FTP przesy plikw w sieci

Rozdzia V File Transfer Protocol

7.5 FTP przesy plikw w sieci

Podstawowe pojcia
FTP (File Transfer Protocol) jest usug sieciow pozwalajc na wymian plikw w sieci Internet. Osoby chcce wymieni midzy sob dowolny plik za pomoc usugi FTP musz tego dokona przez specjalny serwer FTP bdcy niejako pomostem midzy osob wysyajc dane a pobierajc (Rysunek 7.5.1). Uytkownik, ktry bdzie wysya dane, musi si poczy z serwerem FTP, a nastpnie zalogowa. W trakcie logowania nastpuje proces sprawdzenia zgodnoci nazwy uytkownika (identyfikatora) z przypisanym mu hasem. Po uwierzytelnieniu danej osoby moe nastpi przesyanie danych. Gdy zakoczy si proces przesyu, wszystkie pliki zostaj przechowane na serwerze FTP. Od tego momentu uytkownik, ktry bdzie chcia pobra dane, musi rwnie przej proces logowania z weryfikacj uytkownika, po czym dopiero moe cign dane z serwera FTP.

Rysunek 7.5.1 Schemat dziaania usugi FTP Zapamitaj! Proces logowania polega na podaniu identyfikatora uytkownika (ang. login) oraz hasa (ang. password).

139

Rozdzia V File Transfer Protocol

Konta FTP
Kada osoba, ktra chce udostpnia innym osobom swoje pliki za pomoc usugi FTP musi mie konto FTP z identyfikatorem oraz zabezpieczone hasem. Zapamitaj! Wejcie na serwery tylko do odczytu przeznaczone jest dla wszystkich uytkownikw Internetu. W polu przeznaczonym do logowania wybiera si opcj uytkownika anonimowego, tzn. jako identyfikator podaje si Anonymous, a hasem czsto jest nasz adres poczty internetowej e-mail.

Sposoby dostpu do serwerw FTP

Istniej dwa podstawowe sposoby poczenia z serwerem FTP, daj mniej wicej te same moliwoci wysyania i pobierania plikw, jednak rni si zdecydowanie obsug.

Przez przegldark internetow

Pierwsz metod jest poczenie si z serwerem przez dowoln przegldark internetow. Wwczas w polu adresu wpisujemy zamiast adresu strony WWW adres serwera FTP. Adres taki powinien zaczyna si od znacznika ftp://, po czym powinien wystpi konkretny adres serwera. Przykad 7.5.1: Sprbujemy si teraz poczy z serwerem FTP znanego czasopisma komputerowego Komputer wiat. W tym celu w oknie przegldarki internetowej lub w dowolnym oknie systemu Windows wpisujemy jego adres: ftp://ftp.komputerswiat.pl/, po czym naciskamy klawisz Enter. Po chwili poczymy si z serwerem, a w oknie zobaczy jego zawarto, pokazuje to Rysunek 7.5.2. Zapamitaj! Warto zapamita, e do dostpu do zawartoci danego konta FTP nie koniecznie musimy uywa przegldarki internetowej, wystarczy dowolne okno systemu Windows lub tzw. Eksplorator Windows.

140

Rozdzia V File Transfer Protocol

Rysunek 7.5.2 Dostp do konta FTP za porednictwem przegldarki internetowej oraz Eksploratora Windows Zwr uwag, e serwer nie zapyta nas o podanie identyfikatora oraz hasa, oznacza to, e zapisane na nim pliki udostpnione s nawet dla anonimowych uytkownikw. W przypadku gdy serwer wymaga uwierzytelnienia okazuje si, e poczenie jest moliwe tylko i wycznie po zidentyfikowaniu uytkownika i weryfikacji jego hasa. Przykad 7.5.2: Poczmy si teraz z serwerem ftp o nazwie Saturn na ktrym posiadamy indywidualne konto. Po wpisaniu adresu ftp://saturn.zs-1.edu.pl, na ekranie pojawi si okno, w ktrym o ile nie poda si poprawnego identyfikatora oraz hasa nie uda si nawiza poczenia z serwerem. Nawet w przypadku zaznaczenia opcji Zaloguj anonimowo system nie udostpni zasobw serwera (Rysunek 7.5.3).

Rysunek 7.5.3 Logowanie do serwera FTP

141

Rozdzia V File Transfer Protocol Za pomoc odrbnych programw

Kolejn metod poczenia si z serwerem FTP jest skorzystanie z dowolnego programu umoliwiajcego poczenie z t usug. Najpopularniejszym obecnie programem sucym do tego celu jest Total Commander, znany wielu uytkownikom komputerw pod starsz nazw Windows Commander. Program oprcz moliwoci czenia si z serwerami FTP umoliwia zarzdzanie folderami i plikami na naszym komputerze. Jednym z pierwszych takich programw by WS_FTP. Oprcz prostoty dziaania jego wielk zalet byo to, e do celw domowych i edukacyjnych by i jest udostpniany bezpatnie, np. na stronie WWW swojego producenta: http://www.ipswitch.com. Przykad 7.5.3: Chcc poczy si z serwerem FTP za pomoc programu Total Commander, pierwsz czynnoci, jak musimy wykona, jest wpisanie parametrw nowego poczenia. Tak, wic naciskamy przycisk FTP, nastpnie w otwartym oknie przycisk Nowe poczenie, po czym otworzy si okno informujce o szczegach poczenia. W polu Sesja wpisujemy dowoln nazw kojarzc nam si z tematyk serwera FTP. W polu Nazwa hosta wpisujemy adres serwera FTP, w polu Uytkownik podajemy identyfikator i ostatecznie w polu Haso podajemy haso dostpowe. Po naciniciu OK wybieramy utworzone przez nas poczenie i klikamy przycisk Pocz (Rysunek 7.5.4).

Rysunek 7.5.4 Konfiguracja dostpu do FTP za porednictwem programu Total Comander

142

Rozdzia V File Transfer Protocol

Zapamitaj! Nie jest istotne, jakiego programu uywasz do poczenia si z serwerem FTP. Moesz nawet poczy si z nim w trybie MS-DOS lub trybie polece systemu Windows, jednak wwczas moesz operowa jedynie dostpnymi poleceniami. Zadanie! Pocz si z dowolnym serwerem FTP. Sprbuj tego dokona za porednictwem przegldarki internetowej oraz dowolnego programu sucego do tego celu. Zwr uwag na rnice.

Transfer danych
Po zalogowaniu si na serwerze FTP otrzymujemy moliwo kopiowania udostpnianych plikw na dysk twardy komputera. Gdy jestemy zalogowani jako konkretny uytkownik serwera moemy rwnie wysya pliki z naszego komputera na serwer FTP. W przypadku korzystania z poczenia za porednictwem przegldarki internetowej kopiowanie odbywa si przez zaznaczenie grupy plikw, a nastpnie wybr z menu podrcznego opcji Kopiuj. Nastpnie w folderze docelowym wybieramy Wklej. Zapamitaj! aden uytkownik, korzystajc z poczenia anonimowego, nie ma praw do zapisu dowolnego pliku na serwerze FTP.

Gdy korzystamy z poczenia z serwerem FTP za porednictwem specjalnych programw, kopiowanie plikw lub folderw odbywa si przez wczeniejsze zaznaczenie grupy plikw lub folderw i wywoanie adekwatnej opcji Kopiuj. Czasami mona uy przyciskw >> i << okrelajcych kierunek transferowanych danych (z serwera na dysk lub odwrotnie).

143

Rozdzia V File Transfer Protocol

Netykieta pracy z FTP

Podczas czenia si z anonimowymi serwerami FTP uytkownicy powinni podawa jako haso swj adres poczty elektronicznej. Kopiujc programy, kada osoba jest odpowiedzialna za sprawdzenie i przestrzeganie warunkw licencji i praw autorskich. W przypadku transmisji duych plikw z odlegych serwerw (ponad 10MB) dokonuj tego w pnych godzinach wieczornych lub nocnych. Stosuj si do ogranicze czasowych wymaganych przez serwery FTP. Pamitaj o panujcym czasie lokalnym na serwerze, z ktrym si czysz.

144