Professional Documents
Culture Documents
tmabmf
trSwf ( 19 )
jo*kwfv/ 2000 ckESpf
+refrmhenf;+refrmh[ef
zufqpf0g' vmOD;rnfavm
(1)
trsKd;om;'Drdkua&pDtzJGcsKyfudk 2000 jynfhESpftukefwGif t_yD;tjywf ppftpdk;&u acsr+ef;zsufodrf;awmhrnf[laomowif;
-um;ae&ygonf?
trSefwu,ff acsr+ef;vkdI vlxkwkHjyefr+ukd tuJprf;onfhoabm ppftpdk;&u wrifxkwfv$ifhvdkufjcif;avm= okdwnf;
r[kwf ,cktwdkif; xef;vsufvkH; acG;vsuf ay:vpDudk qufvufusifhokH;Ekdif&ef _cdrf;vkH;ajcmufvkH; ay;jcif;avm = qdkonfukd
a0cJG&ef cufygao;onf? apmifh-unfh&ygOD;rnf?
(2)
ppftpkd;&u trsKd;om;'Drdkua&pDtzJGcsKyfudk OD;wnf&efol tjzpf owfrSwfonfrSm 1990 a&G;aumufyJG _yD;uwnf;u
jzpfygonf? jrefjrefacsr+ef;ypfcsifygonf? jynfwGif;jynfy tajctaersm;a-umifhom ,ckvkd tcsdefqJGaejcif; jzpfygonf?
1990 ckESpfrS ,cktxd ( 10 ) ESpftwGif;wGif wcgw&H zdESdyfonfhenf;/ wcgw&H cJG_yD;qJGaqmifonfhenf; = enf;ESpfenf;jzifh
trsKd;om;'Drdkua&pDtzJGcsKyfukd zdcJGcJhygonf?
a':atmifqef;pk-unfudk tdrfcsKyfrcscifu zdESdyf_cdrf;ajcmufonfhenf; okH;ygonf? tdrfcsKyfcspOf umvwGifum; wcsKdudkzdESdyf
wcsKd uq
kd aGJ qmifonfh ay:vpD ok;H cJyh gonf? tdrcf sKyfrS v$waf y;_yD;onfh umvwGiu
f m; xef;vsuv
f ;Hk acG;vsuf ay:vpDjzifh wzJG v;Hk ukd
wpwp acsr+ef;a&;enf; okH;aeygonf? zrf;qD;axmifcsjcif;/ {nfh&dyfom qdkonfrsm;wGif ac:xm;jcif;/ _cdrf;ajcmuftusyfudkifI
xGufapjcif; ponfwkdomru jynfyokdajy;atmifvnf; vkyfygonf?
jynfya&mufrsm;ukdvnf; xdkif; (,kd;',m;) wGif udpP0dpPrsm; jzpf_yD;aomtcgwGif wwd,EdkifiHydka&; vkyfygonf? Tokd
vkyf&mwGif tar&duefuyg ppftpkd;& tudufvdkufI yl;aygif;vkyfaqmifcJhygonf?
(3)
ArmvlrsKd;}uD;0g'ESifh twkta,mif qkd&S,fvpf0g' udk aygif;pyfxm;aom jrefrmhqdk&S,fvpfvrf;pOf qdkonfukd vkyfvm
uwnf;u jrefrmhenf;jrefrmh[ef zufqpf0g' waewGif ppftpdk;&u vkyfvmEkdifonf[k u|efawmfwkd wGufqcJhygonf?
ouU&mZf 2000 jynfhESpf tukefwGif wu,fyif trsKd;om;'Drdkua&pDtzJGcsKyfudk rw&m;oif; a-unmjcif;/ acgif;aqmifrsm;ukd
zrf;qD;jcif;vkyfcJhaomf 'Drdkua&pDvrf;ukd t_yD;tydkif jiif;y,fpGefv$wfum jrefrmhenf;jrefrmh[ef zufqpf0g' okd ppftpkd;&u
wufvSrf;oGm;jcif;yif jzpfygvdrfhrnf?
u|efawmfwkdygwDudk OD;ausmf_idrf; vkyfcJhovdkvnf; ppftpkd;&u vkyfEkdifa-umif;ukd xnfhwGufxm;oifhygonf? ocif
oef;xGef; (Auy) ukd axmifxJydk/ awmxJydk_yD; acsr+ef;&efESifh OD;odef;az (jrifh) udk (Auy) qdkif;bkwftyf&ef }uHpnfcJhygonf? OD;odef;az
(jrifh) wGif ZeD;uvJG_yD; axmufcHol vufwqkyfpmyif r&SdI OD;ausmf_idrf;. t}uHtpnf ysufcJhygonf? Tokdjzifh jynfwGif;ppfrD;vnf;
pwifawmufavmifcJhygonf? xdkrD;onf ,cktxd awmufavmifqJ jzpfygonf? _idrf;csrf;aomenf;udk u|efawmfwkd tcgtcGifh
ay;vdkygonf? xdka-umifhyif u|efawmfwkd onf 21 &mpk txd jynfwGif;ppfrD;udk rul;pufapESifh[k oabmxm;cJhygonf?
ppftpkd;&u u|efawmfwkdygwDukd OD;wnf&efol tjzpfxm;&mrS trsKd;om;'Drdkua&pDtzJGcsKyfukd OD;wnf &efol tjzpf
ajymif;xm;_yD;uwnf;u u|eaf wmfwdk onf um,uH&iS rf sm; ESpOf ;D ESpb
f uf awGqaHk qG;aEG;Ekid -f uap&ef enf;emtrsK;d rsK;d &Sm}uHI t}uHay;
wifjycJhygonf? okH;yGifhqdkif aqG;aEG;&ef ppftpkd;&twGuf cufaeygu ESpfyGifhqdkif t&ifqkH;aqG;aEG;zdkyif tqdkycJhygonf?
jynfolhtm%m
r[mrdwftcsKd. txiftjrif tvJGcH&rnfudk odvsufESifh Tokd t}uHay;cJhjcif; jzpfygonf? ppftkyfpkukd 'Drdkua&pDvrf;a-umif;twdkif;
av#mufvSrf;;ap&ef taysmhaysmif;qkH;tqdkukd wifjyjcif; jzpfygonf?
,ckvnf; tcsdefraESmif;rD tqdk wck wifjyygrnf? jynfolqENt& wiffajrmufaom 'Drdkua&pDtpkd;&pepf ay:xGufa&;ukd
a&S+I trsKd;om;'Drdkua&pDtzJGcsKyfESifh ppftpkd;&wdk udwifpnf;urf;owfrSwfcsuf rxm;bJ aqG;aEG;-u&ef jzpfygonf? ESpfOD;ESpfbuf
udk,fpDpdwf0ifpm;&m wdkif;a&;jynf&mrsm;ukd awGqkHaqG;aEG;-u&ef jzpfygonf?
(4)
ppf0g'onf rnfonfhwkdif;jynfukdr# tusKd;ray;cJhyg? wkwfESifh k&Sm;tay: 1895 ESifh 1905 ckESpfrsm;u atmifyJG&cJhaom
*syefppf0g'Dwdkonf tvGefrme axmifv$m;cJh-uygonf? Tokdjzifh zufqpf0g'tjzpf }uD;xGm;oGm;um 'kwd,urBmppfwGif 0ifE$JcJhygonf?
ESmacgif;usnfayGawGum ,cktxd ppfa&;t&/ EdkifiHa&;t& emvefrxlEdkifao;yg? tar&duefwyfrsm; cs&yfxm;jcif; cHae&ygonf?
trsKd;om; *k%foduQm !Kd;EGrf;cHae&qJ jzpfygonf? *syef.tjzpfudk oifcef;pm ,loifhygonf?
e,fcsJEdkifiH}uD; jzpfcJhaom *syeftzkdqdkygu qifydefu|Jtqifh usefEdkifygao;onf? Armjynfomqkdv#if rnfonfhtqifhr#
&Sdawmhrnf r[kwfonfukd owdyapvdkygonf? wdkif;jynftpdwfpdwf yduJGum tcsif;csif;w_cdrf;_cdrf; wdkufae&onfhtjzpf
a&mufoGm;ygvdrfhrnf?
,aevkd urBmhtajctaewGif Armjynf rnfokdjzpfoGm;Edkifonf qdkonfukd vl_ydef;awG; awG;-unfhv#ifyif odEdkifygonf?
ppftkyfpk0ifrsm;rSm vl_ydef;rsm; r[kwf-uI awG;-unfhv#if txift&Sm; jrifEkdifygvdrfhrnf? orkdif;wGif rnfokdjzpfysufcJhzl;onf
qdkonfukdvnf; qifjcif-unfhoifhygonf? igwaumaumv#if tidkvG,fI td+ufcufygvdrfhrnf?
ppftkyfpk0ifrsm;wGif xifa,mifrSm;r+}uD;wck &Sdaeygonf? if;rSm olwdkvufxufwGif _idrf;csrf;a&; wnfaqmufcJh_yD;_yD?
zqyvtpkd;&/ yxptpkd;&ESifh olwdk.t}uD;tuJ AkdvfcsKyf}uD;tpkd;&rsm;yif rvkyfEkdifcJhaom jynfwGif;ppf tEkdifwkdufa&;ukd olwdku
y&d,m,fjzifh vkyfEkdifcJh_yD[k txifa&mufaejcif; jzpfygonf? xdkxifa,mifrSm;r+u olwdkukd aoG;em;xifa&mufaeap_yD; qifjcifwkHw&m;
rJhapcJhygonf?
trsKd;om;'Drdkua&pDtzJGcsKyfudk tm%mjzifh t-urf;ywrf; zsufodrf;ypfa&;udk vkyfrdv#if jyifr&aomtrSm; usL;vGefjcif;
jzpfoGm;ygvdrfhrnf? Armjynf.orkdif;wGif tm%mydkifwdk. w'*FqkH;jzwfcsuf trSm;a-umifh wdkif;jynfepfemcJhzl;vSyg_yD? 1948 rwfvu
trSm;rsKd;udk ,ckppftpdk;&u xyfrHrusL;vGefrdapcsifyg? yGifhaeaom 'Drdkua&pDvrf;a-umif;ukd ydwfypf_yD; jynfwGif;ppfvrf;a-umif;twdkif;
rav#mufvSrf;rdap&ef qifjcifvdrfhrnf[k u|efawmfwkd ar#mfvifhygonf?
(5)
ppftkyfpku tm%mrmef,pfum rnfodkr#/ rnfolr# wm;r&bJ ZGwftwif;vkyfrnfqdkv#if 'Drdkua&pDtiftm;pkrsm;onf
wdkufyJGomefopf/ pnf;kH;a&;omeftopfudk pOf;pm;&ygrnf? u|efawmfwkduGefjrLepfrsm;onf Tokdaom jzpfEkdifr+twGuf
pOf;pm;xm;_yD; jzpfygonf?
'Drdkua&pDa&;wkdufyJGrSm u|efawmfwkd rdbbdk;ab;rsm; vufxufup_yD; ,ckxd wdkufae&aomwkdufyJG jzpfygonf? (1945
= 46) ckESpfrsm;uvdk 'Drdkua&pD pnfyifaom umvvnf;uHzl;/ ( 1962 = 88 ) xdumvrsm;vkd 'Drdkua&pD qdwfokOf;aom umvvnf;
jzwfoef;cJhzl;aom jynfolrsm;onf ppftkyfpk vkyfor# vufykduf-unfhae-urnf r[kwfyg?
jyefIaemufqkwfr&awmhaom pnf;a-umif;ukd jzwf&rnfh udpPjzpfI txyfxyfpOf;pm;yg[kom ppftkyfpkukd t}uHay;vdkuf
yga-umif;?
e,fcsJhqefhusifa&;udk
bmhajumifhuGef_rLepfawGa_ymae&ovJ
wu,fhe,fcsJhqefhusifa7;eJh yg;pyfe,fcsJhqefhusifa7;
ar; =
ajz =
jynfolhtm%m
usef&pfw,f? trsm;pk}uD;u vljzLwdkif;jynf okdr[kwf vljzLwykdif; wdkif;jynfawG jzpfukefygw,f?
tm&SrSm/ tmz&durSmu tJ'Dvdk vlrsKd;wkH;vkyfvdk r&ygbl;? &EkdifwJh tajctaevnf; r&Sdygbl;// 'Dawmh tdrf
-uufcsif; tdk;rnf;okwf&w,f? aoG;cJGtkyfpkd;a&; vkyf&w,f// wdkif;&if;om; tcsif;csif;wdkufwJh ppfyJGawG zefwD;&w,f// tJ'Dvdk
enf;rsKd;pkHokH;_yD; udkvdkeD okdr[kwf udkvdkeDwykdif;jzpfatmif vkyf&wmyJ? tdENd,eJ wkwfjynf&J ordkif;ukd -unfhyg?
tm&S / tmz&durSm wcsKdu bmomukd;uG,fr+ ajymif;csifajymif;oGm;r,f/ vlrsKd;awmh ajymif;roGm;cJhygbl;?
uGjJ ym;r+ukd ordik ;f eJcs_D yD; ajymaewmu ukv
d ekd 0D g'atmufu vGwyf cHk si;f rwln-D uwmukd txl;y &nf!e ;f csiv
f kd yg?
tckurBmrSm ydifbufuif;wJh wOD;wnf;aom Adkvfusv$rf;rdk;a&;orm; tar&duefwdkif;jynf ukdvdkeDb0u
vGwfvmykHeJ -opa-w;vs/ e,l;ZDvef/ uae'g vGwfvmykH rwlygbl;? awmiftar&duefwdkif;jynfawG vGwfvmykHeJ tm&S /
tmz&du wdkif;jynfawG vGwfvmykHawG wckeJwck rwl-uygbl;?
'gawG[m oD;jcm;avhvm&r,fh ordkif;a&;udpPawGjzpfvkd xm;ygawmh? udkvdkeDawG vGwfvyfvmwm rSefygw,f?
wkdif;jynfopfawG ay:vmygw,f// tm;vkH;[m rdcife,fcsJEdkifiHudk t-urf;zufvdkwrsKd;/ pdefac:tm;prf;vdkwzkH wkdufyJG0if_yD;
vGwfvyfa&; &vm-uwmyg? b,fae&mrSmrS a&Sma&SmSLSL / at;at;oufom&wm r[kwfygbl;?
vGefcJhwJh &mpkESpfwcku wGufajcukdufrS udkuf&Jvm;vdk ylyifcJholawG ajrmfjrifcJhovdk = udkvdkeD qufvkyfxm;&if
wGufajcrudkufawmhvdk 'kwd,urBmppf}uD; t_yD;rSm vufv$wfcJh-uwmyg?
vufvw
$ w
f ,fqw
kd m vk;H vk;H v$wv
f u
kd w
f m r[kwyf gb;l ? ukv
d edk pD epfa[mif;ukd qufvufrusio
hf ;Hk awmhbJ pD;yGm;a&;/ ppfa&;/
vlra+ &;/ ,Ofaus;r+rmS rScD adk e&wJh wdik ;f jynfawGjzpfatmif vkyyf gw,f? 'gukd u|eaf wmfwdk u ukv
d ekd D pepfopf vdk vG,v
f ,
G f
ac:vdkufygw,f? twdtus ac:r,fqkd&ifawmh rSDcdkae&aom rvGwfajrmufao;onfh wdkif;jynfrsm;vdk ac:&r,fxifygw,f?
'Dae&mrSm ukdvdkeDpepfa[mif;twdkif; quf&Sdae-uwJh wdkif;jynf uav;awGta-umif;ajymzdk vkdvmyg_yD?
wdkif;jynf uav;vdk ac:wmu wjcm;a0g[m& &Smr&vkdyg? olwdk&J orkdif;jzpfay:r+u awmfawmfav; Eke,fygao;w,f?
trsKd;om;rsm;tjzpf jzpfwnfvmEkdifwJh tajctaevnf; r&SdcJhyg? wcsKduqdk&if vlraexdkifwJh okdr[kwf ,m,Dom aexdkifwJh
u|ef ; uav;awG y g? vl O D ; a&uvnf ; tvG e f uk d enf ; -uygw,f ? ypd z d w f / td E N d , / twW v ef w d w f ork ' N & mawG e J
um&pfbD,Ha'ou u|ef;awGyg?
ukev
f eG cf w
hJ hJ &mpkEpS af wGwek ;f u arhavsmch x
H m;&wJh u|e;f uav;awG[m tckawmh ppfaoe*FAsL[mt& ta&;ygwhJ
u|ef;awG jzpfaeyg_yD? EsLuvD,macwf/ 'kH;ysHacwf/ *d[fwkacwf/ uGefysLwmuGef,ufacwfrSm olwdk[m repfryfEdkifwJh
av,mOfwifoabFmawG jzpfcJhyg_yD? olwdk&J tm;enf;csufu av,mOfwifoabFmvdk ae&ma&$ajymif;vdk r&wmyg? 'gayrJh
vlOD;a&enf;awmh vlawGudkawmh e,fcsJorm;u a&$ajymif;Ekdifygw,f// tEkjrLAkH; prf;csif&if a&$ypfygw,f//
trsKd;om;vGwfvyfa&; awmif;vmrSmukdvnf; e,fcsJorm;tzkd ylp&mrvdkyg? OD;Ek&J jynfawmfomrufvkH;
(vlwukd,f wdkufwvkH;/ um;wpD;/ 0ifaiG 800) xuf tqrwefrsm;wJh rufvkH;ay;_yD; pD;yGm;a&;/ vlr+a&;/ ,Ofaus;r+wdkt&
aiGawGypfokH;_yD; t!GefcsKd; ac|;odyfxm;ygw,f?
'Dvkdqdkvdk jy\em r&Sdbl;vdk ajymwmr[kwfyg/ &Sdygw,f// r-umcifuyJ um&pfbD,H a'orSm&SdwJh tar&duefykdif
u|ef;uav;wckrSm AkH;}uJavhusifh&if; rawmfwqjzpfr+ jzpfygw,f// jy\em wuf-uygw,f? aemufqkH;awmhvnf;
aiGeJ aygu_f yD; ajz&Si;f cJw
h mygy?J 'Dupd rP sK;d u u|e;f Edik if u
H av;awGrS r[kwyf gb;l ? tar&duefppfpcef;&Sw
d hJ ae&mwdik ;f rSm jzpfwmyg?
ujrif;a-umx twwfqef;_yD; av,mOfysaH rmif;vdk rawmfwqr+}uD;jzpfwm (tDwvD)/ tar&duef ppfom;u rk'rd ;f usiw
hf m
(*syef) jzpfcJhygw,f? tar&duefu olppfom; olbmom ppfr,fqdk_yD; tjypf'%f av#mhav#mhaygayg ay;ygw,f? tJ'g[m
r[mrdwfawGtay: AdkvfuswmygyJ?
urBmhajrykH (Atlas) awG ajymif;vJykHukdvnf; owdyavhvm-unfhyg? 'kwd,urBmppf rwdkifrDajrykH/ ppf}uD;twGif;
ajrykHawGeJ vkH;vkH;rwlawmhygbl;? [kdwkef;u urBmtEHS jzef-uufzkd tifyg,m}uD;awG csJxGif-uygw,f/ ajrykHrSm a&mifpkHjc,f
-uygw,f? ukdvdkeDtrsm;qkH;ydkifol/ tus,fqkH;ydkifol/ vlOD;a&trsm;qkH;ukd u|efyEkdifoltjzpf 0ifh0g*k%f,l-uygw,f? aer0if
tifyg,mqdkwmukd tr$ef;wifygw,f? tck tJ'Dvkd r[kwfawmhygbl;? ajymif;vJoGm;yg_yD?
{u&mZf ( Emperor ) qdkwm [kdwkef;u irf;irf;wuf jzpfcsif-uwmyg? tcktJ'Dvdk r[kwfawmhygbl;?
e,fcsJpepf ( 0g' )qdkwm uGefjrLepfawG xGifcJhwJh a0g[m& r[kwfygbl;? olwdkukd,fwkdifu vdkvdkcsifcsif udk,fhbmom rSnfhac:
cJhwmyg?
e,fcsJpepf ( 0g' ) rSm tpdwftydkif;}uD; (t"dutm;jzifh) 3 ck &Sdygw,f? pD;yGm;a&;/ ppfa&;eJ vlr+,Ofaus;r+
ta&;vdk cJGEkdifygw,f? &Jabmfwdkvnf; avhvmzl;rSmyg? ( M )okH;vkH;qkdwmyg? aemufqkH; (M) c&pf,mef omoem
ya&;uawmh tckajymif;oGm;yg_yD? vltcGifhta&;qdkwm jzpfoGm;yg_yD? usefwJh ( M ) 2 vkH;uawmh rajymif;yg? ykdawmif
}uD;rm;us,fjyef euf+dif;ygw,f? tus,frajymawmhyg? aps;uGufpD;yGm;a&;pepfrSm udk,fucsnf; aps;uGuftvkyfcHae&wm
4
jynfolhtm%m
ar
ar; =
ajz =
ar; =
ajz =
jynfolhtm%m
ar; =
ajz =
jynfolhtm%m
b,fae&muaeypfypf ppftpdk;&udk ypfrSwfxm; OD;wnf&if wdkufyJG[m tm;}uD;wmygyJ?
1988 tkHuGr+[m Armjynf&J vlxkEdkifiHa&;ordkif;rSm tm;tvGef}uD;ygw,f? 'gayrJh atmifyJG&onftxd
tm;r}uD;cJhygbl;? bma-umifhvJ? tm;vkH;udkygatmif rvkyfEdkifvdkyg? vufeufudkifxm;wJholawGeJ ppftkyfpkudk cJGrypfEkdifvdkyg?
okdr[kwf ppfonfawmfawGudk -um;aeoGm;atmif rvkyfEkdifvdkyg? rm;udkpfjzpfjzpf/ ql[mwkdjzpfjzpf tJ'Dt&ifu ordkif;rSm
usqkH;oGm;-uwJh tm%m&SifawGjzpfjzpf olwdkusqkH;&wm[m EdkifiHawmfumuG,fa&; ppfwyftay: trdefay;EdkifwJhtm%m
olwdkrSm r&Sd-uawmhvdkyg? okdr[kwf ppfwyf yduJGoGm;vkdyg?
u|efawmfwkdygwDu jrifwmuawmh a,bk,s'Drdkua&pD auG;a-umfoHtjyif vlwef;pm;tvdkuf vltv$mtvdkuf
oD;jcm;awmif;qdkcsufawGygwif_yD; wkdufyJG0ifrS tm;}uD;ygvdrfhr,f?
e0w= etz vufxufxkwfwJh pmtkyfwdkif;rSm 12 ESpfeD;yg;awGae&wJh 'kdwm0ef ta&;okH;yg; qdkwmukd
-unfhyg? olwdkomv#if jynfaxmifpkudk xdef;odrf;ol/ wdkif;&if;om; pnf;vkH;nD!Gwfr+udk xdef;odrf;ol/ tcsKyftjcmtm%mudk
umuG,fol jzpfw,fvdk ajymaewmyg? wu,fhtjzpfuawmh tJ'DokH;ck ysufjym;atmif vufawGvkyfaewm olwdkyJ?
olwdkom wpfw&m;cHyJ?
e,fcsJ qefusiaf &;tvH olwkd udk u|eaf wmfwdk u b,fawmhrS rtyfEidk yf g? olwkd udk jynfaxmifpk zdco
GJ /l e,fcsJ rScD o
kd /l
trsKd;om; nD!Gwfa&;udk zsufqD;oltjzpf u|efawmfwkd pJGcsufwifygw,f?
NLD udk tm%mrtyfcsifvdk a':atmifqef;pk-unfudk tykyfcszdkoufouftwGuf azmfxkwfvmwJh e,fcsJqefusifa&;
twkta,mifudkvnf; zGifhcs&ygr,f?
u|efawmfwkd ArmjynfuGefjrLepfygwD taeeJ t}uHwck ycsifygw,f? tJ'guawmh tm%mudk 90 ckESpf
a&G;aumufyJGeJ vlxkuw&m;0if v$Jtyfjcif;cH&wJh NLD eJ tm%mudk wu,fvuf0,f ukdifxm;Ekdifol etzwdk
awGqkHaqG;aEG;-uygvm;? tJ'DaqG;aEG;yJG tpDtpOfrSm NLD &J b,fvkyf&yfawGujzifh e,fcsJtvdkawmf&d vkyf&yfyJ/ ykqdefdk;
tvkyfawGyJ pojzifh etzu pJGcsufwifwJh tpDtpOfwck xnfhyg? tJ'Dvkdvkyf&if owif;pmxJuae rsufESmv$JcJypf
qJaewmxuf wkdif;jynftwGuf/ jynfoltwGuf tusKd;&Sdygvdrfhr,f? NLD uvnf; rkcsyJ r[kwfa-umif; jyefvnf
ajz&Sif;ygvdrfhr,f? tJ'DpJGcsufeJ &Sif;csufawGudk wwdkif;jynfvkH; a&SarSmufrSm vkyf-uyg//
tJ'Dvkdom vkyfvdkuf&if bDvl;pnf;vlpnf; uJGoGm;ygvdrfhr,f? etz tJ'Dvdk vkyf0Hovm;?
ar; = ukdvdkeDpepfa[mif; csKyf_idrf;oGm;_yDqkd&if e,fcsJpepfu b,fvkdykHomefeJ quf&SdaewmvJ?
tbd"mef&J zGifhqkdcsufudk a&SqkH;rSm ajymcJhyg_yD? t"dy`m,f zGifhqkdcsufwcku tm%mrsm;ukd rdrdwdkif;jynftay:
ajz =
omru jyifywdkif;jynfrsm; tay:odkyg jzef-uufjcif;vdk qkdygw,f// tJ'Dvdk jzef-uufjcif;&J &nf&G,fcsufu Adkvfusv$rf;rdk;ol
(hegemon) &J csKyfukdifr+atmufrSm EdkifiHa&;eJ tkyfcsKyfa&;udk pkpnf;xm;zdkyJvdk qdkygw,f// twdtus bmomjyefwm
r[kwfyg?
'kwd,urBmppft_yD; trsKd;om;tkHuGr+awGa-umifh rwwfombJ vGwfvyfa&; ay;&ygw,f// trsKd;om;
EdkifiHawmfopfawG zJGpnf;cGifhay;&w,f// odyfr-umvdkufbl;? tckawmh trsKd;om;EdkifiHawmfawG[m tckvdkenf;ynm
acwf}uD;rSm&Sdzdk rvdkawmhbl;vdk tmabmfv$ifhae-uyg_yD? tmabmf zefwD;ae-uyg_yD? urBm&Gm}uD;rSm tcsKyftjcmtm%mydkif
EdkifiHawG rvdkawmhbl;qkdwmvnf; -um;&ygw,f? wcsKduvnf; EdkifiHi,fawG trsm;}uD; wnfaxmif-uvdk ajymygw,f?
vltcGifhta&; twGufqdk&if 0if_yD;usL;ausmf&rSmyJ qkdwmvnf; &Sdygw,f? ( vltcGifhta&;qdkwmxuf a&eHuG,f0wJh
EdkifiHqdk&if 0ifa&mufusL;ausmf&rSmyJvdk ajymwmu wJhwdk;usygw,f? vdk&if;a&muf_yD; vufawGeJvnf; udkufygw,f )
-um;ae&wmawG rsm;ygw,f? trsK;d om;Edik if aH wmf/ vGwv
f yfwhJ tcsKyftjcmtm%mydik Ef ikd if aH wmf jzpfuwnf;u u|eaf wmfwdk
jynfoal wG[m bmvGwv
f yfa&; t&omrS rcHpm;vdu
k &f ygb;l ? jynfwiG ;f ppf'%fyJ cHc&hJ ygw,f? 'Dru
kd a&pDrw
hJ myJ uHc&hJ ygw,f?
tckawmh trsKd;om;EdkifiHawmf/ vGwfvyfwJh tcsKyftjcmtm%mydkif EdkifiHawmf rvdktyfbl;qkdwJhpum; -um;ae&yg_yD? 'g[m
wu,fh e,fcsJtE W&m,f}uD;ygyJ?
csKyfvdkuf&ifawmh tJ'DtmabmfawG tm;vkH;[m plygyg0gEdkifiH}uD; wckwnf;&Sda&;/ urBmhykvdyf}uD; wOD;wnf;&Sda&;/
tm;vkH;u tJ'DwOD;wnf;&J -oZmatmufrSmae/ wOD;wnf;&J Adkvfusv$rf;rdk;r+udk cHzdkyg? plygjzpfvm&if wjcm;wdkif;jynfu
ukd,feJ ydifbufjzpfvmrSmukd rvdkvm;-uygbl;? ud _yD;ESdrfxm;csifygw,f? [pfwvm&Jvufaxmuf eHrnfausmf *ufpwmydk
AdkvfcsKyf vlawGtpkvdkuftyHvdkufowfwJhacgifcsKyf [if;rvm; (1900 = 45 ) (oludk,folowfaooGm;ol ) u k&Sm;jynfrSm
vlOD;a&tm;vkH; oef; 30 om&Sdaeap&r,fvdk ajymcJh_yD; vlawGowfcJhzl;w,f? k&Sm;ukd *smr%DeJ ydifbuf aemifb,fawmhrS
jzpfrvmapzdk Ekdifwkef;zdaxmif;wmygyJ?
tckvnf; tar&duefu k&Sm;ukd zdaxmif;aewmyJ r[kwfvm;? ppfat;acwfu ay:wJhaewdk; (NATO) u
ppfat;vGefacwfrSm ydk_yD;awmif }uD;vmaew,f? t&if;&Sifwkdif;jynfcsif; wlOD;awmh cGm&mwdkif;vmrSmukd rcHEkdifygbl;? 'g
7
jynfolhtm%m
ar; =
ajz =
a-umifh acscsif;!mukd cJGapcsifw,f? qkd&S,fvpfwkwfjynfukdvnf; tJ'DvdkyJ vkyfcsifw,f? *smr%D/ *syef/ jyifopf/ t*Fvdyf
b,foljzpfjzpf tm;csif;wlnDvmrSmukd tar&duefAkdvf}uD;u vufrcHEdkifygbl;? tar&duef&JvkyfykH om"uwck ay;ygr,f?
( d Amato ) Oya'qkdwm tar&duefu jy@mef;ygw,f? tD&efeJ vpfAsm;rSm a':vmoef; 40 txuf&SdwJh
&if;ESD;jrKyfESHr+ b,fEdkifiHjcm;a&eHukr`%DurS rvkyf&bl;? vkyf&if'%fcwfcH&r,fqdkwJh Oya'yg? usL;bm;qefusifa&; ( Helms
- Burton ) Oya'qkdwmvnf; &Sdao;w,f? 'gawGu tar&duefv$wfawmfu jy@mef;wJh Oya'awGyg? 'DOya'awGukd
olr[mrdwf EdkifiH}uD;awGudku uefuGuf-uygw,f?
wdkukd,fpm;vS,fyg_yD; qkH;jzwfxm;wJh Oya'r[kwfvdk wdktcGefray;Edkifbl;vdk auG;a-umfum t*Fvdyfudk ykefuef_yD;
ukdvkdeDb0u kef;xGufcJhwJh tar&duef[m tckawmh wurBmvkH;u udk,fpm;vS,fawG rygwJh/ tar&duef ukd,fpm;vS,f
awGomygwJh tar&duef v$wfawmfuae wurBmvkH; vkdufemapqdkwJh Oya'awG jy@mef;aeyg_yD? b,favmufarmufrm
Akdvfus tEdkifusifhvdkufygovJ?
}uD;Edkifi,f!if; vkyfwm[m tar&duefe,fcsJ wOD;wnf; r[kwfygbl;? wjcm;e,fcsJawGuvnf; vkyf-uygw,f?
owif;wck tqkdt& Oa&myor*~ ( E.U ) u tmz&du um&pfbD,Ha'oeJ ypdzdwfork'N&mxJu u|ef;
EdkifiHuav;awG tm;vkH;aygif; ( 71 ) EdkifiHeJ pmcsKyfwck csKyfw,fqdkygw,f? pmcsKyf&Joabmu tar&duefa':vm 13 5
bDvsH tultnDay;_yD; tJ'DEdkifiHawGeJ ukefoG,fa&; vkyf-ur,f//
(71 ) EdkifiHu tjyeftvSeftm;jzifh ( E.U ) xJ w&m;r0if 0ifa&mufaewJh olwdkEdkifiHom;awGudk jyefac:&r,f?
ukd,fhEdkifiHom;rS r[kwfbl;? ukd,fhqDuae ( E.U ) xJ w&m;r0if 0ifa&mufaewJh wjcm;EdkifiHom;awGukdvnf; jyefac:&r,f?
_yD;awmh vmbfay;vmbf,leJ bma&;pepf avsmh&Jwmukdvnf; ta&;,lay;&r,fvdk qdkw,f? oabmuawmh aiGay;_yD;
tusyfudkifcH&wmygyJ? ( E.U ) EdkifiHawG qdkwmuvnf; wcgu a&$xD;aqmif;cJhwJh e,fcsJawGyJav?
tar&duefu u|efawmfwkd 'Drdkua&pDwdkufyJGukd axmufcHtm;ay;aew,f r[kwfvm;/ olukdu|efawmfwkd
tokH;rcsoifhbl;vm;?
ArmjynfeJ ywfouf_yD; wurBmvkH;u udk,fpm;vS,fawGygwJh urBmhukvor*~u qkH;jzwfcsufawG csxm;ygw,f?
tJ'DqkH;jzwfcsufawG taumiftxnfazmfzdk vkyfaqmifwm rSefor#udk u|efawmfwkdygwDu vufcHygw,f// b,folu
vkyfvkyf udqdkygw,f? tar&duefu vkyfwmrdkqdk_yD; ruefuGuf rqefusifygbl;?
u|efawmfwkdajymwJh e,fcsJqefusifa&;[m e,fcsJ0g't& vkyfaqmifwmawG tm;vkH;ukd qefusifw,fvdk
qkdvkdwmyg? e,fcsJa&;&nf&G,fcsufeJ Adkvfusvmwm tm;vkH;udk qefusifygw,f? u|efawmfwkdwdkif;jynf&J trsKd;om;
tusKd;pD;yGm;udk xdyg;apwJh/ u|efawmfwkd wrsKd;om;vkH;qENudk rxDrJhjrify_yD; AkdvfuswJh/ u|efawmfwkdwdkif;jynfudk temcHap_yD;
olwdku tompHzdkvkyfwJh b,fvkyf&yfudkrqdk qefusifygw,f? u|efawmfwkd pOf;pm;or#[m u|efawmfwkdwkdif;jynf/
u|efawmfwkdtrsKd;om;/ u|efawmfwkdjynfol&J tusKd;uyJ tpcsDygw,f?
tokH;csa&;qdkwmukd oabmwlygw,f? 'gayrJh owdy&rSmu tokH;csw,fqdkwm ESpfbufoGm; vuQ%m&Sdw,f? ukd,fu
oludk tokH;csaepOfrSm oluvnf;ukd,fhudk tokH;csw,fqkdwm&,f/ aemufqkH;pm&if;ydwfwJhtcgrSm udk,fhtwGuf tjrwf
rxGu&f if +;H w,fqw
kd m&,f/ a&wdt
k jrif= a&wdt
k usK;d pD;yGm;eJ rvkyb
f J a&&Snt
f jrif= a&&Snt
f usK;d pD;yGm;udk OD;xdyx
f m;wm/
wdkif;jynfeJjynfolom y"me = wygwD wzJGwOD;&J tusKd;pD;yGm;ukd omrnvdk oabmrxm;&if om,mpD;0g'orm;
jzpfwwfwm&,fudk owdy&ygr,f? ta&;t}uD;qkH;u umv/ a'o/ ya,m*udk xnfhwGufa&; jzpfygw,f?
u|efawmfwkdeJ odyftvSrf;ra0;wJh tawGtuHyJ ajymygr,f? ukd,fwkdifuHcJhwmvnf; jzpfcsifjzpfr,f? udk,fh&J
rdbawG/ aqGrsKd;awG uHcJhwmvnf; jzpfcsifjzpfr,f? odyf_yD;pdrf;vSwJh tawGtuH r[kwfyg? 'ga-umifh tus,frcsJawmhyg?
tokH;csa&;&J tawGtuHaumif;awGyg?
owdy avhvmqifjcifzdk ESpfckyJ wifjyygr,f?
tJ'Dwkef;u ppf}uD;jzpfaewJh tajctaeyg? ppfa-umifhtajymif;tvJ odyfjrefygw,f?
*syefukdtokH;cs_yD; t*Fvdyfe,fcsJqefusif/ t*Fvdyfukd r[mrdwfy_yD; *syefzufqpfudkarmif;xkwf/ 'gawGukd
ok;H av;ESpt
f wGi;f vkyEf idk yf gw,f? tJ't
D wGi;f rSm jynfol tiftm;ukd }uD;xGm;atmif wnfaqmufvu
dk Ef ikd yf gw,f? pm&if;csKyf
vdkufawmh jrwfygw,f? ukd,fha-umifhcsnf; r[kwfygbl;? wurBmvkH;&J aumif;rGefwJh tajctaeukdvnf; aygif;xnfh&ygr,f?
tcktajctaeu urBmwckvkH; twdkif;twmt&ajym&if _idrf;csrf;wJh tajctaeyg? tajymif;tvJuvnf;
aES;auG;ygw,f? urBmhtajctaeuvnf; cH_yD;ajym&if raumif;vSyg? wuGufrSm;&if woufavmufcH&r,fh tajctaeyg?
udk,fhtajctaeu trsKd;om;nD!Gwfa&; ysufjym;aewm/ pD;yGm;a&; c|wfcHusaewmudkyg xnfhwGuf-u&ygr,f? tm&S/
tmz&du uae_yD; roufrom= r+rvS xGufcGmoGm;cJh-uwJh e,fcsJorm;awG jyefvnfajcoGufaewmvnf; owdyyg?
tokH;csa&;eJ om,mpD;a&;udkvnf; cJGjcm;&ygr,f? Apdef/ xGef;tkyfwkd[m olwdkukd,fusKd;twGuf om,mpD;wmyg?
jynfolhtm%m
*syefeJaygif;vdkuf/ t*FvdyfeJaygif;vdkufvkyf_yD; trsKd;om;a&;ukd ausmcdkif;cJhygw,f?
ar; = &efolawG rsm;raeapzdk wckudk t&ifqkH; pkyHwdkufEkdifzdk usefwmawGeJ ,m,Daygif;&if raumif;bl;vm;?
ajz =
aygif;w,fqkdwm odyf_yD;us,fjyefvGef;/ jrifhvGef;ygw,f? wckukdxdef;xm;_yD; wckudkwdkufwm vkyfoifhygw,f?
u|efawmfwkdygwDu 'Drdkua&pDawmfvSefa&;tqifhrSm &efol}uD; (3 ) OD; (e,fcsJpepf/ ya'o&mZfajr&SifpepfeJ AsLdku&uf
t&if;&Sifpepf ) &Sdw,fvdk owfrSwfygw,f? &efolpcef; (u) (c) (*) okH;ck&Sd&if (*)ukd pkyHwdkufzdk (u)eJ (c)ukd xdef;xm;wm/
jzwfawmufxm;wm/ 0kdif;xm;wm vkyf&ygw,f? aygif;wm r[kwfygbl;/ aygif;vdk r&ygbl;? 'guwkdufyJGenf;em jy\em
jzpfygw,f?
aemuf_yD;awmh aZmif;ay;a&; jy\emyg? e,fcsJu jynfy&efyg? jynfwGif;teD;uyf&efolu AsLdku&uft&if;&SifeJ
ya'o&mZfajr&Sifpepfyg? jynfwGif;ukd aZmif;ay;&ygr,f? e,fcsJ&J wkdufkdufusL;ausmfr+ rcH&or# jynfwGif;yJ aZmif;ay;
&ygr,f? ya'o&mZfajr&Sifpepfu cg;dk;usKd;aeyg_yD? t"dutE W&m,fu AsLdku&uft&if;&Sifpepfyg? oluyJ ya'o&mZf
ajr&Sifpepfudk umuG,fxdef;odrf;ay;aewmvnf; jzpfygw,f?
oHwrefpum; oG,f0dkuf_yD;ajymaewm rvkyfbJ &if;&if;ESD;ESD;yJ &Jabmfcsif; aqG;aEG;wJhtaeeJ ajymyg&ap? tck
tajctaeu ppf}uD;jzpfaewJh tajctae r[kwfygbl;? wckukdaygif; _yD; wckudk acsr+ef;&r,fh tajctae r[kwfygbl;?
Armjynf[m urBmrSm vlOD;a& trsm;qkH;&SdwJh EdkifiH}uD;ESpfck-um;rSm wnf&SdaewJh EdkifiHtvwfpm;yg? tawmfrsm;rsm; urBmol
urBmom;awGu ajrykHaxmufjyrS od-uwJhwdkif;jynfyg? olcsnf;qkd&if urBmhEdkifiHa&;ZmwfckHrSm ta&;rygvSygbl;? 'gayrJh
EdkifiH}uD;ESpfck-um;u Armjynf[m t}uH}uD;wJh e,fcsJorm;wdkif;tzdk eif;ckH jzpfaeavh &Sdygw,f?
(&,f) &Dp&mpum;wck -um;zl;ygw,f// urBm}uD;ukd zefwD;wJh zefwD;&Sifudk ykdvefvlrsKd;awGu olwdkwdkif;jynfukd
e,fajri,fcsif i,foGm;ygap tckvuf&Sdae&muae wae&m a&$ay;ygvdk qkawmif;-uw,f qdkygw,f? tckae&mu e,fcsJ
*smr%DeJ e,fcsJ k&mS ;t-um; &Sw
d mrdk 0ifcvkw/f xGucf vkwf c%c%usL;ausmcf aH e&vdk tJ'v
D kd qkawmif;wmvdk qdyk gw,f?
u|efawmfwkduawmh qkrawmif;ygbl;? }uHhcdkifwJhrleJ aysmhaysmif;wJh enf;y&d,m,fukd tm;ukd;ygw,f? aemufwcku tdENd,eJ
wkwfEkdifiHawGuvnf; e,fcsJEdkifiHawG r[kwf-uygbl;?
'gayrJh Armjynf[m t*Fvyd ef ,fcsJ uwvSn/hf *syefuwvSnhf cvkww
f u
kd f cHc&hJ zl;ygw,f// tckvnf; tar&duefu
cvkwfwdkufcsifvkd Armjynfta&;ukd pdwf0ifpm;aewmyg? qkd&S,fvpf jrefrmEkdifiH b0wkef;u pdwf0ifpm;r+ r&SdcJhygbl;?
t*Fvdyf tkyfpkd;pOfumvu wnf_rJtrdefwck xkwfxm;zl;ygw,f// tdENd,&J jynfe,fwck jzpfaewJh ArmjynfxJudk
aEG&moDrSm 0ifa&mufvm_yD; ta&mif;t0,f vkyfavh&SdwJh wdAufvlrsKd;awGukd olwdka&muf&mt&yfu tpkd;&t&m&SdawGu
aexdkifpm;aomufa&;/ c&D;oGm;vma&;rSm ulnD-u&r,fqdkwJh trdefyg? wdAufukd wkd;csJcsifvdk pnf;kH;a&; vkyfwmyg?
tckvnf; ykHpHwrsKd;eJ tar&duefu pnf;kH;aewm txift&Sm;yg? tdENd,jynfukdjzpfjzpf/ wkwfjynfukdjzpfjzpf b,ftdrfeD;csif;
wdkif;jynfukdjzpfjzpf &efvkyfwJhtvkyfxJrSm Armjynf ryg0ifoifhygbl;? ryl;aygif;oifhygbl;? i0ufu'%fcH&wJh tjzpfrsKd;
tusrcHEdkifygbl;?
ajymcJhwmrsm;yg_yD? ed*kH;csKyfyg&ap?
'kwd,urBmppf}uD;_yD;wJhacwf[m ArmjynfEdkifiHa&; rsKd;qufopfvli,frsm;&Jacwf jzpfcJhygw,f? &SdvSrS
touft}uD;qkH;u 30 w0dkufrSmyg? olwdku tck vltdkvlrif;awG jzpfae-uyg_yD? aysmufuG,fp yaeyg_yD?
'DrsKd;qufopfvli,fawG&J (taumif;= tqdk; ) tawGtuHawG&,f/ olwdk&J EdkifiHa&;jzwfoef;r+&,f/ olwdk&J
avhvma&;tm;eJ tawG;tac:&,f tJ'gawGu Armjynf&J 20 &mpk 'kwd, ESpf 50 ykdif;&J EdkifiHa&;oGifjyifudk jy@mef;cJhygw,f?
'g[m a,bk,soabm ajymwmyg?
21 &mpk&J yxrESpfig;q,f&J EdkifiHa&;oGifjyifukd tckacwf rsKd;qufopfvli,fawGu jy@mef;&ygawmhr,f?
[kdwkef;uxufykd_yD; +yfaxG;wJh EkdifiHwumeJ qufqHa&;/ ykd_yD;us,fjyefwJhavmueJ avhvmqnf;yl;p&mawGu
tqrwefrsm;wJh umv}uD;yg? vli,frsKd;qufopfawGu ykd_yD;xGef;ajymifwJh opfvGifwdk;wufwJh Armjynfukd
wnfaqmufa&;rSm rSefrSefuefuef yJhudkifoGm;Ekdifvdrfhr,fvdk u|efawmfwkd ar#mfvifhygw,f?
r&Sif;vif;wm&Sd-u&if xyfar;-uyg? ud;pm;_yD; ajzqdkygr,f?
aus;Zl;wifygw,f?
,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,
xGufayguf&Smr&jzpfaewJh
ppftkyfpk&JEdkifiHjcm;a&;0g'
jynf w G i f ; Y qd k S , f v pf p epf
usifhoHk;aeygonf[k qdkaecsdefwGif jynfyY
qdkS,fvpfEdkifiHrsm;tm; wdkufcdkufae_yD;
jynfwGif;Y( t&if;Sifpepf[k ajym&rSm Suf
ojzifh ) aps;uGufpD;yGm;a&;pepf usifhoHk;
aeygonf[k qdkaecsdefwGif taemuft&if;
SifEdkifiH}uD;rsm;tm; wdkufcdkufaejcif;rSm
urBmwGif SmrSSm;aom Armjynfppftkyfpk
. EdkifiHjcm;a&;0g'yif jzpfonf? Todk
tajymwrsdkK; tvkyfwrsdK;jzpfaom/ tvdrf
tnmawG yGef;wD;aeaom/ vlem;vnf&
cuf a om Ed k i f i H j cm;a&;0g'rS m ppf t k y f p k
EdkifiHjcm;a&;0g'&J xl;jcm;csuf[k qdk&rnf
xifonf?
olwdkh&J&nfG,fcsuf rnfodkyifSdap/
jrefrmEdkifiHrSm Tvrf;pOf ay:vpDwdk.
aumif;r+a-umifh urBmay:0,ftqif;&JqHk;/
vlr+'kuQ trsm;jym;qHk;/ jynfolawG tzdESdyf
cH&qHk; EdkifiHwEdkifiH jzpfaeav_yD? urBmhAdkvfyHk
tv,fwGif rsufESmi,f/ tSufuGJ&onf
rS m vnf ; b,f c guES i f h r #rwl / wcgw&H
olwyg;EdkifiHodk a&mufocdkuf rdrdudk,frdrd
Armjynfom;yg[k ajym&rnfyif r0Hhr&J jzpf
-u&onf? Adkvfcif!Gef&JArmhtm;upm;
urBmudk v$rf;ap&rnf qdkaomauG;a-umf
oHrsdK;awGa-umifh rdrdudk tjcm;EdkifiHom;rsm;
u tla-umifa-umifEdkifiHu aumifawG[k
txifcH&rSmvnf; pdk;rd-uonf?
wu,f a wmh Ed k i f i H j cm;a&;0g'
10
qdo
k nfrmS Edik if w
H Edik if t
H aejzifh t_rJvy+ f mS ;
ajymif;vJaeaom EdkifiHwum tajctae
wGif rdrdEdkifiHtwGuf tusdK;tSdqHk; tae
txm; &Sdatmif xdef;ndvkyfudkif-uonfh
rlay:vpDrsm;yif jzpfonf? Sif;aeonfrSm
tiftm;ao;i,folrsm;tzdk h xdef;nd&wm
ydkrsm;_yD; tiftm;}uD;aom EdkifiH}uD;rsm;rSm
ydkrdkwGifwGifus,fus,f vkyfEdkif-uonf?
v+ y f S m ;vk y f u d k i f E d k i f p G r f ; rS m ouf q d k i f & m
Ed k i f i H . vuf S d " etif t m;/ ppf t if t m;
wdkESifh wdkufdkufqufpyfaeonf? odkaomf
,aetcgwGif wOD;wnf;aom tiftm;
vG e f Ed k i f i H } uD ; [k q d k a om tar&d u ef y if
wurBmvHk;udk udk,fhajcudk,fhvufcsnf;[lI
vkyfvdkhr&/ axmufxm;/ xdef;ndvkyf&wm
awG trsm;}uD;Sdonf? TacwfoHwref
avmu. *kk}uD;[k &nf!$ef;avhSd-uonfh
[ife&Dupfpif;*sm;u olwdkESyfypfcHcJh&aom
AD,uferfppfyGJudk oHk;oyf&mwGif EdkifiH
jcm;a&;0g'qdkwm rjynfhpHkwJh aG;cs,fp&m
awGxJu qHk;jzwfaG;cs,f&wmawG r-um
c%Sdw,f [k oHcif;wrefcif;vkyfief;
(Diplomacy) pmtkyfwGif a&;om;cJhonf?
ya'o&mZfacwf jrefrmrif;rsm;
. EdkifiHjcm;a&;ESifh oHwrefa&;vkyfief;rSm
tdrfeD;em;csif;EdkifiHrsm;ESifh umvtvdkuf
tif t m;ES i f h t nD [ef c suf w ck wnf
aqmuf_yD; aqmifGuf-ujcif; jzpfonf?
bmr#+yf+yfaxG;axG;r[kwf/ e,fajrudpP/
omoema&;udpPavmufom rsm;onf?
udk,fha'oxGufukefESifh udk,fjzpf atmif ae
-uaomumvrsm; jzpf o jzif h jynf y
ukefoG,fa&; jy\emrsm;yif rSd? aemuf_yD;
udpPawmfawmfrsm;rsm;udk ppfESifyif ajzSif;
avh Sd-uonf? aemufydkif;wGif Oa&myu
e,fcsJhtiftm;rsm; a&mufSdvmrS oHwref
vkyfief;rSm ydkrdkus,fjyefvmcJhonf? uif;0ef
rif;}uD;wdkrStp jrefrmtkyfcsKyfa&;tydkif;u
yk*~dKvfrsm; yifv,f&yfjcm;c&D; pwifxGufzl;
cJh-uonf? (yk*Hacwfu Sif'domygarmuf
oG m ;cJ h o nf r S m oH w ref w OD ; taejzif h
r[kwyf g ) udv
k ekd b
D 0wGirf l TEdik if .
H jynfy
qufqHa&;ESifh oHwrefa&; vkyfief;rSefor#
vef'efrScsnf; qHk;jzwfaqmuf&GufcJhonf?
jrefrmoHHk;qdkwm vGwfvyfa&;'Dbufydkif;rS
awG h-u&jcif; jzpfonf?
ArmjynfoHHk;qdkwmawG pay:
vmcsdefrSm ppfat;umv. ueOD;acwf
jzpf o nf ? urB m h t cif ; tusif ; opf w &yf
pwif yHkay:vmaeaom tcsdefvnf; jzpf
onf? EdkifiHwumta&; tvGef+yfaxG;
aom umv[k q d k v #if rrS m ;? xd k p Of u
zqyvtpd k ; &rS m tawG tuH r &S d a omf
vnf ; ol txJ u qd k S , f v pf r sm;onf
ArmjynfuGefrlepfygwDudk awmxJarmif;ydkh
_yD ; rd ay:rS m igwAd k v f w nf ; [l I rme
wvllvl wufae-uonf? taemufwdkif;&J
aemufudk ajcpHkypfvdkuf&ef jyifae-uonf?
jynfolhtm%m
tar&duef[m Oa&mywdkufudk ppft_yD;rSm
ul n D q G J x l a y;cJ h o vd k Armjynf u d k v nf ;
jynf a wmf o mpD r H u d e f ; vd k tul t nD r sd K ;
awGeJ xlaxmifay;vdrfhrnf[k olwdkhwawG
xifrSwfcJh-uonf? odkjzifh vGwfvyfa&;
&ump Armtpdk;&tzdk yxrqHk; ta&;}uD;
Ed k i f i H w umh ta&;tcif ; [k qd k & rnf h
udk&D;,m;ppfyGJudpP ay:vmcJhonf? onf
tcsdefwGif zqyvtwGif;Y qdkS,fvpf
tkyfpkonf EdkifiHawmfw&yf twGif;u
EdkifiHawmf [kac:qdkavhSd-uonfh tm%m
ydkiftpkav;rsdK; wnfaqmuf&ef ud;pm;ae
-uonf? (xdktpkxJwGif tcgtcGifh&v#if
olwdktxJrS cGJxGuf_yD; wdkif;jynf. eHygwf
wpftjzpf woufvHk;vkyf&ef t}uH&Sdaom
Adkvfae0if;vnf; ygonf?) zqyv tpdk;&
onf uk v or*~ t wG i f ; Y td r f e D ; csif ;
wk w f j ynf u d k xd y f w d k u f qef usif r J
ay;cJhonf? olwdkhonf jynfwGif;Y uGefrlepf
rsm;ud k w d k u f & ef taemuf t k y f p k x H r S
vufeufcJ,rf;rsm; ar#mfvifhxm;-u[ef
wlonf? tar&duefxHrS qktjzpf emrnf
qd;k jzifh ausm-f um;cJah om auwDatpDru
H ed ;f
vd k [ mawG &cJ h y gonf ? od k aomf Arm
tpdk;&. oHwrefa&;&m tpGrf;tpudkvnf;
EdkifiHwumu oabmaygufoGm;cJh-uonf?
xdka-umifh pDtdkifatwdku zqyvtpdk;&
tm;(xdkacwfu) xdkif;vdk olwdk&J tvdk
awmf&dwa,mufavmuf oabmxm;_yD;
ulrifwefac: wkwfjzLwyfrsm;tm; Arm
jynfxJY tajcpdkufcdkif;vdkuf-uawmhonf?
onfhaemufwGifrS wkwftpdk;&
onf OD;Ekwdk hudkpnf;Hk;_yD; befa'gif;uGefz&ifh
rS tpyum Armtpdk;&udk yGJxkwfcJhonf?
xdkrSwqifh bufrvdkufv+yfSm;r+/ wkwf
Arme,fedrdwfpmcsKyf pojzifh urBmhtv,f
rSm Armtpdk;& *k%ftwufqHk; umvrsm;
udk jzwfoef;cJh-uonf? OD;oef hukvor*~
twG i f ; a&;r ; tjzpf taG ; cH & jcif ; rS m
txGwftxdyf[k qdkEdkifonf?
owdyoifhonfrSm Ttcsdef
wG i f Armjynf . tm%m& vl w ef ; pm;
twG i f ; Y ppf t k y f p k wG i f u s,f v mae_yD
jzpfonf? 58 ckESpftm%modrf;r+a-umifh
ppfAdkvfawG tm%m.t&omudk aumif;
aumif; odae-uav_yD? xdka-umifht
ESihf v$x
J m;avh S-d uonf? Oyrm Adv
k af e0if;
wdk hudk *smr%DEdkifiHu z&Zf0gemukr`%DESifh
v$Jxm;onfrsdK; jzpfonf? odkjzifh EdkifiHjcm;
a&;&mwG i f v nf ; q&marG ; wynf h a rG ;
jcif;rsm; jzpfvmcJhonf?
Armjynf w G i f xl ; jcm;onf r S m
txufwGif a&;cJhaom 0ef}uD;csKyf.um;udk
vkpD;ouJhodk hyif ppftkyfpku jynfytquf
toG,fudkyg vkjcif;jzpfonf? tm%m&
tkyfpk wckrSwckodk ajymif;&mwGif jynfwGif;
Y udk,fydkifvufa0cHrsm; arG;rlovdk jynfyY
vnf; udk,fydkifq&mocifSm-ujcif; jzpf
onf? zqqdkS,fvpftkyfpku ppfavsmf
a-u;udpPrSwqifh &SdcJhaom *syeft&if;Sif
rsm;ESifh tquftoG,f [lor#udk Adkvf
ae0if;ESifh Adkvfatmif}uD;wdkhu -um;jzwf
tpdk;& umvwGif vk,lcJhjcif;rsdK;udk qdkvdk
onf? aemufydkif;wGif 'Dtufpftdkif/ bDtD;
'D p D u J h o d k aom vk y f i ef ; rsm; rS w qif h
vnf;aumif;/ ppfwyf.wnfaqmufa&;
vkyfief;rsm;rSwqifhvnf;aumif; ppftkyfpk
taejzifh ud,
k yf ikd jf ynfy tquftoG,rf sm;
&SdcJh-uonf? odkhaomf olwdk&SdonfrSm
wynf h r [k w f / q&mocif o mjzpf o nf
qdkaom tcsufudk owdyoifh.?
rd r d w G i f "etif t m;vnf ; rS d /
ppf t if t m;vnf ; rajympavmuf E S i f h
jynfwGif;Y vlwGifus,f vkyfavhSdaom ppf
tpdk;&tqufqufonf udk,fhGmrSmawmh
-uufz/ olrsm;Gmusawmh -uufr[lonfh
tjzpf r sd K ; r-umc% uH a wG &jcif ;
jzpfayonf? EdkifiH}uD;rsm;u udk,fhudkwef;wl
rqufqHbJ udk,fhxufoHwrefqufqHa&;
oabmt& tqifhedrfholrsm;ESifhv$wfay;
aqG;aEG;cdkif;jcif;rsm;udk atmifhcH&onfrsm;
r-umc% uHawG&wwfonf? rdrdtay:
TodkyrlqufqHjcif;udk olwdkcrsm jiif;y,f
vdk r&/ t&ufjywfawmh cGuu
f yfeJ rl;&w,f
qdkwmrsdK; vkyf&avonf?
ppf t k y f p k . ,k w f n H h o nf h ^ mOf
wckrSm tdrfeD;em;csif;EdkifiHrsm;ESifh qufqH
&mY tqifhtwef;cGJjcm;_yD; qufqH jcif;
jzpfonf? udk,fuEdkifavmufol tay:wGif
wrsd K ;quf q H _ yD ; rEd k i f a vmuf o l tay:
wG i f w rsd K ; quf q H a vh S d . ? t&yf x J r S
vlrdkufawGvdk udk,fhaemufwGifaxmufcHol
11
jynfolhtm%m
Sdv#ifwrsdK;/ rSdv#ifwrsdK; qufqHwwf
onf u d k v nf ; awG &onf ? TEd k i f i H r sm;
ESifha&Snf&if;ESD;cspf-unfpGm aexdkifoGm;a&;
qdkaom tajrmftjrifrsdK; rSd?
'gomru ol w d k h o nf usOf ;
ajrmif;aom vlrsLd ;a&;tjrifjzifh oHa&;wref
a&; qufqHwwfonf? pum;toHk;tE+ef;
rStp yrlaqmifGufcsuftxd pufqkyfp&m
vlrsdK;a&;t& usOf;ajrmif;aom oabm
xm;awG awG ae&onf ? ppf t k y f p k .
tm%m& ordkif;wav#muf tdrfeD;em;csif;
EdkifiHrsm;ESifh qufqHa&;ordkif;udkyJ jyef-unfh
yg? enf;enf;r# auseyfp&mrSd? ya'o&mZf
acwfu tdrfeD;csif;qufqHa&; yHkpHtwdkif;
udk,fhtiftm;tay:wGifrlwnf_yD; oabm
xm; qufqHonf? vHk;0rwnf-unf? xdk
a-umifhtdrfeD;em;csif;EdkifiH ig;ckSdonfhteuf
vmtdkrSvGJI usefav;EdkifiHESifh wif;wif;
rmrm jzpfcJh&zl;onf? xdkif;/ b*Fvm;'ufSf
wdkESifh qdkv#ifvnf; ,aetxd qufqHa&;
rajyvnf? xdkif;EdkifiHESifh rsufESmcsif;qdkif
ae&mwGif bk&ifhaemif. kyfxkxm;Sdjcif;/
wkwfjynfuaqmufay;aom jrpf}uD;em;rS
{&m0wD j rpf u l ; wH w m;tm; ya'o&mZf
acwfu wkwfwyfawGudk tEdkifwdkufcJhzl;
onf h ppf o l } uD ; Avrif ; xif . emrnf
ay;xm;jcif;ponfh EdkifiHwum qufqHa&;
oabmt& tvGefdkif;pdkif;rdkufrJaom rjzpf
npf u s,f v k y f & yf r sm;ud k v nf ; ,aevd k
taetxm;wGif vkyfaeao;.?
oHwrefudpPawGrSm axmufvSrf;a&;
u 0ifygaewmawGvnf; trsm;od_yD; jzpfyg
vdrfhrnf? ay:vpDa&;&mudkifolu axmuf
vSrf;a&; !efcsKyfyg? EdkifiHjcm;a&;0ef}uD;
Xme 0efxrf;rsm;tm; wdkufdkuf!ef-um;ae
onfudk r-umc% awGae&I rqef;awmh
aomfvnf; rl;,pfaq;0g;udpPwGif xdkif;
bk&ifh aqGawmfrsdK;awmfawG yg0ifywfouf
aewm eHrnfeJ zGichf s&rvm; vdk tpd;k &ydik f
owif;pmawGrSm atmufajcu wdkufdkuf
0if_yD; }udrf;armif;vdkufwmujzifh rsufvHk;
jyL;p&myg? 'Dawmhwzufu Arm ppftyk pf k
xdyfoD;awG rl;,pfaq;0g;eJ &yfwnfaewm
awGuaum vdk jyefyufygawmhonf? rSwf
ua&myJ?
wdkif;jynf&J eHygwfwpf yk*~dKvfu 'D
12
jynfolhtm%m
Adkvfae0if;/ EdkifiHjcm;qufqHa&; aoe*F
AsL[mS i f } uD ; rS m vnf ; Ad k v f a e0if ; yif
jzpfonf? wu,fhjzpf&yfrSefrSm Armjynf
tm; 38ESpfausmf ae0if;0g' jzifh tkyfpdk;
vmcJhjcif;yif?
xdka-umifh Armjynf. EdkifiHjcm;a&;
aqmif G u f r + r sm;wG i f Ad k v f a e0if ; .rme/
a'go/ aumuf u spf r + / rsuf E S m ajymif r + /
tukefawGae&jcif; jzpfonf? ppftkyfpk.
q,fpkESpfav;ckeD;yg; oHwrefa&; v+yfSm;r+
yef;csDum;}uD;udk Adkvfae0if;. yk*~vdu
&ef!;+d / pdwaf umufr/+ tpGt
J vef; ponfwkd
jzifh aumufa-umif;qGx
J m;onfrsm; trsm;
tjym; awGh-u&.? Tyef;csDum;}uD;xJwGif
EdkifiHwcku olhtay:b,fvdk qufqHvdkuf
vdk tJ'DEdkifiHeJ qufqHa&;ordkif;a-umif;
wckvHk; b,fvdkajymif;oGm;w,f/ b,fEdkifiH
u b,frif;orD;}uD;udk olub,fvdk cifrif
av;pm;vd k Armjynf u d k tvnf v mzd k
zdwfw,fponfh 'm&Dqefaom/ wenf;
ya'o&mZfqefaom +cif;rsm;vnf; trsm;
tjym; ygSdao;onf? xdk hjyif ol&J hOpPm"e
xm;Sd&m/ xGef;um;ap&mEdkifiH/ olaq;uk
oGm;avhSdonfh EdkifiHponfwdkESifh qufqH
a&;rsm;udkvnf; uwcktjzpf awG-u&
jyefonf? cHajym&v#if EdkifiHwck. tESpf
av;q,feD;yg; oHwrefa&;ordkif;tm; vl
wa,mufwnf;. ordkif;vdkjzpfatmif vkyf
xm;ayonf?
xdk ha-umifhvnf; Armjynf. EdkifiHjcm;
qufqHa&; wav#mufvHk; Adkvfae0if;aS
aemufrpOf;pm;bJ pdwfcHpm;r+jzifh vkyfudkif
aqmifGufr+rsm;/ olwyg;ESifhrwdkifyifbJ
wOD;wnf; pOf;pm;qHk;jzwf_yD; vkyfudkifjcif;
ponfwdk. tusdK;qufrsm;udkyg trsm;
tjym; jrifawGae&jcif; jzpfonf?
ArmjynfEiS hf bufrvdu
k f v+yf mS ;
r+ udpPonf txifSm;qHk;aom Oyrmwck
jzpf . ? Tae&mwG i f pyf r d I wif j yvd k
onfrSm bufrvdkuf v+yf&Sm;r+qdkonfrSm
tm;enf;aom EdkifiHrsm;u tm;}uD;aom
EdkifiHrsm;t-um;rS ydyuQudk toHk;yI
Ek d i f i H a &;upm;-ujcif ; jzpf o nf q d k a om
tcsuf jzpfonf? ppfat;umv. xl;jcm;
csuf[k qdk&rnf? ordkif;. jy@mef;csuft&
ay:aygufvmaom v+yfSm;r+[k qdkEdkifonf?
jynfolhtm%m
zHk;_yD;rS jyocJhonf? wzef ,if;odkaom
usL;ausmfr+rsm;tm; qENjyolrsm;udkvnf;
zrfqD;ESdyfuGyf_yD; aemiftcg udkudk;u|ef;udk
ydkcJhonf?
pDtdkifat&JvlrSef; odvsufESifh Arm
jynfxJodk hzdwfac:vmolrsm;/ pDtdkifatu
vlawGESifh zufvJwuif; aygif;olrsm;xJwGif
Adkvfae0if; xdyfqHk;u ygcJhonfqdkjcif;udk
rnforl # rjiif;Edik af y? xdk jyif olEikd if jH cm;wGif
SmawGvmaom ol.ZeD;rSm pDtdkifat&J
vljzpfae_yD; olrsm;EdkifiHu ajymjyrS od&
onfqdkonfh tjzpfrsdK;vnf; -um;zl;-u&
onf?
rqvtpd k ; &u qd k S , f v pf p epf y g
[lI vkyfaecsdefwGifvnf; ppftkyfpkonf
tar&duefe,fcsJ qefusiaf &;pum; wcGe;f
r[cJh? pDtdkifatESifh autrfwDwdk Armjynf
e,fajray:tajcpdkuf_yD; w&kwfjynfwGif;a&;
awGudk axmufvSrf;aejcif;rsm;tm;vnf;
odvsufESifh r[efwm;cJh? udk,fhtdrfem;u
tif'dkcsdKif;em;rSm tar&duefe,fcsJorm;
dkif;pdkif;,kwfrmaepOfuvnf; ppftkyfpk
onf aeomoy avnmu vkyfaecJhonf?
xdkpOfu wurBmvHk;Sd EdkifiHtoD;oD;wGif
tar&duef. AD,uferftay: usL;ausmfr+
udk qefusifonfh qENjyyGJrsm; w_cdrf;_cdrf;
ay:aeonf? odk ah omf ArmjynfwiG rf l rqv
tpdk;&onf tar&duefEdkifiHtm; tmr0E Wm
cHxm;bdonfhtvm; e,fcsJqefusiffa&;
orm;rsm;udk ydjym;aeatmif EdSyfuGyfxm;
onf? tar&duefoHHk;udkoGm;_yD; uef huGuf
pmay;aom Ed k i f i H a &;orm;r[k w f o nf h
omreftzdk;}uD; wOD;udkyif zrf;cJhonf?
wu,fawmh Armjynfonf 'kwd,
urBmppfwkef;u zufqpf*syef. &ufpuf
r+ESifh zsufqD;r+udk tqdk;0g;qHk; cH&onfhEdkifiH
wckjzpfonf? ppfOD;rdk bDvl;vdk &rf;um;
wma&m ppf + H ; vd k oJ e J yuf o vd k
&rf;um;wmudkyg tvl;tvJ cH&aomEdkifiH
jzpfonf? odahk omfppftpd;k & tqufquf.
,aetxd rmpwm ac:csif a eaom
pdwf"mwfa-umifh zufqpf*syef.'%fudk
cH&onfh EdkifiHtrsm;tjym;teuf Armjynf
rSm trSwfonf;ajc rSdqHk;/ *syefzufqpf.
'%f u d k cH c J h & ol E S i f h aoqH k ; oG m ;ol a wG
tay:rSm opPmrSdqHk;wdkif;jynf jzpfae&
14
jynfolhtm%m
ta-umif;&if;wckrSm olwdk hwGif aG;cs,f
p&m rSdaoma-umifh jzpfonf? wenf;
ajym&v#if olwdkwGif y&d,m,f uG,fuG,f
jzifh v+yfSm;Edkifaom tajctae rSdjcif;
jzpfonf?
wu,fawmh ,aeEdkifiHwum
e,f y ,f w G i f ppf t k y f p k r S m od r f i ,f p d w f
0ifaeonf? tm;vnf; trSefi,faeonf?
ol w d k . tcsd K v+ y f S m ;ajymqd k r + r sm;rS m
rdrdudk,f rdrdtm;wif;aeonfh vuQ%mrsdK;
ydkaqmifonf? awmfawmfrsm;rsm;rSm udk,fh
udk,fudk vSnfhpm;aeonfh oabmSdonf?
udk,fhtajctaerSefudk odpy_yD[k ,lq
&onf?
ppf t k y f p k . acgif ; xJ w G i f aS ; vG e f
av_yD ; uwnf ; u wnf S d a om tawG ;
tac: ESpfckSdonf? wckrSm b,foludkr#
r,H k j cif ; jzpf o nf ? Tpd w f a &m*grS m
ppftkyfpk/ txl;ojzifhOD;ae0if;. oaE<yg
a&m*g[k qd k v d k &onf ? jynf w G i f ; wG i f
b,foludkr# r,Hkovdk jynfywGifvnf;
olwkd onf b,fol urkd # r,Hak cs? olwkd u,
kd f
ol w d k Ed k i f i H w umh t v,f txD ; usef
jzpf a paom ta-umif ; &if ; rsm;xJ w G i f
Twcsufvnf; ygonf[k qdkEdkifrnf xif
onf ? aemuf a &m*grS m vnf ; Tyxr
a&m*gESifh qufpyf aeonf? ,if;rSmvlxkudk
a-umufjcif; jzpfonf? 8av;vHk; rwdkifrD
u OD;ae0if;udk,fwdkif +duf}uD;wiifjzifh
tajymif;tvJ vkyfawmhrnf[k a-unmcJh
_yD;rS vlxktHkuGr+rsm; jzpfay:vmaomtcg
a-umufvef_yD; &rf;um;cJhjcif; jzpfonf?
EdkifiHwumhcGifwGif if;wdktxD;usef jzpfae
&onf h tjcm;ta-umif ; &if ; w&yf r S m
vl p nf p nf q d k v #if od r f i ,f a -umuf G H
pdwf0if_yD; aSmifz,faSmifz,f vkyfaejcif;
jzpfonf?
r-umao;rDu usif;y_yD;pD;oGm;onfh
[mAmemrdawmfrS 77EdkifiHtkyfpk tpnf;
ta0;ud k jyef - unf h v d k u f y g? Ttpnf ;
ta0;rSm 77EdkifiHtkyfpk tpnf;ta0;[k
ac:aomfvnf; wufa&mufonfh EdkifiHaygif;
133 EkdifiH Sdygonf? EdkifiHht}uD;tuJaygif;
65 OD; wufonf? odkaomf xdktxJwGif
Adkvfoef;a$ryg? wu,fawmh EdkifiHwumh
cGiu
f tpnf;ta0;yGrJ sm;wGif wjcm;xdyo
f ;D
ydwfum;}uD;ay:rS Adkvfae0if;wa,muf
aysmufoGm;ayawmhrnf? xdktcgwGifol h
ae&mudk b,folqufcHrvJ/ aemufvlawG
olvdkwefcdk;xGm;-uygtHk;rvm;? ae0if;
0g' b,favmuf-umatmif qufvuf
wnfSdaervJ? EkdifiHa&;qdkwm aA'ifq&m&J
tvkyfr[kwf? odkaomfwu,fyg0if v+yf
Sm;aeolrsm;onf aSaemufpOf;pm; csifhcsdef
_yD; vkyf-u&onf? ,aeppfat;ppfyGJ rSd
awmh? Ttajymif;tvJudk e0wetz
wdkhwawG owdyrd-uyg.avm? owdry
v#if aemifwcsdefwGif atmifausmfav;
ac:rS Asm xl;ae&ayvdrfhOD;rnf?
urBmay:u
ta&;udpPrsm;[m
+yfaxG;w,f? 'gawGudk
ta-umif;&if;trsdK;rsdK;u
qHk;jzwfwm jzpfw,f?
jy\emrsm;udk
-unfhwJhtcg
tbufbufu
-unfh&r,f?
bufwzufwnf;-unfhvdk
rjzpfbl;?
armfpDwkef;
csHKuif;aphpyfaqG;aEG;yGJ
15
(1)
zufqpftE W&m,
m,ff
owd&Sd-uavmh =
olukd ([pfwvmukd )
arG;xkwfay;vdkufwJh acG;r[m
tcktxd ta&Gvdkufcsifpdwf
raysmufao;bl;
(Am;awmhA&uf )
zufqpf0g' acgif;axmifaxmif
xaewmuk d awG &_yD ; aemuf r S m *smref
uAsmq&m Am;awmhA&uf&J wyfvSefoHyg?
Armjynf jynf o l a wG u awmh
'kwd, urBmppf}uD;rSm tm&Szufqpf&J
cg;oD;r+ukd aumif;aumif;}uD; cHpm;vdkuf-u
zl;ygw,f?
tckvnf; zufqpfenf; = zuf
qpf[ef ppf0g'ukd cHpm;ae-u&qJyg? 'g
a-umifh zufqpfpepfta-umif; Sif;vif;
azmfjyzkd wm0ef&Sdvmygw,f?
(2)
zufqpfpepf?
zufqpfpepfqdkwm yxr urBm
ppft_yD; tDwvD/ *smr%D/ ykdvef/ [efa*&DeJ
pydefpwJh EdkifiHawGrSm ay:aygufcJhwJh EdkifiHa&;
pepfwck jzpfygw,f? aemufykdif; ay:wl*D/
(tm&SwkdufrSm) *syefpwJh EkdifiHawGvnf;
zufqpfEdkifiHawG jzpfvmygw,f?
ay:aygufvm&wJh ta-umif;&if;
uawmh tkyfpkd;olvlwef;pm;[m ygvDref
16
aeatmif vkyfw,f?
EkdifiHjcm;a&; ay:vpDrSm wjcm;
trsKd;om;awGtay: vlpdwfuif;rJhwJh &efvdk
pd w f a wG vH + aqmf _ yD ; / enf ; emusawmh
tvGeftu|H &ufpufkdif;pkdif;wJh usL;ausmf
a&;0g' jzpfw,f?
jynf w G i f ; ay:vpD =zuf q pf
awG&J &nf&G,fcsuf[m vlxk}uD;ukd xif
ovkd aoG;pkyfzdkjzpfw,f? 'gayrJh t&if;&Sif
pepf qefusifa&;qkdwJh tyg;eyfqkH; 0g'
jzefr+eJ vlxkukd csOf;uyfw,f? "e&Sif
vlwef;pm;&J b%fwkduf/ x&yfpfeJ bm
xd y f o D ; rsm;tay: vk y f o m;jynf o l a wG
xm;&SdwJh/ euf+dif;wJh rkef;wD;r+udk tokH;cs_yD;
EkdifiHa&; r&ifhrSnfhao;wJh vlxkukd aoG;
taqmif E d k i f q k H ; auG ; a-umf o H w csKd
azmfxkwfrdwfqufay;_yD; qJGaqmifcJh-u
w,f?
= trsm;tusKd;[m wOD;csif;tusKd;xuf
jrifhjrwfw,f? (*smr%D )
= igwkd Eidk if [
H m t&if;&Sirf sm;&J Ekid if rH [kw/f
wEkdifiHvkH; wpkwpnf;wnf;&SdwJh EkdifiHawmf
jzpfw,f? (tDwvD )
= aoG;pkyfr+uif;rJhwJh *syefjynfjzpfa&;?
(*syef )
= OpP m "ersm; twl w uG cH p m;-u?
(tar&duef )
'DvkdeJ vlxkukd olwdk cGif xJ
qJGxnfhxm;vkduf-uw,f?
*smr%DrSm ukd,fhukd,fukd trsKd;
om; ol&Jaumif;awGtjzpf wHqdyfuyf_yD;
Amaq;pmcsKyf qefusifa&; auG;a-umf
jynfolhtm%m
oHwifum "e&SifaygufpawG&J axmufcHr+
&atmif vkyfcJhw,f?
*syef u awmh ta&S tm&S
omwlnDr#a&; auG;a-umfoHeJ e,fcsJ
usL;ausmfcJhw,f? zufqpftpkd;&awG[m
jynfolawGudk vmbf,lvmbfpm; tusifh
tysuf j ym;qk H ; t&m&S d q d k ; awG & J pD r H
jc,fvS,fr+ atmufrSmxm;_yD; = jynfol
awG&J a&SrSmusawmh oef&Sif;r#wwJh
tpdk;& tjzpftodtrSwfy cHcsif-uw,f?
'gawGuawmh ordkif;rSm xif[yf
cJhwJh zufqpfpepf&J ykHyef;omefawG
jzpfygw,f?
(3)
pD;yGm;ysufuyf/ jynfoleJtpkd;&/
zufqpfeJ ppfay:vpD?
1929 ck/ atmufwdkbmvrSm
tar&duef pawmhaps;uGuf ysufoGm;cJh
ygw,f? 'Duae wqifhul;_yD; wurBmvkH;
pD;yGm;ysuu
f yf qku
d cf -hJ u&w,f? Ekid if rH sm;pGm
a'0gvDcH-u&w,f? vkyfief;awG &yfqkdif;_yD;
tvk y f v uf r J h a wG wd k ; yG m ;vmygw,f ?
pufr+EkdifiHrsm;jzpfwJh tar&duefrSm tvkyf
orm; 12 oef;/ *smr%D 56 oef;/ t*Fvef
27 oef; tvkyfvufrJh jzpfukef-uw,f?
tJ ' D a cwf vl O D ; a&t&qk d & if &mck d i f E + e f ;
odyfrsm;ygw,f?
tpdk;&toD;oD;u ykdukef = oGif;
ukefawGrSm taumufcGefE+ef; wkd;jrifhpnf;
-uyfjcif;/ ydwfyifjcif;pwmawGeJ umuG,fzkd
ud ; pm;-uvk d urB m h u k e f o G , f a &; od o d
omom usqif;oGm;ygw,f?
tpk d ; &toD ; oD ; [m tusyf
twnf; jzpf&wJh 0efxkyftm;vkkH;ukd tcGef
xrf;jynfoal wG&J yck;H ay:v$w
J ifzdk vkyf vm
-uw,f ? tif t m;csnf h e J ao;i,f w J h
trsKd;om;awGukd u|eftjzpf oGwfoGif;_yD;
uk d v d k e D E k d i f i H a wG u k d yk d r d k z d E S d y f z k d / 'gtjyif
ppfa&;enf;eJ urBmudk topfwzef jyef
vnfcJGa0_yD; aps;uGufjy\em ajz&Sif;zdk
vnf; vkyfvm-uw,f? wzufrSm jynf
wGif;jynfy awmfvSefa&; tiftm;pkawG
wkd;yGm;}uD;xGm;vmrSmuddk udwifwm;qD;zkd
}uHpnf-uw,f?
tkyfpkd;olawGtwGuf _idrf;csrf;wJh
EkdifiHa&; ay:vpDeJ vuf&Sdtajctaeu
tvGwfkef;xGufzkd xGuf&yfvrf;&Smr&wJh
twGufa-umifh ppfay:vpDudk rokH;pJG&if
rjzpfawmhbl;vkdvnf; cH,lvm-uw,f?
(4)
ay:aygufykH
urB m rS m zuf q pf p epf tES H
tjym; ay:aygufvm-uwJh txJu 'kwd,
urBmppfjzpfapwJhtxd zufqpfokyfukd
twdkif;twmt& vGefvGefuJuJ azmfjycJh-u
wJ h 0if d k ; pG e f ; ok H ; Ed k i f i H e J pyd e f t a-umif ;
jyefajymif;ajymvkdygw,f?
tDwvD?
trsKd;om;a&;0g'orm;/ uGefjrL
epf qefusifa&;orm;/ wcgu qdk&S,fvpf
jzpfcJhwJh rlqdkvDeD&J OD;aqmifr+eJ 1919 ckESpf/
rwf v 23 &uf r S m zuf q pf 0 g'qd k w m
pay:vmcJ h w ,f ? tif t m;}uD ; vm&mu
1922 ckESpfrSm bk&ifuzdwfac: _yD; tpkkd;&zJG
apygw,f? zJG_yD;vdk r-umrDrSmyJ tDoD,kd;
yD;,m;ukd 0ifodrf;vkd EkdifiHaygif;csKyf toif;
}uD;u uefuGuf_yD; trdefawG xkwfcJh&
w,f? 'Dtrdef awGudk *krpku
d cf yhJ gb;l ? ajAmif
qefusifcJhygw,f?
tDwvDzufqpf wyfzJG0ifawG
[m trsm;tm;jzifh ppfr+xrf;a[mif;awG
jzpfvdk zufqpfwyfzJGudk usepGm pnf;kH;EkdifcJh
-uw,f ? &S y f e uf wyf o m;rsm;tjzpf
eHrnf}uD;cJw
h ,f? 1925 ckEpS rf mS twdu
k t
f cH
tzJGtm;vkH;ukd jyif;jyif;xefxef ESdrfeif;
vk d u f _ yD ; aemuf r S m awmh rl q k d v D e D [ m
ppfwyf}uD; wwyfvkH;ukd vufudkifyum
tm%m&Siftjzpf cH,lvkdufygw,f?
*smr%D?
[pfwvmu 1919 ckESpfrSmyJ
*smref v l r sKd ; ae&S i f e ,f q d k & S , f v pf
tvkyform;ygwD vdk t"dy`m,f&wJh emZD
ygwu
D dk xlaxmifcw
hJ ,f? trsK;d om; qd&k ,
S f
vpfygwD eHrnfcH,lxm;ayr,fh trSefrSm
qdk&S,fvpfvrf;pOf r[kwf/ &nfrSef;csufu
*smr%DEkdifiH&J ppftiftm;ukd }uD;xGm;
zH G zd ; apzk d / urB m uk d *smref v l r sKd ; awG u
omv#ifv$rf;rdk;zkd jzpfw,f?
Oa&myvl j zLrsKd ; = tm&d , ef
awG u wjcm;vl r sKd ; awG x uf omvG e f
jrifhjrwfw,fvkd cH,l-uw,f?
*smr%D r S m pD ; yG m ;ysuf u yf u k d
jynfolhtm%m
ppfyJGrSm vlwoef;cef aoauscJh&w,f?
orR w Ek d i f i H b uf u qd k A D , uf , l e D , H /
jyifopf/ ruUqDudkwkdu ulnD-u_yD; z&efudk
udk zufqpftDwvD/ *smr%Dwkdu ulyg
w,f ? t*F v d y f u awmh -um;aew,f
ajym_yD; *smr%Dbuf yif;ygw,f? aemufq;Hk
z&efukd tEkid &f oGm;ygw,f? ykid rf kd idk Af ;D ,m;
rvkyfEdkifwJhudpPawGukd z&efukdu vkyfEkdifcJh
ygw,f? 'kwd,urBmppftwGif; -um;ae
w,f a-unm_yD; zufqpfEdkifiHawGeJ
eD;eD;uyfuyf qufqHcJhvdk ukvor*~u
1955 ckESpftxd -uOfxm;wm cHcJh&w,f?
z&efudku 1969 ckrSm rif;om;
[G r f u mvk d pf u d k tem*wf b k & if e J Ek d i f i H
t}uD;tuJ tjzpfvsmxm;ay;cJhw,f? ,ck
txd bk&ifjzpfaeqJyg?
*syef?
tm&SrSm&SdwJh *syefjynf zufqpf
Ek d i f i H jzpf v myk H u sawmh ppf 0 g'uae
ul;ajymif;vmjcif; jzpfygw,f? rlvuawmh
*syefvnf; wkwfvkd taemufe,fcsJEkdifiH
awG&J rr#wwJhpmcsKyfawGukd vufrSwfxkd;
ay;cJh&wJh wdkif;jynfjzpfygw,f? ar*sDyjyif
ajymif;vJa&;awGa-umifh wdk;wufvmcJhwJh
*syef[m 1890 ckEpS rf sm;usrS pmcsKyfupd aP wG
ajz&Sif;EdkifcJhwmyg? wkdif;jynfumuG,fa&;
twG u f tav;xm; pk d ; &d r f p d w f w k d u
e,fy,fcsJxGifvdkwJhpdwfudk tvG,fwul
ajymif;vJoGm;apcJhw,f = vdk cHomatmif
ed * k H ; csKyf a y;wJ h ork d i f ; q&mwcsKd vnf ;
&Sdygw,f?
wu,fwrf; awG&wmuawmh
tpG e f ; a&muf trsKd ; om;a&;pd w f tcH e J
pD;yGm;a&;e,fy,f csJxGifzdktwGuf tquf
rjywf usL;ausmfppfrsm; qifE$JcJhjcif; jzpfyg
w,f ? *syef r S m tJ ' D w k e f ; u bk & if e J
ya'o&mZfvlwef;pm;u zufqpf0g'udk
oabmusw,f? tmSupkd ;kd rd;k r,fh {u&mZf
jzpfatmif vkyfay;vdkyJ? zufqpf0g'DawG
uvnf ; bk & if u d k bk & m;wql * l w vH k ;
jzpfatmif jykyftjzpfxm;_yD; *syefzufqpf
0g'udk tpGrf;ukefusifhoHk;Edkif-uvdk auseyf
w,f? 1894 = 95 rSm xdkif0rfu|ef;udk odrf;
ygw,f? 1904 = 05 rSm k&Sm;ukdEkdif_yD;
qcgvifu|ef;ukd odrf;jyefygw,f? tm;tif
awmif h w if ; vmwmeJ tr# wk w f q D u
18
jynfolhtm%m
tusyf t wnf ; awG a -umif h zuf q pf 0 g'
ay:vm&wmjzpf_yD;/ *syefuawmh ppf0g'
uae ul;ajymif;oGm;wm jzpfygw,f?
ay:vmwJhtcgrSvnf; udk,fhEdkifiH
ordkif;eJ rwluJGjym;wJh tajctae/ rwlwJh
tusKd;pD;yGm;awGa-umifh rwlwJh auG;a-umf
oHawG &Sdygw,f? tDwvDrSm aqmifyk'fvkyf
xm;wJh rlqv
dk eD D t_rJwrf;rSew
f ,f qkw
d hJ
auG;a-umfoHudk [pfwvmu *krpkduf
ygbl ; ? *syef r S m awmh *syef { u&mZf & J
tifyg,m wkd;csJa&; yJ auG;a-umfygw,f?
*smr%D e mZD a wG u qd k A D , uf , l e D , H u k d
1941 uwnf ; u taemuf b uf u ae
wkdufaeygw,f? atmifyJGawGvnf; &ae
ygw,f ? 'gayrJ h *syef z uf q pf a wG u
ta&Sbufuae 0ifrwkdufygbl;? wdkuf&if
e,fajrawG trsm;}uD; &Edkifygw,f? 'gayrJh
&r,f h e ,f a jru qd k u f a b;&D ; ,m;vd k
a'o}uD ; jzpf a ew,f ? ta&S awmif
tm&SrSmu o,HZmwawG ayguG,fkHru
t*Fvdyf/ jyifopf/ 'wfcsfe,fcsJorm;awG
wl;azmf&,laeygw,f? tJ'Dvdk cl;_yD;cyf_yD;
udkyJ 0ifE+dufygw,f? rdrdtusKd;pD;yGm;udkyJ
y"mexm;ygw,f? *syefuom ta&Su
0ifwdkuf&if qdkAD,uf,leD,H r+rvS cH&
ygr,f ? 'gayrJ h tusKd ; tjrwf t m;vk k H ;
*smr%DuyJ &oGm;rSmjzpfvkd *syefu vkH;0
rwkdufcJhyg? awmifbufukdyJ wkd;cJhygw,f?
t*F v ef r S m avbm0ef } uD ; a[mif ;
armfqavacgif;aqmifwJh _Adwdo#,leD,H
(1931 = 1939 ) zuf q pf v + y f & S m ;r+ u
qD ; rk d u f (*sL; =tm&yf ) qef usif a &;eJ
_Adwdo# "eo[m, tusKd;pD;yGm;udpPyJ
tmkHpkdufygw,f?
'gayrJh olwdktcsif;csif; wl-u
wmawG (trsm;tm;jzifh jynfwGif;a&;rSm)
uawmh rsm;rSrsm;yg?
= ol w k d wawG [ m Ek d i f i H a &; rD ; S L ;
rD;yef;awGv$wf_yD; rdrdoufqkdif&m vuf0g;
}uD;tkyf t&if;&Sifpepfukd ukd,fpm;y-uol
csnf ; ygyJ ? wurB m vk H ; uk d / e,f a jra'o
toD;oD;ukd tpdwfpdwfykdif;um }uH&myg
awGeJwGJ_yD; cJGa0-uwm/ Akdvfuszdk vkyf-u
wmrSm wl-uw,f?
= wrsKd ; om;vk H ; tE W & m,f ud k
umuG , f z k d eJ wrsKd ; om;vk H ; acsmuf x J
zufqpfpepfvufopfawG
tckacgif;jyefaxmifaejyef_yD?
zufqpfpepfa[mif;wkef;u
aocJh&wmudkvJ
rarhaysmufoifhygbl;?
zufqpf0g'qdkwm[m
t&if;Sifpepf&J xkwfvkyfr+/
e,fcsJpepf&J yHkpHwckqkdwmvJ
owd&oifhygw,f?
taxGaxGtwGif;a&;r; (,m,D)
. tpD&ifcHpm = 1994 ckESpfrS
19
(1)
EkdifiHwum owif;rD'D,mrsm;rS
r-umao;rD u xk w f j yef c J h o nf h owif ;
ESpfyk'fESifhpyfvsOf;aom pOf;pm;csufwcsKdukd
wifjyvkdygonf? yxrwyk'frSm rufqm
csL;quf j ynf e ,f r S Armjynf t pk d ; &tm;
pD;yGm;a&;t& jypf'%fcwf ta&;,la&;
Oya' rufqmcsL;quf bm;rm;avm
( Massachusetts Burma Law ) ukd
tar&d u ef z uf ' &,f w&m;k H ; rS y,f c s
vkdufonfhowif;? aemufwyk'frSm 0gaqm
'Drdkua&pDa&;&m nDvmcHt_yD; ay:xGuf
vmaom ( jyifopfEkdifiH. owif;xkwf
jyefcsuf )? owif;ESpfyk'fvkH;rSm 'Drdkua&pD
a&;/ Armjynf t a&;/ pD ; yG m ;a&;t&
jypf'%fcwf ta&;,la&;wkdESifh qufpyfae
ygonf?
(2)
Armjynfjynfolvlxku trkef;
}uD;rkef;aom etztm; 0kdif;0ef;qefusif
jcif;rSm tajccHtm;jzifh udqkd&rnfhudpP
jzpfygonf? ukdvkdeDb0rS vGwfajrmufa&;
ud;yrf;pOfumvu t*Fvdyftcuf Armh
tcsuf [k auG;a-umfoH xkwfcJh-u/ ,lq
cJhJ-uouJhokd 'DaewGifvnf; etz tcuf
tcJ}uD;av/ 'Drdkua&pD atmifyJGeD;av [k
,lqIjzpfonf? raumif;oly,f aom
vkyf&yfyg[k ,lqI jzpfonf?
uk v or*~ E S i f h if ; .vuf
atmufcH tzJGtpnf;rsm;/ 'Drdkua&pDESifh
w&m;r#wr+ u k d vk d v m;aom urB m h
Ed d k i f i H r sm;ES i f h urB m h j ynf o l r sm;wk d u ppf
20
jynfolhtm%m
aumifpDxJY Armjynfqkdif&m pD;yGm;a&;t&
jypf ' %f c wf ta&;,l a &; tqk d ycsuf
tEkdif&onfhtcg xdyfqkH;rS rdawmf0efu
y,f c svk d u f o nf h tjzpf r sKd ; / uG e f * &uf
v$wfawmftrwff tpkwpku tqkdycsuf
wifoGif;onfukd tjcm;tpku qefusif
y,fcsvdkufonfh tjzpfrsKd;awG &SdcJhzl;ygonf?
tar&duef tpk;d &u Edik if w
H Ekid if u
H dk jypf'%f
cwf ta&;,la&; vkyf = rvkyfqkdonfrSm
tqdkygEkdifiH. vdktyfr+ESifh awmif;qkdr+wdk
tay: rlrwnfyg? xkdEkdifiHtm; jypf'%fcwf
vd k u f j cif ; jzif h tar&d u ef t pk d ; &twG u f
tusKd;tjrwf b,favmuf&SdrvJqkdonfh
tcsuf a y:wG i f o m t"d u rl w nf a e
ygonf? oltwGuf enf;enf;tusKd;&Sdv#if
jypf'%fcwfa&; enf;enf;vkyfrnf/ tusKd;
rsm;rsm;&Sdv#if jypf'%fcwfa&; rsm;rsm;
vkyfrnf? jyif;jyif;xefxefvkyfrnf? tusKd;
tjrwf &ykHray:ao;v#if jypf'%fcwfa&;
rvkyfao;yg?
a':atmifqef;pk-unfu etz
tpkd;&tm; pD;yGm;a&;qkdif&m jypf'%fcwf
ta&;,lr+rsm;vkyfzdk EkdifiHwumodk yef-um;
xm;_yD; jzpfonf? tar&duef tpkd;&u
vnf; a':atmifqef;pk-unf yef-um;csuf
udk arhavsmhjcif;r[kwfyg? (EU) tzJG0if
Oa&myEd k i f i H r sm;ES i f h tar&d u ef tpk d ; &
ukd,fwkdif xda&mufaom pD;yGm;a&;qkdif&m
ta&;,lrr+ sm; ryvky&f ao;onfudk orRw
uvifwefuvnf; owdyrdygonf? tar
&dueftpk;d &onf ArmjynfEiS hf pyfvsO;f aom
ol tusKd ; pD ; yG m ;uk d wG u f c suf c sd e f q
aejcif;om jzpfygonf?
Tae&mwGif tar&duef tpkd;&
. jypf'%fcwfa&;qdkif&m tcsuftvuf
wcsKdukd xkwfEkwfwifjyvkdygonf? ol.
Zmwf k y f t rS e f u k d od a p&ef jzpf y gonf ?
zGwx
f u
G rf S awmifydk reS ;f od&v#irf l Armjynf
twGuf tusKd;r&SdEkdifyg?
(4)
1996 ck E S p f ZG e f v (25 )
&ufaewGif aqmf'Dtma&;AD;,m;&Sd tar
&duef ppftajcpkdufpcef; AkH;cJGcHcJh&onf?
qufwkdufqkdovkd Zlvkdif (17 ) &ufaewGif
(TWA) av,mOf r sm; ayguf u J G r + j zpf c J h
onf? Ttjzpftysuf ESpf&yfwGif tD&ef =
jynfolhtm%m
qefusif_yD; vGwfvyfcGifh/ ukd,fydkifjy@mef;cGifh
wdkukd xdef;odrf;umuG,fvdkaom _idrf;csrf;
a&;ESihf zGH zd;a&;vrf;a-umif; twdifk ;f vdu
k v
f kd
aompdwf"mwf jzpfygonf? 1996 ckESpf
tar&duef. jypf'%fcwfa&;qkdif&m Oya'
ESp&f yfukd 0kid ;f 0ef;qefusicf -hJ uonfrmS vnf;
Tydkif;jzwfr+ pdwf"mwft&yif jzpfygonf?
tar&dueftpdk;&onf t-urf;
zuf0g' qefusiaf &; qdo
k nfudk ta-umif;
jy_yD; EkdifiHwum EkdifiHa&;ESifh pD;yGm;a&;
qkdif&mudpPrsm;wGif oludk,fol tm%m&Sif
tjzpf cef tyf x m;ygonf ? pG u f z uf
usL;ausmfa&;0g' ukd usifhokH;&mwGif jypf
'%fcwf ta&;,la&; qkdonfukd enf;em
wcktjzpf okH;ygonf?
tar&duef. 1996 ckESpf (d
kd pfqef;vmonf[k
Amato Act ) wGif ykrd o
ajymEkdkifonfhtcsufrSm wqifh_yD;wqifh
qufwkdufwdk;jrifh ta&;,loGm;a&; tpD
tpOf jzpfygonf? xdktpDtpOfrSm wjcm;
EdkifiHrsm;. jynfwGif;a&;ukd 0ifpGufzuf
jcif ; yif jzpf y gonf ? rd w f a qG y J j zpf j zpf /
&ef o l y J j zpf j zpf wwd , Ek d i f i H a wG r S m
tar&duef Oya'awGESifh vkdufavsmnDaxG
raewwf-u&ifjzihf jypf'%fcwfa&; Oya'
}udrfwkwfESifh ausmaumhatmif tdkufcH-u
&rnf[k owday;_cdrf;ajcmufjcif; jzpfyg
onf?
aoG ; em;xif a &muf r + / Ad k v f u s
vkdpdwf jyif;jyr+wkdjzifh tar&dueftpkd;&
onf olOya'rsm;udk EkdifiHwumh Oya'
rsm;. txufwGif xm;ygonf? e,fvGef
w&m;qH;k jzwfciG hf (extraterritoriality) ukd
ykdrdkwdk;csJ usifhokH;Edkif&ef ud;yrf;ygonf? if;
e,fvGef w&m;qHk;jzwfcGifhjzifh tpysKd;_yD;
e,fcsJpepfa[mif;onf urBmtESH udkvkdeD
vkyfcJhjcif; jzpfygonf? 1852 ckESpf t*Fvdyf
=Arm ppfyJGwGif t*Fvdyfe,fcsJu xkdtcGifh
ta&;uk d t"rR & ,l o G m ;ygonf ? ol uk d
emcH a omwk d i f ; jynf r sm; tusKd ; pD ; yG m ;
jzpfxGef;ap/ olukdremcHaom wkdif;jynfrsm;
tusKd;pD;yGm; ysufpD;ap = Tokd olpdwf
uduf zefwD;&ef ykHazmfaejcif; jzpfonf?
tqkdyg (d Amato Act ) u
tar&d u ef t pk d ; &. ay:vpD a &;&mwG i f
tajymif;tvJ ( 3 ) &yf jzpfvma-umif;
22
azmfjyaeonf?
1? ol. tm%mjyEkdifiHa&; tawG;tac:
onf EkdifiHa&;bufrS pD;yGm;a&;bufokd
ajymif;vmjcif;?
2? jypf'%fcwf ta&;,la&;wGifvnf;
Ek d i f i H p k H y l ; aygif ; ta&;,l r + r S tar&d u ef
wEk d i f i H w nf ; . jypf ' %f c wf ta&;,l r +
tjzpfajymif;vmjcif;?
3? tawG;tac: qkdfif&mESifh yx0DEkdifiHa&;
qkdif&m EkdifiHa&;ydifbufrsm;ukd tuef
towf&Sd&Sd ypfrSwfxm;&mrS ol. r[mrdwf
rsm;ukdyg jypf'%fcwf ta&;,l&ef ypfrSwf
wk;d csJ ajymif;vJvmjcif;= wdk jzpf-uygonf?
ol.wOD;wnf; Akdvfuspdk;rkd;a&;
0g't& jypf'%fcwfomG ;a&; tpDtpOfonf
ol.&ufpuf-urf;uwfaom okyfouef
ud k jyk H o mru uk d , f h u k d , f u k d ,k H - unf
pdwfcsr+ avsmhenf;vmjcif;udkyg jyygonf?
olr[mrdwfrsm;tay: oltaejzifh pkd;&drf
aomu jzpfae&a-umif;ukdvnf; azmfjyae
ygonf?
ppf a t;vG e f a cwf w G i f tar&d
uefonf wOD;wnf;aom r[mtiftm;
vGef EkdifiH}uD;tjzpfjzifh ukvor*~ukd ol
tm%matmufokd qJGoGif;a&; ud;yrf;cJh
onf? twGif;a&;rSL;csKyf bl;xkdpf*gvDukd
'kwd,oufwrf; rxrf;aqmifEkdifatmif
olwOD;wnf;u ADwkdtm%mokH;_yD; zwfypf
cJhonf? ukvor*~trnfukd tokH;cs_yD;
wjcm;EkdifiHrsm;tm; trdefay;onfh enf;
vrf;jzifh bufppHk u
G zf uf usL;ausmaf &;0g'udk
wif;wif;rmrm usifhokH;vmcJhonf? Tokd
vkyfaqmif&mwGif olatmifjrifcJhonfh udpP
rsm;vnf;&Sdonf?
okd&mwGif wpwp oltwGuf
yk d r d k } uD ; rm;aom tcuf t cJ r sm;vnf ;
ay:aygufwdk;yGm; vmaeonf? ol.r[m
rdwfrsm; twGif;wGif EkdifiHa&;ESifh pD;yGm;a&;
t& xdyfwdkufjzpfr+rsm; ykdrdkwkd;yGm;vmaom
a-umifh jzpfygonf?
tar&dueftpkd;&onf tD&efESifh
vpfAsm;Ekid if w
H dk tm; 0kid ;f 0ef;jypf'%fcwfr+ y
-u&ef ol r[mrd w f r sm;ud k t}ud r f } ud r f
aoG;aqmifpnf;kH;onf? ratmifjrifcJhyg?
TtcuftcJukdausmf&ef wqifh_yD;wqifh
quf w k d u f w d k ; jr i f h jypf ' %f c wf o G m ;a&;
jynfolhtm%m
tar&d u ef u Armjynf t ay:xm;aom
oabmxm;rS m vnf ; tD & ef / vpf A sm;/
usL;bm;EkdifiHwkdtay:xm;aom oabm
xm;ESifhxyfwl r[kwfyg? okd&mwGif urBmh
EdkifiHtm;vkH;tay: tar&duefuxm;aom
oabmxm;rS m tajccH w ck w nf ; om
jzpf y gonf ? tar&d u ef O D ; aqmif a om
urB m h p epf o pf a tmuf w G i f urB m h E d k i f i H
tm;vkH; emcHaexdkif-u&efom jzpfygonf?
Armjynf j ynf o l w d k . rsuf
arS m uf O D ; wnf c suf r S m 'D r d k u a&pD a &;
atmifyJGcHEkdifapzdk jzpfygonf? ppftm%m
&S i f p epf zsuf o d r f ; a&; jzpf y gonf ? T
rsuf a rS m uf OD ; wnf c suf atmif j rif a &;
twGuf jynfywGef;tm;ukd tajccHtm;jzifh
rypfy,faomfvnf; yJGvSefzsmcif; oabm
rsKd;ESifh jynfwGif;a&; 0ifpGufjcif;rsKd;um;
vufcHIrjzpfyg? bGaE Wm-uufolcdk; u
&Gmwef;&Snv
f n
S _hf yD; a-u;pnfoaH y;aeonfh
enf;rsKd;jzifh 'Drdkua&pDESifh vltcGifhta&;
auG;a-umf_yD; toHaumif; [pfaewkdif;
vnf; rsufpdrSdwf,kHI rjzpfyg?
EkdifiHwumudpPrsm;wGif yg;pyf
auG;a-umfoHxuf vufawGvkyf&yfudk
-unfh-u&ygrnf? tay:,Homefxuf
tESpfom&udk eufeuf+dif;+dif; xdk;azmuf
-unfh&ef vdkygonf? okdrSom usm;a-umuf
I &Sif}uD;ukd; = &Sif}uD;usm;xufqdk;aom
tjzpf r sKd ; uk d a&S m if & S m ;Ek d i f y gvd r f h r nf ?
rdrdwkdif;jynf. a&&SnftusKd;pD;yGm;ukdom
OD ; xd y f x m;_yD ; vk y f a qmif - u&ygrnf ?
ppfat;acwf _yD;qkH;jcif;onf urBm}uD;
xm0pOf _idrf;csrf;aomacwfokd a&mufjcif;
r[k w f y g? t&m&muk d rd r d w d k i f ; jynf .
tusKd;pD;yGm;tay: tajccHEdkifrS awmfkHusyg
vdrfhrnf?
(6)
0gaqm'Drdkua&pDa&;&m nDvmcH
t_yD;wGif ay:xGuv
f maom jyifopfEidk if .
H
xkwfjyefa-unmcsuf wGifrl pD;yGm;a&;
qk d i f & m jypf ' %f c wf a &;ES i f h ywf o uf I
bGif;bGif;ajymxm;ygonf? Armjynftm;
pD ; yG m ;a&;qd k i f & m jypf ' %f c wf ta&;,l
a&;udk jyifopfEdkifiHu vkyfrnfr[kwf =
[l a om t"d y ` m ,f y g&S d y gonf ? ol o nf
vnf ; jypf ' %f c wf ta&;,l r + vk y f =
rvkyfqdkonfudk oludk,fuskKd;pD;yGm;tay:
rlwnf_yD; qkH;jzwfjcif;yg?
jyifopfEdkifiHu olxkwfjyefa-u
nmcsufonf tar&dueftpdk;&tm; a0zef
jypf w if a ejcif ; r[k w f [ k qd k a omf v nf ;
a0zef j ypf w if j cif ; xuf yd k q k d ; ygonf ?
tar&duef. wckwnf;aom 0ifkd;pGef;
&Sdonfh urBmpepfudk qefusifvkdufjcif;
wenf ; qd k v #if tar&d u ef . t&if ; cH
&nf&,
G cf suu
f kd qefusiw
f u
kd cf u
kd f vku
d jf cif;
jzpfygonf? wdkfif;jynfwckwGif 'Drdkua&pD
pepf o d k ajymif ; vJ a &;onf ol Ed k i f i H .
jynfwGif;a&;jzpfI jynfyrS wGef;tm;ay;
ae&ef r [k w f q d k a om t"d y ` m ,f v nf ;
,if;xkwfjyefa-unmcsufwGif yg&Sdaeonf?
'Drdkua&pDESifh vltcGifhta&;udk ta-umif;
jy_yD; tar&duef. tjcm;wdkif;jynfrsm;tm;
0if a &muf p G u f z uf a &; ay:vpD u sif h o k H ;
aejcif;ukd qefusifvkdufjcif; jzpfygonf?
tqk d y g xk w f j yef a -unmcsuf o nf
tar&duefESifh olr[mrdwfwdk t-um;rS
ydyuQukd zGifhvSpfjyoaeonf? wckwnf;
aom 0ifkd;pGef;urBmhpepf jzpfa&;ud;yrf;r+
ESifh 0ifkd;pGef; trsm;tjym;&Sdaom
urBmhpepfjzpfa&; ud;yrf;r+ wdkt-um;rS
ydyuQukdvnf; xif[yfjyaeonf?
jyifopftpkd;&. t,ltqrSm =
'Drdkua&pDa&; ud;yrf;aom tiftm;pkrsm;
taejzifh rdrdjynfwGif;rS EkdifiHa&; jy\em
rsm;uk d ajz&S i f ; &if ; wjznf ; jznf ; csif ;
'D r d k u a&pD pepf q D o k d ul ; ajymif ; a&;
jzpfonf? TonfrSm t&if;&SifEdkifiH/ e,fcsJ
EdkifiHwkd. qENoabmxm;rSefukd t&if;cH
twk d i f ; azmf j yvk d u f j cif ; yg? ol w k d onf
'D r d k u a&pD a tmif y J G t wG u f t-urf ; zuf
zd E S d y f r + u d k t-urf ; zuf wG e f ; vS e f a om
enf;jzifh jynfolvlxk}uD;ukd,fwdkif tpkd;&
tajymif ; tvJ vk y f r nf u d k rvd k v m;yg?
Ttcsuf w G i f tar&d u ef t pk d ; &a&m/
jyifopftpkd;&yg oabmxm; wlnD-uyg
onf? tar&duefuvnf; awmfvSefa&;
enf;vrf;r[kwfaom enf;vrf;jzifh oludk
emcH r nf h tpk d ; &w&yf _id r f ; _id r f ; csrf ; csrf ;
ay:aygufvma&;ukdom jzpfapcsifygonf?
iS u f a ysmoD ; au|;a&; ay:vpD r S m xd k
_idrf;_idrf;csrf;csrf;jzpfa&;qENt& csrSwfjcif;
jynfolhtm%m
tajrmuftjrm; vkyzf ;l ygonf? atmifjrifonft
h cgvnf;&S/d 'kuaQ wGonft
h cgvnf;uH jzpfz;l ygonf? jynfwiG ;f Ekid if aH &;cGiw
f iG f upm;jcif;
jzpfI yvG,f/ jyifvG,f &SdEkdifygonf? EkdifiHwumhcGifwGif upm;&mY wuGufrSm;v#ifum; jyifr&aomtrSm; jzpfoGm;ygvdrfhrnf?
(7)
uGefjrLepfrsm;onf _idrf;csrf;aomenf;jzifh 'Drdkua&pDta&;awmfykH atmifyJGcHonfudk jrifawGvdkygonf? okd&mwGif tkyfpkd;ol
rsm;u vufeufjzifh t-urf;zuf zdESdyfaeygu tkyfpkd;cHrsm;taeESifh vufeufjzifh t-urf;zufckcHawmfvSefjcif;onf w&m;onf [k
uGefjrLepfrsm;u twdtvif; xkwfazmfa-unmxm;_yD; jzpfygonf? etz u _idrf;csrf;aomenf;vrf;jzifh jynfwGif;jy\emrsm;
ajz&Sif;a&;vrf;a-umif; ukd wzufowf ydwfypfvdkufygu t-urf;zufa&;vrf;a-umif;udk jynfolrsm; a&G;cs,fcGifh&Sdonf[k ,lqygonf?
jynfolvlxku qENrJjzifh tcGifhtm%may;xm;aom trsKd;om;'Drdkua&pDtzJGcsKyftm; rw&m;oif;a-unmrnfqkdygu
,if;vkyf&yfonf jynfolqENtm; t_yD;tykdif acsr+ef;vkdufum ar#mfvifhcsufrJhapjcif; jzpfygonf? xdkodkvkyfygu jynfwGif;EkdifiHa&;
jy\emrsm;tm; _idrf;csrf;aomenf;vrf;jzifh ajz&Sif;a&;vrf;a-umif;ukd etzu ,wdjywf ydwfypfvkduf_yD[lIom ,lq&ygawmhrnf?
24
xDqkdwm tpdk;&todtrSwfy
avmif;upm;yJGwrsKd; jzpfw,fvkd jrefrmh
pG,fpkHusrf;xJrSm wdwdusus qkdxm;wm
awG&ygw,f? 'gukdu|efawmfwdk vufcH
w,f?
ppftpkd;&taeeJ tuJqwfwJh
udpP tawmfrsm;rsm; &Sdygw,f? xdvdkufwdk
vkduf&if SL;SL;&SJ&SJeJ ikwfoD;pyfukef-uwm
awG&avh&Sdw,f?
Ek d i f i H a &;buf r S m 90 ck E S p f
a&G;aumufyJG&v'f (ppftkyfpk tm%mpGefh
&rSmjzpfvdk )
trsKd;om;nDvmcHudpP (ppfwyf
u xm0&tm%m qkyfudkifzkd )
tvm;wl jynfwGif;_idrf;csrf;a&;/
'D r d k u a&pD a &;/ wd k i f ; &if ; om; pnf ; vk H ;
nD ! G w f a &;ud p P a wG u k d v nf ; tajymrcH
ygbl;?
pD;yGm;a&;bufrSm jynfolawGudk
tcrJh tvkyfcdkif;apjcif;udpP (ukef&r,fh
bwf*suf oufomaevdk )
Ek d i f i H j cm;rS m Oya'rJ h tvk y f
vkyfaeolrsm; jyefac:a&;udpP (rdrduvnf;
tvk y f r ay;Ek d i f / ol w d k qD u 0if v mr,f h
EkdifiHjcm;aiGawGa-umifh )
rl;,pfaq;0g;udpP ('geJ touf
qufae&wmvdk qdk-u )
usyaf iGwefz;kd csa&;udpP (OD;ae0if;
jynfolhtm%m
zGifhvdk 10 kHqkdawmh t}udrfaygif; 100 zGifhyg
w,f? w}udrfv#if tcGefaiGtjzpf 2000
usyf , l y gw,f ? t}ud r f 100 zG i f h w mrk d
wvwv bk & if h b mawmf a iG [ m
200000 usyf jzpfvmw,f?
tusKd;quftaeeJ vlawG[m
tvk y f r vk y f - uawmh b J xD xJ r S m yJ
pdwfua&mufukefw,f? yzG,faqmifzG,f
awGvJ raqmif&GufEdkif/ pD;yGm;a&;uvnf;
qkwf,kwfvm/ auG;wifoluwif/ tr+
tcif;awGay:/ w&m;waygifawGjzpf-ueJ =
tcsif ; csif ; -um; quf q H a &;awG y suf /
pnf;vkH;nD!Gwfr+r&Sd/ xxuGuG vkHv
O\m[vnf ; enf ; uk e f - uw,f ? vl
awmfawmfrsm;rsm;[m rdrdukd,fukda&mif;_yD;
xD x d k ; vm-uwmrk d auG ; wif u |ef j zpf
ukefw,f? xDzGifhcsdefu 2 ESpfeJ 10 vom
-umayvkd awmfayawmhw,f? 'gxufrsm;
-umvdkuf&if b,ftxd ajAmif;qefukefr,f
rod?
'D a e&mrS m tcsd e f r D avmb
b&dwftkyfEkdifwJh oDaygbk&ifudk todtrSwf
y-u&r,f xif y gw,f ? vl a wG tvG e f
trif ; ysuf p D ; vmwmuk d awG &_yD ; xD
vkyfief;ukd ydwfypfvkdufygw,f? 'gtjyif
qif;&Jom;awGtwGuf tcsif;csif;,Sufwif
aewJh xDauG;aiG usyf 20000 ausmfudk
vnf ; bmwd k u f u xk w f _ yD ; jyef q yf
apygw,f ? auG ; wif f u |ef j zpf aeol a wG
ukdvnf; a&G;Ekwf_yD; vGwfvyfcGifh ay;wm
awGvnf; vkyfcJhw,f?
oD a ygbk & if u d k buf E S p f b uf
tjrifu -unfhzkdawmhvkdr,f xifygw,f?
xDpzGifhwm olrSmwm0ef &Sdygw,f? Arm
vlrsKd;awGtaeeJ wc%jzpfjzpf vlysif;
vl z sif ; awG jzpf a pcJ h y gw,f ? e,f c sJ u
tuGuf&Sm_yD; (vufusef ) txufArm
jynfudk odrf;zkdacsmif;aecsdefrdk ykdta&;}uD;
ygw,f? olazmfwJhaq; olrEdkifjzpfoGm;wm
vnf; ygygw,f?
ol uk d ord k i f ; rS m vl n H h
wa,muftjzpf orkdif;q&m tqufquf
u rdwq
f ufay;cJw
h myg? 'gayrJh xD udpeP J
ywfoufvdk ol&Jaemufykdif; aqmif&Guf
csufawG -unfh&wmrSm wm0ef,lpdwf
&Sdwmawmh awG&ygr,f? &or# zm;vmodyf/
26
jynfolhtm%m
w,f ? tm;upm; (um,) q&m&,f /
abmvkH;uefr,fh ausmif;om;awG&,fyJ
}ud w f _ yD ; pD r H u d e f ; wck a&;qJ G a pygw,f ?
b,fvrdk S rjzpfEidk w
f hJ ausmif; (c ) toif;u
ausmif; (u) toif;udk 12 *kd; = 1 *dk;eJ
Edkifatmifuef&r,fvkd owfrSwfvdkuf-u
w,f? 'D*;dk ta&twGut
f wdik ;f um,q&m
wOD;yJ yl;vfwJGzdk wm0ef,l&w,f? 'gayrJh
yJG_yD;oGm;wJhtcg aygufwJhvufrSwfu 2
apmif j zpf a eygawmh w ,f ? wa,muf
a,muf u azmuf w m aocsmae_yD a yg?
usefwapmif aiGvmxkwfr,fholukd kdufzdk
ausmif;om;wcsKd apmifhaeayr,fh xkwf
r,fhol r&SdcJhygbl;?
yl;vf wJGwmtjyif wOD;csif;
avmif;-uwmvnf; tESHtjym;yg?
'ga-umifhvnf; yJGaumif;aumif;
raumif;aumif ; abmvk H ; yJ G awG u awmh
vlpnfum;_rJ pnfum;aeygw,f? ta0;u
vmuef w J h toif ; awG u t+ H ; ay; =
aiGpm;jyefwm/ wzuftoif;ajc-unfh_yD;
yl;vfwJG aiGxkwfjyef-uwm/ xdk;-ukduf-u
wmpwJ h owif ; awG v+ d i f v + d i f j yef vm
ygw,f?
'D v k d e J tm;upm;pd w f " mwf
ysuf p D ; oG m ;vk d u f w m abmvk H ; yJ G a wG & J
obm0 = awmif e J ajrmuf uef & wJ h
abmvkH;yJGtpm; ta&SeJtaemuf uef-u
wJhyJG/ olrsm;buf SL;&r,fhtpm; ukd,fh*kd;
ukd,f jyefoGif;wJhyJGawG rsm;vmygw,f?
ppftpkd;&acwf tqufquf xD?
xD vkyif ef;ukd orRmtmZD0vkd
ajymwwf-uygw,f? uHprf;wmyJ/ ukd,fhuH
&Sd&if aygufrSmyJqkd_yD; rjrif&wJh uHtay:
,kH_yD; ykHxm;vkdufwwf-uw,f? 'gu xDxkd;
olawGbufu &yfwnfcsufyg? olwdkrSm
tjypfr&Sdygbl;?
xD zGifholbufrSm -unhfjyef
awmh b,f v d k r S r + H ; wJ h / aocsmayguf
tjrwfxGufwJh vkyfief;yg? aiGusyf 100
zkd;a&mif;&wkdfif; aiG 40 usyf Ekwf,lxm;
ygw,f? ukefusp&dwf wGuf&mrSm &mckdifE+ef;
awmfawmfrsm;rsm; okH;&wJh'Dacwf a-umf
jim p&dwf rokH;&oavmuf enf;ygw,f?
a&eH o l a X;awG u rS xk w f v k y f p &d w f a wG
trsm;}uD; okH;&ygao;w,f? xD rSmawmh
jynfolhtm%m
vl a er+ b 0twG i f ; us,f u s,f j yef jyef
ae&m,lvmawmh xDvkyfief;tay: trSDy
wJholawGvnf; rsm;vmygw,f? pm;uGuf
pm;vrf ; yk H p H a wG v nf ; ajymif ; vk d u f
vmygw,f? apmapmykdif;rSm yifpifpm;awGeJ
aus;Zl;cHaus;Zl;pm; vlwcsKdudk xDpmtkyf
100 =200 pojzif h 0,f c G i f h y grpf a wG
ay;xm;cJ h y gw,f ? tyd i f v l a rG ; ovk d
jzpfvmwm&,f/ a-u;wrf;!dvmwmawG
&,fa-umifh aps;uGufpD;yGm;a&; rsufESmzkH;
atmufrSm 'Dpepfudk y,fzsufypfvkdufyg
w,f? 0,fcsifol0,f/ a&mif;csifola&mif;
pepf v k y f y gw,f ? vuf a wG rS m 0,f c sif
oavmuf 0,f r &-uygbl ; ? vnf o l
pm;wrf; jzpfukefygw,f?
vlawGu 'kuQa&mufav = xD
ua&mif;ravmufav jzpfvmawmh xD0,f
&zkdukdu 'kvbjzpfvmw,f? xDqdkifawGu
b%f r S m tyf x m;wJ h aiG p m&if ; jy_yD ;
atmifbmav odef;qkXmecJGrSm xDpmtkyf
awG 0,f&ygw,f? b%fuxkwfay;wJh P.O
(Payment Order) jyayr,fh vkdoavmuf
r&/ &mcd k i f E + e f ; eJ jzwf c s_yD ; a&mif ; ay;
oavmufom 0,f,lcGifh &-uygw,f? tkyf
100 av#muf r S 5 tk y f a vmuf o m
a&mif ; ay;wm jzpf v mw,f ? 'ga-umif h
vkdcsifoavmuf&atmif ukd,fhr&SdwJhaiGukd
b%fawGeJaygif;_yD; pm&if;awGydkwif-u&
w,f? pm&if;jyay;kHeJ yk*~vdub%fawG
yG a yguf w k d ; uk e f y gw,f ? 'D a wmh v nf ;
rcufygb;l ? zdwcf si;f zdw
f f tdwx
f zJ w
d af tmif
P.O ukd jrefrmhpD;yGm;a&; b%fcJG 4/ 5/ 6/
uomxkwfay;zdk trdefcsvdkufygw,f?
xD x d k ; w,f qk d & mrS m vnf ;
tapmif 30 wwJG (wuwf) xd;k &ifudk aiGu
axmifcsDukefae_yD/ ckacwf xkd;-uwmu 10
uwf/ uwf 100 qkdawmh xDzkd;aiGudku
aomif ; od e f ; csD _ yD ; r&if ; vd k r&awmh b l ; ?
qif ; &J o m;rsm; ( tpk p yf u vJ G v k d )
uwfvu
kd f rxk;d Edik w
f mawmh aocsmygw,f?
xkd;wJhxDvufrSwfaygif; 24500000 rSm
ayguf w J h o l u 20000 rjynf h y gbl ; ?
xDaygufEdkifajc[m 1426 apmifrSmrS 1 qkyJ
ayguf E k d i f y gw,f ? qk a o; (1aomif ; /2
aomif;qk) omaygufvkd ayguf+H; +H;wJh
olawGuvnf; &Sdao;w,f? t&if;ausmf
28
jynfolhtm%m
vufa0cHrsm;udkom vkyfydkifcGifh ay;xm;awmh usefvlrsm;twGuf 'l;eef_yD;pm;&r,fhvkyfuGuf rusefawmhyg? rdaeqif;&Jom;rsm;eJ
aus;vufae wkdif;&if;om;jynfolawGb0u ykdqkd;ygw,f? a&$awmajy;vkduf-u/ &wemajr ajy;vkduf-u/ zm;uefa&mufvkduf/ e,fjcm;
ckdvdkuf/ jynfyxGufvkduf jzpfukefw,f? 'grSr[kwf aqmufvkyfa&; 0ifvkduf-u/ vrf;cif;vkduf-ueJ a,muf,ufcwfae-uygw,f?
'kuQonfpcef; a&mufoGm;olawGuvnf; rsm;rSrsm;yg?
rday:rSmusawmh aiG&Sdolu pufkHtvkyfkH axmifEkdifoluaxmif/ taxGaxG vkyfief;awGtwGuf ukr`%D axmifcsifolaxmif/
raxmifcsifolu ig;yGuf&mig;pmcs vkyfief;awGaemuf vkduf wmjzpfukefw,f? 'DvdkeJ pme,fZif;vkyfief;/ kyf&SifADG'D,dkvkyfief;awGrSm
pDpn
D n
H jH zpfvmw,f? xD vkyif ef;[mvnf; ig;yGu&f mig;pmcs vkyif ef;wckyg? t&Sed af umif;qJ vkyif ef;wckvnf; jzpfygw,f? ppftpk;d &u
a&avmif;ay;aevkd pnfyifvmwJh vkyfief;omjzpfwmrkd xDa&mif;olawGrSm wm0efr&Sdyg?
xdkif;csJxD?
EkdifiHawmfxD omru csJxDuvnf; vlxkukd 'kuQay;ygw,f? tr$mnDaemifyg? EkdifiHawmfxDu wvw}udrf/ csJxDu wv 2
}udrfzGifhygw,f? csJxDu jynfwGif;jzpf r[kwfyg? 'ga-umifh tzrf;cHxdwwf-uygw,f? rvnfr0,folrsm; = vufzsm;rsm;om xd-u
wmyg?
aemufqufwJG *d[faumiftjzpf 36 aumifukdvnf; xnfhEkdifygao;w,f? txufygxD 2 rsKd;avmuf aiGukefa-u;uscH
rxdk;-uayr,fh pdwf"mwfeJ tcsdefudkawmh xdcdkufapygw,f?
ArmjynfrSm jrif;yJGr&Sdawmhyg? udkvdkeDtarGqkd;ukd kdufcsKd;vdkufEdkif_yDvdk ay:yife,fcsJ qefusifa&;orm;rsm; vufraxmifwm
rawG&yg? acsmifxkd;xm;&wJh EdkifiHhOD;ao#mifudk xdrdwkdrdrSm pkd;[efwlygw,f? ar;cGef;awGvnf; wufvmrSm aocsmw,f? wpf
aysmuf_yD; ESpf a&mufvmwmawGu rsm;rSrsm;udk;?
ppftpkd;&acwf tqufquftwGif; jynfwGif;jzpf (xD/ 36 aumif) tjyif EkdifiHjcm;jzpf csJxD,Ofaus;r+ xGef;um;cJh_yD?
tm;upm;rSm acgufqJGpm;onf qdkwJh a0g[m&topf jzpfwnfvmcJh_yD?
dk;&mavmif;upm;awGvnf; xdef;odrf;xm;EkdifcJhyg_yD?
EkdifiHwumtqifhrD umpDEdkavmif;upm;0kdif;rsm;awmif ay:xGef;cJh_yD?
xDeJtwl avmif;upm;aps;uGuf}uD; pnfyif}uD;xGm;vmatmif a&avmif;/ aygif;oif/ ajrawmifajrmufay;cJh-uwJh rsKd;cspf
jynfcspf yk*~Kdvf}uD;rsm;. aus;Zl;um; }uD;rm;vSygbdawmif;?
29
ppf a t;ppf y G J r S m tar&d u ef [ m
a*:bmacsmh A f & J qd k A D , uf , l e D , H t ay:
tjiif;yGm;zG,frSdavmufatmif tEdkif&
vd k u f _ yD / tar&d u ef E d k i f i H & J pD ; yG m ;a&;
awmufav#mufaumif;aewmvnf; 10ESpf
avmufSdoGm;yg_yD? 'ga-umifh tar&duef
jynfu vlxkawG[m olwdk&J vufSd tajc
taeawGudk auseyfESpfodrfhae-uvdrfhr,f/
tJ'ED ikd if rH mS t&if;Sipf epf[m tefwck &H jcif;
rSdbJ at;csrf;om,mpGm jzpfay:wdk;wuf
awmhr,fvdk ,lqp&mygyJ?
'gayrJh tajctaeawG[m awmfHkvl
vHk;0em;rvnfEdkifavmufatmif txuf
u ,lqenf;eJajymif;jyef jzpfaeygw,f?
tar&dueftygt0if xdyfoD;taemufEdkifiH
}uD;awGrSm rawG&wm q,fpkESpf 2 ckausmf/
3 ckeD;yg;Sd_yDjzpfwJh vrf;r}uD;awGay:u
{&mrvlxkqENjyyGJ}uD;awGudk _yD;cJhwJh wESpf
wmumvtwG i f ; rS m yJ jyef a wG vm-u&
ygw,f? awG&wmrS t}udrf}udrfyJvdk qdk&
rvdk jzpfvmaeygw,f? t&if;SifpepfeJ
t&if;Sifvlwef;pm;twGuf at;csrf;pGm
qdkwm ordkif;pmtkyfxJut&m jzpfae
a-umif; arhaeolawGudk tJ'DEdkifiHawGu
vlxkawGuyJ jyef_yD;owday;aeovdk Sdyg
awmhw,f?
'Dwcg v+yfSm;r+}uD;awG pay:vm
awmh olwdkudk rD'D,mavmu/ EdkifiHa&;
avmupwmawG u od y f t av;rxm;
ygbl ; ? wcsd K uqd k & if tl a -umif a -umif
30
jynfolhtm%m
tvkyform;/ v,form;utp/ ausmif;
om;/ vli,f/ trsKd ;orD;/ ygarmuQ/ ynmSi/f
pmaytEkynmonf/ omoema&;yk*~dKvf
pojzifh vltzGJtpnf;xJu trsdK;tpm;
cGJvdk&or# trsdK;tpm;tm;vHk;vdkvdk yg0if
aewmawG&ygw,f? pHkvdkuforS rdef;rvsm/
a,muf s m;vsmawG a wmif ygygw,f ?
tzGJtpnf;taeeJqdk&ifvJ tvkyform;
or*~ / v,f , mvk y f i ef ; S i f r sm;&J tzG J /
ausmif;om;tzGJtpnf;/ trsdL;orD; tcGifh
ta&; umuG , f a &;tzG J / t_rJ p d r f ; tzG J /
tpd k ; &r[k w f w h J tzG J tpnf ; pojzif h
tzGJtpnf; oA&eHaygif;pHkvdk qdkEdkifygw,ff?
'Dvdkyg0ifr+pHkwmeJtr# olwdkwawG&J
OD ; wnf a wmif ; qd k c suf a wG [ mvJ trsd K ;
trnftm;jzifh pHkvifrsm;jym;vSygw,f?
EsLuvD ; ,m;vuf e uf zsuf o d r f ; a&;/
ywf 0 ef ; usif x d e f ; od r f ; a&;/ trsd K ;orD ;
tcGifhta&; umuG,fa&;/ 'Drdkua&pDa&;/
vl tcG i f h t a&;&S d a &;/ tom;ta&mif
cGJjcm;r+wdkufzsufa&;/ tm%mSif qefusif
a&;/ tvk y f o rm;tcG i f h t a&; &S d a &;/
wwd,urBm EdkifiHrsm;tay: w&m;r#wpGm
usifhoHk;a&;/ *smrefzufqpf0g' jyefvnf
acgif;axmifvmr+ qefusifa&;/ usL;bm;/
tD&wfpwJh EdkifiHawGtay: ydwfqdkwm;qD;
r+awGudk zsufodrf;a&;/ pHkvdk=pHkvdkyg?
'DtxJrSm txl;jcm;wumh txl;
jcm;qHk;vdkqdk&rJh tcsufuawmh yg0ifolawG
b,fvdkyJ uGJjym;aeae/ awmif;qdkcsufawG
b,fvdkyJaxGjym;aeae/ tajctae wckvHk;
ud k owW K cs-unf h v d k u f & if ol w d k t"d u
OD;wnfwdkufcdkufaewm[m urBmhukefoG,f
a&;tzGJ/ urBmhb%f/ EdkifiHwumaiGa-u;
&efyHkaiGtzGJeJ EdkifiHvGefaumfydka&;Sif;}uD;
awG jzpf a ewmygyJ ? wenf ; ajym&&if
olwdk&J ypfrSwf[m 'Daet&if;Sifpepf&J
toJESvHk;eJ ajcvufawGvdkqdk&r,fh t
aqmufttHkawG jzpfaeygw,f? "rRwmyJ
jrm;OD;[m tdrfzlawmfwHcg;0qDudk wef;ae
ygw,f?
'gawG t jyif t&if ; S i f } uD ; awG u d k
rsufvHk;jyL;apwJh aemuftcsufwckuawmh
qENjyyGJta&twGufeJ yg0ifolOD;a&[m
odyfrsm;wJhtjyif t}udrfvnf; odyfpdyfwm
ygyJ ? wES p f a wmif r S d w J h umvtwG i f ;
axmifaomif;csw
D hJ qENjyyGJ av;=ig;}udrjf zpf
cJh_yD; v+yfSm;r+ti,fpm;awGvJ t}udrf}udrf
jzpfyGm;cJhygw,f? jzpfyGm;qJ/ jzpfyGm;vwWH
qdkwmvJ b,folrS rjiif;Edkifygbl;?
t&if;SifvltzGJtpnf;&J A[dkcsufr
vdk ajymEdkifwJh rd}uD;awGrSmrS aygufuGJ
avhSdwmeJ _idrf;csrf;pGmqdkwJh abmifxJu
rxGufwm[mvJ 'Dv+yfSm;r+awG&J xl;jcm;
csuf wckvdk jzpfaeygw,f? 'Dvdka-umifhrdkvJ
rD'D,mawGxJu kyfyHkawGrSm EdkifiHod/ urBm
od yk*~dKvfawG wufwufuGuG ygaewJh
yHkawG/ wjcm;yg0ifolawG ydkif;jzwfr+SdyHkawG/
wygwnf;rSm ESyd u
f yG w
f yhJ v
k yd af wG&J &ufpuf
-urf;uwfyakH wG pwmawGukd wurBmvH;k u
jref j ref q ef q ef awG ae-u&ygw,f ?
qD,JhwJvfrSmjzpf_yD;vdk oHk;vavmufSdao;/
tJ'eD J urBmw
h zufjcrf;vdk qd&k r,fh xdik ;f Edik if H
befaumufrdrSmvJ urBmhb%feJ EdkifiH
wumaiGa-u;&efyakH iGtzGJ wkd ukd qefusiw
f hJ
{&mrv+yfSm;r+}uD;awG awG&awmhwm[m
owdxm;&r,fh tcsufygyJ?
'Dae&mrSm wavmu jzpfyGm;cJhwJh
tar&duefEdkfifiH/ zDv'JvfzD;,m;rd}uD;u
orwavmif;bkSfti,f&J rJqG,fw&m;yGJ
udk qENjy-uwJhyGJrSm rwlwJhvlawG&J rwlwJh
&yf w nf c suf a wG t & ajym-uyH k a wG u d k
axmuf j ycsif y gw,f ? zD v 'J v f z D ; ,m;
v+yfSm;r+}uD;&J acgif;aqmiftzGJvdk qdk&r,fh
wdkufdkufv+yfSm;r+tpk( Direct Action
Group ) &J ajyma&;qd k c G i f h S d o l j zpf w J h
a*smhavuD ( George Lakey ) u tckvdk
ajymygw,f? usaemfwdk&J &nfrSef;csufu
awmh vl a wG u d k bma-umif h ' gavmuf
xufoefjyif;jypGm v+yf mS ;apw,fqw
kd mudk
trsm;odatmifvkyfzdk jzpfygw,f? qENjy
olawGudk ESdrfeif;zdkwm0ef,lcJhwJh tJ'Drdu
ykvdyfaumfrSifem wifrdkeD ( Timoney )
qdkoluawmh aemufwae rdawmf0efeJ
twl owif ; pmS i f ; vif ; yG J v k y f & mrS m
t&if;Sifpepf&J tdrfapmifhacG;yDyD tckvdk
ajymygw,f? 'DvlawG[m zGJpnf;tkyfcsKyf
yHk&J jyifqifr+Oya'/ tcef;( 1 ) eJtnD
_idrf;csrf;pGm qENjyae-uw,fvdk ajymvm
&if/ tJ'DajymwJhvl[m udk,fhOD;a%Smufudk
ppfaq;oifhw,fwJh? tar&duefzGJpnf;
tkyfcsKyfyHkuyJ bufvdkufwmvm;/ 'Dykvdyf
aumfrSifemqdkoluyJ bufvdkufwmvm;/
ES p f c k p vH k ; uyJ buf v d k u f w mvm;/
pOf;pm;&rvdk jzpfaeygw,f?
pOf;pm;p&mrsm;
wcsdKaom aSrDaemufrDyk*~dKvfawGeJ
owif;orm;awG[m 'Dae'Dv+yfSm;r+awG
udk 60pkESpfrsm;qDwkef;u taemufEdkifiH
awGrSm tESHtjym; jzpfay:cJhwJh oydwf}uD;
awG/ qENjyyGJ}uD;awGeJ,SOfxdk;_yD; -unfh-uyg
w,f? AD,uferfppfukd qefusiw
f hJ v+yf mS ;r+
awGeJ jyifopf/ tDwvDpwJh EdkifiHawGu
ausmif;om;eJ tvkyform; v+yfSm;r+}uD;
awG[m tJ'Dwkef;u rD'D,mawG&J onf;ajc
uduf owif;awGvdk qdk&rSmyg? 60pkESpfrsm;
wkef;u v+yfSm;r+awGrSm yg0ifwJholawG[m
pD;yGm;a&;/ vlr+a&; tajctaeawGay:rSm
rauseyf w meJ tar&d u ef tpd k ; &
&JAD,uferfay:vpDvdk vwfwavmcsif;
rauseyfp&mawG aygif;rd_yD; aygufuGJxGuf
vm-uwm jzpfygw,f? 'DwcsD v+yfSm;r+awG
rSm yg0ifolawGuawmh tajctaeawGudk
tcsdef,l avhvmoHk;oyf_yD; wdkufyGJ0if-u
w,fvdk qdkEdkifygw,f? [dkwkef;u vlawG
[m ES v H k ; om;tay: t"d u tajccH _ yD ;
wdkufyGJ0if-uw,fvdkqdk&if/ tck vlawG[m
OD;a%Smuftay: t"dutajccH_yD; wdu
k yf 0JG if
-uw,fvdk qdkEdkifygw,f?
avmavmq,frSmawmh 'Dv+yfSm;r+
awG & J t"d u aysmh u G u f [ m pnf ; vH k ;
nDnGwfr+yg? olwdktxJrSm yg0ifaewmu
vl r sd K ;pH k / tzG J tpnf ; rsd K ;pH k r[k w f v m;?
aemuf_yD; awmif;qdkcsufawGuvJ trsdK;rsdK;
eJ? wdkuftoD;oD;/ EdkifiHtoD;oD;rSm rwlwJh
aemufcHordkif;awGeJ ay:aygufvm-uwJh
tif t m;pk a wG wom;wnf ; pnf ; vH k ;
nDnGwfzdkqdkwm vG,fwJhtvkyf r[kwfyg
bl;? aemuf_yD;awmif;qdkcsufawG axGjym;
vG e f ; wm[mvnf ; ol w d k csif ; wG J v k y f &
cufapygw,f? wu,fvdkom pnf;pnf;
vH k ; vH k ; eJ nD n G w f E d k i f - u&if / wnD w nf ;
wyd i f w nf ; v+ y f S m ;Ed k i f - u&if tif r wef
aumif ; r,f q d k w m vl w d k i f ; em;vnf - u
ygw,f?
olwdkrSm XmecsKyfvdk tm;vHk;vufcH
wJ h acgif ; aqmif t zG J wck rS d w m[mvJ
}uD ; rm;wJ h tm;enf ; csuf } uD ; wck jzpf y g
31
jynfolhtm%m
w,f? tvm;wlyJ tm;vHk;vufcHxm;wJh
oabmw&m; tajccHwck rSdwm[mvJ
'Dv+yfSm;r+twGuf rao;wJh tm;enf;csuf
yg?
wdk;wufajymif;vJvmaew,f
acwf w acwf v d k ajym&awmh
ravmuf xuGvmaewJh 'DtzGJtpnf;
awGeJ v+yfSm;r+awG&Jwdk;wufajymif;vJr+
[mvJ xifomjrifomvSygw,f? Oyrm
wckuawmh yg0ifolawGxJrSm vli,fta&
twG u f rsm;oxuf rsm;vmwmyg?
avhvmtuJcwfolawG&J tqdkt& vli,f
ta&twGuf[m yg0ifoltm;vHk;&J 80
&mE+ef;ausmfawmif Sdygw,f? aemuf_yD;
vljzLyg0ifr+[mvJ wcg_yD;wcg rsm;oxuf
rsm;vmaeygw,f? e*dkuawmh pD;yGm;a&;/
vlr+a&;ta-umif;&if;awGa-umifh vlrnf;
awGu ydkpdwf0ifpm;w,fvdk wcsdKu ,lq
-uwmyg? tck a wmh vl j zLvl i ,f a wG
trsm;}uD;ygvm/ trsdK;orD;awGvJ trsm;
}uD; ygvmae-uygw,f?
tckaemufqHk; tajctaet&qdk&if
v+yfSm;r+awG[m awmrD;vdkysHESHvmae_yD;
awmif;qdkcsufawG[mvJ ydkvdkpHkvmaeyg
w,f ? vl x k a wG [ m &mpk E S p f E S p f c k a usmf
avmuf atmifhxm;cJh&wJh rauseyfcsuf
awGudk twdk;csaygufuGJ-uzdk pOf;pm;ae-u
ovdkygyJ? aemiffqkd&if 'DvlawG[m xpfueJ
Sd qENyJjyae-uw,fvdk hawmif ajymp&m
jzpfvmEdkifygw,f? aocsmaewm wcsuf
uawmh olwdk[m r-umcifrSm ykvdyfawG&J
qENjyolawGtay: dkif;pdkif;pGm qufqHudkif
wG , f r + u d k uef uG u f q EN j yvm-uygvd r f h
tkH;r,f?
32
'DvdkqENjyyGJawG rsm;vmwmeJtr#
wk d u f y G J 0 if o l a wG [ m tawG tuH a wG
ydkrsm;vmovdk enf;y&d,m,fawGvJ ydk=ydk
uG , f 0 vmwm awG &ygw,f ? zD v 'J v f
zD;,m;u qENjyyGJawGwkef;uqdk&if olwdk
[m ajymufusm;ppfwdkufovdk tzGJi,f
av;awGcGJ_yD; ae&mtESHrSm vlppkvdkuf-uyg
w,f? 'DvdkeJykvdyfawGudk t"du vlpkqENjy
-ur,fh ae&muae tmHkv$Jypfvdkuf&Hkru
rdrdudk zdcGJ r,fh ykvdyftiftm;awGudkvJ
ao;i,fomG ;atmif jzefypfvu
kd Ef ikd yf gw,f?
ykvdyfawG&J wifudSmazGawGSdr+ wckrSm
qdk&if qENjyr,fholawG[m ykvdyfawG&J
ESdrfeif;r+udk &ifqdkifzdktwGuf "mwfaiGum
rsufESmzHk;vdk[mutp pm;eyf&duQmtxd
pepfwus jyifqifxm;wm awG&ygw,f?
aStvm;tvm
tueftowftrsdK;rsdK;a-umifhf urBm
ay:rS m uG e f rl e pf a wG & J v+ y f S m ;r+ a wG
'Da&edrfhwckudk a&mufaecsdefrSm jynfol
vlxkawG&J qHk;H+;r+/ em-unf;r+awGtwGuf
az:xkwfwdkufyGJ0ifzdk tckvdk v+yfSm;r+awG
Sdaewm[m aumif;wJhudpP jzpfygw,f?
t&if ; S i f p epf & J jzpf a y:wd k ; yG m ;r+ a wG u d k
rauseyfwm[m uGefrlepfawGrS r[kwfbl;
qd k w J h tcsuf u d k v J ay:vG i f x if S m ;
apygw,f? awGae-u&wJh yHktwdkif;qdk&if
taemufEdkifiHawGu tkyfpdk;olawG[m 'D
v+yfSm;r+awG ay:aygufwnfSdaewmudk
-unfjzL[ef rSyd gb;l ? olwkd ESrd ef if;zdcyJG akH wG
[m tid;w}uD; SdvSygw,f? 'Dv+yfSm;r+
awG wnfSdaewm[m olwdk'Drdkua&pD&J
jy,k*fvdkvJ tom;r,lEdkif-uawmhygbl;?
*vdkb,fvdkufaZ;Sif;[m ola-umifhepfem
ygwDA[ka
d usmif:tbd"rRm ykc
hd scsuf
a[ma=ymcsuf ( 4 ) rStquf
vl j zpf r nf h v l 0 H . OD ; a%S m uf t wG i f ; ok d
,cifuxuf ykdIrsm;jym;aom xifjrifr+
rsm; ,l a qmif v mcJ h o nf ? jyif y xk d ; qG r +
rsm;onf tmkHt*Fgrsm; twGif;okd 0ifvm
_yD;/ Tae&mwGif eAfa-umv+yf&Sm;r+rsm;
jzpfvmonf? if;wdkonf OD;a%Smuf}uD;
vkH;jcrf;ESpfck. ta&cHGrsm;okd a&mufvm
onf E S i f h wyd i f e uf tod yrl c suf r sm;
tjzpfodk ajymif;vJvmonf?
tvkyfyrl v+yf&Sm;r+ESifh wcsdef
wnf;Y tvkyf yrl v+y&f mS ;r+. tajccHay: Y
a&S;vlrsm;onf wa,mufESifhwa,muf
wpkHwckaom ta-umif;udpPrsm; aqG;aEG;
vkdaom w&m;ESifhukdufnDaom vkdtyfr+
ay:aygufvmonf? qdkvdkonfum; toH
yD o aompum; vd k t yf r + ay:ayguf v m
onf? a&S;vlrsm;onf tvkyfjzpfpOfwGif
t&m0wKESifh tjcif;t&m trsKd;rsKd;xJrS
wpk H w ck a om
vk d t yf r + u d k
wif;wdrfapEdkifaom (t&m0wKESifh tjcif;
t&mrsm;) t&mrsm;ukd &SmazGawG&SdcJhonf?
ab;ywf 0 ef ; usif . qk d ; 0g;aom tajc
taersm;u jyif ; xef I od E k d i f c J a om
obm0tif t m;rsm;ES i f h wk d u f y J G 0 if & mY
a&S ; vl r sm;tm; twl w uG vk y f u k d i f
aqmif & G u f - u&ef wG e f ; aqmf a y;cJ h o nf ?
pkaygif;vkyfukdif ud;pm;-urSomv#if vlrsm;
onf ab;ywf0ef;usif. jyif;xefaom
tif t m;pk r sm;ud k ck c H E d k i f r nf [ k ae&m
33
jynfolhtm%m
wumwGif vufawGb0u vlrsm;udk ynm
ay;cJhonf? ay:aygufcgp a&S;bkHtzJGwGif
wlnDaom tvkyfyrlv+yf&Sm;r+udk aqmif
&Gufvdkv#if toHxGufaom pum;tay:
tajcpku
d rf o
S mv#if jzpfEikd af yonf? vltzJG
tpnf; ay:aygufvmonfESifhtr# toH
xG u f a om pum;vnf ; ay:ayguf v m
avonf? if;onfvlrsm; wOD;ESifhwOD;
quf q H & ef v k d t yf a om enf ; vrf ; jzpf _ yD ;
vl tzJ G tpnf ; jzpf a y:wd k ; yG m ;r+ w G i f
tiftm;}uD;rm;aom wkdufyJGud&d,m jzpf
ayonf?
tvkyfyrlv+yf&Sm;r+wGif toH
xGufaom pum;onf igwdk.a&S;acwf
bdk;pOfabmifqufrsm;. -o*Jepfukd,fxnf
wckvkH;udk tiftm;}uD;rm;pGm -oZmt&Sdef
ouf a &muf a ponf o mru OD ; pG m yxr
OD;a%Smufudk -oZmt&Sdef oufa&mufvm
jcif;yif jzpfonf? OD;a%Smuf}uD; vkH;jcrf;
ESpfck. ta&cHGwGif vkyfief;cJGtopf ay:
ayguf v m.? ta&cH G tjcm;vk y f i ef ; cJ G
tm;vkH;onfvnf; tajccHtm;jzifh yjyif
ajymif;vJ vmavonf?
OD;pGmyxr tvkyfay:vmonf?
xd k a emuf tvk y f E S i f h 'G e f w J G y gvmaom
t&mrS m toH & S d a om pum;jzpf o nf ?
TESpfckrSm t"dutjzpfqkH;aom wGef;tm;
jzpf o nf ? if ; wk d . -oZmt&S d e f ouf
a&muf r + atmuf Y omv#if vl 0 H .
OD;a%Smufonf vl.OD;a%Smuftjzpfodk
wjznf;jznf; ajymif;vJvmjcif; jzpfav
onf ? (TtrS m pum;onf td e f * J v f
a&;onf h vl 0 H r S v l t jzpf o d k ajymif ; vJ
vmaomjzpfpOfwGif tvkyf.tcef;wGif
yg&Sdayonf )
xd k a-umif h vl 0 H t jzpf r S vl
tjzpfokd a&muf&SdvmonfhjzpfpOf (bkd;pOf
abmifqufrsm;. b0jzpfpOf) onf tvkyf
a-umif h v nf ; aumif ; / toH x G u f a om
pum;a-umif h v nf ; aumif ; cE< m uk d , f
OD;a%Smuftpdwftydkif;rsm; wjznf;jznf;
ajymif;vJvm_yD; vljzpfvmjcif;ESifh ywf
oufI rmhufpfvDeif0g'tbd"rRm rloabm
rsm; rS e f u ef a -umif ; uk d 0d Z m ynm
taxmuftxm;rsm;u oufaoxlvsuf
&Sdayonf?
34
Ttaxmuf t xm;rsm;uk d
t*FvdyfvlrsKd; yg&*l}uD; csm;vf'g0if (1809
=1882 ) u bdkiftkdvkd*sD (owWaA') wGif
azmfxkwfcJhonf?
'g0if u vl E S i f h v l j zpf v mrnf h
vl 0 H . taqmuf t tk H u k d avh v m&mY
if;wdkonf wlnDaom bdk;pOfabmifquf
rsm;rS qif;oufvm-uonf[k ed*kH;csKyf
ajymqdkcJhonf?
vl o nf w d & p> m ef r S qif ; ouf
vmonf [ k uvvaA'[l o nf h 0d Z m
ynm&yfu ed*kH;csKyfcJhonf? okwf&nf ykd;
aumif r sm;ud k vuf c H v d k u f a om vl .
om;Ouav;rsm; oaE<wnf&mY if;. jzpf
ay:wdk;yGm;r+u jzwfoef;cJhaom tqifh
tm;vkH;onf EdkwdkufowW0g. uJGxGuf
vmaomom;Orsm; tm;vk H ; jzwf o ef ;
cJh&onfh tajctaeESifh wlayonf?
ok d jzif h vl . oaE< o m;onf
tdk;qkH;aomomefrS vlomef jzpfvm
onftxd vl.wufvSrf;aeaom jzpfay:
wd k ; yG m ;r+ . t"d u tqif h tm;vk H ; uk d
tusOf;csKyftm;jzifh xyfwvJvJ jyefjzpf
aeonf?
uvva&-unf jzpfay:wdk;yGm;
onfh awmfawmfaemufykdif;usonfh tqifh
Yomv#if uvva&-unfY vl.-o*Jepf
uk d , f x nf . erl e mxm;avmuf a om
xl j cm;onf h v uQ % mrsm; xif & S m ;vm
avonf? uvva&-unf. OD;a%Smuf
onfvnf; +yfaxG;aom jzpfay:wdk;yGm;r+
vrf ; a-umif ; ud k jzwf o ef ; _yD ; aemuf y d k i f ;
tqifhaygif;rsm;pGmuddk jzwfoef;cJhonf?
okH;vt&G,f oaE<om;. OD;a%Smufonf
tqifhedrfhaom vl0H.OD;a%SmufESifh tqifh
wlayao;onf?
xkda-umifh vluvva&-unf
onf if ; .jzpf a y:wd k ; yG m ;r+ jzpf p Of w G i f
yxrqkH;tm;jzifh if;ESifhta0;}uD; uGmvSrf;
aom owW0gwkd. omefrsm;ESifh qifwl
onfhtcsufrsm; uG,faysmufoGm;_yD;/ if;
ESifhykdrdkI eD;pyfaom owW0g (0g ) Ekdwkduf
owW 0 g (if ; teuf vl j zpf r nf h vl 0 H .
uvva&-unfvnf; tusKH;0ifonf ) ESifh
qifwlonfh tcsufrsm;udk ydkrdk-um&SnfpGm
xdef;odrf;xm;avonf?
jynfolhtm%m
r&S d a om/ xd k jyif v l w ef ; pm;&S d a om
jzpfay:wdk;yGm;r+ tqifhrsm;ukd jzwfoef;cJh
onf[v
k nf;aumif;/ xkad emuf vlwef;pm;
vltzJGtpnf;onf ykdrkdI jzpfay:wdk;yGm;
vmaom pepfopfjzpfonfh uGefjrLepf vl
tzJ G tpnf ; ud k ae&mvJ $ a y;&rnf [ k
vnf;aumif; vltzJGtpnf; ordkif;pOfu
azmfjyaeayonf?
rwlaom Ttqifhtm;vkH;wGif
bmompum;onf vlvlcsif;qufqHa&;
ud&d,mjzpfonf? ,Ofaus;r+ESifh 0dZmynm
jzpfay:wdk;yGm;r+. wefqmyvmjzpfonfh
bmompum;onf vlwef;pm;rsm;tay:
wef;wloabmxm;onf? vltzJGtpnf;&Sd
vl w ef ; pm;tm;vk H ; uk d wl n D p G m tvk y f
tau|;yonf? Oyrmqkdv#if aus;u|efpepf
acwfumvu rnfonfhtrsKd;om;wdk.
bmompum;rqd k aus;u|ef y d k i f & S i f E S i f h
aus;u|efrsm;udk tvkyftau|; ycJhonf?
qk d v k d o nf u m; ES p f O D ; pvk H ; uk d / vl tzJ G
tpnf;&Sd vlwef;pm; ESpfckpvkH;ukd wcsdef
wnf; tvkyftau|;yavonf? bmom
pum; tjyifywGif vlr+a&;b0 r&SdEkdifyg?
xkwfvkyfa&;ESifh zvS,fr+. pnf;kH;jcif;ESihf
jzpfay:wdk;yGm;jcif; r&SdEkdif? vlwef;pm;rsm;ESifh
vlr+a&;tpkrsm;. EkdifiHa&;qkdfif&m/ ,Of
aus;r+qkdif&mESifh 0dZmynmqdkif&m b0wdk
onf r&SdEdkifay?
Oyrm pepfa[mif;ukd pepfopf
ESifh tpm;xdk;cJhaom k&Sm;jynfwGif ajru|ef
pepf u k d t&if ; &S i f p epf u tpm;xk d ; cJ h
aomf v nf ; k & S m ;bmompum;rS m
tajccH t m;jzif h ya'o&mZf p epf acwf
umv&S d bmompum;ES i f h wyk H p H w nf ;
&Sdaeao;.? tajccH tkwfjrpfa[mif;ESifh
if;. txuftaqmufttkHukd tajccH
tk w f j rpf o pf E S i f h if ; ES i f h u d k u f n D a om
txuf t aqmuf t tk H u tpm;xd k ;
vdkufaomtcg bmompum;a[mif;ukd
wpkHwckaom bmompum;opfu tpm;
xkd;jcif; jzpfay:rvmonfukd igwdkawG-u
&onf? vlwkdonf bmompum;a[mif;
uk d zsuf q D ; ypf & ef rpOf ; pm;-uay?
tb,f a -umif h q k d a omf if ; onf acwf
umvwck r S ay:xG u f v maom t&m
r[kwfbJ/ vltzJGtpnf; orkdif;w&yfvkH;rS
yonfr[kwf tajccHtkwfjrpftm;vkH;ukd
tvkyftau|; yonf? xdka-umifh bmom
pum;wGif vlwef;pm; vuQ%m r&Sdacs?
vl v l c sif ; quf q H a &; ud & d , m
jzpf a om bmompum;onf txuf
taqmufttkHESifhvnf; rwlonfh tcsuf
rS m = if ; .t0ef ; t0d k i f ; onf txuf
taqmuf t tk H . t0ef ; t0k d i f ; xuf
twkdif;rod us,fjyefjcif;yif jzpfonf?
bmompum;onf xkwfvkyfa&;rS tajccH
tk w f j rpf / tajccH t k w f j rpf r S txuf
taqmufttkHtxd vkyfief;t0ef;t0kdif;
tm;vkH;&Sd vlrsm;. v+yf&Sm;r+w&yfvkH;ESifh
wkdufkdufqufoG,faeonf? txuf t
aqmufttkHonf tajccHtkwfjrpfESifhom
v#if wkdufdkufqufoG,faeonf?
bmompum;ES i f h vl r sm;.
v+yf&Sm;r+omef tm;vkH;onf wkdufkduf
qufoG,faeaoma-umifh bmompum;ukd
rk c syif tquf r jywf uG , f 0 vmap
vdrrhf nf? pufrv
+ yk if ef;ESihf v,f,mvkyif ef;/
0dZmynmESifh twwfynm/ a&mif;0,fa&;/
o,f,lykdaqmifa&;ponfwdk. jzpfay:
wd k ; yG m ;vmr+ u vnf ; bmompum;uk d
pum;vk H ; opf r sm;/ pum;topf r sm;jzif h
rd r d u k d , f u k d jznf h p G u f & ef awmif ; qd k v m
aeayonf ? Tok d jzif h bmompum;.
o'NgtaqmufttkH aumif;rGefvmonfh
jzpfpOfudk vG,fulvmaponf?
bmompum;. xl ; jcm;aom
vuQ % mrsm;ud k zG i f h j yvk d u f j cif ; onf
bmompum;. twGif;ykdif;jzpfay:wdk;yGm;r+
w&m;rsm;ES i f h tvG e f t a&;}uD ; onf h rl
oabmrsm;ukd csrSwf&ef 0dZmynmtm;
taxmuftul ycJhonf?
bmompum;. jzpfay:wdk;yGm;r+
onf wnf & S d a eaom bmompum;uk d
zsufodrf;ypf_yD;/ bmompum;topfukd
zefwD;aomenf;jzifh jzpfajrmufvmonf
r[kwfbJ/ wnf&Sdaeaom pum;. tajccH
ay:wGif bmompum;. tpdwftykdif;rsm;
ud k wk d ; csJ I yk d r d k a umif ; rG e f v mapaom
enf;jzifh jzpfajrmufvmapayonf? bmom
pum;onf t&nftcsif; omefwrsKd;rS
t&nftcsi;f omefopfodk ul;ajymif;&mY
aygufuJGaomenf;jzifh jzpfajrmuffvmonf
35
jynfolhtm%m
r[kwfbJ/ ta[mif;ukd csufcsif;zsufodrf;
ypf _ yD ; topf u d k w nf a qmuf v k d u f o nf h
enf;jzifh jzpfajrmufvmonf r[kwfbJ/
t&nf t csif ; opf tpd w f t yd k i f ; rsm;
wjznf ; jznf ; pk y k H v mI t&nf t csif ;
ta[mif ; rsm;/ tpd w f t yd k i f ; rsm; w
jznf;jznf; aysmufuG,foGm;onfh enf;jzifh
om jzpfajrmufvmayonf?
bmompum;ESifh awG;ac:r+onf
wckESifhwck rcJGcGmEkdifavmufatmif quf
oG , f a eonf h wpk H w ck a om t,l t q/
csif h c sd e f r + E S i f h qif j cif r + u k d razmf j yaom
bmompum;[l I b,f a wmh r S r&S d c J h ?
bmompum; tcsuf t vuf vk H ; 0ryg
aom/ obm0k y f 0 w K rygaom Avm
[if;vif; awG;ac:r+[lI b,fawmhrS r&SdcJh?
&Sdvnf;r&SdEdkifacs?
bmompum;onf awG;ac:r+.
wdkufkdufjzpf&yf jzpfonf? (Tum; rmhufpf
. ajymqdkcsufjzpfonf )
awG;ac:r+onf bmompum;ukd
tm;ukd;rSomv#if wu,fhjzpf&yf jzpfvm
Ekdifonf? bmompum; (0g ) toHxGuf
ajymqdkaom bmompum;ESifh a&;om;
azmf j yaom pum;onf wpk H w ck a om
awG ; ac:r+ u k d v nf ; aumif ; / yuwd b m0
urBmavmu&Sd tjcif;t&mrsm;ESifh ywf
ouf a om t,l t quk d v nf ; aumif ; /
urBmavmu jzpfay:wdk;yGm;r+. yuwd
bm0 w&m;rsm;udkvnf;aumif; azmfjy
aomenf; (omef ) jzpfonf? awG;ac:
r+ u d k bmompum;ES i f h v nf ; aumif ; /
bmompum;ukd awG;ac:r+ESifhvnf;aumif;
cJGypfvkdufv#if pdwf0g'pJGvrf;aeolrsm;.
EGHxJokd usa&mufoGm;vdrfhrnf? awG;ac:r+
ay:vmonf E S i f h wyd i f e uf csuf c sif ; yif
bmompum; ta&cHGyg&Sdayonf? Tjzpf
pOfonf wcsdefwnf; jzpfay:vmr+yif jzpf
onf? if;wdkukd wckESifhwck cJGypfjcif;ukd ry
oifhonfomru/ if;wkdudk tcsdefumv
yk d i f ; pnf ; a-umif ; t& cJ G y pf j cif ; vnf ;
ry&ay?
awG ; ac:r+ t,l t qwk d ES i f h
uku
d n
f pD mG awG;ac:r+. tESpo
f m&ESihf if;.
us,f j yef euf e J a om twd k i f ; twmud k
tenf;ESifhtrsm; rSefuefpGm azmfjyEkdifrnfh
36
jynfolhtm%m
toufonf oufrJht&mrsm;udk umv&Snf-umpGm jzpfay:wdk;yGm;r+rS ay:xGufvmaomt&m jzpfonf[lonfh oabmw&m;t&/
vufawGt& }uD;rm;aom t"dy`m,f&Sdonfh ed*kH;ukd &&SdcJhayonf?
urBmay:wGif toufonf vkdtyfaom ta-umif;tcsuftm;vkH; jzpfay:vmaomtcgY ay:aygufvmayonf? xdka-umifh
ouf&Sdt&monf oufrJht&m jzpfay:wdk;yGm;r+rS w&m;ESifhukdufnDpGm ay:xGufvmaomt&mjzpfonf? xdka-umifh p-um0Vmudk
zefqif;aom wefc;kd t}uD;qk;H ocifta-umif;ESihf ywfoufI pdw0f g'u wefqmqif_yD; ajymqkcd sut
f m;vk;H onf 0dZm ynm tajctjrpf
vkH;0r&Sday? if;wdkonf vlvlcsif;aoG;pkyfr+tay: tajcpkdufonfh aovkqJqJ yduJGvmjcif;ESifh ykyfokd;aqG;ajrhvmjcif;wkd. tusKd;quf
jzpf_yD; pepfa[mif;urBma[mif;rS ay:xGufvmonfht&m jzpfonf?
wwd,ed*kH;?
igwdktmkHcHpm;r+ tm;vkH;. a&aomufjrpfonf igwdk.todrS trSDcdkuif;pGm wnf&Sdaeonfhkyf0wK jzpfonf? qkdvkdonfum;
pdwf"mwftjcif;t&monf kyf0wKu cE<mukd,ftmkHt*Fgrsm;udk *,ufkdufonfh tusKd;oufa&mufr+ jzpfonf? t"dy`m,frSm pdwf0g'
ajymqkdcsuftm;vkH;rSm vkH;0yif 0dZmynm tajctjrpf r&Sday?
pwkwed*kH;?
todonf xl;jcm;pGm pnf;kH;xm;aom ouf&Sdkyf0wK. *k%ft*Fg&yf jzpfonf? todonf vltzJGtpnf; umv&Snf-um
pGm jzpfay:wkd;yGm;r+rS ay:xGufvmaom t&mjzpfonf? &nf&G,fcsuf&Sdaom tvkyfyrlv+yf&Sm;r+ESifh toHxGufaom bmom
pum;wdkonf vljzpfrnfhvl0Hukd vltjzpfokd ajymif;vJvm&mY tqkH;tjzwfay;aom tajccHtcsufESpfcsuf jzpfonf? tvkyfonf
vlom;udk zefwD;cJhonf? OD;a%Smufonf awG;ac:r+.t*Fg jzpfonf? awG;ac:r+onf OD;a%Smuf.pGrf;&nf jzpfonf? xdka-umifh
awG;ac:r+ESifh OD;a%Smuft-um; rnfonfhqufpyfr+r# r&Sd[laom pdwf0g'orm;rsm;. ajymqdkcsufrsm;onf obm0rusaom r[kwf
r[wf ajymqkdcsufrsm; jzpfonf? if;onf wu,fh0dZmynmESifh enf;enf;r# rwlacs?
yred*kH;?
bmompum;ESifh awG;ac:r+onf wckESifhwck rcJGcGmEdkifavmufatmif qufoG,fae_yD; wckukdwck t_rJwrf; tjyeftvSef
yrloufa&mufayonf? bmompum;onf awG;ac:r+udk azmfjyaom ud&d,mjzpf_yD; vlrsm;t-um;Y awG;ac:r+udk owfrSwf&efESifh
azmfjy&efenf;em jzpfonf? bmompum; tcsuftvuf rygaom Avm[if;vif; awG;ac:r+onf b,fawmhrS r&Sday? &Sdvnf;r&SdEdkifacs?
xkda-umifh awG;ac:r+ESifh bmompum;udk cJGypfonfh pdwf0g'orm;wdk ajymqkdcsufrsm;onf "e&Sifvlwef;pm;ukd tvkyftau|;y_yD;
0dZmynmESifh enf;enf;r#rwlay?
37
abm*aA' a[ma\ymcsuf
a[ma=ymcsuf ( 6 ) rStquf
jy\em ( 2 )?
t&if;.vSnfhywfr+?
t&if;.vSnfhywfr+ESifh vSnfhywf
r+tcsdef? t&if;.vnfywfr+onf w}udrf
vnfywfkHjzifh &yfqdk if;oGm;onfr[kwf?
vnfywfr+wck _yD;qkH;_yD;aemuf/ aemufxyf
vnfywfr+wck jzpfyGm;um t&if;v+yf&Sm;
r+. vSnfhywfr+tcsdefrsm; ay:aygufvm
ayonf? t&if;. vnfywfr+ukd oD;jcm;
uif;uGmaom tjzpftysuftjzpf oabm
rxm;bJ / umvyk d i f ; jzpf p Of taeES i f h
xGufay:vmonfhtcg if;ukdt&if;. vSnfh
ywfr+[k ac:ayonf [k rmhufpfu qkdcJh
onf?
vSnfhywfr+ jzpfpOftwGif;wGif
t&if;onf xkwfvkyfa&;e,fy,fESifh vSnfh
vnfa&; e,fy,frsm;ukd jzwfoef;&onf?
xkwfvkyfa&; e,fy,ftwGif; t&if;wnf&Sd
aom tcsd e f u k d t&if ; . xk w f v k y f a &;
tcsdef[k ac:onf? vSnfhvnfa&; e,fy,f
twG i f ; wnf & S d a omtcsd e f u k d t&if ; .
vSnfhvnfa&; tcsdef[kac:onf?
xkwfvkyfa&; tcsdeftwGif;wGif
tvkyfjzpfpOf. tcsdefonfvnf; tusKH;0if
onf ? ok d jzpf I xk w f v k y f a &;tcsd e f E S i f h
tvk y f c sd e f o nf wxyf w nf ; r[k w f a y?
xkwfvkyfcsdefonf tvkyfcsdefxuf ykd&Snf
onf? tvkyfcsdef tenf;ESifhtrsm;udk xkwf
vkyfa&;u. vuQ%mu OD;pGmqkH;jzwf
38
jynfolhtm%m
,lepftjzpfxm;_yD; wGufcsufayonf? tu,fI t&if;wcg
vnfywfonfhtcsdef okH;v-umygu/ wESpfv#if vSnfhywfonfh
t}udrfonf av;cgjzpfonf? tu,fI q,fv-um_yD;rS wcg
vnfywfI_yD;ygu wESpfv#if vSnfhywfonfht}udrfonf okH;ykdif;
ESpfykdif; jzpfayonf? t&if;. vnfywfonfhtcsdefESifh vSnfhywf
onfht}udrf ta&twGufonf ajymif;jyeftcsKd;tpm; jzpfonf?
owfrSwfxm;aomtcsdefY wywfvnfywfEdkif&ef vkdtyfonfh
tcsdef wkdawmif;ygu vSnfhywfaom t}udrfta&twGufonf
yd k I rsm;avonf ? wenf ; tm;jzif h vS n f h y wf a omt&S d e f yk d I
jrefavonf? ajymif;jyeftm;jzifh wywfvnfywfEkdif&ef vkdtyf
onfhtcsdef &Snf-umygu vSnfhywfaom t}udrfta&twGuf ykdI
enf;avonf? wenf;tm;jzifh vSnfhywfaomt&Sdef aES;avonf?
wnf_rJaeonfht&if;ESifh vSnfhvnfaeonfht&if;? vSnfhywfr+.
xl;jcm;csuft& xkwfvkyfa&;t&if;ukd wnf_rJaeonfh t&if;ESifh
vSnfhvnfaeonfht&if;[lI cJGjcm;Edkifonf? wnf_rJaeonfht&if;
onf pufcef;/ pufud&d,m/ taqmuftOD;/ tjcm;tvkyfud&d,m
tp&Sad om omefrsm;jzifh wnf&adS eaom xkwv
f yk af &;t&if;xJrS
tpdwftydkif;udk qdkvkdonf? wnf_rJaeonfh t&if;.kyf0wK
toGifomef tm;vkH;onf xkwfvkyfa&;jzpfpOfxJwGif yg0if-u
onf? if;.wefzkd;onf pufcef;/ pufud&d,mrsm;. yGef;yJhr+
twdkif;twmt& xkwfvkyfvdkufaom txGufypPnf; topf
twGif;okd wefzdk;tpdwftykdif;tvdkuf a&$ajymif;oGm;avonf?
Oyrm wGicf pHk ufwvk;H onf wode;f wef_yD; q,fEpS t
f ok;H yEdik o
f nf
qkdygu txGufypPnf; topftwGif;okd a&$ajymif;oGm;aom
if ; .wef z k d ; onf waomif ; jzpf a yonf ? q,f E S p f - um_yD ; rS
aoG;pkyfr+jzpfpOf.yg0ifr+t&
cJGjcm;aomf
rajymif;vJaomt&if;
ajymif;vJEdkifaomt&if;
t&if;.tpdwftydkif;rsm;
pufcef;ESifh tjcm;taqmuftOD;rsm;/
pufypPnf;ESifh pufud&d,m
ukef-urf;/ avmifpm/ t&efypPnf;
vkyfc
vSnfhywfr+omeft&
cGJjcm;aomf
wnf_rJaeonfht&if;
vSnfhvnfaeonfht&if;
jynfolhtm%m
a&mif;cs&mrS vuf&pdS ufrsm; wefz;kd avsmeh nf; oGm;jcif;a-umifh jzpfay:vmjcif; jzpfonf? wnf_rJaeonfh t&if;. taumiftxnfrahJ om
yGef;yJhr+onf t&if;&Sifrsm;tm; qkH;+H;aponf? xdka-umifh t&if;&Sifrsm;onf wnf_rJaeonhft&if;. vSnfhywfr+ukd wwfEdkifoa&G
vsifjrefatmif vkyfonf? waewm tvkyfcsdefukd wkd;jrifhjcif;/ tvkyfjyif;xefr+udk jrifhwifjcif;/ 24 em&DvkH; tvSnfhus tvkyfwufaom
pepfusifhokH;jcif; tp&Sdonfh enf;emrsm;jzifh pufud&d,mukd wwfEdkifoa&G tjynfht0 tokH;cs_yD; wdkawmif;aom tcsdeftwGif;wGif
wnf_rJaeonfh t&if;.wefzdk;ukd jyefvnf&&Sd&ef ud;pm;-uavonf?
udwifpkdufxkwfaom t&if;. wckvkH;vSnfhywfjcif;? wnf_rJaeonfht&if;ESifh vSnfhvnfaeonfht&if;. vSnfhywfr+
tcsdefrwl-uaoma-umifh udwifpkdufxkwfxm;aomt&if;. wckvkH;vSnfhywfjcif;onf t&if;.tpdwftydkif; toD;oD;. ysrf;r#
vSnfhywfr+jzifh owfrSwf&ayvdrfhrnf? wnf_rJaeonfht&if;rSm wodef;/ ig;aomif;jzpf_yD; pufkHtaqmuftOD;onf av;aomif;ukefus
I/ tESpf 40 tokH;yEkdifonf? pufud&d,mrsm;onf 9 aomif; ukefus_yD; 10 ESpf tokH;yEkdifonf? tjcm;tvkyf ud&d,mrsm;onf 2
aomif; ukefus_yD; 4 ESpf tokH;yEdkifonf? vSnfhvnfaeonfh t&if;onf 5 aomif;jzpfonf? wESpfv#if 6 }udrfvSnfhywfygu
udwifpdkufxkwfaom t&if;wckvkH;. vSnfhywfr+rSm atmufygZ,m; twdkif;azmfjy Ekdifayonf?
!"
(
%
)*+,
.
01
.
5
#$%&%%% #'#%
-%&%%% #'-%
#$&%%%
#&%%%
/%&%%%
2%&%%%
$%&%%%
2%%&%%%
/&%%%
$&%%%
4%%&%%%
4#$&%%%
#'#%
#'-
3
#6$7
jynfolhtm%m
'kwd,vl. tpGef;xGufwefzkd;E+ef; 40000 20000 ] 200
t&if;. vSnfhywfr+ukd jrefatmifvkyfygu t&if;&Sifrsm;tm; ydkrkdrsm;jym;aom tpGef;xGufwefzkd;ukd ay;pGrf;Ekdkif
aoma-umifh t&if;&Sifrsm;onf enf;emrsKd;pkHjzifh xkwfvkyfa&;tcsdefESifh vSnfhvnfa&;tcsdefukd wwfEkdifoI av#mhypf-uavonf?
xkwv
f yk af &;tcsed af v#m&h mwGif t&if;&Sirf sm;onf t"dutm;jzifh enf;emtwwfynm topfrsm;ukd rScD _kd yD; ypPn;f wckukd xkwv
f yk af om
vkdtyfonfhtcsdefESifh obm0. -oZmoufa&mufr+ tcsdefukd av#mhypf-uonf? if;aemuf waewm tvkyfcsdefESifh tvkyfjyif;xefr+ukd
wdk;jrifhaomenf;jzifh txGufypPnf; xkwfvkyfaomtcsdefukd av#mhypf-uao;onf? t&if;.vSnfhvnfa&;tcsdefudk av#mh&mwGif
t&if;&Sifrsm;onf o,f,lydkaqmifa&;/ a-u;eef;ESifh pmykdvkyfief;rsm;ukd xGef;um;apjcif;/ ul;oef;a&mif;0,fa&; tzJGtpnf;rsm;udk
yjyifzJGpnf;jcif; tp&Sdaom enf;emrsm;ukd tokH;y-uonf?
Tokdenf;emrsKd;pkHjzifh t&if;.vSnfhywfr+t&Sdefudk vsifjrefapaomfvnf; t&if;&SifpepfwGif wnf&Sdaeaom ydyuQrsm;
a-umifh enf;emtwwfynmwdk;wufr+ukd t_rJwrf;wm;qD; aESmifh,SufcHae&jcif;a-umifhvnf;aumif;/ ukefpnfrsm; t_rJvkdyif
a&mif;rxkwfEdkifaoma-umifhvnf;aumif; t&if;&Sifrsm;. t&if;ukd vsifjrefpGm vSnfhywfvkdaomqENrSm taumiftxnf ray:EkdkifbJ
jzpfaeayonf? pD;yGm;a&;uyfqkd;}uD; qdkufa&mufcsdefYum; Ttajctaeonf ykdIyifqkd;&Gm;avawmhonf?
41
tajctaeawG jzpfay:aeygw,f?
'Dowif;xGufvm_yD; 2 v t-um
-o*kwfv 7 &ufaexkwf
e,l;a,mhcfwdkif;rf&J azmfjycsuft&
tar&duef jynfaxmifpk
umuG,fa&;0ef}uD;Xme ab;usyfeHusyf
jzpfaewm od&ygw,f?
umuG,fa&;0ef}uD;
'Hk;cGif;'Hk;tpDtpOfudk
udk[ifvnf; trsKd;om;
ynmSifrsm;qefusif
'kH;usnfumuG,fa&;pepf vkd
av;pm;tyfwJhorw}uD;cifAsm;/ trnfay;xm;wJh 'DtpDtpOfudk
orw}uD;. usefSdaeaom oufwrf;
tqkH;tjzwfray;EdkifbJ &ufa&$vdkuf&
umvtwGif;rSm 'Hk;cGif;'Hk;tpDtpOfudk
a-umif;/ jy\emawGuawmh
taumiftxnfraz:&ef
ysHoef;vmwJh 'kH;vufeufudk
tav;teufyef -um;tyfygonf?
'kH;cGif;'kH;eJokH;}udrfypf&mrSm w}udrfom
Tpepfa-umifh tumtuG,f&rSmu
atmifjrifcJhwmuwcsuf/
enf;enf;/ ola-umifh u|efawmfwdk
vufawGvkyfaqmif taumiftxnf
EdkifiH.t"duusaom vHkcHa&;
azmfaewJhtzJGeJ
tusdK;pD;yGm;rsm;udkd xdcdkufaprnfh
umuG,fa&;0ef}uD;Xmewdkt-um;
tE W&m,fu ydkrsm;aeygonf?
oabmuJGvJGaewmuwcsuf/ aemuf_yD;
'g[m tar&duefEdkifiHu
umuG,fa&;0ef}uD;Xme twGif;rSmyif
Edkb,fqk&ody`HynmSif ig;q,fwdku
tjrifrwl-uwmawGvnf; ygygw,f?
Zlvdkifv 6&ufaepGJeJ orw
olwdktjiif;tckH jzpfae-uwJh
uvifwefqDudk ydkvdkufwJh
txJrSm 'DtpDtpOf[m t}udrf}udrf
pm&JtpcsDcsuf jzpfygw,f?
prf;oyf-unfhrS pdwfcs&r,fh tajctae
tar&duefjynfaxmifpk[m
&Sdr&SdodEdkifr,f? 'Dvdkprf;oyf&ifvnf;
rdrdudkxdatmifypfcwf EdkifpGrf;rSdwJh
aiGukefa-u;usrsm;r,f/ rlvukefusp&dwf
EdkifiHi,fav;awG&J tE W&m,fudk
cefrSef;xm;cJhwmawmif a':vmuka
umuG,f&eftwGuf ,ckuJhodk
6000 &Sdaew,f = qdkwJh
a':vmbDvsHq,faygif;rsm;pGm oHk;pGJaeyg ta-umif;jycsufawG ygaeygw,f?
onfqdkjcif;udk kSm;ESifhwkwfwdk
csKyfvkduf&ifawmh
taejzifh trSefyif,Hk-unf&ef
aemufwufvmr,fhorRw
cufygvdrfhrnf? olwdkonf
oufwrf;twGif;rSmawmif jzpfEdkif/
'H;k vufeuftyid t
f qdik w
f yfqifa&;udjk yefvyk _f y;D rjzpfEdkif ,wdjywfudajymvdk
ypfv$wf&ef toifhxm;Sd-uonfh
rjzpfao;bl;qdkwJh tajctaeygyJ?
taetxm;odk jyefvnfa&mufSdukef-u
'gawGuawmh
ygvdrfhrnf vdk 'DpmrSm
urBmukdwEdkifiHwnf; pkdrdk;csifwJholawG&J
owday;xm;ygw,f?
twGif;ykdif;jy\emawG jzpfygw,f?
aemufqHk;taeeJ 'DpmrSm
uk%moufp&m ta-umif;vnf;
tu,fI T'Hk;rsm; prf;oyfatmifjrif r&Sdygbl;? pmtkyfwtkyf&J eHrnfudk,l_yD;
onf qdkOD;awmh wyfqifa&;rSm
ajym&&if rif;'kuQeJrif; yJav?
tcsdefvnf;rwef/ zef;wD;&mvnf;us/
u|efawmfwdk jrifwmu
tE W&m,fvnf; }uD;vSygonf vdk
'kH;cGif;'kH;tpDtpOf qefusif-uwm[m
az: jyxm;ygw,f?
urBmh_idrf;csrf;a&; v+yf&Sm;r+&J
ody`Hynm&Sif}uD;rsm;
tpdwftykdif;wckjzpfw,f? uvifwefqD
wGufqxm;wJhtwkdif;vnf;
uefuGufpmydkwJh ody`Hynm&Sif}uD; 50
wdkwdkxGmxGm
jynfolhtm%m
&Jvkyf&yfudk u|efawmfwdk udqdkw,f? 'Dv+yf&Sm;r+rSm ody`Hynm&Sifrsm;omru
tzJGtpnf;rsm;/ rD'D,mavmuom;rsm;/ tEkynmonfrsm;eJ
urBmh_idrf;csrf;a&;udk cspfjrwfEkd;wJh urBmolurBmom; tm;vkH;uyg0if
qefusifuefuGuf-u&ygvdrfhr,f?
wdkwdkxGmxGm
aeonf [k od&onf?
wESpf_yD;wESpf ykdrkdrsm;jym;
vmaeaom TaiGrnf;rsm;tm;
Tta-umif;udk 2000 ckESpf/
urBmhajrmufjcrf;rS yk*~KdvfawGu
txnfazmf&ef ud;pm;cJh-ujcif;jzpf_yD;
ar 16 &ufaexkwf kdufwmowif;wGif
ykdifqkdifonfrSefaomfvnf; olwkdonf
avwyf t xl ; vuf e uf A [d k u
awGEdkifonf?
tcGefuif;vGwfcGifh&aom/
wm0ef,lcJhjcif; jzpfonf?
ppf a t;umv.
tppftaq;enf;yg;aom urBmh
a&z,f.pmeJywfouf_yD;
txGwftxdyf tcsdefwckjzpfaom
awmifjcrf;wGif oGm;a&mufc0gcsavh&Sd-u
tar&duefu bmrSwfcsufrS
1957 = 58 ckESpfwGif tar&duefonf
onf? Oyrmtm;jzifh k&Sm;EkdifiHrS
ray;bJaeonf? TpDrHudef;rSm
qdkAD,uf,leD,Hukd ausm&ef[lonfh
rmzD;,m;*kd%f;rsm;onf if;wdk.
v#Kd0SufpDrHudef;rsm; jzpfavh
&nf&G,fcsufoufoufjzifh Tokd
rormaiGukd qmrkdtm/ Aefaemhwl ponfh
jzpfx&Sdonfhtwdkif; avxJwGif
&rf;&rf;um;um; }uHpnfzl;a-umif;
ypdzdwfork'N&mxJrS u|ef;av;rsm;ay:wGif
aysmufuG,foGm;onf?
xdkpOfu yg0ifcJhaom tar&duef
oGm;a&muf &if;ESD;jrKyfESH-uonf?
bmha-umifhvJ =[k
ody`Hynm&SifwOD;u *sme,f
_yD;cJhonfhESpftwGif; Tenf;jzifh
ar;p&mrvkdavmufatmif udpPu
wapmifwGif a&;om;vkdufonf?
aiGjzLjzpfcJhaom aiGta&twGufrSm
&Sif;aeygonf? }uH}uD;pnf&mvdk tHh-o
u|efawmfwdktaeeJ
a':vmbDvsH 350 rS 400 txd&Sdrnf[k
csifvnf; tHh-o-uyg?
v$wfwifr,fh'kH;ysHukd wnfaqmufwJh
cefrSef;onf?
_idrf;_idrf;csrf;csrf;aevkdol urBmol
tqifhtxd ra&mufcJhayr,fh
olwkd Tokdvkyfaqmif
urBmom;rsm; tzdkawmh
'DurBmay:uae vSrf;-unfh&if
Ekdifjcif;. t"duta-umif;&if; w&yfrSm
azmufcJGjzpfcJh&if = = = qkdaom
b,fvkdjrif&Edkifw,fqdkwmudk
{&mr aiGvkH;aiG&if;}uD;awG tppftaq;
tawG;a-umifh a&Sjzpfvmrnfh
tpD&ifcH&wJh tqifh txdawmh
twm;tqD;r&Sd O'[kdoGm;vmcGifh
tusKd;qufawG pOf;pm;_yD; &ifwkefyef;wkef
a&mufcJhygw,f [k ,ckcsDum*kdwGif
&aejcif;a-umifh jzpfonf? ,cktcg
jzpfrd-urSmyg?
aexdkifaom lyaA'ynm&Sif
urBmt&yf&yfrS rmzD;,m;*kd%f;
vD,kdewfa&z,f (Leonard Reiffel )
acgif;aqmifrsm;omru tm&S/
u ar;jref;csufwckudk ajz-um;&if;
rl;,pfaq;0g;vkyif ef;udt
k axmuftulywJh tmz&duESifh vufwiftar&duwkdufwdkrS
a&;om;cJhonf?
bdef;jzLorm;rsm;/ ukduif;a&mif;0,f
*vdkb,fvdkufaZ;Sif;
olu 'DvkdAkH;azmufcJhGwm&J
olrsm;vnf; Tvrf;a-umif;a-umifh
&nf&G,fcsuf[m tJ'Dwkef;u
}uD;yGm;vsuf &Sd-uonf[k
yJ&pfwGif tajcyonfh
tmumobufrSm u|efawmfwdkxuf
yx0DEkdifiHa&;qkdif&m rl;,pfaq;0g; apmifh owif;w&yfu qkdygonf?
omaewJh qdkAD,ufawGukd
rl;,pfaq;0g; wJhqkdv#if
-uyf-unfh+a&;tzJG ( Geopolitical
u|efawmfwdktpGrf; odapzdkjzpfygw,f Drug Watch: GDW ) qdkwm
urBmwGif a&$}wd*Honf xif&Sm;onf?
[k arv 4 &ufaexkwf _Adwdo#EkdifiHrS &Sdygonf? owif;pmq&m/ okawoe
tn-w ArmEkdkifiHonf xkd;xGufum
obm0 trnf&Sd ody`H*sme,fwGif
ynm&Sif polaygif; 200 ausmf yg&Sdonf? ausmf-um;cJhonf? okdaomf_yD;cJhonfh
a&;om;cJhonf? at 119/ vAdrmef
ESpfuawmh bdef;txGuf yxrae&mrS
urBmay:&Sd
TtzJG}uD;. tqkdt& urB
c&D;pOf avhvmcsuf (v#Kd0Suf ) [k
'kwd,ae&mokd qif;ay;cJh&onf?
rl ; ,pf a q;0g;uk e f u l ; ol
trnf a y;xm;aom
yxrae&m wufvmol tmz*efu
oluG,f}uD;rsm;onf *vdkb,f
Tv#Kd0SufpDrHudef;tm; 1957 ckESpfrS vdkufaZ;&Sif;a-umifh aiGa-u;rsm;
,ckESpfbdef;pkdufysKd;r+udk w&m;0ifydwfyif
1958 ckESpfv,ftxd taumif
wm;qD;aom trdefxkwfjyefvkdufonf?
c0gcs&onfrSm ykdrkdvG,ful tqifajy
43
jynfolhtm%m
wdkwdkxGmxGm
'ga-umifh aemufqkH;tajctae
ESpfcsKyfpm&if;ukd
-unfh-u&ygOD;rnf?
urBmwGif
ausmfawmh avSol}uD;
Zmwfvrf;rsm; &Sdygonf?
eHrnfxGufaeonfu
ArmjynfESifh
pkdufysKd;olwkdif;&if;om;rsm; =
}uD;}uD;rm;rm; tjrwfxGuf
tusKd;cHpm;cGifh &aeolrsm;u
tkyfpkd;olESifh vufwqkyfpm
VL}uD;VLaumif;rsm;om
jzpfcJhonf?
EkdifiHwumwGifvnf;
rmzD;,m;*kd%f;rsm;u
jzefcsda&; vkyfief;rsm;ukd
vuf0g;}uD;tkyf_yD; cyfaxmaxm
aeEdkifcJh-uonf?
,ckawmh
*vkdb,fvkdufaZ;&Sif;}uD;.
tusKd;yr+a-umifh
urBmay:&Sd rl;,pfaq;0g;
ukefonf}uD;rsm;
b,fr#csrf;omonf/
b,fvkdvSnfhywfEdkifonf
qkdonfukd odvm-u&yg_yD?
enf;ynm/ twwfynmrsm;a-umifh
jrefjref ajc&mcHEkdif/
jrefjrefowif;jzefEdkifonfh
&v'faumif;ukdjzifh
udqkd-u&rSmyg?
44
tm%meJavmb
tm%m&SifwcsKd&J
csrf;omuG,f0r+ pm&if;Z,m;wcsKd
awGvdkufrdw,f? csrf;om-uwmawmh
[kwfyg&J/
b,fvdkcsrf;omr+rsKd;vJ =
cdk;-u0Suf-u&mu &wJh
"eawGjzpfygw,f?
ewfvlom"kac:&r,fh tvkyfawGvkyf_yD;
pkrdaqmif;rdvm-uwm r[kwfyg?
'ga-umifhvnf; wcsKdu
raocifuwnf;u tykyfeHxGufygw,f?
wcsKduawmh ao_yD;rS
waxmif;axmif;xygw,f?
zdvpfykdiforRwa[mif; rm;udkpf
bkH; xm;cJhwJh wefzdk;u
tar&duefa':vm oef; 5000 r#
&Sdygw,f? zdvpfydkiftpkd;&u
jyefaumufoif;aumufvdk &wmu
a':vmoef; 2000 = 'DtxJrSm
tpk&S,f,mvufrSwf/ wdkufwm_cHajr/
aiGom;/ pdefa&$&wemawG ygygw,f?
Zkdif,morRwa[mif; rdkblwl&J
csrf;omuG,f0r+ukdawmh a':vmoef;
4000 rS 10000 txd cefrSef;-u
ygw,f? olraocif wdkif;jynfu
xGufajy;&w,f? EkdifiHjcm;rSmyJ aow,f?
EkdifiHawmfuolykdifqdkifr+
wcsKdw0ufukdom jyefodrf;Ekdifw,f?
vufqkyfvufukdiftaeeJ
qGpfZmvefb%frSm tyfxm;wJh
a':vm 4 oef; azmfxkwfvdk&_yD;
'DaiGudk 'Dtwdkif; cJxm;&w,f?
wdkif;jynfu rat;csrf;ao;awmh
pepfwus razmfxkwfEkdif-uao;ygbl;?
a[wDvkdu|ef;i,fav;&J
orRwa[mif; 'lAm;vD;,m;uawmh
a':vmoef; 120 rS
a':vmoef; 400 avmuf
uG,f0ygw,f? ZeD;eJuGm&Sif;&mrSm
'DaiGawGxJu awmfawmfrsm;rsm;
okH;vkduf&w,fvdk qkdygw,f?
Ekdif*sD;&D;,m;orRw tbmcsm
qdkwmvnf; &Sdao;w,f?
aemufwuforRwtkdbmqef*sKdu
tbmcsm[m EkdifiHt}uD;tuJ
b0a&mufwm 5 ESpfawmifrjynfhao;bl;/
EdkifiHawmfaiG a':vmoef; 4000 ausmf
cdk;,lcJhw,f vkd ajymygw,f?
'DtbmcsmqkdwJhvl[m
raocif rdef;r&$if 3 a,mufeJ
ae&if;xdkif&if;/ taysmfusL;&if;
toufxGufoGm;wJh tm%m&Sifyg?
EkdifiHawmftcrf;tem;rvkyfbJ
ao_yD;aemufaerSmyJ o_*FKd[fvdkuf-u
ygw,f? ZeD;jzpfolu txkyftykd;jyif_yD;
EkdifiHjcm;vpfxGufzkd avqdyfukd
qif;ygw,f? tppfaq;cH&ygw,f?
o,fvmwJh weifhwykd;txkyf}uD;awGu
38 xkyfawmif ygygowJh?
ajz-unfhawmh
c&D;aqmifvuffqJGtdwf}uD;awGxJrSm
a':vmaiGawG tjynfhtodyf
xnfhxm;wm awGvdkuf-u&w,f?
tif'kdeD;&Sm;orRwa[mif;
ql[mwkd&J csrf;omuG,f0r+ukdawmh
a':vmoef; 40000 (bDvsH 40) txd
wGufxm;ygw,f?
ukd,fhwdkif;jynfeJ ywfoufaewJh
yk*~Kdvfjzpfvdk
enf;enf;ajzhpGufajymcsifygw,f?
62 ckESpf Armjynfukd
ppfwyfutm%modrf;_yD;wJhaemuf
jrefrmhenf; = jrefrmh[efvdk
auG;a-umfcJhygw,f? tvJvJtuJGuJG
jzpfoGm;wJhaemufrSmawmh tif'kdenf;
tif'kd[eftjzpf ajcvSrf;jyifygw,f?
jynfolhtm%m
ql[mwkd&Jom;orD;awGeJ
pD;yGm;a&;csdwfqufr+awG vkyfygw,f?
uHraumif; ta-umif;rvSwmu
tJ'DtcsdefrSmyJ
ql[mwdktzwfcHvdkuf&w,f?
jrefrmhenf; =
jrefrmh[efacwfu ukd,fykdif[efeJ
OD;ae0if; csrf;omoGm;wm &SdcJhygw,f?
aemufwuf e0w = etz
ppfAkdvfawGtaeeJ ql[mwdkqDu
enf;,lp&mawG/
ar#mfvifhcsufxm;wmawG wykHwyif
&SdykH&ygw,f? tJ'DtxJrSm
a&&Snftm%mxdef;enf;eJ
ukd,hfukd,fukdcsrf;omatmifvkyfenf;u
t"dujzpfygvdrfhr,f? OD;ae0if;enf;u
yGifhusaeyg_yD?
e0w = etz AkdvfcsKyfawG
ajcvSrf;awGvSrf; (wcsKduawmh
tcsKyfxJa&mufukef ) vkd
aumif;wkef;&Sdao; = a&Suajy;jyaewJh
ql[mwkd arSmufxkd;vJoGm;wm
awGvkduf-u&w,f?
'Dawmhqufajy;&rvm;/
aemufjyefvSnfh&rvm;/ qwfwiHiH
jzpfukefygw,f? ql[mwdkcrsm w&m;kH;rSm
&ifqdkifae&yg_yD? arSmufxm;aomcGufukd
vSefvkdufbdouJhokd
pif;pif;}uD;jrif&avrvm;/ bl;
wvkH;aqmifvkduf/ usef;rma&;
ta-umif;jyvkdufeJ ckvdkyJ
qufoGm;vkd&rvm;/
apmifh-unfh-u&rSmyg?
tm%m&SifawGrSm
wlnDcsufawG&Sdygw,f? twW/
tusifhpkduf/ vkyf[efawGrSm
azmfjyygw,f? EkdifiHawmf&JbmaiGawG
tvJGokH;pm;vkyf-uw,f? 'DaiGawGeJZdrfcH/
rdef;rvkdufpm;-uw,f? raocifrSm
ukd,fhrdom;pkaqGrsKd;awG tajccdkifatmif
vkyfxm;wwf-uw,f? aiGawGudk
EkdifiHjcm;b%fawGrSm uJh0SuftyfESHxm;-u
w,f? EkdifiHjcm;rSm tdrf_cHajrawG
0,fxm;-uw,f? a&ydwfpum;ajym&&if
udk,fhrormr+awG ay:wmawmif
vufa&muf"eOpPmawG jyefrtyf-ubJ/
xGufayguf&Sm-uwmrSm wlw,f?
u|efawmfwdkEkdifiHrSm
ppftm%m&Sif tpkd;&wufaewm 38
ESpf&Sdaeyg_yD?
ppftkyfpk&JuG,f0r+owif;awG wcsDwcsD
aygufxGufvmygw,f?
EkdifiHjcm;tm%m&SifawGeJ Ed+if;,SOfEkdif =
rEd+if;,SOfEkdif 'DaeumvrSm
rajymEkdifao;yg? okdaomf
ausmufrsuf&wemvkd = eJqufpyfae-u
olawGjzpfvdk rom&ifaer,f/
atmufwef;uszdkawmh r&Sdyg? OD;ae0if;u
olvufatmufi,fom;awGudk ajcr_rJ
vuf_rJatmif vkyfxm;zkd
ynmay;avh &Sdygw,f?
trltusifhawGrSmvnf;
EkdifiHwumtqifhrDygw,f?
wdkwdkxGmxGm
= rm;ukdpf udpPawGukd
ao_yD; 10 ESpf-umrS
azmfxkwfEkdifcJh-uw,f?
= rkdblwl&J
"eOpPmawGuvnf; ay: _yD;&if;ay:&if;
jzpfvmaeygw,f?
= ArmjynfyJ usefygawmhw,f?
tm%m&Sif}uD;/
tm%m&Sifav;awGtvSnfh
r-umrDa&mufvmrSmyg = vdk
,kH-unfygw,f?
udk;&D;,m;pD;yGm;a&;avmurS b0oHo&m
ta&Sawmiftm&SrSm pwifcJhwJh
aiGa-u;tusyfkdufr+uae
tusKd;quftjzpf awmifudk&D;,m;EkdifiHu
a'0l;ukr`%D}uD; Akef;Akef;vJ
usoGm;_yD;wJhaemuf
[Gef'kdif;ukr`%D}uD;vnf; rsufvkH;eDaeyg_yD?
*,drf;*,dkifeJ xdef;!dr+awG
vkyfae&ygw,f? aiGa-u;awmifhwif;r+eJ
vkyfief;t& [Gef'kdif;u
EkdifiH&JxdyfqkH;tqifhrSm&Sd_yD; a'0l;u
'kwd,ae&mrSm &Sdygw,f?
[Gef'dkif;ukd
wnfaxmifolvnf;jzpf/ tpktrsm;qkH;ukd
ykdifqkdifolvnf;jzpfwJh c|efusL,Gef;u
rdrdwdktdrfaxmifpktaeeJ 'Dukr`%D}uD;&J
tkyfcsKyfr+vkyfief;awGxJ yg0ifr+
av#mhcsay;r,f? jynfytpk&SifawGudk
tkyfcsKyfr+rSm ykdrkdyg0ifcGifhay;ygr,f = vdk
arv 31 &ufaeu a-unmoGm;ygw,f?
a'0l;u
tauG;a':vmoef;aygif; 78000 udk
jyefrqyfEkdifvkd
u|rf;jyefusoGm;&jcif;jzpfw,f? 'DaiG[m
aiGa-u;tusyftwnf;u
oufomapzdkqkd_yD; tkdiftrftufzfu
awmifukd&D;,m;EkdifiHudk
acs;ay;wJhaiGpkpkaygif;xuf a':vmoef;
20000 ykdaeygao;w,f?
tckwcg [Gef'kdif;ukr`%D
tajc,dkifvmawmh tpkd;&taeeJ
vufykduf-unfhaevdk rjzpfawmhyg?
xdef;!dr+awG yvkyfay;-uzdk
trsKd;rsKd;zdtm;ay;awmhrS 'Drdom;pku
yef;ay;vufajrmufoGm;jcif; jzpfygw,f?
r-umrDrSmyJ 'Dukr`%D}uD;udk
ckwfxpfa&mif;cs&ygawmhr,f? 'Dtcg
tpkawmfawmfrsm;rsm;[m
EkdifiHjcm;om;awGvufxJ a&mufoGm;-u
rSmyg?
[Gef'dkif;taeeJ
ajrmufukd&D;,m;EkdifiHxJ
&if;ESD;jrKyfESHxm;wmuvnf;
tawmfrsm;ygw,f? tar&duefuom
[Gef'kdif;tpk&S,f,m trsm;tjym;ukd
0,f,lvkduf&if jy\emwufvmp&m
&Sdygw,f? ajrmufukd&D;,m;u
tar&duefawGudk &if;ESD;jrKyfESHcGifhryzdk
Oya'xkwfxm;vkd jzpfygw,f?
qkdkd;pum;wckrSm
i&JeJajcmuf = bkHeJajrmuf
qkdwm&Sdygw,f? aps;uGufpD;yGm;a&;
acwfumvrSmawmh a-umfjimawGu
45
jynfolhtm%m
wdkwdkxGmxGm
urBmhtm;upm;avmurS -oZmt}uD;qkH;vl 50
tm;upm;avmuwGif
tiftm;csdefcGifv#m ajymif;aeonf?
l;ywfrm;a'gcf (Rupert Murdoch)
onf Ttajymif;tvJudk
txif&Sm;apqkH; yk*~Kdvfjzpfonf?
olonftm;upm;orm;r[kwf/
tkyfcsKyfolvnf;r[kwf/ okdaomf
_yD;cJhonfh q,fpkESpftwGif;
olonftm;upm;avmu.
-oZmt}uD;qkH; yk*~Kdvf jzpfvmonf?
twWvEdwfork'N&m wzufwcsufESifh
tm&Swkduf/ -opa-w;vsEdkifiHwdkY
tm;upm;ukd -unfh+r+ESifh aiGa-u;
okH;pJGr+wdkudk t}uD;tus,f
ajymif;vJoGm;apcJhonf? urBmESifhcsDaom
-oZmta-umif;ukd ajym&mwGif
urBmhabmvkH;tzJGcsKyfOuUX
bvufwmESifh tdkvHypfaumfrwDOuUX
qmrm&efcsfwdkyif olukdrrD-uay?
'guawmh 2000 ckESpf/ rwfv
27 &ufxkwf *g;'D;,ef;owif;pmrS
aumufEkwfcsuf jzpfygw,f?
'Dowif;pmu pOfay;xm;wJh
pm&if;xJrSm tm;upm;0goem&Sifrsm;/
pmzwfolrsm; txdtawGrsm;wJh
eHrnfwcsKd xkwfEkwfjyygr,f?
1? l;ywfrm;a'gcf = rD'D,molaX;}uD;?
2? qufbvufwm =
urBmhabmvkH;tzJGcsKyf OuUX?
3? [GrftefwkdeD,dkqmrm&efcsf =
EddkifiHwumtkdvHypfaumfrwD OuUX?
4? vD,kdumhcf = *smr%DrS
rD'D,molaX;}uD;?
5? wufwmem = pDtifeftifef (CNN)
46
owif;Xmeukd wnfaxmifol
wOD;vnf;jzpf/ (AOL)
wdkif;0gemrD'D,mvkyfief;}uD;.
'kOuUXvnf;jzpfw,f?
6? zDvfEkduf = EkdufuD (NIKE) ac:
urBmht}uD;qkH; tm;upm;tokH;taqmif
ypPnf;ukr`%D}uD;. OuUX?
7? vJeuf*sKd[efqif = Oa&my
abmvkH;tzJGcsKyf OuUX?
15? qDvfAD,kdbmvlpudkeD = tDwvDEkdifiH
atpDrDveftoif; OuUX?
17? csm;vfpfzk = urBmESifht0Srf;
udkumukdvmrS }uD;rSL;usif;yaom
tm;upm;yJGrsm;. wm0efcH?
24? a&mbwf'a&;zwfpf =
tuf'D'wfpfukr`%D}uD;. OuUX?
40? z&ifhbufuifabm0g; =
*smr%DabmvkH;tzJGcsKyf OuUX?
44? rkdufu,fa*smf'ef =
,ciftar&duefa-u;pm;
bwfpuufabmorm;/
,cktoif;ykdif&Sif?
46? 'Gefuif; = vufa0SyJGpDpOfol?
48? wdkuf*g;0k'fpf = a*gufoD;dkuform;?
49? ,D;ef*sL;yGef =
Oa&myabmvkH;avmurS urBmausmf
abmhpreftr+udk
Edkifatmifvdkufay;ola&Sae?
'Dpm&if;-unfhvdkuf&ifukdyJ
b,fvkdyk*d~KvfawGu
tm;upm;avmuukdk
csKyfukdifxm;EdkdifovJqdkwm ykHay:ygw,f?
eHygwfwpf tqifh&xm;wJh yk*d~Kvf[m
urBmay:rSm tatmifjrifqkH; a-u;pm;
uvyfoif; refcsufpwm,lEkdufwuf
toif;ukdawmif
aiGeJayguf0,fxm;vkdufEkdifolyg? aiGu
tm;upm;ukd a&Saqmifaeygw,f?
r-umcifuyJ ouU&mZf 2006
ckESpf/ urBmhzvm;ydifyJGtdrf&Siftjzpf
*smr%Dudk a&G;cs,fvkdufygw,f?
trsm;pku &r,fxifxm;wJh
awmiftmz&duEdkifiH 1 rJeJ
ta&;edrfhoGm;ygw,f?
awmiftmz&duEdkifiHukd
rJay;zkdvkyfxm;wJh tdk&Sif;eD;,m;EkdifiHawG
ukd,fpm;y ukd,fpm;vS,fu rJray;bJ
a&SmifxGufoGm;ygw,f? _cdrf;ajcmufcH&vkd
vkd qkdygw,f?
aqmif;&moD
tkdvHypftdrf&Siftjzpf aqmhvdwfpD;wD;
(Salt Lake City ) rd ta&G;cH&atmif
vmbfaiG,l_yD; rJay;cJhwJh
tkdvHypfaumfrwD0ifawGukd
ta&;,lvkduf&ygw,f?
,ckusif;yawmhr,fh ouU&mZf
2000 tdkvHypftdrf&Sifjzpfzdk yDuif;eJ
qpf'eD ,SOfydifyJGrSmvnf;
jy\emay:cJhygao;w,f?
csKyfvkduf&if
tm;upm;rSmvnf; vmbfxkd;wm/
_cdrf;ajcmufwmawG &Sdaeygw,f?
zGHzd;_yD;EkdifiHawGu urBmhpD;yGm;a&;wifru
tm;upm;rSmyg zGHzd;pwkdif;jynfawGtay:
tcGifhta&;,laewm awGEkdifygw,f?
+H;onfEkdifonfxuf =
yg0if,SOfydifjcif;omt"du qkdwJh
tkdvHypfaqmifyk'f[m tdrf&SifEdkifiHtjzpf
jynfolhtm%m
usif;ycGifh &a&;rSmyg tusKH;0if aeovm;rod/ qif;&JEdkifiHrsm;om vkdufem&rnfh
aqmifyk'fvkd jzpfaeygw,f? tkdvHypfoduQmukd aiGeJ0,fvdk&ae_yD qkdwJhoabmyg?
tm;upm;rSm tqifhtwef; &SdcJhzl;wJh Armjynf&J tajctaeuaum =
= ta&Sawmiftm&S tqifhrSmawmif jrufpm;vkdufae&wm
-umyg_yD?
= Armhtm;upm;tay: -oZm&Sdol b,fESa,muf &SdygovJ?
(csKyfvkduf&if = wa,mufyJawGygw,f)
= tm;upm;a&Sa&;uaum =
ArmjynfrSm rm;a'gvdk oluG,f}uD;rsm; ay:xGef;aeyg_yD/
odef;&mcsDvSLolyif &Sdvmyg_yD? vkdtyfonfrsm; !ef-um;vkduf&if xyfvnf;vSL-u&OD;
rSmyg? a&Sa&;ukdawmh apmifh-unfh&ygvdrfhr,f?
usef;rma&;eJ ywfoufwJh tqifhrSmawmh tpGrf;jycJhyg_yD? ?
wdkwdkxGmxGm
47
UPZGXP
jrefrmhenf;jrefrmh[efzufqpf0g'
ppftkyfpk&JEdkifijH cm;a&;0g'
10
zufqpfpepfta-umif;
16
20
25
30
tbd"rRmydk cscsuf
33
abm*aA'a[majymcsuf
38
Edik if w
H uma&;&mwdw
k x
kd mG xGm
42
ArmjynfuGefjrLepfygwD
A[dk0g'jzefcsda&;XmerSxkwfa0onf