PENYEDIA BAHAN

PANITIA SEJARAH PPD KULIM BANDAR BAHRU

Bersyukur kita kehadrat Iahi kerana dengan limpah kurnianya kita dapat menyiapkan Modul Grafik Sejarah Tingkatan Dua dalam tempoh yang ditetapkan. Sesungguhnya usaha murni ini dapat membantu para guru dalam mempelbagai dan memantapkan lagi proses pengajaran dan pembelajaran dalam bilik darjah. Sekalung ucapan terima kasih kepada semua pihak yang bertanggung jawab merealisasikan program ini sehingga berjaya iaitu pihak PPD Kulim Bandar Bahru, dan panel guru Sejarah daerah Kulim Bandar Bahru yang terlibat secara keseluruhan dalam program ini. Inisiatif murni ini adalah sejajar dengan hasrat untuk menyediakan pelajar menghadapi arus globalisasi serta ekonomi berasaskan pengetahuan pada abad ke-21 ini.

PENAUNG PENGERUSI NAIB PENGERUSI SETIAUSAHA

TN. HJ. MANSOR BIN LAT BCK. PENGARAH PELAJARAN NEGERI KEDAH EN. AHMAD BIN JAHAYA PENGETUA SMK.DATO LELA PAHLAWAN TN.HJ. MUHAMMAD JALIL BIN AHMAD PK1. SMK DATO LELA PAHLAWAN EN.MANSOR BIN BAHARI GKM. SMK DATO LELA PAHLAWAN

AHLI-AHLI PANEL PN.NORZALILAWATI BT ZAINOLSMK KULIM PN.MOHANA RANI A/P SUPURMANIAM SMK KELADI PN. SARASWATHY A/P RAMACHANDRAN SMK LABU BESAR PN. PUVANA A/P GOBALOO SMK JUNJUNG PN.NORLIDA BT SAADON SMK TAMAN SELASIH EN. MURUGAIAH A/L SUPRAMANIAM SMK CHIO MIN

PN.RITTAH A/P MUNIAGOVANDAN PN.NOORSIAH BT HALID EN.A. HARI PN.HAMDANI BT SALLEH EN.MUHD SABRI BIN DIN PN. QUAY KUAN NEO PN.ROKIAH BT SAHID PN.CHANDRAMATHI A/P KANESAN PN. MALESWARI EN. ABD KHALID BIN OSMAN EN. A.M. MUNIANDY PN. MAZURA BT MARZUKHI

SMK SULTAN BADLISHAH SMK ST ANNE`S CONVENT SMK SULTAN AHMAD TAJUDDIN SMK SERDANG SMK MAHANG SMK MERAH AIR SMK TAMAN JELUTONG SMK TAMAN KENARI SMK ST PATRICK SMK LUNAS SMK TUNKU PANGLIMA BESAR SMK JALAN PAYA BESAR

PN ANITA BINTI AYOB PAHLAWAN PN. SAKINAH ISTIAQ AHMAD BAHRU PN.ZATI MASTURAH BT SANUSI KARANGAN PN. WAN NUR HAJARATUL ASYIKIN EN. MOHAMAD FAUZI BIN SHOIB KULIM EN. ABDUL GHANI BIN ASRI PN. JAMALIAH BT HASHIM SERAI

SMK DATO LELA SMK SERDANG SMK SUNGAI SMA ISLAHIAH SM VOKASIONAL. SMK SELAMA SMK PADANG

BAB 1
KEDUDUKAN STRATEGIK MENDORONG PENGUASAAN BRITISH

1.1

PERTAPAKAN SHTI DI PULAU PINANG

HASIL PEMBELAJARAN.

ARAS 1

1. Menceritakan tentang maslah di Kedah yang membawa kepada campur tangan British. 2. Menyatakan sebab-sebab pihak British mengambil Pulau Pinang.

1.2 TIPU HELAH FANCIS LIGHT BAGI MENDAPATKAN PULAU PINANG

HASIL PEMBELAJARAN

ARAS 1

1.Memerihalkan penapakan British di Pulau Pinang.

ARAS 2

1. Menceritakan usaha-usaha pemimpin Kedah mengambil Kedah mengambil semula Pulau Pinang.

1.1

PERTAPAKAN SHTI DI PULAU PINANG

Pengenalan

1.Pulau Pinang sebahagian wilayah Kedah. 2. SHTI ingin menguasai Kedah tetapi Siam mengaku Kedah dibawah naugannya. 3.SHTI perlu mencari sebuah pelabuhan . 4. Kedudukan Pulau Pinang yang strategic ditengah-tengah laluan perdagangan antara Timur dan Barat dapat memenuhi keperluan SHTI.

Pulau Pinang menjadi pangkalan SHTI

PUSAT PENGUMPULAN BARANG

1.SHTI perlukan teh dari Negara China kerana mendapat sambutan di Eropah. 2. China pula mahukan emas, bijih timah dan lada hitam.Barangbarang ini didapati di Kepulauan Melayu. 3. Jadi Pulau Pinang sesuai sebagai tempat pengumpulan barang .

Faktor-faktor SHTI perlukan Pulau

PELABUHAN PERSINGGAHAN 1.Pelabuhan Pulau Pinang dapat menyediakan bekalan air,makanan dan kemudahan membaiki kapal sebelum belayar ke Canton China. 2. Pelabuhan ini juga tempat berlindung daripada tiupan angin Monsun PANGKALAN TENTERA 1.British dan Perancis bersaing untuk men guasai perdagangan di India. 2. Pulau Pinang sesuai dijadikan sebagai pangkalan tentera untuk mempertahankan petempatannya di India daripadada serangan Perancis.

Ancaman dalam negeri

Ancaman Bugis

1.Pada akhir kurun ke 18, berlaku pertikaian dan perebutan takhta di kalangan pembesar Kedah. 2. Hal ini kerana kerabat diraja Kedah tidak bersetuju dengan Sultan Muhammad Jiwa yang telah melantik Raja Abdullah sebagai Raja Muda Kedah kerana Raja Abdullah bukan anak gahara. 3. Kerabat diraja berpakat dengan Bugis di Selangor yang dipinpim oleh Raja Haji . 4. Tentera Bugis menawan Kuala Kedah dan Alor Setar. 5. Sultan Muhammad Jiwa berundur ke Kangar.
TINDAKAN SULTAN MUHAMMAD JIWA

KEDAULATAN KEDAH TERCABAR

1.Berusaha mendapatkan bantuan ketenteraan daripada Firma Jourdain Sullivan and De Souza untuk menentang Bugis. 2. Pada tahun 1771 Firma menghantar Francis Light untuk berunding dengan Sultan Muhammad Jiwa. 3. Satu perjanjian di tandatangani dengan syarat: a. Firma dibenarkan berniaga di Kuala Kedah. b. Firma dikehendaki member bantuan ketenteraan. 4. Tapi, sultan telah membatalkan perjanjian ini apabila firma enggan bantu bagi menyerang Bugis. Ancaman luar negeri

Ancaman Siam

1.Kedah menghentikan pengantaran bunga emas apabila Siam berperang dengan Burma.(1753-1781) 2.Selepas perang tamat Siam bangkit semula sebagai kuasa yang kuat. 3. Siam tuntut agar kedah menghantar bunga emas, wang dan tenaga manusia. 4. Sultan Kedah berasa terancam . 5.Baginda mahu memelihara kedaulatan Kedah

Apakah tindakan Sultan Abdullah

1.meminta bantuan tentera daripada SHTI. 2. menawarkaN Pulau Pinang sekiranya SHTI sanggup melindungi Kedah daripada ancaman Siam. 3. Francis Light menyedari kepentingan Pulau Pinang sebagai pelabuhan dan pengkalan tentera.

1.2 TIPU HELAH FANCIS LIGHT BAGI MENDAPATKAN PULAU PINANG

Sultan Abdullah menawarkan Pulau Pinang kepada SHTI

PERJANJIAN INGGERIS KEDAH 1896

Francis Light menandatangani perjanjian Ing-Kedah dengan Sultan Abdullah

PERJANJIAN INGGERIS- KEDAH 1786

Antara syarat perjanjian ialah: 1. SHTI membantu Kedah sekiranya diserang oleh musuh. 2. SHTI tidak boleh melindungi musuh Kedah. 3. SHTI akan membayar sebanyak 30 000 dolar sepanyol setahun kepada sultan sebagai pampasan. *11 Ogos 1786, Francis Light menduduki Pulau Pinang.

KESANNYA

*Pulau Pinang dinamakan Prince Of Wales Island. *Penempatan mereka dinamakan Georgetown. sesempena nama

SHTI MUNGKIR JANJI

1786 Siam menakluki Patani dan mengancam kedah. Sultan Abdullah menuntut SHTI memberikan bantuan ketenteraan seperti yang dijanjikan dalam Perjanjian 1786. SHTI enggan memberi bantuan ketenteraan dan mahu menjaga kepentingan perdagangan dengan Siam. Sultan Abdullah mendesak Francis Light supaya meninggalkan Pulau Pinang. Francis Light enggan melepaskan Pulau Pinang dan menawarkan bayaran ganti rugi tetapi ditolak. Sultan marah dan rasa tertipu. 1791- Sultan Abdullah menyediakan angkatan laut di Seberang Prai bantuan daripada Riau, Siak dan Selangor. Francis Light meminta bantuan tentera British untuk menyerang kubu sultan Kedah di Seberang Prai. Sultan tewas dan terpaksa menandatangani Perjanjian Persahabatan dan Keamatan Inggeris Kedah pada 1 Mei 1791. SHTI menduduki nPulau Pinang secara rasmi.

KEPENTINGAN SEBERANG PERAI KEPADA SHTI

BENTENG MEMPERTAHANKAN
SERANGAN DARI TANAH BESAR TERHADAP PULAU PINANG

TANAH SUBUR
DAPAT BERCUCUK TANAM/ MENAMPUNG KEPERLUAN MAKANAN PULAU PINANG

SULTAN DENGAN GABENAR GEORGE LEITH

PERJANJIAN PERSAHABATAN DAN PERIKATAN

ANTARA SYARAT PERJANJIAN IALAH:1.SULTAN KEDAH MEMYERAHKAN SEBERANG PERAI.

SEBERANG PERAI DINAMAKAN PROVINCE WELLESLY

2.SHTI AKAN MEMBAYAR 10 000 DOLAR SEPANYOL SETAHUN BAGI PULAU PINANG DAN SEBERANG PERAI.

A. GAGAL MAJUKAN PULAU PINANG

1.4 PERTAPAKAN SHTI DI SINGAPURA

B. PERDAGANGAN DENGAN CHINA SEMAKIN PENTING

C. BANYAK KAPAL BERDAGANG DI BETAWI, RIAU DAN LINGGA

E. SINGAPURA LEBIH STRATEGIK

D. BELANDA KENAKAN CUKAI YANG TINGGI DAN MEMBERI LAYANAN YANG BURUH KEPAPA BRITISH.

1. SINGAPURA SEBAHAGIAN DARIPADA WILAYAH KEKUASAAN 1. SINGAPURA SEBAHAGIAN DARIPADA WILAYAH KEKUASAAN KERAJAAN JOHOR KERAJAAN JOHOR

2. TERLETAK DI KAWASAN YANG STRATEGIK 3. DAPAT MENYEKAT KUASA MONOPOLI PERDAGANGAN BELANDA DI KEPULAUAN MELAYU.

MEMAKSA
TEMENGGUNG ABDUL RAHMAN

KANDUGANNYA

SHTI
BOLEH MEMBINA LOGI MELINDUNGI TEMENGGUNG BAYAR 3000 DOLOR SEPANJOL KEPADA TEMENGGUNG TEMENGGUNG TIDAK BOLEH BERHUBUNG DENGAN KUASA BARAT LAIN

MENANDATANGANI PERJANJIAN YANG MEMBENARKAN BRITISH MEMBINA LOJI DI SINGAPURA

(1819)

MEMPERALATKAN TENGKU HUSSEIN

MEMUJUK TEMENGGUNG ABDUL RAHMAN MENJEMPUT TENGKU HUSSEIN KE SINGAPURA UNTUK DITABALKAN SEBAGAI SULTAN JOHOR

1.4.3 USAHA RAFFLES UNTUK MENDAPATKAN SINGAPURA

PERTABALAN SULTAN HUSSEIN MENYEBABKAN JOHOR MEMPUNYAI DUA ORANG SULTAN

SULTAN HUSSEIN BERKUASA DI SINGAPURA SULTAN ABDUL RAHMAN BERKUASA DI LINGGA

1.4.4 SHTI MENCENGKAM SINGAPURA

TAJUK 1.5 : PERPECAHAN KEPULAUAN MELAYU

Syarat-syarat Perjanjian Inggeris-Belanda 17 Mac 1824 Kesan-kesan Perjanjian Inggeris-Belanda 17 Mac 1824 Hasil Pembelajaran ( HP ) Menganalisa syarat-syarat dan kesan Perjanjian InggerisBelanda 17 Mac 1824 Aras 1 : Menyatakan syarat-syarat Perjanjian Inggeris-Belanda 1824 Aras 2 : 2.1 Membincangkan Perjanjian Inggeris-Belanda 1824 an kesannya Aras 3 : 3.1 Membincangkan pembahagian pengaruh kuasa Barat dalam Perjanjian Inggeris-Belanda memudahkan penguasaan Barat di Kepulauan Melayu

2 1 Pertikaian antara British Belanda tercetus.

Belanda mendakwa Singapura di bawah pengaruhnya.

PERPECAHAN KEPULAUAN MELAYU

4 3

British enggan menyerahkan Singapura yang berpotensi sebagai pelabuhan bebas dan pangkalan tentera

British enggan menyerahkan Singapura yang berpotensi sebagai pelabuhan bebas dan pangkalan tentera

PERJANJIAN INGGERIS BELANDA 17 MAC 1824

Antara syarat perjanjian ialah :1Belanda mengiktiraf petempatan British di Singapura. 2Belanda berjanji tidak akan membuka petempatan baru di Tanah Melayu. 3British menyerahkan Bangkahulu kepada Belanda ,sementara Belanda menyerahkan Melaka kepada British 4British berjanji tidak akan membuka petempatan baru ke selatan Singapura.

Semenanjung Tanah Melayu dan Singapura ( British ) Kepulauan Riau dan Lingga ( Belanda ). Perjanjian menyebabkan Kepulauan Melayu terbahagi kepada 2 kawasan pengaruh

KESAN

TAJUK 1.6 : PENUBUHAN DAN PENTADBIRAN NEGERI-NEGERI SELAT a. Proses pembentukan Negeri-negeri Selat b. Struktur pentadbiran Negeri-negeri Selat c. Pemindahan pentadbiran Negeri-negeri Selat (NNS) dari India ke London pada tahun 1867 Hasil Pembelajaran ( HP ) Membincangkan penubuhan dan pentadbiran Negeri-negeri Selat Aras 1 : Menghuraikan proses pembentukan Negeri-negeri Selat Aras 2 : 2.1 Membincangkan struktur pentadiran Negeri-negeri Selat 2.2 Mengenal pasti faktor pemindahan pentadbiran Negeri-negeri Selat ( NNS ) dari India ke London pada tahun 1867

PENUBUHAN NEGERI NEGERI SELAT (NNS)

1824 , SHTI ada 3 petempatan

Melaka ditadbir oleh Residen

Singapura ditadbir oleh Residen

Pulau Pinang ditadbir oleh Gabenor

1826 , gabungan ( Negeri Negeri Selat )

Tujuan :- I ) Menyeragamkan pentadbiran Ii ) Menjimatkan perbelanjaan Ibu negeri NNS > Pulau Pinang 1832 , ibu negeri NNS = Lebih strategik Singapura

STRUKTUR PENTADBIRAN NEGERI NEGERI SELAT 1826

Gabenor Jeneral British di India

Gabenor Negeri Negeri Selat

Residen Konsuler Pulau Pinang

Residen Konsuler Singapura

Residen Konsuler Melaka

FAKTOR PEMINDAHAN PENTADBIRAN NNS DARI INDIA KE LONDON ( 1 APRIL 1867 )

1 SHTI India tidak mengambil berat kebajikan NNS.

Pen d mem uduk te 3 m men bantah patan jadik tind tem an N akan p ban at pem NS dua bua n. nga n

ntah nba me NNS ngan kan a cad ghapus han u m e n p elab af t a r s di a beb apura Sing

an igr im ak an tid . ng S ta NN ring uan e ca da e Ke na k al.S eka Ci rkaw u k te rlak be

5

Pe M ng ya ata ena pe ng W lan da me ang Ak ga ru 18 ta n g. gika 55 n

TAJUK 1.5 : PERPECAHAN KEPULAUAN MELAYU

a. b.

Syarat-syarat Perjanjian Inggeris-Belanda 17 Mac 1824 Kesan-kesan Perjanjian Inggeris-Belanda 17 Mac 1824

Hasil Pembelajaran ( HP ) Menganalisa syarat-syarat dan kesan Perjanjian Inggeris-Belanda 17 Mac 1824 Aras 1 : 1.1 Menyatakan syarat-syarat Perjanjian Inggeris-Belanda 1824

Aras 2 : 2.1 Membincangkan Perjanjian Inggeris-Belanda 1824 an kesannya

Aras 3 : 3.1 Membincangkan pembahagian pengaruh kuasa Barat dalam Perjanjian Inggeris-Belanda memudahkan penguasaan Barat di Kepulauan Melayu

2 1 Pertikaian antara British Belanda tercetus.

Belanda mendakwa Singapura di bawah pengaruhnya.

PERPECAHAN KEPULAUAN MELAYU

4 3

British enggan menyerahkan Singapura yang berpotensi sebagai pelabuhan bebas dan pangkalan tentera

British enggan menyerahkan Singapura yang berpotensi sebagai pelabuhan bebas dan

PERJANJIAN INGGERIS - BELANDA 17 MAC 1824

Antara syarat perjanjian ialah :1. Belanda mengiktiraf petempatan British di Singapura. 2. Belanda berjanji tidak akan membuka petempatan baru di Tanah Melayu. 3. British menyerahkan Bangkahulu kepada Belanda ,sementara Belanda menyerahkan Melaka kepada British 4. British berjanji tidak akan membuka petempatan baru ke selatan Singapura.
Semenanjung Tanah Melayu dan Singapura ( British ) Kepulauan Riau dan Lingga ( Belanda ).

KESAN

Perjanjian menyebabkan Kepulauan Melayu terbahagi kepada 2 kawasan pengaruh

TAJUK 1.6 : PENUBUHAN DAN PENTADBIRAN NEGERI-NEGERI SELAT

a. b. c.

Proses pembentukan Negeri-negeri Selat Struktur pentadbiran Negeri-negeri Selat Pemindahan pentadbiran Negeri-negeri Selat (NNS) dari India ke London pada tahun 1867

Hasil Pembelajaran ( HP ) Membincangkan penubuhan dan pentadbiran Negeri-negeri Selat

Aras 1 : 1.1 Menghuraikan proses pembentukan Negeri-negeri Selat

Aras 2 : 2.1 2.2 Membincangkan struktur pentadiran Negeri-negeri Selat Mengenal pasti faktor pemindahan pentadbiran Negeri-negeri Selat ( NNS ) dari India ke London pada tahun 1867

PENUBUHAN NEGERI NEGERI SELAT (NNS)

Melaka ditadbir oleh Residen Singapura ditadbir oleh Residen

1824 , SHTI ada 3 petempatan

Pulau Pinang ditadbir oleh Gabenor

1826 , gabungan ( Negeri Negeri Selat )

Tujuan :- I ) Menyeragamkan pentadbiran Ii ) Menjimatkan perbelanjaan Ibu negeri NNS > Pulau Pinang 1832 , ibu negeri NNS Singapura = Lebih strategik

STRUKTUR PENTADBIRAN NEGERI NEGERI SELAT 1826

Gabenor Jeneral British di India

Gabenor Negeri Negeri Selat

Residen Konsuler Pulau Pinang

Residen Konsuler Singapura

Residen Konsuler Melaka

FAKTOR PEMINDAHAN PENTADBIRAN NNS DARI INDIA KE LONDON ( 1 APRIL 1867 )

SHTI India tidak mengambil berat kebajikan NNS.

3

Penduduk tempatan membantah tindakan menjadikan NNS tempat pembuangan banduan.

NNS menbantah cadangan menghapuskan taraf pelabuhan bebas di Singapura

Pengenalan Akta Mata Wang 1855 yang merugikan pedagang.

Kedatangan imigran Cina ke NNS tidak terkawal.Sering berlaku kekacauan.

KEKAYAAN HASIL BUMI NEGERI MELAYU Kaya dengan bijih timah, emas, bijih besi dan arang batu. Perak, Pahang, Selangor dan Negeri Sembilan. TERUSAN SUEZ DAN KAPAL WAP Penciptaan kapal wap telah mempercepatkan perjalanan dan lebih banyak muatan. Terusan Suez dapat memendekkan jarak perjalanan. REVOLUSI PERINDUSTRIAN British memerlukan bahan mentah(Bijih Timah) bagi perusahaan mengetin makanan. Ingin menguasai negeri yang kaya bijih timah dan tempat memasarkan keluaran mereka.

FAKTOR CAMPUR TANGAN SECARA LANGSUNG SELEPAS 1874

KEBIMBANGAN CAMPUR TANGAN KUASA EROPAH LAIN British bimbang kemaraan kuasa Eropah lain. Belanda Hindia Timur (Indonesia) Perancis Indochina Sepanyol - Filipina

DESAKAN PEDAGANG MEMPERCEPATKAN CAMPUR TANGAN Pertelingkahan antara pembesar dan pergaduhan kongsi gelap Cina Merugikan pedagang Mendesak British campur tangan demi kepentingan pelaburan.

PERTUKARAN KERAJAAN 1873, Parti Konservatif mengambil alih pucuk pimpinan Britain. Menukar kepada dasar campur tangan.

KETIDAKSTABILAN DI PERAK

PERAK

Larut (Kelian Pauh dan Kelian Bharu) kaya dengan bijih timah

1871, berlaku perebutan takhta. Puncanya sistem pewarisan takhta tidak dipatuhi

1848, Long Jaafar membawa masuk orang Cina untuk memajukan perlombongan bijih timah

Perbalahan antara Raja Ismail dan Raja Abdullah

Orang Cina mencetuskan pergaduhan kerana hidup berpuak (Ghee Hin & Hai San)

Raja Abdullah berkuasa di kawasan Hilir Perak. Manakala Raja Ismail berkuasa di Hulu Perak

Perang Larut tercetus

Raja Abdullah meminta bantuan Sir Andrew Clarke mengiktirag beliau sebagai sultan

Ngah Ibrahim meminta Kapten Speedy menamatkan kekacauan

Sir Andrew Clarke memanggil pembesar dan pemimpin Cina berunding di Pulau Pangkor

Hasilnya, termeterai Perjanjian Pangkor 20 Januari 1874

KEADAAN DI SELANGOR MEMBERI PELUANG CAMPUR TANGAN BRITISH

PERANG KLANG DI SELANGOR KLANG Melantik Tengku Kudin menamatkan Perang Klang. Raja Mahadi tidak puas hati kerana ingin menguasai Klang. Apabila mangkat diganti dengan Raja Abdullah. PERANG KLANG Bertambah buruk apabila pelombong ina turut terlibat. Memajukan perlombongan bijih timah dengan membawa masuk buruh Cina. 1857, Sultan Abdul Samad ditabal sebagai Sultan Selangor.

Di bawah kuasa Raja Sulaiman.

Meminta bantuan British. Cuba memujuk Sultan Abdul Samad menerima Residen British tetapi gagal. 1873, kapal dagang British dirompak berdekatan Langat 1874, rumah api Tanjung Rachado diserang.

British mendesak Sultan Abdul Samad menerima Residen British menggunakan alasan tersebut. Pembesar Selangor dan Raja Mahadi tidak menyukai Tengku Kudin yang bukan anak negeri Selangor.

1874, JG Davidson dilantik sebagai Residen dan Frank Swettenham sebagai Penolong Residen

KEADAAN DI NEGERI SEMBILAN MEMBERI PELUANG CAMPUR TANGAN BRITISH PERBALAHAN DI SUNGAI UJONG, NEGERI SEMBILAN
SUNGAI Ujong kaya bijih timah 1872, Sungai Ujong diperintah oleh Dato Kelana Syed Abdul Rahman Pembesar berpengaruh ialah Dato bandar Kulop Tunggal

Kedua-duanya berebut kuasa di Sungai Ujong Dato bandar disokong kuat oleh: majority penduduk tempatanPelombong cina Sungai Ujong

Berasa kedudukannya tidak terjamin.

Meminta bantuan British menempatkan pengaruhnya di sungai Ujong

Sungai Linggi, jalan perhubungan utama ke pelabuhan Melaka. Pembesar yang memnungut cukai memperoleh pendapatan lumayan.

Dato Kelana diiktiraf sebagai pemerintah Sungai Ujong. British berkuasa mengutip cukai di sungai Linggi. P.J Murray Residen sungai Ujong.

Dato bandar tidak mengiktiraf perjanjian tersebut. Menentang tindakan British mengutip cukai di sungai Linggi.

1874, menandatangani perjanjian menerima perlinindungan British

British menempatkan Pegawai Majistret dan Pemungut Hasil di Rembau, Jelebu dan Seri Menanti

British memberi bantuan ketenteraan kepada Dato Kelana menentang Dato Bandar

Dato bandar dibuang negeri ke Singapura

1895, semua daerah disatukan membentuk Persekutuan. Tunku Muhammad ibni Yamtuan Antah ditabal sebagai Yang diPertuan Besar Negeri Sembilan pertama

Martin Lister menjadi Residen British Negeri Sembilan

British berusaha meluaskan pengaruhnya di Pahang.

KEADAAN DI PAHANG MEMBERI PELUANG CAMPUR TANGAN BRITISH

BRITISH BIMBANG PERTAPAKAN KUASA EROPAH LAIN DI PAHANG Pahang negeri Melayu terakhir menerima Residen British 1886, Frank Swettenhamdan Fedrick Weld, gagal memujuk Sultan Ahmad

Sultan Ahmad berusaha mengelakan Pahang daripada dijajah kerana tidak mahu hilang kedaulatan

1887, mendapatkan bantuan Sultan Abu Bakar memujuk Sultan Ahmad

Mencontohi Johor dengan menyekat pengaruh British.

Hugh Clifford dilantik wakil British.

Membawa masuk pelabur Eropah untuk memajukan Pahang.

Tidak disenangi British dan berasa kedudukannya tergugat.

1888, British memaksa sultan Ahmad menerima Residen British dengan alasan baginda tidak mampu mewujudkan ketenteraman di Pahang berikutan peristiwa pembunuhan warganegara British berbangsa Cina (Go Hui) ditemui mati berhampitan istana Sultan ahmad.

2.4

PENGUKUHAN KUASA BRITISH MELALUI PEMBENTUKAN NEGERI-NEGERI MELAYU BERSEKUTU

Tajuk 2.5: Pembentukan Persekutuan Mencabar Kewibawaan Sultan Hasil Pembelajaran ( HP ) Aras 1 1..4 Menyatakan kesan pembentukan Negeri-negeri Melayu Bersekutu Aras 3 3.2 Membahaskan keberkesanan pentadbiran Negeri-negeri Melayu

PEMBENTUKAN PERSEKUTUAN MENCABAR KEWIBAWAAN SULTAN

Kerajaan pusat telah menubuhkan jabatan-jabatan yang diketuai oleh pegawai British. Antaranya ialah: Kehakiman Kewangan Jabatan Perhubungan Perkhidmatan Awam

Pembentukan Persekutuan

Sebabkan kuasa pentadbiran dipegang oleh Residen Jeneral berkuasa Urusan kewangan Cukai eksport

Sultan-sultan Melayu di NNMB tidak puas hati dengan pembentukan NNMB kerana:

Kuasa pentadbiran dipegang oleh Residen Jeneral

Sultan mesti mematuhi nasihat Residen Jeneral dalam semua hal kecuali agama Islam dan adat istiadat Melayu

Kuasa sultan dan Majlis Mesyuarat Negeri telah diambil alih oleh Residen Jeneral

Sultan-sultan Melayu menyuarakan rasa tidak puas hati mereka kepada pihak British British menubuhkan Durbar atau Persidangan Raja-Raja Melayu pada tahun 1897 Durbar dianggotai oleh Pesuruhjaya Tinggi, Raja-Raja Melayu, Residen Jeneral dan empat orang Residen. Durbar pertama Kuala Kangsar(1897) Durbar Kedua Kuala Lumpur(1903)

Dalam Durbar Kedua, Sultan Perak iaitu Sultan Idris telah

a) b) c) d) e)

Mengkritik pemusatan kuasa di tangan Residen Jeneral Mendesak agar kuasa Raja-raja Melayu dikembalikan Menuntut bilangan pegawai Melayu dalam perkhidmatan kerajaan ditambah Menuntut pegawai Melayu dilantik ke jawatan yang lebih tinggi Mendesak agar Bahasa Melayu diiktiraf sebagai bahasa rasmi

Desakan itu telah menyebabkan

a) Menggantikan Durbar dengan Majlis Mesyuarat Persekutuan pada tahun 1909 b) Menggantikan Residen Jeneral dengan Ketua Setiausaha c) Bersetuju menyerahkan semula kuasa mentadbir kepada Majlis Mesyuarat Negeri

Tajuk 3.1 : Negeri-negeri Melayu Utara Penampan Keselamatan British di Tanah Melayu a) Perjanjian Sulit British-Siam (1897) b) Perjanjian Perisytiharan British Siam (1902) c) Perjanjian Bangkok (1909) Hasil Pembelajaran (HP) - Menganalisis usaha-usaha British dalam menguasai Negeri negeri Melayu Utara. Aras 1: 1.1 Menyatakan cara pihak British menyekat perluasaan kuasa barat lain 1.2 Memerihalkan hubungan Kedah ,kelantan ,Terengganu dan Perlis dengan Siam.

Tajuk 3.2 : Penasihat British Mengancam Kedaulatan Negeri negeri Melayu Utara a) Penerimaan Penasihat di Kedah, Kelantan, Terengganu dan Perlis. b) Kedudukan Penasihat British di NMU. Hasil Pembelajaran (HP) - Menganalisis Pentadbiran British di Kedah, Kelantan, Terengganu dan Perlis. Aras 1: 1.1 Menyatakan Peranan Penasihat British di Kedah, Kelantan, Terengganu dan Perlis. Aras 2: 2.1 Menghuraikan Penerimaan Penasihat di Kedah, Kelantan, Terengganu dan Perlis.

3.1 Negeri-negeri Melayu Utara Penampan Keselamatan British di Tanah Melayu

3.3 Pemodenan Johor Melambatan Campur Tangan British

3.2 Penasihat British mengancam Kedaulatan Negeri-negeri Melayu Utara

Pada akhir kurun ke-19, keunggulan British sebagai kuasa besar tercabar dengan kemunculan zaman imperialis baru. * Terdapat beberapa kuasa asing ingin meluaskan kuasanya dan KLIK DISINI mendapatkan bijih timah ke kawasan Timur. Kesannya British mula mengambil langkah untuk meluaskan pengaruh ke Negeri-negeri Utara Tanah Melayu.

TERUSKAN

Perancis Meluaskan pengaruhnya di Timur Siam Siam Menerima tekanan daripada British & Perancis

Perancis Ingin Meluasakan pengaruhnya di Indochina

Perancis Bercadang membuka sebuah terusan

Amerika Syarikat Ingin meluaskan pengaruhnya di terengganu

Jerman Ingin mendapatkan Pulau Lnagkawi

KEMBALI

KEMBALI

Penasihat British Di Kedah

*** Sultan Abdul Hamid Halim Shah (Sultan kedah) tidak terima Perjanjian Bangkok beliau enggan terima penasihat.

*** British tetap melantik George Maxwell (sebagai penasihat British di Kedah) pada tahun 1910

*** Tindakan penasihat British menyerapkan sistem pentadbiran Barat dalam pentadbiran Kedah telah menimbulkan konflik dengan anggota Majlis Mesyuarat Negeri yang dipimpin oleh Tunku Mahmud

Penasihat British Di Perlis

Penasihat British Di Kelantan

Penasihat British Di Terengganu

KEMBALI

Daeng Ibrahim sebagai Temenggung Johor berkhidmat di bawah Sultan Hussein dan Sultan Ali

TAHUN 1855: Perjanjian Persahabatan Temenggung Daeng Ibrahim dengan Sultan Ali

Syarat-Syarat Persetiaan Antara Temenggung daeng Ibrahim Dengan Sultan Ali (Mac 1855)

Sultan Ali diiktiraf sebagai Sultan Johor Gelaran itu tidak boleh diwariskan kepada keturunan baginda Kawasan pemerintahan Sultan Ali di wilayah Kesang

Tindakan-tindakan Temenggung Daeng Ibrahim ialah

POLITIK

EKONOMI

Menjalankan pentadbiran dengan cekap Mengasaskan pusat pentadbiran baru di Tanjung Puteri

Menggalakkan kemasukan orang Cina dari Singapura untuk Mengusahakan ladang lada hitam melalui Sistem Kangcu

SISTEM KANGCU Temenggung Daeng Ibrahim tahun 1833

Apakah itu Kangcu ?

Kangcu asalnya daripada perkataan Cina iaitu Tuan Sungai

Orang Cina diberi Surat Kebenaran iaitu Surat Sungai untuk menetap dan mengusahakan pertanian di tebing sungai o Kawasan ladang dikenali sebagai Kangkar atau Kaki Sungai o Setiap kangkar diketuai oleh seorang kangcu yang memerintah dan memungut cukai o Tanaman adalah seperti lada hitam dan gambir

SULTAN ABU BAKAR

Naik takhta Johor selepas kemangkatan ayahandanya Di gelar Datuk Temenggung Abu Bakar Seri Maharaja Johor Ke England untuk mempelajari cara pentadbiran terbaik bagi membangunkan Johor Tahun 1868, Ratu Great Britain mengurniakan gelaran Maharaja Johor kepada Sultan Abu Bakar

1885 Perjanjian Persahabatan antara Johor dengan British

Bebas Sultan Tinggi Hubung Bebas Johor diiktiraf negeri bebas dan berdaulat Maharaja Abu Bakar diiktiraf Sultan Johor (setelah Sultan Ali dari keturunan Bendahara mangkat tahun 1877) Kedudukan Sultan Johor lebih tinggi daripada Pesuruhjaya Tinggi di Singapura Sultan Abu Bakar boleh berhubung terus dengan kerajaan British di London tanpa melalui Pesuruhjaya Tinggi Johor diiktiraf negeri bebas dan berdaulat

BAPA PERMODENAN JOHOR

Memodenkan pentadbiran Johor Menjaga kebajikan rakyat Menjaga keamanan negeri

Mahkamah perkhidmatan pos Jabatan Kerja Raya

Sekolah hospital jalan raya

pasukan polis tentera

UNDANG-UNDANG TUBUH KERAJAAN JOHOR

perlembagaan bertulis pertama

asas pembentukan institusi Raja Berperlembagaan n

British tidak dapat menggugat kemerdekaan Johor

Sultan tidak boleh menyerahkan Johor kepada kuasa asing Ditubuhkan Majlis Mesyuarat Menteri dan Majlis Mesyuarat Negeri Anggota Majlis Mesyuarat Menteri dilantik daripada orang Melayu dan bertanggungjawab menasihati sultan dalam pentadbiran Ahli Majlis Mesyuarat Negeri terdiri daripada rakyat Johor yang berperanan menggubal undang-undang

PEMIMPIN JOHOR BERWIBAWA

Dato Abdul Rahman bin Andak Dato Jaafar bin Muhammad Dato Muhammad Salleh bin Perang Dato Muhammad Ibrahim Munsyi

Dato Jaafar bin Muhammad

Merupakan Setiausaha kerajaan Johor pertama (1868) Menteri Besar Johor pertama (1882-1919) Digelar Datuk Bentara

mewajibkan semua pegawai British di Johor memakai pakaian rasmi Johor Bendera Union Jack iaitu bendera rasmi British dikibar lebih rendah daripada bendera Johor demi maruah dan kedaulatan Johor Surat rasmi dalam bahasa Melayu bagi memartabatkan bahasa Melayu

Dato Abdul Rahman bin Andak

Setiausaha Sulit Sultan Johor (1885) Setiausaha Kerajaan Johor (1893-1909) Digelar Dato Seri Amar Diraja

Dato Muhammad Salleh bin Perang

Digelar sebagai Dato Bentara Luar

Pesuruhjaya Polis untuk keamanan dan kestabilan Johor Ketua jabatan Ukur tugasnya melukis peta pembangunan Johor yang menunjukkan semua jalan yang akan dimajukan dan melukis peta lengkap negeri Johor Ketua Jabatan Tanah merancang pembangunan di Muar, Endau, Segamat, Tangkak dan Batu Pahat

Dato Muhammad Ibrahim Munsyi

Ketua Jabatan Pendidikan Johor Dianugerahi Dato Bentara Dalam Digelar Bapa Pendidikan Melayu Johor Mendidirkan banyak sekolah dan mendesak pendidikan wajib kepada rakyat Johor

JOHOR DIAMBANG PENJAJAHAN BRITISH

Kami Brtiish boleh meminjam sebanyak 200,000 dolar dari Negeri-Negeri Selat kepada Johor - tujuan untuk membina landasan keretapi dari Johor ke Singapura

Dato Abdul Rahman Andak - menasihati sultan supaya tidak menerima tawaran pinjaman British Rancangan British berjaya digagalkan British berusaha menyingkirkan Dato Abdul Rahman Andak John Anderson iaitu Gabenor Negeri-Negeri Selat mencadangkan supaya Dato Abdul Rahman Andak dibersarakan dan dihantar ke London British menggunakan peluang ini untuk menguasai Johor

PINDAAN
Sultan Ibrahim iaitu putera Sultan Abu Bakar meminda Undang-Undang Tubuh Kerajaan Johor Membolehkan British menjadi ahli Majlis Mesyuarat Negeri British melantik Douglas Campbell sebagai Penasihat British di Johor

LEMBAGA PENASIHAT JOHOR

Dianggotai oleh orang British Fungsinya adalah untuk menguruskan hubungan luar Johor dan menasihati Sultan Johor tentang halhal pentadbiran

TAJUK :

3.3 : PEMODENAN JOHOR MELAMBATKAN CAMPURTANGAN BRTITISH

a) PERMODENAN JOHOR b) PENERIMAAN PENASIHAT BRITISH

HASIL PEMBELAJARAN :
Memberi inferens pemodenan Johor berjaya melambatkan campur tangan British

ARAS 1:
1.1 : Memerihalkan pemodnan johor dan penerimaan Penasihat British

ARAS 2 :
2.1 : Menjelaskan Kepentingan Surat Sungai

Aras 3 :
Membuat Kesimpula kewibawaan pemerintah dan pembesar Johor dalam usaha mengekalkan kedaulatan negeri Johor

4.4 PERUBAHAN EKONOMI DI BAWAH PENTADBIRAN BROOKE

Objektif pembelajaran: Membincangkan perubahan ekonomi semasa pemerintahan keluarga Brooke

4.5 PERUBAHAN SOSIAL DI BAWAH PENTADBIRAN KELUARGA BROOKE

Objektif pembelajaran: Menilai perubahan sosial yang dilaksanakan oleh keluarga Brooke di Sarawak.

TIDAK MENGGALAKKAN KEMASUKAN

PELABUR ASING KERANA INGIN MENJAGA KEPENTINGAN EKONOMI MEREKA DI SARAWAK

PEMBANGUNAN TIDAK SEIMBANG HANYA TERTUMPU DI BAHAGIAN PERTAMA DAN KEDUA

ORANG CINA DIBERI PELUANG BERDAGANG DAN MELOMBONG

PERUBAHAN EKONOMI DI BAWAH PENTADBIRAN BROOKE

TANAMAN BARU - GETAH DAN TEMBAKAU DI PERKENALKAN

HASIL HUTAN (SARANG BURUNG,GETAH JELUTUNG DAN ROTAN SARANG BURUNG BERKHASIAT & MAHAL HASIL HUTAN SEPERTI KAPUR BARUS,DAMAR, DAN KAYU BALAK MEMBERI KEUNTUNGAN YANG LUMAYAN

TANAMAN TRADISIONAL(KELAPA,GAMBIR,LADA HITAM, POKOK SAGU/RUMBIA) DIUSAHAKAN DENGAN GIAT

Sarang burung dari gua batu kapur mempunyai khasiat dan dijual dengan harga yang tinggi.

2. Antara hasil hutan yang mendatangkan keuntungan ialah kapur barus, rotan, damar, getah jelutung, dan kayu balak.

1. Kegiatan pembalakan dijalankan oleh Syarikat Borneo dan orang Cina di sekitar Sungai Rajang.

HASIL HUTAN MENGUKUHKAN KEUNTUNGAN

HASIL HUTAN Getah jelutung Kayu balak Hasil rotan

NEGARA PENGIMPORT Amerika Syarikat Hong Kong, Australia, Amerika Syarikat Eropah

KEMAJUAN PERTANIAN MENGUNTUNGKAN KELUARGA BROOKE

JENIS TANAMAN

CONTOH

HURAIAN Ditanam oleh orang Melayu dibahagian Pertama dan Bahagian Kedua

JENIS TANAMAN

CONTOH

HURAIAN Diperkenalkan pada akhir abad ke-19 Diusahakan oleh pekebun kecil Eksport kedua Sarawak selepas minyak

KELAPA

GETAH

T A N A M A N

LADA HITAM

Ditanam oleh penduduk Cina di sekitar Bahagian Pertama dan Bahagian Ketiga Ditanam di Oya, Mukah, dan Bintulu Pada kurunke-19, separuh daripada pengeluaran hasil sagu dunia dikeluarkan oleh Sarawak Kilang memproses sagu di Kuching telah diusahakan oleh perdagang Cina Eksport gambir berjumlah 1370 tan menjelang tahun 1885

T A N A M A N

TEMBAKAU

Ditanam di Lundu dan dieksport ke London

T R A D I S O N A L

SAGU

B A R U

GETAH

Diperkenalkan pada akhir abad ke-19 Diusahakan oleh pekebun kecil Eksport kedua Sarawak selepas minyak

GAMBIR Emas

TEMBAKAU

Ditanam di Lundu dan dieksport ke London

Di lombong di Bau Diusahakan pelombong Cina

Antimoni Di lombong di Bau dan Kuching Syarikat Borneo

Syarikat Borneo

PERLOMBONGAN MEMANTAPKAN KEKAYAAN KELUARGA BROOKE

Petroleum Kilang minyak pertama di Miri (1882)

(1909) The Anglo-Saxon Oil Company 1917-Kilang menapis minyak di Lutong

Arang batu Diusahakan mulai tahun 1889

Usaha cari gali minyak berkembang apabila pengeluaran antimoni, emas, arang batu, dan raksa berkurangan pada tahun 1882.

4.5 PERUBAHAN SOSIAL DI BAWAH PENTADBIRAN KELUARGA BROOKE

Keluarga Brooke melaksanakan DASAR PECAH DAN PERINTAH. Setiap kaum dipisahkan dengan kegiatan EKONOMI DAN PETEMPATAN yang berbeza Tujuan : MENGUKUHKAN KUASA

EKONOMI

PETEMPATAN

Orang Melayu Pentadbiran

Bumiputera tinggal di pedalaman

Orang Iban

Ketenteraan

Orang Cina tinggal di bandarbandar

Orang Cina

Pertanian,perlombon gan, perdagangan Kesannya:

Orang India

Perniagaan Kain

Perpaduan kaum terhalang Kedudukan Brooke sebagai Raja Sarawak terjamin Pengangkutan a. Kereta api 1917, landasan Kuching Bau dibina

Orang Sikh Kemudahan Asas (jalan raya, air dan elektrik) Terhad di bandar-bandar (kawasan pentadbiran dan kegiatan ekonomi)

Polis Perkhidmatan Telegraf, Pos dan Telefon 1897, wujud perkhidmatan telegraf antara Kuching Singapura. 1931, pejabat pos dibina di Kuching

Perkembangan bandar-bandar Menjadi pusat pentadbiran dan perdagangan. Kuching (1841), ibu negeri dan pusat pentadbiran kerajaan. Miri (1910), mula menjadi pusat kegiatan melombong petroleum.

PERKEMBANGAN EKONOMI DAN PERTAMBAHAN PENDUDUK

Perkhidmatan Kesihatan Hospital dan klinik dibina oleh Mubaligh Kristian di bandar besar Kuching dan Sibu

SEKOLAH CINA SEKOLAH MELAYU 1. 1883, sekolah rendah berpengantar bahasa Melayu dibina ( 42 tahun selepas pemerintahan Brooke). 1. Sekolah Cina dibina dan diuruskan oleh orang Cina. 2. Guru, sukatan pelajaran dan buku teks dibawa dari Cina.
LAIN-LAIN TENTANG PENDIDIKAN

1.Keluarga Brooke tidak yakin pendidikan Barat sesuai untuk penduduk tempatan. 2.Charles Brooke membina sekolah

PENDIDIKAN

SEKOLAH INGGERIS

1.Kerajaan mengalakkan Mubaligh Kristian mendirikan sekolah Inggeris. 2. Antara sekolah terawal ialah Sekolah St.Thomas ( 1848 ), Sekolah St.Mary ( 1850 ) dan Sekolah St. Teresa ( 1855 ) di Kuching.

TAJUK 5.1 : SYARIKAT BORNEO UTARA BRITISH (SBUB) BERTAPAK DI SABAH

Hasil Pembelajaran (HP) Menganalisa pertapakan kuasa barat di Sabah. Aras 1 : 1.1 Menyatakan nama lain bagi Sabah 1.2 Memerihalkan pertapakan Syarikat Borneo Utara British (SBUB) bertapak di Sabah.

Aras 2: 2.1. Menyenaraikan syarat-syarat Pemberian Piagam kepada Persatuan Sementara Borneo Utara British Berhad.

Syarikat Borneo Utara British (SBUB) bertapak di Sabah

Sabah di bawah penguasaan Sultan Brunei. Beri konsesi tanah kepada

C. L .Moses (wakil Amerika) selama 10 tahun. Moses menjual konsesi kepada

J.W Torrey dan T.B Harris (pedagang Amerika) - gagal memajukan tanaman tebu dan kopi di Kimanis dan menjual kepada

Pinjam dari Boron Von Overback masalah modal

Syariakat Alfred dan Edward Dent (1877)

Menubuhkan Syarikat Overbeck dan Dent

W.H Treacher bantu Overback perbaharui tempoh pajakan daripada Sultan Brunei dengan syarat syarikat yang ditubuhkan diletakkan di bawah kekuasaan British

Sultan Brunei (1877) menyerahkan Sabah dari Teluk Kimanis dan Sungai Sibuku

Sultan Sulu (1878) menyerahkan Sabah dari Sungai Pandasan hingga ke Sungai Sibuku

1880, Overback jual semua haknya kepada Alfred dan Edward Dent

Dent menubuhkan Persatuan Sementara Borneo Utara British Berhad. Menjual saham kepada rakyat British untuk menambah modal.

Syarikat Borneo Utara British Berhad mendapat piagam daripada British pada tahun 1882 untuk mentadbir Sabah dan dinamakan Syarikat Borneo Utara British. Sir Rutherford Alcock sebagai Pengarah Urusan

Syarat Pemberian Piagam

SBUB hendaklah menerima nasihat British

SBUB hendaklah memerintah dengan adil dan saksama

SBUB hendaklah memelihara agama, adat, dan undangundang tempatan

Syarat Pemberian Piagam kepada Persatuan Sementara Borneo Utara British

SBUB mesti melantik pegawai British yang diakui oleh British

SBUB tidak boleh menyerahkan wilayah Sabah kepada mana-mana kuasa tanpa persetujuan British

Info : Semasa pemerintahan SBUB Sabah dikenali sebagai Borneo Utara. Apabila Sabah menyertai Malaysia, Sabah dikenali sebagai Negeri di Bawah Bayu.

TAJUK : 5.2. SYARIKAT BORNEO UTARA BRITISH MENGUKUHKAN KUASA DI SABAH

Hasil Pembelajaran (HP) ARAS 1: 1.1 Memperihalkan SBUB mengukuhkan kuasa di Sabah ARAS 2: 2.1 Menerangkan Carta Organisasi Pentadbiran SBUB.

5.2

Gabenor dibantu oleh Majlis Penasihat

Sandakan ialah pusat pentadbiran

Pentadbiran di Sabah dibahagikan kepada 4 Residensi. Yang di ketuai oleh Residen

Gabenor yang pertama W.H treacher.Mengetuai Pentadbiran di Sabah

Undang-undang Barat dan tempatan dilaksanakan untuk mengawal keamanan Pentadbiran Pribumi dikekalkan

SBUB MENGUKUHKAN KUASA DI SABAH

Residensi dibahagi kepada 10 bahagian dan ditadbir oleh Pegawai Daerah

Ketua anak negeri yang bergelar Orang Kayakaya membantu Pegawai Daerah Ketua Kampung bergelar Orang Tua

BAB 5 : KEKAYAAN EKONOMI SABAH MENARIK MINAT SYARIKAT BORNEO UTARA BRITISH (SBUB)
5.3 SBUB MENGEKSPLOITASI HASIL BUMI 5.4 PERUBAHAN SOSIAL SBUB DI SABAH OBJEKTIF PEMBELAJARAN:

Menganalisis usaha SBUB mengeksploitasi hasil bumi Sabah Menerangkan perubahan sosial yang dilaksanakan oleh SBUB di Sabah

5.3 SBUB Mengeksploitasi Hasil Bumi

Hasil tradisional yang menyumbang kewangan SBUB.

Hasil pertanian dagangan yang meningkatkan keuntungan SBUB.

4 hasil bumi yang dieksploitasi SBUB

Hasil pembalakan yang menguntungkan SBUB.

Hasil perlombongan yang menggalakkan kemasukan pelabur.

Sarang burung yang dieksport telah membawa keuntungan bernilai 125 ribu dolar pada tahun 1926.

HASIL TRADISIONAL

Sagu (dari pokok sagu/rumbia) yang memberi keuntungan sebanyak 93 433 dolar

Hasil rotan dalam bentuk perabot, tikar dan tongkat, serta gentian pokok lanut yang dijemur sebelum diproses menjadi tali kapal turut dieksport ke Eropah di mana hasil jualan ini akan dikenakan cukai bagi mengatasi masalah kewangan SBUB.

HASIL PERTANIAN
Terdapat 2 jenis tanaman pertanian ;
Tembakau Mutu tembakau Sabah diiktiraf sebagai terbaik di dunia Mendapat pasaran tinggi di Belanda dan Amerika Pada 1890, terdapat 61 buah ladang tembakau Pada 1902, hasil eksport ialah lebih 2 juta dolar Diusahakan di Pulau Banggi, Teluk Marudu, Lahad Datu, Tawau dan Sandakan Getah SBUB telah menggalakkan penanaman getah melalui : pembinaan landasan kereta api di Beaufort, Jesselton dan Tenom Memberi 4% dividen kepada pengusaha getah Diberi pengecualian cukai eksport selama 50 tahun Buruh dari China dan Jawa dibawa masuk Langkah tersebut telah menjadikan getah antara hasil eksport utama SBUB

PEMBALAKAN
Hasil balak dieksport ke China, Singapura, Britain dan Australia melalui pelabuhan Sandakan

Sabah mempunyai sumber kayu balak seperti seraya, ramin, kapur, belian dan meranti

Kegiatan pembalakan dijalankan di Sandakan, Lahad Datu dan Tawau

Buruh dari Indonesia dan Filiphina dibawa masuk

PERLOMBONGAN
Menggiatkan perlombongan seperti emas, arang batu dan mangan

Emas dan arang batu diusahakan oleh Syarikat Cowie Harbour Coal, manakala mangan pula diusahakan oleh Syarikat British Borneo Exploration

Emas : diusahakan oleh orang Cina di Sungai Segama pada tahun 1886

Arang batu : dilombong di Silimpopon (merupakan kawasan lombongan terbesar di Asia Tenggara) dan Labuan

Mangan : diusahakan di Teluk Marudu dan dieksport ke Britain

Landasan Kereta Api

5.4 Perubahan Sosial SBUB di Sabah

Hospital

Jalan Raya

Ekonomi

Pendidikan

Pengangkutan Air

Pusat Pentadbiran

Kesimpulan

Landasan pertama pada 1896 Kemudahan Landasan Kereta Api

Pada 1905, landasan disambung dari Beufort ke Jesselton dan dari Tenom ke Malalap

Sepanjang 32km bagi menghubungkan Westen ke Beufort

Kembali

Mengangkut hasil keluaran di bahagian pedalaman ke pelabuhan

Jalan Raya Menghubungkan kawasan kegiatan ekonomi dengan bandar dan pelabuhan
Kembali

Di bandar besar seperti Jesselton, Sandakan, Lahad Datu, Kudat dan Tawau

turut dimajukan

Pengangkutan Air

Syarikat perkapalan seperti Straits Steamship memulakan perkhidmatan pada tahun 1890 bagi mengangkut penumpang dan barangan

Kembali

Mubaligh Kristian membina sekolah pertama (Institut Byron) bagi menyebarkan agama Kristian di Sandakan pada tahun 1883

Pendidikan

Sekolah Latihan bagi Ketua Anak Negeri dibina bagi melatih mereka menjadi pegawai pentadbiran peringkat rendah

1939, terdapat 49 sekolah mubaligh dan bilangan murid lebih kurang 3700 orang.

1909, Jabatan Pelajaran ditubuhkan untuk menguruskan sekolah-sekolah di Sabah.

Sekolah Melayu pertama didirikan di Kota Belud pada 1921 dan pada 1930 terdapat 10 buah sekolah Melayu yang menampung 400 orang pelajar

Kembali

Hospital
Didirikan di bandar besar seperti Jesselton, Sandakan, Beaufort dan Kudat

1940, terdapat 9 buah hospital dan 40 buah klinik di Sabah

Di luar bandar, disediakan pusat kesihatan

Kembali

Ekonomi

Mewujudkan bandarbandar baru

Kembali

Berkembang menjadi pusat pentadbiran dan perdagangan

Pusat Pentadbiran

Jesselton merupakan pusat perdagangan dan pelabuhan yang penting kerana wujudnya landasan kereta api dan perkembangan tanaman getah.

1881, Kudat menjadi pusat pentadbiran yang pertama

Kembali

1884, pusat pentadbiran dipindahkan ke Sandakan kerana Kudat gagal menarik penduduk dan pedagang serta kedudukan yang kurang strategik

KESIMPULAN
Kekayan hasil bumi di Sabah menjadikan ia tumpuan pedagang Barat. Bagi mengaut keuntungan, SBUB mengadakan perubahan dalam bidang pentadbiran, ekonomi dan sosial. Penglibatan bumiputera dihadkan kepada jawatan rendah sahaja bagi menjimatkan perbelanjaan SBUB. Kemudahan asas adalah untuk mengaut keuntungan dari hasil bumi Sabah Walaupun ekonomi dan kemudahan berkembang, namun masyarakat bumiputera tidak dapat menikmati kemajuan kerana tersisih dari arus pembangunan.

6.1 KEGIATAN PERTANIAN DAGANGAN

6.3 Perkembangan Perusahaan Getah

Harga getah melambung tinggi di pasaran dunia

Permintaan getah tinggi kerana perkembangan perusahaan membuat motokar di Eropah

Ladang-ladang getah dibuka secara besar-besaran di Selangor, Perak, Negeri Sembilan dan Johor 1920-an , Tanah Melayu menghasilkan 53 peratus jumlah pengeluaran getah dunia dan menjadi pengeluar getah terbesar di dunia. Syarikat-syarikat besar Eropah menguasai perusahaan getah Tanah Melayu seperti Sime Darby, Guthrie, Harrisons & Crossfiled dan United Plantations
Panitiasejarahsmkairmerah2011

Faktor-faktor Perkembangan Perusahaan Getah

Pengeluaran kopi berlebihan di Brazil Serangan serangga perosak

Permintaan meningkat
Perkembangan membuat motokar di Eropah dan Amerika Syarikat

Kejatuhan harga kopi

Kaedah menoreh mengikut sistem ibedem atau sistem tulang ikan hering Pengeluaran susu getah meningkat

Usaha H.N. Ridley

Cukai rendah
Cukai tanah, cukai eksport yang rendah untuk galakkan ladang-ladang baru dibuka
Panitiasejarahsmkairmerah2011

Tenaga buruh dari India dibawa masuk

Pelaburan modal
Syarikat-syarikat besar Eropah melabur modal Sime Darby, Guthrie

Tenaga buruh cukup

Panitiasejarahsmkairmerah2011

6.4 Perkembangan Perusahaan Perlombongan

Perlombongan

Tajuk 6.3 : Perkembangan Perusahaan Getah 6.4 : Perkembangan Perusahaan Perlombongan

Hasil Pembelajaran : Menganalisa perkembangan perusahaan getah dan perlombongan.

Aras 1 : 1.1 1.2 1.3 1.4 Menyatakan asal-usul tanaman getah. Menyatakan dua jenis galian di Tanah Melayu. Menyatakan dua cara melombong bijih timah di Tanah Melayu. Menamakan dua kawasan perlombongan bijih timah yang penting.

Aras 2 : 2.1 2.2 2.3 2.4 Menghuraikan enam faktor perkembangan perusahaan getah. Menyatakan dua langkah menstabilkan harga getah. Menghuraikan lima faktor perkembangan perlombongan bijih timah. Menyenaraikan satu langkah menstabilkan harga bijih timah.

6.5 PENGELUARAN HASIL HUTAN

HASIL HUTAN DIKELUARKAN SECARA TRADISIONAL MELALUI KEGIATAN MERAMU

GETAH GETAH JELUTUNG JELUTUNG DAMAR

HASIL HUTAN
GETAH GETAH PERCA PERCA PEMBALAKAN PEMBALAKAN ROTAN ROTAN

DAMAR
KEGUNAAN
UNTUK MENUTUP UNTUK MENUTUP RENGGANGAN PADA PAPAN RENGGANGAN PADA PAPAN PERAHU, DIJADIKAN PERAHU, DIJADIKAN VARNIS, BAHAN UNTUK VARNIS, BAHAN UNTUK MENGGILAP PERMUKAAN MENGGILAP PERMUKAAN PAPAN ATAU ROTAN PAPAN ATAU ROTAN

GETAH PERCA
KEGUNAAN

UNTUK MEMBUAT UNTUK MEMBUAT ALATAN BEDAH, BOLA ALATAN BEDAH, BOLA GOLF DAN BAHAN GOLF DAN BAHAN PENEBAT KABEL PENEBAT KABEL TELEGRAF DASAR LAUT. . TELEGRAF DASAR LAUT

GETAH JELUTUNG

UNTUK DIJADIKAN RAMUAN UNTUK DIJADIKAN RAMUAN GETAH PENGUNYAH DAN GETAH PENGUNYAH DAN SEBAGAI PELEKAT DALAM SEBAGAI PELEKAT DALAM INDUSTRI GIGI PALSU. INDUSTRI GIGI PALSU.

KEGUNAAN
DIJADIKAN BAKUL, TIKAR, DIJADIKAN BAKUL, TIKAR, TONGKAT, TANGKAI PAYUNG TONGKAT, TANGKAI PAYUNG DAN PERABOT. DAN PERABOT.

KEGUNAAN

DIGUNAKAN SEBAGAI BAHAN DIGUNAKAN SEBAGAI BAHAN BINAAN, MEMBUAT PERABOT, BINAAN, MEMBUAT PERABOT, PERAHU. DIEKSPORT KE CHINA PERAHU. DIEKSPORT KE CHINA DAN BRITAIN. DAN BRITAIN.

DASAR EKONOMI BRITISH TELAH MEWUJUDKAN DWIEKONOMI DI TANAH MELAYU

EKONOMI DAGANGAN

EKONOMI TRADISIONAL

DWIEKONOMI
BERCORAK SARA DIRI DIJALANKAN OLEH PENDUDUK TEMPATAN KHUSUSNYA ORANG MELAYU DI LUAR BANDAR TERTUMPU PADA KEGIATAN MENANAM PADI DAN MENANGKAP IKAN. MENGGUNAKAN ALAT TRADISIONAL TIDAK MENGGUNAKAN BURUH YANG RAMAI MELIBATKAN MODAL YANG KECIL

EKONOMI TRADISIONAL

BERORIENTASIKAN EKSPORT. DIKUASAI OLEH SYARIKAT ASING. KHUSUSNYA SYARIKAT EROPAH. TERTUMPU PADA PERLOMBONGAN BIJIH TIMAH DAN PERUSAHAAN GETAH. MENGGUNAKAN TEKNOLOGI MODEN. MELIBATKAN TENAGA BURUH YANG RAMAI. MELIBATKAN PELABURAN MODAL YANG BESAR.

EKONOMI DAGANGAN

PERKEMBANGAN EKONOMI TIDAK SEIMBANG. EKONOMI TRADISIONAL TIDAK BERKEMBANG DAN DIABAIKAN OLEH BRITISH. WUJUDNYA JURANG EKONOMI ANTARA MASYARAKAT BANDAR DENGAN LUAR BANDAR. EKONOMI DAGANGAN BERKEMBANG DENGAN PESAT. KEMUDAHAN DAN KEMAJUAN TIDAK DAPAT DINIKMATI OLEH ORANG MELAYU.

UJI MINDA

BACK TO MAIN MENU

6.6 PERKEMBANGAN EKONOMI MEMBAWA PERUBAHAN

Kemajuan pesat dalam bidang ekonomi terutamanya perlombongan bijih timah dan perusahaan getah telah membawa pelbagai perubahan. Kemudahan asas seperti sistem perhubungan, pengangkutan dan kesihatan disediakan. Buruh-buruh luar dibawa masuk Ini telah memberi perubahan kepada keadaan sosioekonomi dan budaya di negara kita

PENGGUNAAN BURUH LUAR

British menggalakkan kemasukan imigran Cina dan India. Ramai orang Cina dibawa masuk bekerja di lombong bijih timah di Perak, Selangor dan Negeri Sembilan. Mereka berasal dari selatan Cina dan dibawa masuk melalui Sistem Kontrak. Orang India dibawa masuk bekerja di ladang ladang getah. Kebanyakan mereka berasal dari Selatan India dan mereka dibawa masuk melalui Sistem Kangani

CARA KEMASUKAN BURUH LUAR

BURUH CINA (SISTEM KONTRAK) - Dibawa masuk ke TM oleh majikan - Tambang perjalanan dibayar majikan - Makanan, pakaian dan tempat tinggal disediakan oleh majikan - Mereka dikehendaki bekerja dengan majikan sehingga hutang tambang mereka selesai - Bebas bekerja dengan majikan lain apabila tamat kontrak. BURUH INDIA (SISTEM KANGANI) - Kangani ialah penyelia atau ketua pekerja di ladang getah - Mereka dihantar oleh pemilik ladang ke India untuk mencari buruh - Urusan tambang dan perjalanan buruh diuruskan oleh Kangani - Komisen Kangani dibayar berdasarkan jumlah buruh yang dibawa masuk - Buruh diletak di bawah jagaan Kangani - Buruh dibayar gaji tetap - Buruh bekerja dengan majikan sehingga selesai hutang tambang

PENGENALAN KAUM MENGIKUT KEGIATAN EKONOMI

KAUM Melayu Cina India KEGIATAN EKONOMI Desa Petani Nelayan Lombong Pelombong Bandar Peniaga Ladang getah Pekerja ladang KAWASAN

KESAN Kewujudan masyarakat berbilang kaum Wujud jurang ekonomi antara kaum Perpaduan kaum sukar dicapai

PERKEMBANGAN SISTEM PENGANGKUTAN DAN PERHUBUNGAN

British memerlukan sistem pengangkutan dan perhubungan yang cekap dan pantas untuk membawa bijih timah dan getah ke pelabuhan untuk dieksport. Bagi memenuhi keperluan ini, landasan kereta api, jalan raya, perkhidmatan pos, telegraf dan telefon diperkenalkan.

PERKEMBANGAN SISTEM PENGANGKUTAN DAN PERHUBUNGAN

PERKEMBANGAN LANDASAN KERETA API

Fasa pertama (1885 1896) menghubungkan kawasan lombong dengan pelabuhan untuk memudahkan bijih timah dieksport. -Taiping ke Port Weld (Kuala Sepetang) - Kuala Lumpur ke Port Swettenham - Seremban ke Port Dickson - Ipoh dan Batu Gajah ke Telok Anson (Teluk Intan)

Fasa kedua (1897 1909)

Menghubungkan kawasan utara dan selatan apabila NNMB ditubuhkan Memenuhi keperluan ekonomi akibat perkembangan bijih timah dan getah Memudahkan pentadbiran British

Fasa ketiga (1910 1931)

Dibina selepas British menguasai NNMB Menghubungkan seluruh TM kecuali Tganu Memenuhi keperluan ekonomi Memudahkan pentadbiran British Sebagai pengangkutan awam

PERKEMBANGAN JALAN RAYA

Pada peringkat awal, bertujuan menghubungkan kawasan bijih timah dan pertanian dengan stesen kereta api Rangkaian jalan raya berkembang pesat apabila penggunaan kenderaan bermotor meningkat pada awal kurun ke 20 Menghubungkan kawasan ekonomi dengan pelabuhan antara bandar besar dengan bandar kecil 1939 menghubungkan seluruh TM yang mempunyai kepentingan ekonomi kepada British dan memudahkan pentadbiran

PENGANGKUTAN LAUT

1890 Perkhidmatan kapal wap, Syarikat Straits Steamship ditubuhkan di Singapura untuk memberi perkhidmatan kepada pelabuhan di NNM Kapal susur pantai berperanan membawa bekalan makanan, jentera dan buruh untuk perusahaan bijih timah.

PENGANGKUTAN UDARA

1937 Penerbangan awam diperkenalkan oleh Syarikat Wearne Air Services beribupejabat di Singapura Penerbangan antara Kuala Lumpur, Singapura dan Pulau Pinang Selepas Perang Dunia Kedua,penerbangan awam dikendalikan oleh Syarikat Penerbangan TM

PERHUBUNGAN
Sistem Sistem pos pos BRITISH MEMAJUKAN BRITISH MEMAJUKAN SISTEM PERHUBUNGAN SISTEM PERHUBUNGAN

Telegraf Telegraf

Radio Radio

Telefon Telefon

LEMBAGA KESIHATAN

Ditubuhkan pada tahun 1890 Bertujuan memastikan kebersihan bandar

KEMUDAHAN ASAS DAN PERKHIDMATAN KESIHATAN

HOSPITAL DAN PUSAT KESIHATAN HOSPITAL DAN PUSAT KESIHATAN KECIL KECIL Hospital kerajaan terawal dibina di Hospital kerajaan terawal dibina di Kuala Lumpur, Taiping dan Pulau Pinang Kuala Lumpur, Taiping dan Pulau Pinang Pusat kesihatan kecil memudahkan Pusat kesihatan kecil memudahkan penduduk di luar bandar penduduk di luar bandar Pusat kesihatan kecil didirikan di Perak, Pusat kesihatan kecil didirikan di Perak, Selangor, Negeri Sembilan dan Pahang Selangor, Negeri Sembilan dan Pahang

INSTITUT PENYELIDIKAN INSTITUT PENYELIDIKAN PERUBATAN PERUBATAN

Ditubuhkan pada tahun 1901 di Kuala Lumpur Bertujuan menyelidik punca dan langkah pencegahan bagi penyakit berbahaya seperti malaria dan beri beri

JABATAN PARIT DAN TALI AIR

a) b) c) d)

Ditubuhkan pada tahun 1931 Bertujuan memajukan tanaman padi Kawasan sawah padi dibuka di Sungai Manik, Perak dan Tanjung Karang, Selangor. Terusan Wan Mat Saman Dibina pada tahun 1885 dan siap pada tahun 1895 Dibina sepanjang 35 km dari Alor Star ke Gurun Dibina menggunakan tenaga manusia dan peralatan tradisional Unggun api dinyalakan pada jarak tertentu untuk memastikan terusan digali dengan lurus

TENAGA ELEKTRIK

Pada awal kurun ke 20, tenaga Pada awal kurun ke 20, tenaga elektrik disalurkan ke Pulau Pinang elektrik disalurkan ke Pulau Pinang dan Kuala Lumpur dan Kuala Lumpur 1930 Empangan Hidroelektrik 1930 Empangan Hidroelektrik Chenderoh dibuka untuk menampung Chenderoh dibuka untuk menampung keperluan tenaga elektrik keperluan tenaga elektrik

KEMUNCULAN DAN PERKEMBANGAN BANDAR BARU Pertengahan kurun ke 19, banyak petempatan baru dibuka di kawasan kegiatan ekonomi terutamanya di kawasan perlombongan bijih timah Petempatan itu berkembang menjadi pusat pentadbiran dan perniagaan Faktor utama kemunculan bandar baru ialah disebabkan perkembangan perlombongan bijih timah

IPOH

Terletak di Lembah Kinta Dibuka sejak kurun ke 16 Didiami oleh orang Melayu 1880an Lembah Kinta jadi tumpuan pelombong Cina apabila bijih timah di Larut merosot 1935 Dijadikan ibu negeri Perak menggantikan Taiping

TAIPING

Nama asal Kelian Pauh 1840an Orang Cina memajukan perlombongan di Larut Selepas tamat Perang Larut, British menyusun semula pentadbiran Larut Nama Kelian Pauh ditukar kepada Taiping (kedamaian yang abadi) Dijadikan ibu negeri Perak menggantikan Ipoh

Terletak di dalam daerah Larut

KUALA LUMPUR
membuka lombong bijih timah di kawasan antara Sg Klang dengan Sg Gombak pada pertengahan kurun ke 19 Dikenali sebagai Kuala Lumpur kerana kawasan itu berlumpur 1880 dijadikan ibu negeri Selangor menggantikan Klang 1896 pusat pentadbiran NNMB
Raja Abdullah, pembesar Klang

KEPELBAGAIAN PENDIDIKAN DALAM MASYARAKAT BERBILANG KAUM

Pembentukan masyarakat berbilang kaum dan dasar British yang kurang memberi perhatian kepada bidang pendidikan telah mewujudkan sistem pendidikan vernakular.

Vernakular sekolah yang menggunakan bahasa ibunda sebagai bahasa pengantar

SEKOLAH MELAYU

Ditubuhkan untuk memberikan pendidikan sekular kepada anak petani dan nelayan Pendidikan rendah sehingga darjah enam Lulusan sekolah Melayu layak menjadi guru, polis dan jawatan rendah dalam jabatan kerajaan Lulusan sekolah Melayu bertujuan melanjutkan pelajaran ke maktab perguruan seperti : a) Maktab Perguruan Melaka (1900) b) Maktab Perguruan Sultan Idris (1922) c) Maktab Perguruan Perempuan Melayu Melaka (1935)

SEKOLAH SEKOLAH CINA CINA

Diusahakan oleh masyarakat Cina dan bertumpu

di bandar Pendidikan peringkat menengah disediakan Menggunakan buku dan sukatan pelajaran dari negara Cina 1920 Enakmen Pendaftaran Sekolah ditubuhkan bertujuan mengawal sekolah Cina Menurut enakmen, semua sekolah wajib didaftarkan

SEKOLAH TAMIL
Diusahakan oleh orang perseorangan dan pertubuhan masyarakat India Dibina di kawasan getah Menggunakan buku dan sukatan pelajaran dari India Ada kalanya diajar oleh Kangani Antara sekolah Tamil yang didirikan di bandar a) Sekolah Thamboosamy Pillai, Kuala Lumpur b) Sekolah Vivekananda, Kuala Lumpur 1912 Undang undang buruh ditubuhkan bertujuan mewajibkan pengusaha ladang menyediakan sekolah dan guru untuk anak anak pekerja

SEKOLAH INGGERIS
Pada peringkat awal ditubuhkan oleh mubaligh Kristian Terbuka kepada semua kaum Pendidikan peringkat menengah disediakan Sukatan pelajaran mengikut sistem pendidikan di England Berpeluang melanjutkan pelajaran dalam pelbagai bidang seperti perubatan, kejuruteraan, guaman dan pentadbiran Diberi keutamaan menjawat jawatan yang baik dalam perkhidmatan kerajaan 1905 Kolej Melayu Kuala Kangsar telah ditubuhkan untuk memberi pendidikan Inggeris hingga ke peringkat menengah kepada anak raja dan golongan bangsawan Melayu dan membolehkan mereka berkhidmat dengan kerajaan British

UJI MINDA

BACK TO MAIN MENU

PAHLAWAN NANING

Dipimpin oleh Penghulu Naning iaitu Dato Naning Abdul Said atau Dol Said. Pusat pentadbiran Naning = TABOH. Naning mempunyai hasil keluaran seperti : padi buah-buahan sirih bijih timah

FAKTOR PENENTANGAN DOL SAID DI NANING

MENENTANG BAYARAN CUKAI British memaksa Naning membayar 1/10 daripada hasil keluaran pertanian melalui undangundang 1830. Arahan dibuat apabila British mendapati hasil daerah Naning sebanyak 4500 dolar sebulan. MEMPERTAHANKAN KEMERDEKAAN NANING Penghulu Dol Said tidak dapat menerima dakwaan British bahawa Naning merupakan sebahagian daripada Melaka melalui Perjanjian InggerisBelanda 1824 dan perlu mematuhi peraturan British. MENENTANG PELAKSANAAN UNDANG-UNDANG BRITISH Peraturan Penghulu yang diperkenalkan British menggugat pengaruh dan kuasa Dol Said kerana melarang penghulu membicarakan kes jenayah. Tahun 1828, Dol Said diberi amaran kerana menyelesaikan kes jenayah dan diugut dilucutkan jawatan.

15 Julai 1831 British menyerang dengan 150 sepoi yang diketuai oleh KAPTEN WYLLIE kerana menganggap Dol Said penderhaka. Dol Said berjaya menewaskan British dengan menggunakan taktik perang gerila serta mendapat bantuan daripada : Seri Menanti Sungai Ujong Johol Muar British berunding dengan Yamtuan Muda Raja Ali dan mendapat bantuan 600 orang hulubalang apabila gagal menewaskan Naning.

Mac 1832, British yang diketuai oleh Kolonel Herbert menyerang Naning kali kedua dengan bantuan Rembau. Taboh ditawan dan rumah penduduk Naning dibakar. Dol Said berundur ke Seri Menanti dan akhirnya menyerah diri kepada British.

Dol Said diberi pencen dan rumah di Melaka.

British kerugian $100 000 paun Br sterling.

Naning disatukan dengan Melaka.

Semangat juang dapat dihidupkan dalam kalangan masyarakat Melayu.

BAB 7: PERJUANGAN KEDAULATAN BANGSA

RAKYAT

TEMPATAN

MENGEMBALIKAN

Tajuk 7.3: Rentap Wira Sarawak:Agi Idup, Agi Ngelaban a. Corak dan matlamat perjuangan b. Reaksi British c. Keberkesanan perjuangan Hasil Pembelajaran (HP) Memahami perjuangan pemimpin tempatan Aras 1: 1.1 Memerihalkan perjuangan pemimpin setempat menentang penjajah 1.2 Menyenaraikan sebab pemimpin setempat menentang British Aras 2: 2.1Mengklasifikasi mengikut lokasi,sebab, tujuan, cara dan kesan perjuangan 2.2 Membuat inferens tentang keberkesanan perjuangan pemimpin setempat

7.3 Rentap Wira Sarawak: Agi Idup Agi

Latar Belakang

- Rentap ialah pahlawan Iban yang menentang British di Sarawak - dilahirkan tahun 1800 - nama asal Rentap ialah Libau yang bermaksud penggoncang dunia -berasal dari Ulu Skrang - Rentap juga digelar Raja Darat - merupakan pemimpin orang Iban di Sungai Skrang dan Sungai Saribas

Faktor Penentangan

1. Rentap menentang pemerintahan keluarga Brooke kerana menganggap orang Iban di Sungai Skrang sebagai lanun

2. James Brooke mendirikan kubu di Sungai Skrang untuk mengawasi pergerakan orang Iban

3. Tindakan James Brooke menghapuskan penempatan orang Iban di Sungai Skrang mencetuskan kebangkitan Rentap

Peristiwa Penentangan

1853 Rentap menyerang kubu James Brooke di Nanga Skrang

pengikut Rentap berundur ke Bukit Sadok dan membina kubu

Pada tahun 1857 dan tahun 1858, serangan James Brooke gagal

Serangan ketiga, kubu Rentap dibakar

Rentap berundur ke Entabai untuk menyusun strategi baru tetapi Rentap meninggal dunia

a. kebangkitan Rentap dan pengikutnya untuk membuktikan bahawa mereka bukannya lanun tetapi pejuang bangsa Kesan Penentangan b. semangat juang Rentap diabadikan di Batu Peringatan Rentap

BAB 7: PERJUANGAN KEDAULATAN BANGSA

RAKYAT

TEMPATAN

MENGEMBALIKAN

Tajuk 7.4:Sharif Masahor Wira Sarawak a. Corak dan matlamat perjuangan b. Reaksi British c. Keberkesanan perjuangan Hasil Pembelajaran (HP) Memahami perjuangan pemimpin tempatan Aras 1: 1.1 Memerihalkan perjuangan pemimpin setempat menentang penjajah 1.2 Menyenaraikan sebab pemimpin setempat menentang British Aras 2: 2.1Mengklasifikasi mengikut lokasi,sebab, tujuan, cara dan kesan perjuangan 2.2 Membuat inferens tentang keberkesanan perjuangan pemimpin setempat

7.4:Sharif Masahor Wira Sarawak

Pembesar Sarikei di kawasan Sungai Rajang Latar belakang

dilantik oleh Sultan Abdul Mumein dari Brunei

Berasal dari Kampung Igan di muara Sungai Rajang

berpengaruh di kalangan orang Melanau di Sungai Rajang dan orang Iban di Sungai Skrang

Faktor Penentangan

James Brooke mengambil wilayah Sungai Rajang daripada Sultan Brunei

kewibawaan Sharif Masahor tergugat apabila Sarikei diletakkan di bawah pentadbiran Brooke

pembinaan kubu di Kanowit dan pelantikan Henry Steele sebagai wakil British dianggap telah mengambil alih kuasa pentadbiran Sharif Masahor

Sharif Masahor menentang tindakan James Brooke meluaskan kuasa ke wilayahnya

Peristiwa Penentangan

tahun 1855 Sharif Masahor mengetuai 150 buah perahu menyerang Mukah dan mengusir Pangeran Matusin Sharif Masahor berpakat dengan Datu Patinggi Abdul Ghapur menyerang Kanowit tahun 1860 Sharif Masahor, Datu Patinggi Abdul Ghapur dan Temenggung Hashim membuat pakatan sulit untuk menyerang Kuching pertempuran antara Sharif Masahor dengan Charles Brooke berlaku di Sungai Sadong Sharif Masahor berundur ke Mukah tahun 1861 James Brooke memaksa Sultan Brunei menyerahkan Mukah Sharif Masahor dibuang negeri ke Singapura

walaupun perjuangan Sharif Masahor berjaya dipatahkan tetapi gerakan menentang Brooke tidak pernah berakhir

pentadbiran Brooke kemudiannya menghadapi kebangkitan daripada pemimpin Banting pada tahun 1894 iaitu pemimpin orang Iban di hulu Sungai Batang Lupar

Kesan Penentangan

tahun 1931 pula bangkit penentangan daripada Penghulu Asun iaitu pemimpin orang Iban di Sungai Kanowit

BAB 7: PERJUANGAN KEDAULATAN BANGSA

RAKYAT

TEMPATAN

MENGEMBALIKAN

Tajuk 7.4:Sharif Masahor Wira Sarawak a. Corak dan matlamat perjuangan b. Reaksi British c. Keberkesanan perjuangan Hasil Pembelajaran (HP) Memahami perjuangan pemimpin tempatan Aras 1: 1.1 Memerihalkan perjuangan pemimpin setempat menentang penjajah 1.2 Menyenaraikan sebab pemimpin setempat menentang British Aras 2: 2.1Mengklasifikasi mengikut lokasi,sebab, tujuan, cara dan kesan perjuangan 2.2 Membuat inferens tentang keberkesanan perjuangan pemimpin setempat

7.4:Sharif Masahor Wira Sarawak

Latar belakang Pembesar Sarikei di kawasan Sungai Rajang

Berasal dari Kampung Igan di muara Sungai Rajang

dilantik oleh Sultan Abdul Mumein dari Brunei

berpengaruh di kalangan orang Melanau di Sungai Rajang dan orang Iban di Sungai Skrang

Faktor Penentangan

James Brooke mengambil wilayah Sungai Rajang daripada Sultan Brunei

kewibawaan Sharif Masahor tergugat apabila Sarikei diletakkan di bawah pentadbiran Brooke

pembinaan kubu di Kanowit dan pelantikan Henry Steele sebagai wakil British dianggap telah mengambil alih kuasa pentadbiran Sharif Masahor

Sharif Masahor menentang tindakan James Brooke meluaskan kuasa ke wilayahnya

Peristiwa Penentangan

tahun 1855 Sharif Masahor mengetuai 150 buah perahu menyerang Mukah dan mengusir Pangeran Matusin Sharif Masahor berpakat dengan Datu Patinggi Abdul Ghapur menyerang Kanowit tahun 1860 Sharif Masahor, Datu Patinggi Abdul Ghapur dan Temenggung Hashim membuat pakatan sulit untuk menyerang Kuching pertempuran antara Sharif Masahor dengan Charles Brooke berlaku di Sungai Sadong Sharif Masahor berundur ke Mukah tahun 1861 James Brooke memaksa Sultan Brunei menyerahkan Mukah Sharif Masahor dibuang negeri ke Singapura

walaupun perjuangan Sharif Masahor berjaya dipatahkan tetapi gerakan menentang Brooke tidak pernah berakhir

pentadbiran Brooke kemudiannya menghadapi kebangkitan daripada pemimpin Banting pada tahun 1894 iaitu pemimpin orang Iban di hulu Sungai Batang Lupar

Kesan Penentangan

tahun 1931 pula bangkit penentangan daripada Penghulu Asun iaitu pemimpin orang Iban di Sungai Kanowit

TAJUK :

PERJUANGAN RAKYAT TEMPATAN MENGEMBALIKAN KEDAULATAN BANGSA

A. YAMTUAN ANTAH MEMPERTAHANKAN KEDAULATAN SERI MENANTI B. DATO MAHARAJALELA PEJUANG KEBANGGAAN PERAK. .

7.5. Dato' Maharaja Lela Pejuang Kebanggaan Perak

Dato Maharajalela
1.Dato' Maharaja Lela bertugas sebagai penghulu di Pasir Salak dan juga sebagai Orang Besar Berlapan Perak. 2. Perlantikan J.W.W. Birch sebagai residen British di Perak telah menimbulkan konflik di antara sultan, J.W.W. Birch dan pembesar Perak yang lain. 3. Antara faktor kebangkitan menentang British: (a)Mengambil hak mengutip cukai (i) Sultan Abdullah telah dipaksa oleh J.W.W. Birch supaya menandatangani pengisytiharan yang membolehkan British mengutip cukai. (ii) Jika baginda enggan berbuat demikian, maka takhta baginda akan diturunkan. (iii) Rumah Raja Ngah Orang Besar Perak telah dibakar oleh Birch kerana masih mengutip cukai timah di Bidor. (b)Mencabar ketuanan Melayu (i) Kemarahan sultan dan pembesar memuncak apabila Sultan Abdullah didesak menandatangani perisytiharan penyerahan kuasa kepada British. (ii) Kesan daripada pengisytiharan tersebut ialah kuasa mentadbir negeri diserah kepada Residen. (iii) Residen bertugas sebagai melantik hakim, mengurus kutipan cukai dan melantik penghulu. (c)Memperkenalkan cukai baru (i) Beberapa cukai baru telah diperkenalkan iaitu cukai padi, perahu, atap, senjata dan bayaran permit untuk membalak. (ii) Bayaran sebanyak dua dolar juga dikenakan kepada setiap isi rumah sebagai cukai kelamin. (d)Mencabuli adat resam (i) Birch mengharamkan amalan perhambaan yang menjadi adat resam orang Melayu.

(ii) Permusuhan timbul apabila Birch sengaja menyimpan hamba-hamba perempuan di rumahnya. 4. Satu mesyuarat telah diadakan di Durian Sebatang oleh Raja Abdullah, Raja Ismail dan Dato' Maharaja Lela. Dalam mesyuarat itu, mereka telah sebulat suara untuk membunuh Birch. 5. Dato' Maharaja Lela, Dato; Sagor, Pandak Indut dan Sepuntum secara sukarela telah menawarkan diri untuk membunuh Birch. 6. Ketika Birch dan rombongannya sedang sibuk menyebarkan surat pengisytiharan di Pasir Salak, Dato' Maharaja Lela dan pengikutnya telah mengambil kesempatan untuk membunuh Birch.

7. Hal ini telah menyebabkan British menyerang Pasir Salak. Serangan ini bagaimanapun telah dapat dipatahkan dan Kapten Ines telah terkorban. 8. Perang Perak yang berlaku hampir setengah tahun ini telah berpihak kepada pihak British yang mendapat bantuan tentera dari India dan Hong Kong. 9. Hukuman gantung sampai mati telah dijatuhkan kepada Dato' Maharaja Lela, Dato' Sagor, Pandak Indut dan Sepuntum pada tahun 1877. 10. Raja Ismail telah dibuang negeri ke Johor dan Sultan Abdullah serta Ngah Ibrahim dihantar ke Pulau Seychelles.

PERJUANGAN RAKYAT TEMPATAN MENGEMBALIKAN KEDAULATAN BANGSA PETA KONSEP

7.6 Yamtuan Antah Mempertahankan Kedaulatan Seri Menanti

1.Pada tahun 1875, Yamtuan Antah dilantik sebagai Yamtuan Seri Menanti. 2. Wilayah jajahan Seri Menanti meliputi kawasan Terachi, Ulu Muar, Gunung Pasir dan Jempol. 3. Yamtuan Antah membantah tindakan Dato' Kelana Sungai Ujong yang menandatangani perjanjian dengan British kerana akan menggugat kedaulatan bangsa. 4. Hubungan antra Dato' Kelana dengan Yamtuan Antah semakin renggang apabila : (a) Yamtuan Antah tidak mengiktiraf Dato' Kelana sebagai pemerintah Sungai Ujong. (b) Dato' Kelana mengisytiharkan Terachi sebagai wilayahnya. 5. P.J. Murray iaitu Residen British di Sungai Ujong telah menghantar tentera dan juruukur untuk menjalankan siasatan tentang pertikaian itu. 6. Yamtuan Antah pula menghantar 200 orang pengikutnya menuntut supaya pihak British menghentikan tugas mengukur kawasan antara Terachi dengan Kuala Pilah. 7. Pertikaian itu membawa kepada tercetusnya pertempuran antara British dengan Yamtuan Antah.

8.Dalam pertempuran itu, Yamtuan Antah mendapat sokongan daripada Dato' Siamang Gagap, Tengku Besar Tampin serta penduduk Rembau, Jelebu dan Johol. 9. Pasukan Yamtuan Antah berjaya menwan Paroi dan membina kubu di situ pada bulan Disember 1875. 10.Walau bagaimanapun, British berjaya menawan semula Paroi setelah mendapat bantuan tentera dari Negeri-Negeri Selat. 11.Yamtuan Antah pula berundur ke Bukit Putus dan seterusnya ke Johor. 12.Di Johor, Maharaja Abu Bakar menasihati baginda supaya berdamai dengan British. 13. Pada bulan Mei 1876, satu rundingan diadakan antara Yamtuan Antah dengan William Jervois iaitu Gabenor Negeri-Negeri Selat. 14. Kesan daripada rundingan tersebut ialah : (a)Yamtuan Antah diiktiraf sebagai Yamtuan Besar Seri Menanti (b) British berpeluang untuk meluaskan pengaruhnya ke seluruh negeri 7. Hal ini telah menyebabkan British menyerang Pasir Salak. Serangan ini bagaimanapun telah dapat dipatahkan dan Kapten Ines telah terkorban. 8. Perang Perak yang berlaku hampir setengah tahun ini telah berpihak kepada pihak British yang mendapat bantuan tentera dari India dan Hong Kong. 9. Hukuman gantung sampai mati telah dijatuhkan kepada Dato' Maharaja Lela, Dato' Sagor, Pandak Indut dan Sepuntum pada tahun 1877. 10. Raja Ismail telah dibuang negeri ke Johor dan Sultan Abdullah serta Ngah Ibrahim dihantar ke Pulau Seychelles.

7.7 DATO BAHAMAN PAHLAWAN PAHANG

NAMA ABDUL RAHMAN BIN IMAM NOH JAWATAN PEMBESAR PAHANG

1890 - MENENTANG E.A WISE BINA BALAI POLIS DI LUBUK TERUA TANPA BERUNDING

FAKTOR

PENENTANGAN
HILANG HAK MENGUTIP CUKAI BRITISH PAKSA SULTAN LUCUT GELARANNYA

PERISTIWA PENENTANGAN

- 16 Disember 1891 Serang balai polis Lubuk Terua sebab 3 pengikutnya ditahan kerana pungut hasil hutan tanpa izin - 26 Disember 1891 Hugh Clifford & 200 tentera cuba tawan Lubuk Terua tapi tewas - Januari 1892 British tubuh Gerakan Sultan musnah 11 kubu Dato Bahaman - Mac 1892 Dato Bahaman tawan semula Lubuk Terua - 8 Mei 1892 British serang Lubuk Terua pejuang Pahang undur ke Kelantan dan Terengganu - 14 Jun 1894 Dato Bahaman dan pengikut tawan Kuala Tembeling dan Jeram Ampai - Kolonel Walker tawan semula Kuala Ampai - Dato Bahaman, Tok Gajah, dan Mat Kilau undur ke Kelantan

KESAN

- BRITISH MENANGGUNG HUTANG YANG BANYAK - SULTAN AHMAD DIPAKSA BAYAR 7200 DOLAR UNTUK LANGSAI HUTANG

7.8 Mat Salleh menyanggah SBUB

Pada akhir pelajaran, pelajar dapat Aras 1: Memerihalkan perjuangan pemimpin setempat menentang penjajah Menyenaraikan sebab pemimpin setempat menentang British Menyatakan kesan perjuangan pemimpin setempat Aras 2: Membuat inferens tentang keberkesanan perjuangan pemimpin setempat Aras 3: Mencirikan keistimewaan perjuangan tokoh-tokoh setempat yang menentang British

Pergenalan *Mat Salleh dilahirkan di Inanam *Nama sebenarnya ialah Datu Mohammad bin Datu Balu. *Berketurunan Bajau dan Suluk. *Bersifat kepahlawanan dan berani berperang.

Faktor Mat Salleh Menentang SBUB

Proses penentangan

Kesan perjuangan Mat Salleh terkorban Perjuangan diteruskan oeh pengikutnya iaitu Mat Sator dan Kamunta Kebangkitan ditamatkan sepenuhnya oeh British pada Julai 1902

ANTANOM PAHLAWAN ANAK RIMBA BERJIWA BESAR

Antanom
Nama Sebenar Ontoros anak lelaki Antanom Tahun Kelahiran 1875 Jawatan Ketua kaum Murut di Rundum

Tindakan SBUB terhadap Orang Murut

Melarang Membuka Tanah Baru
Larangan tersebut menyebabkan mereka kekurangan beras.

Menjadi Buruh Paksa

Mereka dipaksa membina jalan di pedalaman dan memasang kawat telegraf antara Tenom dengan Rundum.

Mencerobohi Kawasan Hutan

Tindakan SBUB menceroboh kawasan hutan untuk membina jalan dipercayai mengganggu roh nenek moyang mereka.

Pengenalan Cukai yang Membebankan Cukai kepala = 1 dolar seorang Cukai tanaman = 50 sen seekar Cukai pokok kelapa untuk tuak = 25 sen sebatang Cukai tangkapan ikan dan anjing = 1 dolar seekor

Menzalimi Keluarga
Suami isteri dipaksa tinggal berasingan. 1 dolar dikenakan setiap kali berkunjung. Sekiranya mempunyai 2 orang anak,salah seorang anak mereka akan dijadikan buruh paksa.

Peristiwa Kebangkitan Antanom

Februari 1915
Antanom membakar bangunan kerajaan di Pensiangan.

Mac 1915
Antanom memimpin 600 orang Murut menyerang pejabat pentadbiran SBUB di Rundum.

April 1915
400 orang tentera SBUB menyerang kubu Antanom di Sungai Selangit yang mempunyai 7 buah rumah bawah tanah.

Kebangkitan Rundum
Berlaku selama 6 minggu,Antanom dan 400 pengikutnya terkorban.

Tindakan SBUB terhadap Pengikut Antanom

8 oarng pengikut kanan Antanom dibuang daerah ke Kudat. Dijadikan buruh paksa memasang kawat telegraf dari Kimanis hingga ke Keningau. Orang Murut diarah bersumpah taat setia. Orang Murut berpindah ke pedalaman Kalimantan sebagai tanda protes terhadap SBUB.

TOK JANGGUT PEJUANG JIHAD

Tok Janggut
Nama Sebenar
Haji Mat Hassan Bin Munas

Tahun Kelahiran
1853

Tempat Kelahiran
Kampung Jeram,Pasir Puteh,Kelantan

Pendidikan
Pendidikan pondok di Kelantan dan Makkah

Faktor Penentangan Tok Janggut

Peraturan Tanah
Peraturan cukai 1915 mewajibkan petani membayar cukai tanah.

Cukai yang Membebankan

Cukai pokok kelapa berbuah sebanyak tiga sen sepokok.

Perasaan Anti-British Seruan kerajaan Turki Utmaniyah kepada seluruh umat Islam supaya berjihad menentang penjajahan Barat telah meningkatkan sentumen anti-British seterusnya mempengaruhi kebangkitan Tok Janggut.

Britain menyerang kerajaan Turki Utmaniyah semasa Perang Dunia Pertama pada tahun 1914.

Sistem Pembayaran Cukai yang Menyusahkan

Pejabat bayaran cukai terletak jauh di bandar. Walaupun Tok Janggut telah beberapa kali pergi untuk mambayar cukai,tetapi masih gagal. Mereka akan ditangkap dan didenda sekiranya gagal membayar cukai. Pengawai British bersikap biadap terhadap penduduk tempatan.

Peristiwa Kebangkitan Tok Janggut di Kelantan

28 April 1915
Encik Abdul Latif,Pengawai Daerah Pasir Puteh menghantar Sarjan Che Wan untuk menangkap Tok Janggut kerana gagal membayar cukai. Pentengkaran menyebabkan Sarjan Che Wan mati ditikam oleh Tok Janggut.

29 April 1915
Angkatan yang diketuai oleh Tok Janggut,Engku Besar Jeram,Penghulu Adam dan Che Sahak Merbol menyerang Pasir Puteh.

Mereka menduduki Pasir Puteh selama 3 hari. Pasir Puteh diisytiharkan bebas dari penguasaan British. Tok Janggut menjadi Perdana Menteri manakal Ungku Besar Jeram,Tuan Ahmad sebagai Raja Pasir Puteh.

9 Mei 1915
British menawarka 500 dolar sebagai ganjaran menangkap Tok Janggut dan pemimpin kanannya.

23 Mei 1915
Tok Janggut enggan menyerah diri. British membakar rumah Tok Janggut dan pengikutnya. Tok Janggut menyerang Pasir Puteh.

24 Mei 1915
British menyerang kubu Tok Janggut di Kampung Dalam Pupuh,Saring. Tok Janggut terkorban. Mayatnya diarak ke Pasir Puteh dan Kota Bharu dan digantung sonsang di Padang Balai Besar,Kota Bharu selama 4 jam sebelum dikebumikan di Pasir Pekan.

KEBANGKITAN TANI DI TERENGGANU

SIAPA HAJI ABDUL RAHMAN LIMBONG?

NAMA SEBENARNYA HAJI ABDUL RAHMAN BIN HAJI ABDUL HAMID

DIGELAR LIMBONG KERANA KERAP KE LIMBONG, KEMAMAN UNTUK MENGAJAR AGAMA

FAKTOR FAKTOR KEBANGKITAN TANI

PAS KEBENARAN YANG MEMBEBANKAN

^ Petani dikenakan bayaran 50 sen untuk mendapatkan pas kebenaran bagi

-membuka tanah -bercucuk tanam --menebang pokok --mengutip hasil hutan seperti daun nipah buah salak, sagu rotan dan daun palas
^ Peraturan tanah baru ini membebankan petani miskin

PENNGUATKUASAAN UNDANG-UNDANG BINATANG BUAS

-Undang-undang Kawalan Binatang Buas melarang penduduk memburu binatang liar -Sesiapa ingkar dikenakan: a) denda 500 dolar b) senapang dirampas

PERATURAN TANAH BARU

^Peraturan Tanah 1924 mewajibkan: a)penduduk mendaftar tanah mereka b) dikenakan bayaran 2.50 ringgit seorang

PENGARUH PEMIMPIN AGAMA

Haji Abdul Rahman menegaskan bahawa:
-tanah adalah hak Allah -rakyat bebas mengerjakannya tanpa perlu membayar cukai

Haji Musa Abdul Ghani menegaskan bahawa:

-peraturan British bertentangan dengan ssyariah Islam

Kebangkitan Tani pada tahun 1922-1928 Kebangkitan Tani

Tahun 1922 Petani di Kuala Telemong menentang peraturan baru Membersihkan tanah tanpa mengambil pas kebenaran

Tindak Balas British

43 orang petani ditangkap dan didakwa Pihak British gagal mematahkan hujah. Mahkamah membebaskan mereka.

Kebangkitan Tani pada tahun 1922-1928

Kebangkitan Tani

1925

Tindak Balas British

300 500 orang petani berkumpul di Kuala Telemong. Membersihkan tanah milik Tengku Nik Maimunah dan kerajaan. Dilakukan kerana British akan memberi konsesi tanah kepada saudagar Cina

British desak Sultan Sulaiman bertindak terhadap Hj Abdul Rahman Limbong. Pentadbiran British di daerah Kuala Berang telah menindas rakyat.

Kebangkitan Tani Tahun 1928

Kebangkitan Tani

Tindak Balas British

Minta bantuan tentera dari Negerinegeri Melayu Bersekutu Pertempuran di Padang Kacong 12 petani terkorban Abdul Rahman Limbong dan pemimpin petani yang lain ditangkap dan dibicarakan. Hj Abdul Rahman Limbong dibuang negeri ke Makkah atas tuduhan menghasut & mencetuskan kebangkitan.

Ancaman British akan menangkap petani yang enggan membayar cukai 1 000 petani berhimpun di Marang, Kuala Telemong serta Kuala Berang Mengisytiharkan perang Kibar bendera merah

Menduduki balai polis dan bangunan kerajaan di Kuala Berang

Kebangkitan Tani di Terengganu merupakan tindak balas rakyat terhadap kezaliman penjajah British yang mencari kekayaan dengan menindas petani yang miskin.

BAB 8 KEBANGKITAN SEMANGAT KEBANGSAAN UNTUK MENGANGKAT MARTABAT BANGSA

SUB-SUB TAJUK SUB-

8.1 Maksud Semangat Kebangsaan 8.4 Intelektual Mematangkan Perjuangan 8.2 Perkembangan Negara Luar Memberi Inspirasi Perjuangan

8.5 Perjuangan Nasionalisme Melalui Mata Pena

8.3 Gerakan Islah Mencetuskan Kesedaran Kebangsaan

8.6 Kesepakatan Menjamin Keutuhan Perjuangan

Menyatakan maksud semangat kebangsaan Menerangkan perkembangan semangat kebangsaan di negara luar yang mempengaruhi kebangkitan semangat kebangsaan di Tanah Melayu Memerihalkan gerakan Islah di Tanah Melayu Menjelaskan peranan golongan intelektual dalam membangkitkan semangat kebangsaan di Tanah Melayu Menilai sumbangan wartawan dan penulis dalam gerakan kesedaran kebangsaan di Tanah Melayu Menganalisis peranan pertubuhan dalam gerakan kesedaran kebangsaan di Tanah Melayu

Objektif Pembelajaran

8.1 maksud semangat kebangsaan

Semangat Kebangsaan
Kesan: berjuang Bebaskan negara dan Bentuk negara Merdeka dan berdaulat Maksud: Perasan cinta dan taat setia kepada Bangsa dan negara Lahir azam untuk berjuang menebus maruah bangsa dan membentuk masa depan bangsa dan negara

8.2 perkembangan negara luar memberi inspirasi perjuangan 8.2 perkembangan negara luar memberi inspirasi perjuangan

Gerakan Pan-Islam Gerakan Pan-Islam

Tujuan Tujuan a.Menyatukan seluruh umat Islam a.Menyatukan seluruh umat Islam b. Menentang penjajahan Barat b. Menentang penjajahan Barat Kesan: Kesan: Mempengaruhi & menyatukan Mempengaruhi & menyatukan umat Islam menentang umat Islam menentang penjajahan kuasa penjajahan kuasa asing asing

Gerakan Kebangkitan Islam di Timur Tengah (turki)

Gerakan pemulihan islam mesir

Gerakan menyeru orang Islam berpegang kepada ajaran Islam berdasarkan al-Quran & Hadis jugamenyeru umat Islam bersatu menentang penjajahan Barat

Gerakan Islah

Pelopor : i Sayid Jamaluddin al-Afghani ii Sheikh Muhammad Abduh

Perang Rusia Jepun

Sebuah negara Asia berjaya mengalahkan kuasa Eropah

Jepun berjaya mengalahkan Rusia

Gerakan Kesedaran Kebangsaan China

Dr Sun Yat Sen memimpin Revolusi China dan berjaya menumbangkan kerajaan Manchu & tubuhkan sebuah Republik China

Gerakan Kesedaran Kebangsaan Filipina

Jose Rizal meminpin perjuangan rakyat menentang penjajahan Sepanyol &menubuhkan Liga Filipina untuk memajukan orang Filipina & menuntut Sepanyol memberi layanan adil

Gerakan Kesedaran Kebangsaan India Dipimpin Mahatma Gandhi untuk membebaskan India daripada penjajahan British

Gerakan Kesedaran Kebangsaan Indonesia Soekarno menubuhkan Parti Nasioanal Indonesia untuk membebaskan Indonesia daripada penjajahan Belanda

Aras 1 1.Menyatakan cara Gerakan Islah bermula 2.Menyenaraikan saranan Al-Imam 3.Memerihalkan hubungan antara tokoh pelopor Gerakan Islah dengan kesedaran masyarakat Aras 2 1.Menghuraikan kesan perkembangan pemikiran orang Melayu terhadap perkembangan pendidikan dan ekonomi Tanah Melayu 2.Membandingkan prinsip perjuangan Kaum Muda dan Kaum Tua

Aras 1 1.Menyenaraikan tokoh-tokoh intelektual berpendidikan Melayu dan Inggeris Aras 2 1.Membandingkan prinsip perjuangan tokoh intelektual berpendidikan Melayu dan Inggeris 2.Menjelaskan peranan golongan intelektual dalam membangkitkan semangat kebangsaan di Tanah Melayu

8.3 GERAKAN ISLAH MENCETUSKAN KESEDARAN BANGSA

1. Pada awal kurun ke-20, semangat kebangsaan dibangkitkan oleh golongan pelajar yang mendapat pendidikan di Timur Tengah khususnya Mesir 2. Pelajar yang menuntut di Universiti Al-Azhar terpengaruh dengan idea pemulihan Islam yang dibawa oleh Sayid Jamaluddin al-afghanidan Syeikh Muhammad Abduh

1. Pelajar tersebut memulakan Gerakan Islah di Tanah Melayu 2. Golongan ini dikenali sebagai Kaum Muda 3. Tokoh penting dalam gerakan ini ialah Syeikh Muhammmad Tahir Bin Jalaluddin Haji Abbas Bin Muhammad Taha Syed Syeikh Ahmad Al-Hadi 4. Idea pembaharuan Kaum Muda disebarkan melalui majalah Al-Imam ini 5. Ini telah memberi kesan besar dalam perkembangan pemikiran orang Melayu 6. Orang Melayu mulai sedar akan kepentingan pendidikan dan ekonomi 7. Selepas Al-Imam diberhentikan penerbitannya semangat dan cita-cita diperjuangkan pula oleh akhbar lain seperti Neracha, Al-Ikhawan, Pengasuhdan Saudara

8. Kaum Muda juga menubuhkan beberapa buah madrasah untuk menyebarkan idea mereka dengan lebih berkesan seperti : Madrasah al-Masyhur al-Islamiah di Pulau Pinang Madrasah al-Diniah Kampung Lalang di Padang Rengas Madrasah Il-Ihya Assyariff Gunung semanggol di Perak

Antara saranan Al-Imam ialah : Menyeru orang Islam berpegang kepada al-Quran dan hadis Menekankan pentingnya ilmu pengetahuan untuk mencapai kemajuan Menitikberatkan pengetahuan Sejarah kerana banyak iktibar yang boleh dipelajari Menasihati ibu bapa supaya memberikan pendidikan yang sempurna kepada anak-anak Menggesa kaum wanita diberi peluang mendapatkan pendidikan Mengenepikan adat resam dan kepercayaan karut yang boleh menghalang kemajuan

1. Idea pembaharuan Kaum Muda mendapat tentangan daripada golongan yang dikenali sebagai Kaum Tua 2. Kaum Tua telah menerbitkan akhbar Suara Benar dan Lidah Benar 3. Pertelingkahan antara Kaum Tua dan Kaum Muda hanyalah perkara kecil yang tidak melibatkan perkara pokok dalam agama islam

SYEIKH MUHAMMAD TAHIR JALALUDDIN Dilahirkan di Sumatera pada tahun 1869 Beliau mendapat pendidikan di Makkah dan di Universiti Al-Azhar, Mesir Beliau telah menerbitkan majalah Al-Imam dan pernah dilantik sebgai Mufti negeri Perak

HAJI ABBAS MUHAMMAD TAHA Dilahirkan di Singapura pada tahun 1885 Beliau mendapat pendidikan di Makkah dan pernah dilantik sebagai kadi di kawasan Tanjung Pagar, Singapura Beliau telah menerbitkan akhbar Neracha

SYED SYEIKH AL-HADI Dilahirkan di Melaka pada tahun 1862 Beliau mendapat pendidikan agama di Terengganudan di Pulau Penyengat, Riau Beliau sering berkunjung ke Makkah dan Mesir serta mendalami idea perjuangan Syeikh Muhammad Abduh Beliau menerbitkan akhbar Al-Ikhwan dan Saudara

Akhbar Al-Imam diterbitkan di Singapura Pada tahun 1906. Al-Imam bermaksud pemimpin Tujuan Al-Imam diterbitkan adalah untuk : . Mengingatkan mereka yang lalai dan menjagakan mereka yang tidur dan menunjukkan mereka yang sesat dan menyampaikan suara yang menyeru dengan kebaikkan. Kaum Tua terdiri daripada golongan ulama dan Pegawai Agama yang tidak menerima idea Islah yang dipelopori oleh Kaum Muda Golongan ini berpegang kuat kepada adat istiadat dan agama

8.3 INTELEKTUAL MEMATANGKAN PERJUANGAN

Gerakan Islah telah menimbulkan kesedaran di kalangan Intelektual Melayu Golongan ini kemudiannya telah menyemarakkan kesedaran semangat kebangsaan pada tahun 1930 an

1. 2. 3.

Merupakan lepasan Maktab Perguruan Sultan Idris MPSI Terdiri daripada guru-guru Melayu yang berperanan sebagai pemimpin masyarakat Mereka berganding bahu dengan golongan cerdik pandai agama bagi menyumbang tenaga dan fikiran untuk memajukan orang melayu dari segi ekonomi dan pendidikan Ini telah menimbulkan kesedaran untuk membebaskan Tanah Melayu Antara tokoh nasionalis itu ialah Harun Aminurrashid, Ibrahim Hj Yaacob dan Abdul Hadi Hassan

4. 5.

KATKAN TARAF
1.

Golongan ini menggunakan peluang yang ada dalam sistem pentadbiran dan perundangan untuk menuntut hak orang Melayu dalam bidang : Ekonomi Pendidikan Pentadbiran

2. 3.

Mereka juga menggunakan bidang penulisan untuk memperjuangkan kepentingan orang Melayu Antara tokoh daripada golongan ini ialah : Raja Chulan Mohammad Eunos Abdullah Dato Onn Jaafar Ishak Hj Muhammad

8.6. Kesepakatan Menjamin Keutuhan Perjuangan

PERTUBUHAN MELAYU

Kesatuan Melayu Singapura (KMS) Persatuan Melayu Selangor Persaudaraan Sahabat Pena Kesatuan Melayu Muda (KMM)

Kesatuan Melayu Singapura (KMS)

Diasaskan oleh Mohammad Eunos Abdullah

Dianggotai oleh : golongan bangsawan, kakitangan kerajaan, wartawan dan peniaga

TUJUAN PENUBUHAN
menggalakkan ahli berperanan lebih besar dalam politik dan pentadbiran memperjuangkan kemajuan orang Melayu dalam bidang pendidikan Menjadi wakil Melayu berurusan dengan British bagi hal berkaitan dengan hak dan kepentingan orang Melayu

PERSATUAN KENEGERIAN

Persatuan Melayu Perak (1937), Persatuan Melayu Pahang (1938), Persatuan Melayu Selangor (1938), Persatuan Melayu Negeri Sembilan (1938), Persatuan Melayu Pulau Pinang (1937) Persatuan Melayu Kelantan (1939) Persatuan Melayu Melaka (1937), Persatuan Melayu Serawak (1939) dan Persatuan Melayu Johor (1939)

TUJUAN-KEANGGOTAAN -PERJUANGAN
meningkatkan ekonomi dan sosial orang Melayu cerdik pandai Melayu yang berpendidikan Inggeris dan berkhidmat dengan British perjuangan bersifat sederhana menunjukkan taat setia yang kuat kepada Raja-Raja Melayu dan bekerjasama dengan British

Kesatuan Melayu Singapura

tujuan untuk mewujudkan perpaduan kebangsaan di kalangan

PERSATUAN MELAYU SELANGOR

1 -Kongres
Melayu SeTanah Melayu

2 -Kongres
Melayu SeTanah Melayu

3-Kongres
Melayu SeTanah Melayu

Tujuan untuk mewujudkan perpaduan kebangsaan di kalangan orang Melayu Menghimpunkan wakil daripada semua persatuan Melayu untuk berbincang memajukan bangsa Melayu Tahun 1940kongres kedua diadakan di Singapura Berjaya menarik lebih banyak penyertaan persatuan Melayu termasuk dari Sarawak dan Brunei Menyarankan semua persatuan Melayu memajukan orang Melayu di negeri masing-masing Kongres ketiga tidak dapat diadakan kerana Jepun telah menyerang Tanah Melayu pada tahun 1941

Persaudaraan Sahabat Pena

Dikendalikan oleh akhbar Saudara cogan kata mereka ialah Hidup Bahasa Hidup Bangsa

menggalakkan ahli-ahlinya dari Tanah Melayu, Singapura, Sarawak dan Sabah bertukar pendapat tujuan untuk meningkatkan semangat dan kesedaran kebangsaan di kalangan mereka

Persidangan di peringkat kebangsaan yang pertama di Taiping, Perak Berjaya menghimpunkan ahli dari seluruh Tanah Melayu Semangat kenegerian dapat dipecahkan dan konsep kebangsaan Melayu mula terbentuk

Kesatuan Melayu Muda (KMM

PEMIMPIN: Ibrahim Haji Yaakob Mustapha Hussain Ahmad Boestamam ANGGOTA: Guru lepasan Maktab Perguruan Sultan Idris (MPSI
MATLAMAT:

Mengadakan pakatan sulit dengan Jepun untuk menentang British Akhbar Warta Malaya digunakan untuk membangkitkan perasaan anti British dan memperjuangkan cita-cita KMM 1941 Ibrahim Haji Yaacob dan 150 anggota KMM ditangkap oleh British dan dipenjarakan di Singapura Dibebaskan semasa pendudukan Jepun 1942 KMM diharamkan oleh Jepun

menanamkan semangat perpaduan di kalangan orang Melayu dan mempertahankan hak berjuang membebaskan Tanah Melayu daripada penjajahan British bercita-cita menyatukan Tanah Melayu dengan Indonesia untuk mewujudkan Melayu Raya

Pertubuhan Orang Cina

Hsing Chong Hui dan Chung Ho Tang menumpukan perhatian kepada negara China

1900
Persatuan Orang Cina Peranakan British
Orang Cina Peranakan yang berpendidikan Inggeris Tokoh-tokohnya ialah Tan Jiak Kim, Lim Boon Keng, Song Ong Siang dan Seah Liang Seah Presiden pertama persatuan ini ialah Tan Jiak Kim Tujuan: melindungi kepentingan orang Cina Peranakan di Negeri-Negeri Selat selain itu menggalakkan orang Cina Peranakan memperoleh pendidikan tinggi dan teknikal mereka juga menunjukkan taat setia kepada British antara tokoh golongan ini ialah Tan Cheng Lock

Pertubuhan Orang India

Terpengaruh dengan gerakan kebangsaan di negara asal sebelum Perang Dunia II Tubuhkan persatuan dengan tujuan melindungi kepentingan orang India di Tanah Melayu

Kurun ke-20

Golongan cerdik pandai India yang berpendidikan Inggeris Tubuhkan persatuan India di bandar-bandar Taiping, Kuala Lumpur, Melaka, Klang, Seremban dan Pulau Pinang

Persatuan India Pusat Tanah Melayu ditubuhkan

Pemimpin : A.M.Soosay Gabungan: 12 buah persatuan India dan 4 dewan perniagaan India tujuan untuk memperjuangkan hak dan kepentingan orang India di Tanah Melayu