You are on page 1of 2

&uQdw&kd hypPuQ ysHusvl habmifeef h tem*wfaumufa=umif;

Today’s Arakanese, Nomadic Society and Future Sketch

cdkifatmifatmif
2/11/2008

vlrsdK;wrsdK;udk wjcm;vlrsdK;wrsdK;u tkyfcsLyfxm;a& umvywfvkH; ttkyfcsLyfcHvlrsdK;a& wcgavh zGH hjzdK;wdk;wuf


vDzdk hr[kwf? EdkfifiHa&;/ pD;yGg;a&;/ vlrSKa&;/ ynma&; tpcyfodrf;pGm bufaygif;pkHu atmufusaemufusjzpfyem
pHrrSDa& vlrsdK;wrsdK;tjzpfeef h&m ttkyfcsLyfcHvlrsdK;a& ykHpHwuszsufqD;cHvm;&zdk hpGmu usdef;oDedefa&? urBmhvl h
ordkif;pmrsufESmwdxufrSm ,if;ydkifudkvdkeDu|efjyKcH&jyD;au rsdK;wkH;aysmufuG,fvm;c&a& vl htzGJ htpnf;eef hvlrsdK;
wdudk xxif&S&Sm;jrifwGD hedefuwf&a&? a'edef h &cdkif&kd h&ifqdkifedefuwf&a& ArmppfudkvdkeDu|efb0uavh vlrsdK;wrsdK;
ed*kH; csLyfvm;zdk h wmpledefa& taetxm;udka&mufedefa&vdk h ajymuwf&zdk hxifyga&?

&cdkifjynfudk Armwd0ifodrf;yem udkvdkeDjyKxm;a& tcsdefuyif a'edef humvtxd &cdkifvl htzGJ htpnf;


a& wckavhwdk;wuf ajymif;vJvmjcif;r&Sdauavh axmifacsmuf rdedefa& vlrsdK;acs (Trapped ethnic) tjzpfeef h
w&ufxufw&uf qif;&JwGif;eufvkH;yg;yg;yem urBmhjrDjyifxufrSm Zmwfodrf; aysmufuG,fvm;zdk hpGmawmif
pdk;&drfedef&a& tqifhudk a&mufedefa&vdk h ajym&ygzdk h? ouU&mZfwd&m ajymif;vdk hvm;ca& ESpfaygif;ESpf&mausmf Arm
udkvdkeDu|efb0rSm &cdkifjynf wckavh rajymif;? &cdkifjynfrSm puf&kHw&kH taumif;r&Sda&ydkif okH;pm;vdk h &a& ausmif;
wausmif;avh vufndK;xdk;jyp&mr&Sd? ppftm%m&Sif pepftkyfcsLyf edefauavh ArmjynfvledefrSK tqifhtwef;eef h
&cdkifh&kd hvl h abmifu qDeef h&Dydkif uGma&? &cdkifjynfu ESpfwdkif; tar&duefa':vm oef;axmifeef h csDyem&au avh
&cdkifjynfwdk;wufa&;eef h &cdkifvlrsdK;aumif;usdK;twGuf Armwd wjym;acsavh rokH;? &cdkifjynfrSm usca& Arm
ppfwdkif;rSL;wd&m vmcgwjym;avhryg jyefcg ukaɺu,folaX;wdjzpfyem vm;cuwfaw? eDa&mifr&vdk h jzLzwfjzL
a&mfjzpfedefa& jydef;yifwdydkif ppfudkvdkeDjyKoGD;pkyfcHedef&a& &cdkifom;wdrSm ukef;&Dpkwfyem vlvkH;rvSa& acwfopf
u|efb0eef h 'kH&if;uedefbdwfqkH;udk a&mufedefuwf&a&? aocsmedefpGmwcku ArmjynfrSm ZmEdkifiHa&; pepfyif
ajymif;ajymif; &cdkif&dk h Armu|efb0u rvGwfajrmufau tem*wfr&SdpGmu aA'ifrdef;p&mrvdk vdk h&m ajymcsifa&?

ordkif;jcD&mcGufxJrSm ArmjynfuGefjrLepfwdaemufudkvdkufyem a,mif=unfhcuwfaw? &zdk hvm;vdk h


ESif;cH way:avsmh qdka&ydkif tqkH;rSm udk,fh&cdkifvlrsdK;&kd htrsdK;om;EdkifiHa&;vrf;a=umif;&m ajrmif;xJudka&mufvm;
c&a&? t*kavh Arm'Drdkua&pDaemufrSm &moDay:EdkifiHa&;vSdKif;wdpD;yem ay:yiftdrfrufwdeef h pdwful;,dkifrdc
uwfaw? aemufqkH;&v'fu ESpfaygif; (20)=umvm;ca&? Armppf0g'Dwdu EdkifiHa&;pifjrifhyv†ifxufrSm
txdkifrysuf? t,ifcgu =um;zl;em;0,Sdca& “ qD;usrf;zwf&m em;axmifyg a&m*gaumif;Edk;Edk;” “odkufusrf;
zwf&m em;axmifyg OpPm&Edk;Edk;” qdka& wabmifacswckydkif “'Drdkua&pDa&;&mem;axmifyg ajymif;vJvmEdk;Edk;” vdk h
&m ajymuwf&zdk hxifa&? a'edef humv r[mArmvlrsdK;=uD;tpGef;a&muf0g'Dwd wD;vkH;wdkufxm;a& idkpm;&Dpm;
tvH&SL;EdkifiHa&;u a'twdkif;vm;edefvDzdk hpGm usdef;oDedefa&vdk h qdkuwf&ygzdk h? pdwfwdkif;us &GD;qGJtwnfjyKxm;a&
zGJ hpnf;ykH/ &,f'Drdwf0ef=uD;wdeef h tajzxGufxm;jyD;om; &GD;aumufyGJudk [efjyvkyfyem Armhenf;Armh[ef EdkifiHa&;
vdrfvnfrSK=uD;udk ykHpHopfwrsdK;eef h jrifwGD hvmuwf&zdk hpGmu aocsmedefa&? ArmudkvdkeDu|efb0rSm &cdkif&dk h
oifcef;pm,lrSwfxm;oifhpGmwcku “Armeef haygif;vdk hb0 rjzpfawydkif tem*wfavhr,Sd” qdka& t,ltqyif
jzpfawvdk h ajym&zdk hxifa&?

Armppf0g'Dwd r[mAsL[musus=udK;udkifuZwfawtwdkif;&m at*kumv &uQdw&kd hypPuQu xGufaygufaysmuf


Asm,f rdk;arSmif=uD;us vrf;&Smr&a& tcsdefvdk h qdkau rSm;vDzdk h rxifyg? pdwfydkif;&kyfydkif;qdkif&mysufpD;atmifwrif
jcdrf;ajcmufrSdKif;wdkufxm;vdk h Zmudka=umufvdk h a=umufrSef;rodjzpfedefa& &cdkifwduavh &cdkifjynfrSm trsm;=uD;
vdk h ajymau vGefvDzdk hrxifyg? ,if;,Sifhxufydkqdk;edefpGmu ArmrSKjyKa&;rl0g' (Burmanization policy) eef h
&cdkifjynfu v,fjrDwdudk t"rRodrf;jyD;au ppfwyfwdcs Arm&Gmwdaqmufyem &cdkifom;wdudkESifxkwfedefvdk h
tpdkOftqufedefxdkifvmuwfaw &DjrDa'o udk,fh&yfudk,fh&Gmwdudk pGef hcGmAsm,f EdkifiH&yfjcm;rSm jzpfawydkif &yfwnf
&kef;uef touf&Sifedefuwf&a&? a'ydkif ysHusvl habmifb0eef h a&mufawwdkif;jynfwdrSm rsdK;qufopf &cdkif
tacsoli,fwdudk vlwvkH;olwvkH;jzpfvmatmif ZmydkifjyKpkysdK;axmifuwfzdk hvJ qdka& jy\ema& &cdkifom;wd
&ifqdkif=uKHwGD hedef&a& vufiif;tusyftwnf;vdk hajymuwf&zdk hxifa&? a'jy\emudk taumif;qkH; tajz
&SmEdkifjcif;u&m &cdkifwdtrsdK;apmifhw&m;udk Zmavmufxdef;odrf;taumiftxnfazmfEdkifav qdkpGmudk jyedefzdk hjzpf
aw? a'ydkif tajz&Smjcif;udkavh yxrOD;pm;yD; tvkyfwcktjzpf t,ifqkH;vkyfoifha&vdk hxifrda&? &cdkif&kd h
tem*wfu rsdK;qufopfacswdvufxJrSm&m ,Sdedefa&twGuf a'tacs wdudk acgif;aqmifwdjzpfvmatmif
rGD;xkwfyD;Edkifjcif;u&m Armu|efb0uvGwfajrmufzdk h tm;opfwckjzpf vmEdkifa&? &cdkifysHusvl habmif tarSmif
zkH;cHedef&a& tcsdefrSm vrf;jytvif;yD;Edkifa& =u,fwu
d rsdK;qufopf tacswd&m jzpfawqdkpGm oHo,jzpfp&mrvdk
vdk hxifrda&?

qufajym&zdk hqdkau &cdkif&kd h.t"dutm;enf;csufu EdkifiHa&;rsdK;qufr,Sdjcif;yifjzpfaw? cg;qufrjywfaw


vufqifhurf;jcif;eef h &cdkifvlrsdK;vGwfajrmufa&;udk t&SdefjrSifhazmfaqmifvm;zdk h udk,fpGrf;udk,fp jynfh0a& rsdK;quf
opf EdkifiHa&;tiftm;pkwdudk jyKpkysdK;axmifryD;Edkifjcif;u trSm;wdxJu r[mtrSm;vdk h ajym&zdk h xifa&? vGefca&
ESpfaygif; (20) avmufu ynma&;wckwnf;udk&m aZmufcsaZmif;yD;yem vli,fEdkifiHa&;rsdK;qufwdudk EdkifiHwum
rSm,Sda& wuUodkvf=uD;wdrSm ynmoifcGihw f d&atmif vrf;jyydk hyD;Edkifcau a'edef h &cdkifEdkifiHa&; awmfvSefa&;
avmupGm vuf,Sdtajctaeeef hrwlyJ wckckajymif;edefzdk hpGmu usdef;oDa&? &cdkifvl htzGJ htpnf;rSm jyKjyifoifhpGm
aemufwcsufu pmrzwfjcif;yif jzpfawvdk h ajym&ygzdk h? EdkifiHjcm;wdkif;jynfwdrSm a&mufedefuwfaw &cdkifwdudk
Oyrmxm;jyD;au avhvm=unfhvdkufau &cdkif (10) a,mufrSm udk;a,mufavmufu pmrzwf? pmzwfjcif;a&
vkyfoifhvkyfxdkufaw tvkyfwckvdk h rjrif r,kH=unfpGm u vl h tzGJ htpnf;ed*kH;csLyfzdk h vrf;pwckyif jzpfawvdk h
ajym&zdk hxifa&? EdkifiHwumrSm &cdkifpm=unfhwdkufwd (Arakan Libraries) zGifhzdk h=udK;pm;jcif;u &cdkifjynf
vGwfajrmufa&; (Arakan Liberation) vrf;opfazmufjcif;yifjzpfawvdk h ajymuwf&ygzdk h? &cdkif&kd h tem*wf
aumufa=umif;a& &cdkif&dk h. tod^m%ftdkif'D,mtedrfhtjrifhudkvdkufyem ykHay:vmzdk hpGm aocsmedefa=umif; ajym&
zdk hxifa&?

aoG;ppfaw trsdK;om;EdkifiHa&;tjrif r,SdyJ vlrsdK;wrsdK;vGwfajrmufzdk hqdkpGm rjzpfEdkifa=umif;udk urBmhvl h


ordkif;eef hEdkifiHa&;jzpfpOfwdu n$efjyedefa&? udk,fhtrsdK;om;EdkifiHa&;vuQ%mudkazmfaqmifyem jywfom;a&
EdkifiHa&;vrf;a=umif;twdkif; vm;uwfcgrS&m udk,fhvlrsdK;&kd h. pD;yGg;a&; EdkifiHa&; vlrSKa&; tp,Sda& rGD;&myg tcGifh
ta&;wdudk jynfhjynfh00 &,SdvmEdkifzdk hpGmu vlwdkif;odedefuwfaw EdkifiHa&;tjrifwckvdk h ajymuwf&ygzdk h? a'ydkif
EdkifiHa&;tcif;tusif;wckudk zefwD;zdk h todtjriftawG;tac:pGrf;&nfwdeef h tqifoifhjzpfedefa& &cdkifhrsdK;quf
opfEdkifiHa&;orm;wd vdktyfedefpGmu trSefyifjzpfaw? ,auavh &cdkifwd,kH=unfvmuwfaw acgif;aqmif
ar#mf0g'a& csOf;uyfrSKrSm;edefa&vdk h ajym&zdk hxifa&? ar#mf&mar#mfjyD;au jyKpkysdK;axmifvrf;jyyD;zdk h tydkif;udk rdef h
edefuwfawcg &cdkifhEdkifiHa&;vSKyfo#m;rSK=uD;udk [efcsufnDnDazmfaqmifyD;Edkifa& EdkifiHa&;tiftm;pk acgif;aqmifwd
ray:vmjcif; jzpfawvdk h okH;oyfaurSm;zdk h rxif? wbufrSm EdkfifiHa&;trGDudk vufqifhurf;,lzdk h rsdK;qufopfwdu
avh jyifqifrSKwdeef h ordkif;yD;wm0efudk ,l0Hha& pdwf"gwf,kH=unfrKS wdeef h cdkifrmedefzdk hvdka&vdk hxifa&?

“rif;t*k jidrf;csrf;a&;vdkcsifau wcgavhuaumif;rrGef&vDzdk hr[kwf? ,auavh rif;apmifhyem rif;rSm,Sda&


tcsdefwdeef h tcif;tusif;=uD;wckvkH;udk ajymif;EdkifcgrS&m jidrf;csrf;a&;udk &vDar” vdk h EdkA,fqk& vlrSKabm*aA'
ynmo#if (Socio-economist) wa,mufu ajymczl;a&? acwfopf&cdkifhEdkifiHa&;ordkif;pmtkyfxJrSm pmrsufESm
tvGwfwdtrsm;=uD;vdk h ajymuwf&zdk hxifa&? ,if;edef&mwdrSm armfuGef;wifur`nf;xdk;zdk h tajymif;tvJudk
zefwD;EdkifpGrf;,Sda& rsdK;qufopfwdudk apmifh=udKedefpGmu trSefyifjzpfyg,ifh? ? ?

You might also like