hatila Vadisi Milli Park'nn (Artvin) Yenen ve Zehirli Mantarlar Kenan DEMREL1, mer ERDEM2 1 Yznc Yl niversitesi, Fen- Edebiyat Fakltesi, Van 2 Anadolu Lisesi, Artvin kdemirel_99@yahoo.com Bu alma; Hatila Vadisi Milli Park'nda (Artvin) yetien yenen ve zehirli mantarlar zerinde yaplmtr. 2006-2007 yllarnda blgede yaplan arazi almalar ile mantar rnekleri toplanmtr. Tehisleri yaplan bu mantarlarn 2 snf ve 12 familya iinde dalm gsteren 50 yenen ve zehirli mantar olduu tespit edilmitir. Burada liste halinde verilen mantarlarn yetime yerleri, toplanma tarihleri ve ahsi herbaryum numaralar da verilmitir. Anahtar Kelimeler: Yenen ve zehirli mantar, Hatila Vadisi Milli Park, Artvin eitlilik,
347
PB066 Trkiye in Endemik Olan Matthiola montana Boiss. (Brassicaceae) Trnn Kromozom Say ve Morfolojisi zerine Bir alma zlem ETN1, Esra MARTN1, Ekrem AKEK2, Ahmet DURAN, Aye ZDEMR 1 Seluk niversitesi, Eitim Fakltesi, Biyoloji Eitimi, Meram, Konya 2 Balkesir niversitesi, Necatibey Eitim Fakltesi, Biyoloji Eitimi, Balkesir ozlemcetin8419@gmail.com Matthiola R.Br. cinsi (Brassicaceae) dnyada yaklak 50 ve lkemizde ise 10 trle temsil edilmektedir. Matthiola montana Boiss. tr Trkiye iin endemik olup Malatya, Antalya, Isparta ve Bursa illerinde doal olarak yetimektedir. Bu trn tehlike dzeyi (IUCN) az tehdit altnda (LR) kategorisine girmektedir. Bu almann materyalini oluturan M. montana trnn tohumlar Uludadan toplanarak laboratuar ortamnda imlendirilmitir. M. montanann kromozom says ilk defa belirlenmitir. Trn diploid kromozom says 2n = 12 olup, temel kromozom says x = 6 olarak tespit edilmitir. Ayrca kromozom morfolojisi de allmtr. Trn mitotik metafaz kromozomlarndan elde edilen karyotip forml 4m + 2sm eklindedir. Kromozomlarn idiyogram ve karyogram Grnt Analiz Sistemi (IAS) ile izilmitir. M. montana trnn karyotipik zellikleri M. odoratissima (Pall.) R.Br. ve M. trojana T.Dirmenci, F.Satl and G.Tmen trlerininki ile karlatrlmtr. lave olarak bitkinin fotoraf ve yayl haritas da verilmitir. Anahtar Kelimeler: Matthiola, Cruciferae, grnt analiz sistemi, karyotip, Trkiye PB067 Takpr-Tekam Pinus sylvestris L. Klonal Tohum Bahesinde ieklenme Senkronizasyonu Durmu Ali ELK, Sezgin AYAN, Ahmet SIVACIOLU Kastamonu niversitesi Orman Fakltesi Orman Mhendislii Blm Kuzeykent Kampusu 37200 Kastamonu durmusalicelik@gmail.com Bu alma, 1995 ylnda Kastamonu Takprde 30 adet klon ile kurulan AraDereyayla orijinli klonal saram tohum bahesinde iki yl (20062007) sreyle yaplan fenolojik gzlemlere gre gerekletirilmitir. Aratrmada,
tohum bahesindeki klonlarn dii ve erkek iek fenolojisinin yllara gre nemli deiiklikler gsterdii saptanmtr. Fenolojik gzlemler srasnda, dii iekler iin alt, erkek iekler yedi aama belirlenmitir. Erkek iek polen sam ile dii iek polen kabul dnemleri arasnda, hem zamanlama hem de sre asndan klonlarn %90nda uyum olduu belirlenmitir. Erkek ve dii ieklerde 2006 yl iin fenolojik gzlemlerde; Erkek ieklerde maksimum polen dalma dnemi 20 Mays`dan, 03 Hazirana kadar srmtr. Dii ieklerde maksimum polen kabul dnemi 23 Mays`dan 06 Hazirana kadar devam etmitir. 2007 yl iin gzlemlerde ise; Erkek ieklerde maksimum polen dalma dnemi 20 Mays`dan 31 Maysa kadar srerken, dii ieklerde maksimum polen kabul dnemi 23 Mays31 Mays arasnda gereklemitir. ki yllk fenolojik gzlemlere gre; tohum bahesini oluturan klonlarn ieklenme fenolojisi asndan yllara gre bir deiim yaand ve klonlarn ieklenme uyumunun yksek olduu ifade edilebilir. ieklenme uyumunun yksek olmas, ikinci generasyon tohum bahelerinin ve elit aa tohum bahelerinin tesisinde geni bir genetik taban kullanm olana sunmaktadr. Anahtar Kelimeler: Kastamonu, Pinus sylvestris, fenoloji, polen, dii iek, erkek iek PB068 Silene Trleri Arasndaki Genetik likinin RAPD Yntemiyle Belirlenmesi Erturul YZBAIOLU1, Mehmet Yaar DADANDI1, Kemal YILDIZ2, Ali IRPICI3 1 Erciyes niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm 38039, Kayseri 2 Celal Bayar niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Manisa 3 Marmara niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, stanbul yuzbasie@erciyes.edu.tr Bu aratrmada, Rastgele Amplifiye Edilmi Polimorfik DNA markrlar (RAPDs) kullanlarak Silene cinsinin 14 taksonu arasndaki filogenetik ilikinin belirlenmesi amalanmtr. Aratrmada kullanlan taksonlardan DNA izolasyonu Rogers ve Bendichin metoduna gre yaplmtr. DNA amplifikasyonu Biometra marka PCR cihaznda gerekletirilmi ve RAPD rnleri 85 voltta, %1.5 lik agaroz jelinde ayrtrlmtr. Bantlar etidyum bromrle boyanm ve bantlarn resimleri ekilmitir. Polimorfizm bantlarn var olup (1) olmamasna (0) gre kaydedilmi ve veriler NTSYS-pc ve Phylip 3.6a3 paket programlaryla analiz edilmitir. 348
Silene trlerinin ayrlmasnda toplam 60 primer test edilmi olup, 12 primerde tekrarlanabilir ve polimorfik bantlar gzlenmitir. 12 primerden okunan bantlarn tamamnda polimorfizim gzlenmitir. Polimorfik bant says 2 ile OPD-12 primerinde en dk, 12 ile OPA-1 primerinde en yksek bulunmutur. En kk DNA fragmenti 100 baz ifti ile OPA-1 ve OPB-6 primerinde gzlenirken, en byk DNA fragmenti ise 1500 baz ifti ile OPA-7 primerinde gzlenmitir. Silene trlerini kmelemede kullanlan genetik mesafeye bakldnda aralarnda en az genetik mesafe bulunan trler 0.10 ile S. capitellata ve S. longipetala trleri arasnda olup, en byk genetik mesafe ise 0.53 ile S. olympica ile S. splendes ve S. gigantae var. incana arasnda, S. manissadjianii ile S. splendes ve S. gigantae var. incana arasnda bulunmutur. Genetik mesafeler kullanlarak oluturulan UPGMA dendrogram sonucuna gre Silene trleri iki ana gruba ayrlm ve her grup ierisinde yer alan trler birbirinden ayrlmtr. Birinci ana grup S. marshallii, S. longipetala, S. capitellata, S. olympica, S. lasiantha ve S. manissadjianii trlerinden olumaktadr. Birinci ana grup ierisinde yer alan S. lasiantha ve S. manissadjianii trleri gruba ayr ayr balanmlardr. kinci ana grup ise S. saxatilis, S. italica, S. ispartensis, S. fruticosa, S. gigantae var. incana, S. amana, S. splendes ve S. viridiflora trlerinden olumaktadr. kinci ana grup ierisinde yer alan S. splendes ve S. viridiflora trleri ikinci ana gruptaki trlere ayr ayr balanmlardr. Sonu olarak, dendrograma genel olarak bakldnda, birinci grupta yer almas beklenirken ikinci grupta yer alan S. saxatilis tr hari dier trler Trkiye Florasndaki seksiyon ayrm ile uyum gstermitir. Anahtar Kelimeler: RAPD, Silene, genetik mesafe PB069 Urfa linin Atmosferik Polen Takvimi Nezahat TURFAN1, Esat ETN2, Aykut GVENSEN1 1 Ege niversitesi Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, zmir 2 Harran niv. Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Urfa nezahatturfan@yahoo.com Bu almada Durham cihaz kullanlarak gravimetrik yntem ile 2003 ylnda Urfa ili atmosferindeki polen younluu ve eidi incelenmitir. Bir yllk srede Urfa atmosferinde saptanan 29 taksona ait toplam polen miktarnn % 67.29 unun (1232 polen/cm2) odunsu bitki taksonlarna, % 32.82 sinin (602 polen/cm2) otsu
taksonlara, % 1.69unun ise tayin edilemeyen bitki polenlerine ait olduu belirlenmitir. Odunsu bitki polenleri ierisinde ok yaygn olan 8 takson sras ile Cupressaceae/Taxaceae, Pinus, Quercus, Morus, Betulaceae, Oleaceae, Platanus, Acer, ve otsu polenler ierisinde ok yaygn olan 8 takson Graminae, Urticaceae, Fabaceae, Chenopodiaceae/Amaranthaceae, Asteraceae, Cyperaceae, Rumex ve Plantagodur. Bir yllk alma sresinde en fazla polen miktarna Mart, Nisan ve Mays (1276 polen/cm2) aylarnda, en az polen miktarna ise Eyll, Ekim ve Kasm (45 polen/cm2) aylarnda rastlanlmtr. Bu aratrmada elde edilen bulgular ile Urfa ilinin polen takvimi hazrlanmtr. Anahtar Kelimeler: takvimi, Urfa PB 070 Bahe (Malazgirt-Mu) ve Krmz Tuzlalar (Karaoban-Erzurum) ile evrelerinde Yayl Gsteren Bitkilerin Tehlike Kategorileri Ynnden Deerlendirilmesi Ltfi BEHET, Murat NAL, Fevzi ZGKE, Osman KARABACAK Yznc Yl niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 65080, Van lbehcet2000@yahoo.com Bu almada; byk ksm Malazgirt (Mu) ile snrlar ierisinde ve az bir ksm Karaoban (Erzurum) ilesi snrlarna dahil olan aratrma blgesinde (Bahe ve Krmz Tuzlalar ile evreleri) yayl tespit edilen, endemik ve endemik olmayan nadir taksonlarn tehlike kategorileri ile ilgili deerlendirmeler yer almaktadr (Alanda yaplan floristik alma sonucunda toplam 1056 takson belirlenmitir). Aratrma alanmzda son zamanlarda Trkiyedeki varl ilk kez belirlediimiz Lepidium pinnatifidum ile birlikte toplam 122 taksonun tehlike durumlar bu almada sunulmutur. Trkiye Bitkileri Krmz Kitab, IUCNin 2001 ylnda yaynlad ve tehlike kategorileri ile kriterlerin yeniden deerlendirildii almalar ile Vuraln 2006 ylnda web ortamnda sunulan almalarndan faydalanlarak sahamzda yayl gsteren Endemik ve Endemik olmayp risk altnda olan taksonlarn tehlike durumlar deerlendirilmeye allmtr. almalarmz sonucunda Bahe ve Krmz Tuzla evrelerinde yayl olan 122 taksonun (102 endemik, 20 endemik olmayp risk altnda olan) dahil olduklar risk gruplar yledir; CR (kritik): 3, EN (tehlikede): 8, VU (zarar grebilir): 30, NT (tehdit altna girebilir): 16, LC (az endie verici): 63, DD (veri yetersiz): 2. 349 Atmosferik polen, polen
Daha nce ( Trkiye Bitkileri Kitabnda) DD kategorisinde yer verilen Inula discoidea (Asteraceae) lokal bir endemik tr olup tipi Binglden (B8 karesi) toplanmtr. Sz konusu trn aratrma alanmzn (B9 karesi) 8 farkl lokalitesinde yayl tespit edilmitir. Bugne kadar pek toplanamad iin aratrclarca yayl durumu hakknda salkl durum deerlendirmesi yaplamamtr. Trn gerek yayl alannn genilii gerekse alanlardaki birey saysnn okluu dikkate alndnda DD kategorisinde deil zarar grebilir tehlike kategorisine (VU) dahil edilmesi daha doru olur. Cicuta virosa (Apiaceae) Trkiye florasnda topland lokalite ile ilgili olarak kesin bir yer belirtilmemitir. Sadece Erzurum-Trabzon arasndan toplanm olabilecei ihtimal olarak belirtilmektedir. Dolaysyla bu kaydmzla bu trn Trkiyedeki kesin lokalite bilgileri ilk kez verilmi oluyor. Trkiye Bitkileri Krmz Kitabnda tr, tehlike kategorisi snf olarak DD (hakknda yeterince veri olmayan)ye konmutur. Biz de bitkiyi bir lokaliteden topladmz ve populasyon durumuyla ilgili salkl bir yorum yapma imkan u an iin bulamadmzdan DD kategorisinde kalmas uygundur. Verilen taksonlarn fitocorafik blgelere gre dal; ran-Turan % 69.67; ksin % 3.27; Akdeniz % 2.45; Avrupa-Sibirya % 0.81 ve birden fazla blgeliler % 23.77 eklindedirler. Tehlike kategorileri verilen endemik taksonlardan en fazla Asteraceae (22), ikinci olarak Brassicaceae (14) ve nc olarak da Caryophyllaceae (13) familyalarnda yer almaktadr. Alanda tehlikede olan taksonlar tehdit eden ncelikli faktrler olarak; a) yakacak iin bitki skm, b) erken ve ar otlatma, c) tarla ama, d) erozyon, e) bienek olarak kullanlan sahalarda erken ot biilmesi saylabilir. Bu tehdit faktrlerinin sahadaki etkilerini azaltmak amac ile alnabilecek tedbirler zerinde durulmutur. Anahtar Kelimeler: Bahe tuzlas, krmz tuzla, red data kategorileri, endemik PB071 Beykoz Doa Koleji Floras Rahim ANN Doa Koleji Botanik Uzman ansin45@gmail.com Doa kolejinde, doa konsepli eitim modeli kapsamnda, rencilere Organik tarm, Botanik ve Dendroloji ierikli doaya ynelik bilgiler, Avrupa Birlii lkelerinde uygulanan
"Learning by Games" yntemine benzer bir yntemle verilmektedir.Bu ekilde, zellikle stanbul gibi byk bir metropolde, unutulan doal yaam ve evre sorunlar, doa koleji rencilerine daha kk yalarda oyunlarla ve sevgiyle retilerek, bu konuda sorumluluk sahibi, duyarl ve bilinli bir nesil oluturulmas amalanmaktadr.Bu balamda, doa koleji kampslerinde bulunan odunsu ve otsu bitkiler aratrlarak, 389 bitkisel tr eitlilii ve toplam 15956 bitki materyal saptanmtr. Doa koleji arasnda, Beykoz Doa Koleji 288 bitkisel tr eitlilii ve 6617 bitki materyal ile en zengin olandr. Bu nedenle, bu posterde Beykoz Doa Koleji kamps floras ele alnm, 288 adet taksondan seilen 16 adet Gymnospermae ve 16 adet Angiospermae bitkisi zgn grsellerle ilenmitir.
PB072 Trkiye in Yeni Bir Herbaryum: nn niversitesi Herbaryumu (INU) Birol MUTLU, Zeliha BAHECOLU, Turan ARABACI, anl KABAKTEPE, kr KARAKU nn niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 44280, Malatya birolmutlu@inonu.edu.tr nn niversitesi Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm bnyesinde ilk bitki koleksiyonu 1985 ylnda tohumlu bitki rnekleri ile oluturulmaya balanmtr. Bu koleksiyondaki rnek says son 15 yl ierisindeki aratrma faaliyetlerinin artna ve tohumlu bitkilere ek olarak bitkiler zerindeki parazit mikrofungus koleksiyonunun da oluturulmaya balanmas ile hzla artarak eitlenmitir. Herbaryum kurallar dikkate alnarak dzenlenen bu koleksiyon 2008 ylnda uluslararas herbaryum indeksine (Index herbariorum) kaydedilerek yeni bir herbaryum olarak faaliyete gemitir. Gnmze kadar Trkiyede bu indekse kayt yaptrm olan 32 herbaryum bulunaktadr. Bu herbaryum ile Trkiyede herbaryum indeksine kaytl olan herbaryum says 33 e kmtr. Bu bildiri ile Trkiye genelinde youn bir ekilde aratrma faaliyetlerinin srdrld yeni bir herbaryumun kurulduu, mikrofungus ve tohumlu bitki alan aratrclarn bilgisine sunulmakta, herbaryumdaki rnek eitlilii ile ilgili bilgiler verilmektedir. Anahtar Kelimeler: Flora, bitki, mikrofungus, herbaryum 350
PB073 Centaurea tchihatcheffii Fisch. & Mey. ve C. Depressa Bieb. Populasyonlarnn Protein Elektroforez ve RAPD-PCR le Analizleri Selcen BABAOLU, Leyla AIK, Mecit VURAL Gazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Teknikokullar, Ankara selcen_b@yahoo.com Asteraceae familyasnn tr says bakmndan en byk cinsi olan Centaurea L., takson says bakmndan Trkiye Floras nda, Astragalus L. ve Verbascum Hub-Mor. cinslerinden sonra nc. srada yer almaktadr. Centaurea L. Asteraceae familyasnn otsu, devedikeni ya da devedikeni benzeri, yaklak 350-500 iekli trden oluan cinsidir, daha ok eski dnyaya zgdr. Farkl trleri iin kullanlan isimler arasnda yldz devedikeni, msr iei, arsz otu mevcuttur. Baz trleri bahelerde ss bitkisi olarak kltre alnmaktadr. Trkiye, Centaurea cinsinin eitliliinin ana merkezleri arasndadr. Trkiyede Centaureaya ait 190. tr ve alttr bulunmaktadr. Bunlardan 148i Trkiyeye endemiktir.ve 96 endemik Centaurea tr tehdit altndadr. (48 CR, 27 EN ve 21 VU). Ankara Glbanda ve Glbekte birka farkl lokalitede yayl gsteren, bulunduu alanda olduka dar bir populasyona sahip ve endemik olan C. tchihatcheffii biyolojik eitlilik ve bunun korunmas asndan nem arz etmektedir. C. tchihatcheffiinin Trkiye Florasnda en son srada gsterilmesi nedeniyle filogenetik adan da en evrimli tr olduu gibi bir gr vardr. Taksonomik olarak C. tchihatcheffii nin bulunduu seksiyonda (Sect. Cyanus (Mill.) DC.) ayr bir yeri vardr. C. depressa ya yakn olmamasna ramen yzeysel olarak yakn gibi grnmektedir. C. tchihatcheffii tr parlak krmz, kats iekleri ile yanstabilmesi; marjinal ieklerin undulat kenarla sonlanmas, anterlerin u ksmlarnda glantlarn bulunmas ile dier Centaurealardan ayrlr. Bulunduu yrede C. depressa ile ayn habitat paylamasna ramen yani tarla arsz otu olmalarna ramen C. tchihatcheffii ok dar alana lokalize olmutur. C. depressada iekler mavi, gvdeler diktir. C. tchihatcheffii de iekler krmz, gvdeler srncdr. Son yllarda SDS-PAGE, RAPD-PCR, AFLP, SSR, ISSR gibi molekler yntemler trler ve tr ii populasyonlar arasndaki farkllklar ortaya koymakta kullanlmaktadr. Bu almamzda Glba ve evresindeki C. tchihatcheffii ve C. depressa populasyonlarnn farkl lokalitelerden toplanan bireyleri arasndaki varyasyonlar RAPD-PCR ve SDS-PAGE yntemleri ile incelenmitir.
Anahtar Kelimeler: Centaurea tchihatcheffii, C. depressa, SDS-PAGE, RAPD-PCR PB074 Protoparmeliopsis muralis Trnde Genetik Varyasyonun Belirlenmesi Erturul YZBAIOLU, M. Gkhan HALICI, Ahmet AKSOY Erciyes niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kayseri yuzbasie@erciyes.edu.tr Bir tr ierisindeki genetik varyasyon dzeyinin belirlenmesi, doal seleksiyon ve doaya verilen tahribat hakknda bilgi edinilmesi asndan nem arz etmektedir. Bu almada, Protoparmeliopsis muralis trne ait rneklerde Rasgele Amplifiye Edilmi Polimorfik DNA (RAPD) yntemi kullanlarak genetik eitlilik dzeyi aratrlmtr. RAPD bantlar 1 ve 0 olarak kaydedilmi ve veriler GENALEX programlaryla analiz edilmitir. Genetik eitlilii belirlemek iin polimorfik lokuslarn yzdesine ve ortalama heterozigotlua baklmtr. Ayrca, molekler varyans analizi ile populasyonlar arasndaki ve populasyonlar ierisindeki genetik eitlilik dzeyine de baklmtr. Aratrmada, toplam 40 primer test edilmi ve 6 primerde rnekler arasnda polimorfizm gzlenmitir. Polimorfik bant says 5 ile OPA-3 primerinde en dk, 11 ile OPA-10 ve OPA-11 primerlerinde en yksek bulunmutur ve ortalama bant says 8.7 olarak gzlenmitir. Protoparmeliopsis muralis trnde polimorfik lokuslarn yzdesi 34 ile 61 arasnda deimekte olup, ortalamas 46 olarak belirlenmitir. Tr ierisindeki ortalama heterozigotluk 0.104 ile 0.247 asnda belirlenmitir. Molekler varyansn %10 populasyonlar arasnda ve %90 da populayonlar ierisinde gzlenmitir. Anahtar Kelimeler: Protoparmeliopsis muralis, RAPD, genetik varyasyon, heterozigotluk
351
PB075 spiriz Da (Van)nda Yayl Gsteren Endemik ve Nadir Bitkilerin Alan Ynetim Planndaki Yeri ve Deerlendirilmesi Murat NAL, Osman KARABACAK Yznc Yl niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 65080, Van muratunal_yyu@yahoo.com Bu almada; spiriz Da (Van) model alan araclyla, Van linde biyolojik eitliliin korunmas ve srdrlebilir ynetimi projesi kapsamnda, dalk bir ekosisteme rnek olarak seilen alanmzda; floristik biyolojik eitlilii tehdit eden faktrler ile nadir ve endemik bitkiler belirlenmitir. Bu sre esnasnda alanda kaytl olan endemik ve nadir bitki says 42 (33 endemik) iken, literatr ve arazi almalar sonucu bu rakam 126 (109 endemik)ya ulamtr. Arazi almalarmzda endemik ve nadir bitkilerin populasyonlarn tehdit eden faktrler yerinde incelenmi ve tehlike altndaki trlerin younlat ve nemli populasyonlarnn bulunduu alanlar GPS yardm ile iaretlenmitir. aretlenen alanlarda bulunan tehdit faktrleri ile birlikte dnlerek ynetim plannda kullanlmak zere; ekirdek zon, tampon blge ve gei blgesi belirlenmitir. Zonlama almalarnn sonucunda spiriz Da snrlar ierisinde 3 ekirdek blge tanmlanmtr. Bu blgelerin ierdii bitki kompozisyonu hakknda yerel yneticilere ve yre insanlarna gerekli bilgiler verilmitir. Anahtar Kelimeler: spiriz Da, eitlilik, alan ynetim plan, koruma PB076 Kuraklk ve Tuz Stresi Uygulanan Buday (Triticum aestivum) eitlerinde Antioksidant Enzim Aktivitesindeki Deiimlerin Belirlenmesi Ahmet Gencer YEDYILDIZ1, Gler TOPRAK1, Servet ZCAN2 Erciyes niversitesi, Fen Bilimleri Enstits, Kayseri Erciyes niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Kayseri ahmet_yediyildiz@mynet.com Dnyada sulanabilen tarm alanlarnn en az yars yksek oranda tuz (oraklk) ve kuraklk tehdidi altndadr. Bu almada Triticum aestivum eitlerinin tuz ve kuraklk streslerine direnli Triticum aestivum (Bayraktar) ve duyarl Triticum aestivum (Atay) varyetelerinin antioksidan enzimler dzeyinde verdii yant incelenmitir. 3 gn biyolojik
boyunca karanlkta imlendirilen rneklere imlenmeyi takiben 3 gn sreyle 1mM glycine betaine (GB) uygulamas yaplm ve ardndan 5 gn boyunca tuz ve kuraklk stresleri bamsz setlerde paralel uygulanmtr (kontrol gruplar hari). Lipid peroksidasyonunun gstergesi olarak malondialdehit (MDA) miktar, ozmotolerant prolin miktar ve antioksidan enzimlerden speroksid dismutaz (SOD), katalaz (CAT), askorbat peroksidaz (APX), glutatyon redktaz (GR) ve glutatyon-s-transferaz (GST) aktiviteleri llmtr. Analizlar sonucunda stres uygulamalarnda MDA, prolin ve antioksidan enzim aktivitelerinde art olduu tespit edilmitir. GB uygulamasnn MDA, prolin ve antioksidan enzim seviyelerinde azalmalara neden olduu gzlenmitir. Anahtar Kelimeler: Buday, stres, prolin, glycine betaine, MDA, CAT, SOD, APX, GR, GST PB077 Salvia blepharoclaena Hedge & Hub-Mor Trnn Baz Dokularnda Bulunan Ya Asidi Kompozisyonunun Tespiti Alpaslan DAYANGA1, Mustafa ZKAN2, Mehmet GVEN2, kke YILMAZ2, Muammer BAH2, Ergin KARPTA1 1 Ahi Evran niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloiji Blm, Krehir 2 Frat niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, Elaz alpdayangac@gmail.com Dnyann farkl blgelerinde ve lkemizde, baz salvia trlerinden elde edilen bitki ekstraktlarnn tedavi amal olarak kullanld bilinmektedir ve bu bakmdan biyokimyasal ieriinin bilinmesi de nem arz etmektedir. Bu almada, endemik olan Salvia blepharoclaena bitkisi, Krehir ili iekda ile snrlar iinden topland. Tr ait yaprak, iek ve tohumlar ayrlarak kurutma ilemi yapld. Kurutulan dokulardan belirli miktar alnarak laboratuar ortamnda ya asidi ekstraksiyon ilemleri ve otosampler GC (gaz kromatografisi) cihaznda analizleri yapld. Analizden elde edilen sonulara gre, yapraa ait rneklerde Laurik asit (C12:0) ile lignoserik asit (C24:0) arasndaki ya asitleri, icee ait rneklerde butirik asit (C4:0) ile dokozahekzaenoik asit (C22:6) aras ya asitleri ve tohuma ait rneklerde ise miristik asit (C14:0) ile dokozahekzaenoik asit (C22:6) aras ya asitleri tespit edildi. Sonu olarak; yaprak, iek ve tohuma ait en yksek oranda esensiyel ya asidi olarak
352
adlandrlan linoleik (C18:2) ve linolenik (C18:3) ya asitleri olduu hesapland. Anahtar Kelimeler: Salvia blepharoclaena, yaprak, iek, tohum, ya asitleri Ana lgi Alan : PB078 Salvia blepharoclaena Hedge & Hub-Mor Trnn Yaprak, iek ve Tohumlarnda Yada Eriyen Vitaminlerin ve Fitosterol Deerlerinin Belirlenmesi Alpaslan DAYANGA1, Mehmet GVEN2, Muammer BAH1, kke YILMAZ1, Mustafa ZKAN2, Ahmet ZKAYA3, 1 Ahi Evran niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Krehir 2 Frat niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Elaz 3 Frat niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Kimya Blm, Elaz alpdayangac@gmail.com almada, lkemizin Anadolu Blgesinde endemik olarak yaylm gsteren Salvia blepharoclaena Hedge & Hub-Mor trne ait bazi vitamin (, , tokoferoller, - tokoferol asetat, D2, D3, K1, retinol, retinol asetat ve -karoten, g/g) ve total fitosterol deerleri (g/g) aratrld. Aratrmada kullanlan tr Krehir ili iekda ile snrlar iinden topland ve yaprak, iek ve tohumlar ayrlarak kurutuldu. Kurutulan doku rneklerinden belli miktar alnarak, gerekli ekstraksiyon ilemleri yapldktan sonra otosampler HPLC (High Performance Liquid Choromatography) cihaznda analizleri yapld. Analiz sonularna gre, yapraa ait rneklerde dier vitaminlere gre yksek deerde -karoten (32,450 g/g) ve -tokoferol (12,47 g/g) deerleri hesapland. iek dokusunda ise -karoten (171,125 g/g), -tokoferol (18,025 g/g) ve tokoferol (6,300 g/g) deerleri dier vitamlare gre yksek olarak tespit edildi. Tohumda ise sadece - tokoferol (4,324 g/g) ve K1 (0,600 g/g) deerleri belirlendi. rneklere ait fitosterol deerleri yaprakta (13,250 g/g), iekte (32,375 g/g) ve tohumda (20,754 g/g) hesapland. Sonu olarak, Salvia blepharoclaena trnn yada eriyebilen vitamin eitlilii bakmndan karlatrldnda, yaprak ve iek dokular tohuma gre daha fazla eit vitamin ierdii gzlenmitir. Anahtar Kelimeler: Salvia blepharoclaena, yaprak, iek, tohum, vitaminler, fitosterol
PB079 Baz Centaurea Trlerinin Antioksidan Aktiviteleri Yener TEKEL1, Mehmet SEZGN1, M. Aydn ANDA2 1 Seluk niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Kimya Blm 2 Seluk niversitesi Fen edebiyat Fak. Biyoloji Blm ytekeli@selcuk.edu.tr Metabolizmada meydana gelebilecek baz durumlarda, antioksidatif koruyucu sistem iyi almayacandan, vcutta serbest radikallerin fazlalat grlr. Bu da bir takm hasarlara neden olur. Serbest radikallerin miktar arttka nce yalanma hzlanr, hcre lm, sonra doku lm daha sonra ise beyin damarlarnn tahribatna varan hasarlar oluur. Bu tr sorunlarn stesinden gelmek iin alternatif tp dediimiz bitkilerle tedavi yollarna bavurulabilir. Tbbi bitkilerden biri olarak kabul edilen Centaurea L., Asteraceae familyasna ait bir cinstir ve Trkiyede 168 tr vardr. Bitki, peygamber iei, zerdali dikeni, oban kaldran, Timur dikeni gibi Trke isimlerle bilinmektedir. Bu almada Konya ve civarnda toplanan Centaurea iberica TREV. ve Centaurea cariensis BOISS. subsp. Microlepis in antioksidan aktivitelerine baklm deerler sentetik antioksidan madde olan BHA ve BHT ile kyaslanmtr. Bu almalar kapsamnda bitkilerden elde edilen droglarn serbest radikal sprme etkisi DPPH yntemine gre, toplam fenolik madde konsantrasyonu gallik aside edeer olarak folin yntemine gre ve oksidasyonu engelle oranlar ise -karoten-linoleik asit emlsiyon sistemine gre yapld. Veriler deerlendirildiinde BHA nn en fazla antioksidan olduu daha sonra srasyla C. cariensis BOISS. subsp. Microlepis, C. iberica ve BHT olarak sralanabilecei grlmektedir. Anahtar Kelimeler: Antioksidan, Centaurea, Serbest radikal, Folin, DPPH, -karoten-linoleik asit.
353
PB080 Konya ve Civarnda Yetien Baz Sideritis Trlerinin Antioksidan Kapasitelerinin Belirlenmesi Yener TEKEL1, Mehmet SEZGN1, Hakk DEMRELMA2 1 Seluk niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Kimya Blm, Konya 2 Seluk niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Konya ytekeli@selcuk.edu.tr nsanolu var olduundan beri bitkilerle i ie olmular, sadece diyet olarak deil, birok hastaln tedavisinde de kullanmlardr. Bu durum, bitkilerin sahip olduu antioksidan gcn fark edilmesiyle bilinli olarak arta gelmitir. Gnmzde, bitkilerden ya da bunlardan izole edilen antioksidan etkili maddelerden, gda endstrisi, eczaclk ve kozmetik gibi bir birok endstri alannda geni bir ekilde faydalanma imkan vardr. Aromatik bitkiler asndan olduka zengin olan Labiatae familyasnn yelerinden Sideritis cinsi, 46 tr 53 taksondan olumaktadr. erdii taksonlardan 39 tanesi endemik olan bu cins, %78.2lik endemizm oran ile Trkiye florasnda olduka dikkat ekici bir zellie sahiptir. Sideritis trlerinin toprak st ksmlar ay ve halk ilac olarak eski yllardan beri kullanlmaktadr. Ayrca halk arasnda genellikle da ay, yayla ay, ada ay olarak isimlendiren bu trlerden hazrlanan aylar souk algnl, ksrk ve sindirim sistemi rahatszlklarda kullanlmakta ve bal yapc zelliklerinden dolay arlarca tercih edilmektedir. Bu almada Konya ve civarndan toplanan, S. bilgerana P.H. Davis, S. libanotica Labill ssp. linearis ve Sideritis hispida P.H.Davisin toplam fenolik madde konsantrasyonu, -karoten-linoleik asit sisteminde oksidasyon engelleme oran ve Cuprac yntemiyle antioksidan aktiviteleri belirlenmitir. Bu deerler standart antioksidan olduklar bilinen BHT ve BHA ile karlatrlmtr. Sonu itibariyle trlerin fenolik madde bakmndan olduka zengin olduu dolaysyla kullanlan yntemlerde de kuvvetli antioksidatif zellie sahip olduu anlalmtr. Anahtar Kelimeler: Antioksidan, Sideritis, fenolik madde, -karoten-linoleik, Cuprac.
PB081 Trkiye in Endemic Olan Ornithogalum alpigenum Stapf Trnn Antioksidan ve Antimikrobiyal Etki Asndan ncelenmesi Ramazan MAMMADOV1, Olcay DEN1, Halil brahim IIK2 1 Pamukkale niversitesi, Fen Edebiyat niversitesi, Biyoloji Blm, 20017,Knkl, Denizli 2 Mula niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm 48000 Ktekli,Mula rmammad@yahoo.com Trkiye floras endemik bitki trleri asndan blgenin zengin lkelerindendir. Bu trler he yn ile az renilmitir. Bu almada Ornithogalum alpigenum Stapf endemik trnn antioksidan ve antimikrobiyal zellikleri incelenmitir. Antioksidan alma asndan Ornithogalum alpigenum Stapf trnn ekstraksiyonlarnn toplam antioksidan ve serbesrt radikal giderim aktiviteleri aratrlmtr. Toplam antioksidant aktivite, -karotin-linoleik asit model yntemiyle belirlenmitir. Bitkinin ekstraktlarnda en yksek antioksidan aktivite (% 88,12 0,9) soan ksmnn metanoll zcsnde elde edilmitir. Ekstraktlarn serbest radikal giderim aktiviteleri 1,1-difenil-2-pikrilhidrazil (DPPH) serbest radikali kullanlarak belirlenmitir. Sonular genelde baz zeltilerin gstermi olduu deerlerin BHTnin deerlerine (% 90,04) ok yakn olduunu ortaya koymaktadr (% 90,80 > % 90,46 > % 90,38 > % 88,42). Yaprak ekstreleri serbest radikal giderim aktivitesi asndan daha gl olmutur. Bu bitkinin soan ve yapraklarndan eitli zclerle elde edilen ekstraktlarn mayalar zerinde en etkili fraksiyonu (12 mm) soanndan elde edilmi olan asetonlu zeltisi olmutur Anahtar Kelimeler: Antioksidan, antimikrobiyal, ekstraksiyon, -karotin-linoleik asit, BHT
354
PB082 Gneydou Anadolu Blgesinde Yetien Baz Salvi Trlerinin Uucu Yalarnn Antioksidant Etkilerinin Aratrlmas Zuhal TOKER1, Gksel KIZIL2, Sevcan ALTA2 1 Dicle niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 21280 Diyarbakr 2 Dicle niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Kimya Blm, 21280 Diyarbakr ztoker@dicle.edu.tr Bu almada, Gneydou Anadolu Blgesinden toplanan Salvia virgate, Salvia pinnate ve Salvia suffruticosa bitkilerinin iekli ve yaprakl dallarndan elde edilen uucu yalarn antioksidant etkisi aratrld. Bitki ekstraktlarn antioksidant etkileri 2,2-difenil-1-pikrilhidrazil (DPPH) radikalini, hidroksi radikalini sndrme aktivitesi , metal elatlama kapasitesi, indirgeme gc ve Folin-Ciocalteus Fenol Reaksiyonuna gre toplam fenol miktarlar spektroskopik olarak incelendi. Yaplan antioksidant metotlara gre Salvia virgate, Salvia pinnate ve Salvia suffruticosa bitkilerinin uucu yalarnn antioksidant aktiviteye sahip olduklar belirlendi. Anahtar Kelimeler: Salvia, antioksidant, uucu ya PB083 Lilium candidum L. Trnn Ekstraksiyonlar zerinde Baz Antioksidan almalar Dilek AKDEMR, Atifet KABASAKAL, Ramazan MAMMADOV, Pnar L, Pamukkale niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Knkl, Denizli pili@pau.edu.tr almada ne karlan konu Lilium candidum L. bitki ekstraksiyonlarnn antioksidan aktivitelerinin belirlenmesi olmutur. Lilium L. cinsinin Trkiyede 6 tr bulunmaktadr. 20052007 yllar arasnda Mula yresinden (C2 Mula: Dalyan-Marmarl, 30 m, C2 Mula:Ula, iekli Ky mezarl, 570 m, D. Akd. ele.) toplanlm olan bitkinin yaprak ve soan ksmlar kurutularak toz hale getirildikten sonra eitli zclerle (metanol, etanol, aseton ve benzin) ekstraksiyonlar hazrlanmtr. Ekstraktlarn antioksidan aktivitesi -karoten-linoleik asit yntemi ile belirlenmitir. Aratrma sonucu Lilium candidum L. bitkisinin ekstraktlarnda en yksek antioksidan aktivite soanlarnn etanoll zeltisinde, en dk aktivite ise soan ksmlarnn benzin ekstraktnda
grlmtr. Serbest radikal sprc aktivite deerleri DPPH zerinden test edilmitir. Lilium candidum L. bitkisinin soannn metanoll ekstraktnn serbest radikal sprc aktivitesi BHTnin deerinden (%91.12) kk olsa da, en yksek bulunmutur. Bu sray asetonlu (%66.70) ve etanoll (%65,56) ekstraktlar izlemektedir. Lilium candidum L. bitkisinin yaprak ve soan ksmlar yksek antioksidan zellikler tamaktadr. Ekstraktlarn antioksidan aktivitesi karoten-linoleik asit yntemi ile belirlenmitir. Aratrma sonucu Lilium candidum L. bitkisinin ekstraktlarnda en yksek antioksidan aktivite soanlarnn etanoll zeltisinde, en dk aktivite ise soan ksmlarnn benzin ekstraktnda grlmtr. Serbest radikal sprc aktivite deerleri DPPH zerinden test edilmitir. Lilium candidum L. bitkisinin soannn metanoll ekstraktnn serbest radikal sprc aktivitesi BHTnin deerinden (%91.12) kk olsa da, en yksek bulunmutur. Bu sray asetonlu (%66.70) ve etanoll (%65,56) izlemektedir. Lilium candidum L. bitkisinin yaprak ve soan ksmlar yksek antioksidan zellikler tamaktadr. Anahtar Kelimeler: Fitokimyasal, Lilium candidum L., ekstraksiyon, -karoten-linoleik asit, BHT, antioksidan. PB084 Azerbaycan (Bak-Aberon) Ortamnda Kltre Edilmi Lavendula officinalis Trnn Biyolojik zelliklerinin ve Uucu Yalarnn Aratrlmas Ramazan MAMMADOV1, Zmrt MAMMADOVA2, Zemfira ABASOVA2 1 Pamukkale niversitesi, Fen Edebiyat niversitesi, Biyoloji Blm, 20017, Knkl, Denizli 2 Azerbaycan Milli limler Akademisi, Merdekan Denderarisi, Bak, Merdekan ilesi rmammad@yahoo.com Son zamanlarda uucu yalara ilgi daha da artm ve kendine geni kullanm alanlar bulmutur. Bu tr ya eitlerinin ierisinde Lavandula bitkisinden retilen yalarn zel bir yeri vardr. Bu yalardan pastalar, kozmotik rnler ve sabunlar retilerek piyasada satlmaktatr. Lavendula Lamiaceae (Labiatae) familyasndan olup, zellikle Bat Akdeniz Blgesi'ne yaylmaktatr. Bu almada Odessa Botanik Baheden getirilmi Lavendula officinalis trnn 4 (lkin, Rekort, Cenup Sahili ve Dzenlik) eiti Aberon yarmadasnn (Azerbaycan) toprak ve iklim 355
ortamnda kltrletirilmitir. Bunun yan sra biyolojik zellikleri renilmi, uucu yalarnn fiziko-kimyasal zellikleri ve antimikrobiyal etkileri belirlenmitir. Aratrmalr Azerbaycan Milli limler Akademisinin Merdekan Dendrarisnde yaplmtr. Fenolojik gzlemler vejetasyonun balamas ve bitii dneminde bitkinin 4 eiti zerinde yaplarak, ortama en iyi uyum salayan eit belirlenmitir. Uucu yalarn eldesi ve zerinde yaplan dier tm almalar sras ile szkonusu 4 eit zerinde yaplmtr. Uucu yalarn eldesi su destilasyonu yntemiyle yaplmtr. Yan krlma indisleri Abbe Refraktometrisinden dorudan 20C de okunmutur, optik evirme as ise polarimetre ile llmtr. Elde edilen ekstrelerin antimikrobiyal aktivitelerinin belirlenmesinde disk difzyon yntemi kullanlmtr. Lavandula bitkisinin uucu yalar gram (+) bakterilere daha etkili olmutur. Anahtar Kelimeler: lavendula, eit, Azerbaycan, uucu ya, antimikrobiyal PB085 Strenbergia clusiana Ker-Gawl ex Sprengel (Vah vah) Ekstraktlar zerinde Antioksidan ve Antimikrobiyal Aratrmalar Asl NGREN, Mustafa Erturul DOAN, Ramazan MAMMADOV, Cennet ZAY Pamukkale niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, 20017, Knkl, Denizli a_ongoren@hotmail.com Trkiye, flora asndan blgenin zengin lkelerindendir. Bu almada Strenbergia clusiana Ker- Gawl ex Sprengel trnn antioksidan ve antimikrobiyal zellikleri incelenmitir. Bitki 2007 ylnn ekim aynda Mula-Gktepe yolunun kenarndan 1250 m. yksekliklerden toplanmtr. Daha sonra yumru ve yapraklar kurutularak deiik zclerde (metanol, etanol, benzin ve aseton) ekstraksiyonlar hazrlanmtr. Toplam antioksidan aktivite, -karotin-linoleik asit model yntemiyle belirlenmitir. Bitkinin ekstraktlarnda en yksek antioksidan aktivite soan ksmnn metanoll zcsnde elde edilmitir. Ekstraktlarn serbest radikal giderim kapasiteleri DPPH serbest radikali kullanlarak belirlenmitir. Elde edilmi sonular kontrol olarak kullanlan BHT (butil hidroksitoluol)nin etkileri ile karlatrlmtr. Bu bitkinin soan ve yapraklarndan eitli zclerle elde edilen ekstraktlarn mayalar zerinde etkileri incelenmitir. Anahtar Kelimeler: Ekstrakt, Antimikrobiyal, Butil-hidroksitoluol Antioksidan,
PB086 Denizli Yresinde Yayl Gsteren Crataegus pseudoheterophylla Pojark. (Al) Trnden zole Edilen Ekstraktlarn Karacierin Hepatosit Replikasyonu zerinde Etkilerinin Aratrlmas Glten TATELEN1, Yasin ERTUN1, smayl FERHAT2, Ramazan MAMMADOV1 1 Pamukkale niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, 20017, Knkl, Denizli 2 Denizli Server Gazi Devlet Hastanesi, Hariciye ubesi Operatr Doktor, Yeni ehir, Denizli gultentasdelen@hotmail.com Crataegus L. trlerinin yer yznde 200 kadar, Trkiyede ise 17 tr bulunmaktadr ve bunlardan 6 adedi endemiklerdir. Bu trelerin iekleri eski uygarlklarda lokmanlar tarafndan kalp hastalklarna kar kullanlmtr. Daha sonralar ise Avrupal doktorlar tarafndan kardiyovaskler hastalklarda kullanlmaya balanmtr. Crataegus L. trlerinden elde edilen ekstrelerin yapsnda bulunan flavonoid ve prosiyanidin bileiklerinin deneysel hayvan almalarnda kalp aktivitesini iyiletirdii ve aritmiye kar profilaktik olduu 1970li yllardan itibaren gnmze kadar eitli almalarda desteklenmitir. alma ratlar zerinde yaplmtr. Bu almann temelinde karacier zerinde gerekletirilmi bir cerrahi ameliyat vardr. Bu amala ratlarn drt gurupta guruplatrlmas gerekletirilmitir. Bu guruplardan birisi kontrol grubu, dierleri ise zerinde cerrahi ameliyat yaplm olan gruplardr. Bu reseksiyon sonucu hayvanlarn karacierinin belli bir oran kesilerek alnr (hepatosit kayb - Kontrol grubu, I grup 50%, II grup- 70%, III grup - 85%) ve karn nahiyesi dikilerek berpa edilir. Kesim hayvan barnanda gerekletirilmitir Genelde hepatosit replikasyonu hapoptozis yntemi ile dzeltilmektedir Bundan dolay Crataegus pseudoheterophylla Pojark trnden elde edilmi ekstraksiyonlarla bu almalar yaplmtr. Bu almalar sonucu hepatosit byme (growth) faktr ve epidermal byme (growth) faktrnn nasl gelitii izlenmitir. Anahtar Kelimeler: Ekstrakt, karacier, hepatosit replikasyonu, flavonoid, prosiyanidin
356
PB087 Trkiyede Yetien Baz Astragalus Trlerinin Ya Asidi Kompozisyonlar smail TRKOLU1, Ahmet AHN2, rfan EMRE3, kke YILMAZ2, Muammer BAH3, Murat KRAT2 1 Frat niversitesi, Eitim Fakltesi, Ortaretim Fen ve Matematik Alanlar Blm, Elaz 2 Frat niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Elaz 3 Frat niversitesi, Eitim Fakltesi, lkretim Blm, Elaz isturkoglu@firat.edu.tr Bu almada, doal habitatlarndan toplanm Astragalus (A. suberosus subsp. ancyleus, A. densifolius, A. nanus, A. anthylloides, A. asterias, A. comptoceras, A. christianus, A. leparinus var. hirsutus) cinsine ait toplam sekiz taksonun gaz kromatografisiyle ya asidi kompozisyonlar allmtr. almann sonularna gre Astragalus trleri oklu doymam ya asitleri bakmndan olduka zengin ierie sahiptirler. Taksonlarn oklu doymam asidi kompozisyonlar incelendiinde linoleik asit (C18:2 n-6) ve -linoleik asit (C18:3 n-3) ieriklerinin olduka yksek olduu grlmektedir. -linoleik asit (C18:3 n-3) ierii en zengin olan takson A. asterias (% 48,92) iken en dk -linoleik asit (C18:3 n-3) ierii ise A. leporinus var. hirsutusta (% 15,78) bulunmaktadr. Linoleik asit (C18:2 n-6) ierii bakmndan ise en zengin takson A. leparinus var. hirsutustur (% 45,54). allan taksonlarn tekli doymam ya asidi kompozisyonlar incelendiinde ise en yksek ierie A. christainusun (% 41,98) en dk ierie ise A. asteriasn (% 9,12) sahip olduunu grmekteyiz. Ayrca allan taksonlar arasnda en yksek doymu ya asidi kompozisyonuna A. asterias (% 20,21) sahipken en dk doymu ya asidi kompozisyonuna ise A. anthylloides (% 12,48) sahiptir. zellikle allan Astragalus taksonlarnn palmitik asit (C16:0) ierikleri asndan zengin olduklar (% 11,05) ancak stearik asit (C18:0) ve arachidic asit (C20:0) kompozisyonlarnn ise daha dk olduu bulunmutur. Anahtar Kelimeler: Ya asidi, gaz kromatografisi, Astragalus
PB088 Astragalus Cinsine Ait Baz Taksonlarn Vitamin eriklerinin HPLC le Belirlenmesi smail TRKOLU1, Ahmet AHN2, rfan EMRE3, kke YILMAZ2, Muammer BAH3, Murat KRAT2 1 Frat niversitesi, Eitim Fakltesi, Ortaretim Fen ve Matematik Alanlar Blm, Elaz 2 Frat niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Elaz 3 Frat niversitesi, Eitim Fakltesi, lkretim Blm, Elaz isturkoglu@firat.edu.tr Bu almada Astragalus cinsine ait toplam yedi taksonun (A. cretaceus, A. cephalotes var. cephalotes, A. anthylloides, A. odoratus, A. campyllorrhynhus, A. lagurus, A. aduncus) tohumlarndaki lipitte znen vitamin ierikleri HPLC ile aratrlmtr. allan taksonlardan sadece A. lagurusun -karoten ieriine sahip olduu gzlenmitir. Ayrca -tokoferol ierii bakmndan, A. anthylloides, A. campyllorrhynhus, A. lagurus ve A. aduncus trlerinin zengin olduklar belirlenmitir. D3 ve -tokoferol vitaminlerinin ise allan tm taksonlarda bulunduu gzlenmitir. D3 vitamini zellikle A. cephalotes var. cephalotes, A. anthylloides, A. campyllorrhynhus, A. lagurusta daha yksek oranda bulunurken A. cephalotes var. cephalotes, A. lagurus ve A. aduncus ise dier taksonlara gre daha yksek -tokoferol ieriine sahiptir. Bununla birlikte, allan yedi taksonda tokoferol asetat, retinol ve retinol asetat vitaminleri ya hi bulunmamakta ya da iz miktarda bulunmaktadr. Anahtar Kelimeler: Astragalus, HPLC, vitaminler PB089 Gazipaa (Antalya) Yresinde Yetien Baz Mantarlarn Antioksidan Aktivitelerinin Belirlenmesi Hasan Hseyin DOAN1, Yener TEKEL2 1 Seluk niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kampus, Konya 2 Seluk niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Kimya Blm, Kampus, Konya hhuseyindogan@yahoo.com Bu almada, Gazipaada halk tarafndan gda olarak tketilen Lactarius deliciosus (L.) Gray ve Lactarius deterrimus Grgerun antioksidan aktiviteleri incelenmitir. Bu amala kurutma dolabnda kurutulan ve toz haline getirilen mantarlar petrol eteri ekstraksiyonu ile yalarndan 357
uzaklatrld. Daha sonra %70 lik metanol ile tekrar ekstraksiyon yapld. zcs vakum altnda 40oC de uzaklatrldktan sonra liyofilize edilerek analiz edilmek zere +4oC de saklanmtr. Elde edilen mantar droglarnn serbest radikal sprme aktiviteleri Sanchez-Moreno metoduna gre, toplam fenolik madde konsantrasyonu ise Folin Ciocalteu metoduna gre, indirgeme kapasitesi ise Oyaizu metoduna gre yapld. Ekstreler BHA ve BHT gibi sentetik antioksidanlarla karlatrld. Elde edilen bulgulara gre her iki mantarnda serbest radikal sprme deerleri (IC50 ) birbirine yakn bulunurken nisbeten L. deliciosusun daha aktif olduu, sentetik antioksidanlara gre ise BHT den daha iyi antioksidan aktiviteye sahip olduu belirlenmitir. Toplam fenolik madde konsantrasyonu troloksa edeer olarak hesaplanm, L. deliciosus ve L. deterrimustan daha fazla fenolik madde konsantrasyonuna sahip olduu, indirgeme gcnn ise dier sonulara paralel olarak L. deliciosusta daha fazla olduu grlmtr. Anahtar Kelimeler: Lactarius deliciosus (L.) Gray, Lactarius deterrimus Grger, antioksidan, folin metodu, DPPH, indirgeme gc PB090 Morchella esculenta ve Morchella conica nn Antioksidan Aktiviteleri Hasan Hseyin DOAN1, Yener TEKEL2 1 Seluk niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kampus, Konya 2 Seluk niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Kimya Blm, Kampus, Konya hhuseyindogan@yahoo.com Bu almada petrol eteri ile yalarndan uzaklatrlan Morchella esculenta (L.) Pers. ve Morchella conica Krombh.nn antioksidan aktiviteleri elde edilen mantar doglarnn serbest radikal sprme aktiviteleri Sanchez-Moreno metoduna gre, toplam fenolik madde konsantrasyonu Folin Ciocalteu metoduna gre, indirgeme kapasitesi ise Oyaizu metoduna gre yaplmtr. Ekstreler BHA ve BHT gibi sentetik antioksidanlarla karlatrld. Elde edilen bulgulara gre her iki mantarnda serbest radikal sprme deerleri (IC50 ) hesapland. Toplam fenolik madde konsantrasyonu fazla olan M. conicann serbest radikal sprme oran doal olarak M. esculenta dan daha fazla bulundu. ndirgeme gc de antioksidan aktivitenin bir gstergesi olduuna gre sonulara bakldnda, antioksidan aktivitesi en fazla olan, sentetik antioksidan madde olduu bilinen BHA en az olan
ise BHTdir. Gda olarak da kullanlan bu mantarlarn salk asndan da son derece faydal olduu anlalmaktadr. Anahtar Kelimeler: Morchella esculenta (L.) Pers., Morchella conica Krombh., antioksidan, folin metodu, DPPH, indirgeme gc. PB 091 Fabaceae Familyasna Ait Baz Trlerin Total Protein eriinin Bradford Micro Assay Yntemiyle Belirlenmesi Sevgi DURNA, Naci DEERL Cumhuriyet niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 58140 Sivas sevgidurna@yahoo.com Protein ierii bakmndan zengin olduu bilinen Fabaceae familyasna ait baz trlerin tohumlarndaki total protein miktar tespit edilmitir. Tohumlardaki total protein miktarnn tayin edilmesi srasnda, SDS, Triton X-100, Safra tuzu, Gum Arabic ve Tween 40 olmak zere 5 farkl deterjan kullanlarak bitki dokularnda mevcut olan proteinlerin daha etkin bir ekilde zndrlmesi amalanmtr. Ayrca tm trlere ait tohumlar, 5 farkl deney grubu altnda incelenmitir. Birinci deney grubunda, tohumlar dorudan kuru materyal olarak allm olup, dier gruplarda srasyla 37 Cde bir gn, 37 Cde iki gn, 37 C de gn ve 56 Cde bir gn bekletilerek yumuatlm olan tohumlar allmtr. Sonu olarak Vicia faba trnde total protein ieriinin 198,531 g/ml deeriyle dierlerinden daha yksek olduu grlrken, Vicia ervilia tr 189,303 g/ml deeriyle ikinci srada yer almaktadr. Tespit edilen toplam 68,452 g/ml protein ieriiyle Robinia pseudoacacia trnn ise en dk protein ieriine sahip olduu grlmektedir. Ayn ekilde 5 farkl gruba ayrarak dzenlediimiz, deney gruplarna gre toplam protein ieriinde ise, kuru mataryalde tespit edilen miktar, 183.601 g/ml olup, 37 Cde bir gece bekletilen rneklerde saptanan toplam protein ierii 169.558 g/ml; iki gece bekletilen rneklerde saptanan toplam protein ierii 162.019 g/ml ve gece bekletilen rneklem ierii ise 125.778 g/ml bulunarak, inkbasyon sresindeki artla birlikte, protein ieriinde dn olduu gzlemlenmitir. 56 C de 1 gece beklettiimiz tohumlarda elde edilen toplam protein ierii ise 93.102 g/ml deeriyle en dk ierik olarak tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Fabaceae, protein konsantrasyonu, SDS, gum arabic, Triton X-100, safra tuzu, Tween 40
358
PB 093 PB 092 Solidago virgaureann Uucu Ya ve Metanol Ekstraktnn Antioksidan Aktivitesinin Belirlenmesi Hlya DEMR1, Leyla AIK2, Gnl KAYNAK2 1 Gazi niversitesi, Atatrk Meslek Yksekokulu, Beevler, Ankara 2 Gazi niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Beevler, Ankara h.demir@gazi.edu.tr Btn dnyada bitkilerle tedavi nemi gittike artan popler bir bilim daldr. Gemite olduu gibi gnmzde de ada tedavinin yannda, insanlar doaya dnp ifal bitkileri deiik rahatszlklarn giderilmesinde geleneksel halk ilac olarak kullanmay yaygn bir ekilde srdrmektedir. Bu almada Ankara civarndan toplanan Solidago virgaureann toprak st ksmlarndan hidrodistilasyonla uucu ya, soksalet apareyi ile metanolde ekstrakt elde edildi. Sonra materyal zcden uzaklatrlarak liyofilize edildi. Bitkinin uucu ya ve metanol ekstraktnn antioksidan aktiviteleri karlatrld. Antioksidan aktivite farkl metotla aratrld. Toplam fenolik madde konsantrasyonu gallik asit standardna gre Folin-Ciocalteu metoduna, serbest radikal sprme etkisi DPPH (1,1-difenil-2-pikrilhidrazil radikali) metoduna gre ve indirgeme gc ise Oyaizu metoduna gre yapld. Sonular sentetik antioksidan olan BHT (Butillenmi Hidroksi Toluen) ve BHA (Butillenmi Hidroksi Anisol) ile kyasland. Sonu olarak antioksidan aktivitesi ynnden sralama yaparsak BHA >BHT> Solidago virgaurea eklinde olduu grld. Anahtar Kelimeler: Solidago virgaurea, uucu ya, antioksidan aktivite, DPPH, Folin-Ciocalteu Dou Karadeniz Blgesinden Toplanan Baz Yabani Mantarlarn Biyokimyasal Analizi Hlya TORUN1, Faik Ahmet AYAZ1, Arzu ZEN2, Melek OL3, Celal DURAN3, Erturul SESL4, Ahmet OLAK3 1 Karadeniz Teknik niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Trabzon 2 Rize niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Kimya Blm, Rize 3 Karadeniz Teknik niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Kimya Blm, Trabzon 4 Karadeniz Teknik niversitesi, Fatih Eitim Fakltesi, Orta retim Fen ve Matematik Alanlar Eitimi Blm, Trabzon htorun@ktu.edu.tr ok eski tarihlerden beri insanlarn ilgisini eken mantar hem besin maddesi hem de tedavi edici amata kullanlmtr. Yaplan aratrmalarla elde edilen, sebzelerle kyaslanabilecek lde ihtiva ettikleri karbohidrat, protein, mineral ve vitamin deerlerinden dolay srekli aratrlan makromantarlar, farkl habitatlardaki mantarlarn besin analizi konusunu cazip klmaktadr. Bu almada Trkiyenin Kuzeydou Anadolu Blgesinden toplanan Boletopsis leucomelaena, Hydnum repandum L., Laetiporus sulphureus (Bull.) Murrill., Boletus edulis Bull., Armillaria mellea (Vahl) P. Kumm., Macrolepiota procera (Scop.) Singer var. procera, Lactarius piperatus (L.) Pers., Lactarius quietus (Fr.) Fr. adl sekiz adet yabani olup ayn zamanda yenebilen mantarlarda biyokimyasal analizler yaplmtr. Aratrmamzda, bu mantarlara ait kl, nem, toplam ya, azot, protein, karbohidrat, enerji deerleri, metal ierikleri ve organik asit (malik asit, askorbik asit, sitrik asit) miktarlar saptanmtr. rneklerin kimyasal ierikleri g/100 g kuru arlk cinsinden hesaplandnda, sekiz trdeki nemin 9.80 ile 13.30 (%), kln 4.00 ile 9.20 (%), azot ieriinin 1.73 ile 5.20 (%), toplam ya miktarnn 2.20 ile 5.85 (%) ve enerji miktarnn 289.65 ile 360.00 (kcal/100 g) arasnda deitii belirlenmitir. Salk asndan bakldnda, mantarlarn iyi bir karbohidrat ve protein kayna olarak bilinmesi toplam karbohidrat ierii 42.50 ile 67.65 (%) ve protein ierii 10.80 ile 32.50 (%) arasnda deien deerleri ile bu almada incelenen mantarlarn da iyi bir besin kayna oluturduunu gstermektedir. ncelenen organik asitler ierisinde en dk miktar askorbik asitte (C vitamini) rastlanmtr. Askorbik asidin en dk miktar (0.06 g/kg kuru arlk) Laetiporus sulphureusta, en yksek miktar (4,11 g/kg kuru arlk) Boletus eduliste kaydedilmitir. Sitrik asit miktar g/kg kuru arlk cinsinden 3.13 ile 40.86, malik asit miktar ise 3.09 ile 19.40 arasnda belirlenmitir. Sekiz trde incelenen 15 metal 359
elementi (Fe, Cu, Mn, Zn, Co, Ni, Cr, Cd, Pb, Mo, Al, Na, Mg, K, Ca) ierisinden Cr ve Mo hibir mantar trnde saptanmamtr. Metal ierii bakmndan Fe, Cu, Mn, Zn, Al ve Na elementleri Co, Ni, Cd, Pb, Mg, K ve Ca elementlerine gre trler ierisinde yksek oranda bulunmaktadr. Bu sonulardan yola karak, sekiz tr arasnda biyokimyasal bileim asndan farkllklar kaydedilmitir. Farkl blgelerden toplanan bu mantarlardaki besin ierikleri iklim, corafi koullar, toprak karakteristiklii ve habitat ile deiiklik gstermektedir. Sonular, yenebilir yabani bu mantar trlerinin biyokimyasal ierik bakmndan zengin olmasndan dolay iyi bir besin kayna olduunu vurgulamaktadr. Anahtar Kelimeler : Mantar, biyokimyasal bileim, organik asit, metal PB 094 Polifenol Oksidaz Enziminin Boletus erythropus Pers.den Saflatrlmas ve Karakterizasyonu Arzu ZEL1, Ahmet OLAK2, Oktay ARSLAN3, Erturul SESL4 1 Rize niversitesi Fen Edebiyat Fak. Kimya Blm 53100 RZE 2 Karadeniz Teknik niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Kimya Blm, 61080 Trabzon 3 Balkesir niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Kimya Blm, Balkesir 4 Karadeniz Teknik niversitesi, Fatih Eitim Fakltesi, Orta retim Fen ve Matematik Alanlar Eitimi Blm, Trabzon arzuozen61@hotmail.com Polifenol oksidazlar (PFO) oksijen varlnda monofenollerin o-difenollere hidroksillenmesini ve o-difenollerin de o-kinonlara oksidasyonunu katalizler. Bu monofenolaz ve difenolaz aktiviteleri sonucu oluan kinonoid yaplar daha sonra kahverengi-siyah pigmentler halinde polimerleir. Bu almada, Trabzonun Akaabat ilesinin Hdrnebi yaylasndan toplanan, yabani ve yenilebilir bir mantar olan Boletus erythropus Pers.de PFO, Arslan ve grubu tarafndan sentezlenen bir kolon matriksi kullanlarak affinite kromatografisi ile saflatrld ve difenolaz aktivitesi karakterize edildi. Saflatrlan PFOnun zellikle 4-metilkatekol substratna kar olduka etkin olduu gzlendi. Bu difenolaz etkinlii, 4metilkatekol substrat varlnda pH 8.0da en yksek deere ulat ve enzim iin kinetik deerler Vmaks 1428.6 U/mg protein ve Km 2.8 mM olarak hesapland. Bu mantarda gzlenen difenolazn optimum scakl ise 20 C olarak bulundu. 4 saat 0-80 C aralnda 10 Clik artlarla inkbe
edildiinde, 10-30 oC aralnda enzimin aktivitesini % 70in zerinde koruduu ve 60-80 C aralnda ise enzimin aktivitesini hemen hemen tamamen kaybettii gzlendi. Ayrca, genel PFO inhibitrleri olan askorbik asit, sodyummetabislfit, benzoik asit ve sodyum azidin, bu mantarda mevcut difenolazn katalizledii 4-metilkatekol oksidasyonunu inhibe ettii grld ve bu inhibitrler varlnda belirlenen I50 deerleri srasyla 0,075 mM, 0,066 mM, 10,2 mM ve 10 mM olarak bulundu. PB 095 Selenyum Toksisitesinin Arpa bitkisinde Antioksidan Enzim Aktivitesine Etkisi Selcen AKIR, Mikail AKBULUT, Selda KILI, Gler TOPRAK, Kadiriye URU selcen_cakir@hotmail.com Bu almada sodyum selenat (Na2SeO4) uygulamasnn arpa bitkisi (Hordeum vulgare) eitleri olan Tarm 92 ve Blbl 89 zerine etkisi incelenmitir. Bu iki eidin selenyum uygulamalar sonucu oluturduklar enzimatik ve enzimatik olmayan cevaplar kyaslanarak aralarnda bir fark olup olmadna baklmtr.almada kontrol dahil be farkl selenyum(Na2SeO4) uygulamas yaplmtr (kontrol, 2ppm, 4ppm, 8ppm, 16ppm). Selenyum canllarn yaam fonksiyonlarn yerine getirebilmesi iin hayati neme sahip olan bir elementtir. Glutatyon peroksidaz gibi baz antioksidan enzimlerin yapsna kofaktr olarak katlmas ayrca antioksidan savunmada da nemli bir yerinin olduunu gstermektedir. Ancak selenyumun toksik dozlarnn hidrojenperoksit, speroksit radikalleri gibi oksiradikallerin oluumunu katalizlemektedir. Glutatyonun selenit tarafndan oksidasyonu speroksit radikalleri retir. Selenyum ayrca karsinostatik etkiye de sahiptir. Anahtar Kelimeler: Antioksidan enzim Sodyum selenat, Arpa,
360
PB 096 Bir Liken Tr Olan Ramalina capitatadan Elde Edilen Etanol-Su Ekstraktlarnn ndometazin le Oluturulan Gastrik lserler zerine Koruyucu Etkisi: Gastroprotektif Etkinin Gastrik Dokulardaki Myeloperoksidaz ve Baz Antioksidant Enzim Aktiviteleri le likisinin Aratrld Deneysel Bir alma Mesut HALICI1, . rfan KFREVOLU2, Fehmi ODABAOLU1,Zekai HALICI3, Ali ASLAN 4, Ahmet AKIR5, Yasin BAYIR1, Murat KO6, Fadime ATALAY1, Sevil TANAS1 1 Atatrk niversitesi, Eczaclk Fakltesi, Biyokimya Anabilim Dal, Erzurum 2 Atatrk niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Kimya Blm, Biyokimya Anabilim Dal, Erzurum 3 Atatrk niversitesi, Tp Fakltesi, Farmakoloji Anabilim Dal, Erzurum 4,5 Atatrk niversitesi, Kazim Karabekir Eitim Fakltesi, Biyoloji ve Kimya Blmleri, 25240, Erzurum 6 Bozok niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Yozgat fodabasoglu@yahoo.com Likenler alglerin ve mantarlarn zelliklerini kombine eden simbiyotik organizmalardr. Likenler balca halk hekimliinde olmak zere deri, boya, mayalama endstrisinde kullanlrken yiyecek olarak ta deerlendirilmektedir. Likenler halk hekimliinde ate drc, epilepsi, ksrme, tberkloz, kuduz, gut hastal, yzeysel yara iyiletirici, enflamasyon, hepatit gibi hastalklarn tedavisinde kullanlrken antioksidan ve antilserojenik kullanmlar hakkndaki bilgiler snrldr. Bu almada aratrlan ve bir liken tr olan Ramalina capitata (Ach.) Nylnin ise halk hekimliinde kullanldna dair bilgi mevcut deildir. Aratrmamzda Ramalina capitata (Ach.) Nylnin etanol-su (1:1) ekstresi (EWRC)nin, indometazin (IND) isimli nonsteroid antienflamatuvar ilacn oral yolla ratlara verilmesi suretiyle oluturulan gastrik lserler zerine etkisi aratrld. alma sonular pozitif kontrollerle [lansoprazol (LAN) ve ranitidin (RAN)] karlatrld. tenaziyi izleyerek rat midelerinde meydana gelen lserler makroskobik olarak skorland. Skorlama sonras btn rat mideleri sv azot ile homojenize edilerek lser prosesinin nemli markrlar olan Speroksit dismutaz (SOD), Katalaz (CAT), ve miyeloperoksidaz (MPx) enzimlerinin aktiviteleleri lld. Bulgularmz 1) IND ile uyarlm gastrik hasarn EWRC, LAN ve RAN tarafndan azaltldn, 2) lserli dokularda ki artan CAT ve azalan SOD enzim aktivitelerinin uygulanan EWRC ve RAN tarafndan kontrol
dzeyine yaklatrldn ve 3) Gastrik hasardan kaynaklanan MPx aktivitesindeki artn EWRCnin tm dozlar ve RAN tarafndan azaltldn gsterdi. Bu sonular gre EWRCnin IND ile uyarlan lserasyona kar koruyucu etkiye sahip olduu ve bu koruyucu etkinin CAT, SOD ve MPx aktivitelerinin zerine EWRCnin dzenleyici etkisinden kaynaklanabilecei sonucuna varld. PB 097 Kuzey Trkiyede Bulunan Yabani Hypericum perforatum Poplasyonlarnda Toplam fenolik Varyasyonu Cneyt IRAK1, Ali Kemal AYAN2, Tevfik ZEN3, Kudret KEVSEROLU1 Ondokuzmays niversitesi Ziraat Fakltesi, Samsun 2 Ondokuzmays niversitesi Bafra Meslek Yksekokulu Bafra-Samsun 3 Ordu niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Kimya Blm, Ordu akayan@omu.edu.tr Kantaron olarak bilinene Hypericum perforatum son yllarda farkl disiplinlerden bilim adamlarnn dikkatini ekmektedir. Zira bitki fenolikler gibi birok bioaktif sekonder metabolit ihtiva etmektedir. Bu almada Kuzey Trkiyede bulunan kantaron poplasyonlarnda toplam fenolik varyasyonunu belirlemek amalanmtr. ieklenme dneminde alt blgeden 15 er tane olmak zere toplam 45 yabani poplasyon rneklenmi ve toplam fenolik ierikleri belirlenmitir. Toplam fenolik oranlar 12.64 ile 69.66 mg.kg1 kuru arlk arasnda deimitir. Varyans analiz sonularna gre hem blgeler hem de alt blgeler arasnda fenolik ierikleri bakmndan nemli farkllklar belirlenmitir. Genellikle 1. blgede bulunan populasyonlarn fenolik ierikleri dierlerine gre daha yksek olduu belirlenmitir. Sonular kantaron populasyonlarnda belirlenen bu fenolik varyasyonunun tarla koleksiyonlarnda yetitirmek ve muhafaza etmek zere en iyi bitki rneklerinin seimindeki nemine iaret etmektedir.
1
Anahtar Kelimeler: Hypericum perforatum, toplam fenolik varyasyonu, yabani populasyon.
361
PB 098 Farkl Dozlardaki Kadmiyumun Maydanoz (Petroselinum hortense) Bitkisinde Fotosentetik Pigmentler ve Total Fenolik Bileikler zerine Etkisi Yakup ULUSU, Lokman ZTRK Gaziosmanpaa niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, TOKAT yakupulusu@yahoo.com Endstrileme ve kentlemenin doada meydana getirdii en nemli sorunlardan birisi evre kirlilii olarak kabul edilmektedir. Toprak su ve hava kirliliine ar metallerin byk katks vardr. Gnmzde madenlerin metal ve kimya fabrikalarnn atklarndan evreye ar metaller yaylmaktadr. Ayrca baz mantar ilalar ve ahap koruyucularnn da ilerinde ar metaller bulunmaktadr. Bunlar su ve havann etkisiyle geni alanlara yaylarak bitkilerin geliimleri zerinde olumsuz etkilere sebep olmaktadrlar. Topraklara karan kadmiyumun (Cd) %54-58inin fosforlu gbrelerden , % 3947 sinin atmosferden ve % 2 5 nin kanalizasyon atklarnn kullanmndan kaynakland bildirilmektedir. Bu almada, maydanoz fideleri 75 M, 150 M, 300 M, CdCl2 ile 15 gn muamele edilerek bitki yapraklarnda protein, total fenolik madde, klorofil, karotenoid miktarlar belirlendi.Kadmiyum yapraklarn perotein ve total fenolik madde ieriini artrd. Bununla birlikte yksek konsantrasyondaki kadmiyum klorofil ve karotenoid miktarlarn nemli lde azaltmtr. Anahtar Kelimeler: Maydanoz, kadmiyum, fenolik bileikler, fotosentetik pigmentler PB 099 Aromatik ve Tbbi Bitkilerin Bahe Peyzajnda Kullanm Olanaklar zerine Gzlemler A. Esra ZEL CENGZ, Ahmet GNZ, B. Damla YAAN anakkale Onsekiz Mart niversitesi, Ziraat Fakltesi, Peyzaj Mimarl Blm, 17020, anakkale aesraozel@hotmail.com Bu almada, bahe ve yeil alan dzenlemelerinde ss bitkisi olarak kullanlmalarnn yan sra birer aromatik ve tbbi bitki olma zellii de tayan; Aesculus hippocastaneum (At kestanesi), Althea rosea (Glhatmi), Atropa belladonna (Gzelavrat otu), Cassia acutifolia (Sinameki), Castanea sativa (Kestane), Chenopodium anthelminthicum
(Kazaya), Citrus aurantium (Portakal), Citrus limonum (Limon), Crataegus monogyna (Al), Draceana sp. (Kardekan), Eleagnus angustifolia (de), Eucalyptus sp.(Okalipts, Stma aac), Juglans regia (Ceviz), Juniperus foetidissima (Kokar Ard), Laurus nobilis (Defne), Lavandula stoechas (Lavanta), Lonicera spp. (Hanmeli), Melia azederach (Tesbih aac), Melissa officinalis (Melisa, Oulotu), Mentha piperita (Nane), Morus alba (Beyaz dut), Morus nigra (Kara dut), Nerium oleander (Zakkum), Origanum onitra (Mercankk), Passiflora caerulea (arkfelek), Pinus pinea (Fstk am), Punica granatum (Nar), Rosa sp. (Gl), Rosmarinus officinalis (Biberiye), Salix babylonica (St), Salvia officinalis (Adaay), Sedum acre (Damkoruu), Spartium junseum (Katrtrna), Thymus zygioides (Kekik), Tilia tomentosa (Ihlamur), gibi taksonlarn belirli amalar iin uygun olup olmadklar aratrlmtr. Bu trlerin bazlarnn henz baz yrelerde peyzaj dzenlemelerinde kullanldklar tespit edilmi, ancak bazlarnn younluk kazanmadklar gzlenmitir. Belirlenen birok trn tbbi alanda kullanm bulduklar izlenmi, bahe ve yeil alan dzenlemelerinde ok ynl kullanmlarnn yararlar tartlmtr. PB 100 Farkl Tuz Konsantrasyonlarnn Spirodela polyrrhiza (Lemnaceae) Bitkisinde Byme Oranna ve Ni Alnm Kapasitesine Etkisi Zeliha LEBLEBC, Ahmet AKSOY Erciyes niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 38039, Kayseri, Trkiye zleblebici@erciyes.edu.tr Bitki trlerinin evresel stres faktrlerine kar toleranslar farkl farkldr. Bu durum bitkinin trne, stres faktrne, strese maruz kalma sresine ve strese maruz kalan doku veya organn yapsna gre byk deiiklikler gsterir. Bitkilerin bu stres faktrlerine kar hangi tepkiler verdiini ve hangi uyum mekanizmalar gelitirdiini belirlemek olduka nemlidir. Sucul organizmalarda ar metal birikiminin incelenmesi, ar metallere kar duyarll yksek trlerin belirlenmesinin yan sra organizmada meydana gelen yapsal ve ilevsel bozukluklarn belirlenmesi bakmndan da nem tamaktadr. almamzda Kayseri yresinden toplanan Spirodela polyrrhiza (Lemnaceae) rneklerine laboratuar ortamnda, farkl tuz konsantrasyonlar uygulanarak, byme oranna ve Ni alnm kapasitesine etkisi incelenmitir. Spirodela polyrrhiza rneklerinin nikel ierii Mikrowavede zldkten sonra Varian ICP-OES cihaz kullanlarak belirlenmitir. Tuz 362
konsantrasyonunun 125 mol/m3 olduu ortamda S. polyrrhiza tarafndan biriktirilen nikel 23,2 gg-1 olarak tespit edilmitir. Tuz konsantrasyonu arttka (375 ve 500 mol/m3 NaCl) byme orannda dn olduu, retkenliin engellendii ve bununla birlikte yksek tuz konsantrasyonunun S. polyrrhiza bitkisinin Ni akmlasyon orann azaltt gzlenmitir. Anahtar Kelimeler: akmlasyon, ar metal PB101 Cu(II) yonlarnn Xhanthoria parietina (L.) Th.Fr. ve Xhanthoria calcicola Oxner trleri ile Biyosorpsiyonu Kadir KINALIOLU1, Sinem ZDOAN1, Emine YALIN2, Kltiin AVUOLU1, Zafer TRKMEN1, Fadime YILMAZ2 1 Giresun niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 28049 Debboy Mevkii, Giresun 2 Krkkale niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 71450 Yahihan, Krkkale kkinalioglu@hotmail.com Ar metal iyonlar tadklar teknolojik nem nedeniyle eitli endstrilerde yaygn olarak kullanlmakta ve bu endstrilerden gelen atk sular sucul ortamda ciddi ar metal kirliliine sebep olmaktadr. Bu almada, Xhanthoria perietina ve Xhanthoria calcicola likenleri ile Cu(II) ar metalinin biyosorpsiyonu allmtr. Kesikli sistemde yrtlen almalarda, farkl Cu(II) konsantrasyonu (20-60 mg/L) ve deien pH aralnda (2.0-8.0) liken trlerinin biyosorpsiyon karakteristikleri aratrlmtr. Biyosorpsiyon ortamnda bakr tayini kompleks yapc bir ajan olan dimetil glioksim, kullanlarak spektrofotometrik lm ile belirlenmitir. En iyi giderimin saland optimum pH Xhanthoria perietina ve Xhanthoria calcicola iin srasyla 4.0 ve 5.0 olarak belirlenmitir. Ar metal almasnda en iyi giderim Xhanthoria perietina ile elde edilmitir. almamz sonucunda yapraks zellik gsteren her iki liken trnn de ar metal gideriminde etkili olduu belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: Xhanthoria perietina, Xhanthoria calcicola, Copper, biyosopsiyon Spirodela polyrrhiza,
PB 102 Depolamann Sar ve Kara Havu Suyunun Stabilitesine Etkisi Hakan BOZDOAN, zlem ERDORUL, Edip FT, Esin DERELOLU Kahramanmara St mam niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kahramanmara oerdogrul@ksu.edu.tr Kahramanmara yresine ait sar ve kara havularn preslenmesiyle elde edilen havu suyunun briksi 15 e ayarlanmtr. Briks ayarlamas eker ilavesi ve kaynatma ile yaplmtr. Pastrize edilen havu sular 25C ve 4Cde 70 gn sre ile depolanmtr. Antosiyan indeksi, esmerleme indeksi ve berraklk deerleri depolama boyunca spektrofotometrik olarak saptanarak ileme ve depolama koularnn stabilite zerine etkileri aratrlmtr. Anahtar Kelimeler : stabilite. PB 103 Baz Salvia Trlerinin Antioksidan Aktivitelerinin Aratrlmas Bekta TEPE1, Mnevver SKMEN2, H. Akn AKPULAT3, Atalay SKMEN4 1 Cumhuriyet niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Molekler Biyoloji ve Genetik Blm, 58140, Sivas 2 Karadeniz Teknik niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Kimya Blm, 61080, Trabzon 3 Cumhuriyet niversitesi, Eitim Fakltesi, Ortaretim Fen-Matematik Alanlar Blm, 58140, Sivas 4 Karadeniz Teknik niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 61080, Trabzon bektastepe@yahoo.com Bu almada, alt farkl Salvia trne ait (S. caespitosa, S. hypargeia, S. euphratica subsp. euphratica, S. sclarea, S. candidissima subsp. candidissima ve S. aethiopis) metanol ztlerinin antioksidan aktiviteleri aratrlmtr. Antioksidan aktivitelerin belirlenmesinde; DPPH ve betacarotene/linoleic yntemleri kullanlmtr. Metanol ztlerinin apolar alt fraksiyonlar herhangi bir aktivite gstermemitir. DPPH sisteminde en kuvvetli aktivite, ayn zamanda endemik bir tr olan S. euphratica subsp. euphratica tarafndan sergilenmitir (IC50 deeri= 20.70 mikrogram/miligram). kinci test sisteminde ise en yksek aktivite, S. hypargeia metanol ztnn 363 Havu suyu, depolama,
polar alt fraksiyonundan elde edilmitir (% 69.20). Sentetik antioksidan BHT'nin bu test sistemi ierisindeki aktivite potansiyeli ise % 96.0 olarak tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Salvia, Antioksidan aktivite, DPPH, Beta-carotene/linoleic acid PB 104 Gentiana scabra Buergeri Bitkisinde TIS Yntem Kullanarak Micro oaltm ve Deiik Oranlarda Sukrozun Biyomas zerindeki Etkileri lknur SUR1, Didem Sevim MENG1, Reinhard LIEBEREI2, idem ALEV ZEL1, Orhan ARSLAN1, Khalid Mahmood KHAWAR3 1 Gazi Universitesi, Biyoloji retmenlii Teknikokullar, Ankara 2 Hamburg University, Klein Flottbek 3 Ankara Unverstes, Zraat Fakultes, Tarla Btkler Bolumu, 06110,Dskap, Ankara ilknursur@gmail.com Bitki doku kltr almalarnn etkinliinin arttrlmas ve retim maliyetinin drlmesi konularnda son zamanlarda gelitirilen geici daldrma sistemlerinin kullanm giderek nem kazanmaktadr.Bu almada TIS de Gentiana scabra srgnleri deiik eker konsantrasyonlar kullanlarak hem TIS hem de ekerin bitki oaltm zerindeki gelimeleri incelenmitir.Bu aratrmada in vitro koullarda agar ieren kat besi ortamnda bulunan bitki materyalinden 20 tane srgn tayan koltuk alt meristemleri TIS kabnda 0.6 mg/l BAP ieren MS ve kesintisiz 15 g/l sakaroz, dier denemede de her iki haftada bir 2,5g/l den balanarak, 5 g/l; 7,5 g/l; 10 g/l ve en son 15 g/l ye kadar sukroz miktarlar ykseltilmistir. Bu denemede her aamadaki besi ortamndan eker analizi iin numuneler alnarak HPLC analizi yaplmtr.Bitki materyalinin kltre alnmasndan sekiz hafta sonra TIS kaplarndaki, bitkilerin biyomasn arl, srgn says, kklenme ve genel canllk durumu, kuru arlklar belirlenmitir. Deneme sonucunda en iyi srgn geliimi gelien eksplantlar zerinde biyomasn arl, srgn says, kklenme ve genel canllk durumu, kuru arlklar 0.6 mg/l BAP ieren MS ve 15 g/l eker ieren ortamda grlmtr. Anahtar Kelimeler: TIS, mikrooaltm, Gentiana scabra, doku kltr
PB 105 In vitro Ortamda Yetitirilen Hypericum scabroides Trnn imlenmesi ve Proliferasyonu zerine Farkl BAP konsantrasyonlarnn Etkisi Hilal SURMU, Hasan . ZEN Dicle niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, Diyarbakr hilalsur@dicle.edu.tr Teknolojik alandaki hzl gelimeler sayesinde yaamn her alannda olduu gibi salk alannda da ileri dzeyde aratrmalar yaplmaktadr. Bunlar arasnda, geleneksel tedavide yaygn olarak kullanlan ve tedavi zellii bulunan bitki trleri ile ilgili almalar arlk kazanmtr. Bu aratrmalar sonucu elde edilen bilgiler, tedavi zellii gsteren doal salk rnlerin yaygn olarak kullanlmasna olanak salamtr. rnein; Kuzey Amerikada eczanelerde satlan her be rnden birini bu tip bitkiler oluturmaktadr. Bu bitkiler arasnda yer alan Hypericum trleri de antik alardan beri halk hekimliinde kullanlmaktadr. Bu amala bizde Trkiyede geleneksel tedavide antispazmik, antiseptik ve sakinletirici olarak kullanlmakta olan ve tpta da geni bir kullanm alan bulunan hypericum cinsi bitkilerden Hypericum scabroides in bitki doku kltrnde yetitirilmesi ve farkl BAP konsantrasyonlarnn imlenme ve proliferasyonu zerine etkisi aratrdk. Anahtar Kelimeler: Hypericum mikropropagasyon, proliferasyon PB 106 Fasulye Bitkisinde (Phaseolus vulgars L.) Partikl Bombardman (biyolistik) Yntemiyle Gen Aktarmnn Optimizasyonu Mustafa EVRM, Mikail AKBULUT Erciyes niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, Kayseri akbulut@erciyes.edu.tr Bu almann temel amac fasulye bitkisinde (Phaseolus vulgaris) partikl bombardman metoduyla transformasyon ve rejenerasyon artlarnn optimize edilmesidir. Rejenerasyon artlarnn optimizasyonu bitkilerde genetik transformasyonun baars iin gereklidir. Bununla birlikte baklagillerin rejenerasyonu hala zordur ve zellikle dane baklagillerin inat olduu dnlmektedir. scabroides,
364
Rejenerasyona en yi cevap veren genotipi tespit etmek amacyla doku kltr almalarnda, 9 farkl Trk fasulye kltvar (Eskiehir-855, ahin90, Yunus 90, nceler, Aras, Akda, Gynk 98, Zlbiye ve Akman-98) kullanlmtr. Doku kltr almalarnda Standart MS-Gamborg ortam kullanlmtr. Kazein, glutamin ve STS-AgNO3n doku kltr ortamna eklenmesi rejenerasyon artlarn nemli derecede iyiletirmitir. eitli sitokininlerin farkl konsantrasyonlar (benzylaminopurine, thidiazuron, kinetin ve zeatin ribozid) ve onlarn eitli kombinasyonlar embriyonik ulardan oklu srgn uyarm iin kullanlmtr. Test edilen sitokininler arasnda 5 mg/L BAP , 0,5 mg/L TDZ, 1 mg/L Kinetin, 0,5 mg/L zeatin ribosid kombinasyonu oklu srgn uyarm iin (eksplant bana 12 srgn) en iyi bulunmutur. Partikl bombardman fasulyede imdiye kadar uygulanm gen aktarm metotlar arasnda yegane baar salam yntemdir. Trkiyede yaygn tarm yaplan fasulye kltvarlarnda transformasyon etkinliini optimize etmek amacyla farkl basnla at (30,35,40 bar), farkl negatif ember basnc (-720,760,800 mmHg), iki farkl mikroprojektil uu mesafesi (9 ve 12 cm), iki farkl transfeksiyon ve DNA sarc ajan (spermidine ve lipofektamin), iki farkl mikroprojektil (altn, tungsten) ve iki farkl DNA konsantrasyonu (1 ve 2 mg/ml) denenmitir. Akman kltvar rejenerasyona en iyi cevab verdiinden dolay transformasyon almalar boyunca kullanlmtr. Transformasyonun etkinlii geici GUS aktivitesine baklarak belirlenmitir. GUS ifadesinin odaklar her muamele iin 10 embriyoda saylmtr. Denemeler arasndaki nemlilik farklarn belirlemek iin ANOVA uygulanmtr. Anahtar Kelimeler: Fasulye, partikl bombardman, doku kltr, gen aktarm, GUS PB107 Nonpareil Badem (Amygdalus communis L. cv.)in in vitro Mikroalanmas idem IIKALAN1, Sreyya NAMLI1, Filiz AKBA1, Bekir Erol AK2 1 Dicle niversitesi Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, 21280, Diyarbakr 2 Harran niversitesi, Ziraat Fakltesi, Urfa ahrar@dicle.edu.tr Bu almada, Amygdalus communis L.cv. Nonpareil badem eidi iin in vitro mikroalanma teknii gelitirildi. Bu amala, yal badem aalarnn (30 yllk) apikal ve subapikal tomurcuklarndan, in vitro ortamda elde edilen apikal srgn ular mikroelik olarak kullanld.
Srgn ular, 30 g l-1 sukroz, 5.45 g l-1 agar (w/v), BA ve IBA in farkl kombinasyonlarnn bulunduu MS besi ortamnda oaltlarak ideal kltr ortam tespit edildi. almada, bademin olgun tohumlarndan in vitro ortamda imlendirilen 3 haftalk fideler ana olarak kullanld ve ana kltr iin ideal besi ortam belirlendi. Alamada, steril kabin ierisinde keskin bir bistri yardm ile anacn tepesi dz bir ekilde kesildi ve tam ortasndan dikey bir yark yapld. A kalemi olarak kullanlan mikroeliklerin ular (V) eklinde sivriltilerek, anata alan yarn iine dikkatli bir ekilde yerletirildi. Alanan eksplantlar, BA ve IBA in farkl kombinasyonlarnn bulunduu MS besi ortamnda kltre alnarak 25 2 C ve 12- h foto periyodun saland byme odasnda gelimeye brakld. Kltre alnan explantlarn byk ounluunda, yksek oranda a kaynamas ve yeni srgn oluumu elde edilerek sonular rapor edildi. Mikro al fideler kklendirilerek topraa baarl bir ekilde adaptasyonu saland. Anahtar Kelimeler: Amygdalus communis L.cv. Nonpareil, mikroalama, in vitro, PGR. PB108 Centaurea tomentella Hand.-Mazz. ve Centaurea albonitens Turrill (Asteraceae) taksonlar zerine sitogenetik bir alma Ahmet DURAN1, Esra MARTN1, Muhittin DN1, Bekir DOAN2, Yavuz BACI3 1 Seluk niversitesi, Eitim Fakltesi, Biyoloji Eitimi, 42090 Meram, Konya 2 Seluk niversitesi, Eitim Fakltesi, Fen Bilgisi Eitimi, 42090 Meram, Konya 3 Seluk niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 42079 Kampus, Konya ahmetduran22@yahoo.com Centaurea L. (Asteraceae) lkemizin en byk nc cinsi olup, 189 taksonla temsil edilmektedir. Bu cins zellikle Trkiyenin Akdeniz ve ran-Turan fitocorafik blgelerine lokalize olmutur. Bu almada Centaurea tomentella Hand.-Mazz. ve Centaurea albonitens Turrill taksonlar karyomorfolojik ynden incelenmitir. lkemiz iin endemik olan C. tomentella trnn materyalleri Kahramanmaratan toplanmtr. C. albonitens tr ise Van, zalp civarndan toplanm olup, ran ve Trkiyede doal olarak yetimektedir. Bu trlerin somatik metafaz kromozom saylar 2n = 18 olarak tespit edilmitir. Trlere ait temel kromozom says n = 9dur. C. tomentella ve C. albonitens taksonlarnn karyolojik karakterlerinde kayda 365
deer farkllklar gzlenmitir. C. tomentella trnde kromozom morfolojisi 9m olmasna karlk, C. albonitens trnde ise 7m + 2sm eklindedir. Toplam haploid kromozom uzunluklar ise C. albonitensde 14.79 m ve C. tomentellada 13.14 mdir. Trlere ait idiyogramlar ve detayl kromozom morfolojisi lmleri Karyotip Analiz Program (IAS) aracl ile yaplmtr. lave olarak trlerin doal habitatlarnda ekilmi fotoraflar da verilmitir. Anahtar Kelimeler : Centaurea, Compositae, karyotip, idiyogram, Trkiye PB109 NaCln Farkl Pamuk Tr Tohumlarnn Dk Scaklktaki imlenme Oranlarna Etkisi Yksel BLEK, skender TRYAK, Hatice OKKIZGIN, M. Said FDAN Kahramanmara St mam niversitesi, Ziraat Fakltesi, Tarla Bitkileri Blm, KAHRAMANMARA yuksel@ksu.edu.tr Bu aratrma, sodyum klorr (NaCl) (%3)n Gossypium hirsutum L. trne ait 16 ve Gossypium barbadense L. trne ait 3 olmak zere toplam 19 pamuk eidi tohumlarnn dk scaklkta imlenme performans zerine olan etkilerini belirlemek amacyla yaplmtr. Tesadf parselleri deneme desenine gre 4 tekerrrl olarak yrtlen almada her eide ait toplam 200 adet tohum scakl sabit (18 oC) olan iklim dolabnda imlenmeye alnmtr. Aratrmada saf su varlnda imlenmeye alnan tohumlar kontrol olarak kullanlmtr. NaCl uygulamas 93FF01, Carmen, Giza70, Paymaster-2379, Sahel-1 ve Tamcot Luxor eitlerinin imlenme oranlarnda nemli (P<0.01) artlara neden olurken 8106-2, Akabat-91, Aydn110 eitlerinin imlenme yzdelerinde dlere neden olmutur. alma sonular NSCH-777 eidinin imlenme yzdelerinin NaCl uygulamasndan etkilenmediini ortaya koymutur. Bu alma NaCln pamuk tohumlarnn dk scaklktaki imlenme oranlarna etkisinin eide bal olarak olumlu ya da olumsuz ynde deiebileceini, uygun pamuk eidi tohumlar kullanlmas durumunda NaCl uygulamasnn tohumlarn dk scaklktaki imlenme oranlarn artrmada etkili bir ekilde kullanlabileceini gstermitir.
Anahtar Kelimeler: Pamuk, G.hirsutum G.barbadense L., imlendirme, NaCl. PB 110
L.,
Centaurea depressa Bieb.nn Adventif Srgn Rejenerasyonu idem Alev ZEL1, Khalid Mahmood KHAWAR2, Asiye ULU1, Emine KIZILATE1, Orhan ARSLAN1 1 Gazi niversitesi, Gazi Eitim Fakltesi, Biyoloji Eitimi Anabilim Dal, Beevler, Ankara 2 Ankara niversitesi, Ziraat Fakltesi, Tarla Bitkileri Blm, Dkap, Ankara cigdemozel@gmail.com Trkiyede 207 taksonu bulunan Centaurea, dnyada 700 den fazla tr ile temsil edilmektedir. Centaurea depressa Bieb. tek yllk otsu ve geni yaylm gsteren deniz seviyesinden 2300 m yksee kadar yayl gsteren bir bitkidir. Ayrca Gney Bat ve Orta Asya, Gney Dou Balkanlar, Krmda da yayl gstermektedir. Gsterili mavi-mor iekler mays-temmuz aylarnda amaktadr. Bu tr mide ve barsak rahatszlklarnda tedavi edici olarak kullanlrken ayn zamanda kesme iek olarak kullanlmaktadr. Bu aratrmada da in vitroda imlendirilmi tohumlardan elde edilen yaprak ve yaprak sap eksplantlar alnarak 2 mg/l Kin (0-0,5-1 mg/l NAA), 4 mg/l Kin (0-0,5-1 mg/l NAA) ieren MS besin ortamnda adventif srgn rejenerasyonuna alnarak; srgn oluum yzdeleri, srgn says ve srgn uzunluuna baklmtr. Elde edilen srgnler MS besin ortamna aktarlm 8 hafta sonra kklenmeleri incelenmitir. Tm bitkicikler kklenme ortamnda tomurcuklanp iek amtr. Anahtar Kelimeler: Centaurea depressa, in vitro, adventif srgn rejenerasyonu, Kin, NAA
366
PB111 Urginea maritima (L.) Baker (ada soan)nn Bitki Doku Kltr Yolu le oaltm Khalid Mahmood KHAWAR1, idem Alev ZEL2, Funda ZDEMR3, Dilek CAM4, Mevlde Alev ATE3, Orhan ARSLAN2 1 Ankara niversitesi, Ziraat Fakltesi, Tarla Bitkileri Blm, 06110, Dkap, Ankara 2 Gazi Universitesi, Biyoloji Eitim ABD, Teknikokullar, Ankara 3 Orta Dogu Teknik niversitesi, FenEdebiyat Fakultesi, Biyoloji Blm, Ankara 4 Gazi niversitesi, Biyoloji Blm, Teknikokullar, Ankara Urginea maritima (Ada soan), zambakgil familyasna ait nemli bir tbbi bitkidir. Ada soan Gney ran ve Akdeniz lkelerinde deniz seviyesinden 1300 metreye kadar ykseklikte ve Trkiyede ise Akdeniz ikliminin hkim olduu; Adana, Antalya, Hatay, el, Mula illerinde yayl gstermektedir. Ada soan ok yllk, beyaz ve mor renkli yldz eklinde iekli zehirli otsu bir bitkidir. Geleneksel tpta kalp kuvvetlendirici, romatizma ve kulun tedavisinde, idrar sktrc, azotemiyi azaltc olarak kullanlmaktadr. Yurt dndaki kullanmlar iin ise, U. maritima, Tarm ve Ky leri Bakanlnn ihracat kotayla veya baka herhangi bir kaytla snrlandrlan iek soanlar arasnda olup yllk 2007de 10, 000 adet soann ihracatna izin verilmitir. Doal koullarda tohum verebilme aamasna gelmesi veya vegetatif oaltm iin belli soan apna ulamas 4-5 yl almaktadr. Bu nedenle, bitkinin korunmas ve dnya piyasasna kaliteli bitki sunulabilmesi iin doku kltr yntemleri ile yksek kaliteli soanlarn elde edilmesi gerekmektedir. Aratrmada yksek oranda bulaklk problemi ile karlalmtr. 60 dakika %100lk ticari amar suyu ile yaplan sterilizasyon ve 5er dakikalk 3 kez steril saf su ile yaplan durulamann ardndan, soanlar 2li pul yapraklar eklinde kesilerek 2 saat %1 PPMde bekletilmi ve %100 baar elde edilmitir. 0,04 mg/l TDZ - 0,100, 150,20 mg/l IBA ve IAA ile 0,25mg/l Kin - 0,10-0,15-0,20 mg/l IBA ve IAA ieren MS besin ortamnda soan rejenerasyonu salanmtr. Ortamlar arasnda soan aplar ve saylar karlatrldnda en iyi ortamlarn TDZ-IBA ieren MS besin ortamlar olduu tespit edilmitir. Bu ortamlarda kklenen soanlar sakslara alnarak seraya adapte edilmitir.
PB112 Indol Asetik Asit ve Kinetinin Aeonium haworthii Webb&Berthel Bitkisinin in vitro Klonal oaltm zerinde Etkileri Berna BA, Necip NALACI, Yusuf ZEYNALOV Gaziantep niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 27310, Gaziantep bas@gantep.edu.tr Aeonium haworthii bitkisi, Kanarya Adalar florasndan, Crassulaceae familyasna ait sukulent bir bitkidir. klimine gre, bahe veya salon ss bitkisi olarak kullanlmaktadr. Bitki, kendi yapraklarnn topraa katlmasyla geliebilmekte olmasna ramen, bitkinin nispeten pahal saylabilecek fiyatlarla reticiler tarafndan sata sunulmasndan dolay, yaptmz almamzda, ad geen bitkisinin sonbahar dnemindeki ana bitkilerden alnan yaprak rnekleri kullanlmtr. Laboratuvarmzda daha nce ilkbahar fizyolojisi dnemindeki ana bitkilerden elde edilen bitkilerden en iyi geliim sonular Kinetin ve IAA in bulunduu besi ortamlarndan elde edilmi olup, bu deneme de ise IAA ve Kinetinin kombinasyonlarnn ad geen bitki zerinde in vitro klonal oaltm olanaklar aratrlm ve bu hormonlarn yaprak formasyonu, kk boyu ve yaprak boyu zerine etkisi incelenmitir. Laboratuvarmzda daha nce ilkbahar fizyolojisi dnemindeki ana bitkilerden elde edilen bitkilerden en iyi geliim sonular 1 mg/l IAA + 10 mg/l Kinetin hormon ieren ortamda elde edilmitir. Sonbahar fizyolojisi dnemindeki ana bitkilerden ise en iyi sonularn elde edildii 1 mg/l IAA + 1 mg/l Kinetin hormon ieren kltr ortamnda kullanlan bitkiler yeni srgn oluturmak iin ilkbahar fizyolojisine gre daha az eksojen sitokinin ihtiyac duymutur. Ebeveyn bitkiden eksplantn almnn, bitkinin fizyolojik olarak aktif olduu ilkbahar ve yaz aylarnda yaplmas; bitkinin endojen hormon konsantrasyonunun gz nnde bulundurularak yksek hormon kombinasyonlarndan kanlmas; mmkn olabilirse gen doku ve organlarn eksplant olarak kullanlmas sonularn farkl olmasnn nedeni olabilir. Anahtar Kelimeler: Aeonium haworthii, doku kltr, klonal oaltm, hormon
367
PB113 ayr kraliesi (Filipendula ulmaria L.) bitkisinin Antibakteriyal ve Anti-tmr Aktivitesi Arzu BRNC YILDIRIM, Arzu UCAR TURKER Abant zzet Baysal niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Bolu uazr@hotmail.com Filipendula ulmaria L. (ayr kraliesi), gut ve romatizma gibi birok iltihapl hastaln tedavisinde ve ate drc olarak geleneksel tpta kullanlan tbbi bir bitkidir. Bitkinin ieriinde bulunan salisilatlar inflammasyonu azaltan ve arlar dindiren aspirin benzeri maddelerdir. Yksek dozdaki aspirin gastrik lsere sebep olmasna ramen bu bitkinin kullanm mide rahatszlklarna sebep olmamaktadr. Bu almada, hem doadan toplanan hem de in vitro artlarda yetitirilen F. ulmaria bitkisinin su, ethanol, etilasetat ve hekzan ile hazrlanan ztlerinin anti-bakteriyal ve anti-tmr aktivitesi aratrlmtr. Antimikrobiyal aktivite deneyleri iin disk-difzyon metodu kullanlm ve 10 farkl bakteri suundan (Escherichia coli, Enterobacter cloacae, Klebsiella pneumoniae, Proteus vulgaris, Pseudomonas aeruginosa, Salmonella typhimurium, Streptococcus pyogenes, Serratia marcescens, Staphylococcus epidermidis ve Staphylococcus aureus) yararlanlmtr. Srasyla, Field Water (FW), Field Etanol (FE) ve Field Hekzan (FH) bakterilere kar en gl antimikrobiyal aktivite gstermitir. Antitmr aktivite deneyi iin, Agrobacterium tumafaciens kullanlarak Patates Disk Yntemi ile anti-tmr aktiviteleri belirlenmitir. ztlerin anti-tmr aktiviteleri inhibisyon yzdeleri hesaplanarak belirlenmitir. Bu sonulara gre, doadan toplanan F. ulmaria bitkisinin daha kuvvetli anti-tmr aktiviteye sahip olduu ve en iyi sonucu etanol ile hazrlanan ztn (%98,9 tmr inhibisyonu) verdii tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: F. ulmaria, antibakteriyal, antitmr
PB114 Beyaz Nilfer (Nymphaea alba L.) ve Sar Nilfer (Nuphar lutea L.) Bitkilerinin Antitmr ve Anti-bakteriyal Aktiviteleri Fatma PEHLVAN KARAKA, Arzu BRNC YILDIRIM, Hilal KYLOLU, Arzu UAR TRKER Abant zzet Baysal niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Bolu pehlivan_f@ibu.edu.tr Nuphar lutea (L.) Sm. (sar nilfer) ve Nymphaea alba (L.) (beyaz nilfer) bitkileri Nymphaeaceae (nilfergiller) familyasna ait olup, ok yllk ve srnc sucul otsu bitkidirler. Kuzey Amerika, Avrupa ve Asyann bat ve orta ksmlarnda genelikle yava akan rmak kenarlar, gl, glet ve bataklklarda yetimektedirler. Halk arasnda uyuyamama ve cinsel arzular frenleyici olarak kullanlmakta, kalbi kuvvetlendirici, arlar dindirici ve sinirleri yattrc etkileri olduu bilinmektedir. Bu almada, Nuphar lutea ve Nymphaea alba bitkilerinden elde edilen su, etanol ve metanol ile hazrlanan ztlerinin anti-tmr ve antimikrobiyal aktiviteleri tespit edilmitir. Antitmr aktiviteleri, Agrobacterium tumafaciens kullanlarak Patates Disk Yntemi ile belirlenmitir. Anti-mikrobiyal aktivitenin deerlendirilmesi iin disk difuzyon teknii (Kirby-Bauer metodu) 10 farkl bakteriye (Streptococcus pyogenes, Staphylococcus aureus, Staphylococcus epidermidis, Escheria coli, Pseudomonas aeruginosa, Salmonella typhimurium, Serratia marcescens, Proteus vulgaris, Enterobacter cloacea, Klebsiella pneumoniae) kar uygulanmtr. N. lutea ve N. alba ztlerinin, Streptococcus pyogenes, Staphylococcus aureus, Staphylococcus epidermidis ve Enterobacter cloacea bakterilerine kar anti-mikrobiyal aktivite gsterdii, en iyi sonucu etanol ile hazrlanan ztlerin verdii grlmtr. ztlerin anti-tmr aktiviteleri tmr inhibisyon yzdeleri hesaplanarak belirlenmitir. Her iki bitkininde kuvvetli antitmr aktivite gsterdii, N.alba bitkisinden hazrlanan su, etanol ve metanol ztlerinin srasyla % 89, %100 ve %100, N.lutea bitkisinden hazrlanan su, etanol ve metanol ztlerinin de srasyla % 82, %100 ve %99 tmr inhibisyon yzdesi gsterdii hesaplanmtr. Anahtar Kelimeler: Nymphaea alba, Nuphar lutea, antimikrobiyal, antitmr
368
PB115 Endoslfan le Muamele Edilen Nohut (Cicer arietinum) Bitkisi Kk Ularnda Gzlenen Sitotoksik ve Mutajenik Etkiler Elif VATAN, Ozlem AKSOY Kocaeli niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, zmit, Kocaeli vtnelf@gmail.com Bu almada, nohut (Cicer arietinum) tarlalarnda verimi arttrmak iin kullanlan bir insektisid olan endoslfann farkl konsantrasyonlarnn, nohutun kk ularnda meydana getirdii sitotoksik ve mutajenik etkileri incelendi. Bu amala, tohumlarn imlenme oranlar, mitotik index ve kk ularndaki mitotik blnme anormallikleri deerlendirildi. Deneylerde endoslfann farkl konsantrasyonlarda (2mM, 4mM, 8mM, 16mM, 24mM) hazrlananan zeltileri kullanld. lk hafta yaplan lmlerde deney grubunda imlenme oranlarnn, kontrol grubuna gre daha yksek olduu gzlenirken ikinci ve nc haftalarda kk geliiminin kontrol grubunda daha yksek olduu gzlendi. Ayrca endoslfann farkl konsantrasyonlarnda bekletilen tohumlarda c-mitoz ve kpr oluumu gibi mitotik anormalliklerin konsantrasyon arttka artt grld. Sonu olarak, endoslfann nohut bitkisinde tohum imlenmesi zerine sitotoksik ve mutajenik etkisi olduu saptand. Anahtar Kelimeler: Cicer arietinum, endoslfan, sitotoksik etki, mutajenik etki, insektisid PB 116 Manyetik Alandan Geirilen Suyun Buday (Triticum aestivum L.) Tohumlar zerine Etkisi Sevil YALIN, Selim LEKDEMR anakkale Onsekiz Mart niversitesi, Eitim Fakltesi, lkretim Blm, Fen Bilgisi Ana Bilim Dal, anakkale sevgo34@hotmail.com Tahl bitkileri, insanolunun beslenmesinde byk bir neme sahiptir. Ayn zamanda bir lkede tahl bitkileri salkl nesillerin gelimesinin yan sra, yllk rekolte, ithalat-ihracat oranlar ile ekonomik ynden nem tamaktadr. Tarmda ama; birim alanda daha fazla rn almak, dolaysyla lkenin yiyecek an kapatmak, iftinin daha fazla kazanmasn salamaktr. Bitkisel retimi artrmann baz esaslar vardr. Bunlar genel olarak; tarma elverili arazilerin korunmas, farkl blgeler iin verimli eitlerin gelitirilmesi, tarm alanlarnn
geniletilmesi ve bitki yetitirme metotlarnn gelitirilmesidir. Tarmda genetik deeri ve verimi yksek ticari varyetelerin gelitirilmesi ve slah edilmesi nemli bir yer tutmaktadr. Bitki slah almalarnda ama eitli teknikleri kullanarak farkl bitki trlerinde geni bir varyasyon yaratmak ve bu varyasyon iinde slahnn amacna uygun olan semektir. Son yllarda birok aratrmac, yksek kaliteli retim materyali oluturmak ve eitlerin yetersiz ynlerini gelitirmek amacyla Manyetik Alan (MA) uygulamasna bavurmaktadr. Bu almada, manyetik alann buday tohumlar zerine etkilerini saptamak amacyla Gnen buday eidine ait tohumlar kullanlmtr. Tohumlar ekildikten sonra sresi ve iddeti farkl MAdan geirilen su ile sulanmtr. Kontrol ve farkl MAdan geirilen su ile sulanan tohumlar, optimum koullarda iklim odasnda yetitirilmi, imlenme oranlar, fide ykseklikleri, ya ve kuru arlklar saptanmtr. PB117 Domates (Lycopersicon Iyopersicum L.) Tohumlarna Uygulanan Kurun (Pb) Ar Metalinin imlenmeye Etkileri Zeynep KILI, E.Smer ARAS Ankara niversitesi Biyoloji Anabilim Dal Tandoan, Ankara zeynepkilic11@hotmail.com Hzl ehirleme, endstrileme, gbreleme ve pestisit, toprak,su ve havada ar metal kirliliine neden olmaktadr. Bu ar metallerin birikimindeki art ekosistemde dengesizlie neden olmakta ve habitatn canl geliimi boyunca birikmektedir. Essensiyal olsun veya olmasn ar metallerin yksek konsantrasyonlar mikroorganizmalar,bitkiler,hayvanlar ve insanlar ieren canllar alemi iin toksik etkilere neden olmaktadr. Bu almada amacmz kurun (Pb) ar metalinin domates (Lycopersicon lyopersicum L.) tohum imlenmesine fenotipik ve genetik etkisinin incelenmesidir.Bu amala domates tohumlar iki buuk hafta boyunca 40-160 mg/L konsantrasyonlar arasnda kurun ieren zeltilerde imlendirilmeye braklmtr.Ayn zaman da kontrol olarak da distile suda imlendirme yaplmtr.Kurun konsantrasyonun artmasyla orantl olarak tohum geliiminde belirgin bir azalma gzlenmitir.Daha sonra gelien tohum kklerinden rnekler alnp DNA izolasyonu yaplarak genetik farkllklar RAPD-PCR (Random Amplified Polymorphic DNA-Polymerase Chain Reaction) yntemiyle belirlenmeye allmaktadr. 369
PB119 Anahtar Kelimeler: Domates,ar metal,DNA polimorfizmi PB 118 Patlcan (Solanum melongena) Tohumlarnda Ar Metal Stresine Kar Olas Deiiklerin Belirlenmesi Didem AKSOY, E.Smer ARAS Ankara niversitesi, Biyoloji Anabilim Dal, Tandoan, Ankara aksoy.didem@hotmail.com Bitkide metabolizmay etkileyen veya engelleyen, uygun olmayan herhangi bir durum ya da madde stres olarak kabul edilir. Ar metallerin evrede yaygn bir ekilde birikmesi bitki iin stres ortam yaratmaktadr. Bu stres sonucunda, ar metaller bitkide beslenme, fotosentez, enzim ile ilikili metabolizmalar ve nkleik asit biyosentezi gibi byme ve gelime ilemlerinde deiikliklere neden olarak bitki geliimini engellemektedir. Endstriyel faaliyetler, kentsel atklar, madencilik, tarmda kullanlan gbre ve pestisidler, motorlu tatlarn eksoz gazlar, volkanik faaliyetler, ar metallerin doada birikmesine neden olan kaynaklardan bazlardr. Bakr (Cu) ve inko (Zn) gibi baz elementler belirli konsantrasyonlarda, bitki geliimi iin mutlak gereken mikroelementlerdir. Fakat bu elementlerin fazla miktarda birikmesi bitkide ar metal stresine sebep olmabilmektedir. Bu almada evresel bakr (Cu) kontaminasyonunun patlcan (Solanum melongena) tohum imlenmesine ve genetik yapsna etkisinin incelenmesi hedeflenmitir. Bu amala patlcan tohumlar 21 gn boyunca, ierisinde 30240 mg/L aralnda bakr (Cu) ieren zeltilere maruz braklm ve bakr etkisi makroskobik ve molekler yaklamlar ile izlenmitir. almamzda, bakrn yksek konsantrasyonlarda (120240 mg/L) bitki geliimini engelledii grlmtr. Molekler farkllklarn belirlenmesi iin RAPD-PCR (Random Amplified Polymorphic DNA-Polymerase Chain Reaction) yntemi uygulanmaktadr. Anahtar Kelimeler: Patlcan, ar metal, DNA polimorfizmi Ekmeklik Buday (Triticum aestivum L.) eitlerinde Sar Pas Hastal ile Mcadelede EST-SSR ve ISSR Markrler ile Dayankl Genotiplerin Belirlenmesi Seval ERCAN2, Yldz AYDIN2, Ayen YUMURTACI1, Funda ENTRK AKFIRAT3, Semra HASANEB1, Fahriye ERTURUL1, Ltf ETN4, Seval ALBUSTAN4, Zafer MERT4, Kadir AKAN4, Fazl DNCEL4, Necmettin BOLAT5, Sava BELEN5, Mustafa AKMAK5, zcan YORGANCILAR5, Ergun ZDEMR5, Ahu ALTINKUT UNCUOLU1 1 TBTAK, Marmara Aratrma Merkezi, Gen Mhendislii ve Biyoteknoloji Enstits, PK: 21, 41470, Gebze, Kocaeli 2 Marmara niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 34722, Kadky, stanbul 3 Gebze Yksek Teknoloji Enstits, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Muallimky Kamps, Gebze, Kocaeli 4 stanbul niversitesi, Fen Fakltesi, Molekler Biyoloji ve Genetik Blm, 34134, Vezneciler, stanbul 5 Tarla Bitkileri Merkez Aratrma Enstits, Eskiehir yolu,10. Km, PK: 226, Lodumlu, Ankara 6 Anadolu Tarmsal Aratrma Enstits, PK: 17, 26001, Eskiehir sewalerc@gmail.com Bu almada, lkemizde ve dnyada nemli biyotik stres etmenlerinden biri olan ve yurdumuzda buday tarmnda baz alanlarda nemli derecede rn kayplarna neden olan sar pas (Puccinia striiformis f.sp. tritici) hastal asndan dayankllk kaynaklarnn yurdumuz kkenli eitlerde farkl molekler markrler ile taranmas amalanmaktadr. Bitki materyali olarak, dayankl (PI178383 ve zgi01) ve duyarl (Harmankaya99 ve ES14) 4 adet klk ekmeklik buday (Triticum aestivum L.) genotipi kullanlmtr. Bu eitler PI178383 x Harmankaya99 ve zgi01 x ES14 kombinasyonlarnda aprazlanarak F2 populasyonlar elde edilmitir. Elde edilen F2 populasyonlar (yaklak 500 adet) sar pas rklar ile inokle edilerek inoklasyon sonras yaplan pas okumalar sonucunda hassas ve dayankl genotipler belirlenmitir. Dayankl ve hassas genotiplerin F2 bireylerine ait DNAlar kendi aralarnda eit oranda kartrlarak dayankl ve hassas F2 DNA karmlar (bulk) (her kombinasyon iin 30 birey) hazrland. Bu karmlar ve analara ait genomik DNAlar Bulk Segregasyon yntemiyle molekler markr analizlerinde kullanlmtr. 370
Molekler markrlerin kullanm hem kalitatif hem de kantitatif zellik gsteren hastalk dayankll hakknda bilgi vermekte ve dayankl eitlerin slah programlarnda kullanlmasn salamaktadr. Bu almada, sar pas dayankll ile ilikili genom blgelerinin taranmas iin Polimeraz Zincir Reaksiyonuna (PCR) dayal 78 adet EST-SSR (Expressed Sequence Tags derived Simple Sequence Repeats) primer ifti kullanlmtr. Ayrca, ISSR (Inter Simple Sequence Repeat) markrleri ile de analizler devam etmektedir. Bu alma sonucunda elde edilen veriler, fenotipik gzlem zorluklarnn alarak bu hastala kar dayankl ve hassas buday eitlerinin ksa srede ve etkin bir ekilde seilmelerine katk salayacaktr. Anahtar Kelimeler: Triticum aestivum L., Puccinia striiformis f.sp.tritici, sar pas, EST-SSR, ISSR PB120 Dianthus ingoldbyi Turrillde ekirdek DNA Miktarnn Flow Sitometri Yntemiyle Belirlenmesi iler MER, Necmettin GLER Trakya niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Edirne cilermeric@trakya.edu.tr Flow sitometri yntemi yaklak elli yldr bitkilerde ekirdek DNA miktarnn belirlenmesi iin kullanlmaktadr. Bu almada endemik Dianthus ingoldbyi Turrill bitkisinin ekirdek DNA miktar flow sitometri yntemiyle belirlendi. Materyal olarak salkl yaprak dokusu kullanld. D. ingoldbyi e ve internal standart olarak kullanlan Hordeum vulgare ye ait yaprak paralar MgSO4 tamponu iinde kesilerek ekirdekler karld. Sspansiyon naylon szge ile szlerek santrifj edildi. kelti zerine RNaz ve Propidium iodide eklenmi tampon ilave edilerek 37C de 20 dakika bekletildi. Boyanan ekirdekler EPICS XL (Beckmann Coulter) model flow sitometri cihaz ile analiz edildi. Analizler on farkl bitkiden tekrarl olarak yapld. D. ingoldbyi nin 2C ekirdek DNA miktar 2.48 pg ( 0.03) olarak hesapland. Bitkilerde ekirdek DNA miktarlarnn bilinmesi, molekler biyoloji, bitki sistematii ve ekolojisini de iine alan pek ok disiplin iin olduka nemlidir. Bununla birlikte corafik koullar, bitki yaam formlar ve ekipman maliyeti nedeniyle angiospermlerin ancak % 1.4 nn ekirdek DNA miktar bilinmektedir. Bu alma ile endemik bir tr olan D. ingoldbyi nin 2C ekirdek DNA miktar hesaplanarak, angiosperm ekirdek DNA miktar bilgilerine katk saland.
Anahtar Kelimeler: ekirdek, DNA miktar, Dianthus ingoldbyi, endemik, flow sitometri PB121 Albizzia julibrissin Durazz Bitkisinin Tohumlarnn in vitroda imlendirilmesi Berna BA, Tark YONUCUOLU, Yusuf ZEYNALOV Gaziantep niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 27310 Gaziantep bas@gantep.edu.tr Albizzia julibrissin bitkisi, anavatan in olup, Asya, Afrika ve Avustralyada doal olarak yetimektedir. Amerikada ve Avrupada 18. yzyldan itibaren ornamental bitki olarak kulture alnmaya balamtr. Hzl gelien ve kn yapraklarn dken bitkinin dalarnn mimari bir tarzda gelimesi gze arpmakta olup, tropikal ve subtropical blgelerde yaklak 150 kadar varyetesi bulunmaktadr. Genellikle park ve bahelerde glge bitkisi olarak kullanlmaktadr. Ayrca bitkinin ieklerinin ay olarak kullanlmas akut ve kronik depresyon hastalnda kayda deer tedavi edici bir etkisinin olduu rapor edilmitir. Tohumlarnn sert kabuklu olmas nedeniyle doal koullarda imlenmesi olduka uzun srmektedir. Hzl bir tohum imlenmesi iin slfirik asit uygulamas, scak su uygulamas gibi yntemlerden birinin uygulanmas yararl olmaktadr. almamzda bitkinin tohumlarnn kaynam suda bekletilerek bazal MS ortamnn drt farkl kombinasyonunu ieren ortam zerinde kulture alnarak imlenme sresi takip edilmitir. Kullanlan kombinasyonlar MS ; MS + % 1 sukroz ; MS + % 1 sukroz + 1 mg/ml GA3 ; MS + 1 mg/ ml GA3den ibarettir. Ayrca kontrol grubu da yukardaki ayn kombinasyonu ieren bazal MS ortamnda culture alnm olup kaynam su muamelesi uygulanmamtr. Kaynam su uygulamas yaplan tohumlarda ekimden 8 gn sonra her muamele iin kullanlan yaklak 10 adet tohumun yarsnn kotiledon yapraklar km olup dier yarsnn ise radikullar gelimitir. Kontrol grubunda ise ilk gelime yaklak 15- 20 gn sonra tohumlarda hafif ime eklinde kendini gstermi olup, yaklaik bir aylk bir gelime periyodundan sonra kotiledon yapraklar ortaya kmtr. Elde edilen bitkilerin srgnleri disseksiyon yaplarak farkl hormone ieren bazal MS ortamlarnda alt culture alnarak gelimeler takip edilmektedir. Anahtar Kelimeler: Albizzia julibrissin, doku kltr, in vitro imlendirme, tohum
371
PB122 Kk Lezyon Nematodlar (Pratylenchus spp.)nn Buday eitlerinde Populasyon Geliimi Mehmet Ali ST1, Zbeyir DEVRAN2, Tuncay TAN1, Osman MEK1, Arif ANLI3 1 Sleyman Demirel niversitesi, Ziraat Fakltesi, Bitki Koruma Blm, Isparta 2 Bat Akdeniz Tarmsal Aratrma Enstits, Antalya 3 Sleyman Demirel niversitesi, Ziraat Fakltesi, Tarla Bitkileri Blm, Isparta masogut@ziraat.sdu.edu.tr Isparta Blgesinde yetitiricilii yaplan 13 buday eidi (Bayraktar, 1252, kizce, Mirzabey, Gn 91, Kzltan, Demir, Kmbet, Yldz, Yelken, Sultan, zgi ve Bezostaja) zerinde endoparazit olarak beslenen lezyon nematodlarnn (Pratylenchus spp.) populasyon gelimeleri ve reme oranlar vejetasyon sresince aratrlmtr. Buday eitlerinin bulunduu deneme parsellerinden toprak ve kk rnekleri alnarak Gelitirilmi Baermann Huni yntemi ile analiz edilmi ve kk lezyon nematodlar younluklar belirlenmitir. Denemeye alnan buday eitlerinde kk lezyon nematodu younluklar tm rnekleme dnemlerinde ekonomik dzeyde zarar yapacak younlukta bulunmutur. Alnan toprak rneklerinde yetitirme dnemi sonuna kadar kk lezyon nematodlar dk younluklarda tespit edilmitir. Vejetasyon dnemi sonunda bitki kklerinin kurumasyla birlikte toprakta kk lezyon nematodu populasyonlarnda nemli artlar grlmtr. Buday eitlerinin kklerinde vejetasyon sresince nematod populasyonlarnn 3 kez tepe noktasna ulat belirlenmitir. reme oranlar incelendiinde ise tm buday eitlerinde Pratylenchus spp.nin reyip gelitikleri tespit edilmitir. Kk lezyon nematodlarnn en yksek reme oran; Bezostaja, kizce ve Yldz buday eitlerinde (Ro>3.5), en dk reme oranlar ise Mirzabey, Gn 91, Bayraktar, Kzltan, Yelken, Sultan ve zgide (1>Ro<3.5) bulunmutur. Isparta ilinde yetitiricilii yaplan buday eitlerinin kk lezyon nematodlarna kar dayankl olmadklar grlmtr. Denemeye alnan tm eitlerde kk lezyon nematodlarnn reyip gelitikleri ve populasyon oluturduklar belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: Buday, nematodlar, Pratylenchus spp kk lezyon
PB123 Dou Akdeniz Blgesinde Yayl Gsteren Onosma L. (Boraginaceae) Trlerinin Palinolojik zelliklerinin Nmerik Taksonomisi Rza BNZET, Nermin ORCAN Mersin niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, iftlikky Kampusu, Mersin rbinzet@mersin.edu.tr Bu almada, Dou Akdeniz Blgesinde yayl gsteren Onosma L. (Boraginaceae) trlerinin palinolojik zelliklerinin Nmerik Taksonomisi incelenmitir. Taksonlarn palinolojik zelliklerini belirlemek amacyla Wodehouse ve Asetoliz (Erdtman) yntemleri kullanlmtr. Wodehouse yntemine gre 14, Asetoliz (Erdtman) yntemine gre 13 palinolojik karakter belirlenmitir. Bu karakterler yardmyla veri matriksleri elde edilmi ve NTSYS paket program kullanlarak nmerik analizleri yaplmtr. Asetoliz (Erdtman) yntemi kullanlarak elde edilmi olan palinolojik karakterlerin Yzde Benzerlik Analizi (Percent Similarity)ne gre; en yksek benzerlik % 98 ile O. rascheyanum ve O. caerulescens; Wodehouse yntemine gre en yksek benzerlik yaklak % 90 ile O. rascheyanum ve O. inexspectatum arasnda grlmtr. Her iki ynteme gre elde edilmi olan palinolojik karakterlerin Yzde Benzerlik Analizi (Percent Similarity) ne gre; en yksek benzerlik ise O. rascheyanum ile O. inexspectatum taksonlar arasndadr ve bu benzerlik yaklak % 98 civarndadr. Anahtar Kelimeler: taksonomi, palinoloji PB124 Tbbi ve Aromatik Bitkilerde Verim ve Kalite zerine Mikoriza (Mycorrhiza)larn Etkisi Kadir AKAN, Reyhan BAHTYARCA BADAT Tarla Bitkileri Merkez Aratrma Enstits, ehit Cem Ersever Cad. No:11 Yenimahalle/Ankara kadir_akan@hotmail.com Mikorizal funguslar; bitkilerce topraktan absorbsiyonu yava olan bata fosfor (P) olmak zere azot (N), potasyum (K), inko (Zn), bakr (Cu), magnezyum (Mn), demir (Fe) ve kalsiyum (Ca) un almnda nemli rol oynamaktadrlar. Mikorizal funguslarla enfekteli kklerin topraktan besin maddesi sentezinin dier kklere oranla 3 kat daha fazla olabilecei ve bu iliki sayesinde znmeyen toprak mineralleriyle, baz elementlerin asimilasyonlarnn mmkn 372 Onosma, Nmerik
olabilecei bildirilmektedir. Baz mikorizal funguslarn konukularna oksin, sitokinin, giberellin ve eitli vitaminler gibi bymeyi dzenleyicileri de saladklar tespit edilmitir. Tbbi ve Aromatik bitkilerin gerek farkl sanayi dallarndaki kullanmlar, gerekse de biyolojik eitliliin korunmasndaki nemleri her geen gn artmaktadr. Yaplan aratrmalar mikorizalarn, belirli tbbi ve aromatik bitkilerde biyolojik ktleyi artrarak verimi ykselttiini gstermitir. Buna ilaveten yapraklar zerindeki uucu ya kesecikleri says ile uucu ya oran ve etken maddede artlar da kaydedilmitir. Anahtar Kelimeler: Mikoriza (Mycorrhiza), tbbi ve aromatik bitkiler, biyolojik ktle, uucu ya oran ve bileen konsantrasyonu, etken madde PB125 Trkiyede Yetien Baz Anthemis L. Trleri Arasndaki Taksonomik likilerin RAPD-PCR Yntemi le Aratrlmas Ufuk ZBEK1, Ltfiye Yasemin KO2, Ayten ELEB3, Leyla AIK1, Mecit VURAL1 1 Gazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 06500, Teknikokullar, Ankara 2 Ankara niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Tandoan, Ankara 3 Krkkale niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Krkkale ufukozbek@gazi.edu.tr Dnya'da 500 civarnda tr bulunan Anthemis L. cinsi olduka kark bir cinstir. lkemizde 82 takson ile temsil edilmektedir. Bu taksonlarn 35i endemiktir. Anthemis L. cinsi Avrupa'da da geni bir yayla sahip ve 79 taksona sahiptir. Floramzda kaytl Anthemis L. cinsi trlerinin ayrm anahtar olduka karmaktr. Bu almada, Trkiyede yayl gsteren Anthemis L. cinsine ait baz taksonlar Trkiyenin eitli blgelerinden toplanm, tehisleri yaplm ve DNAlar izole edilerek RAPD-PZR yntemi uygulanmtr. 30 primer ile oaltlan fragmentler jel elektroforezde yrtlmtr. UV-de resimleri ekilmitir. RAPD profilleri karlatrlarak data matriks oluturulmu ve genetik uzaklklar JAccards coefficient e gre hesaplanarak kmeleme analizi yaplmtr. Anahtar Kelimeler: Elektroforez Anthemis, RAPD-PCR,
PB 126 Edirne Trakya niversitesi Herbaryumu (EDTU) Prof. Dr. Baki Kasaplgil zel Koleksiyonu Nesibe BAAK, Necmettin GLER Trakya niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 22030, Edirne nbasak@trakya.edu.tr Uluslararas alanda da tannan ve yksek bitki sistematii konusunda uzman olan, 1956dan 1992 ylna kadar Kaliforniya, Oakland, Mills Kolej, Biyoloji Blmnde profesr olarak grev yapan Prof. Dr. Baki Kasaplgil, Dnyann deiik blgelerinden toplad materyallerden oluan zel koleksiyonunun bir ksmn Trakya niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blmne hibe etmitir. Koleksiyonun EDTU Herbaryumunda muhafaza edilen ksm herbaryum materyali, eitli bitkisel materyaller, alt cinslere ait odun numuneleri, mze materyalleri, anatomi ve embriyoloji preparatlar ile kitap ve dergilerden olumaktadr. Bu makale ile bu gzide koleksiyonun tantlmas amalanmaktadr. Anahtar Kelimeler: Prof. Dr. Baki Kasaplgil, koleksiyon, EDTU PB127 Propolisten Baz Etken Bileenlerinin zolasyonu mr GENAY, Kadriye SORKUN Hacettepe niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm,06800, Beytepe, Ankara gencay@hacettepe.edu.tr Propolis bal arlarnn; bitkilerden toplad, balmumu ile kartrd ve larva gzlerine yumurta braklmadan nce cilalamada ve kovan ii aklklarn kapatlmasnda kullandklar yapkan, koyu renkli bir maddedir. ok karmak olan propolisin kimyasal ierii, topland blgenin ekosistem zellii, bitki trleri gibi faktrlere bal olarak deiiklik gstermektedir. Uzun zaman nce kefedilen propolis, tedavi edici zellii nedeniyle doal bir antibiyotik olarak eski alardan beri kullanlmaktadr. Bununla birlikte propolis; anti-bakteriyel, anti-viral, anti-imflamatr, anti-tmr, antioksidan, antimikotik, anti-fungal ve lokal anestezik etkiler gibi zelliklere de sahiptir. Propolise bu zellikleri kazandran neden, kimyasal ieriindeki etken maddelerdir ki; en nemlileri flavanoidler ve karboksilik asitlerdir. Propolisin sahip olduu tm bu zelliklerden dolay etken maddelerin izolasyonuna ynelik almalarn bir 373
an nce yaplmas ve elde edilen izolatlarn biyolojik aktivitelerinin incelenmesi byk nem tekil etmektedir. Bu almada, propolisin kimyasal zellikleri, izolasyon teknikleri ve izolatlarn biyolojik, farmakolojik ve medikal zellikleri hakknda bilgiler verilmesi, neminin vurgulanp tartlmas amalanmtr. Anahtar Kelimeler: karboksilik asit, propolis PB128 Yaprak ve Toprak Analizlerine Dayanlarak Akdeniz Blgesinde Turungillerin Geliiminin ncelenmesi Kazm AYHAN1, Sercan POLAT1, Nilfer ITKI2, Funda LHAN2 1 Esertepe Mahallesi, ehit Mustafa Erciyes Caddesi, 13. Sokak, No:1/7, Keiren, Ankara 2 Gazi Kz renci Yurdu Beevler, Ankara meryem_altin_selvi@hotmail.com Dou Akdeniz Blgesinde, Silifke, Erdemli, el, Tarsus ve Adana yrelerinde bulunan turungil bahelerinin beslenme dzeyleri ve sorunlarn belirlemek amacyla yaplan bu alma sonunda; zerinde turungil yetitirilen topraklarn genellikle tnl, killi-tnl bnyede, orta alkali, yksek veya ok yksek kireli, tuzluluk sorunu olmayan, organik madde ve azot kapsamlar dk, alnabilir fosfor kapsamlar deien dzeylerde, potasyum, sodyum, kalsiyum ve magnezyum kapsamlar yeterli, olarak belirlenmitir. Yapraklarn ise azot, potasyum, sodyum, kalsiyum, magnezyum ve bakr kapsamlarnn yeterli veya yksek, fosfor kapsamlar deien dzeylerde, demir, inko ve mangan kapsamlarnn yetersiz olduu saptanmtr. Ayrca deien miktarlarda mineral ve organik gbrelere gereksinimi olan bu bahelerde yeterli miktarlarda ve yntemine uygun bir ekilde gbreleme yaplmad grlmtr. Tm bunlara gre, blgedeki turungil bahelerinin ounlukla bnye ve tuzluluk ynyle uygun, pH ve kire ynyle uygun zellik tamad, bu nedenle de demir, inko ve mangan eksiklikleri ortaya kt saptanm, bahelerde, organik madde miktarn artrc nlemlerin alnmas, asit kkl mineral gbrelerle demir, inko ve mangan eksikliklerine kar yapraktan mikroelement uygulamalar nerilmitir Anahtar Kelimeler: Turungiller, makro ve mikro element Flavanoid, izolasyon,
PB129 Trkiyede Yaylm Gsteren Betula pendula Roth, Corylus avellana L. ve Alnus glutinosa (L.) Gaertner Trlerinin Polen Protein Profillerinin Karlatrlmas enol ALAN1, Talip ETER2, zlem YILDIRIM2, N. Mnevver PINAR2 1 Zonguldak Karaelmas niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 67100 ncivez, Zonguldak Ankara niversitesi Fen Fakltesi Biyoloji Blm 06100 Tandoan, Ankara alansenol@hotmai.com Betulaceae familyasnda yer alan Betula pendula Roth, Corylus avellana L. ve Alnus glutinosa (L.) Gaertner trleri, Kuzey Avrupa bata olmak zere tm dnyada polen alerjisine neden olan en nemli 15 takson ierisinde yer almaktadr. Bu nedenle bu bitkilerin polen protein profillerinin bilinmesi ve bu profile etkileyen, meteorolojik ve corafik faktrleri belirlemek olduka nemlidir. Ayrca dnyann en byk fndk reticisi olan lkemizde, Corylus L. alerjenlerinin bilinmesi ayr bir neme sahiptir. Bu almada alerjik zellikleri bilinen bu tre ait polenler araziden toplanm ve SDS-PAGE yntemi ile protein profilleri karlarak bant saylar ile bant farkllklar aratrlmtr. Anahtar Kelimeler: Corylus, Alnus, Betula, polen, alerjen, SDS-PAGE, protein, profil PB130 Bitkisel rnlerin Antioksidan Kapasitenin Belirlenmesinde Kullanlan Yntemler Sevil ALBAYRAK, Ahmet AKSOY, Osman SADI Erciyes niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 38039 Kayseri salbayrak@erciyes.edu.tr Reaktif oksijen trleri (ROS) aerobik organizmalarn elektron tama zinciri ve aktif fogositoz gibi metabolik yollarnda devaml olarak olumaktadr. Bu srelerde oluan balca ROSlar speroksit anyon (O2-), hidrojen peroksit (H2O2), hidroksil radikal (HO.), peroksil radikal (ROO.), alkoksil radikal (RO-), hidroklorikasit (OHCl-) ve peroksinitrit (ONOO-)tir. Reaktf oksijen trleri organizmada DNA, protein ve lipit gibi makromoleklleri etkileyerek oksidatif hasara neden olmaktadr. Reaktif oksijen trlerinin neden olduu oksidatif hasar spesifik enzim sistemleri (speroksit dismutaz ve katalaz vs.) ve baz suda ve 374
lipitte znebilen protein yapsnda olamayan bileikler (rik asit ve tokoferol vs.) tarafndan engellenmektedir Eer ROS oluumu biyolojik sistemlerin antioksidan kapasitesini aarsa oksidatif stres oluur. Meyve ve sebzelerde bulunan fenolikler, karotenoidler ve vitaminler gibi antioksidanlar reaktif oksijen oluumunu engelleyebilir veya oluan oluan aktif oksijen trlerini temizleyebilir. Meyve ve sebzeler fenolik bileiklerin nemli kaynaklardr. Bitkisel besin kaynaklar ile bu bileiklerin tketilmesi vcutta koruyucu antioksidanlar artrmaktadr. Bu nedenle gdalarla alnan antioksidanlar kanser ve kardiovaskler hastalklar gibi hastalklarda veya yalanma srecini nlemede nemli rol oynamaktadrlar. Ayn zamanda gdalarda bozulmaya sebep olan ROSlardan gdalar korumak iin doal antioksidanlarn aratrlmasna olan ilgi giderek artmaktadr. Antioksidan aktivite bir bileiin prooksidanlar yada patolojik olarak nemli reaktif trleri azaltabilme gcdr. Antioksidan kapasitesini lmek iin bu gne kadar ok sayda yntem gelitirilmitir. Bu almada toplam antioksidan kapasitenin llmesini salayan yntemler tanmlanmtr. Antioksidan kapasitesini lmeye ynelik yntemler, hidrojen atom transfer (HAT) reaksiyonlarna dayanan yntemler ve elektron transferine (ET) dayanan yntemler olmak zere iki gruba ayrlabilir. HAT temelli yntemlerin birou azo-bileiklerin bozulmas ile scaklkla oluan peroksil radikalleri iin antioksidan ve substratn rekabetine dayanan kompetetif (yarmac) reaksiyonlar kullanmaktadr. Bu yntemler oksijen radikal absorbans kapasite (ORAC), toplam radikal yakalayc antioksidan parametre (TRAP), Krosin beyazlatma (crocin bleaching) yntemi ve dk younluklu lipoprotein otoksidasyonunun inhibisyonu yntemlerini iermektedir. ET temelli yntemler antioksidann oksidan indirgeme yeteneini renk deiimi ile ler. Renk deiiminin derecesi rneklerin antioksidan konsantrasyonu ile alakaldr. ET temelli yntemler toplam FolinCiocalteu ayrac ile toplam Fenolik yntemi (FCR), Troloks eiti antioksidan kapasite (TEAC), Demir iyonu indirgeyici antioksidan g (FRAP), oksidan olarak Cu(II) kompleksini kullanan Toplam antioksidan potansiyel yntemi ve DPPH yntemini iermektedir. Son zamanlarda bitki ekstraklar ve fitokimyasallarn antioksidan kapasitesini lmek iin hcresel antioksidan aktivite (CCA) yntemi de gelitirilmitir. Anahtar Kelimeler: Antioksidan kapasite, ORAC, FRAP, TRAP, FCR, DPPH
PB131 Marmaris Milli Park'nda Orman Yangnlar Sonras Farkl Rejenerasyon Uygulamalarnn Bitki Komniteleri zerine Etkisi (almann lkin Sonular) Okan RKER Eryaman 1.Etap Aktrk Sitesi 6.Sokak Akay Apt. 51/3 Ankara ourker@hacettepe.edu.tr Bilindii gibi Akdeniz Blgesi yangnlar ile kendini yenileme stratejisine sahip olan ekosistemler iermektedir.fakat yangnlarn hemen sonrasnda uygulanan farkl rejenarasyon (aalandrma) teknikleri (doal aalandrma,yapay aalandrma, kendi haline brakma) alandaki vejetasyon yapsn,tr eitliliini,toprak zelliklerini ve erozyon hzn etkilemektedir. Bu sunumda almann erken safhasnda alnan bitki komniteleri ile ilgili sonular (eitlilik, dominansi, rt, kapallk, benzerlik v.s) irdelenecektir. PB132 Karabk Demir elik letmelerinin (Kardemir) evrede Oluturduu Atmosferik Ar Metal Birikiminin Bir Biyomonitr Karayosunu (Hypnum Cupressiforme) Kullanlarak Belirlenmesi Gray UYAR, Muhammet REN Zonguldak Karaelmas niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 67100 ncivez, Zonguldak muhammetoren@hotmail.com Bu almada, Karabk Demir elik letmelerinin (KARDEMR) evrede oluturduu atmosferik ar metal birikimini bir biyomonitr karayosunu olan (Hypnum cupressiforme) zerinden belirlemeye altk. ncelikle alma blgesi Google-Earth program kullanlarak merkezine KARDEMRi aldmz her biri 4 km2lik 24 dzenli kareye blnmtr. Bu karelerden sahada 22sine de ulalabilmi ve bu noktalarn her birine biyomonitr karayosunun slak ve kuru birikimlerini tespit edebilmek amacyla iki karayosunu antas yerletirilmitir. Braklan rnekler er aylk periyotlarla toplanp, yerlerine yeni temiz rnekler yerletirilerek bir yllk periyotta bu ilem 4 kez tekrarlanmtr. Toplanan kirli rneklere ya yakma yntemi uygulanp, alma sresi ierisindeki atmosferik ar metal birikim deerleri ICP-MS (Endktif Elemi Plazma Ktle Spektrometresi) ile llmtr. Elde edilen analiz sonularna gre alanda allan 375
krom, kobalt, kadmiyum, arsenik, bakr, nikel, inko, kurun, mangan, alminyum ve demir metallerinin her biri iin GIS (Corafi Bilgi Sistemi) teknii uygulanarak alann mevsimsel kirlilik haritalar kartlmtr. Bu kirlilik haritalar zerinden blgesel kirlilik ve bu kirlilie KARDEMRin etkisi yorumlanmtr. Birikim deerlerine gre blgedeki ar metal konsantrasyonlarnn byklk sralamas yapldnda Fe>Al>Mn>Zn>Pb>Cu>As>Ni>Cr>Co>Cd ilikisi ortaya kmaktadr. KARDEMRe en yakn istasyonlarda her metal iin en byk deerlerin tespit edilmesi, blgedeki ar metal kirlenmesinin en nemli kaynann KARDEMR olduunu gstermitir. Ayrca her metal iin slak ve kuru birikim miktarlar deerlendirilmi ve slak rneklerin genelde daha fazla birikim yaptklar tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: ar metal birikimi, KARDEMR, biyomonitr, Hypnum cupressiforme, karayosunu antas. PB133 Konyada Kltr Yaplan Agaricus bisporus (Lange) Singdaki Baz Metal Birikimlerinin Aratrlmas Ali ATE1, Batrk KAYA1, Selda KILI1, Hakan KURT1, Zehra ESENL2 1 Seluk niversitesi, Eitim Fakltesi, Biyoloji Anabilim Dal, Konya 2 Yeil Alan lkretim Okulu, Salur, Mardin basturk@selcuk.edu.tr Bu alma, 2002-2003 yllarnda Konyada Agaricus bisporus retimi yapan reticilerden alnan rnekler zerinde yaplm ve bunlarn eitli metal ierikleri aratrlmtr. almada 4 rnek kullanlmtr. Laboratuvar ve analiz almalar sonucunda bu rneklerdeki 10 elementin miktarlar (As, Ca, Na, K, Mg, Ba, Cr, Al, Bi, Ag) mg/kg kuru arlk (KA) olarak tespit edilmitir. Elementlerin analizi Ion Couple Plasma Atomic Emission Spectrocopy (ICP-AES) Varian cihaznda yaplmtr. 10 metale ait en yksek deerleri ieren rnekler ve ortalama miktarlar yledir; 1 nolu rnekte Al; 39,1 mg/kg KA, 4 nolu rnekte Ca; 220,8 mg/kg KA, Na; 2605,1 mg/kg KA, K; 42101,6 mg/kg KA, Mg; 1873,8 mg/kg KA, Ba; 0,099 mg/kg KA, 3 nolu rnekte Bi; 32,3 mg/kg KA, Ag; 27,6 mg/kg KA, As tm rneklerde 0,0 mg/kg KAdr. Analiz sonucunda her 4 rnekte metal ierikleri karlatrlm ve farkllklar gzlenmitir. alma sonucunda rneklerde As
elementine rastlanmamken, en fazla K elementine rastlanmtr. Anahtar Kelimeler : Agaricus bisporus, metaller, analiz. PB134 Akaray Havzas (Afyonkarahisar)Ndaki Tehlike Altndaki (CR, EN, VU) Endemik Bitkilerin Corafi Bilgi Sistemleri (CBS) ile Haritalanmas Mustafa KARGIOLU1, Ahmet SERTESER1, ETN ENKUL2, M. Ali ZDEMR2 1 Afyon Kocatepe niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Afyonkarahisar. 2 Afyon Kocatepe niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Corafya Blm, Afyonkarahisar kargi@aku.edu.tr Akaray Havzas, Ege Blgesi, Akdeniz ve Anadolu Blgeleri arasnda yer alan, 30o-32o dou boylamlar (240 000-400 000 UTM) ile 3839 kuzey enlemleri (4 210 000-4 330 000 UTM) arasnda 7 340 km2 lik drenaj alanna sahip bir knt havzasdr. Drenaj alannn yaklak 2 985 km2 sini ova alan oluturmaktadr. Akaray Havzasn; batda Sincanl ovas, kuzeyde Afyonkarahisar, Bolvadin Ovalar, i ksmda obanlar ovas, gneyde uhut Ovas, douda Eber ve Akehir Ovalar oluturmaktadr. alma alanmz, ran-Turan, Akdeniz ve Avrupa Sibirya dan oluan fitocorafik blgenin birletii noktada yer almakta olup, bu konumundan dolay zengin bir flora ve vejetasyona sahiptir. Flora ve vejetasyondaki bu zenginlik zellikle Akaray Havzas nn Sultandalar, Ahrda, Emirda, Kumalar Da ve Eber-Akehir glleri kesimlerinde dikkat ekmektedir. alma alanmzda zellikle tuzcul, sucul, step ve da vejetasyonu gibi farkl ortam artlarnn, ok ksa mesafede birbirleri ile ok yakn ilikide bulunmalar nedeniyle havza, biyoeitlilik asndan nemli hale gelmitir. Bu aratrma, Akaray Havzas vaskuler endemik bitkilerinin, rekabet ve yayl durumlarna gre, ekolojik isteklerini mukayese etmek ve bu trlerin in situ almas iin nc bir envanter oluturmas amacyla yaplmtr. u anda aratrma alanmzda koruma stats olarak sadece Bakomutan Tarihi Milli Park bulunmakta olup, sz konusu alan Kocatepe ve Dumlupnar blmlerinden olumaktadr. Milli Park sahasnn kaplad alan 40 769 ha.dr. Bakomutan Tarihi Milli Park ve dier alanlardaki IUCN tehlike snflamasnn CR, EN ve VU kategorilerine bal olarak zellikle endemik bitkilerin tehlike durumu deerlendirilmitir.
376
Anahtar Kelimeler: Afyonkarahisar, Akaray Havzas , endemik, CBS PB135 anakkale Bozca Adadaki Atmosferik Polenler Aydn BLG, Hanife AKYALIN anakkale Onsekiz Mart niversitesi, Fen Bilimleri Enstits, Biyoloji Anabilim Dal, 17020, Terziolu Yerlekesi, anakkale bilgicaydin@yahoo.com Bozca Ada iin yaplan bu almada, Nisan 2005-Nisan 2006 tarihleri arasndaki bir yllk srede, Bozca Ada atmosferindeki polen konsantrasyonu incelenmitir. Aratrmada gravimetrik yntem kullanlmtr. alma sresi boyunca, toplam 25 taksona ait polen tanmlanmtr. Bu taksonlardan 14 tanesi odunsu bitkilere, 11 tanesi otsu bitkilere aittir. Odunsu taksonlardan Pinus, Quercus, Platanus, Cupressaceae/Taxaceae, Olea, Rosaceae, Betulaceae polenleri, Otsu taksonlardan Chenopodiaceae/Amaranthaceae, Gramineae, Asteraceae, Urticaceae, Plantago polenleri dominant bulunmutur. Bir yllk sre boyunca en fazla polene Nisan aynda rastlanmtr. Bozca Ada atmosferine ait bir yllk polen takvimi hazrlanm, oluturulan polen takvimi ile alerjen durumdaki atmosferik polenlerin yl ierisindeki dalm belirlenmitir. Bu tr almalar alerji konusunda uzman olan hekimlere ve aratrmaclara yol gsterici, polen alerjisine dayal rahatszlklarn erken tan ve tedavisinde yardmc olmaktadr. Anahtar Kelimeler: Polen, alerji, polen takvimi, polen konsantrasyonu, Bozca Ada PB136 evresel Sorun Kresel Isnmann, Tarmsal Kurakla Etkileri Ve Alnacak nlemler Hasan BOYACI, Demet UYGAN, Gnen GNLTA Eskiehir Toprak ve Su Kaynaklar Aratrma Enstits Mdrl, Ankara Yolu, 8. km, PK:35, 26001, Eskiehir hasboyaci@hotmail.com Son yllarda evresel sorun olan kresel snmann etkisi ile tarmsal kuraklk hissedilmeye baland. Tarmsal Kuraklk ile suyun nemi ortaya kmtr. Su gerekten insan olu iin vazgeilmek bir ihtiya olmas, onun daha etkin kullanmn gerektirmektedir. Tarmsal kuraklk; iklim
deiikliine, bitki su tketim deerlerinin deiimine, bitkisel retimin azalmasna, insanlarn beslenmesinde gda bulmada sorunlarn oluturacana, beslenmemiz iin gerekli olan hayvanlarn uygun besin bulamamalar yine bizim beslenmemizde sknt oluturacaktr. Daha da bilemediimiz ciddi sorunlar yaayabiliriz. Tarmsal anlamda, tarmsal kurakla kar oluturmamz gereken stratejiler unlar olabilir. zellikle bitkisel retimde suyun muhafazas, suyun tarlaya iletiminde kapal sistemler kullanlmas, suyun bitkiye verilmesinde basnl(yamurlama, damla, hareketli yamurlama) sistemlerin kullanlmas, suyun etkin kullanm, su ksntsn ieren sulama programlarnn belirlenmesine, bitkinin ihtiya duyduu zamanlarda suyun bitki kk blgesine verilmesini ieren kombinasyonlara ihtiya vardr. Kurakla dayanacak bitkilerin seimi, hatta ve hatta bitkinin eidinin dahi nemli olduu, toprak yaps gibi bir ok faktrn dikkatli seimler yaplmas birim alandan, birim miktarda su ve besin maddeleri kullanmyla en yksek bitkisel verim almay gerekletirmeliyiz. Anahtar Kelimeler: kuraklk PB137 Ate Dikeni Bitkisindeki Kkrt Miktarnn ncelenmesi: Eskiehir rnei Semra MALKO, Arzu EK Anadolu niversitesi, evre Sorunlar Uygulama ve Aratrma Merkezi, Eskiehir. satik@anadolu.edu.tr Eskiehir yresinde yayl gsteren ate dikeni (Pyracantha coccinea M. Roemer) yapraklarnda kkrt analizlerinin yapld bu almada, merkez iledeki konutlardan, iyerlerinden ve endstriden kaynaklanan yanma sonucu aa kan kkrt diokside bal hava kalitesinin belirlenmesi hedeflenmitir. K aylar baz alnarak, Merkez ilede gnlk yaplan SO2 lm verileri ile elde ettiimiz sonular karlatrldnda bitki yapraklarndaki birikim ile havadaki aylk ortalama kkrt dioksit miktarlar arasnda korelasyon olduu tespit edilmitir. almann amacna ynelik olarak farkl SO2 kirlilie sahip olduu dnlerek belirlenen istasyonlardan alnan ate dikeni yaprak rneklerinin kirlilik gstergesi olarak kullanlabilecei saptanmtr. Anahtar Kelimeler: kirlilii, Eskiehir Ate dikeni, kkrt, hava kresel snma, tarmsal
377
PB138 Kayseri Yresinden Toplanan Baz zm ve Yaprak rneklerinde Ar Metal Birikiminin ncelenmesi Ahmet AKSOY, Zeliha LEBLEBC Erciyes niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 38039, Kayseri aksoy@erciyes.edu.tr Kayseri yresindeki farkl blgelerden toplanan zm rnekleri ve bunlarn yapraklarndaki, kadmiyum, kurun, inko, nikel, bakr ve demir ierikleri Mikrowavede zldkten sonra Varian ICP-OES cihaz kullanlarak belirlenmitir. zm rnekleri 2007 yaznda Kayseri yresinin farkl blgelerinden toplanmtr. Kayseri yresinden toplanan rneklerden; yapraklarda zm suyuna oranla daha fazla birikimin olduu gzlenmitir ncelenen zm rnekleri ierisinde en yksek metal konsantrasyonunun olduu rneklerin yol kenarna yakn olan alanlarda gzlenmesi dikkati ekmektedir. zm rneklerindeki Cd konsantrasyonunun 0,03-0,12 g/g, Zn konsantrasyonunun 0,062,58 g/g, Pb konsantrasyonunun 0,32-4,92 g/g, Ni konsantrasyonunun 0,44-2,3 g/g, Fe konsantrasyonunun 0,18-21,84 g/g ve Cu konsantrasyonunun 0,98-2,13 g/g arasnda olduu gzlenmitir. Bu sonulara gre yol kenarna yakn olan blgeler dnda zm rneklerindeki ar metal konsantrasyonunun kabul edilebilir snrlar dhilinde olduu sonucuna varlmtr. Anahtar Kelimeler: ICP-OES, microwave, zm, ar metal, Kayseri. PB139 Camellia sinensis (Theaceae)in Antioksidan Madde erii Ali BLGN Rize niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Rize abilgin1@gmail.com Halk arasnda ay olarak bilinen Camellia sinensis (L) O. Kutzenin yapraklarndan elde edilen ve dnyada sudan sonra ikinci olarak en fazla tketilen bir iecektir. Dnyada Hindistan, in, Srilanka, Kenya ve Endonezyadan sonra en fazla yetitii 6.lke Trkiyedir. C. sinensis yapraklarnda bulunan antioksidan maddelerden
dolay insan sal zerinde birok olumlu etkisi olduu bilinmektedir. Bu almada 3 farkl lokalitede gen srgnler ve eski srgnler zerinde bulunan yapraklar aratrma materyali olarak toplanmtr. Gen ile eski yapraklar arasnda ve lokaliteler arasnda antioksidan ierik bakmndan bir farklln olup olmad aratrlmtr. Yaplan analizler sonucunda ve istatiksel deerlendirmeler sonucunda eski srgnler zerindeki ay yapraklar ile yeni srgnler zerinde bulunan ay yapraklar arasnda Epigallokatein (EGC), Katein (C), Epigallokatein gallat (EGCG), Teaflavin 3 monogallat (TF-3-MG) ve Toplam Katein arasnda nemli farkllklarn olduu tespit edilmitir. Lokaliteler arasnda da Toplam Katein ve Toplam Teaflavin bakmndan nemli farkllklar vardr. Anahtar Kelimeler: antioksidan ierik. PB140 Orta Karadeniz Blgesinde Yayl Gsteren Cistus creticus L. (Cistaceae) Yapraklarnda Bir Ykseklik Gradiyenti Boyunca Klorofil Miktar Deiimi Sevda YALIN TRK, Tuba BAYRAK ZBUCAK, znur ERGEN AKN Ordu niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji, 52700, Perembe, Ordu tsiozbucak@hotmail.com Bu almada, Cistus creticus L. (Cistaceae) trnn yapraklarnda ykseklie bal olarak klorofil miktar ve klorofil a/b deiimi incelenmitir. Bitki numuneleri Orta Karadeniz Blgesinin eitli yksekliklerinden (deniz seviyesi, orta -500m ve yksek seviyedeki -880m ) toplanmtr. Yaplan almalar sonucunda klorofil a ve klorofil b miktarlar arasnda hem aylara hem de ykseltilere gre istatistiki olarak nemli farkllklar bulunmu olup klorofil a/b oran yalanma sresince artmtr. Anahtar Kelimeler: Cistus creticus, klorofil miktar, klorofil a/b, ykseklik gradiyenti Camellia sinensis,
378
PB141 Dk Scaklklarn Corylus avellana L. var. avellana (Fndk) Trnn N, P ve Protein erikleri zerine Etkileri Tuba BAYRAK ZBUCAK, Sevda YALIN TRK, SELAHATTN ZBUCAK Ordu niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 52700, Perembe, Ordu tsiozbucak@hotmail.com Bu alma Nisan 2004de Ordu ili ve evresinde meydana gelen don olaynn Corylus avellana L. var. avellana (Corylaceae) trnn N, P ve protein ierikleri zerindeki etkisini tespit etmek iin yaplmtr. Bu nedenle farkl ykseltilerden seilen 8 farkl lokalitede dondan etkilenen ve etkilenmeyen bireylerden yaprak rnekleri toplanmtr. Yaprak rneklerinde azot, fosfor ve protein analizleri yaplmtr. Yaplan analizler sonucunda dondan etkilenen bireylerdeki N, P ve protein ierikleri, dondan etkilenmeyen bireylere gre daha az bulunmutur. statistiksel analizler sonucunda dondan etkilenmeyen bireylerde lokaliteler ile N elementi arasndaki iliki nemli bulunurken (P<0,05), P elementi ynnden daha nemli bir iliki bulunmutur (P<0,01). Fakat dondan etkilenen bireyler arasnda N ve P elementi ile lokaliteler arasnda nemli bir iliki bulunamamtr. Anahtar Kelimeler: Azot (N), Corylus avellana L.var. avellana, Fosfor (P), Protein PB142 atalan Baraj Glnn (Adana) Fizikokimyasal zellikleri ve Planktonik Chlorophyta Kompozisyonu Sevgi Sezen ALADA1, Saadet DEMRRS SAYGIDEER2 1 ukurova niversitesi , Fen Bilimleri Enstits, ADANA 2 Gaziantep niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, GAZANTEP saygideger@gantep.edu.tr Bu almada atalan Baraj Glnn fizikokimyasal zelliklerini ve planktonik Chlorophyta kompozisyonunu belirlemek amacyla, Temmuz 2001- Haziran 2002 tarihleri arasnda, aylk periyotlarla 5 aratrma istasyonundan elde edilen su ve plankton rnekleri incelenmitir. Aratrma sonucunda planktonik Chlorophytaya ait Chlorococcales ordosundan 27 tr, Zygnematales ordosundan 2 tr, Desmidiales ordosundan 4 tr olmak zere toplam 33 tr saptanmtr.
Fizikokimyasal incelemeler sonucunda atalan Baraj Glnn oligotrofik zelliklere sahip olduu da belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: Planktonik Chlorophyta, su kalitesi, atalan Baraj Gl. PB143 Sternbergia candida Mathew et T.Baytop (Amaryllidaceae) Trnn Tohum imlenmesi ve Ex-Situ Olarak Yetitirilmesi zerine Aratrmalar Hasan YILDIRIM, brahim UZAN Ege niversitesi, Botanik Bahesi, Herbaryum Aratrma ve Uygulama Merkezi Bornova, zmir yudirim@yahoo.com lkemiz florasnda geofitler; bir ounun endemik olmasnn yan sra byk bir ksmnn ticari deer tamasndan dolay son derece nemlidir. Bu balamda biyolojik eitlilie ilikin koruma planlarnda ncelikli bir yere sahiptirler. Bu almada; lkemize ait lokal bir endemik olan Sternbergia candida trnn E.. Botanik Bahesinde ex-situ olarak koruma altna alnmas amac ile 2006 ylnda doal habitat olan MulaFethiye-Babadadan toplanan toprak alt materyalleri (soanlar) hazrlanan uygun ortamlarda dikimleri yaplarak yetitirilmeye allmtr. Ex-situ koullarda toprak alt organlarndan yetitirilen S.candidalar dan elde edilen tohumlar glgede kurutulup, almalar iin yeterli miktarda tohum materyali temin edilmitir. Tohum imlendirme denemelerinde; ncelikle tohum canllklarn belirlemek iin Tetrazolium testleri uygulanmtr. Bitkinin doal habitatndaki ekolojik koullar gz nnde bulundurularak, tohumlarda ki imlenme engellerini ortadan kaldrmak iin bir dizi farkl almalar yaplmtr. ncelikli almalar; tohumlardaki imlenme engellerini kaldrmak iin petri kaplar ierisine alnan ve nemlendirilen tohumlar belirli aralklarla +4 C souk oklarna maruz braklmlardr. Ayrca tohumlar dormant durumdan karmak iin uygun konsantrasyonlarda hormon denemelerine tabi tutulmulardr. E.. Botanik Bahesinde salanan uygun koullarda bitkinin ex-situ olarak korunmas ve yetitirilmesi zerine almalarda; doal habitatndan elde edilen toprak alt organlar 2 ay kadar periyodik olarak + 10 C den +4 C ye kadar scaklk deiimlerine maruz brakldktan sonra hazrlanan zel topraklara alnmlardr.
379
PB144 Gaziantep li ve Baz lelerinden Mevsimsel Olarak Alnan Su, Sediment, Bitki ve Toprak rneklerinde Kadmiyum ve Kurun Dzeyleri Saadet DEMRRS SAYGIDEER, Muhittin DOAN, Fatih DENZ, Mustafa PEHLVAN, Feyza NUR KAFADAR, nder YUMRUTA Gaziantep niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Gaziantep saygideger@gantep.edu.tr Gaziantep nfus younluu ve sanayileme bakmndan olduka gelimi bir ehirdir. Bu gelimilik evre sorunlarn da beraberinde getirmektedir. Evsel ve sanayi kaynakl atklar ehrin iinden geen derelere boaltlmaktadr. Bu derelerde toplanan atk sular Gaziantep Bykehir bnyesinde bulunan Atk Su ve Kanalizayon leri (GASK) ynetiminde faaliyet gsteren artma ilemine alnmaktadr. Gerek artma ilemine girmeden gerekse artma ileminden sonra bu sular zellikle tarmsal amal kullanlmaktadr. 2006 ylnda balam olduumuz Devlet Planlama Tekilat (DPT) destekli projemizin bir blm olan ehitkamil, ahinbey, Ouzeli ve Karkam ilelerinde evsel ve sanayi atklaryla kontamine olmu sular ve bu sularla sulanan tarm arazilerinin kirlilik durumu kapsamnda almalarmz devam etmektedir. Bu kapsamda yaptmz arazi almalar neticesinde istasyonlar belirlenmitir. Bu istasyonlara mevsimsel olarak klarak blgelerinin grntleri de fotoraflanmtr. Ayrca burada bu atk sularla sulama yapan iftiler ile grmeler yaplmtr. Belirlenen istasyonlardan toplanan su, toprak, sediment ve bitki rneklerindeki kadmiyum ve kurun deriimleri Atomik Absorbsiyon cihaznda analiz edilmitir. Bu analizler sonucunda analizi yaplan elementlerin kirlilik dzeyi, rneklerin tr, arazinin yapld mevsim ve istasyona bal olarak deikenlik gstermitir. Toksik metallerin zellikle tarmsal nemi olan alanlarda yetien bitkilerde birikimine neden olmas, bunun da zamanla insan sal asndan ciddi sorunlar oluturabilecei kansndayz. Anahtar Kelimeler: Gaziantep, su, toprak, sediment, Pb ve Cd kirlilii
PB145 Geleneksel ve Organik Tarm Koullarnda Yetitirilen Baz Sebze Bitkilerinin Mineral Madde eriklerinin Karlatrlmas Aye YE, Yeim ATALAY, M. Sabri ZYURT, Sema LEBLEBC Dumlupnar niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Ktahya msozyurt@dumlupinar.edu.tr 1800l yllara kadar tarmsal etkinlikler doann yasalarna uygun olarak geekletirilmitir. 20. yzyln ortasnda dnyann kar kaya kald en nemli sorun nfusun hzla artmasna karn insanlarn yeterli miktarda ucuz gda salayamamas idi. Bu sorunu zmek iin tarm politikalar, bitkisel retimde birim alandan daha fazla verim elde edilmesi ve bunun iin yksek verimli trlerle monokltr retim ve retimde su bata olmak zere girdi kullanmnn younlamas hedeflenmitir. 1970li yllarda Yeil Devrim olarak anlan politikalarla tarmsal retimde art salanm ancak 1980li yllara gelindiinde uygulanan gbre ve kimyasal ilalar nedeniyle evrenin geri dnlmez biimde kirlenip doal dengenin tahrip olmaya balad grlmtr. Bu olumsuzluklar karsnda tm dnyada evreye duyarl reticiler doal dengeyi bozmadan, evreyi kirletmeden, insanlarda ve dier canllarda toksik etki yapmayan temiz rnler retmeye ynelik alternatif sistemlerin arayna girmi ve bir sre sonra retici-tketici zinciri olumaya balamtr. Bu amalar gerekletiren retim sistemine Organik Tarm ad verilmektedir. Yaplan almada Allium cepa, Allium sativum ve Solanum tuberosuma ait rnekler hem ak arazide hem serada yetitirilmi, her iki alma alannda da rneklere organik, iftlik ve kimyasal gbre uygulanmtr. Elde edilen rnlerin ICP-OES cihaz ile analizleri yaplm ve ierdikleri Fe, Ca, Cu ,K ,Mn, Mg, Cr ve Zn miktarlar karlatrlmtr. farkl gbre uygulanmas ile yetitirilen rneklerin mineral madde ieriklerinde nemli farkllklarn bulunmad tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Organik tarm, gbre, patates, sarmsak, soan
380
PB146 Ekolojik Tarmda Farkl Gbre Uygulamalar le Yetitirilen Baz Sebze Bitkilerinin Mineral Madde eriklerinin Karlatrlmas Yeim ATALAY, Aye YE, M. Sabri ZYURT, Sema LEBLEBC Dumlupnar niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Ktahya msozyurt@dumlupinar.edu.tr Gnmzde hzla artan dnya nfusu tarmsal arazilerimizin kullanlabilirliini gnden gne azaltmaktadr. Artan nfusun beslenme ihtiyacn karlayabilmek iin tarmsal retim srecinde birim alandan daha fazla ve kaliteli rn almak gerekmektedir. Dolaysyla zaman ierisinde retimde art salamaya ynelik teknoloji ve yntemler gelitirilmitir. Bu yntemlerin banda organik tarm ya da ekolojik tarm olarak adlandrlan retim teknii gelmektedir. Buna gre organik tarm, doadaki dengeyi koruyan, toprak verimliliinde devamll salayan, hastalk ve zararllar kontrol altna alarak doadaki canlln srekliliini oluturan, doal kaynaklarn ve enerjinin optimum kullanm ile optimum verimlilik alnan bir sistemdir. Bu tarm sisteminde ama; halen uygulanan geleneksel tarm nedeniyle bozulan ekolojik dengeyi dzeltmek, bu dengenin bozulmasna neden olan tarmsal girdi ve faaliyetlerin uygulanmasn asgari seviyeye indirmek, insan sal iin zararl olan gbre, ila ve hormonlar yerine doal preparatlar kullanmaktr. lkemizde bulunan tarm alanlarnn gelimi lkelerin tarm arazilerine gre daha az zarar grm olmas ve Trkiyenin yksek organik rn retim potansiyeline sahip olmas dnya pazarlarndan fazla pay almamz da salayacaktr. Bu almada, domates, patlcan ,biber ve salatalk sebze bitkileri sera ve ak arazide ayr ayr yetitirilmi ve bu rnlerin yetitirilmesinde organik gbre, iftlik gbresi ve mineral gbre kullanlmtr. alma sonunda sera ve ak arazide yetitirilen organik rnler element ierikleri ve kalite zellikleri bakmndan karlatrlmtr. Aratrma sonunda yaplan analiz sonularna gre rnler arasnda Fe, Ca, Cu ,K ,Mn, Mg, Cr ve Zn elementleri bakmndan nemli farkllklar grlmezken, sertlik, tad, aroma, parlaklk gibi kalite zellikleri ynnden mineral gbrelemenin etkisinin daha fazla olduu tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Organik domates, biber, patlcan tarm, gbre,
PB147 Inula viscosa (L.) Aiton Yaprak Ekstraktnn Antioksidant Aktivitesinin ve Allium cepa Kk Ucu Hcreleri zerindeki Sitotoksik ve Genotoksik Etkilerinin Aratrlmas Tlay AKIN ELK, zlem Sultan ASLANTRK Adnan Menderes niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Merkez Kampus, 09010, Aydn tcelik@adu.edu.tr Bat ve Gney Anadoluda yaygn olarak yol, bataklk ve hendek kenarlarnda yetien Inula viscosa (L) Aiton (yapkan andz), 1-2 m ykseklikte al grnnde, sar iekli, yapkan ve zel kokulu bir bitkidir. Halk arasnda taze yapraklar yara zerine konularak yara iyiletirmede, ate drc, sakinletirici, iltihap azaltc, antiseptik, antifungal olarak ve baz yerlerde gastroduodenal hastalklar tedavi edici zellikleri nedeni ile ila olarak kullanlmaktadr. Bu almada Inula viscosa yapraklarndan elde edilen farkl konsantrasyonlardaki (2.5, 5 ve 10 g kuru yaprak /100 ml su) yaprak ekstraktlarn DPPH yntemi kullanlarak antioksidant aktivitesi ve ayrca Allium cepa kk ucu hcreleri zerindeki sitotoksik ve genotoksik etkisi aratrlmtr. Denemede negatif kontrol olarak eme suyu, pozitif kontrol olarak da 2x10-2 M EMS kullanlmtr. I. viscosa yaprak ekstraktlarnn sitotoksik ve genotoksik etkisi ile antioksidant aktivitesinin ortaya konmasndaki ilk alma niteliinde olan aratrmamz sonucunda elde ettiimiz verilere gre; negatif ve pozitif kontrolle karlatrldnda farkl konsantrasyonlardaki I. viscosa yaprak ekstraktlarnn konsantrasyon artna bal olarak mitotik blnme (hcre blnme orannda azalmalar), kromozom davranlar (kromozom yapmalar, fragmentler, yanl kutuplama ve kromozomlarda ksalp kalnlamalar) ve mikronukleus oluumu zerinde etkili olduu ortaya konmutur. Ayrca I. viscosa yaprak ekstraktlarnn olduka yksek oranda antioksidant aktiviteye sahip olduu da belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: Inula viscosa, antioksidant, sitotoksik etki, genotoksik etki, Allium cepa
381
PB148 Endstriyel Alanlardaki Baz Bitki Trlerinin ve Topraklarn Makro Element zellikleri Arzu EK Anadolu niversitesi, evre Sorunlar Uygulama ve Aratrma Merkezi, Eskiehir acicek@anadolu.edu.tr Endstriyel faaliyetlerin youn olduu Bozyk yresinde yaplan bu aratrmada meyva aalarndan Cydonia oblonga Miller. (ayva), Malus sylvestris Miller. (elma), Prunus X domestica L. (erik), kltr bitkilerinden Rosa centifolia L. (gl), geni yaprakl aalardan Quercus infectoria Oliver. (mee), Populus tremula L. (kavak), Salix alba L. (akst), Salix babylonica L. (salkm st), Platanus orientalis L.(nar), Gymnospermlerden Pinus nigra Arn. ssp. pallasiana (Lamp) Holmboe (karaam) ve Thuja orientalis L (maz) aalarnn yapraklarnda ve blgede geni tarm yaplan Triticum sativum L. (buday) bitkisinde sodyum, kalsiyum, potasyum ve fosfor analizleri yaplmtr. Ayrca, bitki trlerinin topland lokalitelerden toprak rnekleri alnarak makro element ierikleri incelenmitir. Elde edilen sonular literatr bilgileri ile karlatrlmtr ve kalsiyum dndaki elementlerin literatr deerlerine yakn ya da snrlarn altnda olduu gzlenmitir. Bunun nedeni endstrilemenin youn olduu yerlerde kirletici bileenlerin fazla olmas nedeniyle bitkilerin Na, K ve P almlarnn azalmas olarak deerlendirilmitir. Anahtar Kelimeler: Endstri, bitki, toprak, makro element PB149 Hava Kirliliinin Baz Bitkilerde Klorofil erii Ve Stoma Saylar zerine Etkileri Ahmet GNZ1, Berrak Damla YAAN2, Ercan DVER2, Seda ATA2, Mustafa Erdal KAPLAN2, Kaan HRKAN1 1 anakkale Onsekiz Mart niversitesi Terziolu Kamps, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 17020, anakkale 2 anakkale Onsekiz Mart niversitesi, Terziolu Kamps, Fen Bilimleri Enstits, anakkale ahmetgonuz2@yahoo.com Bu almada, anakkale ili merkez caddelerinde peyzaj amal yetitirilen ve srekli egzost gazna maruz kalan Nerium oleander L., Pinus brutia Ten., Rosmarinus officinalis L., Euonymus japonicus Tunb., Pyracantha coccinea
Roem. taksonlarnn bu kirlilikten klorofil ierii ve stoma zellikleri asndan etkilenme ekilleri aratrlmtr. Keza l evre ve Orman Mdrl SO2 lm sonular da alma ile ilikilendirilmi ve yorumlara gidilmitir. llen Klorofil a, b, total klorofil ve karotenoid miktarlarnn kirli alanlardan alnan rneklerde daha dk olduu belirlenmitir. Keza alnan anatomik kesitler zerinde yaplan stoma incelemelerinde, stomalarn kldkleri ve saylarnn artt gzlenmitir. Anahtar Kelimeler : Hava kirlilii, Klorofil , Stoma PB150 Ulugl (Glky, Ordu)n Genel zellikleri ve Su Kalitesi Beyhan TA, Ahmet Yavuz CANDAN Ordu niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 52750, Perembe, Ordu beyhant@omu.edu.tr Ulugl, Ordu ilinin iki byk glnden biridir. Ordu Valilii, l evre ve Orman Mdrl, Doa Koruma ve Milli Parklar ube Mdrlne bal olan Ulugl Mesire Yeri (1194 1240 m, 26.56 ha) iinde bulunan ve kayn ormanlaryla evrili olan gl, Glky ilesinin gney batsnda (14 km), Ordu il merkezine 74 km uzaklktadr. Ulugl; Kran Tepenin bat yamacndan kopan heyelan ktlesinin oluturduu boluk alanda olumu, 1200 m rakmda, 40 dekar alana sahip, llen en derin yeri 40 m civarnda olan bir gldr. Oluum ekliyle Karadeniz Blgesindeki heyelan gllerinden farkldr. Ayn ekilde olumu Gaga Gl (Fatsa, Ordu) ile benzerlik gsteren Ulugl, daimi bir akarsu ile beslenmemektedir ve yzeyden bir gideeni de yoktur. Gl evresinde herhangi bir kirlilik kayna bulunmamaktadr. Ancak, mesire yeri alan iinde olmas dolaysyla, zellikle yaz dneminde artan ziyaretilerin neden olduu p vb. kat atklarla gl kirletilmektedir. Bu aratrmada, imdiye kadar bilimsel bir alma yaplmam olan Ulugln baz fizikokimyasal ve biyolojik zellikleri aratrlmtr. Gln s olan litoral blgeleri sucul makrofitlerce zengin olup, byk bir blm Carex, Equisetum, Juncus, Myriophyllum, Potamogeton, Typha gibi suii bitkileri ile kapldr. Glde balklandrma almalar sonucu sazan trleri ve Abant alabal yaamaktadr. Ordu ili, ku g yolu zerinde bulunduu iin Ulugl ve evresindeki sulakalanlara rdek, kaz gibi su kular uramaktadr.
382
Ulugln tatl ve yumuak su zelliinde olan suyu, yaplan analizlerde Su Kirlilii Kontrol Ynetmeliine gre I. kalite kmtr. Gller, gletler, bataklklar ve baraj hazneleri iin verilen trofikasyon kontrol snr deerleri de almamtr. Alabalk ve sazan yetitiricilii iin olmas gerekli su kalite zelliklerini de tamaktadr. Ulugl suyunun baz parametreleri TS 266, WHO, EPA ve EC ime suyu kalite kriterleriyle de karlatrldnda uygun olduu grlmtr. Gl, rekreasyonel ve ekoturizm kapsamnda deerlendirilebilir birok zellie sahiptir. Biyolojik eitlilik bakmndan zengin ve doal bir rtye sahip olan Ulugl ve evre alannn, mutlaka korunmas gereken ST alan, ..K. blgesi veya nemli sulakalanlar snf iine alnmaldr. Anahtar kelimeler: Ulugl, sucul ekosistem, ekolojik zellikler, su kalitesi, Ordu PB151 Dzce l Merkezi Atmosferinin 2006 Yl Polen ve Spor Analizi Aye Belgin SERBES, Aye KAPLAN, Zonguldak Karaelmas niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 67100, Zonguldak, belginunlu16@hotmail.com Dzce ili atmosferinde 2006 yl Ocak Aralk aylarn kapsayan dnemde 1 cm2 de 1904 adet polen saylmtr. 10u familya 37 tanesi cins dzeyinde olmak zere toplam 47 takson tespit edilmitir. Bu polenlerin aa, al ve otsu bitkilere gre dalm, %67 aa, %1 al poleni ve %33 otsu polenler eklindedir. Aa polenlerinin en youn olarak grld ay Haziran, en az grld ay Aralk aydr. Otsu bitkilerin en youn olarak grld ay Mays, en az grld ay ubat aydr. al polenlerinin en youn olarak grld ay Haziran aydr. Polenlerine en fazla rastlanan aalar srasyla, Pinus, Corylus, Carpinus, Fraxinus, Cupressus, Quercus, Fagus, Juniperus, Platanus, Betula, Alnus, Abiestir. Miktarlar en fazla olan otsu bitki polenleri ise, Gramineae, Ambrosia ve Chenopodiaceae taksonlarna aittir. al polenlerinin ait olduu taksonlar ise, Calluna, Carex ve Ericaceaedir. Spor 2006 ylndaki says cm2 de 997dir. En youn olan sporlar gz nne alndnda havada grlme oranlar; Alternaria %50, Ustilago %19, Cladosporium %14, Epicocum %11 ve Periconia %6 eklindedir. Ayrca Sporlarn ve Polenleri meteorolojik faktrlerle olan ilikileri Spearman Korelasyon Analizi ile aklanmtr.
Anahtar Kelimeler: Dzce, polen, spor, aeropalinoloji, meteorolojik faktrler PB152 Akdeniz Bitki Corafyas Blgesinde Yayl Gsteren Baz al Trlerinde Nitrat Redktaz Aktivitesi Hlya ARSLAN1, Serap KIRMIZI2, F. Selcen SAKAR1, Grcan GLERYZ1 1 Uluda niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Botanik Anabilim Dal 2 Uluda niversitesi, Gemlik Asm Kocabyk Meslek Yksek Okulu, Bitkisel retim Program, Gemlik, Bursa arslanh@uludag.edu.tr Bu almada, Akdeniz bitki rtsnn egemen olduu alanlardan toplanan 16 adet al trnn [Arbutus unedo L. (Ericaceae), Paliurus spina-christi Miller (Rhamnaceae), Pistacia terebinthus L. (Anacardiaceae), Quercus cerris L., Q. coccifera L., Q. robur L., Q. trojana T.B. Vebb. (Fagaceae), Jasminum fruticans L., Phillyrea latifolia L. Olea europeae L. (Oleaceae), Cistus creticus L., C. laurifolius L. (Cistaceae), Pyrus amygdaliformis Vilm. (Rosaceae), Clematis viticella L. (Ranunculaceae), Ailanthus altissima Miller (Simaroubaceae)] yaprak, gen srgn ve iek-meyve ksmlarndaki Nitrat Redktaz Aktivitesi aratrld. Aratrlan trler Nitrat Redktaz Aktivitesine gre karlatrld. Ayrca, tr bireylerinin bulunduu topraktaki aktel nitrat ierikleri belirlenerek ortamdaki nitrat kaynana gre trlerin NRA kapasitelerindeki deiim belirlendi. Anahtar Kelimeler: Akdeniz, al, nitrat, Nitrat Redktaz Aktivitesi PB153 Tuzluluk ve Kuraklk Stresinin Groenlandia densada Bymeye Etkisi Dilek DEMREZEN YILMAZ Erciyes niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm demirez@erciyes.edu.tr Tuzluluk ve kurakl dnyann yaygn sorunlar arasnda yer almaktadr. Bu tarz stresler bitkide byme ve gelime gibi olaylar olumsuz etkilemektedir. Tuzluluk, bitkilerde osmotik problemlere neden olarak zarar vermektedir. Bu almada materyal olarak seilen G.densa sulak alanlarda yayl gsteren kozmopolit bir bitkidir. 383
Bu tr, dnyann bir ok blgesinde atk sularn ar metallerden artmnda indikatr olarak kullanlmaktadr. Bu almada, tuzluluk ve kurakln Groenlandia densa (Potamogetonaceae)ye etkisi laboratuar koullarnda aratrlmtr. almada farkl kuraklk periyodu (ok kurak, orta derecede kurak ve iyi sulanm) ve be farkl tuzluluk (0, 125, 250, 375 ve 500 mol m-3 ) derecesinde incelemeler yaplmtr. Denemeler sonucunda bitkilerin kk ve gvde uzunluklarndaki deiimler tespit edilmitir. Sonular incelendiinde, kk byme orannn 250 ve 500 mol m-3 tuzluluk derecesinden olumsuz etkilendii gzlenmitir. Bunun yan sra hem tuzluluk hem de kurakln G.densada kk ve gvde uzamasn olumsuz etkiledii ve yapraklarda klorosize yol at belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: Kuraklk stresi, kuru arlk, Groenlendia densa PB154 Farkl pH Deerlerinin Lemna gibba ve Lemna minorde Ar Metal Alnmna ve Klorofil Miktarna Etkisi Kadriye URU, Dilek DEMREZEN YILMAZ, Hatice AKBULUT Erciyes niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kayseri uruckadriye@gmail.com Atk sularn fiziksel ve kimyasal metotlarla temizlenmesi ekonomik ve teknolojik olarak yksek yatrmlar gerektirmesi nedeniyle bunlarn yerine uygulanabilecek olan fitoremediasyon teknikleri, hem ekolojik hem de ucuz bir alternatif olarak grlmektedir. Sucul bitkiler, farkl dokularnda deiik konsantrasyonlarda ar metal biriktirebilme yeteneindedir. Bitkiler yaadklar ortamda pH, tuzluluk, kuraklk ve ar metal stresi gibi ekstrem koullara maruz kalrlar. Bu almada, yksek byme hzlar ve atk sularn artlmasnda kullanma uygun olan Lemna gibba ve Lemna minor bitkileri materyal olarak seilmitir (Demirezen Ylmaz, 2007). almann amac, kontroll laborotauar koullar altnda, seilen bitkilerin ar metal akmlasyon kapasitesi zerine pH'n etkisini incelemektedir. Bu nedenle, farkl pH derecelerinde bitkiler tarafndan nikel alnm ve bu pH'n bitkilerdeki klorofil miktarna etkisi incelenmitir. Elde edilen sonulara gre, pH miktar bitkilerin yapsnda bulunan klorofil yapsn etkilemektedir. Klorofil miktar, ortamdaki asitlik artka azalr iken ortam pH' ntre yaklatka dk pH'a oranla klorofil miktarnda bir art meydana geldii gzlenmitir. Buna paralel olarak
ortamdaki pH ntre yaklatka bitkiler tarafndan biriktirilen nikel konsantrasyonununda artt tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: pH, Lemna gibba, Lemna minor, nikel, klorofil PB 155 Toprak Erozyonunu Byk Oranda nleyen Korumal Tarmn Trkiyede Uygulanabilirlilii Erdihan TUN, Saadet SAYGIDEER Gaziantep niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Gaziantep saygideger@gantep.edu.tr Korumal tarm, bir nceki yln hasadndan kalan anz ile birlikte, gelimeleri engellenmi yabanc otlarn toprak yzeyinde braklmasyla, toprak erozyonunu nlemeye ynelik yaplan toprak ileme yntemlerini kapsar. Korumal tarm tekniinde, toprak ilemenin azaltlmas ve direk ekim yer alr. Direk ekimde tohum topraa ekim makinesiyle dorudan hibir ilem yaplmadan ekilir.Bylece topran CO2 emilimi ve su geirgenlii artmaktadr. Sera etkisi yapan CO2in atmosfere geii engellemekte ve biyolojik eitlilik salanmaktadr. Toprak stabilitesini arttrarak toprak erozyonunu byk oranda nleyen toprak solucanlarnn topraktaki says artmakta ve bunun sonucunda topran humus miktar ve verimi artmaktadr. Topraktaki organik madde miktar artt iin topran gbre ihtiyac azalmaktadr. Direk ekimle iyi bir sonu tam olarak ancak 20 ylda alnmaktadr. Amerikada 60l yllarn bandan beri uygulama alan bulan korumal tarm, Avrupada ise 1987 ylnda meydana gelen byk toprak kaybndan sonra hz kazanmtr. Buna karn lkemizde bu konuda uygulamaya ynelik henz bir adm atlmamtr. Bu almamzda korumal tarmn Trkiyede uygulanabilirlilii konusu zerinde durulmutur. Anahtar Kelimeler: Korumal tarm, direk ekim, toprak erozyonu, C/N dengesi, anz
384
PB156 Farkl Konsantrasyonlardaki Borik Asidin Baz Carthamus tinctorius L. Compositae) eitlerinin Tohum imlenmesi zerine Etkileri Glin YILMAZ1, Sema LEBLEBC2 Anadolu niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, 26470, Eskiehir 2 Dumlupnar niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Ktahya glcnylmz@gmail.com
1
Bu almada, lkemizde biyodizel eldesi iin yetitirilmekte olan iki farkl Carthamus tinctorius L. (Compositae) eidinin, Remzibey ve Diner, tohumlar alma materyali olarak kullanlmtr. Her bir eide ait tohumlar Petri kaplar iinde, iki kat kurutma kd zerinde, 16 saat aydnlk/8 saat karanlk fotoperiyotta, 251Cta, er tekrarl (50x3) olmak zere, saf sudan ibaret kontrol ve 10, 30, 50, 100, 200, 300, 500 ppmlik borik asit solsyonlar iinde imlenmeye braklmtr. Elde edilen verilerin istatistiksel olarak JMP analizi yaplm ve sonular p<0,05 dzeyinde anlaml bulunmutur. Sonu olarak, Carthamus tinctoriusun Diner eidine ait tohumlarn imlenmeleri ile uygulanan borik asit konsantrasyonlar arasnda istatistiki adan nemli bir ilikinin olmad (r2= 0,120, t= 30,04, p<0,05) gzlenmitir. Remzibey eidine ait tohumlarn imlenmeleri ile uygulanan borik asit konsantrasyonlar arasnda ise ters orantl bir iliki olduu saptanmtr. Buna gre, borik asit konsantrasyonu artka tohumlarn imlenme orannn istatistiki olarak nemli dzeyde azald (r2= 0,623, t= 8,77, p<0,05) saptanmtr. Anahtar Kelimeler : Carthamus tinctorius L., borik asit, imlenme, biyodizel PB157 Bitkilerin Kuzeye G Birkan AIKGZ1, Burak GKMEN2 brahim avu Mahallesi, Elif Lamet Sokak, Meltem Apartman, No:2, D:17, ehremini, Fatih, stanbul 2 Selimiye Mahallesi, Daye Kadn Sokak, Birlik Apartman, B Blok, No:13/14, 33668, skdar, stanbul birkanacikgoz@hotmail.com
1
kmaktadrlar. Dalardaki aalar, teorik olarak yaamalarna uygun olmayan yksek blgelerde yaamaya balamlardr. rnein Orta Fransa'daki meelerde otuz yl ncesine gre daha verimli yapraklar ile reineler grlm ve aalarn kuzeye doru ge baladklar dnlmeye balanmtr. Bu yer deitirmelerin sonucu olarak yerli flora yeleri ile g sonucu yeni gelien trler rekabete girmi ve bu rekabet sonucu yerli trlerin zararna olmu ve Avrupa' da tr saysnda azalma grlmtr. Bunun en nemli sebeplerinden birinin de kresel snma olduu dnlmektedir. Yaptmz almada bitkilerin kresel snmann sonucu olarak doaya nasl bir uyum sergilemeye altklar aratrlmaktadr. Anahtar Kelimeler: Kresel snma,Bitkilerin kuzeye doru kaymas PB158 Sihir Havasnn Kirlemesinde Srekli Aa ve Kollar Tofig S. MAMMADOV, A.A. GULYEV Mardakan Dendrarisi Dendrariy@mail.az AMEA-nin Mardakan Denrarisinin lantsaft ekoloji laborotuari 55 turun (Abies concolor, Akantropax sesiliflorus, Acer ginnala, Acer platonoides Drimondi, Acer platonoides, Globosum, Acer tataricum, Amelanchier alnifolia, Amygdalus nana, Aronia melanocarpa, Berberis thunbergii, Berberis vulgaris, Buddleja davidii,. Buxux sempervivens,. Caraganda arborencens,Carpinus betulis, Satalpa bignonioides, Satalpa speciosa, Ceracus tementosa, Ceracus fruticosa ve s.) bioekoloji ozellikleri oyrenmekle beraber, atraf muhitin muhafazasinda kirlenmis dayanakliligi da belirlenmisdir. Tatgigat sonucu belirlenmisdir ki, genotik deyiskenlik sonucu her bir turun havani kirletmek derecesi muhtelifdir. Bu turlerin Baku sihirinde yesillestimede tatbiki onun dekorativliyi ile beraber ayni bolgede insnlarin yasayis ortami mikroigliminin iyilesdirilmesinde genel amildir. Bu bitkiler havani tozdan ve zararli meddelerden temizlemekle beraber, havani rutubetlendirir ve bakteriler oldurucu madelerle-fitositlerle zenginlesdirir. Tatbig olunan nevler 70-80% ses tempini acagi indiriyor. Ogrenilen turlerin Apseronda sanayi muessiselerin orelikde de tas yataklarinin, cimento, alci fabrikasinin, kimya muessiselerin, nakliyyat otoban atrafinin yesillestirilmede kullanimi makalede serh olunmusdur.
Gnmzde kresel snmann etkileri gnden gne daha net gzlenmeye balamtr. 20.yzyl bana gre kuzey yarmkrede aalar daha hzl bymekte ve erken remekte olduklar gzlenmitir. Gneydeki trler kuzeye doru
385
PB159 Isqal Olunmu Blgelerde Genefond Tehlikededir Tofig S. MAMMADOV Mardakan dendrarisi dendrariy@mail.az Makalede Karabag ve onun etraf bolgelerde bitki rty igalden nce ve sonraki devirler arastrlmsdir. Aradirma sonuncu belli olmu ki, zaman bakmndan bu blgelerde sehra, yarmsehra, kuru bozkir, bozkir, dag kserofit bitkilik trleri stlk teslik ediyordu. Blgenin orta dag kavsaginda, deniz seviyyesinden 00-350 m. ykseklikde yarmsehra bitki trleri, 1800 m. yksekliklerd eyliyarpagl orman kolluklar, 2300 m. yykseklikte subalp ve alp cimenlikleri, cok yksekliklerte tundra trleri ginis yaylmdr. Ormanlarda agac ve kol bitkileri ile, beraber benve, lale, gzlgl, zambak, gerenfil, byrtken ve s. cinsleri dahil olan biryllk, ikiyllk, cokyllk v soanakl trler dogal halde bitiyordu. zellikle Agdere, Esgeran, Hocavend illeri palt, veles, fstk ve acagayn ormanlar ile zengindir. Yksek dalk hisselerde dou paltna (Guercus macranthera), trautveter acakayina (Acer trautvetteri), tozaacnn 4 ttne (Betula sp. Div.), Dou fstna (Fagus orientalis) denk geliniyordu. Bu tr ormanlarda kayd edilen biryllk trleri ile beraber, baz yerlerde su bataklk bitkiliyine de denk gelmiyordu. Otlak, rman ve kol massivleri arsnda ise yerli ahali genelde tahl, bahe ve teknik bitkiler becerirdiler. PB160 Bzi Nv Ekzotik Aac v Kol Bitkilrinin Mrdkandendrarisind ntroduksiyas Tofig S. MMMDOV, Z.H. ABBASOVA AMEA Mrdkan dendrarisi dendrary@mail.az AMEA Mrdkan dendrarisinin Bitkilrin introduksiyas laboratoriyasnda biomxtlifliyin qorunub saxlanlmas, traf mhitin mhafizsi v bitki ehtiyatlarndan smrli istifad olunmas istiqamtind elmi-tdqiqat ilri aparlr. ox vaxt Aberonun torpaq-iqlim raiti, sasn gcl klklr, yksk gn radiasiyas, torpaqda rtubtin azl, qida elementlrinin atmamas bu v ya digr bitkilrin becrilmsi n tinlik trdir. Lakin buna baxmayaraq, traf mhtin mhafizsind v yeni yallq zonalarnn salnmas n son zamanlar istifad olunan dekorativ bitkilrinin siyahsna yeni nvlr daxil edilmi, ekzotik bitkilrin gtirilmsi aac v kol
bitkilrinin assortimentinin xeyli dyimsin sabb olmudur. Son illrd Mrdkan dendrarisind yksk dekorativlik xsusiyytlr malik yeni nvlr introduksiya edilmidir (prkalyarpaq mahoniya, yapon kameliyas, drman dfngilnar, prkalyarpaq mad, tlpan aac, iriikli maqnoliya, yapon kriptomeriyas, netryarpaq kuninqamiya, gilmeyv qarahr, itiuclu qarahr, alaq boy ardc, sabina ardc, qarmaqvari tuya, yriyarpaq sekas v s.). Gstriln introdusentlrin bymsi 2 mrhl zr: yazn (may aynda) v vvlrind (sentyabr aynda) mahid edilmidir. 6 illik prkalyarpaq mahoniya (Mahoniya aquifolium), yapon kameliyas (Camelia japonica) v drman dfn-gilnarnn (Laurocerasus officinlis) hndrly 120-160 sm-, trinin diametri 35- 70 sm- atr. Axrnc 3 il rzind illik boy artm 11- 15 sm olmudur. 3 il itiyarpaq prkaln (lex aquifolium) hndrly 65 sm, trinin diametri 48 sm, illik boy artm 14 sm-i tkil edir. Tlpan aac (Liriodendron tulipiferum) v iriik maqnoliya (Maqnolia grandiflora) nisbtn zif byyr. llik boy artm 10-12 sm olmaqla, 10 illik bitkilrin hndrly 110-125 sm, trinin diametri 80-70 sm- atr. 6 illik yapon kriptomeriyasnn (Cryptomeria japonica) hndrly 132 sm, trinin diametri 76 sm-dir. llik boy artm 20 sm olur. Digr nvlr zif byyr. Netryarpaq kunninqamiya (Cunninghamia lanceolata) v itiuclu qarahrd (Taxus cuspidata) illik boy artm 13-17 sm, alaqboy v Qazax (Juniperus depressa, J.sabina) ardcnda is 10-15 sm- atr. yriyarpaq sekasda (Cycas revoluta) yeni yarpaqlarn ml glmsi n konus yanvar aynda formalamaa balayr v yarpaqlarn almas martn ortalarndan mahid edilir. Bir konusda ml gln yarpaqlarn say 24 dd atr. Vegetasiyann ortalarna qdr yarpaqlar tam formalar. Fenoloji inkiaf fazalar zrind aparlan mahidlr zaman mlum oldu ki, yksk temperatur v aa rtubt qeyd olunan nvlrd fenoloji inkiaf fazalarn rtubtli zonalara nisbtn 10-15 gn tez baa atmasna sbb olur. Yapon kameliyasnda qnlm yanvarn, ilk iklm aprelin, ktlvi iklm is mayn birinci onglynd mahid edilmidir. iklm 37 gn davam edir. Aberon raitind prkalyarpaq mahoniyada qnlm fevral aynda qeyd alnmdr. iklm martn ortalarndan balayr v aprelin ortalarnda qurtarr. Meyvlri iyunun axrlarnda tam yetir. tiyarpaq prkalda iklm aprelin ortalarndan mayn ortalarna qdr davam edir. riik maqnoliyada qnlm mayn, iklm is iyunun ortalarnda mahid edilir. iklm iyunun axrna qdr davam edir. Tlpan aacnda aprelin axrndan mayn axrna qdr mahid edilir. Yapon kriptomeriyasnda tozlanma 386
aprel ayn axrndan balayaraq mayn ortalarna qdr davam edir. Qozacqlar payzn axrnda tam yetiir. Digr nvlrd is iklm mahid edilmmidir. Bellikl, aparlan ilkin tdqiqatlardan malum olur ki, tdqiq ediln nvlr Aberonun torpaq-iqlim raitin davamldr, inkiaf fazalarn normal keirir v yksk keyfiyytli toxum verir. Bu bitkilrin dekorativ xsusiyytlrini nzr alaraq yalladrmada tk v ya qrup halnda kilmsi mqsduyundur. PB 161 EDXRF Spektroskopi Teknii le Corafik Olarak Farkl ki Blgeden Toplanan Liken Trlerindeki Eser Element Konsantrasyonlarnn Karlatrlmas Kenan YAZICI1, Gkhan APAYDIN2, Ali ASLAN3, Volkan AYLIKI4, Necati KAYA4, Engin TIRASOGLU4 1 Giresun niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm Giresun 2 Karadeniz Teknik niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Fizik Blm, 61080 Trabzon 3 Atatrk niversitesi, Kazm Karabekir Eitim Fakltesi, Biyoloji Blm, 25240, Erzurum 4 Karadeniz Teknik niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Fizik Blm, 61080 Trabzon kcagri_1997@yahoo.com Bu almada, Trabzon, Ordu, Giresun, Artvin ve Erzurum illerinden toplanan oniki liken trnde element analizi yapld. Elemental analiz radioizotopla uyarma x-n floresans analiz sisteminde oklu standart ekleme yntemi uygulanarak yapld. Liken trlerinde, Potasyum (K), Kalsiyum (Ca), Titanyum (Ti), Demir (Fe), Stronsiyum (Sr) ve Baryum (Ba) elementlerine rastland. Elementlerin K X-nlar uyarmak iin 55 Fe (5.96 keV) ve 241Am (59.543 keV) radyoaktif halka kaynaklar kullanld. Uyarlma sonucu numunelerden yaynlanan X-nlar bir Canberra Ultra-LEGe detektr kullanlarak llmtr. Sonular gstermitir ki, oniki farkl habitata mevcut oniki farkl liken trnde Ca, K, Fe, Ba and Ti elementlerine rastlanr iken, Sr elementi baz blgelerdeki baz liken trleri iin rastlanmtr. Ayrca baz istasyonlardaki liken trlerinde Ti ve Ba elementlerin konsantrasyonlar dier istasyonlardakilerine gre yaklak be kat fazla kt gzlenmitir (rnein. Ordu-nye narsuyu ve Erzurum-Kk ky Ti deerleri srasyla, 0.384, 0.342%, ve TrabzonMaka olma yaylas Ba deeri 0.306%). Anahtar Kelimeler: Liken, EDXRF, element analiz
PB162 Giresun ehir Merkezindeki Epifitik Likenlerin Dalm zerine Hava Kirliliinin Etkisi Kenan YAZICI1, Ali ASLAN2, Arzu EK3 1 Giresun niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Giresun 2 Atatrk niversitesi, Kazm Karabekir Eitim Fakltesi, Biyoloji Blm, 25240, Erzurum 3 evre Sorunlar Uygulama ve Aratrma Merkezi, Anadolu niversitesi, 26470, Eskiehir kcagri_1997@yahoo.com Bu almada, Giresun ehir merkezinde hava kirliliine bal olarak epifitik liken trlerinin dalm incelenmitir. alma sonunda 33 liken taxonunun dalm gz nne alnarak liken zonu tespit edilmitir. Birincisi, ehrin kzeyinde bulunan kale blgesindeki kk bir alan kaplayan ve ayn zamanda ehrin gneyinden itibaren grlen normal zondur. Dierleri abalama zonu ve liken l zonlardr. abalama zonu, kzeydeki ve gneyden itibaren grlen iki normal zon arasnda byk bir alan kaplar. Liken l ise abalama zonunun ortasnda grlen kk bir alandr. Anahtar Kelimeler: Hava kirlilii, epifitik liken, Giresun PB 163 Amasya li Florasna Genel Bir Bak Cengiz YILDIRIM, Arzu CANSARAN Amasya niversitesi, Eitim Fakltesi, lk retim Blm, Amasya cyildirim05@gmail.com Bu almada bugne kadar Amasya il snrlar ierisinde yaplm olan tmfloristik aratrmalar incelenerek deerlendirilmitir. Deerlendirme sonucunda 109 familya ve 589 cinse ait 1949taksonun Amasyail snrlar ierisinde yayl gsterdii belirlenmitir.Bu taksonlardan272 tanesi ( .95) endemiktir. Trlerin floristik blgeler gre dalm :ran-Turan 226( .6),Avrupa-Sibirya 96 (%4.93), Akdeniz 91 (% 4.67) eklindedir. Taksonlarn familyalara dalmlarna gre en fazla takson ieren ilk 5familya :Asteraceae 240 (% 12.31),Fabaceae 215 (% 11.03),Lamiaceae 133 (%6.82), Poaceae 130 (% .67), Brassicaceae 119 (% 6.10), eklindedir. Taksonlarn genuslara dalmlarna gre en fazla taksona sahip ilk 5genus: Astragalus 58 (% 2.98), Veronica 28 (%1.44), Alyssum 27 (%1.39),Centaurea 26 (% 1.33), Euphorbia 23 (%1.18) eklindedir.
387
Anahtar kelimeler: Flora, Amasya-Trkiye PB 164 Estimation of the Acidity, Electrical Conductivity , Sulphate , and Nitrate Quantities in Falling Rain on Mosul City Y.Al_ Mashhadani1, A.AL-Hayalli2 1 Environmental Department, College of Envi. Sci. an dTtech. Mosul Univ.,Iraq 2 Biology Dep. Mosul Univ. Yahya_sci2006@yahoo.com It is a well known fact that Acid rain is the result of air pollution with different gases. The study was conducted of nine (9) sites in Mosul city North of Iraq, by collecting rain water using conical flasks placed on the roofs of buildings and residential houses. The acidity, electrical conductivity (EC), sulfate and nitrate quantities were measured in chosen sites over the rainy seasons . The results showed significant different in the pH value, the EC value, sulphate and nitrate quantities between different sites and seasons. The results showed that the pH was slightly acidic in some sites while slightly basic in other sites.The EC results indicated different values over the seasons as the lowest value was in autumn 28 ms/cm while the highest value was in spring 344 ms/cm. The sulphate quantity was founded to be different at different seasons and sites (3.66.4mg/ls) and (3.9-10.7mg/l) respectively, it was also founded that nitrate values were high at high sulphate sites and low at low sulphate sites which indicate that the sources of both are fuel pollution. From the results obtained it can be concluded that the rain falling on Mosul city is acidic in some sites especially near the city center due to the pollution with gases from fuel consumption in transport vehicles heating and electrical generators.
PB165 An Ecological Study For The Phytoplankton Species In Tigris River Within Mosul City Mazin N. Fadhel1, Yahya D. al-Mashhadani2
1
Environment and Pollution Control Research Center /University of Mosul

2
College of science/ University of Mosul Dr _mazin77@yahoo.com
This study conducted on Tigris river starting from Darna-jokh area, before it enters Mosul city to Yaremgah village south of Mosul , several physico-chemical parameters were measured besides to studying quantity and quality of phytoplankton. Air temperature ranged between (9.2827.28) C, while water temperature were between (11.9-20.05) C. Electrical conductivity values ranged between (310-515) s/cm. Regarding pH it is noted that Tigris water tended to be alkaline where its pH values ranged between (6.12-8.05). About phyto- nutrients in the river, their concentrations extended from (92.75-381.17) g/l for nitrate, and (30.58-257.74) g/l for phosphate Chlorophyll a , b and c concentrations ranged between (0.13-1.86)mg/L ,(0.12-1.84) mg/L and (0.16-5.43) mg/L respectively . Concerning phytoplankton, total count of it ranged between (4147-21081) cell/L , Class diatom exhibited obvious dominance over the other species in all stations and during study period, while chlorophyta came after diatoms, then cyanophyta. Whereas twelve genera of diatoms, eight of chlorophyta and two genera of cyanophyta were identified in this study. PB 166 Ecological Effect of Plants Residual Combustion after Harvest Mohammad I. Al-Taee1, Dr. Slah S. Al-Taee2 1 Environ. Scie. & Tec. College, Mosul university / Iraq 2 Science College, Mosul university / Iraq mohibo_1978@yahoo.com Effect of plants residual burning was studded, isolation and Identification of fungi genera from soil burning before and after rain upon enumeration.
388
The ability of these fungi genera to decomposition some plant residues was tested in different heat temperatures. Changes in some soil chemical and physical features like minerals; potassium, sodium , calcium , magnesium, nitrogen and organic matter also including pH , electrical conductivity and soil capacity to hold water, was found as a result of plant wastes burning. PB167 Kzlrmak Deltasnda Doal Kaynak Kullanm Ali Kemal AYAN1, Cneyt IRAK2, Tohit GNE3, Necdet AMA1, Selim AYTA2 1 Ondokuzmays niversitesi Bafra Meslek Yksekokulu Bafra-Samsun 2 Ondokuzmays niversitesi Ziraat Fakltesi, Samsun 3 Ondokuzmays niversitesi Eitim Fakltesi Biyoloji Blm, Samsun akayan@omu.edu.tr Kzlrmak nehrinin tad alvyal toraklar zerinde ekillenen Kzlrmak Deltasnda doal kaynak kullanmnn hem ekonomik hem de ekolojik sonular muhakkaktr. Kzlrmak Deltasnda toprak ve su kaynaklarnn yan sra uzun sreden beri geleneksel yntemler ile doal kaynaklar kullanlmakta ve doal rnler toplanp satlmaktadr. Bu faaliyetler rnlerin nasl olutuunu ve nasl tketildiinin farkndaln oluturarak bilinli tketicilerde doaya sayg duyulmasna ve doa ile balarnn olumasna yardmc olmaktadr. Dolaysyla bu srdrlebilir toplamaclk faaliyetleri yerelde sulak alanlarn deerini arttrmaktadr. Eer Kzlrmak Deltasnda doal rnler ile geimini salayan yereldeki insanlar talepteki azal veya benzeri nedenler ile bundan gelir edinemezler ise yaamlarn kazanmak iin ekolojiye zarar verici aktivitelere ynelebilirler. Bu yzden srdrlebilir kullanmn teviki ve faydalandrma gibi aktiviteler talebin devamn salamaya yardmc olmaktadr. Burada nemli olan; srdrlebilir doal kaynak kullanmnn arttrlarak devam ettirilmesi ve srdrlebilir olmayan kaynak kullanmnn deitirilmesi yada dntrlmesidir. Anahtar Kelimeler: Kzlrmak Deltas, Doal Kaynaklar, Srdrlebilirlik, Doal rnler
PB168 Mula linin Muscari Mill. Trleri Ramazan MAMMADOV1, Tofik MAMMADOV2, Pnar L1 Pamukkale niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Knkl, Denizli Azerbaycan Bilim Akademisi, Merdekan Dendrarisi, Bak, AZERBAYCAN rmammad@yahoo.com Ilman kuak ierisinde bulunan Trkiye, sahip olduu bitki eitlilii asndan evresinde yer alan bir ok lkeden farkl durumdadr. 12.000 zerinde takson saysna sahip olan lkemiz florasnda, geofit bitki says 500n zerindedir. Bunlarn ierisinde de Liliaceae familyasndan olan trler, tbbi ve ekonomik deeri asndan byk neme sahiptirler. Bu alma bu bilgiler nda, 2001-2006 yllar arasnda Mula li evresinde yaylmakta olan Muscari Mill. trleri zerinde yaplmtr. almann amac, Mula li evresindeki Muscari Mill. trlerinin saysn ve yayl durumlarn belirlemektir. Yaplan arazi almalar sonucunda, bu blgede 6 adet Muscri Mill. trnn (M. macrocarpum Sweet, M. comosum (L.) Miller, M. armeniacum Leichtlin ex Baker, M. neglectum Guss., M. bourgaei Baker in J., M. parviflorum Desf.) yayl gsterdii belirlenmitir. Ayn zamanda bu trlerin populasyonlar incelenerek, blgedeki yayl durumlar hakknda bilgiler elde edilmitir. M. comosum (L.) Miller trnn Mula li evresinde daha geni bir arazide ve sk rastlanan populasyonlarda, M. bourgaei Baker in J. trnn ise Sandras Danda Kartal Gl evresinden, yangn kulesine kadar okta geni olmayan bir arazide yayld belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: Mula, populasyon, yayl alanlar PB169 Zeytin Topraklarnn Karbon Mineralizasyonuna Glyphosate Isopropylamine Hsniye AKA SALIKER1, Feruze ESER2, Cengiz DARICI2 ukurova niversitesi, Yumurtalk Meslek Yksekokulu, 01670, Yumurtalk, Adana ukurova niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 01330, Balcal, Adana crocus@cu.edu.tr Glyphosate isopropylamine ve trifluralin Trkiyenin tarmsal alanlarnda yaygn olarak kullanlan herbisitlerdir. Bu herbisitlerin nerilen 389 Muscari Mill.,
tarla dozu (hem glyphosate hem de trifluralin iin 480 g l-1) ve bu dozun 2 kat Akdeniz ikliminin etkisi altndaki ukurova niversitesi kampus (Adana) alannda yetitirilen zeytin aac (Olea europaea L., Oleaceae) toprana karbon (C) mineralizasyon lmyle toprak mikrobiyal aktivitesine etkilerini belirlemek amacyla ilave edilmitir. Tm rneklerin C mineralizasyonu 30 gn boyunca (28C, sabit nem) CO2 respirasyon yntemiyle belirlenmitir. Glyphosatein nerilen tarla dozu ve bu dozun 2 kat, herbisit iermeyen kontrolle kyaslandnda C mineralizasyonu 30 gnn sonunda anlaml dzeyde artmtr (P < 0.001). Fakat, trifluralinin nerilen tarla dozu ve bu dozun 2 kat kontrolden istatistiksel olarak farkl deildir (P > 0.05). Bu sonulara dayanarak toprak mikroorganizmalarnn glyphosatei karbon kayna olarak kullanma yeteneine sahip olduu sonucuna varmak mmkndr. Anahtar Kelimeler: Karbon mineralizasyonu, glyphosate isopropylamine, herbisit, trifluralin PB170 Trkiyede Yaplm Atmosferik Polen almalar Aydn BLG1, Hanife AKYALIN2 1 anakkale Onsekiz Mart niversitesi, Fen Bilimleri Enstits, Biyoloji Anabilim Dal, 17020, Terziolu Yerlekesi, anakkale 2 anakkale Onsekiz Mart niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 17020, Terziolu Yerlekesi, anakkale bilgicaydin@yahoo.com Bu derlemede, Trkiyenin Samsun, Nianta-stanbul, Serik-Antalya, Krkkale, Ankara, Mudanya-Bursa, Grkle-Bursa, neglBursa, znik-Bursa, Eskiehir, Isparta, Ktahya, Balkesir, Burdur, Rize, Buca-zmir, Afyon, zmir, Bursa, Kayseri, Bartn, Edirne, Uak, Zonguldak, anakkale, Denizli, Bozyk-Bilecik, Bitlis, Sakarya illerinde yaplan atmosferik polen almalar deerlendirilmitir. Yaplan almalara gre en fazla polene sahip olan taksonlar; Cupressaceae / Taxaceae, Pinus, Platanus, Populus, Quercus, Chenopodiaceae / Amaranthaceae, Plantago, Salix, Fagus, Oleaceae, Fraxinus, Moraceae, Gramineae, Urticaceae, olup, en fazla polene Mart-Haziran aylar arasnda rastlanmtr. Anahtar Kelimeler: Trkiye, polen, polen konsantrasyonu, polen takvimi, atmosferik polen
PB171 Sahra l Toprann Buday eitlerinin Geliimi zerine Etkisi Nihal YCEKUTLU1, Serpil TERZOLU2, Cemal SAYDAM1, Ik BLDACI1 1 Hacettepe niversitesi, evre Mhendislii Blm, Beytepe Kampusu, Ankara 2 Hacettepe niversitesi, Biyoloji Blm, Botanik Anabilim Dal, Beytepe Kampusu, Ankara nihal2002y@yahoo.com Bu aratrmada, farkl byme ortamlarnn ekmeklik buday (Triticum aestivum L.) ve makarnalk buday (Triticum durum L.) n baz eitlerinin gvde geliimi zerine etkisi aratrlmtr. Byme ortam olarak; Hewitt besin zeltisi, klandrlm ve karanlkta braklm Sahra l topra zeltisi ve distile su kullanlmtr. Fide gvde uzunluu (cm.fide-1) ve fotosentetik pigmentler (klorofil a, klorofil b, klorofil (a+b) ve karotenoidler (c+x), mg.ml-1 g ta-1) belirlenmitir. Bu aratrmada, buday eitlerinin gvde uzunluu ve fotosentetik pigment miktarlarna ait sonular klandrlm Sahra l topra zeltisi ve Hewitt besin zeltisi uygulamalarnda rtmektedir. Anahtar Kelimeler: Sahra l topra, ekmeklik ve makarnalk buday (Triticum L.), fide, fotosentetik pigmentler PB172 Sideritis libanotica Labill. subsp. linearis (Bentham) Bornm. (Lamiaceae)nn Doal ve Kltr Formlarnn Morfolojik ve Ekolojik zellikleri Ynnden Karlatrlmas Orhan NAL, Belks YAPICI Akdeniz niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 07058, Antalya ounal@akdeniz.edu.tr Endemik olan Sideritis libanotica Labill. subsp. linearis (Bentham) Bornm. trnn daha nce tohumla retilen bireyleri ile bunlarn doal yayl gsteren bireylerinin morfolojisi ve ekolojisi incelenerek, farklar ve benzerlikler allmtr. Bu alma kapsamnda endemik olan S. libanotica subsp. linearis trnn doadan toplanld alandaki ve kltre alnd alandaki toprak zellikleri ile bu bitkilerin toprak st organlarnda bulunan besin elementlerinin ierikleri ve morfolojik zelliklerinde meydana gelebilecek farkllklarn saptanmas amalanmtr. almada materyal olarak kullanlacak olan trlerden S. libanotica subsp. linearisin kltr 390
rnekleri yayl gsterdii alanlara 2004 ylnda gidilerek tohum rnekleri alnm ve Antalya BATEM (Antalya Bat Tarmsal Tarmsal Aratrma Mdrl) bnyesindeki koleksiyon bahesine ekilmitir. Her bir trden en az 10 kadar birey yetitirilmitir. Bitkinin doal rnekleri ise bitkilerin 2004 ylnda kltre alnma almalar kapsamnda daha nce toplanldklar alandan en az 10 rnek olacak ekilde 2007 ylnda toplanmtr. Bu iki farkl alandan alnan toprak rneklerinde; bnye analizi, toprak asitlii, elektriksel iletkenlik, kalsiyum karbonat miktar, topraktaki organik madde miktar tayini, toplam azot miktar, alnabilir fosfor miktar, alnabilir potasyum, kalsiyum ve magnezyum miktarlar, alnabilir demir, mangan ve inko miktarlar bulunmutur. Bitki organlarndaki besin elementleri ierikleri analizleri iin bitkilerdeki azot miktar, fosfor, potasyum, magnezyum, demir, mangan ve inko miktarlar tespit edilmitir. Ayrca bu iki alanda yetien bitkilerin toprak st ksmlarna ait morfolojik zellikleri de llmtr. Elde edilen tm bu deerler karlatrlarak yorumlanmtr. Anahtar Kelimeler: Endemik, Sideritis, ekoloji, morfoloji, Lamiaceae PB173 Sideritis argyrea P.H.Davis (Lamiaceae)nn Doal ve Kltr Formlarnn Morfolojik ve Ekolojik zellikleri Ynnden Karlatrlmas Belks YAPICI, Orhan NAL Akdeniz niversitesi Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm 07058 ANTALYA belkisy@akdeniz.edu.tr Endemik olan Sideritis argyrea P.H.Davis trnn daha nce tohumla retilen bireyleri ile bunlarn doal yayl gsteren bireylerinin morfolojisi ve ekolojisi incelenerek, farklar ve benzerlikler allmtr. Bu alma kapsamnda endemik olan S. argyrea trnn doadan toplanld alandaki ve kltre alnd alandaki toprak zellikleri ile bu bitkilerin toprak st organlarnda bulunan besin elementlerinin ierikleri ve morfolojik zelliklerinde meydana gelebilecek farkllklarn saptanmas amalanmtr. almada materyal olarak kullanlacak olan trlerden S.argyreann kltr rnekleri yayl gsterdii alanlara 2004 ylnda gidilerek tohum rnekleri alnm ve Antalya BATEM (Antalya Bat Tarmsal Tarmsal Aratrma Mdrl) bnyesindeki koleksiyon bahesine ekilmitir. Her bir trden en az 10 kadar birey yetitirilmitir. Bitkinin doal rnekleri ise bitkilerin kltre alnma almalar kapsamnda daha nce toplanldklar alandan en az 10 rnek olacak
ekilde 2007 ylnda toplanmtr. Bu iki farkl alandan alnan toprak rneklerinde; bnye analizi, toprak asitlii, elektriksel iletkenlik, kalsiyum karbonat miktar, topraktaki organik madde miktar tayini, toplam azot miktar, alnabilir fosfor miktar, alnabilir potasyum, kalsiyum ve magnezyum miktarlar, alnabilir demir, mangan ve inko miktarlar bulunmutur. Bitki organlarndaki besin elementleri ierik analizleri iin bitkilerdeki azot miktar, fosfor, potasyum, magnezyum, demir, mangan ve inko miktarlar tespit edilmitir. Ayrca bu iki alanda yetien bitkilerin toprak st ksmlarna ait morfolojik zellikleri de llmtr. Elde edilen tm bu deerler karlatrlarak yorumlanmtr. Anahtar Kelimeler: Endemik, Sideritis, ekoloji, morfoloji, Lamiaceae PB174 Sideritis pisidica Boiss.&Heldr. (Lamiaceae)nn Doal ve Kltr Formlarnn Morfolojik ve Ekolojik zellikleri Ynnden Karlatrlmas Belks YAPICI, Orhan NAL Akdeniz niversitesi Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm 07058 ANTALYA belkisy@akdeniz.edu.tr Endemik olan Sideritis pisidica Boiss.&Heldr. trnn daha nce elikle retilen bireyleri ile bunlarn doal yayl gsteren bireylerinin morfolojisi ve ekolojisi incelenerek, farklar ve benzerlikler allmtr. Bu alma kapsamnda endemik olan S. pisidica trnn doadan toplanld alandaki ve kltre alnd alandaki toprak zellikleri ile bu bitkilerin toprak st organlarnda bulunan besin elementlerinin ierikleri ve morfolojik zelliklerinde meydana gelebilecek farkllklarn saptanmas amalanmtr. almada materyal olarak kullanlacak olan trlerden S.pisidicann kltr rnekleri yayl gsterdii alanlara 2004 ylnda gidilerek tohum rnekleri alnm ve Antalya BATEM (Antalya Bat Tarmsal Tarmsal Aratrma Mdrl) bnyesindeki koleksiyon bahesine ekilmitir. Her bir trden en az 10 kadar birey yetitirilmitir. Bitkinin doal rnekleri ise bitkilerin kltre alnma almalar kapsamnda daha nce toplanldklar alandan en az 10 rnek olacak ekilde 2007 ylnda toplanmtr. Bu iki farkl alandan alnan toprak rneklerinde; bnye analizi, toprak asitlii, elektriksel iletkenlik, kalsiyum karbonat miktar, topraktaki organik madde miktar tayini, toplam azot miktar, alnabilir fosfor miktar, alnabilir potasyum, kalsiyum ve magnezyum miktarlar, alnabilir demir, mangan ve inko miktarlar bulunmutur. Bitki organlarndaki besin 391
elementleri ierikleri analizleri iin bitkilerdeki azot miktar, fosfor, potasyum, magnezyum, demir, mangan ve inko miktarlar tespit edilmitir. Ayrca bu iki alanda yetien bitkilerin toprak st ksmlarna ait morfolojik zellikleri de llmtr. Elde edilen tm bu deerler karlatrlarak yorumlanmtr. Anahtar Kelimeler: Endemik, Sideritis, Ekoloji, Morfoloji, Lamiaceae PB175 Vitis vinifera L. cv. Sultani ekirdeksizde Olgun Polenin nce Yaps H. Nurhan BYKKARTAL Ankara niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Tandoan, Ankara bkartal@science.ankara.edu.tr Vitis vinifera L. Cv. Sultani ekirdeksizde olgun polende generatif hcre uzun, elips eklinde ve d epere yakn yer alr. Vejetatif hcre ise oval ekillidir. Polen sitoplazmasnda protein, lipid ve niasta gibi bol miktarda yedek besin maddeleri, ribozomlar, granll ER, mitokondri ve golgi gibi organellerin yan sra ok sayda vesikl ve kk vakouller gzlenmitir. Anahtar Kelimeler: Vitis vinifera, polen, ince yap PB176 Ornithogalum sigmoideum Freyn&Sntda Embriyolojik ve Sitokimyasal almalar Il SMALOLU, Meral NAL Marmara niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm isilismailoglu@gmail.com Bu almada Ornithogalum sigmoideumun karyolojik zellikleri tayin edilip dii gametofit, endosperma ve embriyo geliimi incelendi ve her yapnn sitokimyasal zellikleri Toluidine blue, PAS, Alcian blue, Coomassie brilliant blue, Sudan black B boyalar ile belirlendi. O. sigmoideumun diploid kromozom says 2n:16 olup karyotip analizinde kromozom boylarnn 3,9805 m ile 9,8107 m arasnda olduu ve 1 ift metasentrik, 7 ift submetasentrik kromozom ierdii saptand. Bu trde tohum tasla anatrop, krassinusellat ve bitegmiktir. Tohum taslanda bulunan obturator ve nusellus apkas gibi yaplar, znmeyen polisakkarit yapda salg salglayarak,
polen tplerinin tohum taslana doru ekimlenmesini salarlar. Embriyo kesesi geliiminin ileri evrelerinde kalaza tarafnda hipostas ad verilen doku farkllamas gzlendi ve hcrelerinin PAS pozitif reaksiyon verdii ve sitoplazmalarnda youn niasta ierdikleri dikkati ekti. Polygonum tipi embriyo kesesi geliimi grlen bu trde yumurta ve sinergit hcrelerinin tam eper ile evrili olduu saptand. Yumurta hcresi ile benzer kutuplama gsteren sinergitlerin mikropil tarafnda, sitoplazma iine doru parmak eklinde kntlar oluturan ve PAS ile kuvvetli reaksiyon veren izgili cihaz gzlendi. Zigotun karakteristik kutuplama gsterdii ve mikropilde vakuol, kalazada nukleus ve besin maddelerince zengin sitoplazmann olduu grld. Bu trde embriyo geliiminin Asterad, endosperma geliiminin helobial tipte olduu bulundu. Primer endosperma nukleusu embriyo kesesinin kalaza tarafnda yer alr ve blnerek mikropil tarafnda byk, kalaza tarafnda kk birer odack meydana getirir. Her iki odackta da balangta serbest nukleuslu endosperma oluur ve daha sonra her iki odackta da endosperma hcreli hale geer. Anahtar Kelimeler: Ornithogalum sigmoideum, embriyo kesesi, embriyo, endosperma, sitokimya PB177 Ornithogalum sigmoideum Freyn&Sntun Stigmasnda Sitokimyasal Yntemlerle Enzim Aktivitesinin Tayini Il SMALOLU, Meral NAL Marmara niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, stanbul isilismailoglu@gmail.com Ornithogalum sigmoideumun stigma papillerinde tozlama ncesi ve sonrasnda nonspesifik esteraz, asit fosfataz ve peroksidaz enzimlerinin aktivitesine sitokimyasal yntemler ile bakld. Bu ilemler iin taze materyal ile nonspesifik esteraz iin -naftol asetat, asit fosfotaz iin sodyum -gliserofosfat ve peroksidaz iin de guaiacol substratlar kullanlarak ezme preperasyonlar ile alld. O. sigmoideumda stigma kuru ve papilli tiptedir. Kuru stigmalarda yzey salgs azdr ve polenleri kabul edici evrede iken ktikula zerinde yapkan bir tabaka (pelikl) salglanr. Tozlama ncesi evrede papillerin yzeyini rten ktikulann zerinde non-spesifik esteraz aktivitesinin devaml ve kesintisiz bir tabaka halinde olduu grld. Papillerin sitoplazmas ve taban ise bu enzim 392
bakmndan zayf bir reaksiyon verdi. Tozlama sonrasnda hem ktikulann zerinde hem de papillerin sitoplazmasnda ve tabannda boyanmann daha youn olduu belirlendi. Asit fosfotaz aktivitesinin tozlama ncesi evrede ktikulann zerinde ince ve kesintisiz bir tabaka halinde olduu, papillerin sitoplazmasnda ve tabannda ise zayf bir reaksiyon verdii gzlendi. Tozlama sonrasnda hem ktikulann zerinde hem de papillerin sitoplazmasnda ve tabannda boyanmann daha youn olduu belirlendi. Peroksidaz, pelikln bileiminde bulunan bir enzimdir ve stigmann papil hcrelerinden salglanr. Tozlama ncesi evrede peroksidaz aktivitesinin ktikula zerinde devaml ve ince bir tabaka halinde olduu, papillerin sitoplazmasnda ve tabannda ise olduka zayf bir reaksiyon verdii gzlendi. Tozlama sonrasnda bu tabakann kalnlat, hem de papillerin sitoplazmasnda ve tabannda boyanmann ok daha youn olduu belirlendi. Sonu olarak, O. sigmoideumun stigma papillerini saran pelikl tabakasnda non-spesifik esteraz, asit fosfataz ve peroksidaz enzimlerinin miktarnn pistilin olgunlamasyla birlikte artt ve bu enzimlerin varlnn polen kabul edici blgeleri belirledii ve bu evrede dii organn polenleri kabul edici olgunlua eritii saptand. Anahtar Kelimeler: Ornithogalum sigmoideum, stigma, non-spesifik esteraz, asit fosfotaz, peroksidaz, tozlama ncesi, tozlama sonras PB178 Trifolium pratense L. (ayrgl)de Olgun Embriyo Kesesinde Polar Nukleuslarn Davran H. Nurhan BYKKARTAL Ankara niversitesi Fen Fakltesi Biyoloji Blm Tandoan-ANKARA, 06100 bkartal@science.ankara.edu.tr Doal tetraploid bir bitki olan Trifolium pratense L.de olgun embriyo kesesi polygonum tipindedir. Olgun kesede merkezi hcre byk bir yer igal eder ve polar nukleuslar yumurta cihazna yakn yer alrlar. Bu bitkide polar nukleuslar ve bunlarn birlemesiyle oluan sekonder nukleus boyutlarnda farkllklar gzlenmitir. Polen tp embriyo kesesine girmeden ok nce polar nukleuslarn birletii ve baz embriyo keselerinde sekonder nukleusun dllenmeden bozulduu gzlenmitir. Anahtar Kelimeler: Merkezi hcre, olgun embriyo kesesi, polar nukleus, Trifolium pratense L.
PB179 Pamuk (Gossypium spp.) Bitkisinde Bulunan Gossypol Maddesinin zellikleri ve Kullanm Alanlar M.Said FDAN, Yksel BLEK Kahramanmara St mam niversitesi, Ziraat Fakltesi, Tarla Bitkileri Blm, 46060, Kahramanmara saidfidan@mynet.com Pamuk tohumunda ve bitki aksamnda eitlere bal olarak deiik miktarlarda gossipol maddesi bulunmaktadr. Gossipol maddesinin pamuk tohumunda bulunmamas fakat tarm asndan bitki aksamnda olmas istenmektedir. Gossipoln pamuk bitkisinde hastalk ve zararllara kar koruyucu bir etkiye sahip olmasndan dolay byk bir nemi vardr. Pamuk tohumunda gossipol maddesinin istenmemesinin nedenleri arasnda tohumun insan ve hayvan beslenmesinde neminin byk olmasdr. nk gossipol toksik etkiye sahip bir alkoloiddir. yi bir protein kayna olan pamuk tohumu yemek, pasta, ekmek yapmnda, erez ve kahvaltlk ya olarak kullanlmaktadr. Ayrca; pamuk tohumundan elde edilen unun, anne stnn protein deerine ok yakn olduu belirtilmitir. Tp dnyasnda ise gossipol maddesinin byk bir nemi vardr. Gossipoln antimikrobiyal, anti-oksidant, anti-HIV, antikanserojenik zelliklerinin olduu; hayvanlarda ve insanlarda ise doum kontrol hap olarak kullanld bilinmektedir. Gossipoln %50 tmr bykln azaltt ve kanser hastalnn ilerlemesini engelledii bildirilmitir. Ayrca, infeksiyonlarda, dizanteride, bel soukluu ve antiseptik olarak, mantar hastalklarnda gossipol kullanlmaktadr. Bu almada, pamuk bitkisinde bulunan gossipol maddesinin zellikleri ve kullanm alanlar hakknda derlenen bilgiler sunulmutur. Anahtar Kelimeler: Gossipol, Gossypium, Tohum, Pamuk.
393
PB180 Halka Yaprakl Adaay (Salvia verticillata) ile Byk iekli Adaaynn (Salvia tomentosa) Anti-tmr Aktiviteleri Fatma P. KARAKA, Arzu U. TRKER Abant zzet Baysal niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm,14280, Bolu pehlivan_f@ibu.edu.tr Adaay, Diotu veya Meryemiye olarak da bilinen, Lamiaceae (Ballbabagiller) familyasna ait, Salvia cinsini oluturan kokulu bitkilere verilen isimdir. Avrupa ve lkemizde geni yaylm gstermektedir. Yapraklarnn kurusu ay gibi halanarak iildii gibi, et yemeklerinde koku ve lezzet vermek iinde kullanlr. Adaaynn, bedeni glendirme, kalp krizi riskini azaltma, kan temizleme, bademcik ve di iltihabn giderme gibi etkilerinin olduu halk arasnda bilinmektedir. Bu almada, ayn familyaya ait 2 farkl trn etanol, metanol ve su ile hazrlanan ztlerinin, Agrobacterium tumafaciens kullanlarak Patates Disk Yntemi ile anti-tmr aktiviteleri belirlendi. Bitkiler, Abant zzet Baysal niversitesi Glky kampsnden toplanp, herbaryum rnekleri alnd. 40 Cde inkbatrde kurutulup, blendar ile toz haline getirildi. Her bir grup (su, etanol ve metanol) iin, 10ar gr kuru toz bitki alnp, zerine 150 ml etanol, metanol veya su konulup bir gece su banyosunda 45 C de bekletilip, szld. Sv ksmn uurulmasnda alkoller iin rotary evaporator, su iin de liyofilizatr kullanld. Toz haline gelen her bir zt steril distile su kullanlarak 100 mg/ml konsantrasyonda hazrland. Bitki ztlerinin anti-tmr aktiviteleri, inhibisyon yzdeleri hesaplanarak belirlendi. Pozitif kontrolde (camptothecin) hi tmr grlmedi (% 100 tmr inhibisyonu). Negatif konrolde (su) ortalama olarak 40 tmr elde edildi. Bu sonulara gre, her iki adaay tr de anti-tmr aktiviteye sahiptir, ancak Salvia verticillata ztlerinin etanol (%77.5), metanol (%82.5) ve su (%75) ile hazrlanan gruplar arasnda istatistiksel olarak anlaml bir fark bulunmazken, Salvia tomentosann en yksek inhibisyon yzdesinin, metanol (%85) ile hazrlanan ztn, en dnn ise su (%37.5) ile hazrlanan ztn gsterdii saptand.
PB181 Dokuz Kynde (Seluklu/Konya) Kullanlan Doal Bitkiler ve Yerel Adlar Deniz SUCUOLU, Osman TUGAY, Emine KOER, Feyza Tuba GNEY Seluk niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kampus/Konya otugay@selcuk.edu.tr Dokuz Ky Konya linin Seluklu lesi snrlar ierisinde yer alan Konya-stanbul yolu zerinde bir yerleim merkezidir. Son yllarda zellikle tp ve eczacln gelimesiyle doal bitki kullanmlar gitgide azalmtr. Dokuz Kynde halkn deiik alanlardaki bitki kullanmlarn belirlemek amacyla 2007 yl Nisan aynda etnobotanik almalara balanmtr. imdiye kadar alma alannda 15 kiiyle grlm ve 131 doal ve kltr bitki rnekleri toplanmtr. Bu bitkilere ait yerel isimler ve kullanm ekilleri not edilmitir. Elde edilen verilere gre doal olarak 20 gda, 15 yem, 9 tbbi amal, 5 gzel sanatlar, 3 yakacak olmak zere bir ksmnn da farkl amalarla kullanld ortaya kmtr. Ayrca toplanan bitki rneklerinin resimleri ekilmitir. Anahtar Kelimeler: Etnobotanik, Dokuz Ky, Seluklu, Konya. PB182 Bahecik Kynde (Seluklu / Konya) Tbbi Amal Kullanlan Bitkiler Feyza Tuba GNEY, Osman TUGAY, Emine KOER, Deniz SUCUOLU Seluk niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kampus / Konya otugay@selcuk.edu.tr Bahecik Ky Konya linin Seluklu lesine bal Karacaren Kasabas snrlar ierisinde yer alan kk bir yerleim merkezidir. Son yllarda teknolojinin gelimesiyle bitki kullanmlar git gide azalmtr. Bahecik Kynde halkn deiik alanlardaki bitki kullanmlarn belirlemek amacyla 2007 yl Nisan aynda etnobotanik almalara balanmtr. imdiye kadar alma alannda 11 kiiyle grlm ve 118 bitki rnei toplanmtr. Bu bitkilere ait yerel isimler ve kullanm ekilleri not edilmitir. Elde edilen verilere gre tbbi amal kullanlan 20 bitki tespit edilmitir. Bu bitkilerin bilimsel isimleri belirlenmi olup resimleri ayr ayr ekilmitir. Anahtar Kelimeler: Tbbi bitkiler, Bahecik Ky, Seluklu, Konya. 394
PB183 Yazr Kynde (Seluklu/Konya) Gda Olarak Kullanlan Doal Bitkiler Emine KOER, Osman TUGAY, Deniz SUCUOLU, Feyza Tuba GNEY Seluk niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kampus/Konya otugay@selcuk.edu.tr Yazr Ky Konya linin Seluklu lesi snrlar ierisinde yer alan kk bir yerleim merkezidir. Bu ky zellikle son yllarda Konya ehir merkezi ile Seluk niversitesi Kampusu arasndaki yeni yaplanmalardan dolay ehirle birlemi durumdadr. Bu bakmdan halkn bitki kullanm gitgide azalm birka nesil sonra yok olma tehlikesi ile kar karya kalmtr. ehirlemenin byk etkisinde kalan Yazr Kynde halkn deiik alanlardaki bitki kullanmlarn belirlemek amacyla 2007 yl Mart aynda etnobotanik almalara balanmtr. imdiye kadar alma alannda 13 kiiyle grlm ve 123 bitki rnei toplanmtr. Bu bitkilere ait yerel isimler ve kullanm ekilleri not edilmitir. Elde edilen verilere gre gda olarak kullanlan 26 doal bitki tespit edilmitir. Bu bitkilerin bilimsel isimleri belirlenmi olup resimleri ayr ayr ekilmitir. Anahtar Kelimeler: Doal gda bitkileri, Yazr Ky, Seluklu, Konya. PB184 Akdeniz Blgesinin Baz Yerleim Birimlerinde Etnobotanik Amala Kullanlan Bitkiler Il MEK1, Galip AKAYDIN2, Z.Ceren ARITULUK3, Erdem YELADA4 1 Gazi niversitesi, Mesleki Eitim Fakltesi, 06500 Beevler / Ankara 2 Hacettepe niversitesi, Eitim Fakltesi, 06800 Beytepe / Ankara 3 Hacettepe niversitesi, Eczaclk Fakltesi, 06100 Shhye / Ankara 4 Yeditepe niversitesi, Eczaclk Fakltesi, 34755 Kayda / stanbul cerenarituluk@mynet.com Bu aratrmada, Akdeniz Blgesinin farkl yerleim birimlerinde ikamet eden ve aratrmaya gnll olarak katlmay kabul 336 birey ile yz yze anket yntemi ile grlm ve hazrlanan anket formlarnda yer alan sorular yardm ile aratrma iin gerekli bilgiler alnmtr. Alnan bu bilgiler dorultusunda, hangi bitkilerin hangi ksmlarnn, ne gibi amalarla kullanld tespit
edilmitir. Tedavi amacyla kullanlan bitkilerin hangi rahatszlklarda kullanld ve hazrlan ekilleri (dekoksiyon, infzyon, lapa, merhem vb.) sorgulanarak kaydedilmitir. Tketildii belirlenen yabani bitkiler kurallara uygun ekilde toplanarak herbaryum materyalleri hazrlanm ve bilimsel tanmlar yaplmtr. almada etnobotanik olarak kullanld tespit edilen 33 familyaya ait 71 takson tanmlanm ve bunlarn ounluunun Rosaceae, Asteraceae, Brassicaceae ve Lamiaceae familyalarna ait olduu grlmtr. Tanmlanan bitkiler arasnda tedavi amacyla kullanlan bitkilerin; sindirim sistemi, st solunum yolu, riner sistem rahatszlklarna, diyabete ve dier rahatszlklara kar kullanld tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Etnobotanik, halk ilalar, Akdeniz Blgesi. PB185 Baskil lesinin (Elaz) Etnobotanik Deeri Olan Baz Bitkileri Murat KURAT1,Uur AKILCIOLU1, smail TRKOLU2, emsettin CVELEK2 1 Frat niversitesi Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 23119, Elaz 2 Frat niversitesi Eitim Fakltesi, Fen ve Matematik Alanlar Blm, 23119, Elaz ucakilcioglu@yahoo.com Bitkiler halk arasnda hastalklarn tedavisinde kullanlmaktadr. Bitkilerin yan etkisinin olmayaca dncesi bitkilere olan talebini arttrmaktadr. Trkiye, halk ilac ve besin olarak kullanlabilecek bitkiler asndan zengin bir floraya sahiptir. Bu alma 2001-2003 yllar arasnda, Baskil ilesi (Elaz) ile Altnkrek Ky (Keban) arasndaki yksek sahada yaplmtr. Aratrma alanndan toplanan 3223 bitki rneinin deerlendirilmesi yaplm 71 familyaya ait 341 cins ve 801 takson tespit edilmitir. Bunlardan 104 (%13) endemiktir. erdii takson says bakmndan aratrma alannda bulunan balca byk familyalar: Asteraceae (110), Fabaceae (90), Lamiaceae (67), Brassicaceae (54), Poaceae (53), Caryophyllaceae (45), Boraginaceae (31), Apiaceae (29), Liliaceae (29), Rosaceae (27) eklindedir. Fitocorafik elementlerin dalm ran-Turan elementleri 306 (%38.25), Akdeniz elementleri 36 (%4.5), Avrupa-Sibirya elementleri 28 (%3.5) dir. Toplanan bitkilerden etnobotanik deer tayanlarn yresel isimleri ve kullanm ekilleri verilmitir. Anahtar Kelimeler: Etnobotanik, Baskil, Elaz. 395
PB186 Geyve (Sakarya) ve evresinde Yerel Kullanm Tespit Edilen Bitkilerin Yresel simleri Onur KOYUNCU, Ali KUTLU, Gkhan BAYRAMOLU, Hakan ENTRK,zgr EMROLU, Murat ARDI ve Dervi ZTRK Eskiehir Osmangazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 26480 Meelik, Eskiehir okoyuncu@ogu.edu.tr Geyve (Sakarya) ve evresinde doal yayl gsteren bitkilerden bazlarnn blge halk tarafndan deiik amalar dorultusunda yresel kullanmlar tespit edilmitir. Yre halk blgede doal yayl gsteren 34 bitkinin besin maddesi, 41 bitkinin ila ve tedavi amacyla, 8 bitkinin ss bitkisi ve 23 bitkinin ise eitli eyalarn yapmnda, yakacak ve kereste olarak kullanld tespit edilmitir. Bu almada blgede etnobotanik adan kullanlan bitkilerin yresel isimleri belirtilmitir. Blgede baz bitkilere verilen yerel isimlerin lkemizin dier yrelerindeki yerel bitki isimlerden farkllklar gsterdii tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Etnobotanik, Geyve, Sakarya, Trkiye PB187 anlurfa Yresindeki Baz Baklagil Bitkilerin Etnobotanik zellikleri Hasan AKAN1, Mehmet Nezif MIRDESLOLU, Mehmet Maruf BALOS2 1 Harran niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, anlurfa 2 Osmangazi lkretim okulu, Srrn, anlurfa. botany1972@yahoo.com anlurfa yresinde Leguminosae (Baklagiller) familyasna ait 150 taksonun doal yayl gsterdii ve bunlarn bir ksmnn etbobotanik asndan deer tad tespit edilmitir. Bunlar arasnda Astragalus aduncus, A. aleppicus, A. ancistrocarpus, A. hamosus, A. russelii, Coronilla scorpioides, Genista anatolica, Hippocrepis uniciliquosa, Hymenocarpus circinnatus, Lathyrus cicera, Lens orientalis, Medicago granadensis, M. orbicularis, M. polymorpha, M. rigidula, Melilotus officinalis, Prosopis farcta, Trifolium campestre, T. resupinatum, T. stellataum, Trigonella astroites, T. coelesyriaca, T. mesopotamica, T. monantha, T. monspeliaca, T. spruneriana, Vicia anatolica, V. hybrida, V. narbonensis, V. sativa gibi trlerin hayvan yemi olarak kullanld; Alhagi
pseudoalhagi, Astragalus russelii trlerin yakacak olarak kullanld, Glycyrrhiza glabra trnn ise ieecek olarak ska tketidlii gzlenmitir. Bu almada anlurfa ve evresindeki baklagil bitkilerin halk arasndaki deiik kullanm ekilleri verilecektir. Anahtar Kelimeler: etnobotanik, anlurfa PB188 Van Gl Havzasnda ay Olarak Kullanlan Baz Bitkiler Fazl ZTRK Yznc Yl niversitesi, Fen- Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Van fazlioz65@yahoo.com Bu alma, 19942007 yllar arasnda Van Gl havzasnda gerekletirilmitir. Van Gl havzasnda souk veya scak iecek olarak halk tarafndan kullanlan havzaya ait bitkilerin belirlenmesi amalanmtr. eitli ekskrsiyonlar srasnda toplanan materyal ve bilgilerin deerlendirilmesi sonucunda, halk tarafndan yaygn kullanlan ay bitkileri keyif, gda ve bazen de tbbi amal kullanldklar tespit edilerek sunulmutur. Yaplan aratrma sonucunda, 11 familyaya ait 19 genus ve 45 species iecek olarak kullanld belirlenmitir. Bu bitki taksonlarndan 25 tanesi hakknda ilk defa bilgi verilmitir. Taksonlarn 4 adedi havzaya ait B9 karesi endemiklerinden olumaktadr. Anahtar kelimeler: Van Gl, ay bitkisi, Etnobotanik PB189 Cizre (rnak) ve evresinde Halkn Gda Olarak Kulland Bitkiler Fevzi ZGKE1, Murat NAL1, Adnan GENAY2 1 Yznc Yl niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 65080, Van 2 Sratalar Ky lkretim Okulu, 63950, anlurfa f_ozgokce65@yahoo.com Bu almada; Cizre ve evresindeki (rnak) halkn gda amal yararlanldklar bitkilere ait geleneksel bilgiler ortaya konmutur. Aratrma alan; Akdeniz iklimi, karasal iklim ve yar l iklimlerinin kesiim noktasnda yer 396 Leguminosae, baklagiller,
almaktadr. Bununla birlikte aratrma blgesi; kkl bir gemiinin yannda corafik ve iklimsel zelliklerinden kaynaklanan zengin bir bitki kullanm kltrne sahiptir. alma; 2005-2006 yllar arasnda, Cizre ve evresindeki 23 ky, 26 mezra ile kurulan yerel pazarda yrtlmtr. Bu sre iinde aratrma alannda 60 kaynak kiiyle grme yaplmtr. Blgede 100 bitkinin gda amal olarak kullanm belirlenmitir. Kullanm belirlenen her bir bitkinin familya ad, Latince ad, yerel ad, lokalite bilgileri, toplanma yeri ve toplanma tarihleri, bitkinin kullanlan ksm, kullanm tarifi ve kullanclar hakkndaki detayl bilgileri TBATKSEK veri tabanna aktarlmtr. Anahtar kelimeler: Etnobotanik, Cizre, rnak, Trkiye
elektrokimyasal polimerizasyonla fiziksel yakalama, en kolay ve enzimin doal yapsna ve fonksiyonlarna en az zarar verenidir. Michaelis Menten sabitlerine gre (Km), enzim elektrotlarn farkl hassasiyet aralklar vardr. Km enzimin substrata olan ilgisini gsteren bir parametredir. Kullanlan enzim elektroda gre deiiklik gsteren bu parametre kullanlarak etken maddelerin tayini iin en uygun polimer seilebilmektedir. Bu almada, etken maddelerin analizinde kullanlan modifiye enzim elektrotlar incelenerek daha sonraki almalara k tutaca dnlen bir derleme hazrlanmtr. Anahtar Kelimeler: polimer, enzim elektrot PB91 Etken madde, iletken
PB190 Trkiye Bitkilerinden Elde Edilen Etken Maddelerin letken Polimerlerle Modifiye Edilmi Enzim Elektrotlarla Tayini Songl EN1, Asuman KARADENZ2 1 Mehmet Akif Ersoy niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Kimya Blm, 15100 Burdur 2 Mehmet Akif Ersoy niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 15100 Burdur ssen@mehmetakif.edu.tr Geen yzyln bandan beri hayatmza girmeye balayan yapay polimerler, eitli amalar iin yaygn biimde kullanlmaktadr. Polimerler yaltkan malzemelerdir fikri 70li yllarda son bulmaya balamtr; zira daha nce sentezlenmi olan fakat iletkenlik zelliinden bahsedilmeyen baz polimerlerin, artlara bal olarak, elektrik akmn iletebildii gzlenmitir. Sonrasnda, iletken polimerlere artan ilgiyle beraber, hakknda yaplan alma says artm, salanan gelimeler neticesinde organik metaller ad altnda bir alma sahas domutur. letken polimerlerin kullanld enzim elektrotlar etken madde analizlerinde olduka iyi sonular vermektedir. Bu yzden bu modifiye elektrotlar ve bu yntem antioksidantlar ve benzer moleklerin tayininde basit ve dk maliyetli olmalar nedeniyle alternatif olarak kullanlabilmektedirler. mmobilize enzimleri serbest enzimlere gre birok kullanm kolaylklar vardr. Tekrar tekrar kullanabilirlik, kararlln artmas, devaml operasyonel modlarnn bulunmas, reaksiyonun hzlca meydana gelmesi, biyokatalizrn kolaylkla hazrlanabilmesi ve sistemin olduka ucuz olmas bu avantajlar arasnda saylabilir. Enzimi kat bir yzeye tutturmak iin kullanlan metotlar arasnda
Ekecik (Aksaray) Da ve evresinin Etnobotanik zellikleri Muhittin DN1, Batrk KAYA1, Ayvaz NAL2 1 Seluk niversitesi, Eitim Fakltesi, Biyoloji Anabilim Dal 2 Seluk niversitesi, Eitim Fakltesi, Fen Bilgisi retmenlii basturk@selcuk.edu.tr Bu alma, Ekecik da ve evresinde doal yayl gsteren baz bitki trlerinin etnobotanik zellikleri ve yresel isimlerini tespit etmek amacyla yaplmtr. almada elde edilen sonular, 1995-1997 tarihlerinde yaplan floristik almaya, 2006-2007 tarihlerinde yre halkyla yaplan grmelere ve literatr verilerine dayanmaktadr. Yreden tbbi kullanm amal 38, gda maddesi olarak 9, boya ve dier deiik kullanm amal 6 olmak zere toplam 53 takson belirlenmitir. alma alanndan iki kullanm ekli ve bir yerel isim ilk kez kaydedilmitir. Anahtar kelimeler: Etnobotanik, Ekecik Da, Aksaray PB192 Trkiye Bitkilerinin Etken Maddeleri ve in vitro Sitotoksisiteleri Asuman KARADENZ, Songl EN Mehmet Akif Ersoy niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Burdur akaradeniz@mehmetakif.edu.tr Son yllarda kanser vb. tedavisi zor hatta mmkn olmayan hastalklarla muzdarip olan insanolu yeniden kocakar ilalar olarak da 397
tabir edilen bitkilere ynelmitir. Gelien teknolojilerin de etkisiyle bilim adamlar tedavi amacyla kullanlan bitkilerle ilgili aratrmalarn son 20-30 yldr youn bir ekilde srdrmektedirler. Literatr taramalar yapldnda, bu konudaki aratrmalarn daha ok tbbi bitkilerin etken maddeleri ve bu maddelerin tedavi amacyla kullanm konularnda younlat grlmektedir. Tbbi bitkilerden elde edilen etken maddelerin ise genellikle flavonoidler, glukozitler, alkoloidler, terpenoidler vb. gruplardan olduu ortaya kmaktadr. Kanser ilalaryla ilgili aratrmalarn birinci basaman oluturan in vitro sitotoksisitenin belirlenmesi, bu aratrmalarda ilk sralarda yer almaktadr. nsan veya hayvan hcrelerinin kltr kabnda retilerek szkonusu etken maddelerin hcrelere uygulanmas ve bu etken maddelerin hcrelerin %50sini ldren dozunun belirlenmesi esasna dayanan in vitro sitotoksiste almalar bu konudaki aratrmalarda geni yer bulmaktadr. Bu derleme almasnda yurdumuzda doal yayl gsteren tbbi bitkilerin etken maddeleri ve in vitro sitotoksik etkilerinin bir dkmnn yaplmas amalanmtr. almamzn bu konuda aratrma yapan meslektalarmz iin iyi bir kaynak olacan dnmekteyiz. Anahtar Kelimeler: Trkiye bitkileri, etken madde, in vitro sitotoksisite PB193 Kars ve evresinde Yetien Baz Bitkilerin Etnobotanik zellikleri Sevda GTEPE, Nesimi YANAR, Fatma GNE Kafkas niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kars drgunes@gmail.com Kars, Trkiyenin Kuzey Dou Anadolu Blgesinde bulunur. Klar olduka sert ve uzun srer, bu nedenle farkl bir floristik zellie sahiptir. almamz Kars ve evresini iine almaktadr. almalarmz srasnda halk tarafndan kullanlan 20 familyaya ait 50 eit bitki tr tespit edilmitir. Bu bitkilerin, yresel isimleri, latince isimleri, kullanlan ksmlar, kullanl ekilleri ve ne amala kullanldklar almaya eklenmitir. Anahtar Kelimeler: Etnobotanik, Kars, Trkiye
PB194 Tokat Yresindeki Baz Bitkilerin Yerel simleri ve Etnobotanik zellikleri Bedrettin SELV Gaziosmanpaa niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Taliftlik Kampusu, Tokat bselvi@gop.edu.tr Tokat yresindeki floristik amal yaplan gezilerde toplanan 44 familyaya ait 76 trn halk tarafndan kullanlan yerel isimleri verilmitir. Ayrca bu bitkilerden halk tarafndan yiyecek, boyamaclk, ssleme, tbbi, yakacak amal kullanmlarna ait bilgiler de kaydedilmitir. Bu trlerden 7sinin kullanld yer, amac ve ekli yaplan literatr almalarnda ilk tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Tokat, etnobotanik, yerel isim PB195 Bilecik, Bursa ve Edirne evrelerinde Etnobotanik Amala Kullanlan Baz Bitkiler Tuba PORTAKAL1, Il MEK2, Erdem YELADA3, Galip AKAYDIN1 1 Hacettepe niversitesi, Eitim Fakltesi, 06800, Beytepe, Ankara 2 Gazi niversitesi, Mesleki Eitim Fakltesi, 06500 Beevler, Ankara 3 Yeditepe niversitesi, Eczaclk Fakltesi, 34755, Kayda, stanbul tuuba_port@hotmail.com Bu almada, Bilecik, Bursa ve Edirne il snrlarndaki farkl yerleim birimlerinde yaayan ve aratrmaya gnll olarak katlmay kabul eden 230 birey ile yz yze anket yntemi ile grlm ve hazrlanan anket formlarnda yer alan sorular yardm ile aratrma iin gerekli bilgiler alnmtr. Alnan bu bilgiler dorultusunda, hangi bitkilerin hangi ksmlarnn, ne gibi amalarla ve nasl kullanld tespit edilmitir. Tedavi amacyla tketilen bitkilerin hangi rahatszlklarda kullanld ve hazrlan ekilleri (dekoksiyon, infzyon, lapa, merhem vb.) sorgulanarak kaydedilmitir. Bu rahatszlklar arasnda; st solunum yolu, riner sistem, sindirim sistemi, kalp-damar, romatizma ve dier rahatszlklarn yer ald tespit edilmitir. Halk tarafndan kullanld ve retildii belirlenen bitkilere ait rnekler kurallara uygun ekilde toplanarak, herbaryum materyalleri hazrlanm ve tehisleri yaplmtr. Tehisi yaplan rneklerin 34 familya ait 72 takson ierdii belirlenmitir. erdii takson bakmndan en 398
zengin familyalar Lamiaceae, Rosaceae, Asteraceae, Fabaceae, Apiaceae ve Polygonaceae dir. Anahtar Kelimeler: Etnobotanik, Bilecik, Bursa, Edirne PB196 Trkiye' de Crocus sativus (safran) Trnn Ekolojik ve Ekonomik Deerinin Artrlmas almalar Burcu YKSEL1, Nagihan AKAYA2, Miray SOYUPEK3 Kentkoop Mahallesi, 218. Sokak, 4. Cadde, Haskenet Sitesi, C-17, Yenimahalle, Ankara 2 Dutluk Mahallesi, 1042. Sokak, No:12, Mamak, Ankara 3 enlik Mahallesi, Baldran Sokak, 33\14, Keiren, Ankara burcuburcu-05@hotmail.com Safran, bilimsel ad Crocus sativus olan, szengiller ailesine mensup deerli bir bitkidir. Crocus sativus, 10-30 cm boyunda uzun bir sap zerinde, oval veya eliptik eklinde leylaki, ak mor veya pembemsi mor renkli, 2 sral 6 adet petalden meydana gelir. Bitkinin safran olarak kullanlan ksm ieinin krmz renkli pistilleridir. Crocus sativusun kkleri soan kktr. Ve 3-4 cm apndadr. Bitkinin yetitirilmesi ve oaltlmas yan kklerinin ekilmesi ile olur. Ait olduu szengiller familyasndaki dier yelerin aksine, sonbaharda iek aar ve yine sonbaharda iekleri veya ieklerin pistilleri toplanp, kurutularak kaldrlr. 900 gram safran elde etmek iin 100-120 bin adet iek toplanmas gerekir. Bu yzden yetitirilmesi ve retilmesi hayli zor olduundan dnyann en pahal ifal bitkilerinden biridir. Dnyann en pahal baharatlarndan olan safran, neredeyse altn deerindedir. En kaliteli safrann gram fiyat u an 50 liraya yakndr. Kendi arlnn 100 bin katn boyayabilen Crocus sativusun kullanm alanlar genellikle boya, gda ve ila sanayidir fakat fiyatnn fazla olmas nedeniyle zaman ierisinde kullanm oranlar hayli dmtr. Tarihte ilk defa eski Msrllar tarafndan kullanld ve bundan sonra da Roma, Bizans ve Anadolu' da ki uygarlklara da yayld bilinmektedir. Osmanllarda ok nemli bir ila rn olan safrann 1858 ylnda sadece ngiltereye 10 bin kilogram satld bilinmektedir. Gnmzden bahsedecek olursak, en kaliteli ve en pahal safran, ismini de verdii, Trkiyemizin Safranbolu ilesinde yetitirilmektedir. 1920lerde 600 kg olan yllk
1
retim imdilerde ise soan ithalinin yasaklanm olmas ve Crocus sativusun yetitirilmesi ve toplanmasnn ok zahmetli olmas nedeniyle 10 kga kadar dmtr. Yre de safran yetitiren sayl birka aile kalmtr. Byle kymetli ve pahal bir bitkinin en kalitelisinin Trkiye topraklarnda yetitirilme olanana sahip olmak byk bir anstr. Ekolojik zenginliklerimizin deerini bilmeli ve bu zenginliklerimizi ekonomik yarara evirmeyi bilmeliyiz. Bunun iin, sadece Safranbolu yre halk deil, tm iftiler bilinlendirilmeli ve safran retmeleri iin tevik edici almalar yaplmaldr. Devlet bykleri ve bilim adamlarna byk grev dmektedir. Anahtar Kelimeler: Safran, Crocus sativus, Safranbolu PB197 Zeytin Karasuyunun Tilapia (Oreochromis niloticus)da Oksidatif Stres zerine Etkisinin Aratrlmas Birgl MAZMANCI1, Fahri KARAYAKAR2, Sahire KARAYTU2, Tolga AVA1 1 Mersin niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, iftlikky, Kampusu, Mersin 2 Mersin niversitesi, Su rnleri Fakltesi, Temel Bilimler ABD, Yeniehir Kampusu, Mersin bmazmanci@mersin.edu.tr Zeytinya retim prosesinde bir yan rn olarak aa kan karasu; bileimi, ierdii ya ve koku nedeni ile nemli bir kirlilik potansiyeli oluturmaktadr. Bu karasuyun bilinsizce gl akarsu veya denize dearj edilmesi evreye son derece zararldr. Son 35 yl iinde zeytin ya retiminin artmas, kk ve byk lekli retim tesislerinin geliigzel yaylmas, karasuyun akarsu, yer alt sular ve topraa boaltlmas karasuyun evresel etkilerini n plana karmaktadr. Sucul ekosisteme verilen atklar, sucul canllarda intraseller reaktif oksijen trlerininin (ROS) oluumunu arttrarak, oksidatif hasara neden olurlar. Canllarda oksidatif stresi belirlemek iin eitli belirteler kullanlmaktadr. Bu almada zeytin karasuyunun balklarda oksidatif stres zerine etkisinin aratrlmas amalanmtr. Oksidatif hasarn belirteci olarak solungalarda speroksidismutaz (SOD), katalaz (KAT), enzim aktiviteleri ile malondialdehit (MDA) miktar kullanlmtr. almada tilapia karasuyun fakl konsantrasyonuna (% 0,01; % 0,05; % 0,25) 2, 4 ve 6 gn sresince maruz braklmtr. Homojenize edilen karacier ve solungalarda SOD, KAT, enzim aktiviteleri ile MDA miktar llmtr. 399
Sonu olarak karacier ve solungalarda zamana bal olarak SOD, KAT, enzim aktiviteleri ile MDA miktarnn artt tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Zeytin karasuyu, tilapia, oksidatif stres PB198 Cyprodinil Uygulamasnn Hachalilolu Kays Genotipinde Polen imlenmesi ve Polen Tp Uzunluu zerine Etkileri Zehra Tuba ABACI, Bayram Murat ASMA, nn niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Malatya zhabaci@stu.inonu.edu.tr Tarmsal savam, bitkilerin hastalk, zararl ve yabanc otlarn etkilerinden ekonomik ller iinde korunmas, rnn ve kalitenin arttrlmasdr. Tarmsal savamda en etkili yntem tarm ilalarnn (pestisitlerin) kullanld kimyasal savamdr. nk, kimyasal savam yksek etkililie sahiptir, hzl sonu verir, bilinli ve kontroll kullanldnda ekonomiktir. Ancak gnmzde pestisitlerin bilinsiz ve kontrolszce kullanlmas nedeniyle ciddi evre kirlilii meydana gelmektedir. Bu almada kays yetitiriciliinde iek monilyas hastalna kar yaygn olarak kullanlan cyprodinilin Hachalilolu eidine ait polenlerde polen imlenmesi ve polen tp uzunluu zerine etkileri belirlenmeye allmtr. Bu amala kays polenlerine cyprodinilin 0.13 g/L, 0.17 g/L, 0.23 g/L, 0.30 g/L, 0.39 g/L, 0.50 g/L, 0.65 g/Llik konsantrasyonlar uygulanarak polen imlenmesi ve tp uzunluklar incelenmitir. alma sonucunda polen imlenme yzdelerinin ve polen tp uzunluklarnn uygulanan dozun artna paralel olarak azald saptanmtr. Anahtar Kelimeler: cprodinil Kays, polen , imlenme,
PB199 Erzurum ve evresinde Yetien Micromeria fruticosa (L) Druce ssp. serpyllifolia (Bieb) PH Davis Bitkisinin Antimutajenite ve Antitmr zelliklerinin Aratrlmas zlem BARI1, Medine GLLCE1, Tlin ZBEK2, mer Faruk BAYRAK3, Mehmet KARADAYI4 1 Atatrk niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, Erzurum 2 Refik SAYDAM Hfszshha Blge Enstits, Erzurum 3 Yeditepe niversitesi, Mhendislik ve Mimarlk Fakltesi, Genetik ve Biyomhendislik Blm, stanbul 4 Atatrk niversitesi Fen Bilimleri Enstits, Erzurum ozlembaris@gmail.com Kimyasal olarak indklenmi mutasyonlarn hcre dzeyinde belirlenmesinde kullanlan ksa zamanl in vitro mutajenite test sistemlerinden en nemlisi Ames-Salmonella/ mikrozom test sistemidir. Bu sistem, kimyasal maddelerin mutajenik etkileri ile kanser oluumu arasndaki kuvvetli ilikinin gsterilmesinden sonra kanserojen maddelerin belirlenmesi ve risklerinin nlenmesi asndan byk bir potansiyel oluturmaktadr. Ames test sistemi ayn zamanda, kimyasallarn mutajen veya kanserojen etkilerini ortadan kaldran, bu kimyasallarn DNA ile etkileimlerini nleyen antimutajenlerin tayininde de kullanlmaktadr. Antitmr etkileri ve sitotoksik zellikleri belirlemek iin eitli kanser hcreleri ve fibroblast hcre kltrleri zerine sitotoksisite testleri kullanlmaktadr. Bu almada; Micromeria fruticosa ssp. serpyllifolia bitkisinden elde edilen metanol ztnn antimutajen zelliklerin belirlenmesi iin Ames-Salmonella/mikrozom testi, antitmr ve sitotoksit zellikleri belirlemek iin A 549 (nsan karacier kk karsinoma hcresi) ve L 929 (fare fibroblastlar) zerine sitotoksisite allm ve CellTiter 96 aqueous non-radioactive cell proliferation yntemi kullanlmtr. 4NQO (4-Nitroquinoline-1-oksit) ve NaN3 (Sodyum azid) mutajenlerine kar doza baml olarak bitki zt nemli oranda inhisyon gstertermitir. TA1535 suuna uygulanan NaN3 mutajenine kar M. fruticosa ssp. serpyllifolia ztnn 0.5 g dozunda %24.1 orannda inhibisyon gstermitir. Dier su ve konsantrasyonlarda istatistik olarak deerli bir aktivite gzlemlenmemitir. zt A 549 (nsan karacier kk karsinoma hcresi) ve L 929 (fare fibroblastlar) zerine sitotoksik etki gstermitir. Bu sonulara gre M. fruticosa ssp. serpyllifolia ztnn orta dzeyde antimutajenik, yksek 400
derecede antitmr ve orta derecede de sitotoksik etkisi olduu anlalmtr. Anahtar Kelimeler: Micromeria fruticosa ssp. serpyllifolia, antitmr, antimutajenite, AMES PB200 inko (Zn) ve Kadmiyum (Cd) Metal yonlarnn Phaseolus vulgaris L. (Fabaceae) Kk Ucu Hcrelerindeki Sitotoksik Etkilerinin Karlatrlmas Kltiin AVUOLU1, Emine YALIN2, Aysun ERGENE2, Sema TAN2, Emine ZTRK2, Fadime YILMAZ2 1 Giresun niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 28049, Debboy Mevkii, Giresun 2 Krkkale niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 71450, Yahihan, Krkkale kultigincavusoglu@mynet.com Bu almada, inko (Zn) ve kadmiyum (Cd) ar metal iyonlarnn farkl konsantrasyonlarnn Phaseolus vulgaris L. kk ucu hcrelerinde meydana getirdii sitotoksik etkileri aratrld. Test materyali olarak P. vulgaris tohumlar kullanld. imlenme yzdesi, kk uzunluu, arlk kazanm ve mikronukleus (MN) skl sitotoksikitenin indikatrleri (belirteleri) olarak kullanld ve elde edilen veriler istatistiksel olarak deerlendirildi. Sitolojik analizlere ilaveten, Zn ve Cd ile muamele edilen P. vulgaris tohumlarnda DNA analizleri de gerekletirildi. Tohumlar kontrol, Zn ve Cd uygulama grubu olmak zere gruba ayrld ve 7 gn sresince Zn ve Cdnin 30 ve 70 ppm dozlarna maruz brakld. Tohumlarn arlk kazanmlar zerine ar metal iyonlarnn etkilerini aratrmak amacyla, hassas terazi kullanlarak tm tohumlarn balang ve son arlklar lld. Sonuta, kontrol grubu ile karlatrldnda Zn ve Cd iyonlarna maruz kalan tohumlarda doza bal olarak imlenme yzdesi, kk uzunluu, arlk kazanm ve MN sklnda olduka bariz bir deiim tespit edildi. Zn ve Cdun her iki dozunda da imlenme yzdesi, kk uzunluu ve arlk kazanm nemli oranda azald. Fakat MN oran ise bir art gsterdi. Ayrca, aratrlan tm bu parametreler (MN skl hari) Cd ile muamele edilen tohumlarda Zn ile muamele edilen tohumlara gre daha yksekti. Dier bir ifadeyle, kadmiyum (Cd) inkoya (Zn) gre daha toksik bir etki gsterdi. alma sonucunda, Cd ve Zn metal iyonlarnn P. vulgaris kk ucu hcrelerinde nemli sitotoksik etkilere sahip olduu ve imlenme yzdesi, kk uzunluu, arlk kazanm ve MN sklnn bu etkilerin izlenmesi iin kullanlabilecek ideal parametreler olduu tespit edildi.
Anahtar kelimeler: inko, Kadmiyum, Phaseolus vulgaris L., sitotoksik etki, Mikronukleus skl. PB201 Verbascum speciosum Schrader Tohumlarnn Sulu Ekstraktnn Drosophila melanogaster zerine Etkisinin Belirlenmesi zkan AKSAKAL, Hakan AKIN, Yusuf KAYA, Handan UYSAL Atatrk niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 25240, Erzurum oz_aksakal@yahoo.com Bu almada Drosophila melanogasterin geliim biyolojisi zerine Verbascum speciosum tohumlarndan elde edilen sulu ekstraktn toksik etkisi aratrlmtr. Be farkl konsantrasyonda (2, 4, 6, 8, 10 Mg/mL) hazrlanan ekstraktlar hem kaynam hem de kaynamam ekilde ergin bireylerin besi ortamna eklenmitir. Sonu olarak kaynam ve kaynamam ekstraktlarn F1 neslinde nemli azalmaya sebep olduu ayrca kaynamam ekstraktlarn metamorfoz sresinde uzamaya sebep olduu yine farkl konsantrasyonlardaki kaynam ve kaynamam ekstraktlarn baz morfolojik anormalliklere neden olduu belirlenmitir. Bu sonulara gre Verbascum speciosum Schrader trnn kaynamam tohumlarnn sulu ekstraktlarnn kaynamlara gre Drosophila melanogaster zerine daha toksik etki gsterdii tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Drosophila melanogaster, Verbascum speciosum, toksik etki PB202 Tuzla Gl nde (Palas-Kayseri) Salicornia europaea L. Bitkisi Kullanlarak Ar Metal Kirliliinin Tespiti mmglsm EKNCOLU, Dilek DEMREZEN YILMAZ Erciyes niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kayseri glsmekinci@gmail.com Su kaynaklarna, endstriyel atklar veya asit yamurlarnn topra ve topran bileiminde bulunan ar metalleri zmesi sonucu karan ar metaller, adsorbsiyon kapasitesinin snrl olduu sediment tabakasnda kmekte ve miktar srekli ykselmektedir. lkemizde de, tuz ihtiyacmz karladmz Tuz Gl bata olmak zere kapal gllerimizde yeterli evresel nlem almadmz su havzalarnda, kontrolsz sanayileme ve tarmn 401
yaplmas sebebiyle ar metal ynnden kirlendii sylenmektedir. Bu almada Tuzla Gl nde (Palas-Kayseri) farkl noktalardan alnan Salicornia europaea L. bitkisi kullanlarak ar metal kirliliinin tespitinin yaplmas amalanmaktadr. Tuzla Glnden toplanan bitki ve toprak rneklerin standart ilemlerden geirildikten sonra zlen rneklerin ar metal tayin ilemleri Varian marka Inductively Coupled Plasma = ICP-OESde yaplmtr. Deney sonularna gre Salicornia europaea L. yaprak rneklerindeki Pb konsantrasyonunun 1,520 gg-1-5,270 gg-1, Cd konsantrasyonunun 0,022 gg-1-0,117 gg-1, Ni konsantrasyonunun 0,291 gg-1-2,901 gg-1, Cr konsantrasyonunun ise 0,902 gg-1-1,563 gg-1 arasnda olduu gzlenmitir. Bu sonulara gre, baz elementlerin snr deerleri at ve Salicornia europaea L. rneklerinin ar metal kirliliine urad gzlenmektedir. Anahtar Kelimeler: Salicornia europaea, Tuzla Gl (Palas-Kayseri), ar metal kirlilii PB203 nsan Lenfosit Kltrlerinde Ulva rigida C. Agardh (Chlorophyceae) Ekstraktnn Kromozom Hasarn nleyici Etkisinin Aratrlmas Gamze YILDIZ, zgr VATAN, Serap ELKLER, Rahmi BLALOLU Uluda niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Grkle, Bursa gamze@uludag.edu.tr Makroalgler birok lkede geleneksel bir ekilde besin olarak tketilmektedir. zellikle halk arasnda gut, ekzema gibi hastalklarda ve kurt drc olarak ky lkelerinde yaygn bir ekilde kullanlmaktadr. Bu almada Chlorophyceae familyasndan Ulva rigida trnn etanolik ekstraktnn (URE) genotoksik veya olas kromozom hasarlarn nleyici etkisinin olup olmad aratrlmtr. Bunun iin, U. rigida ektraktnn 3 farkl konsantrasyonu 10, 20 ve 40 g/mL ve pozitif kontrol olarak da Mitomycin-C (0.25 g/mL) insan lenfosit kltrlerinde kromozom aberasyon yntemiyle test edilmitir. Sonuta, mutagen uygulamasndan sonra test edilen U. rigida ekstraktnn konsantrasyona bal olarak kromozomal hasarlarda deiiklikler meydana getirdii tesbit edilmitir. U. rigida etanolik ekstraktn kromozom hasarlarn azaltmakla birlikte mitotik indeks zerinde olumlu bir etkisi gzlenmemitir. U. rigidann kromozom hasarlarn azaltc etkisi istatistiksel olarak da anlamllk gstermektedir (p < 0.0001).
Anahtar Kelimeler: Ulva rigida, kromozom aberasyonu, antigenotoksisite PB204 Biyokatnn Tarmda Kullanlmasnn Verim zerindeki Etkisi Ramazan YAVUZ, Mevlt YILMAZ, Glser YALIN Toprak ve Su Kaynaklar Aratrma Enstits Mdrl, PK: 35, Eskiehir ramazanyavuz@esktopraksu.gov.tr Aratrma Eskiehir Bykehir Belediyesinin atk su artma tesislerinin artma amurunun buday, verimine etkisini ve topran baz kimyasal zelliklerine bakiye etkisini incelemek amacyla hazrlanmtr. Denemeler, Enstit merkez arazisinde kurulan deneme parsellerinde yrtlmektedir. Deneme akl olarak; 7 konulu, 3 tekerrrldr. Deneme konular; kontrol, optimum gbre, 1000, 2000, 3000, 4000 ve 5000 kg/da biyokatdr. Her parselden ekim ncesi ve hasat sonras toprak rnekleri alnarak toprak verimlilik analizleri ve potansiyel toksik element analizleri yaplmtr. Buday verimlerine yaplan varyans analizi sonularna gre en yksek verimi 4 ton/da biyokat uygulamas vermitir. Toprak rneklerinde yaplan analiz sonularnda (tuz ve bakr) analizlerinde bir miktar d grlmektedir. (organik madde, total azot, fosfor, potasyum, mangan, demir ve inko) atk miktarnn artmas ile artmtr. Potansiyel toksik element analiz sonularna gre; topraktaki bakr, inko, krom ve kadmiyum miktar atlan atk miktar ile art gstermektedir. Toprak pHs ve % kire miktar deimemitir PB205 Daday letme Mdrl Seme letme Snf Ormanlarnn Aktel Yaplarnn Belirlenmesi Hakan EVK Daday Orman letme Mdrl, Daday, Kastamonu hakansevik@yahoo.com Seme iletme snf uygulanan mecereler; gknarn baskn olduu, ap snflar metoduna gre iletilen, deiik yal mecerelerdir. Bu mecerelerde uygulanan iletme ekli, btn mecere bakmlarn kapsamakta ve mevcut mecere yapsnn dikte ettii bakm ekilleri (genlik bakm, sklk bakm, aralama, 402
genletirme vb.) kombine olarak uygulanmaktadr. Ancak; zellikle son yllarda seme iletme snfndaki ormanlarn tek tabakal yapya dnmekte olduu ve seme yapsn kaybettikleri, uygulayclar tarafndan sk sk dile getirilmektedir. Bu uyarlar dikkate alan Orman Genel Mdrl 2004 ylndan bu yana seme iletme snfnda, ilgili yln bakm blounda bulunan Seme ormanlarnda yaplacak mdahale iddetinin belirlenmesini, iletme eflerine brakmtr. Ancak; iletme efleri sadece ilgili yln bakm blounda bulunan blmelerin plan deiikliklerini yapmakta, dier mecerelerdeki aktel orman yaps konusunda herhangi bir alma yaplmamaktadr. Bu almada; Daday Orman letme Mdrl Seme letme Snfnda bulunan ormanlarn aktel yaplarnn belirlenmesi amalanmtr. Bu amala, letme Mdrl bnyesindeki seme ormanlar rneklenerek bu ormanlarn aktel yaplar belirlenmitir. alma sonucunda; ormanlarn aktel kuruluunun, optimal kurulutan olduka farkl olduu tespit edilmitir. PB207 Adyaman Yresinden Toplanan Ficus carica Trne Ait Meyvelerin Ya Asidi ve Baz Lipofilik Vitaminlerin Analizi Aye Dilek ZAHN1, Mehmet GVEN1, kke YILMAZ1, Mehmet TUZCU1, Can Ali ACA1, Alparslan DAYANGA2 1 Frat niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Elaz 2 Ahi Evren niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, Krehir mguvenc764@gmail.com Ficus carica trne ait olan incir meyvesinin besinsel deeri asndan lipofilik vitaminler ile ya asitlerinin analizi yapld. Analiz iin meyvenin tm, kabuk ksm ve z ksmlar HPLC ve gaz kromatografi cihazlar ile ayr ayr analiz edildi. Analiz sonrasnda incir meyvesi btn olarak incelendiinde lipofilik zellikli birok vitaminin varl saptand. Meyvenin blmlerine gre incelendiinde, kabuk ve z ksmlarnn farkl ierikte vitamin ve ya asitlerini tad gzlendi. ncir meyvesinin vitamin ierii kadar ya asitleri bakmndan da zengin olduu gzlendi. Balca olarak, palmitik (16:0), stearik (18:0), oleik (18:1 n9) gibi esensiyal olmayan ya asitleri ile linoleik asit (18:2 n6) ve linolenik asit (18:3 n3) gibi esensiyal ya asitlerini nemli dzeyde ierdii saptand. Sonuta incir meyvesinin insan beslenmesinde posal bir yiyecekten daha ziyade
nemli moleklleri ieren bir besin olduu teyit edildi. Anahtar Kelimeler: Ficus carica,ya asidi, PB208 Ankara li Gncel Aeropalinoloji Verileri Edibe ZMEN1, Cahit DOAN1, lgin KIZILPINAR1, Cansn SAKESEN2, Ayfer TUNCER2 1 Hacettepe niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Botanik Anabilim Dal, 06532, Beytepe, Ankara 2 Hacettepe niversitesi, Tp Fakltesi, ocuk Allerji ve Astma nitesi, 06100, Hacettepe, Ankara edibeozmen@gmail.com 5 yldr devam etmekte olan bu aratrmada, Ankara atmosferindeki spor ve polenler volumetrik yntem ile toplanmaktadr. Bu spor ve polenlerin ait olduklar taksonlar tanmlanarak, her bir taksona ait spor ve polen miktar 1 m3 havada bulunan sayya dntrlmektedir. Bu almada 1 ubat 2007-30 Ocak 2008 tarihleri arasndaki dnemi kapsayacak bir yllk aeropalinolojik bulgulara yer verilmesi hedeflenmektedir. Bu bulgularn, ayn dneme ait meteorolojik veriler (scaklk, gnelenme sresi, ya miktar, nisbi nem, rzgar hz) ile karlatrlmas dnlmektedir. Meteorolojik verilerden scaklk ve gnelenme sresinin atmosferdeki polen dalmn pozitif ynde, ya ve nisbi nem miktarnn ise negatif ynde etkiledii bilinmektedir. 1 ubat 2007den 30 Ekim 2007 tarihine kadar, Ankara atmosferinde 22si odunsu, 23 ise otsu olmak zere 45 farkl taksona ait toplam 12336 adet polen tespit edilmitir. Bu polenlerin %77,4nn odunsu, % 10,2sinin Poaceae familyasna ve %11,8inin ise dier otsu taksonlara ait olduu belirlenmitir. Geriye kalan % 0,7lik dilimde yer alan 82 polen tanesinin ait olduu taksonlar ise tehis edilememitir. Bu almada, atmosfere sporlarn salan ve allerjik etkisi yksek olan Alternaria ve Cladosporiuma ait toplam 2942 adet spor saptanmtr. Bu sporlardan, % 29u Alternaria ve % 71i ise Cladosporiuma aittir. Aratrmada elde ettiimiz bu sonularn, spor ve polenlerin neden olduu solunum sistemi hastalklarnn tehis, takip ve tedavisinde, allerji hekimlerine yardmc olaca kansndayz. Anahtar Kelimeler: Aeropalinoloji, allerjik polen, allerjik spor, meteorolojik veriler, volumetrik yntem
403
PB209 Hatila Vadisi Milli Park Karayosunu Floras (Artvin) Bahadr KOZ, Nevzat BATAN, Turan ZDEMR 1 Giresun niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Giresun 2 Giresun niversitesi ebinkarahisar Meslek Yksek Okulu bahadirkoz@yahoo.com Bu alma, Trkiyenin Karayosunu Florasna katk salamak amacyla Artvin ili Hatila Vadisi Milli Parknda gerekletirilmitir. Bu almada, 15 familya ve 40 cinse ait 88 takson belirlenmitir. Onlarn iinden 14 tanesi Henderson tarafndan benimsenen A4 karesi iin yeni kayttr. Sistematik liste de btn taksonlar, onlarn Trkiyedeki dalmlar ile birlikte verilmitir. Ayrca, onlarn biyocorafyas ve ekolojisi eitli bak alaryla tartlmtr. Anahtar Kelimeler: Karayosunlar flora, milli park, Hatila vadisi, Artvin PB210 Hayvanlarla Tozlama (Zoogami)'de Anter Adaptasyonlar Talip ETER, Cemil LEK, Nur Mnevver PINAR Ankara niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Tandoan, ANKARA talipceter@hotmail.com iekli bitkilerin ounda tozlama hayvanlar tarafndan salanr. Bu grevi stlenen 30.000 kadar hayvan tr vardr. eitli ar, kelebek, gve gibi bcekler ile kular, baz kemirgenler ve maymunlar tozlatrc hayvanlar arasnda yer alrlar. Bu eitlilik nedeni ile anterler tozlamay kolaylatrmak ve en uygun tozlatrcy kendilerine ekmek amacyla eitli adaptasyonlar gsterirler. Hayvanlarla tozlaan trlerde, tozlamada anterlerin hem direkt hem de indirekt katks vardr. Anterlerin alma zaman kendi kendine tozlamay snrlayan nemli bir mekanizmadr. Anterler, hayvanlarn iee gelmesinde ilk iaret ve primer dl olarak eitli fonksiyonlara sahip olabilirler. Anter renkleri sklkla periant renklerinin kartdr. Anterler, periant kokularndan farkl biyokimyasal yapda kokular yaymaktadr. ieklerin deiik anatomik ve morfolojik yaplar, floral sunum tarzna, andrekeumdaki anterlerin saysna, anter akl tarzna bal olarak sekin polenleri yemek isteyen hayvanlar
cesaretlendirmektedir. Baz taksonlarn anterleri veya staminal flamentleri, uucu yalar, gda taneleri ve nektar sunabilirler. Hayvanlarla tozlama dominant olmasna karn; angiospermlerde pasif polen toplama tarz ve aktif polen toplama tarz olmak zere sadece iki tarzda anter sunumu grlmektedir. Pasif tarz, primer palinatrler asndan olduka eitlilie sahiptir. Pasif tarza adapte olmu iekler, yiyecek toplayann zerine maksimum polen alnmas iin olduka ok sayda stamen modifikasyonlar gsterirler. Aktif tarzda primer dl olarak polinatrler ya polene ya da anterdeki yiyecek materyallerine ihtiya duyarlar. Aktif polen toplama tarzna uyum gsteren iekler genellikle nektarszdr ve anterleri poroz aklk ve heteronterlilik eilimi gsterir. PB211 Trkiye Mikoflorasna Yeni Cins Kayd Hayrnisa BA SERMENL, Mustafa IILOLU Mula niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm hbas@mu.edu.tr Bu almada, 2004 ylnda Mulada yaplan arazi almalar srasnda toplanan ve mevcut literatrden yararlanarak tehisi yaplan, Trkiye mikofloras iin yeni bir cins olan Nidularia cinsinin ve bu cinse ait Nidularia farcta (Roth.) Fr. trnn renkli fotoraflaryla desteklenerek deskripsiyonu verilmektedir. Anahtar Kelimeler: Makrofungus, yeni cins kayd, Nidularia PB212 Rafineri Atk Suyunun Vicia faba L. (Fabaceae) Kk Ucu Hcrelerindeki Sitotoksik Etkilerinin Aratrlmas Emine YALIN1, Kltiin AVUOLU2, Aysun ERGENE1, Fadime YILMAZ1, Emine ZTRK1 1 Krkkale niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 71450, Yahihan, Krkkale 2 Giresun niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 28049, Debboy Mevkii, Giresun emine1016@yahoo.com Kzlrmak (veya krmz nehir) Ankarann dousunda Trkiyenin en uzun nehirlerinden biridir. Nehir rafineri kaynakl artlm atk sulara maruz kalmaktadr. Su, plankton, balk ve sediment rneklerinin periyodik analizleri, nehrin eitli ar metaller tarafndan 404
kirletildiini gstermektedir. Bakr (Cu), inko (Zn), demir (Fe), kadmiyum (Cd), kurun (Pb) ve civa (Hg) gibi baz metallerin seviyeleri kabul edilebilir snrlarn dndadr. Bu almada, Kzlrmak Nehrinin farkl blgelerinden toplanan rafineri atk sularnn Vicia faba L. kk ucu hcrelerinde meydana getirdii sitotoksik etkiler aratrlmtr. Bu amala imlenme yzdesi, kk uzunluu, arlk kazanm ve mikronukleus (MN) skl sitotoksikitenin indikatrleri (belirteleri) olarak kullanlm ve elde edilen veriler istatistiksel olarak deerlendirilmitir. Sitolojik analizlere ilaveten, rafineri atk suyu ile muamele edilen V. faba tohumlarnda DNA analizleri de gerekletirilmitir. rnekleme iin nehir zerinde farkl nokta seilmitir. Bunlar, rafineri atk suyunun nehre verildii ilk blge (1. stasyon), bu blgenin 1000 metre yukars (2. stasyon) ve 1000 metre aas (3. istasyon) eklinde belirlenmitir. Ar metal analizleri iin her bir istasyondan ie su rnei toplanm ve ar metal miktarlar Atomik Absorpsiyon Spektrofotometresi kullanlarak llmtr. V. faba tohumlar drt gruba ayrlmtr: grup I (kontrol)deki tohumlar musluk suyu ile muamele edilmi, grup IIdeki tohumlar birinci istasyondan toplanan atk su ile, grup IIIdeki tohumlar ikinci istasyondan toplanan atk su, grup IVdeki tohumlar ise nc istasyondan toplanan atk su ile muamele edilmitir. Sonuta, belirlenen istasyondaki ar metal kirliliinin boyutlar istasyon 1 > istasyon 3 > istasyon 2 eklinde sraland grlmtr. Ayrca, kontrol grubu ile karlatrldnda rafineri atk sularna maruz kalan tohumlarda ar metal seviyesine bal olarak imlenme yzdesi, kk uzunluu, arlk kazanm ve MN sklnda olduka bariz bir deiim tespit edilmitir. Tm uygulama gruplarnda imlenme yzdesi, kk uzunluu ve arlk kazanm ar metal seviyesine bal olarak nemli oranda azalm, MN oran ise olduka arttmtr. Sonuta, rafineri atk suyunun V. faba kk ucu hcrelerinde nemli sitotoksik etkiler meydana getirdii ve V. faba tohumlarnn ar metaller ile kirletilmi sulardaki bu etkilerin izlenmesinde ok hassas ve kullanml bir indikatr olduunu gstermitir. Anahtar Kelimeler: Ar metal kirlilii, rafineri atk suyu, Vicia faba L., sitotoksitite, mikronukleus skl
PB 213 Dk younlukta Manyetik Alan Uygulamasnn Soanda Apoplastik Antioksidan Enzim Aktivitesi zerine Etkileri Serkan ERDAL, Rahmi DUMLUPINAR, Turgay AKMAK Atatrk niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 25240, Erzurum serkanerdal25@hotmail.com Bu almada, dk younlukta manyetik alan uygulamalarnn soan (Allium cepa L.) filizlerinde apoplastik antioksidan enzim aktiviteleri ve kk, filiz uzunluklar ile % kuru arlklar zerine etkileri aratrld. Hidroponik ortamda 15 gn boyunca 4mT ve 8mT manyetik alanlara maruz braklan soanlar, 15. gnn sonunda gerekli ilemler iin hasat edildi. Manyetik alan uygulamas ile ortalama kk uzunluklarnda azalma ve filiz uzunluklarnda art, % kuru arlklarnda istatistiksel olarak nemli bir deime gzlenmedi. Soan filizlerindeki apoplastik katalaz aktivitesinde nemli bir deiim belirlenmedi ancak, 8mT da etkisi daha yksek olmakla birlikte, manyetik alan uygulamalar Peroksidaz ve Speroksit dismutaz enzim aktivitelerinde istatistiksel olarak nemli derecede arta sebep oldu. Anahtar Kelimeler: Manyetik alan, Allium cepa, soan, Antioksidant enzimler PB214 Kesilmi Turp (Raphanus sativus L.) Kotiledonlarnda Taze Arlk Deiimleri, Klorofil ve Protein Miktarlar zerine Salisilik Asitin Etkileri Songl ANAKI Frat niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 23169, Elaz scanakci@firat.edu.tr Fenolik bileiklerin doku kltr tekniinde kullanm olduka yeni ve dolaysyla bu alandaki aratrma says olduka snrldr. Bu bileiklerden biri olan salisilik asit (SA), bitkiye dardan uygulandnda konsantrasyona bal olarak bitkilerin byme ve gelime srelerinde nemli davranlar sergilemektedir. Bu yzden gnmzde pek ok aratrmac tarafndan, SA bir bitki hormonu olarak kabul edilmektedir. Bu almada 4 gnlk turp fidelerinden kesilmi olan kotiledonlarda taze arlk deiimi zerine, 2 haftalk turp fidelerinin kk kotiledonlarndan alnan disklerde klorofil (a+b) ve protein miktar zerine SAin farkl konsantrasyonlardaki sulu 405
zeltilerinin (0, 0.2, 2 ve 3 mM) etkileri aratrlmtr. Elde edilen sonulara gre; SA konsantrasyonlarndaki arta paralel olarak kesilmi turp kotiledonlarnda taze arlk kayb artm, disklerde klorofil (a+b) ve protein miktar azalmtr. almann her iki aamasnda da, zellikle 3 mM SA uygulanan kesilmi turp kotiledonlarnda ileri derecede doku yumuamas ve klorozis tespit edilmitir. Btn bu sonularn temelinde yksek SA konsantrasyonlarnn yaratt toksik etkinin yatt, taze arlk kaybnn doku ykmndan kaynakland, protein ve pigment miktarndaki azalmalarn ise ykmlarnn tevik edilmesinden kaynakland sonucuna varlmtr. Anahtar Kelimeler: Salisilik asit, taze arlk, klorofil, protein PB215 UV-C In Stresinin Sera artlarnda Yetitirilen Fasulye (Phseolus vulgaris L. cv. Atlanta) zerinde Baz Morfolojik ve Fizyolojik Etkilerinin Aratrlmas Yeim OPAK KARA Pamukkale niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Denizli eylul@pau.edu.tr Denizli iklim artlarnda ekolojik olarak yetitirilebilen Atlanta tipi fasulye (Phaseolus vulgaris L. cv. Atlanta) endstriyel bitkisi, otomasyonu yaplm bir sera modelinde yetitirilmi ve oluturulan UV-C stresinin bitki zerinde meydana getirdii morfolojik ve fizyolojik etkiler aratrlmtr. Bitkiler 14 gn boyunca sera artlarnda yetitirilmitir.Morfolojik olarak kk uzunluu ve fide ykseklii llm, yapraklardaki element miktar ve yapraklarn ty yaps SEM ile analiz edilerek belirlenmitir. Fizyolojik olarak, 14 gn sonunda yapraklardaki klorofil a, b ve toplam klorofil miktarlar UV spektrofotometre cihaz vastasyla llmtr. Veriler deerlendirildiinde; UV-C nnn morfolojik olarak kk uzunluunu artrd, fide yksekliini azaltt, gvdeyi kalnlatrd, yapraklar sarartarak yaprak ayas alann kltt gzlenmitir. UV-C nn fide yksekliine tohumlarn ekiminden sonraki 8. gnde nemli etkisi olduu grlmtr. UV-C etkisinin, yapraklardaki element miktarn da deitirdii, yapraklarda epidermal ty saysnn artmasna ve tylerin yapsnn bozulmasna neden olduu bulunmutur. Fizyolojik olarak ise yapraklardaki klorofil a, b ve toplam klorofil miktarn azaltc bir etki yapt hesaplanmtr. Bu azaltc etkinin zellikle klorofil b miktar zerinde daha ok olduu bulunmutur.
PB216 Pamukkale ve Karahayt Sularnn Tohum imlenmesine Etkisi Yeim OPAK KARA Pamukkale niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Denizli eylul@pau.edu.tr Bu almada 2 farkl bitki tohumunun imlenme ve imlenme sonras fide bymeleri zerine Denizli Pamukkale ve Karahayt kaplca sularnn etkileri aratrlmtr. Tohumlar petri kutularnda 250Cde imlendirilmitir. Tohumlarn yzde imlenme durumu be gn boyunca belirlenmitir. Beinci gnn sonunda fidelerin kk ve gvde uzunluklar milimetrik cetvel yardmyla taze ve kuru arlklar hassas terazi yardmyla llmtr. Yaplan lmler sonucunda; Kontrol, Pamukkale ve Karahayt sularnn en iyi etkisi genel olarak msr tohumlarnda gzlenmitir. Kk ve gvde uzunluu zerine sularn etkisine bakldnda; Kontrol ve Pamukkale sularnn kk uzunluuna en iyi etkisi msr tohumlarnda, gvde uzunluuna etkileri ise en iyi buday tohumlarndadr. Karahayt suyunun kk ve gvde uzunluuna en iyi etkisi ise buday tohumlarnda gzlenmitir. Taze arlk bakmndan sularn tohum zerine etkisine bakldnda; Kontrol ve Karahayt sularnn kk ve gvde taze arlna en iyi etkisi msr tohumlarnda gzlenmitir. Pamukkale suyunu kk taze arlna en iyi etkisi msr tohumlarnda, gvde taze arlna en iyi etkisi ise buday tohumlarnda gzlenmitir. Kuru arlk bakmndan sularn etkisi karlatrldnda kk ve gvde kuru arlna suyun etkisi de en iyi msr tohumlarnda gzlenmitir. PB217 Agapanthus africanus (Aliaceae)da iek Geliimi ve Senesens ile lgili Baz Deiiklikler Nihal GREN SALAM, Nee AYDIN, Serap A, Gl CEVAHR Z stanbul niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Botanik Anabilimdal, 34134, Sleymaniye, stanbul gorenn@istanbul.edu.tr Bu almada Agapanthus africanus (Aliaceae) un drt farkl ieklenme evresinde (gelien iek tomurcuu, antezis, olgun iek, senesens olmu iek) taze arlk deiimi, antosiyanin ve protein ierii, peroksidaz aktivitesi ile d ortama szan madde miktar tayin edilmitir. Sonulara gre, olgun ieklerde taze arlk en fazla, senesens olmu ieklerde ise gelien iek 406
tomurcuundan bile az bulunmutur. Senesens srasnda membranlarn semipermeabilitesinin kaybolmasyla senesens olmu ieklerde gerek antosiyanin ieriinin azalmas gerekse d ortama szan madde miktarnn artmas arasnda negatif bir korelasyon vardr. Peroksidaz aktivitesi tamamen alm ieklere gre senesens olmu ieklerde yaklak % 300lk bir artla POD un senesensin indikatr olma olasln arttrmaktadr. Protein miktar en fazla gelien iek tomurcuunda iken senesens olmu iekte ise % 89luk bir azalma saptanmtr. PB218 Arbuskler Mikorizann Tuz Stresine Maruz Kalan Biber Bitkisinin (Capsicum annuum) Fotosentetik Pigment erii ve Lipid Peroksidasyonu zerine Etkisi Fazilet zlem EK, Serpil NYAYAR Mersin niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, iftlikky Yerlekesi, 33343, Mersin ozlemcekic@mersin.edu.tr Bu almada tuz stresi koullarnda (0, 100, 200 mM NaCl) arbuskler mikorizal fungus olan Glomus mosseae ve Glomus interaradicesin biber (Capsicum annuum) bitkisine enfeksiyonu sonucunda bitkide meydana gelen baz fizyolojik deiiklikler incelendi. Capsicum annuumun yapraklarndaki oransal su ierii mikorizasz bitkilerde tuz stresinde azalrken, mikoriza ile enfekte edilen bitkilerde tuz konsantrasyonunun 200 mMa kmas ile azalma gstermitir. Fungus ile enfekte edilmeyen ve G. mossea ile enfekte olan bitkilerde klorofil ierii tuz uygulamasyla azalrken, G. intraradices ile enfekte olan bitkilerde sadece 200 mMda toplam klorofil ieriinde azalma gzlenmitir. C. annuumun yapraklarndaki karotenoid miktar enfekte edilmeyen bitkilerde ve mikoriza uygulamalarnda 100 mM NaClde nemli miktarda deimezken, 200 mM NaCl uygulamas ile az da olsa bir azalma gstermitir. Lipid peroksidasyonunun en nemli gstergesi olan Malondialdehit (MDA) miktar bu iki mikorizal fungus ile uygulamadan sonra deiiklik gstermemitir. Bununla birlikte, enfekte edilmeyen bitkilerde tuz konsantrasyonuna bal olarak MDA miktarnn artt belirlenmitir. G. interaradicesin fosfor alnmn G. mosseaea gre daha fazla arttrd saptanmtr. Ayrca, C. annuumda G. interaradicesin G. mosseaea gre enfeksiyon yapma kapasitesinin daha yksek olduu belirlenmitir. Bu sonulara gre, G. interaradicesin tuz stresine maruz braklan C.annuumun baz fizyolojik parametreleri zerine G. mosseaea gre daha olumlu etkisi olduu ve
tarmsal uygulamalar iin bir avantaj olabilecei sylenebilir. Anahtar Kelimeler: Capsicum annuum, mikoriza, tuz stresi, klorofil, lipid peroksidasyonu PB219 NaCl, 24-Epibrassinolid ve Bunlarn Kombinasyonlarnn Spirulina platensis zerine Baz Fizyolojik Etkileri Saadet SAYGIDEER, Fatih DENZ Gaziantep niversitesi, Biyoloji Blm, niversite Bulvar, ehitkamil, Gaziantep fdeniz@gantep.edu.tr Bu almada NaCl (0.0, 50, 100, 150 ve 200 mM), 24-Epibrassinolid (24-EpiBl) (0.5, 1.0 ve 3.0 mikroM) ve bunlarn kombinasyonlarnn (150+0.5, 150+1.0 ve150+3.0) Spirulina platensis zerinde baz fizyolojik etkileri aratrlmtr. Bu kapsamda algler ilk olarak kltr ortamna adapte edilmilerdir. Sonra algler ayr ayr NaCl, 24-EpiBl ve bunlarn kombin+asyonlarn ieren erlenlere aktarlmtr. 5 gnlk uygulama sonucunda kltrlerin byme oran, biyomas miktar ve prolin miktarlar belirlenmitir. Yaplan deneyler sonucunda NaClnin byme orann drd, biyomas miktarn azaltt ve bunlarn aksine prolin miktarn ykselttii belirlenmitir. Genel olarak 24EpiBlnin zellikle de 1.0 mikroMlk deriiminin byme oran ve biyomas miktarn artrd, prolin miktarna ise ok bir etkisinin olmad bulunmutur. NaCl ve 24-EpiBlnin birlikte uyguland durumlarda 24-EpiBlnin belirli bir noktaya kadar NaClnin olumsuz etkilerini hafiflettii belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: Spirulina platensis, 24Epibrassinolid, NaCl stresi, byme oran, biyomas, prolin
407
PB220 Tuz Stresinin Triticale ve Baz Secale Taksonlarnda Total Speroksit Dismtaz (SOD; E.C. 1.15.1.1) ve Total Peroksidaz (POD; EC 1.11.1.7) Aktiviteleri zerine Etkilerinin Aratrlmas Okan ACAR, Filiz BAYKAL AKAY anakkale Onsekiz Mart niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Terziolu kampus, ANAKKALE oacar@comu.edu.tr Bu aratrmada tuza duyarl olduu bilinen Secale cereale L. var. ancestrale Zhuk., tuza tolerans bilinmeyen doal yayll bir endemik olan Secale anatolicum Boiss. ve tuza tolerans iyi bilinen ve lkemizde kltr yaplan Triticale taksonu kullanlmtr. Her taksona ait 20 gnlk fidelere 50 mM, 100 mM ve 150 mM NaCl uygulanm ve tuz stresine toleransta bu taksonlarn total SOD ve total POD aktivitesi yantlar aratrlmtr. 100 mM NaCl stresi Secale anatolicumda 6. gnden itibaren total SOD aktivitesinin kontrole kyasla yaklak 3 kat, total POD aktvitesinin ise %50 artmasna neden olmutur. Secale cereale var. ancestralede tm tuz konsantrasyonlarnda kontrole kyasla azalan total SOD aktiviteleri ve deimeyen total POD aktiviteleri saptanmtr. Triticale'de ise tm tuz konsantrasyonlarnda total SOD aktivitesi kontrole kyasla deiim gstermemi, total POD aktiviteleri ise 9. gnde 100 mM NaCl konsantrasyonundaki 3 katlk art dnda deimemitir. Bu sonu, Secale anatolicum Boiss. endemiinin ksa sreli tuz toleransna iaret etmektedir. PB221 Kemaliye (Erzincan) lesinde Tespit Edilen Baz Pas Mantarlar Makbule ERDODU Ahi Evran niversitesi Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm KIREHR mkarahan@gazi.edu.tr Kemaliye (Erzincan) ilesinde yaplan arazi almalar sonucunda 26 farkl konuku bitki zerinde 25 pas mantar tr tespit edilmitir. Aratrma alannda tespit edilen pas mantarlar unlardr: Euphorbia macroclada Boiss. yapraklarnda Melampsora euphorbiae (C. Schub.) Castagne, Linum mucronatum Bertol. yapraklarnda Melampsora lini (Ehrenb.) Lv., Rubus sanctus Schreber yapraklarnda Phragmidium acuminatum (Fr.) Cooke, Rosa canina L. yapraklarnda
Phragmidium mucronatum (Fr.) Schlechtend. var. mucronatum, Sanguisorba sp. yapraklarnda Phragmidium sanguisorbae (DC.) J. Schrt., Juniperus communis L. gvdelerinde Gymnosporangium cornutum Arthur ex F. Kern, Crataegus monogyna Jacq. subsp. monogyna meyve ve yapraklarnda Gymnosporangium confusum Plowr., Pyrus communis L. subsp. communis yapraklarnda Gymnosporangium tremelloides R. Hartig, Picnomon acarna (L.) Cass. yapraklarnda Puccinia acarnae P. Syd. & Syd., Teucrium chamaedrys L. yapraklarnda Puccinia annularis (F. Strauss) G. Winter, Eryngium campestre L. yapraklarnda Puccinia eryngii DC., Berberis sp. yapraklarnda Puccinia graminis Pers., Serratula cerinthifolia (Sm.) Boiss. yapraklarnda Puccinia heterophyllae Cooke, Taraxacum sp. yapraklarnda Puccinia hieracii (Rhl.) H. Mart. f. hieracii, Jasminum fruticans L. yapraklarnda Puccinia jasmini DC., Mentha pulegium L. ve Clinopodium vulgare L. yapraklarnda Puccinia menthae Pers., Salvia sp. yapraklarnda Puccinia nigrescens Kirch., Epilobium hirsutum L. yapraklarnda Puccinia pulverulenta Grev., Galium sp. yapraklarnda Puccinia punctata Link, Dianthus calocephalus Boiss. gvdelerinde Uromyces dianthi (Pers.) Niessl, Genista sessilifolia DC. yapraklarnda Uromyces laburni (DC.) G. H. Otth, Rumex acetosella L. yapraklarnda Uromyces polygoni-avicularis (Pers.) P. Karst., Astragalus sp. yapraklarnda Uromyces punctatus J. Schroet., Medicago varia Martyn yapraklarnda Uromyces striatus J. Schrt. ve Pistacia terebinthus L. gvde, yaprak ve yaprak saplarnda Uromyces terebinthi (DC.) G. Winter. Serratula cerinthifolia (Sm.) Boiss. yapraklarnda gelien Puccinia heterophyllae Cooke tr lkemiz iin yeni kayttr. Anahtar Kelimeler: Kemaliye, pas mantarlar, yeni kayt
408
PB 222 Bat Ve Gney Anadoluda Yayl Gsteren Crocus L. (Iridaceae) Trleri zerinde Taksonomik Gzlemler Osman EROL1, Levent IK2, Orhan KKER1 1 stanbul niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Botanik A.B.D. 34134 Sleymaniye, stanbul 2 Celal Bayar niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm Botanik A.B.D. Manisa erol@istanbul.edu.tr Crocus L., Iridaceae familyasna bal, Crocoideae altfamilyasnn lkemizde yayl gsteren cinsinden birisidir. Trkiyede 80 kadar taksonla temsil edilen cinsin eitlilik merkezinin Bat Anadolu olduu bilinmektedir. lkemizde Crocus taksonlar zerinde birbirinden bamsz, morfolojik ve anatomik almalar yaplmasna karn cinsin btnne ynelik yakn zamanl bir aratrmaya rastlanmamtr. Trkiye florasndan doksanl yllarn bandan bu yana byk bir blm Biflori serisine ait 12 adet yeni Crocus taksonu tanmlanmtr. Bu almada, Bat ve Gney Anadoluda yayl gsteren Crocus taksonlarnn gncel durumlar hakknda bilgi verilecek ve taksonomik adan problemli olan Biflori Serisi ile ilgili son bulgular tartlacaktr. PB 223 Aksaray li Nizip Blgesinde Doal Olarak Yetien Baz Bitkiler zerine Sitogenetik Bir alma Meryem ZTRK, Esra MARTN, Ahmet DURAN, Muhittin DN, Aye ZDEMR, zlem ETN Seluk niversitesi, Eitim Fakltesi, Biyoloji Eitimi, 42090 Meram, Konya mrym_ztrk@yahoo.com Bu alma, Aksaray ilinin Nizip blgesinde doal olarak yetien farkl familyalara ait 19 taksonun sitogenetik incelemesini kapsamaktadr. allan taksonlar; Conringia perfoliata (C.A.Mey.) Busch, Alyssum strigosum Banks & Sol. subsp. strigosum, Alyssum murale Waldst. & Kit. subsp. murale var. murale, Matthiola longipetala (Vent.) DC. subsp. bicornis (Sibth. & Sm.) P.W.Ball., Erysimum thyrsoideum Boiss. subsp. thyrsoideum (Brassicaceae), Silene alba (Mill.) E.H.L. Krause subsp. divaricata (Reichb.) Walters, Silene conoidea L., Silene otites (L.) Wibel. (Caryophyllaceae), Linum austriacum L. subsp. austriacum (Linaceae), Medicago x varia Martyn., Onobrychis argyrea Boiss. subsp. argyrea
(Fabaceae), Astradaucus orientalis (L.) Drude (Apiaceae), Centaurea patula DC., Centaurea solstitialis L. subsp. solstitialis, Cnicus benedictus L. var. benedictus, Tragopogon longirostris Bisch. ex Sch.Bip. var. longirostris (Asteraceae), Paracaryum ancyritanum Boiss., (Boraginaceae), Plantago major L. subsp. intermedia (Gilib.) Lange, Plantago lanceolata L. (Plantaginaceae)dr. Paracaryum ancyritanum ve Onobrychis argyrea subsp. argyrea taksonlar Trkiye iin endemiktir. Paracaryum ancyritanum, Onobrychis argyrea subsp. argyrea, Erysimum thyrsoideum subsp. thyrsoideum ve Alyssum murale subsp. murale var. murale taksonlarnn somatik metafaz kromozom saylar bu alma ile ilk kez belirlenmitir. Ayrca Cnicus benedictus var. benedictus, Matthiola longipetala subsp. bicornis ve Medicago x varia taksonlarnn karyotip analizleri de yine ilk defa bu aratrma kapsamnda yaplmtr. Anahtar Kelimeler: Aksaray, kromozom says, karyotip, endemik, Trkiye PB 224 Fusilade (fluazifop-p-butyl) ile Muamele Edilen Mercimek (Lens culinaris Medik. cv. Sultan) Bitkisi Kk Ularnda Gzlenen Mitotik Deiimler zlem AKSOY1, Feruzan DANE2 Kocaeli niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 41380, Umuttepe Kamps, zmit/Kocaeli 2 Trakya niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 2100, Gllapolu Yerlekesi, Edirne ozlem.aksoy@kou.edu.tr
1
Bu almada, mercimek tarlalarnda yabani ot oluumunu nlemek iin kullanlan, seici bir herbisid olan Fusiladein (Fluozifop-p-butyl), mercimein (Lens culinaris Medik.cv Sultan) kk ucu hcrelerindeki mitotik blnmeler zerindeki genotoksik etkileri aratrld. Bu amala Fusiladein farkl konsantrasyonlardaki (%0.25, %5, %1 ve %1.5) zeltileri kullanld. Elde edilen sonular Fusiladein mercimek kk ularnda eitli mitotik anormallikler meydana getirdiini gstermektedir. Bu anormallikler, uygulanan konsantrasyona bal olarak deiik derecelerde grlmektedir. Kromozomlarn geri kalmas, kromozomal kpr oluumu, c-metafaz, kromozomlarda yapma, kromatin granlasyonu ve nukleus deformasyonu oluan anormallik tipleridir. Bulgularmza gre Fusiladein yksek konsantrasyonlar mercimek kk ucu hcrelerindeki mitotik blnmelerde olumsuz etkiler oluturmaktadr. 409
PB 225 Herbisit Olarak Kullanlan Tribenuron Metil Maddesinin Trkiyede Yetitirilen Baz Triticum aestivum L. eitlerinin Tohum imlenmesi zerine Etkileri Ersin YCEL, Glin YILMAZ Anadolu niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Eskiehir eyucel@anadolu.edu.tr Bu almada, lkemizde yaygn olarak yetitirilmekte olan 19 buday eidinin (Altay 2000, Altnta 95, Aytin 98, Bezostaya, etinel 2000, Gerek 79, Harmankaya 99, Karma 2000, Kra, Krgz, Kunduru 1149, Kutluk, Kmbet 2000, Presto 2000, Snmez, Sultan 95, Szen 97, Yelken 2000 ve Yldz 98) tohumlar alma materyali olarak kullanlmtr. Her bir eide ait tohumlar Petri kaplar iinde, iki kat kurutma kad zerinde, 12 saat aydnlk/12 saat karanlk fotoperiyotta, 221Cta, drder tekrarl (100x4) olmak zere, 0, 1, 1.5, 2 mg/l Tribenuron metil solsyonlar iinde imlenmeye braklmtr. Tarmda kullanlan dozlar 1 ve 1.5 mg/l Tribenuron metil ieren miktarlardr. nerilen miktarlarn zerine kldnda ortaya kabilecek sonular gzlemlemek amacyla, 2 mg/l Tribenuron metil ieren doz uygulanmtr. Sonu olarak, Tribenuron metil uygulamasnn, tm buday eitlerinde, imlenme yzdeleri zerindeki etkisinin istatiksel bakmdan (p=0.05) nemli olmad belirlenmitir. Ancak; Gerek 79, Presto 2000, Kunduru 1149, Aytin 98, Szen 97, etinel 2000, Harmankaya 99, Kra ve Karma 2000 eitlerinde imlenme hzn engelledii ve bunun p=0.05 dzeyinde istatistiksel bakmdan nemli olduu saptanmtr. PB 226 Helianthus annuus L. Kklerinde Orobanche cumana Wallr. Penetrasyonu Srasnda Meydana Gelen Ksa Sreli Antioksidatif Yantlar Sefer DEMRBA, Okan ACAR anakkale Onsekiz Mart niversitesi, Terziolu Yerlekesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm sdemirbas@comu.edu.tr Orobanche cumana Wallr. (Canavar otu) bitkisi, Helianthus annuus L. (ayiei) kklerinde yaayan tam parazit kapal tohumlu bir bitkidir. Canavar otlar, en ykc yabani otlar olarak bilinmektedir. Bunun sebebi, konukusundan alm olduklar su ve besin maddeleri sayesinde konukunun rn miktar ve kalitesinde nemli
seviyede meydana getirdikleri azalmalardr. Ayiei ve canavar otu etkileimi srasnda meydana gelen antioksidatif savunma mekanizmasnn saptanmas srasnda, Trakya blgesinde geni bir alanda retimi yaplan Isera ve Pioneer 4223 kltr varyeteleriyle allmtr. Kklere yaplan penetrasyonu takip eden 9 gnlk sre iinde, toplam Speroksit dismutaz (SOD;E.C.1.15.1.1) ve toplam Peroksidaz (POD;E.C.1.11.1.7) aktivitelerindeki deiimler saptanmtr. Penetrasyondan sonraki 7. gnde cv. Pioneer 4223 ve cv. Isera bitkilerine ait kontrol bitkilerine kyasla uygulama gruplarnda, toplam SOD aktivitelerinde anlaml artlar saptanmtr. Pioneer 4223 bitkilerindeki artlar, toplam POD aktivitesiyle desteklenmesine karn cv. Isera bitkilerinde toplam POD aktivitesinde azalma saptanmtr. Bu sonular penetrasyon srasnda oluan reaktif oksijen trlerinin sprlmesinde, dayankl Pioneer 4223 kltr varyetesinin tolerans mekanizmasnda bu yolun ilevsel olabileceini gstermektedir. Anahtar Kelimeler: Ayiei, cumana, speroksit dismutaz, antioksidant enzimler, oksidatif stres PB227 Asetoklor Herbisitinin Postemergens Olarak Zea mays (Msr)cv.Martha F1 Bitkisinde Peroksidaz ve Lipid Peroksidasyonu zerine Etkileri Glin BEKER AKBULUT, Emel YT nn niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Malatya gbeker@inonu.edu.tr Bu aratrmada, Zea mays cv. Martha F1 bitkisi zerinde postemergens olarak uygulanan asetoklor herbisidinin peroksidaz ve lipid peroksidasyonu zerine etkileri aratrlmtr. Herbisid Zea mays L. (msr) bitkisine kontrol grubuna kar 0,76-8,1 mM aralnda 1., 5., 10. ve 15. gnlerde uygulanmtr. Peroksidaz aktivitesi Mac Adam, Nelson ve Sharpa (1992), lipid peroksidasyonu Heath ve Packer (1968)a gre belirlenmitir. Peroksidaz aktivitesi 1., 5. ve 10. gnlerde konsantrasyon artna bal olarak artarken 15. gnde azalma gstermitir. Bununla birlikte MDA ieriinin 1. ve 5. gnlerde artt, 10. ve 15. gnlerde azald saptanmtr. Konsantrasyon art ve gnlere bal olarak gzlenen bu deiimler istatistiksel olarak anlaml bulunmutur. Anahtar Kelimeler: Zea mays, asetoklor, peroksidaz, lipid peroksidasyonu, MDA Orobanche peroksidaz,
410
PB228 Bursa Siyah (Ficus carica L. cv. Bursa Siyah) ncir eidinin in vitro Koullarda NaCl Stresine Tepkileri Yelda EMEK, Bengi ERDA Adnan Menderes niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 09010, Aydn yelda_ce@hotmail.com Ficus carica L. trne ait Bursa Siyah incir eidi tohumlar in vitro koullar altnda imlendirilmi ve elde edilen fidecikler farkl konsantrasyonlarda (40, 80, 120, 240, 320, 480 mM) NaCl ieren ve iermeyen (kontrol) Murashige and Skoog (MS) besi ortamlarnda tuz stresine maruz braklmtr. Denemenin balamasndan iki hafta sonra 40, 80, 120, 240, 320 ve 480 mM NaCl ieren in vitro ortamlarda bitkiciklerin canllklarn koruduklar gzlenmitir (sras ile % canllk, % 100, %100, % 93.75, % 87.5, % 50 ve % 37.5). Yaklak 6 hafta sonra bitkicikler; bitki ya arl (YA), srgn boyu (SB), yaprak says (YS), kk says (KS) ve kk boyu (KB) gibi parametreler asndan deerlendirilmitir. Deerlendirilen tm parametreler asndan 40 mM NaCl ieren MS ortamnda tutulan bitkicikler maksimum gelime gsterirken, konsantrasyon artna bal olarak bitkilerde tuz stresinin etkileri grlmtr. Anahtar Kelimeler: Ficus carica, cv. Bursa Siyah, NaCl, stres PB229 Ekim Zamannn Ketencik (Camelina sativa (L.) Crantz)n Biyolojik ve Tarmsal Karakterlerine Etkisi zerinde Bir Aratrma Hseyin UYSAL, Orhan KURT, Fatih SEYS, Emine AYDIN Ondokuz Mays niversitesi, Ziraat Fakltesi, Tarla Bitkileri Blm, 55139, Kurupelit Kampus, Samsun huysal@omu.edu.tr Trkiye petrolden sonra en fazla dvizi ya ve yal tohumlarn ithalatna demektedir. Ya bitkileri retimimizin artrlmas ile retimdeki a kapatmada ilk akla gelecek konu ekim alanlarnn geniletilmesi, mevcut retim alanlarndaki verimin artrlmas ve alternatif ya bitkilerinin retime sokulmasdr. Ketencik Camelina sativa L. (Crantz), klk ve yazlk olarak yetitirilebilen bir kltr bitkisidir. Ketencik tohumunda % 37-41 orannda ya bulunmakta olup bu ya yaklak % 88i
doymam, % 12s doymu ya asitlerinden olumaktadr. Toplam ya asitlerinin yaklak % 50sini oklu doymam ya asitlerinden linoleik (% 23)(18:2n-6) ve -linolenik (%31)(C18:3n-3) asit, % 32sini tekli doymam ya asitlerinden oleik (% 17) (18:1) ve eikosenik (% 15) (C20:1) asit oluturmaktadr. Ketencik, bronz andan beri Avrupa da yetitiricilii yaplmakta olup, dk girdili alternatif ve endstriyel amal kullanma uygun bitkiler zerinde almalarn younlamas ile ilgi eken bitkiler arasnda son yllarda nemi olduka artmtr. Ketencik, hem klk hem de yazlk olarak yetitirilmesinin mmkn olmas nedeniyle alternatif ya bitkileri arasnda lkemiz asndan da nemli bir potansiyele sahiptir. Ancak ketencik bitkisinin ticari anlamda Trkiyede yetitirildiine dair her hangi bir yayna bugne kadar rastlanmamtr. Bu nedenle bu bitkinin Trk iftisinin retimine sunulabilmesi iin bitki zerinde bata ekim zaman olmak zere yetitirme teknii paketine ynelik almalarn ivedilikle balatlmas gerekir. Bu aratrma, lkemiz iin alternatif klk ve yazlk bir ya bitkisi olma olasl ok yksek olan ketencik bitkisinin ekim zamannn biyolojik ve tarmsal zelliklerine etkisini belirlemek amacyla, OMU, Ziraat Fakltesi Tarla Bitkileri Blmnde, 2006-2007 periyodunda yrtlmtr. Bu aratrmada; 7 farkl ekim zamannn ketencik bitkisinin k sresine, ieklenme balang tarihine, tam ieklenme tarihine, son ieklenme tarihine, ieklenme periyoduna, olgunlama tarihine, bitki bana kapsl saysna, bitki bana tane saysna, bitki bana kapsl arlna, bitki bana tane verimine, tane indeksine ve 1000 tane arlna etkileri incelenmitir. Aratrma sonucu yaplan Temel Bileen Analizi (Principal Component Analizi)ne gre; biyolojik karakterler ile tarmsal karakterler arasnda negatif bir korelasyonun olduu tespit edilmitir. Yaplan faktr analizi sonucu hesaplanan toplam varyasyonun % 44.18ini I. Temel Bileenin (PC1) ve % 29.85ini de II. Temel Bileenin (PC2) oluturduu saptanmtr. Bu makalede ele alnan karakterlere dayal olarak Samsun ekolojik koullarnda en uygun ketencik ekim zamann tespit etmek iin gerekli parametrelerin kullanlmas ve analiz edilerek yorumlamas yaplacaktr. Anahtar Kelimeler: Ketencik, ekim zaman, biyolojik ve tarmsal karakterler
411
PB230 Ekim Zamannn Aspir (Carthamus tinctorius l.)in Biyolojik ve Tarmsal Karakterlerine Etkisi zerinde Bir Aratrma Fatih SEYS, Orhan KURT, Hseyin UYSAL, Emine AYDIN Ondokuz Mays niversitesi, Ziraat Fakltesi, Tarla Bitkileri Blm, 55139 Kurupelit Kampus, Samsun fseyis@omu.edu.tr Aspir (Carthamus tinctorius L.) Compositae familyasna dahil genelde ya retimi veya ku yemi olarak tarm yaplan tek yllk, yazlk bir ya bitkisidir. Bunun yannda Renkli iekleri (petaller) gda ve kuma boyasnda kullanlmakta olup, tohumlarnda % 30-45 arasnda bulunan ya, yemeklik ya olarak kullanlabilmektedir. Ya ayn zamanda sabun, boya, vernik, cila ve biyodizel retiminde kullanlmaktadr. Aspir bitkisi kurakla dayankl olduundan lkemizin hemen hemen her blgesinde, zellikle atl durumda olan alanlarda, ekonomik olarak getirisi fazla olan, dier bitkilerin yetitirilemeyecei alanlarda rahatlkla yetitirilebilecek, bir kltr bitkisidir. Bu aratrma, lkemiz iin alternatif klk ve yazlk bir ya bitkisi olma potansiyeli ok yksek olan aspir bitkisinin ekim zamannn biyolojik ve tarmsal zelliklerine etkisini belirlemek amacyla, OMU, Ziraat Fakltesi Tarla Bitkileri Blmnde, 2006-2007 periyodunda yrtlmtr. Bu aratrmada; 7 farkl ekim zamannn aspir bitkisinin k sresine, ieklenme balang tarihine, tam ieklenme tarihine, son ieklenme tarihine, ieklenme periyoduna, olgunlama tarihine, bitki bana kapsl saysna, bitki bana tane saysna, bitki bana kapsl arlna, bitki bana tane verimine ve 1000 tane arlna etkileri incelenmitir. Aratrma sonucu uygulanan Temel Bileen Analizi (Principal Component Analizi)e gre yaplan deerlendirmede biyolojik karakterler ile tarmsal karakterler arasndaki ilikiler ortaya konmutur. Yaplan faktr analizi sonucu hesaplanan toplam varyasyonun % 49.51ini I. Temel Bileenin (PC1) ve % 29.65ini de II. Temel Bileenin (PC2) oluturduu saptanmtr. Temel Bileenler Analizi sonularna dayanarak incelenen karakterler dikkate alndnda ekim zamanlar birbirinden ak ve net bir ekilde ayrt edilmitir. Bu makalede ele alnan karakterlere dayal olarak Samsun ekolojik koullarnda en uygun aspir ekim zamann tespit etmek iin gerekli parametrelerin kullanlmas ve analiz edilerek yorumlamas yaplacaktr.
Anahtar Kelimeler: Aspir, ekim zaman, biyolojik ve tarmsal karakterler PB231 Farkl Konsantrasyonlardaki Kobaltn Pseudevernia furfuracea (L.) Zoph. nn Fotosentetik Verimi zerine Etkisi Dilek NAL, Atakan SUKATAR Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Hidrobiyoloji Anabilim Dal, 35100, Bornova, zmir dilek.unal@mail.ege.edu.tr Bu almamzda Pseudevernia furfuracea tallusuna farkl konsantrasyonlardaki kobalt zeltisi (5 mM, 15 mM, 30 mM ve 50 mM) birer saat sreyle uygulanm ve kobalt alnmnda konsantrasyona bal olarak nemli derecede artlar saptanmtr. Uygulamadan 1; 2; 3 ve 24 saat sonra yaplan gzlemlerde fotosentetik verim llmtr. Kontrol grubunda Fv/Fm deeri .. iken 5 mM kobaltn fotosentez zerine hibir etki yapmad grlm oysa 15 mM lk kobalt uygulamasndan 24 saat sonra Fv/Fm deerinin 0,265 e dt gzlemlenmitir. 30 mM konsantrasyona maruz braklan rneklerin 3 saatlik uygulamalarnda ise Fv/Fm orann 0, 491 kmas bize strese bal deiimin olduu fikrini vermektedir. 24 saatlik uygulamaya braklan rneklerde Fv/Fm orannn yaklak 0,08e inmesi fotosentetik verimin geri dnm olmayacak ekilde hasara uradna iaret etmektedir. 50 mM konsantrasyona maruz braklan rneklerde, konsantrasyon oranna bal olarak fotosentetik verim zerinde oluacak hasar lldnde ilk 1 saatte Fv/Fm orann 0,23 e geriledii belirlenmitir. Sonu olarak 50 mM konsantrasyondaki liken rneinin biriktirdii kobalt miktar yaklak olarak 464 mg/ml olarak llm ve bu konsantrasyonun fotosentetik verim zerine toksik etki yapt belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: Fotosentetik verim , kobalt, Pseudevernia furfuracea
412
PB232 Baz Ekmeklik ve Makarnalk Buday eitlerinde Termal Tolerans: Hcre Canll ve Klorofil Birikimi Testleri Mustafa YILDIZ, Hakan TERZ Afyonkarahisar Kocatepe niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm 03200 Afyonkarahisar mustafa_yildizus@yahoo.com Ekmeklik (Triticum aestivum L.) ve makarnalk (Triticum durum Desf.) budayn 30 eidi arasnda kazanlan termal toleransta (KTT) genotipik eitlilik, 2,3,5-trifeniltetrazolium klorr (TTC) hcre canll ve klorofil (Klo a+b) birikimi testleri ile ilk yaprak evresinde deerlendirilmitir. TTC testinde, 5 gnlk fideler uyumlandktan (37C, 24 sa) sonra ilk yapraklardan alnan segmentler yksek scaklk stresine (50C, 1 sa) maruz braklmtr. Klorofil birikimi testinde, 5 gnlk etiyole fideler karanlkta 25C (24 sa), 37C (24 sa) veya 37C (24 sa)+50C (1 sa) uygulamalarna maruz braklmtr. Etiyole fideler, klorofil birikimi iin srekli kta optimum scakla (25C) alnmtr. Fide bymesi evresinde TTC iin test edilen eitler arasnda genotipik farkllklar belirlenmitir. Ortalama kazanlan termal tolerans (KTT) deeri %30.86 hesaplanmtr. Etiyole fidelerin yeillenmesinden nce uygulanan yksek scaklk stresi klorofil birikimini azaltmtr. Yksek scaklk uygulamalar makarnalk buday eitlerine gre ekmeklik buday eitlerinin klorofil pigmentasyonuna genellikle daha az zarar vermitir. Klorofil birikimi esas alnarak, tm eitlerin ortalama KTT deeri, 37C+50C/25C orannda % 48.40 hesaplanmtr. Klorofile gre karotenoid birikiminin 37C+50C uygulamasna daha az duyarl olduu belirlenmitir. Makarnalk buday eitlerine gre ekmeklik buday eitlerinin klorofil/karotenoid oranndaki azalma daha dk bulunmutur. Yksek scaklk stresini takiben, ekmeklik buday eitlerinin karotenoid ierii makarnalk buday eitlerine gre daha dk bulunmu ve bu nedenle klorofil/karotenoid oranndaki azalma dk seviyede belirlenmitir. Yksek scaklk stresinin genotipler zerindeki etkisini belirlemek iin TTC hcre canll ve klorofil birikimi testlerinin uygun olduu saptanmtr. Anahtar Kelimeler: Buday eitleri, termal tolerans, hcre canll, klorofil birikimi
PB233 Centaurea zeybekii Wagenitz (Asteraceae)nin antioksidan aktivitesi zerine bir aratrma Serap KURT1, Bengi ERDA1, A. Alev KARAGZLER2, Murat UYGUN2 1 Adnan Menderes niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 09010 Kepez, Aydn 2 Adnan Menderes niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Kimya Blm, 09010 Kepez, Aydn sekurt@adu.edu.tr Endemik bitkilerin snrl birey saysna sahip olmalar ve kstl bir corafik alanda bulunmalar bu bitkilerle ilgili antioksidan aktivite belirleme almalarnn da snrl olmasna neden olmaktadr. Ancak endemik bitkilerle yaplan almalar yeni bitkisel antioksidan kaynaklarnn belirlenmesi asndan nem tamaktadr. Centaurea zeybekii Wagenitz Asteraceae familyasna ait, EN kategorisindeki endemik bir bitkidir. almamzda, C. zeybekiinin kurutulmu kapitilumlar kullanlarak, dietil eter (DE), etanol (E) ve su (S) ekstraktlar hazrlanm, bu ekstraktlarn total antioksidan zellikleri aratrlmtr. Total antioksidan aktivite tayini ferrik tiyosiyonat (FTC) yntemi ile yaplmtr. FTC ynteminde antioksidan kapasitesi tayin edilecek madde veya ekstraktn linoleik asidin peroksidasyonunu inhibe etme kapasitesi llr. Buna gre ekstraktlara uygulanan ilemler sonrasnda, ekstraktlarn absorbanslar spektrofotometrik olarak 500 nmde, 24 saat aralklarla (96 saat) llmtr. Total antioksidan aktivite: Yzde inhibisyon = [(A0-A1) / A0] x 100; forml kullanlarak (A0 kontroln absorbans, A1 rnein absorbans) hesaplanmtr. Elde edilen sonulara gre, etanol ekstrakt (E) en yksek linoleik asit peroksidasyonu inhibisyonu gstermitir (% 72). Su ekstrakt (S) ve dietil eter ekstrakt (DE) inhibisyonu srasyla % 61 ve % 17dir. Standart sentetik bir antioksidant olan BHT ise % 97 inhibisyon gstermitir. Bu sonulara gre zellikle etanol ekstraktnn BHT standard ile karlatrldnda olduka yksek total antioksidan aktiviteye sahip olduu, DE ekstraktnn da yine yksek antioksidan aktivite gsterdii saptanmtr. Bitkilerin ierdii doal antioksidanlar kanser, dejeneratif hastalklar ve yalanma ile ilikili oksidatif stres zararlarndan hcre ve organizmalarn korunmas adna pek ok aratrmann temelini oluturmaktadr. Bizim bulgularmz endemik bir bitki olan Centaurea zeybekiinin, tbbi olarak aktif biyomoleklleri zerine gelecekte yaplacak almalara k tutmas asndan nem tamaktadr. Anahtar Kelimeler: Centaurea zeybekii, FTC, antioksidant aktivite 413
PB234 in vitro artlar Altnda Yetitirilen Hypericum triquetrifolium Turraya Farkl UVC Inn Etkilerinin Aratrlmas Sreyya NAMLI, Zuhal TOKER, idem IIKALAN, Hasan etin ZEN Dicle niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 21280, Diyarbakr snamli@dicle.edu.tr Tohumdan itibaren in vitro artlarda yetitirilen Hypericum triquetrifolium Turradaki hypericin miktar UV-C nlarnn etkileri aratrld. 25 M BA (6 benzylaminopurine)li Murashige ve Skoog (MS) ortamnda olgun Hypericum triquetrifolium Turra tohumlardan baaryla srgnler elde edildi. n vitro artlarda Hypericum triquetrifoliumdan elde edilen srgnlere UV-C nnn farkl dozlar uyguland ( 15,30,45,60 dakika).UV-C nn 15 dakikalk uygulamasnda Hypericin miktarnn artt, UV-C nn 60 dakikalk uygulamasnda ise hypericin miktarnda azalma olduu gzlendi. UV-C nn, uygulama periyodlarna bal olarak farkl morfolojik zellikler de gzlendi. Anahtar Kelimeler: Hypericum triquetrifolium Turra, in vitro, hyperisin, UV-C PB235 Eskiehir ve evresinde Yetien Baz Hypericum Trleri zerinde Tohum imlendirme almalar smhan POTOLU ERKARA, Murat ARDI, Sleyman TOKUR Eskiehir Osmangazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 26480, Meelik, Eskiehir, Trkiye mardic@ogu.edu.tr Bu almada Eskiehir ve yresinde doal yayl gsteren H. montbretii Spach, H. origanifolium Willd.ve H. perforatum L. trlerinde tohum imlendirme almalar yaplmtr. Tohum imlendirme almalarnda; H. montbretiinin en yksek tohum imlenmesi Uygulama III (100 ppm NH4NO3)de % 94, H. origanifoliumda Uygulama VIII (4000 ppm GA3)de % 65 ve H. perforatumda Uygulama I ve V (0,01 M KNO3-100 ppm Miyoinositol)de % 98dir. En dk tohum imlenmesin ise H. montbretiide Uygulama VI (50 ppm GA3)da % 62, H. origanifoliumda Uygulama II ve III ( 0,02
m KNO3-100 ppm NH4NO3)de % 2, H. perforatumda ise Uygulama III (100 ppm NH4NO3)de % 75dir. Uygulama III (100 ppm NH4NO3)de H. montbretii tohumlar en yksek, H. origanifolium ve H. perforatum tohumlar ise en dk bir imlenme yzdesi gstermilerdir. Tohumlarn imlenme peryodlar birbirine yakn olup H. perforatumda 7-20 gn/49 tohum, H. origanifoliumda 11-33 gn/15 tohum ve H. montbretiide 9-30 gn/47 tohum imlenmitir. Anahtar Kelimeler: H. montbretii Spach, H. origanifolium Willd., H. perforatum L., tohum imlendirme PB236 Arpada (Hordeum vulgare L. cv. Stirling) imlenme ve Gelime Safhalarnda E Zamanl Tuzluluk ve Dk Oksijenli artlarn Etkileri Serap KIRMIZI1, Richard BELL2 Uluda niversitesi, Gemlik Asm Kocabyk MYO, Gemlik, BURSA 2 Murdoch University, School of Environmental Science, Land Management Group, Perth WA skirmizi@uludag.edu.tr
1
Birok bitkide tuz tolerans, e zamanl olarak bulunan yksek taban suyu seviyeleri tarafndan azaltlmaktadr. Bu almada tuzluluk (NaCl) ve dk oksijenli artlarn imlenme ve sv kltrdeki erken gelime dnemindeki Arpa (Hordeum vulgare L. cv. Stirling) bitkisi zerindeki etkileri aratrlmtr. Dk oksijenli artlar, tuz uygulanmayan kontrolde bile imlenmeyi % 89dan, % 33.3e drm, en dk tuz konsantrasyonu olan 10 mM NaCl varlnda imlenme % 89dan % 33e dmtr. imlenme ortamndaki fidelerde tuzluluk ve dk oksijenli artlar e zamanl olarak uygulandnda katyon miktarlar artmtr. 2 haftalk sv kltr sonunda tuz, toplam azot orann drmtr. Tuzluluk ve dk oksijenli artlar B ve Zn deerlerini arttrmken, dier besleyici minerallerin miktarlarn azaltmtr. imlenme periyodu sonunda ve 2 haftalk sv kltr sonunda bitkilerin kk ve gvde kuru arlklar belirgin olarak azalmtr. Anahtar Kelimeler: Arpa, tuzluluk, yksek taban suyu
414
PB237 Chionodoxa Boiss Cinsine Ait Trler le Yakn Akrabalar, Scilla bifolia L. ve Puschkinia scilloides Adams Trlerinin Tohum imlenme Fizyolojileri Hasan YILDIRIM, Yusuf ALTIOLU Ege niversitesi, Botanik Bahesi ve Herbaryum Aratrma Uygulama Merkezi Bornova, zmir yudirim@yahoo.com lkemiz florasnda 3 tr ile temsil edilen ve de endemik olan Chionodoxa cinsi ile morfolojik olarak en yakn akrabalarndan Scilla bifolia ve Puschkinia scilloides trleri byk bir ticari potansiyel tamaktadr. lkemize ait endemikler olan C.forbesii, C.sardensis, C.luciliaenin ticaretlerinin lkemizde yasak olmasna ramen yurtdna karlan bu bitkiler, iek Soanlar" eklinde ticaretlerinin yapld bilinmektedir. Bununla birlikte Puschkinia scilloidesin ticaretide lkemizde yasak olmasna ramen Scilla bifoliann ticareti belirli kotalar erevesinde serbesttir. Taksonomik olarak yakn akraba olan bu trlerin ncelikle doal populasyonlarnda toplanan tohumlar zerinde Tetrazolium tesleri yaplarak canllk yzdeleri belirlenmitir. Tohum dormansisini krmak amac ile nemlendirilen tohumlar +4 Cde tutulmu ve belirli aralklarla +18 Cye alnmlardr. Tohum dormansilerini krmak amac ile bitki hormonlar da denenmitir. imlenme yzdelerine gre her tre ait optimum imlenme koullar tespit edilmitir. Tohum imlenme periyotlarnn ortaya konmas sonucu ticari potansiyelleri yksek olan bu bitkilerin doadan skmleri yerine tohumdan retimi tevik edilerek gelecekte lkemiz iin ekonomik adan katk salanmas umulmaktadr. Anahtar Kelimeler: Geofit, Liliaceae, Chionodoxa, Scilla bifolia, Puschkinia scilloides, tohum
PB 238 Kuraklk Stresi Altnda Yetitirilen Baz Mercimek (Lens culinaris Medik.) eitlerinde Hormonlarn ve Ya Asitlerinin Seviyelerindeki Deiikliklerin Belirlenmesi Peyami BATTAL1, Murat ERMAN2, smail ELK, smet BERBER, Musa TRKER, Mehmet Emre EREZ, Faruk OUZ 1 Yznc Yl niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 65080, Van 2 Yznc Yl niversitesi, Ziraat Fakultesi, Tarla Btkileri Blm, 65080, VAN pbattal@yahoo.com Bu almada, kurakla maruz braklan yazlk ve klk mercimek eitlerindeki hormonlar ve ya asitlerinin seviyelerindeki deiiklikler belirlendi. Bu amala, 2 klk (Sazak 91 ve Yerli Krmz) ve 2 yazlk (Malazgirt 89 ve Sultan I) olmak zere tescil edilmi 4 mercimek eidi kullanld. Hormonlar ve ya asitlerinin seviyeleri yksek performansl sv kromatografisi yntemiyle belirlendi. Klk Sazak 91 ve Yerli Krmz eitlerinde en yksek dzeyde GA3 benzeri maddeler (GAs) ve trans-zeatin hormonlar iki ay ara ile su verilen bitkilerde (19.03 ve 10.66; 1.16 ve 0.85 g/g TA), IAA bir hafta ara ile su verilen bitkilerde (1.87 ve 1.07 g/g TA), ABA ise hi su verilmeyen ve iki ay ara ile su verilen bitkilerde (2.47 ve 1.46 g/g TA) belirlenmitir. Yazlk Sultan I ve Malazgirt 89 eitlerinde en yksek dzeyde GA3 benzeri maddeler (GAs) hi su verilemeyen ve bir hafta ara ile su verilen bitkilerde (18.47, 22.84 g/g TA), trans-zeatin iki ay ara ile su verilen ve bir hafta ara ile su verilen bitkilerde (1.80, 2.00 g/g TA), ABA ise hi su verilmeyen bitkilerde (3.01 ve 2.70 g/g TA) belirlenmitir. ieklenme dneminde yazlk Sultan I eidinde en yksek linoleik asit, oleik asit ve palmitik asit srasyla iki ay ara ile (420.19 g/g TA), iki hafta ara ile (68.07 g/g TA), drt hafta ara ile su verilen (560.41 g/g TA) bitkilerde, Malazgirt 89 eidinde srasyla iki ay ara ile (610.71 g/g TA), hafta ara ile (3.24 g/g TA), bir hafta ara ile su verilen (680.25 g/g TA) bitkilerde, Sazak 91 eidinde srasyla hi su verilmeyen (969.03 g/g TA), hafta ara ile (479.52 g/g TA) ve drt hafta ara ile su verilen (3116.88 g/g TA) bitkilerde, Yerli Krmz eidinde srasyla hafta ara ile su verilen (1628.37 g/g TA), hi su verilmeyen (1048.95 g/g TA), iki hafta ara ile su verilen (2797.23 g/g TA) bitkilerde; bakla balama dneminde Sultan I eidinde srasyla drt hafta ara ile (1808.19 g/g TA), hafta ara ile su verilen (479.52 g/g TA) ve hi su verilmeyen (1548.45 g/g TA) bitkilerde, Malazgirt 89 eidinde drt hafta ara ile su verilen 415
bitkilerde (srasyla, 2277.72, 269.73 g/g TA), palmitik asit hi su verilmeyen (869.13 g/g TA) bitkilerde, Sazak 91 eidinde en yksek linoleik ve oleik asit bir hafta ara ile su verilen (srayla 2767.23 ve 509.49g/g TA), palmitik asit, , iki hafta su verilen (1778.22 g/g TA) bitkilerde, Yerli Krmz eidinde en yksek seviyede linoleik ve oleik asit bir hafta ara ile su verilen (srasyla 719.28 ve 1978.02 g/g TA), palmitik asit hafta ara ile su verilen (839.16 g/g TA) bitkilerde belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: Bitki hormonlar, giberellik asit, oksin, sitokinin, ya asitleri, oleik asit, linoleik asit, palmitik asit PB 239 Gneydou Anadolu Blgesinde Yetien Baz Hypericum Trlerinin Uucu Ya eriklerinin Aratrlmas Zuhal TOKER, Hasan ertin ZEN Dicle niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 21280 Diyarbakr ztoker@dicle.edu.tr Bu almada, Gneydou Anadolu blgesinden toplanan; Hypericum hyssopifolium Chaix var. microcalysinum Boiss&Heldr, Hypericum scabroides Robson&Poulter, Hypericum scabrum L., Hypericum lysimachioides Boiss var. lysimachioides, Hypericum triquetrifolium Turra.nn uucu ya bileenleri aratrld. Uucu yalar Cockins ve Middletons aparat ile izole edildi. Uucu ya bileenleri GC/MS ile aydnlatld. H. hyssopifolium var. microcalysinum, H. triqetrifolium ve H. Lysimachioides var. lysimachioidesden karyofillen oksid, H. scabroides ve H. scabrumdan bisiklohept-3-en-2-on majr bileikler olarak elde edildi. Anahtar Kelimeler: karyofillen oksid Hypericum, uucu ya,
PB240 Ekim Zamannn Keten (Linum usitstissimum L.)nn Biyolojik ve Tarmsal Karakterlerine Etkisi zerinde Bir Aratrma Hseyin UYSAL, Orhan KURT, Fatih SEYS, Emine AYDIN Ondokuz Mays niversitesi, Ziraat Fakltesi, Tarla Bitkileri Blm, 55139 Kurupelit Kampus, Samsun orhank@omu.edu.tr Keten bitkisi, Linaceae familyasnda yer alan 150 tr iinde ekonomik nemi olan tek trdr. Keten bitkisi ya ve lif elde etmek amacyla yetitirilir. Yalk ketenlerin tohumlarnda % 35-45 orannda ya bulunur. Son 20 ylda yaplan almalarn sonucunda linolenik asit oran dk (% 2.5den az) keten eitlerinin gelitirilmesi ile keten ya yemeklik ya olarak, birok lkede kullanlmaya balanmtr. Trkiyenin nemli miktarda ya a bulunmaktadr. Trkiye, her yl, petrolden sonra en fazla dvizi ya ya da yal tohumlarn ithali iin demektedir. Nitekim yllk bitkisel ya ihtiyacmzn yaklak 600 bin tonu ithal yoluyla karlanmaktadr. Ham ya ya da yal tohum ithalatmz azatlamak iin; zellikle keten gibi klk ve yazlk yetitirilebilen alternatif ya bitkilerinin retim desenindeki yerini almas zorunludur. retim deseni iinde keten bitkisinin arzu edilen dzeyde yer alabilmesi iin bu bitkinin ekim zaman bata olmak zere yetitirme teknii paketine ynelik ihtiyalarnn belirlenmesi gerekir. Birok bitkide yaplan ekim zaman aratrmasnda; ekim zamannn bitkinin biyolojik ve tarmsal zellikleri zerinde nemli derecede etki ettii belirlenmitir. Bu aratrma, lkemiz iin alternatif bir ya bitkisi olma olasl ok yksek olan keten bitkisinin ekim zamannn biyolojik ve tarmsal zelliklerine etkisini belirlemek amacyla, OMU, Ziraat Fakltesi Tarla Bitkileri Blmnde, 20062007 periyodunda yrtlmtr. Bu aratrmada; 7 farkl ekim zamannn keten bitkisinin k sresine, ieklenme balang tarihine, tam ieklenme tarihine, son ieklenme tarihine, ieklenme periyoduna, olgunlama tarihine, bitki bana kapsl saysna, bitki bana tane saysna, bitki bana kapsl arlna, bitki bana tane verimine, tane indeksine ve 1000 tane arlna etkileri incelenmitir. Aratrma sonucu yaplan Temel Bileen Analizi (Principal Component Analizi)ne gre; biyolojik karakterler ile tarmsal karakterler arasnda negatif bir korelasyonun olduu tespit edilmitir. Yaplan faktr analizi sonucu hesaplanan toplam varyasyonun % 54.59ini I. Temel Bileenin
416
(PC1) ve % 21.96 ini de II. Temel Bileenin (PC2) oluturduu saptanmtr. Bu makalede ele alnan karakterlere dayal olarak Samsun ekolojik koullarnda en uygun keten ekim zamann tespit etmek iin gerekli parametrelerin kullanlmas ve analiz edilerek yorumlamas yaplacaktr. Anahtar Kelimeler: Keten, ekim zaman, biyolojik ve tarmsal zellikler PB241 Bir Yol Yapm antiyesi Etrafndan Toplanan Baz Bitki rneklerinde Baz Ar Metal Konsantrasyonlarnn Mevsimsel Deiimi Tuba BAYRAK ZBUCAK, znur ERGEN AKN Ordu niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 52700, Perembe, Ordu tsiozbucak@hotmail.com Bu aratrma Ordu ilinde bulunan bir yol yapm antiyesi etrafnda yetien baz bitki rneklerindeki ar metallerin birikim dzeyleri zerinedir. Bu bitkiler Urtica dioica L.(Urticaceae), Salix alba L. (Salicaceae), Rubus caesius L. (Rosaceae), Alnus glutinosa L. (Betulaceae), Robinia pseudoacacia L. (FabaceaeLeguminoceae), Pinus nigra J.F (Coniferae), Corylus avellena L. (Betulaceae), Pteridium aquilinum L. (Pteridophyta) ve Sambucus ebulus L. (Caprifoliacea)dur. rnekler aratrma alanndan Mays 2006-Ekim 2006 tarihleri arasnda 3 kez toplanmtr. Toplanan bitkilerde Cd, Pb, Mn, Zn, Cu ar metalleri atomik absorpsiyon spektrofotometresi grafit frnnda tespit edilmitir. Yaplan analizler sonucunda bitkilerde ar metal birikiminin mevsimel, iklimsel ve evresel faktrler ile bitkiye gre deitii tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Cd, Pb, Mn, Zn, Cu Ar metalleri, Ordu, mevsimsel deiim
PB242 Krom (VI) Birikiminin Chlorella vulgariste Hcre Says, Fotosentetik Pigment ve Protein Miktarna Etkisi zge ZD1, Saadet DEMRRS SAYGIDEER2 1 ukurova niversitesi , Fen Bilimleri Enstits, ADANA 2 Gaziantep niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, GAZANTEP muhgan@gmail.com Bu almada 0, 1, 5 ve 25 mg/Llik deriimlerde Cr (VI) ieren byme ortamnda 9 gn boyunca braklan Chlorella vulgaris hcrelerinde Cr (VI) birikimi ve biyokonsantrasyon faktrleri (BKF) ile hcre says, byme hz, fotosentetik pigment (klorofil-a, klorofil-b) ve protein miktarlar belirlenmitir. Aratrmada Cr (VI) birikimi, BKF, hcre saym, klorofil-a ve klorofil-b miktarlar gnlk olarak belirlenmiken, protein miktarlar ise 1., 3., 6. ve 9. gnlerde yaplmtr. Cr(VI) birikimi uygulama sresine ve konsantrasyona gre artt belirlenmitir. En yksek BKF deeri 1 mg/Llik Cr (VI) deriiminde hesaplanmken en dk deer 25 1 mg/Llik Cr (VI) deriiminde belirlenmitir. Bu da artan metal deriimiyle birlikte BKF deerlerinin azaldn gstermitir. Cr (VI)nin bymeyi olumsuz ynde etkiledii belirlenmitir. Korolfil-a ve klorofil-b miktarlar da Cr (VI) akmasyonundan olumsuz ynde etkilenmitir. 9. gnn sonunda 25 mg/Llik deriimdeki klorofil-a ve klorofil-b miktarlar kontrollerine gre srasyla 16.8 ve 14.2 kat azalmtr. Gnlere gre en yksek protein miktarlar kontrol rneklerde bulunmuken (3.814.29 mg/g Y.A.), en dk miktarlar ise 25 mg/llik Cr (VI) deriimlerinde (2.50-1.49 mg/g Y.A.) belirlenmitir. Sonularmza gre C. vulgarisin Cr(VI)a olduka hassas olduu belirlenmitir. Ayrca ortamdaki Cr(VI)un toksik etkilerini deerlendirmek iin indikatr organizma olarak kullanlabilecei sonucuna varlmtr. Anahtar Kelimeler: Chlorella biyoakmlasyon, fizyolojik etki vulgaris,
417
PB243 Ceratophyllum demersum L.de Kadmiyum Klorr VE Sodyum Klorr Kombinasyonunun Fizyolojik ve Morfolojik Etkileri Muhittin DOAN, Saadet DEMRRS SAYGIDEER Gaziantep niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Gaziantep doganm@gantep.edu.tr Bu almada Cd+NaCl kombinasyonlarnn (0, 0.01+20 ve 0.1+40 mg L1+mM) etkisinde 96 saat braklan Ceratophyllum demersum L.de meydana gelen baz fizyolojik ve morfolojik deiiklikler aratrlmtr. 0.01 mg Cd L-1+ 20 mM NaCl uygulamasnda dikkate deer morfolojik deiim olmamken, 0.1 mg Cd L-1+ 40 mM NaCl kombinasyonunda ise yapraklarda dklmeler ve ksmi doku yumuamalar olumutur. Makrofit dokularnda artan Cd deriimiyle birlikte metalin akmlasyonunda nemli miktarlarda artlar bulunmutur. Bu artlar 0.01+20 ve 0.1+40 Cd+NaCl (mg L-1 + mM) etkisinde kontrole gre srasyla 14.4 ve 28.1 kat olmutur. Benzer olarak artan NaCl deriimiyle birlikte sodyum miktarlar da kontrole gre 1.45 ve 1.92 kat olmutur. Bunun aksine biyokonsantrasyon faktrnde ise artan Cd ve NaCl deriimi ile azalmalarn olduu hesaplanmtr. Cd+NaCl etkileiminde makrofitin klorofil-a ve klorofil-b miktarlarnn da artan Cd ve NaCl deriimleriyle birlikte azald bulunmutur. Maksimum azalmalarn klorofil-a ve klorofil-b iin 0.1+40 deriimde ve kontrole gre srasyla % 23.1 ve % 31.4 olmutur. Kombine stres makrofitin total karbohidrat miktarlarnn da artan Cd ve NaCl deriimleriyle birlikte azald bulunmutur. Benzer ekilde protein miktar da 0.01+20 ve 0.1+40 (mg L-1 + mM)lk deriimler iin kontrole gre srasyla % 42.6 ve % 44.7 orannda azalmtr. Bunlarn aksine serbest prolin aklasyonunda ve sistein miktarlarnda artlarn olmas makrofitin kombine strese cevapta bu aminoasitlerin rollerinin olduunu gstermitir. Anahtar Kelimeler: Ceratophyllum demersum, cadmiyum, NaCl, fizyolojik ve morfolojik etkiler
PB244 Nasturtium officinale R. Br.de 2,4-Dnin Azot, Klorofil ve Mineral Madde eriine Etkileri Sezai SARPKAYA1, Saadet DEMRRS SAYGIDEER2 1 ukurova niversitesi, Fen Bilimleri Enstits, ADANA 2 Gaziantep niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, GAZANTEP saygideger@gantep.edu.tr Bu almada farkl deriimlerde 2,4-D (2,4-Diklorofenoksiasetik asit) (0, 0.01, 0.1, 1, 5 ve 10 mg/l)nin Nasturtium officinalede toplam azot, klorofil ve mineral madde miktarna etkileri aratrlmtr. 2,4-D deriimlerinin etkisinde bitki kuru arlnda azalma kaydedilmitir. Klorofil miktarlar kontrole gre 0.01, 0.1 ve 1 mg/llik 2,4D deriimlerinde art gstermiken 5 ve 10 mg/llik deriimlerde azalmtr. En yksek art % 36.3 ile 1 mg/llik 2,4-D deriiminde hesaplanmken, maksimum azal ise %14.1 ile 10 mg/llik deriimde olmutur. Toplam azot miktarlar da en dk seviyede 10 mg/llik 2,4-D deriiminde belirlenmitir. N. officinalenin yapraklarnn ortalama mineral madde ierikleri de uygulanan 2,4-D deriimlerinin etkisinde farlklar gstermitir. Bitkinin yapraklarndaki K deriimi 0.01 ve 0.1 mg/llik 2,4-D deriimlerinde azalm, dier deriimlerde ise artmtr. Mg, Mn ve Fe deriimlerinde kontrole gre azalmalar olmutur. Bunun aksine Cu ve Zn deriimlerinde ise genelde artlar belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: Nasturtium officinale, 2,4-D, klorofil, azot, mineral madde PB245 Carthamus tinctorius (ASPR)'de Emrriyo Kltr le Makro Besin Elementleri zerinde Stres Fizyolojisi almalar Banu EKMEK Anadolu niveristesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Eskiehir Baaslana@anadolu.edu.tr Bu almada farkl makro element konsantrasyonlarnn embriyolarn geliimi zerinde oluturduu stres incelenmitir.En iyi geliim 1/4MS'de grlmtr.Yksek ve dk makro element konsantrasyonlarnda da gelime iyi bir ekilde gzlenmitir. Bu da bize bu bitkinin farkl konsantrasyonda makro elemente dayankl olduunu gstermitir.
418
Anahtar Kelimeler: Embriyo kltr, makro element, aspir PB246 Everzol Krmz- 3BS Tekstil Boyasnn Zea mays cv. Martha F1 Bitkisinde Pigment Sistemi zerine Etkileri Armaan KAYA1, Emel YT2, Glin BEKER AKBULUT2 1 Adyaman niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Adyaman 2 nn niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Malatya eyigit@inonu.edu.tr Tekstil endstrisinde kullanlan boyalarn, kukusuz gerek biyotik gerekse abiyotik evre zerinde dolayl ve dolaysz bir takm etkileri vardr. Azo boyalar dnyada farkl tekstil endstrilerinde geni apta kullanlmaktadr. Bu kimyasallarn potansiyel kanserojenik zellikleri hakknda byk endieler vardr. Yaplan bu aratrmada Everzol Krmz-3BS (EK-3BS) boyasnn eitli konsantrasyonlarda, Zea mays cv. Martha F1 (msr) bitkisinde klorofil a (Kl a), klorofil b (Kl b), karotenoid ve toplam klorofil zerindeki etkileri aratrlmtr. Farkl konsantrasyonlarda (0-11424 mg/L) EK-3BS boyasnn uyguland gruplarda Kl a ve Kl b ve toplam klorofil miktar kontrole oranla azalmtr. Karotenoid ierii ise 11424 mg/L uygulama grubu hari dier konsantrasyonlarda kontrolden yksek kmtr. Anahtar Kelimeler: Tekstil boyas, everzol krmz, Zea mays, pigment, PB247 Brassica oleracea var. acephala (Kara lahana)'da Krom Toksisitesinin Biyokimyasal ve Fizyolojik Olarak Deerlendirilmesi Yasemin ZDENER1, Birsen AYDIN2, Fsun YREKL2, Emel DEMR1 1 Ondokuz Mays niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Samsun 2 Amasya niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Amasya yasemino@omu.edu.tr Kara lahana (Brassica oleracea var. acephala) tohumlar farkl konsantrasyonlarda (0.00; 0.01; 0.1; 0.15; 0.25; 0.5;1.00 mM) Cr ieren doku kltr (Heller Ortam) ortamna ekilip 3. gn sonunda imlenme oran belirlenmi, 8. gn
sonunda da dier fizyolojik ve biyokimyasal deerlendirmeler yaplmtr. Artan krom konsantrasyonunun imlenme orannda nemli etki yapmad, tm konsantrasyonlarda imlenmenin olduu fakat fide geliiminin 0.25mM ve zerindeki konsantrasyonlarda ciddi lde engellendii belirlenmitir. Bu inhibisyondan dolay biyokimyasal ve fizyolojik deerlendirmeler 0.00; 0.01; 0.1 ve 0.15mM Cr uygulamalarnda yaplmtr. Artan krom konsantrasyonuna bal olarak kk ve srgn uzunluklar, taze ve kuru arlk oran,klorofil a ve b miktarnda azalma, kk ve kotiledonar yapraklarn prolin ieriinde azalma,lipit peroksidasyonunda art ve genel olarak total glutatyon ve askorbat miktarnda da azalma olmutur. Anahtar Kelimeler: acephala, Cr toxicity, PB248 Kadmiyum Slfat (CdSO4) Uygulamasnn ki Farkl Ayiei (Heliantus annuus L.) eidinde Fitokelatin Sentezi zerine Etkisi Zeynep Banu DOANLAR1, Fsun YREKL2 1 Ahi Evran niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Krehir 2 nn niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Malatya bporgali@inonu.edu.tr Bu almada, farkl konsantrasyonlarda kadmiyum slfat (CdSO4) uygulamasnn ayiei bitkilerinin yaprak, gvde ve kk dokularnda fitokelatin sentezi zerine etkileri aratrlmtr. almada, ayiei (Helianthus annuus L.) bitkisinin Cda dayankl (Helianthus annuus L. cv. Meri) ve duyarl (Helianthus annuus L. cv. Tarsan 1018) eitleri Hoagland su kltr ortamnda 15 gn sre ile yetitirilmi ve bu srenin sonunda 150 M, 200 M, 250 M ve 300 M CdSO4 uygulamas yaplmtr. Kadmiyum uygulamasn takiben 2. ve 4. gnlerde ayiei bitkilerinin yaprak, gvde ve kk dokularnda fitokelatin miktarlar belirlenmitir. almada ayrca bitkinin yaprak, gvde ve kk dokularnda sentezlenen fitokelatin miktarlar ile dokularda biriken kadmiyum miktarlar arasndaki ilikiler belirlenerek, bu ilikilere ait regresyonlar ortaya konulmutur. Sonu olarak, Cd uygulamasnn hem Meri hem de Tarsan 1018 eitlerinin yaprak, gvde ve kk dokularnda fitokelatin sentezine neden olduu ve en fazla fitokelatin sentezinin her iki eitte de kk dokularnda olduu belirlenmitir. Bununla birlikte, Cda duyarl olan Tarsan 1018 eidinde fitokelatin miktarlarnn tm dokularda ve 419 Brassica oleracea var.
her iki uygulama sresinde dayankl olan Meri eidinden daha yksek olduu saptanmtr. Her iki eitte yaprak, gvde ve kk dokularnda fitokelatin miktarlar ile ayn dokularda biriken Cd miktarlar arasnda lineer regresyon bulunduu ve dokulardaki fitokelatin miktarnn ortamdaki metal konsantrasyonundaki arta paralel olarak artt saptanmtr. Bu arta ait regresyon katsaylar Meri eidinde 2 ve 4. gnlk uygulamalarda srasyla R2=0.88-0.90 ve R2=0.97-0.99 olarak belirlenmi, Tarsan 1018 eidinde ise ayn deerler R2=0.37-0.68 ve R2=0.97-0.99 olarak hesaplanmtr. Anahtar Kelimeler: Ayiei, Helianthus annuus, ar metal, kadmiyum slfat, fitokelatin PB249 Baz Makrofungus Ekstraktlarnn imlenmekte Olan Msr Bitkisi Tohumlarnn Geliimi ve Fizyolojisi zerine Etkileri Yusuf UZUN, Abdullah KAYA, Musa TRKER, Kenan DEMREL, Peyami BATTAL, Mehmet E. EREZ, Ali KELE Yznc Yl niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 65080, Van yusufuzun2004@yahoo.com Morchella vulgaris, Coprinopsis atramentaria, Leucoagaricus leucothites, Macrolepiota procera var. procera, Pleurotus ostreatus, Amanita muscaria var. muscaria, Volvariella gloiocephala, Pholiota aurivella, Suillus luteus ve Polyporus squamosus makromantar taksonlarnn metanol ekstraktlar 10, 20 ve 30 kez distile su ile seyreltilerek imlenmekte olan salkl msr tohumlarna uygulanmtr. imlenme yzdesi, radikula ve pulumula uzunluu, glukoz, fruktoz, sukruz, maltoz, linoleik ve oleik asit dzeyleri saptanm ve kontrol bitkileri ile karlatrlmtr. Elde edilen verilere gre, makrofungus ekstraktlarnn plumula ve radikula uzunlugu ve imlenme yzdesi zerine olumsuz etki yapt gzlenmitir. Ayn ekilde kontrole gre eker dzeyleri de azalmtr. Sukroz ve glukoz dzezeylerinin maltoz ve fruktoza gre daha az etkilendii belirlenmitir. Linoleik asit dzeyleri nemli lde azalrken, baz istisnalar dnda oleik asit dzeylerinin de azald gzlenmitir. Anahtar Kelimeler: Allelopati, karbohidrat, ya asidi, imlenme, makrofungus
PB250 Farkl Domates Tohumlarnn imlenmesi zerine Tuz Stresi ve Scakln Etkisi Mahmut DOAN, Aslhan AVU, Nida Esra CAN, Mslm UYSAL Harran niversitresi Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm Osmanbey Kamps anlurfa dogan@harran.edu.tr Bitkilerin optimum artlarda yetimesini olumsuz etkileyen biyotik ve abiyotik her trl etki stres olarak kabul edilmektedir. Pek ok stres kayna arasnda tuz stresi nemli bir yer tutmaktadr. almamzda 22 yerli (Lycopersicum esculentum Mill.), 3 adet yabani (Lycopersicum peruvianum, L. pennellii, L. hirsitum) olmak zere toplam 25 eit domates tohumu deney materyali olarak kullanlmtr. +25Cde kontrol, 50, 75, 100, 125 ve 150 mM tuz (NaCl) stresi altnda 15 gn imlenmeye maruz braklmtr. Tohumlar tuz ve scaklk toleransna en duyarl olabilecekleri imlenme devresinde, imlenme yzdesi esas alnarak incelenmitir. Tolerans snrlar iersinde tuzluluun ve scakln imlenme yzdesine ne ekilde etki ettii aratrlarak elde edilen sonular deerlendirilmitir. Literatrden dayankl olduu bilinen yabani genotiplere en ok benzerlik gsteren tohumlar dayankl, en ok farkllk gsteren genotipler ise hassas olarak belirlenmitir. Dayankl olarak belirlenen tohumlar maksimum tuz toleransn 125 150 mM ortamnda, hassas genotipler ise 50-75 mM NaCl ortamda belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: Tuz stresi, scaklk, domates, imlenme PB251 Baz Bitki Byme Dzenleyicilerinin in vitro Ortamda Biber (Capsicum annuum L.) Tohumlarnn imlenmesi zerine Etkisi Esra KO, Cemil LEK, A. Sln STN Ankara niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Tandoan, Ankara ekoc78@gmail.com Oksin ve sitokininler bitki byme ve gelimesi zerinde nemli rollere sahiptirler. Her iki hormon yaprak ve kk geliimi, ieklenme,meyve geliimi ve tohum imlenmesi gibi fizyolojik olaylarda grev almaktadrlar. Bu almada ndol Asetik Asit (IAA), Kinetin, Naftalen Asetik Asit (NAA) ve Benzil Aminoprin (BAP) gibi farkl bitki byme hormonlar kullanlmtr. Bu hormonlar Murashige Skoog 420
(MS) besiyeri ortamna farkl konsantrasyonlarda ayr ayr ve birlikte uygulanarak biber (Capsicum annuum L) tohumlarnn imlenme yzdesi ve fide bymesi (hipokotil/radikula uzunluu, taze ve kuru arlk) zerine etkileri karlatrlmal olarak aratrlmtr. Kontrol grubuna gre en iyi imlenme yzdesinin 2mgL-1 Kinetin, 0.4mg L-1 IAAin , en yksek ya arln 0.2mg L-1 IAAin uyguland MS ortamlarna ekilen biber tohumlarnda, en yksek kuru arlk kontrol gurubunda, hipokotil/radikula uzunluklarnda ise belirgin farkllklar grlmtr. Anahtar Kelimeler: Capsicum annuum, imlenme, bitki byme dzenleyicileri PB252 Tuz Gl evresindeki Baz Endemik Halofit Bitkilerin Prolin, Mineral Madde ve Fotosentetik Pigment Miktarlar Gken BAYSAL1, Rukiye TIPIRDAMAZ2, Hayri DUMAN1 1 Gazi niversitesi Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm Teknikokullar/Ankara 2 Hacettepe niversitesi Fen Fakltesi Biyoloji Blm Beytepe/Ankara gbaysal@gazi.edu.tr lkemizde Tuz Gl ve evresinde, tuz orannn olduka fazla olduu topraklar zerinde halofit bitkiler yaygn olarak bulunmaktadr. Bu halofitlerin nemli bir ksm endemik olup bu zellikleri ile nemli gen kaynaklardr. Bu almada Tuz Gl ky ve evresinde yetien baz endemik halofitlerin ekofizyolojisini aratrmak amacyla balatlan almann baz sonular verilmitir. Tuz Gl ky ve evresinde yaplan arazi almasnda farkl 9 lokaliteden 16 endemik taksona ait (Gypsophila oblanceolata, Silene salsuginea, Kalidiopsis wagenitzii, Salsola stenoptera, Petrosimonia nigdeensis,Hypericum salsugineum, Achillea sieheana, Onopordum davisii, Scorzonera hieraciifolia, Taraxacum farinosum, Taraxacum mirabile, Onosma halophilum, Verbascum pyroliforme, Salvia halophila, Limonium anatolicum,Limonium iconicum) rnekler toplanmtr. Toplanan rneklerde mineral madde kompozisyonlar, prolin ve fotosentetik pigment miktarlar belirlenerek; halofit bitkilerin tuza kar gelitirdii adaptasyon mekanizmalarndaki rolleri tartlmtr. Anahtar Kelimeler: Tuz Gl, halofit, prolin, mineral madde, fotosentetik pigment
PB253 Zeytin (Olea europea L.) Yapraklarndaki Antosiyanin, Klorofil ve Karetenoid Konsantrasyonlarnn Hipersensitif Yntemiyle Mevsimsel Deiiminin Aratrlmas dris ARSLAN, Yeim KARA, Uygar SARKAYA, Tuba KARTAL, Esin ZCAN Pamukkale niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Denizli iarslan@pau.edu.tr Zeytin (Olea europea L) bitkisi Oleaceae familyasnda deerlendirilen ve ekonomik neme sahip bir bitkidir. Olea cinsine ait dnya zerinde yaklak 30 deiik tr tespit edilmitir. O.europea L. bunlardan en nemlisidir ve anayurdu Dou Akdenizdir. Bu almada Pamukkale niversitesi Knkl Kampusunda doal yayl gsteren zeytin yapraklardaki klorofil, karetenoid ve antosiyanin konsantrasyonlarnn mevsimsel deiimi hipersensitif reflektans yntemine gre aratrlmtr. alma sonunda sz konusu bitki pigmentlerinin kompozisyonun mevsimsel olarak deiiklik gsterdii tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Olea europea L., antosiyanin, klorofil, karetenoid, hipersensitif reflektans PB262 1589 poster / Bitki / Fizyoloji PB254 Farkl Asma (Vitis vinifera L.) eitlerinde Su Stresine Kar Oluan Fotosentetik ve Dier Fizyolojik Deiimlerin Belirlenmesi Lale YILDIZ AKTA, Yasemin YAMUR, Avni GVEN Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Botanik Anabilim Dal lale.yildiz@ege.edu.tr Farkl asma (Vitis vinifera L.) eitlerine ait fideler 10 gn sre ile su kstlamasna tabi tutularak, yapraklarda nispi su ierii, fotosentetik pigment miktar, fotosistem II (PS II) aktivitesi, toplam zlebilir protein ve prolin miktar ile elektrolit sznts, hidrojen peroksit (H2O2) miktar, lipid peroksidasyonu ve antioksidant, antiradikal aktivitede beliren deiimler aratrlmtr. Su kstlamasnda tm asma eitlerinde, kontrollerine gre, PS II aktivitesi ve nispi su ieriinde azalma ile elektrolit sznts, hidrojen peroksit (H2O2) miktar ve lipid peroksidasyonunda art kaydedilmitir. Bu parametrelerdeki deiim oran eitlere gre farkllk gstermektedir. Su kstlamasna tepki olarak tm eitlerde prolin birikimi belirlenmesine karn, fotosentetik pigment 421
ve toplam zlebilir protein miktarlar ile antioksidant, antiradikal aktivite asndan eitler arasnda nemli varyasyonlar belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: Asma, kuraklk, fotosentez, prolin, hidrojen peroksit, lipid peroksidasyon, antioksidant, antiradikal PB255 Tuz Stresinin Arpa Kltivarlarnda Simplast ve Apoplastik Svda ABA ve Prolin Miktar zerine Etkisi Hlya TORUN, F. Ahmet AYAZ Karadeniz Teknik niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 61080, Trabzon htorun@ktu.edu.tr nsanolunun tarih boyunca zirai alanda nemli tarmsal bir sorun olarak kar karya kald tuzluluk, tarm alanlarnda toprak verimini etkileyerek rn verimi zerine direkt olarak snrlayc etki gsteren bir sorundur. Dnyada sulanan alanlarn % 33 tuzdan etkilenmektedir. Son yllarda, kresel snmann sonucunda oluan scaklk artlar ile topraktaki tuzluluk oran da giderek artmaktadr. Artan dnya nfusu ve deien iklim koullar dolaysyla verim art iin tuz stresinin meydana getirdii hasara kar toleransn salanmas nemli bir olaydr. Bu almada Graminae familyasna ait olup glikofit bir bitki olan be eit arpa (Hordeum vulgare) kltivarlar (Karatay, Erginel, Tokak, Kral, Tram) kullanlmtr. Bitkilerin 25Cde, laboratuar koullarnda, hoagland ierisinde bytld. saland. Kltivarlar belirli bir boya ulatktan sonra 50, 75, 100 ve 150 mM tuz konsantrasyonlar ile muamele edildikten sonra hasat edilen yapraklardan rnekler alnarak simplast ve apoplastik sv elde edildi. Simplast ve apoplastik svda HPLC ile ABA ve asit-ninhidrin metoduna gre de prolin miktarlar llerek kltivarlarn simplast ve apoplastik svlar arasndaki farkllklar tespit edildi. Anahtar Kelimeler: Tuz stresi, arpa, simplast, apoplastik sv, ABA, prolin
PB256 Bitkilerde C4 Fotosentez Simdromunun Evrimi Su Kullanma Verimlilii le Ksilem Yap ve Fonksiyonunu Deitirmitir Ferit KOCANAR Kahramanmara St mam niversitesi, Orman Fakltesi, Merkez, 46100, Kahramanmara ferit@ksu.edu.tr Fotosentez srasnda bitkiler iin en byk ikilem, yapraklardaki gzenekler havada bulunan karbondioksitin yapraa difzyonu veya girii iin almak zorunda kalrlar ki bu da bitkilerin yksek oranda su kaybetmelerine neden olmaktadr. zellikle bu olay vejetasyon dnemi srasnda su noksanl ile su stresinin ve scakln yksek olduu, ok az ya alan yar kurak, kurak ve tuzcul blgelerde bitkiler iin byk bir sorun tekil eder. Baz bitkiler bu alanlardan tamamen silindikleri gibi baz bitkiler eitli adaptasyonlar ve aklimasyonlar gsterirler. Bu adaptosyonlardan bir tanesi C4 fotosentez simdromunun evrimidir. Karbondioksitin Rubisco enziminin bulunduu i kompartmanlara pompalanmas ve Rubisconun CO2 ile doyurulmas olan C4 fotosentez sindromu kimyasal izyolunun evrimi her bir birim fotosentez karbon kazanm iin harcanan suyun azalmasna neden olan nadide bir zm olmutur. Bu mekanizma, yapraktaki anatomik yapdaki deiiklerle beraber, benzer C3 fotosentez kimyasal izyolunu kullanan bitkilere nazaran, C4 bitkilerinin ayn fotosentez hz iin gzeneklerinin daha az almasna ve transpirasyon hznn azalmasna neden olmaktadr. Bunun sonucunda C4 bitkileri ekolojik ve yaam formu bakmndan benzer C3 bitkilerinden 1.5 ila 4 kat daha fazla su kullanma verimlisi (water use efficient) olup daha az transpirasyon hzna sahiptir. C4 fotosentez izyolunun evrimi Flaveria cinsinde C3ten C4de doru su kullanma verimliliini nemli derecede arttrm, C4 ve C4-gibi Flaveria trleri C3 trlerine ve C3-C4-ortas trlere karlatrldnda birim fotosentez bana 2-3 kat daha az su harcadklar grlmektedir. Yaptmz aratrmalarda ilk olarak C4 ve C3 bitkileri arasndaki bu su kullanma verimlilii farknn, yaprak tann su ihtiyacn ve indirekt olarak ksilem verimlilii ile gvenirlilii arasndaki dengeyi etkiledii iin, ksilem yap ve fonksiyonunu deitirdiini bir ok bitkide kantladk. C4 bitkileri ekolojik olarak benzer C3 bitkilerine nazaran yaprak birim alan ve ksilem birim alan bana nemli derecede daha az hidrolik iletime ve su stresi koullarnda daha gvenilir ksilem yapsna sahip olduklar bulunmutur. imdiye kadar bir ka tr zerinde yaplan aratrmalarda C4 bitkileri ksileminin daha dk ksilem basncna direnli olduu ve daha fazla 422
negatif basnta saptanmtr.
fonksiyonunu
kaybettikleri
PB 258 Vicia faba Bitkisinde Kadmiyum Uygulamasna Bal Olarak H2O2, Lipid Peroksidasyonu ve Karde Kromatid Deiimi Arasndaki liki Serpil NYAYAR, Ayla ELK, Ayin GZEL DEER, Sertan EVK, F.zlem EK Mersin niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, iftlikky Kampusu, 33342, Mersin aysingozel@gmail.com Su ve karasal ekosisteme atlan ar metaller topraa kararak biriktiinden bitkilerin verimliliini olumsuz ynde etkilemektedir. almamzda 50, 100 ve 200 M CdNO3 ieren Hoagland kltr zeltisinde yetitirilen Vicia faba bitkisinde H2O2, lipid peroksidasyonu ve karde kromatid deiimleri (KKD) incelenerek kadmiyumun (Cd+2) baz fizyolojik ve genotoksik etkileri ortaya konulmutur. almann sonucunda, H2O2 miktar kk ve yaprak dokularnda kadmiyum konsantrasyonuna bal olarak belirgin bir art gstermitir. Yaprak hcre membranlarndaki lipid peroksidasyonu malondialdehit (MDA) konsantrasyonu llerek belirlenmitir. MDA ierii de Cd konsantrasyonuna bal olarak bir art gstermitir. zellikle 200 M CdNO3da bu deerin belirgin bir ekilde artt belirlenmitir. Cdun genotoksik etkisini incelemek iin uygulanan KKD almasnda da Cd konsantrasyonuna bal olarak art olduu gzlenmitir. Cda bal olarak H2O2 retildii ve hcrelerde membran btnlnn bozulduu sylenebilir. Buna bal olarak kromozomlarda krklar meydana gelerek KKDnin meydana geldii dnlmektedir. Anahtar Kelimeler: Vicia, karde kromatid deiimi, lipid peroksidasyonu, kadmiyum PB259 Farkl Tuz Konsantrasyonlarnn Sesamum indicum L. Tohumlarnn imlenmesi zerine Etkilerinin Belirlenmesi ule BULAMA, Gven GRK Mula niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Ktekli, Mula sule_bulama@hotmail.com Bu almada Sesamum indicuma ait 3 eit tohum zerine 5 doz tuz konsantrasyonu uygulanm ve imlenme zerine etkisi gzlenmitir. Petri kaplarna yerletirilen kurutma kad zerine belli sayda susam tohumu konmu ve farkl konsantrasyonlarda hazrlanm olan zeltiler (kontrol 50, 100, 150, 200, 250 mmol) 423
Anahtar Kelimeler: C4 fotosentezi, su kullanma verimlilii, bitki hidrolik iletimi, ksilem verimlilii, ksilem krlganl PB257 Nepeta nuda L. subsp. nuda Bitkisinin Kimyasal Kompozisyonu dris ARSLAN, Ali ELK Pamukkale niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Denizli iarslan@pau.edu.tr Yaptmz almada Nepeta nuda L. subsp. nudann 2006 Haziran aynda Denizli Maynum Dandan toplanan rneklerinin uucu ya ierikleri ilk kez ortaya konulmutur. Bitkinin toprak st ksmlar kurutularak Clevenger-Type tipi kullanlarak distilasyon ilemi yaplmtr.Gerekli olan ya gaz kromatografi mass spektroskopi (GC-MS) ile yaplmtr.Analizin sonucu olarak, Nepeta nuda subsp. nuda ya ieriinde en fazla, bir sesquiterpen grubu olan caryophyllene (25.34 %) bulundurmaktadr.. Dier komponentler ise beta-bisabolene (24.25 %), transbeta-farnesene (19.43 %), beta-sesquiphellandrene (14.67 %), alpha-humulen (5.43 %), alpha-copaene (4.13 %), delta-cadinene (2.59 %), beta-bourboene (1.52 %), pregeijerene (1.22 %), 1,8 cineole (0.30 %), trans-chrysanthemal (0.00 %) ve tanmlanamayan (0.42 %)dr. Nepetalactone Nepeta trlerinin ya ieriklerinin ortak komponenti olmasna ramen Nepeta nuda subsp. nudada bulunmamaktadr. Ayrca bitki zerinde yaplan baka bir alma sonucunda Nepeta nuda subsp. nudann yann antimikrobiyal etkiye sahip olduu tespit edillmitir. Bitkinin ya ierii dier Nepeta trlerinin ya ierikleriyle karlatrlmtr. Anahtar Kelimeler : Nepeta nuda L. ssp. nuda, uucu ya ierii, GC/MS, caryophyllene
uygulanmtr. Tuz konsantrasyonunun oran arttka imlenme orannn dt imlenen tohumlarnsa yine konsantrasyon younluu arttka boyca geliimlerinin olumsuz ynde etkilendii gzlemlenmitir. imlenme oran bakmndan en iyi sonu kontrol grubu tohumlarndan elde edilmitir. 3 eit tohumun geliimi karlatrlm ve aralarndaki bu deerlendirmeye gre tuza tolerant ve tuza sensitive eitler belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: Sesamum indicum, tuz stresi, imlenme PB260 Tohumlarda Uzun Sreli Doal Yalanmann Antioksidatif Aktivitede Meydana Getirdii Deimeler Gleray AAR, Turgay AKMAK, kke ATICI, Serap SUNAR Atatrk niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 25240 Erzurum gagar@atauni.edu.tr Bu almada doal yalanma srecinin tohumlarda antioksidatif aktivitede meydana getirdii deimeler aratrlmtr. Bu amala krk yllk yal yonca (Medicago sativa), ayr gl (Trifolium repens) ve akgl (Trifolium pratense) tohumlarndaki katalaz (CAT), peroksidaz (POD), speroksit dismutaz (SOD) enzim aktiviteleri ve H2O2 miktarnda meydana gelen deiimler belirlenmitir. Kontrol iin 2006 ylnda hasat edilen bitki tohumlar kullanlmtr. Krk yllk yal ve gen tohumlardan 0,1 g alnarak fosfat tamponunda (pH: 6,5) homojenize edilmi ve elde edilen ekstrakt santrifjlenmitir. Santrifjlemeyle stte kalan faz antioksidan enzimlerin kayna olarak kullanlmtr. Genel olarak her tohumda yalanmann CAT ve POD aktiviteleri ile H2O2 miktarn azaltt, SOD aktivitesini ise artrd belirlenmitir. Yal tohumlarda dier enzimlere nazaran zellikle katalaz aktivitesinin, yalanma ile arpc bir ekilde dt ve bu nedenle yalanmada katalaz eksikliinin nemli bir rol oynad dnlmektedir. Anahtar Kelimeler: Yalanma, tohum, antioksidan enzimler, yonca, ayr gl, akgl.
PB261 Scorzonera kotschyi Boiss. ve Scorzonera tomentosa L. (Asteraceae) Taksonlar zerine Karyolojik Bir alma Esra MARTN1, Bekir DOAN2, Meryem ZTRK1, Ahmet DURAN1, Engin HASIRCI1 1 Seluk niversitesi, Eitim Fakltesi, Biyoloji Eitimi, 42090 Meram, Konya 2 Seluk niversitesi, Eitim Fakltesi, Fen Bilgisi Eitimi, 42090 Meram, Konya esramartin@gmail.com Scorzonera L. (Asteraceae) cinsi dnyada yaklak 160 trle ve lkemizde ise 47 trle temsil edilmektedir. Bu aratrmada, Trkiyede doal olarak yetien Scorzonera kotschyi Boiss. ve Scorzonera tomentosa L. trleri karyolojik ynden allmtr. S. tomentosa tr ise lkemiz iin endemiktir. S. kotschyi ve S. tomentosa taksonlarnn mitotik metafaz kromozom saylar ilk defa tespit edilmi ve karyotip analizleri yaplmtr. Somatik kromozom saylar her iki takson iin 2n=12 olarak gzlenmitir. Bu taksonlarn temel kromozom says n = 6 olarak belirlenmitir. Taksonlarn kromozom morfolojileri S. kotschyi trnde 5m + 1sm, S. tomentosa trnde ise 3m + 3sm olarak belirlenmitir. Ayrca bu trlerin kromozom kol ve sentromer indeksleri, oransal boylar hesaplanarak kromozom morfolojileri tespit edilmi ve idiyogramlar Grnt Analiz Sistemi (IAS) ile izilmitir. Anahtar Kelimeler: Scorzonera, Compositae, kromozom says, karyotip PB262 Kuraklk Stresi Altndaki Ctenanthe setosada Yaprak Kvrlmas Esnasnda Meydana Gelen Anatomik Deiikliklerin ncelenmesi Nihal KUTLU1, Rabiye TERZi1, idemTEKEL2, Glcan ENEL2, Asm KADIOLU1 1 Karadeniz Teknik niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Trabzon 2 Ondokuz Mays niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Samsun nihalkutlu61@hotmail.com Bu almada kuraklk stresine toleransl olduu ve bunu bariz bir yaprak kvrlma mekanizmasyla gerekletirdii bilinen Ctenanthe setosa bitkisi seilmitir. Bu almadaki ama strese cevap olarak oluan yaprak kvrlmas esnasnda yaprakta meydana gelen anatomik deiiklikleri belirlemek ve bu kvrlma mekanizmasn hangi hcrelerin nasl saladn 424
ortaya karmaktr. alma kapsamnda yaprak kvrlma dereceleri, yaprak su potansiyeli ve baz anatomik parametreler stresli bitkilerin %20, 50, 80 yaprak kvrlma derecelerinde ve kontrol bitkilerinin yapraklarnda lld. Elde edilen sonulara gre kuraklk sresince yaprak kvrlmas artarken, kvrlan yapraklardaki su potansiyeli dereceli olarak azald. Ayrca kvrlan yapraklardaki mezofil, lamina ve hipodermis hcrelerinin kalnlnn azald belirlendi. Bunlara ilaveten yaprak kvrlmasnn ksilem borularnn aplarnn, stoma ve orta damar boyutlarnn dereceli olarak azalmasna neden olduu bulundu. Anahtar Kelimeler: Kuraklk, Ctenanthe setosa, yaprak kvrlmas, yaprak anatomisi PB263 Kuraklk Koullar Altndaki Phaseolus vulgaris Kltvarlarnn Antioksidan Enzim Aktivitelerindeki Deiimlerin Aratrlmas Rabiye TERZ, Aykut SALAM, Nihal KUTLU, Hatice NAR, Asm KADIOLU Karadeniz Teknik niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Trabzon rabiyeterzi@yahoo.com.tr Bu almada, kuraklk koullarna dayankll farkl olan Phaseolus vulgaris L. kltvarlarndaki (Yunus-90, ehirali-90, ES-855, Karacaehir-90, Gynk-98) su potansiyeli ve antioksidan sistem arasndaki iliki aratrlmtr. Unifoliat ve trifoliat yapraklarda yaplan analizler sonucunda, kuraklk stresi koullarnda faslye kltvarlarnn su potansiyellerinin azald, askorbat peroksidaz (APX), guaiacol peroksidaz (GPX), katalaz (KAT) ve speroksit dismutaz (SOD) enzim aktivitelerinin artt bulunmutur. Karacasehirde ise SOD aktivitesinin unifoliat yapraklarda azald, trifoliat yapraklarda ise deimedii belirlenmitir. Su potansiyelindeki azalma ve enzim aktivitesindeki artn dier kltvarlara gre Yunusta daha az, Karacasehirde ise daha fazla olduu tespit edilmitir. Sonu olarak, Phaseolus vulgaris kltvarlarnda kuraklk koullar altnda su potansiyelindeki azalma ve antioksidan enzim aktivitesindeki art arasnda iyi bir korelasyonun olduu ortaya konmutur. Anahtar Kelimeler: Antioksidan enzim, Kuraklk, Phaseolus vulgaris, Su potansiyeli
PB264 Ctenanthe setosada Klorofil Floresans Parametreleri ile Su Potansiyeli Arasndaki likinin Aratrlmas Hatice NAR, Aykut SALAM, Rabiye TERZ, Asm KADIOLU Karadeniz Teknik niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Trabzon haticenar38@hotmail.com Bu almada kuraklk stresi altnda Ctenanthe setosann yaprak kvrlma dereceleri boyunca su potansiyeli ile klorofil floresans parametreleri (PS II Fv/Fm , PS II, NPQ, qP) arasndaki iliki aratrld. Bitkilerin 25Cde laboratuar koullarnda (yaklak 300 mol (foton) m2s-1 k younluunda) bymeleri saland. Yapraklarn kvrmas amacyla bitkiler kuraklk periyoduna maruz brakld. Bu amala 0, %20-30, %50-60, %70 ve zeri kvrlma dereceleri boyunca yapraktan alnan disklerle su potansiyeli lld. Ardndan kvrlma derecelerinde bitkilerin klorofil floresans parametreleri lld. Yaplan analizler sonucunda yaprak su potansiyellerinin kvrlma boyunca giderek azald gzlenirken, klorofil floresans parametrelerinin % 50 kvrlma derecesine kadar nemli bir farkllk gstermedii, daha yksek kvrlma derecelerinde ise belirli lde deitii saptand. Buna gre yaprak su potansiyelindeki azalma ile kvrlma boyunca klorofil floresans parametreleri arasnda bir ilikinin olduu sonucuna varld. Anahtar Kelimeler: Ctenanthe setosa, kuraklk, su potansiyeli, klorofil floresans PB265 Ctenanthe setosada Kuraklk Stresi Esnasnda Reaktif Oksijen Trlerinin Dokusal Yerleimi ve Polifenol Oksidaz Aktivitesinde Meydana Gelen Deiimler Neslihan SARUHAN1, Asm KADIOLU2 Rize niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 53100, Rize 2 Karadeniz Teknik niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 61080, Trabzon neslihansaruhan@hotmail.com
Bu almada C. setosann yaprak kvrlma periyodu boyunca yaprak apoplastik ve simplastik alanlarndaki Polifenol oksidaz (PFO) enzim aktivitesinde meydana gelen deiimler aratrld. Ayrca hidrojen peroksit (H2O2) ve speroksit (O-.) radikallerinin retim yerleri histokimyasal olarak belirlendi. Bitkilerin 25Cde, 425
laboratuar koullarnda (yaklak 300 mmol (foton) m-2s-1 k younluunda) bymeleri saland. Yapraklarn kvrmas amacyla bitkiler 54 gn kuraklk periyoduna maruz brakld. Kontrol bitkileri de dahil olmak zere kuraklk periyodunun 35, 46 ve 54. gnlerinde yaprak kvrlma derecesinin art boyunca (% 20-30, % 50-60 ve % 70 ve zeri) hasat edilen yapraklardan rnekler alnarak simplast ve apoplastik sv elde edildi. Histokimyasal olarak O-. ve H2O2 radikallerinin retim yerlerini belirlemek iin yapraktan enine kesitler alnd ve kesitler srasyla nitro blue tetrazolium (NBT) ve 3,3-diaminobenzidin (DAB) ile boyand. Sonular, yaprak apoplastik ve simplastik alanlarndaki PFO aktivitesinin kvrlma boyunca apoplastik alanda arttn, simplastik alanda ise azaldn gsterdi. Dier taraftan histokimyasal analizler sonucunda speroksit tarafndan NBTnin indirgenmesi sonucu oluan formazan ounlukla mezofil hcrelerinde daha az oranda da kortekste belirlendi. H2O2in ise mezofil hcrelerin hcre duvarnda yerleik olduu bulundu. Sonu olarak, C. setosann kvrlma boyunca hem simplastik hem de apoplastik alanda bir ROS temizleyici etkili bir antioksidan mekanizmaya sahip olduu sonucuna varld. Anahtar Kelimeler: Polifenol oksidaz, apoplast, simplast, kuraklk stresi PB266 Fasulye (Phaseolis vulgaris) eitlerinde Kuralk Stresi Esnasnda Stoma letkenlii, Su Potansiyeli ve Klorofil Floresans Arasndaki likinin Aratrlmas Aykut SALAM, Rabiye TERZ, Hatice NAR, Asm KADIOLU, Karadeniz Teknik niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Trabzon aykut_saglam@yahoo.com Bu alma ile lkemizde gelitirilen ve kuraklk tolerans/duyarllklar hakknda herhangi bir bilgi olmayan 5 fasulye (Phaseolus vulgaris L.) eidinde (Yunus-90, ehirali-90, ES-855, Karacaehir-90, Gynk-98), kuraklk stresi srasnda stoma iletkenlii, su potansiyeli ve klorofil floresans parametreleri arasndaki iliki aratrld. Bitki bytme odasnda 22 C scaklk, % 55 nem, 16 saat k/8 saat karanlk periyodu ve 250 mol m-2s-1 k younluu altnda 21 gn sreyle, turf ihtiva eden kaplar ierisinde yetitirilen bitkiler, kontrol ve kuraklk uygulama gruplar olarak ayrldktan sonra, 10 gn sreyle strese maruz brakld. Denemede kullanlan eitlerin trifoliat ve unifoliat yapraklar zerinde yaplan analizler sonucunda su potansiyeli ve stoma
iletkenlii azalnn pigment sistemi PSII k verimlilii ile ilikili olduu, dier klorofil floresans parametrelerindeki deiim ile fazlaca ilikili olmad belirlendi. Bununla beraber fasulye eitleri arasnda tm parametreler gz nne alndnda Yunus-90n dayankl, Karacaehir90n hassas, dier eitlerin ise ara formlar olduu konusunda deliller elde edildi. Anahtar Kelimeler: Fasulye, kuraklk, su potansiyeli, stoma iletkenlii, klorofil floresans PB267 Bakr (Cu) Uygulanm Msr (Zea mays L.) Fidelerindeki Antioksidan Aktivitelerin Anatomik Ynden ncelenmesi Fadime ERYILMAZ stanbul niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Botanik Anabilim Dal, Sleymaniye, STANBUL eryilmazfadime@gmail.com Bakr (Cu), bitkilerin normal byme ve gelimesi iin esas bir mikroelementtir, ancak yksek konsantrasyonlarda, bitki hcrelerinin fizyolojik, biyokimyasal ve yapsal ilevlerindeki potansiyel inhibe edici etkilerine bal olarak balca bir toksik bileik olarak da kabul edilmektedir. Bu almada, msr (Zea mays L., cv., Rx770) bitkisinin farkl ksmlarndaki bakr birikimi ve bunun bunun antioksidan yantlar ile morfolojik ve anatomik deiimlere olan eitli etkileri incelenmitir. Tohumlar kontrolde ve artan Cu konsantrasyonu (50, 100, 250, 500, 1000, 1500 M CuSO4.5H2O) zeltilerinde 25 C de hem karanlk hem de kta imlendirilmitir. Anatomik olarak, 50 M Cu da nemli hcresel zararlar grlmezken; yksek Cu konsantrasyonlarnn membranlarda bozulmalara, plazma membrannn hcre eperinden ayrlmasna, hcrelerde vakuollemeye, Cu iyonlarnn ve fenolik bileiklerin vaskular sistemin ya da kortikal parenkima hcrelerinin vakuol ve hcre eperlerinde birikmesine neden olmutur. Anahtar Kelimeler: Bakr, antioksidan, morfolojik ve anatomik deiimler
426
PB268 Fasulye (Phaseolus vulgaris L.) Fidelerinin Klorofil, Toplam Protein ve Prolin Miktarlar zerine Mangann Etkileri Fikriye KIRBA ZENGN Frat niversitesi, Eitim Fakltesi, lkretim Blm, Elaz fzengin@firat.edu.tr Ar metaller ok deiik kaynaklardan evreye yaylmakta, toprak ve suyun kalitesini nemli oranlarda bozmaktadr. Plansz ehirleme, artan trafik younluu, endstriyel kurulular gibi etmenler hem nemli tarm alanlarn ortadan kaldrmakta hem de etrafndaki tarm arazilerinde ve sularda ar metal kirliliine yol amaktadr. Bu almada fasulye fidelerinin klorofil, toplam protein zerine mangan klorrn (MnCl2.H2O) etkileri aratrld. Bir haftalk fideler on gn sreyle Hoagland solusyonu ile hazrlanm 0.1, 0.2, 0.3 ve 0.4 mM konsantrasyonlardaki mangan zeltilerinde bymeye brakld. Bu srenin sonunda mangana maruz braklan fidelerden klorofil, toplam protein ve prolin ierii tespit edildi. Elde edilen sonulardan mangan uygulanan bitkilerle kontrol bitkileri karlatrldnda klorofil ve toplam protein ieriinin mangan uygulanan bitkilerde azald belirlendi. Mangan uygulanan fidelerin yapraklarndaki prolin miktarnn ise artt tespit edildi. Sonular istatistik adan P<0.05 ve P<0.01 dzeylerinde anlaml bulundu. Anahtar Kelimeler: Mangan, klorofil, protein, prolin PB269 Msrn Soua Tolerans Cevabnda Salisilik Asit Uygulamalarnn Rol kke ATICI1, Salih MUTLU1, mer KARADAOLU2, Esen TAGIN3, Barbaros NALBANTOLU2 1 Atatrk niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Erzurum 2 Atatrk niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Kimya Blm, Erzurum 3 Atatrk niversitesi, Eitim Fakltesi, Fen Bilgisi Blm, Bayburt oatici@atauni.edu.tr Bu almada, msrn (Zea mays cv. OSFK-96) soua tolerans kazanmasnda salisilik asidin (SA) etkisi ve bu etkinin sresi incelenmitir. Bunun iin, soua toleransn belirlenmesinde
nemli kriterlerden olan donma hasar ve buz nkleasyon aktivite deneyleri yaplmtr. Normal artlarda (23/20C) ekilen ve bytlen msrn yapraklarna 9. gnde 4 farkl konsantrasyonda (0.01, 0.1, 0.5 ve 1 mM) SA uygulanmtr. Yaprak kesiminden 1 gn nce souk artlara (7/4C) transfer edilen SAl ve SAsz bitki yapraklar 10., 17., 24. ve 31. gnlerde kesilmilerdir. Kesilen bu yapraklarn bir ksmnda, % donma hasarlar -1 ile -16C arasnda elektrik kondktivite llerek belirlenmitir. Yapraklarn dier ksmndan elde edilen apoplastik (ekstraselular) proteinlerin suyun donma noktasn geciktirme derecesi olan buz nkleasyon aktiviteleri belirlenmitir. 0.5 ve 1 mM SAnn % donma hasarn drerek ve buz nkleasyon aktivitesini ykselterek msrn soua toleransn artrmada etkili olduu ve bu etkinin uzun sreli de olduu gzlenmitir. Anahtar Kelimeler: Msr, donma hasar, buz nkleasyon aktivitesi, salisilik asit, dk scaklk stresi PB270 Arabidopsis thaliana (L.) Heynh. Kallaz Bileeni -1,3-Glukanaz Gen fadesinin Belirlenmesi Yasemin DEMRGAN, Kemal Melih TAKIN anakkale Onsekiz Mart niversitesi, Biyoloji Blm, 17100, anakkale kmtaskin@gmail.com Angiosperm bitkilerde iekler erkek (anter) ve dii (pistil) organlar tarlar. Karmak bir yapda olan anter aralarnda mikrospor ve tapetum hcrelerinin de bulunduu farkl hcre tiplerinden olumaktadr. Mikrosporlar mayoz hcre blnmesi sonucunda polen tanelerini olutururlar. Bu arada mayoz balamadan nce mikrosporlar, selloz hcre duvar ile plazma membran arasnda kalloz (-(1,3)glucan) duvarn sentezlerler. Kalloz birikimi mayoz sresince de devam eder ve bylece mikrosporlar ieren tetradlar kalloz ile evrelenir. Tapetum hcreleri ise kalloz duvarn paralayarak mikrosporlarn lokulus ierisine serbest braklmalarn salayan kallaz enzimini salglarlar. Kallaz enzim sentezinin zamanlamas mikrospor gelimesinde nemlidir. nk mikrosporagenesis sresince erken veya ge kallaz aktivitesi erkek ksrla neden olabilmektedir. Tapetum, kallaz enziminin salglanmas yannda gelimekte olan mikrosporlara besin ve yapsal komponentler de salar. Erkek ksrlk tarmda hibrit tohum retiminde arzu edilen nemli bir zelliktir. Msr bitkisinde erkek ksrlk mekanik emaskulasyon ile baarlmaktadr. Ttn 427
veya kolza bitkilerinde ise tapetum hcrelerini spesifik olarak paralayan genlerin genetik mhendislii yntemleri bu bitkilere aktarlmas ile gerekletirilmitir. Buna karn, kallaz retiminden sorumlu genlerin tanmlanmas erkek ksr bitkilerin eldesinde ok nemlidir. Bu almada, bir model organizma olan A. thaliana bitkisinde henz tanmlanmam olan kallaz geni ilk kez karakterize edilmektedir. Kallaz enzimi, -1,3- glukanazlar Glikozid Hidrolaz ailesinde yer almaktadr. almada ncelikle, bu aileye ait 50 gen arasndan sadece anterde kalloz ykmndan sorumlu olanlar eitli biyoinformatik veritabanlar kullanlarak mikrodizilim ifade profilleri sayesinde analiz edilmitir. Bu sayede, kalloz ykmna katlan aday genler belirlenmitir. Bu aday genlerin, RT-PCR ile anter dokularndaki ifadeleri aratrlmaktadr. Anahtar Kelimeler: Kallaz, Arabidopsis thaliana, anter, B 1-3 Glukanaz PB71 Zeytin Genomunun Gen Younluu Hakknda Yeni pular znur SUAKAR, Ekrem DNDAR Balkesir niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, a, Balkesir oznursuakar@yahoo.com Bariz ekonomik ve salk deerinden dolay zeytin zerine yllardr eitli disiplinlerde allmakta olup bu almalara son yllarda molekler biyolojik analizler de eklenmeye balamtr. Ancak zellikle lkemizde zeytin molekler genetik almalarn yeterince yaygn olduu sylenemez. Bu balamda yapmakta olduumuz zeytin gen ktphanelerinin oluturulmas ve karakterizasyonu adl alma kapsamnda zeytin genomik DNA ktphanesi oluturulmu ve elde edilen plazmitler araclyla zeytin genomuna ait eitli blgelerin DNA dizisi karlmtr. lk bulgulara gre, bu dizilerin NCBI sayfasnda yaplan blast analizleri sonucunda %50den fazla dizinin bugne kadar tanmlanm bir gene veya mRNAya benzedii dolaysyla zeytin genomunun tahmin edilenin tersine gen younluklu bir genom olduu dikkat ekmitir. Ayrca baz insert dizilerinin hibir kayta benzerlik gstermemeleri ve zeytin genomuna ait kaytlara ok az rastlanmas da dikkat ekmitir. Toplam 100 adet gDNA insert ieren ve toplam 400 adet cDNA insert ieren plazmitin elde edilmesi ve dizilenmesi almalar devam etmektedir. Bu dizilemeler sonucunda elde edilen cDNAlardan zellikle zeytin ya biyosentezinde rol oynad tahmin edilenlerin molekler ve fizyolojik analizlerinin yaplmas da planlanmaktadr.
Anahtar Kelimeler: Zeytin genomu, genomik DNA ktphanesi, cDNA ktphanesi PB272 Baz Genotoksik Bileiklerin Tradescantia pallida H. Bitkisi zerindeki Genetiksel Etkilerinin Stamen Ty Analizi ve Mikronukleus Testi ile Deerlendirilmesi Doan LHAN, Cneyt AKI Barbaros Mahallesi, Atatrk Caddesi, No:234, Daire:3, anakkale dogan_ilhan40@hotmail.com Gda sanayinde yaygn olarak kullanlan ve canlnn yaam zerinde potansiyel bir tehlike unsuru olabilen gda renklendirici maddelerinin de genotoksik potansiyellere sahip olduklar bilinmektedir. Bu maddelerin organizmalara uygulanmas sonucunda konsantrasyonlarna bal olarak canl hcrelerin fenotipik ve genotipik yaplarnda deiiklikler gzlenmektedir. Genotoksik potansiyellere sahip maddelerin organizmalarda oluturduu genetiksel hasarlarn belirlenmesinde ise birtakm testler kullanlmaktadr.Yaplan bu almada genotoksik aktiviteye sahip olan gda sanayinde yaygn olarak kullanlan Sunset Yellow ve Brilliant Black adl boyar maddelerin Tradescantia pallida bitkisi zerinde oluturduu genetiksel hasarlarn Stamen Ty analizi ve Mikronukleus Testi ile deerlendirilmesi amalanmtr. Tradescantia bitkisinin trler aras melezlerinde stamen ty analizi, en duyarl laboratuar testlerinden birisidir; bu test gazl hava kirleticilerinin in situ izlenmesi iin de kullanlmaktadr ve iek tomurcuklarnn maruzatndan 2-3 hafta sonra sonu vermektedir. Stamen ty analizinde somatik resesif mutasyonlarn varl pembe renkli mitotik hcrelerin oluumu ile ortaya kmaktadr. Mikronukleus yaps ise mitoz hcre blnmesi srasnda metafaz safhasndan anafaz safhasna gei aamasnda olumaktadr. Bu yap ya tam bir kromozomu ya da asentrik bir kromozom fragmentini iermektedir. Ekspresyonu iin hcre blnmesine gereksinim duymakta ve kromozomgenom mutasyonlarnn tanmlanmasnda kullanlmaktadr. Ayrca mikronukleus yaps kanserin risk deerlendirmesi iin nemli bir biomarker olarak da bilinmektedir.Bu tr belirlemeler ayn ekilde bitkilerde polen ana hcrelerinde de kolaylkla yaplabilmektedir. Tradescantia pallida H. bitkisine bu iki testin uygulanmas sonucunda elde edilen veriler artan doz miktarna bal olarak genetiksel hasarn seviyesinde de artn olduu gstermektedir.
428
PB273 niversite rencilerinin Genetik Yaps Deitirilmi Besinlere Kar Tutumlar Salih DOAN1, Ercan KAYA1 , Fatih SEZEK2, Cahit YULADIR1, Zeynep YILMAZ1, ayeste NAL1, Zehra KORKMAZ1 1 Atatrk niversitesi, Kazm Karabekir Eitim Fakltesi, Biyoloji Eitimi Anabilim Dal, Erzurum 2 Atatrk niversitesi, Kazm Karabekir Eitim Fakltesi, Fen Bilgisi Eitimi Anabilim Dal, Erzurum sadogan@atauni.edu.tr Bu alma, genetik olarak deitirilmi rnlerin niversite rencileri tarafndan tercihini ve bu rnleri kabul durumlarn belirlemek amacyla yaplm ve rencilerin genetik yaps deitirilmi besinlere kar tutumlar incelenmitir. Verilen cevaplara genel olarak bakldnda rencilerin genetik yaps deitirilmi gdalara kar olumsuz tutuma sahip olduu belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: Genetik mhendislii, transgenik (gen aktarml) besinler, tketici tutumu PB274 Trkiye Quercus Seksiyonuna (Ak Mee Grubuna) Ait Baz Trlerin Kloroplast DNA Analizleri Emel USLU, Serap MUTUN, M. Tekin BABA Abant zzet Baysal niversitesi, Fen -Edebiyat Fakltesi, Biyoloji blm, 14280, Bolu uslu_e@ibu.edu.tr Trkiye ak meeler grubuna ait Quercus petraea, Q. pubescens, Q. robur, ve zellikle meelerde maz yapan bceklerle (Andricus caputmedusae) ilikisi olan Q. infectoriann kloroplast DNAlar PCR-RFLP yntemi ile analizleri yaplmtr. Bitkilerde yaygn olarak allan kloroplast DNAsna zg trnD ve trnT arasndaki 1.8 bp lik intergenik bir blge ile trnT ve trnF arasndaki 1.9 bp lik baka bir intergenik blge PCR ile oaltlp; AluI, TaqI ve HinfI restriksiyon enzimleri ile kesilmitir. Sz konusu drt trdeki molekler seviyede yaplan ilk alma sonular bize bu trlerin maz yapan bcekler ile konak oluturmasnda bir ilikinin olup olmadn ve bu trlerin lkemizdeki yayl durumlarn gsterecektir. Ayrca Avrupada Quercus cinsinin genom haritas kartlmaktadr. Bu adan Trkiye meeleri ile ilgili elde edilecek ilk haplotipler
Avrupa mee salayacaktr.
alanlarna
nemli
bilgiler
Anahtar Kelimeler: kloroplast DNA PB275
Quercus,
PCR-RFLP,
Farkl Hava Koullarnda DNA Analizi Mustafa KATI Mustafa Kemal Anadolu Lisesi, mraniye, stanbul biyogenez@hotmail.com Bitkilerden yaplacak olan temiz havann hakim olduu yerlerde yaayan bitkilerin ve arabalarn egzoz gazlarnn youn olarak evreye yayld yerlerdeki yaayan bitkilerin DNA analizleri bir takm yntemlere tabi tutulduktan sonra kullanlan yntem ve sonular hakknda ayrntl bilgi verilecektir. PB276 Baz Ayva (Cydonia oblonga)Gen Kaynaklarnn SSRa Dayal Molekler Analizi Ali Emre AKPINAR, Mustafa PEKTA, smail DEMTA, Hamit AYANOLU, Ali ERGL Ankara niversitesi, Biyoteknoloji Enstits, Ankara eakpinar@ankara.edu.tr Aratrmada Eirdir-Isparta Bahe Kltrleri Aratrma Enstits Koleksiyonlarndan salanan standart ayva eitleri ile baz genotiplerin genetik ilikileri aratrlmtr. Aratrmada Fragment analizleri Beckman CEQ 8800 otomatik sistemi ile gerekletirilirken, Well Red (Proligo) iaretli 10 primer lokus blgelerinin belirlenmesinde kullanlmtr. Aratrmada IDENTITY 1.0 yazlm program kullanlarak her lokustaki; allellerin says (n), allele frekans, expected (He) and observed heterozygosity (Ho), null allellerin frekans (r) ve probability of Identity (PI) deerleri tespit edilirken, iki meyve trne ait dendogram Unweighted Pair-Group Method of the Arithmetic Average (UPGMA)e bal NTSYS-pc (Numerical Taxonomy System) software 2.02g versiyonu kullanlarak oluturulmutur
429
PB277 Byk Menderes Nehri le Sulanan Aydn Blgesindeki Topraklarn Genotoksisitesinin Allium Test Sistemi le Belirlenmesi Zahide AHN, Serdar KOCA Adnan Menderes niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Aydn zsahin@adu.edu.tr Gnmzn en nemli sorunlarndan biri evre kirliliidir. Bu kirlilik hava ve su gibi, canllarn yaamas iin temel yaptalarndan biri olan topra da etkilemektedir. Topran st tabakas insanlarn ve dier hayvanlarn beslenmesini salayan bitkilerin yetimesinde ana kayna oluturmaktadr. Canlln kayna saylabilecek topran yapsna su ve dier yollarla katlan, doal olmayan maddeler toprak kirliliine neden olmaktadr. Byle topraklarda bitkiler yetimez ve topra havalandrarak yarar salayan solucan vb. hayvanlar yaayamaz. Topraktan bitkilere geen kirletici maddeler bu bitkileri yiyen hayvanlara, oradan da besin zinciri yoluyla insana kadar ular. Nfusu belli bir hzla artmasna karn, tarm yaplan alanlarn giderek azald lkemizde ama d toprak kullanm ve sanayi kurulularnn yaratt evre kirlilii orman, toprak ve su kaynaklarmzn hzla azalmasna yol amaktadr. Bu almada, eitli kaynaklar tarafndan kirletilen Byk Menderes Nehri ve ine ay sular ile sulanan topraklardaki kirliliin bu topraklarda yetien bitkilerin mitoz blnme ve kromozomlar zerindeki etkileri bir bitkisel test sistemi olan Allium test sistemi ile incelenmitir. Allium cepa yumrular, alnan toprak rneklerinin sulandrlmas ve bu su rneklerinden hazrlanan %25, %50 ve %100lk su konsantrasyonlarnda kklendirilmitir. Uzayan kkler kesilerek karnoyda tespit edildikten sonra aseto orsein ile boyanm ve ezme preparat yaplarak mikroskopta incelenmitir. Yaplan incelemeler sonucu iki farkl dnem (Eyll ve Mart) ve iki ayr blgeden (B. Menderes ve ine ay) alnan rneklerin kontrole gre, mitotik indekste deiimlere neden olduu ve yanl kutuplama, anafaz kprs ve fragment oluumu gibi anormalliklere yol at gzlenmitir. Anahtar Kelimeler: Allium cepa, kromozom aberasyonlar, mitoz blnme, mitotik indeks
PB278 Kzlam (Pinus brutia Ten.)n Be Doal Populasyonunda Genetik Varyasyonun Belirlenmesi Behiye Banu BLGEN, Nuray KAYA Akdeniz niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Antalya banuunal@akdeniz.edu.tr Bu almada, izoenzim analizleri ile kzlam (Pinus brutia Ten.)n be doal populasyonunun genetik varyasyonu belirlendi. Bu amala tohumun haploit dii gametofitik dokusu ve yatay niasta jel elektroforezi teknii kullanld. ncelenen 9 enzim sisteminde toplam 14 lokus ve 32 allel gzlendi. Populasyonlarda polimorfik lokuslarn oran %64.3 ile %78.6 arasnda bulundu. Her bir populasyonda her bir lokus iin ortalama allel says 2.08, ortalama beklenen-heterozigotluk oran (Hb) 0.276 olarak belirlendi. Populasyonlarn genetik eitliliklerinin byk oranda (%95.8) populasyon ierisinde olduu, populasyonlar aras eitliliin ise dk olduu (% 4.2) gzlendi. Gen akmnn dzeyi (Nm) her bir kuakta 5.75 olarak hesapland. Adana populasyonunda bir (Pgi2-3), Isparta populasyonunda bir (Aco-3) ve Mara populasyonunda bir (Mnr2-2) olmak zere toplam nadir allel belirlendi. Mara populasyonunda bir (Got3-2) ve Mersin populasyonunda bir (Pgd3-4) olmak zere toplam iki zel (private, unique) allel belirlendi. allan be populasyondan elde edilen bulgulara gre, trn Akdeniz blgesindeki yayl alan ierisinde bat ve orta ksmlardaki populasyonlarda (Mula, Isparta ve Mersin) genetik eitlilik daha fazla, dou ksmdaki populasyonlarda (Adana ve Mara) ise nispeten daha dktr. Daha nceki almalardan elde edilen bulgulara ilaveten, bizim bulgularmz allan P. brutia populasyonlarnn kk corafik farkllamalarndan kaynaklanan genetik farkllklar gsterdiini, buna ramen populasyonlarn ortak bir gen havuzuna sahip olduunu gstermektedir. Anahtar Kelimeler: Pinus brutia, Kzlam, izoenzim, genetik eitlilik, corafik eitlilik, niasta jel elektroforezi
430
PB279 Patateste Patates X Virsne (PVX) Kar Dayankllk Fevziye ELEB TOPRAK1, Eminur BARUTU1, Anne FRARY2, Sami DOANLAR2 1 Pamukkale niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Knkl, Denizli 2 zmir Yksek Teknoloji Enstits, Biyoloji Blm, Urla, zmir fctoprak@pau.edu.tr Patates insan beslenmesinde en yaygn olarak tketilen rnlerden biridir. Patates dnyada buday, pirin ve msrdan sonra gelen en nemli temel besin kaynaklar arasnda drdnc srada; lkemizde ise karbonhidrat kayna olarak budaydan sonra ikinci srada yer almaktadr. Yumrularnn %20-30 niasta iermesi, %2 civarnda proteine sahip olmas, B1, B2, B6 ve C vitaminleri ile baz elementleri ihtiva etmesi nedeniyle; insanlar iin nemli bir gda kayna olup, ayn zamanda niasta, alkol ve ispirto endstrilerinin de hammaddelerini oluturmaktadr. Patates lkemizde toplam 200.000 ha. alanda ekilmekte ve ylda 5.300.000 ton retilmektedir. Dnyada patates verimi yaklak 1518 kg/da iken Trkiye patates verim ortalamas 2400 kg/da civarndadr. Dnyada ve lkemizdeki nfus art ve ayn zamanda lkemizin iklim ve ekolojik durumlar dikkate alndnda, patates Trkiyede en fazla gelecek vaat eden ve dnyada giderek artan alk sorununa cevap verebilecek nemli bitkilerden birisidir. Patates retimini btn dnyada olduu gibi kstlayan en nemli faktrlerden biri deiik virslerin sebep olduu hastalklardr. Bitki virsleri bitki hastalklar arasnda mcadelesi ve kontrol en zor olan hastalklardr. Bakteri, nematod ve mantarlarn sebep olduu hastalklar tarmsal ilalar kullanmak suretiyle ksmen yada tamamen kontrol edilebilir. Ancak virslere kar kullanlabilecek herhangi bir ila ya da kimyasal madde henz ticari olarak bulunmamaktadr. Virs enfeksiyonundan en iyi korunma yntemi, virslere kar doal dayankl patatesler retmektir. Potato X potexvirus (PVX) patates bitkisini enfekte eden virsler arasnda en ok yaygn ve zararl olandr. PVX virs bitkilere mekanik olarak tand gibi tohumluk olarak kullanlacak yumrulardan da geebilmektedir. Gnmzde bu virse kar bir ok dayankl eit gelitirilmi ve iftiler tarafndan kullanlmaktadr. Fakat, lkemizde yetitirilen patates eitlerinin hi birinde bu virse kar dayankllk mevcut deildir. Bu almada PVXe kar dayankllk diploit patates olan Solanum tuberosumdan (HH19) oluan populasyonda belirlenmitir. Ebeveynler (HH1-9, USW2230, M200-30, BIIA, ve BIIB) ve
123 saydaki aprazlardan elde edilen geri aprazlama hatlar PVX ile mekanik olarak inokule edilmitir. nokule edilen bitkiler, iki haftalk (inokule edilen yapraklar) ve drt haftalk (Sistemik yapraklar) dnemlerde virs varlnn saptanmas iin DAS-ELISA (Double Antibody Sandwich Enzyme-linked immunosorbent assay) ile test edilmitir. Ebeveyn HH1-9 ve 68 sayda BCT populasyonu PVXe kar immnite olduu gzlenmitir. nk virs ne inokle edilen yapraklarda ne de sistemik yapraklarda ELISA ile tespit edilememitir. Fakat USW2230, M200-30, BIIA, ve BIIB ebeveyinlerde ve 55 sayda BCT populasyonunda virs hem inokule edilen hemde sistemik yapraklarda ELISA ile tespit edilmitir. Fenotipik analizlerine gre dayanklln tek genle kontrol edildii varsaylmaktadr. Sonular Ki-kare ile test edildiinde 1:1 oranda p=0,24 heterozigot dayankl ebeveynden elde edilmi populasyonda vermesi beklenen sonular vermitir. Anahtar Kelimeler: PVX, patates, immunite PB280 Bitkilerde DNA zolasyonu Tuba KASIMOGLU1, Sercan POLAT2, Nilfer ITKI3, Funda LHAN3 1 Yayla Mahallesi, 46 sokak, No:1/7, Keiren, Ankara 2 Esertepe Mahallesi, S. Mustafa Erciyes Caddesi, 13. Sokak, No:1/7, Keiren, Ankara 3 Gazi Kz renci Yurdu Beevler, Ankara meryem_altin_selvi@hotmail.com Bitki molekler biyoloji almalarnda bitki dokularndan DNA izolasyonu en nemli aamalardan biridir. DNA izolasyonunda, ovl, embriyo, srgn ve kk ular ve gvde ksmlar bitki materyali olarak kullanlabilir. DNA izolasyonunda baar DNA kalitesi ve miktar ile llr. Anahtar Kelimeler: DNA izolasyonu
431
PB281 Lycopersicon esculentum Trlerinde Trimiltox Uygulamasnn Mitoz zerine Etkileri Meltem TEZCAN, Cneyt AKI anakkale Onsekiz Mart niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Molekler Biyoloji Anabilimdal, Terziolu Yerlekesi, 17100, anakkale meltem.tezcan@mynet.com lkemiz ve blgemiz asndan ekonomik nemi yksek olan ve ayn zamanda en fazla tketilen sebzelerden biri Lyopersicon esculentum L. trdr. Trkiye yaklak 8.5 milyon ton retim ile dnya taze domates retiminde ABD ve inden sonra nc srada yer almaktadr. Trkiyenin iklim ve doal koullar domates tarm iin uygun olduundan, bu rnn geni lde tarm yaplmaktadr. Lycopersicon esculentum L. tarmnda pestisit kullanm bu faaliyetin akta veya rt alannda yaplmas yrede hastalk ve zararllarn younluu ile reticilerin mcadele konusundaki bilgi dzeylerine bal olarak deimektedir. Topraktaki ve rn zerindeki pestisit kalntlar evre kirlenmesi ve buna bal olarak insan sal ynnden tehlike oluturmaktadr. Ar pestisit kullanm sonucunda bitkilerin genetik sistemleri zerinde de hasarlar meydana gelmekte ve bu hasarlar kromozomal dzeyde saptanabilmektedir. Meydana gelen genetik hasarn byklne bal olarak rn verimi etkilenmekte ve bu rnn besin zinciri yolu ile dier canllara ulam sonucunda tehlikenin boyutlar artmaktadr. Aratrmamzda blgemizde en sk kullanlan Trimiltox adl fungusit nerilen doz ve iki farkl doz olmak zere (2x, 4x) Lyopersicon esculentum (domates) trnn Falcon standart eidi ve hibrid eitlerden mpala ile 8354 fidelerine pskrtme yntemiyle uygulanmtr. Trimiltoxun Lyopersicon esculentum L. trlerinde mitoz zerine etkileri kk ucu hcreleri testi yntemi kullanlarak ortaya konmutur. Sonu olarak Trimiltox uygulamasndaki arta bal olarak Lycopersicon esculentum eitlerinde gzlenen kromozomal anomalilerde belirgin bir art olduu gzlenmitir. Bu kromozomal anomaliler arasnda en ok dikkati eken ve gzlenme frekans yksek olanlarn ise kutup kaymas, kalgn kromozom, kromozom yapmas, fragment oluumu, dzensiz kromozom dalm olarak gzlemlenmitir. Anahtar Kelimeler: Domates, fungusit, mitoz, kromozomal anomali
PB282 Leucojum aestivum da (Amaryllidaceae) Polen Geliimi Srasnda Anter eperinin Baz Histokimyasal zelliklerinin ncelenmesi Nuran EKC Trakya niversitesi, Eitim Fakltesi, Fen Bilgisi Eitimi Anabilim Dal, Edirne, Trkiye nuranekici@yahoo.com Bu almada Leucojum aestivum L. a ait farkl boylardaki gen ve olgun anterlerden alnan kesitler PAS ve toluidin mavisi ile boyanarak sporogenezin eitli evrelerinde polisakkarit ve RNA ierikleri histokimyasal ve sitolojik ynden k mikroskopi yntemleri kullanlarak incelenmitir. Anterler tetrasporangiattr. Anter eperi epidermis, endotesyum, ara tabaka ile salg tapetumundan oluur. L. aestivumda tek nukleuslu mikrospor ve olgun polen evrelerinde mikrosporlarn ve bozulmaya balayan tapetum hcrelerinin RNA ierii bakmndan zengin olduklar ve ayrca bu evrede anter eperinin epidermis dndaki endotesyum ve ara tabaka hcrelerinde de yer yer RNA miktarnda art grlmtr. RNA miktarndaki art hcrelerin aktif olduunu gstermektedir. Gen anter eperinde polisakkaritler grlmemi, olgun anter eperinde ise grlmtr. Erken geliim evrelerinde grlmemesi suda znmeyen polisakkaritlerin metabolik olaylarda kullanldn dndrmektedir. Ge evrelerde gzkmesi ise polisakkaritlerin epidermis tabakasnn kutikula oluumunda ve endotesyum hcrelerinin eper farkllamasnda kullanlabileceinin gstergesidir. Anahtar Kelimeler: Leucojum aestivum, Amaryllidaceae, anter eperi, histokimya Not: Bu alma, Nuran Ekicinin doktora tezinin bir ksmdr ve Trakya niversitesi Bilimsel Aratrma Projeleri TBAP-723 nolu proje ile desteklenmitir. PB283 Cyclamen mirabile Hildebr.in Olgun Dokularnn in vitro Rejenerasyon Potansiyelinin Aratrlmas mer YAMANER, Bengi ERDA Adnan Menderes niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 09010 Aydn omeryamaner@gmail.com Bu almada endemik bir bitki olan Cyclamen mirabile Hildebr. trnn olgun dokularnn in vitro doku kltr teknikleri ile 432
oaltlmas srasnda almas gereken sreler aratrlmtr. Eksplant kayna olarak olgun bitkinin yaprak, yaprak sap, iek sap, tuber ve ovlleri kullanlmtr. Sterilize edilen eksplantlar BA, NAA, TDZ, Kin ve IAA gibi bitki byme dzenleyicileri ieren MS, MS, BN, LS ve Lowenberg besi ortamlarnda kltre edilmitir. Olgun bitkilerden alnan yaprak sap eksplantlarndan 2.2 mg L-1 TDZ ve 0.1 mg L-1 NAA ieren MS ortamnda kalluslar elde edilmitir. Kltr srasnda eksplantlarn ounun ksa srede karararak rejenerasyon potansiyellerini kaybettikleri gzlenmitir. Yaplan testler ile bu kararmann fenolik bileiklerin oksidasyonundan kaynakland tespit edilmi ve oksidasyonu nlemek iin eksplantlar askorbik asit, sitrat ve sisteinin bir karm olarak hazrlanan antioksidant ykama solsyonlar ile ykanm ve daha sonra in vitro ortamlara aktarlmtr. Ayrca in vitro ortamlara da antioksidantlar ilave edilmitir. Antioksidant uygulanan olgun bitki ksmlarndan 2.5 mg L-1 IAA +1 mg L-1 Kin ve 2.5 mg L-1 IAA + 0.5 mg L-1 Kin ieren ve 40 mg L-1 sistein, 20 mg L-1 askorbik asit ilaveli BN ortamlarna kltre edilen tuber eksplantlarndan kalluslar elde edilmitir. Anahtar Kelimeler: Cyclamen mirabile, endemic, kallus, in vitro PB284 Dorystoechas hastata Boiss.& Heldr. Ex Benthamnn in vitro Elde Edilmi Fide Eksplantlarnn Kallus Oluturma Potansiyellerinin Aratrlmas Bengi ERDA, Yelda EMEK, Serap KURT Adnan Menderes niversitesi, Fen- Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 09010 Kepez, Aydn berdag@adu.edu.tr Bitkilerden arzu edilen tbbi bileenlerin retimi almalarnda, biyoteknolojik yaklamlar zellikle doku kltr teknikleri giderek artan potansiyelde kullanma sahiptir. Bitki doku ve hcre kltrleri ile bitkilerdeki tbbi olarak aktif bileenlerin retimi almalarnda, farkllamam ve organize olmam kltrlerin balang materyali olarak kullanm teknik adan avantajlar salamaktadr. Ayrca yksek verimli bitki varyantlarnn seilmesi de organize olmam kltrler aracl ile olmaktadr. Bu almada Dorystoechas hastata Boiss.& Heldr. ex Bentham bitkisine ait tohumlardan in vtro koullarda imlendirme denemelerinden elde edilen fideciklerin yaprak, yaprak sap, gvde ve kotiledon eksplantlar
balang materyali olarak kullanlmtr. Eksplantlar, farkl stokinin konsantrasyonlar ve bunlarn oksin ilaveli kombinasyonlarn ieren Murashige & Skoog besi ortamlarna aktarlmlardr. Ortamlara aktarlan eksplantlar farkl byme dzenleyicileri tip ve konsantrasyonlarna farkl tepkiler gstermitir. En yksek tepki 2 mgL-1 2,4-D ve 1 mgL-1 BA kombinasyonlarn ieren ortamlara aktarlan kotiledon ekplantlarnda % 55 orannda kalluslama eklinde belirmitir. Bu almann sonular, Dorystoechas hastata bitkisinde biyolojik olarak aktif bileenlerin eldesinde kallus kltrleri aracl ile yksek verime sahip varyantlarn seimi almalarna temel oluturmaktadr. Anahtar Kelimeler: Dorystoechas hastata, kallus, endemik bitki. PB285 Senecio hypochionaeus var. argaeusda in vitro Organogenez Hatice LGEEN1, H. Nurhan BYKKARTAL2, M.Cihat TOKER2 1 Zonguldak Karaelmas niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, ncivez, Zonguldak 2 Ankara niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm haticecolgecen@gmail.com Deiik Senecio trleri zerinde doku klltr ile yaplm rejenerasyon almalar vardr. Senecio cinsine ait trler zellikle tadklar alkoloidlerden dolay farmakolojik bakmdan da nemlidirler. Senecio hypochionaeus var. argaeus Anadolu iin endemik bir trdr. Bu trn doku kltr yolu ile oaltlmas amalanmtr. S. hypochionaeus var. argaeus tohumlar yzey sterilizasyonundan sonra hormonsuz MS ortamnda imlendirildi. Aseptik fidelerden elde edilen apikal meristem, kotiledon, kk ve yaprak eksplantlar kullanld. Sitokininlerden benzilaminopurin (BA), kinetin; oksinlerden naftalenasetik asit(NAA), 2,4Diklorofenoksiasetik asit ieren, 4 deiik MS ortamna bu eksplantlar ekildi. Apikal meristem eksplantlarnda oluan kalluslardan organogenez ile srgnler elde edildi. En fazla srgn oluumu 1 mg/l BA+0.1 mg/l NAA ieren MS ortamnda oldu. Anahtar Kelimeler : Senecio, organogenez
433
PB286 Silybum marianum Tohumlarnn in vitro imlendirilmesi Hatice LGEEN1, Ufuk KOCA2, Murat KARTAL3 1 Zonguldak Karaelmas niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 67100, ncivez, Zonguldak 2 Gazi niversitesi, Eczaclk Fakltesi, Farmokognozi Blm, 06330, Etiler, Ankara 3 Ankara niversitesi, Eczaclk Fakltesi, Farmokognozi Blm, 06100, Tandoan, Ankara haticecolgecen@gmail.com Bilinen en eski tbbi bitkilerden olan Silybum marianum (Asteraceae) yaklak 2000 yldr karacier hastalklarn iyiletirmek amacyla kullanlmtr. Bitki zerinde yaplan fitokimyasal aratrmalar biyolojik olarak aktif bir madde olan silymarini ortaya karmtr. Silymarin flavonolignan olan silychristin, silydianin, diasteryoizomerleri silybin ve izosilybinden olumaktadr. Silymarinin antioksidant zelliinden kaynaklanan sitoprotektif etkinin yansra antikanser, kemoprotektif, hipokolesterolemik, kardioprotektif, nroaktif ve nroprotektif aktiviteleri bulunmutur. Amacmz in vitro ortamda, tohumlardan aseptik fideler yetitirmek bu fidelerden in vitro kltrler oluturararak flavolignanlar retmektir. Tohumlar %96 etil alkolde 1 dk bekletildikten sonra 1 damla Tween 20 ieren %10 luk sodyum hipokloritte 15 dakika sreyle yzey sterilizasyonuna tabii tutuldu, ardndan 3 kez steril su ile ykand. Tohumlarn bir ksm hibir ilem yaplmadan, dier bir ksm ise ularndan kesilerek hormonsuz MS ortam ieren kavanozlara ekildi. Karanlkta 23C de inkbe edildi. lk imlenme 3-4 gn ierisinde gzlemlendi. Her iki uygulama arasnda nemli bir fark bulunamadndan Silybum marianum tohumlarnn sterilizasyondan sonra hibir uygulamaya tabii tutulmadan in vitro ortamda imlendirmeye uygun olabilecei belirlendi. imlenme yzdesi ortalama %93.3 olarak tespit edildi. Aseptik fide elde etmek iin hormonsuz MS ortamnn uygun imlenme ortam olduu almamzda gzlendi. Anahtar Kelimeler: Silybum marianum, in vitro imlenme
PB287 Farkl Tuz Konsantrasyonlarnda Makarnalk Buday Genotiplerinde Haploid Bitki retimi Rabet Ezgi DURAN, idem SAVAKAN Sleyman Demirel niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm ezgiduran@fef.sdu.edu.tr Tuzluluk; zellikle kurak ve yar kurak iklim blgelerinde ykanarak yer alt suyuna karan zlebilir tuzlarn yksek taban suyu ile birlikte kapillarite yoluyla toprak yzeyine kmas ve buharlama sonucu suyun umas ile toprak yzeyinde birikmesi olaydr. Bu birikme toprak yzeyinde olabilecei gibi yzeyden daha aada da olabilmektedir. Cl- ve Na+ iyonlar tuzlu topraklarda bulunan anyon ve katyonlardan balcalardr. almamz, Sleyman Demirel niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm Doku Kltr Laboratuarnda gerekletirilmitir. lkemizin nemli bir rn bitkisi olan baz makarnalk buday (Triticum durum) genotiplerinde deiik NaCl konsantrasyonlarn bitki regenerasyon ortamna ilave ederek anter kltr ile retilen kalluslarn bu ortamlarda gelimesini gzlemledik. Gelimeler her genotipte; kontrol grubu (standart MS ortam) ile tuz konsantrasyonlar ieren kltr ortamlar (3 konsantrasyon) arasnda mukayese edilmitir. Ayrca anter kltrnn birbirini takip eden admlarnda da hem genotiplerin anter kltrne uygunluu (yksek genotipik etkiden dolay) hem de tuz konsantrasyonlarnda farkllama gsteren yeil bitki oran aratrld. Baaklara 7, 15 ve 28 gn souk nilemlerin yapld denemelerde eski bir orta Anadolu eidi olan T. durum Berkmen 469, 15 gn souk nilem yapldktan sonra BAC1 kltr ortamnda kallus retiminde en iyi sonucu vermitir. Anahtar Kelimeler : Tuzluluk, Triticum durum, kallus, haploid bitki
434
PB288 Erkek Antep Fstnn (Pistacia vera L. kultivar Atl ) in vitro Kklendirilmesinin yiletirilmesi Engin TLKAT, Veysi OKUMU, Ahmet ONAY, Veysel SZERER Dicle niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 21280, Diyarbakr etilkat@dicle.edu.tr 6-benzil amino prin (6-BA) ve indol-3asetik asitin (IAA) farkl konsantrasyonlar eklenmi ve Gamborg vitaminlerini ieren Murashige ve Skoog (MS) (1962) besi ortamnda kltr balatlan Pistacia vera L. kltivar Atlnn aksenik kltrleri 1.0 mgl-1 6-BA ieren MS besi ortamnda alt kltr yaplarak yaklak 4 yl in vitro ortamda muhafaza edilmitir. Bu stok kltrler kullanlarak, in vitro kklenmeyi etkileyen faktrler allmtr. Kltr iin kullanlan kap tipinin, mikroeliklerin bazal kesikli ularnn farkl konsantrasyonda ve srede indol-3-btirik asit (IBA) zeltilerine daldrlmasnn, bazal kesik ularn kltre alnmadan nce steril saf su ile ykanmasnn, klonlanm mikroeliklerin ve explant uzunluunun kklenmeye etkileri aratrlmtr. Maksimum kklenme yzdesi (%92); %3 eker, 5.5 gl-1 agar ve 1.0 mgl-1 6-BA ieren MS besi ortamnda oaltlan klonlanm ve kklenme ortamna aktarlmadan nce herhangi bir daldrma ilemi yapmadan kesik ular ykanm, 4 cmden byk mikroeliklerin, 5.5 gl-1 agar ve 2.0 mgl-1 IBA ieren MS kklenme besi ortamnda 14 gn kltrde kaldktan sonra, bitki byme dzenleyicisi iermeyen MS besi ortamna transfer edilmeleri ile elde edilmitir. Bu almann amalarndan birisi de, kklenme ortamnda allan mikroeliklerde in vitro kltr srasnda kallus oluumunun inhibe edilmesidir. Magenta GA 7 kltr kaplarnda kklenmeye braklan mikroelikler cam tplere nazaran daha az kallus oluturmutur. Ancak, Magenta GA 7 kaplarnda da test edilen kklenme besi ortamnn ieriine bal olarak farkl oranlarda kallus oluumlar gzlenmitir. Kklenmi bitkicikler, 1:1:1 orannda toprak, kum ve torf karmndan oluan tam steril kompost ieren sakslarda, kolayca in vivo ortama adapte edilmitir. Bu alma ile, antepfstnn in vitro kklendirilmesi almalarnda, daha nce rapor edilen in vitro metotlara gre nemli bir iyiletirme salanmtr. Anahtar kelimeler: Pistacia vera L. kltivar Atl, in vitro kklenme.
PB289 Doku Kltr Yntemiyle oaltlan ve Soukta Muhafaza Edilen Endemik Centaurea kilaea Boiss. Bitkisi zerinde Morfolojik ve Anatomik ncelemeler Hayati ARDA, Sergun DAYAN, iler MER, Necmettin GLER Trakya niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, EDRNE harda@trakya.edu.tr Gnmzde in vitro oaltm, endemik ve tehlike altndaki bitkilerin korunmasnda olduka etkili bir yntem olarak uygulama alan bulmutur. Bu almada Krklareli-neada sahilinden toplanan endemik ve tehlike altndaki (EN) Centaurea kilaea Boiss. tohumlar kullanlmtr. Tohumlar yzey sterilizasyonu iin %30 luk ticari amar suyunda 20 dk. tutulmu, ardndan 3 defa steril distile su ile alkalanmtr. imlenme ortam olarak hormonsuz MS ortam kullanlmtr. imlendirilen fidelerden 1 aylk sre sonunda alnan aksiller tomurcuklar 1 mg/L BA ieren MS ortamnda kltre alnmtr. Bir ay sonunda elde edilen srgnler geliim ve boy uzamas iin hormonsuz MS ortamna aktarlmtr. 15 gn bu ortamda kalan srgnlerin boylar ve yaprak saylar tespit edilmitir. almann bu aamasndan itibaren iki klon soyu kullanlmtr. Bu klonlar 0,3 mg/L NAA bulunan ortama alnmtr. Srgnlerin yars 4 Cde karanlkta muhafaza edilirken, dier yars 25 Cde aydnlkta kltre edilmitir. Bu srgnlerin birinci aydan itibaren her ay boylar llm, kklenmeleri ve yaprak saylar kaydedilmitir. Ayrca her ay her iki gruptan da rnekler fikse edilerek anatomik incelemeler yaplmtr. Yaklak alt ay sonunda 25 Cde bytlen ve soukta muhafaza edilen bitkilerin arasndaki farklar ortaya konmutur. Bu alma Trakya Bilimsel Aratrma Projeleri Komisyonu tarafndan TUBAP-763 nolu proje ile desteklenmitir. Anahtar Kelimeler: Centaurea kilaea, endemik, doku kltr, mikrooaltm, soukta muhafaza.
435
PB290 Farkl Uygulamalarn Tertaploid Budayda (Triticum durum Desf.) Haploid Embriyo ve Bitki retimine Etkisi Yasemin COKUN, idem SAVAKAN Sleyman Demirel niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 32260, Isparta yascos@fef.sdu.edu.tr Cinsler aras melezleme (embriyo kurtarma) ile haploid bitki retmek mmkndr. Cinsler aras melezleme tekniklerinde baar, byk bir oranda melezlemenin yapld bitkilerin genotipine baldr. Daha nce ayn kltr koullar altnda budayn msr ile melezlenmesi, haploid embriyo ve bitki retilmesi bakmndan (Triticum durum Desf. var. Kunduru 1149 ve Berkmen 469) tetraploid buday eitlerinde denenmi ve farkllklar bulunmutur. Bu almamzn amac ise yukarda belirtilen eitlerden daha fazla haploid bitki retebilmek iin farkl kltr ortamlar ve oksin uygulamalar ile embriyo kurtarma orann artrmaktr. Ayrca tekniin zelliinden ileri gelen, msr poleninin elde edilmesindeki zorluklar da gz nnde bulundurularak, bir dnem nce retilmi ve depolanm msr polenlerinden alnan sonular, taze msr polenleri ile melezlemelerden alnan sonularla karlatrlmtr. Triticum durum Desf. var. Kunduru 1149 ve Berkmen 469 makarnalk buday eitleri msr (Zea mays L.) ile melezlenmi, salkl embriyo oluumunu desteklemek iin iki ayr oksin eidi olan 2,4-D ve Dicamba bitki byme dzenleyicileri olarak kullanlmtr. Oksin uygulamasndan 12-18 gn sonra baaklar toplanarak oluan embriyolar MS (Sigma-M5524) ve B5 (Sigma-G5768) hazr kltr ortamlarna aktarlmlardr. Kltr ortamna alnan embriyolar 201Cde 16s/8s gndz/gece periyodunda inkbatre alnmlardr. Yaklak 1 haftalk sre sonunda kallus oluumu gzlemlenmitir. Kunduru 1149 ve Berkmen 469 eitlerinden toplam olarak 2168 iek melezlenmitir. Toplam %0.09 orannda embriyo elde edilmitir. Berkmen 469 eidi, 2,4-D uygulamasyla % 0.22 embriyo retirken, Kunduru 1149 eidi 2,4-D ile % 0.16 embriyo retmitir. Bulgulara gre; Kunduru 1149 ve Berkmen 469 eitlerinden Dicamba ve 2,4-D ile elde edilen embriyo retimi sonular P<0.01 seviyesinde nemli bulunmutur. Taze polenler ve depolanm polenlerle yaplan melezlemeler sonucunda embriyo says ile elde edilen sonular arasndaki farkllklar da istatistiksel olarak nemlidir (P<0.01). Anahtar Kelimeler: Triticum durum Desf., Zea mays L., cinsler aras melezleme, haploid embriyo, polen depolamas
PB291 Lysimachia vulgaris L. Bitkisinin Doku Kltr Yntemi le oaltlmas Arzu BRNC YILDIRIM, Arzu UCAR TURKER Abant zzet Baysal niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Bolu uazr@hotmail.com Lysimachia vulgaris L. (Kargaotu, Primulaceae) balgam sktrc, ate drc, kanamay durdurucu ve yaralar iyiletirici zellii olan tbbi bir bitkidir. Bitkinin ieriinde bulunan flavonol glikosit, yksek tansiyon tedavisinde kullanlan bir maddedir. Diyare ve dizanteri gibi mide-barsak rahatszlklar tedavisi iin de kullanlmaktadr. Bu almada, L. vulgaris bitkisinin in vitro kltr protokol oluturulmutur. Explantlar (yaprak, gvde ve kk) eitli byme hormonlar ieren ortamlara (4.43 g/L Murashige ve Skoog Minimal Organics + 30 g/L Sukroz + 8 g/L Bacto Agar) yerletirilmitir. BA ve TDZ hormonlar arasndan oklu srgn geliimi her explant iin en iyi TDZ hormonu ile salanmtr. Explantlar arasndan gvde explant en fazla srgn oluturmutur. Drt hafta sonunda elde edilen srgnler oksin ieren ortamlarda kklendirilerek tam rejenerasyon salanmtr. Kklendirme iin drt farkl oksin kullanlm (IAA, IBA, 2,4-D ve NAA) ve 0.5 mg/L IAA en fazla kk oluumuna sebep olmutur. Kklenmi rejenerantlar 4-5 hafta sonunda steril vermiklit ieren magenta kaplarna konmu ve 3 hafta sonunda da steril toprak ieren sakslara transfer edilmitir. Anahtar Kelimeler: Lysimachia vulgaris, in vitro kltr, doku kltr, Primulaceae PB292 Kapsaisinin mmobilize Edilen Capsicum annuum L. Hcre Sspansiyonu Kltrlerinde retilmesi Cemil LEK, A. Sln STN Ankara niversitesi Fen Fakltesi Biyoloji Blm Tandoan/Ankara islek@science.ankara.edu.tr Birok alanda olduu gibi sekonder (ikincil) bitki metabolitlerin retilmesi ve bunlarn sentezlenmesine ait temel bilgilere ulalmas konularnda da, bitki doku kltrleri aratrclara byk olanaklar sunmaktadr. Ayn zamanda, bitki hcre kltrleri, nemli farmosotiklerin ve yksek neme sahip metabolitlerin retimi iin yaygn olarak callmaktadr. kincil metabolit retimi iin 436
hcre kltrlerinin potansiyeli ok geni olmasna ramen hedef maddelerin rnnn dk olmas ticari anlamda cesareti krmaktadr. rnlerin getirisini arttrmak iin biyotik ve abiyotik kaynakl uyarclarn kullanm veya bitki hcre kltrlerinde immobilizasyon teknii ile rn miktarn arttrmay hedefleyen eitli yaklamlar bulunmaktadr. Kapsaisin nemli bir yiyecek katk maddesidir. Ayrca kapsaisin preparatlar bel ars (lumbago), nevralji (sinir ars) ve romatizmal hastalklara kar kullanlmaktadr. Ayn zamanda, Capsicum (Biber)dan hazrlanm preparatlarnn tonik ve karmin ekli hazmszlkta kullanlmaktadr. Kapsaisinin, eklem ve romatizma arlarnda, flaster, merhem ve medikal olarak eitli zellikte kullanm olan bir madde olduu da belirlenmitir. mmobilize bitki hcre kltrleriyle ilgili birok alma vardr. Bir ok deneme kapsaisin retim seviyelerini artrmak iin yaplmtr. Kapsaisin, in vitro olarak serbest ve immobilize edilmi Capsicum spp. hcrelerinden sv besiyerinden elde edilebilmektedir. Capsicum spp.nin immobilize hcre kltrleri, serbest hcre sspansiyon kltrlerine gre birka kat daha fazla miktarda kapsaisin rettii bulunmutur. Anahtar Kelimeler: Kapsaisin,bitki hcre kltr, immobilizasyon,sekonder metabolit PB293 Epilobium angustifolium L. (Yak otu) bitkisinin in vitro kltr yntemi ile oaltlmas Arzu UAR TRKER, Esra CANSEVER MUTLU, Arzu BRNC YILDIRIM Abant zzet Baysal niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 14280, Bolu turker_a@ibu.edu.tr Halk arasnda Yak otu olarak bilinen Epilobium angustifolium L. (Onagraceae familyasndan) ishal ve dier barsak rahatszlklarnn, prostat problemlerinin, solunum yollar ve menstrual rahatszlklarn tedavisinde kullanlan tbbi bir bitkidir. Bu almada, E. angustifolium bitkisinin in vitro kltr protokol oluturulmutur. Eksplantlar (yaprak, petiol, kk ve gvde) eitli byme hormonu kombinasyonlar (Kinetin:2,4-D, BA:IAA ve TDZ:IBA) ve konsantrasyonlarn ieren ortamlara (4.43 g/l Murashige ve Skoog Minimal Organics + 30 g/l Sukroz + 8 g/l Bacto-Agar + 100 mg/l askorbik asit) yerletirilmitir. Eksplantlardaki kararma ortama askorbik asit eklenerek nlenmitir. Eksplantlar arasndan oklu srgn geliimi en iyi kk eksplant ile salanm ve 0.1 mg/l BA + 0.5 mg/l IAA hormon kombinasyonu en iyi sonucu vermitir. Drt hafta sonunda elde edilen srgnler
oksin ieren ortamlarda kklendirilerek tam rejenerasyon salanmtr. Kklendirme iin 4 farkl oksin kullanlm (IAA, IBA, 2,4-D, NAA) ve en ok sayda kk 0.5 mg/l IAA ile salanmtr. Kklenmi rejenerantlar 4-5 hafta sonunda steril vermiklit ieren magenta kaplarna konmu ve 3 hafta sonunda da steril toprak ieren sakslara transfer edilmitir. Anahtar Kelimeler: Epilobium angustifolium, yak otu, doku kltr, kk eksplant, askorbik asit PB294 Trkiyedeki Alcea L. (Malvaceae) Cinsine Ait Baz Endemik ve Dar Yayll Taksonlarn Polen Morfolojisi M. Erkan UZUNHSARCIKLI, Birol BAER Gazi niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm 06500 Teknikokullar/Ankara merkan@gazi.edu.tr Bu almada Alcea L. cinsinde yer alan baz endemik ve dar yayla sahip taksonlarn (A. acaulis, A. pisidica, A. fasciculiflora, A. flavovirens, A. questii) polen morfolojileri aratrlmtr. Asetoliz (Erdtman, 1960) yntemine gre yaplan polen preparatlar k mikroskobu ile incelenmi ve elektron mikroskobu ile fotoraflar ekilmitir. Polen ekli, polen boyutu, ekzin yaps ve ekzin zerindeki sslemeler ve spin boyutlar taksonomik adan nemlidir. Polenlerin polen tipi pantoporat; polen ekli sferoidal, ornamentasyonu; ekinat tiptedir. Anahtar Kelimeler: Malvaceae, Alcea, polen morfolojisi, Trkiye PB295 ki Euphorbia L. (Euphorbiaceae) Taksonunun Polen Morfolojisi smhan POTOLU ERKARA, Filiz SAVAROLU, Onur KOYUNCU, Dervi ZTRK Eskiehir Osmangazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 26480, Meelik, Eskiehir ismuhan@ogu.edu.tr Bu almada 2006-2007 yllar arasnda Osmaneli-Bilecik blgesinden toplanan iki Euphorbia L., Euphorbia myrsinites ve Euphorbia helioscopia taksonunun detayl polen morfolojik yaps k mikroskobunda ilk kez incelenmitir. 437
Wodehouse ve Erdtman yntemleri ile allan k mikroskobu aratrma sonularna gre iki Euphorbia L. taksonunun polen yaplarnn suboblat-subprolat ve trikolporat olduu ortaya konulmutur. Ekzin aratrma sonularna gre de incelenen Euphorbia L. taksonlarnn ornamentasyonunun tektat-rugulat olduu belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: Euphorbia L., polen morfolojisi, k mikroskobu, Osmaneli, Bilecik, Trkiye. PB296
k mikroskobu ile incelenmi ve elektron mikroskobu almalar yaplmtr. Polen ekli, polen boyutu, apertr karakterleri, ekzin yaps ve ekzin zerindeki sslemeler taksonomik adan ayrt edici zelliklere sahiptir. Polenlerin apertrleri; trikolporat, polen ekli; subprolatprolat, ornamentasyonu; retikulat, ekzin; tektattr. Anahtar Kelimeler: Oxytropis, Fabaceae, polen morfolojisi Anahtar Kelimeler: Diyabet, lipoik asit, vitamin C, karacier, resveratroll PB298
Baz Caryophyllaceae Taksonlarnn Polen Morfolojisi smhan POTOLU ERKARA, Filiz SAVAROLU, Onur KOYUNCU, Dervi ZTRK Eskiehir Osmangazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 26480, Meelik, Eskiehir, TRKYE ismuhan@ogu.edu.tr Bu almada Caryophyllaceae yelerinden Cerastium dichotomum subsp. dichotomum, Minuatia sp., Silene italica ve Silene alba, polenleri 2006 yl Mart-Austos aylar arasnda Osmaneli (Bilecik)den toplanan kurutulmu herbaryum rneklerinden alnmtr. Wodehouse ve Erdtman yntemlerine gre hazrlanan polen rneklerinin morfolojik zellikleri k mikroskobu ile ilk kez allmtr. allan Caryophyllaceae trlerinin periporat tipte ve sferoid ekilli olduklar, tektat ve granll bir ornemantasyon gsterdikleri bulunmutur. Anahtar Kelimeler: Caryophyllaceae, polen morfolojisi, k mikroskobu, Osmaneli, Bilecik, Trkiye. PB297
Baz Centaurea L. Trlerinin Tohum Yzey Mikromorfolojisi Ayla KAYA1, Zafer KAYA2 1 Anadolu niversitesi Eczaclk Fakltesi, Farmastik Botanik A.B.D. 26470, Eskiehir 2 Zonguldak Karaelmas niversitesi Bartn Orman Fakltesi, 74100, Bartn aykaya@anadolu.edu.tr Centaurea L. (Compositae) cinsi taksonomik ayrm zor bir cinsdir. Trkiye Florasnda cinsin 34 seksiyonu kaytldr. Bu almada 14 seksiyona ait 23 taxonun tohum yzeylerinin mikromorfolojisi stereomikroskop ve taramal elektron mikroskobu (SEM) kullanlarak ayrntl olarak incelenmi ve taksonomik nemi vurgulanmtr. Tohum yzey zelliklerine gre farkl morfolojik tipler tanmlanm, karlatrlm ve fotoraflar ekilmitir. Tohum zellikleri taksonomik adan nemli bir karakter olup, zellikle tohum yzey mikromorfolojisinin, Centaurea trlerinin ayrmna yardmc olaca dnlmektedir. Anahtar Kelimeler: mikromorfoloji, SEM. PB299 Centaurea, tohum,
Trkiyede Yayl Gsteren Oxytropis DC. (Fabaceae) Cinsine Ait Taksonlarn Polen Morfolojisi Seher KARAMAN, Zeki AYTA Gazi niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Teknikokullar, 06500, Ankara seherkaraman@yahoo.com Bu aratrmada, Trkiyede yayl gsteren Oxytropis DC. cinsine ait taksonlarn polen zellikleri incelenmitir. Asetoliz (Erdtman 1960) yntemine gre yaplan polen preparatlar
Trkiyenin Silene L. (Caryophyllaceae) Cinsi Lasiostemones Boiss., Seksiyonuna Ait Trlerin Polen Morfolojisi zerine Bir alma Kemal YILDIZ1, Mehmet Y. DADANDI2, Ali IRPICI3 1 Celal Bayar niveritesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Manisa 2 Erciyes niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kayseri 3 Marmara niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, Gztepe, stanbul 438
kemalyil@gmail.com Trkiye Florasnda 32 seksiyonda yaklak 160 takson ile temsil edilen Silene L. (Caryophyllaceae) cinsinin, Lasiostemones Boiss. seksiyonunun S.longipetala Vent., S.marschallii C.A.Meyer, S. saxatilis Sims., S.capitellata Boiss., S.olympica Boiss., S.lasiantha Koch, ve S.manissadjiani Freyn. trlerine ait polenler taramal elektron mikroskobu (SEM) ile incelenmitir. almaya ait rnekler 2005-2007 yllarnda Trkiyenin tamamn kapsayan arazi gezileri ile yetime ortamndan toplanmtr. rneklerden alnan polenlerden mikromorfolojik fotoraflar elde edilerek polen karekterleri (polen ve por ap, porlar aras uzaklk, spinl uzunluu, por says, polen tipi, ornemantasyon, strktr, vb.) belirlenmitir. Polenlerin genel olarak sferoidal, tektat, ve skabrat, mikroekinatmikroperforat zellikte olduklar tespit edilmitir. Elde edilen bulgulardan yararlanlarak, incelenen trlerin ayrm anahtar yaplm, trlerin sorunlarnn zmne katk salanmaya allm ve sistematikdeki pozisyonlar deerlendirilmitir. Anahtar Kelimeler: Silene, Caryophyllaceae, Lasiostemones, Polen PB300 Eskiehirde Doal Olarak Yetien Baz Ornithogalum L. (Liliaceae) Taksonlarnn Polen Morfolojisi Dervi ZTRK, Onur KOYUNCU, smhan POTOLU ERKARA, Atila OCAK, Sleyman TOKUR Eskiehir Osmangazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 26480, Meelik, Eskiehir okoyuncu@ogu.edu.tr Eskiehirde yetien geofitlerden Liliaceae familyasndan Ornithogalum L. genusuna ait 11 taksonun (O. pyreanicum L., O. sphaerocarpum Kerner, O. oligophyllum E.D.Clarke, O. ulophyllum Hand.-Mazz., O. fimbriatum Willd., O. sigmoideum Freyn & Sint., O. comosum L., O. umbellatum L., O. orthophyllum Ten., O. alpigenum Stapf, O. armeniacum Baker) polen morfolojileri k mikroskobu kullanlarak incelenmitir. ncelenen taksonlarn polenleri, prolat, subprolat ekilli, perforat, perforat-retikulat ekzin sslemeli ve monokolpat apertrldr. almann amac, incelenen taksonlarn polen morfolojilerini belirleyerek daha iyi tannmalarna katkda bulunmak ve ileride yaplacak taksonomik almalara yardmc olmaktr. Anahtar Kelimeler: Ornithogalum L., Liliaceae, polen morfolojisi, geofit, Eskiehir, Trkiye. PB301 anakkale Onsekiz Mart niversitesi Terziolu Yerlekesi'nde Doal Olarak Yetien Phillyrea latifolia (Akakesme)'nn Morfolojik zellikleri ve Peyzaj almalarnda Kullanm Olanaklar Ahmet GNZ1, A.Esra ZEL CENGZ2, B. Damla YAAN1 1 anakkale Onsekiz Mart niversitesi Fen Fakltesi Biyoloji Blm Terziolu Yerlekesi 17020 anakkale 2 anakkale Onsekiz Mart niversitesi Ziraat Fakltesi Peyzaj Mimarl Blm Terziolu Yerlekesi 17020 anakkale ahmetgonuz2@yahoo.com Phillyrea latifolia (Akakesme) bitkisi herdem yeil bir al zellii gsteren, morfolojik zellikleri bakmndan peyzaj almalarnda kullanlmaya uygun ve belirgin bir ss deerine sahip olabilecek nitelikte bir taksondur. Bu almada ncelikle Oleaceae familyasna ait bir takson olan, maki ya da yalanc maki denilen fazla boylanmayan al formundaki Phillyrea latifolia (Akakesme) bitkisinin morfolojik zelliklerine ilikin bilgiler verilecektir. Buna bal olarak doal ve kltrel yolla yetien taksonlarnn morfolojik zellikler bakmndan peyzaj mimarl almalarndaki estetik ve fonksiyonel kullanmlara katklar deerlendirilecektir. Anahtar Kelimeler: Phillyrea latifolia, morfoloji, peyzaj PB302 Alkanna haussknechtii Bornm. (Boraginacaeae)nin Polen Morfolojisi Hlya ZLER1, Arzu CANSARAN2 1 evre ve Orman Bakanl, Orman Aalar ve Tohumlar Islah Aratrma Mdrl, PK: 11, 06560, Ankara 2 Amasya niversitesi, Eitim Fakltesi, lkretim Blm, Fen Bilgisi Eitimi Anabilim Dal, 05189, Amasya hulyaozler@hotmail.com Alkanna haussknechtii Bornm. rnekleri ilk olarak Bornmller tarafndan Lokman DaKirazldere (A5-Amasya) mevkiinden toplanm (1889) ve 1894 ylnda yine Bornmller tarafndan 439
yeni tr olarak bilim dnyasna tantlmtr (Davis, 1978). O gne dek sadece tip rneinden bilinen bitki, yz yl sonra Cansaran ve Aydodu tarafndan yine Amasyada (A5) Karaman Danda tespit edilmitir (Cansaran ve Aydodu, 1998; Karaer ve Cansaran, 1998). Yok olma tehlikesi altndaki (CR) bu trn; anatomik ve morfolojik zellikleri Akin ve ark. tarafndan aratrlarak yaynlanm (Akin ve ark., 2004), otekolojisi ise Kandemir ve ark. tarafndan yayn aamasna getirilmitir. Bu trn palinolojik zellikleri daha nce; k mikroskobu (IM) ile Doan ve Smbl (1997) tarafndan aratrlm, taramal elektron mikroskobu (SEM) ile ayrntl incelemesi ise bu almada ortaya konmutur. IM aratrmalar Wodehouse (1935)a gre hazrlanan preparatlarda yaplmtr. Morfolojik lmler Kyowa Micro-lux (OklerX10, objektif X100) mikroskobu ile Gausse erisi elde edilinceye kadar yaplmtr. SEM incelemeleri iin ise polenler, dorudan staplara yerletirilerek, G.. Teknik Eitim Fakltesindeki Jeol JSM-6060LVmarka mikroskopta mikrofotorafileri ekilmitir. Polenler heteropolar, trikolporat, sferoidal-subprolat, skabrat-psilat ve tektum perforattr. Kolpus membran ise skabrattr. Polar eksen ortalama 12.36 0.51 m, ekvatoral eksen ortalama 11.31 0.35 m, plg> clt, ekzin ve intin olduka incedir. Anahtar Kelimeler: Alkanna haussknechtii Bornm., Boraginaceae, pollen morfolojisi, SEM. PB303 Eskiehirde Endemik Olarak Yetien Alyssum niveum Dudley. (Brassicaceae)un Anatomik ve Palinolojik zellikleri Dervi ZTRK, Onur KOYUNCU, smhan POTOLU ERKARA, Atila OCAK Eskiehir Osmangazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 26480, Meelik, Eskiehir okoyuncu@ogu.edu.tr Bu almada Alyssum niveum Dudley.un anatomik ve palinolojik zellikleri belirlenmitir. Kk ok yllk olup ksilem byk ve kk konsentrik zonlar oluturmaktadr. Gvdedeki vaskuler demet says 13-15 arasndadr, yapraklar isolateral ve stoma hcreleri anisositikdir. Yapraklarn her iki yzeyi stellat tylerle rtldr. Polen tipi trikolpat, ornamentasyonu retiklattr. Anahtar Kelimeler: Alyssum, anatomi, morfoloji, polen Brassicaceae,
PB304 Endemik Arnebia densifolia (Nordm.) Ledeb. (Boraginaceae)nn Anatomik ve Palinolojik zellikleri Onur KOYUNCU, Dervi ZTRK, smhan POTOLU ERKARA, Atila OCAK Eskiehir Osmangazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 26480, Meelik, Eskiehir, TRKYE okoyuncu@ogu.edu.tr Bu almada Arnebia densifolia (Nordm.) Ledeb.nn anatomik ve palinolojik zellikleri belirlenmitir. Kk ok yllk olup ksilem byk ve kk konsentrik zonlar oluturmaktadr. Gvdedeki vaskuler demet says 9-12 arasndadr, yapraklar isolateral ve stoma hcreleri anizositikdir. Yapraklarn her iki yzeyi hirsut tylerle rtldr. Polen tipi stefanokolporat, ornamentasyonu granlattr. Anahtar Kelimeler: Arnebia densifolia, Boraginaceae, anatomi, morfoloji, polen PB305 Endemik Astragalus hirsutus Wahl (Fabaceae)un Anatomik ve Palinolojik zellikleri Atila OCAK, smhan POTOLU ERKARA, Onur KOYUNCU, Dervi ZTRK Eskiehir Osmangazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 26480, Meelik, Eskiehir okoyuncu@ogu.edu.tr Bu almada Astragalus hirsutus Wahlun anatomik ve palinolojik zellikleri belirlenmitir. Kk ok yllk olup ksilem byk ve kk konsentrik zonlar oluturmaktadr. Gvdedeki vaskuler demet says 8-10 arasndadr, yapraklar ekvifasiyal ve stoma hcreleri diasitik/anizositikdir. Polen tipi trikolpat, ornamentasyonu granlattr. Anahtar Kelimeler: Astragalus, anatomi, morfoloji, polen Fabaceae,
440
PB306 Endemik Wiedemmania orientalis Fisch. & Mey. (Lamiaceae)in Anatomik ve Palinolojik zellikleri smhan POTOLU ERKARA, Atila OCAK, Dervi ZTRK, Onur KOYUNCU Eskiehir Osmangazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 26480, Meelik, Eskiehir okoyuncu@ogu.edu.tr Bu almada Wiedemmania orientalis Fisch. & Mey.in anatomik ve palinolojik zellikleri belirlenmitir. Kk ok yllk olup ksilem byk ve kk konsentrik zonlar oluturmaktadr. Gvde tipik drt kelidir, yapraklar isolateral ve stoma hcreleri diasitik/anomositikdir. Polen tipi trikolpat, ornamentasyonu granlattr. Anahtar Kelimeler: Wiedemmania orientalis, Lamiaceae, anatomi, morfoloji, polen PB307 Endemik Linum cariense Boiss. (Linaceae)nin Anatomik ve Palinolojik zellikleri
P308 Trkiyedeki Anthemis Cinsine (L.) ait Cota (J. Gay) Rupr. Seksiyonundaki Baz Endemik Taksonlarn Polen Morfolojisi M. Ufuk ZBEK, Birol BAER Gazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 06500 Teknikokullar, Ankara ufukozbek@gazi.edu.tr Bu almada Trkiyedeki Anthemis L. cinsi Cota (J. Gay) Rupr. seksiyonunda yer alan baz endemik taksonlarn (A. melanoloma subsp. trapezuntica, A. oxylepis, A. dipsacea, A. halophila, A. pestalozzae) polen morfolojileri aratrlmtr. Asetoliz (Erdtman 1960) yntemine gre yaplan polen preparatlar k mikroskobu ile incelenmi ve elektron mikroskobu ile fotoraflar ekilmitir. Polen ekli, polen boyutu, apertr karakterleri, ekzin yaps ve ekzin zerindeki sslemeler taksonomik adan nemlidir. Polenlerin apertrleri; trikolporat, polen ekli; prolat-sferoidal, ornemantasyonu; ekinat, ekzin; tektattr. Anahtar Kelimeler: Compositae, Anthemis, Cota, polen morfolojisi, Trkiye PB309
Dervi ZTRK, smhan POTOLU ERKARA, Onur KOYUNCU Eskiehir Osmangazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 26480, Meelik, Eskiehir okoyuncu@ogu.edu.tr Bu almada Linum cariense Boiss.in anatomik ve palinolojik zellikleri belirlenmitir. Kk ok yllk olup ksilem byk ve kk konsentrik zonlar oluturmaktadr. Vaskuler demetler gvdedeyi tamamen sarmaktadr, yapraklar isolateral ve stoma hcreleri anomositik/anizositikdir. Polen tipi trikolpat, ornamentasyonu bakulattr. Anahtar Kelimeler: Linum cariense, Linaceae, anatomi, morfoloji, polen
Trkiyedeki Endemik Marrubium L. (Lamiaceae) Trlerinin Tehlike Kategorileri ve Koruma nerileri Genay AKGL1, Osman KETENOLU2, Musa DOAN3, Ferhat CELEP3 1 Kafkas niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kars 2 Ankara niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Ankara 3 Ortadou Teknik niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyolojik Bilimler Blm genc_marrubium@hotmail.com Marrubium L. (Lamiaceae) cinsinin dnyada yaklak 40 tr bulunmaktadr. lkemizde 21 trle temsil edilen cinsin 12 (% 53) tr endemiktir. Bu almada 2000-2007 yllar arasnda yaplan arazi aratrmalar sonucu trlere ait ok sayda rnek toplanm ve trlerin habitatlar ile son populasyon durumlar gzlemlenmitir. Trkiye Bitkileri Krmz Kitabna gre DD kategorisinde olan M. depauperatum tekrar toplanarak CR kategorisine ykseltilmitir. Ayrca M. vulcanicum tip yerinden toplanarak VU kategorisinde belirtilmitir. Habitat gzlemlerinde tarla ama, otlatma ve rekreasyon almalar (baraj, yol yapma v.b) gibi etkilerin trler iin tehlike oluturduu belirlenmitir. Bu almada 441
trlerin IUCN kategorileri yeniden deerlendirilmi, son durumlarna ait gzlemler verilmi olup, koruma nlemleri tartlmtr. Anahtar Kelimeler: Marrubium, IUNC kategorileri, Trkiye PB310 Trkiyedeki Marrubium L. Taksonlarnn Yayl Durumu Genay AKGL Kafkas niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kars genc_marrubium@hotmail.com Marrubium cinsinin dnyada bulunan 40 trnden yardan ounun Trkiyede yetitii bilinmektedir. Cinsin Trkiyede 21 tr bulunmaktadr. Endemik trler 12 olup, endemizm oran % 57dir Marrubium L. cinsinin taksonlarna ait rnekler 2000-2007 tarihlerinde yaplan revizyon almas srasnda toplanmtr. Ayrca alanlarnda doal olarak yetien Marrubium L. trlerinin flora almalar ve deiik amalarla toplanan Lamiaceae familyasna ait Marrubium L. trlerinin kaydedilen rneklerine ait lokalite kaytlar alnmtr. Marrubium trleri bakmndan zengin olan ANK, AEF, HUB, GAZI, ISTE, ISTF ve EGE gibi yurdumuzda bulunan byk herbaryumlar bata olmak zere dier niversite herbaryumlar ile E, P, W, ve BM gibi yurtdndanki herbaryumlarda bulunan rnekler de incelenmitir. Her taksonun ad altnda sinonimleri, grid sistemine gre dzenlenen Trkiyedeki yayl haritalar ve her taksona ait rnek kare kaytlar liste halinde verilmitir. Anahtar Kelimeler: Lamiaceae, Trkiye PB311 Trkiye'de Nadir Bilinen Endemik Bir Tr: Marrubium vulcanicum Hub.-Mor. Genay AKGL Kafkas niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kars genc_marrubium@hotmail.com M. vulcanicum nadir bilinen endemik trlerden biri olup, Yurdumuzda sadece iki lokaliteden bilinmektedir. Tr tanmlandktan sonra ilk defa tip yerinden toplanmtr. Trn habitatnda yaplan gzlemlerde tarla ama ve otlatmann tr iin tehdit oluturduu grlm, IUCN tehlike Marrubium, koroloji, Lamiaceae,
kategorisi VU olarak belirlenmitir. Trn morfolojik zellikleri yannda polen ve tohum yzeyi k ve Elektron mikroskopunda (SEM) allarak yakn trden farklar belirlenmitir. Trn betimi yeniden verilerek genel grn, iek organlarna ait ayrntl izimleri, doal habitatndaki resmi, polen ve tohum ekilleri verilmitir. Anahtar Kelimeler: vulcanicum, Trkiye PB312 Cypermethrin Etken Maddeli Bir nsektisitin Cucumis sativus L. (Hyar) Bitkisi zerine Morfolojik ve Fizyolojik Etkileri Aylin EZ DEREBOYLU, Nedret TORT Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Botanik Anabilim Dal Bornova, zmir adereboylu@yahoo.com almada, sera koullarnda yetitirilen hyar (Cucumis sativus L) bitkilerine farkl konsantrasyonlarda (nerilen doz = 40 ml/100 L su, nerilen dozun iki kat = 80 ml/100 L su ve kat = 120 ml/100 L su) Cypermethrin etken maddeli bir insektisit uygulanmtr. Morfolojik lmlerin yannda, imlenme yzdeleri, total protein ve prolin miktarlar, fotosentetik pigment maddeleri ve endogen hormon ierii de incelenmitir. Uygulanan insektisitin tohumlarn imlenmeleri zerinde etkili olmad grlmtr. Ancak byme parametrelerinden kk uzamasn inhibe ettii belirlenmitir. Fotosentetik pigment maddelerinde klorofil a, b ve toplam klorofil deerlerinde kontrol grubuna gre x3 uygulama grubunda azalma olmu, karotenoid deerlerinde ise art meydana gelmitir. Protein, prolin, Absisik asit (ABA) ve Indol-3 Asetik asit (IAA) miktarlarnda kontrole gre x 3 uygulama grubunda artlar olduu grlmtr. Bu sonulara gre; uygulanan insektisitin zellikle yksek konsantrasyonlarda uygulanmas durumunda hyar bitkilerinde abiyotik stres yaratt, strese bal olarak bitki metabolizmasn, bymeyi ve gelimeyi olumsuz ynde etkiledii ortaya konmutur. Anahtar Kelimeler: Cucumis Cypermethrin, stres, prolin, protein. sativus L., Topotip, Marrubium
442
PB313 Saram (Pinus sylvestris L.)da Yetime Ortamnn ve Kullanlan Kap Materyalinin Fidanlarn Morfolojik zellikleri zerine Etkisi emsettin KULA, brahim TURNA, Deniz GNEY Karadeniz Teknik niversitesi, Orman Fakltesi, Trabzon semsettin61@msn.com Saram (Pinus sylvestris L.)da yetime ortamnn ve kullanlan kap materyalinin fidanlarn morfolojik zellikleri zerine etkisini aratrmak amacyla yola klan bu almada, Trabzon Of Orman Fidanlndan temin edilen Klkaya orijinli Saram tohumlarndan elde edilen fidanlar kullanlmtr. Saram tohumlar Of Orman Fidanl ve KT Orman Fakltesi Aratrma seras olmak zere iki ayr yerde ekilerek fidanlar elde edilmitir. 2006 yl nisan aynda ekimleri yaplan tohumlardan 2007 yl mart aynda elde edilen fidanlarda; kk boaz ap, gvde uzunluu, kk uzunluu, kk ya arl, gvde ya arl, kk kuru arl ve gvde kuru arl vb. morfolojik lmler yaplmtr. Ayn orijine ait tohumlardan farkl ortamlarda ve kaplardan elde edilen fidanlar karlatrlm ve farklar ortaya konulmutur. Anahtar Kelimeler: zellikler, yetime ortam PB314 Gentiana L. (Fam:Gentianaceae) Cinsinin Pneumonanthe ve Cruciata Seksiyonlarna Ait Baz Trlerin Polen Morfolojileri Canan YACI1, enol ALAN2 1 Ankara niversitesi Fen Fakltesi Biyoloji Blm, 01600 Tandoan, Ankara 2 Zonguldak Karaelmas niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 67100, ncivez, Zonguldak cananyagci@hotmail.com Trkiyede 12 trle temsil edilen Gentiana L. cinsine ait baz trler halk arasnda, zellikle mide rahatszlklarn giderici, itah ac, sakinletirici, tansiyon drc ve kan ekerini dzenleyici olarak kullanlmaktadr. Bu almada tbbi nemi olan ve Pneumonanthe seksiyonunda yer alan, G. asclepiadea ve G. septemfida ile Cruciata seksiyonunda yer alan, G. cruciata ve G. olivieri, trlerin polenlerinin morfolojik tanmlar, k ve elektron mikroskoplarnda yaplm ve mikrofotoraflar ekilmitir. Her trn polar, Saram, morfolojik
ekvatoriyal, apertr, ekzin, intin lmleri ayr ayr yaplm, apertr ve ornamentasyon tipleri belirlenmi ve karlatrlmtr. Anahtar Kelimeler: Gentiana, polen, morfoloji, scanning elektron mikroskobu PB315 Trkiyedeki Baz Oxytropis DC. (Fabaceae) Trlerine Ait Yaprak Tylerinin Elektron Mikroskobunda ncelenmesi Seher KARAMAN, Zekiye SULUDERE Gazi niversitesi Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm Teknikokullar 06500 Ankara seherkaraman@yahoo.com Trkiyede yayl gsteren Oxytropis kotschyana Boiss.& Hoh., O. lupinoides Grossh. ve O. lazica Boiss. trlerinin yaprak tylenmeleri SEM ile incelenmitir. O. lazica trnde ty taban hcrelerinin izgiler eklinde kvrm yapt, ama bu durumun dier iki taksonda bulunmad gzlenmitir. Yaprak yzeyindeki epidermis hcreleri yldzs ty grnmnde ktikular kvrmlara sahiptir. Ayrca, O. lazica trnde stoma hcrelerinde tberkler yap varken, O. lupinoides ve O. kotschyana trlerinde bu durum gzlenmemitir. Morfolojik olarak O.lazica cins ierinde dier trlerden tamamen farkl bir yap gstermektedir. O. kotschyana gvdeli ve O. lupinoides ile O. lazica gvdesiz yapya sahiptirler. ncelenen rneklerin tamam GAZIda bulunmaktadr Anahtar Kelimeler: Oxytropis, yaprak, ty PB16 Kazdanda Doal Yayll Baz Hypericum L. Taksonlarnn Ik ve Elektron Mikroskop (Sem) zellikleri zerine Bir Aratrma Feyza CANDAN, Ahmet GNZ, Teoman KESERCOLU feyzacandan2002@yahoo.com Bu almada, Clusiaceae familyasna ait; Hypericum seksiyonuna dahil; Hypericum perforatum L., Hypericum triquetrifolium Turra., Campylopus seksiyonuna dahil; Hypericum cerastoides (Spach) N. Robson , Oligostema seksiyonuna dahil ve endemik zellie sahip Hypericum kazdaghensis Gemici&Leblebici taksonlar polenlerinin k ve elektron mikroskobik zellikleri aratrlmtr.
443
Ik ve elektron mikroskobik incelemelerde seksiyonlar temsil eden rneklerin tmnn trikolporat tipte ve retikulat ornamentasyona sahip olduklar izlenmitir. Elektron mikroskobik incelemelerde ise strktr yaplarnn yine tm taksonlarn polenlerinde Tektat, polen eklinin H.perforatum ve H.cerastoides taksonlarnda prolat, H.triquetrifolium ve H.kazdaghensis taksonlarnda ise Prolat-sferoidat olduu gzlenmitir. Sonular eldeki veriler eliinde deerlendirilmitir. Anahtar Kelimeler: Hypericum, polen, elektron mikroskop PB317 TGEM Alparslan iftlii ve evresi (Mu) Floras Fazl ZTRK, Cihat LC Yznc Yl niversitesi, Fen- Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Van fazlioz65@yahoo.com Mu ili snrlar ierisinde yer alan TGEM Alparslan iftlii ve evresinin Florasn tespit etmeyi amalayan bu alma 20042007 yllar arasnda gerekletirilmitir. Aratrma sonucunda 1209 bitki rnei toplanmtr. Toplanan bitki rneklerinin deerlendirilmesi sonucunda; 65 familyaya ait 213 cins ve 377 tr ve tr alt dzeyinde takson belirlenmitir. Endemik takson says 10 ve endemizm oran % 2,65dir. Bitkilerin fitocorafik blgelere dalm yledir: ran-Turan elementleri 81 (%21,48), Avrupa-Sibirya elementleri 14 (% 3,71), Akdeniz elementleri 6 (% 1,59) ve bilinmeyenler ve ok blgeli olanlar ise 276 (% 73,20)dur. Ayrca, 50 takson B8 iin yeni kare kayd olarak belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: Alparslan Flora, Mu, TGEM,
PB318 Trkiyenin Jurinea Cass. (Asteraceae) Cinsine Ait Trlerde Polenlerinin Taramal Elektron Mikroskobuyla ncelenmesi Bekir DOAN1, Ahmet DURAN, Erdoan E. HAKKI3 1 Seluk niversitesi, Eitim Fakltesi, Fen Bilgisi Eitimi Anabilim Dal, Meram, Konya 2 Seluk niversitesi, Eitim Fakltesi, Biyoloji Eitimi Anabilim Dal, Meram, Konya 3 Seluk niversitesi, Ziraat Fakltesi, Tarla Bitkileri Blm, Seluklu, Konya doganbekir2000@yahoo.com Yurdumuzda doal olarak yayl gsteren Jurinea Cass. trlerinin, farkl blgelerden toplanan rneklerine ait polenler taramal elektron mikroskobunda (SEM) incelendi. Btn trlerde polenlerin kolpus ve ornemantasyon zelliklerinin benzer olduu tespit edildi. Polenler trikolporat tipte, ekinat strktrde ve perforat ornemantasyondadr. Ancak lmler sonucunda polen ekillerinin farkl trlerde prolat, subprolat ve prolat-spheroidal olmak zere farkl yapda olduu tespit edildi. Polenler Jurinea turcica, J. cypria, J. aucheriana ve J. cataonica trlerinde prolat, J. tortumensis, J. cadmea ve J. ancyrensis trlerinde subprolat, J. consanguinea, J. alpigena, J. mollis, J. macrocalathia, J. pontica, J. pulchella, J. kilaea, J. macrocephala, J. ramulosa ve J. brevicaulis trlerinde ise prolat-spheroidal yapdadr. Jurinea cinsine ait trlerin polen zellikleri ilk olarak bu alma ile belirlendi. PB319 Trkiye Caucasalia B.Nord. (Senecioneae / Asteraceae ) Cinsinin Taksonomisi mit BUDAK1, Ergin HAMZAOLU1, Ahmet AKSOY2 1 Bozok niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 66100, Yozgat 2 Erciyes niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 38039, Kayseri ubudak1@yahoo.com Son zamanlarda Senecio L. (Senecioneae / Asteraceae) cinsi zerine detayl taksonomik almalar yaplmtr. Bu almalar sonucu Trkiye Florasnda yer alan Senecio cinsi taksonlar be ayr cins altnda deerlendirilmektedir. Dnyada drt tr ile temsil edilen Caucasalia B.Nord. bu cinslerden biridir. lkemizde cinsin iki tr yayl gstermektedir. Burada cinsin betimlemesi, lkemizde bulunan trlerinin tehis anahtar, yayllar ve resimleri verilmitir. 444
PB320 Trkiye'nin A2 Karesi in Hazrlanm Karayosunu (Musci) Listesi Serhat URSAVA1 Gkhan ABAY 1 Ankara niversitesi, Fen Bilimleri Enstits, Orman Mhendislii Anabilim Dal, 18200, ankr ankr Karatekin niversitesi, Orman Fakltesi, Orman Mhendislii Blm, Orman Botanii Anabilim Dal, 18200 ankr serhat_ursavas@hotmail.com Bu liste, Henderson (1961)n Trkiye kareleme sistemine gre A2 karesi ierisinde yaplan karayosunu (=Musci) almalarnn bir derlemesidir. A2 karesinden 42 familya ve 136 cinse ait 356 karayosunu tespit edilmitir. Bu kare ierisinde dikkat eken en zengin cinsler srasyla u ekildedir: Bryum (26), Grimmia (13), Orthotrichum (12), Didymodon (11), Hypnum (10), Syntrichia (9), Brachythecium (9), Fissidens (8), Encalypta (7), Dicranum (7), Tortula (7), Plagiomnium (7), Plagiothecium (7). Anahtar Kelimeler: Bryophyta, Karayosunu, A2, Trkiye. PB321 Hackadn Vadisi (Ankara) Floras zerine Bir Aratrma E. Burcu YELYURT1, Latif KURT1, Galip AKAYDIN2 Ankara niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, 06100, Tandoan, Ankara 2 Hacettepe niversitesi, Eitim Fakltesi, OFMA Blm, 06800, Beytepe, Ankara brctrl@yahoo.com Kentler yeryznn en ok deiime uram ekosistemleri olmalar bakmndan ekolojik deiimlerin yakndan izlenebilecei byk laboratuarlar olarak dnlebilir. Bu nedenle kentlerde yaanan ekolojik deiimlerin izlenebilmesinin en belirgin yollarndan biri de kent florasnda meydana gelen deiimlerdir. 1920li ylarda, Krause tarafndan Ankara ve yakn evresinden toplanan bitkilerin yer ald Ankarann Floru adl eserde, Hackadn Vadisinde yetien bitkiler ile ilgili olduka fazla kayt bulunmaktadr. Hackadn Vadisi ile ilgili baz bitki kaytlarnn yer ald dier bir aratrma da, Akaydnn yapt Ankara ehir Floras adl almadr. Ancak bu almalar Hackadn Vadisine zg bir floristik aratrma deildir.
1
Bu posterde, Hackadn Vadisinde halen devam etmekte olan floristik almamz ile ilgili, u ana kadar elde ettiimiz ara sonular verilmi ve baz deerlendirmeler yaplmtr. Buna gre 2007 ylnda aratrma alannda yaplm olan 11 arazi almas sonucunda 615 rnek toplanm ve bunlardan 285i tehis edilmitir. Tehis edilen rneklere gre aratrma alannda 39 familya ait 98 cins ve 148 taksonun yetitii belirlenmitir. Bu taksonlardan 15i endemiktir. Taksonlarn 20si ran-Turan-, 19u Akdeniz-, 17si ise AvrupaSibirya fitocorafik blgelerinin elementidir. 2008 ylnda, arazi ve tehis almalarn bitirmeyi planladmz bu alma ile, ehirleme basks altnda olduu halde henz baz kesimlerinde doal olarak kalabilmi olan Hackadn Vadisinin floristik kompozisyonu ile Ankarann kentsel yerleim alannn doal floras hakknda salkl bilgiler elde edilebilecektir. Anahtar Kelimeler: Flora, Ankara, Hackadn Vadisi. PB322 Nurhak (Kahramanmara) Yresi Makrofunguslar Abdullah KAYA1, Yusuf UZUN2, H. brahim KARACAN3 1 Adyaman niversitesi, Eitim Fakltesi, Adyaman 2 Yznc Yl niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Van 3 Emine Mustafa Humanzl lkretim Okulu, ehitkamil, Gaziantep akaya@adiyaman.edu.tr Nurhak (Kahramanmara) yresinin makrofunguslarnn belirlenmeye alld bu alma, 2005-2007 yllar arasnda gerekletirildi. Genellikle ilkbahar ve sonbahar aylarnda toplanan rneklerin toplanmas srecinde rnee ilikin gerekli arazi verileri kaydedildi ve doal ortamlarnda resimleri alnd. Laboratuar ortamna getirilen rnekler zerinde gerekli mikroskobik incelemeler yapldktan sonra, ilgili literatrdan faydalanlarak tanlar yapld. alma sonucunda 3 snf ve 21 familya iinde yer alan 61 takson tanmland. Bunlardan 1 tanesi Myxomycetes, 8 tanesi Ascomycetes, 52 tanesi ise Basidiomycetes snf iinde yer almaktadr. Anahtar Kelimeler: Makrofungus, taksonomi, Nurhak, Kahramanmara
445
PB323 PB325 Pirin ay (Adyaman) Havzasnda Belirlenen Makrofunguslar Abdullah KAYA Adyaman niversitesi, Eitim Fakltesi, 02030, Adyaman akaya@adiyaman.edu.tr Pirin ay havzas ve evresinden 20012007 yllar arasnda, iklimin fruktifikasyon geliimine uygun olduu dnemlerde, makromantar rnekleri topland. almann arazi srecinde, rneklerin resimleri alnd ve gerekli ekolojik zellikleri not edildi. Laboratuar srecinde ise spor basklar alnd ve gerekli mikroskobik incelemeler ve lmler yapld. Mevcut literatrden yararlanlarak gerekletirilen tr tayin ilemleri sonucunda, Ascomycetes ve Basidiomycetes snflar iinde yer alan 52 makromantar tr tanmland. Literatr verilerine gre bunlardan 21 tanesinin yenir, 22 tanesinin yenmez, 9 tanesinin ise zehirli nitelikte olduu belirlendi. Anahtar Kelimeler: maksonomi, Adyaman PB324 Madra Da (Balkesir/zmir) ve evresinde Etnobotanik Bir alma Fatih SATIL1, Ekrem AKEK2, Selami SELV1 1 Balkesir niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, a, Balkesir 2 Balkesir niversitesi, Necatibey Eitim Fakltesi, Biyoloji Eitimi Blm, Balkesir eakcicek@balikesir.edu.tr 2005-2007 yllar arasnda Madra da ve evresinde (Balkesir/zmir) yaplan floristik almalar srasnda, tespit edilen bitkilerin etnobotanik zellikleri aratrlmtr. Blge halknn gda, ila, yem, el sanatlar ve dier alanlarda yararland bitkiler ve bu bitkilere ait kullanmlarna ait geleneksel bilgiler derlenmitir. alma; Madra da ve evresindeki 16 yerleim yeri ve buralarda kurulan 3 yerel pazarda yrtlmtr. Bu sre iinde aratrma alannda 45 kiiyle grme yaplmtr. Blgede kullanm belirlenen toplam 108 bitki taksonu ve bunlara ait yerel bilgiler toplanmtr. Toplanan bitkiler arasnda; 56 gda, 44 ila, 17 yem, 14 el sanatlarnda ve 10 trn ise deiik amal kullanmnn olduu belirlenmitir. Makrofunguslar, Epiteti Elaz ve Beldeleri Olan Bitkilerin Populasyon Gzlemleri ve Tehlike Kategorileri Uur AKILCIOLU1, smail TRKOLU2, Murat KURAT1 1 Frat niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 23119, ELAZI 2 Frat niversitesi Eitim Fakltesi, Fen ve Matematik Alanlar Blm, 23119, ELAZI ucakilcioglu@yahoo.com Bu almada Trkiye Florasnda epiteti ad olarak Elaz ve evresindeki yrelerin adn tayan bitkiler aratrlmtr. Bu bitkilerden bazlar: Astragalus karputanus Boiss. & Noe, Alyssum harputicum Dudley, Allium kharputense Freyn & Sint., Euphorbia szovitsii Fisch. & Mey. var. kharputensis Aznav. ex M.S. Khan, Verbascum charputense Murb. var. charputense Murb., Verbascum charputense Murb. var. adenophorum Hub.& Mor., Cephalaria elazigensis R.S. Gktrk & Smbl var. elazigensis R.S. Gktrk & Smbl, Astragalus elazigensis Ekim, Stachys ramosissima Montbret & Aucher ex Bentham var. elazigensis Bhattacharjee, Fritillaria baskilensis Behetdir. Elaz evresinde yaplan floristik aratrmalarda bu bitkilerin populasyon durumlar ve endemik olanlarn IUCN Red Data Book kategorilerine gre tehlike durumlar deerlendirilmitir. Anahtar Kelimeler: Elaz. PB326 Baskil lesinin (Elaz) Baz Nadir ve Endemik Bitkileri Murat KURAT1, smail TRKOLU2, Uur AKILCIOLU1, emsettin CVELEK 1 Frat niversitesi, Fen-Edebiyat Fak. Biyoloji Blm, 23119, Elaz 2 Frat niversitesi, Eitim Fak. Fen ve Matematik Alanlar Blm, 23119, Elaz ucakilcioglu@yahoo.com Bu alma 2001-2003 yllar arasnda Baskil ilesi (Elaz) ile Altnkrek Ky (Keban) arasndaki yksek sahada yaplmtr. Toplanan bitkiler iinde aratrma alanna zg nadir ve endemik trler tespit edilmeye allmtr. Aratrma alanndan toplanan 3223 bitki rneinin deerlendirilmesi yaplm 71 familyaya ait 341 cins ve 801 takson tespit edilmitir. Bunlardan 104 (%13) endemiktir. erdii takson says 446 epitet, tehlike kategorileri,
bakmndan aratrma alannda bulunan balca byk familyalar: Asteraceae (110), Fabaceae (90), Lamiaceae (67), Brassicaceae (54), Poaceae (53), Caryophyllaceae (45), Boraginaceae (31), Apiaceae (29), Liliaceae (29), Rosaceae (27), cinsleri ise: Astragalus (25), Salvia (14), Silene (14), Centaurea (13), Trigonella (12), Euphorbia (11), Alyssum (10), Veronica (10), Vicia (10), Allium (9) eklindedir. Fitocorafik elementlerin dalm ranTuran elementleri 306 (%38.25), Akdeniz elementleri 36 (%4.5), Avrupa-Sibirya elementleri 28 (%3.5) dir. Anahtar Kelimeler: Baskil, Elaz. PB327 Siirt li in Yeni Kayt Bitkiler brahim mit YAPICI1, mer SAYA2, Hlya HOGREN2 1 Dicle niversitesi, Ziya Gkalp Eitim Fakltesi, OFMAE Blm, Biyoloji Eitimi Anabilimdal 2 Dicle niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm uyapici@dicle.edu.tr Bu alma 2004-2006 yllar arasnda gerekletirilmitir. alma alan Siirt ili Kurtalan ilesidir. Flora of Turkey de belirtilen birka bitki dnda alanda floristik bir alma yaplmamtr.Bu alma Kurtalan lesi Gneyinde Floristik Aratrmalar adl yksek lisans tez almas iin toplanan rneklerin bir blmnden olumaktadr. Yaplan arazi almalar sonucunda toplanan rneklerin tehis edilmesiyle 25 familyaya ait 59 Spermatophyta taksonunun Siirt ili iin yeni kayt olduu tespit edilmitir. Bu trlerin fitocorafik blgelere gre dalm ise yledir: 13 takson (% 22) ran-Turan elementi; 8 takson (%13,5) Akdeniz elementi; 2 takson (%3,3) Avrupa-Sibirya elementi ; 36 taksonun (%62,2) hangi fitocorafik blgeye ait olduu belirlenememitir. Anahtar Kelimeler: Siirt, yeni kayt, takson Endemik, Trkiye floras,
PB328 Trakyadan Yeni Bir Hibrid: Verbascum x edirnensis Dane & Ylmaz, (Scrophulariaceae) Glden YILMAZ, Feruzan DANE Trakya niversitesi, Fen-Edebiyat Fak., Biyoloji Blm, Gllapolu Yerlekesi, 22030, Edirne guldenyl@yahoo.com Verbascum x edirnensis Dane & Ylmaz, (Scrophulariaceae); (V. densiflorum Bertol. x V. sinuatum L.), nothosp. nova, yeni bir doal hibrid olarak A1 (E) Edirneden toplanan rneklerle Trakya Florasna eklenmitir. rneklerin tehisi, Trkiye ve Avrupa Floralarna gre yaplmtr. Yeni hibritin deskripsiyonu ile habitattaki fotoraflar ve izimleri verilmitir. Ana ve baba karakterlerine benzeyen ve farkllk gsteren morfolojik zellikleri ise karlatrmal olarak tabloda gsterilmitir. rnekler EDTU da saklanmaktadr. Anahtar Kelimeler: Scrophulariaceae, Verbascum, taksonomi PB329 Lokal Endemik Campanula pulvnars Hausskn. & Bornm.in Morfolojik, Palinolojik ve Ekolojik zellikleri Bar ZDORU, Edibe ZMEN, lgin KIZILPINAR, Sadk ERK, Cahit DOAN, Hacettepe niversitesi Fen Fakltesi Biyoloji Blm Botanik Ana Bilimdal, Beytepe, ANKARA barisoz@hacettepe.edu.tr Bu almada, lokal endemik bir tr olan ve Krmz Kitapta EN kategorisine giren Campanula pulvinaris Hausskn. & Bornm.in morfolojik palinolojik ve ekolojik adan incelenmesi amalanmtr. Bitkinin tip rnei, Trkiye Florasna gre 1889 ylnda Bornmller tarafndan Kara Baba Dandan (Sivas) toplanmtr. Bitkinin yayl ok lokal olup Kara Baba Da ile snrldr. C. pulvinaris, Karababa Danda 2000 metrenin zerinde kalkerli anakayada yastk oluturan gsterili ieklere sahip bir bitkidir. Arazide farkl populasyonlardan alnan rneklerden, Erdtman yntemine gre polen preparatlar hazrlanmtr. Palinolojik incelemeler k mikroskobunda yaplm ve mikrofotoraflar mikroskoba bal bir grntleme sistemi ile ekilmitir. Ayrca, farkl populasyonlardan toplanan bireylere ait polenlerin morfolojik 447 Hibrid,
zellikleri SPSS paket program ile deerlendirilmitir. C. pulvinarise ait polenler apertr ekli ve says bakmndan triporat ya da nadiren tetraporat, yzey sslenmesi bakmndan ise granlat zellik gstermektedir. Campanula pulvinarisin morfolojik ve ekolojik deerlendirmeleri alma alannda yer alan iki farkl populasyondan toplanan yaklak 50 rnek zerinde gerekletirilmitir. Bu deerlendirmeler sonucunda, Trkiye Florasnda yer alan tr betiminin eksik ynleri giderilerek, C. pulvinarisin geniletilmi bir tanm verilmitir. Ayrca, arazide C. pulvinaris ile birlikte yer alan bitki trleri listelenmitir. Bitkinin yayl alan, populasyon genilii, tehdit faktrleri ve habitat ile ilgili bilgilere yer verilmitir. PB330 Karababa Da (Sivas)nda Yetien Tanacetum L. Taksonlarnn Polen Morfolojisi Edibe ZMEN, lgin KIZILPINAR, Bar ZDORU, Cahit DOAN, Sadk ERK Hacettepe niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Botanik Ana Bilimdal, Beytepe, ANKARA edibeozmen@gmail.com Tanacetum (Asteraceae) cinsi Trkiye Florasnda 62 takson ile temsil edilmektedir. Bu taksonlardan 24 tanesi Trkiye iin endemiktir. Cinsin trleri , bu cinse ok yakn olan Pyrethrum, Leucanthemum, Chrysanthemum ve Matricaria gibi cinslere ait trlerle habitus olarak benzerlik gsterdiinden cinsin sistematii kark olup ok sayda sinonime sahiptir. Bu almada Tanacetum cinsine ait 4 takson aratrlmtr. Bunlar Tanacetum corymbosum (DC.) Schultz. subsp. corymbosum, T. armenum (DC.) Schultz., T. hausknechtii (Bornm.) Grierson ve T. argenteum (Lam) subsp. argenteum Wild.dur. Bu trlerden T. hausknechtii Sivasta yayl gsteren lokal endemik bir tr olup, Krmz Kitapta VU kategorisine yerletirilmitir. T. argenteum subsp. argenteum ise geni yayll endemik bir taksondur ve Krmz Kitapta LC kategorisinde gsterilmitir. T. corymbosum subsp. corymbosum ve T. armenum ise yaygn, endemik olmayan taksonlardr. alma alanndan toplanan Tanacetum trlerine ait polen preparatlar Erdtman yntemine gre hazrlanmtr. Palinolojik incelemeler k mikroskobunda yaplm ve mikrofotoraflar mikroskoba bir grntleme sistemi ile ekilmitir . Palinolojik karakterlerin istatistiksel analizleri SPSS paket program ile yaplmtr. Yaplan incelemelere gre, Tanecetum cinsine ait polenler apertr ekli ve says bakmndan trikolporat,
yzey sslenmesi bakmndan ise ekinat zellik gstermektedir. Anahtar Kelimeler: Tanacetum, Asteraceae, palinoloji, tehlike kategorisi, Karababa Da PB331 Lokal Endemik Dianthus engleri Hausskn. & Bornm.nin Morfolojik, Palinolojik ve Ekolojik zellikleri lgin KIZILPINAR, Bar ZDORU, Edibe ZMEN, Sadk ERK, Cahit DOAN Hacettepe niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Botanik Ana Bilimdal, Beytepe, ANKARA ilginc@hacettepe.edu.tr Dianthus engleri Hausskn. & Bornm. Trkiye Florasnda dar yayll lokal endemik bir tr olup tip rnei 1889 ylnda Bornmueller tarafndan Karababa Dandan (Sivas) toplanmtr. Taksonomik ynden dier Dianthus trlerinden ok farkl olan trn morfolojik, palinolojik ve ekolojik zellikleri zerindeki almayla trn taksonomisine katkda bulunulmas amalanmtr. D. engleri 2000 m zerinde yayl gsteren alpinik bir trdr ve Krmz Kitaba gre NT kategorisine girmektedir. Dianthus englerinin polen preparatlarnn hazrlanmasnda Erdtman yntemi kullanlmtr. Hazrlanan preparatlar k mikroskobunda incelenmi ve mikrofotoraflar mikroskoba bal bir grntleme sistemi ile ekilmitir. Bitkinin polen tanmn oluturmak iin A, B, A/B, Plg, Plt ve mesoporyum gibi baz palinolojik karakterler llp, SPSS paket program ile deerlendirilmitir. Ayrca, ekzin ornemantasyonu, apertr ekli ve says gibi gzleme dayal karakterler de incelemeler sonucunda tanmlanmtr. Dianthus englerinin morfolojik ve ekolojik zellikleri alma alanndaki iki farkl populasyondan toplanan 20ye yakn rnee dayanarak aklanmtr. Trn Floradaki betiminin eksik ynleri giderilerek geniletilmi ve tanm verilmitir. Trn arazideki yayl, populasyon bykl, birlikte yetitii dier trler, tehdit faktrleri ve habitat ile ilgili bilgiler aklanmtr. Anahtar Kelimeler: Dianthus engleri, morfoloji, palinoloji, ekoloji, tehlike kategorisi
448
PB332 ankr Karatekin niversitesi Orman Fakltesi Aratrma Orman Karayosunu (=Musci) Floras Gkhan ABAY1, Serhat URSAVA2 1ankr Karatekin niversitesi, Orman Fakltesi, Orman Mhendislii Blm, Orman Botanii Anabilim Dal, 18200, ankr 2Ankara niversitesi, Fen Bilimleri Enstits, Orman Mhendislii Anabilim Dal, 18200, ankr abay@forestry.ankara.edu.tr ankr Karatekin niversitesi Orman Fakltesi Aratrma Ormanndaki karayosunu (=Musci) trlerinin belirlenmesi iin 2007 yl Temmuz ve Kasm aylarnda arazi almas yaplmtr. alma alanndan toplanan 129 karayosununun incelenmesi sonucunda 14 familya ve 22 cinse ait 35 takson (tr ve tralt dzeyde) tespit edilmitir. Toplanan karayosunu rneklerinin tercih ettikleri substrat ve nemlilik gibi evreyle ilgili istekleri Dieren (2001)e ve yaam formlarna ait bilgiler de Mgdefrau (1982)ye gre dzenlenerek taksonlarn ekolojik tercihleri ele alnmtr. Anahtar Kelimeler: Karayosunu floras, Aratrma orman, ankr.ankr Karatekin niversitesi Orman Fakltesi Aratrma Orman Karayosunu (=Musci) Floras PB333 Baz Scorzonera L. (Asteraceae) Trlerinin Palinolojik Ynden ncelenmesi Zafer TRKMEN1, Serdar MAKBUL2, Kamil COKUNELEB3, Osman BEYAZOU3 Giresun niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 28049, Giresun 2 Rize niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 53100, Rize 3 Karadeniz Teknik niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Trabzon ibilogluzafer@hotmail.com Bu almada, Scorzonera L. cinsine ait , S. cana (C.A. Meyer) Hoffm. var. alpina (Boiss.) Chamb, Scorzonera armeniaca (Boiss. & Huet.) Boiss, S. cana (C.A. Meyer) Hoffm. var. cana ve Scorzonera inaequiscapa Boiss. palinolojik ynden incelenmitir. Polen zellikleri allan taksonlara ait bitki rnekleri Dou Karadeniz Blgesinden (Trabzon, Rize, Artvin) 2004-2006 tarihleri arasnda toplanmtr. Polen zellikleri k (LM) ve taramal elektron (SEM) mikroskop aracl ile
1
tespit edilmitir. Yaplan inceleme sonucu allan taksonlarn genel polen tipinin trikolporate, ornamentasyonlarnn echinat-perforat zellikte olduu ve polen ekilleri arasnda baz farkllklar olduu tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Scorzonera, palinoloji, polen, Asteraceae PB334 Osmaneli (Bilecik) Karayosunu Florasna Floristik Katklar II Filiz SAVAROLU, smhan POTOLU ERKARA, Onur KOYUNCU Eskiehir Osmangazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 26480 Eskiehir fbirgi@ogu.edu.tr Aratrma alan olan Osmaneli (Bilecik) ve yresinden 2006-2007 yllar arasnda toplanan karayosunu rnekleri deerlendirilerek 15 familya ya ait 26 cins ve bunlara bal 47 takson tanmlanmtr. Aratrma blgesinin bir ksm Henderson un Trkiye Karayosunlar kareleme sistemine gre A1 karesine bir ksm da A2 karesine girmektedir (Henderson & Prentice 1969). Bunlardan 12 tanesi A1 karesi iin, 5 tanesi de A2 karesi iin yeni kayttr.Bu almada toplanan bitkilerin sistematik dizini Corley ve ark. (1981) tanmlad sisteme gre oluturulmutur. Baz karayosunlarnn da fotoraflar verilmitir. Anahtar Kelimeler: Bryophyta, karayosunu, flora, Osmaneli (Bilecik) PB335 Olimpos-Beydalar Sahil Milli Parkna zg Baz Bitkiler ve Bunlarn Tehlike Kategorileri R. Sleyman GKTRK, Gamze ERTEN Akdeniz niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, ANTALYA gokturk@akdeniz.edu.tr lkemizde bulunan 38 Milli Parktan (toplam 874.616 hektar) birisi olan OlimposBeydalar Sahil Milli Parknn renkli el kitabnn hazrlanmas kapsamnda, milli parka zg olan 13 bitki toplanmtr. Bu bitkilerden bir tanesi ise bilim dnyas iin yeni olup yayn aamasndadr. Bu alma kapsamnda toplanan bu 13 bitkinin geni betimlemeleri, tehlike kategorileri ve ekolojik baz zellikleri verilmitir. Toplanan bitkiler ise unlardr: Ricotia davisiana (Brassicacaeae), Lathyrus belinensis (Fabaceae), Lathyrus 449
phaslitanus (Fabaceae), Glycyrrhiza flavescens subsp. antalyensis (Fabaceae), Trigonella coerulescens subsp. kemerense (Fabaceae), Centaurea wagenitzii (Asteraceae), Calamintha pamphylica subsp. davisii (Lamiaceae), Nepeta phyllochlamys (Lamiaceae), Phlomis chimerae (Lamiaceae), Sideritis lycia (Lamiaceae), Stachys sericantha (Lamiaceae), Origanum solymicum (Lamiaceae) ve Crocus wattiorum (Iridaceae). Anahtar Kelimeler: Antalya, Endemik, milli park, tehlike kategorisi PB336 Derebucak (Konya) ve evresindeki Baz Bitkilerin Yerel simleri ve Etnobotanik zellikleri Hakk DEMRELMA, Kuddisi ERTURUL Seluk niversitesi, Fen -Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kampus, Konya hdemirelma@selcuk.edu.tr Bu alma 2001- 2005 yllar arasnda Derebucak (Konya)-brad ve Cevizli (Antalya) arasnda kalan blgede yaplmtr. Blgenin florasnn aratrlmas srasnda, bu alanda yayl gsteren baz bitkilerin yresel isimleri tespit edilmi olup, kullanm alanlar aratrlarak ortaya konulmutur. Bu alma srasnda aratrma blgesinden 139 bitki hakknda veri toplanmtr. Anahtar Kelimeler: (Konya), Trkiye PB337 Akseki (Antalya) lesi Makrofunguslar Sinan AKTA, Celaleddin ZTRK, Mustafa CEVZC 1 Seluk niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm Kampus, Seluklu,Konya saktas@selcuk.edu.tr Bu almada, Akseki (Antalya) ilesinde farkl lokalitelerden 2004-2006 yllarnda zellikle ilkbahar ve sonbahar aylarnda makrofungus rnekleri toplanmtr. Arazi ve laboratuvar almalar sonucunda, toplam iki blm, snf, 10 takm, 30 familya ve 53 cinse ait 85 takson belirlenmitir. Bu taksonlarn 12si Ascomycota, 73 Basidiomycota blmne aittir. Makrofunguslar zerindeki mevcut literatre gre, 1 trn Trkiye iin yeni kayt olduu tespit edilmitir. Etnobotanik, Derebucak
Anahtar Kelimeler: Makrofunguslar, yeni kayt, Akseki, Antalya, Trkiye PB338 Kzldandan Dnya in kinci Kayt Bir Likenikol Fungus Tr Polycoccum aksoyi Halici & V.Atienza Mustafa KOCAKAYA1, Ahmet AKSOY2 1 Bozok niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Yozgat, Trkiye 2 Erciyes niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kayseri, Trkiye mustafa.kocakaya@bozok.edu.tr Polycoccum aksoyi Halici & V.Atienza tr dnyadan ikinci kez kayt edilmektedir. Ascomycetes snfna giren bu tr 37 21,093N, 31 41,162E enlem ve boylamlarndan,1760 m ykseklikten, Kzldann (Konya Derebucak amlk) kuzey yamacndan 25.05.2007 tarihinde toplanmtr. Bu tr Aspicilia cinerea areolleri zerinde likenikol olarak yaamaktadr. P.aksoyi tip rneinde ascomata boyutu 150-235 mikrometre iken elimizdeki rnekte ascomata boyutu 300-320 mikrometre arasnda deimektedir. P.aksoyi trnde askus 8 sporlu, askus boyutlar 37-40 1516 mikrometre arasnda iken, tip rneinde askus boyutlar (31.5-) 38(-44) x (12-)16(-18) mikrometre arasnda deimektedir. Askosporlar kahverengi ve 1 septal, spor boyutlar 13-16.5 x 7-8 mikrometre iken, tip rneinde spor boyutlar (11-)13.5-14-15 x 6.5-7-7.5 mikrometre arasnda deimektedir. Yaplan bu alma ile lkemizin biyoeitliliine katkda bulunmak amalanmtr. Anahtar Kelimeler: Polycoccum ascomycetes, likenikol fungus aksoyi,
450
PB339 Nigella L. Taksonlarnn Tohum Morfolojisi ve Mikromorfolojisinin Sistematik nemi Mehmet Yaar DADANDI1, Ahmet LM2, Gamze KKDL3, Baak ZBLGN3 1 Erciyes niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kayseri 2 Kahramanmara Stimam niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kahramanmara 3 Mersin niversitesi, Eczaclk Fakltesi, Farmakognozi Blm, Mersin dadandi@erciyes.edu.tr Trkiyede doal olarak yetien 11 tre ait 12 Nigella L. taksonunun tohum morfolojileri ve tohum yzeylerinin mikromorfolojileri Taramal Elektron Mikroskobunda allmtr. alma sonucunda tohum morfolojilerine gre iki altgrup oluturulmutur. Birinci grupta tohumlar ovatorbikular olan N .orientalis L., N. oxypetala L., N. latisecta P.H. Davis, N. arvensis L. var. caudate Boiss. ve N. arvensis L. var. glauca Boiss. taksonlar yer almaktadr. kinci grupta tohumlar gensi-piramidal olan N. segetalis Bieb., N. damascena L., N. elata Boiss., N. nigellastrum (L.) Willk., N. unguicularis (Lam.) Spenner ve N. lancifolia Hub.-Mor. trleri yer almaktadr. Her bir altgrup iindeki ayrm ise tohum yzeyi mikromorfolojilerine gre yaplmtr ve trleri birbirinden ayrmaktadr. Bu alma ile elde edilen bulgular Nigella taksonlarnn sistematiinde kullanlabilir niteliktedir ve sadece tohum rneklerinden trn tespiti mmkn olabilmektedir. Anahtar Kelimeler: Nigella, tohum yzeyi, SEM, mikromorfoloji PB340 Echinops pungens Trautv. var. polyacanthus (Iljin) Hedge (Asteraceae) Cem VURAL, M.Yaar DADANDI Erciyes niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Botanik Anabilim Dal, 38039, Kayseri vuralc@erciyes.edu.tr almamzda, Trkiye Bitkileri Krmz Kitabna gre, DD tehlike kategorisinde yer alan Echinops pungens var. polyacanthus taksonunun lkemizdeki yayl alanlar ve morfolojisi hakknda bilgiler verilmektedir. E. pungens var. polyacanthus Trkiye Florasnda, Trkiyeden rnek grlmeden Rusyadan rnekler ile tanmlanmtr. Bu taksona
ait rnekler 2007 yl yaz aylarnda lkemizden toplanmtr. Anahtar Kelimeler: polyacanthus, Trkiye PB341 Echinops tournefortii Ledeb. (Asteraceae) Cem VURAL, M.Yaar DADANDI Erciyes niversitesi, Fen-Ed. Fakltesi, Biyoloji Blm, Botanik Anabilim Dal, 38039, Kayseri vuralc@erciyes.edu.tr almamzda, Trkiye Bitkileri Krmz Kitabna gre, DD tehlike kategorisinde yer alan Echinops tournefortii taksonunun lkemizdeki yayl alanlar ve morfolojisi hakknda bilgiler verilmektedir. E. tournefortii, Ar Dandan alnan tohumdan yetitirilerek 1833 ylnda Carl Friedrich von Ledebour tarafndan yeni tr olarak tanmlanm ve o tarihten beri doadan baka rnek toplanamamtr. 2007 yaz aylarnda takson yeniden toplanmtr. Doubeyazt-Idr arasndaki lokasyonda bu trn olduka iyi poplasyonlar olduu gzlenmitir. Anahtar Kelimeler : Echinops tournefortii, Ar Da, Trkiye PB342 Trkiyede Yayl Gsteren Baz Micromeria Benth. Trlerinin Morfolojik Olarak Karlatrlmas Turan ARABACI1, Tuncay DRMENC2, Bayram YILDIZ3 1 nn niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Malatya 2 Balkesir niversitesi, Necatibey Eitim Fakltesi, Biyoloji Eitimi Blm, Balkesir 3 Balkesir niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Balkesir tarabaci@inonu.edu.tr Dnyada 70 kadar tr bulunan Micromeria Benth. cinsinin Trkiye Florasnda 14 tr (22 takson) kaytldr. Trkiyede yetien trler 3 seksiyon altnda toplanmlardr. Seksiyonlar ve ierdikleri tr saylar yledir: Sect. Micromeria 7 tr (12 takson), sect. Cymularia Boiss. 1 tr ve sect. Pseudomelissa Benth. 6 tr (9 takson). Son yllarda yaplan molekler almalar ile trlerin filogenetik akrabalklar tartlm ve Pseudomelissa seksiyonuna ait olan trlerin tamam Clinopodium 451 Echinops pungens var.
L. cinsine aktarlmtr. Son almalara gre Trkiyede yetien Micromeria tr says 7 (12 takson)dir. Bu alma, Micromeria seksiyonuna ait 7 trn (11 takson) karlatrmal morfolojilerini kapsamaktadr. rnekler Micromeria cinsinin revizyonu srasnda toplanmtr. ncelenen trler: Micromeria nervosa (Desf.) Benth., M. myrtifolia Boiss. & Hohen., M. juliana (L.) Benth. ex Rchb., M. cremnophila Boiss. & Heldr. M. elliptica C. Koch, M. cristata (Hampe) Griseb. ve M. greaca (L.) Benth. ex Rchb. Micromeria seksiyonunda yer alan trler; yapraklarnn ounlukla revolut, yaprak kenarlar dz ve damarlar kenarda kalnlam, kaliks boaznn genellikle youn tyl olmas ile karakterize edilirler. alma kapsamnda trlerin genel grnleri ile yaprak, brakteol ve kalikslerine ait ekilleri izilmi, aralarndaki morfolojik farklar belirlenmi ve trlerin tehisini kolaylatracak kullanll bir tayin anahtar hazrlanmtr. Ayrca seksiyonlar arasndaki morfolojik farklar izimlerle belirtilmi ve Pseudomelissa seksiyonundaki trlerin Clinopodium cinsine aktarlma sebepleri de tartlmtr. Bu alma TUBTAK-TBAG (104T293) tarafndan desteklenmektedir. Anahtar Kelimeler: Clinopodium, Micromeria, Cymularia, Pseudomelissa. PB343 Alman Torpido Gemisi (anakkale Boaz, Trkiye) Bat Algleri Orun SEMZLER, Sibel YAMAOLU, Ceren TALIK anakkale Onsekiz Mart niversitesi, Terziolu Yerlekesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, anakkale orcun_semizler@hotmail.com Bu almada anakkale Boaznda 1915te batt bilinen alman torpido gemisinin zerinde yaayan algler allmtr. Batk yaklak olarak kydan 150m akta ve 16m derinlikte bulunmaktadr. Alt ay rnekleme yaplp tayin edilen Cyanophyceae, Rhodophyceae ve Phaeophyceae, Chlorophyceae snflarna ait rneklerin taksonomik listesi ve fotoraflar ayrntl ekilde verilmitir. Anahtar Kelimeler: Alman torpido gemisi, anakkale Boaz, Trkiye, alg Labiatae,
PB344 Ticareti Yaplan ve Ticari Potansiyel Tayan Baz Geofitlerin Ky Ege Blgesinde (zmir, Manisa, Aydn ve Mula) Doadaki Durumlar Hasan YILDIRIM1, Yusuf GEMC2 Ege niv. Botanik Bahesi ve Herbaryum Ara. Uyg. Mer. Bornova/ZMR 2 Ege niv. Fen Fak. Biyoloji Bl. Bornova/ZMR yudirim@yahoo.com
1
Bu alma 2002-2004 yllar arasnda Ky Ege Blgesinde doal yayl gsteren, ticareti yaplan ve ticari potansiyel tayan geofitlerin, GPS yardmyla kordinatlar belirlenerek yayl lokaliteleri ve bu lokalitelerdeki populasyon byklkleri saptanmaya allmtr. alma blgesinde yaplan n almalar sonucunda tespit edilen taksonlarn, populasyonlarnn en youn olarak gzlemledii lokaliteler belirlelenerek, alma alannn snrlar oluturulmutur. Toplam 4 ilde 30 farkl lokalitede belirlenen hedef trler iin yaplan arazi almalar sonucunda 7 familyaya ait 85 takson tespit edilmi olup, bu taksonlardan 7si endemiktir. Eldeki veriler analiz edilerek alma sahasnda yayl gsteren bu geofit taksonlarna ait populasyon byklkleri tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: soanlar PB345 Trkiyedeki Chionodoxa Boiss. (Liliaceae) Trleri zerine Tohum Morfolojileri ve Palinolojik Aratrmalar Hasan YILDIRIM Ege niversitesi, Botanik Bahesi ve Herbaryum Aratrma Uygulama Merkezi, Bornova, zmir yudirim@yahoo.com lkemiz florasnda Chionodoxa cinsi trle (C.forbesii, C.sardensis, C.luciliae) temsil edilmektedir. trde lkemiz iin endemiktir. C.forbesii trne ait Mula ili-Fetiye-Babada ve zmir ili-Kemalpaa-Nif danda tespit edilen populasyonlardan, C.sardensis trne ait zmir ili Armutlu-Mahmut da nda tespit edilen populasyonlardan, C.luciliae trne ait zmir ilidemi-Bozda dan tespit edilen populasyonlardan alnan tohum ve polen rnekleri alma materyali olarak kullanlmtr. Yaplan literatr almalar sonucu Chionodoxa cinsinin taksonomik olarak ok problemli bir cins olduu grlmektedir. Her trn tohum ve polenlerinin 452 Geofit, ky Ege, iek
SEM ile farkl bytmelerde fotoraf ekimleri yaplmtr. SEM ekimleri sonucu tohum testalarnn ve polenlerinin yzeyel benzerlikleri ve farkllklar ortaya konmaya allm, ayrntl lmler yaplmtr. Chionodoxa trlerinin tohum ve polenlerin ayrntl olarak ele alnmas sonucu, taksonomik adan bu trn aralarndaki farkllklar ortaya konmaya allmtr. Anahtar Kelimeler: Geofit, Chionodoxa, tohum, polen, SEM PB346 Kirmir ay Vadisinde VU Statsndeki Buglossoides glandulosa ve Velezia pseudorigidann Morfolojik ve Palinolojik zellikleri Burcu TARIKAHYA EL, Edibe ZMEN, lgin KIZILPINAR, Sadk ERK, Cahit DOAN Hacettepe niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Botanik Ana Bilimdal, 06532, Beytepe, Ankara btarikah@gmail.com Gdl Kirmir ay Vadisi (Ankara)nden toplanan Buglossoides glandulosa (Velen.) R.Fernandez ve Velezia pseudorigida Hub.-Mor. trleri Trkiye Bitkileri Krmz Kitabna gre VU snfnda yer almaktadr. B. glandulosa aslen Balkanlarda yayl gstermektedir, Trkiyede varl ise ilk kez 1994 ylnda . Yldrml tarafndan Souksu Milli Parkndan ve amldereden (Kzlcahamam/ANKARA) tespit edilmitir. Daha sonra Kirmir ay Vadisi Floras adl aratrma srasnda bu trn vadinin snrlar iinde de doal olarak yayl gsterdii saptanmtr. Ayn aratrmada, Trkiyeye endemik bir Akdeniz elementi olan Velezia pseudorigidann da Kirmir ay Vadisinde yayl gsterdii belirlenmitir. Ancak, her iki trn de bu alandaki populasyonlar az sayda trle temsil edilmektedir. Bu almada, V. pseudorigida ve B. glandulosaya ait betimler ve taksonomik adan ayrc karakterler belirtilmitir. Kirmir ay Vadisinden toplanan bu iki tre ait rneklerden Erdtman yntemi ile polen preparatlar hazrlanmtr. Palinolojik incelemeler k mikroskobunda yaplm ve mikrofotoraflar mikroskoba bal bir grntleme sistemi ile ekilmitir. Yaplan incelemelere gre, V. pseudorigidaya ait polenler apertr ekli ve says bakmndan periporat, yzey sslenmesi bakmndan ise perforat-mikroekinat zellik gstermektedir. B. glandulosaya ait polenler ise apertr ekli ve says bakmndan trikolporat, yzey sslenmesi bakmndan psilat zelliktedir. Liliaceae,
Anahtar Kelimeler: Buglossoides glandulosa, Velezia pseudorigida, morfoloji, palinoloji, tehlike kategorisi PB347 Antalyadan Tespit Edilen Toninia A.Massal. Cinsine Ait Liken Trleri zge TUFAN ETN, Hseyin SMBL Akdeniz niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 07058, Antalya ozgetufan@akdeniz.edu.tr Lecideaceae familyasnda yer alan Toninia, daha ok kaya, toprak ve karayosunu, nadiren aa kabuu zerinde yaayan, Dnyada yaklak 80, lkemizde ise yaklak 20 tr bulunan bir cinstir. Antalya ilinde yapm olduumuz arazi almalarnda Toninia cinsine ait 7 tr toplanm ve bu trlerin Toninia diffracta (A.Massal.) Zahlbr., Toninia opuntioides (Vill.) Timdal, Toninia sedifolia (Scop.) Timdal, Toninia squalida (Ach.) A. Massal.=Toninia cinereovirens (Schraer.) A.Massal., Toninia tumidula (Sm.) Zahlbr. Toninia candida (Weber) Th.Fr., Toninia physaroides (Opiz) Zahlbr. olduklar tespit edilmitir. Bu trlerden Toninia diffracta, Toninia opuntioides ve Toninia tumidula tarafmzdan Antalya ilinden ilk defa toplanmlardr. Bu alma, Antalya ilinde bugne kadar tespit edilmi Toninia cinsine ait trleri ve bu trlerin morfolojik, anatomik zelliklerini, toplandklar lokaliteleri, trleri tehis etmek iin oluturduumuz tayin anahtarn iermektedir. Anahtar Kelimeler: Toninia, liken, Antalya PB348 Derebucak (Konya) lesinden Trkiye Makrofunguslar in Yeni Kaytlar Sinan ALKAN, Gyasettin KAIK, Sinan AKTA Seluk niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Konya mikologsinan@hotmail.com Bu almada, Derebucak (Konya) ilesinde farkl lokalitelerden 2005-2007 yllarnda zellikle ilkbahar ve sonbahar aylarnda makrofungus rnekleri toplanmtr. Toplanan rnekler zerinde yaplan arazi ve laboratuvar almas sonucunda makrofunguslar ile ilgili mevcut literatre gre 8 trn Trkiye iin yeni kayt olduu tespit edilmitir. Bu trler: Ascomycetes snfndan Lachnellula calyciformis 453
(Hyaloscyphaceae)dir, Basidiomycetes snfndan ise Hebeloma stenocystis (Bolbitiaceae), Cortinarius calochrous, Cortinarius cupreorufus, Inocybe ayeri, Inocybe leiocephala (Cortinariaceae), Hohenbuehelia semiinfundibuliformis (Pleurotaceae), Calocera pallido-spathulata (Dacrymycetaceae)dr. Anahtar Kelimeler: Makrofungus, yeni kayt, Derebucak, Konya, Trkiye PB349 skilip (orum ) lesi Makrofunguslar Gyasettin KAIK, Serdar UAR, Sinan AKTA Seluk niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Konya giyasettin@selcuk.edu.tr skilip (orum) ilesinde 2003-2005 yllar arasnda makrofunguslarn yetimesi iin uygun olan lkbahar ve Sonbahar aylarnda yaplan almalarda 143 makrofungus rnei toplanmtr. Arazide toplanan makrofungus rnekleri zerinde yaplan laboratuvar almalar sonucunda iki blm, iki snf, alt takm, 15 familya ve 23 cinse ait 54 takson belirlenmitir. Bu taksonlardan bir tanesi Ascomycota, 53 tanesi Basidiomycota blmne aittir. Anahtar Kelimeler: orum, Trkiye PB350 Cierotlarndan ki Riccia L. Trnn Morfolojik, Anatomik, reme ve Habitat zelliklerinin Karlatrmal Olarak ncelenmesi Hatice ZENOLU KREMT Adnan Menderes niversitesi, Eitim Fakltesi, Biyoloji Blm, Aydn hozenoglu@adu.edu.tr Bu almada Cierotlarnn Marchantiales takmnn Ricciaceae Familyasnda yer alan Riccia fluitans ve Riccia glauca trleri; morfolojik, anatomik, habitat ve dalm zellikleri ynnden aratrlmlardr. Bylece karasal hayata uyumu daha fazla olan Riccia glauca ile tamamen sucul bir tr olan Riccia fluitans trlerinin karlatrmal zelliklerinin belirlenmesini hedefleyen amacmz gerekletirilmeye allmtr. Tallus yapsndaki iki tr de morfolojik olarak ilk bakta tallus boyut ve ekillerindeki Makrofunguslar, skilip,
farkla kolayca ayrlabilmektedir. Riccia fluitans ince, uzun ve yar effaf renkli tallusuyla, Riccia glaucann donuk yeil renkli, rozet eklindeki tallusundan farkl bir zellie sahiptir. Ayrca zemine tutunma iin gerekli olan rizoidlerin, R. glaucada youn ekilde yer almasna ramen, tamamen sucul zellik gsteren R. fluitansda olduka az sayda grlmesi bu iki tr arasndaki morfolojik fark gsteren dier bir zellik eklinde dikkat ekmektedir. Anatomik olarak tallus enine kesitlerinde her iki trn havalandrma odacklar arasndaki bariz fark dikkati ekmektedir. R. fluitans trnde tallus her biri bir hcre srasndan olumu bir duvarla ayrlan byk aerankimatik boluklar ierir ve bu hava odalar 1-2 dzensiz sra halindedir. R. glauca trnde ise anatomik yapda, havalandrma odacklarnn yer almamasna karn tallusun, aralarnda ok dar hava koridorlar bulunan dzgn stunlardan, bu stunlarn da tespih taneleri gibi dizilmi hcrelerden olutuu grlr. Her iki trnde reme zellikleri ynnden dioik (iki evcikli) olduu ve lkemiz ile dnyann deiik blgelerinde dalm gsterdikleri belirlenmitir. Sonu olarak, ortaya karlan zellikleri ile rnek iki tr ve dahil olduklar cierotlar grubu ile ilgili floramzda eksik olan almalara katkda bulunulmutur. Bu tr aratrmalarn srdrlerek, lkemizin az bilinen biyolojik zenginliklerinin ortaya konmasnn, floramz asndan yararl olacana inanlmaktadr. Anahtar Kelimeler: Cierotu, Liverworts, Riccia, morfoloji, anatomi PB351 Gaga Gl (Ordu)nde Nuphar lutea L. Epifitonundaki Diyatome eitlilii Beyhan TA1, Tahsin SAK2, Arif GNLOL2 1 Ordu niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, Perembe, Ordu 2 Ondokuz Mays niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, Kurupelit, Samsun beyhant@omu.edu.tr Suii bitkileri algler iin nemli habitatlardr. Bu bitkiler zerinde algler topluluklar halinde yaarlar. Epifitondaki alg kompozisyonu, zerinde yaadklar makrofitlerin yaprak yzeyinin sertlii-yumuakl, ortamdaki younluu ve ortamn fiziko-kimyasal parametreleri gibi evresel faktrler etkisinde yaplanr. Bu almada, Gaga Glnde yzen yaprakl suii bitkilerinden olan Nuphar lutea L. epifitonundaki diyatome eitlilii incelenmitir. Mays-Haziran 2005 tarihinde Nuphar lutea L. yapraklar elle toplanp, laboratuvarda yaprak yzeylerinin ykanmasyla elde edilen epifitik diyatomeler daimi preparat 454
haline getirilerek tehisleri yaplmtr. nceleme sonucunda epifitonda sentrik diyatomelerden Cyclotella meneghiniana Ktzing ve Stephanodiscus hantzschii Grunow, pennat diyatomelerden Cymbella cistula (Hemprich & Ehrenberg) O. Kirchner, Gomphonema vibrio var. intricatum (Ktzing) Playfair, Eunotia diodon Ehrenberg, Eunotia praerupta Ehrenberg, Eunotia bilunaris (Ehrenberg) Mills ve Navicula radiosa Ktzing trleri youn olarak gzlenmitir. Gaga Glnde Nuphar lutea L. zerinde tespit edilen epifitik diyatomeler, Orta Karadeniz Blgesinde ayn bitki epifitonunda allm diyatomelerle karlatrlmtr. Anahtar Kelimeler: Gaga Gl, epifiton, epifitik alg, diyatome, Nuphar lutea PB352 Trkiyede Johrenia dc. (Apiaceae) Cinsi Yavuz BACI1, Muhittin DN2, Ahmet DURAN2 1 Seluk niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kampus, Konya 2 Seluk niversitesi, Eitim Fakltesi, Biyoloji Blm, Meram Yeni Yol,Konya ybagci@selcuk.edu.tr Johrenia DC cinsi Trkiyede 9 taksonla (8 tr 1 alt tr) temsil edilmektedir. Bunlardan 5i endemik olup endemizm oran % 55 tir. Bu almada Trkiye Johrenia cinsinin revizyonu kapsamnda yaplan arazi almalar ve elde edilen herbaryum kaytlar nda cinse mensup taksonlarn habitat zellikleri ve lkemizdeki yayllaryla ilgili bilgiler verilmitir. Ayrca elde edilen yayl verileri ve rnekler zerinde yaplan almalara dayanarak endemik taksonlardan Johrenia silenoides Boiss. & Bal., J. alpina (Fenzl) Fenzl, J. berytea Boiss. & Hausskn. ve J. polyscias Bornm.n betimleri geniletilerek tehdit kategorileri gncellenmitir. Yaplan deerlendirmelere gre J. polyscias ok tehlikede (CR), J. silenoides ve J. berytea dk riskli tehdide yakn (LR, nt), J. alpina ise dk riskli koruma gerektiren (LR, cd) kategorilerine girmektedirler. Anahtar Kelimeler: Umbelliferae, yayl, endemizm, Trkiye floras Johrenia,
PB353 Sieheden Beri Toplanamayan Bilmece Gibi Bir Tr Ferula drudeana Korovin (Apiaceae) Mehmet SAIROLU1, Hayri DUMAN2 1 Sakarya niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Esentepe kampusu, Adapazar 2 Gazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Teknikokullar, Ankara msagiroglu@sakarya.edu.tr Ferula drudeana Korovin Trkiyenin gneyinden tek lokaliteden bilinen endemik bir trdr. Bu tre ait rnekler Siehenin toplad tarihten beri toplanamad. Siehe tarafndan toplanan rnekler iekli ve gen meyveli olduklarndan deskripsiyon iin yeterli deillerdi. Bu alma ile tam bir deskripsiyon, izim ve fotoraflar, ekoloji, koruma stats, meyve ve polenlerinin SEM fotoraflar zellikleri ile birlikte verildi. Anahtar Kelimeler: Endemik bitki, Ferula, Trkiye PB354 Trkiyede Yetien Baz Salvia L. (Adaay) Trlerinin Kromozom Saylar Tuba NAN GK, Ferhat CELEP Orta Dou Teknik niversitesi, Biyolojik Bilimler Blm, 06531, Ankara e158680@metu.edu.tr Salvia L. cinsi yaklak 90 trle lkemizde Labiatae familyasnn en byk cinsini oluturmaktadr. Bu trlerin yaklak 48 tanesi endemik olup endemizm oran % 53 civarndadr. imdiye kadar yaplan kromozom almalarnda Salvia cinsi trlerinin kromozom saylar 2n: 14, 16, 20, 22 ve 44 ve temel kromozom says x: 7,8, 10, 11 ve 22 olarak belirlenmitir. Bu almada benzer ekilde lkemizde yetien 3 trn S. cassia, S. heldreichiana ve S. napifolia trlerinin kromozom saylar belirlenmi ve idiyogramlar izdirilmitir. Anahtar Kelimeler: Salvia, kromozom, Trkiye
455
PB355 Nallhan (Ankara) lesi Makrofunguslar Celaleddin ZTRK1, Dilek PAMUKU2, Sinan AKTA1 1 Seluk niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kampus, Seluklu, Konya 2 Nallhan, Ankara saktas@selcuk.edu.tr Nallhan (Ankara) lesinin farkl lokalitelerinden Mays 2003 ve Haziran 2006 yllar arasnda makrofunguslarn yetimesi iin uygun olan mevsimlerde 107 makrofungus rnei toplanmtr. Yaplan arazi ve laboratuvar almalar sonucunda iki blm, iki snf, yedi takm, 24 familya ve 42 cinse ait 68 tr tespit edilmitir. Bu trlerden iki tanesi Ascomycota, 66 tanesi Basidiomycota blmne aittir. Anahtar Kelimeler: Ankara, Trkiye PB356 Kk ve S Bir Gl Olan Dumanl Gln Planktonik Algleri Beyhan TA Ordu niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 52750, Perembe, Ordu beyhant@omu.edu.tr Yeilrmak ve Kzlrmak nehirlerinin Karadenize dkldkleri deltalar arasnda yer alan Samsun ili lotik ve lentik sistemler bakmndan olduka zengindir. Trkiyenin byk akarsularndan biri olan Yeilrmak (416 km), Sivasn Kse Dalarndan (2801 m) doup, aramba Ovasna ular ve Cva Burnundan Karadenize dklr. Yeilrmakn tad alvyon Trkiyenin verimli aramba Ovasn ve Karadeniz kysndaki en byk delta olan Yeilrmak Deltasn oluturmutur (3000 ha). Yeilrmak Deltasnn denize yakn ksmlarnda birok delta glleri olumutur. Deltann dousunda Yaban Hayat Koruma Sahas ilan edilmi olan (1900 ha) iki nemli gl kompleksi Simenlik (Simenit) ve Akgldr. Deltann dier nemli glleri ise Dumanl Gl, Akarck Gl ve Sazlk Gldr. Kk ve s olan bu gllerin evresi sazlk ve bataklk alanlarla evrilidir. Bu aratrmada, Dumanl Gln planktonik algleri incelenmitir. Eyll 2005Austos 2006 tarihlerinde aylk olarak yaplan incelemede; Cyanophyta-Cyanobacteria, Xanthophyta, Bacillariophyta, Dinophyta, Makrofungus, Nallhan,
Crytophyta, Euglenophyta ve Chlorophyta blmlerine ait toplam 102 takson tespit edilmitir. Fitoplanktonda diyatomelerin en yaygn alg grubu olduu grlmtr. Sentrik diyatom Cyclotella meneghiniana ve bentik zellikli pennat diyatomeler Dumanl Gl fitoplanktonunda olduka bol olarak kaydedilmitir. Yeil alglerden Monoraphidium ve Scenedesmus, mavi-yeil alglerden Anabaena ve Chroococcus, kaml alglerden Euglena ve Phacus trleri belli dnemlerde ar oalmalar yapmtr. Elde edilen sonulara Shannon tr eitlilii indeksi (H) ve Cluster analizi uygulanmtr. Buna gre, mevsimsel rneklerde en yksek benzerlik sonbahar aylarnda kaydedilmitir. Shannon eitlilik indeksi (H) deerlerine gre, Dumanl Gl kirli-orta kirli su kalite zellii gstermektedir. Dumanl Gln planktonik algleri; Kzlrmak ve Yeilrmak deltalarnda bulunan ve daha nceden aratrlm olan sekiz gln planktonik algleriyle de karlatrlmtr. Anahtar Kelimeler: Yeilrmak Deltas, Dumanl Gl, alg, fitoplankton, s gl, cluster analizi, shannon indeksi PB357 Trkiye Doal Florasnda Bulunan Yabani Haha Trlerinde Kromozom Analizleri Ahmet YILDIRIM1, Erkan KESAT1, skender PARMAKSIZ2 1 Gaziosmanpaa niversitesi, Ziraat Fakltesi, Tarla Bitkileri Blm, Molekler Biyoteknoloji Laboratuvar, Tokat 2 Gaziosmanpaa niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Tokat ahmety55@gmail.com Dnya zerinde 130 kadar trle temsil edilen Papaver L. cinsi, ounlukla Kuzey Yarmkrenin lman blgelerinde yayl gstermektedir. Gnmzde ila sanayinin hammadde sorununun zmne katk olabilmesi amacyla ele alnan bu bitki, uyuturucu madde olarak kullanlabilecek afyon alkoloidleri iermesi nedeniyle alkaloid kayna olarak dikkat ekmektedir. Oxytona seksiyonuna ait trlerin, bir yandan kk, kapsl, gvde ve yapraklarnn yksek miktarlarda eitli alkaloit ierikleri, dier yandan bu trlerle kltr haha (Papaver somniferum) arasnda kolay bir ekilde melezleme yaplabilmesi bu seksiyonun nemini gstermektedir. Bu cinse ait trlerde yaplacak olan genetik karakterizasyon, slah almalarna basamak oluturmas ve ayn zamanda genetik materyalin deerlendirilmesi asndan son derece nem tamaktadr.
456
Bu alma Trkiyenin farkl blgelerinden (Erzincan ili Refahiye ile snrlar, Sivas ili Ula ile snrlar, Nide ili Fertek ile snrlar, Tunceli ili Ovack ile snrlar) birbirleri ile tozlama ihtimali olmayacak kadar uzak olan mesafelerden toplanan Papaver familyasna bal Oxytona seksiyonunda yer alan yabani trler olan P. bracteatum, P. orientale ve P. pseudo-orientale trlerinin kromozom saymlarn yapmak ve beraberinde tr tehisinin gerekletirmesi amacyla yrtlmtr. Aratrmada toplam 100 aksesyonun kromozom tehisi yaplmtr. ncelikle her bir aksesyonun tohumlar optimum imlendirme ortamnda imlendirilmitir. Kromozomlarn hcre blnmesinin metafaz safhasnda yakalanmas amacyla % 0.3lk -Bromonapthalen zeltisi ierisinde 3 saat bekletilmitir. Sonrasnda bitkiler saf su ile iyice durulanarak hazrlanan 3:1lik Fixer (Fiksasyon zeltisi, 3 Etanol : 1 Glasial Asetik Asit) ierisinde iki gn bekletilmitir. nc gnde Fixer ierisinden karlan bitkiler saf su ile durulandktan sonra % 2lik Aseto Carmine boyas ierisine alnmtr. Boya ierisinde bir gn bekletilen bitkiler bir sonraki gn mikroskopta baklmaya hazr hale getirilmitir. Aratrmada kullanlan 100 bitkinin kromozom tehisi bu yntemler uygulanarak yaplmtr. Bunlardan 4 bitkinin P. bracteatum (2n=14), 39 bitkinin P. orientale (2n=28) ve 57 bitkinin de P. pseudo-orientale (2n=42) olduklar bulunmutur. Bu sonu, Papaver familyasna bal Oxytona seksiyonunda, lkemizde en fazla yaylm gsteren trn P. pseudo-orientale olduunu ortaya koymaktadr. Bu alma ileride gerekletirilecek Papaver cinsi ya da seksiyonlarnn genetii ve slah almalarna yardmc olmas nedeniyle zgn deer tamaktadr. Dier yandan ilerde gerekletirilecek olan daha detayl genetik analizler sonucu nemli genlerin saptanmas ve slah gibi konulara nclk edecektir. Anahtar Kelimeler: Yabani haha, Papaver, Oxytona, kromozom PB358 Mu linde Bulunan Baz Endemik Bitkiler Fazl ZTRK Yznc Yl niversitesi, Fen- Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Van fazlioz65@yahoo.com Bu alma, 20002007 yllar arasnda Mu ilinde yaplan eitli aratrmalar ve ekskrsiyonlar neticesinde hazrlanmtr. Mu ili, barndrd nemli ovalar, ok deiken ve lokal habitatlar ile nemli Bitki Alan (BA) asndan nem arz eder. Mu ilinde 12502879 m arasnda deien yer yer engebeli bir topografya
bulunmaktadr. Blgede bulunan ovalar da 1250 1700 m rakmlarda yer almaktadrlar. Arazi, ova stepi ve da stepi kark karakterli olup, baz ile snrlar iersinde Quercus sp. Formasyonlarna rastlanmaktadr. Bu potansiyel deiik lokalitelerin endemizm asndan deerlendirilmesi amalanmtr. Bitki rtsyle ilgili daha ayrntl almalara gereksinim duyulmakla birlikte, alanda endemik 30 taksonun tespiti yaplmtr. Aratrma blgesine gre yksek saylabilecek bu endemik bitki saysna ek olarak, BA da lke apnda nadir yaklak 17 takson bulunduu belirlenmitir. Florasnda zengin soanl bitkiler ve zellikle Siyah lale (Tulipa sintenisii Baker) poplasyonlar dikkat eker. Resmi olarak koruma altnda olmayan aratrma alan BA asndan, halen byk bir tehditle kar karya deildir. Bununla birlikte, Siyah lale olarak bilinen Mu ilene zg endemik soanl bitkiler, tarlalarda doal yetitiklerinden zararl ot mcadelesi nedeniyle zarar grmesi sz konusudur. Bu konuda, koruma amal bir kontrol sisteminin oluturulmas bilimsel adan nemlidir. Anahtar kelimeler: Mu, endemik, red data PB359 Trkiyede Yetien Achillea L. sect. Babounya (DC.) O. Hoffm. yesi Baz Taksonlarn Morfolojik ve Palinolojik Ynden ncelenmesi Hanife AKYALIN1, Turan ARABACI2 1 anakkale Onsekiz Mart niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 170020, Terziolu Yerlekesi, anakkale 2 nn niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 44280, Malatya hakyalcin@comu.edu.tr Achillea L. cinsi, ounluu Avrasyada yayl gsteren 110-140 civarnda tr says ile bilinen Asteraceae familyasnn bir yesidir. lkemizde ise son yaplan almalara gre 5 seksiyona ait 46 tr (52 takson) ile yayl gstermektedir. Bu alma, cinsin Babounya (DC.) O. Hoffm. seksiyonunda yer alan 9 taksona ait rneklerin morfolojik ve palinolojik zelliklerini kapsamaktadr. Bu taksonlar; Achillea formosa (Boiss.) Sch. Bip. subsp. amanica (Rech. f.) Ehrend. & Y.-P. Guo, A. brachyphylla Boiss. & Hausskn., A. sipikorensis Hausskn. & Bornm., A. sieheana Stapf, A. santolinoides Lag. subsp. wilhelmsii (K. Koch.) Greuter, A. falcata L., A. cucullata (Hausskn.) Bornm., A. vermicularis Trin. ve A. monocephala Boiss.& Balansadr. Yaplan morfolojik almalar ile trler aras ve tr ii varyasyonlar belirlenmi ve 457
palinolojik zelliklerle olan ilikileri tartlmtr. Trler arasnda yaprak ve kapitulum dzeyinde farkllklarn yan sra, tr iinde varyasyonlar daha ok fillari ve paleann ekli, kenar, ty durumu ve ligulalarn yapsnda gzlenmitir. Polen morfolojik gzlemleri iin Erdtman yntemine gre preparatlar hazrlanmtr. Polen incelemeleri Ik Mikroskobu (LM) ve Elektron mikroskopta (SEM) yaplmtr. ncelenen rneklerin polen morfolojik zellikleri P, E, P/E, Clt, Clg, t, Amb, mezokolpiyum, ekzin, ektekzin, endekzin deerleri ayr ayr llm ve polen ekilleri belirlenmitir. P ve E deerleri belirlenirken spinler hari lm yaplmtr. Her taksona ait polenin SEM mikrograflar alnmtr. ncelenen Achillea L cinsi polenlerinde ornamentasyon ekinat, polenler trikolporat, kolpus ular akuttur. Ayrca bu alma sonucu elde edilen verilerle cinsin seksiyonlar ile ilgili son zamanlarda yaplan molekler dzeyde almalar arasnda bir karlatrlma yaplmtr. Bu alma TUBTAK-TBAG (104T291) tarafndan desteklenmektedir. Anahtar Kelimeler: morfoloji, polen, seksiyon PB360 Gzeli ve Kavak Ovalarnn (Elaz) Baz Nadir ve Endemik Bitkileri Uur AKILCIOLU1, smail TRKOLU2, Murat KURAT1, Alparslan KOAK1, emsettin CVELEK1 1 Frat niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Elaz 2 Frat niversitesi, Eitim Fakltesi, Fen ve Matematik Alanlar Eitimi Blm, Elaz ucakilcioglu@yahoo.com Bu alma 2001-2003 yllar arasnda Gzeli ve Kavak Ovalarnda (Elaz) yaplmtr. Toplanan bitkiler iinde aratrma alanna zg, nadir ve endemik trler tespit edilmeye allmtr. Yaplan floristik almalar sonunda 1045 bitki rnei toplanmtr. Bu rneklerin tehisinden sonra, 43 familya, 175 cins ve 285 tr ve tr alt seviyede takson saptanmtr. Bu taksonlarn 35 (%12.2) tanesi endemiktir. Bitki corafyas elementlerinin dalm oranlar yledir: ran Turan elementleri 110 (%38.5), Akdeniz elementleri 15 (%5.2), Avrupa-Sibirya elementleri 13 (%4.5), ok blgeli veya fitocorafik blgesi bilinmeyenler 147 (%51.5). Alandan toplanan rneklerin Raunkierin hayat formlar ynnden, Hemikriptofitler (120) % 42.1lik bir yzdeyle birinci srada, Terofitler (93) % 32.6 ile ikinci, Kriptofitler (42) %4,7 ile nc, Achillea, Babounya,
Kamefitler (24) %8,5 ile drdnc, Fanerofitler (6) %2,1 ile sonuncu sradadr. Anahtar Kelimeler: Endemik, Trkiye Floras, Gzeli Ovas, Kavak Ovas, Elaz PB361 Baz Lathyrus L. Trlerinin Albumin Proteinlerinin SDS-PAGE Yntemi le Belirlenmesi rfan EMRE1, Dilek TURGUT BALIK2, Hasan GEN3, Ahmet AHN4 1 Frat niversitesi, Eitim Fakltesi, lkretim Blm, Elaz 2 Yldz Teknik niversitesi, Kimya-Metalurji Fakltesi, Biyomhendislik Blm, stanbul 3 Mehmet Akif Ersoy niversitesi, Eitim Fakltesi, lkretim Blm, Burdur 4 Frat niversitesi, Fen-Edebiyat-Fakltesi, Biyoloji Blm, Elaz iemre@firat.edu.tr Albuminler globulinlerle birlikte dikotil bitkilerde yaygn olarak bulunan tohum depo proteinleridirler. Tohum depo proteinlerinin elektroforetik analizi genellikle trler arasndaki genetik balanty gstermede gl bir ara olarak kullanlr. Bu almada Trkiyede yetien Lathyrus cinsine ait yedi taksonun SDS-PAGE teknii ile tohum albumin proteini profilleri analiz edilmitir. Taksonlar arasndaki genetik akrabal belirlemek amacyla elektroforetik albumin verilerinden yararlanarak dendogram oluturulmutur. Ayrca benzerlik matriksi yardmyla da taksonlar arasndaki genetik akrabalk ortaya konulmutur. Bu almann sonularna gre Lathyrus cinsinin 3 seksiyonuna ait [Orobus (L. aureus), Platystylis ( L. nivalis, L. digitatus, L. sphathulatus, L. boissieri) ve Pratensis (L. pratensis, L. laxiflorus subsp. laxiflorus)] yedi taksonun albumin rneklerinin oluturduu dendograma baktmz zaman 2 ayr kmenin meydana geldiini grmekteyiz. Birinci kmede, L. nivalis, L. spathulatus, L. aureus, L. digitatus ve L. boissieri, ikinci kmede ise L. pratensis ve L. laxiflorus subsp. laxiflorus yer almaktadr. Buna gre L. nivalis ve L. spathulatus birbirine daha yakn akrabadrlar ve bunlara L. aureus benzemektedir. Ayn ekilde L. digitatus ile L. boissieri ve L. pratensis ile de L. laxiflorus subsp. laxiflorus protein band bakmndan birbirleriyle benzerlik gstermektedir. Orobus, Platystylis ve Pratensis seksiyonlarna ait allan trlerin albumin rneklerinin benzerlik matriksine baktmz zaman taksonlar arasndaki en yksek benzerliin L. pratensis ile L. laxiflorus subsp. laxiflorus arasnda 458
olduunu grmekteyiz (% 57.8). Platystylis seksiyonunun allan trleri arasnda albumin proteinlerine gre en yksek benzerliin ise L. nivalis ile L. spathulatus (% 51.5) arasnda olduunu grmekteyiz. Platystylis seksiyonunun allan trleri arasndaki en dk benzerlik ise % 36.5 oran ile L. boissieri ile L. spathulatus arasnda grlmektedir Anahtar Kelimeler: Albumin, kmeleme analizi, Lathyrus, SDS-PAGE PB362 Trkiyede Yetien Lathyrus L. Cinsine Ait Baz Trlerin Globulin A Proteinlerinin Elektroforetik Analizi rfan EMRE1, Dilek TURGUT BALIK2, Hasan GEN3, Ahmet AHN4 1 Frat niversitesi, Eitim Fakltesi, lkretim Blm, Elaz 2 Yldz Teknik niversitesi, Kimya-Metalurji Fakltesi, Biyomhendislik Blm, stanbul 3 Mehmet Akif Ersoy niversitesi, Eitim Fakltesi, lkretim Blm, Burdur 4 Frat niversitesi, Fen-Edebiyat-Fakltesi, Biyoloji Blm, Elaz iemre@firat.edu.tr Yurdumuzun hemen hemen tm blgelerinde yayl gsteren Lathyrus cinsi morfolojik olarak sistematik problemler yaamaktadr. Son yllarda trler arasnda ortaya kan sistematik problemleri zmek amacyla morfolojiye ek olarak ska kullanlan molekler tekniklerden biri de tohum depo proteinlerinin elektroforetik analizidir. Legmenli bitkiler nemli protein kayna olarak kabul edilirler ve globulinler legmenli tohumlarda en ok bulunan depo proteinleridirler. Bu almada lkemizin Dou Anadolu, Akdeniz ve Anadolu blgelerinde yayl gsteren baz Lathyrus L. taksonlarnn (L.aureus, L. nivalis, L. digitatus, L. spathulatus, L. boissieri, L. pratensis, L. laxiflorus subsp. laxiflorus) globulin A rneklerinin SDS-PAGE (Sodyum Dodesil Slfat Poliakrilamid Jel Elektroforez) teknii ile protein band profilleri karlmtr. almada toplam seksiyona (Orobus, Platystylis, Pratensis) ait tr, alt tr ve varyete seviyesinde yedi takson allmtr. 2004 ve 2005 yllarnda iki yaz dnemi boyunca arazi almas sonucunda tohum rnekleri doal habitatlarndan toplanmtr. Globulin A proteininin elektroforetik verileri jel dkmantasyon sistemi (Bio-Rad, USA) kullanlarak Quantity 1-D program ile deerlendirilmi ve taksonlar arasndaki akrabalk ise UPGAMA (Unweighed Pair-Group Arithmetic Mean) metoduyla
belirlenmitir. almann sonularna gre farkl seksiyona ait yedi taksonun globulin Alarnn band profillerine baktmz zaman iki ayr kmelenmenin olutuunu grmekteyiz. lk kmede L. nivalis, L. spathulatus, L. digitatus ve L. boissieri oluturmakta ve ayrca L. aureus ise kmenin en dnda yer almaktadr. kinci kmeyi ise Pratensis seksiyonunun iki eleman olan L. pratensis ve L. laxiflorus subsp. laxiflorus oluturmaktadr. Anahtar Kelimeler: Gobulin A, SDS-PAGE, Lathyrus, tohum depo proteinleri PB363 Globulin B Proteinlerine Gre Lathyrus L. Cinsine Ait Baz Trlerde Genetik eitliliin Belirlenmesi rfan EMRE1, Dilek TURGUT BALIK2, Hasan GEN3, Ahmet AHN4 1 Frat niversitesi, Eitim Fakltesi, lkretim Blm, Elaz 2 Yldz Teknik niversitesi, Kimya-Metalurji Fakltesi, Biyomhendislik Blm, stanbul 3 Mehmet Akif Ersoy niversitesi, Eitim Fakltesi, lkretim Blm, Burdur 4 Frat niversitesi, Fen-Edebiyat-Fakltesi, Biyoloji Blm, Elaz iemre@firat.edu.tr Bu almada Trkiyede yetien Lathyrus cinsine ait dokuz trn (L. roseus, L. tuberosus, L. belinensis, L. saxatilis, L. vinealis, L. sphaericus, L. inconspicuus, L. tauricola, L. setifolius) globulin B proteinlerinin elektroforetik analizi yaplm ve ayrca protein miktarlar belirlenmitir. Globulin B proteinlerinin elektroforetik verileri jel dkmantasyon sistemi (Bio-Rad, USA) kullanlarak Quantity 1-D program ile deerlendirilmi ve trler arasdaki akrabal belirlemek iin oluturulan dendogram ise UPGAMA (Unweighed Pair-Group Arithmetic Mean) metoduna gre % 4lk tolerans ile oluturulmutur. allan dokuz tre ait globulin B proteinlerinin oluturduu dendograma baktmz zaman L. vinealis, L. sphaericus, L. saxatilis, L. inconspicuus, L. tauricola ve L. setifoliusun ilk kmeyi oluturduunu, L. roseus, L. tuberosus ve L. belinensisin de ikinci kmenin elemanlar olduunu grmekteyiz. Ancak L. roseusun L. tuberosusla benzerlik gsterdiini grmekteyiz. Yine L. vinealis, L. sphaericus ile benzerlik gstermekte ve bu iki tre en yakn band profilini ise L. saxatilis tamaktadr. Benzer ekilde L. inconspicuus ile L. tauricola benzer protein bandlarna sahiplerken bu iki tre en yakn band 459
profilini ise L. setifolius tamaktadr. Ayrca allan dokuz tr arasnda en yksek globulin B miktarna sahip olan L. roseus (7.678 g/ml) iken en dk globulin B miktarna sahip tr ise L. belinensistir (3.588 g/ml). Ayn zamanda Orobastrum seksiyonunun allan alt tr (L. saxatilis, L. vinealis, L. sphaericus, L. inconspicuus, L. tauricola ve L. setifolius) arasnda en yksek globulin B miktarna sahip olan tr L. sphaericustur (6.807 g/ml). Anahtar Kelimeler: Globulin B, tohum depo proteinleri, elektroforez, UPGAMA PB364 Lathyrus L. Cinsine Ait Baz Trlerin Glutelin Proteinlerinin SDS-PAGE Yntemi le Analizi rfan EMRE1, Dilek TURGUT BALIK2, Hasan GEN3, Ahmet AHN4 1 Frat niversitesi, Eitim Fakltesi, lkretim Blm, Elaz 2 Yldz Teknik niversitesi, Kimya-Metalurji Fakltesi, Biyomhendislik Blm, stanbul 3 Mehmet Akif Ersoy niversitesi, Eitim Fakltesi, lkretim Blm, Burdur 4 Frat niversitesi, Fen-Edebiyat-Fakltesi, Biyoloji Blm, Elaz iemre@firat.edu.tr Bu almada Lathyrus cinsine ait dokuz tr (L. roseus, L. tuberosus, L. belinensis, L. saxatilis, L. vinealis, L. sphaericus, L. inconspicuus, L. tauricola, L. setifolius) arasndaki taksonomik problemlere zm bulmak ve morfolojiye yardmc olmak amacyla SDS-PAGE (Sodyum Dodesil Slfat Poliakrilamid Jel Elektroforez) teknii kullanlarak ntral tuz solsyonunda znmeyen ancak zayf asidik ya da bazik solsyonlarda znen glutelin proteinlerinin analizi yaplmtr. Bylece glutelin proteinleri yardmyla trlere ait protein bantlar elde edilmi ve bunlardan yararlanlarak kmeleme analizi yntemiyle trler arasndaki benzerlikler belirlenmitir. Glutelin proteinlerine ait elektroforetik veriler jel dkmantasyon sistemi (Bio-Rad, USA) kullanlarak Quantity 1-D program ile deerlendirilmi ve trler arasndaki akrabalk ise dendogram ise UPGAMA metodu ile belirlenmitir. Trler arasndaki kmelenmeye baktmz zaman L. inconspicuus, L. tauricola ve L. setifoliusun birbirlerine daha yakn akrabalk gsterdiini grmekteyiz. Ayn ekilde L. saxatilis, L. sphaericus ve L. vinealisin benzer band profili gsterdikleri grlmektedir. Ayrca ikinci kmenin elemanlar olan L. tuberosus, L. belinensis ve L. roseusun ise birbirlerine benzer olduklar
grlmtr. allan trlerin glutelin proteinlerinin band profillerini incelediimiz zaman ortalama 105 kDaluk bandn L. saxatilis dndaki Orobastrum seksiyonunun dier yelerinde ve Lathyrus seksiyonunun eleman olan L. belinensis ile Orobon seksiyonunun allan tek yesi olan L. roseusta olduunu grmekteyiz. Ayrca 35 ve 45 kDaluk protein bandlar ise allan tm trlerde ortaktr. Anahtar Kelimeler: Glutelin, proteinleri, elektroforez, Lathyrus PB365 Endemik Astragalus lineatus Lam. var. Jildisianus (Bornm.) Matthewsin Morfolojik ve Ekolojik zellikleri Meryem ENGL, zkan AKSAKAL, Yusuf KAYA Atatrk niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltes,i Biyoloji Blm, 25240, Erzurum sengulmeryem@yahoo.com Bu almada Trkiye iin endemik olan Astragalus lineatus Lam. var. Jildisianus (Bornm.) Matthewsin morfolojik ve ekolojik zellikleri aratrlmtr. Trn kk, gvde, yaprak ve iee ait morfolojik karakterleri daha nce Davis tarafndan Flora of Turkey and The Aegean Islands adl eserde verilenler ile karlatrlmtr. Kk, gvde ve iee ait baz morfolojik karekterler ilk defa almamzda tespit edilmi olup yine baz karekterlerin Flora of Turkey adl eserdekinden farkl olduu belirlenmitir. Ekolojik olarak trn yetitii topraklarn fiziksel ve kimyasal analizleri yaplmtr. Bu analizler sonucunda Astragalus lineatus Lam. var. Jildisianusun yetitii topraklarn killi-tnl, pH bakmndan ntr, kireli, organik madde ve azot bakmndan fakir ve tuzsuz toprak snfna girdii belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: Astragalus lineatus Lam. var. Jildisianus, endemik, ekoloji, morfoloji tohum depo
460
PB366 Kemaliye (Erzincan) lesinin Geofitleri Srr YZBAIOLU1, M. Ufuk ZBEK2, Haim ALTINZL3 1 stanbul niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Sleymaniye, stanbul 2 Gazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 06500, Teknikokullar, Ankara 3 Hacettepe niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Beytepe, Ankara yuzbasis@istanbul.edu.tr Kemaliye Trkiye Florasnda kullanlan Grid kareleme sisteminde tamam ile B7 karesine girmektedir. Dier taraftan bitki rtsnn byk ounluu ile de lkemizin en geni floristik blgesi olan Iran-Turan floristik blgesi iersinde yer almaktadr. lgin floristik yaps ile Kemaliye zellikle yabanc botaniki veya bitki severlerin dikkatini ekmitir. Yrede ilk bitki toplamas yapan sistematikiler 1830-40 l yllarda gelen Fransz Eczac Aucher-Eloy ve 1889-90 l yllarda bitki toplayan Alman bitki toplaycs Sintenistir. Toplad rneklerin baz e rnekleri halen ANK herbaryumunda da bulunmaktadr. Bu civarda Yerli botanikiler iinde en ayrntl almay yapan Hacettepe niversitesinden inasi Yldrmldr. Munzur dalarnn Floras adl almas srasnda Kemaliye civarndan da bitki toplamtr. Bu almada, 2005-2007 yllar arasnda blgede yaplan arazi almalar sonucunda tespit edilen geofitler ile bunlar ierisinde ekonomik nemi olan trler verilmi, ayrca endemik olanlar tehlike kategorileriyle birlikte gsterilmitir. Anahtar Kelimeler: Kemaliye, Geofit PB367 Baz Endemik Hieracium L. (Asteraceae) Trlerinin ITS nrDNA Dizileri Bakmndan Karlatrlmas Mutlu GLTEPE1, Kamil COKUNELEB1, Uur UZUNER1, Ali Osman BELDZ1, Sabriye ANAKI1, Fatih aban BER2 1 Karadeniz Teknik niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 61080, Trabzon 2 Rizeniversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Rize mgultepe@ktu.edu.tr Bu almada, Hieracium L. (Asteraceae) cinsine ait 6 endemik takson (H. karagoellense (Bornm. & Zahn) Sell & West, H. artabirense
(Zahn) Juxip, H. tamderense Hub-Mor., H. hypopityforme Juxip, H. polygonifolium Gottschl. & Cokunelebi ve H. tersundagense Gottschl. & Cokunelebi) nrDNA ITS blgeleri bakmndan karlatrlmtr. Genomik DNA izolasyonu iin gerekli olan bitki materyali Dou Karadeniz Blgesinden toplanmtr. Her taksonun ITS blgeleri evrensel primerler kullanlarak oaltlm ve dizin analizleri yaplmtr. Buna gre alalan taksonlarn ITS blge uzunluklarnn 706708 bp arasnda deitii bulunmutur. Ayrca NCBI GenBank verileri kullanlarak, CLUSTAL-W program yardmyla rneklerin ITS1, ITS2 ve 5.8S nrDNA uzunluklar da belirlenmitir. Buna gre allan taksonlarn ITS1 blgesinin 282283 bp, ITS2 blgesinin 265 bp ve 5.8S nrDNA blgesinin 161 bp bir uzunlua sahip olduu tespit edilmitir. Son olarak ITS sekans analizleri hizalanarak allan trlere ait akrabalk ilikilerini gsteren parsimoni aac oluturulmutur. Anahtar Kelimeler: Hieracium, Asteraceae, Endemik, nrDNA, ITS PCR, Kuzey Anadolu PB368 Trkiye Makrofunguslar in Yedi Yeni Kayt Sinan AKTA, Celaleddin ZTRK, Gyasettin KAIK, Hasan Hseyin DOAN Seluk niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kampus Seluklu, Konya saktas@selcuk.edu.tr 2002-2006 yllar arasnda Amasya ilinde yaplan almalarda makrofunguslarn yetimesi iin uygun olan mevsimlerde makrofungus rnekleri toplanmtr. Toplanan rnekler zerinde yaplan almalar neticesinde makrofunguslarla ilgili literatre dayanlarak yedi taksonun yeni kayt olduu tespit edilmitir. Bu trler, Cortinarius cinnamomeobadius, Cortinarius napus (Cortinariaceae), Hygrocybe spadicea (Hygrophoraceae), Collybia obscura (Tricholomataceae), Mycena stipata (Mycenaceae), Agrocybe arvalis (Bolbitiaceae) ve Psilocybe subcoprophila (Strophariaceae). Anahtar Kelimeler: Makrofunguslar, yeni kayt, Amasya, Trkiye
461
PB369 Kuak Dann (Elaz) Baz Nadir ve Endemik Bitkileri smail TRKOLU1, Uur AKILCIOLU2, Murat KURAT2, emsettin CVELEK2 1 Frat niversitesi, Eitim Fakltesi, Fen ve Matematik Alanlar Eitimi Blm, Elaz 2 Frat niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Elaz isturkoglu@firat.edu.tr Bu aratrma, 2001-2003 yllar arasnda Kuak Danda (Elaz) gerekletirilmitir. Bu sre ierisinde 1327 bitki rnei toplanmtr. Bu rneklerin tehisinden sonra, 58 familya, 238 cins ve 472 tr ve tr alt seviyede takson saptanmtr. Aratrma alanndan tanmlanan 472 taksonun 50si (%10.59) endemiktir. Toplanan endemik bitkiler IUCN Red Data Book kategorilerine gre 7 takson VU, 7 takson LR (nt), 2 takson LR (cd), 30 takson LR (lc) olarak tespit edildi. Bitki corafyas elementlerinin dalm oranlar yledir: ran Turan elementleri 165 (%35.0), Akdeniz elementleri 16 (%3.4), Avrupa-Sibirya elementleri 34 (%7.2), ok blgeli veya fitocorafik blgesi bilinmeyenler 257 (%4.4). Bu alma sonucunda B7 karesi iin yeni kayt olan 9 takson tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Endemik, Trkiye Floras, Kuak Da, Elaz PB370 Karga Dann (Elaz) Baz Nadir ve Endemik Bitkileri smail TRKOLU1, Murat KURAT2, Uur AKILCIOLU2, emsettin CVELEK2 1 Frat niversitesi, Eitim Fakltesi, Fen ve Matematik Alanlar Eitimi Blm, Elaz 2 Frat niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Elaz isturkoglu@firat.edu.tr Bu alma 2001-2003 yllar arasnda Karga Danda (Elaz) yaplmtr. Toplanan bitkiler iinde aratrma alanna zg, nadir ve endemik trler tespit edilmeye allmtr. Yaplan floristik almalar sonunda 1250 bitki rnei toplanmtr. Bu rneklerin tehisinden sonra, 64 familya, 276 cins ve 510 tr ve tr alt seviyede takson saptanmtr. Bu taksonlarn 46 (%9.0) tanesi endemiktir. Bitki corafyas elementlerinin dalm oranlar yledir: ran Turan elementleri 166 (%32.5), Avrupa-Sibirya elementleri 19 (%3.7), Akdeniz elementleri 26 (% 5.1).
Anahtar Kelimeler: Endemik, Trkiye Floras, Karga Da, Elaz PB371 Kamlk Dann (Elaz) Baz Nadir ve Endemik Bitkileri smail TRKOLU1, Uur AKILCIOLU2, Murat KURAT2, emsettin CVELEK2 1 Frat niversitesi, Eitim Fakltesi, Fen ve Matematik Alanlar Eitimi Blm, Elaz 2 Frat niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Elaz isturkoglu@firat.edu.tr Bu aratrma, 2001-2003 yllar arasnda Kamlk Danda (Elaz) gerekletirilmitir. Bu sre ierisinde 1450 bitki rnei toplanmtr. Bu rneklerin tehisinden sonra, 69 familya, 271 cins ve 506 tr ve tr alt seviyede takson saptanmtr. Aratrma alanndan tanmlanan 506 taksonun 47si (%9.28) endemiktir. Toplanan endemik bitkiler IUCN Red Data Book kategorilerine gre 3 takson VU, 7 takson LR (nt), 2 takson LR (cd), 31 takson LR (lc) olarak tespit edildi. Bitki corafyas elementlerinin dalm oranlar yledir: ran Turan fitocorafik elementleri 177 (%35), Akdeniz fitocorafik elementleri 27 (%5,3), Avrupa-Sibirya fitocorafik elementleri 25 (%4,9), ok blgeli veya fitocorafik blgesi bilinmeyenler 278 (%54,8). Bu alma sonucunda B7 karesi iin yeni kayt olan 13 takson tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Endemik, Trkiye Floras, Kamlk Da, Elaz PB372 Dou Anadolu Blgesinde Yayl Gsteren Centaurea Trleri Arasndaki Genetik Farklln RAPD Teknii le Analizi Serap SUNAR1, Gleray AAR2, Nalan YILDIRIM3, Medine GLLCE2 1 Atatrk niversitesi, Fen Bilimleri Enstits, Erzurum 2 Atatrk niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Erzurum 3 Refik Saydam Hfzsshha Blge Enstits, Erzurum serap-binnetoglu@hotmail.com Centaurea Asteraceae familyasndan en fazla tre sahip olan cinstir. Trkiyede Centaurea cinsinin 172 tr, 29 subspecies ve 26 varyetesi vardr.104 tr endemik olan Centaureann 462
endemizm oran %61 dir. Bu bitki Trkiye de Peygamber iei, Zerdali dikeni, oban kaldran ve Timur dikeni olarak bilinir. almamzda Dou Anadolu Blgesinde yayl gsteren C. spectabilis, C. aggregata, C. virgata, C. sessilis, C. radiata, C. triumfettii, C. depressa, C. pulcherrima, C. glastifolia, C. carduiformis, C. pulchella, C. pseudoscabiosa, C. solicifolla, C. rhizantha, C. aureus, C. ustalata trleri arasndaki genetik farkllk RADP teknii kullanlarak analiz edilmitir. Kullanlan 36 primer den 13 tanesi gvenilir RAPD sonucu vermi ve bu primerlerle oalan DNA bantlarnn ebatlar 50 bp ile 1000 bp arasnda gereklemitir. allan trlerinin tmnden toplam 99 DNA bant amplifiye olmutur. oalan bantlarn byk ounluunun polimorfik olduu gzlenmitir. RAPD sonular ile oluturulan dendrogram analizi sonularna gre Centaurea trleri 3 ana grupta kmelenmitir. C. pseudoscabiosa, C. virgata birbirine en yakn trler olduu (0.960), C. carduiformis, tr ile C. solicifolla trnn ise en uzak trler (0.012) olduu gzlenmitir. Elde edilen genetik benzerlik oranlar ve oluturulan dendrogramlar RAPD tekniinin klasik sistematik anahtarlarna uygun olarak Centaurea trlerini ayrt etmede genom dzeyinde baarl bir ekilde kullanlabileceini iaret etmektedir. Anahtar Kelimeler: RAPD, Centaurea, PCR, Polimorfizm PB373 Vicia canescens Populasyonlar Arasndaki Varyasyonun RAPD le Analizi Gleray AAR1, Serap SUNAR2 , Filiz AYGN2, Nalan YILDIRIM3 zlem BARI1 1 Atatrk niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Erzurum 2 Atatrk niversitesi, Fen Bilimleri Enstits, Erzurum 3 Refik SAYDAM Hfszshha Blge Enstits, Erzurum gagar@atauni.edu.tr Vicia cinsi, dnyadaki en yaygn bitki familyalarndan biri olan Fabaceae (Leguminose) familyasna ait olup Vicia ve Vicilla olarak adlandrlan iki alt cinse ayrlr. Cins, dnyada 150 trle temsil edilir. Trkiyede geni yayl gsteren Vicia cinsinin 5 tr ve 3 alttr Trkiye iin endemiktir. V. canescens, pek ok legminos tr gibi, tahrip olmu, fakir topraklara ilk yerleen trlerdendir. Bu amala Erzurum ve evresinde Vicia canescens subsp. variegataya ait farkl populasyon arasndaki genetik varyasyon ve RAPD teknii ile aratrlmtr. RAPD-PCR almas iin
toplam 14 primer denenmi ve bunlardan 8 primer polimorfik bantlar vermitir. Herbir populasyon iin genotipik mesafeler hesaplanm ve dendogramlar karlmtr. Sonular populasyonlar aras genetik varyasyonun populasyonlar ierisindeki genetik varyasyondan daha fazla olduunu gstermi bu durum gen ak ve genetik srklenme ile aklanmtr. Anahtar Kelimeler: RAPD, genetik farkllk PB374 anlurfann Endemik Bitkileri Hasan AKAN, Mehmet Nezif MIRDESLOLU Harran niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, anlurfa botany1972@yahoo.com Trkiye Floras kaytlarna gre anlurfadan 32 endemik takson tespit edilmitir. Ancak, son yllarda yaptmz floristik almalarn yeni bulgular eklendiinde bu saynn daha da arttn grmekteyiz. Baz taksonlarn endemizm durumlar da yeniden gzden geirilecektir. Ayrca, ok lokal ve DD kategorisinde olduu bilinen, hatta iki asrdr izine rastlanamayan Centaurea obtusifolia (Boiss.& Hausskn.) Wagenitz ve Scilla mesopotamica Spetanin yeniden toplan bilgilerine yer verilecektir. Bu almada; yredeki endemik bitkilerin bilimsel ve varsa yresel isimleri de belirtilecek olup, yeni lokalite bilgileriyle birlikte verilecektir. Ayrca, tehlike kategorileri ve son populasyon gzlemleri de deerlendirilecektir. Endemik bitkilerimizi tehdit eden olumsuz faktrlere de dikkat ekilecektir. Yredeki endemik taksonlar renkli dialarla da tantlacaktr. Anahtar Kelimeler: Endemik, anlurfa, flora PB375 Centaurea lycaonica Boiss.& Heldr. Tuna UYSAL1, Ahmet DURAN2, Osman TUGAY1, Kuddisi ERTURUL1 1 Seluk niveristesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kampus, Konya 2 Seluk niveristesi,Eitim Fakltesi, Biyoloji Blm, Kampus, Konya tuysal@selcuk.edu.tr Bu almayla Trkiye'nin lokal endemik trlerinden birisi olan ve ilk topland 1845 ylndan buyana ilkkez tarafmzdan toplanan 463 Vicia canescens,
Centaurea lycaonica Boiss.& Heldr.tr yeniden daha kapsaml bir biimde betimlenmitir.Otr tarafndan yaplan betimindeki eksik verileri tamamlanmtr.Seksiyonun dier trleriyle olan taksonomik ilikileri ortaya konmutur. Populasyon gzlemlerimiz sonunda aratrma konusu olan C. lycaonica'nn IUCN 2001 kriterlerine gre "Kritik Olarak Tehlikede(Critical Endangered/CR)"kategorisinde deerlendirilmesi ngrlmtr. Anahtar Kelimeler: Centaurea, endemik, IUCN PB376 Gzeli ve Kavak Ovas (Elaz) Bitkilerinin Tehlike Kategorileri Ynnden Deerlendirilmesi Uur AKILCIOLU1, smail TRKOLU2, Murat KURAT1, emsettin CVELEK1 1 Frat niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Elaz 2 Frat niversitesi Eitim Fak. Fen ve Matematik Alanlar Eitimi Blm, Elaz ucakilcioglu@yahoo.com 2001-2003 yllar arasnda Gzeli ve Kavak Ovalarnda (Elaz) yaplan floristik almalar sonunda 1045 bitki rnei toplanmtr. Bu rneklerin tehisinden sonra, 43 familya, 175 cins ve 285 tr ve tr alt seviyede takson saptanmtr. Aratrma alanndan tesbit edilen En ok takson ieren on familya ve takson saylar yledir: Asteraceae 37, Fabaceae 29, Brassicaceae 28, Lamiaceae 23, Poaceae 18, Caryophyllaceae 17, Boraginaceae 16, Scrophulariaceae 15, Liliaceae 10, Apiaceae 7. Bu taksonlarn 35 (12.2) tanesi endemiktir. Toplanan endemik bitkiler IUCN Red Data Book kategorilerine gre deerlendirilmitir. Buna gre 4 takson VU, 3 takson LR (nt), 18 takson LR (lc) olarak tespit edildi. Anahtar Kelimeler: Tehlike kategorileri, endemik bitkiler, Gzeli Ovas, Kavak Ovas, Elaz.
PB377 Elaz lindeki eker Pancar Tarm Alanlarnda Yayl Gsteren Yabanc Ot Floras zerine Bir Aratrma Alpaslan KOAK1, smail TRKOLU2, Murat KURAT1, Uur AKILCIOLU1 1 Frat niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Elaz 2 Frat niversitesi, Eitim Fakltesi, Fen ve Matematik Alanlar Eitimi Blm, Elaz alpaslan.kocak@hotmail.com Bu aratrma 2004-2005 yllar arasnda Elaz ilinde gerekletirilmitir. Bu almada tarmsal retimde verimi etkileyen nemli etmenlerden birisi olan yabanc otlarn Elaz ilindeki eker pancar tarm alanlarna ait floras ortaya konulmutur. Buna gre alma alannda 26 familyaya ait 75 cins, 93 tr ve tralt takson tespit edilmitir. alma alannda en fazla taksona Asteraceae familyas sahiptir. alma alannda ikinci ve nc en fazla taksona sahip familyalar Fabaceae ve Poaceae dir. Trlerin fitocorafik blgelere dalm yledir: Iran-Turan elementleri (%10,75), Avrupa-Sibirya elementleri (%5,37), Akdeniz elementleri (%3,22)dir. Anahtar Kelimeler: Elaz, yabanc ot, flora PB378 Lathyrus Cinsine Ait Pratensis Seksiyonunda Bulunan Trlerin Polen Morfolojisi Fatma GNE Kafkas niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, KarsEmail : drgunes@gmail.com Bu almada Trkiyede doal yayl gsteren Lathyrus cinsine ait Pratensis seksiyonunda bulunan 5 trn (L. pratensis, L. laxiflorus subsp. laxiflorus, L. laxiflorus subsp. angustifolius, L. layardii, L. czeczottianus) polenleri morfolojik olarak incelenmitir. Preparatlar wodehouse ve Acetolyse metodlar kullanlarak hazrlanmtr. Trlerin polen ekilleri, skulptr, strktr ve apertrlerinin lmleri ve fotoraflarnn ekimi k mikroskobu yardm ile yaplmtr. Buna ilave olarak, trlerin polen morfolojileri taramal elektron mikroskobu (SEM) yardmyla da incelenmi ve fotoraflar almaya eklenmitir. Trkiye iin endemik olan L. laxiflorus subsp. angustifolius, L. layardii, L. czeczottianus trlerinin polen morfolojisi ilk defa bu alma ile ortaya konmutur. 464
Anahtar Kelimeler: Lathyrus, pratensis seksiyonu, polen morfolojisi PB379 C5 Karesine (Adana-Nide-Mersin) zel Baz Endemik Bitki Trleri Hseyin DURAL1, Yavuz BACI1, Ahmet SAVRAN2, sa BAKSE2 1 Seluk niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kampus, Konya 2 Nide niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Nide hdural@selcuk.edu.tr Trkiye endemik bitkiler bakmndan evresindeki lkeler ve Avrupa ktasyla kyaslandnda son derece zengin bir floristik yap gstermektedir. Mevcut verilere gre endemizm ynnden en zengin blgemiz ise Akdeniz Blgesi dolaysyla da Toroslardr (750den fazla endemik bitki bulunmaktadr). lkemizin vazgeilmez doal zenginlii olan endemiklerin C5 karesine zel olanlarnn bir blm lokalitelerinden toplanarak ve resimlenerek verilmitir. zellikle Draba acaulis Boiss., Hypericum crenulatum Boiss., Hypericum kotschyanum Boiss., Linum anisocalyx Davis, Potentilla pulvinaris Fenzl., Alchemilla paracompactalis Ponert, Astragalus suberosus Banks & Sol. ssp. mersinensis (Sirj.) Matthews, Astragalus goeznensis Eig., Veronica surculosa Boiss. & Bal., Galium membranaceum Ehrend, Omphalodes luciliae Boiss. ssp. cilicica (Brand) Bormn. gibi bitkilere yer verilecektir. Anahtar Kelimeler: Flora, Endemik, C5, Nide, Mersin, Adana PB380 Trkiye Miksomisetleri in 4 Yeni Kayt Gnl DEMREL, Selin BAIRSAKCI, Celleddin ZTRK Seluk niversitesi, Alaeddin Keykubat Kamps, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Konya gonuldemirel@hotmail.com Bu alma, 2006-2007 yllar arasnda, Sultandalar (Akehir-Konya)ndan toplanan materyal ve rnekler zerinde yaplmtr. Toplanan materyallere nem odas kltr teknii uygulanmtr. Elde edilen rnekler zerinde yaplan arazi ve laboratuvar almas sonucunda miksomisetlerle ilgili mevcut literatre gre 4 taksonun Trkiye iin yeni kayt olduu tespit
edilmitir. Bu trler: Myxomycetes snfna ait Didymiaceae familyasndan Diderma asteroides (Lister & G.Lister) G.Lister, Diderma donkii Nann.-Bremek., Didymium annulisporum H.W.Keller & Schokn. ve Didymium persutum Berk.trleridir. Anahtar Kelimeler: Miksomiset, yeni kayt, Sultandalar, Akehir, Konya. PB381 Glek Boaznda (Adana) Baz Lokal Endemik iekli Bitkilerin Posteri Ahmet SAVRAN1, Yavuz BACI2, Hseyin DURAL2, sa BAKSE2 1 Nide niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm 2 Seluk niversitesi, Fen- Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm asavran@nigde.edu.tr Bu poster, 1999-2004 yllar arasnda, C5 karesinde Glek Boaz (Adana) ve evresinin florasn tespit etmek amacyla yaplan almann sonucunda elde edilen lokal endemik bitkilerin bir ksmnn grsel tantm amacyla yaplmtr. Aratrma alanndan 88 familya ve 389 cinse ait 1032 takson toplanmtr. Toplanan bitkilerin 169u lkemiz iin endemiktir (%20.34). Bunlardan 21 takson Glek Boaz iin endemiktir. Bu zel endemiklerden; Trigonella cilicica, Alkanna aucherana, Verbascum cilicicum, Verbascum leianthum, Verbascum lyratifolium, Achillea spinifolia, Centaurea anthemifolia, Hyacinthella glabrescens, Iris junonia, Galium dieckii, Linari genistifolia ssp. polyclada, Hypericum rupestre, Isatis callifera ve Thlaspi cilicicum posterde yer almaktadr. Anahtar Kelimeler: Flora, Adana, Glek, endemik
465
PB382 Allium sandrasicum Kollmann, N.zhatay & Bothmer (Llaceae) zerinde Morfolojik, Anatomik Ve Palinolojik Bir Aratrma Olcay DN DEN1, .Gkhan DENZ2, Eda DURGUN1 1 Pamukkale niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 20017, Denizli 2 Akdeniz niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Antalya odusen@pamukkale.edu.tr Bu almada Allium sandrasicum Kollmann, N.zhatay & Bothmer un morfolojik, anatomik ve palinolojik zellikleri incelenmitir. Allium sandrasicum, lkemizde Mula ve Antalya illerinde yayl gsteren endemik bir trdr. Morfolojik almalar kapsamnda, trn Antalya ilinde yayl gsteren populasyonlarndan toplanan rneklerden faydalanlm ve elde edilen veriler dorultusunda trn detayl morfolojik betimi yaplmtr. Anatomik almalar kapsamnda tre ait kk, gvde ve yaprak anatomileri alm, bunlar k mikroskobunda ekilen fotoraflarla desteklenmitir. Palinolojik almalar ksmnda ise, polen grntleri k ve Taramal Elektron Mikroskobu (SEM) ile ekilmi ve elde edilen bulgular sonucunda bu endemik trn polen morfolojileri tanmlanmtr. Anahtar Kelimeler: Allium sandrasicum, anatomi, endemik, Liliaceae, morfoloji, palinoloji PB383 Sideritis argyrea P.H.Davs (Lamiaceae) zerinde Morfolojik, Anatomik ve Palinolojik Bir Aratrma Olcay DN DEN1, .Gkhan DENZ2, Zeynep ZEREN1 1 Pamukkale niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 20017, Denizli 2 Akdeniz niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, ANTALYA odusen@pamukkale.edu.tr Bu almada Sideritis argyrea P.H.Davisnn morfolojik, anatomik ve palinolojik zellikleri incelenmitir. Sideritis argyrea, lkemizde sadece Antalya ilinde yayl gsteren endemik bir trdr. Morfolojik almalar kapsamnda, trn yayl gsterdii alanlardan toplanan rneklerden faydalanlmtr. Elde edilen veriler dorultusunda Sideritis argyreann detayl morfolojik bir betimi yaplmtr. Anatomik
almalar kapsamnda tre ait kk, gvde ve yaprak anatomileri alm, bunlar k mikroskobunda ekilen fotoraflarla desteklenmitir. Palinolojik almalar ksmnda ise, polen grntleri k ve Taramal Elektron Mikroskobu (SEM) ile ekilmi ve elde edilen bulgular sonucunda bu endemik trn polen morfolojileri tanmlanmtr. Anahtar Kelimeler: Sideritis argyrea, anatomi, endemik, Lamiaceae, morfoloji, palinoloji PB384 Bat Karadeniz Blgesinde Doal Olarak Yetien ve Ekonomik Deeri Olan Baz Makrofunguslar Dursun YAIZ, Ahmet AFYON Seluk niversitesi, Eitim Fakltesi, Fen Bilgisi Eitimi Anabilim Dal, 42090, Meram, Konya dyagiz@selcuk.edu.tr Bu alma, 1998-2000 yllar arasnda Bat Karadeniz Blgesinde doal olarak yetien ve ekonomik deeri olan baz apkal mantar rnekleri zerine yaplmtr. Toplanan rneklerin morfolojik ve mikrometrik zellikleri belirlenerek tehisleri gerekletirilmitir. Ayrca her taksonun yeterince aklayc tanm yaplmtr. lave olarak ekolojik zellikleri ortaya konulmutur. Sonuta, drt familyadan 11 takson belirlenmitir. Bunlar; Morchellaceae 6, Boletaceae 1, Cantharellaceae 1 ve Russulaceae 3. Tehis edilen taksonlar hem yresel hem ulusal hem de uluslararas pazarlarda ekonomik olarak deerlendirilmektedir. Bunun yannda gda deerleri allm olanlarn analiz sonularna gre nemli bir besin kayna olduu anlalmtr. Anahtar Kelimeler: Makrofungus, Bat Karadeniz Blgesi, ekonomik deeri PB385 Trakya Floras in ki Yeni Kayt Necmettin GLER Trakya niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 22030, Edirne nguler@trakya.edu.tr Orchis italica Poiret ve Orchis provincialis Balbis ex DC. (Orchidaceae) trleri Trakyadan ilk defa kaydedilmitir. Anadoluda yayl olan bu iki trn morfolojik zellikleri ve dalmlar verilmitir. Anahtar Kelimeler: Orchidaceae, Orchis, Trakya 466
PB386 "Van'n Floras" almalarna Bak Metin ARMAAN, Mehmet KOYUNCU Yznc Yl niversitesi, Eitim Fakltesi, Biyoloji Anabilim Dal, Van Ankara niversitesi, Eczaclk Fakltesi, Farmastik Botanik ABD, Ankara metinarmagan@yyu.edu.tr Bu aratrmada, Van ili snrlar iinde yaplm floristik almalarn bulgular deerlendirilmitir. TBVES verilerine gre Vanda 79 familya, 368 cins, 1032 tr ve toplam 1092 takson bulunmaktadr. Endemiklerde ise 26 familya, 78 cins, 174 tr ve toplam 177 takson olarak dalm sz konusudur. Epiteti Van ve evresi olarak bilim dnyasna tantlm 11 familyaya ait 28 takson bulunmaktadr. Yerli ve yabanc botanikiler tarafndan Van her zaman gzde bir aratrma alan olmutur. Son yllarda yaplan floristik aratrmalar Vann florasnn ortaya kmasna yardmc olmutur. Bu aratrmada, Vandan tespit edilmi ve bilim dnyasna yeni kazandrlm trler ile Trkiye Floras iin Vandan kaydedilmi yeni taksonlarda ele alnacaktr. Yaplan flora almalar deerlendirilerek, Van Floras'nn ekillenmesine katkda bulunulacaktr. Anahtar Kelimeler: Van, flora PB387 atak Vadisi (atak / Van) Geofitleri ve Tehlike Kategorileri S. Mesut PINAR1, Nezaket ADIGZEL2, Bar BAN2 1 Yznc Yl niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 65080, Kamps, Van 2 Gazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 06500,Teknikokullar, Ankara mesutpinar@hotmail.com Bu almada Dou Anadolu blgesi Van ili atak ilesi snrlar ierisinde yer alan atak Vadisinde (nemli Doa Alan (DOG062), nemli Bitki Alan (BA 114)) doal olarak yetien geofitler ve tehlike kategorileri aratrlmtr. Bu almada 23 familyaya ait 64 cins ve 151 tr ve tr alt takson belirlenmitir. Bu taksonlarn 10u Trkiye iin endemiktir. Bu taksonlar tehlike durumlar Trkiye Bitkileri Krmz Kitab ve IUCNin 2001 ylnda yaynlad ve tehlike kategorileri ile kriterlerin yeniden deerlendirildii
almalar dikkate alnarak deerlendirilmeye allmtr. Geofitler rizom, tuber, bulb ve korm gibi farkl toprak alt formlara sahiptir. Aratrma alanmzda tespit ettiimiz geofitlerin bu formlara gre dalmlar da almamzda verilmitir. Anahtar Kelimeler: Geofit, Endemik, atak, Van PB388 Dou ve Gneydou Anadoludaki Salvia L. (Labiatae) Trleri zerinde Taksonomik Bir alma Ahmet KAHRAMAN, Musa DOAN Orta Dou Teknik niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Ankara ahmetk@metu.edu.tr Salvia cinsi dnya yaklak 1000 kadar trle temsil edilmektedir. Trkiye florasnda ise 89 tr yer almaktadr. Trkiyedeki Salvia trlerinin revizyonunun bir blm olarak Dou ve Gneydou Anadolu Blgesinde 2005 ylndan beri yaplan arazi almalar sonucunda ok sayda rnek toplanarak bu rnekler tehis edilmitir. Bu aratrma bulgular bu alanda 52 Salvia trnn bulunduunu gstermitir. Bu trlerden 20 tanesi endemik olup, blgedeki endemizm oran % 38.5. Bu trlerin birbirinden ayrt edilmesinde kullanlan morfolojik, anatomik, ekolojik ve fitocorafik tabanl taksonomik zellikler aklanm ve baz taksonomik problemler iaret edilmitir. Anahtar Kelimeler: Salvia, Gneydou Anadolu, Trkiye PB389 Trkiyede Yetien Stachys cretica L. (Lamiaceae) Alt Trlerinin Filogenetik Analizi Evrim ELEB1, Ekrem DNDAR1, Ekrem AKEK2, Tuncay DRMENC2 1 Balkesir niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Balkesir 2 Balkesir niversitesi, Necatibey Eitim Fakltesi, Biyoloji retmenlii Blm, Balkesir evrimcelebi10@hotmail.com Stachys L. cinsi Eriostomum (Hoffmanns. & Link) Dumort. seksiyonunun lkemizde yetien trlerinin morfolojik, palinolojik, kimyasal ve molekler ynlerden revizyonu amacyla yapmakta olduumuz alma kapsamnda Stachys cretica L. trne ait 9 alt trn (S. cretica subsp. cassia, S. cretica subsp. garana, S. cretica subsp. 467 Dou Anadolu,
lesbiaca, S. cretica subsp. trapezuntica, S. cretica subsp. bulgarica, S. cretica subsp. vacillans, S. cretica subsp. smyrnaea, S. cretica subsp. mersinaea, S. cretica subsp. anatolica) taksonomik analizi yaplm ve baz taksonlarn yeni bir tr/alt tr olma ihtimali deerlendirilmitir. zellikle yeni takson tespitinde teyid edici veri olarak kullanmak amacyla izole edilen genomik DNA (gDNA) rneklerinden PCR ile oaltlan her taksona ait ITS rnleri DNA dizilemesine tabi tutulmutur. Elde edilen dizilerin morfolojik, biyoinformatik, ve filogenetik analizi devam etmektedir. Anahtar Kelimeler: Stachys, Eriostomum, filogeni PB390 Marmara Blgesinde Yetitirilen Baz Zeytin (Olea europea L.) Kltivarlarnn RAPD Markrlaryla Molekler Sistematik Analizi Fatih COKUN1, Sabiha PARLAK2 Balkesir niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, a Kampusu, 10145, Balkesir 2 Balkesir niversitesi, Fen Bilimleri Enstits, Biyoloji Anabilimdal, a Kampusu, 10145, Balkesir fcoskun@balikesir.edu.tr PCRa dayal DNA markrlar gnmzde n plana km, bunlardan da RAPD (Rasgele oaltlm Polimorfik DNA) polimorfizm belirleme yaklam bugn en ok kullanlan yntemler arasna girmitir. RAPD markrlar taksonomik snflandrmada, sistematik ilikilerin belirlenmesinde, populasyon genetii almalarnda kullanlabilmektedir. Bu almada, Marmara Blgesinde yetitirilen baz zeytin (Olea europaea L.) kltivarlarnn DNA markrlar kullanlarak molekler sistematiinin yaplmas hedeflenmitir. Bu amala, RAPD-PCR teknii kullanlarak kltivarlar arasnda genetik benzerlik ya da farkllklar belirlenmitir. RAPD-PCR sonularna gre; kullanlan 10 baz uzunluunda 7 farkl primer amplifikasyon gstermi ve allan 12 kltivar arasnda % 46,42 orannda polimorfizm elde edilmitir. Primerlerden toplam 84 karakter elde edilmi ve bu karakterlerin 39 tanesi polimorfik bulunmutur. PAUP filogenetik analiz program kullanlarak kltivarlar arasndaki genetik uzaklklar ve akrabalk ilikileri belirlenmitir. Filogenetik analiz sonularna gre birbirine en yakn genetik uzaklk 0,03571 ile Gordal ve Karamrsel su kltivarlar arasnda iken, en uzak genetik uzaklk 0,17857 ile Arbequina ile Ascolana, Manzanilla hermandos, Gemlik, Verdial ve Vegral kltivarlar arasnda tespit edilmitir.
1
Anahtar Kelimeler: Zeytin (Olea europaea L.), RAPD-PCR, filogenetik analiz, genetik uzaklk, PAUP PB391 Tokat ehir Florasna n Hazrlk Bedrettin SELV Gaziosmanpaa niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Taliftlik Kamps, Tokat bselvi@gop.edu.tr Tokat, bitki corafyas asndan Avrupa-Sibirya ve ran-Turan bitki corafya blgelerinin kesiim yerinde bulunan, farkl ekolojik ve toporafik artlar bnyesinde bulunduran ve tarihi dokusunda birok medeniyete ev sahiplii yapm bir ilimizdir. Yaplan literatr taramas sonucu Tokat ile ilgili yaplan ciddi bir floristik alma bulunmamaktadr. Bu adan yaklak bir buuk yldr Tokat ehir merkezinden ve merkez snrlar iersindeki da ve tepelerden 1135 bitki rnei toplanm olup (arazi almalar 2008 ylnda da devam edecektir) bu bitki rneklerinin deerlendirilmesi sonucu 76 familyaya ait 435 cinsten 689 tr tespit edilmitir. Bu 689 trn 70i (%10.16) endemiktir. Anahtar Kelimeler: Tokat, ehir floras, Trkiye PB392 Trkiye Floras in Yeni Bir Tr Kayd; Scilla kurdistanica Speta. (Liliaceae ) Mehmet FIRAT Yznc Yl niversitesi, Eitim Fakltesi, Biyoloji blm, Van kuyucak65@yahoo.com Bu almada Trkiye Floras iin yeni bir tr kayd verilmektedir. Scilla kurdistanica Speta. (Liliaceae ) trne ait rnekler B9 Van Bahesaray dan toplanmtr. Trn betimi, ayrt edici karakterleri, ayrntl izimleri ve Trkiye deki dalmn gsteren bir harita ile verilecektir. Anahtar Kelimeler: Yeni kayt, Scilla kurdistanica , Liliaceae, Trkiye Floras
468
PB393 Dou Karadeniz Blgesinde Yetien Lilium L. trlerinin RAPD markerleri kullanlarak Snflandrlmas Nursel KNC, Christoph OBERPRELER, Adil GNER 1 Abant zzet Baysal niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 14280-Bolu 2 Naturwissenschaftliche Fakultat III-Biologie und Vorklinische Medizin, Regensburg niversitesi, Almanya 3 Nezahat Gkyiit Botanik Bahesi, stanbul ikinci_n@ibu.edu.tr Dou Karadeniz blgesinde yayl gsteren Lilium cinsinin Liriotypus seksiyonuna ait yedi taksonun aralarndaki ilikilerin zmlenmesi ve tr snrlarnn belirlenmesi iin RAPD yntemi kullanlmtr. Silika jel ile kurutulmu yaprak materyali ve herbaryum rnekleri iin arazi almalar 2002-2004 yllar arasnda yaplmtr. Yedi Lilium taksonunu temsilen 18 farkl populasyondan toplanan 122 birey analize dahil edilmitir. Balang taramas iin 108 farkl primer denenmi, bunlardan polimorfizm gsteren ve tekrarlanabilir sonu verenler seilmitir. Bu tarama sonucunda, analizler iin 122 bireye ait 93 bant reten 11 primer seilmitir. Analizler iin MVSP program kullanlarak Jaccards coefficients of similarity hesaplanm ve UPGMA (unweighted pair group method with arithmetic averages) yntemi kullanlarak fenogram elde edilmitir. Ayrca Principle Coordinate Analizi (PCO) yaplmtr. Anahtar Kelimeler: Trkiye, Liliaceae, Lilium, RAPD
PB394 Karabk-Eflaniden Yeni Bir Tr: Centaurea eflaniensis (Cyanus eflaniensis) Sect. Cyanus (Napulifera ) (Asteraceae) Zafer KAYA1, Svetlana BANCHEVA2, Rza BNZET3 1 Zonguldak Karaelmas niversitesi, Orman Fakltesi, Bartn 2 Institute of Botany, Bulgarian Academy of Sciences, Acad. G. Bonchev St., bl.23, 1113-Sofia, Bulgaria 3 Mersin niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 33342, Mersin zkaya23@hotmail.com Karabk Eflaniden Centaurea cinsine ait yeni bir tr, C. eflaniensis Kaya & Bancheva (Asteraceae) betimlenmi ve resimlendirilmitir. Yeni tr Trkiyenin Bat Karadeniz Blgesinde, Karabk ilinde, Eflani ilesindeki Pinus nigra orman aalarnn altlarnda kuru topraklarda yetiir. Bu tr C. thirkei Schultz Bip. trne yakn bir benzerlik gstermesine ramen 10 cm uzunluunda ve 1-1.5 eninde kaln bir kk sisteminin olmas ve ieklerinin pembe-mor rengiyle ayrlr. Kromozom says 2n=22dir. Anahtar Kelimeler: Centaurea, C. eflaniensis, yeni tr, Karabk PB395 Trkiyenin Baz Linum L. Taksonlarnda Tohum Yzey zellikleri Tamer ZCAN stanbul niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Botanik Anabilim Dal, 34460, Sleymaniye, stanbul tameroz@istanbul.edu.tr Bu almada Trkiye Florasnda mevcut 4 seksiyondan Linum nodiflorum L. (Sect. Syllinum), Linum strictum L. var. spicatum (Sect. Linastrum), Linum hirsutum L. subsp. anatolicum (Boiss.) Hayek var. platyphyllum Davis, Linum hirsutum L. subsp. byzantinum Azn., Linum hypericifolium Salisb. (Sect. Dasylinum), Linum nervosum Waldst. ve Linum aroanium Boiss.& Orph (Sect. Linum) taksonlarnn tohum yzey zellikleri taramal elektron mikroskobu (SEM) kullanlarak aratrlmtr. ncelenen taksonlarda gzlenen retikulat, nodulat, ruminat ve rugulat tip yzey oluumlarnn trler arasnda belirgin farklar gsterdii, yakn ilikili taksonlar arasnda ve tr alt dzeylerde ise benzerlikler tad dikkat ekmektedir. Tohum yzey mikromorfolojilerine 469
ilikin elde edilen verilerin, Linumun taksonomi ve filogenisinde ilave generatif karakterler olarak kullanlabilecei dnlmektedir. Anahtar Kelimeler: Linum, taksonomi, tohum, SEM PB396 Trakyada Yayl Gsteren Prunus spinosa L. subsp. dasyphylla (Schur) Domin Meyvalarnda Vitamin eriklerinin Aratrlmas Tamer ZCAN stanbul niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Botanik Anabilim Dal, 34460, Sleymaniye, stanbul tameroz@istanbul.edu.tr Bir Avro-Sibiryan element olarak Prunus spinosa Avrupa, Kuzey-Bat Afrika, Kafkasya ve randa geni yayl alanlarna sahip, yaprak srgn ve iek sapnn tyllk zelliklerine gre deikenlik gsteren bir trdr ve dalm blgelerinin Gney ve Gney-Dou ksmnda Prunus spinosa L. subsp. dasyphylla taksonu ile temsil edilmektedir. Bu takson, yapraklarnn alt yz ile srgnlerinin tyl oluuyla, orta Avrupada yayl gsteren ve ty tamayan subsp. spinosadan fark gstermektedir. Prunus spinosa meyvalar ayn zamanda halk arasnda besin deeri ve tbbi zellikleri dolaysyla kullanlmaktadr. Bu almada Prunus spinosa L. subsp. dasyphylla meyvalarnda vitamin A, C, E, B1, B2, B6, folat ve niasin konsantrasyonlar aratrlm ve szkonusu taksonun, FAOnun vitaminler iin nerilen gnlk alm referans deerleri ile karlatrldnda nemli dzeylere sahip olduu tespit edilmitir. Elde edilen vitamin konsantrasyonlarnn, Prunus spinosann kemotaksonomisine ve alternatif kaynak potansiyeline ilave parametreler olarak k tuttuu dnlmektedir. Anahtar Kelimeler: Prunus spinosa, meyva, vitamin, besin deeri
PB397 Trkiye Gllerinin (Rosa L. spp.) Yerel Adlar ve Kullanllar Hasan ZELK1, Fevzi ZGKE2, Murat UNAL2, ifa BLG1 1 Sleyman Demirel niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Isparta 2 Yznc Yl niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Van ozcelik@fef.sdu.edu.tr Bu alma, 2006-2007 yllarnda Trkiye genelinde yaptmz bir proje almasndan alnmtr. Bu almada, geleneksel yntemlerle gllerden yararlanma metotlar ve gllere halkmzn verdii isimler anlatlmaktadr. Bilginin kayna, arazi almalarmz srasnda yerel halkla yaplan syleilere ve tutulan notlara dayanmaktadr. Gl isimleri en ok Dou Anadoluda deikenlik gstermektedir. Genel olarak gllerden farkl ekillerde yararlanma Gmhane ilimizdedir. Fabrikasyona geite Isparta, Tokat ve Gmhane ilk 3 sray almaktadr. Baz illerimizde halkn geleneksel olarak yararland ata miras gller yok olmu veya yok olmaya yz tutmutur. Genel bir ifade ile halkn kuburnu, itburnu, aygl, yabangl, yozgl, ilan gibi isimlerle tand R. canina L. doal olarak; Yagl, Isparta gl, Muhammedi gl, Peygamber kokusu, Hasgl gibi isimlerle tand R. x damascena Miller bahe gllerinin en nemlisidir. 1. trn meyvalarndan, 2. trn ise ieklerinden yararlanlmaktadr. Doal gllerin meyva retimi, kokulu bahe gllerinin ise iek retimi fazladr. Ispartada yaklak 50 fabrika gl iei; Tokatta 2, Gmhanede 2 fabrika(birisi kk apl) doal gl meyvalarn ilemektedir. Yerel halkn gllerden faydalanma ekilleri nem srasna gre; gl reeli, gl suyu, kuburnu ay, gl marmelat, gl urubu, gl kurusu, gl mayas, gl sirkesi, sega ya vs. gelmektedir. Bahe kenarlarna dikenli glleri dikerek it oluturma en yaygn faydalanma yntemlerindendir.
470
PB398 TrkiyedeYayl Gsteren Baz Onosma L. (Boraginaceae) Taksonlarnn Polen Morfolojileri Rza BNZET1, Svetlana BANCHEVA2, Zafer KAYA3 1 Mersin niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 33342, Mersin 2 Institute of Botany, Bulgarian Academy of Sciences, Acad. G. Bonchev St., bl.23, 1113-Sofia, Bulgaria 3 Zonguldak Karaelmas niversitesi, Orman Fakltesi, Bartn rbinzet@mersin.edu.tr Bu almada, Trkiyede yayl gsteren 6 Onosma L. taksonunun polenlerine ait morfolojik zellikleri k mikroskobu ve taramal elektron mikroskobunda incelenmitir. Morfolojik incelemeye hem taze polenler hem de asetoliz polenler tabi tutulmu ve bulgular ayrntl olarak metin iinde verilmitir. ncelenen taksonlarn polen tipleri synkolporat, polen ekilleri ise subprolata, prolata ve sphaeroidaedir Anahtar Kelimeler: Boraginacea, Onosma, palinoloji PB399 Kprl Kanyon Milli Park Karayosunu Florasna Katklar Mesut KIRMACI Adnan Menderes niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Aydn TRKYE mkirmaci@adu.edu.tr Bu almada, Kprl Kanyon Milli Park ve evresinin Karayosunu floras belirlenmitir. 2002 2004 yllar arasnda, GEF II projesi kapsamnda, blge periyodik olarak ziyaret edilmi ve blgeden yaklak 500 paket karayosunu rnei toplanmtr. Bu rneklerin tehis edilmesi sonucunda 130 takson karayosunu belirlenmitir. Baz problemli bitkilerin zerinde detayl almalarla bu saynn daha da artmas beklenmektedir. alma alanmz, etin(1989) tarafndan blgenin corafik ve jeomorfolojik yapsnn ilginlii, doal gzelliklere sahip oluu ve korunmu sahalar olmas nedeniyle allmaya deer bulunmu ve Kprl Kanyon, Gllk Da (Termessos) Milli Parklar ve Kurunlu elalesi Antalya ve evresi Karayosunlar ad altnda yaynlanmtr. Bu almada anlan blgelerden toplam 90 takson tespit edilmi olup, bunlarn 56s Kprl Kanyon Milli Parkndan kaydedilmitir.
almamzda bu say olduka artm olup KKMPnn biryolojik envanterinin ortaya konmas asndan olduka nemlidir. Anahtar kelimeler: Biryofit, Karayosunlar, KKMP, Antalya PB400 eltek Da (Sivas) Floras U. DOAN, Erol DNMEZ Cumhuriyet niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Sivas udogan@cumhuriyet.edu.tr Bu alma; Mart 2005-Ekim 2006 arasnda Sivas ilinde yer alan eltek Danda gerekletirildi. alma alan; Anadolu Blgesinin dousunda ve ran-Turan Bitki Corafyas Blgesi ve B6 karesinde yer almaktadr. Bu almann sonunda, 1334 bitki rnei toplanm ve alma alanndan 62 familya, 249 cinse ait 499 vaskler bitki tr (513 takson) tanmlanmtr. 36 takson B6 karesi iin yeni kayttr. 102 takson Trkiye iin endemiktir (% 19,9). Bitkilerin 96s tek yllk (% 18,7), 39u iki yllk (% 7,6), 378i ok yllktr (% 73,7). Taksonlarn fitocorafik spektrumu aadaki gibidir: ran-Turan elementleri 188 (% 36,6), Avrupa-Sibirya elementleri 37 (% 7,2), Akdeniz elementleri 19 (% 3,7), Kozmopolit 3 (% 0,6), bitki corafyas blgesi bilinmeyenler 266 (% 51,9). Takson says bakmndan en zengin familyalarn sralamas u ekildedir: Asteraceae 81 (% 15,8), Lamiaceae 47 (% 9,2), Fabaceae 46 (% 9,0), Brassicaceae 37 (% 7,2), Caryophyllaceae 32 (% 6,2), Poaceae 26 (% 5,1), Scrophulariaceae 25 (% 4,9), Boraginaceae 21 (% 4,1), Rosaceae 18 (% 3,5), Liliaceae 18 (% 3,5), Apiaceae 17 (% 3,3), Iridaceae 12 (% 2,3). Takson says bakmndan en byk yirmi cinsin sralamas u ekildedir: Astragalus 17, Centaurea 13, Salvia 10, Silene 10, Veronica 7, Iris 7, Scorzonera 6, Alyssum 6, Ranunculus 6, Verbascum 6, Cirsium 6, Juniperus 5, Onosma 5, Aethionema 5, Cerastium 5, Hypericum 5, Stachys 5, Polygonum 5, Scrophularia 5, Ornithogalum 5. Anahtar Kelimeler: Tohumlu bitkiler, flora, endemik, Sivas, eltek
471
PB401 Gaziantep niversitesi Kampus Floras Medine Mnevver UMA1, Fatih YAYLA1, Yusuf ZEYNALOV2 1 Gaziantep niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm 27310 ehitkamil Gaziantep 2 Gaziantep Bykehir Belediyesi, Gaziantep botologuma@yahoo.com Bu alma, Gaziantep niversitesi Kamps florasn tespit etmek amacyla yaplmtr ve bu alan iin yaplan ikinci floristik almadr. alma sonunda alandan tespiti yaplan 50 familya 199 cinse ait 324 taksona ait 1650 rnek toplanmtr. Tespiti yaplan bitkilerin 75i (%23) Iran-Turan, 57si (%18) Akdeniz, 11i (%3) Avrupa-Sibirya, 181i (%0,56) geni yayll ve fitocorafik blgesi bilinmeyendir. Bu bitkilerin 16 endemik ve 8 taneside nadir bitki statsndedir. Aratrma alannda en fazla tre sahip olan familyalar; Fabaceae (65), Asteraceae (34), Poaceae (24), Brassicaceae (22) ve Lamiaceae (15)dir. Anahtar Kelimeler: Flora, Gaziantep niversitesi, kampus PB402 Baz Primula L. (Primulaceae) Trlerinin nrITS Blgeleri Bakmndan Karlatrlmas Mutlu GLTEPE1, Uur UZUNER1, Kamil COKUNELEB1, Ali Osman BELDZ1, Salih TERZOLU2 1 Karadeniz Teknik niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 61080, Trabzon 2 Karadeniz Teknik niversitesi, Orman Fakltesi, Orman Mhendislii Blm, 61080, Trabzon mutlugultepe@yahoo.com Bu almada Trkiye ve Grcistanda yayl gsteren baz Primula L. (Primulaceae) trleri (P. vulgaris Huds., P. veris L., P. megaseifolia Boiss. & Bal, P. elatior (L.) Hill., P. auriculata Lam., P. longipes Freyn & Sint., P. algida Adams, P. davisii W.W. Sm, P. cordifolia Rupr. ve P. ruprechtii Kusn.) nrDNA ITS blgelerinin polimorfizmi asndan incelenmitir. ncelenen trlerden P. davisii ve P. longipes yalnzca lkemizde, P. cordifolia ve P. ruprechtii trleri ise Grcistanda yayl gstermektedir. Toplanan rnekler nce geleneksel yntemlere gre tanmlanm ve herbaryum rnei haline dntrlmtr. Daha sonra uygun yaprak rneklerinden yararlanarak DNA izolasyonu gerekletirilmitir. zole edilen DNAlardan evrensel primerler kullanlarak her tre ait ITS
blgeleri PCR yoluyla oaltlmtr. oaltlan DNA blgelerinin baz dizin analizleri yaplmtr. Buna gre incelenen trlerin ITS baz uzunluklar 695-713 bp arasnda deitii tespit edilmitir. Son olarak elde edilen baz dizinleri uygun programlar aracl ile hizalanm, filogenetik analiz programlar (PAUP v. 3.0) ile analiz edilmi ve trler aras ilikileri ortaya koyan dendogramlar izilmitir. Molekler veriler nda izilen maksimum parsinomi ve maksimum likelihood dendogramlar birbirleri ile uyum gsterdii bulunmutur. Anahtar Kelimeler: nrDNA, ITS PCR PB403 Tokat (Almus ve amii Yaylas, Niksar) Makromantar Floras brahim TRKEKUL Gaziosmanpaa niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Tokat turkoibrahim@yahoo.com 2004-2005 yllar arasnda Almus ve amii Yaylasna (Tokat) ait lokalitelerden zellikle ilkbahar ve sonbahar aylarnda baz makrofungus rnekleri toplanmtr. Arazi ve laboratuvar almalar sonucunda 21 familyaya ait 52 takson tehis edilmitir. Bu trlerden drd Ascomycomycetes ve 48i de Basidiomycetese aittir. Bu mantarlardan Pleurotus ostreatus, Marasmius oreades, Agaricus campestris, Agaricus bisporus ve Lactarius deliciosus yre halk tarafndan yenilmektedir. Anahtar Kelimeler: Almus ve amii, Tokat, makromantar PB404 Usnea Dill ex. Adans. Cinsinin (Parmeliaceae, Ascomycotina) Trkiyedeki Biyoeitlilii Ayhan ENKARDELER Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Bornova, 35100, Izmir Ayhan.Senkardesler@ege.edu.tr Usnea dnyada 400den fazla tr ve infraspesifik takson ile temsil edilmektedir. Trkiyede ise 28 tr yayl gstermektedir. Ancak, en sk kullanlan tayin anahtarlarndan Purvis ve ark.nda (1992) Trkiyeden 15, Wirthte (1995) 13 ve Poeltte (1969) 7 tr yer almaktadr. 472 Primula, Primulaceae,
Dier yandan, U. anatolica, U. bithynica, U. carpatica, U. czeczottae ve U. pendulina trlerinin, Motykann (1947) revizyonu ve Verseghy (1980) dnda Trkiyede baka bir kayd bulunmamaktadr. Hem bu trler, hem de U. intermedia, U. plicata, U. prostrata ve U. tortuosa yukarda ad geen tayin anahtarlarnda ilenmemitir. Bu almada, Trkiyeden toplanm olup, Macaristan Doa Tarih Mzesinde ve Viyana Doa Tarih Mzesinde saklanan herbaryum rnekleri dn alnp incelenmi ve Trkiyedeki Usnea trlerinin tayinindeki zorluklar giderecek yeni bir anahtar hazrlanmtr. Anahtar Kelimeler: Biyoeitlilik, Liken, Usnea, tayin anahtar, Trkiye PB405 Rinodina poeltii (Physciaceae, Ascomycotina) Trnn Tayini ve Trkiyedeki Yayl Ayhan ENKARDELER Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Bornova, 35100, zmir Ayhan.Senkardesler@ege.edu.tr Rinodina poeltii, Mayrhoferin revizyon almas sonucunda (1984) Siirtten tanmlanm bir likendir. Hipotesyumunda da askosporlar bulunan bu tr, Trkiyeden daha sonra Breuss ve John (2004) tarafndan Gaziantepten ve enkardeler (2006) tarafndan Denizliden tekrar rapor edilmitir. Bu almada, apotesyumdan alnan kesitlerle, sadece Trkiyeden bilinen bu trn tayinini kolaylatrc anatomik zellikler sunulmaktadr. Anahtar Kelimeler: Liken, liken anotomisi, Rinodina poeltii, Trkiye. PB406 Trkiye Cierotu Florasna B7(Eskiehir) Karesinden Yeni Kaytlar Hatice ZENOLU KREMT1, Filiz SAVAROLU2 1 Adnan Menderes niversitesi, Eitim Fakltesi, Biyoloji Eitimi Blm, 09010, Aydn 2 Eskiehir Osmangazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 26480, Eskiehir hozenoglu@adu.edu.tr Bu alma, Henderson Kareleme Sistemine gre B7 karesinde yer alan Eskiehir li snrlar iindeki Sndiken Dalarndan 2000-2002 yllar arasnda toplanan cierotu (Hepaticae-
Marchantiopsida) rnekleri zerinde yaplmtr. alma alann ieren B7 karesi cierotu flora almalarnda nadir olarak ele alnm bir blgedir ve tr says olduka azdr. B7 Karesi iin yaplan cierotu flora kaytlarnn hemen hemen tamam Bilecik li snrlarndan yaplmtr. Eskiehir li ile ilgili yaplm bir cierotu flora almasnn bulunmamas yaplan bu almann nemini ortaya koymaktadr. alma srasnda, daha nce 13 tr kaydedilmi olan B7 karesine yeni 3 tr kayd daha ilave edilmitir. Toplanan tm cierotu trlerin Eskiehir linden ilk defa toplanm olma zellii vardr. almada bitkilerin topladmz lokaliteleri yannda lke genelindeki dier dalm alanlar da verilmitir. Anahtar Kelimeler: Cierotu, Marchantiopsida, Hepaticae, Flora, Eskiehir PB407 Kemaliye (Erzincan) lesinden Trkiye in Yeni Mikrofungus Kaytlar Makbule ERDODU Ahi Evran niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Krehir mkarahan@gazi.edu.tr Kemaliye (Erzincan) ilesinde yaplan artrmalar sonucunda farkl konuku bitkiler zerinde 34 mikrofungus tr Trkiye iin ilk defa kaydedilmitir. Aratrma alannda tespit edilen mikrofunguslar unlardr: Ascomycota: Eutypa scabrosa (Bull.) Auersw., Nitschkia grevillei (Rehm) Nannf., Physalospora gregaria Sacc. subsp. platanicola Sacc., Pseudovalsa umbonata (Tul. & C. Tul.) Sacc., Strickeria endophloea (Pass.) Kuntze, Teichospora morthieri Fuckel, Teichospora muricata Ellis & Everh.; Basidiomycota: Puccinia heterophyllae Cooke; Anamorfik Fungi: Ascochyta ambrosiana Unamuno, Camarosporium crataegi Oudem., Camarosporium triacanthi Sacc. minus (Sacc.) Sacc., Coniothyrium innatum P. Karst., Coniothyrium paliuri (Brunaud) Petr. & Syd., Cytospora ambiens (Nitschke) Sacc., Cytospora asterophora Sacc., Cytospora carphosperma Fr., Cytospora corni Westend., Cytospora juglandina Sacc., Cytospora nivea Fuckel, Diplodia hederae Fuckel, Diplodia juglandis Fr., Diplodia mamillana Fr., Diplodia tamaricina Sacc., Diplosporonema delastrei (Delacr.) Hhn. ex Petr., Dothiorella vinosa Ellis & Marchal, Gloeosporium mesopotamicum Bubk, Gloeosporium paradoxum (De Not.) Fuckel, Hendersonia juglandis Schwarzman, Microdiplodia hedericola (Sacc.) Allesch., Microdiplodia populi Dearn., Microdiplodia pruni Died., Phoma capsularum 473
Cooke & Harkn., Phoma crataegicola Berl. & Bres., Stagonospora heterospora Sacc. Anahtar Kelimeler: Kemaliye, mikrofungus, yeni kayt PB408 Trkiye in Yeni Gloeosporium Kaytlar Elad HSEYN, Makbule ERDODU Ahi Evran niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Krehir mkarahan@gazi.edu.tr Bu alma iin bitki materyali 2004-2006 yllar arasnda Kastamonu Kre Dalar Milli Park ndan toplanmtr. Bu alma sonucunda Melanconiales takmna ait 5 Gloeosporium tr lkemiz iin ilk defa kaydedilmitir. Gloeosporium berberidis Cooke Berberis sp. yapraklarnda, Gloeosporium crataeginum Sacc. Crataegus pentagyna Waldst. & Kit. ex Willd. yapraklarnda, Gloeosporium lathami Dearn. Quercus pubescens Willd. yapraklarnda, Gloeosporium helicis (Desm.) Oudem. Hedera helix L. yapraklarnda ve Gloeosporium vancouveranum Karak. Crataegus pentagyna Waldst. & Kit. ex Willd. yapraklarnda bulunmutur. Bu trler biyotrof olarak konuku bitkilerin yapraklarnda gelierek eitli lekelerin olumasna neden olmaktadrlar. Bu mikrofunguslar corafik elementler bakmndan incelendiinde; Gloeosporium berberidis Cooke ve Gloeosporium helicis (Desm.) Oudem. Holarktik element; Gloeosporium crataeginum Sacc., Gloeosporium lathami Dearn. ve Gloeosporium vancouveranum Karak. Adventif elementler grubuna girmektedir. PB409 Trkiye in Yeni Phyllosticta Kaytlar Makbule ERDODU, Elad HSEYN Ahi Evran niversitesi Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm KIREHR mkarahan@gazi.edu.tr Bu alma iin bitki materyali 2004-2006 yllar arasnda Kastamonu Kre Dalar Milli Parkndan toplanmtr. Bu alma sonucunda bitkilerin yapraklarnda biyotrof olarak yaayan Anamorfik Fungi lere ait 8 Phyllosticta tr lkemiz iin ilk defa kaydedilmitir. Phyllosticta apiculata Sacc. & P. Syd. Fagus orientalis Lipsky yapraklarnda, Phyllosticta berolinensis Henn. Rhododendron luteum Sweet yapraklarnda, Phyllosticta cornivora Melnik Cornus sanguinea L. subsp. australis yapraklarnda, Phyllosticta
ludoviciana Ell. et Mart. Quercus sp. yapraklarnda, Phyllosticta pyrina Sacc. Malus sylvestris Miller subsp. orientalis (A. Uglitzkich) Browicz var. orientalis yapraklarnda, Phyllosticta sambuci Desm. Sambucus nigra L. yapraklarnda, Phyllosticta staphylleae Dearn. Staphyllea pinnata L. yapraklarnda ve Phyllosticta visci Sacc. Viscum album L. subsp. abietis (Wiesb.) Abromeit yapraklarnda bulunmutur. Bu mikrofunguslar corafik elementler bakmndan incelendiinde; Phyllosticta apiculata Sacc. & P. Syd., Phyllosticta cornivora Melnik ve Phyllosticta pyrina Sacc. Holarktik element; Phyllosticta berolinensis Henn., Phyllosticta sambuci Desm. ve Phyllosticta visci Sacc. Palearktik element; Phyllosticta ludoviciana Ell. et Mart. kozmopolit tip; Phyllosticta staphylleae Dearn. ise Adventif elementler grubuna girmektedir. Anahtar Kelimeler: Mikrofungus, Phyllosticta, yeni kayt PB410 Yldz Dalar (Krklareli)nda Yayl Gsteren Quercus petraea (Mattuschka) Liebl. Topluluklarnn Epifitik Likenleri Seyhan ORAN, ule ZTRK Uluda niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Bursa seyhana@uludag.edu.tr Bu almada, Krklareli ilindeki Quercus petraea (Mattuschka) Liebl. (Sapsz mee)nn yayl gsterdii 12 lokaliteden toplanan liken rnekleri deerlendirilmi ve 32 cinse ait 25 kabuksu, 22 yapraks, 7 dals, 4 dimorfik ve 2 leproz takson olmak zere toplam 60 epifitik liken tespit edilmitir. Tespit edilen taksonlardan 25 tanesi Krklareli ilinden ilk kez kaydedilmitir. Anahtar Kelimeler: Liken, Quercus petraea, Yldz dalar, Trkiye PB411 Endemik Quercus vulcanica Boiss. and Heldr. ex Kotschy. (Kasnak Meesi)dan Epifitik Liken Kaytlar Seyhan ORAN, Ayegl UUR, ule ZTRK Uluda niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Bursa-Trkiye seyhana@uludag.edu.tr Bu almada Isparta ilinin Eirdir ilesi, Yukar Gkdere ky evresinde yayl gsteren ve endemik bir mee tr olan Quercus vulcanica 474
Boiss. and Heldr. ex Kotschy. (Kasnak Meesi) zerinden toplanan likenler incelenmi, 22 yapraks, 17 kabuksu ve 11 dals olmak zere toplam 50 liken taksonu belirlenmitir. Tespit edilen taksonlarn tamam alma alanndan ilk kez kaydedilmitir. Bu taksonlardan 34 tanesi Isparta ili iin yeni kayttr. Anahtar Kelimeler: Liken, Quercus vulcanica, Isparta, Trkiye
almalarnda kullanlabileceini syleyebiliriz. Dier taraftan MN oluumunu arttrc etkisi nedeniyle, trn yksek dozlarda kullanmnn kanser oluumuna neden olabilecei gz ard edilmemelidir. Anahtar Kelimeler: Senecio trapezuntinus, mitotik indeks, replikasyon indeksi, mikronkleus PB413
PB412 Periferal Kan Lenfositlerinde Senecio trapezuntinus Boiss. Trnn Mitotik ndeks, Replikasyon ndeksi ve Mikronkleus zerine Etkisi Halil Erhan EROLU1, Ergin HAMZAOLU1, Ahmet AKSOY2, mit BUDAK1, Sevil ALBAYRAK2 1 Bozok niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Yozgat 2 Erciyes niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kayseri heroglu@erciyes.edu.tr Trkiye Floras ve son yaynlara gre Senecio L. cinsi Trkiyede 52 takson ile temsil edilmektedir (43 tr, 3 alttr ve 6 varyete). Bu taksonlardan 21i Trkiye iin endemiktir ve cinsin endemizm oran yaklak % 40dr. Senecio trapezuntinus Boiss. Trkiye Florasna gre sadece Trabzondan bilinen dar endemik bir trdr. Mitotik ndeks (MI), replikasyon indeksi (RI) ve mikronkleus (MN) testleri eitli fiziksel ve kimyasal maddeler ile doal rnlerin genotoksik, mutajenik ve sitotoksik etkilerini belirlemek iin kullanlan sitogenetik testlerdir. Bu almada, Senecio trapezuntinus Boiss. trnn periferal kan kltrlerinde MI, RI ve MN zerine olan etkisi aratrld. alma kapsamnda Trabzondan (Boztepe) toplanan bitki rneklerinin metanol ekstraklar karld ve ekstraktlar farkl konsantrasyonlarda (2, 10, 50 ve 100 l) kan kltrlerine ilave edilerek MI, RI ve MN zerine etkileri deerlendirildi. Kltrlerde sigara ve alkol kullanmayan ve herhangi bir viral enfeksiyonu bulunmayan salkl 6 kiinin (3 bayan ve 3 erkek) kanlar kullanld. alma sonucunda Senecio trapezuntinus Boiss. trnn artan konsantrasyonlarnda MI ve RI indeksi oranlarnda azalma, buna karlk MN orannda ise art grlmtr. zellikle 50 ve 100 llik konsantrasyonlar ile kontrol grubu arasnda istatistiksel olarak nemli farklar bulunmutur (p<0.05). Sonu olarak metanol ekstraklarnn hcre blnmelerini azaltc etkisini gz nne alarak, Senecio trapezuntinus Boiss. trnn kanser
Geleneksel Halk Tbbnda Yaygn Olarak Kullanlan Helichrysum plicatum DC. subsp. plicatum Taksonunun Genotoksik Potansiyeli Halil Erhan EROLU1, Ergin HAMZAOLU1, Ahmet AKSOY2, mit BUDAK1, Sevil ALBAYRAK2 1 Bozok niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Yozgat 2 Erciyes niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kayseri heroglu@erciyes.edu.tr Helichrysum Mill. cinsine ait taksonlar dnyada ve lkemizde diretik etkileri ve safra dzenleyici zelliklerinden dolay yaklak 2000 yldr geleneksel halk tbbnda kullanlmaktadr. lkemizde idrar ve safra arttrc ve bbrek ta drc olarak kullanlan Helichrysum plicatum DC. subsp. plicatum taksonu, halk arasnda Ar iei, Bozolan ve Yayla iei olarak da bilinmektedir. Bu almada, Helichrysum plicatum DC. subsp. plicatum taksonunun periferal kan kltrlerinde mitotik indeks (MI), replikasyon indeksi (RI) ve mikronkleus (MN) zerine olan etkisi aratrld. alma kapsamnda Yozgattan (Akdamadeni) toplanan bitki rneklerinin metanol ekstraklar karld ve ekstraktlar farkl dozlarda (0.01, 0.05, 0.1, 0.5 ve1 mgml-1) kan kltrlerine ilave edilerek MI, RI ve MN zerine etkileri deerlendirildi. Kltrlerde sigara ve alkol kullanmayan ve herhangi bir viral enfeksiyonu bulunmayan salkl 6 kiinin (3 bayan ve 3 erkek) kanlar kullanld. alma sonucunda MI, RI ve MN verilerine gre, 0.01, 0.05 ve 0.1 mgml-1lik dozlar ile kontrol grubu arasnda istatistiksel olarak nemli bir fark bulunmamtr (p>0.05). Sadece 0.5 ve 1 mgml-1lik yksek dozlarn MI, RI ve MN oranlar kontrol grubu ve dier dozlardan farkl bulunmutur (p<0.05). Sonu olarak lkemizde geleneksel halk tbbnda kullanlan ve ay olarak tketilen bu taksonun yksek dozlar dnda genotoksik etkiye sahip olmadn syleyebiliriz. Yine de gnlk ar tketim durumlarnda, yksek konsantrasyonlara ve bunun sonucunda bitkinin
475
genotoksik etkilerine maruz kalnabilecei gz ard edilmemelidir. Anahtar Kelimeler: Helichrysum plicatum DC. subsp. plicatum, alternatif tp, mitotik indeks, replikasyon indeksi, mikronkleus PB414 Brassinosteroidlerin Arpa Kk Bymesi ve Hcre Blnmesi zerine Etkileri Gnl KARTAL, Aslhan TEMEL, Nermin GZKIRMIZI stanbul niversitesi, Molekler Biyoloji ve Genetik Blm, 34118, Vezneciler, stanbul nermin@istanbul.edu.tr Bu almada brassinosteroid (BR) uygulamasnn arpa kk bymesi ve hcre blnmesi zerine etkileri incelendi. Arpa tohumlar 0.1, 0.5 ve 1.0 M BR ieren ortamda filtre katlar arasnda kontrollar ile birlikte karanlk koullarda byme odasnda 48 saat tutuldular. Sre sonuda brassinosteroid uygulamasnn arpa kk bymesini anlaml dzeyde arttrd gzlendi. Kk ularndan, 17 dakika 1N HCl de hidroliz ederek Feulgen yntemi ve 3 dakika 1N HCl de hidroliz ile %2 lik aseto orsein ytemi ile ezme preparatlar yapld. ncelenen preparatlarda mitotik indeks ve blnme anormalileri aratrld. Kk ular total olarak %45 lik asetik asit hidrolizinden sonra DAPI ile boyanarak Fluoresan mikroskopta da incelendi. BR etkisinde braklan kk ularnda kontrollara gre genileme ve daha aktif blnmeye rastland. Sitogenetik ve sitohistolojik analizler sonucu elde edilen bulgularn brassinosteroidlerin etki mekanzmasnn ve arpa kk geliiminin anlalmasna katklar salamas beklenmektedir. Anahtar Kelimeler: Hordeum vulgare brassinolid, kk geliimi, mitotik analizler PB415 Mono-, Di- ve Trisodyum Fosfatn A. cepa L. Kk Ucu Hcreleri zerine Sitogenetik Etkileri ifa TRKOLU Cumhuriyet niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Sivas turkoglu@cumhuriyet.edu.tr Bu almada gda katk maddeleri monosodyum fosfat, disodyum fosfat ve trisodyum fosfatn A. cepa L. da mitoz blnme, kromozomlar ve DNA miktar zerine olan etkileri aratrlmtr. L.,
A. cepann kk ular bu katk maddelerinin 3000, 4000, ve 5000 ppm lik dozlar ile 24, 48 ve 72 saat sre ile muamele edilmitir. Uygulamalar sonucunda yaplan mikroskobik incelemeler sonucu bu maddelerin mitotik indeksi kontrole nazaran drd gzlenmitir. Mitotik indeksteki bu azalmann doz ve sre artna paralel olarak gerekletii belirlenmitir. Ayrca mitotik fazlarda doza ve sreye bal olarak deiimler gzlenmitir. Bu bulgularn yan sra kromozomlarda eitli anormalliklerin meydana geldii gzlenmitir. Bu anormallikler arasnda en sk rastlanlanlar yapkanlk, anafaz kprs, c-mitoz ve mikronukleustur. Yaplan incelemelerde bu anormalliklerin orannn doza ve sreye bal olarak artt tespit edilmitir. Bu bulgulara ek olarak gda katk maddelerinin farkl doz ve srelerde A. cepa kklerine uygulanmas sonucunda DNA miktarnda azalmalar meydana geldii de gzlenmitir. Anahtar Kelimeler: Monosodyum fosfat, disodyum fosfat, trisodyum fosfat, mitotik indeks, kromozom anormallii, DNA miktar PB416 Scilla autumnalis L.nin Sitotaksonomik zellikleri . Koray YAYLACI, Onur KOYUNCU, Dervi ZTRK Eskiehir Osmangazi niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, 26480 Meelik Eskiehir okoyuncu@ogu.edu.tr Bu almada Geyve (Sakarya) ve evresinden toplanan Scilla autumnalis L.in sitotaksonomik zellikleri incelenmitir. Scilla autumnalis L. 2n=14 kromozomlu diploid bir bitkidir. Temel kromozom says x=7dir. Bitkinin kk ucu mitoz blnmesi normaldir. Blnr kk ucu hcrelerinde hibir mitoz anamolisine rastlanmamtr. Bitkinin mitotik metafaz dzlemindeki kromozomlarndan bazlarnn olduka kk olmas nedeniyle sentromerlerinin yerleri tam olarak belirlenememitir. Bu nedenle aratrma bitkisinin kromozom boylar ile kromozomlarn oransal boylar verilmi, trn idiyogram ile kol indeksleri verilememitir. Kromozom boylar 2,390-3,902 m arasnda bulunmutur. Anahtar Kelimeler: Scilla autumnalis L., sitotaksonomi, Geyve, Trkiye
476
PB417 Bellevalia clusiana Griseb.nin Sitotaksonomik zellikleri . Koray YAYLACI, Onur KOYUNCU, Dervi ZTRK Eskiehir Osmangazi niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, 26480 Meelik Eskiehir okoyuncu@ogu.edu.tr Bu almada Geyve (Sakarya) ve evresinden toplanan Bellevalia clusiana Griseb.nn kk ucu hcrelerinde yaplan sitolojik incelemelerde bitkinin 2n = 16 kromozomlu tetraploid olduu tespit edilmitir. Blnr kk ucu hcrelerinde hibir mitoz anomalisine rastlanmamtr. Mitoz blnme dzenlidir. Blnr hcrelerin mitotik metafaz dzlemindeki kromozomlarnda yaplan almalar sonucunda karyotipleri ve idiyogramlar hazrlanmtr. Kromozom boylar 4,827-9,975 m arasnda bulunmutur. Sentromer pozisyonlarna gre ise kromozomlardan drd metasentrik (medyan), sekizi submetasentrik (submedyan) ve drd de subtelosentriktir (subterminal). Anahtar Kelimeler: Bellevalia clusiana Griseb., sitotaksonomi, Geyve, Trkiye PB418 Muscari comosum (L.) Miller.un Sitotaksonomik zellikleri . Koray YAYLACI, Onur KOYUNCU, Dervi ZTRK Eskiehir Osmangazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 26480 Meelik Eskiehir okoyuncu@ogu.edu.tr Bu almada Geyve (Sakarya) ve evresinden toplanan Muscari comosum (L.) Miller.un kk ucu hcrelerinde yaplan sitolojik incelemelerde 2n= 18 kromozomlu diploid bir bitki olduu tespit edilmitir. Temel kromozom says x=9dur. Bitkinin kk ucu mitoz blnmesi normaldir. Blnr kk ucu hcrelerinde hibir mitoz anomalisine rastlanmamtr. Blnr hcrelerin mitotik metafaz dzleminde kromozomlarn bazlarnn olduka kk olmas nedeniyle sentromerlerinin yerleri tam olarak belirlenememitir. Bu nedenle aratrma bitkisinin kromozom boylar ile kromozomlarn oransal boylar verilmi, trn idiogram ile kol indeksleri verilememitir. Kromozom boylar 1,608-9,147 m
arasnda bulunmutur. Bitki ileri derecede heterojen bir karyotipe sahiptir. Anahtar Kelimeler: Muscari comosum Miller., sitotaksonomi, Geyve, Trkiye PB419 Silene gallica L.nin Sitotaksonomik zellikleri . Koray YAYLACI, Onur KOYUNCU, Dervi ZTRK Eskiehir Osmangazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 26480 Meelik Eskiehir okoyuncu@ogu.edu.tr Bu almada Geyve (Sakarya) ve evresinden toplanan Silene gallica L.nn kk ucu hcrelerinde yaplan sitolojik incelemelerde bitkinin 2n= 24 kromozomlu diploid bir bitki olduu belirlenmitir. Temel kromozom says x=12dir. Bitkinin kk ucu mitoz blnmesi normaldir. Blnr kk ucu hcrelerinde bir mitoz anamolisine rastlanmamtr. Blnr hcrelerinde mitotik metafaz dzlemindeki kromozomlarnn bazlar olduka kk olmas nedeniyle sentromerlerinin yerleri tam olarak belirlenememitir. Bu nedenle aratrma bitkisinin kromozom boylar ile kromozomlarn oransal boylar verilmi, trn idiogram ile kol indeksleri verilememitir. Kromozom boylar 1,772-3,590 m arasnda bulunmutur. Anahtar Kelimeler: Silene sitotaksonomi, Geyve, Trkiye PB420 Baz Baklagil Trlerinde Kromozom Says Tespiti Hlya HOGREN1, mit YAPICI2 Dicle niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Diyarbakr 2 Dicle niversitesi, Ziya Gkalp Eitim Fakltsi, Biyoloji, Dyarbakr hulyah@dicle.edu.tr
1
(L.)
gallica
L.,
Hayvan beslemede ve topran zenginletirilmesinde byk bir yer tutan baklagillerin slah nem tamaktadr. Bu i iin de ncelikli olarak bitkilerin kromozom yaplarnn incelenmesi gerekmektedir. Bizim bu almamzda daha nceden kromozom almas yaplmam baz baklagil (Fabaceae) trleri ele alnacaktr. almalar, ilk kez kromozom tespiti yaplacak bu bitkilerin tohumlarnn imlendirilmesi sonucu elde 477
edilecek olan kk ular zerinde yaplacaktr. Bu alma sonucunda kromozom says tespiti yaplan trlerin kromozom morfolojileri karlacaktr. Anahtar Kelimeler: Fabaceae, kromozom says, bitki PB421 Astragalus stereocalyx Bornm. (Fabaceae) Trnn Karyolojik Ynden ncelenmesi Aye ZDEMR, Esra MARTN, Ahmet DURAN, zlem ETN Seluk niversitesi, Eitim Fakltesi, Biyoloji Eitimi, 42090 Meram, Konya ayseozdemir422@gmail.com Trkiyede doal olarak yetien Astragalus stereocalyx Bornm. (Fabaceae) tr karyolojik ynden aratrlmtr. Bu tr Trkiye iin endemik olup Eskiehir ve Konya illerinde yetimektedir. Trn karyolojisi ezme-yayma preparasyon teknii kullanlarak yaplmtr. A. stereocalyx trnde somatik kromozom says 2n = 16 olarak belirlenmitir. Temel kromozom says ise n = 8dir. Grnt Analiz Sistemi (IAS) kullanlarak yaplan bu almada A. stereocalyx trnn karyotip forml 3m + 5sm olarak tespit edilmitir. Mitotik metafaz kromozomlarnn toplam boy uzunluklar 1.07-2.24 m arasnda deimektedir. Toplam haploid kromozom uzunluu 11.73 m olarak llmtr. Bu alma kapsamnda A. stereocalyx trnn idiyogram ve karyogram izilmitir. Ayrca bu trn doal habitatnda ekilen fotoraflar da verilmitir. Anahtar Kelimeler: Astragalus Leguminosae, karyotip, Trkiye stereocalyx,
PB422 Endemik Salvia tchihatcheffii (Fisch.& Mey. ) Boiss.'nn Morfolojik ve Anatomik zellikleri Canan ZDEMIR1, Kmuran AKTA1, Mustafa ZKAN3, Yurdanur AKYOL2 1 Celal Bayar niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Manisa 2 Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Herbaryum Aratrma ve Uygulama Merkezi, Bornova/ZMR 3 Ahi Evran niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Krehir yurdanur45@gmail.com Bu almada Salvia tchihatcheffii (Fisch.& Mey.) Boissnin morfolojik ve anatomik zelliklerinin allmas temel alnd. Ayn zamanda salg tyleri ile rt tyleri incelenerek snflandrld. Morfolojik almada trn ok yllk, yar alms olduu, steril gvdelerinin yatk, fertil gvdelerinin tabandan ykselici, dallanmam olduu, iek durumunun baak eklinde olduu belirlendi. Anatomik incelemelerde kk, gvde, yaprak, petiol ve iein i morfolojik zellikleri tespit edildi. Anahtar Kelimeler: Salvia tchihatcheffii, Labiatae, Morfoloji, Anatomi
478
Zooloji Poster Bildiri zetleri
479
480
PZ001 Rhaphigaster nebulosa (Poda, 1761) (Heteroptera: Pentatomidae)nn Metatorasik Koku Bezinin Morfolojisi ve Kimyasal Yaps Dilek DURAK1, Yusuf KALENDER2 Bozok niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Atatrkyolu, Yozgat 2 Gazi niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Beevler, Ankara dilekdurak@erciyes.edu.tr
1
predatrlerine kar kullandklar tespit edilmitir. Bu almada bir Heteropter tr olan Carpocoris fuscispinusun koku bezi taramal (SEM) ile kimyasal yaps gaz kromatografi-ktle spektrometre (GC-MS) ile incelenmitir. MTG bir median rezervuara ve bir ift lateral beze sahip olup 2. ve 3. coxa arasndaki buharlama alanna almaktadr. C. fuscispinusun dii bieylerinde en ok n-tridecane (57.76%) en az ise bromoacetic acid decyl ester (0.04%) tespit edilmitir. Erkek bireylerinde ise en ok n-tridecane (49.26%) en az ise 2,3-dihydroxypropyl ester (0.06%) tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Carpocoris fuscispinus, elektron mikroskobu, gaz kromotografisi-ktle spektrometrisi, koku bezi PZ003 Cyprinus carpio L., 1758 (Sazan)nun Ya Tayini in Farkl Kemiksi Yaplarn Deerlendirilmesi Sava YILMAZ1, Nazmi POLAT2 Gaziosmanpaa niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 60250, Taliftlik, Tokat 2 Ondokuz Mays niversitesi,Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 55139, Kurupelit, Samsun savasyilmaz033@yahoo.com
1
Heteroptera takmna ait baz bcekler rahatsz edildiklerinde veya sktrldklarnda ok gl kokuya sahip tahri edici kimyasal maddeler salglamaktadrlar. Bu yzden bu bceklere pis kokan bcekler de denmektedir. Bu kimyasal maddeler hem ergin bireylerde hem de nimfler de retilmektedir ve birok almada bu maddelerin predatrlerine kar etkili olduu gsterilmitir. Bu almada bir Heteropter tr olan Rhaphigaster nebulosann metatorasik koku bezi (MTG) taramal elektron mikroskobu (SEM) ile kimyasal yaps gaz kromatografi-ktle spektrometre (GCMS) ile incelenmitir. MTG bir median rezervuara ve bir ift lateral beze sahip olup 2. ve 3. coxa arasndaki buharlama alanna almaktadr. ntricosane, (Z)-cyclodecene, (E)-2-decen-1-ol R. nebulosann sadece dii bireylerinde, ntetracosane, n-hexacosane, 1-tridecene ise sadece erkek bireylerinde tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Rhaphigaster nebulosa, elektron mikroskobu, gaz kromotografisi-ktle spektrometrisi, koku bezi PZ002 Carpocoris fuscispinus (Boheman, 1851) (Heteroptera: Pentatomidae)un Metatorasik Koku Bezinin Morfolojisi ve Kimyasal Yaps Dilek DURAK Bozok niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Atatrkyolu, Yozgat dilekdurak@erciyes.edu.tr Heteroptera takmna ait bceklerde koku bezleri metatorasik koku bezi, Brindley bezi ve ventral bezler olmak zere 3 tiptir. Metatorasik koku bezlerinden ok gl kokuya sahip, tahri edici kimyasal maddeler salnmaktadr. 3. metatoraks blgesine yerlemi olan bu bezlere sahip bceklere pis kokan bcekler de denmektedir. Bu kimyasal maddeler hem ergin bireylerde hem de nimfler de retilmektedir. Birok almada bu bceklerin rahatsz edildiklerinde ya da sktrldklarnda buradaki kimyasal maddeleri
Bu almada, Samsun l snrlar ierisinde yer alan Altnkaya ve Derbent baraj glleri ile Bafra Balk Gllerinde yaayan Cyprinus carpio L., 1758 populasyonlarna ait toplam 394 bireyde pul, omur, utrikular (lapillus) ve lagenar (asteriskus) otolitler, dorsal ve anal yzge dikeni kesitleri, operkl ve suboperkl olmak zere sekiz kemiksi yap ya belirleme amacyla deerlendirilmitir. n incelemelerden sonra lapillus ve suboperkln ya tayinine uygun olmad tespit edilmi ve analizlerden karlmtr. Dier kemiksi yaplar binokler mikroskopta yeterli bytmede bir okuyucu tarafndan 3 tekrarl ekilde okunmutur. Elde edilen ya verilerinden ortalama ya, yzde uyum, ortalama yzde hata ve deiim katsays hesaplamalar yaplarak, her populasyon iin gvenilir ya belirleme yaps saptanmtr. Sonu olarak, Cyprinus carpionun populasyonunda da ya tayini iin en ideal kemiksi yapnn omur olduu belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: Cyprinus carpio L., 1758, ya belirleme, kemiksi yap, omur, Samsun
481
PZ004 Trkiye Dikenli Faresinde (Acomys cilicicus Spitzenberger, 1978) Arcus Aortaedan Kken Alan Damarlarn Subgross ncelenmesi ada OTO1, Seda KIRALP2, Hatice MUTLU2, Merih HAZIROLU1, Erkut KIVAN2 1 Ankara niversitesi, Veteriner Fakltesi, Anatomi Anabilim Dal, 06110, Ankara 2 Ankara niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, 06100, Ankara sedakiralp@hotmail.com Trkiye dikenli faresi (Acomys cilicicus Spitzenberger, 1978) Silifke yresinde yayl gsteren endemik bir trdr. Bu trn taksonomisiyle ilgili almalar bulunmasna karn, anatomisiyle ilgili almalarn snrl olduu saptand. Bu almada trn ilk kez arcus aortaesnn konumu ve ondan kken alan damarlarn anatomisi ayrntl ekilde aratrld. almada araziden yakalanarak laboratuar ortamnda yetitirilen 5 dii, 5 erkek toplam 10 adet ergin dikenli fare rneinin arcus aortaedan orijin alan damarlar, krmz boya ile renklendirilmi lateks ile doldurularak incelendi. Arcus aortaenn 2. - 5. costalar arasnda median hat zerinde sadan sola doru eimli olarak yerletii grld. Bu blgenin manubrium sterninin zerinde yer ald ve 3. - 6. vertebra thoracalislerin iz dmnde bulunduu belirlendi. Arcus aortaedan, ana damarn sadan sola doru kken ald saptand. Arteria brachiocephalicann ilk ve en kaln dal olduu, kndan sonra A. subclavia dextra ve A. carotis communis dextraya ayrld belirlendi. Arcus aortaedan kan ikinci ana damarn Arteria carotis communis sinistra olduu ve trachaeann solundan ba blgesine yneldii gzlendi. Arcus aortaedan kan nc ve son daln ise arteria subclavia sinistra olduu saptand. Anahtar Kelimeler: Trkiye, dikenli fare, anatomi, Arcus aortae
PZ005 Coypunun Diyeti, Kaprofaji ve Sindirim Sistemi Organlar Ayegl LKER, Nahit PAMUKOLU Krkkale niversitesi Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm Yahihan Krkkale ayseguliliker@hotmail.com Coypu, Myocastor coypus (Molina, 1782), yar sucul yaama uyum salam byk Hystricognathous bir rodenttir. Ana vatan olan Gney Amerikadan dnyann baz blgelerine yaylmtr. Deerli krknden faydalanmak iin bu yzyln balarnda orijinal yayl alanndan alnmtr. Dnyann eitli yerlerinde yaylmtr. Ara sra tatl su midyeleri ile beslenmeleri hari genellikle herbivordurlar. Farkl bitkilerin farkl blmleriyle beslenirler. Genellikle sucul makrofitleri tercih ederler. Yl boyunca ayr otlarnn yapraklaryla beslenirler. Besinleri arasnda, kamlardan Carex elata, Carex riparia, sazlardan Sparganium erectum, Phragmites communisdir. Coypu kaprofaji yapan rodentlerden biridir ve en byk ekaya sahiptir. kinci kez sindirim yapmak iin azn anse doru uzatr ve kesici dilerini kullanarak faecesi alr. Coypunun sindirim sisteminde iki tip feaces bulunmaktadr. Bir yumuak dieri sert olmak zere, yumuak olan fermente edilmi ekal materyaldir ve besin bakmndan ok zengindir. Sert feaces ise emilimi yaplm olan dkdr. Sert olan bu dk ikici kez sindirime uramaz. Anahtar Kelimeler: Coypu, kaprofaji, sindirim sistemi PZ006 Porsuk (Meles meles)'un Anal ve Genital Blgeleri Nahit PAMUKOLU Krkkale niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 71450, Yahihan, Krkkale pamukoglu2003@yahoo.com Mustelidae familyasnn bir tr olan porsuk (Meles meles)'da ans dktr ve bireye gre derinlik derecesi farkldr .Ans ile kuyruk kk arasndaki alanda dikey bir blmle sa ve sol ksmlara ayrlan derin subcaudal bir kese vardr. Bu kesenin derisi tyl ve glandulardr. Gerek anal bezler bu keseye dorudan etki yapmaz ancak tm Mustelidlerde olduu gibi ansn aznda bulunur. Kuyruk kk altnda caudal bir kese vardr ancak 482
ans ve cinsel organlarla balantl deildir. Kese deri kvrmlaryla olumutur. Bu kese kahverengi yal bir madde salglayan plak bir membrana sahiptir. Salglanan madde kahverengimsi sar ve pis kokuludur. Erkek porsukta kll scrotum, ksa tylerle kapl circumanal kesenin kenarnda yer alr. Bu trde genellikle baculum 2.33-7.96 cm uzunluk ve 0.06-1.80 gr arlkta olup rneklerimize ait baculum uzunluklar 6.20-7.21 cm arasnda ve arlklar ise 0.80-1.48 gr arasnda deimektedir. Kk ksm incrassete olup alta kvrlr ve proximal yarda carinattr. Diide genital blge evresindeki alan yumuaktr; genital delik, circumanal kesenin plak kenarnn biraz altndadr ve ie doru genileyen yivin stnde alr. Bu yiv, kk klitoris cevresinde glandular bir alan oluturarak angular deride biter. Anahtar Kelimeler: Porsuk, Meles meles, ans, anal bez, scrotum, baculum, klitoris PZ007 Eirdir Gl'nden Sudak (Sander lucioperca L. 1758)'n Otolit Boyutlar-Balk Boyu likileri ve Baz Populasyon Parametrelerinin ncelenmesi Derya BOSTANCI1, Sava YILMAZ2, Mahmut YILMAZ3, Nazmi POLAT4 1 Ordu niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Perembe, Ordu 2 Gaziosmanpaa niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Taliftlik, Tokat 3 Ahi Evran niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Krehir 4 Ondokuz Mays niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kurupelit, Samsun deryabostanci@gmail.com Bu almada, Eirdir Glndeki sudan otolit boyutlar-balk boyu ilikilerini ve baz populasyon parametrelerini belirlemek amacyla Mart 2001-Temmuz 2003 tarihleri arasnda aylk olarak yakalanan 228 birey incelenmitir. Populasyonda 122 ve 106 birey bulunmaktadr. Her bir rnekten karlan otolitlerin boyu (OB), genilii (OG) ve arl (OA) llmtr. Ortalama otolit boyu ve genilii srasyla 6.470.08 mm ve 2.460.03 mm; arl ise 0.01240.0005 g olarak belirlenmitir. Baln atal boyu (B) ile otolit boyutlar arasndaki iliki denklemleri B=10.38OG-5.8479 (r2=0.94); 2 B=3.5407OB-3,1655 (r =0.90) ve B=604.5OA+12,206 (r2=0.93) olarak tespit edilmitir. Dii, erkek ve tm bireyler iin boyarlk ilikileri srasyla y=0.014x2.8836; y=0.0157x2.8512 ve y=0.0146x2.8705 olarak hesaplanmtr. Ortalama kondisyon faktr diilerde 1.00; erkeklerde 1.02; tm bireylerde 1.01
olup, erkek ve dii bireylerin kondisyon faktrleri arasndaki fark istatistiksel adan nemli deildir (P>0.05). Anahtar Kelimeler: Sudak, otolit, otolit boyutlarbalk boyu ilikileri PZ008 Andricus caputmedusae (Hartig, 1843)nin Populasyonlar Aras Mitokondriyal DNA Varyasyonu Serap MUTUN, Emel USLU, M. Tekin BABA Abant zzet Baysal niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm,14280, Bolu smutun@ibu.edu.tr lkemizin tr eitlilii asndan olduka zengin olduu bilinmekte ayn zamanda da Avrupada dalm gsteren pekok trn gen merkezini oluturduu dnlmektedir. Buna temel olan faktrler arasnda Anadolunun jeolojik gemii, farkl fitocorafik alanlarn bulunmas, ekolojik koullardaki eitlilik ve zellikle buzul dnemleri boyunca kullanlan muhtemel snak alanlar saylabilir. Anadoluda tr zenginliini oluturan gruplar arasnda meelerde maz oluturan Andricus caputmedusae (Hymenoptera: Cynipidae) bcek tr de yer almaktadr. Bu almada farkl populasyonlardan toplanlan A. caputmedusae bireylerinin mitokondri DNAlar (mtDNA) izole edilerek ND4 geni, ND4L, tRNAThr ve tRNAPro, ND6 ve cytb geni olmak zere yaklak 2.5 Kb lik bir gen blgesi PCR ile oaltlmtr. oaltlan gen blgesi VspI, AluI, HinfI, TaqI, ApaI, SspI, MboII, ve HindII restriksiyon enzimleri ile kesilmi ve populasyonlara ait haplotipler karlmtr. Haplotip profilleri Bitlis, Bingl, Kayseri, GaziAntep ve Adana populasyonlarnn populasyon-spesifik haplotiplere sahip olduunu ve haplotip eitliliinin yksek olduunu ortaya koymutur. Anahtar Kelimeler: Andricus PCR-RFLP, populasyon caputmedusae,
483
PZ009 Medioppia subpectinata (Acari; Oribatida; Oppiidae) Trnde Corafi eitliliin Geometrik Morfometri Yntemi le ncelenmesi ule BARAN1, Aykut KENCE2, Nusret AYYILDIZ3 , Ayhan ALTUN2, Aye TOLUK3 1Sakarya niversitesi, Eitim Fakltesi, lkretim Blm, Fen Bilgisi Eitimi Anabilim Dal, 54300, Sakarya 2Orta Dou Teknik nivrsitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 06530, Ankara 3Erciyes niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 38039, Kayseri subarantr@yahoo.com Bu almada Trkiyenin eitli illerinden (Erzurum, Bartn, Ankara, Mersin, Sakarya ve zmir) toplanan Medioppia subpectinata trne ait rnekler incelenerek k mikroskobu fotoraflar ekilmi ve fotoraflar zerinde bulunan homolog noktalar belirlenerek geometrik morfometri yntemi ile toplumlar aras benzerlik ve farkllklar belirlenmeye allmtr. Bu alma tpsdig, tpsrelw ve NTSYS proramlar kullanlarak gerekletirilmitir. Anahtar Kelimeler: Acari, subpectinata, geometrik morfometri PZ010 Gala Glnn (Edirne) Cladocera ve Copepoda (Crustacea) Faunas Hseyin GHER, Timur KIRGIZ Trakya niversitesi Fen Edebiyet Fakltesi Biyoloji Blm, Edirne huseying@trakya.edu.tr Gala gl, Trkiye-Yunanistan snrn oluturan Meri nehrinin Ege denizine dkld Edirne ili psala-Enez ileleri arasnda yer alan ve 28/2/2005 tarihinde milli park ilan edilen bir alvyon set gldr. Gala glnn Cladocera ve Copepoda faunasn belirlemek amacyla Mart 2004-Ocak 2005 tarihleri arasnda aylk periyotlar halinde gerekletirilmitir. Cladocera ve Copepoda rnekleri gln deiik blgelerinde 55 m gz aklna sahip plankton kepesi ile vertikal ve horizontal olarak toplanm ve %4lk formolde fiske edilmitir. Bu rneklerin kalitatif olarak deerlendirilmesinde 26 Cladocera, 16 Copepoda olmak zere 42 tr tespit edilmitir. Ayrca bu glde yaplan nceki almalarda incelenerek gln Cladocera ve Copepoda faunas belirlenmitir. Medioppia
Anahtar Kelimeler: Copepoda, fauna PZ011
Gala
Gl,
Cladocera,
stanbulun Karadeniz Kylarnn Dekapod Krustase Faunas Hsamettin BALKIS, Ayegl KURUN stanbul niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, 34134, Vezneciler, STANBUL, husambal@istanbul.edu.tr Bu almann amac stanbulun Karadeniz kylarnda bulunan dekapod krustase trlerini ortaya kartmak ve kimi ekolojik zelliklerini belirlemektir. almaya ait rnekleme 2000-2001 yllar arasnda stanbulun Karadeniz kylarnda belirlenen ve derinlikleri 0.5-65 m arasnda deien 44 istasyonda, el kepesi, dire ve fanyal a kullanlarak gerekletirilmitir. Toplanan materyal %5'lik formaldehit iinde korunarak laboratuara getirilmitir. Laboratuarda teki gruplarndan ayrlan Dekapod Krustase rnekleri incelenmeye hazr hale getirilmi ve tr belirlenmesi stereoskobik binokler mikroskop altnda yaplmtr. Scaklk (7.8-21.8C), tuzluluk (16.717.8) ve znm oksijen (4.5-9.0 mg l-1) gibi temel hidrografik artlar her rnekleme dneminde kayt edilmitir. PZ012 Erzurum Doyasan Ya Fabrikasnn Karasu Irmandaki Sucul Koleopterlerin Say ve eitlilii zerine Olumsuz Etkilerinin Fiziksel ve Kimyasal Parametrelerle Desteklenmesi mit NCEKARA1, Yaln evki YILDIZ2 1 Atatrk niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Erzurum 2 Atatrk niversitesi, Mhendislik Fakltesi, evre Mhendislii Blm, Erzurum incekara@atauni.edu.tr Doyasan Ya fabrikas (Erzurum) atk sularnn Karasu rmana kart noktann 50 m. ncesinden ve 50 m. sonrasndan bcek numuneleri alnd ve tr seviyesinde tehis edildi. Ayn rnekleme noktasndan alnan su numunelerinin hem fiziksel (scaklk, toplam znm kat), hem de kimyasal (pH, znm oksijen, sertlik, toplam organik karbon, klor, fosfor ve baz metal iyonlar) parametreleri lld. ki nokta arasndaki tr say ve eitlilii ile fiziko-kimyasal parametreler arasndaki iliki lineer regresyon analizi (SPSS 11.5) ile test edildi. Sz konusu fabrikann Karasu 484
rmana brakt atk sularnn, burada yerlemi olan sucul bcek trlerinin say ve eitliliini olumsuz etkiledii fiziko-kimyasal parametrelerle desteklendi. PZ013 orum li Civar Gerromorpha Faunas (Insecta: Heteroptera) Seda MESC, Ali SALUR, Hitit niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 19030, orum sedamesci@gmail.com 20062007 yllarnda orum ili civarnda yaplan arazi almalarnda 303 Gerromorpha rnei toplanm ve tehis edilmitir. Tehis ilemleri sonucu toplanan rneklerin 3 familyann 4 cinsinin 9 trne ait olduu tespit edilmitir. Tespit edilen trlerin tamam, hem orum ili hem de orum ilinin de dhil olduu Karadeniz Blgesi iin ilk kayt niteliindedir. Metin ierisinde, tespit edilen trlere ait baz ekolojik bilgiler, trlerin alma alannda yayl ile Trkiye ve dnyadaki yayllar verilmitir. Ayrca yayl verileri haritalarla da desteklenmitir. Anahtar Kelimeler: Heteroptera, Gerromorpha, Gerridae, Hydrometridae, Veliidae, orum, Trkiye PZ014 orum li Nepomorpha Faunasna Katklar (Insecta: Heteroptera) Seda MESC, Ali SALUR Hitit niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 19030, orum sedamesci@gmail.com Bu almada, orum ilinden 20062007 yllarnda toplanan 994 Nepomorpha rneinin faunistik ve baz ekolojik sonular verilmitir. alma alanndan toplanan rneklerin tehisleri yaplm ve rneklerin Nepomorphann 5 familyasnn 8 cinsinin 14 trne ait olduklar tespit edilmitir. Tespit edilen 14 trn 13 orum ili iin yeni kayttr. Metin ierisinde trlere ait baz ekolojik bilgiler, trlerin alma alanndaki dal, Trkiyedeki ve dnyadaki yayl bilgileri verilmitir. Ayrca faunistik veriler haritalarla da desteklenmitir. Anahtar Kelimeler: Heteroptera, Nepomorpha, Nepidae, Pleidae, Notonectidae, Corixidae, Naucoridae, orum, Trkiye
PZ015 Soyu Tkenmekte Olan Bir Tr; Felis chaus Schreber, 1777 M. Rzvan TUN, Mustafa YAVUZ, Mehmet Z, Ali ERDOAN Akdeniz niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm 07058 Antalya, Trkiye rtunc@akdeniz.edu.tr Antalyada Manavgat yol ayrmnda trafik kazas sonucu lm bir Felis chaus Schreber, 1777 rneinin morfolojik zellikleri incelenmitir. Trkiye iin soyu tkenmekte olan bu trn, kafatas ve vcut lleri alnm postu karlmtr. rnein fotoraflar ekilerek Akdeniz niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Zooloji Mzesi envanterine kayt edilmitir. Anahtar Kelimeler: Antalya, Felis chaus, saz kedisi, morfoloji, kafatas PZ016 Deltamethrin ve Quizalofop-P-etil in Rana ridibunda (Ranidae : Anura) Larvalar zerine Etkileri Mustafa ZC1, Uur C. ERM2 Afyon Kocatepe niversitesi, Fen Bilimleri Enstits 2 Afyon Kocatepe niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm mustafa18500@mynet.com
Beslenme sorunlarnn artt gnmzde, tarmda verim arttrma almalarnda bitki koruma ile ilgili almalar da nemli bir yere sahiptir. Bitki koruma alannda tarmsal zararllar ad verilen organizmalar nemli kalite ve kantite kayplarna neden olmaktadr. Zararl populasyonlarn en dk dzeyde tutabilmek ve dolaysyla zararlarn nlemek amacyla bir takm nlemlere bavurulur. Zirai mcadele yntemleri iinde kimyasal mcadelede kullanlan pestisit ve herbisitlerin tad olas risklerin edilmesi gerekmektedir. Bu almada, geni spektrumlu tarm alanlarnda kullanlan insektisit Deltamethrin ve herbisit olan Quizalofop-P-etil in geni dalma sahip olan Rana ridibunda (Ranidae : Anura) larvalar zeri etkileri aratrlm, amplexus halindeki iftlerden elde edilen dllenmi yumurtalar, laboratuvar koullarnda gelitirilmi, bu yumurtalardan kan 21. ve 25 evrede larvalar denemeye alnm, deltamethrin and quizalofop-Petil uygulmalarnda statik sistem esas alnarak 21 scaklkta 96 saatlk sreyle gerekletirilmitir. 485
Elde edilen veriler dorultusunda probit analizden 96 saatlk lethal kontsantrasyon deerleri (LD10 LD 50 LD 90) hesaplanmtr. Deneme sonucunda R. ridibunda larvalarnn total boy ve total kuyruk uzunluu, kuyruk deformasyonlar ekilde morfolojik anomalilere sebep olduu tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Rana ridibunda, pestisit, Deltamethrin ve Quizalofop-P-etil PZ017 anlurfa-Birecikten izgili shakkuu (Otus Brucei) Peletlerindeki Kk Memeli Hayvan Kalntlar Sevan SEKN, Yksel COKUN, Alaettin KAYA Dicle niversitesi, Fen Bilimleri EnstitsDiyarbakr seven@dicle.edu.tr Bu almada anlurfa-Birecikten izgili ishakkuu (Otus brucei)ye ait peletlerdeki memeli hayvan kalntlar incelenerek kk memeli trlerinin tespiti yaplmtr. rneklerin kafatas zellikleri ve bunlara ait ller literatr bilgileriyle karlatrlmtr. ncelenen peletler ierisinde 5 farkl memeli trne rastlanmtr. ncelenen pelet kalntlar ierisinde Mus sp., Meriones tristrami, Crocidura suaveolens, Cricetulus migratorius, Microtus guentheri trleri bulunmutur. Cricetulus migratorius % 34.48 ile en fazla younlukta gzlenirken, bu tr % 27.59 ile Mus sp.un izledii tespit edilmitir. Dier trlerin birbirlerine yakn oranlarda bulunmutur. rnekler Dicle niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blmnde korunmaktadr. Anahtar Kelimeler: Mus sp., Microtus guentheri, Cricetulus migratorius, Meriones tristrami, Crocidura suaveolens, Otus brucei, pelet
PZ018 Kahramanmara Uludaz Da (Ziyaret Tepesi)nda Bulunan Coccinella septempunctata (Coleoptera: Coccinellidae), Yedi Noktal Uur Bceinin Biyolojisi zlem KALKAR, Hasan GLLOLU, Ahmet KAYRALDIZ, St mam niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Avar Kamps, Kahramanmara ozlemk@ksu.edu.tr Amanos Dalarnn dou uzantsnda yer alan 2273 metre ykseklikteki Uludaz Da (Zirvesi Tepesi)nda sr halinde grlen yedi noktal uur bcekleri hem bilimsel aratrma konusu olarak hem de turizm asndan dikkatleri zerine ekmektedir. Yedi noktal uur bceklerinin Uludaz Da (Ziyaret Tepesi)n semelerinin nedeni, biyolojisi, yln hangi dnemlerinde daha youn olarak bulunduklar, g etme zamanlar, ekolojik tercihleri, blgenin jeolojik zellikleri, biyolojik kontrol ajan olarak kullanlabilme olanaklar, yaam alanlarnn korunmas ve ayn ortamda dier bcek trlerinin varl ve bunlarn uur bcekleri ile etkileimi bu almann konusunu oluturmaktadr. Yedi noktal uur bceklerinin nemli avc trleri olduu ve zirai mcadelede birok blgede kullanld bilinmektedir. limizde var olan bu esiz kayna deerlendirmek, yedi noktal uur bceklerinin biyolojik mcadelede kullanlabilme olanaklarn aratrmak ve yaam alanlarnn korunmasn salamak amalanmaktadr. Anahtar Kelimeler: Yedi noktal uur bcei, Coccinella septempunctata, Kahramanmara, biyoeitlilik, biyolojik kontrol PZ019 Goniagnathus Fieber, 1866 cinsinin Trkiyedeki yayl (Hemiptera, Cicadomorpha, Cicadellidae) Emine DEMR Gazi niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Ankara eminedemird@yahoo.com Bu almada Trkiyede yayl gsteren Goniagnathus Fieb. cinsi trleri incelenmitir. Dou Anadolu, Bat Akdeniz ve Orta Anadoludan 1997 -2007 tarihleri arasnda toplanm olan rneklerin ve bilinen Cicadomorpha literatrnn incelenmesi sonucu Trkiyede bu cinse ait drt trn yayl gsterdii ortaya kmtr. Trlerin yayllar, arazi almalar srasnda kaydedilen 486
konuku bitkileri, ykseklik tercihi gibi ekolojik bilgiler verilmitir. Tespit edilen bu drt tre ait Trkiye yayl haritalar hazrlanmtr. Ayrca bu trlerden G. brevis (Herrich-Schffer, 1835)in Dou Anadolu blgesinden, G. bolivari (Melichar, 1907)nin ise Bat Akdeniz ve Dou Anadolu blgelerinden kaydedilmedii, ilk kez bu alma ile blgede tespit edildii ortaya kmtr. Anahtar Kelimeler: Goniagnathus, Hemiptera, Cicadomorpha, Cicadellidae, Trkiye, fauna PZ020 Kemaliye (Erzincan)de Yayl Gsteren Cixiidae Familyas Trleri (Hemiptera, Fulgoromorpha) Emine DEMR1, Ali DEMRSOY2 1 Gazi niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Ankara 2 Hacettepe niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Ankara eminedemird@yahoo.com Bu almada Kemaliye (Erzincan) ilesinin Cixiidae familyas faunasnn tespiti amalanmtr. Blgede 2006-2007 tarihleri arasnda farkl lokalitelerde arazi almalar yaplm olup toplanan Hemiptera rnekleri iinden Cixiidae rnekleri ayrlarak bu almada incelenmitir. Toplamalar gndzleyin bitkilerin zerinin atrapla sprlmesi yntemiyle yaplmtr. Arazide bcek zarflarna alnm olan rnekler laboratuvarda prepara edilerek standart mze materyali haline getirilmi ve binokler altnda incelenerek tehis edilmitir. rneklerin tehisleri sonucunda blgede bu familyaya ait 12 trn varl tespit edilmitir. Bu trlerin bilinen Trkiye yayllarnn incelenmesi sonucu 5 trn Kemaliye, 3 trn Erzincan ve 4 trn Dou Anadolu blgesi iin yeni kaytlar olduu ortaya kmtr. ncelenen trlerin konuku bitkileri, dnya ve Trkiye yayllar lokalite kaytlar ile birlikte verilmi ve Trkiye yayl haritalar hazrlanmtr. Anahtar Kelimeler: Cixiidae, Hemiptera, fauna, Kemaliye
PZ021 Akdeniz Blgesi Teke Bcekleri Faunas in Yeni Kaytlar (Coleoptera: Cerambycidae) Hseyin ZDKMEN, Semra TURGUT, Mesud GVEN, Caner GREN Gazi niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 06500, Ankara ozdikmen@gazi.edu.tr Bu almada Trkiyenin Akdeniz Blgesinden (Bat Toroslar: Gevne Vadisi, Geyik da, eytan Da, Yldz da, Ak Da) ve Gneydou Toroslar (Amanos Dalar) 2006-2007 yllar arasnda yaplan arazi almalar srasnda toplanm olan Cerambycidae rnekleri incelenmitir. Bu inceleme sonucunda toplan 5 taksonun Akdeniz Blgesi Cerambycidae faunas iin yeni kayt niteliinde olduu saptanmtr. Anastrangalia sanguinolenta (Linnaeus, 1761), Stictoleptura tesserula (Charpentier, 1825), Spondylis buprestoides (Linnaeus, 1758), Pilemia annulata wawerkana Reitter, 1905, Coptosia ganglbaueri (Pic, 1936) olarak tespit edilmi olan bu taksonlar, alma ierisinde sinonimleri ile birlikte Trkiyedeki ve dnyadaki yayllar da verilerek zoocorafik adan deerlendirilmitir. Ayrca her birinin habitus fotoraflar verilmi ve Trkiyedeki yayllar harita zerinde gsterilmitir. Anahtar Kelimeler: Yeni kayt, Akdeniz Blgesi, Trkiye, Cerambycidae, Coleoptera PZ022 Trkiye Teke Bcekleri Faunas in Yeni Bir Tr, Cortodera steineri Sama, 1996 (Coleoptera: Cerambycidae: Lepturinae) Hseyin ZDKMEN, Semra TURGUT Gazi niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 06500, Ankara ozdikmen@gazi.edu.tr Bu alma ile Gevne Vadisinden (Antalya) toplanm olan Cortodera steineri, Sama 1996 tr Trkiye faunas iin ilk defa kayt edilmektedir. alma ierisinde taksonun dnyadaki yayl ile birlikte, zoocorafik adan deerlendirmesi yaplmtr. Ayrca habitus fotoraf da verilmitir. Anahtar Kelimeler: Cortodera steineri, Trkiye, fauna, Cerambycidae, Coleoptera
487
PZ023 Trkiyede Biyospeleoloji ve Maara rmceklerine Yeni Bir Tr Kayd Kadir Boa KUNT, Figen KUNT Araknoloji Dernei, Eserky Sitesi, 9/A Blok, No:7, mitky, Ankara kbkunt@gmail.com Trkiyenin maara rmcekleri faunas hakknda yaplan ilk alma Fagea (1931) aittir. Fransz biyospeleolog, maara rmceklerinin revizyonunu yapt almasnda stanbul Yarmburgaz maarasnda yaayan bir tr kaydetmi ve Palliduphantes byzantinus (Araneae: Linyphiidae) adyla, bilim dnyas iin yeni bir tr olarak tanmlamtr. Fagedan gnmze; ounluunu yabanc biyospeleologlarn oluturduu aratrmaclar, maara rmcekleri zerine eilmi ve neticede Trkiye maaralarnda yaayan rmceklerin tr adedi Topu ve Kunt (2005) tarafndan 20 familyaya mensup, 58 tr olarak bildirilmitir. Bu almada; daha nce yine Trkiye maaralarndan kaydedilmi iki trle temsil edilen [Carpathonesticus borutzkyi Reimoser, 1930 ve Nesticus cellulanus (Clerck, 1757)] Nesticidae (Araneae: Arachnida) familyasndan Nesticus eremita Simon, 1879 (Nesticidae; Araneae) rmcek faunamz iin yeni kayt olarak verilmektedir. Anahtar Kelimeler: Araneae, Nesticidae, Nesticus eremita, maara rmcekleri PZ024 Gm ay (Mardin-Kzltepe) Ephemeroptera Faunasnn Belirlenmesine Ynelik n almalar Turul NTRK Eskiehir Osmangazi niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 26480 Meelik, Eskiehir tonturk@ogu.edu.tr Gneydou Anadoluda yer alan ve bugne kadar omurgasz faunasnn belirlenmesine ynelik herhangi bir alma yaplmam olan, Gm aynn (Mardin-Kzltepe), bentik faunasnn (Ephemeroptera) tespiti ve yayllarnn ortaya konmas amacyla, Mays 2000Haziran 2001 tarihleri arasnda 9 istasyondan toplanan rnekler incelenmitir.
Aratrma sonucunda, Ephemeroptera takmna ait 6 tr tespit edilmitir. Tespit edilen trlerin hepsi Gm ay iin yeni kayttr. Anahtar Kelimeler: Gm ay, fauna ve Ephemeroptera. PZ025 Aklar Deresinde (Rize) Yaayan Barbus tauricus escherichi (Berg, 1917)'nin reme Biyolojisinin Belirlenmesi Hasan Ouz MAMOLU1, Ertu DZGNE2 1 Rize niversitesi, Rize Meslek Yksek Okulu, Rize 2 Karadeniz Teknik niversitesi, Srmene Deniz Bilimleri Fakltesi, amburnu, Trabzon imamogluoguz@hotmail.com Bu almada, Aklar deresinde yaayan Barbus tauricus escherichi (Berg,1917)'nin reme biyolojisi aratrlmtr. Aratrmada incelemek iin her ay yakalanan 644 balktan yumurtal olan 55 tanesinin saylar ve aplar belirlenmitir. Balklarn yumurta saylar 566-7736 adet/birey ve aplar 0,43-2,86 mm. arasnda deimektedir. Balk populasyonunun ya ve cinsiyet komposizyonlar, cinsi olgunlua ulama yalar ve boylar, reme periyodlar, Gonadosomatk indeks, yumurta ap ve yumurta verimlilii (fekondite) tespit edilmitir. Ayrca yumurta aplarnn aylara gre deiimi, Fekondite-ya, fekondite-boy, fekondite-arlk, fekondite-gonad arl arasndaki ilikiler belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: Barbus tauricus escherichi, Aklar Deresi, reme biyolojisi, cinsi olgunluk, gonadosomatik indeks, fekondite PZ026 Aklar Deresinde (Rize) Yaayan Barbus tauricus escherichi (Berg, 1917)'nin Baz Biyolojik zelliklerinin ncelenmesi Hasan Ouz MAMOLU1, Ertu DZGNE2 1 Rize niversitesi, Rize Meslek Yksek Okulu, Rize 2 Karadeniz Teknik niversitesi, Srmene Deniz Bilimleri Fakltesi, amburnu, Trabzon imamogluoguz@hotmail.com Bu aratrmada, Aklar Deresinde yaayan Barbus tauricus escherichi (Berg,1917)'nin byme parametreleri ve lm oranlarnn belirlenmesi amalanmtr. Aratrma blgesinden 3 farkl istasyonda 644 adet bykl balk yakalanmtr. 488
Yakalanan bireyler minimum 3.9 cm ve maksimum 23.4 cm arasnda dalm gstermitir. ncelenen balklarn ortalama boy ve arlklar srasyla 12,15 cm ve 23,41 g bulunmutur. Populasyonu oluturan bireylerin boy-arlk iliki W=0,0097*L3,0171olarak tespit edilmitir. Bykl balk populasyonuna ait ya, boy ve cinsiyet komposizyonu, byme parametreleri, boy ve arlk olarak byme oranlar, boy-arlk, ya-boy ve ya-arlk ilikileri, kondisyon deeri, yaam ve lm oranlar incelenmitir. Anahtar Kelimeler: Barbus tauricus escherichi, Aklar Deresi, byme parametreleri, yaam ve lm oranlar PZ027 Kemaliye (Erzincan) Scytodidae, Pholcidae, Palpimanidae, Eresidae, Oecibiidae, Uloboridae, Theridiidae, Linyphiidae, Tetragnathidae, Araneidae, (Araneae) Faunas Tuncay TRKE1, Ali DEMRSOY2, zlem ZEN1 1 Nide niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kampus, Nide 2 Hacettepe niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Beytepe, Ankara tuncayturkes@nigde.edu.tr Dou Anadolu Blgesi ierisinde bulunan Kemaliye ilesi Yukar Frat Havzasnda konumlanmaktadr. Dou Anadolu Blgesinin ortalama ykseklii 1300 metre olmasna karn Kemaliye, 600-3500 metrelik ykseltileri yakn mesafelerde kapsamaktadr. Dar bir alanda hem Sibiryan hem de Akdeniz iklimi egemendir. Neredeyse Ktalarn biyolojik ayrmna neden olan Anadolu Diyagonali zerinde bulunmas nedeniyle aa ve otsu bitkiler buna bal olarak da hayvansal eitlilik hem zengin hem de ilgin bir bileim gstermektedir. Bu nedenlerden dolay Kemaliye biyoeitlilik asndan ayrcal bir konumdadr. Bu almada 2005-2007 yllar arasnda Kemaliyeden toplanan Scytodidae, Pholcidae, Palpimanidae, Eresidae, Oecibiidae, Uloboridae, Theridiidae, Linyphiidae, Tetragnathidae, Araneidae (Araneae) familyalarna ait rnekler incelenmitir. rnekler aspiratr, atrap ve elle; ta ve dknt altlarndan ve vejetasyon zerinden toplanmtr. Tespit edilen taksonlar sistematik sra ierisinde listelenmi olup her bir tr kendi ierisinde incelenen materyal, Trkiye ve Dnya yayllar ile birlikte verilmektedir. Anahtar Kelimeler: Kemaliye, Araneae, Fauna
PZ028 Kemaliye (Erzincan) Lycosidae, Pisauridae, Oxyopidae, Zoropsidae, Agelenidae, Dictynidae, Titanoecidae, Miturgidae, Clubionidae, Zodariidae, Gnaphosidae, Philodromidae, Thomisidae, Salticidae (Araneae) Faunas Tuncay TRKE1, Ali DEMRSOY2, zlem ZEN1 1 Nide niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kampus, Nide 2 Hacettepe niversitesi Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Beytepe, Ankara tuncayturkes@nigde.edu.tr Dou Anadolu Blgesi ierisinde bulunan Kemaliye ilesi Yukar Frat Havzasnda konumlanmaktadr. Dou Anadolu Blgesinin ortalama ykseklii 1300 metre olmasna karn Kemaliye, 600-3500 metrelik ykseltileri yakn mesafelerde kapsamaktadr. Dar bir alanda hem Sibiryan hem de Akdeniz iklimi egemendir. Neredeyse Ktalarn biyolojik ayrmna neden olan Anadolu Diyagonali zerinde bulunmas nedeniyle aa ve otsu bitkiler buna bal olarak da hayvansal eitlilik hem zengin hem de ilgin bir bileim gstermektedir. Bu nedenlerden dolay Kemaliye biyoeitlilik asndan ayrcal bir konumdadr. Bu almada 2005-2007 yllar arasnda Kemaliyeden toplanan Lycosidae, Pisuaridae, Oxyopidae, Zoropsidae, Agelenidae, Dictynidae, Titanoecidae, Miturgidae, Clubionidae, Zodariidae, Gnaphosidae, Philodromidae, Thomisidae, Salticidae (Araneae) familyalarna ait rnekler incelenmitir. rnekler aspiratr, atrap ve elle; ta ve dknt altlarndan ve vejetasyon zerinden toplanmtr. Tespit edilen taksonlar sistematik sra ierisinde listelenmi olup her bir tr kendi ierisinde incelenen materyal, Trkiye ve Dnya yayllar ile birlikte verilmektedir. Anahtar Kelimeler: Kemaliye, Araneae, fauna
489
PZ029 Denizel Kladoserlerin Yumurtalk Koyundaki (skenderun Krfezi) Dalm Tuba TERBIYIK1, Benin TOKLU ALILI2, Ercan SARIHAN1 1 ukurova niversitesi, Su rnleri Fakltesi, Deniz biyolojisi Anabilim Dal, 01330 Balcal, Adana 2 stanbul niversitesi Fen Fakltesi Biyoloji Blm Hidrobiyoloji Anabilim Dal 34134 Vezneciler-stanbul tterbiyik@yahoo.com Aratrma, 25 Kasm 200524 Austos 2006 tarihleri arasnda Yumurtalk (Adana) Koyunda yl ierinde 4 kez rnekleme yaplarak gerekletirilmitir. rnekler kydan aa doru belirlenen 4 istasyondan horizontal olarak 200 m gz aklna sahip WP2 tip standart zooplankton kepesi kullanlarak alnmtr. almada Penilia avirostris, Evadne spinifera, Pseudoevadne tergestina, Evadne nordmanni, Pleopis polyphemoides trleri ve Podon sp. bulunmutur. En yksek bolluk deeri, Mays ayndaki rneklemelerde en dk ise kasm ayndakilerde bulunmutur. Anahtar Kelimeler: Denizel, Kladoser, skenderun Krfezi, dalm PZ030 Antalya linde ve Trkiyede Yayl Gsteren Polifag Avc, Orius (Heteroptera Anthocoridae) Trleri Mehmet KEEC1, M. Oktay GRKAN2 1 Bat Akdeniz Tarmsal Aratrma Enstits, Antalya 2 Ankara niversitesi, Ziraat Fakltesi, Bitki Koruma Blm, Ankara kececitr@yahoo.com Bu alma ile Antalya linde bulunan polifag avc bcek, Orius trlerinin molekler yntemlerden faydalanlarak belirlenmesi amalanmtr. Orius erginleri, eitli sebzeler, turungiller, fesleen, pamuk ve msr bitkilerinden toplanmtr. Toplanan erginlerden, DNA izolasyonu yapldktan sonra bu trlere ait spesifik primerler kullanlarak PCR yaplmtr. alma sonucunda toplanan trlerin Orius niger, O. laevigatus, O. majusculus ve O. minutus olduu belirlenmitir. Bulunan sonular, bu trlere ait Gen Bankasnda bulunan tm DNA sekanslaryla karlatrlarak dorulanmtr.
Ayrca bu gne kadar lkemizde yaplm almalarda belirtilen dier Orius trleri incelenmitir. Yukarda belirtilen trler dnda bildirilen, ok eitli bitkilerde bulunan baz akar, afid, psillid, lepidopter ve thripsler gibi zararllar ile beslenen O. albidipennis, O. horvathi, O. laticollis ve O. vicinus trlerinin morfolojik tanmlar, yayllar ve konukularna ilikin bilgiler derlenmitir. Anahtar Kelimeler: Orius, biyolojik mcadele, tr tehisi, PCR PZ031 Karacada Civarndaki Sularn Zooplankton Faunas Aysel BEKLEYEN, Blent GKOT Dicle niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 21280, Diyarbakr aybek@dicle.edu.tr Gneydou Anadolu Blgesinde yer alan ve snm, volkanik bir da olan Karacada, evresine gre daha ok kar almakta olup baz akarsularn kaynak ve beslenme yeridir. Da civarnda eriyen kar sularnn biriktii irili ufakl glckler, hayvancln yaygn olduu blgede hayvanlar sulama amal kullanlmaktadr. Diyarbakr-Siverek karayolunun 65., 72. ve 75. km. si civarnda yer alan bu glcklerin zooplankton faunas, Kasm-2002 ile Mays-2004 tarihleri arasnda taksonomik adan incelenmitir. Sonu olarak, Karacada civarndaki sularda; Rotiferadan 29, Cladoceradan 10 ve Copepodadan 3 tr olmak zere toplam 44 tr tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Rotifera, Copepoda, zooplankton, Karacada PZ032 Kemaliye (Ein)-Erzincan Malakofaunas Burin Akm GM Gazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Ankara burcinaskim@gmail.com Palearktik blgenin en nemli biyocorafik alanlarndan biri olan Trkiyenin faunal ve floral zenginliini ortaya koyabilmek amacyla planlanan Kemaliye (Erzincan) ve evresinin Biyoeitlilik Asndan Deerlendirilmesi (TBTAK, AYDAG, 105 Y 016) konulu proje kapsamnda, 10-15 Temmuz 490 Cladocera,
2005; 05-07 Mays 2007 ve 13-15 Eyll 2007 tarihlerinde, Kemaliye ve evresindeki 33 istasyondan gastropod rnekleri toplanmtr. Saha almalar sonrasnda toplanan rneklerin tanmlanmalarnda ilgili literatrlerden (Zhadin, 1965; Gittenberger ve Menkhorst, 1993; Gittenberger ve Bank, 1996; Hausdorf, 1996; 2000; Yldrm ve ark., 2006; Gm, 2006) ve Schtt (2005) tarafndan yaplan katalog almasndan faydalanlmtr. Aratrma sahasnda 9 tanesi endemik olan 29 karasal pulmonat (23 tr, 6 alttr), 2 tatlsu pulmonat ve 1 prosobran olmak zere 26 tr ve 6 alttrn yayl gsterdii tespit edilmitir. Turanena LINDHOLM, 1922 ve Rhabdoena KOBELT & MOELLENDORFF, 1902 cinslerine ait iki yeni tr, Dr. Eike NEUBERT ve Dr. Burin Akm GM tarafndan yayna hazrlanmaktadr. Projemize destek veren TBTAKa; projemizin yneticisi Deerli Hocam Prof. Dr. Ali DEMRSOYa; saha almalarmz srasnda yardmlarn esirgemeyen Uzman Yusuf DURMUa; Do. Dr. Aydn AKBULUT'a; Kemaliye Kltr, Turizm ve Folklor Dernei Bakan evket GLTEKNe; tr tehislerinde Senckenberg Aratrma Enstits ve Doa Mzesi, Malakoloji Blmnn gastropod koleksiyonu ile kendi kiisel koleksiyonundan faydalanmam salayan Dr. Eike NEUBERTe ve SNM, Malakoloji Blm Bakan Dr. Ronald JANSSENe teekkrlerimi sunarm. Anahtar Kelimeler: Malakofauna, (Ein), Erzincan, Trkiye PZ033 stanbulun ki Yakasndan ve Adalarndan Salyangoz (Gastropoda) Hikayeleri Burin Akm GM Gazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Ankara burcinaskim@gmail.com Trkiye malakofaunasnn tespit edilmesi zerine gerekletirdiim almalar kapsamnda 2001, 2002 ve 2003 yllarnda stanbul ilinin Anadolu (15) ve Avrupa (11) yakalarndan, ayrca Marmara Denizindeki adalarndan (4) olmak zere toplam 30 lokaliteden gastropod rnekleri toplanmtr. Malakofaunal bulgularn elde edilmesine ynelik aratrma, gastropod rneklerinin toplanlmalar, tanmlanmalar ve koleksiyona alnmalar eklinde gerekletirilmitir. rneklerin tanmlanmalarnda ilgili literatrlerden (Likharev ve Rammelmeier, 1962; Kerney ve Cameron, 1979; Bank, 1985; Gittenberger ve Bank, 1996; Kemaliye
Hausdorf, 1996; 2000; Yldrm ve ark.; 2004, Gm, 2004) ve Schtt (2005) tarafndan yaplan katalog almasndan faydalanlmtr. Tehis edilen rnekler, ilerinde %70'lik alkol bulunan ielere konularak, etiketlendirilmilerdir. Aratrma sahasndan toplanan gastropodlarn snflandrlmalar ve trleri en iyi temsil eden rneklerin izim ve fotoraflanma ilemleri tamamlanmtr. Trlerin Trkiyedeki ve Palearktik Blgedeki yayllar, sistematik durumlar ve karakteristik zellikleri verilmitir. Ayrca trlerin stanbulun iki yakasndaki ve adalardaki yayllar zoocorafik adan tartlmtr. Aratrma materyallerini ileriki yllarda kurulacak olan Trkiye Doa Tarihi Mzesinin mollusk koleksiyonunun bir paras olmak zere kiisel gastropod koleksiyonumda saklanmaktadr. Benden desteklerini hibir zaman esirgemeyen, benimle birlikte salyangoz toplayan annem Nuray KAYIKI ve kardeim Ezgi Oya GMe teekkrlerimi sunarm. Anahtar Kelimeler: Gastropoda, stanbul, Trkiye PZ034 Trkiyenin Yerli pekbcei Irknn Baz Morfolojik zelliklerinin Karlatrlmas Kltiin AVUOLU1, Demet EROLU2, kran AKIR ARICA2 Giresun niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 28049, Debboy Mevkii, Giresun Krkkale niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 71450, Yahihan, Krkkale kultigincavusoglu@mynet.com Bombyx mori rklarnn morfolojik zellikleri hakknda bir ok alma yaynlanmasna ramen, imdiye kadar onlarn karlatrmal bir analizi mevcut deildir. Bu almada taramal elektron mikroskop (SEM) kullanlarak, Trkiyenin yerli rklar olan Bursa Beyaz, Bursa Alacas, Hatay Sarsnn yumurta yzeyleri, kokon ekilleri, a ve fiber desenleri, a bezlerinin yaplar incelenerek karlatrlmtr. Mikroskobik aratrma sonucunda, rknda morfolojik zelliklerinin bir birine benzedii, fakat ayrntda baz farkllklarn olduu tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Bombyx mori, Bursa Beyaz, Bursa Alacas, Hatay Sars, Morfoloji, a ve a bezi, kokon, yumurta yzeyi, taramal elektron mikroskop (SEM)
491
PZ035 Trkiyedeki Apodemus Kaup 1829 (Mammalia: Rodentia) Cinsinin RAPD-PCR le Analizi Gl OLGUN1, Reyhan OLAK1,rfan KANDEMR2, Ercment OLAK1, Nuri YT1 1 Ankara niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Tandoan, Ankara 2 Karaelmas niversitesi Fen-Ed. Fakltesi Biyoloji Blm, ncivez, 67100, Zonguldak glolgn@gmail.com Bu almann amac, Trkiyedeki Apodemus trlerinin (cinsinin), DNA markerlarna dayanarak genetik yapsn aratrmak ve populasyon genetiine katkda bulunmaktr. Trkiyedeki 16 lokaliteden toplam 82 birey alld. Bu bireylerden 22si A. iconicus, 26s A. flavicollis, 7si A. sylvaticus, 15i A. uralensis, 4 A. agrarius ve 8 tanesi de A. mystacinus trlerine ait rneklerdir. Apodemus populasyonlarndaki genetik varyasyonun miktarn ortaya koymak iin RAPD-DNA marker sistemi kullanld. allan populasyonlar arasndaki genetik ilikileri gstermek iin Neinin genetik mesafe ve genetik benzerlik hesaplamalar kullanld. Hesaplamalar POPULATION bilgisayar program ile yapld. Dendogram ise POPGENE programyla oluturuldu. allan 10 RAPD markernn 6 tanesi, 61 polimorfik RAPD band ortaya koymutur. Apodemus populasyonlar iin hesaplanan genetik farkllk, H= 0.2641 ile en ok A. iconicus trnde grlmtr (%P= 80.33). Apodemus populasyonlarndaki toplam genetik farkllk HT = 0.3454 olarak hesaplanmtr. allan populasyonlar arasndaki genetik farkll gsteren GST deeri 0.5134dir. Genetik mesafe verisiyle oluturulan dendogram 7 kmelenme gsterdi. Bu dendogramda tm Apodemus trleri birbirinden ayrld. Anahtar Trkiye Kelimeler: Apodemus, RAPD-PCR,
PZ036 Trkiyede Yayl Gsteren Glis gliste Allozim Varyasyonlar Reyhan OLAK1, Teoman KANKILI1, Gl OLGUN1, rfan KANDEMR2, Ercment OLAK1 1 Ankara niversitesi Fen Fakltesi Biyoloji Blm, Tandoan 06100, Ankara 2 Karaelmas niversitesi Fen-Ed. Fakltesi Biyoloji Blm, ncivez 67100, Zonguldak rcolak@science.ankara.edu.tr Trkiyede yayl gsteren Glis glisin Trakyadan 19, Anadoludan da 27 olmak zere toplam 46 rnein allozim varyasyonlar incelendi. Allozim analizlerinde 17 enzim sistemine ait 28 lokus niasta ve poliakrilamid jel elekroforezi teknii ile incelendi. Bu lokuslardan sadece Est-3 (3 allel) ve Est-4 (2 allel) lokuslarnda polimorfizm belirlenmitir. ncelenen dier lokuslar monomorfik olup, tm rneklerde ayn allele fikse olmutur. ncelenen lokuslara gre Anadolu ve Trakya populasyonlarnn belirgin bir ekilde birbirinden ayrlmad grld. Anahtar Kelimeler: Allozim, genetik farkllama, Glis glis, yedi uyur PZ037 Kuzey Anadolu Blgesinde Yayl Gsteren Clethrionomys Tiselius, 1850 (Mammalia: Rodentia) Cinsinde Allozim Varyasyonlar ve Genetik Farkllamalar Reyhan OLAK1, rfan KANDEMR2, Gl OLGUN1, Teoman KANKILI1, Ercment OLAK1, Nuri YT1, akir nder ZKURT3 1 Ankara niversitesi Fen Fakltesi Biyoloji Blm, Tandoan 06100, Ankara 2 Karaelmas niversitesi Fen-Ed. Fakltesi Biyoloji Blm, , ncivez 67100, Zonguldak 3 Ahi Evran niversitesi, Eitim Fakltesi, Fen Bilgisi retmenlii, Krehir rcolak@science.ankara.edu.tr Bu aratrmada, yaplan morfolojik ve karyolojik deerlendirmeler sonucunda Kuzey Anadoluda Clethrionomys cinsine ait tek trn; Clethrionomys glareolusun yayl gsterdii saptand. Bu trn yayl alanndan toplanan 18 lokaliteye ait 94 rnein allozim varyasyonlar niasta jel ve native-poliakrilamid jel elekroforezi belirlenmitir. 16 enzim sistemi analiz edildi ve 24 lokus belirlendi. 24 enzim lokusundan 12 tanesinin polimorfik 12 tanesinin de monomorfik olduu saptanmtr. rnekler 8 grup olacak ekilde gruplandrlm ve bu 8 populasyon genetik olarak 492
karlatrlmtr. C. glareolus populasyonlarndaki genetik varyasyonun derecesini ortaya koymak iin allozim marker sistemi kullanld. allan populasyonlar arasndaki genetik ilikileri gstermek iin Neinin standart genetik mesafe ve genetik benzerlik hesaplamalar kullanld. Hesaplamalar POPGENE bilgisayar programlar ile yapld. Tm lokuslar iin genik varyasyon istatistiklerine gre, etkili allellerin ortalama says (ne) 1.2490, Shannon informasyon indeksi (I) ise 0.2168dir. FST deeri 0.2574dir. FST deerinden hesaplanan Nm deeri yksekti ve morfolojik verilerin tersine allan populasyonlar arasnda gen ak olduunu gsterdi. Genetik mesafe verisiyle izilen dendogram 3 kmelenme gsterdi. C. glareolus kmesindeki gruplanma post zellikleriyle uyumludur. Anahtar Kelimeler: Clethrionomys glareolus, Trkiye, Allozim, Genetik farkllama
bulunan bu iki trn molekler karakterizasyonunun RAPD (Random Amplified Polymorphic DNA= Rastgele retilen Polimorfik DNA) teknii kullanlarak yaplmas ve bylece, Anadolunun gen zenginliinin ortaya konulmas amalanmtr. Bu amala, Mula ilini temsilen tm ile ve kylere araziler dzenlenerek galerisinei trleri toplanm ve tehis edilmitir. Farkl lokasyonlardan toplanan bu trlerin bireylerinin genomik DNAs Lifton methodu ile izole edilmi ve RAPD-PCR yntemiyle molekler analizleri yaplmtr. Sonuta tr iindeki bireyler aras varyasyonlar ve iki tr arasndaki genetik uzakl gsteren bir dendogram oluturulmutur. Anahtar Kelimeler: Chromatomyia horticola, Liriomyza trifolii, RAPD-PCR, biyoeitlilik, Mula PZ039
PZ038 Chromatomyia horticola (Goureau) ve Liriomyza trifolii (Burgess) (Diptera: Agromyzidae) Trlerinin Mula linde Biyoeitliliinin RAPD (Rastgele retilen Polimorfik DNA) Belirteleri Yardmyla Saptanmas Bekir L, Alper TONGU, Okan ZGL, Hasan Sungur CVELEK, Oktay DURSUN Mula niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 48170, Ktekli, Mula bekircol@gmail.com Galerisinekleri olarak bilinen Agromyzidae (Diptera) familyasna bal trlerin ounluu polifag olup larvalar bitkilerin zellikle yapraklarnda mesofil tabakasnda galeriler amak suretiyle beslenmektedir. Bu zararlar sonucu bitkilerde fotosentez sekteye uramakta zellikle gen dnemde lmlere ileri dnemlerde ise verim kaybna neden olmaktadrlar. Agromyzidae familyas Liriomyza trifolii (Burgess) ve Chromatomyia horticola (Goureau) trleri sebzelerde nemli derecede ekonomik zararlara neden olmaktadr. Bu trler ile mcadelede reticiler yaygn olarak insektisit kullanmaktr. Bu da beraberinde insan ve evre sal iin kalnt ve pestisit kirlilii gibi sorunlar da beraberinde getirmektedir. Son yllarda zellikle ekonomik neme sahip galerisinei parazitoiti olan trler zerinde molekler almalar art gstermitir. Ayrca, molekler almalar son yllarda zararllarn pestisitlere kar dayankllk kazanmasyla ilgili konularn aydnlatlmasnda da kullanlmaya balanmtr. 2006-2007 yllar arasnda gerekletirilen bu almada, lkemizdeki ekonomik neme sahip galerisinei trleri arasnda
Kemalpaa (zmir) Yresi Organik Ba ve Meyve Bahelerinde ukur Tuzak ve Besin Tuzaklarla Yakalanan Bcek Faunasnn Belirlenmesi zerinde Bir Aratrma Ahu ZM1, Rukiye TANYER, Serdar TEZCAN3 1 Ege niversitesi, Tabiat Tarihi Aratrma ve Uygulama Merkezi, zmir 2 Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Zooloji Anabilim Dal, zmir 3 Ege niversitesi, Ziraat Fakltesi, Bitki Koruma Blm, zmir uzum-ahu@hotmail.com Bu alma, zmir-Kemalpaada 2007 yl Haziran-Ekim aylar sresince organik retimde bulunulan ba, erik, armut ve eftali bahelerinde yrtlmtr. rneklemeler iki haftalk aralklarla yaplm; rneklerin toplanmasnda ukur tuzaklar ve besin tuzaklar kullanlmtr. ukur tuzaklar, 150 mllik plastik kaplara 75 ml kadar 1:1 orannda etilen glikol-su karm konularak hazrlanmtr. Tuzaklar toprak iine kaplarn st ksm toprak yzeyiyle ayn hizada olacak ekilde yerletirilmi daha sonra bitki ve talarla kamufle edilmitir. Her baheye drt ukur tuzak yerletirilmitir. arapl besin tuzaklar ise 2.5 ltlik plastik kavanozlarn her birine birer litre sv konularak hazrlanm ve her bahede drder aaca aslmtr. Kullanlan bir litrelik sv iinde 100 ml arap, 25 ml sirke ve 25 gr eker ve 1 litre kadar su bulunmaktadr. Her iki tuzak tipiyle toplanan rnekler laboratuvarda ayrlarak inelenmi ve etiketlenerek deerlendirilmitir. Yaplan deerlendirme sonucunda, ukur tuzaklarla yakalanan rneklerin % 94.11inin Coleoptera takm iinde yer ald grlmtr. Geriye kalan % 5.89unu srasyla Lepidoptera, 493
Heteroptera, Orthoptera, Diptera, Homoptera ve Dermaptera takmlarna bal trler oluturmaktadr. Besin tuzaklarla yakalanan rnekler arasnda Lepidoptera takm % 85.60lk oranla ilk sradadr. Bu takm srasyla Hymenoptera, Coleoptera, Diptera, Neuroptera, Homoptera ve Heteroptera takmlarna bal rnekler izlemitir. Aratrma sonular kltrler asndan deerlendirildiinde eftali ve armut bahelerindeki zenginliin erik ve ba alanlarna gre ne kt dikkati ekmitir. Anahtar Kelimeler: Bcek faunas, ukur tuzak, besin tuzak, biyolojik eitlilik PZ040 Aphanius (Teleostei: Cyprinodontiformes) Cinsinin Anadoludaki Tr eitlilii ve Zoocorafik zellikleri Salim Serkan GL, Fahrettin KK, Zekiye GL, mer ERDOAN Sleyman Demirel niversitesi, Eirdir Su rnleri Fakltesi, Eirdir-Isparta ssguclu@sdu.edu.tr Anadolunun bilinen en eski ikincil (denizden tatlsuya geerek orada kalan) tatlsu bal Aphanius cinsidir. Bu cinsin yayl alan, erken Eosen devirden Miyosen devrine kadar Avrupann byk bir ksmn rten Paratetis ve Tetis ile akmaktadr. Gnmzde bu cinse ait trler, Akdenizi evreleyen birka lkede (Afrikann kuzey kylar, spanya, talya, Yunanistan) kaldklarndan tipik birer tetis kalnts olarak adlandrlrlar. Anadolu, Aphanius cinsine ait trlerin yaylnda bir merkez grevi stlenir. Aphanius cinsi Anadoluda 6 tr ve 4 alttrle (A.asquamatus, A.fasciatus, A.danfordii, A.mento, A.villwocki, A.anatoliae anatoliae, A.a.splendens, A.a.transgradiens ve A.a.sureyanus) temsil edilir. Bunlar gznne alndndA; Anadoluda endemizm asndan olduka nemli bir yere sahip olan Aphanius cinsine ait trlerin incelenmesi ve Anadoludaki gen havuzunun korunmas, srdrlebilir bir evre iin olduka nem arz etmektedir. Anahtar Kelimeler: Anadolu, Aphanius, tr eitlilii, zoocorafya
PZ041 Akehir ve Eber Gllerinin Ornitofaunas Fulya SAYGILI, Nuri YT, afak BULUT Ankara niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Ankara fsaygili@science.ankara.edu.tr Trkiyede byk gllerin bulunduu, denize ak olmayan kapal havzalarn en byklerinden olan Orta Anadoludaki Konya Havzasnda bulunan Akehir ve Eber glleri potansiyel Ramsar Alanlarndan olup Uluslararas neme Sahip Sulak Alanlar arasndadr. Akehir Gl tektonik oluumlu bir gldr ve Eber Gl ile balantldr. Eber Gl byk lde sazlklarla kapl ok s bir gldr, Akehir Glnn ise sadece evresinde sazlklar bulunur. Blgede 2006 2007 yllar arasnda periyodik olarak yaplan gzlemlerle blgeyi kullanan ku trleri, bu trlerin blgedeki durumlar ile IUCNe gre tehlike durumlar saptanmtr. Akehir ve Eber Gllerinde 16 ordoya dahil olan, toplam 138 ku tr saptanm olup, bu say u ana kadar blgeden verilen en yksek ku saysdr. Bu kulardan 36 tanesi yerli trlerdir. Her iki glde saptanan ku trlerinden 73 tanesi yaz gmeni, 29 tanesi ise k gmenidir. Glde belirlenen ku trlerinin mevsimsel dalmna gre; her iki glde kn 62, ilkbaharda 124, yazn 100 ve sonbaharda 97 ku tr gzlenmitir. Akehir ve Eber Glleri birbirlerine balantl olmasna ramen yaplan almada her iki glde bulunan ku tr kompozisyonunun ve saysnn birbirinden farkl olduu saptanmtr. Eber Gl ku tr eitlilii asndan daha zengindir fakat Flamingo, Angt, Klgaga gibi trlerin Akehir Gln byk srler halinde ziyaret ettikleri gzlenmitir. almalar srasnda Akehir Glndeki su miktarnn dikkat ekici bir hzla azald izlenmitir ve ok ksa bir zamanda kuruyan gllerimiz arasna girmesinin muhtemel olmas endie verici olarak grnmektedir. Anahtar Kelimeler : Akehir Gl, Eber Gl, ku, ornitofauna, Trkiye
494
PZ042 Idr li Biyoeitlilii Ayegl LKER Krkkale niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Yahihan, Krkkale ayseguliliker@hotmail.com Idr Ovas ve evresi, Trkiye ve Dou Anadolu lsnde kendine zg iklim zellikleriyle yresel klima alan iine girmektedir. Aras nehri boyunca dou-bat dorultusunda uzanan Idr Ovas, Bat Idr, Dou Idr ve Dil Ovasndan olumaktadr. Idr Ovas'nn gneydouya doru bir uzants durumunda olan Dil Ovas (Dil Ucu), ayn zamanda lkemizin en dou u noktasn (44 48'') oluturur. Idr Ovas, 800-900 metre ykseklikte ve etraf dalarla evrili bir havza konumundadr ve tektonik knt sonucu olumutur. Idr Rasat stasyonunun 40 yllk lmlerine gre, bu merkezde yllk scaklk ortalamas 11.6C, yllk ortalama scaklk fark ise 29.2C kadardr. En yksek scaklk deerlerine Austos 41.8C, en dk scaklk deerlerine de Aralk aynda -30.3C rastlanmaktadr. Donlu gnler says 112.5 gn, yllk ortalama ya tutar 257.6 mm kadar olup, yalarn yardan fazlas 154.6 mm ile ilkbahar ve yaz mevsimlerine isabet etmektedir. En az ya ise 47.8 mm ile k mevsiminde dmektedir. Bu zel corafik ve klimatik farkllklar fauna zenginliini de beraberinde getirmitir. Blge en nemli ku g yollarndan birine sahiptir. Mays 2007 tarihinden itibaren blgede yaplan aratrmalar sonucunda birok balk, ku, memeli hayvan varl tespit edilmitir. Tespit edilen hayvanlardan en nemlileri su samuru ve su maymunu olmutur. Su maymunu zerine biyolojik ve ekolojik almalarmz devam etmektedir. Blgede imdiye kadar 200 akn ku tr tespit edilmitir. Trkiyede ve dnyada su samuru says ok azalm olmasna ramen Idr ili beklide en nemli koruma alanlarndan birine sahiptir. Anahtar Kelimeler: Idr, biyoeitlilik, samuru, su maymunu, ku, balk su
PZ043 klim Deiikliklerinin Tr eitliliine Etkisi Gken ZTRK, Zeynep NER, Mesude YET goksenozturk@yahoo.com Son yllarda kresel snmann etkisi ile daha da hissedilir hale gelen iklim deiikliinin, bitki rtsn deitirmeye balamas bu ortamlarda yaayan trlerin azalmas ve yeni trlerin ortaya kn artc ekilde artrmtr. lkemizde iklim deiiklikleri nemli trleri ge zorlarken Akdeniz Ege ve Marmara' da tr eitliliinde art olduu sylenmektedir. Tm bu haberlere de yapacamz aratrmada yer vererek Trkiye corafyasnda iklim deiikliklerinin tr eitliliine olumlu ve olumsuz etkilerini sunacaz. Anahtar Kelimeler: klim deiiklii, tr eitlilii PZ044 Yarl Gl (Burdur) Ornitofaunas Erdem DUT, Mehmet Ali TABUR, Humeyra NERGZ Sleyman Demirel niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Isparta mehmet@fef.sdu.edu.tr Bu almada Burdurun Yeilova ilesine bal Yarl Glnn ornitofaunas incelenmitir. Temmuz 2006-Haziran 2007 yllarnda gerekletirilen bu almada 13 takmn 35 familyasna ait 97 tr ve 1 alttr gzlenmitir. Takmlara gre trler ve alttrn saysal dalm; Ciconiiformes 5, Phoenicopteriformes 1, Anseriformes 11, Falconiformes 8, Galliformes 2, Gruiformes 3, Charadriiformes 12, Columbiformes 3, Strigiformes 1, Apodiformes 2, Coraciiformes 3, Piciformes 1, Passeriformes 46 tr olarak belirlenmitir. Aratrma sahasndaki trlerin; 32sinin yerli, 21nin k gmeni, 32sinin yaz gmeni, 12 trn transit ger ve 1 alttrn de yerli olduu belirlenmitir. Gzlenen trlerin; 3 A. 1.2, 13 A.2, 16s A.3, 22si A.4, 3 B.2, 3 B.3 statsnde yer almaktadr. 37 tr ve 1 alttr ise tehlike altnda deildir. Aratrma sahasnda en baskn takm Passeriformes iken Galliformes, Strigiformes, Piciformes takmlarnn basknl en az bulunmutur. Anahtar Kelimeler: Yarl ornitofauna, biyoeitlilik Gl, kular,
495
PZ045 Dou Karadeniz Blgesi Pimplinae Trleri zerine Bir Aratrma Murat YURTCAN Trakya niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 22030, Edirne muratyurtcan@yahoo.com Bu almada 2004-2005 yllar arasnda Dou Karadeniz Blgesinde dalm gsteren Pimplinae Wesmael, 1845 trlerinin tespiti amacyla farkl habitat ve lokalitelerden toplanm olan materyal incelenmitir. alma sonucunda Acrodactyla quadrisculpta (Gravenhorst, 1829), Polysphincta rufipes Gravenhorst, 1829, Zatypota percontatoria (Mller, 1776), Endromopoda arundinator (Fabricius, 1804), E. detrita (Holmgren, 1860), E. phragmitidis (Perkins, 1957), Exeristes roborator (Fabricius, 1793), Perithous divinator (Rossi, 1790), Scambus brevicornis (Gravenhorst, 1829), S. elegans (Woldstedt, 1877), S. nigricans (Thomson, 1877), S. vesicarius (Ratzeburg, 1844), Tromatobia ovivora (Boheman, 1821), T. variabilis (Holmgren, 1856), Zaglyptus multicolor (Gravenhorst, 1829), Z. varipes (Gravenhorst, 1829), Itoplectis alternans (Gravenhorst, 1829), I. maculator (Fabricius, 1775), Pimpla artemonis Kasparyan, 1973, P. contemplator (Mller, 1776), P. rufipes (Miller,1759), P. spuria Gravenhorst, 1829, P. turionellae (Linnaeus, 1758) saptanmtr. Saptanan 23 trden 20si Dou Karadeniz Blgesi Pimplinae faunas iin yeni kayttr. Trlerin genel ve Trkiye dalmlar ile habitat bilgileri verilmitir. Anahtar Kelimeler: Hymenoptera, Ichneumonidae, Pimplinae, Dou Karadeniz, fauna PZ046 Istranca Ormanlarnn Yarasa Faunas Serblent PAKSUZ1, Beytullah ZKAN2 Trakya niversitesi, Eitim Fakltesi, lkretim Blm, Edirne 2 Trakya niversitesi, Fen Edebiyat Fak., Biyoloji Blm, Edirne serpaksuz@trakya.edu.tr
dnyann ve Trkiyenin ender doal gzellikleri arasnda yer almakta, ok sayda flora ve fauna elemanlarna ev sahiplii yapmaktadr. Blgedeki flora almalar ok olmakla birlikte fauna almalar olduka azdr. Sonbahar ve k aylarnda k uykusuna yatan yarasalar ilkbahar ve yaz aylarnda aktiftirler. Akam karanlnda aktif olan ve beslenen yarasalar, gndz saatlerini kuytu ve karanlk olan eitli tneklerde uyuuk halde dinlenerek geirirler. Yarasa trlerinden bazlar ise ormanlarda korunakl ve karanlk olan aa kabuklarnn altnda ve aa kovuklarda tnerler. Bu almada Istranca Ormanlarnn yarasa tr eitlilii ortaya konmutur. Aratrma Istranca Ormanlarnda ve farkl lokalitelerde Mays 2006-Temmuz 2007 tarihleri arasnda toplam 38 gecelik arazi almasn kapsamaktadr. Yarasa rneklerinin elde edilmesi her gece 22-28 m mist net kurularak gerekletirilmitir. Mist netler ncelikle orman ii ve ayrca dere yataklar, kpr alt ve orman yollarna olmak zere eitli habitatlara kurulmutur. Yarasa rnekleri aktif olduklar ve beslendikleri gece 19:00-03:00 saatleri arasnda yakalanmtr. Yakalanan her bir rnek, yavru, gen ve ergin olmak zere 3 ya grubuna ayrlm ve standart vcut lleri alnarak serbest braklmtr. rneklerin tr tayini, literatrde verilen tayin anahtarlarna gre yaplmtr. Her trn rnek says, habitat ve alma alanndaki bulunma okluu ile ilgili bilgiler kaydedilmitir. Arazi almalarnda 21 tre (Rhinolophus ferrumequinum, R. hipposideros, R. euryale, R. blasii, Myotis myotis, M. daubentonii, M. capaccinii, M. bechsteinii, M. nattereri, M. emarginatus, M. mystacinus, M. alcathoe, M. aurascens, Nyctalus noctula, N. leisleri, Pipistrellus pipistrellus, P. pygmaeus, P. nathusii, Eptesicus serotinus, P. austriacus, Barbastella barbastellus) ait toplam 82 rnek kaydedilmitir. Bir gecelik arazi almasnda en ok 4 farkl tr ve en ok 10 rnek yakalanmtr. Bir gecede en ok yakalanan tr 7 bireyle N. noctuladr. M. daubentonii ise toplam 9 kez yakalanma skl ve 22 bireyle en ok yakalanan trdr. M. alcathoe ve M. aurascens Trakya blgesi iin, Eptesicus serotinus Istranca Ormanlar iin yeni kayttr. Anahtar Kelimeler: Fauna, Istranca ormanlar, Trakya, yarasa
Trakya blgesi iklimi, corafik konumu ve topografik yaps nedeniyle biyolojik eitlilik bakmndan olduka zengindir. alma alan olan, Trakya blgesinin kuzeyinde, kuzeybat-gneydou ynnde uzanan Istranca Ormanlar, su basknna uramamas, fazla yksek olmamas ve buzullamann etkisinden korunmas ile blgedeki en dikkate deer snaktr. Istranca Ormanlar, 496
PZ047 Mastitisli (Meme ltihab) neklerde Kan Vitamin A, E ve Beta-Karoten Dzeylerinin Belirlenmesi nan KAYA, Aysel GVEN Kafkas niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm bylginan@gmail.com Bu almada Kars-Ardahan blgesinde salkl ve mastitisli ineklerde plazma vitamin A, E ve -karoten dzeylerinin belirlenmesi amaland. Bu almada Kars-Ardahan blgesinin farkl kylerinden yalar 3 ile 7 arasnda deien 20 adet salkl ve 20 adet mastitisli inek kullanld. neklerden kan alnmadan nce mastitisli olup olmadklarn anlamak iin Kaliforniya Mastitis Testi (CMT) uyguland. Salkl ve mastitisli gruplardan alnan rneklerde plazma A vitamini (p<0.01), -karoten (p<0.01) ve plazma E vitamini (p<0.001) dzeyleri arasndaki fark nemli bulundu. Sonu olarak salkl ineklerde mastitislilere gre plazma E vitamini deerlerinin yksek bulunmasnn sebebi; mastitisli ineklerin bu dnemde strese girmesi sonucu meme hcrelerinde oluan eitli biyokimyasal reaksiyonlardan kaynaklanmasna balanmtr. Ayrca plazma A vitamini ve beta-karotenin hastalk stresine bal olarak salkl ineklerde daha fazla metabolik etkinlie sahip olduu sonucuna varld. PZ048 DMBA Uygulanan Yal Ratlarn Serum ve Eritrositlerindeki Ya Asidi, Kolesterol ve E Vitamini Dzeylerinin Deiimi Muammer BAH1, kke YILMAZ2, Mehmet TUZCU2, Semra TRKOLU3, Mehmet GVEN2, Alparslan DAYANGA4 1 Frat niversitesi, Eitim Fakltesi lkretim Blm 2 Frat niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm 3 Frat niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Kimya Blm 4 Ahi Evran niversitesi, Biyoloji Blm muammerbahsi@hotmail.com Bu almada, DMBA etkisine maruz braklan yal ratlara Resveratrol ve alfa-Lipoik asit gibi antioksidan maddelerin serum ve eritrositlerde kolesterol, vitamin E ve ya asidi bileimleri zerindeki etkileri aratrld. Vitamin E ve kolesterol analizleri HPLC cihaz ile ya
asitlerinin analizi ise gaz kromatografi cihaz ile yapld. Serumda kolesterol miktarnn DMBA+LA grubunda artt (p<0.01) gzlenirken dier gruplar arasnda anlaml bir farkllk olmad saptand. tokoferol dzeyinin tm gruplarda kontrol grubuna gre azald saptand (p<0.001 p<0.01). Serumda palmitik asit (16:0) miktarnn DMBA ve DMBA+LA gruplarnda kontrol grubuna gre azald saptand (p<0.01). Kontrol grubuna gre linoleik asit (18:2 n-6) miktarnn DMBA grubunda azald (p<0.01) gzlendi. DMBA grubunda araidonik asit (20:4 n-6) dzeyi azalrken (p<0.01), DMBA+LA grubunda ise kontrol grubuna gre yksek olduu belirlendi (p<0.05). Serum Dokosaheksaenoik asit (22:6 n-3) miktar kontrol grubuna gre hem DMBA grubu (p<0.001) hem de antioksidan gruplarnda artt gzlendi (p<0.01). Total doymu ya asidi miktarlar DMBA (p<0.01), DMBA+LA (p<0.01) ve DMBA+R (p<0.05) gruplarnda kontrol grubuna gre azald saptand. Kontrol grubuna gre total doymam ya asidi dzeyleri ise DMBA grubunda azalrken (p<0.001), DMBA+LA grubunda artt (p<0.01) belirlendi. Eritrositlerdeki kolesterol miktarnn DMBA ve DMBA+R gruplarnda kontrol grubuna gre yksek olduu halde (p<0.001), -tokoferol miktarnn btn gruplarda kontrol grubundan yksek olduu belirlendi (p<0.001). Palmitik asit miktarnn DMBA+LA ve DMBA+R gruplarnda kontrol grubuna gre yksek (p<0.001, p<0.05 ), DMBA+R grubunda stearik asit miktarnn kontrol grubuna gre yksek olduu belirlendi (p<0.05). Kontrol grubuna gre DMBA+LA grubunda oleik asit (18:1 n-9, 18:1 n7) miktarnda art olduu grld (p<0.05, p<0.01). DMBA grubunda kontrol grubuna kyasla dokosaheksaenoik asit dzeyinin yksek olduu saptand (p<0.01). DMBA grubu ve DMBA+LA grubunda total doymu ya asidi dzeyinin kontrol grubuna gre yksek olduu saptand (p<0.05 p<0.01). Kontrol grubuna kyasla DMBA+LA grubu (p<0.01) ve DMBA+R grubunda (p<0.05) MUFA dzeylerinin yksek olduu belirlenirken, PUFA dzeyinin sadece DMBA+LA grubunda yksek olduu gzlendi (p<0.05). Sonu olarak serumda resveratrol ve lipoik asidin total doymu ya asidi dzeyini azaltt halde -lipoik asidin total doymam ya asidi dzeyini belirgin dzeyde arttrmtr. Her iki antioksidan maddelerin de ya asidi metabolizmas zerine serumda daha etkili olduklar sylenebilir. Anahtar Kelimeler: Serum, eritrosit, HPLC, kolesterol, vitamin E, ya asidi bileimi
497
PZ049 Resveratrol ve -Lipoik Asidin DMBA Uygulanan Sanlarda Baz Biyokimyasal Parametreler zerine Etkilerinin HPLC Cihaz ile llmesi Muammer BAH1, kke YILMAZ2, Mehmet TUZCU2, Mehmet GVEN2, Alparslan DAYANGA3, Semra TRKOLU4 Frat niversitesi, Eitim Fakltesi, lkretim Blm 2 Frat niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm 3 Ahi Evran niversitesi, Biyoloji Blm 4 Frat niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Kimya Blm smrturkoglu@hotmail.com almamzda 7,12 dimetilbenz[a]ntrasen (DMBA) etkisine maruz braklan yal sanlarn serum ve eritrositlerinde Resveratrol ve alfa-Lipoik asitin lipofilik vitaminler, vitamin C, MDA ve glutatyon dzeyleri zerine etkileri aratrld. Analizler HPLC cihaz ile yapld. Sonularmza gre, serumda D2 ve D3 vitamin seviyelerinin kontrol grubuna kyasla DMBA, DMBA+LA ve DMBA+R gruplarnda belirgin dzeyde yksek (p<0.001) olduu gzlendi. -tokoferol dzeyi DMBA (p<0.001), DMBA+LA(p<0.001) ve DMBA+R( p<0.01) gruplarnda kontrol grubuna gre azald saptand. Kontrol grubuna gre DMBA (p<0.001), DMBA+LA (p<0.01) ve DMBA+R (p<0.05) gruplarnda K1 vitamin dzeyinin artt grld. Serum retinol miktar kontrol grubuyla mukayese edildiinde DMBA (p<0.001) ve DMBA+R gruplarnda azald (p<0.01) halde DMBA+LA (p>0.05) grubunda istatistiksel farkllk gzlenmedi. DMBA ve DMBA+LA gruplarnda vitamin E dzeyinin yksek olduu belirlendi (p<0.05). -tokoferol asetat dzeyi DMBA+LA grubunda kontrol grubundan olduka yksek olduu gzlendi (p<0.0001). Vitamin C miktar gruplar arasnda anlaml bir deiiklik grlmezken (p>0.05) serum MDA dzeyi DMBA (p<0.05) ve DMBA+R (p<0.01) gruplarnda kontrol grubuna gre yksek olduu saptand. Eritrositlerde kontrol grubuna gre dier tm gruplarn -tokoferol miktarnda art grld (p<0.001). DMBA, DMBA+L.A ve DMBA+R gruplarnda K1 vitamini dzeyi kontrol grubuna gre yksek olduu saptand (p<0.0001, p<0.05, p<0.001). Vitamin A miktar bakmndan gruplar arasnda herhangi bir farkllk gzlenmedi (p>0.05). DMBA grubunda MDA dzeyi artarken (p<0.001), DMBA+LA ve DMBA+R antioksidan gruplarnda kontrole kyasla istatistiksel olarak anlaml azalmalar grld (p<0.001, p<0.0001). DMBA ve
1
DMBA+LA gruplarnda eritrosit GSH miktarnn artt saptand (p<0.001). Eritrosit GSSG miktarnn DMBA+LA ve DMBA+R gruplarnda azald (p<0.0001, p<0.05). DMBA+LA grubunda GSH/GSSG orannn kontrol grubuna gre artt saptand (p<0.001). Lipid peroksidasyonunun sekonder rn olan MDA sonularna gre resveratrol ve -lipoik asidin antiperoksidatif etkiye sahip olduu gzlenmitir. Anahtar Kelimeler: 7,12-DMBA, Resveratrol, lipoik asit, HPLC PZ050 DMBA ile Birlikte Verilen Resveratrol ve Lipoik Asidin Karacier ve Bbrek Dokularndaki Ya Asidi Bileimine Etkisinin ncelenmesi Mehmet TUZCU 1, Semra TRKOLU2, Muammer BAH3,kke YILMAZ1, Mehmet GVEN1, Alparslan DAYANGA4 1 Frat niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm 2 Frat niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Kimya Blm 3 Frat niversitesi Eitim Fakltesi lkretim Blm 4 Ahi Evran niversitesi Biyoloji Blm smrturkoglu@hotmail.com Yaplan bu alma yal erkek sanlara uygulanan DMBAnn toksik ve kanserojenik etkileri zerine Resveratrol ve -Lipoik Asit gibi antioksidan maddelerin dzenleyici etkilerinin incelenmesi amaland. Wistar cinsi yal erkek sanlarn karacier ve bbrek dokularndaki lipidler, 3/2 (v/v) orannda hekzan/izopropanol ile ekstrakte edildi. %2lik metanolik slfrik asit ile metil esterlerine dntrld ve gaz kromatografi cihaznda FID dedektr vastasyla analiz edildi. Karacier dokusunda palmitik asit (16:0) ve palmitoleik asit (161:n-9) miktarlarnn kontrol grubuna gre tm gruplarda dk olduu saptand (p<0.001). Stearik asit (18:0) miktarnn DMBA grubu ve DMBA+LA grubunda yksek olduu belirlendi (p<0.01, p<0.05). DMBA grubunda oleik asitin (18:1 n-9) azald (p<0.05), vaksenik asidin (18:1 n-7) hem DMBA grubu hem de DMBA+R grubunda artt grld (p<0.05, p<0.001). Linoleik asit (18:2 n-6) miktarnn DMBA grubu ve DMBA+R grubunda azald belirlendi (p<0.05). Alfa-linolenik (183: n-3) miktarnn kontrol grubuna gre dier gruplarda azald grld (p<0.001). DMBA ve DMBA+LA gruplarnda eikosatrienoik asit (20:3 n-9, 203:n-6) dzeylerinde azalma gzlendi (p<0.05). Dokosapentaenoik asit 498
(225:n-6, 225:n-3) dzeylerinin antioksidan ve hastalk gruplarnda artt saptand. Dokosaheksaenoik asit (22:6 n-3) dzeyinin DMBA grubu (p<0.001), DMBA+LA grubu (p<0.01) ve DMBA+R grubunda (p<0.05) yksek olduu saptand. DMBA+R grubunda doymam ya asidi miktarnn artt grlrken (p<0.05) dier gruplarda da ksmen ykseldii gzlendi. Bbrek dokusunda palmitoleik asit (16:1 n-9) dzeyinin kontrol grubuna gre azald (p<0.001), DMBA grubunda ise araidonik asit (20:4 n-6) ve eikosanoik asit (20:0) dzeyinin artt belirlendi (p<0.05). Dokosaheksaenoik asit (22:6 n-3) miktarnn DMBA grubunda artt tespit edildi (p<0.05). Total doymu ya asidi miktarnn DMBA grubu ve DMBA+R grubunda azald (p<0.05), total doymam ya asidi miktarnn ise artt belirlendi (p<0.05). MUFA dzeyinin tm gruplarda kontrolden dk olduu grld (p<0.05). PUFA, N3 ve N6 dzeylerinin DMBA grubunda yksek olduu (p<0.05) saptanrken antioksidan gruplardaki art istatistiksel olarak anlaml deildi (p>0.05). ncelenen dokularda resveratrol ve -lipoik asidin doymu ya asidi dzeyini azaltt halde doymamlarn dzeyini arttrd gzlenmitir. Anahtar Kelimeler: Gaz kromatografisi, ya asidi bileimi, karacier, bbrek PZ051 aperon Proteinler Rukiye DEMR, Emine DIRAMAN Ondokuz Mays niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kurupelit, Samsun rukiyedemir@gmail.com Proteinler, tm hcrelerde ve hcrelerin tm blmlerinde en ok bulunan biyolojik makro molekllerdir. Proteinler hcrenin ihtiyalarna cevapta sentezlenmeli, uygun hcresel lokasyonlara transfer edilmeli ve ihtiya sona erdiinde de yklmaldr . Kendi kendine birleme yeteneinde olan bir protein, balangta sentezlendii halden aktif hale geebilmek iin kvrlrken, bu yetenee sahip olmayan proteinler belli yapda kalr ve en son aktif ekillerini kazanamazlar. Byle durumlarda olay dzelten, yanl ekilde kvrlm bir proteinin uygun ekil almasn salayan yardmc proteinlere aperon proteinler ( chaperon ) denir . Bir proteinin spesifik amino asit sras kendi boyutlu yapsn belirler . Baz proteinler kendi fonksiyonel konfigrasyonuna katlanmas iin aperonlara ihtiya duyar. aperon substratlar hem RNA hem de proteinleri ierir. Proteinlerin katlanmamas ve yanl toplanmasna neden olan
durumlarda aperon proteinlere artan ekilde ihtiya duyulur . aperonlar genel olarak, ikiye ayrlrlar. 1. Molekler aperonlar 2. aperoninler Molekler aperonlar ksmen katlanm veya uygun ekilde katlanmam polipeptitlerle etkileime giren proteinlerdir. Bu proteinler, doru katlanmann metabolik yolunu kolaylatrarak veya katlanmann olutuu mikro ortam salayarak etki gsterirler . aperoninler, kendiliinden katlanmayan bir ka hcresel proteinin katlanmas iin gerekli olan karmak protein kompleksleridir . Baz aperon proteinler: Nkleoplazminin grevi, kromatinin invivo ve invitro ortamda toplanmasdr. XLNO-38 proteini nkleoplazmin gibi grev yapar ancak nukleolusun granler ksmnda bulunur. Rubisko alt grup balayan protein kloroplast aperonin olarak bilinir. Grevi, yeni sentezlenmi rubisko alt gruplar korumaktr. Hsp 70 proteinleri, zardan geene kadar katlanmam halde kalmas gereken baz proteinlerin katlanmasn bloke eder . PZ052 Kr Fare (Spalax luecodon, Nordman)nin Karacier ve Akcierlerinde Bulunan Ya Asit Kompozisyonunun Belirlenmesi Yavuz KOAK1, Muammer BAH2, kke YILMAZ2, Alpaslan DAYANGA1, Mehmet GVEN2, Muhammet GAFFAROLU1 1 Ahi Evran niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Krehir 2 Frat niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm Elaz ykocak80@gmail.com Kr fareler, gzleri deriden bir perde ile rtl ve yeraltnda yaayan tarmsal zararl rodentler olarak ifade edilmektedir. Bu hayvanlarn yaama srelerinin byk bir ounluu yeraltnda getii iin, srekli az oksijensiz bir duruma maruz kalmaktadrlar. Dk oksijenli ortamda yaayan bir memeli hayvann akcier ve karacier dokularnda nasl bir ya asidi eitliliine sahip olduu, almann amacn oluturmutur. almada, Krkkale ili Kprky Beldesi, evresinde yaylm gsteren erkek Spalax leucodon tr kullanld. Hayvanlar doal yaama ortamlarndan alnarak laboratuar ortamnda kesildi ve akcier ve karacier dokular karlarak gerekli ya asidi ekstraksiyonlar yapld. Gruplara ait ekstraktler vial ielere alnd ve analiz edilmek zere otosampler GC (Gas Choromatography) 499
cihazna yerletirildi. Analiz sonularna gre, kr farelerin akcier dokusuna ait rneklerde miristik asit (C14:0) ile dokosahekzoenoik asit (C22:6) aras ya asitleri tespit edilirken, araidonik asit (C20:4) deeri gzlemlenemedi. Karacier dokusuna ait rneklerde ise C14:0 ile nervonik asit (C24:1) aras ya asit deerleri tespit edilirken akcierdeki bulgulara benzer ekilde araidonik asit deeri hesaplanamad. Akciere ait rneklerde yksek oranda palmitik (16:0) ile oleik (C18:1) ya asitleri, karaciere ait rneklerde ise C16:0, C18:0, C18:1, C18:2 ya asitleri hesapland. Sonu olarak, bitkisel kaynakl beslenen kr farelerin akcier ve karacier dokularnda doymam ya asitlerin orannn yksek olduu gzlendi. Anahtar Kelimeler: Spalax leucodon, karacier, akcier, ya asitleri PZ053 Ellagik asitin Beyinde Alminyuma Kar Etkisi Ahmet ZKAYA1, Sait ELK1, Abdurrauf YCE2, Alparslan DAYANGA3 1 Frat niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Kimya Blm, Elaz 2 Frat niversitesi, Veteriner Fakltesi, Fizyoloji Anabilimdal 3 Ahi Evran niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Krehir aozkaya01@gmail.com Alminyumun beyinde oluturduu lipit peroksidasyonu sonucunda birok hastala neden olduu iddia edilmektedir. Alminyumun nronal membrana balanmas ile demirin oluturduu serbest radikaller bu olay kolaylatrmaktadr. Sonuta, alminyumun membrana balanmas artka oksidasyon olay daha hzl gerekleerek, membrandaki hasar artna neden olmaktadr. Bu almada Alminyum klorr (AlCl3) ile oksidatif strese uratlm sanlarn beyin dokusunda MDA, katalaz ve glutatyon peroksidaz (GSH-Px) enzim aktivitesi ve glutatyon (GSH) dzeyleri zerine Ellagik asitin koruyucu etkisi incelenmitir. Literatrlerde Ellagik asitin anti-mutajenik, antikanserojenik ve antioksidan aktiviteye sahip bir madde olduu bildirilmitir. Bu amala sanlar (24 adet) Kontrol, Ellagik asit, AlCl3 ve AlCl3+Ellagik asit olarak gruplara ayrld. Sanlara Ellagik asit (12 mg/kg), AlCl3 (8,3mg/kg), AlCl3+ Ellagik asit (12 mg/kg Ellagik asit +8,3mg/kg AlCl3 ) uyguland. Deneysel almada UV1700 Shimadzu marka spektrofotometre kullanld. Sonularmzda; beyin dokusunda AlCl3 grubu MDA dzeyi kontrol grubuna gre artt (p<0.0001). Ellagik asitnin etkisiyle AlCl3+ Ellagik asit grubu MDA dzeyi AlCl3 grubuna gre azald (p<0.05).
Tm gruplarn katalaz, glutatyon peroksidaz enzim aktiviteleri ve GSH dzeyleri kontrol grubuna gre artmtr (p<0.0001, p<0.001, p<0.05, p<0.01). Literatrlerde Ellagik asitin, GSH-Px, katalaz, SOD enzim aktivitelerini artrd ve GSH dzeyini de arttrarak bu yolla lipit peroksidasyonu engelledii belirtilmitir. Bu almada verilen Ellagik asitin, beyinde alminyumun oluturduu oksidatif hasar engelleyici etki gsterdiini dnmekteyiz. Anahtar Kelimeler: AlCl3, MDA, katalaz, glutatyon peroksidaz, GSH, Ellagik asit, serum, san, *: Bu alma 1308 nolu FBAP projesiyle desteklenmitir. PZ054 Resveratrol, Lipoik Asit ve Vitamin C Verilen Kontrolsz Diabetik Ratlarn Karacier Dokusundaki Ya Asitleri, Vitamin E ve Kolesterol Dzeyindeki Deimeler Mehmet GVEN1, Mehmet TUZCU1, kke YILMAZ1, Muammer BAH1, Aye Dilek ZAHN1, Alparslan DAYANGA2 1 Frat niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm 2 Ahi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm mguvenc764@gmail.com Bu almada inslin uygulanmayan diabetik -1 ratlara 6 hafta sreyle R, LA, ve VC uygulamalar intraperitonal yolla yapld. Ratlar kontrol, diabet, diabet+R, diabet+LA ve diabet+VC gruplarna ayrld. Resveratrol DMOda, LA 0,1 M NaOHde ve VC ise saf suda zld. LA ve VC uygulanmadan nce PH lar 7,4 e ayarland. Uygulama sonunda doku rnekleri alnarak analizlendi. Ya asitlerinin analizi gaz kromatorafisi ile, Vitamin E, A ve kolesterol dzeyleri HPLC cihazyla yapld. Deney sonularna gre Vitamin E dzeyinin diabet ve D+R guruplarnda ykseldii halde (p < 0.05), D+LA ve D+VC guruplarnda farkllk gzlenmedi. Kolesterol miktarnn diabet ve D+R guruplarnda kontrol gurubuna gre nemli dzeyde artt halde (p< 0.01), dier guruplar arasnda farkllk gzlenmedi. Vitamin A dzeyinin ise kontrol gurubuna gre btn guruplarda artt saptand. ( p < 0.01). Ya asidi bileimi iinde palmitik asidin (16:0) kontrol gurubuna gre diabet ve D+VC guruplarnda azalrken ( p < 0.05, p < 0.001), resveratrol ile dier guruplarda farkllk grlmedi. Palmiteolik asit (16:1 n-7 ) ve vaksenik asit ( 18:1 n-7) lerin VC guruplarnda belirgin dzeyde ykseldii saptand (p< 0.001). Stearik asit (18:0) ve oleik asitin (18:1 n-9) VC+D grubunda belirgin 500
dzeyde azald belirlendi. Linoleik asit (18:2 n-6) VC gurubunda nemli dzeyde azalrken (p<0.001), kontrol gurubuna gre dier guruplarda ykseldii saptand. (p< 0.01). Gama linoleik asitin ise (18:3 n-6) yalnzca VC+D gurubunda ykseldii belirlendi. (p< 0.001). Arachidonik asit (20:4 n-6) kontrol gurubuna gre btn guruplarda azald belirlendi (p< 0.001). Ancak VC+D gurubundaki azalma dzeyi dier guruplara gre daha belirgin olduu gzlendi. ( p < 0.001). Dokosaheksaenoik asit miktarnn ise (22:6 n-3) kontrol gurubuna gre dier guruplarda ykseldii saptand (p< 0.05). Elde edilen sonulara gre karacier dokusunda kolesterol dzeyinin art ile vitamin E dzeyi arasnda paralellik grlmektedir. Kolesterol dzeyindeki artn vitamin Enin indklenmesiyle olabilecei dnlmektedir. Ya asidi sonularna gre insline baml olan ya asidi senteziyle ilgili enzim aktivitelerinin azald gzlenmektedir. Uygulanan antioksidan maddeler ksmen etkili olsa da baz antioksidan maddelerin daha azaltc rolleri olduu saptanmtr. Ayrca benzer sonular esensiyal ya asidi metabolizmasnda da gzlenmektedir. Bu sonular insline baml diyabetlerde, inslin uygulanmadan yaplan antioksidan madde uygulamalarnn yetersiz kalacan teyit etmektedir. Anahtar Kelimeler: Diyabet, lipoik asit, vitamin C, karacier, resveratroll PZ055 Kontrolsz Tip-1 Diabetik Ratlarn Kas ve Bbrek Dokularnn Ya Asidi Bileimi zerinde Antioksidan Madde Desteinin Etkisi Mehmet TUZCU1, Mehmet GVEN1 kke YILMAZ1, Abdullah ASLAN1, Muammer BAH1, Semra TRKOLU2 1 Frat niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Elaz 2 Frat niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Kimya Blm, Elaz mtuzcu@firat.edu.tr Bu almada inslin verilmeyen Tip-1 diabetik sanlarn kas ve bbrek dokularndaki ya asidi bileiminin etkisi incelendi. Kas dokusu de novo ya asidi sentezleme kapasitesinde olmad iin, ihtiya duyduu ya asitleri extrasellular kaynaklardan alrlar. Ya asitleri kalp ve iskelet kasna albumin proteinine bal olarak tanrlar. Kas dokusuna madde tanmas iin mutlak olarak inslin hormonuna ihtiya duyulur. Bundan dolay, kas dokusunda inslin yetersizliine bal olarak ya asitlerinin miktar ve doymamlk dzeyleri deiebilir. Bbrek dokusu ise kas dokusuna gre farkl zellikleri tamaktadr.
Elde edilen sonulara gre kas dokusunda vitamin E ve kolesterol dzeyinin diabet ve diabet+antioksidan verilen guruplarda artt belirlendi.(p<0.05, p<0.001). Palmitik (16:0), palmitoleik (16:1 n 7), oleik (18:1 n 9) gibi ya asitlerinin oranlar kontrol gurubuna gre diabetik guruplarda azald saptand (p< 0.01, p< 0.001). Buna karlk stearik (18:0), Linoleik (18:2 n 6), araidonik asit (20:4 n 6) ve dekosaheksaenoik asit (22:6 n 3) miktarlarnn kontrol grubuna gre dier gruplarda artt gzlendi (p< 0.001). Bbrek dokusunda da vitamin E, kolesterol, palmitik asit, palmitoleik asit, oleik asit, araidonik asit deerlerindeki deimeler kas dokusundaki sonulara benzerdir. Ancak Linoleik asid ve dekosaheksaenoik asitlerin guruplar arasnda farkl deimeler gstermedii belirlendi. Sonu olarak insline baml olarak aktivitesi artan stearoil CoA desatraz (Delta-9 desatraz) enziminin her iki dokuda rnlerinin azald belirlendi. Anahtar Kelimeler: asidi PZ056 Baz Antioksidanlarla Desteklenen Kontrolsz Diyabetik Ratlarn Pankreas Dokusunda Tokoferol, Kolesterol ve Baz Ya Asitlerinin Deiimi Mehmet GVEN, kke YILMAZ, Mehmet TUZCU, Aye Dilek ZAHN, Hasan GENOLU, Muammer BAH Frat niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Elaz mguvenc764@gmail.com Bu almada streptozotocin (stz) ile Tip-1 diyabet hale getirilen ratlarn pankreas dokusundaki baz biyokimyasal deiimler zerine resveratrol, lipoik asit ve vitamin Cnin etkileri aratrld. nslin uygulanmayan diabetik -1 ratlara 6 hafta sreyle R, LA, ve VC uygulamalar intraperitonal yolla yapld. Bulgularmza gre, kontrol gurubu ile karlatrldnda - Tokoferol miktarnn diabet ve diabet+antioksidan verilen guruplarda azald gzlendi (p<0.01). Kolesterol miktarnda ise guruplar arasnda farkllk gzlenmedi. Ya asidi bileimi iinde palmitik asit (16:0) ve palmiteolik asit (16:1 n 7) ve oleik asit (18:1 n 9) miktarlarnn kontrol gurubuna diabet ve diabet+ antioksidan verilen guruplarda azald saptand. .(p<0.05, p< 0.01). Stearik asidin ise (18:0) kontrol gurbuna gre diabetli guruplarda yksek olduu belirlendi. Linoleik asid (18:2 n6), Gama linolenik asit (18:3 n 6), Araidonik asit (20:4 n6) ve dokosaheksaenoik 501 Diyabet, kas, bbrek, ya
asid (22:6 n3) miktarlarnn diyabetli guruplarda yksek olduu belirlendi (p< 0.05, p< 0.01). Elde edilen sonulara gre, mutlak inslin tedavisi gerektiren Tip-1 diyabetli ratlarn dokularnda, inslin verilmeden uygulanan antioksidan maddelerin yetersiz kaldn ortaya karmaktadr. Ayrca, uygulanan stznin pankreas zerindeki hasar verici etkisi, vitamin E dzeyinin azalmasyla gzlenmektedir. nk vitamin E, zellikle hcre membrannda yer alan ve serbest radikal reaksiyonlarnda zincir krc bir antioksidan maddedir. Vitamin E dzeyinin azalmas dokudaki serbest radikal dzeyinin artyla aklanabilir. PZ057 Farkl besinlerin Plodia interpunctella L. Larva ve Pupunun Total Lipid ve Total Ya Asidi Bileimine Etkileri Pelin STNER, Leyla KALYONCU Seluk niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Konya lkalyoncu@selcuk.edu.tr Bu alma fndk, fstk, ceviz, badem ve polen gibi farkl besinlerle beslenen Plodia interpunctella larvalarnn ve pupalarnn total lipit, total ya asidi ve ya asidi bileiminin incelenmesi amacyla yaplmtr. P. interpunctella tr iinde fndk, fstk, ceviz, badem ve polen bulunan kavanozlarda 25-30 gn, 305 Cde ve %655 bal nemde kapa ak etv ierisinde gelimeye braklmtr. Besinler ile bu besinlerden alnan larva ve puplarn total lipit, total ya asidi ve total lipide gre total ya asidi oranlar belirlenmi, ya asidi bileimleri GC kullanlarak analiz edilmitir. Besinler ve bu besinlerden alnan her iki evreye ait ya asidi bileiminde en byk yzdelerin oleik asit, linoleik asit ve palmitik aside ait olduu, dier ya asidi yzdelerinde ise fark bulunduu tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Lepidoptera, Pyralidae, Plodia interpunctella, total lipit, total ya asidi, ya asidi bileimi.
PZ058 Yumurta Parazitoidi Trichogramma sp. (Hymenoptera: Trichogrammatidae) POPULASYONLARI Arasndaki Esteraz Varyasyonunun Elektroforez le Belirlenmesi Fahriye SMER1, Servet ZCAN1, Sevcan ZTEMZ2, Aydn TUNBLEK1 1 Erciyes niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kayseri 2 Zirai Mcadele Aratrma Enstits, Adana fsumer@erciyes.edu.tr Bu alma yumurta parazitoiti Trichogramma populasyonlar arasndaki esteraz varyasyonlarnn belirlenmesi iin yaplmtr. Gnmzde elektroforez, populasyonlar aras enzim varyasyonlarn lmek iin kullanlan yntemlerden biridir. Enzim analizleri, zellikle esteraz Trichogramma trlerinin belirlenmesine katkda bulunmaktadr. almada farkl lokasyonlardan toplanp laboratuvarda yetitirilen rneklerden 9 farkl Trichogramma populasyonu oluturulmu ve bunlarn esteraz izozimleri poliakrilamid jel elektroforez (PAGE) yntemi ile belirlenmitir. Esteraz zimogramlar iin her populasyona ait 20 ergin homojenize edilmi ve 20C de tutulmutur. Esteraz bantlarn grntlemek iin Fast Blue RR ve substrat olarak a-Naphtyl asetat kullanlmtr. Aktivite boyamas sonucunda populasyonlarn iki farkl esteraz izozimine (yava: EST1 ve hzl: EST2) sahip olduklar belirlenmitir. Populasyonlar, elektroforez bantlar esas alnarak gruba ayrlmtr. PZ059 Thiohalobenzen Trevi Olan 2,4 Dithiofenoxy 1 odo 4-Bromo Benzen Moleklnn San Bbrek Dokusu Oksidatif Olaylar zerine Etkisi ule COKUN1, Gleri GLE1, Elif LOOLU2 1 Gazi niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Ankara 2 Gazi niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Kimya Blm, 06500, Teknikokullar, Ankara sule@gazi.edu.tr Flukanazol gnmzde yaygn olarak kullanlmakta olan antifungal bir ilatr. Yeni sentezlenmi 2,4 dithiofenoxy 1 iodo 4-bromo benzen flukanazol ile benzer karbon yapsna sahip olmann yan sra dk konsantrasyonlarda flukanozolden daha aktiftir. lalarn kullanm esnasnda ve sonrasnda organizmada oksidatif olaylar gereklemektedir. Bu almada, anti 502
bakterial ve anti fungal etkileri daha nceki almalarla gsterilmi olan ve flukanozol benzeri olan 2,4 dithiofenoxy 1 iodo 4-bromo benzen (C18H12S2IBr) moleklnn memeli bbrek dokusu zerine olan etkileri biyokimyasal metotlar kullanlarak alld. almada arlklar 150-200 gr olan erikin 80 adet Wistar albino erkek ve dii sanlar kullanld. Deneyde her bir grup 8 erkek ve 8 dii olacak ekilde toplam 16 denek olacak ekilde dzenlendi. Hem flukanozol hem de 2,4 dithiofenoxy 1 iodo 4-bromo benzen alkol ierisinde znerek oral yolla, 4 hafta boyunca haftada bir kez olacak ekilde sanlara verildi. Tm denekler; herhangi bir uygulama yaplmam kontrol, alkol kontrol, flukazozol grup (0.28 mgr/100 gr) ve 2,4 dithiofenoxy 1 iodo 4-bromo benzenin iki farkl dozu (0.112 mg/100 gr ve 0.056 mg/100 gr) olmak zere 5 gruba ayrld. Bbrek malondialdehit (MDA), glutatyon (GSH), nitrik oksit (NO) ve myeloperoksidaz aktivitesi (MPO) spektrofotometrik metotlarla alld. Yeni sentezlenmi thiohalo-benzen trevi olan 2,4 dithiofenoxy 1 iodo 4-bromo benzen hem erkek hem de diilerde lipit peroksidasyonunun gstergesi olan MDA dzeyini zerine etkisi flukanazol ile kyas edildiinde istatistiksel olarak anlaml dk bulunurken, ayn zamanda antioksidan kapasiteyi de artrmtr. Yeni sentezlenmi bu antifungal bileiin flukanazol ile kyas edildiinde zellikle erkek bireylerde bbrek dokusunda oksidatif hasara neden olmad sonucuna varlmtr. Anahtar Kelimeler: 2,4 dithiofenoxy 1 iodo 4bromo benzen , oksidatif stres, bbrek PZ060 Spalax leucodon Nordman (Kr Fare) Trne Ait Baz Dokularda Yada Eriyen Vitaminlerin ve Total Kolesterol Deerlerinin Aratrlmas Muammer BAH1, Eref YKSEL2, kke YILMAZ1, Alpaslan DAYANGA3, Yavuz KOAK3, Mehmet GVEN1, 1 Frat niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, Elaz 2 Gazi niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, Ankara 3 Ahi Evran niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm Krehir muammerbahsi@hotmail.com Bu almada, Trkiyenin birok blgesinde, zellikle sulanmayan tarm arazilerinde yaylm gsteren Spalax leucodon trnn akcier ve karacier dokularnda baz vitamin (, , tokoferol, - tokoferol asetat, D2, D3, K1, retinol,
retinol asetat ve -karoten, g/g) ve total kolesterol (g) deerlerinin tespiti yapld. almada kullanlan kr fareler Krkkale ili Kprky Beldesi evresinden elde edilerek laboratuar ortamnda kesildi ve hayvanlara ait akcier ve karacier dokular karld. Dokulardan belli miktar tartlarak homojenize edildi ve homojenatlar gerekli ekstraksiyon ilemlerine tabi tutuldu. Ekstraktler viallere alnarak otosampler HPLC (High Performance Liquid Choromatography) cihaznda analiz edildi. Analiz sonularna gre akcier dokusunda; dier parametrelere gre tokoferol, -tokoferol yksek deerde tespit edilirken, -karoten, D2 ve retinol asetat deerleri gzlenmedi. Karacier dokusuna ait rneklerde ise -tokoferol, -tokoferol, D3 ve Retinol deerleri dier vitamin deerlerine gre yksek tespit edilirken -karoten ve retinol asetat deerleri tespit edilmedi. Hem akcier hem de karacier dokusuna ait rneklerin total kolesterol deerleri ise yksek deerlerde hesapland. Sonu olarak, dokulara ait rneklerde baz vitamin deerlerinin tespit edilememesi, hayvanlarn yaam ortamlarndan ve grme ile ilgili fonksiyon bozukluklarndan ileri geldii dnlmektedir. Anahtar Kelimeler: Spalax leucodon, karacier, akcier, vitaminler, kolesterol PZ061 Diyabetik Kataraktl nsan Lens ve n Kamera svlarnda Lipid Peroksidasyonunun Etkilerinin Aratrlmas rfan EMRE1, Nihat DLSZ2, Mehmet TUZCU3, Serdal ELEB4 1 Frat niversitesi, Eitim Fakltesi, lkretim Blm, Elaz 2 Harran niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, anlurfa 3 Frat niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Elaz 4 Abant izzet Baysal niversitesi, Tp Fakltesi, Gz Hastalklar ABD, Bolu iemre@firat.edu.tr Lipid peroksidasyonu katarakta sebep olan nemli bir mekanizmadr. Katarakt gz doku ve svlarnda serbest oksijen radikallerinin artmas ve lenste antioksidan savunma sisteminin bozulmas ile ortaya kmaktadr. Doku hasar sonucunda oluan MDAnn miktar doku ierisindeki oksidatif stresin derecesini de gsterir. Bu almada lipit peroksidasyonunun katarakttaki rolnn aratrlmas planlanmtr. almamzda spektrofotometrik teknik kullanlarak kontrol ve diyabet gruplarndaki MDA seviyeleri llmtr. Sonular istatistiksel olarak 503
Mann-Whitney U testi kullanlarak analiz edilmitir. Sonulara gre kontrol grubunda 0.019 mikrogram MDA/100 mg lens ya arlk olan ortalama MDA deeri diyabetik grupta 0.006 mikrogram MDA/100 mg lens ya arlk olarak llm ve gruplar arasnda .000 dzeyinde anlaml bir farkllk bulunmutur (p<.05). Ancak kontrol grubu ile diyabet grubunun akz humrlerindeki MDA deerleri arasnda farkl sonular alnm ve her iki grup arasnda anlaml bir farkllk bulunmamtr (p>.05). Kontrol grubuna ait akz humr deeri 0.0023 mikrogram MDA/ml akz humr iken bu deer diyabet grubunda ise 0.0028 mikrogram MDA/ml akz humr olarak llmtr. Bu alma lenste lipit peroksidasyonunun katarakt oluumunda nemli bir mekanizma olabileceini gstermektedir. Anahtar Kelimeler: Diyabetik katarakt, n kamera svs, serbest oksijen radikalleri, lipit peroksidasyonu, malondialdehit PZ062 Lutein ve soflavonoid in MDA Hasarna Kar Koruyucu Etkilerinin STZ le Diyabet Oluturulmu San Lenslerinde Aratrlmas rfan EMRE1, Nihat DLSZ2, Mehmet TUZCU3, Ahmet NER3 1 Frat niversitesi, Eitim Fakltesi, lkretim Blm, Elaz 2 Harran niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, anlurfa 3 Frat niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Elaz iemre@firat.edu.tr Bu almada streptozotocin (STZ) ile diyabet oluturulmu sanlarda antioksidan olarak verilen lutein ve isoflavonoidin etkileri aratrlarak sz konusu antioksidanlarn lenste serbest radikallere kar oluturduklar savunma mekanizmalar aratrlmtr. Deneysel alma iin; kontrol (K), diyabet (D), lutein+STZ (L), isoflavonoid+STZ () eklinde drt fakl grup oluturulmutur. almada serbest radikal hasarnn gstergesi olarak MDA seviyeleri llmtr. almalarn sonularn deerlendirmek iin SPSS 10.0 programnda OneWay Anova (Tukey testi) kullanlm ve .05 anlamllk dzeyine gre gruplar arasnda karlatrma yaplmtr. almann sonularna gre, antioksidan madde verilen gruplarda MDA miktar artnn fazla olmad fakat diyabet oluturulmu ve antioksidan madde ile desteklenmemi diyabet (D) grubundaki deneklerde MDA miktarnn hem kontrole hem de antioksidan madde verilen
gruplardaki rneklere oranla yksek oranda art gsterdii bulunmutur. Gruplar arasndaki istatistiksel deerlendirmeye gre MDA deerlerine bakacak olursak K grubu (5,33 nmol MDA/100 mg lens ya arlk) ile L (10.88 nmol MDA/100 mg lens ya arlk) ve (14.41 nmol/100 mg lens ya arlk) gruplar arasnda .000 dzeyinde anlaml bir farkllk varken D grubu (15.58 nmol MDA/100 mg lens ya arlk) ile grubu (14.41 nmol/100 mg lens ya arlk) arasnda anlaml bir farkllk bulunmamtr (p:.646, p>.05). Bu sonulara gre luteinin isoflavonoide gre MDA deerini daha dk seviyede tuttuu dolaysyla daha etkili antioksidan olduu grlmektedir. Anahtar Kelimeler: Oksidatif stres, lutein, isoflavonoid, diyabetik katarakt, malondialdehit PZ063 Streptozotocin le Diyabet Oluturulmu San Lenslerinde Vitamin E ve Melatoninin Oksidatif Strese Kar Koruyucu Etkileri rfan EMRE1, Nihat DLSZ2, Mehmet TUZCU3, Ahmet NER3 1 Frat niversitesi, Eitim Fakltesi, lkretim Blm, Elaz 2 Harran niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, anlurfa 3 Frat niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Elaz iemre@firat.edu.tr Bu almann amac streptozotocin (STZ) ile diyabet oluturulmu sanlarda melatonin ve vitamin Enin antioksidan zelliklerini aratrmaktr. almada, kontrol (K), diyabet(D), melatonin verilen diyabetik ratlar (M) ve vitamin E verilen diyabetik ratlar (E) eklinde oluturulan drt gruptaki redkte glutatyon (GSH) seviyeleri karlatrlmtr. Veriler SPSS 10.0 program kullanlarak analiz edildi ve drt grup arasndaki anlamll belirlemek amacyla One-way Anova (Tukey) testi kullanlmtr. Kontrol grubunda 291,78 nmol GSH/100 mg lens ya arlk llen GSH deeri diyabette, 141,32 nmol GSH/100 mg lens ya arlk, vitamin Eli grupta 227,11 nmol GSH/100 mg lens ya arlk ve melatoninli grupta ise 190,20 nmol GSH/100 mg lens ya arlk olarak llmtr. Bu sonulara gre, vitamin E grubundaki GSH seviyesi melatonin ve diyabet grubuna gre daha yksek bulunmutur. Kontrol grubu ile dier grubun GSH deerleri arasnda istatistiksel olarak anlaml bir fark bulunmutur. Ayrca diyabet (D) ile vitamin E (E) grubu arasnda kan .000 anlamllk deeri vitamin Enin GSH seviyesinin ykselmesine etkisinin daha fazla olduunu 504
gstermektedir. Bu sonulara gre vitamin Enin antioksidan kapasitesi ve serbest radikal temizleme zelliinin melatonine gre daha etkili olduu grlmektedir. Anahtar Kelimeler: Diyabet, katarakt, glutatyon, vitamin E, melatonin PZ064 Streptozotocin ile Diyabet Oluturulmu San Lenslerinde Aspirin ve Aminoguanidinin Oksidatif Strese Kar Antioksidan Etkileri rfan EMRE1, Nihat DLSZ2, Mehmet TUZCU3, Ahmet NER3 1 Frat niversitesi, Eitim Fakltesi, lkretim Blm, Elaz 2 Harran niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, anlurfa 3 Frat niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Elaz iemre@firat.edu.tr Bu almada streptozotocin (STZ) ile diyabet oluturulmu sanlarda antioksidan olarak verilen aspirin ve aminoguanidinin etkilerini aratrmak amacyla kontrol, diyabet, diyabet+aspirin, diyabet+aminoguanidin eklinde drt farkl grup oluturulmutur. almada antioksidan seviyenin belirlenmesi iin redkte glutatyon (GSH) oranlar deerlendirilmitir. almann sonularn deerlendirmek iin SPSS 10.0 programnda One-Way Anova (Tukey testi) kullanlm ve .05 anlamllk dzeyine gre gruplar arasnda karlatrma yaplmtr. Yaptmz almada kontrol grubunun ortalama GSH deeri 291,78 nmol/100 mg lens ya arlk olarak belirlenmiken bu deer diyabet grubunda 141,32 nmol/100 mg lens ya arlk, aspirin grubunda 167,82 nmol/100 mg lens ya arlk ve aminoguanidin grubunda ise 254,97 nmol/100 mg lens ya arlk olarak llmtr. Bu sonular istatistiksel olarak incelendiinde diyabet grubu ile aspirin grubu arasnda anlaml bir fark olmamasna ramen (.414) diyabet grubu ile aminoguanidin grubu arasnda anlaml (.000) bir farkn olduu grlmtr. Yine benzer ekilde kontrol grubu ile aminoguanidin grubu arasnda anlamllk deeri de .185 kmtr. Bylece aminoguanidinin aspirine gre GSH miktarn nemli oranda ykselttiini ve daha etkili bir antioksidan olduunu grmekteyiz. Anahtar Kelimeler: Serbest radikal savunucusu, aspirin, aminoguanidin, diyabetik katarakt, oksidatif stres
PZ065 Stresli ve Stressiz ldrme Metoduyla Alabalk Dokularnda Zamana Bal Biyokimyasal Deiimler Zeliha SELAMOLU TALAS1, Ayhan DURAN2, brahim RN3, Seda Pnar DNDAR1, Aye GEBAKAN1, Mehmet Fuat GLHAN1 1 Nide niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Nide 2 Aksaray niversitesi, Aksaray Meslek Yksek Okulu, Aksaray 3 Aksaray niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Aksaray ztalas@nigde.edu.tr Avlanmadan lnceye kadar geen srede uzun sre rpnma sonucu balklarda rigor-mortis sreleri ksalr. Rigor-mortis srecini hzl geen balklar ksa srede otolize girerler. Otoliz hz artan balklarda dokularda stresle birlikte hasar da artmaktadr. Balklarda otoliz hzn yavalatmak ve rpnarak lmn engellenmesi iin ani lm uygulamas gereklilii dnlmektedir. Bu aratrmada Gkkua alabalklar (Oncorhynchus mykiss, Walbaum 1792)nda stresli (rpnarak len) ve stressiz (ani ldrme) ekilde iki farkl lm yntemleri uygulanarak alabalk dokularnda bozulumun bir gstergesi olarak lipit peroksidasyonunun son rn olan malondialdehit (MDA) dzeyleri ve peroksitleri ortadan kaldrarak lipit peroksidasyonuna kar koruyucu rol oynayan antioksidan enzimlerden katalaz (CAT) aktivitesi incelenmitir. Balklar lmn gereklemesinden sonra 36 saat boyunca 8Cde buzdolabnda tutulmulardr. Yaplan aratrmalar sonucunda, hem ani ldrme (stressiz) metodlar uygulanan hem de rpnarak len (stresli) alabalk gruplarnda 0. saatten 36. saate kadar alnan doku rneklerinde zamana bal olarak her 12 saatte bozulumun anlaml olarak artt (P<0.05) MDA sonular ile tespit edilmitir. Enzim aktivitesinde (katalaz) ise belli saate kadar art gzlenirken, belli bir sre sonra dler saptanmtr (P<0.05). Farkl ldrme metodlarna (stresli ve stressiz) gre, dokularda MDA dzeyleri ve CAT aktivite deiimlerinde de istatistiksel olarak anlaml farkllklar gzlenmitir (P<0.05). Anahtar Kelimeler: Gkkua alabalklar (Oncorhynchus mykiss, Walbaum 1792), stres, malondialdehit, katalaz
505
PZ066 Gebelikte Her Trimesterde Kan Biyokimyasal ve Hematolojik Parametrelerin ncelenmesi Zeliha SELAMOLU TALAS , Mehmet AKIR , Fatma GK1, Aye GEBAKAN1, Mehmet Fuat GLHAN1, Seda Pnar DNDAR1 1 Nide niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Nide 2 Nide niversitesi, Eitim Fakltesi, lkretim Blm, Nide ztalas@nigde.edu.tr Gebelik dnemi, gnlk kaloriye alnmas gerekli svya, proteine, vitamine ve minerallere ihtiyacn artt bir dnemdir. almamzda beslenme alkanlklarnn, ocuk geliimini etkileyebilecek anormal morfolojik bozukluklarn annede ve bebekte meydana getirebilecei olumsuzluklarn belirlenmesi amacyla, gebelerde beslenme dzeyi hakknda bilgi verebilen ve buna bal olarak gebelik sresince 1., 2. ve 3. trimesterlerde deiiklik gsterebilen kan biyokimyasal ve hematolojik parametreleri incelenmitir. almamzn sonucunda total trigliserit, LDL ve kolesterol dzeyi hamilelik boyunca art gstermitir (P<0.05). Total kolesterol/HDL ve LDL/HDL oranlarnda da hamilelik periyodunda art saptanmtr. Gebeliin her dneminde demir ve toplam demir balama kapasitesi, lenfosit, monosit ve ntrofil dzeylerinde istatistiksel olarak anlaml farkllklar gzlenmitir (P<0.05). Elde edilen veriler dorultusunda beslenmeye bal olarak , gebelik esnasnda vcutta bir ok biyokimyasal ve metabolik deiikliklerin ortaya kt tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Gebelik, trimester, beslenme, biyokimya, hematoloji
1 2
PZ067 Eritrositlerde Sistein Transportuna Azaserin'in Etkisi Muharrem ATLI1, Deniz YILDIZ2, Hasan YILDIZ2, Haydar ZTA3 1 Akevler Mah. 27. sokak no. 22 Antakya, Hatay 2 Mustafa Kemal niversitesi, Tayfur Skmen kampus, Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, Antakya, Hatay 3 Seluk niversitesi, Meram Eitim Fakltesi, Konya muharrematli@gmail.com Azaserin Streptomyces sp kltrlerinden izole edilen antimetabolik zelie sahip mikotik bir toksindir. Azaserin bir glutamin analogu olup glutamin kullanan enzimleri inhibe eder. Hcrelerde Gulutatyon (GSH) ve sistein bu kimyasaln toksitesini inhibe etmektedir. GSH eritrositlerde en fazla bulunan hcre ii antioksidandr. GSH eksikliinde hcreler serbest radikallerin etkisine maruz kalmakta ve hcre hasar olumaktadr. Hcrelerde glikoz 6-fosfat dehidrogenaz enzimi eksikliinde GSH sentezi iin gerekli NADPH sentezi gereklemedii iin bu hcrelerde yeteri kadar GSH sentezlenemez ve hcrelerde biriken GSSG de hcre hasr oluumuna neden olur. Eritrositlere alnan sisteinin GSH sentezinde kullanld kabul edilmektedir. Sistein GSH sentez hzn snrlayan bir amino asittir. Bu amino asit serbest radikallere ve kanserojen maddelere kar hcreleri koruyucu antioksidan zelie sahiptir.. Eritrositler tarafndan sistein alm ve eritrositlerden sistein k; kontrol, 1mM sistein, 2,5 mM sistein ve 5mM sistein ile gerekletirilmitir. Sistein giriine azaserinin etkisi ile sistein kna azaserinin etkisi; kontrol, 0,25 mM azaserin, 0,5 mM azaserine, 1 mM azaserin, 2 mM azaserin ve 2,5 mM sistein ile eritrositlerin muamele edilmesi sonucu gerekletirilmitir. Azaserinin sistein transportu zerine geri dnml etkisi; kontrol, 2 mM azaserin ve 2,5 mM sistein ile, Glutaminin sistein girii zerine etkisi; kontrol, 2mM Glutamin ve 2,5 mM sistein ile, Glutaminin eritrositlerden sistein k zerine etkisi; kontrol, 2 mM Glutamin ve 2,5 mM sistein ile eritrositlerin muamele edilmesi sonucu gerekletirilmitir. Deney sonucunda elde edilen verilerin deerlendirilmesinde, Student-Newman-Keuls oklu karlatrma ve tek ynl deiim analizi kullanlmtr. alma sonucunda, azaserinin eritrositlerde sistein transportu zerine bir etkisinin olduu sonucuna varlmtr. Sonularmz, azaserinin, sisteinle birlikte hcre ierisine alndn ve bu kimyasaln hcrelerde birikmesi sonucu daha sonra kanser 506
oluumunda etkinlik kazanacan gstermektedir. Azaserin varlnda hcrelere sistein giriindeki art bu kimyasaln sisteinle ayn transport yolunu paylaabileceini gstermektedir. Anahtar Kelimeler: sistein transportu PZ068 DNA Hasar Tespitinde Tek Hcre Jel Elektroforezi brahim Hakk CERC1, A. Fatih FDAN2 1 Afyonkarahisar Kocatepe niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Afyonkarahisar 2 Afyonkarahisar Kocatepe niversitesi, Veteriner Fakltesi, Biyokimya ABD, Afyonkarahisar cigerci@aku.edu.tr Gerek insan gerek hayvan gerekse bitkilerin varolmas ve soyunu devam ettirebilmesi iin sahip olduklar genetik materyalin salkl bir ekilde almas gerekir. Organizmann gelimesi iin gerekli genetik bilgiler DNA ierisinde bulunurlar ve burada kodlanrlar. Hcrenin grevini yapabilmesi, sentezledii proteinler ile dier hcreleri veya arac maddeleri kontrol ederek gerekleir. Ancak genetik bilgiyi tayarak, nesilden nesile aktarlmasn salayan DNA kolay zarar grebilen bir molekldr ve zerinde srekli olarak hasar olumaktadr. DNA da oluan bu hasarlarn balcalar; tek ve ift sarmal krklar, oksidatif DNA baz hasar, DNA-DNA, DNAprotein ve DNA-ila aprazlamalar ve DNA da mutasyonlar gibi bir takm yapsal bozulmalardr. Son 20 ylda DNA hasarlarn belirleyebilen yeni metotlar zerinde allmakta ve baarl sonular elde edilmektedir. DNA da ekillenen hasarlarn tespiti amacyla tek hcre jel elektroforezi, tunel ve 8-hidroksi 2-deoksiguanozinin lm gibi metotlar kullanlmaktadr. Tek hcre jel elektroforezi olarak bilinen yntem bugn in vitro ve in vivo genotoksisite almalarnda iyi bilinmektedir. Tek hcre jel elektroforezi yada Comet Analiz canl populasyonlarnda, hcre dzeyinde DNA hasar tespitinde kullanlan hzl, basit ve gvenilir bir metot olmas nedeniyle gnmzde giderek yaygnlaan bir kullanm alan bulmutur. Anahtar Kelimeler: DNA hasar, comet analizi Azaserin, karsinogeneti,
PZ069 Nonilfenoln Rat Bbrek ve Testis Dokusunda ndkledii Oksidatif Stres zerine Taurinin Koruyucu Etkisi Yasemin Sunucu KARAFAKIOLU2 , A. Fatih FDAN3, brahim Hakk CERC1, Recep ASLAN4 1 Afyonkarahisar Kocatepe niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Afyonkarahisar 2 Uak niversitesi, Eitim Fakltesi, Uak 3 Afyonkarahisar Kocatepe niversitesi, Veteriner Fakltesi, Biyokimya ABD, Afyonkarahisar 4 Afyonkarahisar Kocatepe niversitesi, Veteriner Fakltesi, Fizyoloji ABD, Afyonkarahisar cigerci@aku.edu.tr Bu aratrmada, taurinin rat bbrek ve testis dokusunda nonilfenol tarafndan indklenen oksidatif stres zerindeki etkisi incelenmitir. Denekler her grupta 8 Wistar-albino erkek rat olmak zere 5 gruba ayrlmtr. Kontrol grubu (K) standart rat yemi ile, taurin grubu (T) standart rat yemi+%3 taurin (v/w) ime suyuna, nonilfenol grubu (NF) standart rat yemi+50 g/kg yem nonilfenol, nonilfenol+ taurin grubu (NFT) standart rat yemi+50 g/kg yem nonilfenol+%3 taurin (v/w) ime suyuna ve alkol grubuna (A) standart rat yemi+50 l /kg yem alkol ile 30 gn sren aratrma boyunca ad libitum beslenmilerdir. Nonilfenoln bbrek ve testis dokusu malondialdehit (MDA) dzeylerinde, kontrol grubuna gre, istatistiksel olarak nemli arta neden olduu gzlenmitir (p<0.001). Taurin uygulanmas, testis MDA dzeylerinde anlaml bir azalma meydana getirirken (p<0.001); bbrek MDA dzeylerinde azalma ise anlaml dzeyde grlmemitir. Sonu olarak, taurinin rat testis dokusunda nonilfenol tarafndan indklenen oksidatif stres zerinde koruyucu etkiye sahip olduu ortaya konulmutur. Anahtar Kelimeler: Nonilfenol, taurin, bbrek, testis
507
PZ070 Rat Penelerinde Karragenin Enjeksiyonu le Oluturulan Akut Enflamasyon zerine AlfaLipoik Asidin Etkisi: Anti-Enflamatuvar Etkinin Glutatyon Dzeyi, Glutatyon Peroksidaz ve Redktaz Enzim Aktiviteleri le likisi Fehmi ODABAOLU1, Zekai HALICI 2, Hayati AYGUN3, Mesut HALICI1, Ahmet AKIR4, Elif ADIRCI5, Fadime ATALAY1, Selma MUTLU1 1 Atatrk niversitesi, Eczaclk Fakltesi, Biyokimya Anabilim Dal, 25240, Erzurum 2 Atatrk niversitesi, Tp Fakltesi, Farmakoloji Anabilim Dal, 25240, Erzurum 3 Atatrk niversitesi, Tp Fakltesi, Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dal, 25240, Erzurum 4 Atatrk niversitesi, Kazm Karabekir Eitim Fakltesi, Kimya Blm, 25240, Erzurum fodabasoglu@yahoo.com Alfa-lipoik asit (ALA) mitokondride piruvat dehidrogenaz ve alfa-ketoglutrat dehidrogenaz enzimleri iin koenzim olarak grev yapan bir ditiyoldur. Son yllarda antioksidant zellikleri zerinde almalar younlamtr. Bu aratrmada ratlarn penelerinde karragenin (CAR) ile indklenmi dem modelinde ALA, indomethazin (IND) ve diklofenak (DIC)n oral uygulanmasndan sonra pene dokularnda ki glutatyon peroksidaz (GPx), glutatyon reduktaz (GR) enzimleri ve glutatyon (GSH) seviyelerinde meydana gelen deiiklikler aratrld. Her bir grupta 6 rat olmak zere 36 hayvan 6 gruba ayrld ve plethismometre ile arka sa pence hacimleri lld. Hayvanlarn 3 grubuna ALA (50, 100 and 200 mg/kg), bir grubuna IND (25 mg/kg) ve bir grubunada DIC (25 mg/kg) oral olarak verildi. Dier grup ise kontrol olarak ayrld. 1 saat sonrasnda herbir ratn sa arka penesine 0,1 ml CAR zeltisi enjekte edildi. Pene hacimlerindeki deiiklikler 1er saat arayla 4 saat boyunca lld. tenazinin ardndan peneler ayrld ve sonrasnda sv nitrojen ile homojenize edildi. Homojenize edilmi dokularda GSH seviyeleri, GPx ve GR enzim aktiviteleri lld. Bu aratrmada; 1) CAR ile uyarlm penelerde meydana gelen demin ALA tarafndan azaltld fakat bu azalmann IND ve DICdan daha dk olduu, 2) CAR enjeksiyonu sonucu dokularda azalan GPx aktivitesinin hem 100 ve 200 mg/kg dozlarnda uygulanan ALA, hemde IND ve DIC tarafndan nemli oranda artrld, 3) Ayn ekilde CAR tarafndan azaltlm GR aktivitesinin IND ve DIC tarafndan artrlrken uygulanan ALAnn hibir dozu tarafndan etkilenmediini, 4) CAR enjeksiyonu ile azalan GSH miktarnn hem ALAnn tm dozlar hemde IND ve DIC tarafndan deien oranlarda artrld
belirlenmitir. Bu sonular bize CAR ile oluturulan akut enflamasyon modeli kullanlarak ALAnn anti-enflamatuvar etkiye sahip olduu gsterilmi ve bu etkinin zellikle GSH seviyesinin ALA tarafndan dzenlenmesi ile ilikili olabilecei kanaatine varlmtr. PZ071 Plazma ve Eritrositler Arasnda SistinSistein Dngs: Plazma Redoks Durumunun Dzenlenmesinde Eritrositlerin Rol Yeliz AKIR1, Deniz YILDIZ2 Cebrail Mahallesi, Mimar Sinan Sokak, Eser Apartman, Kat: 13, No:13, Antakya, Hatay Mustafa Kemal niversitesi, Biyoloji Blm, Antakya, Hatay ycakiry@gmail.com Sunulan almann amac sistin-sistein dngsnn eritrositler ve plazma arasnda bir ilevinin olup olmadnn belirlenmesidir. Sunulan bu almada farkl ozmolaritelere sahip deiik miktarlarda sistin ieren eritrositler krebs ringer fosfat tamponuna inkbasyona braklrlar. Sonular gsteriyor ki; buffern ozmolaritesi 310 mOsmol/L olduunda eritrositler sistini evrelerinden temin etmiyorlar. Ayrca eritrositlerde sistin-sistein dngs bu izomolar bufferda gzlenmemektedir. Bununla birlikte 1200-1400 mOsmol/L arasnda deiiklik gsteren bbrek znde hiperozmolar bir buffera maruz brakldklarnda eritrositler sistini evrelerinden temin etmeye balarlar ve sistinsistein dngsne yol aarlar. Sistin temini ve sistin-sitein dngs, eritrositler ve tampondaki serbest-SH konsantrasyonlarnn lmlerindeki deiimlerle karakterize edilirler. Eritrositler 1mM sistin ieren 1250 ve 1300 mOsm/L bufferda inkbe edildikten sonra ortamdaki serbestSH konsantrasyonlar srasyla 0,102 0,002 ve 0,241 0,013 mol/ml/Eritrosit e ular. Sonularmz, eritrositlerin ounlukla bbrek znde yaygn olan hiperozmolar blgede sistin-sitein dngsn sergilediklerini gstermektedir. Bu sonular ayrca bu yntemin biyolojik olarak aktif ve enerjiye bal olan bir yntem olduunu da gstermektedir. Gzlemlenen sistin-sistein dngs eritrositler dk scaklklarda ve glikoz yokluunda inkbe edildiklerinde inhibe olmaktadrlar. Sonularmzn nerdii nokta; hiperozmolar artlara maruz kaldklarnda eritrositler sistini temin eder, hcre iinde sisteine indirger ve ardndan evrelerine geri salarlar. Eritrositlerin plazmann sistin ve sistein konsantrasyonlarnn dzenlenmesinde bir rol olabilir ve bu yzden plazmann redoks durumunun dzenlenmesine katkda bulunuyor olabilir.
508
Anahtar Kelimeler: Sistin sistein dngs, hiperozmolarite, eritrositler PZ072 ki Origanum Trnden Elde Edilen Uucu Yalarn Culex pipiens L. (Diptera: Culicidae)e Kar Ergin ldrc Etkisinin Aratrlmas Hseyin ETN, Atila YANIKOLU Akdeniz niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 07058, Antalya hcetin@akdeniz.edu.tr Bu aratrmada, iki Origanum trnden (O. onites ve O. minutiflorum) su distilayonu yntemi ile elde edilen uucu yalarn, ev sivrisinei olarak bilinen Culex pipiens L. (Diptera: Culicidae)e kar ergin ldrc etkisi fumigasyon yntemi ile aratrlmtr. Farkl srelerde (15 ve 30 dakika) ve farkl dozlarda (0.1, 0.25, 0.5, 1, 2.5, 5 ve 10 l/L) yaplan aratrmada her iki bitki uucu yann doz ve temas sresi arttka C. pipiens erginleri zerinde ldrc etkisini arttrd grlmtr. Otuz dakika temas sresinde, O. onites 0.5 l/L ve st dozlarda, O. minutiflorum 1 l/L ve st dozlarda 24 saat sonunda % 100 lm salamtr. Anahtar Kelimeler: Uucu ya, bcek ldrc, Culex pipiens, sivrisinek, Origanum PZ073 Sivri Kekik ve Mersin Bitkilerinden Elde Edilen Uucu Yalarn Akdeniz Un Gvesi Ephestia kuehniella Zeller ve Kuru Meyve Gvesi Plodia interpunctella (Hbner) nn Farkl Evreleri zerindeki ldrc Etkilerinin ncelenmesi Salih KARABRKL1, Semih YILMAZ1, Abdurrahman AYVAZ2 1Erciyes niversitesi Fen Bilimleri Enstits Biyoloji Anabilim Dal 38039 Kayseri 2Erciyes niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm 38039 Kayseri s.karaborklu@hotmail.com Bitkiler tarih boyunca insanlar tarafndan beslenme, tp, kozmetik ve bcek ldrme gibi amalarla kullanlmtr. Bir ok aromatik bitkinin uucu bileenler (allelokimyasallar) ierdii ve bu uucu bileenlerin bcek ldrc etkiye sahip olduu bilinmektedir. Bitkisel uucu yalarn omurgallarda dk dzeyde toksik etki gstermesi, doada abuk bozunmaya uramas, evre ve insan sal asndan gvenli bileenler iermesi gibi nedenlerle uucu yalara (sekonder bitki bileenlerine) olan ilgi artmtr.
Bu almada, sivri kekik (Satureja thymbra L.) ve Mersin (Myrtus communis L.) bitkilerinden elde edilen uucu yalarn Ephestia kuehniella Zeller ve Plodia interpunctella (Hbner)nn farkl evreleri zerindeki toksik etkileri aratrlmtr. Sivri kekik ve Mersin bitkileri Mersin ilinden toplanmtr. Bu bitkilerin ierdii uucu yalar kurutulmu bitki yapraklarndan su buhar distilasyon metodu (Clevenger aparat) kullanlarak elde edilmitir. Uucu yalar bceklerin yumurta (0200 l/l hava), larva (0200 l/l hava) ve ergin (025 l/l hava) dnemleri iin farkl konsantrasyonlarda 24 saat sreyle uygulanmtr. Probit analizi kullanlarak her bir evre iin etkili olan LC50 ve LC99 deerleri hesaplanmtr. Uygulanan uucu yalara kar en duyarl evrenin ergin evresi, en dayankl evrenin ise larva evresi olduu gzlenmitir. Sivri kekik bitkisinden elde edilen uucu yalarn bcek ldrc etkisinin mersin bitkisinden daha fazla olduu grlmtr. E. kuehniellaya kar sivri kekiin en yksek konsantrasyonlar uygulandnda zararl populasyonunun yumurta (200l/l hava), larva (200l/l hava) ve ergin (25l/l hava) evrelerinde srasyla, %96.16, %16.66 ve %100 nn ld gzlenmitir. P. interpunctella ya kar uygulandnda ise bu oranlar srasyla, % 83.33, % 13.33 ve % 100 olarak hesaplanmtr. Elde edilen sonular sivri kekik ve Mersin bitkilerinden elde edilen uucu yalarn Akdeniz un gvesi ve kuru meyve gvesini kontrol etmede kullanlabileceini gstermitir. Anahtar Kelimeler: Uucu ya, Satureja thymbra, Myrtus communis, LC50, LC99 PZ074 Bceklerle Mcadelede Alternatif Biyolojik Kontrol Ajan olarak Entomopatojenik Funguslar zlem KALKAR1, Engin KILI2 1 St mam niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Avar Kamps, Kahramanmara 2 Dou Anadolu Tarmsal Aratrma Enstits, Dadakent, Erzurum ozlemk@ksu.edu.tr Yaygn pestisit kullanmnn evre ve insan sal asndan ortaya kard olumsuzluklarn anlalmasnn ardndan zararl bceklerin kontrolnde alternatif metodlar aranmaya balanmtr. Doal koullarda var olan entomopatojenler, zararl bcekler ile mcadelede nemli kontrol faktrlerindendir. Mikrobiya kontrol biyolojik kontroln bir paras olup mikroorganizmalarn veya onlarn rnlerinin 509
kullanlmas olarak tanmlanabilir. Mikroorganizmalarn zararl bceklerle mcadelesinde kullanlmas Agostino Bassi, Louis Pasteur ve Elie Metchnikoff gibi invertebrata patolojisinin ncleri tarafndan tavsiye edilmitir. Entomopathojenik funguslar konaknn yzeyinde gze arpan makroskopik geliimleri nedeniyle bceklerde hastala sebeb olarak tanmlanan ve gzlemlenen ilk mikroorganizmalardr. 700 tre yakn entomopathojenik fungus saptanmasna ramen bunlarn 10 tanesi gnmzde bcek kontrolnde kullanlmak zere gelitirilmitir. Entomopathojenik funguslar Eumycota blmnde ve Zygomycotina, Ascomycotina, Basidiomycotina, Mastigomycotina ve Deuteromycotina ve daha nceden fungus olarak snflandrlan Chytridiomycota ve Oomycota alt blmlerinin ierisinde yer alr. Zygomycota blmnden snf Entomophthoralese ve Deuteromycota blmnden Hyphomycetese bal bir ok entomopatojenik fungus zerinde almalar younlamtr. Bir ok entomopatojenik fungusun bcekleri doal koullar altnda enfekte ettii rapor edilmi ve klasik biyolojik kontrol alannda kullanlmtr. rnein Entomophaga maimaiga, Avustralyada Zoophthora radicans, Beauveria bassiana, Metarhizium anisoplia, Verticillium licanii ve Neozygites fresenii gibi eitli funguslar birok bcek kontrolnde kimyasallara kar iyi bir alternatif olduu rapor edilmitir. Anahtar Kelimeler: Entomopatojenik funguslar, biyolojik kontrol PZ075 Un Gvesi, Ephestia kuehniella (Lepidoptera: Pyralidae)nn Yumurta Almasna UVnin Etkisi lk CANPOLAT, Fahriye SMER, Aydn TUNBLEK Erciyes niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kayseri uadiyaman@erciyes.edu.tr UV radyasyonunun canllar zerine nemli etkileri olmaktadr. En nemli etki DNAda meydana gelmektedir. Komu pirimidinler kuvetli balarla (kovalent ba) birbirine balanr ve pirimidin dimerleri meydana gelir. Bu dimerler de DNA replikasyonuna engel olur Bu almada bir, iki ve gnlk Ephestia kuehniella yumurtalarna farkl srelerde UV uygulanm ve yumurtalarn gelimeleri takip edilmitir. Denemeler %70 5 bal nem, 27 1 C scaklk ve 14:10 (Aydnlk: karanlk) saat klandrma koullarna ayarlanm yetitirme odalarnda yaplmtr. UV uygulama
sresi arttka larva knn azald, 5 dklk UV uygulamas sonucu yumurtalardan larva knn olmad gzlenmitir. Anahtar Kelimeler: Ephestia kuehniella, UV, larva k PZ076 Antalya li Nar Bahelerinde Belirlenen Coleoptera, Heteroptera, Neuroptera, Takmlarna Ait Avc Bcek Trleri ve Bulunma Oranlar Mehmet KEEC, Ali ZTOP, Mehmet KIVRADIM, Seyla TEPE, lyas TEKAM Bat Akdeniz Tarmsal Aratrma Enstits, P.K. 35, Antalya kececitr@yahoo.com Bu alma, nar bahelerindeki zararllarn doal dmanlarnn belirlenmesi amacyla Antalya ili Merkez, Serik, Kumluca ve Finike ilelerinde 1999-2000 yllar arasnda yrtlmtr. Faydal bceklerin tespiti iin gzle inceleme ve silkme metodu kullanld. Nimf ve larva dnemlerinden tanlar yaplamayan bceklerin ergin dnemlerini elde etmek iin bireyler kltre alnd. Coleoptera takm Coccinellidae familyasndan 12 (Clitostethus arcuatus Rossi., Exochomus quadripustulatus L., Chilocorus bipustulatus L., Synharmonia conglobata L., Coccinella septempunctata L., Scymnus subvillosus Mots., Scymnus rubromaculatus Mots., Scymnus sturalis Thunb., Scymnus apetzoides Muls., Scymnus apetzi Muls., Scymnus flagilligiphanatus, Stethorus sp.), Heteroptera takm Anthocoridae familyasndan 3 (Anthocoris nemoralis Fabricius, Orius minutus L., Cardiastethus nazarenus Reut.) Miridae familyasndan 2 (Heterotoma dalmatinum Wgn., Campyloneura virgula Herrich-Schaeffer), Neuroptera takm Chrysopidae familyasndan 1 (Chrysoperla carnea Steph.), Coniopterygidae familyasndan 1 (Conwentzia sp.) tr olmak zere toplam 19 tr tespit edilmitir. Nar bahelerinde bu familyalarn bulunma oran ise srasyla % 44.0, 0.9, 35.5, 18,3 ve 1,3 olarak belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: Nar, doal dman, predatr, Coccinellid, Chrysopidae, Coniopterygidae, Anthocoridae, Miridae
510
PZ077 lkemizin Farkl Blgelerinden Toplanan Trichogramma Trlerinin Soua Kar Direnlerinin Aratrlmas Derya SARIBEK1, Uur AZZOLU1, Abdurrahman AYVAZ2 1 Erciyes niversitesi Fen Bilimleri Enstits Biyoloji Anabilim Dal 2 Erciyes niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm 38039 KAYSER ayvaza@erciyes.edu.tr Trichogramma arlar gnmzde en ok kullanlan biyolojik mcadele ajanlarndandr. Bu almada lkemizin farkl blgelerinden toplanan Trichogramma trlerinin soua kar direnleri aratrlmtr. Trichogramma evanescens Westwood Adana Zirai Mcadele Aratrma Enstitsnden Trichogramma brassicae Bezdenko, zmir (Bornova) Zirai Mcadele Aratrma Enstitsnden ve Trichogramma cacoeciae Trakya blgesinden elde edilerek laboratuar ortamnda kltre alnmtr. Pupa evresindeki (6 gnlk) parazitoidler birer hafta arayla 4 C, %655 bal nem ve ksz ortamda 8 haftaya kadar depolanmlardr. Her bir depolama sresinin sonunda parazitoid pupalar 27 C, % 70 5 bal nem ve 14:10 saat (Aydnlk: karanlk) klanma periyodunda gelimeye braklmtr. Her bir depolama sresi sonunda parazitoid pupalarndan ergin k, kan erginlerin cinsiyet oran, mr uzunluu, tibia uzunluu ve yrme hz gibi parametreler kaydedilmitir. Depolanmam T. evanescens pupalarndan %80.50 orannda ergin k gzlenmiken, depolama sresinin uzunluuna bal olarak bu deer azalm ve 8 hafta sonunda ergin k oran %22.16ya gerilemitir. Benzer durum T. brassicae ve T. cacoeciaeda da gzlenmitir. Fakat T. brassicae iin 5., T. cacoeciae iin ise 6. haftadan sonra ergin k grlmemitir. kan dii birey oran her 3 Trichogramma trnde de depolama sresine bal olarak azalma gstermitir. Depolama sresine bal olarak kan erginlerin tibia uzunluu ksalm ve buna bal olarak yrme hzlar nemli lde azalmtr. Her trn mr uzunluu depolama sresinin uzunluuna bal olarak nemli lde ksalmtr. Sonu olarak soukta depolama parazitoid kalitesinde nemli lde azalmaya neden olmu ve Adanadan toplanan T. evanescens trnn dier trlere gre soua kar direncinin daha fazla olduu gzlenmitir. Anahtar Kelimeler: Trichogramma evanescens, Trichogramma cacoeciae, Trichogramma brassicae, soukta depolama, ergin k
PZ078 Ips sexdentatus (Boerner) (Coleoptera: Curculionidae, Scolytinae)un Parazit ve Patojenleri Mustafa YAMAN1, Hilal BAK1, Sabri NAL2, Onur TOSUN1, iek AYDIN1, mer ERTRK3, 1 Karadeniz Teknik niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 61080, Trabzon 2 Kastamonu niversitesi, Orman Fakltesi, Orman Mhendislii Blm, 37100, Kastamonu 3 Ordu niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Ordu hilalbakiesk@hotmail.com Ips sexdentatus (Boerner) lkemizde genellikle am, ladin ve gknar aalarnda zarar yapan nemli bir orman zararlsdr. Bu bcee kar lkemizde srdrlen kimyasal ve mekanik mcadelenin yetersiz kalmas, zorunlu olarak biyolojik mcadeleyi gndeme getirmitir. Sklkla kullanlan feromen tuzaklar zararlya kar kesin bir sonu verememektedir. Bu nedenle Ips sexdentatus ile biyolojik mcadelede kullanlmak zere bir mikroorganizmann bulunmas kanlmaz olmutur. Bu amala yaplan bu almada, Trabzon, Giresun, Ordu ve Kastamonu yrelerinden toplanan rneklerde patojenik organizmalar aratrlmtr. Bu almada, I. sexdentatusta lkemizde ilk kez bulunan Gregarina typographi (Apicomplexa: Gregarinidae) patojenine ilave olarak yine ilk kez bir Ascomycete fungus olan Metschnikowia typographinin varl tespit edilmitir. Metschnikowia typographinin askuslarnn 17.542.45 x 2.750.38 mm olarak bulunmutur. Bu almada bu patojen ve parazitlerin tanm, dalm, enfeksiyon oranlar ve farkl populasyonlarda varl verilmektedir. Anahtar Kelimeler: Ips sexdentatus, Patojen, Parazit, Biyolojik mcadele PZ079 In Aynal (Cyprinus carpio) Sazan Plazmasndaki z Elementler ve T3 (Triiyodotironin) Seviyesi zerine Etkileri Adem Yavuz SNMEZ Atatrk niversitesi, Ziraat Fakltesi, Su rnleri Blm, Erzurum ayavuzs@atauni.edu.tr Bu almada, ksa ve uzun dnem k (fotoperiyot) uygulamasnn aynal sazan plazmasndaki; bakr, inko, demir, magnezyum, manganez ve T3 (Triiyodotironin) hormon seviyesi zerine etkileri belirlendi. aylk deneme 511
periyodu boyunca bir grup bala 8 saat aydnlk16 saat karanlk (8A:16K); dier bir gruba ise 16 saat aydnlk 8 saat karanlk (16A:8K) uygulamas yapld. Balangta iki gruba ait parametreler arasnda istatistiki farkllk belirlenmemitir (p>0,05). ay sonunda ise uzun dnem a (16A:8K) maruz braklan grubun T3, iz element seviyeleri ve balklarn byme oranlar ksa dnem a (8A:16K) braklanlara nazaran istatistik olarak daha yksek olduu belirlendi (p<0,05). Anahtar Kelimeler: Fotoperiyot, bakr, inko, demir, magnezyum, manganez, T3 (Triiyodotironin) hormonu PZ080 Baz Bitki Uucu Yalarnn Lahana Afiti, Brevicoryne brassicae, zerine Etkisi Mustafa IIK, Gazi GRR Nide niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 51100, Nide engoo51@hotmail.com Afitler dnyann farkl blgelerinde uygulanan eitli ve etkin mcadele yntemlerine ramen dalm alanlarn ve zararlarn gittike artrmaktadrlar. Bu mcadele yntemleri afitlerle mcadelede istenilen etkinlie ulaamamalarnn yannda evreye ve insan salna nemli olumsuz etkiler yapmaktadrlar. Bu nedenle afitlerle mcadele de alternatif yntemler aranrken bitki uucu yalarnn bioinsektisidal aktivitesinden yararlanlabilecei dnlmeye balanmtr. Bitki uucu yalar zellikle pestisitlerle kyaslandnda evre asndan daha az zararl, ksa srede znebilen, insan salna olumsuz etkisi bulunmayan ve afitlere ksa srede etki etmeleri nedeniyle tercih edilmeye balanmtr. Yaplan bu alma ile eitli bitki uucu yalarnn (Thymus sp., Veronica sp., Agrimonia sp., Juniperus oxycedrus, J. excelsa, Juglans regia, Laurus nobilis, Foeniculum vulgare, Pimpinella anisum ve Rosmarinus sp) lahana afiti, Brevicoryne brassicae (L.), zerine insektisidal etkisi laboratuar artlarnda allmtr. Elde edilen sonular kullanlan btn uucu yalarn lahana afitinin fekunditesinde nemli dlere ve lm orannda nemli artlara yol atn gstermitir. Ayrca uucu yalara maruz kalma sresi ve kullanlan dozajnda nemli etkiye sahip olduu gsterilmitir. Kullanlan uucu yalardan zellikle kekik, ard ve defnenin ok etkili belirlenmitir. Elde edilen sonular ksa srede etkileri ve evreye ve insan salna olumsuz etkileri olmamas nedeniyle bitki uucu yalarnn afitlerle mcadelede nemli rol oynayacan gstermitir. zellikle tarmn geni alanda yapld ve floras da zengin olan lkeler
asnda bu uygulamann daha fazla allmas ve yaygnlatrlmas gereklilii ortadadr. Anahtar Kelimeler: Brevicoryne brassicae PZ081 Bacillus coagulans Bakterisinin Probiyotik Olarak nemi Meltem AAN ZSALAM Aksaray niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm-Aksaray asanm@cu.edu.tr Probiyotikler, barsaktaki dengeyi gelitirerek konaknn saln olumlu ynde etkileyen mikrobiyal canllardr. Probiyotikler asl olarak enterik patojenlerin neden olduu zararlardan koruyarak veya bunlar minimuma indirerek normal barsak mikroflarasn kurmak ve ikincil olarak da antibiyotiklerin yerine grev yapmak amalar ile hayvanlarda kullanlmaktadr. Bacillus coagulans Gram-pozitif bir bakteri olup Bacillus (spor oluturan) ile Lactobacillus (laktik asit retimi)un genel ortak zelliklerini tamaktadr. B. coagulans laktik asit reten ve sporlu bir probiyotik bakteridir. Yem katks olarak, barsaktaki E. coli ve Staphylococi gibi enfeksiyona sebep olan mikrobiyal florann neden olduu hastalklar nlerken sindirimi artrma yoluyla hayvanlarn (kanatl, domuz, vb.) geliimini de nemli bir ekilde etkiler. PZ082 Salisilaldiminin skemi-Reperfzyon Oluturulmu San Retinas zerine Olan Antioksidan Etkisinin Aratrlmas Nihat DLSZ, Aye AHABOLU, Veli KASUMOV Harran niversitesi Merkezi Laboratuar, Osmanbey Kampusu, anlurfa aysesahaboglu@hotmail.com Sterik engelli 2,6-di-tetra butil fenil ieren sentezlenmi, 1-hidroksi-2,6-di-tersiyer btil fenil5- metoksisalisilaldimin bileii, etkili antioksidan zellii olan fenoller snfna aittir. ri hacimli tersiyer gruplar ieren fenoller polimer malzemelerin, uak yaktlar ve makine yalarnn oksidasyonunun ve ypranmasnn engellenmesi gibi deiik alanlarda son derece kuvvetli antioksidan olarak kullanlmaktadr. Benzer bileiklerin gda koruyucular olarak ve kanser Afit, uuu yalar,
512
tedavisinde kullanlan ilalarn hazrlanmasnda uyguland da bilinmektedir. Bu alma, salisilaldiminin san retinasnda iskemi-reperfzyon (-R) srasnda oluan serbest oksijen radikallerine kar muhtemel rolnaratrmak zere yaplmtr. Hayvanlar rast gele seilerek drt gruba ayrld. Bunlar 1. grup (kontrol), 2. grup (-R), 3. grup (-R + Salisilaldimin), 4. grup (-R+ Lutein) olarak adlandrld. Deneyde sanlarn sa gzleri iskemireperfzyon iin kullanld. 3-4. gruplara iskemi balamadan 6 saat ncesinde ve reperfzyonda altar saat aralklarla salisilaldimin (72mg/kg) ve lutein (72mg/kg) verildi. 24 saatlik reperfzyondan sonra hayvanlar kesildi. Daha sonra retinalar, malondialdehit (MDA) ve glutatyon (GSH) lm iin izole edildi. Bu deney sonucunda, iskemireperfzyon (12.17 nmol/100 mg retina doku ya arl) grubu ve lutein (3.55 nmol/100 mg retina doku ya arl) gruplaryla kyaslandnda, salisilaldimin (2.92 nmol/100 mg retina doku ya arl) grubunun MDA deerinin kontrol (2.82 nmol/100 mg retina doku ya arl) grubuna en yakn deer olduu grld. Buna gre, salisilaldiminin (2.92 nmol/100 mg retina doku ya arl) luteinden (3.55 nmol/100 mg retina doku ya arl) daha iyi koruma salad grlmtr. GSH miktarlar deerlendirildiinde, iskemireperfzyon (1.44 nmol/100 mg retina doku ya arl) grubu ve lutein (1.85 nmol/100 mg retina doku ya arl) gruplaryla kyaslandnda, kontrol grubuna (2.26 nmol/100 mg retina doku ya arl) en yakn deerin salisilaldimin grubunda (2.18 nmol/100 mg retina doku ya arl) olduu grlmtr. Buna gre salisilaldimin grubundaki GSH miktar (2.18 nmol/100 mg retina doku ya arl) luteinden (1.85 nmol/100 mg retina doku ya arl) daha yksek olarak bulunmutur. Sonu olarak salisilaldiminin antioksidanlarn peroksidasyon rn olan MDA oluumunu engelledii ve bir antioksidan olan GSH miktarn koruduu tespit edilmitir. almann bir sonraki aamas olarak protein ve DNA oksidasyonlar incelenmektedir. Anahtar Kelimeler: skemi-reperfzyon, serbest radikal, antioksidan, glutatyon, malondialdehit
PZ083 Baz Orthoptera Trlerinin Tkrk Bezinden -Amilaz zolasyonu ve Karakterizasyonu Sema AGLOLU FNCAN Dicle niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Molekler Biyoloji Anabilim Dal, Diyarbakr semaagul@dicle.edu.tr almamzda blgemizde yayl gsteren ve bitki zararls olarak bilinen baz Orthoptera trlerinin tkrk bezlerinden alfa amilaz (EC 3.2.1.1.) izolasyonu yapld. Son yllarda birok laboratuarn younlat iki, gda, deterjan ve tekstil gibi endstri dallarnda nemli bir yer tutan alfa amilazn, endstriyel kullanma daha uygun bir ekilde elde edilmesi amalanmaktadr. Bu trler pirin, buday, msr gibi yiyeceklerle beslendii ve alfa amilazn substrat da niasta olduu iin, bu trlerde alfa amilaz retiminin fazla olabileceini dnerek byle bir alma gerekletirdik. Her bir trn amilaz iin optimum pH ve optimum scaklk belirlendi. Amilaz aktivitesi testi Bernfelde gre yapld. Anahtar Kelimeler: Orthoptera, -Amilaz, niasta PZ084 Tetrahymena thermophila Glutatyon Stransferaz Zeta (GST-z) Geninin Klonlanmas, Deneysel ve Biyoinformatik Karakterizasyonu Cem Z, Muhittin ARSLANYOLU Anadolu niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Eskiehir omedya21@gmail.com Tetrahymena thermophila, tek hcreli silli bir karyotik organizma olup makronklear genom projesi 2006 ylnda tamamlanmtr. almann konusunu oluturan glutatyon-S-transferaz (GST) enzimleri canllarda endojen ve ekzojen bileiklerin detoksifikasyonu salarlar. Bu almada, Tetrahymena glutatyon-s-transferaz ailesinin zeta yesinin genom projesinde bulunan bilgisinden (77.m00138) yola klarak cDNA kopyasnn klonlanmas ve ailenin biyoinformatik analizi amalanmtr. Tetrahymena genom proje sonular bu enzim ailesi asndan analiz edildiinde, 4 altgrup (theta, omega, mu, zeta) ile temsil edilen 19 farkl GST genine sahip olduu grlmtr. Alt gruplardan GST zeta geninin bala-dur kodonlar arasnda kalan 663 blik blge cDNA olarak klonlanm, EcoRI ile kesildiinde 490 b ile 170 513
blik beklenen rnleri vermitir. GSTz geninin genomik kopyasnn klonlanan cDNA ile karlatrlmas yapldnda genom projesinde belirtildii gibi 120 b intron ierdii bulunmutur. Klonlanan GSTz cDNAnn kodlad olas amino asit dizisinden yola klarak yaplan karlatrmal dikey hizalama ile motif analiz sonular, zeta alt grubunun karakteristik motifini (SSTSWRVRIAL) ierdiini gstermitir. GSTz geni protein rnnn, E.colide rekombinant protein olarak retilebilmesi iin gerekli olan 7 nokta mutasyon cDNA stnde gerekletirilmi ve protein retme deneylerinde kullanlmtr. GSTznn hidrojen peroksit stresi altnda mRNA miktarnn zamana bal deiimi, yar-quantatif RT-PCR yntemiyle analiz edildiinde, mRNA miktarnda deiim gzlenmemitir. Anahtar Kelimeler: Tetrahymena thermophila, biyoinformatik, GSTz
paralarn genin genomik kopyas olduu sonucuna varlmtr. Tetrahymena be ligaz geninin olas amino asit dizi bilgisi biyoinformatik yntemlerle motif analizine alndnda, ligaz enzim ailesinin KXDGortak motifi yannda 5 korunmu blgenin daha bulunduu grlmtr. Bu genlerin 3 boyutlu modellemeleri yaplm olup ligaz enzim ailesi yelerinin temel yapsna yaknlk gsterdii bulunmutur. Tetrahymena ATP baml DNA ligazlarn olas amino asit dizileri kullanlarak filogenetik aa analizleri yapldnda, bunlarn tekhcrelilerin ligazlar grubuyla virs ATP baml ligazlar ve NAD-baml ligazlara yaknlk gsterdii dnlmektedir. Anahtar Kelimeler: ATP baml DNA ligazlar, Tetrahymena thermophila, biyoteknoloji, biyoinformatik PZ086
PZ085 Tetrahymena thermophila ATP Baml DNA Ligazlarn Biyoinformatik Analizi Ve DNA Ligaz I Geninin Klonlamas Nurin KKOLU, Handan Aelya AKDAMAR, Muhittin ARSLANYOLU Anadolu niversitesi, Fen Bilimleri Enstits, leri Teknolojiler Anabilim Dal, Biyoteknoloji Bilimdal, Yunusemre kampus, Eskiehir nurcinkucukoglu@gmail.com Tekhcreli Tetrahymena thermophila makronklear genom projesi 2006 ylnda tamamlanm ve insann sahip olduu gen saysna yakn olan 27.424 adet olas protein kodlayan gen bulunduu bildirilmitir. DNA ligazlar, DNA replikasyonu, DNA tamir mekanizmalar ve DNA rekombinasyonunda entikli DNAnn fosfodiester balarn oluturmada grev alrlar. T. thermophila genomunda bulunan KXDG motifi tayan ATP baml DNA ligaz enzim ailesi yelerinin biyoinformatik analizi, bu almann amacn oluturmaktadr. Tetrahymena genomunun protein kodlayan genleri, DNA ligaz enzim ailesi asndan incelendiinde, ailenin ortak motifi olan KXDG motifini tayan 5 adet ATP baml DNA ligaz geni bulunduu grlmtr. Bunlardan 2 tanesi ligaz I ve 1 tanesi ise ligaz IV grubuna ait olup dier ikisinin karakterizasyonu henz tamamlanmamtr. Ligaz I grubuna giren 73 kDa olas protein kodlayan gene lig2, 93 kDa byklkte protein kodlayan gene ise lig1 ad geici olarak verilmitir. Lig2 geninin cDNA kopyasnn klonlanmas esnasnda klonlanan DNA paralarnn (~2000 b) dizi analizi yapldnda, VI. intron blgesine ait dizi bilgisine ulaldndan
1
Tetrahymena thermophila Katalaz Geninin Molekler Klonlanmas Karakterizasyonu ve Ekspresyonu Ozan KILIKAYA1, Muhittin ARSLANYOLU2 Anadolu niversitesi, Fen Bilimleri Enstits leri Teknolojiler Anabilim Dal Biyoteknoloji Blim Dal Yunus Emre Kamps Eskiehir 2 Anadolu niversitesi Fen Fakltesi Biyoloji Blm Yunus Emre Kamps Eskiehir ozankilickaya@anadolu.edu.tr
Katalaz enzimleri (EC 1.11.1.6) hcresel metabolizma sonucu ortaya kan H2O2in ykmnda ana grev stlenir. Bu enzim grubunun gda ve tekstil sektrleriyle, optikdeoksidizasyonunda biyoteknolojik kullanm bilinmektedir. Tekhcreli T. thermophila katalaz (TtCat) geninin klonlanarak, mRNA, genom ve protein seviyesinde karakterizasyonu, almann amacn oluturmaktadr. T. thermophila katalaz geninin cDNAsnn orta blgesi yar bozuk primerler kullanlarak RT-PCR yntemiyle oaltlm, klonlanm ve dizi bilgisi dizi analizi ile tanmlanmtr. Orta blge nkleotid dizisine bal olarak, 3RACE ve 5RACE yntemleriyle bilinmeyen u blgeler oaltlm, klonlanm ve dizi bilgisi dizi analizi ile tanmlanmtr. Bu cDNA blgesinin rten dizisi 1618 b uzunluunda olup, 5 ucunda 46 b ve 3 ucunda ise 105 blik protein kodlamayan blge bulunmaktadr. TtCat cDNAs protein kodlayan ksm 1467 b uzunluunda olup 55 kDa protein kodlamaktadr. Yaplan Southern blot deney sonucuna gre katalaz geninin tek kopya olduu ve restriksiyon kesim paterninin de T. thermophila genom projesindeki verilerle rtt 514
gsterilmitir. Katalaz geninin mRNA seviyesindeki H2O2in azalan konsantrasyonuna bal deiim 20. dakikada RT-PCR tabanl incelendiinde aralarnda ters orantl bir iliki bulunduu gzlenmitir. H2O2in % 0.02lik konsantrasyonunda katalaz geninin zamana bal (0-60 dk) mRNA seviyesindeki deiim ise azalanartan bir sonu vermitir. Genin E. colide protein ifadesi iin gerekli 9 nokta mutasyon gene yerletirilmi ve pGEMT-Easy vektrne klonlanmtr. Protein motif analizlerine gre, T. thermophila katalaz proteininin 47-63. amino asitleri aras, katalaz enzim ailesini tanmlayan amino asit dizisini (FDRERIPERVVHAKGAG) tad ve 473-475. amino asitler aras ise peroksizomlara ynlendirilmede kullanlan peroksizomal lokalizasyon sinyali (SKI) ierdii sonucuna varlmtr Anahtar Kelimeler: Katalaz geni, klonlama, Tetrahymena thermophila, biyoteknoloji, biyoinformatik PZ087
dneminde 45 birey halkalanm % 26.7si tekrar yakalanmtr; sonbahar g dneminde 35 birey halkalanm %17.1i tekrar yakalanmtr. Konaklama sreleri L. lusciniada ilkbaharda 3 gn, sonbaharda 7.8 gn iken L. megarhynchosda ilkbaharda 5.3 gn, sonbaharda 12 gndr. Arlk art oran L. lusciniada her iki dnemde de L. megarhynchosdan fazladr. L. megarhynchos alanda remesi nedeniyle yksek tekrar yakalama oranna ve kal sresine sahiptir. Buna karn g edecek olan L. lusciniada g ncesi arlk art oran daha fazladr. Alana sadakati ile bilinen L. megarhynchos yerine, alma alannda L. lusciniann alana ball dikkat ekmektedir ve bu trn bir bireyi 3 yl st ste austos aynn ayn haftasnda tekrar yakalanmtr. Kzlrmak Deltas, g zaman bu trlerin beslenmesi iin olduka nemli bir konaklama alan zellii gstermektedir. Anahtar Kelimeler: Konaklama alan, G, Luscinia spp., Kzlrmak Deltas PZ088
Kzlrmak Deltasnda Halkalanp Tekrar Yakalanan Luscinia luscinia (Linnaeus, 1758) ve Luscinia megarhynchos (Brehm, 1831) Trlerinin Arlk ve Ya Skoru Deiimi ile Konaklama Sreleri Nizamettin YAVUZ1, Kiraz ERCYAS1, Arzu GRSOY2, Arif Cemal ZSEMR2, Y. Sancar BARI1 1 Ondokuz Mays niversitesi, Ornitoloji Aratrma Merkezi, 55139 Kurupelit Samsun 2 Ondokuz Mays niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 55139, Kurupelit, Samsun nizamettin.yavuz@gmail.com G mevsiminde kular zamanlarnn byk bir ksmn konaklama alanlarnda, enerji rezervlerini yenilemek iin geirmektedir; uu tek bana olduka ksa srmektedir. Kularn byk ksm ok miktarda ya depolayarak ge hazrlanmaktadr. Konaklama alanlarndaki yalanma sreci, gmen populasyonun g stratejisini anlamann en nemli yoludur. Bu almada Kzlrmak Deltas, Cernek Halkalama stasyonunda (Samsun) halkalanm ve tekrar yakalanm trlere ait ya skoru, arlk deiimi ve konaklama sresi analiz edilmitir. 20022005 yllarnda Luscinia luscinia (Benekli blbl) trnden ilkbahar g dneminde 73 birey halkalanm % 11.0 tekrar yakalanmtr; sonbahar g dneminde 364 birey halkalanm % 15.4 tekrar yakalanmtr. Ayn yllarda Luscinia megarhynchos (Blbl) trnden ilkbahar g
Kara Salyangozlarnda Okun Yaps, nemi ve Helix apersa Mller, 1774 ile Helix lucorum Linnaeus, 1758 (Gastropoda: Pulmonata) Trlerinde Ok Morfolojisi Grsel ERGEN, Nermin BTER Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Zooloji Anabilim Dal, 35100, Bornova, zmir gursel.ergen@ege.edu.tr Kara salyangozlarnda ak oku olarak da bilinen yap ve ok atma davran, kopulasyon srecinin ilgi ekici bir bileeni olarak aratrmaclarn dikkatini ekmektedir. Bu davrann gerekleme nedenleri zerine eitli almalar yaplmakta ve teoriler ileriye srlmektedir. En son yaplan almalarla ok atma davrannn seksel seleksiyonda nemli bir yeri olduu dncesi n plana kmtr. Ayrca trden tre farkllklar gsteren ok yaps, sistematik alannda alan aratrmaclar iin olduka nemlidir. Bu almada, ok atma davran zerine imdiye kadar yaplan almalarn deerlendirilmesi ve Helix aspersa Mller, 1774 ile Helix lucorum Linnaeus, 1758 (Gastropoda: Pulmonata) trlerinde ok yaplarnn stereomikroskop grntleriyle ortaya konmas amalanmtr. Anahtar Kelimeler: Helix aspersa, Helix lucorum, Pulmonata, kara salyangozu, kopulasyon, ak oku
515
PZ089 Trkmenbaba Da (Eskiehir)nda Yaayan Kara Akbaba (Aegypius monachus L.) Populasyonunun Besin Tercihi zerine Aratrmalar Elif YAMA Anadolu niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Eskiehir eerdogdu@anadolu.edu.tr Kara Akbaba (Aegypius monachus L.) tm dnyada tehdit altnda olan bir trdr. Besin azl ve zehirlenme, tr tehdit eden etkenler arasndadr. Tr ile ilgili gerekletirilecek koruma almalarnn, trn besin tercihlerinin belirlenerek, bu konuyu da kapsayacak ynde yaplmas nemli grlmektedir. Bu alma, Trkmenbaba Da Kara Akbaba populasyonunun besin tercihini belirlemek amacyla, Eskiehir linin gneybat blgesinde yer alan Trkmenbaba Dandan elde edilen gri top (pellet) rneklerinin, laboratuar koullarnda incelenmesi ve deerlendirilmesi ile gerekletirilmitir. Bu amala, 2001 ylndan itibaren populasyonun reme dnemi (ubatEkim) iinde yuva evrelerinden gri top toplanmtr. Gri toplar (n= 120) 20 farkl yuva evresinden elde edilmitir. Yaplan analizler sonucunda besin ieriklerinde eitli omurgal hayvanlara ait ty, deri ve kemik paralar tespit edilmi ve elde edilen veriler literatr verileri ile karlatrlmtr. alma verilerini desteklemek zere, l olarak bulunan bir Kara Akbaba bireyinin mide ierii de incelenmitir. Bu bireyin mide ieriinde dier besin bileenlerinin yan sra, iki adet karaam kozalann varl belirlenmitir. Literatr taramalar sonucunda gnmze dek Kara Akbaba bireylerinin kozalak yedikleri ile ilgili yaynlanm herhangi bir veriye rastlanmamtr. Anahtar Kelimeler: Aegypius monachus, Kara Akbaba, Trkmenbaba Da, besin tercihi
PZ090 Phylloscopus trochilus (Linnaeus, 1758) (Aves: Passeriformes)un Cernek Halkalama stasyonunda 2002 2005 Yllarna Ait lkbahar ve Sonbahar G Dnemine Ait Biyometrik lmlerin Deerlendirilmesi Kiraz ERCYAS1, Arzu GRSOY2, Arif Cemal ZSEMR1, Pnar ZAM2, Yakup Sancar BARI2 1 Ondokuz Mays niversitesi, Ornitoloji Aratrma Merkezi, 55139 Kurupelit Samsun, erciyaskiraz@yahoo.com Kanat uzunluu bireyden bireye ya, cinsiyet ve corafik orijine bal olarak deikenlik gstermektedir. Genellikle passerinlerde dii bireylerin kanat uzunluklar erkeklerden daha ksadr. Phylloscopus trochilus (Stblbl) trnn erkeklerinin diilerden daha byk olmas nedeniyle seksel dimorfizm gsterdii bilinmektedir ve kanat uzunluu cinsiyet tayininde kullanlmaktadr. Erkek bireylerin kanat uzunluklarnn diiye gre 24 mm daha uzun olduu ifade edilmektedir. 2002-2005 yllarnda Kzlrmak Deltas, Cernek Halkalama stasyonunda sonbahar g dneminde toplamda 2686, ilkbahar g dneminde de toplamda 1014 P. trochilus yakalanm ve halkalanmtr. Kular allara paralel olarak kurulu sis alar ile yakalanm, Ulusal Halkalama Programnca temin edilen halkalar taklm, ya ve cinsiyet tayininden sonra Busse (1995) standartlarna uygun olarak ya skoru, kanat ve kuyruk uzunluu, kanat forml ve arlk gibi lmler alndktan sonra kular serbest braklmtr. Yaplan deerlendirmeler sonucunda 69 ve zeri kanat uzunluuna sahip bireylerin erkek, 67 ve alt kanat uzunluuna sahip bireylerin dii olduu sonucuna varlmtr. Diilerin kanat ve kuyruk uzunluklarnn erkeklere gre 2 mm daha ksa olduu belirlenmitir. lkbaharda g edenlerin % 28.5i dii, % 71.5i erkek, sonbaharda ise % 60.2si dii, % 39.8i erkek olarak tespit edilmitir. lkbaharda g edenlerin % 36.9u gen, % 46.3 erikin, % 16.8i ya belirisz, sonbaharda ise % 80.3 gen, % 16.2si erikin, % 3.5i ya belirsiz olarak belirlenmitir. lkbahar dneminde erkek bireylerin diilere gre daha erken g ettii belirlenirken sonbaharda bu tr bir fark gzlenmemitir. lkbahar ve sonbahar dneminde gen erikin ve dii erkek oranlarnn birbirinden farkllk gstermesi bu trn ilkbahar ve sonbaharda farkl bir g stratejisine sahip olduunun gstergesi olabilir.
516
Anahtar Kelimeler: Phylloscopus trochilus, g, Kzlrmak deltas, Biyometrik lm, Cernek Halkalama stasyonu PZ091 at Baraj Gl'nde Yaayan Leuciscus cephalus'un Byme zellikleri S.Ahmet OYMAK, Necmettin DOAN, Arif PARMAKSIZ Harran niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, anlurfa ahmetoymak63@gmail.com Bu almada at Baraj Gl'nde yakalanan 324 Leuciscus cephalus rneinin ya ve eey dalm, ya-boy, ya-arlk ve boy-arlk ilikileri incelenmitir. I-IX ya aralndaki rneklerin %66,67'sinin dii, %33,33'nn ise erkek olduu tespit edilmitir.Erkek+Dii boy-arlk ilikisi bireyler iin LogW= -5.4953+3.2695 logFL, von Bertalanffy byme denklemi ise Lt = 34.45[1e-0.2754(t-0.67083)] olarak tespit edilmitir. PZ092 Tartrazinin Cyprinus carpio L., 1758 zerindeki Genotoksik Etkisinin Mikronkleus Yntemi ile Aratrlmas mit YIRTICI1, Didem AYDIN2 1 Krkkale niversitesi, Krkkale Meslek Yksekokulu, Tbbi Laboratuar Blm, Krkkale 2 Erciyes niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kayseri daydin@erciyes.edu.tr Sentetik bir gda boyas olan Tartrazinnin Cyprinus carpio zerindeki genotoksik etkisinin belirlenmesi amacyla eritrosit mikronkleus testi kullanlmtr. Uygulamalar hem zamana hem de doza bal olarak yaplmtr. Farkl deriimlerde uygulanan tartrazinin genotoksik etkisini incelemek amac ile, her zaman dilimi iin 5 balk rnei ve tm gruplarda toplam 80 balk rnei, tartrazinin 250, 500, 1000 ve 1500 mg/L dozlarna 24, 48, ve 72 saat sreyle maruz braklmtr. Mikronkleus frekans kontrol gruplar ile karlatrldnda, hem doza hem de zamana baml bir art gzlenmitir. Ancak gruplar kendi ierisinde karlatrldnda 250 ile 500 mg/L ve 500 ile 1000 mg/L deriimler arasnda anlaml bir fark bulunamamtr (p>0,05). 250 ile 1000 ve 1500mg/L, 500 ile 1500 mg/L ve 1000 ile 1500 mg/L arasndaki fark anlamldr (p<0,05).
Anahtar Kelimeler: Cyprinus carpio, tartrazin, mikronkleus yntemi, genotoksisite PZ093 Aras Ku Aratrma ve Eitim Merkezindeki (Yukar yrkl, Tuzluca, Idr) 20062007 Yl Ku Halkalama almalar Sedat NAK1, aan H. EKERCOLU2, M. Ali KIRPIK1, Yakup AMAZ1, Kiraz ERCYAS4, Jaroslaw NOWAKOWSKI3, Przemyslaw BUSSE3 Kafkas niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm KARS 2 Stanford niversitesi, Biyoloji Blm, 371 Serra Mall, Stanford, CA 94305, ABD 3 Gdansk niversitesi Ku G Aratirma stasyonu, Gneydou Avrupa Ku G A, Przebendowo 84-210 Choczewo, Polonya 4 19 Mays niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Samsun sedatinak@gmail.com Bu almada Yukar yrkl Kynde (Tuzluca-Idr), Aras Nehri kysnda yrtlen ku halkalama almalarnn 2006-2007 yllarna ait 3 sezonluk verileri analiz edilmitir. stasyonun kurulduu alanda, Aras Nehrinden bir setle ayrlan bir sulak alan, gletler, st aalar ve lgnlar bulunmaktadr. 130 trden 8912 birey Gneydou Avrupa Ku G A (SEEN) standartlarna uygun biimde yakalanarak halkalanmtr. Bu sezonda en ok yakalanan 5 tr unlardr: 2006 sonbahar dnemi: Hirundo rustica (697), Riparia riparia (684), Motacilla flava (274), Phylloscopus collybita (265), Luscinia svecica (235), 2007 ilkbahar dnemi: H. rustica (1075), P. trochilus (376), Acrocephalus arundinaceus (195), L. svecica (180), R. riparia (171), 2007 sonbahar dnemi: M. flava (227), A. scirpaseus (165), L. svecica (142), Sylvia borin (132), H. rustica (117). almalarmz, ounlukla orak ve bitki rtsnden mahrum bir araziyle evrili Aras kys sulak alanlarnn, gmen ve reyen kular iin ok nemli bir konaklama, beslenme, dinlenme ve reme noktas olduunu gstermitir. Anahtar Kelimeler: Aras Halkalama stasyonu, Yukar yrkl Ky, Tuzluca, Idr, ku g, ku halkalama, ku ekolojisi, yn deneyleri, nemli doa alan
1
517
PZ094 Farkl Dalga Boyundaki Iklarn Nil Tilapyasnn Bymesine Etkisi Hakan TRKER, Murat OCAK
Abant zzet Baysal niversitesi, Fen-Edebiyat fakltesi, Biyoloji Blm, 14280, Bolu h_turker@ibu.edu.tr Bu denemede ama farkl renklerin oluturduu farkl dalga boyuna sahip klarn Nil tilapyasnn, Oreochromis niloticus, bymesine etkisini aratrmaktr. Filtre ve s dzeneine sahip 50 Llik akvaryumlarda 120 gn boyunca gnde 16 saat olmak zere krmz (uzun dalga boyu, 620 nm), yeil (orta dalga boyu, 520 nm), mavi (ksa dalga boyu, 464 nm) ve floresan (kontrol) kaynakl klara maruz braklan Nil tilapyasnn byme endeksleri karlatrlm ve en fazla bymenin mavi ve yeil kta olduu, krmz ve floresan nda daha az olduu gzlemlenmitir. Poster ile farkl k dalga boylarna karlk Nil tilapyasnn byme performans deerlendirilip tartlacaktr. Anahtar Kelimeler: Oreochromis niloticus, dalga boyu, byme PZ095 Diazinonun Drosophila melanogasterin Morfolojisi, Eey Oran ve Politen Kromozomlar zerine Toksik Etkileri Ayla KARATA1, Zafer BAHEC2 1 Kocaeli niversitesi, Eitim Fakltesi, zmitKocaeli 2 Ahi Evran niversitesi, Eitim Fakltesi, Krehir karatasayla@gmail.com Bu almada, diazinonun Drosophila melanogasterin geliimi, morfolojisi, eey oran ve nc instar larvalarnn tkrk bezi politen kromozomlarnda, puflama aktivitesi zerine toksik etkileri aratrlmtr. Deneysel almaya balamadan nce, bu insektisitin letal konsantrasyon tespiti yaplmtr. Buna gre, LC50 konsantrasyonu diazinon iin 6x10-4 ppm ve 1x10-4 ppm arasnda bulunmutur. Deneylerde, LC50nin altnda olan, 6x10-5, 6x10-6 ve 6x10-7 ppm olmak zere farkl konsantrasyon denenmitir. Diazinon zeltisi besi yerine ilave edilerek, beslenme yoluyla Drosophila melanogastere uygulanmtr. Kontrol grubuna herhangi bir madde uygulamas yaplmamtr. Diazinon uygulanan deney gruplarnda, F1 ve F2 neslinde fenotipik
anormalliklerde art gzlenmitir. Ayrca, dii bireylerin erkek bireylere gre, daha hassas olduklar ortaya kmtr. Diazinonun etkisiyle, F1 neslinde ortaya kan anormal fenotipli bireylerin aprazlamas sonucu oluan F2 neslinde, anormal fenotipli birey oran yksek kmtr. Eey orannda kk farkllklar olmasna ramen, bu durum kontrol grubundan istatistiksel adan farkl deildir. Son olarak, nc instar larvalar tkrk bezi politen kromozomlarnda, puflama aktivitesinde kontrol grubuna gre farkllklar bulunmutur. Anahtar Kelimeler: Drosophila melanogaster, diazinon, geliim, politen kromozomlar, eey oran PZ096 Hirfanl Baraj Glnde 2002 Ylndan Sonraki Gm Bal (Atherina boyeri Risso, 1810) Avcl ve Balk Faunasnda Saptanan Deiimler Lale GENOLU, F. Gler EKMEK, erife Glsn KIRANKAYA, Baran YOURTUOLU Hacettepe niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Ankara lalegencoglu@yahoo.com Trkiyede son yllarda avlanan tatlsu trleri ierisinde Atherina boyeri (Gm bal)nin miktarnn giderek artt dikkati ekmektedir. Gm bal Akdeniz kkenli bir atherinid olmasna karn, 2006 ylnda denizlerimizden avlanan miktar 993 ton iken tatlsulardan avlanan miktar 6677 tondur. sularmzda avlanan miktar 2002de 1733 ton iken, 2006 ylnda bu miktar yaklak 4 kat artmtr. llerimize gre isulardaki gm bal avcl ele alndnda, 2006 verilerine gre en yksek avcln 2998 ton ile Bursadan, sonra 2587 ton ile Ankara civarndan olduu grlmektedir. Ankara civarndaki gm bal avcl byk lde Hirfanl Baraj Glnden gerekletirilmektedir. nemli bir ihracat rn haline gelen bu trn avlanmas srasnda 2007 ylnda Asya kkenli ve istilac bir balk tr olan Pseudorasbora parvann barajda ok baarl bir populasyon oluturduu tarafmzdan saptanmtr. Hirfanl Baraj Glne 1970de uygulanan sudak almasndan sonra gnmze kadar eitli balk trleri istenerek veya kaza ile sokulmutur. Yabanc trlerin sokulmasnn da etkisiyle, balk faunasnda eitli deiimler halen grlmektedir. Sunulan almada, tehlikeli bir istilac olan P. parvann Hirfanl baraj Glndeki ekonomik neme sahip balk stoklar ve biyoeitlilik zerindeki etkileri ele alnmaktadr.
518
Anahtar Kelimeler: Gm bal, Pseudorasbora parva, Hirfanl baraj Gl PZ097 Bcek Beslenmesine Genel Bir Bak Ouzhan YANAR1, MAHMUT BLGENER2 1 Giresun niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 28000, Giresun 2 Ondokuz Mays niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kurupelit, Samsun oyanar@omu.edu.tr Her heterotrof organizma gibi herbivor bcekler iin de beslenme en temel ve en nemli davranlardan biridir. Herbivor bcekler olaanst farkllkta ve younluktadr. Btn karyot trlerin yaklak drtte birini oluturan bceklerin karnivor olanlar ile nektar ve polen yiyenleri bir kenara braklrsa geriye kalanlarn hepsi, bitkilerin doku veya organlaryla beslenirler. Herbivorlar ya inemek ya da emmek olarak basit ekilde belirledikleri geni bir aralktaki besinleri kullanarak bymeyi ve remeyi devam ettirmek iin bitkilerden gda ihtiyalarn karlarlar. Baz bcekler evrimsel srete, mycetocyte bakterileri olarak bilinen bir grup bakterilerle enteresan bir iliki kurmutur. Bu bakteriler konaklarnn yalnzca ya kitlesi iindeki zellemi hcrelerde (bceklerdeki bu yap daha st canl grubunda karaciere denktir) bulunmaktadr ve hcreler zel bir amaca hizmet eden mikroplara ev sahiplii yapar grnmektedir. Bitkilerdeki ok sayda farkl sekonder madde, herbivor bceklerin beslenme davranna ve bylece davrann evrimine ciddi ekilde etki eder. Bu ortak evrimleme modeli, sekonder maddelerin herbivor bceklere etkilerinin farkl olmasnn onlarn yapsal farkllndan kaynaklandn ima etmektedir; dolaysyla, biyosentetik yollarda son zamanlarda gelien bileiklerin ou gnmz bceklerine kar ok etkilidir. Bu bileikler ya cezp edici ya da caydrc olabilir. lave olarak, baz sekonder maddeler sindirime etkileriyle bceklerin reddedecei bir bitkiyi renmesine imkan verir. Bir bitkideki belirli sekonder maddelerin ou veya biri, yaygn ekilde bitkiye evrimsel olarak uyum salam bcekler tarafndan beslenme iin zel cezp edici veya uyaran olarak hizmet ederken, dier baz sekonder maddeler spesifik olmayan beslenme cezp edicisi veya beslenme uyaran olarak hizmet eder.
PZ098 Erzurum Pasinler Ekolojik artlarnda Kuru Fasulyede Tespit Edilen Entomolojik Problemler Engin KILI Dou Anadolu Tarmsal Aratrma Enstits, 25090, Dadakent, Erzurum, erzurumlue@hotmail.com Erzurum Pasinler ekolojisinde kuru fasulyede, zararl olarak siyah bakla afidi (Aphis fabae Scop., (Aphididae: Homoptera)), iki noktal krmz rmcek (Tetranychus urticae Koch, (Tetranychidae: Acarina)), Fasulye tohumbcei (Acanthoscelides obtectus Say (Buruchidae: Coleoptera)), Fasulye tohum sinei (Hylemia cilicrura Rond. (Diptera, Anthomyeidae)) tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Kuru fasulye, entomoloji problemler, Pasinler, Erzurum PZ099 Ege Blgesinde Hnnap (Zizyphus jujuba Mill.) Bitkisi zerine Arz olan Meyve Sinei (Carpomyia vesuviana, Costa) Trnn Biyolojisi Murat KTK1, Grsel ETN2,Mehmet YARAN1, Mehmet BA2, 1 Gaziantep niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 27310, Gaziantep 2 Atatrk Bahe Kltrleri Merkez Aratrma Enstits, 77102, Yalova mkutuk@gantep.edu.tr Hnnap sinei olarak bilinen Carpomyia vesuviana, Costa meyve sinekleri (Diptera: Tephritidae) familyasna ait bir trdr. Meyve sinekleri yeryznde geni bir yayla sahip olup, dnyada yaklak 4500 tr ile temsil edilmekte ve zirai adan da olduka nemlidir. Meyve sinei trleri genellikle yabanc otlar zerinde beslenmekle birlikte ekonomik neme sahip kltr bitkileri zerinde de ciddi zararlar meydana getirmektedirler. Bu sineklerin lkemizde de yaygn olduu ve 100 den fazla trn varl da bildirilmektedir. Beslenme ve tbbi-koruyucu zellikleri nedeniyle yaklak 4000 yldan beri kullanlmakta olan hnnap (Zizyphus jujuba Mill.), lkemizin baz yrelerinde genellikle tek aa veya it aac eklinde, zellikle ev bahelerinde yetitirildii bilinmektedir. Son yllarda tketici tarafndan giderek daha fazla tannmas nedeniyle kapama bahe eklinde tesis edilen gen baheler oluturulmaktadr.
519
Bu alma 2006-2007 yllar yaz aylarnda Ege blgesi (Yalova, Bursa, Balkesir, Manisa, zmir, Aydn, Mula ve Denizli) illerinde yaplm olup arazi almalarnda amaca uygun aalar tespit edilmi ve bu aalardan meyveler toplanmtr. zellikle Bursa ve zmir illerinden toplanan meyvelerin youn bir ekilde kurtland, kurtlanan meyvelerin tamamen ticari nemini kaybettii grlmtr. Meyvelerdeki kurtlanmann nlenmesi iin reticilerin meyvelerde ben dme zamanndan itibaren baz insektisitler ile aalar ilaladklar grlmtr. alma sonunda, hnnap sineinin tm biyoloji belirlenmi olup biyolojik evreleri, zarar ekilleri konukusu zerinde meydana getirdii zararlar tespit edilmitir. Bu sonulara gre mcadele edebilme yntemleri ve zaman belirlenmeye allmtr. Hnnap sineinin tm biyolojik evreleri, zarar ekilleri resimlerle sunulmu, sinein tanmlanmas ve zoocorafik yayllar bu almada verilmitir. Anahtar Kelimeler: Biyolojisi, Tephritidae PZ100 Dalaman-Sargerme Kumsallarnda Deniz Kaplumbaa Yavru Morfolojisine Etki Eden Ekolojik Faktrlerin Aratrlmas Fikret SARI, Akn KIRA, Seda AKIN, idem FAK, zgn TEKSOY, Aya KESM Pamukkale niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Denizli sakin03@pau.edu.tr Deniz kaplumbaalarn 2007 yaz sezonunda deniz kaplumbaa yuva ve bu yuvadan kan yavrularla ilgili bilgiler yavru k sezonunda, Dalaman-Sargerme Kumsallarnda kan yavrular kabuk byklkleri ve arlklar bakmndan incelenmitir. Tespit edilen 104 yuvaya braklan 8205 yumurtadan 5073 (%62) yavru baarl bir ekilde karak denize ulaabilmitir. Yuvalardan kan yavrularn (n=300) dz karapaks enleri (DKE) ve dz karapaks boylar (DKB) 0.01 mm hassasiyetinde kumpasla, arlklar da 0.1 g hassasiyetli dijital tart ile llmtr. Yavrularn bu zellikleri, yavrularn yuvadan k gnlerine gre, yuvalarn denizden olan uzaklklarna gre ve Kumsallarn farkl blmlerine gre analiz edilmitir. Yaplan almalar sonucunda yuvadan 1. gn kan yavrularn ortalama DKE (29,37mm) ve ortalama arlklar (15,51g) ile sonraki gnlerde kan yavrularn ortalama DKE (28,56mm) ve ortalama arlklar (13,97g) arasnda anlaml bir fark bulunurken (p<0,05 ve p<0,001 srasyla) Carpomyia vesuviana,
Karapaks boylar arasnda ise istatistiksel bir fark bulunamamtr (p>0,05). Denize 10mden daha yakn olan yuvalardan kan yavrularn ortalama DKE (29,95mm) ve ortalama arlklar (17,30g) ile 10mden daha uzak olan yuvalardan kan yavrularn DKE (28,84mm) ve arlklar (14,33g) arasnda anlaml bir fark bulunurken (p<0,01 ve p<0,001 srasyla), yine dz karapaks boylar arasnda bir fark bulunamamtr (p>0,05). Kumsaln Sargerme tarafndaki yuvalardan kan yavrular ile Dalaman tarafndaki yuvalardan kan yavrularn byklk ve arlklar arasnda ise bir fark bulunamamtr (p>0,05). Bu sonulara gre, yuvadan ilk gn kan ve denize yakn olan yuvalardan kan yavrularn dierlerine oranla karapaks eni bakmndan daha byk olduu grlmtr. Bu sonular, yuva ii nem miktar, kum tane bykl, kum scakl gibi ekolojik faktrlerden nasl etkilendii, yuvalarn yerlerinin deitirilmesi, yuvalarn predasyona urama durumlar ve kresel snma ve deniz seviyesinin ykselmesi ile cinsiyet oranlar bakmndan tartlmtr. Anahtar Kelimeler: Deniz kaplumbaas, Caretta caretta, yavru morfolojisi, ekolojik faktrler, kresel snma, doal seilim PZ101 Belek ve Denizyaka Kumsallarndaki Yapsal Deiimlerin Deniz Kaplumbaasnn (Caretta caretta) Yuvalanma ve reme Baars zerine Etkisi Mehmet Z, Mustafa YAVUZ, Ali ERDOAN, M. Rzvan TUN, Akdeniz niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm 07058 Antalya, Trkiye mehmetoz@akdeniz.edu.tr Bu alma Antalyada 2004 ylnda, Mays-Ekim aylar arasnda (deniz kaplumbaalarnn reme sezonu) Belek ve Denizyaka Kumsallarnda gerekletirilmitir. almada; 4740 m. uzunluktaki Belek Kumsal ile 2500 metre uzunluktaki Denizyaka Kumsalnn genel topografyasnn aylara ve kumsaln blmlerine gore gsterdii deiimlerin yuvalanma ve reme baars zerine etkisi aratrlmtr. Anahtar Kelimeler: Caretta caretta, belek, Denizyaka, kumsal yaps, yuvalanma, reme baars
520
PZ102 Antalya linde Yayl Gsteren Tarla Farelerinin (Rodentia: Microtus guentheri) Habitat Tercihi ve Yuva Anatomisi Mustafa YAVUZ1, Mehmet Z1, rfan ALBAYRAK2, M. Rzvan TUN1 1 Akdeniz niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm 07058 Antalya, Trkiye 2 Krkkale niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm 71450, Krkkale, Trkiye myavuz@akdeniz.edu.tr Bu almada Antalyada eitli habitatlarda yayl gsteren Microtus guentherinin tercih ettii habitat tipleri ve yuva anatomileri allmtr. Aratrmada Nisan-Austos 2000Nisan-Austos 2002 yllar arasnda Antalya il snrlar iindeki eitli habitatlardan 57 (28 ; 29 ) rnek yakalanmtr. Yakalanan toplam 57 rnein 26 (% 45.61)s tarm alanlarndan, 25 (% 43.86)i yol kenarlarndan ve 6 (% 10.53)s meralardan temin edilmitir. Yuva yapsn ortaya koyabilmek amacyla 9 yuva tamamen kazlm, 20-30 derece arasnda eime sahip delikler girik, 30 dereceden daha fazla eimli olanlar ise giri delikleri olarak tanmlanmtr. Anahtar Kelimeler: Antalya, galeriler, yuva anatomisi, habitat tercihi, Microtus guentheri PZ103 Pasba Patkann (Aythya nyroca) Gneydou Anadolu Blgesindeki Durumu Recep KARAKA, Murat BRCK, Ahmet KILI Dicle niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 21280, Diyarbakr rkarakas@dicle.edu.tr Pasba patka (Aythya nyroca), Trkiyedeki poplasyonu azalmakta olan, nesli kresel lekte tehlike altndaki rdek trlerinden biridir. Bu almada, Gneydou Anadolu Blgesinin eitli yrelerinde 1998-2007 yllar arasnda gerekletirilen ornitolojik gzlemler srasnda tutulmu olan Pasba patka kaytlar deerlendirilmektedir. Trn redii ve klad belirlenen alanlar, bu alanlarn habitat zellikleri ve gzlenen birey saylarna ilikin bilgiler verilmitir. Literatr verilerinden ve kiisel gzlemlerden yararlanlarak trn Gneydou Anadolu Blgesindeki durumu ortaya konulmaya allm; ayrca, trn ulusal ve blgesel poplasyonlarnn korunmas iin alnmas gereken nlemlere deinilmitir.
Anahtar Kelimeler: Ku, pasba patka, Aythya nyroca, Gneydou Anadolu Blgesi PZ104 GAP Blgesinin Sucul Ortamlarnda Bulunan Gambusia affinis (Sivrisinek Bal)deki Ar Metal Birikiminin Aratrlmas Mehmet Nuri AKTRK, Hlya KARADEDE AKIN Dicle niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Diyarbakr makturk@dicle.edu.tr Sucul evre, insan aktivitesinden kaynaklanan, eser miktarda metal ieren atklar tarafndan srekli kirletilmektedir. Bunlar, atmosferden kaynaklanan alnmlar yannda, tarmsal, endstriyel ve kentsel atklardan da kaynaklanmaktadr. Bu almada, GAP blgesinin 9 farkl istasyonundan alnan su, sediment ve Sivrisinek bal (Gambusia affinis)ndaki Cd, Co, Cu, Fe, Mn, Ni, Pb ve Zn gibi baz ar metal birikimi incelenerek, istasyonlar arasndaki mevcut ar metal kirliliinin boyutlarnn belirlenmesi amalanmtr. stasyonlar arasnda elde ettiimiz deerler istatistiksel olarak hesapland ve hangi blgenin daha fazla kirlenmeye maruz kald belirlenerek, dnya salk rgtnn (WHO) deerleri ile karlatrld. Kas dokusundaki ar metal birikimleri su rnleri iin nerilen kabul edilebilir deerlerin altnda olduu belirlendi. Anahtar Kelimeler: Ar metal, Gambusia affinis PZ105 Karata (Adana) Aklarnda (Kuzeydou Akdeniz) Kullanlan Dip Trollerinin Baz Trler in Seicilik Parametreleri Erdoan EK, Dursun AVAR Gaziantep niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Gaziantep erdogancicek@yahoo.com Bu almada, Mersin ve skenderun krfezlerinde trol avclnda kullanlan, 22mm torba gz geniliine sahip Akdeniz tipi dip trol alarndan birinin Saurida undosquamis, Mullus barbatus, Upeneus pori ve Pagellus erythrinus trleri iin seicilik parametreleri belirlenmitir. Sz konusu trler iin %L50 deerleri srasyla 12.55cm, 8.51cm, 9.38cm ve 7.00cm olarak hesaplanmtr. Bu trlerin ilk eeysel olgunluk boylar dikkate alndnda, blgede kullanlan dip 521
trol avclnn tm trler zerinde ar avclk basks oluturduu sonucuna varlmtr. Ancak trler zerinde oluturulan ar avclk basksnn tm trler iin ayn dzeyde olmad da tespit edilmitir. Bu nedenle trler zerindeki sz konusu ar avclk basksnn ortadan kaldrlmas iin sadece a gz aklnn arttrlmasnn sorunu zmeyecei ortaya km durumdadr. Bylece blgede ar avclk basks altnda olan balk stoklar zerinde, deniz koruma alanlarnn oluturularak poplasyonlarn desteklenmesinin sorunun zmne olumlu katk salayaca sonucuna varlmtr. Anahtar Kelimeler: Kuzeydou Akdeniz, Saurida undosquamis, Mullus barbatus, Upeneus pori, Pagellus erythrinus, Trol eicilii PZ106 Toprak ve Toprak Akarlarnda (Acari: Cryptostgmata) Ar Metal Birikimlerinin Belirlenmesi Fatma KOBA, Kamil KO, Kamile KAZAKLI Celal Bayar niversitesi, FenEdebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Muradiye, Manisa fkocbas@isbank.net.tr Bu almada, Soma-Krkaa (Manisa) kara yolu kenarndan alnan toprak rnekleri ile bu rneklerden ayklanan toprak akarlarnda (Cryptostigmata) ar metal dzeyleri aratrlmtr. Mart ve Nisan 2006 tarihlerinde yaplan rneklemelerde Cu, Zn, Pb, Cd, Cr, Ni ve Fe dzeyleri belirlenmitir. Cr ve Cd miktarlar lm deerlerinin altnda kmtr. Dier metallerin (Cu, Zn, Pb, Ni ve Fe) toprakta yaplan lmleri sonucunda aylara gre ar metal dzeylerinde art olduu tespit edilmitir. Toprak akarlarnda yaplan lmlerde ise akarlarn vcutlarnda nemli miktarda ar metal biriktirdikleri grlmtr. Akarlarda daha nce bu tr bir almaya rastlanmadnda karlatrma yaplamamtr. Anahtar Kelimeler : Toprak, Akar, Ar Metal, Manisa, Trkiye
PZ107 Olympos-ral Kumsalndaki Carette caretta (Linneaus,1758) (Chelonia: Cheloniidae) Yuvalarnda Scakla Bal Yavru Eey Orannn Belirlenmesi Leyla ZKAN KARAARDI, Mehmet Z, Hakan KARAARDI Akdeniz niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 07058, Antalya lozkaraardic@akdeniz.edu.tr Dnyada ve Trkiyede deniz kaplumbaalar hakknda pek ok farkl bilimsel ve koruma almalar vardr. Bu almada, 2006 ylnn yuvalama srecinde Olympos-ral Kumsalndaki 9 yuvaya elektronik scaklk ler koyularak riba Deniz Kaplumbaas (Caretta caretta) trnn yuva baars ve yuva ii scaklnn yavru cinsiyeti zerine etkileri incelenmitir. alma sonunda, inkbasyon srecinin 1/3lk ksmnn ortalama scaklnn 29.6C ile 32.9C arasnda, inkbasyon srecinin ise 43 gn ile 64 gn arasnda olduu belirlenmitir. Bu veriler dorultusunda Olympos-ral kumsalnda dii yavrularn oran olduka yksektir (%85). riba Deniz Kaplumbaalarn yuval ve yuvasz klar, yuvalarn kumsaldaki dalm, yumurta ve yavru saylar, kan yavrularn denize ulap ulaamadklar, kuluka dnemindeki ve sonrasndaki predasyon durumlar ile yuva scaklklarnn lmleri kaydedilmi ve tm yuvalarn kuluka sresine gre ortalama scakl hesaplanmtr. alma sonucunda Olympos-ral Kumsalnda 290 adet riba Deniz Kaplumbaas k saptanm ve bu klarn 96s (%33,1) yuval, 194 (%66,9) ise yuvasz sonulanmtr. Yuvalarn kumsalda denize paralel dalmlar 02000 m arasnda, dikey dalmlar ise 16-30 m arasnda younlamtr. Bu yuvalardaki toplam yumurta says 8239 adet olarak belirlenmitir. Bu yumurtalarn 6958 (%84.45) tanesinden yavru k gereklemi ve bunlarnda 6133 (%88.14) denize ulaabilmitir. Dier taraftan 881 (%11.86) adet yavrunun ld ve 1109 (%15.55) adet yumurtadan yavru k olmad saptanmtr. ki yuvada ise hi yavru k olmamtr. Farkl kumsallarda yavru eey oranlarnn bilinmesi, tehlike altndaki deniz kaplumbaalarnn hayatta kalabilmeleri iin gerekli nlemlerin alnmasn salamaktadr. Anahtar Kelimeler : Caretta caretta, Olymposral Kumsal, scaklk analizi
522
PZ108 Titreyengl'de (Antalya/Manavgat) Sylvia cinsine ait ku trlerinin halkalama sonular Hakan KARAARDI, Ali ERDOAN, Leyla ZKAN KARAARDI Akdeniz niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 07058, Antalya hkaraardic@akdeniz.edu.tr Trkiye'de tc kular ve g hareketleri ile ilgili olduka snrl bilgiler mevcuttur. Trkiye ktay birletiren corafi konumu ve iki nemli g yolunun zerinden gemesi nedeniyle ku g asndan son derece nemlidir. Bu almada Sylvia cinsine ait trlerin Titreyengldeki ilkbahar (2004-2005) ve sonbahar (2005) g hareketleri aratrlmtr. Aratrmada Sis (Japon) alar kullanlarak kular yakalanm, EURING kriterleri kullanlarak halkalar taklm ve gerekli lmler alnmtr. Aratrmada Sylvia cinsine ait trlerin ilkbahar ve sonbahar g zamanlar belirlenmi, bu trlerin tr ii eeysel farkllklar olup olmad morfolojik analizleri yaplarak tespit edilmi, arlk, ya ve kas durumlar ile populasyon younluklar, konaklama sreleri gibi parametreler ortaya konulmutur. Buna gre; ilkbahar g sonbahar gne kyasla daha ksa srede tamamlanmakta, halkalanan birey saylar ise sonbahara oranla daha fazladr. Ayrca sonbaharda halkalanan bireylerin vcut arlklar, ya ve kas durumlar ilkbaharda halkalananlara kyasla belirgin olarak daha yksektir. lkbaharda arlkl olarak bir yllk bireyler, sonbaharda ise gen bireyler yakalanm ve halkalanmtr. alma sresince 9 Sylvia tr ile birlikte toplam 178 tr tespit edilmi ve bunlardan 117 tre ait 23.677 bireye Turkey halkas taklmtr. Anahtar Kelimeler halkalama, g PZ109 amkoru Gleti (amldere-Ankara)ne Braklan Tinca tinca (Linnaeus, 1758)nn Populasyon Yaps ve Bykl le Byme zelliklerinin ncelenmesi Deniz NNAL Kuyab, Kundu Turizm Yatrmclar Birlii, Kundu Ky, Antalya innald@yahoo.com Bu almada amkoru Gleti (amldereAnkara)ne balklandrma almalaryla sonradan giren Tinca tincann populasyon yaps ve : Titreyengl, Sylvia,
bykl ile baz byme zellikleri incelenmitir. Populasyon bykl; 2003 Yl Nisan aynda Yzge kesme ile markalama ve Geri Yakalama Yntemi ve ayn dnemde kullanlan Monoflament ve Multiflament alarla, Birim abada Av Gc (CPUE) deerleri ile hesaplanmtr. Kendiliinden reyebilen kalc populasyon yapsn kuran tr; sistemde yaayan dier trlerden daha fazla bireyle temsil edilmektedir. Austos 2002 Austos 2003 tarihleri arasnda avlamayla yakalanan 314 adet birey incelenerek trn populasyon yaps ve baz byme zellikleri saptanmtr. IVIII yalar arasnda ve % 44,89u dii, %42,05i erkek bireylerden oluan populasyonun; Boy arlk ilikisi W = 0,0144 LF3,0066 olarak saptanmtr. Kondisyon Faktr deerleri minimum ve maksimum deerleri srasyla 1,02 ve 2,43 olarak hesaplanmtr. lk yalarda yksek olan oransal boy ve arlk art deerleri ya ilerledike azalmtr. Ayn ya grubundaki dii ve erkek bireyler arasndaki byme kontrol t testi (P=0,05) ile nemsiz olarak bulunmutur. Anahtar szckler: amkoru Gleti, balklandrma, Cyprinidae, Tinca tinca, populasyon bykl ve yaps, byme zellikleri PZ110 amkoru Gleti (amldere-Ankara)nde Yaayan Alburnus escherichii Steindachner, 1897 ve Leuciscus cephalus Linnaeus, 1758un Atasal ve Hibrit Bireylerinin Morfometrik Durumu ve Populasyon Yaps Deniz NNAL1, Fsun ERKAKAN2, Ahmet Murat AYTEKN2 1 Kuyab, Kundu Turizm Yatrmclar Birlii, Kundu Ky-Antalya, 2 Hacettepe niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Beytepe-Ankara innald@yahoo.com Bu almada amkoru Gleti (amldereAnkara)nde Austos 2002-Austos 2003 tarihleri arasnda monoflament ve multiflament alarla yakalanan Alburnus escherichii ve Leuciscus cephalusun atasal ve hibrit bireylerinin morfolojik durumu ve populasyon yaps incelenmitir. 6 adet meristik karekterin saym, 22 adet morfometrik karekterin lm ile iki tr arasnda 3 adet hibrit birey saptanmtr. Alburnus escherichii atasal bireylerinin; II VIII yalar arasnda dalm gsterdii, en youn ya grubunun % 51,49luk oranla III. ya grubu olduu, populasyonun % 50,5i dii, %49,5i erkek bireylerden olutuu, Boy arlk ilikisinin W = 0,0066 LF3,2501 olduu, 523
Leuciscus cephalus atasal bireylerinin ise I X yalar arasnda dalm gsterdii, en youn ya grubunun, % 57lik oranla III. ya grubu olduu, populasyonun % 61,24 dii, 30,62si erkek bireylerden olutuu, Boy arlk ilikisinin W = 0,0134 LF3,0126 saptanmtr. Anahtar Kelimeler : Alburnus escherichii, Leuciscus cephalus, hibrit, morfometri, populasyon yaps, amkoru Gleti PZ111 Besin Kalitesi Deitirilmi Baz Bitki Yapraklarnn Agelastica alni L. (Coleoptera; Chrysomelidae)nin Azot Kullanm Seviyesine Etkisi Beran FRDN1, Mahmut EROLU2, Cengiz MUTLU1 1 Giresun niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Giresun 2 Karadeniz Teknik niversitesi, Orman Fakltesi, Orman Mhendislii Blm, Trabzon firidin@ktu.edu.tr Bu almada, oligofaj herbivor bir yaprak bcei olan Agelastica alni (L., 1758) larvalarnn beslendii Alnus glutinosa ssp. glutinosa L., Salix babylonica L. ve Corylus avellana L. trlerinin besin kalitesi gbreleme yoluyla deitirilmitir. Son geliim evresine ulaan A. alni larvalar besin kalitesi deitirilmi, gen ve yal Alnus glutinosa ssp. glutinosa, Salix babylonica ve Corylus avellana yapraklaryla laboratuar ortamnda 10 gn sren beslenme deneyi ile incelenmitir. lkemizde zellikle Dou Karadeniz blgesindeki kzlaalara zarar veren A. alni larvalarnn beslenme performans zerine, almada kullanlan bitki trlerindeki azot dzeyinin etki biimleri incelenmitir. statistik analiz sonular A. alni larvalarnn genel olarak yaprak azot ieriindeki arta ramen, azot kullanmn belirli oranda dengede tuttuunu ortaya koymutur. Corylus avellana trnde bitkinin azot ierii % 2,97den % 4,33e kadar deimesine ramen azot kullanm etkinlii % 16dan % 11e dmtr. Salix babylonica trnde de azot ierii % 2,47den % 3,68e kadar artmasna karn bcek azot kullanm etkinlii % 11den % 14e kmtr. Alnus glutinosa ssp. glutinosa trnde ise azot miktar % 4,27den % 5,34e kadar ykselmi olup bcek azot kullanm ise % 16dan % 15e gerilemitir. Yal Alnus glutinosa ssp. glutinosa trnde azot art% 4,04den % 4,66ya kmasna ramen larvalarn azot kullanm etkinlii % 15ten % 17ye kmtr. Sonu olarak bu alma, A. alni larvalarnn
avlanma riskini de azaltan gelimi bir azot homeostazisine sahip olduunu ortaya koymaktadr. Anahtar Kelimeler: azot, besin kalitesi PZ112 Baz Bitki Sekonder Bileiklerinin Agelastica alni L. (Coleoptera; Chrysomelidae)nin Beslenme ve Geliimine Etkisi Beran FRDN1, Mahmut EROLU2, Cengiz MUTLU1 1 Giresun niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Giresun 2 Karadeniz Teknik niversitesi, Orman Fakltesi, Orman Mhendislii Blm, Trabzon firidin@ktu.edu.tr Bu almada lkemizde zellikle Dou Karadeniz Blgesinde kzlaa populasyonuna zarar veren ve oligofaj herbivor bir yaprak bcei olan Agelastica alni (L., 1758) larvalarn beslenme performans, gen ve yal Alnus glutinosa ssp. glutinosa, Salix babylonica L. ve Corylus avellana L. bitkilerinin yapraklaryla laboratuar ortamnda 10 gn sren beslenme deneyi ile incelenmitir. A. alni larvalarn beslenme verimi zerine almada kullanlan bitki trlerindeki, toplam fenolikler, proantosiyanidin ve gallotanen gibi eitli bitki bileenlerinin etki biimleri incelenmitir. Kimyasal analizler toplam fenolik ve proantosiyanidin ieriinin allan bitki trlerinde yksek oranlarda (% 5ten fazla) olduunu gstermitir. statistik analiz sonular bu sekonder metabolitlerin A. alni larvalarnn sindirim verimini nemli derecede etkilemediini ortaya koymutur. Buna ramen larvalarn sindirilen besinleri biyoktleye dntrebilme veriminin genellikle dk kmas, sekonder metabolitlerin sindirim sonras etkilerinin olabilecei dncesini desteklemitir. Bu alma A. alni larvalarnn muhtemelen, konak bitkilerindeki caydrc sekonder kimyasallara kar sindirim metabolizmasnda dzenleyici mekanizmalar gelitirmi olabileceini ortaya koymaktadr. Anahtar Kelimeler: Agelastica proantosiyanidin, larva, AD, ECD alni, Agelastica alni, herbivor,
524
PZ113 ayrlk Alanda Toprak Akarlarnn Dikey Dalm zlem NEN1, Kamil KO2 1 Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Zooloji ABD, 35100, Bornova, zmir 2 Celal Bayar niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Zooloji ABD, 45140, Muradiye, Manisa ozlem.onen@ege.edu.tr eitli yaam biimleriyle geni dalm gsteren akarlarn serbest yaayan formlarna ilikin veriler toprak kalitesi deerlendirmelerinde kullanlabilen ltlerdir. Bu aratrmada Manisa, Muradiye ilesi yaknndaki ayrlk alanda seilen rnekleme blgesinde toprak akarlarnn dikey dalm, bir yl boyunca her ay dknt katman ile belli derinliklerden toprak rnekleri alnarak incelenmitir. Oribatida, Actinedida, Gamasida ve Astigmata takmlarna giren toplam 5728 rnekte Oribatida takm yeleri en fazla saydadr. Astigmata, Gamasida ve Oribatida takmlarna giren bireyler arlkl olarak dkntde, Actinedida takm bireyleri ise 10-20 cm derinlikteki toprakta dominanttr. Bu genel bilgiler erevesinde farkl takmlara giren bireylerin derinliklere gre dalmlar belirlenmi; dikey dalmda populasyon younluu ile organik madde miktar, toprak nemi, toprak scakl ve topran pH deeri arasndaki ilikiler ortaya konmutur. Anahtar Kelimeler: Manisa, akar, mevsimsel deiim, toprak, vertikal dalm PZ114 Akdeniz niversitesi Kampusu Avifaunas Hakan KARAARDI, Ramis KORKMAZ, Hakan SMSAR, Ali ERDOAN Akdeniz niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 07058, Antalya hkaraardic@akdeniz.edu.tr Bu alma, Akdeniz niversitesi kampusnn avifaunasn kapsamaktadr ve 19982007 tarihleri arasnda gerekletirilmitir. Arazide 8 farkl gzlem noktas belirlenmi, hat boyu gzlem metodu uygulanarak almalar gerekletirilmitir. Gzlemler sabah 7:00-11:00 saatleri arasnda yaplmtr. alma sonucunda alanda yer alan ku trlerinin statleri belirlenerek, reyen trlerin yuva yaptklar blgeler saptanmtr. almada 38 familyaya ait 141 ku tr tespit edilmi, 20 familyaya ait 51 tr
Nonpasseres grubuna, 18 familyaya ait 90 tr de Passeres grubuna aittir. Aratrma alannda saptanm ku trlerinden 37 tr yerli, 40 tr yaz ziyaretisi, 25 tr k ziyaretisi ve 39 tr de transit gerdir. Anahtar Kelimeler niversitesi, kampus PZ115 Dou Karadeniz Blgesinin ay ve Fndk Bahelerinin Araneo-Faunas Abdullah BAYRAM, Zafer SANCAK, Tark DANIMAN, Nazife YT Krkkale niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 71450 Yahihan, Krkkale abdbayram@yahoo.com 2006-2007 yllarnn Mays-Temmuz dnemlerinde Dou Karadeniz Blgesinde Rizede yer alan ay bahelerinden, ayrca Ordu ve Giresunda yer alan fndk bahelerinden rmcek rnekleri toplanarak faunalarn saptanmasna allmtr. ay bahelerinde rnekler aspiratr ve atrap ile, fndk bahelerinde ise vurma emsiyesi ve aspiratr ile materyal toplanmtr. Yaplan tespit almalarnda ay bahelerinde Agelenidae, Miturgidae, Theridiidae, Theridiosomatidae, Linyphiidae, Dictynidae, Amaurobiidae, Araneidae, Metidae, Tetragnathidae, Clubionidae mensuplarnn, fndk bahelerinde ise Gnaphosidae, Clubionidae, Thomisidae, Philodromidae, Salticidae, Oxyopidae, Lycosidae, Theridiidae, Tetragnathidae, Araneidae, Linyphiidae mensuplarnn dikkat ektii grlmtr. Dikkat eken trler ay bahelerinde Agelena labyrinthica, Pholcus phalangioides, Pardosa proxima, Clubiona lutescens, Achaearanea tepidariorum, Steatoda bipunctata, Enoplognatha ovata, Erigone dentipalpis, Linyphia triangularis, Lepthyphantes tenuis, Araneus diadematus, Neoscana adianta, Hypsosinga sanguinea; fndk bahelerinde ise Salticus cingulatus, Euophrys frontalis, Heliophanus auratus, Pardosa agricola, Alopecosa fabrilis, Trochosa terricola, Pisaura mirabilis, Drassodes pubescens, Zelotes praeficus, Agelena labyrinthica, Tetragnatha extensa, Pachygnatha degeeri, Xysticus cristatus, Philodromus cespitum, Tibellus oblongus, Frontinela frutetorum, Linypha hortensis, Lepthyphantes tenuis, Araneus diadematus, Araneus alsine, Araneus angulatus, Araneus grossus, Araneus marmoreus, Nuctenea umbratica, Neoscana adianta, Larinioides cornutus, Metellina segmentatadr. : Avifauna, Akdeniz
525
Anahtar Kelimeler: rmcek, Dou Karadeniz Blgesi, ay, fndk, fauna, Araneae PZ116 Dou Karadeniz Blgesi rmcek Faunasna Bir Bak (Araneae) Zafer SANCAK, Abdullah BAYRAM, Tark DANIMAN Krkkale niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 71450, Yahihan, Krkkale zafersanc@msn.com 2006-2007 yllarnn Mays-Eyll dnemlerinde gerekletirilen bu almada, Dou Karadeniz Blgesinde 33 istasyondan aspiratr, atrap ve vurma emsiyesi ile rmcek rnekleri toplanmtr. Toplanan rneklerle blgede 25 familya ve 72 cinse mensup 104 trn varl tespit edilmitir. Trler faunistik, ekolojik ve sistematik adan incelenmitir. Bu almada blgede am, kayn ve dibudak ormanlar, ay ve fndk baheleri, meyve baheleri, tarlalar, ev-barakalar, sahil eridi, sulak alanlar, yol kenarlar ve kayalk alan gibi farkl habitatlar incelenmitir. alma alanndan kayt edilen taksonlarn tanmlar yaplm, ayrca tehis anahtar hazrlanmtr. Taksonlardan Sosticus, Neottiura, Trematocephalus, Cresmatoneta, Ostearius ve Cercidia cinsleri ile 9 tr Trkiye iin yeni kayttr. Yeni kayt edilen trler unlardr: Zora spinimana, Sosticus loricatus, Dipoena melanogaster, Neottiura bimaculata, Trematocephalus cristatus, Cresmatoneta mutinensis, Ostearius melanopygius, Achaearanea riparia, Cercidia promigens. Anahtar Kelimeler: rmcek, Dou Karadeniz Blgesi, fauna, Araneae PZ117 Byk Memeli almalarnda Foto-Tuzak Yntemi (Data-Bozburun Yarmadasnda Vejetasyon Tipine Bal Byk Memeli Faunasndaki Deiimler) Yasin LEMN Yaamkent Mahallesi, 50 Cadde, Ayarslan sitesi, B blok, No: 1128-1129, Daire no:38, ayyolu, Ankara ileminy@hacettepe.edu.tr lkemizdeki byk memeliler ve ekolojileri zerinde alrken kullanlan ve nispeten yeni bir rnekleme metodu olan foto-tuzak yntemi anlatlacaktr. Son yllarda byk memeli trleri ile yaplan almalarda foto tuzak yntemi
giderek artan bir oranda kullanlmaktadr (Karanth and Nichols, 1998; Buler and Hamilton, 2000; Silveria et al., 2002; Sequin et al., 2003; Hegglin et al., 2004; Karanth et al., 2004). Bu sistemde hayvan hareketleri kzltesi alclar yoluyla tetiklenen otomatik fotoraf makineleri ile kaydedilmekte, bylece canllarn yakalanmasna gerek duyulmadan tr dzeyinde tespit yaplabilmekte, alandaki tr zenginlii ortaya konulmaktadr (Goldman and Winther-Hansen, 2003; Trolle, 2003). rnek alma olarak "Data-Bozburun Yarmadas Byk Memeli Faunasnda Vejetasyona Bal deiimler" anlatlacaktr. Bu almada blgede seilen 3 farkl habitat (orman, maki, frigana) tipinde kurulan istasyonlardan elde edilen sonular incelenecektir. Byk memelilerin habitat tercihleri ortaya karld alma bildiride sunulacaktr. Anahtar Kelimeler: Byk memeliler, foto-tuzak, ekoloji, vejetasyon tipi PZ118 Krkkale ilindeki Spalax leucodon (Nordmann,1840)'un yuva yaps (Mammalia: Rodentia) Tuba YACI, Nursel AAN Krkkale niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm 71450, Yahihan, Krkkale tuubayagci@yahoo.com.tr Krkkale ilinde 2003-2005 yllar arasnda yaplan almada, krfarelerin yzey zerine kardklar toprak tmseklerinin, dizili biimine gre dorusal sralanm ve dank olarak yaylm tmsekler olmak zere iki gruba ayrld gzlenmitir. Dorusal sralanm tmseklerdeki tnellerin apnn hayvann byklne ve bulunduu alandaki besine gre, derinliinin ise bitki kklerinin uzunluuna ve topran sertliine gre deitii kaydedilmitir. Dank olarak yaylm tmsekler ise, dierlerinden daha byk bir tmsek ile etrafnda deiik saylarda dzensiz yaylm kk tmseklerden olumaktadr. Aratrma srasnda kazlan yuvalarn ila drt gn iinde tekrar kapatlrken ayn yuva birka kez kazldnda kapatlmad ve yerine yenilerinin yapld tespit edilmitir. Ayrca ile ve kasabalarda eitli toprak tiplerinde yayl gsteren krfarelerin yuva ve tnel yaplar farkl mevsimlerde incelenerek, tespit edilen farkllklar kaydedilmitir. Anahtar Kelimeler: Spalax leucodon, ekoloji, biyoloji, Krkkale, Trkiye
526
PZ119 Diren Fenomeni; Snma Davran ve G Olgusunun Buna Etkileri M. Mustafa AKINER, A. Cem KUYUCU, Selim S. ALAR Hacettepe niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Beytepe, Ankara musca@hacettepe.edu.tr Duyarl gmen bireylerin insektisit direnli birey frekansn drmedeki etkinlii ilk olarak 1970li yllarda duyarl genleri tayan erkek bireylerin g yoluyla gsterilmi ve gn direncin evrimini etkileyen biyolojik ve ekolojik faktrlerden biri olduu kabul edilmitir. Sunulan bu almada, Musca domestica (Diptera: Muscidae)da duyarl birey gnn diren zerine etkisi iki farkl ekilde karlatrlmtr. Tek kuak iin belirlenen Organofosfat diren dzeyinde %10, %50, %90 orannda yaplan erkek birey gnn etkisinin deiken olduu, pyrethroid diren dzeyinde g oranna paralel olarak direncin azald gzlenmitir. ki kuak iin %50 orannda erkek ve dii birey g sonucunda organofosfat e pyrethroid diren dzeylerinin F1 ve F2 kuanda kademeli olarak dt saptanmtr. ki durum birbiri ile karlatrldnda tek seferde yksek oranda duyarl birey gnn direnci drmede etkin olduu dnlse de her kuakta salanan g durumunda direnlilik daha yksek oranda dmektedir, ancak yksek reme gcne sahip vektr populasyonlarnda frekans azaln tolere edebilecek sayda direnli bireylerden oluan yeni kuaklarn olumas yksek ihtimal dahilindedir. Bu durumun efektif olabilmesi iin kademeli insektisit uygulamasnn etkin bir ekilde yaplarak, snma alanlar oluturulmas ve duyarl birey frekansnn artn destekleyecek koullarn salanmas mcadele asndan etkin olabilir. Snma davran ve g olgusu direnci azaltmada ve etkin mcadele konusunda dnlmesi gereken etkenlerden biridir. Anahtar Kelimeler: Musca domestica L., insektisit direnci, organofosfat, pyrethroid, g, snma
PZ120 Hazar Glndeki Capoeta capoeta umbla (Heckel, 1843)nn Ar Metal Birikiminin Mevsimsel ncelenmesi Hlya KARADEDE AKIN, Erhan NL Dicle niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Diyarbakr hkdede@dicle.edu.tr Bu almada, Hazar Glnde Capoeta capoeta umblann kas, karacier ve solungalarndaki Cd, Cr, Cu, Fe, Mn, Ni, Pb ve Zn gibi baz ar metal konsantrasyonlarnn mevsimsel deiimlerinin incelenmesi amalanmtr. Hazar glnn farkl istasyonundan Ocak 2006- Aralk 2006 dneminde ayda bir dzenli olarak toplanan rneklerin mevsimsel ve yllk ortalama konsantrasyonlar belirlendi. Mikrodalga znrletirme yntemini izleyen ICP ile yaplan analiz sonularna gre incelenen rneklerin karacier ve solungalarndaki ar metal birikimleri kasa oranla daha yksek deerlerde olduu belirlenmitir. Cr, Cu ve Pb karacierde ilkbahar ve yaz aylarnda; Cr, Cu, Ni solungalarda ilkbahar aynda; Cd, Fe, Pb ve Zn ise kasda k aylarnda daha yksek deerlerde tespit edilmitir. Kaslardaki ar metal deerleri FAO/WHO, EUnin balk ve yumuakalar iin kabul edilebilir ar metal deerlerinin altnda bulunmutur. Anahtar Kelimeler: Ar metal, Capoeta capoeta umbla, Hazar Gl,ICP PZ121 Aras Vadisindeki Sivrisinek (Diptera: Culicidae) Trlerinin Saldr Periyotlar Hilal BEDR, Adnan ALDEMR Kars niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 36100, Kars hilal.bedir@hotmail.com Aras Vadisinde, Trkiye-Ermenistan snrna yakn bir alanda sivrisinek (Diptera:Culicidae) tr kompozisyonu ve saldr periyotlar belirlendi. Bu amala, Temmuz-Austos 2007 sresine, ak ve kapal alanlarda birer kii tarafndan, akam saat 18:15ten sabah 05:45e kadar dokuz gece boyunca insana saldran sivrisinekler topland. Dokuz sivrisinek trne ait toplam 1005 dii birey yakaland. Tehis sonularna gre en dominant trn Ochlerotatus dorsalis (%47,46) olduu, bunu srasyla Anopheles hyrcanus (%22,89), Culex theileri (%9,25), Aedes 527
vexans (%6,57), Ochlerotatus caspius (%4,88), Anopheles maculipennis (%3,08), Culex territans (%2,79), Coquillettidia richiardii (%1,59) ve Culex pipiens (%1,49)in izledii belirlendi. Ak alanda yakalanan bireylerin (819), kapal alanda yakalananlara (186) orannn (Outdoor/Indoor) 4,40 olduu tespit edildi. Bu oran Cq. richiardii, Ae. vexans ve Oc. dorsaliste srasyla 15, 10, 7,2 iken An. hyrcanus ve An. maculipenniste srasyla 1,94 ve 1,58 olduu belirlendi. Oc. dorsalis, Oc. caspius ve Cq. richiardii populasyon younluklarnn akam (19:15- 19:45) ve sabah (04:15- 04:45) alacakaranlk periyotlarnda en yksek noktaya ulat belirlendi. An. hyrcanus, Ae. vexans ve Cx. theilerinin populasyon younluunun en yksek noktasnn karanlk ktkten hemen sonraki periyot (20:15-20:45) olduu, buna karlk An. maculipennis youn olarak gecenin ikinci yarsnda rneklendi. Anahtar Kelimeler: Sivrisinek, Aras Vadisi, srma davran, An. hrycanus, Oc. dorsalis PZ122 evresel Sorunlar, evresel atmalar ve Alternatif Bir Yaklam:Ekoempati Aysel KEKLLOLU Krkkale niveristesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Yahihan, Krkkale akekillioglu@hotmail.com Ekoloji, doal evrede yaayan canllar ve bu canllarn canl ve cansz evreleri ile olan etkileimlerinin btnn incelemektedir. Empati ise bir canl olarak insann kendisini, karsndaki insann yerine koyarak olaylara onun bak asyla bakmas, o insann duygu ve dncelerini doru olarak anlamas, hissetmesi ve bu durumu ona iletmesi srecidir. Ekoloji de canlnn empati de ise; yalnzca insann ilikileri temel alnmaktadr. Empati bir yntemdir ve bu yntemin amac, insanlar aras ilikilerde sorunlar ve atmalar en aza indirmektir. Ekoempati ya da almyla ekolojik empati yaklam olarak gelitirdiimiz kavram ise; empatinin ekoloji ile btnleerek, ilke ve aamalarnn ekolojik elerin btnne uygulanmas srecidir. Bu nedenle, almamzn kapsam; paras olduumuz evresel mekanda sregelen ve srmesi gereken, atma istemeyen ilikilerin yalnzca bireysel ya da toplumsal deil bunlarn tesinde ayn zamanda ekolojik olmas gerektii vurgusundan oluacaktr. Anahtar Kelimeler: Ekoloji, ekosistem, empati, evresel sorunlar, birey, toplum, atma
PZ123 Yataan Termik Santrali evresindeki Kuyu Sularnda Ar Metal Dzeyleri Fevzi YILMAZ1, A. Levent TUNA1, Nedim ZDEMR2, Ahmet DEMRAK1 1 Mula niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Ktekli Mula 2 Mula niversitesi, Su rnleri Fakltesi, Ktekli Mula yfevzi@mu.edu.tr Sanayileme ile birlikte ar metal ieren kmrlerin yaklmaya balanmas endstri blgelerindeki ar metal kirliliini ar boyutlara ulatrm ve ar metal kirliliinden kaynaklanan zehirlenmeler ortaya kmtr. Enerji kullanm ihtiyacndan doan gereksinimler insanl farkl enerji araylarna srklemekle beraber gnmzde halen fosil kaynakl enerji retimi ilk sradadr. lkemizde de enerji retimi byk lde termik santraller araclyla karlanmaktadr. Yataan Termik Santrali nite olarak 1984 ylnda tam faaliyete gemitir (3x 210 MW). Termik santralin evresel etkileri konusunda; bata doal kzlam (Pinus brutia Ten.), fstkam (Pinus pinea L.) ve youn olarak yetitiricilii yaplan ve ya elde edilen zeytin (Olea europea L.) olmak zere, su kaynaklar tarmsal alanlar ve dier evresel etkileri aratrlmtr. Bu almada, Termik santral evresinde farkl ynlerde yer alan 4 adet kuyu (Ortaky, Turgut, Kozaa ve Kafaca kylerinde) suyu ve sediment rneklerinde Al, Cd, Co, Cr, Cu, Fe, Mn, Ni, Pb, ve Zn konsantrasyonlar ICP-OES cihazyla belirlenmitir. Yataan blgesinde llen kuyu suyu ve sediment rneklerindeki metal konsantrasyonlarnn ok deikenlik gstermektedir. Bunun birinci nedeninin Yataan blgesinin jeolojik yapsndan ileri geldii, ikinci olarak ise Termik santralin etken olduu dnlmektedir. me suyu olarak kullanlmayan bu su kaynaklarndaki baz metal seviyelerinin WHO ve TSE standartlar at grlmektedir. Anahtar Kelimeler: Ar metal, termik santral, evre kirlilii
528
PZ124 Eskiehir evresi Tabanidae (Insecta: Diptera) Trlerinin Yllara Gre Populasyon Younluunun Karlatrlmas Ferhat ALTUNSOY, A. Yavuz KILI Anadolu niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, 26470, Eskiehir ferhataltuns@anadolu.edu.tr Tabanidae familyas byk oranda tr eitliliine ve birey younluuna sahip, nemli lde ekonomik kayplara neden olmalarnn yan sra birok hastalk etkeninin mekanik vektrln yapan nemli Diptera familyalarndan birisidir. Vektr organizmalarn sebep olduu hastalklarn nceden tahmini, anlalmas ve kontrol iin vektr biyolojisi zerine yaplan almalar nem arz etmektedir. Bu alma, 20052006 yllarnn Tabanidae trlerinin aktivite dneminde Eskiehir Bozda mevkii Yarmca Kynde (390 53, 936, 300 37, 747) haftada 4 gn arazi almas yaplarak populasyon younluundaki deiimler incelenmitir. almada ayn noktada kurulan Malezya Tipi Bcek yakalama tuza kullanlmtr. Toplam 42 tre ait 4200 rnek yakalanm, bu rnekler arasndan birey says 50nin zerinde olan trlerin populasyon younluundaki deiimleri incelenmitir. ki yln populasyon younluunda nemli farklarn olduu grlmtr. 2005 yl aktivite dneminde 2800 rnek toplanrken, 2006 ylnda 1400 rnek toplanmtr. Ayrca tabanidlerin en youn aktivite gsterdii Temmuz aynda da, 2006 ylnda iklimsel koullara bal olarak, populasyon younluunda nemli lde d kaydedilmitir. (p0,05) PZ125 Buldan Sleymanl Yayla Gl Bentik Omurgaszlar Mustafa DURAN, Gray Kvan AKYILDIZ, Sibel HNDER, Mehmet EKM, zge AKI, Seval ZCAN Pamukkale niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, DENZL mduran@pau.edu.tr Buldan Sleymanl Yayla Gl makro omurgaszlarn tespit etmek zere Ekim 2006 Eyll 2007 tarihleri arasnda mevsimsel olarak 6 istasyondan biyolojik ve fiziko-kimyasal rneklemeler yaplmtr. Bu alma sonucunda bentik omurgaszlarndan; Annelida ubesine ait 7 tr, Mollusca ubesine ait 3 tr, Arthropoda
ubesinden Crustacea altubesine ait 1 tr, Hexapoda alt ubesinden Pterygota altsnfna ait ise 6 takm bulunmutur. Bu takmlardan Ephemeroptera'ya ait 5 tr, Odonata'ya ait 8 tr, Hemiptera'ya ait 5 tr, Trichoptera'ya ait 3 tr, Diptera'ya ait 18 tr ve Coleoptera'ya ait 6 tr olmak zere toplam 56 tr tespit edilmitir. Buldan Sleymanl Yayla Glnde bu gne kadar yalnzca bir alma yaplm olup 14 tr tespit edilmitir. Bu nedenle bu almadaki tehis edilen trlerin ou bu gl iin ilk defa rapor edilmitir. Anahtar Kelimeler: Taban byk omurgaszlar, tatlsu faunas, Denizli PZ126 Aras Nehri (Idr) Bentik Omurgasz Faunas Gray Kvan AKYILDIZ, Mustafa DURAN, Pelin KARASU, Derya AKTA, mmhan ASLAN, Serdar POLAT Pamukkale niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, Denizli gkakyildiz@pau.edu.tr Bu alma Aras Nehrinde bu gne kadar bentik omurgaszlar zerinde yaplm ilk alma zellii tamaktadr. rnekler Haziran Aralk 2007 tarihleri arasnda aylk olarak alnmtr. Bu alma sonucunda makro omurgaszlarndan; Mollusca ubesine ait 1 tr, , Arthropoda ubesinden Crustacea altubesine ait 2 tr, Hexapoda alt ubesinden Pterygota altsnfna ait ise 7 takm bulunmutur. Bu takmlardan Ephemeroptera'ya ait 11 tr, Odonata'ya ait 5 tr, Hemiptera'ya ait 3 tr, Trichoptera'ya ait 5 tr, Diptera'ya ait 20 tr ve Coleoptera'ya ait 2 tr olmak zere toplam 49 tr tespit edilmitir. Bu almada tespit edilen tm trler Asar iin yeni kayt, Athericidae familyasndan Suragina cinsi Trkiye iin yeni ve bisia margarita, Trkiye iin yeni kayttr. Anahtar Kelimeler : Taban byk omurgaszlar, su kalitesi, tatlsu faunas
529
PZ127 Bentik Omurgaszlarn Deiik Yaprak Paketlerinde Koloni Oluturmalarnn Karlatrlmas Mustafa DURAN, Gray Kvan AKYILDIZ, Gurbet ELK, Recep BAKIR, Hatice AVCI, Hlya METN Pamukkale niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, Denizli mduran@pau.edu.tr Bu almada, Denizli ili snrlarnda bulunan Gkpnar ayna 3 ay boyunca yaprak paketleri braklp, braklan yaprak paketleri her iki haftada bir toplanarak laboratuar ortamna getirilmitir. Toplanan yaprak paketlerinde bentik omurgasz koloni oluumlar incelenmi ve birbirleriyle karlatrlmtr. Bu ilem alma sresince iki kez tekrar edilmitir. Yaprak paketleri ayn etrafnda doal olarak bulunan; mee, st, taze nar, kuru nar, nar dal paralar, am inesi ve am kozala eklinde hazrlanmtr. almada, 2 tr yalnzca meede, 1 tr yalnzca stte, 2 tr yalnzca kuru narda, 3 tr yalnzca taze narda, 1 tr yalnzca am inesinde, 2 tr yalnzca mee ve kozalakta, 3 tr yalnzca doal ortam ve kozalakta, 2 tr tm paketlerde ve doal ortamda ve 28 tr yalnzca doal ortamda kaydedilmitir. Bu alma sresince bentik omurgaszlarna ait toplam 89 tr tespit edilmitir. Tespit edilen bireylerden 2034 birey doal ortamda, 2201 birey taze narda, 765 birey stte, 660 birey meede, 616 birey am inesinde, 570 kuru narda ve 373 birey nar dal paralarnda olmak zere toplamda 7219 birey tespit edilmitir. Trlerin dalmndaki etkili olabilecek muhtemel besin ve habitat tercihleri tartlmtr. Anahtar Kelimeler: Gkpnar ay, habitat, besin tercihi, aknt hz, Denizli PZ128 Karakaya Baraj Gl Zooplankton Kompozisyonunun Su Kalitesi le likisi Duygu ZHAN, Didem OUZKURT nn niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Malatya dozhan@inonu.edu.tr Karakaya Baraj Gl su kalitesini, zooplankton kompozisyonu ile deerlendirebilmek amac ile alan almas, Ekim 2005-Kasm 2006 tarihleri arasnda aylk olarak gerekletirilmitir. Gln limnolojik yapsnn yan sra, yerleim alanlarnn gle olan etkisini saptayabilecek ekilde
6 (ist1-ist6) rnekleme noktas seilmitir. rnekleme noktalarndan toplanan zooplankton taksonlar tehis edilmi ve su kalitesi ile ilikisi belirlenmitir. Karakaya Baraj Gl zooplanktonik trlerinin rnekleme noktalarna ve evresel deikenlere bal olarak dalmlarn belirlemek amacyla Kanonik Uyum Analizi (CCA) yntemi ile incelenmitir. Zooplankton younluu, tr deikeni; NO2--N, NO3-N, NH4+-N, PO4-3-P, sertlik, O., pH, EC ve scaklk ise evresel deikenler olarak kullanlmtr. Normal dalm gstermeyen deikenlerin logaritmik transformasyonlar alnmtr. UPGMA Analizi ile rnekleme noktalarnn zooplankton taksonlarna gre benzerlikleri belirlenmitir. CCA ve UPGMA analizlerine gre ist.2, ist.3, ist.5 ve ist.6 rnekleme noktalarnn kendi aralarnda, ist.1 ve ist.4 rnekleme noktalarnn ise kendi aralarnda benzer olduu grlmtr. Sucul canllarn saprobik dzeyi, trofik dzeyi etkileyen nemli bir faktr olduu iin Karakaya Baraj Glnde bulunan zooplanktonik trlerin saprobik dzeyi incelenmitir. Buna gre bu trlerin genellikle -mezosaprobik ve oligosaprobik- -mezosaprobik dzeyde yer ald grlmtr. Anahtar Kelimeler: Zooplankton, su kalitesi, kanonik uyum analizi, Karakaya Baraj Gl PZ129 Korunmu Bir Salamandra salamandra populasyonu-Kemaliye PopulasyonuKonusunda lk Gzlemler Seil KARAHSAR, Ali DEMRSOY Hacettepe niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Zooloji Anabilimdal, Beytepe, Ankara secilk@hacettepe.edu.tr Salamandra cinsinin yeleri dnyada; Avrupa, Kuzey Afrika ve Yakn Douda (Steinfartz et al., 2000), Trkiyede ise Erzincan, Bitlis, Adana, Mersin, Hatay illerinde ve Gneydou Anadolu Blgesinde (Baran, 2005) yayl gstermektedir. Bu tre ait bir ok lokal varyant bilinmesine ramen, tr ve alttrlerin durumu kesinleememitir. Filogenetik analizler sonucu bu cinse ait, 5-13 milyon yl nce ayrlarak oluan, alt temel monofiletik grup (S. salamandra, S. algira, S. imfraimmaculata, S. corsica, S. atra, S. lanzai) olduu tespit edilmitir (Steinfartz et al., 2000). Birok trn biyocorafyasnda populasyon yaplarnn, Kuvaterner Dnemindeki (1.7- 0.01 milyon yl nce) tekrarl buzul dnemlerinin olumasna neden olan iklimsel 530
dalgalanmalardan olduka etkilendii bilinmektedir (Steinfartz et al., 2000).Trkiyedeki Salamandra salamandra populasyonlar Kuvaternerdeki buzul devirlerinde Anadoluya gelmi olduklarndan ve arazinin yaps ve trn biyolojik zellikleri nedeniyle aktif ya da pasif yayl yetenekleri kstl olduundan, bu populasyonlar arasnda yaltm salanm ve dalmlar Anadoludaki belirli snak alanlarla snrl kalmtr. Bu nedenlerle Anadoludaki Salamandra salamandra populasyonlar kesikli dalm gstermektedir. Salamandra salamandra da, dier birok amfibi tr gibi, gnmzde koruma almalar kapsamna alnmas gereken canllardandr. IUCNnin Red Data Bookunda durumlar (R) ile sembolize edilmitir ve u an iin tehlikede olmasalar da, gelecekte risk altnda olabilecekleri belirlenmitir. Salamandra salamandra Avrupann baz blgelerinde hzla azalmaktadr (Homolka & Kokes 1994; Martnez-Solano et al.2003; B.R.S., unpublished data). Birok Avrupa lkesinde ise (svire, spanya gibi) bu tr krmz listededir. Amfibileri tehdit eden balca faktrler; zellikle reme alanlar olmak zere habitatlarnn insan etkisiyle bozulmas ya da yok edilmesi, pestisitlerle sucul habitatlarn kirletilmesidir. Bifazik yaam dngsne sahip trler olmalar nedeniyle hem karasal hem de sucul habitatlarda insan etkisiyle oluan kayplar ve bozukluklar, bu trn yaamn olumsuz ynde etkilemektedir. Global Amfibi Deerlendirmesine gre, Trkiyede bu tr tehdit eden olas faktrlerin banda; reme sularna barajlarn yaplmas, sucul alanlardaki kirlilik ve tarmsal amal sulama programlarnn geniletilmesiyle zemin suyunun giderek artan oranda kullanlmas saylabilir. Ancak Anadoludaki populasyonlarn gnmzdeki durumuyla ilgili yeterli bilgi bulunmamaktadr. Bu almada Erzincan, Kemaliye ve evresinde yayl gsteren Salamandra salamandra trne ait bireyler gzlenmitir. Keban Barajnn kuzeyinde yer alan Kemaliye ilesi, Anadolu Diyagonalinin tam zerinde olup dou ve bat Anadoluyu kesin bir yaltmla ayrmaktadr ve birok canl iin nemli bir bariyer gei blgesi ve snak oluturmaktadr. zellikle zoocorafik yaps nedeni ile Kemaliye ve evresi olduka fazla sayda tr barndrmaktadr. Buzul ve buzul aras dnemlerinin relikt (snt, kalt) elamanlarn da uygun habitatlarnda barndrmaktadr. Yaplan arazi almalar sonucu alanda bulunan Salamandra populasyonunun, Trkiyedeki dier yaama alanlarna kyasla, olduka youn olduu tespit edilmitir. Kemaliye ve evresine yaplan arazi almalar srasnda bu alanda bulunduklar blgeler tespit edilmitir. Bunun dnda daha kk pilot bir blge belirlenerek ayn alanda eitli dnemlerde birey saym yaplmtr. Arazi almalar, 2006 ylnn
mays, eyll ve ekim aylarnda ve 2007 ylnn nisan, mays ve eyll aylarnda yaplmtr. alma sonucunda, uzun sreli kurak mevsimin ardndan gelen ilk yal gecede en fazla birey saym yaplmtr. Takip eden gecelerde ise ayn alanda gzlenen birey says giderek azalmtr. Yamursuz dnemde ve gndz almalarnda ise birey gzlemi yaplamamtr. Arazi almalar srasnda gzlenen bireyler, fotoraflar ekilerek serbest braklmtr. Takip eden 23 gn sresince ayn alanda yaplan arazi gzlemlerinde ayn bireyler tekrar bulunamamtr. Seilen blgede eyll ve ekim aylarnda yaplan saymlardaki birey says, nisan ve mays aylarndakilerden daha yksek bulunmutur. Bu gzlem, bahar aylarnda bireylerin iftleme ve yavrulama amal olarak su kaynaklarna gitmeleriyle setiimiz alandaki birey saysnn azald eklinde yorumlanabilir. Adana, Mersin ve Hatay illerinde yaplan arazi almalar ve yre halkyla yaplan grmeler sonucunda, bu blgelerdeki populasyonlarn Kemaliye populasyonuna gre daha fazla zarar grm olduu dnlmektedir. Salamandra salamandra rkek bir trdr ve zamannn ounu glge yarklarda saklanarak, otlar altnda ya da buna benzer korunmay ve nemi korumay salayacak alanlarda geirir. U scaklklarn grld dnemler boyunca inaktiftir. Literatre gre, S. salamandra bireyleri, uzun yllar boyunca ayn yuvay kullanrlar. Ayn zamanda k geirdikleri noktalara da srekli olarak geri dnerler (http://animaldiversity.ummz.umich.edu/site/index. html). Bu nedenle yaadklar blgelerin insan kaynakl etkenlerle bozulmas, canlnn yaamn ve srekliliini tehlikeye atmaktadr. Trkiyede populasyon durumlar tam olarak bilinmemesine karn, zellikle Adana, Hatay ve Mersin populasyonlarnn dier blgelere oranla insan faaliyetlerine daha ak olmas sonucu daha fazla etkilendii, Kemaliye populasyonlarnn ise hem doal yapnn korunmas hem yre halknn duyarll nedeniyle daha az zarar grmelerine bal olarak daha youn olduu dnlmektedir. Populasyon durumlaryla ilgili ayrntl almalar yaplarak, populasyonlarn korunmas ve devamllklarnn salanmas; populasyondaki dalgalanmalarn nedenlerinin aratrlmasnn dalm snrl olan bu tr iin nem tadn dnyoruz. Anahtar Kelimeler: Salamandra salamandra, populasyon
531
PZ130 Eber Glnden Yakalanan Carassius carassiusda Baz Ar Metal Miktarlarnn Tesbiti ve Oksidatif Statnn Belirlenmesi A. Fatih FDAN2, brahim Hakk CERC1, Muhsin KONUK1, smail KKKURT2, Recep ASLAN3, Ylmaz DNDAR2 1 Afyonkarahisar Kocatepe niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Afyonkarahisar 2 Afyonkarahisar Kocatepe niversitesi, Veteriner Fakltesi, Biyokimya ABD, Afyonkarahisar 3 Afyonkarahisar Kocatepe niversitesi, Veteriner Fakltesi, Fizyoloji ABD, Afyonkarahisar mkonuk@aku.edu.tr Bu almada Eber Glnden yakalanan Carassius carassius L., 1758nn kas, solunga ve karacier dokularnda baz ar metallerin (Al, Cd, Co, Cr, Cu, Fe, Li, Mn, Ni, Pb ve Zn) birikim dzeyleri ve kandaki lipid peroksidasyonu gstergelerinden malondialdehit (MDA) ile bir antioksidan substrat olan glutatyon (GSH) dzeyleri aratrlmtr. Metal analizleri ICP-AES ile tespit edilmitir. Ar metal birikimi karacierde en yksek, kas dokusunda ise en dk dzeyde tespit edilmitir. MDA ve GSH seviyeleri k mevsiminde dier dnem verilerine gre istatistiksel adan nemli dzeyde yksek bulunmutur. Elde edilen sonular Tarm Bakanlnca aklanan ar metaller iin kabul edilebilir deerler ile karlatrlm, besin olarak tketilmede insan salna zararl olmayaca bulunmutur. Biyoindikatr olarak oksidatif stres gstergelerinin periyodik takibi aquatik organizmalarn srdrlebilir yaamlar iin nemli bir veri salayabilir. Anahtar Kelimeler: Carassius carassius, akmlasyon, Eber Gl, ar metal, oksidatif stat PZ131 Su Ekosistemlerinin nemi (Geleceimiz Su Ekosistemlerine mi Bal?) Gken ZTRK, Zeynep NER, Mesude YET goksenozturk@yahoo.com klim deiiklikleri kara hayatn olumsuz artlara srklerken, kuraklk hzla artmaktadr.Tr eitlerinin azalmaya balamas, tatl su kaynaklarnn tkenmeye yz tutmas, yeni besin ve tatl su kaynaklar arayn artrmaya balamtr. Bu anlamda su ekosistemlerinin neminin artmas
beklenmektedir. Aratrmamzda su ekosistemlerinin nemi, barndrd trler ve bu trlerin biyolojik nemlerini anlatacaz. Anahtar Kelimeler: Su eitlilii, iklim deiiklii PZ132 Elma Bahelerinde Baklaznn le Alternatif Mcadele Olanaklar zerinde Aratrmalar Vildan BOZKURT, Aye ZDEM, Cevdet ZEK Zirai Mcadele Merkez Aratrma Enstits, Gayret Mahallesi, Fatih Sultan Mehmet Bulvar, No:66, PK: 49, 06172, Yenimahalle, Ankara vilb2002@yahoo.com Baklaznn [Tropinota hirta (Poda) (Coleoptera: Scarabaeidae)] erginleri sert ve yumuak ekirdekli meyve aalarnn ieklerini yiyerek zararl olmaktadr. Baklaznnna kar kimyasal mcadeleye alternatif mcadele yntemlerini ortaya koymak amacyla ele alnm olan bu proje 2003-2005 yllar arasnda Orta Anadolu Blgesinde Karaman ilinde elma bahesinde yrtlmtr. Bu amala, elma bahesinde iinde konuku bitkinin kokusunu ieren erginleri cezbedici kapsllerin bulunduu funnel tipi tuzaklar ve iine 1/3 orannda su konulan mavi ve beyaz plastik leenler kullanlarak, zararlnn kitlesel tuzaklama olanaklar aratrlmtr. Anahtar Kelimeler: Tropinota hirta, elma, kitlesel tuzaklama, funnel tuzak, mavi plastik leen, beyaz plastik leen PZ133 Gammarus roeseli (L.)nin Byme Orannn Laboratuarda Aratrlmas Mustafa DURAN, Gray KIVAN AKYILDIZ, Fatmanur KARAAA, Cafer EKSEN Pamukkale niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Denizli mduran@pau.edu.tr Bu almada, G. roeselinin gnlk boy uzama artlar, deiik scaklk ve farkl balang boy uzunluklarnda, laboratuar ortamnda denenmitir. Buna gre, 10Cde ortalama byme oran 8 mm balang boy uzunluu iin 0,103 mm gn-1, 10 mm balang boy uzunluu iin 0,12 mm gn-1, 12 mm balang boy uzunluu iin 0,081 mm gn-1 ve 13 mm balang boy uzunluu iin 0,088 mm gn-1 olarak llmtr. Ayrca, 532 ekosistemleri, tr
laboratuar gnlk boy uzama artlar sonularndan oklu bir regresyon denklemi retilmitir. Anahtar Kelimeler: Boy uzunluu, gnlk byme oran, Gkpnar ay, regresyon deklemi PZ134 ki Farkl Akarsuda EPT (Ephemeroptera, Trichoptera, Plecoptera)/ Chironomus sp. Oranlarnn Su Kalitesi ile likisi Murat BARLAS1, Hasan KALYONCU2, Blent YORULMAZ1, Necla BROL1 1 Mula niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, Ktekli, Mula 2 Sleyman demirel niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, Isparta mbarlas@mu.edu.tr Bentik makroomurgaszlar arasnda yer alan, Insecta snfna ait Ephemeroptera, Plecoptera ve Trichoptera takmlar yeleri akarsu bentik faunasnda nem tamaktadr. EPT takmlarna ait yeler kirlilie duyarl taksonlar olup, kirlilik derecesi attnda, saylar ve tr eitlilikleri azalmaktadr. Chironomus sp. taksonu ise EPT takmlarna gre ters bir art sergilemektedir. Bu almada, Isparta ilinden doan ve Antalya ilinde Akdenize dklen Aksu ay ile Mula ve Antalya illeri arasnda snr oluturan Een ay su kalitesinin, EPT (Ephemeroptera, Trichoptera, Plecoptera)/ Chironomus sp. oranlar ile ilikisi ortaya konmaktadr. Sonu olarak her iki akarsuda da EPT/ Chironomus sp. oranlar su kalitesi sonular ile uyum gstermitir. Anahtar Kelimeler: Su kalitesi, Ephemeroptera, Trichoptera, Plecoptera, Chironomus sp. PZ135 Een ay ( Kocaay) Bentik Makroomurgasz Faunas ve Su Kalitesi ile likisi Blent YORULMAZ1, Atakan SUKATAR2, Murat BARLAS1 1 Mula niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, Ktekli-Mula 2 Ege niversitesi Fen Fakltesi Biyoloji Blm, Bornova,zmir. yorulmaz@mu.edu.tr Su kaynaklar asndan olduka zengin bir havzada bulunan Een ay srekli ak gsteren nemli bir akarsudur. Bu alma iin akarsu zerinde 7 rnekleme noktas seilmi ve Haziran
2003 ve Haziran 2005 tarihleri arasnda aylk rneklemeler yaplmtr. Een ayndan toplanan, bentik makroomurgaszlarn incelenmesi sonucu, Turbellaria, Gastropoda, Bivalvia, Hirudinea, Crustacea ve Insecta snflarna ait 48i cins, 63 tr dzeyinde toplam 111 takson tehis edilmitir. rnekleme noktalarnda teshis edilen taksonlarn 96s Insecta snfna aittir. Een ay zerinde, iyi su kalitesine sahip olan rnekleme noktalarnda Amphipoda, Ephemeroptera, Trichoptera ve Plecoptera takmlar, daha dk su kalitesi snflarna sahip olan rnekleme noktalarnda ise Diptera ve Ephemeroptera takmlar baskndr. Anahtar Kelimeler: Een ay, makromourgasz faunas, su kalitesi PZ136 Dipsiz-ine ay (Mula-Aydn)nn Bentik Makroomurgasz Faunasnn Belirlenmesi Necla BROL, Murat BARLAS, Blent YORULMAZ Mula niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, Ktekli Mula nbirol@mu.edu.tr Bu alma, Mart 2006 ve ubat 2007 tarihleri arasnda, Aydn ve Mula illeri arasnda yer alan Dipsiz-ine aynn, bentik makroomurgasz faunasnn belirlenmesi amacyla yaplmtr. Bu amala seilen 7 rnekleme noktasnda, bentik makroomurgasz rnekleri aylk olarak toplanarak, tehisleri yaplmtr. Toplanan, bentik makroomurgaszlarn incelenmesi sonucu, Turbellaria snfna ait 1, Gastropoda snfna ait 9, Bivalvia snfna ait 3, Hirudinea snfna ait 4, Arachnida snfna ait 15, Crustacea snfna ait 6 ve Insecta snfna ait 113 takson tehis edilmitir. Ayrca bu organizmalarn rnekleme noktalarndaki basknlk, benzerlik ve eitlilik deerleri hesaplanmtr. Anahtar Kelimeler: Dipsiz-ine ay, bentik makroomurgasz faunas bentik
533
PZ137 Sagitta setosa Mller, 1847 (Chaetognatha) nn Gney Dou Karadenizdeki Yaz Dalm Ali Muzaffer FEYZOLU1, Nket SVR2 1 Karadeniz Teknik niversitesi, Deniz Bilimleri Fakltesi, amburnu, Trabzon 2 stanbul niversitesi, evre Mhendislii Blm, Avclar, stanbul muzaffer@ktu.edu.tr Yaygn holoplanktonik karnivor bir tr olan Sagitta setosa nn 7 Temmuz -13 Temmuz 2001 tarihleri arasndaki alansal dalm allmtr. S. setosa rnekleri Giresun, Trabzon, Rize ve Hopa sahillerinden toplanmtr. Her istasyondan 150 m ile yzey arasndan 75 m gz aklna sahip plankton kepesiyle nekler alnmtr.CTD, besin elementleri yerinde llmtr. Organizmalarn boylar ise laboratuarda llmtr. almamzn sonularna gre en yksek sayda bireye Hopa istasyonunda rastlanrken en dk sayda organizmaya Giresun istasyonunda rastlanmtr.alma istasyonlar arasnda en byk ortalama boy Trabzon mm istasyonunda (8.99 mm) tespit edilirken, en kk ortalama boy Giresun istasyonunda (5.82 mm) belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: Sagitta setosa, Karadeniz, Zooplankton PZ138 znik Glnde Yaayan Sazan (Cyprinus carpio L., 1758)n Byme ve reme zellikleri S. Cevher ZEREN Aksaray niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Zooloji ABD, Aksaray cevher@hacettepe.edu.tr Bu almada, znik Glnden Mays 1999 ile Temmuz 2003 tarihleri arasnda yakalanan 385 adet sazan (Cyprinus carpio) rneinin byme ve reme zellikleri incelenmitir. Byme zelliklerine ilikin olarak incelenen sazan rneklerinin ya-boy, ya-arlk, boy-arlk ilikileri, kondisyon faktr deiimleri ile reme zelliklerine ilikin olarak da gonadosomatik indeks, yumurta ap ve fekondite deerleri ele alnmtr. Elde edilen sonulara gre, znik Glnde yaayan sazanlarn yalarnn I-VII, ortalama atal boylarnn 61mm ile 810 mm; ortalama arlklarnn ise 5,5 g ile 8422 g arasnda olduu, oransal boy ve arlk deerlerinin yala birlikte
azald saptanmtr. Kondisyon faktrnn Nisan, Mays, Haziran ve Temmuz aylarna kadar artma eiliminde, bu dnemden sonra da Ekime kadar dme eilimde olduu belirlenmitir. remeye ilikin olarak diilerin III-IV, erkeklerinin II-III yalarnda eeysel olgunlua eritii, reme zamannn ise Nisan-Haziran aylar arasnda olduu belirlenmitir. Diilerde ve erkeklerde en yksek gonadosomatik indeks deeri Mays 2003de srasyla 20 ve 13,3 olarak hesaplanmtr. Diilerin yumurta aplar da Mays ve Haziran aylarnda 1,10 mm ile 1,30 mm olmak zere en yksek deere ulamakta, ortalama yumurta saysnn ise III. yata 18.500den VII. yata 1.402.935e kadar artt saptanmtr. Anahtar Kelimeler : Cyprinus carpio, byme, reme, znik Gl PZ139 Kulukann Farkl Gnlerinde Yumurtaya Verilen Organik nsektisit Fipronilin Tavuk Embriyolar ve Kuluka Sonu Erken Dnem Civcivleri zerindeki Baz Etkileri Haluk ZPARLAK1, lhami ELK2, Sadettin NSAL1 1 Seluk niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Konya 2 Seluk niversitesi, Veteriner Fakltesi, HistolojiEmbriyoloji Anabilim Dal, Konya hozparlak@selcuk.edu.tr Fipronil dierlerine gre daha yeni ve daha kk bir grup olan pirazoller grubundan bir insektisit olup pek ok zararlya kar etkili olduundan, zirai alanda, evre salnda ve veteriner hekimlikte kullanm tm dnyada artmaktadr. Bu almada yumurtaya kuluka balangc ve kulukann 8. gnnde LD50 ve subletal dozlarda verilen saf fipronilin tavuk embriyolar zerindeki olas embriyotoksik ve teratojenik etkileri ile bu yumurtalardan elde edilen civcivlerin immn sistemleri zerindeki zararl etkilerinin belirlenmesi amalanmtr. Bu amala 161 g/yumurta, 80.50 g/yumurta ve 40.25 g/yumurta dozlarnda fipronil beyaz yumurtac (Bovans white) damzlklara ait dll tavuk yumurtalarna hava kamaras yoluyla enjekte edilmitir. Ayrca negatif kontrol amacyla zc grubu ve pozitif kontrol amacyla embriyotoksik etkisi iyi bilinen aflatoksin B1 grubu oluturulmutur. Kulukann belirli gnlerinde alan yumurtalarda, l ve anormal embriyo oranlar ile embriyo arlklar, kuluka sonunda ise civciv k oran, anormal civciv oran ve civciv arlklar belirlenmi ve embriyo rnekleri Alizarin Red-S ile boyanmtr. Kuluka sonu elde edilen ve 534
optimum koullarda 10 gn beslenen civcivlerden periferal kan rnekleri alnarak rutin yntemlerle alyuvar ve akyuvar saylar belirlenmitir. Ayrca her kan rneinden drt adet froti hazrlanarak havada kurutulmu ve ikisi rutin May-Grnwald Giemsa yntemiyle boyanarak lenfosit oranlar belirlenmitir. Souk gluteraldehit-asetonda (-10C) 3 dakika tespit edilen dier iki frotiye ise alfa-naftil asetat esteraz (ANAE-az) enzim demonstrasyonu ve takiben methyl-green ekirdek boyas uygulanm ve ANAE-az pozitif lenfosit oranlar belirlenmitir. Bu almada fipronilin tavuk embriyolar iin istatistiksel olarak nemli dzeyde teratojenik etkisinin olmad (p>0.05), bununla birlikte embriyotoksik etkisinin olduu tespit edilmitir. Kulukann 8. gnnde enjekte edilen fipronilin kuluka ncesinde yaplan enjeksiyona kyasla ok daha yksek toksik etki gsterdii belirlenmitir. Ayrca Alizarin Red-S ile yaplan boyamalarda, zellikle kulukann 8. gnnde fipronil enjeksiyonu yaplan tm gruplardaki embriyolarda kulukann 11. gnnde iskelet sistemi geliiminde belirgin gecikmeler gzlenmitir. Bu sonular, tavuk embriyolarnda bu gnlerde karacierin fonksiyonel olarak aktif olmasyla ve geni bir metabolik aktivite sahas bulunmasyla balantl olarak, fipronilin metabolitlerinin doal formundan daha toksik olduuna iaret etmektedir. Kuluka balangcnda fipronil verilen yumurtalardan kuluka sonu elde edilen erken dnem civcivlerin periferal kanndaki akyuvar saylar ile lenfosit ve ANAE-az pozitif lenfosit (T-lenfosit) oranlar nemli dzeyde azalma gstermitir (p<0.05). Bu sonular ise metabolize olmam fipronilin hcresel immnitede grevli T-lenfositlerin embriyonik geliimi zerinde zararl etkileri olduuna iaret etmektedir. Anahtar Kelimeler: Fipronil, tavuk embriyosu, embriyotoksisite, teratojenite, lenfosit, alfa-naftil asetat esteraz. PZ140 Farkl Dnem Embriyonik Karacier Dokularnda Ekstraselller Matriks ve Hcre Yzey Molekllerine Deksametazonun Etkisi Erdal BALCAN, Pervin TOPARLAK, Aya GM, Mesut AHN, zlem ARSLAN Celal Bayar niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Molekler Biyoloji ABD, Muradiye Kampus, Manisa erdal.balcan@gmail.com Embriyonik geliim srasnda organogenez, hcrelerin farkllamas, hcre g ve proliferasyonu gibi bir dizi karmak sreci
ierir. Normal morfogenez ve farkllama, hcrehcre ve hcre ekstraselller matriks etkileimlerine baldr. ok sayda ekstraselller matriks molekl morfogenezde nemli rol oynar. Bu molekller arasnda hcre-hcre, hcreekstraselller matriks etkileimleri, hcre g ve organogenez gibi birok biyolojik olayda rol alan fibronektin, kadherin ve katenin aileleri ve glikozaminoglikanlar saylabilir. Bu almada, farkl dnemlere ait fare embriyolarna ait karacier dokularnda yukarda sz edilen ekstraselller matriks bileenlerindeki olas deiimler ve bu deiimlere deksametazonun olas etkilerinin belirlenmeye allmtr. Bu amala, gebe farelere hamileliin 12., 13., 14. ve 15. gnlerinde embriyolar kartlmadan 24 saat nce intraperitonal olarak 5 ml/kg tek doz deksametazon sodyum fosfat uyguland. Kontrol gruplarna ise ayn ekilde ve oranda serum fizyolojik verildi. Embriyonik karacier dokularnda ekstraselller matriks ve hcre yzeylerinin nemli bileenleri olan glikozaminglikanlardaki deiimlerini belirlemek iin kesitler farkl pH ve MgCl2 konsantrasyonlarnda Alcian blue ile boyand. Fibronektin, kadherin ve -katenin molekllerindeki deiimler ise immunohistokimyasal yntemlerle aratrld. ncelenen tm dnemlere ait karacier dokularnda, Alcian blue boyamalar sonunda, kontrol ve uygulama gruplarnda belirgin bir deiiklik olmad, zellikle ftal karacier hcrelerinin, megakaryositlerin ve sinzoid duvarlarnn karboksillenmi ve slfatlanm glikozaminoglikanlar asndan zengin olduu bulunmutur. mmunohistokimya bulgular ise fibronektin ve kadherin molekllerinin kontrol ve uygulama gruplarnda benzer younlukta bulunduunu, -katenin molekllerinin ise uygulama gruplarnda zellikle sinzoid duvarnda bir art gsterdiini ortaya koymutur. Anahtar Kelimeler: Ekstraselller matriks, embriyo, glikozaminoglikan, kadherin, betakatenin, fibronektin PZ141 Triturus vulgaris (Kk semender)te Embiyolojik ve Larval Geliim zerine Nazan ZM, Emine Pnar PAKSUZ, Aziz AVCI, Kurtulu OLGUN Adnan Menderes niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Aydn ntaskin@adu.edu.tr Kurbaa larvalar tatlsu ekosistemlerinde nemli bir role sahiptir. Larvalarn su iindeki geliimi pek ok faktr tarafndan etkilenmektedir. 535
Bu nedenle normal geliimin bilinmesi olduka nem tamaktadr. Triturus vulgaris reme zamann fazla derin olmayan durgun veya ar akan sularda geiren bir semender trdr. Bu almada Triturus vulgaris de embriyolojik ve larval geliimde meydana gelen internal morfolojideki deiiklikler histolojik olarak incelenmitir. 2003 ylnn Mart aynda Efes/zmire yaplan arazi gezisi srasnda reme dneminde bulunan 2 erkek ve 2 dii Triturus vulgaris bireyi yakalanm ve canl olarak laboratuara getirilmitir. Ergin dii ve erkek rnekler 2 farkl akvaryum ierisine 1 erkek ve 1 dii birey olacak ekilde yerletirilmitir. Akvaryumlar ierisinde hayvanlarn reme davranlarn gerekletirebilecei ve dii bireylerin yumurtalarn brakabilecekleri uygun ortamlar salanmtr. alma boyunca laboratuar scakl 18-20C, su scakl ise 16-18C olarak llmtr. Bireyler zooplanktonlarla (Copepoda ve Cladocera yeleri) doal olarak beslenmilerdir. Dii bireyler tarafndan Elodea bitkisinin yapraklarna braklan yumurtalar gnlk olarak ayr akvaryumlara alnm ve geliimleri takip edilmitir. Yumurtalarn braklmasndan sonraki 6, 10, 14, 19, 26, 45 ve 50. gnlerde akvaryumlardan alnan yumurtalar ve larvalar Saint Marie (SM) tespit solusyonunda 24 saat tespit edilmitir. Dehidratasyon ileminden sonra parafine gmlen larva rneklerinden Rotary mikrotom (RM 2145) ile 5 mikronluk sagittal kesitler alnm, Hematoksilen-Eosin ve Gomori trichrome ile boyanmtr. Elde edilen kesitlerde gzlenen organlarn gnlere bal olarak geliimleri deerlendirilmitir. Anahtar Kelimeler: embriyoloji, larval geliim PZ142 Triturus vulgaris,
kalp damar rahatszl) hastal ortaya kmaktadr. Selenyumun omurgal hayvanlar tarafndan besinsel almndaki en nemli zellii optimal besin dzeyi ile potansiyel toksisitesi arasndaki snrn olduka dar olmasdr. Bu ikilem elementin konsantrasyonuna ve kimyasal formuna baldr. Selenyumun en yaygn bulunan inorganik formu olduka zararl etki gstermektedir. Dier organik formu ise daha az etkilidir. Selenyumun insanlar iin eksiklik snr (<11 mg/g gn) ve toksik etki snr (>900 mg/g gn) olarak ifade edilmektedir. Bu almada, selenyumun bilinen toksik etkileri dorultusunda sanlar zerindeki olas teratojenik etkileri ortaya kartlmaya allmtr. Bu kapsamda kontrol, ya kontrol, 1mg/kg Se ve 2mg/kg Se uygulama gruplar ve her grupta 5 gebe Wistar albino san olmak zere olmak 4 grup oluturulmutur. Selenyum yada zlerek gebe sanlara 20 gn sreyle oral yolla uygulanmtr. Gebeliklerinin 20. gnnde disekte edilen sanlarn fetuslarnn says, boy ve arlklar; eey oran, fetus ve plasenta morfolojisi tespit edilmi; iskelet anomalilerinin tespiti iin kkrdak-iskelet boyamas yaplmtr. Kan parametrelerindeki deiimlerin tespiti iin anne ve embriyolardan kan alnm ve deerlendirilmitir. alma sonunda Se uygulanan sanlarn fetus saysnda ve fetus eey orannda kontrol grubuna gre herhangi bir deiiklik saptanmamtr. Bunun yannda Se uygulanan hayvanlardan alnan fetus boy ve arlklarnda kontrol grubuna gre azalma tespit edilmitir. Ayn zamanda iskelet dokusunda kontrol ve uygulama grubu arasnda minimal dzeyde farkllklar grlmtr. ncelenen kan deerlerinde ise Se uygulama grubunda kontrol grubuna oranla nemli deiiklikler tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: San, teratojenite, selenyum PZ143
Selenyumun Teratojenik Etkilerinin Sanlar zerinde Deerlendirilmesi Emre GKTEKN, Onur CANDAN, Drdane KOLANKAYA, Nurhayat BARLAS Hacettepe niversitesi, Biyoloji Blm, Beytepe, Ankara goktekin@hacettepe.edu.tr Selenyum (Se) 1950lerin sonunda insanlarda ve dier memelilerde insan ve hayvan sal iin gerekli temel iz element olarak tanmlanmtr. Bu elementin canl vcudunda ar miktarda bulunmas ve/veya ok az miktarda bulunmas da ciddi biyolojik problemlere neden olabilmektedir. Yksek selenyum miktar toksik etkiye neden olurken yokluunda Keshan (bir eit
Sanlarda Gebelik Sresince Uygulanan Besin Katk Maddesi E341 (Trikalsiyum Fosfat)in Fetus Geliimi zerine Teratojenik Etkileri Cansn GNGRM, Aysun KILI, Drdane KOLANKAYA, M. Turan AKAY Hacettepe niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Zooloji ABD, Beytepe, Ankara cansin@hacettepe.edu.tr E341 maddesinin bileiminde trikalsiyum fosfat (TCP), kurun ve arsenik gibi ar metaller bulunur. Trikalsiyum fosfat, Ca3(PO4)2 forml ile bilinen, alfa ve beta formlar olan bir bileiktir. Kalsiyum ortofosfat, tersiyer kalsiyum fosfat, tribazik kalsiyum fosfat, ya da kemik kl olarak 536
da bilinir. Kalsiyum eksikliine bal hastalklarn tedavisinde kullanlmaktadr. Toz formdaki trikalsiyum fosfat, E341 ad altnda topaklanmay nleyici besin katk maddesi olarak ekmek retiminde kullanldndan gnlk yaamda insanlarn maruziyeti byk nem tamaktadr. Maddenin bileiminde bulunan civa, arsenik ve kurun gibi ar metallerin ftus geliimi zerindeki bilinen teratojenik etkileri sebebiyle bu alma planlanmtr. almada, her biri 5 gebe Wistar albino san ieren kontrol, ya kontrol ve 0.3 mg/kg E341 olmak zere 3 grup oluturulmu ve gebelik boyunca oral yolla uygulanmtr. Gebeliklerinin 20. gnnde disekte edilen sanlarn fetus says, eey oran, morfolojisi, boy ve arlklar llm; kkrdak-iskelet boyamas yaplmtr. Ayrca yavrulara ait plasenta morfolojisi ve gbek kordonu incelenmitir. alma sonunda uygulama gruplar kontrol gruplar ile karlatrldnda fetuslara ait baz parametrelerde ve kkrdak-iskelet geliiminde farkllklar olduu saptanmtr. Anahtar Kelimeler: E341, teratoloji, san PZ144 Danio rerio da (Teleostei: Cyprinidae) Embriyonik Geliimin ncelenmesi zlem AKICI, Sema SA NC Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Zooloji Anabilim Dal, 35100 Bornova-zmir ozlem.cakici@ege.edu.tr Bu almada zellikle son yllarda ok geni histofizyolojik almlarda model olarak kullanlan Danio rerionun (zebra bal) embriyonik geliim evrelerine ilikin baz temel veriler deerlendirilmitir. Dllenmi yumurtalar 262 C scaklkta gnde embriyonik geliimlerini tamamlamaktadr. Dllenmeyi izleyen ilk 25-30 dakikada blastodisk oluumu izlenir. Dllenmeden yaklak 40-45 dakika sonra gerekleen ilk blnmeyi 15er dakika arayla dier blnmeler izler ve ge blastula evresi epiboli ile karakterize edilir. 5. saatte balayan gastrulasyon 24. saate kadar devam eder ve kuyruk tomurcuu oluur, ba blgesinde beyin ve lens plaklar gelimeye balar. 31. saatte kvrlan embriyoda ok sayda somit seti ve 42. saatten itibaren de baz hareketler gzlenir. Gelime ilerledike pigmentasyon art hzlanr, gittike uzayan embriyo kendi zerinde kvrlmaya devam eder. 72. saatte vitells kesesi klmtr ve geliim tamamlanmak zeredir. Anahtar Kelimeler: Danio rerio, embriyo, geliim
PZ145 Sosyal Evrimin ki Byk Sramas Olan Tarm ve Sanayi Devriminin evre zerine Etkileri Esen Fatma KABADAYI 1399. Sokak, No:1, D:2, Alsancak, zmir efkabadayi@hotmail.com nsanlk ve uygarlk tarihi boyunca, toplumsal ve ekonomik geliim byk lde doal kaynaklarn kullanmna bal olarak ekillenmitir. Tabiatyla, organik evrim gibi sosyal evrimin de temel unsurunu biyolojik ve fiziki doal evre oluturmaktadr. nsan davrannda grlen sosyal evrimin iki kkl deiimi, yaklak 10-12 bin yl nce gerekleen Tarm Devrimi ve yaklak 275 yl nce gerekleen Sanayi Devrimi sonucunda meydana gelmitir. Bu kltrel deiimler insan populasyonlarnn yaam eklinde kkl deiikliklere yol aarken, Tarm Devrimi bugn uygarln simgesi olarak grlen kentlemenin, Sanayi Devrimi ise kalknmann temeli olarak grlen ve kentsel alanlarda younlaan sanayilemenin balangcn tekil etmektedir. Tarm Devriminin doal sonucu olarak, populasyonlarn gebe yaam eklini terk edip yerleik dzene gemesiyle byk deiim yaanmtr. Kentlemenin ilkel hali olarak kabul edilen bu yerleim birimlerinde tarm arazilerini sulamak iin sulama sistemleri kurmak, teritoryumlarn tehdit edebilecek canl ya da cansz her trl unsura kar savunma sistemleri gelitirmek vb. zorunluluu ortaya kmtr. kinci byk kltrel devrim olan Sanayi Devrimi ise, birok gelime ile birlikte bilim ve teknolojiye dayal, daha kolay srdrlebilen bir yaamda yeni bir milat olurken, dier yandan evresel sorunlara neden olmaya balamtr. 20. yzylda, dnya savalar, rekabet ekonomileri, hzla tketilen doal varlklar, kirli teknolojilerin yaratt doa sorunlar, nfus, g, alk, yoksulluk, barnma gibi evre sorunlar dnya genelinde giderek bir insanlk ve uygarlk sorunu haline gelmitir. Bu durum, kreselleen dnyann merkezinde yer alan kentlemenin yansmalar olarak grlmektedir. Sanayi Devriminin ardndan 1950li yllarda balayan ekonomik byme dalgas, 70lerde ada ekolojik sistem yaklamnn kullanlmasyla birlikte yerini evre koruma dalgasna brakmtr. lk kez 1972de Birlemi Milletler ortamnda masaya yatrlan evre sorunlarnn, gn getike kresel ve yerel lekte olduka etkili olduu grlm ve evre sorunlar yaamn merkezinde rol oynayan bir etmen olarak kabul grmeye balamtr. Gnmzde her ne kadar kalknma ve byme abalarnda evre konusuna olan duyarllk 537
artm gibi grnse de, zellikle kresel snma gibi byk lekli evre sorunlarnn ykc etkilerinden kanmak iin acilen yeni bir kltrel devrim gereklemesi gerekli grlmektedir. Bu, dnyadaki yaamn hibir unsurunu tehlikeye drmeden bugnk neslin ihtiyalarn karlamak olarak ifade edilen srdrlebilir kalknma kavramnn gerek ulusal gerekse uluslararas boyutta nem kazanmasna neden olmutur. Ancak sosyal evriminin tketim toplumu haline getirdii bireyler ve toplumlarn bu yeni anlay benimsemeleri zorlu ve zaman alacak bir sreci ifade etmektedir. Srdrlebilir bir dnya gr yaratmak, bireyden toplumlara yaam felsefesi haline dnmesi gereken ve beklenen, mantksal bir sreci gerekli klan yeni bir yaam anlayna dikkat ekmektedir. Anahtar Kelimeler: Sosyal evrim, srdrlebilir kalknma, evre, ekoloji, doal kaynak PZ146 Parazitoit Venturia canescens (Gravenhorst) (Hymenoptera: Ichneumonidae) le Parazitlenen, Konak Ephestia kuehniella (Zeller) (Lepidoptera: Pyralidae) Larvalarnn Hemolenfindeki Toplam Protein Lipit ve Karbohidrat Miktar zerine Parazitlenme Sonras Geen Sre ve Scakln Etkileri Ali BOZ, Adem GLEL Ondokuz Mays niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kurupelit, Samsun aliboz@omu.edu.tr Denemeler farkl scaklkta (18, 25 ve 32C), %655 bal nem ve srekli aydnlk ieren laboratuar artlarnda yaplmtr. Parazitoit Venturia canescens (Gravenhorst) (Hymenoptera: Ichneumonidae) ile parazitlenen un gvesi Ephestia kuehniella (Zeller) (Lepidoptera: Pyralidae) larvalarnn hemolenfindeki total protein, lipit ve karbohidrat miktarlarndaki deimeler larvann parazitlenmesinden sonra geen sreye (1,5 ve 8 gn) ve scakla (18, 25 ve 32C) bal olarak incelendi. Total protein lipid ve karbohidrat miktarlarnn belirlenmesinde kolorimetrik yntemler kullanlmtr. V. canescens tarafndan parazitlenen un gvesi larvalarnn hemolenf protein, lipid ve karbohidrat miktarlar zamana ve scakla bal olarak deimitir. Parazitlenen konak larvalarnda parazitlenmeden sonra geen sreye ve scakla bal olarak hemolenfteki toplam protein konsantrasyonun artt tespit edildi. Hemolenfteki toplam protein miktar larval geliim sresince artmtr. Buna karn konak hemolenfindeki lipit
ve karbohidrat miktarlar parazitoidin larval geliim dneminde azalmtr. Bu sonular V. canescens tarafndan parazitlenen konak E. kuehniella larvalarnn hemolenfinde incelenen tm maddelerde scakla ve parazitlenme sonras geen sreye bal olarak nemli deiimlerin olduunu gstermektedir. Anahtar Kelimeler: Venturia canescens, parazitoit, Ephestia kuehniella, hemolenf, protein, lipit, karbohidrat PZ147 Moolistan Gerbillerinde Kindling ve Lokomotor Aktivite Alper KARAKA, Blent GNDZ Abant zzet Baysal niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 14280, Bolu karakas_a@ibu.edu.tr Epilepsi aratrmalarnda kullanlan yntemlerden biri, kindling olarak adlandrlan ve amigdalann tekrarlayan elektriksel uyarlmasdr. Dier taraftan memelilerdeki pek ok fizyolojik aktivitenin ritmi ventral hipotalamusta bulunan suprakiyazmatik nukleusta konumlanm biyolojik bir saat tarafndan kontrol edilmektedir. Bu almada elektrik oku ile elektro konvulsif nitelikli tonik nbet oluturmak amac ile kullanlan Moolistan gerbillerinin lokomotor aktivite ritimlerinde ve miktarlarnda meydana gelebilecek muhtemel deiimler aratrld. Deney ncesi gerbillerin lokomotor aktiviteleri, besin ve su tketimleri 8 gn sresince kaydedildi. Daha sonra gerbillerin amigdala blgesine (koordinatlar bregmaya gre: frontal -0.5 mm; lateral +0,1 mm and ventral 5,2 mm) metal elektrod yerletirildi. Cerrahi operasyondan 5 gn sonra, 0.2 saniyelik ve 10 mA lik elektriksel uyarlara baland. Gnde iki defa sabah 08:00 ve akam 17:00 olmak zere stimlasyon 5 gn sresince uyguland. Uygulama sonunda gerbiller tekrar kou tekerleklerine yerletirildi ve lokomotor aktiviteleri ile besin ve su tketimleri iki hafta sresince kaydedildi. Kontrol grubundaki gerbiller deney grubundakilere benzer cerrahi oprasyona ve maniplasyona tabii tutuldular ancak elektrik akm verilmedi. Kindling gerbillerin lokomotor aktivite ritmini deitirmedi (p>0.05) ancak lokomotor aktivite miktarn anlaml ekilde arttrd (p<0.05). Benzer ekilde yeme-ime ritminde anlaml bir deiiklik olmad (p>0.05) ancak miktarlarnn artt (p<0.05) kaydedildi. Bu sonular gstermektedir ki, kindling amal amigdalaya uygulanan kronik elektriksel stimlasyon gerbillerin aktivite ritmini deil ancak aktivite miktarn deitirmektedir.
538
PZ148 Suriye Hamsterlerinde (Mesocricetus auratus) Melatonin Hormonunun Nronal Ateleme Hz zerine Etkileri Alper KARAKA, Blent GNDZ Abant zzet Baysal niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 14280, Bolu karakas_a@ibu.edu.tr Memelilerdeki pek ok fizyolojik parametrenin endojen sirkadiyen ritimleri hipotalamusta konumlanm suprakiyazmatik nucleus (SCN) tarafndan oluturulur ve kontrol edilir. SCNdeki nronal ateleme hz hem nocturnal (gece aktif) hem de diurnal (gndz aktif) trlerde gndz yksektir ve Suriye hamsterlerinde, SCNdeki nronal aktivite zirvesi sirkadiyen zaman (CT) ile yaklak 06da kaydedilir. Memelilerde melatonin hormonu esas olarak pineal bezinden sirkadiyen bir ritim ile gece yksek seviyelerde salnr. Melatonin, uyku, grme, reme, nroendokrin ve nroimmunolojik pek ok sirkadiyen fizyolojik fonksiyonu dzenler. Bu almada, dardan verilen melatonin hormonunun Suriye hamsterlerinin SCNlerindeki nronal ateleme hz ve ritmine etkisini aratrmay amaladk. Bu amala SCN ieren beyin kesitlerindeki nronal ateleme hzn kaydettik. Hayvanlar deneyin birinci gn sirkadiyen zaman ile 06da sakrifiye edildiler. SCN blgesini ieren 500 m kalnlndaki koronal beyin kesitleri vibrotom ile kesildikten sonra perfzyon haznesine yerletirildi. Kontrol grubuna serum fizyolojik ve deney grubuna melatonin (10 pM) sirkadiyen zaman ile 10da uyguland. Kaytlar Dagan A-4200 amplifikatr ile ykseltildi (1.000 X) ve filtrelendi (10hz-3 khz). Bireysel ateleme hz iin 2 saatlik kaydn ortalamas alnd. Nronal aktivitenin tepe noktalar, yksek aktivitenin oldugu zaman dilimi ile simetri gstermekteydi. Bir grup ierisindeki anlam tayan ortalamalarn birbiri arasndaki farkllklar iin Students t-test kullanld. P<0,05 olduu durumlarda farkllklar anlaml kabul edildi. Sonu olarak melatonin nronal aktivasyon zirvesini ne kaydrd. Kontrol grubunun nral aktivitesi ~CT 6da zirveye ularken, melatonin uyguladmz hamsterlerde ise bu zirve ~3 saatlik bir ne kayma ile CT 3te kaydedildi. Bu sonular gstermektedir ki, Suriye hamsterlerinde SCN aktivitesinin ritmi zamanl olarak dardan uygulanacak melatonin hormonu ile dzenlenebilir.
PZ149 ki Farkl Kirpi Trnn Periferal Kan Lenfositleri zerine Enzim Histokimyasal Bir alma Haluk ZPARLAK1, lhami ELK2, Emrah SUR2, Tuba TELATAR2, Atilla ARSLAN1 1 Seluk niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Konya 2 Seluk niversitesi, Veteriner Fakltesi, HistolojiEmbriyoloji Anabilim Dal, Konya hozparlak@selcuk.edu.tr Alfa-naftil asetat esteraz (ANAE-az) ve asit fosfataz (ACP-az) lizozomal enzimlerdir. Bu enzimler insan ve baz memeli hayvan trlerinde Tlenfositler iin spesifik olduklarndan k mikroskobik seviyede kan frotileri ve doku kesitlerinde T- ve B-lenfositlerin morfolojik ayrmnda yaygn olarak kullanlmaktadr. Bu almada Trkiyedeki iki farkl kirpi trnn periferal kanlarndaki akyuvar tiplerinin oranlar ile ANAE-az ve ACP-az pozitif lenfosit oranlarnn k mikroskobik dzeyde belirlenmesi amalanmtr. Bu amala drt Hemiechinus auritus (Uzun kulakl kirpi, 3, 1, Gaziantep) ve drt Erinaceus concolor (Kirpi, 2, 2, Antalya, Gaziantep ve Edirne) rneinden usulne uygun olarak kan alnm ve her rnekten alt adet froti hazrlanarak havada kurutulmutur. Rutin MayGrnwald Giemsa yntemiyle boyanan iki frotide lenfosit oranlar belirlenmitir. Dier frotiler souk gluteraldehit-asetonda (-10C) 3 dakika tespit edilmitir. Bu frotilerden ikisine ANAE-az demonstrasyonu, son ikisine de ACP-az demonstrasyonu uygulanm, takiben %1lik methyl-green ile ekirdek boyamas yaplmtr. ANAE-az demonstrasyonunda lenfosit morfolojisine sahip 1-5 arasnda deien sayda kiremit krmzs-kahverengi granle sahip olan hcreler ANAE-az pozitif lenfositler olarak kabul edilirken, ACP-az demonstrasyonunda 1-3 arasndaki sayda krmz granle sahip hcreler ACP-az pozitif lenfositler olarak kabul edilmitir. Her iki kirpi trnde de ANAE-az ve ACP-az demonstrasyonu sonucunda lenfositler bir yada birka granlden ibaret nokta tarznda pozitivite gsterirken, monositler diffz ince granler tarzda pozitivite gstermitir. H. auritus ve E. concolor iin srasyla lenfosit oran %64.304.59 ve %65.472.78, monosit oran %1.800.52 ve %2.270.50, ntrofil oran %23.905.19 ve %23.330.50, eozinofil oran %9.003.53 ve %7.601.50, bazofil oran %1.000.69 ve %1.331.32, ANAE-az pozitif lenfosit oran %36.601.77 ve %51.271.97, ACPaz pozitif lenfosit oran ise %32.103.98 ve %37.515.47 olarak belirlenmitir. ANAE-az pozitif lenfosit oran bakmndan E. concolor ve H. 539
auritus arasndaki farkn istatistiksel olarak nemli olduu (p<0.05), dier oranlar bakmndan iki tr arasnda nemli fark bulunmad (p>0.05) sonucuna ulalmtr. Anahtar Kelimeler: Hemiechinus auritus, Erinaceus concolor, kirpi, lenfosit, alfa-naftil asetat esteraz, asit fosfataz. PZ150 Nikotinin Kurbaa (Rana ridibunda) Periferik Sinirleri zerine Elektrofizyolojik Etkilerinin Doza ve Zamana Bal Olarak Aratrlmas Dilek KUMARGAL1, Ali AKIN1, lk MELEKOLU2 1 Mersin niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 33342, Mersin 2 Mersin niversitesi, Tp Fakltesi, Yeniehir Kampusu, 33169, Mersin dkumargal@mersin.edu.tr Bu almada insektisit olarak kullanlan nikotinin ve antagonisti olan -bungarotoksinin izole kurbaa siyatik sinir zerine etkileri incelenmitir. 1x10-6M, 1x10-5M, 1x10-4M konsantrasyonda farkl nikotin dozu uygulanmtr. Ayrca nikotinin etkisi antagonist olan -bungarotoksinle etkileimleri aratrlmtr. Buna gre ayr bir grup olarak 1x10-6M nikotin + 1x10-5M -bungarotoksin birlikte muamele edilmitir. Bylece elektrofizyolojik teknikler kullanarak bu maddelerin sinir aksiyon potansiyeli parametreleri zerine zamana ve doza bal etkileri incelenmitir. lmler 0, 30, 60, 90 ve 120. dakikada alnmtr. 0. dakikadaki lm preparatn kendi kontrolne karlk gelmektedir. Aksiyon potansiyeli kaytlarnda BIOPAC MP 100 Acqusition sistemi kullanlm ve aksiyon potansiyelinin genlik, alan, latans ve sre deerleri incelenmitir. Elde edilen bulgularda nikotin, aksiyon potansiyeli genlii %10-95, alann %1090, latansn %8-77 ve sresini %10-80 orannda azaltmtr. -Bungarotoksin ise nikotinin etkisini %90 orannda ortadan kaldrmtr. Anahtar Kelimeler: Nikotin, -bungarotoksin, kurbaa siyatik siniri, aksiyon potansiyeli.
PZ151 Klinikte Kullanlan Baz Anti-Anjiojenik Ajanlar ve Etki Mekanizmalar Nuran CIKCIKOLU YILDIRIM1, Mira YILDIRIM2, Numan YILDIRIM3 1 nn niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, Malatya 2 Dr. Sami Ulus ocuk Sal ve Hastalklar Eitim ve Aratrma Hastanesi, Ankara 3 Dicle niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, Diyarbakr nuran@inonu.edu.tr Anjiojenez yeni kapiller damar geliimi olup, embriyonik gelime, yara iyilemesi ve organ hipertrofisi gibi fizyolojik olaylar dneminde grlmektedir. Ancak kontrolsz anjiojenez bir ok patolojik durum varlnda, diyabetik retinopati, arteriosklerozis, kronik enflamasyon, tmr bymesi ve metastazndan sorumlu tutulmaktadr. Gnmzde teknolojiyle birlikte anjiojenez mekanizmalar anlalmaya allm ve anti-anjiojenik tedavi yaklamlar gelitirilmeye balanmtr. Bu noktada deiik stratejiler ne srlmtr. Anjiojenik faktrlerin inhibisyonu, doal anti-anjiojenik faktrlerin uygulanmas (Endostatin, Angiostatin vb.), endotel hcrelerinin inaktivasyonu, yeni damarlarn hcre d matriks ile etkileimini bozacak molekllerin uygulanmas (matriks metalloproteinaz inhibitrleri). Tmrler, anjiojenik faktrlerin ekspresyonunun ya da etkilerinin inhibisyonu tmr anjiojenezinin basklanmasnda indirek ancak etkili bir yaklamdr. ncelikli hedefler iinde en ok tercih edilenler VEGF ve VEGF reseptrleridir. Anjiojenezin vcutta endojen inhibitrleri vardr ve bazlarnn etkin olduklar anlalm ve yaplar izole edilmitir. Bu inhibitr ajanlardan trombospondin, angiostatin, endostatin ve interferonlar gibi birou tedavide kullanlmaktadr. TNP-470; Thalidomide; Vitaxin, Medi-552 endotel hcrelerinin inaktivasyonunu salayan ajanlardr. Damar an hedef alan ajanlar ise; Combretastatin prodrug A4 (CA4P); AVE8062A, ZD6126 dir. Ekstraseller matriksi hedef alan ajanlar ise MMP nhibitrleri: Marimastat (BB2516); Prinomasatat (AG3340); BMS 275291, BAY 129566, Neovastat (AE-941)dir. Son yllarda kanser tedavisi iin yaplan aratrmalarda tmr oalmas ve metastaznn mekanizmalarnn anlalmas iin uralmakta ve bu mekanizmalar hedef alan tedaviler gelitirilmeye allmaktadr. Anti-anjiojenik tedavi de bu grle ortaya atlm ve yan 540
etkilerinin klasik ilalara gre az olmasyla kanser tedavisinde nemli bir yer bulmutur. Anahtar Kelimeler: anjiojenez, anti-anjiojenik ajan PZ152 Larval Evrede Uygulanan Dk Scakln Pimpla turionellae L. (Hymenoptera:Ichneumonidae) nn Erginlemesine ve Ergin Arlna Etkileri Rahile ZTRK, Z. lya NURULLAHOLU Seluk niversitesi, Fen- Edebiyat. Fakltesi, Biyoloji Blm, Kamps Konya rozturk@selcuk.edu.tr P. turionellae, geliimini baz zararl lepidopter trlerinde tamamlayan, soliter endoparazitoit bir trdr. Laboratuvar artlarnda, byk kovan gvesi Galleria mellonella (Lepidoptera:Pyralidae) puplarnda retmek mmkndr. Parazitoit trlerin kitle halinde retilebilmesi iin dk scaklkta bekletmenin iyi bir saklama yntemi olabilecei dnlmektedir. Bu amala, dk scaklk uygulamasnn parazitoit trlerin fizyolojik zelliklerine etkilerinin aratrlmas gerekmektedir. Bu almada, P. turionellae tarafndan parazitlenen G. mellonella puplar 1-3-5 gn 25 C de bekletildikten sonra 5-10-15 gn 4 ve 10 C ye maruz braklmtr. Dk scaklk uygulamalar sonrasnda konak puplarndan ergin parazitoit k yzdeleri ve bu parazitoitlerin arlklar tespit edilmitir. Dk scaklk uygulama sresinin uzamas parazitoitlerin erginlemesini olumsuz ynde etkilerken, erginleen parazitoitlerin arlklarnn etkilenmedii bulunmutur. Anahtar Kelimeler: parazitoit, dk scaklk. Pimpla truonellae,
PZ153 pekbcei Bombyx moride Larval - Pupal Metamorfoz Boyunca Anterior pek Bezinde Meydana Gelen Morfolojik Deiimlerin ve Ekdizon Reseptr B1 Ekspresyonunun Gsterilmesi Ebru GNC, Osman PARLAK, Ramazan URANLI, Emre BATIR Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Zooloji ABD., 35100, Bornova, zmir ebru.goncu@ege.edu.tr Anterior ipek bezi ipekbceinde larvaya spesifik bir dokudur ve larval-pupal metamorfoz boyunca programlanm hcre lm yoluyla dejenere olmaya balar. Bu dejenerasyonun hem apoptotik hem de otofajik karakteristikleri olduu morfolojik ve biyokimyasal olarak gsterilmitir. Bceklerde meydana gelen programlanm hcre lmnde steroid karakterli hormon olan ekdizon anahtar rol oynar. Dier tm steroid hormonlarda olduu gibi ekdizon reseptr de nuklear reseptr ailesinin bir yesidir. Hormon ve ligandn balanmas transkripsiyon faktr olarak i grr. Drosophilada yaplan almalar ekdizonun 3 reseptr izoformu (EcR) EcR A, EcR B1 ve EcR B2 - olduunu gstermitir. EcR A metamorfoz sresince yeni ekillenen dokularda, EcR B1 ise programlanm hcre lm yoluyla dejenere olan dokularda baskn olarak bulunmutur. Bu almada, ipekbcei anterior ipek bezinde programlanm hcre lmnn meydana geldii prepupal dnem ve pupal evrenin ilk saatlerinde gzlenen morfolojik deiimler; bunlarla balantl olarak da ekdizon reseptr B1 ekspresyonu, immunohistokimyasal ve western blotting yntemleri kullanlarak gsterilmitir. Anahtar Kelimeler: Anterior ipek bezi, Bombyx mori, ekdizon reseptr B1, programlanm hcre lm
541
PZ154 pekbcei Bombyx moride Son Larval Evre Boyunca Orta Barsak Asit Fosfataz Aktivitesinde Meydana Gelen Deiimler ve Juvenil Hormon Analou Fenoxycarbn Etkisinin Aratrlmas Emre BATIR, Ebru GNC, Ramazan URANLI, Osman PARLAK Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji blm, 35100, Bornova, zmir emrebatir1983@yahoo.com Fosfatazlar fosfat monoesterlerini hidrolize eden ortak doku enzimleridir. Bceklerde asit fosfatazlar lizozomal markr enzimleri olarak bilinir. Bceklerde ipek bezleri ve uma kaslar gibi metamorfoz sresince dejenerasyona urayan doku ya da organlarda bol olarak bulunurlar. pekbceinde larval orta barsak 5. larval evrenin 7. gnnden itibaren programlanm hcre lm yoluyla dejenere olmaya balar. Bu dejenerasyonda lizozomal enzimlerin rol oynad dnlmektedir. Bombyx moride 5. larval evrenin ilk gnlerinde yaplan juvenil hormon uygulamalar doza bal olarak larval evrenin uzamasyla sonulanr. Larval evrenin uzamas orta barsakta meydana gelen dejenerasyon srecini de etkilemektedir. Bu almada ipek bceinde 5. larval evre sresince orta barsakta asit fosfataz aktivitesi ve programlanm hcre lm arasndaki iliki aratrlm; juvenil hormonla olan ilikisini akla kavuturmak iin juvenil hormon analou fenoxycarbn asit fosfataz aktivitesi zerindeki etkisi belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: Asit fosfataz, Bombyx mori, fenoxycarb, orta barsak PZ155 Emys orbicularis ve Mauremys rivulata Trleri Arasnda Karlatrmal Hematolojik ncelemeler Nilgn YILMAZ, Murat TOSUNOLU, idem GL anakkale Onsekiz Mart niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm nuglin_48@hotmail.com Bu almada anakkalenin eitli lokalitelerinden toplanan Emys orbicularis (N: 8) ve Mauremys rivulata (N:8) trlerinde baz hematolojik parametrelerin saptanmas ve trler aras karlatrlmas amalanmtr. Trlere ait kan rneklerinden eritrosit says, hemoglobin, hematokrit, Ortalama eritrosit hacmi, Ortalama
eritrosit hemoglobini, Ortalama eritrosit hemoglobin konsantrasyonu, lkosit says olmak zere toplam 7 parametre incelenmitir. Mauremys rivulatada eritrosit says Emys orbicularise gre daha yksek, hemoglobin miktar ve lkosit saylar birbirine yakn tespit edilmitir. Emys orbicularisde ortalama eritrosit hemoglobin konsantrasyonu, ortalama eritrosit hacmi ve lkosit says Mauremys rivulatadan daha yksek bulunmutur. Anahtar Kelimeler: Emys orbicularis, Mauremys rivulata, hematoloji PZ156 Obezite: Beslenmek Otonomik Olarak m Kontrol Edilir? Merve ALTUN, Alpaslan DAYANGA Ahi Evran niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Krehir h.ebrar_006@hotmail.com Gelimi toplumlarda grlme oran yksek olan obezite, vcutta ar derecede ya depolanmasyla oluan bir hastalk olarak tanmlanmaktadr. Obezite kendi bana bir hastalk olduu gibi ayrca, eker hastal, kalp damar hastalklar, sindirim sistemi rahatszlklar, baz eklem hastalklar, yksek kolesterol, solunum rahatszlklar ve kanser gibi birok hastal da tetiklemesinden dolay da nem arz etmektedir. Bir bireyin obez olma durumu, vcut kitle indeksi (Boddy Mass Index, BMI)nin hesaplanmasyla belirlenmektedir. Bireyde obezitenin olumas, hormonal faktrler, metabolik faktrler, sinirsel etki, bireyin yaad evre, meslei, ekonomik durumu, beslenme kltr gibi baz faktrler tarafndan etkilenmektedir. Bireyin besin alma istei, serebrumun hipotalamus blgesinde bulunan baz zel nkleuslar tarafndan kontrol edilmektedir. Benzer ekilde doygunluk hissinin olumas da serebrumun hipotalamik nkleuslar tarafndan kontrol edilmektedir. Bu nkleuslar periferden gelen biyokimyasal (ghrelin ve leptin ilikisi, kolesistokinin gibi) ve sinirsel (vagus siniri sinyalleri) sinyallere gre almaktadr. Periferde meydana gelen metabolik ve/veya sinirsel anormaliler bireyin dengesiz beslenmesini tetiklemekte, dolaysyla da anormal beslenme davran ortaya kmaktadr. Ayrca, son yllarda yaplan birok almada, obezitenin oluumunda en etkili faktrn genetik faktrler olduu tespit edilmitir. Ob genin kefiyle birlikte, obezite ile mcadele farkl bir yn almtr. Obezitenin tedavisinde ise cerrahi mide operasyonlar, egzersizler, zel diyet uygulamalar, baz bitkisel ila kullanm gibi tedaviler yaplmaktadr. Sonu 542
olarak, obezite ile ilgili tedavide her bireye ayn veya benzeri uygulamalarn yaplmasnn yerine, obeziteye sebep olan faktrn tehisinden sonra bu sebebi ortadan kaldrc tedavinin uygulanmasnn daha doru olaca savunulmaktadr. Bu derlemede, obezitenin oluumunda etkili biyolojik faktrlerin alm ve hastalklarla olan ilikisi aratrlmtr. Anahtar Kelimeler: Obezite, fizyolojik etki, biyokimyasal etki, BMI PZ157 Glikoz Tayc Proteinler (Glut) ve Metabolik nemi Nuran KAYA, Ayenur YONTAN Ahi Evran niversitesi Fen edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm Krehir biyolognurran@hotmail.com Glikoz moleklleri, memeli hcreleri iin en byk enerji kaynadr. Fakat glukoz hcre membrannda bulunan lipit tabakadan direkt olarak hcre iine geememektedir. Hcreler enerji gereksinimini gidermek iin glikoz molekln hcreye farkl yollardan almaktadr. Glikoz, hcreye iki farkl yapda bulunan tayc molekller tarafndan alnabilmektedir. lk tip glikoz tayc moleklleri, Na K ATPaz sistemi kullanlarak glikozu hcre iine tamaktadr. Glikoz transportu yapan ikinci grup tayc molekl ise, GLUT (Glikoz Tayc Proteinler) olarak adlandrlan proteinlerdir. GLUT proteinleri bazolateral de bulunmaktadr ve sodyumdan bamsz olarak almaktadr. GLUT proteinlerinin GLUT1, GLUT2, GLUT3, GLUT4, GLUT5 olmak zere 5 izoformu bulunmaktadr. GLUT proteinlerinin faaliyetleri enzimatik, nonenzimatik ve baz hormonlar tarafndan kontrol edilmektedir. Bu proteinlerin fonksiyonlar kanser, hormonal bozukluk, hipoksi durumu, oksidatif fosforilasyonun engellenmesi durumu, eker hastal gibi baz patolojik durumlarda etkilenmektedir. Bu derleme, glikoz tayc proteinlerinin normal fonksiyonlarn ve glikoza bal baz hastalklarla olan ilikisini iermektedir. Anahtar Kelimeler: GLUT Glikoz, tayc proteinler,
PZ158 Gryllus campestris L. (Orthoptera:Gryllidae)nin eitli Geliim Evrelerinde Glikojen Seviyesindeki Deiimler M. Ali AKPINAR1, Nkhet AKPINAR1, Kubilay METN2 1 Cumhuriyet niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, Sivas 2 Adnan Menderes niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, Aydn makpinar@cumhuriyet.edu.tr Gryllus campestrisin yumurta ve birbirini izleyen geliim evrelerinde glikojen seviyesindeki deiim aratrlmtr. Dier organizmalarda olduu gibi bceklerde de glikojen, yaam dngsnn farkl evrelerinde glikoz kayna olarak kullanlr. Yumurtadan itibaren geliimi izlenen G. campestrisin yumurta, nimfleri, ergin erkek ve diilerinin glikojen seviyeleri arasnda farkllk olduu belirlenmitir. Eey ayrmnn yaplamad 1., 2., 3. nimf evreleri arasnda glikojen miktarnda istatistiki olarak bir farkllk gzlenememi ancak 5. nimf evresine doru bir azalma olduu saptanmtr. 5. nimf evresinden sonra erkek ve dii bireylerde glikojen seviyesinde art meydana gelmitir. En yksek seviye 8. nimf evresinde gzlenmitir. Glikojen miktarnda ergin diide nemli derecede azalma grlrken, ergin erkekte ise belirgin bir deiim saptanamamtr. Anahtar kelimeler: Gryllus campestris, nimf evreleri, glikojen PZ159 nsan Umbilikal Damarlarnda 5Hidroksitriptamin ve Asetilkolin e Bal Kaslma Cevaplarna Soutmann ve Istmann Etkisi ve Nitrik Oksid in Rol Zahide lya NURULLAHOLU1, Ksmet Esra ATALIK2, Mehmet KILIN2, Necdet DOAN2 1 Seluk niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kampus, Konya 2 Seluk niversitesi, Meram Tp Fakltesi, Farmakoloji Ana Bilim Dal, Konya nulya28@hotmail.com Temperatr, damar dz kasnn eitli ajanlara verdii cevaplar etkileyebilen faktrlerden biridir. Bu almada, insan umbilikal arter ve veninde 5-hidroksitriptamin (5-HT) ve asetilkolin (ACh)e bal kaslmalara soutmann (28 C) ve stmann (41 C ) etkileri ve bu cevaplara nitrik oksidin rolnn belirlenmesi amalanmtr. 543
almada, miyadnda, spontan vajinal yolla olan doumlardan alnan gbek kordonlarndan izole edilen umbilikal arter ve venler kullanlmtr. eritlerin endotel tabakasnn salam olmasna zen gsterilmitir. Preparatlar 25 ml Krebs Henseleit solsyonu ieren, 37 C de stlan ve % 5 CO2 - % 95 O2 ile gazlandrlan organ banyolarna aslarak 1 g gerilim uygulanmtr. Dinlenme sresinin sonunda, dokulara 37 C de 5-HT (10-9 10-4 M) ve ACh (10-9 - 10-4 M) uygulanarak kmlatif konsantrasyon-cevap erileri alnmtr. Ayn ilem 28 ve 41 C de tekrarlanmtr. Istma ve soutma esnasnda bu ajanlara bal kaslmalara nitrik oksidin roln belirlemek amacyla yaplan deneylerde ise NG-nitro-L arjinin metil ester (LNAME, 10-4 M) varlnda dokulara 5-HT veya ACh ilave edilmitir. Her bir dokuda kasc ajanlardan sadece biri denenmitir. Umbilikal arter ve vende stma ve soutma esnasnda, her iki kasc ajana verilen maksimum kaslma cevaplar deimezken, 28C de duyarllk anlaml olarak artm 41 Cde ise azalmtr. L-NAME ile inkbasyondan sonra her iki damar preparatnda da stma ve soutmaya verilen cevaplar deimemitir. Sonu olarak izole insan umbilikal arter ve veninde yaplan bu in vitro almada, 5-HT ve ACh ile elde edilen kaslma cevaplarnda temperatr deiikliine bal olarak gzlenen cevaplarda nitrik oksidin rolnn olmad dnlmektedir. Anahtar Kelimeler: 5-HT, ACh, insan umbilikal damarlar, temperatr, nitrik oksid PZ160 Gneydou Anadolu'da Yaygn Olarak Dal Gsteren Melanopsis praemorsa (Gastropoda:Prosobrancha)' nn Ya Asiti erii hsan EKN1, Mehmet BAHAN2, Rdvan EEN2 1 Dicle niversitesi, Fen Bilimleri Enstits, Diyarbakr 2 Dicle niversitesi Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm Diyarbakr ihsanekin21@hotmail.com Bu almada, bir tatl su salyangozu olan Melanopsis praemorsann vcut lipitleri, ince tabaka kromatografisi ile fraksiyonlandi. Gastropodun total vcut lipitleri ile fosfolipit ve ntral fraksiyonlarndaki ya asitleri gaz kromatografi ve gaz kromatografi/ktle spektrometresi cihazlar ile analizlendi. Analizlerde, doymu ya asitlerinden 9:0, 12:0, 13:0, 14:0, 15:0, 16:0, 17:0 ve 18:0; tek doymam ya asitlerinden 16:1n-7, 18:1n-9,
20:1n-9 ve ar doymam ya asitlerinden 18:2n6, 18:3n-3, 20:2n-6, 20:3n-6, 20:4n-6 ve 20:5n-3 saptand. Deiik lipit fraksiyonlarnda bu bileenlerin yzde deerleri karlatrld. Yzde dalmda en ok 16:0, 18:1n-9 ve 18:2n-6 ya asitleri saptand. Anahtar Kelimeler: Melanopsis praemorsa, ya asiti ierii. PZ161 Konak Younluunun Gregar Parazitoit Bracon hebetor (Hymenoptera: Braconidae)da gelime Sresi, Verim ve Eey Oranna Etkisi zgr VARER IITAN, Eylem AKMAN GNDZ, Adem GLEL Ondokuz Mays niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm,55139 Kurupelit, Samsun ovarer@omu.edu.tr Bu almada, konak younluunun gregar bir parazitoid tr olan B. hebetorda gelime sresi, verim ve eey oranna etkisi aratrlmtr. almada konak olarak, un gvesi Ephestia kuehniella (Zeller) (Lepidoptera: Pyralidae)nn son evre larvalar kullanlmtr. 0-24 saat yal ergin bir ift parazitoid 1, 2, 4 veya 8 konak larvasnn bulunduu petri kaplarna konulmu ve parazitoid ile larvalarn 24 saat etkileimine izin verilmitir. Ayn parazitoitlere her defasnda yeni konak larvalar ve besin verilmek suretiyle, bu ilem 10 gn sresince tekrarlanmtr. Petri kaplar her gn kontrol edilerek, yeni erginlerin geliimi iin gerekli sre, kan ergin says ve eeyi kaydedilmitir. alma sonucunda, konak younluunun parazitoidin ergin ncesi geliim sresini nemli lde etkilemedii gzlenmitir. Toplam verim ile ilgili sonular deerlendirildiinde, 2, 4 veya 8 konak larvas verilen parazitoidlerden elde edilen toplam oul dl says birbirinden farkl olmazken, 1 konak larvas kullanlan grupta dier gruba gre daha az sayda oul dl elde edilmitir. Ayrca, konak younluu arttka, erkek eey orannn azald belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: Bracon hebetor, konak younluu, verim, eey oran, gelime sresi
544
PZ162 Besin Tipinin Parazitoit Bracon hebetor (Hymenoptera: Braconidae) Diilerinde Glikojen, Lipit ve Karbohidrat Miktarna Etkisi Eylem AKMAN GNDZ, Adem GLEL, zgr VARER, Ali BOZ, zlem CESUR Ondokuz Mays niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 55139 Kurupelit/Samsun eakman@omu.edu.tr Bu almada, parazitoit Bracon hebetor Say, (Hymenoptera: Braconidae) diilerinde besin tipinin glikojen, lipit ve karbohidrat miktarna etkisi aratrlmtr. 0-24 saat yal ergin diilerde belirlenen glikojen, lipit ve karbohidrat miktarlar balang miktar olarak kabul edilmi ve 10 gn sresince a braklan, su verilen, %50 bal veya %50 sukroz ile beslenen diilerde bu maddelerin miktarlarndaki deiim belirlenmitir. alma sonucunda, 0-24 saat yal yeni ergin diilerde fazla miktarda lipit, buna karn ok daha az miktarda glikojen ve karbohidrat bulunduu, lipidlerin diiler tarafndan hayatlar sresince deiik amalar iin kullanld ve buna bal olarak zamanla miktarnn azald grlmtr. Diiler farkl besinlerle beslendikleri zaman bile lipitteki bu azalma devam etmitir. Buna karn, zellikle bal ve sukroz ile beslenen diilerin glikojen ve karbohidrat miktarlar artmtr. Anahtar Kelimeler : Bracon hebetor, besin, glikojen, lipit, karbohidrat PZ163 Baz Ar rnlerinin, Parazitoid, Bracon hebertor Sayn Ergin Yaam Sresine Etkileri Adnan SARIKAYA1, zgr VARER IITAN2, Evrim SNMEZ2 1 Amasya niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm 2 Ondokuz Mays niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm adnans@omu.edu.tr Bu almada, propolis ve iki farkl blgeden elde edilen deli bal ekstrelerinin, parazitoit Bracon hebetorun ergin yaam sresine etkileri aratrld. Denemeler 292C ve %705 nisbi nem koullarnda yapld. Herhangi bir fotoperiyodik rejim uygulanmad. Ergin parazitoid erginleri, su, bal, propolis ve iki farkl deli bal ekstreleri ile beslendiler. Deli bal ekstreleri ile beslenen parazitoitler, normal bal ile beslenenlerden
daha uzun yaadlar. Parazitoit erginleri propolisi besin olarak kullanmadlar. Her beslenme koulunda ergin dii parazitoitler, erkeklerden daha uzun yaadlar. Anahtar Kelimeler: Parazitoit, Baracon hebetor, propolis, deli bal, ergin yaam sresi. PZ164 Salmo trutta macrostigma (Dumeril, 1858) Eeylerinin Karacier ve Kas dokusu Ya Asidi Bileimi Salih GRGN1, M. Ali AKPINAR1, A. Emre AKPINAR2 1 Cumhuriyet niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 58140, Sivas 2 Ankara niversitesi, Biyoteknoloji Enstits, Ankara sgorgun@cumhuriyet.edu.tr Bu almada Grn ilesi (Sivas) Tohma nehrinden yakalanan Salmo trutta macrostigma (Dumeril 1858)nn erkek ve diilerinin karacier ve kas dokusu ya asidi bileimleri aratrlmtr. Her iki eeyin karacierinde doymu ya asitleri (SFA) ierisinde C 16:0 ve 18:0, tek ift ba ieren ya asitlerinden (MUFA) C 18:1 w-7 ve C 18:1 w-9, w-6 ar doymam ya asitlerinden (w-6 PUFA) C 20:4 w-6, w-3 ar doymam ya asitlerinden (w-3 PUFA) ise C 20:5, C 22:5 ve C 22:6 w-3 n en fazla bulunan ya asitleri olduu belirlenmitir. Baz farkllklarla birlikte, eeylerin karacier ve kas dokusu ya asidi profili benzerlik gstermitir. Buna gre, her iki eeyin kas dokusunda SFAda C 16:0 ve C 18:0, MUFAda C 18:1 w-9, w-6 PUFAda C 18:2 w-6, w-3 PUFAda ise C 20:5 ve C 22:6 w-3n en yksek seviyede olduu belirlenmitir. nsan sal asndan nemli bir parametre olan w-3 / w-6 oran karacierde erkeklerde 2,89, diilerde 1.97 olarak bulunurken, kas dokusunda erkeklerde 2.59, diilerde 2.26 olarak belirlenmitir. Sonu olarak, eeylerin karacier ve kas dokusu ya asit bileimlerinde kalitatif farkllklar gzlenmezken, kantitatif farkllklarn olduu bulunmutur. Kas dokusu w-3 / w-6 oran gz nne alndnda, trn w-3 PUFA asndan zengin bir besin olduu grlmektedir. Anahtar Kelimeler: Salmo trutta macrostigma, karacier, kas dokusu, ya asitleri.
545
PZ165 Karvakrol'un zole San Mide Fundus zerindeki Etkisi Sleyman AYDIN, Seval DUMAN saydin@anadolu.edu.tr Karvakrol, doada Labiatae familyasi bata olmak zere birok bitkide bulunan uucu zellikte oksijenli monoterpendir. Bu almada, daha nce yaplan almalar nda karvakrolun izole mide fundus zerindeki etkilerinin sunulmas amalanmtr. Karvakrolun izole san fundusu zerinde astilkolin yantlarna kar anlaml etkili olmad, KCl kaslmalarna kar karvakrol un doza bal olarak inhibisyon yapt, inhibisyonun nitrik oksit yolandan bamsz olduu bulunmutur. Anahtar Kelimeler: Karvakrol, monoterpen, mide fundus, dz kas PZ166 Kadmiyum ve Demirin Phaenicia sericata (MEIGEN, 1826)nn (Diptera: Calliphoridae) Larval Geliimi ve Hemolenf Proteinleri zerine Etkileri Hlya ALTUNTA, Ferhat ALTUNSOY, A. Yavuz KILI Anadolu niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, 26470, Eskiehir ferhataltuns@anadolu.edu.tr Phaenicia sericata (MEGEN, 1826) adli aratrmalarda lmden sonra geen srenin (PMI) tahmininde ve lm nedeninin belirlenmesinde yaygn olarak kullanlan trler arasnda yer almaktadr. Kurbann dokularnda biriken toksik elementlerin ve ilalarn bu trn normal geliimi zerinde etkili olduu ve PMI tahmininde yanlglara neden olabildii bilinmektedir. Bu kimyasal maddelerin larval geliim zerindeki etkileri birok almaya konu edilmitir. Ancak demir ve kadmiyum ar metallerinin larval geliim ve hemolenf proteinleri zerine etkilerinin aratrlmad tespit edilmitir. Bu aratrmada zel besi yerlerinde yetitirilen P. sericata larvalarna, farkl konsantrasyonlarda (0,125-0,250-0,5001 ve 2 g/gr) demir ve kadmiyum ar metalleri uygulanmtr. Bu toksik ar metallerin total larval hemolenf protein miktar zerine etkileri Bradford (Boya-Balama veya Coomassie Brilliant Blue) yntemi ile belirlenirken, total hemolenf protein analizi Sodyum Dodesil Slfat Poliakrilamid Jel (SDS-Page) Elektroforez Yntemi ile
belirlenmitir. Ayrca Jel zerindeki Proteinlerin Densitometrik Analizleri Gel-Pro Analyzer Version:4 program kullanlarak %99 hassasiyetle tespit edilmitir. Ayn zamanda, zel besi yerinde ve laboratuar ortamnda geliimleri tespit edilen larvalar ile ar metal uygulanm larvalarn gnlk olarak arlk ve boy farkllklar deerlendirilmitir. Sonu olarak kontrol grubu ile karlatrldnda ar metallerin hemolenf plazma proteinleri zerinde kalitatif ve kantitatif olarak deiiklie neden olduu gsterilmitir. Ayrca ar metallerin farkl konsantrasyonlarda larvalarn geliimini yavalatt, yksek konsantrasyonlarda letal etki gsterdii tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Phaenicia sericata, hemolenf proteinleri, larval geliim, entomotoksikoloji PZ167 ki Farkl Scakln Acanthoscelides obtectus Say (Coleoptera: Bruchidae)un Toplam Karbohidrat, Protein ve Lipid Miktarna Etkileri Evrim SNMEZ, Adem GLEL Ondokuz Mays niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kurupelit, Samsun evrims@omu.edu.tr Bir hububat zararls olan Acanthoscelides obtectusun toplam karbohidrat, protein ve lipid miktarna iki farkl scakln etkileri aratrld. Denemeler 20 ve 30C scaklk ve %605 bal nem artlarnda yapld. almalar srasnda herhangi bir fotoperyot rejimi uygulanmad. Toplam karbohidrat, protein ve lipid miktarlar 20Cdeki diiler iin srasyla 61.74g/birey, 35.77 g/birey, 83.79 g/birey iken erkekler iin 34.49 g/birey, 29.53 g/birey, 57.98 g/birey olarak tespit edildi. Denenen dier scaklk derecesinde (30C) diiler iin toplam karbohidrat, protein ve lipid miktarlar srasyla 92.00 g/birey, 42.18 g/birey, 83.26 g/birey, erkekler iin bu deerler 43.34 g/birey, 34.08 g/birey, 52.19 g/birey bulundu. Anahtar Kelimeler: Acanthoscelides obtectus, scaklk, metabolizma, total lipid, total karbohidrat, total protein
546
PZ168 Farkl Lokalitelerden Toplanan Theodoxus syriacus'un (Archaeogastropoda: Neritidae) Fosfolipit ve Ntral Fraksiyonlarndaki Ya Asitlerinin Karlatrlmas hsan EKN1, Mehmet BAHAN2, Rdvan EEN2, Mehmet DORU3 1 Dicle niversitesi, Fen Bilimleri Enstits, Diyarbakr 2 Dicle niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Diyarbakr 3 Dicle niversitesi, Ziya Gkalp Eitim Fakltesi, Diyarbakr ihsanekin21@hotmail.com Bu almada Sultanky (Mardin) ve Siverek (anlurfa) lokalitelerinden haziran 2007 de toplanan Theodoxus syriacus'un total vcut lipitleri; ince tabaka kromatografi ile fosfolipit ve ntral olarak fraksiyonladktan sonra, ya asiti ierikleri gaz kromatografi-ktle spektrometresi (GC-MS) ile analizlendi. Analizlerde doymu ya asitlerinden 10:0, 12:0, 14:0, 15:0, 16:0 ve 18:0; tek doymam ya asitlerinden 16:1, 18:1 ve 20:1; ar doymam ya asitlerinden 18:2n-6, 18:3n-3, 20:2n-6; 20:4n-6 ve 20:5n-3 saptand. Ayn dnemde farkl iki lokaliteden toplanan salyangozun lipit fraksiyonlarndaki ya asitlerinin yzde miktarlar karlatrld.Total doymu ya asitleri,total tek doymam ya asitleri ve total ar doymam ya asitleri arasnda, Fosfolipit ve ntral fraksiyonlarda, en ok total doymu ya asitleri, en az ise total tek doymam ya asitleri olarak tespit edildi. Anahtar Kelimeler: Theodoxus fosfolipit, ntral lipit, ya asiti ierii PZ169 Hemodiyaliz Hastalarnda Cinsiyete ve Yaa Bal Olarak Kan Biyokimyasal ve Hematolojik Parametrelerinin Deiiminin Zeliha SELAMOLU TALAS1, brahim RN2, Mehmet Fuat GLHAN1, Seda Pnar DNDAR1, Aye GEBAKAN1, smet YILMAZ3 Nide niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Nide 2 Aksaray niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Aksaray 3 nn niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Kimya Blm, Malatya ztalas@nigde.edu.tr
1
Bbrekler vcutta i ortamn normal durumunun korunmas ve deimez tutulmasnda (homeostasis) ok nemlidir. Kimyasal ierii bbrekler tarafndan dzenlenen kann tamamnn bbreklerden gemesi gerekmektedir. Bbrek fonksiyonunda kalc bozukluklar nedeniyle bbreklerden atlmas gereken toksinler atlamamakta ve bunun sonucunda kan ierii deiememektedir. almamzda bbrek fonksiyon bozukluu olan 25-80 yalar aras kadn ve erkek toplam 15 hemodiyaliz hastasnn, yaa ve cinsiyetine bal kalarak, kan biyokimyasal ve hematolojik parametreleri incelenmitir. Elde edilen bulgular sonucunda bbrek yetmezlii nedeniyle; re, kreatinin, glukoz, potasyum, fosfor, demir balama dzeylerinde btn gruplarda anlaml artlar gzlenmitir (P<0.05). Kalsiyum, total protein, albmin dzeylerinde art gzlenirken, eritrosit ve hemoglobin, hematokrit, MCHC dzeylerinde anlaml dler tespit edilmitir (P<0.05). Bu veriler sonucunda bbrek fonksiyon bozukluu olan hastalarda, genellikle ilerlemi yalarda ve her iki cinsiyet grubunda da kan biyokimyasal ve hematolojik parametrelerin etkilendii saptanmtr. Anahtar Kelimeler: Hemodiyaliz, biyokimyasal parametreler, hematolojik parametreler PZ170 Vitaminsiz Gda ile Beslenen Sanlarn Sinir Hcrelerinde Meydana Gelen Deiiklikler Fahrettin ASKEROV1, Babek ABUOV1, Vefa YUNUSOVA1, Atilla TEMUR2 1 Institute of Physiology A.I. Karayev, Azerbaijan Academy of Sciences, Baku, Azerbajan 2 Yznc Yl niversitesi, Eitim Fakltesi, 65080, Van temurat@yahoo.com Yaplan mikroskobik aratrmalar; 20 gn vitaminsiz gda ile beslenen sanlarn sinir hcrelerinin geliiminde dikkate deer morfolojik deiiklikler olduunu gstermitir. 20 gn vitaminsiz gda ile beslenen hayvanlarn sinir hcrelerinde reparativ prosesler ok hzl olduundan distrofik deiiklikler gzlenmemitir. Organizmaya dardan vitamin verilse bile, kompensator mekanizmalar nronlarn normal yaplarnn korunmasn salamaktadr. Oysa, 30 gn vitaminsiz gda ile beslenen hayvanlarn nronlar polimorf eklinde deiiklie uramlardr. ou nronlarda nissl maddesinin miktar azalmt, kromatoliz ve vakuoliz meydana gelmiti. Dier hcrelerin stoplazmasnda ise, nissl 547
syriacus,
maddesinin miktar artmt. Bu polimorfizm hcrelerin vitamin eksikliine kar deiik derecelerde hassas olduunu gstermektedir. Distrofik deiikliklerin meydana gelmesinde phesiz metabolik proseslere katlan enzimlerin miktar ve aktifliinin bozulmasnn da byk rol vardr. Vitamin eksikliinin devam etmesi, bu bozulmalarn ve hcre ii depo maddelerinin tkenmesine neden olmaktadr. Anahtar Kelimeler: Vitaminsiz gda, nron, nissl maddesi PZ171 Sigarann mmn Sistem zerine Etkisi Mustafa ATLI1, Atilla TEMUR1, H.Bayram TEMUR1, Hseyin KARADA2, Zafer SOYGDER2 1 Yznc Yl niversitesi, Eitim Fakltesi, 65080-Kampus Van-TURKYE 2 Yznc Yl niversitesi Veteriner Fakltesi, 65080-Kampus Van/TRKYE temurat@yahoo.com Sigarann kanser ve enfeksiyon skln artrmak gibi birok olumsuz etkileri bilinmektedir. Bu aratrmada sigarann insanlarda immun hcreler zerindeki etkileri Yznc Yl niversitesi kampusnde eitim-retim gren genel yaam ve beslenme alkanlklar benzer olan rencilerde aratrld. Aratrma da bireyler drt grup altnda incelendi. Birinci grupta dzenli egzersiz yapan sigara ien (20 birey), ikinci grupta dzenli egzersiz yapan sigara imeyen (20 birey), nc grupta sedanter durumunda olan sigara ien (20 birey) ve drdnc grupta sedanter durumunda olan sigara imeyen (20 birey) renciler deerlendirildi. Bireylerin periferik kan numuneleri, tam kan saym, ntrofil ve lenfosit oranlar, lenfosit alt tipleri CD3, CD4, CD8, CD19, ve CD3-, CD16+56 + hcre yzey markerleri ile belirlendi. Bu aratrma ile NK hcre oran, sedanter ve sigara ien grupta dk olmakla birlikte bu durum istatistiki olarak anlaml bulunmamtr (P>0,05). CD3 ve CD8 oranlar dzenli egzersiz yapan ve sigara imeyen grupta anlaml olarak yksek bulunmutur (P<0,05). CD19 pozitif hcre oran sedanter ve sigara ien grupta yksek bulunmutur. Ancak sedanter ve sigara ien grupta CD3 ve CD8 dzeyindeki dklk relatif olarak yksek kabul edildi. Lenfosit says sigara ien sedanter grupta, yksek bulunmutur. T hcre oran da, sigara imeyen ve egzersiz yapan grupta yksek bulunmutur. Aratrma sonular; sigara imemenin immun sistem hcreleri zerinde
qualitatif olmazsada quantitatif olarak olumlu etki yapt tesbit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Sigara, lenfosit, immun sistem, sedanter, T hcreler PZ172 Apanteles galleriae Wilkinson (Hymenoptera: Braconidae) ve Parazitlenmi Kona Galleria mellonella L. (Lepidoptera: Pyralidae)nn Toplam Lipit ve Ya Asidi Fevzi UKAN1, Z. lya NURULLAHOLU2, Olga SAK3, Rahile ZTRK2 1 Kocaeli niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 41300 zmit- Kocaeli 2 Seluk niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Konya 3 Balkesir niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, 10145 Balkesir fevzi.uckan@kocaeli.edu.tr Bcek geliiminin farkl safhalar ile eeyler arasndaki lipit ve ya asidi ierikleri arasndaki farkllklarn belirlenmesi, bunlarn ok farkl metabolik fonksiyonlar ve homeostasisin devamllndaki nemli rolleri nedeniyle bcein fizyolojik ihtiyalar konusunda nemli bilgilere ulalmasn salamaktadr. Galleria mellonella L. (Lepidoptera: Pyralidae)da yetitirilen koinobiont, soliter ve larval endoparazitoit Apanteles galleriae Wilkinson (Hymenoptera: Braconidae)nn toplam lipit ve ya asiti miktarlar ile ya asidi bileimlerini gelime evresi ve eeye bal olarak aratrdk. Ayrca parazitlemenin konan lipit miktar ve ya asidi profili ve ieriine olan etkileri ile parazitoit ve konan ya asidi ieriklerinin benzerlik derecelerini de inceledik. Toplam lipit miktar A. galleriaenn erginlerinde larva ve pup evrelerine gre nemli oranda fazla bulundu. Larvadan pupa geerken toplam ya asiti miktarnda grlen artma ile diilerin toplam ya asiti miktarlar ve geliim evreleri arasnda grlen farkllklar istatistiksel olarak nemli deildi. Ancak, erkeklerde ya asidi miktarnn geliim evrelerine gre nemli oranda art gsterdii grld. Parazitlemenin konak larvasnn toplam lipit ve ya asiti miktarlarn etkilemedii tespit edildi. Bununla beraber, parazitoit larvasnn toplam ya asiti miktar parazitlenmemi ve parazitlenmi konak larvasnn toplam ya asiti miktar ile karlatrldnda nemli derecede fazlayd. A. galleriaenn ergin ve geliim evrelerinde, parazitlenmi ve parazitlenmemi konak larvasnda karbon says 10-22 arasnda deien 15 eit ya asiti tespit edildi. Parazitoitin tm evrelerinde ya asiti ieriklerinin nemli 548
derecede farkllklar gsterdii ve oleik asitin (C18:1) tm evrelerde en bol bulunan ya asiti olduu belirlendi. Hem parazitoit hem de konak trnde bolluk derecesine gre drt ya asitinin, oleik asit (C18:1), palmitik asit (C16:0), linoleik asit (C18:2) ve stearik asit (C18:0) eklinde oktan aza doru sraland grld. Parazitoitin larva, pup ve erginleri ile parazitlenmi ve parazitlenmemi konak larvasnda doymu, doymam ve ar doymam ya asiti oranlar arasnda nemli derecede fark olduu tespit edildi. alma sonular, parazitoit ve konak trn besin ihtiyalarnn belirlenmesi ve buna bal olarak parazitoitlerin kitle halinde retilmesinde yararl olabilecek verilere ulamamz salayacaktr. Ayrca elde edilen verilerin bcek biyokimyas, fizyolojisi, geliim biyolojisi ve biyolojik kontrol ile ilgili almalara da k tutaca dnlmektedir. Anahtar Kelimeler: Lipit, ya asitleri, Apanteles galleriae, Galleria mellonella, parazitleme PZ173 Pimpla turionellae L. (hymenoptera: Ichneumonidae) Zehiri ve Parazitlemesinin Konak Pup Hemolenfi Toplam Protein Miktarna Etkileri Olga SAK1, Ekrem ERGN2, Fevzi UKAN2, Aylin ER1
1
Karanlk) fotoperiyot uygulanan laboratuar artlarnda yetitirildi. P. turionellaenn zehir salgsnn konak pup hemolenfi toplam protein miktarna etkilerinin belirlenebilmesi iin konak puplarna LD99 deeri altndaki farkl kese edeeri zehir dozlar (KEZ) (0.05, 0.02, 0.01 ve 0.005) enjekte edildi. Doal parazitlemenin etkisini aratrmak amacyla 1-2 gnlk G. mellonella puplar P. turionellae diileri tarafndan parazitletildi. Kontrol gruplarn bo enjeksiyon ve fosfat tamponlu fizyolojik su (PBS) enjeksiyonu yaplm puplar ile herhangi bir ileme tabi tutulmam puplar oluturdu. Enjeksiyon ve parazitlemeyi takiben 4, 8 ve 24 saat sonra puplardan hemolenf rnekleri alnd ve rneklerin toplam protein miktarlar belirlendi. Farkl dozdaki zehir enjeksiyonu, drdnc saatin sonunda konak pupunun toplam protein miktarnda ok az bir deiiklie neden olurken doal parazitlemenin protein miktarn arttrd grld. Sekizinci saatin sonunda farkl KEZ dozlar ve doal parazitlemenin protein miktarn nemli oranda azaltt, 24. saatin sonunda ise kontrol ile karlatrldnda nemli bir deiikliin olmad tespit edildi. Anahtar Kelimeler: Hemolenf, toplam protein, Pimpla turionellae, Galleria mellonella, parazitoit zehiri. PZ174 Balb/C Fare Embriyolarnda Cinsiyetin Belirlendii Srete Mller Kanal-Anti Mller Hormon Etkileimi Ve Sialik Asidin nemi Remziye Deveci1 Erdal Balcan2 Nazan Keskin3 Bget Sarbek1 Sabire Karaal1 1 Ege niversitesi Fen Fakltesi Biyoloji Blm,
2
Balkesir niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, 10145 Balkesir 2 Kocaeli niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, 41300 zmit- Kocaeli asahin@balikesir.edu.tr
Konak tre yumurta brakan dii parazitoitin ovipozisyon ncesi veya esnasnda konaa enjekte ettii salglarn konak fizyolojisini dzenleyen maddeler ihtiva ettii bilinmektedir. Parazitoit larvasnn konak bcek ierisinde beslenip gelitii gz nne alndnda, konakparazitoit ilikisinin tam olarak aydnlatlabilmesi iin parazitoit kaynakl salglarn konak metabolik faaliyetlerinin dzenlenmesinde ne derece etkili olduunun ortaya karlmas gerekmektedir. Bu ama dorultusunda, ok sayda zararl Lepidopter trn prepup ve pupunda soliter, idiobiont ve endoparazitoit olarak gelien Pimpla turionellae L. (Hymenoptera: Ichneumonidae) diilerinden elde edilen zehir salgsnn ve doal parazitlemenin konak tr, Galleria mellonella L. (Lepidoptera: Pyralidae) pup hemolenfi toplam protein miktarna etkileri belirlendi. Konak ve parazitoitler 252 C scaklk, % 605 bal nem ve 12:12 saat (Aydnlk:
Celal Bayar niversitesi Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, Pamukkale niversitesi Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm sabire.karacali@ege.edu.tr
Omurgal embriyonik geliiminde erkek eemin farkllamas srasnda fetal Sertoli hcrelerinden salglanan Anti Mller Hormon (AMH/MIS), Mller kanalnn krelmesini tetikler ve genital sistem erkek ynnde farkllar. Glikoprotein yapsndaki AMH, parakrin etki gsterir ve embriyonik Mller kanal epiteliyumunda bir seri apoptotik deiiklie neden olur. Mller kanalnn gerilemesine neden olan molekler mekanizmalar bilinmemektedir. Hcreleraras ok eitli molekler tanma mekanizmalarnda glikokonjugatlarn, zellikle de u glikan olan sialik asidin (Sia) gittike artan 549
rolne dayanarak, AMH ile reseptr arasndaki tanma olaylarnda da Siann i grmesi olasdr. Bu bilgiler nda almann amalarndan ilki; tartmal literatr bilgisi ile karlatrmak iin genital sistemin (gonadlar ve kanallar) geliiminin, zellikle de Mller kanalnn farkllama ve yklm srelerinin fare embriyolarnda gnlk olarak izlenmesidir. kinci olarak; AMHnin sentezlenme ve salnma sreleri ile hormonun baland reseptr yerlerin belirlenmesi ve son olarak; AMHnin yapsndaki Sialarn gsterilmesidir. Bunun iin; Balb/c tipi fareler, iinde sodyum klorr ve altlk materyali olarak tala bulunan plastik kafeslerde 20-24C scaklk, 14 saat aydnlk 10 saat karanlk fotoperiyotta normal pelet yem ve kaynatlm musluk suyu kullanlarak yetitirildiler. Fare embriyolarnn elde edilmesi iin, dii farelerin reme sikluslar vaginal smear alnarak kontrol edildi. strus siklusunda olan dii fareler erkeklerle iftletirildi. Yaplan srekli kontrollerde vaginal plak oluumu gzlenen fareler hamileliin 0. gn olarak kabul edildi. Hamileliin 11-16. gnlerinde servikal dislokasyon ile ldrlen farelerden embriyolar karld. Histolojik incelemeler iin, Bouin tespit solsyonu ile tespit edildi. Bilinen ilemlerden geirilerek parafine gmld. Alnan 5 mlik seri kesitler Hematoksilen-Eozin ile boyand. AMHnin belirlenmesi iin, anti-AMH (MIS goat polyclonal IgG) ve FITC iaretli sekonder antikor (donkey anti-goat IgG-FITC) kullanld ve Leica DM 4000B floresan mikroskopta incelenerek fotorafland. Siann gsterilmesi iin bu ekere zgn olarak balanan FITC iaretli lektinlerden (Limax flavus agltinin-LFA; Limulus polyphemus agltininLPA) yararlanld. Eeysel farklln henz olumad 11. gndeki embriyoda gonadlar, mezonefrozla ilikili genital kabartlar olarak ayrt edildi. Bu dnemde Mller kanal (Paramezonefrik kanal) henz olumad iin sadece Wolf kanal (Mezonefrik kanal) gzlendi. Gonadlarn eeysel farkllnn olutuuna ilikin elikili literatr bilgisi bulunan 12. gndeki embriyoda, testis ile ovaryum farklanmasnn balad ve gelien Mller kanalnn da Wolf kanalnn hemen d ksmnda yer ald gzlendi. Mller kanalndaki ykmn, 15. gndeki embriyolarda bazal tabakann bozulmas, kanal oluturan hcrelerin says ile kanal apnda azalma ve baz epitel hcrelerde apoptotik morfoloji ile ayrt edildi. 16. gndeki embriyoda, Mller kanal lmeninin tamamen kapand ve Mller kanal evresinde youn mezenimal hcre birikimi belirlendi. Anti-AMH uygulamas sonucunda floresan iaretlenmelerin, Wolf kanal evresinde bulunmayp, Mller kanal evresinde younlat grld. Bu bulgu, AMH reseptrlerinin Mller kanal evresindeki mezenim hcrelerinde yer aldn bildiren literatr bilgisi ile uyumludur.
Floresan iaretlenme, AMH sentez yeri olan testislerdeki Sertoli hcrelerinde de gzlendi. Tm Sia eitleriyle ba yapabilen LFA ve LPA lektinlerin kullanmyla, AMH yapsndaki Sialar gsterildi. Sialarn ba tipini zel olarak tanyan lektinlerin kullanmyla Sia tiplerinin belirlenmesi almalar devam etmektedir. Bu alma 107T129 No.lu proje ile TBTAK tarafndan desteklenmektedir. PZ175 Hipertiroidili San Tiroidinde -Lipoik AsitNitrik Oksit likisi Huriye BALCI1, Canan HRDA2, lhan UYANER3, Ebru GREL3, Asl KANDL3, Blent ERGN3, Erturul TAAN, Cihan DEMRC
1
stanbul niversitesi, Cerrahpaa Tp Fakltesi Fikret Biyal Merkez Laboratuar, Cerrahpaa, stanbul 2 Maltepe niversitesi, Tp Fakltesi, Histoloji Embriyoloji Anabilim Dal, Maltepe, stanbul 3 stanbul niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Zooloji Anabilim Dal, Vezneciler, stanbul canan@hurdag.org
Nitrik Oksit (NO), fizyolojik ve patolojik olaylarda fonksiyonu olan ve Nitrik Oksit Sentaz (NOS) tarafndan sentezlenen nemli bir haberci molekldr. Hipertiroidin, eitli kardiyovaskler bozukluklara sebep olduu bilinmektedir. almamzda, bir antioksidan olan -lipoik asidin L-tiroksin ile oluturulan hipertiroidli hayvanlarn tiroid dokusundaki NOS dalmna olan etkisinin incelenmesi amalanmtr. almada, 56 adet Swiss albino erkek san (250-300g) kullanlarak, her grupta 8 hayvan olacak ekilde 7 grup oluturuldu. 0.4 mg/kg Ltiroksin 2 hafta sresince azdan verilerek hipertiroid grubu oluturuldu. Hipertiroidi oluturulan bu hayvanlarn bir grubuna 1 hafta boyunca 60 mg/kg -lipoik asit (azdan), bir grubuna 30 mg/kg L-NAME (ip), dier bir grubuna ise L-NAME+-lipoik asit birlikte uyguland. Ayrca bir hafta boyunca FTS, -lipoik asit, LNAME uygulanarak kontrol gruplar oluturuldu. Deney sonunda hayvanlardan alnan doku rneklerinde genel histolojik yapya, endoteliyal NOS (eNOS) ile uyarlabilir NOS (iNOS) dalmlarna ve kanda T3, T4, serbest T3, serbest T4, TSH deerlerine bakld. L-tiroksin verilerek hipertiroidi oluturulan grupta, T3, T4, TSH, serbest T3, T4 deerleri artt.
550
Hipertiroidli sanlara L-NAME ve -lipoik asit uygulamas, bu art deitirmedi. Hipertiroid grubunda, folikller dejenere olmu, epitel hcrelerinin ykseklikleri azalm ve endotel devamlln kaybetmiti. Bu gruba lipoik asit uygulandnda, folikl epitelinin ksmen kontrole benzedii grld. Hipertiroid grubuna LNAME uygulamas, folikl epitelinin alalmasna neden oldu. Hipertiroid grubuna hem L-NAME hem de -lipoik asit uygulandnda, L-NAME verilen gruba gre hasarn daha az olduu gzlendi. Sadece -lipoik asit uygulanan grupta tiroid dokusu kontrole benzerken, sadece L-NAME verildiinde folikl hasarnn fazla olduu grld. Kontrol gruplarnda, tiroid dokusundaki eNOS dalm, epitel hcrelerin apikal blgelerinde ve kan damarlarnda vard. Hipertiroid grubunda, eNOS reaksiyonu hem epitel hcrelerinde hem de endotelde artm, ancak iNOS reaksiyonu epitelde azalmt. Hipertiroid oluturulduktan sonra -lipoik asit verilen grupta, iNOS reaksiyonu ba dokuda artarken, eNOS reaksiyonunun damarlarda deimedii gzlenmitir. Hipertiroidli gruba L-NAME verildiinde ise eNOS azalmazken, iNOSun azald tespit edilmitir. Hipertiroidli bireylere LNAME ve -lipoik asit birlikte uygulandnda, eNOS ve iNOS reaksiyonlarnn hem epitel hcrelerinde hem de ba dokuda azald tespit edilmitir. Sadece -lipoik asit verilen grupta, eNOS reaksiyonunun kontrol grubuna benzer olduu, iNOS reaksiyonunun ise azald grlmtr. L-NAME grubunda hem eNOS hem de iNOS reaksiyonunun kontrol grubuna gre azald belirlenmitir. Hipertiroidide, tiroid dokusunda meydana gelen deiikliklerin NO ile ilikili radikaller araclyla meydana gelebilecei ve -lipoik asidin bu hasarn azaltlmasnda NO ile birlikte etkili olabilecei dnlmtr. Anahtar Kelimeler: Hipertiroidi, nitrik Oksit, lipoik asit, tiroid PZ176 WDXRF Yntemiyle Sirke Sineinin Aestivasyonu Boyunca Element Deiimlerinin Belirlenmesi Rahmi DUMLUPINAR, Hakan AKIN, Handan UYSAL, Faruk DEMR, Turgay AKMAK, Serkan ERDAL Atatrk niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 25240, Erzurum rdumlu@hotmail.com Sirke sinekleri (Drosophila melanogaster) aklimasyon scakl (30 1C, 30 dakika)
uygulandktan sonra deiik srelerde yksek scakla maruz brakld (35 1C, 1-3 saat) ve bylece sineklerin aestivasyona gemeleri saland. Her bir scaklk sresi iin (1-3 saat) yaklak 1000 tane olgun sinek kullanlarak WavelengthDispersive X-ray Fluorescence (WDXRF) spectrometry ile element analizleri yapld. 1, 2 ve 3 saatlik yksek scaklk uygulamalarndan sonra kontrole gre zellikle elementlerin (Si, Cu, Al, Ca, Ni vs.) konsantrasyonunda nemli deiimler belirlendi. rnein, 1. saatten sonra Si, Cu Al, Ca Ni ve Zn konsantrasyonlarnn kontrole gre ok fazla deitii (srasyla %362.3, 260.3, 128.9, 153.9, 94.0 ve 41.0) kaydedildi. Fakat 2 saatlik scaklk uygulamasndan sonra kontrole gre Si, Cu Al, Ca ve Zn elementlerinin % deiim miktarlar nisbeten daha dk bulundu (srasyla %+99.4, 1.2, -6.3, +74.0 ve +28.8). 3 saatlik uygulamadan sonra ise 2 saatlik lmden sonra azald tespit edilen baz elementlerin (Si, Cu, Al ve Zn) yeniden yksek deerlere ulat (srasyla 363.6, 213.3, 165.0 ve 46.4) belirlendi. Biz elde edinilen sonulardan hareketle sirke sineinin aestivasyonu ile zellikle baz elementlerin (zellikle Si, Cu, Al, Ca, Zn ve Ni) arasnda bir balantnn olabileceini rapor etmekteyiz. Anahtar Kelimeler: Aestivasyon, sirke sinei, element deiimi, WDXRF PZ177 Drozofila Kanat Benek Testinde Alkilleyici Ajanlara Kar Turun Kabuu Yann Antigenotoksik Etkisi Blent KAYA, Eref DEMR, Serap KOCAOLU Akdeniz niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 07058- Antalya bkaya@akdeniz.edu.tr Bu almada, farkl deriimlerdeki (% 0.1, 0.2, 0.3, 0.4 ve 0.5) turun (Citrus aurantium) kabuu yann, n almada genotoksik etkileri belirlenen alkilleyici ajanlara (EMS: Etil metan slfonat ve ENU: Etil nitrozo re) kar antigenotoksik etkileri Drozofila melanogasterde kanat somatik mutasyon ve rekombinasyon testi (SMART) kullanlarak aratrld. Bu test iin, nc kromozom zerinde resesif olarak bulunan multiple wing hairs (mwh, 30,3) ve flare (flr, 3 38,8) genleri bakmndan 3 gnlk trans-heterozigot larvalara uygulamalar yapld. Elde edilen veriler turun kabuu yann tm deriimlerinin tek bana uygulanmasnda genotoksik etki gstermedii; buna karn turun kabuu yann EMS (0.5 mM) ve ENU (0.01 mM) ile birlikte uygulanmasnda ise genotoksisiteyi nemli oranda drd grlmtr. Sonu olarak, turun 551
kabuu yann iki alkilleyici ajana kar genotoksisiteyi nemli oranda azaltt gzlenmitir. Anahtar Kelimeler: Citrus aurentium, Drozofila melanogaster, antigenotoksisite PZ178 Tiroit Kanserli Olgularda RET ProtoOnkogeninin 10. ve 11. Ekzonlarndaki Mutasyonlarn Aratrlmas Naciye Selcen BAYRAMCI1, L. Yasemin KO2 Leyla AIK1, Mahmut KO3, Mehmet KILI4, Doruk ENGN5 1 Gazi niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 06500, Teknikokullar, Ankara5Ankara niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Tandoan, Ankara 2 Ankara niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Tandoan, Ankara 3 Ankara Numune Eitim ve Aratrma Hastanesi Bahekimlii, 06100, Shhiye, Ankara 4 Ankara Numune Eitim ve Aratrma Hastanesi, 5. Genel Cerrahi Klinii, 06100, Shhye, Ankara 5 Gazi niversitesi, Tp Fakltesi, Tbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dal, 06500, Beevler, Ankara selcenbayramci@hotmail.com Tiroit kanserleri habis endokrin tmrlerdir. Tm kt huylu tmrler ierisinde %1 gibi olduka dk bir oranda grlebilmelerine ramen over kanserlerinden sonra endokrin sistemin en sk grlen kanserleridir. Trkiyede yz binde 2,7 kii tiroit kanseri hastas olup bu hastalarn yz binde 0,6s erkek, yz binde 2,1i kadndr. Tiroit kanseri geliimi asndan risk grubunda bulunanlar, ba-boyun blgesine radyasyon uygulanm kiilerdir. Tiroit bezi, kemik ilii ile birlikte radyasyon hassasiyeti en yksek organ ve dokulardr. Tiroit follikler hcrelerinden kken alan, iyot tutma yetenei olan, TSH ile uyarlabilen, tiroit hormonu ve tiroglobulin sentezleyen kanserlere diferansiye kanserler denir. Diferansiye kanserler tiroit kanserlerinin %8090nn oluturur. Papiller ve follikler kanserler en sk karlalan diferansiye tiroit kanseri tipleridir. Papiller tiroit kanseri, tiroidin en yava seyirli ve en sk rastlanan kanseri olup tm tiroit kanserlerinin % 75-80ini oluturur. Son yllarda yaplan almalar tiroit kanserlerinde pek ok onkogenin rol aldn gstermitir. Papiller tiroit kanseri geliiminde grev alan onkogenlerden biri, RET (REarrangement during Transfection) onkogenidir. Normal RET proteini hcre membrannda yer alr. Kimerik molekln hcre dnda kalan blm, epidermal byme faktrdr ve reseptr kkenlidir. RET proto-onkogeninin ifade ettii
protein, hcre membrannda yer alan 480 kDluk reseptr tirozin kinaz proteinidir. Bu alma kapsamnda 24 tiroit kanserli, 9 guatr, 1 hipertiroidi hastas ve 77 kontrol grubuna ait olmak zere 111 periferik kan rnei incelenmitir. Bu amala, periferik kan rneklerinden DNA izole edilmitir. RET genine ait ekzon 10 ve 11 blgeleri Polimeraz Zincir Reaksiyonu (PZR) yntemi ile oaltlmtr. PZR rnlerinin nkleotid dizi analizi yaplm ve BLAST aratrmas ile mutasyonlar belirlenmeye allmtr. Sonu olarak, papiller tiroit kanserine sahip 2 hastada RET genine ait ekzon 11 blgesinde mutasyon tespit edilmitir. Tespit edilen mutasyonlardan biri ekzon 11in 657. kodonunda CTG (leu) ATG (met) ve dieri 639. kodonda GCA (ala) ACA (thr) anlaml mutasyonlardr. Anahtar Kelimeler: Tiroit kanseri, RET, PZR PZ179 Yksek Doz Metil Prednizolon Uygulanan Miyelodisplastik Sendromlu ocuk Hastalarn Kemik lii Aspirasyon Materyalinde DR-nm23 Gen Ekspresyonunun Konvansiyonel RT-PCR Teknii le Gsterilmesi Ahmet Ata ZMEN, Mualla ETN Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 33100 Mersin Hacettepe niversitesi, Tp Fakltesi, Pediatri Anabilim Dal, 06100 Ankara aozcimen34@mynet.com Miyelodisplastik sendrom, hematopoietik hcrelerin farkllamasndaki bozuklukla karekterize bir kk hcre hastaldr. DR-nm23 geni, metastatik basklayc olarak bilinen nm23 gen ailesinin bir yesidir ve miyeloid hcrelerin farkllamasnda inhibisyon rol oynamaktadr. Bu almada MDS hastalarnda ksa sreli yksek doz metilprednizolon ncesi ve sonras DRnm23 gen ekspresyonlar RT-PCR yntemi ile aratrld. Ykek doz metil prednizolonun MDSli hastalardaki DR-nm23 gen ekspresyonu zerindeki etkilerini deerlendirilmesi amaland. Bu almada MDSli 3 hastann kemik ilii aspirasyon materyalinden Histopaque metodu kullanlarak lenfosit izolasyonu gerekletirildi. EZ-RNA kiti ile total RNA izolasyonu yapld. Total RNAnn 1g kullanlarak AMV-RT kiti ile cDNA sentezi gerekletirildi. DRnm23 genine zgl primerler kullanlarak amplifikasyon yapld. Eksternal kontrol olarak gliseraldehit 3 -fosfat dehidrogenaz (GAPDH) geni seildi. YDMP alan MDS hastalarnn kemik ilii materyalinden elde edilen total RNAlarndan sentezlenen cDNA rneklerinde DR-nm23 ve 552
GAPDH primerleri ile yaplan amplifikasyon sonucunda 148 b lik (DR-nm23) ve 412 b lik (GAPDH) DNA bantlar %1lik agaroz jel elektroforezinde gzlendi. Amplifikasyon sonras elde edilen bant kalnlklar deerlendirilerek YDMP alan hastalarda DRnm23 gen ekspresyonunun kalitatif olarak azald gzlendi. Anahtar Kelimeler: Metilprednizolon, MDS, DRnm23, Gen Ekspresyonu PZ180 Gastrik Kanserde MMP-7, MMP-26 ve Katenin Genlerinin Ekspresyon Analizi Salih GENCER1, Glen DOUSOY2, Melih PAKSOY2, Ahmet Korkut BELL2, Fatih AYDOAN2, M. Burcu IRMAK YAZICIOLU1 1 Fatih niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 34500, stanbul 2 stanbul niversitesi, Cerrahpaa Tp Fakltesi,Patoloji ve Genel Cerrahi Blm, 34303, stanbul sgencer@fatih.edu.tr Kanser ok basamakl genetik bir hastalk olup hedef genlerdeki bozukluklarn birikimi sonucu ortaya kar. nvazyon ve metastaz tmr hcrelerinin bazal membrana balanmalarn, blgesel ba dokuyu paralamalarn ve akabinde sindirilmi dokudan karak g etmelerini ierir. Ba doku ykmnn byk ksmn inkoya baml olan ve ba dokunun her bileenini yok eden matriks metalloproteinazlar (MMP) gerekletirmektedir [1, 2]. Gastrik kanserde baz MMP genlerinin (MMP-1, MMP-2, MMP-3, MMP9) ekspresyonlar yaplan almalarla analiz edilmi ve ekspresyonlarda bir art grlmtr [3]. Bununla birlikte Wnt sinyal yolunun baz MMPleri regle ettii gsterilmitir. -katenin Wnt sinyal yolunda yer alan ve baz MMPlerin reglasyonunda rol alan bir proteindir. Wnt/katenin sinyal yolu proliferasyon, farkllama, apoptoz ve morfogenez gibi pek ok geliim prosesinde rol oynamaktadr. Bilinen yaklak 30 farkl MMP genlerinden sadece iki tanesinin (MMP-7 ve MMP-26) Wnt sinyal yolunda yer ald bilinmektedir. MMP-7 ve MMP-26 genlerinin promotor blgeleri Tcf-transkripsiyon faktr aracl gsteren bir gen reglasyonuna sahiplerdir [4]. Fosforillenmemi -katenin, Tcftranskripsiyon faktrne balanarak MMP-7 ve MMP-26 genlerinin transkripsiyonunu aktive etmektedir. almada gastrik kanserli hastalardan alnan normal ve tmrl biyopsi rneklerinde, incelenen genlerin ekpresyon analizleri, semikuantitif ters tanskripsiyon polimeraz zincir reaksiyonu (RT-PCR) ile yaplmtr. ncelenen 50
normal hemde tmrl dokunun hi birinde MMP26 ekspresyonu grlmemitir. MMP-7 ekspresyonu ise normal dokularda grlmezken tmrl dokularn % 64 de ekspre olduu grlmektedir. -katenin ekpresyonu ise hem normal hem de tmrl dokularda grlmektedir. Tmrl dokularn % 60da normal dokularnda % 40da -katenin ekpresyonu grlmtr. Ayn zamanda tmrl dokularda -katenin proteinin hcre iindeki lokalizasyonu immnohistokimyasal yntemle incelenmitir. ncelenen rneklerde daha ok -kateninin sitoplazma ve membranda lokalize olduu grlmtr. Sonu olarak; MMP-26, Wnt sinyal yolunda yer ald ve -katenin ile regle edildii halde gastrik kanserde bu genin ekspresyonu grlmemektedir ve bu genin gastrik karsinogenezde rol almad anlalmtr. MMP26nn aksine MMP-7 ve -katenin genleri gastrik karsinogenezde rol almaktadr. Bu alma, TBTAK 105S352 (SBAGK-110) nolu proje ve Fatih niversitesi Aratrma Fonu (P50030503) tarafndan desteklenmitir. Kaynaklar 1. Chambers, A. F., and Matrisian, L. A. Changing views on the role of matrix metalloproteinases in metastasis. J. Natl. Cancer Inst., 89: 12601270, 1997. 2. Parsons, S. L., Watson, S. A., Brown, P. D., Collins, H. M., and Steele, R. J. C. Matrix metalloproteinases. Br. J. Surg., 84: 160166, 1997. 3. Zhang, J., Cao, Y. J., Zhao, Y.-G., Sang, Q.-X., and Duan, E.-K. Mol. Hum. Reprod., 8: 659666, 2002. 4. Marchenko, N. D., Marchenko, G. N., Weinreb, R. N., Lindsey, J. D., Kyshtoobayeva, A., Crawford, H. C., and Strongin, A. Y. Beta-catenin regulates the gene of MMP-26, a novel metalloproteinase expressed both in carcinomas and normal epithelial cells. Int. J. Biochem. Cell Biol., 36: 942-956, 2004. Anahtar Kelimeler: Wnt/-katenin sinyal yolu, gastrik kanser, matriks metalloproteinaz, RT-PCR PZ181 nsan X Kromozomunun (Xq21) Akcier Kanseriyle Korelasyonunun Tespiti Sevilay AZPARLAK, Ekrem DNDAR Balkesir niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, a, Balkesir balikesir.a.s@hotmail.com lmcl Akcier kanseri gnmzde hala en hastalklardan biri olma zelliini 553
korumakta olup hem dnyada hem de lkemizde en sk grlen kanser tipidir. zellikle henz tedavisi bulunmad iin bu lmcl hastaln tehis ve tedavisine ynelik ok ynl almalara olan ihtiya devam etmektedir. Bu yzden bu hastalkla alakal genlerin molekler ve fizyolojik analizine olan ihtiya ta devam etmektedir. Bu kapsamda akcier kanserine neden olduu biyoinformatik aralarla tespit edilen bir aday gen zerine yaptmz alma kapsamnda 35 adet kanser hastas olmayan insan ve 20 adet akcier kanserli insandan kan alnarak genomik DNA (gDNA) izolasyonu yaplm, bu gDNA rnekleri kullanlarak hedef blge PCR ile oaltlm ve DNA dizin tespiti yaplmtr. Sonularn biyoinformatik analizi, Bu blgede bulunan 7 adet SNPnin (Tek nkleotit polimorfizmi) akcier kanseriyle eitli oranlarda korelasyon gsterdii ancak baz SNPlerin ise %100 korelasyon gsterdiini ortaya karmtr. Ancak sonularn gvenliini artrmak iin hem kanser hastas olmayan insanlardan hem de akcier kanserli hastalardan alnarak dizilenen rnek saysn artrmak iin almalarmz devam etmektedir. Anahtar Kelimeler: Xq21, akcier kanseri PZ182 Drosophila melanogasterde Lobaria pulmonaria (L.) Hoffm. Likeninin mr Uzunluu zerine Etkisinin Aratrlmas Handan UYSAL1, Deniz ALTUN1, Hakan AKIN1, Ali ASLAN2 1 Atatrk niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 25240 Erzurum 2 Atatrk niversitesi, Kazm Karabekir Eitim Fakltesi, 25240 Erzurum dnz_altun@yahoo.com Likenlerin ilk kez Hipokrat tarafndan tbbi amalarla kullanld bilinmektedir.15.yzyldan beri de pek ok lkede deri lezyonlar, krk ve incinme, sindirim, solonum yolu hastalklar ve romatizma gibi eitli hastalklarn tedavisinde likenlerden yararlanlmaktadr. Son yllarda yaplan eitli almalar ile likenlerin antioksidan aktiviteye de sahip olduu belirlenmitir. Antioksidanlarn yalanmay geciktirici etkilerinin belirlenmesinden sonra eitli likenler zerinde almalar younlamtr. Bu likenlerden birisi olan ve halk arasnda cier likeni olarak bilinen Lobaria pulmonaria (L.) Hoffm. (Stictacea) likeninin eitli sekonder metabolitler ierdii gsterilmitir. L. pulmonaria, ierdii bu metabolitler sayesinde birok hastaln saaltmnda kullanlmaktadr. Besin olarak da kullanlan L. pulmonariann diyetle yeterli
miktarda alnmas halinde, organizmada serbest radikallerin neden olduu oksidasyon sonucu oluan doku hasarn nlemede etkili olabilecei ve dolaysyla yaam sresini uzatabilecei dnlmektedir. Bu amala, almamzda Lobaria pulmonaria likeninin metanol (Lpe)m, kloroform (Lpe)k ve su (Lpe)s ekstrelerinin Drosophila melanogasterin mr uzunluu zerine etkileri aratrlmtr. Standart Drosophila Besiyerine (SDB) farkl konsantrasyonlarda (0.5; 1.0; 1.5; 2.0 mL/100 mL besiyeri) ilave edilen Lpenin bu etkisi, uygulama ve kontrol gruplar iin dii ve erkek populasyonlarnda ayr ayr allmtr. almamzda L. pulmonariann metanol, kloroform ve su ekstrelerine maruz braklan her iki populasyonda da mr uzunluu konsantrasyon artna paralel olarak artm ve bu artn kontrole gre p<0,05 dzeyinde nemli olduu belirlenmitir. Ancak metanol ekstresinin dier iki ekstreye (kloroform ve su) gre daha etkili, su ekstresinin ise dier iki uygulama grubuna (metanol ve kloroform) gre nispeten daha zayf etkili olduu bulunmutur. Anahtar Kelimeler: Drosophila melanogaster, Lobaria pulmonaria, mr uzunluu, yalanma, serbest radikaller, antioksidanlar PZ183 S9 Aktivasyon Sistemi ile Muamele Edilmi nsan Lenfositlerinde Thimeraosalin Genotoksisitesi 1. Karde Kromatid Deiimi 2. Proliferasyon indeks 3. Mitotik ndeks Dilek EKE, Ayla ELK Mersin niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Mersin a.celik@mersin.edu.tr Thimerosal % 49.5 orannda etil civa ihtiva eden ve birok ocukluk ve grip alarnda kullanlan koruyucu bir antiseptiktir. Alardan baka biyomedikal preperasyonlarda da bir koruyucu olarak kullanlmaktadr. Bu almada, S9 aktivasyon sisteminin kullanld ve kullanlmad in vitro kltr koullar altnda, Thimerosalin genotoksik etkileri karde kromatid deiim testi kullanlarak test edilmitir. Thimerosalin 3 farkl dozu kullanlmtr (0,2, 0,4 ve 0,6g/ml). Sonular varyans analizi yntemi ile test edilmitir. Kontrol grup deerleriyle karlatrldnda Karde Kromatid Deiim oranlarnda anlaml bir art, proliferasyon ve mitotik indeks deerlerinde anlaml bir d gzlenmitir. (p<0.001). Sonular thimerosalin S9 lu S9 suz kltr artlar altnda
554
insan lenfosit hcrelerinde hem sitotoksik hem de genotoksik etkilerinin olduunu gstermitir. PZ184 Thimerosalin Genotoksisitesinin Sitokinesis Blok Mikronukleus Test Sistemi Kullanlarak in vitro Deerlendirilmesi Dilek EKE, Ayla ELK Mersin niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Mersin a.celik@mersin.edu.tr Timerosal alarda ve biyomedikal preparasyonlarda kullanlan etilciva ihtiva eden bir koruyucudur. Genotoksisitesi ile ilgili olarak ok az bilgi mevcuutur. Bu almada thimerosalin genotoksik etkisi Cytokinesis Blok Mikronukleus testi ile hem S9 aktivasyonlu hem de S9 aktivasyon sisteminin kullanlmad in vitro artlarda insan periferik kan lenfositlerinde test edilmitir. Salkl bireyden alnan kan 0,2, 0,4 ve 0,6g/ml konsantrasyonlardaki timerosal ile kltre edilmilerdir. Sonular varyans analizi yntemi ile test edilmitir. Kontrol grup deerleriyle karlatrldnda Thimerosal, hem S9 lu ortamda hem de S9 suz ortamda in vitro koullarda konsantrasyon artna bal olarak Mikronukleus frekansnda arta ve 0.2 g/mllik konsantrasyon dnda proliferasyon indeksinde ise de neden olmutur. PZ185 Ya Nanenin Genotoksik ve Antigenotoksik Aktivitesinin Somatik Mutasyon ve Rekombinasyon Testi ile Aratrlmas Eylem EROLU DOAN1, Elif YELADA2 1 nn niversitesi, Eitim Fakltesi, Malatya 2 nn niversitesi, Tp Fakltesi, Tbbi Biyoloji ve Genetik ABD, Malatya edogan@inonu.edu.tr Genotoksik ve antigenotoksik almalar, halk arasnda ifal olarak bilinen baz bitkilerin salk asndan gvenle kullanlp kullanlamayacaklarn ortaya koymada nemli bilgiler salamaktadr. Bu almada, nanenin (Mentha piperita) genotoksik etkisi ve MNU (methyl nitrosourea) ile indklenen somatik mutasyon ve rekombinasyona kar antigenotoksik etkisi Drosophila melanogasterin kanat somatik mutasyon ve rekombinasyon testi (SMART) ile aratrlmtr. Bu amala flr3/TM3, BdS soyunun virjin diileri ile mwh erkeklerinin aprazlarndan elde edilen larva gruplarna nane bitkisinden elde
edilen su, farkl oranlarda seyreltilerek uyguland ve optimum koullarda ergine gelimeleri saland. mwh ve flr3 iin trans heterozigot (mwh +/+ flr3) olan ergin bireylerin kanatlar k mikroskobunda tarand. Kanat hcrelerinde yaplan fenotipik analiz sonularnda mutasyon veya rekombinasyon nedeni ile oluan tekli benekler (mwh veya flr3) ile zellikle rekombinasyon sonucu oluan ikili beneklerin (mwh ve flr3) says belirlenerek snflandrld. Elde edilen bulgular tek ynl Kastenbaum-Bowman testi ile deerlendirildi. Elde edilen sonulara gre seyreltme oran arttka yaayabilirlik artm ve uygulanan nane suyu deriimine bal olarak benek saylarnda deiik sonular elde edilmitir. Anahtar Kelimeler: Drosophila melanogaster, somatik mutasyon ve rekombinasyon testi, MNU, Mentha piperita PZ186 Anadoludaki, Garra rufa HECKEL, 1843 (Teleostei: Cyprinidae) Trnn Mitokondriyal ND-3/4 Gen Blgesine Dayal Filocorafyas Sevgi DURNA1, Naci DEERL1, Fevzi BARDAKI2 1 Cumhuriyet niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm,58140, Sivas 2 Adnan Menderes niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Aydn sevgidurna@yahoo.com Cyprinidae familyas dnya genelinde en ok yaygnlk gsteren familyalardan biri olup, Cyprinidler Asya ve Afrikann eitli yerlerinde ok geni dalm gsterdikleri halde, lman blgeler dnda gittike azalmlardr. lgin olarak baz kaplcalarn doal balk faunas ierisinde yer ald grlen, Garra rufa tr bu familya ierisinde snflandrlmaktadr. Bugne kadar, bu trn filogeni ve filocorafyas allmamtr. Bu nedenle, sz konusu trn filogenetik ve filocorafik ilikileri mitokondriyal NADH-3,4 dehidrojenaz (ND-3/4) kullanlarak polimeraz zincir reaksiyonu-restriksiyon para uzunluk polimorfizmi (PCR-RFLP) testi ile aratrlmtr. Buna bal olarak, dokuz ayr lokaliteden alnan rneklerde kullanlan sekiz restriksiyon enzimi, Garra rufa populasyonlar iin, toplam yirmi kompozit haplotip ortaya karm olup RFLP verilerinin filogenetik analizleri, Garra rufa iin be mitokondriyal DNA soy hattnn varln ortaya karmtr. Garra rufa populasyonlarnda belirlenen btn haplotiplerin birbirinden olduka farkl olduklar saptanmtr. Mitokondriyal DNA PCR-RFLP verileri, Trkiyenin jeolojik tarihi ile birletirildiinde, Akdenize akan nehirlerden 555
alnan Garra rufa populasyonlarnn mtDNA haplotipleri arasndaki derin genetik farkllk, bu trn muhtemelen Messinien Tuzluluk Krizi ncesinde bu alanlara dald ve her bir Akdeniz populasyonunun Messinien Tuzluluk Krizi esnasnda (yaklak 7.8-8.8 milyon yl nce) izole olduunu ileri srmektedir. Anahtar Kelimeler: Garra, Cyprinidae, RFLP, mtDNA, polimorfizm, ND-3/4, tatl su balklar PZ187 Evcil Keilerde (Capra hircus) Prion Geni Polimorfizmlerinin Analizi Cemal N1, Nehir ZDEMR1, Kemal zdem ZTABAK2 1 Yldz Teknik niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Merter, stanbul 2 stanbul niversitesi, Veteriner Fakltesi, Biyokimya Anabilim dal, Avclar, stanbul cemaluen@gmail.com Prion proteininin yapsnda meydana gelen deiimler, koyun ve keilerde scrapie, srlarda Bovine Spongieform Encephalopathie (BSE) ve insanlarda Kreutzfeld Jacob hastalna neden olurlar. Prion hastalklar bu yapsyla tr bariyerini ap, bir memeli trnden dier memeli trne geebilme zellii tayan patojen yaps gsterirler. Insan, koyun ve srlarda prion hastalyla balants olan prion geni (PRNP) polimorfizmleri bilinmektedir. nsanlarda 129. kodon, koyunlarda 136, 154 ve 171. kodonlar srlarda ise promotor blgesi ile intron 1 ierisindeki polimorfizmler prion hastalklarna dayankllk bakmndan etkin rol oynamaktadrlar. Keilerde ise bu tr polimorfizm-scrapie hastal balants ok az alma bulunmasndan dolay bilinmemektedir. Bugne kadar yaplan almalarda keilerde V21A, L23P, G37V, G49S, W102G, T110N, T110P, G127S, I142M, H143R, N146S, R154H, P168Q, R211Q, I218L, Q220H, Q222K ve S240P gibi polimorfizmler saptanm olmasna ramen bu polimorfizmlerin scrapie hatalyla balants tam olarak ortaya konamamtr. Tedavisi olmayan scrapie hastalnn mekanizmasnn saptanmas bakmndan deiik rk evcil keilerde prion geninin analiz edilmesi nem tamaktadr. Bu almada Trkiye kei populasyonunu oluturan 3 kei rknn Prion geni PCR ve direk dizi analizi yntemi kullanlarak analiz edilmi ve polimorfizmleri ortaya konmutur. Anahtar Kelimeler: Evcil kei, prion geni, scrapie
PZ188 Trkiyede Oluturulan Melez Koyun rklarnda(Ovis Aries) Prion Geni Polimorfizmlerinin Analizi lker GNLALP1, Kemal zdem ZTABAK2, Cemal N1 1 Yldz Teknik niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm Merter, stanbul 2 stanbul niversitesi, Veteriner Fakltesi, Biyokimya Anabilim dal Avclar, stanbul igonulalp@gmail.com Scrapie koyun ve keilerin sinir sistemini etkileyen lmcl bir hastalktr. Prion proteinleri memeli vcudunda doal olarak bulunurlar. Normal prionlar (PrPCell-PrPC ), 2730 kDA (trlere gre 3035 kDA) arlnda, geni bir heliks ve ksa bir sheet yapsnda olan ve hcre membrann d yzeyine bir glikofosfatidilinositol (GPI) araclyla balanan glikoproteinlerdir. Hastala neden olan prionlar (PrPScrapie- PrPSc) ise benzer arlkta, daha ksa bir heliks ve daha ok sheet yapsna sahip, proteazlara direnli glikoproteinlerdir. PrPSc ler hcre iinde bulunduklarnda, PrPClerin sentezi srasnda ablon grevi grerek hastala neden olan forma dnmelerine neden olurlar. Bu hastalk dier memelilerde grlen prion hastalklarnn prototipidir. Prion hastalklar ya da TSEler sporadik olgular olarak, kaltsal olarak aktarlmas ya da bulama sonucu grlebilir. Koyunlarda doal scrapie ya da deneysel scrapielere maruz kalndnda hastalk olumas ve yaama sresinin uzunluu prion genindeki polimorfizmlerle ilikilidir. 136. (Alanin veya Valin), 154. (Histidin veya Arginin), ve 171. (Histidin veya Glutamin) kodonlarda oluan polimorfizmler, kodlanan proteinde deiik amino asitlerin yer almasyla koyunlarda scrapie direnliliinde neden olur. Direnci en fazla olandan aza doru en sk grlen ovPrP alleli ARR > AHQ > ARH > ARQ > VRQ eklindedir. Bu aratrmada Bandrma Hayvanclk Aratrma Enstitsnde yetitirilmekte olan melez rklarn Prion genleri PCR ve direk dizi analizi yntemi kullanlarak analiz edilmitir. Melez rklardan 45 Kvrck-Alman siyah bal melezi, 49 Ramboulliet-Dal (Raml) melezi ve 49 Hampshire-Merinos melezinden kan alnarak genotipleri allmtr.
556
PZ189 Karaam Zararls Olan al Antenli am Yaprakarsyla (Diprion pini L.: HymenopteraDiprionidae) Biyolojik Mcadelede Turdus merula (Karatavuk)nn nemi zerine Bir Aratrma Muharrem KARAKAYA, nal ZELMAS Osmangazi niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Eskiehir karakaya@ogu.edu.tr Eskiehir Meelik Orman yeniden aalandrma ve genletirme almalarnn devam ettii 60 yllk yapay bir ormandr. Bu ormanda baskn aa tr Pinus nigra (Karaam)dr. Yaz aynn balarnda olduka byk miktarlarda ortaya kan Diprion pini (al Antenli am Yaprakarsyla) zellikle gen aalara byk zarar vermekte ve ounun yapraklarn yenileyemeyerek kurumasna yol amaktadr. Ayn zamanda bu ormanda reyen yerli Turdus merula (Karatavuk)nn, yavrularnn yumurtadan k dnemine rastlayan trtl istilasnda, yavrularn nemli miktarda trtlla besledii grlmtr. almamz bu zararlnn byk risk tayan kimyasal mcadelesine bir alternatif olarak karatavuun byk bir rol olabileceini gstermitir. Anahtar Kelimeler: Turdus merula, karatavuk, antenli am yaprakars, Diprion pini, biyolojik mcadele, Eskiehir PZ190 Flavonoidlerin Antioksidan Enzimler ve Glutatyon zerine Etkisinin Aratrlmas Eylem EROLU DOAN1, Elif YELADA2, Abbas GNGRD3, Dilek ASMA3 1 nn niversitesi, Eitim Fakltesi, lkretim Blm, Fen Bilgisi retmenlii Program, Malatya 2 nn niversitesi, Tp Fakltesi, Tbbi Biyoloji ve Genetik ABD, Malatya 3 nn niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Malatya edogan@inonu.edu.tr Flavonoidler bitkilerde doal olarak bulunan ve gnlk diyetle sklkla tketilen polifenolik bileiklerdir. Baz almalarda flavonoidlerin antiallerjik, antiviral, antitmr ve antioksidan aktivitelerinin olduu belirtilmektedir. Bu almada, drt farkl flavonoidin (myricetin, luteolin, galangin ve resveratrol) model organizma olarak seilen Drosophila
melanogasterde speroksit dismutaz (SOD), katalaz (CAT), glutatyon redktaz, Glutatyon STransferaz (GST) aktiviteleri ile glutatyon ve toplam protein miktar zerine etkisi aratrld. Drosophila melanogasterde kanat somatik mutasyon ve rekombinasyon testi (SMART) kullanarak yaptmz nceki almamzda myricetin, luteolin, galangin ve resveratroln antigenotoksik olduklar gzlenmitir. Bulgularmz ile ilikili olarak flavonoidlerin antigenotoksik olarak belirlenen dozlar bu almaya alnd. Her flavonoid iin farkl konsantrasyonda olmak zere kontrol ve uygulama gruplar oluturuldu. Farkl konsantrasyonlardaki flavonoid zeltileri gruplara uygun olarak hazr besi yerlerine eklendi. Drosophila melanogasterin flr3/TM3, BdS soyunun virjin diileri ile mwh erkeklerinin aprazlanmasndan elde edilen 724 saatlik larvalar gruplarna uygun olarak hazrlanan bu besi yerlerine alnarak, ergine gelimeleri beklendi. Pupadan henz kan ergin erkek bireyler toplanarak -80C de sakland. Homojenizasyonu takiben yaplan almalardan edilen sonular, flavonoidlerin antigenotoksik etkilerinin varln destekler nitelikte olup, allan enzim ve flavonoide bal olarak antioksidan enzim aktiviteleri ile glutatyon ve toplam protein miktarlarnn deitii bulunmutur. Anahtar Kelimeler: Flavonoid, SMART testi, antioksidan, enzim PZ191 Su rnlerinde Kullanlan DNA Markr Teknolojileri Ercment AKSAKAL, Memi ZDEMR, Orhan ERDOAN Atatrk niversitesi, Ziraat Fakltesi, Su rnleri Blm, 25240, Erzurum eaksakal@atauni.edu.tr Son 10 ylda su rnleri alannda molekler genetik tabanl almalar giderek artan bir nem kazanmtr. Bu alanda teknolojik gelimelere ve ihtiyaca bal olarak deien birok yntem gelitirilmitir. Bu balamda; alloenzimler, mtDNA, RFLP, SSCP, VNTR, mikrosatelitler, SNPs, STS, AFLP, RAPD, DALP, IRS ve DNA baz dizilimi gibi bir ok molekler teknik su rnleri genetik almalarnda geni uygulama alanlarna sahip olmutur. Bu yntemler populasyon ii ve populasyonlar aras genetik varyasyonun tespiti, genetik haritalama, ana tespiti, filogenetik almalar ve slah gibi birok alanda kullanlmaktadr. Bu derlemede su rnleri sahasndaki almalara farkl bir yaklam tarz sunan DNA markr teknolojileri, prensipleri, 557 Drosophila,
uygulama alanlar, tartlmtr.
avantaj
ve
dezavantajlar
PZ193 Koyunlarda Glutatyon Polimorfizmi ve eitli Verim zellikleri Arasndaki likiler Eser Kemal GRCAN1, zden OBANOLU1, Cengizhan ERBA2 1 Namk Kemal niversitesi, Tekirda Ziraat Fakltesi, Zootekni Blm, Tekirda 2 Namk Kemal niversitesi, Fen Bilimleri Enstits, Tekirda eserkemal@yahoo.com Tm Dnya zerinde iki yze yakn koyun rknn varlndan sz edilmektedir. lkemizde koyun populasyonu Dnya ve Avrupaya kyasla sayca daha fazla olmasna karlk birim bana verim bakmndan arzu edilen dzeyde deildir. lkemizdeki koyunlarn yaklak % 97 si yerli genotiplerden olumaktadr. Bir hayvann verim zellii onun fenotipi olup genotip ve evre faktrleri tarafndan belirlenir. Hayvanlarn genotipik yaplarnn belirlenmesinde ve dier rklar ile karlatrlmasnda hayvanlarn biyokimyasal unsurlarndan da yararlanlmaktadr. Bu unsurlar polimorfik olup hayvann doumu ile belirlenmektedir. Ayrca bu unsurlar ile verim zellikleri arasnda olabilecek anlaml ilikiler dolayl seleksiyon kriteri olarak kullanlabilir. Bu zelliklerin dolayl seleksiyon kriteri olarak kullanlmasnn genetik dayana pleotropy, linkage ve heterozigotluk olarak saylabilir. Bu biyokimyasal unsurlardan biride glutamik asit, sistein ve glisinden oluan bir tripeptit olan glutatyondur. Glutatyon (GSH) koyunlarda polimorfik bir zellik olup yksek (GSH H) ve dk (GSH h) olmak zere iki tipi vardr. Yksek (GSH H) geni dk (GSH h) geni zerine dominanttr. Hayvanlarn glutatyon bakmndan genetik yaplarnn bilinmesi elimizdeki yerli genotiplerin bu zellik bakmndan tanmlanmasna, rklarn orijinlerinin belirlenmesi ve genetik mesafelerin saptanmasnda faydal olacaktr. Koyunlarda eitli biyokimyasal polimorfik eler ile verim zellikleri arasndaki olas iliki hakknda ok sayda aratrma yaplmtr. Yaplan ou almada glutatyon tipleri ile verim zellikleri arasnda anlaml ilikiler bulunmu olmasna ramen baz almalarda ise bu ilikiye rastlanmamtr. Bu konuda aratrclara arasnda tam bir fikir birlii yoktur. Bu zelliklerin stn genotipe sahip hayvanlarn seiminde seleksiyon indeksinde yer almas ve bu tip almalarn devam etmesi ou aratrcnn birletii ortak grtr. Bu almada da koyun rklar arasndaki glutatyon polimorfizmi bakmndan gstermi olduklar genetik varyasyon ve eitli verim zellikleri arasnda ilikiler bir derleme tarznda tartlmtr.
Anahtar Kelimeler: Su rnleri, DNA markr teknolojileri, genetik eitlilik, polimorfizm PZ192 iftlik Hayvanlarnda Ekonomik Verim zelliklerine Sahip Genlerin Belirlenmesinde Kullanlan Molekler Yntemler zden OBANOLU, Eser Kemal GRCAN Namk Kemal niversitesi, Tekirda Ziraat Fakltesi, Zootekni Blm, Tekirda cobanog@yahoo.com Kantitatif zellikleri etkileyen ou gen, allel ad verilen oklu formlardan meydana gelmektedir. Normalde her bir birey, bir gen blgesi iin ikiden fazla allele sahip olamaz. Fakat populasyonda her hangi bir lokus iin pek ok alternatif allelden sz etmek mmkndr. iftlik hayvanlarnda ekonomik nemi olan ou zellikler kantitatif niteliktedir. Dier bir deyile, bu zellikler etkileri kk ama eklemeli olan birok gen, evre faktrleri ve bunlarn interaksiyonlar ile belirlenmektedir. Populasyonda, varyasyona neden olan genetik eitlilik (polimorfizm), ekonomik nemi olan verimleri kontrol eden genlerin belirlenmesindeki molekler esas tekil eder. lkemizde hala populasyonlarn genotipik yaplarnn belirlenmesinde kullanlan protein veya kan gruplarndaki biyokimyasal polimorfizme ek olarak, gnmzde genetik farkllklar belirlemede eitli molekler teknikler veya DNA dizilim analizi yardmyla DNA seviyesinde de almalar yaygn olarak yaplmaktadr. Bu derlemede sz edilen molekler teknikler ve bu tekniklerde kullanlan molekler iaretleyiciler ile ilgili bilgiler verilip kullanm olanaklar tartlacaktr. Anahtar Kelimeler: Genetik eitlilik, molekler iaretleyici, gen haritalama
558
Anahtar Kelimeler: Biyokimyasal polimorfizm, glutatyon, koyun PZ194 Mephosfolan nsektisitinin in vitro Genotoksik Etkileri Deniz ZKAN1, Deniz YZBAIOLU1, Fatma NAL1, Serkan YILMAZ1, Hseyin AKSOY2 1 Gazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Teknikokullar, Ankara 2 Sakarya niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Sakarya denizozkantr@gmail.com Organofosforlu bir insektisit olan mephosfolann insan periferal lenfositlerine uygulanmasyla karde kromatit deiimi (KKD), mikronukleus oluumlar (MN) ve DNA hasar belirlenmitir. Mephosfolann be farkl dozu (0.125, 0.25, 0.50, 1 ve 2 g/ml) KKD testi iin 24 ve 48 saat, MN testi iin 48 saat ve comet testi iin 1 saat sreyle lenfositlere uygulanmtr Mephosfolan btn dozlarda ve srelerde karde kromatit deiim miktarn istatistiksel olarak nemli dzeyde artrmtr. Kuvvetli olmayan doza bal bir art vardr (r=0.63 24 saat iin, r=0.77 48 saat iin). Bu insektisit 24 saatlik uygulamada 0.50, 1 ve 2 g/mllik dozlarda ve 48 saatlik uygulamada ise en yksek iki dozda mitotik indekste anlaml de neden olmutur. Bu d doza baldr (r=0.85 24 saat iin, r=0.90 48 saat iin). Replikasyon indeksinde (RI) ise anlaml bir deiiklik gzlenmemitir. Bu insektisit mikronukleus oluumunu en yksek dozda (0.50, 1 ve 2 g/ml) anlaml ekilde artrmtr. Doza bal bir art sz konusudur (r=0.85). Ancak nkleer blnme indeksini (NBI) etkilememitir. Comet testi sonularna gre mephosfolan kuyruk younluunun 0.50, 1 ve 2 g/mllik dozlarnda anlaml dzeyde artmasna neden olmutur. Kuyruk uzunluunun art ise 0.125, 0.50 ve 1 g/mllik dozlarda anlamldr. Bu sonulara gre mephosfolan insan periferal lenfositlerinde aneugenik ve klastojenik etkilere sahiptir. DNA hasarn artrmaktadr. Anahtar Kelimeler: Mephosfolan, karde kromatit deiimi (KKD), Mikronukleus (MN), Comet, insan periferal lenfosit kltr
PZ195 Afrika Balars Alttrlerinden Apis mellifera scutellata, A. m. monticola ve A. m. litorea zerinde Kanat ekli Varyasyonlar zerine Bir alma rfan KANDEMR1, Aya ZKAN1, Stefan FUCHS2 1 Zonguldak Karaelmas niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Zonguldak 2 Institut fuer Bienenkunde Karl-von-Frisch-Weg 2, D-61440 Oberursel, Germany ikandemir@gmail.com Geometrik Morphometrik zellikle son yllarda kullanlmaya balanan ve morfometrik varyasyonun ekil ile akland yntemlerden biridir. Kanat damarlanma kesiim noktalar kullanlarak elde edilen koordinat verileri stste bindirilerek analiz edilmekte ve farkl alttrlerin kanat ekilleri arasndaki farkllklar paket programlar aracl ile analiz edilmektedir. Bu almada Almanya Oberursel Arclk Enstits veri tabannda bulunan Dnya balars alttrlerinde geometrik morfometrik almalar ilk aamada Tanzanya ve Afrikann dier baz lkekerinde dalm gsteren alttrde gerekletirilmitir. Veri tabannda bu alttrlere ait bulunan 280 birey zerinde toplam 20 landmark n kanatta tespit edilmi ve tpsDIG ile koordinat verileri elde edilmitir. noktalama yapldktan sonra ok deikenli istatistiksel analizler Morpheus ve NTSYS programlar ile gerekletirilmitir. ncl analizler bu alttrn grup merkezlerinin P<0.001 seviyesinde birbirinden farkl olduunu gstermitir. Serpilme grafiinde bu alttr birbirleri ile azda olsa rtme gstermitir. Kanat ekil farkllklar TpsSpline ile koordinat dzleminde deformasyonlar olarak gsterilmitir. Anahtar Kelimeler: Afrika, Tanzanya, Apis mellifera, geometrik morfometrik PZ196 Karasu Irmann (Dumlu-Akale) Dominant Balk Trlerinden (Leuciscus cephalus, 1758)un Mikrobiyolojik Ynden Aratrlmas Adem Yavuz SNMEZ Atatrk niversitesi, Ziraat Fakltesi, Su rnleri Blm, Erzurum ayavuzs@atauni.edu.tr Karasu rma, kaynan Erzurumun Dumlu dandan alp, Murat rma ile birlikte Frat nehrini oluturan iki koldan birisidir (Son yllarda sularn Kebana boaltmaktadr). Dumlu da ayn 559
zamanda Frat nehrinin de memba olarak da kabul edilmektedir. Erzurum ehir merkezinin kanalizasyonu, saylar fazla olmamakla beraber baz mezbaha nelerin, yem fabrikalarnn, blgenin nemli sanayi tesislerinden eker ve imento fabrikalarnn atklar Karasuya boand iin yrenin kirlilik ynnden en fazla risk tayan su kaynadr. Dolaysyla 19951997 yllar arsnda Karasu Irmann (Dumlu-Akale) FizikoKimyasal zellikleri ve Dominant Balk Trlerinden (Leuciscus cephalus, 1758)un Mikrobiyolojik Ynnden Aratrlmas konulu bir doktora tezi yaptrlarak durumun tespit edilmesine allmtr. Tezde ilenen tm konular bir tebli kapsamn aaca iin burada kirliliin dourduu bir sonu olarak dominant balk trlerinden olan Leuciscus cephalus, 1758un mikrobiyolojik ynden aratrlmas sonular sunulmaya allacaktr. zellikle ar kirlilikte dolay rmakta farkl tarihlerde 2 defa toplu balk lm gzlenmitir. Karas rmandan ve kontrol gurubu olarak ise bu rmaa akan Pulur ayndan alnan balk numunelerini total aerobik mezofilik bakteri, Pseudomonas, Enterobacteriaceae, koliform gurubu bakteri, Eschrichia coli ve Clostridium perfringes ynlerinden kontrol edilmitir. Sonu olarak Karasudan temin edilen balklarn mikrobiyal yknn, Pulur ayndan temin edilenlere gre daha yksek olduu tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: mikrobiyolojik PZ197 Koi (Cyprinus carpio) Balklarnda Dalakta Beslenme le Hemosiderin Arasndaki liki Jale KORUN1, Mesut YILMAZ1, Mehmet ZBA1, Mnevver YILMAZ1, Ayegl KAPUCU2, Ebru GREL2, Kadriye AKGN DAR2 1 Akdeniz niversitesi, Su rnleri Fakltesi, Yetitiricilik Blm 2 stanbul niversitesi Fen Fakltesi Biyoloji Blm kakgun@istanbul.edu.tr Geni corafik dalm ve elde edilmesindeki kolaylklar nedeniyle, Sazan bal (Cyprinus carpio) biyolojisi zerine dnyada ve Trkiyede ok sayda alma yaplmtr. Trkiyede geni bir dalm gsteren C. carpio, ekonomik deeri olan bir balktr. Gnmzde ekolojik dengelerin bozulduu, besin maddelerinin azald dnlrse, akvaryum balklarnn nemi Leuciscus cephalus,
bir kez daha ortaya kmaktadr. Bu almann amac; sazan balklarnn alk-tokluk durumlarna gre; dalakta normal koullarda patolojik bir bozukluk gstergesi olan hemosiderin birikiminin meydana gelip gelmediini tespit etmektir. almada; 660 adet sazan (C. carpio) ile alld. 12 adet akvaryuma 55'er adet balk yerletirildi. Balangta ve iki haftalk aralklarla balklarn boy-arlk lmleri yapld. Deney sresince 3'er tekrarl 4 gruba ayrlan balklar, gnlk canl arlklarnn % 1,5 orannda yemle beslendiler (Pnar alabalk yemi). Her lmden sonra yem miktar yeniden hesaplanarak, dzenlendi. almada 4 grup oluturuldu; 1. Grup a brakld; 2. grup 1 gn beslendi 2 gn a brakld; 3. grup 1 gn a brakld 1 gn beslendi; 4. grup her gn beslendi. alma sonunda, balklarn dalaklar % 10 tamponlanm formaline alnd. Rutin laboratuar yntemleri sonunda dokular parafine gmld, alnan kesitler Hematoksilin-Eozin ile boyanp, mikroskopta incelendi. Kesitler, Image-pro Plus sistemi ile fotorafland. almamzda, srekli beslenen balklarn dalaklarnda hemosiderin birikimi grld. Bir gn tok, birgn a braklan hayvanlarda srekli beslenenlere benzer, ancak, daha koyu renkte boyanan hemosiderin vard. Bir gn tok iki gn a braklan deney grubunun dalak kesitlerinde hemosiderin daha koyu idi ve sayca artmt. A braklan balklarda hem yap bozulmutu, hem de ok miktarda ve koyu boyanm hemosiderin birikimi gzlendi. Balklarda hemosiderin genellikle hastalk durumunda grlen bir olgudur. Ancak balklarda herhangi bir bakteriyel hastalk tespit edilmedi. Alk durumuna gre hemosiderin birikiminin artmas, bize hemosiderin birikimi ile alk-tokluk arasnda bir iliki olabileceini dndrmektedir. Anahtar Kelimeler : hemosiderin, dalak, beslenme PZ198 Organik nsektisit Fipronilin Genotoksik Etkilerinin Civciv Mikronukleus Test Sisteminde Belirlenmesi Haluk ZPARLAK1, Atilla ARSLAN1, Abdurrahman AKTMSEK1, G. zmen GLER2 1 Seluk niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Konya 2 Seluk niversitesi, Eitim Fakltesi, Biyoloji Eitimi, Konya hozparlak@selcuk.edu.tr Civcivlerin ucuz ve kolay elde edilebilir olmas, ayrca memelilerin aksine alyuvarlarnn ekirdekli olmas sebebiyle ekirdek anormalliklerinin de incelenmesinin mmkn 560 Cyprinus carpio,
olmas gibi zellikleri genotoksisite testlerinde tercih edilme sebeplerinden bazlardr. nsektisitlerin de dahil olduu ok sayda evresel kirleticinin genotoksik etkileri civciv in vivo test sistemlerinde deerlendirilmi ve bu test sisteminin memeli test sistemlerine alternatif olabilecei vurgulanmtr. Fipronil dierlerine gre daha yeni ve daha kk bir grup olan pirazoller grubundan bir insektisit olup pek ok zararlya kar etkili olduundan, zirai alanda, evre salnda ve veteriner hekimlikte kullanm tm dnyada artmaktadr. Bu almada fipronilin ticari formlasyonu farkl rklardaki civcivlere intraperitonal yolla verilerek olas genotoksik etkilerinin belirlenmesi amalanmtr. Bu amala birinci aamada akut genotoksisitenin belirlenmesi iin 5-6 gnlk yumurtac beyaz (Bovans white) ve kahverengi (ATE-K) civcivlerden oluan yedier grup oluturulmutur. Birinci gruplara negatif kontrol amacyla zc, ikinci ve nc gruplara pozitif kontrol amacyla 40 mg/kg ve 80 mg/kg dozlarnda siklofosfamid, dier gruplara srayla 6.25 mg/kg, 25 mg/kg, 50 mg/kg ve 100 mg/kg dozlarnda fipronil enjekte edilmi, uygulamadan 24 saat sonra kan rnekleri alnmtr. kinci aamada ise kronik genotoksisitenin belirlenmesi iin kahverengi ve beyaz yumurtac civcivlerden oluan beer grup oluturulmutur. Negatif kontrol grubu dndaki dier gruplara ayn dozlardaki fipronil bee blnerek 24 saat arayla enjekte edilmi, son enjeksiyondan 24 saat sonra kan rnekleri alnmtr. Alnan kan rneklerinden frotiler hazrlanm ve bu frotiler modifiye MayGrnwald Giemsa yntemiyle boyanarak her rnein periferal kan alyuvarlarndaki mikronukleus ve anormal ekirdek oranlar k mikroskobik dzeyde belirlenmitir. Siklofosfamid uygulanan pozitif kontrol gruplarnda mikronukleus ve anormal ekirdek oranlar negatif kontrol grubu ile karlatrldnda istatistiksel olarak nemli dzeyde art gstermitir (p<0.05). Fipronil gruplarnda ise mikronukleus ve anormal ekirdek oranlarnda artlar gzlenmekle birlikte istatistiksel olarak nemli dzeyde fark bulunmamtr (p>0.05). Bu alma fipronilin ticari formlasyonunun uygulanan dozlarda hem kahverengi hem de beyaz yumurtac civcivler zerinde akut ve kronik genotoksik etkiye sahip olmadna iaret etmektedir. Elde edilen bu sonu, fipronilin tavuk yumurtas mikronuklues test sonularyla da uyumlu bulunmutur. Anahtar Kelimeler: Fipronil, civciv, genotoksisite, mikronukleus, ekirdek anormallii.
PZ199 Organik nsektisit Fipronilin Genotoksik Etkilerinin Tavuk Yumurtas Mikronukleus Testi le Belirlenmesi Haluk ZPARLAK Seluk niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Konya hozparlak@selcuk.edu.tr Son yllarda gelitirilen bir genotoksisite testi olan tavuk yumurtas mikronukleus testi literatrde HET-MN (Hens Egg Test for Micronucleus Induction) olarak da bilinmektedir. Kuluka ilemine tbi tutulan dll tavuk yumurtalarndaki embriyolarn periferal kan alyuvarlarnn deerlendirildii bu yntem olduka ucuz, basit ve hzl bir genotoksisite testi olup, hayvan haklar ve etik adan da uygun olarak kabul edilmektedir. Fipronil dierlerine gre daha yeni ve daha kk bir grup olan pirazoller grubundan bir insektisit olup pek ok zararlya kar etkili olduundan, zirai alanda, evre salnda ve veteriner hekimlikte kullanm tm dnyada artmaktadr. Bu almada saf fipronilin olas genotoksik etkilerinin belirlenmesi amalanmtr. Bu amala beyaz yumurtac (Bovans white) damzlklara ait dll tavuk yumurtalar kulukaya alnmtr. Kulukann sekizinci gnnde kontrol grubu yumurtalarna hibir ilem uygulanmam, pozitif kontrol grubuna srasyla, 50 g/yumurta, 250 g/yumurta ve 500 g/yumurta dozlarnda siklofosfamid, negatif kontrol grubuna zc (%70 aseton (v/v)) ve dier gruplara srasyla 161 g/yumurta (LD50), 80.50 g/yumurta ve 40.25 g/yumurta dozlarnda fipronil hava kamaras yoluyla enjekte edilmi ve kulukaya gn daha devam edilmitir. Kulukann 11. gnnde canl embriyolardan kan rnekleri alnarak frotiler hazrlanm, bu frotiler modifiye May-Grnwald Giemsa yntemiyle boyanarak periferal kan alyuvarlarndaki mikronukleus ve anormal ekirdek oranlar k mikroskobik dzeyde belirlenmitir. Deerlendirme yaplrken primitif alyuvarlar dikkate alnmam sekonder alyuvarlar (eritroblastlar, proeritroblastlar, erken-, orta- ve ge-polikromatik alyuvarlar ile olgun normokromatik alyuvarlar) deerlendirilmitir. Siklofosfamid uygulanan pozitif kontrol gruplarnn mikronukleus ve anormal ekirdek oranlarnda dozlardaki arta paralel olarak nemli dzeyde ykselme gzlenmitir (p<0.05). Hibir ilem uygulanmayan kontrol grubunda gzlenen spontane mikronukleus ve anormal ekirdek oluumlarnn oranlaryla negatif kontrol (zc) grubu arasnda nemli dzeyde fark belirlenmemitir (p>0.05). Baz fipronil gruplarnda kontrol grubuna kyasla nemli dzeyde artlar gzlenmekle birlikte (p<0.05), tm fipronil 561
gruplarnn mikronukleus ve anormal ekirdek oranlaryla negatif kontrol (zc) grubu arasndaki farklar istatistiksel olarak nemli bulunmamtr (p>0.05). Elde edilen bu sonular saf fipronilin uygulanan dozlarda genotoksik etkiye sahip olmadna iaret etmektedir ve fipronilin civciv mikronukleus test sonularyla uyumludur. Anahtar Kelimeler: Fipronil, genotoksisite, tavuk yumurtas, mikronukleus, ekirdek anormallii. PZ200 Farkl Yarasa Trnn Periferal Kan Lenfositleri zerine Enzim Histokimyasal Bir alma Tuba TELATAR1, Atilla ARSLAN2, Emrah SUR1, Yasemin ZNURLU1, Haluk ZPARLAK2 1 Seluk niversitesi, Veteriner Fakltesi, HistolojiEmbriyoloji Anabilim Dal, Konya 2 Seluk niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Konya aarslan72@yahoo.co.uk Alfa-naftil asetat esteraz (ANAE-az) ve asit fosfataz (ACP-az) lizozomal enzimlerdir. Bu enzimler insan ve baz memeli hayvan trlerinde Tlenfositler iin spesifik olduklarndan k mikroskobik seviyede kan frotileri ve doku kesitlerinde T- ve B-lenfositlerin morfolojik ayrmnda yaygn olarak kullanlmaktadr. Bu almada Trkiyedeki farkl yarasa trnn periferal kan lenfosit oranlar ile ANAE-az ve ACPaz pozitif lenfosit oranlarnn k mikroskobik dzeyde belirlenmesi amalanmtr. Bu amala drt Rhinolophus ferrumequinum (Byk nal burunlu yarasa; 2, 2, Kilis), drt Pipistrellus kuhlii (Beyaz kenarl yarasa; 2, 2, Mersin) ve be Tadarida teniotis (Kuyruklu yarasa; 4, 1, anlurfa) rneinden usulne uygun olarak kan alnm ve her rnekten alt adet froti hazrlanarak havada kurutulmutur. Rutin May-Grnwald Giemsa yntemiyle boyanan iki frotide lenfosit oranlar belirlenmitir. Dier frotiler souk gluteraldehit-asetonda (-10C) 3 dakika tespit edilmitir. Bu frotilerden ikisine ANAE-az demonstrasyonu, son ikisine de ACP-az demonstrasyonu uygulanm, takiben %1lik methyl-green ile ekirdek boyamas yaplmtr. ANAE-az demonstrasyonunda lenfosit morfolojisine sahip 1-5 arasnda deien sayda kiremit krmzs-kahverengi granle sahip olan hcreler ANAE-az pozitif lenfositler olarak kabul edilirken, ACP-az demonstrasyonunda 1-3 arasndaki sayda krmz granle sahip hcreler ACP-az pozitif lenfositler olarak kabul edilmitir. ANAE-az demonstrasyonu sonucunda lenfositler bir yada birka granlden ibaret nokta
tarznda pozitivite gsterirken, monositler diffz ince granler tarzda pozitivite gstermitir. ACP-az demonstrasyonu sonucunda ise bu almada incelenen her yarasa trnn lenfositlerinde ACP-az pozitivitesine zg granllere rastlanmamtr. R. ferrumequinum, P. kuhlii ve T. teniotis iin lenfosit oranlar srasyla %68.946.53, %61.587.14 ve %72.803.18, ANAE-az pozitif lenfosit oranlar ise %52.612.55, %44.769.07 ve %46.293.48 olarak belirlenmitir. Lenfosit oran bakmndan P. kuhlii ve T. teniotis arasndaki fark ile ANAE-az pozitif lenfosit oran bakmndan R. ferrumequinum ve T. teniotis arasndaki fark istatistiksel olarak nemli dzeyde bulunmutur (p<0.05). Anahtar Kelimeler: Rhinolophus ferrumequinum, Pipistrellus kuhlii, Tadarida teniotis, yarasa, lenfosit, alfa-naftil asetat esteraz, asit fosfataz. PZ201 Triturus karelini (Amphibia: Urodela)nin Erkek Bireylerinde Kloak Yaps ve Kloak Bezleri Fonksiyonunun Hormonal Kontrol Serap SANCAR BA, Osman MURATHANOLU stanbul niversitesi Fen Fakltesi Biyoloji Blm Zooloji Anabilim Dal STANBUL ssancar@istanbul.edu.tr Bu almada Triturus karelininin erkek bireylerinde reme periyodunda kloak yaps ve kloak bezleri, reme mevsimi dndaki bireylerde de, prolaktin (PRL) ve testosteron hormonlarnn kloak bezleri zerinde meydana getirebilecekleri yapsal deiikliklerin, k mikroskobu dzeyinde incelenmesi amalanm ve sonular eitli histolojik, histokimyasal ve histometrik metotlarn uygulanmas ile alnmtr. Triturus karelininin erkek bireylerinin kloak, kloak tp ve kloak odas olmak zere iki esas ksmdan oluur. Kloak tp, kloak odasna merkezi ve dorsal konumludur. Kloak odasnn anteriyr ksm genilemi bir oyuk eklindedir ve buray fibromuskular bir yap olan psdopenis doldurur. Kloak tp ve kloak odas posteriyrde Y eklindeki bir dorsal oyuk aracl ile birleir ve kloak odas giderek daralp, kloak akl ile vcut dna alr. Triturus karelininin erkek bireylerinin kloaknda drt farkl kloak bezi bulunmaktadr. Morfolojik olarak basit tbler bez zellii tayan bu bezler drt esas grup altnda toplanr ve pelvik bezler, Kingsbury bezleri, ventral bezler ve dorsal bezler olarak adlandrlrlar. Pelvik bezler ve Kingsbury bezleri kloak tpnn dorsal ve dorsolateral blgelerinde yerleiktirler. Ventral 562
bezler btn kloak odasnda bulunurlar. lk kloak bezinin, kendi konumlar ve salglarn boalttklar blge nedeni ile fonksiyonel olarak spermatofor retimi ile ilgili olduklarn syleyebiliriz. Dorsal bezler ise, pubis eklemi gibi olduka anteriyr bir blgeden balayp kloak odasnn en posteriyr blgesine kadar uzanrlar. Kloakta, pelvik ve ventral bezler arasnda konumlanm olan bu bezlerin salglarnn da, feromon retimi ile ilgili olabileceini dnmekteyiz. Uyguladmz hormonlardan biri olan PRL, pelvik ve dorsal bezlerin aktivitelerinde azalmaya yol aarken, ventral bezlerde salglama aktivitesini arttrmtr. PRL Kingsbury bezlerinde ise, herhangi bir etki meydana getirmemitir. Uyguladmz ikinci hormon testosteron, dorsal bezlerde ve ventral bezlerde belirgin bir deiiklik meydana getirmemi; ancak, pelvik bezlerin aktivitelerini azaltm, Kingsbury bezlerinde ise aktivitede arttrc bir etki yaratmtr. Ayn doz ve uygulama sresindeki hormonlara farkl tipteki bezlerin verdii cevaplarn farkl olmas, bezlerin hormonlara duyarllklarnn farkl olduunu gstermektedir. Anahtar Kelimeler: Triturus, kloak, kloak bezleri, reme, histoloji, prolaktin, testosteron PZ202 Lsin Enkefalinin Rana ridibunda Sinir Sistemindeki Lokalizasyonu Yusuf AMLICA, Ali AKIN Mersin nviversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 33342, Mersin ycamlica@yahoo.com Bu almada, lsin-enkefalin (ls-enk)in Mersin Mft (Efrenk) Deresinden yakalanan kurbaalar (Rana ridibunda)n beyin, omurilik ve siyatik sinir dokularndaki lokalizasyonu aratrlmtr. Bu peptitin, kurbaa dokularndaki lokalizasyonu incelenirken immnohistokimya yntemi kullanlmtr. Paraformaldehit ile tespit edilen dokulardan dehidrasyon, effaflandrma, parafine gmme ilemlerinden sonra 4m kesitler alnmtr. mmnohistokimyasal boyama iin primer antikor olarak, rabbit anti-ls-enk, sekonder antikor olarak, anti rabbit kullanlmtr. Ls-enkin kurbaa beyin, omurilik ve siyatik sinir dokularnda yksek dzeyde immnoreaktivite oluturduu bulunmutur. Kurbaa beyin dokusundaki sinir hcreleri, ventrikllerin etrafn deyen ependimal hcreler ve glial hcrelerin immnopozitif olarak boyandklar grlmtr. Kurbaa omurilii
ventral boynuzunda bulunan byk nronlarn perikaryonlar, akson ve dentritleri, dorsal boynuzdaki nron aksonlar, merkezi kanal deyen ependimal hcreler, gri cevher ve beyaz cevherdeki glial hcrelerin immnopozitif olarak iaretlendikleri gzlenmitir. Kurbaa siyatik sinirinde ise sinir liflerinin aksoplazmalarnn tamamna yakn boyanrken, fibroblast ve Schwann hcrelerinin ok az bir ksm boyanmtr. Anahtar Kelimeler: Rana ridibunda, immnohistokimya, sinir dokusu, ls-enk PZ203 Kefirin Olaklarda Duodenum'un Histolojik Yaps zerine Etkileri Mert GRKAN1, Sibel HAYRETDA1, Cengiz ATAOLU2 2 anakkale Onsekiz Mart niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm Terziolu Yerlekesi, anakkale 2 anakkale Onsekiz Mart niversitesi, Ziraat Fak. Zootekni Blm Terziolu Yerlekesi anakkale mertgurkan@comu.edu.tr Sindirim kanal mikroflorasnn doal yesi olduu bilinen mikroorganizmalarn dardan verilmesinin salk ve performans zerine etkileri uzun yllardan beri allmaktadr. Probiyotikler gnmzde bu anlamda ticari nem kazanm rnler olup, etkileri insan da iine alan ok sayda tr zerinde incelenmektedir. Bu alma az st tketimini takiben bir probiyotik kayna olan kefirin tkettirilmesiyle duodenum histolojisinde meydana gelebilecek deiikliklerin incelenmesi amacyla yaplmtr. Aratrmada, anakkale Onsekiz Mart niversitesi Teknolojik ve Tarmsal Aratrmalar Merkezinde (TETAM) yetitirilen 9 adet Trk Saanen ola kullanlmtr. alma her birinde 3er adet olan yer ald kontrol grubu (K), kefir grubu (P) ve otoklavlanm kefir grubu (OP) olmak zere 3 farkl grup oluturularak yaplmtr. Duodenumdan alnan dokular Bouin solusyonu ile tespit edildikten sonra rutin histolojik ilemlerden geirilerek 5 mlik kesitler alnmtr. Kesitler, Hematoksilen & Eosin ile boyanarak k mikroskobunda deerlendirilmitir. Birim alandaki villus says, villus uzunluu-eni ve kripta derinliieni ile ilgili histolojik lmler gerekletirilmi ve kefir grubu olaklarda ortalama villus uzunluu-eni ve ortalama kripta derinlii-eninin dier gruplara art gsterdii belirlenmitir. Ayrca kefir grubundaki villuslarda grlen uzunluk ve endeki art nedeniyle birim alandaki ortalama villus saysnda dier gruplara oranla azalma saptanmtr.
563
Anahtar Kelimeler: duodenum, histoloji PZ204
Kefir, probiyotik, olak,
Aydn Yresinde Yaayan Laudakia stellionun (Linnaeus 1758) (Squamata: Agamdae) nce Barsak Dokusu Histolojik Yapsnn ve Glikozaminoglikanlarnn Ik Mikroskop Dzeyinde ncelenmesi Nazan YILMAZ Adnan Menderes niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Aydn nacar@adu.edu.tr Canl organizmalarda farkl metabolik fonksiyonlar iin gerekli temel biyolojik bileikler olan karbohidratlar protein ve lipidlerle birleerek glikokonjugatlar olutururlar. Hcre yzeyinde dalm gsteren bu glikokonjugatlar; proteoglikanlar, glikoproteinler ve glikolipidlerdir. Proteoglikanlarn biyolojik fonksiyonlar yapsal olarak baskn olan GAG zincirlerinden kaynaklanr. GAGlar ierdikleri glikozid ba tipi, slfat birimlerinin yer ve derecesine gre hyaluronik asit (HA), kondroidin (Ch-S) ve dermatan slfat (DS), heparan slfat (HS) ve heparin (H) ile keratan slfat (KS) olmak zere gruplandrlrlar. ok hcreli organizmalarda bu molekllerin hcre yzeyinde, ekstraselller matrikste veya intraselller granller iinde yer almalar, ok eitli biyolojik rollerinin olduunu gsterir. Sindirim kanalnn farkl blgelerindeki GAGlar besine, beslenme alkanlna, vcut byklne, biimine gre deiebilen zellikte olabilmekte ve bu da birebir sindirim sisteminin fonksiyonunu etkileyebilmektedir. Bu almann amac, L. stellionun sindirim kanalnn bir blmn oluturan ince barsak dokusunun genel histolojik yapsn belirlemek, Goblet hcresi (hcre ierii ve frams kenar), epitel bazal laminas, tunika submukoza ve tunika muskularis tabakasnda bulunan GAG eitlerindeki deiiklikleri aratrmaktr. Kalfaky-Aydndan Haziran 2005 tarihinde yakalanan 10 adet (5 , 5 ) L. stellio canl olarak laboratuara getirilmi, ayn gn eter anestezisi ile bayltlan hayvanlarn karn blgelerinden alarak ince barsak doku rnekleri alnmtr. Dokular Saint Marie (SM) tespit solusyonu ile 24 saat tespit edilip dehidratasyon ileminden sonra parafine gmlmtr. Parafin bloklardan Rotary mikrotom (RM 2145) ile 5 mikronluk kesitler alnm ve elde edilen kesitler Hematoksilen-Eosin, Gomori trikrom, sodyum asetat ile tamponlanm (pH 5.8) 0.025M, 0.06M, 0.3 M, 0.65M, 0.9M MgCl2 konsantrasyonunda % 0.1lik Alcian Blue ile boyanmtr.
L. stellionun ince barsak dokusu kesitleri incelendiinde, ortasnda etraf tunika mukoza, tunika submukoza, tunika muskularis ve tunika seroza olmak zere drt ana tabakadan oluan bir duvarla evrili bir lmene sahip olduu grlmektedir. Tunika mukoza epitel, lamina propria ve muskularis mukozadan olumaktadr. Lmene doru kk parmak ya da yaprak biiminde katlant yapan villuslarn epitel ve lamina propriadan olutuu gzlenmitir. Dz kas yapsnda olan muskularis mukozann lamina propria ile submukozay birbirinden ayrd, Gomori trikrom ile boyanm kesitlerde muskularis mukozann kesintili biimde olup kas liflerinin sirkler ekilde dzenlendii dikkati ekmitir. Submukoza tabakasnn Gomori trikrom boyama ile farkl ynlere seyreden bol miktarda kollajen lifler ierdii gzlenmitir. Tunika muskularis tabakas enine kesitlerde ite sirkler dta longitudinal olarak dzenlenmi dz kas yapsndadr. Tunika seroza tabakas mezotelyal hcreler ile evrilmitir. AB-PAS boyamalar sonucunda L. stellio nun ince barsak dokusunda Goblet hcre ieriinde HA ile Ch-S ve DS, frams kenarda zellikle Ch-S ve DS, epitel bazal laminasnda, ba dokuda ve kas dokuda ise baskn olan GAG eiti HA olarak saptanmtr. Anahtar Kelimeler: L. stellio, ince barsak, glikozaminoglikan. PZ205 Galba truncatula (Gastropoda, Pulmonata) da Histopatolojik ve Biyokimyasal Deiikliklere Neden Olan Ar Metal Toksisitesi ( Cd) zerinde EDTAnn Koruyucu ve yiletirici Etkileri Birgl OTLUDL, Serpil BRN KARAKA Dicle niveristesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Diyarbakr birgulotl@dicle.edu.tr Son yllarda teknolojinin gelimesi sonucu, endstriyel ve kentsel atklar srekli olarak nehir ve gllere braklmakta olup akuatik ortamda yaayan canl organizmalar tehdit etmektedir. Nehirlerin ve gllerin kirlenmesi sonucu, sudaki ar metallerin oran da artmakta ve belirli bir konsantrasyona ulatnda ise aquatik organizmalar iin toksik etki oluturmaktadr. Ar metaller tatl su salyangozlarnda histopatolojik ve biyokimyasal deiiklikler meydana getirmektedir. EDTA ar metallerin toksik etkilerini en aza indirebilme zelliinden dolay bunlarn zararl etkilerinden salyangozlar koruyabilmektedir. Bu almada, bir tatlsu salyangozu olan Galba truncatulaya belirli 564
konsantrasyonlarda Cd verildikten sonra, dokularda (hepatopankreas ve ovo-testis) meydana gelen toksisite belirli konsantrasyonlarda EDTA ile iyiletirmeye gidildi. rneklerin Atomic Absorsiyon spektrofotometresi yardmyla ar metal miktarlarnn tayini yapld. statiksel olarak elde edilen sonular karlatrlarak hangi konsantrasyondaki Cdun dokularda (hepatopankreas ve ovo-testis) ne kadar hasar verdii ve EDTA ile iyiletirmeden sonra dokulardaki hasarn ne derece geri dnm yapt structurel ve ultrastructurel (Ik mikroskobu ve Elektron mikroskobu) olarak incelendi. Anahtar Kelimeler: Galba truncatula, elektron mikroskobu, Cd, EDTA, histopatoloji PZ206 Galba truncatula (Gastropoda, Pulmonata) da Histopatolojik ve Biyokimyasal Deiikliklere Neden Olan Ar Metal Toksisitesi (Pd) zerinde EDTAnn Koruyucu ve yiletirici Etkileri Serpil BRN KARAKA, Birgl OTLUDL Dicle niversitesi, Fen Bilimleri Enstits, Biyoloji Anabilim Dal, Diyarbakr birgulotl@dicle.edu.tr Modernleen dnyada sucul sistemlerin sanayi kaynakl ar metaller tarafndan kirletilmesi nemli bir evresel problem olarak karmza kmaktadr. evrede birikmi olan bu ar metaller, besin zinciri yoluyla insan saln tehdit etmekte ve ekolojik zararlar verebilmektedir. Bu almada, Diyarbakr ilinden toplanan tatl su salyangozu olan Galba truncatula zerinde ar metal iyiletirilmesi aratrld. rneklere belirli konsantrasyonlarda Pb verildikten sonra, dokulardaki (hepatopankreas ve ovo-testis) meydana gelen toksisite, belirli konsantrasyonlarda EDTA ile iyiletirmeye gidildi. rneklerin Atomic Absorsiyon spektrofotometresi yardmyla hepatopankreas ve ovo-testislerinde biriken ar metal miktarlarnn tayini yapld. Pbun ar metal konsantrasyonuyla dokularda meydana gelen tahribat ve EDTAnn etkisiyle dokularda meydana gelen iyilemelerin histopatolojisi structurel ve ultrastructurel (Ik mikroskobu ve Elektron mikroskobu) olarak incelendi. Anahtar Kelimeler: Galba truncatula, elektron mikroskobu, Pb, EDTA, histopatoloji
PZ207 Karadeniz Blgesideki Baz Lokalitelerde Gomphocerinae Taksonlar ve Bitki likisi Abbas MOL, Unal ZEYBEKOGLU Ondokuz Mays niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Samsun abbasmol@omu.edu.tr Gomphocerinae Uvarov, 1958 (Orthoptera: Acrididae) taksonlarnn ounluu kuzey yarm krenin souk iklime sahip blgelerini, zellikle Avrupa ve Asyann orta ve kuzey kesimlerindeki souk ve devaml yeil vejetasyonlar, tercih ettiklerini rapor etmilerdir. Aratrmaclarn tanmna uygun olarak Trkiyede souk ve devaml otsu yeil vejetasyonun hakim olduu Karadeniz Blgesinde Gomphocerinae taksonlarnn dalm gsterdii ykseltiler, youn olarak bulunduu lokaliteler, bu lokalitelerden toplanan bitki taksonlar ve bu lokalitelerin bulunduu vejetasyon kuaklarnda dalm gsteren altfamilya taksonlar aratrlmtr. Aratrma sonunda Karadeniz Blgesinde altfamilyaya ait 16 cinsin tr ve alttr kategorisinde 48 takson rnekleri farkl vejetasyon kuaklarndan toplanm ve toplanan takson rneklerinin tercih edebilecei bitki takson rnekleri verilmitir. Anahtar Kelimeler: Karadeniz Blgesi, Acrididae, Gomphocerinae, vejetasyon, bitki taksonu tercihleri PZ208 Laboratuar Koullarda retilen Dili Sazanck (Aphanius mento) Yumurtalarnn Embriyonik Geliimi Baran YOURTUOLU, .G. KIRANKAYA, Lale GENOLU, F.Gler EKMEK Hacettepe niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Beytepe Kamps, 06800 Ankara baranyog@hacettepe.edu.tr Biyoeitliliin korunmas asndan, doal bir tr hakknda yapay koullar altnda yaplan almalardan elde edilen veriler gn getike nem kazanmaktadr. Bu almada Anadolunun en eski ikincil tatlsu eleman olan Aphanius cinsine ait bir tr (A. mento) ele alnmtr. Asi Nehri (Hatay) havzasndan yakalanan Aphanius mento bireyleri akvaryum koullarnda yumurtlatlp, yumurtalarn embriyonik geliimleri mikroskop altnda incelenmitir. Ana balklar 2 mm gz aralndaki kepe ile yakalanmtr. Hava motoru ile 565
havalandrlan ve 12 saat aydnlk 12 saat karanlk periyod salananan, 40 x 40 x 40 cm boyutlarndaki bir reme tankna bir erkek iki dii olacak ekilde 3 balk yerletirilmitir. Balklar tanka braklan sentetik orlon yumana yumurtlatlm ve yumurtalar 22 C scaklkta ve ayn fotoperiyod altnda inkbasyona braklmtr. Yumurtalar 12 saatlik aralklarla, gnde 2 defa mikroskop altnda fotoraflanarak, embriyonik geliimleri evre/ saat olacak ekilde kaydedilmitir. Anahtar Kelimeler : Aphanius mento, embriyonal geliim, akvaryum koullar PZ209 Trk Saaneni ve Maltz Irk Keilerde Plasentomlarn Histolojik Yaps Mert GRKAN1, Hseyin TOPYILDIZ1, Semih STEL1, Sibel HAYRETDA1, Aynur KONYALI2 1 anakale Onsekiz Mays niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Terziolu Yerlekesi, anakkale 2 anakale Onsekiz Mays niversitesi, Ziraat Fakltesi, Zootekni Blm, Terziolu Yerlekesi, anakkale mertgurkan@comu.edu.tr Zigotun uterusta implantasyonunu takiben gelimeye balayan ve gebelik sresince yavrunun doum sonrasnda her biri bir sistem olan boaltm, beslenme, endokrin olaylarnn yrtlmesini salayan plasenta, memeli hayvanlar iin byk neme sahiptir. Tm bu olaylar plasentada bulunan ve plasentom ad verilen yaplar yardmyla meydana gelmektedir. Erken gebelik dneminde gelimeye balayan plasentomlar, maternal ksm olan karunkula ve fetal ksm olan kotiledondan olumaktadr. Bu alma Trk Saaneni ve Maltz rk keilerde gebelik periyodunu takiben doum olaynn gereklemesiyle anne tarafndan darya atlan plasentada yerleik bulunan plasentomlarn histolojik yaplarnn incelenmesi amacyla yaplmtr. almada, anakkale Onsekiz Mart niversitesi Teknolojik ve Tarmsal Aratrmalar Merkezinde (TETAM) yetitirilen 5 ba Trk Saaneni ve 5 ba Maltz rk kei hayvan materyali olarak kullanlmtr. Doumun hemen ardndan darya atlan plasenta zar zerindeki 3 farkl blgeden alnan plasentom rneklerine ait doku rnekleri, Bouin solusyonu ile tespit edildikten sonra rutin histolojik ilemlerden geirilerek 5 mlik kesitler alnmtr. Kesitler, Hematoksilen & Eosin ile boyanarak k mikroskobunda deerlendirilmitir. Ayrca kesitlerin fotoraflar ekilerek, sz konusu kei rklarnn plasentom histolojileri ortaya konulmutur.
Anahtar Kelimeler: Trk saaneni, maltz, kei, plasentom, histoloji PZ210 Myotis myotis (Borkhausen, 1797) Kaln Barsak Dokusunun Histolojik Yaps ve Goblet Hcrelerinde Glikozaminoglikan eitlerinin Belirlenmesi Emine Pnar PAKSUZ1, Serblent PAKSUZ2, Beytullah ZKAN3, Nazan YILMAZ1 1 Adnan Menderes niversitesi, Fen Edebiyat Fak Fakltesi, Biyoloji Blm, Aydn 2 Trakya niversitesi, Eitim Fakltesi, lkretim Blm, Edirne 3 Trakya niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Edirne epbeytas@adu.edu.tr Proteoglikanlar merkezi bir protein ve buna bir veya birka kovalent bala balanm glikozaminoglikan (GAG) zincirlerinden oluan kompleks makromolekllerdir. ekerlerin ounda bulunan slfat ve karboksil gruplar nedeniyle negatif elektrik ykldrler. Buda suya yksek ilgi oluturarak jel eklinde bir zemin maddesinin olumasna yol aar. ok hcreli organizmalarda bu molekllerin hcre yzeyinde, ekstraselller matrikste veya intraselller granller iinde yer almalar, ok eitli biyolojik rollerinin olduunu gsterir. almamzda Myotis myotisin kaln barsak dokusunun histolojik yapsnn ortaya konmas ve Goblet hcre ieriindeki GAG eitlerinin belirlenmesi amalanmtr. Krklareli/Koyunbaba maarasndan 19.07.2006 tarihinde yakalanan 6 adet (3 dii, 3 erkek) M. myotis canl olarak laboratuara getirilmi ve ayn gn eter anestezisi ile bayltlan hayvanlarn karn blgelerinden alarak barsak dokular karlmtr. Dokular Saint Marie (SM) tespit solusyonu ile 24 saat tespit edilmi, dehidratasyon ileminden sonra parafine gmlen dokulardan Rotary mikrotom (RM 2145) ile 5 mikronluk kesitler alnmtr. Elde edilen kesitler Hematoksilen-Eosin, Gomori trichrome ve sodyum asetat ile tamponlanm (pH 5.8) 0.025M, 0.06M,0.3 M, 0.65M, 0.9M MgCl2 konsantrasyonunda % 0.1lik Alcian Blue ile boyanmtr. M. myotisin kaln barsak dokusundan alnan histolojik kesitlerde tunika mukoza, tunika submukoza, tunika muskularis ve tunika seroza olmak zere drt tabaka ayrt edilmitir. Kaln barsak mukoza yzeyinin dzgn olduu, kripta ve plika sirklares gibi yzey zellemeleri ierdii grlmtr. Tunika mukozann frams kenarl tek katl prizmatik epitel, lamina propria ve 566
muskularis mukozadan olutuu izlenmitir. Frams kenarl silindirik hcreler arasnda ok sayda Goblet hcreleri yer almaktadr. Gevek ba dokusu yapsndaki lamina propriada dz ve dallanm tubuler kriptalar dikkati ekmitir. Muskularis mukoza ite ok ince ve kesintili olan sirkler, dta ise kaln longitudinal dzenlenmi kas liflerinden olumutur. Submukoza ise gevek ba dokusu yapsndadr. Tunika muskularis tabakas enine kesitlerde ite sirkler, dta longitudinal ekilde dzenlenmi kas liflerinden olumutur. Tunika seroza tek katl yass epitel hcreler ile evrilmi ve gevek ba dokusu yapsndadr. Farkl MgCl2 konsantrasyonlarndaki AB-PAS ile Goblet hcrelerindeki karboksillenmi ve slfatlanm GAGlarn varl gsterilmitir. Anahtar Kelimeler: Myotis myotis, kaln barsak, glikozaminoglikan PZ211 Myotis myotis (Borkhausen, 1797) ve Miniopterus schreibersii (Kuhl, 1817) de Seminifer Epitel Siklusu Emine Pnar PAKSUZ , Serblent PAKSUZ , Beytullah ZKAN3 1 Adnan Menderes niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Aydn 2 Trakya niversitesi, Eitim Fakltesi, lkretim Blm, Edirne 3 Trakya niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Edirne epbeytas@adu.edu.tr Yarasalarn testisleriyle ilgili sadece birka alma rapor edilmitir. Bunlarn bazlar morfolojik deerlendirmeleri ierir. Seminifer epitel siklusu pek ok memelide incelenmi ve akrozomal oluumun morfolojik zelliklerinin her trde farkl olduu ortaya konmutur. zellikle akrozom oluumu baz gruplarda olduka zeldir. Akrozom belirgin bir uzama gsterir. Daha sonra oluumu srasnda ksalr ve yasslar. Ve sonuta olduka yass ekilli akrozom oluur. Bu almada Microchiroptera subordosuna ait 2 yarasa tr seilmi seminifer epitel sikluslar ve akrozomal oluum zellikleri karlatrlmtr. Krklareli/Koyunbaba maarasndan 17.09.2007 tarihinde yakalanan 2 adet M. myotis (ortalama arlk 27 gr, ortalama n kol uzunluu 60 mm) ve 2 adet M. schreibersii (ortalama arlk 14 gr, ortalama n kol uzunluu 45 mm) canl olarak laboratuara getirilmi ve ayn gn eter anestezisi ile bayltlan hayvanlarn karn blgelerinden alarak testis doku rnekleri alnmtr. Dokular Saint Marie (SM) tespit solusyonu ile 24 saat tespit edilmi, dehidratasyon
1 2
ileminden sonra parafine gmlen dokulardan Rotary mikrotom (RM 2145) ile 5 mikronluk kesitler alnmtr. Elde edilen kesitler Hematoksilen-Eosin, Periodic Acid SchiffHematoksilen (PAS-H) ile boyanmtr. Her iki trde de 500 n rerinde seminifer tbl deerlendirilmi ve her evreye snflandrlmtr. Her iki trde de testisler ba dokusu kapsl ile evrilidir. Seminifer tbllerin ii spermlerle doludur ve spermatogenik seri hcrelerini (spermatogonyum, primer ve sekonder spermatositler, spermatidler) iermektedir. Spermatogenik serideki hcreleri ksmi olarak saran daha az saydaki Sertoli hcreleri bulunur. Tbllerin etrafndaki ba dokusunda bol miktarda kan damar ve Leydig hcreleri gzlenmitir. Anahtar Kelimeler: M. myotis, M. schreibersii, spermiogenez, akrozom PZ212 Baz Yarasa Trlerinde Beyaz Kan Hcresi Saym Serblent PAKSUZ1, Emine Pnar PAKSUZ2, Beytullah ZKAN3 1 Trakya niversitesi, Eitim Fakltesi, lkretim Blm, Edirne 2 Adnan Menderes niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Aydn 3 Trakya niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Edirne serpaksuz@trakya.edu.tr Yarasalar uabilen tek memeli grubudur ve umaya adaptasyon stresini karlamak iin pek ok esrarengiz modifikasyonlar geirmilerdir. Miniopterus schreibersii, Rhinolophus euryale, Rhinolophus mehelyi ve Rhinolophus ferrumequinum Microchiroptera subordosuna ait bcekil trlerdir. Yaplan almada farkl trlerdeki erkek ve dii yarasalarda farkl lkosit profillerini belirlemek amalanmtr. 01.11.2005 tarihinde Trakya blgesinde bulunan Krklareli/Koyunbaba maarasndan yakalanan ergin M. schreibersii (3, 6), R. euryale (3, 2), R. mehelyi (4, 1) ve R. ferrumequinum (2, 4) alma iin kullanlmtr. Canl olarak laboratuara getirilen hayvanlardan alnan kan rneklerinden yayma kan preparatlar hazrlanm ve Wright boyas ile boyanmtr. Her hayvan iin 2 preparattaki farkl beyaz kan hcreleri Olympus binokler mikroskopta saylm, ergin dii ve erkeklerin farkl lkosit saylar ayr ayr hesaplanm ve tablo halinde verilmitir. M. schreibersii de erkekler iin ortalama ntrofil, eosinofil, bazofil, lenfosit ve monosit 567
saylar srasyla 39.6717.56, 7.53.74, 2.171.25, 41.8317.44, 8.830.94 diiler iin ise 34.9210.38, 3.833.99, 1.000.58, 54.179.12, 6.082.21 dir. R. euryale de ise ortalama lkosit saylar erkeklerde 18.333.32, 0.830.62, 0.830.24, 69.675.25, 10,334,40 diilerde 2012.00, 2.250,75, 3.51.00, 62.256.25, 12.004.00 dr. R. mehelyi de ise erkeklerde 23.003.14, 2.750.25, 1.50.00, 60.53.30, 12.250.25, diilerde 15.5, 2.00, 0.00, 72.00 ve 10.5 dir. R. ferrumequinum de ortalama lkosit saylar erkeklerde 40.003.5, 1.000.00, 0.50.5, 47.750.75, 10.753.75 diilerde 41.883.58, 0.380.41, 0.630.41, 40.507.12, 16.63 5.91olarak kaydedilmitir. Anahtar Kelimeler: M. schreibersii, R. euryale, R. mehelyi, R. ferrumequinum, granlosit, agranlosit PZ213 Xiphophorus helleri (Poeciliidae, Teleostei) Karacieri zerinde Ham Petroln Suda znebilen Ksmlarnn Etkileri Sema SA NC, zlem NEN, Ece ERDA Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Zooloji ABD, 35100 Bornova, zmir sema.isisag@ege.edu.tr Ham petrol nakliyesi srasnda oluabilecek kazalar deniz ve tatl su ekosistemlerinde acil, yaygn ve sreen evre sorunlarna yol aar. Ayrca rafinerizasyon, kullanm ve depolanma aamalarnda da evreye yaylabilen ham petroln suda znebilen fraksiyonlarnda bulunan toksik hidrokarbonlara maruz kalan sucul organizmalar toksikokinetik ve toksikodinamik srelerde nemli lde etkilenirler. Sunulan almada zmir Tpra Rafinerisinden salanan ham petroln suda znebilen ksmlarndan hazrlanan farkl konsantrasyon (%10, %20, %40) Xiphophorus helleri (klkuyruk) rnekleri zerinde uygulanarak, omurgallarda balca zehirsizletirme merkezi olan karacier zerindeki histopatolojik etkiler aratrlmtr. Ik mikroskobu incelemelerinde karacier dokusunda dem, inflamasyon ve arpc boyutta nekroz belirlenmi, hepatositlerde belirgin ya birikimi ve vakuol saylarnda art, ayrca zar yaplarnda bozulma izlenmitir. Anahtar Kelimeler: Ham petrol, evre, karacier, Xiphophorus helleri, histoloji
PZ214 Ham Petroln Suda znebilen Ksmlarnn Xiphophorus helleri (Poeciliidae, Teleostei) Solunga Histolojisi zerindeki Etkileri zlem NEN, Sema SA NC Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Zooloji ABD, 35100, Bornova, zmir ozlem.onen@ege.edu.tr Ham petroln suda znebilen ksmlar hidrojen zincirleri (poliaromatikler, heterosiklikler), fenoller, nitrojen ve slfr ieren heterosiklik bileiklerden oluur. ok uucu ve toksik zellikler tayan bu ksmlarn eitli nedenlerle doaya karmalar ciddi evre ve salk sorunlarna yol aar ve bu sorunlar besin zinciri ile en st organizmalara kadar ulaabilir. Sucul organizmalarda ham petrolden kaynaklanan sorunlarn saptanabilmesi iin ncelikle maruziyet yollarnda oluan etkilerin belirlenmesi gerekmektedir. Sucul omurgallarda temel maruz kalma yollarndan biri olan solungalarda ham petrol etkisiyle oluan deiimlerin aratrld bu almada Xiphophorus helleri (klkuyruk) rneklerinde zmir Tpra Rafinerisinden salanan ham petroln suda znebilen ksmlarndan hazrlanan farkl konsantrasyon (%10, %20, %40) uygulanmtr. Ik mikroskobu incelemelerinde solungalarn primer lamellerinde hiperplazi, sekonder lamellerinde balonlama ve kaynamalar izlenmi, mukus salgsnn artt not edilmi ve bulgular fotoraflarla ortaya konulmutur. Anahtar Kelimeler: Ham petrol, evre, solunga, Xiphophorus helleri, histoloji PZ215 Kobalt (II) P-Aminobenzoatn Erikin Fare Karacieri zerine Histopatolojik Etkisi Yusuf ERSAN1, Evren KO2, Hacali NECEFOLU3, F. Elif ZTRKKAN3 1 Kafkas niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kars 2 Kafkas niversitesi, Veteriner Fakltesi, Fizyoloji ABD, Kars 3 Kafkas niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Kimya Blm, Kars evrenkoc@hotmail.com.tr Kobalt (II) p-aminobenzoat [Co(pH2NC2COO)2.4H2O] (CoPAB)n erikin fareler (Mus musculus var. albinos)in karacieri zerine histopatolojik etkisi incelendi. Bu almada her 568
grupta yedi fare bulunan deneysel ve bir kontrol grubu oluturuldu. Deney gruplarna 0.02 mol/lt CoPAB ieren stok solsyondan srasyla 0.1 ml, 0.3 ml ve 0.5 ml alnarak er gnlk periyotlar halinde toplam 4 doz olmak zere intraperitonal olarak enjeksiyon yapld. Standart histolojik metotlarla fare karacierlerinden rnekler elde edilip, preparatlar hazrlanarak k mikroskobu (Olympus BX51) ile incelendi. 0.1 ml CoPAB solsyonu enjekte edilen hayvanlarn karacier dokularnda lokal nekroz alanlar, hepatik kordonlarda bozulma ve vena centralis (Vc) etrafndaki hepatositlerde hafif derecede ime olduu tespit edildi. 0.3 ml CoPAB solsyonu enjekte edilen hayvanlarda ise kuppfer hcrelerinin saylarnn artt, baz hepatositlerin eozinofilik grnm kazand ve hiperemi olutuu gzlemlendi. 0.5 ml CoPAB solsyonu enjekte edilen hayvanlarda ise Vclerde youn hiperemi, hepatositlerde ime, kuppfer hcrelerinin saylarnda art ve hepatik kordonlarda bozulmalar tespit edildi. Anahtar Kelimeler: Kobalt (II) p-aminobenzoat, histopatoloji, karacier ve fare PZ216 Trkiyede Yayl Gsteren Eirenis ve Rhynchocalamus Cinslerine Ait Baz Trlerin Kan Hcre Morfolojisi ve Eritrosit Byklkleri Aziz AVCI1, Emine Pnar PAKSUZ1, etin ILGAZ2, Nazan ZM1, znur ARAT1, Kurtulu OLGUN1 1 Adnan Menderes niversitesi, Fen Edebiyat Fak., Biyoloji Blm, Aydn 2 Dokuz Eyll niversitesi, Fauna Flora Aratrma ve Uygulama Merkezi, Buca, zmir aavci@adu.edu.tr Hematolojik aratrmalar hastalklarn tehisinde olduka nemlidir. Kan yayma preparatlarnn incelenmesi hematolojik aratrmalarn nemli bir parasdr ve eritrosit, lkosit ve trombositler hakknda yararl bilgiler salar. Trkiyede yayl gsteren srngenlerin kan hcreleriyle ilgili ok az alma mevcuttur. Genellikle Uysal Ylanlar olarak bilinen Eirenis cinsi Trkiyede 13 tr ile Rhynchocalamus cinsi ise 2 tr ile temsil edilir. Byk apl byme gsteren Eirenis barani ve Rhynchocalamus barani, nispeten daha kk apl byme gsteren Eirenis eiselti ve Rhynchocalamus melanocephalusa gre daha aktif ve de daha az gizli bir yaam srdrmektedirler. Bu almada Colubridae familyasna ait olan E. barani, R. barani, E. eiselti ve R. melanocephalusun kan hcre morfolojisi ve eritrosit byklnn belirlenmesi amalanmtr.
Bu alma iin Adana dan yakalanan 2 adet E. barani, anlurfadan yakalanan 3 adet E. eiselti, Adanadan yakalanan 2 adet R. barani ve 2 adet R. melanocephalus bireyi kullanlmtr. Laboratuvara getirilen ylanlardan kan rnekleri alnm ve yayma kan preparatlar hazrlanmtr. Her hayvan iin 2 preparat hazrlanmtr. Hazrlanan yayma kan preparatlar havada kurutulmu ve Wrights boyas ile boyanmtr. Preparatlara 12 damla Wright boyas damlatlm ve fosfat tamponu (pH 6.8) ile ykanmadan nce 90 saniye bekletilmitir. Oda scaklnda 10 dakika beklettikten sonra preparatlar distile suda ykanm ve kurumaya braklmtr. Her yayma kan preparatndan rasgele seilmi 50 hcrenin uzunluu, genilii ile nukleuslarnn uzunluk ve geniilikleri llmtr. Eritrositlerin byklkleri Olympus okler mikrometre ile llm ve istatistiksel olarak deerlendirilmitir. Anahtar Kelimeler: Eirenis Rhynchocalamus barani, Eirenis Rhynchocalamus melanocephalus, bykl. PZ217 Beta-D-Glukan ve Taksol Etkisiyle Fare (Mus Musculus) Karacierinde Oluan Histolojik Deiiklerin Ik Mikroskobu Dzeyinde Aratrlmas Dilek KARADUMAN, Banu EREN Ondokuz Mays niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kurupelit Kampusu, Samsun dilekk@omu.edu.tr Bu almada, antineoplastik bir ajan olan taksol ile gl bir antioksidan ve immnomodlatr olduu bilinen Beta-D-glukann karacierde oluturduu histolojik deiiklikler aratrlmtr. Bu amala beta-D-glukan, taksol, taksol+beta-D-glukan ve kontrol grubu olmak zere 4 grup hayvan kullanlmtr. Hayvanlar enjeksiyondan nce 24 saat sre ile a braklmtr. Laboratuvar farelerine (Mus musculus) taksol ve beta-D-glukan intraperitonal enjeksiyonla verildikten sonra 6., 12., 24., 48., saatlerde ve 7., 14., gnlerde servikal dislokasyonla ldrlerek karacieri karlmtr. Karacierlerin fiksasyonu %10 tamponlanm ntral formaldehit ile yapldktan sonra rutin histolojik ilemler uygulanm. Alnan kesitlerdeki dokular; genel doku grnmn gzlemek iin hematoksilen-eosin boyamas, ba dokusunu gzlemek amacyla Massonun l boyamas, hepatositlerdeki glikojen tanecikleri 569 barani, eiselti, eritrosit
gstermek, glikojen miktarndaki deiiklikleri gzlemek amacyla Periyodik Asit-Schiff (PAS) boyamas ile boyanm, hepatositleri evreleyen retiklin lifleri gzlemek amacyla Gomorinin gm impregnasyonu uygulanmtr (AFIP, 1992; Bancroft ve Stevens, 1996). almamzdan elde edilen sonulara gre; taksoln etkisiyle karacierde vakuoler dejenerasyon, sinzoidlerde genileme, nekroenflamatuvar odaklar tespit edilmitir. Sadece beta-D-glukan verilmesinin karacierde belirgin bir deiiklie neden olmad grlmtr. Taksol ve beta-D-glukann birlikte verildii gruplarda, taksol gruplarndan daha az histolojik deiiklik gzlenmitir. Ayrca, taksol+beta-D-glukan 14. gn gruplarndaki histolojik grnmn, taksol+beta-Dglukan 7. gn gruplarndaki ile karlatrldnda normale daha yakn olduu grlmtr. Bu bulgular, bir serbest radikal sprcs olan beta-glukann, taksoln serbest radikal oluumunu indkleyerek karacierde meydana getirdii oksidatif hasar azalttn gstermektedir. Anahtar Kelimeler: Taksol, karacier, histolojik deiiklikler PZ218 Poecilia sphenopsda (Poeciliidae, Teleostei) Kalbin Histolojik Yaps Sema SA NC, Burcu KOLBAI TEKKAN Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Bornova, 35100, zmir sema.isisag@ege.edu.tr Son yllarda teleost balklarda kalp yapsna ynelik aratrmalar, memeli ve zellikle de insan kalbinin geliimine ve histopatolojisine dair incelemeler iin model oluturmakta ve byk ilgi ekmektedir. Teleostlarda kan posterirden anterire doru kalbin srasyla sins venozus, atrium, ventrikulus ve bulbus arteriozus blmlerinden geer. Teleost kalbinin kkeni, embriyonik geliim mekanizmas ve blmlerinin grevleri ok geni lde tartmaldr. Kalbin tipik miyokardiyum zellikleri sadece atrium ve ventrikulusda izlenebildii iin bulbus arteriozus ve sinus venozus ek blmler olarak deerlendirir ve bulbus arteriozusun ventral aortadan kken aldn ne srlrken, bu blmn kardiyak kkenli olduu ve sonradan kalp kas zelliklerini yitirdiine ilikin veriler de bulunmaktadr. Bu tartmalar doru ve ortak sonulara balayabilmek iin daha fazla sayda trle allmas gerektii aktr. Bu noktadan hareketle gerekletirilen aratrmada, kalp yapsna ilikin bilgi bulunmayan bir teleost tr olarak Poecilia beta-glukan,
sphenops (Moly bal) ele alnm ve kalbin blmlerinin histolojik yaps deerlendirilerek, ayrntl incelemelere esas oluturacak temel veriler k mikroskobu ile ortaya konmutur. Anahtar Kelimeler: Kalp, Poecilia sphenops, histoloji PZ219 Melanogryllus desertus (Pallas, 1771) (Orthoptera: Gryllidae)ta Orta Barsan Histolojisi zlem AKICI, Grsel ERGEN Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Zooloji Anabilim Dal, 35100 Bornova-zmir ozlem.cakici@ege.edu.tr Bu almada Melanogryllus desertusta orta barsan yaps histolojik olarak incelenmitir. Mesenteron, ventrikulus, mide gibi farkl isimlerle de adlandrlan endoderm orijinli orta barsak, pek ok bcekte sindirim enzimlerinin salgland, sindirim ve emilimin gerekletii esas ksmdr. Aratrma sonucuna gre, M. desertusta orta barsan anterolateralinde knt eklinde iki byk gastrik sekum yer alr. Gastrik sekumda kvrmlar oluturan tek katl silindirik epitel hcrelerinin serbest yzeylerinde mikrovilluslar bulunur. Burada yer alan tek katl kbik epitelden oluan gastrik bezler ba dokusundan bir klfla evrilidir. Orta barsa deyen mikrovilluslu tek katl silindirik epiteldeki youn salg aktivitesi nedeniyle lmende ok sayda irili ufakl salg granlleri gzlenir. Orta barsak lmeninde besinleri evreleyen peritrofik zar bulunur. Epitel tabakasnn bazalinde nidus ad verilen hcre kmeleri yer alr. te boyuna, dta halka konumlu ince kas tabakalar ile sarl olan orta barsan posteriyorunda son barsaa doru pilorik kapakk uzanr. Anahtar Kelimeler: Melanogryllus desertus, Gryllidae, sindirim sistemi, orta barsak, histoloji, epitel hcreleri
570
PZ220 znik Glnde (Bursa) Yaayan Tatlsu Istakozu (Astacus leptodactylus Eschscholtz, 1823)nun Ovaryumunun Morfolojik ve Histolojik zellikleri Nazan Deniz KO, Sibel ZESEN OLAK Figen Esin KAYHAN, Mehmet Nezih MULU, brahim Tamer EMECAN Marmara niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kuyuba, stanbul ndy31@hotmail.com Bu almada, znik Glnden alnan tatlsu stakozunun (Astacus astacus) ovaryum yaps histolojik ve morfolojik ynden incelendi. Kasm-Mart aylar arasnda alnan doku rneklerine rutin histolojik yntemler uyguland. Ovaryumun morfolojik yapsndaki deiiklikler k mikroskobu dzeyinde farkl fiksatif (% 10 Ntral Formalin ve Bouin) ve boyalarla (Hematoksilen&Eosin, PAS boyama yntemi) incelendi. Tatl su istakozunun ovaryum yaps incelendiinde farkl dnemlerde farkl evrelerdeki oosit yaplar gzlendi. PZ221 Hypericum montbretiinin Sanlarda Deneysel Renal skemi/Reperfzyon Hasar Modelinde Koruyucu Etkisi Gkhan BAYRAMOLU1, Hilmi ZDEN2, ahin KABAY3, Esra GRLEK OLGUN4, Nilgn ZTRK5, Hakan ENTRK1, Ali KUTLU1, Gke BLG1, Bilge ZKAL1 1 Eskiehir Osmangazi niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 26480 Eskiehir 2 Eskiehir Osmangazi niversitesi, Tp Fakltesi, Anatomi ABD, Meelik, 26480 Eskiehir 3 Dumlupnar niversitesi, Aratrma ve Uygulama Hastanesi, roloji Blm, Ktahya 4 Dumlupnar niversitesi, Aratrma ve Uygulama Hastanesi, Patoloji Blm, Ktahya 5 Anadolu niversitesi, Eczaclk Fakltesi, Farmakognozi ABD, 26470 Eskiehir Eskiehir gokhanb@ogu.edu.tr Hypericum montbretii Spach. yaprak ekstresi (HME) flavonoidler ve fenolik asitler grubundan pek ok polifenolik bileenler ieren tbbi bitki trdr. Polifenolik bileenler yksek antioksidan potansiyele sahiptir. Reaktif oksijen metabolitlerinin (ROM) bbrek iskemi/reperfzyon (/R) hasar patogenezinde rol oynadn gsteren bulgular mevcuttur. Bu almada HPEnin Renal
/R hasarndaki koruyucu etkilerini aratrlmtr. Bu amala, 24 yetikin albino dii san 3 grupta deerlendirilmitir. HMEnin renal /R hasar zerindeki morfolojik deiiklikleri deerlendirmek iin gruplar; Grup 1 (Kontrol); Grup 2 (renal /R hasar+Serum fizyolojik) ve Grup 3 (renal /R hasar+HME 50 mg/kg) olarak planland. Grup 1 hari dier gruplara iskemiden 15 gn nce sa bbrek nefrektomisi yapld ve deney hayvanlarnn bu sre ierisinde iyilemesi saland. 15. gnn sonunda Grup 2ye serum fizyolojik ve Grup 3 e HME (50 mg/kg, ) iskemiden 15 dakika nce tek doz intraperitonal olarak uyguland. Renal /R hasar sol renal pedikln 45 dakika oklzyonu ve daha sonra anestezi altnda 6 saat reperfzyonu ile oluturuldu. /Rdan sonra histopatolojik incelemeler iin sol bbrek %10 ntral formaldehite alnd. Bu doku rneklerinden 5 mikronluk histolojik kesitler alnd ve hematoksilen-eozin boyama uyguland. Her bbrek iin en az 10 saha incelendi ve deiikliklerin iddeti skala kullanlarak saptand. (Hi deiiklik yok (-), hafif (+), orta (++), iddetli (+++) hasar). Kontrol grubunda herhangi bir deiiklik saptanmad. Ancak serum fizyoljik verilen iskemik san bbreklerinde (Grup 2) hyalin kastlar, tubler dilatasyon ve parankimal hemoraji saptand. Bu grupta hyalin kast tm sanlarda mevcuttu (6 sanda orta derecede, 2 sanda hafif derecede). Tubler dilatasyon ve parankimal hemoraji srasyla, 6 sanda (4 sanda orta derecede, 2 sanda hafif derecede) ve 4 sanda (2 sanda orta derecede, 2 sanda hafif derecede) saptand. Renal I/R+HME 50 mg/kg grubunda (Grup 3), 4 sanda hafif hyalin kast saptand, 4 sanda normal histopatolojik bulgular saptand. Bu bulgular ROMnin /R ile indklenen renal hasarda rol oynad ve HME ile tedavisiyle bbrek koruyucu etkisinin antioksidan aktivitesinden dolay olduunu dndrmektedir. Anahtar kelimeler: Hypericum montbretii, bbrek iskemisi, san, antioksidan aktivite PZ222 Caretta caretta (riba Kaplumbaa) ve Chelonia mydas (Yeil Kaplumbaa) Trlerinin Gonad Histolojileri Pnar L, S. Hilal SALGIN, Nazan KESKN, Yakup KASKA Pamukkale niversitesi Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, Knkl/Denizli pili@pau.edu.tr Deniz kaplumbaalar, cinsiyet kromozomlarnn olmamas ve cinsiyetlerinin kuluka scaklna gre deimesi nedeniyle 571
kresel snmadan etkilenecek trlerin banda gelmektedir. Nesli tkenme tehlikesi altnda olan ve Trkiye kumsallarnda yuva yapan Caretta caretta (riba kaplumbaa) ve Chelonia mydas (Yeil kaplumbaa) trlerinin yavrular, morfolojik olarak erkek ya da dii olarak ayrt edilememektedir. Yavrularn cinsiyet tayininde direk ve indirek yntemler kullanlmaktadr. Bu yntemlerden birisi, kumsallarda eitli nedenlerle l olarak bulunan yavrularn gonad ve bbreklerinden birlikte alnan kesitlerin histolojik yntemlerle incelenmesidir. Bu almada, Caretta caretta ve Chelonia mydas trlerine ait gonad rneklerinin histolojik ve histokimyasal zellikleri aratrlmtr. Dii gonad yapsnda, kenarlar girintilidir, korteks tabakas daha kalndr. ri kromatik ekirdekleri ile germ hcreleri ayrt edilmektedir. Korteks ve medulla arasnda tunika albuginea tabakas bulunur. reme kanallar, diide oval, erkekte ise yuvarlak ekillidir. Toluidin mavisi ile reme kanallarnn i ve d duvarlar youn reaksiyon vermitir. Nesli koruma altnda olan bu trlerle ilgili olarak yaplan histolojik almalar, trlerin zelliklerinin ortaya konmas bakmndan nem tamaktadr. Anahtar Kelimeler: Caretta caretta, Chelonia mydas, gonad histolojisi PZ223 Besinlerle Birlikte Alnan Polenin Albino Sanlar zerine Olas Etkileri Mediha CANBEK1, Hakan ENTRK1, Drdane KOLANKAYA2, Gkhan BAYRAMOLU1, Kadriye SORKUN2, Asl ZKK TYL2 1 Eskiehir Osmangazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 26480, Eskiehir 2 Hacettepe niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Ankara mcanbek@ogu.edu.tr Polen tohumlu bitkilerin oalmasnda rol oynayan bir mikrospordur. Polenin ieriinde metabolizma iin son derece neme sahip olan protein, mineral, vitamin, karbonhidrat, ya asitleri, hormon ve enzim gibi temel besin maddeleri bulunmaktadr. Bcekler tarafndan tketilen bu deerli rn insanlar tarafndan da ok eski zamanlardan beri bilinmekte ve tketilmektedir. almamzda gnmzde de bu kadar youn tketilen polenin toksikolojik etkisi olup olmad ortaya konmutur. Bu amala Trabzon ili ve civarndan toplanan familyaya (Tilia sp., Brassicaceae, Rosaceae) ait polenler, iki farkl dozda (1 g/san/gn ve 2,5 g/san/gn) olmak zere sanlara 90 sre ile uygulanmtr. Seilen bu
familyalara ait polenler bu kapsamda daha nce allmad iin tercih edilmitir. almann sonunda 90 gn sre ile polen verilen Wistar albino cinsi sanlarn vcut organ arlklar, deney gruplarnn tmnde kontrol gruplarna gre doza bal olarak anlaml bir art grlmtr (P< 0.05). Kan ve biyokimyasal parametrelere bakldnda 1g/polen/gn grubu erkek ve dii sanlarda WBC miktarnda anlaml bir deiiklik olmazken 2,5 g/polen/gn grubu erkek ve dii sanlarda anlaml bir art gzlenmitir. 1g/polen/gn verilen sanlarda hemoglobin, hematokrit, MCV ve MCH deerlerinde nemli saylabilecek art ve azalma olmazken; 2,5 g/polen/gn verilen sanlarda anlaml bir art olduu ortaya konmutur. MCHC deerlerinde ise sadece 2,5 g/polen/gn verilen erkek sanlarda anlaml bir art gzlenmitir. Bu sonulara bakarak polenin baklk sistemini glendirici bir etkiye sahip olduunu syleyebiliriz. Biyokimyasal analiz sonularna gre kontrol grubu ile deney gruplarnda, kolesterol seviyesinde azalmaya karlk trigliserid seviyesinde anlaml bir art belirlenmitir. Ayrca kreatinin parametreleri deerlendirildiinde 1 g/polen/gn polen verilen dii sanlarn kreatinin miktarnda anlaml bir azalma grlmtr. Deerlendirmeye alnm olan biyokimyasal parametrelerden re, total billuribin, total protein ve albumin seviyelerinde ise anlaml olarak deerlendirilebilecek bir art ya da azalma belirlenememitir. Bu sonu bize Tilia sp., Rosa sp. ve Brassicaceae polenlerinin uygulanan dozlarda canl vcudunda toksik bir etkiye sahip olmadn gstermitir. Karacier, testis ve bbrek dokularnn histolojik incelenmesinde, 1 g/polen/gn polen verilen sanlarn dokularnn histolojik grntsnde kontrol sanlardan nemli bir farkllk grlmemitir. Ancak 2,5 g polen verilen dii ve erkeklerde karacierde minimal dzeyde mononkleer hcre inflitrasyonu, testis dokusunda ok seyrek de olsa leydig hcrelerinde mitotik olarak bir hareketlilik, bbrek dokusunda ise herhangi bir deiiklik gzlenmemitir. Testis dokusunda gze arpan leydig hcrelerinde gzlenen mitotik hareketliliin preparatlarda grlme sklnn 2/8 orannda gzlenmesi ve istatistiksel olarak nemli bir veri olmamasndan dolay deerlendirme yaplamamtr. Anahtar Kelimeler: Polen
572
PZ225 PZ224 Kurbaa (Rana ridibunda) Derisinde Androjen ve strojen Reseptrnn mmunohistokimyasal Olarak Gsterilmesi Serap SANCAR BA, Engin KAPTAN, Meliha ENGEZER NCEL, stanbul niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Zooloji Anabilim Dal, Vezneciler 34134 stanbul ssancar@istanbul.edu.tr Eey hormonlarnn genellikle primer ve sekonder eey karakterlerini etkiledii bilinmektedir. Bu almann amac, immunohistokimyasal olarak (Streptavidin biotin komleks teknii) strojen ve androjen reseptrlerinin Rana ridibunda dorsal derisinde varln ve dalmn immunohistokimyasal olarak gstermektir. Derinin epidermis tabakasnn stratum germinativum ve stratum granulosum alt tabakalarna ait hcrelerin sitoplazmasnda hem androjen hem de strojen reseptor-alfa (ER-) immunoreaktivitesi gzledik. Dermis tabakasnda ise kk mukus bezlerinin baz salg retici hcrelerin sitoplazmasnda ve zehir bezlerinin miyoepiteliyal hcrelerinde her iki tip reseptr iin pozitif imunoreaktivite saptadk. Androjen reseptrnden farkl olarak, strojen reseptr immunoreaktivitesini zehir bezlerinin salg epitelinde, kk mukus bezlerinin kanal hcrelerinde, byk mukus bezlerinin salg retici hcrelerinin bazalinde ve bu bezlerin baz miyoepiteliyal hcrelerinde saptadk. Sonu olarak, eey hormonlarna ait reseptrlerin deride varln saptamamz, bu hormonlarn kar cinsin tannmas veya cezbedilmesinde fonksiyonel olabilecek deri deiikliklerine neden olabildiklerini ya da bu hormonlarla ilgili son yllarda ileri srld gibi genomik olmayan etkiler aracl ile hcre ii iyon hareketine yol aarak, osmoregulasyonda rol oynayabileceklerini dndrmektedir. Anahtar Kelimeler: Kurbaa, deri, reseptr, androjen reseptr strojen nci Kefalinde (Chalcalburnus tarichi Pallas, 1811) Nrosekresyon Hcrelerinin Dalm VE Gonado-Releasing Hormon (GnRH) Salglayan Hcrelerin mmunohistokimyasal Olarak aretlenmesi Aye AKOCUK, Gler NAL Yznc Yl niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Zeve Kamps, 65080, Van guleru@yyu.edu.tr Bu almada, inci kefali beynindeki, nrosekresyon hcreleri (NSH)nin dalm ve gonado-releasing hormon (GnRH) salglayan hcrelerin immunohistokimyasal lokalizasyonu belirlendi. Beyinden alnan kesitler hematoksileneosin ve aldehit-fuksin ile boyanarak beyindeki NSHnin lokalizasyonu gsterildi. NSHleri beynin btn blgelerinde gzlendi. Ancak, say, dalm ve byklk bakmndan farkl olduu belirlendi. Olfaktoriyal loplardaki NSHnin homojen bir dalm gsterdii, telensefalon ile mezensefalon arasnda ise grup halinde olduu belirlendi. Diyensefalondaki NSHnin hipotalamus nukleuslarnda lokalize olduklar gzlendi. Optik tektumdaki NSHnin az sayda ve bazlarnn bipolar yapda olduu, valvula serebellide ise ok sayda ve homojen dalm gsterdikleri tespit edildi. Metensefalondaki NSHnin zellikle korpus serebellumun evresinde lokalize olduu belirlendi. NSHnin miyelensefalonda omuriliin evresinde iki grup eklinde bulunduklar gzlendi. Frozen kesitlerde, memeli GnRH (mGnRH) sentezleyen hcrelerin dalm immunohistokimyasal olarak belirlendi. mGnRH salglayan hcreler olfaktoriyal kntlarda homojen dalm gsterirken telensefalonda ise area ventralis telencephalis pars dorsalis (Vd)de youn olarak bulunduklar gzlendi. Diyensefalonda mGnRH salglayan hcrelerin ventrikl uzantlarnn evresinde ok sayda olduklar grld. Bu hcrelerin telensefalondaki gibi kk boyutlu olup kuvvetli immunreaksiyon gsterdikleri tespit edildi. Mezensefalonda, optik tektumda birka tane, mGnRH antikoru ile koyu boyanan hcre belirlendi. mGnRH salglayan hcrelerin metensefalonda, korpus serebellum etrafn evreledikleri tespit edildi. Miyelensefalonda gri maddenin ventral kklerinde iki grup eklinde mGnRH salglayan hcrelerin olduu belirlendi. Anahtar Kelimeler: Chalcalburnus tarichi, inci kefali, hipotalamus, gonado-releasing hormon (GnRH), nrosekresyon hcreleri
573
PZ226 Farkl Hipofiz Tmrlerinde Leptinin mmunohistokimyasal Olarak Gsterilmesi Ayegl KAPUCU1, Huriye BALCI2, Kadriye AKGN DAR1, Nurperi GAZOLU3, Bge Z4 1 stanbul niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Zooloji Anabilim Dal, Vezneciler, stanbul 2 stanbul niversitesi, Cerrahpaa Tp Fakltesi, Fikret Biyal Merkez Laboratuar, Cerrahpaa, stanbul 3 stanbul niversitesi, Cerrahpaa Tp Fakltesi, Nroirrji Anabilim Dal, Cerrahpaa, stanbul 4 stanbul niversitesi, Cerrahpaa Tp Fakltesi, Patoloji Anabilim Dal, Cerrahpaa, stanbul aysegulkapucu@hotmail.com Leptin, obez geninin rndr ve vcudun enerji dengesinde nemli rol oynar. Leptin, nroendokrin homeostazda anahtar bir dzenleyicidir. Leptin, esas olarak ya dokusundan salnr. Leptin ve leptin reseptrlerinin hem normal hipofiz dokusunda hem de hipofiz tmrlerinde sentezlendii gsterilmitir. Yaplan almalarda leptinin normal hipofiz bezinin Adrenokortikotropik hormon reten (ACTH) hcrelerinde, byme hormonu (GH) reten hcrelerinde, folikl uyarc hormon (FSH) reten hcrelerinde, tiroid uyarc hormon (TSH) reten hcrelerinde, foliklosatellat hcrelerinde ve ok az saydada prolaktin (PRL) salglayan hcrede sentezlendii gsterilmitir. Hipofiz tmr eitleri arasnda ise sadece kortikotrop hcrelerde gsterilmitir. Son zamanlarda hayvan modellerinde, hipofiz bezindeki leptinin dzenleyici rol olduu bildirilmektedir. Ayrca leptin, birok dokuda nitrik oksit (NO) sentezini de uyarmaktadr. almamzda, GH-salglayan (akromegali), PRL-salglayan, ACTH-salglayan (Cushing hastal), non functioning (NF)-adenoma gibi hipofiz bezi tmrlerinde leptinin varl aratrlmtr. Bu amala, Cerrahpaa Tp Fakltesi, Nroirrji Anabilim Dalna bavuran 27 hastadan alnan hipofiz adenomu dokusu, rutin laboratuvar yntemlerinden sonra k mikroskobunda incelendi. Kesitlerde leptin dalm, Image-pro plus sistemi ile fotorafland. Tm tmr dokularnda leptin immnreaktivitesi kontrollere gre artmt. Leptin immnreaktivitesi en fazla PRL-salglayan hcrelerde, GH ve ACTH-salglayan hcrelerde orta derecede, NF-adenoma hcrelerinde ise daha az derecede grld. Leptinin immnohistokimyasal olarak tmr hcrelerinde gsterilmesi, hipofiz tmrlerinde leptin sentezi yapldn desteklemektedir.
Anahtar Kelimeler: Leptin, prolaktinoma, hipofiz adenomlar PZ227 Yenilebilir Baz Bcek Ekstrelerinin Periferik Kan Kltrlerinde Karde Kromatid Deiimi (KKD) Frekans zerine Etkileri mit NCEKARA, Hasan TRKEZ, Fatime GEYKOLU Atatrk niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 25240, Erzurum incekara@atauni.edu.tr Yksek protein ierikleri ve anti-diretik zellikleri nedeniyle bata in olmak zere, Avrupa, Gney Amerika ve bir ok uzak dou lkesinde gda ve ifa amal olarak kullanlan sucul bcek trlerinden Hydrophilus piceus, Dytiscus marginalis ve Agabus biquttatusun insanlar zerindeki genotoksik etkileri ilk defa aratrld. Genotoksisiteyi gsteren en nemli sitogenetik metodlardan birisi olan Karde Kromatid Deiimi (KKD) testi ile farkl bcek ekstrelerinin insan kan kltrlerinde KKD frekans zerine etkilerinin tespit edilmesi amaland. KKDler floresan ve Giemsa tekniklerinin birlikte kullanm ile gsterildi. Kontrol gruplarna kyasla, uygulanan farkl konsantrasyonlarda bcek ekstrelerinin hibiri KKD frekanslarn ykseltmedi (p<0.05). Ayrca, mevcut sonular yenilebilir bcek trlerinin mutajenik etkilerinin deerlendirilmesinde kan kltrlerinin faydal bir in vitro sistem olabileceini ortaya koydu. Anahtar Kelimeler: Agabus biquttatus, Dytiscus marginalis, genotoksisite, Hydrophilus piceus, in vitro, karde kromatid deiimi PZ228 in vitro Antioksidan Parametreler zerine Baz Bcek Ekstrelerinin Etkileri mit NCEKARA1, Fatime GEYKOLU1, Hasan TRKEZ1, M. Sait KELE2 1 Atatrk niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 25240, Erzurum 2 Atatrk niversitesi, Tp Fakltesi, Biyokimya A.B.D., 25240, Erzurum incekara@atauni.edu.tr Byk boyutlu yaplar ile dikkat ekici olan ve farkl sulak habitatlarda olduka yaygn bulunan Agabus biquttatus, Dytiscus marginalis ve Hydrophilus piceus bcek trleri gnmzde bata in olmak zere Avrupa ve gney Amerikada pek ok insan tarafndan dorudan ya da dolayl olarak 574
gda amal kullanlmaktadr. Kltrleri yaplarak tketime sunulan bu bcek trlerinin anti-diretik zellikleri nedeni ile de tedavi amacyla halk arasnda kullanld bilinmektedir. Mevcut almada, farkl bcek trnden hazrlanan ekstrelerin ksa sreli kan kltrlerinde baz antioksidan parametreler [Speroksit dismutaz (SOD), Katalaz (CAT) ve Total Antioksidan Kapasite (TAC)] zerine etkileri ilk kez aratrld. Bulgularmz, artan konsantrasyonlarda bile allan farkl bcek tr ekstresinin SOD ve CAT enzim aktivitelerini etkilemediini ortaya koydu. Dier taraftan TAC deerlerinde kontrol grubuna kyasla deiiklikler olmasna ramen artlar istatistiki adan nemli bulunmad (p<0.05). Anahtar Kelimeler: Antioksidan parametre, Agabus biquttatus, Dytiscus marginalis, Hydrophilus piceus, tam kan kltr, in vitro. PZ229 nsan Aorta Yayndan Endotel Hcrelerinin zolasyonu, Kltr Ve Karakterizasyonu Handan SEVM1, Esin AKBAY1, zer Aylin GRPINAR1, Pnar ATASOY2, Serdar GNAYDIN3, Mehmet Ali ONUR1 1 Hacettepe niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Beytepe Kampusu, 06800, Ankara 2 Krkkale niversitesi, Tp Fakltesi, Patoloji Anabilim Dal, Krkkale, 3 Krkkale niversitesi, Tp Fakltesi, Kalp Damar Cerrahisi Anabilim Dal, Krkkale sevimh@hacettepe.edu.tr Byk arterlerden, klcal damarlardan ve umbilikal venden elde edilen endotel hcreleri damar sertlemesi, tmrlerin damarlanmas gibi patolojik durumlarn tedavisine ynelik almalarda kullanlmaktadr(1). Ayrca patofizyolojide eker hastalnn damar sertlemesine etkisinin aratrlmasnda ve yangl hastalklarda lkosit gnn incelenmesinde endotel hcre kltrlerinden faydalanlr. Bu amala elde edilen hcreler genellikle arterler ve venlerden primer olarak elde edilen hcrelerdir ancak bu hcrelerin elde edilmesinde uyumluluk ve elde edilen hcrenin uzun sreli pasajlar sonunda fibroblastlara dnmesi gibi eitli sorunlar yaanmaktadr(2). Bu amala bu almada endotel hcreler iin iyi bir kaynak olduu dnlen aorta yayndan primer eksplant kltr yntemiyle endotel hcreleri izole edilmitir. Doku rnei 250 mg/ml gentamisin slfat 200 U/ml penisillin-streptomisin antibiyotik ieren Dulbeccos Modified Eagles Medium F12 (DMEM/F12) iinde hzla laboratuara
getirildikten sonra, 25 mg/ml gentamisin slfat, 100 U/ml penisillin-streptomisin antibiyotik ve %10 fetal bovine serum ieren DMEM/F12 ile 370 Cde %5 CO2/%95 O2 koulunda inkbe edilmi alt kuyucuklu hcre kltr kaplarnda inkbe edilmitir. nkbasyonu takip eden 10 gn sreyle haftada kez besiyeri deitirilmi ve hcrelerin dokudan migrasyonu (g) mikroskobik olarak incelenerek grntlenmitir. Dokudan ayrlan hcreler, kltr kabnda %80 konfluent hale gelince pasajlanmtr. Pasajlama ileminde %0.25 tripsin10 mM EDTA kullanlarak hcreler kltr kabnn yzeyinden kaldrlm, 800 rpmde 5 dakika santrifj yapldktan sonra farkl iki kltr kabna ekilmitir. Bu ilemler tekrarlanarak edotel hcre says arttrlmtr. Pasajlanan hcrelerin karakterizasyonu iin; endotel hcreleri tarafndan sentezlenen bir glikoprotein olan Faktr VIII (antihemophilic factor, AHF, Von Willebrand factor) ve endotel hcrelerinin yzeyinde bulunan transmembran glikoprotein olan CD34 yzey antijenleri immunohistokimyasal olarak boyanmtr ve mikroskop altnda grntlenmitir. Sonuta bu kaynaktan elde edilen hcrelerin biyomhendislik uygulamalarnda yapay damar hazrlanmasnda kullanlabilecei gibi eitli kalp-damar hastalklarna alternatif hcre kayna olabilecei de dnlmektedir . Ayrca aorta yayndan alnan bu hcrelerin bulunduklar ortamda sahip olduklar dayankllk ve blnme yetenei gz nne alndnda dier kaynaklara (umbilikal ven ve klcal damarlar) gre tercih edilebilir hcreler olduu da gz nnde bulundurulmaldr (1). Anahtar Kelimeler : Endotel hcresi, ekplant kltr, aorta yay, faktr VII, CD34 PZ230 Thalidomid'in 4T1 ve 4THMpc Fare Meme Kanser Hcre Hatlar zerine Sitotoksik Etkisi Ece MEK1, Esra AYDEMR1, Nuray ERN2, Kayahan FIKIN1 1 Akdeniz niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 07058, Kampus, Antalya 2 Akdeniz niversitesi, Tp Fakltesi, Dahiliye Anabilimdal, Salk Bilimleri Aratrma ve Uygulama Merkezi, Antalya ecesimsek@akdeniz.edu.tr almada kullanlan Thalidomid (alfa-Nphthalimido glutarid) bir angiogenez inhibitrdr ve immunomodulatr bir bileiktir. Hcre kltrnde farkl dozlarda uygulanan Thalidomid'in 4T1 ve 4 THMpc Fare Meme kanser hcre hatlarnda doza bal olarak sitotoksik etki 575
gsterdii bulunmutur. Ayrca Thalidomid'in znd DMSO, farkl konsantrasyonlarda bu hcre hatlarnda sitotoksik etki gstermitir. Anahtar Kelimeler: Thalidomid, 4T1, 4THMpc, sitotoksisite PZ231 Endostatin'in 4T1 ve 4THMpc Fare Meme Kanser Hcre Hatlarndaki Sitotoksik Etkisi Esra AYDEMR1, Ece MEK1, Nuray ERN2, Kayahan FIKIN1 1 Akdeniz niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 07058 Kampus, Antalya 2 Akdeniz niversitesi, Dahiliye Anabilimdal, Salk bilimleri aratrma ve Uygulama Merkezi, Antalya esra@akdeniz.edu.tr almada kullanlan Endostatin bir angiogenez inhibitrdr ve kollejen tip-18'in Karboksiterminal ucunun paralanma rndr. Hcre kltrnde 4T1 ve 4THMpc fare meme kanser hcre hatlarna farkl dozlarda uygulanan Endositatin'in doza bal olarak sitotoksik etkiler gsterdii ortaya koyulmutur. Anahtar Kelimeler: Endostatin, 4T1, 4THMpc, sitotoksisite PZ232 Yal ve Gen Sanlarda Oluturulan Kemik Hasarlarnn Kemik lii Kk Hcreleri Kullanlarak yileme Srelerinin ncelenmesi Esin AKBAY1, Handan Sevim1, Mehmet Ali ONUR1, zer Aylin GRPINAR1, Muzaffer EROLU2, Murat GZEL3, Meneme GMDERELOLU4 1 Hacettepe niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, 06800, Ankara 2 Abant zzet Baysal niversitesi, Tp Fakltesi, Bolu,Trkiye 3 Mustafa Kemal niversitesi,Veterinerlik Fakltesi, Dahiliye ABD, Hatay 4 Hacettepe niversitesi,Mhendislik Fakltesi, Kimya Mhendislii Blm, 06800, Ankara,Trkiye akbaye@hacettepe.edu.tr Genel olarak yaa bal kemik sertlii ve dayankllndaki azalma hem erkek hem de kadnlarda gzlenmektedir. 35 ya ile 70 ya arasnda, kortikal kemik doku dayankllnda
yaklak %15-20, sngerimsi kemik dokuda ise dayankllk %50 azalmaktadr. Bu ya aralnda kemikte krlganlk ve atlak oluumu ok az bir zorlama ile kolayca oluabilmektedir. Bu adan bakldnda kadnlarda grlen kemik doku kayplar, oluan hasarlar ve bu hasarlarn tedavi yntemleri ile ilgili olarak ok sayda alma yaplm olmasna ramen yal erkek bireylerde konu ile ilgili ok az alma mevcuttur. Bununla beraber erkeklerde yalanmayla birlikte ciddi miktarda kemik doku kayplar grlmektedir. rnein erkeklerde osteoporz primer olarak yala ilikilendirilmektedir. Yaa bal osteoporz 70 ya st erkeklerde grlme eilimindedir ve kalsiyum absorbsiyonunda azalma, osteoblastlarn fonksiyonlarnda ve yaam srelerinde ksalma ve eey hormonlarnn konsantrasyonlarnda azalma sonucu ortaya kt dnlmektedir. Krk, biyomekanik adan kemiin yapsal yetersizliinin sonucudur. Yetersiz kemie uygulanan yklerin kemiin tama kapasitesini amas sonucu oluur. Krklarn tedavisinde, yalanma ve krk iyileme srecindeki hcresel, molekler ve biyomekanik mekanizmalar gz nnde tutulmaldr. zellikle son yllarda ortopedik onarm uygulamalarnda mezenimal kk hcre tedavi yntemi tercih edilmektedir. Hcrelerin yalanma ile oalma, farkllama zelliklerinin azald ve migrasyon (g) yeteneklerini kaybettii gsterilmesine karn, progenitor hcrelerin bu zelliklerini devam ettirdikleri bilinmektedir. Bu kapsamda almamzda kemik ilii mezenimal kk hcreleri kullanlarak testisleri alnm yal sanlarda oluturulan hasarlarn iyileme srelerinin gen bireyler ile arasndaki farka baklacaktr. almada testisleri alnm 12 aylk ve testisleri alnmam 3 aylk erkek sanlarda oluturulan kemik hasarlarnn kemik ilii kk hcreleri ile iyileme srelerine bakmak zere kemik ilii izolasyonu iin 5 adet 100 gr arlnda bir aylk Wistar albino san kullanlmtr. zole edilen kk hcreler 3 gn %10 Fetal bovine serum (FBS), 25 mg/ml gentamisin slfat, 100 U/ml penisilin-streptomisinamfoterisin ieren DMEM/F12 ile standart hcre kltr koullarnda (%5 CO2, %95 O2, 37C) inkbe edilmi ve 3 gn sonunda osteoblast hcrelerine farkllatrlmak zere %10 FBS, 50 U/ml penisilin-streptomisin-amfoterisin-B, 8g/ml gentamisin slfat, 10mM Na--gliserol fosfat, 50g/ml L-askorbik asit, 10nM Deksametason ieren DMEM/F12 besiyeri ile inkbasyona devam edilmitir. Deney gruplar; 6 adet testisleri alnm yal erkek sandan 3 tanesinin oluturulan hasarlardan sol tibia kontrol olacak ekilde, sa tibialarna kitosan implante edilmi, 3 tanesine ise sol tibia kontrol olacak ekilde sa tibiayalarna kitosan+hcre implante edilmitir. Ayn ilemler 6 adet gen erkek sana da uygulanmtr. mplantasyondan 12 hafta sonra sanlar uygun koullar altnda sakrifiye edilerek tibialar 576
karlm ve histolojik olarak incelenmitir. Sonuta yal sanlarda kitosan+hcre kompozitlerinin yal bireylerde kemik hasarlarnda iyileme sresine olan etkisi gzlenmitir. Anahtar Kelimeler: Osteoporz, osteoblast, yallk, kemik hasar PZ233 Porphyromonas gingivalis Lipopolisakkaritinin nsan Gingival Fibroblastlar zerine Etkisi erife Buket BOZKURT1, Sema S. HAKKI2, Alpdoan KANTARCI3, Yusuf DURAK4 1 Seluk niversitesi, Di Hekimlii Fakltesi Aratrma Merkezi, B Blok, Zemin Kat, 42079, Kampus, Seluklu, Konya 2 Seluk niversitesi, Di Hekimlii Fakltesi, Periodontoloji A.D, 42079, Kampus, Seluklu, Konya 3 Boston University, Faculty of Dentistry, USA 4 Seluk niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 42075, Kampus, Seluklu, Konya buketbozkurt@yahoo.com Bu almann amac; 1) Salkl periodonsiyuma sahip bireylerin dietinden insan gingival fibroblast (GF) hcrelerinin izolasyonu ve GF hcre kltr yaplmas, 2) Periodontal olarak patojen olduu bilinen Porphyromonas gingivalis (P. gingivalis)den izole edilen Lipopolisakkarit (LPS)in, a) GF canllna olan etkisinin 24 ve 96. saatlerde farkl konsantrasyonlarda LPS muamelesi sonras (3-[4,5-dimethylthiazol-2-yl]-2,5diphenyl tetrazolium bromide) MTT analizi ile belirlenmesi, b) MTT analizi ile e zamanl olarak GF proliferasyonunun 3, 5 ve 8, 12. gnlerde deerlendirilmesidir. Bu almada ; GF Hcrelerinin Canllnn ncelenmesi (MTT) GF hcrelerinin canll, hcrelerin tetrazolium tuzunu, formazan boyasna dntrebilmesine dayal olarak yaplan MTT (3[4,5-dimethylthiazol-2-yl]-2,5-diphenyl tetrazolium bromide) analizi ile 24 ve 96, saatlerde deerlendirildi. Deneyler 96 yuval hcre kltr kaplarnda gerekletirildi ve hcreler 10.000 hcre/yuva olacak ekilde hcre kltr kabna datld. 24 ve 96. saatlerde MTT analizi gerekletirildi. lk yuva bo brakld (Blank). kitosan,
Hcreler % 10luk FBS ieren DMEM de 24 saat inkbe edildikten sonra, media karlarak farkl P. gingivalis LPS konsantrasyonlar (0, 0.3, 3,10 30, 300,1000, 3000, 6000, 10000 ng/ml) ieren hcre kltr ortam ile muamele edildi. Deney her bir konsantrasyon iin 6 yuva olacak ekilde tasarlanmtr. Yirmidrter saatlik inkbasyonun 20. saatinde 0.55 mg/ml MTT her bir yuvaya ilave edilip, sonraki 4 saat iin tekrar inkbatre yerletirildi. Doksan alt yuvalk hcre kltr kab 4 saatlik MTT inkbasyonundan sonra 1600 rpmde 4 dakika santrifj edildi. MTT ieren kltr ortam karlarak her bir yuvaya 200 l phosphate buffer saline (PBS) ilave edildi. PBS yuvalardan uzaklatrldktan sonra petri kab kurulanarak, her bir yuvaya 200 l asit-isopropanol eklendi. znen formazon analizi iin kltr kab 10 dakika alkalanp, Optik Dansite 590 nm de ELISA spektrofotometrede analiz edildi. Proliferasyon Deneyleri MTT analizi ile e zamanl olarak GF hcreleri 30.000 hcre/cm2 olacak ekilde, her bir konsantrasyon grubu iin 3 yuva ierecek ekilde 24 yuval kltr kaplarna datld. Hcrelerin kap yzeyine atamann takiben sonraki gn farkl LPS konsantrasyonlar (0, 3, 10, 30, 100, 300, 1000, 3000 ng/m) ile muamele edildi. Hcreler P. gingivalis LPS ile muamele sonras 3, 5, 8 ve 12. gnlerde tripsinize edilerek petri kabndan toplanp, hemasitometre aracl ile neubauer camnda sayld. Yaplan deneyler dorultusunda uygulanan farkl P. gingivalis LPS konsantrasyonlarna karlk gruplar arasnda belirgin bir fark gzlenmemitir. P. gingivalis LPSnin GF hcre canllna etkisinin olmad sonucuna varlmtr. Anahtar Kelimeler: P. gingivalis LPS, GF PZ234 Boyutlu Epidermis-Primer Duyu Nronu KoKltr Elin YENDNYA, Nee AYSIT, Grkan ZTRK 1 Yznc Yl niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kamps, Van 2 Yznc Yl niversitesi, Tp Fakltesi Temel Tp Bilimleri Neuroscience Arastirma Birimi Merkez, Van elcin@yyu.edu.tr Arka gk gangliyonu (Dorsal Root Ganglion)daki primer duyu nronlarnn bir ksm epidermiste duyu reseptr olarak sonlanan 577
aksonlara sahiptir. Primer duyu nronlarnn hedeflerini bulmas, innervasyon yapmas ve spesifik reseptr oluturmas nemli bir aratrma alandr. Ancak bu ilikinin hcre kltrnde incelenmesi iin model sistemler olduka yetersizdir. Bu aratrmada, fare arka kk gangliyonlarndan izole edilen primer duyu nronlarnn boyutlu bir matriks ierisinde, ayn hayvandan alnan epidermis paralaryla birlikte ko kltrnn yaplmas ve iki ayr hcre tipi arasnda ynelme, innervasiyon gibi fizyolojik olaylarn gerekleip gereklemedii incelendi. Bunun iin postnatal-1 (p1) Balb-C tr fareden, DRG nronlar ve epidermis enzimatik yntemlerle saflatrld. Ekstraseller matriks olarak kollojen tip I ve laminin kullanld. Kltrn 24. saatinde ok sayda nronun akson uzatt, epidermis kesitlerine yakn nronlarda bu aksonlarn ounlukla epidermise yneldii gzlendi. Immunofloresan islemlerin ardindan konfokal mikroskop yontemi ile noronlarin epitel tabakasina yonlenmeleri gosterildi. Anahtar Kelimeler: Primer duyu noronlari, epidermis, ko kultur, konfokal, uc boyutlu kultur PZ235 Tursiops truncatus ve Delphinus delphis Trlerinin Karlatrmal Cranial Osteolojisi Nilgn YILMAZ, Semih STEL, Murat TOSUNOLU, Mehmet TRKAKIN, Akn BULUT anakkale Onsekiz Mart niversitesi, FenEdebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Zooloji ABD, 17100, anakkale nuglin_48@hotmail.com anakkale Boaz kylarnda karaya vurmu Delphinidae familyasndan Tursiops truncatus ve Delphinus delphis trlerinde kafatas uzunluunun kondilobasal uzunlua oran, di ve omurlarn toplam say ve dalmlar ile baz postkranial ve kranial karakterler arasndaki farkllklar osteolojik ynden karlatrmal olarak incelenmitir. Delphinus delphis trnn Tursiops truncatus trne gre omur ve di saylarnn daha fazla olduu ayrca Delphinus delphisin rostruma ait geniliinin kondilobasal uzunlua orannn, Tursiops truncatusa gre daha dk olduu tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Tursiops truncatus, Delphinus delphis, Delphinidae, cranial osteoloji, anakkale Boaz
PZ236 Kronik Florozisin Fare Yavrularnn Baz Morfolojik Parametreleri zerine Etkisi Evren KO1, Yusuf ERSAN2 1 Kafkas niversitesi, Veteriner Fakltesi, Fizyoloji ABD, Kars 2 Kafkas niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kars evrenkoc@hotmail.com.tr Bu alma ile fare yavrularnn baz morfolojik parametreleri zerine kronik florozisin etkileri aratrld. Bu aratrma 18 erkek ve 18 dii yetikin farenin yavrular zerinde yrtld. Fareler 3 gruba ayrld (Kontrol, 10 ppm (A) ve 40 ppm (B) F). Bu almann sonucunda, yavru elde etme sreleri B grubunda Kontrol ve A grubuna gre uzad (P<0,01). Ayn zamanda fare yavrularnn kuyruk uzunluklar B grubunda dier alma gruplarna gre daha az oldu (P<0,01). Sonu olarak, kronik florozisin yavru alma sresi ve yavrularn kuyruk uzunluunu etkiledii, fakat yavrularn arln, femur uzunluunu ve kafatas apn etkilemedii gzlendi. Anahtar Kelimeler: Kronik florozis, morfolojik parametre, fare. PZ237 Salamandra salamandra Yavrularnn Byme, Gelime ve Desenlenme Deiimlerinin ncelenmesi Seil KARAHSAR Hacettepe niversitesi Fen Fakltesi Biyoloji Blm Zooloji Anabilim Dal 06800 Beytepe/ Ankara secilk@hacettepe.edu.tr Salamandra cinsinin yeleri dnyada; Avrupa, Kuzey Afrika ve Yakn Douda yayl gstermektedir (Steinfartz et al. 2000). Trkiyede ise Erzincan, Bitlis, Adana, Mersin, Hatay illerinde ve Gneydou Anadolu Blgesinde yayldklar bilinmektedir (Baran 2005). Bu trn bireyleri dalk ve tepelik blgelerdeki nemli orman ve aalk alanlarda, yaprak altlar, ta aralar ya da oyuklarda yaarlar. Bulunduklar ortam koullarna bal olarak, dalm alanlar ierisinde dourarak reyen (ovovivipar) ve yumurtlayarak reyen (ovipar) populasyonlar bulunmaktadr. Bu almada, konu ile ilgili yazl kaynak oluturmak amacyla Hatayn Yaylada ilesinin enkynden yakalanan 1 adet dii bireyin yakaland gn toplama kabna dourduu yavrularn ilk 1 yl 578
sresince laboratuvar koullarndaki metamorfoz ncesi (larval dnem) ve sonras (yavru dnemi) byme ve geliimleri ile desenlenmeleri incelenmitir. Yavrular sucul evredeyken (larva aamas) gnlk olarak su pireleri (Daphnia sp.) ve sivrisinek larvalaryla beslenmitir. ki ayn sonunda metamorfoz geiren larvalarn solungalar kapanarak yavrular karasal evreye gemitir. Karasal evrede, yavrular iin tal ve yosunlu ortamlar hazrlanmtr. Gen yavrular, 3 aylk srete her gn canl Tubifex sp. ile ve sonraki 3 ayda iki gnde bir ve daha sonra da hayvanlarn byme hz ve yem alm isteklerine bal olarak 34 gnde bir kez olmak zere canl solucanlar ve zellikle toprak solucanlar ile beslenmitir. nceleme srecinde her bir birey farkl kapta tutulmu, tm bu sre iinde fotoraflar ekilerek, byklk deiimi, solungalarn kaybolmas, desenlerin olumas gibi kimi zellikleri belgelenmitir. Yavrularn haftalk olarak boy ve arlklar llerek bymeleri incelenmitir. Alt aydan sonra geliimlerini belirlemek amacyla eitli morfometrik lmleri yaplmtr. Bu sre iinde len yavrularn says ve lm zamanlar da kaydedilmitir. Bylece Trkiyenin Hatay ilindeki Salamandra salamandra trne ait tek bir anadan doan yavrular arasndaki byme, gelime ve desenlenme farkllklar istatistiksel yntemlerden de yararlanlarak ortaya konmutur. PZ238 Macronemurus bilineatus Yumurtalarnn Yzeyinin nce Yaps (Neuroptera: Myrmeleontdae) Zekiye SULUDERE1, Selami CANDAN1, Sava CANBULAT2 1 Gazi niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Teknikokullar, 06500, Ankara 2 Sakarya niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Sakarya zekiyes@gazi.edu.tr Macronemurus bilineatus Brauer, 1868, diileri (ekil 1) 25.07.2006 tarihinde, Bolu (Kbrsck, Karaky, Kbrsck-Bolu Yolu 11. km), 402625N/3150'13E, 1234 m. topland. Toplanan diiler ayr ayr plastik kavanozlara alnd ve karnca ile beslendi. Bu diilerin braktklar yumurtalar taramal elektron mikroskobu iin hazrland. Macronemurus bilineatus Brauer, 1868 yumurtalar iki ucu yuvarlak, ortas hafif ikin, silindirik ekillidir ( 1,11 x 0,75 0,1mm). Yumurtann her iki kutbunda birer olmak zere
toplam 2 mikropil yaps bulunur M.bilineatus mikropillerinin kaide ksm yumurtann ucuna oturmu ve kenarlar dantel gibi girinti kntl, ou zaman saylmas zor, 10-12 loba ayrlmtr. Loplarn ounun ortasnda bir nadiren birden fazla mikropil akl grlr. Yumurta yzeyi az bytmelerde dzgn grlmekle birlikte, yksek bytmelerde birbirlerinden bamsz ok sayda tberkller kapl olduu grlr. Anahtar Kelimeler: Macronemurus bilineatus, Neuroptera, yumurta, SEM PZ239 Megistopus flavicornis Yumurtalarnn Koryon nce Yaps (Neuroptera, Myrmeleontidae) Zekiye SULUDERE1, Sava CANBULAT2, Selami CANDAN1 1 Gazi niversitesi Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Ankara 2 Sakarya niversitesi, Fen-Edb. Fak. Biyoloji Blm, Sakarya zekiyes@gazi.edu.tr Megistopus flavicornis (Rossi, 1790) diileri 23.06.2006 tarihinde Karabk (Merkez, Bolku Ky civar), 4109'35N/323329E, 237 m, topland. Toplanan diiler ayr ayr plastik kavanozlara alnd ve bu diilerin braktklar yumurtalar taramal elektron mikroskobu iin hazrland. Megistopus flavicornis yumurtalar iki ucu yuvarlak, silindirik ekillidir (1,21x0,75 0,1mm). M. flavicornis yumurtalarnn anterior ve posteriyor ularda birer tane olmak zere zeri yass kubbe eklinde belirgin mikropil blgesi bulunur. M. flavicornis mikropillerinin kaide ksm yumurtann ucuna oturmu ve kenarlar dantel gibi girinti kntlarla 11-12 loba ayrlmtr. Loplarn ounun ortasnda bir nadiren birden fazla mikropil akl grlr. Yumurta yzeyi az bytmelerde dzgn grlmekle birlikte, yksek bytmelerde tberkllerle kapl olduu grlr. Tberkll yap iki uta da mikropil blgesinden belirli uzaklktan sonra (yaklak 200 mikron kadar) birka sral belirgin bir okgen deseni oluturur. okgenlerin kenar ksmlarn oluturan blgede tberkller olmad iin buralar izgi eklinde grlr.
579
PZ240 Eresus cinnaberinus (Olivier, 1789)un D Morfolojisi zerine Bir alma (Araneae: Eresidae) Nazife YT, Abdullah BAYRAM, Tark DANIMAN, lkay ORAK CAL, Zafer SANCAK Krkkale niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 71450, Yahihan, Krkkale naz_yigit2@hotmail.com rmceklerin snflandrlmas morfolojik, anatomik ve genetik zellikler zerinden yaplmaktadr. Tr tehisinde nemli olan taksonomik ve sistematik karakterlerin tanmlanmas iin taramal elektron mikroskop (SEM) almalarna ihtiya duyulmaktadr. Bu almada, Eresidae familyasna ait Eresus cinnaberinus (Olivier, 1789) (Uurbcei rmcei)un dorsal ve ventral integment yaplar, ayrca ekstremitlerden keliser, pedipalpus ve yrme bacaklarn morfolojileri setereo mikroskop ve taramal elektron mikroskop kullanlarak allm, morfolojik karakter detaylar ortaya karlmtr. Bu alma, E. cinnaberinusun taksonomisine nemli katklar salayacaktr. E. cinnaberinus yurdumuzda Anadolu, Dou Akdeniz ve Gneydou Anadolu Blgelerinde kayt edilmitir. Bu rmcek toprak iinde dikey, tps yuva aar. i sk ipek ile rlm olan bu barnaklar ayrca alp kapanabilen bir kapak ile rtl olabilir. Bu trn yuvas yuva az aklndaki ipliklerin evredeki ksa otlara bal olmas ile tannr. Trkiyede Eresus cinsine ait E. cinnaberinus, E. walckenaeri, ve E. sandaliatus trleri bilinmektedir. E. cinnaberinus palearktik bir tr olmasna karn ender grlebilen ve krmz listede yer alan bir trdr. Birok lkede koruma altna alnmtr. Anahtar Kelimeler: Uurbcei rmcei, Eresus cinnaberinus, d morfoloji, taramal elektron mikroskop (SEM), krmz liste
PZ241 Eresus cinnaberinusda (Uurbcei rmcei) Duyusal Kllarn Elektron Mikroskobik Yaps ve Fonksiyonu (Araneae: Eresidae) Nazife YT, Abdullah BAYRAM, Tark DANIMAN, lkay ORAK CAL, Zafer SANCAK, Krkkale niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 71450, Yahihan, Krkkale naz_yigit2@hotmail.com Eresus (Uurbcei rmcekleri) trleri ipek organlar olan kribellum ve kalamistrumlar ile ve vcudu rten farkl yap ve fonksiyona sahip sk kllar ile tannan rmceklerdir. Dier eklembacakllarda olduu gibi rmceklerde de integment ok deiik yapdaki kutikular d kntlar ile kapldr. Bunlarn bir ksm duyusal kl olarak fonksiyon grr. Yap ve grevleri hala iyi bilinmeyen bu kllar, eitli yzeylere tutunmada, dokunmada, avlanma ipi veya a oluturmada, a ve kokon rmede, elemede, yavru bakmnda nemli rol almaktadr. Bu almada, erkek Eresus cinnaberinusun dorsal ve ventral integmenti, keliser, pedipalpus ve yrme bacaklar zerindeki ktikular diken, kl ve tyler stereo mikroskop ve taramal elektron mikroskop (SEM) kullanlarak incelenmitir. Bu almada, zellikle bacaklar zerinde bulunan ve yaplar morfolojik olarak birbirinden farkl kl tipleri saptanmtr. Bunlar sivri ulu dz uzun kllar, sivri ulu ancak ok sayda ty tayan uzun kllar, testere dili uzun kllar, testere dili ksa kllar, sivri ulu ksa kllar ve yay eklindeki kllardr. Bu kllarn morfolojileri ve fonksiyonlar arasndaki iliki nceki almalar nda tartlmtr. Anahtar Kelimeler: Uurbcei rmcei, Eresus cinnaberinus, duyusal kllar, fonksiyon, morfoloji, taramal elektron mikroskop (SEM) PZ242 Bombylius L. (Diptera, Bombyliidae) Cinsine Ait Drt Trn Proboskis Morfolojilerinin Taramal Elektron Mikroskobu le ncelenmesi Fatma BAYRAKDAR, Abdullah HASBENL, Zekiye SULUDERE, Ersin DEMREL, Selami CANDAN Gazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 06500, Teknikokullar, Ankara facikgoz@gazi.edu.tr Bombylius Linnaeus, 1758 cinsi Trkiyede 35 tr ile temsil edilmektedir. Bu cinsin trlerinin byk bir ksm iekler zerine 580
konmadan uarken polen ve nektar ile beslenmektedirler. Trlerin proboskis yaplarnn beslendikleri bitkilerin iek durumlarna gre adaptasyon gsterecei dnlerek bu alma planlanmtr. Bu almada Bombylius canescens Mikan, 1796, Bombylius medius Linnaeus, 1758, Bombylius rhodius Loew, 1855, Bombylius analis diagonalis Wiedemann in Meigen, 1820 rneklerinin proboskisleri Taramal Elektron Mikroskobu (SEM) ile incelenmitir. ncelenen trlerin proboskis uzunluklar, labellum ve labellar saplarnda duyu kllar, dier kk kllar ve bristillerin byklkleri ve ekilleri trler arasnda farkllk gstermektedir. Bu alma ile proboskis morfolojilerinin taksonomik ve sistematik deerlendirmelerde kullanlabilecei ortaya konulmutur. Anahtar Kelimeler: Bombylius, Proboskis, SEM, morfoloji, sistematik PZ243 Dolycoris baccarum (L.) (Heteroptera: Pentatomdae)un Spermateka Morfolojisi Selami CANDAN1, Mahmut ERBEY2 1 Gazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 06500, Ankara 2 Ahi Evran niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Krehir, Trkiye scandan@gazi.edu.tr Bceklerin snflandrmasnda kanat yaplar, anten, az paralar, d genital yaplar gibi bir ok morfolojik karakterler kullanlmaktadr. Ancak baz yakn akraba trleri ayrmada ve sistematik kategoriye yerletirmede bu karakterlerin yetersiz kald grlmektedir. Son yllarda taramal elektron mikroskobunun kullanm ile bceklerde spermateka yapsnn bilinmesi sonucu tr seviyesinde ayrc karakter olarak kullanlabilecei gsterilmitir. Bu nedenle bu almada Dolycoris baccarum (L.) spermatekasnn morfolojik yaps k ve taramal elektron mikroskobu ile incelenerek detayl yaps aklanmtr. Spermateka incelemesi iin; mze materyali dii Dolycoris baccarum rneklerinin abdomenleri kesilerek % 10 luk KOH da yumuatldktan sonra spermatekalar karlarak gliserinde bekletildi. Olympus SZX12 k mikroskobunda lmleri ve incelemeleri yapld. Taramal elektron mikroskobu iin rnekler temizlenip, havada kurutulduktan sonra SEM staplarna yerletirildi. rnekler altnla kaplandktan sonra JSM 6060 taramal elektron mikroskobunda incelendi.
Dolycoris baccarum spermatekas kresel olup, spermatekal rezervuar, pompolama blgesi, bzgen ve spermatekal dallanma ile karakterize edilmektedir. Anahtar Kelimeler: Heteroptera: Pentatomidae, Dolycoris baccarum, morfoloji, taramal elektron mikroskobu (SEM) PZ244 zmir Krfezinde Yass Balklarn (Osteichthyes: Heterosomata) Biyolojik zellikleri zerine Bir n alma Semih LEBLEBC1, Okan ZAYDIN1, Elizabeth G.T. ERONAT2 1 Ege niversitesi, Su rnleri Fakltesi, Temel Bilimler Blm, Bornova, 35100, zmir 2 4165 sokak, No: 38, Zeytinalan, Urla, zmir semih.leblebici@ege.edu.tr Bu almada, Ocak 2005- Mays 2006 tarihleri arasnda, zmir Krfezi Uzunadann civarnda belirlenen istasyonlardan, her ay dzenli olarak dip trol ekimleri sonucu elde edilmi Heterosomata (Pleuronectiformes) ordosuna ait yass balk trlerinin minimum, maksimum ve ortalama total boy, vcut arl, boy-arlk ilikisi parametreleri gibi zellikleri saptanmaya allmtr. alma periyodu boyunca bu ordoya ait 5 familyadan 11 baln blgede yaad belirlenmitir. Bunlar, Citharus linguatula (Citharidae), Scophthalmus rhombus (Scophthalmidae), Arnoglossus laterna, A. thori, Bothus podas (Bothidae), Buglossidium luteum, Microchirus ocellatus, Microchirus variegatus, Monochirus hispidus, Solea solea (Soleidae), Symphurus nigrescens (Cynoglossidae) trleridir. Trlerin minimum, maksimum ve ortalama boylar ile arlklar ayrca boy-arlk ilikisi parametreleri tablo halinde sunulmutur. Ayrca trlerin Trkiye denizlerinde dalm, yaadklar habitat, beslenme zellikleri gibi dier biyolojik zellikleri de almada verilmitir. Anahtar Kelimeler: Osteichthyes, Heterosomata, yass balklar, biyolojik zellikler, zmir Krfezi
581
PZ245 zmir Krfezinde 3 Hani Bal Trnn (Serranus spp.) Morfometrik zellikleri Semih LEBLEBC1, Okan ZAYDIN1, Sercan YAPICI1, Zeynep DARDERE2, Elizabeth G.T. ERONAT4 1 Ege niversitesi, Su rnleri Fakltesi, Temel Bilimler Blm, Bornova, 35100, zmir 2 1 Sokak, Keresteciler Apartman, No: 42, Daire: 13, Bornova, zmir 3 4165 Sokak, No: 38, Zeytinalan, Urla, zmir semih.leblebici@ege.edu.tr Kysal blgenin nemli elemanlarndan olan Serranidae familyas yesi Hani balklarnn lkemiz denizlerinde 3 tr bulunmaktadr. Bu almada, Ege Denizinden Ocak 2005- Mays 2006 aylar arasnda dip trol ile yakalanan Serranus cinsine ait 3 tr Serranus cabrilla (L., 1758), Serranus scriba (L., 1758) ve Serranus hepatus (L., 1758) bireylerinden 18 farkl morfometrik lm gerekletirilmi, 5 farkl meristik karakter saylmtr. Yaplan discriminant ve lineer regresyon analizleri sonucunda 3 trn birbirlerinden morfolojik adan gsterdii farkllklar ortaya karlmtr. Ayrca trlerin boy arlk ilikileri parametrelerinin birbirlerinden farklar aratrlmtr. almada bu sonular ekomorfoloji bilimi asndan irdelenmeye allmtr. Anahtar Kelimeler: Hani balklar, Serranus spp. Ege Denizi, morfometrik ve meristik zellikler PZ246 Vespula Germanica (Insecta: Hymenoptera:Vespoidea:Vespidae) Trnn Zehir Aygt ve Az Yaps zerine Morfolojik Bir alma Aysel KEKLLOGLU1, Kltiin AVUOLU2, Emine YALIN1 1 Krkkale niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Yahihan, 71450, Krkkale 2 Giresun niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 28049, Debboy Mevkii, Giresun akekillioglu@hotmail.com Dnyada en geni dalm alan ve en uzun yaam periyoduna sahip yaban ars trlerinden olan Vespula (Paravespula) germanica lkemizde de ok farkl habitatlarda yaygn olarak bulunabilmektedir. Tatl etli ok farkl besin maddeleri ve de bu besinlerin atklar ile beslenebilen bu tr, zellikle; meyve baheleri, zm balar, piknik alanlar, su kaynaklar ve bal
ars kovanlarnn evresinde youn olarak bulunduklarndan ounlukla bu alanlarda bulunan insanlar hatta insanlarn yararlandklar eitli hayvanlar da gerek varlklaryla gerekse ine ve zehirleriyle taciz etmektedirler. nsan yaam alan ile en ok kesiim noktalarna sahip bir canl tr olmas nedeni ile bu almann amac, Vespula germanica trnn az ve zehir aygt yaplarn (Krehir ili ve evresinden 2007 yl arazi dneminde toplanan rnek materyalin deerlendirilmesi sonucu) morfolojik olarak Taramal Elektron Mikroskop (SEM) kullanlarak incelenmesidir. Anahtar Kelimeler: Vespula germanica, Vespidae, Hymenoptera, SEM, zehir aygt PZ247 Melanogryllus desertus (Pallas, 1771) (Orthoptera: Gryllidae)ta Yumurtann D Morfolojisi Grsel ERGEN, zlem AKICI Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Zooloji Anabilim Dal, 35100 Bornova, zmir gursel.ergen@ege.edu.tr Bu almada M. desertusta yumurtalarn morfolojisi taramal elektron mikroskobunda (SEM) incelenmitir. Kara ekirge olarak bilinen M. desertus bireyleri laboratuvar koullarnda 26 2 C ve % 455 bal nemde doal gn fotoperiyodunda cam kavanozlarda yetitirilmitir. Ergin ekirgelerin nemli pamuk zerine tek tek braktklar yumurtalar dikkatli bir ekilde ayrlmtr. Aratrma sonucunda edilen bulgulara gre, yaklak 2 mm uzunluktaki sar renkli, ince uzun ekilli yumurtalarn anterior ular sivri olup, burada mikropil yer almaktadr. Yumurta yzeyi genelde dzgndr, ancak yuvarlak olan posterior ksmnda koryonik kntlar bulunmaktadr. Anahtar Kelimeler: Melanogryllus desertus, Gryllidae, yumurta, taramal elektron mikroskobu (SEM), morfoloji
582
PZ248 Trkiye ve Dnyadaki Ar lmlerinin Nedeni ve Ekosistemdeki nemi Asl ZKIRIM, Nevin KESKN, Aygn YALINKAYA Hacettepe niversitesi Biyoloji Blm Beytepe Ankara ozkirim@hacettepe.edu.tr Son yllarda tm dnyann ilgisini eken ar lmlerinin nedenlerinin aratrlmas ve lmlerin benzer belirtilerle ortaya kmas Colony Collapse Disorder yani Koloni kme Hastal ad verilen yeni bir hastal gndeme getirmitir. ncelikle her lke kendi bnyesinde bilim adamlarnn almalarna ynlenmi ve koloni kayplarnn nedenleri aratrlmaya balanmtr. Trkiyede de zellikle 2007 ylnda, ar sal laboratuarmza gelen rneklerin saysndaki art dikkatimizi ekmi, ardndan yaplan arazi almalar sonucunda ou blgede CCDnin en byk belirtisi olan; kolonideki ou arnn nedensiz kovan terk ettii, lsnn ya da dirisinin ortamda bulunmad kaytlarmza gemitir. ncelemelerimize gre CCDnin oluum mekanizmas birok etkene balanmakta ancak henz kesin ve net bir neden bulunamamaktadr. Bilim adamlarnn evresel etkenlere, iklim koullarna, evre kirliliine, yanl beslemeye, ar hastalklarna, eitli kimyasallara ve yeni viruslere baladklar CCD iin arclar, bu nedenlerin gemi yllarda da varolduunu, bu son iki yldaki byk deiikliin nedeninin aratrlmas gerektiini savunmaktadr. Bu yzden, baz bilim adamlar son yllarda meydana gelen iklimsel deiiklikler zerinde durmakta, atmosferin erken snmasnnyalanc bahar etkisi gstererek arlarda erken uua kma isteini uyandrdn; uua kan arnn da nektar bulamamas nedeniyle alktan lmesinden dolay, kovana geri dnemediini savunmaktadr. Aslnda dier etkenler dnda tek deikenin iklimsel farkllklar olduu gznnde bulundurulduunda bu yaklam olduka aklcdr. Dnya zerindeki evresel deiimlerin en nemli dedektrleri arlar ve aylardr. Bu bakmdan onlarn saysndaki azalma, populasyonlarndaki deiiklik ekosistemdeki grevlerini (tozlama, bal, polen, propolis vb.) de tam yapamamalarna bal olarak tm dengelerin deimesine yol aabilmektedir. Anahtar Kelimeler: hastalklar, ar lmleri Apis mellifera, ar
PZ249 Rhizophagus grandis (Coleoptera: Rhizopagidae)ten lk Entomopatojenik Microsporidian Kayd iek AYDIN1, Mustafa YAMAN1, Onur TOSUN1, mer ERTRK2 1 Karadeniz Teknik niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, 61080, Trabzon 2 Ordu niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, Ordu pheobe666@hotmail.com Rhizophagus grandis (Coleoptera: Rhizophagidae) predatr bcek olup, Dendroctonus micans (Coleoptera: Curculionidae, Scolytinae) etkili bir biyolojik mcadele ajandr. Biyolojik mcadele iin byk bir neme sahip olan bu bcekte ortaya kabilecek hastalklardan dolay bu predatrler avlar olan D. micans larvalarna ulaamadan lmektedir. R. grandis populasyonlarnda gerekleen hastalklarn tespit edilmesi salkl bireylerin yetitirilmesi iin olduka byk neme sahiptir. Bu amala yaplan bu almada, dnyada ilk kez R. grandiste hastalk oluturan Microsporida yesi bir protist tespit edilmitir. Tespit edilen microsporidiaya ait spor ebatlar 4.28 0.19 x 2.62 0.13 m olarak belirlenmitir (n=51). Giemsa boyamas ile yaplan almalar tespit edilen mikrosporun ift ekirdekli sporlara sahip olduklarn gstermektedir. Microsporidia yesi protistler bcekler zerinde ya dorudan lmlere neden olarak ya da dolayl olarak gnlk aktivitelerini azaltarak etkili olmaktadr. Burada sunulan bu protist R. grandiste tespit edilen ilk patojenik mikrospordur. Anahtar Kelimeler: Rhizophagus grandis, Microsporidia, ilk kayt, biyolojik mcadele PZ250 Rhizophagus grandis (Coleoptera: Rhizopagidae) retim Laboratuarlarnda Helicosporidium sp. Varlnn Aratrlmas Onur TOSUN1, Mustafa YAMAN1, iek AYDIN1, mer ERTRK2 1 Karadeniz Teknik niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, 61080, Trabzon 2 Ordu niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, Ordu biyologonurtosun@hotmail.com Dev kabuk bcei Dendroctonus micans (Coleoptera: Curculionidae, Scolytinae) nemli bir ladin tahripisidir. lkemizde mevcut yayln srekli geniletmekte olan bu bcek ile mcadele 583
tm dnyada byk umutlar vaat etmesi nedeniyle bu zararlnn doal dman olan Rhizophagus grandis retim laboratuarlar kurulmu ve kitle retimi yaplan predatr bcek doal ortamda D. micansn zarar yapt yerlere salnarak biyolojik mcadele salanmaktadr. ou zaman tehisi konulamayan hastalklardan dolay predatrler avlar olan D. micans larvalarna ulaamadan lmektedir. lk entomopatojenik alg olan Helicosporidium sp. dnyada ilk kez Yaman ve Radek (2007) tarafndan lkemizdeki R. grandis retim laboratuarlarnda tespit edilmitir. Bu enfeksiyon dnyada R. grandis ve onun dahil olduu Rhizophagidae familyasndan ilk kez bulunan enfeksiyondur. Bu almada Karadeniz Blgesinde kurulu olan R. grandis retim laboratuarlarnda entomopatojenik alg Helicosporidium sp.nin varl, dalm ve oluturduu enfeksiyon oranlar aratrlmtr. Bu amala Artvin, Trabzon, Giresun ve Ordu illerindeki laboratuarlardan alnan rneklerin incelenmesi sonucunda rnekleme yaplan tm illerde Helicosporidium sp. enfeksiyonu gzlenmitir. Baz rneklerde enfeksiyonun % 46.6ya ulat tespit edilmitir. Predatr bcekte istenmeyen enfeksiyon oluturan Helicosporidium sp.nin kistlerinin bykl (n=124) 4.78 0.44 m olarak tespit edilmitir. Enfeksiyonun gzlendii rneklerde dilerde ortalama % 4.2, erkek bireylerde ortalama % 5 orannda Helicosporidium sp. varl tespit edilmitir. lk bulgular dii ve erkek bireylerin benzer oranda patojen tarafndan enfekte olduunu gstermektedir. Anahtar Kelimeler: Rhizophagus grandis, Helicosporidium, Dendroctonus micans, biyolojik mcadele PZ251 Buxus sp. (imir)lerde Zarar Yapan Etmenler Hseyin CEBEC1, Hamit AYBERK1, Erol AKKUZU2 1 stanbul niversitesi, Orman Fakltesi, Orman Entomolojisi ve Koruma Anabilim Dal, 34473, Saryer, stanbul 2 Artvin Coruh Universitesi, Orman Fakultesi, Orman Entomolojisi ve Koruma Anabilim Dali, Artvin hcebeci@istanbul.edu.tr Ss bitkilerinden gnmzde hem i hem de d mekanlar ierisinde youn olarak yararlanlmaktadr. Bu bitkilerden bazlar ya doal olarak ya da kltre alnarak kullanlmaktadr. imir kolay ekil verilebilen, boylanabilen, bodur kalabilen farkl trleri ile peyzaj bitkisi olarak tercih
edilen bir trdr. imirlerde zarar yapan etmenler incelenmi ve gzlemler verilmitir. Bu almada Macrophoma sp., Phytophthora sp., Volutella sp.lerin meydana getirdii hastalk oluumlar ile bceklerin neden olduu zararlar ortaya koyularak alnabilecek kltrel nlemler ve mcadele yntemlerine yer verilmitir. PZ252 Trkiye Faunas in Yeni Oribatid Akarlar (Acar, Orbatda) Aye TOLUK1, Sedat PER2, ule BARAN3, Hatice AYDIN4, Pnar COKUNER4, Nusret AYYILDIZ1, 1 Erciyes niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kayseri 2 Bozok niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Yozgat 3 Sakarya niversitesi, Eitim Fakltesi lkretim Blm, Hendek, Sakarya 4 Erciyes niversitesi, Fen Bilimleri Enstits, Biyoloji Anabilim Dal, Kayseri atoluk@erciyes.edu.tr Artvin ve Yozgat aml Milli Parkndan toplanan dknt ve toprak rneklerinden Berlese hunileri kullanlarak ayklanan oribatid akarlar ierisinde Trkiye faunas iin yeni kayt olarak belirlenen Rhinoppia nasuta (Moritz, 1965), Rhinoppia parapectinata (Rjabinin, 1987) ve Suctobelbella (Suctobelbella) sarekensis (Forslund, 1941) trlerinin tantc zellikleri k ve tarama elektron mikroskobu kullanlarak verilmitir. Ayrca bu trlerin corafi yayllar da sunulmutur. Anahtar Kelimeler: Acari, Oribatida, yeni kayt, Artvin, Yozgat aml Milli Park PZ253 Zeytin Karasuyunun Oreochromis niloticus zerindeki Genotoksik Etkilerinin Eritrosit Mikronkleus Testi kullanlarak Aratrlmas Tolga AVA, Birgl MAZMANCI, Serpil KNEN Mersin niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 33343, iftlikky, Mersin tcavas@gmail.com Son yllarda zellikle Akdenizde zeytin retiminin youn olarak yapld lkelerde zeytin 584
karasuyunun ciddi evresel problemlere yol aabilecei belirtilmektedir. Bu problemlere neden olan unsurlarn banda zeytin karasuyunun asidik yaps ve yksek fenol ierii gelmektedir. Fenolik bileiklerin ise genotoksik yol aabilecekleri bilinmektedir. Bununlabirlikte yllk ortalama karasu retiminin 30 milyon metrekp civarnda olduu tahmin edilen zeytin karasuyunun sucul organizmalarda yol aabilecei genotoksik etkilere dair almalar olduka snrldr. Bu almada blgesel bir retim tesisinden elde edilen zeytin karasuyunun olas genotoksik etkileri Oreochromis niloticus (Pisces=Perciformes) tr balklar model olarak kullanlarak aratrlmtr. Balklar laboratuvar ortamnda 2, 4 ve 6 gn sresince zeytin karasuyunun fakl konsantrasyonuna (% 0,01; % 0,05; % 0,25) maruz braklmlardr. Genotoksik hasarlar periferal eritrositlerde mikronkleus ve nkleus anomali (binkleus, loblu, tomurcuklu ve entikli nkleus) frekanslar kullanlarak incelenmitir. alma sonucunda genel olarak mikronkleus ve nkleus anomali frekanslarnda anlaml artlarn olmad grlmtr. Bulgularmz zeytin karasuyunun test edilen konsantrasyonlarda O. niloticus zerinde genotoksik etkiye sahip olmadn gstermitir. Anahtar Kelimeler: Zeytin karasuyu, O. niloticus, genotoksik, mikronkleus testi. PZ254 Amata phegea (Linnaeus, 1758) (Lepidoptera: Amatidae)nn 1. Evre Larva ve Yumurta Yzey Yaps ve Morfolojisi Ali SATAR1, Zekiye SULUDERE2, Selami CANDAN2 1 Dicle niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 21280, Diyarbakr 2 Gazi niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, 06500, Ankara alisatar@dicle.edu.tr Bu almada Amata phegeann, 1. evre larva ve yumurta yzey yaps k ve taramal elektron mikroskobu ile incelendi. Yumurtalar yeilimsi sar renkte ve dairesel ekildedir. Ik mikroskobuyla incelendiinde yumurta yzeyinin dz olduu, taramal elektron mikroskobunda yumurta yzeyinin mikropil blgesi hari, dier ksmlarnn polygonal (begen ve altgen) hcrelerle kapl olduu grlr. Poligonal hcrelerin kelerinde aeropil ad verilen delikler vardr. Mikropil blgesi rosetta cell ad verilen petal ekilli hcrelerle kapldr. 1. evre larvada ba, vcuda nispetle iri ve koyu kahve renkli, Vcut seyrek ve uzunca ak kahve renkli tyl, ty diplerinde koyu kahve renkli tmrler mevcut,
gs bacaklar ift soluk kahve renkli, karn bacaklar be ift ve uarnda dikenler mevcuttur. Anahtar Kelimeler: Amata phegea, Lepidoptera, Amatidae, Larva, Yumurta, SEM PZ255 Malatya li Su Kenelerinin (Acari, Hydrachnidia) Sistematik Ynden ncelenmesi Orhan ERMAN1, Yunus ESEN1, Muhlis ZKAN2 1 Frat niversitesi Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm ELAZI 2 Uluda niversitesi Eitim Fakltesi Bursa oerman@firat.edu.tr Bu almada, 2003-2005 yllar arasnda Malatya ilinden toplanan su keneleri deerlendirilmi ve toplam 16 familyaya ait 59 tr tespit edilmitir. Tespit edilen trlerin tm Malatya ilinden ilk defa kaydedilmitir. Bu trlerden; Protzia (Calonyx) octopora Lundblad, 1954 ve Lebertia (Hexalebertia) sefvei Walter, 1911 Trkiye faunas iin yeni kayttr. Bu iki trn morfolojik zellikleri, eitli organlarnn ekilleri ve lmleri ile dnyadaki dalmlar verilmitir. Anahtar Kelimeler: Acari, Hydrachnidia, sistematik, su keneleri, Trkiye, Malatya PZ256 Erzurum li Su Kenesi (Acari: Hydrachnellae) Faunas Orhan ERMAN1, Muhlis ZKAN2 Frat niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 23119, Elaz 2 Uluda niversitesi, Eitim Fakltesi, Fen Bilgisi Eitimi Anabilim Dal, Grkle, Bursa oerman@firat.edu.tr
Erzurum ili su kesesi (Acari: Hydrachnidia) faunas verilmitir. Toplam 88 tr tespit edilmitir. Bunlardan; 5i Hydrachnidae, 6s Eylaidae, 18i Hydryphantidae, biri Hydrodromidae, 9u Sperchontidae, 3 Anisitsiellidae, 3 Lebertiidae, 3 Torrenticolidae, 3 Limnesiidae,11i Hygrobatidae, biri Unionicolidae, 3 Feltriidae, 2si Pionidae, 5i Aturidae ve 25i de Arrenuridae familyasna aittir. Hydrodroma despiciens (Mller, 1776), Limnesia (s.str.) undulata (Mller, 1776), Hygrobates (s.str.) bucharicus Sokolow, 1928, Hygrobates (s.str.) calliger Piersig, 1896, Hygrobates (s.str.) longiporus Thor, 1898, Neumania (s.str.) deltoides Piersig, 1894, Arrenurus (s.str.) crenatus Koenike, 585
1896, Arrenurus (s.str.) distans Walter, 1927, Arrenurus (s.str.) radiatus Piersig, 1894, Arrenurus (s.str.) tricuspidator (Mller, 1776) ve Arrenurus (Megaluracarus) globator (Mller, 1776) trleri Erzurumdan ilk defa kayedilmitir. Arrenurus (s.str) tricuspidator, Arrenurus (s.str.) virens ve A. (s.str.) crenatusun dii bireyleri ilk kez lkemizden yakalanm ve tanmlar gzden geirilmitir. Anahtar Kelimeler: Trkiye, Erzurum, Acari, Hydrachnidia, su keneleri PZ257 Trkiye Protorhoe (Lepidoptera, Geometridae, Larentinae) Trlerinin Dalm ve Zoocorafyas zerine Notlar Zhal OKYAR Trakya niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 22030, Edirne zuhalokyar@gmail.com Protorhoe cinsi Trkiyeden 2 tr ile temsil edilmektedir: Protorhoe unicata (Guene, [1857]) ve Protorhoe corollaria Herrich-Schffer, [1848]. anakkale, Gkeadadan toplanan P.avetianae Vardikyan, 1974 tr Trkiye Geometridae faunas iin ilk kayt olma zelliindedir ve trn bilinen en batdaki snrn oluturmaktadr. Bu almada, Protorhoe trlerinin zoocorafik dalmlar, ilk kez Ermenistandan tanmlanan P. avetianae Vardikjan, 1974nin morfolojik zellikleri ve genital organ izimleri verilmitir. Anahtar Kelimeler: Geometridae, Larentinae, Protorhoe avetianae, ilk kayt PZ258 Kemaliye (Ein) Herpetofaunas C.Varol TOK1, Murat TOSUNOLU1, Ali DEMRSOY2, idem GL1 anakkale Onsekiz Mart niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, anakkale Hacettepe niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Ankara gulcigdem@comu.edu.tr Bu almada, Trkiyenin dier blgelerine gre herpetofauna bakmndan nispeten az aratrlm, Anadolu, Dou Anadolu ve Karadeniz Blgelerinin kesitii yerde bulunan Kemaliye (Erzincan) ve civarnda dal gsteren amfibi ve srngen trleri belirlenmeye allmtr. alma 2005-2007 yllar arasnda yaplm olup, 1 urodel ve 4 anur olmak zere
toplam 5 Amfibi tr, Testudinata ordosundan 1, Lacertilia subordosundan 9, Ophidia subordosundan 8 tr olmak zere toplam 18 srngen tr tespit edilmitir. Bu trler toplam 13 amfibi ve srngen familyasna dahildir. zellikle Blanus strauchi trnn alma sahasndan tespit edilmesi ile trn bilinen yayl sahas kuzeye doru genilemitir. Anahtar Kelimeler: Herpetofauna, Kemaliye PZ259 Trabzon Gndz Kelebekleri ve Morfolojileri Hakknda Selma SEVEN ALIKAN1, Muhabbet KEMAL2 1 Gazi niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Beevler, Ankara 2 Yznc Yl niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kampus,Van selma@gazi.edu.tr Bu almada Dou Karadeniz blgesinde yer alan Trabzon ilinin gndz kelebeklerinin faunas, literatr kaytlar dikkate alnarak derlenmi ve ait olduu familyalar ile birlikte toplam 69 tr sistematik olarak faunistik bir liste eklinde sunulmutur. Belirlenen trlerin ergin morfolojik zellikleri ksaca belirtilerek, bazlarnn fotoraflar verilmitir. Anahtar Kelimeler: Lepidoptera, fauna, Trabzon PZ260 Yurtluk ay htiyofaunas (Samsun) Selma UURLU1, Nazmi POLAT2, evket KANDEMR3 1 Sakarya niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 54187, Adapazar, SAKARYA 2 Ondokuz Mays niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 55139, Kurupelit, SAMSUN 3 Amasya niversitesi, Eitim Fakltesi, Fen Bilgisi Blm, AMASYA ugurlu@sakarya.edu.tr Yeilrmak Deltas ierisinde kalan Yurtluk aynda yaayan balk trlerini ortaya karmak amacyla yaplan bu aratrma, Nisan 2004Temmuz 2005 tarihleri arasnda gerekletirilmitir. Balk rneklerinin yakalanmasnda elektrook aleti, serpme, olta, balk kepeleri kullanlmtr. Aratrma alanndan yakalanan rneklerin deerlendirilmesi sonucu 7 familyaya ait (Cyprinidae, Esocidae, Mugilidae, 586
Cyprinodontidae, Poecilidae, Gobiidae) 12 tr tehis edilmitir.
Syngnathidae,
Anahtar Kelimeler: Yurtluk ay, Balk, Fauna, Biyoeitlilik. PZ261 Kbrs Dikenli Faresi, Acomys nesiotes Bate 1903,'nin Taksonomisi ve Biyolojisi Seda KIRALP Ankara niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, 06100 Beevler, Ankara sedakiralp@hotmail.com Kbrs iin endemik bir tr olan dikenli farenin (Acomys nesiotes) KKTC'deki yayl alan ve taksonomisi aratrld. Deiik lokalitelerden toplanan 10 adet l rnek morfolojik ve biyometrik olarak incelendi. Ayrca Trkiye dikenli faresine (Acomys cilicicus) ait 20 adet rnekle karlatrlarak aralarndaki farklar saptand.Arazideki gzleme ait kaytlar deerlendirilerek Kbrs dikenli faresinin beslenme ve reme biyolojisi belirlenmeye alld. PZ262 Giresun'daki Apodemus flavicollis (Melcihor, 1834)'in Yayl, Taksonomisi ve Biyolojisi Hatice MUTLU Ankara niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, 06100 Beevler, Ankara mutluzoolog@hotmail.com Bu almada Giresun il snrlar iinden toplanan 30 adet l 22 adet canl rnek, morfometrik biyometrik ve karyolojik bakmdan deerlendirildi. Canl rneklerle ilgili arazi ve laboratuar gzlemleri deerlendirilerek trn biyolojisi belirlenmeye alld. PZ263 Eskiehir evresinde Leler zerinden Tespit Edilen, Adli Adan nemli Bcek Trleri Mustafa Gl ZARDA, Funda KSE, Ferhat ALTUNSOY Anadolu niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Eskiehir tabanidae@msn.com Adli entomoloji, lmden sonra geen srenin ve cinayetin ilendii yerin saptanmas, cesedin tanp tanmad gibi adli olaylarda
bceklerin geliim basamaklarn kullanarak olayn aydnlatlmasna yardmc olan bir bilim daldr. Adli entomolojinin adli aratrmalarda kullanlmasnn en temel nedeni, bceklerin cesedi en ksa srede bulan canl gruplarndan biri olmalar ve rmenin her evresinde var olmalardr. Bceklerin adli almalarda kullanlabilmesi iin ncelikle blgelerin bcek haritalarnn kartlmas ve yayllarnn tespit edilmesi gerekir. Bu almada, farkl lokalitelerde braklan yaban domuzu, ev kedisi ve evcil kpek leleri zerinden tespit edilen Diptera takmna bal Calliphoridae, Muscidae, Sepsidae ve Sarcophagidae; Coleoptera takmna bal Silphidae, Dermestidae, Staphylinidae, Histeridae ve Scarabaeidae familyalarna ait trlerin ayrt edici zellikleri, leler zerine geli zamanlar, bulunu formlar, lm zamannn hesaplanmasnda nasl kullanldklar deerlendirilmitir. Anahtar Kelimeler: Eskiehir, bcek haritas, adli entomoloji, Diptera, Coleoptera PZ264 Akehir Glndeki Cyprinus carpio Linnaeus,1758 ve Cobitis simplicispinna Hanko, 1924nin Ektoparazit Faunas zerine Bir Aratrma Krat KARTAL Fatih lkretim Okulu, obanlar, Afyonkarahisar spalax22@hotmail.com Bu almada, Akehir Glnden temin edilen 7 Cyprinus carpio ve 90 Cobitis simplicispinnann metazoon ektoparazitleri zerinde incelemeler Temmuz 2004 ile Haziran 2005 tarihleri arasnda yaplmtr. lgili konak balklarda tr parazit tanmlanmtr: Gyrodactylus elegans, Nordmann, 1832; Gyrodactylus cobitis Bychowsky, 1933; Dactylogyrus extensus Mueller ve Van Cleave, 1932 (Monogenoidea, Platyhelminthes). Bu trlerden Gyrodactylus elegans (%42,9; 293,6482,0 parazit/balk) ve Dactylogyrus extensus (%85,7; 9,86,8), C. carpionun solungalarnda; G. cobitis (%68,9; 15,618,5) ise, C. simplicispinnann solunga ve yzgelerinde tespit edilmitir. Gyrodactylus cobitis Trkiye parazit faunas iin yeni bir kayt zellii tamaktadr. Ayrca parazitlere ait karakteristik yaplar resimlerle ayrntl olarak gsterilmi olup, her bir parazit trnn enfeksiyon yzdeleri ile minimum, maksimum ve ortalama enfeksiyon younluklar, mevsimlere ve balk boyuna gre deerlendirilerek tanmlanmtr.
587
PZ265 Trkiye Faunas in Yeni Bir Cheylostigmaeus (Acari: Actinedida: Stigmaeidae) Tr Mustafa AKYOL1, Kamil KO2 Celal Bayar niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Muradiye, Manisa makyol77@gmail.com Bu almada, Trkiye faunas iin yeni kayt olarak belirlenen Cheylostigmaeus californicus Summers ve Ehara, 1965 un erkek ve diisine ait zellikler, Trkiyeden incelenen rneklere gre gzden geirilmi, ekilleri izilmi ve corafi yayllar verilmitir. Anahtar Szckler: Cheylostigmaeus californicus, Acari, Actinedida, Stigmaeidae, yeni kayt, taksonomi, Trkiye. PZ266 Coleoptera rneklerinin Yakalanmasnda Kullanlan Baz Tuzak Yntemlerinin Deerlendirilmesi zeyir ALAR1, Abdullah HASBENL2, Ersin DEMREL2, Metin AKTA2 1 Ahi Evran niversitesi, Eitim Fakltesi, lkretim Blm, Fen Bilgisi retmenlii Anabilim Dal, Krehir Trkiye 2 Gazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Ankara Trkiye ucaglar@gazi.edu.tr Coleoptera takm 100 akn familyas ile Insecta snfnn tr says bakmndan en byk grubudur. Tr says bakmndan en byk hayvan grubu olmasnn ardnda yatan gereklerin banda ok eitli yaam alanlarnda yaayabilmeleri, eitli beslenme tiplerine sahip olmalar ve olumsuz evre artlarna dayankl olmalar gelmektedir. Arazi almalar esnasnda bceklerin gerek beslenme tiplerine, gerek tercih ettikleri habitat tiplerine, gerekse davran tiplerine gre deiik tuzak tipleri kullanlmas sistematik ve faunistik almalara byk fayda salamaktadr. Bolkar Dalarnda 2007 yl Mays-Austos aylar arasnda yaplan arazi almalarnda su tuza, ukur tuza, yapkan tuza, et tuza, bardak tuza, feromen tuza ve k tuza gibi yntemler kullanlmtr. Arazi almas esnasnda kullanlan bu tuzak yntemlerinden su tuza yaklak 3 gnlk sre sonunda, ukur tuza, yapkan tuzak, et tuza ile bardak tuza yaklak 7 gnlk sre sonunda, feromen tuza 15 gnlk sre sonunda ve k tuza ise 2-4 saatlik sre sonunda kontrol
edilmitir. Elde edilen veriler deerlendirildiinde Coleoptera takmnn 21 familyasndan (Buprestidae, Cantharidae, Carabidae, Cerambycidae, Cetoniidae, Chrysomelidae, Cleridae, Coccinellidae, Curculionidae, Dermestidae, Elateridae, Glaphyridae, Lampyridae, Malachiidae, Meloidae, Mordellidae, Oedemeridae, Scarabaeidae, Silphidae, Staphylinidae, Tenebrionidae) yaklak 8750 rnek toplanmtr. Kullanlan bu tuzak yntemleri sistematik ve faunistik almalar yapan aratrmaclara arazi almalar esnasnda hem zaman, hem de tr eitlilii asndan katk salayacaktr. Anahtar Kelimeler: Insecta, Coleoptera, tuzak yntemleri PZ267 Buprestidae (Coleoptera) Familyasna Ait Cinslerin Su Tuza Tercihleri zeyir ALAR1, Abdullah HASBENL2, Ersin DEMREL2, Kadir BAAR2 1 Ahi Evran niversitesi, Eitim Fakltesi, lkretim Blm, Fen Bilgisi retmenlii Anabilim Dal, Krehir Trkiye 2 Gazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Ankara Trkiye ucaglar@gazi.edu.tr Buprestidae familyas Coleoptera takmnn byk familyalarndan birisidir. Bu familyann Palearktik Blge'de yaklak 2.200 tr, lkemizde ise 392 tr bilinmektedir. 2007 yl mays ve austos aylar arasnda deiik habitatlarda 13 lokalitede su tuza almalar yaplmtr. alma yaplan lokalitelerde ap 27 cm ve derinlii 3.5 cm olan beyaz renkli plastik kaplardan 25 adet tuzak kurulmu olup 3 gn sonunda bu tuzaklardaki rnekler toplanmtr. Kullanlan tuzak kaplarnn her birinin iine 10 ml kokusuz deterjan, 500 ml antifriz ve 1500 ml su karm konulmutur. Toplanan rneklerin incelenmesi sonucunda toplam 8 cins (Acmaeodera, Acmaeoderella, Agrilus, Anthaxia, Coraebus, Ovalisia, Sphenoptera, Trachys) tespit edilmitir. Tespit edilen cinsler rnek saylar asndan deerlendirilmi ve en yksek say 6575 adetle Anthaxia cinsi, en dk says ise 1 adetle Ovalisia cinsine aittir. Tr eitlilii acsndan ise en fazla tr Anthaxia cinsine aittir. Bu yakalama yntemi zellikle Buprestinae altfamilyas yelerinin yakalanmasnda olduka verimli sonular alnacan gstermektedir. Dier yakalama teknikleriyle kyaslandnda ksa zamanda, daha az maliyetle ok sayda rnek ve tr yakalanmaktadr.
588
Anahtar Kelimeler: Coleoptera, Buprestidae, su tuza PZ268 Silphidae ve Tenebrionidae (Coleoptera) Familyalar rneklerinin Yakalanmasnda Kullanlan ukur, Bardak ve Et Tuzaklarnn Deerlendirilmesi Abdullah HASBENL2, zeyir ALAR1, Bedriye AAR2, Derya CANPOLAT2, Fatma BAYRAKDAR2 1 Ahi Evran niversitesi, Eitim Fakltesi, lkretim Blm, Fen Bilgisi retmenlii Anabilim Dal, Krehir Trkiye 2 Gazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Ankara Trkiye ucaglar@gazi.edu.tr Silphidae familyasnn birok tr lele beslenip bu lelerin civarna yumurta brakmalarndan dolay le bcekleri olarak bilinirler. Yine bu familyada bitkiyle beslenen trlerin yan sra predatr trlerde bulunmaktadr. Tenebrionidae familyas ise karanl seven bcekler olarak bilinir ve ounlukla gece hareket ederler. Genellikle rmekte olan bitkisel atklarn yan sra hayvan leleri ile beslenirler. Bu beslenme tipine ilaveten ambar-depo maddeleriyle beslenenler veya predatr olanlarda bulunmaktadr. Bu alma 2007 yl Mays-Austos aylar arasnda Bolkar Dalarnda farkl habitat tiplerinde kurulan ukur, bardak ve et tuzaklarna yakalanan rnekler deerlendirilmitir. ukur ve bardak tuzaklarnda ykseklii 16 cm, taban ap 6 cm ve az ap 8,5 cm olan beyaz plastik bardak ierisine 7,5 cm yksekliinde, taban ap 5 cm ve az ap 7.5 cm olan tabansz plastik bardaklar yerletirilmi ve bu bardaklara 5 cm ykseklie kadar 1:1 orannda antifriz-su karm konularak dzenek hazrlanmtr. Et tuzaklar ise 5 litrelik bidonlar ierisine 5 cm ykseklie kadar 1:1 orannda antifriz-su karm konulmutur. Btn tuzaklar tiplerinde stte asl kalacak ekilde et konulmu ve tuzaklar ortalama 7 gnlk aralklarla kontrol edilmitir. Yakalanan rnekler etil alkol bulunan kavanozlara alnmtr. Sonu olarak bu almada Silphidae familyasndan 4 cinse ait (Aclypea, Nicrophorus, Silpha, Thanatophilus) 119 rnek ve Tenebrionidae familyasndan 4 cinse ait (Dailognatha, Pachyscelia, Pimelia, Tentyria) 42 rnek olmak zere toplam 161 rnek toplanmtr. Silphidae ve Tenebrionidae familyasna ait rneklerin toplanmasnda bu yntemlerin kullanlmas aratrclara tr eitlilii ve rnek says bakmndan nemli derecede katk salarken, zaman ve ekonomik adan da kazan salayacaktr.
Anahtar Kelimeler: Coleoptera, Silphidae, Tenebrionidae, ukur, bardak, et tuza PZ269 Blatta orientalis L. (Dictyoptera: Blattodea) in Ootheca Parazitoiti Prosevania fuscipes (Illeger) (Hymenoptera: Evaniidae) Yasemin GLER, Yasemin ZDEMR Zirai Mcadele Merkez Aratrma Enstits, Gayret Mah., Fatih Sultan Mehmet Bulvar, No:66, 06172 Yenimahalle/Ankara yaseminguler@gmail.com Nisan-Austos 2007 dnemi boyunca Ankara Zirai Mcadele Merkez Aratrma Enstit binasndan toplanan Blattodea (Dictyoptera) ve Evaniidae (Hymenoptera) rneklerinin deerlendirilmesi sonucu, Blatta orientalis L. ve parazitoti Prosevania fuscipes (Illeger) trleri saptanmtr. lkemizde 1958 ylnda tespit edilen P. fuscipes ile ilgili bu zamana kadar herhangi bir alma yaplmamtr. Bu almada, P. fuscipes in morfolojik zelliklerine ait fotoraflar ekilerek tanm yaplm, trn sinonimleri, yayl, konukular, biyolojisi ve biyolojik mcadele ynnden nemi hakknda bilgi verilmitir. PZ270 Sivas li ve Baz evre llerinin Galeri Sinei (Diptera:Agromyzidae) Chalcidoid (Hymenoptera: Chalcidoidea) Parasitoidleri Ltfiye GENER Cumhuriyet niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Sivas gencer@cumhuriyet.edu.tr 2004-2005 yllar arasnda Sivas ili ve baz evre illerinde yrtlen bu almada eitli agromizidlerin parasitoitleri olarak 19 chalcid tr tespit edilmitir. Bu trler; Diglyphus iseae, Diglyphus pachyneurus, Diglyphus crassinervis, Diglyphus pusztenzis, Diglyphus begini, Baryscapus sp., Hemiptarsenus zilahisebessi, Pnigalio soemius, Neochrysocharis formosa, Neochrysocharis clara, Neochrysocharis arvensis, Neochrysocharis chlorogaster, Chrysocharis pentheus, Chrysocharis phyrne, Chrysocharis pubicornis, Chrysocharis viridis, Pediobius metallicus (Eulophidae), Epiclerus panyas (Tetracampidae), ve Merismus sp. (Pteromalidae). Bu trlerden D. iseae, P. metallicus, C. pubicornis ve C. pentheus younluklar en fazla olan trler olarak belirlenmitir. Her iki yla ait veriler deerlendirildiinde D. isea blge iin 589
agromizidlerin nemli parasitoiti olarak belirlenmitir. Ayrca tespit edilen trlerden Diglyphus begini ve Chrysocharis viridis Trkiye iin yeni kayt olarak belirlenmitir. Agromizid Chromatomyia horticola, D. crassinervis, H. zilahisebessi, N. clara ve E. panyas iin Liriomyza strigata ise P. soemius iin yeni konuku olarak tesbit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Agromyzidae, Sivas PZ271 Byk ay (Pelte-Elaz)'da Bulunan Chironomidaer Larvalarnn Taksonomik Ynden ncelenmesi Ayda TELLOLU Frat niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Elaz atellioglu@firat.edu.tr Bu almada, Byk ay (Pelte-Elaz)'n Chironomidae faunas Haziran 2006-Temmuz 2007 tarihleri arasnda taksonomik adan incelenmitir. Chironomidae larvalar aylk peryotlar halinde aydan seilen farkl zellikteki 3 istasyondan toplanmtr. Bu alma sonunda Chironominae altfamilyasndan 8, Tanypodinae altfamilyasndan 6 ve Orthocladinae altfamilyasndan 5 tr olmak zere toplam 19 tr tespit edilmitir. PZ272 Karadeniz Blgesi Bayburt, Gmhane, Trabzon, Ordu ve Giresun lleri Helophordae (Insecta: Coleoptera) Familyas zerine Faunistik Bir alma Abdullah MART, mit NCEKARA, Ahmet POLAT, Hanifi KARACA Atatrk niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 25240, Erzurum amart@atauni.edu.tr Bu almada Mays-Ekim 2007 tarihleri arasnda Orta Karadeniz Blgesi Bayburt, Gmhane, Trabzon, Giresun ve Ordu illerinden toplanan Helophoridae (Insecta: Coleoptera) familyasna ait rnekler deerlendirilerek blge faunas iin yeni bilgiler sunulmutur. Tehis ilemleri sonucunda Helophoridae familyasna ait 19 tr tespit edilmi olup bunlardan 14nn aratrma blgesi iin yeni kayt olduu belirlenmitir. Aratrma blgesinden tespit edilen trlerin habitat bilgileri ile dnya ve Trkiyedeki yayllar verilmitir. Chalcidoidea, parasitoid,
Bu alma, TUBTAK tarafndan desteklenen 106T632 nolu projenin bir ksmdr. Anahtar Kelimeler: Coleoptera, Helophoridae, Helophorus, sistematik, Trkiye PZ273 Karadeniz Blgesi Bayburt,Gmhane, Trabzon, Ordu ve Giresun lleri Hydrophilidae (Insecta: Coleoptera) Familyas zerine Faunistik Bir alma Abdullah MART, mit NCEKARA, Ahmet POLAT, Hanifi KARACA Atatrk niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 25240, Erzurum amart@atauni.edu.tr Bu almada Mays-Ekim 2007 tarihleri arasnda Orta Karadeniz Blgesi Bayburt, Gmhane, Trabzon, Giresun ve Ordu illerinden toplanan Hydrophilidae (Insecta: Coleoptera) familyasna ait rnekler deerlendirilerek blge faunas iin yeni bilgiler sunulmutur. Tehis ilemleri sonucunda 2 altfamilya ve 8 cinsine ait 17 tr ve 1 alttr tespit edilmi olup bunlardan 10u aratrma blgesi iin yeni kayt olarak belirlenmitir. Aratrma blgesinden tespit edilen trlerin habitat bilgileri ile dnya ve Trkiyedeki yayllar verilmitir. Bu alma, TUBTAK tarafndan desteklenen 106T632 nolu projenin bir ksmdr. Anahtar Kelimeler: Coleoptera, Hydrophilidae, Sistematik, Hydrophilinae, Trkiye PZ274 Trkiye Faunas in ki Yeni Evifidid (Acari, Eviphididae) Tr Rait URHAN, Zeki PEK Pamukkale niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm Knkl Kampusu PK: 286 Knkl / Denizli rurhan@pau.edu.tr Bu almada, Trkiye faunas iin yeni olarak kaydedilen Alliphis chirophorus Willmann, 1956 ve Iphidosoma rasumovae Bregetova, 1977 trlerinin Denizliden toplanan rneklere gre tanmlar yaplm ve corafi yayllar verilmitir. Anahtar Kelimeler: Acari, Eviphididae, Alliphis chirophorus, Iphidosoma rasumovae, Trkiye.
590
PZ275 Trkiye Trypetinae (Diptera: Tephritidae) Faunas ve Sistematii zerine Bir Aratrma Murat KTK, Mehmet YARAN Gaziantep niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 27310, Gaziantep mkutuk@gantep.edu.tr Dnyada geni bir yayl gsteren Trypetinae alt familyas Avrupada, 29 cins ve bu cinslere ait 43 tr ile temsil edilmektedir. Trlerin larvalar taze meyve ve bitkilerin gvde yaprak ve iekleri zerinde deiik zararlar meydana getirebilmektedir. Bu alma, 1999-2007 yllar arasnda Trkiyeden toplanan Trypetinae rneklerine dayanmaktadr. Materyaller, aratrma blgesinden standart bcek atrab ile toplanmtr. Atrap, konuku bitkiler zerine rasgele sallanm veya bitki zerinde grlen rnekler yakalanmtr. Ayrca, baz bitkilerin meyveleri kltre alnarak ergin bireylerin kmas salanmtr. rnekler potasyum siyanr ieren ldrme ieleri iinde ldrlm ve daha sonra laboratuarda ineleme ve etiketleme ilemleri yaplarak standart mze materyali olarak bcek koleksiyon dolaplarnda saklanmtr. Trlerin tehisleri yaplrken Merzin tehis anahtarlar kullanlmtr. alma sonunda, Trkiye Tryptinae faunas belirlenmi olup, bu alt familyaya mensup 5 cins (Ceratitis Mac Leay, Euleia Walker, Carpomya Bigot, Myoleja Rondani and Rhagoletis Loew) ve bu cinslere ait 7 tr (Ceratitis capitata Wiedemann, Euleia heraclei Linnaeus, Carpomya pardalina Bigot, C. vesuviana Costa, Myoleja korneyevi Han & Ktk, Rhagoletis berberidis Jermy and R. cerasi Linnaeus) tespit edilmitir. Tespit edilen trlerden Rhagoletis berberidis Jermy Trkiyeden ilk defa tespit edilmi olup Trkiye Meyve sinei faunasna yeni kayt olarak eklenmitir. Blgede tespit edilen cins ve trler iin blgesel tehis anahtarlar hazrlanmtr. Trlerin kanat ve dii genital organ preparatlar yaplm, orjinal resimleri ekilmi ve kanat desenleri ile birlikte tantc karakter olarak verilmitir. Aratrma blgesinden tespit edilen trlerin lokalite bilgileri, corafik yayllar ve konuku bitki trleri verilmitir. Anahtar Kelimeler: Trypetinae, Fauna, Sistematik, Trkiye Tephritidae,
PZ276 Trkiye Faunasna ki Yeni Kayt Meyve Sinei (Diptera: Tephritidae) Tr Murat KTK, Mehmet YARAN Gaziantep niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 27310, Gaziantep mkutuk@gantep.edu.tr Meyve sinekleri yeryznde geni bir yayla sahip olup, dnyada yaklak 4500 tr ile temsil edilmekte ve zirai adan da olduka nemlidir. Meyve sinei trleri genellikle yabanc otlar zerinde beslenmekle birlikte ekonomik neme sahip kltr bitkileri zerinde de ciddi zararlar meydana getirmektedirler. Bu sineklerin lkemizde de yaygn olduu ve 100 den fazla trn varl da bildirilmektedir. Bu alma, 2005 ylnda Trkiyeden toplanan Meyve sineklerinden Urophora RobineauDesvoidy, 1830 cinsine bal rneklere dayanmaktadr. Materyaller, aratrma blgesinden standart bcek atrab ile toplanmtr. Atrap, konuku bitkiler zerine rasgele sallanm veya bitki zerinde grlen rnekler yakalanmtr. Ayrca, baz bitkilerin meyveleri kltre alnarak ergin bireylerin kmas salanmtr. rnekler potasyum siyanr ieren ldrme ieleri iinde ldrlm ve daha sonra laboratuarda ineleme ve etiketleme ilemleri yaplarak standart mze materyali olarak bcek koleksiyon dolaplarnda saklanmtr. Trlerin tehisleri yaplrken Merzin tehis anahtarlar kullanlmtr. alma sonunda, incelenen meyve sinei trlerinden Urophora mauritanica Macquart ve U. tenuior Hendel Trkiyeden ilk defa tespit edilmi olup Trkiye Meyve sinei faunasna yeni kayt olarak eklenmitir. Trlerin kanat ve dii genital organ preparatlar yaplm, orjinal resimleri ekilmi ve kanat desenleri ile birlikte tantc karakter olarak verilmitir. Aratrma blgesinden tespit edilen trlerin lokalite bilgileri, corafik yayllar ve konuku bitki trleri verilmitir. Anahtar Kelimeler: Yeni kaytlar, Urophora mauritanica, U. tenuior, Tephritidae, Trkiye
591
PZ277 aramba Ovas Glleri (Samsun) Sucul Koleopter (Adephaga) Faunas mit NCEKARA1, Mustafa DARILMAZ2, Abdullah MART1, Ahmet POLAT1, Hanifi KARACA1 1 Atatrk niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Erzurum 2 Gazi niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Ankara incekara@atauni.edu.tr Mays-Eyll 2007 tarihleri arasnda, aramba ovas gllerindeki (Samsun) sucul koleopter (Adephaga) faunas allmtr. Dytiscidae familyasna ait 15, Haliplidae familyasna ait iki ve Noteridae familyasna ait iki tr olmak zere toplam 19 tr tespit edilmi ve Trkiyedeki yayllaryla birlikte sunulmutur. Tespit edilen trlerin tamam aratrma blgesinden ilk defa kaydedilmitir. Anahtar Kelimeler: Sucul bcekler, Adephaga, fauna, aramba, Samsun PZ278 Trkiyeden Az Bilinen Baz Cynipidae (Hymenoptera) Galleri Yusuf KATILMI, Suat KIYAK Gazi niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 06500, Teknikokullar, Ankara ykatilmis@gazi.edu.tr Bu almada Trkiyeden daha nceden yayl tespit edilmi fakat az bilinen Cynipini tribusuna ait 3 tr ve Aylacini tribusuna ait 1 tr ele alnmtr. Andricus solitarius (Fonscolombe, 1832), Ktahyadan toplanm olup, Trkiye faunas iin 3. kayttr. Cynips agama Hartig, 1840, Afyon, Denizli ve Uakdan toplanm olup Trkiye faunas iin 4. kayttr. Callirhytis glandium (Giraud, 1859), Afyon ve Ktahyadan toplanm olup, Trkiye faunas iin 2. kayttr. Aylax hypecoi Trotter, 1913 Kayseriden toplanm olup, Trkiye faunas iin 2. kayttr. Bu trlerin konukular, gal resimleri ve yayl alanlar da verilmitir.
PZ279 Dnyada nsan Gdas Olarak Kullanlan Bcek Gruplar ve Kullanm Potansiyelleri mit NCEKARA, Ahmet POLAT Atatrk niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Erzurum. incekara@atauni.edu.tr Dnyada insan gdas olarak kullanlan bcek gruplarnn, hangi lkelerde ve ne oranlarda tketildikleri aratrlmtr. En ok tketilen bceklerin; ekirgeler, Gveler, Su akrepleri, Austos bcekleri, Termitler, Arlar, Karncalar ve Peygamber develerine ait trler olduu; lkemizdeki genel kanaatin aksine bceklerin genelde uzak douda deil, Afrika, Kuzey Amerika ve btn Avrupada nemli lde insan gdas olarak kullanld, dnya genelinde tketilen toplam bceklerin lkelere gre oranlandnda %40 ile Meksikann birinci srada yer ald tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler : Bcekler, insan gdas. PZ280 Adyaman linin Akrep (Scorpiones) Faunas ve Zoocorafik Dallar Ersen Aydn YAMUR1, Halil KO1, Mehmet YALIN2 Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Zooloji Ana Bilim Dal Gaziantep niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Zooloji Ana Bilim Dal akrepci35@yahoo.com Bu almada Adyaman linden 08.05.200420.08.2007 tarihleri arasnda toplanan Androctonus crassicauda, Mesobuthus eupeus, Mesobuthus gibbosus, Mesobuthus nigrocinctus, Leiurus quinquestriatus, Compsobuthus matthiesseni, Calchas nordmanni, Scorpio maurus ve Iurus dufoureius trlerine ait yaklak 150 akrep rnei toplanm ve bunlarn zoocorafik yayllar gsterilmitir. Iurus dufoureius tr Adyaman linden ve Gneydou Anadolu Blgesinden ilk kez kaydedilmitir. Anahtar Kelimeler: Adyaman, fauna Akrep, Scorpiones,
592
PZ281 Trkiyenin Chelonus (Hymenoptera: Braconidae: Cheloninae) Faunasna Katklar Mitat AYDODU Trakya niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Gllapolu Yerlekesi, Edirne maydogdu75@hotmail.com Bu almada Trkiyenin Chelonus trleri zerine yeni faunistik veriler verilmitir. Trkiyeden 7 Chelonus tr ilk kez kayt edilmitir: Chelonus (Chelonus) bimaculatus Szpligeti, 1896; C. (C.) capsa Tobias, 1972; C. (C.) corvulus Marshall, 1885; C. (C.) dauricus Telenga, 1941; C. (C.) lissogaster Tobias, 1972; C. (C.) submuticus Wesmael, 1835 ve C. (C.) wesmaelii Curtis, 1837. Parasitoid trlerin lokaliteleri, konak bitkileri ve konaklar Tablo olarak verilmitir. Bu yeni kaytlarla birlikte Trkiyedeki Chelonus tr says 14den 21e ykselmitir. Anahtar Kelimeler: Chelonus, Cheloninae, Hymenoptera, yeni kayt, Turkiye PZ282 Nemrut Volkan (Bitlis) Lepidoptera Faunas zerine Aratrmalar Halil ZKOL, Lokman KAYC Yznc Yl niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 65080 Van h_ozkol@mynet.com Nemrut Volkan Trkiyenin nemli Bitki ve Ku Alan olarak belirlenmi ve Tabiat Ant olarak nitelendirilmi sayl blgelerinden birisidir. Blgenin Lepidoptera faunasna ait literatrde sadece birka yayn bulunmaktadr. Bu nedenle Lepidoptera faunasnn ortaya kartlmas amalanm, 2006 ve 2007 yllarnda yaplan arazi almalarnda elde edilen materyalin ilk deerlendirme sonular bu teblide aklanmtr. Buna gre, Trkiyede bilinen 76 familyann 20si 201 tryle birlikte Nemrut Danda tespit edilmitir. Blgede kelebekler 6 familya ve 93 trle temsil edilmektedir. Bu familyalar tr saylaryla birlikte alfabetik olarak yledir: Argynnidae (=Nymphalidae) (14), Hesperiidae (10), Lycaenidae (30), Papilionidae (2), Pieridae (17), Satyridae (20). Dier taraftan toplam 15 gve familyasna ait blgede 108 tr bulunmutur. Bunlarn familyalara gre saysal dalm ise yledir: Arctiidae (4), Cimeliidae (1), Cossidae (1), Ctenuchidae (1), Geometridae (10), Lasiocampidae (1), Lymantriidae (1), Noctuidae (68), Notodontidae
(4), Pyralidae (9), Scythridae (2), Sphingidae (4), Thyatiridae (1) ve Tortricidae (1). Bu trlerin byk blm Nemrut Danda ve Bitlis ilinde ilk defa tespit edilmitir. Teblide trler fauna, corafya ve ekolojik zellikleri ynnden tartlmtr. Anahtar Kelimeler: Nemrut Da, Lepidoptera, Bitlis PZ283 Trkiye rmcek Faunas in ki Yeni Haplodrassus Tr (Araneae, Gnaphosidae) Osman SEYYAR1, Nusret AYYILDIZ1, Aydn TOPU2 1 Erciyes niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 38039, Kayseri 2 Nide niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 51200, Nide osmanseyyar@hotmail.com Bu almada, Trkiye faunas iin yeni olan iki rmcek trnn, Haplodrassus invalidus (O. P.-Cambridge, 1872) ve Haplodrassus morosus (O. P.-Cambridge, 1872), kayd verilmitir. Bu trlerin genital yaplar izilerek, lokalite bilgileri ve dnyadaki yayllar verilmitir. Anahtar Kelimeler: Gnaphosidae, rmcek, yeni kayt, Trkiye PZ284 Trkiye rmcek Faunas in ki Yeni Oecobius tr (Araneae, Oecobidae) Hakan DEMR1, Metin AKTA1, Osman SEYYAR2, Nusret AYYILDIZ2 1 Gazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 06500, Ankara 2 Erciyes niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 38039, Kayseri osmanseyyar@hotmail.com Bu almada, Trkiye rmcek faunas iin iki yeni rmcek tr, Oecobius rhodiensis Kritscher, 1966 ve Oecobius teliger O. P.Cambridge, 1872, kaydedilmitir. Bu trlerin genel karakteristik zellikleri verilmi ve ekilleri izilmitir. Anahtar Kelimeler: Oecobidae, rmcek, yeni kayt, Trkiye
593
PZ285 Meriones tristrami Thomas, 1892 (Rodentia; Gerbillinae) nin Gneydou Anadoluda Yeni Bir Karyolojik Formu Alaettin KAYA1, Yksel COKUN1, Seven SEKN2 1 Dicle niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Diyarbakr 2 Dicle niversitesi, Fen Bilimleri Enstits, Diyarbakr altkaya@dicle.edu.tr 20052007 tarihleri arasnda gerekletirilen bu almada, Diyarbakr-Bismil civarndan 19 (5, 14) Batman-Merkezden 5 (3, 2) ve Mardin-Mazdadan 3 ( 2, 1) olmak zere toplam 27 M. tristrami Thomas,1892 rnei toplanm ve bunlarn karyolojik zellikleri aratrlmtr. Arazide canl olarak yakalanan rnekler laboratuara getirilip eeyleri tespit edildikten sonra, rneklerin vcut lleri, kafatas zellikler ve karyolojik zellileri incelenmi olup, elde edilen bulgular literatr bilgileriyle karlatrlmtr. rneklere ait post, iskelet, kromozom preparatlar Dicle niversitesi FenEdebiyat Fakltesi Biyoloji Blmnde korunmaktadr. Karyolojik analizler sonucunda zerinde allan M. tristrami Thomas, 1892 rneklerinde, diploid kromozom saysnn 2n = 72, kromozom kol says NF = 86, otozomal kromozom kol saysnn NFa=82 olduu tespit edilmitir. Karyotiplerinin 6 ift meta veya submetasentrik, 29 ift akrosentrik otozoma sahip olduu; X kromozomunun byk metasentrik, Y kromozomu kk ve submetasentrik olduu grlmtr. Bu karyotipin daha nce literatrde kaydedilen karyotiplerden farkl olduu anlalmtr. Dolaysyla Gneydou Anadolu Blgesi Diyarbakr, Mardin ve Batman yesinde yeni farkl bir karyolojik formun dal gsterdii saptanmtr. Anahtar Kelimeler: Rodentia, Meriones tristrami, karyoloji, Trkiye Gerbilinae,
PZ286 Enchelyodon nodosus Berger, Foissner & Adam, 1984 (Protista, Ciliophora, Haptoria)un Morfolojisi ve Ontogenezisi Naciye Glkz ENLER, smail YILDIZ Yznc Yl niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Van naciyegulkizsenler@yyu.edu.tr Az bilinen bir siliyat tr olan Enchelyodon nodosus Berger et al., 1984a ait rnekler, Yznc Yl niversitesi kampus alan ierisindeki alkalin topraklardan izole edildi. Toprak rneklerinden non-flooded Petri dish yntemine gre kltr yapld. Kltrden seilen protistler nce in vivo, daha sonra gm impregnasyon metodu uygulanarak DIC mikroskobu ile incelendi. Trkiye populasyonundan elde edilen bulgular orijinal deskripsiyonu ile karlatrld. ncelenen E. nodosus rnekleri genel karakterler bakmndan orijinal tanmda (zellikle populasyon 2) belirtilen zellikler ile benzerlik gstermekle birlikte, dorsal brush 3n yaklak 2.5 mikrometre boyunda bristilleri olan uzun bir monokinetal kuyrua sahip olduu gzlenmitir. Ele alnan bu populasyondaki rneklerin in vivo hcre bykl 140-250 X 53-88 mikrometre, somatik kineti says 27-47 ve ekstruzom uzunluu 28-38 mikrometre olarak belirlenmitir. Blnen bireylerin ontogenezisi gm karbonat teknii kullanlarak incelendi ve blnme aamalar dorultusunda sraya konuldu. Elde edilen verilere gre ayrntl izimler yapld. Bu almada elde edilen E. nodosus rnekleri orijinal deskripsiyondan sonra ilk kayt olup, ontogenezisi ilk defa verilmitir. E. nodosus Trkiye Protista faunas iin yeni kayttr. Anahtar Kelimeler: Enchelyodon nodosus, alkalin toprak rnekleri, morfoloji, morfometri, ontogenezis. PZ287 Trkiye Araneofaunas in Yeni Bir Tr Kayd; Evarcha michailovi Logunov, 1992 [Salticidae:Araneae] Ersen Aydn YAMUR1, Kadir Boa KUNT2 Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Zooloji Ana Bilim Dal, zmir 2 Araknoloji Dernei,Ankara akrepci35@yahoo.com
Srayan rmcekler olarak da bilinen Salticidae familyas, Araneae ordosunun en yaygn 594
taksonlarndandr. Dnya zerinde u ana kadar tanmlanm 39882 rmcek trnn, 5088i Salticidae familyas mensuplarndan olup, Saltisidler bu rakamla, mevcut rmcek trlerinin %13lk ksmn oluturmaktadrlar. Bu almada Trkiye araneofaunas iin yeni bir saltisid tr olan Evarcha michailovi Logunov, 1992nin morfojik, fenolojik ve biyocorafik deerlendirilmesi yaplm; genitalia izimlerine yer verilmitir. Anahtar Kelimeler: Araneae, Salticidae, Evarcha michailovi, Araneofauna, Turkey PZ288 Gneybat Anadolu Blgesi Tipulidae (Diptera, Nematocera) Faunas Hasan KO, Murat BARLAS Mula niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 48170 Ktekli, Mula Mula niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Dekan khasan@mu.edu.tr Bu almada Gneybat Anadolu Blgesi Tipulidae faunas incelenmitir. Aratrma alannda yer alan Antalya, Aydn, Burdur, Denizli, Isparta ve Mula il snrlar ierisinde 2003 2006 yllar arasnda yaplan arazi almalar sonucunda Tipulidae familyasna ait toplam 3091 rnek toplanmtr. Elde edilen rneklerin yaplan tehisleri sonucunda Dolichopeza, Nephrotoma ve Tipula cinslerine dahil toplam 63 tr grubu taksonuna ait olduu belirlenmitir. Bu taksonlardan Tipula (Lunatipula) zimini semiopaca Savchenko, 1964 Trkiye faunas iin ilk kez bildirilmektedir. Tespit edilen trlerin aratrma alnndaki illere gre dalmlar tablo halinde dzenlenerek verilmitir. Ayrca illerin tr listeleri oluturulmu ve bu listelerdeki ilk kez kaydedilmi olan trler de iaretlenmitir. Sonular zoocorafik adan deerlendirilmitir. Anahtar Kelimeler: Trkiye, Gneybat Anadolu Blgesi, diptera, Tipulidae, fauna
PZ289 Triturus karelinii (Amphibia:Urodela)de Ya ve Byme Nazan ZM, Kurtulu OLGUN Adnan Menderes niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, AYDIN ntaskin@adu.edu.tr Bu almada Readiye (Tokat)de (1373 m ykseklikte) yaayan Triturus karelinii (Urodela) populasyonunda kemik bymesi ve ya yaps skeletokronoloji (iskelet kronolojisi) ad verilen bir yntemle incelenmitir. Bireylerin yalar, boyanm kemik enine kesitlerindeki ya halkalarnn (LAG=dinlenme izgileri) saylmas yoluyla belirlenmitir. almamzda 30 , 23 ve 19 juvenil olmak zere toplam 72 bireyin parmak kemikleri kullanlmtr. Ya ile byklk arasnda bir iliki olup olmadn test etmek amacyla parmak rnekleri alnan tm bireylerin vcut boyu (SVL= burun ucu-kloak aras mesafe) da llmtr. Vcut boyu erkeklerde ortalama 65.640.97 mm, diilerde ortalama 64.011.11 mm olup erkek ve dii bireyler arasnda boy bakmndan istatistiksel olarak anlaml bir fark bulunamamtr (t = 1.101, df = 51, p= 0.276). Parmak kesitlerinin %93.05i ya tayinine olanak tanmtr. En gen erkek ve dii bireyin 3, en yal erkek ve dii bireyin ise 8 yanda olduu tespit edilmitir. Ergenlik ya her iki cinsiyet iin de 3 ya olarak tahmin edilmektedir. Erkek ve dii bireylerin ortalama yalar birbirine benzer olup (srasyla 5.301.20 ve 5.761.26 yl) istatistiksel olarak anlaml bir fark tespit edilmemitir (Mann-Whitney U-test = 775.5, p= 0.85). Juvenil bireylerin ya ortalama 1.740.93 yl (min=1, max= 3 yl) olarak belirlenmitir. Readiye populasyonu erkek ve dii bireylerinde ya ve SVL arasnda anlaml bir iliki olup (srasyla r2= 0.100 ve r2=0.98) von Bertalanffyin byme modeline uymaktadr. Byme katsays (K) erkeklerde diilerden (Kerkek= 0.2840.028 ve Kdii= 0.1520.071), SVLmak deeri ise diilerde erkeklerden daha byktr (SVLmak(erkek)= 78.6681.770 ve SVLmak(dii)= 88.8314.253). Anahtar kelimeler: Triturus skeletokronoloji, ya, byme karelinii,
595
PZ290 Gneybat Anadolu Blgesi Limoniidae (Diptera, Nematocera) Faunas Okan ZGL, Hasan KO, Murat BARLAS Mula niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Ktekli Mula, okanozgul@mu.edu.tr Bu almada Gneybat Anadolu Blgesi Limoniidae faunas incelenmitir. Aratrma alannda yer alan Antalya, Aydn, Burdur, Denizli, Isparta ve Mula il snrlar ierisinde 2003 2006 yllar arasnda yaplan arazi almalar sonucunda toplam 1914 rnek toplanmtr. Elde edilen rneklerin yaplan tehisleri sonucunda 28 cinse dahil 61 tr grubu taksonuna ait olduu belirlenmitir. Tespit edilen trlerin aratrma alnndaki illere gre dalmlar tablo halinde dzenlenerek verilmitir. Ayrca illerin tr listeleri oluturulmu ve bu listelerde il iin ilk kez kaydedilmi olan trler de iaretlenmitir. Sonular zoocorafik adan deerlendirilmitir. Anahtar Kelimeler: Trkiye, Gneybat Anadolu Blgesi, Diptera, Limoniidae, fauna PZ291 Nazife Tuatay Bitki Koruma Mzesi (Trkiye: Ankara)nde bulunan Carabidae Koleksiyonu: Altfamilyalar Cicindellinae, Carabinae ve Harpalinae Neslihan KOCATEPE1, Yasemin ZDEMR2 1 Hacettepe niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Beytepe, Ankara 2 Tarm Bakanl, Nazife Tuatay Bitki Koruma Mzesi, Ankara TRKYE nesli@hacettepe.edu.tr almada Trkiyenin eitli blgelerinden toplanan ve Nazife Tuatay Bitki Koruma Mzesi (Trkiye-Ankara)nde muhafaza edilen Carabidae rnekleri deerlendirilmi ve Trkiye Cicindellinae, Carabinae ve Harpalinae (Coleoptera: Carabidae) altfamilyalarna ait yeni faunistik bilgiler sunulmutur. Tehis ilemi sonucunda rneklerin Cicindellinae altfamilyasna ait 2 cins ve 4 tr; Carabinae altfamilyasna ait 2 cins ve 4 tr; Harpalinae altfamilyasna ait 13 cins ve 20 tr olmak zere toplam 17 cins ve 28 tr olduu tespit edilmitir. Tespit edilen taksonlar sistematik sra ierisinde listelenmi olup her bir tr kendi ierisinde incelenen materyal, Trkiye ve Dnya yayllar ile birlikte verilmektedir. Mzedeki koleksiyon zerinde yaplan tek alma olan Avgn ve arkadalar (2007)nda
mzeden 23 cins ve 37 tr rapor edilmitir. Bu alma ile mzeden daha nce tespit edilmi olan tr saysna katkda bulunulmutur. Ayrca bu almada tespit edilen Acinopus ambiguus Dejean, 1829, Acinopus baudii Fiori, 1913, Calomera lunulata (Fabricius, 1781), Calosoma reticulatum (Fabricius, 1787) ve Cicindela slyvicola Dejean, 1822 trleri Trkiye faunas iin yeni kaytlardr. Anahtar Kelimeler: Coleoptera, Carabidae, Nazife Tuatay Bitki Koruma Mzesi, fauna PZ3292 atalan Baraj Gl (Adana) Kopepod ve Kladoser (Krustase) Trlerinin Mevsimsel Deiimleri Ahmet Turan ALADA ukurova niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Balcal/ADANA ahmetaladag@hotmail.com Bu alma atalan Baraj Glnn Kladoser ve Kopepod (Krustase) faunasn belirlemek amacyla, Temmuz 2001 ve Haziran 2002 tarihleri arasnda aylk periyotlarla, 55m gz aklndaki plankton kepesi kullanlarak yaplmtr. 12 aylk dnem boyunca kladoserlerden 8 tr, kopepodlardan ise 2 tr olmak zere toplam 10 tr saptanmtr. En youn olan tr %47,67 ile Diaphanosoma orghidani olarak tespit edilmi, bunu %18,57 ile Chydorus sphaericus ve %13,82 ile Bosmina longirostris trleri izlemitir. En dk trn ise %0,08 ile Leptodora kindtii olduu tespit edilmitir. Trler itibariyle en yksek younluklara bakldnda Leptodora kindtiiye en yksek olarak %3,69 ile Ekim 2001, Diaphanosoma orghidaniye %96,43 ile Temmuz 2001, Daphnia cucullataya %4,17 ile ubat 2002, Ceriodaphnia pulchellaya %6,53 ile Ekim 2001, Moina micruraya %6,82lik bir deerle Austos 2001, Bosmina longirostrise %50,99 ile ubat 2002, Chydorus sphaericusa %6,29luk bir oran ile Kasm 2001, Disparalona rostrataya %0,25 ile Ocak 2002de rastlanmtr. Ayrca en dk younlua sahip olan iki trden Cyclops vicinus ve Mesocyclops leuckarti ayr ayr saymlar yaplmayp Cyclops spp. olarak verilmitir. Anahtar Kelimeler: Krustase, Kopepod, atalan Baraj Gl Kladoser,
596
PZ293 Ankara, Krkkale ve ankr lleri Pompilidae (Insecta:Hymenoptera) Familyas zerine Faunistik Aratrma Mehmet Ali KIRPIK1, Ayla TZN2, Nil BARIAIK3, Yaar GLMEZ4 1 Kafkas niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm Kars 2 Ankara niversitesi Fen Fakltesi Biyoloji Blm Ankara 3 Nide niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm Nide 4 Gaziosmanpaa niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm Tokat kirpik80@hotmail.com
Anahtar Kelimeler: Platycnemis pennipes, varyasyon, genital yap, Samsun, Trkiye PZ295 Trkiyeden Az Bilinen Tr Sympetrum haritonovi Borisov, 1983 (Insecta, Odonata, Libellulidae)nin Taksonomisi zerine Bir Aratrma Ali MROLU, Veysel KARTAL Ondokuz Mays niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 55139, Kurupelit, Samsun alimirik@omu.edu.tr Sympetrum haritonovi Borisov, 1983 tr imdiye kadar Trkiyede yalnz Erzurum ve Antalyadan kaydedilmitir ve taksonomik karakterleri yeterince bilinmemektedir. Bu almada, Erzurum-Oltudan toplanan erkek rnekler incelenmi ve bunlara ait taksonomik karakterler, ekillerle gsterilip literatr bulgularyla karlatrlarak tanmlanmtr. Anahtar Kelimeler : Taksonomi, Trkiye PZ296 Amasya ve evresinde Yayl Gsteren Microtus dogramacii (Mammalia:Rodentia)nin Morfolojik zellikleri Zlal ATLI EKEROLU, Haluk KEFELOLU Ordu niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, Ordu, Trkiye. zulalatli@hotmail.com Bu almada, Amasyann Boyal kynden toplanan 74 Microtus dogramacii rnei, morfolojik adan ayrntl bir ekilde incelenmitir. Post zelliklerine ilave olarak, her bir rnein kafatasndan alnan 17 i zellik ls, be standart d l, baculum ve di zelliklerinin morfolojik analizleri yaplmtr. M. dogramacii rneklerinin morfolojik zellikleri Trkiyede yayl gsteren Microtus guentheri, Microtus socialis, Microtus rossiameridionalis, Microtus arvalis, Chionomys roberti ve Chionomys nivalis ile karlatrlm ve karlatrmalara dayal olarak filogenetik soy aac oluturulmutur. Morfolojik karlatrmalarda SPSS-ANOVA testi uygulanmtr. Bu sayede M. dogramacii rneklerinin morfolojik zellikleri Trkiyede yayl gsteren Microtus guentheri, Microtus socialis, Microtus rossiameridionalis, Microtus 597 Sympetrum haritonovi,
Ankara, Krkkale ve ankr illerini kapsayan bu almada toplam 360 adet rnek toplanarak 28 tr tespit edilmitir. Trlerden 22 tanesi blge faunas iin, 6 tanesi de Trkiye Pompilidae (Hymenoptera) faunas iin yeni kayttr. Trlerin lokaliteleri ve saylar incelenen materyal blmnde belirtilmitir. Trlerin lkemiz ve dnyadaki yayllar verilerek ayrca yayllar sonu ksmnda tartlmtr. Anahtar Kelimeler: Hymenoptera, Pompilidae, Fauna, Ankara, Krkkale, ankr, Trkiye. PZ294 Samsun evresinde Mevcut Platycnemis pennipes ( Pallas, 1771) (Insecta, Odonata, Platycnemididae) Populasyonlarnda Tespit Edilen Varyasyonlar Ali MROLU, Veysel KARTAL Ondokuz Mays niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 55139, Kurupelit, Samsun alimirik@omu.edu.tr Samsun evresinde 2003 yl MaysAustos aylar arasnda toplanan Platycnemis pennipes ( Pallas, 1771) trnn dii ve erkek bireylerinin morfolojik karakterlerinde grlen varyasyonlar incelenmitir. Balca varyasyon bireylerin vcut renklenmesinde ve desenlenmesinde grlmektedir. Bu almada, Platycnemis pennipes ( Pallas, 1771)e ait ergin erkek ve dii bireylerin resimleri ekilmi, ikinci abdominal segmentin ve genital yaplarn ekilleri izilerek varyasyonlar gsterilmitir.
arvalis, Chionomys roberti ve Chionomys nivalis ile karlatrlm ve M. dogramaciinin Trkiyede yayl gsteren dier Microtus trlerinden farkll ortaya konulmutur. Anahtar Kelimeler : Microtus dogramacii, morfoloji, filogeni, Amasya PZ297 Dou Karadeniz Blgesi Agathidinae Trleri zerine Bir Aratrma zlem ETN ERDOAN Trakya niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 22030, Edirne cetinozlem@hotmail.com Bu almada Dou Karadenizde yayl gsteren Agathidinae Haliday, 1833 trlerinin tespiti amacyla 2004-2005 yllar arasnda Trabzon, Rize, Giresun, Gmhane, Bayburt ve Artvin il merkezleri, bu illere bal ile ve kylerde farkl ykseklik ve habitat zellikleri gsteren lokalitelerden toplanm olan Agathidinae rnekleri incelenmitir. alma sonucunda Agathidinae familyasna ait 8 tr; Agathis anglica Marshall, 1885, A. fuscipennis (Zetterstedt, 1838), A. lugubris (Frster, 1862), A. malvacearum Latreille, 1805, A. nigra Nees, 1812, A. rufipalpis Nees, 1812, Cremnops desertor (Linnaeus, 1758), Disophrys caesa (Klug, 1835) saptanmtr. Saptanan tm trler Dou Karadeniz Blgesi Agathidinae faunas iin yeni kayttr. Anahtar Kelimeler: Agathidinae, Braconidae, Hymenoptera, fauna, Trkiye PZ298 lkara, Dibek (Antalya) ve Kasnak Meesi (Isparta) Tabiat Koruma Alanlarnn Alticinae (Coleoptera: Chrysomelidae) eitlilii ve Benzerliinin Karlatrmal Analizi Ebru Gl ASLAN1, Baran ASLAN2, Ali GK1, Yusuf AYVAZ1 1 Sleyman Demirel niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 32260, Isparta 2 Sleyman Demirel niversitesi, Ziraat Fakltesi, Bitki Koruma Blm, 32260, Isparta egul@fef.sdu.edu.tr lkara, Dibek (Antalya) ve Kasnak Meesi (Isparta) Tabiat Koruma Alanlarnn Alticinae (Coleoptera, Chrysomelidae) tr kompozisyonu, zenginlii ve bolluu karlatrmal olarak allmtr. Aratrma, her alandan er
adet olmak zere ykseklik, vejetasyon ve habitat yapsna bal olarak seilen dokuz farkl parsel alanda, 2005 ve 2006 yllarnda 15 gnlk periyotlarla gerekletirilmitir. Sonuta, 10 cinse bal 81 tre ait toplam 6895 Alticinae bireyi kaydedilmitir. Shannon-Wiener, Simpson ve Berger-Parker eitlilik indekslerine gre, 2005 ylnda Dibek Tabiat Koruma Alan en eitli alan olurken, 2006 ylnda Kasnak Meesine ait indeks deerleri belirgin ekilde yksek kmtr. Jaccard ve Bray-Curtis benzerlik indeksleri, her iki yl iin Kasnak Meesi ve Dibek Tabiat Koruma Alanlarnn daha yakn ilikili olduunu gstermitir. lkara ise, tr eitliliinde olduu gibi benzerlik asndan da dier iki alana uzak kalmtr. Otsu vejetasyonun zengin olduu K1 (Kasnak Meesi birinci parsel alan), K2 (Kasnak Meesi ikinci parsel alan) ve D1 (Dibek birinci parsel alan) en yksek eitlilie sahip, ayn zamanda en yakn ilikili parsel alanlar olarak belirlenmitir. Parsel alanlar ve koruma alanlarnn Alticinae tr eitliliindeki farkllklar ve sonucu etkileyen faktrler sebepleriyle birlikte tartlmtr. Ayrca, L. alfierii furthi (%8.48), L. baeticus (%8.31), L. angelikae (%7.09), L. salviae (%6.83) ve Dibolia carpathica (%6.57) tm arazi periyodu sresince alanlarn hepsinde bulunan en yaygn trler olarak belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: Alticinae, biyoeitlilik, benzerlik, bolluk, sinekoloji, konak bitki, tabiat koruma alan PZ299 Dou Karadeniz Blgesinde Saptanan Baz Braconidae Trleri ve Bilinen Konaklar (Hymenoptera) Ahmet BEYARSLAN Trakya niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 22030, Edirne abeyars@trakya.edu.tr Dou Karadeniz Blgesinin yararl olan Braconidae faunasn saptamak amacyla yaplan almann bu ksmnda 42 tr saptanmtr. 2004 - 2006 yllar arasnda yaplan almada rnekler atrap, malesia ve k tuzaklar ile toplanmtr. rneklerin taksonomik kurallara uygun olarak preparasyonu yaplm, etiketlenmi ve tehis edilmitir. Tehislerde, ilgili literatr ve koleksiyonumuzda bulunan karlatrma materyalinden yararlanlmtr. Ayrca St. Petersburg, Doa Tarihi mzesindeki karlatrma materyalinden de yararlanlmtr. Bu alma kapsamnde 8 altfamilya allmtr: Aphidiinaeden 3 cinse ait 6 tr saptanmtr. Bu trler Aphid parazitoidleridir. 598
Blacinaeden 1 cinse ait 1 tr saptanmtr. Bu tr Coleoptera larva parazitoididir. Cheloninaeden 3 cinse ait 17 tr saptanmtr. Bu altfamilya yeleri Lepidoptera yumurta ve larva parazitoidleridir. Meteorinaeden 1 cinse ait 6 tr tesbit edilmitir. Bu trler de Lepidoptera ve Coleoptera larva parazitoidleridir. Homolobinae ve Macrocentrinae Coleoptera larva parazitoidleridir ve her birinden bir cinse ait birer tr saptanmtr. Rogadinaeden 3 cinse ait 4 tr saptanmtr. Bu trler de Lepidoptera yeleri pupa parazitoidleridir. Opiinaeden 1 cinsine ait 6 tr saptanmtr. Bu alfamilya yeleri de Diptera trlerinin parazitoidleridir. Saptanan trler Dou Karadeniz Blgesinin kapsad ksin ve Subksin fitocorafik blgeler bakmndan da deerlendirilmitir. Ayrca her bir trn bilinen konaklar ve bu konaklarn ilikide olduu nemli bitki trleri de tablolar halinde belirtilmitir. Anahtar Kelimeler: Dou Karadeniz, Trkiye, Braconidae, Aphidiinae, Blacinae, Cheloninae, Homolobinae, Macrocentrinae, Meteorinae, Opiinae, Rogadinae PZ300 Tokat li Neuroptera (nsecta) Faunasna Katklar Sava CANBULAT1, M. Cemal OUZ2 1 Sakarya niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, Esentepe Kampusu 54140, Sakarya 2 Atatrk niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, 25240, Erzurum scanbulat@sakarya.edu.tr Bu almada Orta Karadeniz Blgesinde yer alan Tokat ili Neuroptera trlerinin tespit edilmesi hedeflenmitir. Bu amala 2005 yl Temmuz-Eyll ile 2006 yl Mays-Haziran aylarnda 71 lokaliteden, gndzleri atrap ve geceleri k tuzaklar ile rnekler toplanmtr. Elde edilen rneklerin tehisleri sonucunda Chrysopidae ait 16 tr, Hemerobiidae ait 10 tr, Mantispidae ait 3 tr, Myrmeleontidae ait 6 tr, Osmylidae ait 1 tr, Coniopterygidae ait 3 tr saptanmtr. Bu almaya kadar Tokattan toplam 5 tr bilinmekteydi. Bu almada tespit edilen 30 trden 25i Tokat ili Neuroptera faunas iin yeni kayttr. Ayrca belirlenen taksonlarn konak bitkileri, fenolojisi ve ykseklie bal ekolojik deerlendirmeler yaplmtr. Anahtar Kelimeler: ekoloji Neuroptera, Tokat, fauna,
PZ301 Baz Hemerobius (Insecta: Neuroptera; Hemerobiidae) Cinsi trlerinde d ve i genital Yaplarnn ncelenmesi Sava CANBULAT, Yeim KAHRAMAN Sakarya niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, Esentepe Kampusu, 54140, Sakarya scanbulat@sakarya.edu.tr Hemerobiidae familyas Neuroptera takm iinde yer almakta olup Trkiyede 6 cinse ait 31 tr yayl gstermektedir. Hemerobidae trleri ok kkten orta bykle kadar farkl byklkte olan ve n kanat uzunluu 3-16 mm arasnda deien Neuroptera trleridir. Kanatlar hemen hemen eit byklkte, baz trlerde ise arka kanat kktr, kanat zerindeki damarlarn renklenmeleri ve kanat zar zerindeki benekler tehiste olduka nemli taksonomik karakterlerdir. Kanattaki damarlarn renkleri ve benekleri kahverengi renklenmeye sahiptir, bu sebepten de tehiste olduka fazla zorluk ekilmektedir. Bu alma da, Hemerobius cinsine ait 11 trn tehisindeki problemleri gidermek iin taksonomik olarak olduka nemli erkek ve dii genital organlar izimleri yaplmtr. Tehis ilerini kolaylatrmak iin genital yaplara dayal tehis anahtar verilmitir. Anahtar Kelimeler : Neuroptera, Hemerobiidae, Hemerobius, genital, PZ302 Dou Samanl Dalar (Geyve Boaz Dousu) Neuroptera (Insecta) Faunasnn Aratrlmas Gkhan ZCAN, Sava CANBULAT Sakarya niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, Esentepe Kampusu, 54140, Sakarya scanbulat@sakarya.edu.tr Dou Samanl Dalar (Geyve Boaznn dou ksm) Sakarya, Dzce ve Bolu illeri snrlar ierinde yer almaktadr. Batda Geyve Boaz, gneyde Geyve, Tarakl, Gynk, Mudurnu ileleri, douda Bolu Merkez, kuzeyde Karaprek, Akyaz, Hendek, Gmova ve Glyaka ileleri snrlar arasnda yer alan corafi bir alandr. Bu almada, Samanl Dalarndan 2007 yl Mays-Eyll aylar arasnda 91 lokalite de gndz atrap, gece k tuzaklar ile Neuroptera takmna ait 786 rnek toplanmtr. Toplanan rneklerin tehisleri sonucunda Neuroptera takmnn 8 familyasnn 19 599
cinsine ait 29 tr tespit edilmitir. Bunlar; Berothidae familyasna ait Isoscelipteron fulvum Costa, 1863, Chrysopidae familyasna ait Chrysopa dorsalis Burmeister, 1839, Chrysopa formosa Brauer, 1851, Chrysopa perla (Linnaeus, 1758), Chrysopa viridana Schneider, 1845, Chrysoperla carnea (Stephens, 1836) s.l., Chrysopidia ciliata (Wesmael, 1841), Dichochrysa flavifrons (Brauer, 1850), Dichochrysa prasina (Burmeister, 1839), Dichochrysa sybaritica (McLachlan, 1875), Dichochrysa zelleri (Schneider, 1851), Hypochrysa elegans (Burmeister, 1839), Italochrysa italica (Rossi, 1790), Nineta flava (Scopoli, 1763), Nineta principiae Monserrat [1981], Peyerimhoffina gracilis (Schneider, 1851), Suarius nanus (McLachlan, 1893), Coniopterygidae familyasna ait Semidalis aleyrodiformis (Stephens, 1836), Dilaridae familyasna ait Dilar turcicus Hagen, 1858, Hemerobiidae familyasna ait Hemerobius (Hemerobius) humulinus Linnaeus, 1758, Hemerobius (Hemerobius) nitidulus Fabricius, 1777, Hemerobius (Hemerobius) stigma Stephens, 1836, Micromus angulatus (Stephens, 1836), Sympherobius (Sympherobius) elegans (Stephens, 1836), Sympherobius (Sympherobius) pygmaeus (Rambur, 1842), Mantispidae familyasna ait Mantispa aphavexelte H. Aspck & U. Aspck, 1994, Myrmeleontidae familyasna ait Distoleon tetragrammicus (Fabricus, 1798), Nicarinus poecilopterus (Stein, 1863), Osmylidae familyasna ait Osmylus fulvicephalus (Scopoli, 1763) trleridir. Bu almada bulunan 29 tr Dou Samanl Dalar Neuroptera faunas iin yeni kayttr. Anahtar Kelimeler: Neuroptera, Sakarya, Dzce, Bolu, Samanl Dalar, fauna PZ303 Bat Samanl Dalar (Geyve Boaz Bats) Neuroptera (Insecta) Faunas Ahmet Ali BERBER, Sava CANBULAT Sakarya niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Esentepe Kampusu, 54140, Sakarya aberber@sakarya.edu.tr Bu aratrma Bat Samanl Dalar (Geyve Boaz Bats) Neuroptera faunasn belirlemek amacyla yaplmtr. Aratrmada 2007 yl MaysEyll aylar arasnda Bat Samanl Dalarndan (Sakarya, Kocaeli, Yalova, Bilecik illeri snrlarnda) 61 lokalite de gndz atrap ve gece k tuzayla 651 Neuroptera rnei yakalanmtr. Yaplan deerlendirmeler sonucunda 8 familyann 27 cinsine ait 35 tr tespit edilmitir. Bunlar; Libelloides macaronius (Scopoli, 1763),
Isoscelipteron fulvum Costa, 1863, Chrysopa dorsalis Burmeister, 1839, Chrysopa formosa Brauer, 1851, Chrysopa pallens (Rambur, [1838]), Chrysopa perla (Linnaeus, 1758), Chrysopa viridana Schneider, 1845, Chrysoperla carnea (Stephens, 1836) s.l., Chrysopidia ciliata (Wesmael, 1841), Dichochrysa flavifrons (Brauer, 1850), Dichochrysa prasina (Burmeister, 1839), Dichochrysa picteti (McLachlan, 1880), Hypochrysa elegans (Burmeister, 1839), Italochrysa italica (Rossi, 1790), Nineta pallida (Schneider, 1846), Nothochrysa fulviceps (Stephens, 1836), Peyerimhoffina gracilis (Schneider, 1851), Suarius nanus (McLachlan, 1893), Aleuropteryx umbrata Zeleny, 1964, Semidalis aleyrodiformis (Stephens, 1836), Hemerobius (Hemerobius) humulinus Linnaeus, 1758, Hemerobius (Hemerobius) nitidulus Fabricius, 1777, Hemerobius (Hemerobius) stigma Stephens, 1836, Megalomus tortricoides Rambur, 1842, Micromus angulatus (Stephens, 1836), Sympherobius (Sympherobius) elegans (Stephens, 1836), Sympherobius (Sympherobius) pygmaeus (Rambur, 1842), Wesmaelius (Kimminsia) subnebulosus (Stephens, 1836), Mantispa aphavexelte Aspock & Aspock, 1994, Creoleon plumbeus (Olivier, 1811), Distoleon tetragrammicus (Fabricius, 1798), Megistopus flavicornis (Rossi, 1790), Neuroleon microstenus (McLachlan, 1898), Nicarinus poecilopterus (Stein, 1863), Osmylus fulvicephalus (Scopoli, 1763) trleridir. Bunlardan Dichochrysa picteti (McLachlan, 1880) tr Trkiye faunas iin yeni kayttr. Ayrca bu almada bulunan 34 tr Samanl Dalar Neuroptera faunas iin yeni kayttr. Anahtar Kelimeler: Neuroptera, Sakarya, zmit, Yalova, Bilecik, Bat Samanl Dalar, fauna. PZ304 Scatopse notata (Linneaus, 1758), Trkiye Faunas in Yeni bir Kayt (Diptera, Scatopsidae) Alper TONGU1, Oktay DURSUN2, Hasan KO1, Hasan S. CVELEK1 1 Mula niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 48170, Mula 2 Mula niversitesi, Fen Bilimleri Enstits, Biyoloji Anabilim Dal, 48170, Mula alpertonguc@mu.edu.tr Bu almada Denizli ilinden toplanan Scatopsidae rnekleri incelenmitir. Aratrma alanndan toplanan rneklerin Scatopse notata (Linneaus, 1758) trne ait olduu tespit edilmitir. Belirlenen tr Trkiye Scatopsidae faunas iin ilk 600
kez kaydedilmektedir. Scatopsidae familyasndan lkemizden bilinen ikinci tr olan Scatopse notatann, ksa bir morfolojisi, habitat bilgisi ve dnyadaki yayl verilmitir. Anahtar Kelimeler: Diptera, Scatopsidae, Scatopse notata, yeni kayt, fauna, Trkiye
biyocorafik dalm verilmi ve bilgiler mevcut literatur bilgisine dayanlarak tartlmtr. Anahtar Kelimeler: rmcek, Salticidae, Cyrba algerina, Trkiye PZ307 Araneae,
PZ305 Trkiye Faunas in Yeni Bir Uropodid Akar Tr (Acari: Mesostigmata: Trematuridae) Durmu Ali BAL1, Muhlis ZKAN2 1 Erzincan niversitesi, Eitim Fakltesi, Fen Bilimleri Anabilim Dal, Erzincan 2 Uluda niversitesi, Eitim Fakltesi,lkretim Blm, Fen Bilgisi A.B.Dal Grkle/Bursa uropodina@gmail.com Bu almada, Artvin, Giresun, Ordu, Rize ve Trabzon illerinden toplanan ve Trkiye faunas iin yeni kayt olan Trichouropoda ovalis trne ait rnekler deerlendirilmitir. Trn tm hayat evreleri incelenmi, ekilleri izilmi, eitli organlarnn lmleri yaplm ve tanmlar gzden geirilmitir. Trn dnyadaki ve lkemizdeki dal verilmi, yaad habitatlar ile trn ekolojik istekleri tartlmtr. Anahtar Kelimeler: Acari, Uropodina, Trematuridae, Trichouropoda, Trkiye, yeni kayt PZ306 Cyrba algerina (Lucas, 1846) (Araneae; Salticidae); Trkiye rmcek Faunas in Yeni Bir Srayan rmcek Kayd Kadir Boa KUNT Araknoloji Dernei, Eserky Sitesi, 9/A Blok, No:7, mitky, Ankara kbkunt@gmail.com Gnmzde, 5088 tr kapsayan 559 cins ile temsil edilen Salticidae familyas mensuplar; kk boylu, diurnal ve avlarna sessizce yaklaarak, onlar alt eden avc rmceklerdir. Kare eklindeki karapaslar, gl bacak yaplar ve dier rmcek familyalarna oranla ok iyi gelimi anterio-median gzleri familyann belirleyici zelliklerindendir. Bu almada; Trkiye rmcek faunas iin yeni bir tr kayd olan, Salticidae familyasndan, Cyrba algerina (Lucas, 1846)nn morfolojik karakteristikleri, vcut lleri,
Cilliba cassidea: Trkiye Faunas in Yeni Bir Uropodid Akar Tr (Acari: Mesostigmata: Uropodidae) Durmu Ali BAL, Muhlis ZKAN Erzincan niversitesi, Eitim Fakltesi, Fen Bilimleri A. Bilim Dal, Erzincan. uropodina@gmail.com Bu almada, Dou Karadeniz blgesine dahil illerinden toplanan ve Trkiye faunas iin yeni kayt olan Cilliba cassidea trne ait rnekler deerlendirilmitir. Trn tm hayat evreleri incelenmi, ekilleri izilmi, eitli organlarnn lmleri yaplm ve tanmlar gzden geirilmitir. Trn dnyadaki ve lkemizdeki dal verilmi, yaad habitatlar ile trn ekolojik istekleri tartlmtr. Anahtar Kelimeler: Trkiye, Yeni kayt PZ308 Trkiye Otbien Faunas in ki Yeni Tr Kayd: Lacinius ephippiatus (C.L.Koch, 1835), Phalangium opilio (Linnaeus 1758) (Opiliones, Phalangiidae) lkay ORAK CAL, Abdullah BAYRAM, Tark DANIMAN, Nazife YT, Krkkale niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 71450, Yahihan, Krkkale corakilkay@yahoo.com Opiliones Takmnda 6.300 dolaynda tr yer almaktadr. Bu trler Cyphopthalmi, Laniatores ve Palpatores alttakmlar altnda toplanrlar. lkel ve akar benzeri trleri ieren Cyphopthalmi kk bir gruptur. Laniatores tropik ve subtropik blgede yayl gsteren en geni gruptur. Palpatores ise daha ok kuzey yarmkrede yayl gsterir. Ancak otbienlerin byk bir ksm gney yarm krenin tropikal kesimlerinde yaar. Otbienler tarmsal, step, da, akarsu ve maara gibi farkl ekosistemlerde yaarlar. Ormanlarda aa kovuklar ve humus topra, tarla, otlak ve bahelerin nemli kesimleri onlarn en sk grldkleri yerlerdir. Acari, Uropodina, Cilliba,
601
Bu almada, Trkiye otbien faunas iin yeni kayt olan Lacinius ephippiatus (C.L.Koch, 1835) ve Phalangium opilio (Linnaeus 1758)un taksonomik zellikleri ve izimleri verilmitir. Ayrca trlerin habitatlar, fenolojileri, dnyadaki ve yurdumuzdaki corafi dallar verilmitir. Tre ait rnekler aspiratr ve ukur tuzaklar ile Trkiyenin farkl yerlerinden toplanmlardr. Anahtar Kelimeler: Lacinius ephippiatus, Phalangium opilio, otbien, Phalangiidae, Opilionida, yeni kayt, Trkiye PZ309 Trkiye rmcek Faunas iin ki Yeni Familya Kayd (Araneae: Anyphaenidae; Zoridae) Tark DANIMAN1, Nazife YT1, Abdullah BAYRAM1, lkay ORAK CAL1, Zafer SANCAK1, Kadir Boa KUNT2 1 Krkkale niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 71450 Yahihan, Krkkale 2 Araknoloji Dernei, Eserky Sitesi. 9/A Blok No:7 mitky-Ankara tarikdanisman@yahoo.com.tr Bu almada, Anyphaenidae ve Zoridae familyalar Trkiyeden ilk defa kaydedilmitir. imdiye kadar Trkiyede Zoridae familyasnn sadece Vanda ot kmelerinde yaplan bir aratrmada cins dzeyinde tehisleri yaplm ve baz bireylerine rastlanlmtr. Trkiyenin eitli blgelerinden yakalanan baz rnekler zerinden Zoridae familyasndan Zora spinimana (Sundevall, 1833) ve Anyphaenidae familyasndan Anyphaena accentuata (Walckenaer, 1802) trleri tespit edilmitir. Trlerin karakteristik zellikleri ve zoocorafik dallar gsterilmitir. Tespit edilen trlerin topland lokaliteler belirtilerek yaama alanlar ile ilgili ekolojik notlar verilmi ve literatr nda tartlmtr. Nikon SMZ10A tipi mikroskop yardmyla ekilleri izilerek eitli vcut ksmlarna ait lmler yaplmtr. ncelenen numuneler %70lik alkolde etiketlenerek saklanmtr. Anahtar Kelimeler: Trkiye, Araneae, sistematik, yeni kayt, Anyphaena accentuata, Zora spinimana
PZ310 Trkiye rmcek Faunas in ki Yeni Zehirli rmcek Kayd (Araneae: Segestriidae, Segestria senoculata (Linnaeus, 1758); Theridiidae, Latrodectus geometricus C. L. Koch) Tark DANIMAN1, Nazife YT1, Abdullah BAYRAM1, lkay ORAK CAL1, Zafer SANCAK1, Kadir Boa KUNT2 1 Krkkale niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 71450, Yahihan, Krkkale 2 Araknoloji Dernei, Eserky Sitesi, 9/A Blok, No:7, mitky, Ankara tarikdanisman@yahoo.com.tr Bu almada Segestria senoculata (Linnaeus, 1758) ve Latrodectus geometricus C. L. Koch trleri Trkiyeden ilk defa kaydedilmitir. 2004-2007 yllar arasnda Trkiyenin eitli blgelerinden yakalanan her iki tre ait toplam 12 bireyin tehisi yaplmtr. Trkiyeden bilinen dier trleri ile birlikte tehis anahtarlar verilmitir. Trlerin tanm yaplm, zehirlilik zellikleri belirtilmi ve dnyadaki corafi dalmlar gsterilmitir. Trkiyedeki dallar harita zerinde belirtilerek yaama alanlar ile ilgili ekolojik notlar verilmi ve literatr nda tartlmtr. Nikon SMZ10A tipi mikroskop yardmyla ekilleri izilerek eitli vcut ksmlarna ait lmler yaplmtr. ncelenen numuneler %70lik alkolde etiketlenerek saklanmtr. Anahtar Kelimeler: Trkiye, Araneae, Sistematik, Yeni Kayt, Segestria senoculata, Latrodectus geometricus PZ311 Erzurum ve Erzincan llerinden Trkiye Faunas in Yeni Kadife Akar Trleri (Acari: Trombidiidae: Podothrombium, Thrombium) Sevgi SEVSAY1, Muhlis ZKAN2 Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Hastanesi Shhiye, Ankara 2 Uluda niversitesi Eitim Fakltesi Nilfer, Bursa kalitesevgi06@yahoo.com.tr
lkemiz kadife akarlaryla ilgili bu almada; Trkiye akar faunas iin yeni olan Podothrombium verecundum Berlese 1910, Podothrombium strandi Berlese 1910, Trombidium rimosum Koch 1837 ve Trombidium kneissli Krausse 1915 trlerinin ergin bireylerinin yapsal zellikleri, sistematikleri bakmndan nemli olan 602
eitli organlarnn zgn ekilleri, familya ve cins tehis anahtarlar ile zoocorafik dalmlar zerinde durulmaktadr. Anahtar Kelimeler: sistematik, Trkiye PZ312 Pedicia (Crunobia) littoralis (Meigen, 1804), Trkiye Faunas in Yeni bir Kayt (Diptera, Pedicidae) Hasan KO Mula niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Ktekli Mula khasan@mu.edu.tr Bu almada Denizli ilinden toplanan Pedicia rnekleri incelenmitir. Aratrma alanndan toplanan rneklerin 2 tre ait olduu tespit edilmi olup bu trlerden Pedicia (Crunobia) littoralis (Meigen, 1804) Trkiye Pedicidae faunas iin ilk kez kaydedilmektedir. Her iki trn, ksa bir morfolojisi, habitat bilgisi ve dnyadaki yayl verilmitir. Ayrca Trkiye Pedicidae trleri iin bir tanm anahtar dzenlenmitir. Anahtar Kelimeler: Diptera, Pedicidae, Pedicia, fauna, ilk kayt, Denizli, Trkiye PZ313 Osmylidae Trlerinin (Insecta: Neuroptera) Taksonomik ve Faunistik Durumlar Sava CANBULAT1, Suat KIYAK2, Ahmet Ali BERBER1 Sakarya niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, Esentepe Kampusu, 54140, Sakarya Gazi niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, Teknikokullar, 06500, Ankara scanbulat@sakarya.edu.tr Bu almada Trkiyede yayl gsteren ve sadece baz morfolojik karakterlere gre tehisleri yaplan Osmylidae trlerinin tehisleri iin yeni ve daha gvenilir taksonomik karakterler ortaya konmutur. 2007 ylnda yaplan bir eklistte bu familyaya ait lkemizden Osmylus cilicicus Krger, 1913, Osmylus elegantissimus Kozhantshikov, 1951, Osmylus fulvicephalus (Scopoli, 1763) ve Osmylus multiguttatus McLachlan, 1870 trleri listelenmesine ramen yaplan almalarn byk bir ksmnda bu familyann Trkiyeden sadece Osmylus fulvicephalus (Scopoli, 1763) tr ile temsil Acari, Trombidiidae,
edildii bildirilmektedir. Trkiyeden bilinen 4 trn sadece kanat morfolojisine baklarak birbirinden belirgin olarak ayrlamayaca tespit edilmitir. Trkiyenin deiik yerlerinden toplanan Osmylidaeye dahil tre (Osmylus cilicicus Krger, 1913 hari) ait rneklerin taksonomik neme sahip d morfolojik karakterleri, kanat damarlanmalar ve genital yaplar ayrntl incelenmitir. Fotoraf ve izimlerle desteklenen sonulara gre bu familya trleri iin yeni bir tehis anahtar ile mevcut 4 trn corafik yayllar verilmitir. Anahtar Kelimeler: Neuroptera, Osmylidae, yeni taksonomik karakterler, Trkiye PZ314 Glek Boaz ve evresi Yenge Ayakl rmcekleri (Fam: Thomisidae) zerine Morfometrik Aratrmalar Asl YENGN, Aydn TOPU Nide niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 51100, Nide asliyenigun@hotmail.com Sistematik almalarnda zellikle de birbirine d grn olarak olduka benzer trlerin tayin edilmesinde kullanlan yntemlerden birisi de morfometrik almalardr. Bu almalarda sistematik adan nemli olan kriterler belirlenip bunlarn biyometrik lmlerinin yaplmas ve elde edilen sonularn kyaslanmas neticesinde trlerin akrabalk dereceleri hakknda bilgi elde edilmesi esastr. Bu almada 2002-2003 yllarnn NisanEyll aylar arasnda Glek Boaz ve evresinden yakalanan Runcinia grammica ve Synaema globosum trlerine ait toplanan rneklerden morfometri almalarna uygun olan 110 rnek kullanlmtr. Thomisidae familyas yelerinde mimikri olaynn grlmesi dar bir alanda bile populasyonlar arasnda farkllklarn ortaya kmasna neden olmutur. yle ki ayn blgede yakalanan rneklerde morfolojik olarak renk farkllklarnn ortaya kmasnn yannda vcut byklkleri fark da bariz olarak gzlenmitir. almada her bir rnek iin 60 kriter belirlenmi ve belirlenen bu kriterler iin yeni bir metod gelitirilerek biyometrik lmleri yaplmtr. Bu metod oluturulurken ise daha nce Heinemann ve Uhl, J. A. Corronca ve H. R. Teran. M. W. Foelmer ve D. J. Fairbairn., A. Pizzo, D. Mercurio, C. Paletsini, A. Roggerio ve A. Rolando, B. A. Huber, J. A. Millerin, yrttkleri morfometri ve revizyon almalarnda kullanlan
603
biyometrik metodlar standart olarak kabul edilip morfolojik karakterler belirlenmitir. Esas olarak Thomisidae familyasna ait bireylerde gzle ayrt edilebilir biimde bir eeysel dimorfizim gzlenmektedir. Erkek bireyler, dii bireyler gre bariz bir ekilde farkldr. Bu farkllklar ise, toplam uzunluk prosoma uzunluu ve genilii, abdomen uzunluu ve geniliidir. Gzlenen bu farkllklara ramen morfometrik almaya alnan rneklerin biyometrik lmleri neticesinde baz farkllklar grlmtr. Bu almada kullanlan trlerin bireyleri farkl cinsiyetler arasnda ve trlerin belirlenen morfometrik deerleri alnarak kendi aralarnda ayr ayr ve karlkl olarak mukayese edilmesi suretiyle SPSS 11.5 programyla analizler yaplm ve bu analizlerin sonular lm iin belirlenen her bir kriter iin grafie dklmtr. PZ315 Diyarbakr Yresi Herpetofaunas Remzi AKELMA, Yksel COKUN Dicle niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 21280, Diyarbakr yukselc@dicle.edu.tr Bu almada, Diyarbakrn farkl lokalitelerden alnan 115 ve gzlenen 200 olmak zere toplam 315 kurbaa ve srngen rnei zerinde folidosis, vcut uzunluklar, renk ve desen gibi morfolojik zellikleri incelenerek, Diyarbakr yresi herpetofaunas aratrlmtr. Morfolojik karakterlerden elde edilen bilgiler, yaplm olan nceki herpetolojik almalarla karlatrlarak trler belirlenmitir. Toplanan rnekler Dicle niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm Zooloji Mzesinde muhafaza edilmektedir. almann sonucunda, Diyarbakr yresi herpetofaunasna ait 26 tr tespit edilmitir. Bunlar; Amfibiadan 4 tr; Bufo viridis, Hyla arborea, Hyla savignyi ve Rana ridibunda; Testudinatadan 3 tr; Mauremys caspica, Rafetus euphraticus ve Testudo graeca; Lacertiliadan 9 tr; Lacerta cappadocica, Lacerta trilineata, Ophisops elegans, Mabuya aurata, Mabuya vittata, Eumecus schneideri, Cyrtopodion heterocercus, Laudakia stellio, Trapelus ruderatus; Ophidiadan 10 tr; Eryx jaculus, Coluber caspius, Coluber najadum, Coluber jugularis, Coluber schmidti, Eirenis decemlineatus, Eirenis lineomaculatis, Natrix natrix, Natrix tessellata ve Vipera lebetinadr. Anahtar Kelimeler: Herpetofauna, Lacertilia, Amphibia, Trkiye Ophidia,
PZ316 Sinnep aynn (Kilis) Balk Faunas Mahmut DALI1, Ahmet mit ERDEML2 1 nn niversitesi, Eitim Fakltesi, Biyoloji Eitimi Blm, Malatya 2 nn niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Malatya mdagli@inonu.edu.tr Sinnep aynn balk faunasn tespit etmek amacyla yaplan bu alma sonucunda Cyprinidae familyasna ait 9 tr [Acanthobrama marmid (Heckel, 1843), Alburnus sellal Heckel, 1843, Leuciscus cephalus (Linnaeus, 1758), Capoeta barroisi (Lortet, 1894), Capoeta damascina (Valenciennes, 1842), Carasobarbus luteus Heckel,1843, Cyprinion macrostomu (Heckel,1843), Garra variabilis (Heckel, 1843), Alburnoides bipunctatus (Bloch, 1872)] ve Balitoridae familyasna ait 4 tr [Barbatula panthera (Heckel, 1843), Paracobitis tigris (Heckel, 1843), Paracobitis malapterura (Valenciennes, 1846), Oxynoemacheilus samantica (Banerescu and Nalbant, 1968)] olmak zere toplam 13 tr tespit edilmitir. Balk trlerinin morfolojik, metrik ve meristik zellikleri incelenerek daha nce yaplan almalarla karlatrmalar yaplmtr. PZ317 Kayseriden Tespit Edilen Afit (Hemiptera: Aphidoidea) Trleri Mustafa IIK, Gazi GRR, Melek AHN Nide niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 51100, Nide engoo51@hotmail.com Bu alma 2005-2006 yllarnda Kayseri merkez afit faunasnn belirlenmesi amacyla yaplmtr. Kayseri il merkezinde gerek kltr yaplan gerekse ss bitkisi olarak ve doal olarak bulunan bitkilerden dzenli bir ekilde rneklemeler yaplarak afit rnekleri toplanmtr. rneklemeler yaplrken afit trlerinin konak bitkiye yapm olduu etkiler fotoraflanmaya allmtr. Afit trlerinin tehisleri taksonomik ynden nem arz eden karakterleri incelenerek ve literatr bilgileri ile karlatrlarak yaplmtr. Aratrma alannda Aphidoidea stfamilyasnn Aphididae familyasna ait 6 tribus ierisinde yer alan 23 cinse ait 36 tr belirlenmitir. Bu trler; Aphis affinis (Del Guercio, 1911), Aphis craccivora (Koch, 1854), Aphis fabae (Scop, 1763), Aphis farinosa (J.F.Gmelin, 1790), Aphis gossypii (Glover, 1877), Aphis spiraecola (Patch, 1914) 604
Aulacorthum solani (Kaltenbach, 1843), Aphis pomi (De Geer,1773), Brachycaudus cardui (Linnaeus, 1758), Brachycaudus helichrysi (Kaltenbach, 1843), Brevicoryne brassicae (Linnaeus, 1958), Calaphis flava (Mordvilko, 1928), Capitophorus elaeagni (Del Guercio, 1894), Chaitophorus populialbae (Boyer de Fonscolombe, 1841), Chaetosiphon tetrarhodum (Walker 1849), Cinara cedri (Mimeur, 1936), Cinara pilicornis (Hartig,1841), Corylobium avellanae (Schrank, 1801), Dysaphis devecta (Walker, 1849), Dysaphis plantaginea (Passerini, 1860), Dysaphis pyri (Boyer de Fonscolombe), Eulachnus rileyi (Williams, 1911), Hyalopterus amygdali (E.Blanchard, 1840) Hyalopterus pruni (Geoffroy, 1762), Macrosiphum euphorbiae (Thomas, 1878), Macrosiphum rosae (Linnaeus, 1758), Myzaphis rosarum (Kaltenbach,1843), Myzus cerasi (Fabricius, 1775), Myzus persicae (Sulzer,1776) Nasonovia ribisnigri (Mosley, 1841), Panaphis juglandis (Goeze, 1778), Pterochloroides persicae (Cholodkovsky, 1899), Rhopalosiphum padi (Linnaeus, 1758), Schizaphis raminum (Rondani,1852), Sitobion fragariae (Walker, 1848) Smynthurodes betae (Westwood, 1848). alma alan olan Kayseri merkezinde afit faunas ile ilgili daha nce yaplan almaya rastlanmad iin tm trler Kayseri il merkezi iin yeni kayt niteliindedir. Ayrca bu aratrmann ekonomik ynden nemli olan Aphididae familyas ile ilgili bundan sonra yaplacak almalara katk salayabilecei dnlmektedir. Anahtar Kelimeler: Kayseri, afit, Hemiptera PZ318 Gneybat Anadolu Blgesi Dolichopodidae (Diptera, Brachycera) Faunasna Katklar Alper TONGU , Hasan S. CVELEK , Hasan KO1, Murat BARLAS1, Okan ZGL1, Oktay DURSUN2 1 Mula niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 48170 Mula 2 Mula niversitesi, Fen Bilimleri Enstits, Biyoloji Anabilim Dal, 48170 Mula alpertonguc@mu.edu.tr Bu almada Gneybat Anadolu Blgesi Dolichopodidae faunas incelenmitir. Aratrma alannda yer alan Antalya, Aydn, Burdur, Denizli, Isparta ve Mula il snrlar ierisinde 20032007 yllar arasnda sucul ve yar sucul habitatlarda arazi almalar yaplmtr. Elde edilen rneklerin yaplan tehisleri sonucunda 11 cinse dahil 18 tr grubu taksonuna ait olduu belirlenmitir. Bunlardan 12 tr Gneybat Anadolu Blgesi iin ilk defa kaydedilmektedir. Tespit edilen trlerin
1 1
aratrma alnndaki illere gre dalmlar tablo halinde dzenlenerek verilmitir. Ayrca illerin tr listeleri oluturulmu ve bu listelerde il iin ilk kez kaydedilmi olan trler de iaretlenmitir. Sonular zoocorafik adan deerlendirilmitir. Anahtar Kelimeler: Trkiye, Gneybat Anadolu Blgesi, Diptera, Dolichopodidae, fauna PZ319 Trkiye faunas iin yeni bir kayt: Anomaloppia iranica Bayartogtokh and Akrami, 2000 (Acari; Oribatida; Oppiidae) ule BARAN1, Aykut KENCE2 1Sakarya niversitesi, Eitim Fakltesi, lkretim Blm, Fen Bilgisi Eitimi Anabilim Dal, 54300, Sakarya 2Orta Dou Teknik nivrsitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji, Ankara subarantr@yahoo.com Bu almada; zmir ilinden toplanan akar rnekleri ierisinde Trkiye faunas iin yeni kayt olarak belirlenen Anomaloppia iranica tr saptanmtr. Bu tre ait zgn ekiller izilmi, Taramal Elektron Mikroskobu fotoraf ekilmi ve trn tanm gzden geirilmitir. Ayrca bu trn yakn trlerle karlatrlmas yaplmtr. Daha nce Trkiyeden bu cinse ait Anomaloppia ozkani tr bilinmektedir (Ayyldz, 1989). Anahtar Kelimeler: Oribatida, Anomaloppia, yeni kayt, Trkiye PZ320 Kemaliye (Erzincan) Carabidae (Coleoptera) Faunas Neslihan KOCATEPE, Ali DEMRSOY Hacettepe niversitesi Fen Fakltesi Biyoloji Blm, Beytepe, Ankara nesli@hacettepe.edu.tr Dou Anadolu Blgesi ierisinde bulunan Kemaliye ilesi Yukar Frat Havzasnda konumlanmaktadr. Dou Anadolu Blgesinin ortalama ykseklii 1300 metre olmasna karn Kemaliye, 600-3500 metrelik ykseltileri yakn mesafelerde kapsamaktadr. Dar bir alanda hem Sibiryan hem de Akdeniz iklimi egemendir. Neredeyse Ktalarn biyolojik ayrmna neden olan Anadolu Diyagonali zerinde bulunmas nedeniyle aa ve otsu bitkiler buna bal olarak da hayvansal eitlilik hem zengin hem de ilgin bir 605
bileim gstermektedir. Bu nedenlerden dolay Kemaliye biyoeitlilik asndan ayrcal bir konumdadr. Bu almada 2005-2007 yllar arasnda Kemaliyeden toplanan Carabidae (Coleoptera) rnekleri incelenmitir. rnekler aspiratr, atrap ve elle; ta ve dknt altlarndan ve vejetasyon zerinden toplanmtr. Tespit edilen taksonlar sistematik sra ierisinde listelenmi olup her bir tr kendi ierisinde incelenen materyal, Trkiye ve Dnya yayllar ile birlikte verilmektedir. Anahtar Kelimeler: Coleoptera, Kemaliye, Erzincan, fauna PZ321 Trkiye in Yeni ve lgin Bir Kayt, Chrysoclista splendida Karsholt, 1997 (Lepidoptera) Selma SEVEN ALIKAN Gazi niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 06500, Beevler, Ankara selma@gazi.edu.tr Chrysoclista Stainton 1854, (Agonoxenidae) cinsi Holarctik regionda yayl gsteren ok kk boydaki gvelerdir. Avrupada 3 tr bilinir (Karsholt, 1997). Nadir olarak rastlanan bu kk gvelerin larvalar genellikle yaprak dken aalarn gvdelerini oyarak yaarlar. Bu almada Trkiyeden ilk kez kaydedilen Chrysoclista splendida Karsholt, 1997ye ait bir erkek rnein ergin ve erkek genital yaplar incelenmi ve Avrupadan tanmlanan trle olan benzerlik ve farklklar tartlmtr. Anahtar Kelimeler: Chrysoclista morfoloji, yeni kayt, Trkiye PZ322 Biyolojisi ve Yayl Notlar le Birlikte Trkiyede Micrurapteryx Spuler, 1910 (Lepidoptera) Cinsinin Durumu Selma SEVEN ALIKAN1, Ltfiye GENER2 1 Gazi niversitesi,Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 06500, Beevler, Ankara 2 Cumhuriyet niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Sivas selma@gazi.edu.tr Yaprak oyan gveler olarak bilinen ve d grnleri birbirine ok benzeyen Micrurapteryx trleri zellikle ss bitkisi ve tbbi amal olarak kullanlan legumunoslarda zarar yapar (Kuznetsov splendida, Carabidae,
& Martynova, 1954; Tomilova, 1973). ok kk gveler olmalarndan dolay genellikle gzden kaan bu grupla ilgili literatr olduka snrldr. Larvalar ilk bata daha ok yapraklarn alt epidermisini yiyerek ylan eklinde galeriler aarlar, daha sonra yapran st tarafna karak yapran tm st yzeyini kaplayacak ekilde oyarlar ve leke eklinde grntlere neden olurlar. Erken ve ileri dnemdeki trtllar laboratuvar artlarnda baka bir yapraa da geerler ve oymaya devam ederler. Krizalit zarl kozalardan oyduklar galeriler dnda gerekleir (Kuznetsov & Tristan,1985). Bu almada Micrurapteryx cinsinin Trkiyedeki durumu gzden geirilmi ve Micrurapteryx kollariella ve Micrurapteryx sophorivora Kuznetsov, & Tristan, 1985 trleri ile temsil edildii belirlenmitir. Malatya provinsinden yakalanan Micrurapteryx sophorivorann Robinia pseudoacaciae (Fabaceae) yapraklarnda galeriler amak sureti ile zarar verdii tespit edilmitir. Ergin ve erkek genitali ve larvann konuku bitkiye verdii zarar ekli resmedilerek trn taksonomik durumu tartlmtr. Anahtar Kelimeler: Lepidoptera, Gracillariidae, Micrurapteryx, pest, genital, Trkiye PZ323 Aalandrlan Akyatan Kumul Sahasnda Gelien Memeli Faunas Ebru DKER, Halim DKER Trakya niversitesi Fen-Ed. Fak. Biyoloji Blm Edirne ebruburuldag@hotmail.com Akyatan Yaban Hayat Koruma Sahas, Akyatan Gl ve Akdeniz arasnda 3-4 km geniliinde, 22 km uzunluunda kumul bir alandr. 1977-1986 yllar arasnda kumul aalandrmalar ile bu blgeye yabanc bir orman ekosistemi oluturulmutur. Bunun sonucu olarak memeli populasyonlar artmtr. 2004-2007 yllarnda blgedeki arazi almalarnda canl yakalama tuzaklar ve foto-kapan kullanarak, ayak izleri, dklar, bayku peletleri ve bulunan kafataslar incelenerek memeli trleri, populasyon durumlar ve yrtc memelilerin besin tercihleri tespit edilmitir. almalarmz sonunda 5 takm ve 13 familyaya ait 15 memeli trnn (Insectivora: Erinaceidae-Erinaceus concolor, SoricidaeCrocidura suaveolens; Lagomorpha: LeporidaeLepus europaeus; Rodentia: SpalacidaeNannospalax ehrenbergi, Muridae-Mus macedonicus, Rattus rattus, Rattus norvegicus, Gerbilidae-Meriones tristrami, Hystricidae-Hystrix indica; Carnivora: Canidae-Canis aureus, Mustelidae-Meles meles, Felidae-Felis chaus, 606
Herpestidae-Herpestes ichneumon; Artiodactyla: Suidae-Sus scrofa, Cervidae-Cervus elaphus) varl saptanmtr. Anahtar kelimeler: Akyatan, memeli faunas, foto-kapan, dk, bayku peleti, ayak izi. PZ324 Trkiyedeki ki Yeni Capoeta (Teleostei: Cyprinidae) Trnn Sitokrom b Sekanslarna Dayal Olarak Genetik Tehisi Yusuf BEKTA1, Ali Osman BELDZ2, Davut TURAN1 1 Rize niversitesi, Su rnleri Fakltesi, 53100, Rize, Trkiye 2 Karadeniz Teknik niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 61080, Trabzon belduz@ktu.edu.tr nceleri, Trkiyede Capoeta tinca olarak tanmlanan populasyonlarn, son zamanlarda yaplan morfometrik ve meristik almalar ile Marmara denizine dklen nehirlerdeki Capoeta tinca, Gneydou Karadenize dklen nehirlerdeki yeni tr, Capoeta baliki ve oruh nehrindeki yeni tr, Capoeta banarescui olmak zere 3 tr ierdii ortaya konulmutur. Mitokondriyal DNA sekans analizi, Trkiyedeki Capoeta populasyonlarndan bu iki yeni trn ayrlmas ve tehisi iin kullanlmtr. Sitokrom b nin sekans verileri neighbour-joining metodu yardmyla Capoeta cinsinin 3 trnn filogenetik aacnn oluturulmasnda ve tre spesifik DNA parmak izlerinin belirlenmesinde kullanlmtr. Filogenetik analizler, barbuslardan ift bya sahip olan bu trn (C. tinca, C. banarescui ve C. baliki) sekanslar Capoeta cinsi iinde tanmlanm ve 3 farkl grup altnda toplanmtr. Maksimum olaslk ve maksimum uyumluluk metotlar ile elde edilen sonular, neighbour-joining metodu sonularna uyum gstermektedir. Bu bulgular nda, iki yeni tr (C. banarescui ve C. baliki), genetik olarak C. tincadan ayrlmtr. Anahtar Kelimeler: Capoeta, mtDNA, sitokrom b, filogenetik analiz, tr tehisi
PZ325 Trkiye Smkl Bceklerinin (Gastropoda terrestria Nuda) Durumu mit KEBAPI Sleyman Demirel niverisitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Isparta kebapci@gmail.com Smkl bcekler 70 kadar familya ierisinde deerlendirilen d kabuu indirgenmi ve deri iine gml salyangozlardr. Kabuk yoksunluundan doan eksiklii eviklik, uyum ve reme yetenekleri ile kapatan bu grup yelerinin bir ok tr tarm bakmndan nemli kabul edilmektedir. Trkiye'de 6 familya ve 46 tr ile temsil edilen smkl bcekler, dier salyangoz trleri kadar yakn zamana kadar yeterince dalm ve sistematik bakmdan ilgi grmemilerdir. almada grup yelerinin sistematik durumlar, yayllar, ekolojileri yannda baz nemli trlerin tanmlamalar da verilmitir. Anahtar Kelimeler: Smkl Agriolimacidae, Limacidae, Milacidae PZ326 Krkkale li ve evresi Apidae (Insecta: Hymenoptera:Apoidea) Trleri zerine Faunistik, Sistematik Aratrmalar ve Baz Ekolojik Gzlemler Aysel KEKLLOGLU1, Ayla TZN2 1 Krkkale niveristesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Yahihan, Krkkale 2 Ankara niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Tandoan, Ankara akekillioglu@hotmail.com Apidae familyas; ekolojik, ekonomik ve tarmsal adan nemli ilevler yklenen, ierisinde bal arsnn da bulunduu trlerden olumaktadr. ok farkl habitatlarda ounlukla kozmopolit yayl alanlarna sahip olan Apidae trleri genellikle sosyal yaam gstermektedir. Dnyada 13 cins ve 1000 trle temsil edilen (Gault & Bolton,1988) bu familyann lkemizde de 7 cins ve 50 trnn varl bilinmektedir (Reining (1968, 1971, 1974), Reining and Rasmont (1983), zbek (1983, 1990 a ,b, 1997, 1999, 2000), Aytekin ve aatay (1999), Kekilliolu (2005)). Bu alma ile, Krkkale ili ve evresinde, 1999-2006 yllar arasnda yaplan arazi almas sonucunda Apidae (Insecta:Hymenoptera:Apoidea) familyasna ait rnek materyal, faunistik, sistematik olarak aratrlm ve baz ekolojik gzlemler de yaplarak ergin bireylerin doal habitatlar ve besin bitkileri 607 bcekler,
saptanmtr. alma ile Krkkaleden 29 tr tespit edilmitir. Bunlardan 25 tr Krkkale faunas iin yeni kayttr. Anahtar Kelimeler: Hymenoptera, Apidae, Ekoloji, Sistematik, Fauna, Habitat, Biyoeitlilik, Krkkale, Trkiye PZ327 Irandaki Allactaga Cuvier.1836 (Mammalia:Rodentia) Cinsinin Karyoloji ve Biyolojisi zerinde Bir alma Mohammad MORAD, Mehdi RAHNEMA Zanjan niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, ran moradi_g@yahoo.com Bu almada Irann muhtelif yerlerinden toplanan 64 Allactaga rnei morfolojik, biyometrik, karyolojik, etolojik, ekolojik ve biyolojik bakmndan deerlendirirerek Iranda 3 trn: Allactaga elate, Allactaga euphratica ve Allactaga williamsi yayl gsterdigi tespit edildi. Ayrca karyolojik ve phallus zellikleri incelenerek Allactaga euphratica williamsi ve Allactaga euphratica euphratica nn ayn trn iki farkl alttrleri olmadklar farkl iki tr A.euphratica ve A.williamsi olduklar saptand. A. elate, A.euphratica ve A.williamsi diploit kromozomm says 48(2n=48) ve otosomal kromozomlarn kol says 92 (Nfa=92) olan ayn karyotipe sahip olduklar saptand. A.euphratica da reme zamannn Mart ve Austos , A.williamsi de ise Nisan ve Austos arasnda olduu tespit edildi. Anahtar Kelimeler: Allactaga, karyoloji, biyoloji , ran PZ328 Iran Meriones tristrami Thomas, 1892 (Mammalia:Rodentia) Altrrlerinin Karyolojik, Morfolojik zellikleri ve Allozim Varyasyonlar zerinde Bir alma Mehdi RAHNEMA1, Mohammad Moradi2, Ali MELLAT3, Ali EYNLOO1 1 Zanjan slamic Azad University, Zanjan, Iran 2 Takistan Islamc Azad Unversity Takistan, Iran 3 Medical University, Department of Biochemistry Science Faculty of Medicine Zanjan-, Zanjan, Iran moradi_g@yahoo.com Bu almada Irann deiik blgerinden toplam 45 Meriones tristrami Thomas 1802 rnegi yakaland.Bu rneglerin karyolojik zellikleri
ayrntli bir eklide incelonmtir. Morfolojk derlendirmelere gre beyaz pskll kuyruk ucuna sahip Meriones tristram blacklori dier iki alttrden olduka farkl grld. Analizler PCA, DFA ve Neibour Joining istatistik metotlari ile yapld ve alttrlerin arasndak farkllklar saptand. Buna gre altr arasnda kuyruk uzunlugu,interorbital genilik, mastoid genilik ve ardayak uunluu gibi karakterler ayrc bulunmutur. Karyolojk almalarda tm alttrlerin kromozom says 72 ve NF saylar Meones tristrami blackler de 76, Meriones tristrami lycaon da 82 ve Meriones tristrami intraponticus ta 84 bulundu.Enzim almalarnda 24 gen lokusu alld. Bu lokuslarda 4 nn polimorfik ve heterozigot olduu tespit edildi. Anahtar Kelimeler: Meriones tritrami, Iran PZ329 Eskiehir li ve evresi Bombyliidae (Insecta: Diptera) Familyas zerine Sistematik ve Faunistik Aratrmalar Caner AYDINLI1, Abdullah HASBENL2, Ferhat ALTUNSOY1, A. Yavuz KILI1 1 Anadolu niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, 26470, Eskiehir 2 Gazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 06200, Ankara ferhataltuns@anadolu.edu.tr Bu almada Eskiehir evresinden toplanan Bombyliidae (Insecta: Diptera) rneklerinin deerlendirilerek 25 tr tespit edilmitir. Bu trlerden 6s Bombylius, 2si Systoechus, 3 Lomatia, 1i Exoprosopa, 1i Hemipenthes, 1i Satyramoeba, 6s ise Villa cinsine aittir. Bu trlerden Bombylius cinerascens Mikan, 1796, Bombylius discolor Mikan, 1796, Bombylius fimbriatus Meigen, 1820, Bombylius fulvescens Wiedemann in Meigen, 1820. Bombylius major Linnaeus, 1758, Bombylius medius Linnaeus, 1758, Systoechus ctenopterus Mikan, 1796, Systoechus gradatus Wiedemann in Meigen, 1820, Lomatia polyzona Loew, 1869, Lomatia rogenhoferi Nowicki, 1867, Lomatia sabaea Fabricius, 1781, Exoprosopa minois Loew. 1869, Hemipenthes morio Linnaeus, 1758, Satyramoeba hetrusca Fabricius, 1794, Villa brunnea Becker, 1916, Villa claripennis Kowarz, 1876, Villa hottentotta Linnaeus, 1758, Villa niphobleta Loew, 1869, Villa pygarga Loew. 1868, Villa tomentosa Becker, 1916, blge iin yeni kayttr. Anahtar Kelimeler: Eskiehir, fauna, Diptera, Bombyliidae 608 Karyoloji, morfoloji,
PZ330 Trkiye Tabanidae (Insecta: Dptera) Faunas in Yeni Bir Kayt Tabanus terterjani (Dolin&Andreva, 1982) ve Genital Yaplarnn Deskripsiyonu A. Yavuz KILI, Ferhat ALTUNSOY Anadolu niversitesi Fen Fakltesi Biyoloji Blm, 26470 Eskiehir ferhataltuns@anadolu.edu.tr Tabanidae trlerinin lkemizdeki yayl ile ilgili birok almaya literatrde rastlamak mmkndr. Gnmzde kadar yaplm ve halen devam eden almalar sonucunda lkemiz Tabanidae faunasnn 163 tr ve 12 alt tr ile temsil edildii rapor edilmitir. Her ne kadar ok sayda alma gerekletirilip kaytlara geirilmise de lkemizin Tabanidae faunas tam olarak tespit edilemedii gibi trlerin dalmlar hakknda da yeterli bilgi bulunmamaktadr. T. terterjani ilk olarak T. canipalpisin alt tr olarak deerlendirilmitir. Dolin ve Andreva (1982) morfolojik yaplarn deerlendirdikleri bu iki alt tr arasnda nemli farkllklarn olduunu ve T. terterjaninin ayr bir tr olarak deerlendirilmesi gerektiini rapor etmilerdir. Bu almada Trkiyeden eitli blgelerden tespit edilmi olan Tabanus terterjani (Dolin&Andreva, 1982)nin lokalite bilgileri ile dii ve erkek genital yaplarnn deskripsiyonlar verilmitir. Anahtar Kelimeler: Trkiye faunas, T. terterjani, Tabanidae, Diptera PZ331 Eskiehir lindeki Ophisops elegansn Taksonomik Durumu nal ZELMAS, Melek DNER Osmangazi niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Eskiehir unalo@ogu.edu.tr Bu almada, Austos 2005-Eyll 2006 tarihleri arasnda Eskiehir ve civarndan Ophisops elegans centralanatoliae ve Ophisops elegans macrodactylus alttrlerine ait 110 rnek toplanarak morfolojik olarak incelenmitir. Renk zellikleri bakmndan birbirinden farkl olan Ophisops elegans macrodactylus ile Ophisops elegans centralanatoliae alttrleri arasnda karlatrma yaplarak, Eskiehir ve civarnda bu iki alttrn varl aratrlmtr. Karlatrma Ophisops elegans alttrlerinin ayrmnda kullanlan nemli karakter olan vcut etraf pul+ventral plak says ile
daha az neme sahip temporalia saysna dayanlarak yaplmtr. Eskiehir ilinin Bat ve Kuzey ksmlarnda Ophisops elegans macrodactylus alttr yayl gsterirken, Gney ve Dou blgelerinde Ophisops elegans centralanatoliae alttrnn yayl gsterdii ilk kez bu alma ile ortaya konmutur. Anahtar Kelimeler: Ophisops elegans, Reptilia, Lacertidae, Eskiehir PZ333 ivril Ikl Gl (Denizli)nden Toplanan Rana ridibunda Pallas, 1771 (Ova kurbaas)nn (Anura: Ranidae)nn Helmintleri Serdar DEN, kran ZSOY, Merve TOPRAK, Betl GRT Pamukkale niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm sdusen@pamukkale.edu.tr Denizli ili ivril Ikl Glnden 20062007 yllar arasnda toplanan ova kurbaas (Rana ridibunda)nn helmintleri ilk kez aratrlmtr. ncelenen 32 Rana ridibunda rneinin 25 (%78.12)nin bir ya da birden fazla helmintle infekte olduu tespit edilmitir. Rana ridibundada 10 helmint tr tespit edilmi olup, bunlardan 5i Trematodadan Diplodiscus subclavatus, Pleurogenoides medians, Encyclometra colubrimurorum (Metaserkarya), Gorgodera cygnoides ve Gorgoderina vitelliloba; 3 Nematodadan Cosmocerca ornata, Oxysomatium brevicaudatum, Abbreviata sp. ve 2si de Acanthocephaladan Pomphorhynchus laevis ve Acanthocephalus ranae dir. Anahtar Kelimeler: Rana ridibunda, helmint, Ikl Gl, ivril, Denizli, Trkiye PZ334 Denizli Yresinden Toplanan Gece Kurbaas, Bufo viridis Laurenti, 1768 (Anura: Bufonidae)in Helmintleri zerine Bir n Aratrma Serdar DEN, Mutlu AKIRAK, Funda URHAL Pamukkale niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Denizli sdusen@pamukkale.edu.tr Bu almada, 2006-2007 yllar arasnda Denizli ilinden yakalanan gece kurbaas (Bufo viridis)nn helmintleri ilk kez aratrlmtr. Bir n aratrma olan alma kapsamnda Bufo viridiste 5 609
helmint tr tespit edilmi olup, bunlardan 1i Monogeneadan Polystoma viridis, 1i Cestodadan Nematotaenia dispar, ve 3 de Nematodadan Rhabdias bufonis, Cosmocerca ornata ve Oxysomatium brevicaudatum trleridir. Halen devam etmekte olan almada, aratrma alanndan daha fazla rnek toplandnda helmint tr saysnn artmas beklenmektedir. Anahtar Kelimeler: Bufo viridis, helmint, Denizli, Trkiye PZ335 Mersin Yresinde Yayl Gsteren Ova Kurbaas, Rana ridibunda PALLAS, 1771 (Anura: Ranidae)nn Helmintleri zerine Bir n Aratrma Serdar DEN, Derya MENDE, zge TURAL Pamukkale niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, DENZL sdusen@pamukkale.edu.tr Bu almada, 2006-2007 yllar arasnda Mersin yresinden yakalanan Rana ridibunda (ova kurbaas)nn helmintleri incelenmitir. Rana ridibundada Digeneadan Pleurogenoides medians, Gorgodera cygnoides ve Gorgoderina vitelliloba; Nematodadan Rhabdias bufonis, Cosmocerca ornata, Oxysomatium brevicaudatum ile Acanthocephaladan Acanthocephalus ranae trleri ilk kez gzlenmitir. Anahtar Kelimeler: Rana ridibunda, helmint, Mersin, Trkiye PZ336 Panthera pardus tulliana Evrimsel Geliimi ve de Trn Devamllnn Salanmas Nilfer ITKI1, Funda LHAN1, Sercan POLAT2 1 Gazi Kz renci Yurdu Beevler, Ankara 2 Esertepe Mahallesi, S. Mustafa Erciyes Caddesi, 13. Sokak, No:1/7, Keiren, Ankara nilosum_mmm@hotmail.com Panterler kedi ailesinin kaplan, aslan ve jaguar ile beraber byk kediler grubunu oluturan 4 yesinden biridir. Panthera Pardus Tulliana, yani Anadolu Pars veya Anadolu Panteri ise on binlerce yldr Anadoluyu vatan edinmi bir panter tr. Dahas sadece buray vatan edinmi deil, Anadoluda evrimleerek bir tr haline gelmi sadece ve sadece Anadoluya zg bir tr. umra Ovasndaki 9000 yllk atalhyk evlerinin duvarlarnda resimleri
bulunan, bereketi simgeleyen iman kadn heykelciinin kollarnn altnda duran, yani on binlerce yldr Anadolunun kendine zg byk kedisi. Yirminci yzyl boyunca pek ok Anadolu Panteri avclar tarafndan kaplan kapanlarna drlerek ya da domuz avnda kullanlan evrotinlerle acmaszca ldrlp, avclarn omuzlarnda, fotoraf makinalarna verilen pozlarda yer almlard. En son yaplan aratrmalara gre Trkiyenin en byk kedisi toros dalarnda dsk ve ayak izlerine rastlanm. Dier grenlerin bilgilerine gre gneydou blgesinde rastlamad ve bir baka iddaaya gre de Bolu Danda grld sylenmektedir. Kemiklerini kaybettiysek de elimizdeki dier doku rnekleri, ilerideki DNA elektroforezi ile yaplacak karlatrmal genetik almalarda bize k tutacaktr yada yasayan son tur ornelerne sahp cklarak br sembol halne gelmelidir. lkemizde Nesli tkenen ve hala izi srlen bir hayvan olan Anadolu Leopar ve yakn zamanda Hatayda yakalanan Srtlan, Bence Dnyadan ok nce lkemizde nesli tkenen hayvanlar korumalyz. in in pandalar gibi bir sembol haline getirilip lkemizde bulunan son byk kedimize sahip kmalyz. Ve bu tr halen lkemizde yaamaktadr. Anadolu parsna sahip kmalyz. Anahtar Kelimeler: Panthera pardus tulliana, Anadolu pars PZ337 Mesocricetus brandti (Nehring, 1898) (Mammalia: Rodentia)nin Hibrit Bireylerindeki Kromozomal Dzenlenmeler Pnar AM, afak BULUT, Nuri YT Ankara niversitesi Fen Fakltesi Biyoloji Blm 06100 Tandoan-Ankara pinar82mail@gmail.com Bu almada, Anadolunun deiik yerlerinden (ebinkarahisar, Bolkar Da, Aksaray, Ardahan, Van) ve ran- Zanjan blgesinden elde edilmi olan Mesocricetus brandti (Trk Hamsteri) rnekleri kullanld. Bu rneklerin, karyotip preperasyon teknii kullanlarak, kromozom analizleri yapld. ncelenen tm rneklerde, diploid kromozom saysnn, sabit bir ekilde 2n=42 olduu belirlendi. Kromozom kol saylarnda (NF) ise 82 ve 84 olmak zere iki farkl form belirlendi. NF deeri 84 olan ran-Zanjan rneiyle, NF deeri 82 olan Bolkar rnei iftletirilerek, erkek ve dii hibrit bireyler elde edildi. Bu hibrit 610
bireylerin kromozom analizi sonucu NF deerleri 83 olarak belirlendi. Hibrit bireyin 20. otozomal kromozomunun homologlarnn bir tanesinin akrosentrik, dierinin ise metasentrik olduu belirlendi. Bu ekildeki kromozom dzenlenmesinde; akrosentrik kromozomun, NF deeri 82 olan erkek bireyden; metasentrik kromozomun ise, NF deeri 84 olan dii bireyden geldii saptand. Bu alma kromozom kol saylar birbirinden farkl olan bireylerin iftletirilmesi ile edilen hibrit bireylerdeki kromozom dzenlenii ve farkl corafik blgelerdeki Trk Hamsterlarnn kromozomal varyasyonunu gstermesi asndan olduka nemlidir. Anahtar Kelimeler: Mesocricetus brandti, Trk hamsteri, karyoloji PZ338 Batman, Diyarbakr, Mardin ve anlurfa li Diplura (Insecta) Faunas Ali SATAR, Sadreddin TUSUN, Cengizhan ZBAY Dicle niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm 21280 Diyarbakr alisatar@dicle.edu.tr Bu alma 2004 ve 2006 yllar EyllHaziran aylar arasnda Batman, Diyarbakr, Mardin ve anlurfa il snrlar ierisinde yaplmtr. alma alanmzdaki 17 lokaliteden toplam 280 rnek toplanmtr. Toplanan rneklerden 3 familyaya ait 6 cins ve bu cinslere ait 11 tr tespit edilmitir. Aratrma sahasnda saptanan rneklerden; Eutrichocampa, Parindjapyx cinsleri ve Campodea plusiochaeta, Campodea galilaea, Libanocampa coiffait trleri Trkiye iin, Campodea pempturochaeta, Campodea (Dicampa) sprovieri, Eutrichocampa aegea, Libanocampa coiffaiti, trleri Gneydou Anadolu Blgesi iin yeni kayttr. Anahtar Kelimeler: Insecta, Diplura
PZ339 Farkl Habitatlardan zole Edilen Urosoma Emerginata (Stokes, 1885) Urosoma Similis (Foissner, 1982) ve Urosoma Caudata (Stokes, 1885) zerine Taksonomik ve Ekolojik Gzlemler Srma APAR Hacettepe niversitesi Fen Fakltesi Biyoloji Blm, Beytepe- Ankara sirma@hacettepe.edu.tr Oxytrichidae familyasna ait olan ve arlkl olarak karasal ve yar karasal ortamlarda bulunan Urosoma cinsi dorsoventral olarak yasslam, posteriyr ucu incelerek sonlanan, iki makroekirdek tayan, adoral sil zonu vcut uzunluunun 1/4 kadar kadar olan trleri kapsamaktadr. Farkl habitatlarda yaplan almalar sonucunda Urosoma cinsine ait olan 3 tr hem sulakalan ekosisteminden ve rezervuar glnde takn zonda tehis edilmitir. Her trn morfolojisi laboratuarda kltr ortamlarnn hazrlanmasyla canl inceleme ve protargol boyama metodu ile DIC atamanl k mikroskobu kullanlarak allmtr. Canl izimler, inceleme esnasnda ve kayt grntler yardmyla, lmler ise dijital kamera kullanlarak, IM50 grnt analiz sistemi ve Q-win lm programyla yaplmtr. Fotoraflar protargol boyama sonrasnda DIC atamanl k mikroskobu kullanlarak gerekletirilmitir. alma sonucunda her bir trn morfolojik zelliklerine ilikin ve taksonomik adan nemli olan tm lmleri m cinsinden llerek tablolanm ve sonular yakn trler ile karlatrlmtr. Elde edilen verilere gre Urosoma similis 105X20m llerinde; vcut ekli mzrak biiminde ince uzun, anteriyr ucu kesik ve kt, posteriyr ucu incelerek sonlanr. Hcrenin ventral yznde 3 frontal, 6-7 ventral, 1-2 bukkal, 2 transverse 3 kaudal sir bulunmaktadr. Dorsal yzde 3 adet dorsal sil sras ve her srann sonunda 1 adet kaudal sir konumlanmtr. Urosoma emarginata 130X30m llerinde; vcut ince uzun, anteriyr ucu yuvarlak, posteriyr blge uca doru daralarak yuvarlaklam ou kez nokta benzeri u oluturur. Hcrenin ventral yznde 3 frontal, 5 ventral, 1 bukkal, 4 transverse, 3 kaudal sir bulunmaktadr. Dorsal yzde 4 adet dorsal sil sras ve 1-3nc dorsal sil sralarnn sonunda birer adet kaudal sir bulunmaktadr. Urosoma caudata 130X 25m llerinde; vcut ekli ince uzun, ounlukla kurt eklinde, anteriyr ucu yuvarlak, posteriyr blgesi ise uca doru daralarak kuyruk benzeri bir yap kazanmtr. Hcrenin ventral yznde 3 frontal, 4 ventral, 1 bukkal, 5 transverse, 3 kaudal sir bulunmaktadr. Dorsal yzde 4 adet sil sras ve 1-3nc dorsal srann sonunda birer adet kaudal sir bulunmaktadr. 611
Bu almada, her 3 tr iin taksonomik adan nemli ve ayrt edici karakterleri gsteren canl ve boyama sonras izimler, tehis anahtar ve trlerin yaam alanlarna ilikin fizikokimyasal veriler verilmitir. Anahtar Kelimeler: Ciliata, ekosistem, morfoloji, sistematik PZ340 Gonostomum affine (Stein 1859), Gonostomum kuehnelti (Foissner, 1987) ve Gonostomum strenuum (Engelmann, 1862) zerine Taksonomik ve Ekolojik Gzlemler Srma APAR Hacettepe niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Beytepe, Ankara sirma@hacettepe.edu.tr Trachelostylidae familyasna ait olan ve farkl habitatlarda yaama zelliine sahip trlerden oluan Gonostomum cinsi esnek fakat kaslma zellii gstermeyen, dorsoventral olarak yasslam, bir sa ve bir sol marjinal sir srasna sahip, oblik olarak konumlanm transverse sirlere sahip olan, adoral sil zonu gonostomum modelinde ve vcut uzunluunun 1/3 kadar uzunlua sahip trleri kapsamaktadr. Farkl habitatlarda yaplan almalar sonucunda Gonostomum cinsine ait olan 3 tr hem sulakalan ekosisteminden ve rezervuar glnde takn zonda tehis edilmitir. Her trn morfolojisi laboratuarda kltr ortamlarnn hazrlanmasyla canl inceleme ve protargol boyama metodu ile DIC atamanl k mikroskobu kullanlarak allmtr. Canl izimler, inceleme esnasnda ve kayt grntler yardmyla, lmler ise dijital kamera kullanlarak, IM50 grnt analiz sistemi ve Q-win lm programyla yaplmtr. Fotoraflar protargol boyama sonrasnda DIC atamanl k mikroskobu kullanlarak gerekletirilmitir. alma sonucunda her bir trn morfolojik zelliklerine ilikin ve taksonomik adan nemli olan tm lmleri m cinsinden llerek tablolanm ve sonular yakn trler ile karlatrlmtr. Elde edilen verilere gre Gonustomum affine 125X25m llerinde; vcut ekli uzun elipsoidaldir. Hcre bukkal alanda genilemi, anteryr son genellikle dar, posteriyr geniten dara doru yuvarlaktr. ki adet elipsoidal makroekirdek nodl hcre medyann biraz solunda belirgin olarak birbirinden ayrdr. Hcrenin ventral yznde 3 frontal, 4-7 ventral, 5 transverse 3 kaudal sir bulunmaktadr. Dorsal yzde 3 adet dorsal sil sras bulunmaktadr. Gonostomum kuehnelti 100X25m llerinde; vcut ince uzun oval, anteriyr uca doru hcre ksmen daralr, bukkal alanda ve kontraktil kofulun bulunduu
blgede hcre genilemi, posteriyr u yuvarlaktr. ok sayda makroekirdek nodl hcrenin hemen hemen orta ksmnda, bukkal sir hizasndan balayarak posteriyr kontraktil koful kanalnn bittii noktaya kadar uzanr. Hcrenin ventral yznde 3 frontal, 4 ventral, 1 bukkal, 4 transverse, 3 kaudal sir bulunmaktadr. Dorsal yzde 3 adet dorsal sil sras bulunmaktadr. Gonostomum strenuum 80X 25m llerinde; vcut ekli oval, anteriyr ve posteriyr ularda hcre dar, bukkal alan evresinde nispeten daha genitir. Makroekirdek iki nodll, hcrenin anteriyr posteriyr blgesinde ve birbirinden uzak konumlanmtr. Hcrenin ventral yznde 3 frontal, 8-9 ventral, 1 bukkal, 3 transverse, 2 pretransverse, 3 kaudal sir bulunmaktadr. Dorsal yzde 3 adet sil sras bulunmaktadr. Bu almada, her 3 tr iin taksonomik adan nemli ve ayrt edici karakterleri gsteren canl ve boyama sonras izimler, tehis anahtar ve trlerin yaam alan tercihlerine ait veriler verilmitir. Anahtar Kelimeler: Ciliata, Habitat, Morfoloji, Sistematik PZ341 Trakya Blgesi Chironomidae ( Diptera ) Larval Trleri Nurcan ZKAN Trakya niversitesi, Eitim Fakltesi, lkretim Blm, Edirne nurcanozkan@hotmail.com Bu alma ile bu gne kadar Trakya blgesinde Chironomid larvalar zerine gerekletirilen sistematik aratrmalar deerlendirilerek Trakya blgesi Chironomidae larval limnofaunas ortaya karlmaya allmtr. eitli durgun ve akarsulardan toplanm olan rneklerin 5 altfamilyaya bal, 67 cinse ait, 147 Chironomid larval tr ile temsil edildii saptanmtr. Bu trlerin altfamilyalara ve cinslere gre dalmlar yledir: Tanypodinae 17 cinse bal 31 tr ile, Prodiamesinae 1 cinse bal 1 tr ile, Diamesinae 1 cinse bal 1 tr ile, Orthocladiinae 24 cinse bal 50 tr ile, Chironominae 26 cinse bal 64 tr ile temsil edilmektedir. Anahtar Kelimeler: Larva, Trakya Diptera, Chironomidae,
612
PZ342 ral Obruk Glnn (Konya-Trkiye) Ostrakot (Crustacea) Faunas Derya AKDEMR1, Oya ZULU2, zcan GAYGUSUZ3 1 Marmara niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, 34722, Gztepe, stanbul 2 stanbul niversitesi, Fen Fakltesi Biyoloji Blm, 34134, Vezneciler, stanbul 3 stanbul niversitesi, Su rnleri Fakltesi, 34470, Laleli, stanbul deryaak@marmara.edu.tr Bu almada Konya-Karapnar (Trkiye)da bulunan ve bir obruk gl olan ral Gl inceleme alan olarak belirlenmitir. Bu glde Kasm2002, Mays2003 ve Nisan2004 tarihlerinde, 3 istasyondan toplanan Ostracoda snfna ait rnekler incelenmi ve Candonidae, Ilyocyprididae ve Cyprididae familyalarna ait trler tespit edilmitir. Bulunan trlerden Pseudocandona rostrata (Brady & Norman, 1889) Trkiye ostrakot faunas iin yeni kayttr. almada gle ait baz fiziksel ve kimyasal deerlerde saptanm ve trler ile bulunduklar ortam arasndaki iliki de irdelenmitir. Anahtar Kelimeler : Trkiye, Yeni kayt PZ343 Trkiyede Hydrobiidae (Gastropoda: Neotaenioglossa) Familyasnn Sistematik Durumu Duygu Ceren ALAN1, Seval BAHADIR KOCA2, mit KEBAPI3, Mustafa ZTOP1, Mehmet Zeki YILDIRIM4 1 Mehmet Akif Ersoy niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Burdur 2 Sleyman Demirel niversitesi, Su rnleri Fakltesi, Eirdir, Isparta 3 Sleyman Demirel niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Isparta 4 Mehmet Akif Ersoy niversitesi, Burdur Eitim Fakltesi, Burdur dcaglan@mehmetakif.edu.tr Hydrobiidae familyas genel olarak ac ve tatl sularda yaayan stenk gastropodlardr. Anadolunun jeolojik geliimi ile birlikte gelien sucul ve karasal sistemlere bal olarak yayl gsterirler. Hydrobiidae yeleri iin nemli yayl ve trleme blgesi olan Trkiye de, bugne kadar yaplan almalarda, familyaya ait 21 cins ve 46 tr belirlenmitir. Say ve eitlilik bakmndan zengin Ostrakot, Obruk Gl,
hidrobiidlerin bilinen trlerinin yaklak %50sinin Anadoluya endemik olmas, bu blgeye zoocorafik nem kazandrmaktadr.Bu almada Trkiye Hydrobiidae faunasnn sistematik ve zoocorafik zellikleri tartlmtr. Anahtar Kelimeler: Trkiye, Hydrobiidae, zoocorafya PZ344 Edremit (Balkesir) Yresi Zeytin Bahelerindeki Lygaeidae (Heteroptera) Faunasnn Klak Tuzaklarla Belirlenmesi zerinde Bir Aratrma Tuba ABACIGL1, Sakin Vural VARLI2, Serdar TEZCAN3 1 Balkesir niversitesi, Edremit Meslek Yksekokulu, Zeytincilik Endstrisi Program, Edremit, Balkesir 2 Balkesir niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Balkesir 3 Ege niversitesi, Ziraat Fakltesi, Bitki Koruma Blm, Bornova, zmir tubaoncul@yahoo.com Bu almada; klak tuzaklar kullanlarak Edremit (Balkesir) Yresi zeytin bahelerinde bulunan Lygaeidae (Heteroptera) familyasna bal trleri saptamak amalanmtr. Arazi almas, 2005 yl Eyll- 2006 yl ubat tarihleri arasnda, Edremit Krfezi evresinde yer alan Edremit, Havran, Burhaniye, Gme, Ayvalk leleri ve bu ilelere bal bazI kylerde olmak zere toplam 16 rnekleme noktasnda gerekletirilmitir. alma sonucunda Lygaeidae familyasna bal 12 tr saptanmtr. Yakalanan tr says ynnden bu blgede en zengin lokaliteler Gme, AyvalkMerkez ve Zeytinlikdir. alma alannda yaygn olan ve en bol bulunan Lygaeidae trlerinin Lamprodema maurum ve Plinthisus hungaricus olduu belirlenmitir. almada Balkesir linin lokal faunas iin ilk kayt niteliinde olan toplam 10 tr ile zeytin agroekosistemlerinde ilk kez bulunduu ortaya konan toplam 10 tr incelenmitir. Anahtar Kelimeler: Lygaeidae, Heteroptera, fauna, klak tuzak, zeytin, Edremit Yresi Gastropoda,
613
PZ345 Tokat ve Civar Sert Kene (Acari, xodidae) Faunasnn Sistematik Ynden ncelenmesi Ahmet BURSALI, Muhlis ZKAN, aban TEKN Gaziosmanpaa niversitesi, Fen -Edebiyat Fakltesi, Biiyoloji Blm, Taliftlik, Tokat bursali383@yahoo.com Bu almada, 2005-2007 yllar arasnda Tokat sert kene faunasnn ortaya kartlmasna ynelik zellikle iftlik hayvanlarndan ve insanlar zerinden yaklak 3000 sert kene rnei toplanm ve deerlendirilmitir. Haemaphysalis, Hyalomma, xodes, Dermacentor, Boophilus cinslerine ait 17 tr tesbit edilmitir. Bu alma blgeye ynelik ilk sert kene fauna tesbiti almas olmas bakmndan nemlidir. Tesbit edilen trler arasnda Hyalomma marginatum turanicus, Trkiye faunas iin yeni kayttr. PZ346 Gkeada ve Bozcaada Heteroptera Faunasna Katklar Meral FENT Trakya niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Edirne m_fent@hotmail.com 1998-1999 yllar arasnda Gkeada ve Bozcaadada yaplan arazi almalar sonucunda toplam 9 familya (Pentatomidae, Scutelleridae, Lygaeidae, Coreidae, Reduviidae, Rhopalidae, Miridae, Alydidae ve Tingidae)ya ait Gkeadadan toplam 30 Bozcaadadan 23 tr tespit edildi. Saptanan trlerden 9u Gkeada, 12si ise Bozcaada faunas iin ilk kayt zelliindedir. Her iki adaya ait tespit edilen trler, Trkiyenin Trakya ve Anadolu kesimi, Yunanistan ve Bulgaristan Heteroptera faunalaryla karlatrlarak benzerlik ve farkllklar ortaya kondu. Anahtar Kelimeler: Gkeada, Heteroptera, Fauna, yeni kayt Bozcaada,
PZ347 Baklan, Bekilli ve al leleri (Denizli)nin Mesostigmatid Akarlar (Acari, Mesostigmata) Aye ZMEN, Rait URHAN, Davut Rza BULUT Pamukkale niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Knkl Kampusu, P.K. 286 Knkl, Denizli ayse_ozmen1983@hotmail.com Bu aratrma Baklan, Bekilli, al ilelerinin toprak akar faunasn belirlemek ve mevsimsel younluklarn tespit etmek amacyla yaplmtr. Temmuz 2006- Haziran 2007 tarihleri arasnda, her ay ilelere gidilmi belirlenen lokalitelerden dknt, toprak ve yosun rnekleri toplanm ve naylon poetler iinde laboratuara getirilmitir. Bu rnekler birletirilmi Berlese hunilerinden oluan rnek Ayklama Cihazna konulmu ve 5-7 gn sreyle dzenekte braklmtr. Ayklanan akar rnekleri %60lk laktik asitle aartldktan sonra gliserinli ortama alnp mikroskopta tr tayinleri yaplmtr. ncelemesi tamamlanan akar rnekleri %70lik alkol ve 1-2 damla gliserin ieren saklama ielerine konulmutur. Aratrma sonucunda Mesostigmata takmndan 5474 birey incelenmi ve 14 familyaya ait toplam 26 tr tespit edilmitir. Ayrca, bu akarlarn mevsimsel younluklar da belirlenmitir. Buna gre en fazla bireyin Zerconidae familyasna ve en az bireyin ise Ameroseidae familyasna ait olduu tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler : Acari, Mesostigmata, Denizli, Mevsimsel dalm,Trkiye. PZ348 Bakacak Deresi (anakkale) Balk Faunas zerine Bir n alma F. Gler EKMEK, erife Glsn KIRANKAYA, Davut TURAN Hacetepe niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Beytepe, Ankara gulere@hacettepe.du.tr Marmara blgesi tatl su balk faunas farkl kkenden balk trlerini barndrmas nedeniyle zoocorafik adan ilgin bir alan zellii tamaktadr. Blgede yer alan Bakacak Deresinde (anakkale) 9.4.2005 tarihinde yaplan arazi almasnda Cyprinidae ve Cobitidae familyasna ait rnekler yakalanm, fotoraflanm ve tr dzeyinde tehisleri yaplmtr. Yakalanan trler arasnda IUCN tarafndan ok snrl bir dal alanna sahip olduu belirtilerek CR (Critically 614
endangered-Kritik dzeyde tehlikede) snfnda olduu bildirilen Cobitis puncticulataya rastlanmtr. Daha nce yine Marmara Blgesinde sadece Manyas Gl civarnda var olduu bildirilen C. puncticulatann Bakacak Deresinde de var olduu belirlenmi ve bu trn yayl alannn Manyas Glnn bat kesimini de kapsad saptanmtr. Anahtar Kelimeler: Marmara Blgesi, yeni kayt, tatlsu balk sistematii PZ349 Capoeta pestai (Pietschmann, 1933) (Pisces: Cyprinidae)nin Yayl Alan ile lgili Trkiyeden Yeni Kaytlar Fsun ERKAKAN, S. Cevher ZEREN erkakan@hacettepe.edu.tr Bu almada, Eirdir ile Beyehir glleri ve Melendiz aynda yaylm gsteren endemik tr Capoeta pestai (Eirdir siraz bal)nin Konya Kapal Havzasnda bulunan brala Deresi (Yeildere)de de yaylm gsterdii belirlenmitir. Ayrca, Eirdir Gl, Beyehir Gl, Melendiz ay (Aksaray) ve brala Deresi (Karaman)ndeki C. pestai populasyonlarnn taksonomik zellikleri karlatrlmtr. Elde edilen sonulara gre, Melendiz Deresindeki C.pestai populasyonunda yanal izgi pul says 80-91; solunga diken says 12-14 iken, brala Deresindeki populasyonda bu deerlerin srasyla 85-99; 12-15 olduu belirlenmitir. Uygulanan tek ynl varyans analizi (ANOVA) Eirdir Gl, Beyehir Gl, Melendiz ay ve brala Deresindeki C. pestai populasyonlarnda grlen yanal izgideki pul says, solunga diken says ve baz llebilir taksonomik karakterler (standart boy/ba uzunluu, standart boy/ventral yzge uzunluu, ba uzunluu/preorbital uzunluk, preventral uzunluk/postventral uzunluk; pektoral anal uzunluk/pektoventral uzunluk vb.) asndan geni varyasyonlar gsterdiini ortaya koymutur. Anahtar Kelimeler: Capoeta pestai, dalm, taksonomik zellikler
PZ350 Hyla japonica (Amphibia: Anura), Hemidactylus frenatus (Reptilia: Squamata) ve Oryctolagus cuniculus (Mammalia: Rodentia) arasnda SDSPAGE ve Western Blot Yardmyla skelet Kas Proteinlerinin Karlatrlmas Ufuk BLBL1, Bilal KUTRUP1, Emel AKIR1, Zeliha OLAK YILMAZ2, Handan ONAY KARAOLU1 1 Karadeniz Teknik niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 61080, Trabzon 2 Giresun niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Giresun ufukb@ktu.edu.tr Bu almada, SDS-PAGE ve Western Analizleri yardmyla aa karlan iskelet kas proteini farkllklarnn taksonomide kullanl olduunu anlamak amacyla omurgal snfnda ilk defa iskelet kas proteini farkllklar, Hyla japonica iskelet kas kullanlarak hazrlanan bir poliklonal antikor vastasyla karlatrlmtr. SDS-PAGE Analizinde, toplam iskelet kas protein band H. japonica (Amphibia)da 29, Hemidactylus frenatus (Reptilia)ta 21 ve Oryctolagus cuniculus (Mammalia)ta 19 olarak bulunmutur. Western Analizinde poliklonal antikor kullanlnca, bu antikor H. japonicada 14, H. frenatusta 11 ve O. cuniculusta 9 iskelet kas proteinini tespit etmitir. Anahtar Kelimeler: skelet kas, SDS-PAGE, Hyla japonica, Western Analizi, Omurgal PZ351 Kse (Gmhane)'den Toplanan Amphibia ve Reptilia rnekleri zerine Notlar Bilal KUTRUP1, Nurhayat ZDEMR2, Ufuk BLBL1, Handan KARAOLU1, Zeliha YILMAZ3, Emel AKIR1 1 Karadeniz Teknik niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, Trabzon 2 Rize niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Rize 3 Giresun niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Giresun kutrup@ktu.edu.tr Bu almada Kse (Gmhane)'den toplanan Amphibia ve Reptilia snfna ait rnekler hakknda bilgi verilmitir. Aratrma blgesinden 13 tre ait toplam 74 rnek toplanmtr. Bulunan trlerden 2 tanesi Ranidae, 1 tanesi Bufonidae, 4 tanesi Lacertidae, 3 tanesi Scincidae ve 4 tanesi Colubridae familyasna ait olduu tespit edilmitir. Yakalanan rneklerin habitat karakterleri ve 615
morfolojik zellikleri incelendikten sonra byk bir ounluu yaad habitata geri braklmtr. Anahtar Kelimeler: Amphibia sistematik, Kse, Gmhane PZ352 Alticinae (Coleoptera: Chrysomelidae) ve Konak Bitki zellemesi: Gneybat Trkiyenin Baz Alticinae Trleri ve Konak Bitki likileri Ebru Gl ASLAN, Ali GK Sleyman Demirel niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 32260, Isparta egul@fef.sdu.edu.tr Fitofag bceklerle bitkiler arasndaki ilikilerin sebepleri, evrimsel boyutu ve kimyasal balants zerine aratrmaclarn ilgisi son yllarda youn bir ekilde art gstermitir. Trkiyedeki Alticinae trleri ekolojik anlamda, zellikle konak bitki ilikileri baznda, az bilinen gruplardan biridir. Bu almada, Trkiyenin gney ve bat kesimlerinden yaklak be yllk arazi almalar ve gzlemlere dayanarak kaydedilen 16 cinse ait 75 Alticinae trnn konak bitkileri cins veya tr dzeyinde sunulmutur. Elde edilen verilere gre, Alticinae trlerinin beslenme ilikisi ierisinde bulunduu 25 bitki familyas belirlenmi olup, Lamiaceae, Brassicaceae, Scrophulariaceae, Boraginaceae ve Asteraceae bunlar arasnda en fazla tercih edilen familyalar olmutur. Konak bitki kaytlarnn byk bir ksm ilgili tr iin ilk kez rapor edilmitir. Bitki tercihinin nelere bal olduu ve seim kriterleri tartlmtr. alma, Trkiye Alticinae faunas ve muhtemel konak bitkileri iin yaplacak genellemelerin sadece bir ksmn oluturmakla birlikte, ama ilave almalarla bu yorumlar tm Trkiye genelinde yapabilmektir. Anahtar Kelimeler: Coleoptera, Chrysomelidae, Alticinae, konak bitki, Trkiye ve Reptilia,
PZ353 Trkiyede Ceratothoa, Nerocila, Livoneca (Isopoda, Cymothoidae) in Yeni Konaklar Ali ALA1, Ahmet KTENER2, Jean Paul TRILLES3, Kemal SOLAK4 1 Aksaray niversitesi, Eitim Fakltesi, 68100, Aksaray 2 stanbul Tarm l Mdrl, Kontrol ube Mdrl, Kumkap Su rnleri rtibat Brosu, Kumkap, 34130, stanbul 3 UMR 5119, quipe Adaptation cophysiologique et ontogense, Universit de Montpellier 2, CC. 092, Place E. Bataillon, 34095 Montpellier cedex O5, France 4 Gazi niversitesi, Eitim Fakltesi, Biyoloji Eitimi Blm, Teknik Okullar, K blok 205, Beevler, Ankara alasali@hotmail.com Trkiye kylarndan ilk kez 4 cymothoid iin 4 yeni konak balk tr saptanmtr: skorpit balnn, Scorpaena scrofa Linnaeus, 1758 (Teleostei, Scorpaenidae) operkulumundan Nerocila bivittata (Risso, 1816); hani balnn, Serranus cabrilla (Linnaeus, 1758) (Teleostei, Serranidae) solunga boluundan Ceratothoa steindachneri Koelbel, 1878; iskorpit balnn, Helicolenus dactylopterus dactylopterus (Delaroche, 1809) (Teleostei, Scorpaenidae) az tabanndan Ceratothoa oestroides (Risso, 1826); vatoz balnn kloakndan Raja clavata Linnaeus, 1758 (Chondrichthyes; Rajidae) Livoneca sinuata Koelbel, 1878 saptanmtr. Anahtar Kelimeler: Ceratothoa steindachneri, Ceratothoa oestroides, Nerocila bivittata, Livoneca sinuata, Trkiye PZ354 Gaziantep Rzgar rmcekleri (Ordo: Solifugae) M. smail VAROL, Adile AKPINAR Gaziantep niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, 27310, Gaziantep varol@gantep.edu.tr Rzgar rmcekleri, gne rmcekleri, silindir rmcekler, byle, karabyler, dana dii, sar mer gibi farkl isimlerde anlan Solifugae takm Arachnida snf ierisindedir. Bu almada Gaziantep ilinin byleri (Ordo: Solifugae) aratrlmtr. Nisan 2002 Austos 2007 tarihlerinde gerekletirilen aratrmada gece ve gndz periyotlarnda rnekler toplanmtr. rnek toplamada yer gmme tuza, 616
besin tuza, k tuza, elle toplama v.s. metotlar kullanlmtr. Gen rneklerin erginlemesi iin iklim dolabnda farkl aralklarda yaatlmtr. Toplam be familyadan 8 cins ve 11 tr tespit edilmitir. Ayrca bu almann finansmann TBTAK 105T085 nolu ve Gaziantep Karaby (Arachnida: Solifugae) Faunas balkl proje ile salamtr. Anahtar Kelimeler: Gaziantep, Trkiye PZ355 Rana ridibunda zerine Sitogenetik Bir alma (Ranidae: Anura) Atilla ARSLAN, Emine ARSLAN, Metin RE, Elif GLBAHE Seluk niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Konya aarslan72@yahoo.co.uk Bu almada Konya ili Meram, Beyehir ve Hadim ilelerinden toplanan dokuz Rana ridibunda rneinin karyotip, C-bantlama ve Nkleolar Organizatr Blgelerinin (NORs) zellikleri incelendi. R. ridibundann diploid kromozom says (2n)= 26, temel kromozom kol says (FN)= 52 ve otozomal kromozom kol says (FNa)= 48dir. Kromozom setinde bir ift byk, bir ift orta bylkte ve ift kk toplam be ift metasentrik kromozom, iki ift byk ve iki kk toplam drt ift submetasentrik kromozom ile ift kk subtelosentrik kromozom vardr. Ayrca eey kromozomlar orta byklkte metasentrik ve X kromozomu, Y kromozomuna gre biraz daha byktr. Bu trn kromozomlarn tamam sentromerik konstitutif heterokromatin (Cbant)e sahiptir. Gm-nitrat boyama teknii ile bir ift kk metasentrik kromozomun uzun kolu zerinde Nkleolar Organizatr Blge (sekonder boum) tespit edilmitir. rneklerimizin kromozom morfolojileri, Trkiyede bu tr zerine yaplm bir almadaki ile benzerdir. Ayrca rutin giemsa boyama ile bir ift kromozom zerinde tespit edilmi olan Nkleolar Organizatr Blge, bu almada kullanlan gm-nitrat boyama teknii ile varl kesinlemitir. R. ridibundann sentromerik Cbantlar Trkiyede ilk defa bu almada tespit edilmi olup Rana cinsine bal baz trlerde olduu gibi rneklerimiz, telomerik bantlara sahip deildir. Anahtar Kelimeler: Rana ridibunda, karyotip, Cbant, NORs Fauna, Karabyler,
PZ356 Trkiyedeki Hemiechinus auritus (Gmelin, 1770)un C-bantl Karyotipi ve Nkleolar Organizatr Blgeleri (NORs) (Insectivora: Erinaceidae) Atilla ARSLAN1, rfan ALBAYRAK2, Nahit PAMUKOLU2, Tarkan YORULMAZ2, Kubilay TOYRAN2 1 Seluk niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Konya 2 Krkkale niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Krkkale aarslan72@yahoo.co.uk Bu almada Trkiyeden toplanan alt Hemiechinus auritus rneinin karyotip, Cbantlama ve Nkleolar Organizatr Blgelerinin (NORs) zellikleri incelendi. H. auritusun karyotipindeki diploid kromozom says (2n)= 48, temel kromozom kol says (FN)= 96 ve otozomal kromozom kol says (FNa)= 92dir. Iraq ve Trkiyede ayn alttrn rneklerinin yayl gstermesine ramen eey kromozomlarnn morfolojileri farkldr. H. auritusun 5, 6, 7, 8, 9, 12 ve 17 nolu kromozomlar hari dierleri sentromerik Konstitutif heterokromatin (C-bant)e sahiptirler. Heterokromatin tayan 1, 2, 4, 10, 16, 19 ve 23. ift kromozomlar ile 21. kromozom iftinin tamam koyu boyanrken dierleri daha ak boyanmtr. X kromozomu sentromerik heterokromatine sahipken, Y kromozomunun tamam kromatindir. Bu trn Nkleolar Organizatr Blgeleri ilk defa bu almada gm boyama teknii kullanlarak tespit edilmitir. Nkleolar Organizatr Blgeler meta/submetasentrik kromozomlarn uzun kollarnn terminal blgesinde lokalize olmulardr. Bat ve Dou Avrupa kirpilerin de olduu gibi Nkleolar Organizatr Blgelerin lokalizasyonunun C-bantlar ile ilikili olmad tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Hemiechinus karyotip, C-bant, NORs, Trkiye PZ357 Kura-Aras Havzasnda Bulunan Orthrias panthera (Heckel, 1843)da Karyotip Analizi Duygu TANRIKULU, Sleyman GL, Gkhan NUR, Muhittin YILMAZ Kars niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 36100, Kars duygu-tanrikulu@hotmail.com Bu almada Orthrias panthera (Heckel, 1843) (Fam: Balitoridae)nin kromozomlarnn say 617 auritus,
ve yaplar incelenerek, karyotip analizi yapld.almada kullanlan balklar Kura-Aras havzasndan elektro okerle yakalanarak laboratuara getirildi. Her bir gram vcut arl iin 0.01 ml, % 0,6 lk kolsiin solsyonu balklarn karn boluuna enjekte edildi ve balk ileme alnmadan nce 190 dakika beklenildi. Metafaz incelemeleri sonucunda O. pantherann 2n=50 kromozoma sahip olduu saptand. Karyotip analizi sonucunda, bu balkta 7 metasentrik, 9 submetasentrik ve 9 akrosentrik kromozom iftinin (NF=82) olduu belirlendi. Bu trde cinsiyete bal herhangi bir kromozom tespit edilemedi. Anahtar Kelimeler: Kura-Aras Havzas, Orthrias panthera, Balitoridae, karyotip PZ358 Lophyridia fischeri (Cicindelidae: Coleoptera)nin Karyotip Analizi Yavuz KOAK1, Jose Galian ALBALADEJO2, Eref YKSEL3, Muhammet GAFFAROLU1 1 Ahi Evran niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Krehir 2 Universidad de Murcia, Departamento de Biologia Animal, Murcia, Span 3 Gazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Ankara ykocak80@gmail.com Dnyada 2300, lkemizde ise 30 civarnda tr ile temsil edilen Cicindelidae familyas, baz taksonomistler tarafndan Carabidae familyasnn alt familyas olarak da deerlendirilmektedir. Kategorisi tartmal olan bu grupta ok sayda kromozomal varyasyon grlmektedir. Bu almada, Cicindelidae familyasnn sitotaksonomik zelliklerine katkda bulunmak amacyla, Lophyridia fischeri (Adams, 1817)nin karyotip analizinin yaplmas hedeflenmitir. Bunun iin Krehir ve Kayseri illerinden 2007 ylnn mays-haziran-temmuz aylarnda rnekler toplanmtr. Erkek bireylerin testislerinden hazrlanan metafaz preparatlar zerinde eitli sitogenetik yntemler uygulanmtr. Anahtar Kelimeler: karyotip, kromozom Cicindelidae, Trkiye,
PZ359 nci Bal'nda (Acanthalburnus microlepis, De Filippi 1863) Sodyum Hipoklorit'in (NaOCl) Mikronkleus Oranna Etkisi Pnar AKSU1, Sleyman GL2, Arif BAYSAL2, Oktay ZKAN1, Gkhan NUR2, T.zgr KAYA2 Kafkas niversitesi Veteriner Fakltesi, Farmakoloji ve Toksikoloji Anabilim Dal, 36100, Kars 2 Kafkas niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 36100, Kars pinar-aksu@hotmail.com Balk eritrositlerindeki mikronkleus oluumu kromozomal hasarlarn indikatr olup, mikronkleus yntemi evresel kirlenmenin genotoksik potansiyelinin belirlenmesinde daha yaygn olarak kullanlmaktadr. Sodyum hipoklorit solsyonu suda beyazlatc olarak bilinmektedir. Hipoklorit iyonlar sv solsyonlarda ok kararl ve gl kimyasal oksidanttr. Acanthalburnus microlepis, suyun her litresinde sodyum hipokloritin 0.05 mg/lt, 0.10 mg/lt, 0.25 mg/lt, 0.37 mg/lt, 0.50 mg/lt, 0.75 mg/lt ve 1 mg/lt bulunan konsantrasyonlarna akvaryumda 6 gn maruz brakld. Her bir konsantrasyon iin 10 balk kullanld. Etkileime braklan her konsantrasyon dzeyi iin mikronkleus oluum frekans saptand. Kan rnekleme ilemi 36. saat, 72. saat ve 6.gn sonunda yapld. Negatif kontrol iin eme suyu, pozitif kontrol iin 10 ppm (mg/lt) benzen kullanld. Kontrol gruplarnn, pozitif ve negatif grupla karlatrlmasyla mikronkleus oluum frekansnn artt tespit edildi. Sonular, sodyum hipokloritin Acanthalburnus microlepiste genotoksik etkiye sahip olduunu gstermektedir. Anahtar Kelimeler: Sodyum hipoklorit, Acanthalburnus microlepis, mikronukleus, genotoksik. PZ360 Kalsiyum Propiyonatn nsan Periferal Lenfositlerinde in vitro Genotoksik Etkileri Serkan YILMAZ, Fatma NAL, Deniz YZBAIOLU Gazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Teknikokullar, Ankara syilmaz@gazi.edu.tr Kalsiyum propiyonatn insan lenfositlerinde in vitro sitogenetik etkileri kromozom anormallii (KA), karde kromatid 618
1
deiimi (KKD) ve mikronkleus (MN) test yntemleri kullanlarak belirlenmitir. Kalsiyum propiyonatn 50, 100, 200 ve 1000 g/mllik dozlar 24 ve 48 saat sre ile kltrdeki lenfositlere uygulanmtr. Yaplan analizler anormal hcre yzdesinin ve hcre bana den anormalliklerin kontrole gre tm uygulamalarda istatistiksel olarak nemli dzeyde arttn ve bu artn doza bal olduunu gstermitir (24 saatlik uygulamada r=0.84 ve r=0.83, 48 saatlik uygulamada srasyla r=0.75 ve r=0.72). Karde kromatid deiim frekans tm uygulamalarda kontrole gre istatistiksel adan nemli dzeyde art gstermi ve bu art doza bal olarak gereklemitir (24 saatlik uygulamada r=0.75, 48 saatlik uygulamada r=0.77). Mitotik indeks tm uygulamalarda kontrole gre doza bal d gsterirken (24 saatlik uygulamada r=-0.91, 48 saatlik uygulamada r=-0.76), bu d 24 saatlik uygulamada sadece 1000 g/mlde, 48 saatte ise tm konsantrasyonlarda istatistiksel olarak nemli bulunmutur. Yaplan almalarda kalsiyum propiyonatn replikasyon indeksini ve nkleer blnme indeksini etkilemedii belirlenmitir. Ayrca 1000 g/mllik konsantrasyon 48 saatlik uygulamada toksik etki gstermitir. Bu sonular kalsiyum propiyonatn klastojenik, mutajenik ve sitotoksik etkili bir madde olduunu gstermitir. Anahtar Kelimeler: Kalsiyum propiyonat, gda katk maddesi, insan periferal lenfositleri, karde kromatid deiimi, kromozom anormallii, mikronkleus PZ361 Potasyum Sorbatn Karde Kromatit Deiimi Kromozomal Anormallik ve Comet Testleri le Genotoksik Etkilerinin Belirlenmesi Sevcan MAMUR, Deniz YZBAIOLU, Fatma NAL, Serkan YILMAZ Gazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Teknikokullar, Ankara sevcanmmr@yahoo.com Gda katk maddesi olarak kullanlan potasyum sorbatn genotoksik etkilerinin incelenmesi amacyla karde kromatit deiimi (KKD), kromozomal anormallik (KA) ve Comet testleri kullanlmtr. KKD ve KA testleri iin 125, 250, 500 ve 1000 g/ml dozlar insan periferal lenfositlerine 48 saat sre ile uygulanmtr. Potasyum sorbat karde kromatit deiimini doz artna bal olarak (r=0.74) arttrmtr. Ancak replikasyon indeksi (RI) zerine bir etkisi olmamtr. En yksek doz (1000 g/ml) mitotik indekste (MI) kontrole gre anlaml bir de neden olmutur. Potasyum sorbat kromatit ve
kromozom krklar, fragment, karde kromatitlerde birleme, kromatit deiimi ve disentrik kromozomlar oluturmutur. Kromozomal anormallik miktar 500 ve 1000 g/mllik dozlarda anlamldr. KA oranndaki art doza baldr (r=0.97). Bu gda katk maddesinin DNA seviyesinde hasar oluturup oluturmad Comet testi ile belirlenmitir. Potasyum sorbatn 125, 250, 500, 1000 g/mllik dozlar 1 saat sreyle insan lenfositlerine uygulanm ve tm dozlarda kuyruk younluu ve kuyruk uzunluunda kontrole gre istatistiksel olarak nemli art belirlenmitir. Bu art kuyruk younluunda ve kuyruk uzunluunda doza bal olarak gereklemitir (r=0.96 ve r=0.69, srasyla). Bu sonular potasyum sorbatn insan periferal lenfositlerinde klastojenik, mutajenik ve sitotoksik olduunu gstermektedir. Anahtar Kelimeler: Potasyum sorbat, gda katk maddesi, karde kromatit deiimi, kromozomal anormallik, comet testi PZ362 nsan Lenfositlerinde Gama Radyasyonu Tarafndan Tevik Edilen Kromozomal Anormallikler zerine Likopenin Koruyucu Etkisi Kltiin AVUOLU1, Emine YALIN2 Giresun niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 28049, Debboy Mevkii, Giresun 2 Krkkale niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 71450, Yahihan, Krkkale kultigincavusoglu@mynet.com Bu alma, insan lenfositlerinde gama radyasyonu tarafndan tevik edilen kromozomal anormallikler (CAs) zerine likopenin koruyucu roln tespit etmek amacyla gerekletirildi. Bu amala, biz in vitro dozetki ilikisini kullandk ve elde edilen verileri istatistiksel olarak analiz ettik. Kromozomal anormallikler (CAs) terimi krk, disentrik, trisentrik, erken sentromer ayrlmas, krk para (fragment) ve ring kromozomlar ifade etmektedir. Ayrca bu almada mitotik indeks (MI) ve anormal metafaz says (AMS) da hesapland. Lenfosit kltrlerinin grubu hazrland. Grup I kontrol grubuydu ve bu gruptaki lenfsitler radyasyon veya likopen ile muamele edilmedi. Grup II radyasyon grubuydu ve bu gruptaki lenfositler sadece 1000 cGy gama radyasyonu ile muamele edildi. Grup III ise likopen uygulama grubuydu ve bu gruptaki lenfositler 1000 cGy gama radyasyonu ile muameleden nce farkl dozlardaki likopen ile muamele edildi. Bu gruptaki lenfositler 72 saat sreyle likopenin alt farkl konsantrasyonu (10, 30, 619
1
50, 70, 90, 100 mg) ile muamele edildi ve ayrca 24. saatin sonunda 30 dakika sreyle 1000 cGy gama radyasyonuna maruz brakld. Sonra, her bir kltrden Giemsa boyamas ile standart kromozom hazrlama teknii kullanlarak CAs slaytlar hazrland. Kromozomal anormallikler (CAs), mitotik indeks (MI) ve anormal metafaz saylar (AMS) aratrma mikroskobu kullanlarak sayld (Japon, Nicon Elipse E600). Sonuta, tm likopen ile desteklenen lenfositlerin, sadece radyasyon ile muamele edilen gruba gre daha az CAs ierdii grld. zellikle, likopen 50 mg, 70 mg and 90 mg dozlarda CAs zerinde daha koruyucu bir etkiye sahipti. Fakat bu etki likopenin 100 mg dozunda sabitlenme eilimi gsterdi. Ayrca, likopen dozuna bal olarak MI artt ve AMS azald. In vitro sonular gsterdi ki, likopen destei CAs skln azaltmakta ve onun kromozom hasarlarna kar koruyucu rol belirli bir aamaya kadar doz ile ilikilidir. Anahtar Kelimeler: Likopen, kromozomal anormallikler, mitotik indeks, anormal metafaz says PZ363 nci Bal'nda (Acanthalburnus microlepis, De Filippi 1863) Sodyum Hipoklorit'in (NaOCl) LC50 Deeri Pnar AKSU1, Sleyman GL2, Arif BAYSAL2, Oktay ZKAN1, Gkhan NUR2, T.zgr KAYA2 Kafkas niversitesi Veteriner Fakltesi, Farmakoloji ve Toksikoloji Anabilim Dal, 36100, Kars 2 Kafkas niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 36100, Kars ceren_1503@hotmail.com Bu almada, Sodyum hipoklorit (NaOCl)in nci balklarndaki (Acanthalburnus microlepis, De Filippi 1863) LC50 deerinin aratrlmas amalanmtr. Sodyum hipoklorit (NaOCl) solsyonu yaklak olarak %12,525 orannda aktif klorin gaz (Cl2) ieren, biosid zelliine sahip olup evsel, endstriyel, tbbi ve bilimsel uygulamalarda yaygn bir biimde kullanlan bir dezenfektandr. LC50 deeri, incelenen canl grubundaki populasyonun yarsnda lm meydana getiren dozdur. Bu test, incelemede kullanlan maddenin ksa bir zaman iinde sahip olduu zehirlilik potansiyelinin deerlendirilmesinde kullanlr. Toksikologlar, bu yntemi daha ok san ve fareler zerinde eitli maddelerin LC50 deerini bulmak iin kullanmlardr. Oysa birok balk tr iin eitli toksik, kansorojen veya mutajen etkili maddelerin
1
LC50 deerinin saptanmasna ynelik almalar yetersiz dzeyde bulunmaktadr. Denemeler srasnda baln her bir gram vcut arlna 1 L su hesaplanarak akvaryumlar hazrlanmtr. Akvaryumlara srasyla ppm olarak hesaplanm sodyum hipoklorit deerleri (0,05 mg/ lt, 0,10 mg/ lt, 0,25 mg/ lt, 0,37 mg/ lt, 0,50 mg/ lt, 0,75 mg/ lt, 1 mg/ lt) en knden balanlarak konuldu ve her akvaryuma 10 balk yerletirildi. Ayrca bir akvaryuma kimyasal madde eklenmeden 10 balk konularak kontrol grubu oluturuldu. Toksisite almas sonunda sodyum hipokloritin Acanthalburnus microlepis te LC90 deeri 0.91 mg/lt, LC50 deeri 0.63 mg/lt iken LC10 deeri 0.44 mg/ lt olarak tespit edilmitir. Verilerin SPSS analizi ile deerlendirilmesi sonucu da LC50 deeri 0.63 mg/lt olarak bulunmutur.
Anahtar Kelimeler: Sodyum hipoklorit, Acanthalburnus microlepis, LC50 deeri, genotoksik PZ364 Gksu Nehrinde (Mersin) Yaayan Barbus capito (Guldenstadt, 1773)'nun Sitogenetik Analizi Filiz KAYA, Serap ERGENE Mersin niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm iftlikky Kamps Mersin kayafiliz@gmail.com Mersin ili snrlar ierisinde bulunan Gksu Nehrinden alnan Barbus capito trne ait 3 rnek zerinde, air-dried teknii modifiye edilerek sitogenetik analiz yaplmtr. Gksu nehrinden alnan Barbus capito rneklerinde kromozom says, 32 metasentrik, 42 submetasentrik, 8 subtelosentrik ve 38 akrosentrik olmak zere diploid kromozom says 2n=120dir. ncelenen metafazlarn toplam % 88,6snda en yaygn bulunan diploid kromozom says 120 olarak belirlenmitir. Barbus capitonun kol says da NF=194 olarak tanmlanmtr. Ayn zamanda C bantlamas da gerekletirilmitir. Anahtar Kelimeler: Barbus capito, karyotip, kromozom
620
PZ365 in vitro nsan Lenfosit Hcrelerinde Gama Radyasyonu tarafndan Tevik Edilen Morfolojik Hasarlar ve Mikronukleus Sklnn Aratrlmas Kltiin AVUOLU , Betl NVER , kran AKIR ARICA2 1 Giresun niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 28049, Debboy Mevkii, Giresun 2 Krkkale niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 71450, Yahihan, Krkkale kultigincavusoglu@mynet.com Bu almada, biz in vitro insan lenfositlerinde 1000 cGy gama radyasyonu tarafndan tevik edilen morfolojik hasarlar ve mikronukleus (MN) skln belirlemeye altk ve elde edilen verileri istatistiksel olarak deerlendirdik. alma, salkl 20 bireyden alnan kan rnekleriyle gerekletirildi. Bireylerin 10 tanesi bayan 10 tanesi ise erkekti. Sitolojik analizler radyasyona maruz kalan beyaz kan hcrelerinde gerekletirildi. Ayrca, MN testi radyasyon hasarnn bir indikatr (belirte) olarak kullanld. Sigara ve ya gibi farkl faktrlerin etkileri de MN testi tarafndan aratrld. Sitokalazin Bnin yokluunda MN saym mononuklear lenfositlerde gerekletirildi. Beyaz kan hcrelerinin saysn ve morfolojik hasarlar belirlemek iin kan yayma slaytlar hazrland. Bireylerden alnan kan rnekleri kontrol (bu gruptaki lenfositler radyasyon almad) ve radyasyon (bu gruptaki lenfositler 1000 cGy dozundaki gama radyasyonuna maruz brakld) grubu olmak zere iki farl gruba ayrlarak incelendi. Sonuta, kontrol grubu ile karlatrldnda, radyasyona maruz kalan grupta morfolojik hasarlarn ve MN sklnn oran daha yksekti ve fark istatistiksel olarak nemliydi. Beyaz kan hcrelerinde tespit edilen morfolojik hasarlar vokuolizasyon, membran kusuru, sitoplazmik granlasyonda art ve tamamen tahrip olmu hcre hasar eklindeydi. Ayrca, radyasyona bal olarak beyaz kan hcrelerinin saysnda da bir azalma gze arpt. Sonuta, morfolojik hasarlar ve MN sklnn radyasyonun etkilerinin aratrlmasnda ok hassas ve duyarl indikatrler (belirteler) olduu belirlendi. Anahtar Kelimeler: Mikronukleus, morfolojik hasar, gama radyasyonu, beyaz kan hcresi
1 2
PZ366 Mast Hcresi ve Enfeksiyon Etkenleri Arasndaki liki: nsan Serviko-Vajinal Yaymalarnn ncelenmesi Emine KORKMAZ1, M. Sinan BEKSA1, ayeste DEMREZEN2 1 Hacettepe niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, 06800, Beytepe, Ankara 2 Hacettepe niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, 06800, Beytepe, Ankara ekorkmaz@hacettepe.edu.tr Kemik iliinden kken alan mast hcreleri, baz parazitler, bakteriler, polenler, eitli alerjenler ve ilalarn etkisiyle aktif hale geerek, granllerinde bulunan kimyasal maddeleri hcre d ortama verirler. almamzda insan servikovajinal yaymalarnda grlebilen enfeksiyon etkenleri ile mast hcresi arasndaki ilikiyi belirlemek amacyla 200 hastadan alnan yayma rnekleri k mikroskobik olarak incelenmi ve 77 yaymada (%38.5) enfeksiyon olduu saptanmtr. Bu 77 yaymann 15inde (%19.48)Trichomonas vaginalis, 14nde Candida (%18.18), 6snda Chlamydia trachomatis (%7.79), 19unda Leptothrix (%24.67) ve 23nde (%29.87) bakteriyel vajinoz tespit edilmitir. Enfeksiyon varl asndan pozitif olarak deerlendirilen bu hastalarda mast hcresinin bulunup bulunmadn belirlemek amacyla, ayn hastalardan alnan dier yayma rnekleri yaymalar toluidin blue ile boyanm ve 11 yaymada (%14.28) mast hcresine rastlanmtr. Enfeksiyon etkenleri ile mast hcresi arasnda istatistiksel adan anlaml bir iliki bulunamamtr (p>0.05). Bu nedenle, enfeksiyon etkenlerinin mast hcresinin say ve fonksiyonunun artmasnda tek bana etkili olmad, hastann ya, hormonal dzeyi, astm, alerji gibi faktrlerin de nemli olduu dnlmtr. Tm bu veriler birlikte deerlendirilerek daha ayrntl almalarn yaplmas gerektii sonucuna gidilmitir. Anahtar Kelimeler: Serviko-vajinal yayma, mast hcresi, enfeksiyon etkenleri PZ367 Aromataz nhibitr Letrozoln Potansiyel Toksisitesi zerine Bir alma Turgay MAN Atatrk niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 25240, Erzurum turgaysisman@gmail.com Bu almada Letrozoln muhtemel toksisitesinin belirlenmesi amacyla Zebra bal 621
(Danio rerio) embriyo, larva ve ergin bireyleri kullanld. Dllenmi 5 saatlik embriyolara 96 saat sreyle farkl dozlarda Letrozol maruziyeti gerekletirildi. Neticede bu bileiin embriyo ve larvalarda neden olduu anormalliklerin istatistiksel olarak nemli olmad tespit edildi. Ancak 21 gn sreyle ergin bireylerde gerekletirilen maruziyet neticesinde Letrozoln doza bal olarak dii bireylerde reme hcreleri saysnda bir azalmaya yol at gzlendi. Bu azalmaya yumurta vitello genin miktarndaki noksanln yol at, bu duruma ise Letrozoln neden olabilecei sonucuna varld. PZ368 Endstriyel Atk Toksisitesinin Belirlenmesinde Zebra Bal (Danio rerio) Embriyolarnn Kullanm Turgay MAN1, Yaln evki YILDIZ2, mit NCEKARA1 1 Atatrk niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 25240 Erzurum 2 Atatrk niversitesi, Mhendislik Fakltesi, evre Mhendislii Blm, 25240 Erzurum turgaysisman@gmail.com Tam atk toksisite testi metodu (WET: Whole Effluent Toxicity) bu aratrmada zebra bal (Danio rerio) embriyo ve larvalar kullanlarak yapld. Erzurumda Karasu nehri kysndaki bitkisel ya fabrikasnn 100 metre aasndan Austos 2006da alnan su numuneleri test iin kullanld. 5 saatlik embriyolara 96 saatlik maruziyet sonucunda atk suyun LD50 deeri %68.9 olarak bulundu. Bundan sonra yine 5 saatlik embriyolar, 15 gn boyunca %1, %6, %12, %25 ve %50 orannda sulandrlan atk suyla muamele edildi. Maruziyetin 2. gnnden itibaren %12lik ve daha yksek konsantrasyonlarda lezyonlar ve lmler gzlendi. Ayrca maruziyetin 15. gnnde yaplan eey oran tespitinde de bu endstriyel atk suyunun larvalarda cinsiyet orann deitirdii gzlendi. Bu olumsuz sonulara atk su iindeki metal iyonlarnn yol aabilecei sonucuna varld.
PZ369 Zebra Balnda reme ve Endokrin Sistem zerine Fluoxetinin Etkileri Turgay MAN Atatrk niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 25240, Erzurum turgaysisman@gmail.com Seici serotonin alnm inhibitr (SSRI) olan farmakolojik Fluoxetin zellikle ehir kanalizasyon sistemleriyle tanmakta ve buradan da yzey sularna karmaktadr. Bu ilacn evresel boyutlar ve akuatik yaam zerine etkileri ile ilgili ok snrl bilgi bulunmaktadr. Yaplan bu aratrmada Fluoxetinin geliimsel toksisitesini belirlemek amacyla ergin zebra balklar (Danio rerio) 0.1, 0.5, 1.0, 5.0 ve 25.0 g/l konsantrasyonlarnda 4 hafta sreyle Fluoxetine maruz brakld. Muamele neticesinde balklarda yumurta veriminde ok az deiiklik meydana gelirken dii bireylerde doza bal olarak estradiol seviyesinde bir artn olduu gzlendi. Fluoxetin zebra balnn yumurta verimini ok etkilemese de endokrin sistemini etkiledii tespit edildi. PZ370 Oreochromis niloticusun Farkl Dokularnda Bakr ve Kurun Birikimi zerine EDTAnn Etkisi Glbin GK1, Tzin A. YZEREROLU1, Hikmet Y. OUN1, zgr FIRAT2, Sabahattin ASLANYAVRUSU1, Ferit KARGIN1 ukurova niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Adana 2 Adyaman niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Adyaman ggok@cu.edu.tr Bu almada Oreochromis niloticusun karacier, solunga ve kas dokularnda bakr ve kurun birikimi zerine EDTAnn etkisi karlatrmal olarak incelenmitir. Balklar 7 ve 14 gnlk srelerle bakr ve kurunun 1.0 mg/L deriimleri ile 1.0 mgCu/L+3.0 EDTA ve 1.0 mgPb/L+3.0 EDTA karmnn etkisine braklarak karacier, solunga ve kas dokularnda Cu ve Pb birikimleri Atomik Absorbsiyon Spektrofotometresiyle belirlenmitir. Bu almada Cu ve Cu+EDTA karmna braklan balklarn dokularnda bakr birikimi srenin uzamasyla artmtr. Bakr birikimi en fazla karacierde olmu, bunu solunga ve kas dokusu izlemitir. Cu+EDTA karmna braklan balklarn doku ve organlarndaki bakr birikimi 622
1
denenen her iki srede yalnz Cu etkisine braklan balklara oranla daha dk dzeyde olduu saptanmtr. Denenen Pb ve Pb+EDTA karmndaki balklarda doku ve organlarnda kurun birikimi sreye bal olarak artmtr. Kurun birikimi denenen her iki srede de en fazla solunga dokusunda olmu, bunu karacier ve kas dokusu izlemitir. allan her iki srede de EDTAnn O. niloticus dokularnda kurun birikimi nemli lde azaltt belirlenmitir. Denenen tm koullarda EDTAnn Cu birikimini engellemesi en fazla solunga dokusu olmu, bunu karacier ve kas dokusu izlemitir. Denenen her iki srede EDTAnn Pb birikimini engellemesi en fazla solunga dokusu olmu, bunu karacier ve kas dokusu izlemitir. Anahtar Kelimeler: Oreochromis niloticus, bakr, kurun, birikim, EDTA PZ371 Baz Zrai Mcadele lalarnn Balklarn Solunga Karacier ve Kas Dokularndaki Antioksidan Enzim Aktiviteleri Glutatyon ve Lipit Peroksidasyon Seviyeleri zerine Etkileri smail IIK Yznc Yl niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Van ismail243@yahoo.com Bu almada, zirai mcadele ilalarndan Parathion Metil ve Diazinonun yaam ortamlarna eklenmek suretiyle 24,48 ve 72 saatlik uygulamalarna laboratuar artlarnda maruz braklan Gk kua alabalklarnn solunga, karacier ve kas dolularndaki lipid peroksidasyon (MDA) ve glutatyon (GSH) dzeyi ile antioksidan enzim aktiviteleri speroksit dismutaz (SOD), glutatyon peroksidaz (GSH-Px), glutatyon -Stransferaz (GST), glutatyon redktaz (GR) zerine etkilerinin incelenmesi amalanmtr. Yetmibe alabalk (Onchornycus mykiss) be deney grubuna ayrld. Bu gruplardan biri kontrol dierleri ise Parathion metil ve Diazinonun 24, 48 ve 72 saatlik dozlarna maruz braklan balklardan oluturuldu. Deney sresince balklar yaam ortamlarna eklenmek suretiyle Parathion metil ve Diazinonun 0.5 ve 1 ppmlik dozlarna 24, 48 ve 72 saatlik srelerle maruz brakldlar. Bu srelerin sonunda solunga, karacier ve kas dokular kesilerek kartld. MDA, GSH, GST, GR, SOD ve GSH-Px dzeylerinin dokulardaki analizleri, spektrofotometrik yntemle belirlendi. Farkl dzeylerde sz konusu kimyasallarn etkisine braklan balklarda MDA dzeyi artarken, GSH dzeyinde azalmalara ve antioksidan enzim
aktiviteleri dzeyleri zerine farkl etkilere neden olduklar gzlendi. PZ372 Bursa Nilfer ay Suyunun Genotoksik Etkilerinin Balk Mikronukleus Testi ile Deerlendirilmesi Nilfer AYDEMR, enay SUMMAK, Serap ELKLER Uluda niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Grkle, Bursa aydemirn@uludag.edu.tr Bursa Nilfer ay ehir iinde birok sanayi blgesinden geen ve gnmzde kirlilii ile tannan bir su kaynadr. ayn kirlilii sanayi kurulularnn artma yapmakszn atk sularn aya vermelerinden kaynaklanmaktadr. bu sebeplerle Nilfer aynn getii nemli ve kirlilik oran yksek 3 istasyon belirlenmi ve ayrca temiz istasyon olarak ayn doduu yerden rnek alnarak laboratuar ortamnda almalar gerekletirilmitir. almada srail sazan olarak bilinen Oreochromis niloticus balklardan canl olarak temin edilmitir. alma sresince niversiteye ait havuzlarda temiz suda bekletilerek ortama uyumlar temin edilmitir. Balklar haftada bir kez granl dip yemi ile beslenmitir. Toksik etki, sebebiyle ay suyunun %10 ve % 20'lik konsantrasyonlar, 3 ve 6 gnlk srelerle uygulanmtr. Her alma grubunda 4 balk kullanlmtr. alma sonucunda temiz blgeden alnan rneklerle karlatrldnda kirli istasyonlardan alnan suya maruz kalan balklarda istatistiksel anlaml mikronukleus artlarna rastlanmtr. ayn Bursa Su ve Kanalizasyon daresi'nce yaplan su kirlilik analizleri elde edilerek almamzn sonular ile karlatrlm ve aralarndaki balant istatistiksel olarak zellikle ar metal kirlilii asndan deerlendirilmitir Anahtar Kelimeler: Bursa Nilfer ay, balk mikronukleus testi, genotoksik etki
623
PZ373 Erkek Sanlarn reme Sistemi Geliimi zerine Benzil Benzoatn Etkileri Evrim Arzu KOKAYA1, Gldeniz SELMANOLU2, Aysun KILI2, Mehmet Turan AKAY2 1 Gazi niversitesi, Salk Hizmetleri Meslek Yksekokulu, 06830 Glba, Ankara 2 Hacettepe niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm Zooloji ABD, 06800, Beytepe, Ankara evrima@gazi.edu.tr Tarn ya ve ksrk uruplarnda kullanlan kahverengi aromatik reinenin bir bileeni olan benzil benzoat (C6H5CO2CH2C6H5), ilk kez 1945 ylnda Amerikan ordusunda bcek uzaklatrc olarak kullanlmtr. Benzil benzoat gnmzde de, parfm, ila ve gda sanayisinde ok yaygn ve deiik alanlarda kullanlmaktadr. Bu almada, gnlk alnabilir dozu 0-5 mg/kg vcut arl olan benzil benzoatn iki farkl dozu (25 mg/kg vcut arl ve 100 mg/kg vcut arl) 5 haftalk erkek sanlara 90 gn sreyle az yoluyla uygulanmtr. Deney sonunda, erkek reme sistemi dokular olan testis, seminal vezikl, epididimis ve prostat morfolojik ve histolojik olarak incelenmitir. Ayrca sperm saym yaplm, gnlk sperm retimi hesaplanm ve sperm morfolojileri deerlendirilmitir. Relatif organ arlk sonular karlatrldnda, nemli bir deiiklik bulunmazken, dokular histolojik adan incelendiinde, baz deiiklikler gzlenmitir. Sperm says, gnlk sperm retimi ve sperm anomali sonular deerlendirildiinde, gruplar arasnda farkllk tespit edilmemitir. Anahtar Kelimeler: Benzil benzoat, reme sistemi, erkek san, sperm says, histopatoloji
PZ374 Antifungal Aktiviteye Sahip Yeni Bir Tiohalobenzen Trevinin Erkek Sanlarn reme Sistemi zerine Etkileri Aysun KILI1, Gldeniz SELMANOLU1, Evrim Arzu KOKAYA2, Elif KU1, Elif LOOLU3 1 Hacettepe niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm Zooloji ABD, Beytepe 06800, Ankara 2 Gazi niversitesi, Salk Hizmetleri Meslek Yksekokulu, 06830 Glba, Ankara 3 Gazi niversitesi, Fen Fakltesi, Kimya Blm, Ankara aykilic@hacettepe.edu.tr Bugne kadar kullanlan anti-fungal ve anti-bakteriyellere kar direncin ve olas yan etkilerin artmasna bal olarak yeni ilalar gelitirilmektedir. 2,4-ditiyofenoksi-1-iyodo-4bromo benzen (C18H12S2IBr), yaygn olarak kullanlan bir antifungal ajan olan flukonazolden daha dk konsantrasyonlarda daha aktif olan yeni bir bileiktir. Bu alma, yeni sentezlenmi olan bu bileiin, Wistar albino erkek sanlarn reme sistemi zerine etkilerini aratrmak zere planlanmtr. almada her biri 8 erkek san ieren kontrol (Grup I), alkol kontrol (Grup II), flukonazol grubu (Grup III: 2.8 mg/kg) ve 2,4ditiyofenoksi-1-iyodo-4-bromo benzenin iki dozu (Grup IV: 0.56mg/kg; Group V:1.12 mg/kg) kullanlmtr. Grup III, IV ve Ve bir ay boyunca haftada 1 kez uygulama yaplmtr. almann sonunda testis, epididimis, prostat ve seminal vezikl dokular alnm, morfolojik ve histopatolojik olarak incelenmitir. Ayrca epididimiste sperm saym yaplm ve gnlk sperm retimi hesaplanmtr. Epididimisten alnan rneklerden sperm yayma preparatlar hazrlanm ve spermler anomali asndan morfolojik olarak deerlendirilmitir. Histopatolojik incelemeler sonucunda, uygulama grubundaki sanlarn testis, seminal vezikl ve prostat dokularnda deiiklik gzlenmezken, epididimiste baz histopatolojik deiiklikler gzlenmitir. Sperm says ve gnlk sperm retimi sonular deerlendirildiinde, gruplar arasnda farkllk tespit edilmitir. Sperm anomali yzdeleri asndan uygulama gruplar ile kontrol gruplar arasnda nemli bir farkllk bulunmamtr. Ayrca, epididimis ve seminal vezikl relatif organ arlklarnda deiiklik tespit edilmezken, testis ve prostat dokularnda deiiklik bulunmutur. Anahtar Kelimeler: 2,4-ditiyofenoksi-1-iyodo-4bromo benzen, erkek reme sistemi, san, histopatoloji
624
PZ375 Fibronilin Laboratuvar Koullarnda, ki Farkl Scaklkta Alman Hamambcei (Blattella germanica)ne Kar Etkinliinin Aratrlmas Emre Z, Hseyin ETN, Atila YANIKOLU Akdeniz niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 07058, Antalya emreoz_3@hotmail.com Bu almada, konutlar, hastaneler ve gda retim tesisleri gibi birok alanda yayl gsteren, insanlara patojen birok bakteri ve mantar trnn taycs olarak bilinen Alman hamambcei (Blattella germanica)ne kar Fibronilin jel formulasyonun etkinlii iki farkl scaklk koulunda (23 ve 30oC) deerlendirilmitir. Cam lamlar zerine uygulanan jeller 1, 7, 14, 30, 45, 60 ve 90 gn bekletilmi ve deneme gnnde hamambceklerine bir miktar besin ve su ile birlikte verilmitir. Deneme ortamndaki lmler 6 saat ve sonrasnda birer gn aralklarla 5 gn boyunca takip edilmitir. Elde ettiimiz bulgulara gre her iki scaklk deerinde de fibronil, gnler arasnda farkl lm deerleri vermesine ramen B. germanicaya kar 60. ve 90. gnlerde dahi % 90lara varan lde baarl bulunmutur. Bu alma, evre ve insan salnn korunmas asndan kapal alanlarda yaplacak geni apl insektisit uygulamalarnn nlenmesinde veya azaltlmasnda, jel formulasyonuna sahip biyolojik ve kimyasal rnlerin baarl sonular verebileceini gstermitir. Anahtar Kelimeler: Alman hamambcei, mcadele, fibronil, jel formulasyon PZ376 Kurun (Pb) ve Kadmiyum (Cd) un Xenopus laevis zerine Embriyo-Toksik Etkileri Aye BRHANLI1, Abbas GNGRD2, Murat ZMEN3 1 nn niversitesi, Eitim Fakltesi, Fen Bilgisi retmenlii Program, Malatya 2 nn niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Malatya abirhanli@inonu.edu.tr Son yllarda hzl nfus art ve hzl endstrileme sonucu zellikle sucul ortamda ar metal seviyesinin arttn gsteren birok alma vardr. Ar metallerin suda yaayan pek ok canlya toksik etki yapt ve hatta direkt lmlere neden olduu bilinmektedir. almamzda, sucul ekosistemlerde evresel kirleticilere maruz kalan ve yksek risk
grubu ierisinde bulunan omurgal hayvanlarn en bata gelenlerinden amfibiler kullanlmtr. Kurun ve kadmiyumun toksik etkileri FETAX (XenopusKurbaa Emriyosu Teratojenite Testi) yntemi ile belirlenmitir. Bunun iin laboratuvar koullarnda yaatlmakta olan dii ve erkek kurbaalara insan koriyonik gonadotropin hormonu (hCG) uygun dozlarda enjekte edilerek eeysel aktivasyon uyarlmtr. 12 saat iinde elde edilen dllenmi yumurtalardan 8. evreye gelen embriyolar, kullanlan ar metallerin farkl dozlarna maruz braklmtr. Statik yenilemeli test sisteminde embriyolar 96 saat boyunca ar metallerin etkisine maruz brakldktan sonra, embriyo geliimi zerindeki etkileri 46. evrede saptanmtr. Yaplan almalarn sonucuna gre, test edilen ar metallerin amfibi geliimi zerinde dozlara bal olarak eitli olumsuz etkileri olduu tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Ar metal, FETAX, Xenopus laevis PZ377 Malathion'un Ratlarda Nefrotoksik Etkisi Ve Vitamin C ve E'nin Koruyucu Rol Fatma Gke UZUN, Yusuf KALENDER Gazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 06500, Teknikokullar, Ankara fguzun@gazi.edu.tr Malathion zirai mcadelede sklkla kullanlan ve zehirlenmelere neden olan organofosfatl bir bileiktir. Malathion, [O,Odimethyl-S-(1,2-dicarbethoxy-ethyl) phosphorodithioate] dnya genelinde genel salk programlarnda balca arthropodlarn kontrolnde, hayvan ektoparazitlerinde, hububatlarn depoland alanlarda bceklerden korunmak maksadyla kullanlan ve dk memeli toksisitesi gsteren organofosfatl bir insektisittir. Vitamin C ve E, hcreleri oksidatif strese kar koruyan antioksidanlardr. Bu almada malathionun subakut (4 hafta) nefrotoksisitesi ve vitamin C ve Enin koruyucu rol aratrlmtr. Bu almada 4 hafta boyunca vitamin C (200 mg/kg gn)+vitamin E (200 mg/kg gn), malathion (27,50 mg/kg gn) ve vitamin C (200 mg/kg gn)+vitamin E (200 mg/kg gn)+malathion (27,50 mg/kg gn) kombinasyonlar ratlara gavaj yoluyla verilmitir. Malathion muamelesinden 4 hafta sonra vcut ve bbrek arlklarnda istatistiksel olarak anlaml bir dme gzlenmitir. Ayrca muameleden 4 hafta sonra ratlarn malathion muameleli grup ve vitamin C+vitamin E+malathion muameleli ratlarn bbreklerinde mononkleer hcre infiltrasyonu, glomerular atrofi ve bazal 625
laminada ayrlma tespit edilirken, kandaki re, rik asit ve kreatinin dzeylerinde kontrol grubu ile karlatrldnda istatistiksel olarak anlaml bir art gzlenmitir. Anahtar Kelimeler: Pestisitler, Nefrotoksisite, Histopatoloji PZ378 Drosophila melanogasterde Bir eit Bitkisel strojen Olan Genistein Uygulamasna Bal Olarak Genotoksik Etkilerin Aratrlmas Hakan AKIN, Handan UYSAL Atatrk niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Erzurum hakanbiyolog@gmail.com nsan ve hayvanlarn beslenmesinde kullanlan doal ve kltre alnm bitkilerde biyolojik etkileri birbirine benzeyen ok sayda bitkisel kkenli strojenik madde bulunmaktadr. Fitostrojen olarakta bilinen bu maddelerin farmokolojik ve fizyolojik zellikleriyle insan sal zerindeki etkileri son yllarda youn ekilde aratrlmaktadr. Bu almada bitkisel strojenlerden birisi olan genisteinin olas mutajenik etkileri Somatik Mutasyon ve Rekombinasyon Testi (SMART) ile aratrlmtr. ki iaret geni tayan gnlk trans-heterozigot larvalara farkl konsantrasyonlarda (1M, 3M, 5M ve 10 M) genistein uygulanmtr. Elde ettiimiz sonulara gre mutasyon gzlenen kanat says ile toplam mutasyon says arasnda pozitif bir iliki belirlenmitir. Sonu olarak insan ve hayvan gdalarnda bolca bulunan genisteinin genotoksik etkiye sebep olduu tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Drosophila melanogaster, somatik mutasyon ve rekombinasyon testi, genotoksisite, genistein PZ379 Kronik Genistein Uygulamasnn Drosophila melanogasterde Fertilite Ve mr Uzunluu zerine Etkileri Hakan AKIN, Handan UYSAL, Deniz ALTUN Atatrk niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm Erzurum hakanbiyolog@gmail.com Genistein, bir eit bitkisel strojen olup zellikle soyada bulunmaktadr. Soya yetitiricisi nsektisitler,
olan baz Asya lkelerinde, yksek soya tketimine bal olarak, bu strojen insanlar tarafndan doal yollarla alnmaktadr. Ayrca bu maddenin eitli kanser trlerinin, menopoza bal rahatszlklarn ve kardiyovaskler hastalklarn tedavisinde de alternatif tedaviye ynelik olarak kullanld bilinmektedir. Ancak son zamanlarda yaplan almalarla, bitkisel strojenlerin baz olumsuz etkilerinin olduu da belirlenmitir. Bu almada, farkl konsantrasyonlarda kronik genistein uygulamasnn (1,0 3,0 5,0 ve 10M) Drosophila melanogasterde mr uzunluu ve fertilite zerine etkileri aratrlmtr. Genisteinin artan konsantrasyonuna bal olarak tm uygulama gruplarnda fertilite nemli lde azalmtr. zellikle 10M uygulama grubunda F bireylerinin saysnn kontrol grubuyla karlatrldnda 581.7465.92 den 372.2541.32 ye dt grlmtr (p<0.001). Ancak tm uygulama gruplarnda F bireyleri genistein iermeyen Standart Drosophila besiyerinde kendiletirildii zaman fertilite zerindeki olumsuz etkinin ortadan kalkt gzlenmitir. Genistein ergin bireylerin mr uzunluu zerinde de toksik etkiye sebep olmutur. Tm uygulama gruplarnda kontrole gre mr uzunluunda ksalma meydana gelmitir. rnein, kontrol grubunda mr uzunluu ortalama 4015.36 gn iken en yksek uygulama grubunda (10M) bu sre 23.026.87 gn olarak tesbit edilmitir (p<0.001). Ancak genistein iermeyen besiyerinde yetitirilen F2 ergin bireylerinin mr uzunluu yeniden kontrole yaklamtr (p<0.001). Sonu olarak genisteinin Drosophila melanogasterde mr uzunluu ve fertilite zerinde toksik etkilki olduu tespit edilmitir. Anahtar Kelimeler: Genistein, Drosophila melanogaster, fertilite, mr uzunluu, kronik toksisite PZ380 Bisfenol Ann Drosophila melanogasterin Canl Kalma Oran zerine Olan Etkisi Emel ATLI, Hacer NL Hacettepe niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, 06800 Ankara eakkan@hacettepe.edu.tr Bu almada yksek seviyedeki retimi ve yaygn kullanm nedeniyle dikkatleri zerine toplayan nemli bir evresel strojen olan Bisfenol A (BPA)nn Drosophila melanogaster erginlerinin canl kalma oran zerine olan etkisi aratrlmtr. Ayn yataki (3 gnlk) virjin diiler ve erkeklerle oluturulan deneysel gruplar kimyasal madde uygulanm besiyerlerinde 10 gn tutulmu, canl 626
ve l bireyler 5. ve 10. gnlerde kaydedilmitir. 5 gn boyunca, Bisfenol A ieren besiyerlerinde tutulan bireylerin (dii ve erkek) canl kalma orannda istatistiksel olarak anlaml deiimler gzlenmemitir (p>0.05). Bireyler 10 gn boyunca Bisfenol A ieren besi ortamlarnda tutulduklarnda ise 500 mg/l uygulama grubu erkeklerinde kontrol ve aseton kontrol grubuna kyasla, 1 g/l uygulama grubunda ise aseton kontrol grubuna kyasla canl kalma orannda istatistiksel olarak anlaml bir azalma meydana gelmitir (p<0.05). Diilerde ise uygulama gruplarnda canl kalma oran asndan kontrole kyasla istatistiksel olarak anlaml bir deiim gzlenmemitir (p>0.05). Bu sonulara bakarak Bisfenol Ann yksek konsantrasyonlarnn Drosophila melanogaster erkeklerinin canl kalma orann drd sonucuna varabiliriz. Anahtar Kelimeler: Drosophila melanogaster, bisfenol A, canl kalma oran PZ381 Bceklerde nsektisitlere Kar Dayankllk ve Dayankllk Mekanizmalar Sakine UURLU Ankara Zirai Mcadele Merkez Aratrma Enstits, Ankara sugurlu@hotmail.com Dayankllk, bir rkn veya lokal populasyonun, normal (hassas) bir populasyondaki bireylerin ounluunu ldrecek insektisit dozlarna dayanma gcdr.Belirli bir ilaca kar dayankllk olup olmadn belirleyebilmek iin ayn trn duyarl bireyleri ile dayankllndan phelenilen bireylerini laboratuvarda ayn koullarda denemek gerekir. Laboratuvar koullarnda ayn trn duyarl ve dayankl bireyleri zerinde yaplan deneme sonularna gre belirli ila dozlarnda lm oranlar arasndaki ilikiden yararlanmak suretiyle elde edilen LD50 veya LD90 deerleri birbirleri ile karlatrlmak sureti ile dayanklln meydana gelip gelmedii belirlenebilir. Bceklerde farkl ekillerde dayankllk mekanizmalar grlmektedir. Bcein kendisinde bulunan etkenlerin yan sra evre koullar da zehirli maddelere kar bceklerin dayankll zerinde etkili olmaktadr. nsektisitlere dayanklln sonucu olarak, ok fazla rn kayb olmakta, hatta tm rn kaybedilmekte, bir ok durumda rn kalitesi bozulmaktadr. retim iin yaplan harcamalar artmaktadr. Birok durumda, artan pestisit uygulamalarnn predatr trlere etkisi sonucu nemsiz veya ikinci derecede nemli
zararllarn, ekonomik neme sahip trler haline geldii grlmektedir. Anahtar Kelimeler: Dayankllk, dayankllk mekanizmas, bcek, insektisit, PZ382 Metal (Ag+, Cu+2, Cd+2, Cr+6, Zn+2) Etkisinde Kalan Balklarda (Oreochromis niloticus) Na, KATPaz ve Ca-ATPaz Enzimlerinin Tepkileri Glzar ATLI, Mustafa CANLI ukurova niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 01330, Balcal, Adana gatli@cu.edu.tr Metallerin eitli endstriyel, tarmsal ve antropojenik faaliyetler ile su ekosistemine tanarak sucul organizmalar iin potansiyel bir tehlike oluturduu bilinmektedir. Metallerin toksik etkilerini hzl ve hassas bir ekilde belirlemede, osmotik basncn dzenlenmesi, iyon tanm ve elektrokimyasal gradientin korunmas gibi nemli grevler stlenen, ATPaz enzimleri nemli biyolojik belirteler olarak kullanlabilmektedir. Bu almada, balklar 0.05 g/mL deriimindeki Cd+2, Cr+6, Cu+2, Ag+ ve Zn+2nin etkisine 5, 10, 20 ve 30 gnlk srelerle braklmtr. Belirtilen sreler sonunda solunga ve bbrek dokularnda Na, K-ATPaz ve Ca-ATPaz aktiviteleri ile kas dokusunda Ca-ATPaz aktivitesi llmtr. Bununla birlikte dokulardaki total metal birikim dzeyleri de belirlenmitir. Ag+ etkisinde kalan balklarn tamam 12.16. gnler arasnda lrken, dier metaller 30 gnlk srede letal etki gstermemitir. Solunga ve bbrek dokusunda Na, K-ATPaz aktivitesi genellikle denenen tm sreler iin azal gstermesine karn, bbrekte Ag+nin 5 gnlk etkisi sonrasnda enzim aktivitesinde bir art grlmtr. Ca-ATPaz aktivitesinde tm dokularda nemli bir azalma gzlenirken, solungata Cd+2 ve Zn+2nin 20 ve 5 gnlk etkilerinde artlar olmutur. Btn dokularda Ag+ ve Cr+6 birikim deerleri saptama deerlerinin altnda kalmtr. Solunga ve bbrek dokusunda Cd+2, Cu+2 ve Zn+2 birikimi, kas dokusunda ise sadece Cd+2 ve Cu+2 birikimi olmutur. Elde edilen bulgular, Na, K-ATPaz ve Ca-ATPaz aktivitelerinin metal etkisinde hzl ve nemli dzeyde deiiklie uramas sonucunda, bu enzimlerin metal toksisitesi almalarnda nemli biyolojik belirteler olarak kullanlabileceini gstermektedir. Anahtar Kelimeler: Metal, Na, K-ATPaz, CaATPaz, Oreochromis niloticus
627
PZ383 Lambda-cyhalothrin Piretroid nsektisidinin Flov Sitometri Yntemi le nsan Lenfosit Kltrnde Toksik Etkisinin Belirlenmesi Fulya Dilek GKALP MURANLI Trakya niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Edirne fulyadilek@trakya.edu.tr Bu almada etken maddesi Lambdacyhalothrin olan Tekvando 5EC piretroid insektisidinin insan lenfosit kltrnde flov sitometri analizi ile mitotik aktivite inhibisyonunun tespit edilmesi amalanmtr. Lambdacyhalothrinin suda ve Dimetilsulfoksitte (DMSO) hazrlanan konsantrasyonlar (3.75, 7.5, 15, 30 M) periferik kan kltrnde 48 saat muamele edilmitir. almadan elde edilen sonulara gre her iki DMSO ve suda hazrlanan konsantrasyonlarda mitotik aktiviteyi etkileyerek blnen hcre saysn azaltt tespit edilmitir. Labda-cyhalothrinin suda hazrlanan konsantrasyonlarnn, DMSOte hazrlanan konsantrasyonlarna gre mitotik aktiviteyi daha fazla inhibe ettii saptanmtr. almadan elde edilen sonular Lambda-cyhalothrinin hcre siklusu zerinde etkili olduunu ve hcre blnmesini azaltarak toksik etkili bir insektisid olduunu gstermektedir. Anahtar Kelimeler: Flov Sitometri, insan periferik kan kltr, Lambda-cyhalothrin PZ384 Menderes Nehri rksu aynda Metal Kirliliinin Chironomus thummi Larvalarnda Metallotiyonin Kullanlarak zlenmesi Adile ZDEMR, Alaattin EN, Mustafa DURAN, Mehmet ZKARSLI Pamukkale niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, DENZL aozdemir@pau.edu.tr Biyomarkr enzimlerden biri olan metallotiyoninler (MT), Cu ve Zn gibi esansiyel metallerin homeostazisinde ve Cd, Ag ve Hg gibi esansiyel olmayan metallerin detoksifikasyonunda rol alan, dk molekler arlkl (6-8 kDa), sisteince zengin, termoresistant proteinlerdir. Bu almada, endstriyel ve tarmsal kirlilie sahip Byk Menderes Nehrinin nemli bir kolu olan rksu ay zerinde belirlenen farkl istasyondan 1 yl sresince her ay su, sediment ve Chironomus thummi rnekleri toplanm ve bu rneklerde Atomik Absorbsiyon Spektrometresi
(AAS) ile Cu, Zn ve Cd metallerinin analizleri ile C. thummi larvalarnda Viarengo vd. (1997) metoduna gre MT seviyeleri llmtr. Su, sediment ve C. thummi larvalarnda yaplan AAS metal analizleri ve llen MT konsantrasyonlarnda, rnekleme istasyonlar ve aylar arasnda farkllk gzlenmitir. Sonu olarak, bu almada C. thummi larvalarnda MT indksiyonunun, kirlilik ve ekotoksikoloji almalarnda metal kirliliinin tespitinde bir biyomarkr olarak kullanlabilirlii tartlmtr. Anahtar Kelimeler: Chironomus thummi, metallotiyonin, biyomarkr, rksu ay, ar metal. PZ385 Asetilkolinesteraz nhibitrleri Olarak Kaliks[n]arenler Zeynep TOPU, zgen BYKGZE, zlem zen KARAKU, Adile ZDEMR, Hasalettin DELGZ, Alaattin EN Pamukkale niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, 20070 Knkl, Denizli ozgenbuyukgoze@gmail.com Fenolik reineler snf bileiklerden olan kaliks[n]arenler formaldehit ile p-substitue fenoller arasnda bazik ortamdaki kondensasyon reaksiyonu ile meydana getirilen, hidroksil gruplarna gre orto pozisyonunda metilen kprleri ile birbirine balanm halkal esnek yapdaki oligomerik bileiklerdir. Asetilkolinesterazlar (AChE) asetilkolinin hidrolizini katalize etmeleri ile sinir sisteminde nrotransmitr ilevini sonlandrc anahtar bir role sahiptir ve organofosfat ve karbamat trevi insektisitlerin temel hedefidir. Bu almada kaliks[n]arenlerin Hydropsyche spp AChE aktivitesi zerine etkileri ve olas insektisit zellikleri aratrlmtr. Bu amala ncelikle bir trikopter olan Hydropsyche spp.larvalar S12P fraksiyonlarnda enzim miktar, inkbasyon pHs ve scakl, reaksiyon zaman ve substrat konsantrasyonu gibi AChE aktivite lm koullar optimize ve karakterize edilmitir. Ayrca bu koullar tavan kalp AChE aktivitesi ile de karlatrlmtr. Sonular Hydropsyche spp asetilkolinesteraz enziminin memeli enzimlerinden farkl olduunu gstermektedir. Elde edilen ilk veriler substitue kaliks[n]arenlerin AChE enzim aktivitesini tersinir ve kompetatif olarak inhibe ettiini gstermitir. Detayl enzim kinetikleri ve parametreleri sunulacak ve tartlacaktr. Daha ileri dzey almalar gerektirmesine ramen bu almadan elde edilen verilerin, enzim aktif yzey tanmlamalarna ve alternatif insektisit retimlerine
628
katk ve temel mmkndr.
oluturacan
sylemek
Anahtar Kelimeler: CYP2C9, Sitokrom P450, 7Metoksi-4-triflorokumarin PZ387 Pretrin ve Sentetik Pretroid Grubu nsektisitler
Anahtar Kelimeler: Asetilkolinesteraz, insektisit, kaliksaren PZ386 Sitokrom P4502C9 Aktivitesinin 7-Metoksi-4Triflorokumarin ile Florometrik llmesi Hatice Kbra AYNACI, Asl SEMZ, Alaattin EN Pamukkale niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, 20070 Knkl, Denizli aynaci_kubra_01@hotmail.com Sitokrom P450 enzimleri ilalarn faz I metabolizmalarndan sorumlu enzimlerdir. lalar bu enzimler aracl ile suda daha ok znr metabolitlere transforme edilir ve vcuttan atlmlar gerekletirilir. Sitokrom P4502C9 insan karacierinde bulunan, oral antikoaglan, oral antidiyabetikler, baz angiotensin reseptr blokrleri ve pek ok non-steroidal anti-inflamatuar ilalarn metabolizmasndan sorumlu nemli bir enzimdir. CYP2C9 enzim lm ve fenotiplemesi iin tolbutamid, fenitoin ve diklofenak gibi substratlar kullanlmakta ancak bunlar iin yksek basnl sv kromatografisi kullanlmaktadr. Bu nedenle daha kolay florometrik lm metodu gelitirilmesi amalanmtr. Bu almada, Highthroughput sistemlerde CYP2C9 inhibitr taramalarnda kullanlan 7-Metoksi-4triFloroKumarin (MFC)in substrat olarak kullanlmas ve enzimatik aktivite neticesinde MFCnin demetoksilasyonu sonucu oluan rnn (7-hidroksi-4-triflorokumarin) lmne dayanan bir metot oluturulmas amalanmtr. Ayrca san karacier mikrozomlar kullanlarak lm koullar karakterize edilmitir. Enzim miktar, inkbasyon pHs, scakl ve sresi ve substrat konsantrasyonu, ekzitasyon ve emisyon dalga boylar gibi metot deikenleri optimize ve karakterize edilmitir. San karacier mikrozomal 7-Metoksi-4-triFloroKumarin O-Demetilaz (MFCOD) aktivitesi 45 dakika reaksiyon zaman boyunca 200 g protein miktarna kadar dorusallk gstermi ve 60 M sunstrat konsantrasyonunda doygunlua ulamtr. Enzimin optimum pHs 7,5, optimum inkbasyon scakl 30C olarak saptanmtr. Ayrca san karacier MFCOD aktivitesi zgn bir CYP2C9 inhibitr olan sulfofenazol ile hemen hemen tamamen inhibe edilmitir. Elde edilen bulgular MFCOD aktivitesinin CYP2C9 lmnde ve fenotiplemesinde kullanlabileceini gstermitir.
Serdal T1, Burin Akm GM2, Erdoan KKNER1 1 Sleyman Demirel niversitesi, MhendislikMimarlk Fakltesi, Gda Mhendislii Blm, 32200, nr Kamps, Isparta 2 Gazi niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Ankara serdal@med.sdu.edu.tr Pretrinler, Krizantem ieklerinin (Chrysanthemum cinereriifolium) (Chrysan themum marshali) ekstraksiyonu ile ile elde edilen doal insektisitlerdir. Gne nda ok hzl yklarak aktivitelerini kaybederler. Sentetik pretroidler yapca proteinlere benzerler, ancak a dayankllkklarn arttrmak iin, yaplarna klor, brom ve siyanr gruplar taklmtr. Pretroid grubu insektisitler, memeliler iin gvenli, bcekler iin ok toksik olmalar, hzl paralanmalar ve evrede birikmemeleri nedeni ile gvenilir ve evde kullanlan insektisitlerdir. Gller blgesinde en ok kullanlan pretrin ve pretroidler; cypermethrin etken maddesi ieren mperator, Arrivo, ve Matador tarm ilalar, deltamethrin etken maddesine sahip Decis tarm ilac ve Cyhalothrin etken maddesine sahip Karate tarm ilalardr. Piretrinler insanlarda, hcre zarndaki sodyum ve kalsiyum iyon alveriini bozarak paraliziye yol aabilirler. Deride ve st solunum yollarnda ar duyarllk reaksiyonlarna neden olabilirler. Bu yzden pretrin ve pretroid ieren rnleri kullanrken ok dikkatli olunmaldr. Gerekli nlemler alnmaldr. Olas az yolu ile zehirlenmede, zehirlenmeden sonraki bir saat iinde bulant, kusma ve karn ars ortaya kabilir. Deri yolu ile maruz kalndnda yanma, uyuma ve kzarklk geliebilir. Az yada deri yoluyla ok yksek miktarda alnmsa, kan basncnda dme, taikardi, uyumalar, ba ars, sersemlik ve konvlsiyon gzlenir. Solunum yolu ile alnmada ani bronkospazm, larinks demi ve anaflaksi benzeri tepkiler oluabilir. Deri ile temasta, giysiler kartlmal, salar, trnak altlar ve tm vcut bol sabunlu suyla ykanmaldr. Gze bulamsa, en az 15 dakika sreyle suyla ykanmaldr. Bu ilk yardm nlemlerinden sonra en yakn salk kuruluuna bavurulmaldr. En tehlikeli olan az yolu ile alndnda ise en az 1 saat iinde en yakn salk kuruluuna bavurulmaldr.
629
PZ388 Polikloro Bifenil Kirliliinin Balklar zerine Etkileri Ercment AKSAKAL, Muhammed ATAMANALP Atatrk niversitesi, Ziraat Fakltesi, Su rnleri Blm, 25240, Erzurum eaksakal@atauni.edu.tr Yar sentetik petrol trevi yalar olan Poliklorlu bifenil bileikler endstrilemi lkelerde nceleri yaygn olarak kullanlrken gnmzde evre ve insan sal asndan gvenilirlii tartlan kimyasallardan birisi olmutur. PCB ksaltmas ile bilinen bu bileikler kuramsal olarak 210 eit bifenil, terpenil ve naftilen bileiinden 50 ya da daha fazla eidin karm ile elde edilen organik bileiklerdir. PCBlerin fiziksel ve kimyasal zellikleri evredeki ve canllar zerindeki etkilerini belirlemektedir. PCBlerin doal balk populasyonlarn etkiledii kontaminasyon miktarna gre balkta birikim, yumurta olgunlamasnn engellenmesi, dl veriminin dmesi hatta lmlere varan olumsuzluklara yol at aratrclar tarafndan belirlenmitir. Bu bileiklerin canl organizmadaki biyokimyasal mekanizmas tam olarak bilinmemekle birlikte karacier dokusunda kalc hasarlar yapt, kltr hcrelerinin remesini ve bymesini inhibe ettii, eem hormonlarnn etkinliini deitirdii, mikrozomal enzim sistemi bata olmak zere dier enzim sistemlerini olumsuz etkiledii, oksidatif strese yol at, antistrojenik aktiviteye sebep olduu ve karsinojenik etkisi olduu bilinmektedir. Bu derlemede PCB kirliliinin balklar zerine olan etkilerinin tespit edildii almalar bir araya getirilerek bu alandaki aratrclara n veri niteliinde bilgilerin sunulmas amalanmtr. Anahtar Kelimeler: Balk, Kirlilik, PCB, Su rnleri PZ389 Lamda Cyhalotrin (KARATE) Gambusia affinis (Baird & Girard, 1853) Utku GNER Trakya niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 22030, Edirne uguner@trakya.edu.tr Lamda cyhalotrin sentetik pyrethroidsand pestisicid grubundadr. Bu pestisid sucul ekosistem iin olduka toksitir. Bu aratrmada Lamda cyhalotrin ieren halen Trakya blgesinde youn olarak kullanlan bir pestisit (KARATE) toksitesi
incelenmitir. Lethal dose belirlenmesi iin Sivrisinek bal Gambusia affinis (Baird & Girard, 1853 ) seilmitir. Lethal Dose 50 deneyleri 3 kere tekrarlanlarak statik deney koularnda bu balk iin 96-h LC50 belirlenmitir. Deneyler buyunca su scakl 24 1 C. ph 8.31 ve total sertlik 621 S Lamda cyhalotrin iin elde edilen deney sonular probit analiz yntemiyle deerlendirilmitir. Sivrisinek bal iin 96-saat LC50 deerleri 1.107 g/l. olarak hesaplanmtr. Anahtar Kelimeler: Lamda Cyhalotrin, Gambusia affinis , LC50 96 saat PZ390 Meri Deltasndaki evresel Kirliliin Sazan Balklarnda (Cyprinus carpio, L., 1758) eitli Enzimatik Biyobelirteler Kullanlarak Deerlendirilmesi Belda ERKMEN1, Abbas GNGRD2, Drdane KOLANKAYA3, Murat ZMEN4 1 Aksaray niversitesi, Fen-Edebiyat Biyoloji 2 nn niversitesi Fen-Edebiyat Biyoloji Blm 3 Hacettepe niversitesi, Fen Fakltesi Biyoloji Blm 4 nn niversitesi, Fen-Edebiyat Biyoloji Blm ebelda@hacettepe.edu.tr Kimyasal kirlenmeye bal olarak organizmada ortaya kan biyolojik deiimlerin en nemlilerinden birisi de, enzim aktivitelerinde gzlenen farkllklardr. Biyotransformasyon enzimlerinin belirli kirleticiler yolu ile indksiyonu gibi molekler etkilerin allmas, bizlere kirletici dzeyleri, bu kirleticilerin sinerjistik veya antagonistik etkileri ve organizmann savunma tepkileri hakknda nemli bilgiler verebilir. Bu tip aratrmalar allan alann su kalitesinin belirlenmesinde ok byk kolayllar salamaktadr (Gksoyr and Frlin, 1992). Bu almada birok bitki ve hayvan trnn yaad, evresindeki endstriyel ve tarmsal alanlar nedeniyle kirliliin youn olduu ve uluslar aras neme sahip Meri Deltas aratrma alan olarak seilmitir. almamzda alanda srekli bulunan sazan balklarnda evre kirliliinin biyobelirteleri olarak yaygn bir ekilde kullanlan enzimler incelenmitir. Bu amala, deltada yer alan Meri Nehri, Ergene Nehri ve Gala Glnden Austos-2002 ile Haziran-2003 tarihleri arasnda yaplan alan almalarnda balk rnekleri be farkl istasyondan mevsimsel olarak alnm ve 167 sazan bal rnei yakalanmtr. Hepatik glutatyon-S-transferaz (GST), karboksil esteraz (CaE), laktat dehidrogenez (LDH), aspartat aminotransferaz (AST) ve Asit fosfataz (ACP) enzim aktiviteleri incelenen tm balk rneklerinin 630
karacier doku sitozollerinde spektrofotometrik olarak llmtr. rneklerin analizleri sonucunda, karacier GST, CaE, LDH ve AST aktivitelerinin farkl mevsimlerde ve istasyonlar arasnda nemli dzeyde farkllklar gsterdii saptanmtr. Buna karn karacier ACP aktivitesinde ise istatistiksel olarak nemli bir varyasyon gzlenmemitir. Enzim aktiviteleri karlatrldnda, zellikle GST ve CaE enzim aktiviteleri gibi deerlerin dnemsel deiimleri yanstt ve istasyonlar arasndaki farkn belirlenmesi asndan daha duyarl biyobelirteler olduu ifade edilebilir. AST, LDH, GST ve CaE aktiviteleri zellikle baz dnemlerde kirlilikle ilgili nemli ipular salamaktadr. Elde edilen bu sonular, rneklerin alnd lokasyonun ve rneklemenin yapld mevsimlerin incelenen enzim aktiviteleri zerinde byk etkiye sahip olduunu gstermektedir. Anahtar Kelimeler: Meri Deltas, biyobelirte, Cyprinus carpio , enzim aktivitesi PZ391 Herbisit Treflan ve Etken Maddesi Trifluralinin Genotoksik Etkilerinin Oreochromis niloticus Eritrositlerinde Mikronkleus Testi Kullanlarak Aratrlmas Serpil KNEN, Tolga AVA Mersin niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, 33343, iftlikky, Mersin tcavas@gmail.com deal bir pestisit yalnzca hedef organizmay etkileyen, ekosistemde uzun sreli olarak kalc olmayan ve zararl evresel etkileri olmayan kimyasal madde olarak tanmlanmasna ramen, gnmzde birok pestisitin ekosistemler arasnda tand ve hedef olmayan organizmalarda direkt ya da dolayl olarak eitli toksik etkilere yol aabildikleri bilinmektedir. Bu almada, yaygn biimde kullanlan bir herbisit olan Treflann ve bu herbisitin ticari formu trifluralinin ekonomik neme sahip bir balk tr olan Oreochromis niloticus zerindeki genotoksik etkileri mikronkleus testi ve morfolojik nkleus dzensizlik analizi kullanlarak laboratuvar artlar altnda aratrlmtr. Bu amala balklar 1, 5 ve 10 g/Llik trifluralin ve edeer Treflan dozlarna 3, 6 ve 9 gn sresince laboratuvar artlar altnda maruz braklmlardr. EMS (Etil metan sulfonat) 10 mg/Llik tek bir dozda pozitif kontrol olarak kullanlmtr. Hem trifluralin hem de Treflan
uygulamalar O. niloticus periferal eritrositlerinde mikronkleus ve morfolojik nkleus dzensizlik frekanslarn anlaml oranda arttrmtr. Ayrca etken madde trifluralinin tek bana oluturduu genotoksik etkilerinin ticari formlasyona oranla daha gl olduu gzlenmitir. Anahtar Kelimeler: Herbisit, Trifluralin, Treflan, genotoksisite, mikronkleus testi, morfolojik nkleus dzensizlikleri, Oreochromis niloticus. PZ392 Lacerta danfordi (Gunther 1876) (Squamata: Lacertidae)Derisinin Histolojik Yaps ve Glikozaminoglikanlarn Dalm Beyhan GRC1, Ycel BAIMOLU KOCA2 1 Celal Bayar niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Manisa 2 Adnan Menderes niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Aydn beyhangurcu@hotmail.com Kara hayatna uyum saladklarndan srngenlerin derileri kurudur ve yok denecek kadar az salg bezi ierir. Vcutlar deriden meydana gelen pul ve plaklarla kapldr. st derileri vcuttan su kaybnn nlenmesinde ilev gren boynuzsu madde eklinde ve kalndr. Alt deri hayvanlarn yaadklar ortama uyumlarn salayan desen ve renk oluturan kromatoforlara sahiptir. Temel biyolojik bileikler olan karbohidratlar canl organizmalarda eitli metabolik fonksiyonlar iin gereklidir. Karbohidratlar protein veya lipidler ile birleerek glikokonjugatlar (proteoglikanlar (PG), glikoproteinler (GP) ve glikolipidler) olutururlar. PGlarn yan zincirleri olan GAGlar, vcutta btn dokularn bazal tabakalarnda bulunan polianyonik molekllerdir. Hcre yzeyinde ve hcreler aras madde de bulunan negatif ykl bu molekller; temel doku epitel morfogenezisi, hcre g, hcre blnme hz, hcreler arasnda tanma ve tutunma ile hcre yzey reseptrlerinin korunmasnda rol oynarlar. Ayn zamanda da bir filtre gibi hcreleri birbirinden ayr tutarak dokular aras bo alanlar olutururlar. Paa Yaylas-Aydndan Haziran 2006 tarihinde yakalanan 10 adet (5 , 5 ) L. danfordi canl olarak laboratuvara getirilmi, eter anestezisi ile bayltlan hayvanlarn srt blgesinden deri doku rnekleri alnmtr. Dokular Saint Marie (SM) tespit solusyonu ile 24 saat tespit edilerek alkol ve ksilol serilerinden geirildikten sonra parafine gmlmtr. Rotary mikrotom (RM 2145) ile 5 mikronluk kesitler alnm, Hematoksilen-Eosin, Gomori trichrome, Alcian
631
Blue 8 GX (pH 5.8)/Periodic Acid-Schiff (AB/PAS) ile boyanmtr. L. danfordi derisi epidermis ve dermis olmak zere iki tabakadan olumutur. Epidermis dta keratinize ok katl yass, ite kbik veya prizmatik epitel hcrelerini iermektedir. Yap ve kalnlk bakmndan epidermisten farkl olduu gzlenen dermis bol miktarda kollagen lif, kan ve lenf damarlar ile kromatoforlara sahip ba dokusu zelliindedir. Birbiri zerine binmi keratin plakalar epidermis ve dermis katlantsndan meydana gelmitir. AB-PAS boyama sonucuna gre; epitel bazal tabakasnda arlkl olarak HA olmak zere Ch-S ve DS gzlenmitir. Dermis ba dokusunda ise baskn olan GAG eidi Ch-S ve DS iken Heparin ve heparan slfat ise olduka azdr. Anahtar Kelimeler: Lacerta glikozaminoglikan, histoloji. danfordi, deri,
PZ393 Laudakia stellio (Agamdae, Linnaeus 1758) Midesinin Histolojik Yaps le Fundus ve Pylor Blgelerinde Mukoza eriinin Histokimyasal Olarak Belirlenmesi Ycel BAIMOLU KOCA1, Beyhan GRC2 1 Adnan Menderes niversitesi, Fen Edebiyat Fak., Biyoloji Blm, AYDIN 2 Celal Bayar niversitesi, Fen Edebiyat Fak., Biyoloji Blm, MANSA ykoca@adu.edu.tr Canl organizmalarda eitli metabolik fonksiyonlar iin gerekli olan karbohidratlar protein veya lipidler ile birleerek hcre yzeyinde dalm gsteren glikokonjugatlar olutururlar. Glikokonjugat moleklleri ile reseptrlerinin etkileimleri hcre ve doku fonksiyonlarnn kontrolnde nemli rol oynar. Sindirim kanalndaki organlarda Goblet hcreleri tarafndan salglanan mukus kaygan bir yzey oluturarak tunika mukozay bakteri ve parazitlere, kimyasallara, asitlie kar korur ve farkl iyonlar iin difzyon bariyeri oluturur. Bunun yan sra epitelin mekanik hasarlardan zarar grmesini engeller. Bu almada ama, Laudakia stellionun mide dokusunun histolojik yapsnn ve midenin fundus ve pylor blgelerinde mukoza ieriinin histokimyasal olarak belirlenmesidir. Haziran 2006 tarihinde Paa YaylasAydndan yakalanan 10 adet (5 , 5 ) L. stellio canl olarak laboratuvara getirilmi, eter anestezisi ile bayltlan hayvanlarn mideleri karlmtr. Midenin cardia, fundus ve pylor blmleri ayrldktan sonra Saint Marie (SM) tespit solusyonu ile 24 saat tespit edilmi, alkol ve ksilol serilerinden geirilerek parafine gmlmtr.
Rotary mikrotom (RM 2145) ile 5 mikronluk kesitler alnm, genel histolojik yapy belirlemek iin Hematoksilen-Eosin, Gomori trichrome, Glikozaminoglikan (GAG) eitleri iin Alcian Blue 8 GX (pH 5.8)/Periodic Acid-Schiff (AB/PAS) ile boyanmtr. L. stellio midesi anatomik olarak fundus ve pylor olmak zere iki blgeden olumutur. Histolojik olarak mukoza, submukoza, muskularis ve adventisya tabakalarn iermektedir. Mukoza; tek katl prizmatik epitel ile rtl olup, fundus blgesi basit tubuler yada dallanm tubuler bezlerden zengindir. Pylor blgesindeki bezler ise fundus blgesindekilere gre daha ksa (s) dr. te sirkler dta longitudinal dzenlenmi dz kas liflerinden oluan muskularis mukoza ile mukoza tabakas bol miktarda kollagen lif ieren gevek ba dokusu zelliindeki submukoza tabakasndan ayrlmtr. Tunika muskularis tabakasnn kas lifleri ite sirkler dta longitdinal olarak dzenlenmitir. Adventisya tabakas ince, gevek ba dokusundan olumutur. AB (5 farkl MgCl2 konsantrasyonu)-PAS boyama sonucuna gre; midenin fundus ve pylor blgelerindeki salg hcrelerinde glikoproteinler ve ntral polisakkaritler baskn iken ayn blgelere ait muskularis mukoza ve bazal tabaka ile lamina propia ksmnda ise bata hyaluronik asid (HA) olmak zere kondroitin slfat (Ch-S) ve dermatan slfat (DS) baskndr. Anahtar Kelimeler: Laudakia glikozaminoglikan, histokimya. stellio, mide,
632
Eitim ve evre Poster Bildiri zetleri
633
634
PE001 PE002 nsanlarda El Yapsnn Cinsiyete Gre Deerlendirilmesi Asl DOAN Bahcelievler Mahallesi, Yldz Sokak, Yksel Apartman, No:34/8, Zonguldak aslidgn@gmail.com El, birok gnlk yaam aktivitesinin gerekletirilmesi iin ok nemli bir yapdr. El, motor aktiviteleri gerekletirmemizi salayan esas yaplardan bir tanesi olmakla birlikte beinci duyu olan dokunma duyusunda da byk rol oynar. Bireyin genleri ve genetik yapsnn elin geliimi ve farkllamasnda rol vardr. Bununla birlikte cinsiyet ve beden yapsnn da el yapsn etkileyecei dnlmektedir. Bu amala yalar 21-40 arasnda deien 385 bireyin (188 erkek, 198 kadn) el uzunluu, el genilii, nc parmak uzunluu ve avu uzunluu 0.01 mm hassasiyeti olan elektronik bir kompas ile lld. El yapsn ortaya koyabilmek iin el ekil indeksi, parmak indeksi ve avu uzunluu/genilii oranlar hesapland. El yapsn deerlendirmek iin bamsz gruplarda t testi ve ok ynl varyans analizi kullanld. Erkeklerin sa ve sol ekil indeksi deerleri kadnlardan daha yksekti ve aradaki fark istatistiksel olarak anlamlyd (p<0.05). Kadnlarn sa ve sol el parmak indeksi ve sa ve sol el parmak uzunluk/genilik oran deerleri erkeklerden daha yksekti ve aradaki fark istatistiksel olarak anlamlyd (p<0.05). Bu sonulara gre erkeklerin el yaps daha kaba ve kavrama yetenei daha fazlayken, kadnlarn daha narin bir el yapsna sahip olduu ve kavrama yeteneklerinin daha dk olduu ortaya kmaktadr. Ayrca her iki cinsiyetin el yaplarnn dikdrtgen eklinde olduu, ancak bu durumun kadnlarda daha belirgin olduu grlmektedir. Yaplan ileri analizlerde cinsiyet ve beden kitle indeksinin el yapsn etkiledii ve cinsler arasndaki farkllklar aklamaya katks olduu saptand. Bu sonularn insanlarda el yapsnn ortaya konmasnda faydal olabilecei ve el becerisi ve el fonksiyonlar ile el yaps arasndaki ilikinin aratrlaca ileri almalar iin yol gsterici olaca dnlmektedir. Anahtar Kelimeler : El, insan, antropometri, el yaps, morfometri Biyoloji Eitimi ve Btnsellik Yaklam Aysel KEKLLOLU Krkkale niveristesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm,Yahihan, Krkkale akekillioglu@hotmail.com Biyoloji, canllar incelemektedir. Buradaki canl terimi, yalnzca madde-moleklorganel-hcre-doku-organ-organizma arasndaki ilev srekliliinden oluan i yap ekil ve z btnnden deil, ayn zamanda canlnn evresindeki dier canl ve cansz varlklarla srdrd ok daha kapsaml ve karmak evrensel iliki ve ilev btnnden olumaktadr. Bu nedenle, biyoloji eitiminin aslnda istenmeden bazen de farknda olmadan da olsa, ounlukla retim kurumlarnda sregelen bir kalplama bamll ile uygulanan paracl anlaytan bamsz olarak, tmdengelim- tmevarm geri dnm srekliliinde bir sistem btn eklinde gerekletirilmesinin ifadesi olan btnsellik yaklam ile yaplmas gerektiinin vurgusu bu almann temel ieriini oluturmaktadr. nk biyoloji ve biyolojinin temel hammaddesi olan canl sadece biyoloji retimindeki taraflar olan retmen ve rencilerin iselletirme gerekliliinin tesinde; bireysel-toplumsal-evreselevrensel huzur, denge ve yaam srdrebilirliinin gerekesi olarak toplumun genelinin iselletirmesi gereken kavramlardr. Anahtar Kelimeler: retim, btnsellik PE003 Yerel Biyolojik Kaynak Deerlerinin lkretim ve Ortaretim rencilerinin Biyolojik eitlilik Kavramn renme ve Pekitirme Srelerine Entegrasyonu Levent TURAN Hacettepe niversitesi, Eitim Fakltesi, 06800, Beytepe, Ankara letur@hacettepe.edu.tr Gnmzde doal kaynaklar zerinde gittike artan basklar bu kaynaklarn anmasna, hatta ortadan kalkmasna yol amaktadr. Biyolojik eitlilik kavram lkemizde, ilkretim ve Ortaretim dzeyinde yeterli ve etkili bir ekilde ilenememesinden dolay ii bo bir kavram olarak kalmaktadr. rencilerin tamamna yakn bir ksm ancak yksek renim aamasnda ilgili alanlar 635 Biyoloji, canl, eitim,
setikleri takdirde bu kavram ve nemini anlayabilmektedir. Bu nedenle bu seviyedeki rencilere mfredata ek olarak ve ders d aktivitelerle bu konunun ieriinin ve nemini ulatrlmas bir zorunluluk olarak grlmektedir. Bu da ancak sivil toplum kurulular ve niversiteler gibi oluumlarn katlmasyla baarlabilir. Bu kapsamda, Tokat il snrlar ierisinde yer alan ve biyolojik konumu ve nemi hem lke genelinde hem de yerel lekte henz bilinmeyen bir alan olan Kaz Gl seilmitir. Yaklak 1,5 yl sren multidisiplinel saha almalar sreci sonucunda elde edilen veriler ncelikle hedef grup olarak seilen ilkretim ve Ortaretim rencilerine grsel materyaller eliinde yerinde aktarlmtr. Anahtar Kelimeler: Biyolojik eitlilik, lokal evre eitimi, Kaz Gl-Tokat PE004 Biyogvenlik, Biyoeitlilik, Etik ve Mevzuattaki Yeni Gelimeler Aysel KEKLLOLU Krkkale niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Yahihan, Krkkale akekillioglu@hotmail.com inde bulunduumuz yzyl biyoteknolojiden modern biyoteknolojiye hzl geiin yaand bir sreci kapsamaktadr ki bu srecin risk odakl en nemli rn de biyogvenlik olmaktadr. Biyogvenlik, modern biyoteknoloji tekniklerinin, uygulamalarnn ve rnlerinin insan sal ve biyoeitlilik zerinde oluturabilecei olumsuz etkilerin belirlenmesi srecini (risk deerlendirme) ve belirlenen risklerin meydana gelme olaslnn ortadan kaldrlmas ya da meydana gelme durumunda oluacak zararlarn kontrol altnda tutulmas iin (risk ynetimi) alnan tedbirleri ifade eder. Ancak; teknolojinin bugn geldii noktann dnyann kendi kendisini yok etme noktas olduu dncesinden hareketle ve dnyann kendi kendini yenileme kapasitesinin srdrlebilirliinin salanamayaca bak asyla biyoteknolojideki gelimelere bakldnda biyogvenlik; doal olarak olas evresel risklerin varl ve doal olana mdahale olmas nedeniyle olumsuzluklarn younlat bir alan olarak da deerlendirilebilmektedir. Bu nedenle; biyogvenliin, biyoeitlilik ve etik balamna ek olarak, mevzuattaki yeni gelimeler olmalar nedeniyle, lkemiz asndan son gelimeler deerlendirildiinde, brokrasidensiyasete, toplumsaldanakademik tartmalarn odanda yer alan zellikle Biyogvenlik Yasa Tasars ve bu
tasar ile kesien noktalar bulunan Tohumculuk Yasas almann temel ieriini oluturmaktadr. Anahtar Kelimeler: Biyogvenlik, biyoteknoloji, biyoeitlilik, risk, biyogvenlik yasa tasars, tohumculuk yasas PE005 Kuruluunun 35. Ylnda Ege niversitesi Tabiat Tarihi Mzesi Tanju KAYA1, Mehmet SIKI1, Serdar MAYDA1, Nermin BTER2, Seval ORU2, Aytekin TAN2 1 Ege niversitesi, Tabiat Tarihi Mzesi , Bornova, 35100, zmir 2 Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Zooloji A.D, Bornova, 35100, zmir tanju.kaya@ege.edu.tr Ege niversitesi Tabiat Tarihi Mzesi 1967 ylnda kurulmu olup 1973 ylnda ilk ziyaretilerini kabul ederek toplumla btnlemitir. 1991de E.. Rektrlne balanarak Tabiat Tarihi Uygulama ve Aratrma Merkezi isminin eklenmesiyle mze misyonunun yan sra akademik almalarn da yrtld bir kurum haline gelmitir. ki kat zerinde, 2500 m2lik bir alanda yerleim gsteren E.. Tabiat Tarihi Mzesi; paleontoloji, kaya ve mineraller, evrim ve karlatrmal osteoloji, kular, zooloji ve giri galerileri olmak zere toplam alt galeriye ev sahiplii yapmaktadr. Trkiyeden ve dnyann eitli blgelerinden toplanan 10000den fazla gncel ve fosil rnekler paleontoloji, zooloji ve giri galerinde Hominidae, Perissodactyla ve Proboscidaenin evrimsel geliimi gsteren panolar eliinde sergilenmektedir. Ayn zamanda Paleontoloji Galerisinde sergilenen 2000 yl nce yaam Mara Filinin (Elephas maximus asurus) iskeleti ve Zooloji galerisinde sergilenen 1972 ylnda Adana-Ceyhan sahilinde karaya vurmu ve 2006 yl ierisinde yaplan restorasyon almas ile yeni bir kaideye monte edilerek modern bir grnme kavumu olan dili balina (Physeter catadon) iskeleti gibi grkemli ve nadir rneklere de ev sahiplii yapmaktadr. Balina iskeleti Trkiyede sergilenen ilk ve tek bulgu olmas asndan nemi byktr. eitli Bilimsel projeler, sponsorlar ve bata bulunan ilgililerin katklaryla mzemize envanterine her geen sene saysz materyal eklenmektedir. Bunun sonucu olarak da kuruluundan gnmze ziyareti says ylda 30.000 gibi nemli bir rakama ulamtr. Anahtar Kelimeler: Tabiat Tarihi Mzesi, zmir, paleontoloji 636
PE006 Botanik Bahesi Ekoturizmi Mustafa KATI Mustafa Kemal Anadolu Lisesi, mraniye, stanbul biyogenez@hotmail.com stanbul-Kadky Ataehirdeki Nezahat Gkyiit Botanik Bahesine renclerimle yapm oluum inceleme gezisi ve buradaki bitki trleri ile ilgili yapm olduumuz incelemeler ve botanik bahelerinin ekoturizm asndan nemi aklanmaya allacaktr. PE007 Fen ve Teknoloji retmenlii rencilerinin evre Kirlilii Konularnda Davran ve Tutumlarnn Belirlenmesi Buse ERASLAN, Meri BOZKURT, Mehmet SOYSAL ukurova niversitesi, Eitim Fakltesi, lkretim Blm, Fen ve Teknoloji Eitimi ABD, 01330, Balcal, Adana buse_eraslan@yahoo.com Gnmzde insanlarn evreye verdii zararlar sadece insanlar deil doal hayatn devamlln da tehlikeye sokmaktadr. Bu tehlikelerin en aza indirilebilmesi, bilinli ve evrenin korunmasna duyarl bir toplumun yetitirilmesiyle gerekleecektir. Bu durum ise ancak iyi bir evre eitimiyle mmkn olacaktr. Bu almada 20062007 yl bahar dnemi .. E.F. Fen ve Teknoloji retmenlii blmnde renim gren rencilerden amal rnekleme yntemlerinden lt rnekleme yolu ile seilen rencilerin su, hava ve toprak kirlilii ile ilgili olan rencilerin ilgi alanlarnda sorulan sorulara verdikleri yantlar deerlendirilerek konu hakkndaki davran ve tutumlar deerlendirilmitir. alma tarama modelinde yaplm betimsel bir alma olup, veri toplama arac olarak aratrmaclar tarafndan gelitirilen tutum anketi kullanlm ve elde edilen veriler % frekans dalmlar ile analiz edilmitir. Anket deerlendirme formunda su, hava veya toprak kirlilii konularyla ilgili olduklarn belirten rencilerin anket sonular incelenmitir. Her bir kirlilik eidine kar ilgili olan rencilerin ilgililik durumlarn tespit etmek amacyla bu aratrma yaplmtr. Aratrmaya katlan rencilerden (81 kii) 54 tanesi su kirlilii ile ilgili olduklarn belirttikleri halde verdikleri cevaplar ilgi alanlar ile uyumamaktadr, 35 tanesi hava kirlilii ile ilgili
olduunu belirtmi ve cevaplarnn ilgi alanlar ile tutarl olduu belirlenmitir, 31 tanesi toprak kirlilii ile ilgili olduklarn belirtmilerdir ancak verdikleri cevaplarn ilgi alanlaryla uyumad belirlenmitir. evre kirlilii konusunda gelecek nesillere gereken evre eitimini vermek zere eitim alan fen ve teknoloji retmenlii blmnde renim gren retmen adaylarnn evre ile ilgili savunduu dncelerin davranlaryla uyumlu olmas gerekmektedir. Bu nedenle rencilere evre eitiminin verilmesinin yan sra verilen bu eitimin davranlarla da desteklenmesi gerekmektedir. Anahtar Kelimeler: Su kirlilii, hava kirlilii, evre eitimi PE008 Avrupa Birlii evre Politikalar ve Trkiye Uyum Sreci Esen Fatma KABADAYI 1399 Sokak, No:1, D:2, Alsancak, zmir efkabadayi@hotmail.com nsanlk ve uygarlk tarihi boyunca, dnyann ve doal varlklarn durumu, canllarn yaam ortamlarn belirleyen en nemli unsur olmutur. Doa ile srekli etkileim iindeki insan toplumlarnn toplumsal ve ekonomik geliimi byk lde doal kaynaklarn kullanmna bal olarak gelimitir. Ancak doaldr ki, her lke snrlar iinde her doal kaynaa sahip deildir. Yine de her devlet sistemi ncelikle kendi snrlarnn doal kaynaklarn kullanarak ve ncelikle kendi vatandalarnn refahn gzeterek yaam ortamlarn iyiletirmekten sorumludur. O nedenle lkeler farkl doal kaynaklardan yararlanabilmek iin her zaman bir kar birlii iinde olmak zorundadr. zellikle II. Dnya Savann ardndan ba gsteren Sanayi Devrimi ve buna bal olarak gelien hzl nfus art ile kaynaklarn hzla tkenmesi, devletleri birbirleri ile yakn ilikiler kurarak varlklarn gvence altnda tutmaya srklemitir. te bu doal kaynak ve enerji karlar dorultusunda 1951 ylnda Kmr ve elik Topluluu olarak Paris Antlamas ile ilk oluumunun temelleri atld kabul edilen Avrupa Birlii de, gn getike siyasi, ekonomik, politik hatta kltrel bir birlik haline gelmitir. Avrupa Birlii, 70lerde ada ekolojik sistem yaklamnn kullanlmasyla birlikte evre sorunlarn yaamn merkezinde rol oynayan bir etmen olarak grmeye balam ve bir evre Politikas oluturmutur. Bylece, ye lkelerde meydana gelecek olumsuzluklarn stesinden gelmeye alan AB, gnmzde srdrlebilir 637
kalknma anlayn tm ye lkelerinde hedefleyen bir anlay sergilemektedir. Bugn zellikle iklim deiiklii, biyoeitlilik ve atk ynetimi gibi gncel ve kresel lekte etkili evre sorunlarnn zararlarn nlemeye almak ABnin srdrlebilir kalknma anlay iinde olduka nemli bir yer tutmaktadr. Trkiyenin de AB uyum srecinde olduu gnmzde en zor uyum salayaca balklardan biri olarak ne kan evre politikalar, yaptrm ve uygulamalar olduka zorlu ve pahal sreleri gerektiren hususlardr. Bu almann konusu da bu kapsamda, AB evre Politikalar ile Trkiyenin uyum srecine ilikin esaslar bir araya getirmek ve Srdrlebilir Kalknma kavramnn hayata entegrasyonunda, gerek Trkiyede gerekse Dnyada yaam biliminin szcleri olan biyologlarn sz hakknn neminin eitim ve istihdam srelerine ynelik ele alnmasn ve tartmaya almasn salamaktr. Anahtar Kelimeler: Avrupa Birlii, srdrlebilir kalknma, evre sorunlar, ekoloji PE009 Eskiehir-Karacahyk, Gkdere ve Osmaniye Kylerininde Sulama Suyu Amal Kullanlan Drenaj Sularnda Ec ve Total Tuz Deiiminin Belirlenmesi Demet UYGAN Toprak ve Su Kaynaklar Aratrma Enstits Mdrl, Ankara Yolu 8. km, pk:35 26001Eskiehir demetuygan@esktopraksu.gov.tr Bu almada, Karacahyk, Gkdere ve Osmaniye yrelerindeki sulama suyu amal kullanlan drenaj sularnn Elektriksel letkenlik(EC) ve toplam tuz deerlerinin belirlenmesi ve snflandrlmas amalanmaktadr. Sulama suyu rnekleri, yrelerde yamurlama ve kark sulama yaplan; ekerpancar ve buday yetitirilen alanlardan sulama dnemi ncesi olan Aralk 1996da, sulama dnemi olan Nisan-Eyll 1997 aylar arasnda, sulama dnemi sonras olan Kasm 1997de olmak zere dnemde alnmtr. Su rneklerinde EC, toplam tuz analizleri yaplmtr. Elde edilen bulgulara gre, her yredeki 66 drenaj kuyusundan alnan su rnekleri genelde fazla tuzlu veya ok fazla tuzludur. Anahtar Kelimeler: Tuzluluk, sulama suyu, elektriksel iletkenlik, toplam tuz
PE010 stanbulda Topraktan Gelen Gama Radyasyonu Dozunun Belirlenmesi Murat BELVERM, nder KILI, Yavuz OTUK, Cem DALYAN stanbul niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, 34134 Vezneciler, stanbul, muratbelivermis@yahoo.com nsanlarn maruz kald doal radyoaktivitenin byk bir ksmn toprakta bulunan 40K, 232Th ve 238U gibi primordiyal radyonklidler ile toryum ve uranyum radyoaktif serilerinde bulunan radyonklidler oluturmaktadr. Bu radyonklidlerden byk bir ksm partikl halindeki alfa ve beta radyasyonu ile birlikte d nlamada olduka etkili olan gama nlar da yaymaktadr. Dnya zerinde topran jeolojik zelliklerine bal olarak bu radyonklidlerin konsantrasyonlar, dolaysyla insanlarn topraktaki doal radyonklidler nedeniyle maruz kald gama radyasyonu dozu dnyann her yerinde farkl olmaktadr. Hindistan, Pakistan ve inin baz blgelerinde maruz kalnan radyasyon dozu dnyadaki ortalama deerin yzlerce kat zerindedir. 1945 ylnda balayan nkleer bomba denemeleri ve ernobil gibi yaanan nkleer kazalar sonucu evreye yaylan yapay radyonklidler de topraktan yaylan gama radyasyonunu belli bir oranda artrmaktadr. Bu almada stanbulda 15 rnekleme istasyonunda (Baheky, Kilyos, Pirini, Alibeyky, Avclar, Florya, mraniye, merli, Polonezky, Riva, Poyrazky, amlca, Babyk, Aydos, Kurtky) 0 ila 10 cm arasndaki yzey topra 2007 Eyll ve Ekim aylarnda toplanmtr. Toprak rneklerinde 232Th, 238U, 40K ve 137Cs aktivite konsantrasyonlar yksek saflkta germanyum dedektre bal gama spektrometresinde llmtr. nsanlarn ak hava artlarnda topraktaki doal radyonklidler nedeniyle maruz kald ortalama gamma radyasyon dozu deerleri ve yllk ortalama efektif doz edeeri hesaplanmtr. Bulunan radyasyon dozu deerleri dnyada ortalama olarak bulunan doz deerleriyle kyaslanmtr. Anahtar Kelimeler: Doal radyonklidler, gama radyasyonu, toprak, stanbul
638
PE 011 Burdur -Gller Havzasnn Ac/Tuzlu Sulu Gllerinin Dn-Bugn Erol KESC1, Kutsal KESC2, Cevdan KESC3 1 Sleyman Demirel niversitesi, Eirdir Su rnleri Fakltesi, 35200, Eirdir, Isparta 2 Ege niversitesi, Fen Fakltesi, Biyoloji Blm, Hidrobiyoloji ABD, zmir 3 Altn kum Mahallesi Yosun Apartman,17/7, Eirdir, Isparta ekesici@sdu.edu.tr Burdur-Gller Havzas; Trkiyenin gney batsnda yer alan en by Burdur Gl olmak zere Ac Gl, Salda Gl, Akgl (orak), Yarl ve Karata Glnn su toplama havzalarndan meydana gelen alan kapsamaktadr. Kuvatenerde; havzada kme alanlarnn dolmas ve yeniden ykselmesi sonucu irili ufakl doal gller olumutur, bu gllerden yalnz Karata Glnn suyu tatldr. Sulak alan ekosistemlerinin biyolojik zenginliiyle, doal i dinamii ortamn hidrolojik yapsyla uyum ierisindedir. Bu ilikiler; asrlarca doal yap ierisinde iyi bir ekilde harmanlanarak hassas bir denge zerine kurulmaktadr. Ekosistemlerin bir btn halinde ki var oluu ve srdrebilirlii bu doal denge ile salanmaktadr. Bu nedenle, ekolojik zincir ve halkalar eksiksiz olarak korunmaldr. Sistem elemanlar arasnda zaman zaman farllamalar olsa da, dier canllar zamanla bu deiimi dengeler ve bylece ekosistem, nceki kararl konumunu ve biyolojik zenginliini oluturur. Gnmzde insan etkinlikleriyle hzla tketilen sulak alanlarda kayplar artmtr. Bu almada; Burdur Gller Havzasnn ac-tuzlu gllerinin dnden bu gne ekolojik yaplarndaki baz farkllklarn nedenleri aratrlmtr Anahtar Kelimeler: Burdur Havzas, Ac-Tuzlu sulu gller, Burdur,Salda,Acgl
PE012 Sulak Alanlarn nemi, Karlat Sorunlar ve zm nerilerinin Halka Ulamasnda, lke Genelinde Duyulmasnda Her niversitenin lgili Blmlerinde Okuyan rencilerin Destei Miray SOYUPEK1, Burcu YKSEL2, Nagihan AKAYA3 1 enlik Mahallesi, Baldran Sokok, 33/14, Keiren, Ankara 2 Kentkoop Mahallesi, 218 Sokak, 4. Cadde, Haskenet Sitesi, C-17 Yenimahalle, Ankara 3 Dutluk Mahallesi, 1042 Sokak, No:12, Mamak, Ankara miray.soyupek@mynet.com Doal veya yapay, devaml veya geici, sular durgun veya akntl tatl, ac veya tuzlu, denizlerin gel-git hareketlerinin ekilme devresinde alt metreyi gemeyen derinlikleri kapsayan, btn sular, bataklk, sazlk, turbiyeler, gller ve lagnler Sulak Alandr. Yeryznn %3n kapsamasna ramen, Sulak Alanlar ekolojik, ekonomik ynden byk neme sahiptirler. Fakat lkemizde eitli ynetmeliklere (Sulak Alanlarn Korunmas Ynetmelii), uluslararas szlemelere (RAMSAR, BERN, BARSELONA, BONN szlemeleri. Dnya Kltrel Ve Doal Mirasn Korunmasna Dair Szleme, Kularn Himayesine Dair Milletleraras Szleme, Akdeniz in Kara Kkenli Kaynaklardan Kirlenmeye Kar Korunmas Protokol.) ramen bir halk bilinci olumamtr. Sulak alanlarn ne olduu, lkemizdeki sulak alanlar, sulak alanlarn bilinen nemleri, salayaca yararlar, karlat sorunlar ve oluturulan zm nerileri halk tarafndan bilinmemektedir. Bu yzden beklide sulak alanlarn karlat en byk sorun insanlarn bu konuda bilgi sahibi olmamasdr. Bu sorunu ortadan kaldrabilirsek, yani halk bilinci oluturabilirsek, dier sorunlarda kendiliinden zmlenecektir. Her niversitenin ilgili blmlerinde okuyan renciler bilgilerini halk ile paylaarak, halk bilincinin olumasna yardmc olabilir. Bu dnceler nda aadaki almalar yaplacaktr. 1-)niversitemizde Sulak Alanlar Koruma renci Grubu oluturma. 2-)Ankara halkna, sulak alanlar konusundaki bilgilerini lmek iin anket almas. 3-)Ankara halkna sulak alanlarn nemini, karlat sorunlar ve zm nerilerini ieren bror datm. 4-)Yerel yayn organlar ile temasta bulunup, sulak alanlar konusundaki bilgilerimizi paylaarak, bu konuda yaynlarn yaplmasn salama.
639
Anahtar Kelimeler: Sulak alanlar,Sulak alanlarn nemi,Sulak alan bilinci PE013 leri Teknoloji Seramii Olarak ZnO Nanokristallerinin Hazrlanmas ve Cibacron Brilliant Yellow 3G-P ve Remazol Brilliant Blue R tekstil boyalarnn Adsorpsiyonunda Kullanm ve Adsorpsiyon zotermlerinin Belirlenmesi Aysun ERGENE, Kezban ADA, Sema TAN, Emine ZTRK, Fadime YILMAZ, Emine YALIN Krkkale niversitesi,Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Krkkale ayergene@yahoo.com Bilimsel gelimeler sonucu ortaya kan ileri teknoloji ve buna bal yeni uygulama alanlar arasnda ince seramik tozlar nemli bir yer almaktadr. zellikle gelien teknolojilerin getirdii tasarm kolayl ile ileri teknoloji seramikleri geni kullanm alanna sahiptirler. Bu trden seramiklerin kalitesini retildii ince seramik tozlarnn partikl ekli, partikl boyutu, yzey alan ve gzenek hacmi gibi zellikleri belirlemektedir. Nano-mikro boyutlarda hazrlanabilen oksit ince seramik tozlar sahip olduklar zellikler nedeniyle biyomateryal adsopsiyon ilemlerinde kullanlmaya balanmtr. Bu almada iki farkl (0.075 ve 0.3M) deriimde hazrlanan ZnO mikropartiklleri ile Cibacron Brilliant Yellow 3G-P ve Remazol Brilliant Blue R boyar maddelerinin adsorpsiyon kapasitesi kesikli sistemde belirlendi. Cibacron Brilliant Yellow 3G-P ve Remazol Brilliant Blue R boyalar iin maksimum adsorpsiyon kapasitesi pH 4,0 de elde edildi. Yksek deriimdeki ZnO tozlar ile gerekletirilen adsorpsiyon ileminde daha yksek adsorpsiyon kapasitesi gzlenmitir. Anahtar Kelimeler: ZnO adsorpsiyon, boyar madde nanopartiklleri,
PE014 Gediz Nehrinde Deterjan Kirliliinin Aratrlmas Orkide MNAREC1, Meral ZTRK2, Ersin MNAREC1 1 Celal Bayar niversitesi Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm Muradiye-Manisa 2 Celal Bayar niversitesi Eitim Fakltesi Fen Bilgisi retmenlii Blm Manisa orkide.minareci@bayar.edu.tr Bu almada, Manisa il merkezinden geen Gediz Nehri zerinde ve zellikle dearj blgelerinde belirlenen istasyonlardan alnan su rneklerinde, anyonik deterjan ve fosfat konsantrasyonlar belirlenmi, konsantrasyonlarn istasyonlara ve aylara gre deiimleri grafiklerle gsterilmitir. Ayrca pH, scaklk, turbidite ve iletkenlik parametreleri llmtr. Aratrma sonucunda elde edilen bulgulara gre, anyonik deterjan 0,084 5,592 mg/L, fosfat konsantrasyonu 4,4 248,1 g P/L arasnda deien deerlerde bulunmutur. Anahtar Kelimeler: Gediz Nehri, kirlilik, anyonik deterjan, fosfat, su kalitesi PE015 Yaa Bal Makula Dejenerasyonunun Molekler Genetii Didem YCEL Hacettepe niversitesi, Biyoloji Blm, Molekler Biyoloji A.B.D Beytepe, Ankara dyucel@hacettepe.edu.tr iddetli grme kaybna neden olan, yalanmayla ilikili yaa bal makula dejenerasyonu (AMD), merkezi retina dejenerasyonlarnn yaygn bir formunu oluturmaktadr. AMD hem evresel hem de genetik faktrler ile ilikili kompleks bir hastalktr. u anki kantlar, AMDnin ortaya kmasndan sorumlu tek bir gen varyantnn bulunmad ynndedir. Birok genin dinamik etkileimi ve gen-evre etkileimi hastaln karmak olmasna neden olan parametrelerdir. AMDnin genetik nedeninin saptanmas nemlidir. Eer genetik yatknlk erken yata saptanrsa, ilerleyen yalarda makula dejenerasyonunun harab edici etkisini azaltmak hatta tamamen kurtulmak mmkn olabilecektir. AMDnin genetik sebebinin saptanmas, aratrmaclar ve klinisyenler tarafndan hastalk fenotipinin daha iyi ekilde belirlenmesine ve aydnlatlmasna izin verecektir. Genetik risk faktrlerinin belirlenmesi de bu hastaln 640
patogenezinin anlalmasnda nemli bir katk salayacaktr. Anahtar Kelimeler: Yaa bal makula dejenerasyonu, genetik faktrler, evresel faktrler PE016 Inlama Yntemi le Gdalarn Mikrobiyal Gvenliinin Salanmas clal KOYUNCU, brahim YILDIRIM, Safiye DURANOLU Akdeniz niversitesi Ziraat Fakltesi Gda Mhendislii Blm Antalya sduranoglu@akdeniz.edu.tr Gdalardan insanlara geen hastalklarn nlenmesi ve gdalarda mikrobiyolojik bozulmann geciktirilmesi veya tamamen engellenmesi iin sl ilemler, nlama, yksek basn uygulamalar ve sterilant gazlarn kullanlmas gibi yntemlerden yararlanlmakla birlikte bu yntemlerden sl ilem, ttsleme, dondurma gdalarda kayplara neden olmaktadr. Bu sebeple gda retiminde kayplar azaltacak raf mrn arttracak ve gvenirlii salayacak yntemlerin kullanm ile ilgili almalar yaplmaktadr. Gda nlama yntemi gdalarda bulunan mikroorganizmalarn geliimini kontrol altnda tutabilecei ngrlen yntemlerden biridir. 1980 ylnda FAO, IAEA ve WHO ortak uzmanlar komitesi tarafndan yaplan aklamaya gre 10 kGya kadar nlama yapmann gda maddesinde toksikolojik, biyolojik ve kimyasal bir tehlike yaratmayaca saptanmtr. Bu raporun yaynlanmasndan sonra nlama tesislerinin says artmtr. Inlama baharatlar, taze ve dondurulmu meyve ve meyve sular, soan, sarmsak, pirin, baklagiller, tahl ve rnleri, patates, yenilebilir sert kabuklular ve tohumlar, sala, et, kanatl ve rnleri, taze ve kurutulmu deniz rnleri ikolata, ay ve ekstraktlarnda kullanlmaktadr. lkemizde bata baharat olmak zere kurutulmu sebzeler baz kuru yemiler (badem, hurma, am fst, ku zm), balk, tavuk eti, karides, ikembe ve kurbaa budu nlama yntemi ile muhafaza edilmektedir. Yaplacak olan bu derlemede nlama yntemi ile gdalarn mikrobiyal gvenliinin salanmas incelenmi olacaktr. Anahtar Kelimeler: Gda, nlama
PE017 Centaurea aladaghensis Wagenitz (Compositae/Asteraceae, Topluiekgiller) Yavuz BACI1, Ahmet SAVRAN2, Hseyin DURAL1 1 Seluk niversitesi, Fen-Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Kamps, Konya 2 Nide niversitesi Fen-Edebiyat Fakltesi Biyoloji Blm, Nide ybagci@selcuk.edu.tr Centaurea alagaghensis Wagenitz tr sadece tip rneinden bilinmektedir. Bu tre ait ilk rnek Siehe tarafndan, Nide Mazml Dandan, 1960 ylnda toplanmtr. Daha sonra, bu rnekler, Wagenitz tarafndan bilim dnyasna yeni bir tr olarak Wildonoviada tantlmtr. Bu almada, Centaurea aladaghensis Wagenitz trnn betimlemesi Davis (1975) ve kendi gzlemlerimize dayanmaktadr. Ayrca C. aladaghensisin topluluk oluturduu yayl alanlarnda bu trle birlikte yetien baz bitkiler ve ekolojik zellikleride verilmitir. C. aladaghensis IUCN kategorisine gre EN (Endangered) kategorisine girmektedir. Anahtar Kelimeler: endemik PE018 Erkek nfertilitesi n Tans Olan Hastalarda, Sitogenetik ve Y Kromozom Mikrodelesyon Analiz Sonularnn Deerlendirilmesi Perihan YAVUZ Zekai Tahir Burak Kadn Sal Eitim ve Aratrma Hastanesi, Genetik Merkezi, Hamamn, Ankara per05ster@gmail.com nfertilite olgularnn yaklak %50'sinde genetik kaynakl erkek infertilitesi yer almaktadr. Literatrlerde erkek infertilitesi olgularnn %60'nda kromozom anomalisi ve Y kromozom mikrodelesyonlar saptanmtr.Azospermiklerin yaklak %15'inde, oligospermiklerin yaklak %5'inde kromozom anomalisi;azospermiklerin %10-15'i, oligospermiklerin %5-10'unda Y kromozom mikrodelesyonlar tespit edilmitir. Bu almadaki ama youn hasta kapasitesine sahip olan Zekai Tahir Burak Kadn Sal Eitim ve Aratrma Hastanesi Genetik Merkezi'nde 2006- 2007 tarihlerinde erkek infertilitesi n tans ile kabul edilen hastalarda (2006 yl erkek infertilitesi olgu says 485; kasm 2007 erkek infertilitesi olgu says 448) yaplan sitogenetik ve Y kromozom mikrodelesyon (SRY, 641 Centaurea, Nide,Alada,
ZFY, SY84, SY86, SY127, SY134, SY254, SY255) analiz sonularnn istatistiki olarak deerlendirilmesi ve elde edilen sonularn literatr bilgileriyle karlatrlmasdr. Anahtar Kelimeler: nfertilite,kromozom analizi, kromozom anomalisi, Y mikrodelesyonu PE019 Prenatal Tanda, Biyokimyasal Tarama Test Sonular ve USG Bulgularnn Amniyosentez Sitogenetik Analiz Sonular le Karlatrlmas Perihan YAVUZ Zekai Tahir Burak Kadn Sal Eitim ve Aratrma Hastanesi, Genetik Merkezi Hamamn, Ankara per05ster@gmail.com Prenatal tan, genetik bir risk belirlenmi tm gebeliklerde, gebelik dnemi iinde uygulanan kk cerrahi giriimler yardm ile gerekletirilen genetik testleri ve genetik danmay ieren bir sretir. Prenatal tan endikasyonlar arasnda ounlukla anne ya (35 ya st ve 16 ya alt, ikiz gebeliklerde 32 ya ve st), biyokimyasal tarama testlerinde risk ykseklii (1/250), ultrasonografide (USG) fetal anomali bulgular,daha az sklkta elerden birinde dengeli kromozom anomalisi, perikonsepsiyonel ila kullanm, ailede genetik hastalk ve kromozom anomalisi yks grlmektedir. Prenatal tanda kullanlan yntemler iki grupta snflandrlmaktadr: -Giriimsel olmayan (non-invaziv) yntemler: Biyokimyasal tarama testleri (ikili test, l test, drtl test), USG, fetal ekokardiyografi, maternal kandan fetal hcre rneklemesi, -Giriimsel (invaziv ) yntemler: Amniyosentez, kordosentez, koryon villus rneklemesi, fetal biyopsi, preimplantasyon genetik test. Literatrlerde, biyokimyasal tarama testlerinde risk ykseklii ve fetal USGde anomali bulgularnn, amniyosentez endikasyonu olarak anne ya endikasyonundan sonra sklkla karlald belirtilmektedir. Bu almada youn hasta kapasitesine sahip Zekai Tahir Burak Kadn Hastalklar Hastanesi Genetik Merkezinde 2002-2007 yllar arasnda, biyokimyasal tarama test ykseklii (ikili tarama test, l tarama test) (1/250) ve fetal USG de anomali tespit edilen gebe kadnlardan amniyosentez ile alnan rneklerden, flask yntemi kullanlarak yaplan incelemelerde elde edilen
sitogenetik analiz sonular tarama test sonular ile karlatrlmtr. Anahtar Kelimeler: Prenatal tan, biyokimyasal tarama testleri, fetal USG, amniyosentez, sitogenetik, kromozom anomalisi PE020 Kars li Devlet Hastanesinde ABO Kan Gruplar ve Rh Faktr Dalmnn ncelenmesi Asu SAVSAR1, Sleyman GL, Aye ERCYAS, Duygu TANRIKULU, Pnar AKSU, Gkhan NUR 1 Cumhuriyet Lisesi, 36900, Kars asusar@hotmai.com Bu alma 22.10.2006-22.10.2007 tarihleri arasnda Kars ili devlet hastanesi merkez laboratuarnda 3967 birey zerinde gerekletirildi. Kiilerin % 42.9 A kan grubu, % 17.01 B kan grubu, % 33.1 O kan grubu, % 7.76 AB kan grubu ve bununla birlikte % 87.30 Rh (+) ve % 12.70 orannda Rh (-) kan grubuna sahip olduklar belirlendi. Bu almadan elde edilen deerler benzer almalardaki t-testi sonular ile karlatrld. Kiilerin kan gruplaryla Rh faktrnn dalm oranlar aratrlarak tm kan gruplarnn allel frekanslar hesapland. Bu frekanslar; p iin 0.292, q iin 0.134, r iin 0.57 ve Rh (+) iin 0.93, Rh (-) iin 0.07 olarak belirlendi. Yaplan Khi- Kare analizi sonularna gre; ABO kan gruplar iin 0.711, Rh (+) iin 0.29 ve Rh (-) iin 5.36 deerleri saptand. p deerlerinin ise ABO iin p>0.05, Rh (+) iin p> 0.05 ve Rh (-) iin p<0.05 olduu gsterildi. Sonu olarak; ABO kan gruplar ile Rh (+) kan grubu Hardy- Weinberg dengesine uymakta Rh (-) kan grubu bu dengeyi bozan etmenlerden (akraba evlilii, gler, gen kaymas vb.) dolay istatistiksel olarak uyumsuzluk gstermektedir. Anahtar Kelimeler: ABO kan gruplar, Rh faktr, Kars Devlet Hastanesi, Khi-Kare
642
PE021 Tekstil Boyar Maddelerinin Aktifletirilmi Kmr ile Adsorpsiyonu ve Adsorpsiyon zotermlerinin Belirlenmesi Sema TAN1, Kezban ADA2, Aysun ERGENE1, Emine ZTRK1, Fadime YILMAZ1, Arzu KAYA1, Emine Yaln1
1
Krkkale niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Biyoloji Blm, Krkkale 2 Krkkale niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi, Kimya Blm, Krkkale sematan2003@yahoo.com
Gelien sanayileme sonucunda su kaynaklar endstriyel atklarla belirgin olarak kirlenmektedir. zellikle tekstil endstrisinde kullanlan boyar maddeler son yllarda nemli bir problem oluturmaktadr. Bu almada, aktifletirilmi kmr ile Cibacron Brilliant Yellow 3G-P ile Cibacron Brilliant Red 3B-A sentetik boyalarn biyosorpsiyonu aratrlmtr. Balang pH, scaklk ve boya deriimi gibi parametrelerinin boya adsorpsiyonu zerine etkisi incelenmitir. Ortam pHsnn boya adsorpsiyonunda nemli bir parametre olduu gzlenmi ve en iyi giderimin saland optimum pH her iki boya trnde 5.0 olarak belirlenmitir. Biyosorpsiyon ortamndaki balang boya deriiminin artmas ile aktif kmr tarafndan adsorplanan boya miktarnn 1.7 kat artt gzlenmitir. Gelitirdiimiz sistem kullanlarak ucuz ve kolay elde edilebilir olan aktif kmr ile atk sulardan boyar maddelerinin yksek performansla artlabilecei belirlenmitir. Anahtar Kelimeler: Adsorpsiyon zotermleri, Aktif kmr, Boyar madde
643
644
NDEKS
645
646
AKBULUT, N. ABACI, Z.T. ABACIGL, T. ABAY, G. ABBASOVA, Z.H. ABDULLAH, M.. ABE, S. ABUOV, B. ACAR, B. ACAR, C. ACAR, O. ACAR, Y. ACER, S. AAR, B. AIK, L. AIKALIN, K. AIKGZ, B. AIKGZ, R. ADA, K. ADIGZEL, A. ADIGZEL, N. AFYON, A. AGLOLU FNCAN, S. AAR, G. ACA, C.A. ACAGL, E. AHISKA, S. AIME, M.C. AIRBA, E. AK, B.E. AKA SALIKER, H. AKAN, H. AKAN, K. AKAY, M.T. AKAYA, N. AKAYDIN, G. AKBA, F. AKBAY, E. AKBULUT, H. AKBULUT, M. PB 198 PZ 344 PB 320, PB 332 PB 084, PB 160 PM 025, PM 195 SZ 068 PZ 170 PM 178, PM 179 PB 064 PB 220, PB 226 PB 040 SB 078 PZ 268 007, SB 011, PB 073, PB 092, PB 125, PZ 178, PM 064 PM 045 PB 157 PB 003 PE 013, PE021, SM 001 PM 033, PM 034 PB 387 PB 384 PZ 083 PB 260, PB 372, PB 373 PB 207 PB 061 SZ 101 PM 185 PM 132 PB 107 PB 169 S 010, PB 374, PB 187 PB 119, PB 124, SB 065, SB 076, SB 077 PZ 143, PZ 373 PB 196, PE 012 PB 321, PB 195, PB 184, SB 028, SB 056 PB 107 PZ 229, PZ 232 PB 154 PB 095, PB 106 AKSOY, A. AKEK, E. AKN, A. AKOCUK, A. AKDAMAR, H.A. AKDEMR, D. AKELMA, R. AKGL, G. AKGL, R. AKGN DAR, K. AKI, C. AKIN, A. AKIN, M. AKIN, N. AKIN, S. AKINER, M.M. AKKAN, T. AKKAYA, N. AKKZ, C. AKKUZU, E. AKMAN GNDZ, E. AKOLU, A. AKPINAR, A. AKPINAR, A.E. AKPINAR, M.A. AKPINAR, N. AKPULAT, H.A. AKSAKAL, E. AKSAKAL, .
SZ 035 PB 324, PB 389, PB 066 PB 014 PZ 225 PZ 085 PB 083, PZ 342 PZ 315 PB 309, PB 310, PB 311 SB 091 PZ 197, PZ 226 PB 272, PB 281 SZ 085 SM 048, SB 012, PM 013, PM 014, PM 015 SM 048, SB 012 PZ 100 SZ 095, PZ 119 PM 007, PM 008, PM200 PM 171 PM 186 PZ 251 PZ 161, PZ162 PM 162 PZ 354, SZ 034 PB 276, PZ 164 PZ 158, PZ 164 PZ 158 PB 103 PZ 191, PZ 388 PB 201, PB 365, PB 006 PB 074, PB 100, PB 130, PB 138, PB 038, PB 039, PB 319, PB 338, PB 412, PB 413, SB 027, S 002 PB 118 SZ 079, PZ 194 PB 115, PB 224 SZ 064, SZ 065 PM0 18, SM 008 PM 145 PE 020, PZ 359, PZ 363 SZ 038
AKSOY, D. AKSOY, H. AKSOY, . AKSOY, V. AKSOY, Z. AKSZ, E. AKSU, P. AKTA, N.
647
AKTA, D. AKTA, K. AKTA, M. AKTA, S. AKTMSEK, A. AKTRK, M.N. AKTRK, Y. AKYALIN, H. AKYAR, G. AKYILDIZ, G.K. AKYOL, F. AKYOL, . AKYOL, M. AKYOL, Y. AKYURT, G. AKYZ, M. ALADA, A.T. ALADA, M.O. ALADA, S.S. ALAN, N. ALAN, . ALA, A. ALBALADEJO, J.G. ALBAYRAK, H. ALBAYRAK, . ALBAYRAK, S. ALBOSTAN, S. ALBUSTAN, S. ALDEMR, A. ALEV ZEL, . ALGUR, .F. ALKAN, S. ALMACA, N.D. ALPAY KARAOLU, . AL-TAEE, M.I. AL-TAEE, S.S. AL-TAI, S.M.S. ALTA, L. ALTA, S. ALTIN, A.
PZ 126 PB 422 PZ 266 PB 337, PB 348, PB 349, PB 355, PB 368 PZ 198 PZ 104 SM 019 PB 359, PB 135, PB 170 PM 158 PZ 125, PZ 126, PZ 127, PZ 133 PM 098 SM 051, PM 074, PM 075, PM 076 PZ 265 PB 007, PB 012,PB422 PM 075 PM 165, PM 055, PM 107 PZ 292 PM 001, PM 002, PM 003, PM 006, PM 012 PB 142 PM 177 PB 314, PB 129 PZ 353, SZ 037 PZ 358 PM 164 PZ 102, PZ 356 PB 412, PB 413, PB 130, PB 038, PB 039 SB 077, SB 076 PB 119, SB 065 PZ 121 PB 104, PB 110, PB 111 PM 060, SM 036 PB 348 SB 097 PM 143, PB 043, PM 092 PB 166 PB 166 SB 044 SZ 103 PB 082 PM 135
ALTIN, F. ALTINKUT UNCUOLU, A. ALTINOLU, Y. ALTINZL, H. ALTIOLU, Y. ALTUN, A. ALTUN, D. ALTUN, M. ALTUN, N. ALTUN, . ALTUN, S. ALTUNSOY, F. ALTUNTA, H. ANLA, S. ANN, R. APAYDIN YACI, M. APAYDIN, G. APOHAN, E. ARABACI, T. ARAL, F. ARAS, A. ARAS, E.S. ARAT, . ARDA, H. ARDI, M. ARICI, . E. ARIKAN, B. ARIKAN, H. ARIKAN, R. ARITULUK, Z.C. ARMAAN, M. ARSLAN AYDODU, E.. ARSLAN, A. ARSLAN, E. ARSLAN, H. ARSLAN, . ARSLAN, N. ARSLAN, O. ARSLAN, .
PM 140 PB 119, SB 065 SB 043 PB 366, SB 074 PB 237 PZ 009 PZ 182, PZ 379 PZ 156 SZ 083 PM 027 SZ 018 PZ 166, PZ 263, PZ 329, PZ 330 PZ 166 SZ 034 PB 071 SZ 082 PB 161 PM 088 PB 072, PB 342, PB 359, SB 009, SB 048 SZ 049, SZ 050 SB 002 PB 117, PB 118 PZ 216 PB 289 PB 235, PB 186 SB 067 PM 116, PM 117 SZ 094 PB 040 PB 184 PB 386 PM 005, PM027 PZ 149, PZ 198, PZ 200, PZ 355, PZ 356 PZ 355 PB 152, PM 030, SB 089 PB 253, PB 257, PB 040 SZ 054, SZ 101 SB 024, SZ 027, SZ 028, PB 110, PB 111, PB 104, PB 094 PZ 140 648
ARSLANYOLU, M. ASAN, A. ASKEROV, F. ASLAN, A. ASLAN, B. ASLAN, E.G. ASLAN, M. ASLAN, R. ASLAN, . ASLANLI, S. ASLANTRK, .S. ASLANYAVRUSU, S. ASLIM, B. ASMA, B.M. ASMA, D. AAN, N. AKIN ELK, T. AKIN, A. AKIN, H. AKUN, T. ATALAN, E. ATALAY, A.T. ATALAY, F. ATALAY, Y. ATALIK, K.E. ATAMANALP, M. ATAMOV, V. ATASOY, P. ATA, S. ATAOLU, C. ATAYETER, E. ATE SNMEZOLU, . ATE, A. ATE, M. ATE, M.A. ATICI, . ATICI, T. ATLI EKEROLU, Z.
PZ 084, PZ 085, PZ 086 PM 131 SZ 106, PZ 170 PM 029, PM 048, PM 087, PZ 055, PZ 182, PB 096, PB 162, PB 161 PZ 298 PZ 298, PZ 352 SB 093 PZ 069, PZ 130 PZ 126 SM 025 PB 147 PZ 370, SZ 001 PM 104, SM 028, SM 035 PB 198 PM 113, PZ 190 PZ 118 PB 147 PZ 150, PZ202 PB 201, PZ 176, PZ 182, PZ 378, PZ 379 PM 028 SM 063, PM 176 SB 049 PB 096, PM 048, PZ 070 PB 145, PB 146 PZ 159 PZ 388 PB 056, SB 093 PZ 229 PB 149 PZ 203 PB 005 SB 061 PB 133, S 004 SM 039, PM 156, PM 178, PM 179 PB 111 PB 260, PB 269, SB 052 PM 187 PZ 296, SZ 087
ATLI, E. ATLI, G. ATLI, M. ATLI, Y. AVAZ, S. AVCI, A. AVCI, H. AVCI, M.K. AVAR, D. AVU, A. AYAN, A.K. AYAN, S. AYANOLU, H. AYAZ, F.A. AYBERK, H. AYDEMR, E. AYDEMR, N. AYDEMR, S. AYDIN, B. AYDIN, . AYDIN, D. AYDIN, E. AYDIN, M. AYDIN, N. AYDIN, S. AYDIN, T. AYDIN, Y. AYDINLI, C. AYDOAN TRKOLU, S. AYDOAN, F. AYDOAN, M. AYDOAN, M.N. AYDODU, M. AYDOMU ZTRK, F. AYGAN, A. AYGUN, H. AYGN, F. AYHAN, K. AYHANCI, A. AYLIKI, V. AYNACI, H. K.
PZ 380 PZ 382 SZ 106, PZ 171 PZ 067 PM 069 SM 014, PZ 141, PZ 216 PZ 127 PM 098 SZ 104, PZ 105 PB 250 PB 097, PB 167 PB 067 PB 276 PB 255, PB 093 PZ 251 PZ 230, PZ 231 PZ 372 SZ 024 PB 247 SZ 060, PZ 078, PZ 250 PZ 249 PZ 092 PB 229, PB 230, PB 240, SB 022 PM 050, SZ 027, SZ 028 PB 217 PZ 165 SB 063 PB 119, PZ 252, SB 065 PZ 329 SZ 027, SZ 028 PZ 180 SZ 005 PM 037, PM 040, PM 060, PM 198, SM 036, PZ 281, S 010 PM 096 PM 116, PM 117 PM 048, PZ 070 PB 373 PB 128 SZ 012 PB 161 PZ 386 649
AYSIT, N. AYTA, S. AYTA, Z. AYTAN, E. AYTAR, P. AYTA AKN, T. AYTEKN, A.M. AYVAZ, A. AYVAZ, Y. AYYILDIZ, N. AZAZ, A.D. AZER, F.N. AZIRAK, S. AZZOLU, U. AZPARLAK, S. BABA, F. BABA, M.T. BABAOLU, S. BACI, Y. BAIRSAKCI, S. BARIAIK, N. BAHADIR KOCA, S. BAHAR, A.A. BAHEC, Z. BAHECOLU, Z.
PZ 234 PB 167 PB 297, SB 050 PM 082 PM 066 PB 014 PZ 110 PM 064, PZ 073, PZ 077, SZ 059 PZ 298 PZ 009, SZ 051, SZ 052, PM 198, PZ 252, PZ 283 PM 009 SB 043 SZ 077 PZ 077 PZ 181, SZ 029 SZ 067 PB 274, PM 139, PZ 008, SB 038 PB 073 PB 058, PB 108, PB 352, PB 379, PB 381, PE 017, SB 049 PB 380 PZ 293, S 003 PZ 343 SM 054, SM 060 PZ 095 PB 072 PB 077, PB 078, PB 087, PB 088, PZ 048, PZ 049, PZ 050, PZ 052, PZ 054, PZ 055, PZ 056, PZ 060 SB 084 PB 124 PM 093, PM 110, PM 112 PM 187 PZ 127 PZ 078 PZ 305, PZ 307 PB 002, PB 024, PB 025, PB 026 PZ 140, PZ 174 PZ 175, PZ 226 SM 043
BALKAN, B. BALKIS, H. BALKIS, N. BALOS, M.M. BANCHEVA, S. BAN, B. BARAN, . BARDAKCI, F. BARI, . BARI, Y.S. BARLAS, M. BARLAS, N. BARUTU, E. BA SERMENL, H. BA, B. BA, M. BAAK, N. BAAR, K. BABLBL, G. BAER, B. BAHAN, M. BAIMOLU KOCA, Y BAKSE, . BATAN, N. BATIR, E. BATIRAY, S. BATTAL, P. BAYAR, S. BAYAZIT, V. BAYIR, Y. BAYKAL AKAY, F BAYKAN, . BAYRAK ZBUCAK, T. BAYRAK, . BAYRAK, .F. BAYRAKDAR, F. BAYRAKTAR, A. BAYRAM, A. BAYRAMCI, N.S.
PM 133 PZ 011 PM 035 PB 187 PB 394, PB 398 PB 387 PZ 009, PZ 252, PZ 319 PZ 186, SZ 055 PB 199, PB 373, PM 034, SM 011 PZ 087, PZ 090, SZ 063, SZ 102 PZ 133, PZ 134, PZ 136, PZ 288, PZ 290, PZ 318 PZ 142, SZ 005, SZ 062 PB 279, SB 073 PB 211, SB 080 PB 112, PB 121 PZ 099 PB 126 PZ 267 PM 108, SM 040 PB 294, PB 308 PZ 160, PZ 168 PZ 392, PZ 393 PB 379, PB 381 PB 209 PZ 153, PZ 154 SB 049 PB 238, PB 249, SB 033, SB 051, SB 055 PM 156 SZ 109, SZ 110 PB 096, PM 048 PB 220 PM 193 PB 018, PB 140, PB 141, PB 241 S 003 PB 199 PZ 242, PZ 268 PM 072 PZ 115, PZ 116, PZ 240, PZ 241, PZ 308, PZ 309, PZ 310 PZ 178 650
BAH, M.
BAHTYAR, S.D. BAHTYARCA BADAT, R. BAKIR ATELER, Z.B. BAKIR, H. BAKIR, R. BAK, H. BAL, D.A. BAL, M. BALCAN, E. BALCI, H. BALCI, .
BAYRAMOLU, G. BAYSAL, A. BAYSAL, G. BAYSAL, Z. BECK, . BEDR, H. BEHET, L. BEKER AKBULUT, G. BEKLEYEN, A. BEKSA, M.S. BEKTA, Y.
PB 186, PZ 221, PZ 223, SZ 012 PZ 359, PZ 363 PB 252 PM 053 SM 054 PZ 121 PB 070 PB 227, PB 246 PZ 031 PM 190, PM 191, PZ 366 PZ 324 PB 367, PB 402, PM 047, PM 051, PM 052, PM 094, PM 095, PM 100, PM 140, PM 141, PM 183, PZ 324, SM 055, SM 056, SM 058, SM 062 PB 119, SB 065 PE 010, S 005 PB 236 PZ 180 SM 009 PZ 303, PZ 313 PB 238, PM 177, SB 033, SB 051 PB 367, PM 095 PZ 299 PM 102, PM 103, SM 035 PB 027, PB 028, PB 032, PB 333, SB 001 PM 108, PM 115 PM 112 PM 110, PM 122, SM 040 PB 203 PB 171 PB 278 PZ 097, SZ 083 PZ 221 PB 135, PB 170 PB 397 PB 019, PB 031 PB 139 SB 081 PB 123, PB 394, PB
398 BRHANLI, A. BRHANLI, E. BRCK, M. BRNC YILDIRIM, A. BROL, N. BTER, N. BTREN, M. BOLAT, N. BOLKAN, H. BORAN, R. BOSTANCI, D. BOYACI, H. BOZ, A. BOZDOAN, H. BOZKURT, M. BOZKURT, .B. BOZKURT, V. BLEK, Y. BUDAK DLER, S. BUDAK, . BUDAK, . BULAMA, BULUT, A. BULUT, D.R. BULUT, S. BULUT, BURSALI, A. BUSSE, P. BLBL, M. BLBL, U. BRN KARAKA, S. BRN, B. BYKGZE, . BYKKARTAL, H.N. BYKTANIR, . CABBAROV, M. CAB, E. CAM, D. CAN, C. PZ 376 PM 118 PZ 103 PB 044, PB 045, PB 113, PB 114, PB 291, PB 293 PZ 134, PZ 136 PE 005, PZ 088, SZ 010 SZ 067 PB 119, SB 065 0014 SM 064 PZ 007 PB 136 PZ 146, PZ 162 PB 102, PM 160, PM 161 PE 007, SB 072 PZ 233 PZ 132 PB 179, PB 109 SZ 080 PM 098 PB 038, PB 319, PB 412, PB 413 PB 259 PZ 235 PZ 347 PM 169, SZ 074 PZ 041, PZ 337 PZ 345 PZ 093 SZ 099 PZ 350, PZ 351, SZ 004, SZ 056, SZ 072 PZ 205, PZ 206 SB 013 PZ 385 PB 011, PB 020, PB 021, PB 175, PB 178, PB 285 SM 037 PB 056 SB 047 PB 111 SM 067 651
BELDZ, A.O.
BELEN, S. BELVERM, M. BELL, R BELL, A.K. BEN SASSI, A. BERBER, A.A. BERBER, BER, F.. BEYARSLAN, A. BEYATLI, Y. BEYAZOLU, O. BIYIK, H. BIYIK, H.A. BIYIK, H.H. BLALOLU, R BLDACI, I. BLGEN, B.B BLGENER, M. BLG, G. BLG, A. BLG, . BLGL, B. BLGN, A. BNGL, N.A. BNZET, R.
CAN, N.E CANBEK, M. CANBULAT, S. CANDAN, A.Y. CANDAN, F. CANDAN, M. CANDAN, O. CANDAN, S. CANLI, M. CANPOLAT, D. CANPOLAT, . CANSARAN, A. CANSEVER MUTLU, E. CANSEVER, N. CANSUNAR, E. CEBEC, H.H. CEBESOY, S. CELEP, F. CEMEK, M. CENGZ, N. CENK, S. CESUR, . CEVAHR Z, G. CEVHER, Z. CEVHER, C. CEVZC, M. CHAERLE, L. CIKCIKOLU YILDIRIM, N. CIMBIZ, A. CERC, .H. CHANGR, N. CVELEK, H.S. CVELEK, . CONK DALAY, M. CORAL, G. COKUN, A. COKUN, F. COKUN, . COKUN, Y.
PB 250 PZ 223 PZ 238, PZ239, PZ 300, PZ 301, PZ 302, PZ 303, PZ 313 PB 150 PB 013, PB 316 SB 018 PZ 142 PZ 239, PZ 238, PZ 242, PZ 243, PZ 254 PZ 382 PZ 268 PZ 075 PB 163, PB 302 PB 293 SM 023 PM 109 PZ 251, SB 078 SZ 013 PB 309, PB 354, SB 016, SB 046 SZ 074 SZ 016 SB 042 PZ 162 PB 217 PM 140 PB 059, SB 093 PB 337 SB 062 PZ 151 SZ 109, SZ 110 PM 050, PM 069, PZ 068, PZ 069, PZ 130 PM 046 PZ 038, PZ 304, PZ 318 PB 185, PB 326, PB 360, PB 369, PB 370, PB 371, PB 376 PM 019, PM 022, PM 121 PM 041 PM 012 PB 390 PZ 059, SZ 011 PZ 017, PZ 285, PZ ALAR, . AKACI, M. AKAR, S. AKI, AKICI, . AKILCIOLU, U. AKIR ARICA, . AKIR, A. AKIR, E. AKIR, M. AKIR, S. AKIR, Y. AKIRLAR, H. AKMAK, G. AKMAK, . AKMAK, M. AKMAK, T. AKMAK, . AKMAKI, M.L. AM, H. AM, P. AMA, N. AMLICA, Y. AMLITEPE, Y. ANAKI, N. ANAKI, S. COKUN, Y. COKUN, Z. M. COKUNELEB, K. COKUNER, P. ABUK, A. ADIRCI, E. A, S ALAN, D.C. ALAR, S.S.
315, SZ 036 PB 290 SB 068 PB 001, PB 028, PB 032, PB 333, PB 367, PB 402, SB 001 PZ 252 PM 066 PZ 070 PB 217 PZ 343 PZ 119, SB 079, SZ 075, SZ 092, SZ 093, SZ 095 PZ 266, PZ 267, PZ 268 SM 045 PB 037 PZ 125 PZ 144, PZ 219, PZ 247 PB 185, PB 325, PB 326, PB 360, PB 369, PB 370, PB 371, PB 376, PB 377 PZ 034, PZ 365 PB 096, PM 048, PZ 070 PZ 350, PZ 351, SZ 004, SZ 056, SZ 072 PZ 066 PB 095 PZ 071 SB 034 PM 127 SZ 071 PB 119, SB 065 PB 213, PB 260, PZ 176 PM 049 PM 162 SB 071 PZ 337 PB 167 PZ 202 SZ 064, SZ 065, SZ 066 SZ 029 PB 214, PB 367, PM 047, PM 051, PM 095, PM 100, PM 140, PM 652
APAR, S. AVA, T.
AVUOLU, K.
EK, F.. EKRGE, E. ELEB, S. ELEB TOPRAK, F. ELEB, A. ELEB, E ELEB, H. ELEKL, A. ELEN, E. ELK, A. ELK, . ELK, D.A. ELK, E. ELK, G. ELK, . ELK, L. ELK, S. ELK, T.H. ELKLER, S. ER, B. ETER, T. ETN ERDOAN, . ETN, E. ETN, G. ETN, H. ETN, L. ETN, M. ETN, . ETNEL AKSOY, S. EVK, S. EVRM, M. EVRML, B.S. INAR, S.A.
141, PM 183, SM 056, SM 058, SM 062 PZ 339, PZ 340 PB 197, PZ 253, PZ 391 PB 048, PB 101, PB 200, PB 212, PM 070, PM 106, PZ 034, PZ 246, PZ 362, PZ 365, SB 098, SM 001, SM 002 PB 218, PB 258 PM 042 PZ 061 PB 279, SB 073 PB 125 PB 389 SM 005 SM 012 SM 069 PB 040, PB 257, PB 258, PZ 183, PZ 184 SZ 079 PB 067 PM 025 PZ 127 PB 238, PZ 139, PZ 149, SB 033, SB 051 PM 114, PM 195 PZ 053 PM 164 PB 203, PZ 372 PM 128, PM 129, SM 007 PB 129, PB 210 PZ 297 PB 069, SB 093 PZ 099 PZ 072, PZ 375 PB 119, SB 065, SB 076, SB 077 PZ 179, SZ 019 PB 019, PB 066, PB 223, PB 421 PM 167 PB 258, PM 127 PB 106 PM 196 PM 166
IPLAK, B. IRAK, C. IRPICI, A. ITAK, S. EK, A. EK, E. EK, L. EK, N. FT, E. FT, . OBANOLU, G. OBANOLU, . OULU, D. OUN, H.Y. OKKIZGIN, H. OL, M. OLAK YILMAZ, Z. OLAK, A. OLAK, D.N. OLAK, E. OLAK, R. OLAK, S. OLAKOLU, F. ORAK CAL, . ORBACI, C. OTUK, A. OTUK, Y. KM, C. L, B. LER, A LGEEN, H. MELEKOLU, . MLEKOLU, U. DADANDI, M.Y. DALI, M.
SZ 042, SZ 061 PB 097, PB 167 PB 068, PB 299, SB 006 PM 147,PM 148,PM 149 PB 137, PB148, PB 162 PZ 105, SZ 104 SZ 105 SB 034, SB 035 PB 102, PM 160, PM 161 PM 125, PM 126 PB 037 PZ 193, PZ 192 PM 167 PZ 370, SZ 001 PB109 PB 093, PM 042 PZ 350, PZ 351, SZ 004, SZ 069, SZ 072 PB 093, PB 094, PM 042, PM 049, PM 056, PM 092 PM 047, PM 183 PZ 035, PZ 036, PZ 037 PZ 035, PZ 036, PZ 037 S 003 PM 143 PZ 240, PZ 241, PZ 308, PZ 309, PZ 310 PM 157 PM 004, SM 023, SM 041, SM 049 PE 010, S 005 SM 027 PM 136, PZ 038, SB 045 SM 027 PB 011, PB 016, PB 020, PB 021, PB 285, PB 286 PZ 150 PM 073, PM 075, PM 175, SM 051 PB 068, PB 299, PB 339, PB 340, PB 341, SB 006 PZ 316 653
DALKIRAN, N. DALYAN, C. DANE, F. DANIMAN, T. DARCAN, C. DARDERE, Z. DARICI, C. DARILMAZ, M.C. DAYAN, S.
S 008, S 009 PE 010, S 005 PB 224, PB 328 PZ 115, PZ 116, PZ 240, PZ 241, PZ 308, PZ 309 PZ 310 SM 052, SM 066 PZ 245 PB 169 PZ 277, SZ 044 PB 289 PB 077, PB 078, PB 207, PZ 048, PZ 049, PZ 050, PZ 052, PZ 053, PZ 054, PZ 060, PZ 156 SM 054 PB 091, PZ 186 PZ 385 PM 050 PB 247, PZ 019, PZ 020, PZ 177 PZ 176, SZ 006 PM 134, SM 024, SM 025 PB 092, SB 011 PM 061, PM 062, PM 063, PM 100, SM 017, SM 058, SM 061 PZ 051 PZ 123 SB 043 PM 059, PM 061, PM 062, PM 063, SM 017, SM 019, SM 054, SM 057, SM 060, SM 061 PB 226 PM 192 PM 050 PZ 175 PZ 242, PZ 267, PZ 266 PB 380 PB 065, PB 249, SB 092 PB 042, PB 046, PM 019, PM 022, PM 121 PB 080, PB 336, SB 027 PB 153, PB 154, PB 202 SZ 059
DEMREZEN, . DEMRGAN, Y. DEMRKALP, F. Y. DEMRRS SAYGIDEER, S DEMRSOY, A. DEMTA, . DEN, .G. DENZ, F. DENZ, G. DENZC, A.A. DERE, . DERELOLU, E. DEVEC, H.A. DEVEC, R. DEVRAN, Z. DIRAK, M. DIRAMAN, E. DKEN, G. DKER, E. DKER, H. DLSZ, N. DN DEN, O. DN, M. DNER, M. DNER, S. DRL, N. DRM, S.N. DRMENC, T. DOGLIO, S. DOA, E. DOAN, A. DOAN, B. DOAN, C DOAN, D. DOAN, H.H. DOAN, M.
PM 190, PM 191, PZ 366, SZ 086 PB 270, SB 071 SZ 075 PB 142, PB 144, PB 155, PB 242, PB 243, PB 244 PZ 020, PZ 027, PZ 028, PZ 129, PZ 258, PZ 320, SZ 033, SZ 041, SZ 044, SZ 061 PB 276 PB 382, PB 383 PB 144, PB 219 SB 009 PM 159 S 008, S 009 PB 102, PM 161 SZ 097, SZ 096 PZ 174 PB 122 PM 017, PM 018, SM 008 PZ 051 SZ 105 PZ 323 PZ 323 PZ 061, PZ 062, PZ 063, PZ 064, PZ 082, SB 024, SZ 024 PB 382, PB 383 PB 022, PB 019, PB 031, PB 108, PB 191, PB 223, PB 352 PZ 331 PM 021 PM 144 PB 052 PB 008, PB 342, PB 389, SB 009, SB 048 SZ 039 SB 045 PE 001 PB 019, PB 023, PB 108, PB 261, PB 318 PB 208, PB 329, PB 330, PB 331, PB 346 SZ 024 PB 089, PB 090, PB 368 PB 144, PB 243, PB 654
DAYANGA, A.
DE-BOSSCHER, K. DEERL, N. DELGZ, H. DEMR, A. DEMR, E DEMR, F. DEMR, H. DEMR, H. DEMR, . DEMR, R. DEMRAK, A. DEMRAY, H. DEMRBA, Z. DEMRBA, S. DEMRC, . DEMRC, A. DEMRC, C. DEMREL, E. DEMREL, G. DEMREL, K. DEMREL, Z. DEMRELMA, H. DEMREZEN YILMAZ, D. DEMREZEN, N
DOAN, M.E. DOAN, N. DOAN, S. DOAN, U DOANLAR, O. DOANLAR, S. DOANLAR, Z.B. DORU, A. DORU, M. DORUZ, N. DOU, S. DOU, Z. DOUSOY, G. DORUK, T. DNEL, G. DNMEZ, D. DNMEZ, E. DNMEZ, G. DNMEZ, M. DNMEZ, S. DVER, E. DUMAN, H. DUMAN, R. DUMAN, S. DUMLUPINAR, R. DURAK, D. DURAK, Y. DURAL, H.
250, PB 309, PB 388, SB 014, SB 028, SB 046, SB 047, SB 056 PB 085 PZ 091, PZ 159 PB 273, PM 037, PM 040, PM 060, PM 198 PB 400 SZ 058 PB 279, SB 073 PB 248 SZ 098 PZ 168, SZ 098 PM 029, SM 023, SM 049 PB 022, PB 031 SZ 049, SZ 050 PZ 180 PM 098 PM 037, PM 040, PM 198 SZ 047 PB 400, SB 039 PM 097, SM 029, SM 030 SZ 099 SM 014 PB 149 PB 252, PB 353 PM 001 PZ 165 PB 213, PZ 176 PZ 001, PZ 002 PM 006, PZ 233 PB 379, PB 381, PE 017 PB 019, PB 023, PB 031, PB 066, PB 108, PB 223, PB 261, PB 318, PB 352, PB 375, PB 421, PZ 065, SB 075, SZ 103 PB 093 PZ 125, PZ 126, PZ 127, PZ 133, PZ 384 PB 287 PE 016, PM 152, PM 153 SB 055 PB 382
DURMU, . DURMU, Y. DURNA, S. DURSUN, O. DUT, E. DLGER, B. DLGER, G. DNDAR, E. DNDAR, H. DNDAR, S.P. DNDAR, Y. DEN, O. DEN, S. DNCEL, F. DZGNE, E EDZ, N. EFEOLU, B. EKE, D. EKER, . EKC, L. EKC, M. EKC, N. EKM, M. EKM, T. EKN, . EKNC, M.S. EKNCOLU, . EKMEK, B. EKMEK, F.G. EKMEK, N. EKMEK, S. EKMEK, Y. EKSEN, C. EMECAN, .T. EMECEN ZSOY, G. EMEK, Y. EMROLU, . EMRE, .
PM 134 SZ 033, SZ 041 PB 091, PZ 186 PZ 038, PZ 304, PZ 318 PZ 044 PM 010, PM 016, PM 036, PM 038, PM 151 PM 010, PM 038 PZ 181, PB 271, PB 389, SB 009, SZ 029 SM 004 PZ 065, PZ 066, PZ 169 PZ 130 PB 081 PZ 333, PZ 334, PZ 335 PB 119, SB 065, SB 076, SB 077 PZ 025, PZ 026 PM 102, PM 103 SB 035 PZ 183, PZ 184 SB 038, SB 063 PB 036, PB 041 PB 030 PB 282 PZ 125 005 PZ 160, PZ 168 PM 073, PM 076, PM 175, SM 051 PB 202 PB 245 PZ 096, PZ 208, PZ 348, SZ 089 PM 012 PM 124, PM 167 SB 031, SB 035, SB 054 PZ 133 PZ 220 SZ 089 PB 228, PB 284 PB 186, SZ 101 PB 087, PB 088, PB 361, PB 362, PB 363, PB 364, PZ 061, PZ 655
DURAN, A.
DURAN, C. DURAN, M. DURAN, R.E. DURANOLU, S. DURDU, . DURGUN, E.
062, PZ 063, PZ 064 EMRE, Y. ENGN, A. ENGN, D. ER, A. ER, N. ERASLAN, B. ERBA, C. ERBEY, M. ERBL, N. ERCAN, N. ERCAN, S. ERCYAS, A. ERCYAS, K. ERDA, B. ERDA, E. ERDAL, S. ERDEM, M. ERDEM, . ERDEML, A.. ERDOAN ARSLANTRK, N. ERDOAN, A. ERDOAN, K. ERDOAN, O. ERDOAN, . ERDODU, M. ERDOMU, S.F. ERDORUL, . ERDUAN, H. ERECEVT, P. EREN, B. ERENLER, . EREZ, M.E. ERGEN AKN, . ERGEN, G. ERGENE, A ERGENE, E. SZ 099 PB 018 PZ 178 PZ 173, SZ 107, SZ 108 SM 045 PE 007, PM 007, PM 008 PZ 193 PZ 243 PM 017, SM 008 PM 043 PB 119 PE 020 PZ 087, PZ 090, PZ 093, SZ 063, SZ 102 PB 228, PB 233, PB 283, PB 284 PZ 213 PB 213, PZ 176 PM 169 PB 065 PZ 316 PB 021 PZ 015, PZ 101, PZ 108, PZ 114 SZ 103 PZ 191 PZ 040 PB 221, PB 407, PB 408, PB 409 SZ 074 PB 102, PM 160, PM 161 SB 091 PM 083 PZ 217 PM 137 PB 238, PB 249, SB 033, SB 051, SB 055 PB 017, PB 018, PB 140, PB 241 PZ 088, PZ 219, PZ 247, SZ 010 PB 048, PB 200, PB 212, PE 013, PE 021, PM 070, PM 106, SB 098 SM 001, SM 002
ERGENE, S. ERGN, B. ERGN, E. ERGNAL, A.E. ERGL, A. ERGN, S.S. ERK, S ERN, N. ERM, U.C ERKAKAN, F. ERKMEN, B. ERMAN, M. ERMAN, O. EROLU DOAN, E. EROLU, A. EROLU, D. EROLU, H.E. EROLU, M. EROL, O. ERONAT, E.G.T. ERSAN, Y. ERSAYIN YAINOK, A. ERSUS, C. ERSEYS, M. ERSZ, M. ERTAN, F. ERTAN, .O. ERTEKN, A.S. ERTEN, G. ERTURUL, F. ERTURUL, K. ERTURUL, S. ERTUN, Y. ERTRK, B. ERTRK, N. ERTRK, . ERYILMAZ, F. ESEN, M. ESEN, Y. ESENL, Z. ESER, F.
PZ364 PZ175 PZ173, SZ 100, SZ 107 SB 094 PB276 PM 188 PB 329, PB 330, PB 331, PB 346 PZ 230, PZ 231 PZ 016, SZ 094 PZ 110, PZ 349, SZ 056 PZ 390 PB 238, SB 033, SB 051 PZ 256, PZ 255 PZ 185, PZ 190 SB 032 PZ 034 PB 412, PB 413 PZ 112, PZ111, PZ232 PB222 PZ245, PZ244 PZ215, PZ236, SZ 008 PM 091 SZ 054 SZ 057 SB 085 PM 133 SZ 091 PB 020, PB 062 PB 335 PB 119, SB 065 PB 336, PB 375, SB 029, SB 030, SB 072 SM 030 PB 086 SB 015 SB 015 PM 105, PZ 078, PZ 249, PZ 250, SZ 060 PB 033, PB 267 PM 017 PZ 255 PB 133 PB169 656
ESERKAYA, T. EZ DEREBOYLU, A ETO, K. EYNLOO, A. EYVAZ, N. FADHEL, M.N. FAZ, . FAK, . FENT, M. FERHAT, . FEYZOLU, A.M. FIRAT, M. FIRAT, . FIKIN, K. FDAN, A.F. FDAN, M.S. FLK SCEN, C. FRDN, B. FRARY, A. FUCHS, S. GAFFAROLU, M. GAYGUSUZ, . GAZOLU, N. GEKL, H. GEMC, M. GEMC, Y. GENCER, S. GEN, H. GEN, O. GENAY, A. GENAY, . GENER, L. GENOLU, H. GENOLU, L. GEYKOLU, F. GEZER, T. GEZGN, Y. GRT, B. GOODFELLOW, M. GMEN, B. GEBAKAN, A.
SB 061 PB 312 SZ 068 PZ 328 PM 171 PB 165 PM 049 PZ 100, SZ 085 PZ 346 PB 086 PM 132, PZ 137 PB 392, SB 036, SB 037 PZ 370, SZ 001 PZ 230, PZ231 PZ 068, PZ 069, PZ 130 PB 109, PB 179 PM 011, PM 135, SZ 101 PZ 111, PZ 112 PB 279, SB 073 PZ 195 PZ 052, PZ 358 PZ 342 PZ 226 PM 082, PM 137, PM 142, SM 003 SB 043 PB 344 PZ 180 PB 361, PB 362, PB 363, PB 364 SM 037 PB 189 PB 127 PZ 270, PZ 322 PZ 056 PZ 096, PZ 208 PZ 227, PZ 228 PM 127 PM 074, PM 076 PZ 333 004 SB 045, SZ 053 PZ 065, PZ066, PZ 169
GTEPE, S. GK, A. GK, F. GK, G. GKALP MURANLI, F.D. GKMEN, B. GKOT, B. GKSAY, D. GKTEKN, E. GKTRK, R.S. GLLOLU, H. GMRGEN, A.N. GNC, E. GNLALP, . GNLOL, A GNLTA, G. GNZ, A. GREN SALAM, N. GREN, C. GRGN, K. GRGN, S. GRK, G. GRR, G. GZKIRMIZI, N. GULYEV, A.A. GCEL, S. GCN, F. GL, S.S. GL, Z. GHER, H. GL GVEN, R. GL, . GL, N. GL, S. GLBAHE, E. GLBANDILAR, A. GLE, G. GLEKL, B. GLEL, A. GLER, G.. GLER, H.S. GLER, N.
PB 193 PZ 298, PZ 352 PZ 066 PZ 370 PZ 383 PB 037, PB 157 PZ 031 SM 041 PZ 142, SZ 062 PB 335 PZ 018 SB 074 PZ 153, PZ 154 PZ 188 PB 351 PB 136 PB 099, PB 149, PB 301, PB 316 PB 217 PZ 021 PM 020 PZ 164 PB 259 PZ 080, PZ 317 PB 414, SB 025 PB 158, SB 083 SB 086 PM036, PM038 PZ040, SZ 105 PZ040, SZ 105 PZ010 PM057, PM058 PZ155-PZ258 SZ 011 PE020,PZ35,PZ359, PZ363, SZ 039, SZ097 PZ355 PM 150 PZ059 PM 163 PZ146, PZ161, PZ167 PZ198 PB024 PB 120, PB 126, PB289, PB385 657
GLER, P. GLER, Y. GLERYZ, G. GLHAN, M.F. GLLE, . GLLCE, M. GLMEZ, Y. GLNAZ, O. GLTEPE, M. GM, A. GM, B.A. GMDERELO LU, M. GNAYDIN, S. GNDZ, B. GNDZ, E. GNDZ, R. GNER, A. GNER, U. GNE, F. GNE, T. GNEY, D. GNEY, F.T. GNGRD, A. GNGRM, C. GNSEL, S. GRCAN, E.S. GRC, B GREL, D. GREL, E. GREL, F. GREL, N. GRELL, G. GRKAN, M. GRKAN, M.O. GRLEK OLGUN, E. GRPINAR, .A. GRSOY, A. GRN, S. GVEN, A.
PM090 PZ269 PB152, SB 087, SB 089 PZ065-PZ066-PZ169 SZ 091, SZ 105 PB199, PB372, PM033, PM034, SM 011 PZ293, SZ 031 PM008, PM021 PB367, PB402 PZ140 PZ032, PZ033, PZ387 PZ232 PZ229 PZ148-PZ147 SZ 075 SB 061 PB393 PZ389 PB193, PB378 PB167 PB313, SB 004 PB181, PB182, PB183 PZ190, PZ376, PZ390, SZ 002 PZ143, SZ 017 SZ 035 PZ193-PZ192 PZ 392, PZ 393 PM105 PZ 175, PZ 197, SB 063 PM 098 SM 061 SZ 053 PZ 203, PZ 209 PZ 030 PZ 221 PZ 229, PZ 232 PZ 087, PZ 090, SZ 063, SZ 102 PM 005, PM 027, SM 049 PB 254, PZ 047, SZ 096, SZ 097
GVEN, K. GVEN, M. GVEN, R.G.
PM 044, PM 057, PM 058, PM 150, SM 046 PZ 021 SM 013 PB 077, PB 078, PB 207, PM 083, PZ 048, PZ 049, PZ 050, PZ 052, PZ 054, PZ 055, PZ 056, PZ 060 PB 069, SB 086 PB 258 PM 145 PZ 232 SZ 109, SZ 110 PM 091 PM 010, PM 016, PM 036, PM 038, PM 151 SM 054 PB 318, SB 064 PZ 233 PB 096, PZ 070 PB 074 PB 096, PM 048, PZ 070 011, PM 125, PM 126 PM 099, SM 059 PB 319, PB 412, PB 413, SB 027 SM 006 PB 119, SB 065 PZ 242, PZ 266, PZ 267, PZ 268, PZ 329 PM 040, PM 198, PM 188 PB 261 SB 044 PB 164 PB 002, PB 024, PB 025, PB 026 PZ 203, PZ 209 PZ 004 PB 327, PB 420 SB 083 PZ 125 PZ 175 PB 149 PB 408, PB 409 PZ 216 658
GVEN, M.
GVENSEN, A. GZEL DEER, A. GZEL, A. GZEL, M. GZEL, S. HABERAL, M. HACIOLU, N. HAEGEMAN, G. HAKKI, E.E. HAKKI, S.S. HALICI, M. HALICI, M.G. HALICI, Z. HALK UZTAN, A. HAMES KOCABA, E.E. HAMZAOLU, E. HAN, A. HASANEB, S. HASBENL, A. HASENEKOLU, . HASIRCI, E. HASSAN, W.S. HAYALL, A.A. HAYIRLIOLU AYAZ, S. HAYRETDA, S. HAZIROLU, M HOGREN, H. HUSEYN, A.R. HNDER, S. HRDA, C. HRKAN, K. HSEYN, E. ILGAZ, .
IRMAK YAZICIOLU, M.B. IRMAK, . IIK, H.. IIK, . IIK, K. IIK, M. IIK, S. IIKALAN, . IILOLU, M. ITKI, N. ER, F. YZ, E. DL, . KNC, N. LM, A. LEMN, Y. LER, . LHAN SUNGUR, E. LHAN, D. LHAN, F. LHAN, S. L, P. LKER, A. MALI, A. MAMOLU, H.O. NAK, S. NAN, K. NAN GK, T. NCE, A.. NCEER, H. NCEKARA, . NNAL, D. PEK, D. PEK, Z. RADAM, M.
PZ 180 PM 158 PB 081 PZ 371 SM 046 PZ 080, PZ 317, SZ 103 PB 010, SZ 028 PB 107, PB 234 PB 211 PB 053, PB 054, PB 055, PB 128, PB 280, PM 123, PZ 336 PB 049, PB 052 PM 022 SM 052, SM 066 PB 393 PB 339 PZ 117 PM 098, SM 038, SM 047 SM 021, SM 023 PB 272 PB 053, PB 054, PB 055, PB 128, PB 280, PM 123, PZ 336 PM 011, PM 135, SZ 101 PB 083, PB 168, PZ 222, SZ 085 PZ 005, PZ 042 PM 197 PZ 025, PZ 026 PZ 093 PM 047, PM 140, PM 141, PM 183, SM 056, SM 062 PB 354 PM 061, PM 063, SM 019 PB 002, PB 024, PB 025, PB 026 PZ 012, PZ 227, PZ 228, PZ 272, PZ 273, PZ 277, PZ 279, PZ 368 PZ 109, PZ 110, SZ 056, SB 079 SM 015 PZ 274 SZ 067
SKELEL, G. SMALOLU, I. SA NC, S. LEK, C. LEKDEMR, S. ZC, M. ZG, M.S. JN, Y. KABADAYI, E.F. KABAKTEPE, . KABARTAN, E. KABASAKAL, A. KABAY, . KAAAN, M. KAAR, A. KADIOLU, A. KAHRAMAN, A. KAHRAMAN, H. KAHRAMAN, . KAHRAMAN, S. KAHRAMAN, Y. KALA, E. KALEFETOLU, T. KALEMTA, G. KALENDER, Y. KALIPCI, E. KALKAN, E. KALKAR, KALKAR, . KALMI, E. KALYONCU, F. KALYONCU, H. KALYONCU, L. KAMANLI CAN, N. KAN, Y. KANDEMR, . KANDEMR, K. KANDEMR, N. KANDEMR, . KANDL, A. KANIK, E.
SM 044 PB 176, PB 177, SB 069 PZ 144, PZ 213, PZ 214, PZ 218 PB 210, PB 251, PB 292 PB 116, SB 066 PZ 016 PM 134, SM 025 SZ 068 PE 008, PZ 145 PB 072 SZ 055 PB 083 PZ 221 PM 047, PM 051, PM 140, PM 141, SM 056 PM 099 PB 262, PB 263, PB 264, PB 265, PB 266, SB 041 PB 388 PM 142 PM 127, SM 039 PM 067 PZ 301 PM 148 SB 054 PM 068 PZ 001, PZ 377 S 001 S 006 PZ 018 PZ 074 PM 108 PM 108 PZ 134 PZ 057 PM 149 SB 049 PZ 036, PZ 037, PZ 195, SZ 023 PZ 035 SB 061 PZ 260 PZ 175 PM 139 659
KANKILI, T. KANTARCI, A. KAPLAN, A. KAPLAN, M.E. KAPTAN, E. KAPTANER, B. KAPUCU, A. KAR, B. KARA, A.A. KARA, C. KARA, Y. KARAAA, F. KARAARDI, H. KARAARDI, M. KARABACAK, E. KARABACAK, O. KARABAY YAVAOLU, N.. KARABOZ, . KARABCEK, S. KARABRKL, S. KARACA, H. KARACAKAYA, P. KARACAN, H.. KARACAOLU, . KARACAOLU, D. KARAALI, S. KARAAY, B. KARADA, H. KARADAOLU, . KARADAYI, M. KARADEDE AKIN, H. KARADEMR, B. KARADENZ, A. KARADENZ, E. KARADUMAN, A.B. KARADUMAN, D. KARAER, F. KARAER, H. KARAFAKIOLU, Y.S. KARAGZ, A. KARAGZ, I.D.
PZ 036, PZ 037 PZ 233 PB 011, PB 151, PM 044, SB 088 PB 149 PZ 224 SZ 009 PZ 197, PZ 226 PM 073, PM 175 PM 026 PM 172 PB 253 PZ 133 PZ 108, PZ 114 PZ 107 SB 003, SB 094 PB 070, PB 075, SB 026 PB 042, PB 046, PM 019, PM 121 PM 101, PM 127, PM 128, PM 129, SM 007 PM 042 PZ 073 PZ 273, PZ 272, PZ 277 PM 097 PB 322 SZ 093 S 008, S 009 013, PZ 174 002, 003 PZ 171 PB 269, SB 052 PB 199 PZ 104, PZ 120 SZ 008 PB 190, PB 192 PM 078, PM 089, PM 199 SM 022 PZ 217 SB 016, S 002 S 002 PZ 069 PM 029 SM 043
KARAGZLER, A.A. KARAHAN, A. KARAHAN, F. KARAHSAR, S. KARAKA, A. KARAKA, . KARAKA, R. KARAKAYA, H. KARAKAYA, M. KARAKU, .. KARAKU, . KARAMAN, C. KARAMAN, . KARAMAN, S. KARAOLU, F. KARAOLU, H. KARAOLU, H. KARASU, P. KARATA, A. KARATA, H. KARAYAKAR, F. KARAYTU, S. KARGIN, F. KARGIOLU, M. KARPTA, E. KARTAL, G. KARTAL, K. KARTAL, M. KARTAL, T. KARTAL, V. KASIMOGLU, T. KASIMOLU, C. KASKA, Y. KASUMOV, V. KAIK, G. KATAN, T. KATI, H. KATI, M. KATILMI, Y. KATIRCIOLU, H. KAVAL OUZ, E. KAVUNCUOLU, G. KAYA, A.
PB 233 PM 028 SB 026 PZ 129, PZ 237 PZ 148, PZ 147 SB 065 PZ 103 PM 039 PZ 189 PZ 385 PB 072 SZ 038 SM 009 PB 297, PB 315 PM 129 SZ 004, SZ 056, SZ 072 PM 052, PM 094, PM 095, PM 183, SM 055, PZ 126 PZ 095 PM 053, PM 194 PB 197 PB 197 PZ 370, SZ 001 PB 134, SB 042 PB 077, PM 196 PB 414, SB 025 PZ 264 PB 286, SB 049 PB 253 PZ 294, PZ 295 PB 280 PM 085 PZ 222, SZ 085 PZ 082 PB 348, PB 349, PB 368 SM 067 PM 059, PM 063 PB 275, PE 006, S 007 PZ 278 PM 032 SZ 016 PM 120 PE 021, PB 009, PB 660
KAYA, B. KAYA, D. KAYA, E. KAYA, F. KAYA, H. KAYA, . KAYA, N. KAYA, .F. KAYA, T. KAYA, T.. KAYA, Y. KAYA, Z. KAYCI, L. KAYHAN, F.E. KAYNAK, G. KAYNA, S. KAYRALDIZ, A. KAZAKLI, K. KEBABCI, . KEBAPI, . KEEC, M. KEENAN, B. KEFELOLU, H. KEKLLOLU, A. KELE, A. KELE, M.S. KEMAL, M. KENAR, M. KENCE, A. KESAT, E. KESERCOLU, T. KESC, C. KESC, E. KESC, K. KESM, A. KESKN, N.
246, PB 249, PB 298, PB 322, PB 323, PM 008, PM 021, PM 117, PZ 017, PZ 285, SB 092, SZ 036 PB 022, PB 133, PB 191, PZ 177, S 004 SZ 086 PB 273 PZ 364 SZ 018 PZ 047, SZ 097 PB 161, PB 278, PZ 157 PB 062 PE 005, PM 196, SZ 088 PZ 359, PZ 363, SZ 097 PB 006, PB 201, PB 365 PB 298, PB 394, PB 398 PZ 282 PZ 220 PB 092 SZ 095 PZ 018 PZ 106 PM 046 PZ 325, PZ 343, SZ 032, SZ 043 PZ 030, PZ 076 SZ 100 PZ 296, SZ 076, SZ 087 PE 002, PE 004, PZ 122, PZ 246, PZ 326 PB 249, SB 092 PZ 228 PZ 259, SZ 040 PM 146 PZ 009, PZ 319 PB 357 PB316 PE 011, SB 090 PE 011, SB 090 PE 011, SB 090 PZ 100, SZ 085 PM 168, PZ 174, PZ 222, PZ 248
KESKN, . KETENOLU, O. KEVSEROLU, K. KHAWAR, K.M. KILI, A. KILI, A.Y. KILI, E. KILI, M.A KILI, .H. KILI, M. KILI, . KILI, .S. KILI, S. KILI, Z. KILIKAYA, O. KILIOLU, M.. KILIN, M. KILIN, S. KINALIOLU, K. KIRA, A. KIRALP, S. KIRAN, F. KIRAN, K. KIRAN, . KIRANKAYA, G. KIRANKAYA, .G. KIRBA ZENGN, F. KIRBA, S. KIRGIZ, T. KIRIM, . KIRMACI, M. KIRMIZI, S. KIRPIK, M.A. KIVAN, E. KIVRADIM, M. KIYAK, S. KIZIL, G. KIZILATE, E. KIZILPINAR, .
PM 056 PB 309 PB 097 PB 110, PB 111, PB 104, SB 024 PZ 103, PZ 143, PZ 373, PZ 374, SZ 045 PZ 166, PZ 329, PZ 330 PM 037, PM 060, PZ 074, PZ 098 SM 069 SM 043 PZ 178 PE 010, S 005 S 010 PB 095, PB 133, S 004 PB 117 PZ 086 PM 181 PZ 159 SZ 075 PB 048, PB 101, SB 098 PZ 100, SZ 085 PZ 004, PZ 261 SM 065 SZ 038 SM 020 PZ 096, PZ 208 PZ 348, SZ 089 PB 268 PM 055, PM 107, PM 165, PM 185 PZ 010 PB 062 PB 061, PB 399 PB 152, PB 236, SB 089 PZ 093, PZ 293, S 003 PZ 004 PZ 076 PZ 278, PZ 313 PB 082 PB 110 PB 208, PB 329, PB 330, PB 331, PB 346
661
KMRAN ERDEM, A. KOCA, S. KOCA, U. KOCAINAR, F. KOCAKAYA, M. KOCAOLU, S. KOCATEPE, N. KO, E. KO, H. KO, K. KO, L.Y. KO, M. KO, N.D. KO, . KO, Z.E. KOAK MEMM, B. KOAK, A. KOAK, M. KOAK, Y. KOBA, F. KOBERBER KILI, N. KOER, E. KOKAYA, E.A. KOOLU, E. KOYT, A. KODAL, G. KOLANKAYA, D. KOLANKAYA, N. KOLBAI TEKKAN, B. KOLCUOLU, Y. KONUK, M. KONYALI, A. KORCAN, S.E. KORKMAZ, A. KORKMAZ, B. KORKMAZ, E. KORKMAZ, H.
PM 004, PM 005, PM 027, SM 049 PB 277 PB 286 PB 256 PB 338 PZ 177 PZ 291, PZ 320 PB 251, PZ 215, PZ 236, SZ 008 PZ 280, PZ 288, PZ 290, PZ 304, PZ 312, PZ, 318 PZ 106, PZ 113, PZ 265, SM 067 PB 125, PZ 178 PB 096, PZ 178 PZ 220 PM 108, PM 110, PM 112, PM 122 PM 012 SZ 022 PB 360, PB 377 PM 197 PZ 052, PZ 060, PZ 358 PZ 106 SM 029 PB 181, PB 182, PB 183 PZ 373, PZ 374 SZ 051 PM 087, PM 101, PM 128, PM 129, SM 007 PB 028 PZ 142, PZ 143, PZ 223, PZ 390, SZ 003, SZ 005, SZ 017 012 PZ 218 PM 056 PM 050, PM 069, PM 180, PZ 130, SZ 074 PZ 209 PM 050, PM 069 SZ 003, SZ 005 PM 187 PZ 366 PM 116, PM 117
KORKMAZ, M. KORKMAZ, R. KORKMAZ, Z. KORUN, J. KOAR, E. KOYUNCU, . KOYUNCU, M.
PM 105 PZ 114 PB 273 PM 174, PZ 197 PM 117 PE 016, PM 152, PM 153 PB 386, SB 038 PB 029, PB 057, PB 060, PB 063, PB 186, PB 295, PB 296, PB 300, PB 303, PB 304, PB 305, PB 306, PB 307, PB 334, PB 416, PB 417, PB 418, PB 419 PB 209 SZ 026, SZ 027, SZ 028 PB 339 PZ 253, PZ 391 PZ 263 PM 151 SZ 030 SB 013 PB 114 PM 002 PB 313, SB 004 PZ 150 PM 020, PM 068, PM 155 PZ 023 PZ 023, PZ 287, PZ 306, PZ 309, PZ 310 SM 068 PB 087, PB 088, PB 185, PB 325, PB 326, PB 360, PB 369, PB 370, PB 371, PB 376, PB 377, PM 185 PM 082 PB 133, S 004 PB 321 PB 229, PB 230, PB 240, SB 022 PB 233, PB 284 PM 111 010 PZ 011 PZ 374 662
KOYUNCU, O.
KOZ, B. KKAR, F. KKDL, G. KNEN, S. KSE, F. KSE, . KSE, S. KKEROLU, S. KYLOLU, H. KUL, M. KULA, . KUMARGAL, D. KUNDUHOLU, B. KUNT, F. KUNT, K.B. KURBANOLU, E.B. KURAT, M.
KURT, A.G. KURT, H. KURT, L. KURT, O. KURT, S. KURU, F. KURU, M. KURUN, A. KU, E.
KUTBAY, H.G. KUTLU, A. KUTLU, N. KUTLUER, F. KUTRUP, B. KUYUCU, A.C. KUZU, B. KK, F. KKAKYZ, K. KKDUMLU, A. KKER, O. KKKURT, . KKOLU, N. KKDK, M. KKNER, E. KKYILDIRIM, S. KFREVOLU, .. KLEY, E. KLKYLOLU, O. KTK, M. LARSON, T. LEBLEBC, S. LEBLEBC, Z. LIEBEREI, R. LMAN, R. LOOLU, E. MADAK, E. MAHJOUB, A. MAKBUL, S. MAMMADOV, R. MAMMADOV, T.S. MAMMADOVA, Z. MAMUR, S. MART, A. MARTN, E.
SZ 042, SB 016 PB 186, PZ 221 PB 262, PB 263, SB 041 PM 070, PM 090, PM 106, SM 002 PZ 350, PZ 351, SZ 004, SZ 039, SZ 056, SZ 072 PZ 119, SZ 092 PM 116, PM 117 PZ 040, SZ 105 SB 045 PM 042 PB 222 PZ 130 PZ 085 PB 003, PB 004 PZ 387 SM 045 PB 096 PM 146 SM 012 PZ 099, PZ275, PZ 276 PM 136 PB 015, PB 145, PB 146, PB 156, PZ 244, PZ 245, SB 084 PB 138, PB 100 PB104 PM 069 PZ 059, PZ 374, PM 030, PM 031, PM 032 SZ 085 SM 009 PB 028, PB 032, PB 043, PB 137, PB 333, SB 001 PB 085, PB 086,PB 081, PB 083, PB 084, PB 168 PB 158, PB 159, PB 160, PB 168, SB 083 PB 084 PZ 361 PM 040, PZ 273,PZ 272, PZ 277 PB 019, PB 023, PB 066, PB 108, PB 223, MASHHADAN, Y.A. MATPAN, F. MATYAR, F. MAV, . MAYDA, S. MAZMANCI, B. MELLAT, A. MENDE, D. MENG, D.S. MERAM, D. MERCAN, N. MERCAN, S. MERCMEK, H.A. MER, . MERT, D. MERT, Z. MESC, S. METN, H. METN, K. MIRDESLOLU, M.N. MDDLETON, B.A. MNAREC, E. MNAREC, O. MNNO, B. MROLU, A. MODAK, M.J. MOENS, M. MOL, A. MORAD, M.G. MURATHANOLU, O. MURATOLU, H. MUSA, D. MULU, M.N. MUTLU, B. MUTLU, C. MUTLU, H. MUTLU, S. MUTUN, S. NALBANTOLU, B.
PB, 261, PB 421, SB 070, SB 075 PB 164, PB 165 PM 044 PM 007, PM 008, PM 021 SB 028 PE 005 PB 197, PZ 253 PZ 328 PZ 335 PB 104 SZ 108 PB040,PM072,PM079 PM 030, PM 032 PM 078, PM 084, PM 089, PM 199 PB 120, PB 289 PM059 PB 119, SB 065, SB 076, SB 077 PZ 013, PZ 014 PZ 127 PM 110, PM 112, PZ 158 PB 187, PB 374, S 010 SB 081 PE 014, SB 060 PE 014 SM 023 PZ 294, PZ295 PM 100, SM 058 SM 017 PZ 207, SZ 042 PZ 327, PZ 328, SZ 023, SZ 048 PZ 201 PM 061, SM 057 SZ 067 PZ 220 PB 072 PZ 112, PZ111 PZ 004, PZ 262 PB 269, PM 048, PZ 070, SB 052 PB 274, PZ 008 PB 269, SB 052 663
NALACI, N. NALACIOLU, R. NAMLI, S. NAR, H. NECEFOLU, H. NERGZ, H. NICOLAUS, B. NOWAKOWSKI, J. NUR KAFADAR, F. NUR, G. NURULLAHOLU, Z.. OBERPRELER, C. OCAK, A. OCAK, . OCAK, M. ODABA KSE, E. ODABAOLU, F. OUZ, A.R. OUZ, F. OUZ, M.C. OUZKURT, D. OK, E. OKSAY, R.G. OKUMU, V. OKUTAN, S. OKYAR, Z. OLGUN, G. OLGUN, K. ONAY KARAOLU, H. ONAY, A. ONBALI, D. ONGANER, A.N. ONUR, M.A. OPAK KARA, Y. ORAN, S ORCAN, N. ORHAN, F. ORHAN, .
PB 112 PM 059, SM 019, SM 057, SM 060, SM 061 PB 107, PB 234 PB 263, PB 264, PB 266, SB 041 PZ 215 PZ 044 PM 057, PM 058, SM 013 PZ 093 PB 144 PE 020, PZ 357, PZ 359, PZ 363, SZ 097 PZ 152, PZ 159, PZ 172 PB 393 PB 060, PB 300, PB 303, PB 304, PB 305, PB 306 PM 180, PM 188 PZ 094 PM 023 PB 096, PM 048, PZ 070 SZ 009 PB 238, SB 033, SB 051 PZ 300 PM 182, PZ 128 PM 163 S 006 PB 288, SB 023 PM 120 PZ 257 PZ 035, PZ 036, PZ 037 PZ 141, PZ 216, PZ 289 PZ 350, PZ 351 PB 288, SB 023 PM 104 PM 055, PM 083 PZ 229, PZ 232 PB 215, PB 216 PB 410, PB 411 PB 123 SM 011 SB 049
ORHAN, S. ORU, S. ORYAIN, E. OSMANAAOLU, . OTLUDL, B. OTO, . OVALI, E. OYBAK DNMEZ, E. OYMAK, S.A. T, S. TC, H. KMEN, G. KTEN, S. KTENER, A. LC, C. NAL, D. NEN, . NER, A. NER, Z. NGREN, A. NGT, G. NL, H. NTRK, T. REN, M. RTC, S. RN, . Z, B. Z, E. Z, M. Z, . ZALKAN, . ZARDA, M.G. ZASLAN, M. ZAY, C. ZAY, Y. ZAYDIN, O. ZBA, M. ZBAY, C. ZBEK, M.U. ZBEK, T.
PM 147 PE 005, SZ 088 PM 108, PM 122 SM 065 PM 192, PM 194, PZ 205, PZ 206 PZ 004 001 PB 010 PZ 091 PZ 387 PM 085 SM 064 PM 131 PZ 353, SZ 037 PB 317 SM 035 PZ 113, PZ 213, PZ 214 PZ 062, PZ 063, PZ 064 PB 050, PZ 043, PZ 131 PB 085 PM 023 PM 177 PZ 024 PB 132, SB 058 PM 037, PM 040, PM 198 PZ 065, PZ 169, SZ 103 PZ 226 PZ 375 PZ 101, PZ 102, PZ 107 PZ 015 SB 043 PZ 263 SM 043 PB 085 SZ 109, SZ 110 PZ 245, PZ 244 PZ 197 PZ 338 PB 308, PB 366 PB 199, PM 033, SM 664
011 ZBEK, U. ZBEY, E. ZBLGN, B. ZBOLAT, G. ZBUCAK, S. ZCAN, E. ZCAN, G. ZCAN, H. ZCAN, K. ZCAN, M. ZCAN, S. ZCAN, T. ZCAN, S. ZAM, P. ZELK, H. ZELK, N. ZMEN, A.A. ZDEM, A. ZDEMR TRK, A. ZDEMR, A. ZDEMR, C. ZDEMR, E. ZDEMR, F. ZDEMR, G. ZDEMR, K. ZDEMR, M. ZDEMR, M.A. ZDEMR, N. ZDEMR, S. ZDEMR, T. ZDEMR, Y. ZDEN, B. ZDEN, H. ZDEN, H. ZDENER, Y. ZDKMEN, H. PB 125 PM 113 PB 339 PM 045 PB 141 PB 253 PZ 302 SB 094 PM 061 PB 002, PB 024, PB 025, PB 026 PM 043, PM 054, PZ 058, PZ 125 PB 395, PB 396 PB 076, PB 034, PB 035 PZ 090, SZ 063, SZ 102 PB 397 PM 187 PZ 179, SZ 019 PZ 132 SB 018, SB 019 PB 023, PB 066, PB 223, PB 421, PZ 384, PZ 385 PB 012, PB 422 PB 119, PM 170, PM 169, SB 065 PB 111 PB 042, PB 046, PM 019, PM 022, PM 087, PM 101, PM 121, PM 158 PM 176, SM 063 PZ 191, SM 024, SM 036 PB 134 PZ 123, PZ 187, PZ 351, SZ 039 PM 044, PM 065, PM 192 PB 209 PZ 269, PZ 291 SZ 023 PZ 221, SZ 012 SZ 012 PB 247 PZ 021, PZ 022
ZD, . ZDOAN, H. ZDOAN, S. ZDOAN, Y. ZE, H.. ZEL CENGZ, A.E. ZEL, .A. ZEL, E. ZELMAS, . ZEN, A. ZEN, F. ZEN, H.. ZEN, T. ZENOLU KREMT, H. ZER, U. ZEREN, S.C. ZESEN OLAK, S. ZGKE, F. ZGL, O. ZGL, . ZGM, O.B. ZHAN, D. Z, C. ZKADF, S. ZKAL, B. ZKALP, B. ZKAN KARAARDI, L. ZKAN, M. ZKAN, M. ZKAN, A. ZKAN, B. ZKAN, C. ZKAN, D. ZKAN, H. ZKAN, M. ZKAN, N. ZKAN, O. ZKAN, ZKANCA, R. ZKARSLI, M.
PB 242 PM 184 PB 048, PB 101 SB 088 PM 192 PB 099, PB 301 SB 024 SB 072 PZ 189, PZ 331 PB 093, PB 094 SB 095 PB 105, PB 234, PB 239 PB 097 PB 350, PB 406, SB 008 PM 082 PZ 136, PZ 349 PZ 220 PB 070, PB 189, PB 397, SB 026, SB 096 PZ 290, PZ 318 PZ 038 PM 143 PM 182, PZ 128 PZ 084 S 001 PZ 221, SZ 012 PM 001, PM 002, PM 003 PZ 107, PZ 108 PM 196 PB 422 PZ 195, SZ 023 PZ 210, PZ 211, PZ 212 PZ 307 PZ 194 PM 033, PM 034, SM 011 PB 077, PB 078, PZ 256, PZ 255, PZ 305, PZ, 311, PZ 345 PZ 341 PZ 359, PZ 363 PZ 046 SM 052, SM 066 PZ 384 665
ZKAYA, A. ZKIRIM, A. ZKIZILCIK, A. ZKO, . ZKOL, H. ZKK TYL, A. ZKSE, E. ZKUL, K. ZLER, H. ZMEN, A. ZMEN, E ZMEN, M. ZMEN, N. ZNURLU, Y. ZOUL, F. ZPARLAK, H. ZSEMR, A.C. ZSOY, N. ZSOY, . ZAHN, A.D. ZEN, E. ZEN, ZTABAK, K.. ZTA, H. ZTEMZ, S. ZTOP, A. ZTOP, M. ZTRK ALI, . ZTRK, A. ZTRK, C.
PZ 053, PB 078 PM 168, PZ 248 PM 128, PM 129, SM 007 PM 181 PZ 282 PB 051, PZ 223 PM 073, PM 074, PM 076, PM 175, SM 051 PM 039 PB 302 PZ 347 PB 208, PB 329, PB 330, PB 331, PB 346 008, PZ 376, PZ 390, SZ 002 PM 130 PZ 200 PM 146 PZ 139, PZ149, PZ 198, PZ199, PZ 200 PZ 087, PZ 090, SZ 102, SZ 063 SZ 011 PZ 333 PB 207, PM 083, PZ 054, PZ 056 PM 038, PM 151 PZ 027, PZ 028 PZ 187, PZ 188 PZ 067 PZ 058 PZ 076 PZ 343 PB 013 PM 114, PM 195, SB 059 PB 337, PB 355, PB 368, PB 380 PB 029, PB 057, PB 060, PB 186, PB 295, PB 296, PB 300, PB 303, PB 304, PB 305, PB 306, PB 307, PB 416, PB 417, PB 418, PB 419 PB 200, PB 212, PE 013, PE 021, PM 070, PM 106, SB 045, SB 098, SM 001, SM 002 PB 188, PB 317, PB 358, PM 064
ZTRK, G. ZTRK, . ZTRK, L. ZTRK, M. ZTRK, N. ZTRK, R. ZTRK, . ZTRKKAN, F.E. ZULU, O. ZDORU, B. ZSALAM, M.A. ZYURT, D. ZYURT, M.S. PAKSOY, M. PAKSUZ, E.P. PAKSUZ, S. PAMUKU, D. PAMUKOLU, N. PARLAK, O. PARLAK, S. PARMAKSIZ, A. PARMAKSIZ, . PARMAKSIZ, . PAZARBAI, B. PEHLVAN KARAKA, F. PEHLVAN, M. PEKTA, A. PEKTA, M. PER, S. PINAR, N.M. PINAR, S.M. PLATN, S. POLAT, A. POLAT, H. POLAT, N. POLAT, S.
PB 050, PZ 043, PZ 131, PZ 234, SZ 016 PB 036, PB 041 PB 098 PB 019, PB 023, PB 223, PB 261, PE 014, SB 087 PZ 221 PZ 152, PZ 172 PB 410, PB 411, SM 028 PZ 215 PZ 342 PB 329, PB 330, PB 331 PZ 081 PM 163 PB 015, PB 017, PB 145, PB 146, SB 084, SZ 109, SZ 110 PZ 180 PZ 141, PZ 210, PZ 211, PZ 212, PZ 216 PZ 046, PZ 210, PZ 211, PZ 212 PB 355 PZ 005, PZ 006, PZ 356, SZ 073 PZ 153, PZ 154 PB 390 PZ 091 PB 357, SB 005 PM 087, PM 101 PB 044, PB 045, PB 114, PB 180 PB 144 PB 004 PB 276 PZ 252 PB 030, PB 129, PB 210 PB 387 PM 020, PM 155 PZ 273, PZ 272, PZ 277, PZ 279 SB 097 PZ 003, PZ 007, PZ 260 PB 053, PB 054, PB 055, PB 128, PB 280, PM 123, PZ 126, PZ 666
ZTRK, D.
ZTRK, E.
ZTRK, F.
336 POLI, A. PORTAKAL, T. POTOLU ERKARA, . POYARKOV, N. POYRAZOLU, E. PULAT, M. RAHEMO, Z.I.F. RAHNEMA, M. RENCZOULLARI , E. RIVERS, D.B. SAKESEN, C. SAF Z, Z. SADI, O. SAIROLU, M. SALAM ERTUNGA, N. SALAM, A. SALAM, N. SAHN, F.. SAIGO, M. SAK, O. SAK, T. SAKAR, F.S. SAKARYA, H. SAKIN, M. SALGIN, S.H. SALUR, A. SANCAK, Z. SANCAR BA, S. SANDALLI, C. SARA, N. SARI, D. SARI, F. SARI, N. SARIBEK, B. SARIBEK, D. PM 057, PM 058, SM 013 PB 195 PB 057, PB 060, PB 235, PB 295, PB 296, PB 300, PB 303, PB 304, PB 305, PB 306, PB 307 PB 334, SZ 039 PM 115 PM 024 SZ 014 PZ 327, PZ 328 SZ 077 SZ 100 PB 208 PM 190, PM 191 PB 130, PB 036, PB 041, PB 038, PB 039 PB 353 PM 042, PM 049, PM 056 PB 263, PB 264, PB 266, SB 041, SB 062 PM 050 PM 091 SZ 068 PZ 172, PZ 173, SZ 107, SZ 108 PB 351 PB 152, SB 089 PM 020 SB 002 PZ 222 PZ 013, PZ 014 PZ 115, PZ 116, PZ 240, PZ 241, PZ 309, PZ 310 PZ 201, PZ 224 PM 047, PM 051, PM 052, PM 100, PM 143, PM 189, SM 058 SM 064 PB 064 PZ 100, SZ 085 PM 031 PZ 174, SZ 068 PZ 077, SZ 059
SARIGLL, F.E. SARIHAN, E. SARIKAYA, A. SARKAYA, U. SARPKAYA, S. SARUHAN, N. SATAR, A. SATIL, F. SAVAROLU, F. SAVA, S. SAVAKAN, . SAVRAN, A. SAVSAR, A. SAYA, . SAYDAM, C. SAYGI, Y. SAYGIDEER, S. SAYGILI, F. SAZAK, A. SEKN, A.K. SEKN, S. SEMEN, . SELAMOLU TALAS, Z. SELUK, A. SELMANOLU, G. SELV, B. SELV, S. SEMZ, A. SEMZLER, O. SERBES, A.B. SERDAROLU, K. SERN, M. SERTESER, A. SESAL, C. SESL, E. SEVEN ALIKAN, S. SEVG, F. SEVGL, H. SEVM, A. SEVM, H.
PM 084, PM 089, PM 199 PZ 029 PZ 163 PB 253 PB 244 PB 265, SB 041 PZ 254, PZ 338 PB 008, PB 009, PB 324 PB 060, PB 295, PB 296, PB 334, PB 406, PM 011 PM 033 PB 287, PB 290 PB 379, PB 381, PE 017 PE 020 PB 327 PB 171 SZ 075 PB 219 PZ 041 SM 046 SZ 099 PZ 017, PZ 285 SB 085, SB 086 PZ 065, PZ 066, PZ 169 PM 187 PZ 373, PZ 374 PB 194, PB 391 PB 324 PM 079, PZ 386 PB 343, SB 091 PB 151 PM 074, PM 075 SB 017 PB 134 PB 037 PB 093, PB 094, PM 049, PM 056 PZ 259, PZ 321, PZ 322, SZ 040 PM 002 SZ 041, SZ 061 PM 062 PZ 229
667
SEVSAY, S. SEYS, F. SEYS, I. SEYYAR, O. SEZEK, E. SEZEK, F. SEZEN, .Y. SEZEN, K. SEZGN, M. SHAREEF, A. SIKI, M. SIVACIOLU, A. SLC, S. SMSAR, H. SNAN, S. SNG, K. SVR, N. SOLAK, K. SOLMAZ, E. SOMAY, T. SOMUNCUOLU, B.C. SORKUN, K. SORUCUOLU, K. SOYGDER, Z. SOYSAL, M. SOYUPEK, M. ST, M.A. SKMEN, A. SKMEN, M. SNMEZ, A.Y. SNMEZ, E. SPONZA, D. SUAKAR, . SUBAIOLU, T. SUCUOLU, D. SUMEZ, M. SUKATAR, A. SULUDERE, Z. SUMMAK, .
PZ 311 PB 229, PB 230, PB 240, SB 022 PM 077, PM 086, PM 109 PZ 283 PB 273 PM 037, PM 060 PM 098, SM 047 PM 059, SM 060 PB 079, PB 080 SM 042 PE 005 PB 067 PB 047 PZ 114 SZ 027 PM 100, SM 058 PZ 137, S 006 PZ 353 PM 028 PM 144 PM 114, PM 195 PB 051, PB 127, PZ 223 PM 120 PZ 171 PE 007 PB 196, PE 012, PM 171 PB 122 PB 103, SB 063 PB 103, SB 063 PZ 079, PZ 196 PZ 163, PZ 167 SM 005 PB 271 PM 109 PB 181, PB 182, PB 183 SZ 006 PB 042, PB 046, PB 231, PZ 133 PB 315, PZ 238, PZ 239, PZ 242, PZ 243, PZ 254, SB 050, SM 028, SM 035 PZ 372
SUNAR, S. SUR, E. SUR, . SURGUN, Y. SURMU, H. SMBL, H. SMER, F. SRC, N. SZERER,V. SZERGZ, F. AHABOLU, A. AHN, A. AHN, F. AHN, M. AHN, M. AHN, M. AHN, N. AHN, . AHN, S. AHN, T. AHN, Z. AHNER, A. AHNZ, E. AKIRAK, M. ANDA, M.A. ANLI YRD, N. . ANLI, A. AMAZ, Y. EKER, M.G. EKERCOLU, .H. EKEROLU, V. EN, A. EN, B. EN, S. ENEL, G. ENGEZER NCEL, M. ENGL, M. ENKARDELER, A.
PB 260, PB 372, PB 373 PZ 149, PZ 200 PB 104 SB 013 PB 105 PB 347 PZ 058, PZ 075 PM 077 PB 288, SB 023 PM 134, PM 166, SM 024, SM 025 PZ 082, SZ 024 PB 087, PB 088, PB 361, PB 362, PB 363, PB 364 PM 033, PM 034, SM 011 PZ 140 SB 017 PZ 317 S 002, SM 046 SM 024, PM134 SB 005 PM 069 PB 277 PM 122, PM 154 SZ 049, SZ 050 PZ 334 PB 003,PB 004, PB 005, PB 079 PM 004, PM 005 PB 122 PZ 093 PM 098 PZ 093 SZ 076 PM 079, PZ 384, PZ 385, PZ 386 PM 131 PB 190, PB 192, PM 069 PB 017, PB 262 PZ 224 PB 006, PB 365 PB 404, PB 405
668
ENKUL, . ENLER, N.G. ENOL, S.G. ENTRK AKFIRAT, F. ENTRK, E. ENTRK, H. EEN, R. EVK, H. IK, L. MEK GNGR, D. MEK, E. MEK, F.M. MEK, I. MEK, O. MAN, T. TABUR, M.A. TALAS, Z. TALU, M. TAN, A. TAN, S. TAN, T. TANAS, S. TANER SARAOLU, H. TANER, G. TANRIKULU, D. TANRISEVEN, A. TANYER, R. TARIKAHYA EL, B TA, B. TA, V.V. TAAN, E. TADEMR, A. TAGIN, E. TAKIN, K.M. TAKIN, V. TALIK, C. TATELEN, G. TAVANOLU, . TEKDAL, D. TEKEL, . TEKEL, Y.
PB 134 PZ 286 SB 086 PB 119, SB 065 S 008, S 009 PB 186, PZ 221, PZ 223 PZ 160, PZ 168 PB 205 PB 222 SM 018 PZ 230, PZ 231 SZ 055, SZ 095 PB184, PB195 PB 122 PZ 367, PZ 368, PZ 369 PZ 044 SZ 103 SM 031, SM 032, SM 033, SM 034 PE005 PB 200, PE 013, PE 021 PB 122 PB 096, PM 048 PM 013, PM 014, PM 015 SZ 078 PE 020, PZ 357 SM 047 PZ 039 PB 346 PB 150, PB 351, PB 356 SZ 047 PZ175 SZ 052 PB 269, SB 052 PB 270, SB 071 SB 045 PB 343, SB 091 PB 086 SB 082 SZ 047 PB 262 PB 079, PB 080, PB TEKN, E. TEKN, N. TEKN, . TEKNEC, N. TEKSOY, . TEKAM, . TEL, A.Z. TELATAR, T. TELLOLU, A. TEMEL, A. TEMEL, M. TEMZ DOAN, N. TEMUR, A. TEMUR, H.B. TEPE, B. TEPE, S. TERBIYIK, T. TERZ, G. TERZ, H. TERZ, R. TERZOLU, S. TEZCAN, N. TEZCAN, S. TIPIRDAMAZ, R. TIRASOGLU, E. TLKAT, E. TMM, T. TRYAK, . TOK, C.V. TOKER, M.C. TOKER, Z. TOKLU-ALILI, B. TOKUR, S. TOLAN, V. TOLUK, A. TONGU, A. TOPAKTA, M. TOPAL, S. TOPARLAK, P. TOPAL, F.
089, PB 090 SM 039 SM 027 PZ 345 SM 022 PZ 100, SZ 085 PZ 076 SB 057 PZ 149, PZ 200 PZ 271 PB 414, SB 025 SB 080 PM 173 PZ 170, PZ 171, SZ 106 PZ 171, SZ 106 PB 103 PZ 076 PZ 029 PM 164 PB 232, SB 053 PB 262, PB 263, PB 264, PB 266, SB 041 PB 171, PB 402, SB 016 PB 281 PZ 039, PZ 344, SZ 034 PB 252, SB 014 PB 161 PB 288, SB 023 SZ 054 PB 109 PZ 258 PB 285 PB 082, PB 234, PB 239, PM 192 PM 035, PZ 029 PB 029, PB 060, PB 063, PB 235, PB 300 PM 053, PM 192, PM 194 PZ 009, PZ 252 PZ 038, PZ 304, PZ 318 SZ 021 SB 032 PZ 140 PM 018 669
TOPU, A. TOPU, Z.
PZ 283, PZ 314 PZ 385 PB 034, PB 035, PB 076, PB 095, PM 043, PM 054 PZ 333 PM 119, PM 120 SZ 084 PB 027 SZ 018 PZ 209 PM 172 PM 172, PM 173 PB 312 PB 034, PB 035 PB 093, PB 255 PZ 078, PZ 249, PZ 250, SZ 060 PZ 155, PZ 235, PZ 258 PZ 356 PZ 353 PB 347 PB 181, PB 182, PB 183, PB 375, SB 030 PB 016 PZ 335 PZ 123, SB 013 SB 003 PB 208 PB 155 PZ 015, PZ 101, PZ 102 PZ 058, PZ 075 PM 001, PM 003 PZ 324, PZ 348 PE 003, SZ 046 SB 031 SZ 028 PB 069 PB 361, PB 362, PB 363, PB 364 PM 138, PM 139, SM 026 PZ 021, PZ 022 PB 313, SB 004 PZ 338 PM 045
TUTAR, Y.
TUZCU, M.
TOPRAK, G. TOPRAK, M. TOPRAK, S. TOPRAK, . TOPSAKAL, . TOPUZ, A. TOPYILDIZ, H. TOROLU, E. TOROLU, S. TORT, N. TORUN, C. TORUN, H. TOSUN, O. TOSUNOLU, M. TOYRAN, K. TRILLES, J.P. TUFAN ETN, . TUGAY, O. TU, G.N. TURAL, . TUNA, A.L. TUNALI, M. TUNCER, A TUN, E. TUN, M.R. TUNBLEK, A. TURALAR, N. TURAN, D. TURAN, L. TURAN, . TURAN, Y. TURFAN, N. TURGUT BALIK, D. TURGUT GEN, T. TURGUT, S. TURNA, . TUSUN, S. TUTAR, L.
TMEN, G. TRE, C. TRETGEN, . TRKAKIN, M. TRKAN, . TRKEKUL, . TRKEL, S. TRKER, H. TRKER, M. TRKE, T. TRKEZ, H. TRKMEN, Z.
PM 045 PB 207, PM 083, PZ 048, PZ 049, PZ 050, PZ 054, PZ 055, PZ 056, PZ 061, PZ 062, PZ 063, PZ 064 PM 028 SB 081 SM 041 PZ 235 006 PB 403 PM 138, PM 139, SM 010, SM 026, SM 053 PB 044, PZ 094 PB 238, PB 249, SB 033, SB 051 PZ 027, PZ 028 PZ 227, PZ 228 PB 028, PB 032, PB 043, PB 048, PB 101, PB 333, SB 098, SB 001 PB 087, PB 088, PB 185, PB 325, PB 326, PB 360, PB 369, PB 370, PB 371, PB 376, PB 377 PZ 048, PZ 049, PZ 050, PZ 055 PB 415 PM 154 PZ 293, PZ 293, PZ 326 PB 045, PB 113, PB 114, PB 180, PB 291, PB 293, SB 063 PM 071, PM 159 PM 157 SM 020 PB 349 PZ 172, PZ 173, SZ 100, SZ 107, SZ 108 SZ 026 PB 411, PM 096, SM 064 PM 187 PZ 260, PZ 381 SB 075 PB 110 PM 169, PM 170 PB 098 670
TRKOLU, .
TRKOLU, S. TRKOLU, . TRKZ, G. TZN, A. UAR TRKER, A. UAR, F. UAR, F.B. UAR, G. UAR, S. UKAN, F. URA, S. UUR, A. UURLU, E. UURLU, S. UUZ, B. ULU, A. ULUKY, G. ULUSU, Y.
UMA, M.M. UNAL, M. URANLI, R. URHAL, U. URHAN, R. URSAVA, S. URU, K. USLU, E. USLU, M.O. UYANER, . UYAR, E. UYAR, F. UYAR, G. UYGAN, D. UYGUN, M. UYSAL, A. UYSAL, H. UYSAL, . UYSAL, K. UYSAL, M. UYSAL, R. UYSAL, T. UZAN, . UZEL, A. UZLUK, E. UZUN, A. UZUN, F.G. UZUN, Y. UZUNER, U. UZUNHSARCIKLI, M.E UZUNTAS, F. LGER, C. LKER, S. N, C. NAL, A. NAL, D. NAL, F. NAL, G. NAL, H. NAL, M.
PB 401, SB 007, SB 040 PB 397 PZ 153, PZ 154 PZ 334 PZ 274, PZ 347 PB 320, PB 332 PB 095, PB 154 PB 274, PZ 008 SB 067 PZ 175 PM 071, PM 159 PM 053 PB 132, SB 058 PB 136, PE 009 PB 233 PM 006, PM 012 PB 201, PB 229, PB 230, PB 240, PZ 176, PZ 182, PZ 378, PZ 379 SB 003, SB 094 SZ 099 PB 250 SZ 082 PB 375, SB 029, SB 030, SB 072 PB 143 PM 099, PM 167 SM 031, SM 032, SM 033, SM 034 SZ 081 PZ 377 PB 249, PB 322, SB 092 PB 367, PB 402 PB 294 SB 024 SM 045, SZ 055 PB 043, PM 092 PZ 187, PZ 188 PB 191 PB 231 PZ 194, PZ 360, PZ 361, SZ 078, SZ 079 PZ 225, SZ 009 SM 045 PB 070, PB 075, PB NAL, O. NAL, S. NAL, NALDI CORAL, M.N. NL, E. NL, F.N. NL, H. NSAL, S. NSAL, T. NVER, B. NYAYAR, S. RE, M. REN, N. RKER, O. RKMEZ, N.H. STEL, S. STN, A.S. STNER, P. STNTRK, M. YE, A. ZM, A. ZM, N. Van Der STRAETEN, D. VARER IITAN, . VARLI, S.V. VAROL, . VAROL, M.. VAROL, . VATAN, E. VATAN, . VLADMROV, V. VURAL, C. VURAL, M. YAAN, B.D. YACI, C. YACI, T. YAIZ, D. YAMUR, E.A. YAMUR, Y.
176, PB 177, PB 189, SB 026, SB 068, SB 069, SB 096 PB 172, PB 173, PB 174 PZ 078 PB 273 PM 041 PM 058, PZ 120 PB 040 PZ 380 PZ 139 PM 135 PZ 365 PB 218, PB 258 PZ 355 SZ 064, SZ 066 PB 131 PM 086, PM 109 PZ 209, PZ 235 PB 251, PB 292 PZ 057 SM 044 PB 145, PB 146 PZ 039 PZ 141, PZ 216, PZ 289 SB 062 PZ 161, PZ 162, PZ 163 PZ 344 SZ 034 PZ 354 SB 057 PB 115 PB 203 PB 001 PB 034, PB 035, PB 340, PB 341 PB 073, PB 125 PB 099, PB 149, PB 301 PB 314 PZ 118 PB 384 PZ 280, PZ 287 PB 254 671
YAKICIER, C. YAKUT, M. YALIN TRK, S.
SM 037 PM 031, PM 032 PB 140, PB141 PB 200, PB 212, PE 013, PE 021, PZ 246, PZ 362, SM 001, SM 002, PB 101, PB 048, PM 090, PM 106, PM 070, SB 098 PB 204 PM 071, PM 159 PZ 280 PM 067 PB 116, SB 066 PM 168, PZ 248 PM 197 SB 002 SM 006, SM 022, PZ 078, PZ 250, PZ 249, SZ 060, SM 016 PZ 089 PB 283 PB 343, SB 091 PB193 PZ 097, SZ 083 PZ 072, PZ 375, PM 023 PM 094, SM 055 PB 172, PB 173, PB 174 PB 327, PB420 PZ 245
YAZICI, K. YAZICI, Z. YEDYILDIZ, A.G. YELKEN, H. YENER, Y. YENCE GRSU, B. YENDNYA, E. YENGN, A. YELADA, E. YELADA, E. YELADA, . YELGL, P. YELYURT, E.B YETM, H. YET, M YILDIRIM, A. YILDIRIM, C. YILDIRIM, H YILDIRIM, H. YILDIRIM, . YILDIRIM, M. YILDIRIM, M. YILDIRIM, M.Z. YILDIRIM, N. YILDIRIM, N. YILDIRIM, . YILDIRIM, S. YILDIRIM, . YILDIRIM, T. YILDIZ AKTA, L. YILDIZ, A. YILDIZ, B. YILDIZ, D. YILDIZ, G YILDIZ, H. YILDIZ, H. YILDIZ, . YILDIZ, . YILDIZ, K. YILDIZ, M. YILDIZ, Y. . YILDIZTUGAY, E.
PB 161, PB 162 PM 164 PB 076 SB 040 S 001 PM 135 PZ 234 PZ 314 PZ 185, PZ 190, PB 195, PB 184 PM 088, PM 11, PM 118, PM 130, PM 141 PM 141 PB 321 PB 036 PZ 043, PZ 131, PB 050 PB 357, SB 061 PB 163 PB 237, PB 344, PB 345, PB 143 SZ 026 PE 016, PM 152, PM 153 PZ 151 PM 056 PZ 343 PB 372, PB 373 PZ 151 PB 129 PB 062 SZ 018 SM 037 PB 254 009 PB 342, SB 048 PZ 067, PZ 071 PB 203 PB 049 PZ 067 PZ 286 PM 132 PB 299, SB 006, SB 060, PB 068 PB 232, SB 042, SB 053 PZ 368, PZ 012 PB 058 672
YALIN, E
YALIN, G YALIN, H. T. YALIN, M. YALIN, P. YALIN, S. YALINKAYA, A. YALINKAYA, B. YALTIRAK, C. YAMA, M. YAMA, P. YAMANER, YAMAOLU, S YANAR, N. YANAR, O. YANIKOLU, A. YANMI, D. YAPICI, B. YAPICI, . YAPICI, S. YAPRAK, A.E.
PB 016 PZ 099, PZ 275, PZ YARAN, M. 276 YARKIN, Z. PM 133 PM 087, PM 101 YAA, . PM127, PM 128, PM 129 YAVUZ KOCAMAN,A. SZ 021 PZ 015, PZ 101, PZ YAVUZ, M. 102, YAVUZ, M. SB 093 YAVUZ, N. YAVUZ, P. YAVUZ, R YAYLA, F YAYLACI, .K YAZDI, F. C. PZ 087, SZ 063 PE 018, PE 019 PB 204 PB 401, SB 007, SB 040 PB 416, PB 417, PB 418, PB 419 PM 073
YILMAZ KZ, F. F. YILMAZ, B. YILMAZ, F. YILMAZ, F. YILMAZ, F. YILMAZ, G YILMAZ, H. YILMAZ, H. YILMAZ, . YILMAZ, M. YILMAZ, M. YILMAZ, M. YILMAZ, N. YILMAZ, YILMAZ, S. YILMAZ, S. YILMAZ, S. YILMAZ, V. YILMAZ, Z. YILMAZ, G. YILMAZ, YIRTICI, . YT, E YT, N YT, N. YOURTUOLU, B. YOKA, . YOLTA, A. YONAR, T. YONTAN, A. YONUCUOLU, T. YORGANCILAR, . YORULMAZ, B. YORULMAZ, T. YULADIR, C
PM 019, PM 022, PM 121, PB 042, PB 046 PM 186 PB 200, PB 212, PB 101, PE 013, PE 021 PZ 123 SM 001, SM 002, PM 070, PM 106 PB 225, PB 328 SZ 099 SM 017 PZ 169 PB 204 PZ 007, PZ 197, PZ 357, PM 031, PM 032 PZ 155, PZ 204, PZ 210, PZ 235 PB 207, PB 077, PB 078, PB 087, PB 088, PM 083 PZ 003, PZ 007, PZ 073,PZ 194, PZ 360, PZ 361, SZ 078, SZ 079 SB 071 SZ 101 PB 273 PB156 PZ 048, PZ 049, PZ 050 PZ 092 PB 227, PB 246 PZ 035, PZ 041, PZ 337 PZ 115, PZ 240, PZ 241, PZ308, PZ309, PZ310 PZ 096, PZ 208 SB 013 PM 124 PM 108 PZ 157 PB 121 PB 119, SB 065 PZ 133, PZ 134, PZ 136 PZ 356 PB 273
YUMRUTA, . YUMURTACI, A. YUNUSOVA, V. YURDUSEV, N. YURTCAN, M YUVALI ELK, G. YCE, A. YCEKUTLU, N. YCEL, A. YCEL, D. YCEL, E YCEL, N. YCEL, S. YCESAN, B. YKSEKDA, Z. N. YKSEL, B. YKSEL, B. YKSEL, E. YREKL, F YREKL, M. YRMEZ, G. YZBAIOLU, D. YZBAIOLU, E. YZBAIOLU, M. YZBAIOLU, S YZEREROLU, T. A. ZEK, C. ZER, Y. ZEREN, Z ZEYBEK, Z. ZEYBEKOGLU, U. ZEYNALOV, Y ZLC, N. ZLFDAR, F. ZORBA, N. N.
PB 144 PB 119, SB 065 PZ170 SM 037 PZ 045 PM 025 PZ 053 PB 171 SM 006 PE 015 PB 224 PM 184 SM 067 SB 063 PM 080, PM 081 PB 196, PE 012, PM 171 SM 031, SM 032, SM 033, SM 034 PZ 060, PZ 358 PB 247, PB 248 SZ 098 SZ 036 PZ 194, PZ 360, SZ 078, SZ 079 PB 074, PB 068 PZ 361 PB 366 PZ 370 PZ 132 SM 043 PB 383 SM 044, SM 049, PM 005, PM 029 PZ 207, SZ 042 PB 401, PB 112, PB 121, SB 007, SB 040 PB 015 PM 144 SM 015
673

19 Ulusal Biyoloji Kongre Ozetleri

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

19 Ulusal Biyoloji Kongre Ozetleri

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

KARADENZ TEKNK NVERSTES FEN-EDEBYAT FAKLTES BYOLOJ BLM 61080 TRABZON

HAZRAN 2008 TRABZON

19. Ulusal Biyoloji Kongresi

Karadeniz Teknik niversitesi, Biyoloji Blm, TRABZON

19. Ulusal Biyoloji Kongresi

Karadeniz Teknik niversitesi, Biyoloji Blm, TRABZON

BLDR ZETLER ............................................. 081

NDEKS ................................................................... 645

19. Ulusal Biyoloji Kongresi

Karadeniz Teknik niversitesi, Biyoloji Blm, TRABZON

19. Ulusal Biyoloji Kongresi

Karadeniz Teknik niversitesi, Biyoloji Blm, TRABZON

19. Ulusal Biyoloji Kongresi

Karadeniz Teknik niversitesi, Biyoloji Blm, TRABZON

19. Ulusal Biyoloji Kongresi

Karadeniz Teknik niversitesi, Biyoloji Blm, TRABZON

19. Ulusal Biyoloji Kongresi

Karadeniz Teknik niversitesi, Biyoloji Blm, TRABZON

19. Ulusal Biyoloji Kongresi

Karadeniz Teknik niversitesi, Biyoloji Blm, TRABZON

19. Ulusal Biyoloji Kongresi

Karadeniz Teknik niversitesi, Biyoloji Blm, TRABZON

19. Ulusal Biyoloji Kongresi

Karadeniz Teknik niversitesi, Biyoloji Blm, TRABZON

23 HAZRAN 2008 (PAZARTES)

LEN YEME (YEMEKHANE)

19. Ulusal Biyoloji Kongresi

Karadeniz Teknik niversitesi, Biyoloji Blm, TRABZON

SB 004 14.54 SB 005 15.12 -

SALON NT 2: BOTANK: SSTEMATK OTURUM BAKANLARI: Ahmet AKSOY ve Zafer TRKMEN

SB 007 14.18 SB 008 14.36 SB 009 14.54 SB 010 15.12 -

19. Ulusal Biyoloji Kongresi

Karadeniz Teknik niversitesi, Biyoloji Blm, TRABZON

SALON NT 2: BOTANK: BYOETLLK OTURUM BAKANLARI: emsettin CVELEK ve Serdar MAKBUL

KOKTEYL (SAHL TESSLER)

19. Ulusal Biyoloji Kongresi

Karadeniz Teknik niversitesi, Biyoloji Blm, TRABZON

24 HAZRAN 2008 (SALI)

SALON NT 1: BOTANK: BYOTEKNOLOJ OTURUM BAKANLARI: Mustafa IILOLU ve kke ATICI

SALON NT 2: BOTANK: SSTEMATK OTURUM BAKANLARI: Zeki AYTA ve Olcay DEN

19. Ulusal Biyoloji Kongresi

Karadeniz Teknik niversitesi, Biyoloji Blm, TRABZON

Osman TUGAY, Kuddisi ERTURUL, Tuna UYSAL

SALON FK OTURUM BAKANI: Prof. Dr. Nermin GZKIRMIZI

SALON NT1 OTURUM BAKANI: Prof. Dr. Ali DEMRSOY

LEN YEME (YEMEKHANE)

19. Ulusal Biyoloji Kongresi

Karadeniz Teknik niversitesi, Biyoloji Blm, TRABZON

SALON NT 1: BOTANK: FZYOLOJ OTURUM BAKANLARI: Glcan ENEL ve Nuran DURMU

SALON NT 2: BOTANK: SSTEMATK OTURUM BAKANLARI: Kuddisi ERTURUL ve Mustfa KARGIOLU

19. Ulusal Biyoloji Kongresi

Karadeniz Teknik niversitesi, Biyoloji Blm, TRABZON

SALON NT 1: BOTANK: FZYOLOJ OTURUM BAKANLARI: Avni GVEN ve Peyami BATTAL

SALON NT 2: BOTANK: SSTEMATK OTURUM BAKANLARI: Ayen TRK ve Turan ZDEMR

GRUP YEME 1 MKROBYOLOJ: AKAABAT

19. Ulusal Biyoloji Kongresi

Karadeniz Teknik niversitesi, Biyoloji Blm, TRABZON

25 HAZRAN 2008 (ARAMBA)

SALON NT 1: BOTANK: FZYOLOJ OTURUM BAKANLARI: Rukiye TIPIRDAMAZ ve Yasemin EKMEK

SB 052 09.18 SB 053 09.36 SB 054 09.54 SB 055 09.12 -

SALON NT 2: BOTANK: SSTEMATK OTURUM BAKANLARI: zcan SEMEN ve Yavuz BACI

19. Ulusal Biyoloji Kongresi

Karadeniz Teknik niversitesi, Biyoloji Blm, TRABZON

SB 058 09.36 SB 059 09.54 SB 060 09.12 -