You are on page 1of 1

aqmif;yg;u¾ pmrsufESm 10

&cdkifrsdK;cspfrsm;/ EdkifiHa&;orm;rsm;/ awmfvSefa&;acgif;aqmifrsm;ESifh


EdkifiHa&;rsdK;quf jzpfcsifolrsm;odk‹ aqG;aEG;t}uHðyjcif;/

&cdkifhacwfopfEdkifiHa&; awmf wGif aeUpOfajymif;vJa&TUvsm;ae onfh nDnGwfa&;udk&Edkifrnfjzpf ed*kH;csKyftaejzifh aqG;aEG;vdk


vSefa&;ygwDrsm;? vlrItzGJUtpnf; aom urÇmha&pD;aMumif;MuD;aemuf &cdkifhEdkifiHa&; awmfvSefa&; onf/ opfyifrsm;pdrf;pdkvef;qef; onfrSm &cdkifhEdkifiHa&;rsdK;qufopf
rsm; tp&SdonfhtzGJU tpnf;aygif;pkH odkU acwfESifhtrSD rvdkufEdkifonfh roefpGrf;vQif awmtkyfaumif; jzpf w&yfay:xGef;vma&;udk OD;wnf
pkaygif;í wyfaygif;pkrsm;udk t&if (Clash with mo-dernization) avmuwGif tm;aumif;onfh vmzG,fr&Sdyg/ &nf&G,fonfh &cdkifhEdkifiHa&;pifjrihf
wkef;uvnf; zGJUpnf;cJhonf/ tck jyóemESifh &cdkifom;rsm;&ifqdkifae EdkifiHa&; awmfvSefa&;tkyfpk acwfopf ArmEdkifiHa&;ordkif; opfwck 0dkif;0ef;wnfaqmufay;
vnf; zGJUpnf;aeonf/ odkUaomf &onf/ wG i f Armacgif ; aqmif A d k v f c sKyf oifhonf/ xdkUtwGuf jynfyEdkifiH
csdKU,Gif;csufwckrSm t&ifwkef;u Oyrm- urÇmhMuD;wae&mwGif wpkay:xGef;vmcJhvQif ,ck atmifqef;OD;aqmifonfh &Jabmf rsm;wGif a&muf&SdaeMuaom &cdkif
vnf; twGif;jyóemMuHKí wyf &cdkifom;aygif;rsm;pGm pkaygif;í t &ifqdkifae&aom nDnGwfa&; okH;usdyftkyfpkom ray:xGef;cJhvQif rsdK;cspfrsm;? EdkifiHa&; awmfvSefa&;
aygif;pkjcif;rsm; ûyysufcJh&onf/ oif;tzGJUMuD;wck xlaxmifvdkuf ,aeUArmrsm;u vuf0g;MuD;tkyf acgif ; aqmif r sm;u uruxûy
tckvnf; twGif;jyóemrsm;udk onf/ xdkUaemuf xdktoif;\ zGGJU ûyduGJaejcif; (odkUr[kwf) uGJjym; aoG;pkyf cs,fvS,faeaom jrefrm vkyfjyD; &cdkifvli,frsm;nDvmcHudk
&ifqdkifae&onf/ twGif;y#dyu© pnf;ykHudk uGefjrLepfygwDrsm; usifh jyefUusJaeaom vlESpfa,muf EdkifiH.yx0Dtaetxm;onf wrsdK; usif;yay;oifhonf/ xdknDvmcHrS
rsm;aMumifh nSdEIdif;r&í uGJtuf okH;onfh tay:rSatmufodkU tm wzkH ajymif;vJaeayvdrfhrnf/ xdk acgif;aqmifEdkifrI pGrf;&nfjynfh0
ysufokOf;ed*kH;csLyfcJh&onfh ]aygif;pk PmpD;qif;aom A[dkuxdef;csKyf okH;a,mufygonfh *dkPf;cGJ &JabmfokH;usdyftkyfpku 'DaeU etz aom vli,frsm;ESifh tem*wfrsdK;
ysufoHo&m}onf &cdkifhawmfvSef uG y f u J x m;onf h yk H p H a 'gif v d k u f uav;rsm;tm; wpk ppf0g'DArmrsm;MuD;pdk;aeonfh jrefrm qufopfrsm;udk a&G;cs,fpkpnf;í
a&; EdkifiHa&;e,fy,fwGif tjrpf (centralized and vertical orga- EdkifiHESifh EdkifiHa&;uHMur®mtm; vrf; &cdkifvli,frsm;tzGJUcsLyfudk zGJUpnf;
wG,fvmaeonfh vu©mw&yftjzpf nizational structure) zGJUpnf;ykHtm; wnf;xm;ír&Edkifjcif; twGif; aMumif;xGif zefwD;jyXgef;ay;cJhonf wnfaxmifoifhonf/ tem*wf
0rf;enf;zG,f jrifawGUvmae&onf/ a&;qGJusifhokH;vdkufMuonf/ xdkU [k ajym&ayrnf/ pkaygif; OD;aqmif onf vli,frsm;vufxJ wnf&Sdo
jyóemrsm; tvdktavsmuf
ordkif;wGif &cdkiftcsif;csif; rnD tjyif cefUrSef;ajc tar&duefa': rIESifh pkaygif;vIyf&Sm;rI (Collective vdk xdkvli,frsm; vGwfvyfpGm &Sif
nGwfrI tm;enf;csufudk tcGifh vmoef;(200) avmufukefusjyD;rS csLyfjidrf;oGm;Edkifonf/ leading and activities)onf EdkifiH oefvmap&efESifh &cdkifhEdkifiHa&;
aumif;,lí Armu &cdkifhEdkifiHawmf txajrmufatmifjrifEdkifrnfh &cdkif a&;tajymif ; tvJ \ tc&mjzpf uHMur®mtm; jyXgef;zefwD;vmEdkif
udkodrf;ydkufcJhonf/ &cdkifhtcsLyft wrsdK;om;vkH;\ ynma&;ESifhvlrI onf/ tu,fí &cdkifhEdkifiHa&; ap&ef vlMuD;rsm;u vrf;zGifhvrf;jy
csmtmPmtm; eif;ajczsufqD;ypf a&;tajctaersm;tm; jrSifhwifay; xlaxmifvnfywfjcif;\ tqDt onf/ Armrsm;udkMunfhvQif tjyif awmf v S e f a &;avmuwG i f tm; ay;oifhonf/ odkUrSom aumif;arG
vdkufonf/ tckvnf;tcsif;csif; rnfhpDrHudef;w&yftm; a&;qGJvdkuf ESpfjzpfaom pDrHcefUcGJrIynmESifh zGJU yef;u nDnGwfa&;ûyduGJaeoa,mif aumif;onfh EdkifiHa&;awmfvSefa&; rsm;udk vufqifhurf;o,faqmif
rnDnGwfrIaMumifh &cdkifjynfESifh&ckdif onf/ jyD;vQif tzGJU0ifaMu; wv pnf;tkyfcsKyfEdkifpGrf;rsm;u tm; &Sdayr,fh twGif;xJwGif jrefrmEdkif tkyfpkwpkay:xGef;vmcJhvQif ,ck ay;&if; rsdK;qufrjywfonfh vlU
wrsdK;vkH; ArmudkvdkeDppfuRefb0 udk 5 a':vmaumufcH&ef qkH;jzwf enf;aeonf/ xdkUaMumifh zGJUysufoH iH\ t"duEdkifiHa&;a&pD;aMumif; &ifqdkifae&aom nDnGwfa&;ûyduGJ abmif u d k xl a xmif E d k i f a yrnf /
wGif vGwfvyfvrf;prjrifonfh t vdkufMuonf/ xdkUaMumifh tzGJU0if o&mxJu &kef;rxGufEdkif jzpfae& (Mainstream political trend of aejcif; (odkUr[kwf) uGJjym;jyefUusJ wcsdKU&cdkifrsm;u &cdkifrsm;tm;vkH;
ajctaeodkU qdkufa&mufae&onf/ aygif;(100)cefU&Sdaom xdktzGJU ykHrSef onf/ vdkcsifonfu atmifjrif Burma)tm; ArmtrsdK;om;a&;0g'D aeaom vlESpfa,mufokH;a,muf wufa&mufEdkifaom &cdkiftrsdK;om;
þpmwGif t"duxm;tMuHûy 0ifaiGonf wpfESpfvQifa':vm aom zGJUpnf;vIyf&Sm;jcif;\&v'f rsm;u xdef;csLyfxm;onfudk awGU& ygonfh *dkPf;cGJuav;rsm;tm; wpk nDvmcHudk usif;ycsifMuayvdrfh
aqG;aEG;vdkonfrSm nDnGwfa&;qdk ajcmufaxmifcefUjzpfjyD; tay:u aumif;rsm;&vmjcif;u zGJUysufjcif; rnfjzpfonf/ xdkUtjyif 'Drdkua&pD wnf ; xm;ír&Ed k i f j cif ; twG i f ; rnf/ odkUaomf þodkU tm;vkH;yg
onfh zefw&mawaeonfh vlwdkif; csrSwfa&;qGJxm;onfh ynma&;? qdk;usdK;rsm;jzpfaeonf/ xdkuJhodkU pepf ajymif;vJa&;wdkufyGJrSonf jyóemrsm; tvdktavsmuf csKyf aom nDvmcHudkusif;yjcif;onf
ajymaeus jyef q d k a w;r[k w f vlrIa&;pDrHudef;tm; taumift jzpfjcif;udk nDnGwfa&;r&SdvdkUjzpf& omrefEdkifiHom;tcGifh ta&;vIyf&Sm; jidrf;oGm;Edkifonf/ &cdkifacwfopf EdkifiHa&;ordkif;u
aMumif;udk t&ifOD;pGmajymvdkonf/ xnfazmfEdkif&ef (odkUr[kwf) tar&d onf[k acgif;pOfwyfvdkufvQif t rIrsm; (Civil Right movements)odkU (2010)tvGef ESpftenf;i,f awmif;qdkaeaom vdktyfcsufESifh
nDnGwfa&;qdkonfh pum;vkH;udk uefa':vm oef;aygif;(200)&&Sd&ef rsm;MuD;vGJacsmfoGm;ayvdrfhrnf/ vl toGiful;ajymif;oGm;onfudk owd umvtwGif;wGif Armppfacgif; tenf;i,fvGJacsmfaeonf/ qdkvdk
pajymjyD; nDnGwfMuyg[k tqkH; tzGJU0ifrsm;tm;vkH;u rysufruGuf pGrf;vlp uif;rJhjcif;onf nDnGwfrI xm;oifhonf/ þvrf;aMumif;t aqmifoef;a&T aooGm;Edkifovdk onf r S m tqif h a usmf a eonf /
owf&kHjzifh &cdkifhEdkifiHa&;e,fy,fü yJ ESpfaygif; 33333 ausmf &HykHaiG uif;rJhjcif;ESifh t"dyÜg,frwlyg/ wdkif; aemufxyf tenf;qkH; ESpf teft,fvf'Dudk xdef;csKyfxm;aom tqifhausmfvQif xdef;rEdkifodrf;r&
&ifqdkifMuKHawGUaeaom twGif;jy xnfh0ifoGm;&rnfjzpfonf/ rMum jyóemrsm;udk xdkifajymae aygif;ajrmufrsm;pGm Armhenf;Armh ppf0g'Da[mif;atmifa&Tvnf; ao jzpfwwfjyD; tusdK;&v'faumif;
óemrsm;udk ajz&Sif;jyD;pD;oGm;vdrfh aomtcsdefumvtwGif; xdktzGJU jcif;xuf jyóemrsm;udk qef;ppf [efjzifh vdk&mykHpHoGif;&if; ArmMuD; oGm;Edkifonf/ rif;aoacwfajymif; rxGufwwfjcif;rsdK; jzpfwwfonf/
rnfr[kwf[k ,kHMunfaomaMumifh onf wjznf;jznf; vkH;yg;yg;vmjyD; avhvmtajz&Smjcif;u ydkí tûyo pdk;a&;0g'tm; taumiftxnfazmf wwfaom Arm&mZ0if "avhxkH; EdkifiHa&;udk 0&kef;okef;um;jzifh vl
jzpfonf/ tjyifyef;uMunfhvQif Zmwfodrf;oGm;cJhavonf/ tb,f abmaqmif usdK;aMumif;qDavsmfí oGm;rnfrSm aocsmaeonf/ pHtwdkif; tvSnfhtajymif;umvu rsm;jyD;yGJrpnfvkyfjcif;xuf tESpf
tcsif;csif;rnDnGwfí &cdkifrsm; aMumifh xdkodkUjzpfoGm;cJh&oenf;[k ,xmblwusrnfxifonf/ t tckvdkumvrsdK;wGif &cdkifwdkU tajymif ; tvJ u d k zef w D ; ay;Ed k i f om&&Sd&Sd? tpDtpOf&Sd&Sd? tem*wf
Arme,fcsJU ppfudkvdkeDvufatmuf ar;cGef;xkwfvmcJhvQif r[mAsL[m xufuajymcJhovdk nDnGwfa&; taejzifh nDnGwfa&;qdkonfhpum; onf/ odkUaomf ArmwGif EdkifiHa&; tjrif&Sd&Sd? EdkifiHa&;tjrifopf (New
rS rvGwfvyf[k a,bk,stm;jzifh enf;AsL[mcsOf;uyfrI (Strategic vrf;aMumif;udk oGm;aejcif;xuf vkH;udk xdkifajymaejcif;xuf t&nf tmPmtm; vSrf;qkyf,lrnfh EdkifiH political vision)jzifh EdkifiHa&; ,Of
okH;oyf&Skjrifí&Edkifaomfvnf; tESpf and tactical approach) trSm;rsm; rdrd\ EdkifiHa&; awmfvSefa&;ygwD tcsif; t&nftaoG;jrSifhwifa&; a&;tiftm;pkrsm;u tqifoifh&Sdae aus;rIudkjrSifhwifjyD; EdkifiHa&;tcif;
om&tm;jzifh xdkxuf eufeJae aMumifh[kom wdk&Sif;vdk&if;ajym& tzGJUtpnf;rsm;tm; cdkifrmoefpGrf; tydkif;ESifh EdkifiHa&;rsdK;qufopfw onf/ &cdkifom;wGif tqifoifh tusif;opfudk zefwD;ay;Edkifjcif;u
aMumif;udkawGUjrif&rnf [kajymcsif ayrnf/ &cdkiftrsm;pku 'DaeUxuf tiftm;awmifhwif;vmatmif vkyf &yf ay:xGef;vma&;udk OD;pm;ay; jzpfaeaom EdkifiHa&;tkyfpkr&Sdyg[k om &cdkifwrsdK;om;vkH; awmifhw
onf/ tcsif;csif;rnDnGwfjcif;udk wdkif toif;tzGJUrsm; zGJUpnf;xl jcif;u ydkjyD; &cdkifjynfESifh&cdkifvlrsdK; vkyfaqmifoifhonf[k xifonf/ pdwfraumif;pGm ajym&ayrnf/ pGrf; aeaom vGwfvyfvdkjcif;qE´udk
cGJjcrf;pdwfjzm MunfhrnfqdkvQifyif axmifvQif ae0if;usifhokH;cJhonfh twGuf tusdK;jzpfxGef;rnf[k,lq tem*wfudk vSrf;MunfhjyD; ypöu©udk aqmif&nfjynfh0aom EdkifiHa&; jznfhqnf;ay;&m a&mufaeayvdrfh
&cdkif trsdK;om;EdkifiHa&;cH,lcsuf Armhenf;Armh[ef rqv ygwDykHpH onf/ &cdkifhya&mfzuf&Sif;e,f EdkifiH jyifqif wnfaqmuf&rnfhtcsdef tkyfpkr&SdyJ EdkifiHa&;tcGifhtvrf;tm; rnf/ &cdkifvlxku ,kHMunfaom
,kHMunfrIay:vpDrsm; aMumifhr[kwf tm; t&kd;pGJaeMuonf/ ae0if; a&;ygwDtzGJUtpnf;rsm; (Arak- jzpfaeonf/ tem*wfudk rcspfyJ &vmEdkifp&m taMumif;r&Sdyg/ odkU &cd k i f v l x k u d k OD ; aqmif E d k i f a om
yJ &if;jrpfrsm;aMumifhomjzpfonf usifhokH;cJhonfh ArmrdIif;xJu &cdkif anese professional political parties EdkifiHa&;vkyfvQif EdkifiHa&;emwwf vQif Armrsm;uom ay:vpDcsrSwf urÇmvkH;EdkifiHa&; (Global Politics)
[k ,lq&rnfxifonf/ &if;jrpf om;wcsdKU &kef;rxGufEdkifjzpfaeMu and organizations) rsm;vmav ovdk tem*wfonf arG;&mygqdk tkyfcsLyfrItydkif;udk tjrJwrf; xdef; ESifhyg rsufajcrjywfaom &cdkifvl
rsm;wGif vlom;&if;jrpf? b@ma&; onf/ obmywdESifhOuúX vkyfcsif av &cdkifvlrsdK; ArmuRefb0u aomfjim;vnf; arG;jrLzdkUrpOf;pm; csLyfxm;EdkifjyD; &cdkifom;rsm;onf i,f a cgif ; aqmif r sm;ud k ûypk y sd K ;
&if;jrpf? owif;ESifhenf;ynm&if; olrsm;jyD; pDrHcefUcGJtkyfcsLyfrI enf; vGwfajrmufzdkU eD;uyfvmavav[k vQif EdkifiHa&;vrf;p aysmuf&Swwf jrefrmEdkifiHwGif rnfuJhodkUaom Edkif axmif arG;jrLay;a&;onf &cdkifol
jrpf ponfwdkUyg0ifonf/ tcsLyf ynmtm; odol&Sm;onf/ &cdkifrsm; om ajym&ayrnf/ onf[kom xyfavmif;ajymcsif iHa&;pepfrsm;yifajymif;ajymif; t &cdkifom;wdkif;wGif wm0ef&SdaMumif;
ajym&vQif Armppf0g'Drsm;\ ykHpH u tzGJUtpnf;xlaxmifzdkU tm; wbuf w G i f Armppf t k y f p k onf/ wOD;csif;wzGJUcsif; tm; tkyfcsLyfcH uRefb0üom epfrGef;ae ajym&if ; þaqG ; aEG ; tMuH û ypm
wuszdESdyftkyfcsKyf uRefûyrIatmuf oefMuonf/ odkUaomf tzGJUtpnf; onf ajcwvSrf; tjrJwrf;omae aumif;armif;oefjzpfvmrS aoG;ppf &ayvdrfhrnf/ tm; tqkH;owfvdkuf&ygonf/

You might also like